Hemmämiziň bilşimiz ýaly, «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň başynda hormatly Prezidentimiziň ýolbaşçylygynda geçirilen Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde 2024-nji ýylda Gündogaryň meşhur akyldary, türkmen nusgawy edebiýatynyň düýbüni tutujy Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyny ýokary derejede bellemek barada Karara gol çekildi. Bu her bir setiri nakyla, akyla öwrülen dana şahyr Magtymguly Pyraga bolan söýgümizi ýene bir gez belende göterdi.
Magtymguly Pyragy diňe bir türkmeniň däl-de, eýsem, dünýä halklarynyň söýgüli şahyrydyr. Magtymguly Pyragynyň köpöwüşginli şygyrlary, pikir-garaýyşlary, watansöýüjilik, ynsanperwerlik, ahlak arassalygy hakyndaky öwüt-ündewleri, parasatly sargytlary halkymyzyň durmuş ýörelgesine we pelsepesine, şeýle-de bütin adamzadyň ruhy gymmatlygyna öwrüldi. Akyldar şahyryň döredijiliginde agzybirlik, jebislik, açykgöwünlilik, ruhubelentlik, maksada okgunlylyk hakda ajaýyp setirler bar. Şahyryň her bir dürdäne setiri şahsyýeti kämilleşdirýär.
Akyldar şahyr öz goşgularynda aýal-gyzlaryň edep-ekramy, olaryň gylyk-häsiýeti, işbaşarjaňlygy barada hem birnäçe öwüt-nesihat beriji ajaýyp setirleri bize miras galdyrypdyr. Şahyr «Durasyň geler» atly goşgusynda terbiýeli, çeper elli, mylaýymzada, süýji dilli gözelleriň il içinde mertebesiniň hemişe belentde tutulýandygy barada şu aşakdaky setirlerde beýan edipdir:
«Edepli-ekramly, mylaýymzada,
Tä ölinçäň, bile ýöresiň geler»
ýa-da:
«Sözlegen sözleri misli bal kimi,
Tapyp, nirde bolsa, alasyň geler».
Biz şahyryň öwüt-nesihat beriji sözlerini özümize ýol-ýörelge edinip, geçýän sapaklarymyzda ol ajaýyp goşgy setirlerinden okap, manysyny giňişleýin gürrüň berýäris.
Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň, gözel paýtagtymyz Aşgabadyň 140 ýyllygynyň uludan toýlanyljak ýylynda Gahryman Arkadagymyzyň ýolbaşçylygynda beýik şahyryň ömrüni we döredijiligini öwrenmek boýunça uly işler alnyp barylýar. Akyldar şahyryň ömri we döredijiligini öwrenmeklige, ony ýaş nesillere ýetirmeklige giň mümkinçilikleri döredip berýän Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun, il-ýurt bähbitli tutumly işleri elmydama rowaçlyklara beslensin!
Humar OSMANKULYÝEWA,
Türkmenabat şäherindäki 39-njy «Ülker» çagalar bagynyň terbiýeçisi.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/29041
Aşgabat, 19-njy maý (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň, Aşgabat şäheriniň we welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onuň dowamynda sebitleri durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasynda bellenilen wezipeleri ýerine ýetirmek, möwsümleýin oba hojalyk işlerini geçirmek, şeýle hem öňde boljak baýramçylyk çärelerine taýýarlyk görmek bilen baglanyşykly meselelere garaldy.
Milli Liderimiz, ilki bilen, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň paýtagtymyza gözegçilik edýän orunbasary Ş.Durdylyýewi we Aşgabat şäheriniň häkimi Ý.Gylyjowy göni aragatnaşyga çagyrdy.
Häkim şu günler ýurdumyzyň baş şäherinde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, ulanylmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky gurluşyklaryň depginlerini ýokarlandyrmak boýunça ýerine ýetirilýän işler barada hasabat berdi. Şeýle hem Aşgabadyň 140 ýyllyk baýramy mynasybetli meýilleşdirilen çäreleriň maksatnamasy hakynda hasabat berildi.
Häzirki döwürde milli Liderimiziň yzygiderli tagallasy netijesinde, paýtagtymyz dünýäniň owadan we ýaşaýyş üçin amatly şäherleriniň hatarynda öz ornuny pugtalandyrdy. Şunuň bilen baglylykda, şäherde şanly seneleri mynasyp derejede garşylamak maksady bilen, ägirt uly işler alnyp barylýar.
Häkim desgalaryň gurluşygyny bellenilen möhletlerde tamamlamak, paýtagtymyzy tomus möwsümine doly derejede taýýarlamak ugrunda maksatnamalaýyn işleriň amala aşyrylýandygyny habar berdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Aşgabat şäheriniň 140 ýyllygyny, ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk şanly baýramyny mynasyp derejede garşylamagyň wajypdygyna ünsi çekdi hem-de bu ugurda alnyp barylýan işleriň häzirki döwrüň talabyna laýyk gelmelidigini belledi.
Paýtagtymyz döwrebap we sazlaşykly ösýän şäherleriň hatarynda öz ornuny barha pugtalandyrýar. Şunuň bilen baglylykda, paýtagtymyzyň durmuş ulgamyna möhüm ähmiýet berilmelidir. Aýratyn-da, ak mermerli Aşgabadyň dürli maksatly desgalarynyň döwrebap derejede dolandyrylmagyna, işleriň sazlaşykly guralmagyna örän jogapkärçilikli, hemmetaraplaýyn esasda çemeleşilmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz belledi we bu babatda häkime birnäçe anyk tabşyryklary berdi.
Şeýle hem mekdep okuwçylarynyň tomusky dynç alyş möwsümine, şol bir wagtyň özünde “Soňky jaň” dabaralaryna taýýarlyk işleri utgaşykly alnyp barylmalydyr diýip, milli Liderimiz belledi.
Wise-premýer Ş.Durdylyýew gözegçilik edýän düzümlerinde şu günler alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, aýratyn-da, ýurdumyzyň dürli künjeklerinde, şol sanda paýtagtymyzda şanly seneleriň hormatyna gurlup, ulanylmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky işleriň ýagdaýy barada hem hasabat berdi.
Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” şygary astynda geçýän ýylyň her bir gününiň uly üstünliklere, täze ýeňişlere beslenmelidigini aýtdy. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow, tutuş ýurdumyzda bolşy ýaly, paýtagtymyzda alnyp barylýan gurluşyklaryň bellenilen möhletlerde tamamlanmagy, olarda ýokary hil derejesiniň üpjün edilmegi bilen baglanyşykly meseleleriň hemişe üns merkezinde saklanmalydygyny belledi.
Şunuň bilen baglylykda, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň gowulanmagyna we ýurdumyzyň önümçilik kuwwatlyklarynyň artdyrylmagyna, şol bir wagtyň özünde gurluşyk senagatynyň ösüşine möhüm ähmiýet berilmelidir diýip, milli Liderimiz aýtdy we bu babatda wise-premýere birnäçe anyk görkezmeleri berdi.
Döwlet Baştutanymyz ak mermerli Aşgabadyň 140 ýyllygy we mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygy mynasybetli meýilleşdirilen medeni-köpçülikleýin çäreleriň ähmiýetini belläp, olarda ýurdumyzyň häzirki döwürde ýeten derejesiniň, halkymyzyň bagtyýar durmuşynyň öz beýanyny tapmalydygyny belledi.
Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatyna Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary G.Müşşikowy çagyrdy. Wise-premýer häzirki döwürde Aşgabat şäherini ösdürmek, gurulýan desgalaryň dolandyryş düzüminiň işini ykdysady taýdan kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.
Bellenilişi ýaly, Aşgabat şäheriniň 140 ýyllygy mynasybetli ýaşaýyş jaýlarynyň 140-synyň ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýär. Ýaşaýyş jaýlarynyň gurluşygynyň, olaryň amatlylyk derejesiniň ykdysady taraplaryna möhüm ähmiýet berilýär. Şeýle hem paýtagtymyzyň çäklerinde Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygy mynasybetli köp sanly binalary, şol sanda döwrebap seýilgähleri, ýerasty geçelgeleri, kaşaň myhmanhanalary, Magtymguly Pyragynyň heýkelini, söwda we hyzmatlar toplumlaryny, dürli maksatly beýleki desgalaryň birnäçesini ulanmaga bermek meýilleşdirildi. Şu nukdaýnazardan, ähli desgalaryň işine sanly ulgamy ornaşdyrmagyň ykdysady bähbitleri möhüm şert hökmünde kesgitlendi.
Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynyň, şol sanda şäheriň sazlaşykly ösüşine degişli wezipeleriň esasy orunda durmalydygyny belledi. Aýratyn-da, bina edilýän ýaşaýyş jaýlarynda amatlylyk, elýeterlilik wajypdyr, şunda adamlaryň ýokary derejeli ýaşaýşynyň üpjün edilmegi bilen baglanyşykly meselelere möhüm ähmiýet berilmelidir.
Meýilleşdirilýän işleriň, taýýarlanylan taslamalaryň öz wagtynda amala aşyrylmagy, olarda sanly ulgamyň işjeň ulanylmagy möhüm wezipe bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, täzeçil tehnologiýalar, häzirki zamanyň sanly ulgamy, şäher düzümini dolandyrmakda bolşy ýaly, adamlar üçin zerur amatlyklary üpjün etmekde aýratyn bähbitlidir diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi we her bir işde adam hakdaky aladanyň esasy orunda durmalydygyna ünsi çekdi.
Soňra döwlet Baştutanymyz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary E.Orazgeldiýewi hem-de welaýatlaryň häkimlerini göni aragatnaşyga çagyrdy.
Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanow welaýatyň ak ekin meýdanlarynda alnyp barylýan işler, galla oragyna taýýarlyk, däne ýygýan kombaýnlaryň, awtoulaglaryň doly güýjünde işledilmegini gazanmak, galla kabul ediş bölümleriniň taýýarlyk derejesi barada hasabat berdi.
Häkim welaýatyň gowaça ekilen meýdanlarynda ideg işleriniň geçirilişi, oba hojalyk tehnikalarynyň, gurallarynyň bökdençsiz işini üpjün etmek, ýeralma we gök-bakja ekinlerini ösdürip ýetişdirmek, şol bir wagtyň özünde pile öndürmek boýunça bellenilen meýilnamany berjaý etmek, Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, meýilleşdirilen işleri öz wagtynda, ýokary hilli geçirmek boýunça alnyp barylýan işler, şeýle hem şanly seneleri mynasyp garşylamak, “Soňky jaň” dabaralaryny guramaçylykly geçirmek ugrunda amala aşyrylýan işler barada hasabat berildi.
Häkim Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli ulanylmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky gurluşyk işleriniň depginlerini güýçlendirmek ugrunda zerur tagallalaryň edilýändigini aýtdy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, gowaça ideg işleri bilen bir hatarda, bugdaý ekilen meýdanlarda alnyp barylýan agrotehniki çäreleriň öz wagtynda geçirilmelidigine ünsi çekdi. Galla oragyna guramaçylykly girişmek, bugdaý öndürijiler bilen hasaplaşyklaryň öz wagtynda geçirilmegini üpjün etmek bilen baglanyşykly meseleleri gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.
Welaýatda ýeralma, gök we bakja ekinlerini ösdürip ýetişdirmek boýunça bellenilen agrotehniki çäreleri öz wagtynda geçirmek, ýerleriň hasyllylygyny artdyrmakda möhüm ähmiýeti bolan suw tygşytlaýjy tehnologiýalary giňden ornaşdyrmak, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasynda meýilleşdirilen işleri öz wagtynda we ýokary hilli ýerine ýetirmek döwrüň möhüm talabydyr diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi, bular babatda häkime anyk tabşyryklary berdi.
Şeýle hem milli Liderimiz şanly seneler mynasybetli meýilleşdirilen çäreleriň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilmelidigini belledi.
Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew gowaçalaryň ösüşini üpjün etmek boýunça durmuşa geçirilýän çäreler, ak ekinlere edilýän ideg işleri barada hasabat berdi. Ýeralma, sogan we beýleki gök ekinlere ideg işleri degişli derejede alnyp barylýar. Şol bir wagtyň özünde galla oragynda işlediljek tehnikalary ýokary derejede taýýarlamak, galla kabul ediş bölümleriniň bökdençsiz işini ýola goýmak boýunça zerur tagallalar edilýär. Şeýle hem häkim şanly seneleri mynasyp derejede dabaralandyrmak we şu mynasybetli medeni maksatnamany taýýarlamak boýunça ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.
Şunuň bilen birlikde, pile taýýarlamak boýunça alnyp barylýan işler, bu önümi öndürmek boýunça şertnamalaýyn borçnamany üstünlikli ýerine ýetirmek babatda görülýän çäreler barada aýdyldy. Häzirki wagtda welaýatda gant şugundyryny bellenilen möhletlerde ekmegi guramak boýunça toplumlaýyn işler alnyp barylýar.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, gowaça ideg işlerinde ulanylýan oba hojalyk tehnikalarynyň doly güýjünde işledilmeginiň, ak ekinlere edilýän idegiň öz wagtynda geçirilmeginiň we onuň agrotehniki kadalara laýyk gelmeginiň möhüm talap bolup durýandygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz galla oragyna kombaýnlary, awtoulaglary, kabul ediş bölümlerini doly derejede taýýarlamagy tabşyrdy.
Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň we Oba milli maksatnamasynyň çäklerinde öňde durýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmegiň wajypdygyny belläp, bu ugurda alnyp barylýan işleriň häzirki döwrüň talabyna laýyk gelmelidigine ünsi çekdi.
Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli ulanylmaga berilmegi meýilleşdirilen desgalaryň gurluşygyny bellenilen wagtda tamamlamak üçin degişli düzümleriň sazlaşykly işi üpjün edilmelidir diýip, milli Liderimiz belledi we bu babatda häkime birnäçe anyk görkezmeleri berdi.
Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahat Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradowyň hasabaty bilen dowam etdi. Häkim häzirki döwürde welaýatda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, gowaçalara we ak ekinlere ideg işleri barada hasabat berdi. Şeýle hem galla oragyna görülýän taýýarlyk, möwsümde ulanyljak oba hojalyk tehnikalarynyň ýagdaýy barada aýdyldy. Häzirki wagtda gök we bakja ekinlerinden, şol sanda ýeralmadan bol hasyl almak ugrunda degişli çäreler amala aşyrylýar.
Hasabatyň dowamynda Oba milli maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeleri degişli derejede ýerine ýetirmek, durmuş we önümçilik maksatly desgalaryň gurluşygynyň ýokary hilli bolmagyny üpjün etmek, olary bellenilen möhletlerde ulanmaga bermek boýunça yzygiderli alnyp barylýan işler barada maglumatlar aýdyldy. Aýratyn-da, ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň hormatyna açylmagy meýilleşdirilýän desgalardaky gurluşyk işlerine möhüm ähmiýet berilýär.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan agrotehniki çäreleriň öz wagtynda we ýokary hilli geçirilmeginiň geljekki bol hasylyň girewidigine ünsi çekip, bu babatda öňde duran wezipeleriň durmuşa geçirilmegine örän jogapkärçilikli çemeleşilmelidigini belledi.
Şol bir wagtyň özünde ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli welaýatda ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän dürli maksatly desgalaryň gurluşygynda ýokary hil derejesi üpjün edilmelidir, olaryň bellenilen möhletlerde tamamlanmagy möhüm talapdyr diýip, döwlet Baştutanymyz belledi, bu babatda häkime anyk tabşyryklary berdi.
Soňra Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew welaýatyň ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan işler, ak ekinlere, gowaçalara edilýän ideg edilişi, galla oragyna kombaýnlary, awtoulaglary, kabul ediş bölümlerini taýýarlamak, pile öndürmek boýunça ýaýbaňlandyrylan giň möçberli işler barada hasabat berdi.
Häkim ýeralmadan we beýleki gök, bakja ekinlerinden alynýan hasyly artdyrmakda möhüm ähmiýeti bolan agrotehniki çäreleri ýokary hilli, guramaçylykly geçirmek ugrunda ähli zerur tagallalaryň edilýändigi barada hem hasabat berdi.
Mundan başga-da, häkim Oba milli maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, tomusky dynç alyş möwsümine taýýarlyk, şanly seneleriň hormatyna meýilleşdirilen medeni-köpçülikleýin çäreler, şu ýyl welaýatda Medeniýet hepdeligini geçirmäge görülýän taýýarlyk, Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyny mynasyp derejede garşylamak we baýramçylyk mynasybetli ulanylmaga berilmegi meýilleşdirilen desgalaryň gurluşygynda ýokary hil derejesini üpjün etmek ugrunda ýerine ýetirilýän işler barada aýtdy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, gowaçadan, bugdaýdan we beýleki ekinlerden bol hasyl almakda möhüm ähmiýeti bolan ähli agrotehniki çäreleriň öz wagtynda geçirilmeginiň, ekerançylygyň medeniýetini ýokarlandyrmaga ylmy esasda çemeleşmegiň, gurlup ulanylmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalaryň işine berk gözegçiligi ýola goýmagyň wajypdygyny belledi we bu babatda häkime anyk tabşyryklary berdi.
Döwlet Baştutanymyz tomusky dynç alyş möwsümine ýokary derejede taýýarlyk görmegiň wajypdygyna ünsi çekip, welaýatyň dynç alyş-sagaldyş merkezlerinde çagalaryň wagtlaryny gyzykly hem-de peýdaly geçirmekleri ugrunda ähli zerur şertleriň üpjün edilmelidigini belledi we bu babatda häkime anyk görkezmeleri berdi. Şeýle hem milli Liderimiz, asylly däbe görä, şu ýyl Medeniýet hepdeliginiň Lebap welaýatynda geçiriljekdigini, halkymyzyň ruhy dünýäsiniň baýlaşmagynda möhüm ähmiýeti bolan bu çäräniň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilmelidigini belledi.
Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew, öz gezeginde, häzirki döwürde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, gowaçalara we ak ekinlere edilýän ideg işleri, ekerançylyk meýdanlaryny suwaryş suwy bilen doly üpjün etmek boýunça durmuşa geçirilýän çäreler barada hasabat berdi.
Galla oragynda işlediljek kombaýnlary, ýük awtoulaglaryny taýýarlamak işleri batly depginlerde alnyp barylýar. Olaryň we galla kabul edilýän bölümleriň bökdençsiz işini üpjün etmek maksady bilen, ähli zerur çäreler amala aşyrylýar.
Welaýatda pile öndürmek boýunça meýilnamany üstünlikli ýerine ýetirmek ugrunda degişli işlere giň gerim berildi.
Hasabatyň çäklerinde Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli ulanylmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky gurluşyk işleriniň, welaýatyň dynç alyş-sagaldyş merkezleriniň taýýarlyk ýagdaýlary barada maglumatlar aýdyldy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, oba hojalyk tehnikalaryny, beýleki gurallary galla oragyna taýýarlamak boýunça alnyp barylýan işleriň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilmelidigini belledi. Şol bir wagtyň özünde gowaçanyň we ak ekinleriň ideg işlerine möhüm ähmiýet berilmelidir. Welaýatda şanly seneleriň mynasyp derejede garşylanmagy ugrunda zerur tagallalar edilmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.
Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz şanly seneleriň hormatyna guralýan dabaralarda Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň, ösüşleriň belentliklerine tarap ynamly gadam urýan ýurdumyzyň ýeten derejesiniň, halkymyzyň bagtyýar durmuşynyň öz beýanyny tapmalydygyny belledi we meýilleşdirilen çäreleriň ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilmelidigine ünsi çekdi.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew şu günler ýurdumyzyň ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, gowaça we ak ekinlere degişli derejede ideg etmek boýunça ýaýbaňlandyrylan toplumlaýyn çäreler, şeýle hem galla oragyna guramaçylykly, bellenilen möhletlerde girişmek ugrunda alnyp barylýan giň möçberli işler barada hasabat berdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, gowaçanyň, bugdaýyň we beýleki ekinleriň bol hasylyny üpjün etmek boýunça alnyp barylýan işleriň agrotehniki kadalara doly laýyk gelmelidigni belläp, wise-premýere hem-de welaýatlaryň häkimlerine bellenilen wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi, ýurdumyzyň ähli künjeklerinde azyk bolçulygynyň üpjün edilmegi, şanly Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk baýramynyň mynasyp derejede garşylanmagy babatda birnäçe tabşyryklary berdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatyny tamamlap, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmeginiň, halkymyzyň abadançylygynyň we bagtyýar durmuşynyň bähbidine alyp barýan işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/29179?type=feed
Düýn Jemgyýetçilik guramalarynyň merkezinde hormatly Prezidentimiziň Karary esasynda tassyklanan «Türkmenistanda adam hukuklary boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Hereketleriň milli meýilnamasyny» tanyşdyrmak maksady bilen geçirilen maslahatyň gün tertibine bu möhüm resminamadan gelip çykýan wezipeleri amala aşyrmak bilen bagly meseleler girizildi. Ýurdumyzda hereket edýän halkara guramalaryň ýolbaşçylarynyň, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň deputatlarynyň hem-de Halk Maslahatynyň agzalarynyň, Adalatçynyň we jemgyýetçilik guramalarynyň ýolbaşçylarynyň çykyşlarynda adam hukuklaryny üpjün etmek çygrynda degişli halkara düzümler bilen bilelikde ýerine ýetirilmeli çärelere aýratyn ähmiýet berildi.
Biz maslahatda edilen çykyşlaryň käbiriniň mazmunyny okyjylarymyza ýetirmegi makul bildik.
Kristina WEÝGAND,
BMG-niň Türkmenistandaky wagtlaýyn utgaşdyryjysy, BMG-niň Çagalar gaznasynyň Türkmenistandaky wekili:
— Birleşen Milletler Guramasy bilen Türkmenistanyň Hökümeti uzak wagtdan bäri adam hukuklary ulgamynda ýakyndan hyzmatdaşlyk edýär we ol geçen ýyllaryň dowamynda anyk ugurlar bilen baýlaşdyryldy. Adam hukuklary boýunça BMG-niň edaralary bilen gepleşikleri taýýarlamagy goldamak, ýurtda adam hukuklary babatda merkezleriň 5-sini döretmek arkaly bu ugurda ilatyň habarlylygyny ýokarlandyrmak, şeýle-de ozal hereket edýän milli kanunçylyga gaýtadan seretmek we täzelerini işläp taýýarlamaga gatnaşmak, adam hukuklary boýunça hukuk goraýjy düzümleriň maslahatlary esasynda işlenip düzülen milli meýilnamalary amala aşyrmak şolaryň esasylarydyr.
Biz Birleşen Milletler Guramasynyň 2015-nji ýyldan bäri ýurtda amala aşyrylan Hereketleriň milli meýilnamalarynyň 5-siniň, hususan-da, 2016 — 2020-nji ýyllarda adam hukuklary, 2015 — 2020-nji ýyllarda gender deňligi, 2018 — 2021-nji ýyllarda çagalaryň hukuklaryny amala aşyrmak, 2019 — 2024-nji ýyllarda raýatsyzlygy azaltmak, 2019 — 2021-nji ýyllarda adam söwdasyna garşy degişli meýilnamalaryň işlenip taýýarlanylmagy babatda-da goşant goşandygy üçin örän buýsanýarys. 2021 — 2025-nji ýyllara niýetlenen täze meýilnamalaryň hem guramanyň degişli düzümleriniň maslahatlary esasynda kabul edilendigini aýratyn bellemek gerek. Biz adam hukuklary ulgamynda şu we beýleki halkara borçnamalara ygrarlydygy üçin ýurduň Hökümetine hoşallyk bildirýäris.
Täze kabul edilen resminama ozalky meýilnamanyň logiki dowamy bolup, ol adam hukuklarynyň esasy daýanç sütünleriniň — raýat, syýasy, durmuş-ykdysady we medeni hukuklaryň çäginde işlenip düzülendir. Meýilnamada ilatyň aýratyn kömege mätäç gatlagynyň hukuklaryny höweslendirmäge, ýagny olaryň bilim we iş bilen üpjünçiligini elýeterli etmäge uly üns berlendigini kanagatlanma bilen bellemek gerek. Munuň özi hiç kimi yzda galdyrmazlygy maksat edinýän «Gün tertibi — 2030-yň» esasy ýörelgesine gabat gelýär.
BMG-niň Türkmenistanda iş alyp barýan edaralarynyň guramanyň adam hukuklary boýunça düzümleri bilen özara gatnaşyklary ösdürmek, Adalatçynyň diwanyna goldaw bermek, hukuk özgertmelerini amala aşyrmak, halkara şertnamalara goşulmak, degişli ugurda işleýän halkara düzümler bilen hyzmatdaşlygy giňeltmek, adam hukuklary ulgamynda bilimlilik, maglumat goruny toplamak, meýilnama seljerme we baha bermek ýaly anyk ugurlarda ýurduň Hökümetine ýakyndan ýardam etmäge taýýardygyny nygtamak isleýärin.
Ýagmyr NURYÝEW,
Türkmenistanyň Döwlet, hukuk we demokratiýa institutynyň direktory, hukuk ylymlarynyň doktory:
— «Türkmenistanda adam hukuklary boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Hereketleriň milli meýilnamasynyň» şu ýylyň 16-njy aprelinde hormatly Prezidentimiziň Karary bilen tassyklanmagy adam hukuklary çygryndaky kanunçylyk kadalarynyň durmuşa geçirilmegini üpjün etmäge gönükdirilendir. Munuň özi bu ugurdaky işleri ulgamlaýyn esasda alyp barmak üçin ýolgörkezijidir. Täze meýilnama geljek bäş ýylda ýurdumyzyň goşulan halkara resminamalaryndan gelip çykýan borçnamalary ýerine ýetirmäge gönükdirilen çäreleri özünde jemleýän milli gural bolup hyzmat edýär. Ol «Türkmenistanda adam hukuklary boýunça 2016 — 2020-nji ýyllar üçin Hereketleriň milli meýilnamasynyň» logiki we ulgamlaýyn dowamydyr.
Täze meýilnamanyň mazmuny bilen tanşanyňda, döwlet syýasatynyň çäklerinde adam hukuklaryny goramaga, höweslendirmäge hem-de üpjün etmäge niýetlenen çäreleriň toplumynydyr usullaryny görmek bolýar. Onda bellenen wezipeler Türkmenistanyň häkimiýet, ýerli öz-özüňi dolandyryş edaralarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň Birleşen Milletler Guramasynyň Adam hukuklary boýunça Ýokary komissarynyň müdirligi, BMG-niň Ösüş maksatnamasy we beýleki halkara düzümler bilen bilelikde adam hukuklarynyň amala aşyrylmagy babatda hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de işjeňleşdirmäge gönükdirilendir. Meýilnamanyň birinji baby maksatdyr wezipeleriň 16-syny öz içine alýar. Ikinji bapda ony durmuşa geçirmegiň esasy ugurlary kesgitlenip, olar şahsy we syýasy, ykdysady, durmuş hem-de medeni hukuklary goramakdan ybaratdyr. Täze meýilnamanyň hukuk esaslary bolsa üçünji bapda beýan edilýär. Onda bellenilişi ýaly, «Türkmenistanda adam hukuklary boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Hereketleriň milli meýilnamasynyň» hukuk binýady konstitusion ýörelgelerden gözbaş alýar. Türkmenistan tarapyndan tassyklanan adam hukuklary ulgamyndaky halkara konwensiýalar, BMG-niň adam hukuklary boýunça komitetleriniň jemleýji beýanlary hem onuň esasy düzüm bölekleridir.
Meýilnamada göz öňünde tutulan çäreleriň anyklygy, netijeliligi we beýleki döwlet maksatnamalary bilen sazlaşykly utgaşýandygy aýratyn bellenilmäge mynasypdyr. Onda ýurdumyzyň hukuk ulgamynda, täze meýilnamada adam hukuklarynyň berjaý edilmegine, bu ugurda milli kanunçylygyň kämilleşdirilmegine, adam hukuklaryny goramagyň görnüşleridir usullary babatda raýatlaryň hukuk sowatlylygynyň hem-de halkara hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine gönükdirilen döwrebap çäreler toplumy öz beýanyny tapýar. Şoňa görä-de, olary üstünlikli durmuşa geçirmek üçin döwlet häkimiýet we ýerli öz-özüňi dolandyryş edaralarynyň, guramaçylyk-hukuk, eýeçilik görnüşine garamazdan, ähli kärhanalardyr guramalaryň, şol sanda köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň bilelikdäki tagallalary uly ähmiýete eýedir.
Ýazdursun GURBANNAZAROWA,
Türkmenistanda Adam hukuklary boýunça ygtyýarly wekil — Adalatçy:
— Adam hukuklary boýunça Hereketleriň täze milli meýilnamasynyň goşundysynda dört ugur, ýagny raýat we syýasy hukuklar; durmuş, ykdysady we medeni hukuklar; halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek; adam hukuklary babatda habarlylygy ýokarlandyrmak boýunça işiň hem-de netijeliligiň anyk görkezijileri öz beýanyny tapýar. Raýatlyk we syýasy hukuklar babatdaky görkezijide Türkmenistanyň Adalatçysynyň diwanynyň mümkinçiliklerini pugtalandyrmaga gönükdirilen wezipeler göz öňünde tutulýar.
Meýilnama laýyklykda, 2025-nji ýyla çenli Adalatçynyň diwanynyň Pariž ýörelgelerine laýyklykda, milli hukuk goraýjy edara hökmünde akkreditasiýa edilmegine ýardam bermek, gurluşyny pugtalandyrmak, sebitleýin gurluşlaryny döretmek, Adalatçynyň şikaýatlara seretmek we azatlykdan mahrum ediş ýerlerine gözegçilik etmek boýunça ygtyýarlyklaryny berkitmek, çagalardyr aýallaryň, maýyplygy bolan adamlaryň we milli azlyklaryň ähli toparlarynyň wekilleriniň hukuklary ulgamynda Adalatçynyň alyp barýan işiniň netijeliligini ýokarlandyrmak hem-de ygtyýarlygyny giňeltmek boýunça zerur çäreleri durmuşa geçirmek meýilleşdirilýär. Ilatyň adam hukuklary ulgamynda habarlylygyny ýokarlandyrmak barada aýdylanda, «Adalatçy hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda, Adalatçynyň işiniň esasy ugurlarynyň biri-de adamyňdyr raýatyň hukuklary we azatlyklary, olary goramagyň görnüşleri hem-de usullary babatda raýatlaryň hukuk taýdan sowatlylygyny artdyrmaga ýardam etmek bolup durýar.
Häzirki wagtda Adalatçynyň diwanynyň işgärleri BMG-niň Türkmenistandaky agentlikleriniň, Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň wekilleri bilen bilelikde adam hukuklaryna, gender deňligine, adam hukuklarydyr azatlyklary babatda şertnamalaryna bagyşlanan çäreleri yzygiderli durmuşa geçirýärler. Şeýle-de ähli ulanyjylara onuň işiniň aýanlyk, elýeterlilik ýörelgelerine esaslanýandygyny açyp görkezmek maksady bilen, Adalatçynyň web-saýtynyň döredilendigini aýtmak isleýärin.
Ýazga geçiren Aýgül RAHYMOWA.
«Türkmenistan».
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/29168
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow baýramçylyk çärelerine gatnaşdy
Aşgabat, 18-nji maý (TDH). Şu gün paýtagtymyzda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Konstitusiýa binasyna hem-de ýurdumyzyň Baş baýdak meýdançasynda Döwlet baýdagyna gül goýmak dabarasy boldy.
“Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” diýlip yglan edilen ýylda hem-de eziz Diýarymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygyna we Aşgabadyň 140 ýyllygyna beslenen ýylda bellenilýän baýramçylyklar giň gerimi bilen tapawutlanýar. Türkmen halky milli Lideriniň parasatly we öňdengörüjilikli baştutanlygynda uly ähmiýetli başlangyçlary durmuşa geçirýär, häzirki döwrüň möhüm meselelerini çözmäge täzeçil çemeleşýär.
Bu gün Garaşsyz, Bitarap Türkmenistan şanly senesini — Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Döwlet baýdagynyň gününi giňden hem-de dabaraly belleýär. Olar türkmen halkynyň mizemez jebisligini hem-de parahatçylygyň, ynsanperwerligiň we döredijiligiň belent maksatlaryna üýtgewsiz ygrarlydygyny beýan edýär.
Gojaman Köpetdagyň etegindäki gözel künjekleriň birinde seleňläp duran belent Konstitusiýa binasynyň ýanynda ir säher bilen baýramçylyk çäreleri başlandy. Bu ene topragymyzda ýaýbaňlandyrylan beýik özgertmeleriň many-mazmunyny aýdyň görkezýär.
Watandaşlarymyzyň bu şanly senelere bolan garaýşy aýratyndyr. Olar halkymyzy has-da jebisleşdirip, watançylyk duýgusyny artdyrýar, onuň döredijilik ylhamyny joşdurýar.
Konstitusiýa binasynyň ýanyna gelen milli Liderimiz ýörite bellenen ýere geçýär.
Türkmenistanyň Döwlet senasy dabaraly ýaňlanýar.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Konstitusiýa binasynyň etegine gül çemenini goýýar. Ýurdumyzyň Baş Kanuny türkmen jemgyýetiniň ösüşiniň esasy ugurlaryny kesgitlemek bilen çäklenmän, eýsem, olary has-da pugtalandyrdy. Döwletimiziň mizemez hukuk binýady bolan Konstitusiýamyz halkymyzyň agzybirlik, demokratiýa, watançylyk we adalatlylyk hakyndaky köpasyrlyk arzuwlaryny özünde jemleýär.
Esasy Kanun döwlet gurluşynyň milli hem-de dünýä tejribesini, däp-dessurlary we umumadamzat gymmatlyklaryny özünde jemlemek bilen, döwrüň talaplaryny hem-de umumy kabul edilen halkara hukugyň kadalaryny nazara almak arkaly kämilleşdirilýän çeýe hukuk guralydyr.
28-nji martda Türkmenistanyň Konstitusiýasyna hem-de Saýlaw Kodeksine laýyklykda, şeýle hem Halk Maslahatynyň Karary bilen, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň agzalarynyň ilkinji saýlawlary geçirildi. Bu möhüm jemgyýetçilik-syýasy çäre türkmen döwletiniň demokratik, hukuk we dünýewi esaslaryny, hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilýän halk häkimiýetlilik ýörelgelerini has-da pugtalandyrmak işinde şanly waka öwrüldi.
Milli Liderimiziň baýramçylyk mynasybetli halkymyza iberen Gutlagynda belleýşi ýaly, ýurdumyzda konstitusion özgertmeleriň durmuşa geçirilmegi Garaşsyz Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmegine we halkymyzyň abadançylygynyň gazanylmagyna gönükdirilendir. Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň iki palataly ulgamynyň döredilmegi bilen, Garaşsyz, hemişelik Bitarap döwletimiziň durmuşynda täze tapgyr başlandy.
Döwlet Baştutanymyzyň yzysüre hökümet agzalary, Milli Geňeşiň Mejlisiniň hem-de Halk Maslahatynyň, harby we hukuk goraýjy edaralaryň, ministrlikleriň hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylary, hormatly ýaşulular, jemgyýetçilik guramalarynyň wekilleri, beýleki dabara gatnaşyjylar Konstitusiýa binasynyň etegine gül desselerini goýýarlar.
Bu baýramçylyga goýulýan belent sarpa ata-babalarymyzyň asuda toprakda erkin ýaşamak we zähmet çekmek barada arzuwlan bagtyna eýe bolan türkmenistanlylaryň Garaşsyz Watanymyza buýsanç duýgularyny artdyrýar.
Konstitusiýa binasyna gül goýmak dabarasy tamamlanandan soň waka baýramçylyk lybasyna beslenen beýleki meýdançada dowam etdi. Bu ýerde dünýäde iň uzyn sütünleriň biri — 133 metrlik baýdak sütüni ýerleşip, onda Türkmenistanyň Döwlet baýdagy buýsançly parlaýar.
Aşgabadyň gözel künjekleriniň birinde, Köpetdagyň eteginde oturdylan ýaşyl Tugumyz şäheriň islendik künjeginden diýen ýaly görünýär. Ol asuda asmanda buýsançly pasyrdap, Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygyny, döwürleriň hem-de nesilleriň dowamatlylygyny, türkmen halkynyň baý taryhyny we medeniýetini, paýhasly durmuş pelsepesini, şöhratly geçmişini, ajaýyp şu gününi hem-de nurana geljege okgunlylygyny alamatlandyrýar.
Döwlet Baştutanymyzyň awtoulagy baýdak sütüniniň öňündäki meýdança gelip saklanýar.
Türkmenistanyň Döwlet senasy dabaraly ýaňlanýar.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belent baýdak sütüniniň etegine gül çemenini goýýar. Döwlet Baştutanymyzyň yz ýany bilen bu ýere dabara gatnaşyjylar gül desselerini goýdular.
Bu gün Döwlet baýdagymyz Türkmenistanyň oňyn Bitaraplyk, hoşniýetli goňşuçylyk ýörelgeleri, sebit we dünýä derejesindäki dostlukly gatnaşyklaryň hem-de netijeli hyzmatdaşlygyň esasynda guralýan daşary syýasatynyň esasy ugurlaryny şöhlelendirýär. Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başyny başlan we yzygiderli amala aşyrýan öňdengörüjilikli täzeçillik strategiýasy dünýäde ata Watanymyzyň abraýyny has-da belende göterýär.
Türkmenistanyň Prezidentiniň şanly sene mynasybetli halkymyza iberen Gutlagynda bellenilişi ýaly, Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 73-nji mejlisinde «2021-nji ýyl — Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» atly Kararnamanyň kabul edilmegi parahatçylygyň we dostlugyň berkarar bolmagy ugrundaky tagallalarymyzy bütin dünýä äşgär edýär. Geljekde hem biziň iň beýik maksadymyz ösen demokratik, hukuk we dünýewi döwletimiziň — berkarar Watanymyzyň dünýä ösüşindäki eýeleýän ornuny hemmetaraplaýyn pugtalandyrmakdan ybarat bolar.
* * *
Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Türkmenistanyň Döwlet baýdagynyň gününiň hormatyna ýurdumyzyň ähli welaýatlarynda baýramçylyk çäreleri geçirildi. Dabara gatnaşyjylaryň ruhubelentligi türkmenistanlylaryň milli Liderine — hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa, bedew bady bilen öňe tarap gadam urýan Garaşsyz, Bitarap Watanymyza buýsanjynyň beýanyna öwrüldi.
Sungat ussatlarynyň baýramçylyk çykyşlary dabaralaryň öwüşginini has-da artdyrdy.
Bu gün Garaşsyz Watanymyzy, halkymyzyň agzybirligini we jebisligini, ene topragymyzyň gözelligini hem-de Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň döredijilik ylhamyny wasp edýän ajaýyp aýdymlar belentden ýaňlandy.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/29032?type=feed
Aşgabat, 18-nji maý (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň hem-de Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýewiň arasynda telefon arkaly söhbetdeşlik boldy.
Döwlet Baştutanymyz dostlukly ýurduň ýolbaşçysyny doglan güni bilen tüýs ýürekden gutlady hem-de şu ýakymly pursatdan peýdalanyp, oňa berk jan saglyk, abadançylyk hem-de ýokary döwlet wezipesinde täze üstünlikleri arzuw etdi. Bellenilişi ýaly, Prezident Kasym-Žomart Tokaýewiň ýolbaşçylygynda bu gün Gazagystan Respublikasy ösüşiň we rowaçlygyň ýoly bilen ynamly öňe barýar.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow iki ýurduň köpugurly hyzmatdaşlygynda gazanylan derejä ýokary baha bermek bilen, Gazagystanyň döwlet Baştutanynyň däbe öwrülen doganlyk hem-de hoşniýetli goňşuçylyk ýörelgeleri esasynda guralýan türkmen-gazak gatnaşyklarynyň ösüşine uly goşandyny aýratyn belledi.
Biz, öz nobatymyzda, Gazagystan bilen özara gatnaşyklary giňeltmegi, ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn görnüşlerde ähli ugurlar boýunça deňhukukly, ygtybarly gatnaşyklary ilerletmäge hemmetaraplaýyn ýardam etmegi ugur edinýäris diýip, milli Liderimiz nygtady.
Telefon söhbetdeşliginiň barşynda taraplar häzirki wagtda ýurtlarymyzyň ähli ugurlarda, şol sanda syýasy, söwda-ykdysady hem-de ynsanperwer ulgamlarda üstünlikli hyzmatdaşlyk edýändigini kanagatlanma bilen bellediler. Munuň özi, bir tarapdan, diýseň guwandyrýar, beýleki tarapdan bolsa, täze üstünliklere giň ýol açýar.
Türkmenistanyň hem-de Gazagystan Respublikasynyň döwlet Baştutanlary döwletara gatnaşyklara täze güýç hem-de many-mazmun taýdan özara gyzyklanmalary tassyklamak bilen, bilelikdäki tagallalar netijesinde, doganlyk gatnaşyklaryň hem-de strategik hyzmatdaşlygyň geljekde-de iki ýurduň halklarynyň bähbidine sazlaşykly ösdüriljekdigine we berkidiljekdigine ynam bildirdiler.
Telefon söhbetdeşliginiň ahyrynda milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Prezident Kasym-Žomart Tokaýewi ýene-de bir gezek doglan güni bilen gutlap, oňa tüýs ýürekden berk jan saglyk, bagtyýarlyk hem-de jogapkärli döwlet işinde täze üstünlikleri, Gazagystanyň doganlyk halkyna bolsa parahatçylyk, abadançylyk we rowaçlyk arzuw etdi.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/29035?type=feed
Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Türkmenistanyň Döwlet baýdagynyň güni dabaraly bellenilýän şu günlerde türkmeniň döwletlilik taglymaty hakynda gürrüň etmek örän ýakymly. Döwletlilik — döwlet gurluşly ýurt. Barlylyk, gurplulyk, mally-mülklülik. Bagtlylyk, agzybirlik, abadanlyk.
Döwletli bolmak, barly-barjamly ýaşap ömür sürmek baradaky arzuwlar ata-babalarymyzyň halal zähmet çekip, ömrüňi binýat etmek hakyndaky düşünjeleri bilen utgaşypdyr. Pederlerimiziň döwletlilik babatdaky oý-pikirleri özbaşdak döwlete eýe bolmak, başa bagt guşunyň gonmagy ýaly düşünjeleri öz içine alypdyr. «Döwletli — aş üstüne», «Döwletli gapa rysgal geler», «Döwletli ogul — ojagyň gory», «Genç — agzybiriňki», «Döwletliniň başyna bagt guşy gonar», «Döwletliniň gapysynda at agynar», «Döwletliden döwlet ýokar» ýaly nakyllar ata-babalarymyzyň döwletlilik hakynda uzak asyrlaryň dowamynda eden oý-pikirleriniň we bu ugurda gelen netijeleriniň beýanydyr.
Döwletli-döwranly ýaşamak hakdaky pikirler uzak asyrlaryň dowamynda halkymyzyň arzuwly kalbyna ganat berip gelipdir. Bu babatda çuňňur mazmuna eýe bolan dürli garaýyşlar nusgawy eserleriň sahypalarynda beýan edilipdir.
1483 — 1530-njy ýyllarda görnükli döwlet işgäri, serkerde we söz ussady hökmünde dünýä edebiýatynda öçmejek yz galdyran şahsyýetleriň biri Zahyreddin Muhammet Babyrdyr. «Diwan» eseri Muhammet Babyryň türkmen edebiýatynyň şanly sahypalarynda mynasyp orun alan eserleriniň biridir. Jemgyýet, ynsan ahlagy barada şahyrana duýgulary özünde jemleýän eserde döwletlilik hakynda gymmatly ündewler beýan edilýär:
Gapyl olma döwletde, özüňi salma mähnetde,
Taňry berer, elbetde, döwlet isle, hümmet tut!
Hoş turar wysaly ýar, onda bolmasa deýýar,
Bolsa wasly biagýar, döwlet-u sagadat tut!
Hoş wagtlygyň mydam bolsun,
Döwlet saňa mustedam bolsun!
X-XI asyrlaryň sepgidinde ýaşan taryhçy alym Muhammet Utbynyň «Soltan Mahmyt Gaznalynyň taryhy» atly kitaby türkmenleriň taryhyny öwrenmekde ygtybarly çeşmeleriň biridir. Ömrüniň agramly bölegini türkmen hökümdary soltan Mahmyt Gaznalynyň hemaýatkärliginde geçiren Muhammet Utby bu eserinde döwletli-döwranly bolmak hakynda gymmatly pikirleri öňe sürüpdir. Muňa eserdäki şu setirler mysal bolup biler: «Eger ýurtda abadançylyk durnukly bolsa, onda döwletiň ömri dowamly bolýar», «Gapysyna barsaň, elaçyk we edepli biri garşy alýan öý, iň döwletli howludyr».
Giňiş boldy günsaýyn bu emiriň döwleti,
Ymaratlar köpelip, ösdi ýurduň kuwwaty.
XI-XII asyrlarda ýaşan beýik türkmen alymy Mahmyt Zamahşarynyň «Ýagşyzadalaryň bahary» atly eseri milli edebi mirasymyzyň naýbaşy nusgalarynyň biridir. Beýik alym pähim-paýhaslardan, öwüt-nesihatlardan, nakyllardyr atalar sözlerinden ybarat bolan eserinde döwletlilik meselesini gozgap, şeýle ýazypdyr: «Hak zada döwlet geler, ýalan zada mähnet geler».
ХIII-ХIV asyrlarda ýaşan türkmen alymy Nasyreddin Rabguzynyň «Kysasy Rabguzy» atly kitabynda musulman dünýäsinde ady agzalyp geçilýän belli şahsyýetler barada söhbet açylýar. Eserde dürli rowaýatlardyr kyssalaryň üsti bilen beýan edilýän wakalarda söhbet döwletlilik baradaky pikirlere syrygyp, kalby imanly, sabyrly, şükürli adamlara döwletliligiň ýaran bolýandygy nygtalýar.
XV asyryň görnükli söz ussady Abdyrahman Jamynyň edebi mirasy Gündogar edebiýatynyň altyn hazynasynda mynasyp orun eýeleýär. Şahyryň kyssa bilen şygyr utgaşdyrylyp ýazylan meşhur «Baharystan» eseriniň üçünji bölümi «Döwletliligiň we patyşalyk etmegiň güle bürenen agaçlary we olaryň adalatlylyk hem adyllyk miweleri hakynda» diýlip atlandyrylyp, onda döwletlilik meselesi dürli setirleriň üsti bilen beýan edilýär. Eserden bir mysala ýüzleneliň. Onda döwletli bolmagyň esasy sütüniniň dost-doganlyk gatnaşyklaryna esaslanýandygy aýdylýar:
Isgender döwletini istär bolsaň eger sen,
Duşmanlary dost eýläp, dostlaryňy söýer sen.
XV-XVI asyrlarda Gökdepe etrabynyň Isferden obasynda ýaşan Patyşa Hojanyň «Gülzar» eseri türkmen halkynyň medeni we ruhy gymmatlyklary bolan kyssalardan, rowaýatlardan we şygyrlardan ybaratdyr. Aryf-akyldar bu eserinde ynsanperwer, sabyr-takatly, kalby nurana ynsana döwletliligiň ýar bolýandygyny ündäp, şeýle ýazypdyr:
Zehi döwlet kim, onuň lutfy bilen şat bolgaý sen,
Sagadat mülkünde magmur olup, abat bolgaý sen.
Kimge, kim, Taňrynyň enaýaty bar,
Daş içinden çykyp, geler döwlet.
Her kimge ki Hak bergisidir yzzat-u hormat,
Bişek açylar döwlet işigi oňa nägäh.
Döwletlilik, ynsanyň başyna gonýan bagt guşy hakda beýik söz ussady Magtymguly Pyragynyň edebi mirasynda hem birnäçe setirler bar:
Döwlet gonsa goç ýigidiň başynda,
Hemaýatly ili gerek daşynda.
Ykbalyň oýansa, döwlet ýar olsa,
Daga azy ursaň, daşy syndyrar.
Halkymyzyň döwletlilige eýe bolmak, döwletli-döwranly durmuşda ýaşamak baradaky arzuwlary Gahryman Arkadagymyzyň taýsyz tagallasy bilen, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hasyl boldy. Hormatly Prezidentimiz halkymyzyň döwletli durmuşyna bagyşlap, «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly eserini peşgeş berdi. Bu gün ata-babalarymyzyň döwletlilik hakyndaky garaýyşlaryny durmuş ýörelgesine öwrüp, yrylmaz döwlete eýe bolan halkymyz halal zähmet çekip, bagtyýar durmuşda ýaşaýar. Garaşsyzlygymyzyň gadyr-gymmatyna düşünýän halkymyz ajaýyp döwrümize, mähriban Arkadagymyza çäksiz buýsanýar.
Atamyrat ŞAGULYÝEW,
žurnalist.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/28976
Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedow we Rustam Minnihanow hyzmatdaşlygy ösdürmegiň geljekki ugurlaryny ara alyp maslahatlaşdylar
Aşgabat, 17-nji maý (TDH). Şu gün paýtagtymyzda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň we ýurdumyza sapar bilen gelen Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň Prezidenti Rustam Minnihanowyň arasynda gepleşikler geçirildi.
Tatarystanyň Baştutany “Oguz han” köşkler toplumyna geldi. Bu ýerde ony döwlet Baştutanymyz mähirli garşylady.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow we Rustam Minnihanow birek-birek bilen mähirli salamlaşdylar. Asylly däbe görä, döwlet Baştutanlary ýadygärlik surata düşdüler. Soňra Prezidentler ikiçäk duşuşygyň geçirilýän ýerine geldiler.
Milli Liderimiz Tatarystanyň Baştutanyny myhmansöýer türkmen topragynda görýändigine şatdygyny aýdyp, Türkmenistan bilen Russiýa Federasiýasynyň arasynda ýola goýlan döwletara gatnaşyklaryň çäklerinde üstünlikli ösdürilýän ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň netijeli häsiýete eýedigini kanagatlanma bilen belledi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň nygtaýşy ýaly, ýurdumyzy Tatarystan Respublikasy bilen özara bähbitli hyzmatdaşlyk ýörelgelerine, şeýle hem türkmen we tatar halklarynyň taryhy taýdan kemala gelen medeni, ruhy umumylygyna esaslanan dostlukly gatnaşyklar baglanyşdyrýar.
Döwlet Baştutanymyz Tatarystanyň Baştutanyna öz adyndan we Türkmenistanyň ähli halkynyň adyndan Kazan şäheriniň 175-nji mekdebinde bolup geçen we köp sanly adam pidalaryna hem-de heläkçilige sebäp bolan pajygaly waka zerarly çuňňur gynanjyny we medet beriji sözlerini aýtdy.
Prezident Rustam Minnihanow mähirli kabul edilendigi hem-de ikitaraplaýyn hyzmatdaşlyk meselelerine hemişe üns berýändigi, medet beriji sözleri we şu agyr pursatda bildiren duýgudaşlygy üçin milli Liderimize hoşallyk bildirdi.
Belent mertebeli myhman hormatly Prezidentimize kakasynyň aradan çykmagy zerarly ýene bir gezek çuňňur gynanjyny bildirdi we ähli tatarystanlylaryň adyndan medet beriji sözlerini beýan etdi.
Döwlet Baştutanymyz bildiren gynanjy we medet beriji sözleri üçin Prezident Rustam Minnihanowa minnetdarlyk bildirip, türkmen-tatar gatnaşyklarynyň ýyl-ýyldan täze mazmun bilen baýlaşdyrylýandygyny, dürli derejedäki duşuşyklaryň yzygiderli geçirilýändigini aýtdy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şu günki duşuşygyň ikitaraplaýyn gatnaşyklary we umuman, hoşniýetli goňşuçylykly türkmen-rus hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de pugtalandyrmaga ýardam berjekdigine ynam bildirdi.
Döwlet Baştutanymyz Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti W.Putine Türkmenistanyň wekiliýetiniň Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasyna bolan sapary mahaly beren goldawy üçin minnetdarlyk bildirdi. Milli Liderimiz Prezident Rustam Minnihanowa türkmen wekiliýetiniň sapary mahalynda bildiren myhmansöýerligi hem-de onuň resmi wekiliýetiň ýolbaşçysy S.Berdimuhamedowa Tatarystanyň ýokary döwlet sylagyny gowşurandygy üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk sözlerini bildirdi. Şeýle hem hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow russiýaly alymlaryň koronawirus ýokanjyna garşy waksinany işläp taýýarlamakdaky üstünligini belledi hem-de onuň Türkmenistana iberilendigi üçin öz minnetdarlygyny beýan etdi.
Prezident Rustam Minnihanow iki ýurduň Liderleriniň yzygiderli tagallasy netijesinde ösdürilýän türkmen-rus gatnaşyklarynyň çäklerinde Türkmenistan bilen Tatarystanyň arasyndaky hyzmatdaşlygyň ösüşiň täze derejesine çykýandygyny kanagatlanma bilen belledi we bu gatnaşyklaryň umumy abadançylygyň bähbidine mundan beýläk-de ösdüriljekdigine ynam bildirdi. Şeýle hem Tatarystanyň Baştutany pursatdan peýdalanyp, hormatly Prezidentimizi we tutuş türkmen halkyny şu ýyl bellenilýän Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy hem-de Aşgabat şäheriniň 140 ýyllyk baýramy bilen gutlady. Prezident Rustam Minnihanow ýurdumyza soňky saparyndan bäri geçen döwürde şäheriň has-da gözelleşendigini, täze binalar toplumynyň kemala gelendigini nygtady hem-de türkmen halkyny milli Liderimiziň baştutanlygynda ýetilen belent sepgitler bilen gutlady.
Tatarystanyň Baştutany çykyşynyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa we tutuş türkmen halkyna mundan beýläk-de uly üstünlikleri arzuw etdi.
Soňra gepleşikler giňişleýin düzümde dowam etdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Prezident Rustam Minnihanowy we onuň ýolbaşçylygyndaky wekiliýetiň agzalaryny Aşgabatda görýändigine şatdygyny ýene bir ýola belläp, şu gezekki saparyň halklarymyzyň arasyndaky özara gatnaşyklaryň oňyn häsiýete eýedigini we ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin pugta binýadyň bardygyny tassyklaýandygyny aýtdy.
Döwlet Baştutanymyzyň aýratyn kanagatlanma bilen belleýşi ýaly, häzirki döwürde türkmen-tatar hyzmatdaşlygy ösüşiň has ýokary derejesine çykdy. Biziň netijeli gatnaşyklarymyz Russiýa Federasiýasy bilen söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ugurlardaky gatnaşyklaryň netijeli häsiýete eýedigine şaýatlyk edýär. Munuň özi ýokary derejede özara saparlaryň yzygiderli alşylýandygyny aňladýar diýip, milli Liderimiz belledi.
Ýakynda Ýewraziýa hökümetara geňeşiniň mejlisine gatnaşmak maksady bilen, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy S.Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda Türkmenistanyň Hökümet wekiliýeti Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynda iş saparynda boldy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, häzirki döwürde türkmen-tatar gatnaşyklary Russiýa bilen ýola goýlan döwletara hyzmatdaşlygyň möhüm ugry bolup durýar we gatnaşyklaryň üstüni ýetirýär hem-de baýlaşdyrýar. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz “KamAZ” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň ýurdumyzda alyp barýan işini aýratyn belledi. Şu güne çenli ykdysadyýetimiziň dürli pudaklarynda ulanmak üçin özüni gowy tarapdan görkezen we meşhur kysymly awtoulaglaryň köp möçberi satyn alyndy. Mundan başga-da, Aşgabatda “KamAZ” okuw-hyzmat merkezi üstünlikli hereket edýär. Türkmenistan geljekde bu kärhananyň diňe bir awtoulaglaryny däl, eýsem, beýleki ýörite maksatly tehnikalaryny hem satyn almagy göz öňünde tutýar. Bu barada aýtmak bilen, milli Liderimiz türkmen tarapynyň köpýyllyk hyzmatdaşlygy nazara alyp, ekologiýa howpsuzlygynyň ýokary talaplaryna gabat gelýän “KamAZ” kysymly elektrobuslary satyn almak meselelerine garamaga taýýardygyny mälim etdi.
Kazanyň dikuçar zawody bilen netijeli gatnaşyklar ýola goýuldy. Geçen aýda şu kärhanada öndürilen häzirki zaman lukmançylyk enjamlary bilen üpjün edilen “Ansat” dikuçarlary getirildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow gürrüňi dowam edip, gämigurluşyk ulgamy boýunça gatnaşyklaryň yzygiderli ösdürilýändigini aýtdy. Häzirki döwürde ýurdumyzyň deňiz flotuna Zelenodolskiniň gämigurluşyk zawodynda öndürilen iki sany ýokary tizlikli ýolagçy gämileri gelip gowuşdy. Ýurdumyz tatarystanly hyzmatdaşlaryň özara gatnaşyklary mundan beýläk-de çuňlaşdyrmak boýunça tekliplerine garamaga taýýardyr.
Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, dünýäniň iri uglewodorod serişdelerini öndürijileriniň biri bolan Türkmenistan energetika ulgamynda giň halkara hyzmatdaşlygyň ýola goýulmagyna uly gyzyklanma bildirýär. Nebitiň we gazyň çykarylyşyny artdyrmak, önümleriň hilini gowulandyrmak, energiýa serişdeleriniň dünýä bazarlaryna ugradylýan mukdaryny köpeltmek we ony köpugurly esasda ösdürmek ýurdumyzyň energetika syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biridir. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz “Tatneft” hem-de “KER-Holding” kompaniýalary bilen “Türkmennebit” we “Türkmengaz” döwlet konsernleriniň arasynda nebiti çykarmak, gaýtadan işlemek, energetika desgalaryny gurmak hem-de döwrebaplaşdyrmak ulgamlaryndaky gatnaşyklaryň üstünlikli ösdürilýändigini belledi. Türkmenistan bar bolan mümkinçilikleri doly herekete girizmek üçin bu ugurdaky gatnaşyklary mundan beýläk-de giňeltmäge gyzyklanma bildirýär.
Döwlet Baştutanymyz tatarystanly hyzmatdaşlary Türkmenistanyň ýangyç-energetika toplumynda, ulag ulgamynda we beýleki pudaklarynda amala aşyrylýan iri düzümleýin taslamalary durmuşa geçirmäge çagyrdy. Söwda-ykdysady gatnaşyklary ösdürmek barada aýdylanda bolsa, bu babatda ykdysady, ylmy-tehniki we medeni hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-tatar iş toparyna möhüm orun degişlidir.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Tatarystanyň soňky ýyllarda sanly tehnologiýalary işläp taýýarlamak hem-de ornaşdyrmak babatda oňyn tejribe toplandygyny belläp, paýtagtymyzyň demirgazyk künjeginde döwlet ähmiýetli möhüm taslamalaryň biri bolan “Aşgabat-siti” taslamasynyň gurluşygyna ünsi çekdi. Bu ýerde ýakyn wagtda edara ediş binalary, hyzmatlar ulgamyna degişli kärhanalary, ýaşaýyş jaýlary we beýleki durmuş maksatly binalary bolan şäher kemala geler. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistan gurluşyk we täze toplumy öňdebaryjy tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrmak babatda Tatarystanyň oňyn tejribesini ulanmaga gyzyklanma bildirýär.
Döwlet Baştutanymyz ikitaraplaýyn hyzmatdaşlykda möhüm orun eýeleýän ynsanperwer gatnaşyklary ösdürmek barada aýdyp, biziň halklarymyzy köpasyrlyk taryhy gatnaşyklaryň, diliň ýakynlygynyň, medeniýetleriň, däp-dessurlaryň, milli gymmatlyklaryň umumylygynyň baglanyşdyrýandygyny belledi. Häzir bu gatnaşyklary ösdürmäge we baýlaşdyrmaga ikitaraplaýyn gyzyklanmalar beýan edilýär.
Ylym we bilim ulgamynda hyzmatdaşlyk, ýokary hünärli işgärleri taýýarlamak gatnaşyklaryň esasy ugurlarynyň biridir. Bu gün Tatarystan Respublikasynyň öňdebaryjy ýokary okuw mekdeplerinde türkmen talyplarynyň köp sanlysy bilim alýar. Ýurdumyz mundan beýläk-de bu ugurdaky netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmäge taýýardyr. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz Türkmenistanyň we Tatarystanyň uniwersitetleriniň hem-de institutlarynyň arasynda göni ylym-bilim gatnaşyklaryny ýola goýmagyň mümkinçiliklerini öwrenmegiň maksadalaýyk boljakdygyny belledi.
Soňky ýyllarda ykdysady hyzmatdaşlygyň ýokary derejä we netijeli häsiýete eýedigine mynasyp baha berýän ýurdumyz Tatarystan Respublikasyny ygtybarly hem-de geljegi uly bolan hyzmatdaş hökmünde ykrar edip, işjeň gatnaşyklary giň ugurlar boýunça ösdürmäge taýýardyr.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şeýle gatnaşyklaryň ikitaraplaýyn uzak möhletleýin bähbitlere, döwletara türkmen-rus gatnaşyklarynyň strategiýasyna gabat gelýändigini belläp, Prezident Rustam Minnihanowa we onuň ýolbaşçylygyndaky wekiliýetiniň agzalaryna hem-de Tatarystanyň doganlyk halkyna iň gowy arzuwlaryny aýtdy.
Tatarystanyň Baştutany Aşgabada gelip görmäge çakylygy we ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň berkidilmegine hem-de ösdürilmegine yzygiderli üns berýändigi üçin milli Liderimize hoşallyk bildirip hem-de pursatdan peýdalanyp, ýene bir gezek döwlet Baştutanymyzy, tutuş türkmen halkyny Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy, Aşgabat şäheriniň 140 ýyllygy bilen gutlady.
Türkmenistan Tatarystan Respublikasy üçin strategik hyzmatdaş bolup durýar. Däp bolan gatnaşyklar ikitaraplaýyn wekiliýetleri alyşmak arkaly işjeňleşdirilýär. Şeýlelikde, netijeli gepleşikler geçirilýär. Hyzmatdaşlygyň bar bolan mümkinçiliklerini iş ýüzünde durmuşa geçirmegi esasy ugur edinýän bilelikdäki iş toparynyň mejlisleri netijeli häsiýete eýe bolýar. Şeýle hem Prezident Rustam Minnihanow Aşgabatda Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň wekilhanasynyň, Kazan şäherinde bolsa Türkmenistanyň Baş konsullygynyň hereket edýändigini belledi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň goldaw bermeginde ýurdumyzda Tatarystanyň iri kompaniýalary işleýär we ikitaraplaýyn işewür gatnaşyklar ösdürilýär.
Iki ýurduň wekiliýetleriniň gatnaşmagynda giňişleýin düzümde geçirilen gepleşikleriň dowamynda Tatarystanyň wekiliýetiniň agzalary çykyş edip, iki ýurduň arasyndaky söwda gatnaşyklarynyň, aýratyn-da, özara haryt dolanyşygynyň artýandygyny nygtadylar. Şunda özara alşylýan harytlaryň mukdaryny we görnüşini artdyrmak üçin ägirt uly mümkinçilikleriň bardygy bellenildi.
Tatarystanyň Baştutany söwda-ykdysady ulgamda, senagat pudagynda, obasenagat toplumynda hem-de beýleki ugurlarda gatnaşyklary ösdürmek üçin ägirt uly mümkinçilikleriň bardygyny belläp, ylym, bilim we medeniýet ulgamlarynda däp bolan gatnaşyklary mundan beýläk-de giňeltmegiň wajypdygyny aýtdy. Bu ugurda özara gatnaşyklar boýunça oňyn tejribe toplanyldy.
Prezident Rustam Minnihanow bu günki duşuşygyň tatar-türkmen dostluk we hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny ösdürmek işinde möhüm ädime öwrüljekdigine ynam bildirip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy Russiýa Federasiýasyna boljak saparynyň çäklerinde Tatarystan Respublikasyna gelip görmäge çagyrdy.
Duşuşygyň dowamynda ýakyn we uzak geljegi nazarlaýan netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmegiň esasy ugurlary boýunça gyzyklanma bildirilýän pikir alyşmalar boldy.
Gepleşikler tamamlanandan soň, Tatarystanyň we Türkmenistanyň müftüleri aýat-doga okadylar.
Tatarystanyň müftüsi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň mähriban pederi, Watanyň wepaly ogly Mälikguly Berdimuhamedowa Beýik Biribardan iman baýlygyny diläp, aýat okady.
Soňra Türkmenistanyň müftüsi Kazan şäherinde bolup geçen, köp sanly adam pidalaryna getiren, olaryň köpüsiniň neresse çagalaryň bolmagy bilen bagly pajygaly waka sebäpli heläk bolanlaryň ruhunyň şat bolmagyny dileg edip, aýat okady. Şeýle hem olar Allatagaladan türkmen we tatar halklaryna bagtyýarlyk, rowaçlyk dileg etdiler.
Soňra döwlet Baştutanymyzyň we Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň ýolbaşçysynyň bilelikdäki ulag kerweni Aşgabadyň Halkara howa menziline tarap ugrady. Bu ýerde Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedow we Rustam Minnihanow Kazanyň dikuçar zawodynda öndürilen hem-de Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi üçin niýetlenen “Mi-17-1W” kysymly dikuçarynyň häsiýetli aýratynlyklary bilen tanyşdylar.
Iki döwletiň Baştutanlary dikuçara münýärler. Dikuçar öndürýän zawodyň wekili täze köpugurly howa gämisiniň tehniki hem-de hereket ediş häsiýetnamalary, enjamlaşdyrylyşy barada gürrüň berdi. Lukmançylyk dikuçary ýöriteleşdirilen enjamlar, şol sanda monitor-defibrillýatorlar, drenaž aspiratory, öýken emeli howa enjamlary, elektrokardiograf we beýlekiler bilen üpjün edildi. Mundan başga-da, infuzion erginlerini saklamak üçin ýylylyk geçirmeýän konteýner, wakuumly immobilizasiýa düşekleri, intubasiýa üçin enjamlar toplumy, ulular we çagalar üçin boýun-oňurga fiksatory, wakuum fiksatory, beýleki ugurdaş gurallar, ýanyga garşy serişdeler bar.
Lukmanlaryň ygtyýaryna gelip gowşan «Mi-17-1W» dikuçarlary ilata gaýragoýulmasyz lukmançylyk kömegini bermäge, heläkçilik çekenleri, näsaglary, şol sanda agyr hassalary getirmäge niýetlenendir.
Şu kysymly dikuçarlaryň köptaraply häsiýete eýedigini bellemek gerek. Olar lukmançylyk maksatlary bilen bir hatarda, ýolagçylary gatnatmak, ýük daşamak, gurluşyk-gurnama işlerini ýerine ýetirmek, halas ediş çäreleri, ýangynlary öçürmek işlerinde ulanylyp bilinýär.
Türkmenistan bilen Kazanyň dikuçar zawodynyň arasynda hyzmatdaşlyk 2008-nji ýyldan bäri dowam edýär. Şu döwürde ýurdumyz birnäçe dikuçarlary satyn aldy. Hususan-da, “Kazanskiý wertolýotnyý zawod” paýdarlar jemgyýeti bilen “Türkmenhowaýollary” agentliginiň arasynda ýola goýlan göni gatnaşyklaryň çäklerinde, lukmançylyk maksatly “Ansat” dikuçarlary Türkmenistana getirildi.
«Mi-17-1W» dikuçary ýaly, bu dikuçar hem tiz lukmançylyk kömegini bermäge, näsaglary ýöriteleşdirilen hassahanalara gyssagly getirmek üçin niýetlenildi. Ol hem häzirki zaman anyklaýyş we beýleki enjamlar, näsaglaryň ýagdaýyny görkezýän monitorlar bilen üpjün edildi. Onda şikes alan raýatlara ýerinde gyssagly lukmançylyk kömegini bermek we beýleki zerur hyzmatlary ýerine ýetirmek mümkinçiligi döredildi.
Lukmançylyk maksatly dikuçar öýkeniň emeli howalandyryjy abzaly, Сorpuls-3 GS013 monitorlaşdyryş we defibrilýasiýa ulgamy, Сompaсt S perfuzorlary, infuziomat FMS, drenažly aspirator, PM-60 pulsoksimetr, Aссu-Сhek Performa glýukometri, ýanyga garşy STS toplumy we beýleki enjamlar bilen üpjün edilendir. Derman we sarp edilýän serişdeler, adamyň oňurgasyna, boýnuna we eline, aýagyna şikes ýetende ulanylýan dürli görnüşli seýikler, ýöriteleşdirilen näsag göteriji zemmer üçin ýörite gutular bar.
“Ansat” dikuçary çylşyrymly şertlerde gyssagly wezipeleri ýerine ýetirmäge ukyplydyr. Bu bolsa lukmanlaryň wagt ýitirmän, näsaglara degişli kömek bermegine mümkinçilik döredýär.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow iki ýurduň arasynda ýola goýulýan hyzmatdaşlygyň köpugurly esasda ösdürilýändigine kanagatlanma bildirip, dost-doganlygyň we ikitaraplaýyn bähbitli gatnaşyklara wepadarlygyň nyşany hökmünde Prezident Rustam Minnihanowa Akdost atly türkmen alabaýyny sowgat berdi. Tatarystanyň Baştutany özboluşly sowgat üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.
Soňra Türkmenistanyň we Tatarystan Respublikasynyň döwlet Baştutanlary birek-birek bilen mähirli hoşlaşdylar.
Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň Prezidenti Rustam Minnihanow ýurdumyza saparyny tamamlap, Aşgabatdan ugrady.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/28990?type=feed
Ýeňşi buşlaýan çaparlar ýeňiş baýdagyny parladyp, ýeňşi habar berýärler. Häzirki döwürde hem kükregiňe sygmaýan şatlyk buşlananda, çemeli bir zady alyp galgadanyňy özüň-de duýman galýarsyň. Salamlaşmagyň, sypaýy gatnaşygy mälim etmegiň alamaty hökmünde eliňi galdyrmak hem ýörgünli bolup galypdyr. Şularyň aňyrsynda gadymy söweş däpleriniň bardygy şübhesiz hakykatdyr diýýärin.
Tug her bir döwürde hem döwletliligiň alamatydyr. Tugy bar kişi mertebelidir. Tug döwletlilik, şan-şöhratdyr.
* * *
Türkmen ýaşululary sypaýy kişilere syn edip, olaryň asylly ýerden çykandygyna guwanýarlar. Ata-babalarymyzyň asylly adamkärçilik ýörelgelerine wepaly Watan ogullary bolsa türkmeniň döwletlilik Tugunyň pasyrdap, şol asylly, abraýly, sypaýy ýörelgeler hakyndaky hakykaty ýaýýandygyna, özleriniň-de şonuň goragçysydygyna buýsanmalydyrlar. Çünki mukaddes Watanymyzyň beýik ykbaly Tugumyzda ýaşaýandyr. Ýurdumyzyň paýtagtynda iň uly göterijili flagştoguň Ginnesiň rekordlar kitabyna girizilmegi Tugumyzyň şöhratyny has-da beýgeltdi.
Hormatly Prezidentimiziň «Mertler Watany beýgeldýär» atly kitabyndan.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/28977