Aşgabat, 21-nji fewral (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Birleşen Milletler Guramasynyň Baş sekretarynyň Merkezi Aziýa boýunça Ýörite wekili, BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň ýolbaşçysy hökmünde işini tamamlaýan Natalýa Germany kabul etdi.

 Diplomat ikiçäk duşuşykda köpýyllyk hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmegiň möhüm meselelerini ara alyp maslahatlaşmaga döredilen mümkinçilik üçin hoşallygyny bildirip, döwlet Baştutanymyza BMG-niň Baş sekretary Antoniu Guterrişiň mähirli salamyny hem-de Garaşsyz Türkmenistanyň halkyna parahatçylyk, abadançylyk, giň möçberli özgertmeler ýolunda üstünlikler baradaky arzuwlaryny ýetirdi. 

Döwlet Baştutanymyz hoşniýetli sözler üçin minnetdarlyk bildirip, häzirki döwrüň ählumumy meselelerinde esasy orny eýeleýän BMG-niň ýolbaşçysyna iň gowy arzuwlaryny beýan etdi. 

Duşuşygyň dowamynda soňky ýyllarda merkeziň öňüni alyş diplomatiýasyny ilerletmek boýunça işiniň üstünlikli dowam edendigi, hyzmatdaşlygyň täze görnüşleriniň döredilendigi hem-de sebitde anyk maksatnamalary durmuşa geçirmek boýunça çäreleriň depgininiň güýçlendirilendigi kanagatlanma bilen bellenildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Türkmenistan bilen BMG-niň arasyndaky hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine goşan uly şahsy goşandy we netijeli işi üçin N.Germana minnetdarlyk bildirdi we pursatdan peýdalanyp, ony BMG-niň Terrorçylyga garşy göreşmek boýunça komitetiniň Ýerine ýetiriji direktoratynyň Ýerine ýetiriji direktory wezipesine bellenilmegi bilen gutlady hem-de bu jogapkärli wezipede täze üstünlikleri arzuw etdi. 

Bellenilişi ýaly, Birleşen Milletler Guramasy bilen strategik häsiýete eýe bolan köpugurly hyzmatdaşlygyň ösdürilmegi Türkmenistanyň daşary syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri bolup çykyş edýär. Türkmenistan Birleşen Milletler Guramasyna agza döwletler tarapyndan hemişelik Bitaraplyk hukuk derejesi iki gezek ykrar edilen ýurt bolmak bilen, halkara giňişlikde işjeň orny eýeläp, BMG hem-de onuň ýöriteleşdirilen düzümleri bilen köp ýyllaryň dowamynda netijeli hyzmatdaşlyk edip gelýär. Häzirki wagtda bu hyzmatdaşlyk ugurlaryň giň gerimi boýunça, şol sanda parahatçylygy we howpsuzlygy üpjün etmek, durnukly energetika, ulag, ykdysady, durmuş, ynsanperwer, ekologik meseleleri çözmek, Durnukly ösüş maksatlaryny gazanmak ýaly wajyp ugurlarda alnyp barylýar.  

Öňüni alyş diplomatiýasy parahatçylyga we howpsuzlyga howp salýan wehimleri ýüze çykarmakda hem-de aradan aýyrmakda döwletlere ýardam bermek boýunça möhüm gural bolmagynda galýar diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady. Şunuň bilen baglylykda, 2007-nji ýylda döredilen we goňşy ýurtlaryňdyr BMG-niň Howpsuzlyk geňeşiniň agzalarynyň goldaw bermeginde, Baş Assambleýanyň çözgüdine laýyklykda, Bitarap döwletimiziň paýtagtynda ýerleşýän BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkezine uly jogapkärçiligiň ýüklenendigi bellenildi. 

Geçen döwürde sebit merkezi täze wehimlere jogap hökmünde çözgütleri işläp taýýarlamakda Birleşen Milletler Guramasynyň ulgamyny Merkezi Aziýanyň ýurtlary bilen baglanyşdyrýan netijeli meýdança hökmünde özüni tanatdy. Merkeziň işini hem-de başlangyçlaryny, hususan-da, sebitiň döwletleri bilen syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygy ilerletmek boýunça başlangyçlaryny Türkmenistanyň işjeň goldaýandygy aýratyn nygtaldy. 

Şeýle hem sebit howpsuzlygyny üpjün etmekde, BMG-niň Terrorçylyga garşy ählumumy strategiýasyny ornaşdyrmakda hyzmatdaşlyk alnyp barylýar. Bu işiň çäklerinde häzirki wagtda Merkezi Aziýada terrorçylyga garşy durmak boýunça bilelikdäki Hereketleriň meýilnamasynyň dördünji tapgyry durmuşa geçirilýär. Döwlet Baştutanymyz köptaraplaýyn öňüni alyş diplomatiýasynyň “Öňüni alyş diplomatiýasy akademiýasy” başlangyjy hem-de Merkezi Aziýa ýurtlarynyň zenanlarynyň dialogy ýaly mehanizmleriniň döredilendigini we üstünlikli işleýändigini kanagatlanma bilen belledi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow häzirki döwrüň howplaryna hem-de wehimlerine garşy durmak, sebitde howpsuzlygy, durnuklylygy, durnukly ösüşi üpjün etmek ýaly ugurlarda merkeziň işiniň mundan beýläk-de möhüm orny eýelejekdigine ynam bildirip, türkmen tarapynyň tutuş dünýäde parahatçylygyň we abadançylygyň bähbidine BMG bilen bilelikdäki işe üýtgewsiz ygrarlydygyny tassyklady. 

Söhbetdeşligiň dowamynda döwlet Baştutanymyz hem-de BMG-niň Baş sekretarynyň Merkezi Aziýa boýunça Ýörite wekili özara hyzmatdaşlygyň netijeleri barada pikir alyşdylar. BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň ýolbaşçysy häzirki döwrüň möhüm meseleleri boýunça başlangyçly çykyş edýändigi we köpugurly hyzmatdaşlygy uzak möhletleýin, özara hormat goýmak esasynda ýola goýýandygy üçin türkmen tarapyna hoşallygyny beýan edip, özygtyýarly ösüş ýyllarynda parahatçylyk döredijiligiň baý tejribesini toplan Türkmenistanyň BMG-niň Merkezi Aziýa sebitinde ygtybarly we uzak möhletleýin hyzmatdaşy hökmünde çykyş edýändigini nygtady. Şeýle hem ýurdumyz ählumumy gün tertibiniň möhüm meseleleri boýunça Kararnamalaryň birnäçesiniň, şol sanda BMG-niň Baş Assambleýasynyň 2023-nji ýyly “Parahatçylygyň kepili hökmünde dialogyň halkara ýyly” diýip yglan etmek hakynda Kararnamasynyň öňbaşçysy boldy. 

Natalýa German ýolbaşçylyk edýän diplomatik wekilhanasynyň üstünlikli işlemegine goldaw berlendigi we hyzmatdaşlygyň täze binýadynyň döredilendigi üçin ýene-de bir gezek tüýs ýürekden hoşallygyny bildirip, ähli türkmenistanlylara Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe bagtyýarlyk, üstünlik arzuw etdi. 

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hem-de BMG-niň sebit merkeziniň ýolbaşçysy birek-birege hoşniýetli arzuwlaryny beýan edip, däp bolan hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de üstünlikli dowam etdiriljekdigine ynam bildirdiler.

Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň guşçulyk pudagynda iş alyp barýan önüm öndürijilere goldaw bermek hem-de guş etiniň, ýumurtganyň öndürilýän möçberlerini artdyrmak maksady bilen, 2022-nji ýylda kabul eden Karary ýurdumyzda azyk bolçulygyny berkitmek üçin uly ähmiýetli çözgütleriň biri boldy. Çünki soňky ýyllarda ýerli telekeçilerimiziň arasynda telekeçiligiň girdejili pudagy hökmünde guşçulyga bolan gyzyklanma has-da artýar. Netijede, guş etini we ýumurtga önümçiligini ýola goýýan telekeçileriň döreden hususy hojalyklary hereket edip, olar içerki bazarlary bu peýdaly azyk önümleri bilen doly üpjün edýärler. Olaryň hatarynda Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynyň «Magtymguly» daýhan birleşiginiň çäginde 4 gektar meýdany tutýan guşçulyk toplumyny esaslandyryjy Hojamyrat Hojanyýazow hem bar.  

Türkmen halkynyň asyrlara barabar köpýyllyk tejribesinden gelip çykan we nesilden-nesle geçirilip gelnen hem-de ýedi hazynanyň biri hasaplanýan towuga ideg etmek bilen meşgullanýan Hojamyrat Hojanyýazow öz guşçulyk toplumyny 2015-nji ýylda esaslandyrdy.  

— Toplum 125 müň towuk saklamak üçin niýetlenendir. Bar bolan towuk ketekleriň her birinde 40 müňden gowrak towuk idedilýär. Munuň özi her günde 120 müňe golaý ýumurtga almaga mümkinçilik berýär. Ketekleriň her biri Türkiýe, Eýran ýaly döwletlerden getirilen enjamlar bilen abzallaşdyrylan. Towuklar jüýjeligiň birinji gününden 150 gün geçensoň, ýumurtga berip başlaýar. 18-20 aý geçenden soňra olaryň ýumurtga beriş ukyby peselip başlaýar. Olaryň ýerini üznüksiz dolmak üçin 1-3 günlük jüýjeleri satyn alyp, ideg edýäris. Toplumymyzda ýöriteleşdirilen weterinariýa otagy hem bar. Ol ýerde zerur bolan dermanlary saklar ýaly sowadyjy enjamlar, melhemlikler taýýarlar ýaly häzirki zaman abzallary bar. Toplumymyzda ýaşlaryň 30-a golaýy zähmet çekýär. Olardan Batyr Akmämmedow, Nurberdi Annaberdiýew, Orazjemal Saparmyradowa, Ýusup Öwezdurdyýew we Allamyrat Annadurdyýew ýaly işgärler guşçulyk pudagynda zähmet çekmekde tejribe toplan ýaşlaryň hatarynda tanalýarlar — diýip, toplumyň iş ýöredijisi Baýramguly Remezanow gürrüň berýär.  

Toplumda alnyp barylýan işler bilen tanyşdygyňça, bu ýerde önümçiligiň geriminiň has-da giňeýändigine, onda hormatly Prezidentimiziň kabul eden Kararlaryndan gelip çykýan çözgütleriň aýratyn ähmiýete eýe bolýandygyna göz ýetirmek kyn däl. Ady agzalýan guşçulyk toplumyna bölünip berlen ýerlerde ýylyň-ýylyna iýmlik mekgejöwen, soýa, bugdaý, ýorunja ekilýär. Munuň özi guş etiniň we ýumurtganyň önümçiligini tapgyrlaýyn artdyrmakda möhüm ähmiýete eýe bolýar. Hojamyrat Hojanyýazow Kaka etrabynyň çäginden bölünip berlen 500 gektar ýeriň 100 gektaryna turuwbaşdan kanola ekip, ondan bitginli hasyl ýygnady. Ýygnalan kanola hasylyny paýtagtymyzyň Bagtyýarlyk etrabynyň çäginde ýerleşýän «Gündogar akymy» hojalyk jemgyýetiniň ösümlik ýagyny öndürýän zawodyna tabşyryp, ondan 40 göterim derejede ýag almagy başardy. Mundan başga-da, telekeçi 100 gektar ýerde beýleki däneli ekinleriň her gektaryndan 40-45 sentnere barabar hasyl almagy başardy. Ol geljekde hem iýmlik ekinleriň ekilişiniň gerimini has-da giňeltmekligi maksat edinýär. Elbetde, özleriniň hojalyk jemgyýetinde hili boýunça-da, görnüşi boýunça-da daşary ýurtlaryň önümlerinden pes bolmadyk dürli harytlary öndürip, diňe bir welaýatyň däl, eýsem, ýurdumyzyň ilatyny hem datly azyk önümleri bilen üpjün etmekde mynasyp goşant goşýan Hojamyrat Hojanyýazow ýaly öňdebaryjy telekeçiler Ahal welaýatynda bir ýa-da iki däl, olar onlarça. Goý, Arkadagly Serdarymyzyň saýasynda ýurduň altyn gaznasyna deňelýän telekeçiligiň ösüşi mundan beýläk-de rowaçlyklara beslensin!  

Merjen IŞANGULYÝEWA,

«Bereketli toprak». Surata düşüren Muhammet ATAÝEW.

...Wagtyň salymy ýok diýleni. Ondan bäri dört ýyla basalykly wagt geçdi. Eýýäm bu ägirt uly şähergurluşyk taslamasynyň birinji tapgyry amala aşyryldy. Ahal welaýatynda döwrebap şäher kemala geldi. Mejlisiň karary bilen, welaýatyň täze, döwrebap edara ediş merkezine şäher derejesi berildi we ol «Arkadag şäheri» diýlip atlandyryldy.  

Anyk aýdylanda, 2019-njy ýylyň 4-nji martynda Gahryman Arkadagymyzyň gol çeken taryhy Karary esasynda Gökdepe etrabynda Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň gurluşygyna badalga berildi. Şondan bir aý gowrak wagt geçenden soň — 10-njy aprelde Milli Liderimiziň gatnaşmagynda täze şäheriň düýbi tutuldy. Häzir bu ýerde innowasion şähergurluşyk tehnologiýalarydyr ylmy-tehniki ösüşiň öňdebaryjy gazananlary, milli hem-de iň ösen dünýä tejribesi ulanylyp, täsin şäher gurşawyny kemala getirmegiň ikinji tapgyry dowam etdirilýär. 

Arkadag şäheri tutuşlygyna «akylly» şäher konsepsiýasyndan ugur alnyp bina edilen desgalardan ybarat bolmak bilen, ekologik talaplar esasynda gurulýar. Bu ýerde «smart-siti» döwrebap şähergurluşyk ýörelgesine laýyklykda, ekologik taýdan arassa elektrobuslardyr elektromobiller hereket eder. Olaryň hereketine sanly ulgam arkaly gözegçilik ediler; «akylly» yşyklandyryş ulgamy, Gün we ýel batareýalary, häzirki zaman sanly hyzmatlar, «akylly» zir-zibil gaplary ornaşdyrylar. Şäheriň ýaşaýjylary «akylly» şäher we «akylly» öý hyzmatlary, ýagny smartfonyň üsti bilen internet arkaly ýaşaýyş öýlerini uzak aralykdan dolandyryp bilerler. Bu ýerde optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamynyň işe girizilmegi netijesinde edaralarda we ýaşaýyş jaýlarynda ýokary tizlikli internet, IP telewideniýe hem-de telefon ulgamyndan peýdalanmaga mümkinçilik dörediler. Bulardan başga-da, ýokary hilli öýjükli aragatnaşyk hyzmatyny hödürlemek maksady bilen, 3G we ýokary tizlikli internet ulgamyndan peýdalanmaga mümkinçilik berýän 4G enjamlar toplumy gurnalyp işe girizildi. Tutuşlygyna alnanda, Arkadag şäheri sebitde ilkinji «akylly» şäher bolar.  

Gahryman Arkadagymyzyň täze şäheriň gurluşygyny şu geçen ýyllarda hemişelik üns merkezinde saklamak bilen, ol ýere yzygiderli baryp, işleriň gidişi bilen tanyşdy. Guralan iş saparlarynyň ýygjamlygyna üns berseň, täze şähere Milli Liderimiziň näderejede ähmiýet berýändigine göz ýetirmek bolýar. Bir söz bilen aýdylanda, täze şäheriň taslamasy Türkmenistanyň at gazanan arhitektory Gahryman Arkadagymyzyň uzak geljegi nazarlaýan, wagtdan ozýan döredijilikli pikirleriniň miwesidir. 

Şu ýerde täze şäherde gurlan bilim, saglygy goraýyş, medeniýet edaralaryna we sungat binasyna ýurdumyzyň görnükli şahsyýetleriniň adynyň dakylandygyny ýatlamak maksadalaýykdyr. Arkadag şäherindäki Halkara atçylyk ýokary okuw mekdebine meşhur seýis, ussat atşynas, şan-şöhraty dünýä dolan ajaýyp ahalteke bedewleriniň ugurbaşy nesillerini döreden halypa seýis Aba Annaýewiň adynyň dakylyp, «Aba Annaýew adyndaky Halkara atçylyk akademiýasy», mugallymçylyk orta hünär okuw mekdebine zähmetsöýer we zehinli mugallym, ýalkymly watançy, edermen esger, ilhalar ynsan, ynsanperwerlik we adalatlylyk ugrunda gaýduwsyz göreşiji Berdimuhamet Annaýewiň adynyň dakylyp, «Berdimuhamet Annaýew adyndaky Ahal welaýat mugallymçylyk orta hünär okuw mekdebi», lukmançylyk orta hünär okuw mekdebine tanymal şahsyýet, lukmançylyk ylymlarynyň doktory Saçly Dursunowanyň adynyň dakylyp, «Saçly Dursunowa adyndaky Ahal welaýat lukmançylyk orta hünär okuw mekdebi», Ahal atçylyk sirkine batyrlygyň, mertligiň nusgasy hökmünde taryha giren, türkmen halkynyň milli gahrymany Göroglynyň adynyň dakylmagy we «Ahal welaýatynyň Görogly adyndaky döwlet atçylyk sirki», welaýat kitaphanasyna türkmen halkynyň akyldar şahyry, ynsanperwerlik, agzybirlik, adalatlylyk, parahatçylyk ýörelgelerini dabaralandyran, nesillere ahlak gözelliginiň kämil nusgasyny miras galdyran, meşhur «Wagzy-Azat» eserini döreden Döwletmämmet Azadynyň adynyň dakylyp, «Döwletmämmet Azady adyndaky Ahal welaýat kitaphanasy», drama teatryna türkmen teatr sungatynyň düýbüni tutujylaryň biri, meşhur artist, režissýor hem dramaturg, Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky halkara baýragynyň eýesi Aman Gulmämmedowyň adynyň dakylmagy we «Ahal welaýatynyň Aman Gulmämmedow adyndaky döwlet drama teatry», täze şäheriň ýörite sungat mekdebiniň «Sahy Jepbarow adyndaky Ahal welaýat ýörite sungat mekdebi» diýlip atlandyrylmagy, çagalar sungat mekdebine Şükür bagşynyň adynyň dakylmagy ýurdumyzda görnükli şahsyýetlere, il-halky, Watan üçin beýik hyzmatlary bitiren ynsanlara goýulýan belent hormat-sarpadan nyşandyr. 

Mahlasy, bu ýerde çagalar baglary, orta mekdepler, başlangyç we orta hünär, sungat mekdepleri, saglyk öýleri, Enäniň we çaganyň saglygyny goraýyş merkezi, hassahanalar, Ruhyýet köşgi, medeniýet öýi, drama teatry, kitaphana, sirk, muzeý, häzirki zaman sport toplumlary, seýilgähler, söwda we dynç alyş merkezleri, beýleki hyzmat edaralary, halkara atçylyk ýokary okuw mekdebi, ylmy-önümçilik merkezi, metjit we medrese, dolandyryş, işewürlik, durmuş-üpjünçilik, ulag-aragatnaşyk ulgamlary, bir söz bilen aýdylanda, ählitaraplaýyn ykjam şäher kemala gelýär. Şeýle hem ýaşaýyş jaýlarynyň, edaralaryň töwereginde, köçelerde we ýollarda howpsuzlygy üpjün etmek üçin «akylly» wideogözegçilik ulgamlary, awtoulaglaryň hereketiniň sazlaşygyny üpjün edýän döwrebap ýolyşyklar, agyz suwunyň, tebigy gazyň sarp edilişini ölçeýji ulgamlar gurnalar. Merkezi seýilgähde Wi-Fi zolagy dörediler. Edara-kärhanalarda elektron resminama dolanyşygy ulgamy ornaşdyryldy, e.gov.tm döwlet hyzmatlary saýty welaýat merkeziniň portalyny açýar.  

Geçen ýylyň 24-nji dekabrynda Milli Liderimiz Arkadag şäheriniň gurluşygynyň ikinji tapgyryna ak pata berdi. Onuň çäklerinde iki gatly ýaşaýyş jaý toplumy, seýilgäh, häzirki zaman kommunikasiýalar ulgamyna degişli döwrebap serişdeler zolaklary, ýol hereketiniň statistik hasabatyny elektron ulgam arkaly tabşyrmagyň programma üpjünçiligini amala aşyrýan elektron resminama dolanyşyk ulgamynyň merkezleri bina ediler. 

Ýurdumyzy senagatlaşdyrmagyň çäklerinde täze merkezde azyk howpsuzlygyny, degişli ekologik ýagdaýy üpjün etmek bilen bir hatarda täze iş orunlarynyň döremegini, telekeçilik başlangyçlarynyň höweslendirilmegini üpjün etjek ululy-kiçili önümçilik kärhanalary, aýratyn-da, gaýtadan işleýän önümçilikler dörediler. Täze şäheriň gurluşygyna Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary hem-de ýurdumyzyň ministrlikleriniň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň gurluşykçylary işjeň gatnaşýarlar. Şeýle-de şu ýylyň 20-nji ýanwarynda Arkadag şäherinde Ahal welaýatynyň Baş metjidiniň gurluşygyna badalga berildi. Baş metjidiň umumy meýdany 34,5 gektara deň bolup, birbada 15 müňden gowrak adama namaza durmaga mümkinçilik berer. Sadaka jaýy 1500 adama niýetlenendir. Metjidiň ýanynda okuw medresesi-de gurlar. 

Hormatly Prezidentimiziň Kararyna laýyklykda, Arkadag şäheriniň açylyş dabarasyny ýokary derejede geçirmek boýunça guramaçylyk topary döredildi we onuň düzümi tassyklanyldy. 

Döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygyna laýyklykda, Arkadag şäherinde ornaşdyrylýan sanly ulgamlary dolandyrmak boýunça hünärmenleri taýýarlamak, olaryň hünär derejesini ýokarlandyrmak boýunça işler alnyp barylýar. 

 * * * 

Internet çeşmeleriniň ýazmagyna görä, häzir dünýäde şähergurluşygyň bäşinji tolkuny dowam edýär. Bu ählumumy şäherleşmäniň deňsiz-taýsyz tizligi hem-de derejesi bilen baglydyr. Netijede, şäherlerde Zeminiň ilatynyň ýarysyndan gowragy ýaşaýar. Çaklamalara görä, 2050-nji ýyla çenli dünýäniň bütin ilatynda şäherleriň paýy 75 göterimi düzer. 

Täze şäherleri gurmak pikiri döwlet Baştutanlaryny, işewürleri, alymlary we döwlete dahylly däl guramalary öz daşyna jemleýär, hut şu günlerde bütin dünýäde şeýle döwrebap, ykjam, ekologik talaplar göz öňünde tutulan şäherleriň köp sanlysy gurulýar, olaryň taslamalaryny düzmeklige şu asyryň başynda girişildi hem-de ýüzýyllygyň ortalaryna çenli gurup tamamlamak maksat edinilýär. Olaryň köpüsine eýýäm ilkinji ýaşaýjylar göçüp bardy. 

Ýeri gelende aýtsak, şeýle şäherleriň hatarynda ady tutulýan Birleşen Arap Emirlikleriniň Abu-Dabi şäherindäki “Masdar City” taslamasy bilen tanyşmak bize hem miýesser edipdi. Ýörite taslama esasynda gurulýan bu şäher tutuşlygyna Gün energiýasydyr beýleki dikeldilýän çeşmeler arkaly energiýa bilen üpjün edilmeli, ekologik taýdan arassa bolmaly. Şäherde senagat galyndylarydyr zibilleri täzeden işleýän ulgam hereket etmeli. Masdar-siti ýurduň paýtagtynyň günorta-gündogar böleginde, Abu-Dabiniň halkara howa menziliniň golaýynda gurulýar. 

Görnüşi ýaly, häzirki zaman şäherleri innowasion pikirleridir tehnologiýalary synagdan geçirmek üçin ajaýyp mümkinçilikdir. Olar tarp ýerden gurulýar hem-de adamlaryň durmuşyny gowulandyrmaga, daşky gurşawa zeper ýetirmezden we öň ýanaşykda bar bolan şäherleriň durmuşyna päsgelçilik döretmezden, dürli üpjünçilik meselelerini çözmäge mümkinçilik berýär. Bu «akylly» şäherler az serişde harçlaýarlar. 

Şäherler üçin ýörgünli bolan ulaglaryň gatnawyny mysal alalyň! 1998-nji ýylda «ekologik urbanizm» diýen adalgany ilkinji bolup ulanan häzirki zaman binagäri Migel Ruanonyň «Ekologik şähergurluşyk» diýen kitabynda ýazmagyna görä, awtoulaglar şäherlerde adamlaryň oňaýly ýaşaýşyna päsgel berýärler. Hususy awtoulagdan peýdalanmak şäherlerde gymmat düşýär, olar köçelerde dyknyşyklary döredýärler, howany hapalaýarlar. Netijede, saglyk bilen bagly meseleler ýüze çykýar, galyberse-de, iş wagtynyň belli bir böleginiň ulag dyknyşyklaryna sarp edilýändigi üçin, awtoulaglar ykdysady taýdan hem bähbitsizdir. Şunuň bilen baglylykda, täze döredilýän şäherlerde daşky gurşawa zyýan ýetirmeýän, ekologik taýdan arassa ulaglary, mysal üçin, elektrik ulaglarydyr jemgyýetçilik elektrobuslaryny peýdalanmak ýerliklidir. 

Ýewropaly şahyr Marsel Marýeniň: “Adamlar görmek üçin ynanmalydyrlar” diýen sözi bar. Mundan sanly ýyl öň hem ýurdumyzda ýokary çaltlykda şeýle döwrebap şäheriň guruljakdygy aýdylsa, köpimize ynanmak kyn düşerdi. Bu gün Arkadag şäheri köpleriň dilinde. Ony görmek isleýänleriň sany-da köp. Onsoň «Görmek üçin ynanmak gerek» diýen jümläniň manysy-da şu ýerde özboluşly terzde açylýar duruberýär: bu gün dünýäde şeýle şäherleri gurmak üçin köp ýyllar sarp edilýärkä, Türkmenistanda ol sanlyja ýylyň dowamynda gurulýar.  

Hemra HUDAÝGULYÝEW.

«Türkmenistan».

Beýleki habarlar

Aşgabat, 20-nji fewral (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary A.Ýazmyradowyň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzyň welaýatlarynda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleri bilen baglanyşykly meselelere seredildi. 

Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanowa söz berildi. Häkim şu günler welaýatda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň alnyp barlyşy, “Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasyndan” gelip çykýan wezipeleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda ideg işleri agrotehnikanyň kadalaryny berjaý etmek arkaly geçirilýär, gowaça ekiljek ýerlerde tekizlemek we geriş çekmek işleri dowam edýär, pagtaçy daýhanlary ýokary hilli tohum bilen üpjün etmek ugrunda zerur işler alnyp barylýar. 

Ýazky ekiş möwsüminde ulanyljak oba hojalyk tehnikalarynyň taýýarlanylyşy tamamlaýjy tapgyrda dowam edýär, ýeralmanyň we soganyň ekişine girişilip, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekiljek ýerlerini taýýarlamak boýunça degişli işler guramaçylykly geçirilýär. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, oba hojalyk işleriniň öz wagtynda we ýokary hilli geçirilmeginiň möhüm talap bolup durýandygyna ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz gowaçanyň, gök-bakja ekinleriniň ekiljek ýerlerini ekiş möwsümine çenli taýýarlamak, bugdaýa ideg etmek işleriniň agrotehnikanyň talaplaryna laýyklykda alnyp barylmagynyň gözegçilikde saklanylmagy babatda häkime birnäçe anyk görkezmeleri berdi. 

Hormatly Prezidentimiz obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça Milli maksatnama laýyklykda, welaýatda gurulmagy meýilleşdirilen dürli maksatly desgalardaky, binalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmegi babatda häkime degişli tabşyryklary berdi. 

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew welaýatyň ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan işleriň barşy barada hasabat berdi. Hasabatda bellenilişi ýaly, bugdaýa ideg etmek, gowaça ekiljek ýerleri ekişe taýýarlamak işleri agrotehnikanyň talaplaryna laýyklykda geçirilýär, ýazky ekiş möwsüminde ulanyljak oba hojalyk tehnikalaryny we enjamlary möwsüme taýýarlamak işleri alnyp barylýar. 

Ýazlyk ýeralmanyň, soganyň ekişi dowam edýär, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekiljek ýerleri ekişe taýýarlanylýar, welaýatyň pagta öndürijilerini ýokary hilli gowaça tohumy bilen üpjün etmek boýunça degişli işler alnyp barylýar. Şeýle hem häkim ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda meýilleşdirilen gurluşyk işleriniň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. 

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, şu günler dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýerine ýetirilişine toplumlaýyn çemeleşmegiň zerurdygyny belledi we bugdaý ekilen ýerlerde ideg işleriniň öz wagtynda geçirilmegini berk gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy. Şeýle hem hormatly Prezidentimiz gowaça ekiljek ýerleri ýazky möwsüme taýýarlamak işleriniň agrotehnikanyň kadalaryny pugta berjaý etmek arkaly geçirilmegi we pagtaçy kärendeçileriň ýokary hilli gowaça tohumy bilen üpjün edilmegi babatda häkime birnäçe anyk tabşyryklary berdi. 

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda göz öňünde tutulan medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işlerini gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy. 

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradowyň hasabaty bilen dowam etdi. Bellenilişi ýaly, welaýatyň ekin meýdanlarynda möwsümleýin oba hojalyk işleri agrotehniki möhletlerde ýerine ýetirilýär, hususan-da, bugdaý ekilen meýdanlarda ideg işleri geçirilýär, gowaça ekiljek ýerleri sürmek we tekizlemek, ýuwuş suwuny tutmak işleri dowam edýär. Şunuň bilen bir hatarda, pagtaçy kärendeçileri ýokary hilli gowaça tohumy bilen üpjün etmek, ekiş möwsüminde ulanyljak oba hojalyk tehnikalaryny gözden geçirmek, ýeralma we beýleki gök-bakja ekinleriniň ekiljek ýerlerini taýýarlamak boýunça degişli işler alnyp barylýar. 

Şeýle-de häkim ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna we Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda gurulmagy göz öňünde tutulan dürli maksatly desgalardaky, binalardaky gurluşyk işleriniň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. 

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, oba hojalyk pudagynyň ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmekdäki möhüm ornuna ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz häkime häzirki wagtda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň, hususan-da, welaýatyň gowaça ekiljek ýerlerinde sürmek we tekizlemek, ýazlyk ýeralmanyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine taýýarlyk işleriniň agrotehnikanyň talaplaryna laýyklykda geçirilmegi, pagta öndürijileriň ýurdumyzyň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän, ýokary hasyl berýän gowaça tohumy bilen üpjün edilmegi babatda birnäçe tabşyryklary berdi. 

Döwlet Baştutanymyz häkime ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda gurulmagy meýilleşdirilen medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy. 

Soňra Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew häzirki wagtda welaýatda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyndan hem-de Oba milli maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, şu günler welaýatyň ak ekin meýdanlarynda ideg hem-de gowaça ekiljek ýerlerde sürüm we tekizleýiş işleri ýerine ýetirilýär. Pagtaçy daýhanlary ýokary hilli gowaça tohumy bilen üpjün etmek boýunça zerur çäreler görülýär. 

Ýazky ekiş möwsüminde ulanyljak oba hojalyk tehnikalaryny we gurallaryny abatlamak boýunça degişli işler guramaçylykly dowam edýär, ýazlyk ýeralmanyň, soganyň ekişine başlanyp, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine taýýarlyk görülýär. 

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, şu günler dowam edýän oba hojalyk işleriniň öz wagtynda we ýokary hilli geçirilmeginiň bol hasylyň girewidigini belledi hem-de welaýatyň gowaça ekiljek ýerlerini ekiş möwsümine taýýarlamak boýunça işleriň depginini ýokarlandyrmagyň möhümdigini aýdyp, häkime bu işleri berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy. Şeýle hem hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow bugdaý meýdanlarynda ideg işleriniň agrotehniki möhletlerde geçirilmeginiň, gök-bakja ekinleriniň ekişine talabalaýyk taýýarlyk görmegiň zerurdygyny belledi we häkime degişli tabşyryklary berdi. 

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna we Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda gurulmagy göz öňünde tutulan dürli maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmeginiň möhümdigini belledi, bu babatda häkime birnäçe görkezmeleri berdi. 

Soňra Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew häzirki wagtda welaýatda alnyp barylýan oba hojalyk işleriniň barşy, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna we Oba milli maksatnamasyna laýyklykda meýilleşdirilen işleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, şu günler welaýatda gowaça ekiljek ýerleri ekişe taýýarlamak işleri, hususan-da, sürüm, tekizleýiş işleri geçirilýär, ýazky oba hojalyk möwsüminde ulanyljak tehnikalaryň gözden geçirilişi tamamlaýjy tapgyrda dowam edýär, pagtaçy kärendeçileri ekiş möwsümine çenli ýokary hilli gowaça tohumlary bilen üpjün etmek boýunça degişli işler alnyp barylýar. 

Häkim welaýatyň ak ekin meýdanlarynda ideg işleriniň agrotehnikanyň talaplaryna laýyklykda ýerine ýetirilýändigi, ýazlyk ýeralmanyň we soganyň ekişine girişilendigi barada hem habar berdi. 

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, ýerine ýetirilýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň agrotehnikanyň talaplaryna laýyklykda geçirilmeginiň zerurdygyny belledi, şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek ýerlerde sürüm we tekizleýiş işleriniň depginlerini güýçlendirmek babatda häkime birnäçe anyk tabşyryklary berdi. Hormatly Prezidentimiz welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda ideg işleriniň agrotehnikanyň talaplaryna laýyklykda ýerine ýetirilmeginiň, gök-bakja ekinleriniň ekişine ykjam taýýarlyk görmegiň zerurdygyny belläp, häkime degişli görkezmeleri berdi. 

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda meýilleşdirilen gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmegi babatda häkime degişli tabşyryklary berdi. 

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary A.Ýazmyradow ýurdumyzyň welaýatlarynda alnyp barylýan oba hojalyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, welaýatlaryň ak ekin meýdanlarynda bugdaýa ideg etmek işleri alnyp barylýar, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak işleri dowam edýär. 

Häzirki wagtda ýurdumyzda gowaçanyň ýokary hasylyny ýetişdirmek maksady bilen, welaýatlarda gowaça ekiljek ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak işleri, hususan-da, sürüm we tekizleýiş işleri geçirilýär. Pagtaçy daýhanlary ýokary hilli gowaça tohumy bilen üpjün etmek maksady bilen, pagta arassalaýjy kärhanalarda degişli işler alnyp barylýar. Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň tejribeli hünärmenleri, alymlary, ýurdumyzyň welaýatlarynda oba hojalyk işleriniň alnyp barlyşyna ýardam hem-de maslahatlary bermek üçin yzygiderli iş saparlarynda bolýarlar. 

Öňümizdäki oba hojalyk möwsüminde ulanyljak tehnikalary we gurallary abatlap, olary doly taýýar edip goýmak boýunça zerur işler geçirilýär. Ýazlyk ýeralmanyň, soganyň ekişine girişilip, bu işleri bellenen möhletlerde tamamlamak boýunça işler dowam etdirilýär. Şunuň bilen bir hatarda, ýurdumyzyň welaýatlarynda ekilmegi meýilleşdirilýän gök-bakja we beýleki oba hojalyk ekinleriň ekiljek ýerlerini möwsüme taýýarlamak boýunça degişli çäreler durmuşa geçirilýär. 

 Şeýle-de wise-premýer ýurdumyzda suw üpjünçiligini gowulandyrmak üçin degişli işleriň geçirilýändigini habar berdi. 

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, oba hojalyk pudagynyň milli ykdysadyýetimizdäki ähmiýetli ornuna ünsi çekdi hem-de häzirki wagtda alnyp barylýan oba hojalyk işleriniň, hususan-da, ak ekin meýdanlaryndaky ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ýerine ýetirilmeginiň möhüm talap bolup durýandygyny belledi. Şunuň bilen bir hatarda, hormatly Prezidentimiz şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlaryň, ekilmegi meýilleşdirilýän gök-bakja we beýleki ekinleriň ekiljek ýerleriniň möwsüme doly taýýar edilmegini gözegçilikde saklamagy wise-premýere tabşyrdy. 

Döwlet Baştutanymyz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasaryna hem-de welaýatlaryň häkimlerine ýüzlenip, häzirki wagtda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň agrotehnikanyň talaplaryny berk berjaý etmek arkaly geçirilmegini üpjün etmek babatda degişli tabşyryklary berdi. Hormatly Prezidentimiz welaýatlaryň häkimlerine suw serişdelerini tygşytly we netijeli peýdalanmak, ekerançylyk meýdanlaryny suw bilen bökdençsiz üpjün etmek boýunça geçirilýän işleri, hususan-da, derýalaryň we suwaryş akabalarynyň suw geçirijiligini ýokarlandyrmak, olaryň hanalaryny göneltmek, çuňlaşdyrmak, kenarlaryny berkitmek boýunça alnyp barylýan işleri gözegçilikde saklamagy tabşyrdy. 

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatyny jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, berkarar Watanymyzyň rowaçlygynyň, mähriban halkymyzyň abadan durmuşynyň üpjün edilmegine gönükdirilen giň gerimli işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Aşgabat, 20-nji fewral (TDH). Şu gün paýtagtymyzdaky Maslahat köşgünde türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyza sapar bilen gelen Katar Döwletiniň Şeýhler maşgalasynyň agzasy Şeýh Faýsal bin Nasser bin Hamad Al Tani bilen duşuşyk geçirdi.

 Soňky ýyllarda türkmen-katar gatnaşyklary ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşde, abraýly halkara guramalaryň çäklerinde yzygiderli ösdürilýär. Munuň özi döwletara hyzmatdaşlygyň hil taýdan täze derejä çykarylýandygynyň we netijeli baýlaşdyrylýandygynyň aýdyň beýanydyr. 

Myhman türkmen topragynda bildirilen myhmansöýerlik hem-de duşuşmaga döredilen mümkinçilik üçin hoşallyk bildirip, Gahryman Arkadagymyza Katar Döwletiniň Emiri Şeýh Tamim bin Hamad Al Taniniň mähirli salamyny we iň gowy arzuwlaryny ýetirdi. Şunda katar tarapynyň sebitde parahatçylygyň, howpsuzlygyň, durnukly ösüşiň berkidilmegine ägirt uly goşant goşýan Türkmenistan bilen köptaraplaýyn gatnaşyklaryň ösdürilmegine uly gyzyklanma bildirýändigi nygtaldy. 

Hoşniýetli sözler üçin minnetdarlyk bildirip, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow Katar Döwletiniň Emirine we ähli halkyna iň gowy arzuwlaryny beýan etdi, Türkmenistanyň Ýakyn Gündogaryň ýurtlary, şol sanda Katar bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy hemmetaraplaýyn ösdürmäge hemişe taýýardygyny belledi. Hyzmatdaşlygyň beýleki ugurlary bilen birlikde parlamentara gatnaşyklaryň ilerledilmegine möhüm ähmiýet berilýär. 

Söhbetdeşligiň dowamynda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy öz adyndan we hormatly Prezidentimiziň adyndan 2022-nji ýylda Katarda Futbol boýunça dünýä çempionatynyň ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilmegi bilen gutlady hem-de bu sport baýramçylygynyň guramaçylykly geçirilmeginiň tutuş yslam dünýäsi üçin ähmiýetli bolandygyny belledi. 

Şeýh Faýsal bin Nasser bin Hamad Al Tani gutlaglar üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň dünýä çempionatynyň geçirilýän döwründe Doha şäherine saparynyň hem-de oýunlaryň birine baryp görmeginiň Katar Döwletine bildirilýän belent hormatyň nyşany hökmünde kabul edilendigini aýtdy. Şeýle-de munuň özi ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň, şol sanda sport ulgamynda gatnaşyklaryň mundan beýläk-de işjeňleşdirilmegine uly itergi berdi. 

Duşuşygyň dowamynda energetika, ulag we kommunikasiýa, senagat, oba hojalygy, ýokary tehnologiýalar ýaly ugurlarda türkmen-katar hyzmatdaşlygynyň ösdürilýändigi bellenildi. Aýratyn-da, maýa goýum ugry boýunça hyzmatdaşlygy has-da ösdürmek üçin täze mümkinçilikleriň açylýandygy bellenildi. Ýangyç-energetika toplumy hyzmatdaşlygyň geljegi has uly ugurlarynyň hatarynda kesgitlenildi. Şeýle-de medeni-ynsanperwer ulgamyň däp bolan dostlukly döwletara gatnaşyklaryň aýrylmaz bölegi bolup durýandygy nygtaldy. 

Şeýh Faýsal bin Nasser bin Hamad Al Tani Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowy özi üçin islendik amatly wagtda Katar Döwletine gelip görmäge çagyrdy. 

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy çakylyk üçin minnetdarlyk bildirdi. Saparyň möhletleri diplomatik ýollar arkaly ylalaşylar. 

Oňyn ýagdaýda geçen duşuşygyň ahyrynda iki ýurduň abadançylygynyň bähbidine laýyk gelýän türkmen-katar hyzmatdaşlygynyň mundan beýläk-de üstünlikli ösdüriljekdigine ynam bildirildi.

Ahal welaýaty, 18-nji fewral (TDH). Şu gün türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow hormatly Prezidentimiziň tabşyrygy boýunça Ahal welaýatynyň Arkadag şäherine amala aşyran iş saparynyň dowamynda sebitiň täze merkeziniň ikinji tapgyrynda gurulmagy meýilleşdirilýän binalaryň we desgalaryň şekil taslamalary, olaryň ýerleşjek ýerleriniň çyzgylary bilen tanyşdy. 

Arkadag şäheriniň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda guruljak binalaryň şekil taslamalarynyň tanyşdyrylyşyna Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlary, birnäçe ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň ýolbaşçylary, Ahal welaýatynyň merkeziniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy, Arkadag şäheriniň häkimi gatnaşdylar. 

Ahal welaýatynyň merkeziniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy D.Orazow gurulmagy meýilleşdirilýän binalaryň taslamalary we çyzgylary, olaryň aýratynlyklary barada giňişleýin maglumat berdi. Şolaryň hatarynda şäheriň dolandyryş we jemgyýetçilik binalary, awtomenzil, awtotoplum desgalary, demir ýol menzili hem-de bu düzümlere degişli ugurdaş desgalar bar. Mundan başga-da, durky täzelenilýän hem-de täze awtomobil ýollarynyň, ähli amatlyklary özünde jemleýän ýaşaýyş jaýlarynyň taslamalarynyň, olaryň ýerleşjek ýerleriniň çyzgylary görkezildi. 

Täze şäheriň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda her biri 720 orunlyk umumybilim berýän mekdepleriň 5-si, 320 orunlyk çagalar baglarynyň 9-sy, saglyk öýi, ýangyna garşy göreş gullugynyň, Arkadag şäheriniň häkimliginiň edara binalary, muzeý, “Saglyk” seýilgähi, söwda we hyzmat ediş toplumy, her biri 30 öýli, 5 gatly ýaşaýyş jaýlarynyň 36-sy, her biri 40 öýli, 5 gatly ýaşaýyş jaýlarynyň 36-sy, her biri 42 öýli, 7 gatly ýaşaýyş jaýlarynyň 24-si, her biri 54 öýli, 9 gatly ýaşaýyş jaýlarynyň 14-si, Arkadag şäheriniň demir ýol menzili, şäheriň awtotoplumy we bellige alyş bölümi, Ahal welaýatynyň awtomenzili bina ediler. 

Hormatly Arkadagymyz Ahal welaýatynyň Arkadag şäheriniň gurluşygynyň häzirki zamanyň ösen tejribesine laýyklykda alnyp barylmagyna we şunda täzeçil tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagyna, ekologik meselelere möhüm üns berilmelidigini aýtdy. Bu ýerde bina ediljek dürli maksatly desgalar şu günüň talaplaryna laýyk gelmelidir. Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Arkadag şäheriniň ikinji tapgyrynyň gurluşygynyň ýerine ýetirilmeginde Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalaryna uly ornuň degişlidigini belläp, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmagyň wajyp wezipe hökmünde kesgitlenendigine ünsi çekdi. 

Arkadag şäheriniň Köpetdagyň etegindäki ajaýyp giňişlikde gurulýandygyny nazara alyp, bu ýerleriň tebigy gözelligini saklap galmak üçin “ýaşyl” tehnologiýalary giňden ulanmak zerurdyr. Şeýle hem ilata edilýän söwda we beýleki hyzmatlaryň häzirki zamanyň ösen talaplaryna laýyk gelmegi möhümdir. Hyzmatlar ulgamynda häzirki zaman tehnologiýalarynyň ulanylmagy esasy talap bolup durýar diýip, hormatly Arkadagymyz belledi. 

Türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedow Arkadag şäheriniň awtotoplum binalarynyň we demir ýol menziliniň şekil taslamalary bilen tanşyp, gurluşygyň nobatdaky tapgyrynda ulag-aragatnaşyk ulgamyna degişli binalaryň gurluşygynda ulanylýan serişdeleriň berkligine, uzak möhletleýinligine aýratyn üns berilmelidigini belledi. Şunda ýurdumyzyň ulag ulgamyna degişli düzümleriň işini talabalaýyk ýola goýmak, oňa sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça durmuşa geçirilýän maksatnamalaýyn işlere örän jogapkärçilikli çemeleşilmelidir. Bu ugra degişli binalaryň gurluşygynda welaýatyň çäklerindäki milli binagärligiň ajaýyp nusgalary bolan taryhy ýadygärlikleriň keşbiniň öz beýanyny tapmalydygyny belläp, hormatly Arkadagymyz bu babatda taryhçy alymlar, hünärmenler we ýaş taslamaçylar, binagärler bilen bilelikde iş alyp barmagyň wajypdygyna ünsi çekdi. 

Şäher ilatyna we onuň myhmanlaryna edilýän ulag hyzmatlarynyň medeniýetiniň häzirki zaman talaplaryna doly laýyk gelmegi ugrunda ähli zerur tagallalaryň edilmelidigini belläp, Gahryman Arkadagymyz bu ugra degişli binalaryň we toplumlaryň taslamalary taýýarlananda döwrebap usullaryň ulanylmagyna möhüm ähmiýet berilmelidigini aýtdy. Milli Liderimiz dünýäniň iň gowy tejribesiniň işjeň ulanylmagynyň hem-de döwrebap tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagynyň ýurdumyzyň durmuş-ykdysady taýdan okgunly ösüşiniň möhüm şerti bolup durýandygyny belledi. Şunda taryhyň dowamynda halklary baglanyşdyrýan ýollary guran halkymyzyň milli tejribesi ulanylmalydyr, ulag ulgamyna degişli binalaryň gurluşygyna toplumlaýyn esasda çemeleşilmelidir. 

Şäheriň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda senagat zolagyny döretmek meselesine, onuň çäklerinde bina ediljek önümçilik kärhanalarynyň häzirki zamanyň ekologik talaplaryna laýyk gelmegine aýratyn üns berilmelidir. 

Türkmen halkynyň Milli Lideri görkezilýän şekil taslamalary bilen tanyşlygyň dowamynda ilatyň ähli amatlyklaryň hözirini görüp ýaşamagy, netijeli işlemegi we bilim almagy, göwnejaý dynç almagy, sport, döredijilik bilen meşgullanmagy boýunça meselelere zerur üns berilmelidigini nygtady. Şunda sanly tehnologiýalaryň we intellektual ulgamlaryň esasynda kadaly şäher giňişliginiň döredilmegi esasy ýörelgä öwrülmelidir. Şeýlelikde, “akylly” şäher konsepsiýasyna möhüm ähmiýet berilmelidir. 

Hormatly Arkadagymyz bagtyýar çagalygyň ýurdy hökmünde ykrar edilen Türkmenistanda körpe nesilleriň sazlaşykly ösmegi, amatly dynç almagy, dünýä ylmyna çuňňur aralaşmagy we çeper döredijilik bilen meşgullanmagy üçin döwlet derejesinde alada edilýändigini aýtdy. Şunda ylym-bilim, saglygy goraýyş, sport ugurlaryna degişli binalaryň we desgalaryň gurluşygyna aýratyn ähmiýet berilmelidir. Şunuň bilen baglylykda, Arkadag şäheriniň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda bina ediljek ugurdaş desgalarda üpjün edilýän mümkinçilikler häzirki döwrüň ösen talaplaryna, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň belent ruhuna laýyk gelmelidir. 

Milli Liderimiz Arkadag şäheriniň gurluşygynyň birinji tapgyrynda bina edilen desgalar toplumynyň açylyş dabarasyna ýokary derejede taýýarlyk görülmelidigini, ýurdumyzyň durmuşynda möhüm ähmiýeti bolan şanly wakanyň guramaçylyk derejesiniň üpjün edilmelidigini we şäheriň gurluşygynyň ikinji tapgyryna badalga bermek dabarasyna taýýarlyk işlerine hemmetaraplaýyn esasda girişilmeginiň wajypdygyny belledi. 

Soňra türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow bu ýerde degişli ýolbaşçylaryň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. 

Gahryman Arkadagymyz ýurdumyzyň ähli künjeklerinde bolşy ýaly, Arkadag şäherinde ýerine ýetirilýän işleriň hem döwlet ekologiýa syýasatyna doly laýyk gelmelidigini, binalaryň taslamalary taýýarlanylanda ýerli tebigy aýratynlyklaryň göz öňünde tutulmalydygyny belledi. Şunda ugurdaş ýokary okuw mekdepleriniň talyplarynyň bu ugurdaky täzeçil pikirlerini we garaýyşlaryny öwrenmek, olaryň taýýarlan tekliplerini işjeň ulanmak möhüm bolup durýar. Täze, döwrebap şäheriň gurulmagy hormatly Arkadagymyzyň başyny başlan we Arkadagly Serdarymyz tarapyndan üstünlikli dowam etdirilýän durmuş-ykdysady syýasatyň netijeli amala aşyrylýandygyny görkezýär. Ilatyň abadan we bagtyýar durmuşynyň üpjün edilmegi, ösüp gelýän ýaş nesiller üçin ähli zerur şertleriň döredilmegi döwlet syýasatynyň esasy ugurlarynyň biridir. 

Gurluşyk işleriniň ýokary hil derejesinde ýerine ýetirilmegi, desgalaryň gurluşyklarynyň bellenen möhletlerde tamamlanylmagy potratçylara we buýrujylara bildirilýän üýtgewsiz talap bolup durýar. Şunda alnyp barylýan işler degişli ýolbaşçylar tarapyndan berk gözegçilikde saklanmalydyr. Dürli maksatly desgalar gurlanda we timarlaýyş işleri geçirilende ýokary hilli serişdeler ulanylmalydyr. Şol serişdeler ýurdumyzyň howa şertlerini nazara almak bilen, berkligi we amatlylygy göz öňünde tutulyp seçilip alynmalydyr. Binalaryň we desgalaryň keşbinde, içki bezeginde milli binagärligiň ajaýyp däpleri bilen sazlaşykda binagärlik, bezeg ulgamyndaky gazanylanlar öz beýanyny tapmalydyr diýip, hormatly Arkadagymyz aýtdy. 

Iri möçberli şähergurluşyk taslamalarynyň durmuşa geçirilmegi sebitleri senagatlaşdyrmak, milli ykdysadyýetimizi toplumlaýyn esasda ösdürmek, hususy ulgamyň işini kämilleşdirmek, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmak boýunça wezipeleri çözmäge ýardam etmelidir. Munuň özi häzirki döwrüň möhüm wezipesi hökmünde kesgitlendi. Gahryman Arkadagymyz ekologiýa ýaly möhüm ähmiýetli meselä ünsi çekip, şäheriň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda senagat zolagyny döretmek bilen baglanyşykly meseleleriň içgin öwrenilmelidigini belledi. Şunda häzirki zamanyň ekologik talaplaryna laýyk gelýän tikinçilik, ýeňil we azyk senagaty kärhanalarynyň döredilmegi ilatyň iş bilen üpjünçiligini has-da gowulandyrar. 

“Akylly” şäher konsepsiýasynyň öňdebaryjy maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalarynyň we internet serişdeleriniň sazlaşygyna esaslanýandygyny belläp, hormatly Arkadagymyz sanly ulgamyň şäher düzümleriniň we gulluklarynyň dolandyrylmagyny, ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň has-da ýokarlandyrylmagyny üpjün edýän bitewi düzümdigini nygtady. Şunda şäheriň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda halkara ülňülere laýyk gelýän gurluşyk serişdeleriniň ulanylmagynyň, şolaryň ýerli tebigy-howa şertlerine we ýokary ekologik kadalara hem-de bildirilýän beýleki talaplara doly laýyk gelmeginiň häzirki günüň möhüm wezipesi bolup durýandygyny belledi. Ahal welaýatynyň täze, döwrebap merkeziniň gurulmagy amatly ýaşamak we zähmet çekmek üçin ähli şertleriň döredilmegine, halkymyzyň bagtyýar, abadan durmuşynyň üpjün edilmegine gönükdirilendir. 

Soňra Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow şäheriň Baş baýdak meýdançasyna geldi. Bu ýerde işler ýokary depginlerde alnyp barylýar. Döwlet tugy türkmen halky üçin mukaddeslikdir, halkymyzyň abadançylygynyň we Watanymyzyň gülläp ösüşiniň nyşanydyr. Hormatly Arkadagymyz şäheriň esasy şaýolunyň ugrunda gurlan köpriniň üstünde saklanyp, Ahal welaýatynyň täze merkeziniň binagärlik keşbiniň dag etekleriniň tebigy görnüşleri bilen sazlaşykly utgaşýandygyny belledi. 

Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen bina edilýän bu şäherde milli binagärlik ýörelgeleriniň, häzirki zamanyň ösen şähergurluşyk tejribesi bilen sazlaşykly utgaşdyrylmagyna möhüm ähmiýet berilýär. Bu bolsa täze şäheriň özboluşly binagärlik keşbiniň emele gelmegini üpjün etdi. Dürli maksatly desgalaryň gurluşyk işleriniň hiline, olaryň ýanaşyk çäkleriniň bezegine hem-de abadanlaşdyrylyşyna aýratyn üns berilmelidir diýip, hormatly Arkadagymyz aýtdy. Hususan-da, ýol-ulag düzüminiň desgalarynyň gurulmagy, häzirki zaman talaplaryna laýyklykda yşyklandyryş ulgamlarynyň çekilmegi zerurdyr. Şunuň bilen baglylykda, gök zolaklaryň bu künjegiň tebigy aýratynlyklary bilen utgaşdyrylmagyna möhüm ähmiýet berilýär. 

Täze şäheriň ikinji tapgyrynyň gurluşygyna uly jogapkärçilik hem-de ýokary ruhubelentlik bilen girişilmelidir diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow şäheriň gurluşygynyň birinji tapgyrynyň açylyş dabarasynyň döwrüň ruhuna kybap derejede guralmalydygyny nygtady. 

 Hormatly Arkadagymyz hemmelere öňde durýan wezipeleri durmuşa geçirmekde üstünlik arzuw etdi we bu ýerden ugrady.

Aşgabat, 19-njy fewral (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Birleşen Arap Emirlikleriniň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Prezidentiň iş dolandyryş ministri Şeýh Mansur bin Zaýed Al Nahaýýan bilen duşuşygy boldy. Paýtagtymyzyň Halkara howa menzilinde myhmany döwlet Baştutanymyz garşylady. 

 Belent mertebeli myhmana türkmen halkynyň milli myhmansöýerlik ýörelgelerine laýyk gelýän hormat-sarpa bildirildi. 

Dünýä döwletleri, şol sanda Ýakyn Gündogaryň ykdysady taýdan kuwwatly we ösen ýurtlarynyň biri bolan Birleşen Arap Emirlikleri bilen köptaraplaýyn gatnaşyklary ösdürmek hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda durmuşa geçirilýän daşary syýasat strategiýasynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hem-de Birleşen Arap Emirlikleriniň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Prezidentiň iş dolandyryş ministri Şeýh Mansur bin Zaýed Al Nahaýýan mähirli salamlaşyp, iki ýurduň Döwlet baýdaklarynyň öňünde surata düşdüler. 

Şeýh Mansur bin Zaýed Al Nahaýýan mähirli kabul edilendigi üçin hormatly Prezidentimize hoşallyk bildirdi we her gezek Türkmenistana gelende, özüni ata Watanynda ýaly duýýandygyny aýtdy. 

Myhman döwlet Baştutanymyza, şeýle-de türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowa, ähli türkmen halkyna Birleşen Arap Emirlikleriniň Prezidenti Şeýh Mohammed bin Zaýed Al Nahaýýanyň we BAE-niň wise-prezidenti, Premýer-ministri, goranmak ministri, Dubaýyň häkimi Şeýh Mohammed bin Raşid Al Maktumyň mähirli salamyny ýetirdi. Nygtalyşy ýaly, BAE-de Türkmenistan bilen döwletara gatnaşyklaryň ösdürilmegine, şol sanda deňhukuklylyga, özara bähbitlilige esaslanýan uzak möhletleýin söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyň pugtalandyrylmagyna aýratyn ähmiýet berilýär. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow BAE-niň ýokary wezipeli wekilini Aşgabatda görýändigine şatdygyny aýdyp, Birleşen Arap Emirlikleriniň ýolbaşçylaryna öz adyndan hem-de Gahryman Arkadagymyzyň adyndan iň gowy arzuwlaryny beýan etdi. Döwlet Baştutanymyz hormatly Arkadagymyzyň ýakynda Abu-Dabi şäherine amala aşyran saparyny we onuň çäklerinde geçirilen duşuşyklary ýakymly duýgular bilen ýatlaýandygyny belledi we iki ýurduň arasynda köpýyllyk hyzmatdaşlygyň, hemmetaraplaýyn gatnaşyklaryň oňyn tejribesiniň toplanandygy nygtady. Hormatly Prezidentimiziň geçen ýylyň 21-22-nji noýabrynda BAE amala aşyran resmi saparynyň, onuň çäklerinde geçirilen ýokary derejedäki türkmen-emirlikler gepleşikleriniň we saparyň jemleri boýunça gol çekilen resminamalaryň uly toplumynyň iki döwletiň däp bolan dostluk we ynanyşmak gatnaşyklaryny ösdürmäge, özara bähbitli, deňhukukly hyzmatdaşlygy giňeltmäge kuwwatly itergi berendigi bellenildi. 

Duşuşygyň dowamynda Şeýh Mansur bin Zaýed Al Nahaýýan şu ýylyň 11-12-nji fewralynda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň BAE bolan resmi saparynyň ozal gazanylan ylalaşyklaryň iş ýüzünde durmuşa geçirilmegine ýardam berýändigini hem-de ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň taryhyna täze sahypany ýazandygyny aýtdy. 

Döwlet Baştutanymyz iki döwletiň ägirt uly mümkinçiliklerini we özara bähbitlerini nazara almak bilen, dostlukly ýurduň ýokary wezipeli wekiliniň bu gezekki saparynyň ikitaraplaýyn gatnaşyklary ösdürmäge täze itergi berjekdigine ynam bildirdi. Iki ýurduň arasynda ýokary derejedäki gepleşikleriň yzygiderli geçirilmegi taraplaryň özara bähbitli hyzmatdaşlyga ygrarlydygyny tassyklaýar. Syýasy-diplomatik ulgamda, abraýly halkara guramalaryň, ilkinji nobatda, BMG-niň ugry boýunça türkmen-emirlikler hyzmatdaşlygynyň özara düşünişmek we hormat goýmak esasynda ösdürilýändigi bellenildi. 

Türkmenistanyň çäk taýdan amatly ýerleşmegi hem-de ýurdumyzda amatly maýa goýum ýagdaýynyň döredilmegi daşary ýurtly işewürler, şol sanda Ýakyn Gündogar ýurtlarynyň işewür toparlarynyň wekilleri bilen netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmekde aýratyn ähmiýetlidir. Şunuň bilen baglylykda, söwda-ykdysady, ýangyç-energetika, durmuş desgalarynyň gurluşygy we beýleki pudaklarda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlyk giňeldilýär. 

Bellenilişi ýaly, Türkmenistanda köpugurly ulag ulgamyny döretmek boýunça alnyp barylýan işler özüniň oňyn netijesini berýär. Hususan-da, ýurdumyzyň deňiz ulag ulgamynyň düzümi giňeldilýär, täze awtomobil, howa, demir ýol ulag merkezleriniň we geçelgeleriniň gurluşygy giň gerimde alnyp barylýar. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanda ulag ulgamy boýunça giň möçberli taslamalaryň işlenip taýýarlanylýandygy, şunda bu ugurda baý tejribe toplan daşary ýurtly hyzmatdaşlar, şol sanda BAE-niň belli kompaniýalary bilen gatnaşyklary ýola goýmagyň ägirt uly geljeginiň bardygy bellenildi. 

Türkmenbaşy Halkara deňiz porty özüniň häzirki derejesinde Gündogar — Günbatar we Demirgazyk — Günorta ugurlary boýunça halkara ähmiýetli iri ulag merkezleriniň biri bolup durýar. Ol Birleşen Arap Emirlikleriniň çäklerindäki portlar bilen logistik baglanyşygy ýola goýmagyň maksatlaryna doly laýyk gelýär. Munuň özi portlary dolandyrmak we logistik hyzmatlary amala aşyrmak ulgamynda ýöriteleşen kompaniýalar üçin bähbitli taslama bolup biler. 

Duşuşygyň dowamynda bellenilişi ýaly, bilelikdäki taslamalaryň amala aşyrylmagy hyzmatdaşlygyň esasy ugurlarynyň biridir. Bu taslamalar ykdysady hyzmatdaşlyga täze itergi berip, maýa goýumlary çekmek, bilelikdäki önümçilikleri döretmek, döwrebap ulag düzümini kemala getirmek, bank-maliýe ulgamynda özara gatnaşyklary işjeňleşdirmek üçin uly mümkinçilikleri açýar. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hyzmatdaşlygy, şol sanda medeni-ynsanperwer ulgamdaky gatnaşyklary işjeňleşdirmek üçin bar bolan kuwwaty doly derejede ulanmagyň maksadalaýyk boljakdygyny belledi. 

Birleşen Arap Emirlikleriniň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Prezidentiň iş dolandyryş ministri Şeýh Mansur bin Zaýed Al Nahaýýan BAE-niň işewür toparlarynyň wekilleriniň Türkmenistan bilen netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmäge uly gyzyklanma bildirýändiklerini tassyklap, mähirli kabul edilendigi üçin döwlet Baştutanymyza ýene-de bir gezek tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Birleşen Arap Emirlikleriniň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Prezidentiň iş dolandyryş ministri Şeýh Mansur bin Zaýed Al Nahaýýan bilen mähirli hoşlaşdy. 

 Soňra belent mertebeli myhman hoşniýetli arzuwlaryny aýdyp, paýtagtymyzdan ugrady.

Hormatly Prezidentimiz ilaty ýurdumyzda öndürilýän azyk önümleri bilen bolelin üpjün etmek boýunça anyk wezipeleri kesgitledi. Bu il-ýurt ähmiýetli işe etrabymyzyň zähmetkeşleri netijeli gatnaşýarlar. Oňa üstümizdäki ýylyň geçen ýanwar aýynyň önümçilik görkezijileri hem bütin aýdyňlygy bilen şaýatlyk edýär. Has takygy, geçen aýda etrabymyzyň ähli hojalyklarynda etiň 2,1 müň tonna golaýy, süýdüň 6233 tonna golaýy, ýumurtganyň hem 4 milliona golaýy öndürilip, ilata ýetirildi. Bu görkezijileriň geçen ýylyň degişli döwründäkiden degişlilikde 1,1 göterim, 0,4 göterim we 7,1 göterim artykdygy bellärliklidir. Häzirki wagtda etrabymyzda gara mallaryň 95 müň başy, dowarlaryň 315,6 müň başy, guşlaryň hem 798 müňe golaý başy idedilýär. Şeýle oňyn netijeler Arkadagly  Serdarymyzyň ekerançylary we maldarlary giňden goldamagy, olary has yhlasly zähmet çekmäge höweslendirmegi arkaly gazanylýar.  

Biziň etrap birleşmämiziň agzalarynyň aglaba bölegi oba adamlary bolup, olaryň arasynda degişli wagyz-ündew çärelerini giňden alyp barýarys. Olarda hormatly Prezidentimiziň we Gahryman Arkadagymyzyň daýhanlary galkyndyrmak  ugrunda edýän taýsyz tagallalary hakynda buýsanç bilen gürrüň edilýär. Obalarymyzyň barha gözelleşmegi guwandyrýar, ýaşamaga yşky, zähmet çekmäge höwesi artdyrýar. Oba adamlary şeýle ajaýyp ýaşaýşy peşgeş beren Arkadagly Serdarymyza we Milli Liderimize köp-köp sagbolsun aýdýarlar.  

Merdan NURMAMEDOW,

Türkmenistanyň Kärdeşler arkalaşyklarynyň Saýat etrap birleşmesiniň başlygy.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwri döredijilikli zähmetiň, innowasion tehnologiýalaryň, ulgamlary sanlylaşdyrmagyň we döwlet durmuşynyň ähli ugurlarynda ýaşlaryň kuwwatyndan netijeli peýdalanmagyň döwrüne öwrülýär. Şonuň üçin-de hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow her bir ýolbaşçydan, telekeçiden, işewürden... ýurdumyzyň syýasy, ykdysady, durmuş hem-de medeni taýdan ösüşini mundan beýläk-de ýokarlandyrmak bilen baglanyşykly derwaýys meseleleriň çözgüdini tapmagy, bu ugurda kesgitlenen her bir wezipäniň gyşarnyksyz berjaý edilmegini talap edýär. Şunda kabul edilen döwlet hem-de pudaklaýyn maksatnamalaryň durmuşa geçirilmeginiň ygtybarlylygyny ýokarlandyrmak aýgytly orna eýe bolmagynda galýar. 

Hormatly Prezidentimiz 10-njy fewralda geçirilen Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde döwletimiziň ýeten beýik sepgitleri barada durup geçmek bilen, üstümizdäki ýylda öňde duran wezipelere ünsi çekdi. Olaryň hatarynda durmuş-ykdysady, ylmy-önümçilik, döwlet-hususy pudak, ýaşlara mümkinçilikleriň açylmagy we olaryň şahsyýet hökmünde kemala gelmegi, oba hojalygy we gaýtadan işleýän senagat, ekologik abadançylyk hem-de beýleki käbir ugurlaryň esasy gözükdiriji hökmünde görkezilmegi diňe bir şu günüň ýa-da ýakyn geljegiň ýörelgesini salgy bermän, eýsem, orta hem uzak geljek üçin-de badalgadyr. Giňişleýin mejlisde Türkmenistanyň demokratik, hukuk we dünýewi esaslaryny mundan beýläk-de berkitmäge, onuň halkara abraýyny ýokarlandyrmaga gönükdirilen toplumlaýyn wezipeleriň öňe sürülmegi-de bir maksada — döwletiň hem halkyň aýdyň ertirlerini şu günden binýat etmek ugrundaky tagallalara hyzmat edýär. Mejlisde ýurdumyzda amala aşyrylýan içeri we daşary syýasatyň ileri tutulýan ugurlary babatda aýratyn durlup geçilip, derwaýys garaýyşlaryň beýan edilmegi hemişelik Bitarap Türkmenistanyň birek-birege hormat goýmaga, özara bähbide, deňhukuklylyga, adalatlylyga, ynsanperwerlige daýanýan ýörelgeleriniň umumadamzat bähbitlerinden ugur alýandygyndan alamatdyr. 

Döwlet Baştutanymyzyň gürrüňi edilýän mejlisde eden çykyşynda ünsi çeken wezipeleriniň biri-de telekeçiligi goldamak, hususy eýeçiligiň hukuklaryny hem-de kepilliklerini ynamly goramagyň ulgamyny döretmek, kiçi we orta telekeçiligi ösdürmäge ýardam etmek, ýaşlaryň ýaşaýyş jaýlaryna we bilimlere bolan elýeterliligini gazanmak meselesidir. Bu maksat türkmen jemgyýetiniň hususy pudagy mundan beýläk-de ösdürmek, döwlet tarapyndan telekeçilige berilýän goldawlarydyr ýeňillikleri geljekde-de dowam etdirmek, importyň ornuny tutýan we eksporta gönükdirilen önümleri özümizde öndürmegiň depginini ýokarlandyrmak, ýaşlaryň iş üpjünçiligini artdyrmak we olaryň işine maýa goýumlary gönükdirmek, milli ykdysadyýeti, onuň eksport kuwwatyny diwersifikasiýalaşdyrmak, azyk garaşsyzlygyny berkitmek hem-de bazar bolçulygyny — haryt elýeterliligini üpjün etmek bilen baglanyşykly ählumumy gyzyklanmalaryny özünde jemleýär. Şunda ýurdumyzyň ykdysady ösüşinde we onuň eksport kuwwatynyň artmagynda telekeçiligiň ornuna ýokary baha berilmegi, Arkadagly Serdarymyzyň hususy pudagyň wekillerine bildirýän ýokary ynamy, döwlete dahylsyz pudagyň milli ykdysadyýetdäki paýyny has-da artdyrmak ugrunda edýän tagallalary gazanylýan üstünlikleriň girewi bolup çykyş edýär. Munuň şeýledigini türkmen telekeçileriniň dürli ugurlarda amala aşyrýan işleriniň netijeliliginiň ýokarydygy, içerki bazarlarda haryt bolçulygyny döretmekde, azyk garaşsyzlygyny berkitmekde, senagat harytlarynyň gaýtadan işlenilmeginde, ýerli çig mal serişdelerinden ýerlikli peýdalanmakda, iri gurluşyk taslamalarynda olaryň uly mümkinçiliklere, paýa eýedikleri hem görkezýär. Hususy pudagyň ösüş depgininiň barha artýan kuwwata eýe bolmagynda pudaga döwlet goldawynyň we dürli ýeňillikleriň, şol sanda ýeňillikli karz serişdeleriniň berilmeginiň, hormatly Prezidentimiziň bu babatda durmuşa geçirýän syýasatynyň ähmiýeti aýratyn nygtalmaga mynasyp.  

Elbetde, girdejisini artdyrmak, baýamak, netijede, maliýe gory babatda-da, önümçiliginiň köpdürlüligi we köpugurlylygy babatda-da öňdäki orunlaryň birini eýelemek telekeçiniň baş maksady hökmünde öňe çykýar. Munuň üçin beýleki döwletleriň işewürleri bilen özara eksport-import gatnaşyklarynda eksportyň paýyny ýokarlandyrmak, onuň diwersifikasiýasyny gazanmak islendik hususyýetçi üçin-de çelgidir. Ýurdumyzyň bazarlaryny harytlaryňdyr önümleriň islendik görnüşi, esasan-da, özümizde öndürilýän görnüşleri bilen üpjün etmek, olaryň elýeterliligini durnukly ýagdaýa getirmek bolsa telekeçileriň her biriniň perzentlik hem raýatlyk borjudyr. Ikinji bir tarapdan, hususyýetçileriň gazanýan üstünlikleri döwletimiziň ykdysady kuwwatynyň barha berkemegi, parahatçylygyň, asudalygyň, eşretli durmuşyň ebediligini gazanmak, ekologik abadançylyga gulluk etmek, netijede, döwletimiziň sebitdäki geosyýasy hem-de geoykdysady ornuny berkitmäge goşant goşmak bilen berk baglanyşyklydyr. Şonuň üçin-de, Türkmenistanda bu ugurda amala aşyrylýan syýasatyň çäklerinde ýurdumyzyň ykdysady binýady has-da berkidildi we berkidilýär. Milli ykdysadyýetiň ileri tutulýan pudaklaryna goýulýan ýerli we daşary ýurt maýa goýumlarynyň möçberi barha artdyrylýar. Şolaryň netijesinde bolsa ýurdumyzyň senagat, önümçilik, durmuş ulgamlaryny batly depginler bilen ösdürmäge, Watanymyzyň egsilmez baýlygy bolan tebigy serişdelerimizden ýerlikli hem tygşytly peýdalanmaga gönükdirilen toplumlaýyn işler durmuşa geçirildi. Şeýle işler Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe-de batly depginlere eýe bolýar. Şu maksatdan ugur alnyp, döwlet we döwlete dahylsyz edara-kärhanalara, hususy telekeçilere önümçilikdir dolanyşyk serişdelerini satyn almaga, oba hojalygyny toplumlaýyn ösdürmäge, önümçiligiň täze ugurlaryny döretmäge, gymmaty ýokary bolan harytlary öndürmäge gönükdirilen ýeňillikli karzlary bermek çäreleri üstünlikli amala aşyrylýar.  

Şu ýerde pudaklary hususylaşdyrmagyň, telekeçiligi ösdürmegiň, ýurduň senagatlaşmagynda döwlete dahylsyz pudagyň wekillerine täze mümkinçilikleri döretmegiň ekologik abadançylyga edýän täsirleri babatda-da durup geçmegi makul hasap edýäris. Ol, ilkinji nobatda, galyndysyz önümçiligi ýola goýmak, munuň üçin döwrüň iň kämil tehnologiýalaryny ornaşdyrmak, harydyň ýa-da harytlaryň hiline bolan gözegçiligi ýokarlandyrmak, zir-zibilleri gaýtadan işläp, olary ykdysadyýete gatanç etmek bilen baglanyşyklydyr. Sebäbi isle çig mal serişdelerine daýanýan, isle-de gaýtadan işlemäge daýanýan önümçilik bolsun, tapawudy ýok, ikisinde-de galyndyny aradan aýyrmak ýa-da ony mümkin bolan iň pes derejä çenli azaltmak, netijede, tygşytlylygy gazanmak — her teňňäni hasaply sowmak hususyýetçiniň esasy maksatlarynyň birine öwrülýär. Bu bolsa, birinjiden, himiki işlewlerden geçirilen harytlaryň ýa-da çig mal görnüşindäki önümleriň galyndylarynyň tebigata taşlanmagyny azaldýar. Tebigata taşlanýan zir-zibiller, esasan-da, plastik önümler, zäherli gazlar adamyň saglygyna ýaramaz täsir etmek bilen birlikde, haýwanat we ösümlik dünýäsine-de howp salýar. Şeýle täsirleriň öňüni almak ählumumy maýylganlygy hem-de Aralyň guramagy zerarly emele gelen ekologik kynçylyklary-da hasaba alanyňda, diňe bir sebitiň däl, eýsem, bütin dünýäniň meselesine öwrülýär. Ikinjiden, telekeçilikde depginli ýola goýulýan innowasion tehnologiýalara daýanýan galyndysyz önümçilik zäherli gazlaryň, tot-tozanyň, howada we tebigatda eremeýän elementleriň... daşky gurşawa goýberilişini çäklendirýär. Üçünjiden, şular bilen baglanyşyklylykda, döwletiň ekologik abadançylygy goramaga, tebigy gözelligi aýamaga, howanyň dem almak üçin ýaramlylygyny ýokarlandyrmaga gönükdirýän maýa goýumlaryny tygşytlamaga mümkinçilik berýär. Şonuň bilen birlikde-de, haýwanat hem ösümlik dünýäsine, tebigy suw serişdelerine adamyň täsiri bilen ýetirilýän zyýany belli bir derejede azaldýar. Netijede, bu zatlaryň ählisi döwletiň-de, telekeçiniň-de, halkyň-da, tebigatyň hem bähbitlerine gulluk edýär.  

Durmuş maksatly binalaryňdyr desgalaryň gurluşyklarynyň döwlet sargydy boýunça, bäsleşik esasynda ýerine ýetirilmegi, kiçi we orta telekeçiligi ösdürmegi maliýeleşdirmegiň ýörite maksatnamalarynyň durmuşa ornaşdyrylmagy kiçi hem orta telekeçilik üçin hünärmenleri taýýarlamak, daşary ykdysady gatnaşyklary ösdürmek, eksporty artdyrmak, importyň ornuny tutýan önümçilikleri döretmek ýaly ugurlarda netijeli hyzmatdaşlygyň örän wajyp ähmiýete eýedigini-de ýüze çykarýar. Şonuň üçin-de, hususy pudagyň, netijede, Türkmenistanyň eksport kuwwatyny artdyrmak we daşary söwda dolanyşygynyň deňagramlylygyny üpjün etmek häzirki döwrüň durmuş-ykdysady ösüşiniň wajyp ugruna öwrülýär. Sebäbi daşarky bazarlaryň islegleri we sargytlary ýurdumyzda döredilen we döredilýän önümçilik kuwwatyny doly derejede ulanmagyň, ýokary iş üpjünçiliginiň, durnukly ykdysady ösüşiň esasy girewidir. Şonuň bilen baglylykda, Türkmenistanda öndürilýän önümleriň daşary ýurtlara iberilýän möçberini artdyrmak, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmegiň mukdarynydyr görnüşini köpeltmek, şeýle-de bu ugurda gurulmagy göz öňünde tutulýan kärhanalaryň gurluşyklaryny çaltlaşdyrmak wajyp ähmiýete eýedir. Şeýle bolansoň, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow telekeçiligi, kiçi we orta işewürligi, milli önüm öndürijileri goldamak boýunça halkara maliýe guramalary bilen hyzmatdaşlygyň dowam etdiriljekdigini, munuň üçin ýurdumyza daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmegiň gurallarynyň tapgyrlaýyn kämilleşdiriljekdigini aýratyn nygtaýar. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe döwlet Baştutanymyzyň tagallalary netijesinde kiçi hem-de orta telekeçiligiň sazlaşykly we netijeli ösmegi, hususy başlangyçlaryň goldanylmagy üçin has amatly hukuk, ykdysady, maliýe, durmuş şertleri döredildi. Bu bolsa döwlete dahylsyz pudagyň agzalaryna ýokary hilli, bäsdeşlige ukyply önümleri öndürmäge, azyk bolçulygyny berkitmek ugrundaky tagallalara mynasyp goşant goşmaga, senagat kärhanalaryny, häzirki zaman söwda merkezlerini, döwrebap obalary gurmak boýunça kesgitlenen wezipeleri ýerine ýetirmäge giň ýol açýar.  

Hormatly Prezidentimiz 2022-nji ýylyň 23-nji sentýabrynda paýtagtymyzdaky Ruhyýet köşgünde Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygyna bagyşlanyp geçirilen Döwlet Maslahatynda eden çykyşynda döwlete dahylsyz pudagyň wekilleriniň bäsdeşlige ukyply, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan we eksporta gönükdirilen ýokary hilli önümleri öndürmekde uly işleri bitirýändiklerini aýratyn nygtady. Çykyşyň dowamynda türkmen telekeçileriniň Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýoluny, Ahal welaýatynyň täze, döwrebap dolandyryş merkezini, beýleki iri taslamalary durmuşa geçirmekde amala aşyrýan tutumly işleriniň bellenmäge mynasypdygyna ünsüň çekilmegi telekeçileredir işewürlere bildirilen minnetdarlyk bolmak bilen birlikde, olar üçin uly jogapkärçiligi hem alamatlandyrýar. Çünki bildirilýän ynamy ödemek, berilýän goldawlardan ýerlikli peýdalanmak üçin täze güýç-gaýrat, ugurtapyjylyk bilen işlemek zerur. Şeýle ynamdyr hoşallyk, şol bir wagtyň özünde, döwrüň talabyny, halkyň islegini-de öz içine alýar. Munuň üçin Döwlet Maslahatynda täze wezipeler-de kesgitlendi. Şoňa görä, döwlet Baştutanymyz geljekde raýatlaryň öz-özi üçin iş ýerlerini döredýän, uly bolmadyk möçberlerde önüm öndürýän, hyzmatlary edýän kiçi we orta telekeçilige salgyt goldawyny bermek, ýeňillikli bellige almak, ygtyýarnama bermek bilen, täze iş orunlarynyň döredilmegine, haryt-söwda dolanyşygynyň çaltlandyrylmagyna, salgytlardan gelip gowuşýan serişdeleriň artdyrylmagyna oňaýly şert döredýän ulgamy ösdürmegiň zerurdygyny nygtaýar. Bu bolsa kiçi we orta kärhanalaryň sanynyň has-da artdyrylmagyna, netijede, eksport mümkinçilikleriniň ýokarlanmagyna, ýurdumyza walýutanyň çekilmegine, milli manadyň durnuklylygyny berkitmäge, işsizligiň öňüniň alynmagyna... oňaýly täsir eder.  

Sözümizi jemläp aýdanymyzda, 2023-nji ýylda-da ýurdumyzyň telekeçilerine täze wezipeler, beýik maksatlar hem-de juda uly jogapkärçilik garaşýar. Şeýle maksatlar hem wezipeler «Türkmenistanyň 2023-nji ýyl üçin maýa goýum Maksatnamasynda-da» anyk beýanyny tapýar. Bu zatlaryň ählisi pudagy goldamaga gönükdirilmek bilen birlikde, döwletimiziň geljekki ösüşlerine, halkymyzyň has eşretli durmuşda ýaşamagyna, hormatly Prezidentimiziň durmuş-ykdysady syýasatynyň rowaçlanmagyna täze badalga bolup hyzmat eder. Şunda ýurdumyzda döwlet we jemgyýetçilik durmuşynyň dürli ugurlaryny öz içine alýan täze kanunlaryň kabul edilmegi we hereket edýän hukuk kadalarynyň durmuş-ykdysady ösüşe, täze taryhy döwrümize, ýurdumyzda durmuşa geçirilýän özgertmelere laýyklykda döwrebaplaşdyrylmagy giň möçberli maksatnamalaryň üstünlikli ýerine ýetirilmegini, demokratik ýörelgeleriň dabaralanmagyny, jemgyýetçilik-syýasy gatnaşyklaryň berkidilmegini üpjün etmek bilen, derwaýys orun eýelär. 

Ysmaýyl TAGAN.

«Türkmenistan».

Aşgabat, 15-nji fewral (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow “Gazprom” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň müdiriýetiniň başlygy Alekseý Milleri kabul etdi.

 Myhman döwlet Baştutanymyza wagt tapyp kabul edendigi üçin tüýs ýürekden hoşallygyny bildirip, Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti Wladimir Putiniň mähirli salamyny we iň gowy arzuwlaryny ýetirdi. Şunda Russiýa Federasiýasynyň iri energetika kompaniýasynyň Türkmenistan bilen özara bähbitli hyzmatdaşlyga gyzyklanma bildirýändigi tassyklanyldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow “Gazprom” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň ýolbaşçysyny mübärekläp, onuň ýurdumyza şu gezekki saparynyň ýangyç-energetika toplumyndaky netijeli hyzmatdaşlygyň pugtalandyrylmagyna we umuman, köpugurly türkmen-rus gatnaşyklarynyň mundan beýläk-de giňeldilmegine ýardam berjekdigini belledi. Döwlet Baştutanymyz Russiýa Federasiýasy bilen strategik hyzmatdaşlygyň ösdürilmeginiň Türkmenistanyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridigini nygtap, öz gezeginde Russiýanyň Prezidentine salamyny we iň gowy arzuwlaryny beýan etdi. 

Duşuşygyň dowamynda kökleri taryhyň jümmüşine uzap gidýän türkmen-rus gatnaşyklarynyň däp bolan dostlukly, hoşniýetli goňşuçylyk häsiýetine eýedigi bellenildi. Ýokary derejede geçirilýän yzygiderli duşuşyklaryňdyr gepleşikleriň dowamynda gazanylan ylalaşyklar dürli ugurlarda hyzmatdaşlygy depginli ösdürmek üçin berk binýat bolup durýar.  

Häzirki wagtda, bilelikdäki tagallalaryň netijesinde döwletara hyzmatdaşlygyň ähli ugurlar boýunça täze many-mazmun bilen baýlaşdyrylýandygy bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, ýangyç-energetika ulgamyndaky hyzmatdaşlyga aýratyn orun degişlidir. Bu ugurda uly mümkinçilikler bar we baý tejribe toplanyldy. Şunda “Gazprom” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň Türkmenistanyň ozaldan gelýän hyzmatdaşydygy bellenildi. Köpýyllyk bilelikdäki işiň dowamynda hyzmatdaşlygyň ynanyşmaga we özara bähbitleri nazara almaga esaslanan netijeli görnüşi kemala getirildi. 

Tebigy baýlyklaryň ägirt uly gorlaryna eýe bolan ýurdumyzyň ähli gyzyklanma bildirýän daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen uzak möhletleýin hyzmatdaşlygy okgunly ösdürmegi maksat edinýändigi nygtaldy. Şunda nebitgaz pudagynyň kärhanalaryny döwrebaplaşdyrmak, gazyp alýan we gaýtadan işleýän pudaklaryň netijeliligini ýokarlandyrmak, energiýa serişdeleriniň eksportyny diwersifikasiýalaşdyrmak, şeýle hem bilelikdäki taslamalary amala aşyrmak ileri tutulýan ugurlardyr. 

Döwlet Baştutanymyz bular barada aýtmak bilen, ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek üçin uly mümkinçilikleriň bardygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, hyzmatdaşlygyň bar bolan kuwwatyny doly derejede durmuşa geçirmegiň çemeleşmeleri ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hem-de “Gazprom” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň müdiriýetiniň başlygy Alekseý Miller energetika ulgamynda uzak möhletleýin esasda ýola goýulýan hem-de anyk netijelere gönükdirilen türkmen-rus hyzmatdaşlygynyň mundan beýläk-de üstünlikli dowam etdiriljekdigine ynam bildirdiler.

Ministrler Kabinetiniň 10-njy fewralda geçirilen giňişleýin mejlisinde 2022-nji ýylda ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüşini häsiýetlendirýän ähli görkezijilerde oňyn ösüş depginleriniň gazanylandygy we jemi içerki önümiň ösüş depgininiň 6,2 göterim derejede üpjün edilendigi barada habar berildi. Mejlisde ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüşini ilerletmekde wajyp ähmiýetli resminama — Türkmenistanyň 2023-nji ýyl üçin maýa goýum Maksatnamasy kabul edildi. 

Türkmenistanyň Prezidentiniň bazar gatnaşyklaryna esaslanýan durmuş-ykdysady strategiýasynda maýa goýum işjeňligine uly ähmiýet berilýär. Ýurdumyzyň maýa goýum syýasaty — bu maýa goýumlaryň düzümini we möçberlerini, ykdysadyýetiň pudaklarynda maýa goýumlary ulanmagyň usullarynydyr girdeji çeşmelerini kesgitlemäge gönükdirilen ykdysady syýasatyň wajyp ugrudyr.  

Maýa goýum Maksatnamasynyň esasy wezipesi ýurdumyzyň makroykdysady görkezijileriniň deňagramly ösüşini üpjün etmekden ybarat bolup, şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň ykdysadyýetinde gaýtadan işleýän we taýýar önümleri öndürýän senagat pudaklaryny ýokary depginler bilen ösdürmeklige gönükdirilen maýa goýumlaryň möçberi ýokarlanýar. Munuň netijesinde, ýurdumyzyň senagatynyň pudaklarynda öndürilýän we daşary ýurtlara eksport edilýän önümleriň möçberleridir görnüşleri düýpli artýar. Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda durmuşa geçirilýän işjeň maýa goýum syýasaty ýurduň ykdysadyýetini diwersifikasiýalaşdyrmaga, köpugurly ösüşi üpjün etmäge, täze pudaklaryň kemala gelmegine, daşary ýurtlardan import edilýän harytlary öz ýurdumyzda öndürmäge, döwletimiziň gyzyl puluny tygşytlamaga, dünýä döwletleri bilen söwda-ykdysady gatnaşyklaryň gerimini has hem giňeltmäge mümkinçilik berýär. 

Kabul edilen maksatnama laýyklykda, 2023-nji ýylda ýurdumyzyň ykdysadyýetine maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna 37 milliard 400 million manat möçberde düýpli maýa goýumlarynyň goýulmagyna garaşylýar. Önümçilik desgalarynyň gurluşygyna 20 milliard 800 million manat maýa goýumlaryny gönükdirmek meýilleşdirilýär. Bu bolsa ýurdumyz boýunça maýa goýumlarynyň umumy möçberiniň 55,6 göteriminden ybaratdyr. Durmuş maksatly desgalaryň gurluşygyna 16 milliard 600 million manat möçberde düýpli maýa goýumlary gönükdirmek bellenilýär. Munuň özi maýa goýumlaryň umumy möçberiniň 44,4 göterimine barabardyr. 

Häzirki wagtda ýurdumyzyň baý tebigy baýlyklaryny, geoykdysady we geosyýasy ýerleşişini, köpugurly daşary ykdysady gatnaşyklaryny, ulag-üstaşyr amatlyklaryny, köpugurly halkara ulag-üstaşyr geçelgelerini we döwrebap logistika düzümlerini netijeli ulanmagyň hasabyna ösen senagat pudagyny döretmek ugrunda köp tagallalar edilýär. Maksatnamada nebitgaz, ulag we kommunikasiýa, gurluşyk we senagat, söwda, oba hojalyk toplumyna we durmuş-medeni ulgama maýa goýumlary meýilleşdirmegiň netijesinde önümçilik maksatly we önümçilik däl maksatly desgalaryň gurluşygy göz öňünde tutuldy.  

Şu ýyl maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna 1 million 58,5 müň inedördül metr ýaşaýyş jaýlary ulanmaga berler. Ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak maksady bilen, ýurdumyzyň maýa goýum Maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde welaýatlarda we paýtagtymyzda ençeme desgalaryň we binalaryň gurluşygyna badalga berler. Mysal üçin, Aşgabat şäherinde 160 orunlyk Halkara pediatriýa merkeziniň, Stomatologiýa merkeziniň, 500 orunlyk Halkara onkologiýa ylmy-kliniki merkeziniň hem-de 4000 orunlyk Medeniýet merkeziniň gurluşygyna başlamak meýilleşdirilýär.  

Şeýle hem birnäçe binalaryň we desgalaryň gurluşygyny tamamlamak göz öňünde tutulýar. Aşgabat şäherinde Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasynyň binalar toplumyny, Parahat-7 toplumynda 23 sany ýaşaýyş jaýyny, kuwwaty 150 müň kub metr bolan agyz suwuny arassalaýjy desgany ulanmaga bermek meýilleşdirilýär. Şonuň ýaly-da, sebitde iň iri taslamalaryň biri bolan Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň — Arkadag şäheriniň birinji tapgyry, Gökdepe etrabynyň Köpetdag we Owadandepe geňeşlikleriniň çäginde täze obalar, şeýle hem 600 baş ahalteke bedewi üçin döwrebap athana ulanmaga tabşyrylar. 

Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, şu ýyl Ahal — Balkan we Balkan — Daşoguz ýokary woltly asma elektrik geçiriji ulgamlary, Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Tejen — Mary bölegini, 15 sany orta mekdebi we 3 sany çagalar bagyny işe girizmek göz öňünde tutulýar. Ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak maksady bilen, awtomobil ýollarynyň, aragatnaşyk, suw, gaz we elektrik üpjünçilik ulgamlarynyň, şeýle hem suw we lagym arassalaýjy desgalaryň gurluşygyna ep-esli serişdeler goýberiler.  

Maliýeleşdirmegiň çeşmeleri boýunça maýa goýumlaryň düzüminde kärhanalaryň we guramalaryň öz serişdeleri, karz serişdeleri, döwletiň býujet serişdeleri, döwlet serişdeleri, daşary ýurt maýa goýumlary we beýleki serişdeler göz öňünde tutulandyr. Şeýle hem daşary ýurt maýa goýumlary bilen bir hatarda, ýurdumyzyň telekeçileriniň serişdelerini amatly ugurlarda ulanmak meýilleşdirilendir. 

Maýa goýum Maksatnamasy ykdysadyýetiň düzüminde senagat önümçiliginiň paýyny artdyrmaga, eksporta iberilýän önümleriň möçberini artdyryp daşary söwda dolanyşygyny ýokarlandyrmaga, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçilikleri giň gerimde döretmäge hem-de ýurdumyzda azyk howpsuzlygyny üpjün etmäge gönükdirilen giň möçberli çäreleri öz içine alýar.  

Dünýä döwletleriniň maýa goýum syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri adam maýasy bilen baglanyşykly pudaklarda (ylym, bilim) maýa goýumlaryň ýokary özleşdiriş derejesini goldamak, daşary ýurt maýasynyň, esasan-da, göni maýa goýumlary artdyrmak, sebitlerde maýa goýum işjeňligini ýokarlandyrmak, bazar institutlaryny, ýagny haryt we gazna biržalaryny, banklary, maliýe we ätiýaçlandyryş gaznalaryny we ş.m. ösdürmek bolup durýar. Bu geçirilýän çäreleriň ulgamlaýyn we toplumlaýyn amala aşyrylmagy ýurduň mundan beýläk hem ýokary depginli ösüşini üpjün eder. 

Milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynda düýpli maýa goýumlaryň özleşdirilmegi ýurdumyzyň ähli welaýatlarynda täze, döwrebap iş orunlarynyň döredilmegine we halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň düýpli ýokarlandyrylmagyna getirer. Bularyň hemmesi ýurdumyzda halkyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak boýunça alnyp barylýan ägirt uly işleriň aýdyň subutnamasydyr. Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly üçin kabul edilen maýa goýum Maksatnamasynda öňde goýlan wezipeleri amala aşyrmakda ýurdumyzyň hereketlendiriji güýji bolan ýaşlara aýratyn orun degişlidir. Hormatly Prezidentimiziň ýaşlara berilýän bilimiň hilini kämilleşdirmek baradaky tabşyryklarynyň esasynda sowatly, hünärli, giň dünýägaraýyşly, ösen ylmy tehnologiýalardan baş çykarýan, ýokary medeniýetli, sagdyn, eziz Watanymyza, halkymyza, Türkmenistanyň Prezidentine çyn ýürekden wepaly ýaş nesli terbiýelemek üçin ähli zerur şertler döredilýär. Maksatnamada bellenişine görä, bilim ulgamyna 2023-nji ýylda maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna 745,00 mln. manat möçberinde maýa goýum serişdeleri gönükdiriler. 2023-nji ýylda Lebap welaýatynyň Türkmenabat şäherinde Seýitnazar Seýdi adyndaky Türkmen döwlet mugallymçylyk institutynyň täze binalar toplumynyň gurluşygynda maýa goýumlary özleşdirmek meýilleşdirilýär.  

«Şu ýyl üçin kabul eden maksatnamamyz örän köp işleri öz içine alýar, ata Watanymyzy üstünlikli ösdürmek üçin bize täze taslamalar, täze pikirler we dolandyryş çözgütleri zerur bolup durýar» diýip nygtamak bilen, döwlet Baştutanymyz halkymyz bilen bilelikde tutanýerli zähmet çekip, 2023-nji ýyl üçin bellenen täze sepgitlere hem ýetiljekdigine berk ynam bildirdi. Bu belent ynam türkmenistanlylaryň her birini täze öňegidişliklere çagyryp, ösüşli menzillere ruhlandyrýar.  

Aknabat ATABAÝEWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň rektory, ykdysady ylymlaryň kandidaty.

Etrabymyzda pagta arassalaýjy kärhanalaryň üçüsi bolup, olaryň biri Sakar şäherinde ýerleşýär. Bu ýerde etrabymyzyň ýer eýeleriniň köp zähmet siňdirip ýetişdiren hasylyny arassalamagyň hasabyna senagat üçin gymmatly önümler öndürilýär. Kärhanada geçen ýyl gowy netijeler bilen jemlenildi. Şonda çig malyň 13 müň tonna golaýy gaýtadan işlenilip, pagta süýüminiň 2252 tonnasy, çigidiň 4700 tonna golaýy we beýleki önümler öndürildi. Kärhana boýunça uly üstünlikleriň gazanylmagyna inžener Akmuhammet Arnajumaýew, 2-nji önümçilik toparynyň ýolbaşçysy Batyr Orazow, traktorçy Ýagşymyrat  Bazarow we beýlekiler mynasyp goşant goşýarlar.  

Önümçilikde işleriň talabalaýyk guralmagyna ýakyndan üns berilýär. Kärhanada zähmet çekýän dürli kesp-kärli işgärleriň arasynda zähmeti goramak, tehniki howpsuzlyk boýunça degişli işler maksatlaýyn alnyp barylýar. Bu bolsa önümçilikde şikessiz işlenilmeginde ähmiýetlidir.  

Öňdebaryjy kärhananyň ruhubelent işgärleri Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylyna ynamly gadam basdylar. Olar hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzy bedew bady bilen ösdürmek boýunça öňden bellänlerini durmuşa geçirmek ugrunda tutanýerli zähmet çekip, üstümizdäki ýyly hem rowaçlyklara beslemegi maksat edinýärler.  

Mähri KADYROWA,

Türkmenistanyň Kärdeşler arkalaşyklarynyň Saýat etrap birleşmesiniň hünärmeni.