Aşgabat, 7-nji oktýabr (TDH). Şu gün türkmen paýtagtynda Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-rus toparynyň başlyklarynyň duşuşygy geçirildi. Duşuşyga döwlet düzümleriniň birnäçesiniň, şol sanda ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň hem-de iki ýurduň işewür toparlarynyň ýolbaşçylarydyr wekilleri gatnaşdylar.
Toparyň türkmen bölegine Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Berdimuhamedow başlyklyk edýär. Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň Başlygynyň orunbasary A.Owerçuk dostlukly ýurduň uly wekiliýetine ýolbaşçylyk edýär.
Ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň häzirki ýagdaýy we onuň kuwwatyny artdyrmagyň ýollary, ozal gazanylan ylalaşyklary durmuşa geçirmek boýunça ýerine ýetirilen işleriň netijeleri duşuşygyň esasy meseleleri boldy.
Ýurdumyzyň strategik hyzmatdaşy bolan Russiýa bilen gatnaşyklary hemmetaraplaýyn pugtalandyrmak döwlet Baştutanymyzyň ýolbaşçylygynda amala aşyrylýan daşary syýasatyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Bu gün ýurtlaryň ikisi hem hoşniýetli goňşuçylygyň köpasyrlyk däplerine ygrarlydyklaryny görkezip, hyzmatdaşlygy milli bähbitleri hem-de durmuş-ykdysady taýdan ösüşiň ileri tutulýan ugurlaryny nazara almak arkaly guraýarlar.
Toparyň başlyklary gün tertibine girizilen meselelere garamaga geçip, soňky ýyllarda hil taýdan täze many-mazmun bilen baýlaşdyrylan döwletara gatnaşyklaryň barha ösýändigini kanagatlanma bilen bellediler. Munuň özi köp babatda Türkmenistanyň we Russiýa Federasiýasynyň Liderleriniň arasynda ýola goýlan birek-birege ynanyşmak ýagdaýyndaky gatnaşyklar hem-de ýokary derejedäki duşuşyklaryň yzygiderli we netijeli häsiýeti bilen şertlendirilendir.
Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň Başlygynyň orunbasary şu gün Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow bilen geçirilen duşuşygyň örän netijeli bolandygyny belledi. Duşuşygyň barşynda hyzmatdaşlygyň esasy ugurlary hem-de ony ösdürmegiň geljegi boýunça giňişleýin pikir alşyldy.
Wise-premýer S.Berdimuhamedow we Russiýanyň wekiliýetiniň ýolbaşçysy A.Owerçuk ileri tutulýan ugurlaryň birnäçesinde, şol sanda söwda-ykdysady we ynsanperwer ulgamlarda köpýyllyk hyzmatdaşlygy ösdürmegiň wajypdygyny aýdyp, netijeli gatnaşyklary pugtalandyrmakda hökümetara topara möhüm ornuň degişlidigine ünsi çekdiler.
Ýangyç-energetika toplumy, ulag-kommunikasiýa ulgamy, gazhimiýa senagaty, geologiýa, gurluşyk, maliýe-bank ulgamlary we birnäçe beýleki pudaklar ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň geljegi uly ugurlarynyň hatarynda görkezildi. Taraplaryň senagat kuwwatyny nazara almak bilen, şol sanda daşary ýurtlara iberilýän harytlaryň sanawyny giňeltmegiň hasabyna hyzmatdaşlyk üçin giň mümkinçilikler açylýar.
Duşuşygyň barşynda Türkmenistanyň we Russiýa Federasiýasynyň sebitleriniň, iri senagat we medeni merkezleriniň arasyndaky gatnaşyklaryň örän wajypdygy nygtaldy. Bu babatda eýýäm uly tejribe toplandy. Tatarystan Respublikasy, Sankt-Peterburg şäheri, Astrahan welaýaty we beýlekiler bilen üstünlikli ösdürilýän netijeli hyzmatdaşlyk munuň aýdyň mysalydyr. Şunuň bilen baglylykda, taraplar netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin oňaýly şertleriň bardygyny belläp, ýurdumyzyň we Russiýanyň sebitleriniň arasynda has ysnyşykly gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň möhümdigini nygtadylar.
Ýurdumyzda ykdysadyýetiň dürli ulgamlarynda amala aşyrylýan taslamalar bilen baglylykda, ikitaraplaýyn gatnaşyklary giňeltmek üçin uly kuwwatyň bardygyna aýratyn üns çekildi. Myhmanlar Russiýa Federasiýasynyň işewür toparlarynyň geljegi uly türkmen bazarynda eýeleýän ornuny giňeltmäge çalyşýandyklaryny tassyklap, birnäçe anyk teklipleri öňe sürdüler.
Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy bilen kiçi we orta telekeçiligi hemmetaraplaýyn goldamak boýunça geçirilýän ägirt uly işleriň netijesinde bu ulgam ösüşe eýe boldy. Duşuşyga gatnaşyjylar häzir iki ýurduň hojalyk ulgamlarynyň arasynda gatnaşyklaryň geljegi uly ugurlaryny höweslendirmäge ähmiýet berilýändigini belläp, bar bolan mümkinçilikleri ara alyp maslahatlaşdylar.
Duşuşykda ynsanperwer hyzmatdaşlygy, ilkinji nobatda, bilim we ylym ulgamlarynda gatnaşyklary pugtalandyrmak bilen baglanyşykly meselelere hem garaldy.
Taraplar saglygy goraýyş ulgamynda, şol sanda pandemiýa bilen baglylykda, dünýäde emele gelen häzirki ýagdaýy nazara almak bilen, ýokanç keselleriň öňüni almakda özara gatnaşyklaryň oňyn tejribesini bellediler. Şunda bu ugurda görlen özara çäreleriň netijeliligi nygtaldy.
Taraplar medeni gatnaşyklary giňeltmegiň, şol sanda Türkmenistanda hem-de Russiýada guralýan halkara festiwallara we beýleki döredijilik forumlaryna gatnaşmak arkaly pugtalandyrmagyň wajypdygyny belläp, iki ýurduň döwlet ösüşiniň ileri tutulýan ugurlary hökmünde sport we syýahatçylyk ulgamlarynda netijeli gatnaşyklary berkitmegiň möhümdigini biragyzdan nygtadylar.
Duşuşygyň ahyrynda hökümetara toparyň başlyklary birek-birege ynanyşmak hem-de özara bähbitlilik ýörelgeleri esasynda guralýan türkmen-rus hyzmatdaşlygynyň okgunly ösýändigini ýene-de bir gezek nygtap, netijeli gatnaşyklary pugtalandyrmak üçin bitewi binýady kemala getirmäge umumy çemeleşmeleri işläp taýýarlamak maksady bilen, şeýle duşuşyklary yzygiderli geçirmegiň zerurdygyny tassykladylar. Şu günki duşuşyk iki dostlukly halkyň bähbitlerine ähli ugurlar boýunça giň gerimli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge kuwwatly itergi berer.
Mejlisiň jemleri boýunça “Türkmenistanyň Hökümetiniň we Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň arasynda ykdysady hyzmatdaşlygyň 2021 — 2023-nji ýyllar üçin üçin Maksatnamasyna” gol çekildi. Ol döwletara gatnaşyklaryň şertnama-hukuk binýadynyň üstüni ýetirip, uzak möhletli geljegi nazara almak bilen, hyzmatdaşlygy diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek üçin amatly şertleri döretmäge ýardam eder.
Şu gün Türkmenistanyň ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň birnäçesinde döwlet düzümleriniň hem-de Russiýanyň hususy kompaniýalarynyň wekilleri bilen geçirilen ikitaraplaýyn duşuşyklaryň barşynda taraplaryň netijeli işewür gatnaşyklary has-da ösdürmäge çalyşýandyklary tassyklanyldy. Russiýanyň wekiliýetiniň agzalary, şol sanda işewürler giň gerimli milli taslamalary durmuşa geçirmäge işjeň gatnaşmaga taýýardyklaryny aýdyp, dürli ulgamlarda özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmäge gönükdirilen anyk teklipleri beýan etdiler.
Aşgabatda bolmagynyň çäklerinde Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň Başlygynyň orunbasary A.Owerçuk Daşary işler ministrliginde kabul edildi. Duşuşykda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň giň toplumyna garaldy. Ozal gazanylan ylalaşyklary durmuşa geçirmäge aýratyn üns berildi.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/42569
Aşgabat, 7-nji oktýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň Başlygynyň orunbasary, Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-rus toparynyň Russiýa tarapyndan başlygy Alekseý Owerçugy kabul etdi. Myhman dostlukly ýurduň wekiliýetiniň uly toparyna ýolbaşçylyk edip, iş sapary bilen Aşgabada geldi.
Myhman duşuşmaga wagt tapandygy hem-de bildirilen myhmansöýerlik üçin hoşallyk bildirip, döwlet Baştutanymyza Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň Başlygy Mihail Mişustiniň mähirli salamyny ýetirdi. Ol milli Liderimize hem-de hormatly Prezidentimiziň üsti bilen tutuş türkmen halkyna parahatçylyk we rowaçlyk baradaky arzuwlaryny ýollady. A.Owerçuk pursatdan peýdalanyp, döwlet Baştutanymyzy ýakynda bellenip geçilen şöhratly sene — Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy bilen gutlap, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň parasatly we öňdengörüjilikli baştutanlygynda garaşsyz ösüşiň ýolunda ýurdumyzyň ajaýyp üstünlikleri gazanandygyny nygtady.
Hormatly Prezidentimiz Russiýa Federasiýasynyň ýolbaşçylaryna iň oňat arzuwlaryny aýdyp, iki dostlukly halkyň bähbitlerine kybap gelýän strategik hyzmatdaşlygyň berk binýadynda ýola goýulýan döwletara gatnaşyklaryň gazanylan derejesini kanagatlanma bilen belledi.
Döwlet Baştutanymyz hem-de Russiýa Federasiýasynyň wise-premýeri işjeň, netijeli ýagdaýda geçen duşuşygyň dowamynda hyzmatdaşlygyň şu günki ýagdaýyny we geljegini ara alyp maslahatlaşyp, söwda-ykdysady, ýangyç-energetika toplumy, oba hojalygy, himiýa, gaýtadan işleýän senagat, ulag-aragatnaşyk we birnäçe beýleki ileri tutulýan möhüm ugurlarda gatnaşyklary has-da depginli ösdürmek üçin uly kuwwatyň hem-de mümkinçilikleriň bardygyny nygtadylar. Şunuň bilen baglylykda, ozal gazanylan ikitaraplaýyn ylalaşyklary durmuşa geçirmegiň, özara bähbitli ykdysady gatnaşyklary giňeltmegiň hem-de diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegiň netijeli guraly hökmünde Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-rus toparynyň eýeleýän orny aýratyn bellenildi.
A.Owerçuk bilelikdäki toparyň işine ýokary baha berendigi üçin milli Liderimize hoşallyk bildirip, bu düzümiň öňünde giň gerimli wezipeleriň goýlandygyny belledi. Biz öz tarapymyzdan gatnaşyklary has-da berkitmek hem-de iki ýurduň özara hyzmatdaşlygynyň gerimini yzygiderli giňeltmek üçin şol wezipeleriň durmuşa geçirilmeginiň üstünde yhlasly işläris diýip, myhman aýtdy.
Duşuşygyň dowamynda medeni-ynsanperwer ulgamda, şol sanda ylym we bilim ugry boýunça döwletara gatnaşyklaryň işjeňleşdirilmegine ikitaraplaýyn gyzyklanma bildirildi. Iki ýurtda-da höweslendirilmegine, ösdürilmegine aýratyn ähmiýet berilýän sport ulgamynda hem netijeli
gatnaşyklary giňeltmekde uly mümkinçiligiň bardygy bellenildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hem-de Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň Başlygynyň orunbasary bilelikdäki hyzmatdaşlygyň netijesinde, soňky ýyllarda başy başlanan birnäçe giň gerimli taslamalaryň dowam etdirilmegine iki ýurduň hem uly gyzyklanma bildirýändigini belläp, däp bolan dostlukly gatnaşyklaryň we köptaraply hyzmatdaşlygyň yzygiderli berkidiljekdigine ynam bildirdiler. Şol hyzmatdaşlyk ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn esasda, ilkinji nobatda, abraýly halkara guramalaryň we sebit düzümleriniň çäklerinde üstünlikli ýola goýulýar.
Duşuşygyň dowamynda ugurdaş düzümleriň arasynda tejribe alyşmak bilen birlikde, koronawirus ýokanjyna garşy göreşmek babatda hyzmatdaşlyk etmäge aýratyn üns berildi.
Duşuşygyň ahyrynda myhman uzak möhletleýin geljek nazarda tutulyp ýola goýlan özara bähbitli ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ilerledilmegi baradaky meselelere aýratyn üns berýändigi üçin döwlet Baştutanymyza ýene-de bir gezek tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi. Russiýada ynanyşmak hem-de özara hormat goýmak gatnaşyklaryna açyk bolan iki döwletiň hyzmatdaşlygynyň örän oňyn we jogapkärli tapgyryny hut hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ady bilen baglanyşdyrýarlar.
Duşuşyga Russiýa Federasiýasynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Aleksandr Blohin hem gatnaşdy.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/42573
Aşgabat, 7-nji oktýabr (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow bilen Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti Wladimir Putiniň arasynda telefon arkaly söhbetdeşlik geçirildi.
Söhbetdeşligiň başynda milli Liderimiz russiýaly kärdeşini doglan güni bilen gutlady we oňa berk jan saglygyny hem-de Russiýanyň dostlukly halkynyň bähbidine alyp barýan döwlet işinde uly üstünlikleri arzuw etdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Prezident Wladimir Putiniň baştutanlygynda Russiýa Federasiýasynyň döwletlilik, okgunly durmuş-ykdysady ösüş, halkara giňişlikde ýurduň abraýyny pugtalandyrmak ýoly bilen ynamly öňe barýandygyny nygtady. Türkmenistanda geçen ýyllaryň dowamynda biziň ýurtlarymyzyň arasyndaky gatnaşyklaryň hil taýdan täze many-mazmuna eýe bolandygyna hem-de strategik hyzmatdaşlygyň derejesine çykandygyna ýokary baha berilýär.
Russiýanyň Baştutany gutlaglar we mähirli sözler üçin hoşallyk bildirip, taraplaryň hoşmeýilli erk-islegine, öňden gelýän dostluk hem-de ynanyşmak gatnaşyklaryna esaslanýan döwletara hyzmatdaşlygyň netijeli häsiýete eýedigini kanagatlanma bilen belledi.
Telefon arkaly gürrüňdeşligiň dowamynda söhbetdeşler türkmen-rus hyzmatdaşlygynyň ileri tutulýan meselelerini ara alyp maslahatlaşdylar. Şol hyzmatdaşlyk ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn görnüşde giň ugurlar boýunça okgunly we üstünlikli ösdürilýär.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň bitarap daşary syýasy ugruny we halkara başlangyçlaryny hemişe goldaýandygy üçin Russiýa minnetdardygyny belledi. Daşary syýasat edaralarynyň ugry boýunça gatnaşyklar netijeli we yzygiderli häsiýete eýedir. Bu bolsa özara gyzyklanma bildirilýän möhüm ählumumy we sebit meseleleri, şol sanda Owganystandaky ýagdaý bilen bagly meseleler barada içgin pikir alyşmaga ýardam edýär.
Söhbetdeşligiň barşynda Hazar «bäşliginiň” çäklerinde özara gatnaşyklar köptaraply hyzmatdaşlygyň möhüm ugry hökmünde görkezildi. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz Türkmenistanyň şu ýyl Hazarýaka döwletleriň Baştutanlarynyň nobatdaky sammitini geçirmäge taýýardygyny tassyklady.
Türkmen tarapy dünýädäki ýeňil bolmadyk pandemiýa zerarly ýüze çykan çylşyrymly ýagdaýa düşünmek bilen, bu sammitiň ýüzbe-ýüz görnüşde geçirilmegini möhüm hasaplaýar. Munuň özi häzirki wagtda gün tertibinde durýan wajyp meselelere içgin seretmek zerurlygy bilen şertlendirilendir. Şolaryň hatarynda durnuklylyk we howpsuzlyk, ekologiýa hem-de daşky gurşawy goramak, Hazarda ykdysady hyzmatdaşlyk meseleleri bar. Mundan başga-da, sammit Hazarýaka döwletleriň Baştutanlarynyň ikitaraplaýyn duşuşyklaryny geçirmäge mümkinçilik döreder. Zerur bolan ýagdaýynda, Türkmenistan sammiti guramak meseleleri boýunça içgin pikir alyşmak üçin Russiýa Federasiýasynyň wekilini kabul etmäge taýýardyr.
Söwda-ykdysady ulgam türkmen-rus hyzmatdaşlygynyň möhüm ugrudyr. Şunuň bilen baglylykda, 2021-nji ýylda ikitaraplaýyn haryt dolanyşygynyň artandygy kanagatlanma bilen bellenildi. Türkmen statistikasyna laýyklykda, şu ýylyň 8 aýynda, 2020-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, haryt dolanyşygy 12,5 göterim artdy. 2021-nji ýylyň 8 aýynda ikitaraplaýyn haryt dolanyşygynyň umumy möçberi 1 milliard 86 million amerikan dollaryna barabar boldy.
Şunuň bilen birlikde, özara iberilýän harytlaryň sanawynyň yzygiderli giňelýändigi bellenildi. Munuň özi bolsa hyzmatdaşlygyň köpugurly häsiýete eýedigine şaýatlyk edýär. Nebitgaz ulgamynda hem-de gazhimiýa, awtomobil senagaty, gämigurluşyk, howa ulagy we beýleki ulgamlarda özara gatnaşyklar üstünlikli ösdürilýär.
Ikitaraplaýyn hökümetara toparyň işi söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmagyň täsirli guraly bolup durýar. Häzirki wagtda bu toparyň Russiýa tarapyndan başlygy — Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň wise-premýeri Alekseý Owerçugyň ýolbaşçylygyndaky wekiliýetiň Türkmenistanda bolýandygy bellenildi. Şu gün bu toparyň başlyklarynyň giňişleýin duşuşygyny geçirmek, iki ýurduň Hökümetleriniň arasynda 2021 — 2023-nji ýyllar üçin ykdysady hyzmatdaşlyk Maksatnamasyna gol çekmek hem-de Russiýanyň wekiliýetiniň agzalary üçin ikitaraplaýyn duşuşyklaryň birnäçesini guramak göz öňünde tutulýar.
Iki ýurduň sebitleriniň arasyndaky özara gatnaşyklar türkmen-rus hyzmatdaşlygynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Soňky ýyllarda Sankt-Peterburg şäheri, Astrahan welaýaty, Tatarystan Respublikasy hem-de Russiýa Federasiýasynyň beýleki sebitleri bilen gatnaşyklaryň ep-esli işjeňleşendigi bellenildi. Munuň özi tutuş döwletara hyzmatdaşlygyň pugtalandyrylmagyna we ösdürilmegine ýardam edýär.
Şeýle hem ynsanperwer ulgamda, şol sanda ylym, bilim we medeniýet, saglygy goraýyş ugurlary boýunça däp bolan hyzmatdaşlygyň işjeň ösdürilýändigi nygtaldy. Häzirki wagtda türkmen talyplarynyň 36 müňe golaýynyň Russiýa Federasiýasynyň ýokary okuw mekdeplerinde bilim alýandygy netijeli gatnaşyklaryň aýdyň mysaly bolup durýar. Biziň ýurtlarymyz mundan beýläk-de hyzmatdaşlygyň şu we beýleki ulgamlarynda gatnaşyklary pugtalandyrmaga ýardam bermegi göz öňünde tutýarlar.
Häzirki ýagdaýlar bilen baglylykda, aýratyn hem dünýäde koronawirus ýokanjynyň pandemiýasynyň dowam edýändigini nazara almak bilen, saglygy goraýyş ugry boýunça hyzmatdaşlyga uly ähmiýet berilýär. Milli Liderimiz pursatdan peýdalanyp, Russiýanyň Baştutanyna ýurtda öndürilen waksinalaryň, PZR test-ulgamlarynyň hem-de derman serişdeleriniň Türkmenistana iberilmegine goldaw berendigi üçin minnetdarlyk bildirdi.
Telefon arkaly söhbetdeşligiň ahyrynda Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedow hem-de Wladimir Putin Türkmenistanyň we Russiýa Federasiýasynyň dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk hem-de strategik hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryna berk ygrarlydyklaryny tassyklap, birek-birege we iki ýurduň halklaryna iň gowy arzuwlaryny beýan etdiler.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/42570
Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Baş arhiw müdirliginiň Türkmenistanyň Prezidentiniň arhiw gaznasy tarapyndan neşir edilýän «Syýasat we jemgyýet» ylmy-nazaryýet žurnalynyň 8-nji sany çapdan çykdy.
Žurnalda çap edilen makalalaryň özenini düzýän sowal-jogap, seljeriş we statistiki maglumatlar milli Liderimiziň köpugurly döwlet syýasatynyň esasy ugurlaryny şöhlelendirýär. Ýylda bir gezek çapdan çykýan žurnalda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça tutuş ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan düýpli we demokratik özgertmeleriň esasy ugurlary hem-de wezipeleri aýdyň açylyp görkezilýär.
“Türkmenistan — Bitaraplygyň mekany” diýen şygar astynda geçen 2020-nji ýyl ýurdumyzyň ýyl ýazgysyna möhüm wakalar bilen girdi. Şolarda ykdysadyýetimizi döwrebaplaşdyrmakda hem-de sanlylaşdyrmakda, döwlet dolandyryşyny kämilleşdirmekde, ylym, bilim, medeniýet, saglygy goraýyş ulgamlarynda ata Watanymyzyň gazanan üstünlikleri we depginli ösüşleri beýan edilýär.
Žurnalda ýerleşdirilen makalalaryň esasy mowzuklary Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň 25 ýyllygy we 2019-njy ýylda Halk Maslahatynyň mejlisinde milli Liderimiziň başlangyjy boýunça kabul edilen çözgüde laýyklykda badalga berlen konstitusion özgertmeleriň täze tapgyrynyň üstünlikli tamamlanmagy hakda boldy. Şunuň bilen baglylykda, “Türkmenistan — Bitaraplygyň mekany”, “Halkara gatnaşyklar” we “Döwlet adam üçindir!” diýen sözbaşy bilen çap edilen makalalary bellemek bolar.
“Hemişelik Bitaraplygyň görnüşleri: geçmişe nazar aýlamak” atly makalada Bitaraplyk syýasatyny amala aşyrmagyň dürli görnüşleri we ugurlary açylyp görkezilýär. Awtoryň belleýşi ýaly, hemişelik Bitaraplyk özünde çylşyrymly halkara hukuk institutyny jemleýär. Ol özüniň ösüşinde uzak hem-de çylşyrymly ýoly geçip, XIX asyryň başlarynda gutarnykly kemala geldi.
Ady agzalan makalada taryha gysgaça syn berlip, häzirki hemişelik Bitarap döwletleriň tejribesiniň giňelýändigi, hukuklarynyň we borçlarynyň çuňlaşýandygy nygtalýar. 1995-nji ýylda Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk derejesiniň ykrar edilmegi munuň aýdyň subutnamasydyr. Adamzat taryhynda şeýle ykrarnama ilkinji gezek kabul edildi.
2020-nji ýyl ýurdumyzyň halkara abraýynyň artmagy, geosyýasy we geoykdysady kuwwatynyň pugtalanmagy bilen şöhratlandy. Bu “Bitarap Türkmenistanyň sebit syýasaty: parahatçylyk, ynanyşmak we hoşniýetli goňşuçylyk esasyndaky hyzmatdaşlyk” atly makalada öz beýanyny tapýar. Makala hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda durmuşa geçirilýän daşary syýasatyň esasy ugurlaryna bagyşlanýar.
Awtoryň belleýşi ýaly, ýurdumyz parahatçylygy, howpsuzlygy we durnukly ösüşi üpjün etmek boýunça halkara başlangyçlary bilen çykyş edip, ähli meseleleri syýasy-diplomatik ýollar arkaly çözmegi özüniň ileri tutýan ugurlarynyň düýpli esaslary hökmünde garaýar. Şunda hemişelik Bitaraplyk instituty netijeli hyzmatdaşlygyň, ilkinji nobatda, sebit howpsuzlygy we öňüni alyş diplomatiýasy babatda täsirli gural hökmünde öňe sürülýär. Şunuň bilen baglylykda, dünýä bileleşigi tarapyndan, ilkinji nobatda, BMG tarapyndan Türkmenistanyň tutumly başlangyçlarynyň goldanylmagy, hususan-da, 2021-nji ýylyň «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýip yglan edilmegi aýratyn ähmiýete eýedir.
“Seljuklar döwletiniň daşary syýasatynda we diplomatiýasynda parahatçylyk, ynanyşmak we hoşniýetli goňşuçylyk ýörelgeleri” atly makalada türkmenleriň döwlet gurluşynyň sütünlerine binýat edilen parahatçylyk söýüjilik däpleri baradaky anyk taryhy wakalar beýan edilýär. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň eserlerinde işlenip taýýarlanylan usulyýet esasyna daýanmak bilen, Togrul beg, Alp Arslan, Mälik şa, Soltan Sanjar we beýleki taryhy şahsyýetleriň baştutanlygynda Beýik Seljuklar döwletiniň (1040 — 1157) diplomatiýasynyň mysalynda taryhy şertleriň we daşary syýasy strategiýasynyň kemala gelmeginiň ysnyşykly arabaglanyşygy açylyp görkezilýär. Makalada parahatçylygy saklamakda we harby dawalaryň öňüni almakda syýasy-diplomatik usullary, gepleşikler gurallaryny ulanmagyň ileri tutulýandygy aýdylýar.
“Türkmen Bitaraplygy — parahatçylygyň we ösüşiň syýasaty” atly makala ýurdumyzyň Bitaraplyk derejesine eýe bolmagynyň şanly senesine bagyşlanýar.
“Konstitusion özgertme: milli parlamentiň täzelikleri we geljegi” atly nazaryýet-seljeriş makalasynda Türkmenistanyň kanunçylyk namalaryny seljermek we umumylaşdyrmak hem-de bar bolan giň maglumatlar esasynda milli parlamentiň täze, iki palataly ulgamyna geçilmeginiň ýurdumyzyň hukuk binýadyny mundan beýläk-de pugtalandyrmaga hem-de döwlet häkimiýetiniň bu edarasynyň işiniň netijeliligini ýokarlandyrmaga ýardam etjekdigi barada giňişleýin beýan edilýär.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, konstitusion özgertmeleriň maksadynyň täzeçilligi biri-biriniň wezipelerini özara doldurýan Halk Maslahatynyň we Mejlisiň bir düzümde sazlaşykly jemlenmegindedir. Bu ýurdumyzyň täze taryhynda örän möhüm waka bolup, döwletimiziň dünýä we milli demokratiýa tejribesiniň esasy ölçeglerine, halkara hukugyň umumy ykrar edilen ýörelgelerine hem-de kadalaryna berk ygrarlydygyny görkezdi.
Milli Liderimiziň medeni diplomatiýasyna bagyşlanyp ýazylan makalada “Türkmenistanda medeniýet ulgamyny ösdürmegiň 2019 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasynyň” ýerine ýetirilişine aýratyn üns berilýär.
“Parahatçylygyň, ynanyşmagyň we durnukly ösüşiň dabaralanmagynyň hatyrasyna medeniýetleriň gatnaşygy” atly makalada hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň türkmen halkynyň hukuklaryny üpjün etmäge, öz medeni-milli özboluşlylygymyzy umumadamzat gymmatlyklary bilen sazlaşykda gorap saklamaga hem-de artdyrmaga, taryhy-medeni gymmatlyklarymyzy we maddy däl mirasymyzy öwrenmäge hem-de giňden wagyz etmäge, bu ulgamda halkara hyzmatdaşlygy netijeli ösdürmäge gönükdirilen syýasatynyň manysy we özeni jikme-jik açylyp görkezilýär.
Mähriban Watanymyzyň medeni diplomatiýasynyň baý daşary syýasy tejribesi BMG — 2030 Gün tertibinde bellenilen Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde örän wajypdyr. Şunuň bilen baglylykda, 2013 — 2022-nji ýyllar aralykdaky döwür BMG tarapyndan medeniýetleriň ýakynlaşmagynyň halkara onýyllygy diýip yglan edilendigini hem belläp geçmek möhümdir.
Hormatly Prezidentimiziň köptaraply edebi döredijiliginde türkmenleriň belent ynsanperwer umumadamzat ýörelgeleri, halkymyzyň milli däp-dessurlary öz beýanyny tapýar. Döwlet Baştutanymyzyň dünýäniň dürli dillerine terjime edilen eserleri halkara bileleşikde ägirt uly gyzyklanma döredýär. Milli Liderimiziň “Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi” atly eseriniň çapdan çykmagy 2020-nji ýylyň şanly wakalarynyň biri boldy. Žurnalda çap edilen “Türkmen halkynyň miras mukaddesligi barada eser” atly makala hem bu kitaba bagyşlanypdyr.
“Türkmen halkynyň töwellaçylyk däbi” diýlip atlandyrylan makalada bolsa türkmen halky üçin goňşy halklar bilen ylalaşykly we agzybir ýaşamaga, iki tarapy ylalaşyga çagyrmak ýaly asylly däpleriň dowam etdirilýändiginiň aýdyň mysalydygy nygtalýar. Hemişelik Bitarap Türkmenistan häzirki wagtda asyrlaryň dowamynda toplanylan bu tejribäni daşary syýasat işlerinde giňden peýdalanýar.
“Türkmenistanyň ykdysadyýeti durnukly ösüş ýolunda” atly makala hem okyjylaryň gyzyklanmasyna eýe bolar, onda ýurdumyzyň halk hojalyk toplumynyň dürli pudaklarynyň häzirki ýagdaýyna düýpli seljerme berilýär, milli ykdysadyýetimizi düzümleýin üýtgedip gurmak hem-de diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek ugrunda amala aşyrylýan çäreler beýan edilýär. Makalada hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň durmuşa geçirýän “Açyk gapylar” we bazar gatnaşyklaryna geçmek boýunça syýasatynyň üstünliklere beslenýändiginiň mysaly hökmünde makroykdysady görkezijiler getirilýär.
Jemi içerki önümiň (JIÖ) ösüş depgini munuň aýdyň subutnamasydyr, soňky ýyllarda onuň ösüş derejesi 3,5 essä barabar boldy, 2020-nji ýylyň nyrhlarynda deňeşdirilende, JIÖ-niň ösüşi 5,9 göterime, şol sanda senagatda 3,3 göterime, söwdada 15,1 göterime, ulag-kommunikasiýa pudagynda 4,7 göterime deň boldy. Şonuň bilen birlikde, Bütindünýä bankynyň baha bermegine görä, Türkmenistan JIÖ-niň ösüş depgini boýunça dünýäniň has okgunly ösýän ykdysadyýetleriniň hatarynda berk orun eýeleýär hem-de ilatyň girdejileriniň ortaça ösen döwletleriň derejesindäki ýurtlarynyň hataryna girdi.
Makalanyň awtory milli Liderimiziň döwlet strategiýasynyň nebitgaz, ulag, gurluşyk, himiýa, energetika, oba hojalygy, dokma we halk hojalyk toplumynyň beýleki pudaklarynda hem-de durmuş ulgamynda Türkmenistanyň ykdysadyýetiniň durnukly ösüşine ýardam berýändigini nygtaýar.
Žurnalyň täze sanynda çap edilen makalalaryň biri hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň “Döwlet adam üçindir!” baş şygarynyň durmuşa geçirilişine bagyşlanýar.
“Kitap tekjesinde” atly bölümde döwlet Baştutanymyzyň “Ösüşiň täze belentliklerine tarap” atly saýlanan eserleriniň 13-nji jildine hem-de “Beýik özgertmeleriň ýyl ýazgysy” atly kitabyň 13-nji goýberilişine bagyşlanan syn ýerleşdirilýär.
Türkmen we rus dillerinde neşir edilýän bu žurnal giň okyjylar köpçüligine, şol sanda ýokary synp okuwçylaryna we mugallymlara, ýokary okuw mekdepleriniň talyplaryna hem-de mugallymlaryna, aspirantlara, syýasatşynas alymlara, syýasy partiýalaryň we jemgyýetçilik guramalarynyň işjeňlerine niýetlenendir hem-de Türkmenistanyň taryhy we häzirki döwri bilen gyzyklanýanlaryň ählisi üçin peýdaly bolar.
(TDH)
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/42504
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Hatyra güni mynasybetli çärelere gatnaşdy
Aşgabat, 6-njy oktýabr (TDH). Şu gün — Hatyra gününde türkmenistanlylar 1948-nji ýylyň Aşgabat ýertitremesiniň pidalaryny, söweş meýdanlarynda wepat bolan gahrymanlary hasrat bilen ýatlaýarlar. “Halk hakydasy” ýadygärlikler toplumyna gül goýmak hatyra çäresine hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow gatnaşdy.
Hakyda halkyň ruhy dünýäsiniň aýrylmaz bölegidir. Bu nesilleriň arasyndaky arabaglanyşyk bolup, durmuşy aýratyn çuň many-mazmuna eýe edýär, geçmişe nazar aýlap, geljege ynamly garamaga mümkinçilik berýär. Geçmiş taryhyny bilýän hem-de oňa hormat goýýan jemgyýetde belent ruhubelentlik höküm sürýär, ol milletiň watansöýüjilik we döredijilik mümkinçiliklerini birleşdirmäge hem-de durmuşa geçirmäge ýardam edýär.
Mundan 70 ýyldan gowrak ozal halkymyzyň taryhynda iň pajygaly wakalaryň biri bolup geçdi. Şol tebigy betbagtçylyk henizem her bir türkmenistanlynyň kalbynda hasrat bilen ýatlanylýar.
1948-nji ýylyň 5-nji oktýabryndan 6-njy oktýabryna geçilýän gijesinde, 1 sagat 12 minutda elhenç tebigy betbagtçylyk — ýertitreme bir pursatda milliardlarça tonna topragy süýşürip, paýtagtymyzy weýran etdi. Elhenç hasrat adamlaryň ykbalyna rehimsizlik bilen darap, aşgabatlylaryň müňlerçesiniň pida bolmagyna getirdi. Diri galanlaryň köpüsi öz ýakynlaryny ýitirdiler.
Diri galanlar edermenlik, durnuklylyk, gaýduwsyzlyk görkezdiler. Olar gijäniň tümlüginde, gözüňi açyp bolmaýan tozanyň içinde, dowam edýän hem-de täze weýrançylyklara getirip biljek ýer yranmalarynyň howpy astynda ýykylan jaýlardan özleriniň ýakynlaryny, goňşularyny halas etmek üçin ähli gujur-gaýratyny jemläp göreşdiler. Bu betbagtçylyk adamlaryň güýjüni hem-de agzybirligini pugtalandyrdy, olary jebisleşdirdi. Hasratly günlerde olar özleriniň iň gowy häsiýetlerini, çäksiz ruhy jomartlygyny, gaýduwsyzlygyny hem-de edermenligini görkezdiler.

...Ir bilen aşgabatlylaryň müňlerçesi paýtagtymyzyň günorta-günbatar böleginde ýerleşýän we edermen gahrymanlarymyza çuňňur buýsanjyň, halkymyzyň özüniň beýik geçmişine hormatynyň belent nyşanyna öwrülen “Halk hakydasy” ýadygärlikler toplumyna geldi.
Hormatly Prezidentimiziň awtoulagy ýadygärlikler toplumynyň öňündäki meýdançada saklanýar.
Milli Liderimiz gyrasynda milli goşunymyzyň merdana pederlerimiziň asylly däplerini dowam etdirijiler bolan edermen Hormat garawulynyň esgerleri nyzama düzülen ýodadan ýöräp geçýär.
Türkmenistanyň Döwlet senasy ýaňlanýar.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow 1948-nji ýylyň ýertitremesinde gurban bolanlaryň ýagty ýadygärligini hatyralamak üçin “Ruhy tagzym” ýadygärligine gül çemenini goýdy. Şu pursat pajygaly gijede 1941 — 1945-nji ýyllaryň urşunyň gazaply söweşlerinde gahrymançylyk görkezen, ilhalar ynsan, mugallym we tutuş ömrüni asylly işe — ýaşlary terbiýelemäge bagyşlan atasy Berdimuhamet Annaýewi ýitiren döwlet Baştutanymyzyň hasratyny tüýs ýürekden paýlaşýanlaryň ählisini hakyky duýgudaşlyk gurşap aldy.
Tebigy betbagtçylykda ömür tanaplary kesilenler, gurban bolan Watan goragçylary baradaky halk hasratynyň özboluşly sazly senasyna öwrülen gamgyn “Keçpelek” sazy ýaňlanýar.
Halkymyz ruhubelentlik hem-de özüniň belent ynsanlyk borçlaryna wepalylyk ýaly ýokary ahlak häsiýetleri bilen ykbalyň agyr kynçylyklarynda ruhdan düşmän, olary ýeňip geçmegi başardy. Taryhyň agyr synaglaryndan geçen halkymyz mähriban şäherimiz Aşgabady täzeden dikeltdi hem-de ony dünýäniň iň owadan şäherleriniň birine, parahatçylygyň, asudalygyň, bagtyýarlygyň hem-de rowaçlygyň paýtagtyna öwürdi. Baş şäherimiz hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda amala aşyrylýan şähergurluşyk maksatnamasynyň netijesinde aýratyn gözel görke eýe boldy, geljekde bolsa onuň has-da ösdürilmegi we gözelleşdirilmegi üçin ägirt uly mümkinçilikler bar. Şunuň ýaly gysga möhletde, gözümiziň alnynda amala aşyrylan işlere, ýetilen sepgitlere, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe görlüp-eşidilmedik belentliklere ýeten halkymyzyň döredijilik kuwwatyna guwanmazlyk mümkin däl!
Soňra milli Liderimiz faşizme garşy söweşlerde wepat bolan türkmenistanly esgerleriň hem-de mähriban Watanymyzyň erkinligi ugrundaky söweşlerde baş goýan gahrymanlaryň hatyrasyna bina edilen “Milletiň ogullary” we “Baky şöhrat” ýadygärlikleriniň etegine güýz gülleriniň çemenini goýdy. Bu pursatlar halkymyzyň türkmen topragynyň merdana ogullary baradaky öçmez-ýitmez hakydasynyň nyşanyna öwrüldi.
Bu gün halkymyz Watanymyzyň Garaşsyzlygy ugrundaky göreşde duşmanyň agdyklyk edýän güýjüne mertlerçe gaýtawul beren merdana esgerlerimiziň gaýduwsyzlygynyň öňünde baş egýär. Gahrymançylykly taryhymyzy ýatlamak bilen, biziň her birimiz gaýduwsyz pederlerimiziň ruhlaryny hatyralaýarys. Atlary rowaýata öwrülen gahrymanlaryň edermenligi baradaky ýatlamalar dowamat-dowamdyr.
Ildeşlerimiziň müňlerçesi 1941 — 1945-nji ýyllaryň urşunyň söweş meýdanlarynda gaýtalanmajak mertlik, harby borja ygrarlylyk, mähriban topragymyza çäksiz söýgi görkezdiler. Şolaryň hatarynda milli Liderimiziň atasy Berdimuhamet Annaýew hem bar. Onuň durmuş ýoly türkmen ýaşlary üçin hakyky watansöýüjiligiň hem-de borja wepalylygyň nusgasydyr.
Hormatly Prezidentimiziň göreldesine eýerip, Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, harby we hukuk goraýjy edaralaryň ýolbaşçylary, Aşgabat şäheriniň häkimi gül desselerini goýýarlar.

Syýasy partiýalaryň hem-de jemgyýetçilik guramalarynyň, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň wekilleri, hormatly ýaşulular, talyp ýaşlar, paýtagtymyzyň ýaşaýjylary hem olara goşulýarlar. Sanlyja wagtyň içinde köp sanly gül desseleri ýadygärligiň öňüni örtýär.
Döwlet Baştutanymyz ýadygärlikler toplumynda halkymyzyň hem-de Watanymyzyň öňünde bitiren gahrymançylygy bilen taryhda öçmejek yz goýan, geljek nesilleriň bagtyýar durmuşy we eziz Diýarymyzyň asudalygy üçin şirin janyndan geçen meşhur şahsyýetleriň keşbini suratlandyrýan diwar şekillerini synlady. Şeýlelikde, halk gahrymanlaryny hormatlamak ýörelgeleri täze döwre laýyklykda ösdürilmelidir.
Hormatly Prezidentimiz ýadygärlikler toplumynyň ýaşlary watansöýüjilik ruhunda terbiýelemekdäki ornuna ünsi çekip, mekdep okuwçylarynyň hem-de talyplaryň topluma ýygy-ýygydan gelmegini guramagyň zerurdygyny, ýaşlarda merdana halkymyzyň beýik taryhyna buýsanjy hem-de hormaty, milletimiziň gahrymançylykly taryhyny yzygiderli öwrenmäge höwesi döretmäge aýratyn üns bermegiň wajypdygyny nygtady. Munuň üçin ýokary okuw mekdepleriniň, jemgyýetçilik guramalarynyň we beýleki ugurdaş düzümleriň bilelikdäki tagallalary zerurdyr. Özleriniň gahrymançylygy, watansöýüjiligi bilen taryhda öçmejek yz goýan pederlerimiziň nusgalyk ömürleriniň geljek nesillere ýetirilmeginde bu gymmatlyklara möhüm orun degişlidir. Olaryň ýaşlaryň aňynda we kalbynda mäkäm ornaşmagy ugrunda yzygiderli çäreler durmuşa geçirilmelidir diýip, milli Liderimiz belledi hem-de degişli ýolbaşçylara bu barada tabşyryklary berdi.
“Halk hakydasy” ýadygärlikler toplumynda geçirilen hatyra çäresi gadymy türkmen topragynda beýik pederlerimiziň däpleriniň dowam etdirilýändiginiň ýene bir aýdyň nyşany boldy. Bu gün halkymyzyň ýokary ruhubelentligi, erkin, rowaçlyklara beslenýän ýurdumyzda asuda ýaşamak we zähmet çekmek üçin nesilleriň hakydasynyň arabaglanyşygynyň ähmiýetine has-da gowy göz ýetirýärsiň.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/42505
Beýik Garaşsyzlygymyzyň şanly senesine hormatly Prezidentimiziň ajaýyp sowgady — «Garaşsyzlyk — bagtymyz» atly kitaby giň okyjylar köpçüliginiň gyzgyn söýgüsini gazandy. Şu günler täze kitabyň tanyşdyrylyş dabaralary ykdysadyýetiň dürli pudaklarynyň işgärleriniň gatnaşmagynda dowam edýär. Olarda Garaşsyzlyk ýyllarynda dürli ugurlarda ýetilen sepgitleriň beýany, bagtyýarlyk dessany bolan gymmatly eseriň many-mazmuny, ähmiýeti açylyp görkezilýär.
Tanyşdyrylyş dabaralary 1-nji oktýabrda Türkmenistanyň ylym, bilim, saglygy goraýyş, sport, ýaşlar, jemgyýetçilik hem-de oba hojalyk toplumlarynda, 2-nji oktýabrda bolsa söwda toplumynyň mejlisler jaýynda, şeýle-de gurluşyk, energetika we jemagat hojalygy pudaklarynyň işgärleriniň gatnaşmagynda Aşgabat şäher häkimliginiň mejlisler jaýynda, ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralarynyň wekilleriniň gatnaşmagynda Türkmenistanyň Goranmak ministrliginiň Merkezi serkerdeler öýünde geçirildi. Dabaralaryň ählisi hem uly ruhubelentlige beslendi. Ýakynda ýurdumyzyň nebitgaz toplumynyň, şeýle-de Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň guramagynda «Türkmendemirýollary» agentliginiň mejlisler jaýynda hem täze kitabyň tanyşdyrylyş dabaralary boldy.
Tanyşdyrylyş dabaralarynda ýurdumyzyň dünýädäki şan-şöhratyny belende göteren baş baýramymyz — beýik Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygy, Gahryman Arkadagymyzyň «Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna», «Garaşsyz Türkmenistanyň Watan goragçysy» atly Türkmenistanyň ýubileý medallary, «Türkmen edermen» medaly we ýadygärlik nyşany — Altyn şaý milli manadymyz bilen sylaglanmagy mynasybetli gutlaglar, «Garaşsyzlyk — bagtymyz» atly ajaýyp eserini sowgat berendigi üçin köp sagbolsunlar aýdyldy. Şeýle gymmatly kitaplaryň höwrüniň köp bolmagy arzuw edildi.
Köňülleriň bossany bolan täze kitapdaky: «Garaşsyz döwletli bolmak arzuwy ençeme asyrlap halkymyzyň ýüreginde ýaşady. Döwrümiziň bagtyýar nesilleri hasyl bolan arzuwlary berkidýän nesiller hökmünde uly jogapkärçiligi egne alýarlar, hut şunuň bilenem olar tükeniksiz mertebäniň, at-abraýyň eýeleridir. Olar özbaşdak döwletli bolmagyň nähili uly bagtdygyny, şol bir wagtyň özünde nähili uly borçdugyny, döwleti berkitmegiň öz ykballaryna düşen mukaddes paýdygyny her ädimde duýmalydyrlar. Bu, hakykatdan hem, nesillere ykbalyň taýsyz peşgeşidir, mukaddes paýydyr.
Garaşsyz, Bitarap Türkmenistan — bu döwlet biziň halkymyzyň agzybirlik, döwletlilik, özbaşdaklyk baradaky telim asyrlyk arzuw-maksatlaryndan bina bolandyr.
Garaşsyz, Bitarap Türkmenistan — bu döwlet, hakykatdan-da, gülläp ösýän, adamzada ýagşylyk nuruny saçýan beýik döwletdir!» diýen sözler mukaddes Garaşsyzlygymyzyň gadyr-gymmatyny belent ruhda beýan edýär. Kitapda Garaşsyzlygymyz, onuň gözbaşlary hem esaslary barada aýdylýar. Biziň özbaşdak millet, özbaşdak döwletli halk hökmündäki her bir üstünligimiziň, ýeňişlerimiziň hem gazanýan abraý-mertebämiziň gözbaşynda Garaşsyzlygymyzyň durandygy, Garaşsyzlygyň diňe biziň özbaşdak döwletimiziň barlygyny däl, ozaly bilen, özbaşdak halk hökmünde biziň özümiziň barlygymyzy aňladýandygy nygtalýar. Garaşsyzlyk bagtymyza deňelýär. Bagtymyzy gazanmak, berkitmek, Watanymyzy ösüşleriň ýoly bilen öňe, diňe öňe äkitmek ugrunda amala aşyrylan we amala aşyrylýan işler milli Liderimiziň parasatly baştutanlygynyň, il-halkymyzyň egsilmez gaýratynyň, joşgunly zähmetiniň netijesidir.
Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, «Biz Garaşsyzlyk bilen geçmişlidiris, şu günlüdiris, geljeklidiris. Garaşsyzlyk diýmek öz eliň, öz ýakaň diýmekdir. Garaşsyzlyk diýmek eliň uzadan ýerine ýetmegi diýmekdir. Garaşsyzlyk özüňi sylamak we özüňi sylatmak diýmekdir. Garaşsyzlyk öz halkyňy we öz topragyňy ilki özüň ykrar etmek, soňra özgelere-de ykrar etdirmek diýmekdir. Garaşsyzlyk mertebäňi duýmak we mertebäňi ykrar etdirmek diýmekdir. Garaşsyzlyk öz geçmişiňe, öz taryhyňa, öz milletlik derejäňe düşünmekdir we bulary hemmelere düşündirmegi başarmakdyr».
Tanyşdyrylyş dabaralarynda çykyş edenler Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň 25-nji sentýabrda geçirilen mejlisinde ilkinji gezek okyjylaryna gowşurylan kitabyň Watanymyzyň döwlet Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk şöhratly taryhynyň ýylýazgysydygyny nygtadylar. Olar onuň öz ugurlaryna degişli bölümleri, öňe sürýän pikir-garaýyşlary barada buýsanç bilen gürrüň etdiler. On üç bapdan ybarat kitabyň her babynda döwletimiziň baş ýörelgesine laýyk, ýagny adamyň, halkyň bähbidine gönükdirilen özgertmeleriň, gazanylan köpasyrlyk ösüşleriň waspy täsirli beýan edilýär. Munuň şeýledigi baplaryň atlandyrylyşyndan — «Howpsuz, özerkli ýaşaýşyň galasy», «Türkmen halky — döwlet häkimiýetiniň ýeke-täk eýesi», «Budur türkmen binasy!», «Galkynyşyň, ösüşiň, bagtyýarlygyň täze taryhy eýýamy», «Gözbaşlar joşly bolsa, bagtyňdan rowaçlyk hem üstünlik çykar», «Türkmen topragy — bereket mekany», «Türkmen halky — dörediji we gurujy halk», «Nusgalyk işler, ilkinjilik, täze önümçilikler, baý tejribe — ösüşiň özeni», «Ýoluňyz ak bolsun!», «Kalbyňyz hem ojagyňyz nurly bolsun!», «Ýaşyl ykdysadyýet» — ýaşaýyş ýörelgesi», «Bazary baryň baýlygy bar», «Garaşsyzlyk bilen geçmişlidiris, şu günlüdiris, geljeklidiris» diýen paýhasly jümlelerden hem aýdyň görünýär.
Garaşsyzlyk eýýamynyň bagt dessanynyň tanyşdyrylyş dabaralary ýurdumyzyň welaýatlarynda hem dowam edýär.
Rahmanberdi GÖKLEŇOW.
«Türkmenistan».
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/42503
2018-nji ýylyň 23-24-nji aprelinde Türkmenistanyň Prezidentiniň Özbegistana amala aşyran resmi saparynyň çäginde guralan dostluk konsertinde ýaňlanan jemleýji aýdymdan alnan bu sözler, hakykatdan-da, türkmen we özbek halklarynyň dostlugynyň ezeldendigini subut edýär. Jeýhunyň mele suwy müňýyllyklaryň dowamynda Amyderýany ýakalap oturan bu halklaryň bagryny badaşdyrypdyr. Bagry badaşan iki halkyň saçakly gatnaşyp, birek-biregiň üstünliklerine begenip, kyn gününde goldamagy asylly däbe öwrülip gidipdir.
2021-nji ýylyň 4-5-nji oktýabrynda Türkmenistanyň Prezidentiniň Özbegistana amala aşyran resmi saparyny köp synçylar, halkara bilermenler taryhy waka diýip atlandyrdylar. Munuň özi tötänlik däldir. Çünki türkmen we özbek halklaryny müňýyllyklardan gaýdýan umumy taryhy ýakynlyk, dil, medeni, ruhy we beýleki umumylyklar baglanyşdyrýar. Munuň şeýledigini iki döwletiň Baştutanlary Daşkentde geçirilen ýokary derejeli syýasy gepleşiklerde-de tekrarladylar.
Döwletara gatnaşyklarda, ilkinji nobatda, döwlet Baştutanlarynyň syýasy erki, özara dostlugy hoşniýetli gatnaşyklary berkitmäge oňaýly täsir edýär. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň, Özbegistanyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýewiň şahsy tagallalary netijesinde, soňky ýyllarda türkmen-özbek hyzmatdaşlygyna dostluk, özara ynanyşmak, ygrarlylyk ruhy mahsus.
Milli Liderimiziň Daşkende şu gezekki saparynyň has önjeýli bolandygyny döwletara, hökümetara, pudagara derejesinde 23 sany şertnama gol çekilmegi-de anyk görkezýär. Olar gümrük-wiza ýeňillikleri, barlag-geçiriş nokatlary, medeni-ynsanperwer ulgam, biologik dürlüligi gorap saklamak, oba hojalygy, himiýa senagaty, serhetýaka söwdasy, özara söwda we maýa goýumlary, metrologiýa, statistika we iş üpjünçiligi, suw tygşytlaýjy tehnologiýalar, üstaşyr we demir ýol gatnawlary, aragatnaşyk, ulag, maglumat tehnologiýalary ýaly ugurlary öz içine alýar.
Eýsem, ozalkylardan tapawutlylykda, Türkmenistanyň Prezidentiniň Özbegistan Respublikasyna şu gezekki resmi saparynda üns berlen täze ugurlar haýsylar?!
Birinjiden, taraplaryň BMG-niň hem-de beýleki abraýly köptaraply düzümleriň çäklerinde başlangyçlary, şol sanda lukmançylyk diplomatiýasynyň maksatlaryny hem-de wezipelerini bilelikde ilerletmäge taýýardyklaryny tassyklandyklary nygtaldy. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň teklipleriniň ähmiýeti we zerurlygy bellenildi. Özbegistanyň Prezidenti lukman hünärmen hökmünde türkmen Lideriniň bu meseläni çuňňur bilýändigine aýratyn üns çekdi.
Ikinjiden, gepleşiklerde Merkezi Aziýadaky ýagdaýlara aýratyn üns berildi. Türkmenistanyň we Özbegistanyň Baştutanlary agzalan sebitiň dünýä geosyýasatyndaky ähmiýetli ornuny pugtalandyrmaga gönükdirilen sebitiň döwletleriniň arasyndaky syýasy dialogyň täze görnüşini — Mekezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşyklaryny döretmegiň gözbaşynda durlar. Daşkentdäki gepleşiklerde Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynyň ähmiýeti nygtalyp, şu ýylyň awgustynda Türkmenistanda geçirilen sammitiň we onda kabul edilen möhüm çözgütleriň ýokary netijeliligi bellenildi.
Üçünjiden, iki ýurduň serhetýaka sebitleriniň arasynda hyzmatdaşlygy ösdürmegiň uly ähmiýeti bar. Türkmenistanyň Lebap we Daşoguz welaýatlarynyň wekiliýetleriniň 22-nji sentýabrda Özbegistanyň Buhara we Horezm welaýatlaryna bolan saparlary munuň aýdyň subutnamasydyr. Hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek maksady bilen, sebitleriň ikitaraplaýyn forumyny ýola goýmak hem-de onuň birinji duşuşygyny öňümizdäki ýylda Hywada geçirmek teklip edildi. Saparyň barşynda serhetýaka söwda merkezini açmak barada Ylalaşyga gol çekildi.
Dördünjiden, taraplar birek-biregiň öndürýän harytlarynyň dünýä bazaryndaky hereketini goldamagy ylalaşdylar. Milli Liderimiz türkmen kärhanalarynda çykarylýan karbamidi daşary ýurt bazarlaryna ibermek hem-de Türkmenistanyň çäginde ýoduň, bromyň we natriý sulfatynyň önümçiligini guramak boýunça taslamalary amala aşyrmak üçin mümkinçilikleri öwrenmegi teklip etdi.
Türkmen-özbek gatnaşyklaryna hyzmatdaşlygy ilerletmegiň täze usullaryny gözlemek mahsus. Gazanylan ylalaşyklaryň durmuşa geçirilmeginiň işjeň guraly hökmünde Söwda-ykdysady, ylmy-tehniki we medeni hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki türkmen-özbek topary çykyş edýär. Şu gezekki resmi saparyň başlanmagyna çenli onuň 16 mejlisi geçirildi. Şu ýylyň 14-nji sentýabrynda Daşkent şäherinde geçirilen soňky mejlisiň jemleri boýunça ýurdumyzyň degişli pudaklaryna 2022-2023-nji ýyllarda oba hojalyk gurallaryny hem-de traktor tirkeglerini, 2022 — 2026-njy ýyllar aralygynda bugdaýyň haşal otlaryna we kesellerine hem-de gowaçanyň zyýankeşlerine garşy ulanylýan himiki serişdeleri, 2022 — 2025-nji ýyllar aralygynda 512 000 tonna fosforit ununy, himiýa önümlerini satyn almaga ygtyýar berýän şertnamalara gol çekildi.
Energetika — türkmen-özbek hyzmatdaşlygynyň strategik ugry. Döwletleriň ikisem sebitiň ýangyç-energetika serişdelerine baý ýurtlar. Özbegistan Russiýa, Gyrgyz we Gazagystan Respublikalaryna «mawy ýangyjy» eksport edýär. Türkmenistan — Hytaý transmilli gaz geçirijisi Özbegistan üçin örän ähmiýetli. Özbegistan hem Türkmenistan ýaly, elektrik energiýasyny goňşy döwletlere satýar. Özbek elektroenergiýasy Owganystana, Täjigistana, Gyrgyzystana, Gazagystana iberilýär. Owganystanda durnukly ýagdaýyň ýola goýulmagyna gyzyklanýan Özbegistan Haýraton — Puli-Humri — Kabul aralygynda elektrik geçirijisini gurup, ulanmaga berdi. 2017-nji ýylyň maýynda Türkmenistanyň Energetika ministrligi bilen «Uzbekenergo» paýdarlar jemgyýetiniň arasynda elektrik energiýasyny üstaşyr ibermek we geçirmek babatda özara düşünişmek hakyndaky Ähtnama baglaşyldy. Özbegistan Hazaryň türkmen ýalpaklygyndaky uglewodorod serişdelerini özleşdirmäge gatnaşmaga, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygyna gatnaşmaga hem gyzyklanma bildirýär. Türkmenistan häzirki wagtda Özbegistana benzin eksporty boýunça ikinji orny eýeleýär. Türkmenistan 2021-nji ýylyň başyndan bäri Özbegistana 121 million litr benzini eksport edip, goňşy ýurda Russiýadan soň, ikinji esasy ýangyç iberiji boldy.
Ulag-kommunikasiýa ulgamy — türkmen-özbek hyzmatdaşlygynda ýene bir möhüm ugur. Türkmenistan arap dünýäsi we Pars aýlagy sebitindäki ýurtlardan gelýän üstaşyr ýükleriň Merkezi Aziýa döwletlerine we Hytaýa äkidilmeginde möhüm çatryk bolup durýar. Şol sebäpli Türkmenistan we Özbegistan öz döwletleriniň çäklerinden ýük gatnawlarynyň möçberiniň artdyrylmagyna gyzyklanýarlar. Bu babatda 2017-nji ýylyň 7-nji martynda ulanmaga berlen, Amyderýanyň üstünden geçirilen Türkmenabat — Farap demir ýol we awtomobil köprüleri — iki döwletiň arasyndaky hoşniýetli goňşuçylygyň nyşanyna öwrüldi. Bu köprüler diňe bir Amyderýanyň iki kenaryndaky Türkmenistany we Özbegistany birleşdirmän, eýsem, Merkezi Aziýanyň, Ýewropanyň we Ýakyn Gündogaryň ulag ulgamlaryny birleşdirýän möhüm ulag geçelgesiniň ugrundaky ulag-logistika desgalaryna öwrüldi.
Özbegistan daşarky bazara çykmak üçin Türkmenistan tarapyndan gurlan demir ýollary üstaşyr ýük gatnawlary üçin ulanmaga gyzyklanýar. Bu babatda ýeterlik tejribe hem toplanyldy. 1996-njy ýylyň 13-nji maýynda Tejen — Sarahs — Maşat demir ýolunyň resmi açylyş dabarasy mahalynda Özbegistanyň, Türkmenistanyň, Azerbaýjanyň, Gruziýanyň Prezidentleri Daşkent — Aşgabat — Baku — Poti ugry boýunça agzalan döwletleriň arasynda demir ýol ýüklerini daşamak barada ylalaşyga gol çekipdiler.
Türkmen Lideriniň Özbegistan Respublikasyna resmi saparynyň barşynda Özbegistanyň türkmen tarapynyň Aşgabat ylalaşygyny ilerletmek hem-de Türkmenbaşy Halkara deňiz portunyň düzümini doly güýjünde ulanmak baradaky başlangyçlaryny goldaýandygy nygtaldy. Türkmenistan özbek tarapynyň BMG-niň howandarlygynda özara Ulag-kommunikasiýa arabaglanyşygyny ösdürmegiň sebit merkezini döretmek baradaky başlangyjyny goldady. 2017-nji ýylyň 20-nji maýynda Awazadaky duşuşykda özbek Lideri ýüreklere jüňk bolan bir jümläni aýdypdy: «Tebigat bize deňiz bermedigem bolsa, Taňry bize deňiz ýaly sahawatly goňşy beripdir». 2021-nji ýylyň güýzüniň örküjinde Daşkentdäki duşuşykda türkmen Lideri biziň ýurdumyzyň Özbegistan — Türkmenistan — Hazar deňzi ugry boýunça, soňra Gara deňziň portlary arkaly Ýewropa çykmak bilen, ulag ýollaryny ösdürmek boýunça bilelikde işlemäge taýýardygyny nygtady. Ýeri gelende bellesek, eýýäm bu ugurda anyk işler görünýär. 2021-nji ýylyň 10-njy aprelinde Türkiýäniň Stambul şäheriniň Bogazköpri menzilinden Özbegistan Respublikasynyň Ürgenç şäherine ugran 25 sany 40 putluk konteýnerlerden ybarat otly düzümi 21-nji aprelde “Teýmur Ahmedow” fider gämisinde Türkmenbaşy Halkara deňiz portuna geldi. Bu konteýner otly düzümi ilkinji ekspress otly düzümi boldy.
Türkmenistan we Özbegistan «Orta Aziýa – Ýakyn Gündogar» (Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Oman) täze ulag geçelgesi taslamasyna bilelikde başlaýjylardyr. Bu baradaky Hökümetara Ylalaşygyna 2011-nji ýylyň 25-nji aprelinde Aşgabatda gol çekilipdi. Milli Liderimiz şu gezekki duşuşykda Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Oman — Katar halkara üstaşyr ulag geçelgesiniň taslamasyny durmuşa geçirmek babatda işjeň gatnaşyklaryň zerurdygyny aýtdy.
Türkmenistan hem, Özbegistan hem Owganystanyň ulag infrastrukturasyny ösdürmäge öz goşandyny goşýarlar. Türkmenistan 2007 we 2018-nji ýyllarda öz serişdeleriniň hasabyna Serhetabat — Turgundy demir ýoluny gurdy. 2016-njy ýylyň 28-nji noýabrynda Türkmenistan — Owganystan — Täjigistan demir ýolunyň Kerki — Ymamnazar — Akina aralygy ulanmaga berildi. Özbegistan bolsa Owganystana tarap Termez — Haýraton — Mazary-Şerif demir ýoluny gurdy.
Goňşularyň arasynda söwda hyzmatdaşlygy hem barha berkeýär. Türkmen-özbek gatnaşyklarynyň ösdürilmegine uly şahsy goşandyny goşan Özbegistan Respublikasynyň ilkinji Prezidenti Islam Karimow «Türkmen bilen özbegiň bazaram bir, mazaram» diýen aýtgyny aýtmagy gowy görerdi. Bu ýan-ýana, birek-biregiň içinde gatyşyp oturan iki halky dyrnagy etden aýryp bolmaýşy ýaly, umumy ykbalyň baglanyşdyrýandygyna şaýatlyk edýän ganatly jümledir. Onuň hakykatdygyna iki döwletiň arasynda ýylba-ýyl artýan söwda dolanyşygy güwä geçýär. 2017-nji ýylda iki ýurduň arasyndaky haryt dolanyşygy ABŞ-nyň 177 million dollaryna barabar boldy. Koronawirus pandemiýasy zerarly dünýäde emele gelen çylşyrymly şertlere garamazdan, Türkmenistan bilen Özbegistanyň arasyndaky haryt dolanyşygynyň durnukly artýandygy Daşkentde şu gezekki syýasy gepleşikleriň barşynda aýratyn nygtaldy. Soňky ýyllarda bu görkeziji üç essä golaý artdy. Soňky üç ýylda Özbegistanda türkmen maýasynyň gatnaşmagynda kärhanalaryň sany 11-den 162-ä çenli artdy. 2021-nji ýylyň 8 aýynda ikitaraplaýyn haryt dolanyşygynyň görkezijisi ABŞ-nyň 418,1 million dollaryna barabar boldy.
Hormatly Prezidentimiz şu saparyň barşynda Türkmenistanyň Hökümeti tarapyndan özbek kärhanalarynyň öndüren, umumy bahasy ABŞ-nyň 307 million dollaryndan gowrak bolan önümleri satyn almak babatda şertnamalary baglaşmak boýunça anyk teklipleriň işlenip taýýarlanylandygyny belledi. Munuň özi ikitaraplaýyn haryt dolanyşygynyň möçberini artdyrmaga saldamly goşant bolar. Hormatly Prezidentimizi şu gezekki gepleşiklerde 2018-nji ýylda birek-birekde Söwda öýlerini açmak hakynda gol çekilen Ylalaşygyň ýerine ýetirilmegini çaltlandyrmak barada degişli tabşyryklary bermegi teklip etdi. Şu gezekki saparyň barşynda bolsa özara söwdanyň sanawyny giňeltmek hem-de diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek, dürli pudaklarda senagat hyzmatdaşlygyny pugtalandyrmak, isleg bildirilýän önümleri öndürmek hem-de üçünji ýurtlaryň bazarlaryna çykmak, logistika düzümini kemala getirmek hyzmatdaşlygyň geljegi uly ugurlarynyň hatarynda görkezildi. Şunuň bilen baglylykda, taraplar degişli ýolbaşçylara “Ýol kartasyny” taýýarlamagy tabşyrmak barada ylalaşdylar.
Milli sergiler, ykdysady forumlar — söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyny berkitmegiň özboluşly gurallary. 2008-nji ýylyň ýanwarynda Aşgabatda Özbegistanyň harytlarynyň Milli sergisi, 2009-njy ýylyň 12-13-nji fewralynda Daşkentde Türkmenistanyň harytlarynyň Milli sergisi guraldy. Ýeri gelende ýatlasak, bu sergi Türkmenistanyň daşary ýurtda geçiren ilkinji Milli sergisidi. 2018-nji ýylyň 29 — 31-nji marty aralygynda Aşgabatda Özbegistan Respublikasynyň Milli senagat sergisi guraldy. Bu ýöriteleşdirilen ykdysady gözden geçirilişiň iki döwletiň Baştutanlarynyň başlangyjy bilen türkmen paýtagtynda ilkinji gezek geçirilendigini bellemek gerek. Hormatly Prezidentimiziň Daşkende şu gezekki saparynyň öňüsyrasynda bu ýerde geçirilen bilelikdäki ykdysady forum netijeli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge gönükdirilen oňat netijeleri berdi. «Uzawtosanoat» we «Turkmenistan — Motors» bilelikdäki kärhanasy ilkibada 10 müň, soňra ýylda 50 müň sany oba hojalyk tehnikasyny we tirkeglerini öndürmegi ylalaşdylar. Forumyň jemleri boýunça ýurdumyzyň telekeçileri tarapyndan ikitaraplaýyn resminamalaryň 13-sine, şol sanda jemi ABŞ-nyň 13,5 million dollaryna golaý bolan eksport-import amallaryny amala aşyrmak baradaky resminamalara gol çekildi.
Oba hojalygy — hyzmatdaşlygyň möhüm ugry. Türkmenistan hem, Özbegistan hem senagat-agrar ýurtlar. Türkmenistan 2008-nji ýyldan başlap, goňşy döwletde öndürilen gowaça ekijileriň we kultiwatorlaryň uly tapgyryny yzygider satyn alýar. 2017-nji ýylda ýurdumyzda «Türkmen — UzABTO» hojalyk jemgyýetiniň binýadynda oba hojalyk tehnikasyny öndüriji «Uzagrotehsanoatholdingiň» Tehniki merkezi açyldy. Hormatly Prezidentimiziň 2018-nji ýylyň 23-24-nji aprelindäki döwlet saparynyň barşynda taraplar oba hojalyk tehnikasyny, awtoulaglary, elektrotehnikalary bilelikde öndürmek boýunça ylalaşyklary gazandylar. Hormatly Prezidentimiz Özbegistanyň Baştutanynyň pagta ösdürip ýetişdirmek boýunça beren maslahatlaryny we tekliplerini öz ýurdumyzda üstünlikli ulanyp, bu möhüm oba hojalyk ekinini ösdürip ýetişdirmegiň möçberiniň ep-esli ýokarlanmagyny gazanandygymyzy nygtap belledi.
Ekologiýa we suw hojalygy meselesine türkmen-özbek hyzmatdaşlygynda möhüm orun degişli. Iki döwlet 1996-njy ýylda gol çekilen ylalaşyga görä, Amyderýanyň suwuny deň paýlaşýarlar. Türkmenistan bilen Özbegistan Respublikasy Araly halas etmegiň halkara gaznasynyň işini mundan beýläk-de pugtalandyrmagyň we kämilleşdirmegiň tarapdary hökmünde çykyş edýärler. Türkmenistan Özbegistan Respublikasynyň başyny başlan, Aralýaka sebitini ekologik innowasiýalaryň we tehnologiýalaryň zolagy diýip yglan eden BMG-niň Baş Assambleýasynyň Kararnamasynyň awtordaşy bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz iki ýurduň suw hojalyk meselelerinde hyzmatdaşlygynyň deňhukuklylyk we özara hormat goýmak häsiýetine eýedigini belledi. Şu gezekki gepleşiklerde iki ýurduň Liderleri Suw hojalyk meseleleri boýunça bilelikdäki hökümetara toparyň işiniň başlanandygyny we onuň birinji mejlisiniň netijeli jemlerini kanagatlanma bilen bellediler. Düýeboýun suw howdanyndaky Soltan Sanjar bendini abatlamak taslamasyna girişiler.
Medeni-gumanitar ulgam hyzmatdaşlygyň mäkäm köprüsine öwrülýär. Ol taryhy, dil, medeni we ruhy umumylyklaryň sapaklary arkaly biri-birine berk baglanyşýan iki halkyň erk-isleginden gelip çykýar. Türkmenistanyň Prezidentiniň Özbegistan Respublikasyna 2018-nji ýyldaky saparynyň barşynda Daşkentdäki görnükli türkmen şahyrynyň we akyldarynyň ady dakylan köçede Magtymguly Pyragynyň hormatyna ýadygärligi açyldy. Hywada Magtymgulynyň bilim alan Şirgazy han medresesine baryp görmegi iki döwletiň hem Baştutanlarynyň türkmen akyldaryna goýýan beýik sarpasynyň nyşany boldy. 2018-nji ýylyň 24-nji aprelinde hormatly Prezidentimiz Özbegistanyň Horezm welaýatynda bolup, Ürgenç şäheriniň Türkmenler mähellesinde türkmen-özbek dostluk öýüniň açylmagyna gatnaşdy, «Uly howly» galasyna baryp gördi. Hywa şäheriniň taryhy-binagärlik ýadygärlikleri bilen tanyşdy. Daşkendiň Ýaşnabat raýonynda açylan Türkmenistanyň «Aşgabat» seýilgähi iki halkyň gatnaşyklarynyň berkidilýändiginiň subutnamasyna öwrüldi. Özbek Lideri Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça Aşgabatda döredilýän “Daşkent” seýilgähiniň iki halkyň arasyndaky dostlugyň täze nyşanyna öwrüljekdigine ynam bildirdi. Türkmenistanyň Prezidentiniň resmi saparynyň amala aşyrylan döwründe “Ýüpek ýolunyň merjeni” atly Daşkent halkara kinofestiwalynyň çäklerinde geçirilen türkmen kinosynyň günleri tomaşaçylarda uly gyzyklanma döretdi. 2022-nji ýylda Özbegistan Respublikasynyň Türkmenistandaky Medeniýet günlerini guramagyň mümkinçiligini öwrenmek teklip edildi.
Sungat — halk diplomatiýasynyň özboluşly «dili». Muny türkmen-özbek gatnaşyklarynda aýdyň görmek bolýar. Iki döwletiň Prezidentleriniň 2007-nji ýylda Aşgabatda, 2009-njy ýylda Daşkentde we Buharada, 2010-njy ýylda Daşoguzda, 2017-nji ýylda Türkmenabatda, 2018-nji ýylyň aprelinde Ürgençde, 2021-nji ýylyň oktýabrynda Daşkentde geçirilen bilelikdäki türkmen-özbek dostluk konsertlerine gatnaşmaklary bir derýanyň iki kenarynda mekan tutan goňşy halklaryň jebis dostlugyndan aýdyň nyşandyr. 2018-nji ýylyň 24-nji aprelinde iki döwletiň Baştutanlarynyň Horezm welaýatynda bilelikdäki türkmen-özbek dostluk konsertine gatnaşmaklary sungatyň iki halky ýakynlaşdyrýan bitewi köprüdigini ýene bir gezek subut etdi.
Hawa, «Kyýamat güni goňşudan», «Alysdaky garyndaşdan, ýakyndaky goňşy» ýaly pähimli sözler ata-babalarymyzyň bu ýörelgä elmydama ygrarly bolandygynyň alamaty. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Özbegistan Respublikasyna şowly tamamlanan resmi sapary türkmen-özbek hyzmatdaşlygyny has-da berkitdi.
Jumamyrat GURBANGELDIÝEW,
Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynyň rektory.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/42502