Köpgurluşly ykdysadyýetimiziň ädimsaýyn berkemegine, ony ösdürmäge tarap alnan ugurda himiýa senagaty işgärleriniň paýyna uly wezipeler düşýär. Ýurdumyzyň baý çig mal serişdeleriniň özleşdirilmegi milli ykdysadyýetimiziň bähbidinedir. Ýurdumyzyň dürli künjeginde çig mal ýataklary ýeterlik, olarda ýokary hilli we düzümi baý bolan magdanlaryň uzak ýyllaryň dowamynda egsilmejek gory bar.  

Tebigy baýlyklarymyzy toplumlaýyn özleşdirmek geljegi uly bolan himiýa industriýasynyň möhüm wezipeleriniň biri bolup durýar. Bu ugurda geologiýa-gözleg işleri yzygiderli alnyp barylýar. Ýurdumyzyň çäginde kükürdiň, fosfatlaryň, gipsiň, daş duzunyň, selestiniň, hekiň, polimetal magdanynyň we beýleki peýdaly baýlyklaryň baý gorlary bar. 

Döwlet Baştutanymyzyň tagallasy esasynda Lebapda hem himiýa senagaty çalt depginlerde ösdürilýär. Çig mallaryň gaýtadan işlenilýän we baýlaşdyrylan görnüşleriniň möçberi artýar. Bu ugurda zerur bolan önümleriň ýokary hilini üpjün etmek, şol bir wagtyň özünde olaryň täze görnüşlerini çykarmak pudagyň ösüşinde baş maksat bolup durýar. Pudagy ösdürmegiň çäklerinde mineral dökünleriň dürli görnüşlerini öndürmegiň önümçilik binýatlary emele getirildi. Täze önümçilik kuwwatlyklary işe girizildi. Geçen ýyllarda Türkmenabadyň S.A.Nyýazow adyndaky himiýa zawodynyň durkunyň täzelenilmegi önümleriň görnüşlerine we hiline oňyn täsirini ýetirdi. Welaýatymyzda oba hojalyk ekerançylygy üçin zerur bolan mineral dökünleri öndürmegiň möçberi soňky ýyllarda ep-esli artdy. Halk hojalygy üçin möhüm bolan önümçilikler gurulýar. Zawodda kükürt kislotasyny öndürýän toplum işleýär. Bu önümçiligiň halk hojalygyna berýän peýdasy uludyr. Ýyllyk kuwwaty 500 müň tonna kükürt kislotasyny öndürmäge barabar bolan toplum ýurdumyzyň bu önüme bolan zerurlygyny doly kanagatlandyrýar. Şu ýylyň geçen döwründe kükürt kislotasynyň 58 müň tonnadan gowragy öndürilip, buýrujylara ugradyldy. 

Dökünleriň önümçiligi boýunça kuwwatlylyklary artdyrmak ýurdumyzda ileri tutulyp ösdürilýän esasy ugur saýylýar. Dökünler ekerançylygyň ösmegine uly ýardam berýär. Şonuň netijesinde toprakdan bereketli hasyl alynýar. Şu ýyl Lebap topragynda 263 müň 133 gektar ýerde oba hojalyk ekinleriniň dürli görnüşleri ösdürilip ýetişdirilýär. Ekinleri iýmitlendirmek, ýerleri gurplandyrmak üçin mineral dökünleriň zerur bolan möçberi öndürilýär. S.A.Nyýazow adyndaky himiýa zawodynda şu ýylyň başyndan bäri ammonili superfosfatyň 150 müň tonnadan gowragy öndürildi we sarp edijilere ugradyldy. Zawodyň hünärmenleri oba hojalyk işgärleriniň esasy hemaýatkärleridir. Olar her ýylda daýhanlary ekinleriň kadaly ösmegi we hasyla durmagy üçin wajyp bolan fosforly dökünleriň 270 müň tonnadan gowragy bilen üpjün edýärler.  

Kärhanada garyşyk mineral dökünleriň öndüriljek günleri hem daşda däl. «Türkmenabat şäherindäki himiýa zawodynda garyşdyrylan mineral dökünleri öndürýän önümhanasynyň gurluşygyny maliýeleşdirmek hakynda» Karara laýyklykda ýörite işler durmuşa geçirilýär. Häzirki wagtda dünýäniň oba hojalyk önümçiliginde garyşyk mineral dökünler giňden peýdalanylýar, onuň düzüminde azodyň, fosforyň, kaliniň dürli gatnaşyklary bar. Ekerançylyk üçin peýdaly bolan dökünleriň şu görnüşini öndürmegiň meýilleşdirilmegi ykdysady taýdan, şol sanda daşary ýurtlara ibermek babatynda has bähbitlidir. Şu maksat bilen Türkmenabatdaky himiýa zawodynda ýyllyk kuwwaty 170 müň tonna önüme barabar bolan garyşyk mineral dökünleri öndürmek boýunça önümhananyň işini ýola goýmak maksadalaýyk hasaplanylýar.  

Kärhanada oba hojalygy üçin zyýansyzlandyryjy serişde bolan «Kükürtli» himiki serişde, şeýle hem lukmançylyk we tehniki kislorod önümçiligi ýola goýuldy. «Kökçi» hojalyk jemgyýeti bilen bilelikde öndürilýän akkumulýatorlar hem uly islegden peýdalanýar. Türkmenabadyň S.A.Nyýazow adyndaky himiýa zawodynyň golaýynda hereket edýän «Kökçi» hojalyk jemgyýeti geçen ýylda 27 million 898 müň 601 manatlyk önüm öndürdi.  

Hojalyk jemgyýetiniň öndürýän akkumulýatorlaryna isleg barha artýar. Bu ýerde «Ýyldyrym», «TM Power» haryt nyşanly akkumulýatorlar öndürilýär. Olaryň kuwwaty 60 amperden 190 ampere çenli ýetýär. Akkumulýatorlar awtoulaglaryň ýeňil, şeýle hem ýük daşaýan görnüşlerine niýetlenilýär. Hojalyk jemgyýetiniň önümlerine diňe bir içerki däl, eýsem, daşarky bazarda hem uly isleg bildirilýär. Geljekde öňdebaryjy tehnologiýalaryň hasabyna önümçiligiň kuwwatyny artdyrmak göz öňünde tutulýar. 

Dökünlere barha ösýän islegleri kanagatlandyrmakda döwrebaplaşdyrylýan senagat düzümleriniň üstüne uly paý düşýär. Dürli maksatly, il-ýurt bähbitli desgalaryň gurlup, ulanylmaga berilmegi bilen döwletimiziň ykdysady taýdan kuwwaty ýene-de artar. Üstesine, dünýä bazarlaryna çykmak üçin amatly şertleriň uly toplumy emele gelýär. Senagat toplumynyň diwersifikasiýalaşdyrylmagynyň we innowasion häsiýetde ýola goýulmagynyň önümçilige we onda meşgullanýanlaryň durmuşlaryna ykbal özgerdiji täsirleri ýetirýändigini hem aýdyp geçeliň. Innowasion häsiýetli önümçiligiň guralmagy diňe bir önümleriň hilini ýokarlandyrman, eýsem, zähmeti hem has ýeňilleşdirýär, iş öndürijiligini-de has artdyrýar.  

Ilmyrat DÖWLETOW.

Açyk gürrüň. Bir saý-sebäp bilen 5-10 ýyldan bäri Türkmenabat şäherinde bolup görmedik kişi uçar Halkara howa menziline gonandan, başga bir ýere gelendirin öýder. Sebäbi onçakly uzak wagty alyp oturmagyň geregi hem ýok, diňe soňky dört-bäş ýylyň içinde hem welaýat merkezi, şol sanda Türkmenabat Halkara howa menziline barýan ýoluň ugry şeýle bir özgerdi welin, gözüň bilen görmeseň, ynanar ýaly däl. Öňki ymgyr çägelik ýerler içinde ýaşamak üçin ähli amatlylyklary bolan owadan ýaşaýyş jaý toplumyna öwrüldi. Ýakyn günlerde olaryň üstüni ýene-de 100 sany kottejden we 40 sany köpgatly ýaşaýyş jaýyndan ybarat bolan medeni-durmuş maksatly desgalar doldurar. 

Ýurdumyzyň ilatyny ýokary derejeli amatlylyklary bolan ýaşaýyş jaýlary bilen üpjün etmek döwlet syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri bolup durýar. Arkadagly Serdarymyz Türkmenistanyň Prezidenti wezipesine girişen ilkinji güni hem her maşgalany aýratyn ýaşaýyş jaýy ýa-da hususy öýi bilen üpjün etmek wezipesiniň durmuşa geçirilişini hemişe üns merkezinde saklajakdygyny aýdypdy. Şondan bäri geçen gysga döwürde ýurdumyzyň ýaşaýjylary bu aýdylanlaryň hakykat ýüzünde üstünlikli durmuşa geçirilip başlandygyna şaýat boldular. Eýýäm ýurdumyzyň dürli künjeklerinde birnäçe ýaşaýyş jaý toplumlary ulanylmaga tabşyryldy, ençemesiniň gurluşygy güýçli depginlerde dowam etdirilýär. Olaryň hatarynda Türkmenabat Halkara howa menziline barýan ýoluň ugrunda gurulýan hersi 32 öýli dört gatly ýaşaýyş jaýlarynyň 40-sy hem bar. Onuň gurluşygyna 2019-njy ýylda başlanypdy. Indi olaryň açylyp, ulanylmaga berilmegine az wagt galdy. Has takygy, mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 31 ýyllygynyň öň ýanynda maşgalalaryň 1280-si täze öýlere göçüp bararlar. Jaýlary bu ugurda uly tejribe toplan gurluşyk kärhanalarynyň bina edýändikleri, olaryň zerur bolan ýokary hilli gurluşyk önümleri bilen wagtly-wagtynda üpjün edilýändigi açylyş dabaralarynyň hut bellenilen möhletde guraljakdygyna güwä geçýär. «Lebapgurluşyk» önümçilik birleşiginiň 10, 16, 18-nji gurluşyk-gurnama müdirlikleri, «Demirbetonkonstruksiýa» kärhanasy, «Demirbetonönümleri» kärhanasy, «Şähergurluşyk we hyzmat» hojalyk hasaplaşygyndaky döwlet kärhanasy bu gurluşyklaryň potratçylarydyr. Toplumda «Zehinli ussa», «Jöwher gala», «Ýyndam gurluşyk», «Dowamly nyşan», «Asuda nesil», «Saldamly goşant» we ýene-de birnäçe hususy kärhanalaryň hünärmenleri hem zähmet çekýärler. 

Şu günler «Türkmenabat — Kerki» demir ýolunyň günorta tarapynda gurulýan desgalarda gurluşyk-gurnama işleri tamamlaýjy tapgyrlarda alnyp barylýar. Häzirki günlerde bu ýerde dürli tehnikalaryň 241-sinden netijeli peýdalanylýar. Binalaryň ählisinde hünärmenleriň 1044-si sazlaşykly işläp, jaýlaryň bellenilen möhletde ulanylmaga tabşyrylmagyny gazanýarlar. Agzybirlikde çekilýän zähmetiň netijesinde bolsa işler gün-günden ilerleýär.  

Bu ýerde ýaşaýyş jaýlary bilen bir hatarda azyklyk harytlaryň dükany, hyzmatlar öýi ýaly medeni-durmuş ähmiýetli binalaryň gurulýandygyny, şeýle-de jaýlaryň daş-töwereginiň abadanlaşdyrylýandygyny hem bellemek gerek. Bir söz bilen aýdanymyzda, öň çäge basyp ýatan meýdan indi bagy-bossanlyga, lälezarlyga öwrülýär. Ýene-de sanlyja günlerden Türkmenabat şäheriniň ýaşaýjylary we onuň myhmanlary ajaýyp özgertmeleriň şaýatlary bolarlar.  

Türk­me­nis­ta­nyň Mil­li Ge­ňe­şi­niň Halk Mas­la­ha­tyn­yň mejlisinde ka­bul edi­len «Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy: Türk­me­nis­ta­ny 2022 — 2052-nji ýyl­lar­da dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan ös­dür­me­giň Mil­li mak­sat­na­ma­sy» ýur­du­my­zyň gel­jek 30 ýyl­ky ösüş­le­ri­niň baş ýö­rel­ge­si­ne öw­rül­di. Oňa la­ýyk­lyk­da, şeý­le-de hä­zir­ki wagt­da dün­ýä­de çyl­şy­rym­ly ýag­daý­la­ryň bo­lup geç­ýän­di­gi, dün­ýä ba­zar­la­ry­nyň we söw­da akym­la­ry­nyň üýt­gäp dur­ýan­dy­gy göz öňün­de tu­tu­lyp, «Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň ýur­du­my­zy 2022 — 2028-nji ýyl­lar­da dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan ös­dür­me­giň Mak­sat­na­ma­sy» iş­le­nip taý­ýar­la­nyl­dy we tas­syklanyldy. 

 Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň ýur­du­my­zyň Ga­raş­syz­ly­gy­ny pug­ta­lan­dyr­mak­da we onuň yk­dy­sa­dy kuw­wa­ty­ny, hal­ka­ra ab­ra­ýy­ny art­dyr­mak­da bi­ti­ren be­ýik iş­le­ri, şeý­le hem hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti we­zi­pe­si­ne gi­riş­mek da­ba­ra­syn­da­ky çy­ky­şyn­da ýur­du­my­zy ös­dür­mek we hal­ky­my­zyň hal-ýag­da­ýy­ny ýo­kar­lan­dyr­mak ba­bat­da­ky ga­ra­ýyş­la­ry Pre­zi­dent Mak­sat­na­ma­sy­ny taý­ýar­la­ma­gyň yl­my çeş­me­si­ne öw­rül­di. 

Mak­sat­na­ma 7 bap­dan yba­rat bo­lup, onuň esa­sy mak­sat­la­ry hök­mün­de şu der­wa­ýys me­se­le­ler öňe çyk­ýar: hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň pa­ra­sat­ly baş­tu­tan­ly­gyn­da ýur­du­myz­da her bir ra­ýa­tyň aba­dan dur­mu­şy­ny ke­pil­len­dir­mek, ila­tyň bäh­bit­le­ri­ni go­ra­mak, ra­ýat­la­ryň dur­muş go­rag­ly­ly­gy­ny we iş üp­jün­çi­lik ul­ga­my­ny kä­mil­leş­dir­mek; ýur­du­my­zyň dur­muş-yk­dy­sa­dy müm­kin­çi­lik­le­rin­den peý­da­lan­mak, mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­tiň se­na­gat­laş­ma de­re­je­si­ni ýo­kar­lan­dyr­mak, pu­dak­la­ryň we hyz­mat­lar ul­ga­my­nyň dep­gin­li ösü­şi­ni üp­jün et­mek hem-de san­ly teh­no­lo­gi­ýa­la­ry giň­den or­naş­dyr­mak; Türk­me­nis­ta­nyň geo­sy­ýa­sy we geoyk­dy­sa­dy ýer­le­şi­şi­niň amat­lyk­la­ryn­dan do­ly peý­da­lan­mak; Türk­me­nis­ta­nyň ag­rar döw­let­den se­na­gat­la­şan ýurt­la­ryň bi­ri­ne öw­rül­ýän­di­gi­ni na­za­ra alyp, ýur­duň azyk howp­suz­ly­gy­ny üp­jün et­mek we yk­dy­sa­dy kuw­wa­tyny has-da pug­ta­lan­dyr­mak; Türk­me­nis­tan­da san­ly yk­dy­sa­dy­ýe­tiň dur­nuk­ly ösü­şi­ni üp­jün et­mek, se­na­gat pu­da­gy­ny in­no­wa­si­on hä­si­ýet­de ös­dür­mek, ýo­ka­ry teh­no­lo­gi­ýa­ly, bäs­deş­li­ge ukyp­ly san­ly yk­dy­sa­dy­ýe­ti ös­dür­mek; te­le­ke­çi­li­gi gol­da­mak, işe­wür­li­gi kä­mil­leş­dir­mek, hu­su­sy eýe­çi­li­ge bo­lan hu­kuk­la­ry go­ra­ma­gyň we ke­pil­lik­le­riň yg­ty­bar­ly ul­ga­my­ny dö­ret­mek, ýe­ňil­lik­li sal­gyt sal­mak bo­ýun­ça ýur­du­myz­da ama­la aşy­ryl­ýan çä­re­ler esa­syn­da mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­tiň ösü­şin­de bu bö­le­giň pa­ýy­nyň hem-de äh­mi­ýe­ti­niň ýo­kar­lan­ma­gy­na müm­kin­çi­lik­le­ri art­dyr­mak, mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­tiň ba­zar gat­na­şyk­la­ry­na geç­me­gi­ni iş­jeň­leş­dir­mek, pu­dak­lar­da ki­çi we or­ta te­le­ke­çi­lik işi­ni gi­ňelt­mek; eko­lo­gik aba­dan­çy­ly­gy üp­jün et­mek we «ýa­şyl» yk­dy­sa­dy­ýe­ti ös­dür­mek.  

 Pre­zi­dent Mak­sat­na­ma­syn­da Türk­me­nis­ta­nyň dur­muş-yk­dy­sa­dy ösü­şi­niň hä­zir­ki ýag­da­ýy sel­je­ri­lip, ýur­du­my­zy 2022 — 2028-nji ýyl­lar­da dur­nuk­ly ös­dür­me­giň döw­let sy­ýa­sa­ty kes­git­le­nil­ýär. Oňa la­ýyk­lyk­da, je­mi içer­ki önü­miň adam ba­şy­na düş­ýän möç­be­ri, zäh­met ön­dü­ri­ji­li­gi, ila­tyň gir­de­ji­le­ri we dur­muş şert­le­ri ösen ýurt­la­ryň de­re­je­le­ri­ne ýe­ti­ri­ler. Mu­nuň üçin yk­dy­sa­dy­ýe­tiň düýp­li di­wer­si­fi­ka­si­ýa­laş­dy­ryl­ma­gy­ny do­wam et­dir­mek we ýo­ka­ry teh­no­lo­gik önüm­çi­lik­le­riň yk­dy­sa­dy ösü­şe go­şan­dy­ny art­dyr­mak, yk­dy­sa­dy­ýe­tiň äh­li pu­dak­la­ry­ny san­ly­laş­dyr­mak, eks­por­ta ni­ýet­le­nen we im­por­tyň or­nu­ny tut­ýan, bäs­deş­li­ge ukyp­ly önüm­çi­lik­le­ri çalt dep­gin­ler­de ös­dür­mek, yk­dy­sa­dy­ýe­tiň pu­dak­la­ry­ny ýo­ka­ry hü­när de­re­je­si bo­lan iş­gär­ler bi­len üp­jün et­mek göz öňün­de tu­tul­ýar. 

 Gaz pu­da­gyn­da göz öňün­de tu­tul­ýan çä­re­ler Türk­me­nis­tan — Ow­ga­nys­tan — Pa­kis­tan — Hin­dis­tan gaz­ ge­çi­ri­ji­si­niň gur­lu­şy­gy­ny ta­mam­la­ma­ga, ga­zyň bü­tin­dün­ýä sa­na­wy­na go­şu­lan gor­la­ry­ny çalt dep­gin­ler bi­len öz­leş­dir­mä­ge, de­ňiz ýal­pak­ly­gyn­da we ke­nar­ýa­ka zo­lak­da ýa­kyn ýyl­lar­da «ma­wy ýan­gy­jyň» çy­ka­ry­ly­şy­ny düýp­li art­dyr­mak bo­ýun­ça iş­le­ri do­wam et­dir­mä­ge, da­şa­ry ýurt ma­ýa go­ýum­la­ry­ny Ha­zar deň­zi­niň türk­men bö­le­gi­niň gel­je­gi uly ýa­tak­la­ry­ny öz­leş­dir­mä­ge we ola­ry bu ugur­da­ky iri tas­la­ma­la­ra çek­mek bo­ýun­ça iş­le­ri do­wam et­dir­mä­ge, de­giş­li önüm­çi­lik­le­ri gur­mak ar­ka­ly ug­le­wo­do­rod se­riş­de­le­ri­niň gaý­ta­dan iş­le­nil­me­gi­niň çyg­ry­ny gi­ňelt­mä­ge gö­nük­di­ri­ler. 

Ne­bi­tiň çy­ka­ry­ly­şy­nyň art­dy­ryl­ma­gy Bal­kan­ýa­ka we Gö­ge­ren­dag — Eke­rem se­bit­le­rin­dä­ki çuň ýer­le­şen gat­lak­la­ryň, şeý­le hem Ha­zar­ýa­ka se­bi­tin­de tä­ze ýü­ze çy­ka­ry­lan zo­lak­la­ryň öz­leş­di­ril­me­gi bi­len bag­la­nyş­dy­ry­lar. 

Gur­lu­şyk ma­te­ri­al­la­ry se­na­ga­ty­ny ös­dür­me­giň esa­sy ugur­la­ry pu­da­gyň ze­rur­lyk­la­ry­ny do­ly ka­na­gat­lan­dyr­mak, im­port edil­ýän ma­te­ri­al­la­ryň or­nu­ny tut­ýan önüm­çi­lik­le­ri dö­ret­mek ar­ka­ly in­no­wa­si­on teh­no­lo­gi­ýa­lar or­naş­dy­ry­lan kär­ha­na­lar­da önüm­le­riň gör­nüş­le­ri­ni gi­ňelt­mek­den we möç­ber­le­ri­ni art­dyr­mak­dan yba­rat­dyr.  

Pre­zi­dent Mak­sat­na­ma­sy­nyň ama­la aşy­ryl­ýan döw­rün­de eks­por­ty art­dyr­ma­ga we içer­ki ba­za­ryň is­leg­le­ri­ni ka­na­gat­lan­dyr­ma­ga gö­nük­di­ri­len kär­ha­na­lar işe gi­ri­zi­ler. Se­na­ga­tyň pu­dak­la­ýyn gur­lu­şyn­da gaý­ta­dan iş­le­ýän we taý­ýar önüm­le­ri ön­dür­ýän kär­ha­na­la­ryň pa­ýy ar­tar. 

Ýur­du­my­zyň ener­ge­ti­ka sy­ýa­sa­ty­na la­ýyk­lyk­da, içer­ki sarp edi­ji­le­ri elekt­rik ener­gi­ýa­sy bi­len yg­ty­bar­ly üp­jün et­mä­ge, ener­gi­ýa se­riş­de­le­ri­ni di­wer­si­fi­ka­si­ýa­laş­dyr­mak ar­ka­ly sarp edi­ji­le­re ýe­tir­mek üçin onuň ön­dü­ri­li­şi­ni art­dyr­ma­ga, tä­ze ener­gi­ýa kuw­wat­lyk­la­ry­ny dö­ret­mä­ge, paý­laý­jy ul­gam­la­ryň teh­ni­ki ýag­daý­la­ry­ny go­wu­lan­dyr­ma­ga, he­re­ket ed­ýän bi­te­wi mil­li ener­gi­ýa ul­ga­my­ny hal­ka­la­ýyn bir­leş­dir­mek ar­ka­ly, se­bit­le­riň ener­gi­ýa ul­gam­la­ry­nyň öza­ra äti­ýaç­lan­dy­ryl­ma­gy­ny üp­jün et­mä­ge gö­nük­di­ri­len iş­ler al­nyp bar­lar. 

Hi­mi­ýa se­na­ga­tyn­da da­şa­ry ýurt­lar­dan ge­ti­ril­ýän önüm­le­riň or­nu­ny tut­ýan tä­ze önüm­çi­lik­le­ri we ýur­du­my­zyň eks­port müm­kin­çi­lik­le­ri­ni art­dyr­mak ba­bat­da hi­mi­ýa önüm­le­ri­niň, şol san­da mi­ne­ral dö­kün­le­riň tä­ze gör­nüş­le­ri­niň önüm­çi­li­gi­ni ýo­la goý­mak, he­re­ket ed­ýän­le­ri­niň dur­ku­ny tä­ze­le­mek we düýp­li abat­la­mak iş­le­ri do­wam et­di­ri­ler.  

Gur­lu­şyk pu­da­gy­ny in­no­wa­si­ýa­lar ar­ka­ly ös­dür­mek we döw­re­bap teh­no­lo­gi­ýa­la­ry or­naş­dyr­mak bo­ýun­ça al­nyp ba­ryl­ýan iş­le­riň çäk­le­rin­de «akyl­ly» şä­her we «akyl­ly» jaý ul­gam­la­ry, şeý­le-de ener­gi­ýa­nyň gaý­ta­dan di­kel­dil­ýän teh­no­lo­gi­ýa­la­ry ar­ka­ly do­lan­dy­ryl­ýan jaý­la­ryň tas­la­ma­la­ry­nyň ama­la aşy­ryl­ma­gy iş­jeň­leş­di­ri­ler. 

Aw­tou­lag ýol­la­ry­nyň we ola­ryň ug­run­da­ky des­ga­la­ryň gur­lu­şyk iş­le­ri­niň ýe­ri­ne ýe­ti­ril­me­gi ýur­du­my­zyň yk­dy­sa­dy­ýe­ti­niň ös­me­gi­ne, ýol ul­ga­my­nyň kä­mil­leş­me­gi­ne öz tä­si­ri­ni ýe­ti­rer hem-de ýur­du­my­zyň se­bit­le­ri­niň dur­muş-yk­dy­sa­dy ösü­şi­ne iter­gi be­rer. Türk­me­na­bat — Ga­zo­jak — Da­şo­guz, Türk­men­ba­şy — Ga­ra­bo­gaz — Ga­za­gys­tan ser­he­di, Ma­ry — Ser­he­ta­bat, Gum­dag — Esen­gu­ly — Et­rek — Gid­ro­lum aw­tou­lag­ ýol­la­ry­nyň gur­lu­şyk iş­le­ri­ni ýe­ri­ne ýe­tir­mek göz öňün­de tu­tul­ýar. 

  Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti Ser­dar Berdimuhamedowyň ulag we kom­mu­ni­ka­si­ýa pu­da­gy­ny ös­dür­mek bo­ýun­ça öň­de go­ýan mak­sat­la­ryn­dan ugur alyp, üs­ta­şyr ge­çel­ge­le­riň ugur­la­ry­ny gi­ňelt­mek, ýo­lag­çy­la­ry gat­nat­ma­gyň we ýük­le­ri da­şa­ma­gyň möç­ber­le­ri­ni art­dyr­mak, ara­gat­na­şyk we mil­li kos­mos ul­ga­my­ny döw­re­bap­laş­dyr­mak, on­da gur­nal­ýan en­jam­la­ryň hä­zir­ki za­man teh­no­lo­gi­ýa­la­ry­na la­ýyk­ly­gy­ny üp­jün et­mek bo­ýun­ça giň ge­rim­li iş­le­ri ge­çi­r­mek göz öňün­de tu­tul­ýar. Bu bol­sa mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­tiň pu­dak­la­ry­nyň ösü­şi­ne we jem­gy­ýet­çi­lik hyz­mat­lar ul­ga­my­nyň kä­mil­leş­me­gi­ne iter­gi be­rer. 

Mak­sat­na­ma­la­ýyn dö­wür­de azyk önüm­le­ri­ni, il­kin­ji no­bat­da, ter önüm­le­ri uzak möh­let­le­ýin sak­la­mak, gap­la­ra gap­la­mak, da­şa­mak we ýer­le­mek ul­gam­la­ry ös­dü­ri­ler. Eke­ran­çy­lyk iş­le­ri­niň yl­my esas­da al­nyp ba­ryl­ma­gy, top­rak-ho­wa şert­le­ri­ne la­ýyk­lyk­da, ekin­le­riň et­rap­laş­dy­ryl­ma­gy do­wam et­di­ri­ler. 

Azyk se­na­ga­ty­nyň ön­dü­ri­ji­li­gi­niň ýo­kar­lan­dy­ryl­ma­gy çig ma­ly ga­lyn­dy­syz gaý­ta­dan iş­le­me­giň tä­ze in­no­wa­si­on teh­no­lo­gi­ýa­la­ry esa­syn­da al­nyp ba­ryl­ma­gy bi­len bag­ly bo­lar. Oba ho­ja­lyk önüm­le­ri­ni we azy­gy sak­la­ma­gyň hem-de da­şa­ma­gyň döw­re­bap usul­la­ry or­naş­dy­ry­lar. Azyk önüm­çi­li­gin­de ýer­li çig mal­la­ryň ula­nyl­ma­gy se­riş­de tyg­şyt­la­ma­ga we azyk se­na­ga­ty­nyň önüm­le­ri­niň özü­ne düş­ýän gym­ma­ty­ny pe­selt­mä­ge, ola­ryň bäs­deş­li­ge ukyp­ly­ly­gy­ny ýo­kar­lan­dyr­ma­ga müm­kin­çi­lik be­rer. 

Ýur­du­myz­da suw se­riş­de­le­ri­niň äh­mi­ýe­ti­ni ýo­kar­lan­dyr­ma­ga, su­wy ha­pa­lan­mak­dan, zi­bil­len­mek­den we eg­sil­mek­den go­ra­ma­gy üp­jün et­mä­ge, su­wuň ýa­ra­maz tä­si­ri­niň öňü­ni al­ma­ga hem-de ara­dan aýyr­ma­ga, suw ob­ýekt­le­ri­niň ýag­da­ýy­ny go­wu­lan­dyr­ma­ga gö­nük­di­ri­len top­lum­la­ýyn çä­re­ler al­nyp bar­lar. Şeý­le­lik­de, Pre­zi­dent Mak­sat­na­ma­sy­nyň dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi ne­ti­je­sin­de 2028-nji ýy­la çen­li dö­wür­de ýur­duň je­mi içer­ki önü­mi­niň ösüş dep­gi­ni­ni 6,7 gö­te­rim­den pes bol­ma­dyk de­re­je­de ga­zan­ma­ga müm­kin­çi­lik dö­rär. Ýurt bo­ýun­ça bö­lek sa­tuw ha­ryt do­la­ny­şy­gy ýo­kar­la­nar we onuň möç­be­ri (ýer­le­me­giň äh­li ugur­la­ry bo­ýun­ça) 14,5 gö­te­rim ar­tar. Da­şa­ry söw­da do­la­ny­şy­gy­nyň möç­be­ri 1,9 es­se ar­typ, ara­ta­pa­wut 1,9 es­se ýo­kar­la­nar. Je­mi içer­ki önü­miň möç­be­rin­dä­ki döw­le­te da­hyl­syz bö­le­giň pa­ýy 72 gö­te­ri­me ýe­ter. Döw­let-hu­su­sy hyz­mat­daş­ly­gy ös­dü­ri­ler.  

Dur­muş ugur­ly yk­dy­sa­dy sy­ýa­sat do­wam et­di­ri­ler, mil­li ylym we bi­lim ul­gam­la­ry­ny kä­mil­leş­dir­mek bo­ýun­ça iş­ler iler­le­di­ler. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň dur­muş ugur­ly yk­dy­sa­dy sy­ýa­sa­ty­nyň mö­hüm ug­ry bo­lan se­bit­le­ýin sy­ýa­sat ýur­duň se­bit­le­ri­ni gy­ra­deň ös­dür­mä­ge, ila­tyň ýa­şa­ýyş-dur­muş şert­le­ri­ni düýp­li ýo­kar­lan­dyr­ma­ga we hal­ka­ra öl­çeg­le­re la­ýyk ge­tir­mä­ge gö­nük­di­ri­len­dir. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, ýur­du­my­zyň we­la­ýat­la­ry­nyň dur­muş-yk­dy­sa­dy ösü­şi ýo­ka­ry de­re­je­de saklanýar. Bu iş­le­riň ne­ti­je­sin­de zäh­met hak­la­ry­nyň möç­be­ri 1,8 es­se ar­tar. Yk­dy­sa­dy­ýe­tiň äh­li pu­dak­la­ry bo­ýun­ça 30 mü­ňe go­laý goş­ma­ça iş orny dö­re­di­ler, ýa­şa­ýyş jaý­la­ry­nyň adam ba­şy­na düş­ýän umu­my meý­da­ny 102,2 gö­te­rim ar­tar, mek­de­be çen­li ça­ga­lar eda­ra­la­ry­nyň 40-sy, umu­my bi­lim eda­ra­la­ry­nyň 54-si, ýo­ka­ry hü­när bi­li­mi eda­ra­la­ry­nyň 4-si, 10 sa­ny döw­re­bap has­sa­ha­na gur­lar, 7 sa­ny me­de­ni­ýet öýi bi­na edi­ler. Pre­zi­dent Mak­sat­na­ma­syn­da öň­de goý­lan sep­git­le­re ýet­mek mak­sa­dy bi­len, ýur­du­my­zyň önüm­çi­lik kuw­wa­ty­ny has-da pug­ta­lan­dyr­ma­ga we tä­ze­le­mä­ge, dur­muş ul­ga­my­ny ös­dür­mä­ge 278,9 mil­liard ma­nat­dan gow­rak ma­ýa go­ýum­la­r gö­nük­di­ri­ler. 

Mah­la­sy, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň hal­ky­my­zyň aba­dan hem bag­ty­ýar dur­muş­da ýa­şa­ma­gy­na gö­nük­di­ri­len baş­lan­gyç­la­ry hem-de asyl­ly mak­sat­la­ra ni­ýet­le­nen giň möç­ber­li öz­gert­me­le­ri Ga­raş­syz­ly­gy­my­zyň we Bi­ta­rap­ly­gy­my­zyň esas­la­ry­ny ber­ki­der, ýur­du­my­zyň dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan dep­gin­li ösü­şi­ni üp­jün eder. 

Ata­jan ATA­ÝEW,

Türk­me­nis­ta­nyň Ma­li­ýe we yk­dy­sa­dy­ýet mi­nistr­li­gi­niň Stra­te­gik we dur­nuk­ly ösüş mü­dir­li­gi­niň baş­ly­gy.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň sapaly tomus paslynda gojaman Hazar has-da juwan keşbe eýe boldy. Deňziň ekologiýa taýdan arassa türkmen kenarynda ýerleşýän «Awaza» milli syýahatçylyk zolagy toý görküne, dürli baýramçylyk öwüşginlerine beslendi. Häzirki wagtda zähmet rugsadynda bolýan Arkadagly Serdarymyzyň gatnaşmagynda 1-nji awgustda bu ýerde döwrebap «Rowaç» kottejler toplumynyň açylmagy ildeşlerimiziň, şol sanda Awazada dynç alyp, saglygyny berkidýänleriň şatlygyna şatlyk, buýsanjyna buýsanç goşdy. Bu şatlykly waka şu şanly ýylda uly ruhubelentlik bilen gadam basylan Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň galkynyşly, rowaç gadamlarynyň ajaýyp mysallarynyň biri boldy. Şonuň bilen birlikde, ol dünýä syýahatçylygynyň dür-merjeni — «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda awgust aýynyň dowamynda geçiriljek giň gerimli çäreleriň, dabaralaryň özboluşly badalgasyna öwrüldi. 

Awazadaky döwrebap dynç alyş düzüminiň üstüni ýetiren, bu ugurda häzirki zaman ösüşiniň ähli aýratynlyklaryny özünde jemleýän täze kottejler toplumynyň hut türkmen telekeçileri tarapyndan gurlandygy aýratyn bellenilmäge mynasypdyr. Toplumdaky döwrebap binalary guranlaryň arasynda ýaş türkmen binagärleriniň ençemesiniň bardygy bolsa aýratyn guwandyryjy ýagdaýdyr. Munuň özi ýurdumyzda ýaşlaryň hünär öwrenmegi, öz saýlap alan hünärleriniň hakyky eýeleri bolup ýetişmekleri babatda edilýän ägirt uly tagallalaryň miwesidir. Gahryman Arkadagymyzyň esasyny goýan, Arkadagly Serdarymyz tarapyndan mynasyp dowam etdirilýän ýaşlar baradaky döwlet syýasatynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň, ýaş nesilleriň ylymly-bilimli, hünärli, kämil adamlar bolup ýetişmegi, ýurdumyzyň ösüşlerine önjeýli goşant goşmagy üçin giň mümkinçilikleriň döredilýändiginiň aýdyň mysalydyr.  

Täze kottejler toplumynyň açylmagy bilen, ýaş hünärmenler üçin täze iş orunlary-da döredi. Bu toplum goja Hazaryň ekologiýa taýdan arassa türkmen kenarynyň syýahatçylyk, şypahana-dynç alyş mümkinçilikleriniň has netijeli peýdalanylmagynda, şonuň bilen birlikde-de, milli ykdysadyýetimiziň diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilmeginde hem uly ähmiýete eýedir. 

Gahryman Arkadagymyzyň beýik başlangyçlaryny mynasyp dowam etdirip, halkymyzy abadan, bagtyýar durmuşda ýaşadýan, röwşen geljegimiz üçin şeýle ajaýyp binalar toplumlaryny, döwrebap desgalary açyp berýän Arkadagly Serdarymyza berk jan saglyk, uzak ömür, döwletli tutumlarynda mundan beýläk-de rowaçlyk arzuw edýäris.  

Güýçmyrat ÝAGŞYÝEW,

Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Balkan welaýat geňeşiniň başlygynyň orunbasary.

Hormatly maslahata gatnaşyjylar!
Gadyrly türgenler! 

Ilki bilen, Russiýa Federasiýasynyň Astrahan — Moskwa şäherleriniň aralygynda geçirilen awtomobil sportunyň ralli-reýd görnüşi boýunça «Ýüpek ýoly — 2022» atly halkara ýaryşda, şeýle hem Özbegistan Respublikasynyň Daşkent şäherinde agyr atletika boýunça ýetginjekleriň we ýaşlaryň arasynda geçirilen Aziýa çempionatynda üstünlikli çykyş edip, baýrakly orunlara mynasyp bolan Türkmenistanyň ýygyndy toparlarynyň türgenlerini tüýs ýürekden gutlaýaryn. 

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe halkara sport giňişliginde Watanymyzyň abraýy barha artýar. Türkmenistan döwletimiz sagdynlygyň we ruhubelentligiň mekanyna öwrülýär. Ýurdumyzda sporty we köpçülikleýin bedenterbiýäni ösdürmäge uly üns berilýär. Bu bolsa biziň alyp barýan döwlet syýasatymyzyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. 

Diýarymyzyň ähli künjeklerinde döwrebap sport toplumlarynyň, stadionlaryň we beýleki sport maksatly binalaryň yzygiderli gurlup ulanmaga berilmegi türgenlerimiziň dürli sport ýaryşlarynda üstünlikli çykyş etmegini, baýrakly orunlara mynasyp bolmagyny şertlendirýär. Garaşsyz döwletimiziň türgenleri halkara sport ýaryşlaryna işjeň gatnaşýarlar we baýrakly orunlary eýeläp, altyn medallara hem mynasyp bolýarlar. 

Türkmenistanda dürli görnüşdäki sport ýaryşlary ýokary derejede we üstünlikli geçirilýär. Aşgabatda 2017-nji ýylyň 17 — 27-nji sentýabry aralygynda «Sagdynlyk. Ruhubelentlik. Dostluk» şygary astynda geçirilen Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlarynyň, 2018-nji ýylda “Amul — Hazar” halkara awtorallisiniň, Agyr atletika boýunça dünýä çempionatynyň üstünlikli geçirilmegi muňa aýdyň şaýatlyk edýär. 

2021-nji ýylda ýurdumyzyň sportunyň taryhynda täze üstünlikli sahypalar açyldy. Ýaponiýada geçirilen XXXII tomusky Olimpiýa oýunlarynda sportuň agyr atletika görnüşi boýunça türgen gyzymyzyň gazanan kümüş medaly Türkmenistanyň sport ussatlarynyň öňünde gazanyp bolmajak üstünligiň ýokdugyny subut etdi. 

Milli ýygyndy toparlarymyzyň türgenleriniň halkara ýaryşlara gatnaşyp, mynasyp wekilçilik etmekleri ýurdumyzda ýokary netijeli sporty ösdürmäge döwlet derejesinde uly üns berilýändigine aýdyň şaýatlyk edýär. 

 Hormatly Türkmenistanyň milli ýygyndy toparynyň agzalary! 

Milli sportuň ösen ulgamynyň kemala gelýän döwründe türkmen halkynyň we döwletimiziň sport abraýyny artdyrmak, ilkinji nobatda, siziň paýyňyza düşýär. Döwlet derejesinde ýaş türgenler üçin döredilýän ajaýyp şertlerimiziň netijesini ýeňişli ýollar, nusgalyk, sport üstünlikleriňiz arkaly görkezmelisiňiz! Türkmen türgeni adyna mynasyp bolan sport ussatlarymyzyň halkara derejeli ýaryşlara işjeň gatnaşyp, ýurdumyza gelýän medallaryň sanawyny has-da artdyrjakdyklaryna, halkara sport giňişliginde özleriniň gazanan üstünlikleri bilen Döwlet baýdagymyzy mundan beýläk-de belentde parlatjakdyklaryna pugta ynanýaryn. 

 Gadyrly maslahata gatnaşyjylar! 

Biz ýaşlarymyzyň sagdyn we berk bedenli, ruhubelent bolup kemala gelmekleri, olaryň köpçülikleýin bedenterbiýe we sport bilen meşgullanmaklary, ýaramaz endiklerden daşda durmaklary, zähmet bilen dynç alşy utgaşdyrmaklary, sport äleminde ýokary netijeleri gazanmaklary üçin geljekde-de ähli şertleri dörederis. Ýurdumyzy halkara sport ýaryşlarynyň, çempionatlardyr Olimpiýa oýunlarynyň geçirilýän döwrebap meýdançasyna öwreris. Täze sport düzümlerini döretmek arkaly hakyky sport söýüjileriň, ussat türgenleriň döwrebap neslini kemala getireris. 

Biz sportuň mümkinçiliklerini parahatçylygyň hem-de dostlugyň bähbitlerine gönükdirmek bilen, hoşniýetlilik, dost-doganlyk ýörelgelerimizi mynasyp dowam etdirip, dünýä bileleşiginiň bähbitlerine, ählumumy parahatçylygyň we abadançylygyň maksatlaryna doly laýyk gelýän syýasaty alyp barýarys. 

 Hormatly maslahata gatnaşyjylar!
Gadyrly türgenler! 

Sizi halkara derejeli ýaryşlarda gazanan üstünlikleriňiz bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn. Siziň ähliňize berk jan saglyk, abadan we bagtyýar durmuş, eziz Watanymyzyň halkara sport abraýyny artdyrmak ugrunda alyp barýan işleriňizde uly üstünlikleri arzuw edýärin. 

Türkmenistanyň Prezidenti Serdar BERDIMUHAMEDOW.

Geçen hepdäniň wakalary hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda içeri syýasatynyň strategik maksady «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgede öz beýanyny tapýan Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň durnukly ösüşini üpjün edýän özgertmeler maksatnamalarynyň yzygiderli hem-de üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň nobatdaky subutnamalaryna öwrüldi. 

Döwlet Baştutanymyzyň 25-nji iýulda sanly ulgam arkaly geçiren iş maslahatynda ýurdumyzyň ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan möwsümleýin işleriň barşy, Oba milli maksatnamasynda bellenilen wezipeleri durmuşa geçirmek bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Hormatly Prezidentimiz ýygnalan bugdaý hasylynyň talabalaýyk saklanylmagynyň hem-de gaýtadan işlenilmeginiň häzirki günüň möhüm talaby bolup durýandygyny aýdyp, gallany ammarlara daşamak we ýerleşdirmek, şol bir wagtyň özünde orakdan boşan meýdanlarda sürüm, tekizleýiş işlerini öz wagtynda geçirmek meselelerine aýratyn üns berilmelidigini nygtady. Şeýle-de gowaça agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg etmegiň, suw serişdelerinden rejeli peýdalanmagyň, suw howdanlaryny, akabalary arassa saklamagyň zerurdygy bellenildi. 

Döwlet Baştutanymyz häzirki wagtda ýerleri geljek ýylyň hasyly üçin taýýarlamak, kärendeçi daýhanlary ýokary hilli tohumlar, dökün bilen üpjün etmek meseleleriniň wajypdygyna ünsi çekip, bu işleriň milli daýhançylyk däpleri we häzirki zamanyň ösen tejribesi esasynda alnyp barylmalydygyny belledi. Şunda önümçilige oba hojalyk ylmynyň öňdebaryjy gazananlarynyň ornaşdyrylmagynyň möhümdigine aýratyn üns çekildi. Bulardan başga-da, ýeralmanyň we gök-bakja ekinleriniň ýetişdirilen hasylyny gysga wagtda, ýitgisiz ýygnamak hem-de olaryň sarp edijilere ýetirilmegini üpjün etmek zerur bolup durýar. 

Döwlet Baştutanymyz häzirki dynç alyş möwsüminiň dowam edýän günlerinde Hazaryň kenarynda, aýratyn-da, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda dynç alyş düzümine degişli işleriň, şol sanda hyzmatlar ulgamynyň döwrebap derejede ýola goýulmagynyň möhüm talap bolup durýandygyny belledi we bu babatda degişli görkezmeleri berdi. 

Şu ýylda ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän medeni-durmuş we önümçilik maksatly desgalarda, şol sanda Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezinde dowam edýän gurluşyk işleri berk gözegçilikde saklanylmalydyr. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň 29-njy iýulda sanly ulgam arkaly Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň agzalarynyň, welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň häkimleriniň gatnaşmagynda geçiren Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň möhüm wezipeleri ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Mejlisde ýurdumyzyň gallaçy daýhanlarynyň şertnamalaýyn borçnamalaryny üstünlikli ýerine ýetirendikleri baradaky hoş habar beýan edildi. Döwletimiz tarapyndan berilýän giň möçberli goldawyň netijesinde zähmetsöýer gallaçylar Watan harmanyna 1 million 500 müň tonna golaý bugdaý tabşyrdylar. Hormatly Prezidentimiz edermen daýhanlary bu üstünlik bilen tüýs ýürekden gutlap, köp yhlas we zähmet siňdirilip ýetişdirilen galla hasylynyň iň soňky dänesine çenli zaýa edilmän ýygnaljakdygyna ynam bildirdi. 

28-nji iýulda Birleşen Milletler Guramasynyň ştab-kwartirasyndan hem hoş habar gelip gowuşdy. Ýurdumyzyň başlangyjy bilen, BMG-niň Baş Assambleýasynyň 76-njy sessiýasynyň 97-nji plenar mejlisinde “Merkezi Aziýa — parahatçylyk, ynanyşmak we hyzmatdaşlyk zolagy” atly Kararnama biragyzdan kabul edildi. 19 döwlet onuň awtordaşy bolup çykyş etdi. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ähli watandaşlarymyzy ýurdumyzyň täze daşary syýasy ýeňşi bilen gutlap, bu möhüm resminamanyň Garaşsyz, Bitarap Watanymyz bilen Birleşen Milletler Guramasynyň arasyndaky gatnaşyklaryň strategik we netijeli häsiýetde alnyp barylýandygynyň nyşanydygyny aýtdy. 

Ählumumy gün tertibiniň möhüm meseleleri boýunça köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy okgunly ösdürmek Watanymyzyň alyp barýan daşary syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, birnäçe teklipler beýan edildi. 

Şu ýylyň awgust aýynda Türkmenistan Birleşen Milletler Guramasy bilen bilelikde “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlaryň ulag ministrleriniň derejesinde halkara maslahaty geçirmegi meýilleşdirýär. Şu güne çenli 25 döwletiň we halkara guramalaryň 16-synyň wekilleriniň bu foruma gatnaşjakdyklary baradaky tassyklaýyş hatlary gelip gowuşdy. 

Abraýly ugurdaş düzümleriň işine bolan gatnaşygy giňeltmek maksady bilen, Türkmenistanyň BMG-niň hem-de YHG-nyň ýöriteleşdirilen edaralary bolan Oba hojalyk ösüşi boýunça halkara gurama agza bolmagy hem-de Azyk howpsuzlygy boýunça yslam guramasynda synçy derejesini almak teklip edilýär. Şeýle-de BMG-niň Azyk we oba hojalyk guramasy bilen 2021 — 2025-nji ýyllar üçin ikitaraplaýyn Çarçuwaly maksatnama esasynda alnyp barylýan özara gatnaşyklary pugtalandyrmak boýunça teklip beýan edildi. Hususan-da, munuň özi bu guramanyň hünärmenleriniň goldaw bermeginde tehniki hyzmatdaşlygyň oba hojalygyny sanlylaşdyrmaga gönükdirilen taslamalaryny taýýarlamak bilen baglanyşyklydyr. Mundan başga-da, hormatly Prezidentimiziň başlangyçlary esasynda 2022-nji ýylyň oktýabr aýynda ýurdumyzda azyk howpsuzlygy boýunça halkara maslahaty guramak teklip edilýär. 

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow Türkmenistanyň sebitleýin we ählumumy hyzmatdaşlykda häzirki zamanyň wajyp wezipeleriniň deňeçer çözgüdini işläp taýýarlamakda möhüm we jogapkärli orun eýeleýändigini belledi. Şolaryň hatarynda azyk howpsuzlygyny üpjün etmek meselesi hem bar. Munuň özi Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmegiň wajyp şertidir. 

Şeýle-de mejlisde döwletimiziň hukuk binýadyny pugtalandyrmak, ýurdumyzyň üstaşyr ulag kuwwatyny döwrebaplaşdyrmak hem-de ösdürmek, Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň Döwlet arassaçylyk we keselleriň ýaýramagyna garşy göreşmek gullugynyň işini kämilleşdirmek, paýtagtymyzy abadanlaşdyrmak, sebitlerdäki işleriň ýagdaýy, Gurluşyk we senagat toplumynyň işgärleriniň güni mynasybetli dabaraly çärelere taýýarlyk görmek bilen bagly meselelere garaldy. 

Nebitgaz toplumynda nebitiň we tebigy gazyň gazylyp alynýan möçberlerini artdyrmak, ýakyn ýyllarda milli maýa goýumlary öz wagtynda özleşdirmek boýunça ýerine ýetirilýän işler barada habar berildi. Hususan-da, Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynda çig nebitiň gaýtadan işlenilýändigi, ýokary hilli önümleriň çykarylýandygy hem-de daşary ýurt sarp edijilerine EURO-5, EURO-6 ýokary ekologik talaplara doly laýyk gelýän A-98 kysymly awtoulag benzininiň ilkinji möçberleriniň ýerlenilişi barada hasabat berildi. Türkmenistanyň Döwlet haryt-çig mal biržasynda geçirilen geleşiklerde bu nebit önümi BAE-niň we Owganystanyň kompaniýalary tarapyndan satyn alyndy. 

Döwlet Baştutanymyz ýokary hilli, ekologik taýdan arassa, dünýä bazarlarynda bäsdeşlige ukyply önümleriň uly islegden peýdalanýandygyny nygtap, öňdebaryjy tehnologiýalary işjeň ornaşdyrmak, baý tejribä hem-de uly mümkinçiliklere eýe bolan esasy daşary ýurt kompaniýalary bilen netijeli hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak boýunça anyk tabşyryklary berdi. 

Döwlet haryt-çig mal biržasynyň işiniň Düzgünnamasyny kämilleşdirmek boýunça çäreler görülýär. Şolaryň hatarynda maglumat hyzmatlaryny hödürlemek hem-de bahalaryň elektron maglumatlar binýadyny döretmek, bahalaryň binýady esasynda daşarky we içerki söwda şertnamalaryny seljermek, birža amallaryna gatnaşýan taraplary okatmak, hereket edýän kanunçylyga laýyklykda, ygtyýarlyklary we borçlary kesgitlemek, maddy däl gymmatlyklary bellige almaga degişli bolmadyk şertnamalaryň sanawyna goşmak bar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Döwlet haryt-çig mal biržasynyň Türkmenistanyň daşary ykdysady aragatnaşyklarynda möhüm ulgam, milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň önümlerine bolan islegleri aýdyň görkezýän kuwwatly maglumat-seljeriş edarasydygyny belläp, bu ugurda geçirilýän işleri seljermek, birža söwdasyny mundan beýläk-de ösdürmek, onuň gerimini giňeltmek boýunça birnäçe anyk tabşyryklary berdi. 

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedowyň garamagyna Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň Döwlet arassaçylyk we keselleriň ýaýramagyna garşy göreşmek gullugynyň Düzgünnamasynyň taslamasy hödürlenildi. Bu resminama daşky gurşawy arassa saklamak we ilatyň saglygyny goramak maksady bilen, polimer we plastik serişdeleriň dolanyşygyna gözegçilik etmek, howanyň üýtgemegi, onuň adamyň saglygyna ýaramaz täsiriniň öňüni almak hem-de ýokanç keselleriň ýaýramagy bilen bagly howplara garşy göreş çärelerini güýçlendirmek maksady bilen taýýarlanyldy. 

Resminama laýyklykda, Türkmenistanyň Sanitariýa kodeksinden, “Ýokanç keselleriň öňüni almak hakynda” Türkmenistanyň Kanunyndan hem-de halkara saglygy goraýyş-arassaçylyk düzgünlerinden ugur alnyp, öňde goýlan wezipeleri üstünlikli çözmäge gönükdirilen öňüni alyş we beýleki degişli çäreleriň toplumyny durmuşa geçirmek hem-de BSGG-niň “Bitewi saglyk” maksatnamasyny amala aşyrmak göz öňünde tutulýar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow halkymyzyň saglygy baradaky aladanyň ýurdumyzyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridigini nygtady. Bu ugurda amala aşyrylýan düýpli özgertmeler netijesinde ugurdaş düzüm yzygiderli kämilleşdirilýär, lukmançylyk ulgamyna innowasion tehnologiýalar we usullar, ylmyň öňdebaryjy gazananlary, dünýäniň iň gowy tejribesi işjeň ornaşdyrylýar. 

Döwlet Baştutanymyz häzirki döwrüň ýagdaýlaryny we talaplaryny nazara almak bilen, bu ugurdaky toplumlaýyn işi dowam etdirmegiň, dürli keselleriň öňüni almak, arassaçylyk düzgünlerini berk berjaý etmek, azyk we beýleki sarp ediş önümleriniň, agyz suwunyň hiline we howpsuzlygyna berk gözegçiligi üpjün etmek, jemgyýetde sagdyn durmuş ýörelgelerini pugtalandyrmak boýunça zerur çäreleriň görülmegine aýratyn üns bermegiň wajypdygyny belläp, bu babatda anyk tabşyryklary berdi. 

Döwlet Baştutanymyz “Türkmenaragatnaşyk” agentliginiň ýanynda Sanly tehnologiýalar gullugyny döretmek baradaky teklibe garap, bu ulgamdaky öňdebaryjy dünýä tejribesini içgin öwrenmegi hem-de milli işgärler, ylmy-tehniki we düzümleýin kuwwaty artdyrmak boýunça degişli işleri geçirmegi tabşyrdy. 

Mejlisde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow birnäçe resminamalara gol çekdi. Şolaryň hatarynda Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabynda çüýşe önümlerini öndürýän önümçilik toplumyny gurmak hem-de Jenaýatçylykly ýol bilen alnan girdejileriň kanunlaşdyrylmagyna, terrorçylygyň maliýeleşdirilmegine we köpçülikleýin gyryş ýaragynyň ýaýradylmagynyň maliýeleşdirilmegine garşy hereket etmek boýunça utgaşdyryjy pudagara topary döretmek hakynda Kararlar bar. Bulardan başga-da, döwlet Baştutanymyz “Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllyk baýramy mynasybetli dabaralary we çäreleri ýokary derejede geçirmek boýunça guramaçylyk toparyny döretmek hakynda”, “Türkmenistanda 2023-nji ýylda bugdaýyň bol hasylyny öndürmek hakynda”, “Meýilnamadan artyk öndürilen 2022-nji ýylyň bugdaý hasylyny döwlete tabşyrmak hakynda” Kararlara gol çekdi hem-de Suw üpjünçilik meseleleri boýunça hökümet toparynyň 2022-nji ýylda ýerine ýetirmeli işleriniň Meýilnamasyny tassyklady. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow 1-nji awgustdan ähli ýolbaşçylaryň zähmet rugsadyna çykýandygyny, muňa garamazdan, birnäçe möhüm çäreleriň geçirilmeginiň meýilleşdirilendigini aýtdy. 

Ýurdumyzyň raýatlarynyň durmuş şertlerini gowulandyrmak we saglygyny berkitmek boýunça kabul edilen maksatnamalara laýyklykda, 1-nji awgustda Awazada dynç alýanlar üçin nobatdaky kottejler toplumynyň açylyş dabarasy boldy. 

3-nji awgustda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda «Ýüpek Ýoly — 2022» atly halkara ralli ýaryşynda we agyr atletika boýunça Aziýa çempionatynda ýeňiji bolan türgenlerimize ýurdumyzyň ýolbaşçylarynyň adyndan gymmat bahaly sowgatlaryň gowşurylyş dabarasy geçiriler. 

5-nji awgustda Balkan welaýatynyň Esenguly etrabynda gurlan «Arkadagyň nesilleri» atly döwrebap çagalar dynç alyş merkeziniň açylyş dabarasy bolar. 

8-nji awgustda Demirgazyk — Günorta ulag ýolunyň ugrunda, Balkan welaýatyndaky Garabogazköl aýlagynyň üstünden täze uly köpriniň düýbüni tutmak dabarasy geçiriler. 

15-16-njy awgustda bolsa deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlaryň ulag ministrleriniň derejesinde halkara maslahaty geçirmek göz öňünde tutulýar. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz ähli çäreleri ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmegi tabşyrdy. 

30-njy iýulda Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy Serdar Berdimuhamedow Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralarynyň şu ýylyň ýedi aýynda ýerine ýetiren işleriniň jemlerine garaldy, ýakyn geljek üçin ilkinji nobatdaky wezipeler kesgitlenildi. Şeýle-de mejlisiň gün tertibine Garaşsyz döwletimizde howpsuzlygy we asudalygy üpjün etmek, bu düzümleriň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak, olaryň işini has-da kämilleşdirmek meseleleri girizildi.  

Mejlisiň dowamynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýurdumyzyň Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna berk eýermek bilen, dünýäniň ýurtlary we halklary bilen dostlukly, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryna ygrarlydygyny nygtady. Şu ýörelgelere esaslanyp kabul edilen Harby doktrina hem diňe goranyş häsiýetine eýedir, oňa laýyklykda, geljekde-de harby we hukuk goraýjy edaralaryň düzümi yzygiderli kämilleşdiriler. Ýurdumyzyň goranmak ukyby has-da berkidiler diýip, döwlet Baştutanymyz belledi. 

Geçen hepdede Daşary işler ministrliginde BMG-niň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasynyň (ÝUNESKO) işleri barada Türkmenistanyň milli toparynyň nobatdaky mejlisi geçirildi. Onuň dowamynda toparyň 2022-nji ýylyň birinji ýarymynda ýerine ýetiren işleriniň netijeleri hem-de geljekki döwür üçin işleriň meýilnamasy ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda ahalteke atçylyk sungatyny, atlary bezemegiň hem-de ýüpek önümçiliginiň däplerini we beýlekileri ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizmegiň mümkinçiliklerine garalýar hem-de degişli resminamalary taýýarlamak meseleleri öwrenilýär. Şeýle-de Türkmenistanyň, Gazagystanyň we Özbegistanyň gatnaşmagynda ÝUNESKO-nyň “Adam we biosfera” maksatnamasynyň çäklerinde “Aram guşaklygyň Turan çölleri” atly ugur boýunça pikir alyşmalar dowam edýär. Aşgabat şäherini “Dizaýn” ugry boýunça ÝUNESKO-nyň döredijilik şäherleriniň toruna goşmak boýunça gazanylan netijeler we bu ugurda alnyp barylýan işler hakynda-da maglumatlar diňlenildi. 

Türkmenistanyň milli topary tarapyndan Köýtendagyň daglyk ekoulgamyny ÝUNESKO-nyň Bütindünýä sanawyna girizmek boýunça milli derejedäki maglumatlary taýýarlamak işleri alnyp barylýar. Bulardan başga-da, ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde ÝUNESKO kafedrasyny açmak hem-de umumybilim berýän mekdepleriň birnäçesini ÝUNESKO-nyň assosirlenen mekdepleriniň sanawyna girizmek boýunça taýýarlyk işleri dowam edýär. 

Ýakynda Döwletmämmet Azady adyndaky Türkmen milli dünýä dilleri institutynda “Parahatçylyk dilleri” atly ÝUNESKO-nyň täze klubunyň açylyş dabarasy boldy. Şeýle birleşmäni Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynda hem döretmek meýilleşdirilýär. 

Mejlise gatnaşyjylar Türkmenistanyň ÝUNESKO bilen sport we bedenterbiýe ugry boýunça hyzmatdaşlygynyň işjeňleşdirilmegine aýratyn üns berdiler. Mejlisde ýurdumyzyň ÝUNESKO-nyň iri düzümleýin bölümlerindäki ornuny pugtalandyrmak, onuň degişli Konwensiýasyna goşulmak, Ýewropa sebitinde ýokary bilim bilen baglanyşykly hünär derejelerini ykrar etmek, halkara ylmy gatnaşyklary giňeltmek, sanly taslamalar we maglumatlary alyşmak boýunça hyzmatdaşlygyň mümkinçiliklerini öwrenmek bilen bagly möhüm ugurlara hem garaldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň degişli Buýrugyna laýyklykda, “Türkmenhowaýollary” agentligi tarapyndan guralan ýörite uçarda Saud Arabystany Patyşalygyna ugran we dünýäniň ähli künjeklerinden mukaddes Käbä sežde etmäge baran zyýaratçylaryň köp sanlysynyň hataryna goşulan ildeşlerimiziň 275-si haj parzyny berjaý edip, sag-aman Watanymyza dolandylar. 

Türkmen zyýaratçylary haj wagtynda sežde edip, Beýik Biribardan Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmegini, halkymyzyň abadançylygyny, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň hem-de Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan asylly işleriniň rowaç bolmagyny dileg etdiler. 

Mahlasy, geçen hepdäniň wakalary hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda ynamly öňe barýan, müňýyllyklaryň jümmüşinden gözbaş alýan ruhy gymmatlyklaryny gorap saklaýan Türkmenistanyň içeri we daşary syýasatyndaky ähli wezipeleriň yzygiderli we üstünlikli çözülýändiginiň nobatdaky subutnamasy boldy. 

(TDH)

2022-nji ýylyň 2-nji awgustynda Türkmenistanyň milli ulgamyna özara baha bermek çäresini geçirmek maksady bilen, Jenaýatçylykly ýol bilen alnan girdejileriň kanunlaşdyrlmagyna we terrorçylygyň maliýeleşdirilmegine garşy hereket etmek boýunça Ýewraziýa toparynyň bilermen baha-berijiler toparynyň Türkmenistana saparynyň çäginde Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministri Muhammetgeldi Serdarow bilen Ýewraziýa toparynyň Ýerine ýetiriji Sekretary Sergeý Teterukowyň arasynda duşuşyk geçirildi.

Agzalan duşuşyga Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministri Muhammetgeldi Serdarow bilen bilelikde ministrligiň ýanyndaky Maliýe gözegçiligi gullugynyň başlygy Döwran Halbaýew, ministrligiň Döwlet maliýesini jemleýji we ykdysady syýasaty müdirligini başlygy Galina Romanowa, ministrligiň Döwlet maliýesini jemleýji we ykdysady syýasaty müdirliginiň Halkara bölüminiň başlygy Maksat Kutlymyradow, Halkara bölüminiň baş hünärmeni Nurmämmet Seýitliýew dagylar  gatnaşdylar.

Duşuşygyň başynda ministr Muhammetgeldi Serdarow myhmana ýurdumyza iş sapary bilen gelenine minnetdarlygyny bildirip, ministrligimiz tarapyndan milli ulgamy kämilleşdirmek boýunça işleriň alnyp barylýandygyny habar berdi. Hususanda ministr Muhammetgledi Serdarow Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrligi  tarapyndan ýurdumyzda amala aşyrylan 2015-2017-nji ýyllar boýunça we 2018-2020-nji ýyllar boýunça Töwekgelçililere baha bermek çäreleri barada gürrüň berdi.Ol bu çäreleriň netijesinde ýurdumyzda bar bolan töwekgelçilikleri ýüze çykarmak, olary peseltmek boýunça Hereketleriň meýilnamasynyň taýýarlanandygy barada, şeýle hem bu çäräniň ýurdumyzda  pudagara hyzmatdaşlygy berkitmäge, işgärleriň hünär derejelerini ýokarlandyrmaga we olar tarapyndan Pullaryň kanunlaşdyrylmagyna garşy göreşiň maliýe çärelerini işläp taýýarlaýan toparyň (FATF) maslahatlaryny has içgin düşünmäge we ygtybarly peýdalanmaga ýardam berdi diýip belledi. 

      «Jenaýatçylykly ýol bilen alnan girdejileriň kanunlaşdyrylmagyna we terrorçylygy maliýeleşdirmäge garşy alnyp barylýan bu işiň, milli ulgamymyzyň esasy ugurlarynyň birine öwrülendigini belläsim gelýär» diýip ministr Muhammetgeldi Serdarow öz çykyşynda belledi.

Şeýle hem ol Jenaýatçylykly ýol bilen alnan girdejileriň kanunlaşdyrylmagyna we terrorçylygyň maliýeleşdirilmegine garşy göreşmek, bikanun ýol bilen alnan girdejileriň kanunlaşdyrylmagyna we terrorçylygy maliýeleşdirmek töwekgelçiligine baha bermek, şol sanda täze tehnologiýalary we sanly usullary ulanmak bilen baglanyşykly toplumlaýyn çemeleşmäniň zerurdygyny göz öňünde tutup, bikanun pullaryň kanunlaşdyrylmagyna we terrorçylygyň maliýeleşdirilmegine garşy hereket etmek boýunça tehniki ugurlar boýunça işleriň güýçlendirilendigini habar berdi.

Sözüniň dowamynda ministr Muhammetgeldi Serdarow Türkmenistanda milli ulgamynyň netijeliligini ýokarlandyrmak üçin kesgitlenen töwekgelçilikleri we howplary azaltmak üçin pudagara hereket meýilnamasyny durmuşa geçirmegiň dowam etdirilýändigini belläp ministrligiň ähli tagallalarynyň Milli ulgamynyň netijeliligine we howpsuzlygyna gönükdirilendigini belledi.

        Şeýle-de ol Türkmenistanyň Maliýe we Ykdysadyýet ministrliginiň milli ulgamy kämilleşdirmek boýunça degişli pudaklarda syýasat meselelerini utgaşdyrylýandygy, ätiýaçlandyryş, audit, baha kesmek, gymmatly kagyzlar pudagyndaky işler söwda ýaly işleriň käbir görnüşlerine gözegçilik edilýändigi we ministrligiň işgärleriniň milli we halkara derejesinde bu ugurda işjeň iş alyp barýandyklary we umuman alanyňda, bar bolan howplaryň öňüni almaga çalyşýandyklary barada habar berdi.

     Mundan başga-da, ministr Muhammetgeldi Serdarow Hormatly Prezidentimiziň bu meseläni ileri tutýandygyny belläp, ýakynda geçirilen Merkezi Aziýa döwletleriniň baştutanlarynyň dördünji maslahatynda Hormatly Prezidentimiz tarapyndan bellenen sebitdäki howpsuzlyga abanýan 4 sany esasy howplar barada gürrüň berdi we Hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen ýakyn wagtda Merkezi Aziýa sebitindäki Howpsuzlyk gün tertibiniň ähli ugurlary boýunça ýol kartasynyň işlenip düzüljekdigi barada habar berdi. 

Soňra duşuşygyň dowamynda Ýewraziýa toparynyň Ýerine ýetiriji Sekretary jenap Sergeý Teterukow çykyş edip agzalan özara baha beriş çäresini geçirmäge hem-de Türkmenistana bilermen baha-berijileriň gelmeklerine ýardam berendikleri üçin ministre minnetdarlygyny bildirdi we Ýawraziýa toparynyň başlygy jenap Çihançinyň salamyny we minnetdarlygyny bildirdi.

Jenap Sergeý Teterukow öz çykyşynda, Türkmenistan bilen, hususanda ministrligiň ýanyndaky Maliýe gözegçiligi gullugy bilen Ýewraziýa toparynyň arasyndaky dostlykly uzak möhletleýin hyzmatdaşlyk barada gürrüň berdi.   

Ol düýn ýagny 2022-nji ýylyň 1-nji awgustynda “Ýyldyz” myhmanhanasynda geçirilen duşuşygyň netijesinde Özara baha beriş çäresine Türkmenistanyň degişli ministrlikleriniň we pudak edaralarynyň taýýardyklaryna göz ýetirendigini habar berdi we bu duşuşygyň netijesiniň oňaýly boljakdygyna ynam bildirýändigini habar berdi. 

Ýewraziýa toparynyň Ýerine ýetiriji Sekretary Sergeý Teterukow özara baha beriş çäresiniň netijesinde taýýarlanjak hasabatyň Ýewraziýa toparynyň agza döwletleriniň ählisiniň garamagyna iberiljekdigini we olar bilen ylalaşylan netijede taýýarlanjak hasabatyň ýurdyň bikanun pullaryň kanunlaşdyrylmagyna we terrorçylygyň maliýeleşdirilmegine garşy hereket etmek boýunça alyp barýan işiniň ýagdaýyny görkezjekdigini belläp geçdi. Şeýle hem bu hasabatyň ýurdyň daşary ýurt maýa goýumlaryna hem öz täsirini ýetirip biljekdigini beýan etdi.   

Bu ugurda Ýewraziýa toparynyň FATF-yň düzümindaki abraýynyň beýikdigini nazara alyp bu ugurda Türkmenistana ýardam bermäge taýýardyklary barada Ýewraziýa toparynyň Ýerine ýetiriji Sekretary  habar berdi.

Soňra duşuşygyň dowamynda ministrligiň Döwlet maliýesini jemleýji we ykdysady syýasaty müdirliginiň başlygy Galina Romanowa ýurdumyz tarapynda ýuridik taraplary bellige almak we daşary ýurt maýa goýumlar boýunça alnyp barylýan işler barada gürrüň berdi. Soňra Galina Romanowa ýurdumyzda bu işleriň berk gözegçilikde saklanýandygyny belläp ýakyn wagtda bu işleri amala aşyrmaklygyň ministrligiň Salgyt müdirýetine geçirlendigini habar berdi.

Duşuşygyň ahyrynda taraplar birek – birege minnetdarlyk bildirip bu çäräni üstünlikli geçirmek boýunça iki taraplaýyn tagallalary etjekdiklerini habar berdiler.

Duşuşugyň ahyrynda ýurdumyzyň halkara hyzmatdaşlygyny berkitmekde, dünýä döwletleri bilen netijeli gatnaşyklary ýola goýmakda giň mümkinçilikleri, zerur şertleri döredip berýänligi, tutuş dünýäde ýurdumyzyň abraý-mertebesini belende götermekde bimöçber işleri amala aşyrýanlygy üçin Arkadagly Serdarymyzyň Hormatly Prezidentimiziň adyna alkyşly sözler aýdyldy. Hormatly Prezidentimiziň janynyň sag, ömrüniň uzak belent başynyň hemişe aman, il-ýurt bähbitli umumadamzat ähmiýetli belent tutumly işleriniň mundan beýlägem rowaç almagy arzuw edildi. 

Ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllary öz içine alýan döwürde durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Döwlet maksatnamasynda, Oba milli maksatnamasynda hem-de Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasat ugrunyň Konsepsiýasynda döwletimiziň geljekki ýedi ýyl üçin ykdysady strategiýasynyň esasy ugurlary kesgitlenilýär. Bu resminamalarda hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda halkymyzyň abadançylygynyň we rowaçlygynyň üpjün edilmegine gönükdirilen il-ýurt bähbitli başlangyçlar, giň gerimli taslamalar aýdyň beýanyny tapýar. Şoňa görä-de, ýurdumyzyň daşary ykdysady gatnaşyklarynyň ösmegine, eksport mümkinçilikleriniň giňemegine hem-de milli ykdysadyýetimize daşary ýurt maýa goýumlarynyň çekilmegine giň şertler döreýär. 

Arkadagly Serdarymyz halkymyzyň rowaçlygyny, ata Watanymyzyň abadançylygyny döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugry hökmünde kesgitläp, ykdysadyýetimiziň mundan beýläk-de döwrebaplaşdyrylmagyny hem-de diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilmegini, oňa öňdebaryjy tehnologiýalaryň, innowasiýalaryň we iň gowy dünýä tejribesiniň giňden ornaşdyrylmagyny esasy wezipeleriň hatarynda kesgitleýär. Türkmenistanyň haryt öndürijileriniň halkara söwdasyna gatnaşmagy üçin amatly şertleri döretmek hem-de ýurdumyzyň kärhanalarynyň netijeli täjirçilik işini üpjün etmek maksady bilen, söwda we maglumat üpjünçiligi hyzmatlary yzygiderli ýokarlandyrylýar. 

Hormatly Prezidentimiz ata Watanymyzyň dünýä döwletleri, şeýle hem dünýäniň abraýly halkara guramalary bilen özara bähbitli gatnaşyklaryny hil taýdan täze derejä çykarmagy ýurdumyzyň alyp barýan daşary syýasatynyň möhüm ugurlarynyň hatarynda goýýar. Hut şu nukdaýnazardan hem Arkadagly Serdarymyzyň ýakynda Eýran Yslam Respublikasyna bolan resmi sapary hem-de Özbegistan Respublikasyna amala aşyran döwlet sapary aýratyn uly syýasy we ykdysady ähmiýete eýe bolup durýar. 

Dostlukly ýurtlaryň ýolbaşçylary bilen geçirilen ýokary derejeli gepleşikleriň netijesinde ikitaraplaýyn resminamalaryň ençemesine gol çekildi. Şolaryň hatarynda Maýa goýumlar boýunça bilelikdäki komiteti döretmek barada Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrligi bilen Eýran Yslam Respublikasynyň Maýa goýumlar, ykdysady we tehniki kömek boýunça guramasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama, şeýle hem Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentligi bilen Özbegistan Respublikasynyň Ulag ministrliginiň arasynda ulag-üstaşyr hyzmatdaşlygy ösdürmek hakynda Ylalaşyk, Türkmenistanyň Hökümeti bilen Özbegistan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda Amyderýanyň suw serişdelerini dolandyrmak, goramak we tygşytly peýdalanmak baradaky Ylalaşyk, 2022 — 2025-nji ýyllar üçin senagat söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyň we senagat kooperasiýasyny ösdürmegiň Maksatnamasy aýratyn ähmiýetlidir. 

Bu günki gün Garaşsyz Türkmenistan dünýäniň ençeme döwletleri bilen söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ugurlardaky hyzmatdaşlygy berkidýär. Hormatly Prezidentimiziň bu ugurda Gahryman Arkadagymyzyň başyny başlan asylly işlerini mynasyp dowam etdirmegi milli ykdysadyýetimiziň has-da kuwwatlanyp, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň mundan beýläk-de ýokarlanmagyny şertlendirýär. 

Selimberdi HOJABERDIÝEW,

Aşgabat şäheriniň Baş maliýe we ykdysadyýet müdirliginiň başlygynyň orunbasary.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow deňiz kenaryndaky täze kottejler toplumynyň açylyş dabarasyna gatnaşdy 

 Awaza, 1-nji awgust (TDH). Şu gün zähmet rugsadynda bolýan hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Hazar deňziniň kenarynda täze döwrebap “Rowaç” kottejler toplumynyň açylyş dabarasy boldy. Bu toplum «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynyň dynç alyş-şypahana düzüminiň üstüni ýetirdi. 

Soňky ýyllarda türkmen topragynyň bu ajaýyp künjegi tanalmaz derejede özgerdi. Deňiz kenarynda ak mermerli kaşaň myhmanhanalar, kottej şäherçeleri, ýaht-klublar, çagalar sagaldyş merkezleri, sport desgalary guruldy, dynç alyş seýilgähleri we ýaşyl zolaklar, emeli derýa döredildi. Bularyň hemmesi, şol sanda ulag we inženerçilik-tehniki düzümleriň desgalary-da öňdebaryjy tehnologiýalary hem-de gurluşyk, binagärlik we bezeg ulgamlaryndaky özboluşly çözgütleri peýdalanmak arkaly, täzeçil çemeleşmeleriň esasynda bina edildi. 

Hazar deňziniň ekologiýa taýdan arassa kenarynda nobatdaky täze desgalaryň ulanylmaga berilmegi ildeşlerimize «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda dynç alyp, saglyklaryny berkitmäge mümkinçilik berer. Halk köpçüligine hödürlenilýän iň ýokary dünýä ölçeglerindäki saglyk-dynç alyş hyzmatlarynyň elýeterliligi hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň durmuş ugurly syýasatynyň esasyny düzýär. Garaşsyz, Bitarap Watanymyzyň abadançylygy hem-de halkymyzyň rowaçlygy bu strategiýanyň baş maksadydyr. 

Bulardan başga-da, häzirki döwürde «Awaza» milli syýahatçylyk zolagy iri işewürlik, medeni we sport merkezi hökmündäki ornuny pugtalandyryp, ýokary derejedäki duşuşyklaryň, dürli halkara çäreleriniň geçirilýän ýerine öwrüldi. 

 ...Dabaranyň başlanmagyna hemme zat taýýar edildi. Ir säherden täze toplumyň töweregini baýramçylyk howasy gurşap aldy. 

 Dabara gatnaşyjylar uly ruhubelentlik bilen hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy garşylaýarlar. Täze açyljak toplumyň ýanynda çagalar uly şatlyk bilen goşgy aýdyp, döwlet Baştutanymyzy garşy alýarlar. Sungat ussatlarynyň ýerine ýetiren aýdym-tansly kompozisiýasy dabara baýramçylyk öwüşginini çaýdy. 

Tolgundyryjy pursat gelip ýetdi. Ýygnananlaryň şowhunly el çarpyşmalary astynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow toý bagyny kesýär. “Rowaç” kottejler toplumy açyldy. 

Döwlet Baştutanymyz toplumyň çägine girýär we onuň hyzmat ediş merkezine tarap ugraýar. Bu ýerde bir wagtda 900-e golaý adamy kabul etmäge ukyply hem-de 240 maşgala niýetlenen kottej şäherçesiniň düzümleri bilen tanyşýar. 

Bu taslama Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary bolan “Sabyrly maşgala” hususy kärhanasy hem-de “Güneşli deňiz”, “Kent gurluşyk” hojalyk jemgyýetleri tarapyndan amala aşyryldy. Häzirki döwürde ýurdumyzyň telekeçileri uly kuwwata eýe bolmak bilen, dürli pudaklarda netijeli zähmet çekýärler. Hususy kompaniýalar ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan giň gerimli milli maksatnamalara işjeň gatnaşýarlar, paýtagtymyzdaky we sebitlerdäki hususy işewürler tarapyndan alnyp barylýan gurluşyk işleri muňa şaýatlyk edýär. Olar «Awaza» milli syýahatçylyk zolagyny ösdürmäge hem üstünlikli gatnaşýarlar. Bu ýerde ozal açylyp ulanylmaga berlen döwrebap dynç alyş merkezleri, şu gün ulanylmaga berilýän kottej şäherçesi munuň aýdyň netijesidir. 

 Gurluşygy üçin 10 gektar ýer bölünip berlen toplumyň abadanlaşdyrylan çäginde ähli amatlyklary bolan 48 sany 2 gatly kottejler, sport we çagalar üçin oýun meýdançalary, ýüzmek üçin açyk howuz ýerleşýär. Hyzmat ediş merkezinde restoran ýerleşdirilip, bu ýerde dynç alýanlara ýokary hilli hyzmatlar üpjün ediler. Mahlasy, toplumda halkara ölçeglere laýyk derejede dynç almak üçin ähli zerur şertler göz öňünde tutulan. 

Hyzmat ediş merkeziniň binasynyň öňünde çagalar ýene-de öz çykyşlary bilen hormatly Prezidentimizi mübäreklediler. Döwlet Baştutanymyz çagalaryň haýyşy boýunça bilelikde ýadygärlik surata düşüp, toplum bilen tanyşmagyny dowam etdi. 

Ýolugra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň jemgyýetçilik iýmiti ulgamynda ýöriteleşen kärhanalary tarapyndan guralan milli we daşary ýurt aşhanasynyň tagamlarynyň sergisi hem-de türkmen telekeçileriniň önümleri bilen tanyşdy. 

Bu özboluşly sergi dürli ugurlar boýunça, şol sanda hyzmatlar ulgamynda uly üstünlikler gazanan ýurdumyzyň işewürleriniň köpugurly kuwwatyny we giň mümkinçiliklerini aýdyňlygy bilen görkezdi. Bu ýerde öz müşderilerine türkmen aşhanasynyň köp görnüşli tagamlaryny hödürleýän kafeleriň, restoranlaryň hem-de toý mekanlarynyň tagamlary bilen tanşyp bolýar.

 Bu ýerde ýerleşýän kafede myhmanlara türkmen topragynda ýetişýän dermanlyk ösümliklerden demlenen çaý hem-de naharlaryň tiz taýýarlanylýan görnüşleri hödürlenilýär. Şu ýerde halkymyzyň adam saglygy üçin peýdaly içgileri gadymdan bäri ulanyp gelýändigini bellemek ýerlikli bolar. Ýüzýyllyklaryň dowamynda milli lukmançylykda üstünlikli peýdalanyp gelnen dermanlyk ösümlikler häzirki döwürde hem fitobejergide netijeli ulanylýar. 

Gojaman Hazaryň kenary ýylyň bu paslynda has ýakymly. Arkadagly Serdarymyz bu ýerde döredilen amatlyklar bilen tanyşlygyň dowamynda adamlaryň ýokary derejeli dynç alşyny üpjün etmek maksady bilen alnyp barylýan işleri döwrüň talabyna laýyk derejede ösdürmek babatda degişli ýolbaşçylara anyk görkezmeleri berdi. Şu ýerde dynç alýanlar, aýratyn-da, şadyýan çagalar joşgunly çykyşlar bilen bagtyýar çagalygyň ýurdy hökmünde ykrar edilen Diýarymyzda Arkadagly Serdarymyzyň baştutanlygynda döredilýän amatlyklar üçin hoşallyk sözlerini aýtdylar. 

 Deňziň arassa howasy, altynsow çägeli kenar hem-de ýyly suw uly adamlara we çagalara dynç almak üçin amatly şertleri döredýär. 

Bu gün dünýäde sportuň kenarda oýnalýan görnüşleri, hususan-da, woleýbolyň, futbolyň we hatda tennisiň kenarda oýnalýan görnüşleri uly meşhurlyga eýe bolýar. Deňiz, bulardan başga-da, sportuň suwdaky görnüşleri üçin ajaýyp tebigy “meýdançadyr”. «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda sportuň bu görnüşleri bilen meşgullanmak üçin hem ähli şertler döredilen. Munuň özi wagtyňy gyzykly geçirmek bilen bir hatarda, adam saglygynyň berkidilmegine-de ýardam berýär. 2014-nji ýylda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda windsörfing boýunça Dünýä kubogy ugrunda ýaryşlaryň bir tapgyrynyň geçirilendigini we şonda ýurdumyzyň ýelkenli sport boýunça halkara ýaryşlaryň senenamasyna ilkinji gezek girendigini bellemek ýerliklidir. 

Sport ugry turuwbaşdan «Awaza» milli syýahatçylyk zolagyny ösdürmekde ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda kesgitlenildi. Onuň düzümine 2017-nji ýylyň aprel aýynda açylan köpugurly sport toplumy girýär. Bu sport şäherçesi sportuň oýun, suw we gyşky hem-de başa-baş söweş sungaty görnüşleri bilen meşgullanmak üçin niýetlenen, şeýle-de halkara ölçeglerine laýyk gelýän birnäçe desgany özünde jemleýär. Şu toplumda dünýäniň öňdebaryjy kompaniýalarynyň öndüren ugurdaş enjamlary bilen üpjün edilen fitnes-zallar hereket edýär. Bu zallarda ornaşdyrylan sport enjamlary netijeli türgenleşik geçirmäge mümkinçilik berýär. 

Awazada welosiped sporty bilen meşgullanmak, welosipedde gezelenç etmek üçin amatly şertler bar. Gezelenç wagtynda Hazar deňziniň ekologiýa taýdan arassa kenarynyň ajaýyp gözelliklerini synlamak adamda ýakymly duýgulary döredýär. Mahlasy, amatly howa şertleri hem-de Hazar deňziniň kenar ýakasynyň baý şypahana kuwwaty, iň döwrebap tehnologiýalardan we innowasiýalardan, öňdebaryjy binagärlik hem-de inžener-tehniki pikirden ugur alynmagy, öňde goýlan maksatlara ýetmek babatda oýlanyşykly çemeleşmeler eziz Diýarymyzyň “deňiz merjeniniň” halkara syýahatçylygyň, şypahana-dynç alşyň hem-de sportuň ykrar edilen merkezine öwrülmegi üçin ähli şertleri döredýär. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Hazar deňziniň kenarynda dynç almak hem-de sport bilen meşgullanmak üçin döredilen şertler bilen tanşanyndan soňra, “Rowaç” kottejler toplumyna geldi. Döwlet Baştutanymyz dabara gatnaşyjylar bilen mähirli hoşlaşyp, bu ýerden ugrady. 

Şeýlelikde, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynyň täze düzümleýin desgasynyň açylyp ulanylmaga berilmegi parahatçylyk, döredijilik hem-de ösüş ýoly bilen ynamly öňe barýan Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyzyň ýyl ýazgysyna ýene-de bir şanly waka bolup girdi. 

Hödürlenilýän tagamlaryň arasynda gadymy usullara görä, sygyr, goýun we guş hem-de balyk etinden taýýarlanylan naharlar, däneli ösümliklerden, gök we bakja önümlerinden taýýarlanylan her dürli tagamlar, çorbalar, hamyrly önümler, süýt önümleri hem-de içgiler bar. Olardan tamdyrlamany, işleklini, ýarmany, dogramany, palawyň dürli görnüşlerini, çorbany, pişmäni, süzmäni, çaly, agarany we köp sanly beýleki tagamlary agzap geçmek bolar. Şunuň bilen birlikde, sergide ussat aşpezleriň deňiz önümlerinden taýýarlan özboluşly tagamlary hem-de süýjülikleri görkezildi. 

Bu gün halkymyzyň medeni mirasynyň aýrylmaz bölegi bolan, asyrlaryň dowamynda kemala gelen milli aşhanamyz öz ähmiýetini saklap gelýär hem-de tagamlaryň täze görnüşleri bilen üsti ýetirilýär. Bişirilýän dürli tagamlaryň taýýarlanyş usullary her maşgalada nesilden-nesle geçirilip, biziň günlerimize çenli saklanyp galypdyr. Gahryman Arkadagymyzyň tagallasy bilen neşir edilen “Bereketli türkmen saçagy” atly kitap hem milli aşhana sungatymyza, onuň taryhyna we özboluşly däplerine bagyşlanandyr. Ýurdumyzda giň meşhurlyk gazanan bu eser daşary ýurtlarda hem uly gyzyklanma döretdi. 

Türkmen telekeçileriniň peýnirleriň, şöhlat, süýt hem-de süýji-köke önümleriniň, alkogolsyz içgileriň, miwe şireleriniň, doňdurmanyň ýokary hili bilen tapawutlanýan dürli görnüşlerini öndürýändiklerini bellemek gerek. 

Bulardan başga-da, sergide ýurdumyzda öndürilýän ter gök we bakja önümleri görkezildi. Bir söz bilen aýdylanda, bu ýerde bereketli türkmen saçagynyň bolçulygy özüniň aýdyň beýanyny tapdy. 

Bu gün ýurdumyzdaky kafeler hem-de restoranlar daşary ýurtlaryň aşhanalarynyň tagamlarynyň giň görnüşini hem hödürleýärler. Biziň aşpezlerimiz olary taýýarlamagyň usullaryny doly özleşdirdiler. Şu gezekki sergi muny aýdyňlygy bilen görkezdi. 

Aşpezler döwlet Baştutanymyza netijeli zähmet çekmek, milli we dünýä aşhana sungatyny özleşdirmek, hünär derejelerini kämilleşdirmek babatda döredilen şertler hem-de mümkinçilikler üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdiler. 

Soňra hormatly Prezidentimiz kottejlere tarap ugrady. Döwlet Baştutanymyz bu ýerde dynç alýanlar üçin döredilen şertler, otaglaryň ýerleşdirilişi hem-de enjamlaşdyrylyşy bilen gyzyklandy. Kottejlerde maşgala bolup dynç almak üçin ähli amatlyklar göz öňünde tutulypdyr. 

Öýleriň her birinde mebeller bilen üpjün edilen ýatylýan hem-de myhman otaglary, degişli enjamlar ornaşdyrylan aşhana bar. Dynç alýanlar isleglerine görä, bu aşhanada nahar taýýarlap bilerler. Otaglaryň içki bezegi milli äheňde ýerine ýetirilipdir. 

Bu ýerde dynç alýanlar üçin adam bedeniniň berkidilmegine gönükdirilen fiziobejergileriň toplumyny hödürleýän SPA merkezi, döwrebap ugurdaş enjamlar bilen üpjün edilen karaoke-bar göz öňünde tutulan. Bir söz bilen aýdylanda, “Rowaç” öz myhmanlary üçin iň ýokary derejedäki hyzmatlary hödürleýär. 

Kottejler toplumy bilen tanyşlykdan soňra, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň başlygyna täze toplum üçin niýetlenen awtoulaglaryň açarlaryny gowşurdy. Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň ýolbaşçysy hormatly Prezidentimizi TSTB-niň agzalarynyň mundan beýläk-de tutanýerli zähmet çekip, Watanymyzyň gülläp ösmegine mynasyp goşant goşjakdyklaryna ynandyrdy. 

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Hazaryň häzirki zaman dynç alyş düzümi kemala gelýän kenaryna ugrady. Bu ýerde hem baýramçylyk şowhuny möwç urýar, aýdym-sazlar ýaňlanýar. Döwlet Baştutanymyz ildeşlerimiziň arassa howada dynç almagy, bedenterbiýe we sport bilen meşgullanmagy üçin döredilen şertler bilen gyzyklandy. Munuň üçin deňziň kenarynda sport meýdançasy hem gurlupdyr.

Düýn «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda gurlan «Rowaç» kottejler toplumynyň açylyş dabarasynyň dowamynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň jemgyýetçilik iýmiti ugrunda iş alyp barýan agzalary tarapyndan guralan dürli görnüşli tagamlaryň görkezilişini synlady. Bu özboluşly sergide hödürlenen datly tagamlar türkmen desterhanynyň berekedi, milli we dünýä aşpezliginiň tagam taýýarlanyş aýratynlyklary bilen ýakyndan tanyşmaga mümkinçilik berdi. 

Täze kottejler toplumynyň çäginde ýokary derejede guralan bu gözden geçiriliş Hazaryň jana şypaly howasy bilen tapawutlanýan türkmen kenarynda dynç alýan raýatlarymyza hemmetaraplaýyn oňaýly şertleri döretmek, şol sanda jemgyýetçilik iýmiti ulgamynda ýokary hilli hyzmatlary hödürlemek boýunça ýetilen sepgitleri giňden açyp görkezmekde, bu ugurda iş alyp barýan telekeçileri has-da höweslendirmekde uly ähmiýete eýe boldy. Munuň özi geljekde ýurdumyzyň raýatlarynyň we daşary ýurtly myhmanlaryň ýokary hilli, ekologik taýdan arassa iýmit önümlerine bolan barha artýan isleglerini kanagatlandyrmakda täze mümkinçilikleriň açyljakdygyna şaýatlyk edýär. Ýeri gelende bellesek, milli we daşary ýurt tagamlarynyň görkezilişinde «Gül Zaman», «Altyn toý mekany», «Hezzet», «Toý mekany-hyzmat», «Ýigit», «Erteki Älemi» hojalyk jemgyýetleri, «Soltan», «Köpetdag», «Altyn Çag» restoranlary, «MADO» kafesi, «Zemin» kafe-restorany, «Miweli ülke» hususy kärhanasy, şeýle-de arassalanan agyz suwuny, alkogolsyz içgileri, miwe şirelerini öndürýän kärhanalar dürli görnüşli önümlerini hödürlediler. Türkmen aşpezleri tarapyndan sergä çykarylan tagamlaryň hatarynda çorbanyňdyr palawyň dürli görnüşleri, dograma, ýarma, etden we balykdan taýýarlanan naharlar, işlekli, dürli huruşly gutaplar, çekdirme, tamdyrlama, kakmaç, işdäaçarlardyr süýjülikler we beýlekiler bar. Şunda Gahryman Arkadagymyzyň tagallalary bilen çapdan çykan «Bereketli türkmen saçagy» atly kitapda beýan edilen usullar boýunça taýýarlanan tagamlara uly orun berlendigini aýratyn nygtamak gerek. Bu barada:

  Açylyş dabarasynyň dowamynda hormatly Prezidentimiziň köpugurly iýmit sergisine aýlanyp görmegi we onuň guramaçylyk derejesine ýokary baha bermegi bizi mundan beýläk-de yhlasly zähmet çekmäge ruhlandyrdy. Gözden geçirilişe işjeň gatnaşandygymyz üçin Hormat haty bilen sylaglandyk. Bu bolsa müşderileriň alkyşyna mynasyp bolýan hyzmatlarymyzyň hilini has-da ýokarlandyrmakda biziň jogapkärçiligimizi artdyrýar — diýip, toý mekanynyň baş aşpezi Gylyç Gylyjow gürrüň berýär. 

Tagamlaryň özboluşly sergisine gatnaşan türkmen telekeçileridir ussat aşpezler jemgyýetçilik iýmiti ugrunda iş alyp barmak bilen, ilata dünýä ülňülerine laýyk gelýän hyzmatlary hödürlemek üçin döwlet tarapyndan berilýän goldawlara tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, hormatly Prezidentimiziň adyna alkyş aýdýarlar. 

Aýgül RAHYMOWA.

«Türkmenistan». Surata düşüren Andreý PAKULOW.

— Täze kottejler toplumynyň açylyş dabarasynda jemgyýetçilik iýmiti ugrunda iş alyp barýan hususy düzümleriň birnäçesi bilen birlikde «Altyn toý mekany» hojalyk jemgyýetimiz hem öz önümlerini görkezdi. Tejribeli aşpezlerimiziň taýýarlan hamyra gaplanan çebiş, bitinligine bişirilen hindi towugy, işlekli, gowrulan bedene, gutap ýaly milli tagamlarymyz, dünýä aşhana sungatynyň meşhur naharlary, gök-bakja önümlerinden sünnälenip taýýarlanan sebetler, çörek we çörek önümleriniň toplumy sergä gelenlere görkezildi. Kottejler toplumynda dynç alýan raýatlarymyzdyr myhmanlar tagamlarymyzdan dadyp görmäge, olaryň taýýarlanyş aýratynlyklary bilen tanyşmaga mümkinçilik aldylar.

Hormatly Prezidentimiz Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň sebitlerinde täze gaz ýataklaryny açyp, olary senagat taýdan özleşdirip, tebigy gazyň çykarylýan möçberlerini düýpli artdyrmak barada möhüm tabşyryklary berýär. Arkadagly Serdarymyzyň görkezmelerini ýerine ýetirmek boýunça «Türkmengaz» döwlet konserni tarapyndan düzülen meýilnama laýyklykda «Türkmengazburawlaýyş» müdirliginiň gazçylary Mary welaýatynyň çäklerindäki täze gazly ýataklaryň birbada üçüsinde guýulary burawlamak işlerini ýaýbaňlandyrdylar. Netijede, «Şerepli» gaz ýatagynyň birinji belgili ulanyş-baha beriş guýusyndan tebigy gazyň senagat akymy alyndy.  

Gaz ýatagynyň ulanyş-baha beriş guýusynyň taslama çuňlugy 2 müň 600 metre deňdir. «Türkmengazburawlaýyş» müdirliginiň gazçylary guýulary burawlamakda toplanan baý iş tejribelerine daýanyp, degişli işleri geçirdiler. Netijede, 2 müň 330 metr çuňlukdan tebigy gazyň akymy alyndy. Munuň özi geologlaryň «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda egin-egne berip çeken gözlegli we döredijilikli zähmetleriniň miwesidir. Hünärmenleriň hasaplamalaryna görä, gaz guýusy her gije-gündizde 695 müň kub metr tebigy gaz berýär.  

Tebigy gazyň düzüminiň kükürt-wodorodsyz arassa bolmagy täze gaz ýatagynyň önüminiň iň esasy häsiýetli aýratynlygydyr. Önümçilik meýdançasynyň gazçylary ýakyn günlerde «Şerepli» gaz känindäki ikinji belgili ulanyş-baha beriş guýusynda burawlaýyş işlerine girişmegi meýilleşdirýärler. «Türkmengazburawlaýyş» müdirliginiň gazçylary Mary welaýatynyň çägindäki täze «Kelleli», «Ýylan» gaz känlerinde-de burawlaýyş işlerine barha giň gerim berýärler.  

Welmuhammet GALANDAROW.

Aşgabat, 30-njy iýul (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy Serdar Berdimuhamedow Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň nobatdaky mejlisini geçirdi, onda harby we hukuk goraýjy edaralaryň şu ýylyň ýedi aýynda ýerine ýetiren işleriniň jemlerine garaldy, ýakyn geljek üçin ilkinji nobatdaky wezipeler kesgitlenildi. Şeýle-de mejlisiň gün tertibine Garaşsyz döwletimizde howpsuzlygy we asudalygy üpjün etmek, bu düzümleriň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak, olaryň işini has-da kämilleşdirmek meseleleri girizildi. 

Hormatly Prezidentimiz, ilki bilen, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary, goranmak ministri B.Gündogdyýewe söz berdi, ol şu ýylyň ýanwar — iýul aýlarynda ýolbaşçylyk edýän düzümlerinde geçirilen işler, ýurdumyzyň goranyş ukybyny pugtalandyrmak, harby gullukçylaryň hünär derejesini ýokarlandyrmak, esgerleriň we serkerdeleriň mynasyp gulluk etmegi üçin talabalaýyk şertleri döretmek boýunça amala aşyrylýan çäreler barada hasabat berdi. Milli goşunyň ähli düzüm bölekleriniň işini kämilleşdirmek, harby ulgamda iň gowy dünýä tejribesini özleşdirmek hasabatda beýan edilen aýratyn mesele boldy. 

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Goranmak ministrliginiň işini döwrüň talaplaryna laýyklykda guramagyň Watanymyzyň goranyş häsiýetli Harby doktrinasynyň çäklerinde durmuşa geçirilýän düýpli özgertmeleriň ileri tutulýan ugurlarynyň biridigini nygtady. Şunda goşunlaryň ähli kysymlarynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmak möhüm talap bolup durýar diýip, döwlet Baştutanymyz bu meseläni hemişe gözegçilikde saklamagy tabşyrdy. 

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy ugurdaş ýokary okuw mekdeplerinde serkerdeleriň hünär taýýarlygy ulgamynyň kämilleşdirilmegini wajyp meseleleriň hatarynda kesgitledi. Hormatly Prezidentimiz harby we hukuk goraýjy edaralarda gulluk borjuny berjaý edýän ýaşlary ata Watanymyza belent söýgi ruhunda terbiýelemegiň ähmiýetini belläp, ministre anyk tabşyryklary berdi. 

Döwlet Baştutanymyz eziz Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 31 ýyllyk senesi mynasybetli meýilleşdirilen dabaraly harby ýörişe hem-de beýleki degişli çärelere häzirden ykjam taýýarlyk görmegiň möhümdigini belläp, onuň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmek barada degişli ýolbaşçylara birnäçe tabşyryklary berdi. 

Baş prokuror S.Mälikgulyýew ýolbaşçylyk edýän düzümlerinde şu ýylyň başyndan bäri alnyp barlan işleriň netijeleri, döwlet Baştutanymyzyň ýurdumyzda kadalaşdyryjy hukuk namalarynyň ýerine ýetirilişine gözegçilik etmek boýunça ozal beren tabşyryklaryny berjaý etmek boýunça geçirilen işler barada hasabat berdi. Şeýle hem prokuratura edaralarynda sanly ulgamy ornaşdyrmak we işgärler düzümini pugtalandyrmak boýunça geçirilen işler barada hasabat berildi. 

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy hasabaty diňläp, bu düzümiň işiniň döwletiň we jemgyýetiň durmuşynyň ähli ulgamlarynda kanunylygyň berk berjaý edilmegine gönükdirilendigini aýtdy. Döwlet Baştutanymyz işleriň döwrüň talaplaryna laýyklykda guralmagyna aýratyn üns berilmelidigini belläp, bu babatda Baş prokurora anyk tabşyryklary berdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň mejlisiniň barşynda Aşgabat şäheriniň prokurory wezipesine Ö.Şyhmämmedowy belläp, ony Aşgabat şäheriniň Bagtyýarlyk etrabynyň prokurory wezipesinden boşatmak baradaky karara gelendigini habar berdi.  

Paýtagtymyzyň wezipä täze bellenen prokurory ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysyna bildirilen ýokary ynam üçin tüýs ýürekden hoşallygyny beýan edip, ähli bilimini we tejribesini Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmegine, ýurdumyzda kanunylygyň hem-de hukuk tertibiniň pugtalandyrylmagyna, türkmen halkynyň döredijilikli zähmetiniň, bagtyýar durmuşynyň üpjün edilmegine gönükdirjekdigine ynandyrdy. 

Soňra Ö.Şyhmämmedow harby borja wepalylygyň nyşany hökmünde Türkmenistanyň Döwlet baýdagyna tagzym edip, halkymyza, Watanymyza, hormatly Prezidentimize wepaly gulluk etjekdigi barada dabaraly kasam etdi. 

 Soňra degişli resminamalara gol çekildi. 

Içeri işler ministri M.Hydyrow şu ýylyň ýedi aýynda ýurdumyzda jemgyýetçilik tertibini üpjün etmek, hukuk bozulmalarynyň öňüni almak, şol sanda ýurdumyzyň awtoulag ýollarynda ýol-ulag hadysalarynyň öňüni almak boýunça geçirilen çäreler barada hasabat berdi. Şeýle-de ýangyn howpsuzlygy gullugynyň işini kämilleşdirmek, tomus paslynda ýurdumyzyň ähli künjeklerinde ýangyna garşy göreş düzgünleriniň pugta üpjün edilmegi boýunça geçirilen işler barada hasabat berildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Içeri işler ministrliginiň işiniň geljekki ugurlary barada aýtmak bilen, içeri işler edaralarynyň hukuk tertibini üpjün etmek meselelerini hemişe gözegçilikde saklamalydyklaryny belledi. Döwlet Baştutanymyz bu düzümiň häzirki zaman tehniki serişdeleri bilen gaýtadan enjamlaşdyrylmagyny hem-de sanlylaşdyrylmagyny geljekki döwür üçin işleriň esasy ugurlarynyň hatarynda kesgitledi. 

Ähli edaralarda, kärhanalarda hem-de ilatyň arasynda yzygiderli ýagdaýda ýangyna garşy düşündiriş işlerini guramak, ýangyn-tehniki kadalaryň berjaý edilişini öwrenmek ýangyna garşy gullugyň ilkinji derejeli wezipeleriniň biridir diýip, Ýaragly Güýçleriň Belent Serkerdebaşysy bu babatda tabşyryklary berdi. 

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň ugurdaş ýokary okuw mekdeplerinde işgärleri taýýarlamak ulgamyny kämilleşdirmegiň aýratyn möhümdigini belläp, döwrüň talaplaryna laýyklykda, okatmagyň usulyýetine gaýtadan seretmegi tabşyrdy we degişli görkezmeleri berdi. 

Hormatly Prezidentimiz mejlisiň dowamynda wezipe borçlaryny talabalaýyk ýerine ýetirmän, işde goýberen kemçilikleri üçin, içeri işler ministri M.Hydyrowa käýinç yglan edip, degişli Buýruga gol çekdi. 

Ýokary kazyýetiň başlygy G.Ussanepesow ýolbaşçylyk edýän düzüminde 2022-nji ýylyň ýanwar — iýul aýlarynda alnyp barlan işleriň netijeleri, kazyýet önümçiligini talabalaýyk alyp barmak, şeýle hem işgärleriň hünär derejesini ýokarlandyrmak, kazyýet edaralarynyň işine sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak boýunça amala aşyrylan çäreler barada hasabat berdi. 

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, bu edaranyň esasy wezipesiniň kanunylygyň, adalatlylygyň hem-de hukuk tertibiniň üpjün edilmegine, hukuk bozulmalaryna getirýän sebäpleriň we şertleriň öňüniň alynmagyna gönükdirilendigini belledi. Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy kazyýet ulgamynyň işiniň mundan beýläk-de kämilleşdirilmeginiň wajyp meseleleriň biridigini aýdyp, kabul edilýän çözgütlerde kanunçylygyň berjaý edilişini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy. 

Soňra milli howpsuzlyk ministri G.Annaýew ýedi aýda alnyp barlan işleriň netijeleri, döwletimiziň bähbitlerini goramak, jemgyýetde durnuklylygy saklamak boýunça geçirilýän yzygiderli çäreler, şeýle-de ýolbaşçylyk edýän düzümini 2022 — 2028-nji ýyllarda ösdürmegiň Maksatnamasynyň durmuşa geçirilişiniň barşy barada hasabat berdi. 

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň konstitusion gurluşyny hem-de çäk bitewüligini goramak bilen baglylykda, bu edaranyň öňünde durýan ilkinji nobatdaky wezipelere ünsi çekdi. Häzirki döwrüň dürli howplaryna we wehimlerine garşy göreşde ugurdaş düzümler bilen sazlaşykly işiň üpjün edilmegine aýratyn üns bermek zerurdyr diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady we degişli tabşyryklary berdi. 

Döwlet serhet gullugynyň başlygy Ý.Nuryýew geçen ýedi aýyň dowamynda Watanymyzyň mukaddes çäkleriniň goragyny üpjün etmek hem-de harby gullukçylaryň gulluk, ýaşaýyş-durmuş şertlerini mundan beýläk-de gowulandyrmak boýunça geçirilen çäreler barada hasabat berdi. Şeýle-de serhet gullugynyň düzüm bölümleriniň maddy-enjamlaýyn binýadyny häzirki zaman tehniki serişdeler bilen enjamlaşdyrmagyň hasabyna döwrebaplaşdyrmagyň, ýaş serhetçileriň hem-de serkerdeleriň hünär derejesini ýokarlandyrmagyň barşy barada hasabat berildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyzyň serhediniň goňşy hem-de beýleki döwletler bilen dostlukly gatnaşyklaryň daýanjy bolmalydygyny, ýurdumyzyň içeri we daşary syýasatynyň dabaralanmasynyň nyşanyna öwrülmelidigini aýdyp, şunuň bilen baglylykda, degişli çäreleri geçirmegi tabşyrdy. 

Döwletimiz geljekde-de serhet birikmeleriniňdir galalarynyň häzirki zaman binalaryny we desgalaryny, harby gullukçylar üçin täze ýaşaýyş jaýlaryny, gulluk hem-de durmuş maksatly beýleki desgalary yzygiderli gurar diýip, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy aýtdy we halkymyzyň parahat, abadan durmuşyny üpjün etmek, döwletimiziň serhediniň hemişe dostlugyň, hoşniýetli goňşuçylygyň serhedi bolup galmagy üçin toplumlaýyn çäreleri geçirmegi tabşyrdy. 

Soňra adalat ministri M.Taganow şu ýylyň ýanwar — iýul aýlarynda ýurdumyzyň kanunçylyk binýadyny kämilleşdirmek, düzüm böleklerinde sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça geçirilen işleriň netijeleri, şeýle-de döwlet Baştutanymyzyň ozal beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişiniň barşy barada hasabat berdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Adalat ministrliginiň düzüm bölekleriniň işgärleriniň öňünde milli kadalaşdyryjy hukuk namalaryny halkara hukugyň kadalaryna laýyk getirmek, hukuk maglumatlaryny alyşmagyň döwletara ulgamyny döretmek bilen baglanyşykly möhüm wezipeleriň durýandygyny aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, hukuk ylmynyň öňdebaryjy tejribesini işjeň öwrenmek hem-de umumy ykrar edilen kadalaryň durmuşa geçirilýän döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlaryny hasaba almak bilen, ýurdumyzyň kanunçylygyna ornaşdyrmak boýunça teklipleri taýýarlamak tabşyryldy. 

Soňra Döwlet gümrük gullugynyň başlygy M.Hudaýkulyýew şu ýylyň ýedi aýynda geçirilen işleriň netijeleri, degişli hukuk namalarynyň düzgünlerini berjaý etmek, döwlet Baştutanymyzyň bu edaranyň işini kämilleşdirmek boýunça ozal beren tabşyryklaryny ýerine ýetirmek maksady bilen amala aşyrylýan işler barada hasabat berdi. 

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, bu ulgamda häzirki zaman maglumat tehnologiýalarynyň giňden peýdalanylmagynyň gümrük syýasatyny durmuşa geçirmek boýunça işleriň aýrylmaz bölegi bolup durýandygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, gullugyň ähli düzüm böleklerine öňdebaryjy halkara tejribäniň, sanly ulgamyň has işjeň ornaşdyrylmagynyň zerurdygyna üns çekildi. 

Ýurdumyzyň gümrük serhediniň üstünden harytlary hem-de ulag serişdelerini geçirmegiň tertibiniň berjaý edilişine aýratyn üns bermek gerek diýip, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy sözüni dowam etdi we umumy kabul edilen ülňülere laýyklykda, degişli işleriň geçirilmegini hemişe gözegçilikde saklamagy tabşyrdy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow mejlisiň dowamynda wezipe borçlaryny talabalaýyk ýerine ýetirmän, işde goýberen kemçilikleri üçin, Döwlet gümrük gullugynyň başlygy M.Hudaýkulyýewe berk käýinç yglan etdi hem-de ýol berlen kemçilikleri gysga wagtyň içinde düzetmegi oňa soňky gezek duýdurdy. 

Soňra Döwlet migrasiýa gullugynyň başlygy N.Atagaraýew ýylyň başyndan bäri geçirilen işleriň netijeleri, edaranyň öňünde durýan ilkinji nobatdaky wezipeleriň netijeli çözülmegine gönükdirilen çäreler barada hasabat berdi. 

Hormatly Prezidentimiz döwletimiziň bu ugurdaky syýasaty oňyn dünýä tejribesiniň hem-de milli kanunçylygyň esas goýujy kadalarynyň utgaşdyrylmagyna, işiň innowasion usullarynyň ulanylmagyna gönükdirilendir diýip, bu edaranyň düzüm böleklerini dolandyrmak ulgamynda öňdebaryjy maglumat tehnologiýalaryny peýdalanmagy, ýaş, hemmetaraplaýyn bilimli hünärmenleri taýýarlamak boýunça işleri geçirmegi tabşyrdy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow mejlisi jemläp, Garaşsyz döwletimiziň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna berk eýermek bilen, dünýäniň ýurtlary we halklary bilen dostlukly, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryna ygrarlydygyny nygtady. Şu ýörelgelere esaslanyp kabul edilen Harby doktrina hem diňe goranyş häsiýetine eýedir, oňa laýyklykda, geljekde-de harby we hukuk goraýjy edaralaryň düzümi yzygiderli kämilleşdiriler. Ýurdumyzyň goranmak ukyby has-da berkidiler diýip, döwlet Baştutanymyz belledi. 

 Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň mejlisinde başga-da birnäçe meselelere garaldy we olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi. 

Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy Serdar Berdimuhamedow mejlisi jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, bagtyýarlyk, halkymyzyň asuda we bagtyýar durmuşy ugrunda alyp barýan jogapkärli gulluklarynda uly üstünlikleri arzuw etdi.