Aşgabat, 13-nji maý (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň we Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýewiň arasynda telefon arkaly söhbetdeşlik boldy.

Goňşy döwletleriň Baştutanlary mähirli salamlaşyp, birek-biregi ähli musulmanlar üçin mukaddes bolan aýyň tamamlanmagy hem-de Oraza baýramy bilen gutladylar. Rehimdarlyk, ynsanperwerlik, hoşniýetlilik, päk ahlaklylyk ýaly umumadamzat ruhy gymmatlyklarynyň nyşany bolan bu ajaýyp baýramyň iki ýurduň we halklaryň arasyndaky dostluk hem-de doganlyk gatnaşyklaryny mundan beýläk-de pugtalandyrmaga ýardam etjekdigine ynam bildirildi.

Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedow we Kasym-Žomart Tokaýew söhbetdeşligiň barşynda özara hormat goýmak, ynanyşmak hem-de açyklyk ýörelgeleri esasynda ýola goýulýan döwletara gatnaşyklaryň strategik we netijeli häsiýetini kanagatlanma bilen nygtadylar. Häzirki wagtda Türkmenistanyň we Gazagystan Respublikasynyň ähli ugurlarda, şol sanda syýasy, söwda-ykdysady hem-de medeni-ynsanperwer ulgamlarda üstünlikli hyzmatdaşlyk edýändigi aýdyldy. Bu babatda uzak möhletleýin esasda netijeli özara gatnaşyklary mundan beýläk-de dowam etdirmek üçin ägirt uly mümkinçilikler bar.

Iki ýurduň Liderleri özara gyzyklanmalara, halklarymyzyň taryhy, medeni hem-de ruhy gymmatlyklarynyň umumylygyna daýanýan dostlukly türkmen-gazak gatnaşyklarynyň mundan beýläk-de hoşniýetli goňşuçylyk hem-de umumy bähbitlere gönükdirilen özara hyzmatdaşlygyň ruhunda depginli ösdüriljekdigine we giňeldiljekdigine ynam bildirdiler.

Telefon arkaly söhbetdeşligiň ahyrynda Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedow we Kasym-Žomart Tokaýew birek-biregi ýene-de bir gezek mukaddes Oraza baýramy bilen gutlap, berk jan saglyk hem-de jogapkärli döwlet işinde üstünlik, iki ýurduň doganlyk halklaryna bolsa parahatçylyk, abadançylyk we rowaçlyk arzuw etdiler.

Aşgabat, 13-nji maý (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň we Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparowyň arasynda telefon arkaly söhbetdeşlik boldy.

Iki ýurduň Liderleri mähirli salamlaşyp, Oraza baýramy mynasybetli birek-biregi gutladylar hem-de türkmen we gyrgyz halklaryna abadançylyk, rowaçlyk arzuw etdiler. Söhbetdeşler umumadamzat ahlak gymmatlyklaryny we ruhy ösüşi alamatlandyrýan bu nurana baýramyň dostlukly döwletara gatnaşyklary ösdürmäge ýardam edýändigini bellediler.

Gyrgyzystanyň Baştutany milli Liderimize öwezini dolup bolmajak ýitgi — kakasy Mälikguly Berdimuhamedowyň aradan çykandygy zerarly ýene-de bir gezek çuňňur gynanjyny bildirdi we gyrgyz halkynyň adyndan duýgudaşlyk sözlerini beýan etdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Sadyr Žaparowa duýgudaşlyk sözleri üçin minnetdarlyk bildirip, Gyrgyzystanyň halkynyň we onuň Lideriniň agyr ýitgi zerarly goldawyna, medet beriji sözlerine ýokary baha berýändigini nygtady.

Telefon arkaly söhbetdeşligiň dowamynda hormatly Prezidentimiz kärdeşini sala-salşyklaryň üstünlikli geçirilmegi we täze Konstitusiýanyň kabul edilmegi bilen gutlap, Esasy Kanunyň Gyrgyzystanyň mundan beýläk-de ösmeginde ygtybarly binýat boljakdygyny hem-de gyrgyz halkynyň abadançylygyny ýokarlandyrmaga gönükdirilen giň gerimli özgertmeleriň üstünlikli amala aşyrylmagyna ýardam etjekdigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz hoşniýetli goňşuçylyk we özara düşünişmek ýörelgelerine esaslanýan netijeli gatnaşyklaryň barha ösýändigini nygtady. Şunuň bilen baglylykda, soňky ýyllarda biziň ýurtlarymyza köp ulgamlarda, şol sanda syýasy, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ugurlarda özara gatnaşyklaryň hil taýdan täze derejesini gazanmagy başardandygy bellenildi.

Söhbetdeşligiň barşynda Türkmenistanyň we Gyrgyz Respublikasynyň Liderleri bar bolan mümkinçilikleri hem-de häzirki ýagdaýlary nazara almak bilen, ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň ugurlaryny ara alyp maslahatlaşdylar we netijeli hyzmatdaşlygy, şol sanda iki ýurduň işewür toparlarynyň arasyndaky gatnaşyklary ýola goýmaga hem-de işjeňleşdirmäge ýardam edýän işewür duşuşyklary geçirmegiň ähmiýetini aýratyn bellediler.

Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedow we Sadyr Žaparow döwletara hyzmatdaşlygyň ýokary derejesini hem-de okgunly ösýändigini aýdyp, ynsanperwer ulgamda, hususan-da, ylym-bilim we medeniýet ugurlarynda gatnaşyklary has-da berkitmegiň wajypdygyny nygtadylar.

Söhbetdeşler özara gyzyklanma bildirilýän sebit we halkara meseleler boýunça-da pikir alyşdylar. Iki ýurduň abraýly guramalaryň, ilkinji nobatda bolsa, BMG-niň, GDA-nyň we beýleki düzümleriň çäklerinde netijeli hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga ygrarlydygy bellenildi. Türkmenistanyň we Gyrgyz Respublikasynyň Liderleri iki döwletiň mizemez dostlukly gatnaşyklara ygrarlydygyny tassyklap, ileri tutulýan ugurlaryň birnäçesinde netijeli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek üçin ähli tagallalaryň ediljekdigini nygtadylar.

Telefon arkaly söhbetdeşligiň ahyrynda Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedow we Sadyr Žaparow ýene-de bir gezek dünýäniň ähli musulmanlary üçin mukaddes bolan Oraza baýramy bilen birek-biregi gutlap, doganlyk halklara parahatçylyk, ösüş hem-de rowaçlyk arzuw etdiler.

Aşgabat, 13-nji maý (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bilen Ýaponiýanyň Premýer-ministri Ýosihide Suganyň arasynda telefon arkaly söhbetdeşlik boldy.

Söhbetdeşligiň başynda ýapon hökümetiniň Baştutany milli Liderimize kakasy Mälikguly Berdimuhamedowyň aradan çykandygy zerarly gynanç we duýgudaşlyk sözlerini beýan etdi.

Mälikguly aganyň yhlasly zähmeti, türkmen döwletiniň öňünde bitiren hyzmatlary baradaky ýagşy ýatlamalar ynsan kalbynda hemişelik saklanar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow medet beriji sözleri üçin jenap Ýosihide Suga minnetdarlyk bildirip, Ýaponiýanyň şu agyr pursatda gynanjyny paýlaşýandygyna ýokary baha berdi.

Telefon arkaly söhbetdeşligiň dowamynda taraplar häzirki döwürde türkmen-ýapon dostlukly aragatnaşyklaryň işjeň we netijeli häsiýete eýedigini, özara düşünişmek, ynanyşmak hem-de birek-birege goldaw bermek gatnaşyklarynyň ýokary derejede alnyp barylýandygyny nygtap, olaryň ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmegiň möhüm şerti bolup durýandygyny bellediler.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow we Premýer-ministr Ýosihide Suga döwletara gatnaşyklaryň häzirki ýagdaýyny we onuň geljekki ösüşiniň esasy ugurlaryny, şeýle hem özara gyzyklanma bildirilýän halkara syýasatyň wajyp meselelerini ara alyp maslahatlaşdylar.

Türkmenistan bilen Ýaponiýanyň arasyndaky hyzmatdaşlygyň ikitaraplaýyn görnüşde bolşy ýaly, halkara giňişlikde-de ösdürilýändigi kanagatlanma bilen bellenildi. Söhbetdeşler abraýly halkara guramalaryň çäklerinde ählumumy hem-de sebit möçberdäki oňyn başlangyçlara we tekliplere özara goldaw berilýändigini belläp, gatnaşyklary ýygjamlaşdyrmaga bolan ikitaraplaýyn gyzyklanmalary tassykladylar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow we Ýaponiýanyň hökümetiniň Baştutany söwda-ykdysady gatnaşyklaryň işjeňleşdirilmeginiň türkmen-ýapon hyzmatdaşlygynyň esasy ugurlarynyň biridigini nygtadylar. Şunuň bilen baglylykda, bilelikdäki tagallalaryň netijesinde döwletara ykdysady gatnaşyklar strategik, durnukly we uzak möhletleýin häsiýete eýe boldy.

Premýer-ministr Ýosihide Suga hormatly Prezidentimize ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine yzygiderli goldaw berýändigi we oňyn başlangyçlary öňe sürýändigi üçin hoşallyk bildirdi. Ýapon kompaniýalarynyň gatnaşmagynda Türkmenistanda köp sanly taslamalaryň, şol sanda döwrebap nebitgaz we gazhimiýa toplumlarynyň gurluşygy boýunça möhüm taslamalaryň üstünlikli amala aşyrylmagy munuň aýdyň netijesidir.

Döwlet Baştutanymyzyň aýdyşy ýaly, bu gün ýaponiýaly hyzmatdaşlar ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamalarynda kesgitlenen wezipeleri amala aşyrmaga öz goşandyny goşýarlar. Milli Liderimiz Türkmenistanyň Ýaponiýa bilen döwletara gatnaşyklary mundan beýläk-de berkitmäge gyzyklanma bildirýändigini tassyklap, ýapon kompaniýalaryna we maliýe düzümlerine ýurdumyzda zerur goldaw beriljekdigini ynam bildirdi. Şeýle hem söhbetdeşler Türkmenistanda durmuşa geçirilýän we milli ykdysadyýetimiziň senagatlaşdyrylmagyna, köpugurly ösdürilmegine, täze, häzirki zaman ýokary tehnologiýaly önümçilikleriň, dünýä bazarlarynda ýokary hilli hem-de bäsdeşlige ukyply önümleri öndürmäge niýetlenen senagat kärhanalarynyň döredilmegine gönükdirilen iri möçberli, uzak möhletleýin maksatnamalaryň durmuşa geçirilýändigini nazara almak bilen, ähmiýetli taslamalar boýunça işleriň dowam etdirilmelidigini nygtadylar.

Nebitgaz toplumy, elektroenergetika, ulag we aragatnaşyk pudaklary, suw hojalygy, dokma senagaty ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlary hökmünde kesgitlenildi. Şunuň bilen birlikde, iki döwletiň halklarynyň ýakynlaşmagynyň we olaryň arasyndaky dostluk gatnaşyklarynyň berkidilmeginiň möhüm şerti bolan medeni-ynsanperwer ulgama möhüm ornuň degişlidigi bellenildi.

Söhbetdeşler ylym-bilim ulgamy boýunça netijeli gatnaşyklary mundan beýläk-de giňeltmegiň wajypdygyny nygtadylar. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow türkmen hünärmenlerini okatmakda we taýýarlamakda berýän goldawy üçin ýapon tarapyna minnetdarlyk bildirdi hem-de hyzmatdaşlygyň bu ugurda üstünlikli dowam etdiriljekdigine ynanýandygyny aýtdy.

Telefon arkaly söhbetdeşligiň dowamynda döwlet Baştutanymyz häzirki döwürde Lebap welaýatynda Ýaponiýanyň “Sumitomo Сorporation” kompaniýasynyň gatnaşmagynda gurulýan gazturbinaly elektrik bekediniň gurluşygynyň tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýandygyny belledi. Milli energetika ulgamynda möhüm hasaplanylýan bu desga ýurdumyzyň elektroenergetika kuwwatynyň artdyrylmagyna itergi bermek bilen, türkmen-ýapon hyzmatdaşlygynyň üstünlikli ösdürilýändigini aňladýar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy hem-de Ýaponiýanyň Premýer-ministri Ýosihide Sugany gazturbinaly elektrik bekediniň açylyş dabarasyna gatnaşmak üçin awgust aýynyň ahyrynda Türkmenistana gelmäge çagyrdy. Milli Liderimiz şol saparyň ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy çuňlaşdyrmak üçin täze mümkinçilikleri açjakdygyna we özara bähbitli gatnaşyklaryň ösdürilmegine ýardam etjekdigine ynam bildirdi.

Birek-birege ynanyşmak we dostlukly ýagdaýda geçen telefon arkaly söhbetdeşligiň ahyrynda hormatly Prezidentimiz we Ýaponiýanyň Premýer-ministri birek-birege hem-de iki ýurduň halklaryna hoşniýetli arzuwlaryny aýtdylar.

Aşgabat, 13-nji maý (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň hem-de Owganystan Yslam Respublikasynyň Prezidenti Mohammad Aşraf Ganiniň arasynda telefon arkaly söhbetdeşlik boldy.

Iki döwletiň Baştutanlary mähirli salamlaşyp, söhbetdeşligiň barşynda döwletara gatnaşyklaryň şu günki ýagdaýyny we geljegini ara alyp maslahatlaşmak mümkinçiligine kanagatlanma bildirdiler. Pursatdan peýdalanyp, Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedow we Mohammad Aşraf Gani ähli musulmanlar üçin mukaddes bolan Oraza baýramy mynasybetli birek-biregi gutlap, iki dostlukly ýurduň halklaryna parahatçylyk, abadançylyk, rowaçlyk arzuw etdiler. “Goý, mukaddes Oraza aýynyň sahawatly günlerinde berjaý eden dessurlaryňyz hem-de doga-dilegleriňiz Beýik Biribaryň dergähinde kabul bolsun!” diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow doganlyk ýurtlaryň arasynda hoşniýetli goňşuçylyk, dostluk hem-de deňhukuklylyk ýörelgeleri esasynda guralýan hyzmatdaşlygyň okgunly ösýändigini kanagatlanma bilen belläp, Türkmenistanyň döwletara gatnaşyklaryň hemmetaraplaýyn ösdürilmegine ýokary baha we aýratyn ähmiýet berýändigini aýtdy.

Söhbetdeşler söwda-ykdysady, ýangyç-energetika, ulag-kommunikasiýa ulgamlarynda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň netijeli häsiýete eýedigini belläp, häzirki wagtda iki ýurduň gatnaşmagynda bilelikdäki iri taslamalaryň durmuşa geçirilýändigini nygtadylar. Şunda Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan (TOPH) transmilli gaz geçirijisiniň, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan ugry boýunça ýokary woltly elektrik geçirijisiniň we optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamynyň gurluşygy aýdyň mysal hökmünde görkezildi.

Türkmenistan, Owganystan, Azerbaýjan, Gruziýa we Türkiýe tarapyndan gol çekilen Ylalaşygyň çäklerinde döredilen “Lapis Lazuli” ulag üstaşyr geçelgesiniň ähmiýetine aýratyn üns berildi. Şunuň bilen baglylykda, Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedow hem-de Mohammad Aşraf Gani bu taslamanyň üstünlikli durmuşa geçirilmeginiň Merkezi we Günorta Aziýanyň hem-de Ýewropa döwletleriniň arasynda haryt dolanyşygynyň möçberlerini artdyrmaga ýardam etjekdigini, sebitara söwda-ykdysady gatnaşyklary ösdürmäge ägirt uly goşant boljakdygyny nygtadylar.

Gürrüňdeşligiň dowamynda söhbetdeşler häzirki wagtda iki goňşy döwletiň tagallalary netijesinde, sebitiň we dünýäniň durnukly ösüşini gazanmaga gönükdirilen täze ulag-energetika geçelgesiniň döredilýändigini kanagatlanma bilen bellediler. Bu taslamalaryň amala aşyrylmagy ýurtlary has-da ýakynlaşdyrar, halklaryň arasynda dostluk we doganlyk köprüsine öwrüler, olaryň ykdysadyýetiniň mundan beýläk-de ösmegi üçin giň mümkinçilikleri döreder, Owganystanyň halkynyň abadançylygyny ýokarlandyrmaga ýardam eder diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady hem-de hyzmatdaşlygyň ägirt uly kuwwatynyň Türkmenistanyň we Owganystan Yslam Respublikasynyň arasynda uzak möhletleýin esasda guralýan gatnaşyklary has-da pugtalandyrmak üçin ygtybarly esas bolup hyzmat etjekdigine berk ynam bildirdi.

Prezident Mohammad Aşraf Gani owgan halkynyň adyndan türkmen Liderine doganlyk raýdaşlygy hem-de döwletiň durnukly ösmeginde uly goldawy, berýän ykdysady we ynsanperwer kömegi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi. Owganystan Yslam Respublikasynyň Lideriniň belleýşi ýaly, ýurtda Türkmenistan bilen hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryna uly sarpa goýulýar hem-de hormatly Prezident Gurbanguly Berdimuhamedowyň durmuşa geçirýän parahatçylyk söýüjilikli daşary syýasatyna ýokary baha berilýär. Şol syýasat sebitde durnuklylygy, parahatçylygy we howpsuzlygy üpjün etmegiň möhüm şerti bolup durýar.

Döwlet Baştutanlary däp bolan gatnaşyklary ösdürmegiň geljegini ara alyp maslahatlaşyp, Türkmenistanyň we Owganystanyň toplan oňyn tejribesine daýanmak bilen, bar bolan mümkinçilikleriň köp ugurlar boýunça hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin ulanylýandygyna ýokary baha berdiler.

Döwlet Baştutanlary mukaddes Oraza baýramy mynasybetli birek-biregi ýene-de bir gezek gutlap, dostlukly ýurtlaryň doganlyk halklaryna parahatçylyk, abadançylyk we rowaçlyk arzuw etdiler. Biziň halklarymyzy köpasyrlyk umumy taryh, asyrlaryň jümmüşinden gözbaş alýan medeni we ruhy däpler birleşdirýär.

Söhbetdeşligiň ahyrynda Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedow we Mohammad Aşraf Gani döwletara gatnaşyklaryň dostlugyň we hoşniýetli goňşuçylygyň iň gowy däpleri, halklaryň hoşmeýilli erk-islegi esasynda ähli ulgamlarda has-da giňeldiljekdigine ynam bildirdiler.

Hormatly Prezidentimiziň Kararyna laýyklykda, Daşoguz welaýat merkeziniň günorta künjeginde üç müň orunlyk «Türkmeniň ak öýi» binasy hem-de şonça orunlyk sadaka jaýy gurulýar. Onuň gurluşyk işlerini «Röwşen» hususy kärhanasynyň işçi-hünärmenleri alyp barýarlar. Umumy meýdany 10,85 gektara barabar bolan bu toplum milli binagärligiň däplerini, häzirki zaman şäher gurluşygynyň täzeçil usullaryny özünde jemleýär. Häzirki wagtda bu ýerde 1300-den gowrak adam üç çalşykda işleýär, dürli kysymly tehnikalaryň 60-a golaýy sazlaşykly hereket edýär.

Medeni-ykdysady gatnaşyklary ösdürmekde uly ähmiýete eýe bolan Beýik Ýüpek ýolunyň ugrunda ýerleşen Daşoguz welaýaty uzak müňýyllyklaryň dowamynda gülläp ösen şäher-kentleriň, köp sanly kerwensaraýlaryň, galalaryň hem aramgähleriň gadymy mekanlarynyň biri hasaplanypdyr. Hormatly Prezidentimiz özüniň çäksiz sahawaty bilen milli däplerimizi täze röwüşlerde gaýtadan dikeldip, onuň many-mazmunyny baýlaşdyrýar. «Türkmeniň ak öýi» binasy il-halkymyzyň toý-baýramlaryny, ata-baba ýörelgelerine laýyklykda, uludan toýlaýandygynyň, täze eýýamymyzda bu däpleri döwrüň belent ruhunda dowam etdirýändiginiň nobatdaky mysalydyr. Halkymyz uly geňeş bilen toý tutmaga başlanynda, toýlaryň ýaraşygy bolan ak öýleri gurýar. Ak bagtdan görk alýan häzirki döwrümiz bolsa toý-baýramlaryň eýýamydyr. Ýurdumyzyň beýleki welaýatlary bilen birlikde, bu gadymy mekanda gurulýan giň gurşawly, belent başly toplum şanly toý-baýramlarymyzyň, halkymyzyň kalbyny ganatlandyrýan, ak arzuwlaryny şöhlelendirýän köpçülikleýin medeni çäreleriň geçirilýän merkezine öwrüler.

Häzirki wagtda «Türkmeniň ak öýi» binasynyň metal-konstruksiýa işleri gyzgalaňly dowam edýär. Işçileriň uly topary onuň dördünji gatynyň diwarlaryny suwamak, aşaky gatlarynyň diwarlaryny timarlamak işlerini alyp barýarlar. Binanyň içinde elektrik ulgamlar çekilýär, howalandyrmak üçin düzümler, ýangyn howpsuzlyk gidranty, ýyladyş ulgamynyň geçirijileri gurnalýar. Ussat gurluşykçylar tutuş boýy häzirki döwrümiziň ruhunda ak mermere beslenip, witraž aýnalar bilen örtüljek binanyň ýerzemin gatynyň, ýokarky üç gatynyň örtgi işlerini geçirýärler. Işçileriň beýleki bir topary bolsa gatlary birleşdirýän içki basgançaklaryň germewlerini gurnap, olary reňklemäge başladylar. Sadaka jaýynyň gurluşyk işleri hem gowşamaýan depginde dowam edýär. Şu günler onuň üçeginiň fals örtügini gurnamak, diwarlaryny suwamak, timarlamak, daşyna örtüljek witraž aýnalaryň gabsasyny gurnamak işleri geçirilýär. Işçiler Ýedibaý Kullyýewiň, Amannazar Atalykowyň, sürüji Röwşen Kerimowyň, işçiler toparynyň ýolbaşçysy Guwanç Sahadowyň kärdeşlerine görelde görkezip, asylly zähmet çekýändiklerini guwanç bilen aýdýarlar. Işleriň göwnejaý guralmagy, munuň üçin amatly şertleriň döredilmegi gurluşygyň depginini ýokarlandyrmaga mümkinçilik berýär. Täze binanyň degre-daşy bag-bossanlyga bürenýär.

Toplumyň çäginde başga-da birnäçe hyzmat ediş desgalary bolar. Binanyň ýanynda suw howdanlarynyň 3-si, dabara geçirilýän meýdançalaryň 2-si, awtoulag duralgalarynyň 2-si, dikuçar meýdançasy ýerleşýär.

Gadymy döwürlerden bäri halkymyz öý gurmagyň belent nusgasyny görkezipdir. Çeper elli gelin-gyzlarymyz bolsa şol öýleriň törüni bezäpdirler. Daşoguz «Çeper» halyçylyk kärhanasynyň Gubadag etrabyndaky önümhanasynda bu toplum üçin dürli ululykdaky halylaryň 8-si dokalýar. Şol halylaryň ählisiniň boýy 88, ini hem 56 metre barabar bolar. Ogulboldy Tekäýewa, Dilfuza Şamyradowa, Nurbibi Bojaýewa, Çynar Seýidowa, Aýnabat Jumaýewa ýaly önümhananyň ussat halyçylarynyň dokaýan bu halylary uly göwrümi, gölleriniň täsin nagyşlary bilen tapawutlanýar. Boldumsaz etrabyndaky önümhananyň halyçysy Jeren Şükürbaýewa täze binalar üçin boýy 6, ini 2 metre barabar bolan, çowdur göli salnan iki sany halyny dokaýar.

Goý, täze gurulýan «Türkmeniň ak öýi» ak bagtyň, toý-baýramlaryň ýaraşygy bolsun!

Amanmyrat SAPAROW.

«Türkmenistan».

Aşgabat, 12-nji maý (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň nebitgaz toplumyna daşary ýurt maýalaryny çekmek boýunça halkara foruma gatnaşmak üçin Aşgabada gelen Azerbaýjan Respublikasynyň Döwlet nebit kompaniýasynyň (SOCAR) ýolbaşçysy Rownag Abdullaýewi kabul etdi.

Myhman döwlet Baştutanymyza wagt tapyp kabul edendigi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, Prezident Ilham Aliýewiň mähirli salamyny hem-de azerbaýjan tarapynyň däbe öwrülen hyzmatdaşlygy ähli ugurlarda giňeltmäge gyzyklanma bildirýändigi baradaky sözlerini ýetirdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow dostlukly ýurduň Baştutanyna iň gowy arzuwlaryny aýdyp, ýakyn goňşulary bilen hoşniýetli gatnaşyklara hemişe sarpa goýup gelen Türkmenistanyň geljekde hem asyrlarboýy doganlyk gatnaşyklary bilen bagly bolan türkmen we azerbaýjan halklarynyň bähbidine netijeli hyzmatdaşlygy giňeltmegi maksat edinýändigini belledi.

Duşuşygyň barşynda ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn esasda netijeli gatnaşyklary ýylsaýyn berkitmek bilen, ägirt uly serişdeler kuwwatyna eýe bolan Türkmenistanyň baý uglewodorod ýataklaryny netijeli özleşdirmek, Hazar sebitinden energiýa serişdelerini dünýä bazarlaryna ugratmak üçin netijeli çäreleri görýändigi bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, strategik ýangyç-energetika pudagynda ikitaraplaýyn gatnaşyklary işjeňleşdirmegiň, şol sanda bilelikdäki taslamalary amala aşyrmak boýunça işlemegiň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Şol işleriň biri Hazardaky “Dostluk” ýatagynyň uglewodorod serişdelerini özleşdirmek bolup durýar.

Mälim bolşy ýaly, şu ýylyň 21-nji ýanwarynda bu ýatagyň uglewodorod serişdelerini bilelikde gözlemek, işläp geçmek we özleşdirmek hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Azerbaýjan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda özara düşünişmek baradaky Ähtnama gol çekilmegi ynanyşmak hem-de birek-biregi hormatlamak ýörelgelerinde guralýan hoşniýetli goňşuçylyk, dostlukly döwletara gatnaşyklaryň ýokary derejesiniň beýanyna öwrüldi.

Bu taryhy resminama gol çekilmeginiň mäkäm halkara hukuk binýadynda bilelikde işlemek üçin täze mümkinçilikleri açyp, köp mukdarda daşary ýurt maýalarynyň gelmegi, milli ykdysadyýetleriň pugtalandyrylmagy, täze iş orunlarynyň döredilmegi, ilatyň durmuş derejesiniň ýokarlandyrylmagy üçin amatly şertleri döretjekdigi bellenildi.

Döwlet Baştutanymyz hem-de myhman Hazar meseleleriniň bu sebiti parahatçylyk, hoşniýetli goňşuçylyk, netijeli hyzmatdaşlyk zolagyna öwürmäge mynasyp goşant goşýan Türkmenistanyň we Azerbaýjanyň hyzmatdaşlygynyň möhüm ugrudygyny nygtadylar. Duşuşygyň çäklerinde türkmen tarapynyň başyny başlan TOPH gaz geçirijisiniň taslamasyny amala aşyrmakda ösüşiň gazanylýandygy bellenildi.

Azerbaýjan Respublikasynyň Döwlet nebit kompaniýasynyň ýolbaşçysy hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň öňe sürýän möhüm başlangyçlarynyň dünýäde uly goldawa eýe bolýandygyny aýtdy. Çünki olar halkara hyzmatdaşlygy giňeltmäge, eksport ugurlaryny diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmäge hem-de energiýa serişdelerini dünýä bazarlaryna, şol sanda Ýewraziýa yklymyna howpsuz we üstaşyr geçirmek üçin zerur şertleri döretmäge gönükdirilendir.

Myhman pursatdan peýdalanyp, döwlet Baştutanymyzy hem-de ähli türkmen halkyny ýetip gelýän şanly seneler — mukaddes Garaşsyzlygyň 30 ýyllygy, Aşgabadyň 140 ýyllygy bilen gutlady. Bellenilişi ýaly, ýylsaýyn özgerýän hem-de gözelligi bilen haýran edýän türkmen paýtagty Garaşsyzlyk ýyllarynda uly üstünliklere eýe bolan kuwwatly Türkmenistanyň özboluşly nyşanyna öwrüldi.

Duşuşygyň ahyrynda milli Liderimiz hem-de «SOCAR» kompaniýasynyň ýolbaşçysy biri-birine hoşniýetli arzuwlary aýdyp, türkmen we azerbaýjan halklarynyň arasyndaky dostluk hem-de doganlyk gatnaşyklarynyň has-da berkidiljekdigine, deňhukuklylyk, özara bähbitlilik esasynda guralýan, sazlaşykly ösýän hyzmatdaşlygyň üstünlikli dowam etdiriljekdigine ynam bildirdiler.

Obada önüp-ösüp, indi bolsa ençeme ýyl bäri şäherde ýaşap ýöremsoň, bu iki mekany deňeşdirere-seljerere mysaly şahsy durmuşymdan alanymda-da ýeterlik. Odun bilen ojakdyr peç gyzdyran kişi hökmünde häzirki eşretiň hözirini il-gün bolup görüp ýörenimize ýüz müň şükür.

Asyl kärim gurluşykçy bolansoň, şäherdir obalarymyzyň sähel salymda tanalmaz derejede özgermegi üçin neneňsi yhlas-tagalla edilýändigini göz öňüne getirmek kyn däl. Şunda iň esasysy — bu ymaratlaryň halkymyza öňräkden bäri döwrebap hyzmat edýändigini indi täzelik däl-de, bolaýmaly gündelik bir zat hasaplap, şu ýerde kärdeşlerimiziň gözünden sypýan aýratyn bellemeli bir zat bar: paýtagtyň özünde senagat we gaýry önümçilik desgalarynyň onçakly köp gurulmaýandygynyň özi, ozaly bilen, ekologiýa abadançylygyna oňyn täsir etse, bu ýagdaý şäheriň binagärlik durkuna hem täzeçe sazlaşyk berýär. Şeýdibem, baş şäher ýurduň medeni we işewürlik merkezi bolmak wezipesini hem has göwnejaý ýerine ýetirmäge gaýym-döwrebap mümkinçilik alýar. Has dogrusy, Aşgabat Bitarap Türkmenistanyň paýtagty hökmünde bireýýäm bu we beýleki ugurlarda halkara derejeli forumlaryň yzygiderli geçirilýän ýerine öwrülip gitdi. Şeýle hem sportuň dürli ugurlaryny ösdürmekde aýratyn tagalla edýän hormatly Prezidentimiziň yhlas-aladasy ýerine düşüp, Aşgabat indi sportuň dünýä derejeli ýaryşlarynyň geçirilýän ynam-ykrarly mekanyna öwrüldi.

Dünýäniň islendik künjeginde, ylaýta-da, biziňki ýaly ýiti çogly sebitde ekologiýanyň has täsirli bölegi bagy-bossanlyk bolmagynda galýar. Bu babatda Aşgabat, hakykatdan-da, ýap-ýaşyl şäherdir. Bir uly daragtyň goýry saýa bolmakdan daşgary, bir adama ýeterlik arassa howa berýändigini alymlar nygtaýarlar. Diýmek, az hasapdan her ýaşaýja we myhmana bir düýp daragt gerek. Bizde bu ugurda baglaryň düýp sany gereginden has aňyrda bolsa gerek. Çünki şäheriň daşyndaky ýaşyl gurşaw hem tapylgysyz lybas-gelşik we mäkäm tebigy-ekologik galadyr. Howanyň tutuş dünýäde düýpli üýtgemeginiň häzirki möwjeýän döwri şeýle işleriň ähmiýetini has-da artdyrýar. Onsoňam, uly önümçilik desgalarynyň sebitleriň dürli ýerlerinde gurulmagy oba ilatynyň iş bilen üpjünçiligine we ýaşaýyş-durmuş derejesiniň ähli jähetden şäheriňki ýaly ýokary göterilmegine getirýär.

Munuň üstesine, oba hojalygy pudagynyň özi hem senagatlaşmak arkaly obalaryň şäherleşmegini güýçlendirýär. Öňräkden ýörgünli düşünje — agrosenagat toplumy indi has kämil tehnologiýalara eýe bolan senagat desgalary bilen baýlaşýar. Diýmek, diňe bir paýtagtymyz däl-de, eýsem, tutuş ýurt urbanizasiýa ýaly dünýä dahylly üýtgeşmelere barha işjeň we içgin goşulýar. Şunda Aşgabadyň ýurduň ylym merkezi hökmünde bitirýän işi aýratyn bellärliklidir. Dünýä özgerişleriniň ugurdyr meýlini dogry we doly kesgitlemek, sebitiň we ýurduň özünde bolup geçýän ösüşleri ylmy taýdan seljermek, halkyň medeniýetinidir milli mirasyny has giňişleýin we çuňňur öwrenmek ýaly biri-birinden möhüm wezipeleri çözmekde paýtagtyň ylmy gatlagynyň üstüniň ýaş zehinleriň hasabyna yzygiderli doldurylyp durulmagy, munda halkara hyzmatdaşlygyň giňeldilmegidir dünýä tejribesiniň ýerli ýagdaýlara görä özleşdirilmegi hut baş şäheriň başda durmagynda berjaý edilýär.

Häzir innowasiýanyň iň ýörgünli we agramly ugry — sanly ykdysadyýetiň ösmeginiň hem paýtagtyň ylmy-infrastruktura we aragatnaşyk-maglumat binýadyndan başlanýandygy bellidir. Şeýle hem häzirki dünýäniň ümzüginiň «akylly» şäherleriň döredilmegine bakandygyny nazara alsaň, bu ugurda ýurduň özüniň aragatnaşyk emeli hemrasynyň bolmagy uly utuşdyr. Munuň özi, ylaýta-da, ykdysady tygşytlylykdyr amatlylygy we aragatnaşyk ygtybarlylygydyr howpsuzlygy doly üpjün etmäge ýeterlik şertleri döredýär.

Şeýdibem, Aşgabadyň hemmetaraplaýyn ösüşi tutuş ýurduň köpugurly ösüşini kesgitleýär. Diýmek, bu ýerdäki tutumly özgerişler diňe bir paýtagtyň ilatyna däl, eýsem, ýurdumyzyň alys künjeklerinde-de özgerişlere badalga bolýar. Ýeke mysal: tutuş ýurt üçin taýýarlanylýan ýokary hünärli ýaşlaryň alan ylym-bilim baýlyklaryny ertir sebitlere siňdirjekdikleri öz-özünden düşnükli.

Şundan çen tutsaň, Aşgabat tutuş halk üçin mährem-mähriban şäher bolmaly. Bu, hakykatdan-da, şeýle. Diýmek, bizde guwanara-buýsanara jana rahat we aňrybaş parahat, nurana paýtagtymyz, arka tutunara beýik Watanymyz bar.

Hakberdi AMANMYRADOW.

«Türkmenistan».

Öz işini Farap etrabynyň çäginde ýola goýan «Rysgally gap» hususy kärhanasynda her aýda 300 müňe çenli polietilen halta öndürilýär. Bu işde Hytaý Halk Respublikasyndan getirilen kuwwatly enjamlaryň 6-syndan peýdalanylýar.

Ýeri gelende aýtsak, bu hususy kärhananyň esaslandyrylanyna öňümizdäki tomusda iki ýyl bolýar. Häzirki önümçilige bolsa 2020-nji ýylyň ýanwar aýynda girişildi. Tejribesi ýaňy bir ýyldan geçendigine garamazdan, eýýäm dünýä döwletleriniň ençemesinden bu hususy kärhananyň öndüren polietilen haltalaryna isleg ýokary.

Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy bolan «Rysgally gap» hususy kärhanasyna başarjaň işewür Bahadur Durdyýew ýolbaşçylyk edýär. Onuň gürrüň berşi ýaly, bu önümçiligiň gyzykly we hemmeleri maksada okgunlylyga ruhlandyrýan geçmişi bar.

Esasy çig malyň — polipropileniň öz ýurdumyzda öndürilýändigi önümçiligiň güýçli depginde alnyp barylmagyna şert döredýär. Russiýa Federasiýasy, Gazagystan ýaly döwletlerden gelýän sargytlaryň bolsa yzy üzülenok. Şeýle polietilen haltalarynyň 70 göterimi dünýä bazaryna çykarylýar. Bu ýerde bolanymyzda, ýokary hilli we dürli ölçegdäki haltalara ýene-de käbir döwletlerden gyzyklanmalaryň bardygyny gürrüň berdiler.

Hususy kärhana ýerli ýaşlaryň 25-e ýakynyny iş bilen üpjün edipdir. Bu ýere täze alynýan işgärlere ýörite okuwlar geçirilýär. Bir hepdeden 10 güne çenli çekýän şol okuwlarda täze işgärlere döwrebap enjamlar bilen işlemek boýunça tälim berilýär. Bu bolsa olaryň önümçilige dessine uýgunlaşyp gitmegine getirýär.

Ýakyn geljekde işgärleriň sany has-da köpeler. Çünki bu ýerde öndüriji enjamlaryň sany 15-e çenli ýetiriler. Munuň özi önümçiligiň iki essä çenli artmagyna şert döreder. Hususy kärhananyň ýolbaşçysynyň gürrüň berşi ýaly, häzir täze enjamlar getirildi we ýerli-ýerine goýuldy. Olar ýakyn günlerde işledilip başlanar.

Türkmen hususyýetçileri şeýle döwrebap önümçilikleri ýola goýmaga we ýurdumyzda öndürilen önümleri jahanyň çar künjüne eksport etmäge döredip berýän mümkinçilikleri üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden hoşallyk bildirýärler.

Agageldi ITALMAZOW.

(Öz habarçymyz). Surata düşüren Merdan ORAZOW.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda milli ykdysadyýetimiziň esasy ugurlarynyň biri bolan bank ulgamy yzygiderli kämilleşýär. Ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň durnukly ösüşini üpjün etmekde, pul-karz we walýuta syýasatynyň kämilleşdirilmeginde, milli puluň hümmetiniň has-da artdyrylmagynda, halkyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň ýokarlandyrylmagyna gönükdirilen maliýe özgertmeleriniň amala aşyrylmagynda Türkmenistanyň karz edaralary möhüm orny eýeleýär.

Döwlet Baştutanymyzyň «Türkmenistanyň bank ulgamyny ösdürmegiň 2011 — 2030-njy ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyna», şeýle hem «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda, döwletimiziň bank ulgamyny kämilleşdirmek, hasaplaşyklary döwrebaplaşdyrmak, halkara derejesine çykarmak we raýatlar üçin amatly bolmagyny gazanmak esasy wezipeleriň biri bolup durýar. Nagt däl hasaplaşyklaryň amala aşyrylmagy üçin ornaşdyrylan töleg terminallaryny eýeçiligiň görnüşine garamazdan, söwda ýa-da hyzmatlary amala aşyrýan ähli edara görnüşli taraplarda, olaryň şahamçalarynda we wekilliklerinde, hususy telekeçileriň söwda ýa-da hyzmat ediş nokatlarynda, dükanlarda, jemgyýetçilik iýmiti we durmuş hyzmatlary nokatlarynda hem görmek bolýar. Töleg terminalyny ornaşdyrmak üçin söwda we hyzmat ediş nokatlarynyň eýeleri karz edaralaryna ýüz tutup, bellenilen tertipde hasaplaşyk hasabyny açandan soň, karz edarasy we töleg terminalyny ulanyjy hukuklary we borçlary kesgitlemek bilen, töleg terminallaryny ornaşdyrmak we olara hyzmat etmek boýunça degişli şertnama baglaşýarlar.

Türkmenistanyň «Türkmenistan» döwlet täjirçilik banky müşderilere edilýän bank hyzmatlarynyň gerimini has-da giňeltmegi göz öňünde tutup, müşderileriniň hasabyndaky pul serişdelerine ýyllyk 5 göterim derejesinde göterim hasaplamak bilen, «Altyn asyr» bank kartlaryny, şeýle hem peýdalanyp bilmeklerini üpjün etmek üçin «Maşgala» bank kartlaryny, raýatlaryň pul serişdeleriniň ynamdar görnüşde saklanmagyny hem-de hasapdaky serişdeleriniň möçberiniň yzygiderli artmagyny üpjün etmek üçin ýyllyk 7 göterim derejesinde göterim hasaplanylmak bilen, «Goýum» bank kartyny dolanyşyga goýbermegi dowam etdirýär.

Ilatyň pul goýumlarynyň banklarda ýerleşdirilmegi hem döwrebap bank amallarynyň iň wajyp görnüşleriniň biri bolup durýar. Türkmenistanyň karz edaralary ilatyň pul serişdelerini dürli görnüşli goýumlara çekmek boýunça hyzmatlaryny halkymyza hödürleýär. Pul serişdeleriniň banklarda ýerleşdirilmegi, möhletleri boýunça, esasan, iki görnüşde, ýagny berilmegi talap edilýänçä goýum görnüşinde ýa-da belli bir möhleti göz öňünde tutmak bilen goýulýan goýum görnüşinde kabul edilýär. Talap edilýänçä saklanylmak şerti bilen goýulýan goýumlar fiziki ýa-da ýuridik şahslar tarapyndan banka goýulýan we müşderiniň talap eden pursadynda oňa gaýtarylyp berilmegi kepillendirilen goýum görnüşidir. Goýumyň bu görnüşinde möhlet kesgitlenilmeýär, goýumyň möçberi çäklendirilmeýär, goýum hasabynyň üstüniň islendik wagtda doldurylmagyna, goýumyň hemmesiniň ýa-da onuň belli bir böleginiň hasaplanylan göterimleri bilen birlikde gaýtarylyp alynmagyna mümkinçilik berilýär. Belli bir möhleti göz öňünde tutmak bilen goýulýan goýumlarda bolsa goýumyň göterim derejesi has ýokary bellenilýär. Möhletli goýum şertnamalary, köplenç halatda, üç, alty aý ýa-da bir ýyl möhlete baglaşylýar we goýuma hasaplanyljak göterimleri her aýda almaga mümkinçilik döredilýär.

«Owerdraft» diýlip atlandyrylýan karz bermek usulyny göz öňünde tutýan hyzmat Türkmenistanda ornaşdyrylan täze bank hyzmatlarynyň ýene bir mysalydyr. Bu görnüşdäki karz hyzmatlaryndan peýdalanyljak wagtynda, karzyň möçberiniň ýokary çägi, karza hasaplanyljak göterimler baglaşylýan şertnamalar arkaly bellenilýär.

Milli ykdysadyýetimizi dünýä derejesine ýetirmek üçin amala aşyrylýan işleriň ählisi halkymyzyň abadan durmuşyny üpjün etmek ugrunda uly tagallalar edýän Gahryman Arkadagymyzyň «Döwlet adam üçindir!» diýen ynsanperwer ýörelgesiniň durmuşymyzyň ähli ugurlarynda öz beýanyny tapýandygyna şaýatlyk edýär. Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda amala aşyrylýan bu ösüşler ýurdumyzyň raýatlarynyň hal-ýagdaýyny has-da gowulandyrmaga, olaryň ýaşaýyş-durmuş şertlerini dünýäniň ösen ýurtlarynyň hataryna goşmaga gönükdirilendir.

Baýramgeldi BALLYÝEW,

Türkmenistanyň «Türkmenistan» döwlet täjirçilik bankynyň «Daşoguz» şahamçasynyň hukukçysy.

Eziz Watanymyzyň bagtyýar ýaşlarynyň häzirki döwrüň talabyna laýyk, umumadamzat we milli gymmatlyklarymyzyň esasynda kämil şahsyýet hökmünde kemala gelmegi geljekki ösüşlerimiziň aýdyň beýanydyr. Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Gahryman Arkadagymyz ýaşlar baradaky döwlet syýasatyny ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda üns merkezinde saklaýar. Zehinli ýaşlar, ýaş maşgalalar, ýaş alymlar, ýaş hünärmenler we telekeçiler döwletimiz tarapyndan aýratyn goldaw bilen gurşalýar. Ýaşlaryň jemgyýetdäki durmuş-hukuk ýagdaýyny kesgitlemegiň wajyplygy olaryň ýurduň ösüşinde adam maýasy hökmünde çykyş edýändikleri, jemgyýetiň innowasion ösüşini kesgitleýändikleri bilen baglanyşyklydyr.

Ykdysadyýetiň häzirki zaman ösüş şertlerinde ýaşlaryň gujur-gaýratynyň telekeçilik işjeňligine gönükdirilmeginiň aýratyn ähmiýeti bar. Dünýäniň ykdysady taýdan ösýän islendik döwletiniň mysalynda ýaşlar telekeçiliginiň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda kesgitlenilmegi işewürlikde işjeň orny eýeleýär. Munuň özi zähmetsöýer telekeçileriň täze nesliniň kemala gelmegine, kiçi we orta telekeçiligiň innowasion häsiýetde ösdürilmegine, ýurduň maýa goýum çekijiliginiň ýokarlanmagyna, täzeçil pikirlenmeleriň, döredijilikli oýlap-tapyşlaryň artmagyna mümkinçilik berýändigi bilen düşündirilýär.

Mälim bolşy ýaly, milli Liderimiz 2021-nji ýylyň 16-njy martynda Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň döredilmeginiň 13 ýyllygy mynasybetli geçirilen sergä hem-de birleşmäniň agzalarynyň maslahatyna gatnaşyjylara iberen Gutlagynda: «Döwrebap bazar gatnaşyklaryny kemala getirmekde, ýurdumyzyň ykdysady we durmuş syýasatyny özgertmek boýunça işleri ýerine ýetirmekde hususy pudaga uly orun degişlidir. Şoňa görä-de, häzirki döwürde ýurdumyzda kiçi we orta telekeçiligi, hususy başlangyçlary netijeli ösdürmekde amatly hukuk, ykdysady, maliýe we durmuş şertleriniň döredilmegi bilen döwlet goldawlaryndan peýdalanýan telekeçilerimiz ata Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmaga mynasyp goşant goşýarlar» diýip nygtady.

Munuň özi ýaşlaryň milli ykdysady ösüşi üpjün etmekde döwrebap taslamalar we döredijilikli başlangyçlar bilen çykyş etmeklerine, dünýäniň telekeçilik tejribesiniň oňyn gazananlaryny ýurdumyzda özleşdirmeklerine giň mümkinçilikleriň döredilýändigi bilen birlikde, ýaşlar tarapyndan täze maglumat tehnologiýalarynyň özleşdirilmeginiň jemgyýetçilik durmuşynda möhüm wezipeleriň hatarynda durýandygynyň aýdyň beýanydyr. Şunuň bilen baglylykda, döwletimiz tarapyndan ýaşlaryň telekeçilik işjeňliginiň artdyrylmagyny nazarlaýan dolandyryş-guramaçylyk, hukuk we maliýe goldawlaryň kanunçylyk esasda toplumlaýyn berkidilýändigi aýratyn bellenilmäge mynasypdyr.

2021-nji ýylyň ýanwarynda «Türkmenistanda ýaşlar baradaky döwlet syýasatynyň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet Maksatnamasy» kabul edildi. Maksatnamada kiçi hem-de orta telekeçilik işini alyp barýan ýaşlary goldamak arkaly olara döwrebap ösen sanly ulgam esasynda maglumat tehnologiýalary bilen üpjün edilen oňaýly ýaşaýyş-durmuş şertlerini nazarlaýan giň gerimli mümkinçilikleri döretmek meýilleşdirilendir. Bularyň ählisi ýaş nesliň intellektual, hünär we ukyp-başarnyklaryny kämilleşdirmäge, ýurdumyzyň ykdysady ösüşine täzeçil çemeleşýän ýaşlaryň jemgyýetde özlerini ykrar etmeklerine we dünýä bazarlaryna çykmaga zerur şertleri döredýär. Ynsanyň intellektual ukyby — onuň endikleriniň, ukyplarynyň jemi bolman, eýsem ol adam tarapyndan jemgyýetçilik ösüşine itergi berýän bilimleriň, öňdebaryjy tilsimatlaryň we hünäriň netijeliligini ýokarlandyrmak üçin ulanylmagydyr.

Ählumumy ösüşiň gazananlarynyň halkara tejribesine esaslananyňda adamyň başarnygyny, onuň intellektual ukybyny tehnologik ösüş we sanly ulgama geçmek babatda netijeli özleşdirmegiň özeninden eriş-argaç bolup geçýär. Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, sanly ykdysadyýet dünýäde innowasiýalaryň bäsleşige ukyplylygyna we ykdysady ösüşe möhüm itergi beriji güýç hökmünde ornuny barha pugtalandyrýar. Sanly ykdysadyýetiň giňden ornaşdyrylmagy maglumatlaryň we tehnologiýalaryň elýeterliligine esaslanýan aragatnaşyk ulgamynyň we bu ugurda ýaş hünärmenleriň taýýarlanylmagynyň kämilligine baglydyr. Munuň özi, döwlet Baştutanymyzyň ýaşlar baradaky syýasaty hemişe üns merkezinde saklaýandygynyň, döwrebap ösüşlerden, dünýäniň öňdebaryjy ylmy-tehniki gazananlaryndan olaryň baş alyp çykmaklarynyň döwletimizde ileri tutulýandygynyň nobatdaky mysalydyr.

Häzirki zaman şertlerinde dünýäniň öňdebaryjy döwletleriniň ösüş tejribesi bilimi, ylmy çemeleşmäni, ýokary öndürijilikli maglumat tehnologiýalary, şol sanda pudaklary sanlylaşdyrmagy ileri tutýan innowasion ykdysadyýetiň wajypdygyny ykrar edýär. Innowasion ykdysadyýet bilimi, şeýle hem täze oýlap tapyşlary we tehnologiýalary jemgyýetiň dürli pudaklarynda peýdalanmaga esaslanýar.

Umuman, bagtyýarlyk döwrüniň döwrebap ykdysady gadamlaryna ýaşlaryň telekeçilik işjeňliginiň mynasyp goşant goşmagy döwletimiz tarapyndan döredilýän ähli mümkinçilikleri netijeli peýdalanmaklary bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr. Bu bolsa ýurdumyzyň kiçi we orta telekeçiliginiň, innowasion ykdysady ösüşiň binýadyny berkitmek bilen birlikde, ekologiýa kadalaryna laýyk gelýän haryt bolçulygyna, ýaşlaryň bazar gatnaşyklaryna işjeň goşulyşmagyna, ýurdumyzda haryt dolanyşygynyň ýokarlanmagyna giň mümkinçilikleri açýar.

Welimyrat ÖWEZOW,

Türkmenistanyň Döwlet, hukuk we demokratiýa institutynyň ylmy işgäri.

Ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň we gözel paýtagtymyz Aşgabadyň 140 ýyllygynyň uly dabaralar bilen bellenilýän ýyly bolan «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň 12-nji maýynda paýtagtymyzda geçirilýän Türkmenistanyň nebitgaz pudagyna daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek boýunça halkara forumy öz işine başlady.

Ýurdumyzyň söwda-senagat edarasynyň mejlisler zalynda geçirilen bu halkara forumyna ýurdumyzyň nebit-gaz toplumynyň ýolbaşçylary, Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministri, daşary ýurt kompaniýalarynyň wekilleri we habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdylar.

Bu halkara forumynda Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministri Muhammetgeldi Serdarow çykyş etdi.

2024-2025-nji ýyla çenli Türkmenistanyň hökümeti innowasiýa tehnologiýalaryny önümçilige ornaşdyrmak we iri senagat desgalaryny gurmak arkaly ýurduň jemi içerki önüminiň 8% -den gowrak ösüşini üpjün etmegi meýilleşdirýär.

Bu barada Türkmenistanyň Maliýe we Ykdysadyýet ministri Muhammetgeldi Serdarow şu gün Aşgabatda açylan Türkmenistanyň nebitgaz pudagyna daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek boýunça halkara forumynda aýtdy.

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministri Muhammetgeldi Serdarow 2018-2024-nji ýyllar üçin Türkmenistanda kiçi we orta telekeçiligi goldamak boýunça Döwlet maksatnamasynyň durmuşa geçirilmegi bilen meýilnamalaryň ýerine ýetirilişiniň ep-esli derejede ýeňilleşdiriljekdigini aýtdy.

Bu maksatnama erkin ykdysady zolaklary guramagy we olara daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmegi, bilelikdäki kiçi senagat we önümçilik kärhanalaryny döretmegi göz öňünde tutýar. Döwlet maksatnamasynyň ileri tutulýan wezipeleriniň biri hem şol sanda daşary ýurt maýasyny çekmek bilen döwlet desgalaryny giňden hususylaşdyrmak, bilelikdäki kärhanalary we paýdarlar jemgyýetlerini döretmekden ybarat bolup durýar.

Ministr Muhammetgeldi Serdarow öz çykyşynda Türkmenistan-Owganystan-Pakistan-Hindistan (TAPI) gaz geçirijisi we TAP energiýa liniýasy ýaly taslamalara maýa goýumlarynyň Türkmenistan üçin möhüm ähmiýete eýe bolup durýandygyny, olaryň durmuşa geçirilmegi sebitiň durmuş-ykdysady abadançylygyny berkitmäge we Durnukly ösüş maksatlaryna (DÖM) ýetmäge goşant goşjakdygy barada belläp geçdi.

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministri Muhammetgeldi Serdarow şeýle hem Türkmenistanyň ýurda maýa goýumlarynyň geljegi uly üç esasy komponentiniň bardygyny aýtdy. Bular makroykdysady durnuklylyk, maýa goýumlaryna taýýarlyk (ygtybarly hukuk binýadynyň bolmagy, tebigy we maddy baýlyklar), şeýle hem Hormatly Prezidentimiziň başarnykly we iş ýüzünde gurlan maýa goýum strategiýasyndan ybarat bolup durýar.

Göni daşary ýurt maýa goýumlary diňe bir özleri bilen maliýe çeşmelerini getirýändigi üçin däl, eýsem aýratyn möhüm bolan beýleki çeşmeleriň hem toplumy üçin möhümdir. Bular tehnologiýalar, dolandyryş we marketing tejribesi we korporatiw medeniýet. Daşary ýurt maýa goýumlarynyň ykdysady syýasatyň netijeliliginiň görkezijisi bolup hyzmat etmegi düýpgöter möhümdir "-diýip ministr Muhammetgeldi Serdarow maýa goýum forumynyň umumy mejlisinde belläp geçdi.

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrligi

Hormatly Prezidentimiz «Ak şäherim Aşgabat» atly kitabynda: «Aşgabat dünýäniň ykdysady taýdan ösen, medeni taýdan ýokary derejeli, iň gözel şäherleriniň biri» diýip belleýär. Bu onuň ýaşaýjylaryň medeniýetinde we «ýaşyl» şäher hökmünde paýtagtymyzyň abraýyny has-da belende götermek ugrundaky ekologiýa çärelerine işjeň goşulmagynda hem aýdyň görünýär.

Mälim bolşy ýaly, Konstitusiýada her bir adamyň jany we saglygy üçin amatly daşky gurşawa hukugy kepillendirilýär. Paýtagtymyzyň 140 ýyllygy mynasybetli Aşgabat şäheriniň häkimligi we jemgyýetçilik guramalary tarapyndan ekologiýa çäresiniň yglan edilip, awtoulaglaryň hereketiniň çäklendirilmegi, düýn bolsa milli Liderimiziň gatnaşmagynda köpçülikleýin welosipedli ýörişiň geçirilmegi halkymyzyň saglygy we bagtyýarlygy hakyndaky aladadan nyşandyr.

Ekologiýa medeniýetiniň kemala gelmegine, daşky gurşawyň ýagdaýy üçin jemgyýetçilik jogapkärçiligini ýokarlandyrmaga gönükdirilen köpçülikleýin ekologiýa we sport çäreleri 10-njy maýda başlanyp, 25-nji maýa çenli dowam eder. Şol döwürde şäher awtobuslaryndan, taksilerden we beýleki jemgyýetçilik ulaglaryndan daşgary awtoulag serişdeleriniň hereketi çäklendirilýär. Jemgyýetçilik ulaglary iri şäherlerde esasy, elýeterli hem-de ygtybarly ýolagçy gatnaw serişdesi bolup, gür ilatly ýerleriň ekologiýa howpsuzlygyny üpjün etmekde has netijeli hasaplanýar. Aşgabat şäheriniň güni we paýtagtymyzyň esaslandyrylmagynyň 140 ýyllygy mynasybetli täze awtobuslaryň 400-siniň işe girizilmegi ekologiýa çäresiniň jemleýji günlerinde ildeşlerimiziň şatlygyny goşalandyrar. Şeýle ekologiýa çäreleri häzirki döwürde has ýörgünli bolup, Ýer ýüzüniň ýaşaýjylarynyň bir maksadyň — ekologiýa abadançylygynyň bähbidine jebisligini görkezýär. Her ýylyň 22-nji sentýabrynda Bütindünýä awtoulagsyz gün giňden bellenilýär. Şol günlerde pyýada hem-de welosipedli ýa-da jemgyýetçilik ulagynda hereket etmek, mümkin boldugyça golaýdaky söwda nokatlarynyň, jemgyýetçilik hyzmaty merkezleriniň, edara-kärhanalaryň hyzmatyndan peýdalanmak wagyz edilýär.

Awtoulagsyz günler geçen asyryň ýetmişinji ýyllarynda öňe sürlüp başlanýar we 1994-nji ýylyň oktýabrynda Ispaniýanyň Toledo şäherinde geçirilen maslahatda şeýle çäreleri ýygy-ýygydan guramak başlangyjy öňe sürülýär. Ýewropa ýurtlarynda şäherde amatly we sagdyn hereket hepdelikleri geçirilýär. «Şäher adamlaryň, ýaşaýşyň gurşawydyr» şygary bilen guralýan çärelerde ynsan saglygyna zyýan berýän gazlardan arassa, işjeň hereketli ýaşaýyş ündelýär. Şeýle çäre paýtagtymyzda, ilkibaşda, Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlarynyň başlanmagyna 30 günüň galmagy mynasybetli, 2017-nji ýylyň 17-nji awgustynda «Awtoulagsyz gün» ady bilen geçirilipdi. Şol gün ir sagat 7-den agşam 19-a çenli paýtagtymyzyň ýollarynda awtoulaglaryň hereketi çäklendirilipdi.

Milli Liderimiziň başlangyjy bilen, her ýylyň 3-nji iýunynda Bütindünýä welosiped gününiň dabaraly bellenilmegi, Çandybil şaýoly bilen Bekrewe köçesiniň çatrygynda bu şanly senäni ebedileşdirmek maksady bilen, «Welosiped» binasynyň gurulmagy we köpçülikleýin welosipedli ýörişleriň yzygiderli guralmagy durmuş ugurly syýasatyň aýrylmaz bölegidir.

Geçen ýylyň 3-nji iýunynda paýtagtymyzda «Awtoulagsyz gün» diýlip yglan edilip, şol gün Aşgabatda sagat 06:00-dan 18:00-a çenli diňe welosipedlerde, awtobuslarda hem-de gaýragoýulmasyz gulluklaryň ulaglaryna hereket etmäge ygtyýar berildi. Bu çäre awtoulaglaryň çykarýan galyndy gazlaryndan howany ep-esli derejede arassalamaga mümkinçilik berdi. Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň Ekologiýa gözegçilik gullugy tarapyndan paýtagtymyzda şol gün hereketleriň çäklendirilmeginiň atmosfera howasyna täsirine gözegçilik geçirildi. Netijede, tozanyň möçberi 20 göterim, kükürt dioksidiniň möçberi 10 göterim, azot dioksidiniň möçberi 40 göterim we fenolyň möçberi iki esse peseldi. Görnüşi ýaly, awtoulagsyz günleriň yzygiderli geçirilmegi ak mermerli paýtagtymyzy ekologiýa taýdan arassa we ýaşamak üçin amatly şähere öwürmek boýunça alnyp barylýan köpugurly işlere uly goşantdyr.

Nurylla GÖKLEŇOW,

Aşgabat gurluşyk orta hünär okuw mekdebiniň mugallymy.