Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda geçirilýän düýpli özgertmeleriň netijesinde ýurdumyzyň ykdysady-durmuş ösüşleri netijeli häsiýete eýe bolýar. Milli Liderimiziň başda durmagynda durmuşa geçirilýän işleriň ählisi ilatymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň ýokary derejelere ýetmegine ähli amatlyklary döredýär.

Ýurdumyzyň ykdysadyýetinde ösüşleriň gazanylmagynda döwlet Maksatnamalarynyň döwrebap, kämil bolmagynyň ähmiýeti uludyr. Hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen kabul edilen «Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüşiniň 2011—2030-njy ýyllar üçin Milli maksatnamasyna» we «Türkmenistanyň bank ulgamyny ösdürmegiň 2011—2030-njy ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyna» esaslanyp, ýurdumyzyň ähli pudaklarynda, şeýle hem bank ulgamynda düýpli öňegidişlikler gazanylýar.

Milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklary bilen bir hatarda, ýurdumyzyň bank ulgamynda hem sanly ykdysadyýetiň ornaşdyrylmagy we ösdürilmegi «Türkmenistanda 2019—2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» laýyklykda amala aşyrylýar. Bank ulgamy milli ykdysadyýetimizi maýa goýum serişdeleri bilen üpjün etmekde uly ähmiýete eýe bolup, bu ulgamyň sanlylaşdyrylmagy işewürlik mümkinçiliklerini artdyrmaga, bank hyzmatlarynyň hilini ýokarlandyrmaga, nagt däl hasaplaşyklar ulgamyny ösdürmäge, hyzmatlaryň döwrebap görnüşlerini hödürlemäge, harajatlary we wagty tygşytlamaga ýardam berýär.

Häzirki wagtda ýurdumyzda bank kartlary bilen töleg terminallary arkaly geçirilýän hasaplaşyklaryň gerimini giňeltmek hem-de halkara tejribesiniň öňdebaryjy tehnologiýalaryna esaslanýan nagt däl hasaplaşyklary has-da ýaýbaňlandyrmak boýunça giň gerimli işler amala aşyrylýar. Olaryň arasynda milli kartly töleg ulgamy boýunça elektron tölegleri geçirmegi ýola goýmak aýratyn orun eýeleýär. Bu bolsa öz gezeginde nagt däl hasaplaşyklary ösdürmäge, milli ykdysadyýetimizde pul serişdeleriniň dolanyşygynyň netijeliligini ýokarlandyrmaga amatly şertleri döredýär.

Türkmenistanyň «Türkmenistan» döwlet täjirçilik banky tarapyndan ýurdumyzyň raýatlaryna hödürlenilýän «Altyn asyr», «Maşgala» bank karty, «Goýum bank karty», «Owerdraft karty» nagt däl görnüşinde hasaplaşyklary geçirmegiň döwrebap töleg guraly hökmünde raýatlarymyz tarapyndan uly isleg bilen peýdalanylýar. Bank kartlarynyň ulanylmagy, zähmet haklarynyň onuň üsti bilen tölenilmegine, ygtybarly pul geçirimleriniň gysga wagtda nagt däl görnüşinde amala aşyrylmagyna, karz almak we goýum goýmak işleriniň kämilleşdirilmegine mümkinçilik berýär.

Ýurdumyzda hereket edýän plastik kartlary bilen töleg terminallary arkaly nagt däl görnüşinde töleg geçirmek hyzmaty ýola goýuldy we söwda nokatlarynda, ýangyç guýujy beketlerinde, uçar we demir ýol üçin petekleriň satylýan ýerlerinde, poçta bölümlerinde, dermanhanalarda hem-de beýleki nokatlarda bank kartlary bilen ýygymsyz tölegleri geçirip bolýar. Nagt däl tölegler baradaky ähli maglumatlar bolsa töleg geçirijiniň ykjam telefonyna SMS habary arkaly gelip gowuşýar. Netijede, ýurdumyzyň bank kartlarynyň, ornaşdyrylýan terminallaryň sany hem-de bank kartlary bilen amala aşyrylýan nagt däl hasaplaşyklaryň möçberi ýylsaýyn artýar.

Ulgamymyz tarapyndan 2020-nji ýylyň ýanwar aýyndan başlap bankyň müşderileriniň ählisiniň «Altyn asyr» bank kartlaryna «Cash back» bank hyzmaty birikdirildi. «Cash back» bank hyzmaty — bu bank kartlary arkaly harytlar we hyzmatlar nagt däl görnüşinde satyn alnanda müşderileriň «Altyn asyr» bank kartlarynyň hasabyna tölenilýän pul sylagy bolup durýar. Müşderilerimiz ýurdumyzyň söwda nokatlarynda harytlar we hyzmatlar üçin nagt däl görnüşinde töleg terminallary arkaly hasaplaşyklary geçirenlerinde, ähli amallaryň belli bir bölegi «Altyn asyr» bank kartlaryna pul sylagy hökmünde yzyna gaýtarylýar. Pul sylagy her aýyň soňundan gelýän aýyň 5-ne çenli müşderilerimiziň bank kartlaryna geçirilýär. Türkmenistanyň «Türkmenistan» döwlet täjirçilik banky tarapyndan «Cash back» bank hyzmatynyň amatlylygyny has-da artdymak maksady bilen, 2020-nji ýylyň dowamynda Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Türkmenistanyň Döwlet baýdagynyň güni mynasybetli, 2020-nji ýylyň maý aýynyň dowamynda ýurdumyzyň ýangyç guýujy beketlerinde ýangyç üçin nagt däl görnüşinde töleg terminallary arkaly hasaplaşyklary geçirenlerinde «Altyn asyr» bank kartlaryna berilýän pul sylagynyň «Cash back» möçberi 0,5 göterimden 2 göterime çenli, hemişelik Bitaraplygymyzyň şanly 25 ýyllygy mynasybetli, ýurdumyzyň egin-eşik hem-de aýakgap önümlerini satýan dükanlarda Türkmenistanyň bank ulgamy tarapyndan gurnalan töleg terminallar arkaly nagt däl hasaplaşyklar geçirilende, degişli bank kart hasaplaryna berilýän pul sylagynyň («Cash back») möçberi 3 göterim derejesinde ýokarlandyryldy.

2020-nji ýylyň maý aýynda Türkmenistanyň «Türkmenistan» döwlet täjirçilik banky «Altyn asyr» bank kartlaryny saklaýjy müşderiler üçin «Owerdraft» bank hyzmatyny hödürledi. «Owerdraft» bank hyzmaty — bu bank kartynyň galyndysy azalyp töleg geçirmek üçin pul serişdesiniň ýetmedik ýagdaýynda, müşderä bank tarapyndan berilýän gysga möhletleýin karz serişdesi bolup durýar. Adaty karzlardan tapawutlylykda, «Owerdraft» karzy dikeldilýän bolup durýar, ýagny müşderi bir gezek banka bu hyzmaty açmak üçin arza berensoň, 2 ýylyň dowamynda bu karzdan zerurlygyna görä peýdalanyp bilýär.

Mundan başga-da «Internet bank» hem-de «Mobil bank» ulgamlarynyň üsti bilen ykjam aragatnaşyk hyzmatlar üçin, karz we onuň göterimlerini tölemek, howa hem-de demir ýol gatnawlary üçin, şäherara awtobus gatnawlary üçin elektron peteklerini almak, karzy we onuň göterimlerini tölemek, karz hasabynyň hereketini görmek hyzmatlarymyz hödürlenilýär.

Şahsy taraplaryň karz almak üçin ýüz tutmalary we resminamalary «Online» tertipde bankyň resmi web-saýtynyň üsti bilen amala aşyrmak ýaly hyzmatlar hödürlenip başlandy.

Bankyň müşderileri bolan döwlet we hususy taraplar «Internet bank» ulgamynyň üsti bilen edaradan çykan öz bank hasaplaryny ýöredip bilmekleri üçin hyzmatlar taýýar edildi. «Internet bank» arkaly müşderi-bank özara gatnaşygy has işjeň bolup, bank hyzmatlaryny öndüriji bilen ulanyjynyň arasyndaky aralyk bellibir derejede gysgalyp, hyzmat edilmeginiň san we hil babatynda ösmegine ýardam eder.

Nagt däl hasaplaşyklar ykdysadyýetde pul dolanyşygynyň öz wagtynda, doly we dogry aýlanmagyny, haryt-pul gatnaşyklarynyň kämil bolmagyny üpjün edýär. Sanly ykdysadyýet arkaly geçirilýän nagt däl hasaplaşyklar pul dolanyşygyndan kagyz pullary çykarmak, saklamak, nagt hasaplaşyklarda ýüze çykýan uly möçberdäki beýleki goşmaça çykdajylaryň azalmagyna, netijede müşderi bilen özara hereket etmek üçin sarp edilýän wagtyň we pul serişdeleriniň tygşytlanmagyna ýardam berýär.

Türkmenistanyň «Türkmenistan» döwlet täjirçilik banky «Goýum bank karty» atly bank hyzmatyny hem hödürleýär. Goýum bank karty «Altyn asyr» plastik kart töleg ulgamynyň ähli amatlyklary bilen goýum bank kart hasabyndaky pul serişdelerine ýyllyk 7 göterim derejesinde göterim hasaplanýar.

Bankymyz ýurdumyzyň raýatlaryna özleriniň süýşürintgilerini ýerleşdirmeklerini höweslendirmek maksady bilen, «Bagtyýar lukman», «Rowaç goýumy», «Bagtyýar nesil» ýaly amatly goýumlaryny hem hödürleýär.

Türkmenistanyň «Türkmenistan» döwlet täjirçilik banky hormatly Prezidentimiz tarapyndan ýurdumyzda alnyp barylýan kiçi we orta telekeçiligi döwlet tarapyndan goldamak baradaky syýasatyndan gelip çykýan wezipeleri durmuşa geçirmek maksady bilen, kärhanalara, hususy telekeçilere, daýhan hojalyklaryna we kärendeçi — oba hojalyk önümlerini öndürijilere maýa goýum taslamalary üçin möhleti 10 ýyla çenli, dolanyşyk serişdelerini almak üçin möhleti 1 ýyla çenli ýeňillikli karzlary hödürleýär.

Ýeňillikli karzlar önüm öndürijilere bar bolan önümçilikleri gurnamak, giňeltmek, durkuny täzelemek we tehniki taýdan gaýtadan enjamlaşdyrmak, şol sanda kiçi önümçilik üçin enjamlary, kiçi göwrümli tehnikalary, çig mallary, ýarym çig mallary satyn almak, gurluşyk materiallary senagatyny ösdürmek, ilata durmuş taýdan hyzmat etmegi ösdürmek, azyk senagatyny ösdürmek maksatly maýa goýum taslamalaryny maliýeleşdirmek üçin ýyllyk 5 göterim bilen berilýär.

Oba hojalyk önümlerini öndürijilere karz bermek oba hojalyk tehnikalaryny, gurallaryny we abzallaryny hem-de suwy tygşytlaýjy tehnikalary enjamlary, suwaryşda ulanylýan geçirijileri satyn almak üçin ýyllyk 1 göterim bilen olaryň ulanyş möhletinden ugur alyp, 10 ýyla çenli möhletli berilýär. Maldarçylygy we guşçulygy ösdürmek, ýyladyşhanalary gurnamak, oba hojalyk önümlerini, gök, miwe we bakja önümlerini öndürmek, olary saklamak we gaýtadan işlemek, oba hojalyk işlerini ýerine ýetirmek bilen bagly maýa goýum taslamalaryny maliýeleşdirmek üçin ýyllyk 5 göterim bilen 10 ýyla çenli möhlet bilen berilýär.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzyň gülläp ösmegi üçin belent maksatly işleri durmuşa geçirýän hormatly Prezidentimize tükeniksiz alkyş aýdýarys. Goý, Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun, il-ýurt bähbitli, umumadamzat ähmiýetli alyp barýan işleri hemişe rowaçlyklara beslensin!

Ogulbahar ATABAÝEWA,

Türkmenistanyň «Türkmenistan» döwlet täjirçilik bankynyň «Ahal» şahamçasynyň esasy hünärmeni.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly hem öňdengörüjilikli içeri we daşary syýasaty netijesinde ýurdumyzyň ilatynyň durmuş hal-ýagdaýyny häsiýetlendirýän esasy görkezijiler durnukly ösýär. Üstümizdäki ýylyň 22-nji ýanwarynda wideoaragatnaşyk arkaly geçirilen Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisinde döwlet Baştutanymyz ýurdumyzda durmuş ugurly ykdysadyýetiň okgunly ösýändigini, munuň özi eýeçiligiň dürli görnüşlerine esaslanyp, bazar gatnaşyklaryna tapgyrlaýyn geçmegi göz öňünde tutýandygyny aýratyn belledi. Şunuň bilen baglylykda, hojalygy ýöretmegiň netijeli usullaryny işjeň ornaşdyrmagyň, halk hojalyk toplumynyň pudaklarynyň kärhanalaryny dolandyrmak boýunça eýeçiligiň dürli düzümlerini kemala getirmegiň esasynda sanly ykdysadyýetiň bu giň mümkinçiliklerinden peýdalanyp, düýpli özgertmeleri amala aşyrmak maksady bilen, desgalar hem tapgyrlaýyn hususylaşdyrylýar. Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, sanlylaşdyrmak işleri has oňat guramaga, utgaşdyrmaga hem-de netijeliligine we hiline gözegçilik etmäge ýardam berýän netijeli dolandyryş guralydyr hem-de döwrüň wagty gelen zerurlygydyr.

Halkymyzyň durmuş hal-ýagdaýynyň elmydama ýokary derejede saklanylmagyny üpjün etmek, ilkinji nobatda, onuň maddy esasyny düzýän kuwwatly ykdysady binýada baglydyr. Ýurtda durnukly ykdysady ösüşiň gazanylmagy üçin milli ykdysadyýetimiziň bäsdeşlige ukyplylygyny hemişe ýokary derejede saklamak zerur bolup durýar. Hut şoňa laýyklykda, bilimlere we innowasiýalara daýanýan hem-de ilatyň intellektual we durmuş şertlerini ygtybarly dünýä standartlarynyň derejelerine ýetirýän bazar ykdysadyýetindäki özgertmeleri geçirmek alym Arkadagymyzyň durmuş-ykdysady syýasatynyň esasy maksatlarynyň hatarynda durýar. Häzirki döwürde hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda dünýä bazarynda ýokary bäsdeşlige eýe bolan harytlaryň dürli görnüşleriniň öndürilişi hem günsaýyn artýar. Ýagny innowasion kärhanalaryň ençemesi işe girizilýär hem-de şu maksatlar üçin döwletimiz tarapyndan uly serişdeler gönükdirilýär.

«Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy» milli ykdysadyýetimize öňdebaryjy tehnologiýalary ornaşdyrmaga, esasan hem ylmy barlaglary köp talap edýän pudaklarda iş bilen üpjünçiligi ýokarlandyrmaga, doly elektron resminama dolanyşygyna, sanly bilim bilen sanly ykdysadyýetiň utgaşyklykda elektron ulgamyna çalt depginde geçilmegine uly itergi berer. Türkmenistanda kompýuter we telekommunikasiýa tehnologiýalaryny ulanmak arkaly aralyklaýyn maslahat we bilim bermek boýunça goşmaça elektron hyzmatlarynyň hasabyna san infrastrukturasyny ösdürmek hem bu gün uly mümkinçiliklere eýe. Şeýle hem ol Gahryman Arkadagymyzyň ýurdumyzda innowasion ykdysadyýeti kemala getirmek ugrunda amala aşyrýan işleriniň wajyp böleginiň durmuşa geçirilýändigini görkezýär. Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýokarda ýatlanan mejlisinde milli Liderimiz häzirkizaman şertlerinde innowasion tehnologiýalaryň üstünlikli peýdalanylmagynyň uzakmöhletleýin geljegi nazara alyp, ýurdumyzyň gülläp ösmegi üçin binýady üpjün edýän durnukly ykdysady ösüşiň aýrylmaz ýagdaýy bolup durýandygyny nygtap geçdi.

«Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň» üstünlikli durmuşa geçirilmegi üçin onuň pugta kadalaşdyryjy-hukuk binýadynyň kemala getirilendigi aýratyn bellärliklidir. Hususan-da, milli Liderimiz tarapyndan amala aşyrylýan hukuk özgertmeleriň çäklerinde «Elektron resminama hakynda», «Aragatnaşyk hakynda», «Türkmenistanda internet torunyň ösüşini we internet hyzmatlaryny etmegi hukuk taýdan düzgünleşdirmek hakynda», «Maglumat we ony goramak hakynda» Türkmenistanyň Kanunlary kabul edildi.

Her bir raýat öz öýünden çykman, sanly platformalaryň üsti bilen telekeçilik işini hem amala aşyryp bilýär. Çünki dünýäniň ilat sanynyň artmagynyň we dünýäde serişdeleriň ulanylyşynyň kämilleşmeginiň netijesinde elektron ykdysadyýet diňe bir elektron söwda we hyzmat telekeçiligi bilen çäklenmän, eýsem, saglygy goraýyş, bilim, internet-bank ýaly durmuşymyzyň her bir ulgamynda ýüze çykyp dur. Ýagny, jemgyýetiň yzygiderli ösmeginde sarp ediji tarapyndan hyzmatlary peýdalanmak mümkinçiligini ýeňilleşdirýän maglumat tehnologiýalary aýratyn ähmiýetlidir. Bu bolsa hyzmatlar ulgamynyň çäginiň önümçilik pudagyndan has hem ýokarlanmagyna getirdi. Häzirki döwürde internediň we maglumat ulgamlarynyň peýda bolmagy biziň durmuşymyzy, galyberse-de, ykdysadyýeti düýpgöter özgertdi, ösdürdi.

Beýleki ösen ýurtlarda bolşy ýaly, tehnologiýa infrastrukturasynyň ösmegi we uly maglumat binýatlarynyň ulanylmagy biziň jemgyýetimizde hem uly san öwrülişigine getirdi. Bu bolsa sanlaşmanyň öňki tapgyry millionlarça peýdalanyjylaryň internet ulgamyna mümkinçilikleri giňeltmek bilen häsiýetlendirilen bolsa, täze tapgyrda san hyzmatlarynyň giň ulgamlaryny kämilleşdirmegi işläp taýýarlamak göz öňünde tutulýar.

Dünýäniň islendik kuwwatly döwletini alyp görsek-de, ykdysady ösüşde ýokary sepgide innowasiýa-tehnologik ulgamyň işjeň ornaşdyrylmagynyň netijesinde ýetýändigi görünýär. Kabul edilen Konsepsiýa laýyklykda, dünýä ülňülerine laýyk gelýän bir bitewi internet toruny döwrebap hilde kemala getirmek arkaly sanly ykdysadyýete geçmek döwletiň düzüm birliklerinde, işewürlik düzümlerinde, jemgyýetçilik bileleşiklerinde, şeýle-de ýurdumyzyň çet sebitlerinde sanly ykdysadyýetiň kämil tehnologiýalaryny ornaşdyrmak çäreleri uly depgin bilen işjeň alnyp barylýar. Bu tehnologiýalar eýeçiligiň görnüşine garamazdan, ykdysadyýetiň ähli pudaklarynda alnyp barylýan işleriň hiline we mazmunyna döwrebaplyk häsiýetini çaýýar. Innowasiýalar önümiň özüne düşýän gymmatyny peseltmäge, ykdysady iş bilen meşgullanýan düzümlerde dürs hasabatlylygy ýola goýmaga, esasanam, önümçilikleriň düşewüntli işlemegine gözegçiligi ýokarlandyrmaga oňaýly şert döredýär. Şunuň bilen birlikde, ilatyň gündelik durmuşda peýdalanýan maglumat meýilnamalarynyň hil-howpsuzlygynyň kepillendirilmegini, elektron pul geçirimleriň ygtybarly hem howpsuz amala aşyrylmagyny üpjün edýär.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» şygary astynda geçýän ýylda ösüşiň ähli ugurlarynda sanly ykdysadyýet ählumumy durnukly ösüş üçin oňaýly şertleri döretmäge, şonuň netijesinde hem döwlet portalyna sanly hyzmatlary tapgyrlaýyn ýerleşdirmäge, ýurdumyzy innowasiýa taýdan ösdürmäge giň mümkinçilikleri açýar.

Zamira BABANAZAROWA,

Lebap welaýat kazyýetiniň kazysynyň kömekçisi.

Berkarar Diýarymyzda Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda halk hojalygynyň ähli ulgamlarynda köpugurly özgertmeleriň üstünlikli durmuşa ornaşdyrylmagynyň netijesinde belent sepgitlere ýetilip, uly ösüşler gazanylýar. Beýleki ugurlar bilen bir hatarda, ýurdumyzyň nebitgaz pudagynda hem sanlyja ýylyň içinde ägirt uly işler üstünlikli amala aşyryldy. Taryh üçin örän gysga döwürde senagat kuwwatlyklarynyň, önümçiligiň ýokarlandyrylmagynyň netijesinde ykdysady ösüşiň ýokary görkezijileri gazanylyp, ýurdumyzda ýaşaýyş-durmuş üpjünçilik binýady hem has pugtalandyryldy.

Bitirilýän beýik işleriň hatarynda Gyýanlydaky polietilen we polipropilen öndürýän hem-de Ahal welaýatynyň çäginde ýerleşýän Owadandepedäki gazdan ýokary hilli benzin öndürýän senagat düzümlerini mysal getirmek bolar. Bu senagat düzümleri önüm bolçulygynyň gazanylmagyny üpjün etmek bilen, halkara hyzmatdaşlygynyň ösdürilmegine hem oňyn täsirini ýetirdi. Hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda şu ýylyň 15-nji ýanwarynda Çärjew etrabynyň «Malaý» gaz känindäki täze gaz gysyjy desganyň açylmagy hem bu ugurdaky işleriň öňe ilerlemeginde möhüm ähmiýete eýedir. Garagum sährasynyň Lebap welaýatyna degişli çäginde ýerleşýän «Malaý» ýatagyndan indi köp ýyllardan, ýagny 1986-njy ýyldan bäri tebigy gaz çykarylyp gelinýär. Bu toplum ýurdumyzyň diňe bir gündogar welaýatynyň ilatly ýerlerini, şeýle hem dürli maksatly desgalary «mawy ýangyç» bilen üpjün etmän, eýsem, asyrymyzyň iri taslamasy bolan Türkmenistan — Özbegistan — Gazagystan — Hytaý transmilli gaz geçirijisine hem harytlyk önüm berýär. Bu halkara energiýa magistraly bilen «Malaý» känini uzynlygy 188 kilometr bolan Malaý — Bagtyýarlyk gaz geçirijisi birleşdirýär. Iri halkara gaz geçirijileriniň gurluşygynyň ýokary depginlerde alnyp barylmagy, tebigy gazy gaýtadan işleýän täze iri önümçilik kärhanalarynyň döredilmegi, gazhimiýa senagatynyň ösdürilmegi bu ugurda uly üstünlikleriň gazanylmagyny, ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň ýokarlandyrylmagyny şertlendirýär.

Goý, berkarar Diýarymyzy ykdysady taýdan kuwwatly döwlete öwürýän hormatly Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun!

Nurmyrat BAÝRAMOW,

Türkmenistanyň Inžener-tehniki we ulag kommunikasiýalary institutynyň mugallymy.

Oňyn Bitaraplyk hem-de giň hyzmatdaşlyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasat ugruny yzygiderli durmuşa geçirýän Türkmenistan gyzyklanma bildirýän döwletler bilen hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny ösdürýär, halkara guramalar bilen hyzmatdaşlygy giňeldýär. Muny geçen hepdäniň wakalary ýene bir gezek tassyklady. 4-nji martda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň (EKO) göni wideoaragatnaşyk arkaly geçirilen XIV sammitine gatnaşmagy şolaryň esasylarynyň biri boldy.

EKO-nyň XIV sammitiniň Başlygy — Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogan mejlisde EKO-da başlyklyk etmegiň 2021-nji ýylda Türkmenistana geçýändigini aýdyp, biziň ýurdumyzyň halkara hyzmatdaşlygy, şol sanda abraýly guramalaryň çäklerinde hyzmatdaşlygy berkitmekdäki hem-de giňeltmekdäki uly ornuny belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow forumda çykyş edip, geografiýasy, taryhy, däp-dessurlary we gymmatlyklary arkaly birleşen döwletleriň ykdysady hyzmatdaşlygynyň usuly hökmünde EKO-nyň birleşdiriji mazmunyny nygtady we bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmek üçin hakyky gurluş bolup durýan guramanyň işine döwrüň täze çemeleşmeleri talap edýändigini belledi.

Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz sammite gatnaşyjylary guramada Türkmenistanyň başlyklyk etjek döwründe esasy ileri tutulýan ugurlar bilen tanyşdyrdy.

Türkmen tarapy EKO-nyň çäklerinde ykdysadyýetde, söwdada, senagatda, energetikada, ulaglarda we kommunikasiýalarda, medeniýet hem-de ynsanperwer ulgamlarda hyzmatdaşlyk etmegiň toplumlaýyn mümkinçiligini giňeltmäge ýardam bermäge strategik wezipe hökmünde garaýar.

Türkmenistan EKO-nyň ýurtlarynyň arasynda söwda-ykdysady gatnaşyklary has-da işjeňleşdirmek üçin şertleri döretmegi göz öňünde tutýar, haryt dolanyşygynyň möçberlerini artdyrmagy we ony diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegi maksat edinýär, şunuň bilen baglylykda, sebitde ykdysady ugurlary döretmegiň üstünde işläp başlamagy teklip edýär hem-de bu ugurlary harytlaryň, hyzmatlaryň hereket edýän, maýa goýumlarynyň amala aşyrylýan esasy durnukly ulgamy hökmünde görýär.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow senagat kooperasiýasyny, önümçilik we tehnologik mümkinçiliklerini birleşdirmegi, bilelikdäki iri üpjünçilik taslamalaryny amala aşyrmagy ykdysady ugurlaryň örän möhüm bölegi hökmünde görkezdi.

Döwlet Baştutanymyz Hazar deňzi sebitinde hyzmatdaşlygy giňeltmegi, Hazarýaka döwletleriň bäşisinden dördüsiniň EKO-nyň agzasy bolup durýandygyny göz öňünde tutup, Hazar deňziniň üsti bilen günbatar we demirgazyk ugurlara, Gara hem-de Baltika deňizleriniň portlaryna işjeň çykmagy teklip etdi. EKO-nyň giňişliginde energetika ugurlaryny döretmek, agza döwletleriň gatnaşmagynda energiýa serişdelerini diwersifikasiýa ýoly bilen ibermek hem möhüm wezipe hökmünde bellenildi.

Döwlet Baştutanymyz özara bähbitli hyzmatdaşlygyň mysaly hökmünde Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygyny, şonuň ýaly-da Türkmenistan — Özbegistan — Täjigistan — Owganystan — Pakistan hem-de Türkmenistan — Owganystan — Pakistan ugurlary boýunça elektrik energiýasyny ibermegiň taslamalarynyň durmuşa geçirilişini görkezdi.

Şunuň bilen birlikde, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow EKO-nyň sebitiniň çäklerinde, şeýle hem onuň daşynda goşmaça energetika ugurlarynyň zerurdygyna ynanýandygyny aýtdy. Şu jähetden guramanyň hem-de Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasy, Ýewraziýa Ykdysady Birleşigi, Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygy ýaly yklymdaky beýleki döwletara düzümler bilen maksada gönükdirilen gatnaşyklary ýola goýmagyň mümkinçilikleri bellenildi.

Milli Liderimiziň çykyşynda Owganystan barada aýratyn durlup geçildi. Biziň ýurdumyzyň owgan topragynda pugta parahatçylygy we ylalaşygy berkarar etmegiň örän möhüm şerti hökmünde Owganystanyň ykdysadyýetini dikeltmek işine möhüm ähmiýet berýändigi aýratyn bellenildi. Türkmenistan onuň ykdysadyýetini dikeltmekde, energiýa üpjünçilik, ulag, aragatnaşyk ulgamlarynda, durmuş maksatly desgalary gurmakda bu doganlyk ýurda kömek berýär we kömek bermegini dowam eder.

Türkmenistan EKO-da başlyklyk ediji hökmünde medeni, sport, bilim, ýaşlar syýasaty, syýahatçylyk gatnaşyklaryny giňeltmäge işjeň ýardam bermegi maksat edinýär hem-de ylym we lukmançylyk ulgamlarynda, koronawirus pandemiýasyna garşy göreşde tejribe alyşmaga aýratyn üns berýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow biziň ýurdumyzyň EKO-da agza ýurtlaryň ykdysady ösüşiniň milli maksatnamalaryny, onuň halklarynyň abadançylygyny, sebitde parahatçylygy we öňegidişligi üpjün etmekde uly mümkinçilikleriň bardygyny görýändigini nygtady. Döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň EKO-nyň Başlygy hökmünde bu maksatlara ýetmek üçin ähli tagallalary etjekdigini aýtdy hem-de Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza döwletleriň Baştutanlarynyň indiki mejlisini 2021-nji ýylyň 28-nji noýabrynda — Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň gününde Aşgabat şäherinde geçirmegi hem-de daşary ýurtly kärdeşlerine duşuşygyň işine gatnaşmagy teklip etdi.

Synymyzyň dowamynda 1-nji martda döwlet Baştutanymyzyň sanly wideoaragatnaşyk arkaly Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň hem-de welaýatlaryň we paýtagtymyzyň häkimleriniň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirendigini bellemek gerek.

Paýtagtymyzda we sebitlerde durmuş-ykdysady özgertmeler, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy, gurulýan iri desgalardaky işleriň ýagdaýy, şanly seneler — Aşgabadyň döredilmeginiň 140 ýyllygy hem-de Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli meýilleşdirilen çärelere taýýarlyk görmek bilen baglanyşykly meselelere garaldy.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýaýbaňlandyrylan giň möçberli özgertmeleriň Aşgabadyň geljegi nazarlaýan toplumlaýyn ösdürilmegini üpjün etmäge gönükdirilendigini belläp, şäher hojalygyny yzygiderli kämilleşdirmek boýunça işleri, jemagat hojalygy gulluklarynyň işlerini hemişe gözegçilikde saklamagyň, şonuň ýaly-da, bu ulgama sanly tehnologiýalary ornaşdyrmagyň zerurdygyny nygtady. Hormatly Prezidentimiz gurluşyk taslamalary hem-de abadanlaşdyrmak boýunça meýilnamalar işlenilip düzülende, daşky bezeg we ekologiýa meseleleriniň göz öňünde tutulmalydygyny nygtady.

Şonuň ýaly-da, döwlet Baştutanymyz ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň çäklerinde suw serişdelerini rejeli peýdalanmak, goşmaça suw gorlaryny döretmek, ýerleriň şorlaşmagynyň öňüni almak hem-de ekerançylyk meýdanlarynyň melioratiw ýagdaýyny gowulandyrmak boýunça meseleleri çözmegi tabşyrdy.

Milli Liderimiz biziň baş maksadymyzyň azyk bolçulygyny mundan beýläk-de artdyrmakdan, ilatyň durmuş-ýaşaýyş derejesini ýokarlandyrmakdan, ýurdumyzy hemmetaraplaýyn ösdürmekden ybaratdygyny nygtap, şunda kabul edilen degişli döwlet maksatnamalarynyň doly ýerine ýetirilmegini gazanmagyň hökmany şertdigini belledi.

Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedowyň 3-nji martda geçiren Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň nobatdaky mejlisinde harby we hukuk goraýjy edaralarda 2021-nji ýylyň iki aýynda ýerine ýetirilen işleriň jemlerine seredildi.

Milli Liderimiz harby we hukuk goraýjy edaralaryň öňünde durýan wezipeleri kesgitläp, olaryň maddy-enjamlaýyn binýadyny berkitmäge, işini mundan beýläk-de kämilleşdirmäge, döwlet emlägine, şol sanda maliýe serişdelerine netijeli gözegçiligi ýola goýmaga, döwlet dolandyrylyşyna sanly ulgamy ornaşdyrmaga gönükdirilen degişli tabşyryklary berdi.

Mundan başga-da, döwlet Baştutanymyz işgärleriň hünär taýýarlygyny ýokarlandyrmak, ýaş nesli watansöýüjilik ruhunda terbiýelemek üçin zerur çäreleri görmegi tabşyrdy.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysynyň nygtaýşy ýaly, ýurdumyzda amala aşyrylýan hukuk özgertmelerine, şonuň ýaly-da, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň Türkmenistanyň kanunçylygyny döwrüň talaplaryna hem-de halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryna laýyklykda kämilleşdirmek boýunça degişli edaralar bilen utgaşykly işlemek zerurdyr.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň döwlet garaşsyzlygyny, özygtyýarlylygyny, çäk bitewüligini, konstitusion gurluşyny goramakda, kanunylygy we hukuk tertibini üpjün etmekde uly hyzmatlary bitirendiklerini nazara alyp, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň agzalaryna “Türkmenistanyň Watan goragçysy” diýen hormatly ady dakmak hakynda Permana gol çekdi.

Hormatly Prezidentimiziň 5-nji martda sanly wideoaragatnaşyk arkaly geçiren Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisinde milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynda ýanwar-fewral aýlarynda ýerine ýetirilen işleriň jemlerine garaldy.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, jemi içerki önümiň ösüşiniň görkezijileri ýurdumyzyň depginli ösýändigine şaýatlyk edýär. Ýylyň başyndan bäri ol 5,9 göterim derejesinde saklanýar. Oba hojalygynda ösüş 3,1 göterime, söwdada 12,8 göterime, ulag we aragatnaşyk pudagynda 4,7 göterime deň boldy.

Bu gün Türkmenistanda umumy bahasy ABŞ-nyň 38 milliard dollaryndan gowrak bolan köp sanly desgalaryň gurluşygy alnyp barylýar. Şolaryň köpüsi durmuş-ýaşaýyş maksatly desgalardyr. Ýurdumyzyň gurluşyk-gurnama guramalary tarapyndan 18 milliard amerikan dollaryndan gowrak serişdäniň özleşdirilýändigi aýratyn bellärliklidir.

Häzirki döwürde dünýä ykdysadyýetindäki ýagdaýlary göz öňünde tutmak bilen, gazanylan ösüş depginlerini saklamak biziň üçin möhümdir diýip, milli Liderimiz nygtady. Şunuň bilen bir hatarda, pudaklaýyn dolandyryş edaralaryna degişli desgalaryň, ilkinji nobatda, ýubileý desgalarynyň gurluşygynyň, ilaty ýaşaýyş jaýlary, agyz suwy bilen üpjün etmegiň maksatnamasynyň ýerine ýetirilişiniň meseleleri elmydama üns merkezinde saklanylmalydyr. Umuman alanyňda, türkmenistanlylaryň durmuş derejesiniň mundan beýläk-de ýokarlandyrylmagy baş wezipeleriň biridir.

Mejlisiň dowamynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow köpçülikleýin bag nahallaryny ekmek boýunça ählihalk dabarasyny geçirmek hakyndaky Karara gol çekdi. Bu çäre Türkmenistanda 20-nji martda geçiriler. Häzirki döwürde emele gelen çylşyrymly ýagdaýy nazara alyp, bag ekmek çäresi we Milli bahar baýramy mynasybetli guraljak dabaralar her welaýatda we Aşgabat şäherinde geçiriler.

Milli Liderimiz ýurdumyzyň enelerini, gelin-gyzlaryny ýakynlaşyp gelýän ajaýyp baýram bolan Halkara zenanlar güni bilen gutlady we olara jan saglyk, maşgala abadançylygyny arzuw etdi hem-de köp çagaly enelere “Türkmenistanyň “Ene mähri” diýen hormatly adyny dakmak hakynda” Permana gol çekdi.

Halkara zenanlar gününiň öňüsyrasynda milli Liderimiziň tabşyrygyna laýyklykda, köp çagaly maşgalalara Türkmenistanyň Prezidentiniň adyndan sowgatlar hem-de täze öýleriň açarlary gowşuryldy.

6-njy martda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkiýe Respublikasynyň daşary işler ministri Mewlüt Çawuşogluny kabul etdi. Döwlet Baştutanymyz we myhman ozal gazanylan ikitaraplaýyn ylalaşyklaryň çäklerinde türkmen-türk gatnaşyklaryny ösdürmegiň geljegi, dürli ugurlarda bar bolan ägirt uly mümkinçilikleri durmuşa geçirmek boýunça pikir alyşdylar. Söwda-ykdysady ugur, energetika, ulag-aragatnaşyk pudaklary we beýlekiler özara gatnaşyklaryň möhüm ugurlarynyň hatarynda görkezildi.

Hususan-da, taraplar Ýewropa çykalgany üpjün edýän we sebitiň ýurtlaryna ägirt uly peýda getirjek Owganystan — Türkmenistan — Azerbaýjan — Gruziýa — Türkiýe halkara üstaşyr geçelgesiniň mümkinçilikleriniň herekete girizilmegine möhüm ähmiýet berýär.

Milli Liderimiz 2020-nji ýylda Türkiýe bilen Türkmenistanyň arasyndaky haryt dolanyşygynyň 8 göterim ýokarlanyp, onuň ABŞ-nyň 2 milliard dollaryna barabar bolandygyny belläp, ikitaraplaýyn gatnaşyklary ösdürmekde Hökümetara topara möhüm ornuň degişlidigini nygtady.

Türkiýäniň DIM-niň ýolbaşçysy amatly maýa goýum ýagdaýy döredilen we iri düzümleýin taslamalary, giň möçberli durmuş-ykdysady maksatnamalary durmuşa geçirýän Türkmenistan bilen özara bähbitli gatnaşyklaryň mundan beýläk-de berkidilmegine uly gyzyklanma bildirýän türk işewürlerine hemmetaraplaýyn goldaw berýändigi üçin hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa hoşallyk sözlerini aýtdy.

Geçen hepdede ýurdumyzyň DIM-de Türkiýäniň daşary syýasat edarasynyň ýolbaşçysy bilen geçirilen duşuşykda türkmen-türk hyzmatdaşlygynyň uly geljegi bolan ugurlaryny işjeňleşdirmek meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Şeýle hem Mewlüt Çawuşoglu iki doganlyk döwletleriň netijeli gatnaşyklaryny ösdürmegiň nyşany hökmünde Türkmenistanyň Garaşsyzlyk binasyna gül çemenini goýdy.

Geçen hepdede Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginde ýurdumyzyň BMG-niň agzasy bolmagynyň 29 ýyllygyna bagyşlanan “Türkmenistan we Birleşen Milletler Guramasy: parahatçylygy we ynanyşmagy gazanmagyň ugrunda hyzmatdaşlyk” atly halkara maslahat geçirildi. Maslahatyň barşynda ikitaraplaýyn resminamalara onlaýn tertipde gol çekmek dabarasy boldy. Hususan-da, Türkmenistanyň Hökümeti bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Ilat gaznasynyň (ÝUNFPA) arasynda bilelikde maliýeleşdirmek hakynda Ylalaşyga, şeýle hem Türkmenistanyň Sport we ýaşlar syýasaty ministrliginiň we ÝUNFPA arasynda 2021-nji ýyl üçin “Ýaşlaryň milli ýaşlar syýasatyny durmuşa geçirmäge hem-de gender deňligini ilerletmäge gatnaşmagynyň gurallaryny pugtalandyrmak” taslamasynyň çäklerinde Iş meýilnamasyna gol çekildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tabşyrygy boýunça BMG-niň Türkmenistandaky hemişelik utgaşdyryjysynyň wezipesini wagtlaýyn ýerine ýetiriji, ÝUNISEF-niň Türkmenistandaky wekili hanym Kristina Weýganda Türkmenistanyň Prezidentiniň Birleşen Milletler Guramasynyň pasportlary bolan daşary ýurtly raýatlary üçin ýurdumyza gelmegiň we ondan gitmegiň wizasyz tertibini girizmek hakyndaky Karary barada Türkmenistanyň Hökümetiniň adyndan resmi taýdan habar berýän werbal notasy gowşuryldy.

DIM-de Halkara migrasiýa guramasynyň Merkezi Aziýa boýunça sebit utgaşdyryjysy, HMG-niň Türkmenistandaky, Gazagystan Respublikasyndaky, Gyrgyz Respublikasyndaky we Özbegistan Respublikasyndaky wekilhanasynyň ýolbaşçysy Zeýnal Gajiýew bilen geçirilen onlaýn gepleşiklerinde hyzmatdaşlygy ösdürmegiň möhüm meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Hususan-da, gatnaşyklary ösdürmäge, şol sanda düzgünleşdirilen hem-de howpsuz zähmet migrasiýasy babatda oňyn hyzmatdaşlyga, adam söwdasyna garşy göreş hem-de migrantlara kömek we tehniki hyzmatdaşlyk, serhetleri dolandyrmak ýaly möhüm ugurlara üns berildi. Mundan başga-da, Türkmenistanyň howpsuz, düzgünleşdirilen hem-de hukukly migrasiýa boýunça Ählumumy şertnamadan gelip çykýan borçnamalaryny amala aşyrmak boýunça eýeleýän orny beýan edildi.

Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň Halkara okuw-ylmy merkezinde Türkmenistanyň we Germaniýanyň fizioterapewt hünärmenleriniň onlaýn duşuşygy geçirildi. Fizioterapiýa ulgamynda täze işläp taýýarlamalar we olary lukmançylykda ulanmagyň tertibi, şeýle hem nefrologiýanyň möhüm meseleleri, ony anyklamak we terapiýa meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Ýurdumyzyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň wekilleri GDA ýurtlarynyň bilermenleri bilen guralan wideoduşuşyga gatnaşdylar. Ol weterinariýa ulgamyndaky hyzmatdaşlyga, mallaryň keseliniň wagtynda öňüni almaga we anyklamaga gönükdirilen ylmy-barlag maksatnamalaryny we taslamalaryny durmuşa geçirmek gatnaşyklaryna bagyşlandy.

Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň wekilleri Hazarýaka döwletleriň “Tehnologiýa we innowasiýalar” atly halkara ylmy-amaly maslahatyna gatnaşdylar. Ol Astrahanyň döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň binýadynda onlaýn tertipde geçirildi. Sebitiň dürli edaralarynyň, ylmy merkezleriniň, ýokary okuw mekdepleriniň hünärmenleri tejribe alyşdylar hem-de häzirki zaman innowasion tehnologiýa ulgamynda hyzmatdaşlyk etmegiň möhüm meselelerini ara alyp maslahatlaşdylar.

Geçen hepdede Aşgabatda Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň başlygy S.Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda milli itşynaslyk ulgamyny kämilleşdirmek boýunça maslahat geçirildi. Oňa ýurdumyzyň ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň. jemgyýetçilik guramalaryň we syýasy partiýalaryň, ýokary okuw mekdepleriniň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ýolbaşçylary hem-de wekilleri gatnaşdylar.

Halkara assosiasiýanyň başlygy S.Berdimuhamedow çykyşynda alabaýlaryň diňe bir kömekçi ýa-da ygtybarly goragçy bolmak bilen çäklenmän, eýsem, müňýyllyklaryň dowamynda türkmenleriň wepaly dostlaryna öwrülendigini belledi. Bu gün halkymyzyň baý medeni mirasynyň möhüm bölegi bolan bu ugry saklamak, geljek nesillere ýetirmek möhümdir, ol pederlerimizden bize miras galan ýörelgedir.

Ýurdumyzda itşynaslygy ösdürmek, halkara derejede gazanylan üstünlikleri we bu ugurda ýetilen derejäni wagyz etmek maksady bilen, “Türkmeniň nusgalyk alabaýy” atly žurnalyň döredilendigi, şeýle hem adybir web-saýty esaslandyrmak boýunça zerur işleriň alnyp barylýandygy bellenildi. Türkmen oba hojalyk uniwersitetiniň weterinariýa lukmançylygy fakultetiniň maldarçylyk kafedrasynda kinologiýa boýunça täze hünär ugry açyldy.

Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynda “Türkmen alabaý itleri” hojalyk jemgyýetiniň binalar toplumy ulanmaga berildi. Änew şäherinde weterinar hassahana we dünýä ölçeglerine gabat gelýän öý haýwanlaryny saklamak üçin desga guruldy. Döwlet serhet gullugynda türkmen alabaýlaryny köpeldýän we onuň tohumyny kämilleşdirýän merkeziň binalar toplumy açyldy. Häzirki döwürde Ahal welaýatynda karantin merkeziniň, Balkan, Daşoguz, Lebap, Mary welaýatlarynda we Aşgabat şäherinde türkmen alabaýlarynyň tohumçylyk merkezleriniň gurluşygy alnyp barylýar. Mundan başga-da, paýtagtymyzda Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň binalar toplumy gurulýar. Munuň özi döwletimiziň alabaýlar hakynda edýän aladasynyň aýdyň netijesidir.

Şu ýyl hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Permanyna laýyklykda, ýurdumyzda Türkmen alabaýynyň baýramy ilkinji gezek belleniler. Ol däp boýunça her ýylyň aprel aýynyň soňky ýekşenbesinde geçirilýän Türkmen bedewiniň milli baýramy bilen utgaşdyrylar.

Şeýle hem maslahatda häzirki döwürde halkara kadalara laýyklykda, halkymyzyň milli gymmatlyklarynyň möhüm ugurlary bolan ahalteke bedewlerini seýislemek, türkmen alabaýlaryny köpeltmek sungatyny ÝUNESKO-nyň adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizmek üçin taýýarlyk işleriniň alnyp barylýandygy bellenildi.

Geçen hepdede Milli Geňeşiň Halk Maslahatyna agzalyga dalaşgärleri bellige almak boýunça saýlawlaryň öňüsyrasyndaky nobatdaky tapgyr tamamlandy. Saýlawlary we sala salşyklary geçirmek baradaky merkezi toparda dalaşgärleriň 111-si bellige alyndy. Olara dabaraly ýagdaýda şahsyýetnamalar gowşuryldy.

Geçen hepde many-mazmunly wakalara baý boldy. Şolaryň dowamynda Türkmenistan hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda ägirt uly ykdysady we ynsanperwer mümkinçilikleri durmuşa geçirmekde bolşy ýaly, netijeli halkara hyzmatdaşlygy ösdürmekde hem nobatdaky möhüm ädimi ätdi.

(TDH).

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginde amala aşyrylýan sanly özgertmeler barada

Sanly ykdysadyýet — häzirki zaman dünýäsinde durnukly ykdysady ösüşi üpjün etmegiň esasy şertleriniň biri. Bu ugruň ösdürilmegi ähli pudaklarda ýokary netijeleri we uly üstünlikleri gazanmaga mümkinçilik berýär. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmek we milli ykdysadyýetimizi sanlylaşdyrmak babatda uly işler durmuşa geçirilýär. Bu babatda alnyp barylýan işlerde Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrligine hem aýratyn orun degişlidir. Häzirki wagtda ministrlik degişli ugurda sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça öňde duran wezipeleri maksatnamalaýyn esasda amala aşyrmaga mynasyp goşant goşýar. Ine, şular dogrusynda pikir alyşmak maksady bilen, Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň kompýuter tehnologiýalary bölüminiň başlygy Guwanç ŞAMUHAMMEDOWA ýüz tutduk.

— Söhbedimizi «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça alnyp barylýan işler dogrusyndaky gürrüňden başlaýsak!

— Mälim bolşy ýaly, hormatly Prezidentimiz döwlet Baştutanlygyna geçen ilkinji gününden başlap, ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ornaşdyrmaga we ösdürmäge aýratyn üns berýär. Milli Liderimiz her güni taryhy wakalara beslenýän «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda hem bu ugur bilen bagly täze wezipeleri öňümizde goýýar. Ministrler Kabinetiniň 12-nji fewralda geçirilen giňişleýin mejlisinde hormatly Prezidentimiziň degişli Karary bilen, «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynyň» hem-de ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasynyň tassyklanylmagy munuň nobatdaky subutnamasydyr. «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» göz öňünde tutulan wezipeleriň durmuşa geçirilmegini ýerine ýetirmek we bäsdeşlige ukyply sanly ykdysadyýeti ösdürmek maksady bilen kabul edilen bu maksatnamanyň amala aşyrylmagyny üpjün etmek degişli ministrliklere, pudaklaýyn dolandyryş edaralaryna, welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň häkimliklerine tabşyryldy.

— Häzirki wagtda ýurdumyzda amala aşyrylýan sanly özgertmeleriň çäklerinde ministrlikde siziň ýolbaşçylygyňyzdaky bölümiň alyp barýan işleri barada gürrüň beräýseňiz?!

— «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» ileri tutulýan wezipeleri öz wagtynda we netijeli durmuşa geçirmek maksady bilen, ministrligiň kompýuter tehnologiýalary bölümi hem degişli işleri alyp barýar. Bular dogrusynda aýtsak, milli Liderimiziň «Türkmenistanda elektron resminamalar dolanyşygy ulgamyny hem-de internet web-saýtlary döretmek we işe girizmek hakynda» Karary esasynda Maliýe we ykdysadyýet ministrliginde elektron resminama dolanyşygy ulgamy işe girizildi we häzirki wagtda ony döwrebaplaşdyrmak boýunça işler amala aşyrylýar. Ministrligiň sebitlerdäki edaralarynda işde zerurlyga görä ulanmak üçin hukuk namalaryny baýlaşdyrmak maksady bilen, «Adalat» elektron maglumat toplumynyň programmasy içerki maglumat-telekommunikasiýa tory bilen baglanyldy. Türkmenistanyň ýeke-täk Döwlet hyzmatlary resmi e.gov.tm portalynda ministrligiň we Salgyt müdiriýetiniň sanly hyzmatlary ornaşdyryldy. Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň garamagyndaky fineconomic.gov.tm internet web-saýtyny kämilleşdirmek hem-de ony elektron maglumatlar bilen baýlaşdyrmak boýunça işler yzygiderli dowam etdirilýär. Bu internet sahypasynda ýerine ýetirilýän hyzmatlar barada tanyşdyryş işleri geçirilýär hem-de täze habardyr maglumatlar, «Maliýe we ykdysadyýet» žurnalynyň elektron görnüşi ýerleşdirilýär.

— Dürli maksatly hem-de iri halkara taslamalary durmuşa geçirýän ýurdumyza daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek we degişli ugurda dünýä döwletleriniň gyzyklanmasyny has-da artdyrmak boýunça nähili sanly özgertmeler amala aşyrylýar?

— Bu ugurda Diýarymyzda amala aşyrylýan ykdysady hem-de iri halkara ähmiýetli taslamalar baradaky maglumatlary dünýä ýaýmak, şeýle hem daşary ýurt we halkara banklarynyň, maliýe institutlarynyň we senagat şereketleriniň maýa goýumlaryny Türkmenistana çekmek bilen bagly maglumatlary ýerleşdirmek üçin invest.gov.tm internet sahypasy döredildi. «Türkmenistanyň daşary ykdysady işini ösdürmegiň 2020 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasynda» jogapkär hökmünde bellenilen ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň resmi internet sahypalaryna salgylanma girizildi. Onda ministrlikler, pudaklaýyn dolandyryş edaralary we guramalar tarapyndan yglan edilýän halkara bäsleşikler hem-de Türkmenistanyň Kanunlaryndan we hormatly Prezidentimiziň Kararlaryndan gelip çykýan möhüm wezipeler ýerleşdirildi. Agzalan maksatnamada göz öňünde tutulan çäreler boýunça invest.gov.tm internet sahypasynda «Türkmenistanda maýa goý!» atly wideoşekilli maglumat we onuň «Maýa goýum taslamalary» salgysynda «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň» degişli bölüminde agzalan taslamalar hakynda maglumatlar ýerleşdirildi. Bulardan başga-da, geçen ýyl Ýaponiýanyň «ROTOBO» söwda assosiasiýasy bilen türkmen-ýapon hyzmatdaşlygynda maýa goýum gatnaşyklaryny has-da gowulandyrmak boýunça meseleleri ara alyp maslahatlaşmak maksady bilen, göni wideoaragatnaşyk arkaly maslahat geçirildi. Bu maslahatyň dowamynda türkmen tarapyndan invest.gov.tm internet sahypasyndaky maýa goýum taslamalary bilen tanyşmak teklip edildi. Ýaponiýanyň «ROTOBO» söwda assosiasiýasy tarapyndan golaýda geçirilen wirtual sergide invest.gov.tm internet sahypasy hem tanyşdyryldy.

— Ýurdumyzda «Açyk gapylar» syýasatyna esaslanyp, daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen gatnaşyklaryň ösdürilmeginde sanly ulgamyň orny nähili?

— Häzirki zaman şertlerinde dünýä ykdysadyýetinde emele gelen ýagdaýlar halkara gatnaşyklarda innowasion tehnologiýalara esaslanýan sanly ulgamyň mümkinçiliklerinden giňden peýdalanmagy wajyplyga öwürdi. Hut şoňa görä-de, sanly diplomatiýanyň ösýän döwründe ýurdumyzda daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen onlaýn duşuşyklar guralyp başlandy. Ministrligiň kompýuter tehnologiýalary bölüminiň hünärmenleri tarapyndan 2020-nji ýylda onlaýn görnüşde wideoaragatnaşyk arkaly duşuşyklaryň 428-si, 2021-nji ýylyň ýanwar-fewral aýlarynda bolsa 98-si geçirildi. Munuň özi häzirki zaman innowasiýalarynyň halkara gatnaşyklarda eýeleýän ornunyň has-da ýokarlanýandygyny aýdyň görkezýär.

— Amala aşyrylýan sanly özgertmeleriň çäklerinde Türkmenistanda bellige alyş ulgamyny kämilleşdirmek boýunça nähili işler durmuşa geçirilýär?

— Ýurdumyzda bellige alyş ulgamyny kämilleşdirmek we edara görnüşli taraplary resmi taýdan hasaba almak boýunça beýleki ministrlikleriň hem-de edaralaryň birnäçesi bilen degişli işler ýola goýuldy. Şunuň bilen baglylykda, «Internet-ekwaýring» onlaýn hyzmatlaryny ýerine ýetirmek üçin Türkmenistanyň «Halkbank» paýdarlar täjirçilik banky bilen uly işler edildi we «e-commerce» onlaýn töleglerini ýerine ýetirmäge mümkinçilik döredildi. Raýatlara döwrebap hyzmatlary hödürlemek we bellige almagyň elektron ulgamyny döretmek arkaly edara görnüşli taraplaryň ýeke-täk döwlet sanawyny ýöretmek işiniň bir bitewi maglumat-telekommunikasiýa toruna birikdirilmegi we elektron maglumatlaryň binýadynyň döredilmegi boýunça «bir penjire» programma üpjünçiligi ulanyşa girizildi. Edara görnüşli tarapyň adyny bellige almak we Salgyt müdiriýetine degişli bolan «E-salgyt» onlaýn web-ulgamyny özara baglamak bilen, e.fineconomic.gov.tm atly sanly hyzmatlaryň bir bitewi ulgamy döredildi. Şeýle hem elektron hyzmatlary amala aşyrmak, daşky ulanyjylary bellige almak we ulanyjylar tarapyndan ygtyýarly dolandyrmak syýasatyny durmuşa geçirmek babatda web-ulgamda «Şahsy otag» bölümi ornaşdyryldy. Hususan-da, tehnologik infrastrukturany kämilleşdirmekde tapgyrlaýyn işler alnyp barylýar.

Ministrligiň resmi web-saýtynda sanly hyzmatlar babatda ulanyjylar tarapyndan döwrebap ykjam tehnologik usullardan peýdalanyp, e.fineconomic.gov.tm sanly hyzmatlaryň bir bitewi ulgamyna QD-koduny ulanmak (Quik Response Code — dessin tassyklanylýan kod) arkaly degişli hyzmatlardan peýdalanmak mümkinçiligi döredildi. Öz nobatynda, bularyň ählisi ministrligiň kompýuter tehnologiýalary bölümi tarapyndan Diýarymyzda alnyp barylýan sanlylaşdyrma babatda giň gerimli işleriň amala aşyrylýandygyny we Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmäge mynasyp goşant goşýandygyny doly tassyklaýar.

— Ýurdumyzda sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça ministrligiňiz tarapyndan durmuşa ornaşdyrylýan işler barada beren gürrüňleriňiz üçin köp sag boluň! Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda giň gerimli özgertmeler amala aşyrylýan bagtyýar zamanamyzda alyp barýan işleriňizde uly üstünlikleri arzuw edýäris. Bize şeýle giň mümkinçilikleri döredip beren Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun, il-ýurt bähbitli beýik işleri rowaç alsyn!

Söhbetdeş bolan Jumamyrat GUTLYÝEW,

Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynyň halkara ykdysady gatnaşyklary fakultetiniň talyby, "Nesil".

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe milli ykdysadyýetimizi bazar gatnaşyklaryna tapgyrlaýyn esasda geçirmek, ýokary maýa goýum işjeňligini üpjün etmek, ýurdumyzyň eksport kuwwatyny ýokarlandyrmak, importyň ornuny tutýan harytlaryň öndürilişini artdyrmak, ýaşaýyş-durmuş ulgamlarynyň netijeliligini ýokarlandyrmak, ýaşlaryň maliýe sowatlylygyny artdyrmak babatda möhüm işler üstünlikli durmuşa geçirilýär. Bazar ykdysadyýetiniň döwrebap şertlerinde sanly tehnologiýalary işläp taýýarlamak, olary ykdysadyýetiň we durmuş ulgamynyň dürli ugurlaryna giňden ornaşdyrmak ýurdumyzyň dünýä ykdysadyýetinde tutýan ornunyň pugtalanmagyna, bäsdeşlige ukyplylygynyň, ilatyň ýaşaýyş derejesiniň ýokarlanmagyna uly ýardam edýär.

Bazar ykdysadyýetiniň häzirki zaman şertlerinde maliýe sowatlylygyny ýokarlandyrmagyň esasy maksatlarynyň biri hem ilatyň pul-karz we durmuş-ykdysady goraglylygyny üpjün etmek bilen bir hatarda, bank we maliýe hyzmatlaryndan işjeň peýdalanylmagyny höweslendirmekden ybaratdyr. «Altyn asyr» bank kartynyň eýeleri öz hyzmat edýän banklarynyň internet sahypalaryna girmek arkaly bank kartlaryny özbaşdak «Internet bank» hyzmatyna birikdirip bilýär. Bu bolsa, bir tarapdan, halkymyzyň gymmatly wagtyny, beýleki bir tarapdan ýol we beýleki harajatlaryny tygşytlamaga ýardam berýär.

Häzirki wagtda bank edaralarynyň durnukly hereket etmegi milli ykdysadyýetimiziň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmagyň we ýurdumyzyň dünýäniň ykdysady giňişligine goşulmagynyň möhüm şerti bolup çykyş edýär.Şol sebäpden ýurdumyzyň karz edaralary özleriniň müşderilerine internet arkaly menzilara döwrebap sanly bank hyzmatlaryny, ýagny raýatlara hödürlenýän karzlary sanly ulgam arkaly resmileşdirmek bilen ýeňillikleri döretmek ugrunda işler alyp barýar hem-de hödürlenýän bank hyzmatlary babatynda yzygiderli esasda mahabat işleri ilat köpçüligine ýetirilýär. Döredilýän bu amatlyklar bolsa, bank hyzmatlaryndan peýdalanýan müşderileriň we ýerine ýetirilýän amallaryň sanynyň yzygiderli artmagyna, netijede bolsa, ýaşlarymyzyň maliýe taýdan başarnyklarynyň has hem ýokarlanmagyna şert döredýär.

Milli Liderimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzda ýaşlaryň maliýe sowatlylygyny ýokarlandyrmak, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini dünýäniň öňdebaryjy döwletleriniň hataryna ýetirmek, giň gözýetimli, durmuşa ukyply, zehinli ýaşlary terbiýeläp ýetişdirmek, milli ykdysadyýetimiziň dürli ugurlary üçin ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamak boýunça netijeli işler alnyp barylýar. Hormatly Prezidentimiz: «Ösüp barýan ýaş nesli okatmak hem-de terbiýelemek bilen bir hatarda, mekdep okuwçylarynyň we talyplaryň arasyndan has zehinlilerini ýüze çykarmak meselelerine jogapkärli çemeleşmeli. Ýaşlaryň gyzyklanmalaryna we höwes edýän ugruna laýyklykda, olaryň saýlap alan hünäri boýunça ukyplaryny ösdürmek möhüm bolup durýar. Şeýle edilende, öz işine hemmetaraplaýyn düşünýän ýaş hünärmenler ýetişer» diýip belleýär.

Ýurdumyzyň Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynda bilim alýan talyp ýaşlara özleriniň saýlap alan hünärleri boýunça birnäçe okuw derslerinden ylym berilýär. Olaryň okuw meýilnamalaryna mähriban Arkadagymyzyň kabul eden degişli Kararlaryndan ugur alnyp, 2017-nji ýylda «Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasy» we 2018-nji ýylda «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy» hem-de 2020-nji ýylda «Türkmenistanda ylym ulgamyny 2020 — 2025-nji ýyllarda sanly ulgama geçirmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda sanly ulgamy öwretmek maksady bilen, Sanly ykdysadyýet dersi girizildi. Bularyň ählisi ýaşlaryň maliýe başarnyklaryna hem-de ykdysady gatnaşyklardan netijeli baş çykaryp bilmeklerine ýardam edýär.

Sanly bilimiň, ylmyň we sanly ykdysadyýetiň ösdürilmegine berilýän ünsüň barha güýçlendirilmegi, bu ugurda bilim alýan talyp ýaşlaryň we hünärmenleriň durmuş tejribesiniň has-da baýlaşmagyna oňyn täsir edýär. Şuňa laýyklykda, ýurdumyzda sanly bilimiň, ylmyň we sanly ykdysadyýetiň ulgamlarynyň ösdürilmeginiň Konsepsiýalary we Maksatnamalary halk hojalyk toplumyny ösdürmek işinde uly ähmiýete eýe bolup durýar.

Goý, berkarar Diýarymyzy dünýäniň ykdysady taýdan kuwwatly, ösen döwletleriniň hataryna çykarýan hormatly Arkadagymyzyň jany sag ömri uzak bolsun!

Maral MERDANOWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň talyby.

Eziz eneler!

Mähriban gelin-gyzlar!

Sizi gözelligi we ajaýyplygy bilen ynsan kalbyna ylham hem-de joşgun paýlaýan bahar paslynda giňden bellenilýän Halkara zenanlar güni bilen tüýs ýürekden gutlaýaryn! «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň bahar paslynyň ilkinji günlerinde bu ajaýyp halkara baýramyň şanyna geçiriljek dabaralaryň, medeni-jemgyýetçilik çäreleriniň mähriban enelerimiziň, eziz uýalarymyzyň, gelin-gyzlarymyzyň kalbynda ýakymly duýgulary döretjekdigine berk ynanýaryn!

Watansöýüjilik, pähim-paýhas, salyhatlylyk, ak ýüreklilik, gaýratlylyk, wepadarlyk, mertlik, ar-namyslylyk, mylaýymlyk müňýyllyklaryň dowamynda milli ýörelgelerimizi we maşgala mukaddesliklerimizi mynasyp dowam etdirip gelýän enelerimiziň hem-de gelin-gyzlarymyzyň ajaýyp häsiýetleridir. Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan döwletimiziň, milletimiziň abraý-mertebesiniň dünýä dolýan Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe siziň bu asylly häsiýetleriňiz ahlaklylygyň we gözelligiň ajaýyp nusgasy bolup durýar. Bu mizemez häsiýetler nesillerimiziň kalbynda şan-şöhratdan doly geçmişimize milli buýsanjy, şu günümize çäksiz söýgini, röwşen ertirimize bolan beýik ynamy artdyryp, halkymyzyň abraýyny, mertebesini dünýäde has-da belende göterýär.

Kämilligiň gözbaşyna, nepisligiň hem-de gözelligiň altyn täjine öwrülen maddy we ruhy gymmatlyklarymyzy, nesilden-nesle geçip gelýän belent ynsanperwerlik däplerimizi dowam etdirmek bilen, gelin-gyzlarymyz bu gün ykdysadyýetimiziň dürli pudaklarynda, döwlet we jemgyýetçilik durmuşynda yhlasly zähmet çekýärler, eziz Watanymyzy kuwwatly döwlete öwürmegiň röwşen ýolunda beýik geljegimize gönükdirilen tutumly işleri amala aşyrýarlar.

Hormatly zenanlar!

Geljegimiz bolan ýaşlara döwrebap bilim-terbiýe bermek, dürli hünärleri öwretmek, durmuşa, ylma we döredijilige ugrukdyrmak, merdana ata-babalarymyzyň watansöýüjilik ruhuny, ynsanperwerlige ýugrulan durmuş ýörelgelerini, zähmet endiklerini, asylly milli däplerini mynasyp dowam etdirmek biziň alyp barýan ähli özgertmelerimiziň esasyny düzýär. Şoňa görä-de, merdana pederlerimiziň: «Akylyň bahasy bolmaz, terbiýäniň — çägi», «Çaga eziz, edebi ondanam eziz» diýen ýaly pähimlerinden ugur alyp, mähriban enelerimiziň, ähli zenanlarymyzyň nesillerimizde milli buýsanjy, ynsanperwerligiň belent häsiýetlerini terbiýelemekdäki hyzmatyna ýokary baha berýäris. Olaryň Garaşsyz Diýarymyzda giňden ýaýbaňlandyrylan özgertmelerimiziň, döwlet, häkimiýet we dolandyryş edaralarynda, ykdysadyýetimiziň dürli pudaklarynda, ylym-bilim, medeniýet we saglygy goraýyş ulgamlarynda döwlet maksatnamalarymyzyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi ugrunda çekýän netijeli zähmetlerine çäksiz buýsanýarys.

Enelere, gelin-gyzlara hormat — türkmen halkynyň gadymdan gelýän däbidir. Şu däpden ugur alyp, beýik özgertmelerimizi, iri möçberli maksatnamalarymyzy durmuşa geçirmekde bitiren aýratyn hyzmatlaryny, zähmetde, jemgyýetçilik durmuşynda gazanan uly üstünliklerini, Garaşsyz Watanymyza wepaly, sagdyn, ruhubelent nesilleri terbiýeläp ýetişdirmäge goşan asylly goşantlaryny nazara alyp, zenanlarymyzy «Zenan kalby» ordeni bilen sylaglaýarys, mähriban enelerimize «Ene mähri» diýen hormatly ady dakýarys. Tutuş halkymyzyň, aýratyn hem, mähriban enelerimiziňdir gelin-gyzlarymyzyň kalbyny şatlyk-joşguna besleýän bu çäreler agzybirligimizi has-da pugtalandyryp, Garaşsyz Watanymyza bolan buýsanjymyzy artdyrýar.

Mähriban gelin-gyzlar!

Jemgyýetimiziň durnukly ösüşiniň möhüm şerti hökmünde döwletimiz tarapyndan zenanlara ýeňillikler berilýär, mynasyp durmuş we döredijilikli zähmet üçin zerur şertler döredilýär, gender deňligi üpjün edilýär. Bularyň ählisi mähriban zenanlarymyzyň ýurdumyzyň jemgyýetçilik-syýasy durmuşynda eýeleýän ornuny barha ýokarlandyrýar.

Zenanlaryň hukuklaryny we bähbitlerini üpjün etmek, maşgalany we eneligi goldamak babatda hem ýurdumyzda maksatnamalaýyn işler alnyp barylýar. Biz bu ugurda abraýly halkara guramalar, ilkinji nobatda bolsa, Birleşen Milletler Guramasynyň ýöriteleşdirilen edaralary we düzümleri bilen oňyn gatnaşyklary işjeň ösdürýäris. Türkmenistanyň Konstitusiýasyna we halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryna laýyklykda, jemgyýetçilik-syýasy, durmuş-ykdysady we medeni-ynsanperwer ulgamlarda alnyp barylýan işlere zenanlaryň erkekler bilen deň hukukly gatnaşmagy we olar üçin deň mümkinçilikleriň döredilmegi biziň «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgämiziň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr.

Mähriban eneler!

Hormatly gelin-gyzlar!

Sizi bahar paslynyň ajaýyp baýramy — Halkara zenanlar güni bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn!

Siziň her biriňiziň durmuşyňyzyň mylaýym bahar pasly ýaly elmydama owadan bolmagyny, berk jan saglygyny, maşgala ojaklaryňyza abadançylygy we bagtyýarlygy arzuw edýärin!

Goý, siziň güler ýüzleriňiz elmydama bahar ýaly nurana bolsun!

Türkmenistanyň Prezidenti

Gurbanguly BERDIMUHAMEDOW.

Döwlet Baştutanymyzyň taýsyz tagallasy bilen Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň işiniň barha ilerlemegi ýurdumyzda bazar gatnaşyklarynyň depginli ösdürilmegine, öňdebaryjy tejribeleriň, ýokary tehnologiýalaryň önümçilige yzygiderli ornaşdyrylmagy bilen, içerki we daşarky bazarlarda bäsdeşlige ukyply önümleri öndürmäge ýöriteleşdirilen pudaklaryň işini üstünlikli ýola goýmaga düýpli itergi berýär. Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň ruhuna mynasyp işleri bitirýän kärhanalaryň birem Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy bolan «Batly gadam» hususy kärhanasydyr.

Balkanabat şäherinde ýerleşýän «Batly gadam» dünýä hil ülňülerine gabat gelýän häzirki zaman hususy kärhanasyna öwrüldi. Ýurdumyzda iri hususy kärhanalaryň hatarynda tanalýan «Batly gadamda» häzirki wagtda ýüplük, boýag we jorap bölümleri hereket edýär. Önümçilik bölümlerindäki pagta süýüminden ýüplük egriji, taýýar ýüplükleri boýamaga niýetlenen hem-de jorap örüji enjamlar Ýewropa döwletleriniň önümleridir.

Kärhanamyzda öndürilýän önümler ýokary hil görkezijileri esasynda, ekologiýa taýdan arassa çig mal binýadynda taýýarlanylyp, olar halkara bazarlarynda hem bäsdeşlige ukyplydyr.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda ýurdumyzyň baş baýramyna — Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk toýuna özümiziň zähmet sowgadymyz bilen barmagy maksat edinýäris. Gazanýan zähmet üstünliklerimizde zenanlar saldamly goşantlaryny goşýarlar.

Goý, ata Watanymyzyň ykdysady kuwwatynyň artmagy, zenanlaryň öndürijilikli zähmet çekmekleri, eşretli durmuşda ýaşamaklary üçin giň mümkinçilikleri döredýän Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, belent başy aman bolsun!

Nurgözel GURBANOWA,

«Batly gadam» hususy kärhanasynyň jorap örüji we tikin sehiniň müdiri, zenanlar guramasynyň işjeň agzasy.

«Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» bellenilen wezipelere laýyklykda, ýurdumyzda zamanabap maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalaryna daýanýan sanly ykdysadyýeti ornaşdyrmak işleri alnyp barylýar. Munuň özi milli ykdysadyýetimiziň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmak boýunça giň gerimli çäreleri öz içine alýar.

Sanly ykdysadyýete tapgyrlaýyn geçmek işi, ozaly bilen, ýurdumyzda dürli ulgamlarda sanly ykdysadyýeti ornaşdyrmagyň binýady bolan kompýuter, multimedia we beýleki enjamlar bilen enjamlaşdyrylan binalardyr desgalary gurmakdan, şeýle hem öňden bar bolanlaryny bu enjamlaryň täze görnüşleri bilen enjamlaşdyrmakdan başlanýar. Bilşimiz ýaly, mähriban Arkadagymyzyň baştutanlygynda, paýtagtymyzda, etraplarda, obadyr şäherlerde täze guruljak binalardyr desgalaryň gurluşyk taslamalarynda zamanabap kompýuter, multimedia we beýleki aragatnaşyk tehnologiýalary bilen üpjünçilik tarapy hökmany göz öňünde tutulýar.

Häzirki döwürde, eýeçiligiň görnüşine garamazdan, her bir ministrliklerde, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda, ýerli häkimlik we beýleki ýerli öz-özüni dolandyryş edaralarynda, hususy telekeçilikde sanly dolandyryş ulgamyna üstünlikli geçilýär. Şeýle-de olaryň her biriniň ýörite web-saýtynyň hereket edýändigi buýsandyryjydyr. Şol web-saýtlarda döwlet we hususy kärhanalaryň alyp barýan işi, ilata hödürleýän hyzmatlary, ykdysady we medeni-durmuş täzelikleri barada giňişleýin, takyk maglumat berýän dürli çykyşlar, resminamalar mynasyp orun eýeleýär. Adamlar ol ýa-da beýleki döwlet we hususy edaralara ýüz tutmak üçin barmazdan öň, edaranyň alyp barýan işiniň ugurlary, raýatyň möhümini bitirmekdäki aýratynlyklary we beýleki maglumatlar bilen öňünden tanşyp bilýär.

Işiň şu röwüşde alnyp barylmagy, ozaly bilen, işleriň tiz we dessin bitmegine, şeýle hem işleriň, ýumuşlaryň bitmegi bilen baglanyşykly sarp edilýän wagtyň we serişdeleriň tygşytlanmagyna mümkinçilik berýär. Şunda kagyz dolanyşygynyň zerurlygy barha kemelip, elektron dolanyşyk giň orun eýeleýär.

Raýatlar dükanlara we bazarlara gitmezden, olaryň her biriniň ilata hödürleýän harytlary we hyzmatlary barada maglumatlary özleriniň el telefonlarynda goýlan elektron goşundylaryň kömegi bilen ýa-da ýörite web-saýtlar arkaly tanşyp bilýär.

Şeýle-de gerekli harytlaryny almak üçin şol bazarlardyr dükanlara gitmezden, olary telefon goşundylarynyň hyzmaty arkaly öýe getirmegi buýrup we elektron bank kartlary arkaly hasaplaşyk geçirýärler.

Döredilýän şular ýaly eşretleriň we amatlyklaryň düýp özeninde, ozaly bilen, milli bank ulgamynyň takyk hasaplaşyk babatda ýokary hilli hyzmatlary, mümkinçilikleri durýar. Şu günki gün milli bank ulgamymyz müşderilere bank kartlarynyň dürli görnüşlerini hödürleýär. Bank kartlary, şeýle hem olara birikdirilen el telefon goşundylary arkaly raýatlar nagt däl görnüşli hasaplaşyk usullarynda dürli hyzmatlar üçin tölegleri, degişli edara gitmezden hasaplaşyp bilýärler.

Sanly dolandyryş ulgamyna geçilmegi, ýurdumyzda raýatlaryň öz işleýän ulgamlarynda gündelik iş sagatlaryna, iş öndürijiliklerine täsir etmezden gündelik zerurlyklaryny elektron sanly ulgam arkaly bitirmegi bilen, milli ykdysadyýetiň ösmegine doly derejede goşant goşmagyna, iş wagtyny sarpaly tutmagyna ýardam edýär.

Biz Garaşsyz, hemişelik Bitarap döwletimizi dünýä ösüşlerine alyp barýan mähriban Arkadagymyza jan saglyk, ähli işlerinde rowaçlyk arzuw edýäris!

Gara AHMEDOW,

Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň talyby, Türkmenistanyň Kärdeşler arkalaşyklarynyň talyp hakynyň eýesi

Aşgabat, 5-nji mart (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly wideoaragatnaşyk arkaly Ministrler Kabinetiniň mejlisini geçirdi. Onda şu ýylyň geçen iki aýynda milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynda alnyp barlan işleriň jemleri jemlenildi, içeri we daşary syýasatyň möhüm meselelerine garaldy. Şol meseleleriň çözülmegi bolsa halkymyzyň abadançylygyny üpjün etmäge gönükdirilendir.

Döwlet Baştutanymyz mejlisiň gün tertibine geçip, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary G.Müşşikowa söz berdi. Wise-premýer 2021-nji ýylyň ýanwar-fewral aýlarynyň makroykdysady görkezijileri barada hasabat berdi.

Hasabat döwründe jemi içerki önüm 5,9 göterim artdy. Geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, jemi öndürilen önüm 3,3 göterim artdy.

Şu ýylyň iki aýynyň jemleri boýunça bölek-satuw haryt dolanyşygy, 2020-nji ýylyň degişli döwrüne garanyňda, 17,6 göterim artdy.

Döwlet býujetiniň girdeji böleginiň meýilnamasy 152,9 göterim we çykdajy böleginiň meýilnamasy 85,2 göterim ýerine ýetirildi.

Ýurdumyzyň iri we orta kärhanalarynda ortaça aýlyk zähmet haky, geçen ýylyň degişli döwrüne görä, 10,4 göterim ýokarlandy. Zähmet haklary, pensiýalar, döwlet kömek pullary we talyp haklary öz wagtynda maliýeleşdirildi.

Ýanwar-fewral aýlarynda rejelenen görnüşdäki Oba milli maksatnamasynyň çäklerinde ýurdumyz boýunça binalaryň we desgalaryň, ýaşaýyş jaýlarynyň, suw we lagym arassalaýjy desgalaryň hem-de inženerçilik ulgamlaryň gurluşyk işleri alnyp baryldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp we wise-premýere ýüzlenip, maliýe-ykdysady toplumyň ministrliklerinde hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda alnyp barylýan işleriň depginini has-da güýçlendirmegiň zerurdygyny nygtady.

Döwlet Baştutanymyz ýakynda ykdysadyýetiň pudaklarynda emele gelen ähli meselelere düýpli seredilendigini, olary çözmek üçin zerur çäreleriň bellenilendigini, ýöne bellenen şol çäreleriň köpüsiniň heniz amala aşyrylyp başlanmandygyny aýtdy.

Eýýäm ýylyň iki aýy geçdi. Heniz bu ugurda bölünip berlen serişdeler özleşdirilmeýär. Sanly ulgama geçmek, desgalary hususylaşdyrmak we kärhanalary paýdarlar jemgyýetlerine öwürmek hem-de gymmatly kagyzlaryň bazaryny guramak işleri haýal alnyp barylýar diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz şeýle hem döwlet edaralarynyň sanly ulgama goşulmagyny, dürli döwlet hyzmatlaryny elektron görnüşe geçirmegi çaltlandyrmagyň zerurdygyny belledi.

Mundan başga-da, dünýä ykdysadyýetindäki we goňşy ýurtlardaky ýagdaýy seljerip durmak wajypdyr. Şundan ugur alyp, şu ýyldaky görkezijilere düzediş girizmek hem-de garaşylýan çaklamalary taýýarlamak möhümdir. Umuman, dünýä ykdysadyýetinden ugur alyp, indiki hepdede ýurdumyzyň halk hojalyk toplumynyň pudaklaryndaky ýagdaýlar ýene-de bir gezek seljeriler diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow ýurdumyzyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin maksatnamasyny ýerine ýetirmek boýunça şu ýylyň iki aýynda alnyp barlan işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Nebiti gaýtadan işlemek boýunça meýilnama 100,5 göterim, benzin öndürmek boýunça 105,9 göterim, dizel ýangyjy boýunça 102,3 göterim, polipropilen boýunça 103,3 göterim, çalgy ýaglary boýunça 104,6 göterim, tebigy we ugurdaş gazy çykarmak boýunça meýilnama 110,2 göterim, “mawy ýangyjyň” eksporty boýunça 108,5 göterim ýerine ýetirilip, maýa goýumlaryny özleşdirmek 118,8 göterim berjaý edildi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, döwletimiz tarapyndan zerur kömegiň berilýändigine garamazdan, toplumyň pudaklarynda heniz oňyn öňegidişligiň ýokdugyny aýtdy.

«Türkmengaz» we «Türkmennebit» döwlet konsernleri hem, Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumy hem ähli pudak edaralary diýen ýaly meýilnama tabşyrygyny yzygiderli ýerine ýetirip bilmän gelýärler.

Döwlet Baştutanymyz wise-premýere bu ýagdaýy düýpli seljerip, işleri talabalaýyk ýola goýmak üçin teklipleri bermegi tabşyrdy. Toplumyň ähli ýolbaşçylarynyň alyp barýan işlerini seljerip, gerek bolsa, ýaş, başarnykly, iş we ýurdumyz üçin ähli tagallalary edip, yhlasly işlejek täze ýolbaşçylary gözlemeli diýip, milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow degişli görkezmeleri berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Durdylyýew gözegçilik edýän pudaklarynda ýylyň başyndan bäri alnyp barlan işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Gurluşyk we senagat toplumynda 2021-nji ýylyň ýanwar-fewral aýlarynda önüm öndürmek we işleri ýerine ýetirmek boýunça meýilnama 129,8 göterim ýerine ýetirildi. Ösüş 116,5 göterime deň boldy.

Gurluşyk we binagärlik ministrligi boýunça ýylyň başyndan bäri ýerine ýetirilen işler boýunça meýilnama 105,9 göterim ýerine ýetirilip, ösüş 102 göterime barabar boldy.

Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligi tarapyndan öndürilen önümler we ýerine ýetirilen işler boýunça meýilnama 118,8 göterim ýerine ýetirilip, ösüş 113 göterime deň boldy.

Energetika ministrligi boýunça öndürilen önümleriň, ýerine ýetirilen işleriň we hyzmatlaryň umumy möçberiniň ösüşi 111,4 göterime deň bolup, meýilnama 119,2 göterim ýerine ýetirildi.

Hasabat döwründe elektrik energiýasyny öndürmek boýunça meýilnama 105,2 göterim ýerine ýetirildi, onuň eksporty boýunça meýilnama 132,6 göterime barabar boldy. Ösüş, degişlilikde, 105,2 göterime we 122,7 göterime deň boldy.

“Türkmenhimiýa” döwlet konserni boýunça önüm öndürmek we hyzmatlary ýerine ýetirmek boýunça meýilnama ýylyň başyndan bäri 171,1 göterim ýerine ýetirilip, ösüş 148,7 göterime barabar boldy.

Aşgabat şäheriniň häkimligi boýunça ýerine ýetirilen işleriň we hyzmatlaryň meýilnamasy şu ýylyň ýanwar-fewral aýlarynda 113,3 göterim ýerine ýetirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, şu ýubileý ýylynda dürli desgalary işe girizmek boýunça örän köp çäreleriň bellenilendigini, olarda işleri çaltlandyrmagyň zerurdygyny aýtdy.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň içinde halkalaýyn energetika ulgamyny döretmek hem-de Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçiriji ulgamyny çekmek boýunça iri taslamalary çalt tamamlamagyň zerurdygyna ünsi çekip, olaryň amala aşyrylmagynyň uly tagallalary we ähli işleriň talabalaýyk guralmagyny talap edýändigini nygtady.

Şeýle hem wise-premýere gurluşyk we senagat pudaklaryny ösdürmäge maýa goýumlaryny köpräk çekmek, garamagyndaky kärhanalary hususylaşdyrmak baradaky meseleleriň üstünde işlemek tabşyryldy. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz ähli aýdylanlary seljermek hem-de zerur çäreleri görmek barada wise-premýere degişli görkezmeleri berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow gözegçilik edýän söwda, dokma pudaklarynda hem-de telekeçilik ulgamynda şu ýylyň iki aýynda alnyp barlan işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyk ministrligi boýunça hasabat döwründe haryt dolanyşygynyň möçberiniň ösüşi geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 111 göterime, önüm öndürmek boýunça ösüş 125,1 göterime deň boldy.

Dokma senagaty ministrliginiň kärhanalary tarapyndan, şol sanda pagta ýüplüginiň, nah matalaryň çykarylyşynyň möçberi boýunça ösüş, degişlilikde, 115,8 göterime we 100,1 göterime, tikin we trikotaž önümleri boýunça 121,7 göterime, gön önümleri boýunça 104,5 göterime barabar boldy.

“Türkmenhaly” döwlet birleşigi boýunça önüm öndürilişiniň meýilnamasy 109,9 göterim berjaý edildi.

Döwlet haryt-çig mal biržasy tarapyndan ýanwar-fewral aýlarynda birža söwdalarynyň 48-si geçirilip, 5 müň 157 şertnama hasaba alyndy.

Söwda-senagat edarasy boýunça amala aşyrylan işleriň ösüşi 103,1 göterime deň boldy.

Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi boýunça iki aýda oba hojalyk we azyk önümleriniň öndürilişiniň möçberiniň ösüşi 122 göterime, senagat önümleriniň öndürilişiniň ösüşi 101,7 göterime deň boldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, wise-premýere gözegçilik edýän toplumynyň ýolbaşçylarynyň ýakyn döwür üçin wezipelerini seljermegiň zerurdygyna ünsi çekdi hem-de bu ugurda bellenen çäreleri çaltrak amala aşyrmak üçin ähli zerur çäreleri görmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Geldinyýazow gözegçilik edýän ulgamlarynda şu ýylyň iki aýynda alnyp barlan işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Okuw kitaplarynyň we okuw gollanmalarynyň 45 görnüşi neşir edildi.

Ylmyň we tehnologiýalaryň ileri tutulýan ugurlary boýunça 469 ylmy temanyň ýerine ýetirilişi utgaşdyryldy. Ýurdumyzyň Ylymlar akademiýasynyň Himiýa instituty 2021-nji ýylyň 1-nji ýanwaryndan doly hojalyk hasaplaşygyna geçirildi.

Ýurdumyzyň bejeriş-öňüni alyş edaralarynda lukmançylygyň ugurlary boýunça keselleriň öňüni almagyň we bejermegiň täze usullaryny amaly lukmançylyga ornaşdyrmak babatynda toplumlaýyn işler dowam etdirildi. Teleköpri arkaly saglygy goraýyş boýunça IX Türkmen-german forumy hem-de Türkmen-koreý iş toparynyň nobatdaky ikinji mejlisi geçirildi. Russiýa Federasiýasynda öndürilen “Sputnik-V”, “EpiWakKorona” waksinalary hasaba alyndy we degişli şahadatnamalar berildi.

«Türkmenistanda ýaşlar baradaky döwlet syýasatynyň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasy” hem-de “Türkmenistanda 2021 — 2025-nji ýyllarda bedenterbiýäni we sporty goldamagyň hem-de ösdürmegiň Maksatnamasy» tassyklanyldy.

Ýanwar-fewral aýlarynda halkara guramalar, daşary ýurtlaryň ministrlikleri bilen teleköprüler arkaly duşuşyklar, şu ýylyň “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” diýlip atlandyrylmagy hem-de Aşgabat şäheriniň esaslandyrylmagynyň 140 ýyllygy mynasybetli ylmy-amaly maslahatlar, wagyz-nesihat çäreleri geçirildi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ylym-bilim ulgamlaryny kämilleşdirmegiň üstünde hemişe işlemegiň zerurdygyny nygtady. Şunda iň gowy milli we halkara tejribäni nazara almak bilen, maddy-enjamlaýyn hem-de ylmy-usulyýet binýadyny döwrebaplaşdyrmaga, okuw kitaplaryny we serişdelerini täzeläp durmaga aýratyn üns bermegiň derwaýysdygy bellenildi.

Milli Liderimiz gowy taýýarlykly ýaş hünärmenleri ýetişdirmegiň möhümdigini nygtady.

Milli Liderimiz ýokary okuw mekdepleriniň, Ylymlar akademiýasynyň institutlarynyň ýolbaşçylarynyň işgärleri, mugallymlary taýýarlamagy kämilleşdirmegiň üstünde hemişe işlemelidigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, beýleki ýurtlaryň bu ugurdan belli bir netije gazanan okuw mekdepleri bilen tejribe alyşmagy guramagy tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz ylym-bilim ulgamyny çalt depginler bilen ösdürmegiň wajypdygyny nygtap, wise-premýere geçirilýän işleri seljermek hem-de ýagdaýy düzetmek üçin zerur çäreleri görmek babatda anyk görkezmeleri berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Öwezow şu ýylyň ýanwar-fewral aýlarynda gözegçilik edýän ulag we kommunikasiýa toplumyna degişli pudaklaýyn dolandyryş edaralary tarapyndan ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi. Hasabat döwründe olar meýilnamany 111,7 göterim ýerine ýetirdiler.

“Türkmendemirýollary” agentligi boýunça ösüş 110,8 göterime, “Türkmenawtoulaglary” agentligi boýunça 109,3 göterime, “Türkmendeňizderýaýollary” agentligi boýunça 114,5 göterime deň boldy. Hasabat döwründe “Türkmenhowaýollary” agentligi boýunça degişli işler geçirildi.

Awtomobil, demir ýol, howa we deňiz ulaglary arkaly ýük daşamak, degişlilikde, 104,5 göterim we 111,8 göterim ýerine ýetirildi. “Türkmenaragatnaşyk” agentligi boýunça ösüş depgini 107,4 göterime deň boldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, wise-premýeriň gözegçilik edýän toplumynda işleriň talabalaýyk däldigini belledi, şoňa görä-de, çözülmegi talap edýän wezipelere üns bermegiň zerurdygyny aýtdy. Gürrüň, hususan-da, ýurdumyzyň demir ýollarynyň durkuny täzelemek, täze howa menzillerini gurmak, elektron hyzmatlary we elektron resminama dolanyşygyny ornaşdyrmak barada barýar.

Milli Liderimiz bu soraglary çaltrak seljerip, işleriň ýagdaýyny gowulandyrmak üçin zerur çäreleri görmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa gözegçilik edýän ulgamynda şu ýylyň iki aýynda alnyp barlan işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Hasabat döwründe baýramçylyklara, şanly senelere hem-de medeni-durmuş maksatly desgalaryň açylyşyna bagyşlanan dürli medeni çäreleriň geçirilendigi bellenildi.

Medeniýet ulgamynyň edaralarynyň işine sanly ulgamyň mümkinçilikleri barha işjeň ornaşdyrylýar.

Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli halkara ähmiýetli çäreleriň birnäçesi, şol sanda Magtymguly adyndaky milli sazly drama teatrynda Türkmenistanyň we türki dilli döwletleriň halk saz gurallary orkestrleriniň göni wideoaragatnaşyk arkaly konserti geçirildi.

Aşgabat şäheriniň esaslandyrylmagynyň 140 ýyllygy mynasybetli döwlet Baştutanymyzyň Karary bilen tassyklanan meýilnamada göz öňünde tutulan dabaralary we çäreleri ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek maksady bilen degişli işler alnyp barylýar.

Ýylyň başyndan bäri Türkmen döwlet neşirýat gullugy boýunça haryt öndürmegiň meýilnamasy 125,4 göterim ýerine ýetirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp hem-de döwrüň talabyna laýyklykda we dünýäniň öňdebaryjy gazananlaryny nazara almak bilen, medeniýet ulgamyny hem-de köpçülikleýin habar beriş serişdelerini mundan beýläk-de ösdürmegiň ähmiýetini nygtady we bu babatda wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.

«Türkmenistan–— parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» şygarymyz, berkarar döwletimiziň şanly ýubileýi köp ugurlar boýunça, ykdysadyýetde hem, syýasat we taryh boýunça hem işlemek üçin giň mümkinçilik berýär diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy hem-de şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň Garaşsyzlyk ýyllarynda gazanan üstünliklerini işjeň wagyz etmegiň zerurdygyny nygtady. Hormatly Prezidentimiz döwlet emlägini hususylaşdyrmagyň, sanly ulgamy ornaşdyrmagyň we ykdysadyýetimiziň pudaklarynyň düzümini kämilleşdirmegiň meselelerine aýratyn üns bermegiň wajypdygyny nygtady.

Milli Liderimiz ilatyň arasynda, aýratyn-da, oba ýerlerinde sanly ulgama geçmek syýasatyny giňden düşündirmegiň, täze tehnologiýalary ulanmagyň, welaýatlarda häzirki zaman maglumat tehnologiýalaryny ornaşdyrmagyň artykmaçlyklaryny wagyz etmegiň zerurdygyny belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şeýle hem wise-premýere arassaçylyk, ýokanç keselleriň ýaýramagynyň öňüni almak boýunça ýurdumyzda görülýän çäreleri giňden düşündirmek işlerini dowam etmegi tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz teleradioýaýlymlarda berilýän gepleşikleriň hilini ýokarlandyrmaga uly üns bermegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew gözegçilik edýän pudaklarynda şu ýylyň ýanwar-fewral aýlarynda alnyp barlan işleriň netijeleri, şeýle hem oba hojalygynda özgertmeleriň geçirilişi, ýurdumyzyň welaýatlarynda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň alnyp barlyşy barada hasabat berdi.

Umuman, obasenagat toplumy boýunça önüm öndürmegiň, ýerine ýetirilen işleriň hem-de hyzmatlaryň ösüşi geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdireniňde, 104,1 göterime deň boldy. Şol sanda Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi boýunça 104,1 göterime, Suw hojalygy baradaky döwlet komiteti boýunça 103,7 göterime, “Türkmen atlary” döwlet birleşigi boýunça 104,1 göterime deň boldy. Maýa goýumlaryny özleşdirmek boýunça meýilnama 163,8 göterim ýerine ýetirildi.

Oba hojalygynda geçirilýän özgertmeleriň çäklerinde bugdaý, gowaça we beýleki oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmek boýunça ýörite ýer gaznalary döredilip, olar ýurdumyzyň hususy önüm öndürijilerine paýlanyp berilýär.

Häzirki wagtda ýurdumyzyň welaýatlarynda möwsümleýin oba hojalyk işleri geçirilýär, agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda mineral dökünler bilen iýmitlendirmek we ösüş suwlaryny tutmak işleri alnyp barylýar. Şol işler bilen bir hatarda gowaça ekişine taýýarlyk işleri dowam edýär.

Döwlet Baştutanymyzyň garamagyna “Türkmenistanda ählihalk bag ekmek dabarasyny geçirmek hakynda” Kararyň taslamasy hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow wise-premýer E.Orazgeldiýewe ýüzlenip, onuň we gözegçilik edýän ministrliginiň hem-de pudak edaralarynyň ýolbaşçylarynyň daýhan birleşikleri bilen köpräk işlemegini tabşyrdy.

Döwletimiz köp möçberde döwlet serişdelerini harç edip, ýurdumyzyň oba hojalygy üçin iň täze traktorlary we beýleki tehnikalary satyn alýar. Pudagy tohum hem-de mineral dökünler bilen üpjün edýäris. Oba ýerlerinde täze-täze şäherçeleri gurýarys. Emma, muňa garamazdan, özümizi ýurdumyzda öndürilen zerur möçberdäki oba hojalyk önümleri bilen üpjün edip bilmeýäris diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz wise-premýere pudakdaky işleriň ýagdaýyny seljerip, bar bolan kemçilikleri düzetmek üçin zerur çäreleri görmegi hem-de geçiren işleri barada hasabat bermegi tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow 2021-nji ýylyň ýanwar-fewral aýlarynda DIM-niň alyp barýan işleriniň netijeleri barada hasabat berdi.

Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasy ýörelgesini amala aşyrmak maksady bilen, ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşde, abraýly sebit we halkara guramalaryň ugry boýunça netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmek babatda degişli işler geçirildi.

Daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen oňyn hyzmatdaşlygy pugtalandyrmakda ýokary derejeli gatnaşyklara aýratyn ähmiýet berilýär. 1-nji ýanwarda hormatly Prezidentimiz bilen Türkiýe Respublikasynyň Prezidentiniň arasynda geçirilen telefon arkaly söhbetdeşligiň dowamynda döwletara gatnaşyklaryň ileri tutulýan meseleleri we mundan beýläk özara hereket etmegiň geljekki ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy.

Şeýle hem ýanwar aýynda Türkmenistanyň we Owganystan Yslam Respublikasynyň Prezidentleriniň sanly wideoaragatnaşyk arkaly duşuşygynyň geçirilendigi bellenildi. Iki ýurduň Liderleri teleköpri arkaly ulag, elektroenergetika we aragatnaşyk ulgamlarynyň iri desgalarynyň birnäçesiniň açylyş dabaralaryna gatnaşdylar. Şol taslamalar türkmen tarapynyň başlangyjy boýunça amala aşyryldy.

Mundan başga-da, ýanwar aýynda Türkmenistanyň we Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidentleriniň onlaýn görnüşde duşuşygy geçirilip, onuň dowamynda iki döwletiň Liderleri Hazar deňzindäki “Dostluk” ýatagynyň uglewodorod serişdelerini bilelikde gözlemek, işläp geçmek we özleşdirmek hakynda özara düşünişmek hakyndaky hökümetara Ähtnama gol çekmek dabarasyna gatnaşdylar.

Häzirki wagtda milli Liderimiziň daşary ýurtlaryň ýolbaşçylary bilen duşuşygyny guramak boýunça degişli işler dowam edýär.

Hasabat döwründe onlaýn görnüşde dürli derejedäki duşuşyklaryň 264-si geçirildi. Türkmenistanyň halkara gatnaşyklaryň hukuk binýadyny pugtalandyrmak maksady bilen, ýylyň ilkinji iki aýynda resminamalaryň 16-syna gol çekildi.

DIM-niň ugry boýunça ikitaraplaýyn gatnaşyklara yzygiderlilik häsiýeti mahsusdyr.

Türkmenistanyň daşary ykdysady aragatnaşyklaryny ösdürmek boýunça yzygiderli çäreler görülýär. Hasabat döwründe Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-belarus toparynyň hem-de Senagat boýunça türkmen-pakistan bilelikdäki iş toparynyň çäklerinde nobatdaky duşuşyklar geçirildi. Şeýle hem birnäçe ýurtlaryň işewür toparlarynyň wekilleri bilen gepleşikler geçirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, oňyn Bitaraplyk we “Açyk gapylar” ýörelgelerine esaslanan daşary syýasat ýörelgesini durmuşa geçirmek arkaly, Türkmenistanyň ýakyn goňşy ýurtlar, sebitiň we dünýäniň döwletleri bilen netijeli gatnaşyklary maksadalaýyk giňeldýändigini, abraýly halkara guramalar bilen oňyn hyzmatdaşlygy işjeňleşdirýändigini nygtady.

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyza daşary ýurtly hyzmatdaşlardan dürli pudaklarda hyzmatdaşlyk etmek boýunça ençeme oňat teklipleriň gelip gowuşýandygyny, munuň bolsa Watanymyzyň halkara abraýynyň barha artýandygyna şaýatlyk edýändigini belledi. DIM bu teklipleri içgin öwrenmelidir we şondan ugur alyp, alnyp barylýan işleri utgaşdyrmalydyr diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy hem-de wise-premýere, daşary işler ministrine anyk tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz aýdylanlary jemläp, Daşary işler ministrligine degişli meselelere golaýda garalandygyny belledi we şunuň bilen baglylykda, wise-premýere bildirilýän talaplara laýyklykda, bu wezipeleri ýerine ýetirmegi tabşyrdy.

Soňra hormatly Prezidentimiz milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynda şu ýylyň geçen iki aýynda alnyp barlan işleriň netijelerine mejlise gatnaşyjylaryň ünsüni çekip, Garaşsyz döwletimiziň ýokary depginlerde ösmegini dowam edýändigini kanagatlanma bilen belledi. Ykdysadyýetimizde jemi içerki önümiň görkezijisi ýylyň başyndan bäri 5,9 göterim, oba hojalygynda hem ösüş depgini 3,1 göterim derejede saklanýar. Bu görkeziji söwdada 12,8, ulag-aragatnaşyk pudagynda 4,7 göterim boldy.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow häzirki döwürde Türkmenistanda umumy bahasy 38 milliard amerikan dollaryndan hem köp bolan dürli desgalaryň gurluşygynyň giň gerim bilen amala aşyrylýandygyny belledi. Bularyň köpüsi ýaşaýyş-durmuş maksatly desgalardyr. Umumy bahasy 18 milliard amerikan dollaryndan gowrak bolan gurluşyk işlerini ýurdumyzyň gurluşyk-gurnama guramalarynyň ýerine ýetirýändigi aýratyn ýakymlydyr.

Emma häzirki döwürde dünýä ykdysadyýetindäki ýagdaýlary nazara alanyňda, gazanan ösüş depginimizi peseltmän saklap galmak biziň üçin has hem möhümdir diýip, milli Liderimiz nygtady.

Ýaňy-ýakynda ähli pudaklarda bar bolan kemçilikler düýpli seljerildi, olary düzetmek üçin hökmany ýerine ýetirilmeli çäreler bellenildi. Hormatly Prezidentimiz mundan beýläk-de syýasy we ykdysady reformalary geçirmegiň, bilim, saglygy goraýyş, sanly ulgam we ekologiýa ugurlarynda özgertmeleri amala aşyrmagyň zerurdygyny belledi.

Şoňa görä-de, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň ähli orunbasarlary, aýratyn-da, welaýatlar we Aşgabat şäheri boýunça jogapkär edilip bellenen wise-premýerler häkimler bilen bilelikde özgertmeleriň durmuşa geçirilişini hemişe gözegçilikde saklamalydyr.

Pudaklarda gurulýan desgalaryň, aýratyn-da, ýubileý mynasybetli ulanmaga beriljek desgalaryň gurluşygynyň alnyp barlyşyna berk gözegçilik etmek, ilaty ýaşaýyş jaýlary, arassa agyz suwy bilen üpjün etmegiň maksatnamasynyň ýerine ýetirilişi, umuman, mähriban halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini mundan beýläk-de ýokarlandyrmak bilen bagly ähli meseleler bilen gyzyklanyp durmak wajypdyr diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz «Türkmenistanda ählihalk bag ekmek dabarasyny geçirmek hakyndaky» Karara gol çekip, ony elektron resminama dolanyşygy arkaly wise-premýer E.Orazgeldiýewe iberdi we bu ekologiýa çäresiniň 20-nji martda geçiriljekdigini nygtady. Emele gelen ýagdaýlary nazara alyp, bag ekmek dabarasyny hem-de Halkara Nowruz baýramy bolan Milli bahar baýramyny her welaýat we Aşgabat şäheri öz çäklerinde belläp geçmelidir.

Duşenbe güni, 8-nji martda ýurdumyzda ajaýyp baýram — Halkara zenanlar güni dabaraly belleniler. Milli Liderimiz bular barada aýtmak bilen, eziz enelerimizi, mähriban gelin-gyzlarymyzy bu nurana baýram bilen tüýs ýürekden gutlady we olara berk jan saglyk, maşgala bagtyýarlygyny we abadançylygyny arzuw etdi.

Soňra hormatly Prezidentimiz köp çagaly enelere «Ene mähri» diýen hormatly ady dakmak hakyndaky Permana gol çekdi.

Sanly wideoaragatnaşyk arkaly mejlisiň dowamynda milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow käbir köp çagaly enelere ýaşaýyş jaýlaryny bermek barada hem karara gelendigini aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz Aşgabat şäherinden «Ene mähri» diýen hormatly ada mynasyp bolan enelere Türkmenistanyň Prezidentiniň adyndan sylaglary we sowgatlary jemgyýetçilik guramalarynyň merkezinde gowşurmagy Mejlisiň Başlygy G.Mämmedowa, ýaşaýyş jaýlarynyň açarlaryny bolsa Aşgabat şäher häkimliginde gowşurmagy şäheriň häkimine tabşyrdy. Milli Liderimiz şeýle hem welaýatlarda sylaglary we ýaşaýyş jaýlarynyň açarlaryny gowşurmagy welaýat häkimlerine tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz ähli zenanlary baýramçylyk bilen ýene-de bir gezek gutlap, degişli ýolbaşçylara meýilleşdirilen dabaralara ýokary guramaçylyk derejesinde taýýarlyk görmek we geçirmek boýunça anyk görkezmeleri berdi.

Mejlisde döwlet durmuşyna degişli başga-da birnäçe möhüm meselelere garaldy we olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly wideoaragatnaşyk arkaly mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Abraýly halkara we sebit guramalary bilen giň hem-de köpugurly gatnaşyklar Türkmenistanyň parahatçylyk söýüjilik, oňyn bitaraplyk we gyzyklanma bildirilýän daşary ýurtly hyzmatdaşlaryň ählisi bilen netijeli hyzmatdaşlyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasy strategiýasynyň möhüm ugurlarynyň biri hökmünde kesgitlenildi. Ýurdumyz häzirki döwrüň wajyp meseleleriniň sazlaşykly çözgütlerini işläp taýýarlamakda işjeň orny eýeläp, parahatçylygy we howpsuzlygy üpjün etmek, netijeli ykdysady hem-de ynsanperwer gatnaşyklary ösdürmek işinde bu düzümleriň kuwwatyndan netijeli peýdalanmak boýunça yzygiderli başlangyçlary öňe sürýär. Munuň özi bolsa, umumy abadançylygyň maksatlaryna laýyk gelýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň diňe bir sebitde däl, eýsem, tutuş dünýäde ykdysady gatnaşyklary ösdürmäge gönükdirilen oňyn başlangyçlary halkara bileleşiginiň uly goldawyna mynasyp bolýar. Öňňin milli Liderimiz Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdoganyň çakylygy boýunça Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň (EKO) göni wideoaragatnaşyk arkaly geçirilen XIV sammitiniň işine gatnaşdy.

Dünýäde emele gelen ýagdaýlary nazara almak bilen, şu ýokary derejedäki duşuşygyň gün tertibinde COVID-19 pandemiýasyndan soňky döwürde sebitleýin ykdysady hyzmatdaşlygy ösdürmäge aýratyn üns berildi.

Şu sammite Owganystan Yslam Respublikasynyň Prezidenti Mohammad Aşraf Gani, Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýew, Eýran Yslam Respublikasynyň Prezidenti Hasan Ruhani, Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew, Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparow, Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti Emomali Rahmon, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew, Pakistan Yslam Respublikasynyň Premýer-ministri Imran Han we EKO-nyň Baş sekretary doktor Hadi Süleýmanpur we beýlekiler gatnaşdylar.

Geçen döwürde Türkmenistan we EKO tarapyndan bilelikde işlemegiň uly tejribesi toplanyldy. Munuň özi bolsa uzakmöhletli geljegi üçin netijeli gatnaşyklaryň berk esasyny döredýär. Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda ýurdumyz köptaraplaýyn görnüşde özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmäge anyk goşant goşup, EKO girýän döwletler bilen hem ikitaraplaýyn dostlukly, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny üstünlikli ösdürýär.

Ýeri gelende, sammitiň barşynda EKO başlyklyk etmek döwrüniň Türkmenistana geçendigini bellemeli. Şunuň bilen baglylykda, sebitde durnukly ykdysady ösüşi üpjün etmäge gönükdirilen degişli Konsepsiýa işlenip taýýarlanyldy. Bu Konsepsiýa ýurdumyzyň şol jogapkärli wezipäni ýerine ýetirmäge hemmetaraplaýyn oýlanyşykly, anyk netijeleri gazanmaga gönükdirilen çemeleşmelerine aýdyň şaýatlyk edýär.

Döwlet Baştutanymyz forumda çykyş edip, Türkmenistanyň şu günki mejlise geçilen ýola baha bermek we seljermek nukdaýnazaryndan hem, geljek üçin mümkinçilikleri kesgitlemek babatda hem bu Guramamyň işinde möhüm tapgyr hökmünde garaýandygyny belledi. Milli Liderimiz bular barada aýtmak bilen, umuman, EKO-nyň işiniň depginli häsiýetini, sebitleýin hyzmatdaşlyga oňyn täsir edýändigini nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza döwletleriň baştutanlarynyň indiki mejlisini 2021-nji ýylyň 28-nji noýabrynda — Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň gününde Aşgabat şäherinde geçirmegi hem-de daşary ýurtly kärdeşlerine duşuşygyň işine gatnaşmak üçin Türkmenistanyň paýtagtyna sapar bilen gelmegi teklip etdi.

«Aşgabat».

Elektrik energetikasy ulgamy milli ykdysadyýetiň binýatlaýyn pudagy bolmak bilen, ýurduň beýleki düzümleriniň hem hereket etmegini üpjün edýär. Bu bolsa, öz gezeginde, energetika ulgamynyň uly artykmaçlyga eýediginiň aýdyň subutnamasydyr. Häzirki wagtda bu ulgam diňe içerki sarp edijileriň islegini kanagatlandyrmak bilen çäklenmän, eýsem, şertnamalaýyn esasda, bellenilen tertipde goňşy döwletlere elektrik energiýasy hem eksport edilýär.

Elbetde, halkara jemgyýetçiligiň öňünde duran esasy meseleleriň arasynda energiýanyň gaýtadan dikeldilýän görnüşleriniň ulanylmagyny ýaýbaňlandyrmak bilen bagly wezipeler bolup, ol howanyň üýtgemeginiň hem-de daşky gurşawa zyýan ýetirilmeginiň öňüni almak ýaly meseleler bilen özara berk baglanyşyklydyr. Bu wezipeleri netijeli çözmek we durmuşa ornaşdyrmak babatynda hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary netijesinde ýurdumyzda tutumly işler durmuşa geçirilýär.

Soňky ýyllarda gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerinden peýdalanmak boýunça iri taslamalar durmuşa geçirilýär. Mälim bolşy ýaly, ýurdumyz 2018-nji ýylyň oktýabrynda Energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleri boýunça halkara agentliginiň (IRENA) agzalygyna kabul edildi. Bu halkara gurama bilen gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri boýunça hyzmatdaşlygy ösdürmegiň çäklerinde geçirilmeli çäreleriň meýilnamasy ylalaşylyp, göz öňünde tutulan çäreleri durmuşa geçirmek üçin degişli işler yzygiderli alnyp barylýar.

Ykdysadyýetimiziň durnukly ösüşini üpjün etmek, energiýanyň gaýtadan dikeldilýän we adaty bolmadyk çeşmeleriniň, ýagny alternatiw hem-de energetika serişdeleriniň görnüşlerini ikilenç peýdalanmagyň gerimini giňeltmek, energiýany tygşytlaýjy we innowasiýa tehnologiýalaryny işläp taýýarlamagyň hem-de durmuşa ornaşdyrmagyň esasynda tebigy energiýa serişdeleriniň tygşytlylygyny we ygtybarlylygyny üpjün etmek maksady bilen, 2018-nji ýylyň 21-nji fewralynda hormatly Prezidentimiziň tassyklamagy bilen «Energiýany tygşytlamagyň 2018 — 2024-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasy», 2019-njy ýylyň 12-nji aprelinde «Altyn asyr» Türkmen kölüniň sebitini 2019 — 2025-nji ýyllarda özleşdirmegiň Konsepsiýasy» kabul edildi. Bu Konsepsiýanyň çäklerinde daşky gurşawy goramak we ekologiýa taýdan arassa «ýaşyl» tehnologiýalary ornaşdyrmak maksady bilen, kuwwatlylygy 10 MWt bolan Gün we ýel utgaşdyrylan elektrik stansiýasyny gurmak meýilleşdirilýär.

Türkmenistanyň ýangyç-energetika serişdelerini diwersifikasiýalaşdyrmak, tebigy gazyň we elektrik energiýasynyň eksport kuwwatyny artdyrmak, uzakda ýerleşen sebitleri elýeterli we arassa energiýa bilen üpjün etmek, ilatyň hal-ýagdaýyny gowulandyrmak we senagaty ösdürmek, şeýle-de Durnukly ösüş maksatlaryna, howanyň üýtgemegi baradaky Pariž ylalaşygynda göz öňüne tutulan wezipelere ýetmek maksady bilen, milli Liderimiziň 2020-nji ýylyň 4-nji dekabryndaky Karary bilen «Türkmenistanda 2030-njy ýyla çenli gaýtadan dikeldilýän energetikany ösdürmek boýunça Milli strategiýa» we «Türkmenistanyň energetika diplomatiýasyny ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasy» tassyklanyldy.

Ýurdumyzyň oňyn howa we geografiýa taýdan amatly ýerleşiş şertleri energiýanyň gaýtadan dikeldilýän görnüşlerini ösdürmäge giň mümkinçilikleri açýar. Bu mümkinçilikler merkezi elektrik üpjünçilik ulgamyndan uzakdaky ilatly nokatlaryň energiýa üpjünçiligini gowulandyrmaga we zyýanly gazlaryň tebigy gurşawa zyňylmagyny azaltmaga ýardam berip, Günüň hem-de ýeliň energiýasynyň ulanylmagy «ýaşyl» ykdysadyýetiň kuwwatyny artdyrar.

Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleriniň mümkinçiliklerini düýpli öwrenmek, ylmy-tehniki barlaglary döwrüň talabyna laýyk kämilleşdirmek, ylmyň, bilimiň we önümçiligiň arabaglanyşygyny ýokarlandyrmak maksady bilen, döwlet Baştutanymyzyň 2019-njy ýylyň 29-njy ýanwaryndaky Karary esasynda Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Gün energiýasy instituty Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň garamagyna berildi. Bu Karardan gelip çykýan wezipeleri durmuşa geçirmek maksady bilen, Döwlet energetika institutynda «Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri» ylmy-önümçilik merkezi döredilip, onda ylmyň esasy ugurlary boýunça ylmy-barlag işleri talabalaýyk alnyp barylýar.

«Altyn asyr» Türkmen kölüniň sebitini 2019 — 2025-nji ýyllarda özleşdirmegiň Konsepsiýasynyň» çäklerinde daşky gurşawy goramak we ekologiýa taýdan arassa «ýaşyl» tehnologiýalary ýurdumyzda ornaşdyrmak maksady bilen, kuwwaty 10 MWt bolan Gün we ýel utgaşdyrylan elektrik stansiýasynyň taslama işleri Türkiýe Respublikasynyň «Çalik Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş.» kompaniýasy bilen bilelikde alnyp baryldy. Onuň çäklerinde merkezde işlenilip düzülen programmalar taslama işlerini çalt we ýokary hilli ýerine ýetirmekde giňden peýdalanyldy.

2021-nji ýylyň 4-nji fewralynda hormatly Prezidentimiz sanly wideoaragatnaşyk arkaly Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylarynyň hem-de ugurdaş ýokary okuw mekdepleriniň rektorlarynyň gatnaşmagynda gurluşyk-senagat toplumyny ösdürmek boýunça iş maslahatyny geçirdi. Maslahatyň dowamynda döwlet Baştutanymyz ýurdumyzda gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleriniň mümkinçiliklerinden giňden peýdalanmagyň zerurdygyny belläp, Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň «Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri» ylmy-önümçilik merkezinde energiýanyň gaýtadan dikeldilýän görnüşleri esasynda energogurnawlar hünäri boýunça aspiranturany açmagy tabşyrdy. Bu merkeziň ähli işgärlerini çäksiz begendirdi we bu ugurdan alnyp barylýan ylmy-barlag işlerine has hem jogapkärli çemeleşmäge borçlandyrdy. Munuň özi Türkmenistanyň strategik milli bähbitlerini durmuşa geçirmek üçin bäsdeşlige ukyply bolan öňdebaryjy düýpli ylmy-barlag işlerini alyp barmaga, amaly ähmiýetli ylym we tehnologiýalar ulgamynda möhüm ylmy-tehnologik ugurlaryň we barlaglaryň hil taýdan täze derejesini döretmäge, ylmy-tehniki işiň netijelerini we täze döredilen tehnologiýalary önümçilige ornaşdyrmaga, innowasion senagaty, adam mümkinçiligini ösdürmäge, zehinli ýaşlary saýlap almaga we olary tehnologiýalar hem-de ylym ulgamyna çekmäge giň mümkinçilikleri açar.

Milli ylym ulgamynyň kuwwatynyň güýçlendirilmegine, ylmyň ösüşine innowasion häsiýet berilmegine, dünýäde gazanylan ylmy netijeleriň giňden peýdalanylmagyna, olaryň önümçilige işjeň ornaşdyrylmagyna aýratyn üns berýän Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak, alyp barýan il-ýurt bähbitli, dünýä ähmiýetli işleri elmydama rowaç bolsun!

Kakageldi SARYÝEW,

Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň «Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri» ylmy-önümçilik merkeziniň direktory, tehniki ylymlaryň kandidaty.