Habarlar
Türkmenistanyň Prezidenti Birleşen Arap Emirlikleriniň Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisini kabul etdi

Aşgabat, 28-nji iýul (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Birleşen Arap Emirlikleriniň Türkmenistanda täze bellenen Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Ahmed Alhaý Hamad Hamis Al Hamelini kabul etdi. Ol döwlet Baştutanymyza ynanç hatyny gowşurdy.

Diplomat wagt tapyp kabul edendigi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, milli Liderimize Birleşen Arap Emirlikleriniň Prezidenti Şeýh Halifa bin Zaýed Al-Nahaýýanyň we BAE-niň şeýhler maşgalasynyň agzalarynyň döwlet Baştutanymyza iberen mähirli salamyny we hoşniýetli arzuwlaryny ýetirdi. Ol öz ýurdunyň umumy bähbitlere laýyk gelýän netijeli döwletara gatnaşyklara ygrarlydygyny tassyklady. Ilçi hemişelik Bitaraplyk derejesine daýanýan parahatçylyk söýüjilikli, döredijilikli syýasaty alyp barýan we durmuş-ykdysady taýdan sazlaşykly ösüş ýoluna düşen Türkmenistanda Birleşen Arap Emirliklerine wekilçilik etmegiň özi üçin uly hormatdygyny nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow mähirli sözler üçin minnetdarlyk bildirip, birek-birege hormat goýmak we deňhukukly, özara bähbitli hyzmatdaşlyga esaslanýan türkmen-emirlikler gatnaşyklarynyň netijeli häsiýete eýedigini kanagatlanma bilen belledi. Döwlet Baştutanymyz Birleşen Arap Emirlikleriniň ýokary ýolbaşçy düzümine hoşniýetli sözlerini ýollap, diplomaty bu jogapkärli wezipä bellenmegi bilen gutlady we oňa bilelikdäki iş boýunça köpýyllyk tejribä hem-de dürli ugurlarda ägirt uly mümkinçiliklere daýanýan ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmakda üstünlikleri arzuw etdi.

Duşuşygyň dowamynda ileri tutulýan ugurlarda netijeli gatnaşyklaryň geljegi barada gyzyklanma bildirilýän pikir alyşmalar boldy. Şunuň bilen baglylykda, soňky ýyllarda, ýokary derejede geçirilen duşuşyklaryň we gepleşikleriň barşynda, şol sanda Türkmenistanyň Prezidentiniň 2018-nji ýylda BAE bolan resmi saparynyň çäklerinde uzak möhletleýin esasda ýola goýlan türkmen-emirlikler gatnaşyklaryny ösdürmek üçin ygtybarly binýadyň bardygy bellenildi.

Şu ýylyň iýun aýynda Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygyndaky Türkmenistanyň Hökümet wekiliýetiniň BAE bolan iş saparynyň çäklerinde, söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyny giňeltmegiň, özara haryt dolanyşygynyň möçberlerini artdyrmagyň, bilelikdäki maýa goýum taslamalaryny durmuşa geçirmegiň meseleleriniň ara alnyp maslahatlaşylmagy döwletara gatnaşyklaryň işjeňleşdirilmegini üpjün etdi. Duşuşygyň dowamynda gazanylan ylalaşyklar, şeýle hem Abu-Dabiniň Ösüş gaznasynyň baş direktory bilen bolan duşuşygyň jemleri boýunça birnäçe ikitaraplaýyn resminamalara gol çekilmegi saparyň netijeli häsiýete eýe bolandygyny görkezýär. Şeýlelikde, BAE-de geçirilen gepleşikler taraplaryň strategik hyzmatdaşlyga bolan ygrarlylygyny ýene bir ýola tassyklaýar.

Balkan welaýatynda sagatda 100 ýolagça hyzmat etmäge mümkinçiligi bolan täze Halkara howa menziliniň gurluşygyna girişilmegi BAE bilen gazanylan ylalaşyklaryň iş ýüzünde durmuşa geçirilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr. Bu toplumyň gurluşygy Türkmenistanyň Hökümeti bilen Abu-Dabiniň Ösüş gaznasynyň arasynda baglaşylan degişli ylalaşygyň esasynda maliýeleşdirilýär. “Altyn asyr” Türkmen kölüniň çäginde kuwwaty 10 megawat bolan döwrebap Gün-ýel elektrik bekediniň gurluşygynyň taslamasyny amala aşyrmak üçin emirlikler tarapynyň maýa goýum serişdelerini çekmek meýilleşdirilýär.

Bar bolan ägirt uly kuwwaty nazara alanyňda, energetika, ulag we aragatnaşyk, senagat, oba hojalygy, gurluşyk, öňdebaryjy ylmyň gazananlaryny, täzeçil tehnologiýalary ornaşdyrmak, şol sanda energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmelerini peýdalanmak ýaly möhüm ugurdaky netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin amatly mümkinçilikler açylýar. Şunuň bilen baglylykda, hyzmatdaşlyk boýunça Bilelikdäki komitetiň işine möhüm ähmiýet berilýär. Şeýle hem Türkmenistanyň Dubaý şäherinde geçiriljek nobatdaky Bütindünýä “EKSPO” sergisine gatnaşjakdygy nygtaldy.

Medeni-ynsanperwer ulgamdaky hyzmatdaşlyk döwletara gatnaşyklaryň möhüm ugry bolup durýar.

Duşuşygyň ahyrynda Birleşen Arap Emirlikleriniň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Ahmed Alhaý Hamad Hamis Al Hameli türkmen-emirlikler gatnaşyklarynyň ösdürilmegine yzygiderli goldaw berýändigi üçin hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa hoşallyk bildirip, özüniň netijeli döwletara gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmäge, iki ýurduň halklarynyň arasyndaky dost-doganlyk gatnaşyklarynyň berkidilmegine hemmetaraplaýyn goldaw berjekdigine ynandyrdy.


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/35873

29.07.2021
Yklymlara nur paýlaýan gönezlik

Keramatly türkmen topragynyň asty-da, üsti-de tükeniksiz hazyna. Üstünde bitýän, sanasaň san ýetmez ösümlikleriň uzap gidýän hatary göreni haýrana goýýan bolsa, astyndan ummasyz gora eýe bolan «garadyr mawy altyn» çogup çykýar. Türkmeniň nebitidir gazy genji-hazyna bolup, bu gün dünýäni haýrana goýýar. Sebäbi Türkmenistan uglewodorod baýlyklary babatda dünýäde öňdäkileriň hatarynda durýar.

Islendik ýurt barada öwrenilende, ilki bilen, şol döwletde nähili önümleriň önýändigi, onuň haýsy tebigy baýlyklara baýdygy bilen gyzyklanylýar. Biziň bereket çeşmesi hasaplanylýan Diýarymyzda bolsa önmejek zat ýok. Onda-da janypkeş halkymyzyň zähmeti bilen türkmen topragynda kemala gelýän datly miweler, tebigy ýer gorlaryndan gazylyp alynýan önümler diňe bir ýurduň öz çägine däl, jahanyň jümmüşine ýol salyp, çar ýana ýaýraýar.

Garaşsyzlygyň geçen 30 ýylynyň içinde ýurdumyzda kabul edilen milli maksatnamalar, amala aşyrylan durmuş-ykdysady özgertmeler, tutumly taslamalar Türkmenistany diwersifikasiýa ýoly bilen öňe barýan, senagat taýdan ösen ýurda öwürmegi başardy. Islendik gurlan hem gurulýan dürli maksatly desgalardyr binalaryň gurluşygy, badalga alan ululy-kiçili taslamalar, ilkinji nobatda, elektrik energiýasynyň üpjünçiligi bilen bagly bolýar. Türkmenistan bolsa XXI asyryň talaplaryna doly kybap gelýän ençeme energiýa taslamalaryny dünýä hödürleýär. Muňa 2018-nji ýylyň 23-nji fewralynda Mary welaýatynyň Serhetabat etrabynda Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň owgan bölegine badalga berilmegi aýdyň mysaldyr. Bu taslama özüniň asyrlara barabarlygy, tutuş dünýä dahyllylygy bilen oňyn seslenme döredýär.

Hormatly Prezidentimiz bu taryhy taslama bilen bagly eden çykyşynda: «Umuman, «Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan» gaz geçirijisiniň taslamasynyň amala aşyrylmagy biziň ýurtlarymyzyň ykdysady taýdan ösmegine, täze iş ýerlerini döretmäge, täze ýaşaýyş-durmuş maksatly hem-de önümçilik desgalaryny gurmaga uly itergi berer we iri daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmäge mümkinçilik döreder. Bu işleriň ählisi adamlaryň abadançylygyna hyzmat edip, olaryň hal-ýagdaýynyň gowulanmagyna, ýaşaýyş-durmuş derejesiniň ýokarlanmagyna ýardam eder. Bu babatda taslamanyň durmuşa geçirilmegi biziň halklarymyzyň esasy bähbitlerine laýyk gelýär» diýip, jaýdar belläpdi.

Bu gaz geçirijisi boýunça ýylda 33 milliard kub metr möçberinde türkmeniň tebigy gazy goňşy döwletlere akar. Bu taryhy taslama ýurtlaryň we halklaryň bilelikdäki bähbitlerine hyzmat edip, sebitde parahatçylygy durnuklaşdyrmaga, ykdysady hyzmatdaşlygy has-da giňeltmäge ýardam berer. Milli Liderimiziň belleýşi ýaly: «Bu gaz geçirijisi biziň ýurtlarymyzy bilelikdäki maksatlarymyza anyk düşünmegiň, uzak möhletleýin hyzmatdaşlygyň mümkinçiliklerini aýdyň görmegiň esasynda hakyky dostluk we hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklary arkaly has-da berk baglanyşdyrar, biziň umumy üstünligimiziň, geljekdäki sazlaşykly we netijeli işlerimiziň girewüni men şunda görýärin. Bu taslama gatnaşyjy doganlyk ýurtlaryň Baştutanlarynyň parahatçylyk söýüjiligi, öňdengörüjiligi we syýasy erk-islegi ony amala aşyrmagyň möhüm şerti bolup durýar» diýen sözleri Türkmenistanyň sebite we dünýä edýän oňyn täsiriniň gysgaça häsiýetnamasydyr.

Taryh üçin juda gysga möhletde türkmeniň «mawy ýangyjy» ilki Owganystany, ondan aşyp Pakistany, ahyrky nokatda bolsa başy bulutlar bilen birleşýän Gimalaýyň eteklerini jähekläp oturan hindi topragyny ýyladar. Asyryň ägirt taslamasy bolan bu gaz geçirijisiniň özüne esas edinen ýörelgesi, ilki bilen, Owganystanda parahatçylygy berkitmekden, syýasy durnuklylygy hem ykdysady ösüşi pugtalandyrmakdan ybaratdyr.

Türkmenistan häzirki wagtda suwuklandyrylan gazy öndürmekde hem ony daşarky bazarlara çykarmakda Merkezi Aziýada öňdebaryjy döwlet hasaplanylýar. Dünýäniň iň ösen döwletleriniň tehnologiýalary ornaşdyrylan Türkmenbaşynyň nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynda, Seýdiniň nebiti gaýtadan işleýän zawodynda, Bagajadaky, Naýypdaky senagat toplumlarynda öndürilýän suwuklandyrylan gaz, esasan, goňşy döwletlere, hatda Ýewropa ýurtlaryna hem ugradylýar. Geljekde köptaraplaýyn hem uzak möhletleýin hyzmatdaşlyklaryň has-da giňelmegi bilen Ýuwaş ummany — Aziýa döwletleriniň isleg bildirýän ýurtlaryna hem türkmen ýangyjynyň barjakdygyna ynamymyz kämildir.

Tebigy gazy ulanmagyň we ugratmagyň iň ygtybarly hem tygşytly ýoly turba geçirijiler bolup durýar. Bu energiýa köprüsi ýurtlary we yklymlary birikdirmekde, ekologiýa howpsuzlygyny berjaý etmekde wajyp orun eýeleýär. Türkmenistanyň öňe sürýän esasy ýörelgesi goňşy ýaşaýan doganlyk halklar bilen dostana gatnaşyklaryň çygryny giňeltmekden, deňhukukly ykdysady hyzmatdaşlyk esasynda sebitde we tutuş dünýäde parahatçylygy berk berjaý etmekden, nebitdir gazy hem beýleki uglewodorod serişdelerini umumadamzat gülleýşiniň hatyrasyna ýakyn-u-alys ýurtlara ugratmakdan ybarat. Iň wajyby bolsa, ýurdumyzyň tebigy baýlyklaryny, ilki bilen, öz halkymyzyň hajatlaryna doly sarp edip, galanlaryny dünýä bazarlaryna çykarmak arkaly milli ykdysadyýetimizi pajarlatmak, şeýdibem ilatymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini iň ösen döwletleriň derejesine ýetirmekdir.

Ýurdumyzyň energetika diplomatiýasy — yklymlara nur paýlaýan gönezlik bolup geljekde-de hyzmat eder. Türkmeniň gazy öz çäginden çykyp, goňşularynyň ojaklaryny ýyladýarka, jümle-jahany nur bolup çoýýarka, Ýer ýüzünde Diýarymyzyň ady geçmişde-de bolşy ýaly, altyn harplar bilen ýazylar durar, ýazylar durar.

Aýnabat NAZAROWA,

«Esger».


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/35796

29.07.2021
Merkezi Aziýa: sebit parahatçylygynyň, dostlugyň we hoşniýetli goňşuçylygyň hatyrasyna hyzmatdaşlyk

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow 17-nji iýulda geçiren Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde şu ýylyň 6-njy awgustynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçirilmegi meýilleşdirilýän Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygyny, Merkezi Aziýa ýurtlarynyň zenanlarynyň dialogyny we olar bilen bagly çäreleri ýokary derejede geçirmek boýunça Guramaçylyk toparyny döretdi. Mejlisiň dowamynda hormatly Prezidentimiz şol gün Awazada 6 sany iri halkara çäräniň, ýagny Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynyň, Merkezi Aziýa döwletleriniň zenanlarynyň dialogynyň birinji forumynyň, Merkezi Aziýa döwletleriniň ykdysady forumynyň, Merkezi Aziýa döwletleriniň halkara sergisiniň, Merkezi Aziýa döwletleriniň tagamlarynyň sergisiniň, Merkezi Aziýa döwletleriniň medeniýet we sungat ussatlarynyň baýramçylyk konsertiniň geçiriljekdigini belledi. Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynyň geçirilmegi nobatdaky gezek Türkmenistanyň Prezidentiniň halkara başlangyçlarynyň sebitde we dünýäde uly goldawa eýe bolýandygyny hem-de Merkezi Aziýanyň dünýä geosyýasatynda möhüm sebitdigini äşgär edýär. Şunuň bilen baglanyşykly hormatly Prezidentimiziň Merkezi Aziýa ýurtlarynyň sebitdäki hem-de bu sebitiň beýleki ýanaşyk sebitler bilen utgaşygyny ýygjamlatmaga ýardam berýän halkara başlangyçlary we ykdysady taslamalary barada söhbet etmegi makul bildik.

Häzirki wagtda Türkmenistanyň hormatly Prezidentimiziň ýolbaşçylygynda üstünlikli durmuşa geçirilýän daşary syýasat strategiýasy döwrüň ählumumy meýillerini çuňňur we toplumlaýyn seljermäge, halkara gatnaşyklar ulgamynda binýatlaýyn garaýyşlaryň, uzak möhletleýin milli bähbitleriň mundan beýläk-de ösdürilmegine bolan döredijilikli çemeleşmä esaslanýar. Şol bir wagtyň özünde Gahryman Arkadagymyz Merkezi Aziýada parahatçylygy, howpsuzlygy saklamagyň we berkitmegiň zerurdygyna aýratyn ünsi çekýär, bu ugurda sebitiň döwletleri bilen özara düşünişmek, ynanyşmak ýörelgelerine, ýurtlaryň gülläp ösmegine, abadançylygyna gönükdirilen umumy maksatlara daýanýan hyzmatdaşlyga möhüm ähmiýet berýär.

«Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasat ugrunyň 2017–— 2023-nji ýyllar üçin Konsepsiýasyna» laýyklykda döwletimiziň daşary syýasatynda sebit boýunça goňşy döwletler bilen dostlukly gatnaşyklary alyp barmak, ilkinji nobatda ileri tutulýar. Türkmenistan Merkezi Aziýanyň meselelerini oňyn esasda çözmek, köpçülikleýin hereketleri işjeňleşdirmek, ählumumy ösüşiň giň gerimli işlerine sebitiň çekilmegi boýunça daşary syýasy başlangyçlaryny we tekliplerini yzygiderli öňe sürýär. Muňa, ozaly bilen, Türkmenistanyň resmi wekiliýetiniň ýolbaşçysynyň BMG-niň Baş Assambleýasynyň her ýylda geçirilýän mejlislerinde, iri sammitlerde we ýokary derejeli halkara forumlarda edýän çykyşlarynyň mysalynda hem göz ýetirmek bolýar.

Goňşy döwletleriň arasyndaky oňat gatnaşyklar, bilelikdäki iri ykdysady taslamalaryň durmuşa geçirilmegi, halkara syýasatyň möhüm meselelerine seredilende ylalaşylan çemeleşmeler tutuş sebitiň halklarynyň we döwletleriniň bähbidine gönükdirilendir. Şu nukdaýnazardan, Türkmenistan özüniň daşary syýasatynda milli bähbitlerimize, halkymyzyň gadymdan gelýän hoşniýetli goňşuçylyk däplerine eýerip, goňşy döwletler bilen ikitaraplaýyn gatnaşyklary pugtalandyrmaga we ösdürmäge aýratyn ähmiýet berýär. Türkmenistan goňşy ýurtlar bilen ähli meselelere özara düşünişmek, bähbitlere hormat goýmak esasynda, netijeli gepleşikler we hyzmatdaşlyk ýoly bilen çemeleşýär. Munuň özi häzirki zaman ýokary tehnologiýaly ulag-aragatnaşyk, energetika infrastrukturasynyň ösmegi bilen uzak möhletleýin geljege gönükdirilen ählumumy durnukly ösüşi gazanmak ugrunda sebitiň özüne çekijiliginiň artýandygy nukdaýnazaryndan hem örän wajypdyr.

Hormatly Prezidentimiz tarapyndan öňe sürülýän iri halkara başlangyçlaryň baş maksadynyň Merkezi Aziýa we Hazar basseýniniň sebitlerinde hoşniýetli goňşuçylyk, hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny yzygiderli ösdürmek, şeýle-de dawalaryň öňüni almaga, olary gowşatmaga, Owganystandaky ýagdaýy parahatçylykly, syýasy taýdan düzgünleşdirmäge, bu ýurduň durmuş-ykdysady taýdan dikeldilmegine ýardam bermäge işjeň gatnaşmak bolup durýandygy tötänden däldir. Mälim bolşy ýaly, Merkezi Aziýa mydama geografik we geosyýasy nukdaýnazardan planetanyň iň özüne çekiji sebitlerinden biri bolup durýar. Beýik Ýüpek ýolunyň ugrundaky transkontinental geçelgäniň esasy halkasyny emele getirmek bilen Merkezi Aziýa elmydama Ýewraziýa yklymynyň dürli künjeklerinden — Ýewropa, Ýakyn Gündogar, Günorta we Gündogar Aziýa ýurtlaryndan adamlaryň, harytlaryň, pikirleriň birleşýän ýeri hökmünde çykyş edipdir. Şol bir wagtyň özünde sebit dünýäniň iri syýasy merkezleri, şeýle-de medeni-siwilizasion akymlary tarapyndan daşarky täsiriň taryhy we häzirki zaman faktorlarynyň biri-biri bilen baglanyşýan çylşyrymly birleşmesi bolupdy bu, şeýle bolmagynda hem galýar.

Bu, öz gezeginde, Merkezi Aziýa we Hazar basseýni sebitlerine Ýewraziýada strategik durnuklylygyň mäkäm halkasy, Ýewropa hem Aziýa ýurtlary üçin geljegi uly bolan ykdysady hyzmatdaş, yklymyň iri energetika, ulag merkezi hökmünde garalýandygy bilen-de şertlendirilendir. Bu hakykaty nazara almak bilen, Türkmenistan Merkezi Aziýa ýurtlarynyň, goňşy sebitleriň arasyndaky ykdysady we söwda ulgamlaryndaky hyzmatdaşlygyny hil taýdan täze derejä çykarmaga, uzak möhletleýin sebitara gatnaşyklara güýçli itergi bermäge ýardam berjek häzirki zaman, utgaşdyrylan ulag-üstaşyr infrastrukturasyny döretmek baradaky pikirleri, başlangyçlary öňe sürýär. Şeýlelik bilen, umuman, gürrüň bu sebiti Ýewropa, Orta we Ýakyn Gündogar bilen birleşdirýän, geljekde oňa Hytaý, Hindistan, Aziýa — Ýuwaş ummany sebiti ýurtlary ýaly, kuwwatly ykdysady merkezleriň goşulmak mümkinçiligini nazara alýan täze geoykdysady giňişligiň arhitekturasynyň düýbüni tutmak barada barýar.

Şu jähetden, Türkmenistanyň Bitaraplygynyň geosyýasatyň täsirli guraly hökmündäki barha ýokarlanýan ähmiýeti sebit we sebitara çygyrlarda, onda-da Aziýa yklymynyň merkezindäki giň çägiň dünýä prosesleriniň orbitasyna depginli aralaşýan döwründe aýratyn nazara ilýär.

Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygy döwletara gepleşikleriň netijeli formatlarynyň biri bolup, olaryň ilkinjisi 2018-nji ýylyň martynda Gazagystanyň paýtagty Nur-Sultan şäherinde geçirildi. Sebit ýurtlarynyň ýolbaşçylarynyň degişli formatdaky ikinji sammiti 2019-njy ýylyň 29-njy noýabrynda Daşkentde geçirildi, onuň netijeleri boýunça Bilelikdäki beýannama kabul edildi, şeýle-de konsultatiw duşuşyklaryny guramak we geçirmek boýunça işleriň Reglamenti kabul edildi. Daşkent gepleşikleriniň netijesinde konsultatiw duşuşygyň geçirilmeginiň özara bähbitleriň meňzeşligini, taraplaryň sebit ösüşiniň iň möhüm meseleleri boýunça açyk gepleşiklere, bilelikdäki çözgütleriň kabul edilmegine taýýardygyny ýene bir gezek tassyklaýandygy bellendi. Duşuşykda taraplar işjeň alyşmalary we aragatnaşygy saklamak, ylym, bilim, syýahatçylyk, medeniýet, sport ugurlarynda bilelikdäki çäreleri yzygiderli geçirmek barada ylalaşdylar.

Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow Daşkent sammitinde eden çykyşynda goňşy döwletleriň arasyndaky özara bähbitli gatnaşyklary mundan beýläk-de pugtalandyrmak üçin örän möhüm teklipleri we pikirleri öňe sürdi. Hususan-da, türkmen Lideri Merkezi Aziýa ýurtlarynyň döwlet Baştutanlaryna ykdysady hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlary boýunça sebitiň döwletleriniň birleşdirilen strategiýasyny kemala getirjek esasy dolandyryş merkeziniň wezipesini öz üstüne alyp biljek bäştaraplaýyn Işewürler geňeşini döretmek barada oýlanyşmagy teklip etdi.

Hormatly Prezidentimiz Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň Daşkentde geçirilen konsultatiw duşuşygynda eden çykyşynda Owganystandaky ylalaşdyrmak işlerine goldaw bermek boýunça bilelikdäki işleriň möhümdigini nygtady. Döwlet Baştutanymyz: «Men Türkmenistanyň bu babatda garaýşyny tassyklaýaryn, ol barada biz ozal hem ençeme gezek beýan edipdik. Bitarap döwlet we ýakyn goňşy hökmünde biziň ýurdumyz Owganystandaky ýagdaýy parahatçylykly, syýasy usul arkaly kadalaşdyrmaga gyzyklanma bildirýän ähli taraplaryň arasynda gös-göni gatnaşyklary ýola goýmak üçin zerur bolan ähli şertleri döretmäge taýýardyr. Gepleşikleri geçirmek usulynyň taýsyzdygyna ynanýarys. Durmuşyň görkezişi ýaly, bu ýerde güýç ulanmak netijesiz bolup, onuň geljegi ýokdur» diýip, belläp geçdi.

Hormatly Prezidentimiz 2020-nji ýylyň oktýabrynda Özbegistanyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew bilen bolan telefon arkaly söhbetdeşligiň barşynda Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň 3-nji konsultatiw duşuşygyny Türkmenistanda geçirmäge taýýardygyny beýan etdi. Şu ýylyň aprel aýynda Türkmenistanyň Prezidenti bilen telefon arkaly söhbetdeşligiň dowamynda Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew hem Merkezi Aziýa ýurtlarynyň döwlet Baştutanlarynyň nobatdaky konsultatiw duşuşygyny biziň ýurdumyzda geçirmek baradaky pikiri goldaýandygyny belledi. 2021-nji ýylyň 29-njy iýunynda Türkmenistanyň we Özbegistanyň Prezidentleriniň arasynda telefon arkaly söhbetdeşligiň barşynda Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygyny Awazada ýokary derejede guramagyň wajyp meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Merkezi Aziýa sebiti üçin örän derwaýys meseleleriň biri goňşy Owganystanda parahatçylygy dikeltmek we kadaly durmuşy ýola goýmak bilen baglydyr. Owgan meselesi boýunça ýurdumyzyň garaýşynyň üýtgewsizdigi barada hormatly Prezidentimiz özüniň BMG-niň Baş Assambleýasynyň 75-nji mejlisine gatnaşyjylara wideoýüzlenmesinde hem aýratyn nygtamak bilen şeýle diýdi: «Merkezi Aziýada parahatçylyk, howpsuzlyk we ösüş Owganystandaky ýagdaýlaryň düzgünleşdirilmegine gönüden-göni baglydyr. Şunda Türkmenistanyň eýeleýän ýörelgesi tutanýerlidir we üýtgewsizdir: gepleşikleri geçirmek arkaly işlerden başga ýollar bolup bilmez. Mundan ozalky tejribeleriň ählisi güýç ulanyş usullarynyň geljeginiň ýokdugyny hem-de ylalaşyga we ýaraşmaga getirip bilmeýändigini görkezdi. Bitarap döwlet we Owganystanyň gönüden-göni goňşusy hökmünde biziň ýurdumyz öz çäklerinde owgan Hökümetiniň hem-de bu ýurtdaky ýagdaýlary syýasy taýdan düzgünleşdirmekde gyzyklanma bildirýän ähli taraplaryň arasynda parahatçylykly gatnaşyklary ýola goýmak üçin zerur bolan syýasy we guramaçylyk şertlerini üpjün etmäge taýýardyr».

Sebit gün tertibiniň ileri tutulýan meseleleri barada aýtmak bilen, hormatly Prezidentimiz Aral deňzini halas etmek boýunça tagallalaryň birleşdirilmelidigine aýratyn ünsi çekdi, munuň özi Merkezi Aziýada durnukly ösüşi üpjün etmegiň, ilatyň durmuş derejesini ýokarlandyrmagyň möhüm şertleriniň biri bolup durýar.

Gahryman Arkadagymyz BMG-niň Baş Assambleýasynyň 75-nji mejlisine gatnaşyjylara wideoýüzlenmesinde Aral meselesine ulgamlaýyn we toplumlaýyn çemeleşmäniň, degişli resminama-hukuk üpjünçiligiň zerurdygyna hem-de onuň Birleşen Milletler Guramasynyň işiniň aýratyn bir ugry hökmünde öňe çykarylmalydygyna ynanýanlygyny yglan etdi. Milli Liderimiz bu meseläniň adam saglygy nukdaýnazaryndan has wajyplygyny nygtamak bilen, şeýle belledi: «Pandemiýa bilen baglylykda ol ýerdäki ýagdaýlar ýitileşip, adamlaryň ömrüne we saglygyna hakyky howp salýar, ýokanjyň giňden we çalt ýaýramak howpy ep-esli ýokarlandy. Şunuň ýaly şertlerde, biz dünýä jemgyýetçiligini Aral we Aralýaka meselelere örän uly üns bermäge çagyrýarys».

Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň duşuşygynyň sebitde suw serişdelerini gorap saklamak, olary rejeli ulanmak boýunça anyk ýollara, usullara bilelikde garamagyň, suw serişdelerine deň we adalatly elýeterliligi üpjün etmek ýörelgeleri esasynda tagallalary birleşdirmegiň ýene bir tapgyryna öwrüljekdigine hem garaşylýar. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň Prezidentiniň Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň 2-nji duşuşygynyň münberinden eden çykyşynyň aýratyn derwaýys häsiýete eýe bolýanlygyny bellemek ýerlikli bolar: «Biz suwdan peýdalanmak meselesine garamagy we ony çözmegi halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalarynyň, özara hormat goýmagyň we sebitiň ähli döwletleriniň bähbitlerini göz öňünde tutmagyň esasynda hem-de ýöriteleşdirilen halkara guramalaryň gatnaşmagynda amala aşyrylmaly diýip hasaplaýarys».

Hormatly Prezidentimiziň Merkezi Aziýa sebitine dahylly halkara gatnaşyklaryň «arhitekturasyna» täzeçil çemeleşmegi teklip etmek bilen öňe sürýän başlangyçlary, ozaly bilen, bu ýerde ýerleşen döwletleriň tebigy we çig mal gorlaryny özara ylalaşykly ulanmagyň, etniki esasda döreýän we neşe serişdeleri bilen baglanyşykly transserhet jenaýatçylygynyň öňüni almagyň, amatly halkara ykdysady taslamalary amala aşyrmagyň hasabyna sebitiň ykdysady ösüş derejesi birmeňzeş bolmadyk ýurtlarynyň özara ykdysady integrasiýasyny güýçlendirmegiň mehanizmini işläp düzmekligiň zerurlygyndan gelip çykýar.

Şeýlelikde, Türkmenistan Awazada Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň 3-nji konsultatiw duşuşygyny ýokary derejede geçirmäge taýýarlyk görýär. Onuň çäginde syýasy, söwda-ykdysady, maýa goýum, ulag-aragatnaşyk, medeni-ynsanperwer we beýleki ugurlarda sebitleýin hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de giňeldilmegine gönükdirilen meseleleriň giň toplumyna garalmagyna garaşylýar.

Jumamyrat GURBANGELDIÝEW,

Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynyň rektory, taryh ylymlarynyň kandidaty.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/35871

29.07.2021
Türkmenistanyň nebitgaz toplumy: düzüme maýa goýumlary çekilýär we innowasiýalar ornaşdyrylýar

Ýurdumyzyň depginli ösüşini üpjün etmek üçin nebitgaz senagatynyň kuwwatlyklaryny netijeli peýdalanmak hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň durmuşa geçirýän syýasatynyň möhüm ugrudyr.

Döwlet Baştutanymyz Ministrler Kabinetiniň 9-njy iýulda geçirilen giňişleýin mejlisinde döwrebap tehnologiýalary hem-de usullary ulanmak arkaly çig nebitiň we gaz kondensatynyň çykarylyşynyň möçberlerini artdyrmak, nebit guýularyny abatlamak, harytlyk nebitiň gaýtadan işleýän kärhanalara üznüksiz iberilmegini üpjün etmek üçin zerur çäreleri görmegi tabşyrdy. Tebigy gazyň çykarylyşyny kadalaşdyrmak hem-de sarp edijileriň bu önüm bilen ygtybarly üpjün edilmegini ýokarlandyrmak maksady bilen, ýerasty gaz saklawhanalarynyň gurluşygynyň meselelerine işjeň çemeleşmegiň zerurdygy bellenildi.

Ilkinji nobatdaky wezipeleriň hatarynda “Türkmengeologiýa” döwlet korporasiýasy tarapyndan amala aşyrylýan geologiýa-gözleg hem-de buraw işleriniň, şol sanda Hazar deňziniň geljegi uly kenarýaka zolaklarynda amala aşyrylýan işleriň netijeliligini ýokarlandyrmak bellenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu işe iri nebitgaz kompaniýalaryny hem-de maýadarlaryny çekmegiň zerurdygyny belläp, iki aý möhletde bu barada degişli teklipleri bermegi tabşyrdy.

Amatly maýa goýum ýagdaýyny we işewürligi üstünlikli alyp barmak üçin zerur şertleri döredýän Türkmenistan energetika pudagynda uzak möhletleýin we özara bähbitli hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine ähmiýet berýär. Nebitgaz toplumynyň hemmetaraplaýyn ösüşine ägirt uly maýa goýum serişdeleri gönükdirilýär. Häzirki döwürde ýurdumyz dünýäniň ähli gyzyklanma bildirýän döwletleri, öňdebaryjy tehnologiýalara eýe bolan iri daşary ýurt kompaniýalary, şeýle hem maýa düzümleri we halkara guramalar bilen netijeli gatnaşyklary ýola goýýar. Bilelikdäki taslamalaryň ykdysady taýdan bähbitliligi, durmuş ähmiýeti we ekologiýa howpsuzlygy hyzmatdaşlygyň esasy ýörelgeleri bolup durýar.

Türkmenistan bilen Hytaýyň nebitgaz pudagyndaky netijeli gatnaşyklaryň milli bähbitlere we iki dostlukly döwletiň ösüşiniň ileri tutulýan ugurlaryna laýyk derejede ösdürilmegi munuň aýdyň beýanydyr. Bu ugurda köpýyllyk bilelikdäki işleriň netijeleri boýunça oňyn tejribe toplandy. “Mawy ýangyjy” dünýä bazarlaryna köpugurly esasda ugratmaga we gaz senagatynyň eksport mümkinçiliklerini berkitmäge gönükdirilen giň möçberli taslamalar munuň aýdyň netijesidir. Şolaryň hatarynda Türkmenistan — Hytaý halkara gaz geçirijisi bar. Onda Ýewropanyň we Aziýanyň halklaryny müňýyllyklaryň dowamynda baglanyşdyran Beýik Ýüpek ýoluny täzeden dikeltmek, Amyderýanyň kenaryndaky känleri özleşdirmek meseleleri öz beýanyny tapdy.

Hytaý kompaniýasynyň dünýäniň iri “Galkynyş” gaz känini döwrebaplaşdyrmaga gatnaşmagy netijeli hyzmatdaşlygy giňeltmegiň ýolundaky möhüm ädime öwrüldi. Bu käniň açylmagy ýurdumyzyň dünýäniň energetika döwleti hökmündäki derejesini pugtalandyrdy. Mundan başga-da, Hökümetara ylalaşyklara laýyklykda, bu geljegi uly käni ulanyşa girizmek boýunça taslamany durmuşa geçirmek üçin Hytaýyň Döwlet ösüş banky “Türkmengaz” döwlet konsernine karz serişdelerini berdi. Häzirki döwürde karz alnan maliýe serişdeleri doly yzyna gaýtaryldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň şunuň bilen baglylykda belleýşi ýaly, dünýä ykdysadyýetinde emele gelen çylşyrymly ýagdaýlara garamazdan, netijeli çäreleriň durmuşa geçirilmegi bilen, Türkmenistan durnukly ösüş depginlerini we maliýe-ykdysady durnuklylygyny saklaýar. Ýurdumyzda ykdysadyýeti döwrebaplaşdyrmak we diwersifikasiýalaşdyrmak boýunça giň möçberli maksatnamalar üstünlikli amala aşyrylýar. Şunda innowasion ugurlara, sanly ulgama geçilmegine, ýokary tehnologiýaly senagat önümçiliginiň döredilmegine möhüm ähmiýet berilýär.

Amala aşyrylýan özgertmeler ähli gyzyklanma bildirilýän daşary ýurtly hyzmatdaşlar, şol sanda milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň biri bolan nebitgaz toplumynda ýola goýulýan gatnaşyklar özara peýdaly hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de giňeltmek üçin ägirt uly mümkinçilikleri açar.

Tebigy gazyň ykrar edilýän gorlary boýunça Türkmenistan dünýäde öňdäki orunlaryň birini eýeleýär we Merkezi Aziýa sebitinde “mawy ýangyjy” eksport edýän esasy ýurtlaryň hataryna girýär. Amatly geosyýasy ýagdaýy we uglewodorod serişdelerine baý bolan ýurdumyz dürli ugurlarda, şol sanda Ýewropa we Aziýa bazarlary boýunça gazyň eksportyny artdyrmak üçin ägirt uly mümkinçiliklere eýedir.

Häzirki döwürde Merkezi Aziýa — Hytaý ugrunyň çig malynyň binýady we halkara ugrunyň düzümleri berkidilýär. Täze gaz känleri “Bagtyýarlyk” şertnamalaýyn çäkde tapgyrma-tapgyr ulanmaga berilýär. Önümi paýlaşmak hakyndaky Ylalaşygyň şertlerinde Hytaý milli nebitgaz korporasiýasy (CNPC) bu kände gözleg işlerini alyp barýar we ony döwrebaplaşdyrýar.

Şu ýylyň ýanwar aýynda “Malaý” ýatagynda täze kuwwatly gaz gysyjy desganyň ulanmaga berilmegi türkmen tebigy gazynyň HHR-e uzak möhletleýin esasda durnukly iberilmegini üpjün etmekde möhüm ädime öwrüldi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň taslamasy ägirt uly geosyýasy we geoykdysady ähmiýete eýedir. Täze energetika magistraly diňe bir türkmen tebigy gazynyň Günorta Aziýanyň iri ýurtlaryna uzak möhletleýin esasda iberilmegini üpjün etmek bilen çäklenmän, eýsem, tutuş sebitiň mundan beýläk-de durmuş-ykdysady ösüşi, parahatçylygyň, durnuklylygyň we howpsuzlygyň berkidilmegi üçin kuwwatly binýatdyr.

Hazaryň türkmen böleginiň we onuň kenar ýakalarynyň uglewodorod serişdelerini özleşdirmek ýurdumyzyň nebitgaz toplumynyň we oňa daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmegiň ösüşiniň esasy ugry bolup durýar. Bu ýerde BAE-niň “Dragon Oil”, Malaýziýanyň “Petronas”, Italiýanyň “Eni” ýaly dünýä belli kompaniýalary köp ýyllaryň dowamynda önümi paýlaşmak hakyndaky Ylalaşyk esasynda işleýärler.

Şu ýylyň ýanwar aýynda Hazar deňzindäki “Dostluk” ýatagynyň uglewodorod serişdelerini bilelikde gözlemek, işläp geçmek we özleşdirmek hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Azerbaýjan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda gol çekilen özara düşünişmek hakyndaky Ähtnama Hazar sebitiniň energetika mümkinçiliklerini durmuşa geçirmek üçin giň mümkinçilikleri açdy. Şu günler Aşgabatda türkmen-azerbaýjan iş toparynyň nobatdaky mejlisi geçirilýär. Onda öň gazanylan ylalaşyklaryň durmuşa geçirilmegi baradaky meselelere garalýar.

Ýurdumyzda nebitiň we gazyň çykarylyş derejesini saklamak netijeli tehnologiýalary we känleri işläp taýýarlamagyň täzeçil usullaryny ulanmak arkaly üpjün edilýär. Şunuň bilen baglylykda, daşary ýurt kompaniýalary bilen hyzmatdaşlyk işjeň ösdürilýär.

Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň “Tatneft” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti özüni ygtybarly hyzmatdaş hökmünde görkezdi. Onuň bilen geçen ýyl «Goturdepe» ýatagynda nebit çykarylyşyny artdyrmak we guýulary düýpli abatlamak boýunça serwis hyzmatlarynyň berilmegini öz içine alýan goşmaça ylalaşyk gazanyldy. Şeýlelikde, ozal hereket edýän şertnama 2028-nji ýyla çenli uzaldyldy. Maýa goýumlary gaýtarmak täzeden dikeldilen guýulardan alynýan goşmaça nebitiň hasabyna amala aşyrylar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ykdysadyýetiň köpugurly esasda ösdürilmeginde ýurdumyzda öndürilýän önümleriň möçberleriniň we görnüşleriniň artdyrylmagyna gönükdirilen ykdysady strategiýasyna laýyklykda, soňky ýyllaryň dowamynda nebithimiýa, himiýa we elektroenergetika pudagyna degişli uglewodorod serişdelerini düýpli gaýtadan işleýän häzirki zaman senagat toplumlary guruldy.

Hususan-da, Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynda benzin önümçiligi boýunça gurnama, ýokary dykyzlygy bolan polietilen we dürli görnüşli polipropilen öndürýän Gyýanlydaky polimer zawody, şeýle hem Ahal welaýatynyň çäginde gurlan tebigy gazdan benzin öndürýän dünýäde ilkinji kärhana Ýaponiýanyň we Koreýa Respublikasynyň öňdebaryjy kompaniýalarynyň we banklarynyň gatnaşmagynda gurlup ulanmaga berildi. Bu kärhanalaryň önümlerine bolan isleg artýar we olaryň eksport ugurlary giňelýär.

Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynyň önümçilik kuwwatlyklarynyň artdyrylmagyna möhüm üns berilýändigini bellemek gerek. Bu toplumyň döwrebaplaşdyrylmagy we tehniki taýdan täzeden enjamlaşdyrylmagy netijesinde ýurdumyzda öndürilýän senagat önümleriniň dörtden bir bölegi öndürilýär. Toplumda ýokary oktanly etilirlenmedik awtomobil we uçar ýangyjy, yşyk we tehniki kerosin, suwuklandyrylan nebit gazy, dizel ýangyçlaryň birnäçe görnüşleri, çalgy ýaglar, polipropilen we elektrodly taplanan koks, ýol we gurluşyk bitumy öndürilýär.

Häzirki döwürde Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynda haýal kokslama we gudrony arassalaýan täze gurnama ornaşdyrylýar. Munuň özi nebitiň düýpli gaýtadan işlenýän mukdaryny artdyrmaga mümkinçilik berer. Mundan başga-da, taslama kuwwaty sagatda 70 megawat bolan iki sany turbinaly energobloguň gurluşygy alnyp barylýar. Ol hereket edýän we täze gurulýan desgalaryň elektrik energiýasy bilen ygtybarly üpjünçiligini ýola goýar.

Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk baýramynyň bellenilýän ýylynda 20 — 25 we 30 mikrometr galyňlygy bolan gaplama plýonkalaryň, süýji-köke gaplanylýan dürli galyňlykdaky polipropilen plýonkalaryň önümçiligi ýola goýlar. Plýonkalaryň bu görnüşleriniň her ýylda 2 müň tonnasyny öndürmek göz öňünde tutulýar. Olar içerki we daşarky bazarlara ugradylar.

Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny 2030-njy ýyla çenli döwür üçin ösdürmegiň Maksatnamasyna laýyklykda, ýurdumyzyň dürli künjeklerinde täze gazhimiýa toplumlaryny, şol sanda izobutanyň, metanolyň we beýlekileriň önümçiligi boýunça toplumlary gurmak meýilleşdirilýär. Dünýäniň ösen ýurtlarynda giňden ulanylýan wodorodyň önümçiligini ýola goýmagyň mümkinçilikleriniň öwrenilmegine aýratyn ähmiýet berilýär. Munuň özi ykdysadyýetiň innowasion ulgamyny ösdürmäge we eksportyň möçberini artdyrmaga ýardam eder.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň yzygiderli durmuşa geçirýän daşary syýasatynyň açyklyk häsiýete eýe bolmagy, ýurdumyzyň baý tebigy serişdeleri, amatly maýa goýum ýagdaýy dürli ugurlarda, şol sanda nebitgaz toplumynda halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek üçin ägirt uly mümkinçilikleri açýar.

(TDH).



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/35872

29.07.2021
Sanly ykdysadyýet: rowaçlygyň aýdyň ýoly

Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzyň ykdysadyýeti beýleki ulgamlar bilen bir hatarda ösüşiň aýdyň ýollarynda belent sepgitleri nazarlaýar. Hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen, bagtyýar halkymyzyň hal-ýagdaýynyň ýokary derejede bolmagy ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň barha ýokary depginde ösýändiginiň anyk subutnamasydyr.

Sanly we häzirki zamanyň ösen aragatnaşyk tehnologiýalary adamzadyň gündelik durmuşyna çalt depgin bilen aralaşýar. Bu tehnologiýalar dürli ulgamlaryň, pudaklaryň özara baglanyşygyny üpjün edip, bir maksada gönükdirýär. Ýurduň ykdysadyýetine sanly ulgamy ornaşdyrmak döwrüň derwaýys wezipeleriniň biridir. Sanly ulgamyň ornaşdyrylmagy bilen bazar gatnaşyklaryna geçilýän döwründe milli ykdysadyýetiň bäsdeşlige ukyplylygy, zähmet öndürijiliginiň derejesi ýokarlanýar.

Ösüşlere, belent tutumly işleri rowaçlyklara beslenýän Garaşsyz Watanymyzda sanly tehnologiýalaryň ykdysadyýete we durmuş ulgamyna ornaşdyrylmagy döwlet syýasatynyň esasy ugry hökmünde kesgitlenilýär. «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň» kabul edilmegi milli ykdysadyýetimizi ösdürmek ugrunda ägirt uly işleriň durmuşa geçirilýändiginiň subutnamasydyr. Ykdysady we durmuş ulgamlaryna sanly ulgamyň ornaşdyrylmagy ýurdumyzyň abadançylygyny we halkymyzyň bagtyýar durmuşyny üpjün etmekde möhüm bolup durýar. Ýurtda amala aşyrylýan sanly özgertmeler ilkinji nobatda pudaklar boýunça döwlet dolandyrylyşyna öz täsirini ýetirýär. Sanly tehnologiýalar raýatlar üçin durmuş ýeňillikleriniň, döwlet üçin ygtybarly ösüşiň kepilidir. Resminamalar dolanyşygynyň netijeliliginiň ýokarlanmagy, dolandyryş bilen bagly çykdajylaryň azalmagy we pudagara maglumat alyş-çalşygynyň ösdürilmegi sanly ulgamyň döredýän çäksiz mümkinçilikleridir. Sanly ulgam arkaly raýatlara durmuş hyzmatlarynyň hödürlenilmegi ilatyň abadan durmuş derejesine oňyn täsir edýär. Sanly ulgamyň ähmiýeti «döwlet-raýat» gatnaşyklaryny pugtalandyrmakda, durmuş hyzmatlarynyň elýeterliligini üpjün etmekde we olaryň çalt iş ýüzüne geçirilýändiginde ýüze çykýar.

Ýurdumyzda amala aşyrylýan ykdysady özgertmeler halkyň bagtyýar durmuşyny üpjün etmäge gönükdirilýär. Şeýle bagtyýar zamany, abadan, parahat Diýary halkyna peşgeş beren hormatly Prezidentimiziň jany sag, belent başy aman bolsun!

Jumamyrat JUMAÝEW,

welaýat gümrükhanasynyň Daşoguz demirýollary gümrük nokadynyň gözegçisi, maýor.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/35774

29.07.2021
Sanly tehnologiýalara daýanyp

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzda ylmyň dürli ugurlaryny döwrebap ösdürmek üçin ähli şertler döredilýär. Hukuk ylymlary hem ylmyň özboluşly, wajyp ugry hökmünde yzygiderli ösüşlere beslenýär. Ýurdumyzda beýleki ulgamlarda bolşy ýaly, hukuk goraýjy edaralarda hem innowasion tehnologiýalar giňden ornaşdyrylýar.

Innowasiýalar, ylym-bilim ulgamlaryndaky kämilleşmeleriň özenini düzýär. Döwlet Baştutanymyzyň Kararlary bilen «Türkmenistanda ylmy barlaglaryň we innowasiýa tehnologiýalarynyň netijeliligini ýokarlandyrmagyň 2017 — 2021-nji ýyllar üçin Döwlet Maksatnamasynyň», «Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasynyň», «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň» tassyklanmagy ähli ulgamlaryň ylma esaslanyp, innowasion çemeleşmelerden ugur alnyp ösdürilmegine mümkinçilikleri has-da artdyrdy. Innowasion ösüş kazyýet işlerini alyp barmakda hem giň gerime eýe bolýar.

Häzirki wagtda jenaýatçylyga, hususan-da, transmilli jenaýatçylyga garşy täze usullary ulanmak, şeýle hem ylmyň we ýokary tehnologiýalaryň iň täze gazananlaryndan peýdalanmak ähmiýetlidir. Bu mesele adamyň we raýatyň hukuklarynyň, azatlyklarynyň goragyny üpjün etmäge niýetlenen kadalaşdyryjy hukuk namalarynda öz beýanyny tapýar. Jenaýat kazyýet ulgamynda innowasiýa tehnologiýalardan peýdalanmak işinde, ilkinji nobatda, bu ugurda ulanylýan adalgalaryň kesgitlenmegi möhümdir. Munuň özi bu meseläniň düýp manysyna we mazmunyna düşünmäge, jenaýat iş ýöredişiniň ähli tapgyrlarynda ulanylýan tehniki işläp taýýarlamalaryň köp görnüşliliginden baş çykarmaga, olaryň arasyndan has netijelisini saýlap almaga, şeýle hem olaryň ornuny kesgitlemäge ýardam berýär.

Innowasiýa işiniň hukuk, ykdysady we guramaçylyk esaslaryny kesgitleýän, 2014-nji ýylyň 16-njy awgustynda kabul edilen «Innowasiýa işi hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda, innowasiýa raýat dolanyşygyna girizilen innowasiýa önümidir. Innowasiýalaryň dört görnüşini tapawutlandyrýarlar, ýagny önüm, proses, marketing we guramaçylyk.

Öň jenaýat kazyýet ulgamynda suratlar, soňra ses ýazgylary ulanylýardy, häzirki wagtda sifrli ses we wideo ýazgylarynyň usuly ulanylýar. Ylmy edebiýatlara we kanunçylyga laýyklykda, häzirki zaman tehniki serişdeler poligraflar, wideoaragatnaşyk ulgamy, ses boýunça stres-detektorlary, wideo teswirlemeleri giňden ulanylýar. Bularyň içinde wideoaragatnaşyk ulgamy durmuşymyzyň dürli ugurlarynda, döwlet dolandyryş ulgamynda, ýokary okuw mekdeplerinde, lukmançylykda we beýleki ugurlarda giňden ulanylýar. Jenaýat iş ýöredişiniň ähli tapgyrlaryna öňdebaryjy tehnologiýalary ornaşdyrmak we olary ulanmak üçin jenaýat iş ýörediş hukugynyň kadalary amala aşyrylmalydyr, şunuň ýaly tehnologiýalary ulanmagyň maksatlary jenaýat kazyýet ulgamynyň wezipelerine hem-de ýörelgelerine laýyk gelmelidir.

Tehniki serişdeleriň peýdalanylmagyndan alnan subutnamalaryň, olaryň diňe bir bilermenler we hünärmenler tarapyndan däl-de, eýsem, kazyýetde jenaýat işiniň barşynda iş ýöredişiň beýleki gatnaşyjylary tarapyndan hem baha berilmegi üçin makul görnüşde bolmagyny göz öňünde tutmak hökmandyr. Kazyýet seljerişiniň barşynda täze tehnologiýalary peýdalanmak jenaýat iş ýörediş kadalarynyň berjaý edilmegini ep-esli ýeňilleşdirýär.

Türkmenistanda jenaýat iş ýörediş kanunçylygynyň ösüşinde we ýerine ýetirilişinde innowasion tehnologiýalaryň ähmiýeti örän uludyr.

Goý, ýurdumyzda hukuk ulgamyny dünýä derejesinde ösdürýän, milli kanunçylygymyzy kämilleşdirýän hormatly Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun!

Myrat HALMYRADOW,

Türkmenistanyň Ýokary kazyýetiniň Kazyýet ýerine ýetirijileriniň işini guramak we gözegçilik etmek boýunça müdirliginiň müdiri.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/35543

28.07.2021
Türkmenistanyň Prezidenti Saud Arabystany Patyşalygynyň Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisini kabul etdi

Aşgabat, 27-nji iýul (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Saud Arabystany Patyşalygynyň wezipä täze bellenen Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Said Osman Ahmed Suweýdi kabul etdi. Ol milli Liderimize ynanç hatyny gowşurdy.

Diplomat wagt tapyp kabul edendigi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, döwlet Baştutanymyza Iki Mukaddesligiň Hyzmatkäri Patyşa Salman Ben Abdelaziz Al Saudyň hem-de Mirasdüşer Şazada Muhammed ben Salman Al Saudyň mähirli salamyny hem-de Türkmenistanyň halkyna parahatçylyk we abadançylyk baradaky arzuwlaryny ýetirdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow dostlukly ýurduň doly ygtyýarly wekilini jogapkärli wezipä bellenilmegi bilen gutlap, Saud Arabystanynyň ýokary derejeli ýolbaşçylaryna hem-de halkyna iň gowy arzuwlaryny beýan etdi we taraplaryň ähli ulgamlarda netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmäge çalyşýandygyna esaslanýan dostlukly döwletara gatnaşyklaryň ýokary derejesini kanagatlanma bilen belledi.

Netijeli ýagdaýda geçen duşuşygyň barşynda türkmen-saud hyzmatdaşlygynyň birnäçe ugurlary boýunça pikir alşyldy. Ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn esasda, ilkinji nobatda bolsa, iri halkara guramalaryň hem-de sebit düzümleriniň çäklerinde ýola goýlan netijeli gatnaşyklar şol hyzmatdaşlygyň pugtalandyrylmagyna ýardam eder.

Diplomat, tutuş dünýäde bolşy ýaly, Saud Arabystanynda hem Bitarap Türkmenistanyň parahatçylyk söýüjilikli daşary syýasatyny hem-de ýurdumyzyň häzirki döwrüň wajyp meselelerini çözmäge oňyn çemeleşmelerini goldaýandyklaryny nygtady. Şol syýasat bolsa tutuş Merkezi Aziýada geosyýasy deňagramlylygyň, parahatçylygyň we durnuklylygyň möhüm şerti bolup durýar. Milli Liderimiziň 2021-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etmek barada öňe süren möhüm başlangyjy munuň aýdyň subutnamasydyr. Bu başlangyç dünýä bileleşigi tarapyndan goldanyldy hem-de BMG-niň Baş Assambleýasynyň ýörite Kararnamasy bilen berkidildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň oňyn başlangyçlarynyň hemmetaraplaýyn goldanylýandygy üçin minnetdarlyk bildirip, BMG-niň çäklerinde hyzmatdaşlygyň sebitde we dünýäde durnukly ösüşi üpjün etmek maksady bilen, ýurdumyza özüniň Bitaraplyk derejesini amala aşyrmaga mümkinçilik berýändigini nygtady.

Döwlet Baştutanymyz we ilçi taraplaryň däp bolan hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge we täze many-mazmun bilen baýlaşdyrmaga meýillidigini tassyklap, syýasy-diplomatik hem-de söwda-ykdysady gatnaşyklaryň geljekde-de işjeňleşdiriljekdigine ynam bildirdiler. Munuň özi bolsa iki ýurduň we dostlukly halklaryň bähbitlerine doly laýyk gelýär.

Ileri tutulýan ugurlarda özara gatnaşyklaryň geljegi barada içgin pikir alyşmalaryň barşynda hormatly Prezidentimiziň 2016-njy ýylyň maýynda Saud Arabystany Patyşalygyna bolan resmi saparynyň çäklerinde gazanylan möhüm ylalaşyklaryň ähmiýeti aýratyn nygtaldy.

Diplomat Saud Arabystanynyň işewür toparlarynyň ysnyşykly işjeň gatnaşyklary ýola goýmaga uly gyzyklanma bildirýändiklerini nygtady.

Söwda-ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça Hökümetara türkmen-saud toparynyň işi hem öňde goýlan belent maksatlara ýetmäge gönükdirilendir.

Ýangyç-energetika toplumy, söwda-ykdysady, ulag-kommunikasiýa ulgamlary we beýleki ugurlaryň birnäçesi geljegi uly hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlarynyň hatarynda görkezildi.

Şeýle hem türkmen-saud gatnaşyklarynyň möhüm ugry hökmünde medeni-ynsanperwer gatnaşyklary pugtalandyrmagyň örän wajypdygy bellenildi. Munuň özi ruhy däpleriniň hem-de taryhyň dowamynda emele gelen aragatnaşyklaryň umumylygy bilen birleşen iki doganlyk halkyň arasyndaky dostluk gatnaşyklarynyň pugtalandyrylmagyna ýardam edýär.

Pursatdan peýdalanyp, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Saud Arabystanynyň Patyşasyna hem-de Mirasdüşer Şazadasyna özleri üçin islendik amatly wagtda Türkmenistana sapar bilen gelmek baradaky çakylygyny aýtdy. Taraplaryň ylalaşmagy boýunça saparyň möhletleri diplomatik ýollar arkaly ylalaşylar.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow we diplomat birek-birege iň gowy arzuwlary beýan edip, taraplaryň gyzyklanmasynyň hem-de iki ýurduň doganlyk halklarynyň hoşmeýilli erk-isleginiň türkmen-saud gatnaşyklaryny täze, özara bähbitlere laýyk gelýän derejä çykarmaga ýardam etjekdigine ynam bildirdiler.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/35726

28.07.2021
Elektron senagat — döwrüň derwaýyslygy

Hormatly Prezidentimiziň 9-njy iýulda şu ýylyň 6 aýyň jemine bagyşlap geçiren Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde sanly ykdysadyýete geçmegi çaltlandyrmak, elektron resminama dolanyşygyny ähli edara-kärhanalarda ornaşdyrmak, elektron senagaty we hususy telekeçiligi ösdürmek, olaryň kanunçylyk binýadyny has-da berkitmek maksady bilen alnyp barylýan işleriň güýçlendirilmelidigini aýratyn nygtady. Şeýle-de milli Liderimiz ýurdumyzda elektron senagaty döretmek işiniň başlanandygyny, bu ugurda geljekki wezipeleri üstünlikli çözmek üçin işgärleri taýýarlamagyň ulgamyny döretmegi degişli ýolbaşçylara tabşyrdy.

Mälim bolşy ýaly, häzirki döwürde bu ugurda durmuşa geçirilýän maksatnamalaýyn işlere möhüm ähmiýet berilýär.

Aslynda, senagat tebigy baýlyklary, oba hojalyk önümlerini, çig maly gaýtadan işläp, taýyn haryda öwürýän halk hojalygynyň möhüm pudagydyr. Islendik önümçilik pudagynyň ýöriteleşmegi we ösmegi üçin kämil tehnikalardyr enjamlar zerurdyr.

Elektron senagatlaşma diýmek ylmy-tehniki öwrülişigiň netijesinde ýurduň senagat kuwwatynyň ornuny tutýan täze innowasion görnüşleriň işlenip taýýarlanylmagy we onuň önümleriniň hiliniň hem-de häzirki zaman tehnologiýa önümçiliginiň ýokary derejeli döredilmegi diýmekdir. Bu pudak dünýä ykdysatçylary tarapyndan käbir edebiýat çeşmelerinde «Çylşyrymly tehnikalaryň önümçiligi» diýlip hem atlandyrylýar.

Häzirki döwürde senagatlaşmak strategiýasyndan ugur alnyp durmuşa geçirilýän işleriň hatarynda elektron resminama dolanyşygyny, döwrebap elektron enjamlaryň we robotlaryň önümçiligini görkezmek bolar. Gündelik durmuşda ulanýan elektron enjamlarymyzy öz ýurdumyzda öndürmegimiz milli ykdysadyýetiň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrýar. Çünki halkara bazarlarda elektron enjamlaryň eksportynda bäsdeşlige ukyply önümleriň öndürilmegine esasy görkeziji hökmünde garalýandygy mälimdir. Şeýlelikde, ösüşiň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolan elektron senagat ylmy çemeleşmeleri talap edýän we tehnologik taýdan çylşyrymly pudak hasaplanýar.

Elektron senagat diňe bir önümçilige zerur bolan tehnikany däl, eýsem, maşyngurluşygy hem öz içine alýar. Ykdysatçylaryň aýtmaklaryna görä, elektron senagatyň düzümine aragatnaşyk, senagat, awtomobil we lukmançylyk tehnikalary, kompýuterler, ilatyň sarp edýän elektron enjamlary, harby tehnikalar we başga-da birnäçe önümçilik tehnikalary degişlidir. Bu ulgamlarda bäsdeşligiň ýokary derejesi elektron önümleriň hiliniň has-da ýokary bolmagyny we döwrebaplygyny talap edýär.

Gürrüňi edilýän senagat häzirki zaman maşyngurluşygynda iň ýokary ylmy pudak bolup, ösen ýurtlarda umumy senagatyň üçden iki bölegini eýeleýär. Bu pudagyň halkara ykdysady ösüşe öz mynasyp goşandyny goşýan ýurtlaryň jemi içerki önümindäki paýy ýokarydyr. Bu bolsa ykdysadyýetde döreýän işsizlik, önümçiligiň yza galmagy ýaly meseleleriň aradan aýrylmagyna şert döredýär.

Häzirki wagtda türkmen işewürleri tarapyndan hem ykjam el telefonlary, kompýuterler, sowadyjylaryň dürli görnüşleri we telewizorlar öndürilip, ilata hödürlenýär, şeýle-de dünýä bazaryna çykarylýar. Bilşimiz ýaly, «Aýdyň gijeler» hojalyk jemgyýeti tarapyndan öndürilýän elektron enjamlara isleg barha artýar. Şeýle tutumly işler maksatnamalaýyn amal edilýär. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» elektron senagaty ösdürmek boýunça birnäçe wezipeler göz öňünde tutulan. Şunda esasy wezipelerden ugur alnyp, ýurdumyzda ýakyn geljekde bu ugurda dürli göwrümli kärhanalaryň döredilmegi maksat edinilýär.

Elbetde, senagatyň bu görnüşiniň milli ykdysadyýetimize giňden ornaşdyrylmagy geljekde ýurdumyzyň durmuşynda uly ähmiýete eýe bolar. Netijede, ykdysadyýetiň senagat pudagynyň has-da pugtalanmagyna, önümçiligiň giňelmegine we täze, döwrebap önümçilikleriň ýüze çykmagyna oňyn täsirini ýetirer.

Jumageldi SALAMOW.

«Türkmenistan».



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/35722

28.07.2021
Agyr atletikaçy Polina Gurýewa Olimpiýa oýunlarynda Türkmenistan üçin ilkinji medaly gazandy

Tokio, 27-nji iýul (TDH). Şu gün Ýaponiýadan şatlykly habar gelip gowuşdy — XXXII tomusky Olimpiýa oýunlarynyň medalyny taryhda ilkinji gezek Türkmenistana Polina Gurýewa getirdi. Ol agyr atletika boýunça ýaryşlarda çykyş edip, 59 kilograma çenli agram derejesinde kümüş medala mynasyp boldy. Bu agram derejesinde dünýäniň 14 ýurdunyň wekilleri bäsleşdiler.

Milli ýygyndy toparyň bu iri ýaryşlara gatnaşmagy biziň türgenlerimiziň ýeňiş gazanyp, ata Watanymyzyň ýaşyl Tugunyň belende galdyryljakdygyna bolan ynamy has-da berkidýär. Ine-de, ilkinji üstünlik! Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň atalyk aladasyndan ruhlanan türgenler dünýä derejesindäki üstünlikler bilen ýurdumyzyň sport abraýyny artdyrmaga çalyşýarlar.

Milli Liderimiziň Buýrugyna laýyklykda, XXXII tomusky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasyna gatnaşmak üçin Ýaponiýanyň paýtagty Tokio şäherine Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Türkmenistanyň at gazanan tälimçisi S.Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygyndaky wekiliýetiň iberilendigini bellemek gerek.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň XXXII tomusky Olimpiýa oýunlarynda Türkmenistana wekilçilik etjek sport wekiliýetiniň agzalaryna iberen Ýüzlenmesinde bellenilişi ýaly, sport gujur-gaýratyň, gözelligiň we sagdynlygyň gözbaşydyr. Türgenlerimiziň halkara derejede geçirilýän sport ýaryşlarynda gazanýan ajaýyp üstünlikleri jemgyýetimizde eziz Watanymyza bolan söýgini terbiýeleýär, halkymyzyň agzybirligini hem-de jebisligini has-da pugtalandyrýar.

Milli Liderimiziň Ýüzlenmesinde mähriban türgenlerimiziň Olimpiýa oýunlarynda ajaýyp ýeňişleri gazanyp, mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly baýramyna toý sowgatlary bilen geljekdiklerine, eziz Watanymyz — Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň halkara derejesindäki abraýyny has-da belende göterjekdiklerine uly ynam bildirilýär.

Türkmenistana ilkinji Olimpiýa medalyny getiren türgen gyzyň üstünlikleri barada ýatlasak, 2017-nji ýylyň maýynda Azerbaýjanyň paýtagty Baku şäherinde geçirilen Yslam Raýdaşlyk oýunlarynda gazanylan altyn medal, 2018-nji ýylyň martynda Özbegistanyň Daşkent şäherinde ýaşlaryň arasynda geçirilen Aziýa çempionatynda gazanylan bürünç medal barada aýtmak gerek. P.Gurýewa ýene-de iki sany uly ýaryşda — 2019-njy ýylyň aprelinde Fiji Respublikasynda geçirilen ýaşlaryň arasyndaky dünýä çempionatynda hem-de 2021-nji ýylyň aprelinde Özbegistanyň Daşkent şäherinde geçirilen Aziýa çempionatynda dördünji orny eýelemegi başardy.

Şu gün bolsa ol ilkinji ýaryşdan — ştangany silkip götermek boýunça bäsleşikden soň, 96 kilogram gazanan netijesi boýunça fransiýaly Dora Çakunte bilen ikinji-üçünji orunlary paýlaşdy. Türkmenistanyň ýokary sport ussatlygy mekdebiniň 21 ýaşly türgeni üç synanyşygyň hemmesini şowly tamamlap, 116 kilogram, 119 kilogram we 121 kilogram agram derejelerindäki ştangalary götermegi hem-de tälimiň bu görnüşinde milli rekordy täzelemegi başardy. Şeýle hem P.Gurýewa Türkmenistanyň rekordyny — 217 kilogram agram derejesindäki rekordy gazanyp, öz ozalky üstünligini 6 kilogram derejede gowulandyrdy.

Netijede, türgen gyzymyz ýaryşda üçünji orny eýelän Ýaponiýanyň wekili Mikiko Andodan öňe geçmegi başardy (silkip götermek — 94 kilogram, itekläp götermek — 120 kilogram). Bu agram derejesinde ştangany silkip götermekde (103 kilogram), itekläp götermekde (133 kilogram) hem-de iki görnüşde (236 kilogram) üç sany olimpiýa rekordlaryny gazanan dünýäniň dört gezek çempiony, dünýä rekordlarynyň 12-siniň eýesi Kuo Sin-Çžun (Hytaý Taýpeýi) birinji orny eýeledi.

Ýeri gelende aýtsak, türgen gyzymyz Türkmen döwlet bedenterbiýe we sport institutynyň sportuň olimpiýa görnüşleri fakultetiniň 4-nji ýyl talybydyr. Ol sport ýoluna A.Saryýewiň halypalyk etmeginde başlap, häzir milli ýygyndy toparymyzyň baş tälimçisi A.Emirýanyň ýolbaşçylygynda ussatlygyny kämilleşdirýär.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýadawsyz tagallasy hem-de sporta aýratyn üns bermegi netijesinde, zehinli türgenleri ýüze çykarmak boýunça işleriň geçirilýändigini bellemek gerek. Şäherlerdir obalarymyzda döwrebap sport-sagaldyş toplumlary hem-de halkara ölçeglere laýyklykda üpjün edilen köpugurly stadionlar gurlup ulanmaga berilýär. Bularyň hemmesi ykbalyny sporta baglan ýaşlarymyza sport derejelerini yzygiderli ýokarlandyrmaga hem-de geljekde halkara ýaryşlarda ýurdumyza wekilçilik etmäge mümkinçilik döredýär.

Mälim bolşy ýaly, Tokio şäherinde geçirilýän tomusky Olimpiýa oýunlary 8-nji awgusta çenli dowam eder. Şunuň bilen baglylykda, türgenlerimiziň dünýä derejesindäki sylaglar bilen janköýerlerini begendirmäge mümkinçilikleri bar. Ýakyn günlerde olar sportuň ýeňil we agyr atletika, şeýle hem suwda ýüzmek ýaly görnüşlerinde çykyş ederler.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/35717

28.07.2021
Tämizlik, arassaçylyk, saglyk

«Şa», «Emir», «Ýunus», «Tumar», «Dana», «Era»... «Şatumar» hususy kärhanasynyň bu önümleri öý bikelerine bireýýämden bäri tanyş bolsa gerek. Egin-eşikleri ýuwmak üçin niýetlenen ýuwujy, ýumşadyjy, agardyjy serişdeler, gap-gaçlary, aýnalary ýuwmak üçin niýetlenen ýuwujy we ys beriji erginler, şampunlaryň, sabynlaryň, diş pastalarynyň, el ýumşadyjy kremleriň, hoşboý ysly atyrlaryň dürli görnüşleri... Dogrusy, ýaşaýyş-durmuşymyzy bularsyz göz öňüne getirmegem mümkin däl. Bu serişdeleriň bar ýerinde tämizlik bar, arassaçylyk, saglyk bar. Olar biri-biri bilen berk baglanyşykly. Halk arasynda aýdylyşy ýaly, arassaçylyk — saglygyň girewi, saglyk bolsa ynsan üçin iň gymmatly baýlykdyr.

Mary welaýatynyň Wekilbazar etrabynyň J.Atajanow adyndaky daýhan birleşiginiň çäginde ýerleşýän, 10 ýyldan gowrak wagt bäri hereket edýän «Şatumar» hususy kärhanasynyň agzybir zähmet toparynyň öndürýän önümleriniň görnüşleri 150-den geçýär. Kärhana şu ýyl täze önümi — çygly el süpürgiçlerini öndürip, alyjylara hödürledi.

Owadan gaplara gaplanan «Şatumar» haryt nyşanly önümler diňe Mary welaýatynyň däl, eýsem, paýtagtymyzyň, ýurdumyzyň beýleki welaýatlarynyň bazarlarynda, söwda dükanlarynda hem islegli harytlaryň biri. Olar ýokary hilliligi bilen birlikde, bahalarynyň elýeterliligi bilen hem müşderiniň ünsüni çekýär.

Hususy kärhananyň önümhanasyna iň kämil, häzirki zaman enjamlary ornaşdyrylyp, ol ýerde hünärmenleriň 100-den gowragy zähmet çekýär. Atlary agzalyp geçilen önümler bilen bir hatarda, turbalary hapadan arassalaýan erginler hem öndürilýär. Ekologiýa taýdan arassa, ýokary hilli, harytlyk görnüşi bada-bat gözüňe ilýän önümleriň aglaba böleginiň goňşy Gazagystan, Täjigistan, Owganystan, Özbegistan döwletlerine eksport edilmegi, olaryň daşarky bazarda hem uly islege eýedigini aňladýar.


— Önümleriň hersiniň özboluşly aýratynlygy bar. Edil şonuň ýaly-da, müşderileriň bu önümlere islegi hem birmeňzeş däl. Öý bikeleriniň käbiri ilki önümiň bir görnüşinden satyn alyp, ony synap görýär, göwnüne makul bolan halatynda, mydama şol görnüşini ulanmaga çalyşýar. Käbirleri bolsa birbada önümleriň ähli görnüşlerinden satyn alyp, soňra olaryň arasyndan özüne gereklisini yzygiderli ulanýar. Şonuň üçin-de biz müşderilerimiziň isleglerini kanagatlandyrmak üçin önümleriň hil derejesine aýratyn ähmiýet berýäris.

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň önüm öndürijileriniň öňünde bazarlarymyzy, dükanlary milli önümlerimiz bilen has-da baýlaşdyrmak baradaky wezipäni goýdy. Bu wezipäniň üstünlikli amal edilmegi üçin köp işlemeli, önümleriň täzeden-täze görnüşlerini döretmeli. Hususy kärhanamyzyň hünärmenleri mydama täzeligiň gözleginde bolup, täze tehnologiýalar esasynda iş alyp barmak bilen, önümlerimiziň görnüşlerini yzygiderli artdyryp durýarlar. Mundan iki ýyl öň, «OK» diýlip atlandyrylan atyrlaryň 40 görnüşini öndürip başladyk. Olaryň 24 görnüşi zenanlara, 13 görnüşi bolsa erkek kişilere niýetlenendir. Galan üç görnüşi — aralyk häsiýetde bolan parfýumlar. Özboluşly ýakymly ys berýän bu önümlerimiz alyjylar tarapyndan gowy garşylandy.

Saglygyň girewi bolan arassaçylygy saklamak — her birimiziň jana-jan borjumyz. Bu asylly ýörelgede hususy kärhanamyzyň hünärmenleriniň halkymyzyň hyzmatynda gaýym durandygyny bellemek buýsançly. Işgärlerimiziň şu ýyl halkymyza hödürlän täze önümleri, ýagny, «Şa», «Tet» diýlip atlandyrylan, 15 görnüşli çygly el süpürgiçleri hem her bir öýe, ildeşlerimiziň her birine arassaçylyk, tämizlik, saglyk getirer — diýip, Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy bolan «Şatumar» hususy kärhanasynyň ýolbaşçysy Sylapberdi Ylýasow gürrüň berýär.

Hawa, ynsan saglygy üçin esasy zerurlyklaryň biri bolan arassaçylygyň, tämizligiň päk şuglasyna öwrülen «Şatumar» ekologiýa taýdan arassa, eksport ugurly önümleri öndürmek bilen, mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk toýuna mynasyp zähmet sowgatly barýar.

Keýik UMAROWA.

«Türkmenistan». Surata düşüren Şamyrat AMADOW.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/35720

28.07.2021
Ýokary görkezijiler ugrunda

Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynyň çägindäki Derweze döwlet elektrik stansiýasy ýurdumyzyň energetika pudagynyň ösüşine önjeýli goşant goşýan kärhanalaryň hataryndaky ornuny barha pugtalandyrýar. Ol ýerde göz öňüne tutulan meýilnamalaryň üstünlikli ýerine ýetirilip, guwandyryjy görkezijileriň gazanylmagy şeýle diýmäge esas berýär.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň birinji ýarymynda gürrüňi edilýän döwlet elektrik stansiýasynda 1 million 291 müň 651 kilowatt-sagat elektrik energiýasy öndürildi. Munuň özi stansiýasynyň ruhubelent işçi-hünärmenleriniň tutanýerli zähmeti netijesinde, şu ýylyň ýanwar — iýun aýlarynda, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, önümçilik işinde 150,44 göterim ösüşiň üpjün edilendigini görkezýär.

Kuwwatly gazturbina desgalarynyň birnäçesini öz içine alýan bu kärhanada degişli döwürde öndürilen elektrik energiýasy paýtagtymyzyň we welaýatyň sarp edijilerine bökdençsiz iberildi. Ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň uludan toýlanylýan şanly ýylyny ýokary görkezijileri bilen jemlemegi maksat edinýän kärhananyň işçi-hünärmenleri iş gadamlaryny barha batlandyrýarlar.

Aýdo ŞEKEROW.
(Öz habarçymyz).

Azyk berekedi

Ilata elýeterli nyrhlarda hödürlenýän ýokary hilli azyk önümleriniň bolçulygyny döretmek babatda «Balkanazyk» önümçilik birleşiginiň Serdar şäherindäki azyk önümleri kärhanasynda hem mynasyp işler bitirilýär. Şu ýylyň birinji ýarymynda bu ýerde gaýtadan işlenen 7 müň 938 tonna pagta çigidinden 1 müň 230 tonna ýokary hilli azyklyk ýag taýýarlanylyp, meýilnama artygy bilen berjaý edildi. Şeýle hem kärhanada taýýarlanylýan ýokary hilli et we süýt önümlerine bolan isleg barha artýar. Muňa şu döwürde söwda nokatlaryna ýaraşykly gaplara gaplanylyp, 192 tonna et we 252 tonna süýt önümleriniň ugradylmagy hem aýdyň şaýatlyk edýär. Bu görkezijiler, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, ep-esli köpdür.

Gürrüňi edilýän döwürde kärhanada pul hasabynda bitirilen işleriň umumy möçberi 9 million 164 müň manatlykdan hem köp bolup, meýilnama 116 göterim berjaý edildi.

Hojaberdi BAÝRAMOW.
(Öz habarçymyz).



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/35619

27.07.2021
Türkmenistanyň Prezidenti sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi

Aşgabat, 26-njy iýul (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Oňa Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary hem-de welaýatlaryň häkimleri gatnaşdylar. Iş maslahatynda gowaçanyň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek bilen bagly möwsümleýin oba hojalyk işleriniň alnyp barlyşy, şanly Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk baýramyna görülýän taýýarlyk bilen baglanyşykly meselelere garaldy.

Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanowa söz berildi. Häkim welaýatyň etraplarynyň ýerleşişini görkezýän karta boýunça gowaça, bugdaý we beýleki oba hojalyk ekinleriniň meýdanlary barada maglumat berdi.

Soňra häkim häzirki döwürde welaýatda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, gowaça agrotehniki kada laýyk ideg etmek, bugdaý ekiljek meýdanlary ekişe taýýarlamak, şeýle hem gök ekerançylykda ýaýbaňlandyrylan toplumlaýyn işler barada hasabat berdi.

Welaýatyň gowaça ekilen meýdanlarynda hatarara bejergi işlerini geçirmek, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak we gowaçanyň ujuny çyrpmak işleri dowam edýär. Şeýle hem häkim welaýatyň gowaça meýdanlarynda keselleriň we zyýankeşleriň ýüze çykmagynyň öňüni almak üçin görülýän çäreler barada hasabat berdi.

Häkim welaýatda mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk baýramyna hemmetaraplaýyn taýýarlygyň çäklerinde ýurdumyzyň durmuşynda möhüm ähmiýetli şanly senäni mynasyp garşylamak we guramaçylykly geçirmek boýunça zerur işleriň alnyp barylýandygyny aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz welaýatyň ekerançylyk meýdanlary barada maglumat berýän karta bilen tanşyp, gowaçanyň ýokary hasylyny ýetişdirmek ugrunda ekin meýdanlarynda ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda, öz wagtynda geçirilmelidigine ünsi çekdi. Şeýle hem milli Liderimiz welaýatyň biokärhanalarynyň netijeli işini ýola goýmak babatda häkime birnäçe tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ekerançylyk meýdanlarynda ideg işlerinde ulanylýan oba hojalyk tehnikalarynyň hem-de gurallarynyň doly güýjünde işledilmeginiň, geljek ýylyň hasyly üçin bugdaý ekiljek meýdanlarda sürüm we tekizleýiş işleriniň bellenilen möhletlerde, ýokary hilli geçirilmeginiň möhüm talapdygyny belledi.

Bugdaý ekişinde ulanyljak oba hojalyk tehnikalary hem-de gurallary, ekiş üçin zerur tohumlar möwsüme doly taýýar edilmelidir. Şeýle hem welaýatda güýzlük ýeralmanyň, gök we beýleki oba hojalyk ekinleriniň ekişiniň öz wagtynda, talabalaýyk tamamlanmagy üçin zerur çäreler görülmelidir.

Döwlet Baştutanymyz Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän dürli maksatly desgalaryň gurluşygynda alnyp barylýan işleriň berk gözegçilikde saklanylmalydygyny belledi hem-de bu babatda häkime birnäçe görkezmeleri berdi.

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew sebitiň etraplarynyň ýerleşişini görkezýän kartada ekerançylyk meýdanlarynyň ýagdaýy barada maglumat bermek arkaly gowaça meýdanlarynda, ekiş geçirilmegi meýilleşdirilen ýerlerde alnyp barylýan işler we olaryň agrotehniki kadalara laýyk gelmegi ugrunda edilýän tagallalar barada hasabat berdi. Gowaça ideg etmek işinde ulanylýan tehnikalar we beýleki gurallar doly güýjünde işledilýär.

Şol bir wagtyň özünde häkim welaýatyň bugdaý ekiljek meýdanlarynda sürüm we tekizleýiş işleriniň geçirilýändigini, möwsüme hemmetaraplaýyn taýýarlyk işleriniň görülýändigini habar berdi.

Bu işler bilen bir hatarda ekerançylyk meýdanlarynda güýzlük ekinleriň ekişini guramaçylykly geçirmek, gant şugundyrynyň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek üçin ideg işleriniň agrotehnikanyň talaplaryna laýyk derejede alnyp barylýandygy barada aýdyldy.

Häkim Oba milli maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeleri üstünlikli amala aşyrmak, şu ýyl üçin meýilleşdirilen ähli işleri öz wagtynda we ýokary hilli ýerine ýetirmek ugrunda ýaýbaňlandyrylan giň möçberli çäreler barada hasabat berdi.

Ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyny mynasyp garşylamak ugrunda welaýatyň ähli düzümlerinde taýýarlyk işleri batly depginde alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, gowaça edilýän ideg işleriniň agrotehniki talaplara laýyklykda ýerine ýetirilmeginiň geljekki bol hasylyň girewidigini belledi.

Milli Liderimiz hatarara bejergi işleriniň ýokary hilli geçirilmeginiň, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak, gowaçanyň ujuny çyrpmak bilen baglanyşykly meseleleriň yzygiderli gözegçilikde saklanylmalydygyny aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz şol bir wagtyň özünde geljek ýylyň hasyly üçin bugdaý ekiljek meýdanlarda işledilýän oba hojalyk tehnikalarynyň, beýleki gurallaryň sazlaşykly işiniň üpjün edilmelidigini, ekiş üçin zerur tohumlaryň möwsüme doly taýýarlanylmalydygyny belledi.

Hormatly Prezidentimiz güýzlük gök we beýleki oba hojalyk ekinleriniň ekişiniň agrotehniki möhletde geçirilmeginiň, gant şugundyry ekilen meýdanlarda alnyp barylýan ideg işleriniň agrotehniki talaplara laýyk gelmegini üpjün etmegiň möhüm talap bolup durýandygyny aýratyn belledi.

Eziz Diýarymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk baýramy mynasybetli ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan medeni-durmuş we önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli alnyp barlyşy berk gözegçilikde saklanylmalydyr diýip, milli Liderimiz belledi hem-de bu babatda häkime birnäçe anyk görkezmeleri berdi.

Soňra sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradowyň hasabaty bilen dowam etdi. Häkim häzirki döwürde welaýatyň etraplarynyň ekerançylyk meýdanlary hakynda kartanyň üsti bilen ýerine ýetirilýän işler, hususan-da, gowaça meýdanlarynda ekinlere agrotehniki kadalara laýyklykda ideg etmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Welaýatyň zähmetsöýer pagtaçylary mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk baýramynyň bellenilýän ýylynda bol hasyl ösdürip ýetişdirmek ugrunda toplumlaýyn işleri alyp barýarlar. Şu günler gowaça meýdanlarynda hatarara bejergi, dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak, gowaçanyň ujuny çyrpmak işleri agrotehniki kadalara laýyklykda dowam edýär. Şol bir wagtyň özünde keselleriň we zyýankeşleriň ýüze çykmagynyň öňüni almak boýunça welaýatyň biobarlaghanalarynda zerur işler geçirilýär.

Häkim güýzlük bugdaý, ýeralma, gök we beýleki oba hojalyk ekinleriniň ekişini bellenilen möhletlerde guramaçylykly geçirmek, welaýatyň şaly ekilen meýdanlarynda ideg işlerini talabalaýyk alyp barmak ugrunda zerur tagallalaryň edilýändigini, ekinlerden ýokary hasyl öndürmek üçin degişli çäreleriň görülýändigini aýtdy.

Welaýatyň etraplarynda mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şöhratly 30 ýyllygyny ýokary zähmet sowgatlary bilen garşylamak üçin toplumlaýyn işlere giň gerim berildi, şol sanda şanly senäniň hormatyna gurlup, ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky gurluşyk işleriniň depgini güýçlendirilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, gowaça ylmy esasda we öz wagtynda ideg etmegiň, şeýle hem güýzlük ekinleriň ekişine ýokary derejede taýýarlyk görmegiň möhümdigini aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz ideg işlerinde ulanylýan oba hojalyk tehnikalarynyň doly güýjünde işledilmegi, biokärhanalarda alnyp barylýan işleriň döwrüň talabyna laýyk getirilmegi, geljek ýylyň hasyly üçin kesgitlenen meýdanlarda degişli taýýarlyk işleriniň bellenilen möhletinde we ýokary hilli geçirilmegi babatda häkime anyk tabşyryklary berdi.

Ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasyndan hem-de Oba milli maksatnamasyndan gelip çykýan wezipelere laýyklykda, şu ýyl üçin meýilleşdirilen ähli işleriň öz wagtynda we ýokary hilli ýerine ýetirilmegine berk gözegçilik edilmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow döwlet Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk baýramyny mynasyp derejede dabaralandyrmak ugrunda edilýän tagallalaryň toplumlaýyn häsiýete eýe bolmalydygyny belledi we bu işleri yzygiderli gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew sebitiň ähli etraplarynyň ekerançylyk meýdanlary, suwarymly ýerler we özleşdirilmegi meýilleşdirilýän ýer bölekleri barada maglumat berýän kartany görkezip, häzirki döwürde welaýatda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi.

Hususan-da, şu günler gowaçanyň hatarara bejergisini geçirmek, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek we ösüş suwuny tutmak, şeýle hem gowaçanyň ujuny çyrpmak işleri agrotehniki kadalara laýyk derejede dowam edýär. Şol bir wagtda keselleriň we zyýankeşleriň ýüze çykmagynyň öňüni almak boýunça zerur işler alnyp barylýar.

Geljek ýylyň hasyly üçin bugdaý ekiljek meýdanlary taýýarlamak, güýzlük ekinleriň ekişini guramaçylykly geçirmek ugrunda zerur tagallalar edilýär, şeýle hem şaly ekilen meýdanlarda ideg işleri agrotehniki kada laýyklykda ýerine ýetirilýär.

Häkim Oba milli maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeleri ýerine ýetirmegiň çäklerinde ýurdumyzyň durmuşynda möhüm ähmiýeti bolan mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk baýramyny mynasyp zähmet sowgatlary bilen garşylamak ugrunda zerur tagallalaryň edilýändigini habar berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, gowaçanyň ýokary hasylyny ýetişdirmekde uly ähmiýete eýe bolan agrotehniki çäreleriň öz wagtynda we ýokary hilli geçirilmeginiň zerurdygyna ünsi çekdi.

Welaýatyň biokärhanalarynda alnyp barylýan işler ylmy esasda geçirilmelidir, oňa täzeçil tehnologiýalar, häzirki zamanyň ösen tejribesi ornaşdyrylmalydyr diýip, milli Liderimiz belledi.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz, gowaça babatda bolşy ýaly, beýleki ekinlere hem ideg işleriniň, güýzlük bugdaýyň, ýeralmanyň we beýleki oba hojalyk ekinleriniň ekişiniň bellenen möhletinde, ýokary hilli geçirilmeginiň möhüm talapdygyna ünsi çekip, häkime anyk tabşyryklary berdi. Şol bir wagtyň özünde ideg işlerinde ulanylýan oba hojalyk tehnikalarynyň bökdençsiz işledilmegi üpjün edilmelidir.

Döwlet Baştutanymyz ata Watanymyzyň beýik Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen dürli maksatly desgalaryň gurluşyklarynyň bellenilen möhletinde, ýokary hil derejesinde tamamlanmagynyň wajypdygyny belledi hem-de bu babatda häkime birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew, ilki bilen, sebitiň etraplarynyň ýerleşiş ýagdaýyna, olaryň ekerançylyk meýdanlaryna degişli kartany görkezip, sebitiň gowaça ekilen meýdanlarynda alnyp barylýan toplumlaýyn ideg işleri barada hasabat berdi. Şu günler gowaça ösüş suwuny tutmak, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ujuny çyrpmak, zyýankeşleriň ýüze çykmagynyň öňüni almak boýunça zerur işler geçirilýär.

Geljek ýylyň hasyly üçin bugdaý ekmäge niýetlenen meýdanlarda degişli taýýarlyk işleri ýerine ýetirilýär. Şol bir wagtyň özünde güýzlük ýeralmanyň, gök we beýleki oba hojalyk ekinleriň ekişini bellenen möhletde geçirmek ugrunda zerur tagallalar edilýär. Gant şugundyrynyň ekilen meýdanlarynda ideg işleri agrotehniki talaplara laýyk alnyp barylýar.

Häkim şu günler Diýarymyzyň Garaşsyzlygynyň şany 30 ýyllyk baýramynyň hormatyna ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen desgalardaky gurluşyk işleriniň ýagdaýy, şanly senäni mynasyp dabaralandyrmak ugrunda görülýän taýýarlyk işleri barada maglumat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ekerançylyk meýdanlarynda ýerine ýetirilýän işleriň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda, öz wagtynda geçirilmelidigine ünsi çekip, ideg işlerinde ulanylýan oba hojalyk tehnikalarynyň bökdençsiz hereketini ýola goýmak we güýzlük ekinleriň ekişiniň ýokary taýýarlyk derejesini üpjün etmek bilen baglanyşykly meseleleri üns merkezinde saklamagy talap etdi.

Milli Liderimiz ekerançylaryň ýokary hilli tohum bilen üpjün edilmeginiň möhüm talap bolup durýandygyny belläp, bu babatda häkime anyk görkezmeleri berdi. Welaýatda gant şugundyrynyň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek ugrunda alnyp barylýan işler talabalaýyk ýola goýulmalydyr diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Gahryman Arkadagymyz Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” şygary astynda geçýän ýylda welaýatyň çäklerinde ähli işleriň öz wagtynda we ýokary hilli tamamlanmagynyň, Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli gurlup, ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen desgalarda gurluşyk işleriniň bellenilen möhletinde, ýokary hilli ýerine ýetirilmelidigine ünsi çekip, bu babatda häkime birnäçe tabşyryklary berdi.

Soňra sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatynda Daşoguz welaýatynda iş saparynda bolýan Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew aragatnaşyga çykdy.

Wise-premýer gowaça meýdanlarynda alnyp barylýan ideg işleri, pagta ýygymy möwsümine görülýän taýýarlygyň derejesi, geljek ýylyň hasyly üçin bugdaý ekişini bellenilen möhletlerde we ýokary hilli geçirmek ugrunda ýaýbaňlandyrylan çäreler barada hasabat berdi.

Daşoguz, Lebap welaýatlarynyň şaly ekilen meýdanlarynda hem-de Balkan, Mary welaýatlarynyň güýzlük gant şugundyry ekilen meýdanlarynda ideg işleri ýokary derejede alnyp barylýar.

Welaýatlar boýunça şu ýyl ekilmegi meýilleşdirilýän güýzlük ýeralmanyň ekiş geçiriljek 5 müň gektar meýdanynyň taýýarlyk derejesi barada hasabat berildi. Şol bir wagtyň özünde ýurdumyzyň dürli künjeklerinde ekilmeli gök ekinleriň we beýleki aralyk ekinleriň ekişini agrotehniki möhletlerde geçirmek ugrunda zerur tagallalar edilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, obasenagat toplumynda möhüm möwsümleýin oba hojalyk işleriniň agrotehniki kadalara laýyk derejede geçirilmeginiň wajypdygyny belläp, pudaga häzirki zamanyň ösen tejribesiniň, ylmyň ýokary gazananlarynyň ornaşdyrylmagy, önüm öndürijiler üçin zerur şertleriň döredilmegi bilen baglanyşykly meseleleriň berk gözegçilikde saklanylmalydygyna ünsi çekdi.

Oba hojalyk ekinleriniň hasyllylygyny ýokarlandyrmak, ekin dolanyşygyna täze meýdanlary girizmek, obasenagat toplumynda ylmy taýdan esaslandyrylan usullaryň hem-de öňdebaryjy tehnologiýalaryň milli tejribe bilen sazlaşykly peýdalanylmagy döwrüň möhüm talabydyr diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk baýramynyň bellenilýän, “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” ýylynda ýurdumyzda azyk howpsuzlygyny üpjün etmek, bugdaýy, gowaçany, gök hem bakja ekinlerini, ir-iýmişleri ösdürip ýetişdirmek, maldarçylykdan alynýan önümleriň mukdaryny artdyrmak bilen baglanyşykly meseleler berk gözegçilikde saklanylmalydyr diýip, hormatly Prezidentimiz belledi hem-de bu babatda birnäçe tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatyny tamamlap, oňa gatnaşanlara Watanymyzyň gülläp ösmegini, halkymyzyň abadan we bagtyýar durmuşyny üpjün etmek ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/35622

27.07.2021