ÝOKARY HILLI ÝÜPLÜKLER
Türkmenistanyň Dokma senagaty ministrliginiň Daşoguz şäherindäki «Serdar» pagta egirme fabrigi welaýatymyzyň öňdebaryjy kärhanalarynyň biri hasaplanylýar. Kärhana geçen «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda-da uly üstünliklere eýe boldy. Şonda 2 müň tonnadan gowrak pagta süýümi gaýtadan işlenilip, ondan 1740 tonna golaý ýüplük öndürildi. Bu ýerde öndürilýän önümlere içerki we daşarky bazarlarda islegiň barha artýandygy olaryň hiliniň ýokarydygyna, bäsdeşlige ukyplydygyna şaýatlyk edýär. Kärhananyň işçi-hünärmenleri «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda ýene-de belent sepgitlere ýetmek maksady bilen, şu günler has-da gujurly zähmet çekýärler. Şeýlelikde, ýüplük öndürijileriň yhlasy ýerine düşýär.
* * *
ARASSA AKABA — BOL SUW
«Daşoguzsuwhojalyk» önümçilik birleşiginiň «Türkmenderýasuwhojalyk» önümçilik dolanyşygynyň hasabynda bar bolan suw akabalaryny gyrmançalardan, çökündilerden arassalamak işleri gyzgalaňly alnyp barylýar. Bu babatda umumy uzynlygy 180 kilometre barabar bolan Türkmenderýada amala aşyrylýan çäreler aýratyn bellärliklidir. Welaýatymyzyň ekerançylyk meýdanlarynyň 163 müň gektaryny suwlulandyrýan bu akabada läbik sorujylaryň 4-siniň güýjünden peýdalanylýar. Daşary ýurtlardan satyn alnan bu enjamlar ýokary öndürijiliklidigi, läbigi uzak aralyga çykarmaga ukyplydygy bilen tapawutlanýar. Akabada berjaý edilýän bu işler onuň suw geçirijiliginiň ýokarlanmagyna şert döredýär. Şeýlelikde, şu ýylyň suwaryş möwsümlerinde öňde goýlan wezipeler üstünlikli ýerine ýetiriler.
* * *
TER ÖNÜMLER HALKA ÝETIRILÝÄR
S.A.Nyýazow adyndaky etrabyň «Döwletli» daýhan birleşiginiň çäginde ýerleşýän «Altyn gala» hususy kärhanasynyň ýyladyşhanasynda ýetişdirilýän pomidorlara, beýleki gök önümlere halkymyz tarapyndan uly isleg bildirilýär. Şunlukda, bu ýerde öndürilýän önümler ýurdumyzyň, şol sanda welaýatymyzyň bazarlaryna, şeýle-de, daşary ýurtly hyrydarlara yzygiderli ýetirilýär. Umumy meýdany 5 gektardan ybarat bolan bu ýyladyşhananyň 4 gektaryny pomidor, galan bölegini bolsa beýleki gök ekinler tutýar. Bu ýerde Güýç Gurbanow, Adylbek Seýitmyradow ýaly işçiler ekinlere ideg etmekde, hasyly öz wagtynda ýygnamakda gaýratlylyk görkezýärler. Şonuň netijesinde her aýda 75 — 80 tonna ter önümler bellenilen ýerlere ugradylýar.
Ýörite habarçymyz.
* * *
BUGDAÝ MAÝSALARYNA IDEG EDILÝÄR
Gurbansoltan eje adyndaky etrabyň Sapyş Çerkezow adyndaky daýhan birleşigi boýunça bugdaý ekilen 1200 gektar ýerde tejribeli kärendeçileriň 563-si tutanýerli zähmet çekýär. Kärine yhlasly kärendeçiler bugdaý maýsalaryna ideg etmek işlerini öz wagtynda berjaý edýärler. Olar şu günler parç bolan ýaşyl maýsalary ders çüýrüntgisi we mineral dökünler bilen iýmitlendirmegi agrotehnikanyň talaplaryna laýyk amala aşyrýarlar. Şeýle hem bugdaý meýdanlaryna gelýän ýaplary, çilleri guran ot-çöplerden arassalaýarlar. Munuň özi ösüş suwuny talabalaýyk tutmaga mümkinçilik berer.
Bu işleri ýerine ýetirmekde daýhan birleşiginiň mehanizatorlary Nobatgeldi Garlyýew, Ýagşymyrat Şadyýew, Baýramgeldi Käbişow dagy aýratyn tapawutlanýarlar. Her ýyl ýerden guşgursak bugdaýyň bereketli hasylyny almagy başarýan gallaçy kärendeçiler Aşyrmyrat Rejepow, Arazbaý Gylyçmädow, Öre Orazdurdyýew, Aşyrmyrat Ataýew dagy ýaş maýsalara ideg etmekde köplere görelde bolýarlar.
Gunça ÇOPANOWA,
öz habarçymyz.
Biziň gündelik durmuşymyzda ulanýan harytlarymyzyň ählisiniň düzüminde diýen ýaly nebitiň gaýtadan işlenilen önümleriniň bardygyna göz ýetirmek bolýar. Şeýle önümler bolsa 6 müňden hem kändir. Nebit ulaglar (awtoulaglar üçin benzin we dizel ýangyjy, uçarlaryň reaktiw hereketlendirijileri üçin uçar kerosini) üçin ýangyç almakda çig mal bolup durýar. Ýangyç nebitden alynýan esasy önümdir. Emma nebitden ýangyçdan başga-da, peýdaly önümleriň köp sanlysy alynýar. Ine, olaryň käbiri:
Polietilen ýa-da plastik — nebiti gaýtadan işlemek arkaly alynýan önümleriň iň köp ýaýranydyr. Plastikany ulanmagyň amatly tarapy oňa zerur bolan islendik şekili berip bolýanlygydyr. Mundan başga-da, plastikden ýasalan önümleriň düzümini hem zerur bolan şertlere laýyklykda, üýtgedip bolýandyr.
Aspirin — iň bir ygtybarly we howpsuz derman serişdeleriniň biri hökmünde köpden bäri bellidir. Her ýylda kelle agyrysyna, ýürek-damar kesellerine garşy, gyzgyn peseldiji we gany suwuklandyryjy serişde hökmünde aspiriniň birnäçe milliard gerdejigi satylýar. Asetilsalisil turşulygy himiki salisin bilen utgaşdyrylanda, agyry aýryjy täsiri berýär.
Gün batareýalarynyň panelleri — energiýanyň alternatiw çeşmeleri bolan bu önümler energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleriniň ýerini tutmaga gönükdirilendir. Emma olaryň taýýarlanylmagy üçin-de nebitiň gaýtadan işlenen önümleri zerur bolup durýar. Gün energiýasyny elektrik energiýasyna öwürýän fotoelementler nebit rezininden ýasalýan panellere çalynýar.
Neýlon — nebitden alynýan täsin, özboluşly materiallaryň biridir. Bu günki günde zenanlaryň millionlarçasy neýlon joraplaryny ulanýarlar. Neýlon — berk, ýeňil sintetiki süýüm bolup, ol giňden peýdalanylýar. Häzirki döwürde neýlon gap ýuwujy serişdelerden başlap, paraşýuta çenli örän köp sanly harytlaryň taýýarlanylmagynda peýdalanylýar. Bu polimer 1935-nji ýylda «DuPont» kompaniýasynyň laboratoriýasynda oýlanyp tapylýar.
Taýýarlan Näzik GURBANOWA,
Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň talyby.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow “Merkezi Aziýa — Hytaý” sammitine gatnaşdy
Aşgabat, 25-nji ýanwar (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpiniň çakylygy boýunça sanly ulgam arkaly Hytaý bilen Merkezi Aziýa ýurtlarynyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllygy mynasybetli sammite gatnaşdy.
Sanly ulgam arkaly ýokary derejeli duşuşyga Merkezi Aziýa sebitiniň beýleki döwletleriniň Baştutanlary — Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew, Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparow, Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti Emomali Rahmon hem-de Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew hem gatnaşdylar.
Ýubileý sammiti diňe bir soňky 30 ýylyň dowamynda gazanylan bilelikdäki üstünliklere baha bermek bilen çäklenmän, eýsem, uzak möhletli, özara bähbitli hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine täze kuwwatly itergi bermäge, geljegi has uly ugurlarda gatnaşyklary giňeltmek boýunça geljekki ädimleri kesgitlemäge ýardam etmelidir. Söwda-ykdysady, ýangyç-energetika, ulag-kommunikasiýa we medeni-ynsanperwer ulgamlary has möhüm ugurlaryň hatarynda görkezmek bolar. Şol ulgamlarda ysnyşykly gatnaşyklar dostlukly döwletleriň ösüşiniň ileri tutulýan ugurlaryna doly laýyk gelýär.
Hytaýyň Garaşsyz Türkmenistan bilen diplomatik gatnaşyklary ýola goýan ilkinji ýurtlaryň biridiginiň çuň manysy bardyr. Geçen ýyllaryň dowamynda ilkibaşdan deňhukuklylyk, özara ynanyşmak we birek-birege hormat goýmak ýörelgeleri esasynda guralýan döwletara gatnaşyklar iki dostlukly halkyň bähbidine işjeň ösdürildi we häzirki döwürde-de okgunly ösdürilýär. 2013-nji ýylyň sentýabr aýynda Türkmenistanyň we Hytaý Halk Respublikasynyň strategik hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny ýola goýmak hakyndaky Bilelikdäki Jarnama gol çekip, däp bolan köpýyllyk hyzmatdaşlygy, özara bähbitlere laýyk gelýän, hil taýdan täze derejä çykarandyklaryny ýatlamak ýeterlikdir.
Şonuň bilen birlikde, şu ýyllaryň dowamynda Türkmenistan Hytaý bilen diňe bir ikitaraplaýyn esasda däl, köptaraplaýyn esasda-da — iri halkara guramalaryň hem-de abraýly sebit düzümleriniň ugry boýunça, şeýle hem “Merkezi Aziýa — Hytaý” çäklerinde üstünlikli gatnaşyk edýär. Merkezi Aziýa ýurtlarynyň halklaryny türkmen halky bilen köpasyrlyk dostluk gatnaşyklary hem-de medeni we ruhy däpleriň umumylygy birleşdirýär. Şol hyzmatdaş ýurtlar bilen syýasy, diplomatik, söwda-ykdysady hem-de medeni-ynsanperwer ulgamlardaky gatnaşyklaryň hemmetaraplaýyn pugtalandyrylmagy Garaşsyz Türkmenistanyň daşary syýasy strategiýasynyň möhüm ugry bolup durýar. Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda ýurdumyz “Açyk gapylar” hem-de giň halkara hyzmatdaşlyk syýasatyny üstünlikli amala aşyrýar.
HHR-iň Başlygy Si Szinpin sammite gatnaşyjylar bilen mähirli salamlaşyp, kärdeşlerine şu duşuşyga gatnaşmak baradaky çakylygy kabul edendikleri üçin hoşallyk bildirdi. Hytaý bilen Merkezi Aziýa ýurtlarynyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllygy bilen gutlady.
Ýörite görkezilen wideoşekiller şu geçen ýyllaryň dowamynda üstünlikli ösdürilýän netijeli hyzmatdaşlygyň möhüm tapgyrlaryny hem-de ýetilen belent sepgitleri aýdyňlyk bilen görkezdi. Taraplaryň hoşmeýilli erk-islegleri we parahatçylyga, rowaçlyga, durnuklylyga hem-de okgunly durmuş-ykdysady ösüşe bolan ymtylmalary şol hyzmatdaşlygyň esasyny düzýär.
Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa söz berildi.
Döwlet Baştutanymyz öz çykyşynda, ilki bilen, Merkezi Aziýa ýurtlary bilen Hytaýyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllygy mynasybetli ýokary derejedäki duşuşygy çagyrmak başlangyjy bilen çykyş edendigi üçin Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpine minnetdarlyk bildirdi.
Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, bu duşuşygyň geçirilmeginiň özi Merkezi Aziýa döwletleri bilen Hytaý Halk Respublikasynyň arasyndaky gatnaşyklara nähili ähmiýet berilýändigine, biziň dostlugymyzy we hyzmatdaşlygymyzy gyşarnyksyz pugtalandyrmagyň möhümdigine düşünilýändigine şaýatlyk edýär.
Merkezi Aziýanyň we Hytaýyň halklarynyň gatnaşyklary köp asyrlar bilen ölçenilýär. Şu döwürde hyzmatdaşlyk etmegiň, hoşniýetli goňşuçylygyň, bilimleri, ylymda hem-de medeniýetde gazanylan üstünlikleri alyşmagyň örän uly we özboluşly tejribesi toplandy. Merkezi Aziýanyň we Hytaýyň çäklerinden tutuş dünýäniň medeni gatnaşyklarynyň ösüşiniň hem-de ilerlemegiň şertine öwrülen Beýik Ýüpek ýoly geçdi diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.
Şu ajaýyp mirasa daýanýan taryhy ykballaryň yzygiderliligi Merkezi Aziýa döwletleri garaşsyzlyga eýe bolan döwründe amala aşyrylyp başlandy. Ol biziň paýtagtlarymyzda ilkinjileriň hatarynda öz diplomatik wekilhanasyny açan Hytaýyň hemmetaraplaýyn goldawyna mynasyp boldy. Hytaý bize halkara giňişlikde ykrar edilmekde uly ýardam berdi. Ilkibaşda we soňra doly bahaly, özara bähbitli, deňhukukly ykdysady hem-de söwda hyzmatdaşlygyny alyp barmakda möhüm ädimleri ätdi diýip, milli Liderimiz nygtady.
Häzirki döwürde biziň ýurtlarymyzyň hyzmatdaşlygy ählumumy parahatçylygy we durnuklylygy üpjün etmäge netijeli täsir edýär. Ählumumy gün tertibiniň düýpli soraglaryna garaýyşlarymyzyň ýakyndygy ýa-da laýyk gelmegi bu hyzmatdaşlygyň esasynda durýar. Merkezi Aziýa döwletleri Hytaý bilen bilelikde halkara işlerde deňhukuklylyk we adalatlylyk ugrunda çykyş edýär. Özygtyýarly döwletleriň çäkleriniň bitewüligini gürrüňsiz hormatlamagy hem-de işlerine goşulmazlygy talap edip, Durnukly ösüş maksatlaryny amala aşyrmak ugrunda göreşýär. Dünýä bileleşiginiň halkara terrorçylyga, ekstremizme, neşeleriň ýaýradylmagyna, täze howplara, şol sanda kiber we biohowplara garşy netijeli göreşmek boýunça görýän çärelerini goldaýar diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.
Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow biziň döwletlerimiziň öz abraýyndan, hyzmatdaşlyk etmegiň ýola goýlan usullaryndan peýdalanyp, halkara işlerde parahatçylygyň hem-de ynanyşmagyň täze gün tertibini ykrar etmäge bilelikde möhüm goşant goşjakdygyna ynam bildirdi, olaryň dartgynlylygy gowşatmagyň, dawalary aradan aýyrmagyň, jedelleri we gapma-garşylyklary Birleşen Milletler Guramasynyň Tertipnamasy esasynda gatnaşyklar hem-de gepleşikler ýoly bilen çözmegiň tarapdarydygyny nygtady.
Mälim bolşy ýaly, Türkmenistanyň başlangyjy boýunça Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy 2021-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etdi. Biz dünýädäki wakalaryň öňünden kesgitläp bolmaýan ýagdaýa öwrülýändigini, has durnuksyz häsiýete eýe bolýandygyny görýäris. Şeýle şertlerde diňe ynanyşmagy dikeltmek hem-de umumy ykrar edilen halkara hukuk kadalaryna eýermek emele gelen ýagdaýy düzgünleşdirmäge mümkinçilik berer diýip hasap edýäris.
Aşgabatda 2021-nji ýylyň 11-nji dekabrynda geçirilen «Parahatçylyk we ynanyşmak syýasaty — halkara howpsuzlygyň, durnuklylygyň we ösüşiň esasy» atly halkara maslahatda Türkmenistan halkara gatnaşyklaryň täze filosofiýasyny öňe sürdi. Biz ony «Dialog — parahatçylygyň kepili» diýip atlandyrýarys. Hytaý Halk Respublikasy bilen Merkezi Aziýa döwletlerini bolsa bu filosofiýany halkara durmuşa netijeli ornaşdyrmakda hyzmatdaşlarymyz we pikirdeşlerimiz hasap edýäris diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.
Bu ugurda birek-biregiň başlangyçlaryny özara goldamak tejribesi ýola goýlan Birleşen Milletler Guramasynda we beýleki halkara düzümlerde bilelikde işlemegi göz öňünde tutýarys diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.
Merkezi Aziýadaky ýagdaýlara bolsa aýratyn orny degişli edýäris. Bu ýerde biziň ýurtlarymyzyň binýatlyk kadalary hem ýakyndyr: sebitiň ýurtlary we Hytaý Halk Respublikasy Ýer togalagynyň bu böleginde berk howpsuzlyk ulgamyny döretmek ugrunda çykyş edýär. Şunuň bilen baglylykda, howpsuzlygy hem-de durnuklylygy üpjün etmek sebit gün tertibinde möhüm mesele boldy we bolmagynda galýar diýip, milli Liderimiz aýtdy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow goňşy döwlet we Birleşen Milletler Guramasynyň Howpsuzlyk Geňeşiniň agzasy hökmünde Hytaýyň geljekde hem Merkezi Aziýa döwletleriniň tagallalaryny goldajakdygyna bil baglanylýandygyny belläp, sebitiň çaklanýan, öňünden belli bolan we durnukly ösüşi üçin zerur syýasy, ykdysady, durmuş hem-de beýleki şertleri döretmekde ýardam berjekdigine ynam bildirdi.
Döwlet Baştutanymyz sammitiň gatnaşyjylaryna ýüzlenip, umumy mümkinçiligimiz, kuwwatly serişde we senagatdyr tehnologiýa binýadymyz ykdysadyýetde hyzmatdaşlyk etmek üçin örän gowy şertleri döredýär diýip belledi. Ýangyç-energetika pudagy şonuň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Gazagystanyň we Özbegistanyň çäklerinden geçýän Türkmenistan — Hytaý strategik gaz geçirijisiniň gurlup, 2009-njy ýylyň ahyrynda işe girizilmegi pudagyň öňdebaryjy desgasyna öwrüldi. Bu taslamanyň amala aşyrylmagy deňhukuklylyga, köptaraply bähbitlere düşünmäge, gaz geçirijiniň hereket edip başlamagy bilen açylan mümkinçilikleriň giň gerimine esaslanýan hakyky hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň aýdyň mysaly boldy.
Biz energetika hyzmatdaşlygyny ösdürmegiň we giňeltmegiň ýoly bilen öňe hereket etmelidiris. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistan 4-nji turbageçiriji ulgamyny gurmak arkaly türkmen tebigy gazynyň Hytaýa iberilýän möçberlerini artdyrmak meselelerini jikme-jik ara alyp maslahatlaşmaga taýýardyr diýip, milli Liderimiz aýtdy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şeýle hem özara bähbitleriň bolmagynyň Merkezi Aziýa ýurtlaryna we Hytaýa ulag ulgamynda-da hyzmatdaşlygy üstünlikli ösdürmäge mümkinçilik berýändigini belledi.
Şunuň bilen baglylykda, türkmen tarapynyň öňe süren «Beýik Ýüpek ýoluny dikeltmek» taslamasy Ýewraziýada ykdysady ösüşe güýçli itergi bermäge niýetlendi. Häzirki döwrüň ýörelgelerinde Ýuwaş ummandan Atlantik ummana çenli örän uly giňişligi birleşdirip, özara bagly bolan önümçilik we tehnologik ulgamlarydyr senagat halkalaryny emele getirmäge, köp sanly ýaşaýyş-durmuş soraglaryny çözmäge hem-de halklaryň durmuşynyň hilinidir hal-ýagdaýyny ýokarlandyrmaga gönükdirildi.
Men hyzmatdaşlygy diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegiň yklymda geoykdysadyýetiň täze görnüşiniň örän möhüm şerti bolmalydygyna ynanýaryn. Bu zerur ýagdaý bolup durýar we islendik netijeli ideýalardyr strategiýalar we başlangyçlar bähbitleriň hem-de uzak möhletli maksatlaryň utgaşmagy esasynda bir-biriniň üstüni ýetirmäge niýetlenendir diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy.
Şoňa görä-de, «Beýik Ýüpek ýoluny dikeltmek» taslamasy filosofiýasy we geoykdysady manysy boýunça «Bir guşak — bir ýol» atly ählumumy hytaý taslamasy bilen baglydyr diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ynsanperwer, bilim we sport ulgamlarynda hyzmatdaşlygy pugtalandyrmagyň möhümdigi barada aýdyp, ylmy we medeni gatnaşyklaryň ýagdaýyna düýpli baha berilmeginiň zerurdygyny belledi.
Merkezi Aziýanyň we Hytaýyň halklary dünýä görnükli alymlary, oýlap tapyjylarydyr akyldarlary berdi. Biz örän baý medeni hem-de ylmy däpleriň mirasdüşerleri we gorap saklaýjylary bolup durýarys. Şoňa görä-de, ynsanperwer ulgamdaky hyzmatdaşlyga örän uly özara gyzyklanma bar. Şundan ugur alyp, biz bu gyzyklanmany höweslendirmelidiris. Yzygiderli bolar ýaly, giň medeni we ylmy alyşma işjeň ýardam bermelidiris diýip, milli Liderimiz aýtdy.
Döwlet Baştutanymyz çykyşynda koronawirus ýokanjynyň ýaýramagyna hem-de ýaramaz netijelerine garşy bilelikde göreşmegiň häzirlikçe möhüm wezipe bolmagynda galýandygyna ünsi çekdi. Bellenilişi ýaly, bütin dünýä üçin şeýle kynçylykly döwürde Merkezi Aziýa ýurtlary we Hytaý raýdaşlygyň we özara kömek bermegiň ajaýyp nusgasyny görkezdi. Munuň özi bu ugurda toplanan tejribäni alyşmak üçin hünärmenleriň köp sanly onlaýn duşuşyklaryny guramakda hem, ilata sanjym geçirilende hem ýüze çykdy. Biziň ýurtlarymyzyň sebitiň beýleki döwletleriniň çäginde galan raýatlaryna özara goldaw bermekde, zerur bolan ýükleriň daşalmagynda hem aýdyň boldy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Merkezi Aziýa döwletleriniň we Hytaýyň pandemiýa garşy göreşmek boýunça halkara hyzmatdaşlyga umumy kadalardan ugur alyp çemeleşendigini aýratyn belledi. Gürrüň, ilkinji nobatda, Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 74-nji mejlisiniň dowamynda koronawirus keseline garşy göreşde ählumumy raýdaşlyk hakynda kabul edilen Rezolýusiýany biziň ýurtlarymyzyň goldandygy barada barýar.
Biziň döwletlerimiz pandemiýa garşy ählumumy göreşde Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň öňdebaryjy ornuny tassyklaýar we onuň syýasylaşdyrylmagyna garşy çykyş edýär diýip, milli Liderimiz nygtady we koronawirus ýokanjynyň gelip çykyşyny öwrenmekde dünýäniň ähli ylmy güýjüni birleşdirmegiň zerurdygynyň, bu ählumumy howpa garşy üstünlikli göreşmegiň örän möhüm şertlerinden biri bolup durýandygyna ünsi çekdi.
Biz Merkezi Aziýa — Hytaý görnüşinde ýurtlarymyzyň ylmy-lukmançylyk birleşikleriniň, epidemiologiýa we sanitariýa gulluklarynyň, beýleki ugurdaş edaralaryň wekilleriniň arasynda yzygiderli duşuşyklary guramagyň usulyny döretmäge ýakyn wagtda girişeris diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we ilkinji şeýle duşuşygy şu ýyl geçirmegi teklip etdi.
Koronawirus ýokanjyny doly ýeňip geçmegiň zerur şerti hökmünde sanjym geçirmek barada aýdylanda bolsa, biz hytaý tarapy bilen bu ugurda ýola goýlan hyzmatdaşlygyň üstünlikli dowam etdiriljekdigine ynanýarys diýip, milli Liderimiz belledi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpine ýüzlenip, örän ýakyn wagtda Hytaýyň Gyşky Olimpiýa oýunlaryny geçirjekdigini aýratyn nygtady. Döwlet Baştutanymyz bu oýunlaryň örän ýokary derejede geçiriljekdigine, bütin dünýäniň millionlarça adamlary üçin hakyky sport, parahatçylyk we dostluk baýramyna öwrüljekdigine ynam bildirip, hytaýly dostlarymyza bu Olimpiýa oýunlaryny geçirmekde uly üstünlikleri arzuw etdi we ähli hytaý halkyny bu uly waka bilen gutlady.
Şu ýyl Merkezi Aziýa ýurtlarynyň we Hytaý Halk Respublikasynyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllygynyň nyşany astynda geçer. Bu döwür döretmegiň, bilelikde gazanylan üstünlikleriň, ähli ugurlarda netijeli hyzmatdaşlyk etmegiň döwri boldy, strategik ösüş wezipeleriniň umumydygyna düşünmegiň, halklarymyzyň dostluk, hoşniýetlilik we özara düşünişmek gatnaşyklaryny pugtalandyrmagyň zamanyna öwrüldi.
Biz anyk maksatlar arkaly aýdyň ýollar bilen bilelikde, ynamly öňe barýarys. Birek-birege kömek we goldaw berip, beýik taryhy mirasymyza daýanyp hem-de dünýä gurluşynyň häzirki meýillerine göz ýetirip, täze belentliklere tarap gadam urýarys. Häzirki döwürde biziň gatnaşyklarymyz bozulmaz we synmazdyr. Men onuň hemişe şeýle boljakdygyna berk ynanýaryn diýip, hormatly Prezidentimiz çykyşynyň ahyrynda aýtdy.
Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygyny we kärdeşlerini — Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlaryny, olaryň üsti bilen doganlyk halklary şu şanly ýubileý bilen gutlady hem-de hemmelere berk jan saglyk, parahatçylyk, bagtyýarlyk, abadançylyk, gülläp ösüş arzuw etdi.
Döwlet Baştutanymyzyň çykyşy uly üns we gyzyklanma bilen diňlenildi.
Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpin hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa çuň manyly çykyşy, Pekinde açylýan Gyşky Olimpiada bilen gutlaglary hem-de sammitde beýan eden peýdaly pikirleri we teklipleri üçin hoşallyk bildirdi.
Bellenilişi ýaly, Türkmenistan hemişelik Bitarap döwlet hökmünde sebit işlerine işjeň gatnaşyp, sebitde parahatçylygy, ynanyşmagy we durnuklylygy pugtalandyrmakda möhüm orun eýeleýär.
HHR-iň Başlygy häzirki wagtda hytaý-türkmen gatnaşyklarynyň okgunly ösýändigini belläp, energetika ulgamynda we ykdysadyýetiň beýleki käbir ulgamlarynda hyzmatdaşlygyň işjeň ilerledilýändigini nygtady. Hyzmatdaşlyk gatnaşyklary oňyn netijeleri berýär.
Dostlukly döwletiň Baştutany Türkmenistan — Hytaý gaz geçirijisiniň 4-nji şahasyny gurmak arkaly Hytaýa iberilýän tebigy gazyň möçberlerini artdyrmak boýunça bilelikdäki meýilnamalary nazara almak bilen, ýangyç-energetika toplumy ulgamynda hyzmatdaşlygyň uly mümkinçilikleriniň açylýandygyny aýratyn nygtady hem-de ykdysadyýetiň beýleki ulgamlarynda hem netijeli gatnaşyklaryň üstünlikli dowam etdiriljekdigine ynam bildirdi.
Siziň bilen bilelikde ikitaraplaýyn gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmäge ýardam bermäge hem-de Hytaý bilen Merkezi Aziýa döwletleriniň arasyndaky hyzmatdaşlygy ösdürmäge goşandymyzy goşmaga taýýardyrys diýip, Si Szinpin sözüniň ahyrynda nygtady.
Şeýlelikde, milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň parahatçylyk döredijilikli daşary syýasy strategiýasyny üstünlikli durmuşa geçirýän Bitarap Türkmenistanyň “Merkezi Aziýa — Hytaý” görnüşinde netijeli gatnaşyklara ygrarlydygyny ýene-de bir gezek beýan edip, uzak möhletli, özara bähbitli hyzmatdaşlygy guramaga we häzirki döwrüň wajyp wezipelerini çözmäge sazlaşykly hem-de öňdengörüjilikli çemeleşmeleri görkezdi.
Hormatly Prezidentimiz geçen hepdede Daşoguz welaýatyna amala aşyran iş saparynyň dowamynda Görogly etrabynyň çäginde ýerleşýän «Işewür topar» hojalyk jemgyýetiniň guşçulyk toplumyna baryp, ol ýerde hojalyk jemgyýetiniň ýolbaşçysy Öremyrat Sopyýew hem-de onuň hünärmeni bilen duşuşyp, söhbetdeş boldy. Şol duşuşygyň özünde galan täsirleri dogrusynda gürrüňdeş bolmak üçin biz hem bu hojalyk jemgyýetiniň ýolbaşçysy Öremyrat Sopyýew bilen duşuşdyk.
— Öremyrat, hormatly Prezidentimiz bilen duşuşmak, didarlaşmak, gör, nähili uly bagt!
— Hawa, Gahryman Arkadagymyzyň «Işewür topar» hojalyk jemgyýetimize gelmegi, biziň bilen duşuşmagy durmuşymyzda ýatdan çykmajak ýakymly, tolgundyryjy pursatlary peşgeş etdi.
«Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylymyzyň ilkinji aýynda döwlet Baştutanymyz bilen didarlaşmak bagtynyň miýesser edendigi üçin örän begenýärin. Hormatly Prezidentimiz iş ýagdaýlarymyz bilen içgin gyzyklanyp, guşçulyk toplumymyzyň önümi, işleriň alnyp barlyşy, bedeneler, ýumurtga öndürýän towuklarymyz we hindi towuklary barada söhbetdeş boldy. Döwlet Baştutanymyz şol duşuşygyň barşynda maňa we hünärmenlerimize döwrebap telewizory-da sowgat berdi.
— Şa serpaýyňyz gutly bolsun, höwri köp bolsun!
— Sag boluň, taňryýalkasyn! Ýylyň başynda hormatly Prezidentimiziň mübärek gadamynyň welaýatymyza düşmegine hem-de Şa serpaýyna mynasyp bolmagymyza maşgalamyzyň adyndan Arkadag Prezidentimize köp-köp sagbolsun aýdýaryn!
Hormatly Prezidentimiziň welaýatymyza iş saparynyň edil öň ýanynda ak garyň ýagmagynyň-da ata-babalarymyz aýtmyşlaýyn, gowulykdan, döwletlilikden, şatlykdan nyşandygyny belläsim gelýär.
— Öremyrat, «Işewür topar» hojalyk jemgyýeti haçan işe girizildi?!
— Ata-babalarymyz «Ata kesbi — ogla halal» diýipdirler. Oba hojalyk işleri bilen meşgullanmak, mal saklamak, ekin ekmek, guşçulygy örňetmek — bularyň hemmesi atamdan kakama, kakamdanam bize geçen kesp-kärdir. Şeýlelikde, hojalyk jemgyýetimiz 2016-njy ýylda döredildi. Bu işleriň ýola goýulmagy dogrusynda esasy hemaýatkärlerim, ýakyndan ýardamçylarym agalarym Serdar, Toýly we inim Esen Sopyýewler. Hojalyk jemgyýetimizde başga-da 23 sany işgär bolup, olar gije-gündizleýin çalşykda işleýärler. Sebäbi guşçulykda ýaňy ýumurtgadan çykan jüýjelere ideg etmek köp zähmeti talap edýär. Olary her 2 sagatdan az-azdan iýmitlendirmeli bolýar. Şol sebäpli hem işimize jogapkärli çemeleşýäris.
— Hormatly Prezidentimiziň belläp geçişi ýaly, halkymyzy özümizde öndürilýän önümler bilen üpjün etmek baş maksadymyzdyr.
— Guşçulyk hojalygymyzda bir ýylda 300 tonna guş eti öndürilýär. Toplumymyzda et ugurly jüýjeden 10 müňüsi, ýumurtga öndürýän towuklarymyzdan 5 müňüsi, hindi towugyndan bolsa 2 müňüsi örňedilýär. Biz hem hormatly Prezidentimiziň tabşyryklaryndan ugur alyp, golaýda ýetişdiren bedenelerimizden 1000-siniň etini halka hödürledik.
Guşçulykda esasy ugurlaryň biri-de hindi towuklaryny ösdürip ýetişdirmekden ybarat bolup durýar. Hindi towuklarynyň birnäçe görnüşli tohumlary bar. Hindi towugy iriligi we agramy boýunça beýleki guşlardan tapawutlanýar. Bular belli bir ýaşa çenli tiz semreýärler.
Gahryman Arkadagymyz duşuşygyň dowamynda ata-babalarymyzyň hem guşçulyk bilen meşgullanandygyny we towugyň ýedi hazynanyň biri hasaplanýandygyny, onuň etiniň we ýumurtgasynyň ýokumly iýmit hökmünde görülýändigini belläp geçdi. Şeýle-de hormatly Prezidentimiziň hemaýat-goldawlary netijesinde hojalyk jemgyýetimiziň guşlaryna ot-iýmlik ekinlerini ösdürip ýetişdirmek üçin 50 gektar ýer bölünip berildi. Şol ýeriň 20 gektaryna mekgejöwen, 15 gektaryna jöwen, 10 gektaryna ýorunja, 5 gektaryna arpa ekip ýetişdirýäris. Nesip bolsa, öňümizde uly maksatlarymyz bar. Guşçulyk toplumynyň gerimini has-da giňeltjek bolýarys. Munuň üçin bolsa ähli şertler bar. Şeýle şertleri döredip berýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolsun!
— Biz hem siziň maşgalaňyza agzybirlik diläp, alyp barýan işleriňizde üstünlik gazanmagyňyzy, «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylymyzda maksatlaryňyzyň myrat tapmagyny arzuw edýäris. Hojalyk jemgyýetiňiziň işinde ata-babalaryňyzdan gelýän kesp-käriňizi ýöretmekde elmydama ösüşler ýaran bolsun!
Söhbetdeş bolan Gülruh HALJANOWA,
Agrosenagat işgärleriniň Kärdeşler arkalaşygynyň Daşoguz şäher Geňeşiniň başlygy.
Aşgabat, 24-nji ýanwar (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Oňa Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň ýurdumyzyň welaýatlaryna we Aşgabat şäherine gözegçilik edýän orunbasarlary, Türkmenistanyň Baş prokurory, welaýatlaryň hem-de paýtagtymyzyň häkimleri gatnaşdylar.
Iş maslahatynyň dowamynda ýurdumyzyň sebitlerini durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň möhüm meselelerine, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýyna hem-de milli özgertmeler maksatnamalaryny amala aşyrmak boýunça alnyp barylýan işlere we döwlet durmuşyna degişli başga-da birnäçe wajyp meselelere garaldy.
Döwlet Baştutanymyz iş maslahatynda welaýatlara guran iş saparlarynyň dowamynda sebitlerde alnyp barylýan işler, Oba milli maksatnamasynyň ýerine ýetirilişi we saparyň netijeleri barada aýdyp, bu ugurdaky işleri häzirki döwrüň talaplaryna laýyk derejede guramak üçin ähli zerur mümkinçilikleriň bardygyna ünsi çekdi.
Hormatly Prezidentimiz, ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanowyň hasabatyny diňledi. Häkim şu günler welaýatda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, şol sanda sebitiň ekerançylyk meýdanlarynda agrotehniki çäreleriň geçirilişi, ýaz-meýdan işlerine görülýän taýýarlyk işleri barada hasabat berdi.
Milli Liderimiz hasabaty diňläp, häzirki döwürde ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan agrotehniki işleriň wajypdygy barada aýdyp, meýilleşdirilen işleriň ýokary hil derejesini üpjün etmek we olary bellenilen möhletlerde ýerine ýetirmek hem-de netijeliligi ýokarlandyrmak boýunça zerur guramaçylyk meselelerine möhüm ähmiýet bermegi häkimden talap etdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow maksatnamalaýyn çäreleri üstünlikli durmuşa geçirmek boýunça öňde durýan wezipeleriň çözgüdine toplumlaýyn esasda çemeleşmegiň wajypdygyny belläp, ýaz ekişine taýýarlygyň çäklerinde alnyp barylýan işleriň ýokary derejede we bellenilen möhletlerde geçirilmeginiň geljekki bol hasylyň möhüm şertidigine ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz welaýatda gowaçanyň, ýazlyk ýeralmanyň we soganyň ekiljek meýdanlarynda sürüm hem-de tekizleýiş işlerini geçirmekde, daýhan birleşiklerinde ekişde ulanyljak oba hojalyk tehnikalaryny, gurallaryny taýýarlamakda, ekin meýdanlarynyň daş-töweregini we şor suw akabalaryny arassalamakda haýal-ýagallyga ýol berilýändigini belledi.
Milli Liderimiz bu işleriň, esasan, Bäherden, Kaka, Ak bugdaý we Babadaýhan etraplarynda pes depginde alnyp barylýandygyny aýdyp, olaryň guramaçylyk derejesine, bildirilýän talaplara laýyk gelmeýändigine nägilelik bildirdi we bu ugurda kärhanalaryň işleriniň ýeterlik derejede utgaşdyrylmaýandygyny, şeýlelikde, bökdençlikleriň döreýändigini belledi hem-de işleri döwrüň talaplaryna laýyklykda guramagy häkimlerden talap etdi.
Soňra Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew sebitiň ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň depginleri, şeýle hem oba hojalyk tehnikalaryny we gurallaryny, ýerleri ýaz ekişine taýýarlamak, ýeralmanyň, gök-bakja we beýleki ekinleriň ekilýän meýdanlaryny giňeltmek boýunça döwlet Baştutanymyzyň beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, şu ýyl meýilleşdirilen işleri öz wagtynda we ýokary hilli ýerine ýetirmek, aýratyn-da, möwsümleýin oba hojalyk işlerini ýokary derejede hem-de agrotehniki kadalara laýyklykda geçirmek, şol bir wagtyň özünde ekin meýdanlarynyň, suw akabalarynyň arassaçylyk derejesini yzygiderli gözegçilikde saklamak meseleleriniň wajypdygyny belledi we bu babatda häkime anyk tabşyryklary berdi.
Döwlet Baştutanymyz welaýatyň ak ekin meýdanlarynda ösüş suwuny tutmak we bugdaýy goşmaça iýmitlendirmek, gowaçanyň, ýazlyk ýeralmanyň we beýleki ekinleriň ekiljek meýdanlaryny taýýarlamak, bejergi traktorlaryny abatlamak işleriniň depginleriniň pesdigini belledi. Milli Liderimiz, aýratyn-da, ekin meýdanlarynyň daş-töweregini, suwaryş akabalaryny arassalamak, suwaryşyň häzirki zaman usullaryny ornaşdyrmak işleriniň Serdar, Bereket we Etrek etraplarynda alnyp barylýan derejesine nägilelik bildirdi. Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, munuň özi welaýatda oba hojalyk pudagynyň işiniň talabalaýyk guralmaýandygynyň netijesidir. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz işleri döwrüň talaplaryna laýyklykda guramagy häkimden talap etdi.
Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradowyň hasabaty bilen dowam etdi. Häkim häzirki döwürde ýurdumyzyň demirgazyk welaýatyny durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça Oba milli maksatnamasynda kesgitlenilen wezipeleriň ýerine ýetirilişi, şeýle hem möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda azyk bolçulygynyň üpjün edilmeginde, senagat kärhanalarynyň işiniň bökdençsiz ýola goýulmagynda oba hojalykçylara möhüm ornuň degişlidigini belläp, şu günler alnyp barylýan möwsümleýin işleriň talabalaýyk guralmagynyň, olaryň öz wagtynda we ýokary hilli geçirilmeginiň wajyp wezipe bolup durýandygyna ünsi çekdi.
Milli Liderimiz welaýatyň suwaryş akabalaryny arassalamak boýunça zerur işleriň geçirilmelidigini belledi. Döwlet Baştutanymyz bu işleriň Ruhubelent, Görogly, Boldumsaz we Akdepe etraplarynda pes depginlerde alnyp barylýandygyny aýdyp, nägilelik bildirdi. Welaýatda gowaçanyň, ýazlyk ýeralmanyň we beýleki ekinleriň sebitiň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän görnüşleriniň ösdürilip ýetişdirilmegine ylmy esasda çemeleşilmelidir diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady.
Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz oba hojalygynda alnyp barylýan işleriň depginlerini güýçlendirmek, pudaga häzirki zamanyň ösen tehnologiýalaryny ornaşdyrmak, şeýlelikde, bu ugurda öňde durýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek meselelerine zerur ähmiýet bermegi häkimden berk talap etdi.
Soňra Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew hormatly Prezidentimiziň ozal beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi, sebitde alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy hem-de häzirki döwürde ýaz ekişine taýýarlyk işleriniň derejesi, ýeralmanyň, gök-bakja ekinleriniň ekilýän meýdanlaryny artdyrmak boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi.
Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, oba zähmetkeşleriniň netijeli işi üçin zerur şertleriň döredilmeginiň we öňde durýan wezipeleriň çözgüdine toplumlaýyn esasda çemeleşmegiň sebitleri ösdürmegiň maksatnamasynyň möhüm talabydygyny belläp, ähli möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýokary hilli we bellenilen möhletlere laýyklykda geçirilmeginiň wajypdygyna ünsi çekdi.
Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, welaýatda oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmek boýunça möwsümleýin işleri bellenilen agrotehniki möhletlerde geçirmek zerurdyr. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz welaýatyň Köýtendag, Döwletli, Hojambaz we Farap etraplarynda gowaça ekiljek meýdanlarda sürüm, tekizleýiş hem-de şor suw akabalaryny arassalamak işleriniň pes depginlerde alnyp barylýandygyny belläp, bu işleriň guralyşyna nägilelik bildirdi we olary talabalaýyk derejede guramagy häkimden talap etdi.
Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew häzirki döwürde sebitde alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleri, ýerleri we tehnikalary hem-de ekişde ulanyljak gurallary ýaz ekişine taýýarlamak, şol bir wagtyň özünde ekerançylyk meýdanlarynda ýeralmanyň, gök-bakja ekinleriniň ekişine taýýarlyk boýunça ýaýbaňlandyrylan işler barada hasabat berdi.
Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, meýilleşdirilen ähli oba hojalyk işleriniň agrotehniki kadalara laýyklykda geçirilmeginiň hem-de ýokary hil derejesiniň üpjün edilmeginiň we bellenilen möhletlerde ýerine ýetirilmeginiň möhüm talapdygyna ünsi çekdi hem-de bu ugurda alnyp barylýan işlere berk gözegçilik etmegi tabşyrdy.
Şeýle hem hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow welaýatyň ak ekin meýdanlarynda ösüş suwuny tutmakda, bugdaýy mineral dökünler bilen iýmitlendirmekde, oba hojalyk tehnikalaryny we gurallaryny ýaz-meýdan işlerine taýýarlamakda işleriň haýal alnyp barylýandygyny belledi. Milli Liderimiz sebitiň ekerançylyk meýdanlarynyň daş-töwereklerini, suwaryş we şor suw akabalaryny arassalamak işleriniň depginleriniň pesdigine ünsi çekip, bu babatda Oguzhan, Türkmengala, Garagum we Mary etraplarynda alnyp barylýan işleriň derejesine nägilelik bildirdi hem-de işleri talabalaýyk derejede guramagy häkimden talap etdi.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew ýurdumyzyň ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, hususan-da, ak ekin meýdanlarynda ýerine ýetirilýän ideg işleriniň derejesi we ýaz-meýdan işlerine taýýarlygyň çäklerinde amala aşyrylýan çäreler barada hasabat berdi.
Ýaz ekişine oba hojalyk tehnikalaryny we degişli gurallary, ýerleri, zerur tohumlary taýýarlamak toplumlaýyn esasda alnyp barylýar. Şol bir wagtyň özünde ýurdumyz boýunça ýeralmanyň, gök-bakja we beýleki ekinleriň meýdanlaryny giňeltmek boýunça işlenip taýýarlanylan maksatnamanyň çäklerinde zerur işler geçirilýär.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzyň ähli welaýatlarynda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň hem-de ekinleri ösdürip ýetişdirmek boýunça amala aşyrylýan agrotehniki çäreleriň geçirilişiniň talabalaýyk guralmaýandygyna ünsi çekdi.
Welaýat häkimleriniň öňde durýan wezipeleriň ýerine ýetirilmegine jogapkärçilikli çemeleşmeýändigi, işleri bellenilen wagtynda we ýokary hilli geçirmek boýunça guramaçylyk meseleleriniň pesdigi sebäpli, amala aşyrylýan agrotehniki çäreleriň hil derejesi talaba laýyk gelmeýär.
Döwlet Baştutanymyz welaýatlaryň häkimleriniň we Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary E.Orazgeldiýewiň bu ugurda alyp barýan işlerine nägilelik bildirip, olardan öňde durýan wezipeleriň çözgüdine örän jogapkärçilikli we hemmetaraplaýyn esasda çemeleşmegi berk talap etdi.
Soňra döwlet Baştutanymyz sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatyna Aşgabat şäheriniň häkimi R.Gandymow bilen Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekowy çagyrdy.
Häkim häzirki döwürde ýurdumyzyň baş şäheriniň merkezinde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, hususan-da, döwlet Baştutanymyzyň medeni-durmuş maksatly binalaryň gurluşygynyň depginlerini ýokarlandyrmak boýunça beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ak mermerli Aşgabady hemmetaraplaýyn ösdürmek, şäheriň çäklerinde meýilleşdirilen çäreleri üstünlikli durmuşa geçirmek, medeni-durmuş maksatly binalaryň gurluşygyny degişli derejede alyp barmak ugrunda ýerine ýetirilýän işleriň depginleriniň pesdigini belläp, işleriň guralyşynyň derejesine nägilelik bildirdi hem-de işleri talabalaýyk derejede guramagy häkimden talap etdi.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow ýurdumyzyň dürli künjeklerinde, şol sanda Aşgabat şäherinde gurluşygy alnyp barylýan desgalardaky işleriň ýagdaýy, aýratyn-da, ýol-ulag düzüminiň işini kämilleşdirmek boýunça döwlet Baştutanymyzyň ozal beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi.
Milli Liderimiz hasabaty diňläp, paýtagtymyzy hemmetaraplaýyn ösdürmek, onuň degişli düzümlerini döwrebaplaşdyrmak boýunça meýilleşdirilen çäreleriň öz wagtynda we ýokary hilli geçirilmeginiň wajypdygyna ünsi çekdi.
Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň baş şäherinde alnyp barylýan işleriň nusgalyk derejä eýe bolmalydygyny belläp, bu ugurda işlenip taýýarlanylan Maksatnamalardan gelip çykýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek bilen baglanyşykly meselelere jogapkärçilikli çemeleşmegiň zerurdygyny aýtdy.
Soňra sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň paýtagtymyza we ýurdumyzyň welaýatlaryna gözegçilik edýän orunbasarlarynyň, Baş prokuroryň hem-de Aşgabat şäheriniň we welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda dowam etdi.
Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzda ýol gurluşygy boýunça degişli maddy-enjamlaýyn binýadyň, tehnikalaryň welaýatlaryň häkimlikleriniň garamagyna geçirilendigini we şu döwürde ýol gurluşygy boýunça alnyp barylýan işleriň derejesiniň pese gaçandygyny belledi hem-de bu babatda Baş prokuror B.Atdaýewiň degişli ugurda geçirilen seljermeleriň netijeleri baradaky hasabatyny diňledi.
Baş prokuroryň hasabat berşi ýaly, ýol gurluşygyna degişli düzümleriň tehnikalarynyň welaýatlaryň häkimlikleriniň garamagyna geçirilmegi bilen ýurdumyzyň dürli künjeklerinde alnyp barylýan ýol gurluşygy işleriniň derejesiniň pese gaçandygy, degişli tehnikalaryň kuwwatynyň netijeli peýdalanylmaýandygy, ätiýaçlyk şaýlaryň ýetmezçilik edýändigi ýüze çykaryldy. Bu bolsa ýurdumyzyň çäklerinde ulag ýollaryny talabalaýyk saklamak we täzelerini çekmek işlerine ýaramaz täsirini ýetiripdir.
Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, bu işleriň şeýle derejede guralmagynyň ylalaşyp bolmajak ýagdaýdygyny belledi we degişli ugur boýunça prokuror gözegçiligini dowam etmegi tabşyrdy.
Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň welaýatlaryna guran iş saparlarynyň netijeleri barada aýdyp, sebitlerde Oba milli maksatnamasynyň ýerine ýetirilişiniň talabalaýyk guralmaýandygyny belledi. Hususan-da, ýol gurluşygynyň, medeni-durmuş maksatly desgalarda ýerine ýetirilýän işleriň depginleri häzirki döwrüň talabyna laýyk gelmeýär.
Döwlet Baştutanymyz bu baradaky gürrüňi dowam edip, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň welaýatlara gözegçilik edýän orunbasarlarynyň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň sebitleriň durmuş üpjünçiligini gowulandyrmak boýunça alnyp barylýan işler baradaky hasabatlaryny diňledi.
Milli Liderimiz döwlet tarapyndan degişli goldawlaryň berilýändigine garamazdan, ýurdumyzyň dürli künjeklerinde we paýtagtymyzda ýol-ulag düzümine degişli alnyp barylýan işleriň derejesiniň pesdigine, ýol gurluşygynyň depginlerini ýokarlandyrmak wezipeleriniň durmuşa geçirilmegine jogapkärçilikli çemeleşilmeýändigine ünsi çekip, bu ugurda alnyp barylýan işleriň hiliniň we depginleriniň pese gaçandygyny belledi. Munuň özi welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň häkimleriniň işleri talabalaýyk derejede guramaýandygyny görkezýär diýip, olaryň işine nägilelik bildirdi.
Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň ýol-ulag düzümine degişli işleri bellenilen meýilnama we häzirki döwrüň talabyna laýyk derejede guramagy Aşgabat şäheriniň hem-de welaýatlaryň häkimlerinden berk talap etdi. Şeýle hem milli Liderimiz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň welaýatlara we Aşgabat şäherine gözegçilik edýän orunbasarlaryna bu ugurdaky işlere gözegçiligi güýçlendirmegi tabşyrdy.
Döwlet Baştutanymyz wise-premýer Ç.Purçekowa ýüzlenip, ýol gurluşygy boýunça alnyp barylýan işleriň depginlerini ýokarlandyrmak we kämilleşdirmek maksady bilen, ykdysady toplum bilen bilelikde degişli teklipleri taýýarlamagy tabşyrdy.
Hormatly Prezidentimiz welaýatlarda medeni-durmuş maksatly binalaryň — mekdepleriň, çagalar baglarynyň, hassahanalaryň, saglyk öýleriniň, sport mekdepleriniňdir desgalarynyň, medeniýet öýleriniň, şeýle hem ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, welaýatlarda awtomobil ýollarynyň gurluşyklarynda ýokary hil derejesiniň üpjün edilmeginiň, bellenilen işleriň öz wagtynda ýerine ýetirilmeginiň möhüm talap bolup durýandygyny belledi.
Milli Liderimiz Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzda halkymyzyň durmuş üpjünçiligine degişli işleriň alnyp barylmagynyň, dürli maksatly desgalaryň gurluşyklarynda we ilatyň durmuş düzümine degişli işlerde häzirki zamanyň ösen tejribesiniň ulanylmagynyň we oňa täzeçil tehnologiýalaryň, sanly ulgamyň ornaşdyrylmagynyň döwrüň möhüm talabydygyny aýdyp, bu ugurda ýerine ýetirilýän işleri yzygiderli gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.
Döwlet Baştutanymyz iş maslahatyny jemläp, oňa gatnaşanlara berkarar Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmeginiň bähbidine alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.
Bazar ykdysadyýeti şertlerinde haryt dolanyşygynyň ähmiýeti has-da artýar. Häzirki wagtda hojalygy dolandyrmagyň has giň ýaýran we esasy görnüşi haryt önümçiligi bolup, bu gatnaşyklar dürli döwürlerde-de düýpli öwrenilýär we tejribede giňden peýdalanylýar. Ykdysadyýetiň önüm öndürýän böleginde gazanylýan ösüşleri, esasan, senagat pudagy üpjün edýär. Ol önümçiligiň depgininiň artdyrylmagyna, zähmet gorlarynyň mukdar we hil görkezijileriniň ýokarlandyrylmagyna, maddy-enjamlaýyn binýadynyň innowasion özgerişlere eýermegine daýanýar. Şoňa görä-de, Türkmenistanyň ykdysadyýetini diwersifikasiýalaşdyrmak, onuň pudaklaýyn we eýeçilik görnüşleri babatdaky düzümini kämilleşdirmek wezipeleri durmuşa geçirilýär.
Soňky ýyllarda ýurdumyzda amala aşyrylan düýpli özgertmeleriň netijesinde, Türkmenistan senagat taýdan sazlaşykly ösýän ýurda öwrüldi. Hormatly Prezidentimiz bäsdeşlige ukyply we eksporta niýetlenen harytlaryň önümçiligini artdyrmagy, bu ugurda işleri we hyzmatlary ýola goýmagy dowam etmäge, ilkinji nobatda, gaýtadan işleýän senagaty, hyzmatlar, ulag-kommunikasiýa ulgamlaryny ösdürmäge aýratyn üns bermelidigini nygtaýar, çünki bu ýagdaý ýurdumyzda ykdysady ösüşiň çig mala garaşlylygyny azaldýar. Şonuň üçin-de, özümizde öndürilen önümleriň hasabyna bazar bolçulygyny berkitmek boýunça öňde goýlan wezipeleri çözmek ugrunda uly işler alnyp barylýar. Şolaryň çäklerinde daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürýän ýerli kärhanalaryň sany yzygiderli artýar.
2030-njy ýyla çenli döwür üçin milli senagat ulgamyny ösdürmegiň strategik maksady gazyp alýan we gaýtadan işleýän pudaklaryň mümkin bolan deňagramlylygyny gazanmaga gönükdirilendir. Şunda gaýtadan işleýän senagat pudagynyň işjeňligini ýokarlandyrmagyň döwürleri şertleýin iki tapgyrda göz öňünde tutulýar. Birinji döwürde, has takygy, 2018 — 2024-nji ýyllarda çig mallaryň ähli görnüşlerini senagat taýdan özleşdirmäge çekmek işleri tamamlanyp, ony çuňlaşdyrylan we çaltlandyrylan tertipde dowam etmek wezipe edinilýär. Bu döwür eksporta niýetlenen we importy çalyşýan ugurlaryň ikisiniň-de deň derejede alnyp barylmagyny göz öňünde tutýar.
Ikinji döwür 2025 — 2030-njy ýyllara niýetlenip, ol senagaty ösdürmegiň innowasion ulgamynyň kemala getirilmegini öz içine alýar. Bu ýyllarda senagatyň ösüşiniň düýbünden täze ülňä geçmegine garaşylýar.
Häzirki wagtda ýurdumyzda iri ulag desgalary, üstaşyr geçelgeler we ýangyç-energetika toplumy milli senagatyň binýadyny düzýär. Şol sanda güýçli depgin bilen ösýän senagat pudaklaryna nebithimiýa toplumlarynyň gatanjy, dokma, azyk hem-de gurluşyk materiallary senagatyna maýa goýumlaryň gönükdirilmegi özüniň oňyn netijelerini berýär. Ahal welaýatynyň Kaka, Babadaýhan etraplarynyň çäginde gurlup, işe girizilen täze dokma toplumlary ýurdumyzyň dokma senagatynyň düzüminiň has-da kuwwatlanmagyny şertlendirýär. Ol ýerli çig maldan öndürilýän taýýar önümleriň möçberini we eksport mümkinçiliklerini has-da artdyrar. Şu ýerde aýratyn bellemeli zat, senagat pudagyndaky ösüşiň bu ugry ilat üçin täze iş orunlarynyň döredilmeginde wajyp orun eýeleýär.
Dünýä bazarlarynda uly isleg bildirilýän önümleri, şeýle-de daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek milli ykdysadyýetimiziň öňünde durýan möhüm wezipedir. Ýurdumyzda ýokary hilli, köp görnüşli eksport ugurly önümleriň öndürilişi barha artýar we olar dünýä bazarlarynda bäsdeşlige ukyplydyr. Döwletimiziň dokma toplumynda öndürilýän önümler hiliniň ýokarydygy, ekologik taýdan arassadygy, bahalarynyň elýeterlidigi, diňe bir içerki bazarda däl, daşary ýurtlarda hem uly islegden peýdalanýandygy bilen tapawutlanýar. Dokma senagatynyň işini ýöretmekde ýurdumyzyň öz çig mal binýadynyň bolmagy-da onuň ähmiýetini ep-esli derejede artdyrýar, girdejililigini ýokarlandyrýar.
Türkmenistanyň dokma önümleriniň, barha meşhurlyga eýe bolýan söwda markalary bilen öndürilýän taýýar egin-eşikleriň, şeýle hem hojalyk harytlarynyň 60 göterime barabar bölegi dünýäniň 70-den gowrak ýurduna ugradylýar. Şeýle mümkinçilikleri has-da ýaýbaňlandyrmak maksady bilen, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Prezident Maksatnamasynda Türkmenistanyň eksport kuwwatyny artdyrmak we daşary söwda dolanyşygynyň deňagramlylygyny üpjün etmek häzirki döwrüň durmuş-ykdysady ösüşiniň işjeň ugurlarynyň hatarynda kesgitlenýär. Şunda daşarky bazarlaryň islegleri, ýurdumyzda döredilen hem-de döredilýän önümçilik kuwwatlyklarynyň doly derejede ulanylmagy iş üpjünçiliginiň, durnukly ykdysady ösüşiň esasy girewi we şerti hökmünde bellenilýär.
Hormatly Prezidentimiziň ykdysady syýasaty uzak möhletleýin geljek üçin niýetlenen kuwwatly milli ykdysadyýeti emele getirmäge gönükdirilip, uly mümkinçiliklere eýe bolan Türkmenistanyň dünýä ykdysadyýetine okgunly goşulyşmagyna şert döredýär.
Merjen BORJAKOWA,
Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Durmuş syýasaty baradaky komitetiniň hünärmeni.