Milli Liderimiz GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň mejlisine gatnaşdy

Aşgabat, 15-nji oktýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň onlaýn tertipde geçirilen mejlisine gatnaşdy.

Ýokary derejedäki duşuşygyň gün tertibine GDA-nyň çäklerinde dürli ugurlarda hyzmatdaşlygy ösdürmäge hem-de birnäçe resminamalary kabul etmäge degişli möhüm meseleleriň birnäçesi girizildi. Şunuň bilen baglylykda, tamamlanyp barýan ýylda bilelikdäki işiň jemleri jemlenildi, geljek döwür üçin ileri tutulýan ugurlar bellenildi.

Milli Liderimiziň nygtaýşy ýaly, Türkmenistan parahatçylyk söýüjilik we oňyn Bitaraplyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasy ugry durmuşa geçirmek bilen, özüniň dostlary we hyzmatdaşlary üçin hemişe açykdyr. Häzirki zaman şertlerinde Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygy umumy abadançylygyň bähbitlerine laýyk gelýän deňhukukly, netijeli gatnaşyklary giňeltmek üçin täsirli gurama bolup durýar.

Türkmenistan ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn görnüşde GDA döwletleri bilen netijeli hyzmatdaşlyga berk ygrarly bolmak bilen, Arkalaşygyň giňişliginde däp bolan dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny pugtalandyrmaga, özara bähbitli hyzmatdaşlygy täze, anyk mazmun bilen baýlaşdyrmaga hemmetaraplaýyn ýardam bermäge çalyşýar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň GDA-nyň sammitlerine yzygiderli gatnaşmagy hem muňa aýdyň şaýatlyk edýär.

Döwlet Baştutanymyzyň başlangyjy bilen 2021-nji ýylyň Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynda “Binagärlik we şähergurluşyk ýyly” diýlip yglan edilmegi bellärliklidir.

GDA döwletleriniň Baştutanlarynyň Geňeşiniň Belarus Respublikasynyň Prezidenti Aleksandr Lukaşenkonyň başlyklyk etmeginde geçirilen şu günki mejlisine şeýle hem Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýew, Ermenistan Respublikasynyň Premýer-ministri Nikol Paşinýan, Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew, Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparow, Moldowa Respublikasynyň Premýer-ministri Natalýa Gawrilisa, Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti Wladimir Putin, Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti Emomali Rahmon, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew hem-de GDA-nyň Ýerine ýetiriji komitetiniň başlygy — Ýerine ýetiriji sekretary Sergeý Lebedew gatnaşdylar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow çykyşynda Belarus Respublikasynyň ýolbaşçylaryna şu mejlisi gurandygy üçin minnetdarlyk bildirdi.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, GDA-nyň çäklerindäki bilelikdäki çäreler şu ýylda belli bir derejede Arkalaşygyň uly ýubileýiniň — onuň döredilmeginiň 30 ýyllygynyň nyşany astynda geçýär. Elbetde, bu sene häzirki wagtda biziň ähli işimize aýratyn many-mazmun çaýyp, bu işi geçen döwürde toplanan tejribe we şol bir wagtyň özünde GDA-nyň öňümizdäki ýyllardaky geljegi bilen sazlaşdyrmagy talap edýär.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz mälim bolan çylşyrymlylyklara garamazdan, Arkalaşygyň işiniň yzygiderli, bellenen düzgünlere hem-de öňünden tassyklanylan iş tertibine hem-de meýilnamalara laýyklykda alnyp barylýandygyny nygtady.

Bu baradaky gürrüňi dowam edip, milli Liderimiz ykdysady gatnaşyklary ösdürmegi, ählumumy işlerde durnukly orny gazanmak maksady bilen, GDA-nyň umumy senagat, serişdeler, tehnologik kuwwatyndan peýdalanmagy geljekki ýyllaryň möhüm wezipeleriniň hatarynda görkezdi. GDA-nyň ykdysady ösüşiniň 2030-njy ýyla çenli kabul edilen Strategiýasy hyzmatdaşlygyň ugurlaryny anyk kesgitleýär.

Häzirki wagtda esasy wezipe bu resminamanyň üstüni anyk many-mazmun, netijeli işler bilen ýetirmekden ybaratdyr. Strategiýanyň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda ulag, ýangyç-energetika toplumy, aragatnaşyk we kommunikasiýalar, senagat taýdan goşulyşmak, söwda, innowasiýalar hem-de tehnologiýalar ýaly ugurlar görkezildi diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.

Bular biziň halkara bazarlarda üstünlikli bäsdeşlik edip biljek, geljekki hyzmatdaşlara amatly şertleri teklip edip biljek ulgamlarymyzdyr diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we GDA-nyň ykdysady ugurlaryny we bähbitlerini Arkalaşygyň çäklerinden daşarda ilerletmegiň, serhetdeş ýurtlaryň, goňşy sebitleriň biziň taslamalarymyza goşulyşmagynyň wajypdygyny nygtady. Ilkinji nobatda, munuň özi üstaşyr ulag düzümi döretmäge, energiýa serişdeleriniň iberilişini ösdürmäge hem-de giňeltmäge, täze aragatnaşyk we kommunikasiýalar ulgamlaryny çekmäge degişlidir. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz Arkalaşygyň ýurtlarynyň Demirgazyk — Günorta hem-de Gündogar — Günbatar ugurlary boýunça durnukly üstaşyr ulag geçelgelerini döretmäge işjeň gatnaşmagynyň üstünlikli hyzmatdaşlygyň möhüm şerti bolup durýandygyny belledi.

GDA-nyň döwletleriniň gatnaşmagynda geçirilen dürli halkara forumlarda, Arkalaşygyň öňki sammitlerinde Türkmenistan GDA-nyň Ýewropa ugruna çykmak arkaly Merkezi Aziýa we Hazar ýakasy sebitinde ulag-logistika ugurlaryny döretmek boýunça birnäçe möhüm başlangyçlary öňe sürdi. Bu başlangyçlar GDA-nyň ähli döwletleri tarapyndan düşünmek bilen kabul edildi we goldanyldy. Bu gün bolsa şol meýilnamalara ýeterlik derejede itergi bermek hem-de aýdyňlaşdyrmak zerurdyr.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, 2022-nji ýylyň aprelinde Türkmenistanda deňze çykalgasy bolmadyk ösüp gelýän ýurtlaryň ministrleriniň halkara maslahatyny geçirmek meýilleşdirilýär. GDA-nyň köp döwletleri üçin munuň özi wajyp meseledir. Türkmen tarapy oňa Arkalaşyk boýunça kärdeşleriň gatnaşmagyna hem-de hyzmatdaşlygyň geljeginiň içgin ara alyp maslahatlaşylmagyna umyt edýär.

Türkmenistan ählumumy howpsuzlygyň emele gelen binýadyny bilelikde goramagy, halkara hukugyň we BMG-niň Tertipnamasynyň kadalarynyň berk berjaý edilmegini biziň özara gatnaşyklarymyzyň möhüm ugurlarynyň hatarynda belleýär. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz bu wezipäniň hem has derwaýysdygyny nygtady. Dünýädäki prosesleriň barşy, gapma-garşylykly ýagdaýlaryň döremek howpunyň derejesi şol wezipäniň çözülmegine baglydyr.

Şu şertlerde GDA ýurtlary özleriniň syýasy-diplomatik mümkinçiliklerini ulanyp, BMG-de beýleki abraýly halkara we sebit düzümlerinde birleşen we düýpli garaýyşlar bilen çykyş etmelidir. Dünýä syýasatyna hukuga hormat goýmak, dialogyň medeniýetini, döwletleriň arasyndaky gatnaşyklarda ynanyşmagy we aýdyňlygy gaýtaryp getirmek zerurdyr diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Mälim bolşy ýaly, şu ýyl BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan “Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýlip yglan edildi. Ýurdumyz bu çözgüdiň başyny başlamak bilen, parahatçylygyň medeniýetini we birek-birege hormat goýmak esasyndaky dialogy pugtalandyrmak, döwletara gatnaşyklarda häzirki döwürde emele gelen ynanyşmagyň ýetmezçiligini aradan aýyrmak maksady bilen, uly halkara işi geçirdi. Türkmenistan Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň çäklerindäki çäreleri tamamlamak bilen, Aşgabatda “Parahatçylyk we ynanyşmak syýasaty — halkara howpsuzlygyň, durnuklylygyň hem-de ösüşiň binýady” atly halkara maslahaty geçirmegi meýilleşdirýär diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy we GDA ýurtlaryny bu çärä gatnaşmaga çagyrdy.

Halkara gün tertibiniň beýleki birnäçe meseleleri boýunça hem Arkalaşygyň ýurtlarynyň özara gatnaşyklarynyň oňat geljegi bardyr. Bular ählumumy we sebit howpsuzlygyny üpjün etmek, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek ýaly wajyp wezipelerdir. Bu ugurlar boýunça hem BMG-de we ýöriteleşdirilen halkara forumlarda hereketleri utgaşdyrmagy güýçlendirmek maksadalaýyk hasaplanylýar diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Häzirki şertlerde koronawirus pandemiýasyna garşy durmagyň hem-de onuň durmuş-ykdysady täsirini azaltmagyň Arkalaşygyň ýurtlarynyň bilelikdäki işiniň möhüm ugurlarynyň biri bolup durýandygy öz-özünden düşnüklidir. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz GDA-nyň döwletleriniň arasynda ylmy diplomatiýa, lukmançylyk bileleşikleri ugry boýunça umumy çemeleşmeleri we usullary işläp taýýarlamak üçin özara gatnaşyklaryň has netijeli gurallaryny ýola goýmagyň zerurdygyny nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň BMG-niň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisinde beýan edilen başlangyçlaryna ünsi çekdi. Olaryň esasy mazmuny täze görnüşli koronawiruslaryň gelip çykyşynyň tebigatyny, şolaryň döredýän keselleriniň ýüze çykmagynyň görnüşlerini öwrenmäge, ýokanç keselleri bejermegiň we olaryň öňüni almagyň täze usullaryny işläp taýýarlamaga hem-de ornaşdyrmaga gönükdirilen täze köptaraply gurallary döretmekden ybaratdyr. Döwlet Baştutanymyz bular barada aýtmak bilen, GDA boýunça hyzmatdaşlary ýurdumyzyň bu tekliplerini goldamaga hem-de olary BMG-niň çäklerinde ilerletmäge çagyrdy.

Medeni-ynsanperwer ulgam Arkalaşygyň döwletleriniň we halklarynyň berk hem-de ygtybarly binýady bolmagynda galýar diýip, milli Liderimiz kanagatlanma bilen belledi we bu ugurda köp işleriň edilendigini we edilýändigini, hyzmatdaşlygyň yzygiderli ösdürilýändigini, täze ulgamlary öz içine alýandygyny nygtady. Iň esasysy bolsa, ol biziň ýurtlarymyzyň halklary tarapyndan doly goldawa eýe bolýar. Türkmenistan ýola goýlan gatnaşyklary saklamaga we pugtalandyrmaga, olary täze görnüşler bilen baýlaşdyrmaga berk ygrarlydyr.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sammite gatnaşyjylara ýüzlenip, Türkmenistanyň GDA-nyň çäklerinde ysnyşykly gatnaşyklary dowam etdirmäge doly taýýardygyny aýtdy.

Bu gün Arkalaşyk özüniň durmuşa ukyplylygyny, wehimleriň hem-de howplaryň hötdesinden gelmegi başarýandygyny görkezýär, döwletara gatnaşyklaryň möhüm guraly bolup hyzmat edýär. Biz bu babatda geljekde bilelikde işlemek üçin esasy şerti görýäris diýip, milli Liderimiz belledi.

Döwlet Baştutanymyz çykyşyny tamamlap, Gazagystan Respublikasyna geljek ýylda Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynda başlyklygy amala aşyrmakda üstünlikleri arzuw etdi hem-de GDA-nyň Ýerine ýetiriji komitetiniň ýolbaşçysy — Ýerine ýetiriji sekretary Sergeý Lebedewe bilelikdäki işi netijeli utgaşdyrýandygy hem-de şu mejlisiň üstünlikli geçirilmegine goşandy üçin minnetdarlyk bildirdi.

Sammitiň barşynda hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlary boýunça gyzyklanma bildirilip, pikir alşyldy. Şeýle hem guramaçylyk meselelerine garaldy.

GDA-nyň Ýerine ýetiriji komitetine mejlisde GDA-nyň çäklerindäki özara gatnaşyklaryň kämilleşdirilmegine we olary iş ýüzünde durmuşa geçirmek boýunça anyk çäreleriň işlenip taýýarlanylmagyna gönükdirilen wajyp başlangyçlaryny seljermek teklip edildi.

Sammitiň jemleri boýunça ynsanperwer, migrasiýa we özara gatnaşyklaryň beýleki ulgamlary babatda hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak üçin çözgütleriň birnäçesi kabul edildi.

Türkmen tarapy GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň “2022-nji ýylda Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynda başlyklyk etmek hakynda”, “GDA-nyň 30 ýyllygy mynasybetli GDA gatnaşyjy döwletleriň Baştutanlarynyň Beýannamasy hakynda”, “Biologik howpsuzlygy üpjün etmek babatda hyzmatdaşlyk etmek barada GDA gatnaşyjy döwletleriň Baştutanlarynyň Beýannamasy hakynda”, “Moldowa Respublikasynyň Komrat şäheriniň 2023-nji ýylda Arkalaşygyň medeni paýtagty hökmünde yglan edilmegi hakynda” çözgütlerine gol çekdi.

Şeýlelikde, şu sammit Arkalaşygyň döwletleriniň köpugurly, netijeli hyzmatdaşlyga ygrarlylygyny ýene-de bir gezek tassyklady. Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistan bu hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine saldamly goşandyny goşýar.

Toý-baýramly Diýarymyzyň senagatynda durmuşa geçirilýän özgertmeler bagtyýarlyk döwrümize buýsanç hem guwanç duýgularyny döredýär. Berkarar döwletimizde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň taýsyz tagallalary, öňdengörüjilikli başlangyçlary bilen ýurdumyzyň köpugurly senagatyny mundan beýläk-de gülledip ösdürmekde, öndürilýän senagat önümleriniň möçberini we görnüşlerini artdyrmakda, hilini gowulandyrmakda önjeýli işleri alyp barýan senagat işgärleriniň tutanýerli zähmetine mynasyp baha berilýär. Her ýylyň oktýabr aýynyň üçünji ýekşenbesinde ýurdumyzda giňden bellenilýän Senagat işgärleriniň güni munuň aýdyň subutnamasydyr. Ol pudagyň işgärlerine goýulýan belent hormatyň nyşanydyr.

Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň senagat pudagynda amala aşyrylýan giň möçberli işler milli ykdysadyýetimiziň ýokary derejedäki ösüşini üpjün edýär. Şeýlelikde, pudak uly ösüşlere eýe bolýar. Milli Liderimiziň nygtaýşy ýaly, ata Watanymyzyň ynamly ösüşi üçin bu ulgamy has-da ösdürmek döwlet syýasatynyň baş maksatlarynyň biri hökmünde kesgitlendi. Baky berkarar döwletimizde kämil senagat ulgamyny kemala getirmek üçin uly möçberde maýa goýum serişdeleri gönükdirilýär. Ýurdumyzyň senagat düzümini sazlaşykly ösdürmäge, onuň bäsdeşlige ukyplylygynyň ýokary derejesini üpjün etmäge, senagat taýdan ösüşiň önümçilik kuwwatlyklaryny artdyrmaga aýratyn ähmiýet berilýär. Hereket edýän senagat kärhanalarynda döwrebap sanly tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy, önümçiligiň doly awtomatlaşdyrylmagy, şonuň bilen birlikde, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan taýýar önümleriň öndürilmegi, ýurdumyzyň eksport mümkinçilikleriniň artdyrylmagy ugrunda yzygiderli işler alnyp barylýar.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň Permany bilen ýurdumyzda Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginiň döredilmegi hem milli senagatymyzyň köpugurly ösüşinde möhüm ähmiýete eýe boldy. Ajaýyp ymaratlaryň gurulýan ýurdy bolan ata Watanymyzda bina edilýän desgalaryň möhüm gurluşyk materiallary indi öz kärhanalarymyzda öndürilýär. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda, döwrebap enjamlar bilen enjamlaşdyrylan täze senagat kärhanalarynyň gurulmagy, bar bolanlarynyň durkunyň täzelenip, kuwwatynyň artdyrylmagy ýurdumyzyň ähli künjeklerinde giň gerimde alnyp barylýan gurluşyklary, şeýle hem ilatymyzy ýokary hilli, ekologiýa taýdan arassa senagat önümleri bilen üpjün etmäge giň mümkinçilikleri açýar.

Mälim bolşy ýaly, welaýatymyz güneşli ýurdumyzyň senagat taýdan ösen sebitidir. Bu gün welaýatymyzyň durmuş-ykdysady ösüşini senagat pudagyndan aýry göz öňüne getirmek juda kyn. Senagat pudagynyň esasyny ýangyç-energetika toplumynyň pudaklary tutýan welaýatymyzyň ýeňil senagaty, obasenagat pudagy hem milli Liderimiziň öňdengörüjilikli başlangyçlarynyň netijesinde çalt depginler bilen ösýär. Ýangyç we çig mal serişdeleriniň uly möçberli gorlarynyň bolmagy welaýatymyzda himiýa we nebit himiýasy senagatyny ösdürmäge giň mümkinçilik berýär. Himiýa çig malynyň iň gymmatly görnüşleriniň has köp toplanan ýeri bolan Garabogaz aýlagy duz erginlerine, duz çökündilerine, natriý sulfatyna, kaliý, magniý, brom, ýod ýaly beýleki köp dürli serişdeleriň gorlaryna juda baýdyr. Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe bu ýerde gurlup, işe girizilen «Garabogazkarbamid» zawodynda, Gyýanlydaky gazhimiýa toplumynda dünýä ülňülerine laýyk önümler öndürilip, daşary ýurtlara eksport edilýär.

Arkadag Prezidentimiz welaýatymyzda häzirki wagtda işlenilýän ýataklaryň serişdelerini toplumlaýyn peýdalanmak hem-de himiki çig malyň täze ýataklaryny senagat taýdan özleşdirmek bilen bagly senagatyň nebit himiýasy we himiýa pudaklaryny ösdürmäge hemişe möhüm ähmiýet berýär. Orta möhletli geljekde welaýatymyzda bir ýylda 60 müň tonna natriý sulfatyny öndürýän zawody, Garabogaz şäherinde kuwwatlylygy ýylda 1 million 155 müň tonna karbamid öndürýän zawodyň ikinji tapgyryny gurmak maksat edinilýär. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda, welaýatymyzda ýod-brom öndürýän täze kärhanalaryň, kaustik sodasyny, hlory we hlor önümlerini öndürýän zawodyň gurulmagy berkarar döwletimizde öndürilýän önümleriň daşary ýurtlara iberilýän möçberlerini artdyrmaga ýardam eder. Maksatnamada bellenilişi ýaly, bu desgalaryň işe girizilmegi welaýatymyzyň çäginde täze «ykdysady ösüş nokatlaryny» emele getirmek üçin şertleri döreder.

Ata Watanymyzyň senagat ulgamynda amala aşyrylýan ajaýyp işler barada söhbet edilýärkä, bu ugurda hususy işewürleriň gazanýan üstünlikleri hem aýratyn bellenilmäge mynasypdyr. Olar bu gün gurluşyk materiallarynyň dürli görnüşlerini, ýuwujy serişdeleri, çaphana hem-de obasenagatyň önümlerini öndürýärler. Telekeçileriň gurluşyk harytlaryny, demirbeton gurluşlaryny, gidrogorag serişdelerini, keramzit, dürli emulsiýalary, boýaglary, elektrik kabellerini, bezeg daşlaryny we kafelleri, gury gurluşyk garyndylaryny hem-de ýag we howa süzgüçlerini, akkumulýatorlary we beý-

leki önümleri öndürýän kärhanalary öndürijilikli işledilýär. Balkan welaýatynda hem şeýle hususy kärhanalaryň ençeme senagat önümlerini öndürýändigi guwandyryjy ýagdaýdyr. Welaýatymyzda gurluşyk materiallaryny — dolomit, gips we angidrit, kerpiç palçygy, jyglym daşlar we çagyl, gurluşyk we silikat çägesi, diwar daşlary, hek, örtgülik materiallary ýaly önümleri öndürmek üçin çig mal binýadynyň gorlarynyň bolmagy gurluşyk senagaty pudagyny çalt depginler bilen ösdürmäge giň ýollary açýar. Şeýlelikde, welaýatymyzda köpugurly gurluşyk materiallary senagaty kemala gelýär.

«Häzirki döwür täze garaýyşlardyr innowasion önümçilikleri döretmegi talap edýär. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzda ýokary tehnologiýalara we düýpli nazary ylymlara esaslanýan sanly ykdysadyýeti döretmek boýunça toplumlaýyn işler alnyp barylýar. Biz milli ykdysadyýetimiziň täze, depginli ösýän ugruna öwrülen elektron senagaty döredýäris» diýip, hormatly Prezidentimiz nygtaýar. Ýurdumyzda smart-telewizorlaryň, noutbuklaryň, planşetleriň, monobloklaryň, sensorly ekrany bolan kompýuterleriň, çek-printerleriň, skanerleriň we beýleki görnüşdäki elektron önümleriniň öndürilmegi bu ugurda gazanylýan ajaýyp üstünliklerdir. Eziz Diýarymyzyň milli ykdysadyýetini senagat taýdan ösdürmek boýunça taslamalaryň, döwlet maksatnamalarynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi bilen gazanylýan şeýle netijeler kalbyňda egsilmez buýsanç duýgularyny döredýär. Milli ykdysadyýetimiziň daýanjy bolan senagat pudagynyň döwrebap derejede ösdürilmegi bilen, ýurdumyzyň kuwwaty ýylsaýyn berkeýär. Senagat pudagynyň düzümleri ösen tehnologiýalaryň gazananlary bilen barha kämilleşdirilýär. Garaşsyz, baky Bitarap Diýarymyzda gazanylýan üstünlikler, ýetilýän guwandyryjy sepgitler bolsa bagtyýar halkymyzyň Gahryman Arkadagymyza bolan belent söýgüsini has-da pugtalandyrýar.

Toýmämmet REJEBOW,

«Balkan».

Aşgabat, 14-nji oktýabr (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň “Ak şäherim Aşgabat” atly kitabynyň türk dilindäki neşiriniň tanyşdyrylyş dabarasy boldy.

Dabara Türkmenistanyň DIM-niň wekilleri, dostlukly ýurduň diplomatlary, paýtagtymyzyň ýokary okuw mekdepleriniň ýolbaşçylary, professor-mugallymlary, talyplary, ýurdumyzyň döwürleýin neşirleriniň redaktorlary gatnaşdylar. Türkiýe Respublikasynyň paýtagty Ankara şäheriniň ylmy merkezleriniň we ýokary okuw mekdepleriniň ýolbaşçylary tanyşdyrylyş çäresine onlaýn görnüşde goşuldylar.

Dabara gatnaşyjylaryň belleýişleri ýaly, bu gezekki tanyşdyrylyş çäresiniň “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” şygary bilen geçýän hem-de şanly wakalara — Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna we Aşgabadyň esaslandyrylmagynyň 140 ýyllyk senesine beslenen ýylda guralmagy çuňňur many-mazmuna eýedir.

Parahatçylyk döredijilik strategiýasyny işjeň amala aşyrýan Türkmenistan Türkiýe Respublikasy bilen däp bolan dostluk gatnaşyklarynyň pugtalandyrylmagyna, ähli ugurlar, şol sanda ynsanperwer, ylym, bilim we medeniýet ulgamynda netijeli hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de giňeldilmegine uly ähmiýet berýär.

Türk dilindäki täze neşir hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň doganlyk halkyň dilinde çap edilen köp sanly eserleriniň üstüni doldurdy. Munuň özi döwlet Baştutanymyza goýulýan çuňňur hormatyň, türkmen Lideriniň ählumumy parahatçylygy berkarar etmekde we ösüşi gazanmakda bitiren uly hyzmatlarynyň nobatdaky gezek ykrar edilýändiginiň subutnamasydyr.

Türkiýe Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Togan Oral dabarada çykyş etmek bilen, hormatly Prezidentimiziň “Ak şäherim Aşgabat” atly kitabynyň türk dilinde neşir edilmeginiň ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň ýokary derejä çykarylandygyny görkezýändigini hem-de hakyky dost-doganlyk we özara bähbitlilik häsiýetine eýe bolan türkmen-türk gatnaşyklarynyň mundan beýläk-de pugtalandyrylmagyna uly goşant boljakdygyny belledi.

Çärä gatnaşyjylar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň bu eseriniň ýurdumyzyň baş şäheriniň taryhy bilen ýakyndan tanyşmaga, onuň täsin keşbine, binagärlik aýratynlyklaryna baha bermäge mümkinçilik berjekdigi baradaky pikiri beýan etdiler. Paýtagtymyzyň binagärlik keşbinde türkmen halkynyň medeniýeti, däp-dessurlary we ruhy gymmatlyklary öz beýanyny tapýar, bu eser türkmen paýtagtynyň röwşen geljegine nazar aýlamaga hem mümkinçilik berýär. Bularyň ählisi bu neşiriň giň okyjylar köpçüligi üçin örän peýdaly we gyzykly bolmagyny şertlendirýär.

Tanyşdyrylyş dabarasynyň dowamynda, gadymy däp-dessurlary saklamakda we olary baýlaşdyrmakda iki ýurduň garaýyşlarynyň meňzeşdigi-de bellenildi. Çykyş edenler Türkmenistan bilen Türkiýäniň gadymy medeniýeti we örän baý milli ýörelgeleri bolan ýurtlardygyny aýratyn bellediler. Biziň döwletlerimizi baý mirasa daýanmak arkaly, taryhy tejribäni hem-de ozalky nesilleriň umumy ruhy baýlyklaryny gorap saklamak bilen, innowasion ösüş ýoly boýunça öňe okgunly hereket etmek hyjuwy birleşdirýär.

“Ak şäherim Aşgabat” atly kitabyň türk diline terjime edilmegi netijesinde, dostlukly ýurduň giň jemgyýetçiliginiň milli Liderimiziň baştutanlygynda amala aşyrylýan türkmenistanlylaryň abadan durmuşynyň üpjün edilmegine gönükdirilen durmuş ugurly şähergurluşyk strategiýasynyň gerimine baha bermäge mümkinçilik alandygy bellenildi.

Tanyşdyrylyş dabarasyna gatnaşyjylar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň adyna Ýüzlenme kabul edip, onda täze neşiriň çapdan çykmagynyň ýyl-ýyldan berkeýän türkmen-türk gatnaşyklarynyň taryhynda möhüm waka bolmak bilen, iki doganlyk halkyň ylmy we medeni gatnaşyklarynyň geljekde hem ösdürilmegine ýardam berjekdigini nygtadylar.

Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow BMG-niň Durnukly ulag ulgamy boýunça ikinji ählumumy maslahatyna gatnaşdy

Aşgabat, 14-nji oktýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpiniň çakylygy boýunça Birleşen Milletler Guramasynyň Durnukly ulag ulgamy boýunça ikinji ählumumy maslahatyna onlaýn tertipde gatnaşdy. Bu maslahat şu gün HHR-iň paýtagty Pekin şäherinde öz işine başlady.

“Durnukly ulag, durnukly ösüş” atly utgaşykly tertipde geçirilýän forum ählumumy möçberde durnukly ulagyň ösdürilmegine täze kuwwatly itergi bermäge gönükdirilendir. Munuň özi BMG-niň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Durnukly ösüş ulgamynda Gün tertibiniň maksatlaryna ýetmek üçin aýratyn ähmiýete eýedir.

Mälim bolşy ýaly, ýurdumyz özüniň döredijilik kuwwatyny umumy abadançylygyň bähbidine ulanmaga çalşyp, abraýly halkara guramalar we düzümler bilen işjeň gatnaşyk edýär hem-de häzirki döwrüň wajyp meseleleriniň sazlaşykly çözgüdini işläp taýýarlamak boýunça netijeli hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga saldamly goşant goşýar.

Şu ýylyň 29-njy iýulynda BMG-niň Baş Assambleýasynyň 75-nji maslahatynyň 96-njy umumy mejlisinde milli Liderimiziň başlangyjy boýunça kabul edilen “Koronawirus keseliniň (COVID-19) pandemiýasy we ondan soňky döwürde durnukly ösüş üçin üznüksiz we ygtybarly halkara ýük daşamalary üpjün etmek maksady bilen, ulagyň ähli görnüşleriniň arabaglanyşygyny berkitmek” atly Kararnama munuň nobatdaky subutnamasydyr.

Dünýäniň 48 döwletiniň awtordaşlygynda kabul edilen bu ýörite Kararnamanyň esasy wezipeleri häzirki döwürde dünýä ykdysadyýetinde, hususan-da, ulag ulgamynda ýüze çykýan howplary azaltmak boýunça halkara bileleşigiň tagallalaryny utgaşdyrmakdan hem-de bu ugurda degişli hukuk binýadyny döretmekden ybaratdyr.

Türkmenistanyň başlangyjy boýunça “Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýlip yglan edilen şu ýylda Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan bu örän möhüm halkara resminamanyň kabul edilmegi hem-de hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň bu ýokary derejeli foruma çagyrylmagy ata Watanymyzyň halkara abraýynyň has-da belende galýandygynyň, milli Liderimiziň öňe sürýän başlangyçlarynyň we durmuşa geçirýän oňyn daşary syýasatynyň giňden ykrar edilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr. Şol syýasat bolsa parahatçylyk söýüjiligiň we deňhukukly hem-de özara bähbitli hyzmatdaşlygyň ýörelgeleri esasynda guralýar.

Bu gün ulag ulgamy dünýä ykdysadyýetiniň esasy ugurlarynyň biridir. Ol dünýä hojalyk gatnaşyklarynyň durnuklylygyna we deňagramlylygyna gönüden-göni täsir edýär hem-de Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan kabul edilen Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde möhüm ähmiýete eýedir.

Bitarap Türkmenistan bu ugurda umumy tagallalary utgaşdyrmak işinde, şol sanda BMG-niň we beýleki abraýly halkara düzümleriň çäklerinde amala aşyrylýan işlerde işjeň orny eýeläp, iri düzümleýin taslamalaryň başyny başlaýar hem-de daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen bilelikde olary durmuşa geçirip, köp şahaly utgaşykly ulag düzümini kemala getirmäge saldamly goşant goşýar.

Çäk taýdan örän amatly ýerleşýän Türkmenistan soňky ýyllarda sebit we yklym ähmiýetli möhüm ulag-üstaşyr hem-de logistik merkez hökmünde eýeleýän ornuny barha berkidip, özüniň ägirt uly kuwwatyny ählumumy abadançylygyň bähbidine ulanmaga çalyşýar.

Iri halkara forumlar hem ysnyşykly gatnaşyklar, bilelikdäki işiň meýilnamalaryny ara alyp maslahatlaşmak, ulag ulgamynyň ählumumy ösüşine ýardam edýän hyzmatdaşlygyň täze ýollaryny we usullaryny gözlemek üçin netijeli meýdança bolup durýar.

BMG-niň howandarlygynda Durnukly ulag ulgamy boýunça birinji ählumumy maslahatyň 2016-njy ýylyň noýabrynda hut Aşgabatda geçirilendigini hem-de ulag ulgamynda hyzmatdaşlygy giňeltmek maksady bilen, türkmen tarapynyň teklip eden möhüm çäreleriniň biri bolandygyny ýatlatmalydyrys.

Şu gün bu çäräni Hytaý geçirýär. Ol dürli ýurtlaryň Hökümetleriniň, işewürliginiň, raýat jemgyýetçiliginiň hem-de iri halkara düzümleriň, ilkinji nobatda bolsa, BMG-niň giňden wekilçilik etmeginde geçirilýän üç günlük forumyň guramaçylarynyň biri boldy.

Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpin hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa iberen çakylyk hatynda munuň BMG-ä agza ýurtlaryň arasynda durnukly ösüş ulgamynda tejribe alyşmak hem-de özara gatnaşyklarda hyzmatdaşlygy çuňlaşdyrmak boýunça meýilnamalary ara alyp maslahatlaşmak üçin oňat mümkinçilikdigini nygtady. Hytaý Lideriniň pikirine görä, bu forum COVID-19-a garşy halkara raýdaşlyga, 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Gün tertibini bilelikde durmuşa geçirmäge hem-de dünýä ykdysadyýetini dikeltmäge itergi berer.

Bu foruma Birleşen Milletler Guramasynyň Baş sekretary Antoniu Guterrişiň gatnaşmagy halkara maslahatyň ähmiýetini has-da artdyrdy. Onuň çykyşy wekilçilikli forumyň işiniň başlanmagyna özboluşly badalga boldy.

BMG-niň ýolbaşçysy maslahata gatnaşyjylary mübärekläp, gozgalýan meseläniň ähmiýetini belledi. Ol ulag ulgamyndaky hyzmatdaşlygyň zerurlygyna umumy düşünilmelidigini, dünýä ykdysadyýeti üçin häzirki çylşyrymly döwürde döwletler, sebitler we yklymlar üçin özara bähbitli hyzmatdaşlygyň açýan ägirt uly mümkinçiliklerine göz ýetirilmelidigini beýan edýär.

Antoniu Guterriş ählumumy ösüşde durnukly ulag ulgamynyň aýratyn orny barada aýdyp, häzirki döwrüň derwaýys meselelerini çözmäge netijeli çemeleşmeleri işläp taýýarlamaga işjeň gatnaşýan Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň oňyn ornuny aýratyn belledi.

Nygtalyşy ýaly, hut Türkmenistan öz döwründe BMG-niň howandarlygynda ulag meselesi boýunça ählumumy dialogy ýola goýmak başlangyjy bilen çykyş edip, BMG bilen bilelikde Durnukly ulag ulgamy boýunça birinji ählumumy maslahaty geçirmegi teklip etdi hem-de gurady. 2016-njy ýylyň noýabrynda Aşgabatda geçirilen forum Durnukly ösüşiň aýrylmaz bölegi hökmünde halkara ulag ulgamyny ösdürmek boýunça giň halkara gatnaşyklaryň täze tapgyryna badalga berdi.

Soňra Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpine söz berildi.

HHR-iň Başlygy Hytaý tarapyndan BMG bilen bilelikde geçirilýän Durnukly ulag ulgamy boýunça ikinji ählumumy maslahata gatnaşyjylary mähirli mübärekläp, häzirki döwürde ulag ulgamynyň dünýä ykdysadyýetiniň möhüm pudagy bolup durýandygyny belledi. Taryhdan belli bolşy ýaly, gadymy döwürlerde söwda kerwenleri Gündogar bilen Günbatary baglanyşdyryp, ýurtlaryň we halklaryň arasyndaky gatnaşyklaryň netijeli häsiýete eýe bolmagyna öz täsirini ýetiripdir diýip, ol sözüni dowam etdi.

Häzirki döwürde СOVID-19 ýokanjy sebäpli, ulag ulgamyndaky halkara hyzmatdaşlykda käbir kynçylyklaryň ýüze çykandygyny belläp, HHR-iň Başlygy bu wehimiň garşysyna bilelikde göreş alyp barmagyň zerurdygyny nygtady. Şunuň bilen baglylykda, ol dünýä ýurtlarynyň ulagyň ähli görnüşleri boýunça hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek, bar bolan mümkinçiliklerden doly peýdalanmak üçin zerur tagallalary etmelidigini aýtdy.

Ulagyň ähli görnüşleri boýunça hyzmatdaşlygyň ösdürilmeginiň, milli ykdysadyýetleriň pugtalanmagynda bolşy ýaly, deňze çykalgasy bolmadyk ýurtlaryň ählumumy hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryna goşulmagynda-da aýratyn ähmiýetlidigi nygtaldy.

Si Szinpiniň belleýşi ýaly, häzirki döwürde ähli ýurtlarda önümçilik kuwwatlyklary täzeçil usullar, sanly ulgam arkaly ösdürilýär. Bu bolsa öňde durýan wezipeleriň üstünlikli çözülmegine täzeçil, häzirki döwrüň ruhuna laýyk gelýän derejedäki çemeleşmeleriň zerurdygyny aýan edýär. Şunuň bilen baglylykda, sanly ykdysadyýeti ösdürmek, gatnaşyklaryň täze ugurlaryny işläp taýýarlamak, şunda ählumumy internet mümkinçiliklerini işjeň peýdalanmak meselelerine aýratyn üns berilmelidir.

Şol bir wagtyň özünde ählumumy ekologiýa ýagdaýynyň ünsden düşürilmezligi häzirki döwrüň wajyp meselesidir diýip, HHR-iň Başlygy sözüni dowam etdi we bu ugurda hyzmatdaş ýurtlaryň bilelikdäki tagallalarynyň zerurdygyny nygtady.

Si Szinpin ulag ulgamynyň parahatçylygy, ählumumy durnukly ösüşi üpjün etmekde möhüm orun eýeleýändigini hem-de dürli ýurtlaryň we halklaryň arasyndaky gatnaşyklary pugtalandyrmakda uly ähmiýete eýedigini belläp, Hytaýyň bar bolan mümkinçiliklerini we toplan tejribesini paýlaşmaga taýýardygyny nygtady.

Şu gezekki Durnukly ulag ulgamy boýunça ikinji ählumumy maslahata gatnaşýan ýokary wezipeli adamlar Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň çykyşyny uly üns bilen diňlediler.

Döwlet Baştutanymyz, ilki bilen, Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy jenap Si Szinpine hem-de Birleşen Milletler Guramasynyň Baş sekretary Antoniu Guterrişe bu möhüm hem-de wekilçilikli duşuşyga gatnaşmaga çakylyk üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi.

Türkmenistan ulag ulgamynda ysnyşykly hem-de giň halkara hyzmatdaşlyga berk we yzygiderli ygrarlydyr. Hut biziň ýurdumyzyň başlangyjy boýunça, BMG-niň we beýleki köp sanly hyzmatdaşlaryň goldaw bermeginde, 2016-njy ýylyň noýabrynda Aşgabatda Durnukly ulag ulgamy boýunça birinji ählumumy maslahatyň geçirilendigini bellemek isleýärin diýip, milli Liderimiz aýtdy. Onuň işiniň barşynda häzirki zaman, hakyky ýagdaýlara we isleglere laýyk gelýän hyzmatdaşlyga çemeleşmeler beýan edildi, geljegi uly meýilnamalar göz öňünde tutuldy, täze mümkinçilikler hödürlenildi, möhüm Jemleýji resminama kabul edildi.

Milli Liderimiziň nygtaýşy ýaly, döwlet-hususy hyzmatdaşlyk ýörelgelerinde ulag ulgamynda köptaraplaýyn gatnaşyklary ösdürmek üçin giň mümkinçilikleri açýan Aşgabat çäresine badalga berilmegi birinji ählumumy maslahatyň möhüm ähmiýetli netijeleriniň biri boldy.

Şu gün bu forumyň geçirilmeginiň zerurlygy durnukly ählumumy ösüşi üpjün etmegiň möhüm şerti hökmünde ulag meselesi boýunça giň gepleşikleriň şonda binýady goýlan däpleriniň dowamatlylygy we zerurlygy tassyklanylýar diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow kanagatlanma bilen belledi.

Çykyşda Türkmenistanyň bu gepleşikleriň yzygiderli tarapdary hem-de işjeň gatnaşyjysy bolmak bilen, syýasy derejede, ilkinji nobatda, BMG-de ençeme ýyllaryň dowamynda durnukly ulag ulgamynda möhüm ähmiýetli, çuň manyly we anyk Kararnamalaryň başyny başlaýandygy nygtaldy.

Baş Assambleýanyň şu mejlisiniň barşynda biz Baş Assambleýanyň “Koronawirus keseliniň (COVID-19) pandemiýasy we ondan soňky döwürde durnukly ösüş üçin üznüksiz we ygtybarly halkara ýuk daşamalary üpjün etmek maksady bilen, ulagyň ähli görnüşleriniň arabaglanyşygyny berkitmek” atly Kararnamasynyň düzgünlerine daýanyp, adatdan daşary ýagdaýlaryň şertlerinde ulag durnuklylygyny pugtalandyrmak boýunça tagallalary güýçlendirmegi dowam ederis diýip, milli Liderimiz aýtdy hem-de bu resminamanyň Türkmenistanyň başlangyjy boýunça şu ýylyň 29-njy iýulynda kabul edilendigini ýatlatdy.

Şeýle hem hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistan tarapyndan BMG-niň ulagy ösdürmek boýunça Ýörite sebitara maksatnamasyny işläp taýýarlamak barada ozal öňe sürlen teklibe gaýdyp gelmegi teklip etdi. Döwlet Baştutanymyzyň pikirine görä, şeýle maksatnamanyň maksatlary we wezipeleri Baş Assambleýanyň ulag ulgamynda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek hakynda yzygiderli kabul edilen dört Kararnamasyndan, 2016-njy ýylda geçirilen Durnukly ulag ulgamy boýunça birinji ählumumy maslahatyň Jemleýji resminamasyndan, dünýä derejesinde ulag babatda özara arabaglanyşygy pugtalandyrmak boýunça beýleki köptaraplaýyn resminamalardan ugur alnyp beýan edilmelidir.

Mümkinçilikden peýdalanyp, döwlet Baştutanymyz pandemiýa şertlerinde ösüp gelýän ýurtlaryň, ilkinji nobatda, dünýä ummanyna göni çykalgasy bolmadyk döwletleriň aýratyn goragsyzdygyna ünsi çekdi. Ulag gatnawlaryndaky mejbury çäklendirmeler hut şolara has güýçli täsir etdi. Hut şol sebäpli-de, olara çökgünlikden soňky derejä çykmak beýlekilerden kyn boldy.

Bu gün dünýä bileleşigine BMG, halkara edaralar arkaly şu ýagdaýdaky döwletlere kömek we goldaw bermek, şol sanda dünýäniň ulag ulgamyna sazlaşykly goşulyşmagyň pese düşmegini ýeňip geçmekde goldaw bermek wajypdyr diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň ulag boýunça netijeli we maksadalaýyk ählumumy gatnaşyklary saklamaga jogapkärli hem-de başlangyçly goşandyny goşmagyny dowam edip, Birleşen Milletler Guramasy bilen bilelikde, 2022-nji ýylyň aprel aýynda deňze çykalgasy bolmadyk ösüp gelýän ýurtlaryň ministrleriniň halkara maslahatyny geçirmegi guramagy meýilleşdirýändigini belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow gyzyklanma bildirýän ýurtlaryň ählisini we halkara edaralary bu möhüm foruma gatnaşmaga çagyryp, öňümizdäki maslahatyň guramaçylarynyň biri hökmünde türkmen tarapynyň islendik çuň many-mazmunly başlangyçlara, tekliplere we maslahatlara açykdygyny aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz Durnukly ulag ulgamy boýunça ikinji ählumumy maslahata gatnaşyjylara ýüzlenip, häzir çökgünligiň täsirini azaltmaga, ykdysady ösüşiň durnukly görkezijilerine çalt çykmaga gönükdirilen utgaşykly, jogapkärli we öňdengörüjilikli çözgütleriň zerurdygyny nygtady.

Biziň pikirimize görä, BMG-niň derejesinde ulag ulgamynda özara gatnaşyklaryň ählumumy strategik meýilnamalary bilen birlikde, kadalary, düzgünleri sazlaşdyrmak, gümrük we migrasiýa işlerini aňsatlaşdyrmak hem-de ulag ulgamynda halkara hyzmatdaşlyga degişli beýleki wajyp meseleleri ara alyp maslahatlaşmak munuň üçin oňaýly şertleri döreder diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Şeýle ýakynlaşmagyň görnüşleri, olaryň geografik ýagdaýy, tizligi we ugurlary dürli bolup biler. Esasysy bolsa, olaryň özara bähbitleri nazara almak arkaly, netijeli hyzmatdaşlyga ýardam etmegi, durnukly ösüşiň ählumumy meýilnamalaryna goldaw bermegi zerurdyr. Elbetde, olar syýasylaşdyrmakdan azat bolmalydyr.

Türkmenistan özüniň şu maksatlara we ýörelgelere ygrarlydygyny tassyklaýar hem-de olaryň çalt amala aşyrylmagy üçin has ysnyşykly we netijeli hyzmatdaşlyga taýýardyr diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly çykyşyny tamamlady.

Döwlet Baştutanymyz hemmelere üns berip diňländikleri üçin minnetdarlyk bildirip, maslahata gatnaşyjylaryň ählisine üstünlikleri we netijeli işleri arzuw etdi.

Şu foruma gatnaşyjylaryň wekilçilikli düzümi, gozgalan meseleleriň işjeň ara alnyp maslahatlaşylmagy ählumumy parahatçylygyň, ösüşiň we rowaçlygyň bähbidine durnukly ulag ulgamynda netijeli halkara hyzmatdaşlyga gyzyklanma bildirýän dünýäniň dürli döwletleriniň wezipeleriniň hem-de maksatlarynyň umumylygynyň görkezijisine öwrüldi.

(2021-nji ýylyň 14-nji oktýabry)

Hormatly Başlyk!
Hormatly foruma gatnaşyjylar!

Ilki bilen, onuň Alyhezreti, Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy jenap Si Szinpine hem-de onuň Alyhezreti, Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Sekretary jenap Antoniu Guterrişe Durnukly ulag ulgamy boýunça ikinji ählumumy maslahatyň işine gatnaşmaga çakylyk üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirmäge rugsat ediň!

Türkmenistan ulag ulgamynda ysnyşykly we giň halkara hyzmatdaşlyga berk we yzygiderli ygrarlydyr. Hut biziň ýurdumyzyň başlangyjy boýunça, BMG-niň we beýleki köp sanly hyzmatdaşlaryň goldaw bermeginde 2016-njy ýylyň noýabrynda Aşgabatda Durnukly ulag ulgamy boýunça birinji ählumumy maslahatyň geçirilendigini bellemek isleýärin. Onuň işiniň barşynda häzirki zaman, hakyky ýagdaýlara we isleglere laýyk gelýän hyzmatdaşlyga çemeleşmeler beýan edildi, geljegi uly meýilnamalar göz öňünde tutuldy, täze mümkinçilikler hödürlenildi, möhüm Jemleýji resminama kabul edildi.

Döwlet-hususy hyzmatdaşlyk ýörelgelerinde ulag ulgamynda köptaraplaýyn gatnaşyklary ösdürmek üçin giň mümkinçilikleri açýan Aşgabat çäresine badalga berilmegi birinji ählumumy maslahatyň möhüm ähmiýetli netijeleriniň biri boldy.

Şu gün bu forumyň geçirilmeginiň zerurlygy durnukly ählumumy ösüşi üpjün etmegiň möhüm şerti hökmünde ulag meselesi boýunça giň gepleşikleriň şonda binýady goýlan däpleriniň dowamatlylygy we zerurlygy tassyklanylýar.

Türkmenistan onuň yzygiderli tarapdary hem-de işjeň gatnaşyjysy bolmak bilen, syýasy derejede, ilkinji nobatda, BMG-de ençeme ýyllaryň dowamynda durnukly ulag ulgamynda möhüm ähmiýetli, çuň manyly we anyk kararnamalaryň başyny başlady. Baş Assambleýanyň şu mejlisiniň barşynda biz Baş Assambleýanyň “Koronawirus keseliniň (COVID-19) pandemiýasy we ondan soňky döwürde durnukly ösüş üçin üznüksiz we ygtybarly halkara ýük daşamalary üpjün etmek maksady bilen, ulagyň ähli görnüşleriniň arabaglanyşygyny berkitmek” atly Kararnamasynyň düzgünlerine daýanyp, adatdan daşary ýagdaýlaryň şertlerinde ulag durnuklylygyny pugtalandyrmak boýunça tagallalary güýçlendirmegi dowam ederis. Bu resminamanyň Türkmenistanyň başlangyjy boýunça şu ýylyň 29-njy iýulynda kabul edilendigini ýatladýaryn.

Şeýle hem Türkmenistan tarapyndan BMG-niň ulagy ösdürmek boýunça Ýörite sebitara maksatnamasyny işläp taýýarlamak barada ozal öňe sürlen teklibe gaýdyp gelmegi teklip edýäris. Bu maksatnamanyň maksatlary we wezipeleri Baş Assambleýanyň ulag ulgamynda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek hakyndaky dört Kararnamasyndan, 2016-njy ýylda geçirilen Durnukly ulag ulgamy boýunça birinji ählumumy maslahatyň Jemleýji resminamasyndan, ählumumy derejede ulag babatda özara arabaglanyşygy pugtalandyrmak boýunça beýleki köptaraplaýyn resminamalardan ugur alnyp beýan edilmelidir diýip hasaplaýarys.

Şu mümkinçilikden peýdalanyp, pandemiýa şertlerinde ösüp gelýän ýurtlaryň, ilkinji nobatda, dünýä ummanyna göni çykalgasy bolmadyk döwletleriň aýratyn goragsyzdygyna siziň ünsüňizi çekesim gelýär. Ulag gatnawlaryndaky mejbury çäklendirmeler hut şolara has güýçli täsir etdi. Hut şol sebäbli-de, olara çökgünlikden soňky derejä çykmak beýlekilerden kyn boldy. Häzirki wagtda dünýä bileleşigine BMG, halkara edaralar arkaly şu ýagdaýdaky döwletlere kömek we goldaw bermek, şol sanda dünýäniň ulag ulgamyna sazlaşykly goşulyşmagyň pese düşmegini ýeňip geçmekde goldaw bermek wajypdyr diýip hasaplaýarys.

Şunuň bilen baglylykda, ulag boýunça netijeli we maksadalaýyk ählumumy gatnaşyklary saklamaga jogapkärli hem-de başlangyçly goşandyny goşmagyny dowam edip, Türkmenistan Birleşen Milletler Guramasy bilen bilelikde, 2022-nji ýylyň aprel aýynda deňze çykalgasy bolmadyk ösüp gelýän ýurtlaryň ministrleriniň halkara maslahatyny geçirmegi meýilleşdirýär. Gyzyklanma bildirýän ýurtlaryň ählisiniň, halkara edaralaryň öňümizdäki maslahata gatnaşmagyny göz öňünde tutmagyny haýyş edýärin. Guramaçylar hökmünde biz ony geçirmek boýunça islendik çuň many-mazmunly başlangyçlara, tekliplere we maslahatlara açykdyrys.

Hormatly foruma gatnaşyjylar!

Häzir çökgünligiň täsirini azaltmaga, ykdysady ösüşiň durnukly görkezijilerine çalt çykmaga gönükdirilen utgaşykly, jogapkärli we öňdengörüjilikli çözgütler zerurdyr. Biziň pikirimize görä, BMG-niň derejesinde ulag ulgamynda özara gatnaşyklaryň ählumumy strategik meýilnamalary bilen birlikde, kadalary, düzgünleri sazlaşdyrmak, gümrük we migrasiýa işlerini aňsatlaşdyrmak hem-de ulag ulgamynda halkara hyzmatdaşlyga degişli beýleki derwaýys meseleleri ara alyp maslahatlaşmak munuň üçin oňaýly şertleri döreder.

Şeýle ýakynlaşmagyň görnüşleri, olaryň geografik ýagdaýy, tizligi we ugurlary dürli bolup biler. Esasysy bolsa, olaryň özara bähbitleri nazara almak bilen, netijeli hyzmatdaşlyga ýardam etmegi, durnukly ösüşiň ählumumy meýilnamalaryna goldaw bermegi zerurdyr. Elbetde, olar syýasylaşdyrmakdan azat bolmalydyr.

Türkmenistan özüniň şu maksatlara we ýörelgelere ygrarlydygyny tassyklaýar. Olaryň çalt amala aşyrylmagy üçin has ysnyşykly we netijeli hyzmatdaşlyga taýýardyr.

Üns berip diňländigiňiz üçin minnetdarlyk bildirýärin hem-de maslahata gatnaşyjylaryň ählisine üstünlikleri we netijeli işleri arzuw edýärin.

Häzirki bagtyýarlyk döwrümiziň belent maksatly menzillerinde durnukly ösüş üpjün edilýär. Ösüşli günlerimiziň her biri eziz Diýarymyzy taryhy ähmiýetli üstünliklere besleýär. Munuň özi Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda ata Watanymyzyň beýik ösüşlere eýe bolýandygyna, amala aşyrylýan özgertmeleriň maksadalaýyk durmuşa geçirilmeginde günsaýyn belent sepgitleri eýeleýändigine aýdyň şaýatlyk edýär.

Hormatly Prezidentimiz berkarar Watanymyzyň häzirki döwürde has çalt depginler bilen ösýän ýurtlaryň hataryna goşulandygyny, şeýle buýsançly ösüşleriň ýurdumyzyň iň täze taryhyna altyn harplar bilen ýazylan ajaýyp üstünliklerimizdigini belleýär. Ýurdumyzda jemgyýetimiziň hem-de döwletimiziň hemmetaraplaýyn sazlaşykly ösmegi biziň gazanan guwandyryjy netijelerimizdigini bellemek has-da guwandyryjydyr.

Berkarar döwletimiziň ykdysady kuwwatyny artdyrmaga, halkymyzyň eşretli ýaşaýşyny üpjün etmäge gönükdirilen uly işler üstünlikli durmuşa geçirilýär. Özi hem şeýle beýik işler ylma esaslanyp, maksatlaýyn alnyp barylýar. Munuň özi ykdysadyýetimiziň pudaklarynyň senagat kärhanalarynyň işini talabalaýyk guramaga ýardam berýär. Hususan-da, ýurdumyzy senagat taýdan ösen döwlete öwürmek, ýangyç çeşmelerini rejeli peýdalanmak we ykdysady bähbitlere laýyk gelýän ugurlary kesgitlemek boýunça ýörite işlenip taýýarlanan meýilnama laýyklykda, bu ugurda öňde goýlan wezipeler üstünlikli ýerine ýetirilýär. Milli ykdysadyýetimizi ösdürmek ugrunda amala aşyrylýan işleriň netijesinde ýurdumyzyň sebitleriniň senagat pudagynyň köp ugurlar boýunça ösdürilmegi, bar bolan pudaklaryň döwrebap ýagdaýa getirilmegi bilen, jemi içerki önümiň düzüminde senagat önümleriniň paýyny artdyrmak mümkin boldy.

Ylmyň iň täze gazanan üstünlikleri önümçilige ornaşdyrylýar, önümçilik kuwwatlyklary ýokarlanýar. Täze önümleriň görnüşleri artýar, importy çalyşmaga ukyply we eksporta niýetlenen önümleri öndürmäge döwletiň içinde we halkara derejesindäki uly möçberli iri taslamalary amala aşyrmaga oňyn we zerur şertler döreýär. Bu bolsa eziz Diýarymyzyň senagat taýdan ösen ýurda öwrülendigine aýdyň şaýatlyk edýär.

Günsaýyn ösüş-özgerişlere beslenýän eziz Diýarymyzda durmuşa geçirilýän her bir iş diňe adam üçin, adamyň ýaşaýyş-durmuşyny has-da ýokary götermek üçin, jemgyýetiň kadaly we durnukly ösüşini üpjün etmegi gazanmak üçin amala aşyrylýar. Raýatlaryň kadaly durmuş üpjünçiligi, saglygy, bilim almagy, dynç almagy ýaly möhüm ugurlary öz içine alýan meselelerde ýokary şertler döredilýär.

Diýarymyzyň çar künjeginde ulanylmaga berilýän fabrikler we zawodlar, mekdepler, saglyk öýleri, ýaşaýyş jaýlary we beýleki desgalar hormatly Prezidentimiziň amala aşyrýan oňyn özgertmeleriniň netijesinde milli ykdysadyýetimiziň has-da kuwwatlanýandygyny, halkyň ýaşaýyş derejesiniň has-da ýokarlanýandygyny aňladýar. Şol bir wagtda zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň, talyp haklarynyň yzygiderli ýokarlandyrylyp durulmagy hem ilatyň hal-ýagdaýynyň has-da gowulanmagyna oňaýly täsirini ýetirýär.

Türkmenistanyň Konstitusiýasynda ýurdumyzda jemgyýetiň we döwletiň iň gymmatly hazynasynyň adamdygy aýratyn nygtalýar. Garaşsyz, baky Bitarap döwletimizde iň gymmatly hazynanyň adam bolup, raýatlarymyzyň parahat, abadan durmuşda ýaşamagy, erkin zähmet çekmegi, işlemegi üçin ähli mümkinçilikler döredilýär. Şeýle bagtyň eziz Diýarymyzyň mähriban halkyna miýesser etmegi ruhumyzy has-da belende göterýär. Hut şonuň üçin hem bu günki gün ýurdumyzyň her bir raýatynyň döwrüň belent ruhy bilen sazlaşykly urýan ýüreginde Gahryman Arkadagymyza buýsanç bar.

Perman SAPAROW,

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Durmuş syýasaty baradaky komitetiniň baş hünärmeni.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylymyzda ýurdumyzda uly üstünlikler gazanylýar, milli ykdysadyýetimiz has-da ösdürilýär. Döwrebap ösüşiň esasy ugurlarynyň hatarynda durýan ylmy-tehniki ugurlaryň durmuşa geçirilmegi, ähli ulgamlarda innowasiýalaryň ornaşdyrylmagy, öňdebaryjy tehnologiýalara daýanýan ösen senagatyň kemala getirilmegi berk binýat bolup durýar.

Häzirki bagtyýarlyk döwrümizde maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň iň täze gazananlaryna esaslanýan ösen ykdysadyýeti kemala getirmek babatdaky alnyp barylýan uly işler aýratyn bellenmäge mynasypdyr. Sanly ykdysadyýet tizlik, amatlylyk, tygşytlylyk düşünjeleri bilen berk baglanyşyklydyr. Dünýäniň ösen ýurtlarynyň tejribesinden görnüşi ýaly, sanly ykdysadyýet ýurduň ösüş depgininiň çaltlanmagyna we sanly tehnologiýalary ulanmagyň hasabyna ilatyň ýaşaýyş derejesiniň ýokarlanmagyna, şeýle-de, milli ykdysadyýetiň düýbünden tapawutlanýan täze hile geçmegine ýardam berýär. Bu bolsa ösüşiň täze belentlikleri bilen ynamly öňe barýan ýurdumyzda sanly tehnologiýalary ulanmagyň hasabyna ilatyň ýaşaýyş derejesiniň has-da ýokarlanmagynda, şeýle-de, milli ykdysadyýetiň mundan beýläk-de kuwwatlanmagynda ygtybarly hem giň mümkinçilikleri özünde jemleýär.

Ykdysadyýetiň dürli pudaklary bilen bir hatarda, sanly tehnologiýalar ulgamynyň hem güýçli depginlerde ösmegi, ilatymyza häzirki zaman ýokary hilli internet hyzmatlarynyň elýeterli bolmagy maglumatlaryň giň gerimini seljermäge we aragatnaşygyň täze hem ykjam görnüşlerini durmuşa ornaşdyrmaga oňyn şertleri döredýär. Şonuň üçin hem bu ugurda ýörite hünärmenleriň taýýarlanylýandygyny, ylmy işleriň has-da ösdürilýändigini bellemek gerek. Bu bolsa sanly ulgamyň diňe şu gününiň däl, eýsem, geljeginiň hem ösüşli bolmagyny üpjün edýär. Esasy zat ýurdumyzda häzirki wagtda ösen tehnologiýalaryň önümçiligi ýola goýuldy. Munuň özi bu ugruň ösdürilmeginde täze mümkinçilikleri döredýär.

Häzirki wagtda ýurdumyzda halk hojalygynyň ähli pudaklarynda sanly ulgam, ylmy işläp taýýarlamalary önümçilige ornaşdyrmak boýunça maksatnamalaýyn işler alnyp barylýar. Munuň özi döwrüň talabyna laýyklykda, pudaklaryň işini kämilleşdirmekde aýratyn ähmiýetlidir. Şunda öňdebaryjy tejribeler hem öwrenilýär, ylmyň iň täze gazananlary işjeň durmuşa ornaşdyrylýar. Bularyň hemmesi döwrümiziň beýik ösüşleriniň, milli ykdysadyýetimiziň has-da kuwwatlanýandygynyň aýdyň beýanydyr.

Merjen MÖWLAMOWA,

Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň mugallymy.

Eziz Watanymyz garaşsyz ösüş döwründe dünýäniň çalt depginler bilen ösýän döwletleriniň hataryna girmek bilen, bazar gatnaşyklaryna esaslanýan üstünlikli ykdysady syýasaty alyp barýar. Milli Liderimiziň ýurdumyzyň baý tebigy baýlyklaryny, zähmet serişdelerini rejeli ulanmaga, ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmäge gönükdirilen oýlanyşykly, takyk hasaplamalara esaslanyp alyp barýan ykdysady syýasatynyň netijesinde ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda, has takygy ýangyç-energetika, ulag-aragatnaşyk, senagat, oba hojalyk, gurluşyk, söwda pudaklary bilen bir hatarda hususy telekeçilik, dokma pudaklarynda hem uly ösüşler gazanylýar. Gazanylýan bu uly üstünlikler döwletimiziň maliýe-ykdysady taýdan durnukly we sazlaşykly ösýändigini, önümçilik kuwwatlarynyň has-da berkeýändigini görkezýär. Hormatly Prezidentimiz tarapyndan amatly maýa goýum ýagdaýyny döretmek, maýa goýum çeşmelerini diwersifikasiýalaşdyrmak, iri taslamalaryň we maksatnamalaryň durmuşa geçirilmegini çaltlaşdyrmak, maýa goýumlaryny durmuş we inženerçilik düzümine goýmak türkmen döwletiniň ykdysady strategiýasynyň ileri tutulýan ugurlary hökmünde kesgitlenildi. Onuň netijesinde häzirki wagtda Türkmenistanda berk maýa goýum kuwwaty bolan netijeli ykdysady ulgam döredildi.

Türkmenistanyň bäsdeşlige ukyply ykdysadyýetini kemala getirmek ýurdumyzy durnukly ösdürmegiň, ýokary durmuş derejesine çykarmagyň strategik ýoly bolup durýar. Hormatly Prezidentimiziň şu ýylyň 8-nji oktýabrynda geçiren Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly giňişleýin mejlisinde eksportyň möçberiniň geçen ýyl bilen deňeşdirilende 20 göterime golaý artandygyny, iň esasy zadyň bolsa, eksportyň möçberiniň, ýangyç-energetika serişdeleri hasaba alynmanda, 50 göterime golaý artandygyny bellemegi milli ykdysadyýetiň guwandyryjy üstünligidir.

Türkmenistanyň maýa goýum syýasaty öňde duran strategik wezipeleri çözmäge gönükdirilip, ykdysadyýetiň pudaklaýyn we pudagiçi gurluşyna täsir etmegiň baş guraly bolup durýar. Ykdysadyýeti mundan beýläk hem diwersifisirlemek, maýa goýum we işewürlik işjeňligini ýokarlandyrmak, täze iş ýerlerini döretmek esasy wezipeleriň hatarynda durýar. Maýa goýum syýasatynyň baş maksady bolup ýurdy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça Prezident Maksatnamasynda görkezilen strategik maksatlaryny we wezipelerini durmuşa geçirmegiň serişde üpjünçiligi çykyş edýär. Şu maksada ýetmek we maýa goýum maksatnamasyny netijeli durmuşa geçirmek üçin ýurtda amatly maýa goýum ýagdaýyny döretmek boýunça çäreler geçirilýär. Hormatly Prezidentimiz öňde duran wezipeleriň hatarynda 2022-nji ýyl üçin maýa goýum maksatnamasyny taýýarlamaga we tassyklamaga hem aýratyn ünsüň berilmelidigini görkezdi.

Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň daşary ykdysady gatnaşyklaryny ösdürmek, milli ykdysadyýete daşary maýa goýumlarynyň çekilmegi babatynda alyp barýan işleri hem köpugurlydyr. Hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýy, syýasy taýdan durnuklylyk, döredijilikli daşary syýasat strategiýasy, baý çig mal serişdeleri we ýurdumyzyň geografik taýdan amatly ýerleşmegi Türkmenistana daşary ýurt maýalarynyň çekilmegini üpjün edýän oňyn şertlerdir. Ýurdumyzyň tebigy baýlyklarynyň eksport mümkinçiliklerini artdyrmaga, ýakyndaky we alysdaky döwletler bilen gatnaşyklary çuňlaşdyrmaga, Türkmenistan üçin täze sarp edijileriň bazarlaryny açmaga oňyn şertleriň döredilmegi biziň ýurdumyzda işlemek isleýän daşary ýurt maýa goýujylaryň gyzyklanmalaryny has-da artdyrýar.

Bäsdeşlige ukyply ykdysadyýeti ösdürmekde ýerli serişdeleriň esasynda innowasion önümçilikleri döwrebaplaşdyrmagyň we diwersifikasiýalaşdyrmagyň, olary döretmäge maýa goýum serişdelerini gönükdirmegiň hasabyna dünýä bazarlaryna çykmaga mümkinçilik alan senagat toplumynyň gaýtadan işleýän pudaklaryna esasy orun degişlidir. Öňdebaryjy enjamlar we täze tehnologiýalar görnüşinde bu ulgama daşary ýurt serişdelerini çekmek möhüm ugur bolmagynda galýar, ýurdumyzyň ykdysadyýeti üçin strategiki ähmiýeti bolan milli senagat taslamalaryny çalt özleşdirmek zerur bolup durýar.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda ähli ugurlarda bolşy ýaly, milli ykdysadyýetde ägirt uly ösüşler gazanylýar. Bu guwandyryjy netijeleri geçirilýän milli we halkara sergilerde hem aýdyň görmek bolýar. Şu ýylyň 9-njy oktýabrynda hormatly Prezidentimiziň Birleşen Arap Emirliklerine iş saparyny amala aşyryp, Dubaý şäherinde geçirilýän «EKSPO — 2020» Bütindünýä sergisiniň çäklerinde guralan Türkmenistanyň milli gününe gatnaşmagy döwrümiziň möhüm ähmiýetli wakalarynyň birine öwrüldi. Garaşsyz Watanymyzyň bölüminde mowzuklaýyn toplumlaryň dokuzysy bezelip, milli ösüşimiziň esasy ugurlary görkezilýär. Bu iş saparynyň çäklerinde ikitaraplaýyn resminamalaryň birnäçesine gol çekilmegi özara gatnaşyklaryň ösdürilýändigine, maýa goýumlar babatda hyzmatdaşlygyň işjeňleşdirilýändigine şaýatlyk edýär. Şolaryň arasynda Türkmenabat şäherindäki garyşyk mineral dökünleri öndürýän himiýa zawodynyň gurluşygyny maliýeleşdirmek hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Abu-Dabiniň ösüş gaznasynyň arasynda karz Ylalaşygy hem bar. Bu bolsa ýurdumyzyň senagat toplumynyň gaýtadan işleýän pudaklaryna daşary ýurt serişdelerini çekmek işleriniň netijeli häsiýete eýe bolýandygyna ýene bir gezek şaýatlyk edýär. Milli ykdysadyýetimiziň maýa goýum çekijiligini ýokarlandyrmak işinde maýa goýumlary höweslendirmegiň täze, kämil, ýagny maýadarlaryň ünsüni belli bir sebitlere ýa-da innowasiýalar merkezlerine däl-de, eýsem ýurdumyzyň her bir kärhanasyna gönükdirilmegini üpjün edýän çäreleriň geçirilmegi guwandyryjy ýagdaýdyr.

Innowasion häsiýetli önümçilikleriň döremeginde ösen döwletleriň abraýly kompaniýalarynyň tehniki enjamlary we tehnologiýalary, işleri gurnaýyş tejribeleri aýratyn ähmiýete eýe bolýan ugurlardyr. Munuň esasynda, ýurdumyza diňe bir maýa goýum çekmän, eýsem taýýar tehnologiýalary çekmäge, döwrebap tehnologiýalardan baş alyp çykýan ýokary hünärli hünärmenleri, inžener-tehniki işgärleri taýýarlamaga uly üns gönükdirilmegi esasy wezipeleriň hatarynda durýar. Eziz Watanymyzyň mundan beýläk-de pajarlap ösmegi ugrunda maksatlaýyn işleri alyp barýan hormatly Prezidentimiziň il-ýurt bähbitli tagallalarynyň rowaçlyklara beslenmegini arzuw edýäris!

Abdy ÇARYÝEW,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.

2021-nji ýylyň 14-nji oktýabrynda Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministri Muhammetgeldi Serdarow bilen Bütindünýä bankynyň Ýewropa we Merkezi Aziýa sebiti boýunça Wise-prezidenti Anna Býerde hem-de Bankyň sebitleýin Merkezi üçin Aziýa direktory Tatýana Proskurýakowa bilen göni wideoaragatnaşyk arkaly duşuşyk geçirildi we oňa ministrligiň degişli wekilleri hem gatnaşdylar.

Duşuşygyň maksady Türkmenistan bilen Bütindünýä Bankynyň arasynda özara gyzyklanma bildirilýän maksatnamalar we taslamalar boýunça hyzmatdaşlygyň mümkinçiliklerini ara alyp maslahatlaşmakdan ybarat boldy.

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministri Muhammetgeldi Serdarow öz tarapyndan Bütindünýä bankynyň toparyna ýurdumyz bilen Bütindünýä Bankynyň arasyndaky işjeň hyzmatdaşlygy üçin minnetdarlyk bildirdi. Şeýle hem, Bütindünýä banky bilen birnäçe taslamalary taýýarlamak boýunça, şol sanda karz serişdelerini maliýeleşdirmek boýunça alnyp barylýan işleriň möhüm bolup durýandygy duşuşykda bellenilip geçildi.

Mundan başga-da ministr Muhammetgeldi Serdarow, ýurdumyzyň Bütindünýä banky bilen özara ileri tutulýan ugurlar boýunça degişli taslamalary babatynda, bankyň hünärmenleri bilen işjeň hyzmatdaşlygy dowam etdirmäge taýýardygy barada aýtdy.

Bütindünýä bankynyň Ýewropa we Merkezi Aziýa sebiti boýunça Wise-prezidenti Anna Býerde, öz gezeginde soňky wagtda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň işjeňleşendigini belläp, ýurdumyz bilen hyzmatdaşlyk babatynda göz öňünde tutulýan taslamalar boýunça işleriň has-da uly depginlerde amala aşyryljakdygyny nygtady.Duşuşyk hoşniýetli ýagdaýda geçdi.

Duşuşygyň ahyrynda Mähriban Watanymyzyň halkara giňişliginde abraý-mertebesiniň belende galmagynda ägirt uly işleri amala aşyrýan Hormatly Prezidentimiziň janynyň sag, ömrüniň uzak, alyp barýan il-ýurt bähbitli umumyadamzat ähmiýetli belent tutumly işleriniň mundan beýlägem rowaç almagy arzuw edildi.

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrligi

Dünýä döwletleriniň senagatlaşmagyny alamatlandyrýan we olaryň ähli ulgamlarda ýeten derejelerini açyp görkezmek üçin giň mümkinçilik döredýän «EKSPO» Bütindünýä sergisi halkara derejede hoşniýetli we netijeli gatnaşyklary ösdürmekde uly ähmiýete eýedir. Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda berkarar Diýarymyz ençeme ýyllardan bäri bu abraýly halkara çärä işjeň gatnaşyp gelýär.

Hormatly Prezidentimiz Birleşen Arap Emirliklerine iş saparynyň barşynda Dubaý şäherinde geçirilýän «EKSPO — 2020» Bütindünýä sergisiniň çäklerinde guralan Türkmenistanyň milli gününe gatnaşdy. Milli Liderimiziň bu iş sapary «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň şanly wakasyna öwrüldi.

Dünýä döwletleriniň özara maksatlaryny, bähbitlerini utgaşdyrýan «EKSPO — 2020-niň» esasy konsepsiýasy «Akyl-paýhasymyzy birleşdirip, geljegi döredýäris» diýen şygardan ugur alýar. Ählumumy hyzmatdaşlygy ösdürmek ugrunda tagallalary birleşdirmäge çagyrýan halkara ykdysady forumyň dowamynda medeni çärelere hem giň orun berilýär.

Iki asyra golaý wagt bäri geçirilmegi asylly däbe öwrülen bu serginiň taryhyny üç tapgyra bölmek bolýar. Bu tapgyrlarda onuň umumadamzat ähmiýeti, häzirki zaman jemgyýetini kämilleşdirmek ugrundaky esasy ýörelgeleri öz beýanyny tapýar. Senagatlaşma tapgyrynda ýurtlaryň, sebitleriň arasyndaky söwda gatnaşyklaryna we tehnika-tehnologiýa babatynda ýetilen belent sepgitlere aýratyn üns berildi. ABŞ-nyň Nýu-Ýork şäherinde 1939-njy ýylda geçirilen Bütindünýä sergisi bu ykdysady çäräniň ilkibaşdaky alamatlaryny düýpli özgertdi. Medeni alyş-çalyş tapgyrynda jemgyýetiň geljegine, rowaçlanmagyna aýratyn ähmiýet berildi. Üçünji tapgyryna milli özboluşlylyk häsiýeti mahsusdyr. Has takygy, 1988-nji ýyldan başlap, Bütindünýä sergisiniň çäginde dünýä ýurtlary öz milli sergi bölümleri bilen çykyş edip başlaýarlar. Bölümleriň daşky görnüşinde, gurluşynda ýurduň gazanýan üstünlikleri, uzak geljek üçin meýilleri öz beýanyny tapýar.

«EKSPO — 2020» sergi toplumynyň «Ykjamlyk» atly mowzuklaýyn zolagynda ýerleşdirilen Türkmenistanyň bölüminiň daşky we içki bezeglerinde halkymyzyň milli binagärlik aýratynlygy häzirki zamanyň öňdebaryjy tehnologiýa çözgütleri bilen özboluşly sazlaşýar. Bir söz bilen aýdylanda, bölümiň binagärlik çözgüdinde millilik bilen döwrebaplygyň utgaşmasyny synlamak mümkin. Onuň girelgesinde behişdi bedewlerimiziň heýkelleriniň goýulmagy rowaçlygyň aýdyň ýoly bilen öňe barýan ata Watanymyzyň bedew badyny alamatlandyrýar. Binanyň ýelken şekilli zolagy goýny hazynaly, sahawatly Garagum sährasynyň aňňatlaryny ýadyňa salýar. Binanyň bezegçilik aýratynlygyna ýaşyl Tugumyzyň, türkmen halysynyň şekilleri özboluşly öwüşgin çaýýar.

Bu gezekki Bütindünýä sergisinde dünýäniň 190-dan gowrak ýurdy ylym, tehnika, binagärlik we sungat ulgamlarynda gazananlaryny görkezýärler. Serginiň çägi «Mümkinçilik», «Ykjamlyk» we «Durnukly ösüş» diýlip atlandyrylan ägirt uly bölümlere bölünýär. Serginiň dowamynda medeni-dynç alyş çäreleriniň geçirilmegi dünýä halklarynyň milli medeniýeti, däp-dessurlary bilen tanyşmaga mümkinçilik berýär.

Sergide Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwründe ata Watanymyzyň dürli ugurlar boýunça gazanýan üstünlikleriniň, daşary ýurtlar bilen söwda-ykdysady gatnaşyklary giňeltmek babatda durmuşa geçirilýän özgertmeleriň netijesi ähli aýdyňlygy bilen görünýär. Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ösüşiň, rowaçlygyň ýoly bilen ynamly gadam urýan döwletimiziň ykdysady kuwwaty barha artýar, eksport mümkinçilikleriniň, söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyň ugurlarynyň giňeldilmegi babatynda giň gerimli çäreler durmuşa geçirilýär.

Halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesi, ýurdumyzyň sebitleriniň durmuş-ykdysady taýdan ösüşi, gün-günden gözel görke, döwrebap keşbe eýe bolýan obadyr şäherlerimiz hakynda gürrüň berýän diwarlyklar serginiň mazmunyny baýlaşdyrýar.

Milli şaý-sepler, halkymyzyň el işleri, haly we haly önümleri, ýelden ýyndam bedewlerimize bagyşlanan bölümler halkymyzyň milliligi, medeni gymmatlyklary hakynda gürrüň berýär.

Bütindünýä sergisine gatnaşýan döwletimiziň bölümi ýurdumyzyň dokma, saglygy goraýyş we derman senagaty, oba hojalyk, nebitgaz, energetika, senagat, gurluşyk, ulag-aragatnaşyk, telekeçilik ulgamlarynda gazanylýan üstünlikleri, olaryň öndürijilik kuwwatyny we giň mümkinçiliklerini bütin dünýä äşgär edýär. Hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen pudaklaryň önümçilik kuwwatlyklaryny artdyrmak, elektron senagatyny we beýleki täze önümçilikleri döretmek boýunça giň gerimli taslamalaryň durmuşa geçirilmeginiň netijesinde, ýurdumyz senagat taýdan ösen döwletleriň hataryna goşulýar. Munuň aýdyň netijesi «EKSPO — 2020» Bütindünýä sergisinde öz beýanyny tapýar.

Gurban GURBANOW,

«Daşoguz habarlary».

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň mejlisi

Aşgabat, 13-nji oktýabr (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidenti, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow bu düzümiň mejlisini geçirdi, ol düzümiň öňünde goýlan ileri tutulýan wezipelere bagyşlanyp, onda degişli guramaçylyk meseleleriniň hem birnäçesine garaldy.

Ir bilen milli Liderimiz Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Diwanynyň binasyna geldi.

Döwlet Baştutanymyz mejlisi açyp hem-de Halk Maslahatynyň agzalaryna ýüzlenip, «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip yglan edilen şu ýylyň 27-nji sentýabrynda Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllyk ýubileýini aýratyn buýsanç bilen garşylandygymyzy belledi. Bu sene agzybir halkymyz üçin aýratyn ähmiýetli, buýsançly wakadyr. Biziň her birimizi täze, has belent maksatlara galkyndyrýan şanly senedir.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyz dünýäde parahatçylygyň, asudalygyň höküm sürýän ýurdy, çalt depginde özgerýän hem-de ösýän döwlet hökmünde giňden tanalýar. Eziz Diýarymyzda halkyň abadançylygyna gönükdirilen ägirt uly, taryhy maksatnamalar amala aşyrylýar. Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygy bolsa täze zähmet üstünlikleri bilen garşylanyldy diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.

Şu ýylda ýurdumyzyň dürli sebitlerinde häzirki zaman obalarydyr şäherçeleriniň gurluşygy ýokary depginlerde dowam etdirildi. Garaşsyzlygyň 30 ýyllyk şanly baýramy mynasybetli halkymyzyň yhlasly we tutanýerli zähmeti netijesinde durmuş-medeni ähmiýetli desgalardyr binalaryň köp sanlysy gurlup ulanmaga berildi. Milli Liderimiz bular barada aýdyp, halkymyzyň ýubileý ýylda ýeten belent derejeleri hem-de ähli bellenilen çäreleriň dabaraly we ruhubelent ýagdaýda üstünlikli geçirilmegi bilen hemmeleri ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlady.

Döwlet Baştutanymyz mejlisiň gün tertibine geçip, şu gün guramaçylyk meselelerine garaljakdygyny aýtdy. Mälim bolşy ýaly, 2021-nji ýylyň 28-nji martynda ýurdumyzyň durmuşynda şanly waka — Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň agzalarynyň saýlawlary geçirildi. Şol saýlawlar ozalkylardan bütinleý tapawutlylykda, göni däl saýlawlar görnüşinde, demokratik kadalara laýyklykda, ýokary derejede, aç-açanlyk we aýanlyk ýagdaýynda geçirildi.

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň agzalarynyň saýlawlary jemgyýetiň we döwletiň durmuşyny mundan beýläk-de demokratiýalaşdyrmak ýolunda möhüm tapgyr boldy, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe giň möçberli özgertmeler eýýamynyň maksatlaryny we wezipelerini ynamly amala aşyrýan türkmen halkynyň taryhynda uly waka öwrüldi diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sözüni dowam etdi.

Bu saýlawlar örän wajyp syýasy ähmiýete hem eýedir. Sebäbi ol ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň bellenilýän ýylynda, «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip yglan edilen ýylda ägirt uly taryhy ähmiýetli çäreleriň geçirilýän döwri bilen gabat geldi. Şeýle hem milli Liderimiz bu saýlawlaryň ýurdumyzyň Esasy Kanunyna laýyklykda ilkinji gezek geçirilendigini nygtady.

Döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň geçen ýylyň sentýabr aýynda geçirilen mejlisinde taryhy ähmiýetli çözgütleriň kabul edilendigini belledi. Onda Garaşsyz, baky Bitarap döwletimiziň Konstitusiýasyna Türkmenistanyň Konstitusion topary tarapyndan işlenip taýýarlanan hem-de Esasy Kanunymyza girizilmegi teklip edilýän üýtgetmeler we goşmaçalar makullanyldy.

Bu Konstitusion kanunyň taslamasy Türkmenistanyň Mejlisiniň maslahatynda biragyzdan kabul edildi. Bu ugurda öňe sürlen başlangyçlaryň esasy maksady döwlet häkimiýetiniň wekilçilikli kanun çykaryjy edarasynyň işini kämilleşdirmekden hem-de täze taryhy şertlerde döwletiň, jemgyýetiň we her bir adamyň bähbitlerine hyzmat etjek kanun çykaryjy häkimiýeti amala aşyrýan täze ulgamy emele getirmekden ybaratdyr diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.

Iki palataly, täze parlament ulgamy döwletimiziň hem-de jemgyýetimiziň durmuşyny mundan beýläk-de demokratiýalaşdyrmaga, hukuk we dünýewi esaslaryny berkitmäge, häkimiýet bilen halkyň agzybir, jebis hereket etmegine, her bir adamyň hem-de ýurdumyzyň sebitleriniň bähbitlerine doly derejede hyzmat etjek häzirki zaman şertleriniň döredilmegine gönükdirilendir.

Milli Liderimiz sözüni dowam edip, şu ýylyň 14-nji aprelinde geçirilen Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň guramaçylyk mejlisinde maslahatyň işine ak pata berlendigini belledi. Onuň komitetleri düzüldi, olaryň ýolbaşçy düzümi saýlanyldy. Bu işler Türkmenistanyň Konstitusiýasyna laýyklykda kabul edilen «Türkmenistanyň Milli Geňeşi hakynda» Kanunyň esasynda geçirildi. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahaty öz işini ýurdumyzda hereket edýän kanunçylyga laýyklykda doly ýola goýdy.

Döwlet Baştutanymyz Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň işiniň ýurdumyzyň hukuk binýadyny hil taýdan ýokary derejä götermäge, ilkinji nobatda, «Döwlet adam üçindir!» diýen şygarymyza laýyklykda, durmuş ugruna gönükdirilen kanunlary işläp taýýarlamaga gönükdirilendigini nygtady. Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň agzalary Mejlisiň deputatlary bilen agzybirlikde we jebis gatnaşykda wakalaryň içinde bolup, döwrüň öňe sürýän möhüm meselelerine öz wagtynda seslenmek, kanunçykaryjylyk işini yzygiderli kämilleşdirmek bilen baglanyşykly işleri durmuşa geçirýärler.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, Halk Maslahatynyň Adam hukuklaryny we azatlyklaryny goramak baradaky komitetiniň başlygy M.Taganowyň Türkmenistanyň adalat ministri wezipesine bellenilendigini aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz şol komitetiň täze başlygyny saýlamak baradaky meseläni mejlisiň gün tertibine girizdi.

Halk Maslahatynyň agzalarynyň teklibi boýunça bu wezipä şu komitetiň başlygynyň orunbasary bolup işleýän D.Gulmanowa görkezildi. Ses bermegiň jemleri boýunça ol Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Adam hukuklaryny we azatlyklaryny goramak baradaky komitetiniň başlygy wezipesine saýlanyldy. Şunuň bilen baglylykda, D.Gulmanowa bu komitetiň başlygynyň orunbasary wezipesinden boşadyldy.

Soňra Halk Maslahatynyň Adam hukuklaryny we azatlyklaryny goramak baradaky komitetiniň başlygynyň orunbasaryny saýlamak baradaky meselä seredildi. Bu wezipä Halk Maslahatynyň agzasy S.Jumaýew teklip edildi. Ses bermegiň netijeleri boýunça ol komitetiň başlygynyň orunbasary wezipesine saýlanyldy. Şu meseleler boýunça Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň degişli Kararlary kabul edildi.

Soňra döwlet Baştutanymyz ýygnananlara ýüzlenip, Halk Maslahatynyň öňünde ýurdumyzy ösdürmek boýunça geljekde hem uly wezipeleriň durýandygyny belledi. Halk Maslahaty Mejlis bilen bilelikdäki netijeli işleri dowam etdirip, milli kanunçylygy kämilleşdirmek, Watanymyzy mundan beýläk-de hemmetaraplaýyn ösdürmek boýunça maksada okgunly işleri alyp barmalydyr. Munuň özi ýurdumyzyň syýasy ulgamyny döwrebaplaşdyrmak, milli ykdysadyýetimizi mundan beýläk-de pugtalandyrmak boýunça nobatdaky çäreleri amala aşyrmaga ýardam eder. Şol wezipeler şu ýylyň 14-nji aprelinde geçirilen Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň mejlisinde, şeýle hem 25-nji sentýabrda geçirilen Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisinde anyk kesgitlenildi.

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň agzalarynyň we Mejlisiň deputatlarynyň ähli tagallalary döwlet bilen jemgyýeti, her bir şahsyýeti sazlaşykly ösdürmegi we olaryň bähbitleriniň deň bolmagyny üpjün etmegi, ýurduň hukuk ulgamyny berkitmegi hem-de kämilleşdirmegi, halkara guramalar we dünýä döwletleri bilen hyzmatdaşlygy ösdürmegi göz öňünde tutýan kanunlary işläp taýýarlamaga gönükdirilmelidir.

Milli Liderimiz ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan mundan beýläk-de ösdürmek, jemgyýetimizi yzygiderli demokratiýalaşdyrmak boýunça kabul edilen maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegi, sebitleri durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek, ilatyň gündelik zerurlyklaryny we isleglerini kanagatlandyrmak boýunça netijeli işleri alyp barmagyň esasy wezipeleriň biridigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň sebitlerini geljekde hem ösdürmek, bu işlere telekeçileri çekmek, maýa goýumlary gönükdirmek, öňdebaryjy tehnikalary we tehnologiýalary ornaşdyrmak, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürýän önümçilik kärhanalaryny we hyzmatlar ulgamyny ösdürmek, goşmaça iş orunlaryny döretmek hem möhüm wezipeler bolup durýar. Şunda ilat üçin elýeterli bolan ýaşaýyş jaýlaryny gurmagy dowam etdirmek örän zerurdyr.

Şunuň bilen baglylykda, dürli ugurlarda kanunçylygy kämilleşdirmek boýunça teklipleriň üstünde işlenilmelidir. Sebäbi biziň esasy maksadymyz oba bilen şäherde her bir adam üçin amatly ýaşaýyş gurşawyny döretmekden ybaratdyr diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.

Kanun çykaryjy we ýerine ýetiriji häkimiýetleriň şahalarynyň şu esaslarda alyp barýan syýasaty demokratik, hukuk, dünýewi döwletde ösen bazar ykdysadyýetli, ynsanperwer, adalatly jemgyýetiň döredilmegini üpjün etmäge borçlandyrýar. Döwlet Baştutanymyz şu syýasatyň halkymyzyň ertirki gününe bolan ynamyny, Watanyna bolan guwanjyny we buýsanjyny artdyrýandygyny belledi.

Soňra Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary K.Babaýew milli Liderimiziň taýsyz tagallalary bilen şu ýyl Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygyny belleýän Bitarap Watanymyzyň dünýä nusgalyk ösüş ýoly bilen ähli ugurlarda ägirt uly ýeňişler gazanyp, ynamly öňe barýandygyny belledi. Depginli ösýän, ykdysady taýdan kuwwatly, her bir adamyň durmuş taýdan goraglylygy ýola goýlan döwletimizde adamlaryň halal zähmet çekmegi, ýaşlarymyzyň okamagy, ökde hünärmenler bolup ýetişmegi, mynasyp dynç almagy üçin ähli şertler döredilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy bilen düzüminde Halk Maslahaty we Mejlis bolan iki palataly parlamentiň — Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň döredilmegi ýurdumyzyň taryhynda täze sahypany açdy. Döwlet Baştutanymyzyň goldamagy bilen Halk Maslahatynyň işini ýola goýmak, parlament işini doly derejede alyp barmak üçin degişli çäreler amala aşyryldy.

Milli Liderimiziň şu ýylyň 25-nji sentýabrynda paýtagtymyzyň Ruhyýet köşgünde geçirilen Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisindäki çuň many-mazmunly taryhy çykyşy tutuş halkymyzy beýik başlangyçlara, ýeňişli ýollara we döredijilikli zähmete ruhlandyrdy.

K.Babaýew Halk Maslahatynyň agzalarynyň geljekde-de döwletimiziň durmuş-ykdysady, syýasy ösüşiniň maksatnamalarynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegine ýardam edýän kanunlary taýýarlamakda hem-de kabul etmekde Türkmenistanyň Prezidentiniň öňdengörüjilikli, oýlanyşykly içeri we daşary syýasatyny, Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyzyň ähli ugurlardaky beýik ösüşlerini wagyz etmekde gujur-gaýratyny gaýgyrman, ak ýürekden zähmet çekjekdiklerine ynandyryp, döwlet Baştutanymyzyň janynyň sag, başynyň dik bolmagyny, il-ýurt bähbitli işleriniň rowaç almagyny arzuw etdi.

Milli Liderimiz mejlisi jemläp, Halk Maslahatynyň agzalarynyň Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüni kanunçylyk taýdan üpjün etmäge mundan beýläk-de goşant goşjakdyklaryna ynam bildirdi.

Türkmenistanyň Prezidenti, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow mejlisi tamamlap, oňa gatnaşanlara alyp barýan jogapkärli işlerinde uly üstünlikleri arzuw edip, bu ýerden ugrady.

Nebitgaz senagaty: wezipeler we sepgitler

«Türkmennebit» döwlet konserniniň «Körpeje» gaz çykaryş müdirligi gazy çykarmak, taýýarlamak we sarp etmek işini amala aşyrýar. Müdirligiň düzüminde önümçilik sehleriniň we ülüşleriň birnäçesi bar. Bu ýerde gaz çykaryş sehiniň esasy alyp barýan işi gazly guýulardan «mawy ýangyjy» bökdençsiz çykaryp, ony gaz taýýarlaýjy desgalara ýitgisiz eltmekden ybaratdyr. Sehde gazly guýularyň işleýşine yzygiderli gözegçilik edilip, wagtly-wagtynda degişli guramaçylyk-tehniki çäreler geçirilip durulýar. Guýularyň önüm berijiligini ýokarlandyrmak üçin zerur işler amala aşyrylýar.

Müdirlik tarapyndan özleşdirilýän hazynaly ýerleriň köpelmegi netijesinde işiň göwrüminiň artmagy bilen baglylykda, täze gazly guýulara edilýän hyzmatdaky kynçylyklary aradan aýyrmak maksady bilen, Çekişler meýdançasynda döredilen gazy çykaryş we taýýarlaýyş sehiniň zähmetsöýer işgärleri kärhananyň öňünde goýlan wezipeleriň ýerine ýetirilmegine öz mynasyp goşantlaryny goşýarlar. Bu sehiň hasabynda «Çekişler» pes temperaturaly saýlaýjy desga bolup, ol bir gije-gündiziň dowamynda 5 million kub metr gazy taýýarlamaga ukyplydyr.

Hormatly Prezidentimiziň ýardamy netijesinde ulanyşa girizilen «Keýmir» gazlift kompressor stansiýasy «Keýmir» we «Akpatlawuk» nasos stansiýalarynda nebitden saýlanylyp, alawda ýakylýan ugurdaş gazy ýygnap, çykarylýan nebitiň mukdaryny artdyrmakda peýdalanmak üçin gazlifte bermek işini amala aşyrýar. Bu desganyň önümçilik kuwwaty bir gije-gündizde 2,5-3 million kub metr ugurdaş gazy ýokary basyşa çykarmaga ukyplydyr.

Önümçilik desgalarynda taýýarlanylýan önümiň takyk hasabyny ýöretmekde, olaryň işleýşini berk gözegçilikde saklamakda barlag-ölçeg abzallary we awtomatlaşdyryş sehiniň işgärleriniň goşandy uludyr. Müdirligiň Akpatlawuk abatlaýyş-sazlaýyş sehi Akpatlawuk, Keýmir we Çekişler meýdançalaryndan gazy ýygnamak, taýýarlamak we sarp edijilere ugratmak boýunça desgalar toplumynyň barlag-ölçeg abzallarynyň, awtomatika we elektroenergetika ulgamynyň bökdençsiz işlemegini üpjün edýär.

«Körpeje» gaz çykaryş müdirliginiň düzüminde hojalyk-hyzmat ediş ülşi bolup, ol uzak aralykdan gatnap işleýän işçiler üçin zerur şertleri üpjün edýär. Olaryň ýaşaýan ýerlerinde ähli amatlyklar bar.

Kärhanada işçileriň zähmet düzgün-tertibiniň talaplaryny berk berjaý etmekleri, önümçilik ýerleriniň howpsuz ýagdaýda bolmagy barada yzygiderli alada edilýär. Zähmet howpsuzlygy boýunça hemişelik hereket edýän iş toparynyň barlag tertibine laýyklykda, ýylyň dowamynda sehlerde we ülüşlerde barlaglar geçirilip durulýar. Ýüze çykarylan kemçilikleri gyssagly aradan aýyrmak boýunça çäreler görülýär. Işçiler ýörite egin-eşikler, gorag serişdeleri bilen wagtly-wagtynda üpjün edilip durulýar.

Ýylyň başyndan bäri müdirlik boýunça jemi 2 milliard 33 million 657 müň 643 kub metr «mawy ýangyç» çykaryldy. Işiň häzirki depgini işine ezber gazçylaryň ýyly üstünlikli jemlejekdiklerine şaýatlyk edýär.

Amanmyrat KIÇIGULOW,

«Balkan».