Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow baýramçylygyň öň ýanynda täze desganyň açylyş dabarasyna gatnaşdy
Aşgabat, 16-njy sentýabr (TDH). Şu gün, eziz Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllyk baýramynyň öňüsyrasynda paýtagtymyzda ýene-de bir desganyň açylyş dabarasy boldy. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Köpetdag şaýolunyň ugrunda bina edilen täze Döwlet münberiniň toplumy açyldy.
Ýurdumyzyň taryhyndaky şanly seneler mynasybetli dabaraly çäreleriň geçiriljek ýeri bolan bu toplum Aşgabadyň günorta böleginde kemala gelýän täze edara ediş-medeni merkeziň ajaýyp binagärlik toplumy bilen sazlaşykly utgaşdy.
Döwlet Baştutanymyzyň awtoulagy baýramçylyk äheňinde gurnalan, ak reňkli howa şarlary bilen bezelen derwezäniň öňündäki meýdançada saklanýar.
Sungat ussatlarynyň, paýtagtymyzdaky ýokary okuw mekdepleriniň döredijilik toparlarynyň çykyşlary dabara özboluşly baýramçylyk öwüşginini çaýdy. Olar Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyzy wasp edýän köpöwüşginli aýdym-sazly çykyşlary taýýarladylar.
Dabaraly pursat gelip ýetýär. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýygnananlaryň şowhunly el çarpyşmalary astynda toý bagyny kesýär. Şeýlelikde, Döwlet münberi açylýar. Şol pursatda dürli reňkdäki howa şarlary asmana uçurylýar.
Milli Liderimiz Döwlet münberiniň binasyna barýar we onuň gurluşynyň hem-de bezeginiň aýratynlyklary bilen tanyşýar.
Täze desganyň ajaýyp keşbinde milli binagärligiň iň gowy däpleri hem-de häzirki zamanyň binagärlik çözgütleri ajaýyp sazlaşygy emele getirýär.
Bu toplum kaşaňlygy bilen haýran galdyrýar. Onuň umumy meýdany 20 müň 450 inedördül metre barabardyr, granit we ak mermer bilen örtülen bu toplum üsti gümmezli iki gatly binany, Prezident münberini hem-de myhmanlar üçin niýetlenen 2 müň orunlyk münberi öz içine alýar.
Bu ýerde dabaralar üçin niýetlenen, mermer bilen bezelen giň holl, myhmanlary kabul etmek hem-de dabaraly çäreleri geçirmek üçin niýetlenen zallar bar. Bezeglerde ulanylan milli öwüşginler hem-de hyzmat ediş zolagy bu desgalaryň tapawutly aýratynlygy bolup durýar.
Ýörite enjamlar, sanly tehnologiýalar bilen üpjün edilen täze toplumda köpçülikleýin çäreleri geçirmek hem-de olary onlaýn görnüşde şöhlelendirmek üçin ähli şertler döredilipdir.
Münberiň öňünde granit daşy bilen örtülen meýdança ýerleşýär. Onda dabaraly harby ýörişler hem-de ykdysadyýetimiziň pudaklarynyň we durmuş toplumynyň gazanýan üstünlikleriniň gözden geçirilişi, şol sanda Türkmenistanyň Garaşsyzlyk güni mynasybetli baýramçylyk çäreleri geçiriler.
Şeýle hem münbere gelýän üç kilometre golaý ýol çekildi. Onuň ýanaşyk ýerleri abadanlaşdyryldy, dürli görnüşli bag nahallary oturdyldy, bezeg gülleri ekildi, şeýle hem oňa ýanýoda çekildi we özboluşly yşyklandyryş ulgamy ornaşdyryldy.
Mälim bolşy ýaly, häzirki döwürde hem ahalteke bedewleri ähli milli baýramçylyklaryň bezegidir. Bedewler türkmenleriň wepaly ýoldaşyna, Watanymyzyň taryhynyň we iň täze eýýamyň özboluşly nyşanyna öwrüldi. Munuň özi täze Döwlet münberiniň toplumynyň taslamasynda hem göz öňünde tutulypdyr.
Bu ýerde Merkezi Aziýada iň uly 120 metrlik LED ekrany hem-de 8 sany 30 metrlik maçtalar oturdyldy. Mundan başga-da, merkezi binanyň günorta tarapynda dikuçar meýdançasy, awtoduralgalar we beýleki desgalar guruldy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow toplumyň ikinji gatyna çykýar. Şol ýerden ak mermerli Aşgabadyň, onuň täsin binagärlik toplumlarynyň, döwrebap şaýollarynyň we köçeleriniň, seýilgähleriniň hem-de seýilbaglarynyň ajaýyp görnüşi açylýar.
Şu ýyl esaslandyrylmagynyň 140 ýyllygy bellenen ak mermerli paýtagtymyz Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyzyň häzirki ajaýyp gününi we nurana geljegini alamatlandyrýar. Seýilgählere hem-de seýilbaglara, Günüň nuruna öwşün atýan altyn gümmezli köşklere, köp sanly suw çüwdürimlerine beslenen şäher täsin we döwrebap binalaryň hem-de desgalaryň toplumlary bilen haýran galdyrýar. Şolaryň birnäçesi Ginnesiň rekordlar kitabyna girizildi.
Bu ulgamda innowasion tehnologiýalaryň, ylmy-tehniki ösüşiň öňdebaryjy gazananlarynyň hem-de dünýäniň iň gowy tejribesiniň giňden ornaşdyrylmagy milli Liderimiziň başlangyjy boýunça Aşgabatda ýaýbaňlandyrylan giň gerimli şähergurluşyk maksatnamasynyň esasy ugurlarydyr. Bularyň ählisi türkmen paýtagtynyň okgunly ösüşini, raýatlarymyzyň ýaşaýyş-durmuşynyň ýokary derejesini, olaryň döredijilikli zähmet çekmegini, ähli amatlyklaryň hözirini görüp ýaşamaklaryny hem-de göwnejaý dynç almaklaryny üpjün edýär.
Meýdançada sahnalaşdyrylan dabara başlanýar. Oňa paýtagtymyzyň döredijilik toparlary gatnaşýarlar. Aýdymçylar we sazandalar öz çykyşlarynda eziz Watanymyzy hem-de milli Liderimiziň beýik işlerini, täze taryhy eýýamyň ruhubelentligini, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda okgunly ösüş ýolunda gazanylan ägirt uly üstünlikleri, giň gerimli özgertmeleri, türkmen halkynyň jebisligini we bitewüligini wasp edýärler.
Ine, indi 30 ýylyň dowamynda mähriban halkymyz özbaşdak ýagty geljegini gurýar, tutanýerli zähmet çekip, eziz Watanymyzy gülläp ösýän mekana öwürýär. Mähriban topragymyzda öňden gelýän däp-dessurlara we mirasa sarpa goýulýar. Halkymyz şu günüň gazananlaryna buýsanýar hem-de ösüşiň täze belentliklerine tarap ynamly öňe barýar. Geçen gysga döwrüň içinde ýurdumyz dünýäniň okgunly ösýän döwletleriniň birine öwrüldi, onuň halkara giňişlikdäki abraýy barha artýar. Milli Liderimiziň parahatçylygy we durnuklylygy pugtalandyrmaga, häzirki döwrüň möhüm wezipelerini çözmäge gönükdirilen oňyn başlangyçlary giň goldawa eýe bolýar.
Soňra dabara gatnaşyjylaryň bilelikde ýerine ýetirmeginde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň döreden “Öňe, diňe öňe, jan Watanym Türkmenistan!” atly aýdym ýerine ýetirildi. Ýurdumyzyň meşhur sungat ussatlarynyň bilelikde ýerine ýetiren joşgunly aýdymy biziň güneşli ýurdumyzda halkymyzyň agzybirliginiň, jebisliginiň we bagtyýar durmuşynyň özboluşly senasyna öwrüldi.
Aýdym-sazlar, joşgunly tanslar ýörite döwrebap enjamlar hem-de sanly tehnologiýalar arkaly döredilýän täsin şekiller we ajaýyp görnüşler bilen sazlaşykly utgaşdy. Paýtagtymyzyň arassa asmanynda Garaşsyz, baky Bitarap ýurdumyzyň milli gymmatlyklarynyň, döwlet nyşanlarynyň şekilleri peýda bolýar.
Köpöwüşginli çykyşlar soňky döwürde baýramçylyk dabaralarynyň esasyny düzýän dronlaryň şüweleňiniň ýatdan çykmajak pursatlary döredýändigini görkezdi. Innowasion tehnologiýalar ýurdumyzyň durmuşynyň ähli ulgamlaryna, şol sanda medeniýet we sungat ugurlaryna içgin ornaşýar. Bularyň ählisi häzirki döwürde Arkadag Prezidentimiziň gatnaşmagynda ýurdumyzda geçirilýän dabaralary hemmetaraplaýyn esasda we täzeçil usullar arkaly guramaga çemeleşmäniň aýdyň subutnamasy bolup durýar.
Dronlaryň şüweleňiniň feýerwerkleriň dürli reňkli öwüşginleri bilen utgaşmagy Döwlet münberi toplumynyň açylyş dabarasy mynasybetli guralýan çäreleriň ýatdan çykmajak pursatlara baý bolmagyny şertlendirdi. Feýerwerkiň köpöwüşginliligi Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň ajaýyplygyny hem-de mähriban halkymyzyň bagtyýar we abadan durmuşyny alamatlandyrdy.
Däp bolşy ýaly, ýurdumyzyň taryhyndaky şanly wakalar mynasybetli guralýan baýramçylyk feýerwerki paýtagtymyzyň asmanyny köpöwüşginli reňkler bilen ýagtylandyryp, şu günki dabaranyň ajaýyp pursatlaryna öwrüldi.
Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýygnananlar bilen mähirli hoşlaşyp, bu ýerden ugrady.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/40704
Döwlet münberi toplumynyň açylyş dabarasynda kalba dolan duýgular
Nazar aýladym ýurduma, ýalkawly günler göründi,
Arkamda arzyly menzil, alnymda Münber göründi,
Depesinde owsun atyp, tyllaýy gümmez göründi,
Garaşsyz ýurt, eziz ilim, mübärekdir ýyllar saňa!
«Ýagşylar tutmuş bina, bir şähri gördüm — şondadyr»1,
Ýygylmyş belent maksada il ähli, gördüm — şondadyr,
Sap altyndan taryh ýazan dür pähmi gördüm — şondadyr,
Ýodalar ýola öwrülip, şan getirmiş ýollar saňa!
Ümürsin gür baglyklaryň ak şähre birleşýän ýeri,
Köpetdagyň, Aşgabadyň guşzyban gürleşýän ýeri,
Hyýalyň hem hakykatyň ýan-ýana ýerleşýän ýeri,
Göwün ýaly, rysgal ýaly açylan ak güller saňa!
Şoh-şahandaz bahar-ýazlar tüýs türkmeniň kalby bolgaý,
Gül açdy ykbal daragty, galkyp, göge galdy bolgaý!
«Çandybile dönüp döwran, bize döwlet geldi bolgaý» 2,
Taňry ýalkan a:ry türkmen, Hakdan halat-hallar saňa!
Jebis-jebis illerimi bir ýürek, bir karar gördüm,
Uzar daýym dowamata, döwletim berkarar gördüm,
Belent başy göge ýetmiş, köklerin ygtybar gördüm,
Ata ýurdum, arka-arka ýagşy niýet-päller saňa!
Ýüze syldym Diýarymy, Ýüze syldym Aşgabady —
Ynha, garagöz ilimiň baş maksady, baş myrady!
Owazasy Zemin içre, al-asmanda — arşda ady!
Arşyň-kürsüň arasynda iň röwşen ykballar saňa!
Ýedi yklym çawy ýaýran, dünýä nusgasy başgadyr,
Döwrüň Beýik Binagäri — kämil Ussady başdadyr!
Garaşsyz ýurt, döwletli il başlasyn, toýa başlasyn!
Küren tutan gözel ilim, gutly bolsun toýlar saňa!
1 Magtymguly Pyragydan.
2 “Görogly» şadessanyndan.
Kakamyrat REJEBOW
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/40702
Aşgabatda täze seýilgäh we ýerasty geçelgeler açyldy
Aşgabat, 15-nji sentýabr (TDH). Şu gün paýtagtymyzda döwrebap seýilgähiň hem-de ýerasty geçelgeleriň açylyş dabarasy boldy. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Aşgabady häzirki zaman derejesinde ösdürmegiň esasynda ýaýbaňlandyrylan giň gerimli şähergurluşyk maksatnamasynyň durmuşa geçirilmegi netijesinde amala aşyrylan bu taslama ata Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şöhratly 30 ýyllyk senesi mynasybetli halkymyza ajaýyp toý sowgady boldy.
Aşgabat şäheriniň A.Nyýazow şaýoly bilen Hoja Ahmet Ýasawy köçesiniň demirgazyk-günbatar tarapynda ýerleşýän döwrebap seýilgähiň hem-de Aşgabat şäheriniň A.Nyýazow şaýoly bilen Hoja Ahmet Ýasawy köçesinde gurlan ýerasty geçelgeleriň taslamalarynyň durmuşa geçirilmegi bilen ajaýyp paýtagtymyzyň şähergurluşyk keşbiniň owadan desgalarynyň hatary artdy.
Paýtagtymyzyň toplumlaýyn ösdürilmegine, şäher düzüminiň maksatnamalaýyn esasda döwrebaplaşdyrylmagyna möhüm ähmiýet berýän döwlet Baştutanymyzyň başlangyjy bilen amala aşyrylan bu taslama baş şäherimizde ýaýbaňlandyrylan giň möçberli gurluşyk işleriniň üstünlige beslenýändiginiň aýdyň subutnamasydyr. Bular barada täze desgalaryň açylyş dabarasyna gatnaşanlaryň çykyşlarynda hem aýratyn nygtaldy. Çykyş edenleriň belleýşi ýaly, ösüşiň we rowaçlygyň ýoly bilen ynamly öňe barýan Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň her bir güni ägirt uly ösüşlere we ajaýyp zähmet üstünliklerine beslenýär. Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň ýyl ýazgysynda şu günki dabaralar ýaly şanly wakalar hem mynasyp orun eýeleýär.
Çykyş edenler paýtagtymyzda döwrebap seýilgähiň hem-de ýerasty geçelgeleriň gurlup, ýurdumyzyň Garaşsyzlyk gününiň öňüsyrasynda açylyp, halkymyza şanly sene mynasybetli sowgat edilendigi üçin milli Liderimize tüýs ýürekden hoşallyk bildirdiler hem-de hormatly Prezidentimiziň janynyň sag, ömrüniň uzak bolmagyny, tutumly işleriniň mundan beýläk-de rowaç almagyny arzuw etdiler.
Täze, döwrebap seýilgähiň eýeleýän meýdany 10 gektara golaý bolup, onuň merkezi böleginde Oguz hanyň ýyldyzy şekilinde ýerleşdirilen suw çüwdürimler toplumy bina edildi. Bu ýerde suw çüwdürimlerinden başga-da, suw howdanlary, bassyrmalar, dynç alar ýaly ýerler gurnaldy, yşyklandyryş sütünleri dikildi. Uzynlygy 320 metre we ini 310 metre deň bolan döwrebap seýilgähde ekilen baglar, dürli güller hem-de döredilen gök otly ýerler suw çüwdürimleri bilen umumy sazlaşygy emele getirip, bu ýeriň howasynyň tämiz bolmagyny üpjün edýär. Munuň özi tebigy gözelligiň ajaýyp öwüşginleri bilen utgaşyp, seýilgäh zolagynyň görküne görk goşýar.
Döwlet Baştutanymyzyň yzygiderli belleýşi ýaly, paýtagtymyzda we tutuş ýurdumyzda täze seýilgäh toplumlaryny hem-de ýaşyl zolaklary döretmek boýunça görülýän çäreler adamlaryň saglygyna oňyn täsir edýän amatly ekologik gurşawy döretmäge gönükdirilendir.
Aşgabadyň Halkara howa menziline tarap uzalyp gidýän täze seýilgäh zolagynda onuň bezeg aýratynlyklaryna, paýtagtymyzyň ýaşaýjylarynyň we myhmanlarynyň dynç almagy üçin zerur şertleriň döredilmegine, şäherlileriň boş wagtlaryny göwnejaý geçirmekleri üçin seýilgähiň iň gelim-gidimli ýerleriň birine öwrülmegi ugrundaky işlere milli Liderimiziň talap edişi ýaly çemeleşildi. Şunuň esasynda döwrebap bezeg serişdeleri we tehnologiýalary ulanylyp, olar milli binagärlik aýratynlyklary bilen sazlaşykly utgaşdyryldy.
Dabara gatnaşyjylar döwrebap seýilgäh bilen tanyşlygy tamamlap, A.Nyýazow şaýoly bilen Hoja Ahmet Ýasawy köçesinde gurlan ýerasty geçelgeleriň ýanyna bardylar. Ýerasty geçelgeleriň ýer böleginiň umumy meýdany 6 müň 270 inedördül metre barabardyr. Jemi 4 sany ýerasty geçelgede dükanlaryň ençemesi ýerleşdirildi. Şeýle hem duralgalar guruldy.
Taslamalar ýerine ýetirilende hormatly Prezidentimiziň tabşyryklary esasynda milli binagärlik ýörelgeleri bilen bir hatarda, häzirki zaman tejribeleri utgaşdyryldy. Olaryň bezelişinde peýdalanylan serişdeler hil aýratynlygy bilen tapawutlanyp, milli öwüşginler bilen ünsüňi özüne çekýär.
Mälim bolşy ýaly, Aşgabadyň ösüşi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan durmuş syýasatynyň çäklerinde işjeň häsiýete eýedir. Adamlaryň ýokary durmuş ölçeglerini üpjün etmek, göwnejaý ýaşaýşy üçin zerur şertleri döretmek özgertmeler maksatnamasynyň möhüm ugry bolup durýar.
Eziz Diýarymyzyň baş şäherinde ýaýbaňlandyrylan toplumlaýyn özgertmeler, adamlaryň durmuşy üçin aňrybaş şertleriň döredilmegi bilen baglanyşykly meseleler milli Liderimiziň hemişe üns merkezinde saklanýar. Hormatly Prezidentimiz paýtagtymyzda alnyp barylýan gurluşyklary gözegçilikde saklap hem-de şäheriň durmuş üpjünçiligi ulgamlaryny döwrebaplaşdyrmak boýunça amala aşyrylýan işlere yzygiderli üns berip, bu işleriň häzirki zaman talaplaryna we ölçeglerine kybap gelmeginiň, şol sanda hil we gözellik, ekologiýa babatda uzak geljegi nazarlaýan täzeçil çemeleşmelere eýe bolmagynyň alnyp barylýan işleriň möhüm şertleriniň biridigini belleýär.
Ak mermerli paýtagtymyz sebitiň we dünýäniň iň owadan hem-de amatly şäherleriniň biri hökmündäki derejesini barha pugtalandyrýar. Mähriban Watanymyzyň ähli künjeklerini gurşap alan giň möçberli özgertmeleriň depginleri netijesinde Aşgabat hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy esasynda Türkmenistanyň alyp barýan Bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik hem-de hoşniýetli goňşuçylyk syýasatynyň oňyn netije berýändigini äşgär edýär.
Sebitiň iri işewürlik we medeni merkezi derejesine eýe bolmak bilen, Türkmenistanyň paýtagty häzirki zaman, okgunly ösýän şäheriň — geljegiň şäheriniň täsin nusgasyny özünde jemleýär. Onda gözellik we amatlylyk, binagärligiň öňdebaryjy gazananlary, inžener-tehniki pikiriň üstünlikleri hem-de milli binagärligiň gadymdan gelýän däpleri utgaşykly sazlaşýar. Diňe bir myhmanlar däl, eýsem, aşgabatlylar hem özlerine tanyş bolan köçeleriň we meýdançalaryň keşbiniň okgunly özgerip, aýratyn gelşikli hem-de gözel görnüşe eýe bolýandygyna haýran galýarlar. Bu işleriň gözbaşynda hut milli Liderimiziň ýadawsyz aladalarynyň we yzygiderli tagallalarynyň durýandygyna örän oňat düşünýän halkymyz munuň üçin Arkadag Prezidentimize tüýs ýürekden alkyş sözlerini aýdýar.
Ýol-ulag ulgamyna degişli bu desgalar pyýadalaryň howpsuzlygyny üpjün etmekde möhüm ähmiýete eýedir. Bu bolsa hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzda adamlaryň ýaşaýyş-durmuşynyň abadançylygyny, rahatlygyny gazanmagyň ileri tutulýan ugrudygyna şaýatlyk edýär.
Dabara gatnaşyjylar ýerasty geçelgeleriň içi bilen geçip, şol ýerlerde döredilen amatlyklar bilen tanyşdylar hem-de dükanlara syn etdiler. Ýerasty geçelgeleri bezemekde ulanylan milli nagyşlar, göl hem-de dürli surat şekilleri, owadan bezeg daşlary we mermerler, şeýle hem yşyklandyryjylar bu desgalara ajaýyp öwüşgin çaýyp, kalbyňda çäksiz ruhubelentlik döredýär. Munuň özi ata Watanymyzyň beýik Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllyk senesiniň bellenilýän günlerinde ýakymly duýgulary bagyşlaýar. Şeýle ajaýyplyklar üçin halkymyz Gahryman Arkadagymyza tüýs ýürekden alkyş aýdýar. Bular barada ýerasty geçelgeler bilen tanşan dabara gatnaşyjylar aýratyn buýsanç bilen bellediler.
Döwrebap seýilgähiň hem-de ýerasty geçelgeleriň gijeki görnüşleriniň aýratyn özüne çekijidigini bellemek gerek. Bu bolsa adamlaryň ruhuny galkyndyryp, beýik Garaşsyzlyk toýumyzyň ýakynlaşyp gelýän günlerinde merjen Aşgabadymyza, eziz Watanymyza hem-de hormatly Prezidentimize ildeşlerimiziň guwanjyny goşalandyrýar.
Seýilgähiň yşyklary paýtagtymyzyň şu künjeginiň älemgoşar şekilini emele getirip, özboluşly görnüşi janlandyrýar. Munuň özi tyllaýy agşamlaryň görküne görk goşup, Ginnesiň rekordlar kitabynda pugta orun eýelän ak mermerli Aşgabadyň ajaýyplygyny artdyrýar. Ähli ýerlerde çar ýana şuglasyny saçýan dürli yşyklandyryjylar, birek-birege aýdylýan hoşniýetli arzuwlar nurana gijeleriň her pursadynyň ýatda galyjy bolmagyny şertlendirýär. Şäheriň bezeg aýratynlyklary halkymyzyň şatlygy bilen utgaşyp, Arkadag Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzyň ösüşleriň belentliklerine tarap ynamly gadam urýandygynyň nobatdaky güwäsidir.
Şeýlelikde, Aşgabadyň binagärligi, bagy-bossanlyklar toplumy sebitiň binagärlik merjeni diýlip mynasyp atlandyrylýan ak mermerli paýtagtymyzyň bezegine öwrüldi. Ýurdumyzyň baş şäherini abadanlaşdyrmagyň we ösdürmegiň, ulag-aragatnaşyk ulgamlaryna degişli täze desgalary gurmak, seýilgäh zolaklaryny bagy-bossanlyga büremek, şäheriň amatly durmuş gurşawyny döretmek maksady bilen, ylmyň we öňdebaryjy işläp taýýarlamalaryň gazananlaryny peýdalanmak meseleleri hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň üns merkezinde durýar. Munuň şeýledigine şu gün Aşgabatda geçirilen binagärlik açylyşlary hem güwä geçýär.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/40578
Aşgabat, 15-nji sentýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow adalat ministri B.Muhamedow bilen Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň mejlisinde milli Liderimiziň beren tabşyryklaryny ýerine ýetirmek bilen baglylykda, milli kanunçylygy mundan beýläk-de ösdürmegiň meselelerine bagyşlanan iş maslahatyny geçirdi.
Döwlet Baştutanymyz iş maslahatynyň barşynda giň gerimli özgertmeleriň hukuk esaslaryny döretmegiň häzirki döwürde amala aşyrylýan döwlet strategiýasynyň esasy wezipeleri bolup durýandygyny belledi. Şunda hereket edýän kanunlaryň yzygiderli kämilleşdirilmegine hem-de bazar ykdysadyýeti şertlerinde pudaklaryň iş netijeliligini ýokarlandyrmaga, dünýä hojalyk gatnaşyklary ulgamyna işjeň goşulmagyna, sanly ulgamyň ornaşdyrylmagyna, maýa goýum işjeňligini höweslendirmäge, gyzyklanma bildirýän taraplar, abraýly halkara düzümler bilen netijeli gatnaşyklary pugtalandyrmaga gönükdirilen täze kanunçylyk namalarynyň kabul edilmegine aýratyn üns berilýär.
Şunuň bilen baglylykda, adalat ministri B.Muhamedowyň hasabaty diňlenildi, ol raýatlaryň konstitusion hukuklaryny we azatlyklaryny ygtybarly goramak, kanunylygy üpjün etmek üçin kanunçykaryjylyk we hukuk iş tejribesi babatda bir bitewi döwlet syýasatyny yzygiderli durmuşa geçirmäge gönükdirilen işler barada hasabat berdi.
Ministr hukuk ulgamynda düşündiriş işlerini netijeli utgaşdyrmak hem-de jemgyýetde kanunçylygy pugtalandyrmak maksady bilen alnyp barylýan çäreler barada hasabat berdi. Şunuň bilen baglylykda, raýatlaryň arasynda kabul edilýän kanunlaryň many-mazmunyny hem-de ähmiýetini düşündirmek boýunça geçirilýän çäreler hakynda habar berildi. Şeýle hem ýurdumyzyň kanunçylyk binýadyny kämilleşdirmek, hususan-da, hereket edýän kanunçylygy yzygiderli seljermegiň esasynda täze kanunçylyk namalarynyň taslamalaryny işläp düzmek boýunça teklipleri taýýarlamak babatda amala aşyrylýan işler barada aýdyldy.
Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, dünýäde täze tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy bilen baglylykda, energetika ulgamynda utgaşdyrma işiniň ýokary hilli alnyp barylýandygyny belledi. Ykdysadyýetiň dürli pudaklarynda bu iş sebitde we tutuş dünýäde ykdysady bäsdeşligi mundan beýläk-de güýçlendirmäge ukyplydyr. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz ýurdumyzyň bähbitlerini goramaga gönükdirilen kanunçylyk usullaryny işläp taýýarlamagyň zerurdygyny aýtdy.
Türkmenistan raýatlaryň saglygyny goramak babatda Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy tarapyndan amala aşyrylýan halkara hyzmatdaşlyga işjeň gatnaşýar hem-de adamyň ömrüni we saglygyny gorap saklamaga döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri hökmünde garaýar diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi. Şoňa görä-de, milli Liderimiz saglygy goraýyş babatda, şeýle hem bütindünýä pandemiýasy ýaly ählumumy howplara garşy göreşmek babatda kanunçylygy kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işleriň mundan beýläk-de dowam etdirilmelidigini nygtady.
Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz Türkmenistanyň eksport mümkinçiliginiň işjeň artmagy, şeýle hem ulag geçelgelerini döretmek boýunça döwlet maksatnamalaryny üstünlikli amala aşyrmak, milli bähbitleri goramak maksady bilen, söwda we ulag syýasaty babatda zerur hukuk namalaryny taýýarlamagyň möhümdigine aýratyn üns berdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, ýurdumyz energiýa serişdeleriniň eksport edilýän möçberini yzygiderli artdyrýar, şol serişdeleri sarp edýän we üstaşyr geçirýän ýurtlar bilen deňhukukly gatnaşyklary ösdürmäge çalyşýar. Şunuň bilen baglylykda, energiýa serişdelerini kepillikli ibermek ygtybarly hukuk binýadyny talap edýär diýip, döwlet Baştutanymyz bu ugurda alnyp barylýan işleri çaltlandyrmagy tabşyrdy.
Milli ykdysadyýetimizi ösdürmek maksady bilen, sebit ykdysady we maliýe guramalaryny işjeň peýdalanmak üçin hukuk esaslary işläp taýýarlamak möhüm wezipeleriň hatarynda görkezildi.
Abraýly halkara guramalar, şol sanda Birleşen Milletler Guramasynyň Ösüş maksatnamasy (BMGÖM), BMG-niň Ilat gaznasy, Halkara Migrasiýa Guramasy, Çagalar gaznasy, Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasy, Halkara Gyzyl Haç Komiteti bilen hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de netijeli dowam etmegiň zerurdygy bellenildi. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz Halkara Zähmet Guramasynyň konwensiýalaryna, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Söwda hyzmatdaşlygy boýunça çarçuwaly Ylalaşygyna Türkmenistanyň goşulmagy baradaky meseleleri öwrenmegiň möhümdigini aýtdy.
Ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň dürli pudaklarynda sanly ulgamyň işjeň ornaşdyrylmagy bilen bagly hukuk meselelerini göz öňünde tutýan kadalaşdyryjy hukuk namalarynyň taýýarlanylmagy dowam etdirilmelidir diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu ugurda ähli döwlet edaralarynyň yzygiderli iş alyp barmalydygyny belledi.
Halkara tejribede içerki we daşarky maýa goýujylar üçin özüne çekiji ýagdaý bolan hökümete dahylsyz halkara täjirçilik arbitraž kazyýetleriniň döredilmegi üçin Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasynyň ýanynda Halkara täjirçilik arbitraž merkezini döretmek boýunça işler esasy ugurlaryň hatarynda görkezildi.
Milli Liderimiz raýatlarymyza ýokary hilli hukuk kömegini bermek, fiziki we ýuridik şahslaryň hukuklaryny, kanuny bähbitlerini netijeli hem-de ygtybarly goramak maksady bilen, Hukukçylaryň hünär kämilleşdiriş merkezini döretmek boýunça işleri alyp barmagy, şeýle hem ykdysady taýdan ösen ýurtlaryň we goňşy döwletleriň tejribesinde bar bolan “Bir penjire” goşulmalaryny ulanmagy has-da kämilleşdirmegi tabşyrdy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow başy başlanan özgertmeler syýasatymyzy we ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ýokary depginler bilen ösdürmegi öz öňümizde baş maksadymyz edip goýýarys diýip belledi. Şunuň bilen baglylykda, ähli tagallalar döwletimiziň hem-de jemgyýetimiziň, her şahsyýetiň sazlaşykly ösüşini we bähbitlerini üpjün edýän kanunlary işläp taýýarlamaga ýardam etmelidir.
Geçirilýän giň gerimli işler ýurdumyzyň hukuk ulgamyny berkitmäge we kämilleşdirmäge, parahatçylygy we dostlugy üpjün etmäge, halkara guramalar hem-de dünýäniň dürli döwletleri bilen hyzmatdaşlygy ösdürmäge gönükdirilmelidir diýip, milli Liderimiz hukuk taýdan toplumlaýyn we yzygiderli düzgünleşdirmegi doly üpjün etmegiň geljek ýyllar üçin esasy wezipeleriň biri bolmalydygyny aýtdy hem-de degişli tabşyryklary berdi.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/40579
Düýn «Türkmenistan» teleradioýaýlymlar merkezinde ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli Türkmenistanyň Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komitetiniň, Türkmen döwlet neşirýat gullugynyň hem-de Döwlet habarlar agentliginiň bilelikde guramagynda halkara mediaforum geçirildi. Onda türkmen žurnalistleri bilen birlikde, daşary ýurtly hyzmatdaşlar — dünýäniň birnäçe iri habar beriş serişdeleriniň wekilleri hem wideoýazgy görnüşinde çykyş etdiler.
Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda Garaşsyz, hemişelik Bitarap ýurdumyzyň halkara derejedäki at-abraýy barha belende galýar. Täze taryhy eýýamda Diýarymyzyň gazanýan uly ösüşlerini, ýetýän belent sepgitlerini gyzgyny bilen halk köpçüligine ýetirmekde, ony dünýä ýaýmakda köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleriniň öňünde uly wezipeler durýar. «Ýer ýüzünde türkmen halkyna, onuň nähili milletdigine biziň gazet-žurnallarymyzy okap, telewideniýämize seredip, radiomyzy diňläp baha bererler. Hut şonuň üçin hem biz ähli habar beriş ulgamynyň hünärmenlerinden öz işlerine örän çynlakaý çemeleşmeklerini talap ederis» diýýän milli Liderimiz türkmen žurnalistleriniň öz jogapkärçilikli wezipelerini üstünlikli ýerine ýetirmekleri babatda ähli mümkinçilikleri yzygiderli döredýär. Garaşsyzlyk ýyllarynda beýleki ugurlar bilen bir hatarda, milli habar beriş serişdeleriniň işini kämilleşdirmek babatda hem uly ösüşler gazanyldy. Aýratyn-da, soňky ýyllarda bu ugurda döwrebap tehnologiýalaryň, sanly ulgamyň mümkinçiliklerinden netijeli peýdalanylýar. Daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen işjeň gatnaşyklar ýola goýlup, özara tejribe alyşmaga uly ähmiýet berilýär. Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk ýubileý senesiniň giňden dabaralandyrylýan ýylynda geçirilen bu halkara mediaforum hem munuň nobatdaky subutnamasy boldy. Ol Garaşsyzlyk ýyllarynda Türkmenistanyň ýeten belent sepgitleriniň halkara habarlar giňişliginde yzygiderli beýan edilýändigini hem-de giňden goldanylýandygyny aýdyň görkezdi. Mediaforumda çykyş edenler, şol sanda daşary ýurtly hyzmatdaşlar ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy bilen Türkmenistanyň Prezidentini we ähli türkmen halkyny gyzgyn gutlap, özara hyzmatdaşlyk etmek boýunça alnyp barylýan işler barada giňişleýin gürrüň berdiler.
Türkmenistanyň Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komiteti Aziýa — Ýuwaş umman teleradiogepleşikler birleşiginiň doly hukukly agzasy bolmak bilen, halkara hyzmatdaşlyk babatynda uly işleri alyp barýar. Mediaforumda guramanyň Baş sekretary Jawad Mottagi hem çykyş etdi. Bellenilişi ýaly, Aziýa — Ýuwaş umman teleradiogepleşikler birleşigi bilen 2021-nji ýylda işleri alyp barmak boýunça Ýol kartasy taýýarlanyldy. Şol boýunça guramanyň geçirýän çäreleriniň çäklerinde Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň gazananlaryny wasp edýän çykyşlar gurnalýar, onlaýn görnüşdäki maslahatlar geçirilýär.
Mediaforumda Ýaponiýanyň Tokio şäherinden «Sony Middle East and Africa FZE» kompaniýasynyň Baş dolandyryjysy Kouçi Murakami hem wideoýazgy görnüşinde çykyş etdi. Ol Türkmenistan bilen Ýaponiýanyň arasynda dowam edýän ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň geriminiň ýylsaýyn giňelýändigini aýratyn belledi. Türkmenistanyň Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komitetine döwrebap teleradio enjamlaryny satyn almak, gurnamak we ulanyşa girizmek barada Birleşen Arap Emirliklerindäki «Sony Middle East and Africa FZE» kompaniýasy (Ýaponiýa) bilen baglaşylan şertnama laýyklykda deslapky işleriň alnyp barylýandygyny nygtady. Bu kompaniýanyň wekilleri bilen 2021-nji ýylyň 19-njy awgustynda wideoaragatnaşyk arkaly gepleşik geçirildi. Onuň barşynda hyzmatdaşlygyň çäklerindäki taslama işleri barada pikir alşyldy. Täze tehnikalaryň, sanly tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy bolsa teleýaýlymlaryň işini has-da kämilleşdirmäge ýardam eder.
Garaşsyz ýurdumyzyň ösüşleri diňe bir teleradioýaýlymlaryň üsti bilen däl-de, eýsem, metbugat neşirleriniň sahypalarynda hem yzygiderli we giňişleýin beýan edilýär. Bu barada ýurdumyzyň gazet-žurnallarynyň, hususan-da, «Türkmenistan» hem-de «Türkmen dünýäsi» gazetleriniň wekilleri hem mediaforumda eden çykyşlarynda belläp geçdiler.
Türkmenistanyň Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komitetiniň hyzmatdaş teleradiokompaniýalarynyň biri hem Bütinrussiýa Döwlet teleradiokompaniýasy bolup durýar. Hususan-da, bu teleradiokompaniýanyň «Rossiýa 24» teleýaýlymynyň üsti bilen ýurdumyzda bolup geçýän wakalar yzygiderli beýan edilýär. Bu teleýaýlymyň bölüm başlygy Robert Fransew öz çykyşynda Aşgabatda saparda bolan döwrüni ýatlamak bilen, Garaşsyzlyk ýyllarynda Türkmenistanda gazanylan üstünlikler barada giňişleýin gürrüň etdi. Şeýle-de Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk şanly baýramynyň wakalaryny «Rossiýa 24» teleýaýlymynyň tomaşaçylaryna gyzgyny bilen ýetirmäge şatdygyny belledi.
Bahreýn Patyşalygy bilen Türkmenistanyň arasynda ýola goýlan dostluga we özara ynanyşmaga esaslanýan hyzmatdaşlyk media ulgamy babatynda hem barha pugtalanýar. Bahreýn Patyşalygynyň «Infosport» halkara sport žurnalynyň esaslandyryjysy Muhammet Kasym öz çykyşynda bu barada aýratyn belledi. Ol özüniň Aşgabada bolan sapary döwrüniň gyzykly ýatlamalaryny mediaforuma gatnaşyjylar bilen paýlaşdy.
Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynyň prorektory Begenç Mätliýew öz çykyşynda ýurdumyzy mundan beýläk-de ösdürmekde hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen alnyp barylýan işleriň giň gerimde ýaýbaňlandyrylýandygyny, ýetilýän belent sepgitleri dünýä ýaýmakda kämil halkara žurnalistleriň taýýarlanylýandygyny, bu ýokary okuw mekdebinde şu okuw ýylynda syýasy kommunikasiýa we internet žurnalistikasy hünäriniň täze açylandygyny belledi.
Türkmenistanyň Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komitetiniň hyzmatdaşlarynyň ýene-de biri bolan Azerbaýjanyň telewideniýesi we radiosy ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň başlygynyň orunbasary Rafik Gaşimow iki ýurduň arasynda gadymdan gelýän hoşniýetli goňşuçylyk we dostluk gatnaşyklarynyň barha berkidilýändigini, onuň halkara media giňişliginde hem yzygiderli pugtalandyrylýandygyny belledi. Türkmen medeniýetine bagyşlanan dürli dokumental filmleriň dostlukly ýurduň «Aztw» teleýaýlymy arkaly her hepdede yzygiderli ýaýlyma berilýändigi hem munuň aýdyň subutnamalarynyň biridir.
Özbegistan Respublikasynyň Milli teleradiokompaniýasynyň başlygynyň orunbasary Nusratulla Hikmetullaýew öz çykyşynda türkmen-özbek gatnaşyklarynyň altyn sahypalaryndan mysallary getirip, şeýle ajaýyp wakalaryň Özbegistanyň teleýaýlymlary arkaly gyzgyny bilen ýaýlyma berilýändigini belledi. Iki ýurduň Liderleriniň taýsyz tagallalarynyň netijesinde Türkmenistanyň we Özbegistanyň teleýaýlymlary hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny yzygiderli ösdürip, dürli gepleşikleri geçirmek arkaly özara tejribe alyşýarlar.
Mediaforumda BMG-niň Çagalar gaznasynyň Türkmenistandaky wekili Kristina Weýgandyň çykyşy hem çuňňur many-mazmunlylygy bilen foruma gatnaşanlarda ýakymly täsirleri galdyrdy. Ol öz çykyşynda Türkmenistanyň Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komiteti bilen gol çekilen ylalaşyga laýyklykda, tele we radioýaýlymlarda çagalaryň durmuşyna bagyşlanan gepleşikleriň yzygiderli taýýarlanylyp, ýaýlyma berilýändigini belledi. Hususan-da, ol radioýaýlymlarda berilýän «Çaganyň ilkinji 1000 güni» atly gepleşikler toplumyny mysal getirdi.
Türkmenistanyň baý taryhy ýadygärlikleri Ýewropa ýurtlarynyň teleýaýlymlary arkaly giňden beýan edilýär. Italiýanyň «Rai» teleýaýlymy hem Türkmenistana bagyşlanan gepleşikleri yzygiderli taýýarlaýar. Bu ýurduň «Elantra production» kompaniýasynyň wekili Çaiara Katerolli şu ýyl Türkmenistana bagyşlanyp taýýarlanan gepleşigiň italýan teletomaşaçylarynda uly gyzyklanma döredendigini, olardan türkmen medeniýeti bilen bagly sowallaryň yzygiderli gelendigini hem-de bu gepleşigiň uly ähmiýete eýe bolandygyny aýratyn belledi.
KBS teleradiokompaniýasynyň wekili Wansu Kim öz çykyşynda Türkmenistan baradaky gepleşikleriň Koreýanyň teleýaýlymlarynda giňden görkezilendigini bellemek bilen, Aşgabada bolan saparlarynyň ýakymly pursatlaryny ýatlady.
Türkiýäniň «TRT Awaz» teleýaýlymynyň başlygy Sedat Sarykaýa Türkmenistan baradaky habarlaryň türki dilli döwletleriň dillerinde yzygiderli taýýarlanyp, ýaýlyma berilýändigini belledi. «Setanta» sport kompaniýasynyň täjirçilik boýunça direktory Dawid Jafaridzeda Irlandiýanyň Dublin şäherinden bu mediaforuma goşulýandygyna buýsanýandygyny aýdyp, Türkmenistanyň sportda ýeten uly üstünlikleri barada durup geçdi. Hytaý Halk Respublikasynyň «NAKADA» kompaniýasynyň wekilleri Guo Long we Ren Li mediaforuma gatnaşmak bilen, Garaşsyzlyk ýyllarynda Türkmenistanyň gazanan üstünliklerine hytaýlylaryň uly gyzyklanma bildirýändiklerini beýan etdi.
Azerbaýjanyň «Azer forum» portalynyň baş direktory Tura Ryzaýew hem Türkmenistanyň Prezidentiniň parasatly baştutanlygynda ýurduň ýeten belent sepgitleriniň bütin dünýäde uly gyzyklanma döredýändigini aýratyn belledi. Hazar deňzindäki «Dostluk» ýatagynda bilelikdäki işlere badalga berilmegi iki ýurduň hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň taryhyna altyn harplar bilen ýazyldy. Bu waka bagyşlanan habarlar, çykyşlar, gepleşikler, filmler Azerbaýjanyň teleradioýaýlymlarynda, gazet-žurnallarynda we internet sahypalarynda gyzgyny bilen berildi.
Türkmenistanyň Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komitetiniň başlygynyň orunbasary Annasähet Kakaýew öz çykyşynda Gahryman Arkadagymyzyň baştutanlygynda ýurdumyzy has-da ösdürmek ugrunda uly işleriň alnyp barylýandygyny belledi. Şunda milli habar beriş serişdeleriniň işiniň döwrüň talaplaryna laýyklykda barha kämilleşdirilýändigi aýratyn nygtaldy. Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komiteti tarapyndan halkara hyzmatdaşlyk bilen bagly işler hem üstünlikli alnyp barylýar. Häzirki wagtda döwlet komiteti Aziýa — Ýuwaş umman teleradiogepleşikler birleşiginiň doly hukukly agzasy, sport toparynyň hem-de habarlar toparynyň agzasy bolup durýar. Sport metbugatynyň Halkara assosiasiýasy, Aziýa Sport žurnalistleri birleşigi bilen hyzmatdaşlyk edilýär. Şeýle-de iri teleradiokompaniýalaryň 20-ä golaýy bilen şertnamalaryň we ähtnamalaryň çäklerinde hyzmatdaşlyk edilýär. «Mir» döwletara teleradiokompaniýasy bilen hyzmatdaşlygyň çäklerinde bolsa gündelik habarlar paýlaşylýar. Bularyň ählisi Gahryman Arkadagymyzyň baştutanlygynda Garaşsyzlygyň beren ajaýyp miweleri bolup, halkymyzyň iň täze taryhynyň sahypalaryna altyn harplar bilen ýazylýar.
Mahlasy, Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli geçirilen halkara mediaforum köpçülikleýin habar beriş serişdeleri ulgamynda özara tejribe alyşmakda uly ähmiýete eýe boldy. Oňa gatnaşanlar bu ugurda döredip berýän giň mümkinçilikleri üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, alyp barýan işlerini mundan beýläk-de yzygiderli kämilleşdirjekdiklerine ynandyrdylar.
Aýmyrat PIRJIKOW.
«Türkmenistan».
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/40577
Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzda kiçi we orta telekeçilik kärhanalary yzygiderli esaslandyrylýar. Döwrüň ösüşini hususyýetçiligi ösdürmekde görýän ýurt Baştutanymyzyň döwletli tutumlary bilen, bazar ykdysadyýetiniň geçiş döwründe netijeli ösüş gazanmaga giň mümkinçilikler döredilýär. Munuň üçin ýokary derejeli hünärmenler, bazary öwrenijiler (marketologlar) zerurdyr. Olar bazary öwrenip, «Näme öndürmeli?», «Kim üçin öndürmeli?», «Nädip öndürmeli?» diýen sowallara jogap tapýarlar we degişli çözgüt çykarýarlar. Şeýdip, öz kärhanasynyň, degişlilikde, ýurduň ykdysady ösüşine önjeýli goşant goşýarlar.
Haryt öndürijiler tarapyndan haryt nyşanlama işleri 2008-nji ýylyň 23-nji oktýabrynda kabul edilen «Haryt nyşanlary, hyzmat ediş nyşanlary we harytlaryň gelip çykan ýeriniň ady hakynda», 2019-njy ýylyň iýun aýynda kabul edilen «Haryt nyşanlary hakynda» we «Harytlaryň gelip çykan ýerleriniň atlary hakynda» Türkmenistanyň Kanunlaryna esaslanyp ýerine ýetirilýär. Kanunçylyk namalaryndan gelip çykýan kadalaryň berk berjaý edilmegi harydyň daşky görnüşi bilen birlikde, adamyň şahsy gigiýenasyna hem öz täsirini ýetirip bilýär.
Köpugurly bazarlara ýa-da söwda merkezlerine baranymyzda, bizi, ilki bilen, harydyň haýsy kärhana tarapyndan öndürilendigi gyzyklandyrýar, şoňa görä-de haryda baha kesýäris. Bu, elbetde, adaty ýagdaý. Çünki müşderi özüne zerur, peýdaly we amatly bahadaky haryda isleg bildirýär. Marketologlaryň esasy wezipesi hem isleg bildirilýän harytlary müşderilere hödürläp, olaryň islegini doly derejede kanagatlandyrmakdan ybaratdyr.
Haryt — alyş-çalyş etmek we bazarda satmak üçin niýetlenen önüm. Eger telekeçi ýa-da islendik raýat özi ulanmak ýa sarp etmek üçin bir zat öndürse, bu önüm bolýar.
Haryt nyşany — ýuridik şahsyň ýa-da ýuridik şahsy döretmezden telekeçilik işi bilen meşgullanýan fiziki şahsyň harytlaryny aýrybaşgalaşdyrmaga hyzmat edýän belgisi. Öz haryt öndürijilerimiziň mysalynda seredenimizde, önümçilik sehi we merkezi edarasy Mary welaýatynyň çäginde ýerleşýän «Täze aý» hususy kärhanasynyň haryt nyşanynda gyzyl tegelegiň içinde ýarym Aý şekillendirilen we «Täze aý» diýen ýazgy ýerleşdirilen. Bu haryt nyşany Maliýe we ykdysadyýet ministrligi tarapyndan tassyklanyp, bellige alnan. Diýmek, bu haryt nyşanyny beýleki hususyýetçileriň ulanmagyna rugsat berilmeýär, ol döwlet tarapyndan goralýar.
Halkara tejribeden ugur alyp, ýurdumyzda sarp edijileri goramak, olaryň islegini ýokary derejede kanagatlandyrmak we höweslendirmek maksady bilen, harytlaryň gaplanyşy, nyşanlanylyşy zerur talaplara laýyk gelýän önümler halk köpçüligine ýetirilýär.
Harytlar nyşanlananda, ilki bilen, özüne çekijilik, ýönekeýlik, aýratynlyk, goraglylyk ýaly talaplara üns berilýär. Nyşanlamagyň tekstinde alyja düşnükli dilde önümiň (harydyň) gelip çykyşy, häsiýeti, peýdasy we salgysy barada maglumatlar berilýär. Harydyň nyşanlanmasy sarp edijilere önümleri saýlap almakda ýakyndan kömek edýär. Nyşanlama uzak möhletli, tertipli hem-de bozulmaýan görnüşde bolmaly.
Haryt gaplananda, hökmany suratda, ady, düzümi, allergiýa döredip biljek goşundylary, sap agramy, möhleti, näçe wagt peýdalanyp bilinjekdigi barada, saklanyş tertibi, önüm öndüriji barada maglumat (ýuridik ady, salgysy), önümi öndüren hem-de taýýarlan ýurt, ýokumlylygy we başga-da birnäçe goşmaça maglumatlar görkezilmeli. Harydyň halkara ülňülere laýyk gelmegi, hili we haryt nyşanlary boýunça işleriň esasy ýokarda agzalan hukuk resminamasy bilen birlikde, «Standartlaşdyrmak we metrologiýa hakynda», «Önümleriň we hyzmatlaryň sertifikasiýasy hakynda», «Patent işleri hakynda», «Azyk howpsuzlygy hakynda», «Oýlap tapyşlar we senagat nusgalary hakynda» Türkmenistanyň Kanunlaryndan ugur alýar.
Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrligi tarapyndan tassyklanýan haryt nyşany baradaky şahadatnama, nyşanlaryň bellige alnandygyny, şahadatnamada görkezilenleri markalamak üçin haryt nyşanyny ulanmak baradaky aýratyn hukukly resminamadyr. Onda haryt nyşanynyň şekili görkezilýär. Şol esasynda kärhana önümleri öndürmäge rugsat berilýär we gözegçilikde saklanýar.
Taryhy maglumatlara esaslanyp aýtsak, ilkinji haryt nyşanlary ABŞ-da derman serişdeleri üçin ulanylyp başlanýar. Ykdysady ösüşiň netijesinde harytlary nyşanlamak dünýä ýüzüne giňden ýaýraýar. Bu günki gün öndürilýän ýa-da satylýan harytlaryň köpüsi üýtgeşik, özüne çekiji we täsirli nyşanlar bilen belgilenýär. Häzirki wagtda haryt nyşanlary kärhananyň ady, belligi, şekili, bir söz, harp, sözleriň we harplaryň topary, nyşan ýa-da üýtgeşik reňk görnüşinde hem ulanylýar.
Biziň ýurdumyzda-da milli önüm öndürijilerimiz, hususy telekeçilerimiz tarapyndan halkara bazarlarda orun alan meşhur haryt nyşanlary bar. Olaryň hatarynda dokma önümlerini öndürýän kärhanalaryň «Ýeňiş», «Goza», «Bedew», «Mebato», azyk önümlerini öndürýän kärhanalaryň «Täze aý», «Zamana», «Kenek», «Tomus» ýaly haryt nyşanlaryny, ilkinji synanyşygyna garamazdan, uly isleg bildirilýän önümleri öndürýän «Aýdyň gijeler» hojalyk jemgyýetiniň tehnikalaryny we milli nyşanlarymyz bilen atlandyrylýan beýleki harytlaryny görkezmek bolar. Munuň özi ýurdumyzyň ykdysady taýdan barha gülläp ösýändigine güwä geçýär.
Tekemyrat AMANOW,
Türkmen döwlet maliýe institutynyň mugallymy.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/40575