Şu gün irden hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow döwlet sapary bilen Hytaý Halk Respublikasyna ugrady.

Aşgabat, 3-nji ýanwar (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary A.Ýazmyradowyň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda «Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly» şygary astynda başlanan täze, 2023-nji ýylda sanly ulgam arkaly ilkinji iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzyň welaýatlarynda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy bilen baglanyşykly meselelere garaldy.
Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanowa söz berildi. Häkim häzirki wagtda welaýatda alnyp barylýan oba hojalyk işleriniň barşy, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň kabul edilen maksatnamalaryna laýyklykda meýilleşdirilen işleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. Hasabatda bellenilişi ýaly, bugdaý ekilen meýdanlarda ideg işleri agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda alnyp barylýar, gowaça ekiljek ýerlerde sürüm we tekizleýiş işleri meýilnamalaýyn esasda dowam edýär. Öňümizdäki oba hojalyk möwsüminde ulanyljak tehnikalar we gurallar abatlanylýar, ýazlyk ýeralmanyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine taýýarlyk görülýär.
Şeýle hem häkim welaýatda ýyladyş ulgamlaryny kadaly işletmek, elektrik energiýasy, suw we tebigy gaz bilen bökdençsiz üpjün etmek ugrunda görülýän zerur çäreler barada habar berdi.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geçirilmeginiň möhüm talap bolup durýandygyny belledi hem-de gowaça ekiljek meýdanlary sürmek we tekizlemek, tehnikalary, gurallary abatlamak işleriniň talabalaýyk guralmagy babatda häkime birnäçe anyk tabşyryklary berdi. Mundan başga-da, döwlet Baştutanymyz welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlaryndaky ideg işlerine ünsi çekip, olaryň agrotehnikanyň talaplaryny berk berjaý etmek arkaly alnyp barylmagyny gözegçilikde saklamak babatda häkime degişli tabşyryklary berdi.
Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna, şeýle hem Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda meýilleşdirilen gurluşyk işleriniň berk gözegçilikde saklanylmagy babatda häkime birnäçe görkezmeleri berdi.
Soňra Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew ýurdumyzyň günbatar sebitinde dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy, hususan-da, bugdaý meýdanlarynda ideg işleriniň geçirilişi barada hasabat berdi. Häkim welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda ideg işleriniň agrotehniki kadalara laýyklykda ýerine ýetirilýändigi, gowaça ekiljek ýerlerde sürüm we tekizleýiş işleriniň geçirilýändigi, oba hojalyk möwsüminde ulanyljak tehnikalaryň we gurallaryň abatlanylýandygy barada habar berdi. Şeýle-de welaýatda gant şugundyrynyň hasylyny ýygnamak işleri dowam edýär, ýazlyk ýeralmanyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine taýýarlyk görülýär.
Bulardan başga-da, welaýatda ýaşaýyş jaýlarynyň we beýleki medeni-durmuş maksatly binalaryň ýyladyş ulgamlaryny kadaly işletmek, elektrik energiýasy, suw, tebigy gaz bilen bökdençsiz üpjün etmek, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamalarynda göz öňünde tutulan wezipeleri ýerine ýetirmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berildi.
Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ähmiýetine ünsi çekdi hem-de bugdaý ekilen meýdanlarda ideg işleriniň talabalaýyk geçirilmegi babatda häkime birnäçe tabşyryklary berdi. Şeýle-de hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow gowaça ekiljek meýdanlarda sürüm we tekizleýiş işlerini talabalaýyk geçirmek, welaýatda ýetişdirilen gant şugundyrynyň hasylyny ýygnap almak babatda häkime birnäçe anyk görkezmeleri berdi.
Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyndan hem-de Oba milli maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmeginiň möhümdigini belledi hem-de welaýatda meýilleşdirilen medeni-durmuş maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň depginini ýokarlandyrmak babatda häkime anyk görkezmeleri berdi.
Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradowyň ýurdumyzyň demirgazyk sebitinde alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleri baradaky hasabaty bilen dowam etdi. Hasabatda bellenilişi ýaly, häzirki wagtda welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda ideg işleri agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geçirilýär, gowaça ekiljek ýerlerde sürüm we tekizleýiş işleri meýilnama laýyklykda alnyp barylýar. Şeýle-de öňümizdäki oba hojalyk möwsüminde ulanyljak tehnikalary we gurallary abatlamak, ýazlyk ýeralmanyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine taýýarlyk görmek boýunça zerur işler geçirilýär. Şunuň bilen bir hatarda, häkim welaýatda ýaşaýyş jaýlarynyň, mekdepleriň, çagalar baglarynyň ýyladyş ulgamlaryny kadaly işletmek, elektrik energiýasy, tebigy gaz we agyz suwy bilen bökdençsiz üpjün etmek, ýurdumyzyň sebitlerini durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň kabul edilen maksatnamalaryny ýerine ýetirmek ugrunda degişli işleriň alnyp barylýandygyny habar berdi.
Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, oba hojalyk pudagynyň milli ykdysadyýetimizde eýeleýän möhüm ornuny belledi hem-de gowaça ekiljek meýdanlarda sürüm we tekizleýiş işleriniň talabalaýyk geçirilmeginiň wajypdygyna ünsi çekip, bu babatda häkime degişli tabşyryklary berdi. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda ideg işleriniň agrotehniki kadalara laýyklykda geçirilmeginiň, ýazlyk ýeralmanyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine taýýarlyk görülmeginiň berk gözegçilikde saklanylmagy babatda häkime birnäçe görkezmeleri berdi.
Bulardan başga-da, hormatly Prezidentimiz Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda meýilleşdirilen gurluşyk işleriniň ýerine ýetirilişini berk gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy.
Soňra Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew häzirki wagtda welaýatda dowam edýän oba hojalyk işleriniň ýagdaýy hem-de ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamalaryndan gelip çykýan wezipeleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. Hasabatda bellenilişi ýaly, şu günler welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda ideg işlerini agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geçirmek, gowaça ekiljek ýerlerde sürüm we tekizleýiş işlerini guramaçylykly alyp barmak, öňümizdäki oba hojalyk möwsüminde ulanyljak tehnikalarydyr gurallary abatlamak hem-de ýazlyk ýeralmanyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine taýýarlyk görmek boýunça zerur çäreler durmuşa geçirilýär.
Bulardan başga-da, häkim welaýatda ýaşaýyş jaýlarynyň we beýleki medeni-durmuş maksatly desgalaryň ýyladyş ulgamlaryny kadaly işletmek, elektrik energiýasy, suw, tebigy gaz bilen bökdençsiz üpjün etmek ugrunda ýerine ýetirilýän işler barada hasabat berdi.
Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, şu günler dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işlerine ünsi çekdi hem-de gowaça ekiljek meýdanlarda sürüm we tekizleýiş işleriniň talabalaýyk geçirilmeginiň, ýazlyk ýeralmanyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine degişli derejede taýýarlyk görmegiň möhümdigini belledi we bu babatda häkime birnäçe görkezmeleri berdi. Şeýle-de döwlet Baştutanymyz bugdaý ekilen meýdanlarda ideg işleriniň agrotehnikanyň talaplaryna laýyklykda geçirilmegini berk gözegçilikde saklamak babatda häkime birnäçe tabşyryklary berdi.
Bulardan başga-da, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamalaryna laýyklykda, welaýatda gurluşygy alnyp barylýan medeni-durmuş maksatly desgalardaky işleriň depginlerini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.
Soňra Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew welaýatda dowam edýän oba hojalyk işleriniň barşy, ýazky ekişe taýýarlyk görlüşi barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, şu günler welaýatyň gowaça ekiljek meýdanlarynda sürüm we tekizleýiş işleri meýilnama laýyklykda alnyp barylýar, öňümizdäki oba hojalyk möwsüminde ulanyljak tehnikalar we gurallar abatlanylýar. Şeýle hem bugdaý ekilen meýdanlarda ideg işleri agrotehnikanyň kadalaryny berk berjaý etmek bilen ýerine ýetirilýär, gant şugundyrynyň hasylyny ýygnap almak, ýazlyk ýeralmanyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine taýýarlyk görmek boýunça degişli işler geçirilýär.
Şunuň bilen bir hatarda, häkim welaýatda ýaşaýyş jaýlarynyň, mekdepleriň we çagalar baglarynyň ýyladyş ulgamlaryny kadaly işletmek, elektrik energiýasy, suw, tebigy gaz bilen bökdençsiz üpjün etmek ugrunda amala aşyrylýan işler barada hasabat berdi.
Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, dowam edýän oba hojalyk işleriniň ähmiýetine ünsi çekdi hem-de gowaça ekiljek meýdanlarda sürüm we tekizleýiş işlerini talabalaýyk geçirmek, oba hojalyk işlerinde ulanyljak tehnikalary, gurallary taýýarlamak babatda häkime degişli görkezmeleri berdi. Şeýle-de hormatly Prezidentimiz welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geçirilmeginiň, ýazlyk ýeralmanyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine taýýarlyk görmegiň zerurdygyny aýdyp, häkime bu babatda birnäçe tabşyryklary berdi.
Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň kabul edilen maksatnamalaryndan gelip çykýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmeginiň möhümdigini belläp, welaýatda meýilleşdirilen gurluşyk işleriniň berk gözegçilikde saklanylmagy babatda häkime anyk tabşyryklary berdi.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary A.Ýazmyradow ýurdumyzyň welaýatlarynda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy hem-de pudagyň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, Türkmenistanyň Prezidentiniň degişli Kararlaryna laýyklykda, ýurdumyzyň oba hojalyk pudagy üçin satyn alynmagy göz öňünde tutulýan tehnikalaryň ençemesi ýurdumyza gelip gowuşdy. Şu günler welaýatlaryň bugdaý ekilen meýdanlarynda ideg işleri, hususan-da, ösüş suwuny tutmak, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek işleri dowam edýär.
Şeýle hem gowaçanyň we beýleki oba hojalyk ekinleriniň düýbüni tutmak maksady bilen, ýazky ekiş möwsümine taýýarlyk işleri alnyp barylýar. Hususan-da, şu ýylyň ýazky ekiş möwsüminde pagtaçy daýhanlary ýokary hilli gowaça tohumlary bilen üpjün etmek boýunça degişli işler geçirilýär. Şunuň bilen birlikde, ekiş möwsüminde işlediljek tehnikalary we gurallary abatlamak, olary talabalaýyk saklamak boýunça zerur çäreler görülýär. Wise-premýer häzirki wagtda ilatymyzy ýurdumyzda öndürilýän ýeralma, gök-bakja we beýleki azyklyk oba hojalyk önümleri bilen üpjün etmek maksady bilen, welaýatlarda şu ýylda bu ekinleriň ekiljek ýerlerini taýýarlamak işleriniň bellenen meýilnama laýyklykda alnyp barylýandygyny hem habar berdi.
Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, oba hojalyk pudagynyň ýurdumyzyň milli ykdysadyýetindäki möhüm ornuna ünsi çekdi hem-de şu günler dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň, aýratyn-da, bugdaý ekilen meýdanlardaky ideg işleriniň agrotehnikanyň talaplaryny berk berjaý etmek bilen geçirilmeginiň möhüm talap bolup durýandygyny belledi.
Hormatly Prezidentimiz gowaça ekiljek meýdanlary taýýarlamak, oba hojalyk işlerinde ulanyljak tehnikalary we gurallary abatlamak boýunça ähli zerur tagallalaryň edilmelidigini nygtady hem-de bu babatda wise-premýere birnäçe görkezmeleri berdi. Şeýle-de hormatly Prezidentimiz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasaryna, welaýatlaryň häkimlerine ýüzlenip, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň, hususan-da, bugdaýa ideg etmek, gowaça ekiljek meýdanlary ekişe taýýarlamagyň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geçirilmeginiň üpjün edilmegine hem-de şu günki günüň wajyp meseleleriniň biri bolan kärendeçiligi ösdürmek işine jogapkärçilikli çemeleşmegiň zerurdygyny aýtdy we degişli tabşyryklary berdi.
Sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatynda oňa gatnaşyjylar döwlet Baştutanymyzy “Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly” diýlip yglan edilen täze, 2023-nji ýyl bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutladylar.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatyny tamamlap, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, berkarar Watanymyzyň rowaçlygynyň hem-de mähriban halkymyzyň abadan durmuşynyň üpjün edilmegine gönükdirilen giň gerimli işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzda möhüm ähmiýetli işler üstünlikli durmuşa geçirilýär. Ähli pudaklarda gazanylýan oňyn netijeler eziz Watanymyzyň mundan beýläk hem gülläp ösmegine ygtybarly binýat bolup hyzmat edýär. Ýer ýüzünde ykdysady taýdan kuwwatly döwletleriň biri hökmünde tanalýan ýurdumyzda «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda hem bu ugurda guwandyryjy netijeler gazanyldy. Muňa ýakynda hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly geçirilen Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde garalan şu ýylyň on bir aýynda alnyp barlan işleriň netijeleriniň mysalynda hem aýdyň göz ýetirmek bolýar.  

Mejlisde bellenilişi ýaly, on bir aýyň jemleri boýunça jemi içerki önümiň ösüş depgini 6,2  göterim derejesinde durnukly saklanylýar. Geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, önümleri öndürmegiň möçberi 11 göterim artdy. Hasabat döwründe bölek-satuw haryt dolanyşygynyň möçberi geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 10,6 göterim, daşary söwda dolanyşygy bolsa 35,7 göterim artdy. Şu ýylyň ýanwar — noýabr aýlarynda Döwlet býujetiniň girdeji bölegi 119,9  göterim, çykdajy bölegi bolsa, 98,1  göterim ýerine ýetirildi. Ortaça aýlyk zähmet haky geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 10,4 göterim ýokarlandy. Maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna özleşdirilen düýpli maýa goýumlaryň möçberi 2021-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 14,1  göterim artdy. Hasabatyň dowamynda «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» laýyklykda geçirilen çäreler barada hem maglumat berildi.  

Makroykdysady görkezijilerden mälim bolşy ýaly, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ata Watanymyzyň taryhyna ösüşli, üstünlikli ýyllaryň ýene-de biri altyn harplar bilen ýazylýar. Arkadagly Serdarymyzyň taýsyz tagallalary bilen durmuşa geçirilýän şeýle beýik işleriň ählisiniň gözbaşynda bolsa halkymyzyň asuda durmuşda bolelin ýaşaýşyny üpjün etmek ýaly asylly maksatlaryň durandygy her bir türkmenistanlyny guwandyrýar, buýsandyrýar. 

Şöhrat BÄŞIMOW,

Türkmen döwlet maliýe institutynyň uly mugallymy.

Paýtagtymyzda baýramçylyk mynasybetli täze binalaryň açylyş dabarasy boldy 

 Aşgabat, 28-nji dekabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda paýtagtymyzyň günbatar künjeginde täze, döwrebap ýaşaýyş jaý toplumynyň, umumybilim berýän mekdebiň, çagalar bagynyň, söwda-dynç alyş merkeziniň we beýleki desgalaryň açylyş dabarasy boldy. 

Bu durmuş maksatly taslama ýurdumyzyň baş şäheriniň çäkleriniň giňelmegi, şäher ilatynyň sanynyň artmagy nazara alnyp işlenip taýýarlanyldy. Häzirki döwürde Aşgabadyň bu künjeginde döwrebap ýol-ulag düzümi, şäher ilatynyň amatly durmuşyny üpjün etmek üçin degişli inženerçilik ulgamy döredildi. Mälim bolşy ýaly, Gahryman Arkadagymyz paýtagtymyzyň günbatarynda gurulmagy meýilleşdirilýän ýaşaýyş jaýlarynyň hem-de durmuş maksatly desgalaryň taslamalary bilen birnäçe gezek tanyşdy. 

Soňky ýyllarda ýurdumyzda ýaşaýyş jaýlarynyň gurluşygynyň giň gerime eýe bolandygy guwançly ýagdaýdyr. Munuň özi ilatyň amatly we özlerine kybap ýaşaýyş jaýyny saýlamak mümkinçiligini has-da giňeldýär. Şunda ýaşaýyş jaýlarynyň döwrüň talaplaryna, raýatlaryň isleglerine laýyk gelmegine döwlet derejesinde uly ähmiýet berilýär. 

2018-nji ýylyň oktýabr aýynda il sylagly ýaşulularyň gatnaşmagynda paýtagtymyzyň günbatarynda döwrebap binalar toplumynyň düýbi tutuldy. Halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini yzygiderli ýokarlandyrmak, düzümleri toplumlaýyn döwrebaplaşdyrmak meselelerini esasy ugur edinýän şähergurluşyk maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde bina edilýän täze toplumyň gurluşyk işleriniň ýagdaýy hem-de depginleri, gurluşykçylaryň üpjünçilik derejesi yzygiderli gözegçilikde saklanyldy. 

Hormatly Arkadagymyz Aşgabat şäheri boýunça amala aşyrýan iş saparlarynda dikuçarda aýlanyp, bu ýerde alnyp barylýan işler bilen ýerinde tanyşdy. Munuň özi paýtagtymyzda durmuşa geçirilýän we şäheriň ähli künjegini öz içine alýan giň möçberli şähergurluşyk maksatnamasynyň esasy wezipeleriniň ýerine ýetirilişine döwlet tarapyndan möhüm ähmiýet berilýändiginiň aýdyň beýanydyr. 

Ak mermerli paýtagtymyz tutuş ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan özgertmeleriň esasy merkezine öwrüldi. Täze gurluşyklaryň gerimi we olaryň depginleri döwrüň ösen talaplaryna laýyk gelýär. Aşgabady ösdürmegiň şähergurluşyk konsepsiýasy oýlanyşykly esasda, tapgyrlaýyn amala aşyrylýar. Munuň özi döwletimiziň ykdysady kuwwatynyň, jemgyýetimiziň medeni we ruhy durmuşynyň, aň-paýhas mümkinçilikleriniň derejesini, durmuş ýagdaýlarynyň, ýörelgeleriniň esasyny düzýär. 

Ine, bu gün bolsa Täze ýyl baýramçylygynyň öňüsyrasynda bu ýaşaýyş jaý toplumynyň açylyş dabarasy geçirildi. Munuň özi halkymyzyň ruhuny belende göterip, goşa baýrama öwrüldi. Bu ýerde guralan dabara Milli Geňeşiň Mejlisiniň we Halk Maslahatynyň ýolbaşçylarydyr wekilleri, wise-premýerler, harby we hukuk goraýjy edaralaryň, ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, Türkmenistanyň daşary döwletlerdäki ilçihanalarynyň we konsullyklarynyň, halkara guramalaryň ýanyndaky wekilhanalarynyň, daşary döwletleriň we halkara guramalaryň ýurdumyzda işleýän wekilhanalarynyň ýolbaşçylary, hormatly ýaşulular, jemgyýetçilik guramalarynyň we köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdylar. 

Mähriban Watanymyzy we häzirki döwürde üstünlikli durmuşa geçirilýän giň möçberli özgertmeleri wasp edýän aýdym-sazlar ýaňlandy. Medeniýet, sungat ussatlarynyň, döredijilik toparlarynyň ajaýyp çykyşlary täze ýaşaýyş jaý toplumynyň açylyşy mynasybetli joşgunly gutlaga öwrüldi. Bu ýerde guralýan dabaranyň dowamynda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa gutlag sözi bilen çykyş etdi. 

 Ol çykyşynyň dowamynda häzirki dabaranyň Täze ýyl baýramçylygynyň öňüsyrasynda geçirilmeginde çuňňur manynyň bardygyny, şeýle hem bu ýaşaýyş jaý toplumynyň açylmagynyň halkymyz üçin goşa toýa öwrülendigini aýratyn belledi. Munuň özi Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen amala aşyrylýan giň gerimli özgertmeleriň Arkadagly Serdarymyz tarapyndan üstünlikli dowam etdirilip, halkymyz üçin bähbitli işlere beslenýändiginiň anyk netijesidir. Bu bolsa ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň, halkymyzyň durmuş derejesiniň yzygiderli ýokarlanmagyna giň ýol açýar diýip, Mejlisiň Başlygy sözüni dowam etdi. 

Mejlisiň ýolbaşçysy ähli halkymyzyň adyndan Gahryman Arkadagymyza we Arkadagly Serdarymyza sagbolsun aýtdy hem-de berk jan saglyk, uzak ömür arzuw etdi. 

Şol pursatda dabaranyň geçirilýän ýerine hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow geldi. Dabara gatnaşyjylar döwlet Baştutanymyzy şatlyk-şowhun bilen garşyladylar. Aýdym-sazlaryň owazy belentden ýaňlandy. 

 Hormatly Prezidentimiz şowhunly el çarpyşmalaryň astynda täze ýaşaýyş jaý toplumynyň toý bagyny kesdi. 

Halkymyzy häzirki döwrüň ýokary hil derejesine laýyk gelýän oňaýly ýaşaýyş jaýlary bilen üpjün etmek döwlet Baştutanymyzyň alyp barýan syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri bolup durýar. Köp sanly täze ýaşaýyş jaýlarynyň açylmagy ýokary döredijilik we ynsanperwerlik ýörelgelerini dabaralandyrýan häzirki döwrüň möhüm wezipesidir. Bu ýerde bina edilen ähli ýaşaýyş jaýlarynyň, durmuş maksatly desgalaryň, inženerçilik ulgamlarynyň, ýollaryň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalarynyň güýji bilen gurlandygyny aýratyn bellemeli. Munuň özi türkmen telekeçileriniň ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan we halkymyzyň durmuş üpjünçiligini, adamlar hakyndaky aladany esasy ugur edinýän giň möçberli özgertmeleriň durmuşa geçirilmegine işjeň gatnaşýandyklaryny görkezýär. Telekeçileriň yhlasly zähmeti netijesinde bina edilen toplumyň ähli desgalarynda milli binagärlik ýörelgeleri bilen häzirki zamanyň ösen tejribesi utgaşdyryldy. 

Täze toplumyň çäginde aýdym-sazly dabaralar şatlyk-şowhun bilen dowam etdi. Aýratyn-da, türkmen halkynyň döreden we dünýä nusgalyk toý dessurlaryny açyp görkezýän çykyşlar dabara gatnaşyjylarda ýatdan çykmajak täsirleri galdyrdy. Türkmen toýlarynyň özboluşly aýratynlyklaryny janlandyrýan sungat ussatlary belent ruha beslenen çykyşlary bilen şanly waka mynasybetli guralýan dabaranyň şatlyk-şowhunyny belende göterdiler. 

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy täze jaýa göçüp gelmek bagty miýesser eden maşgala agzalary myhmançylyga çagyrdylar. 

Döwlet Baştutanymyz toplumyň çäginde bina edilen 320 orunlyk umumybilim berýän mekdebiň binasyna hem bardy. Onda bilim-terbiýe almak, ýaşlaryň belent ruhly, beden taýdan sagdyn bolup ýetişmekleri üçin häzirki döwrüň talabyna laýyk gelýän ähli zerur mümkinçilikler döredildi. 

Mekdebiň baş binasynyň öňündäki baýramçylyk äheňinde bezelen meýdançada çagalar tans toparlary şanly waka mynasybetli aýdym-sazly baýramçylyk çykyşlaryny ýaýbaňlandyrdylar. Bu ýerde halkara ülňülere laýyk gelýän ýöriteleşdirilen okuw otaglary okuwçylaryň we mugallymlaryň ygtyýaryna berildi. Hormatly Prezidentimiz ilki binanyň başlangyç synp otagy bilen tanyşdy. 

Bu ýerde işleýän mugallym okuw otagynda döredilen mümkinçilikleriň ýokary halkara ölçeglere doly laýyk gelýändigini aýdyp, munuň üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi. 

Soňra döwlet Baştutanymyz himiýa hem-de biologiýa dersi boýunça ýöriteleşdirilen otaglarda döredilen mümkinçilikler bilen tanyşdy. 

Mugallym okuwlary häzirki zaman usulynda geçirmäge niýetlenen otaglaryň enjamlaşdyrylyşy, onuň barlaghanalarynyň mümkinçilikleri barada gürrüň berip, bu ýerde ýaşlara sapak bermekde häzirki zamanyň ösen tejribesini we ylmyň gazananlaryny peýdalanmak üçin ähli zerur şertleriň bardygyny nygtady. Bellenilişi ýaly, otaglarda ornaşdyrylan enjamlar, täzeçil tehnologiýalar, okuw sapaklaryny häzirki zaman usulynda, sanly ulgam arkaly alyp barmaga mümkinçilik berýär. Munuň özi ýaşlaryň dersleri çuňňur özleşdirmeginde we dünýä ylmyna ýakyndan aralaşmagynda aýratyn ähmiýetlidir. 

Mugallymlar döwrebap mekdepde ýokary derejeli bilim bermek ugrunda ähli zerur şertleriň döredilendigi üçin hormatly Prezidentimize hoşallyk bildirdiler. 

Döwlet Baştutanymyz hormatly käriň eýeleri bolan mugallymlara alyp barýan işlerinde üstünlikleri arzuw etdi we olary hem-de okuwçylary ýetip gelýän Täze ýyl baýramy bilen gutlady. 

Bu ýerde okuwy häzirki zaman usulynda alyp barmaga niýetlenen otaglardaky we barlaghanalardaky enjamlar biologiýa, fizika, himiýa, matematika ýaly dersleri gyzykly hem-de täsirli alyp barmaga mümkinçilik berýär. Lingafon otaglaryndaky täze enjamlar diňe bir amaly sapaklary özleşdirmäge däl, eýsem, daşary ýurt sözlerini dürs aýtmak endigini kämilleşdirmäge-de şert döredýär. 

Şeýle hem mekdepde okuwçylaryň sazlaşykly ösüşi, olaryň döredijilik ukyplaryny we zehinlerini açyp görkezmekleri üçin ähli zerur şertler döredildi. Bu ýerde aýdym-saz otaglary, sport hem-de mejlisler zallary, zähmet sapagyny geçmek üçin ýörite otaglar bar. Olarda okuwçy gyzlar el hünärini özleşdirerler. Umumybilim berýän mekdepde lukmançylyk otagy, naharhana bar. Şeýle-de bu ýerde mugallymlaryň netijeli işlemegi üçin oňyn mümkinçilikler üpjün edildi. 

Toplumyň çäginde täze çagalar bagynyň gurlup ulanmaga berilmegi körpeler üçin ajaýyp baýramçylyk sowgadyna öwrüldi. Bu ýerde ýaş nesilleriň sazlaşykly ösüşi, olaryň ýaş aýratynlyklaryny nazara alyp, wagtlaryny peýdaly geçirmekleri üçin ähli zerur şertler döredildi. 

Ak mermerli çagalar bagynyň binasyna baranda, körpeler Arkadagly Serdarymyzy şatlyk-şowhun bilen garşyladylar we Täze ýyl gutlaglaryny beýan etdiler. Soňra körpe nesillere hormatly Prezidentimiziň Täze ýyl sowgatlary gowşuryldy. 

Çagalar bagy iki gatly esasy binadan we tehniki desgalardan, özbaşdak durmuş üpjünçilik ulgamlaryndan ybaratdyr. Diwarlaryna çagalaryň söýgüli ertekileriniň gahrymanlarynyň şekilleri çekilen çagalar bagyndaky oňaýly mebeller, ýatmak üçin niýetlenen otaglar körpeleriň ygtyýarynda. Şeýle hem bu ýerde okuw, oýun otaglary bolup, olarda çagalaryň ösüşi we boş wagtlaryny peýdaly geçirmekleri üçin ähli zerur şertler döredildi. 

Bu ýerde işleýän mugallymlar, terbiýeçiler toplumyň çäginde gurlan ajaýyp çagalar bagynda işlemek, körpe nesillere başlangyç bilim-terbiýe almaklary ugrunda giň mümkinçilikleriň döredilendigi üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden hoşallyk bildirdiler. 

Bu ýerde çagalar üçin ähli zerur şertler, okuw otaglary we toparlaryň ýaş aýratynlyklaryna görä şertleri üpjün edilen otaglar, oýun meýdançasy bar. Çagalar onda wagtlaryny gyzykly hem-de şatlykly geçirerler. 

Umuman, çagalaryň wagtlaryny şadyýan, peýdaly geçirmekleri üçin zerur şertler döredildi. Olary okuwa taýýarlamak meselelerine möhüm ähmiýet berildi. Bu ýerde çagalar başlangyç bilim we kompýuter sowadyna eýe bolarlar. 

 Soňra Arkadagly Serdarymyz bagtyýar nesiller bilen bilelikde ýadygärlik surata düşdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow mugallymlara we terbiýeçilere alyp barýan işlerinde üstünlik arzuw edip, olary ýetip gelýän Täze ýyl baýramy bilen gutlady. 

Soňra döwlet Baştutanymyz şanly waka mynasybetli bu ýerde guralan dabara gatnaşýan daşary ýurtlaryň Türkmenistandaky ilçileri we halkara guramalaryň wekilhanalarynyň ýolbaşçylary bilen gürrüňdeş bolup, olary Täze ýyl baýramy bilen gutlady we diplomatlara ýurdumyzyň durmuşynda möhüm ähmiýeti bolan dabaralara işjeň gatnaşýandyklary üçin minnetdarlyk bildirdi. 

Öz gezeginde, Russiýa Federasiýasynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi diplomatlaryň adyndan hormatly Prezidentimizi Täze ýyl baýramy bilen gutlap, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň bu ýerde bina edilen täze şäheriň düýbüni tutandygyny, Arkadagly Serdarymyzyň bolsa bu asylly işleri dowam etdirip, gurluşygyň üstünlikli tamamlanmagy ugrunda tagalla edendigini belledi. Şeýle-de ol ähli diplomatlaryň adyndan hormatly Arkadagymyza iň gowy arzuwlaryny ýetirmegi döwlet Baştutanymyzdan haýyş etdi. 

Siz täze şäheri gurduňyz we oňa “Arkadag” diýip mynasyp at dakdyňyz. Munuň özi ýerine düşen çözgüt. Çünki hormatly Arkadag şäheriň gurluşygyna badalga berdi we gurluşyklaryň barşyny yzygiderli gözegçilikde saklady. Şeýlelikde, tagallalar özüniň oňyn netijesini berdi diýip, russiýaly diplomat sözüni dowam etdi we hormatly Prezidentimizi bu şanly waka hem-de Täze ýyl baýramçylygy bilen gutlap, Arkadagly Serdarymyza bagt, egsilmez şatlyk, parahatçylyk, türkmen halkyna bolsa mundan beýläk-de gülläp ösüş we rowaçlyk arzuw etdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hemmeleri şanly waka we ýetip gelýän Täze ýyl baýramy bilen ýene-de bir gezek gutlap, bu ýerden ugrady. 

Asyrlar aşyp gelýän milli däplere laýyklykda, ýurdumyzda jaý toýlary giňden we dabaraly bellenilýär. Täze ýaşaýyş toplumynyň çäginde baýramçylyk äheňinde bezelen Täze ýyl arçalarynyň ýanynda aýdym-sazlaryň owazy belentden ýaňlanýar. Her bir öýde toý saçaklary giňden ýazylyp, olarda milli tagamlar goňşy-golamlara, jaý toýlaryny gutlamaga gelenlere hödürlenilýär. 

Täze ýaşaýyş toplumynda zerur bolan medeni-durmuş düzümleri, ýokary derejede enjamlaşdyrylan oýun we sport meýdançalary bar. Toplumyň çägi we binalaryň ýanaşyk ýerleri göwnejaý abadanlaşdyryldy. Ulag ýollary, yşyklandyryş ulgamy çekildi, ýaş bag nahallary, dürli güller ekildi, gök zolaklar döredildi. Bu oňaýly binalar şäherimiziň ähli künjeginde emele gelýän ýaşaýyş jaý toplumlarynyň nobatdaky tapgyryna öwrüldi. 

Bu ýerde otaglarynyň ýerleşdirilişi gowulandyrylan 4 gatly ýaşaýyş jaýlarynyň 62-si guruldy. Olar 3064 maşgala üçin niýetlenendir. 

Şu günki açylan desgalaryň hatarynda “Abadançylyk” söwda-dynç alyş merkeziniň bardygyny bellemeli. Täze merkez binagärligiň nusgawy we häzirki zaman usullarynyň sazlaşdyrylmagy esasynda guruldy. Bu ýerde söwda zallarynyň 5-si, restoran, toý mekany, çaýhana we beýlekiler bar. Söwda merkeziniň ýanaşyk ýerlerinde gök zolaklar döredildi, dürli güller ekildi, özboluşly yşyklandyryş ulgamy we oturgyçlar gurnaldy. Şeýle-de bu ýerde awtoduralga bar. 

Häzirki wagtda Türkmenistanda içerki bazarlaryň haryt bolçulygyny üpjün etmek, olarda dürli görnüşli önümleriň satuwyny ýola goýmak boýunça zerur işler alnyp barylýar. Halkyň sarp edýän harytlaryny, ýeňil we azyk senagatynyň önümçilik kuwwatlyklaryny artdyrmak bilen bir hatarda, söwda ulgamlarynyň ösdürilmegine köp möçberli maýa goýum serişdeleri gönükdirilýär. Aşgabatda we welaýatlarda gurlan köp sanly döwrebap söwda merkezleri, dükanlar, bazarlar, jemgyýetçilik iýmiti kärhanalary kämil enjamlar bilen üpjün edilip, olar ilata ýokary hilli hyzmatlary hödürleýärler. 

 Toplumyň birinji we ikinji gatlarynda azyk we senagat harytlarynyň köp görnüşlerini özünde jemleýän ýöriteleşdirilen dükanlar ýerleşdirildi. Giň söwda zallarynda ýurdumyzda öndürilýän önümleriň dürli görnüşlerini satyn almak bolýar. 

Täze bazaryň ulanmaga berilmegi toplumda açylýan desgalaryň üstüni ýetirdi. Bu ýerde satyjylar we alyjylar üçin amatly şertler üpjün edildi. Bazaryň çägi ýöriteleşdirilen söwda zolaklaryna bölünipdir. Şunda azyk harytlarynyň hödürlenilýän zolagyna giň orun berlipdir. Onuň inženerçilik-tehniki üpjünçiligi häzirki zaman derejesine laýyk gelýär. Onda elektrik we aragatnaşyk ulgamlary, suw üpjünçiligi we lagym ulgamy sazlaşykly hereket edýär. 

Köpugurly bazarlar ýurdumyzyň ähli künjeginde gurlup, olar türkmen halkynyň we mähriban topragymyzyň sahawatyny, berekedini görkezýär. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, bazarlaryň elýeterli bahasy bolan harytlar bilen üpjün edilmegi häzirki döwrüň möhüm wezipeleriniň biridir. Hut şonuň üçin-de bazarlar halkymyzyň abadançylygynyň yzygiderli ýokarlanýandygyny görkezýär. Munuň özi täze döwrüň milli ykdysady nusgasynyň netijeli häsiýete eýe bolýandygynyň aýdyň beýanydyr. 

Asyrlaryň dowamynda “ýedi ýoluň çatrygy” hökmünde ykrar edilen Türkmenistanyň çäginden gadymy Beýik Ýüpek ýoly geçipdir. Ol Gündogary we Günbatary, Demirgazygy we Günorta çäkleri baglanyşdyrypdyr. Häzirki döwürde ýurdumyz çäk taýdan amatly ýerde ýerleşip, Ýewraziýa yklymynyň söwda ýollarynyň ähmiýetli çatrygyny emele getirýär. 

Dabaralara gatnaşýan Hökümet agzalary, daşary ýurtlaryň Türkmenistandaky ilçileri we halkara guramalaryň wekilhanalarynyň ýolbaşçylary toplumyň çäginde bina edilen ýaşaýyş jaýlarynda bolup, olarda döredilen şertler bilen tanyşdylar hem-de bagtyýar öý eýeleriniň hödürlän tagamlaryndan dadyp gördüler. 

 Hökümet agzalary täze ýaşaýyş jaýlarynyň eýelerine hormatly Prezidentimiziň adyndan sowgatlary gowşurdylar. 

Ýurdumyzyň medeniýet we sungat işgärleriniň, belli estrada aýdymçylarynyň, folklor, tans toparlarynyň çykyşlary dabara özboluşly baýramçylyk öwüşginini çaýdy. Belent ruha beslenen aýdymlarda we tanslarda, ajaýyp çykyşlarda mähriban Watanymyzyň häzirki döwürde ýeten derejesiniň, hormatly Arkadagymyzyň başyny başlan hem-de Arkadagly Serdarymyzyň üstünlikli dowam etdirýän asylly işleriniň waspy ýetirildi. Munuň özi halkymyzyň durmuşynda aýratyn ähmiýeti bolan şanly wakalaryň taryhy pursatlara beslenýändiginiň, ýurdumyzda giňden bellenilýän baýramçylyk dabaralarynyň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilmegine hemmetaraplaýyn esasda çemeleşilýändiginiň nobatdaky beýanyna öwrüldi.

Balkan welaýaty: 

 9. Geljegi uly dag-magdan önümçiligi 

Türkmenistanyň saýlap alan ykdysady doktrinasynyň baş ugurlarynyň biri ýurdumyzda importyň ornuny tutýan önümçilikleri ýola goýmak we olaryň kuwwatlyklaryny yzygiderli artdyrmak bilen baglydyr. Prezident Maksatnamasynda ýerli çig mallardan magdan we magdan däl gurluşyk materiallarynyň köp (sement, asbest turbalary, polimer, keramika, gurluşyk aýnasy, alýumin, plastik penjireler, elektrik enjamlar, çyralar, mebel önümleri, boýag reňkleri, gips, suwag serişdeleri we beýlekiler) görnüşini sebitleriň çäginde döredilýän ýörite zolaklarda öndürmäge möhüm orun berilýär. Şeýlelikde, senagat önümçiliginiň gerimi ýyl-ýyldan giňäp, dürli önüm öndürmegiň guramaçylyk usullary we tärleri göwnejaý derejä ýetiriler. Ýakyn ýyllarda Balkan welaýatynyň çäginde şeýle taslamalaryň birnäçesiniň üstünlikli durmuşa geçirilmegi durmuş ulgamynda öňde durýan möhüm meseleleriň tutuş toplumyny netijeli çözmäge mümkinçilik döredýär. Welaýatyň Jebel şäherçesinde ýyllyk kuwwaty 100 müň tonna ýokary hilli sementi öndürmäge niýetlenen zawody, ýokary hilli keramiki plitalary, magdan däl gurluşyk, asfalt-beton önümlerini, suw syzdyrmaýan izogan materialyny öndürýän zawodlaryň gurluşygyny muňa mysal getirse bolar.  

Welaýatda döwlet eýeçiligini hususylaşdyrmagyň çäklerinde gurluşyk materiallaryny öndürýän hususy we garyşyk eýeçilik görnüşli kärhanalary döretmek maksat edinilýär. Günbatar welaýatyň Balkanabat we Gyzylarbat şäherlerinde syrça-reňk materiallaryny öndürýän kiçi hususy kärhanalaryň, Türkmenbaşy etrabynda çerepisa we gury gurluşyk materiallarynyň garyndylary, Bereket etrabynda asfalt zawodlarynyň, ýolgurluşyk, inert materiallary öndürýän baýlaşdyryjy kärhananyň, Jebelde ýylylyk geçirmeýän materialy, şeýle-de sanitariýa-faýans önümlerini öndürýän zawodlaryň, beýleki desgalaryň gurluşygyna badalga berler. Ozal hereket edýän birnäçe iri pudak kärhanalarynyň durky düýpli täzelener. Elbetde, ýurdumyzda gurluşyk materiallaryny öndürmekde peýdalanylýan dag-magdan jynslaryna baý tebigy ýataklaryň önümliligini artdyrmakdaky meseleler ýerli kärhanalara ýokary hilli döwrebap tehnologiýalaryň öz wagtynda önümçilige ornaşdyrylmagy bilen çözülýär. 

Bilermenleriň bellemegine görä, Türkmenistanyň çäklerinde gurluşyk senagatynda çig mal hökmünde ýaramly gaty magdanlaryň 200-den gowragy duşýar. Aýratyn hem welaýatyň daglyk we çöllük sebitlerinde olaryň ýataklary has köp hasaplanýar. Sebitde bentonit toýuny, kaolin dag-magdan jynsy ýaly gymmatly çig malyň uly göwrümli gorlary ýerleşýär. Olar irki döwürlerden bäri senagat önümçiliginde peýdalanylýar. Balkanabat şäherinden 40 kilometr çemesi uzaklykdaky Oglanly şäherçesinde ýerleşen bentonit toýun ýatagyndan önümçilik üçin ýylda 100 müň tonna çig mal almaga mümkinçilik bar. Geljekde bu önümhanany ykdysady taýdan has-da ilerletmek göz öňünde tutulýar. Şunda ýatagyň döwrebap önümçilik ösüşini gazanmak, iň täze tehnologiýalary ornaşdyrmak, dolandyryş-guramaçylyk, pudagiçi utgaşdyrmak meselelerine gaýtadan seretmek, önümiň eksportyny ep-esli artdyrmak ýaly wezipeler ilkinjileriň hatarynda öňe çykýar. Dag-magdan, gurluşyk materiallary senagaty pudaklarynyň depginli ösmegi ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini yzygiderli gowulandyrmaga ýardam edýär.  

Soňky ylmy gözlegleriň netijesinde welaýatda stronsiý magdanlarynyň, magmatik dag jynslarynyň, kerpiçlik palçygyň, granit we örtgülik serişdeleriň, keramzit, silikat, bazalt, çagyl, diwar, bezeg daşlaryň, kaolin, kwars ýaly çägeleriň dürli görnüşiniň, beýleki gymmatly gurluşyk materiallarynyň baý ýataklary ýüze çykaryldy. Ilatyň gündelik durmuşda sarp edýän senagat önümleri bolan elektronika, durmuş tehnikalary, energiýany tygşytlaýjy çyralar, elektrik, santehniki enjamlar, owadan mebeller, gapydyr aýnalar, diwar oboýlary, hojalyk tehnikalary, beýleki gurluşyk harytlary täze döredilen erkin senagat zolaklarynyň çäklerinde ýola goýlan iri önümçiliklerde köpçülikleýin öndürilýär. Munuň özi ýerli bazarlarda sarp ediş islegini doly kanagatlandyrmaga hem-de üýtgewsiz baha elýeterliligini üpjün etmäge pugta şert döredýär. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlislerinde welaýatlaryň çäginde geologiýa-gözleg derňewleriniň netijeliligini artdyrmak, iri dag-magdan gorlaryny gözläp tapmak we olary öňdebaryjy usullar arkaly özleşdirmek işlerine baý tejribe toplan daşary ýurt kompaniýalaryny çekmegiň zerurlygyny yzygiderli nygtaýar. Türkmenistanyň gyradeň sebit ösüşini üpjün etmek syýasaty welaýatda gaýtadan işleýän senagat ugurly aýna, farfor-faýans, hrustal, sement, portlandsement, sozulan armatur, kaolin, gips, boýag-emulsiýa önümlerini öndürýän täze kärhanalaryň esaslandyrylmagy bilen bagly möhüm wezipeleri ileri tutýar. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» günbatar welaýatyň hojalygynyň durmuş ugurlarynda we önümçilik pudaklarynda ýokary hilli çig mal binýady bolan magmatik dag jynslarynyň baý gorlaryny giňden özleşdirmek bellenildi. Welaýatyň beýik-pesli relýefli günorta-günbatara, ortaklaşan demirgazyga uzaýan degrelerinde o diýen çuň bolmadyk daşly jarlara, dürli reňkli dag gerişlerine, dag-magdan känlerine, gaty örtgülik, timarlaýyş, but daş ojaklara, ýapgyt eňňitli çeşme-çaýly düzlüklerde uçly gara çagyl çykyndylara, gaty magdan çökündili jülgelere has köp gabat gelinýär.  

Welaýatyň etraplarynda gurluşyk önümçiligi senagatynda sementi, kompozit armaturasyny, başga-da kän önümleri öndürmek üçin çagylyň, hek daşynyň, mergelleriň, toýun palçygynyň, gipsiň, argillitiň, çäge-çagyl çökündileriniň baý çig mal ýataklarynyň üsti açyldy we önümçilik möçberi kesgitlenildi. Olardan ykdysady taýdan has ähmiýetlileri Uly Balkan, Balkan, Krasnowodsk, Şagadam, Ufra, Gyzylgaýa, Oglanly ýataklarydyr. Aýratyn-da, relýefi çylşyrymly Türkmenbaşy şäheriniň günbatarynda gabbrodioritlere, diorit we bazalt porfiritlere, Gyzylgaýada kaolin jynsyna baý, geljegi uly ýataklaryň bardygyny dag-magdan inžener-hünärmenleri belleýär. Türkmenistanyň Hökümeti tarapyndan bu ýerleriň ýerasty ätiýaçlyk önümhanalary tizden-tiz düýpli öwrenilmäge degişli edildi. Balkan sebitinde magmatik topara degişli bazaltyň iki hili, ýagny üznüksiz hem-de ştapel-emeli sintetik görnüşleri ýüze çykaryldy. Ýurdumyzda hususy taraplaryň gatnaşmagynda üznüksiz bazalt süýümi dokalan we dokalmaýan gurluşyk materiallary önümçiliginde giňden peýdalanylýar. Olardan metal armaturalaryň ornuny tutýan sement betonlary dispers usulda armirlemek üçin ulanylýan kompozit armaturalary öndürmek işleri-de giňden ýola goýulýar.  

Häzirki wagtda Türkmenistanyň Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligi tarapyndan 2023 — 2025-nji ýyllarda Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy etrabynda Bazalt daşyndan üznüksiz süýümi, şeýle hem ses we ýylylyk saklaýjy materiallary öndürýän kärhanany gurmak meseleleriniň üstünde işlenilýär. Bu kärhanada ýylda 10 müň tonna üznüksiz süýümden 9 müň tonna ses we ýylylyk saklaýjy materiallar öndüriler. Şeýle-de kärhana ýakyn ýerleşen ojakda 2028-nji ýyla çenli ýyllyk kuwwaty 2 müň tonna deň bolan mineral pamykdan ses we ýylylyk saklaýjy materiallary hem-de kompozit armaturasyny öndürýän önümçiligiň taslamasyny düzmek hem-de ony ulanmaga doly taýýar edip gurmak baradaky halkara derejeli meselelere möhüm ähmiýet berýär. Häzirki wagtda hünärmenler tarapyndan täze bazalt we kaolin önümçilik gorlaryna baý ýataklaryň ätiýaçlyk göwrümi doly hasaplanylýar. Olaryň binýadynda gymmat bahaly senagat önümlerini öndürmek üçin daşary ýurtly işewürler bilen bilelikde dag magdan baýlaşdyryjy kombinatlary gurmak boýunça ikitaraplaýyn gepleşikler geçirilýär. Orta möhletli geljekde Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň işjeň agzalarynyň maýa goýum taslamasyna laýyklykda, Türkmenbaşy etrabynda ozal hereket edýän Kenar bazalt käni önümhanasynda ýyllyk kuwwaty 300 tonna bazalt süýüminden ýylda 29000 m3 gurluşyk materiallaryny öndürýän desgany gurup ulanyşa bermek bellenildi. Balkan welaýaty farfor we faýans, aýna, hrustal we keramika önümçiliginde peýdalanýan kaolin dag jynsynyň uly ýataklary bilenem adygandyr. Iri möçberli şeýle çig mal ýataklary gap-gaç önümçiligine degişli bolan, içerki bazara niýetlenen we eksport ugurly kärhanalaryň ýola goýulmagyna oňyn şert döredýär.  

Ýurdumyzda doly öwrenilmedik känler örän kän bolup, olaryň aglabasy Balkan sebitinde ýerleşýär. Hut şonuň üçin milli ykdysadyýetde sebitiň gaty magdan senagatynyň geljegine ýokary baha berilýär. Şu wagt hünärmenler dünýäniň ösen döwletlerinde dag-magdan senagatynyň ykdysady taýdan pese gaçmagynyň esasy sebäbini ösýän döwletlerde çig mal ýataklarynyň juda köp özleşdirilýändigi bilen baglanyşdyrýarlar. Ýewropa Bileleşigi döwletlerinde ähli senagat önümçiliginde dag-magdan senagatynyň paýy bary-ýogy 2 göterime deňdir. Gündogar, Merkezi Aziýa sebitlerinde, beýleki ösüp gelýän dünýä döwletlerinde bu görkeziji 14 göterime ýetip, yzygiderli artýar. Umuman, bilermenler ösüp barýan döwletleriň ykdysadyýetiniň esasy girdejisini senagatyň dag-magdan önümçiliginiň berýändigini, aýratyn-da, olaryň ösen döwletleriň işläp bejeriji senagat kärhanalaryny binýatlyk çig mal bilen üpjün edýändigini belleýärler. Dünýä döwletleriniň aglaba böleginiň çäkleriniň geologik gurluşy heniz doly öwrenilmedik. Şol sebäpli geljekde dünýäniň dürli künjeklerinde senagat ähmiýetli tebigy gorlaryň täze ätiýaçlyklarynyň üstüniň açylmagyna garaşmak bolar. Garaşsyzlygymyzy almagymyz bilen ýurdumyzda adamyň tebigy gurşawa ýetirýän täsirini kadalaşdyrmak üçin zerur ähli mümkinçiliklerden ýokary derejede peýdalanmak ýola goýuldy. Häzirki wagtda türkmen alymlary tarapyndan sebitiň seýsmogen zolaklarynyň dinamikasyny we gurluşyny öwrenmek meselesiniň üstünde işlemek bellenildi. Onuň çäklerinde sebitiň dürli etraplarynda grawimetrik, elektrometrik, magnimetrik, seýsmik, seýsmologik, gidrogeohimik, başga-da köp sanly ylmy barlaglar geçiriler. Senagat we tehniki ugurly desgalaryny taslamalaşdyrmagyň anyk çäkleri kesgitlener.  

Depginli ösüşi gazanmak üçin kabul edilýän durmuş-ykdysady konsepsiýalarda ähli senagat pudaklarynyň tebigy gurşaw üçin zyýansyz we howpsuz täze tehniki enjamlar bilen durkunyň doly täzelenmegine, gurulýan kärhanalaryň ekologik talaplaryň kadalaryna laýyk getirilmegine ýokary üns berilýär. Hut şol nukdaýnazardan hem sebitde gurulýan senagat ugurly kärhanalary tebigata zyýan ýetirmezden, uly şäherlerden, ilatly nokatlardan uzakda ýerleşdirmek, ir taşlanan zolaklary düzedip, täzeden halk hojalyk dolanyşygyna çekmek işlerine aýratyn ähmiýet berilýär. Bilşimiz ýaly, indi ýurdumyzyň welaýatlarynda, şäherlerinde, etrapdyr obalarynda ýaşaýyş jaýlaryny uly ulag-gatnaw ýollaryndan, iri senagat kärhanalaryndan, zawod-fabriklerden daşda ýerleşdirmek, ýol ugurlarynda gök guşak zolaklaryny döretmek asylly däbe öwrüldi. Bu ilhalar işler Türkmenistany dünýä jemgyýetçiliginde aýratyn hormata eýe edip, ykdysady taýdan çalt depgin bilen ösmäge amatly şert döredýär. 

Hangeldi GURBANGELDIÝEW,

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň ýanyndaky Ykdysadyýeti töwekgelçiliklerden goramak agentliginiň Ykdysady töwekgelçilikleri seljeriş müdirliginiň başlygy.

Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary bilen şan-şöhrata, ajaýyp wakalara beslenen «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýyly tamamlanyp barýar. Şu pursatda onuň Garaşsyz, hemişelik Bitarap ýurdumyza, hakymyza getiren üstünlikleri, bagtyýarlygy her bir adamyň göz öňünde janlanýar. Çünki bu ýyl ata Watanymyzyň ykdysadyýetde, medeniýetde we beýleki ugurlarda gazanan ösüşleri bilen öňe tarap batly gadam urýandygyny aýdyň subut etdi. 

Ajaýyp ýylda ýurdumyzda, şol sanda, biziň welaýatymyzda Oba milli maksatnamasyna hem-de «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda amala aşyrylan möhüm işler, gazanylan üstünlikler az däl. Ýylyň dowamynda welaýatymyzyň dürli ýerlerinde gurlan medeni-durmuş maksatly binalaryň, desgalaryň, ýaşaýyş jaýlarynyň köp sanlysynyň uly dabaralar bilen ulanylmaga berilmegi munuň aýdyň mysalydyr. 

Bu barada aýdylanda, Arkadagly Serdarymyzyň gatnaşyp, ak pata bermeginde Daşoguz şäherinde açylan 450 orunlyk welaýat köpugurly hem-de 150 orunlyk onkologiýa hassahanalaryny, şeýle-de welaýatymyzyň merkezinde saglygy goraýyş işgärleri üçin ýaşaýyş jaýlaryny, ýolagçylaryň hyzmatyna berlen döwrebap awtomenzili, Saparmyrat Türkmenbaşy etrabynyň Parahat geňeşliginiň çäginde ösen lukmançylyk enjamlary bilen enjamlaşdyrylan saglyk öýüni, Şabat etrabynyň merkezindäki çagalar dynç alyş seýilgähini we beýlekileri belläp geçmek örän ýerliklidir. Sebäbi häzirki döwrüň talaplarynyň derejesinde bina edilen bu desgalar halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň has-da ýokary göterilmegine hyzmat edýär. 

Mälim bolşy ýaly, şeýle ajaýyp ýylymyzda welaýatymyzyň oba hojalyk pudagynda hem guwandyryjy sepgitlere eýe bolnup, dürli görnüşli ekinleriň, piläniň bereketli hasyly ýygnaldy. Munuň özi gallaçylarymyzyň, pagtaçylarymyzyň, şalyçylarymyzyň, gök ekerançylarymyzyň, ýüpekçilerimiziň çeken agzybirlikli, arkalaşykly zähmetleriniň ýokary netijeleri berendigini görkezýär. Şu ýylda welaýatymyzda 265 müň tonna galla, 35 müň tonna şaly, 500 tonnadan gowrak pile, ýüzlerçe müň tonna «ak altyn» hem-de gök-bakja önümleri öndürilip, Watan harmanyna goşuldy. Bu üstünlikleriň hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň oba hojalyk pudagyny ösdürmek ugrundaky çäksiz aladalarynyň, kärendeçi daýhanlar, ýer eýeleri üçin döredýän şertleriniň, berýän kömek-goldawlarynyň netijesinde gazanylandygyny nygtamak zerurdyr. Çünki olar ene topraga yhlas siňdirýän adamlaryň göwünlerini galkyndyryp, olary has-da hyjuwly zähmet çekmäge ruhlandyrdy. Şonuň netijesinde-de, öndürilýän oba hojalyk önümleriniň möçberlerini artdyrmaga ýol açyldy. 

Şu ýylda gazanylan üstünliklerde welaýatymyzyň dürli künjeklerinde öndürijilikli zähmet çekýän kärendeçileriň, ýer eýeleriniň, daýhan hojalyklaryň agzalarynyň mynasyp paýlarynyň bardygyny aýtmak ýakymly. Olaryň ençemesi bu ýylda ýurdumyzda giňden bellenilip geçilen mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly baýramynyň hem-de Hasyl toýunyň öň ýanynda Arkadagly Serdarymyzyň Permany bilen ýokary döwlet sylaglaryna mynasyp boldular. Şeýle zähmetsöýer babadaýhanlaryň hatarynda Şabat etrabynyň «Azatlyk» daýhan birleşiginiň kärendeçisi Mamagul Şakirowa, Akdepe etrabynyň «Pagtaçylyk» daýhan birleşiginiň kärendeçisi Tuwakgül Mämedowa, Görogly etrabyndaky «Hazynaly toprak» daýhan hojalygynyň ýolbaşçysy Aýjemal Atajykowa we beýlekiler bar. 

Elbetde, şeýle şöhratly ýylymyzda ýetilen belent sepgitler edermen daýhanlarymyzy täze ýylda has-da joşgunly zähmet çekmek bilen, ata Watanymyzyň hemmetaraplaýyn ösüşlerine has-da saldamly goşant goşmaga ruhlandyrýar. Munuň şeýledigi häzirki günlerde olaryň bugdaý meýdanlarynda ýaşajyk maýsalara ideg etmek, ýerleri geljek ýylyň ýaz ekişine ykjam taýýarlamak boýunça alyp barýan işlerinde hem aýdyň görünýär. Halkymyzda her bir ýyly ajaýyp üstünlikler bilen ugradyp, täze ýyly belent maksatlar, uly umytlar, ýagşy niýetler bilen garşy almak ýörelgesi bar. Tamamlanyp barýan ýylyň hemmämiziň kalbymyzda galjakdygyna, geljek ýylymyzyň bolsa täze rowaçlyklara beslenjekdigine berk ynanýarys. Çünki biziň ýurdumyzda ýagşy arzuw-umytlar hemişe hasyl bolýar.  

Gutlymyrat AŞYROW,

«Daşoguz habarlary».

Ýeňşe  beslenýän  menziller 

Uly üstünliklere beslenip, taryhy wakalary bilen şöhratlanýan Halkyň Arkadagly zamanasy ýyly tamamlanyp barýar. Şanly ýylymyzyň şu ýeňişli menzilleriniň rowaçlanmagyna türkmen telekeçileriniň, şol sanda welaýatymyzyň telekeçileriniň saldamly goşantlaryny ýatlamak guwanç duýgusyny döredýär. Sebäbi, telekeçilerimiziň ýadawsyz aladalary bilen harytlaryň we önümleriň bolçulugynyň döredilmeginde gowy netijeler gazanylýar. Şeýle hem hususyýetçiligiň ösdürilmegi täze iş orunlarynyň döredilmegine-de kuwwatly itergi berýär. 

 Şeýle il-gün bähbitli işleriň ýol almagynda partiýamyzyň welaýat komitetiniň işgärleridir işjeň agzalarynyň mynasyp goşandy bellärliklidir. Biz telekeçileriň arasynda wagyz-nesihat işini ýola goýup, olary hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzy ösdürmekde öňde goýýan wezipeleriniň üstünlikli durmuşa geçirilmegine jemlemekde degerli çäreleri geçirýäris. Häzirki wagtda welaýatymyzyň telekeçileri Halkyň Arkadagly zamanasy ýylyny ýokary görkezijiler bilen jemlemegi maksat edinýärler. 

 Maral ORAZSÄHEDOWA. 

 TSTP-niň welaýat komitetiniň hünärmeni.

Aşgabat — Sankt-Peterburg — Aşgabat, 26-njy dekabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Russiýa Federasiýasyna iş saparyny amala aşyryp, däp boýunça her ýyl Sankt-Peterburg şäherinde ýylyň ahyrynda geçirilýän GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň resmi däl sammitine gatnaşdy. 

 Aşgabadyň Halkara howa menzilinde döwlet Baştutanymyzy ýurdumyzyň resmi adamlary ugratdylar. 

Häzirki döwrüň möhüm meselelerini çözmekde wajyp orny eýeleýän Garaşsyz, Bitarap Türkmenistan dünýäde parahatçylygyň, ynanyşmagyň, durnukly ösüşiň berkidilmegine mynasyp goşant goşýar. Hyzmatdaş ýurtlar bilen ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn esasda, şol sanda iri halkara guramalaryň, abraýly sebitleýin düzümleriň çäklerinde özara gatnaşyklaryň üstünlikli ösdürilmegi bu ugurda durmuşa geçirilýän işleriň netijeli häsiýete eýe bolmagyny şertlendirýär. 

Türkmenistan Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň assosirlenen agzasy hökmünde Arkalaşygyň döwletleri bilen ählumumy maksatlary, taraplaryň milli bähbitlerini nazara almak, deňhukuklylyk, ynanyşmak esasynda, her bir tarapyň milli bähbitlerini hasaba alyp, guramanyň işine işjeň gatnaşýar. Birek-birege hormat goýmak ýörelgesinde ýola goýulýan gatnaşyklar taryhyň dowamynda emele gelen dostlugy, hoşniýetli goňşuçylygy we özara bähbitli hyzmatdaşlygyň berkidilmegini, sebit we halkara derejedäki wajyp taslamalaryň bilelikde işlenip taýýarlanylmagyny, olaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegini şertlendirýär. 

...Birnäçe sagatdan soňra, hormatly Prezidentimiziň uçary Sankt-Peterburg şäheriniň “Pulkowo” Halkara howa menziline gondy. Bu ýerde döwlet Baştutanymyzy resmi adamlar garşyladylar. 

Hormatly Prezidentimiziň awtoulag kerweni GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň resmi däl duşuşygynyň geçirilýän ýeri bolan B.N.Ýelsin adyndaky Prezident kitaphanasyna tarap ugur aldy. Bu ýerde döwlet Baştutanymyzy Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti garşylady. Iki ýurduň Liderleri birek-birek bilen mähirli salamlaşyp, bilelikde ýadygärlik surata düşdüler. 

Sammite Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýew, Ermenistan Respublikasynyň Premýer-ministri Nikol Paşinýan, Belarus Respublikasynyň Prezidenti Aleksandr Lukaşenko, Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew, Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparow, Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti Emomali Rahmon, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew hem çagyryldy. 

Ýokary derejedäki duşuşyk başlamazyndan ozal, Arkalaşygyň ýurtlarynyň döwlet Baştutanlarynyň GDA gatnaşyjy ýurtlaryň Döwlet baýdaklarynyň öňünde bilelikdäki surata düşmek dabarasy boldy. 

 Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti Wladimir Putin resmi däl sammiti açyp, oňa gatnaşyjylary ýene bir gezek mähirli gutlady hem-de Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygyna gatnaşyjy ýurtlaryň Liderleriniň Täze ýylyň öň ýanynda eýýäm asylly däbe öwrülen resmi däl duşuşygyna gatnaşmak üçin Sankt-Peterburga gelmäge çakylygy kabul edendikleri üçin hoşallyk bildirdi. Biziň şeýle dostlukly ýagdaýda ýygnanyşmagymyzyň özi, meniň pikirimçe, GDA giňişliginde hakyky strategik hyzmatdaşlyk, ähli ýurtlaryň bähbitlerini hasaba almak ruhunda gatnaşyklarymyzy mundan beýläk-de bilelikde ösdürmäge gyzyklanmalarymyzyň aýdyň subutnamasydyr diýip, Russiýanyň Baştutany aýtdy. 

Bellenilişi ýaly, geçip barýan ýylda biziň döwletlerimiziň köpugurly hyzmatdaşlygy, umuman, üstünlikli ösdürildi. Muny GDA-nyň ähli ýurtlarynyň arasyndaky haryt dolanyşygynyň durnukly ösüşi hem tassyklaýar. Arkalaşygyň ugry boýunça daşyndan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçilikleriň döredilmegine, tehnologik garaşsyzlygyň, özygtyýarlylygyň üpjün edilmegine, bilelikdäki senagat önümçiliginiň hem-de ylmy kuwwatlyklaryň giňeldilmegine gönükdirilen utgaşykly çäreler geçirildi. Netijede, GDA döwletleriniň ykdysady we maliýe özygtyýarlylygy pugtalandyryldy, harytlaryň, hyzmatlaryň, maýa serişdeleriniň içerki bazarlary okgunly ösdürildi, sebit derejesinde goşulyşmak meýilleri çuňlaşdyryldy. 

Ýewraziýa sebitinde howpsuzlygy we durnuklylygy saklamak GDA ýurtlarynyň hyzmatdaşlygynyň ýene-de bir möhüm ugry hökmünde görkezildi. Arkalaşygyň ýurtlarynyň terrorçylyga, ekstremizme, serhetüsti jenaýatçylyga, neşe serişdeleriniň bikanun dolanyşygyna hem-de korrupsiýa garşy göreş boýunça oňyn hyzmatdaşlyk edýändikleri bellenildi. Prezident W.Putin GDA döwletleriniň hyzmatdaşlygynyň bir bitewi medeni-ynsanperwer giňişligi saklap galmak, raýatlaryň arasynda dürli görnüşli alyşmalary giňeltmek ýaly möhüm ulgamy hem öz içine alýandygyny belledi. 

Biziň halklarymyzy, hakykatdan-da, köp zatlar birleşdirýär: umumy taryh, ruhy kökler, medeniýetleriň we däp-dessurlaryň, gymmatlyklaryň, ýörelgeleriň çuňňur özara baglanyşygy hem-de elbetde, biziň köp milletli döwletlerimizi baglanyşdyryjy kuwwatly güýç bolan rus dili diýip, Russiýanyň Lideri kanagatlanma bilen nygtady we Arkalaşygyň ýurtlarynda 2023-nji ýyly “Rus diliniň ýyly” şygary astynda geçirmek baradaky başlangyjy goldandyklary üçin hemmelere hoşallyk bildirdi. 

Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti sözüniň ahyrynda hemmeleri ýetip gelýän Täze ýyl bilen gutlady hem-de GDA-nyň çäklerinde hyzmatdaşlygyň çuňlaşdyrylmagynyň biziň ýurtlarymyzyň halklarynyň düýpli bähbitlerine laýyk gelýändigini, Arkalaşygyň döwletleriniň durmuş-ykdysady ösüş wezipelerini netijeli çözmäge, sebit durnuklylygyny, howpsuzlygyny pugtalandyrmaga ýardam edýändigini belledi. 

Gyzyklanma bildirilýän pikir alyşmalaryň dowamynda 2022-nji ýylda ýerine ýetirilen işleriň netijelerine garaldy we geljek döwür üçin öňde durýan möhüm wezipeler kesgitlenildi. Bellenilişi ýaly, tamamlanyp barýan ýyl Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygy üçin örän netijeli boldy. Ähli meýilleşdirilen çäreler üstünlikli geçirildi. Syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ugurlardaky hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de giňeltmek boýunça wajyp ylalaşyklar gazanyldy. 

Resmi däl ýagdaýda geçirilýän duşuşyk GDA döwletleriniň ýolbaşçylaryna halkara derejedäki umumy gyzyklanma bildirilýän birnäçe meseleleri, özara gatnaşyklaryň ugurlaryny ara alyp maslahatlaşmaga mümkinçilik döretdi. Umumy pikire görä, häzirki döwrüň halkara gatnaşyklarynyň binýadyny düzýän maksatlara hem-de esasy ýörelgelere gyşarnyksyz eýermek guramanyň işiniň ähmiýetli taraplarynyň biri bolup durýar. GDA-nyň esaslandyrylan gününden bäri oňa gatnaşyjy ýurtlar hyzmatdaşlygyň taraplaryň erkine, deňhukuklylyga we ynanyşmaga esaslanýan görnüşini saklamagy başardylar. 

Ýokary derejedäki resmi däl duşuşyk sebitiň ýurtlarynyň däp bolan gatnaşyklaryny hil taýdan täze derejä çykarmaga, bilelikdäki iş boýunça toplanan tejribäni nazara alyp, oňa netijeli häsiýet bermäge, milli ykdysadyýetleri pugtalandyrmaga, bar bolan ägirt uly ykdysady we serişde mümkinçiliklerini durmuşa geçirmäge bolan gyzyklanmalarynyň üýtgewsiz häsiýete eýedigini görkezýän çäre bolup durýar. 

Biziň ýurdumyz Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygyna açyklyk esasynda gepleşikleri geçirmek hem-de uzak möhletleýin özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin netijeli meýdança hökmünde garamak bilen, bu guramanyň bar bolan köpugurly mümkinçiliklerini doly peýdalanmak meselelerinde öňdäki orunlarynyň birini eýeläp, hyzmatdaşlygyň döwrüň talaplaryna laýyk gelýän täze görnüşleriniň işlenip taýýarlanylmagyna, geljegi uly bilelikdäki taslamalaryň durmuşa geçirilmegine gönükdirilen anyk teklipleri öňe sürýär. Şunda Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň GDA ýurtlarynyň hyzmatdaşlygynyň möhüm ugry hökmünde ykdysady ulgamdaky tagallalaryň wajypdygyna ünsi çekip, gurama agza döwletleriň strategik ykdysady hyzmatdaşlyk hakynda Jarnamasyny taýýarlamak başlangyjyny öňe sürendigini bellemek gerek. 

Bu köptaraplaýyn resminama GDA-nyň 2019-njy ýylyň oktýabr aýynda Aşgabatda geçirilen sammitiniň jemleri boýunça kabul edildi. Ol gurama agza ýurtlaryň ykdysady mümkinçiliklerini doly durmuşa geçirmek, däp bolan söwda-ykdysady gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmek boýunça tagallalaryň birleşdirilmegi babatda özara gyzyklanmalary tassyklady. Bu Jarnamanyň hyzmatdaşlygyň ulag, ýangyç-energetika, aragatnaşyk, senagat, söwda, innowasiýalar we tehnologiýalar ýaly möhüm ugurlarynyň beýany hökmünde kesgitlenen GDA-nyň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin ykdysady ösüşiniň Strategiýasynyň ýörelgelerine esaslanýandygyny bellemeli. Arkalaşyga gatnaşyjy döwletler hut şu ugurlarda halkara bazarlarda bäsdeşlige ukyply bolup bilerler hem-de geljekki hyzmatdaşlara netijeli gatnaşyklaryň bähbitli şertlerini teklip ederler.  

GDA-nyň geografik çäklerinden uzaklarda hem gurama agza ýurtlaryň ykdysady bähbitlerini ilerletmegiň, serhetdeş döwletleriň, goňşy sebitleriň bilelikdäki taslamalara goşulyşmagynyň möhümdigini belläp, türkmen tarapy şunda, ilkinji nobatda, üstaşyr ulag düzümleriniň döredilmelidigine, energiýa serişdelerini ibermegiň ugurlarynyň giňeldilmelidigine, täze aragatnaşyk we kommunikasiýalar ulgamlarynyň çekilmelidigine birnäçe gezek ünsi çekdi. GDA ýurtlarynyň Demirgazyk — Günorta we Gündogar — Günbatar ugurlary boýunça durnukly geçelgeleriň döredilmegine işjeň gatnaşmaklary ýokarda görkezilen ulgamlarda üstünlikli hyzmatdaşlygyň esasy şertidir. 

Geografik taýdan ýakynlygy hem-de taryhda emele gelen dost-doganlyk gatnaşyklary bilen birleşen Arkalaşygyň döwletleri hakykat ýüzünde uly artykmaçlyklara eýedirler, olaryň netijeli peýdalanylmagy ählumumy abadançylygyň bähbitlerine laýyk gelýär. Arkalaşyga gatnaşyjy ýurtlaryň döwlet Baştutanlarynyň umumy pikirine görä, bu gurama geosyýasy hem-de geoykdysady babatda eýeleýän orunlaryna laýyklykda, yklymda has ähmiýetli orna mynasyp bolmalydyr. Gündogaryň we Günbataryň, Aziýanyň hem-de Ýewropanyň arasynda söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy ösdürmäge işjeň gatnaşmalydyr. 

Medeni-ynsanperwer ulgam emele gelen oňyn gatnaşyklaryň hökmany möhüm şerti bolup durýar. Sebäbi ylym we bilim, medeniýet, sungat, ýaşlar syýasaty, saglygy goraýyş, sport ulgamlarynda hyzmatdaşlyk ýurtlaryňdyr halklaryň ýakynlaşmagynyň, olaryň arasynda ynanyşykly gatnaşyklaryň pugtalandyrylmagynyň wajyp şerti bolupdy we şeýle bolmagynda-da galýar. Türkmenistan parlamentleriň ugry boýunça gatnaşyklary hemmetaraplaýyn höweslendirmek we işjeňleşdirmek, şu maksat bilen, Arkalaşygyň Parlamentara Assambleýasynyň tejribesini doly herekete getirmek ugrunda hem çykyş edýär. 

Biziň ýurdumyz Arkalaşygyň halkara abraýynyň ýokarlanmagynyň, onuň häzirki zamanyň ählumumy, sebit ýagdaýlaryna ýetirýän oňyn täsiriniň artmagynyň tarapdarydyr. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň GDA agza döwletler bilen adamzady tolgundyrýan möhüm meseleler, ozaly bilen, häzirki zamanyň wehimlerine we howplaryna bilelikde garşy durmak, ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy, durnukly ösüşi üpjün etmek babatda deňeçer çözgütleri işläp taýýarlamak boýunça hyzmatdaşlyga ygrarlydygyny bellemek gerek. 

Arkalaşygyň ýurtlary döwletara gatnaşyklarda deňhukuklylyk we özara hormat goýmak ýörelgelerine berk eýerýärler, ählumumy gün tertibinde parahatçylyk, oňyn gepleşikler medeniýetiniň kemala gelmegi, durnuklylygyň we howpsuzlygyň berkidilmegi ugrunda çykyş edip, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmäge uly goşant goşýarlar. Bu babatda Arkalaşygyň döwletleriniň halkara hem-de sebit guramalarynyň çäklerinde netijeli hyzmatdaşlygy bellärliklidir. Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň möhüm ähmiýetli Kararnamalaryna garalanda we olar kabul edilende, BMG-niň saýlawly edaralaryna dalaşgärler boýunça ses bermekde özara goldaw bermegiň oňyn tejribesi toplandy. 1995-nji ýylyň 12-nji dekabrynda Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygy hakynda BMG-niň Baş Assambleýasynyň kabul eden Kararnamasynyň goldanylmagy munuň aýdyň subutnamalarynyň biridir. Ýurdumyzyň bu hukuk derejesi geçen ýyllaryň dowamynda häzirki zaman dünýäsiniň köp sanly möhüm meselelerini çözmäge goşant goşmakda özüniň netijeliligini görkezdi. 

BMG-niň Baş Assambleýasynyň 77-nji sessiýasynyň şu ýylyň 6-njy dekabrynda geçirilen 45-nji umumy mejlisinde Türkmenistanyň başlangyjy esasynda ýene bir möhüm resminama — 2023-nji ýyly “Parahatçylygyň kepili hökmünde dialogyň halkara ýyly” diýip yglan etmek baradaky Kararnama garaldy hem-de biragyzdan kabul edildi. 

Ýurdumyzyň öňe süren “Dialog — parahatçylygyň kepili” atly ählumumy başlangyjy dünýä halklarynyň parahatçylykly ýörelgelerini pugtalandyrmakda, umumy gymmatlyklaryny, dünýägaraýyşlaryny gaýtadan dikeltmekde, halkara gatnaşyklaryň aýrylmaz şerti hökmünde parahatçylyk we ynanyşmak medeniýetini kemala getirmekde dünýä bileleşiginiň tagallalarynyň utgaşdyrylmagyna gönükdirilendir. Bu başlangyjyň hemmetaraplaýyn goldanylmagy uly syýasy-diplomatik mümkinçiliklere eýe bolan GDA ýurtlarynyň Birleşen Milletler Guramasynda, beýleki iri halkara we sebit düzümlerinde dünýä syýasatyna, hukuk kadalaryna, dialog medeniýetine hormat goýmagy, döwletleriň arasyndaky gatnaşyklarda ynanyşmak we aýanlyk ýörelgelerini gaýtadan dikeltmek üçin raýdaşlykly çykyş edýändiklerini görkezýär. Hut şeýle garaýyşlar Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň durmuşa ukyplylygyny hem-de çeýeligini üpjün edýär. Hyzmatdaşlygyň täze gözýetimlerini we geljegini açýar, GDA-nyň halkara durnuklylygyň, howpsuzlygyň möhüm ulgamy hökmünde hereket etmegini şertlendirýär. 

Ýokary derejedäki resmi däl duşuşyga gatnaşyjylar öňde durýan maksatlaryň we wezipeleriň umumydygyny belläp, goňşy ýurtlar bilen bilelikdäki işde toplanan oňyn tejribäni hasaba almak arkaly däp bolan hyzmatdaşlygy hil taýdan täze derejä çykarmaga, ony täze mazmun bilen baýlaşdyrmaga taýýardyklaryny ýene bir gezek tassykladylar. Şunuň bilen baglylykda, taraplar GDA gatnaşyjy döwletleriň daşary syýasat edaralarynyň arasynda gatnaşyklary işjeňleşdirmek, köptaraplaýyn syýasy geňeşmeleriň täsirli gurallaryny döretmek arkaly syýasy-diplomatik gatnaşyklary işjeňleşdirmegiň zerurdygyny nygtadylar. 

Döwlet Baştutanlary ýakyn we uzak geljegi nazarlaýan hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlaryny ara alyp maslahatlaşmagyň barşynda şu gezekki resmi däl duşuşygyň ählumumy bähbitlere laýyk gelýän täze taslamalary durmuşa geçirmekde mundan beýläk-de tagallalary birleşdirmäge kuwwatly itergi berjekdigine ynam bildirdiler. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Russiýa Federasiýasyna iş saparynyň maksatnamasy tamamlanandan soňra, “Pulkowo” Halkara howa menziline bardy we şol ýerden Watanymyza ugrady.

Dekabryň soňky günleri ýylyň dowamynda ýerine ýetirilen işleriň netijelerini seljerip, belent maksatlar, ýagşy arzuw-umytlar bilen Täze ýyla taýýarlyk görülýän döwür. Dost-ýarlara, dogan-garyndaşlara myhmançylyga baryp, birek-biregi gutlamak, sowgat bermek baýramçylygyň ýatdan çykmajak duýgulara beslenmegine ýardam berýär. Ýurdumyzyň söwda edaralary, önümçilik kärhanalarydyr hususy telekeçileri hem ildeşlerimiziň Täze ýyl şatlygyny artdyrmaga goşant goşmak üçin yhlas bilen zähmet çekýärler. 

Baýramçylygyň öňüsyrasynda bazarlarda, söwda merkezlerinde, dükanlarda azyk we beýleki harytlaryň bolçulygynyň üpjün edilmegi gözüňi dokundyrýar. Täze ýyl mynasybetli amatly bahalardan alyjylara hödürlenilýän harytlaryň arasynda milli önümlerimiziň agdyklyk etmegi ýurdumyzyň ykdysadyýetini ösdürmek boýunça gazanylan üstünlikleriň hem-de adamlaryň bagtyýar durmuşy hakyndaky aladanyň görkezijisidir. «Hasar», «Täze Aý», «Altyn Ýunus», «Oguzhan», «Mekan», «Bars» ýaly hususy kärhanalaryňdyr hojalyk jemgyýetleriniň, şeýle hem beýleki telekeçileriň konditer önümleriniň ýüzlerçe görnüşleri we olardan taýýarlanylan sowgatlar baýramçylyk bazarlarynyň iň geçginli harytlarynyň hataryndadyr. 

2000-nji ýylda esaslandyrylyp, öz ugrunda diňe bir ýurdumyzda däl, eýsem, tutuş sebitde öňdebaryjy kärhanalaryň biri bolan «Hasar» konditer kärhanasy hem baýramçylygy zähmet üstünlikleri bilen garşylaýar. Bu ýerde süýji-kökeleriň, şokoladly, şokolad örtükli, karamel süýjüleriň, waflileriň, miwe tagamly marmeladlaryň, garaz, konditer önümleriniň ýüze golaý görnüşi öndürilýär. Olar şu günler ýurdumyzyň çar ýanyndaky söwda nokatlarynda alyjylara hödürlenilýär. Geljek ýylda kärhana konditer önümleriniň täze görnüşlerini öndürmegi meýilleşdirýär. 

Et-süýt we beýleki azyk önümleri bilen birlikde konditer önümlerini öndürmekde üstünlikli iş alyp barýan «Täze Aý» hususy kärhanasy hem baýramçylyklara ýokary taýýarlykly geldi. Şu ýylyň tomsunda Mary welaýatynyň Mary etrabynda hususy kärhananyň konditer önümlerini öndürmäge niýetlenen ýörite önümçilik toplumynyň ulanylmaga berlendigini hem bellemek gerek. Bu ýerde ozal «Täze Aý» haryt nyşany bilen konditer önümleriniň ýüzlerçe görnüşleri öndürilen bolsa, baýramçylyk mynasybetli täze önümleriň 15 görnüşi olaryň üstüni ýetirdi. Şolaryň hatarynda «Sarwan», «Zemin», «Süýji dünýä» şokolad örtükli marmelad süýjüleri hem bar. Gelşikli gaplara gaplanan Täze ýyl sowgatlary bolsa körpeleriň söýgüsini gazanan konditer önümleriniň dürli görnüşlerinden taýýarlanylýar. 

Ýurdumyzda döredilen ilkinji hususy düzümleriň biri bolan «Oguzhan» konditer kärhanasynda hem Täze ýyl baýramçylygyna ýokary derejede taýýarlyk görüldi. Paýtagtymyzyň G.Kulyýew köçesiniň ugrunda ýerleşýän döwrebap kärhanada konditer önümleriniň 30-dan gowrak görnüşi öndürilýär. «Aýazbaba», «Garagum», «Ýyldyz», «Keýik», «Maýa», «Täç», «Aýly agşam» ýaly şokolad önümleri körpeler üçin ajaýyp sowgatdyr. Konditer kärhanasynda öndürilen süýjülerdir taýýarlanylan sowgatlar Diýarymyzyň ähli sebitlerindäki söwda nokatlarynda amatly bahalardan alyjylara hödürlenilýär. 

1998-nji ýylda esaslandyrylan «Mekan» hususy kärhanasy hem baýramçylyklardyr şanly seneler mynasybetli täze önümleriň önümçiligini ýola goýýar. «Sport», «Mekan», «Arzuw», «Mukam», «Gyş», «Ýaz», «Tomus», «Güýz», «Şapak», «Ýolbars», «Merjen», «Garagum» süýjüleri, miweli, huruşly karamelleriň 10-dan gowrak görnüşleri bilen halk köpçüliginiň arasynda giňden tanalýan kärhanada dekabr aýynda Halkara Bitaraplyk güni hem-de Täze ýyl baýramy mynasybetli erik, ýertudana, banan, malina tagamly şokolad örtükli süýjüleriň hem-de «Altyn açarjyk» süýtli irisiň önümçiligine başlandy. Täze önümler ýetip gelýän baýramçylyga özboluşly sowgatdyr. 

Halkymyzyň söýgüsini gazanan konditer önümleriniň hatarynda «Bars» haryt nyşanly şokoladlar hem bar. Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynda ýerleşýän kärhanada konditer önümleriniň 50-ä golaý görnüşi öndürilip, ýurdumyzyň ähli künjegindäki söwda nokatlaryna, bazarlara, dükanlara iberilýär. «Bars», «Kerwen», «Toý paý», «Garagum», «Keýik», «Kümüş», «Serpaý», «Bahar» ýaly atlar bilen öndürilýän şokoladlar we beýleki süýjülikler ildeşlerimiziň baýramçylyk saçaklaryny bezeýär. 

Ahmet GELDIÝEW,

«Watan».