Watan goragçylarynyň güni mynasybetli, Daşoguz şäherinde welaýatyň prokuratura edaralarynyň işgärleri üçin ähli amatlyklary bolan, şäher gurluşygynyň hem-de häzirki zaman binagärliginiň iň öňdebaryjy talaplaryna laýyk gurlan täze ýaşaýyş jaýlarynyň birbada ikisi ulanmaga berildi.

Welaýat merkeziniň Aşgabat köçesiniň ugrunda bina edilen, her biri 16 öýli, dört gatly täze jaýlaryň gurluşyk işlerini Türkmenistanyň Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginiň Daşoguz şäherindäki «Demirbetonönümleri» zawodynyň baş potratçylygynda «Bagtyýarlyk ýoly» hususy kärhanasynyň işçi-hünärmenleri alyp bardylar.

Kämil durmuş infrastrukturasynyň kemala gelýän ýaşaýyş jaý toplumynyň döwrebap desgalarynyň, belent başly binalarynyň hataryna goşulan täze jaýlaryň açylyş dabarasy şatlyk-şowhuna beslendi. Watan goragçylarynyň gününiň baýram edilýän günlerinde täze jaýlardan öý almak bagty miýesser eden maşgalalaryň döwletli ojaklarynda, uly şatlyk hem buýsanç bilen, jaý toýlary tutuldy.

— Bu gün maşgalamyz üçin örän şatlykly pursatlara beslendi, täze jaýda, täze ojakda toý tutmak bagty nesip etdi — diýip, köp gatly ýaşaýyş jaýyndan 3 otagly öý alan welaýat harby prokuraturasynyň derňew bölüminiň uly sülçüsi Allanur Paltabaýew öz şatlygyny paýlaşdy:

— Täze jaýymyzda ähli oňaýly şertler bar. Otaglary, aşhanasy giň hem ýagty. Öýümizde häzirki zamanyň ösen talaplaryna laýyk gelýän iň kämil durmuş enjamlary ornaşdyrylypdyr. Çagalarymyzyň döwrebap bilim we terbiýe almaklary üçin golaýda mekdep, çagalar baglary ýerleşýär. Halkymyzyň bagtyýar durmuşda, abadançylykda ýaşamagy barada çäksiz alada edýän Belent Serkerdebaşymyzyň janynyň sag, ömrüniň uzak, uly tutumlarynyň elmydama rowaç bolmagyny arzuw edýäris.

Häzirki wagtda welaýatyň çäginde hereket edýän hususy kärhanalar durmuş-önümçilik maksatly desgalary, ýokary amatlygy bolan ýaşaýyş jaýlaryny gurmaga işjeň gatnaşýarlar. Özleriniň hünär ussatlygy bilen netijeli zähmet çekmegiň asylly nusgasyny görkezýän «Bagtyýarlyk ýoly» hususy kärhanasynyň işçileri hem şäheriň dürli künjeginde täze binalaryň birnäçesini gurup, ulanmaga berdiler.

— Daşoguz şäherine durmuş maksatly desgalar aýratyn görk berýär — diýip, «Bagtyýarlyk ýoly» hususy kärhanasynyň işçiler toparynyň ýolbaşçysy Hurşid Saparow aýdýar. — Günsaýyn tanalmaz derejede gözelleşýän şäherimizde alnyp barylýan gurluşyk işlerinde goşandymyzyň bardygyna begenýäris. Hususy kärhanamyzda dürli desgalaryň gurluşygynda işlän tejribeli gurluşykçylarymyz bar. Watan goragçylarynyň güni mynasybetli ulanmaga berlen iki jaýyň gurluşygyny taslamada göz öňünde tutulan möhletlerde tamamladyk. Täze jaýlaryň açylyş dabarasynda tapawutlanan işçilerimiziň uly topary bilen birlikde, maňa hem Gahryman Arkadagymyzyň adyndan gymmat bahaly toý sowgady gowşuryldy. Diňe bir gurluşykçy däl, her kim üçin öz eden işiniň netijesini görmek uly bagt bolsa gerek. Adamlaryň bagtyýarlygy babatda ýadawsyz tagalla edip, olar üçin oňaýly şertleri döredýän Arkadag Prezidentimize alkyş aýdýarys. Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, başy dik, ömri uzak bolsun!

Şäheriň gözel künjegindäki belent başly binalaryň hataryndan orun alan dört we üç otagly öýlerden ybarat täze jaýlarda ýaşaýjylar üçin häzirki zamanyň ösen talaplaryna laýyk gelýän ähli şertler göz öňünde tutulypdyr. Oňaýly ýerleşen ýagty otaglarynyň, giň eýwanynyň, aşhanasynyň kämil durmuş tehnikalary, beýleki zerur şertler bilen üpjün edilmegi häzirki döwürde ýurdumyzda adam baradaky aladanyň ileri tutulýandygynyň aýdyň nyşanydyr.

Toý lybasyna beslenen jaýlaryň degresindäki giň sahnada şäheriň medeniýet we sungat ussatlarynyň ýerine ýetiren aýdym-sazlary, tans kompozisiýalary açylyş dabarasyna gatnaşanlaryň şatlygyny has-da artdyrdy.

Amanmyrat SAPAROW.

Türkmen halkynyň ak bugdaýa, mukaddes çörege bolan hormaty juda belentdir. Türkmen öýüne myhman gelende öňi bilen oňa saçagyny ýazyp, duz-çörek hödür edýär. Maşgala binýadynyň ilkinji basgançaklarynda, gudaçylyk gatnaşygy açylanda, ilki bilen, içi çörekli saçak eltilýär. Täze jaýa göçülip barlanda bosagadan duz-çörekli ätlenilýär, döwletli işleriň başy başlananda-da ýa-da maşgalada biri uzak ýola sapara gitse-de ýoldaş hökmünde ýanyna çörek salynýar.

Mähriban Arkadagymyzyň baştutanlygynda her bir adama öz saýlap alan hünäri boýunça işlemäge, döretmäge, gurmaga, zähmetiniň rehnetini görüp, eşretli durmuşda ýaşamaga döwlet tarapyndan ähli şertler döredilýär. Watanymyzyň ykdysady ösüşine önjeýli goşant goşmagy maksat edinýän «Daşoguzgallaönümleri» önümçilik birleşiginiň çörek kärhanasynyň agzybir işgärleri hem uly ruhubelentlik bilen zähmet çekýärler. Kärhananyň zähmetkeşleri ýokary hilli önümleri bilen ilatyň ösen isleginiň kanagatlandyrylmagyna saldamly goşantlaryny goşýarlar. Olaryň agramly böleginiň zenanlardygy aýratyn bellenilmäge mynasypdyr.

Geçmiş taryhymyza ser salanyňda-da maşgalanyň gündelik biş-düşi, tamdyra çörek ýapmak ýaly hysyrdylary gyz-gelinler tarapyndan ýerine ýetirilipdir. Häzirki wagtda hem kärhanada çörek we çörek önümlerini öndürýän işçi topara ussat zenanlar halypalyk edýärler. Çörek kärhanasynda öndürilýän çörekleriň onlarça görnüşine alyjylar uly isleg bildirýärler. Olardan «galyp», «tamdyr», «barmak», «ahal», «ruhubelent» çörekleri, şeýle-de «bereketli», «höwesli», «toý külçe», «altyn däne» süýjüli külçeler we beýleki birnäçe süýji-köke önümleri özboluşly tagamy bilen tapawutlanýar. Bu önümler hünärine ezber, işine höwesli zenanlaryň yhlasly zähmetiniň ajaýyp miweleridir.

«Çekseň zähmet — ýagar rehnet» diýlişi ýaly, bu kärhananyň agzybir işgärleriniň birnäçesi köp ýyllaryň dowamynda çeken yhlasly zähmeti netijesinde döwlet sylaglary bilen sylaglanýarlar. Olardan Jeren Atajanowa, Gülnara Kurýazowa, Jemal Ahmedowa, Aýna Nuryýewa Türkmenistanyň «Watana bolan söýgüsi üçin» medalyna mynasyp boldular. Bularyň bişirýän çörekdir çörek önümleri welaýatymyzda geçirilýän baýramçylyk çärelerinde gözüňi dokundyryp, çörek önümleriniň sergilerinde netijeli orunlara mynasyp bolýar. Edil halyçy zenanyň ýüregindäki, kalbyndaky duýgularyny öz dokaýan halysyna çitişi ýaly, çörek bişirýän zenanlarymyz hem öz ýürek buýsançlaryny, Watana bolan söýgülerini bişirýän çöreklerine, süýji-kökelerine yhlas bilen siňdirmegi başarýarlar.

Halkymyza amatly şertlerde işlemäge, döretmäge giň mümkinçilikleri döredýän mähriban Arkadagymyzyň janynyň sag, ömrüniň uzak, il-ýurt bähbitli işleriniň rowaç bolmagyny arzuw edýäris.

Gülruh HALJANOWA,

Aşgabat, 21-nji ýanwar (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet durmuşynyň ileri tutulýan meselelerine hem-de taýýarlanylan resminamalaryň taslamalaryna garaldy.

Döwlet Baştutanymyz mejlisiň gün tertibine geçip, ilki bilen, Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa söz berdi. Ol “Halkyň Arkadagly zamanasy” ýylynda amala aşyrylýan giň gerimli durmuş-ykdysady özgertmeleriň hukuk binýadyny kämilleşdirmek, Mejlisiň deputatlarynyň öňünde goýlan maksatnamalaýyn wezipeleri amala aşyrmak hem-de milli kanunçylygy döwrüň talabyna we halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryna kybap getirmek maksady bilen alnyp barylýan işler barada maglumat berdi.

Häzirki wagtda Türkmenistanyň Raýat kodeksiniň rejelenen görnüşiniň taslamasyny taýýarlamak boýunça degişli işler geçirilýär. Hereket edýän kanunlary döwrebaplaşdyrmak maksady bilen, birnäçe kadalaşdyryjy hukuk namalaryna seljerme berildi. Mejlisiň deputatlary ýerlerdäki duşuşyklarda wagyz işlerini geçirýärler.

Soňra Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary K.Babaýew kanunçylyk binýadyny kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler barada maglumat berdi. “Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisini geçirmek hakynda” Karara laýyklykda, döwletimiziň we jemgyýetimiziň durmuşynda möhüm ähmiýete eýe bolan umumymilli forumy guramak boýunça işler dowam etdirilýär.

Hukuk esaslary, ýurdumyzda amala aşyrylýan durmuş-ykdysady we demokratik özgertmeleri pugtalandyrmak hem-de ösdürmek üçin hereket edýän hukuk namalaryna üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmek bilen baglanyşykly täze kanun taslamalary taýýarlanylýar.

Halk Maslahatynyň agzalary Watanymyzyň gazanan uly üstünlikleriniň, Diýarymyzyň ykdysady kuwwatyny has-da pugtalandyrmaga, halkymyzyň durmuş derejesini ýokarlandyrmaga gönükdirilen özgertmeleriň ähmiýetini düşündirýärler.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow döwlet durmuş-ykdysady maksatnamalaryny mundan beýläk-de üstünlikli durmuşa geçirmekde Milli Geňeşiň alyp barýan kanunçylyk işiniň möhümdigini nygtady. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz umumy ykrar edilen halkara hukuk resminamalary içgin seljermegiň, döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlary bilen bir hatarda, olary milli kanunçylyk tejribesinde nazara almagyň zerurdygyny belledi.

Milli Liderimiz kanunçykaryjylyk ulgamynda tejribe alyşmaga, Türkmenistanyň demokratik, hukuk döwleti hökmünde ösüş ýolunda toplan taryhy tejribesi hem-de Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe gazanan üstünlikleri bilen halkara jemgyýetçiligi giňden tanyşdyrmaga ýardam berýän hyzmatdaşlygy we parlamentara gatnaşyklary mundan beýläk-de işjeňleşdirmegiň möhümdigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisine görülýän taýýarlyk işlerine ünsi çekip, bu möhüm çäräni hereket edýän milli kanunçylyga laýyklykda, ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmegiň ähli meselelerini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedow Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisine taýýarlyk görmek hem-de 2021-nji ýylyň jemlerini jemlemek bilen bagly işler barada hasabat berdi.

Wise-premýeriň hasabat berşi ýaly, döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryna laýyklykda, ýurdumyzy geljekki 30 ýylyň dowamynda ösdürmek maksatnamasynyň taslamasyny işläp taýýarlamak boýunça işler alnyp barylýar. Şunda ministrlikler, pudaklaýyn dolandyryş edaralary, Aşgabat şäheriniň we welaýatlaryň häkimlikleri bilen bilelikde görkezijileri hem-de çaklanylýan maglumatlary taýýarlamak boýunça sazlaşykly işler alnyp barylýar.

Wise-premýer pudaklaryň 2021-nji ýyl üçin önümçilik görkezijileriniň ýerine ýetirilişine hem-de olaryň maliýe-ykdysady ýagdaýyna seljerme bermek boýunça alnyp barylýan işler barada hem hasabat berdi. Şunuň bilen birlikde, “Ýurdumyzy 2022-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasy” işlenip düzüldi. Onda milli ykdysadyýetimiziň pudaklaryny, sebitleri toplumlaýyn ösdürmek, ilatyň hal-ýagdaýyny ýokarlandyrmak hem-de “Halkyň Arkadagly zamanasy” ýylynda durmuş ugurly syýasaty amala aşyrmak bilen baglanyşykly çäreler göz öňünde tutuldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Türkmenistany geljek 30 ýyllyk döwürde ösdürmegiň maksatnamasyny işläp taýýarlamaga jogapkärli çemeleşmegiň wajypdygyny belledi. Resminamada Garaşsyz, baky Bitarap Diýarymyzy täze taryhy eýýamda syýasy, ykdysady, durmuş hem-de medeni ugurlarda ösdürmegi üpjün etmäge gönükdirilen ileri tutulýan wezipeler kesgitlenilmelidir.

Şunuň bilen baglylykda, wise-premýere bu işi degişli düzümler bilen utgaşykly alyp barmak, şonuň ýaly-da, Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisini ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek üçin ähli zerur çäreleri görmek tabşyryldy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow ýangyç-energetika toplumyndaky işleriň ýagdaýy, ýurdumyzyň nebitgaz senagatyny 2030-njy ýyla çenli döwür üçin ösdürmegiň Maksatnamasynyň durmuşa geçirilişiniň barşy barada hasabat berdi.

Wise-premýer şu ýylda Türkmenistanyň içerki sarp edijilerine nebit önümlerini paýlamagyň möçberlerine gaýtadan seredilendigini habar berip, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli Kararyň taslamasyny hödürledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, milli ykdysadyýetde ýangyç-energetika toplumynyň eýeleýän uly ornuny nygtady. Şunuň bilen baglylykda, nebitiň we tebigy gazyň çykarylyşynyň hem-de gaýtadan işlenilişiniň möçberini, ýurdumyzyň içerki we dünýä bazarlarynda isleg bildirilýän köpdürli nebithimiýa önümleriniň öndürilişini yzygiderli artdyrmagyň hem-de görnüşlerini giňeltmegiň möhümdigi bellenildi.

Milli Liderimiz pudaga häzirki zamanyň serişde tygşytlaýjy tehnologiýalaryny ornaşdyrmak boýunça işleriň depginini ýokarlandyrmaga, energetika pudagynyň kärhanalarynyň eksport kuwwatyny pugtalandyrmaga gönükdirilen iri düzümleýin taslamalaryň durmuşa geçirilişiniň barşyny hemişe gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz degişli resminama gol çekip, ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi hem-de onuň düzgünleriniň degişli derejede berjaý edilmegini üpjün etmegi tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew oba hojalygynda amala aşyrylýan özgertmeleriň alnyp barlyşy hem-de sebitlerde möwsümleýin meýdan işleriniň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi.

Şu günler bugdaý ekilen meýdanlarda gök maýsalara agrotehniki kadalara laýyklykda ideg etmek, gowaça we beýleki oba hojalyk ekinleri üçin bölünip berlen meýdanlarda ýazky ekiş möwsümine taýýarlyk görmek işleri amala aşyrylýar.

Şeýle hem ýurdumyzda bugdaý hem-de gowaça ösdürip ýetişdirmek üçin tehniki hyzmatlaryň, mineral dökünleriň we himiki serişdeleriň ýeňillikli bahalardan berilmegi, önüm öndürijiler bilen tabşyrylýan önümler üçin hasaplaşyklaryň geçirilişi barada hasabat berildi.

Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer döwlet Baştutanymyzyň garamagyna Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň maksatlaýyn ýörite hasabyndan çykdajylary tölemek hakyndaky Çözgüdiň taslamasyny hödürledi.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, bugdaýyň, gowaçanyň we beýleki oba hojalyk ekinleriniň hasyllylygyny ýokarlandyrmak, ekerançylyk meýdanlarynyň melioratiw ýagdaýyny hem-de suw bilen üpjünçiligini gowulandyrmak meselelerine ünsi çekdi. Hormatly Prezidentimiz milli ykdysadyýetimiziň azyk üpjünçiligini hemmetaraplaýyn pugtalandyrmagyň, ilatyň özümizde öndürilýän ýokary hilli azyk önümlerine bolan islegini kanagatlandyrmagyň wajypdygyny nygtady.

Şeýle hem oba hojalyk önümçiliginiň netijeliligini ýokarlandyrmagyň möhüm şerti hökmünde ekerançylar üçin jogapkärli ýazky ekiş möwsümine ýokary derejede hem-de toplumlaýyn taýýarlyk görmek tabşyryldy. Hormatly Prezidentimiz oba hojalygyna öňdebaryjy tejribeleri ornaşdyrmak, telekeçilik başlangyçlaryny hemmetaraplaýyn goldamak babatda wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz hödürlenen resminama gol çekip, ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi hem-de degişli tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow ýurdumyzyň himiýa kärhanalarynyň önümçilik kuwwatyny artdyrmak boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi.

Ýurdumyzy senagatlaşdyrmak boýunça strategiýanyň amala aşyrylmagy netijesinde innowasion tehnologiýalar bilen üpjün edilen kuwwatly, döwrebap zawodlar gurulýar, müňlerçe täze iş orunlary döredilýär. «Türkmenhimiýa» döwlet konserniniň “Maryazot” önümçilik birleşiginiň, “Marykarbamid” zawodynyň we Ahaldaky gazdan benzin öndürýän zawodyň önümçilik kuwwatlyklaryny ýokarlandyrmak maksady bilen degişli işler geçirildi. Zawodlaryň ygtybarly işledilmegi we önümçilik kuwwatlyklarynyň doly güýjünde ulanylmagy 2022-nji ýylda göz öňünde tutulan önümçilik meýilnamalaryny ýerine ýetirmek, eksport mümkinçiliklerini has-da artdyrmak boýunça pudagyň öňünde goýlan wezipeleriň üstünlikli amala aşyrylmagyna ýardam eder. “Türkmenhimiýa” döwlet konserniniň mineral dökünleri öndürýän zawodlarynyň geljekde hem önümçilik kuwwatlyklaryny artdyrmak üçin zerur bolan enjamlar we ätiýaçlyk şaýlar bilen üpjün etmek boýunça degişli işler alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, himiýa toplumlarynyň bökdençsiz işledilmeginiň hem-de doly önümçilik kuwwatlyklaryna çykarylmagynyň zerurdygyna ünsi çekdi.

Döwlet Baştutanymyz içerki hem-de daşarky bazarlarda uly isleg bildirilýän ýokary hilli himiýa önümleriniň öndürilýän möçberini yzygiderli artdyrmagyň wajypdygyny aýdyp, bu ugurda alnyp barylýan işleri dowam etmek barada wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow söwda toplumynda durmuş-ykdysady strategiýany durmuşa geçirmek, dokma pudagynda hem-de telekeçilik ulgamynda kesgitlenen möhüm wezipeleri çözmek boýunça ýerine ýetirilýän işler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, söwda ulgamynyň bazar gatnaşyklaryna geçmek şertlerinde milli ykdysadyýetimiziň gazanýan üstünliklerini görkezýän esasy pudaklaryň hatarynda durýandygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, haryt dolanyşygynyň möçberlerini artdyrmak, haryt bolçulygyny üpjün etmek we içerki bazary zerur bolan önümlerden doldurmak gaýragoýulmasyz wezipeleriň biri bolup durýar.

Milli Liderimiz ýurdumyzda eksport-import amallaryny kadalaşdyrýan esasy edara hökmünde Döwlet haryt-çig mal biržasynyň işini kämilleşdirmegiň möhümdigine ünsi çekdi hem-de degişli tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa gözegçilik edýän ulgamlaryndaky işleriň ýagdaýy, ýurdumyzda medeniýet ulgamyny ösdürmegiň 2019 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde ýerine ýetirilýän çäreler barada hasabat berdi.

«Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda geçirilýän dürli duşuşyklar, maslahatlar, bäsleşikler we sergiler, wagyz-nesihat işleri milli senenamamyzyň şanly wakalaryna hem-de senelerine bagyşlanan çäreleriň maksatnamasynyň özenini düzýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ylmy-tehniki ösüşiň gazananlaryny hem-de döwrüň talabyny nazara almak bilen, medeniýet ulgamynyň edaralarynyň hem-de köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň işini kämilleşdirmek boýunça yzygiderli çäreleriň görülmelidigine ünsi çekdi.

Döwlet Baştutanymyz bu ulgamyň soňky ýyllarda döredilen maddy-enjamlaýyn binýadyny netijeli ulanmak, medeniýet ulgamynyň hünärmenleriniň hünär derejesini ýokarlandyrmak meselelerine aýratyn üns bermek babatda degişli görkezmeleri berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow meýilleşdirilen ähli çäreleriň ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilmeginiň zerurdygyny belledi. Şeýle hem milli Liderimiz halkymyzyň medeni-ruhy mirasyny giňden wagyz etmek, ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň ykdysady esaslaryny pugtalandyrmaga, türkmenistanlylaryň abadançylygyny artdyrmaga gönükdirilen strategik döwlet maksatnamalarynyň many-mazmunyny we ähmiýetini açyp görkezmek boýunça işleri ýaýbaňlandyrmagy tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Toýlyýew sport we ýaşlar syýasaty ulgamynda alnyp barylýan işler, hususan-da, Watanymyzyň bu ulgamda gazanýan üstünliklerini dünýäde giňden wagyz etmek, türgenleriň sportuň dürli görnüşlerinde gazanýan uly üstünliklerini has-da artdyrmak, bu ugurda döredilýän mümkinçilikleri mundan beýläk-de giňeltmek babatda görülýän çäreler barada hasabat berdi.

Wise-premýer kagyzda neşir edilýän köpçülikleýin habar beriş serişdelerini elektron görnüşe hem-de sanly ulgama geçirmek, Türkmenistanyň internetiň habarlar-täzelikler ulgamyna gatnaşmagyny giňeltmek, saýtlary we beýleki web-serişdeleri döretmek, gazet-žurnallaryň işlerini döwrebaplaşdyrmak maksady bilen, Sport we ýaşlar syýasaty boýunça habarlar merkezini döretmek ugrunda alnyp barylýan işler barada hem hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklaryny sanlylaşdyrmak boýunça geçirilýän işleriň örän möhümdigini nygtady hem-de täzeçil tehnologiýalaryň işjeň ornaşdyrylmagynyň wajyp wezipeleri üstünlikli çözmek bilen birlikde, Garaşsyz Watanymyzyň beýik gazananlaryny dünýäde giňden beýan etmäge hem gönüden-göni ýardam berýändigini belledi. Döwlet Baştutanymyz Sport we ýaşlar syýasaty boýunça habarlar merkezini döretmek boýunça alnyp barylýan işleri dowam etmek barada wise-premýere birnäçe görkezmeleri berdi.

Şeýle hem Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasaryna durmuş desgalaryny, hususan-da, lukmançylyk we hyzmat ediş edaralaryny bildirilýän talaplara laýyklykda hem-de arassaçylyk kadalarynyň pugta berjaý edilmegi arkaly ýerleşdirmek boýunça degişli çäreleri görmek barada tabşyryk berildi. Milli Liderimiz alnyp barylýan durmuş ugurly syýasatymyzyň baş ýörelgesiniň, ilkinji nobatda, adamlar we olaryň abadançylygy babatdaky aladadan ybaratdygyny belläp, bu ugurda degişli düzümler, şol sanda häkimlikler bilen utgaşykly işleri ýola goýmagyň zerurdygyna ünsi çekdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow Türkmenistanyň wodorod energiýasy boýunça halkara hyzmatdaşlygyny ösdürmek babatda alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Şunuň bilen baglylykda, Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biriniň energetika diplomatiýasy bilen baglanyşyklydygy bellenildi. Ýurdumyz energiýa serişdeleriniň baý gorlaryna eýe bolmak bilen, hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda energetika ulgamynda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmäge saldamly goşant goşýar we bu ugurda möhüm başlangyçlary yzygiderli öňe sürýär.

Milli Liderimiziň durmuşa geçirýän energetika diplomatiýasy abraýly halkara guramalaryň derejesinde giň goldawa eýe bolýar. Bu babatda 2008-nji we 2013-nji ýyllarda Türkmenistanyň başlangyjy bilen BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan degişli Kararnamalaryň biragyzdan kabul edilmegi munuň aýdyň subutnamasydyr.

Döwlet Baştutanymyzyň Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýanyň 76-njy mejlisinde öňe süren BMG-niň pes uglerodly energiýany ösdürmek boýunça Strategiýany hem-de wodorod energetikasyny ösdürmek üçin halkara «Ýol kartasyny» düzmek baradaky teklipleri energetika howpsuzlygyny üpjün etmekde örän ähmiýetlidir.

Soňky ýyllarda dünýäde pes uglerodly energiýa we wodorod ýangyjyna geçmek bilen bagly işleriň güýçlenmegi netijesinde geljekde energiýa serişdelerine bolan islegiň gurluşynyň üýtgemegine getirer diýlip garaşylýar. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiziň energetika ulgamynda öňe sürýän halkara başlangyçlaryndan ugur alnyp, Türkmenistanyň wodorod energiýasy babatda halkara hyzmatdaşlygyny ösdürmek boýunça 2022-2023-nji ýyllar üçin «Ýol kartasynyň» taslamasy işlenip düzüldi.

Resminama wodorod energiýasy boýunça halkara hyzmatdaşlygy ýola goýmak we pugtalandyrmak hem-de ýokary derejeli hünärmenler bilen üpjün edilen, döwrebap tehnologiýalar esasynda işleýän we eksporta gönükdirilen milli wodorod energetika pudagyny döretmek bilen bagly giň strategik maksatlary we çäreler toplumyny öz içine alýar.

Bu ugurda netijeli gatnaşyklary mundan beýläk-de giňeltmek babatda döwlet Baştutanymyzyň garamagyna “Ýol kartasynyň” taslamasy hem-de onda beýan edilen teklipler hödürlenildi.

Hususan-da, munuň özi Energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleri boýunça halkara agentlik (IRENA), Halkara Energetika agentligi, Halkara Energetika Hartiýasy, Atom energiýasy boýunça halkara agentlik we beýleki halkara guramalar bilen geljekde hem hyzmatdaşlygy netijeli dowam etmek we bu işleriň çäklerinde IRENA-nyň Türkmenistanda wodorod energiýasy boýunça merkezini açmagyň mümkinçiliklerini öwrenmek teklibi bilen baglanyşyklydyr.

Türkmenistanyň wodorod energiýasy boýunça halkara hyzmatdaşlygynyň syýasy-hukuk esaslaryny mundan beýläk-de kämilleşdirmek bilen bagly işleri durmuşa geçirmek, hususan-da, Türkmenistanyň wodorod energetikasyny ösdürmek boýunça milli strategiýasyny işläp taýýarlamak hem-de bu işe halkara bilermenleri çekmek teklip edilýär.

Ýurdumyzda wodorod energetika pudagyny döretmek we ösdürmek maksady bilen, ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamak hem-de bu ugurda halkara ylmy hyzmatdaşlygy ýola goýmak göz öňünde tutulýar. Bu babatda Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetinde Wodorod energiýasy boýunça merkezi döretmek teklip edilýär. Bu merkeziň esasy maksatlarynyň biri wodorod energiýasyny öndürmek we ulanmak boýunça ýurdumyzda synag taslamalaryny durmuşa geçirmek bilen bagly teklipleri taýýarlamakdan ybarat bolar.

Energiýa serişdeleriniň bu görnüşini öndürmek, saklamak we ony daşamak üçin degişli düzümleriň döredilmegi hem-de oňa uly möçberde maýa goýumlaryň çekilmegi bilen bagly işleri geçirmek zerur bolup durýar. Şu maksat bilen, Türkmenistanda wodorod energetika pudagyny ösdürmek boýunça Pudagara iş toparyny döretmek teklip edilýär.

Mundan başga-da, bu ugurda hyzmatdaşlygy giňeltmek we tejribe alyşmak babatda Ýaponiýa, Russiýa Federasiýasy, Koreýa Respublikasy, Beýik Britaniýa ýaly döwletleriň degişli edaralary bilen geňeşmeleri ýola goýmak göz öňünde tutulýar.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp we hödürlenen teklipleri, umuman, makullap, Türkmenistanyň oňyn Bitaraplyk we “Açyk gapylar” ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasy ugry amala aşyrmak arkaly daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen netijeli gatnaşyklary, şol sanda energetika ulgamyndaky hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge çalyşýandygyny nygtady. Alternatiw energetika bu ugurda milli strategiýany durmuşa geçirmegiň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda kesgitlenildi.

Ýurdumyzda onuň çeşmelerinden netijeli ulanmak boýunça öňdebaryjy tehnologiýalary çekmäge we ornaşdyrmaga uly üns berilýär. Häzirki döwrüň ýagdaýlary bilen baglylykda, geljegiň ýangyjy hökmünde wodorod şol çeşmeleriň biri bolup durýar. Ekologiýa we howanyň üýtgemegi bilen bagly ählumumy meseleler babatda wodorody öndürmek we ony ulanmagyň mümkinçiliklerini öwrenmek aýratyn möhümdir.

Bu ulgamda ýurdumyz işjeň orny eýeleýär. Türkmenistanyň umumy abadançylygyň we ösüşiň bähbitlerine laýyk gelýän anyk başlangyçlary munuň aýdyň subutnamasydyr. Wodorod energiýasy barada aýdylanda bolsa, ýokary ulanyş, tehnologik we ekologik häsiýetnamalary onuň artykmaçlyklarydyr diýip, döwlet Baştutanymyz belledi. Munuň özi ylmy barlaglaryň barşynda tassyklanyldy. Bu energiýa serişdesini senagatda hem-de binalary ýylatmak üçin netijeli ulanmak bolar. Mundan başga-da, wodorod daşky gurşaw üçin howpsuzdyr. Ony ulanmagyň ägirt uly geljegi hut şular bilen şertlendirilendir.

Milli Liderimiz Türkmenistanyň pes uglerodly, hususan-da, wodorod energiýasy ulgamynda netijeli halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça yzygiderli çäreleri görjekdigini nygtap, wise-premýere, daşary işler ministrine bu ugurda degişli işleri dowam etdirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanow hormatly Prezidentimiziň tabşyryklaryna laýyklykda, serhet gözegçilik-geçiriş nokatlarynda ýurdumyza ýokanç keselleriň aralaşmagynyň öňüni almak boýunça alnyp barylýan toplumlaýyn işler barada hasabat berdi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet serhet zolaklarynda, gümrük nokatlarynda berk gözegçiligiň üpjün edilýändigi, degişli zyýansyzlandyryş işleriniň yzygiderli geçirilýändigi bellenildi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, öňde goýlan möhüm wezipeleri çözmäge örän jogapkärli we hemmetaraplaýyn çemeleşmegiň wajypdygyna ünsi çekdi. Bu ugurda ähli gulluklaryň işini utgaşykly guramak meselesini hemişe üns merkezinde saklamak möhümdir. Şunuň bilen birlikde, döwlet Baştutanymyz serhet gözegçilik-geçiriş nokatlarynda ýokanç keselleriň ýurdumyza aralaşmagynyň öňüni almak boýunça degişli çäreleriň geçirilmegine berk gözegçilik etmegiň wajypdygyny nygtap, wise-premýere, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretaryna birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew ulag-logistika ulgamynda alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Hasabatyň başynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýurdumyzyň daşary ýurtlar bilen ulag ulgamynda özara hyzmatdaşlygy berkitmäge uly ähmiýet berýändigi bellenildi. Döwlet Baştutanymyzyň dünýä bileleşiginiň giň goldawyna eýe bolan netijeli başlangyçlary bu ulgamda hyzmatdaşlygy giňeltmäge gönükdirilendir. BMG-niň Baş Assambleýasynyň bu ugurda kabul eden birnäçe Kararnamalary munuň aýdyň subutnamasydyr.

Hytaý — Gazagystan — Türkmenistan — Eýran ugry boýunça konteýner gatnawlary üçin bäsdeşlige ukyply nyrhlar kesgitlenip, logistikany ösdürmek üçin şertler döredilýär.

Häzirki wagtda Owganystan — Türkmenistan — Azerbaýjan — Gruziýa — Türkiýe, Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Oman üstaşyr ulag geçelgelerine Gazagystan, Katar we Hindistan ýaly ýurtlaryň goşulmagy bilen, bu ugurlary işjeňleşdirmek babatda synag ýüküni ugratmak, ýükleriň geçmeginde bökdençlikleriň döremezligini üpjün etmekde bar bolan meseleleri çözmek boýunça milli operatorlary kesgitlemek arkaly awtoulag we otly ýük kerwenlerini geçirmek meýilleşdirilýär.

Ýewropa — Kawkaz — Aziýa halkara ulag geçelgesi boýunça hem-de Hazar deňzi — Gara deňiz halkara ulag geçelgesi arkaly Ýewropa çykmak bilen, konteýner ýük daşalyşyny artdyrmak babatda meýilnamalaýyn işler amala aşyrylýar.

Logistika wekilleriniň işini ýola goýmaga, daşarky bazarlary öwrenmäge, ýurdumyzyň ulag-logistika mümkinçiliklerini mahabatlandyrmaga hem-de iri ulag kompaniýalaryny çekmäge aýratyn üns berilýär.

Pakistan, Owganystan, Hindistan ýaly ýurtlar Russiýa, Gazagystana hem-de Ýewropa ýurtlaryna üstaşyr ýükleri daşamaga, şonuň ýaly-da, Hytaý — Täjigistan — Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Türkiýe ugry boýunça konteýner ýük daşalyşyny ýola goýmaga uly gyzyklanma bildirýärler. Şunuň bilen baglylykda, ulag kompaniýalarynyň arasyndaky gepleşikleriň çäklerinde Türkmenbaşynyň Halkara deňiz portunyň üstaşyr ýük daşamakdaky mümkinçiliklerini peýdalanmak meýilleşdirilýär.

Agentligiň ýolbaşçysy hasabatyny dowam edip, ýurdumyzyň söwda flotunyň ulag serişdelerini daşamak we ýolagçy gatnatmak üçin döwrebap gämiler, şol sanda “RO-PAX” görnüşli ýük daşaýjy gämiler bilen üstüniň ýetirilýändigini aýtdy. Şol gämiler Ýewropa bilen Aziýanyň arasynda söwda dolanyşygynyň akymyny artdyrmakda uly ähmiýete eýedir.

Döwlet Baştutanymyzyň tabşyrmagy boýunça “Türkmendeňizderýaýollary” agentliginiň “Balkan” gämi gurluşyk we abatlaýyş zawody” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti tarapyndan dürli kysymly gämileri gurmak meýilleşdirilýär. Şol gämileriň hatarynda demir ýol wagonlaryny daşamak üçin iki sany “Ro-Ro” hem-de bir gury ýük daşaýjy gämi bar.

Dünýä tejribesinde “Ro-Ro” görnüşli gämileriň, esasan, açyk, ýarym açyk we ýapyk palubaly görnüşleriniň ulanylýandygy barada habar berildi. Ýükleme-düşürme işlerini ýeňilleşdirýändigi hem-de howpsuzlyk talaplaryna laýyk gelýändigi nazara alnyp, bu gämileri açyk palubaly görnüşde gurmak göz öňünde tutulýar. Bu bolsa howply ýükleriň käbir görnüşlerini gäminiň diňe açyk palubasynda daşamak barada Halkara Deňiz Guramasynyň talaplaryna kybap gelýär. Şol bir wagtda gäminiň aşaky böleginde azyk, gurluşyk, oba hojalyk we beýleki önümler ýüklenen ýükli wagonlary daşamak bolar. Gury ýük daşaýjy gämileriň häsiýetnamalary barada aýdylyp, gäminiň ýük göterijiliginiň 5 müň 100 tonna barabardygy habar berildi.

Şunuň bilen baglylykda, gämileriň şekil taslamalary hem-de olaryň häsiýetnamalary döwlet Baştutanymyzyň garamagyna hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzyň oňyn Bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik we hoşniýetli goňşuçylyk ýörelgelerine esaslanan daşary syýasy strategiýasyny yzygiderli durmuşa geçirip, sebit we halkara hyzmatdaşlyk meselelerine netijeli çemeleşýändigini görkezip, dürli ugurlarda, şol sanda ulag ulgamy ýaly ileri tutulýan ugurda möhüm düzümleýin taslamalary öňe sürýändigini belledi.

Soňky ýyllarda çäk taýdan örän amatly ýerleşen Türkmenistan sebit hem-de yklym ähmiýetli möhüm üstaşyr ulag halkasy we logistika merkezi hökmünde eýeleýän ornuny ynamly pugtalandyryp, özüniň ägirt uly mümkinçiligini umumadamzat bähbidine peýdalanmaga çalyşýar.

Milli Liderimiz bular barada aýtmak bilen, şu ulgamda ýurdumyzyň kuwwatyny doly peýdalanmak maksady bilen, multimodal logistika we üstaşyr gatnawlar, sanly tehnologiýalary peýdalanmak arkaly hyzmatlaryň görnüşlerini giňeltmek üçin oňaýly şertleri döretmegiň zerurdygyny belledi.

Döwrebaplaşdyrylan demir ýollaryň geçirijilik ukybyny artdyrmak, daşary ýurtlaryň we ýurdumyzyň harytlaryny halkara bazarlara ugratmagyň hem-de daşary ýurtlaryň önümlerini ýurdumyza gysga we amatly ýollar bilen getirmegiň mümkinçiliklerini peýdalanmak gerek diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.

Milli Liderimiz ýük daşalyşynyň netijeliligini ýokarlandyrmak üçin häzirki zaman, ýokary tehnologiýaly ulag düzüminiň bolmagynyň ägirt uly ähmiýetini göz öňünde tutup, ýükleriň ugradylýan hem-de kabul edilýän ýerlerini — deňiz menzillerini, demir ýol beketlerini we awtomenzilleri mundan beýläk-de ösdürmäge aýratyn üns bermegiň zerurdygyny belledi.

Şunuň bilen baglylykda, Türkmenbaşynyň Halkara deňiz portunyň Türkmenistanyň ulag ulgamynda möhüm halka bolup durýandygy nygtaldy.

Milli Liderimiz “Ro-Ro” görnüşli demir ýol wagonlaryny daşaýjy ýük gämileriniň meýilleşdirilen gurluşygyna ünsi çekip, munuň uzak aralyga daşamak üçin ulaglaryň örän uly isleg bildirilýän görnüşidigini belledi. Bu bolsa üstaşyr daşamalara-da uly mümkinçilikleri açýar.

Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow “Balkan” gämi gurluşyk we abatlaýyş zawody” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň ýurdumyzyň gämi gurluşygyny ösdürmek üçin binýat bolup durýandygyny nygtap, bu ugurda degişli işgärleri, operatorlary, işine ussat hünärmenleri taýýarlamakda mundan beýläk-de ähli tagallalary etmek barada görkezme berdi.

Hormatly Prezidentimiz hödürlenen taslamalary makullap hem-de bu babatda agentligiň ýolbaşçysyna tabşyryklary berip, gämileriň görnüşlerini gurmagy özleşdirmek bilen, milli deňiz flotuny giňeltmegiň zerurdygyny, munuň bolsa suw ulaglary ulgamynda ýük dolanyşygynyň artmagyna ýardam etjekdigini aýtdy.

Şeýle hem mejlisde döwlet durmuşynyň başga-da birnäçe möhüm meselelerine garaldy we ykdysadyýetiň pudaklaryny ösdürmäge gönükdirilen çözgütler kabul edildi.

Aşgabat, 21-nji ýanwar (TDH). Şu gün paýtagtymyzda “Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň halkara habar beriş serişdelerine beren interwýulary”, “Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygy” hem-de “Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammiti” atly syýasy kitaplaryň neşir edilmegi mynasybetli ylmy-amaly maslahat geçirildi. Bu kitaplarda milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda döredijilikli ösüş ýoly bilen ynamly öňe barýan Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň saýlan netijeli daşary syýasat ugry aýdyň şöhlelendirilýär.

Foruma ylym we bilim ulgamlarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri, ýokary okuw mekdepleriniň rektorlary hem-de mugallymlary, talyp ýaşlar gatnaşdylar. Maslahata Türkmenistanda işleýän diplomatik wekilhanalaryň ýolbaşçylary hem çagyryldy.

“Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” atly şygar astynda geçen ýyl Diýarymyzyň daşary döwletler hem-de halkara guramalar bilen üstünlikli köpugurly hyzmatdaşlygynyň, dünýä bileleşiginiň ýurdumyza, halkymyzyň baý medeni mirasyna, medeniýetine hem-de sungatyna barha artýan gyzyklanmasynyň aýdyň subutnamasy boldy.

2018-nji ýylda welaýatymyzyň «Miwe» oba hojalyk senagat birleşiginiň täze ammarlarynyň açylyp, ulanylmaga berilmegi birleşikde alnyp barylýan işleriň gerimini we netijeliligini artdyrdy. Umumy sygymy 3 müň tonna bolan bu ammarlar gök we bakja önümlerini uzak wagtlap ter saklamaga mümkinçilik berýär.

Häzirki wagtda bu ammarlarda 2700 tonna önüm saklanylýar. Şonuň 2030 tonnasy ýeralmadyr. Şeýle hem 240 tonna käşir, 105 tonna sogan saklanylýar. Bulardan başga-da ammarlarda kelemiň, almanyň, sarymsagyň, şugundyryň birnäçe tonnasy bar.

Gök we bakja önümleri şertnama esasynda welaýatymyzyň dürli künjeklerindäki kärendeçilerden satyn alynýar. Soňra olar ýylyň dowamynda çagalar baglaryna, saglyk merkezlerine we harby bölümlere paýlanyp berilýär. Önümleri daşamakda birleşige hormatly Prezidentimiz tarapyndan sowgat berlen sowadyjyly ulaglardan peýdalanylýar.

Agageldi ITALMAZOW,

Ykdysadyýet islendik ýurduň kuwwatynyň ilkinji we esasy görkezijisidir. Şonuň üçinem, ýurduň ösüşi onuň ykdysady kuwwaty bilen ölçenilýär. Hormatly Prezidentimiziň tagallalarynyň netijesinde milli ykdysadyýetimiz diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilip, onda sanly ulgam möhüm ähmiýete eýe bolýar. Soňky ýyllarda ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça başlangyçlar giň gerim alýar.

Sanly ykdysadyýet maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň mümkinçiliklerine esaslanyp, ilat üçin ýokary hilli hyzmatlary hödürlemäge, önümçilige täzeçillikleri ornaşdyrmaga, sarp edijiler bilen öndürijileriň arasyndaky gatnaşyklary kämilleşdirmäge esaslanýan hojalyk gatnaşyklarydyr.

Ýurdumyzda milli ykdysadyýete sanly ulgamy ornaşdyrmak arkaly, öňdebaryjy döwletleriň derejesine çykmak, elektron senagaty kemala getirmek, aň-bilim maýasyny döretmek, işewürlik, maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň soňky gazananlaryna eýe bolmak we beýlekiler hormatly Prezidentimiziň öňde goýýan asylly maksatlarynyň özeninde durýar. Bu gün degişli ugurda netijeli çäreler durmuşa geçirilip, oňyn netijeler gazanylýar. Munuň üçin «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň» tassyklanylmagy bolsa ýurdumyzyň ösüşleriniň geljekde has-da belent sepgitlere ýetjekdiginiň güwäsidir. Degişli Konsepsiýanyň tapgyrma-tapgyr amala aşyrylmagy çalt depginler bilen özgerýän, dünýäde ygtybarly ykdysady binýada we uly mümkinçiliklere eýe bolan döwletimiziň öňdebaryjy ýurtlaryň hatarynda orun almagyny şertlendirýär.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň sazlaşykly ösüşleri halkymyzyň kalbynda çuňňur buýsanç döredýär. Watanymyzyň berkararlygy we halkymyzyň bagtly geljegi ugrunda beýik işleri amala aşyrýan Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak, belent başy aman bolsun!

Şirin BÄŞIMOWA,

Ähli babatda dünýäniň ösüşleri bilen deň gadam urýan ýurdumyzda akyl-paýhas işiniň önümlerini goramak boýunça-da zerur çäreler durmuşa geçirilýär. Aň-paýhas işjeňliginiň goragy barada gürrüň edilende, köplenç, «intellektual eýeçilik» diýen düşünje bilen ýüzbe-ýüz bolýarys. Eýsem-de, bu düşünje haçan, nähili ýüze çykdy we ýurdumyzda aň-paýhas işiniň önümlerini goramak boýunça nähili işler amala aşyrylýar?

1967-nji ýylda Şwesiýanyň paýtagty Stokgolmda Intellektual eýeçiligiň bütindünýä guramasynyň döredilmegi baradaky Konwensiýa gol çekilýär. Guramanyň esaslandyryjy resminamalaryna laýyklykda, intellektual eýeçilik düşünjesi edebi, çeperçilik we ylmy eserlere (şol sanda kompýuterleriň maksatnama üpjünçiliklerine), sungat ussatlarynyň çykyşlaryna, ses ýazgylaryna, radio we telewideniýede ýaýlyma goýberilýän gepleşiklere, adam işiniň ähli çygyrlaryndaky oýlap tapyşlara, senagat nusgalaryna, haryt nyşanlaryna, hyzmat ediş nyşanlaryna, firma atlaryna we söwda belgilerine, önümçilik, ylmy, edebi we çeperçilik çygrynda intellektual eýeçilige degişli bolan beýleki hukuklary öz içine alýar.

Ýurt Garaşsyzlygymyzy gazanmagymyz bilen Türkmenistanda hem intellektual eýeçiligiň goragy kanunçylyk taýdan berkidildi. 1992-nji ýylda kabul edilen «Ylmy intellektual eýeçilik hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda, ylmy intellektual (akyl) eýeçilik – munuň özi ylmy barlag, proýektirleýiş, gözleg tejribe-konstruktorçylyk we tejribe-tehnologik işleriň netijelerine bolan eýeçilikdir.

«Algoritmleriň, elektron hasaplaýjy maşynlar (EHM) üçin programmalaryň, maglumat bazalarynyň we integral mikroshemalaryň topologiýasynyň hukuk taýdan goralyşy hakynda», «Seleksiýanyň gazananlaryny hukuk taýdan goramak hakynda», «Awtorlyk hukugy we gatyşyk hukuklar hakynda», «Gyzyl Ýarymaýyň we Gyzyl Hajyň nyşanlaryny peýdalanmak we goramak hakynda», «Oýlap tapyşlaryň hukuk goragy hakynda», «Senagat nusgalarynyň hukuk goragy hakynda», «Haryt nyşanlary hakynda», «Harytlaryň gelip çykan ýerleriniň atlary hakynda», «Firma atlary hakynda» Türkmenistanyň Kanunlary ýurdumyzda intellektual eýeçilik hukugynyň goragyny üpjün edýän resminamalardyr.

Intellektual eýeçilik nazaryýetiniň esasy düşünjesi adamzadyň zähmetiniň ähli miweleriniň (maddy obýektler ýa-da döredijilikli zähmetiň netijeleri) onuň öz eýeçiligi bolup durýandygyny aňladýar. Şunlukda, döredijilikli zähmetiň netijelerini döredijiniň olardan peýdalanmaga aýratyn hukugy bardyr. Ýöne şu ýerde döredijiniň maddy obýektiň özüne däl-de, diňe maddy obýekti döretmekde ulanylan pikire bolan hukugynyň bardygyny hakykatyň hatyrasy üçin bellemek gerek.

Garaşsyz Watanymyzda ylym-bilimi, medeniýeti, sungaty ösdürmek, adamyň akyl zähmetiniň netijelerini goramak, raýatlarymyzy döredijilik üstünliklerine ruhlandyrmak ugrunda dünýä nusgalyk işleri amala aşyrýan hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak, beýik işleri rowaç bolsun!

Batyr GUTLYMYRADOW,

Aşgabat, 20-nji ýanwar (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň we Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýewiň arasynda telefon arkaly söhbetdeşlik boldy.

Iki ýurduň Liderleri mähirli salamlaşyp, däp bolan dostlukly döwletara gatnaşyklaryň ýokary derejesini we okgunly ösüşini kanagatlanma bilen bellediler. Şol gatnaşyklar özara ynanyşmagyň, düşünişmegiň we birek-birege hormat goýmagyň aýdyň mysaly bolup durýar.

Milli Liderimiz Türkmenistanyň Özbegistan bilen netijeli hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga we giňeltmäge uly üns berýändigini nygtady. Bu hyzmatdaşlyk taraplaryň hoşmeýilli erk-islegine daýanyp, barha täze many-mazmuna eýe bolýar. Şunda ýokary derejede yzygiderli geçirilýän duşuşyklar möhüm orny eýeleýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow mümkinçilikden peýdalanyp, Prezident Şawkat Mirziýoýewe Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda golaýda Özbegistan Respublikasynda iş sapary bilen bolan Türkmenistanyň Hökümet wekiliýetiniň mähirli garşylanandygy hem-de görkezilen myhmansöýerlik üçin minnetdarlyk bildirdi. Şol saparyň çäklerinde özbek kärdeşleri bilen ozal gazanylan ylalaşyklary durmuşa geçirmek bilen baglylykda, söwda-ykdysady we beýleki ulgamlarda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlary boýunça netijeli duşuşyklaryň birnäçesi geçirildi.

Milli Liderimiz geçen ýylyň oktýabr aýynda Daşkende bolan resmi saparyny aýratyn ýakymly duýgular bilen ýatlaýandygyny belledi. Şol ýerde ýokary derejede, açyklyk we özara ynanyşmak ýagdaýynda netijeli gepleşikler geçirildi. Olaryň jemleri boýunça möhüm ylalaşyklar gazanyldy we iki doganlyk halkyň abadançylygyna hyzmat etjek resminamalaryň uly toplumyna gol çekildi.

Telefon arkaly söhbetdeşligiň dowamynda Türkmenistanyň hem-de Özbegistanyň döwlet Baştutanlary asyrlaryň jümmüşinden gözbaş alýan hoşniýetlilik ýörelgeleri esasynda sebitdäki we dünýädäki ýagdaýlary nazara almak arkaly guralýan ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň esasy meseleleri boýunça pikir alyşdylar. Türkmen-özbek gatnaşyklarynyň netijeli häsiýetiniň bähbitleriň umumylygy hem-de hyzmatdaşlygy ähli ugurlar boýunça hemmetaraplaýyn pugtalandyrmak babatda berk syýasy erk-islegiň bardygy bilen şertlendirilendigi nygtaldy.

Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň we Özbegistanyň möhüm halkara hem-de sebit meseleleri boýunça çemeleşmeleriniň ýakyndygy ýa-da gabat gelýändigi bellenildi. Munuň özi sebitde durnukly ösüşi we howpsuzlygy üpjün etmekde tagallalary birleşdirmek üçin möhüm şert bolup durýar. Biziň ýurtlarymyz parahatçylyk söýüjilikli daşary syýasaty durmuşa geçirip, Merkezi Aziýada parahatçylygy hem-de ylalaşyklylygy üpjün etmekde aýratyn orun eýeleýärler. Munuň özi sebitde we onuň çäklerinden daşarda ýagdaýlaryň çalt üýtgeýändigi bilen baglylykda uly ähmiýete eýedir.

Türkmen-özbek hyzmatdaşlygynyň köpýyllyk baý tejribesiniň we asylly däpleriniň häzirki döwürde iki döwletiň ösüşiniň täze ýagdaýlaryna hem-de isleglerine laýyklykda baýlaşdyrylýandygy nygtaldy. Şunda taraplaryň özara bähbitli hyzmatdaşlygyň ägirt uly kuwwatyndan üstünlikli peýdalanmak üçin mundan beýläk-de zerur çäreleri görmäge meýillidigi tassyklanyldy. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow netijeli türkmen-özbek gatnaşyklaryny okgunly ösdürmäge goşýan uly şahsy goşandy üçin Prezident Şawkat Mirziýoýewe minnetdarlyk bildirdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Daşoguz welaýatyna iş sapary

Daşoguz welaýaty, 20-nji ýanwar (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Daşoguz welaýatyna iş saparyny amala aşyryp, sebitleri ösdürmegiň maksatnamalaryny durmuşa geçirmekde bar bolan mümkinçilikleri netijeli peýdalanmak, şeýle hem ýurdumyzda öndürilýän elektrik energiýasyny içerki sarp edijilere we beýleki döwletlere ibermek bilen baglanyşykly wezipeleriň ýerine ýetirilişi bilen tanyşdy.

Döwlet Baştutanymyz irden paýtagtymyzyň Halkara howa menziline gelip, bu ýerden uçarda ýurdumyzyň demirgazyk sebitine tarap ugrady.

Biraz wagtdan soň, hormatly Prezidentimiziň uçary Daşoguz şäheriniň Halkara howa menziline gondy. Bu ýerde milli Liderimizi sebitiň ýolbaşçylary mähirli garşyladylar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow howa menzilinden Daşoguz welaýatynyň Gurbansoltan eje etrabynda ýerleşýän, güýjenmesi 500 kilowolt bolan Balkan — Daşoguz howa elektrik geçirijisiniň gurluşyk meýdançasyna tarap ugrady.

Döwlet Baştutanymyzyň ýoly tebigatyň ajaýyp künjegi bolan Garagum sährasynyň içinden geçdi. Ýylyň häzirki pursatlarynda demirgazyk sebitiň sähra giňişlikleri ak gara bürendi. Munuň özi bu künjegiň ösümlik dünýäsine, aýratyn hem öri meýdanlarynyň baýlaşmagyna oňyn täsir edýär.

Daşky gurşawy goramak, tebigata aýawly çemeleşmek, onuň gözelligini we baýlygyny geljekki nesiller üçin saklamak milli Liderimiziň baştutanlygynda amala aşyrylýan döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Ekologiýa, bioköpdürlüligi saklamak, çölleşmä garşy göreş bilen baglanyşykly meselelere möhüm ähmiýet berýän ýurdumyz bu ulgamda sebit we ählumumy hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine mynasyp goşant goşýar.

Garagum sährasy gyş paslynyň çygly günlerinde has-da gözel görünýär. Ýylyň bu paslynda giň sähralarda özboluşly, ajaýyp görnüş emele gelýär. Onuň giňişliklerinde özüne çekiji täsinlik duýulýar. Ýurdumyzda hormatly Prezidentimiziň başlangyjy we tabşyrygy esasynda ekologiýa babatda ägirt uly ylmy-barlag işleriniň alnyp barylýandygyny bellemek gerek. Sähra giňişliginde gadymy döwürlerden bäri saklanyp galan ösümlikleriň köp görnüşlerine duş gelmek bolýar.

Milli Liderimiziň yzygiderli belleýşi ýaly, halkymyz tebigat bilen ysnyşykly ýaşamagyň dünýä nusgalyk tejribesini döredipdir. Bu bolsa tebigaty goramagyň, onuň haýwanat we ösümlik dünýäsine aýawly gatnaşygy ýola goýmagyň asylly ýörelgesiniň kemala gelmegini şertlendirdi. Garagum sährasy özüniň ösümlik dünýäsi ýaly, müňýyllyklaryň dowamynda özboluşlylygyny we köpdürlüligini saklap gelipdir.

Ylmyň gazananlaryna we halkymyzyň toplan köpýyllyk tejribesine laýyklykda, sähra ösümlikleri ýagynly, maýyl ýaz aýlarynda gowy ösýär. Olaryň çägä gömlen pudaklarynda goşmaça kökler emele gelip, ösümlikleriň köpelmegine şert döredýär. Şeýlelikde, Garagum sährasynyň giňişlikleriniň ösümlik dünýäsi baýlaşýar. Bu bolsa süýşýän çägeleri berkitmekde, tozanly ýelleriň öňüni almakda ähmiýetlidir. Milli Liderimiz munuň ýurdumyzyň ekologiýasynyň gowulanmagynda möhüm ähmiýete eýedigini aýratyn belleýär.

Soňky ýyllarda Diýarymyzyň dürli künjeklerinde tokaý zolaklary döredildi. Munuň özi ýurdumyzyň ähli künjeklerinde bolşy ýaly, Daşoguz welaýatynyň çäklerinde ekologiýa ýagdaýynyň gowulanmagyna ýardam edýär.

Ajaýyp ekoulgam bolan Garagum sährasyna aýawly çemeleşmek, onuň çäklerinde ekologiýa nukdaýnazaryndan amatly künjegi döretmek, türkmen tebigatynyň netijeli we ylmy esasda peýdalanylmagyny üpjün etmek milli Liderimiziň amala aşyrýan ekologiýa syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biridir. Munuň özi Garagum sährasynyň baý ösümlik dünýäsiniň diňe bir ekologiýa babatda däl, eýsem, ynsan saglygy üçin hem örän ähmiýetlidigini görkezýär.

Hormatly Prezidentimiziň awtoulagy Balkan — Daşoguz howa elektrik geçirijisiniň gurluşyk meýdançasynda saklandy.

Häzirki döwürde ýurdumyzda täze elektrik geçiriji ulgamlary gurmak işleri bellenilen meýilnama laýyklykda, netijeli dowam edýär. Bu ýurdumyzda öndürilýän elektrik energiýasynyň we onuň eksport möçberleriniň artdyrylmagyna mümkinçilik berer. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiziň yzygiderli tagallasy netijesinde energetika ulgamynyň pudaklaýyn düzümleriniň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak, önümçilige täzeçil tehnologiýalary, häzirki zaman ylmynyň gazananlaryny ornaşdyrmak meselelerine aýratyn üns berilýär.

Milli Liderimiziň bu ugurda öňe sürýän asylly başlangyçlary anyk işlerde we giň möçberli gurluşyklarda öz aýdyň beýanyny tapýar hem-de olar halkara derejede giň goldawa eýe bolýar.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklary bilen bir hatarda, energetika ulgamy döwlet Baştutanymyzyň taýsyz tagallalary bilen ösüşiň täze derejesine çykdy.

Gurluşyk meýdançasynda milli Liderimiziň garamagyna ýurdumyzyň energoulgamynyň ösüşi, onuň düzümlerinde ýerine ýetirilýän işler we täze döredilýän kuwwatlyklar barada giňişleýin maglumat berýän taslamalar, olaryň ýerleşýän ýerleriniň çyzgylary hödürlenildi.

“Türkmenenergotaslama” institutynyň ýolbaşçysy W.Rahmanow ýurdumyzyň halkalaýyn energoulgamyny döretmäge gönükdirilen kuwwatlyklaryň, güýjenmesi 500 kilowolt, uzynlygy bolsa 560 kilometr bolan Balkan — Daşoguz ugry boýunça howa elektrik geçirijisiniň şekil taslamalary barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň energetika pudagynyň öňünde durýan wezipeleriň möhümdigine ünsi çekip, energiýa serişdeleriniň baý gorlarynyň netijeli peýdalanylmagynyň ykdysady taýdan bolşy ýaly, durmuş taýdan hem örän bähbitlidigini belledi.

“Türkmenenergogurluşyk” konserniniň ýolbaşçysy N.Ataýew hünärmenler tarapyndan dürli güýjenmeli howa elektrik geçirijilerini we transformator beketlerini gurmagyň baý tejribesiniň toplanandygy barada aýdyp, güýjenmesi 500 kilowolt bolan elektrik geçirijileriň we beketleriň, güýjenmesi 220 kilowolt, uzynlygy bolsa 421 kilometr bolan iki zynjyrly Ahal — Balkan, güýjenmesi 220 kilowolt, uzynlygy bolsa 380 kilometr bolan iki zynjyrly Ahal — Mary, güýjenmesi 220 kilowolt, uzynlygy bolsa 25 kilometr bolan iki zynjyrly Daşoguz — Daşoguz döwlet elektrik stansiýasy ugry boýunça howa elektrik geçirijisiniň, şeýle hem Daşoguz döwlet elektrik stansiýasynyň taslamalary, Serdar, Kaka, Tejen elektrik beketleriniň ugry boýunça howa elektrik geçiriji ulgamynyň taslamalary barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow işlenilip taýýarlanylan taslamalary durmuşa geçirmekde ýurdumyzyň energogurluşykçylarynyň uly tejribe toplamagynyň guwançly ýagdaýdygyny aýdyp, bu ugurda alnyp barylýan işlerde häzirki zaman ylmynyň gazananlaryny we dünýä tejribesini öwrenmegiň, şeýle hem ýokary öndürijilikli tehnikalardan netijeli peýdalanmagyň wajypdygyna ünsi çekdi we bu babatda anyk görkezmeleri berdi.

Soňra energetika ministri H.Rejepmyradow bu ýerde görkezilýän taslamalaryň üsti bilen Ahal döwlet elektrik stansiýasyny utgaşykly dolanyşyga geçirmegiň meseleleri barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, onuň düzüminde bug turbina generator binasy, 4 sany bug gazany, 2 sany transformator we beýleki kömekçi desgalar bolar. Şunuň bilen baglylykda, Daşoguz we Lebap döwlet elektrik stansiýalaryny utgaşykly dolanyşyga geçirmek boýunça zerur işler alnyp barylýar. Lebap döwlet elektrik stansiýasynyň düzümine bug turbina binasy, sowadyjy desga, howa gysyjy bina, ätiýaçlyk dizel generatory, ýagyş suwuny toplaýjy desga, transformator bekedi, bug gazany, esasy elektrik paýlaýjy desga we beýlekiler girýär. Şeýle hem Balkan welaýatynyň Serdar etrabynda kuwwatlylygy 10 megawat bolan köpugurly Gün we ýel elektrik beketleriniň taslamalary hem-de olaryň ýerleşjek ýerleriniň çyzgylary barada hasabat berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow halkalaýyn energoulgamyň ähli ugurlarynyň gurluşyk-gurnama işlerini ýokary hilli ýerine ýetirmek we olary bellenilen möhletlerde ulanmaga bermek wezipeleriniň möhümdigini belläp, bu ugurda alnyp barylýan işleriň döwrüň talabyna laýyk derejede guralmagyna, gurluşyklaryň degişli serişdeler we enjamlar bilen üpjünçiligine hemmetaraplaýyn esasda çemeleşilmelidigini belledi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow häzirki döwürde bu ulgamyň pudaklarynda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi. Hususan-da, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçirijisiniň geçýän ugrunyň, Mary döwlet elektrik stansiýasyndan «Watan» DES-ne çenli aralygyň, Owganystanyň Mazari-Şarif şäherinden Kabula çenli çekilmegi göz öňünde tutulýan ugurlar barada aýdyldy.

Mundan başga-da, hormatly Prezidentimize Mary DES-nden Hyrat — Farah — Kandagar ugrunyň we Owganystanyň üsti bilen Pakistana çenli geçiriljek ugruň çyzgylary barada hasabat berildi. Şeýle hem wise-premýer Mary — Maşat ugry boýunça gurulmagy meýilleşdirilýän 500 kilowolt elektrik hem-de uzynlygy 140 kilometr bolan Mary — Sarahs ugry boýunça howa elektrik geçirijisi, güýjenmesi 400 kilowolt, uzynlygy bolsa 15 kilometr bolan Sarahs — Maşat ugry boýunça howa elektrik geçirijisiniň meýilleşdirilýän gurluşyklary barada habar berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow soňky ýyllarda bu ulgamda amala aşyrylan giň gerimli özgertmeleriň netijesinde ýurdumyzyň ähli sebitlerinde döwrebap elektrik stansiýalarynyň gurlandygyny, energetika kuwwatlyklarynyň ençeme esse artdyrylandygyny, täze elektrik geçiriji ulgamlaryň müňlerçe kilometriniň çekilendigini belledi.

Munuň özi Türkmenistanyň energiýa garaşsyzlygyny üpjün etmek bilen çäklenmän, eýsem, ony elektrik energiýasyny daşary ýurtlara eksport etmegiň ägirt uly mümkinçiliklerine eýe bolan ýurda öwrülmegini şertlendirdi diýip, milli Liderimiz belledi we bu ugurda alnyp barylýan işleri depginli dowam etmek babatda wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu ýerde ýurdumyzyň energetika ulgamynyň pudaklaýyn edaralarynyň ýolbaşçylarynyň hem-de Energetika ministrliginiň welaýat düzümleriniň hünärmenleriniň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi.

Milli Liderimiz täze ýylyň başlanmagy bilen, ýurdumyzyň welaýatlarynda iş saparynda bolup, degişli toplumlaryň ýolbaşçylary we hünärmenleri bilen iş maslahatlarynyň geçirilýändigini belledi.

Ine, şu gün bolsa öňde durýan wezipeleri ara alyp maslahatlaşmak, sebitleri ösdürmegiň maksatnamalaryny durmuşa geçirmekde bar bolan mümkinçilikleri netijeli peýdalanmak, şeýle hem ýurdumyzda öndürilýän elektrik energiýasynyň içerki sarp edijilere we beýleki döwletlere iberilişi bilen tanyşmak üçin siziň araňyza geldim diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, Garaşsyz Watanymyzyň energiýa serişdeleriniň baý gorlary ýurdumyzy dünýäde iri energetika döwletleriniň hataryna çykarýar. Şunuň bilen baglylykda, döwletimiziň alyp barýan ynsanperwer energetika syýasaty netijesinde içerki sarp edijilerimiz elektrik energiýasy bilen ygtybarly we bökdençsiz üpjün edilýär. Onuň özümizden artýan möçberleri bolsa dürli ugurlar boýunça daşary ýurtlara-da iberilýär. Belent maksatlara gönükdirilen bu syýasaty üstünlikli durmuşa geçirmek üçin döwletimiz tarapyndan ähli zerur şertler döredilýär diýip, milli Liderimiz belledi.

Hormatly Prezidentimiz “Türkmenistanyň elektrik energetikasy pudagyny ösdürmegiň 2013 — 2020-nji ýyllar üçin Konsepsiýasynyň” kabul edilmeginiň pudagyň maddy-enjamlaýyn binýadyny has-da pugtalandyrmaga we elektrik energiýasynyň öndürilýän möçberlerini birnäçe esse artdyrmaga mümkinçilik berendigini aýtdy. Şeýle hem içerki sarp edijileriň elektrik energiýasy bilen üpjünçiliginiň ygtybarly bolmagyny ýokarlandyrmaga, onuň daşary ýurtlara iberilýän möçberlerini we ugurlaryny artdyrmaga amatly şertler döredildi.

Konsepsiýanyň üstünlikli amala aşyrylmagy netijesinde häzirki döwürde welaýatlarymyzyň hersinde iki-üç sany elektrik stansiýasynyň hereket edýändigini aýdyp, döwlet Baştutanymyz onuň sebitleriň energiýa howpsuzlygyny üpjün etmäge, pudagyň kuwwatyny ýokarlandyrmaga giň mümkinçilikleri döredýändigini belledi.

Häzirki wagtda türkmen elektrik energiýasy goňşularymyz bolan Eýran Yslam Respublikasyna we Owganystana, Özbegistan hem-de Gyrgyz Respublikalaryna iberilýär. Şonuň ýaly-da, ony Özbegistanyň hem-de Eýranyň üsti bilen üçünji ýurtlara-da ibermegiň mümkinçiligi uly bolup durýar diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sözüni dowam etdi.

Kuwwatlylygy 254 megawatdan hem köp bolan Daşoguz döwlet elektrik stansiýasynyň öndürýän energiýasy welaýatyň sarp edijilerinden daşary beýleki ýurtlara hem iberilýär.

Sebitde durmuşa geçirilýän özgertmeler bilen bagly, geljekde bu elektrik stansiýasyny-da ýönekeý dolanyşykdan utgaşdyrylan bug-gaz dolanyşygyna geçirmek göz öňünde tutulýar. Bu çäreleriň amala aşyrylmagy bolsa tebigy gazy sarp etmezden, goşmaça elektrik energiýasyny öndürmäge, daşky gurşawa ýetirilýän zyýanyň möçberini ep-esli azaltmaga mümkinçilik berer.

Hormatly Prezidentimiz Ahal — Balkan — Daşoguz ugurlary boýunça gurulýan ýokary woltly asma elektrik geçirijisiniň taslamasynyň durmuşa geçirilmegi bilen, Daşoguz welaýatynyň durmuş-ykdysady ösüşine batly itergi berjek ygtybarly energiýa çeşmeleriniň ýene-de biriniň dörediljekdigine ünsi çekdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň her bir gününiň zähmet üstünliklerine beslenýändigini belläp, geçen ýylda ýurdumyzda döredilýän halkalaýyn energoulgamyň Ahal — Balkan böleginiň ulanmaga berilmeginiň ähmiýetli waka öwrülendigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz iş maslahatynyň dowamynda oňa gatnaşýan hünärmenleriň hasabatlaryny diňledi.

Hasabatlardan görnüşi ýaly, häzirki döwürde milli Liderimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň dürli künjeklerinde kuwwatly elektrik beketleri gurulýar. Munuň özi içerki sarp edijileri elektrik energiýasy bilen ygtybarly we bökdençsiz üpjün etmäge, ýurdumyzyň eksport mümkinçiliklerini artdyrmaga zerur şertleri döredýär.

Şeýle hem energetika ulgamynyň kuwwatlyklary bilen döwletimiziň degişli düzümlerini deň derejede üpjün etmek we onuň ätiýaçlyk kuwwatlyklaryny döretmek maksady bilen, ýurdumyzda energoulgamy emele getirmek üçin zerur işler alnyp barylýar. Döwlet Baştutanymyzyň başlangyjy esasynda alnyp barylýan bu işler ýokary woltly elektrik geçiriji ulgamlary gurmak arkaly berjaý ediler.

Ahal — Balkan — Daşoguz we Ahal — Mary ugurlary boýunça ýokary woltly elektrik geçirijileriň we beketleriň doly derejede gurulmagy energoulgamyň ygtybarly hereketini üpjün eder. Şunuň bilen baglylykda, bu taslamanyň birinji tapgyry bolan Ahal — Balkan ugry 2021-nji ýylda ulanmaga berildi.

Energoulgamyň Balkan — Daşoguz ugry boýunça ikinji tapgyrynda gurluşyk-gurnama işleri ýerine ýetirilýär. Bu ugruň Garagum sährasynyň içi bilen geçýändigini nazara alanyňda, ägirt uly işleriň ýerine ýetirilmeli boljakdygyny aňladýar. Şonuň üçin Balkan — Daşoguz ugry boýunça ýokary woltly elektrik geçirijileriň we beketleriň gurluşygynyň maksatnamasyny taýýarlamaga möhüm ähmiýet berilýär.

“Halkyň Arkadagly zamanasy” ýylynda bu halkalaýyn energoulgamyň Balkan — Daşoguz böleginiň gurluşygyna energetika pudagynyň ähli energogurluşyk kärhanalary we ýurdumyzyň bu ugur boýunça iş alyp barýan telekeçilik düzümleri işjeň gatnaşarlar diýlip, hasabatlarda bellenildi.

Şeýle hem çykyşlarda hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen satyn alnan kuwwatly gurluşyk tehnikalarynyň, beýleki gurallaryň netijeli ulanylýandygy barada aýratyn bellenildi. Hünärmenleriň we gurluşykçylaryň ussatlyk derejesi öňde durýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmeginiň baş şertini emele getirýär. Bu desgalaryň gurluşygynda ýurdumyzyň tebigy aýratynlyklaryna we häzirki zaman ekologiýa talaplaryna möhüm üns berilýär. Bu bolsa energogurluşykçylaryň öz işlerinde milli Liderimiziň öňde goýan wezipelerinden we häzirki döwrüň wajyp talaplaryndan ugur alýandyklaryny görkezýär.

Iş maslahatynda Diýarymyz we tutuş sebit üçin möhüm ähmiýetli bu taslamanyň durmuşa geçirilmegine telekeçileriň-de işjeň gatnaşýandyklary bellenildi. Munuň özi Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalarynyň dürli ugurlar, şol sanda energogurluşyk ulgamynda netijeli iş alyp barýandyklarynyň aýdyň beýanydyr.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow häzirki döwürde ýurdumyzda energetika pudagynyň işiniň döwrüň talabyna laýyk derejede ösdürilmegi ugrunda zerur tagallalaryň edilýändigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, pudagyň işi üçin ýokary hünärli işgärleriň taýýarlanylmagyna, bu ugurda halkara hyzmatdaşlygyň işjeňleşdirilmegine möhüm ähmiýet berilmelidir.

Ýurdumyzyň telekeçileriniň halkalaýyn energoulgamyň gurluşygyna gatnaşmagynyň guwançly wakadygyny belläp, milli Liderimiz telekeçiligiň hemmetaraplaýyn ösüş ýoluna düşendigini aýtdy. Munuň özi ýurdumyzyň energetika ulgamynyň işiniň döwrüň talabyna we ösen halkara ülňülere laýyklykda ösdürilmegini şertlendirer diýip, döwlet Baştutanymyz belledi we hünärmenlere alyp barýan işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow ýurdumyzda bir bitewi energoulgamy döretmek boýunça milli Liderimiziň başlangyjy esasynda işlenip taýýarlanylan taslamany amala aşyrmak ugrunda alnyp barylýan toplumlaýyn işler barada hasabat berdi. Şeýle hem wise-premýer energetika pudagynyň işiniň döwrebap derejede ösdürilmegine, önümçilik kuwwatlyklarynda ýokary derejeli mümkinçilikleriň döredilmegine yzygiderli üns berýändigi üçin hormatly Prezidentimize hoşallyk bildirdi.

Bu taslamanyň üstünlikli ýerine ýetirilmeginiň Türkmenistanyň halkara giňişlikde dünýäniň energetika döwleti hökmündäki ornuny pugtalandyrmakda möhüm ähmiýeti bolar. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer tutuş sebit ähmiýetli taslamany üstünlikli ýerine ýetirmek üçin degişli düzümleriň sazlaşykly işiniň ýola goýulmagy ugrunda zerur tagallalaryň ediljekdigine ynandyrdy.

Döwlet Baştutanymyz milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda bolşy ýaly, energetika ulgamynda alnyp barylýan işleriň häzirki zamanyň talaplaryna we dünýäniň ösen tejribesine laýyklykda ýola goýulmalydygyny belledi. Şunda täzeçil tehnologiýalara, sanly ulgama we ylmyň ýokary gazananlaryna möhüm ähmiýet berilmelidir. Şol bir wagtyň özünde taslamanyň ekologiýa ýagdaýy aýratyn wajypdyr diýip, döwlet Baştutanymyz belledi we bu babatda wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradow sebitde alnyp barylýan işler bilen tanşandygy hem-de halkalaýyn energoulgamyň Balkan — Daşoguz böleginiň gurluşygynyň dürli meseleleri boýunça özüniň wajyp maslahatlaryny berendigi üçin hormatly Prezidentimize welaýatyň tutuş ilatynyň adyndan hoşallyk bildirdi.

Milli Liderimiz ýurdumyzyň energogurluşyk kärhanalarynyň we tutuş energetika pudagynyň işgärleriniň alyp barýan bu işleriniň ykdysady taýdan bolşy ýaly, halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmekde, sebitde durnukly ösüşi üpjün etmekde wajypdygyny belledi we bu işleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi üçin bilelikdäki tagallalaryň zerurdygyna ünsi çekdi.

Döwlet Baştutanymyz elektrik energetikasy pudagynyň, şeýle hem çäklerinden ýokary woltly elektrik geçirijisi geçýän welaýatlaryň ýolbaşçylarynyňdyr hünärmenleriň bu il-ýurt bähbitli uly taslamany durmuşa geçirmekde tutanýerli we agzybir zähmet çekjekdiklerine berk ynam bildirdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow iş maslahatyny jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, uzak ömür, Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda amala aşyrýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Soňra döwlet Baştutanymyz welaýatyň Görogly etrabynyň çäginde ýerleşýän “Işewür topar” hojalyk jemgyýetiniň guşçulyk toplumyna geldi.

Bu ýerde milli Liderimizi “Işewür topar” hojalyk jemgyýetiniň ýolbaşçysy we hünärmenleri mähirli garşyladylar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow olar bilen salamlaşyp, hojalyk jemgyýetinde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, bu ýerde öndürilýän önümler we olaryň görnüşleri bilen gyzyklandy.

Bu ýerde “Işewür topar” hojalyk jemgyýetiniň ýolbaşçysy Ö.Sopyýew hormatly Prezidentimize alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmäge mynasyp goşant goşmak ugrunda hojalyk jemgyýetiniň agzybir toparynyň sazlaşykly işi barada gürrüň berdi. Bellenilişi ýaly, bu hojalykda bir ýylda 300 tonna guş eti öndürilýär.

Döwlet Baştutanymyz telekeçiniň alyp barýan işi, maşgala durmuşy hem-de bu ýerde saklanylýan guşlaryň görnüşleri bilen gyzyklandy.

Ýurdumyzyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy Ö.Sopyýew milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa bu ýerde saklanýan bedeneler barada ilkinji gezek habar bermek mümkinçiligine eýe bolandygyna örän şatdygyny belledi.

Döwlet Baştutanymyz bu ýerde jüýjeleriň saklanyş usullary, olaryň näçe wagtda ýetişýändikleri hem-de guşlaryň ot-iýminiň taýýarlanylyşy bilen gyzyklandy.

Telekeçi guşçulyk toplumynda ýylyň dowamynda alty tapgyrda 210 müň jüýjäniň çykarylýandygyny, bir tapgyrda 35 müň jüýje goýberilip, olaryň 45 günde ýetişýändiklerini habar berdi. Hind towugynyň mäkiýany 120 günde, horazy bolsa 150 günde ýetişýär. Şonda mäkiýanyň agramy 8 — 10 kilograma, horazyň agramy bolsa 14 kilograma ýetýär.

Hormatly Prezidentimiz taýýarlanylan towuk etleriniň gaplanylyşy, olaryň göze gelüwliligi hem-de önümleriň nyşany bilen gyzyklandy.

Bellenilişi ýaly, taýýar bolan towuk etleri ýörite gaplara gaplanylýar, olaryň “Mahmal” atly nyşany bar. Munuň özi ekologiýa taýdan arassa ýokumly towuk etleriniň ýumşakdygyny hem-de adam bedeni üçin peýdalydygyny aňladýar diýip, telekeçi gürrüň berdi.

Hojalyk jemgyýetine ot-iým ösdürip ýetişdirmek üçin 50 gektar ýer bölünip berlipdir. Şonuň 20 gektarynda mekgejöwen, 15 gektarynda jöwen, 5 gektarynda arpa, 10 gektarynda bolsa ýorunja ösdürip ýetişdirýärler. Mundan başga-da, işewür toplumyň soýumhana bölüminiň bir sagatda 800 towugy et görnüşinde taýýarlamaga mümkinçilik berýän kuwwatynyň bardygy barada aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmekde işewür toparlaryň möhüm orun eýeleýändigini belläp, telekeçileriň yhlasly tagallasy netijesinde ýurdumyzyň ilatynyň ýylyň tutuş dowamynda ter gök önümler, etiň dürli görnüşleri we ýumurtga bilen üpjün edilýändigini aýtdy. Oba hojalyk önümlerini öndürýän telekeçiler içerki bazarlarda dürli görnüşli önümleriň, şol sanda maldarçylyk hem-de guşçulyk önümleriniň, ýumurtganyň bolçulygyny pugtalandyrmak ugrunda zerur tagallalary edýärler diýip, hormatly Prezidentimiz belledi.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, halkymyz gadymy döwürlerden bäri guşçulyk bilen meşgullanyp, towuk ýumurtgasydyr etini öndürmäge aýratyn üns beripdir. Ata-babalarymyz towugy ýedi hazynanyň biri hasaplap, onuň etini, ýumurtgasyny ýokumly iýmit hökmünde ulanypdyr.

Şeýle hem hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu telekeçileriň guşçulyk bilen meşgullanyp, halkymyz üçin bähbitli iş edýändigini, ýurdumyzda azyk bolçulygyny berkitmäge mynasyp goşant goşýandyklaryny belledi. Döwletimiz telekeçiligi ösdürmäge uly üns berýär. Önümçiligiň dürli ugurlaryny giňeltmek üçin zerur şertleri döredýär. Telekeçilerimiziň netijeli işlemegi, täze önümçilikleri ýola goýmagy üçin mundan beýläk-de zerur şertleri dörederis diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we “Işewür topar” hojalyk jemgyýetiniň agzalaryna önümçiligi mundan beýläk-de giňeltmegi maslahat berdi.

Telekeçiler döwlet Baştutanymyzyň Şa gadamynyň bu ýere düşmeginiň özleri üçin uly hormatdygyny bellediler we hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden hoşallygyň nyşany hökmünde dessan aýdyp bermekçidiklerini nygtadylar.

Hünärmeniň ýerine ýetiren dessany ýurdumyzyň abadançylygynyň, halkymyzyň bagtyýarlygynyň bähbidine ägirt uly işleri alyp barýan milli Liderimize bildirilýän hoşallyk bolup ýaňlandy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň 14-nji ýanwarda sanly ulgam arkaly geçirilen mejlisinde «Türkmenistanyň Prezidentiniň ulag diplomatiýasyny ösdürmegiň 2022 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasyny» tassyklamak hakynda Karara gol çekdi. Munuň özi ulag diplomatiýasynyň ýurdumyzyň daşary syýasat strategiýasynda ileri tutulýan möhüm ugurlaryň hataryndadygyny ýene bir gezek görkezdi.

Mälim bolşy ýaly, «Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasat ugrunyň 2017 — 2023-nji ýyllar üçin Konsepsiýasynda» ulag ulgamy boýunça hyzmatdaşlyga strategik ugur hökmünde garalýar. Ulag geçelgelerini döretmek babatda ýurdumyzyň başlangyçlaryny işjeň durmuşa geçirmek we Merkezi Aziýany tutuşlygyna yklym ähmiýetli iri üstaşyr geçelgeleriň çatrygyna öwürmek üçin zerur bolan işler üstünlikli amala aşyrylýar. Iri halkara forumlarda, maslahatdyr duşuşyklarda bu mesele bilen bagly täze çemeleşmeleridir gurallary durmuşa ornaşdyrmak ugrunda netijeli çözgütler kabul edilýär. Türkmenistan ulag babatda kabul edilen halkara resminamalardan gelip çykýan wezipeleri iş ýüzünde amal etmek maksady bilen, bu pudagy ösdürmäge hem-de onuň mümkinçiliklerini giňeltmäge gönükdirilen anyk taslamalary, maksatnamalary işläp taýýarlaýar. Şonuň bilen birlikde-de üstaşyr geçelgelerden netijeli peýdalanmak arkaly birleşen multimodal üstaşyr ulag ulgamyny döretmegi, pudagyň tehniki-enjamlaýyn binýadyny berkitmegi, maglumat we logistik merkezlerini döretmegi, bu ugurda daşary ýurt döwletleri, halkara guramalardyr kompaniýalar bilen hyzmatdaşlygy has-da ösdürmegi ileri tutýar.

Ulag babatda dünýäde ýüze çykan häzirki çylşyrymly şertleri göz öňünde tutup, hormatly Prezidentimiz Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisinde sanly ulgam arkaly eden çykyşynda şeýle belledi: «Türkmenistan pandemiýanyň ýaramaz ykdysady täsirini azaltmak bilen baglylykda, BMG-niň aýry-aýry ugurlar boýunça işini güýçlendirmegi zerur hasaplaýar. Hususan-da, adatdan daşary ýagdaýlar şertlerinde halkara ulag ulgamlaryny dikeltmegiň we olaryň durnuklylygyny pugtalandyrmagyň üstünde işjeň işlemek möhümdir». Milli Liderimiziň Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň mejlisindäki çykyşynda-da şeýle mazmunly garaýyşlary öňe sürmegi aýratyn bellärliklidir. Çünki Türkmenistan ulag ulgamyny we üstaşyr ulag geçelgeleriniň mümkinçiliklerini sebitara ykdysady hyzmatdaşlyga itergi berýän esasy güýç hökmünde görýär. Muny mejlisde beýan edilen şu pikirler hem tassyklaýar: «...GDA-nyň ykdysady ugurlaryny we bähbitlerini Arkalaşygyň çäklerinden daşarda ilerletmegiň, serhetdeş ýurtlaryň, goňşy sebitleriň biziň taslamalarymyza goşulyşmagynyň wajypdygyny nygtaýarys. Ilkinji nobatda, munuň özi üstaşyr ulag düzümini döretmäge, energiýa serişdeleriniň iberilişini ösdürmäge hem-de giňeltmäge, täze aragatnaşyk we kommunikasiýalar ulgamlaryny çekmäge degişlidir. Arkalaşygyň ýurtlarynyň Demirgazyk — Günorta hem-de Gündogar — Günbatar ugurlary boýunça durnukly üstaşyr ulag geçelgelerini döretmäge işjeň gatnaşmagy üstünlikli hyzmatdaşlygyň möhüm şerti bolup durýar diýip hasaplaýarys».

Hormatly Prezidentimiziň geçen ýylyň oktýabrynda Hytaýyň Pekin şäherinde gibrid görnüşde geçirilen Birleşen Milletler Guramasynyň Durnukly ulag ulgamy boýunça ikinji ählumumy maslahatyna gatnaşmagy hem, sözüň doly manysynda, taryhy waka boldy. Ýeri gelende aýtsak, ulag ulgamy babatda halkara hyzmatdaşlygyň geljegini ara alyp maslahatlaşmak üçin dialogyň döremegini şertlendiren durnukly ulag ulgamy boýunça ählumumy maslahatlary geçirmek bilen bagly başlangyç hut milli Liderimize degişlidir. Mälim bolşy ýaly, dünýä jemgyýetçiliginiň isleglerine, häzirki zamanyň hakyky ýagdaýlaryna laýyk çemeleşmeler 2016-njy ýylyň noýabrynda Aşgabatda geçirilen Durnukly ulag ulgamy boýunça birinji ählumumy maslahatda orta atylypdy. Şonda kabul edilen Aşgabat Jarnamasy halkara gatnaşyklarda täze bir möhüm ugruň, ýagny ulag ulgamynda hyzmatdaşlygyň giň gerimli amal edilmegine, munuň bilen bagly gyzyklanmalaryň gepleşikler görnüşinde dürli syýasy giňişlikde dowam etdirilmegine ygtybarly binýat boldy.

Gürrüňi edilýän maslahatda hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, Türkmenistan ulag ulgamynda ysnyşykly we giň halkara hyzmatdaşlyga berk ygrarlydyr. Şoňa görä-de, 2021-nji ýylyň 29-njy iýulynda BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan kabul edilen «Koronawirus keseliniň (COVID-19) pandemiýasy we ondan soňky döwürde durnukly ösüş üçin üznüksiz we ygtybarly halkara ýük daşamalary üpjün etmek maksady bilen, ulagyň ähli görnüşiniň arabaglanyşygyny berkitmek» atly Kararnamanyň ähmiýetine-de aýratyn üns çekildi. 48 döwletiň awtordaşlygynda bu resminamanyň kabul edilmeginiň esasynda häzirki döwürde dünýä ykdysadyýetinde, hususan-da, gönüden-göni ulag ulgamynda ýüze çykýan ýaramaz täsirleri we howplary azaltmak, aradan aýyrmak boýunça halkara jemgyýetçiligiň tagallalaryny utgaşdyrmak, degişli hukuk binýadynyň üstüni ýetirmek ýaly möhüm wezipeler durýar.

Tutuş dünýäde çylşyrymly pandemiýa şertlerinde ösüp gelýän ýurtlaryň, ilkinji nobatda, dünýä ummanyna göni çykalgasy bolmadyk döwletleriň aýratyn goraga mätäçdigi ýiti duýulýar. Şunda dünýä bileleşigine Birleşen Milletler Guramasynyň, bu ugurda maksatlaýyn hereket edýän halkara edaralaryň ýardamy arkaly şu ýagdaýdaky döwletlere kömek we goldaw bermegiň, şol sanda dünýäniň ulag ulgamyna sazlaşykly goşulyşmagyň pese düşmegini ýeňip geçmekde goldaw bermegiň zerurdygyny aýratyn nygtamak gerek. Hut şu meseleleri giňden ara alyp maslahatlaşmak üçin hem ýurdumyzda Birleşen Milletler Guramasy bilen bilelikde şu ýylyň aprel aýynda deňze çykalgasy bolmadyk ösüp gelýän ýurtlaryň ministrleriniň halkara maslahatyny geçirmäge giňden taýýarlyk görülýär. Bu maslahat gyzyklanýan ähli taraplar üçin açykdyr. Gün tertibinde dürli ýurtlaryň arasyndaky üstaşyr ulag hyzmatdaşlygynyň kämilleşdirilmegi baradaky meseläniň hem bolmagy forumyň ähmiýetini has-da artdyrýar. Çünki dünýä ykdysadyýetiniň barha globallaşýan şertlerinde deňze çykalgasy bolmadyk döwletleriň söwda-ykdysady bähbitleriniň göz öňünde tutulmagy ykdysady ösüşiň deňagramlylygyny saklamak nukdaýnazaryndan örän möhümdir.

Döwlet Baştutanymyzyň tagallalary bilen Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň gurluşygy halkara ölçegleriň talaplaryna doly kybap gelmek bilen, ýokary depginlerde alnyp barylýar. Geçen ýylyň 29-njy oktýabrynda bu iri taslamanyň Aşgabat — Tejen bölegi işe girizildi. Golaýda bolsa milli Liderimiz onuň Tejen — Mary böleginiň gurluşygyna ak pata berdi. Diýarymyzda hususy pudagyny wekilleriniň gatnaşmagynda çylşyrymly inženerçilik desgalarynyň onlarçasynyň hem-de ýokary tizlikli awtomobil ýollarynyň gurulmagy halkymyzyň gujur-gaýratyndan, ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyndan nyşandyr.

Umuman, ulag ulgamynyň kämilleşdirilmegi, üstaşyr ulag mümkinçilikleriň ýokarlandyrylmagy milli ykdysadyýetimiziň kuwwatyny has-da artdyrar, onuň dünýä ykdysadyýetine işjeň we özara bähbitli esasda goşulyşmagynyň derejesini ýokary göterer. Täze kabul edilen «Türkmenistanyň Prezidentiniň ulag diplomatiýasyny ösdürmegiň 2022 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasy» bu ugurda öňde durýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmekde ygtybarly binýat bolup hyzmat eder.

Gylyçmuhammet JORAÝEW,

Soňky ýyllarda mähriban Arkadagymyzyň taýsyz tagallasy netijesinde, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçilik kuwwatlyklarynyň artdyrylmagyna möhüm ähmiýet berilýär. Şunuň bilen baglylykda, Diýarymyzyň çar künjeginde gysga döwrüň içinde dünýä ölçeglerine doly kybap gelýän häzirki zaman kuwwatly önümçilik kärhanalarynyň ençemesi gurlup, ulanylmaga berildi. Şolaryň hatarynda Ahal welaýatynyň «Owadandepe» geňeşliginiň çäginde ýerleşýän «Türkmen aýna önümleri» döwlet kärhanasyna möhüm orun degişlidir.

Hormatly Prezidentimiziň milli ykdysadyýetimizi ösdürmek baradaky tagallalaryny durmuşa geçirmekde netijeli işleri alyp barýan bu kärhana ýurdumyzda giň möçberde ulanylýan aýna önümlerini öndürmekde möhüm orun degişlidir. Onuň sazlaşykly işi bolsa bu önüme bolan islegiň doly kanagatlandyrylmagynyň esasy şerti bolup durýar. Kärhananyň ýyllyk taslama kuwwaty 4 millimetrlik float usuldaky aýnanyň 7,2 million inedördül metrine ýa-da 72 müň tonnasyna deňdir. Bu önümçilik toplumynda ýylda 3,95 million inedördül metr aýna, 1 million inedördül metr tonirlenen aýna, 100 müň inedördül metr laminirlenen aýna, 300 müň inedördül metr taplanan aýna paketleri öndürmäge mümkinçilik bar.

Taplanan aýnalar, esasan gurluşyk binalary, gapylar, aşhanalardaky stollar we beýlekiler üçin niýetlenendir. Laminirlenen aýnalar awtoulaglarda we binalarda howpsuzlyk maksatlary üçin peýdalanylýar. Energiýany saklaýan ýörite gatly aýna, esasan-da, Gün şöhlesiniň täsirini peseltmekde, ýagny, binalaryň içiniň salkynlygyny saklamakda aýratyn ähmiýetlidir.

Kärhanada önümçiligiň tutuş düzümi boýunça tehnologik amallar göz öňünde tutuldy. Çüýşe önümçiligi boýunça ulgamda azyk we derman senagaty üçin degişli çüýşe gaplarynyň dürli görnüşleri öndürilýär. Çüýşe gaplarynyň ulgamynda peç, peçden gyzyl aýna erginini galyplamak, sowatma hem-de galyplama bölümleri bolup, şolarda, aýratyn-da, dürli göwrümli içgileri guýmak üçin niýetlenen çüýşe gaplarynyň we bankalaryň, şeýle hem dürli lukmançylyk derman gaplarynyň önümçiligi ýola goýuldy. Bu ýerde bir ýylda çüýşe gaplarynyň 85 millionyny, şol sanda onuň 23 müň tonnasyny öndürmäge mümkinçiligiň bardygyny bellemek gerek. Kärhananyň bu önümçilik bölüminde oturdylan enjamlar reňksiz we dürli reňkli çüýşe gaplaryny öndürmäge şert döredýär.

Milli ykdysadyýetiň döwlete dahylsyz ulgamynyň wekilleriniň, dürli önümleri öndürýän we gaýtadan işleýän senagaty bolan telekeçileriň bu kärhananyň önümlerine sargytlary yzygiderli köpelýär. Ýurdumyzyň işewür toparlarynyň wekilleri gaplanan önümler bilen bir hatarda, şireli içgileriň örän köp görnüşlerini öndürýärler. Şolaryň çüýşe gaplara gaplanmagy bolsa önümleriň degişli derejede saklanylmagyny hem-de hiliniň kada laýyk bolmagyny üpjün edýär. Munuň üçin çüýşe gaplar öňler daşary ýurtlardan getirilýän bolsa, indi olaryň şeýle önümler bilen üpjünçilige ajaýyp mümkinçilikler açyldy. Bu bolsa milli Liderimiziň tabşyrygy boýunça daşary ýurtlardan getirilýän harytllaryň ornuny tutýan önümçilgi pugtalandyrmak işiniň oňyn netije berýändiginiň subutnamasydyr.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe eziz Diýarymyzyň derman senagatynyň önümçilik kuwwatlyklarynyň barha ösýändigini, ýerli çig maldan taýýarlanýan derman serişdeleriniň hem-de bejeriş-mineral suwlarynyň öndürilýändigini belläniňde, şolary gaplamak bilen baglanyşykly meseleleriň wajypdygyny görkezýär. Şu maksat üçin derman senagaty pudagyna zerur mukdarda çüýşeler gerek bolýar. Şunuň bilen baglylykda, kärhanada derman senagatyna niýetlenen dürli ölçegdäki çüýşeleriň öndürilmegi has-da guwançlydyr. Garylan çig malyň erediji peje geçirilmegine niýetlenen bölümde çig mal degişli derejedäki gyzgynlykda eredilýär. Galaýy wannasy diýlip atlandyrylýan bölek degişli derejedäki gyzgynlykda eredilen aýnadan dürli ölçegdäki we galyňlykdaky aýna listlerini öndürmäge niýetlenendir. Taplama böleginde bolsa dünýäniň öňdebaryjy kompaniýalarynyň enjamlary bilen aýna önümleri gyzdyrylyp taplanýar, gatadylýar, berkidilýär. Kärhanada dürli ölçegli gaplaryň, hojalyk we lukmançylyk maksatly önümleriň 15 görnüşini çykarmak ýola goýuldy. Aýna önümçiligi üçin ulanylýan çig malyň 99 göteriminiň öz ýurdumyzyň çäginden alynýandygy aýratyn bellärliklidir.

Aýna we aýna önümlerini öndürmek üçin gerek bolan kwars çägesi, natriý sulfaty, dolomit, hek daşy we beýleki serişdeler eziz Diýarymyzyň çäginden getirilýär. Bu zatlar bolsa kärhananyň çig mal üpjünçiliginde bökdençligiň bolmazlygyna we onuň harajadynyň az bolmagyna ýardam edýär. Kärhananyň çäginde desgalaryň onlarçasy bina edildi. Şolaryň arasynda azot we wodorod öndüriji bölüm, howa gysyjy bölüm, suwuklandyrylan gazyň bölümi, ýangyn bölümi, tebigy gazyň önümi üçin ýörite desgalar, generator hem-de elektrik paýlaýjy, suw howdany we nasos beketleri işleriň sazlaşykly alnyp barylmagyny üpjün edýär. Çig mal taýýarlaýjy desgalary öz içine alýan bölek bolsa aýratyn uly ähmiýete eýedir. Onda garyşdyryjy bina, çägäni baýlaşdyryjy desga, dolomoti, heki gaýtadan işlemek üçin desga, çig mal gözegçilik barlaghanasy, gaýtadan işlenen çig mal ammary, gaýtadan işlenilmedik çig mal ammary, garyndyny gaýtadan işleýän desga, bug gazan desgasy, terezi platformasy we demir ýol wagonlary üçin bassyrma ýerleşýär.

Häzir kärhanada önümçilik işleri gije-gündiziň dowamynda 4 çalşykda alnyp barlyp, 833 sany adam zähmet çekýär. Bu ýerde işleýän hünärmenleriň we olaryň maşgala agzalarynyň öndürijilikli zähmet çekmegi, abadan durmuşda ýaşamagy hem-de dynç almagy üsin 48 maşgala niýetlenen 2 sany 2 gatly ýaşaýyş jaýy, 400 orunlyk umumyýaşaýyş jaýy bar. Bu ýerde öndürilýän ýokary hilli aýna önümleri şertnama esasynda ýurdumyzyň çäklerinde we daşary döwletlerde giň möçberde alnyp barylýan gurluşyklara we önümçilik kärhanalaryna bökdençsiz ugradylýar. Bu kärhananyň önümleri ýurdumyzdan daşgary Özbegistan Respublikasyna, Gazagystan Respublikasyna, Owganystana, Täjigistan Respublikasyna yzygiderli eksport edilýär.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň amala aşyrýan ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşdäki döwletara hyzmatdaşlygy, şonuň ýaly-da, abraýly halkara guramalaryň, düzümleriň çäklerinde ýokary derejede geçirýän gepleşikleri we duşuşyklary, olarda gazanylýan netijeli ylalaşyklar diňe bir ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň pugtalandyrylmagyna däl, eýsem, sebitiň we dünýäniň ösüşine gönükdirilendir.

Milli Liderimiziň oňyn daşary syýasatynyň netijesinde Türkmenistan XXI asyryň adamzat siwilizasiýasynyň ösüşleriniň ölçeglerine doly kybap gelýän netijeli özgertmeleri işjeň durmuşa ornaşdyrýar. Şu ýylyň 14-nji ýanwarynda sanly ulgam arkaly geçirilen Ministrler Kabinetiniň mejlisinde hormatly Prezidentimiziň «Türkmenistanyň Prezidentiniň ulag diplomatiýasyny ösdürmegiň 2022 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasyny» tassyklamak hakynda Karara gol çekmegi hem bu ugurda aýratyn möhüm ähmiýete eýedir.

Häzirki wagtda ählumumy halkara hyzmatdaşlygynda barha giň gerime eýe bolýan täze ugur — ulag diplomatiýasy işjeň ösdürilýär. Bu babatda Türkmenistan BMG-niň we beýleki halkara guramalarynyň çäklerinde bu mesele boýunça köpugurly anyk gepleşikleriň barşynda möhüm ähmiýetli başlangyçlar bilen yzygiderli çykyş edýär. Hormatly Arkadagymyzyň nygtaýşy ýaly, dünýäde ulag ulgamynda ählumumy wezipeleriň çözgüdini tapmak üçin tagallalary birleşdirmegiň zerurdygyna hem-de şeýle hyzmatdaşlyga taýýarlygyň barha artýandygyna berkarar ýurdumyz uly ähmiýet berýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň taýsyz tagallalary bilen Beýik Ýüpek ýoly dünýäniň örän çalt depginlerdäki ösüşine laýyklykda, täze görnüşde, onda-da uzak geljegi nazarlaýan uly tutumlar bilen täzeden dikeldilýär. Goňşy döwletlere uzaýan täze gurulýan döwrebap awtomobil ýollary, polat ýollar, deňiz we derýa, howa ýollary, ýokary hil derejesinde gurlan belent köprüler, goňşy we alys döwletlere uzaýan gaz, elektrik geçirijiler muňa doly şaýatlyk edýär. Bu taslamalaryň netijesinde Türkmenistan täze sebit we sebitara ulag-aragatnaşyk düzüminiň emele gelýän möhüm halkasyna öwrülýär.

Mälim bolşy ýaly, häzirki zaman has kämilleşýän ulag aragatnaşyk ulgamyny kemala getirmek, ýurdumyzyň depginli durmuş-ykdysady ösüşini we ählumumy abadançylygyň bähbitlerine laýyk gelýän sebitleýin hem-de halkara hyzmatdaşlygyny ýola goýmak ýurdumyzyň döwlet syýasatynyň esasy ileri tutýan ugurlarynyň birine öwrüldi. Biziň ýurdumyz örän amatly geografik ýagdaýy eýelemek hem-de Gündogar bilen Günbatary, Demirgazyk bilen Günortany birleşdirýän gatnaw ýollarynyň strategiki çatrygynda ýerleşmek bilen, ägirt uly üstaşyr mümkinçiliklerine eýedir. Häzirki wagtda bu ugurda durmuşa ornaşdyrylýan beýik işler ýurdumyzyň döwletara hyzmatdaşlygynda täze derejelere çykmagyna, halkara ykdysady gatnaşyklar ulgamyna doly derejede goşulyşmagyna uly ýardam berýär.

Hemmämize mälim bolşy ýaly, 2016-njy ýylyň noýabr aýynda Türkmenistanda Durnukly ulag ulgamy boýunça birinji ählumumy maslahat geçirildi. Munuň özi ýurdumyzyň ulag ulgamyndaky möhüm başlangyçlaryna bu ugurda dünýä jemgyýetçiliginiň gyzyklanmasyny has-da artdyrdy.

Türkmenistan bu ugurda sanlyja ýylyň içinde halkara derejeli iri taslamalaryň ençemesini üstünlikli amala aşyrdy. Ýurdumyz deňze çykalgasy bolmadyk döwletleriň bähbitlerine, şeýle hem halkara ülňülerine doly laýyk gelýän Türkmenbaşy Halkara deňiz portunyň, ilkinji nobatda, Merkezi Aziýa, Owganystan, Hazarýaka döwletler, Hytaý babatda üstaşyr daşama mümkinçiliklerini has-da artdyrýar. Şunda ýurdumyzyň başlangyjy bilen döredilýän Owganystan — Türkmenistan — Azerbaýjan — Gruziýa — Türkiýe (Lapis Lazuli) halkara ulag geçelgesiniň hem ähmiýeti örän ýokarydyr. Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallasynyň netijesinde Kerki — Ymamnazar — Akina — Andhoý, Serhetabat — Turgundy demir ýollary guruldy. Ýurdumyzda halkara ölçeglerine laýyk gelýän ýokary tizlikli awtomobil ýollarynyň gurluşygynyň 3 tapgyrda, ýagny «Aşgabat — Türkmenbaşy», «Aşgabat — Farap», «Aşgabat — Daşoguz» ugurlary boýunça meýilleşdirilmegi hem bu ugurda uly taslamalaryň üstünlikli amala aşyrylýandygyndan habar berýär.

Hormatly Prezidentimiziň durmuşa geçirýän ägirt uly özgertmeler syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri hökmünde ýurtda döwrüň talabyna laýyk gelýän köp şahaly ulag düzüminiň emele getirilmegi sebitde şeýle hem Ýewraziýa giňişliginde netijeli ykdysady hyzmatdaşlygyň geriminiň giňemegine we ösmegine giň mümkinçilik döredýär.

Goý, eziz Watanymyzy beýik ösüşleriň röwşen ýoly bilen öňe alyp barýan hormatly Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun!

Orazdurdy ABAÝEW,