Şu ýyl bellenilýän şanly sene — Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň 30 ýyllygy mynasybetli hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow «Mir» döwletara teleradiokompaniýasynyň žurnalisti bilen söhbetdeş boldy.
— Hormatly jenap Prezident! Biziň bilen söhbetdeş bolmaga razylyk berendigiňiz üçin Size hoşallyk bildirmäge rugsat ediň! Siziň pikiriňizçe, Garaşsyzlyk türkmen halky üçin nämäni aňladýar?
— Sizi myhmansöýer Türkmenistanda görýändigime şatdyryn. Garaşsyzlygyň ähmiýeti barada aýdylanda, oňa soňky bir asyra golaý döwrüň içinde ýurdumyzyň taryhy ösüşi nukdaýnazaryndan garamagy teklip edýärin. Şu pikirden ugur almak bilen, men Türkmenistanyň öz Garaşsyzlygyna eýe bolmagynyň onuň gadymy taryhynyň dowamat bolandygyna ynanýaryn.
Türkmenler, aslynda, döwlet gurujy halkdyr. Olar irki orta asyr döwründen başlap, birnäçe ýüzýyllyklaryň dowamynda Merkezi we Günorta Aziýada, Ýakyn hem-de Orta Gündogarda birnäçe döwletleri döredip, olary kemala getirdiler. Munuň şeýledigine köp sanly maglumatlar we resminamalar şaýatlyk edýär. Şonuň üçin men 1991-nji ýyl şanly ýyllaryň biri diýilse, dogry bolar diýip pikir edýärin. Çünki şol ýyldan başlap, türkmen halky garaşsyz ösüşiniň ýoluna gaýdyp geldi. Biziň halkymyz gaýtadan içerki daýanç sütünine eýe bolup, döwlet Garaşsyzlygynyň şertlerinde öz durmuşynyň many-mazmunyna we taryhy geljegine göz ýetirdi.
Biz, hakykatdan-da, öz döwletimiziň durmuşy, geljekki nesilleriň ykbaly we geljegi üçin jogapkärçiligimiziň örän uludygyny duýduk. Bu ýagdaý bolsa, meniň pikirimçe, Türkmenistanyň köp milletli halkynyň iň gowy häsiýetlerini — watansöýüjilik, öz mertebesini saklamak, zähmetsöýerlik, ynsanperwerlik, ata-babalarymyzy hatyralamak, hoşniýetlilik, kömek goluny uzatmak häsiýetlerini açyp görkezdi. Bularyň hemmesi bize Garaşsyzlyga eýe bolan döwrümizde ilkinji ýyllary diňe kynçylyksyz geçmäge däl-de, eýsem, durnukly syýasy, ykdysady we durmuş taýdan ösmäge ýardam etdi.
Biziň Konstitusiýamyzda nygtalyşy ýaly, demokratik, hukuk we dünýewi döwlet bolmak bilen, Türkmenistan öz hukuk ulgamyny ösdürmäge, hususan-da, kanunçylyk esaslaryny kämilleşdirmäge uly üns berýär.
Biz döwlet häkimiýetiniň aýdyň hem-de netijeli düzümini gurduk diýip ynamly aýdyp bilerin, onuň esasy şahalary — kanun çykaryjy, ýerine ýetiriji we kazyýet häkimiýetleri bolup, olar sazlaşykly hereket edýärler hem-de biri-biriniň üstüni ýetirýärler.
Garaşsyzlyk ýyllarynda Türkmenistanyň ykdysadyýetini ösdürmäge, onuň dünýäniň ykdysady giňişligine goşulyşmagyna gönükdirilen maksatnamalar amala aşyryldy. Bu gün biz ýurdumyzda täze senagat düzümine esaslanan jemgyýeti döretmegiň ýoly bilen öňe barýarys. Şonuň bilen birlikde, milli ykdysadyýetiň energetika, ulag, aragatnaşyk, obasenagat toplumy, maliýe–bank ulgamy ýaly, beýleki strategik ugurlaryny hem ösdürýäris.
Döwletiň kuwwatly durmuş syýasaty biziň ösüş ýolumyzyň tapawutly aýratynlygyna öwrüldi. Döwlet býujetiniň serişdeleriniň 70 göteriminden gowragy durmuş hajatlaryna, adamlaryň ýaşaýyş derejesini ýokarlandyrmaga gönükdirilýär. Täze ýaşaýyş jaýlary, mekdepler we çagalar baglary, saglygy goraýyş desgalary giň gerim bilen gurulýar. Gurluşyk pudagyna jemi 38 milliard amerikan dollaryndan gowrak maýa goýuldy.
Ýurdumyzda her ýyl zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň, talyp haklarynyň möçberi 10 göterim ýokarlandyrylýar.
Ykdysadyýetiň strategik pudagy — ýangyç-energetika toplumy düýpli özgerdildi. Türkmenistandan Hytaýa, Eýrana gaz geçirijiler çekildi. Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygy güýçli depgin bilen dowam edýär. Energiýa çig malyndan başga Türkmenistan halkara bazarlara ekologiýa taýdan arassa benzini we dizel ýangyjyny, motor ýaglaryny, suwuklandyrylan gazy hem-de beýleki ýangyç-çalgy serişdelerini, elektrik energiýasyny ugradýar.
Ýurdumyzda kuwwatly dokma senagaty döredildi, onuň önümleri dünýä bazarlarynda üstünlikli bäsleşýär. Azyk howpsuzlygy gazanyldy. Okgunly ylmy-tehnologik ösüş üçin şertler döredildi. Ýeriň ilkinji milli emeli hemrasynyň älem giňişligine çykarylmagy bilen, dünýä ölçeglerine laýyklykda, aragatnaşyk-telekommunikasiýa ulgamyny ýola goýmak üçin uly mümkinçilikler peýda boldy. Ykdysadyýetiň ähli ulgamlaryny giňden sanlylaşdyrmak işi batly depginde dowam edýär.
Türkmenistan jemi içerki önüminiň ösüş depgini boýunça dünýäniň sazlaşykly ösýän döwletleriniň hataryna girýär. Bütindünýä bankynyň maglumatlaryna görä, Türkmenistan dünýäniň ortaça ösen ýurtlaryndan ýokary girdejili döwletleriň hataryna çykdy.
Garaşsyzlyk ýyllarynda jemi içerki önümiň möçberi 8,4 esse ýokarlanyp, ýurdumyzyň ykdysadyýetine esasy maýa goýumlarynyň jemi möçberi 209 milliard amerikan dollaryna golaý boldy. Şol serişdeleriň 66,6 göterimi, ýagny 140 milliard amerikan dollaryna golaýy önümçilik pudagyna gönükdirildi.
Garaşsyzlyk ýyllarynda durmuş we önümçilik maksatly iri desgalaryň 2891-si ulanylmaga berildi.
Bu gün ýangyç-energetika toplumyny nazara almanyňda, ýurdumyzyň jemi içerki önüminde döwlete degişli däl pudagyň paýy 70 göterime ýetdi. Dünýäde emele gelen ýaramaz ýagdaýa garamazdan, 2020-nji ýylyň jemleri boýunça biz jemi içerki önümiň ösüşini 5,9 göterim derejede üpjün etdik.
Döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynda ekologiýa we daşky gurşawy goramak, “ýaşyl» ykdysadyýeti ösdürmek mynasyp orny eýeleýär.
Ýurdumyzda howanyň täsirini ýumşatmak üçin tokaýlary dikeltmek we ýerleriň ulanylyşyny gowulandyrmak boýunça uýgunlaşdyrma çäreleri işjeň ornaşdyrylýar, millionlarça agaç nahallary ekilýär. Soňky 20 ýylyň içinde Diýarymyzda agaç nahallarynyň 90 milliondan gowrak düýbi oturdyldy. Şu ýyl bolsa ýurdumyzda olaryň ýene-de 30 milliondan gowragy ekiler.
Garagumuň jümmüşinde ýurdumyzyň welaýatlaryndan şor zeý suw akabalary bilen akyp gelýän suwlary ýygnamak üçin “Altyn asyr” Türkmen kölüni gurmak boýunça iri möçberli taslama amala aşyrylýar. Ilatyň arassa agyz suwy bilen üpjün edilmegine aýratyn üns berilýär.
2017-nji ýylda Aşgabatda Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlary geçirildi. Bu waka türkmen sportunyň ýyl ýazgysyna altyn harplar bilen ýazyldy.
Döwrebap saglygy goraýyş merkezlerini, enäniň we çaganyň saglygyny goraýyş, anyklaýyş, gaýragoýulmasyz lukmançylyk kömegi hem-de öňdebaryjy lukmançylyk tehnikalary bilen üpjün edilen beýleki edaralary özünde jemleýän milli saglygy goraýyş ulgamy döwrebaplaşdyryldy.
Biz ähli ýerlerde duzy ýodlaşdyrmagy, uny demir bilen baýlaşdyrmagy, ilaty ýokary derejede immunlaşdyrmagy gazandyk. Diýarymyzda drakunkulýoz, poliomielit, gyzylja, gyzamyk we gyzzyrma ýaly keselleriň soňuna çykyldy. Bu gazanylan netijeler BMG-niň derejesinde ykrar edildi, ýurdumyza degişli halkara sylaglar we güwänamalar ençeme gezek gowşuryldy.
Koronawirus pandemiýasyna garşy göreşmegiň şertlerinde lukmançylyk edaralarynyň netijeli işlemegini tiz wagtda ýola goýmagymyz milli saglygy goraýyş ulgamynyň durnukly we netijeli bolup durýandygyna şaýatlyk edýär. Oňa ilaty howply ýokanç kesellerden goramagyň döwlet ulgamynyň ähli beýleki bölümleri hem taýýar bolup çykdy.
Gazanan üstünliklerimiziň hatarynda men hökmany suratda ylym we bilim ulgamyny hem belläp geçerdim. Häzirki döwürde bu ulgam hakyky ösüşlere eýedir. Şeýle hem Garaşsyzlyk şertlerinde halkyň ruhy taýdan işjeň galkynmagynyň, onuň taryhy düşünjeliliginiň, Türkmenistanyň köp milletli medeniýetiniň gülläp ösmeginiň mümkin bolandygy aýdyňdyr. Türkmenistanyň ÝUNESKO bilen netijeli hyzmatdaşlygy amala aşyrylýar.
ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizilen “Gadymy Merw”, “Köneürgenç” hem-de “Nusaýyň Parfiýa galalary” umumydünýä taryhy-medeni ähmiýetine we gymmatyna eýedir.
Häzir ýurdumyzyň ähli ýaşaýjylary etniki gelip çykyşyna garamazdan, özlerini umumy Watanyň aýrylmaz bölegi hökmünde duýýarlar. Biz Türkmenistanyň halkynyň agzybirligine, jemgyýetdäki parahatçylyga we ylalaşyga buýsanmaga haklydyrys. Munuň özi bize geljege ynamly garamaga, demokratik özgertmeleri tapgyrlaýyn geçirmäge, döwlet we jemgyýetçilik durmuşyny kämilleşdirmäge, daşarky gatnaşyklary üstünlikli ösdürmäge mümkinçilik berýär. Şunuň bilen baglylykda, meniň pikirimçe, örän möhüm bir ýagdaýy nygtamak isleýärin: türkmen döwletliligi doňup galan gurluş däldir. Munuň özi biziň döwletimiziň dünýä derejesindäki ösüşleriň häzirki ýagdaýlary hem-de jemgyýetiň anyk islegleri bilen aýakdaş alyp barýan janly, döredijilik işleridir.
Ýakynda, şu ýylyň 28-nji martynda Türkmenistanda Halk Maslahatynyň — türkmen parlamentiniň ýokarky palatasynyň agzalarynyň ilkinji saýlawlary geçirildi. 14-nji aprelde bolsa indi Halk Maslahatyndan we Mejlisden ybarat bolan Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň iki palatasynyň ilkinji bilelikdäki maslahaty geçirildi.
Kanun çykaryjy edaranyň iki palataly düzüme geçirilmegi Türkmenistanyň häzirki zaman taryhynda örän möhüm tapgyrlaýyn wakadyr. Bu waka ýurdumyzyň dünýä we milli derejedäki demokratik işleriň binýatlyk ugurlaryna, umumy ykrar edilen ýörelgelere hem-de halkara hukugyň kadalaryna eýermäge pugta ygrarlydygyny görkezdi.
Men Garaşsyzlyk ýyllarynda Türkmenistanda bolup geçen giň gerimli özgertmelere şaýatlyk edýän diňe käbir ýagdaýlary mysal getirdim. Umuman, geçilen ýola baha berip, Türkmenistan üçin bu ýyllar gurmagyň, halkymyzyň ägirt uly mümkinçiligini açmagyň, ýurdumyzy geljekde toplumlaýyn ösdürmäge berk maddy we ruhy binýady döretmegiň döwri boldy diýip, ynamly tassyklap bolar.
Şeýle hem şu ýyl, Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy baýram edilýän ýylynda biziň eziz Diýarymyzyň daşary döwletleriň Baştutanlarynyň gatnaşmagynda Hazarýaka döwletleriň Baştutanlarynyň VI sammiti, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň XV sammiti ýaly möhüm halkara çäreleriň hem-de ýokary derejeli daşary ýurtly myhmanlaryň gatnaşmagynda dürli baýramçylyk çäreleriniň birnäçesiniň geçirilýän ýerine öwrüljekdigini aýtmak isleýärin. Şunuň bilen baglylykda, biziň şu günler belleýän ýene bir wakamyz — Aşgabadyň döredilmeginiň 140 ýyllygy barada aýtman bilmerin.
Biz öz paýtagtymyza buýsanýarys. Ol gysga döwrüň içinde tanalmaz derejede özgerdi. Häzir Aşgabat Aziýanyň iň döwrebap, depginli gurulýan şäherleriniň biridir. Ol döwletimiziň okgunly durmuş-ykdysady, innowasiýa taýdan ösüş, ýaşaýyş-durmuşyň ähli ulgamlaryna dünýäniň öňdebaryjy tejribesini ornaşdyrmak ýoly bilen ynamly öňe barýandygynyň mynasyp derejede aýdyň nyşany bolup durýar.
Şäher gözümiziň alnynda ösýär, gözelleşýär, işlemek we dynç almak üçin oňaýly ýere öwrülýär. Paýtagtymyzy ösdürmegiň hökmany ileri tutulýan ugurlary ony durmuş düzümleri — mekdepler, çagalar baglary, lukmançylyk merkezleri, sport desgalary bilen üpjün etmekden ybaratdyr. Şeýle hem biz şäheriň ekologiýasyna, daşky gurşawyň goralyp saklanylmagyna, seýilgäh zolaklarynyň, seýilbaglaryň giňeldilmegine möhüm ähmiýet berýäris.
Şäheri ösdürmegiň konsepsiýasy onuň taryhy bölegine aýawly garalmagyny, giň gerimli dikeldiş işleriniň geçirilmegini, Aşgabadyň ajaýyp öwüşgininiň saklanylmagyny göz öňünde tutýar.
Ýakynda paýtagtymyzyň täze böleginiň düýbüni tutmak dabarasy geçirildi. Biz ony “Smart siti” diýip atlandyrýarys.
Şundan ugur alyp, Türkmenistanyň halky Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyny mynasyp derejede bellär.
— Türkmenistan Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň assosirlenen agzasy bolup durýar. Siziň ýurduňyz GDA-nyň dürli ugurlardaky işlerine işjeň hem-de döredijilikli gatnaşýar. Arkalaşygyň çäklerinde Türkmenistanyň hyzmatdaşlygynyň geljegine bolan Siziň garaýşyňyz nähili we şol hyzmatdaşlyk Arkalaşygyň 30 ýyllygy bellenilýän ýylda haýsy esasy ugurlar boýunça has netijeli ösdürilip bilner?
— Häzir Türkmenistan deňhukuklylyk ýörelgelerinde döwletara gatnaşyklary goldamak bilen, Bitarap ýurt hökmünde içerki işlere goşulyşmazlyk, özbaşdaklyga hem-de çäk bitewüligine hormat goýmak, köptaraply harby-syýasy şertnamalara we birleşmelere gatnaşmazlyk boýunça borçnamalary öz üstüne alýar.
Şu binýatlyk ýörelgelerden ugur alyp, Türkmenistan GDA assosirlenen agza hökmünde gatnaşýar, GDA-nyň ýurtlary bilen gatnaşyklaryny düýpli taryhy aragatnaşyklaryň, özara bähbitli hyzmatdaşlygyň, halkara syýasatyň birnäçe meseleleri boýunça garaýyşlaryň ýakyn gelmegi esasynda guraýar hem-de işjeň hyzmatdaşlygy dostluk we ynanyşmak ruhunda tüýs ýürekden goldaýar.
Biz Arkalaşygyň düýpli ýörelgeleriniň üýtgewsiz galmagyna ýokary baha berýäris. Şol ýörelgeler hoşniýetlilikdir, hormat goýmakdyr, deňhukuklylykdyr. Şonuň bilen birlikde, dünýädäki üýtgäp durýan ýagdaýlar GDA-dan öz wagtynda we deň derejede laýyk jogaby, özara hereketlere täze ugurlary girizmegi talap edýär diýip pikir edýärin. Ilkinji nobatda, munuň özi ykdysady ulgama degişlidir. Hut ykdysady, söwda, maýa goýum hyzmatdaşlygynyň GDA-nyň netijeliliginiň we üstünliginiň öňbaşçysy bolmalydygyna, biziň ýurtlarymyza öz kuwwatyny doly açmak, dünýä hojalyk gatnaşyklaryna doly derejede goşulyşmak mümkinçiligini üpjün etmelidigine ynanýaryn. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistan 2019-njy ýylda — GDA başlyklyk edýän döwründe birnäçe başlangyçlar bilen çykyş etdi. Hususan-da, biz GDA gatnaşyjy döwletleriň strategik ykdysady hyzmatdaşlygy hakynda Jarnamany işläp taýýarlamagy teklip etdik. Şol resminama 2019-njy ýylyň oktýabrynda Aşgabatda döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň mejlisinde kabul edildi. Bu resminamanyň ýörelgeleri GDA-ny ykdysady taýdan ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli strategiýasynyň esasynda goýuldy.
Arkalaşygyň ýurtlarynyň GDA-nyň hem-de onuň bilen dünýäniň serhetdeş sebitleriniň döwletleriniň ykdysady taýdan özara baglanyşygynyň durnukly ulgamyny döretmäge işjeň gatnaşmaklarynyň, üstünlikli ykdysady hyzmatdaşlygyň aýgytlaýjy şerti hasaplaýarys. Şunda gürrüň energetika düzümlerini, senagat zolaklaryny, Demirgazyk — Günorta hem-de Gündogar — Günbatar ugurlary boýunça ýurtlarymyzy birleşdirýän ulag-üstaşyr ugurlaryny öz içine alýan täze “ykdysady geçelgeleri” döretmek barada barýar.
GDA-nyň Ýewraziýa Ykdysady Bileleşigi hem-de Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasy bilen hyzmatdaşlygy giňeltmegine ýokary derejede bähbitli we geljegi uly ugur hökmünde baha berýäris.
Halkara gün tertibi bilen baglylykda, GDA ýurtlarynyň hyzmatdaşlygynyň geljekde gowy mümkinçilikleriniň bardygyny görýäris. Olar ählumumy we sebit howpsuzlygyny üpjün etmek, halkara terrorçylyga, neşe serişdeleriniň ýaýradylmagyna hem-de kiberjenaýatçylygy hem öz içine alýan guramaçylykly jenaýatçylyga garşy göreşmek, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek ýaly möhüm wezipelerdir.
Medeni-ynsanperwer ulgam GDA-nyň döwletleri we halklary üçin ygtybarly birleşdiriji binýat bolmagynda galýar. Bu ugurda köp işleriň amala aşyrylandygyny hem-de alnyp barylýandygyny kanagatlanma bilen belleýäris, hyzmatdaşlyk yzygiderli ösdürilýär we täze ulgamlary öz içine alýar. Iň esasy zat, bu hyzmatdaşlygyň ýurtlarymyzyň halklary tarapyndan doly goldawa eýe bolýanlygydyr. Emele gelen ýagdaýlarda koronawirus pandemiýasyna garşy çäreleri geçirmek GDA üçin ileri tutulýan wezipeleriň biridir.
Arkalaşygyň ýurtlarynyň umumy çemeleşmeleri we usulyýetleri işläp taýýarlamak üçin ylmy diplomatiýa, lukmançylyk bileleşikleri ugry boýunça hyzmatdaşlygyň has netijeli gurallaryny ýola goýmagyny zerur hasaplaýarys. Şunda GDA-nyň Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy bilen yzygiderli hyzmatdaşlygy möhümdir.
Görşüňiz ýaly, Türkmenistan GDA-nyň işleriniň dürli ugurlarynda özüni işjeň hem-de döredijilikli hyzmatdaş hökmünde görkezýär. Şeýle hem şulary bellemegi möhüm hasaplaýaryn. Elbetde, GDA, ozaly bilen, döwletara birleşikdir. Emma men Arkalaşyga gatnaşyjy ýurtlaryň arasynda ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň ösdürilmeginiň köptaraplaýyn aragatnaşyklary has baýlaşdyrýandygyna, oňa goşmaça aýdyňlyk we ýokary depgin berýändigine ynanýaryn. Şunuň bilen baglylykda, biziň Russiýa Federasiýasy bilen gatnaşyklarymyzyň strategik hyzmatdaşlyk, hakyky hoşniýetli goňşuçylyk, özara hormat goýmak ýörelgeleri esasynda ösdürilýändigini bellemek isleýärin.
Biziň ýurdumyzyň Russiýanyň iri sebitleriniň birnäçesi bilen ýola goýan gatnaşyklary köptaraplaýyn türkmen-rus hyzmatdaşlygynyň aýrylmaz bölegi bolup durýar. Şunda Tatarystan Respublikasy bilen hyzmatdaşlygy aýratyn belläp bilerin. Ýakynda Tatarystanyň Prezidenti Rustam Nurgaliýewiç Minnihanow Türkmenistanda saparda boldy. Biz örän bähbitli, baý many-mazmunly gepleşikleri geçirdik, söwda-ykdysady ulgamda, hususan-da, senagatda, maşyn gurluşygynda, uçar gurluşygynda, ulag-logistika ulgamynda, energetika pudagynda, beýleki ugurlaryň birnäçesi boýunça hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň uzak möhletleýin meýilnamalaryny ara alyp maslahatlaşdyk.
Medeni-ynsanperwer, ylym-bilim hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de ösdürmek barada ylalaşyk gazanyldy. Bularyň ählisi Russiýa bilen döwletara gatnaşyklarymyzyň binýadyny berkidýär hem-de gaýtalap aýdýaryn, tutuşlygyna GDA-nyň çäklerinde hyzmatdaşlyga oňyn täsirini ýetirýär.
— Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy şu ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etdi. Siziň bu başlangyç bilen BMG-niň Baş Assambleýasynda çykyş edendigiňiz hem-de onuň biragyzdan goldanylandygy mälimdir. Syýasatçy hökmünde şeýle teklip bilen çykyş etmäge Size näme ylham berdi? «Parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýen düşünjä garaýşyňyz nähili?
— 2021-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etmek baradaky başlangyç halkara ýagdaýa adalatly, anyk seljerme berilmeginiň netijesi boldy.
Häzirki wagtda halkara gatnaşyklaryň çylşyrymly ýagdaýdadygyny bellemek gerek. Bu bolsa, biziň pikirimizçe, köp babatda döwletleriň biri-birine ynamynyň derejesiniň, döwletara gatnaşyklarynyň medeniýetiniň hiliniň peselmegi bilen şertlendirilendir. Syýasatçy hem-de döwlet ýolbaşçysy hökmünde, meni biynjalyk edýän zat, şeýle ýagdaýyň aýry-aýry ýurtlaryň arasyndaky oňyn gatnaşyklara diňe bir päsgelçilik döretmek bilen çäklenmän, biziň hemmämiziň jogapkärçilik çekýän — strategik deňagramlylygy hem-de durnuklylygy saklamak, halkara terrorçylyk, ählumumy derejede howanyň maýlamagy, bosgunlaryň meselelerini çözmek, azyk howpsuzlygyny üpjün etmek ýaly we birnäçe beýleki köptaraplaýyn wezipeleriň çözülmegini düýpli çylşyrymlaşdyrýandygydyr.
Koronawirus pandemiýasy bilen baglanyşykly ýagdaýa serediň. Beýleki ähli zatlardan başga-da, bu ýokanç halkara gatnaşyklardaky öňden gelýän näsazlyklary, ozaly bilen, ynanyşmagyň, syýasy erk-islegiň hem-de bu howpa garşy göreşmek üçin tagallalary birleşdirmäge taýýarlygyň ýeterlik derejede däldigini ýüze çykardy. Şeýle ýagdaýlarda biz dünýä bileleşigi, ozaly bilen bolsa, BMG-niň bar bolan syýasy-diplomatik gurallaryny hem-de meýdançalaryny peýdalanmak arkaly halkara ýagdaýy sagdynlaşdyrmak boýunça öňdebaryjy jogapkärçiligi öz üstüne almaga borçly diýip hasapladyk. Olaryň biri hem Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň yglan edilmegidir. Türkmenistan bu başlangyç bilen çykyş edip, oňa nähili anyk many berýändigini aýratyn nygtady.
Biz Parahatçylyk we ynanyşmak ýylyna wekilçilikli halkara çäreler toplumy hökmünde garaýarys, olaryň çäklerinde anyk çözgütler kabul ediler hem-de halkara ýagdaýy sagdynlaşdyrmagyň, halkara hukugy dikeltmegiň hem-de onuň ornuny pugtalandyrmagyň ýollary we usullary işlenip taýýarlanylar. Aşgabatda ýokary derejeli halkara maslahatyň geçirilmegi şolaryň hataryndaky esasy wakalaryň biridir.
Biz BMG-däki hyzmatdaşlarymyzyň bu başlangyjymyza, meýilleşdirilen çärelere iş ýüzünde ýardam we goldaw berjekdigine ynanýarys hem-de biz bilelikde oňyn netijeleri gazanyp bileris.
— Siziň ýurduňyz indi 25 ýyl bäri hemişelik Bitaraplyk derejesine eýe bolup durýar. Munuň özi Türkmenistana özbaşdak, aýdyň hem-de özboluşly daşary syýasat ugruny alyp barmaga mümkinçilik berýär. Siz türkmen Bitaraplygyna, onuň Merkezi Aziýada hem-de goňşy sebitlerde bolup geçýän ýagdaýlaryň barşyna we ugruna ýetirýän täsirine nähili baha berýärsiňiz?
— Türkmen Bitaraplygy, elbetde, sebitde örän möhüm durnuklaşdyryjy ähmiýete eýedir. Bu pikiri Birleşen Milletler Guramasy we BMG-niň agza ýurtlary hem goldaýarlar.
Meniň pikirimçe, 2007-nji ýylda edara binasy Aşgabatda ýerleşýän BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň açylmagy halkara bileleşik tarapyndan şeýle baha berilmeginiň hakyky subutnamalarynyň biridir. Bu ädim Türkmenistana bolan ynamy alamatlandyryp, Merkezi Aziýada durnuklylygy hem-de howpsuzlygy saklamakda we pugtalandyrmakda ýurdumyzyň eýeleýän oňyn ornunyň ykrar edilýändiginiň güwänamasy boldy. Şol bir wagtda, munuň özi öňüni alyş diplomatiýasynyň gapma-garşylyklary duýdurmagyň, olary parahatçylyk, syýasy-diplomatik ugra gönükdirmegiň netijeli guraly hökmünde tassyknamasy boldy. Şunda Türkmenistanyň Bitaraplygy sebitdäki ýagdaýlaryň oňyn häsiýete eýe bolmagynyň tebigy, döwrüň talap edýän şerti, BMG-niň hem-de Ýer ýüzüniň bu böleginde pugta parahatçylyga we durnuklylyga, ösüş maksatlaryna ýetmegiň tarapdarlary bolup duran ähli sagdyn güýçleri goldap, çykyş edýär diýip bolar.
Şoňa görä-de, BMG-niň Türkmenistanyň Bitaraplygyň parahatçylyk döredijilik kuwwatyndan peýdalanmaga gönükdirilen başlangyçlaryny üýtgewsiz we yzygiderli goldaýandygy öz-özünden düşnüklidir.
Türkmenistanyň teklibi boýunça BMG-niň çäklerinde döredilen Bitaraplygyň dostlary topary möhüm görkeziji boldy. Bu topara dünýäniň 20-den gowrak döwleti goşuldy.
Şeýle hem biziň ýurdumyzyň başlangyjy boýunça mundan birnäçe ýyl ozal dünýäniň syýasy senenamasynda täze senäniň — Halkara Bitaraplyk gününiň peýda bolandygyny bellemek gerek. Bu sene her ýyl 12-nji dekabrda bellenilýär.
Getirilen mysallar Türkmenistanyň Bitaraplygynyň häzirki wagtda diňe bir sebit däl, eýsem, halkara syýasatyň BMG-niň parahatçylygy, durnuklylygy we howpsuzlygy saklamagyň hem-de pugtalandyrmagyň uzak möhletli gün tertibiniň şerti bolandygyna şaýatlyk edýär.
Ykdysady ugur Bitarap Türkmenistanyň oňyn täsiriniň möhüm meselesi bolup durýar. Biz bu ulgamda halkara gatnaşyklary hiç haçan syýasylaşdyrmaýarys. Ykdysady we täjirçilik esaslandyrmalary, özara bähbitlilik, deňhukuklylyk hem-de taraplaryň bähbitlerini nazara almak biziň üçin esasy görkezijilerdir.
Bu ýörelgeler bize sebitde hem-de onuň çäginden daşarda — energetikada, ulagda, aragatnaşyk we kommunikasiýalar ulgamynda möhüm ähmiýetli halkara taslamalaryň başyny başlamaga, durmuşa geçirmäge mümkinçilik berýär. Hakykatda, olar ýagdaýy durnuklaşdyrmaga, birek-birege ýokary derejede düşünişmäge, ynanyşmaga hem-de gatnaşyjy döwletleriň arasynda anyklyga we aýanlyga hyzmat edýär. Şeýlelikde, Bitaraplyk ykdysady taýdan goşulyşmagyň, uzak möhletli söwda, maýa goýum, önümçilik gatnaşyklaryny ýola goýmagyň netijeli guraly bolup durýar. Şonuň netijesinde, munuň özi gapma-garşylykly ýagdaýlary azaltmaga alyp barýar.
Geçen ýyl Türkmenistan, dünýä bileleşigi bilen bilelikde, özüniň Bitaraplygynyň 25 ýyllygyny belledi. Bu ýubileýe bagyşlanan halkara maslahata onlaýn görnüşde iri halkara guramalaryň ýolbaşçylary, döwletleriň we hökümetleriň Baştutanlary, belli syýasatçylar, diplomatlar, jemgyýetçilik işgärleri, alymlar gatnaşdylar. Olar öz çykyşlarynda Türkmenistanyň Bitaraplyk syýasatyna ýokary baha berdiler, ony goldaýandyklaryny we tutuş dünýä üçin ähmiýetlidigini bellediler.
Munuň özi türkmen halkynyň bähbitlerine parahatçylygy, hoşniýetli goňşuçylygy, hyzmatdaşlygy, ösüşi üpjün etmek hem-de pugtalandyrmak maksadynda bize seçip alan daşary syýasy ugrumyzy mundan beýläk-de berk, jogapkärli durmuşa geçirmäge ruhlandyrýar, uly kuwwat berýär.
Pursatdan peýdalanyp, “Mir” döwletara teleradiokompaniýasynyň şu maslahaty giňden beýan edendigi üçin size minnetdarlyk bildirýärin.
— Ählumumy wehimler baradaky söhbedimizi dowam edeliň. Iki ýyldan bäri adamzat ählumumy täze howp — COVID-19 pandemiýasy bilen ýüzbe-ýüz boldy. Hormatly jenap Prezident, Size nädip Türkmenistanyň halkyny bu betbagtçylykdan gorap saklamak başartdy? Sebäbi Siziň ýurduňyzyň çäklerinde şu güne çenli COVID-19 keseliniň ýekeje ýagdaýy hem ýüze çykarylmady.
— Biz COVID-19 howpunyň ýüze çykmagynyň ilkinji günlerinden koronawirusa garşy göreşmek boýunça bitewi milli strategiýany taýýarladyk. Bu strategiýada guramaçylyk, hukuk, maliýe, ykdysady, sanitar-epidemiologiýa, lukmançylyk, karantin häsiýetli çäreleriň toplumy göz öňünde tutulýar.
Bu ugurdaky tutuş işe ýolbaşçylyk etmek üçin Howply ýokanç kesellere garşy göreşmek boýunça Hökümet topary döredildi. Onuň düzümine Hökümet agzalary, ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, ýerli ýerine ýetiriji häkimiýet edaralarynyň ýolbaşçylary girdiler.
Pudagara utgaşdyryşyň guraly hökmünde dessin ştab döredildi. Onuň işine saglygy goraýyş, ulag, söwda, maliýe ulgamlaryna jogap berýän döwlet düzümleriniň, şeýle hem hukuk goraýjy edaralaryň wekilleri çekildi.
Bu utgaşdyryjy düzümler, kanunçylyga laýyklykda, degişli ygtyýarlyklara eýe boldy we olaryň ähli hereketleri Hökümet toparynyň mejlislerinde kabul edilýän teswirnamalaryň hem-de meýilnamalaryň esasynda amala aşyrylýar.
COVID-19-yň dörän pursadyndan başlap, biziň ilkinji kabul eden çärelerimiziň hatarynda serhet, migrasiýa we gümrük ýagdaýyny tapgyrlaýyn pugtalandyrandygymyzy görkezmek bolar. Şol bir wagtyň özünde, dörän ýagdaý sebäpli Türkmenistanyň daşary ýurtlar bilen howa gatnawlaryna çäklendirmeler girizildi.
Daşary ýurtlardan Türkmenistana gelýän ähli adamlar babatda Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň degişli edaralary tarapyndan test we karantin-düzgün çäreleri geçirilýär.
Biz saglygy goraýyş edaralarynyň işinde öňüni alyş çärelerine aýratyn üns berdik. Ähli edaralarda, kärhanalarda, okuw mekdeplerinde, mekdebe çenli çagalar edaralarynda raýatlaryň gyzgynyna gözegçilik etmek üpjün edildi, şahsy arassaçylygyň berk düzgünleri girizildi. Mundan başga-da, söwda merkezlerinde, bazarlarda, okuw mekdeplerinde, jemgyýetçilik ulagynda zyýansyzlandyrmak boýunça işler yzygiderli alnyp barylýar.
Şeýle hem biz ösümlikleriň, haýwanlaryň, gelip çykyşy boýunça ösümlik hem-de haýwanat bilen bagly önümleriň getirilmegi arkaly dürli keselleriň ýurdumyzyň çägine aralaşmagyna garşy howpsuzlygyň degişli derejesini üpjün etmäge mümkinçilik berýän fitosanitariýa we weterinariýa gözegçilik ulgamyny güýçlendirmek boýunça çäreleri gördük.
Döwlet serhedi arkaly gözegçilik-geçiriş nokatlarynyň ählisinde Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň, beýleki degişli döwlet edaralarynyň hünärmenleriniň toparlary işleýär.
Türkmenistan koronawirus pandemiýasy zerarly ýüze çykan ýagdaýyň örän çylşyrymlydygyny nazara alyp, şunuň bilen birlikde, şu şertlerde döwletleriň arasyndaky söwda we ykdysady gatnaşyklaryň durnuklylygyny, ulag gatnawlarynyň işini üpjün etmegiň zerurdygyna doly düşünýär.
Hyzmatdaşlarymyz, ilkinji nobatda, goňşy döwletler bilen ysnyşykly gatnaşyklary saklamak arkaly Türkmenistan şol hyzmatdaşlygyň ygtybarly bolmagynyň hem-de Ýewraziýa yklymynda özara haryt getirilmeginiň we üstaşyr gatnawlaryň berk ulgamynyň saklanyp galmagynyň üstünde işleýär.
Türkmenistanyň hem-de onuň goňşy döwletleriniň sazlaşykly we utgaşykly ädimleri netijesinde, häzir Gündogar — Günbatar we Demirgazyk — Günorta ugurlary boýunça ulag geçelgeleriniň kadaly işlemegi üpjün edildi. Ähli serhet-geçiriş nokatlarynda zyýansyzlandyryş hem-de dezinfeksiýa-fumigasiýa desgalary guruldy. Olar dünýä ölçeglerine gabat gelýär. Taraplaryň ylalaşyklary boýunça şeýle terminallar goňşy ýurtlaryň çäginde döredilýär.
Koronawirusa garşy göreşmekde wagyz-nesihat işleri möhüm orun eýeleýär. Onuň esasy maksady ilatyň täze ýokanç keseline doly düşünmegini üpjün etmekden ybaratdyr.
Häzirki wagtda ýurdumyzda 14 ýokanja garşy hökmany suratda sanjym geçirilýär. Şonuň bilen birlikde, türkmen alymlarynyň howply ýokanç keselleriň öňüni almak ulgamyndaky köpýyllyk barlaglarynyň netijeleri, olary bejermegiň öňdebaryjy usullary, däp bolan halk serişdeleri, dermanlyk otlar we ösümlikler ulanylýar. Munuň özi köp babatda adamyň bedeniniň howply kesellerden goranmak ukybyny güýçlendirmäge ýardam edýär.
Türkmenistan Russiýanyň Sputnik-V, EPIWAKKorona waksinalaryny bellige alan ýurtlaryň ilkinji onlugynda mynasyp orun eýeledi. Häzirki wagtda olar töwekgelçilik toparyna girýän adamlaryň zerurlyklary üçin ähli ýerlerde üstünlikli ulanylýar. Ýokanç keselleriň öňüni almak boýunça işler dowam edýär. Täze karantin merkezleriniň gurluşygy amala aşyrylýar, aýry-aýry saglygy goraýyş edaralary ýiti ýokançlarda duş gelýän ýagdaýlara sezewar bolan adamlary saklamak üçin üýtgedilýär.
Şol bir wagtyň özünde ýurdumyzda häzirki wagtda ilatyň ählumumy dispanserizasiýasy geçirilýär, adamlaryň immun derejesini ýokarlandyrmak boýunça netijeli çäreler görülýär.
Ine, ýerine ýetirilen şeýle işleriň netijesinde, entek bizde bu keseliň ýüze çykan ýagdaýlary anyklanylmady.
— Hormatly jenap Prezident! Türkmenistan “Mir” teleradiokompaniýasy bilen işjeň hyzmatdaşlyk edýär. Men şeýle ysnyşykly hyzmatdaşlyk gatnaşyklary üçin aýratyn hoşallyk bildirmek isleýärin. Siziň “Mir” teleradiokompaniýasynyň tomaşaçylaryna, radiodiňleýjilerine nähili arzuwlaryňyz bar?
— Dünýäniň köp ýurtlarynda, şol sanda GDA-nyň çäklerinden daşarda sany onlarça million bolan siziň tomaşaçylaryňyza, däp bolşy ýaly, parahatçylyk, abadançylyk, berk jan saglyk, olara we olaryň ýakynlaryna ertirki güne bolan berk ynam arzuw edýärin! Goý, ol köp oňat we ýakymly täzelikleri getirsin!
— Hormatly jenap Prezident! Size söhbetdeşlik üçin hoşallyk bildirmäge rugsat ediň!
— Şu söhbetdeşlik we Siziň işiňiz üçin minnetdarlyk bildirýärin.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/30343?type=feed
Geçen hepde Türkmenistanyň milli Liderimiziň baştutanlygynda parahatçylyk, döredijilik hem-de ösüş ýoly bilen ynamly öňe barýandygyna şaýatlyk edýän wakalara baý boldy. Şol wakalar döwürleriň hem-de nesilleriň mizemez arabaglanyşygyny, türkmen halkynyň agzybirligini we jebisligini, belent ynsanperwer gymmatlyklaryna ygrarlylygyny tassyklap, däp bolan döwletara dostluk aragatnaşyklarynyň yzygiderli giňeldilmeginiň, Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy bellenilýän ýylda Aşgabadyň 140 ýyllyk baýramynyň toýlanmagynyň nyşany astynda geçdi.
24-nji maýda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň geçiren Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisi paýtagtymyzyň ýubileýini baýram etmäge taýýarlyk görmegiň meselelerine bagyşlandy.
Aşgabadyň binagärlik keşbini has-da özgertmek, şäher ilatynyň abadan durmuşy, zähmet çekmegi we dynç almagy üçin amatly şertleri döretmek, halkyň durmuş taýdan goraglylygyny has-da gowulandyrmak, täze iş orunlaryny döretmek, hyzmatlar ulgamyny kämilleşdirmek, şäherde arassaçylyk kadalaryny berjaý etmek biziň esasy maksadymyzdyr diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady hem-de Aşgabady ösdürmek we abadanlaşdyrmak boýunça işleriň mundan beýläk-de üstünlikli dowam etdiriljekdigini belledi.
Hökümetiň mejlisinde Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa milli Liderimizi Aşgabat şäheriniň 140 ýyllyk şanly baýramy mynasybetli mähirli gutlap hem-de Diýarymyzyň we onuň baş şäheriniň ägirt uly üstünlikleri gazanmagynda döwlet Baştutanymyzyň örän uly hyzmatlaryny belläp, Milli Geňeşiň Mejlisiniň 22-nji maýda geçirilen nobatdaky maslahatynda kabul edilen karar barada habar berdi. Şol resminama laýyklykda, Gurbanguly Berdimuhamedowa “Aşgabat şäheriniň hormatly raýaty” diýen at dakyldy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow zähmetine berlen ýokary baha üçin minnetdarlyk bildirip, türkmen paýtagtynyň hormatly raýaty bolmagyň uly mertebedigini aýdyp, Aşgabadyň mundan beýläk-de ösdürilmeginiň we gülläp ösmeginiň, mähriban halkymyzyň durmuş-ýaşaýyş şertlerini gowulandyrmagyň bähbidine zähmet çekjekdigini belledi.
Mejlisde häzir Aşgabadyň halkara hyzmatdaşlygyň merkezine, sebit we dünýä derejesindäki möhüm forumlaryň hem-de duşuşyklaryň yzygiderli geçirilýän ýerine öwrülendigi bellenildi. Munuň üçin zerur düzüm döredildi. Bu çäreleriň guralmagy hem-de guramaçylyk we many-mazmun taýdan ýokary derejede geçirilmegi Aşgabadyň halkara parahatçylyk dörediji merkez hökmündäki abraýyny barha artdyrýar.
Häzir BMG-niň Taslamalara hyzmat ediş müdirliginiň (UNOPS) wekilhanasyny, BMG-niň Azyk we oba hojalyk boýunça guramasynyň (FAO) hem-de Energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleri boýunça halkara agentligiň (IRENA) wekilhanalaryny Aşgabat şäherinde açmak boýunça degişli işler geçirilýär.
ÝUNESKO bilen hyzmatdaşlygyň çäklerinde, Aşgabat şäherini «Dizaýn» döredijilik ulgamy boýunça bu guramanyň Şäherleriň ählumumy döredijilik toruna girizmek boýunça şu ýylyň ikinji ýarymynda degişli çözgüdiň kabul edilmegine garaşylýar.
Aşgabat şäheri bilen dost-doganlyk gatnaşyklary ýola goýlan daşary ýurt şäherleriniň 11-si bilen dürli ugurlarda hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga gönükdirilen Milli meýilnama işlenip taýýarlanylýar. Aşgabat şäheriniň “Birleşen şäherler we ýerli dolandyryjy edaralar” (UCLG) atly halkara gurama goşulmagynyň meselesine seredilýär. Şolar bilen bir hatarda, paýtagtymyzda sagdyn durmuş ýörelgelerine, ekologiýa abadançylygyny üpjün etmek hem-de durmuşyň dürli ugurlarynda göreldeli işlere şäheriň ýaşaýjylarynyň höwesini artdyrmak maksady bilen, Aşgabat şäherinde Meýletinçiler merkezini döretmek mümkinçilikleri öwrenilýär.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow mejlisde paýtagtymyzyň ýokary sepgitlere ýetmegine önjeýli goşant goşan raýatlaryň bir toparyny “Aşgabat şäheriniň döredilmeginiň 140 ýyllygy mynasybetli Türkmenistanyň döwlet sylaglary bilen sylaglamak hakynda” Permana gol çekdi.
Milli Liderimiz “Aşgabat-siti” ýaşaýyş toplumynyň meseleleri hakyndaky” Karara hem gol çekdi. Resminama laýyklykda, Gurluşyk we binagärlik ministrliginiň garamagynda Gurulýan desgalaryň direksiýasy döredildi.
Hormatly Prezidentimiziň Buýrugy bilen welaýatlaryň etraplarynyň we etrap hukukly şäherleriniň hem-de Aşgabat şäheriniň etraplarynyň arasynda 2021-nji ýylyň jemleri boýunça durmuş, ykdysady we medeni taýdan ähli görkezijiler boýunça iň ýokary netijeler gazanmak ugrunda bäsleşik yglan edildi. Bäsleşigiň ýeňijisine 1 million amerikan dollary möçberde pul baýragy gowşurylar.
25-nji maýda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Aşgabat şäheriniň güni we paýtagtymyzyň 140 ýyllyk baýramy mynasybetli paýtagtymyzyň demirgazygynda “Aşgabat-siti” iri ýaşaýyş toplumynyň düýbüni tutmak hem-de iki gatly täze ýaşaýyş jaýlaryny ulanmaga bermek boýunça guralan dabaralara gatnaşdy.
Meýdany 744 gektar bolan bu ägirt uly toplum dürli maksatly binalaryňdyr desgalaryň iki ýüzden gowragyny öz içine alyp, ýaşamak we dynç almak üçin ähli zerurlyklary üpjün edilen tutuş şäher düzümini emele getirer.
Bu ýerde kaşaň, şol sanda has belent, ýagny 12 — 35 gatly, 107 müňden gowrak ilata niýetlenen, 17 müň 836 öýli, 180 sany ýaşaýyş jaýyny gurmak meýilleşdirilýär.
Köpugurly toplumyň keşbinde dünýä şähergurluşygynyň iň täze ugurlary hem-de milli binagärligiň gadymdan gelýän däpleri sazlaşykly utgaşdyrylmalydyr. Binalary ulanyş, şäher hojalygynyň dolandyryş düzümine iň täze tehnologiýalar hem-de sanly ulgamlar işjeň ornaşdyrylar.
Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, ak mermerli Aşgabat diňe bir owadan we ýaşamak üçin has oňaýly bolmak bilen çäklenmän, eýsem, döwrebap uly şäher hem bolmalydyr. Munuň özi onuň ähli durmuş üpjünçilik ulgamlarynyň bökdençsiz işlemeginde hem-de daşky keşbinde öz beýanyny tapmalydyr. Bu işleri amala aşyrmaga ýaş, döwrebap pikirlenmegi başarýan hünärmenleri, şol sanda Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň hem-de Döwlet çeperçilik akademiýasynyň talyplaryny işjeň çekmek zerurdyr.
Bu ägirt uly taslamany durmuşa geçirmäge girişmezden ozal Ylymlar akademiýasynyň hünärmenleri seýsmik ýagdaýa jikme-jik seljerme geçirerler.
Bu giň gerimli işlere ýolbaşçylyk etjek gurluşyk kärhanasy döredilip, ol gurulmagy göz öňünde tutulýan binalary we desgalary ýokary hünärli işgärler bilen üpjün eder, dünýäde koronawirus ýokanjynyň ýaýran häzirki döwründe olar üçin gurluşyk serişdelerini nireden almalydygyny anyklar. Olaryň özümizde öndürilmeýän görnüşlerini daşary ýurtlardan nädip getirmelidigini kesgitlär.
Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligine täze guruljak şäheriň ilatyny, baglary, çüwdürimleri suw bilen üpjün etmegiň çeşmesini anyklamak tabşyryldy.
Hormatly Prezidentimiz şu günki şanly waka mynasybetli geljekki nesillere niýetlenen ýadygärlik ýazga gol çekip, ony ýörite guta ýerleşdirdi. Asylly däbe görä, milli Liderimiz gutyny gurluşygyň binýadyna atyp, ýaşaýyş toplumynyň gurluşygynyň ilkinji betonyny guýdy we oňa ak pata berdi.
Şol gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda paýtagtymyzyň Bagtyýarlyk etrabynyň Çoganly ýaşaýyş toplumynda ýokary amatlykly iki gatly täze kottejleriň 140-synyň açylyş dabarasy boldy.
Milli Liderimiz döwrüň talaplaryna laýyklykda gurlan hem-de abadanlaşdyrylan ýokary amatlykly kottejleri synlady. Döwlet Baştutanymyz olaryň birine baryp, jaý toýuny toýlaýanlar bilen söhbetdeş boldy, olaryň täze jaý hakyndaky pikirleri bilen gyzyklandy.
Milli Liderimiz öý eýelerini gutlap, olara sowgatlaryny gowşurdy hem-de täze öýde bagtly ýaşamaklaryny, maşgala abadançylygyny, berk jan saglyk we üstünlikleri arzuw etdi. Öý eýeleri hormatly Prezidentimize däp bolan toý düwünçegini gowşurdylar.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ähli babatlarda adamlaryň mynasyp ýaşaýyş şertlerini üpjün etmegiň, Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan wezipesidigini nygtap, mundan beýläk-de ýurdumyzyň raýatlarynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak üçin ähli çäreleriň görüljekdigini belledi.
Paýtagtymyzyň 140 ýyllyk ýubileýi mynasybetli geçirilen dabaralaryň çäklerinde, Aşgabadyň durmuş-ykdysady ösüşine uly şahsy goşandyny goşan halk hojalygynyň dürli pudaklarynyň iň gowy işgärlerine, önümçiligiň öňdebaryjylaryna, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, guramalaryň wekillerine hem-de döredijilik işgärlerine ýokary döwlet sylaglary gowşuryldy.
Goşa baýramyň hormatyna Aşgabadyň ýollaryna “Hyundai All New Super Aero Сity” kysymly täze awtobuslaryň hem-de “Toyota Сorolla” kysymly ýeňil taksileriň hem köp sanlysy çykdy. Döwlet Baştutanymyzyň ulag hyzmatynyň hilini ýokarlandyrmak boýunça beren tabşyryklaryna laýyklykda, olaryň uly toplumy satyn alyndy. Şol gün şäherde gatnawy ýerine ýetirýän ähli awtobuslar ýolagçylara mugt hyzmat etdi. Munuň özi paýtagtymyzyň ilaty we onuň myhmanlary üçin özboluşly baýramçylyk sowgadyna öwrüldi.
25-nji maýda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow “Gazyp alýan pudaklar durnukly ösüşiň hereketlendirijisidir” mowzugy bilen geçirilen ýokary derejeli Ählumumy “tegelek stoluň” başyndaky maslahata gatnaşdy. Onlaýn görnüşindäki maslahaty Birleşen Milletler Guramasynyň Baş sekretary Antoniu Guterriş geçirdi.
Bu foruma birnäçe döwletleriň we hökümetleriň Baştutanlary, ministrler, iri halkara guramalaryň ýolbaşçylary, akademiki toparlaryň, seljeriş merkezleriniň bilermenleri, hususy pudagyň hem-de raýatlyk jemgyýetleriniň wekilleri gatnaşdylar. Onuň baş maksady ählumumy, sebit hem-de milli derejelerde “2030-njy ýyla çenli döwür üçin Gün tertibini” durmuşa geçirmäge ýaramaz täsir edýän howanyň üýtgemegi bilen baglanyşykly meseleleri çözmek üçin anyk hereketleri we teklipleri kesgitlemekden ybaratdyr.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň daşky gurşawa senagat galyndylarynyň zyňylmagy bilen emele gelýän ýaramaz ýagdaýlar sebäpli alada edýändigini hem-de bar bolan töwekgelçilikleri, wehimleri azaltmaga gönükdirilen halkara tagallalaryň ýygjam utgaşdyrylmagyna we ylalaşykly hereket edilmegine ygrarlydygyny belledi.
Howanyň üýtgemegi boýunça Pariž ylalaşygyna gyşarnyksyz we ählumumy ygrarlylygyň bu ugruň möhüm şerti bolup durýandygyna ynanýaryn. Hut şol resminama asyrymyzyň ählumumy ekologiýa we tebigaty goraýyş gün tertibini kesgitlemäge, ony ýerine ýetirmek ugrunda halkara hukuk gurallarynyň ýokary netijeliligini üpjün etmäge gönükdirilendir diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.
Häzirki döwrüň çynlakaý ekologiýa wehimlerine garşy durmakda halkara tagallalaryň birleşdirilmegine we berkidilmegine üýtgewsiz ygrarlydygyny tassyklap, Türkmenistan birnäçe anyk hem-de gaýragoýulmasyz başlangyçlary teklip edýär.
Hususan-da, BMG-niň pes uglerodly energetikany ösdürmek boýunça çäreleriň durmuşa geçirilmegine gönükdirilen Strategiýasyny işläp taýýarlamaga girişmek zerurdyr.
Ikinjiden bolsa, BMG-niň howandarlygynda energetikanyň esasy ugurlarynyň biri hökmünde wodorody ösdürmek boýunça halkara “Ýol kartasyny” döretmek möhümdir.
Bu teklipleri öňe sürmek bilen, milli Liderimiz Türkmenistanyň ýakyn wagtda bilermenleriň derejesinde olary durmuşa geçirmegiň ýollaryny we esasy ugurlaryny ara alyp maslahatlaşmaga taýýardygyny nygtady.
Şeýlelikde, Bitarap Türkmenistan milli Lideriniň baştutanlygynda Birleşen Milletler Guramasynyň çäklerinde ýola goýulýan netijeli gatnaşyklara ygrarlydygyny mälim etdi hem-de häzirki zamanyň möhüm meseleleriniň çözgüdine deňeçer we öňdengörüjilikli çemeleşmeleri öňe sürdi.
26-njy maýda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyza iş sapary bilen gelen Özbegistan Respublikasynyň daşary işler ministri A.Kamilowy kabul etdi.
Duşuşygyň dowamynda köptaraply döwletara gatnaşyklaryň şu günki ýagdaýy hem-de ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşde, ozaly bilen, iri halkara guramalaryň hem-de abraýly sebit düzümleriniň çäklerinde gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmegiň mümkinçilikleri barada pikir alşyldy.
Nygtalyşy ýaly, ýurtlaryň ikisi hem möhüm umumy meseleleri bilelikde çözmekde hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de pugtalandyrylmagyna möhüm ähmiýet berýär, şol meseleleriň hatarynda, sebitde suw serişdelerini dolandyrmak hem-de ondan rejeli peýdalanmak wezipesi bar.
Taraplar söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ulgamlarda Söwda-ykdysady, ylmy-tehniki we medeni hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki türkmen-özbek toparynyň alyp barýan işlerini işjeňleşdirmegiň hem-de dürli derejede ikitaraplaýyn duşuşyklaryň yzygiderli geçirilmeginiň möhümdigine ünsi çekdiler.
Şu gün degişli ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylarynyň gatnaşmagynda türkmen-özbek gepleşikleri geçirildi, onuň jemleri boýunça iki möhüm resminama: Ýerden muzdly peýdalanmak hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Özbegistan Respublikasynyň Hökümetiniň arasyndaky Ylalaşyga goşmaça Ylalaşyga hem-de Suw hojalyk meseleleri boýunça bilelikdäki türkmen-özbek hökümetara topary hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Özbegistan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda Ylalaşyga gol çekildi.
26-njy maýda Türkmenistanyň Prezidenti, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Halk Maslahatynyň Diwanynyň binasynda Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň agzalary bilen maslahat geçirdi. Onuň dowamynda milli Liderimiz alnyp barylýan işler bilen tanyşdy we bu düzümiň degişli guramaçylyk işleri bilen baglanyşykly wajyp wezipeleri kesgitledi.
Döwlet Baştutanymyz komitetleriň başlyklarynyň hasabatlaryny diňläp, Türkmenistanyň Konstitusiýasynda bellenilişi ýaly, ýurdumyzda adam jemgyýetiň we döwletiň iň ýokary gymmatlygy bolup durýar diýip belledi. Adamlaryň hukugyny goramak we oňa gulluk etmek döwlet häkimiýet edaralarynyň baş wezipesidir.
Milli Liderimiz bu düzümiň öňünde durýan möhüm wezipelere ünsi çekip, halkymyzyň hal-ýagdaýyny gowulandyrmaga, şeýle hem ilatyň, aýratyn-da, ýaşlaryň arasynda içeri we daşary syýasatymyzy, milli kanunçylygyň düzgünlerini wagyz etmäge gönükdirilen täze konsepsiýalary, döwlet maksatnamalarynydyr meýilnamalaryny işläp taýýarlamaga we amala aşyrmaga, şeýle hem wagyz-nesihat işlerini geçirmäge Halk Maslahatynyň agzalarynyň işjeň gatnaşmagynyň möhümdigini belledi.
27-nji maýda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow paýtagtymyzyň “Parahat-7” ýaşaýyş toplumynda ýerleşýän Hezreti Omar metjidinde kakasy Mälikguly Berdimuhamedowyň kyrky sadakasyny berdi. Hatyra çäresi türkmen halkynyň köpasyrlyk däplerine laýyklykda geçirildi.
Sadaka gatnaşyjylar tagam dadansoňlar, döwlet Baştutanymyz adamlara kakasy baradaky käbir ýatlamalaryny gürrüň berdi.
Mähriban kyblamyň ömür ýoly meniň üçin durmuş mekdebi boldy. Ol her hili çykgynsyz, kyn ýagdaýdan hem aljyraman, baş alyp çykmagy başarýardy, ol örän işjanly we ruhubelent adamdy diýip, milli Liderimiz nygtady.
Mälikguly Berdimuhamedowyň ady bilen baglanyşykly harby bölümde, Medeniýet köşgünde ugurdaş çäreler geçirilip, onda Watanyň wepaly ogly, halkyna hyzmat etmegiň nusgasyny görkezen beýik ynsan hatyralandy.
Içeri işler ministrliginiň 1001-nji harby bölüminde “Ata Watana söýgi” atly maslahat geçirildi. Bu bölüm içeri işler edaralarynyň hormatly weterany Mälikguly Berdimuhamedowyň adyny göterýär.
Ýurdumyzyň parlamentiniň iki palatasynyň hem wekilleriniň, jemgyýetçilik guramalarynyň ýolbaşçylarynyň, žurnalistleriň, medeniýet işgärleriniň, hormatly ýaşulularyň gatnaşmagynda geçirilen “Nusgalyk ömür — nesillere görelde” atly maslahat Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabynyň Yzgant şäherçesinde Mälikguly Berdimuhamedowyň adyny göterýän Medeniýet köşgünde boldy.
Çykyş edenler Mälikguly aganyň Watanyň wepaly ogly bolandygyny bellediler.
Çäreleriň dowamynda milli Liderimiziň kakasynyň sözlerine döredilen aýdymlar ýaňlandy we goşgular okaldy, sahnalaşdyrylan edebi-sazly çykyş guraldy. Onda maşgala gymmatlyklarynyň we nesil terbiýesiniň oňyn däpleri açylyp görkezildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň 28-nji maýda “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda dynç alşy guramak boýunça Dolandyryş merkeziniň ýolbaşçylary bilen sanly ulgam arkaly geçiren iş maslahatynda tomus möwsüminde Hazaryň kenarynda raýatlarymyzyň amatly we howpsuz dynç alşyny guramagyň meselelerine garaldy.
Deňiz ýakasyndaky dynç alyş merkezlerinde dynç almaga höwes bildirýänler üçin 2 müň 250-den gowrak ýollamanamalar hasaba alyndy. Şolaryň eýeleri welaýatlarda we paýtagtymyzda ýerleşýän ýörite bölümlerde COVID-19 ýokanjyna garşy sanjymlary aldylar hem-de olara Türkmenistanyň Döwlet migrasiýa gullugy tarapyndan degişli rugsatnamalar berildi.
“Awaza” milli syýahatçylyk zolagynyň “Seýrana” we “Hazyna” myhmanhanalarynda “Tiz kömek” nokady döredildi. Deňiz ýakasyndaky ähli myhmanhana toplumlarynda zerur derman serişdeleri bilen üpjün edilen dermanhanalaryň işi ýola goýuldy. Hyzmat edýän işgärler bellenilen tertibe laýyklykda, lukmançylyk gözegçiliginden geçdiler we sanjymlary aldylar. Hazaryň kenaryndaky syýahatçylyk zolagynda degişli zyýansyzlandyryş çäreleri dowam edýär.
Syýahatçylyk zolagynyň çäklerinde barlag-geçiriş bölümleri hereket edýär. Dynç almaga gelýän raýatlar üçin myhmanhanalar tarapyndan ulag hyzmatlary göz öňünde tutuldy. “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynyň awtoduralgasynda COVID-19 – ýokanjyny ekspres usuly bilen anyklamak ýola goýuldy. Awaza etrabynyň saglyk merkezinde we Türkmenbaşy şäher arassaçylyk we keselleriň ýaýramagyna garşy göreş gullugynyň barlaghanasynda Polimeraz zynjyrly reaksiýasynyň (PZR) enjamy gurnaldy. Häzirki döwürde Türkmenbaşy şäherinde we “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda şeýle enjamlaryň üçüsi hereket edýär.
Jemgyýetçilik tertibini, ýol hereketiniň düzgünlerini we ýangyn howpsuzlygyny üpjün etmek boýunça degişli çäreler meýilleşdirildi hem-de suwda halas edijileriň gije-gündizleýin nobatçylygy ýola goýuldy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Awazanyň çäklerinde halkymyz üçin doly derejeli dynç alşy, howpsuzlygy üpjün etmek meselelerine ünsi çekip, Dolandyryş merkeziniň ýolbaşçylaryna şu ýylyň 1-nji iýunyndan 1-nji sentýabryna çenli bolan dynç alyş döwründe bu ýerde alnyp barylýan işleri yzygiderli gözegçilikde saklamagy we bu künjegiň arassaçylyk ýagdaýyna hemişelik seljerişi alyp barmagy tabşyrdy.
Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň deputatlary Parlamentara bileleşigiň nobatdaky assambleýasyna gatnaşdylar. Sanly ulgam arkaly geçirilen duşuşyk adamlaryň, hususan-da, ýaşlaryň hem-de zenanlaryň hukuklary meselelerine, şeýle hem halkara hyzmatdaşlyk, halkara syýasat we pandemiýa ýaly mowzuklara bagyşlandy.
Forumda birnäçe kararnamalar — “Tebigy heläkçilikler we olaryň netijeleri bilen baglanyşykly wehimlere hem-de gapma-garşylyklara garşy durmagyň çäklerinde, parahatçylygy we howpsuzlygy pugtalandyrmak boýunça parlament strategiýasy” hem-de «Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek, jogapkärli sarp etmek we önümçilik ugrunda sanlylaşdyrmagy hem-de sirkulýar ykdysadyýeti ilerletmek» kararnamalary kabul edildi.
Türkmen deputatlary sanly ulgam arkaly Sankt-Peterburg şäherinde (Russiýa Federasiýasy) geçirilen IX Newa halkara ekologiýa kongresine gatnaşdylar.
Ýurdumyzyň wekilleri foruma gatnaşyjylary hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tebigaty goramak boýunça döwlet syýasatynyň, Türkmenistanyň suw diplomatiýasynyň möhüm ugurlary, milli, sebitleýin we halkara derejede amala aşyrylýan giň möçberli ekologiýa maksatnamalary we taslamalary bilen tanyşdyrdylar.
DIM-niň Halkara gatnaşyklary institutynda Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Nýu-Meksiko ştatynyň Albukerke şäherinde 2021-nji ýylyň 25-nji maýynyň «Doganlaşan Aşgabat şäheriniň güni” diýlip yglan edilendigi mynasybetli maslahat geçirildi. Oňa ABŞ-nyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Metýu Stiwen Klimow gatnaşdy. Edilen çykyşlarda paýtagtymyzyň şanly senesiniň hormatyna guralan çärelerde Aşgabadyň umumy ykrar edilen dostluk, doganlyk, myhmansöýerlik we ynsanperwerlik ýörelgeleriniň dabaralanýan merkezidigi nygtaldy.
Şol gün Aşgabat şäheriniň güni we paýtagtymyzyň 140 ýyllygy mynasybetli 25-nji maýda ilkinji doglan çagalara hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň adyndan sowgatlar gowşuryldy hem-de olaryň maşgalalaryna bagtyýar durmuş, saglyk, abadançylyk baradaky hoşniýetli arzuwlar aýdyldy.
Çagalar Enäniň we çaganyň saglygyny goraýyş ylmy-kliniki merkezde dünýä indi. Bagtyýar ene-atalar döwlet Baştutanymyzyň teklibine laýyklykda, oglanjyga Aşgabat, gyzjagaza bolsa Merjen diýip at goýdular hem-de maşgala, enelige goldaw bermek boýunça döwlet syýasatyny alyp barýan milli Liderimize tüýs ýürekden hoşallyk sözlerini aýtdylar.
“Soňky jaň” dabaralary paýtagtymyzyň şanly senesi bilen bilelikde bellenildi. Asylly däbe görä, ir säher bilen mekdepleriň göreldeli uçurymlary, ökde okuwçylar, birnäçe bilim hem-de döredijilik bäsleşikleriniň ýeňijileri, köp sanly bilim işgärleri ýurdumyzyň täze taryhynyň we onuň nurana geljeginiň nyşany bolan Garaşsyzlyk binasyna gül desselerini goýdular.
Agşamlyk Döwlet sirkiniň öňündäki meýdançada hem-de “Aşgabat” aýdym-saz merkezinde sungat ussatlarynyň çykyşlary guraldy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň sözlerine milli Liderimiziň agtygy Kerimiň sazyna döredilen “Ak şäherim Aşgabat” atly aýdym baýramçylyk konsertiniň jemlemesine öwrüldi. Bu aýdym halkymyzyň baky sazlaşykly ösüş ýoluna düşen paýtagtymyza ägirt uly söýgüsiniň senasy bolup ýaňlandy.
Soňra paýtagtymyzyň nurana asmanynda älemgoşar öwüşginli feýerwerk ajaýyp şekilleri emele getirdi. Dürli öwüşginli yşyklardan dörän “Aşgabat” we “140 ýyl” ýazgylary baýramçylygyň täsirini has-da artdyrdy.
Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasynda “Ak şäherim Aşgabat” atly XX halkara köpugurly sergi geçirildi. Onda 90-dan gowrak gymmatlyklar, şol sanda dürli kompaniýalaryň önümleri görkezildi.
Giň möçberli sergi Diýarymyzyň baş şäheriniň şähergurluşyk, dolandyryş ulgamy, inženerçilik ugurlary, üpjünçilik, ulag we aragatnaşyk, senagat, durmuş düzümi, gurluşyk hem-de gurluşyk serişdeleri, enjamlar we jemagat hojalygy tehnikalary, ekologiýa hem-de abadanlaşdyryş ugurlarynda ýeten derejesini we geljekki ösüş meýilnamalaryny giňden beýan etdi.
Türkmen halysynyň baýramy geçen hepdedäki wakalaryň jemini jemledi. Bu sene mynasybetli tutuş Diýarymyzda dabaraly duşuşyklar, sergiler, ylmy maslahatlar, döredijilik bäsleşikleri, konsertler we beýleki medeni-köpçülikleýin çäreler guraldy.
Esasy çäreler Aşgabatda geçirildi. Şolaryň hatarynda Türkmen halyşynaslarynyň bütindünýä jemgyýetiniň XXI mejlisi, “Gözellik nusgasy — türkmen halysy” atly halkara maslahat we pudaklaýyn sergi bar.
Türkmen halysynyň milli muzeýinde önümçiligiň öňdebaryjylaryny sylaglamak dabarasy boldy. Türkmenistanyň Prezidentiniň Permanyna laýyklykda, ýurdumyzda milli halyçylyk sungatyny ösdürmekde bitiren hyzmatlary, birkemsiz we yhlasly zähmetleri hem-de hünär ussatlyklary nazara alnyp, halyçylaryň birnäçesine “Türkmenistanyň at gazanan halyçysy” diýen hormatly at dakyldy.
Mahlasy, geçen hepdäniň wakalary köpöwüşginli we baý boldy. Şolarda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň parahatçylygyň, howpsuzlygyň we ata Watanymyzyň durmuş-ykdysady taýdan ösüşiniň bähbidine strategik hyzmatdaşlygy esasy ugur edinýän syýasaty öz beýanyny tapdy. Taryhy tejribe, türkmen halkynyň baý medeni mirasyna esaslanýan hem-de dünýä medeniýetiniň häzirki döwürde ýeten derejesi, açyşlary bilen baýlaşdyrylan bu syýasat Diýarymyzyň we onuň milli Lideriniň halkara derejedäki abraýynyň belende galmagyny üpjün edýär.
(TDH)
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/30194?type=feed
Çeper elli mähriban halyçylar!
Hormatly sergä we dabaraly çärelere gatnaşyjylar!
Sizi milli buýsanjymyz bolan Türkmen halysynyň baýramy hem-de bu baýram mynasybetli guralýan Türkmen halyşynaslarynyň bütindünýä jemgyýetiniň XXI mejlisiniň we «Gözellik nusgasy — türkmen halysy» atly halkara maslahatyň, şeýle hem söwda toplumynyň sergisiniň öz işine başlamagy bilen tüýs ýürekden gutlaýaryn.
Asyrlaryň dowamynda sünnälenip, milli aýratynlyklary bilen türkmen durmuşynyň aýrylmaz gymmatlygyna öwrülen halylar öýlerimiziň ýylysy, törlerimiziň bezegi, göwünlerimiziň guwanjy bolmak bilen, ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň görnükli nusgalarynyň sanawyna girizilip, dünýäde ykrar edilen ajaýyp sungat ýadygärligidir.
Eziz watandaşlar!
Gadyrly halyçylar!
Nepisligi, inçeligi, ýüpek ýaly ýumşaklygy, dürli öwüşgini, gözüňi gamaşdyrýan owadanlygy bilen göreni haýrana goýýan halylarymyzda halkymyzyň ähli ajaýyp häsiýetleri, milli aýratynlyklary, sungatyna, asylly däp-dessurlaryna bolan egsilmez söýgüsi jemlenendir. Döwlet nyşanlarymyzda türkmen haly gölleriniň ýerleşdirilmegi bolsa ata-babalarymyzyň wesýetlerine wepalylygyň nyşanydyr, halkymyzyň rowaçlyklara beslenen şu gününe buýsanjynyň, röwşen geljegine bolan ynamynyň alamatydyr.
Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe halkymyzyň dünýä meşhur halyçylyk sungatyny ösdürmäge döwlet derejesinde aýratyn üns berilýär. Ony dünýä ýaýmakda, yzygiderli kämilleşdirmekde, dünýädäki meşhurlygyny mundan beýläk-de belende galdyrmakda uly tagallalar edilýär. Gadymy halylaryň asyl nusgalaryny gözläp tapmak, gorap saklamak we dikeltmek boýunça möhüm işler amala aşyrylýar. Munuň şeýledigine ýurdumyzda täze, çeper halyçylyk kärhanalarynyň gurlup işe girizilmegi, olarda halyçy gelin-gyzlarymyzyň döredijilikli işlemekleri üçin ähli zerur şertleriň döredilmegi, ussat halyçylarymyzyň halal zähmetine belent sarpa goýlup, olaryň döwlet sylaglary bilen sylaglanmagy hem aýdyň şaýatlyk edýär.
Hormatly haly, dokma we söwda pudaklarynyň işgärleri!
Türkmen halysynyň baýramynyň bellenilýän günlerinde Türkmenistanyň söwda toplumyna degişli pudaklaryň ösüşine bagyşlanan serginiň geçirilmeginiň öz aýratyn many-mazmuny bardyr. Çünki her biri sungat eserine deňelýän nepis halylarymyzy dünýäde tanatmakda, meşhurlygyny artdyrmakda türkmen topragynda öçmejek yz galdyran gadymy Beýik Ýüpek ýolunyň ähmiýeti uludyr. Häzirki döwürde Beýik Ýüpek ýoly täzeden dikeldilip, dost-doganlyk gatnaşyklaryna esaslanýan köpugurly söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy ösdürmekde uly ähmiýete eýe bolýar.
Sarp edijileriň bu ýokary hilli, ekologiýa taýdan arassa we bäsdeşlige ukyply önümlerimize bolan isleglerini doly kanagatlandyrmak, Türkmenistanda öndürilýän önümleri dünýä bazarlarynda giňden tanatmak we eksport mümkinçiliklerini artdyrmak ugrunda durmuşa geçirilýän maksatnamalar, amala aşyrylýan uly möçberli işler geljekde hem dowam etdiriler.
Hormatly dabaraly çärelere gatnaşyjylar!
Eziz ildeşler!
«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip yglan edilen 2021-nji ýyl eziz Diýarymyz üçin taryhy senelere, şanly wakalara baýdyr. Şu ýyl biz Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyny giň gerim bilen belleýäris. Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly baýramy mynasybetli ýurdumyzda we daşary ýurtlarda geçirilýän dabaraly çärelerde berkarar döwletimiziň durmuş-ykdysady taýdan ösüşleri, asuda, abadan, bagtyýar durmuşymyzyň waspy hem-de aýdyň geljegi nazarlaýan belent maksatlarymyz öz beýanyny tapýar.
Ýurdumyz taryh üçin uzak bolmadyk döwürde ösen ykdysadyýeti bolan döwletleriň hataryna goşuldy. Dünýäniň köp ýurtlary bilen söwda-ykdysady, ylym-bilim, medeni ulgamlarda we beýleki ugurlarda özara bähbitli gatnaşyklar ýola goýuldy. Biziň öňe sürýän her bir başlangyjymyzda Bitarap Watanymyzyň halkara abraýyny mundan beýläk-de artdyrmak maksatlary ileri tutulýar. Hut şonuň üçin hem, şu gün öz işine başlaýan Türkmen halyşynaslarynyň bütindünýä jemgyýetiniň XXI mejlisiniň we «Gözellik nusgasy — türkmen halysy» atly halkara maslahatyň, şeýle hem söwda toplumynyň ösüşlerine bagyşlanan serginiň ýurdumyzyň dokma senagatyny mundan beýläk-de döwrebap tehnologiýalar esasynda ösdürmekde, içeri we daşary söwdanyň gerimini giňeltmekde, türkmen el halyçylyk sungatyny kämilleşdirmekde hem-de wagyz etmekde uly ähmiýete eýe boljakdygyna berk ynanýaryn.
Hormatly adamlar!
Eziz watandaşlar!
Sizi toýlarymyzyň bezegi, ojaklarymyzyň mukaddesliginiň nyşany bolan Türkmen halysynyň baýramy hem-de Türkmen halyşynaslarynyň bütindünýä jemgyýetiniň XXI mejlisiniň we «Gözellik nusgasy — türkmen halysy» atly halkara maslahatyň, şeýle hem söwda toplumynyň ösüşlerine bagyşlanan serginiň öz işine başlamagy bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn.
Size berk jan saglyk, uzak ömür, egsilmez bagt hem-de maşgala abadançylygyny, işde we durmuşda uly üstünlikleri arzuw edýärin.
Goý, çeper elli halyçylarymyzyň daraklarynyň sesi berkarar döwletimizde bagtyýar durmuşyň waspy bolup, hemişe batly ýaňlansyn!
Türkmenistanyň Prezidenti
Gurbanguly BERDIMUHAMEDOW.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/declarations/1564?type=official
Aşgabat, 28-nji maý (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly, tomus döwründe Hazaryň kenarynda raýatlarymyzyň göwnejaý we howpsuz dynç almagyny üpjün etmek meseleleri boýunça iş maslahatyny geçirdi. Oňa saglygy goraýyş we derman senagaty ministri, Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary toparyň başlygy, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda dynç alşy guramak boýunça Dolandyryş merkeziniň ýolbaşçysy N.Amannepesow hem-de bu merkeziň ýolbaşçysynyň orunbasary, içeri işler ministriniň orunbasary Ö.Hojanyýazow gatnaşdylar.
Milli Liderimiz, ilki bilen, saglygy goraýyş we derman senagaty ministri, Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary toparyň başlygy, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda dynç alşy guramak boýunça Dolandyryş merkeziniň ýolbaşçysy N.Amannepesowyň hasabatyny diňledi. Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda “Saglyk” Döwlet maksatnamasyna laýyklykda, ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamy döwrüň talaplaryna görä ösdürilýär, keselleriň öňüni almak, anyklamak we bejermek işleri hem toplumlaýyn esasda yzygiderli kämilleşdirilýär.
Häzirki döwürde dünýä jemgyýetçiligini alada goýýan, adam saglygyna howp salýan koronawirus ýokanjynyň ýurdumyzyň çäklerine getirilmeginiň we ýaýramagynyň öňüni almak boýunça degişli işler alnyp barylýar.
Döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygyna laýyklykda, Dolandyryş merkeziniň işini netijeli guramak boýunça zerur çäreleriň görlendigi nygtaldy. Şunuň bilen baglylykda, tomsuna «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda dynç almaga isleg bildirýänleriň syýahatçylyk ýa-da beýleki degişli ýerli düzümlerde ýollamanama alýandygy habar berildi. Şu wagta çenli 2257 sany ýollamanama resmileşdirildi. Şol ýollamanamalary alan raýatlara Türkmenistanyň Döwlet migrasiýa gullugy tarapyndan degişli rugsatnamalar berildi. Olara welaýatlardaky we paýtagtymyzdaky saglyk öýlerinde COVID-19-a garşy sanjym hem edildi.
«Awaza» milli syýahatçylyk zolagynyň “Seýrana” we “Hazyna” myhmanhanalarynda gaýragoýulmasyz lukmançylyk kömegini bermek üçin zerur derman we saglygy goraýyş maksatly serişdeler bilen üpjün edilen “Tiz kömek” nokady döredildi.
Zolakda ýerleşýän ähli myhmanhanalarda dermanhanalar döredildi we olar zerur derman serişdeleri bilen üpjün edildi, şeýle-de bu ýerde ýerleşýän ilata hyzmat edilýän desgalara işe kabul ediljek işgärler lukmançylyk gözegçiliginden geçirildi we olara sanjym edildi.
Syýahatçylyk zolagynyň çäginde degişli ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň wekillerinden ybarat gözegçilik-geçiriş nokadynyň işi degişli tertipde ýola goýuldy. Dynç almaga gelýän raýatlar üçin myhmanhanalaryň awtoulaglarynyň hyzmatlary göz öňünde tutuldy.
“Awaza” milli syýahatçylyk zolagyndaky awtoduralgada COVID-19 ýokanjyny ekspres usuly bilen anyklamak ýola goýuldy. “Awaza” etrap saglyk merkezinde hem-de Türkmenbaşy şäher arassaçylyk we keselleriň ýaýramagyna garşy göreşmek gullugynyň barlaghanasynda Polimeraz zynjyrly reaksiýasynyň (PZR) enjamy gurnaldy. Şeýlelikde, häzirki wagtda Türkmenbaşy şäherinde we “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda şeýle enjamlaryň 3-si doly güýjünde ulanylýar.
Şeýle hem syýahatçylyk zolagynda zyýansyzlandyryş işleriniň dowam edýändigi bellenildi. Dolandyryş merkezi tarapyndan öňde goýlan wezipeleri birkemsiz çözmek boýunça yzygiderli çäreler görülýär. Deňiz şypahanasynyň desgalarynda işleri ýola goýmagyň çäklerinde, Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary topar tarapyndan kabul edilen çözgütleri berjaý etmek arkaly, öňüni alyş çäreleri amala aşyrylýar.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, şu ýylyň 1-nji iýuny — 1-nji sentýabry aralygynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda dynç alyş möwsümi döwründe Dolandyryş merkezi tarapyndan zolakda alnyp barylýan işlere gözegçilik etmegi tabşyrdy. Şunuň bilen birlikde, dynç alyş möwsüminde zolagyň epidemiologiýa ýagdaýy yzygiderli seljerilmelidir.
Bular barada aýtmak bilen, döwlet Baştutanymyz şu ýylyň 14-nji maýynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçirilen Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary toparyň göçme mejlisinde berlen tabşyryklaryň degişli ministrlikler we pudak edaralary tarapyndan doly ýerine ýetirilmegine gözegçilik etmegiň zerurdygyny nygtady.
Sanly ulgam arkaly iş maslahatynyň dowamynda milli Liderimiz Dolandyryş merkeziniň başlygynyň orunbasary, içeri işler ministriniň orunbasary Ö.Hojanyýazowyň hasabatyny diňledi.
«Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda dynç alşy guramagyň wagtlaýyn tertibine laýyklykda, awtoulaglaryň gatnawlaryna degişli netijeli çäreler göz öňünde tutuldy. Syýahatçylyk zolagyna girilýän ýerde gije-gündiziň dowamynda hereket edýän barlag-gözegçilik nokady döredildi. Onuň işine Içeri işler ministrliginiň, Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň, Döwlet migrasiýa gullugynyň işgärleri çekildi.
Şeýle hem möwsüm döwründe jemgyýetçilik tertibini, ýol hereketiniň kadalaryny we ýangyn howpsuzlygyny üpjün etmek, şu maksatlar üçin degişli tehnikalaryň, hususan-da, wideogözegçilik ulgamlarynyň netijeli ulanylmagy babatda çäreler görüldi. Suwda halas edijileriň gije-gündizleýin nobatçylygy ýola goýuldy. Guramaçylyk meselelerini öz wagtynda çözmek boýunça toplumlaýyn işler amala aşyryldy.
Dolandyryş merkeziniň paýtagtymyzyň we welaýatlaryň häkimliklerinde döredilen şahamçalarynda nobatçylyk guralyp, ýüz tutýan raýatlara degişli maslahatlar berilýär. «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda dynç almaga isleg bildirýänler üçin wagyz-ündew çäreleri geçirildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Hazaryň kenaryndaky şypahana zolagynda türkmenistanlylaryň howpsuz hem-de göwnejaý dynç almagy üçin ähli kadaly şertleri döretmegiň zerurdygyny nygtady. Şu maksat bilen, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda bellenen kadalary, bildirilýän talaplary we arassaçylyk düzgünlerini hemmeleriň berk berjaý etmeginiň zerurdygy bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz barlag-gözegçilik nokadynyň takyk işlemegine gözegçiligi üpjün etmegi tabşyrdy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatyny jemläp, halkymyzyň abadan we bagtyýar durmuşy, türkmenistanlylaryň saglygy barada hemmetaraplaýyn alada etmek ata Watanymyzyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugrudyr diýip, oňa gatnaşanlara öňde goýlan wajyp we jogapkärli wezipeleri çözmekde üstünlikleri arzuw etdi.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/30133?type=feed
AŞGABAT, AHAL WELAÝATY 28-nji maý (TDH). Şu gün Mälikguly Berdimuhamedowyň adyny göterýän harby bölümde we Medeniýet köşgünde Türkmenistanyň Prezidentiniň kyblasy, Watanymyzyň wepaly oglunyň röwşen keşbine hem-de durmuş ýoluna bagyşlanan çäreler geçirildi.
Içeri işler ministrliginiň Mälikguly Berdimuhamedow adyndaky 1001-nji harby bölüminiň medeniýet öýünde hormatly Prezidentimiziň mähriban kyblasy, içeri işler edaralarynyň hormatly weterany Mälikguly Berdimuhamedowyň nusgalyk ömür ýoluna bagyşlanyp, «Ata Watana söýgi» atly maslahat geçirildi.
Çärä harby we hukuk goraýjy edaralaryň käbir ýolbaşçylary, jemgyýetçilik guramalarynyň wekilleri, ýurdumyzyň medeniýet işgärleri gatnaşdylar.
Maslahat hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň “Atamyň” atly täze goşgusynyň labyzly, çeper okalmagy bilen başlandy.
Ýygnananlaryň belleýşi ýaly, Mälikguly aganyň asylly keşbinde beýik watançynyň, ata Watana we halka wepaly gulluk etmegiň nusgalary jemlenendir.
Milli Liderimiziň: “Ata pendi — perzent borjy” diýen sözlerinden ugur alyp, maslahatda çykyş edenler Mälikguly aganyň ýaş Watan goraýjylaryna öwüt-ündewleriniň möhümdigini bellediler.
Mälikguly aganyň merdemligi, akyl-paýhaslylygy, işeňňirligi, ruhubelentligi hormatly Prezidentimiziň “Döwlet guşy” romanynda hem inçelik bilen çeper beýan edilýär.
Şeýle ajaýyp ynsan bolan Mälikguly aganyň adynyň Içeri işler ministrliginiň 1001-nji harby bölümine dakylmagynyň hem uly ähmiýete eýedigi bellenildi. Munuň özi ýaşlary watançylyk ruhunda terbiýelemekde, saýlap alýan hünäriňe söýgi oýarmakda, öz käriňe tüýs ýürekden berlip, halal zähmet çekmegi terbiýelemekde örän wajypdyr.
Maslahatyň dowamynda Mälikguly aganyň goşgulary we bu goşgulara döredilen aýdymlar ýaňlandy.
Şeýle hem şu gün Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabynyň Yzgant şäherçesindäki Mälikguly Berdimuhamedow adyndaky Medeniýet köşgünde «Nusgalyk ömür — nesillere görelde» atly maslahat geçirildi. Maslahata Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary, jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ýolbaşçylary, medeniýet işgärleri we sungat ussatlary gatnaşdylar.
Maslahat sahnalaşdyrylan edebi kompozisiýanyň görkezilmegi bilen başlandy. Ony Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky milli sazly drama teatrynyň artistleri ýerine ýetirdiler. Artistleriň ussatlyk bilen ýerine ýetirmeginde maşgala durmuşynda ata bilen ogluň arasyndaky gatnaşyklaryň belent nusgasy baradaky milli öwüşginli mazmun beýan edildi.
Hut şu ýörelgelerden ugur alanyňda, milli Liderimiz ata-enä hormat goýmakda tutuş türkmen halkymyz üçin nusgalyk göreldedir. Munuň şeýledigine hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň mähriban kyblasynyň kyrky mynasybetli beren sadakasynda aýdan sözleri we şunuň bilen baglylykda, okap beren goşgy setirleri hem örän aýdyň şaýatlyk edýär.
Milli Liderimiziň şatlykly günlerini hem, hasratly günlerini hem halky bilen paýlaşmagy, belent ynsanperwer däp-dessurlara uly hormat bilen garaýşy bolsa nusga alarlyk göreldedir.
Maslahata gatnaşyjylaryň çykyşlarynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň mähriban halkymyzyň, eziz Watanymyzyň bähbidine alyp barýan durmuş ugurly syýasatynyň ähmiýeti bellenildi. Jemgyýetiň agzybirligi we jebisligi Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanda amala aşyrylýan oňyn özgertmeleriň girewi bolup durýar diýip, çykyş edenler bellediler.
Maşgala hem-de ösüp gelýän nesil mowzugyna uly üns berildi. Şunuň bilen baglylykda, asyrlaryň dowamynda emele gelen däp-dessurlaryň ähmiýeti bellenildi.
Milli Liderimiziň nusgalyk işleri Watan oglunyň öz ene-atasyna belent hormaty bolup durýar diýip, maslahata gatnaşyjylar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň kyblasyna, onuň röwşen keşbine, päk ýürekli işlerine hem-de döredijilik ýoluna bagyşlan goşgy setirlerini mysal getirdiler.
Çäräniň dowamynda Mälikguly aganyň goşgy setirlerine döredilen aýdymlar ýaňlandy.
Maslahat “Arkadag bilen” diýen watançylyk aýdymy bilen jemlenildi.
Maslahatlaryň ahyrynda oňa gatnaşyjylaryň adyndan hormatly Prezidentimiziň adyna Ýüzlenmeler kabul edildi. Watanyň wepaly ogly Mälikguly Berdimuhamedowy hatyralap, paýtagtymyzda we Gökdepe etrabynyň Yzgant şäherçesinde sadakalar berildi.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/30108
