Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Pekinde XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasyna gatnaşdy

Pekin, 4-nji fewral (TDH). HHR-iň Başlygy Si Szinpiniň çakylygy boýunça Hytaý Halk Respublikasyna iş sapary bilen baran hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şu gün Pekinde XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasynyň hormatly myhmany boldy.

Döwlet Baştutanymyzyň “ak” Olimpiadanyň — Ýer ýüzüniň dürli künjeklerinden köp sanly türgenleri bir ýere jemlän örän uly sport baýramçylygynyň açylyş dabarasyna gatnaşmagy ýurdumyzda sporty ösdürmäge we wagyz etmäge, bu ulgamda netijeli halkara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga ägirt uly üns berilýändiginiň nobatdaky subutnamasydyr.

Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň hormatly myhman hökmünde 2008-nji ýylda Hytaýyň paýtagtynda geçirilen XXIX tomusky Olimpiýa oýunlarynyň hem-de 2014-nji ýylda Russiýa Federasiýasynyň Soçi şäherinde geçirilen XXII gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylmagy mynasybetli dabaralara gatnaşandygyny hem ýatlamak ýerlikli bolar.

Milli Liderimiziň giň gerimli tagallalary netijesinde ýurdumyzyň sporty hil taýdan täze sepgitlere çykdy. Diýarymyzda ugurdaş düzümler yzygiderli kämilleşdirilýär we giňeldilýär, türgenler hem-de olaryň tälimçileri üçin hemme şertler döredilýär. Ýurdumyz sebit we dünýä derejesindäki sport merkezleriniň biri hökmünde eýeleýän ornuny ynamly berkidýär. Ýokary üstünlikler sportuny höweslendirmek bilen bir hatarda, uzak möhletli umumymilli maksatnamanyň häsiýetine we görlüp-eşidilmedik giň gerime eýe bolan milli bedenterbiýe-sagaldyş hereketiniň işjeňleşdirilmegine uly ähmiýet berilýär.

Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, sport güýjüň, gözelligiň, sagdynlygyň, kuwwatyň hem-de ruhuň ösüşiniň belentliklerine ymtylmanyň aýdyň ýüze çykmasydyr. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow işiniň örän köpdügine garamazdan, bedenterbiýe we sport bilen meşgullanmaga yzygiderli üns berip, ajaýyp beden taýýarlygyny hem-de ussatlygyň ýokary derejesini görkezmek bilen watandaşlarymyza nusgalyk görelde bolýar.

Sport ugrunda hyzmatdaşlyk etmek baradaky meseleler milli Liderimiz tarapyndan daşary ýurtlara amala aşyrylýan saparlaryň maksatnamasyna, ýokary derejedäki gepleşikleriň we duşuşyklaryň gün tertibine hemişe goşulýar. Türkmenistan dünýäde parahatçylygyň hem-de durnuklylygyň pugtalandyrylmagyna ýardam berýän mizemez ynsanperwer gymmatlyklaryň töweregine adamlary jemleýän halkara sport we Olimpiýa hereketiniň ösdürilmegine anyk goşandyny goşýar. Munuň aýdyň mysaly hökmünde Aşgabatda 2017-nji ýylda köpugurly Olimpiýa şäherçesiniň sport desgalarynda üstünlikli geçirilen Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlaryny görkezmek bolar. 2018-nji ýylda bolsa Türkmenistan uly üstünlige beslenen agyr atletika boýunça dünýä çempionatyny hem-de “Amul — Hazar” halkara awtorallini kabul etdi. 2009-njy ýylda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň “Ýüpek ýoly” ralli ýaryşynyň geçirilmeginiň başyny başlandygy hem bellärliklidir, onuň ýoly Türkmenistanyň, Gazagystanyň we Russiýanyň çäklerinden geçdi.

2014-nji ýylda “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda windsýorfing boýunça dünýä kubogy ugrundaky ýaryşyň tapgyrynyň geçirilendigini hem bellemek gerek, şonuň bilen ýurdumyz ilkinji gezek ýelkenli sport boýunça halkara ýaryşlaryň senenamasyna girdi. Şeýlelikde, bu gün Türkmenistan sebit we dünýä derejesindäki iri ýaryşlary guramak hem-de geçirmek üçin uly tejribä, mümkinçilige eýedir.

Halkara ýaryşlara işjeň gatnaşýan türkmen türgenleriniň gazanýan ajaýyp üstünlikleri we ýeňişleri bu ulgamda döwlet Baştutanymyzyň ýolbaşçylygynda durmuşa geçirilýän öňdengörüjilikli strategiýanyň üstünliginiň aýdyň netijeleridir. Bularyň ählisi Türkmenistanyň dünýä derejesinde abraýynyň has-da artmagyna, sport döwleti hökmünde Watanymyzyň mertebesiniň ýokarlanmagyna ýardam edýär.

Ýeri gelende aýtsak, ýurdumyzda ýerli howa ýagdaýy göz öňünde tutulanda, ozallar adaty bolmadyk sportuň gyşky görnüşleri hem ösdürilýär. Hususan-da, ýaş türkmenistanlylaryň bu gün höwes bilen özleşdirýän sportuň hokkeý hem-de buzda figuralaýyn typmak görnüşlerine uly üns berilýär. Sportuň bu görnüşleri boýunça geçirilýän türgenleşikler barha kämilleşýär. Türkmen hokkeýçileri we figuraçylary milli derejedäki ýaryşlar bilen bir hatarda sebit we halkara ýaryşlara hem gatnaşýarlar. Munuň özi olaryň peýdaly tejribe toplamagyna ýardam edýär, sport ussatlygyny kämilleşdirmäge, ýokary görkezijileri gazanmaga iterýär.

Mundan başga-da sportuň buzdaky beýleki şüweleňli görnüşleri bilen meşgullanmak üçin hem mümkinçilikler bar. Hususan-da, konkide ylgamak sporty hem-de onuň şort-trek, kýorling ýaly köp dürli görnüşleri-de dünýäde giň meşhurlykdan peýdalanýar, şolar hem olimpiýa maksatnamasyna girýär. Bularyň ählisi geljekde biziň türgenlerimiziň iri halkara ýaryşlarda sportuň dürli gyşky görnüşleri boýunça Watanymyza mynasyp wekilçilik edip bilmegi üçin oňaýly şertleri döredýär.

...Hormatly Prezidentimiziň uçary Pekine çenli uçuşy amala aşyryp, HHR-iň paýtagtynyň Halkara howa menziline gondy. Bu ýerde Türkmenistanyň Baştutanyny resmi adamlar garşyladylar.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow howa menzilinden sapar wagtynda özi üçin bellenen kabulhanasyna tarap ugrady...

Türkmenistan bilen Hytaý Halk Respublikasynyň arasyndaky gatnaşyklar barada aýdylanda, bu gatnaşyklaryň ilkibaşdan dostlukly, özara hormat goýmak hem-de uzak möhletleýinlik häsiýetine eýedigini nygtamak zerurdyr. Häzirki döwürde strategik hyzmatdaşlyk ýörelgelerinde ýola goýulýan döwletara gatnaşyklar syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ulgamlarda depginli ösdürilýär. Şeýle hem Türkmenistan HHR bilen köptaraplaýyn esasda, abraýly halkara hem-de sebit guramalarynyň we düzümleriniň ugry boýunça üstünlikli hyzmatdaşlyk edýär.

Mälim bolşy ýaly, şu ýylyň ýanwar aýynda sanly ulgam arkaly HHR bilen sebitiň ýurtlarynyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllygyna bagyşlanyp, “Merkezi Aziýa — Hytaý” sammiti geçirildi. Milli Liderimiz ýokary derejedäki bu duşuşykda eden çykyşynda ileri tutulýan ugurlarda özara bähbitli hyzmatdaşlygy has-da ösdürmek boýunça oňyn pikirlerini we tekliplerini beýan etdi.

Ozal habar berlişi ýaly, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow saparynyň öň ýanynda HHR-iň birnäçe teleýaýlymlarynyň hem-de abraýly neşirleriniň wekilleriniň sowallaryna jogabynda Türkmenistan üçin Hytaýyň diňe bir beýik döwlet, dünýä derejesindäki kuwwatly ykdysady we senagat merkezi, giň gerimli hem-de geljegi uly bazar bolman, wagtyň synagyndan geçen ygtybarly dostdugyny nygtady. Türkmen-hytaý gatnaşyklary döwrüň synagyndan geçip, öz netijeliligini subut etdi hem-de häzir Ýewraziýa giňişliginde durnuklylygyň we ösüşiň möhüm şerti bolup durýar.

HHR-iň paýtagtynda 4 — 20-nji fewral aralygynda geçiriljek XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasyna hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň çagyrylmagy döwletara gatnaşyklaryň ýokary derejesiniň subutnamasyna öwrüldi. “Olimpiýa oýunlary hemişe halklaryň arasynda parahatçylygyň we dostlugyň pugtalandyrylmagyny, duşmançylygyň hem-de uruşlaryň bes edilmegini, dürli milletleriň, dürli syýasy ynama eýerýän adamlaryň jebisleşmegini, olaryň Olimpiýa hereketiniň belent ýörelgelerine ygrarlylygyny alamatlandyrýar. Bu oýunlar halklaryň we döwletleriň arasynda özara düşünişmäge, açyklyga hem-de birek-birege hormat goýmaga ýardam berýär” diýip, milli Liderimiz Hytaýyň köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleriniň sowallaryna jogabynda belledi. “Men öz içeri we daşary syýasatynda hut şu ýörelgelere eýerýän ýurduň — Türkmenistanyň Prezidenti hökmünde Hytaý Halk Respublikasynyň çuňňur hormatlanylýan Başlygynyň çakylygyny minnetdarlyk bilen kabul etdim” diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

...Günüň ikinji ýarymynda hormatly Prezidentimiz Pekiniň Milli stadionyna ugrady. Özboluşly bezeg aýratynlygy boýunça “Guş höwürtgesi” diýen at bilen meşhur bolan bu köpugurly toplum XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasynyň geçiriljek ýeri hökmünde saýlanyp alyndy.

Hytaýyň paýtagtynyň soňky ýyllarda ikinji gezek dünýä derejesindäki iri sport ýaryşyny kabul edýändigi bellärliklidir. Ýokarda bellenilip geçilişi ýaly, 14 ýyl mundan ozal Pekinde tomusky Olimpiada geçirildi. Şeýlelikde, HHR-iň paýtagty taryhda hem tomusky, hem gyşky Olimpiýa oýunlary geçirilen ilkinji şäher bolýar.

Häzirki gyşky Olimpiýa oýunlaryna Milli olimpiýa komitetleriniň 91-sine wekilçilik edýän milli ýygyndy toparlar gatnaşýarlar. Ýaryşlaryň geçiriljek sport desgalary hem-de türgenleriň ýaşamagyna niýetlenilen Olimpiýa şäherçeleri Pekinde, Çžanszýakouda we Ýansinde ýerleşdirildi.

XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň tumary Bin Dun Dun atly şadyýan we göwnaçyk panda boldy. Onuň geýnen kosmiki egin-eşigi ýatladýan, jadyly buzdan lybasy mümkinçilikleri çäksiz bolan täze tehnologiýalary hem-de geljek bilen arabaglanyşygy aňladýar. Olimpiadanyň tumary hökmünde pandanyň saýlanyp alynmagy geň däldir, çünki bu jandar Hytaýyň milli nyşanydyr.

2022-nji ýylyň gyşky Olimpiýa oýunlarynyň resmi nyşany “Gyş arzuwy” diýen ada eýe boldy. Onuň esasynda Hytaýyň “gyş” diýen harpy — iýeroglif goýuldy. Nyşan Hytaýyň milli we häzirki zaman medeniýetiniň däplerini, özboluşly reňk öwüşginlerini utgaşdyrýar hem-de sportuň gyşky görnüşlerine söýgini beýan edýär.

Olimpiýa alawy her bir Olimpiadanyň hökmany şertidir. Şu ýyl geçirilýän gyşky Olimpiýa oýunlarynyň alawy “Uçup barýan” diýlip atlandyrylýar. Ol galgap duran lentany ýatladýan spiral gurluşly bolup, ynsanyň ýagtylyga, parahatçylyga we kämillige tarap ýadawsyz ymtylmasyny alamatlandyrýar. Alawyň uglerodly süýüm serişdelerinden taýýarlanylandygy gyzyklydyr. Ol ýeňil, gyzgyna durnukly hem-de howany hapalaýan galyndylary bolmadyk wodorodda işleýär.

Gyşky Olimpiýa oýunlary — 2022-niň medallary “Tong Ksin” diýen ada eýe boldy, ol “Bilelikde bir bitewi ýaly” diýmegi aňladýar. Olaryň dizaýny jemlenen töwerekleri nefritden ýasalan gadymy Hytaý şaý-sepine esaslanandyr. Altyn, kümüş we bürünç medallar nusgawy görnüşde bolup, 2008-nji ýylyň tomusky Oýunlarynyň sylaglaryny ýatladýar. Medallary hem-de alawy döredijiler olaryň reňk çözgütlerini, görnüşlerini hem-de bezeg böleklerini saýlap alanlarynda, HHR-iň paýtagtynyň Olimpiýa mirasyna sarpa goýmakdan ugur aldylar.

“Umumy geljek üçin bilelikde” 2022-nji ýylyň gyşky Olimpiýa, şeýle hem paralimpiýa oýunlarynyň resmi şygarydyr. Ol adamzadyň bagtyýar geljeginiň bähbidine hem-de ählumumy meseleleri ýeňip geçmegiň hatyrasyna hyzmatdaşlyk etmegiň zerurdygyny aňladýar. Bu koronawirus pandemiýasy zerarly ýüze çykan kynçylyklar bilen baglylykda aýratyn ähmiýete eýedir. Şygar Olimpiýa hereketiniň esasy taglymlaryny hem-de gymmatlyklaryny, şonuň ýaly-da agzybirlige, parahatçylyga we rowaçlyga çagyryşy özünde jemleýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Pekiniň Milli stadionyna geldi we hormatly myhmanlar üçin bellenen ýere bardy. Oýunlaryň açylyş dabarasyna çagyrylan beýleki döwletleriň, şeýle hem abraýly halkara guramalaryň ýolbaşçylary, şol sanda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş sekretary hem-de BMG-niň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisiniň başlygy bu ýere gelipdirler. Stadiona ýygnananlaryň ählisini HHR-iň Başlygy Si Szinpin mähirli garşylady.

Şunuň bilen baglylykda, häzirki “ak” Olimpiadany dünýäde dowam edýän koronawirus pandemiýasy sebäpli oýunlary guraýjylaryň göz öňünde tutan arassaçylyk kadalaryny, düzgünlerini, çäklendiriji çäreleri berk berjaý etmek ýagdaýynyň tapawutlandyrýandygyny bellemek ýerlikli bolar. Bu çäreler ýaryşlaryň howpsuz geçirilmegine ýardam etmäge gönükdirilendir.

...Şol bir wagtyň özünde, Pekiniň Milli stadionynda ägirt uly sport baýramçylygyna badalga berjek pursatlaryň golaýlaýandygyny aňladýan hasaplama dowam edýär. Bu ýerde baýramçylyk dabarasy höküm sürýär. Ony taýýarlamak boýunça ägirt uly işler amala aşyryldy.

HHR-iň Döwlet senasynyň mukamy astynda stadionda gyşky Olimpiada — 2022-ni geçirýän ýurduň — Hytaý Halk Respublikasynyň Döwlet baýdagy galdyrylýar.

Stadionyň meýdançasynda täsirli çykyşlar — ýurduň gadymy döwürlerden biziň günlerimize çenli taryhyna özboluşly syýahat hem-de onuň geljegine nazarlama ýaýbaňlanýar. Häzirki zaman tehnologiýalaryny ulanmak we stadionyň ýagty diodly yşyklar bilen örtülmegi arkaly döredilýän haýran galdyryjy şekiller bolup geçýän wakalara aýratyn öwüşgin çaýýar.

Olimpiadanyň açylyş senesi Aý senenamasy boýunça Hytaýyň Täze ýyly bilen gabat gelip, baharyň başlanmagyny alamatlandyrýar, bu hem baýramçylyk şüweleňinde beýanyny tapdy.

Ekologiýa, bütin dünýäde parahatçylyk hem-de Olimpiýa hereketiniň binýatlaýyn ýörelgeleri dabaranyň baş mowzugy boldy, adamzadyň bitewi ykbaly bolsa onuň baş taglymydyr. Şeýlelikde, bu ajaýyp çykyşlar Oýunlaryň “Umumy geljek üçin bilelikde” şygarynyň özboluşly şöhlelenmesi boldy.

Soňra dabaranyň resmi bölegi başlanýar. Stadionyň meýdançasynda Olimpiadanyň baş gahrymanlary — türgenler peýda bolýar. Däbe görä, olimpiýaçylaryň ýörişini Olimpiýa oýunlarynyň watany hasaplanylýan Gresiýanyň ýygyndy topary açýar. Soňra meýdança 2022-nji ýylyň gyşky Olimpiýa oýunlaryna gatnaşyjy ýurtlaryň toparlary çykýar. Ýörişi Hytaý Halk Respublikasynyň olimpiýa ýygyndysyna wekilçilik edýän türgenler tamamlaýarlar.

Olimpiada gatnaşyjylary hem-de myhmanlary XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň guramaçylyk toparynyň başlygy Saý Si hem-de Halkara Olimpiýa komitetiniň Prezidenti Tomas Bah gutlaýarlar.

Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpin dabaraly ýagdaýda Oýunlary açyk diýip yglan edýär.

Dürli ýyllaryň iň gowy hytaýly türgenleri stadiona Olimpiýa baýdagyny alyp gelýärler. Olimpiýa senasynyň owazy astynda çagalar horunyň ýerine ýetirmeginde biri-biri bilen bagly bäş sany tegelek halkaly ak baýdak belende galdyrylýar. 2022-nji ýylyň gyşky Olimpiýa oýunlaryna gatnaşyjylaryň — türgenleriň, eminleriň hem-de resmi adamlaryň adyndan Olimpiýa kasamy aýdylýar.

Tolgundyryjy pursat gelip ýetýär. Stadionda Olimpiýa alawy peýda bolýar. Bu ýerde onuň ýörişi tamamlanýar. Asylly däbe görä, 2022-nji ýylyň gyşky Olimpiýa oýunlary üçin alaw Gün şöhlelerini jemleýän paraboliki aýnanyň kömegi bilen Gresiýanyň Gadymy Olimpinde ýakyldy. Ine, agşamky asmanda stadionda asmana galýan ägirt uly gar tozgajygynyň merkezinde XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň alawy töwerege şugla saçýar. Birnäçe pursatdan soň bolsa, münberleriň ýokarsynda baýramçylyk dabaralaryny jemleýän dürli öwüşginli, haýran galdyryjy feýerwerkler agşamky asmany bezedi.

“Ak” Olimpiada badalga beren ajaýyp çykyşlar tamamlanýar. Ýöne öňde çekeleşikli bäsleşikler bar. Olarda dünýäniň dürli yklymlarynda ýerleşýän döwletleriň türgenleri sylaglaryň 109 toplumy (jemi 327 medal) ugrunda bäsleşerler. 2022-nji ýylyň gyşky Olimpiýa oýunlarynyň maksatnamasyna sportuň 15 görnüşi boýunça ýaryşlar girizildi. Olar lyžaly bäsleşikler, lyžaly iki görnüşli sport ýaryşy, biatlon, dag lyžasy sporty, tramplinden lyžaly bökmek, fristaýl, snoubord, figuraly typmak, şaýbaly hokkeý, bobsleý, sani sporty, skeleton, konkili typma sporty, şort-trek, kýorling görnüşleridir. Bütin dünýäde millionlarça tomaşaçylar, şol sanda türkmenistanlylar hem telewideniýäniň hem-de onlaýn alyp görkezmeleriň kömegi bilen ýaryşlaryň geçişine syn ederler. Oýunlaryň ýapylyş dabarasy 20-nji fewralda Pekiniň “Guş höwürtgesi” stadionynda geçiriler.

XXIV gyşky Olimpiýa oýunlaryny guraýjylar onuň “ýaşyl” hem-de ýokary tehnologiýaly bolmagyny özleriniň ilkinji nobatdaky wezipeleri hökmünde kesgitlediler. Şunuň bilen baglylykda, hytaýly hyzmatdaşlaryň innowasion işläp düzmeleri Türkmenistan üçin uly gyzyklanma döredýär. Ýurdumyzda ekologiýa, daşky gurşawy goramak hem-de öňdebaryjy ylmy tutumly tehnologiýalary ornaşdyrmak döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda durýar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň öňe sürýän netijeli başlangyçlary, şol sanda pes uglerodly, hususan-da, wodorod energetikasyna degişli başlangyçlary bu ulgamda sebit hem-de dünýä derejesinde netijeli hyzmatdaşlygy giňeltmäge gönükdirilendir.

Ýeri gelende döwlet Baştutanymyzyň geçen aýyň ahyrynda Türkmenistanyň wodorod energiýasy babatda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça 2022-2023-nji ýyllar üçin «Ýol kartasyny» tassyklamak baradaky Karara gol çekendigini bellemek gerek. Onuň iş ýüzünde durmuşa geçirilmegi häzirki döwrüň ekologik meseleleri hem-de howanyň üýtgemegi bilen baglanyşykly möhüm meseleleriň çözgüdini işläp taýýarlamakda tagallalary birleşdirmäge ýardam etmäge gönükdirilendir.

Sport baradaky gürrüňimize dolanyp, Türkmenistanyň Halkara Olimpiýa komitetiniň hem-de Aziýanyň Olimpiýa geňeşiniň agzasy bolmak bilen, bu ugurdaky özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmäge we ählumumy parahatçylygy, dostlugy, hoşniýetli goňşuçylygy pugtalandyrmagyň möhüm şerti hökmünde Olimpiýa hereketini goldamaga gönükdirilen anyk teklipler bilen yzygiderli çykyş edýändigini bellemek gerek. Milli Liderimiziň bu başlangyçlarynyň dünýä bileleşigi tarapyndan giňden makullanýandygy hem-de ykrar edilýändigi olaryň möhümdiginiň subutnamasydyr.

Türkmenistan öz daşary syýasatynyň aýrylmaz bölegi bolan sport diplomatiýasyny yzygiderli öňe sürýär hem-de iş ýüzünde durmuşa geçirýär. Hormatly Prezidentimiziň durmuşa geçirýän oňyn Bitaraplyk hem-de “Açyk gapylar” ýörelgelerine esaslanýan parahatçylyk söýüjilikli daşary syýasy strategiýasy netijesinde häzirki döwürde ýurdumyzda sport kuwwatly ösüşe eýe boldy hem-de sporty saýlap alýanlaryň sany barha köpelýär.

Döwlet Baştutanymyzyň baştutanlygynda jemgyýetde sagdyn durmuş ýörelgesini wagyz etmek hem-de ornaşdyrmak, ilaty beden terbiýesi hem-de sport bilen yzygiderli meşgullanmaga höweslendirmek babatynda toplumlaýyn işler durmuşa geçirilýär. Bu bolsa özüniň anyk netijelerini berýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň nygtaýşy ýaly, biziň ilkinji nobatdaky wezipämiz sport hem-de Olimpiýa hereketini ösdürmek we hemmetaraplaýyn goldamak, oňa ýaşlary giňden çekmek bolup durýar. 2008-nji ýylda Pekinde, 2012-nji ýylda Londonda, 2016-njy ýylda Rio-de-Žaneýroda, 2021-nji ýylda Tokioda geçirilen tomusky Olimpiýa oýunlaryna gatnaşmagy türkmen türgenleri üçin möhüm wakalar boldy. Mälim bolşy ýaly, Ýaponiýanyň paýtagtynda geçirilen XXXII tomusky Olimpiadada ildeşimiz — agyr atletika boýunça ýaryşda 59 kilograma çenli agram derejesinde çykyş eden Polina Gurýewa türkmen sportunyň taryhynda ilkinji gezek Olimpiýa oýunlarynyň kümüş medalyny gazandy.

Soňky ýyllarda Türkmenistanda hem-de paýtagtymyzda iri halkara ýaryşlaryň, şol sanda ýokarda bellenip geçilen Aziada — 2017-niň geçirilmegi türgenlerimiz üçin ussatlygy ýokarlandyrmak hem-de täze ýeňişlere ýetmek ýolunda möhüm tapgyr boldy. Şeýle derejedäki hem-de giň gerimdäki çäreleri kabul etmek uly jogapkärçilikdir. Aşgabat parahatçylyk dörediji şäher, halklaryň hem-de medeniýetleriň dialogynyň merkezi hökmündäki wezipesini mynasyp ýerine ýetirip, bu wezipäniň üstünlik bilen hötdesinden geldi.

Şeýlelikde, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Pekindäki XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasyna gatnaşmagy Türkmenistanyň sport dünýäsine netijeli halkara hyzmatdaşlyk meselelerindäki başlangyçlary öňe sürýän ornunyň hem-de mundan beýläk-de umumadamzat ynsanperwer gymmatlyklaryna esaslanýan Olimpiýa hereketini ösdürmäge netijeli goşant goşmagynyň nobatdaky aýdyň tassyklanmasy boldy.

Döwlet Baştutanymyz dabaralar tamamlanandan soň, özi üçin bellenilen kabulhana ugrady.

Hormatly Prezidentimiziň Hytaý Halk Respublikasyna iş sapary dowam edýär.

***

Şu gün türkmen wekiliýetiniň agzalary milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tabşyrmagy boýunça Hytaý Halk Respublikasyna iş saparynyň çäklerinde hytaýly kärdeşleri bilen ikitaraplaýyn duşuşyklaryň birnäçesini geçirdiler. Şolaryň dowamynda soňky ýyllarda taraplaryň özara tagallalary netijesinde strategik hyzmatdaşlyk derejesine eýe bolan döwletara gatnaşyklaryň möhüm meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Pekinde Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredowyň Hytaý Halk Respublikasynyň Döwlet Geňeşiniň agzasy, HHR-iň daşary işler ministri Wan I bilen duşuşygy geçirildi.

Duşuşykda däp bolan dostlukly döwletara gatnaşyklaryň häzirki ýagdaýy we ony mundan beýläk-de giňeltmegiň geljegi ara alnyp maslahatlaşyldy. Bellenilişi ýaly, häzir özara bähbitli hyzmatdaşlyk örän giň ugurlary gurşap alýar hem-de ikitaraplaýyn görnüşde bolşy ýaly, köptaraplaýyn esasda hem — abraýly halkara guramalaryň çäklerinde, şeýle hem “Merkezi Aziýa — Hytaý” görnüşinde-de yzygiderli ösüş depginlerini görkezýär.

Duşuşygyň dowamynda Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow bilen Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpiniň arasynda ozal gazanylan ylalaşyklary mundan beýläk-de durmuşa geçirmek bilen baglanyşykly oňyn pikir alyşmalar boldy. Taraplar ýola goýlan netijeli türkmen-hytaý gatnaşyklarynyň ýokary derejesini kanagatlanma bilen belläp, daşary syýasat edaralarynyň derejesinde ikitaraplaýyn gatnaşyklary yzygiderli geçirmek işini dowam etmäge özara taýýardyklaryny beýan etdiler.

Iki ýurduň daşary işler ministrleri özara gyzyklanma döredýän halkara we sebit gün tertibiniň wajyp meseleleri boýunça hem pikir alyşdylar.

***

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Toýlyýew dostlukly ýurduň saglygy goraýyş ulgamynyň wekilleri bilen bolan duşuşygyň çäklerinde saglygy goramak babatda türkmen-hytaý hyzmatdaşlygynyň ileri tutulýan meselelerini ara alyp maslahatlaşdy.

Hytaýly hyzmatdaşlar milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň öňe sürýän, şol sanda lukmançylyk diplomatiýasyny ösdürmek boýunça möhüm başlangyçlaryna ýokary baha berip, saglygy goraýşyň dürli ugurlary boýunça ýola goýlan bilelikdäki işleri mundan beýläk-de dowam etmäge uly gyzyklanma bildirýändiklerini beýan etdiler.

Dünýäni gurşap alan howply koronawirus ýokanjyna garşy umumy göreş ara alnyp maslahatlaşylan esasy meseleleriň biri boldy. Taraplar COVID-19 pandemiýasyna garşy hereket etmekde toplanan oňyn tejribäni paýlaşyp, mundan beýläk-de lukmançylyk ulgamynda ýakyndan hyzmatdaşlyk etmegi maksat edinýändiklerini tassykladylar.

Türkmen wekiliýetiniň agzalary tehnologik taýdan ýokary derejede enjamlaşdyrylan «Tiz kömek» awtoulaglary bilen aýratyn gyzyklanyp tanyşdylar, ähli zerur şertler göz öňünde tutulan şol awtoulaglarda tizleşdirilen ýagdaýda PZR-testleri geçirmek hem göz öňünde tutulypdyr.

***

Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew Hytaýyň birnäçe kompaniýalarynyň wekilleri bilen onlaýn görnüşde duşuşyk geçirdi. Şunda ulag-aragatnaşyk ulgamynda hyzmatdaşlyk etmek esasy ara alnyp maslahatlaşylan mesele boldy. Bu ulgamyň ählumumy durnukly ösüşi üpjün etmegiň möhüm şerti hökmünde ähmiýetini nazarda tutup, Türkmenistan hem, Hytaý hem oňa aýratyn ähmiýet berýärler.

“China Civil Engineering Construction Corporation” korporasiýasynyň ýolbaşçylary bilen duşuşykda Hytaýyň eksport-import ýüklerini has amatly ugur boýunça Türkmenistanyň çäginden üstaşyr geçirmegiň, demir ýollar arkaly daşalýan üstaşyr ýükleriň möçberini artdyrmagyň, şeýle hem şu pudagyň teplowoz we ýolagçy wagonlaryna gerek bolan ätiýaçlyk şaýlary ibermegiň hem-de bu ugurda hyzmatdaşlygy ýola goýmagyň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

HHR-iň iri maşyngurluşyk kompaniýalarynyň biri bolan “China Machinery Engineering Corporation” kompaniýasynyň ýolbaşçylary bilen geçirilen duşuşygyň dowamynda kompaniýanyň ýurdumyzda amala aşyrylýan gämigurluşyk taslamalaryny maliýeleşdirmek we hünärmenleri taýýarlamak babatda hyzmatdaşlygy ýola goýmagy maksat edinýändigi barada aýdyldy.

Hytaý ulag-aragatnaşyk assosiasiýasynyň ýanyndaky Halkara konteýner demir ýol ulaglaryny gurnamak işleri boýunça utgaşdyryjy merkeziň ýolbaşçylary bilen geçirilen gepleşiklerde hytaý tarapy ýurdumyzyň ulag-logistika mümkinçiliklerine gyzyklanma bildirdi. Mundan başga-da, Ýewropa we Türkiýe ugurlary boýunça Türkmenistanyň çäginden ýük konteýner demir ýol ulaglaryny geçirmek hem-de bu ugurda hyzmatdaşlygy ýola goýmak bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Mälim bolşy ýaly, HHR ygtybarly hyzmatdaş bolmak bilen, ýurdumyzyň ulag pudagyny döwrebaplaşdyrmak boýunça birnäçe taslamalary durmuşa geçirdi. Bu ulgamda netijeli häsiýete eýe bolan hyzmatdaşlygy giňeltmek boýunça işler dowam edýär.

Biziň ýurdumyz durnukly ulag ulgamynda dünýä jemgyýetçiliginiň giň goldawyna eýe bolýan mazmunly we anyk Kararnamalaryň kabul edilmeginiň başyny başlaýar hem-de ýokary derejeli forumlarda anyk teklipler bilen çykyş edýär. Şeýle forumlaryň biri geçen ýylyň oktýabr aýynda Pekinde geçirilen Durnukly ulag ulgamy boýunça Birleşen Milletler Guramasynyň ikinji ählumumy maslahatydyr. Onuň işine Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpiniň çagyrmagy boýunça sanly ulgam arkaly hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow gatnaşdy.

Bu gün ulag ulgamy dünýähojalyk gatnaşyklarynyň durnuklylygyna we sazlaşyklylygyna gönüden-göni täsir edýän hem-de BMG tarapyndan kabul edilen Durnukly ösüş maksatlarynyň amala aşyrylmagynda möhüm orun eýeleýän dünýä ykdysadyýetiniň esasy ugurlarynyň biridir.

Şunuň bilen baglylykda, halkara derejede täze, döwrüň isleg bildirýän möhüm başlangyçlaryna, şol sanda ýurdumyz tarapyndan işjeň öňe sürülýän, Beýik Ýüpek ýoluny gaýtadan dikeltmek boýunça strategiýa hem-de hytaýly hyzmatdaşlaryň “Bir guşak — bir ýol” konsepsiýasyna özara goldaw berilýändigi kanagatlanma bilen bellenildi. Şolar dürli yklymlaryň, ýurtlaryň arasyndaky ozal bar bolan söwda ýollaryny we ykdysady geçelgeleri kämilleşdirmäge hem-de şeýle ýollaryň täzelerini kemala getirmäge gönükdirilendir.

Taraplar taryhy asyrlaryň jümmüşine uzap gidýän türkmen-hytaý gatnaşyklaryna, ählumumy ösüşiň ýagdaýlaryna umumy meýilleri we birmeňzeş garaýyşlary nazarda tutup, uly geljegiň garaşýandygyna ynam bildirdiler.

Hormatly Prezidentimiz ýakynda geçirilen iş maslahatynda Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetinde hem-de Seýitnazar Seýdi adyndaky Türkmen döwlet mugallymçylyk institutynda ÝUNESKO kafedralaryny döretmek boýunça işleri çaltlandyrmagy hem-de ÝUNESKO-nyň mekdepler assosiasiýasyna ýurdumyzyň umumybilim berýän orta mekdepleriniň käbirini girizmek boýunça alnyp barylýan işleri güýçlendirmegi degişli ýolbaşçylara tabşyrdy. Täze kafedrany döretmäge Seýitnazar Seýdi adyndaky Türkmen döwlet mugallymçylyk institutynda hem ýokary derejede taýýarlyk görülýär. Bu barada baýry ýokary okuw mekdebiniň biologiýa we ony okatmagyň usulyýeti kafedrasynyň dosenti, geografiýa ylymlarynyň doktory Röwşen Genjiýew bilen söhbetdeş bolanymyzda, ol şeýle gürrüň berdi:

— Ilkinji nobatda, ýurdumyzyň degişli bilim ojaklarynda ÝUNESKO kafedralarynyň döredilmeginiň bilim ulgamymyzyň we türkmen ylmynyň güýç-kuwwatyny, mümkinçiliklerini dünýä derejesinde ýaýmaga mümkinçilik berjekdigini aýtmak gerek. Şeýle kafedralar häzir dünýäniň meşhur ýokary okuw mekdepleriniň birnäçesinde hereket edýär. ÝUNESKO derejesinde gozgalýan we çözgüdini tapýan meselelerdir wezipeleriň birnäçesi gözbaşyny hut şol kafedralardan alyp gaýdýar.

Hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen mundan beýläk bu asylly işe Türkmenistanyň ýokary okuw mekdepleriniň hem goşulýandygy, şolaryň hatarynda biziň institutymyzyň hem bolmagy guwandyryjydyr. ÝUNESKO kafedrasyny döretmek bu guramanyň işleri barada Türkmenistanyň milli topary tarapyndan alnyp barylýar.

Institutymyzda täze kafedrany döretmek boýunça işleriň agramly bölegi ýerine ýetirildi. Geçen ýylyň mart aýynda ýurdumyzyň ýokary okuw mekdepleriniň dördüsiniň, şol sanda institutymyzyň wekilleriniň gatnaşmagynda ÝUNESKO-nyň Pariž şäherindäki baş merkeziniň ýokary okuw mekdepleri bölüminiň ýolbaşçylary bilen sanly ulgam arkaly maslahat geçirildi. Onda ÝUNESKO kafedralary baradaky maksatnama giňden ara alnyp maslahatlaşyldy.

Täze kafedra bilen baglylykda ýokary okuw mekdebimiz eýýäm dünýä döwletleriniň iri bilim ojaklarynyň birnäçesi bilen hyzmatdaşlyga hem girişdi. Bu babatda Özbegistanyň Nyzamy adyndaky Daşkent döwlet pedagogik uniwersitetinden, Buhara döwlet uniwersitetinden, Belarusuň A.S.Puşkin adyndaky Brest döwlet uniwersitetinden, Russiýanyň Wolgograd döwlet sosial-pedagogik uniwersitetinden halkara goldaw hatlary gelip gowuşdy. Bu ýokary okuw mekdepleriniň wekilleri bilen sanly ulgam arkaly gepleşikler hem geçirildi.

Geçen ýylyň oktýabr aýynda ÝUNESKO-nyň işleri barada Türkmenistanyň milli topary bilen hem degişli kafedrany döretmäge görülýän taýýarlygyň meseleleri babatda sanly ulgam arkaly gepleşikler geçirildi. Dekabr aýynda bolsa bu toparyň jogapkär sekretary Çynar Rüstemowanyň gatnaşmagynda institutymyzda «Türkmenistan — ÝUNESKO: Diýardan ýaýraýan ýollar» atly maslahat geçirildi. Maslahatda myhman täze kafedranyň maksatnamasy barada giňişleýin gürrüň berdi we tejribelerini paýlaşdy. Şol maslahatda degişli teklipleriň berlendigini, ýerine ýetirilmeli işleriň kesgitlenendigini hem aýtmak gerek.

Häzirki meýilleşdirilýän işlere görä, ýurdumyzyň iki ýokary okuw mekdebinde dörediljek täze kafedra her dört ýylda bir mowzuk boýunça işlär. Seýitnazar Seýdi adyndaky Türkmen döwlet mugallymçylyk instituty 2022 — 2026-njy ýyllar üçin «Häzirki döwrüň ýaşlarynda ekologiýa bilimini we medeniýetini kämilleşdirmek» diýen mowzugy saýlap aldy. Bu mowzuk boýunça anketa-ýüzlenme taýýarlanyp, ol ÝUNESKO-nyň işleri barada Türkmenistanyň milli topary tarapyndan tassyklanyldy. Şol resminamada hem görkezilişi ýaly, mowzuk ugurlarynyň bäşisi boýunça işleniler. Olaryň ilkinji üçüsi mekdebe çenli ýaşly çagalarda, mekdep ýaşly çagalarda we talyplarda ekologiýa bilimini hem-de medeniýetini kämilleşdirmek bilen baglydyr. Dördünji ugrumyz jemgyýetçilik edaralarynyň ýaşlarynda bu kämilligi ýola goýmagyň meseleleri barada bolar. Jemleýji ugrumyz bolsa jemgyýetçilik ekologiýasy we Türkmenistanda jemgyýetçilik ekologiýasynyň meselelerini öwrenmek bilen bagly bolar.

Häzirki wagtda saýlanyp alnan mowzuk boýunça meýilnama taýýarlanylýar. Anketa-ýüzlenme we iş meýilnamasy tassyklatmak üçin ÝUNESKO-nyň Pariž şäherindäki baş merkeziniň ýokary okuw mekdepleri bölümine ugradylar. Resminamalar taýýarlanandan soň, degişli işlere girişiler.

Berkidilen mowzuk boýunça işleşmek üçin institutymyz eýýäm Türkmenabat şäherindäki çagalar baglarynyň we orta mekdepleriň birnäçesi bilen hyzmatdaşlygyň ilkinji ädimlerini ätdi. Ylmy-barlag işleriniň geçirilýän döwründe olarda terbiýelenýän we bilim alýan çagalaryň, ýaşlaryň ekologiýa bilimi hem-de medeniýeti baradaky düşünjeleri içgin seljeriler. ÝUNESKO kafedrasynyň işine institutyň professorlaryndan başlap, aspirantlary we talyplary çekiler. Ylmy makalalaryň, gözlegleriň bäsleşikleri yglan ediler. Ýylyň her çärýeginde iň gowy işleriň dördüsini çap etmek üçin halkara neşirlere hödürlemek hem göz öňünde tutulýar. Umuman, öňümizdäki dört ýylyň içinde özümize berkidilen mowzugy işläp, ÝUNESKO derejesinde gozgalýan meseläniň çözgüdine öz goşandymyzy goşmagy maksat edinýäris.

Sözümiň ahyrynda bu halkara derejeli başlangyç üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden hoşallyk bildirýärin. Ýurdumyzyň ÝUNESKO bilen hyzmatdaşlygyna goşant goşmak biziň ýokary okuw mekdebimiz üçin belent mertebedir. Kafedranyň döredilmegi bilen has yhlasly we netijeli işlejekdigimize ynandyrýarys.

Söhbetdeş bolan Agageldi ITALMAZOW.

Milli ykdysadyýetiň döwlete dahylsyz bölegini ösdürmekde döwlet eýeçiligindäki kärhanalary hususylaşdyrmak işine möhüm ähmiýet berilýär. Türkmenistan boýunça 2010-njy ýyldan 2021-nji ýylyň 31-nji dekabryna çenli döwlet eýeçiligindäki hususylaşdyrylan kärhanalaryň (desgalaryň) sany 627 bolup, munuň 95-si 2021-nji ýyla degişlidir.

Aslynda, ykdysadyýetde döwletiň paýyny azaltmak we hususy ulgamy goldamak bazar gatnaşyklary ýörelgelerine geçmekde esasy şertleriň biridir. Türkmenistanda hususyýetçilik giň gerimde, toplumlaýyn we yzygiderli esasda ösdürilýär. Ýurdumyzda hereket edýän «Eýeçiligiň döwletiň garamagyndan aýrylmagy we döwlet emläginiň hususylaşdyrylmagy hakyndaky» Kanunda, «Türkmenistanda döwlet eýeçiligindäki kärhanalary we desgalary hususylaşdyrmagyň 2013 — 2016-njy ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyny tassyklamak hakyndaky» Kararda, döwlet eýeçiligindäki kärhanalary we desgalary hususylaşdyrmak boýunça beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalarynda ozal dünýä tejribesinde ulanylan netijeli ýörelgeler giňden özleşdirildi. Şu ýerde orta we kiçi telekeçiligi goldamagyň 2018 — 2024-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynyň kabul edilendigi aýratyn bellärliklidir. Hususyýetçilere dürli maksatly desgalary gurmak, oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmek üçin uzak möhletleýin ýer bölekleri bölünip berilýär. Türkmen telekeçileriniň dünýä bazarlaryna çykmagy, halkara bazar giňişliginde mynasyp orun eýelemegi üçin hem ähli şertler döredilýär. Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň Kiçi we orta telekeçiligi goldamak gaznasy döredilip, işewürlere öz paýnamalaryny Aşgabat gazna biržasynda satmaga-da hukuk berildi. Bularyň ählisi senagatçylar we telekeçiler üçin giň mümkinçilikleri açdy. Telekeçilerimiziň önümleri diňe bir özümizde däl, dürli ýurtlaryň bazarlarynda-da «Türkmenistanda öndürildi» diýen ýazgy bilen meşhurlyk gazanýar. Ýurdumyzyň eksport mümkinçiliklerini artdyrmak, öňdebaryjy dünýä tejribesini özleşdirmek, işewür hyzmatdaşlygy işjeň ýola goýmak maksady bilen daşary ýurtlarda türkmen telekeçileriniň wekilhanalary, söwda, modalar we hyzmatdaşlyk öýleri açyldy.

Oba ýerlerinde iri möçberli maldarçylyk we guşçulyk toplumlary döredildi. Olaryň aglabasynda çykarylýan önümler özüniň ýokary hili bilen daşary ýurtlardan getirilýän haryt nusgalaryna doly bäs gelip, daşarky bazarlarda-da bäsdeşlige ukyplylygy bilen tapawutlanýar.

Milli haryt öndürijileriň işjeňliginiň günsaýyn ýokarlanmagy «Türkmenistanda öndürilýän önümleriň daşary ýurtlara iberilýän möçberini artdyrmak boýunça Döwlet maksatnamasynda» we «Türkmenistanda daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek boýunça Döwlet maksatnamasynda» bellenilen möhüm wezipeleriň üstünlikli amala aşyrylmagyna saldamly goşant bolýar.

Häzirki döwürde döwlet eýeçiligindäki emläkleri hususylaşdyrmak boýunça işleriň depginini has-da güýçlendirmek, bäsleşikli söwdalaryň hilini ýokarlandyrmak, ahyrky netijede, milli ykdysadyýetiň durnukly ösüşini üpjün etmek maksady bilen, kadalaşdyryjy hukuk resminamalaryny has-da kämilleşdirmek işleri dowam etdirilýär. Şunda baş maksat ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmak, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini yzygiderli gowulandyrmak bolup durýar.

Tirkeşmyrat KÜRRÄÝEW,

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Hytaý Halk Respublikasynyň iri neşirleriniň we teleýaýlymlarynyň wekillerine beren interwýusyny okap ýazylan setirler

Milli Liderimiziň Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisine barýan günlerimizde beren bu interwýusyny ýurduň daşary syýasatynda edilen işleriň hem-ä özboluşly teswiri, hem-de geljekki işleriň gözükdirmesi boldy diýip hasaplap bolar. Öňümizdäki 30 ýylda durmuş-ykdysady ösüşlerimiziň esasy çelgisi bolmaly, ýene-de sanaýmalyja günden kabul ediljek bolunýan maksatnama soňky günlerde bütin halkymyz, ilkinji nobatda-da, döwlet gullukçylary we elbetde, ýurduň intelligensiýasy tarapyndan ara alnyp maslahatlaşylan mesele boldy. Şol maslahatlarda gelnen umumy netije şeýle boldy: halkymyz soňky üç onýyllykda saýlanyp alnan ýoluň dogrudygyny ykrar edýär we geljekde-de şol ugruň ählitaraplaýyn dowam etdirilmegini isleýär. Ine, şeýle: başda ähli jogapkärçilik bilen saýlanyp alnan ugur gyşarnyksyz dowam etdirilmeli. Bu halkyň sözi, halkyň sözi-de türkmençilikde Hakyň sözi hasap edilýär. Biz bu gürrüňe ýene dolanyp gelmek şerti bilen, hormatly Prezidentimiziň interwýusynda kanagatlanma bilen belleýşi ýaly, barha ösdürilýän türkmen-hytaý gatnaşyklary hakynda kelam agyz aýdalyň.

Türkmenistan bilen Hytaý Halk Respublikasynyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýlanyndan bäri, has-da Türkmenistanyň Prezidentiniň we Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygynyň gatnaşmagynda “Türkmengaz” döwlet konserni bilen “СNPС” korporasiýasynyň arasynda “Bagtyýarlyk” şertnamalaýyn çägi boýunça Önümi paýlaşmak hakyndaky Ylalaşyga gol çekilenden soň (2007-nji ýylyň 17-nji iýuly) geçen döwürde iki döwletiň arasyndaky hyzmatdaşlyk hemmetaraplaýyn ösdürilip, strategik gatnaşyklara öwrüldi diýip bolar. Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly: “Hytaý bize halkara giňişlikde ykrar edilmekde uly ýardam berdi. Ilkibaşda we soňra doly bahaly, özara bähbitli, deňhukukly ykdysady hem-de söwda hyzmatdaşlygyny alyp barmakda möhüm ädimleri ätdi”. Türkmenler-de, hytaýlar-da örän gadymy halklar, diýmek, olaryň durmuş tejribeleri-de gadymdan gaýdýar. Şeýle bolansoň, olaryň häzirki zaman halkara gatnaşyklarynda öňe çykarýan gymmatlyklarynda umumylyklar örän kän. Adalatlylyk, deňlik, hyzmatdaşlykda diňe özüňi bilmän, beýleki taraplaryň hem bähbitlerini göz öňünde tutmak, ylma-bilime höweslilik, zähmetsöýerlik hem pespällik, hemişe täzeligiň gözleginde bolmak hem milli mirasy hiç haçan gözden salmazlyk, sözüňe ygrarlylyk hem wepalylyk, ösüşi hemmetaraplaýyn goldamak arkaly parahatçylygy berkitmek we ýene-de kän-kän gowy häsiýetler biziň halklarymyza, diýmek, döwletara gatnaşyklarymyza hem mahsus häsiýetlerdir, gymmatlyklardyr. Hut şeýle gymmatlyklaryň köplügi halkara gatnaşyklary ýola goýmakda we ösdürmekde birek-birek bilen ýarym sözde düşünişip bilmegi üpjün edýär. Türkmen-hytaý gatnaşyklary babatda aýdylanda bolsa, biziň döwletimiziň öňe sürýän “Beýik Ýüpek ýoluny dikeltmek” taslamasy bilen “Bir guşak — bir ýol” atly ählihytaý taslamasy özleriniň filosofiýasy we geoykdysady manysy boýunça örän ýakyndyr. Bu, demir ýoluň gurluşygynyň mysalynda aýdanyňda, şol ýoluň iki tarapyndan birbada gurlup başlanylmagy ýaly bir zatdyr. Şeýle edilende, mälim bolşy ýaly, ýoluň iki tarapyny birikdirýän arzyly “altyn halkany” garaşýanyňdan has ir dakyp bolýar we şeýlelikde, ony ulanyşa çalt girizip bolýar. Biziň döwletlerimiziň ýoly hyzmatdaşlygyň, dostlugyň we parahatçylygyň ýoludyr. Bu ýoldan ýörän adamlar maksatlaryna has ir gowuşýarlar we özlerini dünýäde iň bagtly adamlar saýýarlar.

Elbetde, türkmen-hytaý gatnaşyklarynda sport hem bar, aýdym-saz hem bar. Onda taryh hem bar, geljek hem. Onda saglyk barada alada-da bar. Türkmen-hytaý gatnaşyklary dünýä açyk göwün bilen seretmekdir. Asyl-ha, Türkmenistanyň dünýäniň islendik döwleti bilen ýola goýan gatnaşyklary açyk göwün bilen ýola goýlandyr. Dost-doganlyk, deňlik, adalatlylyk, özara bähbit, düşünişmek ýa-da başgaça aýdanymyzda, özara ynanyşmak, parahatçylygy üpjün etmek ýaly gatnaşyklar biziň halkara hyzmatdaşlygymyzy bezeýän, özüne çekiji edýän häsiýetlerdir.

Hormatly Prezidentimiziň bu interwýusyna dolanyp gelmek bilen ýene nämeleri aýdyp bolar? Şunda esasy bellemeli zatlaryň biri, ol hem Türkmenistanyň mundan beýläk-de özüniň daşary gatnaşyklaryny, edil türkmen-hytaý gatnaşyklarynyň geçen 30 ýylynda toplan tejribesi ýaly, dost-doganlykdan gözbaş alýan özara bähbitli, deňhukukly, sebitde we dünýäde pugta parahatçylygy üpjün etmäge goşant goşjak, bar bolan mümkinçilikleriň doly açylmagyny, olaryň bagtyýar durmuşyň hatyrasyna netijeli ulanylmagyny üpjün etmek esasynda ýola goýmakçydygyny aýdyp bolar.

“Türkmenistan üçin Hytaý diňe bir beýik döwlet, dünýäniň örän kuwwatly ykdysady we senagat merkezi, giň we geljegi uly bazar däl-de, wagtyň synagyndan geçen ygtybarly dostdur. Bu gün biziň gatnaşyklarymyz uzak möhletleýin, strategik häsiýete eýedir. Bu hyzmatdaşlyk wagtyň synagyndan geçdi, öz netijeliligini görkezdi we häzirki wagtda Ýewraziýa giňişliginde durnuklylygyň hem-de ösüşiň möhüm şertine öwrüldi”. Milli Liderimiziň interwýusynda aýdan bu sözleri diňe bir iki döwletiň gatnaşyklaryna berlen umumy baha däl-de, eýsem, Türkmenistanyň daşary syýasatynda mundan beýläk hem gözükdiriji häsiýete eýe boljak çelgidir.

Raýat — jemgyýet — döwlet — halkara gatnaşyklar çygrynda Türkmenistanyň gazanan tejribesi geljekki ösüşlerimiz üçin örän ygtybarlydyr we möhümdir. Baky Bitarap döwletimiziň daşary syýasaty bolsa türkmeniň dünýägaraýşyny ýaýmaga we dost gazanmagyna önjeýli goşant goşup geldi we bu geljekde-de şeýle bolar. Häzirki döwürde türkmeniň tejribesini öwrenmäge hem-de onuň Bitaraplygy ýaly derejä eýe bolmaga isleg bildirýänler hem artýar. Sebäbi türkmeniň ýoly — açykgöwünliligiň ýoly. Ondan ýöräp, diňe utuş gazanyp bolýar. Muny özbaşdak döwlet hökmünde halkara giňişlikde gazanan üstünliklerimiz subut edýär. Şol üstünliklerimiz hem bu gün geljekki ösüşlerimiziň badalgasy hökmünde çykyş edýär.

Hormatly Prezidentimiziň interwýusynda aýdyşy ýaly, “wagt biziň we geljekki nesilleriň peýdasyna işleýär”.

Dowamlysy bolsun!

Sözsoňy ýerine: Türkmenistanyň çuňňur hormatlanylýan Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow özüniň Pekinde geçiriljek 2022-nji ýylyň gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabaralaryna gatnaşmak çözgüdini iri sport bäsleşikleriniň dünýä üçin ägirt uly ähmiýete eýedigi bilen düşündirýär. Sport — parahatçylygyň ilçisi. Olimpiýa oýunlary halklaryň arasynda parahatçylygyň we dostlugyň pugtalandyrylmagyny, dürli milletleriň, dürli syýasy ynama eýerýän adamlaryň jebisleşmegini üpjün edýär. Öz topragynda «Aziada 2017» oýunlaryny geçiren türkmen halky munuň şeýledigine, hakykatdan-da, ynanýar we şu ynamyna berk eýerýär. Ýurdumyz aýdýan sözi bilen edýän işiniň birdigini subut edip gelýär we bu birlik döwletimize hem halkymyza şan-şöhrat, abraý getirýär.

Seýitguly GELDIÝEW.

Aşgabat, 3-nji fewral (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi, onda milli ykdysadyýetimiziň pudaklary tarapyndan şu ýylyň ýanwar aýynda ýerine ýetirilen işleriň jemleri jemlenildi, birnäçe resminamalaryň taslamalaryna, şeýle hem döwlet durmuşynyň möhüm wezipelerine garaldy.

Döwlet Baştutanymyz mejlisiň gün tertibine girizilen meselelere geçip, ilki bilen, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedowa söz berdi. Wise-premýer şu ýylyň ýanwar aýynda milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça toplumlaýyn çäreleriň üstünlikli amala aşyrylmagynyň çäginde ähli pudaklaryň we sebitleriň durnukly ösüşi üpjün edilýär hem-de halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesi ýokarlanýar.

Hasabat döwründe jemi içerki önümiň ösüş depgini 6,2 göterime deň boldy. Bu görkeziji senagat pudagynda 7,4 göterime, gurluşykda 0,3 göterime, ulag-kommunikasiýa toplumynda 4 göterime, söwdada 8,8 göterime, oba hojalygynda 3,2 göterime, hyzmatlar ulgamynda bolsa 6,1 göterime barabar boldy.

Ýanwar aýynda öndürilen önümleriň derejesi geçen ýylyň degişli döwründäkiden 7,7 göterim köpeldi.

Hasabat döwründe bölek haryt dolanyşygynyň möçberi, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 9,9 göterim artdy. Bu görkeziji daşary söwda dolanyşygynda 6,3 göterime deň boldy.

Şu ýylyň ýanwar aýynyň deslapky jemleri boýunça Döwlet býujetiniň girdeji böleginiň meýilnamasy 102 göterim, çykdajy böleginiňki bolsa 83,2 göterim berjaý edildi.

Iri we orta kärhanalar boýunça ortaça aýlyk haky, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 10,4 göterim köpeldi. Aýlyk haklary, pensiýalar, döwlet kömek pullary we talyp haklary öz wagtynda maliýeleşdirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzy ösdürmek boýunça öňde durýan möhüm wezipelere ünsi çekip, olary üstünlikli ýerine ýetirmegiň gysga we orta möhletlerde milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynyň okgunly ösüşini üpjün etjekdigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz ähli pudaklaryň ösüş ýagdaýyny yzygiderli gözegçilikde saklamagyň wajypdygyny, maliýe-ykdysady we bank toplumynyň düzümleriniň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek boýunça anyk çäreleriň durmuşa geçirilmelidigini aýtdy.

Milli Liderimiz ähli pudaklar boýunça özgertmeler maksatnamalarynda kesgitlenen meýilnamalaýyn görkezijileriň degişli derejede ýerine ýetirilişini yzygiderli gözegçilikde saklamak barada wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa şu ýylyň birinji aýynda alnyp barlan kanunçykaryjylyk işi hem-de Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisine taýýarlyk görlüşi barada maglumat berdi.

Mejlisiň 2022-nji ýyl üçin kanunçykaryjylyk işiniň Meýilnamasynyň taslamasy taýýarlanyldy. Häzir döwletimiziň durmuş-ykdysady syýasatyny yzygiderli durmuşa geçirmäge, milli ykdysadyýetimiziň pudaklaryny hem-de türkmen jemgyýetiniň beýleki ulgamlaryny ösdürmäge gönükdirilen kanunlaryň taslamalary taýýarlanylýar. Şolaryň hatarynda Jenaýat, Raýat kodeksleriniň rejelenen görnüşleri, “Notariat we notarial işi hakynda”, “Itçilik we kinologiýa hakynda”, “Köp çagaly maşgalalary döwlet tarapyndan goldamak hakynda” Türkmenistanyň Kanunlary bar.

Mejlisiň deputatlary ýerlerde iş sapary bilen boldular. Olar saýlawçylar bilen duşuşyp, ilatyň hal-ýagdaýy, ýaşaýyş-durmuş derejesi bilen gyzyklandylar.

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisine taýýarlyk görülýär. Mejlisiň deputatlary syýasy partiýalaryň we jemgyýetçilik birleşikleriniň wekilleri bilen bilelikde, döwletimiziň syýasy-jemgyýetçilik durmuşynda möhüm orun eýeleýän Halk Maslahatynyň taryhy ähmiýeti hem-de ýurdumyzyň milli demokratik ösüş ýoly, maslahatda garaljak meseleleriň many-mazmuny barada wagyz-nesihat çärelerini yzygiderli geçirýärler.

Halkara we parlamentara gatnaşyklary ilerletmegiň çäginde Milli Geňeşiň Mejlisi BMG-niň ýöriteleşdirilen edaralary hem-de beýleki abraýly halkara guramalar bilen hyzmatdaşlygy ösdürýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow “Köp çagaly maşgalalary döwlet tarapyndan goldamak hakyndaky” Kanuna ünsi çekip, eneligi we çagalygy goldamak, köp çagaly maşgalalara ýardam bermek boýunça ýurdumyzda geçirilýän işler bilen baglylykda, bu resminamanyň ähmiýetini belledi.

Soňra Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary K.Babaýew «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň birinji aýynda halkymyzyň ýaşaýyş derejesini has-da ýokarlandyrmak boýunça geçirilýän işler barada maglumat berdi.

Halk Maslahatynyň mejlisine girizilen, geljek 30 ýylda ýurdumyzy ösdürmek bilen baglanyşykly meseleler halkymyzyň uly goldawyna mynasyp bolýar.

Häzirki wagtda taryhy ähmiýete eýe bolan ählihalk forumyna guramaçylykly taýýarlyk görülýär.

Ýurdumyzyň kanunçykaryjylyk işini kämilleşdirmek üçin raýatlar tarapyndan gelip gowuşýan teklipler yzygiderli öwrenilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň häzirki ösüşini nazara almak bilen, milli kanunçylyk binýadyny kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işleriň örän wajypdygyny belledi.

Milli Liderimiz Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisine taýýarlyk görmek, türkmen jemgyýetiniň demokratik esaslaryny pugtalandyrmak wezipeleri barada durup geçip, umumymilli forumy guramak hem-de ony ýokary derejede geçirmek bilen baglanyşykly meseleleri pugta gözegçilikde saklamagyň möhümdigine Milli Geňeşiň ýolbaşçylarynyň ünsüni çekdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow şu ýylyň ýanwar aýynda gözegçilik edýän ulgamlarynda nebitgaz senagatyny 2030-njy ýyla çenli döwür üçin ösdürmegiň maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde ýerine ýetirilen işleriň jemleri barada hasabat berdi.

Geçen aýyň meýilnamalary nebit çykarmakda 100,4 göterim, nebiti gaýtadan işlemekde 108,3 göterim, benzin öndürmekde 112,2 göterim, dizel ýangyjyny öndürmekde 116,8 göterim, çalgy ýaglaryny öndürmekde 114,8 göterim, polipropilen öndürmekde 124,5 göterim, tebigy we ugurdaş gazy çykarmakda 105 göterim, mawy ýangyjy eksport etmekde 110,7 göterim ýerine ýetirildi.

Suwuklandyrylan gazy öndürmegiň ösüş depgini, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 113,1 göterime, nebitiň we gazyň geologiýa-gözleg işlerini geçirmekde ýerine ýetirilen işleriň ösüş depgini 120,1 göterime barabar boldy.

Nebiti we gaz kondensatyny çykarmak, maýa goýumlary özleşdirmek babatda gazanylan görkezijiler barada-da hasabat berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, dünýä bazarlarynda uly islege eýe bolan nebiti we tebigy gazy çykarmagyň, gaýtadan işlemegiň, köp görnüşli nebithimiýa önümleriniň önümçiliginiň möçberini mundan beýläk-de artdyrmagyň hem-de olaryň görnüşlerini giňeltmegiň zerurdygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz geljegi uly täze känleri we gatlaklary ýüze çykarmagyň hasabyna nebitgaz senagatynyň çig mal binýadyny yzygiderli pugtalandyrmagyň möhüm wezipe bolup durýandygyna ünsi çekdi. Şunda geologik-gözleg işleriniň sanly tehnologiýalary, häzirki zaman enjamlaryny hem-de programma üpjünçiliklerini peýdalanmak arkaly ýerine ýetirilmelidigi aýratyn nygtaldy.

Döwlet Baştutanymyz ýangyç-energetika toplumynyň mundan beýläk-de diwersifikasiýalaşdyrylmagynyň ýurdumyzyň nebitgaz senagatyna iň täze ylmy-tehniki işläp taýýarlamalary, öňdebaryjy tehnologiýalary ornaşdyrmak boýunça işleriň depginini ýokarlandyrmagyň ähmiýetine ünsi çekip, bularyň ählisiniň uglewodorod serişdelerini çykarmaga, taýýar önümleriň mukdaryny artdyrmaga ýardam berjekdigini nygtady hem-de wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew gözegçilik edýän düzümlerinde şu ýylyň ýanwar aýynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri, welaýatlarda alnyp barylýan möwsümleýin meýdan işleri, şeýle hem ýurdumyzyň oba hojalygyny toplumlaýyn esasda ösdürmek boýunça ýaýbaňlandyrylan özgertmeler barada hasabat berdi.

Şu ýylyň başyndan bäri obasenagat toplumyna degişli ministrlikde we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda önümçiligiň ösüş depgini, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 110,4 göterime deň boldy. Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi boýunça önüm öndürmegiň ösüş depgini 110,7 göterime, Suw hojalygy baradaky döwlet komiteti boýunça 105,4 göterime hem-de “Türkmen atlary” döwlet birleşigi boýunça 103,4 göterime barabar boldy. Maýa goýum serişdelerini özleşdirmegiň meýilnamasy 112,7 göterim ýerine ýetirildi.

Şeýle hem “Pagta çigidiniň bahasyny bellemek hakyndaky” Kararyň taslamasynyň taýýarlanandygy barada aýdyldy. Resminama pagta arassalaýjy kärhanalaryň düşewüntliliginiň üpjün edilmegini, pagta arassalaýjy kärhanalar bilen ösümlik ýagyny öndürýän kärhanalaryň arasyndaky maliýe-ykdysady gatnaşyklaryň kadalaşdyrylmagyny esasy ugur edinýär. Şunda ýurdumyzyň pagta öndürijilerine berilýän tohumlyk pagta çigidiniň bahasy üýtgemeýär.

Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer milli Liderimiziň garamagyna degişli Kararyň taslamasyny hödürledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmek boýunça öňde durýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmegiň wajypdygyny belledi. Oba hojalyk pudagyny ösdürmekde ylmy taýdan esaslandyrylan çemeleşmeleriň netijeli peýdalanylmagyna, obasenagat toplumyna öňdebaryjy sanly tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagyna, suw serişdeleriniň rejeli peýdalanylmagyna möhüm ähmiýet berilmelidir.

Milli Liderimiz ýer eýelerine goldaw bermek we oba hojalygyny ösdürmek boýunça mundan beýläk-de maksatnamalaýyn işleriň amala aşyryljakdygyny belledi we degişli resminama gol çekip, ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi hem-de bu ugurda öňde durýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek boýunça anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow ýurdumyzyň gurluşyk, senagat we energetika ugurlarynda, “Türkmenhimiýa” döwlet konserninde we paýtagtymyzda şu ýylyň ýanwar aýynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Hasabat döwründe önümleri öndürmegiň we gurluşyk-senagat toplumynda işleri ýerine ýetirmegiň meýilnamasy 143,6 göterim berjaý edildi.

Gurluşyk we binagärlik ministrligi boýunça şu ýylyň ýanwar aýynda ýerine ýetirilen işleriň meýilnamasy 106 göterim boldy.

Şu ýylyň başyndan bäri Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligi boýunça öndürilen önümleriň, ýerine ýetirilen işleriň meýilnamasy 122,4 göterim berjaý edildi.

Hasabat döwründe Energetika ministrligi boýunça öndürilen önümleriň, ýerine ýetirilen işleriň we hyzmatlaryň meýilnamasy 127,6 göterim boldy.

Elektrik energiýasynyň önümçiliginiň ösüş depgini 109,9 göterime, onuň eksporty bolsa 133,7 göterime deň boldy.

“Türkmenhimiýa” döwlet konserni boýunça önüm öndürmegiň we hyzmatlaryň meýilnamasy 184,8 göterim berjaý edildi.

Aşgabat şäheriniň häkimligi boýunça ýerine ýetirilen işleriň we hyzmatlaryň meýilnamasy 125,1 göterim derejesinde berjaý edildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, milli ykdysadyýetimiziň binýatlaýyn pudaklary bolan gurluşyk-senagat we energetika toplumlaryny bar bolan mümkinçilikleri we ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň meýilnamalaryny nazara alyp, mundan beýläk-de ösdürmek üçin ähli zerur çäreleriň görülmelidigine ünsi çekdi.

Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň gurluşyk senagatynyň, gurluşyklaryň depginini güýçlendirmek, ýerli çig mallaryň hasabyna öndürilýän önümleriň möçberini artdyrmak meselelerine aýratyn ähmiýet bermek tabşyryldy.

Şeýle hem ýurdumyzyň dürli künjeklerinde alnyp barylýan senagat we durmuş maksatly desgalardaky, awtoýollaryň gurluşygyndaky işleriň depginini ýokarlandyrmak, halkalaýyn energoulgamyň gurluşyklaryny dowam etmek, ýurdumyzda öndürilýän elektrik energiýasynyň daşary ýurtlara iberilýän möçberini köpeltmek, milli we halkara ähmiýetli möhüm taslamalary amala aşyrmak babatda anyk görkezmeler berildi.

Wise-premýer hasabatyny dowam edip, döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygy boýunça işlenip taýýarlanylan “Awtomobil ýollarynyň gurluşygyny dolandyrmak baradaky döwlet agentligini döretmek hakyndaky” Permanyň hem-de “Awtomobil ýollarynyň gurluşygyny dolandyrmak baradaky döwlet agentliginiň meseleleri hakyndaky” Kararyň taslamalaryny milli Liderimiziň garamagyna hödürledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow degişli resminamalara gol çekip, olary sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi we resminamalarda kesgitlenen wezipeleri berjaý etmek babatda anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow gözegçilik edýän pudaklarynda şu ýylyň ýanwar aýynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrligi boýunça söwda dolanyşygynyň ösüş depgini, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 107 göterime, önüm öndürmegiň mukdary bolsa 115,3 göterime barabar boldy.

Dokma senagaty ministrligi boýunça, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, nah ýüplügiň önümçiligi 129,9 göterime, nah matalaryňky 126,2 göterime, tikin we trikotaž önümleriniň önümçiligi 126,9 göterime, gön önümleriniň önümçiligi bolsa 105,6 göterime deň boldy.

Şu ýylyň başyndan bäri “Türkmenhaly” döwlet birleşiginiň kärhanalarynda önüm öndürmegiň meýilnamasy 107,8 göterim berjaý edildi.

Döwlet haryt-çig mal biržasy boýunça hasabat döwründe 24 sany birža söwdalary geçirilip, 2 müň 743 şertnama hasaba alyndy.

Söwda-senagat edarasy boýunça hasabat döwründe ýerine ýetirilen işleriň ösüş depgini 104,3 göterime deň boldy.

Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi boýunça şu ýylyň ýanwar aýynda oba hojalyk we azyk harytlarynyň önümçiliginiň ösüş depgini 160,3 göterime, senagat önümlerini öndürmegiň ösüş depgini bolsa 112 göterime barabar boldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, halkyň sarp edýän harytlarynyň önümçilik möçberini mundan beýläk-de artdyrmak boýunça wise-premýere anyk görkezmeleri berdi.

Döwlet Baştutanymyz eksport ugurly harytlaryň önümçilik mukdaryny artdyrmagyň, olary daşary ýurtlarda işjeň mahabatlandyrmagyň zerurdygyny belledi. Milli Liderimiz söwda hyzmatlarynyň hilini gowulandyrmagyň, oňa dünýä tejribesini ornaşdyrmagyň, telekeçiligiň işjeňleşdirilmegi üçin zerur şertleri döretmegiň, ýurdumyzyň senagat taýdan bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmak maksady bilen, hususy başlangyçlary höweslendirmegiň, bu ugurda täzeçil tehnologiýalary netijeli ulanmagyň wajypdygyny belledi we bu babatda wise-premýere degişli tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa gözegçilik edýän düzümlerinde şu ýylyň ýanwar aýynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Hasabat döwründe dürli çäreler, şol sanda 2022-nji ýylyň “Halkyň Arkadagly zamanasy” diýlip yglan edilmegine, şeýle hem şanly seneleriň hormatyna, medeni-durmuş maksatly binalaryň açylyşyna bagyşlanan dabaralar, maslahatlar, döredijilik duşuşyklary we sergiler geçirildi.

Paýtagtymyzda “Türkmen topragy — dünýä ýaň salan medeni gymmatlyklaryň ojagy” atly halkara ylmy-amaly maslahat we sergi geçirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, milletiň ruhy gymmatlyklaryny gorap saklamakda, ýaşlary ahlak taýdan terbiýelemekde we Türkmenistanyň häzirki döwürde ýeten derejesini dünýäde giňden wagyz etmekde möhüm orun eýeleýän medeniýet we köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň edaralarynyň işini yzygiderli kämilleşdirmegiň wajypdygyna ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz ilatyň medeni derejesini ýokarlandyrmak, medeniýet düzümleriniň işini mundan beýläk-de ösdürmek meseleleriniň möhümdigini belläp, bu babatda wise-premýere degişli görkezmeleri berdi.

Soňra wise-premýer şu ýylyň fewral aýynda meýilleşdirilen dabaralaryň we çäreleriň maksatnamasy barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp hem-de meýilleşdirilen dabaralar, şol sanda ýylyň möhüm wakalarynyň hormatyna geçiriljek çäreler barada aýdyp, olaryň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmek babatda anyk görkezmeleri berdi.

Şeýle hem wise-premýer hormatly Prezidentimiziň garamagyna “Teatr we teatr işi hakyndaky” Türkmenistanyň Kanunynyň 19-njy maddasyna laýyklykda, ýurdumyzda hereket edýän teatrlara “Milli” ýa-da “Akademiki” hukuk derejelerini bermegiň tertibini we şertlerini tassyklamak hakynda Kararyň taslamasyny hödürledi.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň teatr toparlaryna degişli derejeleriň berilmeginiň ähmiýeti barada aýdyp, olaryň medeniýet edaralarynyň çeperçilik işiniň netijeleri boýunça berilmeginiň möhümdigine ünsi çekdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow degişli resminama gol çekip, ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi we bu babatda anyk görkezmeleri berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Toýlyýew şu ýylyň ýanwar aýynda bilim, ylym, saglygy goraýyş hem-de sport ulgamlarynda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

Hasabat döwründe milli Liderimiziň başlangyjy bilen bilim ulgamynda geçirilýän özgertmeleriň çäklerinde okatmagyň öňdebaryjy usullaryny peýdalanmak, bilimiň hilini ýokarlandyrmak boýunça işler dowam etdirildi.

Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli Magtymguly adyndaky Dil, edebiýat we milli golýazmalar instituty tarapyndan milli mirasymyza degişli birnäçe eserler neşir edildi.

Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyny dabaraly bellemek maksady bilen, çäreleriň meýilnamasyny düzmek boýunça işler alnyp barylýar.

Hasabat döwründe Türkmenistanyň Prezidentiniň “Saglyk” Döwlet maksatnamasyna laýyklykda, milli saglygy goraýyş ulgamyny kämilleşdirmek boýunça işler dowam etdirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň bellenilen ähli maksatnamalarynyň üstünlikli amala aşyrylmagynda möhüm ähmiýete eýe bolan ylym-bilim ulgamyny mundan beýläk-de kämilleşdirmegiň möhümdigini nygtady. Ýaşlaryň döredijilik mümkinçiliklerini doly açmak, olaryň şahsy ukyp-başarnyklaryny ýüze çykarmak üçin ähli şertleriň döredilmeginiň zerurdygyna aýratyn üns çekildi.

Milli Liderimiz şeýle hem saglygy goraýyş we sport ulgamynyň yzygiderli ösdürilmegine, jemgyýetimizde sagdyn durmuş ýörelgelerini wagyz etmek hem-de ornaşdyrmak, zehinli, geljegine uly umyt baglanylýan türgenleri uly sporta işjeň çekmek boýunça işlere uly ähmiýet berilmelidigini belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow wise-premýer S.Toýlyýewiň XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasyna gatnaşmak üçin Hytaý Halk Respublikasyna iş sapary bilen gidýän wekiliýetiň düzümine girýändigini belläp, Türkmenistanyň Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary toparynyň başlygynyň wezipesini wagtlaýyn ýerine ýetirmegi şu toparyň başlygynyň orunbasary, saglygy goraýyş we derman senagaty ministri N.Amannepesowyň üstüne ýükledi.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz degişli Karara gol çekip, ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi we anyk tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz wise-premýere ýüzlenip, Hytaýa sapardan gaýdyp gelnenden soň, toparyň Düzgünnamasyna laýyklykda nähili hereket etmelidigi baradaky teklibiňizi beriň diýip aýtdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Toýlyýew adatdan daşary toparyň Düzgünnamasyna laýyklykda, arassaçylyk kadalaryny berjaý etmek üçin sapardan gelnenden soň, hökmany suratda, karantin çäreleriniň berjaý edilmelidigini, bu çäreleriň iň gysga wagtynyň — 3 gün, ortaça wagtynyň — 10 gün, iň wajyp wagtynyň bolsa 21 gün bolmalydygyny habar berdi.

Döwlet Baştutanymyz bu habary diňläp, wekiliýetiň agzalarynyň hem karantin geçmeli boljakdyklaryny aýdyp, arassaçylyk kadalaryna görä, biz 3 gün — ýekşenbe, duşenbe we sişenbe günleri karantinde bolarys diýip belledi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow DIM-niň şu ýylyň ýanwar aýynda ýerine ýetiren işleriniň netijeleri barada hasabat berdi.

Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasy strategiýasyny durmuşa geçirmek, döwlet Baştutanymyzyň öňde goýan wezipelerini ýerine ýetirmek maksady bilen, hasabat döwründe ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşde, sebit we halkara guramalaryň çäklerinde maksada laýyk işler geçirildi.

Daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen netijeli gatnaşyklary pugtalandyrmakda ýokary derejedäki duşuşyklara aýratyn üns berilýär. Geçen aýda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly “Merkezi Aziýa — Hytaý” sammitine hem-de Birinji “Merkezi Aziýa — Hindistan” sammitine gatnaşdy. Şeýle hem milli Liderimiziň Türkiýe Respublikasynyň we Özbegistan Respublikasynyň Prezidentleri bilen telefon arkaly gepleşikleri geçirildi.

DIM-niň ugry boýunça ikitaraplaýyn gatnaşyklar we geňeşmeler yzygiderli geçirilýär.

Şeýle hem Türkmenistanyň daşary ykdysady gatnaşyklaryny ösdürmek boýunça degişli çäreler görülýär. Şunda degişli ikitaraplaýyn düzümleriň çäklerindäki gatnaşyklara möhüm orun berilýär. Ýanwar aýynda Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki türkmen-eýran hökümetara toparynyň başlyklarynyň duşuşygy hem-de Söwda-ykdysady, ylmy-tehniki we medeni hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki türkmen-tatar toparynyň nobatdaky mejlisi geçirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Türkmenistanyň parahatçylyk söýüjilik, oňyn Bitaraplyk hem-de “Açyk gapylar” syýasatyny durmuşa geçirmek bilen goňşy döwletler we dünýäniň dürli sebitlerinde ýerleşýän ýurtlar bilen netijeli hyzmatdaşlygy ösdürýändigini belledi. Şeýle hem abraýly halkara guramalar, şol sanda BMG hem-de onuň ýöriteleşdirilen edaralary bilen işjeň we köpugurly gatnaşyklara, halkara hyzmatdaşlar bilen dürli ugurlarda netijeli hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga uly ähmiýet berilýär.

Milli Liderimiz aýdylanlary jemläp, wise-premýere, DIM-niň ýolbaşçysyna bu ugurdaky işleri yzygiderli dowam etmegi tabşyryp, Türkmenistanyň oňyn başlangyçlaryny ilerletmegiň hem-de şu ýyl üçin niýetlenilen halkara ähmiýetli çärelere ýokary derejede taýýarlyk görmegiň wajypdygyna ünsi çekdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanow adyl kazyýetlilik işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, adyl kazyýetlilik we kazyýet önümçilik işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek, oňa sanly ulgamy işjeň ornaşdyrmak we kazyýet edaralarynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny berkitmek boýunça anyk çäreler durmuşa geçirilýär. Şol bir wagtyň özünde, hukuk çözgütlerini kabul etmegiň häzirki zaman tejribesini öwrenmek, milli kanunçylygy bu ugur boýunça halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryna laýyk getirmek babatda zerur işler alnyp barylýar. Şunda kazyýet edaralarynyň işgärleriniň hünär derejesini we hukuk medeniýetini ýokarlandyrmak, ilatyň arasynda duşuşyklary guramak we düşündiriş işlerini geçirmek, Ýokary kazyýetiň web-saýtynda degişli maglumatlary ýerleşdirmek meselelerine möhüm ähmiýet berilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Türkmenistanyň syýasatynda “Döwlet adam üçindir!” diýen şygaryň ýörelgelerine möhüm ornuň degişlidigini belledi. Häzirki döwürde ösüşiň ýoly bilen ynamly gadam urýan ýurdumyzda adamlaryň durmuş taýdan goraglylygy kepillendirilmelidir, olara zerur goldawlar berilmelidir we her bir raýatyň erkin, mynasyp durmuşy üçin amatly şertler döredilmelidir.

Kazyýet edaralarynyň esasy wezipeleri adyl kazyýetliligi amala aşyrmakdan, halkymyzyň hukuklaryny we azatlyklaryny goramakdan ybaratdyr. Bu ugurda alnyp barylýan işler kanunyň, adalatlylygyň, hukuk tertibiniň berk berjaý edilmegine gönükdirilmelidir. Şunuň bilen baglylykda, kazyýet ulgamynyň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek, adyl kazyýetliligiň açyklygyny, aýdyňlygyny üpjün etmek, kazyýet çözgütlerini degişli derejede kabul etmek we bu işde häzirki zaman usullaryny, sanly tehnologiýalaryny peýdalanmak meselelerine zerur üns berilmelidir diýip, milli Liderimiz belledi hem-de bu babatda wise-premýere, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretaryna birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew gözegçilik edýän ulgamlarynda ýanwar aýynda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

Toplum boýunça hasabat döwründe önümleri öndürmegiň we hyzmatlary ýerine ýetirmegiň meýilnamasy 104 göterim ýerine ýetirildi.

Hasabat döwründe “Türkmendemirýollary” agentligi boýunça ösüş depgini 118,5 göterime, “Türkmenawtoulaglary” agentligi boýunça 120,3 göterime, “Türkmenaragatnaşyk” agentligi boýunça 104,8 göterime barabar boldy. “Türkmenhowaýollary” agentligi boýunça meýilnama 108,2 göterim berjaý edildi. “Türkmendeňizderýaýollary” agentligi boýunça hem degişli işler geçirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Beýik Ýüpek ýoluny dikeltmek, sebit we yklymara ýollaryny ösdürmek boýunça başlangyçlarymyzyň ulag ulgamynyň kuwwatly maddy-enjamlaýyn binýadyny kemala getirmekde uly ähmiýete eýedigini nygtady. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz pudaklaýyn düzümi döwrebaplaşdyrmagyň, iň täze tehnologiýalary ornaşdyrmagyň wajypdygyny belledi.

Milli Liderimiz üstaşyr ulag geçelgeleri arkaly ýük daşamagyň gerimini giňeltmegiň hem-de mukdaryny köpeltmegiň we hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmagyň möhümdigine ünsi çekip, ulag toplumyny ösdürmegiň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugrudygyny nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzda giň gerimli halkara taslamalaryň durmuşa geçirilýändigini belläp, wise-premýere düzümleýin taslamalaryň öz wagtynda durmuşa geçirilmegi babatda birnäçe tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz mejlisi jemläp, onuň dowamynda birnäçe meselelere garalandygyny, şeýle hem ykdysadyýetimiziň pudaklarynyň ösdürilmegine gönükdirilen birnäçe resminamalaryň kabul edilendigini aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň öňde boljak nobatdan daşary mejlisine taýýarlyk görmegiň zerurdygyna ünsi çekip, onuň dowamynda geçen ýylda ýerine ýetirilen işleriň netijeleriniň jemleniljekdigini, şeýle hem döwletimizi geljek 30 ýylda ösdürmegiň esasy ugurlaryny kesgitlemek boýunça taryhy çözgütleriň kabul ediljekdigini aýtdy.

Aşgabat, 3-nji fewral (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow iş sapary bilen Hytaýyň paýtagty Pekin şäherine ugrady. Bu ýerde milli Liderimiz Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpiniň çakylygy boýunça XXIV gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasyna gatnaşar.

Aşgabadyň Halkara howa menzilinde döwlet Baştutanymyzy resmi adamlar ugratdylar.

Ajaýyp döwrüň peşgeşi bu: indi naýbaşy, ýokary hilli önümleri gözläp, ýurt sökmegiň ýa-da olary gaýry döwletlerden getirtmegiň geregi ýok. Bu gün şeýle önümler hut öz ýurdumyzda öndürilip dur. Ine, aýakgaby alyp göreliň! Aýakgap önümçiliginde italýan we türk dizaýnerleriniň taslan önümleriniň has hyrydarlydygyny bilýäris. Ozal şeýle aýakgaplar import arkaly getirilen bolsa, indi olary ýerli kärhanalarymyz elýeter bahadan öndürýärler. Önümleriň hili hem ýokary. Häzirki wagtda «Muhammet-Balkan», «Röwşen», «Gerçek» ýaly meşhur aýakgap öndüriji hususy taraplarymyzyň hataryna gündogar sebitde «Ýelken» haryt nyşanly aýakgaplary öndürýän kärhana-da goşuldy. Kerki etrabynda döredijilik saparynda bolanymyzda, Astanababa şäherçesinde ýerleşýän bu kärhanada aýak çekdik. Ol ýerde alnyp barylýan işler bilen tanşyp, kärhananyň iş dolandyryjysy Çary Öwlýäkulow bilen söhbetdeş bolduk.

— Çary, ilki bilen, «Armaweriň!» diýýäris. Tüweleme, önümçilige şaýat bolup, işleriň barha ilerleýändigine göz ýetirdik. Şeýle-de bolsa, bu kärhana ýurdumyzda iň ýaş aýakgap öndüriji bolmagynda galýar.

— Dogry aýdýarsyňyz. Ozal çaklaňja mukdarda aýakgap önümçiligi bilen meşgullanýardyk. Derisini, beýleki böleklerini satyn alyp, olary biçip, tikip, ýelimläp, öz aýakgaplarymyzy öndürerdik. Soň ýolbaşçymyz Arslan Möwlamow bilen bu işi ulaltmak, hususy kärhana derejesine çenli ýetirmek kararyna geldik. Bu işde bize türkmenabatly Şükürylla Bahryýew hem uly ýardam berdi. Şükürylla aganyň bu işde ýeterlik tejribesi bar eken. Şonuň el we dil kömeginden peýdalanyp, şu aýakgap kärhanasynyň binýady tutuldy. Şu görýän binaňyzy kärendä alyp we degişli enjamlary Ýewropanyň, Aziýanyň öňdebaryjy kompaniýalaryndan getirip, 2020-nji ýylyň aprel aýynda, has takygy, 6-njy aprelde işe girişdik. Häzir günde 50 jübüt aýakgaby öndürmäge mümkinçiligimiz bar.

— Öndürilen aýakgaplar nähili ýerlenilýär?

— Häzirki wagtda Türkmenabat, Mary, Kerki, Magdanly şäherlerinde, Köýtendag, Hojambaz etraplarynda dükanlarymyz bar. Olaryň sanyny has köpeltmegi maksat edinýäris. Şeýle dükanlarymyzyň birini şu ýylyň mart aýynda paýtagtymyzda açmagy meýilleşdirýäris.

— Çig mal bilen üpjünçiligiňiz barada hem gürrüň beräýseňiz!

— Aýakgap önümçiligi üçin niýetlenen derileri «Ak suw deri» hojalyk jemgyýetinden alýarys. Mälim bolşy ýaly, «MB» haryt nyşanly aýakgaplar hem şu kärhana tarapyndan üpjün edilen derilerden taýýarlanylýar. Önümçilik üçin beýleki çig mallary — petegi, oltaňy, ýelimdir ýüplügi we beýlekileri bolsa maryly telekeçi Dörtguly Haýdarowdan alýarys.

— Aýakgap önümçiliginde köp görnüşlilige we bezege üns bermeli bolýar. Munuň üçin işine ussat dizaýnerler hem zerur.

— Häzirki wagtda kärhanamyzda erkek kişilere, zenanlara we çagalara niýetlenen aýakgaplaryň 220-den gowrak görnüşi öndürilýär. Olaryň tas ählisiniň diýen ýaly dizaýny kärhananyň ýolbaşçysy Arslan Möwlamowyň hut özüne degişlidir. Sargytlaryň aglabasy dükanlardan gelýär. Olar müşderileriň islegini kärhana ýetirýärler. Gündelik önümçilik şol sargytlaryň mukdaryna bagly. Müşderileriň islegi hem dürli-dürli. Şol islegler kemsiz öwrenilýär.

— Işleriň tertibi bilen hem gysgaça tanyşdyraýsaňyz!

— Önümçilik sargyt edilen dizaýna görä, biçimçimiziň işinden başlanýar. Onuň mobil telefonunda ähli görnüşleriň kodlary we biçüw aýratynlyklary bar. Ol täze tikiljek aýakgaby şol koda we sargydyň ölçegine görä biçýär. Ilçilikde 46-njy, 47-nji ölçegli köwüşleri geýýän adamlar hem tapylaýýar. Bu ölçegleri bolsa dükanlardan tapmak kyn. Ýöne «Ýelken» haryt nyşanly dükanlara gelip, şol ölçegleri sargyt edip, tikdirip bolýar.

Biçilen gön önümçiligiň indiki tapgyrlaryna geçirilýär. Ikinji tapgyrda olar gyrkylýar we ýylmanylýar. Ondan soň olary tikmek we ýelimlemek işlerine geçilýär. Aýakgaplar birnäçe gezek ýelimlenýär we tikilýär. Ýaponiýada öndürilýän «Juki» tikin enjamlarynda işleýän tikinçiler 2-den 6 gata çenli bolan ýüpek ýüplükleri ulanýarlar. Döwrebap enjam işleri tiz we ýokary hilli amala aşyrmaga mümkinçilik berýär. Önümçilikde ýelimiň hem iň ýokary hillileri ulanylýar. Eger käbir aýakgaplar diňe tikilýän ýa-da ýelmenilýän bolsa, bu kärhanada şolaryň ikisinden hem peýdalanylýar.

Ýokarky gatda aýakgabyň içligine, petegine çenli taýýar edilýän bolsa, aşaky gatda önüm belli bir ölçege getirilip, iň aşaky rezin bölegi — oltaňy berkidilýär.

— Bu işleri näçeräk hünärmeniň zähmeti bilen alyp barýarsyňyz?

— Önümçilikde 13 işgärimiz bar. Kärhanada olara döwrebap iş şertleriniň ählisi döredildi. Häzirki günlerde işgärlerimiz, esasan, gyşky aýakgaplary öndürmek bilen meşgullanýarlar. Olaryň aglabasy bolsa ädikler we gysga gonçly ädiklerdir.

— Çary, geçen ýylky önümçiligiň mukdary bilen tanyşmak hem gyzykly.

— 2021-nji ýylda erkek kişilere niýetlenilen aýakgaplaryň sany 2,5 müňden hem geçdi. Barha artýan sargytlara görä, öndürilýän önüm hem köpelýär.

— Kärhana geçen ýyl TSTB-niň döredilmeginiň 13 ýyllygy mynasybetli paýtagtymyzda geçirilen sergä hem gatnaşypdy.

— Hawa, şol sergide «Ýelken» haryt nyşanly aýakgaplara gyzyklanma diýseň uly boldy. Hususan-da, sergä gatnaşyjylar kärhanamyzyň önümleriniň ýeňildigini, aýak üçin juda ýaramlydygyny we taýýarlanylyşynyň aglaba böleginiň el işleri bilen bagly bolandygy üçin hiliniň ýokarydygyny aýratyn nygtadylar.

— Çary, beren täsirli gürrüňleriňiz üçin köp sag boluň! Mundan beýläk hem kärhananyň işlerine üstünlik arzuw edýäris.

— Sag boluň!

Agageldi ITALMAZOW.

Hormatly Prezidentimiziň geçen ýylyň dekabr aýynyň başynda geçen Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisinde gol çeken «Dünýä ykdysadyýetindäki çylşyrymly ýagdaýlaryň ýurduň ykdysadyýetine ýetirýän täsirlerini peseltmek hem-de milli ykdysadyýeti durnukly ösdürmek boýunça 2022-nji ýyl üçin Maksatnamasy» we ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasy ata Watanymyzyň ykdysadyýetde gazanan üstünliklerini ýaňy başlanan «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylymyzda has-da berkitmek, ony mundan beýläk-de ýokary derejelere götermek babatdaky toplumlaýyn çäreleri öz içine alýar. Şonda esasy ünsüň ýurdumyzyň dürli pudaklaryna, döwlet we telekeçilik kärhanalaryna degişli goldawlary bermek, şeýlelikde, olaryň berjaý edýän işleriniň netijeliligini gowulandyrmak bilen, halkymyzyň durmuş derejesiniň has-da ýokarlandyrylmagyna gönükdirilendigini bellemek bolar. Munuň özi täze ösüşleriň esasynda abadan ýaşaýşyň kepili bolup durýar.

Elbetde, hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary bilen, Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzyň telekeçilik düzümleriniň milli ykdysadyýetimiziň ygtybarly daýanjynyň birine öwrülendigi hakykatdyr. Sebäbi olar soňky ýyllarda oba hojalygynda, senagatda, gurluşykda, söwda, durmuş hyzmatlarynda we beýleki ugurlarda amala aşyrylýan işlere içgin goşulmak bilen, olarda ýetilýän belent sepgitlerde özleriniň mynasyp paýyna eýe bolýarlar. Şoňa görä-de, agzalan Maksatnamada bellenilişi ýaly, häzirki döwürde telekeçilik ulgamyna ýardam berilmegi onuň ýene-de guwandyryjy ösüşleriniň girewidir.

Belli bolşy ýaly, döwlet Baştutanymyz şu geçen döwürde Türkmenistan döwletimizde telekeçiligi ösdürmek barada ençeme möhüm Kararlary kabul etdi, degişli görkezmeleri, tabşyryklary berdi. Olaryň hatarynda 2012-nji ýylda tassyklanylan «Kiçi we orta telekeçiligi döwlet tarapyndan goldamak hakynda», 2018-nji ýylda gol çekilen «Ýurdumyzda oba hojalyk önümlerini öndürijileri maliýe taýdan goldamak barada» Kararlary, telekeçileri oba hojalyk önümçiligine çekmek baradaky tabşyryklary mysal getirmek bolar. Şeýle tagallalar bu ugurda alnyp barylýan işleriň geriminiň has-da giňemegine, netijeliliginiň ýokarlanmagyna, şunlukda ulgamyň häzirki belent derejesine çenli rowaçlanmagyna ýol açdy.

Häzirki döwürde telekeçilik ulgamy ýurdumyzda uly güýje, ygtybarly daýanja öwrüldi. Ýokarda belleýşimiz ýaly, ol bu gün tas ähli pudaklarda diýen ýaly hereket edýär. Muny biz tutuş ýurdumyzyň, şol sanda öz welaýatymyzyň mysalynda hem aýdyň görýäris. Çünki soňky ýyllarda amala aşyrylýan gurluşyk işleriniň esasy bölegini türkmen telekeçileri ýerine ýetirýärler. Mysal üçin, Daşoguz şäherinde geçen ýylyň tomsunda hormatly Prezidentimiziň ak pata bermeginde açylan «Türkmeniň ak öýi» binasyny «Röwşen» hususy kärhanasy gurdy. Häzirki döwürde welaýat köpugurly hassahanasynyň, onkologiýa merkeziniň gurluşyk işlerini «Ajaýyp gurluşyk» hususy kärhanasynyň işçi-hünärmenleri ýokary depginde dowam etdirýärler. Şu mahala çenli ähli amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlarynyň ençemesini ulanmaga beren «Atalykgurluşyk», «Körpegurluşyk», «Göllibaý» we beýleki hususy kärhanalar hem agzalyp geçmäge mynasypdyr.

Welaýatymyzda halkymyzyň dürli görnüşli azyk önümleri bilen ýeterlik üpjün edilmegine saldamly goşandyny goşýan telekeçilik kärhanalary-da az däl. Olaryň biri hökmünde «Ýüpekýolygurluşyk» hojalyk jemgyýetiniň garamagyndaky «Şawat» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň bitirýän hyzmaty örän uly bolup durýar. Çünki bu kärhanada her günde 15 tonna golaý süýt kabul edilýär hem-de ol gaýtadan işlenilip, süýt önümleriniň onlarça görnüşi, ýagny duzly peýnir, dorag, mesge ýagy, gatyk, gaýmak we beýleki önümler halkymyzyň saçagyna ýetirilýär. Şonuň ýaly-da Gubadag etrabyndaky «Peýnirçi» hususy kärhanasynyň süýt-peýnir, Görogly etrabyndaky «Ýyldyrym» hususy kärhanasynyň çörek-petir, S.A.Nyýazow adyndaky etrapdaky «Altyn gala» hususy kärhanasynyň ýyladyşhanada öndürýän gök önümlerine bolan isleg örän ýokarydyr.

Welaýatymyzda senagat, gurluşyk, bezeg önümlerini öndürýän telekeçilik kärhanalarynyň sanynyň hem barha artýandygyny bellemek ýerlikli bolar. Daşoguz şäherinde hereket edýän «Hilal», «Şa-Nur», Görogly etrabynda iş alyp barýan «Ynsan kalby» we başga-da ençeme hususy kärhanalaryň halkymyza hödürleýän şeýle önümleri ýokary hilliligi, elýeterliligi bilen hyrydarlaryň göwünlerine ýaraýar.

Ýokarda nygtap geçişimiz ýaly, hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň dürli pudaklarynda yhlasly zähmet çekýän telekeçileriň alyp barýan işlerine ýokary baha, uly goldaw-kömekleri berýär. Şeýle aladalaryň netijesinde, olaryň gazanýan üstünlikleri ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň has-da pajarlap ösmegine saldamly goşant bolýar.

«Türkmen şöhle» hojalyk jemgyýetiniň Ak bugdaý etrabynyň senagat zolagynda ýerleşýän plastmassa önümleriniň önümçiligi boýunça kärhanasynyň döredilip, işe girizilenine onçakly köp wagt geçenok. Şeýle-de bolsa, bu gün işi barha ilerleýän kärhanada öndürilýän, daşary bazarda bäsdeşlige ukyply, ýokary hilli plastmassa önümleriniň görnüşi 200-den hem geçip, olar ilat arasynda uly meşhurlyga eýedir.

«Halkyň Arkadagly zamanasy» şygary astynda geçýän şanly ýylyň şu ajaýyp günlerinde Türkmenistanyň Kärdeşler arkalaşyklarynyň Ahal welaýat hem-de Ak bugdaý etrap birleşmeleriniň başlangyjy esasynda gürrüňi edilýän kärhanada bolup, ol ýerde alnyp barylýan işler bilen tanyşmagy makul bildik. Kärhananyň önümçilik sehiniň başlygy Didar Nuryýew bizi güler ýüz bilen garşylap, önümçilik işleriniň ýola goýluşy barada gürrüň berdi. Onuň aýtmagyna görä, hormatly Prezidentimiziň hususy pudagyň wekillerine berýän goldaw-hemaýatlary netijesinde döredilen kärhanada we 2,5 gektara barabar meýdanda ýerleşýän kärhananyň önümçilik desgalarynda dünýäniň meşhur önüm öndürijileriniň kämil tehnologiýalary, enjamlary ornaşdyrylandyr. Munuň özi ekologiýa taýdan arassa plastmassa önümleriniň dürli görnüşlerini öndürmäge mümkinçilik berýär. Önümçilik işinde buýrujylaryň islegi hem göz öňüne tutulýar.

Kärhana özüniň hojalyk harytlarynyň önümçiligi bilen meşhurdyr. Ol ýerde öndürilýän oturgyçlardyr stollaryň, dürli göwrümli sebetleriň, suwa we zir-zibillere niýetlenen bedreleriň, mejimelerdir legenleriň, çörek tagtalarynyň we gaplarynyň, güldanlaryň, süzgüçleriň, sabyn gaplarynyň, çekerleriň, asgyçlaryň, daraklaryň, çaga oýnawaçlarynyň hem-de hojalykda ulanylýan beýleki harytlaryň diňe bir berkligine däl, daşky bezegine hem ähmiýet berilýär. Şol önümleriň reňk öwüşginlerine-de uly üns gönükdirilýär.

— Kärhananyň hünärmenleri hemişe täzeçilligiň gözleginde. Geljekde önümçiligiň gerimini giňeltmek, ilatyň ösen islegini kanagatlandyrýan täze önümleriň önümçiligini ýola goýmak hem-de ildeşlerimizi ýokary hilli önümlerimiz bilen hemişe begendirip durmak biziň esasy maksadymyzdyr. «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda çagalara niýetlenen tigirleriň önümçiligini ýola goýmagy meýilleşdirýäris. Bu bolsa, gadam basylan şanly ýylda geljegimiz bolan körpe nesle ajaýyp sowgadymyz bolar — diýip, kärhananyň bölüm başlygy Leýla Geldimyradowa özara gürrüňdeşlikde aýtdy hem-de hormatly Prezidentimiziň hususy pudagyň wekillerine berýän goldawlaryna çäksiz alkyşly sözlerini beýan etdi.

Aýdo ŞEKEROW,

Irki döwürlerde jahankeşdelerdir bilermenleri, täjirleri, bu topraga zyýarata gelenleri haýrana goýan türkmeniň baý döredijilik mirasy häzirki günlerde-de inçeligi, çeperligi, nepisden gözelligi bilen dünýäniň maddy we ruhy genji-hazynasyndaky ornuny barha giňeldýär. Halkymyzyň bedew at, alabaý, dutar, haly, keçe, keşde, küştdepdi ýaly deňsiz-taýsyz gymmatlyklarynyň her biri türkmeni türkmen diýip tanadýan özboluşly sungatdyr. Döretmek bilen birlikde gurmak sungatynda-da baý tejribäniň eýesi bolan türkmen her bir ädiminde zehinini, ukyp-başarnygyny, oýlap tapyjylygyny, bir söz bilen aýdanyňda, akyl-paýhasyny ýerlikli peýdalanyp, ähli döwürde-de kämil derejede ýaşamagy başarypdyr. Ýurdumyzyň çar künjeginde dürli eýýamlardan habar berip oturan taryhy ýadygärlikler, durmuş hajatly binalardyr desgalar, olaryň özboluşly gurluş aýratynlyklary türkmeniň gurmak dessurynyň ösendigini görkezýän aýdyň mysallardyr.

Hormatly Prezidentimiz döwrüni, dessuryny kämillige beslän ata-babalarymyzyň şöhratly ýol-ýörelgelerine dowamat berýär. Bu gün tutuş ýurdumyzy türkmen kalbynyň ýyly mährine ýugrulan, ýaşamak üçin ähli amatlyklary bolan şäherdir obalar gurşap alýar. Milli Liderimiziň başlangyçlary, giň möçberli şähergurluşyk maksatnamalarynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi netijesinde ajaýyp keşbe girýän Diýarymyz ähli ulgamlarda ösüşiň täze belentliklerine çykýar. Watanymyzyň paýtagty Aşgabat misli bägül ýaly açylýar. Onuň gurluşygyndaky milli we häzirki zaman binagärlik sazlaşygy aýratyn özüne çekýär. Ak mermerli köşkleriň, çeper beýanly, çuň many-mazmunly ýadygärliklerdir bezeg binalarynyň, dürli kompozisiýaly suw çüwdürimleriniň, serçemenli seýilgähleriň mekany hasaplanýan türkmen paýtagtyna bu gün dünýä haýran galýar. Hormatly Prezidentimiziň paýhasy hem yhlasy bilen Aşgabat megapolise — ägirt uly häzirki zaman şäherleriniň birine öwrülýär. Bedew batly ösüşiň dowamly netijelerini baş şäherimiziň her künjünde görmek bolýar.

Täze taslamalar, täze başlangyçlar döwlet Baştutanymyzyň Diýar giňişliklerine her bir iş saparynyň esasyny düzýär. Gahryman Arkadagymyz «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň 19-njy ýanwaryndaky iş saparyny paýtagtymyzyň demirgazyk böleginde «şäher içindäki şäher» ýörelgesi esasynda bina ediljek «Aşgabat-siti» iri ýaşaýyş toplumynyň gurluşyk işlerine bagyşlady. Ähli gurluşyklarda bolşy ýaly, «Aşgabat-siti» üçin hem seçilip alnan ýerleriň derejesine, tebigy sazlaşygyna, ekologik ýagdaýyna Arkadag Prezidentimiziň aýratyn üns bermegi, bu babatda bildiren berk talaby ýurdumyzda adamlar üçin has amatly durmuş şertleriniň döredilýändigini ýene bir gezek äşgär etdi.

Bu täzeçil taslamanyň durmuşa geçirilmegi bilen, baş şäherimiziň demirgazyk künjeginde «akylly» şäher emele geler. «Akylly» şäheriň her bir binasy ýokary derejede ýerine ýetirilen bezeg aýratynlyklary, öýüň otaglarynda ornaşdyrylan döwrebap hyzmatlaryň iň häzirki zaman usullary, ýagny enjamlaryň aralykdan dolandyrylmagy bilen tapawutlanar. Nesip bolsa, «akylly» şäheriň «akylly» öýlerinde ornaşdyryljak sanly ulgam — täze tehnologiýalar ildeşlerimiziň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmaga hyzmat eder. Sanly ulgamy utgaşdyrmak konsepsiýasynyň çäklerinde ýerine ýetiriljek bu täzeçil taslama häzirki zaman türkmen megapolisine gaýtalanmajak gözellik, döwrebaplyk çaýar.

Öňdebaryjy täze tehnologiýalar we innowasiýalar, ýaşamak üçin şertleriň iň ýokary derejesi bilen gurşalan dünýä nusgalyk «smart-siti» ýörelgesi döwlet Baştutanymyzyň öňe süren bu taslamasynyň esasy maksadydyr. Binalarda gurnaljak ähli düzümleriň döwrebaplaşdyrylmagy, täzeçe usullaryň milli ýörelgeler bilen utgaşdyrylmagy bu «akylly» şäheriň dünýä nusgalyk aýratynlygy bolar.

Özboluşly keşbi, taryhy, medeniýeti bolan Aşgabat Garaşsyz Watanymyzyň ýüregi, türkmen halkynyň göz guwanjydyr. Mermere beslenendigi, owadanlygy, görkanalygy, asudalygy we hemişe ösüşdedigi üçin ol Ginnesiň rekordlar kitabynda-da mynasyp orun aldy. Ähli amatly şertleri bilen gözel paýtagtymyzyň dünýä nusgalyk şähere öwrülmegi ugrunda irginsiz tagalla edýän milli Liderimize halkymyzyň hoşallygy egsilmezdir.

Aýnabat DURDYÝEWA.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Hytaý Halk Respublikasynyň iri neşirleriniň we teleýaýlymlarynyň wekillerine interwýu berdi

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň ozaldan gelýän we ygtybarly hyzmatdaşy bolan Hytaý Halk Respublikasynyň birnäçe teleýaýlymlarynyň we abraýly metbugat serişdeleriniň wekilleriniň sowallaryna jogap berdi. Milli Liderimiz bilen guralan sowal-jogap söhbetdeşligine Hytaý Halk Respublikasynyň Türkmenistandaky ilçihanasynyň metbugat attaşesi, hanym Ýuý Sýaoşuan gatnaşdy.

Hytaýyň belli teleýaýlymlarynyň we köp millionly okyjylary bolan metbugat serişdeleriniň wekilleriniň Türkmenistana bolan ägirt uly gyzyklanmalary döwlet Baştutanymyzyň ýolbaşçylygynda tutuş dünýä ähmiýetli başlangyçlary öňe sürýän ýurdumyzyň halkara giňişlikdäki abraýynyň barha belende galýandygynyň nobatdaky beýanydyr.

— Hormatly jenap Prezident, men Hytaý Halk Respublikasynyň Türkmenistandaky ilçihanasynyň metbugat attaşesi. Siz ýakyn wagtda Pekinde geçiriljek 2022-nji ýylyň Gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasyna gatnaşmak üçin Hytaýa sapary amala aşyrmagy meýilleşdirýärsiňiz. «CCTV», «CGTN in Russian» telekompaniýalarynyň we «Ženmin žibao» gazetiniň hem-de «Sinhua» habarlar agentliginiň sowallaryna jogap bermäge razylyk bermegiňizi Sizden haýyş edýärin.

— Ozaly bilen, «CCTV» we «CGTN in Russian» kompaniýalarynyň ýolbaşçylaryna şu interwýuny guramak başlangyjy bilen çykyş edendikleri üçin minnetdarlyk bildirýärin. Hytaýda hem, onuň çäklerinden daşarda hem millionlarça tomaşaçylary we okyjylary bolan, dünýäde meşhurlyk hem-de uly abraý gazanan şeýle köpçülikleýin habar beriş serişdeleri bilen söhbetdeşligiň geçirilmegi biziň dostlukly halklarymyzyň we döwletlerimiziň arasynda özara düşünişmegiň has-da giňeldilmegine ýardam berer.

Pekinde geçiriljek gyşky Olimpiadanyň açylyş dabarasyna gatnaşmak baradaky çözgüdim barada aýdylanda, ol, ilkinji nobatda, bu sport bäsleşikleriniň bütin dünýä üçin ägirt uly ähmiýete eýedigi bilen şertlendirilendir.

Olimpiýa oýunlary hemişe halklaryň arasynda parahatçylygyň we dostlugyň pugtalandyrylmagyny, duşmançylygyň hem-de uruşlaryň bes edilmegini, dürli milletleriň, dürli syýasy ynama eýerýän adamlaryň jebisleşmegini, olaryň Olimpiýa hereketiniň belent ýörelgelerine ygrarlylygyny alamatlandyrýar. Bu oýunlar halklaryň we döwletleriň arasynda özara düşünişmäge, açyklyga hem-de birek-birege hormat goýmaga ýardam berýär. Men öz içeri we daşary syýasatynda hut şu ýörelgelere eýerýän ýurduň — Türkmenistanyň Prezidenti hökmünde Hytaý Halk Respublikasynyň çuňňur hormatlanylýan Başlygynyň çakylygyny minnetdarlyk bilen kabul etdim.

— Gyşky Olimpiýa oýunlaryndan Siz nämelere garaşýarsyňyz?

— Bu oýunlaryň örän ýokary guramaçylyk hem-de sport ruhy, adalatly bäsleşik, oňa gatnaşyjylaryň birek-birege hormat goýmak ruhunda, tomaşaçylaryň ägirt uly gyzyklanma ýagdaýynda geçjekdigine ynanýaryn.

Biz Hytaýyň bu Olimpiada taýýarlyk görşüni üns bilen synladyk. Taýýarlyk üçin giň gerimli işleriň ýerine ýetirilendiginiň, köp sanly ajaýyp desgalaryň gurlandygynyň, innowasion häsiýetli we ýokary tehnologiýaly çözgütleriň peýdalanylandygynyň hem-de ornaşdyrylandygynyň şaýady bolduk. Siziň ýurduňyz giň gerimli wezipeleri üstünlikli çözmäge ukyplydygyny nobatdaky gezek görkezdi.

Öňde boljak Olimpiadanyň köp sanly haýran galdyryjy netijeleri berjekdigine, dünýä sportunyň taryhynda unudylmajak waka öwrüljekdigine, Ýer ýüzüniň dürli künjeklerindäki millionlarça adamlar üçin köpöwüşginli hakyky baýramçylyga öwrüljekdigine ynanýaryn.

— Hytaý 1992-nji ýylda Türkmenistan bilen diplomatik gatnaşyklary ýola goýan, şeýle hem ýurduňyzyň hemişelik Bitaraplyk syýasatyny goldan ilkinji döwletleriň biridir. Geçen 30 ýylyň dowamynda Hytaý bilen Türkmenistan ynanyşmak, özara bähbitli we deňhukukly gatnaşyklary ýola goýdular. Siziň pikiriňizçe, bu hyzmatdaşlyk haýsy ulgamlarda has netijeli ösdürilýär, iki ýurduň hem ösüşine we abadançylygyna ýardam berýär, dünýä derejesinde parahatçylygyň hem-de özara düşünişmegiň berkidilmegine gulluk edýär?

— Biz Türkmenistanyň Garaşsyz döwlet hökmünde berkarar bolmagynyň barşynda Hytaýyň beren goldawyna, Bitaraplyk derejämize hem-de onuň binýadynda alyp barýan daşary syýasat strategiýamyza hormat bilen garandygyna ýokary baha berýäris we muny hiç wagt ýatdan çykarmarys.

Türkmenistan, öz nobatynda, hytaýly hyzmatdaşlarymyz üçin örän möhüm meseleler, şol sanda Hytaý Halk Respublikasynyň çäk bitewüligi, jebisligi baradaky meseleler babatynda öz garaýyşlaryny hemişe anyk we aýdyň beýan edýär.

Biz «bitewi Hytaý» syýasatyny, kenarýaka gatnaşyklarynyň parahatçylykly ýol bilen ösdürilmegini we Hytaýyň parahatçylykly birleşdirilmegini hemişe berk goldaýarys.

Türkmenistan üçin Hytaý diňe bir beýik döwlet, dünýäniň örän kuwwatly ykdysady we senagat merkezi, giň we geljegi uly bazar däl-de, wagtyň synagyndan geçen ygtybarly dostdur. Bu gün biziň gatnaşyklarymyz uzak möhletleýin, strategik häsiýete eýedir. Bu hyzmatdaşlyk wagtyň synagyndan geçdi, öz netijeliligini görkezdi we häzirki wagtda Ýewraziýa giňişliginde durnuklylygyň hem-de ösüşiň möhüm şertine öwrüldi.

Bizi Hytaý bilen dünýägaraýyşlarymyzyň, ählumumy parahatçylyk we howpsuzlyk meselelerinde maksatlarymyzyň hem-de wezipelerimiziň ýakynlygy birleşdirýär. Bu bolsa iki ýurda iri halkara guramalaryň, ozaly bilen, Birleşen Milletler Guramasynyň çäklerinde, dünýä giňişliginde üstünlikli hyzmatdaşlyk etmäge, birek-birege goldaw bermäge, oňyn çözgütleri öňe sürmek hem-de durmuşa geçirmek üçin syýasy-diplomatik tagallalary utgaşdyrmaga mümkinçilik berýär. Gatnaşyklarymyzyň şunuň ýaly derejesi Türkmenistanyň hem-de Hytaýyň halklarynyň hakyky bähbitlerine laýyk gelýär, Ýewraziýa yklymynda we tutuş dünýäde ösüş hereketlerine oňyn täsirini ýetirýär.

Türkmen-hytaý gepleşikleriniň gün tertibinde Merkezi Aziýadaky ýagdaýy ara alyp maslahatlaşmak meselesi aýratyn orun eýeleýär. Bu meselede hem biziň ýurtlarymyzyň garaýyşlary gabat gelýär: Türkmenistan hem, Hytaý Halk Respublikasy hem sebitde bähbitleriň köptaraplaýyn deňeçerligine esaslanýan ygtybarly howpsuzlyk ulgamyny döretmek ugrunda çykyş edýärler hem-de ýüze çykýan meseleleri syýasy-diplomatik ýol bilen çözmäge ygrarlydyrlar.

Bu ugurda Türkmenistan bilen Hytaý dünýä bileleşiginiň jogapkärli agzalary hökmünde çykyş edip, özara hereket etmegiň sebit gurallarynyň döredilmegine iş ýüzünde uly goşant goşýarlar we sebitde emele gelýän oňyn meýilleri goldamaga ýardam berýärler.

Ýangyç-energetika ulgamy Türkmenistanyň we Hytaý Halk Respublikasynyň hyzmatdaşlygynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Munuň özi düşnüklidir: biziň döwletlerimiz bu ugurda uly kuwwata eýedirler. 2009-njy ýylyň ahyrynda strategik ähmiýetli Türkmenistan — Hytaý gaz geçirijisiniň ulanylmaga berilmegi hem munuň subutnamasydyr. Bu ägirt uly taslamanyň amala aşyrylmagy deňhukuklylyk, özara bähbitlere düşünişmek ýörelgelerine esaslanýan hakyky hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň, gaz geçirijiniň işe girizilmegi netijesinde açylan giň mümkinçiliklere we onuň geljegine göz ýetirmegiň aýdyň mysalydyr. Munuň özi turbageçiriji energetika taslamalaryna gatnaşyjylaryň ählisiniň — öndürijileriň, üstaşyr geçirijileriň hem-de sarp edijileriň bähbitleriniň deňeçerligini üpjün etmegiň maksatlarynyň iş ýüzünde amala aşyrylmagydyr.

Häzirki wagtda biz Hytaý Halk Respublikasynyň ykdysadyýetiniň barha artýan zerurlyklaryny hem-de Türkmenistanyň serişdeler binýadynyň mümkinçiliklerini hasaba almak bilen, türkmen tebigy gazynyň iberilýän möçberlerini has-da artdyrmak meseleleriniň üstünde işleýäris. Şunuň bilen baglylykda, biz Türkmenistandan Hytaýa çenli ugur boýunça 4-nji turbageçirijini gurmagyň mümkinçiliklerini düýpli ara alyp maslahatlaşmaga taýýardyrys.

Hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-hytaý komitetiniň çäklerinde netijeli işler alnyp barylýar, onuň 2021-nji ýylyň noýabr aýynda geçirilen mejlisinde 5 resminama, şol sanda Türkmenistanyň Hökümetiniň we Hytaý Halk Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda 5 ýyl üçin (2021 — 2025-nji ýyllar) hyzmatdaşlyk Maksatnamasyna gol çekildi. Biz bu Maksatnama hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmegiň ygtybarly binýady hökmünde garaýarys.

Umuman aýdylanda, iki döwlet hem hyzmatdaşlyk üçin syýasatda, ykdysadyýetde we söwdada, ulag ulgamynda we energetikada, maýa goýumlarda, ýokary tehnologiýalar ulgamynda, medeni-ynsanperwer ugurlarda hyzmatdaşlyk üçin ägirt uly mümkinçiliklere eýedir.

— Hytaý bilen Türkmenistan giň gerimli başlangyçlary — degişlilikde, «Bir guşak — bir ýol» we «Beýik Ýüpek ýolunyň dikeldilmegi» başlangyçlaryny durmuşa geçirmäge girişdiler. Siz bu iki strategiýa uzak möhletleýin özara bähbitlere laýyk gelmegi nukdaýnazaryndan nähili baha berýärsiňiz?

— Hakykatda, özara bähbitleriň bolmagy Türkmenistana we Hytaýa ýokarda agzalan strategiýalary durmuşa geçirmek ugrunda hyzmatdaşlygy üstünlikli giňeltmäge ýardam berýär. Bu başlangyçlaryň ikisi hem Ýewraziýada ykdysady ösüşe kuwwatly itergi berer hem-de häzirki zaman şertlerinde Ýuwaş ummandan Atlantika ummanyna çenli ägirt uly giňişligi birleşdirip, özara baglanyşykly önümçilik we tehnologiýa ulgamlaryny, senagat guşaklyklaryny kemala getirer, köp sanly durmuş meseleleriniň oňyn çözülmegine, halklaryň ýaşaýyş we abadançylyk derejesiniň ýokarlandyrylmagyna ýardam berer.

Hyzmatdaşlygyň diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilmeginiň biziň yklymymyzda geoykdysadyýetiň täze keşbini kemala getirmegiň esasy bolup durýandygyna ynanýaryn. Munuň özi hakykatdyr hem-de islendik oňyn başlangyçlar, strategiýalar we teklipler özara bähbitleriň we uzak möhletleýin maksatlaryň sazlaşygy esasynda biri-biriniň üstüni doldurmalydyr. Şunuň bilen baglylykda, «Beýik Ýüpek ýolunyň dikeldilmegi» konsepsiýasy öz tebigaty we geoykdysady ähmiýeti boýunça Hytaýyň «Bir guşak — bir ýol» başlangyjy bilen utgaşýar.

— Uly pandalaryň Hytaýyň milli baýlygy bolşy ýaly, ahalteke bedewleri Türkmenistanyň gymmatly mirasy hasaplanylýar. Hytaýda hem bu bedewlere uly sarpa goýulýar hem-de olar «behişdi bedewler» diýlip atlandyrylýar. Bu seýrek duş gelýän atlar 2 müň ýyl mundan ozal gadymy Ýüpek ýoly boýunça Hytaýa getirilipdir. Biziň bilşimiz ýaly, Siz bedewleri öwrenmek we olary wagyz etmek boýunça ussat hünärmensiňiz. 2014-nji ýylyň maý aýynda, haçan-da Siz HHR-iň Başlygy Si Szinpin bilen Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň mejlisine hem-de Pekinde Hytaýyň atşynaslyk medeniýetiniň festiwalynyň açylyş dabarasyna gatnaşan mahalyňyz Hytaýa ahalteke bedewini sowgat berdiňiz.

Ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň uzak möhletleýin ýagdaýda ösdürilmegine ýardam bermek maksady bilen, syýasy we ykdysady hyzmatdaşlykdan başga-da, medeniýet, bilim, ylym we tehnika, sport hem-de beýleki ynsanperwer ulgamlarda özara alyşmalary giňeltmek we çuňlaşdyrmak ugrunda ýene-de nähili çäreleri geçirmegi zerur hasap edýärsiňiz?

— Siziň ahalteke bedewleri bilen baglanyşykly getiren mysalyňyz Türkmenistanyň we Hytaýyň gadymy hem-de baý taryha eýe ýurtlardygynyň, biziň gatnaşyklarymyzyň öz gözbaşyny asyrlaryň jümmüşinden alyp gaýdýandygynyň subutnamasydyr. Bu babatda bahasyna ýetip bolmajak bu gymmatly mirasy häzirki zaman ýagdaýlarynda we şertlerinde düýpli öwrenmek, onuň ähmiýetine göz ýetirmek üçin Türkmenistanyň we Hytaýyň halklarynyň taryhy gatnaşyklarynyň çuň gatlaklaryny öwrenmek talap edilýär. Bu ugurda iki ýurduň alymlarynyň, taryhçylarynyň bilelikde netijeli iş alyp barmagy üçin giň mümkinçilikler açylýar.

Medeni-ynsanperwer ulgam iki ýurduň arasynda dostlugy we özara düşünişmegi pugtalandyrmagyň möhüm şertleriniň biridir. Biziň halklarymyz Türkmenistanyň we Hytaýyň sungaty hem-de edebiýaty bilen tanyşmaga özara gyzyklanma bildirýärler, ýurtlarymyz hem bu meýilleri höweslendirýärler, döredijilik we ylmy işgärleriň ýakyndan gatnaşmaklary üçin amatly şertleri döredýärler. Biz Hytaý Halk Respublikasynyň ýolbaşçylary bilen bu işleri mundan beýläk-de ösdürmek barada ylalaşyga geldik.

Bilim ulgamy Türkmenistanyň we Hytaýyň ynsanperwer hyzmatdaşlygynyň ileri tutulýan ugry bolmagynda galýar. Hytaýly hyzmatdaşlarymyzyň biziň ýaşlarymyza bilim bermäge taýýardyklaryna ýokary baha berýäris, türkmen ýigitleri we gyzlary Hytaý Halk Respublikasynyň iň abraýly okuw mekdeplerinde tehniki we ynsanperwer bilimleri üstünlikli özleşdirýärler.

Sport ulgamynda hyzmatdaşlyk ösdüriler. 2017-nji ýylyň sentýabr aýynda Aşgabatda geçirilen Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlaryna wekilçilikli hytaý toparynyň gatnaşmagy munuň subutnamasydyr. Öňde boljak gyşky Olimpiadanyň ýurtlarymyzyň arasynda sport hyzmatdaşlygynyň ösdürilmegine täze kuwwatly itergi berjekdigine ynanýaryn.

Bir söz bilen aýdylanda, wagt biziň hem-de geljekki nesilleriň bähbidine işleýär. Türkmenistanyň we Hytaýyň ynsanperwer ulgamda hyzmatdaşlygynyň mümkinçilikleri iki halkyň hem-de döwletleriň özara ýakynlaşmagynyň bähbidine hakykatda emele gelen zerurlykdyr we ol hemmetaraplaýyn döwlet goldawyna eýe bolar.

— Jenap Prezident, Siz Bahar baýramynyň — Hytaýyň Täze ýylynyň ýetip gelen mahalynda interwýu berýärsiňiz. Pursatdan peýdalanyp, Sizden hytaý halkyna Täze ýyl gutlaglaryny aýtmagyňyzy haýyş etmek isleýäris.

— Baş üstüne! Men hytaý halkyny Täze ýyl bilen gutlap, tüýs ýürekden parahatçylyk we abadançylyk, öňde goýlan ösüş meýilnamalarynyň ählisiniň hasyl bolmagyny, ykdysadyýeti, durmuş ulgamyny ösdürmekde, ilatyň abadançylyk we ýaşaýyş derejesini mundan beýläk-de yzygiderli ösdürmekde täze uly üstünliklere ýetmegini arzuw edýärin. Hytaý Halk Respublikasynyň ýolbaşçylarynyň parasatly hem-de öňdengörüjilikli içeri we daşary syýasatynyň geljek ýylda siziň ýurduňyza täze üstünlikleri we ýeňişleri getirjekdigine ynanýaryn.

ZYÝANSYZLANDYRYŞ SERIŞDESINIŇ ÖNDÜRILIŞI ARTÝAR

«Lukmançylyk enjamlary» kärhanasynyň Daşoguz welaýat şahamçasynda ilaty dürli ýokançlardan goramak ugrunda netijeli işler alnyp barylýar. Bu ýerde wiruslara we bakteriýalara garşy esasy zyýansyzlandyryş serişdesi bolan natriniň gipohloridiniň öndürilişi barha artýar. Geçen 2021-nji ýylda hem kärhanada bu ugurda ýokary netijeler gazanyldy. Has takyk aýdylanda, geçen ýyl kärhanada bu zyýansyzlandyryş serişdesiniň 3 müň 100 tonna golaýy öndürildi. Kärhananyň bu babatdaky gazanan ösüşi 148,7 göterime barabar boldy.

* * *

MYNASYP GOŞANT

Welaýatymyzyň «Azyk» önümçilik birleşiginiň Köneürgenç etrabyndaky ýyladyşhana toplumynyň agzybir işgärleri birnäçe ýyldan bäri her möwsümde pomidoryň bereketli hasylyny ýetişdirmek bilen, ýurdumyzda azyk bolçulygynyň üpjün edilmegine, döwletimiziň ykdysadyýetiniň kuwwatlanmagyna özleriniň mynasyp goşantlaryny goşýarlar. Toplumda 2 sany önümçilik bölümi bolup, olaryň hersiniň meýdany 5 gektara barabardyr. Häzirki wagtda bu ýerde işçi-hünärmenleriň 108 sanysy agzybirlikli zähmet çekýärler. Şu möwsümde ýyladyşhanada pomidoryň hasylly we tagamly, ýyglandan soň uzak wagtlap zaýalanman saklanýan «Bandito» görnüşi ýetişdirildi. Ýyglan önümiň belli bir bölegi içerki bazarlarymyzyň üsti bilen ýurdumyzyň ilatyna ýetirilse, galan bölegi daşary ýurtlara eksport edilýär. Toplumyň işgärleri geçen 2021-nji ýylda pomidoryň 1068 tonnasyny daşary ýurtlara goýberdiler. Bu ýerde önümçiligiň ýokary netijeliligine mynasyp goşant goşup, köplere görelde bolmagy başarýan işgärler az däl. Olardan Maýagözel Hudaýnazarowanyň, Nahal Atabaýewanyň, Saýat Uzakowanyň, Oguljahan Dostjanowanyň, Haýtgül Öwezowanyň atlaryny ilkinjileriň hatarynda tutmak bolar. Döwrüň iň kämil tehnologiýalary bilen üpjün edilen toplumyň işçi-hünärmenleri işlemäge amatly mümkinçilikleri döredip berýän, ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesini yzygiderli ýokarlandyrmak ugrunda uly alada edýän hormatly Prezidentimiziň adyna alkyş sözlerini aýdýarlar.

Annageldi BEKIÝEW,
öz habarçymyz.

* * *

ABATLAÝJYLARYŇ ÝOKARY GÖRKEZIJILERI

Saparmyrat Türkmenbaşy etrabynyň ähli daýhan birleşiklerinde şu günler möwsümleýin meýdan işleri giň gerimde alnyp barylýar. Güýzlük bugdaýlara ideg etmek, ýerleri ýazky ekiş möwsümine taýýarlamak, onda ulanyljak tehnikalary, olaryň tirkeg gurallaryny abatlamak etrabyň oba hojalykçylarynyň esasy aladalaryna öwrüldi. Bu işleri geçirmekde etrabyň tehniki hyzmat ediş kärhanasy aýratyn üstünlikleri gazanýar. Kärhana degişli bolan dürli kysymly tehnikalaryň 50-siniň sürüm, tekizleme işlerinde, 67-siniň gowaça ekmekde peýdalanylmagy göz öňünde tutulýar. Şonuň ýaly hem daýhan birleşiklerine degişli bolan boronalar, malalar, ekijiler, derman pürküjiler, dökün sepijiler, hatarara bejergi gurallary tejribeli hünärmenler, ezber abatlaýjy ussalar tarapyndan gözden geçirilip, möwsüme doly taýýar edilýär. Şeýle hünärmenleriň hatarynda Aşyr Ýegendurdyýew, Gumman Hudaýberdiýew, Ýagşymyrat Magtymow, Magsat Gökjäýew dagyny görkezmek bolar.