Aşgabat, 18-nji maý (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň hem-de Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýewiň arasynda telefon arkaly söhbetdeşlik boldy.

Döwlet Baştutanymyz dostlukly ýurduň ýolbaşçysyny doglan güni bilen tüýs ýürekden gutlady hem-de şu ýakymly pursatdan peýdalanyp, oňa berk jan saglyk, abadançylyk hem-de ýokary döwlet wezipesinde täze üstünlikleri arzuw etdi. Bellenilişi ýaly, Prezident Kasym-Žomart Tokaýewiň ýolbaşçylygynda bu gün Gazagystan Respublikasy ösüşiň we rowaçlygyň ýoly bilen ynamly öňe barýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow iki ýurduň köpugurly hyzmatdaşlygynda gazanylan derejä ýokary baha bermek bilen, Gazagystanyň döwlet Baştutanynyň däbe öwrülen doganlyk hem-de hoşniýetli goňşuçylyk ýörelgeleri esasynda guralýan türkmen-gazak gatnaşyklarynyň ösüşine uly goşandyny aýratyn belledi.

Biz, öz nobatymyzda, Gazagystan bilen özara gatnaşyklary giňeltmegi, ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn görnüşlerde ähli ugurlar boýunça deňhukukly, ygtybarly gatnaşyklary ilerletmäge hemmetaraplaýyn ýardam etmegi ugur edinýäris diýip, milli Liderimiz nygtady.

Telefon söhbetdeşliginiň barşynda taraplar häzirki wagtda ýurtlarymyzyň ähli ugurlarda, şol sanda syýasy, söwda-ykdysady hem-de ynsanperwer ulgamlarda üstünlikli hyzmatdaşlyk edýändigini kanagatlanma bilen bellediler. Munuň özi, bir tarapdan, diýseň guwandyrýar, beýleki tarapdan bolsa, täze üstünliklere giň ýol açýar.

Türkmenistanyň hem-de Gazagystan Respublikasynyň döwlet Baştutanlary döwletara gatnaşyklara täze güýç hem-de many-mazmun taýdan özara gyzyklanmalary tassyklamak bilen, bilelikdäki tagallalar netijesinde, doganlyk gatnaşyklaryň hem-de strategik hyzmatdaşlygyň geljekde-de iki ýurduň halklarynyň bähbidine sazlaşykly ösdüriljekdigine we berkidiljekdigine ynam bildirdiler.

Telefon söhbetdeşliginiň ahyrynda milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Prezident Kasym-Žomart Tokaýewi ýene-de bir gezek doglan güni bilen gutlap, oňa tüýs ýürekden berk jan saglyk, bagtyýarlyk hem-de jogapkärli döwlet işinde täze üstünlikleri, Gazagystanyň doganlyk halkyna bolsa parahatçylyk, abadançylyk we rowaçlyk arzuw etdi.

Ata Watanymyzyň gülläp ösmeginde telekeзilik ulgamynyň aýratyn orny bardyr

Günsaýyn gülleýän, bedew bady bilen ynamly öňe barýan ata Watanymyzyň milli ykdysadyýetinde, durmuşymyzyň ähli ulgamlarynda görlüp-eşidilmedik üstünlikler gazanylýar. Bu üstünlikleriň, ilkinji nobatda, adamlaryň bolelinlikde, abadançylykda, eşretli durmuşda ýaşamagyny üpjün etmäge gönükdirilmegi, munuň üçin giň möçberli tutumly maksatnamalaryň durmuşa geçirilmegi bolsa, ýurdumyzyň her bir raýatyny buýsandyrýar, olary täze zähmet ýeňişlerine ruhlandyrýar.

Hawa, adamlaryň ýaşaýyş-durmuş şertlerini yzygiderli gowulandyrmak «Döwlet adam üçindir!» diýen şygary baýdak edinýän ata Watanymyzda ilkinji nobatda üns berilýän esasy ugurlaryň biridir. Il bähbidinden, halk hakyndaky aladadan gözbaş alýan bu taglymatyň üstünlikli durmuşa geçirilmeginde ýurdumyzyň telekeçilik ulgamyna-da uly orun degişlidir. Bu hakykaty Ahal welaýatynyň Kaka we Ak bugdaý etraplarynda, Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy şäherinde, Daşoguz welaýatynyň Görogly, Lebap welaýatynyň Çärjew, Mary welaýatynyň Sakarçäge etraplarynda döwrebap ýyladyşhanalaryň gurlup, ulanylmaga berilmegi ýene bir gezek aýdyň görkezdi. 

Garaşsyzlyk ýyllarynda kemala gelen we Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe öz işlerini halkyň islegine we günsaýyn ösýän döwrümiziň ýokary talaplaryna laýyklykda düýpli özgerden telekeçilerimiziň öndürýän ýokary hilli önümleri, gurýan ajaýyp binalary, ak bazarlarymyzda haryt bolçulygyny döretmekde bitirýän işleri bu gün guwandyrýar, kalbyňda ýakymly duýgulary döredýär. Munuň özi milli Liderimiziň ykdysadyýetiň möhüm bölegi bolan hususy telekeçiligiň ösdürilmegi üçin ähli şertleri döredip bermeginiň netijesinde mümkin bolýar.

Şeýle üns-aladanyň netijesinde ýurdumyzda oba hojalyk önümleriniň, senagat harytlarynyň agramly bölegi hususyýetçiler tarapyndan öndürilýär, şonuň ýaly-da, telekeçiler tarapyndan söwda we hyzmatlar ulgamynda uly işler amala aşyrylýar. Daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan ýokary hilli önümleriň öndürilmegi bazar-dükanlarymyzda bolçulygy üpjün edýär. Bu gün zähmetsöýer telekeçilerimiziň yhlas--başarnygy bilen öz topragymyzda önýän gök önümlerden başlap, azyk harytlarynyň hemme görnüşi saçaklarymyzy bezeýär. Türkmen telekeçileriniň Oba hojalyk toplumyny ösdürmegiň 2019 — 2025-nji ýyllar üçin maksatnamasyny durmuşa geçirmäge, azyk howpsuzlygyny pugtalandyrmaga, obasenagat toplumynyň netijeliligini ýokarlandyrmaga, dürli görnüşli azyk önümleriniň öndürilişini artdyrmaga goşýan goşantlary aýratyn bellärliklidir. Olaryň gatnaşmaklarynda gurlan we gurulýan häzirki zaman tehnologiýaly ýyladyşhanalar, maldarçylyk toplumlary, yzygiderli ösdürilýän guşçulyk pudagy bu gün özüniň ýokary netijeliligini görkezdi. Häzirki wagtda telekeçiler oba hojalygyny mundan beýläk-de döwrebaplaşdyrmak babatda öňde durýan wezipelerden ugur alyp, önümçilige ylmy taýdan çemeleşmegiň we öňdebaryjy tejribeleri özleşdirmegiň üstünde iş alyp barýarlar.

Senagat harytlary hem daşary ýurtlaryňkydan birjik-de kem duranok. Indi Türkmenistan elektron senagatynyň ýurdy hökmünde hem tanalýar. Ýurdumyzyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalarynyň gatnaşmaklarynda önümçiligi ýola goýlan döwrebap elektron enjamlarynyň uly islegden peýdalanmagyny guwandyryjy mysallaryň biri hökmünde görkezmek bolar. Elbetde, şeýle üstünlikli ädimler milli ykdysadyýetimizi batly depginler bilen ösdürmäge, dünýä bazarlarynda uly islegden peýdalanýan ýokary hilli harytlary öndürmäge we olaryň möçberlerini has-da artdyrmaga mümkinçilik berýär. Şeýlelikde, telekeçilik ulgamynyň barha okgunly ösmegi ýurdumyzyň halkara söwda-ykdysady gatnaşyklaryna işjeň goşulmagynyň, işewür adamlaryň döredijilik ukybynyň giňden açylmagynyň we bu ugurda düýpli öňegidişlikleriň gazanylmagynyň esasy şertlerini özünde jemleýär. Munuň özi ykdysadyýetimizi täze derejelere çykaryp, durmuşymyzyň ähli ulgamlarynyň ösüşlere beslenmeginde we halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň ýokarlanmagynda aýdyň görünýär.

Hawa, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň ykdysady ösüşlerinde telekeçileriň aýratyn orny bar. Hormatly Prezidentimiz şu ýylyň 25-nji fewralynda Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlary bilen geçirilen duşuşykda eden çuň manyly çykyşynda raýatlaryň telekeçilik başlangyçlaryny goldap, maýa goýum işjeňligini höweslendirmek, ähli pudaklarda hususy telekeçiligiň mümkinçiliklerini giňden ulanmak boýunça işleri dowam etdirmek, telekeçilige döwlet tarapyndan goldaw bermäge aýratyn üns bermek barada durup geçdi. Diýmek, telekeçilik ulgamynda öňegidişlikleri, uly üstünlikleri gazanmakda mümkinçilikler has-da giňelýär. Şol mümkinçilikler bolsa, ilkinji nobatda, hususy eýeçilige degişli dürli maksatly döwrebap kärhanalaryň işe girizilmegi netijesinde ýene-de täze iş orunlarynyň peýda bolmagyny üpjün eder, ilatyň ýokary hilli azyk önümlerine bolan islegleriniň kanagatlandyrylmagyny, haryt bolçulygynyň döredilmegini, hyzmatlaryň hiliniň yzygiderli gowulanmagyny täzeçe many-mazmuna beslär.

Ýurdumyzyň telekeçilik ulgamynyň ygtybarly hukuk binýadyna esaslanmagy ösüşleri üpjün edýän esasy ýagdaýdyr. Bu ugurdaky kanunçylyk namalarynyň yzygiderli seljerilmegi hem-de kämilleşdirilip durulmagy, has takygy, maýa goýum işjeňliginiň höweslendirilmegi, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürijileriň goldanylmagy ýurdumyzda azyk howpsuzlygynyň gazanylmagyny, goşmaça iş orunlarynyň döredilmegini, telekeçileri oba hojalyk önümçiligine giňden çekmegiň netijesinde ekinlerden bol hasylyň alynmagyny, umuman, telekeçiligiň, işewürligiň durmuşymyza giňden ornaşmagyny üpjün edýär. Bu bolsa bolçulygyň, eşretli durmuşyň, abadan ýaşaýşyň, bagtyýarlygyň kepilidir.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygy dabaraly ýagdaýda belleniler. Bu şanly toýa ajaýyp üstünlikler bilen barmak ähli pudaklaryň işgärleriniň baş maksadydyr. Bu gün şeýle guwandyryjy üstünlikleri ýurdumyzyň telekeçileri hem gazanýarlar. Olaryň gatnaşmagynda birnäçe iri kärhanalar, medeni-durmuş ähmiýetli binalar, döwrebap ýaşaýyş jaýlary, söwda toplumlarydyr hyzmatlar ulgamynyň desgalary gurlup, ulanylmaga berildi we häzirki wagtda hem üstünlikli dowam etdirilýär. Her bir telekeçi hormatly Prezidentimiziň: «Biziň her birimiz yhlasly zähmetimiz bilen ata Watanymyz bolan Garaşsyz, Bitarap Türkmenistany mundan-da gözel, has kuwwatly döwlete öwürmelidiris!» diýen parasatly sözlerini watançylyk şygary hökmünde kabul edýärler.

Döwlet MÄMMEDOW.

Indi ençeme onýyllyklardan bäri bagşylaryň, şahyrlaryň belent waspynda hemişelik orun alan mermer paýtagtymyz Aşgabat her birimiziň buýsanjymyza öwrüldi.

Gahryman Arkadagymyzyň düýpli ylma esaslanýan toplumlaýyn işleri netijesinde Gündogaryň merjen şäheri bolan paýtagtymyz sözüň doly manysynda gözelligiň nusgasyna öwrüldi. Hormatly Prezidentimiz baş buýsanjymyz Aşgabadymyzyň esaslandyrylmagynyň 140 ýyllygyna bagyşlap ýazan, paýtagtymyzyň taryhyny we şu gününi beýan edýän suratlar bilen bezelen «Ak şäherim Aşgabat» atly ajaýyp eserinde «Biz paýtagtymyz Aşgabady diňe bir iri edara ediş — syýasy, intellektual, ylmy we medeni merkez däl-de, eýsem, möhüm innowasion senagat toplumyny özünde jemleýän häzirki zaman şäher hökmünde ösdürýäris» diýip, paýtagtymyzyň Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründäki ösüşleriniň häzirki zaman ylmynyň hem-de binagärlik sungatynyň iň soňky gazananlaryndan gözbaş alýandygyny belleýär.

Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary netijesinde, ak şäherimiz Aşgabatda gurluşyk işleri batly depginler bilen dowam etdirilýär. Şäher gaýtalanmajak binagärlik keşbi bilen çägini giňeldip, bagy-bossanlyga öwrülip, gözelleşip, ajaýyp keşbi bilen görenleri haýran galdyrýar. Aşgabat özüniň owadanlygy, köçeleriniň giňligi we arassalygy, ýaşaýjylarynyň akgöwünliligi, hoşgylawlylygy we myhmansöýerligi bilen ýurdumyza gelýän syýahatçylaryň iň bir söýgüli şäherine öwrüldi. Şeýlelikde, Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyzyň paýtagty Aşgabat parahatçylygyň, agzybirligiň, ynanyşmagyň, dost-doganlygyň rowaçlanýan, asudalygyň bütin dünýä nur çaýýan şäheri hökmünde biziň ählimiziň göwün guşumyzy ganatlandyrýar. Aziýanyň ajaýyp göwher gaşyna öwrülen paýtagtymyzda milli Liderimiziň binagärlik paýhasyndan kemal tapýan gurluşyk işleri üstünlikli amala aşyrylýar. Bularyň ählisi hem eziz Watanymyzyň paýtagtyny ösdürmek babatda hormatly Prezidentimiziň durmuşa geçirýän beýik işleriniň rowaçlanýandygynyň aýdyň beýanydyr.

Ak mermere beslenip, arassa asmandaky ak guwlary ýatladýan kaşaň binalaryň, uly-uly desgalaryň sany ýylsaýyn artýar. Milli gurluşyk senagatyna maksadalaýyk ornaşdyrylýan täze tehnologiýalar sanlyja ýylda paýtagtymyzy tanalmaz derejede düýpli özgertdi. Gözelligiň we söýginiň şäheri mermer Aşgabadymyz bolsa munuň aýdyň mysalydyr. Bu özgertmeler Gahryman Arkadagymyzyň ýurdumyzy dünýä derejesinde ösdürmek babatdaky tagallalarynyň aýdyň beýany bolup, eziz Diýarymyzda ata-babalarymyzyň milli ýol-ýörelgeleriniň, gadymy binagärlik sungatynyň bagtyýarlyk döwrümizde hem mynasyp dowam etdirilýändigine aýdyň şaýatlyk edýär.

Hemişe aklygy päklige ýorýan, aklyga togap edýän halkymyzyň göz-guwanjy Aşgabadyň ak binalary türkmeniň ak kalbyna, päk niýetine çalymdaşdyr. Ady älem içre aýdym bolup ýaňlanýan Aşgabat şäherimiz agzybirligiň, asudalygyň we baky abadançylygyň merkezidir. Toý saçagynyň başyna jemlenýän halkymyzyň ýüreginde ata Watanymyza, ene topragymyza çuňňur söýgi bar, senaly dillerinde döwletli döwrany bagyş eden milli Liderimize alkyşlary bar.

Tylla GERMANOWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň tagallalary bilen ýurdumyzyň daşary syýasatynda halkara hyzmatdaşlygy giňeltmekde we umumadamzat ösüşlerine dahylly meseleleriň oňyn çözgütlerini tapmakda alnyp barylýan işler dünýäde uly goldawa eýe bolýar.

Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 73-nji mejlisinde hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen 2021-nji ýylyň «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilmegi ýurdumyzda halkara hyzmatdaşlygyny ösdürmekde öňe sürülýän netijeli başlangyçlaryň ählumumy ykrarnama eýe bolýandygyny şertlendirýär. Bu bolsa eziz Diýarymyzyň baky Bitaraplyk taglymatyna uly hormat goýulýandygyny görkezýär. Şeýle hem dünýäniň syýasy giňişliginde Garaşsyz döwletimize täze sepgitlere ynamly ýetmäge ýardam berýär.

Eziz Watanymyzyň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýy biziň gündelik durmuşymyzda öz beýanyny tapyp, eşretli durmuşymyzy bezeýär. Baky Bitaraplygymyzyň esasynda parahatçylyk söýüjilik ýörelgämiz has-da ösdürilýär, dünýä ýaýylýar. Baky Bitaraplygymyz şöhlelendirilen zeýtun pudaklary şekillendirilen Döwlet tugumyz asuda asmanymyzda, şeýle hem Birleşen Milletler Guramasynyň binasynyň öňünde buýsançly pasyrdaýar. Hormatly Prezidentimiz: «Türkmenistanyň daşary syýasaty we diplomatiýasy mundan beýläk-de parahatçylygyň, howpsuzlygyň we durnukly ösüşiň üpjün edilmegine gönükdiriler. Şoňa görä-de, Türkmenistanyň döwlet özygtyýarlylygyna we Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan ykrar edilen hemişelik Bitaraplygynyň ýörelgelerine esaslanýan, bütin adamzadyň bähbitlerine we aýdyň maksatlaryna hem-de halkara hyzmatdaşlygynyň geriminiň giňeldilmegine gönükdirilen durnukly daşary syýasaty we diplomatiýasy diňe bir Orta Aziýa sebitinde däl, eýsem, tutuş dünýäde parahatçylygyň, howpsuzlygyň we durnukly ösüşiň dabaralanmagyna hyzmat edýär» diýip parasatly belleýär.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda Birleşen Milletler Guramasynyň düzümleri, dünýäniň döwletleri bilen giň gerimli we yzygiderli ösdürilýän syýasy diplomatik we ykdysady hyzmatdaşlyklar alnyp barylýar. Milli Liderimiziň pähim-parasaty netijesinde, ýurdumyz tarapyndan parahatçylygy, howpsuzlygy berkitmäge we durnukly ösüşi üpjün etmäge gönükdirilen täze başlangyçlaryň öňe sürülmegi dünýä jemgyýetçiliginiň ünsüni özüne çekýär. Şeýlelikde, Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna sebitde durnuklylygy we howpsuzlygy üpjün etmegiň, parahatçylyk söýüjilikli başlangyçlary durmuşa geçirmegiň, halkara möçberinde wajyp meseleleri ara alyp maslahatlaşmagyň we olary çözmegiň möhüm serişdesi hökmünde garalýar. Paýtagtymyz Aşgabat ylalaşdyryjy merkez, halkara ähmiýetli ençeme duşuşyklaryň geçirilýän ýeri hökmünde giňden tanalýar.

Häzirki bagtyýarlyk döwrümizde türkmen halkynyň asuda ýurtda bagtyýar ýaşap, yhlasly zähmet çekmek bagtynyň hem-de gülläp ösýän Watanymyzyň eýeleýän belent sepgitlerine guwanmagynyň özeni baky Bitaraplyga esaslanýan parahatçylyk söýüjilik ýörelgämizdedir. Baky Bitaraplyk ýurdumyzyň her bir raýaty üçin parahat durmuşyň beýanydyr we ertirki güne ynamly garamagydyr, bagtly nesli terbiýeläp ýetişdirmek ýaly manyly ýaşaýşyň binýadydyr.

Beýik Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly baýramçylygyny uly dabara bilen bellemek üçin yhlasly zähmet çekýän halkymyz her bir güni zähmet üstünlikleri bilen garşy alýar we mundan beýläk hem milli Liderimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyza diňe üstünlikleriň, ösüşleriň, abraý-mertebäniň ýaran boljakdygyna tüýs ýürekden ynanýar.

Gözel UZBEKOWA,

Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň uly mugallymy.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň ähli sebitlerinde ählitaraplaýyn uly özgertmeler amala aşyrylyp, ýaşamak üçin döwrebap amatly şertler döredilýär. Özboluşly binagärlik keşbi bolan desgalary özünde jemläp, barha gülläp ösýän ak mermerli paýtagtymyz bagy-bossanlyga öwrülen şäher hökmünde dünýäde giňden tanalýar.

Döwlet Baştutanymyzyň: «Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe paýtagtymyzda bina edilýän täze önümçilik, medeni-durmuş, ylym-bilim, saglyk we sport desgalary, belent ýaşaýyş jaýlary diňe bir ak şäherimiziň görküne görk goşmak bilen çäklenmän, eýsem, ýurdumyzyň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň gowulanmagynda, halkymyza edilýän durmuş hyzmatlarynyň giň gerimli, ýokary hilli bolmagynda hem möhüm orna eýedir» diýip bellemegi, durmuşa geçirilýän işlerde aýdyň beýanyny tapýar.

2021-nji ýylyň 24-nji fewralynda hormatly Prezidentimiz paýtagtymyzyň şanly senesine taýýarlyk görmek hem-de ony mundan beýläk-de ösdürmek meselelerine bagyşlanan maslahat geçirdi. Maslahatda hormatly Prezidentimize paýtagtymyzyň demirgazyk künjeginde bina ediljek «Aşgabat — siti» şähergurluşyk maksatnamasy, paýtagtymyzy ösdürmegiň 17-nji we 18-nji tapgyrlary, Maýa Kulyýewa adyndaky Türkmen milli konserwatoriýasy, ýörite sazçylyk mekdebiniň, medeniýet we sungat mekdebiniň, okuwçylar üçin niýetlenen umumy ýaşaýyş jaýlarynyň, üsti ýapyk sport toplumy we açyk sport meýdançasy, şeýle hem «Daşkent» seýilgähi, saglygy goraýyş ylmy-kliniki ulgamyna degişli Halkara sagaldyş-dikeldiş, Halkara fiziologiýa merkezleri ýaly ençeme gurluşyklaryň taslamalary görkezildi. Bulardan başga-da, häzirki wagtda Gündogaryň beýik akyldar şahyry Magtymguly Pyragynyň Köpetdagyň belent gerşinde bina edilýändigi aýratyn bellenilmäge mynasypdyr. Milli Liderimiz bu iri desgalaryň taslamalary bilen tanşyp, olarda iň täze innowasion tehnologiýalaryň, ýokary hilli we ekologiýa talaplaryna laýyk gelýän gurluşyk serişdeleriniň ulanylmalydygyna hem-de milli binagärlik ýörelgeleri bilen häzirki zamanyň ösen tejribeleriniň utgaşdyrylmagyna möhüm ähmiýet berilmelidigini aýratyn nygtady.

Häzirki zaman şertlerinde sazlaşykly ösüş döwletimiziň jemgyýetçilik durmuşynyň ähli ugurlarynda öz beýanyny tapýar. Umumy ykrar edilen tejribä laýyklykda, paýtagt — ýurduň dolandyryş edaralarynyň ulgamyny özünde jemleýän merkez hökmünde möhüm wezipeleri ýerine ýetirýär. Çünki paýtagt — döwletiň dolandyryş-syýasy merkezi bolup durýar. Paýtagtyň çägi we şäherýaka zolagy bolsa, ýurduň esasy durmuş-ykdysady merkezi bolup durýar. Sebitde iri işewür we medeni merkez hökmünde ornuny pugtalandyrýan Aşgabadyň halkara hyzmatdaşlygyň mekany hökmünde ykrar edilmegi parahatçylygy dörediji merkeziň, döwrebap we sazlaşykly ösýän şäheriň derejesine eýe bolýandygy bilen baglanyşyklydyr. Gaýtalanmaýan ajaýyp bezegleri bilen köpleri haýran galdyrýan ak mermerli paýtagtymyz özboluşly gözelligi bilen göreni haýran galdyrýar. Aşgabat şäherinde toplumlaýyn şähergurluşyk maksatnamasynyň ýokary depginde alnyp barylmagy, dünýä ülňülerine laýyk gelýän durmuş ähmiýetli desgalaryň yzygiderli gurlup ulanmaga berilmegi ak mermere beslenen şäheriň şanyny dünýä ýaýýar.

Kökleri gadymyýete uzaýan Watanymyzyň milli binagärlik tejribesi barha baýlaşýar. Häzirki wagtda paýtagtymyzyň keşbinde ýurdumyzyň durmuş-ykdysady derejesi, intellektual kuwwaty, türkmen halkynyň baý taryhy we medeni däp-dessurlary aýdyň beýanyny tapýar. Şäheriň taryhy merkezlerine aýawly çemeleşmek, olaryň abadançylygyny saklamak boýunça toplumlaýyn çäreler durmuşa geçirilýär. Paýtagtyň has irki döwürleriniň şaýady bolan binalardyr ýadygärlikler halkymyz üçin bahasyz gymmatlyklardyr, taryhymyzyň parçalarydyr.

Hormatly Prezidentimiziň tagallalary bilen Aşgabat şäherini abadanlaşdyrmak ugrunda amala aşyrylýan çäreler paýtagtymyzyň ilatynyň abadan durmuşda ýaşamagy, yhlasly hem döredijilikli zähmet çekmegi, medeniýetli dynç almagy üçin ähli mümkinçilikleriň döredilýändigini tassyklaýar. Paýtagtymyzy ösdürmekde, has-da gözelleşdirmekde durmuşa geçirilýän işler Aşgabat şäheriniň ýokary depginli ösüşlerini aýdyňlygy bilen şöhlelendirýär.

Welimyrat ÖWEZOW,
Türkmenistanyň Döwlet, hukuk we demokratiýa institutynyň ylmy işgäri.

* * *

Gözelligiň merjeni

Hormatly Prezidentimiziň binagärlik sungaty bilen şany dünýä dolan Aşgabat tanalmaz derejede özgerdi. Şu ýyl bolsa Aşgabadyň esaslandyrylanyna 140 ýyl dolýar. Golaýlap gelýän bu şanly baýramçylyga watandaşlarymyz, şol sanda paýtagtymyzyň ýaşaýjylary zähmet üstünlikleri bilen barýarlar. Ýakynda hormatly Prezidentimiziň «Ak şäherim Aşgabat» atly kitabynyň halkymyza gowuşmagy halkymyz üçin bahasyna ýetip bolmajak baýramçylyk sowgady boldy. Täze kitap paýtagtymyz baradaky taryhy maglumatlara baýlygy, çuňňur many-mazmuny bilen tapawutlanýar. Kitapda Aşgabat parahatçylygyň, ynanyşmagyň, dost-doganlygyň, ynsanperwerligiň, hoşniýetliligiň, ýürekdeşligiň şäheri bolup dabaralanýar. Bu gymmatly kitap paýtagtymyz baradaky bagtyýarlyk we buýsanç senasydyr.

Owadan Aşgabat şäherimiz barada her birimiziň ýüregimizden çykýan «Arkadagymyzyň ak şäheri» diýen jümläniň döremegi ýöne ýere däldir. Milli Liderimiziň şähergurluşyk syýasaty bilen paýtagtymyzyň binagärlik keşbi soňky ýyllarda has-da özgerdi. Şularyň ählisi hem ýurdumyzyň paýtagtyny ösdürmek babatda Gahryman Arkadagymyzyň durmuşa geçirýän beýik işleriniň netijesinde mümkin boldy.

Döwlet Baştutanymyzyň başlangyjy bilen özgertmeler strategiýasynyň durmuşa geçirilmegi netijesinde, häzirki wagtda ak mermerli Aşgabat döwrebap, okgunly ösýän hem-de ýaşamak üçin has oňaýly şäheriň köpugurly nusgasyny özünde jemläp, sebit hem-de dünýä möçberinde netijeli hyzmatdaşlygyň merkezi hökmünde ykrar edilýär. Milli Liderimiziň taýsyz tagallasy bilen paýtagtymyzdan dünýäniň çar tarapyna ýollar uzaýar. Bu ýollar bizi dünýä halklary, ýurtlary bilen dost-doganlyga alyp barýar. Paýtagtymyz — ýurdumyzyň ýüregi bolsa, welaýatlar oňa barýan damardyr. Şeýle bolansoň ak şäherimiz bilen birlikde welaýatlarymyzda hem täze şäherler, obalar, şäherçeler gurulýar. Munuň özi halkymyzyň bagtly, röwşen, nurana geljeginiň aýdyň alamaty bolup dabaralanýar.

Goý, halkymyzy şeýle bagtly günlere ýetiren hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolsun!

Hezretaly BATYROW,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň talyby.

Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Türkmenistanyň Döwlet baýdagynyň güni dabaraly bellenilýän şu günlerde türkmeniň döwletlilik taglymaty hakynda gürrüň etmek örän ýakymly. Döwletlilik — döwlet gurluşly ýurt. Barlylyk, gurplulyk, mally-mülklülik. Bagtlylyk, agzybirlik, abadanlyk.

Döwletli bolmak, barly-barjamly ýaşap ömür sürmek baradaky arzuwlar ata-babalarymyzyň halal zähmet çekip, ömrüňi binýat etmek hakyndaky düşünjeleri bilen utgaşypdyr. Pederlerimiziň döwletlilik babatdaky oý-pikirleri özbaşdak döwlete eýe bolmak, başa bagt guşunyň gonmagy ýaly düşünjeleri öz içine alypdyr. «Döwletli — aş üstüne», «Döwletli gapa rysgal geler», «Döwletli ogul — ojagyň gory», «Genç — agzybiriňki», «Döwletliniň başyna bagt guşy gonar», «Döwletliniň gapysynda at agynar», «Döwletliden döwlet ýokar» ýaly nakyllar ata-babalarymyzyň döwletlilik hakynda uzak asyrlaryň dowamynda eden oý-pikirleriniň we bu ugurda gelen netijeleriniň beýanydyr.

Döwletli-döwranly ýaşamak hakdaky pikirler uzak asyrlaryň dowamynda halkymyzyň arzuwly kalbyna ganat berip gelipdir. Bu babatda çuňňur mazmuna eýe bolan dürli garaýyşlar nusgawy eserleriň sahypalarynda beýan edilipdir.

1483 — 1530-njy ýyllarda görnükli döwlet işgäri, serkerde we söz ussady hökmünde dünýä edebiýatynda öçmejek yz galdyran şahsyýetleriň biri Zahyreddin Muhammet Babyrdyr. «Diwan» eseri Muhammet Babyryň türkmen edebiýatynyň şanly sahypalarynda mynasyp orun alan eserleriniň biridir. Jemgyýet, ynsan ahlagy barada şahyrana duýgulary özünde jemleýän eserde döwletlilik hakynda gymmatly ündewler beýan edilýär:

Gapyl olma döwletde, özüňi salma mähnetde,
Taňry berer, elbetde, döwlet isle, hümmet tut!

Hoş turar wysaly ýar, onda bolmasa deýýar,
Bolsa wasly biagýar, döwlet-u sagadat tut!

Hoş wagtlygyň mydam bolsun,
Döwlet saňa mustedam bolsun!

X-XI asyrlaryň sepgidinde ýaşan taryhçy alym Muhammet Utbynyň «Soltan Mahmyt Gaznalynyň taryhy» atly kitaby türkmenleriň taryhyny öwrenmekde ygtybarly çeşmeleriň biridir. Ömrüniň agramly bölegini türkmen hökümdary soltan Mahmyt Gaznalynyň hemaýatkärliginde geçiren Muhammet Utby bu eserinde döwletli-döwranly bolmak hakynda gymmatly pikirleri öňe sürüpdir. Muňa eserdäki şu setirler mysal bolup biler: «Eger ‎ýurtda abadançylyk durnukly bolsa, onda döwletiň ömri dowamly bolýar», «Gapysyna barsaň, elaçyk we edepli biri garşy alýan öý, iň döwletli howludyr».

Giňiş boldy günsaýyn bu emiriň döwleti,
Ymaratlar köpelip, ösdi ýurduň kuwwaty.

XI-XII asyrlarda ýaşan beýik türkmen alymy Mahmyt Zamahşarynyň «Ýagşyzadalaryň bahary» atly eseri milli edebi mirasymyzyň naýbaşy nusgalarynyň biridir. Beýik alym pähim-paýhaslardan, öwüt-nesihatlardan, nakyllardyr atalar sözlerinden ybarat bolan eserinde döwletlilik meselesini gozgap, şeýle ýazypdyr: «Hak zada döwlet geler, ýalan zada mähnet geler».

ХIII-ХIV asyrlarda ýaşan türkmen alymy Nasyreddin Rabguzynyň «Kysasy Rabguzy» atly kitabynda musulman dünýäsinde ady agzalyp geçilýän belli şahsyýetler barada söhbet açylýar. Eserde dürli rowaýatlardyr kyssalaryň üsti bilen beýan edilýän wakalarda söhbet döwletlilik baradaky pikirlere syrygyp, kalby imanly, sabyrly, şükürli adamlara döwletliligiň ýaran bolýandygy nygtalýar.

XV asyryň görnükli söz ussady Abdyrahman Jamynyň edebi mirasy Gündogar edebiýatynyň altyn hazynasynda mynasyp orun eýeleýär. Şahyryň kyssa bilen şygyr utgaşdyrylyp ýazylan meşhur «Baharystan» eseriniň üçünji bölümi «Döwletliligiň we patyşalyk etmegiň güle bürenen agaçlary we olaryň adalatlylyk hem adyllyk miweleri hakynda» diýlip atlandyrylyp, onda döwletlilik meselesi dürli setirleriň üsti bilen beýan edilýär. Eserden bir mysala ýüzleneliň. Onda döwletli bolmagyň esasy sütüniniň dost-doganlyk gatnaşyklaryna esaslanýandygy aýdylýar:

Isgender döwletini istär bolsaň eger sen,
Duşmanlary dost eýläp, dostlaryňy söýer sen.

XV-XVI asyrlarda Gökdepe etrabynyň Isferden obasynda ýaşan Patyşa Hojanyň «Gülzar» eseri türkmen halkynyň medeni we ruhy gymmatlyklary bolan kyssalardan, rowaýatlardan we şygyrlardan ybaratdyr. Aryf-akyldar bu eserinde ynsanperwer, sabyr-takatly, kalby nurana ynsana döwletliligiň ýar bolýandygyny ündäp, şeýle ýazypdyr:

Zehi döwlet kim, onuň lutfy bilen şat bolgaý sen,
Sagadat mülkünde magmur olup, abat bolgaý sen.

Kimge, kim, Taňrynyň enaýaty bar,
Daş içinden çykyp, geler döwlet.

Her kimge ki Hak bergisidir yzzat-u hormat,
Bişek açylar döwlet işigi oňa nägäh.

Döwletlilik, ynsanyň başyna gonýan bagt guşy hakda beýik söz ussady Magtymguly Pyragynyň edebi mirasynda hem birnäçe setirler bar:

Döwlet gonsa goç ýigidiň başynda,
Hemaýatly ili gerek daşynda.

Ykbalyň oýansa, döwlet ýar olsa,
Daga azy ursaň, daşy syndyrar.

Halkymyzyň döwletlilige eýe bolmak, döwletli-döwranly durmuşda ýaşamak baradaky arzuwlary Gahryman Arkadagymyzyň taýsyz tagallasy bilen, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hasyl boldy. Hormatly Prezidentimiz halkymyzyň döwletli durmuşyna bagyşlap, «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly eserini peşgeş berdi. Bu gün ata-babalarymyzyň döwletlilik hakyndaky garaýyşlaryny durmuş ýörelgesine öwrüp, yrylmaz döwlete eýe bolan halkymyz halal zähmet çekip, bagtyýar durmuşda ýaşaýar. Garaşsyzlygymyzyň gadyr-gymmatyna düşünýän halkymyz ajaýyp döwrümize, mähriban Arkadagymyza çäksiz buýsanýar.

Atamyrat ŞAGULYÝEW,

žurnalist.

Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedow we Rustam Minnihanow hyzmatdaşlygy ösdürmegiň geljekki ugurlaryny ara alyp maslahatlaşdylar

Aşgabat, 17-nji maý (TDH). Şu gün paýtagtymyzda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň we ýurdumyza sapar bilen gelen Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň Prezidenti Rustam Minnihanowyň arasynda gepleşikler geçirildi.

Tatarystanyň Baştutany “Oguz han” köşkler toplumyna geldi. Bu ýerde ony döwlet Baştutanymyz mähirli garşylady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow we Rustam Minnihanow birek-birek bilen mähirli salamlaşdylar. Asylly däbe görä, döwlet Baştutanlary ýadygärlik surata düşdüler. Soňra Prezidentler ikiçäk duşuşygyň geçirilýän ýerine geldiler.

Milli Liderimiz Tatarystanyň Baştutanyny myhmansöýer türkmen topragynda görýändigine şatdygyny aýdyp, Türkmenistan bilen Russiýa Federasiýasynyň arasynda ýola goýlan döwletara gatnaşyklaryň çäklerinde üstünlikli ösdürilýän ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň netijeli häsiýete eýedigini kanagatlanma bilen belledi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň nygtaýşy ýaly, ýurdumyzy Tatarystan Respublikasy bilen özara bähbitli hyzmatdaşlyk ýörelgelerine, şeýle hem türkmen we tatar halklarynyň taryhy taýdan kemala gelen medeni, ruhy umumylygyna esaslanan dostlukly gatnaşyklar baglanyşdyrýar.

Döwlet Baştutanymyz Tatarystanyň Baştutanyna öz adyndan we Türkmenistanyň ähli halkynyň adyndan Kazan şäheriniň 175-nji mekdebinde bolup geçen we köp sanly adam pidalaryna hem-de heläkçilige sebäp bolan pajygaly waka zerarly çuňňur gynanjyny we medet beriji sözlerini aýtdy.

Prezident Rustam Minnihanow mähirli kabul edilendigi hem-de ikitaraplaýyn hyzmatdaşlyk meselelerine hemişe üns berýändigi, medet beriji sözleri we şu agyr pursatda bildiren duýgudaşlygy üçin milli Liderimize hoşallyk bildirdi.

Belent mertebeli myhman hormatly Prezidentimize kakasynyň aradan çykmagy zerarly ýene bir gezek çuňňur gynanjyny bildirdi we ähli tatarystanlylaryň adyndan medet beriji sözlerini beýan etdi.

Döwlet Baştutanymyz bildiren gynanjy we medet beriji sözleri üçin Prezident Rustam Minnihanowa minnetdarlyk bildirip, türkmen-tatar gatnaşyklarynyň ýyl-ýyldan täze mazmun bilen baýlaşdyrylýandygyny, dürli derejedäki duşuşyklaryň yzygiderli geçirilýändigini aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şu günki duşuşygyň ikitaraplaýyn gatnaşyklary we umuman, hoşniýetli goňşuçylykly türkmen-rus hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de pugtalandyrmaga ýardam berjekdigine ynam bildirdi.

Döwlet Baştutanymyz Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti W.Putine Türkmenistanyň wekiliýetiniň Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasyna bolan sapary mahaly beren goldawy üçin minnetdarlyk bildirdi. Milli Liderimiz Prezident Rustam Minnihanowa türkmen wekiliýetiniň sapary mahalynda bildiren myhmansöýerligi hem-de onuň resmi wekiliýetiň ýolbaşçysy S.Berdimuhamedowa Tatarystanyň ýokary döwlet sylagyny gowşurandygy üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk sözlerini bildirdi. Şeýle hem hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow russiýaly alymlaryň koronawirus ýokanjyna garşy waksinany işläp taýýarlamakdaky üstünligini belledi hem-de onuň Türkmenistana iberilendigi üçin öz minnetdarlygyny beýan etdi.

Prezident Rustam Minnihanow iki ýurduň Liderleriniň yzygiderli tagallasy netijesinde ösdürilýän türkmen-rus gatnaşyklarynyň çäklerinde Türkmenistan bilen Tatarystanyň arasyndaky hyzmatdaşlygyň ösüşiň täze derejesine çykýandygyny kanagatlanma bilen belledi we bu gatnaşyklaryň umumy abadançylygyň bähbidine mundan beýläk-de ösdüriljekdigine ynam bildirdi. Şeýle hem Tatarystanyň Baştutany pursatdan peýdalanyp, hormatly Prezidentimizi we tutuş türkmen halkyny şu ýyl bellenilýän Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy hem-de Aşgabat şäheriniň 140 ýyllyk baýramy bilen gutlady. Prezident Rustam Minnihanow ýurdumyza soňky saparyndan bäri geçen döwürde şäheriň has-da gözelleşendigini, täze binalar toplumynyň kemala gelendigini nygtady hem-de türkmen halkyny milli Liderimiziň baştutanlygynda ýetilen belent sepgitler bilen gutlady.

Tatarystanyň Baştutany çykyşynyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa we tutuş türkmen halkyna mundan beýläk-de uly üstünlikleri arzuw etdi.

Soňra gepleşikler giňişleýin düzümde dowam etdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Prezident Rustam Minnihanowy we onuň ýolbaşçylygyndaky wekiliýetiň agzalaryny Aşgabatda görýändigine şatdygyny ýene bir ýola belläp, şu gezekki saparyň halklarymyzyň arasyndaky özara gatnaşyklaryň oňyn häsiýete eýedigini we ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin pugta binýadyň bardygyny tassyklaýandygyny aýtdy.

Döwlet Baştutanymyzyň aýratyn kanagatlanma bilen belleýşi ýaly, häzirki döwürde türkmen-tatar hyzmatdaşlygy ösüşiň has ýokary derejesine çykdy. Biziň netijeli gatnaşyklarymyz Russiýa Federasiýasy bilen söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ugurlardaky gatnaşyklaryň netijeli häsiýete eýedigine şaýatlyk edýär. Munuň özi ýokary derejede özara saparlaryň yzygiderli alşylýandygyny aňladýar diýip, milli Liderimiz belledi.

Ýakynda Ýewraziýa hökümetara geňeşiniň mejlisine gatnaşmak maksady bilen, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy S.Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda Türkmenistanyň Hökümet wekiliýeti Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynda iş saparynda boldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, häzirki döwürde türkmen-tatar gatnaşyklary Russiýa bilen ýola goýlan döwletara hyzmatdaşlygyň möhüm ugry bolup durýar we gatnaşyklaryň üstüni ýetirýär hem-de baýlaşdyrýar. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz “KamAZ” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň ýurdumyzda alyp barýan işini aýratyn belledi. Şu güne çenli ykdysadyýetimiziň dürli pudaklarynda ulanmak üçin özüni gowy tarapdan görkezen we meşhur kysymly awtoulaglaryň köp möçberi satyn alyndy. Mundan başga-da, Aşgabatda “KamAZ” okuw-hyzmat merkezi üstünlikli hereket edýär. Türkmenistan geljekde bu kärhananyň diňe bir awtoulaglaryny däl, eýsem, beýleki ýörite maksatly tehnikalaryny hem satyn almagy göz öňünde tutýar. Bu barada aýtmak bilen, milli Liderimiz türkmen tarapynyň köpýyllyk hyzmatdaşlygy nazara alyp, ekologiýa howpsuzlygynyň ýokary talaplaryna gabat gelýän “KamAZ” kysymly elektrobuslary satyn almak meselelerine garamaga taýýardygyny mälim etdi.

Kazanyň dikuçar zawody bilen netijeli gatnaşyklar ýola goýuldy. Geçen aýda şu kärhanada öndürilen häzirki zaman lukmançylyk enjamlary bilen üpjün edilen “Ansat” dikuçarlary getirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow gürrüňi dowam edip, gämigurluşyk ulgamy boýunça gatnaşyklaryň yzygiderli ösdürilýändigini aýtdy. Häzirki döwürde ýurdumyzyň deňiz flotuna Zelenodolskiniň gämigurluşyk zawodynda öndürilen iki sany ýokary tizlikli ýolagçy gämileri gelip gowuşdy. Ýurdumyz tatarystanly hyzmatdaşlaryň özara gatnaşyklary mundan beýläk-de çuňlaşdyrmak boýunça tekliplerine garamaga taýýardyr.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, dünýäniň iri uglewodorod serişdelerini öndürijileriniň biri bolan Türkmenistan energetika ulgamynda giň halkara hyzmatdaşlygyň ýola goýulmagyna uly gyzyklanma bildirýär. Nebitiň we gazyň çykarylyşyny artdyrmak, önümleriň hilini gowulandyrmak, energiýa serişdeleriniň dünýä bazarlaryna ugradylýan mukdaryny köpeltmek we ony köpugurly esasda ösdürmek ýurdumyzyň energetika syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biridir. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz “Tatneft” hem-de “KER-Holding” kompaniýalary bilen “Türkmennebit” we “Türkmengaz” döwlet konsernleriniň arasynda nebiti çykarmak, gaýtadan işlemek, energetika desgalaryny gurmak hem-de döwrebaplaşdyrmak ulgamlaryndaky gatnaşyklaryň üstünlikli ösdürilýändigini belledi. Türkmenistan bar bolan mümkinçilikleri doly herekete girizmek üçin bu ugurdaky gatnaşyklary mundan beýläk-de giňeltmäge gyzyklanma bildirýär.

Döwlet Baştutanymyz tatarystanly hyzmatdaşlary Türkmenistanyň ýangyç-energetika toplumynda, ulag ulgamynda we beýleki pudaklarynda amala aşyrylýan iri düzümleýin taslamalary durmuşa geçirmäge çagyrdy. Söwda-ykdysady gatnaşyklary ösdürmek barada aýdylanda bolsa, bu babatda ykdysady, ylmy-tehniki we medeni hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-tatar iş toparyna möhüm orun degişlidir.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Tatarystanyň soňky ýyllarda sanly tehnologiýalary işläp taýýarlamak hem-de ornaşdyrmak babatda oňyn tejribe toplandygyny belläp, paýtagtymyzyň demirgazyk künjeginde döwlet ähmiýetli möhüm taslamalaryň biri bolan “Aşgabat-siti” taslamasynyň gurluşygyna ünsi çekdi. Bu ýerde ýakyn wagtda edara ediş binalary, hyzmatlar ulgamyna degişli kärhanalary, ýaşaýyş jaýlary we beýleki durmuş maksatly binalary bolan şäher kemala geler. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistan gurluşyk we täze toplumy öňdebaryjy tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrmak babatda Tatarystanyň oňyn tejribesini ulanmaga gyzyklanma bildirýär.

Döwlet Baştutanymyz ikitaraplaýyn hyzmatdaşlykda möhüm orun eýeleýän ynsanperwer gatnaşyklary ösdürmek barada aýdyp, biziň halklarymyzy köpasyrlyk taryhy gatnaşyklaryň, diliň ýakynlygynyň, medeniýetleriň, däp-dessurlaryň, milli gymmatlyklaryň umumylygynyň baglanyşdyrýandygyny belledi. Häzir bu gatnaşyklary ösdürmäge we baýlaşdyrmaga ikitaraplaýyn gyzyklanmalar beýan edilýär.

Ylym we bilim ulgamynda hyzmatdaşlyk, ýokary hünärli işgärleri taýýarlamak gatnaşyklaryň esasy ugurlarynyň biridir. Bu gün Tatarystan Respublikasynyň öňdebaryjy ýokary okuw mekdeplerinde türkmen talyplarynyň köp sanlysy bilim alýar. Ýurdumyz mundan beýläk-de bu ugurdaky netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmäge taýýardyr. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz Türkmenistanyň we Tatarystanyň uniwersitetleriniň hem-de institutlarynyň arasynda göni ylym-bilim gatnaşyklaryny ýola goýmagyň mümkinçiliklerini öwrenmegiň maksadalaýyk boljakdygyny belledi.

Soňky ýyllarda ykdysady hyzmatdaşlygyň ýokary derejä we netijeli häsiýete eýedigine mynasyp baha berýän ýurdumyz Tatarystan Respublikasyny ygtybarly hem-de geljegi uly bolan hyzmatdaş hökmünde ykrar edip, işjeň gatnaşyklary giň ugurlar boýunça ösdürmäge taýýardyr.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şeýle gatnaşyklaryň ikitaraplaýyn uzak möhletleýin bähbitlere, döwletara türkmen-rus gatnaşyklarynyň strategiýasyna gabat gelýändigini belläp, Prezident Rustam Minnihanowa we onuň ýolbaşçylygyndaky wekiliýetiniň agzalaryna hem-de Tatarystanyň doganlyk halkyna iň gowy arzuwlaryny aýtdy.

Tatarystanyň Baştutany Aşgabada gelip görmäge çakylygy we ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň berkidilmegine hem-de ösdürilmegine yzygiderli üns berýändigi üçin milli Liderimize hoşallyk bildirip hem-de pursatdan peýdalanyp, ýene bir gezek döwlet Baştutanymyzy, tutuş türkmen halkyny Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy, Aşgabat şäheriniň 140 ýyllygy bilen gutlady.

Türkmenistan Tatarystan Respublikasy üçin strategik hyzmatdaş bolup durýar. Däp bolan gatnaşyklar ikitaraplaýyn wekiliýetleri alyşmak arkaly işjeňleşdirilýär. Şeýlelikde, netijeli gepleşikler geçirilýär. Hyzmatdaşlygyň bar bolan mümkinçiliklerini iş ýüzünde durmuşa geçirmegi esasy ugur edinýän bilelikdäki iş toparynyň mejlisleri netijeli häsiýete eýe bolýar. Şeýle hem Prezident Rustam Minnihanow Aşgabatda Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň wekilhanasynyň, Kazan şäherinde bolsa Türkmenistanyň Baş konsullygynyň hereket edýändigini belledi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň goldaw bermeginde ýurdumyzda Tatarystanyň iri kompaniýalary işleýär we ikitaraplaýyn işewür gatnaşyklar ösdürilýär.

Iki ýurduň wekiliýetleriniň gatnaşmagynda giňişleýin düzümde geçirilen gepleşikleriň dowamynda Tatarystanyň wekiliýetiniň agzalary çykyş edip, iki ýurduň arasyndaky söwda gatnaşyklarynyň, aýratyn-da, özara haryt dolanyşygynyň artýandygyny nygtadylar. Şunda özara alşylýan harytlaryň mukdaryny we görnüşini artdyrmak üçin ägirt uly mümkinçilikleriň bardygy bellenildi.

Tatarystanyň Baştutany söwda-ykdysady ulgamda, senagat pudagynda, obasenagat toplumynda hem-de beýleki ugurlarda gatnaşyklary ösdürmek üçin ägirt uly mümkinçilikleriň bardygyny belläp, ylym, bilim we medeniýet ulgamlarynda däp bolan gatnaşyklary mundan beýläk-de giňeltmegiň wajypdygyny aýtdy. Bu ugurda özara gatnaşyklar boýunça oňyn tejribe toplanyldy.

Prezident Rustam Minnihanow bu günki duşuşygyň tatar-türkmen dostluk we hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny ösdürmek işinde möhüm ädime öwrüljekdigine ynam bildirip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy Russiýa Federasiýasyna boljak saparynyň çäklerinde Tatarystan Respublikasyna gelip görmäge çagyrdy.

Duşuşygyň dowamynda ýakyn we uzak geljegi nazarlaýan netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmegiň esasy ugurlary boýunça gyzyklanma bildirilýän pikir alyşmalar boldy.

Gepleşikler tamamlanandan soň, Tatarystanyň we Türkmenistanyň müftüleri aýat-doga okadylar.

Tatarystanyň müftüsi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň mähriban pederi, Watanyň wepaly ogly Mälikguly Berdimuhamedowa Beýik Biribardan iman baýlygyny diläp, aýat okady.

Soňra Türkmenistanyň müftüsi Kazan şäherinde bolup geçen, köp sanly adam pidalaryna getiren, olaryň köpüsiniň neresse çagalaryň bolmagy bilen bagly pajygaly waka sebäpli heläk bolanlaryň ruhunyň şat bolmagyny dileg edip, aýat okady. Şeýle hem olar Allatagaladan türkmen we tatar halklaryna bagtyýarlyk, rowaçlyk dileg etdiler.

Soňra döwlet Baştutanymyzyň we Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň ýolbaşçysynyň bilelikdäki ulag kerweni Aşgabadyň Halkara howa menziline tarap ugrady. Bu ýerde Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedow we Rustam Minnihanow Kazanyň dikuçar zawodynda öndürilen hem-de Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi üçin niýetlenen “Mi-17-1W” kysymly dikuçarynyň häsiýetli aýratynlyklary bilen tanyşdylar.

Iki döwletiň Baştutanlary dikuçara münýärler. Dikuçar öndürýän zawodyň wekili täze köpugurly howa gämisiniň tehniki hem-de hereket ediş häsiýetnamalary, enjamlaşdyrylyşy barada gürrüň berdi. Lukmançylyk dikuçary ýöriteleşdirilen enjamlar, şol sanda monitor-defibrillýatorlar, drenaž aspiratory, öýken emeli howa enjamlary, elektrokardiograf we beýlekiler bilen üpjün edildi. Mundan başga-da, infuzion erginlerini saklamak üçin ýylylyk geçirmeýän konteýner, wakuumly immobilizasiýa düşekleri, intubasiýa üçin enjamlar toplumy, ulular we çagalar üçin boýun-oňurga fiksatory, wakuum fiksatory, beýleki ugurdaş gurallar, ýanyga garşy serişdeler bar.

Lukmanlaryň ygtyýaryna gelip gowşan «Mi-17-1W» dikuçarlary ilata gaýragoýulmasyz lukmançylyk kömegini bermäge, heläkçilik çekenleri, näsaglary, şol sanda agyr hassalary getirmäge niýetlenendir.

Şu kysymly dikuçarlaryň köptaraply häsiýete eýedigini bellemek gerek. Olar lukmançylyk maksatlary bilen bir hatarda, ýolagçylary gatnatmak, ýük daşamak, gurluşyk-gurnama işlerini ýerine ýetirmek, halas ediş çäreleri, ýangynlary öçürmek işlerinde ulanylyp bilinýär.

Türkmenistan bilen Kazanyň dikuçar zawodynyň arasynda hyzmatdaşlyk 2008-nji ýyldan bäri dowam edýär. Şu döwürde ýurdumyz birnäçe dikuçarlary satyn aldy. Hususan-da, “Kazanskiý wertolýotnyý zawod” paýdarlar jemgyýeti bilen “Türkmenhowaýollary” agentliginiň arasynda ýola goýlan göni gatnaşyklaryň çäklerinde, lukmançylyk maksatly “Ansat” dikuçarlary Türkmenistana getirildi.

«Mi-17-1W» dikuçary ýaly, bu dikuçar hem tiz lukmançylyk kömegini bermäge, näsaglary ýöriteleşdirilen hassahanalara gyssagly getirmek üçin niýetlenildi. Ol hem häzirki zaman anyklaýyş we beýleki enjamlar, näsaglaryň ýagdaýyny görkezýän monitorlar bilen üpjün edildi. Onda şikes alan raýatlara ýerinde gyssagly lukmançylyk kömegini bermek we beýleki zerur hyzmatlary ýerine ýetirmek mümkinçiligi döredildi.

Lukmançylyk maksatly dikuçar öýkeniň emeli howalandyryjy abzaly, Сorpuls-3 GS013 monitorlaşdyryş we defibrilýasiýa ulgamy, Сompaсt S perfuzorlary, infuziomat FMS, drenažly aspirator, PM-60 pulsoksimetr, Aссu-Сhek Performa glýukometri, ýanyga garşy STS toplumy we beýleki enjamlar bilen üpjün edilendir. Derman we sarp edilýän serişdeler, adamyň oňurgasyna, boýnuna we eline, aýagyna şikes ýetende ulanylýan dürli görnüşli seýikler, ýöriteleşdirilen näsag göteriji zemmer üçin ýörite gutular bar.

“Ansat” dikuçary çylşyrymly şertlerde gyssagly wezipeleri ýerine ýetirmäge ukyplydyr. Bu bolsa lukmanlaryň wagt ýitirmän, näsaglara degişli kömek bermegine mümkinçilik döredýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow iki ýurduň arasynda ýola goýulýan hyzmatdaşlygyň köpugurly esasda ösdürilýändigine kanagatlanma bildirip, dost-doganlygyň we ikitaraplaýyn bähbitli gatnaşyklara wepadarlygyň nyşany hökmünde Prezident Rustam Minnihanowa Akdost atly türkmen alabaýyny sowgat berdi. Tatarystanyň Baştutany özboluşly sowgat üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Soňra Türkmenistanyň we Tatarystan Respublikasynyň döwlet Baştutanlary birek-birek bilen mähirli hoşlaşdylar.

Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň Prezidenti Rustam Minnihanow ýurdumyza saparyny tamamlap, Aşgabatdan ugrady.

Ýeňşi buşlaýan çaparlar ýeňiş baýdagyny parladyp, ýeňşi habar berýärler. Häzirki döwürde hem kükregiňe sygmaýan şatlyk buşlananda, çemeli bir zady alyp galgadanyňy özüň-de duýman galýarsyň. Salamlaşmagyň, sypaýy gatnaşygy mälim etmegiň alamaty hökmünde eliňi galdyrmak hem ýörgünli bolup galypdyr. Şularyň aňyrsynda gadymy söweş däpleriniň bardygy şübhesiz hakykatdyr diýýärin.

Tug her bir döwürde hem döwletliligiň alamatydyr. Tugy bar kişi mertebelidir. Tug döwletlilik, şan-şöhratdyr.

* * *

Türkmen ýaşululary sypaýy kişilere syn edip, olaryň asylly ýerden çykandygyna guwanýarlar. Ata-babalarymyzyň asylly adamkärçilik ýörelgelerine wepaly Watan ogullary bolsa türkmeniň döwletlilik Tugunyň pasyrdap, şol asylly, abraýly, sypaýy ýörelgeler hakyndaky hakykaty ýaýýandygyna, özleriniň-de şonuň goragçysydygyna buýsanmalydyrlar. Çünki mukaddes Watanymyzyň beýik ykbaly Tugumyzda ýaşaýandyr. Ýurdumyzyň paýtagtynda iň uly göterijili flagştoguň Ginnesiň rekordlar kitabyna girizilmegi Tugumyzyň şöhratyny has-da beýgeltdi.

Hormatly Prezidentimiziň «Mertler Watany beýgeldýär» atly kitabyndan.

2021-nji ýylyň 17-nji maýynda, Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň edara binasynda Ýewropanyň Täzeleniş we Ösüş Bankynyň Türkmenistanda amala aşyrylýan munisipal taslamalaryna gatnaşmagynyň mümkinçilikleri we Türkmenistanda maliýe bazarlaryny ösdürmek babatynda bankyň berip biljek ýardamlary baradaky meselelerini ara alyp maslatlaşmak maksady bilen Ýewropanyň Täzeleniş we Ösüş Bankynyň Türkmenistandaky wekilhanasynyň ýolbaşçysy bilen iş duşuşygy geçirildi.

Duşuşyga, Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministri Muhammetgeldi Serdarow, ministrligiň degişli müdirlikleriniň hem-de Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň wekilleri gatnaşdylar.

Duşuşygyň dowamynda Ýewropanyň Täzeleniş we Ösüş Bankynyň wekilleri bilen agzalan minisrlikleriň wekilleriniň arasynda Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrligi tarapyndan banka öň hödürlenen munisipal taslamalar boýunça, Türkmenistanda kiçi we orta telekeçiligiň taslamalaryny maliýeleşdirmek boýunça hem-de ýurtda maliýe bazarlaryny ösdürmek boýunça pikir alyşmalar boldy.

Soňky ýyllarda Türkmenistan bilen Ýewropanyň täzeleniş we ösüş bankynyň arasynda hyzmatdaşlyk gatnaşyklary has-da netijeli häsiýete eýe bolup durýar.

Duşuşygyň ahyrynda oňa gatnaşyjylar eziz diýarymyzyň halkara derejesinde abraý mertebesiniň belende galmagynda bimöçber işleri amala aşyrýan, Mähriban Watanymyzy ösüşlerden-ösüşlere sary ynamly öňe alyp barýan Hormatly Prezidentimiziň janynyň sag, ömürniň uzak, alyp barýan il-ýurt bähbitli, umumyadamzat ähmiýetli belent tutumly işleriniň mundan beýlägem rowana ýollarda rowaç almagyny arzuw etdiler.

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrligi

Şu ýylyň 12-13-nji maýynda Türkmenistanyň nebitgaz pudagyna daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek boýunça Söwda-senagat edarasynda geçirilen halkara forum ýurdumyzyň hyzmatdaşlyk saklamak, ynanyşmak we maýa goýmak üçin ygtybarly döwletdiginiň nobatdaky ykraryna öwrüldi. Oňa dünýä döwletleriniň onlarçasynyň 500-e golaý wekili, ugurdaş halkara kompaniýalaryň 200-den gowragy gatnaşdy. Bu, bir tarapdan, Türkmenistana berilýän ýokary ähmiýeti, onuň sebitdäki ornuny görkezýän bolsa, beýleki tarapdan, onuň uglewodorod serişdelerini gazyp almak, gaýtadan işlemek we dünýä bazarlaryna çykarmak üçin hukuk hem syýasy esaslarynyň kämilligini görkezýär.

Dünýä döwletleriniň ençemesiniň ünsüni özünde jemleýän Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan (TOPH) gaz geçirijisiniň taslamasynyň durmuşa geçirilişi bilen baglanyşykly meseleler halkara çärede gürrüňi edilen esasy meseleleriň biri boldy. Bu taslama Türkmenistanyň gazy gözläp tapmak, gazyp almak hem-de diwersifikasiýalaşdyrmak arkaly ulanyja ýetirmek mümkinçiliklerini, çekilen hem çekilýän daşary ýurt maýa goýumlarynyň ylalaşylan şertlerine bolan ygrarlylygyny, umuman, ýurduň ykdysady kuwwatyny dünýä jemgyýetçiligine aýan etjek ähmiýetli taslamadyr. Halkara foruma gatnaşyjylaryň, TOPH-nyň gurluşygyna gatnaşyjy taraplaryň we halkara guramalaryň pikirine görä, taslama diňe bir döwletimiziň däl, eýsem, sebitiň ykdysady ösüşine, dostlukly gatnaşyklarynyň berkemegine, şeýle-de ynsanperwerlik ýörelgeleriniň pugtalandyrylmagyna itergi berer. Şonuň üçin-de taslama dünýäniň esasy ykdysady güýçleri we abraýly halkara maliýe guramalary tarapyndan uly goldaw tapýar. Şu garaýyşlardan hem-de onuň döwletleriň ykdysadyýetlerine etjek ýokary täsirinden ugur alsaň, «parahatçylygyň ilçisiniň» — TOPH taslamasynyň amala aşyrylmagynyň Türkmenistanyň Ýewropa, Aziýa, Uzak Gündogar, Günorta-Gündogar ugurlary boýunça energetika hyzmatdaşlygyny giňeltmek babatdaky tagallalarynyň we onuň geosyýasy hem geoykdysady täsirleriniň bir maksada gulluk etjekdigine göz ýetirmek kyn düşmese gerek.

Şu ýerde bir zada aýratyn ünsi çekmek zerurdyr. Dünýäniň hiç bir döwleti ýa-da halkara kompaniýalardyr maliýe institutlary, ilkinji nobatda, özüne geljek peýdanyň çaklamasyny etmezden we onuň kepilliklerine göz ýetirmezden, başga bir döwletiň ykdysadyýetine maýa goýmaýar. Eýsem, Türkmenistanda amala aşyrylýan iri taslamalara, nebitgaz senagatyny özleşdirmäge, erkin ykdysady zolaklary döretmäge we ýene-ýenelere gönükdirilen daşary ýurt maýa goýumlary üçin Türkmenistanda neneňsi hukuk binýady emele getirilen? Ol maýadarlaryň bähbitlerini näderejede gorap bilýär? Esasy wakanyň — halkara forumyň-da gytaklaýyn temasy bolan bu meseläniň esaslary dogrusynda gysgajyk durup geçsek ýerlikli bolar.

«Galkynyş» käniniň we beýleki iri gaz ýataklarynyň açylmagy Türkmenistanyň subut edilen tebigy gaz gorlary boýunça dünýäniň uglewodorod serişdelerine baý döwletleriniň arasynda öň hatardaky ornuny berkitdi. Şeýlelikde, ýurdumyz Aziýanyň gaz bazarynda «esasy söz eýesi» bolmagynda galýar we bu derejesini barha berkidýär. Munda önümçilik kuwwatyny ösdürmek üçin gaz pudagynda durmuşa geçirilýän esasy taslamalardan biri-de «Galkynyş» gaz käniniň senagat ösüşiniň birinji tapgyrydyr. Bu ýerde häzirki wagta çenli ýylda 30 milliard kub metr täjirçilik gazyny öndürmäge ukyply bolan üç zawod ulanylmaga berildi. Bu babatdaky maýa goýumyň ösüşiniň dowam edýändigini nygtasak ýerlikli bolar. Çünki ol ýurdumyzyň nebitgaz ulgamynda maýa goýumlary sarp edijilik mümkinçilikleriniň hem-de olaryň ygtybarlylygynyň ýokarydygyny görkezýär.

Hytaý Halk Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Sýan Naýçeniň forumda eden çykyşynda nygtaýşy ýaly, HHR häzirki döwürde türkmen tebigy gazyny iň köp import ediji ýurtdur. 2009-njy ýylyň dekabrynda işe girizilen Türkmenistan — Özbegistan — Gazagystan — Hytaý transmilli gaz geçirijisiniň üç şahasy (A, B we C) ýylda 40 milliard kub metr gaz akdyrýar. Onuň dördünji (D) şahasynyň işe girizilmegi bilen, geljekde Hytaýa iberilýän türkmen gazynyň ýyllyk mukdary ýylda 65 milliard kub metre çenli artdyrylar. Hytaý ilçisiniň nygtaýşy ýaly, gatnaşyklary gadymyýete daýanýan bu iki döwletiň nebitgaz pudagynda hyzmatdaşlyk etmäge, ony halklarymyzyň we sebitiň abadançylygynyň, ösüşiň, özgerişiň, birek-birek bilen ynanyşmagyň bähbidine hyzmat etdirmäge bolan islegler iki tarapyň-da syýasy garaýyşlary bilen utgaşýar. Şonuň üçin-de, Hytaý tarapy gürrüňi edilýän pudak boýunça özara bähbitli hyzmatdaşlygyň has-da ösdürilmegi üçin zerur çäreleri görmäge we bu ugurdaky maýa goýumlaryny artdyrmaga taýýar. Türkmenistan Garaşsyzlyk ýyllary içinde, ata-baba ýörelgelerine esaslanyp, özara bähbitli hyzmatdaşlyklarda sözüne ygrarlydygyny, maýa goýmak üçin ygtybarlydygyny, ykdysadyýetiniň ýyl geçdigiçe güýçlenýändigini, tebigy gorlarynyň mümkinçiliklerinden ýerlikli peýdalanýandygyny dünýä jemgyýetçiligine birkemsiz subut etdi. Bu sypatlardyr häsiýetler bolsa daşary ýurtly maýadarlar üçin esasy şert bolmagynda galýar. Munuň şeýledigini halkara nebitgaz forumyna wideoaragatnaşyk arkaly gatnaşan BMG-niň Aziýa we Ýuwaş umman sebiti üçin ykdysady we durmuş toparynyň ýerine ýetiriji sekretary Armida Salsia Alisjabananyň, Halkara energetika forumynyň baş sekretary Jozef Mak Monigliň çykyşlaryny diňläniňde-de görmek bolýar. Jenap Monigl Türkmenistanyň sebitdäki iň ygtybarly we ygrarly hyzmatdaşlaryň biridigini öňe sürüp, türkmen Lideriniň energetika diplomatiýasynyň juda gymmatlydygyny nygtady. Diýmek, hormatly Prezidentimiziň parasatly energetika syýasaty, uzak geljegi nazarlaýan strategiýasy dünýäde mynasyp seslenme tapýar. Diýmek, Türkmenistanyň ynanyşmakdyr dostana garaýyşlary halkara hyzmatdaşlygyny giňeltmekde esasy çelgiler bolup çykyş edýär. Bu ýagdaýlar birleşip, ýurdumyza maýa goýumlaryny çekmäge, hyzmatdaşlykda özara ynanyşmaga we döwletara haryt dolanyşygynda eksportyň paýynyň artmagyna mynasyp şertleri döredýär.

Türkmenistan häzirki wagtda nebitdir gazy gazyp almakda çuňluga aýratyn ähmiýet berýär we uzak möhletiň dowamynda ýurduň ykdysady ösüşinde esasy orny eýelejek tebigy gazy gaýtadan işlemekdäki mümkinçiliklerini barha ýokarlandyrýar. Şonuň üçin-de, döwletimiz soňky ýyllarda gazhimiýa toplumlarynyň ençemesini işe girizdi we ýakyn geljekde dünýä bazarlarynda isleg bildirilýän, gymmaty ýokary bolan önümleri has köp öndürmegi artdyrmagy meýilleşdirýär. Balkan welaýatyndaky «Gyýanly» polimer zawody, «Garabogazkarbamid» zawody, Ahaldaky gazdan benzin öndürýän zawod bu ugurda edilen işleriň käbiridir. Şu ýerde işe girizilen bu gazhimiýa toplumlarynyň taslamalaryny amala aşyrmakda daşary döwletleriň maýa goýumlarynyň esasy orun eýeländigini nygtasak ýerlikli bolar.

Döwlet Baştutanymyzyň tagallalary we başlangyjy netijesinde Türkmenistanyň nebitgaz toplumy tarapyndan tapgyrlaýyn durmuşa geçirilýän taslamalaryň ýene biri-de Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynyň durkuny täzelemek taslamasydyr. Käbir desgalaryň durky täzelenenden we gurlandan soňra, häzirki wagtda toplumyň paýy ýurtda öndürilýän senagat önümleriniň dörtden bir bölegini tutýar we nebit önümleri ýurduň eksport mümkinçilikleriniň esasyny düzýär. Zawodlar toplumynda durmuşa geçirilen tapgyrlaýyn taslamalaryň aglaba bölegi daşary ýurt maýa goýumlarynyň hasabyna amala aşyrylmak bilen birlikde, olar gysga döwrüň dowamynda milli ykdysadyýete bolan gatnaşyklaryndaky paýyny ýokarlandyrdy.

Daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek boýunça Aşgabatda geçirilen halkara forum hyzmatdaşlara Türkmenistanyň nebitgaz bazary we iň soňky gazhimiýa taslamalary bilen tanyşmaga-da mümkinçilik berdi. Şonuň çäklerinde dünýäniň öňdebaryjy nebitgaz kompaniýalarynyň wekilleri çykyş edip, bu ugurda toplan tejribelerini paýlaşdylar.

Türkmenistanyň milli ösüş maksatnamasyna laýyklykda, ýakyn geljekde ýurduň nebitgaz toplumynda uly taslamalaryň birnäçesiniň durmuşa geçirilmegi meýilleşdirilýär. Olaryň arasynda TOPH gaz geçirijisini tebigy gaz bilen üpjün etjek «Galkynyş» gaz känini has doly özleşdirmek, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygyny tamamlamak, polipropilen, pes dykyzlykly polietilen, poliwinil hlorid, kaustik soda, gidroklor kislotasy we suwuk hlor öndürmek üçin zawodyň gurluşygy, metildietanolamin öndürmek üçin gazhimiýa toplumynyň gurluşygy, poliwinil asetat öndürmek üçin gaz-himiýa toplumynyň gurluşygy, stiren-butadien we polistirol öndürmek üçin gazhimiýa toplumynyň gurluşygy ýaly taslamalar bar. Bu ugurda öňdebaryjy halkara kompaniýalar bilen hyzmatdaşlyga aýratyn ähmiýet berilýär. Munda geçirilen halkara forumyň täsiriniň uly boljakdygyna ynanylýar. Çünki türkmen bazarynyň mümkinçilikleri, şertleri hem ynamdarlygy maýadarlaryň bähbitlerine-de gabat gelýär. Şonuň üçin-de türkmen tarapy hyzmatdaşlaryna Hazar deňziniň türkmen ýalpaklygynyň ygtyýarly çäklerini ösdürmäge gatnaşmagy, nebiti dikeltmegi güýçlendirmek üçin maýa goýum taslamalaryna gatnaşmagy, nebit we gaz himiýa taslamalaryna maýa goýumlary goýmagy, senagat desgalaryny gurmak üçin hyzmat taslamalaryna gatnaşmagyny teklip edýär.

Daşary ýurt maýadarlary üçin Türkmenistanyň özüne çekijiliginiň ýokarlanýan esasy görkezijileriň arasynda ýurtdaky durnukly ykdysady we syýasy ýagdaý, kanunçylyk binýady we döwlet kepillikleri möhüm orun eýeleýär. Türkmenistanda berk hukuk binýadynyň döredilmegi ýurtda amatly maýa goýum mümkinçiliklerini emele getirýär.

Beýik Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygynyň, paýtagtymyz Aşgabadyň 140 ýyllygynyň toýlanylýan «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda geçirilen bu halkara forumyň milli hem halkara nebitgaz kompaniýalarynyň arasyndaky gatnaşyklary has-da pugtalandyrmaga, ýurdumyza maýa goýumlaryň täze tapgyryny çekmäge şeýle-de pudagy ösdürmegiň işlenmedik usullaryny durmuşa geçirmäge badalga berjekdigine ynanýarys.

Ysmaýyl TAGAN.

«Türkmenistan».

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň durmuşa geçirýän parasatly syýasatyna mahsus ýörelgeler — kabul edilen çözgütleri amala aşyrmakdaky täzeçillik, yzygiderlilik, bellenen meýilnamalara iş ýüzünde amal etmek hem-de uzak möhletleýinlik ýörelgeleri beýleki ýurtlar bilen özara gatnaşyklaryň binýadyny düzýär. Çalt depginlerde ösýän Türkmenistan milli ykdysadyýetimizi döwrebaplaşdyrmaga hem-de diwersifikasiýalaşdyrmaga, täze pudaklary döretmäge uly orun bermek bilen innowasion işläp düzmeleri hem-de öňdebaryjy tehnologiýalary giňden ornaşdyrmaga uly üns berýär.

Milli Liderimiziň durmuş ugurly syýasatynyň möhüm böleginiň ekologiýa howpsuzlygyny üpjün etmegiň meselesidigini bellemek gerek. Geçen hepdede bu meselä has-da uly orun berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow 10-njy maýda sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň, Aşgabat şäheriniň we welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. Onda sebitleri durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasynda kesgitlenen wezipeleri ýerine ýetirmek, möwsümleýin oba hojalyk işlerini geçirmek, şeýle hem ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň, Aşgabadyň 140 ýyllygynyň baýramçylyklaryna taýýarlyk görmek hem-de iýun aýynda Lebap welaýatynda geçiriljek Medeniýet hepdeligini guramak bilen bagly meselelere seredildi.

Milli Liderimiz maslahatda ýurdumyzda ekologiýa medeniýetini kemala getirmek boýunça işleri güýçlendirmegiň zerurdygyna ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz 2021-nji ýylyň 10 — 25-nji maýy aralygynda ulagyň saglyk üçin peýdaly bolan welosiped görnüşini ulanmak bilen bagly guralýan ekologiýa çäresiniň ähmiýetini belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow 11-nji maýda şu çäräniň çäklerinde Aşgabadyň 140 ýyllygyna gabatlanylan köpçülikleýin welosipedli ýörişe gatnaşdy. Welosipedli ýörişe Köpetdagyň eteginde badalga berildi. Ekologiýa çäresiniň dowamynda ýurdumyzyň baş şäheriniň gözel şaýollarynyň ugry boýunça geçýän welosipedli ýörişiň aýry-aýry böleklerinde oňa Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Başlygy, harby we hukuk goraýjy düzümleriň ýolbaşçylary goşulyşdylar.

Şonuň ýaly-da, ýörişe Milli Geňeşiň Mejlisiniň deputatlary hem-de Halk Maslahatynyň agzalary, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ýolbaşçylary gatnaşdylar.

Ekologiýa sport çäresine täze goşulýanlaryň sany artýar. Olaryň hatarynda talyplar, şäher jemgyýetçiliginiň, ýaş nesliň wekilleri bar. Döwletliler köşgünde terbiýelenýänler hormatly Prezidentimiziň sowgat beren welosipedlerinde ýörişe goşuldylar.

Döwlet Baştutanymyz welosipedli ýörişiň dowamynda, ekologiýany gowulandyrmagyň, şäherimizi bagy-bossanlyga büremegiň, seýilgähleri hem-de seýilbaglary degerli derejede saklamagyň, şäherlileriň durmuşynyň derejesini we hilini mundan beýläk-de ýokarlandyrmagyň meselelerini elmydama üns merkezinde saklamagy tabşyrdy.

Milli Liderimiz ilatyň, ilkinji nobatda bolsa ýaşlaryň bedenterbiýe hem-de sportuň dürli görnüşleri bilen işjeň meşgullanmaklary üçin ähli mümkinçilikleri göz öňünde tutmagyň zerurdygyny hem belledi.

Hormatly Prezidentimiz welosipedli ýörişi ýurdumyzyň Baş meýdançasynda tamamlap, bedenterbiýe hem-de sport bilen yzygiderli meşgullanmagyň adamyň beden taýdan sagdynlygy, ruhy taýdan kämilleşmegi üçin uly ähmiýete eýedigini ýene-de bir gezek aýdyň görkezdi.

Köpçülikleýin welosipedli ýörişe beýleki gatnaşyjylar “Ak şäherim Aşgabat” binasyna tarap ugradylar, ol ýerde paýtagtymyzyň 140 ýyllygyna bagyşlanan dabaralar dowam etdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow 12-nji maýda ýurdumyzyň nebitgaz toplumyna daşary ýurt maýalaryny çekmek boýunça halkara foruma gatnaşmak üçin Aşgabada gelen Azerbaýjan Respublikasynyň Döwlet nebit kompaniýasynyň («SOCAR») ýolbaşçysy Rownag Abdullaýewi kabul etdi. Duşuşygyň barşynda Hazar sebitinden energiýa serişdelerini dünýä bazarlaryna ibermegi diwersifikasiýalaşdyrmagyň, ýangyç-energetika toplumy ulgamynda hyzmatdaşlygy, şol sanda taslamalary amala aşyrmak boýunça tagallalary işjeňleşdirmegiň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Şol işleriň biri Hazardaky iri “Dostluk” ýatagynyň uglewodorod serişdelerini özleşdirmek bolup durýar.

Döwlet Baştutanymyz hem-de myhman Hazar meseleleriniň bu sebiti parahatçylyk, hoşniýetli goňşuçylyk hem-de netijeli hyzmatdaşlyk zolagyna öwürmäge mynasyp goşant goşýan Türkmenistanyň we Azerbaýjanyň hyzmatdaşlygynyň möhüm ugrudygyny nygtadylar.

13-nji maýda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bilen Ýaponiýanyň Premýer-ministri Ýosihide Suganyň arasynda telefon arkaly söhbetdeşlik boldy. Ýapon Hökümetiniň Baştutany milli Liderimize kakasy Mälikguly Berdimuhamedowyň aradan çykandygy zerarly gynanç we duýgudaşlyk sözlerini beýan etdi.

Söhbetdeşligiň barşynda taraplar döwletara hyzmatdaşlygynyň häzirki ýagdaýyny hem-de ony ösdürmegiň geljegini, şonuň ýaly-da, halkara syýasatyň özara gyzyklanma bildirilýän meseleleriniň birnäçesini ara alyp maslahatlaşdylar. Nebitgaz toplumy, elektroenergetika, ulag we aragatnaşyk pudaklary, suw hojalygy, dokma senagaty ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlary hökmünde kesgitlenildi. Şonuň ýaly-da, söhbetdeşler ylym-bilim ugry boýunça gatnaşyklary mundan beýläk-de giňeltmegiň wajypdygyny nygtadylar.

Döwlet Baştutanymyz häzirki döwürde Lebap welaýatynda Ýaponiýanyň “Sumitomo Сorporation” kompaniýasynyň gatnaşmagynda gurulýan gazturbinaly elektrik bekediniň gurluşygynyň tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýandygyny belledi hem-de Ýaponiýanyň Premýer-ministri Ýosihide Sugany gazturbinaly elektrik bekediniň açylyş dabarasyna gatnaşmak üçin awgust aýynyň ahyrynda Türkmenistana gelmäge çagyrdy.

13-nji maýda Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň we Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýewiň arasynda telefon arkaly söhbetdeşlik boldy. Goňşy döwletleriň Baştutanlary mähirli salamlaşyp, birek-biregi ähli musulmanlar üçin mukaddes bolan aýyň tamamlanmagy hem-de Oraza baýramy bilen gutladylar.

Häzirki wagtda Türkmenistanyň we Gazagystan Respublikasynyň ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň dürli ugurlarynda, şol sanda syýasy, söwda-ykdysady hem-de medeni-ynsanperwer ulgamlarda üstünlikli hyzmatdaşlyk edýändigi nygtaldy. Bu babatda uzak möhletleýin esasda netijeli özara gatnaşyklary mundan beýläk-de dowam etdirmek üçin ägirt uly mümkinçilikler bar. Iki ýurduň Liderleri özara gyzyklanmalara halklarymyzyň taryhy, medeni hem-de ruhy gymmatlyklarynyň umumylygyna daýanýan dostlukly türkmen-gazak gatnaşyklarynyň mundan beýläk-de hoşniýetli goňşuçylyk, umumy bähbitlere gönükdirilen özara hyzmatdaşlyk ruhunda depginli ösdüriljekdigine we giňeldiljekdigine ynam bildirdiler.

13-nji maýda Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň we Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparowyň arasynda telefon arkaly söhbetdeşlik boldy. Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti milli Liderimize kakasy Mälikguly Berdimuhamedowyň aradan çykandygy zerarly, ýene-de bir gezek çuňňur gynanjyny bildirdi we gyrgyz halkynyň adyndan duýgudaşlyk sözlerini beýan etdi.

Iki döwletiň Baştutanlary özara hyzmatdaşlygyň ugurlaryny ara alyp maslahatlaşyp, işjeň gatnaşyklary, şol sanda iki ýurduň işewür toparlarynyň arasyndaky gatnaşyklary işjeňleşdirmegiň ähmiýetini aýratyn nygtadylar. Şonuň ýaly-da, ynsanperwer ulgamda hyzmatdaşlygy giňeltmegiň, hususan-da, ylym-bilim we medeniýet ulgamlarynda gatnaşyklary has-da berkitmegiň wajypdygy nygtaldy. Söhbetdeşler özara gyzyklanma bildirilýän möhüm sebit hem-de halkara meselelerini ara alyp maslahatlaşdylar.

13-nji maýda Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň hem-de Owganystan Yslam Respublikasynyň Prezidenti Mohammad Aşraf Ganiniň arasynda telefon arkaly söhbetdeşlik boldy. Iki döwletiň Baştutanlary musulmanlar üçin mukaddes bolan Oraza baýramy mynasybetli birek-biregi gutladylar hem-de türkmen we owgan halklaryna parahatçylyk, abadançylyk, rowaçlyk arzuw etdiler.

Söhbetdeşler söwda-ykdysady, ýangyç-energetika we ulag-kommunikasiýa ulgamlarynda mundan beýläk-de hyzmatdaşlyk etmegiň ugurlaryny ara alyp maslahatlaşdylar. Hususan-da, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan (TOPH) transmilli gaz geçirijisiniň, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan ugry boýunça ýokary woltly elektrik geçirijiniň we optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamynyň gurluşygynyň meselelerine garaldy. Türkmenistan, Owganystan, Azerbaýjan, Gruziýa we Türkiýe tarapyndan gol çekilen Ylalaşygyň çäklerinde döredilen “Lapis Lazuli” üstaşyr-ulag geçelgesiniň ähmiýetine aýratyn üns berildi.

Prezident Mohammad Aşraf Gani owgan halkynyň adyndan türkmen Liderine doganlyk raýdaşlygy hem-de döwletiň durnukly ösmeginde uly goldawy, berýän ykdysady we ynsanperwerlik kömegi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow 14-nji maýda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda Ministrler Kabinetiniň göçme mejlisini geçirdi, şeýle hem Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary toparyň göçme mejlisine gatnaşdy.

Hökümet mejlisiniň gün tertibine 2022-nji ýyl üçin Döwlet býujetini taýýarlamagyň, ýangyç-energetika toplumyny döwrebaplaşdyrmagyň, azyk pudagyny pugtalandyrmagyň, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň, Aşgabadyň 140 ýyllygynyň, Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Türkmenistanyň Döwlet baýdagynyň gününe bagyşlanan baýramçylyk çärelerine taýýarlyk görlüşiniň meseleleri girizildi.

Ýurdumyzyň kanunçylyk binýadyny kämilleşdirmek hem-de Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň hormatyna ýubileý medalyny döretmek boýunça alnyp barylýan işler barada hem habar berildi.

Döwlet Baştutanymyza Türkmenistanda ilatyň kesellere garşy göreşmek ukybyny ýokarlandyrmak boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Milli maksatnamany hem-de ony amala aşyrmak boýunça çäreleriň Meýilnamasynyň taslamasyny taýýarlamak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berildi.

Mejlisde ýurdumyzyň wekiliýetiniň Hytaý Halk Respublikasynyň Sian şäherine iş saparynyň netijelerine garaldy. Saparyň çäklerinde Türkmenistanyň wekiliýeti hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tabşyrygy boýunça «Merkezi Aziýa — Hytaý» görnüşindäki daşary syýasat edaralarynyň ýolbaşçylarynyň duşuşygyna gatnaşdy. Bellenilişi ýaly, duşuşygyň dowamynda Türkmenistanyň ählumumy energetika, ulag we ekologiýa howpsuzlygyny üpjün etmek boýunça ýörelgesi beýan edildi. Koronawirus ýokanjyna garşy göreş we onuň täsirlerini ýeňip geçmek, lukmançylyk, saglygy goraýyş hem-de ylym ugurlary boýunça özara gatnaşyklary işjeňleşdirmek ara alnyp maslahatlaşylan meseleleriň biri boldy. Şeýle hem halkara we sebit derejedäki möhüm meselelere garaldy. Howpsuzlygy, durnuklylygy we sazlaşykly ösüşi saklamak işinde daşary syýasaty utgaşdyrmagyň zerurdygy nygtaldy.

Mundan başga-da, türkmen wekiliýetiniň agzalarynyň HHR-iň degişli ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň wekilleri bilen ikitaraplaýyn duşuşyklary geçirildi. Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy S.Berdimuhamedowyň HHR-iň Döwlet Geňeşiniň agzasy, daşary işler ministri Wan I bilen duşuşygynyň dowamynda taraplaryň türkmen-hytaý gatnaşyklaryny mundan beýläk-de giňeltmäge gyzyklanma bildirýändigi tassyklanyldy.

Taraplar ulag, aragatnaşyk, söwda we beýleki ulgamlarda döwletara hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça pikir alşyp, däbe öwrülen medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygy ilerletmek meselelerine üns berdiler.

Hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-hytaý komitetine başlyklyk edijileriň duşuşygynda strategik häsiýetli ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň häzirki ýagdaýy we ony ösdürmegiň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy, şunda söwda-ykdysady ugurlardaky özara gatnaşyklara möhüm üns berildi. Duşuşyga HHR-iň Döwlet Geňeşiniň wise-premýeri Han Çžen gatnaşdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow türkmen-hytaý hyzmatdaşlygynyň dürli pudaklar boýunça ägirt uly mümkinçilikleriniň bardygyny nygtap, hökümetara we pudagara derejelerdäki yzygiderli gatnaşyklary berkitmegiň ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň sazlaşykly ösdürilmeginiň möhüm şerti bolup durýandygyny belledi.

Ministrler Kabinetiniň göçme mejlisiniň dowamynda döwlet Baştutanymyz oba hojalygyny ösdürmegiň meseleleri barada aýdyp, gowaça, gök we bakja ekinlerine ýokary hilli ideg işleriniň üpjün edilmelidigini tabşyryp, “Türkmenistanda 2021-nji ýylyň galla oragyny guramaçylykly geçirmek boýunça çäreler hakynda” Karara gol çekdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow 1-nji synp okuwçylarynyň ýörite multimediýa okuw gollanmalary we kompýuterler bilen üpjün edilmeginiň wajypdygyna ünsi çekip, “Türkmenistanyň Bilim ministrliginiň kompýuterleri satyn almagy hakynda” Karara gol çekdi.

Şeýle hem döwlet Baştutanymyzyň Karary bilen, eksporta gönükdirilen harytlary öndürýän milli telekeçiler üçin 2022-nji ýylyň 1-nji ýanwaryndan birnäçe harytlara gümrük pajy ýatyryldy. Bu çözgüt ýurdumyzyň eksport edijilerini goldamaga gönükdirilendir. Munuň özi Türkmenistanyň daşary söwdasynyň möçberlerini artdyrmaga, içerki önümçiligiň ösdürilmegini höweslendirmäge mümkinçilik berer.

Şol gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary toparyň göçme mejlisine gatnaşdy.

Döwlet migrasiýa gullugynyň, IIM-niň, ýurdumyzyň ulaglar düzümleriniň, Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň ýolbaşçylary, welaýatlaryň häkimleri tomusky dynç alyş möwsümini, şol sanda Hazaryň kenarynda dynç alşy guramak boýunça alnyp barylýan işler, dürli görnüşli ýokanç keselleriň ýaramaz täsirine garşy göreşmek boýunça durmuşa geçirilýän çäreler barada hasabat berdiler.

Bellenilişi ýaly, tomusky dynç alyş möwsüminiň tertipnamasyna laýyklykda, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda goşmaça awiagatnawlary guramak, ýolagçy otlularyň ýörite gatnawlaryny ýola goýmak we Aşgabat — Türkmenbaşy — Aşgabat ugry boýunça awtomobil gatnawlaryny üpjün etmek boýunça zerur çäreler amala aşyrylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tabşyrygyna laýyklykda, ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary bilen bilelikde ýokanç keselleriň ýurdumyzyň çägine aralaşmagynyň öňüni almak boýunça meýilnamalaýyn işler alnyp barylýar.

Döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygy boýunça ýurdumyza Russiýa Federasiýasyndan waksinalaryň 3 görnüşi, HHR-den bolsa 2 görnüşi gelip gowuşdy.

Dynç alşa ýollamanama alan 18 ýaşdan ýokary bolan raýatlara СOVID-19-a garşy waksina alandygyny we soňky 72 sagadyň dowamynda lukmançylyk barlagyndan geçendigini tassyklaýan resminama, şeýle hem koronawirus ýokanjynyň ýokdugyny aňladýan degişli güwänama berler. 18 ýaşdan kiçi raýatlar, öz gezeklerinde, soňky üç gije-gündiziň dowamynda lukmançylyk barlagyny geçendigi hakynda resminama we güwänama alarlar.

«Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda hyzmat edýän işgärler bellenilen tertipde hökmany lukmançylyk barlagyndan geçerler we СOVID-19-a garşy test barlagyny geçendikleri hakyndaky resminamany alarlar.

Ekologiýa, topragyň, howanyň we Hazaryň kenaryndaky suwuň arassaçylyk-epidemiologik ýagdaýy, suw arassalaýjy we beýleki desgalaryň, şeýle hem adamlaryň suwa düşýän we dynç alýan ýerleriniň derejesi bilen baglanyşykly meseleler hemişelik üns merkezinde saklanar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, ýiti öýken sowuklama keseliniň ýüze çykan ilkinji günlerinden başlap, ýurdumyzyň Hökümeti bu howply ýokanja garşy örän jogapkärçilikli we toplumlaýyn oýlanyşykly çemeleşmeleri işläp taýýarlady. Ministrlikleriň we pudak edaralarynyň, aýratyn-da, lukmançylyk düzümleriniň işi bu täze howpa garşy göreşmäge gönükdirildi.

Biz öz wagtynda amala aşyrylan çäreleriň we ýerine ýetirilen ägirt uly işleriň netijesinde ýiti öýken sowuklama keseliniň döwletimiziň çägine getirilmeginiň we onuň öňüniň alynmagynyň başardandygyny aýdyp bileris diýip, milli Liderimiz belledi. Şundan ugur almak bilen, şu gün ozal yglan edilen birnäçe çäklendirmeleri aýyrmak hakynda çözgüdiň kabul edilýändigini belläp, hormatly Prezidentimiz birnäçe pudaklaýyn edaralaryň ýolbaşçylarynyň ünsüni adamlaryň saglygyny we dynç alşyny berkitmek üçin amatly şertleri üpjün etmek boýunça öňde durýan wezipelere çekdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow deňiz şypahanalarynyň ýokarsyndan dikuçarda aýlanyp, bu ýerde gurluşygy alnyp barylýan täze desgalaryň, şeýle hem Hazaryň kenaryndaky senagat we ulag-aragatnaşyk toplumlarynyň gurluşyklary bilen tanyşdy.

Döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygyna laýyklykda, deňziň kenarynda bina edilýän dürli maksatly desgalaryň taslamalary taýýarlananda, onuň ekologik ýagdaýy, ýerli tebigatyň aýratynlyklary we amatly, estetika taýdan ýakymly gurşawyň döredilmegine bildirilýän häzirki zaman talaplary hökmany ýagdaýda göz öňünde tutulmalydyr.

Aşgabatda, Söwda-senagat edarasynda Türkmenistanyň nebitgaz pudagyna daşary ýurt maýalaryny çekmek boýunça halkara forum geçirildi. Ony hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tabşyrygyna laýyklykda, “Türkmengaz” we “Türkmennebit” Döwlet konsernleri, “Türkmengeologiýa” döwlet korporasiýasy hem-de Maliýe we ykdysadyýet ministrligi guradylar.

Diňe bir adaty görnüşde däl, eýsem, teleköpri görnüşde geçirilen foruma hökümet düzümleriniň, ugurdaş ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, dünýäniň öňdebaryjy nebitgaz, hyzmat we konsalting kompaniýalarynyň, abraýly halkara guramalaryň we maliýe düzümleriniň, diplomatik hem-de ylmy toparlaryň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdylar.

Dünýäniň onlarça döwletinden 200-den gowrak kompaniýanyň 500-e golaý wekilleri bu çärä gatnaşdylar. Foruma gatnaşýanlaryň sanynyň köp bolmagy we onuň öz içine alýan ýurtlaryň sanawynyň artmagy Türkmenistanyň daşary ýurtlaryň işewürler toparlary üçin maýa goýum babatda özüne çekijidigini aňladýar.

Forumda edilen çykyşlarda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan syýasatynyň oňyn ugurlaryna laýyklykda, Türkmenistanyň döwlet we daşary ýurtlaryň önümçilik pudagynda alyp barýan işleri sazlaşykly ösýär hem-de milli ykdysadyýetimiziň köpugurly esasda ösmegini şertlendirýär. Şunlukda, iri maýa goýum serişdeleri nebitgaz toplumyna gönükdirilýär.

Bellenilişi ýaly, çaklamalara laýyklykda, dünýä ykdysadyýetiniň we ilatynyň energiýa göterijilere bolan gyzyklanmalary yzygiderli artýar. Şunlukda, tebigy gaza bolan isleg ýokary bolmagynda galýar. Çünki ol ykdysady we energetika taýdan netijeli, şeýle hem ýangyjyň arzan we ekologiýa babatda arassa görnüşi hasaplanylýar.

Mälim bolşy ýaly, tebigy gazyň gorlary boýunça Merkezi Aziýada birinji, dünýäde bolsa dördünji orny eýeleýän ýurdumyz Ýewraziýa giňişliginde ekologiýa taýdan arassa ýangyjy öndürýän iň iri önümçilige eýe bolup durýar.

Şunuň bilen baglylykda, nebitgaz toplumyny köpugurly esasda ösdürmek, nebiti we tebigy gazy gaýtadan işlemek boýunça täze kuwwatlyklary döretmek babatda Türkmenistanyň alyp barýan işi barada giňişleýin maglumatlar berildi.

Halkara forumyň çäklerinde daşary ýurt kompaniýalary bilen birnäçe şertnamalar baglaşyldy. Şeýle hem ýangyç-energetika toplumlarynyň düzümleýin bölümleriniň we maliýe-ykdysady toplumlarynyň Türkmenistanyň ygtybarly hasaplanylýan hyzmatdaşlary bilen duşuşyklary geçirilip, olarda özara gatnaşyklaryň geljekki ugurlary we anyk taslamalar ara alnyp maslahatlaşyldy.

Geçen hepdede Türkmenbaşy Halkara deňiz portuna täze “Azerbaýjan” gämisi geldi. Ýolagçy, demir ýol we awtomobil ulaglaryny gatnatmak üçin niýetlenen, ýük göterijiligi 5,54 müň tonna, uzynlygy 154 metr bolan täze gämi ilkinji ýüzüşini Türkmenistana amala aşyrdy we biziň ýurdumyza häzirki zaman tehnikalaryny getirdi.

Ýurdumyzyň baş deňiz menziliniň düýpli döwrebaplaşdyrylmagy, tehniki taýdan enjamlaşdyrylmagy netijesinde bu ýerde her ýylky ýük daşamalaryň möçberleri yzygiderli artýar we menzile gelýän daşary ýurt gämileriniň sany barha köpelýär. Şunuň bilen baglylykda, Ýewropa bilen Aziýanyň arasynda iri halkara üstaşyr ulag merkezine öwrülen Türkmenbaşy Halkara deňiz portunyň ähmiýeti has-da ýokarlandy.

Türkmen döwlet medeniýet institutynda “Soltan Sanjaryň taryhy keşbi we türkmen halkynyň parahatçylyk, hoşniýetli dostluk taglymaty” atly utgaşdyrylan görnüşde halkara maslahat geçirildi. Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň çäklerinde geçirilen çäräni Daşary işler ministrligi, Bilim ministrligi hem-de Ylymlar akademiýasy bilelikde guradylar. Oňa ýurdumyzyň alymlary, hünärmenleri, şeýle hem onlaýn tertipde Ýaponiýanyň, Saud Arabystanynyň, ABŞ-nyň, Beýik Britaniýanyň, Italiýanyň, Rumyniýanyň, Gazagystanyň, Yragyň, Alžiriň, Owganystanyň, Täjigistanyň iri ylmy merkezleriniň, muzeýleriniň we ýokary okuw mekdepleriniň wekilleri gatnaşdylar.

Alymlar Beýik Seljuklar döwrüniň taryhy, ykdysadyýeti, medeniýeti, edebiýaty, ylmy edaralary we kitaphanalary barada gyzykly arheologik maglumatlary we golýazmalary görkezdiler. Soltan Sanjaryň döwründe Merkezi Aziýada medeni durmuşyň aýratynlyklary, Seljuk hökümdarlarynyň hünär medeniýetine we taryhyna goşan goşantlary barada çykyşlar boldy. Şeýle hem orta asyr edebiýatynda we sungatynda Soltan Sanjaryň keşbine bagyşlanan eserler, dürli döwürleriň görnükli alymlarynyň Soltan hakyndaky işleri barada maglumatlar diňlenildi.

Geçen hepdäniň dowamynda birnäçe ministrliklerde, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda, ylym-bilim, medeni we jemgyýetçilik guramalarynda hormatly Prezidentimiziň “Ak şäherim Aşgabat” atly kitabynyň tanyşdyrylyş dabaralary geçirildi. Olarda çykyş edenler hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň yzygiderli tagallasy netijesinde, häzirki döwürde Aşgabadyň dünýäniň iň owadan şäherleriniň, halkara, syýasy, ykdysady, medeni we ylmy merkezleriň birine öwrülendigini uly buýsanç bilen nygtadylar.

Tanyşdyrylyş dabaralary köpçülikleýin welosipedli ýörişler bilen utgaşdy. Ol ýokarda agzalan ekologiýa çäresiniň çäklerinde guraldy. Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy Serdar Berdimuhamedow paýtagtymyzdaky “Mekan” köşgünde Ýokary gözegçilik edarasynyň guramagynda geçirilen milli Liderimiziň “Ak şäherim Aşgabat” atly kitabynyň tanyşdyrylyş dabarasyna gatnaşmak üçin paýtagtymyzyň şaýoly bilen welosipedçileriň başyny çekip geldi.

Şeýlelikde, geçen hepdäniň wakalary Türkmenistanyň halkara hyzmatdaşlygynyň sazlaşykly ösdürilýändigini, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ykdysady strategiýasynyň rowaçlanýandygyny, Watanymyzyň gülläp ösýändigini we halkymyzyň durmuş derejesiniň ýokarlanýandygyny aýdyňlygy bilen alamatlandyrdy.

(TDH).

Zähmet terbiýesi nesil terbiýesinde iň naýbaşylarynyň biri hasaplanýar. Şonuň üçin hem ata-babalarymyz kiçiliginden çagalaryň zähmet terbiýesine uly üns beripdirler. Olar çaga ýaşlykdan zähmet çekmegi öwrense ulalansoň hem halal, ilhalar ynsan bolup ýetişýändigi barada gymmatly öwüt-nesihatlary nesillere miras galdyrypdyr. Maşgalada ogul perzent ata terbiýesine eýerse, gyz maşgala ene göreldesine eýeripdir. Ata ogul perzentlerini çagalygyndan hünär öwrenmäge, daýhançylyga, ussaçylyga, hünärmentçilige söýgi döredip, bu işlerde görelde görkezip, ilkinji sapaklary beripdir. Gyz maşgala bolsa, enelerimiz el işleri, tagam taýýarlamak, öýe serenjam bermek ýaly işleri öwredipdir.

Türkmen maşgalasynda zähmet terbiýesinde atadyr enäniň görüm-göreldesi, atalyk — enelik öwütleri ýaş oglan-gyzlar üçin ilkinji mekdep bolup hyzmat edipdir. Milli terbiýäniň özeni bolan bu ýörelgeler häzirki döwrümizde-de ýörgünli. Bu işde ata-babalarymyz halkymyzyň gadymdan gelýän milli ýörelgelerinden ugur alypdyr. Bu barada hormatly Prezidentimiz «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly ajaýyp kitabynda: «Halkymyzyň awçylyk, mürüşgärlik, seýisçilik, alabaýlary köpeldip ýetişdirmek, haly sungaty, zenan maşgalalara degişli bolan dürli el işleri zähmete söýginiň netijesinde kemala gelen iň naýbaşy nusgalarydyr» diýip, belleýär.

Ata-babalarymyz, zähmeti ynsanyň bagtly durmuşynyň altyn açary hasap edipdir. Bagtyň arassa, halal zähmetdigini beýik, akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragy hem öz dürdäne goşgularynda beýan edýär. Beýik ussadyň pähim-paýhasa ýugrulan goşgularynyň birinde şeýle setirler bar:

Ulalanda iş hoş ýakmaz,
Ýaşlykda köýmän ýigide.

Il-halkymyzy ajaýyp kitaplary bilen yzygiderli begendirýän hormatly Prezidentimiziň «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly kitabyndaky: «Zähmet endigini ele almadyk adam, edil elsiz-aýaksyz ýalydyr, ýönekeý ýagdaýlarda hem başyny çarap bilmän durandyr. Zandynda zähmet terbiýesi bolan adam hökman bir ugur tapar. Zähmet ugurtapyjylygy hem terbiýeleýär» diýen sözleri atalyk sapak bolup, ýaş nesillerimiziň kalbyna tenekar bolup siňýär. Çünki zähmet, hünär her bir ynsanyň bezegi bolup durýar.

Ynsanyň eýe bolan abraýy, il-arasyndaky hormat-sylagy, bolelin bagtyýar durmuşyň hözirini görüp ýaşamagy çekýän arassa, halal zähmetiniň datly miwesidir. Görşümiz ýaly, zähmetsöýerlik halallyk, ruhubelentlik we myhmansöýerlik, dostluk, ynsaplylyk, agzybirlik ýaly pederlerimizden miras galan asylly ýörelgeler bu gün ýaş nesillerimize berilýän terbiýäniň esasyny düzýär. Ýaş nesillerimiz üçin uly görelde, mekdep bolup gelýän, şol asylly ýörelgeler dogrusynda hormatly Prezidentimiziň «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly ajaýyp kitabynda rowaýatlaryň, tymsallaryň üsti bilen täsirli gürrüň berilýär.

Adamyň zähmetiň gymmatyna düşünmegi, zähmetiň gadyryny bilmegi onuň mertebesini beýgeldýär. Ertirki gün ýurdumyzyň ösüşlerine we özgerişlerine hünäridir zähmeti bilen mynasyp goşandyny goşmaly ýaş nesillerimiz üçin kitapdaky öwüt-ündewler zähmete söýgi döretmekde, olara zähmet terbiýesini bermekde ähmiýeti uludyr. Bu kitapda hormatly Prezidentimiziň giň gözýetiminden gözbaş alan dana pikirlerinde şöhratly ata-babalarymyzyň müňýyllyklaryň dowamynda döreden maddy we ruhy gymmatlyklarynyň many-mazmuny, olaryň adam üçin döwrebap durmuş ýörelgelerini kemala getirmekdäki ähmiýeti aýdyňlyk bilen beýan edilýär. Kitapda beýan edilýän ajaýyp milli ýörelgeler bu gün ýaş nesillerimizi terbiýelemekde ýol görkeziji şamçyrag bolup hyzmat edýär.

Tyllagözel RAHYMOWA,

Aşgabat şäherindäki 26-njy orta mekdebiň müdiriniň okuw işleri boýunça orunbasary.