Aşgabat, 14-nji noýabr (TDH). Şu gün irden hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow dikuçarda paýtagtymyzda we onuň töwereklerinde ýaýbaňlandyrylan işleriň barşy bilen tanyşdy. Döwlet Baştutanymyzyň ýanynda Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň senagat-gurluşyk toplumyna gözegçilik edýän orunbasary B.Annamämmedow boldy.

Häzirki döwürde ýurdumyzyň dürli künjeklerinde, şol sanda Aşgabatda we onuň töwereklerinde giň möçberli özgertmeler maksatnamalary üstünlikli durmuşa geçirilýär. Bularyň ählisi Gahryman Arkadagymyzyň başyny başlan şähergurluşyk maksatnamasynyň çäginde amala aşyrylýan işleriň hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli amala aşyrylýandygyny görkezýär.

Döwlet Baştutanymyz uçuşyň dowamynda paýtagtymyzyň täze gurluşyklarynda hem-de Arkadag şäheriniň çäklerinde ýaýbaňlandyrylan işleriň, Aşgabady durmuş-ykdysady taýdan ösdürmäge gönükdirilen özgertmeleriň barşyny synlady. Şunda adamlaryň bagtyýar durmuşyny üpjün etmek, şol sanda amatly ýaşaýyş jaýlaryny gurmak bilen bagly meselelere aýratyn ähmiýet berilýär. Paýtagtymyzda dürli maksatly binalaryň gurluşyklary bilen bir hatarda, şäheriň ýol-ulag düzüminiň desgalarynyň gurluşygyna, olaryň abadanlaşdyrylmagyna hem uly üns berilýär. Baş şäherimiziň döwrebap ýollary, seýilgäh zolaklary, ekologik ýagdaýy bir bitewi sazlaşygy emele getirip, paýtagtymyzyň şähergurluşyk derejesini has-da belende göterýär.

Aşgabadyň günbatar böleginde, hususan-da, “Gurtly” we “Köşi” ýaşaýyş toplumlarynyň çäginde otaglarynyň ýerleşişi gowulandyrylan has oňaýly ýaşaýyş jaýlary guruldy. Bu toplumlarda ugurdaş durmuş desgalarynyň bina edilmegine aýratyn üns berildi. Belentlikden şäheriň bu künjeginde ýaýbaňlandyrylan gurluşyk işleriniň gerimi aýdyň görünýär. Häzirki wagtda ýurdumyzyň dürli künjeklerinde we paýtagtymyzda alnyp barylýan gurluşyk işleriniň ýokary hil derejesiniň üpjün edilmegi ugrunda zerur tagallalar edilýär. Desgalaryň öz wagtynda ulanylmaga berilmegi bilen baglanyşykly meseleler hem yzygiderli gözegçilikde saklanylýar.

Döwlet Baştutanymyzyň dikuçary Aşgabadyň günbatar künjegine tarap ugur aldy. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow guşuçar belentlikden Büzmeýin etrabynyň çäklerinde gurlan dürli maksatly binalary, häzirki zaman talaplaryna laýyk gelýän ýaşaýyş jaý toplumlaryny we häzirki döwürde gurluşygy batly depginde dowam edýän toplumlarda alnyp barylýan gurluşyk işlerini synlap, olaryň ýokary hil derejesiniň üpjün edilmeginiň wajypdygyna ünsi çekdi.

Ekologik kadalara kybap gelýän bu desgalar gurlanda, ylmyň ýokary gazananlary we bu ulgamda ösen tejribeler işjeň ulanylýar. Munuň özi döwlet Baştutanymyz tarapyndan gurluşyk taslamalaryna bildirilýän talaplaryň üstünlikli ýerine ýetirilmegini şertlendirýär.

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň dikuçary Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjyndan we yzygiderli tagallasyndan binýat bolan Arkadag şäheriniň ýokarsynda öwrüm etdi. Häzirki döwürde täze şäheriň gurluşygynyň ikinji tapgyrynyň işlerine badalga berildi. Munuň özi ýurdumyzyň şäherleriniň we obalarynyň köpugurly ösdürilmegi, täze iş orunlarynyň döredilmegi bilen baglanyşykly meselelere döwlet derejesinde ähmiýet berilýändiginiň aýdyň beýanydyr.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň döwletlilik binýadynyň berkemegine, ykdysady kuwwatynyň has-da artmagyna, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň ýokarlanmagyna, Watanymyzy beýik ösüşlere ýetirmäge gönükdirilen uzak möhletleýin iri maksatnamalar üstünlikli durmuşa geçirilýär. Mälim bolşy ýaly, Arkadag şäheriniň hojalyk düzümini mundan beýläk-de ösdürmek, guramaçylyk, dolandyryş babatda amatly şertleri döretmek maksady bilen, şeýle hem Arkadag şäheriniň häkimliginiň towakganamasyny göz öňünde tutup, «Türkmenistanyň dolandyryş-çäk bölünişiginiň meselelerini çözmegiň tertibi hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda, täze şäheriň çägini giňeltmek boýunça Karar kabul edildi. Döwlet Baştutanymyz resminamadan gelip çykýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi ugrunda hemmetaraplaýyn tagalla edilmelidigini belledi we bu babatda wise-premýere degişli düzümler bilen bilelikde iş alyp barmagy tabşyrdy.

Uçuşyň dowamynda hormatly Prezidentimiz türkmen halkynyň beýik geçmişiniň şaýady bolan Parfiýa döwletiniň merkezi Nusaý galasyny synlady. Bu ýerde degişli rejeleýiş işleri yzygiderli alnyp barylýar. Munuň özi türkmen halkynyň taryhyň dowamynda döreden kuwwatly döwletleri baradaky maglumatlaryň geljek nesillere ýetirilmeginde aýratyn ähmiýetlidir.

Giň gerimli täzeçil taslamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegi, saglygy goraýyş ulgamynda öňde goýlan wezipeleri çözmäge toplumlaýyn we oýlanyşykly çemeleşilmegi netijesinde paýtagtymyzda ugurdaş desgalaryň iri toplumy döredildi. Munuň özi döwletimiziň iň ýokary gymmatlygy hökmünde ykrar edilen adamlaryň saglygy baradaky aladanyň ýurdumyzyň syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň birine öwrülendigini görkezýär.

Hormatly Prezidentimiziň dikuçary häzirki wagtda gurluşygy güýçli depginde dowam edýän Stomatologiýa merkeziniň ýokarsynda öwrüm etdi. Şu günler bu ýerde başy başlanan gurluşyk işleri ýokary depginde alnyp barylýar. Ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamynyň desgalarynyň üstüni ýetirjek täze merkeziň gurluşygynda milli binagärlik ýörelgeleri bilen häzirki zamanyň ösen tejribesi sazlaşykly utgaşdyrylýar.

Şeýle hem döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow şäheriň merkezi böleginde ýerleşýän seýilgäh zolagy, onuň çäklerinde bar bolan ugurdaş desgalary synlady we seýilgähiň arassaçylygyny, abadançylygyny üpjün etmek meselelerini hemişe gözegçilikde saklamagy tabşyrdy. Häzirki döwürde raýatlarymyz üçin oňaýly şertleri döretmek bilen bir hatarda, olaryň ýokary derejeli dynç alşynyň ýola goýulmagyna uly ähmiýet berilýär. Seýilgähde şäher ilatynyň we onuň myhmanlarynyň, aýratyn-da, ýaş nesilleriň wagtlaryny şadyýan, gyzykly geçirmekleri üçin ähli mümkinçilikler döredildi.

Häzirki wagtda paýtagtymyzda öňdebaryjy enjamlar bilen üpjün edilen, ýokary derejeli lukmançylyk hyzmatlaryny hödürleýän halkara lukmançylyk merkezleriniň birnäçesi hereket edýär. Şeýle desgalaryň gurulmagy döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Aşgabadyň günorta böleginde Halkara pediatriýa merkeziniň gurluşygy munuň aýdyň beýanydyr.

Paýtagtymyzda durmuş düzümine degişli binalaryň gurluşygyna aýratyn ähmiýet berilýär. Şunda häzirki zaman saglyk edaralarynyň gurluşyklaryna möhüm ornuň degişlidigini bellemek gerek. Aşgabadyň merkezi böleginde bina edilýän Halkara sagaldyş-dikeldiş merkeziniň gurluşygynda alnyp barylýan işler kesgitlenen meýilnama laýyklykda dowam edýär. Munuň özi täze merkeziň gurluşygynyň öz wagtynda we ýokary hilli tamamlanjakdygyny görkezýär.

Soňra hormatly Prezidentimiziň dikuçary Halkara fiziologiýa ylmy-kliniki merkeziniň gurluşygynyň dowam edýän künjegine tarap ugur aldy.

Häzirki wagtda döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygy boýunça paýtagtymyzyň desgalarynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny yzygiderli döwrebaplaşdyrmaga gönükdirilen toplumlaýyn çäreler görülýär.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow şäheriň demirgazyk künjeginde alnyp barylýan gurluşyk işlerini, hususan-da, “Çoganly” ýaşaýyş toplumynyň çägindäki Halkara onkologiýa ylmy-kliniki merkeziniň gurluşygyny synlady. Şeýle işleriň giň gerimi we depgini adamlaryň saglygy baradaky alada gönükdirilen döwlet syýasatynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändigini görkezýär. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzda Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligine degişli bolan häzirki zaman lukmançylyk merkezleriniň gurluşygyna, ozal bar bolanlarynyň durkunyň döwrebaplaşdyrylmagyna, desgalaryň ýanaşyk ýerleriniň göwnejaý abadanlaşdyrylmagyna uly üns berilýändigini bellemek gerek.

Öňdebaryjy tehnologiýalary ulanmak, adamlaryň göwnejaý ýaşamagy we zähmet çekmegi, ösüp gelýän ýaş nesliň toplumlaýyn bilim almagy üçin oňaýly şertleri döretmek bilen bagly wezipeleriň çözülmegi paýtagtymyzyň şähergurluşyk maksatnamasyny üstünlikli durmuşa geçirmegiň esasy şerti bolup durýar. Ilatyň abadan durmuşda ýaşamagy üçin ähli şertleri döretmek ak mermerli Aşgabatda üstünlikli amala aşyrylýan giň gerimli özgertmeleriň esasyny düzýär. Bu bolsa ösüp gelýän ýaş nesilleriň sazlaşykly ösüşi ugrunda yzygiderli alada edilýändiginiň aýdyň beýanydyr.

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow uçuş mahalynda şäheriň çäklerinde alnyp barylýan işleri synlap, ýerine ýetirilýän giň möçberli işlerde Watanymyzyň geljegi hasaplanýan ýaşlaryň döwrebap bilimli we kämil hünärli bolmaklaryna möhüm ähmiýet berilmelidigini nygtady. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer ozal berlen tabşyryklara laýyklykda, häzirki döwürde hereket edýän Çagalar we ýetginjekler köşgüniň, “Güneşli” ady bilen bina ediljek täze merkeziň gurluşygynyň meýilleşdirilendigi barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz täze toplumyň gurluşygyna örän jogapkärli çemeleşmelidigini belläp, onuň bina ediljek ýerini kesgitledi we degişli halkara bäsleşigi yglan etmegiň zerurdygyny aýtdy. Bu merkez Aşgabadyň gözel ýerleriniň birinde, tämiz howaly ajaýyp künjeginde, arassa ekologik gurşawyň jümmüşinde gurlar we çagalaryň durmuşyna şatlyk bagyşlar.

Döwlet Baştutanymyz bagtyýar çagalaryň ýurdy hökmünde ykrar edilen Türkmenistanda ösüp gelýän ýaş nesilleriň ýokary derejeli bilimli bolmaklary, döredijiligiň üsti bilen ukyp-başarnyklaryny açyp görkezmekleri we olaryň dünýä ylmyna çuňňur aralaşmaklary bilen bir hatarda, çagalaryň zähmete bolan höwesini artdyrmak meselelerine-de möhüm ähmiýet berilmelidigini belledi. Täze merkezde dürli hünärlere ugrukdyrýan gurnaklaryň netijeli işlemegi üçin ähli zerur şertleriň döredilmelidigini belläp, hormatly Prezidentimiz merkeziň taslamalary taýýarlananda we onuň gurluşygynda häzirki zaman talaplarynyň göz öňünde tutulmalydygyny aýtdy. Munuň özi ýurdumyzyň nurana geljegini gurujylar bolan ýaşlaryň hemmetaraplaýyn bilimli-terbiýeli, zähmetsöýer nesiller bolup ýetişmeklerinde aýratyn ähmiýete eýedir. Şoňa görä-de, desganyň gurluşygynda döwrüň ösen tejribeleriniň we ylmyň gazananlarynyň netijeli ulanylmagyna wajyp ähmiýet berilmelidir. Binalaryň talabalaýyk ýagdaýda enjamlaşdyrylmagy möhüm wezipe bolup durýar diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady we bu babatda wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz bu ugurda öňde goýlan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmeginiň ýaşlaryň halal zähmete, netijeli işlere we çeper döredijilige bolan höwesiniň ýokarlanmagynda ähmiýetlidigini belläp, bu ugra degişli binalaryň gurluşygynda çagalaryň zähmet endiklerini ýokarlandyrmaga gönükdirilen düzümleriň döredilmeginiň häzirki döwrüň möhüm wezipesidigini nygtady. Munuň özi şahsyýetiň döwrebap bilimli-terbiýeli we zähmetsöýer bolup ýetişmeginde aýratyn ähmiýetlidir.

Häzirki wagtda ak mermerli Aşgabadyň ähli künjekleri sazlaşykly ösdürilýär. Şunda durmuş ulgamyna degişli desgalaryň, ähli amatlyklary özünde jemleýän ýaşaýyş jaýlarynyň gurluşygyna uly üns berilýär. Şeýlelikde, şäheriň günorta künjegindäki “Parahat” ýaşaýyş toplumynyň çäklerinde şeýle desgalaryň gurluşygy batly depginlerde dowam edýär. Şol bir wagtyň özünde, paýtagtymyzyň ekologik abadançylygynyň üpjün edilmegine gönükdirilip alnyp barylýan işleriň netijesinde döredilýän ýaşaýyş toplumlarynyň desgalary bir bitewi sazlaşygy emele getirýär.

Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer döwlet Baştutanymyza “Parahat” ýaşaýyş toplumynda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, ilatyň ýaşaýyş-durmuşyny has-da gowulandyrmak boýunça maksatnamalaryň amala aşyrylyşy hem-de Aşgabadyň şu künjeginde dürli maksatly desgalaryň gurluşygy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýurdumyzyň baş şäherinde maksatnamalaýyn özgertmeleriň durmuşa geçirilişiniň depgini bilen tanşyp, durmuş maksatly desgalaryň gurluşygyny dowam etdirmegiň zerurdygyny nygtady. Munuň özi “Döwlet adam üçindir!” diýen şygary baş ýörelge edinýän syýasatyň uly rowaçlyklara beslenýändiginiň nobatdaky beýanydyr. Paýtagtymyzyň ýaşaýyş toplumlarynda gurulýan desgalar we ähli amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlary aşgabatlylar üçin ajaýyp sowgatdyr. Munuň özi şähergurluşyk strategiýasynda durmuş ugrunyň ileri tutulýandygynyň aýdyň güwäsidir.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Annamämmedow gurluşyk işleriniň we meýilleşdirilen ähli çäreleriň öz wagtynda, ýokary hilli ýerine ýetirilmegi ugrunda zerur tagallalaryň ediljekdigine, degişli düzümleriň sazlaşykly işiniň yzygiderli ýola goýuljakdygyna ynandyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow uçuşy tamamlap, öňde goýlan möhüm wezipeleri çözmekde üstünlikleri arzuw etdi we bu ýerden ugrady.

10-njy noýabrda sanly ulgam arkaly geçirilen Ministrler Kabinetiniň mejlisinde şu ýylyň on aýynda ýerine ýetirilen işlere seljerme berildi. Onuň barşynda hasabat döwründe jemi içerki önümiň 6,3 göterim artandygy bellenildi. Bu görkeziji ýurdumyzda durnukly ykdysady ösüşiň saklanýandygyny aňlatmak bilen, gazanylýan oňyn netijeleriň ykdysadyýetiň pudaklarynyň maksatnamalaýyn ösdürilmeginiň esasynda mümkin bolandygyndan habar berýär.

Ýurduň içinde bar bolan mümkinçilikleri ösüşiň bähbidine ulanmak ykdysady nukdaýnazardan netijeli hasaplanýar. Häzirki döwürde kabul edilen konsepsiýalardyr maksatnamalarda kesgitlenen wezipeler bu mümkinçilikleri ösüşiň çeşmesine öwürmegiň çelgisi bolup durýar. Munuň şeýledigine hasabat döwründe durmuş-ykdysady ösüşimizde gazanylan anyk netijeler şaýatlyk edýär.

Döwlet býujeti häzirki ykdysady ösüşimiziň maliýe ýagdaýyna baha bermegiň guraly bolup, ol döwlet syýasatynda ileri tutulýan ugurlary häsiýetlendirmäge mümkinçilik berýär. Geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, Döwlet býujetiniň girdejiler böleginiň 110,7 göterim ýerine ýetirilmegi ykdysady ulgamyň önümçilik kuwwatynyň yzygiderli artýandygyndan habar berýän bolsa, çykdajy böleginiň 97,8 göterim ýerine ýetirilmegi häzirki döwürde döwlet çykdajylarynyň ýokary netijeliligini üpjün etmegiň wajyp mesele bolup durýandygyny görkezýär. Býujetiň serişdeleriniň rejeli ulanylmagy milli ykdysadyýetimiziň maliýe-ykdysady durnuklylygynyň pugtalandyrylmagyna ýardam berýär. Maliýe serişdeleriniň maksatlaýyn ulanylmagy, oňa döwrebap gözegçiligiň amala aşyrylmagy bolsa ýurdumyzyň sebitleriniň durmuş-ykdysady ösüşiniň ýokary depginlerini gazanmagyň maliýe-ykdysady esaslaryny düzýär. Bu, esasan, býujetiň ykdysady ösüşi üpjün etmek we ony höweslendirmek, şeýle-de ilatyň durmuş üpjünçilik derejesiniň ýokarlandyrylmagyna ýardam bermek maksatlaryndan ugur alýandygy bilen baglanyşyklydyr. Şol sebäpli bu serişdelerden netijeli peýdalanylmagy bilen bagly meseleler döwletiň esasy wezipeleriniň biri bolup, ahyrky netijede, ol ýurdumyzda durmuş abadançylygynyň üpjün edilmegine ýardam berýär.

Geljek, 2024-nji ýyl üçin Döwlet býujetiniň taslamasynda durmuş ulgamyny ösdürmäge zerur bolan möçberdäki serişdeleri gönükdirmek göz öňünde tutulan. Şunda düýpli maýa goýumlaryň bir bölegini önümçilik, medeni-durmuş maksatly binalaryň we desgalaryň, şol sanda ýaşaýyş jaýlarynyň, welaýatlardaky täze şäherçeleriň gurluşygyna gönükdirmek baradaky çözgüt adam baradaky aladanyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugrudygyna we onuň şeýle bolmagynda galýandygyna şaýatlyk edýär.

Ykdysady nukdaýnazardan teswirlenende, ýurtda maýa goýum işjeňliginiň artdyrylmagy, ilkinji nobatda, ykdysadyýeti ösüşiň täze hil derejesine çykarmaga mümkinçilik berýän ugurlaryň biridir. Has takygy, maýa goýumlar önümçiligiň düýpli döwrebaplaşdyrylmagyna, ykdysadyýetiň dürli pudaklaryna sanly tehnologiýalaryň giňden ornaşdyrylmagyna, milli ykdysadyýetiň diwersifikasiýalaşdyrylmagyna itergi berýär. Munuň netijesinde, ýurtda işe girizilýän önümçilik kuwwatlyklarynyň sany näçe köp boldugyça, importy çalyşýan, eksporta gönükdirilen, bäsdeşlige ukyply önümleriň öndürilişi şonça-da artýar. Mundan başga-da, täze iş orunlarynyň döredilmegi netijesinde, ilatyň iş bilen üpjünçilik derejesiniň ýokarlanmagyny ýurtda amala aşyrylýan işjeň häsiýetli maýa goýum syýasatynyň oňyn netijeleriniň ýene-de biri hökmünde häsiýetlendirmek bolar. Işjeň maýa goýum syýasatynyň alnyp barylmagy ýurdumyzda bäsdeşlige ukyply, dünýäniň iň ösen tehnikalary we tehnologiýalary bilen enjamlaşdyrylan, innowasiýalary özünde jemleýän ýokary ykdysady netijeli ulgamy döretmäge we ösdürmäge mümkinçilik berýändigi bilen ähmiýetlidir. Şol bir wagtda maýa goýum serişdeleriniň ykdysadyýetiň pudaklaryna köp möçberde çekilmegi ýurdumyzda pudaklaýyn we düzümleýin özgertmeleriň amala aşyrylmagyna, ýagny ykdysady netijeliligiň ýokarlanmagyna hem ýardam berýär. Bu, öz gezeginde, durmuş ýaýrawyny maliýeleşdirmegiň çeşmeleri hökmünde ilatyň we Döwlet býujetiniň girdejileriniň artmagyny şertlendirýär.

2022-nji ýyl bilen deňeşdirilende, hasabat döwründe maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna özleşdirilen düýpli maýa goýumlaryň möçberi 7,4 göterim ýokarlandy. Mejlisde Oba milli maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde durmuş maksatly binalaryňdyr desgalaryň 54-siniň, suw we lagym arassalaýjy desgalaryň 34-siniň, 379,9 inedördül metr ýaşaýyş jaýynyň, şeýle hem inženerçilik ulgamlarynyň we desgalarynyň gurluşyk işleriniň alnyp barlandygy aýratyn bellenildi. Bu maglumatlar oba we şäher ilatynyň durmuş şertleriniň deňeçerleşýändiginiň, merkezden daşda ýerleşýän ilatly nokatlaryň döwrebap derejede ösdürilýändiginiň aýdyň güwäsidir.

Mejlisde häzirki döwürde Türkmenistanyň 2024-nji ýyl üçin Maýa goýum maksatnamasynyň taslamasyny taýýarlamak boýunça alnyp barylýan işler barada durlup geçilmegi ýurdumyzda adam bähbitlerine gönükdirilen ykdysady strategiýanyň dabaralanýandygyny alamatlandyrýar. Ykdysadyýetiň tizleşdirilen ösüşini üpjün etmekde esasy orun eýeleýän täzeçil çemeleşme, ýagny maýa goýumlary maksatnamalaýyn esasda ösdürmek strategiýasy özüniň gurşap alýan möhüm durmuş wezipeleriniň gerimi we möçberi boýunça tapawutlanýar: eksport kuwwatymyzy artdyrjak, import garaşlylygymyzy azaltjak önümçilik kuwwatlyklarynyň döredilmegi ykdysady ýagdaýymyzyň has-da gowulanmagyna öz täsirini ýetirýän bolsa, onda ýurdumyzyň dürli welaýatlarynda ýaşaýyş jaýlarynyň, mekdepleriň, çagalar baglarynyň gurulmagy her birimiziň bagtyýar, eşretli durmuşymyzy üpjün edýän möhüm şertlerdir.

Häzirki döwürde ýurdumyzda sebitleri ösdürmek, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini düýpli ýokarlandyrmak babatynda uly möçberli taslamalaryň birnäçesiniň amala aşyrylmagy durmuş-ykdysady öňegidişligi üpjün etmekde bu meseleleriň näderejede wajypdygyny görkezýär. Hususan-da, dünýä ülňülerine laýyklykda ilatyň ýaşaýyş hili kesgitlenende, ýaşaýyş jaýy bilen üpjünçilik möhüm görkezijileriň biri hasaplanýar. Türkmenistanda alnyp barylýan durmuş syýasatynda ýaşaýyş jaýlarynyň gurluşygyny mundan beýläk-de ýaýbaňlandyrmak işlerine aýratyn orun berilýär. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň raýatlary üçin ýaşaýyş jaýlaryny we şäherçeleri gurmak boýunça täze, giň gerimli, durmuş maksatly taslamalar amala aşyrylýar. Bu ugurda gazanylan oňyn netijeler hormatly Prezidentimiziň ilatyň ýaşaýyş hilini ýokarlandyrmak ugrunda alyp barýan syýasatynyň netijeliliginden nyşandyr.

Ýurdumyzyň Döwlet býujetiniň çykdajylar böleginden durmuş ugurly iri taslamalary amala aşyrmaga gönükdirilýän maliýe serişdeleriniň möçberleriniň ýylsaýyn artmagy milli ykdysady ulgamyň ösüşe ukyplydygyndan, onuň maddy binýadynyň berkdiginden nyşan. Mejlisde hormatly Prezidentimiziň gol çeken «Aşgabat şäherinde döwrebap binalary, desgalary we awtomobil ýollaryny gurmak hakynda» Karary munuň şeýledigini aňryýany bilen tassyklap, ol «Aziýanyň merjen şäheri» diýen ykrarnama eýe bolan paýtagtymyzyň ýene-de bir künjünde ýaşaýyş üçin amatly şertleri döretmek ugrunda kabul edilen çözgütleriň biridir. Bu resminama laýyklykda, Aşgabat şäheriniň «Gurtly» ýaşaýyş toplumynda 30 sany 4 gatly, her biri 40 öýli we 16 sany 4 gatly, her biri 68 öýli ýaşaýyş jaýyny, 720 orunlyk orta mekdebi, 320 orunlyk çagalar bagyny, seýilgähi hem-de ýaşaýyş toplumynyň içerki awtomobil ýollaryny we daşarky eltiji, içerki agyz suw, lagym geçiriji ulgamlary gurmak meýilleşdirilýär. Munuň özi täze gurluşyklaryň ak mermerli Aşgabat şäheriniň binagärlik görküne görk goşmak bilen, ýakyn geljekde bagtyýar maşgalalaryň ýene müňlerçesiniň jaý toýlaryny tutjakdygyny alamatlandyrýar.

Geçen on aýyň jemlerinden görnüşi ýaly, ýurdumyzyň iri we orta kärhanalarynda ortaça aýlyk zähmet haky, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 9,9 göterim ýokarlandy. 2024-nji ýylyň Döwlet býujetinde raýatlaryň durmuş hal-ýagdaýynyň has-da ýokary derejesini gazanmak maksady bilen, geljek ýylyň 1-nji ýanwaryndan zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň, talyp we diňleýji haklarynyň möçberini 10 göterim ýokarlandyrmak göz öňünde tutulýar. Bu görkeziji berk ykdysady binýadyň döredilendigini ýene-de bir gezek tassyklamak bilen, şeýle girdeji çeşmeleriniň «Döwlet býujetiniň I derejesindäki goralýan maddalar» diýlip kesgitlenmegi hem ilatyň girdejilerini döwlet tarapyndan kepillendirmek meselesiniň näderejede wajypdygyna we bu ugurda anyk işleriň amala aşyrylýandygyna güwä geçýär.

Maýagözel BABAÝEWA,

Türkmenistanyň Zähmet we ilaty durmuş taýdan goramak ministrliginiň Zähmet gory we iş üpjünçilik müdirliginiň baş hünärmeni, ykdysady ylymlaryň kandidaty.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň ähli ulgamlarda ýeten belent sepgitleri, gazanýan üstünlikleri halkymyzda buýsanç duýgularyny döredýär. Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary bilen milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek, kiçi we orta telekeçiligi goldamak, bäsdeşlige ukyply, ýokary hilli milli önümler bilen dünýä bazaryna çykmak ýaly aýdyň maksatlar üstünlikli durmuşa geçirilýär.

Ykdysady pudagyň örän köptaraplydygyny aýratyn bellemek gerek. Şolaryň iň esasylarynyň biri bolan obasenagat toplumy hem batly depginlerde ösdürilýär. Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň parasatly başlangyçlary bilen häzirki wagtda bu toplumy döwlet tarapyndan goldamagyň bir bitewi ulgamy döredildi hem-de pudagy tehniki we tehnologik taýdan döwrebaplaşdyrmak wezipesi Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň degişli Konsepsiýasyna laýyklykda, innowasion esasda amala aşyrylýar. Alnyp barylýan şeýle köpugurly işler özüniň oňyn netijelerini hem berýär. Gallaçylarymyz, edermen babadaýhanlarymyz bereketli türkmen topragyndan bugdaýyň, pagtanyň bol hasylyny alyp, zähmet ýeňişlerini gazanýar. Bilşimiz ýaly, her ýylyň noýabr aýynyň ikinji ýekşenbesinde ýurdumyzyň ähli künjeginde Hasyl toýy uludan toýlanylýar. Giň gerimde ýaýbaňlandyrylýan baýramçylyk dabaralary obasenagat toplumynyň ösdürilmegine uly goşant goşan kärendeçileri, mehanizatorlary, alym-agronomlary, seçgiçileri sylaglamak çäreleri bilen utgaşýar. Munuň özi ene topraga uly yhlas siňdirýän ildeşlerimiziň zähmetine goýulýan belent sarpanyň aýdyň nyşany bolup dabaralanýar.

Goý, ýurdumyzy hemmetaraplaýyn şöhratly ösüşlere besleýän türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak bolsun!

Merdan ABDYLLAÝEW,

Türkmen döwlet maliýe institutynyň talyby.

Aşgabat, 13-nji noýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary T.Atahallyýewiň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Iş maslahatynda ýurdumyzyň oba hojalyk toplumynda we sebitlerde alnyp barylýan işleriň barşy bilen bagly meselelere seredildi.

Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi R.Hojagulyýewe söz berildi. Häkim welaýatda ýerine ýetirilýän möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, şu günler welaýatda ýetişdirilen pagta hasylyny iň soňky hanasyna çenli ýygnap almak, hasyly pagta arassalaýjy kärhanalarda ýokary hilli gaýtadan işlemek, tabşyrylan hasyl üçin kärendeçiler bilen hasaplaşyklary öz wagtynda geçirmek boýunça zerur işler alnyp barylýar. Mundan başga-da, bugdaý meýdanlarynda gögeriş suwuny tutmak, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek işleri ýerine ýetirilýär.

Welaýatda mallaryň baş sanyny artdyrmak, gyş möwsümine taýýarlyk görmek maksady bilen, mallaryň gyşladyljak ýerleri abatlanylyp, ot-iýmleriň ätiýaçlyk gorlary döredilýär. Şunuň bilen birlikde, häkim «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasyna» laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän dürli maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň agrotehnikanyň talaplaryny berk berjaý etmek arkaly geçirilmelidigini belledi hem-de welaýatyň meýdanlarynda ýetişdirilen pagta hasylyny ýygnap almagyň depgininiň ýokarlandyrylmagy, bugdaýa edilýän ideg işleriniň agrotehniki möhletlerde geçirilmegi babatda häkime birnäçe anyk tabşyryklary berdi. Şunuň bilen bir hatarda, hormatly Prezidentimiz Oba milli maksatnamasyna hem-de ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän medeni-durmuş we önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi H.Aşyrmyradowa söz berildi.

Häkim, ilki bilen, hormatly Prezidentimize ýurdumyzda Hasyl toýunyň uludan toýlanylýan günlerinde Balkan welaýatynyň edermen daýhanlary tarapyndan welaýat boýunça 16 müň tonnadan gowrak pagta hasylynyň öndürilip, pagta taýýarlamak boýunça şertnamalaýyn borçnamanyň üstünlikli berjaý edilendigi baradaky hoş habary hem-de welaýatyň ähli ýaşaýjylarynyň we daýhanlarynyň adyndan Arkadagly Gahryman Serdarymyza, Gahryman Arkadagymyza şeýle sepgitlere ýetmekde döredilýän mümkinçilikler üçin hoşallyk sözlerini ýetirdi. Şeýle-de häkim ýurdumyzyň oba hojalygyny ýokary depginlerde ösdürmek boýunça alyp barýan giň gerimli işleri üçin hormatly Prezidentimize, Gahryman Arkadagymyza sagbolsun aýdyp, berk jan saglyk, uzak ömür, il-ýurt bähbitli tutumly işleriniň uly üstünliklere beslenmegini arzuw etdi.

Soňra häkim welaýatda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi. Hasabatda bellenilişi ýaly, sebitde häzirki wagtda-da pagta hasylyny ýygnap almak işleri dowam edýär. Ýygnalan hasyl pagta arassalaýjy kärhanalarda gaýtadan işlenilýär, tabşyrylan hasyl üçin önüm öndürijiler bilen hasaplaşyklar öz wagtynda geçirilýär. Welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda gögeriş suwuny tutmak, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek boýunça degişli işler ýerine ýetirilýär.

Maldarçylyk hojalyklarynda mallary talabalaýyk idetmek, olaryň baş sanyny artdyrmak we önüm berijiligini ýokarlandyrmak, mallary ýyly, dok gyşlatmak üçin ot-iýmleriň ätiýaçlyk gorlaryny döretmek boýunça degişli işler alnyp barylýar. Şeýle hem häkim şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, Balkan welaýatynyň zähmetsöýer daýhanlaryny bu zähmet üstünligi bilen gutlady hem-de ýurdumyzyň oba hojalykçylary üçin döwletimiz tarapyndan mundan beýläk-de giň mümkinçilikleriň dörediljekdigini aýtdy.

Soňra döwlet Baştutanymyz şu günler dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işlerine ünsi çekdi hem-de bu işleriň talabalaýyk ýerine ýetirilmeginiň möhümdigini belläp, pagta meýdanlarynda bar bolan hasylyň iň soňky hanasyna çenli ýygnalyp alynmagyny, bugdaý ekilen meýdanlarda ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ýerine ýetirilmegini üpjün etmegi häkime tabşyrdy. Mundan başga-da, döwlet Baştutanymyz Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy.

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Daşoguz welaýatynyň häkimi S.Soltanmyradowyň oba hojalyk işleriniň ýagdaýy baradaky hasabaty bilen dowam etdi. Hasabatda bellenilişi ýaly, welaýatda ýetişdirilýän pagta hasylyny iň soňky hanasyna çenli ýitgisiz ýygnap almak, hasyly pagta arassalaýjy kärhanalarda talabalaýyk saklamak hem-de ýokary hilli gaýtadan işlenilmegini üpjün etmek, önüm öndürijiler bilen döwlete tabşyrylan hasyl üçin hasaplaşyklary öz wagtynda geçirmek boýunça zerur işler dowam edýär. Welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda ideg işleri agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda alnyp barylýar, daýhanlar zerur bolan mineral dökünler bilen üpjün edilýär. Şunuň bilen birlikde, welaýatda ýetişdirilen şaly hasylyny gysga möhletde, ýitgisiz ýygnap almak işleri guramaçylykly dowam edýär.

Welaýatyň maldarçylyk hojalyklarynda gyş möwsüminde mallaryň dok we ýyly gyşladylmagy üçin ýeterlik mukdarda ätiýaçlyk ot-iýmleri taýýarlamak, mallaryň gyşladyljak ýerlerini abatlamak boýunça degişli işler alnyp barylýar. Şeýle hem häkim Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän dürli maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, häzirki wagtda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň möhüm ähmiýetine ünsi çekdi we pagta ýygymynyň depginleriniň güýçlendirilmegini, ýetişdirilen hasylyň ýitgisiz, iň soňky hanasyna çenli ýygnalyp alynmagyny, welaýatyň bugdaý meýdanlaryndaky ideg işleriniň agrotehnikanyň talaplaryny berk berjaý etmek arkaly ýerine ýetirilmegini, şaly oragynyň guramaçylykly alnyp barylmagyny üpjün etmegi häkime tabşyrdy. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän medeni-durmuş we önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew welaýatda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, sebitde ýetişdirilen pagta hasylyny soňky hanasyna çenli ýitgisiz ýygnap almak, ýygymda kombaýnlaryň we beýleki oba hojalyk tehnikalarynyň bökdençsiz işledilmegini üpjün etmek, ýygnalan pagta hasylyny pagta arassalaýjy kärhanalarda gaýtadan işlemek, daýhanlar bilen hasaplaşyklary öz wagtynda geçirmek boýunça zerur işler alnyp barylýar. Bugdaý ekilen meýdanlarda endigan gögeriş almak üçin ideg işleri agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda alnyp barylýar. Ýetişdirilen şaly hasylyny gysga wagtda we ýitgisiz ýygnap almak hem-de döwlet harmanyna tabşyrmak boýunça zerur çäreler görülýär.

Welaýatyň maldarçylyk hojalyklarynda mallary gyş paslynda ýyly we dok saklamak maksady bilen, ýeterlik mukdarda ot-iým goruny taýýarlamak, mallaryň gyşladyljak ýerlerini abatlamak işleri geçirilýär. Şeýle hem häkim ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan dürli maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, häzirki wagtda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýokary hilli geçirilmeginiň möhüm talap bolup durýandygyny belledi we pagta hasylyny ýygnamagyň depginleriniň ýokarlandyrylmagyny, ýetişdirilen hasylyň soňky hanasyna çenli ýitgisiz ýygnalyp alynmagyny, bugdaý ekilen meýdanlarda ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryny berjaý etmek arkaly ýerine ýetirilmegini, şaly oragynyň guramaçylykly we bökdençsiz geçirilmegini gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy. Mundan başga-da, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän medeni-durmuş we önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini üpjün etmek babatda anyk görkezmeler berildi.

Soňra Mary welaýatynyň häkimi B.Orazow welaýatda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, welaýatyň pagta meýdanlarynda bar bolan hasyly soňky hanasyna çenli ýitgisiz ýygnap almak, ony talabalaýyk saklamak hem-de pagta arassalaýjy kärhanalarda gaýtadan işlemek, tabşyrylan hasyl üçin önüm öndürijiler bilen hasaplaşyklary öz wagtynda geçirmek boýunça ähli zerur çäreler görülýär.

Hormatly Prezidentimiziň oba hojalyk pudagyndaky özgertmelerini üstünlikli amala aşyrmak hem-de ýurdumyzda azyk bolçulygyny pugtalandyrmak boýunça öňde goýan wezipelerinden ugur alnyp, sebitiň bugdaý ekilen meýdanlarynda ideg işleri agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda alnyp barylýar. Şunuň bilen birlikde, welaýatda ýetişdirilen gant şugundyryny ýygnamak işleri dowam edýär. Ýygnalan hasyl kabul ediş nokatlarynda gündelik bökdençsiz kabul edilýär, şeýle hem gant şugundyryny gaýtadan işlemek boýunça degişli işler geçirilýär.

Welaýatyň maldarçylyk hojalyklarynda mallaryň baş sanyny we olardan alynýan önümleriň möçberini artdyrmak boýunça-da degişli işler alnyp barylýar. Häzirki wagtda mallaryň gyş möwsümi üçin ätiýaçlyk ot-iýmleri, gyşladyljak ýerleri taýýar edildi. Mundan başga-da, häkim «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasyna» laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän dürli maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, häzirki wagtda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmeginiň zerurdygyny belledi we ýetişdirilen pagta hasylyny ýygnap almak işleriniň depginlerini güýçlendirmek, geljek ýylyň hasyly üçin bugdaý ekilen meýdanlarda ideg işlerini agrotehnikanyň talaplaryna laýyklykda geçirmek, gant şugundyryny gysga möhletde, ýitgisiz ýygnap almak işlerini gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan medeni-durmuş we önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli alnyp barylmagyny gözegçilikde saklamak babatda häkime birnäçe görkezmeleri berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary T.Atahallyýew ýurdumyzda alnyp barylýan oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Ilki bilen, wise-premýer uly dabaralara beslenen Hasyl toýuny giňden bellemäge döreden mümkinçilikleri hem-de Köpetdagyň eteginde ýerleşýän 600 baş ahalteke atyny saklamaga niýetlenen döwrebap athanany gurduryp berendigi üçin hormatly Prezidentimize oba hojalyk toplumynyň we ýurdumyzyň atşynaslarynyň adyndan hoşallygyny beýan etdi, şeýle-de Arkadagly Gahryman Serdarymyza, Gahryman Arkadagymyza berk jan saglyk, uzak ömür, alyp barýan il-ýurt bähbitli beýik işleriniň hemişe rowaç bolmagyny arzuw etdi.

Soňra wise-premýer ýurdumyzda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, welaýatlarda ösdürilip ýetişdirilen pagta hasylyny ýitgisiz ýygnap almak, ýygnalan hasyly harmanhanalarda kabul etmek we talabalaýyk saklamak, pagta arassalaýjy kärhanalarda ýokary hilli gaýtadan işlemek hem-de tabşyrylan hasyl üçin daýhanlar bilen hasaplaşyklary geçirmek boýunça degişli işler dowam edýär. Welaýatlaryň bugdaý ekilen meýdanlarynda ideg işleri agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda alnyp barylýar. Şunuň bilen birlikde, Daşoguz we Lebap welaýatlarynda şaly oragy dowam edýär, Mary welaýatynyň ekerançylyk meýdanlarynda ösdürilip ýetişdirilen gant şugundyryny ýygnap almak işleri geçirilýär.

Mundan başga-da, wise-premýer ýurdumyzyň maldarçylyk hojalyklarynda bar bolan mallary gyş paslynda ýyly we dok gyşlatmak maksady bilen, bu hojalyklarda mallar üçin ot-iýmleri taýýarlamak hem-de mallaryň gyşladyljak ýerlerini abatlamak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň öz wagtynda we ýokary hilli geçirilmeginiň zerur talap bolup durýandygyny belledi hem-de ýetişdirilen pagta hasylyny ýygnap almak işleriniň depginleriniň güýçlendirilmegini, bugdaý ekilen meýdanlarda ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda alnyp barylmagyny, maldarçylyk hojalyklarynda gyş möwsümine ykjam taýýarlyk görülmegini gözegçilikde saklamagy wise-premýere tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz iş maslahatyna gatnaşyjylara ýüzlenip, milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň biri bolan oba hojalygyny mundan beýläk-de ösdürmek, ýurdumyzda azyk bolçulygyny has-da pugtalandyrmak boýunça öňde goýlan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmeginiň möhümdigini belledi we bu babatda birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatyny jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, berkarar Watanymyzyň rowaçlygynyň, mähriban halkymyzyň abadan durmuşynyň üpjün edilmegine gönükdirilen giň gerimli işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Bähbitli işleriň bady artýar

Hormatly Prezidentimiziň tutumly işlerde bady artýan oýlanyşykly ykdysady syýasatynyň netijesinde Garaşsyz, baky Bitarap döwletimiz ösüş-özgerişli menziller bilen öňe barýar. Şeýle öňegidişlikler ýurdumyzyň öňdebaryjy pudagy bolan elektroenergetika pudagynda has-da aýdyň duýulýar. Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň taýsyz tagallalary bilen iri pudagyň önümçilik kuwwaty täze, öňdebaryjy tehnologiýaly elektrik stansiýalarynyň gurlup, ulanmaga berilmeginiň hasabyna has-da ýokarlandyryldy. Täze paýlaýjy desgalar, geçirijiligi ýokary woltly geçirijileriniň işe girizilmeginde uly işler bitirilýär.

Kärhanamyzda Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda-da belent sepgitlere eýe bolunýar. Elektrik energiýasy bilen sarp edijileri bökdençsiz üpjün etmekde ýokary görkezijiler gazanylýar. Ýurdumyzyň energoulgamynyň ygtybarlylygyny ýokarlandyrmak maksady bilen degerli işler geçirilýär. Türkmenistanda bitewi bir halkalaýyn energoulgamy döretmek bilen bagly wezipä uly üns berlip, bu meseläniň çözgüdi gazanyldy. Güýjenmesi 220 KW bolan Mary— Ahal elektrik geçirijisiniň gurluşyk-gurnama işlerine şu ýylyň fewralynda girişilip, onuň gurluşygy üstümizdäki ýylyň iýulynda tamamlandy. Şu möhüm wezipä kärhanamyzyň işgärleri hem işjeň gatnaşdylar.

Ýokarda ýatlanan energoulgama elektrik stansiýamyzdan güýjenmesi 220 KW bolan elektrik energiýasyny ibermek işleri talaba laýyk berjaý edildi. Şeýlelikde, hormatly Prezidentimiziň Balkan welaýatyna iş saparynyň barşynda ak pata bermeginde Mary — Ahal ugry boýunça ýokary woltly asma elektrik geçirijisi ulanmaga berildi. 2024-nji ýylda Balkan — Daşoguz ýokary woltly asma elektrik geçirijisiniň gurluşygyny tamamlamak meýilleşdirilýär. Bu bolsa, ýurdumyzda halkalaýyn energoulgamynyň döredilmegine mümkinçilik berer.

Röwşen GYLYÇMÄMMEDOW.

Mary DES-iniň kärdeşler arkalaşyklarynyň ilkinji guramasynyň başlygy.

Arkadag şäheri, 11-nji noýabr (TDH). Şu gün türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Arkadag şäherine iş saparyny amala aşyryp, täze şäheriň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda gurulmagy meýilleşdirilýän dürli maksatly binalaryň şekil taslamalary we bu ýerde alnyp barylýan işler bilen tanyşdy.

Häzirki döwürde Garaşsyz, hemişelik Bitarap ýurdumyz sazlaşykly ösüş ýoluna düşdi. Şunuň bilen baglylykda, obalaryň we şäherleriň durky täzelenip, Diýarymyzyň ähli künjeklerinde halkymyz üçin amatly ýaşaýyş-durmuş şertleriniň döredilmegine möhüm ähmiýet berilýär. Munuň özi Gahryman Arkadagymyz tarapyndan başy başlanan, ilatyň bagtyýar durmuşynyň üpjün edilmegini nazarlaýan durmuş syýasatynyň hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli amala aşyrylýandygyny görkezýär. Ähli görkezijiler babatda ösen halkara ülňülere we häzirki zaman talaplaryna laýyk derejede bina edilen Arkadag şäheri bu ugurda alnyp barylýan işleriň dowamata beslenýändiginiň aýdyň nyşanydyr. Täze şäherde dürli maksatly binalaryň gurluşygy bilen bir hatarda, ýol-ulag düzümine degişli desgalaryň döwrebap derejede bolmagy möhüm wezipe hökmünde kesgitlenildi. Şeýlelikde, Arkadag şäheriniň töwereginde bar bolan ulag ýollarynyň durkuny täzelemek, täze ýollary çekmek ugrunda hemmetaraplaýyn tagalla edilýär.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow gurluşygynyň ikinji tapgyryna dabaraly ýagdaýda badalga berlen täze şäheriň çägine geldi. Gahryman Arkadagymyzy Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Arkadag şäheriniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy D.Orazow hem-de Arkadag şäheriniň häkimi Ş.Durdylyýew garşyladylar.

Bu ýerde Arkadag şäheriniň töwereginde bar bolan ýollaryň, köprüleriň, ýerüsti geçelgeleriň, halkalaýyn aýlaw ýollarynyň durkuny täzelemek we täzelerini gurmak boýunça taýýarlanylan şekil taslamalary, ýol-ulag düzümine degişli desgalaryň ýerleşjek ýerleriniň çyzgylary görkezildi. Arkadag şäheriniň gurluşygynyň ikinji tapgyrynyň çäklerinde guruljak we durky täzelenjek ulag ýollary, olaryň ýanaşyk ýerleriniň abadanlaşdyrylyşy, Arkadag şäheriniň çägini giňeltmek boýunça meýilleşdirilen işler barada Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Arkadag şäheriniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy D.Orazow hasabat berdi.

Görkezilýän şekil taslamalarynyň hatarynda täze şäheriň awtoulag ýollaryny has-da döwrebaplaşdyrmak, abadanlaşdyrmak boýunça teklip edilýän taslamalar, halkalaýyn aýlaw ýolunyň, asma köpriniň çyzgylary, Arkadag şäherine barýan ýollary gurmak boýunça taýýarlanylan şekil taslamalary, desgalaryň ýerleşjek ýerleriniň çyzgylary bar. Mundan başga-da, bu ýerde beýleki şaýollaryň durkuny täzelemäge degişli taslamalar, Arkadag şäheriniň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda ýanýodalaryň we ulag ýollarynyň durkuny täzelemek boýunça meýilleşdirilen işler, şäheriň dolandyryş çägine goşulýan ýer bölekleriniň çyzgylary barada hasabat berildi.

Her bir desganyň, aýratyn-da, ýol-ulag düzümine degişli desgalaryň gurluşygynda täzeçil tehnologiýalaryň, häzirki zamanyň ösen tejribeleriniň işjeň ulanylmagynyň möhüm talap bolup durýandygyny belläp, Gahryman Arkadagymyz gurulýan we durky täzelenilýän desgalaryň täze şäheriň binagärlik keşbi bilen bir bitewi sazlaşygy emele getirmegine zerur üns berilmelidigini tabşyrdy. Milli Liderimiz taslamalar bilen tanyşlygyň barşynda olara birnäçe bellikleri aýtdy we degişli düzedişleri girizdi. Şunda ýokary hil derejesiniň üpjün edilmegi, desgalaryň bellenen möhletlerde ulanmaga berilmegi wajypdyr, olarda milli binagärlik ýörelgeleri bilen häzirki zamanyň ösen tejribeleri utgaşdyrylmalydyr. Munuň özi täze şäheriň ýol-ulag düzümine degişli desgalarynyň talabalaýyk bolmagynyň möhüm şertini emele getirýär.

Hormatly Arkadagymyz Arkadag şäheriniň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda ýerine ýetiriljek gurluşyk işlerine häzirki zamanyň öňdebaryjy gazananlarynyň işjeň ornaşdyrylmalydygyny belledi we döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygyna laýyklykda, innowasion tehnologiýalaryň netijeli ulanylmalydygyny, meýilleşdirilen ähli işleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegine aýratyn ähmiýet berilmelidigini aýtdy.

Soňra türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow bu ýerde Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Arkadag şäheriniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy D.Orazowyň hem-de Arkadag şäheriniň häkimi Ş.Durdylyýewiň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi.

Maslahatyň dowamynda D.Orazow Arkadag şäheriniň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda ýaýbaňlandyrylan işleriň ýagdaýy, ýurdumyzyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalarynyň ikinji tapgyrda meýilleşdirilen önümçilik toplumlarynyň gurluşyklaryna bolan gatnaşyklary, bina edilmegi meýilleşdirilýän desgalaryň ýerleşdiriljek ýerleri barada hasabat berdi. Şeýle hem hasabatyň çäklerinde häzirki döwürde milli ykdysadyýetimizi senagatlaşdyrmak boýunça işlenip taýýarlanylýan konsepsiýanyň çäklerinde Arkadag şäherinde alnyp barylýan işler, önümçilik kuwwatlyklarynyň enjamlaşdyrylmagy, täze şäherde bina ediljek desgalaryň döwrebaplygy hakynda giňişleýin maglumat berildi. Şunda ýerli tebigy aýratynlyklaryň nazarda tutulmagynyň we bu künjegiň ekologik ýagdaýyny degişli derejede saklamagyň möhüm wezipe hökmünde kesgitlenendigi barada aýdyldy.

Arkadag şäheriniň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda meýilleşdirilen gurluşyklarda ulanylmagy göz öňünde tutulýan serişdeler, toplumlaryň ýanaşyk ýerlerini abadanlaşdyrmak boýunça kesgitlenen hem-de binalaryň bezeg aýratynlyklary baradaky maglumatlar hasabatyň özenini düzdi. Şol bir wagtyň özünde, gurluşyk serişdeleriniň berkligi, uzak möhletleýinligi bilen baglanyşykly meselelere-de möhüm ähmiýet berilýär.

Gahryman Arkadagymyz ýokary halkara görkezijilere laýyk bina edilen täze şäheriň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda ýerine ýetirilýän işleriň şu günüň talaplaryna we milli binagärlik ýörelgelerine laýyk gelmelidigine ünsi çekdi. Şunda milli binagärligiň döwrebap ýörelgeleri, häzirki zamanyň ösen tejribesi bilen utgaşdyrylmalydyr diýip, Gahryman Arkadagymyz belledi we bu babatda birnäçe görkezmeleri berdi.

Gurluşyk işleriniň dowam edýän pursatlarynda şäheriň arassaçylyk we abadançylyk ýagdaýynyň yzygiderli gözegçilikde saklanmalydygyny belläp, Milli Liderimiz bu işleriň häzirki zamanyň talaplaryna laýyk derejede alnyp barylmalydygyny aýtdy.

Soňra Arkadag şäheriniň häkimi Ş.Durdylyýew Türkmenistanyň Mejlisiniň kabul eden “Arkadag şäheriniň dolandyryş çägine üýtgetmeler girizmek hakynda” kararynyň möhüm ähmiýeti barada durup geçdi hem-de bu taryhy çözgüt üçin Gahryman Arkadagymyza, Arkadagly Gahryman Serdarymyza şäher häkimliginiň işgärleriniň we Arkadag şäheriniň ähli ýaşaýjylarynyň adyndan tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi. Taryhy karar şäheriň ýaşaýjylaryny täze zähmet ýeňişlerine, uly üstünliklere ruhlandyrdy.

Türkmenistanyň Prezidentiniň gol çeken Buýrugyna laýyklykda, Arkadag şäherini mundan beýläk-de döwrebaplaşdyrmak, ýerli howa şertlerine laýyk gelýän, jemagat hyzmatlarynda peýdalanylýan ýöriteleşdirilen awtoulaglaryň öndürilişi, şeýle hem olaryň tehniki aýratynlyklary bilen tanyşmak üçin ýurdumyzyň wekiliýeti şu ýylyň 13 — 18-nji noýabry aralygynda Germaniýa Federatiw Respublikasyna gulluk iş saparyna iberilýär. Şunuň bilen baglylykda, Arkadag şäheriniň häkimi Ş.Durdylyýew döwlet Baştutanymyza we Gahryman Arkadagymyza döredilen bu ajaýyp mümkinçilik üçin tüýs ýürekden hoşallygyny beýan etdi. Şeýle hem häkim täze şäheriň ekologik derejesiniň degişli ýagdaýda saklanmagy ugrunda döwlet tarapyndan yzygiderli goldaw berilýändigini nygtap, hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň wekiliýetiniň Germaniýa Federatiw Respublikasyna sapara gidip, Arkadag şäheriniň tebigy-howa şertlerine laýyk gelýän ekoulaglaryň aýratynlyklaryny, dünýäniň ösen tejribesini özleşdirmek meselelerini öwrenmäge ygtyýar berendigi üçin Arkadagly Gahryman Serdarymyza hoşallyk bildirdi we öňde goýlan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi ugrunda ähli tagallalaryny gaýgyrmajakdygyna ynandyrdy.

Hasabatyň dowamynda Arkadag şäherine raýatlaryň müňlerçesiniň uly höwes bilen göçüp gelýändikleri, bu ýerde adamlaryň amatly ýaşaýşy, doly derejeli dynç alşy üçin ähli şertleriň döredilendigi barada aýdyldy. Şeýle-de täze şäherde durmuş düzümine degişli toplumlaryň, mekdepleriň, çagalar baglarynyň, saglyk merkezleriniň, söwda we hyzmatlar ulgamynyň sazlaşykly işiniň ýola goýlandygy hakynda nygtaldy.

Türkmen halkynyň Milli Lideri halkymyzyň döredilýän amatly şertlerden netijeli peýdalanyp bilmekleri üçin ähli mümkinçilikleriň üpjün edilmelidigini belledi. Bu ýerde tejribelik geçýän talyplaryň ýaşaýyş jaýy bilen üpjün edilmegine zerur üns berilmelidir. Munuň özi ýaşlaryň saýlap alan hünäri boýunça ussatlyga ýetişmeginiň, öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmäge jogapkärçilikli çemeleşmeginiň baş şertini emele getirýär. Täze şäherde adamlaryň amatly ýaşaýşynyň we ýokary derejeli dynç alşynyň ýola goýulmagy möhüm şert hökmünde kesgitlenildi. Bu bolsa ýurdumyzda “Döwlet adam üçindir!” diýen şygary baş ýörelge edinýän durmuş ugurly syýasatyň üstünlikli amala aşyrylmagynda aýratyn ähmiýetlidir.

Ş.Durdylyýewiň gulluk iş saparynda bolýan mahaly Arkadag şäherindäki alnyp barylýan işlere D.Orazow gözegçiligi amala aşyrar.

Häzirki döwürde Arkadag şäherinde ýurdumyz boýunça möhüm ähmiýeti bolan giň möçberli çäreleriň, halkara forumlaryň geçirilýändigini belläp, Gahryman Arkadagymyz diňe bir daýhanlaryň däl, eýsem, tutuş halkymyzyň durmuşynda aýratyn orna mynasyp bolan Hasyl toýunyň täze şäherde geçirilmeginiň çuňňur mana eýe boljakdygyny belledi we bu ýerde guraljak baýramçylyk dabaralarynyň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmek babatda degişli tabşyryklary berdi.

Häzirki zamanyň döwrebap şäherinde alnyp barylýan işler ähli babatda nusgalyk derejede bolmalydyr diýip, Milli Liderimiz belledi we bu ugurda alnyp barylýan işlerde üstünlikleri arzuw edip, iş maslahatyny jemledi.

Soňra Gahryman Arkadagymyz gojaman Köpetdagyň etegindäki ajaýyp künjekde saklandy.

Türkmen halkynyň Milli Lideri ýurdumyzda giňden bellenilýän Hasyl toýunyň milli dessurlarymyza laýyk derejede guralmalydygy, baýramçylyk dabaralarynda halkymyzyň, hususan-da, edermen daýhanlaryň gazanýan üstünlikleriniň, rysgal-berekediň baýramy hasaplanýan Hasyl toýunyň dabarasyny has-da artdyrjak dürli reňkdäki ajaýyp gijeki öwüşginleriň dag gerişlerinde hem öz beýanyny tapmalydygy barada aýdyp, bu dabaralaryň bagtyýar ildeşlerimizde uly täsir galdyrmalydygyny nygtady. Bu barada aýtmak bilen, Gahryman Arkadagymyz ýurdumyzyň dürli künjeklerinden we daşary ýurtlardan geljek myhmanlaryň Hasyl toýunyň dabaralaryna, köpçülikleýin medeni çärelere tomaşa etmek bilen, türkmen toýlarynyň şaýady bolmaklary üçin ähli zerur tagallalaryň edilmelidigini we baýramçylygyň guramaçylyk derejesine örän jogapkärçilikli, toplumlaýyn esasda çemeleşilmelidigini belledi.

Türkmen topragynda ösdürilip ýetişdirilýän gök we bakja önümleri tagamlylygy, jana ýakymlylygy bilen tapawutlanýar. Olar mähriban topragymyzyň sahawatyndan, türkmen daýhanlarynyň yhlasly zähmetinden kemala gelýän datly önümlerdir. Şonuň üçin hem sahawatly türkmen topragynyň hormatyna tutulýan baýramlar şatlyk-şowhun, belent dabaralar bilen utgaşmalydyr.

Gahryman Arkadagymyz belent maksatlaryň amal bolmagy ugrunda ýerine ýetirilýän işleriň rowaçlyklara beslenjekdigine ynam bildirip, bu ýerden ugrady.

Ýurdumyzda Hasyl toýy dabaraly bellenildi

12-nji noýabrda ýurdumyzda türkmen ekerançylarynyň zehinini we zähmetsöýerligini, mähriban topragymyzyň egsilmez sahawatyny alamatlandyrýan Hasyl toýy giňden bellenildi. Halkara ahalteke atçylyk sport toplumy baýramçylyk çäreleriniň esasy ýaýbaňlandyrylan ýeri boldy. Bu ýerde ýurdumyzyň oba hojalyk pudagynyň ösmegine mynasyp goşant goşan öňdebaryjy kärendeçileri, mehanizatorlary, alym-agronomlary, seçgiçileri we beýleki hünärmenleri hormatladylar.

Dabara gatnaşyjylaryň hatarynda Hökümet agzalary, Mejlisiň deputatlary we Halk Maslahatynyň agzalary, ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylary, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň, jemgyýetçilik guramalarynyň, ýurdumyzdaky diplomatik wekilhanalaryň wekilleri, ähli welaýatlardan hormatly ýaşulular bar.

Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda ýurdumyzda «ak altynyň» hem-de azyklyk bugdaýyň bol hasyly ösdürilip ýetişdirildi. Gök, miwe, bakja önümlerini öndürijiler gazanan ýokary netijeleri bilen tapawutlandylar.

Baýramçylygyň öňüsyrasynda S.A.Nyýazow adyndaky Türkmen oba hojalyk uniwersitetiniň mejlisler jaýynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň tabşyrygy boýunça şu ýylda iň ýokary görkezijileri gazanan oba hojalyk pudagynyň öňdebaryjylaryny sylaglamak dabarasy geçirildi. Döwlet Baştutanymyzyň gol çeken Permanyna laýyklykda, olara «Watana bolan söýgüsi üçin» medaly, şeýle hem gymmat bahaly sowgatlar gowşuryldy.

Häzirki döwürde Watanymyz özgertmeleriň we gülläp ösüşiň ýolunda bedew bady bilen ynamly öňe barýar. Halkymyzyň abadançylygyny, durmuş üpjünçilik şertlerini toplumlaýyn ýokarlandyrmaga gönükdirilen döwlet maksatnamalary üstünlikli durmuşa geçirilýär. Ýaýbaňlandyrylan ägirt uly işleriň netijesinde Türkmenistan dünýäniň okgunly ösýän ýurtlarynyň birine öwrüldi. Milli ykdysadyýetimiziň ähli ugurlary bilen bir hatarda, oba hojalyk pudagyny täze derejelere çykarmaga aýratyn üns berilýär. Ýurdumyzda bu pudagyň girdejili ugurlaryň birine öwrülmegi üçin iri möçberli çäreler durmuşa geçirilip, iň täze tehnologiýalar, ylmyň we tehnikanyň soňky gazananlary, ösen döwletleriň öňdebaryjy tejribeleri giňden ornaşdyrylýar.

Soňky ýyllarda milli ykdysadyýetimiziň oba hojalyk pudagyny ösdürmek, onuň guramaçylyk düzümini kämilleşdirmek boýunça uly işler amala aşyryldy. Pudagyň kanunçylyk-hukuk binýady döwrüň talaplaryna laýyklykda ösdürilýär. Oba zähmetkeşleriniň girdejileriniň artmagy üçin giň mümkinçilikleriň döredilmegi oba ilatynyň rowaçlygynyň, ýaşaýyş-durmuş derejesiniň yzygiderli ýokarlanmagyna oňyn täsirini ýetirdi.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Kararlaryna laýyklykda, oba hojalyk pudagyny ulgamlaýyn dolandyrmak we onuň işini kämilleşdirmek maksady bilen, däneçilik, ekerançylyk hem-de pagtaçylyk ylmy-barlag institutlary döredildi. Bu işler ýurdumyzyň obasenagat toplumynda amala aşyrylýan özgertmeleri üstünlikli durmuşa geçirmäge, ony hil taýdan täze derejelere çykarmaga, oba hojalyk ekinleriniň hasyllylygyny ýokarlandyrmaga ýardam eder. Şunuň bilen bir hatarda, daýhan birleşikleriniň maddy-enjamlaýyn binýadynyň pugtalandyrylmagyna aýratyn üns berilýär. Olara bellenen tertipde ekinlere ideg işlerini geçirmek üçin traktorlar, oba hojalyk tehnikalary, enjamlar berilýär. Häzirki döwürde gallany, pagtany, azyklyk gök we miwe önümlerini gaýtadan işleýän döwrebap kärhanalar, maldarçylyk, guşçulyk toplumlary döredilýär. Önüm öndürijiler bilen gaýtadan işleýän kärhanalaryň arasynda netijeli gatnaşyklar ýola goýulýar.

Daýhan birleşiklerine we hojalyklaryna, oba hojalyk paýdarlar jemgyýetlerine, kärendeçilere ýeňillikli şertlerde bank karzlary berilýär. Daýhanlar tehniki hyzmatlar, mineral dökünler, ýokary hilli tohum, zyýankeşlere garşy ulanylýan himiki serişdeler bilen ýeňillikli bahalarda üpjün edilýär. Tabşyrylan hasyl üçin hasaplaşyklar öz wagtynda geçirilýär. Daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan hem-de eksporta iberilýän önümleri öndürmek boýunça uly işler ýerine ýetirilip, bu ugurda kabul edilen döwlet maksatnamalary üstünlikli amala aşyrylýar. Bu maksatnamalaryň çäklerinde häzirki döwrüň talaplaryna laýyk gelýän galla kärhanalary, maldarçylyk toplumlary, ýyladyşhana hojalyklary, et we süýt önümlerini öndürýän kärhanalar yzygiderli gurlup ulanmaga berilýär.

Ýurdumyzda azyk bolçulygyny döretmek maksady bilen, degişli ugurda iň gowy dünýä tejribesiniň öwrenilmegine we ornaşdyrylmagyna, halkara hyzmatdaşlygyň giňeldilmegine, Birleşen Milletler Guramasy hem-de onuň ýöriteleşdirilen edaralary bilen netijeli gatnaşyklaryň ösdürilmegine aýratyn üns berilýär. Hususan-da, Türkmenistanyň BMG-niň Azyk we oba hojalyk guramasy (FAO) bilen hyzmatdaşlygy işjeňleşdirilýär. Gurama oba hojalygyny daşky gurşawyň täsirlerine uýgunlaşan usullar esasynda ösdürmekden başlap, azyk önümleriniň howpsuzlygyny üpjün etmek ulgamyny kämilleşdirmäge çenli Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde Türkmenistanyň ähli tagallalaryny işjeň goldaýar. Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 78-nji sessiýasynda azyk howpsuzlygy, ekologik abadançylyk, şol sanda ekologiýa we suw diplomatiýasy boýunça döwletimiz tarapyndan öňe sürlen teklipler halkara jemgyýetçilikde giň goldawa eýe boldy.

...Halkara ahalteke atçylyk sport toplumynyň esasy girelgesinde özboluşly bezelen sahnada paýtagtymyzyň we ýurdumyzyň welaýatlarynyň estrada aýdymçylarynyň, döredijilik toparlarynyň Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Garaşsyz Watanymyzyň ýeten sepgitlerini wasp edýän çykyşlary ýaýbaňlandyryldy. Baýramçylyga gatnaşyjylara we myhmanlara milli tagamlar, pişmedir dürli süýjülikler hödürlenildi.

Açyk asmanyň astynda ýurdumyzyň oba hojalyk we gaýtadan işleýän senagatynyň gazanan üstünliklerini görkezýän sergi guraldy. Oba hojalyk toplumynyň ähli pudaklary, Aşgabat, Arkadag şäherleri hem-de welaýatlarymyz öz diwarlyklaryny ýaýbaňlandyrdylar. Pagtaçylyk we däneçilik, maldarçylyk, azyk, dokma senagaty pudaklarynyň önümleri myhmanlarda uly gyzyklanma döretdi.

Ýurdumyzyň pagtaçylarynyň üstünliklerine bagyşlanan sergi bölüminde gowaçanyň ak gar ýaly pagta hanalary, çig maly gaýtadan işlemek arkaly alynýan önümleriň görnüşleri bar. Türkmen pagtasynyň diňe bir milli dokma senagaty üçin esasy çig mal bolman, eýsem, daşary ýurtlara eksport edilýän gymmatly önümdigi-de bellärliklidir. Bu ýerde orta süýümli hem-de aýratyn gymmatly inçe süýümli pagtanyň iň gowy görnüşleriniň nusgalary bilen tanyşmak mümkin. Olaryň her biri türkmen seçgiçi alymlarynyň köpýyllyk zähmetiniň netijesidir. Sergide däneçilik pudagyna degişli sergi diwarlygyna aýratyn orun berlipdir. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilýän oba hojalyk özgertmeleriniň hem-de ýurdumyzyň ekerançylarynyň gaýratly zähmeti netijesinde Watanymyzyň galla harmanlary beýgelip, halkymyz azyklyk un we çörek önümleri bilen doly üpjün edilýär. Hususy pudagyň oba hojalygynda gazanan üstünliklerini, suw hojalygynda, atçylyk, maldarçylyk, tebigaty goramak, azyk, gaýtadan işleýän we dokma senagaty ugurlarynda ýetilen belent sepgitleri beýan edýän diwarlyklar dabara gatnaşyjylarda we myhmanlarda uly gyzyklanma döretdi.

Emeli görnüşdäki özboluşly gowaça we galla meýdanlarynyň ýanynda ekerançylyk ýerlerinde ulanylýan häzirki zaman tehnikalarynyň sergisi ýaýbaňlandyrylypdyr. Bu ýerde daýhanlaryň ýeňil bolmadyk yhlasly zähmetine ýardamçy bolýan kuwwatly kombaýnlar, ekinlere ideg işlerini geçirmekde ulanylýan traktorlar, ýöriteleşdirilen tehnikalardyr enjamlar hatara goýlupdyr. Bu tehnikalaryň kömegi bilen her ýyl bugdaýyň we «ak altynyň» bol hasyly ýetişdirilýär. Döwletimiz tarapyndan obasenagat toplumynyň inženerçilik-tehniki üpjünçilik meselelerini innowasion esasda çözmek bilen, ýokary iş öndürijilikli iň täze tehnikalar yzygiderli satyn alynýar. Munuň özi ekerançylyk işlerini amatly agrotehniki möhletlerde, ýokary hilli geçirmegiň hasabyna oba hojalyk önümleriniň öndürilişiniň möçberini artdyrmak üçin amatly şertleri döredýär. Oba hojalykçylaryň iş öndürijiligi ýokarlanyp, olaryň hünär derejeleri we iş şertleri kämilleşdirilýär.

Ýurdumyzyň welaýatlary hem öz baýramçylyk diwarlyklaryny ýaýbaňlandyryp, olaryň sergi bölümlerinde «ak altynyň» täze hasylyndan doly horjunlar, bugdaý sünbülleri, tamdyrda täze bişirilen çörekler we beýleki milli tagamlar görkezilýär. Uzak bolmadyk ýerde bugdaý, pagta ýükli düýe kerweni görünýär. Bu görnüşler baýramçylyga gelenleri uzak geçmişe alyp gidýär. Irki döwürde uzak ýola rowana bolnanda, şeýle görnüşde dürli ýükleri daşamak ýeke-täk usul bolupdyr. Hatara düzülen ak öýleriň ýanynda gazanlar atarylyp, olarda milli tagamlar taýýarlanylýar. Halk heňleriniň bu görnüşler bilen utgaşmagy dabara özboluşly baýramçylyk öwüşginini çaýýar. Her bir öýüň ýanynda gurnalan sekilerde zenanlar milli tagamlary, süýji nygmatlary taýýarlaýarlar. Zehinli gelin-gyzlar el hünärini görkezip, tahýa tikmek, keşde çekmek, haly dokamak, keçe güllemek ýaly işler bilen meşgullanýarlar.

Milli oýunlary gyzyklanma bilen oýnaýan çagalaryň gapdalynda baş baýrak ugrunda pälwanlar göreş tutýarlar. Gadymy türkmen däbine görä, bu baýrak ýaryşyň ýeňijisine gowşurylýar. Baýramçylyga gatnaşyjylar ahalteke tohum atlaryna, türkmen alabaýlaryna we tazylaryna, aw guşlaryna tomaşa edýärler. Bir söz bilen aýdylanda, bu ýerde ýaýbaňlandyrylan ähli çykyşlar halkymyzyň milli dessurlary bilen utgaşyp, şatlykly pursatlara baý boldy.

Teatrlaşdyrylan sahna çykyşlary bilen birlikde, halk we estrada aýdymlary ýerine ýetirilýär. Baýramçylyk dabarasynyň baý döredijilik keşbinde häzirki zaman türkmen sungatynyň özboluşlylygy, onuň žanrlarynyň köpugurlylygy, däp-dessurlaryň dowamatlylygy öz beýanyny tapdy. Eziz Watanymyzyň gülläp ösmegi, türkmen halkynyň rowaçlygy, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa we Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowa berk jan saglyk, uzak ömür, alyp barýan asylly işlerinde rowaçlyklar arzuw edildi.

Ýurdumyzyň her bir welaýatynda ähli türkmen toýuna mahsus milli tagamlar we naz-nygmatlar bilen bezelen desterhanlar myhmanlar üçin giňden ýazyldy. Welaýatlaryň sergi diwarlyklarynda külçe, ýagly, etli, süýtli çörekler we beýleki çörek önümleri ýerleşdirilipdir. Bu ýerde häzirki döwürde ýurdumyzyň söwda merkezlerinde hem-de bazarlarynda ilatymyza hödürlenilýän ter miweleriň, gök-bakja önümleriniň, ir-iýmişleriň köp görnüşi görkezilýär.

Ýurdumyzyň ussat heýkeltaraşlarynyň, suratkeşleriniň, zergärleriniň ekerançylaryň zähmetine, mähriban Watanymyza bagyşlan eserleriniň sergisi guraldy.

Soňra baýramçylyk dabaralary atçylyk sport toplumynyň binasynyň öňündäki ýörite gurnalan sahnada dowam etdi.

Ýygnananlar hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň oba zähmetkeşlerine, hasyl ussatlaryna we ähli halkyna iberen Gutlagyny uly üns bilen diňlediler. Onda Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Hasyl toýunyň uly baýram hökmünde döwlet derejesinde giň gerimde bellenilmeginiň çuňňur many-mazmuna eýedigi nygtalýar. Bu baýram ene topraga yhlasyň we söýginiň dabaralanmasydyr. Hasyl toýy türkmen daýhanlarynyň çekýän halal zähmetine döwlet derejesinde goýulýan belent sarpadan aýdyň nyşandyr.

Döwlet Baştutanymyz Gutlagynda oba hojalyk işgärleriniň, daýhanlaryň ýokary öndürijilikli işlemekleri, toprakdan bol hasyl öndürip, halal zähmeti bilen baýamaklary üçin ähli şertleriň döredilýändigini nygtady. Oba hojalyk ekinlerini agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ösdürip ýetişdirmekde, ýetişdirilen hasyly çalt we ýitgisiz ýygnap almakda daýhanyň daýanjy bolan ýokary öndürijilikli döwrebap, kuwwatly oba hojalyk tehnikalary, enjamlary we gurallary yzygiderli satyn alynýar. Daýhanlar topragyň berekedini artdyrýan mineral dökünler, ýokary hilli tohumlar, ekinleriň zyýankeşlerine garşy ulanylýan himiki serişdeler bilen ýeňillikli bahalardan üpjün edilýär. Önüm öndürijiler bilen tabşyrylýan hasyl üçin hasaplaşyklar öz wagtynda geçirilýär. Merdana oba zähmetkeşleri özleri barada döwletimiz tarapyndan yzygiderli edilýän aladany duýup, ýokary ruhubelentlik bilen yhlasly zähmet çekýärler. Olar sahawatly türkmen topragyndan ekinleriň bol hasylyny öndürmek arkaly ýurdumyzyň oba hojalygyny ösdürmäge öz mynasyp goşantlaryny goşýarlar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Gutlagy şowhunly el çarpyşmalar bilen mübäreklendi.

Obasenagat toplumynyň işgärleriniň adyndan Arkadagly Serdarymyza 2020-nji ýylda doglan Diýarym atly ajaýyp ahalteke bedewi sowgat berildi.

Dabara gatnaşyjylar oba zähmetkeşleri hakynda edýän yzygiderli aladalary, ekerançylaryň netijeli zähmeti üçin döredilýän şertler üçin döwlet Baştutanymyza tüýs ýürekden hoşallyklaryny beýan edip, täze zähmet üstünlikleri bilen Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň gülläp ösmegine mundan beýläk-de goşant goşjakdyklaryna ynandyrdylar.

Döredijilik toparlary aýdym-sazly çykyşlarynda Watanymyzyň Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýeten belent sepgitlerini, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda zähmetsöýer halkymyzyň gazanýan üstünliklerini joşgunly wasp etdiler.

Dabara baýramçylyk mynasybetli guralan at çapyşyklary bilen dowam etdi. Asyrlaryň dowamynda türkmen toý-baýramlarynyň hiç biri şolarsyz geçmändir.

Dürli aralyklara çapyşyklaryň jemi 5-si geçirilip, olaryň birinjisinde ýaş çapyksuwarlar ýaryşdylar. Çapuw ýodasynda ýel kimin uçýan ajaýyp ahalteke bedewleriniň çapyşygyna haýran galmazlyk mümkin däl. Çapyksuwar bilen atyň bitewi sazlaşygyny emele getirýän, arzyly maksada ýetmek ugrundaky bilelikdäki tagallany şöhlelendirýän ajaýyp görnüşler hiç bir adamy biparh goýmaýar. Çapyşyklaryň netijeleri boýunça ýeňijilere Türkmenistanyň Prezidentiniň adyndan baýraklar gowşuryldy.

Dabara gatnaşyjylar hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň adyna Ýüzlenme kabul etdiler. Onda ýurdumyzyň oba hojalykçylary pudagyň mundan beýläk-de ösdürilmegi boýunça giň gerimli özgertmeleriň durmuşa geçirilýändigi, türkmen obasynyň galkynmagy, daýhanlaryň durmuş derejesiniň ýokarlandyrylmagy ugrunda döredýän şertleri üçin döwlet Baştutanymyza tüýs ýürekden hoşallyklaryny beýan etdiler hem-de oba hojalyk toplumynyň mundan beýläk-de ösmegi üçin ähli tagallalaryny gaýgyrmajakdyklaryna ynandyrdylar.

Hasyl toýy mynasybetli ýurdumyzyň welaýat merkezlerinde dabaraly maslahatlar we öňdebaryjy oba hojalyk işgärlerini sylaglamak dabaralary, baýramçylyk konsertleri, beýleki medeni-köpçülik çäreleri geçirildi.

***

Şu gün Hasyl toýuna gabatlanyp, Köpetdagyň ajaýyp dag eteginde ýerleşýän Arkadag şäheriniň golaýyndaky 600 baş ahalteke atyny saklamaga niýetlenen döwrebap athananyň açylyş dabarasy geçirildi.

Dag howasy we mähriban topragymyzyň bu künjeginiň tebigy aýratynlyklary, giň ýaýlalar atlary hem-de taýlary ösdürip ýetişdirmek üçin amatly gurşawy döredýär. Behişdi bedewlere ideg etmek, olary ösdürip ýetişdirmek we seýislemek işleri gadymdan gözbaş alýan milli däplerimiziň esasynda hem-de häzirki zamanyň öňdebaryjy tejribeleri göz öňünde tutulyp geçirilýär. Munuň özi ýyndamlygy, deňsiz-taýsyz gözelligi bilen tanalýan ahalteke bedewlerimiziň dünýä dolan şöhratyny has-da artdyrmaga ýardam edýär.

Häzirki wagtda ýurdumyzyň ägirt uly tohumçylyk-seçgiçilik kuwwatlyklaryna eýe bolan atçylyk pudagynda ahalteke bedewleriniň nesil dowamaty babatda täze ylmy usullaryň we çemeleşmeleriň, öňdebaryjy dünýä tejribesiniň ornaşdyrylmagy olaryň ajaýyp genofondynyň aýawly goralyp saklanyljakdygyna, milli, ruhy we taryhy gymmatlyk hökmünde geljek nesillere ýetiriljekdigine güwä geçýär. Ahalteke bedewleriniň asyl mekany bolan ýurdumyzda behişdi bedewleriň baş sanyny artdyrmak, olaryň dünýä ýüzündäki şöhratyny has-da belende götermek, tohumçylyk-seçgi işini döwrüň talabyna laýyk derejede kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler öz oňyn netijesini berýär. Hususan-da, tohumçylyk-seçgi işleriniň ylmy esasda ösdürilmegi bilen, ahalteke bedewleriniň reňk aýratynlyklarynda täze öwüşginleriň emele gelmegine, arassa ganly ahalteke bedewleriniň baş sanynyň yzygiderli artmagyna amatly şertler döreýär.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça Arkadag şäherinde Aba Annaýew adyndaky Halkara atçylyk akademiýasynyň açylandygyny bellemek gerek. Bu ýokary okuw mekdebinde türkmen halkynyň ahalteke bedewlerini ösdürip ýetişdirmekde toplan köpasyrlyk däplerini dowam etdirjek we täze taryhy eýýamda pudagyň ösdürilmegine mynasyp goşant goşjak ýokary derejeli hünärmenler taýýarlanylýar.

Döwlet Baştutanymyz atçylygyň nesil dowamatyny ösdürmäge hem-de halkara derejedäki ugurdaş pudaga goşulyşmagyna, degişli düzümiň kemala getirilmegine aýratyn üns berýär. Şu ýylyň 4-nji noýabrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow täze gurlan athana gelip, bu ýerde alnyp barylýan işler bilen ýakyndan tanyşdy. Şonda atçylyk pudagyny mundan beýläk-de ösdürmäge hem-de bu düzümiň döwrebap derejede kämilleşdirilmegine özboluşly goşant goşjak desganyň açylyş dabarasynyň ýurdumyzda giňden bellenilýän Hasyl toýuna gabatlanyp guralmalydygy tabşyryldy. Türkmenistanyň Prezidentiniň Kararyna laýyklykda, «Türkmen atlary» döwlet birleşiginiň sargydy boýunça bu desgany doly taýýar edip ulanmaga bermek «Nur bina gurluşyk» hususy kärhanasyna ynanyldy.

...Täze, döwrebap athananyň açylyş dabarasy toý-baýrama beslendi. Dabara Hökümet agzalary, Mejlisiň deputatlary we Halk Maslahatynyň agzalary, ministrlikleriň, pudak edaralarynyň ýolbaşçylary, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň, jemgyýetçilik guramalarynyň wekilleri, hormatly ýaşulular, şeýle hem daşary döwletleriň ýurdumyzdaky ilçileri gatnaşdylar.

Döredijilik toparlarynyň ruhubelent aýdym-sazly çykyşlary täze desganyň açylyş dabarasyny özboluşly baýramçylyk gurşawyna besledi. Ýygnananlaryň şowhunly el çarpyşmalary astynda hormatly ýaşulular dabaraly ýagdaýda toý bagyny kesýärler we 600 ahalteke atyna niýetlenen täze athanany açýarlar. Bu ýerde bedewleri ösdürip ýetişdirmek, saklamak we türgenleşik geçirmek, seýisleri, ýokary derejeli çapyksuwarlary taýýarlamak üçin ähli zerur şertler döredilipdir.

Athananyň açylyş dabarasynda çykyş edenleriň nygtaýyşlary ýaly, döwlet Baştutanymyzyň başlangyçlary esasynda pudagyň düzümini döwrebaplaşdyrmak, maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak, arassa ganly bedewleriň baş sanyny artdyrmak, bu ugurdaky halkara hyzmatdaşlygy höweslendirmek we işjeňleşdirmek boýunça yzygiderli işler alnyp barylýar. Paýtagtymyzda, ýurdumyzyň sebitlerinde ulanmaga berlen deňsiz-taýsyz atçylyk sport toplumlary, ahalteke bedewleriniň dünýäde yzygiderli artýan şöhraty hem-de olary ösdürip ýetişdirmäge, seýislemäge ömrüni bagyşlan adamlara döwlet tarapyndan berilýän giň goldawlar durmuşa geçirilýän ägirt uly işleriň netijesidir.

Täze toplumyň umumy tutýan meýdany 15,4 gektar bolup, onuň çäklerinde birnäçe desga gurlupdyr. Dabara gatnaşyjylaryň täze athana bilen tanyşlygy dolandyryş binasyna baryp görmek bilen başlanýar. Bu ýerde olar hünärmenler üçin niýetlenen otaglary synladylar. Binada mejlisler zaly, işgärler üçin naharhana we zerur bolan beýleki ýerler bar. Täze toplumyň wezipesi atçylygy mundan beýläk-de ösdürmekden, arassa ganly bedewleriň sanyny artdyrmakdan, tohum häsiýetlerini gowulandyrmakdan ybaratdyr.

Açylyş dabarasyna gatnaşyjylar ähli zerur enjamlar we öňdebaryjy tehnologiýalar bilen üpjün edilen weterinar-sagaldyş merkezindäki bejeriş bölümleri, olarda atlaryň idedilişi bilen tanyşdylar. Soňra dabara gatnaşyjylar toplumyň çägini synlap, athanalara barýarlar. Bu ýerde bedewleri seýislemek üçin meýdançalar bilen birlikde, olary gezdirmek üçin meýdançalar hem bar.

Toplumyň hojalyk bölüminiň düzümine höwür atlaryň 40-sy üçin niýetlenen bir sany, atlaryň 60-sy üçin niýetlenen athanalaryň 2-si, atlaryň 88-sine niýetlenen athanalaryň 5-si we beýleki birnäçe desgalar girýär. Bu ýerde sazlaşykly mikrogurşaw, arassa howa aýlanyşygy göz öňünde tutulyp, bedewleri ösdürip ýetişdirmek, seýislemek, degişli türgenleşikleri geçmek, çapyşyklara taýýarlamak seýisleriň we atbakarlaryň netijeli işlemegi üçin ähli şertler üpjün edilipdir.

Taýlar barada aýdylanda, bu ýerde olar üçin has oňaýly şertler döredilipdir. Olary ösdürip ýetişdirmek üçin öňdebaryjy innowasion usullar, ýöriteleşdirilen enjamlar ulanylýar. Düýn bu ýerde taýçanagyň dünýä inendigini bellemek gerek. Bu waka türkmen atşynaslarynyň şatlygyny we buýsanjyny has-da artdyrdy. Hasyl toýunyň bellenilýän günlerinde taýçanagyň dünýä inmegi ýurdumyzyň durmuşyndaky şanly seneleriň ajaýyp wakalara utgaşýandygynyň nyşany boldy.

Döwrebap athanada üsti ýapyk we açyk ammarlar hem göz öňünde tutulypdyr. Toplumyň durmuş üpjünçiligi inženerçilik-tehniki düzümleri özünde jemleýär. Mundan başga-da, iş tehnikalary, ulag serişdeleri üçin awtoduralga, birnäçe tehniki desgalar gurlupdyr. Binalaryň ýanaşyk ýerleri doly abadanlaşdyrylyp, bagy-bossanlyga bürelipdir. Athananyň hem-de beýleki desgalaryň gurluşygy ýurdumyzda öndürilen ýokary hilli, ekologik taýdan howpsuz gurluşyk serişdeleriniň ulanylmagy esasynda amala aşyryldy.

Dabaranyň dowamynda täze topluma hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň adyndan awtoulag serişdeleriniň açarlary gowşuryldy.

Şeýlelikde, gurlup ulanmaga berlen döwrebap athana dünýä ylmynyň we tehnikasynyň iň soňky gazananlary bilen enjamlaşdyrylyp, wagtyň geçmegi bilen ol atşynaslygyň möhüm merkezleriniň birine öwrüler.

(TDH)

Ylmyň we tehnologiýalaryň ýyldyrym çaltlygynda ösýän zamanasynda sanly ulgamyň döredýän mümkinçilikleri örän giň hem-de köpdürlidir. 9-10-njy noýabrda paýtagtymyzdaky Söwda senagat edarasynda geçirilen telearagatnaşyk, telemetriýa, habar beriş tilsimatlarynyň we teleradioýaýradyş enjamlarynyň «Türkmentel — 2023» atly XVI halkara sergisinde hem-de ugurdaş ylmy maslahatda bu hakykat aýdyň beýanyny tapdy. Bizem hyýaly filmlerdäki tehnologiýalary ýada salýan enjamlaryň arasynda sergä gatnaşyjylar bilen söhbetdeş bolup, ýurdumyzyň innowasion ösüşiniň täze mümkinçilikleri bilen ýakyndan tanyşdyk.

► Daşary ýurt kompaniýalary Türkmenistan bilen gatnaşyklary has-da ösdürmäge ymtylýar.

Anton ÇŽU,
Hytaý Halk Respublikasynyň «Dahua Technology» döwlet kompaniýasynyň Ýewraziýa sebiti boýunça baş müdiri:

— 2001-nji ýylda esaslandyrylan «Dahua Technology» kompaniýasy maglumat tehnologiýalary bilen baglanyşykly dürli ugurlarda iş alyp barýar. Şolaryň hatarynda wideogözegçilik ulgamlary, IT we tor çözgütleri, robot tehnologiýalary, maglumatlary dolandyrmak ýaly ugurlar bar. Türkmenistanda biz indi 10 ýyldan gowrak wagt bäri ýerli «Nokat kompýuter» hojalyk jemgyýeti bilen işjeň hyzmatdaşlyk edip gelýäris. Kompaniýamyzyň esasy ýörelgesi has «akylly» durmuşy üpjün etmekden we jemgyýetiň abadançylygyny ýokarlandyrmakdan ybaratdyr. Özüm barada aýtsam, laýyk 11 ýyl mundan ozal Türkmenistanda ilkinji gezek işlemek miýesser edipdi. Şondan bäri geçen döwürde Aşgabat tanalmajak derejede özgeripdir. Kompaniýamyzyň Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmäge mynasyp goşant goşjakdygyna ynanýarys.

► Ýurdumyzda amala aşyrylýan iri taslamalar dünýä belli täze hyzmatdaşlary özüne çekýär.

Gültekin ÝADIGAR,
Ýaponiýanyň «NEC Telecommunication and Information Technology Ltd.»
kompaniýasynyň Türkmenistandaky satuwlar boýunça uly menejeri:

— «NEC» Ýaponiýanyň 125 ýyllyk taryhy bolan tehnologik kompaniýasydyr. Ummanlaryň aşagyndan geçirilýän aragatnaşyk kabellerinden başlap, tä arşdaky emeli hemralara çenli dürli ugurlarda telekommunikasiýalar bilen baglanyşykly çözgütleri hödürleýäris. IT we emeli aň tehnologiýalary ýaly dünýäde meşhurlygy barha artýan tehnologiýalar arkaly Türkmenistanda sanly ulgamy ornaşdyrmakda gazanylýan üstünliklere goşant goşmak üçin ilkinji gezek şu foruma gatnaşmagy özümize mertebe bildik. Türkmenistanda «akylly» şäher, sanly döwlet hyzmatlary, maglumat merkezi ýaly ugurlardaky taslamalaryň durmuşa geçirilişi bilen içgin gyzyklanyp, bu ugurda döwlet we hususy kärhanalary bilen hyzmatdaşlygy ýola goýmagy maksat edinýäris. «Türkmentel — 2023» halkara forumynyň netijeli hyzmatdaşlygyň meýdançasy boljakdygyna ynamymyz uly.

► «Sanly çözgüt» innowasion taslamalar bäsleşigi zehinli ýaşlary ýüze çykarýar.

Selimmyrat ORAZMYRADOW,
Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň önümçilik proseslerini awtomatlaşdyrmak fakultetiniň talyby:

— Maňa «Türkmentel — 2023» halkara forumynyň çäklerinde guralýan «Sanly çözgüt — 2023» innowasion taslamalar bäsleşigine öý hojalyklaryndaky, edara binalaryndaky, köçeleriň ugrundaky yşyklandyryş ulgamlarynyň işini sazlamaga mümkinçilik berýän «Awtomatlaşdyrylan yşyklandyryş» atly ylmy taslamam bilen baýrakly orna mynasyp bolmak miýesser etdi. Ýörite fotorezistor bilen üpjün edilen ulgam garaňky gatlyşan badyna yşyklandyryşyň awtomatik işledilip, Gün doganda söndürilmegine mümkinçilik berýär. Amatly bahasy bilen tapawutlanýan bu ulgam serişdeleri we işçi güýjüni tygşytlamaga şert döredýär. Ýurdumyzda ýaşlaryň döwrebap derejede bilim almagy, hünär öwrenmegi, ylym we döredijilik bilen meşgullanmagy üçin ähli şertleri döredýän Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak bolsun!

► Täzeçilligi talap edýän döwürde milli kärhanalar hem halkymyza hyzmatlaryň täze görnüşlerini hödürleýär.

Merjen ŞAMYRADOWA,
«Altyn Asyr» ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň müşderilere hyzmat ediş bölüminiň operatory:

— Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda döwür bilen deň gadam urýan ýurdumyzda maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalary ulgamynda uly ösüşler gazanylýar. «Altyn Asyr» ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti hem ildeşlerimiziň ykjam telefonlarynda «eSIM» — wirtual kart mümkinçiligini işjeňleşdirmegi ýola goýdy. Indi ykjam telefonlaryň ýörite çip ýa-da modul bilen enjamlaşdyrylan görnüşlerinde adaty SIM-kartany oturtmazdan, internetiň kömegi bilen ýörite QR-kody skanirlemek arkaly «eSIM» profilini döredip, aragatnaşyk we internet hyzmatlaryndan peýdalanmak mümkin. Munuň üçin bary-ýogy birnäçe minut wagt gerek. Ýurdumyzy ähli babatda ösdürmek, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini yzygiderli ýokarlandyrmak ugrunda asylly işleri amala aşyrýan Milli Liderimize we Arkadagly Gahryman Serdarymyza tüýs ýürekden sagbolsun aýdýarys!

Ýazga geçiren Ahmet GELDIÝEW,

«Watan».

Ozal habar berşimiz ýaly, şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň (YHG) döwlet Baştutanlarynyň nobatdaky 16-njy sammitine gatnaşmak maksady bilen, Özbegistan Respublikasynyň paýtagty Daşkent şäherinde saparda bolýar.

Saparyň çäklerinde Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew bilen duşuşygy boldy.

Ikitaraplaýyn görnüşde geçen duşuşygyň barşynda türkmen-özbek hyzmatdaşlygyny ösdürmegiň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Şunda bilelikdäki hökümetara toparyň işi, iki ýurduň Daşary işler ministrlikleriniň arasynda yzygiderli esasda geçirilýän geňeşmeler, işewürlik duşuşyklary we dürli forumlar ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň netijeli häsiýete eýe bolmagyna ýardam edýär.

Söwda-ykdysady ulgamdaky hyzmatdaşlygy giňeltmek ara alnyp maslahatlaşylan aýratyn meseleleriň biri boldy. Şunuň bilen baglylykda, energetika, ulag, oba hojalygy, senagat kooperasiýasy ýaly möhüm ugurlarda bilelikdäki işi dowam etdirmegiň maksat edinilýändigi tassyklanyldy. Suw hojalygy we daşky gurşawy goramak, serhetýaka welaýatlaryň arasynda söwda gatnaşyklary ýola goýmak meselelerine-de aýratyn üns çekildi.

Döwlet Baştutanlary söhbetdeşlikde taraplaryň köpasyrlyk dostluk we hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklarynyň çuňlaşdyrylmagyny, netijeli hyzmatdaşlygyň giňeldilmegini maksat edinýändiklerini kanagatlanma bilen bellediler. Nygtalyşy ýaly, häzirki döwürde Türkmenistan hem-de Özbegistan ikitaraplaýyn görnüşdäki gatnaşyklaryny işjeň ösdürýärler, iri halkara we sebit guramalarynyň, şol sanda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň çäklerinde üstünlikli hyzmatdaşlyk edýärler.

Duşuşygyň barşynda iki ýurduň arasynda ozal gazanylan ylalaşyklaryň durmuşa geçirilişi hem ara alnyp maslahatlaşyldy.

«Türkmenistan».

Daşkent şäheri.

Aşgabat, 8-nji noýabr (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Serdar Berdimuhamedow Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Mejlisiň gün tertibine ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralarynyň şu ýylyň on aýynda alyp baran işleriniň jemleri, Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyzda howpsuzlygy, asudalygy üpjün etmek, harby we hukuk goraýjy edaralaryň maddy-enjamlaýyn binýadyny mundan beýläk-de pugtalandyrmak, olaryň işini kämilleşdirmek boýunça gaýragoýulmasyz wezipeler girizildi.

Ilki bilen, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary, goranmak ministri B.Gündogdyýew çykyş edip, Ýaragly Güýçleri ösdürmegiň maksatnamasyny durmuşa geçirmek, sanly ulgamy ornaşdyrmak, harby gullukçylaryň hünär derejesini ýokarlandyrmak maksady bilen, degişli döwürde görlen çäreler barada hasabat berdi. Şeýle hem çagyryş boýunça harby gullugy geçýän harby gullukçylary harby gullukdan boşatmagyň we Türkmenistanyň raýatlarynyň harby gulluga nobatdaky çagyrylyşynyň barşy barada habar berildi. Türkmenistanyň Ýaragly Güýçleriniň we beýleki goşunlarynyň şu ýylyň oktýabr aýynda geçirilen bilelikdäki harby okuw türgenleşigi barada hem hasabat berildi. Bu okuw türgenleşigi goşunlaryň ähli kysymlarynyň, «Türkmen edermen» ýörite maksatly güýçleriniň düzüm birlikleriniň harby gullukçylarynyň ýokary hünär derejesini görkezdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň diňe goranyş häsiýetine eýe bolan Harby doktrinasynda kesgitlenen wezipeleriň talabalaýyk ýerine ýetirilmeginiň wajypdygyna ünsi çekdi. Milli goşunyň maddy-enjamlaýyn binýadyny mundan beýläk-de döwrebaplaşdyrmak zerurdyr diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady. Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy harby okuw türgenleşiginiň üstünlikli geçendigini belläp, Milli goşunymyz üçin ýokary hünär derejeli harby gullukçylary taýýarlamagy, harby gullukçylaryň nazaryýet we söweşjeň taýýarlygynyň derejesiniň ýokarlandyrylmagyny möhüm wezipeleriň hatarynda kesgitledi. Mähriban halkymyzyň harby däpleri esasynda ýaş esgerleriň we harby talyplaryň arasynda terbiýeçilik işleriniň geçirilmegi, olaryň watançylyk ruhunda terbiýelenmegi bilen bagly meseleler hemişe üns merkezinde bolmalydyr diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady we Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary, goranmak ministrine birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Baş prokuror S.Mälikgulyýew ýolbaşçylyk edýän düzümlerinde şu ýylyň ýanwar — oktýabr aýlarynda ähli ulgamlarda kanunylygyň berk berjaý edilişine gözegçilik etmek boýunça amala aşyrylan toplumlaýyn çäreler barada hasabat berdi. Şeýle hem hormatly Prezidentimiziň tabşyrygy boýunça degişli kadalaşdyryjy hukuk namalarynyň düzgünleriniň ýerine ýetirilişine geçirilen barlaglaryň netijeleri barada aýdyldy.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, bu edarany ösdürmegiň maksatnamasyny üstünlikli ýerine ýetirmegiň wajypdygyna ünsi çekdi. Şunuň bilen birlikde, kanun bozulmalaryny ýüze çykarmak, aradan aýyrmak we olaryň öňüni almak boýunça işleriň döwrebap usullarynyň işjeň ulanylmagyny üpjün etmek zerurdyr diýip, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, Baş prokurora degişli görkezmeler berildi.

Içeri işler ministri M.Hydyrow şu ýylyň başyndan bäri ýerine ýetirilen işler, hususan-da, ýolbaşçylyk edýän düzümlerine sanly ulgamy ornaşdyrmagyň barşy, ýurdumyzda jemgyýetçilik tertibini saklamak, ýangyn howpsuzlygynyň kadalaryny berjaý etmek, paýtagtymyzda we welaýatlarda ýol-ulag hadysalarynyň öňüni almak boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi. Şeýle hem içeri işler edaralarynyň işgärleriniň netijeli gulluk etmegi, göwnejaý ýaşamagy üçin döredilýän şertler, on aýyň dowamynda ulanmaga berlen degişli desgalar barada aýdyldy.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, kanunylygy we hukuk tertibini üpjün etmek, ýol-ulag hadysalarynyň öňüni almak, ähli ýerlerde ýangyn howpsuzlygynyň kadalaryny berjaý etmek bilen baglanyşykly meseleleri hemişe gözegçilikde saklamagyň zerurdygyny nygtady. Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow bu edaranyň maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmak boýunça wezipeleri çözmek üçin degişli çäreleri görmegiň wajypdygyny belläp, içeri işler ministrine birnäçe anyk görkezmeleri berdi.

Ýokary kazyýetiň başlygy B.Hojamgulyýew hasabat döwründe ýolbaşçylyk edýän düzümlerinde ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi. Şeýle-de ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysynyň sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça ozal beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada aýdyldy. Ýokary kazyýetiň ýolbaşçysy işgärler düzümini pugtalandyrmak bilen bagly mesele boýunça hasabat berip, hormatly Prezidentimiziň garamagyna kazylary wezipä bellemek we wezipeden boşatmak, olara hünär derejelerini bermek hakynda resminamanyň taslamasyny hödürledi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, döwrüň talaplaryny hem-de bu ulgamda dünýäniň öňdebaryjy tejribesini nazara almak bilen, kazyýet-hukuk ulgamyny mundan beýläk-de kämilleşdirmegiň zerurdygyna ünsi çekdi. Bu ugurda görlen çäreler şu edaranyň üstüne ýüklenen wezipeleriň ýerine ýetirilmeginiň netijeliligini ýokarlandyrmaga ýardam eder diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady.

Mejlisiň dowamynda ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy «Türkmenistanyň kazyýetleriniň kazylaryny wezipä bellemek we wezipeden boşatmak hem-de olara hünär derejelerini bermek hakynda» Permana gol çekdi we Ýokary kazyýetiň ýolbaşçysyna birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra milli howpsuzlyk ministri N.Atagaraýew hasabat döwründe ýerine ýetirilen işler, degişli ösüş maksatnamasynyň durmuşa geçirilişi barada hasabat berdi. Ýurdumyzda abadançylygy üpjün etmek, ýolbaşçylyk edýän edaralarynda öňdebaryjy tehniki serişdeleri ulanmak boýunça görülýän çäreler barada-da aýdyldy.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, Milli howpsuzlyk ministrliginiň işiniň ileri tutulýan ugurlaryna ünsi çekdi. Şolaryň hatarynda türkmenistanlylaryň we jemgyýetiň howpsuzlygyny üpjün etmek, özygtyýarlylygy, konstitusion gurluşy, çäk bitewüligini pugtalandyrmak wezipelerine aýratyn orun degişlidir. Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmek üçin beýleki hukuk goraýjy edaralar bilen utgaşykly işlemegiň wajypdygyny belläp, ministrligiň ýolbaşçysyna degişli görkezmeleri berdi.

Döwlet serhet gullugynyň başlygy Ý.Nuryýew şu ýylyň on aýynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, eziz Watanymyzyň döwlet serhetleriniň ygtybarly goralmagyny üpjün etmek, serhet galalaryny döwrebaplaşdyrmak, harby gullukçylaryň netijeli gulluk etmegi we ýaşaýyş-durmuşy üçin amatly şertleri döretmek boýunça toplumlaýyn çäreler görülýär.

Hormatly Prezidentimiz bu düzümiň ýerine ýetirýän wezipesiniň örän wajypdygyna ünsi çekip, Watanymyzyň mukaddes serhetleriniň eldegrilmesizligini üpjün etmek meselesiniň ileri tutulýandygyny belledi. Ýurdumyzyň serhetleri ähli goňşy döwletler bilen dost-doganlygyň serhedi bolup durýar. Döwlet Baştutanymyz gözegçilik edýän düzümleriniň maddy-enjamlaýyn binýadynyň pugtalandyrylmagyny, ýokary hünärli işgärleri taýýarlamakda döwrebap usullaryň ulanylmagyny işiň möhüm ugurlarynyň hatarynda kesgitledi. Şunuň bilen baglylykda, gullugyň ýolbaşçysyna degişli görkezmeler berildi.

Adalat ministri M.Taganow 2023-nji ýylyň ýanwar — oktýabr aýlarynda amala aşyrylan işleriň netijeleri, döwlet Baştutanymyzyň ozal beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi, milli kanunçylyk binýadyny kämilleşdirmek boýunça teklipleriň işlenip taýýarlanylyşy barada hasabat berdi. Sanly ulgamyň ornaşdyrylyşy, raýatlarymyza hukuk kömegini bermek üçin çäreleriň guralyşy barada-da aýdyldy.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, hereket edýän kanunçylyk namalaryny yzygiderli seljermegiň hem-de häzirki döwrüň talaplaryna laýyklykda olara üýtgetmeleri girizmegiň zerurdygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz türkmenistanlylaryň hukuk ulgamynda düşünjelerini ýokarlandyrmak babatda möhüm çäreleri görmegiň zerurdygyna ünsi çekip, ministrligiň ýolbaşçysyna birnäçe tabşyryklary berdi.

Soňra Döwlet gümrük gullugynyň başlygy M.Hudaýkulyýew şu ýylyň başyndan bäri ýerine ýetirilen işleriň netijeleri, yzygiderli artýan ýük daşamalary kadalaşdyrmak boýunça görlen çäreler barada hasabat berdi. Şeýle-de bu edarany ösdürmegiň maksatnamasynyň amala aşyrylyşy, işgärleriň hünär derejesini ýokarlandyrmak boýunça geçirilýän ýörite okuwlar barada habar berildi.

Soňky ýyllarda Ýewraziýa yklymynda halkara üstaşyr ulag geçelgeleriniň möhüm merkezi hökmünde Türkmenistanyň geostrategik orny barha artýar diýip, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, gümrük serhedi arkaly ýükleriň we ulag serişdeleriniň geçirilişine bildirilýän talaplaryň berjaý edilişini, şol sanda hereket edýän halkara kadalara we milli kanunçylygyň degişli düzgünlerine laýyklykda, amallaryň ýerine ýetirilişini berk gözegçilikde saklamak wajypdyr diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady we gullugyň ýolbaşçysyna anyk görkezmeleri berdi.

Soňra Döwlet migrasiýa gullugynyň başlygy A.Sazakow ýolbaşçylyk edýän düzümlerinde hasabat döwründe ýerine ýetirilen işleriň netijeleri, bu düzümi ösdürmegiň maksatnamasynyň durmuşa geçirilişi, işgärleri taýýarlamak boýunça görülýän çäreler, gündelik işde sanly ulgamyň ulanylyşy hem-de bu ulgama öňdebaryjy tejribäniň ornaşdyrylyşy barada hasabat berdi.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy hasabaty diňläp, migrasiýa çäreleriniň netijeliligini ýokarlandyrmak maksady bilen, döwrebap tehnologiýalaryň we ýörite maksatnamalaryň has işjeň ulanylmagynyň zerurdygyny nygtady. Döwlet Baştutanymyz gullugyň ýolbaşçysyna işgärleriň hünär derejesini ýokarlandyrmak, olaryň öz öňlerinde goýlan wezipeleri takyk ýerine ýetirmeklerini üpjün etmek meselelerini hemişe üns merkezinde saklamagy tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow mejlisiň jemini jemläp, Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna ygrarly bolan, dünýäniň ýurtlary we halklary bilen dostlukly, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny saklaýandygyny nygtady. Watanymyzyň diňe goranyş häsiýetine eýe bolan Harby doktrinasy şol ýörelgelere esaslanýar. Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, harby we hukuk goraýjy edaralaryň düzümlerini, işini mundan beýläk-de yzygiderli kämilleşdirmek, Watanymyzyň goranyş ukybyny pugtalandyrmak, harby gullukçylaryň we olaryň maşgala agzalarynyň ýaşaýyş-durmuş, gulluk, iş şertlerini gowulandyrmak babatda mundan beýläk-de toplumlaýyn çäreler görler.

Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň mejlisinde başga-da birnäçe möhüm meselelere garaldy we olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.

Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Serdar Berdimuhamedow mejlisi tamamlap, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, rowaçlyk, halkymyzyň asuda we bagtyýar durmuşda ýaşamagy ugrunda alyp barýan jogapkärli gulluklarynda uly üstünlikleri arzuw etdi.

Gahryman Arkadagymyzyň hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň tagallalary bilen Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan özüniň tebigy baýlyklaryny türkmen halkynyň, şeýle-de beýleki sebitleriň halklarynyň bähbidine gönükdirmäge çalyşýar we bu babatda netijeli işleri amala aşyrýar. Dünýäde uglewodorod serişdeleriniň gorlary boýunça öňdäki orunlary eýeleýän ýurdumyzyň nebitgaz pudagynyň önümçiliklerine ylmyň soňky gazanan tehnologiýalaryny, enjamlaryny ornaşdyrmak hem-de nebitgaz senagatynda ekologik howpsuzlygy üpjün etmek esasy talap bolup durýar. Bu ugurda halkara gatnaşyklar we milli innowasion ykdysadyýeti döretmäge gönükdirilen hyzmatdaşlyk syýasaty barha rowaçlanýar hem-de soňky günlerde has-da işjeňleşen daşary syýasat üstünliklerinde öz beýanyny tapýar.

Türkmenistanyň Prezidenti hormatly Serdar Berdimuhamedow şu ýylyň sentýabr aýynyň 14-inde Täjigistan Respublikasynyň paýtagty Duşenbe şäherinde geçirilen Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň bäşinji konsultatiw duşuşygynda eden çykyşynda Merkezi Aziýa döwletleriniň ykdysadyýetiniň esasy ugurlarynyň biri bolan energetika pudagyna üns berip, biziň ýurtlarymyzyň tehniki-tehnologik bähbitleriniň we maksatlarynyň üpjün edilmegine hem-de durmuşa geçirilmegine esas bolýan innowasiýalardyr täze tehnologiýalar ulgamy bilen baglanyşykly meseleleriň wajypdygyny belledi. Bu ýerde garalan soraglar we öňe sürlen teklipler diňe bir biziň ýurdumyz däl, eýsem, bütin sebit üçin örän ähmiýetli çözgütler bilen baglydyr. Şu çözgütleriň derwaýyslygy biziň sebitimiziň ýurtlarynyň bu ugurda uly mümkinçilikleriniň, ýagny innowasion ösüşiň uly kuwwatynyň, ösen ylmy mekdepleriň we tehnologik tejribäniň barlygy bilen kesgitlenýär. Türkmenistanyň Prezidenti şu ýerde bar bolan artykmaçlyklary birleşdirmegiň, tejribe-bilimleri alyşmagy ýola goýmagyň, bilelikde daşary ýurtlaryň öňdebaryjy tejribesini öwrenmegiň we ornaşdyrmagyň, innowasion bilimleri ösdürmek üçin oňaýly şertleri döretmegiň, ýaşlaryň döredijilik başlangyçlaryny höweslendirmegiň wajyplygyny hem bu wezipeleri bilelikde ýerine ýetirmegiň zerurdygyny belläp geçdi.

Hormatly Prezidentimiz bu ugurda öňe sürlen meseleleri çözmekde bilelikdäki tagallalary utgaşdyrmagyň gerekdigini göz öňünde tutup, Merkezi Aziýa ýurtlarynyň täze tehnologiýalar boýunça Geňeşini döretmegi teklip edip: «Şeýle geňeş biziň döwletlerimiziň täze tehnologiýalar babatda birleşen strategiýasyny döretmek boýunça esasy merkezi wezipeleri öz üstüne alyp bilerdi, degişli maslahatlar bilen çykyş edip, anyk teklipleri taýýarlap bolardy» diýip, innowasiýalar meselesiniň biziň ýurtlarymyz üçin ähmiýetiniň uludygyny tassyklap, olaryň döwrümiziň ylmy-tehniki ösüşiniň talaplary bilen kesgitlenýändigini belledi. Türkmenistan döwletiniň Baştutanynyň öňe süren meseleleri häzirki ylmy-tehniki ösüş döwründe sebit ýurtlary we biziň ýurdumyz üçin hem ähmiýetlidir. Şu ýerde bar bolan mümkinçilikleri işjeňleşdirmek döwrüň talaby bolýar.

Bitarap Türkmenistan adamzat ähmiýetli halkara meseleleriň, şol sanda energetika howpsuzlygynyň, ulag düzümini diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegiň netijeli çözgütlerini işläp düzmäge gatnaşýar. Biziň ýurdumyz hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly: «Demirgazyk we Günorta, Gündogar — Günbatar ugurlary boýunça Aziýa bilen Ýewropany birleşdirýän üstaşyr ulag we energetika geçelgelerini gurmaga hem gatnaşýar. Ýakyn onýyllyklarda biziň ýurdumyz Ýewropada ulag we energetika ulgamlarynyň geçýän esasy ýurtlarynyň birine öwrüler». Şu nukdaýnazardan, milli ykdysadyýetimiziň innowasion häsiýete eýe bolmagy üçin Ýewropa ýurtlary, bu ýerdäki dünýä belli kompaniýalar bilen hyzmatdaşlyk innowasion ösüşiň wajyp şertidir.

Şu nukdaýnazardan, 2023-nji ýylyň 29-njy sentýabrynda GFR-iň paýtagty Berlin şäherinde geçen «Merkezi Aziýa — Germaniýa» forumy ähmiýetli boldy. GFR-iň Baştutany Frank Walter Ştaýnmaýer şeýle hyzmatdaşlygyň mümkinçilikleriniň sebit parahatçylygyny we durnuklylygyny üpjün etmek, Merkezi Aziýanyň häzirki döwrüň dünýä işlerine üstünlikli goşulyşmagy babatda netijeli ulanylyp bilinjekdigine ünsi çekdi. Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlary bilen bilelikde bu foruma gatnaşan türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow bu ýerde eden çykyşynda Türkmenistanyň täze köptaraplaýyn formaty döretmek başlangyçlaryny goldaýandygyny hem-de gyzyklanma bildirilýän ähli ugurlar boýunça hyzmatdaşlygy giňeltmäge taýýardygyny belläp, energetika meseleleriniň üstünde giňişleýin durup geçdi. Türkmenistanyň tebigy gazyň ägirt uly gorlaryna eýe bolmak bilen, bu energiýa serişdelerini halkara bazarlara ibermegiň ýollaryny diwersifikasiýalaşdyrmak syýasatyny durmuşa geçirýändigini nygtady. Häzirki wagtda ekologiýa taýdan arassa uglerod düzüminiň çäkli bolandygy sebäpli, bu ýangyja dünýäde islegiň örän uludygy, şonuň bilen baglylykda, Ýewropa ugry boýunça türkmen tebigy gazyny ibermek taslamalaryny durmuşa geçirmegiň möhümdigi nygtaldy.

Şunuň bilen baglanyşykly meseleler soňra «Geljegi strategik taýdan bilelikde emele getirmek — Merkezi Aziýa bilen Germaniýanyň arasyndaky ykdysady hyzmatdaşlygy berkitmek» mowzugy boýunça geçirilen duşuşykda ara alnyp maslahatlaşyldy. Milli Liderimiz bu duşuşykda eden çykyşynda Ýewropa ugrunyň Türkmenistanyň halkara energetika hyzmatdaşlygynyň gün tertibinde möhüm orun eýeleýändigini we şeýle bolmagynda galýandygyny belläp, şunuň bilen baglylykda Hazar üsti gaz geçirijisini gurmak arkaly Ýewropa ýurtlaryna gaz ibermek boýunça Türkmenistanyň eýeleýän üýtgewsiz garaýşyny tassyklady. Gahryman Arkadagymyz Ýewropanyň aýry-aýry döwletleri hem-de iri halkara kompaniýalary bilen iri halkara energetika taslamalaryny durmuşa geçirmekde işjeň gatnaşyklary dowam etmäge taýýardyrys diýip, biziň ýurdumyzyň hyzmatdaşlyga ygrarlydygyny aýtdy.

Forumyň çäginde guralan Türkmen-german işewürlik maslahatynda Germaniýanyň dünýä belli kompaniýalary bilen biziň ykdysadyýetimiziň innowasion ösüşine täze esaslary döretjek ugurlarda hyzmatdaşlygy giňeltmek meselelerine garaldy.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň şu ýylyň 17 — 19-njy oktýabry aralygynda Hytaý Halk Respublikasynyň paýtagty Pekin şäherinde iş sapary bilen bolanda HHR-iň Başlygy Si Szinpin bilen duşuşmagy, «Bir guşak, bir ýol» üçünji halkara forumynda çykyş etmegi, bu saparyň çäklerinde iki döwletiň hökümetleriniň arasynda resminamalara, şol sanda «Tehniki-ykdysady hyzmatdaşlyk hakynda» Ylalaşyga gol çekilmegi ähli ugurlarda hyzmatdaşlygyň işjeňleşmegine esaslary döredýär.

Şu ýerde hut innowasion ykdysadyýetiň esasyny düzýän ylym-bilim ugrunda hyzmatdaşlygyň aýratyn ähmiýete eýe bolýandygy bellärliklidir. Hormatly Prezidentimiz: «Dünýäniň fiziki, sanly we biologiki häsiýetli tehnologiýalarynyň utgaşmagyny alamatlandyrýan «dördünji senagat rewolýusiýasy» eýýamy täze pikirleri, täze innowasion önümçilikleri döretmegi talap edýär» diýip, hünärmenleriň täzeçil we netijeli pikir ýöretmä, täzeligi aňlamak başarnygyna eýe bolmalydyklaryny nygtaýar. Gün-günden berkeýän türkmen-hytaý hyzmatdaşlygy bu jogapkärli wezipäni çözmäge, ýagny iki ýurduň ylym-bilim edaralarynyň arasynda hyzmatdaşlygy ösdürmäge esaslary döredýär. Şu nukdaýnazardan, Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersiteti (Türkmenistan) bilen Hytaýyň nebit uniwersitetiniň (Hytaý Halk Respublikasy) arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnamanyň kabul edilmegi ähmiýetlidir. Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow şu ýylyň 24-nji sentýabrynda geçen Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisinde eden çykyşynda häzirki döwürde ýurdumyzyň ösüşiniň wajyp şerti hökmünde: «Milli innowasion önümlerimiziň dünýä standartlaryna laýyk gelmegi üçin mekdep okuwçylaryny, talyplary, aspirantlary çekmegi göz öňünde tutýan düzümler, halkara hyzmatdaşlyga laýyklykda, ylmy-tehniki, ylmy-inženerçilik, dolandyryş hünärmenlerini taýýarlamagy has işjeňleşdirmelidir» diýip, bu ugurdaky işleriň köptaraplylygyna we özboluşlylygyna ünsi çekdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň şu ýylyň 25-26-njy oktýabrynda Türkiýe Respublikasyna amala aşyran saparynda hem ikitaraplaýyn gatnaşyklarda energetika ulgamynyň giň orun tutýandygyna aýratyn üns berildi. Bu ýerde gürrüň türkmen energiýa serişdeleriniň, hususan-da, elektrik energiýasynyň we tebigy gazyň Türkiýä iberilmegi barada barýar. Türkmenistan energiýa serişdelerini öndürýän, üstaşyr geçirýän we sarp edýän taraplaryň bähbitlerini deň derejede göz öňünde tutmak ýörelgesinden ugur alyp, türkiýeli hyzmatdaşlar bilen bu ugurda özara hereketlere açykdyr. Mundan başga-da, türkmen tebigy gazynyň we elektrik energiýasynyň Hazar deňziniň üsti bilen Türkiýä iberilmeginiň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

2023-nji ýylyň 3-nji noýabrynda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Türki Döwletleriň Guramasynyň 10-njy sammitinde hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlarynyň biri hökmünde energetika ulgamyny görkezdi. Bellenişi ýaly, Türkmenistan baý nebitgaz gorlaryna eýe bolmak bilen, energiýa göterijileriniň dünýä bazaryna ygtybarly we howpsuz ýagdaýda iberilmegi baradaky syýasaty alyp barýar. Ylaýta-da, türkmen tebigy gazynyň we elektrik energiýasynyň goňşy ýurtlara, sebitiň döwletlerine iberilmegi babatda işler amala aşyrylýar. Bu ugurda Türki Döwletleriň Guramasynyň düzümine girýän ýurtlar bilen ysnyşykly gatnaşyklar alnyp barylýar. Mysal hökmünde aýtsak, häzirki wagtda Türkmenistan goňşy we doganlyk ýurtlar bolan Özbegistana, Azerbaýjana öz tebigy gazyny iberýär. Şol bir wagtyň özünde, türkmen tebigy gazyny Hazar deňziniň üsti bilen Azerbaýjana, Türkiýä we geljekde dünýä bazarlaryna çykarmak üçin mümkinçiliklerimiz bar. «Bu babatda ýakyn wagtda biziň doganlyk ýurtlarymyz bilen ähli zerur bolan meseleleri çözüp, degişli işleri amala aşyrjakdygymyza berk ynanýaryn» diýip, Gahryman Arkadagymyz aýtdy. Türkmen halkynyň Milli Lideriniň we Gazagystan Respublikasynyň döwlet Baştutanynyň arasynda ikitaraplaýyn gepleşiklerde energetika ulgamynyň döwletara hyzmatdaşlygyň strategik ähmiýetli ugurlarynyň biri bolup durýandygy nygtaldy. Bu ulgamda hyzmatdaşlygy pugtalandyrmagyň mümkinçilikleri barada pikir alyşmalaryň çäklerinde Türkmenistanyň Gazagystana türkmen tebigy gazyny ibermek boýunça ikitaraplaýyn gepleşikleri işjeňleşdirmäge taýýardygy tassyklandy. Şu maksat bilen, ýakyn wagtda iki ýurduň ugurdaş ministrlikleriniň, kompaniýalarynyň arasynda duşuşyklary guramagyň maksadalaýyk boljakdygy bellendi.

Halkara derejedäki şeýle ähmiýetli çäreler we olarda kabul edilen çözgütler ýurdumyzyň innowasion ykdysadyýetiniň ösdürilmegi hem-de hyzmatdaş ýurtlar bilen gatnaşyklarynyň täze derejelere çykarylmagy üçin zerur esaslary döredýär.

Baýrammyrat ATAMANOW,

Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň rektory, tehniki ylymlaryň doktory.