Aşgabat, 25-nji ýanwar (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiziň tabşyrygyna laýyklykda, “Çoganly” ýaşaýyş toplumyndaky Içeri işler ministrliginiň Mälikguly Berdimuhamedow adyndaky kottejler toplumynyň nobatdaky tapgyrynyň açylyş dabarasy geçirildi. Munuň özi häzirki zaman ülňülerine laýyk gelýän täze şäher düzümini döretmek işiniň dowam etdirilýändiginiň nobatdaky beýanyna öwrüldi. 

Halkymyzy ýokary hil derejesine laýyk gelýän amatly ýaşaýyş jaýlary bilen üpjün etmek hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň alyp barýan döwlet syýasatynyň esasy ugurlarynyň birine öwrüldi. Мüňlerçe maşgalalar ýokary amatlyklary bolan täze ýaşaýyş jaýlaryna we kottejler toplumyna göçüp geldiler. Köp sanly jaý toýlarynyň toýlanylmagy ýokary döredijilik we ynsanperwerlik ýörelgelerini özünde jemleýän häzirki zamanyň aýdyň nyşanlarynyň biri bolup durýar. 

Durmuş maksatly desgalaryň gurluşygyny ýokary depginde dowam etdirýän Türkmenistan halkymyzyň ýaşaýyş şertleriniň ýokarlandyrylmagyna gönükdirilen milli strategiýany üstünlikli amala aşyrýar. Ähli ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary döwrüň bu möhüm wezipeleriniň çözülmegine işjeň gatnaşyp, ýörite sargytlar esasynda ýokary amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlaryny bina edýärler. Içeri işler ministrliginiň işgärleri we olaryň maşgalalary üçin niýetlenen kottejler toplumynyň nobatdaky tapgyryny ulanmaga bermek mynasybetli guralan dabaralar munuň aýdyň beýanydyr. Ýaşaýyş jaýlarynyň yzygiderli gurulmagy döwletimiziň harby we hukuk goraýjy edaralaryň işgärleriniň gulluk we ýaşaýyş şertlerini gowulandyrmak hakynda edýän aladasynyň nobatdaky subutnamasydyr. 

...Desgalar toplumynyň çäginde baýramçylyga mahsus ýagdaý emele geldi. Toplumyň merkezi girelgesine barýan ýoluň ugrunda ajaýyp ahalteke bedewlerine atlanan ýigitler hatara düzüldiler. Ondan uzak bolmadyk ýerde kerwen hatarlary görünýär. Munuň özi dabara gatnaşyjylara Beýik Ýüpek ýoly döwrüniň ýagdaýy hem-de taryhyň aýratynlyklary barada maglumat almaga mümkinçilik berýär. Häzirki döwürde bu ýoluň ählumumy ösüşiň bähbidine täzeden dikeldilýändigini bellemeli. Şeýle hem bu künjekde gadymy galalaryň, kerwensaraýlaryň, joşgunly Gündogar bazarlarynyň keşbi janlandyryldy. Täjirler öz harytlaryny hödürläp, alyjylaryň ünsüni özüne çekmek maksady bilen, dürli tymsallary getirýärler. Şol bir wagtyň özünde hoş owazly sazlaryň sesi eşidilýär, şatlykly gülküler asmana göterilýär. 

Bu ýerde guralan dabara ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralarynyň ýolbaşçylarydyr wekilleri, hormatly ýaşulular, jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdylar. Mähriban Watanymyzy, häzirki döwürde amala aşyrylýan beýik işleri wasp edýän aýdym-sazlaryň sesi belentden ýaňlanýar. Medeniýet we sungat işgärleri, döredijilik toparlary gyzykly aýdym-sazly çykyşlary arkaly hemmeleri bu ýerde guralan dabara bilen gutladylar. 

Hatara düzülen ak öýleriň ýanynda gazanlar atarylyp, olarda türkmen aşhanasynyň milli tagamlary taýýarlanylýar. Halk heňleriniň bu görnüşler bilen utgaşmagy dabara özboluşly baýramçylyk öwüşginini çaýýar. Her bir öýüň ýanynda gurnalan sekilerde zenanlar milli tagamlary we süýji nygmatlary taýýarlaýarlar. Zehinli gelin-gyzlar el hünärini görkezip, milli tahýalary tikmek, keşde çekmek, haly dokamak, keçe güllemek ýaly işler bilen meşgul bolýarlar. Bu görnüşler türkmen halkynyň gadymy ýörelgeleriniň döwrebap derejede dowam etdirilýändigini görkezýär. 

Gelin toýunyň dabaralary bu ýerde guralan baýramçylygyň joşgunyny has-da artdyrdy. Şeýle toý-dabaralar milli dessurlar we asylly ýörelgeler bilen utgaşdyrylýar. Munuň özi milletiň ruhy-medeni köklerine, gadymy maşgala gymmatlyklaryna ygrarly bolan halkymyzyň durmuş ulgamynyň esasy bölegi bolup durýar. Dilden-dile geçip, häzirki döwre ýeten halk aýdymlarynyň owazy we estrada çykyşlary sahnalaşdyrylan däp-dessurlar bilen utgaşyp, ýatda galyjy pursatlary döredýär. Ähli ýerlerde mähriban Watanymyzyň ösüşi, abadançylygy, halkymyzyň bagtyýarlygy baradaky arzuwlar eşidilýär we türkmen halkynyň Milli Lideri, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowa, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa berk jan saglyk, uzak ömür dileg edilýär. 

Şeýle hem bu ýerde çagalar milli oýunlary ýerine ýetirýärler. Olaryň gyzykly aşyk oýunlary, “tanap çekdi” bäsleşikleri täsirli pursatlara baý boldy. Milli göreş türkmen toýlarynyň esasy böleginiň biri bolup durýar. Bu ýerde guralan bäsleşikde ýeňiji bolan pälwana baýrak gowşurylýar. “Ýaglyga towusmak” oýnuna gatnaşýan ýaşlar öz çeýeligini görkezdiler. Bir söz bilen aýdylanda, bu ýerde ýaýbaňlandyrylan ähli çykyşlar halkymyzyň milli dessurlary bilen utgaşyp, şatlykly pursatlara baý boldy. Ýeri gelende, bu ýerde guralan aýdym-sazly çykyşlara, sport bäsleşiklerine hukuk goraýjy edaralaryň wekilleriniň hem gatnaşandyklaryny bellemek gerek. 

Toplumyň çäginde ýörite taýýarlanan sahnada ýurdumyzyň Içeri işler ministrliginiň, Goranmak ministrliginiň aýdym-saz toparlarynyň, teatr artistleriniň we döwlet tans toparlarynyň bilelikdäki çykyşlary ýaýbaňlandyryldy. 

Soňra dabara gatnaşyjylar ýaşaýyş jaý toplumynyň dolandyryş binasynda hormatly Belent Serkerdebaşymyzyň mähriban atasy, içeri işler edaralarynyň hormatly weterany, durmuş we zähmet ýoly ýaş nesilleri watansöýüjilik, ata Watanymyza, halkymyza birkemsiz gulluk etmek ruhunda terbiýelemekde nusgalyk görelde bolan Mälikguly Berdimuhamedowyň heýkeline tagzym etdiler. Olar binanyň içine girdiler. Onda Mälikguly Berdimuhamedowyň muzeýi ýerleşýär. Dabara gatnaşyjylar muzeýiň gymmatlyklary, arhiw materiallary, dürli resminamalaryň we şahsyýetnamalaryň, şol sanda döwlet sylaglarynyň, harby derejeleriň nusgalary, fotosuratlar bilen tanyşdylar. 

Häzirki döwürde ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleri asyrlar aşyp gelýän şöhratly harby ýörelgeleri mynasyp dowam etdirmek bilen, ýokary goranyş ukybyna eýe bolan kuwwatly goşuna öwrüldi. 

Bu ýerde harby we hukuk goraýjy edaralaryň ýurdumyzyň dürli künjeklerinde ýerleşýän kömekçi hojalyklarynda ösdürilip ýetişdirilýän gök we miwe önümleriniň sergisi ýaýbaňlandyryldy. Mälim bolşy ýaly, bar bolan serişdeleri we mümkinçilikleri doly özleşdirmegiň hasabyna azyk bolçulygyny üpjün etmek Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýar. Dürli düzümlerde, pudaklarda ýokary netijeli kömekçi hojalyklaryň döredilmegi hut şu meseleleriň üstünlikli çözülmegini şertlendirýär. Kömekçi hojalyklaryň kuwwatlyklary harby we hukuk goraýjy edaralaryň şahsy düzümlerini degişli önümler bilen doly üpjün etmäge, artykmajyny bolsa ýurdumyzyň bazarlaryna ugratmaga mümkinçilik berýär. 

Soňra dabaralar kottej jaýlary toplumynyň merkezi girelgesiniň ýanynda dowam etdi. Bu ýerde şanly waka gatnaşyjylaryň el çarpyşmalary astynda hormatly ýaşulular toplumyň toý bagyny kesdiler. Şeýlelikde, Içeri işler ministrliginiň Mälikguly Berdimuhamedow adyndaky kottejler toplumynyň nobatdaky tapgyry açyldy. Munuň özi döwlet Baştutanymyzyň döredijilikli syýasatynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň nobatdaky beýanyna öwrüldi. 

Jaýlaryň gurluşygyny IIM-niň buýurmasy esasynda ministrlige degişli gurluşyk düzümleri ýerine ýetirdiler. Döwlet tarapyndan yzygiderli goldaw berilmegi netijesinde, sebitleri toplumlaýyn senagatlaşdyrmak, deňeçer ösdürmek, döwrebap ulag düzümini kemala getirmek, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň möçberini we eksport ugurlaryny artdyrmak, ýaşaýyş jaýlaryny gurmak boýunça giň möçberli durmuş-ykdysady maksatnamalar üstünlikli durmuşa geçirilýär. Dürli maksatly iri desgalary taslamalaşdyrmakda we gurmakda dünýäniň gurluşyk ugrunyň ösen tejribelerini netijeli özleşdirýän döwlet we hususy kärhanalary daşary ýurt kompaniýalary bilen mynasyp bäsleşip, gurluşyk pudagynda işjeňlik görkezýärler. 

Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, döwletimiz harby we hukuk goraýjy edaralaryň işgärleriniň maddy üpjünçiligini, ýaşaýyş-durmuş derejesini gowulandyrmak, şahsy düzümiň we olaryň maşgala agzalarynyň mynasyp gulluk, ýaşaýyş şertlerini üpjün etmek hakynda yzygiderli alada edýär. Şunuň bilen baglylykda, bu düzümlerde amala aşyrylýan özgertmeleriň netijeli häsiýete eýe bolmagyna gönükdirilen işler ýerine ýetirilýär. Soňky ýyllarda IIM-niň serkerdeleriniň, harby gullukçylarynyň we işgärleriniň maşgalalary täze ýaşaýyş jaýlaryna göçüp bardylar. 

Dabara gatnaşyjylar täze kottejler toplumynyň açylyş dabarasynyň geçirilmeginiň Gahryman Arkadagymyzyň başyny başlan asylly işleriniň Arkadagly Serdarymyz tarapyndan üstünlikli dowam etdirilýändiginiň beýanydygyny nygtap, hemmeleri şanly waka bilen gutladylar. 

Häzirki döwürde ýurdumyzda halkymyzyň bagtyýar we abadan durmuşynyň üpjün edilmegi ugrunda zerur şertler döredilýär. Türkmenistanlylaryň amatly ýaşaýşy, öndürijilikli zähmeti we medeniýetli dynç alşy üçin ýokary derejeli mümkinçilikler üpjün edilýär, durmuş maksatly binalaryň gurluşygyna möhüm üns berilýär. Bu bolsa Watanymyzyň ykdysady taýdan kuwwatlanýandygynyň, halkymyzyň durmuş derejesiniň ýokarlanýandygynyň beýanydyr. 

Dabara gatnaşyjylar ýurdumyzyň gülläp ösmegi, abadan we bagtyýar ýaşaýşyň üpjün edilmegi, döredijilikli zähmet çekmek, amatly dynç almak ugrunda döredilýän mümkinçilikler üçin hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa tüýs ýürekden hoşallyk bildirdiler. Bellenilişi ýaly, döwlet Baştutanymyzyň başlangyjy boýunça amala aşyrylýan özgertmeleriň toplumlaýyn maksatnamasyna laýyklykda, paýtagtymyzda we ýurdumyzyň sebitlerinde şäherleri, obalary özgertmek boýunça giň möçberli işler alnyp barylýar. Häzirki zaman senagat, durmuş we medeni maksatly desgalar yzygiderli gurulýar. 

Bu ýerde guralan dabaranyň dowamynda has tapawutlanan gurluşykçylara hormatly Prezidentimiziň adyndan sowgatlar gowşuryldy. Munuň özi ýurdumyzyň durmuşynda möhüm ähmiýeti bolan işlere mynasyp goşant goşýan adamlaryň döwlet derejesinde sarpalanýandygynyň nobatdaky subutnamasydyr. 

Soňra el çarpyşmalaryň astynda täze jaýlara göçüp gelmek bagty miýesser edenlere amatly öýleriň açarlaryny gowşurmak dabarasy boldy. Olar ýurdumyzyň raýatlarynyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň gowulanmagyna yzygiderli üns berýändikleri üçin hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa we türkmen halkynyň Milli Lideri, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowa çuňňur hoşallyklaryny beýan etdiler we berk jan saglyk, egsilmez güýç-kuwwat, halkymyzyň, Watanymyzyň abadançylygynyň bähbidine alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdiler. IIM-niň düzümleýin bölümleriniň işgärleri öz mukaddes borçlaryny birkemsiz ýerine ýetirip, halkymyza, Watanymyza mundan beýläk-de wepaly gulluk etjekdiklerine ynandyrdylar. 

Çykyş edenler bagtyýar maşgalalary täze jaýlara göçüp gelmekleri bilen gutlap, şanly wakanyň Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe “Döwlet adam üçindir!”, “Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!” diýen şygarlary baş ýörelge edinýän we durmuş ulgamyny nazarlaýan döwlet syýasatynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň beýanydygyny nygtadylar. 

Dabara gatnaşyjylar täze jaýlaryň birine baryp gördüler we onuň abadanlaşdyrylyşy, öýlerde döredilen şertler bilen tanyşdylar, şeýle-de öý eýelerini gutladylar. Täze jaýa göçüp gelen maşgala agzalary halkymyzyň häzirki zamanyň ösen talaplaryna laýyk gelýän derejede enjamlaşdyrylan we amatly şertler döredilen döwrebap jaýlar bilen üpjün edilmegi ugrunda edýän aladasy üçin Arkadagly Serdarymyza hem-de türkmen halkynyň Milli Liderine tüýs ýürekden hoşallyk bildirdiler. 

Täze jaýlaryň amatlylyk derejesi, otaglaryň ýerleşdirilişi ýokary ekologik ölçeglere laýyk gelýär we onuň gurluşygyna bildirilýän talaplar doly berjaý edilýär. Ýaşaýyş jaýlary özbaşdak ýyladyş we sowadyş ulgamy bilen üpjün edildi. Otaglary häzirki zaman durmuş üpjünçilik ulgamlary we zerur serişdeler bilen enjamlaşdyryldy, IP telewideniýe, internet we telefon ulgamyna birikdirildi. Öýleriň otaglarynyň ýerleşdirilişi öňdebaryjy talaplara laýyk gelýär we olaryň giň eýwany, uly myhman otagy, özbaşdak durmuş üpjünçiligi bolan ýatylýan otaglar degişli derejede enjamlaşdyryldy. Aşhanalarda durmuş tehnikasy, ykjam mebeller oturdyldy. Jaýlaryň hojalyk desgalary hem bar. 

Kottej jaýlary toplumynda türkmen halkynyň milli däp-dessurlary esasynda baýramçylyk çärelerini geçirmek, myhman kabul etmek, toý tutmak, baýramçylyklary bellemek üçin zerur şertler bar. Şunuň ýaly jaýlar gurlanda, halkymyzyň ýaşaýyş we durmuş ulgamyna degişli dessurlaryň aýratynlyklary, ýaşaýjylaryň sargytlary göz öňünde tutulýar. Olaryň gurluşygynda ýerli çig mallar esasynda taýýarlanan durnukly gurluşyk serişdeleri ulanyldy. 

Şeýle hem jaýyň mellek ýeri bolup, onda ekerançylyk we bagbançylyk bilen meşgullanmak üçin mümkinçilikler bar. Bu ýerde çagalaryň wagtlaryny şadyýan geçirmeklerine niýetlenen ýerleriň göz öňünde tutulandygyny hem bellemeli. 

Öýleriň ýanaşyk ýerleri göwnejaý abadanlaşdyryldy, gök zolaklar döredildi. Ýollaryň gyralarynda, öýleriň ýanynda bag nahallary oturdyldy. Munuň özi ekologik abadançylygyň, adamlaryň boş wagtlaryny netijeli geçirmekleri üçin şertleriň döredilmeginde aýratyn ähmiýetlidir. 

Täze jaýlara göçüp gelen maşgalalara hormatly Prezidentimiziň adyndan sowgatlar gowşuryldy. Dabara gatnaşyjylar olara uzak we bagtyýar durmuş arzuw etdiler. 

Dünýäniň iň owadan we amatly şertlerini özünde jemleýän şäherleriniň birine öwrülen ak mermerli Aşgabat ýyl-ýyldan öz çäklerini giňeldýär we onda täze ýaşaýyş jaý toplumlary, durmuş maksatly beýleki desgalar yzygiderli gurulýar. Şeýlelikde, Watanymyzyň nurana geljegi üçin ygtybarly binýat döredilýär. Ýurdumyzyň her bir güni netijeli işleriň täze üstünliklerine beslenýär. Gurluşyk meýdançalarynyň gerimi Diýarymyzyň sazlaşykly ösüş ýoluna düşendigini görkezýär. 

Içeri işler ministrliginiň Mälikguly Berdimuhamedow adyndaky kottejler toplumynyň nobatdaky tapgyrynyň açylyş dabarasy ýurdumyzyň ägirt uly üstünlikleri gazanýandygyny, döwletimiziň, jemgyýetimiziň durmuşynyň dürli ugurlarynda ýetilen sepgitleri görkezýär. Munuň özi halkymyza häzirki zamanyň eşretlerinden netijeli peýdalanmaga giň mümkinçilikleri açýar. 

Bu özgertmeleriň gerimi hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe öňde goýan wezipeleriniň üstünlikli durmuşa geçirilýändigini, döwletimiziň kuwwatyny alamatlandyrýar. Bu bolsa halkymyzyň abadançylygyny esasy ugur edinýän ýurdumyzyň ösüşiň täze derejesine çykandygynyň nobatdaky beýanydyr.

“Türkmennebit” döwlet konserniniň “Türkmennebitönümleri” müdirliginiň Wekilbazar nebit önümleri kärhanasy Murgap etrabynyň merkezine ýanaşyk ýerde, etrabyň köp ilatly obalaryna gidýän uly ýoluň gyrasynda 186-njy awtoulaglara ýangyç guýýan, durky düýpli täzelenen bekedi ulanmaga berdi. Täze beketde sürüjiler öz awtoulaglaryna benziniň A-80, A-92, A-95, ECO-93 görnüşlerini, şeýle hem dizel ýangyjyny guýup bilýärler. Her gije-gündizde 650 sany awtoulaga hyzmat etmäge niýetlenen beketde ýangyç guýujy kämil tehnologiýaly enjamlar ornaşdyrylypdyr. Bu ýerde sürüjiler tölegleri nagt hem-de nagt däl görnüşinde amala aşyryp bilýärler.

watandaşlarymyzyň buýsanjyny belende göterdi 

 Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Konstitusion kanun esasynda türkmen halkynyň Milli Lideri diýlip ykrar edilmegi, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlyklygyna bellenilmegi watandaşlarymyzda uly buýsanç hem guwanç duýgularyny döretdi. Şu mynasybetli, ýurdumyzyň ähli sebitlerinden redaksiýa köp sanly seslenmeler, buýsançly ýürek sözleri gelip gowuşýar. Biz olaryň birnäçesini okyjylara ýetirmegi makul bildik.   

 Ogulkeýik NURBERDIÝEWA,
Döwletmämmet Azady adyndaky Türkmen milli dünýä dilleri institutynyň uly mugallymy: 

— Şu günlerde biz taryhy wakalaryň täsiri bilen ýaşaýarys. Täze döwür — Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwri ynamly gadamlar bilen barha ýol alýar. Halkymyz Arkadagly Serdarynyň daşyna jemlenip, jebisleşip, Gahryman Arkadagymyzyň berkarar eden döwletlilik ýoly bilen öňe barýar. Halkyň ýoly — Hakyň ýoly. Biziň ýurdumyzda her bir iş halkyň bähbitlerinden ugur alyp, nesilleriň röwşen geljegine gönükdirilýär. Gahryman Arkadagymyzyň Türkmenistanyň Halk Maslahatyny döretmek baradaky başlangyjy halkymyz tarapyndan giňden goldaw tapyp, Milli Geňeşiň, ýurdumyzyň jemgyýetçilik wekilleriniň bilelikdäki mejlisinde degişli çözgüt kabul edildi. Halk häkimiýetiniň bu ýokary wekilçilikli edarasynyň Başlygy wezipesine Gahryman Arkadagymyzyň bellenilmegi ýokary ruhubelentlik bilen garşylanyldy. Berkarar döwletimizi dürli ugurlarda belent derejelere ýetirmekde ägirt uly işleri bitiren, döwleti dolandyrmakdaky pähim-paýhasy ählumumy ykrarnama eýe bolan Gahryman Arkadagymyzyň türkmen halkynyň Milli Lideri diýlip kanun esasynda ykrar edilmegi bolsa agzybir watandaşlarymyzyň buýsançly başlaryny göge ýetirdi. Biziň bagtyýar durmuşymyzyň, ösüşlerimiziň we özgerişlerimiziň gözbaşynda Gahryman Arkadagymyzyň uzak ýyllaryň dowamynda çeken halal hem gaýduwsyz zähmeti dur. Biz umumymilli forumyň taryhy çözgütlerine tüýs ýürekden buýsanýarys. 

Milli Liderimiziň: “Öňde durýan wezipeler örän uly, edilmeli işler has köp. Bu işleri biz halkymyz, her bir raýatymyz bilen bilelikde, el-ele berip, agzybirlikde işläp, iş ýüzünde durmuşa geçirmelidiris” diýip nygtamagy her birimizi öňküden-de yhlasly zähmet çekmäge, mähriban Watanymyzyň ösüşlerine öz ornumyzda mynasyp goşant goşmaga ruhlandyrýar. Halkymyzyň döwletlilik ýoly dowam, beýik işler, asylly başlangyçlar mundan beýlägem rowaç bolsun!  

 Rasul SADULLAÝEW,
Daşoguz welaýat salgyt bölüminiň uly inspektory, Mejlisiň deputaty: 

— Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly ýurdumyzyň taryhynda täze sahypany açýan, ýagty ertirimize nur saçýan şanly wakalar bilen şöhratlanýar. Gahryman Arkadagymyzyň başlyklyk etmeginde geçirilen Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň, ýurdumyzyň jemgyýetçilik wekilleriniň bilelikdäki mejlisine gatnaşyp, ata-babalarymyzdan gelýän milli däpleriň, demokratik ýörelgeleriň täze eýýamda nusgalyk derejede dowam etdirilýändiginiň janly şaýady bolduk. Bu taryhy günde Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň döredilmegi, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň türkmen halkynyň Milli Lideri diýlip kanun esasynda ykrar edilmegi biziň buýsanjymyzy has-da artdyrdy. 

Türkmen halky uzak asyrlaryň dowamynda döwletliligiň, agzybirligiň we jebisligiň arzuwynda ýaşap gelipdir. Milli Liderimiz Garaşsyzlygymyzyň hil taýdan täze tapgyrynda halkymyzyň arzuwlaryny wysala ýetirdi. Gahryman Arkadagymyz tarapyndan başy başlanan, Arkadagly Serdarymyzyň parasatly baştutanlygynda üstünlikli dowam etdirilýän beýik tutumlaryň, giň gerimli özgertmeleriň netijesinde ýurdumyz ähli ugurlar boýunça ösýär, belent sepgitlere ýetýär. Täze eýýamymyzda millilik, watansöýüjilik duýgulary kämilleşýän jemgyýetiň aňyýetini kemala getirýär. Milli Liderimiz bagta beslenen döwletli döwrany peşgeş beren, egsilmez eşretleri, abadan durmuşda ýaşamak üçin uly mümkinçilikleri döreden beýik Şahsyýetdir. Milli Liderimiz täze taryhy döwrümiziň esaslandyryjysy hem ruhlandyryjysydyr. 

 Täzegül JUMADURDYÝEWA,
Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň Mary welaýat komitetiniň başlygy: 

— Golaýda paýtagtymyzda bolup geçen Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň, jemgyýetçilik wekilleriniň bilelikdäki mejlisine gatnaşmak bagtynyň miýesser edendigi üçin, özümi juda bagtly saýýaryn. Çünki munuň özi döwletimiziň we jemgyýetimiziň durmuşyndaky ähmiýeti asyrlara ýetjek, örän möhüm jemgyýetçilik-syýasy wakadyr.  

Ýurdumyzda milli demokratiýa barha dabaralanýar. Munuň şeýledigini şu uly waka hem ýene bir gezek äşgär etdi. Mälim bolşy ýaly, örän ýokary ruhubelentlik ýagdaýynda, üstünlikli geçen mejlisiň netijesinde halk häkimiýetiniň ýokary wekilçilikli edarasy — Türkmenistanyň Halk Maslahaty döredildi. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy wezipesine ýeke-täk Gahryman Arkadagymyzyň mynasypdygy baradaky ýürekden aýdylýan sözler hemmeler tarapyndan doly goldanyldy. Arkadagly Serdarymyzyň bu baradaky Permany başymyzy gök diretdi.  

Milli Liderimiz ýurdumyzy hemmetaraplaýyn ösdürmegiň beýik ýoluny gurdy. Ýaşaýşymyzyň ähli ugurlarynyň öňe gitmegi, dürli kärlerde zähmet çekýän watandaşlarymyzyň işiniň rowaç, durmuşynyň abadan bolmagy ugrunda taýsyz tagallalar edip gelýär. Şonuň bilen birlikde syýasy partiýalaryň, jemgyýetçilik guramalarynyň işleriniň ilerlemegi üçin-de ähli şertleri döredip berdi. Hususy telekeçileri ýurduň altyn gaznasy diýip atlandyrmak bilen, ykdysadyýetimiziň barha ilerlemegi, ýokary hilli we dürli önümleriň önümçiliginiň artdyrylmagy babatda Gahryman Arkadagymyzyň telekeçiler üçin döreden ýeňillikleri, mümkinçilikleri bahasyz taryhy işlerdir.  

Gahryman Arkadagymyzyň — parasatly Milli Liderimiziň, peder ýoluny mynasyp dowam etdirýän Arkadagly Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak, mertebeleri belent, tutumly işleri rowaç bolsun!  

 Gözel AMANSÄHEDOWA,
Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Lebap welaýatynyň Halaç etrap geňeşiniň guramaçylyk bölüminiň müdiri: 

— Berkarar döwletimiziň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe her ýylymyz uly üstünliklere beslenýär. Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynyň ilkinji günlerinde bolup geçen wakalar muny ýene bir gezek bütin aýdyňlygy bilen tassyklady. Şol wakalaryň içinde merjen paýtagtymyz Aşgabadyň Maslahat köşgünde geçirilen uly syýasy-jemgyýetçilik çäresine — Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň, ýurdumyzyň jemgyýetçilik wekilleriniň bilelikdäki mejlisine aýratyn orun degişlidir. Dürli ýaşdaky, dürli kärdäki watandaşlarymyz, şol sanda türkmen ýaşlarynyň wekilleri bilen birlikde bu taryhy maslahata gatnaşmak maňa-da miýesser etdi. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň döredilmegi, degişli Konstitusion kanunlaryň kabul edilmegi, Gahryman Arkadagymyzyň biragyzdan Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlyklygyna saýlanylmagy, bu barada hormatly Prezidentimiziň Permana gol çekmegi, Gahryman Arkadagymyzyň türkmen halkynyň Milli Lideri hökmündäki ykrarnamasynyň kanuny taýdan berkidilmegi ýaly ykbal çözüji, möhüm wakalaryň içinde bolandygym üçin juda bagtlydyryn. Mejlisden galan täsirleri hiç mahal unutmarys.  

Şu ýylyň «Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly» diýlip atlandyrylmagy-da ýaşlar baradaky hem ählihalk, hem umumydöwlet aladasyny örän äşgär edýär. Ýylyň adyny halkymyz saýlady, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisi bu hakynda karar çykardy, hormatly Prezidentimiz muny oňlady. Şeýlelikde, ýaşlaryň ady bilen gülüp gelen ýylymyz uly taryhy wakalara, üstünliklere beslenýär.  

Biz — türkmen ýaşlary gurujy, dörediji halkyň nesilleridiris. Bütin halkymyz bilen birlikde hormatly Prezidentimiziň hem-de Milli Liderimiziň daşynda mäkäm jebisleşendiris. Biz — ýaşlara öran uly ynam bildirýän, zehinimiziň, döredijilikli zähmetimiziň açylmagy we döwrümiziň ösüşlerine joşgun bilen goşulmagy üçin ähli mümkinçilikleri döredip berýän Milli Liderimiziň, Arkadagly Serdarymyzyň belent başlary aman, tutan işleri rowaç bolsun! 

 Myratgeldi TÖRÄÝEW,
Hydyr Derýaýew adyndaky mugallymçylyk mekdebiniň mugallymy:  

— Hormatly Prezidentimiziň Permanyna laýyklykda, Gahryman Arkadagymyz, türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlyklygyna bellenildi. Halkyň teklipleri hem-de bilelikdäki maslahatyň çözgütleri esasynda kabul edilen bu taryhy resminama bizde egsilmez begenç we buýsanç duýgusyny döretdi.  

Gahryman Arkadagymyz öz halkynyň, Watanyň öňünde bitiren uly hyzmatlary bilen türkmen halkynyň Milli Lideri diýlip, kanuny esasda ykrar edildi. Milli Liderimiziň «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgesi esasynda ýurdumyzyň şäherleri, obalary düýpgöter özgerdi, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesi has-da ýokary göterildi. Biz munuň üçin Gahryman Arkadagymyza, şol işleri mynasyp dowam etdirýän Arkadagly Serdarymyza çyn ýürekden alkyş aýdýarys.  

Milli Liderimiziň taryhy mejlisdäki çykyşynda: “Biz geljekde-de bu ýörelgelerimize ygrarly bolarys. Ähli raýatlarymyz bilen bilelikde, Garaşsyz Watanymyzyň, mähriban halkymyzyň bähbidine yhlasly işläris. Munuň üçin şertlerimiz hem, mümkinçiligimiz hem bar” diýip nygtamagy ösüşiň täze belentliklerine çagyryş bolup ýaňlandy. Gahryman Arkadagymyz çuňňur manyly çykyşynda döwletimiziň ýaşlar syýasatyna hem aýratyn ünsi çekdi. «Biz ýaşlarymyzy ýurdumyzyň geljegi hasaplaýarys, biziň ösüşlerimiz, ata Watanymyzyň berkararlygy, ýurdumyzyň asudalygy, il-günümiziň abadançylygy ýaşlarymyza baglydyr. Men türkmen ýaşlarynyň bu belent ynamy ödejekdiklerine berk ynanýaryn» diýip, Milli Liderimiz öz çykyşynda nygtady. Bu belent ynam bizi — ähli bilim işgärlerini döwrüň talabyndan ugur alyp, yhlasly işlemäge borçlandyrýar.  

«TÜRKMENISTAN»

Saglygy goraýyş we sport ulgamy 

 «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwri» diýlip atlandyrylýan ösüşiň häzirki tapgyrynda mähriban halkymyz baradaky hemmetaraplaýyn alada hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň durmuş syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýar. Döwlet Baştutanymyz adamyň saglygynyň jemgyýetiň we döwletiň iň ýokary gymmatlygydygyny aýratyn nygtaýar. Bu babatda 2022-nji ýylda saglygy goraýyş we sport ýaly möhüm durmuş ulgamlarynda gazanylan üstünlikler bellärliklidir. Bu ulgamlar adamyň ömrüniň dowamlylygyny artdyrmakda, keselleriň öňüni almakda, kesellere garşy durnuklylygy ýokarlandyrmakda hem-de türkmenistanlylaryň bagtyýar, abadan durmuşyny üpjün etmekde wajyp orny eýeleýär. 

Şol ulgamlary kämilleşdirmek boýunça amala aşyrylýan giň gerimli işleriň çäklerinde netijeli halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmäge uly üns berilýär. Dünýäniň öňdebaryjy saglygy goraýyş edaralary we ylmy-barlag merkezleri bilen ysnyşykly gatnaşyklar ýola goýuldy. Ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamyny döwrebaplaşdyrmak babatdaky oňyn tejribesi dünýä bileleşiginiň, iri halkara guramalaryň, şol sanda BMG-niň we onuň ýöriteleşdirilen düzümleriniň, Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň, ÝUNISEF-niň we beýlekileriň giň ykrarnamasyna eýe boldy. Olar bilen hyzmatdaşlyk ýokanç we ýokanç däl kesellere, çilimkeşlige garşy göreşmek, sagdyn iýmitlenmek, saglygy goraýyş ulgamyny pugtalandyrmak, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek babatda ylmy-amaly maslahatlary, okuw maslahatlaryny, saglygy goraýşyň derwaýys meseleleri boýunça duşuşyklary, “tegelek stoluň” başyndaky söhbetdeşlikleri geçirmek ýaly giň ugurlar boýunça amala aşyrylýar. 

Abraýly guramalar bilen ýola goýlan netijeli gatnaşyklar türkmen lukmanlaryna dürli keselleri anyklamagyň we bejermegiň has netijeli usullaryny ulanmaga mümkinçilik berýär. Türkmenistanyň çäginde birnäçe howply ýokanç keselleriň ýok edilendigi baradaky halkara güwänamalar ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamynda uly üstünlikleriň gazanylandygyna şaýatlyk edýär. 

2022-nji ýylyň 24-nji fewralynda Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginde saglygy goraýyş we durmuş hyzmatlary boýunça işgärlerine ýurdumyzyň ilatynyň saglygyny we abadançylygyny goramaga goşan uly goşantlaryna hormat hökmünde ýörite nyşanyň gowşurylmagy mynasybetli dabaraly ýygnak geçirildi. Bu çärä BMG-niň Ösüş maksatnamasynyň Türkmenistandaky hemişelik wekili hanym Narine Saakýan hem-de Birleşen Milletler Guramasynyň Türkmenistandaky hemişelik utgaşdyryjysy Dmitriý Şlapaçenko gatnaşdy. Bellenilişi ýaly, biziň döwletimiz koronawirusa garşy göreşmek boýunça tagallalary birleşdirmäge gönükdirilen möhüm başlangyçlaryň birnäçesi bilen çykyş etdi. Munuň özi anyk ugurlar boýunça ylmy-barlag işlerini toplumlaýyn geçirmek üçin uly mümkinçilikleri açýar. 

Geçen ýylda alym lukmanlaryň, bilermenleriň we ugurdaş hünärmenleriň arasynda derwaýys meseleler, şol sanda koronawirusyň genomyny öwrenmek, ýiti ýokanç keselleri bejermek we olaryň öňüni almak meseleleri boýunça pikir alyşmak üçin daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen sanly ulgam arkaly maslahatlary we duşuşyklary yzygiderli geçirmek tejribesi dowam etdirildi. 

Ýurdumyzda saglygy goraýyş ulgamynda kanunçylyk namalarynyň, milli we döwlet maksatnamalarynyň tutuş toplumynyň kabul edilendigini bellemek gerek. Olar döwrüň talaplaryna we Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň maslahatlaryna laýyklykda yzygiderli täzelenilýär. Şolaryň hatarynda “Türkmenistanda ýokanç däl keselleriň öňüni almak we olaryň garşysyna göreşmek boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Milli strategiýa”; “Türkmenistanda ilatyň kesellere garşy göreşmek ukybyny ýokarlandyrmak boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Milli maksatnama”; 2021 — 2025-nji ýyllar üçin “Sagdyn ene — sagdyn çaga — sagdyn geljek” atly milli strategiýa bar. Syn berilýän 2022-nji ýylda döwlet Baştutanymyzyň Karary bilen, “Türkmenistany temmäkiden azat ýurda öwürmek boýunça 2022 — 2025-nji ýyllar üçin Milli maksatnama” hem-de “Türkmenistanda D witamini bilen bagly öňüni alyş çärelerini ýokarlandyrmak boýunça 2023 — 2028-nji ýyllar üçin Strategiýa”, şeýle hem olary durmuşa geçirmek boýunça çäreleriň Meýilnamalary tassyklanyldy. 

Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasy ilatyň saglygyny goramak meselelerini çözmäge işjeň gatnaşýar. Paýtagtymyzyň we ýurdumyzyň sebitleriniň lukmançylyk edaralarynda dürli operasiýalary geçirmäge hem-de çagalar öýlerinde, ýöriteleşdirilen mekdeplerde we mekdep-internatlarda terbiýelenýän we bilim alýan, howandarlyga mätäç ýaş türkmenistanlylaryň saglygyny bejermek, lukmançylyk maksatly zerur serişdeleri satyn almak babatdaky çykdajylary tölemäge şu gaznadan serişdeler yzygiderli bölünip berilýär. 

Raýatlaryň saglygynyň goralmagyny üpjün etmek, dünýäniň hem-de ýurdumyzyň lukmançylygynyň toplan oňyn tejribesini giňden ulanmak, bu ulgamda kabul edilen döwlet maksatnamalaryny durmuşa geçirmek maksady bilen, “Jemgyýetçilik birleşikleri hakynda” Kanunyň esasynda Türkmenistanyň lukmanlarynyň jemgyýetçilik guramasy döredildi. 

“Döwlet adam üçindir!” hem-de “Il saglygy — ýurt baýlygy” şygarlaryndan ugur alnyp, ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamy soňky ýyllarda hil taýdan täze derejä çykdy. Ol köp babatda ugurdaş düzümi döwrebaplaşdyrmagyň we giňeltmegiň hasabyna başartdy. Şol düzümiň üsti Merkezi Aziýa sebitinde deňi-taýy bolmadyk, dünýäniň meşhur önüm öndürijileriniň ýokary tehnologiýaly enjamlary bilen üpjün edilen bejeriş-anyklaýyş we ylmy-kliniki merkezler, köpugurly hassahanalar, şypahanalar, derman öndürýän kärhanalar, saglyk öýleri bilen yzygiderli ýetirilýär. 

«Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasyny», “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyny”, «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasyny» durmuşa geçirmegiň çäklerinde gysga döwürde paýtagtymyzda hem-de welaýatlarda döwrebap saglygy goraýyş edaralarynyň tutuş ulgamy döredildi. Şonuň netijesinde ýokary halkara ülňülere laýyk gelýän lukmançylyk hyzmatlarynyň giň görnüşleri ilatymyz üçin elýeterli boldy. 

Şeýlelikde, ýurdumyzyň dürli sebitlerinde möhüm saglygy goraýyş desgalarynyň birnäçesiniň dabaraly ýagdaýda açylmagy 2022-nji ýylyň möhüm ähmiýetli wakalaryna öwrüldi. 15-nji aprelde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Türkmenbaşy şäherinde 400 orunlyk köpugurly hassahananyň açylyş dabarasyna gatnaşdy. 27-nji maýda hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda ýurdumyzyň demirgazyk sebitiniň edara ediş merkezinde — Daşoguz şäherinde gurlan köpugurly we onkologiýa hassahanalarynyň açylyş dabarasy boldy. Şol gün S.A.Nyýazow adyndaky etrapda saglygy goraýyş ulgamynyň işgärleri üçin niýetlenen has oňaýly, köp öýli ýaşaýyş jaýlarynyň ikisi ulanmaga berildi. 

Täze ugurdaş desgalaryň gurluşygy bilen bir hatarda, ozal hereket edýän lukmançylyk edaralaryny döwrebaplaşdyrmak, olaryň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak işleri alnyp barylýar. Şolaryň hatarynda Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň Halkara saglyk merkezleri müdiriýetiniň düzümine girýän Halkara anyklaýyş merkezi, Halkara iç keselleri merkezi, Halkara “Ene mähri” merkezi bar. Häzirki wagtda Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezinde — Arkadag şäherinde köpugurly hassahananyň, onkologiýa we çagalaryň sagaldyş-dikeldiş merkezleriniň, “Tiz kömek”, Enäniň we çaganyň saglygyny goraýyş merkezleriniň, saglyk öýüniň gurluşygy tamamlanyp barýar. Aşgabatda Halkara fiziologiýa ylmy-kliniki merkezi hem-de Halkara sagaldyş-dikeldiş merkezi, sebitlerde bolsa täze ugurdaş desgalar gurulýar. 

Ýurdumyzyň saglygy goraýyş edaralaryny we ilatymyzy ýurdumyzda hem-de daşary ýurtlarda öndürilýän derman serişdeleri, lukmançylyk maksatly serişdeler bilen bökdençsiz üpjün etmäge aýratyn üns berilýär. Şunuň bilen baglylykda, 2022-nji ýylyň aprel aýynyň başynda, Türkmenistanda giňden bellenilýän Bütindünýä saglyk gününiň öňüsyrasynda Ahal welaýatynyň Tejen şäherinde täze dermanhananyň açylandygyny bellemek gerek. Lebap welaýatynyň edara ediş merkezi bolan Türkmenabat şäherinde hem-de Balkan welaýatynyň Serdar şäherinde açylan täze dermanhanalar hem bu ulgamyň üstüni ýetirdi. Olarda ýurdumyzda öndürilýän derman serişdeleriniň hem-de lukmançylyk maksatly önümleriň, sahawatly türkmen topragynda bitýän dermanlyk ösümlikleriň köp görnüşleri, daşary ýurtlaryň öňdebaryjy kompaniýalarynyň derman serişdeleri we ýörite enjamlary hödürlenilýär. 

Saglygy goraýyş ulgamynda amala aşyrylýan özgertmeler ýurdumyzyň derman senagatynyň okgunly ösmegine itergi berdi. Häzirki wagtda derman senagaty derman serişdeleriniň hem-de Türkmenistanyň melhemlik ösümliklerinden taýýarlanylýan önümleriň ýüzlerçe görnüşini öz içine alýar. 2022-nji ýylyň ýanwar aýynda “Türkmenistanda öndürilýän önümleriň daşary ýurtlara iberilýän möçberini artdyrmak boýunça Döwlet maksatnamasyny” hem-de “Saglyk” Döwlet maksatnamasyny üstünlikli durmuşa geçirmek, ekologik taýdan arassa ýerli çig mallardan dünýä bazarynda bäsdeşlige ukyply derman serişdeleriniň önümçiligini ýola goýmak maksady bilen, Lebap welaýatynyň Türkmenabat şäherinde arassalanmadyk glisirrizin turşusyny öndürýän kärhananyň gurluşygyna badalga berildi. Bu kärhana buýan kökünden önümleri öndürmäge ýöriteleşdirilen “Buýan” obasenagat toplumynyň düzümine girer. 

Türkmenistanyň saglygy goraýyş we derman senagaty işgärleriniň gününe gabatlanyp geçirilen “Saglygy goraýyş, bilim we sport Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe” atly halkara sergi we onuň çäklerinde guralan ylmy maslahat ýurdumyzyň lukmançylyk ylmynyň, saglygy goraýyş ulgamynyň häzirki döwürde gazanan üstünliklerini aýdyňlyk bilen görkezdi. Bu däbe öwrülen foruma gatnaşýan ýurtlaryň sany ýylsaýyn artýar. 2022-nji ýylda bu sergä dünýäniň 30-dan gowrak döwletinden derman serişdelerini, lukmançylyk enjamlaryny we serişdelerini öndürýän daşary ýurtly firmalaryň 150-den gowragy gatnaşdy. 

Serginiň çäklerinde Halk Maslahatynyň Başlygy, Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň akademigi, lukmançylyk ylymlarynyň doktory, professor Gurbanguly Berdimuhamedowyň “Türkmenistanyň dermanlyk ösümlikleri” atly kitabynyň 14-nji jildiniň tanyşdyrylyşy boldy. Türkmen topragynda ösýän dermanlyk ösümlikler baradaky bu ylmy-ensiklopedik iş dünýä dilleriniň köpüsinde neşir edilip, millionlarça daşary ýurt okyjylaryna elýeterli boldy hem-de ýurdumyzda lukmançylygyň dürli ugurlary boýunça hünärmenleriň gollanmasyna öwrüldi. Ylmy maslahatyň barşynda halkymyzyň saglygyny goramak, türkmenistanlylary sagdyn durmuş ýörelgesine, bedenterbiýe we sport bilen meşgullanmaga çekmek boýunça alnyp barylýan köpugurly işler beýan edildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Permanyna laýyklykda we tabşyrygy boýunça Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetinde ilatyň saglygyny goramaga, adamlaryň saglygyny dikeltmäge, keselleriň öňüni almagyň, anyklamagyň hem-de olary bejermegiň netijeli usullaryny saglygy goraýyş tejribesine ornaşdyrmaga saldamly goşant goşan saglygy goraýyş we derman senagaty ulgamynyň tapawutlanan işgärlerine döwlet sylaglaryny gowşurmak, hormatly atlary dakmak dabarasy boldy. 

Döwlet Baştutanymyz häzirki türkmen jemgyýetinde sagdyn durmuş ýörelgelerini durmuşa geçirmäge jogapkärli çemeleşmäni görkezip, köpçülikleýin bedenterbiýe-sagaldyş hereketini we ýokary netijeli sporty höweslendirmek, wagyz etmek we ösdürmek meselelerini hem üns merkezinde saklaýar. Işjeň dynç almak üçin zolaklaryň döredilmeginiň, sport meýdançalarynyň abadanlaşdyrylmagynyň gurulýan ýaşaýyş jaý toplumlaryna bildirilýän möhüm talap bolup durýandygy bellärliklidir. Munuň özi ilatyň, ilkinji nobatda, ýaş nesliň saglygyny pugtalandyrmaga ýardam edýär. Sport düzümi bilim we mekdep ýaşyna çenli çagalar edaralarynyň gurluşygynda möhüm şert bolup durýar. Onuň düzümine döwrebap enjamlaşdyrylan sport zallary, futbol, basketbol we woleýbol meýdançalary, suwa düşülýän howuzlar, tennis meýdançalary girýär. 

Her ýyl orta mekdepleriň, ýokary okuw mekdepleriniň, pudaklaryň we welaýatlaryň toparlarynyň arasynda guralýan umumymilli spartakiadalar sagdynlyga, beden we ruhy taýdan kämilleşmäge barýan ýolda ýaşlar üçin oňat höweslendiriş çäresi bolup durýar. Geçirilýän işleriň netijesinde türkmenistanlylar ýaşlykdan sportuň tomusky hem-de gyşky görnüşlerini, şol sanda hokkeýi we buzuň üstünde typmagy uly höwes bilen, üstünlikli özleşdirýärler. Merkezi Aziýa sebitiniň howa aýratynlyklaryna garamazdan, ýurdumyzda sportuň gyşky görnüşleri okgunly ösüşe eýe boldy.  

Pudagyň döwrebap düzümini kemala getirmegiň çäklerinde ähli ýerlerde dürli sport desgalary — stadionlar, aýlawlar, awtodromlar, tennis meýdançalary, suwda ýüzülýän howuzlar, köpugurly toplumlar guruldy we olaryň gurluşygy dowam edýär. Şolarda bedenterbiýe, sport bilen netijeli meşgullanmak üçin ähli şertler döredilýär. Bularyň ählisi Türkmenistanyň iri ýaryşlary ýokary derejede guramaga we geçirmäge ukyply ýurtlaryň hataryna girýändiginiň, ählumumy parahatçylygyň, abadançylygyň bähbidine durmuşa geçirilýän sport diplomatiýasynyň üstünlige eýe bolýandygynyň aýdyň subutnamasydyr. 

2022-nji ýylyň iýul aýynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow “Aşgabat şäherinde 2025-nji ýylda Sambo boýunça dünýä çempionatyny geçirmek hakynda” Karara gol çekdi. Bu halkara ýaryşy 2020-nji ýylda geçirmegiň meýilleşdirilendigini ýatlatmalydyrys. Ýöne СOVID-19 zerarly ählumumy epidemiologik ýagdaýlar bilen baglylykda, ony geçirmegiň senesini üýtgetmek barada çözgüt kabul edildi. Şeýlelikde, dünýäniň sport durmuşyndaky möhüm çäreleriň başyny başlap we geçirip, ýurdumyz Halkara Olimpiýa Komitetiniň hem-de Aziýanyň Olimpiýa Geňeşiniň doly ygtyýarly agzasy bolmak bilen, Olimpiýa hereketini giňeltmek we wagyz etmek işine saldamly goşandyny goşýar. 

Türkmenistanyň başlangyjy esasynda 3-nji iýunyň Bütindünýä welosiped güni diýlip yglan edilmegi, şeýle hem 2022-nji ýylyň 15-nji martynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 76-njy sessiýasynyň 61-nji plenar mejlisinde “Durnukly ösüşi gazanmak üçin köpçülikleýin welosiped sürmegi jemgyýetçilik ulag ulgamlaryna girizmek” atly Kararnamanyň biragyzdan kabul edilmegi ýurdumyzyň sporty ösdürmekdäki, Olimpiýa gymmatlyklaryny we bedenterbiýe-sagaldyş hereketini ilerletmekdäki üstünlikleriň halkara bileleşigiň ýokary bahasyna eýe bolýandygynyň aýdyň subutnamasydyr. 

Bütindünýä welosiped güni mynasybetli 2022-nji ýylda, däp bolşy ýaly, welosipedli baýramçylyk ýörişi geçirildi. Welosipedli ýöriş hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Aşgabadyň ajaýyplyklarynyň birine öwrülen “Welosiped” binasyndan badalga aldy. Döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň at gazanan tälimçisi bolmak bilen, sport bilen meşgullanmaga uly üns berýär. 

Häzirki wagtda welosiped sporty bilen meşgullanýan çagalaryň we ýaşlaryň sany barha artýar. Döwletliler köşgünde terbiýelenýän çagalaryň 2022-nji ýylyň welosipedli ýörişine gatnaşmagy munuň aýdyň mysalydyr. Şeýle çäreler ýurdumyzyň ähli welaýatlarynda-da geçirildi. Bularyň ählisi döwlet Baştutanymyzyň ýolbaşçylygynda Türkmenistanyň iri sport döwleti hökmünde berkarar bolmagy boýunça alnyp barylýan giň gerimli işleriň aýdyň subutnamasydyr. Ýurdumyz bu möhüm işe aýratyn ähmiýet berip, Olimpiýa ýörelgelerine eýermegi Durnukly ösüş maksatlaryny durmuşa geçirmek bilen utgaşdyrýar. Şol maksatlar bolsa adam mümkinçiliklerini has doly açmak üçin şertleri döretmäge gönükdirilendir. Hut şoňa görä-de, ýokary derejeli türgenleri, ussat tälimçileri we beýleki ugurdaş hünärmenleri taýýarlamak “Türkmenistanda bedenterbiýäni we sporty goldamagyň hem-de ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasynyň” esasy ugry hökmünde kesgitlenildi. 

Dünýäniň iri ýaryşlarynda Bitarap Türkmenistana mynasyp wekilçilik edýän hem-de dünýä giňişliginde onuň sport abraýyny pugtalandyrmaga mynasyp goşant goşýan ýaş zehinli türgenleriň tutuş nesliniň kemala gelmegi bu ugurda görülýän çäreleriň üstünlige eýe bolýandygynyň aýdyň subutnamasydyr. 2021-nji ýylda Ýaponiýanyň Tokio şäherinde geçirilen ХХХII tomusky Olimpiýa oýunlarynda Türkmenistanyň ýygyndy toparynyň mynasyp çykyş etmegi we ýurdumyzyň sport taryhynda ilkinji Oimpiýa medalynyň gazanylmagy türkmen sportunyň ýeňişli ýolunyň başlanandygyny alamatlandyrdy. 

2022-nji ýylda bu ýeňişli ýol mynasyp dowam etdirildi. Mysal üçin, biziň ýaş türgenlerimiz geçen ýylyň iýul aýynda Özbegistan Respublikasynyň paýtagty Daşkent şäherinde geçirilen hem-de dünýäniň 21 ýurdundan türgenleriň 260-dan gowragyny jemlän agyr atletika boýunça Aziýa ýaşlar çempionatynda Türkmenistana mynasyp wekilçilik etdiler. Türkmenistanyň awtomobil sporty boýunça ýygyndy topary geçen ýylyň esasy sport wakalarynyň birine öwrülen, 6 — 16-njy iýulda Russiýanyň çägi boýunça geçen “Ýüpek ýoly — 2022” halkara ralli-reýdine gatnaşyp, birinji orna we degişli kuboga mynasyp boldy. 3-nji awgustda “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň tabşyrygy boýunça “Ýüpek ýoly — 2022” ralli-reýdinde hem-de ýetginjekleriň we ýaşlaryň arasynda agyr atletika boýunça geçirilen Aziýa çempionatynda baýrakly orunlary eýelän türgenleri sylaglamak dabarasy boldy. 

2022-nji ýylyň 31-nji awgustynda türkmen paýtagtynda hormatly Prezidentimiziň tabşyrygy boýunça iri halkara ýaryşlarda — Russiýa Federasiýasynyň Wladiwostok şäherinde geçirilen «Aziýanyň çagalary» atly VII halkara sport oýunlarynda hem-de Türkiýe Respublikasynyň Konýa şäherinde geçirilen V yslam raýdaşlyk oýunlarynda üstünlikli çykyş edip, baýrakly orunlara mynasyp bolan türgenleri sylaglamak dabarasy boldy. 

Geçen ýylyň güýzünde ýurdumyzyň türgenleri nobatdaky halkara ýaryşlarda hem baýrakly orunlara mynasyp boldular. Awstriýa Respublikasynyň Oberwart şäherinde geçirilen dzýudo boýunça Ýewropanyň açyk çempionatynda, GFR-iň Berlin şäherinde guralan karate-do boýunça halkara ýaryşda, Çehiýanyň Pardubise şäherinde geçirilen Şotokan karate boýunça dünýä çempionatynda hem-de Russiýa Federasiýasynyň Moskwa şäherinde geçirilen sambo we söweş sambosy boýunça “Sambony esaslandyryjylaryň kubogy” atly halkara ýaryşda gazanylan medallar türkmen türgenleriniň sylaglarynyň üstüni ýetirdi. 

Işi bes edilen Sport we ýaşlar syýasaty ministrliginiň binýadynda Türkmenistanyň Bedenterbiýe we sport baradaky döwlet komitetiniň döredilmegi syn berilýän ýylyň möhüm wakalarynyň biri boldy. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Karary bilen berkidilen bu çözgüt Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň sport ulgamyny kämilleşdirmek, türkmen sportunyň dünýädäki abraýyny belende götermek, ýurdumyzyň ilatyny köpçülikleýin sport bilen meşgullanmaga giňden çekmek, bedenterbiýe-sport we Olimpiýa hereketi arkaly sagdyn-durmuş ýörelgelerini has-da ýaýbaňlandyrmak maksady bilen kabul edildi. 

Şeýlelikde, milli saglygy goraýyş ulgamyny kämilleşdirmek, sagdyn durmuş ýörelgesini wagyz etmek, sporty hemmetaraplaýyn ösdürmek boýunça geçirilýän giň gerimli işler hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda halkymyzyň abadançylygynyň bähbidine durmuşa geçirilýän köpugurly syýasatyň üstünlige eýe bolýandygynyň aýdyň subutnamasydyr. Halkymyzyň saglygy ýurdumyzyň baş baýlygy bolup durýar. 

(TDH)

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrümizde ykdysadyýetimiziň ähli ugurlaryny gurşap alýan taryhy özgertmeler üstünlikli amala aşyrylýar. Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylymyzyň her bir güni uly ösüşlere, halkymyzyň bagtyýar durmuşda ýaşamagyny üpjün edýän beýik işlere beslenýär. Adamzat jemgyýetinde uly özgerişlikleriň bolup geçýän häzirki döwründe ýaşlar bu täzeliklere çalt seslenýärler, alys geljegi nazarlaýan belent maksatnamalaryň durmuşa geçirilmegine işjeň gatnaşýarlar, ýurdumyzy beýgeldýän mynasyp nesiller bolup ýetişýärler. 

Türkmenistanyň ýaşlar baradaky döwlet syýasaty hukuk, ykdysady, durmuş we guramaçylyk babatda zerur şertleriň hem-de ýaşlaryň jemgyýetde özlerini ykrar etdirmekleri ugrunda möhüm döwlet kepillikleriniň döredilmegine, ýaşlaryň jemgyýetçilik birleşikleriniň ösüşine, olary goldamaga gönükdirilýär. Geçen ýylyň sentýabrynda «Ýaşlar barada döwlet syýasaty hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň kabul edilmegi bu ugurdaky tagallalaryň hukuk esaslarynyň berkidimeginde möhüm ädim boldy.  

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň, ýurdumyzyň jemgyýetçilik wekilleriniň 21-nji ýanwarda geçirilen bilelikdäki mejlisinde eden çykyşynda Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzda alnyp barylýan ýaşlar syýasatynyň ähmiýetine aýratyn üns çekdi. Ýaş nesle bildirilýän ynamyň uludygyny, biziň ösüşlerimiziň, ata Watanymyzyň berkararlygynyň, ýurdumyzyň asudalygynyň, il-günümiziň abadançylygynyň ýaşlarymyza baglydygyny nygtamak bilen, Gahryman Arkadagymyz şeýle diýdi: “Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe kuwwatly döwletimiz gazanylan üstünlikler bilen çäklenmän, öňe barýar, ösüşleriň täze belentliklerine çykýar. Biz ýaşlarymyzyň işjeň gatnaşmaklarynda şu ýyl hem ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda yhlasly işlemelidiris. Şanly seneleri, dürli dabaralary geçirip, birnäçe önümçilik maksatly we ýaşaýyş-durmuş ugurly desgalary ulanmaga bermelidiris. Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezi bolan Arkadag şäheri şolaryň iň irileriniň biridir”. 

Ýaşlyk diýmek, gujur-gaýrat diýmek. Gujur-gaýrat bolsa sport we bedenterbiýe hereketi bilen kemala gelýär. Sebitiň ilkinji «akylly» şäheri bolan Arkadag şäherinde hem ýaş nesliň beden we ruhy taýdan kämilleşmegi üçin ähli şertler döredilendir. «Akylly» şäher ýörelgesine eýerilip bina edilen täze ajaýyp şäherde ekologik talaplar berk berjaý edildi. Ekologiýa taýdan arassa serişdeleriň hasabyna dürli ýaşaýyş-durmuş we medeni, önümçilik maksatly binalar guruldy.  

Türkmenistanyň sport ýurdy hökmünde ykrar edilmegi Gahryman Arkadagymyzyň sporty we bedenterbiýäni wagyz etmekdäki, oňa giň gerim bermekdäki tagallalarynyň Arkadagly Serdarymyz tarapyndan üstünlikli dowam etdirilýändigini tassyklaýar. Sebitiň iň döwrebap şäheri bolan Arkadag şäherinde hem ilatyň, şol sanda ýaş nesliň bedenterbiýäni hemra edinmegi üçin ähli şertler döredilipdir. Ol ýerdäki binalaryň hatarynda iň kämil enjamlar bilen üpjün edilen köpugurly sport toplumynyň, stadionlaryň, Sport merkeziniň bardygy ähli ildeşlerimiz bilen bilelikde, biz, bedenterbiýe we sport ugurly hünärmenleriňem buýsanjyny artdyrýar. Sport merkezinde sportuň suw görnüşleri bilen meşgullanmaga mümkinçilik döredilendigini, döwrebap stadionda sportuň agyr atletika, küşt, şaşka, bilýard, stoluň üstünde oýnalýan tennis we boks görnüşleri üçin zallaryň, woleýbol, kenarýaka woleýbol, basketbol, futbol we tennis görnüşleri üçin açyk sport meýdançalarynyň göz öňünde tutulandygy ýaşlaryň, umuman, ähli ilatyň sporty we bedenterbiýäni hemişelik hemrasyna öwürmegi üçin ähli şertleriň bardygyny görkezýär. 

Bu gün merdana halkymyz ak şäherimiz Aşgabatda, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda, Arkadag şäherinde, ýurdumyzyň dürli künjeklerinde bina edilýän täze şäherlerdir şäherçelerde bagtyýar durmuşyň hözirini görüp, ýaşaýar, işleýär, dynç alýar, döredýär. Halkymyz üçin döredilýän giň mümkinçilikler röwşen geljegiň binýadyny berkden tutýar.  

Parahat AGAÝEW,

Türkmenistanyň Bedenterbiýe we sport baradaky döwlet komitetiniň başlygynyň orunbasary.

Islendik döwletiň ylym-bilim ulgamynyň kämilleşdirilmegi onuň durmuş-ykdysady ösüşiniň esasy şertidir. Ilatyň aň-paýhas mümkinçilikleriniň artdyrylmagy ýurduň ähli babatda ösmegine oňyn täsirini ýetirýär. Ylmyň jemgyýetçilik we döwlet durmuşynda möhüm orny eýeleýändigi üçin ýurdumyzda ýokary hünärli ylmy işgärleriň, ýaş alymlaryň taýýarlanylmagyna aýratyn ähmiýet berilýär. 

Hormatly Prezidentimiz dünýäniň sanly tehnologiýalar babatda gazananlarynyň esasynda ýurdumyzyň bilim ulgamynyň döwrebaplaşdyrylmagynyň zerurdygyny belleýär. Eziz Watanymyzda sanly bilimiň häzirki zaman tehniki serişdeleriniň we maglumat gorlarynyň ulanylyşynda ýaş hünärmenleriň taýýarlygyny kämilleşdirmek boýunça düýpli özgertmeler amala aşyrylýar.  

Ýurdumyzyň bilim ojaklarynyň häzirki zaman tehnologiýalar bilen üpjün edilmegi sanly ulgamyň durmuşa ornaşdyrylmagynda üstünlik gazanmaga mümkinçilik berýär. Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetinde hem talyp ýaşlar innowasion tejribeleriň esasynda täze taslamalary durmuşa geçirmäge işjeň gatnaşýar. Ýokary okuw mekdebimizde hassalara uzak aralykdan gözegçilik etmegiň «akylly» ulgamy, dynç alyş merkezlerini awtomatik dolandyryjy ulgam, «akylly» ýolyşyk, «akylly» ýyladyşhana, dürli ýerlerde hyzmat etmek üçin mobil robot boýunça ylmy-amaly işler ýerine ýetirilýär. Şeýle hem ulaglarda «akylly» ulgamlary ornaşdyrmak bilen baglanyşykly taslamalar işlenilip taýýarlanylýar. Şunuň ýaly innowasiýalar ýurdumyzda «akylly» şäher konsepsiýasyny durmuşa geçirmekde, hususan-da, zamanamyzyň ajaýyp taslamasy bolan Arkadag şäheriniň nobatdaky tapgyrynyň gurluşygynda peýdalanylyp bilner. Şeýle giň gerimli taslamalarda talyp ýaşlaryň işläp taýýarlamalarynyň peýdalanylmagy bolsa ýurdumyzyň ylym-bilim kuwwatynyň barha artýandygynyň nyşanydyr. 

Ýaşlaryň döwrebap derejede bilim alyp, ylymda we döredijilikde täze üstünliklere ýetmegi üçin giň mümkinçilikleri döredýän Arkadagly Serdarymyza tüýs ýürekden sagbolsun aýdýarys. 

Oguljennet ÖWEZOWA,

Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň talyby.

Aşgabat, 23-nji ýanwar (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary A.Ýazmyradowyň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzyň welaýatlarynda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleri bilen baglanyşykly meselelere garaldy. 

Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanowa söz berildi. Häkim welaýatda alnyp barylýan oba hojalyk işleriniň ýerine ýetirilişi, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamalarynda kesgitlenen wezipeleriň durmuşa geçirilişi barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, bugdaýa ideg etmek işleri agrotehnikanyň talaplaryna laýyklykda geçirilýär, şu ýylyň pagta hasyly üçin gowaça ekiljek ýerleri ekişe taýýarlamak işi dowam edýär, pagtaçy daýhanlary ýokary hilli tohumlar bilen üpjün etmek boýunça zerur çäreler görülýär. Ýazky ekiş möwsüminde ulanyljak oba hojalyk tehnikalary abatlanylýar, ýeralmany we beýleki gök-bakja ekinlerini ekmek işine taýýarlyk görülýär. 

Ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda göz öňünde tutulan gurluşyk işleri meýilnamalaýyn esasda alnyp barylýar. 

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, dowam edýän oba hojalyk işleriniň agrotehnikanyň talaplaryny berk berjaý etmek arkaly alnyp barylmagynyň zerurdygyny aýtdy hem-de welaýatyň gowaça ekiljek meýdanlaryndaky sürüm, tekizleýiş işleriniň depginini artdyrmak babatda häkime birnäçe anyk tabşyryklary berdi. Şeýle-de hormatly Prezidentimiz bugdaýa ideg etmegiň agrotehniki möhletlerde ýerine ýetirilmeginiň hemişe gözegçilikde saklanylmagy babatda häkime birnäçe görkezmeleri berdi. 

Bulardan başga-da, döwlet Baştutanymyz welaýatda medeni-durmuş maksatly desgalaryň ýyladyş ulgamlarynyň kadaly işledilmegi hem-de etraplaryň, şäherleriň, şäherçeleriň elektrik energiýasy, suw we tebigy gaz bilen bökdençsiz üpjün edilmegi boýunça zerur çäreleriň görülmelidigini häkime tabşyrdy. Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamalaryna laýyklykda, welaýatda gurulmagy meýilleşdirilen dürli maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmegi babatda häkime degişli tabşyryklary berdi. 

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew ýurdumyzyň günbatar sebitiniň ekin meýdanlarynda alnyp barylýan oba hojalyk işleriniň ýagdaýy, hususan-da, bugdaýa edilýän ideg işleriniň geçirilişi barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, bugdaýa ideg etmek işleri agrotehnikanyň talaplaryny berjaý etmek arkaly ýerine ýetirilýär, gowaça ekiljek ýerlerde sürüm we tekizleýiş işleri dowam edýär, ýazky ekiş möwsüminde ulanyljak tehnikalary, gurallary abatlamak boýunça zerur çäreler görülýär. Ýazlyk ýeralmanyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine taýýarlyk görülýär, welaýatyň pagtaçy kärendeçilerini ýokary hilli gowaça tohumlary bilen üpjün etmek üçin degişli işler geçirilýär. 

Mundan başga-da, häkim obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça Milli maksatnama, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda gurulmagy meýilleşdirilen dürli maksatly desgalardaky işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi. 

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň talabalaýyk guralmagynyň möhüm talap bolup durýandygyna ünsi çekdi. Hususan-da, bugdaýa ideg etmegiň hem-de şu ýylyň pagta hasyly üçin gowaça ekiljek ýerlerde sürüm we tekizleýiş işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geçirilmeginiň berk gözegçilikde saklanylmagy, öňümizdäki ýazky ekiş möwsümine guramaçylykly taýýarlyk görülmegi babatda häkime birnäçe anyk tabşyryklary berdi. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz welaýatda ýaşaýyş jaýlarynyň, mekdepleriň, çagalar baglarynyň ýyladyş ulgamlaryny talabalaýyk işletmek, elektrik energiýasy, suw we tebigy gaz bilen bökdençsiz üpjün etmek ugrunda ähli zerur tagallalaryň görülmelidigini tabşyrdy. 

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamalarynda göz öňünde tutulan medeni-durmuş we önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmegi babatda häkime birnäçe tabşyryklary berdi. 

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradowyň ýurdumyzyň demirgazyk sebitiniň ekin meýdanlarynda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleri baradaky hasabaty bilen dowam etdi. Bellenilişi ýaly, oba hojalyk işleri agrotehnikanyň talaplaryna laýyklykda geçirilýär. Hususan-da, welaýatyň gowaça ekiljek meýdanlarynda tekizleýiş işleri alnyp barylýar, pagtaçy daýhanlary ýokary hilli gowaça tohumlary bilen üpjün etmek boýunça degişli çäreler görülýär. Şunuň bilen birlikde, ýazky ekiş möwsüminde ulanyljak oba hojalyk tehnikalary we gurallary abatlanylýar, ýazlyk ýeralmanyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine taýýarlyk görmek boýunça zerur bolan işler ýerine ýetirilýär. 

Häkim ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamalaryna laýyklykda, welaýatda gurulmagy meýilleşdirilen medeni-durmuş we önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýerine ýetirilişi barada hem hasabat berdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, oba hojalyk pudagynyň ýurdumyzyň ykdysadyýetindäki möhüm ornuna ünsi çekdi hem-de dowam edýän oba hojalyk işleriniň talabalaýyk geçirilmeginiň, pagta öndürijileriň ýokary hilli tohumlar bilen üpjün edilmeginiň wajypdygyny belledi we bu babatda häkime degişli tabşyryklary berdi. Şunuň bilen birlikde, döwlet Baştutanymyz welaýatda ýaşaýyş jaýlarynyň we beýleki medeni-durmuş maksatly binalaryň ýyladyş ulgamlaryny kadaly işletmek, elektrik energiýasy, tebigy gaz we agyz suwy bilen bökdençsiz üpjün etmek ugrunda ähli zerur işleriň ýerine ýetirilmelidigini belläp, häkime bu babatda anyk tabşyryklary berdi. 

Bulardan başga-da, hormatly Prezidentimiz häkime ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna hem-de obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça Milli maksatnama laýyklykda, welaýatda meýilleşdirilen işleriň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy. 

Soňra Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew häzirki wagtda welaýatda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy, ýurdumyzyň sebitlerini durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna laýyklykda meýilleşdirilen işleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, şu günler welaýatyň ekin meýdanlarynda bugdaýa ideg etmek işleri agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geçirilýär. Şu ýyl gowaça ekiljek ýerlerde sürüm we tekizleýiş işleri talabalaýyk alnyp barylýar, pagta öndürijileri ekiş möwsümine çenli ýokary hilli gowaça tohumlary bilen üpjün etmek ugrunda zerur tagallalar edilýär. 

Gowaça ekişinde ulanyljak tehnikalary we gurallary abatlamak, ýazlyk ýeralmanyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine taýýarlyk görmek boýunça degişli işler geçirilýär. Mundan başga-da, häkim ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamalaryna laýyklykda, welaýatda gurulmagy meýilleşdirilen medeni-durmuş we önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi. 

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, häzirki wagtda alnyp barylýan oba hojalyk işleriniň ähmiýetine ünsi çekdi hem-de gowaça ekiljek ýerleri talabalaýyk taýýarlamagyň, pagtaçy daýhanlary ekiş möwsümine çenli ýokary hilli gowaça tohumlary bilen üpjün etmegiň, ekişde ulanyljak tehnikalary möwsüme doly taýýar etmegiň möhümdigini belledi we bu babatda häkime tabşyryklary berdi. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz bugdaýa ideg işleriniň agrotehnikanyň talaplaryny berk berjaý etmek bilen alnyp barylmagynyň, ýazlyk ýeralmanyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine taýýarlyk görmegiň wajypdygyny belläp, bu babatda häkime birnäçe görkezmeleri berdi. 

Bulardan başga-da, hormatly Prezidentimiz welaýatda ýaşaýyş jaýlarynyň, mekdepleriň, çagalar baglarynyň ýyladyş ulgamlarynyň kadaly işledilişini, elektrik energiýasy, suw we tebigy gaz bilen bökdençsiz üpjün edilişini hem-de welaýatyň çäginden akyp geçýän derýalardaky suwuň kadaly akymyny almak boýunça geçirilýän işleri hemişe gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy. Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda meýilleşdirilen dürli maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmeginiň möhüm talap bolup durýandygyna ünsi çekdi we bu işleriň gözegçilikde saklanylmagy babatda häkime anyk tabşyryklary berdi. 

Soňra Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew welaýatda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň kabul edilen maksatnamalarynda göz öňünde tutulan wezipeleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, şu günler welaýatyň gowaça ekiljek ýerlerinde sürüm we tekizleýiş işleri geçirilýär, öňümizdäki oba hojalyk möwsüminde ulanyljak tehnikalar we gurallar abatlanylýar, pagta öndürijileri ekiş möwsümine çenli ýokary hilli gowaça tohumlary bilen üpjün etmek boýunça zerur çäreler görülýär. Şunuň bilen bir hatarda, welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda ideg işleri agrotehniki kadalara laýyklykda ýerine ýetirilýär, ýazlyk ýeralmanyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine talabalaýyk taýýarlyk görmek boýunça zerur işler alnyp barylýar. 

Şeýle hem häkim ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna we Oba milli maksatnamasyna laýyklykda welaýatda meýilleşdirilen işler barada hasabat berdi. 

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, häzirki wagtda dowam edýän oba hojalyk işleriniň talabalaýyk ýerine ýetirilmeginiň möhümdigini belledi we şu ýyl gowaça ekiljek ýerlerde sürüm, tekizleýiş işleriniň depginini ýokarlandyrmak, gowaça ekişinde ulanyljak tehnikalary we gurallary möwsüme doly taýýar etmek, pagtaçy daýhanlary ekişe çenli ýokary hilli gowaça tohumlary bilen üpjün etmek babatda häkime birnäçe görkezmeleri berdi. Şeýle-de hormatly Prezidentimiz welaýatyň ekin meýdanlarynda ideg işleriniň agrotehniki kadalaryna laýyklykda ýerine ýetirilmeginiň, ýazlyk ýeralmanyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine ykjam taýýarlyk görmegiň möhüm talap bolup durýandygyny nygtap, häkime anyk tabşyryklary berdi. 

Döwlet Baştutanymyz welaýatda medeni-durmuş we beýleki maksatly desgalaryň ýyladyş ulgamlaryny kadaly işletmek, etraplarda, şäherlerde, şäherçelerde ilaty elektrik energiýasy, tebigy gaz, agyz suwy bilen bökdençsiz üpjün etmek boýunça ýerine ýetirilýän işleri hem-de sebitiň çäklerinden akyp geçýän derýalarda kadaly suw akymyny almak boýunça görülýän zerur çäreleri berk gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy. Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda hem-de Oba milli maksatnamasynda göz öňünde tutulan wezipeleriň üstünlikli durmuşa geçirilmeginiň möhümdigini belledi we bu işleriň hemişe üns merkezinde saklanylmagy babatda häkime birnäçe tabşyryklary berdi. 

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary A.Ýazmyradow ýurdumyzyň welaýatlarynda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, şu günler welaýatlaryň bugdaý ekilen meýdanlarynda ideg işleri agrotehnikanyň talaplaryna laýyklykda ýerine ýetirilýär. Şeýle hem 2023-nji ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek ýerleri ýazky ekiş möwsümine doly taýýar etmek boýunça degişli işler geçirilýär, pagtaçy daýhanlary ýokary hilli gowaça tohumlary bilen üpjün etmek maksady bilen, pagta arassalaýjy kärhanalarda tohumlyk pagtany gaýtadan işlemek we tohumlyk çigitleri taýýarlamak işi utgaşykly alnyp barylýar. 

Ekişde ulanyljak tehnikalary we gurallary abatlap, olary möwsüme doly taýýar edip goýmak, şu ýylda ýurdumyzyň welaýatlarynda ekilmegi meýilleşdirilýän ýeralmanyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekiljek ýerlerini taýýarlamak boýunça zerur çäreler görülýär. 

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, oba hojalyk pudagynyň ýurdumyzyň azyk howpsuzlygyny üpjün etmekdäki möhüm ornuna ünsi çekdi hem-de şu günler dowam edýän oba hojalyk işleriniň, hususan-da, bugdaý ekilen meýdanlardaky ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryny berk berjaý etmek arkaly geçirilmeginiň zerurdygyny belledi. Hormatly Prezidentimiz şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlary hem-de ekilmegi meýilleşdirilýän ýeralmanyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekiljek ýerlerini taýýarlamak ugrunda ähli zerur tagallalaryň edilmelidigini belledi we bu babatda wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi. 

Döwlet Baştutanymyz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasaryna we welaýatlaryň häkimlerine ýüzlenip, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň, bugdaýa ideg etmegiň, gowaça ekiljek ýerleri ekişe taýýarlamagyň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geçirilmegini talabalaýyk guramak babatda degişli tabşyryklary berdi. 

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatynda oňa gatnaşyjylar hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy döwletimiziň we jemgyýetimiziň durmuşynda taryhy ähmiýetli waka — ýurdumyzyň halk häkimiýetiniň ýokary wekilçilikli edarasy bolan Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň döredilmegi hem-de Türkmenistanyň Gahrymany, Hormatly il ýaşulusy, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Halk Maslahatynyň Başlygy wezipesine bellenilmegi we türkmen halkynyň Milli Lideri diýlip, kanuny taýdan ykrar edilmegi mynasybetli ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutladylar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatyny tamamlap, oňa gatnaşanlara berk jan saglygyny, berkarar Watanymyzyň rowaçlygynyň, mähriban halkymyzyň abadan durmuşynyň üpjün edilmegine gönükdirilen giň gerimli işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe eziz Watanymyz ösüşli ýollarda ynamly öňe barýar. Döwletimizde gazanylýan üstünlikler bagtyýar ýaşlarymyz bilen berk baglanyşyklydyr. Garaşsyz, Bitarap ýurdumyzda ýaş nesliň dünýä derejesine laýyk bilim almagy üçin ähli şertler döredilýär. 

Bilim babatda kabul edilen kanunlar giň gözýetimli, döwrüň ruhuna laýyk derejede pikirlenýän, döwrebap tehnologiýalardan baş çykarýan, saýlan hünärine yhlasly bolan türkmen ýaşlaryny terbiýelemäge, bilim işgärleriniň has netijeli işlemekleri üçin uly mümkinçilikleri açdy.  

Türkmenistanyň ylym-bilim edaralarynyň internet ulgamyna birikdirilmegi bolsa, Watanymyzyň ylym-bilim ulgamynda gazanan üstünliklerini dünýä ýüzüne ýaýmak üçin şert döredýär. Şeýle hem bilim ulgamynyň işini döwrebap derejede guramak,  ýaşlara berilýän bilimiň hilini ýokarlandyrmak boýunça dünýä tejribesinden ugur alnyp, sanly bilim ulgamyna geçmek babatynda giň möçberli işler alnyp barylýar. Bilim ojaklarynda sanly tehnologiýalaryň, ýokary tizlikli internet ulgamynyň giňden ornaşdyrylmagy netijesinde ýurdumyzyň ýokary okuw mekdepleriniň arasynda, şol sanda bilim babatda hyzmatdaşlyk edilýän daşary ýurtlaryň ýokary okuw mekdepleri, ylym-bilim merkezleri bilen uzak aralykdan sapaklar, wideoşekilli maslahatlar yzygiderli guralýar. Çünki ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde halkara hyzmatdaşlygyny işjeňleşdirmekde, alnyp barylýan bilim-terbiýeçilik, ylym, sport, medeni-köpçülik işlerini, döwlet ähmiýetli özgertmeleri, ösüşleri giňden şöhlelendirmekde sanly bilim ulgamynyň mümkinçiliklerinden netijeli peýdalanmak maksadalaýykdyr.  

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly alnyp barylýan işleriň rowaçlyklara beslenmegine badalga berýär. Türkmen ýaşlarynyň ylymly, bilimli, kämil dünýägaraýyşly bolmagy üçin beýik işleri durmuşa geçirýän Arkadagly Serdarymyzyň jany sag, döwletli işleri rowaç bolsun! 

Şamyrat MERETDURDYÝEW,

Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň talyby.

Türkmenistanyň Konstitusiýasyna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda 

I. 1992-nji ýylyň 18-nji maýynda kabul edilen, 2016-njy ýylyň 14-nji sentýabrynda Türkmenistanyň Konstitusion kanuny bilen rejelenen görnüşde tassyklanan Türkmenistanyň Konstitusiýasyna (Türkmenistanyň Mejlisiniň Maglumatlary, 2016 ý., № 3, 131-nji madda; 2017 ý., № 4, 130-njy madda; 2020 ý., № 3, 68-nji madda) şu üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmeli: 

 1) 6-njy maddadan soň şu mazmunly maddany goşmaly: 

 «6¹-njy madda. Türkmenistanyň Halk Maslahaty Türkmenistanyň halkynyň bähbitlerine wekilçilik edýän ýokary wekilçilikli edaradyr, ony döretmegiň tertibi we ygtyýarlyklary Konstitusion kanun bilen kesgitlenýär.»; 

 2) 66-njy maddada «Milli Geňeşi (Halk Maslahaty we Mejlis)» diýen sözleri «Mejlisi» diýen söze çalşyrmaly; 

 3) 71-nji maddada: 

9-njy we 13-nji bentlerde «Milli Geňeşiniň» we «Milli Geňeşiniň palatalarynyň» diýen sözleri «Mejlisiniň» diýen söze çalşyrmaly; 

 10-njy bendi şu görnüşde beýan etmeli: 

«10) kanunlara gol çekýär, ylalaşmadyk halatynda, gaýra goýmak weto hukugyny peýdalanyp, özüniň närazylyklary bilen kanuny iki hepdeden gijä goýman, Türkmenistanyň Mejlisine gaýtadan ara alyp maslahatlaşmak we sese goýmak üçin gaýtarmaga haklydyr. Eger Türkmenistanyň Mejlisi deputatlarynyň umumy sanynyň azyndan üçden iki böleginiň ses bermegi bilen ozal kabul eden çözgüdini tassyklaýan bolsa, onda Türkmenistanyň Prezidenti şol kanuna gol çekýär. Türkmenistanyň Prezidentiniň Konstitusiýany kabul etmek, oňa üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda kanunlar babatda gaýra goýmak weto hukugy ýokdur;»; 

 11-nji bentde «Milli Geňeşine» diýen sözleri «Mejlisine» diýen söze çalşyrmaly; 

16-njy we 17-nji bentlerde «Halk Maslahatynyň» we «Mejlise» diýen sözleri degişlilikde «Türkmenistanyň Mejlisiniň» we «Türkmenistanyň Mejlisine» diýen sözlere çalşyrmaly; 

 4) 73-nji maddada «Milli Geňeşiniň agzasy ýa-da» diýen sözleri «Mejlisiniň» diýen söze çalşyrmaly; 

 5) 75-nji maddany güýjüni ýitiren diýip ykrar etmeli; 

 6) 76-njy maddada «Halk Maslahatynyň» diýen sözleri «Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň» diýen sözlere çalşyrmaly; 

 7) III baby şu görnüşde beýan etmeli: 

 «III BAP. TÜRKMENISTANYŇ MEJLISI 

 77-nji madda. Türkmenistanyň Mejlisi (parlamenti) kanun çykaryjy häkimiýeti amala aşyrýan wekilçilikli edaradyr. 

 78-nji madda. Türkmenistanyň Mejlisi 125 deputatdan ybarat bolup, olar saýlawçylarynyň sany takmynan deň bolan saýlaw okruglary boýunça bäş ýyl möhlete saýlanýarlar. Saýlawlar gününe çenli ýigrimi bäş ýaşy dolan we soňky on ýylyň dowamynda Türkmenistanda hemişelik ýaşaýan Türkmenistanyň raýaty Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlygyna saýlanyp bilner. 

 79-njy madda. Türkmenistanyň Mejlisi aşakdaky halatlarda möhletinden öň ýatyrylyp bilner: 

 1) ählihalk sala salşygynyň çözgüdi esasynda; 

2) Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlarynyň umumy sanynyň üçden iki böleginden az bolmadyk sesleriniň köplügi bilen kabul eden karary esasynda (öz-özüni ýatyrmagy); 

 3) alty aýyň dowamynda Türkmenistanyň Mejlisiniň ýolbaşçy düzümi düzülmedik halatynda, Türkmenistanyň Prezidenti tarapyndan. 

 80-nji madda. Türkmenistanyň Mejlisi deputatlaryň ygtyýarlyklaryny özbaşdak kesgitleýär, olaryň arasyndan Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygyny, onuň orunbasaryny saýlaýar, komitetleri we toparlary düzýär. 

Türkmenistanyň Mejlisiniň öňki çagyrylyşynyň deputatlary Türkmenistanyň Mejlisiniň täze çagyrylyşynyň birinji maslahaty açylýança öz ygtyýarlyklaryny saklaýarlar. 

 81-nji madda. Türkmenistanyň Mejlisi: 

1) Konstitusiýany we kanunlary kabul edýär, olara üýtgetmeler we goşmaçalar girizýär, olaryň ýerine ýetirilişine gözegçiligi we olara resmi düşündiriş bermegi amala aşyrýar; 

 2) Ministrler Kabinetiniň işiniň maksatnamasyny makullamak barada meselä garaýar; 

 3) Türkmenistanyň Döwlet býujetini we onuň ýerine ýetirilişi hakynda hasabaty tassyklamak barada meselelere garaýar; 

4) döwletiň içeri we daşary syýasatynyň esasy ugurlaryna hem-de ýurdy syýasy, ykdysady, durmuş we medeni taýdan ösdürmegiň maksatnamalaryna garaýar; 

 5) ählihalk sala salşyklaryny geçirmek hakynda meseleleri çözýär; 

6) Türkmenistanyň Prezidentiniň, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlarynyň, welaýat, etrap we şäher halk maslahatlarynyň we Geňeşleriň agzalarynyň saýlawlaryny belleýär; 

7) Türkmenistanyň Prezidentiniň teklibi boýunça Türkmenistanyň Ýokary kazyýetiniň başlygyny, Türkmenistanyň Baş prokuroryny, Türkmenistanyň içeri işler ministrini, Türkmenistanyň adalat ministrini wezipä bellemek we wezipeden boşatmak barada meselelere garaýar; 

 8) Türkmenistanyň Prezidentiniň teklibi boýunça Türkmenistanda adam hukuklary boýunça ygtyýarly wekili — Adalatçyny saýlaýar; 

9) döwlet sylaglaryny döredýär, Türkmenistanyň Prezidentini döwlet sylaglary bilen sylaglaýar, oňa harby atlary we gaýry döwlet atlaryny dakýar; 

 10) döwlet häkimiýet edaralarynyň kadalaşdyryjy hukuk namalarynyň Konstitusiýa laýyklygyny kesgitleýär; 

 11) halkara şertnamalary tassyklaýar we ýatyrýar; 

 12) Türkmenistanyň Döwlet serhedini we dolandyryş-çäk bölünişigini üýtgetmek meselelerini çözýär; 

 13) parahatçylyk we howpsuzlyk meselelerine garaýar; 

 14) Konstitusiýa we kanunlar bilen Türkmenistanyň Mejlisiniň ygtyýarlylygyna degişli edilen gaýry meseleleri çözýär. 

 82-nji madda. Türkmenistanyň Mejlisi aýry-aýry meseleler boýunça Türkmenistanyň Prezidentine kanunlary çykarmak hukugyny berip biler, soňra şol kanunlary tassyklamak barada meselä Türkmenistanyň Mejlisi tarapyndan hökman garalmalydyr. 

 Türkmenistanyň Mejlisi aşakdaky meseleler boýunça kanunlary çykarmak hukugyny hiç kime berip bilmez: 

 1) Konstitusiýany kabul etmek we ony üýtgetmek; 

 2) jenaýat we administratiw kanunçylygy; 

 3) kazyýet önümçiligi. 

 83-nji madda. Kanun çykaryjylyk başlangyjyna bolan hukuk Türkmenistanyň Prezidentine, Türkmenistanyň Halk Maslahatyna, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlaryna, Türkmenistanyň Ministrler Kabinetine we Türkmenistanyň Ýokary kazyýetine degişlidir. 

 84-nji madda. Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty Ministrler Kabinetine, ministrlere, beýleki döwlet edaralarynyň ýolbaşçylaryna resmi sowal bilen ýüz tutmak, şeýle hem dilden we hat üsti bilen sorag bermek hukugyna eýedir. 

 85-nji madda. Döwlet Türkmenistanyň Mejlisiniň her bir deputatyna onuň öz ygtyýarlyklaryny päsgelçiliksiz we netijeli amala aşyrmagy üçin ähli şertleriň döredilmegini, onuň hukuklarynyň we azatlyklarynyň, janynyň, at-abraýynyň we mertebesiniň goralmagyny, şeýle hem şahsy eldegrilmesizligini kepillendirýär. 

 86-njy madda. Deputat deputatlyk ygtyýarlyklaryndan diňe Türkmenistanyň Mejlisi tarapyndan mahrum edilip bilner. Şu mesele boýunça çözgüt Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlarynyň umumy sanynyň üçden iki böleginden az bolmadyk sesleriniň köplügi bilen kabul edilýär. 

Türkmenistanyň Mejlisiniň razylygy bolmasa, deputat administratiw we jenaýat jogapkärçiligine çekilip, tussag edilip ýa-da başga hili ýol bilen onuň azatlygy çäklendirilip bilinmez. 

 87-nji madda. Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty şol bir wagtda Ministrler Kabinetiniň agzasy, häkim, arçyn, kazy, prokuror wezipelerini eýeläp bilmez. 

 88-nji madda. Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygy gizlin ses bermek bilen saýlanýar. Ol Türkmenistanyň Mejlisine hasabat berýär hem-de Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlarynyň umumy sanynyň üçden iki böleginden az bolmadyk sesleriniň köplügi bilen kabul eden çözgüdi boýunça wezipesinden boşadylyp bilner. 

Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygynyň orunbasary açyk ses bermek arkaly saýlanýar, ol Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygynyň tabşyrmagy boýunça onuň aýry-aýry wezipelerini ýerine ýetirýär, Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygynyň bolmadyk halatynda ýa-da onuň öz ygtyýarlyklaryny amala aşyrmagy mümkin bolmasa, onuň borçlaryny ýerine ýetirýär. 

 89-njy madda. Türkmenistanyň Mejlisiniň Prezidiumy Türkmenistanyň Mejlisiniň işini guramagy amala aşyrýar. 

 Prezidiumyň düzümine Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygy, onuň orunbasary, komitetleriniň we toparlarynyň başlyklary girýärler. 

 90-njy madda. Türkmenistanyň Mejlisiniň, onuň Prezidiumynyň, komitetleriniň we toparlarynyň, deputatlarynyň iş tertibi, olaryň wezipeleri we ygtyýarlyklary kanun bilen kesgitlenýär.»; 

8) 94-nji maddanyň 1-nji bendinde, 113-nji we 129-njy maddalarda «Milli Geňeşiniň palatalarynyň» diýen sözleri «Mejlisiniň» diýen söze çalşyrmaly; 

 9) 120-nji maddany şu görnüşde beýan etmeli: 

 «120-nji madda. Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlygyna, welaýat, etrap we şäher halk maslahatlarynyň we Geňeşleriň agzalygyna dalaşgärlere bildirilýän talaplar Türkmenistanyň kanunlary bilen kesgitlenýär.»; 

10) 125-nji maddada «Halk Maslahatynyň agzalarynyň» we «Halk Maslahatyna» diýen sözleri degişlilikde «Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlarynyň» we «Türkmenistanyň Mejlisine» diýen sözlere çalşyrmaly; 

11) 142-nji maddada «Halk Maslahatynyň agzalarynyň umumy sanynyň azyndan üçden iki bölegi we Mejlisiň» diýen sözleri «Türkmenistanyň Mejlisiniň» diýen sözlere çalşyrmaly. 

 II. Şu Konstitusion kanun gol çekilen pursadyndan herekete girizilýär. 

 III. Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahaty şu Konstitusion kanunyň herekete girizilen gününden öz işini bes edýär. 

IV. Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Kararlary Türkmenistanyň Konstitusiýasyna we kanunlaryna garşy gelmeýändigine görä hereket edýärler. 

V. Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Kararlaryny üýtgetmäge we ýatyrmaga bolan hukugy Türkmenistanyň Mejlisiniň ygtyýarlylygyna degişli etmeli. 

VI. Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň agzalarynyň ygtyýarlyklaryny şu Konstitusion kanunyň herekete girizilen gününden, möhletinden öň ýatyrmaly. 

VII. Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň altynjy çagyrylyşynyň deputatlarynyň ygtyýarlyklary kanunlarda bellenen möhletiň dowamynda Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlarynyň täze çagyrylyşynyň birinji maslahaty açylýança saklanyp galýar. 

 Türkmenistanyň Prezidenti
Serdar BERDIMUHAMEDOW. 

 Aşgabat şäheri, 2023-nji ýylyň 21-nji ýanwary.

Türkmenistanyň Halk Maslahaty hakynda 

 Türkmen halkynyň döwlet gurluşy babatda köp asyrlyk taryhynda toplan tejribesini hemmetaraplaýyn nazara alyp, ata-babalarymyzyň ygtyýarly jemgyýetçilik wekilleri bilen ählihalk ýygnaklaryny geçirip, iň wajyp syýasy, ykdysady, durmuş meseleleri çözmek baradaky asylly däplerinden ugur alyp we umumy ykrar edilen demokratik ýörelgelere eýerip, şeýle hem ilatyň giň gatlaklarynyň möhüm jemgyýetçilik-syýasy çözgütleriň kabul edilmegine gatnaşmagyny üpjün etmek maksady bilen, halk häkimiýetiniň ýokary wekilçilikli edarasy — Türkmenistanyň Halk Maslahaty hakynda şu Konstitusion kanun kabul edilýär. 

 I BAP. UMUMY DÜZGÜNLER 

 1-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahaty 

1. Türkmenistanyň Garaşsyzlyk ýyllarynda gazananlaryny has-da berkitmek, ýurdumyzy ösüşiň has ýokary derejelerine çykarmak üçin ählihalk hereketini ýaýbaňlandyrmak, jemgyýetçilik-syýasy, durmuş-ykdysady, medeni-ynsanperwer we kanunçylyk-hukuk ulgamlarda täze sepgitlere ýetirmek, iň täze taryhymyzda gazanylan üstünlikleri wagyz etmek maksady bilen Türkmenistanyň Halk Maslahaty döredilýär. 

2. Döwlet ähmiýetli meseleleri çözmäge, ýurdumyzda durmuşa geçirilýän özgertmeleriň we durmuş-ykdysady maksatnamalaryň durmuşa geçirilmegine halk köpçüligini giňden çekmek, teklipleri işläp taýýarlamak, maslahatlary bermek, halkymyzyň agzybirligini, bitewüligini, jebisligini, asudalygyny, abadançylygyny berkitmäge hem-de Garaşsyz, hemişelik Bitarap döwletimiziň täze döwürde beýik özgerişler ýoly bilen depginli ösmegine, has-da kuwwatlanmagyna ýardam bermek, hyzmat etmek Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň baş maksady we esasy wezipeleri bolup durýar. 

3. Türkmenistanyň Halk Maslahaty Türkmenistanyň Konstitusiýasyna, şu Konstitusion kanuna laýyklykda hereket edýän we Türkmenistanyň halkynyň bähbitlerine wekilçilik edýän ýokary wekilçilikli edaradyr. 

 2-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň düzümi 

1. Döwrümiziň Beýik şahsyýeti, Türkmenistanyň Gahrymany, Türkmenistanyň Hormatly Il ýaşulusy, halkyň Arkadagy, Türkmen halkynyň Milli Lideri diýen belent derejesi kanun esasynda ykrar edilen Hormatly Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň düzüminde hemişelik agza bolup durýar. 

 2. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň düzümine şular girýärler: 

 1) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy; 

 2) Türkmenistanyň Prezidenti; 

 3) Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygy; 

 4) Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň agzalary; 

 5) Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlary; 

 6) Türkmenistanyň Ýokary kazyýetiniň başlygy; 

 7) Türkmenistanyň Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň Sekretary; 

 8) Türkmenistanyň Baş prokurory; 

 9) Türkmenistanda adam hukuklary boýunça ygtyýarly wekil — Adalatçy; 

 10) welaýatlaryň, etraplaryň we şäherleriň häkimleri; 

 11) welaýatlaryň, etraplaryň we şäherleriň halk maslahatlarynyň başlyklary; 

 12) etraplaryň edara ediş merkezleri bolup durýan şäherleriň, şäherçeleriň arçynlary; 

 13) syýasy partiýalaryň, kärdeşler arkalaşyklarynyň we beýleki jemgyýetçilik birleşikleriniň ýolbaşçylary; 

14) welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň halk maslahatlary tarapyndan teklip edilýän jemgyýetçiligiň, şol sanda ýaşulularyň wekilleri. Olaryň sebitleýin bölünişigi we wekillere bildirilýän talaplar Türkmenistanyň Halk Maslahaty tarapyndan kesgitlenýär. 

3. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň düzümine welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň halk maslahatlary tarapyndan teklip edilýän jemgyýetçilik wekillerini hödürlemegiň Tertibi Türkmenistanyň Halk Maslahaty tarapyndan tassyklanýar. 

4. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisine gatnaşmak üçin döwleti goramaga we pugtalandyrmaga, halkyň agzybirligini berkitmäge, adam hukuklaryny we azatlyklaryny goramaga saldamly goşant goşan, ykdysadyýeti, ylmy, medeniýeti, durmuş ulgamyny ösdürmekde, jemgyýetçilik, ynsanperwer, haýyr-sahawat işinde we işiň gaýry görnüşlerinde uly hyzmatlary bitiren adamlary, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň we dini guramalaryň wekillerini, şeýle hem halkara guramalaryň we daşary ýurt döwletleriniň wekillerini, şol sanda diplomatik wekilhanalaryň baştutanlaryny çagyryp biler. 

 3-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy 

 1. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Türkmenistanyň Prezidenti tarapyndan wezipä bellenilýär we wezipeden boşadylýar. 

2. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işine Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy ýolbaşçylyk edýär we ol Türkmenistanyň Halk Maslahatyna hasabat berýär. 

3. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy haýsydyr bir sebäbe görä öz borçlaryny ýerine ýetirip bilmese ýa-da öz islegi boýunça ygtyýarlyklaryny tabşyran halatynda, onuň ygtyýarlyklary Türkmenistanyň Prezidentine geçýär. 

 4-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahaty hakynda Türkmenistanyň kanunçylygy 

Türkmenistanyň Halk Maslahaty hakynda Türkmenistanyň kanunçylygy Türkmenistanyň Konstitusiýasyna esaslanýar we şu Konstitusion kanundan we Türkmenistanyň beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalaryndan ybaratdyr. 

 5-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işiniň ýörelgeleri 

 Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işi aşakdaky ýörelgelere esaslanýar: 

 1) demokratiýa; 

 2) aýanlyk; 

 3) adalatlylyk; 

 4) kanunyň hökmürowanlygy; 

 5) halkara hukugynyň umumy ykrar edilen kadalaryny ileri tutmak; 

 6) adamyň we raýatyň kanunyň öňündäki deňligi; 

 7) adamyň hukuklaryna we azatlyklaryna hormat goýmak; 

 8) çözgütleri erkin ara alyp maslahatlaşmak we kabul etmek; 

 9) jemgyýetçilik pikirini nazara almak. 

 II BAP. TÜRKMENISTANYŇ HALK MASLAHATYNYŇ IŞINIŇ GURALYŞY 

 6-njy madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisleri 

1. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işi mejlisler görnüşinde amala aşyrylýar. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisine onuň agzalarynyň umumy sanynyň azyndan üçden iki bölegi gatnaşýan bolsa, ol ygtyýarlydyr.  

2. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisleri zerurlygyna görä, ýöne ýylda azyndan bir gezek onuň Başlygy tarapyndan ýa-da Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň agzalarynyň umumy sanynyň üçden bir böleginiň teklibi boýunça çagyrylýar. 

 7-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň garamagyna teklipleri girizmäge bolan hukuk 

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň garamagyna teklipleri girizmäge Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygynyň, Türkmenistanyň Prezidentiniň, Türkmenistanyň Mejlisiniň, Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň, Türkmenistanyň Ýokary kazyýetiniň, şeýle hem Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň agzalarynyň umumy sanynyň azyndan dörtden bir böleginiň hukugy bardyr. 

 8-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň çözgütleri 

1. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň çözgütleri kararlar görnüşinde onuň mejlisine gatnaşýan agzalarynyň umumy sanynyň ýönekeý köplüginiň ses bermegi bilen kabul edilýär. 

 2. Türkmenistanyň Halk Maslahaty tarapyndan kabul edilen kararlaryň Türkmenistanyň bütin çäginde hökmany güýji bardyr. 

 3. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň kararlary diňe onuň özi tarapyndan üýtgedilip ýa-da ýatyrylyp bilner. 

 4. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň kararlaryny çap etmegiň we güýje girizmegiň tertibi kanun bilen kesgitlenýär. 

 9-njy madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň çözgütleriniň ýerine ýetirilmegi 

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň çözgütlerini özleriniň Türkmenistanyň Konstitusiýasynda we Türkmenistanyň beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalarynda bellenilen ygtyýarlyklaryna laýyklykda Türkmenistanyň Prezidenti, Türkmenistanyň Mejlisi, Türkmenistanyň Ministrler Kabineti we beýleki döwlet edaralary ýerine ýetirýärler. 

 III BAP. TÜRKMENISTANYŇ HALK MASLAHATYNYŇ WE ONUŇ BAŞLYGYNYŇ YGTYÝARLYKLARY 

 10-njy madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň ygtyýarlyklary 

 Türkmenistanyň Halk Maslahaty: 

1) Türkmenistanyň Konstitusiýasyny we Konstitusion kanunlaryny kabul etmegiň, olara üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmegiň meseleleri boýunça tekliplere garaýar we makullaýar; 

2) döwletiň içeri we daşary syýasatynyň esasy ugurlaryna, şeýle hem ýurdy syýasy, ykdysady, durmuş we medeni taýdan ösdürmegiň maksatnamalaryna we kanunlaryna garaýar we makullaýar; 

 3) Türkmenistanyň Prezidentiniň her ýylky ýüzlenmelerini diňleýär; 

 4) parahatçylyk we howpsuzlyk meselelerine garaýar; 

 5) kanun çykaryjylyk başlangyjyna bolan hukugyny amala aşyrýar; 

 6) Türkmenistanyň kanunlarynda göz öňünde tutulan gaýry ygtyýarlyklary amala aşyrýar. 

 11-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygynyň ygtyýarlyklary 

 Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy: 

 1) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işine ýolbaşçylygy amala aşyrýar; 

 2) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlislerinde başlyklyk edýär; 

 3) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň çözgütleriniň ýerine ýetirilişine gözegçiligi guraýar; 

4) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň döwlet edaralary we jemgyýetçilik birleşikleri bilen bilelikde hereket etmegini amala aşyrýar; 

 5) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň kararlaryna gol çekýär; 

6) Türkmenistanyň Prezidentiniň tabşyrmagy boýunça onuň Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň 71-nji maddasynyň 2-nji, 15-nji, 18-nji bentlerinde göz öňünde tutulan ygtyýarlyklaryny amala aşyrýar; 

7) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Diwanyny düzýär, onuň işine gözegçiligi amala aşyrýar, işgärlerini wezipä belleýär we olary wezipeden boşadýar; 

 8) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň kararlary bilen garamagyna degişli edilen beýleki meseleleri çözýär. 

 12-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygynyň namalary 

1. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy döwlet ähmiýetli aýratyn wajyp meseleleri öwrenmegi we degişli kararlaryň taslamalaryny işläp taýýarlamagy Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň agzalaryna, döwlet häkimiýet edaralaryna tabşyryp biler. 

 2. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy kararlary we buýruklary çykarýar. 

3. Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň 76-njy maddasyna laýyklykda, Türkmenistanyň Prezidentiniň Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň 71-nji maddasynyň 2-nji, 15-nji, 18-nji bentlerinde göz öňünde tutulan, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygyna berlip bilinýän ygtyýarlyklary babatynda Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy kadalaşdyryjy hukuk häsiýetli kararlary kabul edip biler. 

 IV BAP. TÜRKMENISTANYŇ HALK MASLAHATYNYŇ PREZIDIUMY 

 13-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumy 

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumy (mundan beýläk — Prezidium) Türkmenistanyň Halk Maslahatyna hasabat berýän hemişelik hereket edýän kollegial edaradyr. 

 14-nji madda. Prezidiumyň düzümi 

 1. Prezidium aşakdaky agzalardan ybaratdyr: 

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygy, Türkmenistanyň Ýokary kazyýetiniň başlygy, Türkmenistanyň Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň Sekretary, Türkmenistanyň Baş prokurory, Türkmenistanyň Adalat ministri we welaýatlaryň hem-de Aşgabat şäheriniň halk maslahatlarynyň başlyklary. 

 2. Prezidiuma Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy baştutanlyk edýär. 

 15-nji madda. Prezidiumyň ygtyýarlyklary 

 Prezidium: 

 1) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlislerine taýýarlyk görmek boýunça işi guraýar; 

2) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisleriniň gün tertibiniň taslamasyna meseleleri girizmek hakynda çözgütleri kabul edýär; 

3) eger Türkmenistanyň Halk Maslahaty tarapyndan başga çözgüt kabul edilmedik bolsa, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň nobatdaky mejlisiniň geçiriljek senesini, wagtyny we ýerini kesgitleýär; 

4) Türkmenistanyň Halk Maslahatyny çagyrmak we geçirmek bilen baglanyşykly we öz ygtyýarlyklaryna degişli beýleki meseleleri çözýär; 

 5) Türkmenistanyň Mejlisiniň gün tertibindäki aýry-aýry kanun taslamalary boýunça garaýyşlaryny beýan edýär we makullaýar; 

 6) zerur bolan halatynda Türkmenistanyň Halk Maslahatyna iş toparlaryny döretmek hakynda teklipleri girizýär; 

 7) iş toparlarynyň işiniň meseleleri boýunça habarlary diňleýär; 

 8) Türkmenistanyň Halk Maslahaty tarapyndan öz ygtyýarlygyna degişli edilen gaýry ygtyýarlyklary amala aşyrýar. 

 16-njy madda. Prezidiumyň mejlisleri 

 1. Prezidiumyň mejlisleri Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy tarapyndan çagyrylýar we alnyp barylýar. 

 2. Prezidiumyň mejlisi onuň agzalarynyň azyndan üçüsiniň çözgüdi boýunça hem çagyrylyp bilner. 

 3. Prezidiumyň mejlisine onuň agzalarynyň ýarysyndan köpüsi gatnaşýan bolsa, ol ygtyýarlydyr. 

 4. Prezidiumyň mejlisleri açyk geçirilýär. Prezidium mejlisi ýapyk geçirmek barada çözgüt kabul edip biler. 

 5. Prezidiumyň mejlisiniň gün tertibi oňa gatnaşýan agzalarynyň köplüginiň sesi bilen tassyklanylýar. 

6. Prezidiumyň kararlary onuň mejlisine gatnaşýan agzalarynyň sesleriniň ýönekeý köplügi bilen kabul edilýär, olara Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy gol çekýär. 

 17-nji madda. Prezidiumyň mejlisiniň teswirnamasy 

 1. Prezidiumyň we iş toparlarynyň mejlislerinde teswirnama düzülýär, olara mejlisde başlyklyk ediji tarapyndan gol çekilýär. 

2. Mejlisiň teswirnamasynda onuň geçirilen senesi, wagty we ýeri; gün tertibi; mejlisde başlyklyk ediji we çykyş edenler; ses bermäge girizilen teklipler; ses berlişiniň netijeleri we kabul edilen çözgütler görkezilýär. 

 V BAP. TÜRKMENISTANYŇ HALK MASLAHATYNYŇ IŞINI ÜPJÜN ETMEK 

 18-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Diwany 

1. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň, onuň wezipeli adamlarynyň we agzalarynyň işini guramaçylyk, dolandyryş, tehniki we beýleki taýdan üpjün etmek Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Diwany tarapyndan amala aşyrylýar. 

 2. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Diwanyna Iş dolandyryjy ýolbaşçylyk edýär. 

 19-njy madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Diwanynyň wezipeleri 

 1. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Diwanynyň esasy wezipeleri şular bolup durýar: 

 1) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlislerine, onuň beýleki çärelerine guramaçylyk we maddy-tehniki taýdan hyzmat etmek; 

2) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň garamagyna meseleleri taýýarlamak we resminamalaryň taslamalaryny deslapdan ara alyp maslahatlaşmagy guramak; 

 3) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň kararlarynyň ýerine ýetirilişine gözegçiligi amala aşyrmak; 

4) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlislerinde meseleler ara alnyp maslahatlaşylanda gelip gowuşýan teklipleri we bellikleri hasaba almak we umumylaşdyrmak; 

5) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň garamagyna döwlet edaralary we jemgyýetçilik birleşikleri tarapyndan hödürlenilýän meseleler boýunça teklipleri taýýarlamak; 

 6) welaýatlaryň, etraplaryň we şäherleriň halk maslahatlarynyň işine guramaçylyk-usulyýet taýdan ýolbaşçylyk etmek; 

 7) raýatlaryň tekliplerine we beýleki ýüztutmalaryna garamak, olary umumylaşdyrmak; 

 8) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň resminamalaryny çap etmegi guramak; 

9) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işini köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde beýan etmek bilen bagly zerur maglumatlary taýýarlamak; 

 10) Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Diwanynyň alyp barmagyna degişli edilen beýleki meseleleri çözmek. 

2. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işine degişli meseleler boýunça borçlary ýerine ýetirmek üçin onuň Diwanynyň döwlet edaralaryndan, jemgyýetçilik birleşiklerinden we wezipeli adamlardan zerur maglumatlary we resminamalary almaga hukugy bardyr. 

 20-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işini maliýeleşdirmek 

1. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işini maddy-tehniki taýdan üpjün etmek boýunça çykdajylar Türkmenistanyň Döwlet býujetiniň serişdeleriniň hasabyna maliýeleşdirilýär. 

2. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Diwanynyň işgärleriniň iş hakynyň möçberleri Türkmenistanyň kanunçylygyna laýyklykda bellenýär. 

 VI BAP. JEMLEÝJI DÜZGÜNLER 

 21-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň döwlet häkimiýetiniň ýerli wekilçilikli we beýleki edaralary bilen özara gatnaşygy 

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň döwlet häkimiýetiniň ýerli wekilçilikli we beýleki edaralary bilen özara gatnaşygy Türkmenistanyň kanunlaryna laýyklykda amala aşyrylýar. 

 22-nji madda. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň jemgyýetçilik birleşikleri bilen özara gatnaşyklary 

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň syýasy partiýalar, kärdeşler arkalaşyklary we beýleki jemgyýetçilik birleşikleri bilen özara gatnaşyklary Türkmenistanyň kanunçylygy bilen kesgitlenýär. 

 23-nji madda. Şu Konstitusion kanunyň herekete girmegi 

 Şu Konstitusion kanun gol çekilen pursadyndan herekete girizilýär. 

 Türkmenistanyň Prezidenti
Serdar BERDIMUHAMEDOW. 

 Aşgabat şäheri, 2023-nji ýylyň 21-nji ýanwary.

Türkmenistany ykdysady we durmuş taýdan üstünlikli ösdürmegiň möhüm şerti hökmünde köp şahaly ulag düzümini döretmek hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň alyp barýan döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Şu nukdaýnazardan döwletimiziň durmuş-ykdysady ösüşine çäksiz goşant goşýan ulag-logistika ulgamynyň kämilleşdirilmegine milli we halkara derejede uly üns berilýär. Bu ulgamda Gahryman Arkadagymyzyň başyny başlan iri möçberli taslamalary, şol sanda hereket edýän we gurulýan täze awtomobil hem-de demir ýollary döwrebaplaşdyrmak, raýat awiasiýasynyň, gämi gatnawynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny düýpli täzelemek hem-de giňeltmek boýunça taslamalar üstünlikli durmuşa geçirilýär. Ulag ulgamynda alnyp barylýan işler ykdysady mümkinçilikleri durmuşa geçirmäge ýardam etmek bilen, parahatçylygy pugtalandyrmaga, ählumumy howpsuzlygy, durnukly ösüşi üpjün etmäge hem uly goşant goşýar. 

«Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynda», «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda», «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini ösdürmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasynda» ulag ulgamyny halkara ölçeglere laýyklykda döwrebaplaşdyrmak boýunça giň gerimli işler alnyp barylýar.  

Watanymyzyň daşary syýasy strategiýasynyň özeninde ähli döwletler bilen deňhukukly, hoşniýetli, özara bähbitli hyzmatdaşlygy, sebitde we dünýäde durnukly ösüşi, parahatçylygy, howpsuzlygy üpjün etmek boýunça tagallalary birleşdirmek wezipesi durýar. Döwletimiziň ulag diplomatiýasy dünýä derejesinde öz ykrarnamasyny tapýar. Türkmenistanyň başlangyjy bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň ulag ulgamy, ulag-üstaşyr geçelgeleri, ulaglaryň dürli görnüşleriniň özara baglanyşygynyň durnukly ösüşe täsiri babatda kabul eden Kararnamalary muňa aýdyň şaýatlyk edýär. 

Ýurdumyzda ulag we kommunikasiýa toplumynyň kadalaşdyryjy-hukuk binýady pugtalanýar, awtomobil, demir ýol, deňiz we derýa, howa ýollary ulgamlary utgaşdyrylýar. Şunlukda, bir bitewi ulag ulgamy emele gelýär. Şeýle özgertmeleriň netijesinde harytlaryň özüne düşýän bahasyndaky ulag çykdajylary ep-esli derejede peselýär. Bu, ilkinji nobatda, logistik merkezleriň, sanlylaşdyrmagyň, maglumat tehnologiýalarynyň we ulag gatnawlarynyň ygtybarlylygynyň, netijeliliginiň, howpsuzlygynyň üpjün edilmegi arkaly gazanylýar. Ýurdumyzda içerki hem-de dünýä bazarlaryna harytlaryň çalt we netijeli iberilmegine mümkinçilik berýän ýokary guramaçylykly ulag ulgamynyň bolmagy bazar ykdysadyýetiniň ösdürilmeginiň, önümçilik-enjamlaýyn binýadyň pugtalandyrylmagynyň esasy şertleriniň biridir. Soňky ýyllarda halkara ulag gatnawynyň pugtalandyrylmagy bilen bir hatarda, awtomobil ýollarynyň milli ulgamynyň düýpli giňeldilmegi ýurdumyzyň welaýatlarynyň okgunly ösdürilmegine kuwwatly badalga berdi. 

Türkmenistan ägirt uly tebigy serişdelere, amatly geografik, geosyýasy we geoykdysady ýagdaýa eýe bolmak bilen, ykdysadyýeti diwersifikasiýalaşdyrmakda ulag ulgamynyň, şol sanda awtomobil ulagynyň ornuny has-da berkidýär. Awtomobil ulag ulgamy öz işinde «Awtomobil ulagy hakynda», «Awtomobil ýollary we ýol işi hakynda», «Ulag howpsuzlygy hakynda»,  «Ýol hereketiniň howpsuzlygy hakynda» Türkmenistanyň Kanunlaryndan, «Türkmenistanyň ýol hereketiniň kadalaryndan», halkara konwensiýalardan, şertnamalardan, ylalaşyklardan, döwlet we pudaklaýyn kadalaşdyryjy hukuk namalaryň talaplaryndan ugur alýar. Häzirki wagtda awtomobil ulag ulgamyna innowasion tehnologiýalar ornaşdyrylýar, ol dünýäniň meşhur awtomobil öndürijileriniň şäheriçi we şäherara ugurlar boýunça ulanylýan döwrebap ulag serişdeleri bilen üpjün edilýär. 

Mälim bolşy ýaly, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow 2022-nji ýylyň 23-nji sentýabrynda geçirilen Ministrler Kabinetiniň mejlisinde 1000 sany «Toyota Coaster» kysymly orta synply we 250 sany «Toyota Hiace» kysymly kiçi awtobuslary satyn almak hakynda Karara gol çekdi. Garaşsyzlygymyzyň 31 ýyllyk baýramynyň öňüsyrasynda «Türkmenawtoulaglary» agentliginiň tehniki parkynyň üsti «Toyota Corolla» kysymly ýeňil taksi ulaglarynyň 150-si bilen ýetirildi. Şol aýda hormatly Prezidentimiziň sanly ulgam arkaly gatnaşmagynda Balkan, Daşoguz, Lebap, Mary welaýatlarynda ýurdumyzyň raýatlaryna we myhmanlaryna ýokary hilli, medeniýetli hyzmat etmek üçin ähli mümkinçilikleri bolan täze ýolagçy awtomenzilleriniň binalary açyldy. Diýarymyzyň sebitlerini gysga ýol bilen birleşdirjek, gatnawlaryň ygtybarly we bökdençsiz bolmagyny üpjün etjek Aşgabat — Türkmenabat, Aşgabat — Türkmenbaşy awtobanlarynyň gurluşygy ýokary depginde alnyp barylýar. 

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda berkarar döwletimizde yzygiderli durmuşa geçirilýän halkara ähmiýetli işleriň netijesinde Ýewraziýanyň sebitara ulag-üstaşyr ulgamyny kemala getirmäge, ony netijeli peýdalanmaga, sebit ýurtlarynyň arasynda söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer gatnaşyklary pugtalandyrmaga, sazlaşykly we durnukly ösüşi gazanmaga giň mümkinçilikler döredilýär.  

Möwlam HAÝTGULYÝEW,

Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň «Türkmenawtoulaglary» agentliginiň «Lebapawtoulag» önümçilik birleşiginiň hünärmeni.

Hormatly Prezidentimiziň adyna döwletimiziň we jemgyýetimiziň durmuşynda taryhy ähmiýetli waka bolan halk häkimiýetiniň ýokary wekilçilikli edarasynyň — Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň döredilmegi hem-de degişli Konstitusion kanunlaryň kabul edilmegi, Türkmenistanyň Gahrymany, hormatly Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Halk Maslahatynyň Başlygy wezipesine bellenilmegi we türkmen halkynyň Milli Lideri diýlip kanuny taýdan ykrar edilmegi mynasybetli gutlag hatlary hem-de telegrammalar gelip gowuşýar. Olarda Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynyň bu möhüm wakasynyň halkymyzyň abadançylygynyň we Watanymyzyň gülläp ösüşiniň bähbidine täze üstünlikleriň gazanylmagyna kuwwatly itergi berjekdigi bellenilýär. Hatlary iberenler döwlet Baştutanymyzy bu şanly waka bilen tüýs ýürekden gutlaýarlar hem-de berk jan saglyk, uzak ömür, türkmen halkynyň rowaçlygynyň, abadançylygynyň bähbidine alyp barýan asylly işlerinde uly üstünlikleri arzuw edýärler. 

 Hormatly Prezidentimizi Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlarynyň adyndan G.Mämmedowa gutlady. 

Döwlet Baştutanymyza Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary Ş.Abdrahmanow, N.Amannepesow, B.Atdaýew, H.Geldimyradow, M.Mämmedowa, R.Meredow, Ç.Purçekow, A.Ýazmyradow, şeýle-de Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew tüýs ýürekden gutlaglaryny iberdiler. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa Türkmenistanyň Prezidentiniň Diwanynyň jogapkär işgärleri tüýs ýürekden gutlaglaryny ýolladylar. 

Döwlet Baştutanymyzy bu şanly waka bilen ýurdumyzyň ýaşaýjylarynyň adyndan Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanow, Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew, Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradow, Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew, Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew, Aşgabat şäheriniň häkimi R.Gandymow gutladylar. 

 Hormatly Prezidentimize ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralarynyň ýolbaşçylary iň gowy arzuwlaryny iberdiler. 

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedowa Türkmenistanda Saýlawlary we sala salşyklary geçirmek boýunça merkezi toparyň başlygy G.Myradow, Demokratik partiýanyň başlygy A.Serdarow, Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň Merkezi geňeşiniň başlygy S.Owganow, Agrar partiýanyň Merkezi geňeşiniň başlygy B.Annagurbanow, Kärdeşler arkalaşyklarynyň Milli merkeziniň, Zenanlar birleşiginiň Merkezi geňeşiniň başlygy A.Durdyýewa, Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi geňeşiniň başlygy Ý.Keriýew, Dünýä türkmenleriniň ynsanperwer birleşiginiň Prezidentiniň orunbasary, Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň ýerine ýetiriji direktory R.Bazarow, Parahatçylyk gaznasynyň müdiriýetiniň başlygy M.Saryýewa we beýlekiler gutlag hatlaryny iberdiler. 

(TDH)