Habarlar
Ykdysadyýet

ÝOKARY HILLI ÝÜPLÜKLER

Türkmenistanyň Dokma senagaty ministrliginiň Daşoguz şäherindäki «Serdar» pagta egirme fabrigi welaýatymyzyň öňdebaryjy kärhanalarynyň biri hasaplanylýar. Kärhana geçen «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda-da uly üstünliklere eýe boldy. Şonda 2 müň tonnadan gowrak pagta süýümi gaýtadan işlenilip, ondan 1740 tonna golaý ýüplük öndürildi. Bu ýerde öndürilýän önümlere içerki we daşarky bazarlarda islegiň barha artýandygy olaryň hiliniň ýokarydygyna, bäsdeşlige ukyplydygyna şaýatlyk edýär. Kärhananyň işçi-hünärmenleri «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda ýene-de belent sepgitlere ýetmek maksady bilen, şu günler has-da gujurly zähmet çekýärler. Şeýlelikde, ýüplük öndürijileriň yhlasy ýerine düşýär.

* * *

ARASSA AKABA — BOL SUW

«Daşoguzsuwhojalyk» önümçilik birleşiginiň «Türkmenderýasuwhojalyk» önümçilik dolanyşygynyň hasabynda bar bolan suw akabalaryny gyrmançalardan, çökündilerden arassalamak işleri gyzgalaňly alnyp barylýar. Bu babatda umumy uzynlygy 180 kilometre barabar bolan Türkmenderýada amala aşyrylýan çäreler aýratyn bellärliklidir. Welaýatymyzyň ekerançylyk meýdanlarynyň 163 müň gektaryny suwlulandyrýan bu akabada läbik sorujylaryň 4-siniň güýjünden peýdalanylýar. Daşary ýurtlardan satyn alnan bu enjamlar ýokary öndürijiliklidigi, läbigi uzak aralyga çykarmaga ukyplydygy bilen tapawutlanýar. Akabada berjaý edilýän bu işler onuň suw geçirijiliginiň ýokarlanmagyna şert döredýär. Şeýlelikde, şu ýylyň suwaryş möwsümlerinde öňde goýlan wezipeler üstünlikli ýerine ýetiriler.

* * *

TER ÖNÜMLER HALKA ÝETIRILÝÄR

S.A.Nyýazow adyndaky etrabyň «Döwletli» daýhan birleşiginiň çäginde ýerleşýän «Altyn gala» hususy kärhanasynyň ýyladyşhanasynda ýetişdirilýän pomidorlara, beýleki gök önümlere halkymyz tarapyndan uly isleg bildirilýär. Şunlukda, bu ýerde öndürilýän önümler ýurdumyzyň, şol sanda welaýatymyzyň bazarlaryna, şeýle-de, daşary ýurtly hyrydarlara yzygiderli ýetirilýär. Umumy meýdany 5 gektardan ybarat bolan bu ýyladyşhananyň 4 gektaryny pomidor, galan bölegini bolsa beýleki gök ekinler tutýar. Bu ýerde Güýç Gurbanow, Adylbek Seýitmyradow ýaly işçiler ekinlere ideg etmekde, hasyly öz wagtynda ýygnamakda gaýratlylyk görkezýärler. Şonuň netijesinde her aýda 75 — 80 tonna ter önümler bellenilen ýerlere ugradylýar.

Ýörite habarçymyz.

* * *

BUGDAÝ MAÝSALARYNA IDEG EDILÝÄR

Gurbansoltan eje adyndaky etrabyň Sapyş Çerkezow adyndaky daýhan birleşigi boýunça bugdaý ekilen 1200 gektar ýerde tejribeli kärendeçileriň 563-si tutanýerli zähmet çekýär. Kärine yhlasly kärendeçiler bugdaý maýsalaryna ideg etmek işlerini öz wagtynda berjaý edýärler. Olar şu günler parç bolan ýaşyl maýsalary ders çüýrüntgisi we mineral dökünler bilen iýmitlendirmegi agrotehnikanyň talaplaryna laýyk amala aşyrýarlar. Şeýle hem bugdaý meýdanlaryna gelýän ýaplary, çilleri guran ot-çöplerden arassalaýarlar. Munuň özi ösüş suwuny talabalaýyk tutmaga mümkinçilik berer.

Bu işleri ýerine ýetirmekde daýhan birleşiginiň mehanizatorlary Nobatgeldi Garlyýew, Ýagşymyrat Şadyýew, Baýramgeldi Käbişow dagy aýratyn tapawutlanýarlar. Her ýyl ýerden guşgursak bugdaýyň bereketli hasylyny almagy başarýan gallaçy kärendeçiler Aşyrmyrat Rejepow, Arazbaý Gylyçmädow, Öre Orazdurdyýew, Aşyrmyrat Ataýew dagy ýaş maýsalara ideg etmekde köplere görelde bolýarlar.

Gunça ÇOPANOWA,
öz habarçymyz.

27.01.2022
“Ýeňşiň” islegli önümleri

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Gahryman Arkadagymyzyň tagallasy bilen amala aşyrylýan özgertmeleriň netijesinde ykdysadyýetimizde uly ösüşlere eýe bolunýar. Ähli pudaklarda sanlylaşdyrma giňden ornaşdyrylyp, bagtyýar halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertleri has-da ýokarlandyrylýar. At-owazasy, şöhraty, ýokary hilli önümleri bilen tanalýan “Ýeňiş” tikin fabriginde ykdysady ösüşler gazanylýar. Ýurdumyzda, daşary bazarda bäsdeşlige ukyply bolan ýokary hilli önümleriň öndürilişi ýokarlanýar. Munuň özi önümleriň bolçulygyny artdyryp, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan harytlaryň önümçiligi ösdürilýändigini görkezýär.

Tikin fabriginde halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň ýokarlanmagyna gönükdirilen giň möçberli işleriň gowy netijelere eýe bolýandygyna aýdyň göz ýetirmek bolýar. Şu günki günde bu kärhana öz önümleri bilen ýurdumyzda oňat tanalýan fabrikleriň birine öwrüldi. Fabrikde alnyp barylýan işler üstünliklere ýetirýär. Bu ýerde, 400-e golaý işgär zähmet çekip, olaryň aglabasy gyz-gelinler. Olaryň iş pursatlaryny synlanyňda, göwnüň göterilýär. Şol pursat şadyýanlygy, ruhubelentligi baýdak edinýän zenanlarymyzyň ellerine güller bitsin diýeniňi duýman galýarsyň. Olaryň mähir, yhlas siňdirip tikýän egin-eşiklerine hemişe ýokary baha berilýär.

— Fabrigimizde öz hünärleriniň ussatlary ýyl-ýyldan artýar. Hünärinden kemal tapýan ussat zenanlarymyzyň onlarça şägirtleri bar. Önümçilikde halypalyk derejesine ýeten tikinçi zenanlardan Aýbibi Annalyýewanyň, Täjigözel Ilbegiýewanyň, Dürli Çaryýewanyň, Oguljan Bugraýewanyň atlaryny hormat bilen aýtmak bolar. Bu ýerde, esasan, erkek adamlaryň köýneklerini tikýärler. Elbetde, ýokary hilli taýýarlanan önümleriň hyrydary-da köp bolýar. Kärhananyň ýokary hilli önümlerine halkyň arasynda isleg gün-günden artýar. Biziň esasy maksadymyz halkymyzyň islegini kanagatlandyrmak — diýip, fabrigiň zähmeti goramak we tehniki howpsuzlyk boýunça injeneri Gunça Akmuhammedowa aýdýar.

Şu günki günde bu kärhananyň önümleri ýurdumyzyň islendik künjeginde öz hyrydaryny tapýar. Şeýle hem fabrigiň ýörite öz önümlerini hödürleýän dükanlarynyň birnäçesi bar. Halkyň islegine laýyklykda hereket edýän dükanlaryň müşderileri köpelmese azalanok. “Ýeňiş” tikin fabriginiň ýeňiş getirýän önümleriniň hiliniň has-da ýokarlanyp, işiniň netijeliliginiň artmagy ugrunda edilýän yhlas-tagallalar ýerine düşýär. Halkyň Arkadagly zamanasy ýylynda çeper elleriniň hünäri bilen ýurdumyzyň adyna şöhrat getirýän zenanlarymyza uly üstünlikleri arzuw edýäris.

Ogulşat BERKELIÝEWA.

«Maru — şahu jahan».

Suratlarda: “Ýeňiş” tikin fabriginden iş pursatlary.

Suratlary düşüren Şamyrat AMADOW.

27.01.2022
Nebitden alynýan önümler

Biziň gündelik durmuşymyzda ulanýan harytlarymyzyň ählisiniň düzüminde diýen ýaly nebitiň gaýtadan işlenilen önümleriniň bardygyna göz ýetirmek bolýar. Şeýle önümler bolsa 6 müňden hem kändir. Nebit ulaglar (awtoulaglar üçin benzin we dizel ýangyjy, uçarlaryň reaktiw hereketlendirijileri üçin uçar kerosini) üçin ýangyç almakda çig mal bolup durýar. Ýangyç nebitden alynýan esasy önümdir. Emma nebitden ýangyçdan başga-da, peýdaly önümleriň köp sanlysy alynýar. Ine, olaryň käbiri:

Polietilen ýa-da plastik — nebiti gaýtadan işlemek arkaly alynýan önümleriň iň köp ýaýranydyr. Plastikany ulanmagyň amatly tarapy oňa zerur bolan islendik şekili berip bolýanlygydyr. Mundan başga-da, plastikden ýasalan önümleriň düzümini hem zerur bolan şertlere laýyklykda, üýtgedip bolýandyr.

Aspirin — iň bir ygtybarly we howpsuz derman serişdeleriniň biri hökmünde köpden bäri bellidir. Her ýylda kelle agyrysyna, ýürek-damar kesellerine garşy, gyzgyn peseldiji we gany suwuklandyryjy serişde hökmünde aspiriniň birnäçe milliard gerdejigi satylýar. Asetilsalisil turşulygy himiki salisin bilen utgaşdyrylanda, agyry aýryjy täsiri berýär.

Gün batareýalarynyň panelleri — energiýanyň alternatiw çeşmeleri bolan bu önümler energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleriniň ýerini tutmaga gönükdirilendir. Emma olaryň taýýarlanylmagy üçin-de nebitiň gaýtadan işlenen önümleri zerur bolup durýar. Gün energiýasyny elektrik energiýasyna öwürýän fotoelementler nebit rezininden ýasalýan panellere çalynýar.

Neýlon — nebitden alynýan täsin, özboluşly materiallaryň biridir. Bu günki günde zenanlaryň millionlarçasy neýlon joraplaryny ulanýarlar. Neýlon — berk, ýeňil sintetiki süýüm bolup, ol giňden peýdalanylýar. Häzirki döwürde neýlon gap ýuwujy serişdelerden başlap, paraşýuta çenli örän köp sanly harytlaryň taýýarlanylmagynda peýdalanylýar. Bu polimer 1935-nji ýylda «DuPont» kompaniýasynyň laboratoriýasynda oýlanyp tapylýar.

Taýýarlan Näzik GURBANOWA,

Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň talyby.

26.01.2022
Türkmenistan «Dialog — parahatçylygyň kepili» atly başlangyjyny halkara tejribä ornaşdyrmaga çalyşýar

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow “Merkezi Aziýa — Hytaý” sammitine gatnaşdy

Aşgabat, 25-nji ýanwar (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpiniň çakylygy boýunça sanly ulgam arkaly Hytaý bilen Merkezi Aziýa ýurtlarynyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllygy mynasybetli sammite gatnaşdy.

Sanly ulgam arkaly ýokary derejeli duşuşyga Merkezi Aziýa sebitiniň beýleki döwletleriniň Baştutanlary — Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew, Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparow, Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti Emomali Rahmon hem-de Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew hem gatnaşdylar.

Ýubileý sammiti diňe bir soňky 30 ýylyň dowamynda gazanylan bilelikdäki üstünliklere baha bermek bilen çäklenmän, eýsem, uzak möhletli, özara bähbitli hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine täze kuwwatly itergi bermäge, geljegi has uly ugurlarda gatnaşyklary giňeltmek boýunça geljekki ädimleri kesgitlemäge ýardam etmelidir. Söwda-ykdysady, ýangyç-energetika, ulag-kommunikasiýa we medeni-ynsanperwer ulgamlary has möhüm ugurlaryň hatarynda görkezmek bolar. Şol ulgamlarda ysnyşykly gatnaşyklar dostlukly döwletleriň ösüşiniň ileri tutulýan ugurlaryna doly laýyk gelýär.

Hytaýyň Garaşsyz Türkmenistan bilen diplomatik gatnaşyklary ýola goýan ilkinji ýurtlaryň biridiginiň çuň manysy bardyr. Geçen ýyllaryň dowamynda ilkibaşdan deňhukuklylyk, özara ynanyşmak we birek-birege hormat goýmak ýörelgeleri esasynda guralýan döwletara gatnaşyklar iki dostlukly halkyň bähbidine işjeň ösdürildi we häzirki döwürde-de okgunly ösdürilýär. 2013-nji ýylyň sentýabr aýynda Türkmenistanyň we Hytaý Halk Respublikasynyň strategik hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny ýola goýmak hakyndaky Bilelikdäki Jarnama gol çekip, däp bolan köpýyllyk hyzmatdaşlygy, özara bähbitlere laýyk gelýän, hil taýdan täze derejä çykarandyklaryny ýatlamak ýeterlikdir.

Şonuň bilen birlikde, şu ýyllaryň dowamynda Türkmenistan Hytaý bilen diňe bir ikitaraplaýyn esasda däl, köptaraplaýyn esasda-da — iri halkara guramalaryň hem-de abraýly sebit düzümleriniň ugry boýunça, şeýle hem “Merkezi Aziýa — Hytaý” çäklerinde üstünlikli gatnaşyk edýär. Merkezi Aziýa ýurtlarynyň halklaryny türkmen halky bilen köpasyrlyk dostluk gatnaşyklary hem-de medeni we ruhy däpleriň umumylygy birleşdirýär. Şol hyzmatdaş ýurtlar bilen syýasy, diplomatik, söwda-ykdysady hem-de medeni-ynsanperwer ulgamlardaky gatnaşyklaryň hemmetaraplaýyn pugtalandyrylmagy Garaşsyz Türkmenistanyň daşary syýasy strategiýasynyň möhüm ugry bolup durýar. Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda ýurdumyz “Açyk gapylar” hem-de giň halkara hyzmatdaşlyk syýasatyny üstünlikli amala aşyrýar.

HHR-iň Başlygy Si Szinpin sammite gatnaşyjylar bilen mähirli salamlaşyp, kärdeşlerine şu duşuşyga gatnaşmak baradaky çakylygy kabul edendikleri üçin hoşallyk bildirdi. Hytaý bilen Merkezi Aziýa ýurtlarynyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllygy bilen gutlady.

Ýörite görkezilen wideoşekiller şu geçen ýyllaryň dowamynda üstünlikli ösdürilýän netijeli hyzmatdaşlygyň möhüm tapgyrlaryny hem-de ýetilen belent sepgitleri aýdyňlyk bilen görkezdi. Taraplaryň hoşmeýilli erk-islegleri we parahatçylyga, rowaçlyga, durnuklylyga hem-de okgunly durmuş-ykdysady ösüşe bolan ymtylmalary şol hyzmatdaşlygyň esasyny düzýär.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa söz berildi.

Döwlet Baştutanymyz öz çykyşynda, ilki bilen, Merkezi Aziýa ýurtlary bilen Hytaýyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllygy mynasybetli ýokary derejedäki duşuşygy çagyrmak başlangyjy bilen çykyş edendigi üçin Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpine minnetdarlyk bildirdi.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, bu duşuşygyň geçirilmeginiň özi Merkezi Aziýa döwletleri bilen Hytaý Halk Respublikasynyň arasyndaky gatnaşyklara nähili ähmiýet berilýändigine, biziň dostlugymyzy we hyzmatdaşlygymyzy gyşarnyksyz pugtalandyrmagyň möhümdigine düşünilýändigine şaýatlyk edýär.

Merkezi Aziýanyň we Hytaýyň halklarynyň gatnaşyklary köp asyrlar bilen ölçenilýär. Şu döwürde hyzmatdaşlyk etmegiň, hoşniýetli goňşuçylygyň, bilimleri, ylymda hem-de medeniýetde gazanylan üstünlikleri alyşmagyň örän uly we özboluşly tejribesi toplandy. Merkezi Aziýanyň we Hytaýyň çäklerinden tutuş dünýäniň medeni gatnaşyklarynyň ösüşiniň hem-de ilerlemegiň şertine öwrülen Beýik Ýüpek ýoly geçdi diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Şu ajaýyp mirasa daýanýan taryhy ykballaryň yzygiderliligi Merkezi Aziýa döwletleri garaşsyzlyga eýe bolan döwründe amala aşyrylyp başlandy. Ol biziň paýtagtlarymyzda ilkinjileriň hatarynda öz diplomatik wekilhanasyny açan Hytaýyň hemmetaraplaýyn goldawyna mynasyp boldy. Hytaý bize halkara giňişlikde ykrar edilmekde uly ýardam berdi. Ilkibaşda we soňra doly bahaly, özara bähbitli, deňhukukly ykdysady hem-de söwda hyzmatdaşlygyny alyp barmakda möhüm ädimleri ätdi diýip, milli Liderimiz nygtady.

Häzirki döwürde biziň ýurtlarymyzyň hyzmatdaşlygy ählumumy parahatçylygy we durnuklylygy üpjün etmäge netijeli täsir edýär. Ählumumy gün tertibiniň düýpli soraglaryna garaýyşlarymyzyň ýakyndygy ýa-da laýyk gelmegi bu hyzmatdaşlygyň esasynda durýar. Merkezi Aziýa döwletleri Hytaý bilen bilelikde halkara işlerde deňhukuklylyk we adalatlylyk ugrunda çykyş edýär. Özygtyýarly döwletleriň çäkleriniň bitewüligini gürrüňsiz hormatlamagy hem-de işlerine goşulmazlygy talap edip, Durnukly ösüş maksatlaryny amala aşyrmak ugrunda göreşýär. Dünýä bileleşiginiň halkara terrorçylyga, ekstremizme, neşeleriň ýaýradylmagyna, täze howplara, şol sanda kiber we biohowplara garşy netijeli göreşmek boýunça görýän çärelerini goldaýar diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.

Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow biziň döwletlerimiziň öz abraýyndan, hyzmatdaşlyk etmegiň ýola goýlan usullaryndan peýdalanyp, halkara işlerde parahatçylygyň hem-de ynanyşmagyň täze gün tertibini ykrar etmäge bilelikde möhüm goşant goşjakdygyna ynam bildirdi, olaryň dartgynlylygy gowşatmagyň, dawalary aradan aýyrmagyň, jedelleri we gapma-garşylyklary Birleşen Milletler Guramasynyň Tertipnamasy esasynda gatnaşyklar hem-de gepleşikler ýoly bilen çözmegiň tarapdarydygyny nygtady.

Mälim bolşy ýaly, Türkmenistanyň başlangyjy boýunça Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy 2021-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etdi. Biz dünýädäki wakalaryň öňünden kesgitläp bolmaýan ýagdaýa öwrülýändigini, has durnuksyz häsiýete eýe bolýandygyny görýäris. Şeýle şertlerde diňe ynanyşmagy dikeltmek hem-de umumy ykrar edilen halkara hukuk kadalaryna eýermek emele gelen ýagdaýy düzgünleşdirmäge mümkinçilik berer diýip hasap edýäris.

Aşgabatda 2021-nji ýylyň 11-nji dekabrynda geçirilen «Parahatçylyk we ynanyşmak syýasaty — halkara howpsuzlygyň, durnuklylygyň we ösüşiň esasy» atly halkara maslahatda Türkmenistan halkara gatnaşyklaryň täze filosofiýasyny öňe sürdi. Biz ony «Dialog — parahatçylygyň kepili» diýip atlandyrýarys. Hytaý Halk Respublikasy bilen Merkezi Aziýa döwletlerini bolsa bu filosofiýany halkara durmuşa netijeli ornaşdyrmakda hyzmatdaşlarymyz we pikirdeşlerimiz hasap edýäris diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.

Bu ugurda birek-biregiň başlangyçlaryny özara goldamak tejribesi ýola goýlan Birleşen Milletler Guramasynda we beýleki halkara düzümlerde bilelikde işlemegi göz öňünde tutýarys diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Merkezi Aziýadaky ýagdaýlara bolsa aýratyn orny degişli edýäris. Bu ýerde biziň ýurtlarymyzyň binýatlyk kadalary hem ýakyndyr: sebitiň ýurtlary we Hytaý Halk Respublikasy Ýer togalagynyň bu böleginde berk howpsuzlyk ulgamyny döretmek ugrunda çykyş edýär. Şunuň bilen baglylykda, howpsuzlygy hem-de durnuklylygy üpjün etmek sebit gün tertibinde möhüm mesele boldy we bolmagynda galýar diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow goňşy döwlet we Birleşen Milletler Guramasynyň Howpsuzlyk Geňeşiniň agzasy hökmünde Hytaýyň geljekde hem Merkezi Aziýa döwletleriniň tagallalaryny goldajakdygyna bil baglanylýandygyny belläp, sebitiň çaklanýan, öňünden belli bolan we durnukly ösüşi üçin zerur syýasy, ykdysady, durmuş hem-de beýleki şertleri döretmekde ýardam berjekdigine ynam bildirdi.

Döwlet Baştutanymyz sammitiň gatnaşyjylaryna ýüzlenip, umumy mümkinçiligimiz, kuwwatly serişde we senagatdyr tehnologiýa binýadymyz ykdysadyýetde hyzmatdaşlyk etmek üçin örän gowy şertleri döredýär diýip belledi. Ýangyç-energetika pudagy şonuň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Gazagystanyň we Özbegistanyň çäklerinden geçýän Türkmenistan — Hytaý strategik gaz geçirijisiniň gurlup, 2009-njy ýylyň ahyrynda işe girizilmegi pudagyň öňdebaryjy desgasyna öwrüldi. Bu taslamanyň amala aşyrylmagy deňhukuklylyga, köptaraply bähbitlere düşünmäge, gaz geçirijiniň hereket edip başlamagy bilen açylan mümkinçilikleriň giň gerimine esaslanýan hakyky hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň aýdyň mysaly boldy.

Biz energetika hyzmatdaşlygyny ösdürmegiň we giňeltmegiň ýoly bilen öňe hereket etmelidiris. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistan 4-nji turbageçiriji ulgamyny gurmak arkaly türkmen tebigy gazynyň Hytaýa iberilýän möçberlerini artdyrmak meselelerini jikme-jik ara alyp maslahatlaşmaga taýýardyr diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şeýle hem özara bähbitleriň bolmagynyň Merkezi Aziýa ýurtlaryna we Hytaýa ulag ulgamynda-da hyzmatdaşlygy üstünlikli ösdürmäge mümkinçilik berýändigini belledi.

Şunuň bilen baglylykda, türkmen tarapynyň öňe süren «Beýik Ýüpek ýoluny dikeltmek» taslamasy Ýewraziýada ykdysady ösüşe güýçli itergi bermäge niýetlendi. Häzirki döwrüň ýörelgelerinde Ýuwaş ummandan Atlantik ummana çenli örän uly giňişligi birleşdirip, özara bagly bolan önümçilik we tehnologik ulgamlarydyr senagat halkalaryny emele getirmäge, köp sanly ýaşaýyş-durmuş soraglaryny çözmäge hem-de halklaryň durmuşynyň hilinidir hal-ýagdaýyny ýokarlandyrmaga gönükdirildi.

Men hyzmatdaşlygy diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegiň yklymda geoykdysadyýetiň täze görnüşiniň örän möhüm şerti bolmalydygyna ynanýaryn. Bu zerur ýagdaý bolup durýar we islendik netijeli ideýalardyr strategiýalar we başlangyçlar bähbitleriň hem-de uzak möhletli maksatlaryň utgaşmagy esasynda bir-biriniň üstüni ýetirmäge niýetlenendir diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy.

Şoňa görä-de, «Beýik Ýüpek ýoluny dikeltmek» taslamasy filosofiýasy we geoykdysady manysy boýunça «Bir guşak — bir ýol» atly ählumumy hytaý taslamasy bilen baglydyr diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ynsanperwer, bilim we sport ulgamlarynda hyzmatdaşlygy pugtalandyrmagyň möhümdigi barada aýdyp, ylmy we medeni gatnaşyklaryň ýagdaýyna düýpli baha berilmeginiň zerurdygyny belledi.

Merkezi Aziýanyň we Hytaýyň halklary dünýä görnükli alymlary, oýlap tapyjylarydyr akyldarlary berdi. Biz örän baý medeni hem-de ylmy däpleriň mirasdüşerleri we gorap saklaýjylary bolup durýarys. Şoňa görä-de, ynsanperwer ulgamdaky hyzmatdaşlyga örän uly özara gyzyklanma bar. Şundan ugur alyp, biz bu gyzyklanmany höweslendirmelidiris. Yzygiderli bolar ýaly, giň medeni we ylmy alyşma işjeň ýardam bermelidiris diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz çykyşynda koronawirus ýokanjynyň ýaýramagyna hem-de ýaramaz netijelerine garşy bilelikde göreşmegiň häzirlikçe möhüm wezipe bolmagynda galýandygyna ünsi çekdi. Bellenilişi ýaly, bütin dünýä üçin şeýle kynçylykly döwürde Merkezi Aziýa ýurtlary we Hytaý raýdaşlygyň we özara kömek bermegiň ajaýyp nusgasyny görkezdi. Munuň özi bu ugurda toplanan tejribäni alyşmak üçin hünärmenleriň köp sanly onlaýn duşuşyklaryny guramakda hem, ilata sanjym geçirilende hem ýüze çykdy. Biziň ýurtlarymyzyň sebitiň beýleki döwletleriniň çäginde galan raýatlaryna özara goldaw bermekde, zerur bolan ýükleriň daşalmagynda hem aýdyň boldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Merkezi Aziýa döwletleriniň we Hytaýyň pandemiýa garşy göreşmek boýunça halkara hyzmatdaşlyga umumy kadalardan ugur alyp çemeleşendigini aýratyn belledi. Gürrüň, ilkinji nobatda, Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 74-nji mejlisiniň dowamynda koronawirus keseline garşy göreşde ählumumy raýdaşlyk hakynda kabul edilen Rezolýusiýany biziň ýurtlarymyzyň goldandygy barada barýar.

Biziň döwletlerimiz pandemiýa garşy ählumumy göreşde Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň öňdebaryjy ornuny tassyklaýar we onuň syýasylaşdyrylmagyna garşy çykyş edýär diýip, milli Liderimiz nygtady we koronawirus ýokanjynyň gelip çykyşyny öwrenmekde dünýäniň ähli ylmy güýjüni birleşdirmegiň zerurdygynyň, bu ählumumy howpa garşy üstünlikli göreşmegiň örän möhüm şertlerinden biri bolup durýandygyna ünsi çekdi.

Biz Merkezi Aziýa — Hytaý görnüşinde ýurtlarymyzyň ylmy-lukmançylyk birleşikleriniň, epidemiologiýa we sanitariýa gulluklarynyň, beýleki ugurdaş edaralaryň wekilleriniň arasynda yzygiderli duşuşyklary guramagyň usulyny döretmäge ýakyn wagtda girişeris diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we ilkinji şeýle duşuşygy şu ýyl geçirmegi teklip etdi.

Koronawirus ýokanjyny doly ýeňip geçmegiň zerur şerti hökmünde sanjym geçirmek barada aýdylanda bolsa, biz hytaý tarapy bilen bu ugurda ýola goýlan hyzmatdaşlygyň üstünlikli dowam etdiriljekdigine ynanýarys diýip, milli Liderimiz belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpine ýüzlenip, örän ýakyn wagtda Hytaýyň Gyşky Olimpiýa oýunlaryny geçirjekdigini aýratyn nygtady. Döwlet Baştutanymyz bu oýunlaryň örän ýokary derejede geçiriljekdigine, bütin dünýäniň millionlarça adamlary üçin hakyky sport, parahatçylyk we dostluk baýramyna öwrüljekdigine ynam bildirip, hytaýly dostlarymyza bu Olimpiýa oýunlaryny geçirmekde uly üstünlikleri arzuw etdi we ähli hytaý halkyny bu uly waka bilen gutlady.

Şu ýyl Merkezi Aziýa ýurtlarynyň we Hytaý Halk Respublikasynyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllygynyň nyşany astynda geçer. Bu döwür döretmegiň, bilelikde gazanylan üstünlikleriň, ähli ugurlarda netijeli hyzmatdaşlyk etmegiň döwri boldy, strategik ösüş wezipeleriniň umumydygyna düşünmegiň, halklarymyzyň dostluk, hoşniýetlilik we özara düşünişmek gatnaşyklaryny pugtalandyrmagyň zamanyna öwrüldi.

Biz anyk maksatlar arkaly aýdyň ýollar bilen bilelikde, ynamly öňe barýarys. Birek-birege kömek we goldaw berip, beýik taryhy mirasymyza daýanyp hem-de dünýä gurluşynyň häzirki meýillerine göz ýetirip, täze belentliklere tarap gadam urýarys. Häzirki döwürde biziň gatnaşyklarymyz bozulmaz we synmazdyr. Men onuň hemişe şeýle boljakdygyna berk ynanýaryn diýip, hormatly Prezidentimiz çykyşynyň ahyrynda aýtdy.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygyny we kärdeşlerini — Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlaryny, olaryň üsti bilen doganlyk halklary şu şanly ýubileý bilen gutlady hem-de hemmelere berk jan saglyk, parahatçylyk, bagtyýarlyk, abadançylyk, gülläp ösüş arzuw etdi.

Döwlet Baştutanymyzyň çykyşy uly üns we gyzyklanma bilen diňlenildi.

Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpin hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa çuň manyly çykyşy, Pekinde açylýan Gyşky Olimpiada bilen gutlaglary hem-de sammitde beýan eden peýdaly pikirleri we teklipleri üçin hoşallyk bildirdi.

Bellenilişi ýaly, Türkmenistan hemişelik Bitarap döwlet hökmünde sebit işlerine işjeň gatnaşyp, sebitde parahatçylygy, ynanyşmagy we durnuklylygy pugtalandyrmakda möhüm orun eýeleýär.

HHR-iň Başlygy häzirki wagtda hytaý-türkmen gatnaşyklarynyň okgunly ösýändigini belläp, energetika ulgamynda we ykdysadyýetiň beýleki käbir ulgamlarynda hyzmatdaşlygyň işjeň ilerledilýändigini nygtady. Hyzmatdaşlyk gatnaşyklary oňyn netijeleri berýär.

Dostlukly döwletiň Baştutany Türkmenistan — Hytaý gaz geçirijisiniň 4-nji şahasyny gurmak arkaly Hytaýa iberilýän tebigy gazyň möçberlerini artdyrmak boýunça bilelikdäki meýilnamalary nazara almak bilen, ýangyç-energetika toplumy ulgamynda hyzmatdaşlygyň uly mümkinçilikleriniň açylýandygyny aýratyn nygtady hem-de ykdysadyýetiň beýleki ulgamlarynda hem netijeli gatnaşyklaryň üstünlikli dowam etdiriljekdigine ynam bildirdi.

Siziň bilen bilelikde ikitaraplaýyn gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmäge ýardam bermäge hem-de Hytaý bilen Merkezi Aziýa döwletleriniň arasyndaky hyzmatdaşlygy ösdürmäge goşandymyzy goşmaga taýýardyrys diýip, Si Szinpin sözüniň ahyrynda nygtady.

Şeýlelikde, milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň parahatçylyk döredijilikli daşary syýasy strategiýasyny üstünlikli durmuşa geçirýän Bitarap Türkmenistanyň “Merkezi Aziýa — Hytaý” görnüşinde netijeli gatnaşyklara ygrarlydygyny ýene-de bir gezek beýan edip, uzak möhletli, özara bähbitli hyzmatdaşlygy guramaga we häzirki döwrüň wajyp wezipelerini çözmäge sazlaşykly hem-de öňdengörüjilikli çemeleşmeleri görkezdi.

26.01.2022
Şa gadamy şamçyragdyr ýolumyza

Hormatly Prezidentimiz geçen hepdede Daşoguz welaýatyna amala aşyran iş saparynyň dowamynda Görogly etrabynyň çäginde ýerleşýän «Işewür topar» hojalyk jemgyýetiniň guşçulyk toplumyna baryp, ol ýerde hojalyk jemgyýetiniň ýolbaşçysy Öremyrat Sopyýew hem-de onuň hünärmeni bilen duşuşyp, söhbetdeş boldy. Şol duşuşygyň özünde galan täsirleri dogrusynda gürrüňdeş bolmak üçin biz hem bu hojalyk jemgyýetiniň ýolbaşçysy Öremyrat Sopyýew bilen duşuşdyk.

— Öremyrat, hormatly Prezidentimiz bilen duşuşmak, didarlaşmak, gör, nähili uly bagt!

— Hawa, Gahryman Arkadagymyzyň «Işewür topar» hojalyk jemgyýetimize gelmegi, biziň bilen duşuşmagy durmuşymyzda ýatdan çykmajak ýakymly, tolgundyryjy pursatlary peşgeş etdi.

«Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylymyzyň ilkinji aýynda döwlet Baştutanymyz bilen didarlaşmak bagtynyň miýesser edendigi üçin örän begenýärin. Hormatly Prezidentimiz iş ýagdaýlarymyz bilen içgin gyzyklanyp, guşçulyk toplumymyzyň önümi, işleriň alnyp barlyşy, bedeneler, ýumurtga öndürýän towuklarymyz we hindi towuklary barada söhbetdeş boldy. Döwlet Baştutanymyz şol duşuşygyň barşynda maňa we hünärmenlerimize döwrebap telewizory-da sowgat berdi.

— Şa serpaýyňyz gutly bolsun, höwri köp bolsun!

— Sag boluň, taňryýalkasyn! Ýylyň başynda hormatly Prezidentimiziň mübärek gadamynyň welaýatymyza düşmegine hem-de Şa serpaýyna mynasyp bolmagymyza maşgalamyzyň adyndan Arkadag Prezidentimize köp-köp sagbolsun aýdýaryn!

Hormatly Prezidentimiziň welaýatymyza iş saparynyň edil öň ýanynda ak garyň ýagmagynyň-da ata-babalarymyz aýtmyşlaýyn, gowulykdan, döwletlilikden, şatlykdan nyşandygyny belläsim gelýär.

— Öremyrat, «Işewür topar» hojalyk jemgyýeti haçan işe girizildi?!

— Ata-babalarymyz «Ata kesbi — ogla halal» diýipdirler. Oba hojalyk işleri bilen meşgullanmak, mal saklamak, ekin ekmek, guşçulygy örňetmek — bularyň hemmesi atamdan kakama, kakamdanam bize geçen kesp-kärdir. Şeýlelikde, hojalyk jemgyýetimiz 2016-njy ýylda döredildi. Bu işleriň ýola goýulmagy dogrusynda esasy hemaýatkärlerim, ýakyndan ýardamçylarym agalarym Serdar, Toýly we inim Esen Sopyýewler. Hojalyk jemgyýetimizde başga-da 23 sany işgär bolup, olar gije-gündizleýin çalşykda işleýärler. Sebäbi guşçulykda ýaňy ýumurtgadan çykan jüýjelere ideg etmek köp zähmeti talap edýär. Olary her 2 sagatdan az-azdan iýmitlendirmeli bolýar. Şol sebäpli hem işimize jogapkärli çemeleşýäris.

— Hormatly Prezidentimiziň belläp geçişi ýaly, halkymyzy özümizde öndürilýän önümler bilen üpjün etmek baş maksadymyzdyr.

— Guşçulyk hojalygymyzda bir ýylda 300 tonna guş eti öndürilýär. Toplumymyzda et ugurly jüýjeden 10 müňüsi, ýumurtga öndürýän towuklarymyzdan 5 müňüsi, hindi towugyndan bolsa 2 müňüsi örňedilýär. Biz hem hormatly Prezidentimiziň tabşyryklaryndan ugur alyp, golaýda ýetişdiren bedenelerimizden 1000-siniň etini halka hödürledik.

Guşçulykda esasy ugurlaryň biri-de hindi towuklaryny ösdürip ýetişdirmekden ybarat bolup durýar. Hindi towuklarynyň birnäçe görnüşli tohumlary bar. Hindi towugy iriligi we agramy boýunça beýleki guşlardan tapawutlanýar. Bular belli bir ýaşa çenli tiz semreýärler.

Gahryman Arkadagymyz duşuşygyň dowamynda ata-babalarymyzyň hem guşçulyk bilen meşgullanandygyny we towugyň ýedi hazynanyň biri hasaplanýandygyny, onuň etiniň we ýumurtgasynyň ýokumly iýmit hökmünde görülýändigini belläp geçdi. Şeýle-de hormatly Prezidentimiziň hemaýat-goldawlary netijesinde hojalyk jemgyýetimiziň guşlaryna ot-iýmlik ekinlerini ösdürip ýetişdirmek üçin 50 gektar ýer bölünip berildi. Şol ýeriň 20 gektaryna mekgejöwen, 15 gektaryna jöwen, 10 gektaryna ýorunja, 5 gektaryna arpa ekip ýetişdirýäris. Nesip bolsa, öňümizde uly maksatlarymyz bar. Guşçulyk toplumynyň gerimini has-da giňeltjek bolýarys. Munuň üçin bolsa ähli şertler bar. Şeýle şertleri döredip berýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolsun!

— Biz hem siziň maşgalaňyza agzybirlik diläp, alyp barýan işleriňizde üstünlik gazanmagyňyzy, «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylymyzda maksatlaryňyzyň myrat tapmagyny arzuw edýäris. Hojalyk jemgyýetiňiziň işinde ata-babalaryňyzdan gelýän kesp-käriňizi ýöretmekde elmydama ösüşler ýaran bolsun!

Söhbetdeş bolan Gülruh HALJANOWA,

Agrosenagat işgärleriniň Kärdeşler arkalaşygynyň Daşoguz şäher Geňeşiniň başlygy.

26.01.2022
Röwşen geljege tarap rowaç gadamlar

Halkyň hatyrasyna beýik işleri bitirýän Gahryman Arkadagymyz bilen il-günüň bir jan, bir tendigi, berkarar döwletimiziň 30 ýyllyk garaşsyz ösüş ýolunda ýeten sepgitleriniň dünýä ykrarnamasyna eýe bolanlygy we belent maksatlara tarap ynamly gadam urýandygy buýsançly hakykatdyr.

Ýurdumyzda türkmen telekeçileriniň, senagatçylarynyň işleri bilen içgin gyzyklanylyp, olaryň armasy ýetirilýär. Muny geçen ýylyň dowamynda durmuşymyzda bolup geçen şanly wakalar hem tassyklaýar.

Şeýle buýsançly wakalaryň birine 2021-nji ýylyň 29-njy oktýabrynda şaýat bolduk. Şol gün milli Liderimiziň Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Aşgabat — Tejen bölegini, onuň ugrundaky döwrebap hyzmat ediş, inženerçilik desgalaryny açyp, ulanmaga ak pata bermegi, ýurdumyzyň hususyýetçilerine şeýle iri möhüm taslamalaryň gurluşygynda geljekde hem uly üstünlikleri gazanmagy arzuw etmegi buýsanjymyzy artdyrdy. Açylyş dabarasynda hem aýdylyşy ýaly, Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy — «Türkmen Awtoban» ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň gurýan bu ýoly Bitarap döwletimiziň ulag ulgamynda ählumumy wezipeleri çözmek üçin tagallalary birleşdirmäge uly ähmiýet berýändigini, ulag diplomatiýasyny üstünlikli ösdürýändigini aýdyň görkezýär.

«Halkyň Arkadagly zamanasy» şygary astynda geçýän şu ýylyň 13-nji ýanwarynda döwlet Baştutanymyzyň Esenguly etrabynyň Gögerendag obasynyň ýaşaýjylary, hususy balykçylar bilen duşuşyp, olaryň hal-ýagdaýy bilen gyzyklanmagynda hem telekeçileri goldamak we höweslendirmek ýaly asylly däbi gördük. Şa gadamynyň hususy balykçylaryň mekanyna düşmegi, olaryň alyp barýan asylly işlerine ýokary baha berilmegi döwletlilikden nyşandyr.

Häzirki döwürde türkmen telekeçileriniň öndürýän önümleriniň dürli görnüşleri, şol sanda balyk önümleri bazar bolçulygyny artdyrmaga goşant goşýar. Balykçy telekeçilere ýer bölekleriniň berilmegi, emeli usulda balyklary ösdürip ýetişdirmäge niýetlenen howuzlaryň gurulmagy, şeýle-de balyklary ýörite inkubatorlarda köpeltmek, olaryň iýmitini taýýarlamak boýunça innowasion tehnologiýalar esasynda alnyp barylýan işler oňyn netije berýär.

Bilşimiz ýaly, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow 18-nji ýanwarda Ahal welaýaty boýunça iş saparyny amala aşyryp, bu sebitiň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň gurluşygynda ýaýbaňlandyrylan giň möçberli işler we ýurdumyzyň beýleki künjeklerinde bina edilmegi meýilleşdirilýän desgalaryň taslamalary bilen tanyşdy. Şeýle-de «Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezindäki binalaryň we desgalaryň gurluşyklarynyň meseleleri hakynda» Karara gol çekdi. Bu taryhy waka ähli halkymyzyň, şol sanda ýurdumyzyň senagatçylarynyň we telekeçileriniň şatlygyny goşalandyrdy.

«Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň gurluşygynda alnyp barylýan işleriň depgini barha ýokarlanýar. Ony iki tapgyrda gurmak meýilleşdirilip, birinji tapgyrda 336 sany binadyr desga gurulýar. Şolaryň hatarynda 11 sany jemgyýetçilik, 26 sany edara binasy, 19 sany bilim edarasy, 258 sany iki we köp gatly ýaşaýyş jaýlary, 8 sany saglyk we sport desgasy, 14 sany içerki we daşarky inžener ulgamlary we desgasy bolup, olaryň gurluşygyna Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary bolan hususy kärhanalaryň 60-dan gowragy gatnaşýar. Gurluşyk işleriniň amala aşyrylýan döwründe potratçylaryň we kömekçi potratçylaryň gümrük paçlaryny, birža we gümrük ýygymlaryny tölemekden boşadylmagy aýratyn guwandyryjydyr.

Şeýle hem 20-nji ýanwarda hormatly Prezidentimiz Daşoguz welaýatyna amala aşyran iş saparynyň barşynda welaýatyň Görogly etrabynyň çäginde ýerleşýän “Işewür topar” hojalyk jemgyýetiniň guşçulyk toplumyna baryp gördi we ol ýerde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, öndürilýän önümler, olaryň görnüşleri bilen gyzyklandy. Bu waka hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda azyk bolçulygyny üpjün etmekde işewür toparlaryň möhüm orun eýeleýändiginiň, telekeçileriň yhlasly tagallasy netijesinde ýurdumyzyň ilatynyň ýylyň tutuş dowamynda ter gök önümler, etiň dürli görnüşleri we ýumurtga bilen üpjün edilýändiginiň nobatdaky subutnamasyna öwrüldi.

Şulardan hem görnüşi ýaly, ykdysadyýetiň hususy pudagy ösüşiň täze belentliklerine ynamly çykýar. Häzirki wagtda täze önümçilikler ýola goýulýar, köp sanly iri desgalary ulanmaga bermäge taýýarlyk görülýär.

Döwlet Baştutanymyzyň gol çeken Kararyna laýyklykda, 11-nji fewralda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisi geçiriler, onda geljek 30 ýylda ýurdumyzy ösdürmegiň maksatnamasy tassyklanar. Ýakyn geljek üçin niýetlenen bu möhüm resminamanyň kabul edilmegi «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň şanly wakasy bolup, ýurdumyzyň ähli ugurlaryny mundan beýläk-de ösdürmek boýunça wezipeleri kesgitlär.

Türkmen telekeçileri öz işlerini hormatly Prezidentimiziň dördünji senagat rewolýusiýasy eýýamynda innowasion barlaglara işjeň gatnaşmak, täze tehnologiýalary döretmek, dünýäniň ählumumy tehnologik ösüşinden yza galmazlyk hakyndaky sargytlaryna, şeýle-de bazar ýörelgelerine, sanly ykdysadyýetiň talaplaryna laýyklykda alyp barýarlar.

Milli Liderimiziň nygtaýşy ýaly, ykdysadyýetimiziň pudaklaryna öňdebaryjy tehnologiýalary ornaşdyrmakda, bäsdeşlige ukyply ýokary hilli önümleri öndürmekde, azyk howpsuzlygyny berkitmekde hususyýetçilere uly orun degişlidir. Olaryň ýola goýýan täze önümçilikleriniň gerimi barha giňeýär. Golaýda bolsa aýna owuntyklaryndan gurluşykda ulanylýan kompozit armaturasyny öndürmek boýunça «Algap» hususy kärhanasy bilen bilelikde döredilen «Senagattehnologiýalary» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetinde önümiň nusgalyk tapgyry öndürilip, oňa degişli döwlet edaralaryndan hil, laýyklyk we howpsuzlyk güwänamalary alyndy. Geljekde paýdarlar jemgyýeti tarapyndan polat görnüşiniň ornuny tutýan dürli ölçegdäki kompozit armaturasynyň önümçiligini has-da giňeltmek meýilleşdirilýär. Bu pudaklar tarapyndan bazalt çig malyndan kompozit armaturasyny öndürmek boýunça hem guramaçylyk işleri geçirilýär. Mundan başga-da, «Eziz doganlar» hojalyk jemgyýeti Ahal welaýatynyň Bäherden etrabynda ýyllyk kuwwaty 3 million 300 müň inedördül metr keramiki-bezeg plitalaryny we 120 müň sany sanfaýans önümlerini öndürmäge deň bolan zawodyň gurluşygyny alyp barýar.

Hususyýetçiler özlerine hemmetaraplaýyn goldaw berýändigi üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden hoşallyk bildirýärler, ata Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmeginiň bähbidine halal, tutanýerli zähmet çekip, yhlas-başarnyklaryny gaýgyrmajakdyklaryna ynandyrýarlar.

Saparmyrat OWGANOW,

Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň Merkezi Geňeşiniň başlygy, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň deputaty.

25.01.2022
Türkmenistanyň Prezidenti sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi

Aşgabat, 24-nji ýanwar (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Oňa Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň ýurdumyzyň welaýatlaryna we Aşgabat şäherine gözegçilik edýän orunbasarlary, Türkmenistanyň Baş prokurory, welaýatlaryň hem-de paýtagtymyzyň häkimleri gatnaşdylar.

Iş maslahatynyň dowamynda ýurdumyzyň sebitlerini durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň möhüm meselelerine, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýyna hem-de milli özgertmeler maksatnamalaryny amala aşyrmak boýunça alnyp barylýan işlere we döwlet durmuşyna degişli başga-da birnäçe wajyp meselelere garaldy.

Döwlet Baştutanymyz iş maslahatynda welaýatlara guran iş saparlarynyň dowamynda sebitlerde alnyp barylýan işler, Oba milli maksatnamasynyň ýerine ýetirilişi we saparyň netijeleri barada aýdyp, bu ugurdaky işleri häzirki döwrüň talaplaryna laýyk derejede guramak üçin ähli zerur mümkinçilikleriň bardygyna ünsi çekdi.

Hormatly Prezidentimiz, ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanowyň hasabatyny diňledi. Häkim şu günler welaýatda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, şol sanda sebitiň ekerançylyk meýdanlarynda agrotehniki çäreleriň geçirilişi, ýaz-meýdan işlerine görülýän taýýarlyk işleri barada hasabat berdi.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, häzirki döwürde ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan agrotehniki işleriň wajypdygy barada aýdyp, meýilleşdirilen işleriň ýokary hil derejesini üpjün etmek we olary bellenilen möhletlerde ýerine ýetirmek hem-de netijeliligi ýokarlandyrmak boýunça zerur guramaçylyk meselelerine möhüm ähmiýet bermegi häkimden talap etdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow maksatnamalaýyn çäreleri üstünlikli durmuşa geçirmek boýunça öňde durýan wezipeleriň çözgüdine toplumlaýyn esasda çemeleşmegiň wajypdygyny belläp, ýaz ekişine taýýarlygyň çäklerinde alnyp barylýan işleriň ýokary derejede we bellenilen möhletlerde geçirilmeginiň geljekki bol hasylyň möhüm şertidigine ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz welaýatda gowaçanyň, ýazlyk ýeralmanyň we soganyň ekiljek meýdanlarynda sürüm hem-de tekizleýiş işlerini geçirmekde, daýhan birleşiklerinde ekişde ulanyljak oba hojalyk tehnikalaryny, gurallaryny taýýarlamakda, ekin meýdanlarynyň daş-töweregini we şor suw akabalaryny arassalamakda haýal-ýagallyga ýol berilýändigini belledi.

Milli Liderimiz bu işleriň, esasan, Bäherden, Kaka, Ak bugdaý we Babadaýhan etraplarynda pes depginde alnyp barylýandygyny aýdyp, olaryň guramaçylyk derejesine, bildirilýän talaplara laýyk gelmeýändigine nägilelik bildirdi we bu ugurda kärhanalaryň işleriniň ýeterlik derejede utgaşdyrylmaýandygyny, şeýlelikde, bökdençlikleriň döreýändigini belledi hem-de işleri döwrüň talaplaryna laýyklykda guramagy häkimlerden talap etdi.

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew sebitiň ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň depginleri, şeýle hem oba hojalyk tehnikalaryny we gurallaryny, ýerleri ýaz ekişine taýýarlamak, ýeralmanyň, gök-bakja we beýleki ekinleriň ekilýän meýdanlaryny giňeltmek boýunça döwlet Baştutanymyzyň beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, şu ýyl meýilleşdirilen işleri öz wagtynda we ýokary hilli ýerine ýetirmek, aýratyn-da, möwsümleýin oba hojalyk işlerini ýokary derejede hem-de agrotehniki kadalara laýyklykda geçirmek, şol bir wagtyň özünde ekin meýdanlarynyň, suw akabalarynyň arassaçylyk derejesini yzygiderli gözegçilikde saklamak meseleleriniň wajypdygyny belledi we bu babatda häkime anyk tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz welaýatyň ak ekin meýdanlarynda ösüş suwuny tutmak we bugdaýy goşmaça iýmitlendirmek, gowaçanyň, ýazlyk ýeralmanyň we beýleki ekinleriň ekiljek meýdanlaryny taýýarlamak, bejergi traktorlaryny abatlamak işleriniň depginleriniň pesdigini belledi. Milli Liderimiz, aýratyn-da, ekin meýdanlarynyň daş-töweregini, suwaryş akabalaryny arassalamak, suwaryşyň häzirki zaman usullaryny ornaşdyrmak işleriniň Serdar, Bereket we Etrek etraplarynda alnyp barylýan derejesine nägilelik bildirdi. Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, munuň özi welaýatda oba hojalyk pudagynyň işiniň talabalaýyk guralmaýandygynyň netijesidir. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz işleri döwrüň talaplaryna laýyklykda guramagy häkimden talap etdi.

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradowyň hasabaty bilen dowam etdi. Häkim häzirki döwürde ýurdumyzyň demirgazyk welaýatyny durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça Oba milli maksatnamasynda kesgitlenilen wezipeleriň ýerine ýetirilişi, şeýle hem möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda azyk bolçulygynyň üpjün edilmeginde, senagat kärhanalarynyň işiniň bökdençsiz ýola goýulmagynda oba hojalykçylara möhüm ornuň degişlidigini belläp, şu günler alnyp barylýan möwsümleýin işleriň talabalaýyk guralmagynyň, olaryň öz wagtynda we ýokary hilli geçirilmeginiň wajyp wezipe bolup durýandygyna ünsi çekdi.

Milli Liderimiz welaýatyň suwaryş akabalaryny arassalamak boýunça zerur işleriň geçirilmelidigini belledi. Döwlet Baştutanymyz bu işleriň Ruhubelent, Görogly, Boldumsaz we Akdepe etraplarynda pes depginlerde alnyp barylýandygyny aýdyp, nägilelik bildirdi. Welaýatda gowaçanyň, ýazlyk ýeralmanyň we beýleki ekinleriň sebitiň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän görnüşleriniň ösdürilip ýetişdirilmegine ylmy esasda çemeleşilmelidir diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz oba hojalygynda alnyp barylýan işleriň depginlerini güýçlendirmek, pudaga häzirki zamanyň ösen tehnologiýalaryny ornaşdyrmak, şeýlelikde, bu ugurda öňde durýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek meselelerine zerur ähmiýet bermegi häkimden berk talap etdi.

Soňra Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew hormatly Prezidentimiziň ozal beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi, sebitde alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy hem-de häzirki döwürde ýaz ekişine taýýarlyk işleriniň derejesi, ýeralmanyň, gök-bakja ekinleriniň ekilýän meýdanlaryny artdyrmak boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, oba zähmetkeşleriniň netijeli işi üçin zerur şertleriň döredilmeginiň we öňde durýan wezipeleriň çözgüdine toplumlaýyn esasda çemeleşmegiň sebitleri ösdürmegiň maksatnamasynyň möhüm talabydygyny belläp, ähli möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýokary hilli we bellenilen möhletlere laýyklykda geçirilmeginiň wajypdygyna ünsi çekdi.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, welaýatda oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmek boýunça möwsümleýin işleri bellenilen agrotehniki möhletlerde geçirmek zerurdyr. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz welaýatyň Köýtendag, Döwletli, Hojambaz we Farap etraplarynda gowaça ekiljek meýdanlarda sürüm, tekizleýiş hem-de şor suw akabalaryny arassalamak işleriniň pes depginlerde alnyp barylýandygyny belläp, bu işleriň guralyşyna nägilelik bildirdi we olary talabalaýyk derejede guramagy häkimden talap etdi.

Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew häzirki döwürde sebitde alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleri, ýerleri we tehnikalary hem-de ekişde ulanyljak gurallary ýaz ekişine taýýarlamak, şol bir wagtyň özünde ekerançylyk meýdanlarynda ýeralmanyň, gök-bakja ekinleriniň ekişine taýýarlyk boýunça ýaýbaňlandyrylan işler barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, meýilleşdirilen ähli oba hojalyk işleriniň agrotehniki kadalara laýyklykda geçirilmeginiň hem-de ýokary hil derejesiniň üpjün edilmeginiň we bellenilen möhletlerde ýerine ýetirilmeginiň möhüm talapdygyna ünsi çekdi hem-de bu ugurda alnyp barylýan işlere berk gözegçilik etmegi tabşyrdy.

Şeýle hem hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow welaýatyň ak ekin meýdanlarynda ösüş suwuny tutmakda, bugdaýy mineral dökünler bilen iýmitlendirmekde, oba hojalyk tehnikalaryny we gurallaryny ýaz-meýdan işlerine taýýarlamakda işleriň haýal alnyp barylýandygyny belledi. Milli Liderimiz sebitiň ekerançylyk meýdanlarynyň daş-töwereklerini, suwaryş we şor suw akabalaryny arassalamak işleriniň depginleriniň pesdigine ünsi çekip, bu babatda Oguzhan, Türkmengala, Garagum we Mary etraplarynda alnyp barylýan işleriň derejesine nägilelik bildirdi hem-de işleri talabalaýyk derejede guramagy häkimden talap etdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew ýurdumyzyň ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, hususan-da, ak ekin meýdanlarynda ýerine ýetirilýän ideg işleriniň derejesi we ýaz-meýdan işlerine taýýarlygyň çäklerinde amala aşyrylýan çäreler barada hasabat berdi.

Ýaz ekişine oba hojalyk tehnikalaryny we degişli gurallary, ýerleri, zerur tohumlary taýýarlamak toplumlaýyn esasda alnyp barylýar. Şol bir wagtyň özünde ýurdumyz boýunça ýeralmanyň, gök-bakja we beýleki ekinleriň meýdanlaryny giňeltmek boýunça işlenip taýýarlanylan maksatnamanyň çäklerinde zerur işler geçirilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzyň ähli welaýatlarynda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň hem-de ekinleri ösdürip ýetişdirmek boýunça amala aşyrylýan agrotehniki çäreleriň geçirilişiniň talabalaýyk guralmaýandygyna ünsi çekdi.

Welaýat häkimleriniň öňde durýan wezipeleriň ýerine ýetirilmegine jogapkärçilikli çemeleşmeýändigi, işleri bellenilen wagtynda we ýokary hilli geçirmek boýunça guramaçylyk meseleleriniň pesdigi sebäpli, amala aşyrylýan agrotehniki çäreleriň hil derejesi talaba laýyk gelmeýär.

Döwlet Baştutanymyz welaýatlaryň häkimleriniň we Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary E.Orazgeldiýewiň bu ugurda alyp barýan işlerine nägilelik bildirip, olardan öňde durýan wezipeleriň çözgüdine örän jogapkärçilikli we hemmetaraplaýyn esasda çemeleşmegi berk talap etdi.

Soňra döwlet Baştutanymyz sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatyna Aşgabat şäheriniň häkimi R.Gandymow bilen Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekowy çagyrdy.

Häkim häzirki döwürde ýurdumyzyň baş şäheriniň merkezinde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, hususan-da, döwlet Baştutanymyzyň medeni-durmuş maksatly binalaryň gurluşygynyň depginlerini ýokarlandyrmak boýunça beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ak mermerli Aşgabady hemmetaraplaýyn ösdürmek, şäheriň çäklerinde meýilleşdirilen çäreleri üstünlikli durmuşa geçirmek, medeni-durmuş maksatly binalaryň gurluşygyny degişli derejede alyp barmak ugrunda ýerine ýetirilýän işleriň depginleriniň pesdigini belläp, işleriň guralyşynyň derejesine nägilelik bildirdi hem-de işleri talabalaýyk derejede guramagy häkimden talap etdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow ýurdumyzyň dürli künjeklerinde, şol sanda Aşgabat şäherinde gurluşygy alnyp barylýan desgalardaky işleriň ýagdaýy, aýratyn-da, ýol-ulag düzüminiň işini kämilleşdirmek boýunça döwlet Baştutanymyzyň ozal beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, paýtagtymyzy hemmetaraplaýyn ösdürmek, onuň degişli düzümlerini döwrebaplaşdyrmak boýunça meýilleşdirilen çäreleriň öz wagtynda we ýokary hilli geçirilmeginiň wajypdygyna ünsi çekdi.

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň baş şäherinde alnyp barylýan işleriň nusgalyk derejä eýe bolmalydygyny belläp, bu ugurda işlenip taýýarlanylan Maksatnamalardan gelip çykýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek bilen baglanyşykly meselelere jogapkärçilikli çemeleşmegiň zerurdygyny aýtdy.

Soňra sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň paýtagtymyza we ýurdumyzyň welaýatlaryna gözegçilik edýän orunbasarlarynyň, Baş prokuroryň hem-de Aşgabat şäheriniň we welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda dowam etdi.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzda ýol gurluşygy boýunça degişli maddy-enjamlaýyn binýadyň, tehnikalaryň welaýatlaryň häkimlikleriniň garamagyna geçirilendigini we şu döwürde ýol gurluşygy boýunça alnyp barylýan işleriň derejesiniň pese gaçandygyny belledi hem-de bu babatda Baş prokuror B.Atdaýewiň degişli ugurda geçirilen seljermeleriň netijeleri baradaky hasabatyny diňledi.

Baş prokuroryň hasabat berşi ýaly, ýol gurluşygyna degişli düzümleriň tehnikalarynyň welaýatlaryň häkimlikleriniň garamagyna geçirilmegi bilen ýurdumyzyň dürli künjeklerinde alnyp barylýan ýol gurluşygy işleriniň derejesiniň pese gaçandygy, degişli tehnikalaryň kuwwatynyň netijeli peýdalanylmaýandygy, ätiýaçlyk şaýlaryň ýetmezçilik edýändigi ýüze çykaryldy. Bu bolsa ýurdumyzyň çäklerinde ulag ýollaryny talabalaýyk saklamak we täzelerini çekmek işlerine ýaramaz täsirini ýetiripdir.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, bu işleriň şeýle derejede guralmagynyň ylalaşyp bolmajak ýagdaýdygyny belledi we degişli ugur boýunça prokuror gözegçiligini dowam etmegi tabşyrdy.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň welaýatlaryna guran iş saparlarynyň netijeleri barada aýdyp, sebitlerde Oba milli maksatnamasynyň ýerine ýetirilişiniň talabalaýyk guralmaýandygyny belledi. Hususan-da, ýol gurluşygynyň, medeni-durmuş maksatly desgalarda ýerine ýetirilýän işleriň depginleri häzirki döwrüň talabyna laýyk gelmeýär.

Döwlet Baştutanymyz bu baradaky gürrüňi dowam edip, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň welaýatlara gözegçilik edýän orunbasarlarynyň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň sebitleriň durmuş üpjünçiligini gowulandyrmak boýunça alnyp barylýan işler baradaky hasabatlaryny diňledi.

Milli Liderimiz döwlet tarapyndan degişli goldawlaryň berilýändigine garamazdan, ýurdumyzyň dürli künjeklerinde we paýtagtymyzda ýol-ulag düzümine degişli alnyp barylýan işleriň derejesiniň pesdigine, ýol gurluşygynyň depginlerini ýokarlandyrmak wezipeleriniň durmuşa geçirilmegine jogapkärçilikli çemeleşilmeýändigine ünsi çekip, bu ugurda alnyp barylýan işleriň hiliniň we depginleriniň pese gaçandygyny belledi. Munuň özi welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň häkimleriniň işleri talabalaýyk derejede guramaýandygyny görkezýär diýip, olaryň işine nägilelik bildirdi.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň ýol-ulag düzümine degişli işleri bellenilen meýilnama we häzirki döwrüň talabyna laýyk derejede guramagy Aşgabat şäheriniň hem-de welaýatlaryň häkimlerinden berk talap etdi. Şeýle hem milli Liderimiz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň welaýatlara we Aşgabat şäherine gözegçilik edýän orunbasarlaryna bu ugurdaky işlere gözegçiligi güýçlendirmegi tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz wise-premýer Ç.Purçekowa ýüzlenip, ýol gurluşygy boýunça alnyp barylýan işleriň depginlerini ýokarlandyrmak we kämilleşdirmek maksady bilen, ykdysady toplum bilen bilelikde degişli teklipleri taýýarlamagy tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz welaýatlarda medeni-durmuş maksatly binalaryň — mekdepleriň, çagalar baglarynyň, hassahanalaryň, saglyk öýleriniň, sport mekdepleriniňdir desgalarynyň, medeniýet öýleriniň, şeýle hem ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, welaýatlarda awtomobil ýollarynyň gurluşyklarynda ýokary hil derejesiniň üpjün edilmeginiň, bellenilen işleriň öz wagtynda ýerine ýetirilmeginiň möhüm talap bolup durýandygyny belledi.

Milli Liderimiz Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzda halkymyzyň durmuş üpjünçiligine degişli işleriň alnyp barylmagynyň, dürli maksatly desgalaryň gurluşyklarynda we ilatyň durmuş düzümine degişli işlerde häzirki zamanyň ösen tejribesiniň ulanylmagynyň we oňa täzeçil tehnologiýalaryň, sanly ulgamyň ornaşdyrylmagynyň döwrüň möhüm talabydygyny aýdyp, bu ugurda ýerine ýetirilýän işleri yzygiderli gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz iş maslahatyny jemläp, oňa gatnaşanlara berkarar Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmeginiň bähbidine alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

25.01.2022
Ýurduň senagat kuwwaty — durnukly ösüşiň binýady

Bazar ykdysadyýeti şertlerinde haryt dolanyşygynyň ähmiýeti has-da artýar. Häzirki wagtda hojalygy dolandyrmagyň has giň ýaýran we esasy görnüşi haryt önümçiligi bolup, bu gatnaşyklar dürli döwürlerde-de düýpli öwrenilýär we tejribede giňden peýdalanylýar. Ykdysadyýetiň önüm öndürýän böleginde gazanylýan ösüşleri, esasan, senagat pudagy üpjün edýär. Ol önümçiligiň depgininiň artdyrylmagyna, zähmet gorlarynyň mukdar we hil görkezijileriniň ýokarlandyrylmagyna, maddy-enjamlaýyn binýadynyň innowasion özgerişlere eýermegine daýanýar. Şoňa görä-de, Türkmenistanyň ykdysadyýetini diwersifikasiýalaşdyrmak, onuň pudaklaýyn we eýeçilik görnüşleri babatdaky düzümini kämilleşdirmek wezipeleri durmuşa geçirilýär.

Soňky ýyllarda ýurdumyzda amala aşyrylan düýpli özgertmeleriň netijesinde, Türkmenistan senagat taýdan sazlaşykly ösýän ýurda öwrüldi. Hormatly Prezidentimiz bäsdeşlige ukyply we eksporta niýetlenen harytlaryň önümçiligini artdyrmagy, bu ugurda işleri we hyzmatlary ýola goýmagy dowam etmäge, ilkinji nobatda, gaýtadan işleýän senagaty, hyzmatlar, ulag-kommunikasiýa ulgamlaryny ösdürmäge aýratyn üns bermelidigini nygtaýar, çünki bu ýagdaý ýurdumyzda ykdysady ösüşiň çig mala garaşlylygyny azaldýar. Şonuň üçin-de, özümizde öndürilen önümleriň hasabyna bazar bolçulygyny berkitmek boýunça öňde goýlan wezipeleri çözmek ugrunda uly işler alnyp barylýar. Şolaryň çäklerinde daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürýän ýerli kärhanalaryň sany yzygiderli artýar.

2030-njy ýyla çenli döwür üçin milli senagat ulgamyny ösdürmegiň strategik maksady gazyp alýan we gaýtadan işleýän pudaklaryň mümkin bolan deňagramlylygyny gazanmaga gönükdirilendir. Şunda gaýtadan işleýän senagat pudagynyň işjeňligini ýokarlandyrmagyň döwürleri şertleýin iki tapgyrda göz öňünde tutulýar. Birinji döwürde, has takygy, 2018 — 2024-nji ýyllarda çig mallaryň ähli görnüşlerini senagat taýdan özleşdirmäge çekmek işleri tamamlanyp, ony çuňlaşdyrylan we çaltlandyrylan tertipde dowam etmek wezipe edinilýär. Bu döwür eksporta niýetlenen we importy çalyşýan ugurlaryň ikisiniň-de deň derejede alnyp barylmagyny göz öňünde tutýar.

Ikinji döwür 2025 — 2030-njy ýyllara niýetlenip, ol senagaty ösdürmegiň innowasion ulgamynyň kemala getirilmegini öz içine alýar. Bu ýyllarda senagatyň ösüşiniň düýbünden täze ülňä geçmegine garaşylýar.

Häzirki wagtda ýurdumyzda iri ulag desgalary, üstaşyr geçelgeler we ýangyç-energetika toplumy milli senagatyň binýadyny düzýär. Şol sanda güýçli depgin bilen ösýän senagat pudaklaryna nebithimiýa toplumlarynyň gatanjy, dokma, azyk hem-de gurluşyk materiallary senagatyna maýa goýumlaryň gönükdirilmegi özüniň oňyn netijelerini berýär. Ahal welaýatynyň Kaka, Babadaýhan etraplarynyň çäginde gurlup, işe girizilen täze dokma toplumlary ýurdumyzyň dokma senagatynyň düzüminiň has-da kuwwatlanmagyny şertlendirýär. Ol ýerli çig maldan öndürilýän taýýar önümleriň möçberini we eksport mümkinçiliklerini has-da artdyrar. Şu ýerde aýratyn bellemeli zat, senagat pudagyndaky ösüşiň bu ugry ilat üçin täze iş orunlarynyň döredilmeginde wajyp orun eýeleýär.

Dünýä bazarlarynda uly isleg bildirilýän önümleri, şeýle-de daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek milli ykdysadyýetimiziň öňünde durýan möhüm wezipedir. Ýurdumyzda ýokary hilli, köp görnüşli eksport ugurly önümleriň öndürilişi barha artýar we olar dünýä bazarlarynda bäsdeşlige ukyplydyr. Döwletimiziň dokma toplumynda öndürilýän önümler hiliniň ýokarydygy, ekologik taýdan arassadygy, bahalarynyň elýeterlidigi, diňe bir içerki bazarda däl, daşary ýurtlarda hem uly islegden peýdalanýandygy bilen tapawutlanýar. Dokma senagatynyň işini ýöretmekde ýurdumyzyň öz çig mal binýadynyň bolmagy-da onuň ähmiýetini ep-esli derejede artdyrýar, girdejililigini ýokarlandyrýar.

Türkmenistanyň dokma önümleriniň, barha meşhurlyga eýe bolýan söwda markalary bilen öndürilýän taýýar egin-eşikleriň, şeýle hem hojalyk harytlarynyň 60 göterime barabar bölegi dünýäniň 70-den gowrak ýurduna ugradylýar. Şeýle mümkinçilikleri has-da ýaýbaňlandyrmak maksady bilen, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Prezident Maksatnamasynda Türkmenistanyň eksport kuwwatyny artdyrmak we daşary söwda dolanyşygynyň deňagramlylygyny üpjün etmek häzirki döwrüň durmuş-ykdysady ösüşiniň işjeň ugurlarynyň hatarynda kesgitlenýär. Şunda daşarky bazarlaryň islegleri, ýurdumyzda döredilen hem-de döredilýän önümçilik kuwwatlyklarynyň doly derejede ulanylmagy iş üpjünçiliginiň, durnukly ykdysady ösüşiň esasy girewi we şerti hökmünde bellenilýär.

Hormatly Prezidentimiziň ykdysady syýasaty uzak möhletleýin geljek üçin niýetlenen kuwwatly milli ykdysadyýeti emele getirmäge gönükdirilip, uly mümkinçiliklere eýe bolan Türkmenistanyň dünýä ykdysadyýetine okgunly goşulyşmagyna şert döredýär.

Merjen BORJAKOWA,

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Durmuş syýasaty baradaky komitetiniň hünärmeni.

25.01.2022
Äh­lu­mu­my abadançylygyň bäh­bi­di­ne

«Hal­kyň Ar­ka­dag­ly za­ma­na­sy» diý­lip at­lan­dy­ry­lan tä­ze ýy­lyň il­kin­ji gün­le­rin­den ýur­du­my­zyň ulag dip­lo­ma­ti­ýa­sy­ny has-da ös­dür­mek we bu ugur­da hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gy iş­jeň­leş­dir­mek bi­len bag­ly iş­le­re aý­ra­tyn äh­mi­ýet be­ril­ýär. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Gurbanguly Berdimuhamedowyň 7-nji we 14-nji ýan­war­da Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň san­ly ul­gam ar­ka­ly ge­çi­rilen mej­lis­le­rin­de ulag ul­ga­my­nyň müm­kin­çi­lik­le­ri­ni art­dyr­mak bo­ýun­ça be­ren tab­şy­ryk­la­ry­dyr gol çe­ken Ka­rar­la­ry mu­nuň şeý­le­di­gi­ni do­ly tas­syk­la­ýar. Şun­da «Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň ulag dip­lo­ma­ti­ýa­sy­ny ös­dür­me­giň 2022 — 2025-nji ýyl­lar üçin Mak­sat­na­ma­sy­na» mö­hüm orun de­giş­li­dir.

Mil­li Li­de­ri­mi­ziň bel­leý­şi ýa­ly, Türk­me­nis­ta­nyň ulag stra­te­gi­ýa­sy uzak möh­let­le­ýin hä­si­ýe­te eýe­dir. Ol ge­og­ra­fik taý­dan ýer­le­şi­şiň ar­tyk­maç­lyk­la­ryn­dan, bi­ziň ýur­du­my­zyň çä­gin­de ys­ny­şyk­ly hal­ka­ra yk­dy­sa­dy go­şu­lyş­ma­gy hem-de hyz­mat­daş­ly­gy ös­dür­mek işi­ne hyz­mat ed­ýän se­bit we yk­lym äh­mi­ýet­li iri ulag mer­kez­le­ri­ni dö­ret­mek üçin lo­gis­tik müm­kin­çi­lik­ler­den has do­ly peý­da­lan­ma­ga esas­lan­ýar. Şo­ňa gö­rä-de, ýur­du­myz­da ulag ul­ga­my bo­ýun­ça hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gyň ge­ri­mi­ni gi­ňelt­mä­ge, Be­ýik Ýü­pek ýo­lu­nyň mö­hüm çat­ryk­la­ry­nyň bi­rin­de ýer­le­şen Türk­me­nis­ta­nyň üs­ta­şyr ulag müm­kin­çi­lik­le­rin­den has ne­ti­je­li peý­da­lan­ma­ga uly üns be­ril­ýär.

Hä­zir­ki za­man dün­ýä­sin­de dur­nuk­ly ulag ul­ga­my­ny ke­ma­la ge­tir­mek döw­let­le­riň we se­bit­le­riň üs­ta­şyr ulag akym­la­ry­na go­şu­lyş­ma­gy bi­len, ola­ryň yk­dy­sa­dy­ýet­le­ri­ni ös­dür­mä­ge, dur­muş de­re­je­si ba­bat­da halk­la­ryň ara­syn­da­ky deň­siz­li­gi ara­dan aýyr­ma­ga gö­nük­di­ri­len­dir. Şu nuk­daý­na­zar­dan, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz ulag ul­ga­myn­da hyz­mat­daş­lyk bo­ýun­ça hal­ka­ra hu­kuk gu­ral­la­ry bo­lup hyz­mat et­jek mö­hüm baş­lan­gyç­la­ry öňe sü­rüp, ola­ryň BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň de­giş­li Ka­rar­na­ma­la­ry bi­len ber­ki­dil­me­gi­niň ta­rap­da­ry bo­lup çy­kyş ed­ýär. Türk­me­nis­ta­nyň baş­lan­gyç­la­ry esa­syn­da 2014-nji ýy­lyň 19-njy de­kab­ryn­da BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 69-njy mej­li­sin­de «Dur­nuk­ly ösüş üçin hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gy üp­jün et­mek­de ulag-üs­ta­şyr ge­çel­ge­le­ri­niň or­ny», Baş As­samb­le­ýa­nyň 70-nji mej­li­si­niň çäk­le­rin­de, 2015-nji ýy­lyň 22-nji de­kab­ryn­da «Dur­nuk­ly kö­pu­gur­ly ulag-üs­ta­şyr ge­çel­ge­le­riň dö­re­dil­me­gi­ne ýar­dam ber­mek mak­sa­dy bi­len ulag­la­ryň äh­li gör­nüş­le­ri­niň ara­syn­da hem­me­ta­rap­la­ýyn hyz­mat­daş­ly­gyň üp­jün edil­me­gi ug­run­da», 2017-nji ýy­lyň 20-nji de­kab­ryn­da Baş As­samb­le­ýa­nyň 72-nji mej­li­sin­de «Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry­ny ama­la aşyr­mak bi­len bag­ly­lyk­da ulag­la­ryň äh­li gör­nüş­le­ri­niň ara­bag­la­ny­şy­gy­ny ber­kit­mek», 2021-nji ýy­lyň 29-njy iýu­lyn­da «Ko­ro­na­wi­rus ke­se­li­niň (COVID-19) pan­de­mi­ýa­sy we on­dan soň­ky dö­wür­de dur­nuk­ly ösüş üçin üz­nük­siz we yg­ty­bar­ly hal­ka­ra ýük da­şa­ma­la­ry üp­jün et­mek mak­sa­dy bi­len, ula­gyň äh­li gör­nüş­le­ri­niň ara­bag­la­ny­şy­gy­ny ber­kit­mek» ady bi­len ka­bul edi­len Ka­rar­na­ma­la­ryň dör­dü­si ýur­du­my­zyň ulag dip­lo­ma­ti­ýa­sy­nyň dün­ýä de­re­je­sin­dä­ki be­lent yk­ra­ry­ny ala­mat­lan­dyr­ýar.

Türk­me­nis­tan ta­ra­pyn­dan bu ugur­da öňe sü­rül­ýän tek­lip­dir baş­lan­gyç­la­ryň örän der­wa­ýys­dy­gy öz-özün­den düş­nük­li­dir, çün­ki ulag ul­ga­my dün­ýä ho­ja­lyk gat­na­şyk­la­ry­nyň dur­nuk­ly­ly­gy­na we saz­la­şyk­ly­ly­gy­na gö­nü­den-gö­ni tä­si­ri­ni ýe­tir­ýän mö­hüm ugur­la­ryň bi­ri bo­lup çy­kyş ed­ýär. Mu­nuň özi Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy ta­ra­pyn­dan tas­syk­la­ny­lan «Gün ter­ti­bi — 2030-yň» üs­tün­lik­li ama­la aşy­ryl­ma­gyn­da-da aý­ra­tyn äh­mi­ýe­te eýe­dir. Bu ugur­da uly müm­kin­çi­lik­le­re eýe bo­lan Türk­me­nis­tan soň­ky ýyl­lar­da iri hal­ka­ra we se­bit tas­la­ma­la­ry­nyň bir­nä­çe­si­niň ba­şy­ny baş­la­dy. Ola­ryň dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi Mer­ke­zi Azi­ýa, Ha­zar­ýa­ka we beý­le­ki goň­şy se­bit­le­riň ýurt­la­ry­nyň ara­syn­da­ky söw­da-yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­ly­gy hä­zir­ki za­man de­re­jesine çy­kar­ma­ga, se­bi­ta­ra gat­na­şyk­la­ryň ösü­şi­ne kuw­wat­ly iter­gi ber­mä­ge, Mer­ke­zi Azi­ýa­ny, Ha­zar, Ga­ra de­ňiz we Bal­ti­ka se­bit­le­ri­ni, Or­ta we Ýa­kyn Gün­do­ga­ry, Gü­nor­ta we Gü­nor­ta-Gün­do­gar Azi­ýa­ny bir­leş­dir­ýän tä­ze geoyk­dy­sa­dy gi­ňiş­li­giň gur­lu­şy­nyň bin­ýa­dy­ny goý­ma­ga amat­ly müm­kin­çi­lik­le­ri aç­ýar.

Ýur­du­myz­da ulag­la­ryň äh­li gör­nüş­le­ri­niň mad­dy-en­jam­la­ýyn bin­ýa­dy­nyň top­lum­la­ýyn döw­re­bap­laş­dy­ryl­ma­gy­na, ulag ul­ga­my­nyň hä­zir­ki za­man dü­züm­le­ri­niň dö­re­dil­me­gi­ne, Türk­me­nis­ta­nyň hal­ka­ra üs­ta­şyr ulag ge­çel­ge­le­ri­niň se­bit mer­ke­zi hök­mün­dä­ki or­nu­nyň has-da ber­ki­dil­me­gi­ne gö­nük­di­ri­len mö­hüm çä­re­le­riň top­lu­my­ny özün­de jem­le­ýän «Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň ulag dip­lo­ma­ti­ýa­sy­ny ös­dür­me­giň 2022 — 2025-nji ýyl­lar üçin Mak­sat­na­ma­sy» hem döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň ulag ul­ga­my bo­ýun­ça hal­ka­ra baş­lan­gyç­la­ry esa­syn­da iş­le­nip taý­ýar­la­nyl­dy. Tä­ze mak­sat­na­ma­da Türk­me­nis­ta­nyň Ýol-ulag ko­dek­si­ni taý­ýar­la­mak, ulag ba­bat­da hal­ka­ra gu­ra­ma­lar, şol san­da BMG hem-de onuň se­bit­le­ýin ko­mis­si­ýa­la­ry, Hal­ka­ra eks­pe­di­tor­çy­lyk as­so­sia­si­ýa­la­ry­nyň fe­de­ra­si­ýa­sy, Hal­ka­ra ho­wa ulag­la­ry as­so­sia­si­ýa­sy, Hal­ka­ra Ra­ýat Awia­si­ýa­sy Gu­ra­ma­sy, Hal­ka­ra De­ňiz Gu­ra­ma­sy, Hal­ka­ra aw­to­mo­bil ulag­la­ry bir­le­şi­gi, De­mir ýol­la­ryň hyz­mat­daş­lyk gu­ra­ma­sy ýa­ly ýö­ri­te­leş­di­ri­len dü­züm­ler bi­len öza­ra bäh­bit­li hyz­mat­daş­ly­gy ne­ti­je­li do­wam et­dir­mek göz öňün­de tu­tul­ýar. Bu bol­sa ulag-lo­gis­ti­ka ul­ga­my­na hä­zir­ki za­ma­nyň tä­ze­çil teh­no­lo­gi­ýa­la­ry­nyň or­naş­dy­ryl­ma­gyn­da, ýur­du­my­zyň eks­port müm­kin­çi­lik­le­ri­niň art­dy­ryl­ma­gyn­da, şol bir wag­tyň özün­de ma­ýa go­ýum se­riş­de­le­ri­niň iş­jeň çe­kil­me­gin­de tä­ze şert­le­ri dö­re­der.

Äh­lu­mu­my dur­nuk­ly ösü­şiň aý­ryl­maz şert­le­ri­niň bi­ri hök­mün­de kö­pu­gur­ly, howp­suz hal­ka­ra ulag dü­züm­le­ri­ni dö­re­dip, ulag dip­lo­ma­ti­ýa­sy­nyň müm­kin­çi­lik­le­ri­ni bü­tin adam­za­dyň bäh­bi­di­ne gö­nük­dir­mä­ge ça­lyş­ýan mil­li Li­de­ri­mi­ziň bu ugur­da­ky baş­lan­gyç­la­ry mundan beýläk-de ro­waç­lyk­la­ra bes­len­sin!

Ar­zy­gül AN­NA­MY­RA­DO­WA,

Türk­me­nis­ta­nyň In­že­ner-teh­ni­ki we ulag kom­mu­ni­ka­si­ýa­la­ry ins­ti­tu­ty­nyň mu­gal­ly­my.

25.01.2022
Täze önüm — ekologiýa abadançylygynyň kepili

Ýangyç-energetika toplumy milli ykdysadyýetimiziň möhüm ugurlarynyň biri bolup, täze tehnologiýalaryň hem-de dünýäniň ösen tejribesiniň ornaşdyrylmagy netijesinde bu pudakda ekologiýa taýdan täze önümleri öndürmek boýunça netijeli işler alnyp barylýar. Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda sanly ulgam arkaly geçirilen ilkinji mejlisinde Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynda çig nebiti gaýtadan işlemek arkaly EURO-6 standartlarynyň hil talaplaryna doly laýyk gelýän, ekologiýa taýdan has arassalygy bilen tapawutlanýan täze A-98 kysymly awtoulag benzininiň öndürilip başlanandygy habar berildi. Bizem täze önümiň alnyşy we aýratynlyklary bilen bagly maglumatlary almak üçin Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynyň Çalgy ýaglary we prisadkalar boýunça bölüminiň baş tehnologynyň orunbasary, tehniki bölümiň başlygy Hajymuhammet HAJYÝEWE ýüz tutduk.

— Ilki bilen-ä, sizi täze önümiň çykarylyp başlanmagy bilen gutlaýarys!

— Sag boluň!

— Ekologiýa taýdan arassa ýangyjyň täze görnüşiniň taýýarlanylyşy barada nämeler aýdyp bilersiňiz?

— Hormatly Prezidentimiziň daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň ornuny tutýan, ekologiýa taýdan arassa, sarp edijiler tarapyndan uly isleg bildirilýän we dünýä bazarlarynda bäsdeşlige ukyply önümleri öndürmek baradaky tabşyryklaryndan ugur alyp, Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynda ylmy-gözleg işleri yzygiderli alnyp barylýar. «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň ilkinji günlerinde zawodlar toplumymyzyň içerki mümkinçiliklerini doly peýdalanyp, benzin komponentlerini öndürýän desgalaryň işleýiş kadalaryna üýtgetme girizmek arkaly EURO-6 standartlarynyň talaplaryny kanagatlandyrýan täze A-98 kysymly awtoulag benzini öndürildi. Benziniň bu görnüşi dünýäniň ösen ýurtlarynda öndürilýän iň häzirki zaman awtoulaglarda ulanylyp, ekologiýa taýdan has arassalygy we tygşytlylygy bilen tapawutlanýar.

Zawodlar toplumynyň A-98 kysymly awtoulag benzini öndürmegi ýörite meýilleşdirmegi we meýilleşdirilen çäreleriň takyk amala aşyrylmagy netijesinde täze önümi öndürmek mümkin boldy. Onuň hil görkezijilerini EURO-6 ekologik talaplaryna laýyk getirmek üçin Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynyň awtoulag benzinleriň komponentlerini öndürýän desgalarynyň iş düzgünleri üýtgedildi we öndürilýän komponentleriň hil görkezijileri berk gözegçilikde saklanyldy. Barlaghana şertlerinde ýörite synaglar geçirilip, täze önümiň komponent düzümi kesgitlenildi. Ekologiýa taýdan arassa täze etilirlenmedik A-98 kysymly awtoulag benzininiň senagat tapgyryny taýýarlamaga zawodyň inžener-tehniki işgärleri bilen bir hatarda ýolbaşçylar hem işjeň gatnaşdylar.

Täze etilirlenmedik A-98 kysymly awtoulag benzinini almak üçin ýörite saýlanan çig mal gaýtadan işlenilip, gerekli komponentler alyndy we A-98 kysymly awtoulag benzininiň 14,36 tonnasy taýýarlanyldy. Häzirki wagtda bu önümi nebit önümleriniň täze görnüşi hökmünde «Türkmenstandartlary» baş döwlet gullugy tarapyndan döwlet reýesterine girizmek hem-de laýyklyk sertifikatyny resmileşdirmek boýunça işler alnyp barylýar.

— Täze önümiň ýokary halkara hil standartlaryna laýyk gelýändigini tassyklamak üçin nähili işler amala aşyryldy?

— Etilirlenmedik A-98 kysymly awtoulag benzininiň hilini anyklamak üçin, ilki zawodlar toplumynyň barlaghanasynda geçirilen barlaglar arkaly onuň K5 ekologik talaplarynyň we EURO-6 standartlarynyň kadalaryna laýyk gelýändigi kesgitlenildi. Taýýarlanan önümden zawodlar toplumynyň hünärmenleriniň we Balkan welaýat «Türkmenstandartlary» baş döwlet gullugynyň Türkmenbaşy şäher bölüminiň wekiliniň gatnaşmagynda synag üçin seçilip alnan nusgalyk «Türkmenhimiýa» döwlet konserniniň Ahaldaky tebigy gazdan benzin öndürýän zawodyna synag geçirmek üçin ugradyldy. Bu synagyň netijeleri hem zawodlar toplumynda täze öndürilen A-98 kysymly awtoulag benzininiň ýokarda agzalan halkara hil standartlaryny kanagatlandyrýandygyny kepillendirdi. Niderlandlar Patyşalygynyň «Saybolt» kompaniýasynyň halkara barlaghanasynda geçirilen barlaglaryň netijesinde bu önümiň K5 ekologik talaplarynyň we EURO-6 standartlarynyň kadalaryna laýyk gelýändigi barada kepilnamalar berildi.

— Şu ýerde K5 ekologik talaplary we EURO-6 standartlary ýaly düşünjeler barada gürrüň berseňiz, okyjylarymyz üçin gyzykly bolardy...

— Awtoulaglara ýangyç guýuş beketlerinde ýangyjyň derejesi görkezilýän şahadatnamalara duş gelýänsiňiz. Bu ýerde, köplenç, K4 ýa-da K5 standarty görkezilip, olar awtoulag benzininiň ekologik synpyny aňladýar. Olar benziniň düzümini we ýangyç ýananda bölünip çykýan gazlara täsir edýän kükürdiň we beýleki himiki maddalaryň derejesini görkezýär. K2 ekologik synpyna degişli bolan 1 kilogram ýangyçda kükürdiň möçberi 500 milligrama çenli bolup, zyýanly monometilaniliniň (MMA) möçberi 1,3 göterimden köp bolmaly däl. K-3 we K-4 ekologik synpa degişli ýangyçlarda kükürdiň mukdary 1 kilogram ýangyçda degişlilikde 150 milligrama çenli we 50 milligrama çenli bolup, zyýanly monometilaniliniň möçberiniň1 göterime çenli bolmagyna rugsat berilýär. K-5 ekologik synpynda bolsa 1 kilogram ýangyçda kükürdiň mukdary bary-ýogy 10 milligrama çenli bolup, zyýanly monometilaniliniň bolmagyna düýbünden ýol berilmeýär.

EURO-6 standarty barada aýtsak, munuň özi awtoulaglaryň hereketlendirijileri üçin has bähbitli bolan hem-de ýangyç ýananda bölünip çykýan gazlardaky zyýanly maddalaryň möçberini berk kadalaşdyrýan ekologik standartdyr.

— Diýmek, Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynda öndürilen täze A-98 kysymly awtoulag benzini hem daşky gurşawa ýetirilýän zyýany peseltmäge ýardam eder. Şeýle dälmi?!

— Örän dogry. Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzda täze tehnologiýalary, nou-haulary hem-de öňdebaryjy halkara tejribesini ornaşdyrmak boýunça giň gerimli işler alnyp barylýar. Ýangyç-energetika toplumynda hem döwrebap önümçilikleriň ýola goýulmagy halkymyzyň bagtyýar durmuşy hakyndaky tagallalara mynasyp goşantdyr. Bize şeýle ajaýyp zamanada döredijilikli zähmet çekmäge we bagtyýar durmuşda ýaşamaga ähli şertleri döredip berýän Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun!

— Täze önümiň aýratynlyklary barada beren gürrüňleriňiz üçin sag boluň! Döredijilikli gözlegleriňizde ýeneki üstünlikleri arzuw edýäris.

— Sag boluň!

Söhbetdeş bolan Ahmet GELDIÝEW,

«Watan».

25.01.2022
Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly BERDIMUHAMEDOW: — Amala aşyrylýan giň möçberli özgertmeleriň maksady halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmakdan ybaratdyr

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başyny başlan, ýurdumyzy senagat taýdan ösdürmek boýunça taslamalary amala aşyrmagyň depginlerini ýokarlandyrmak, sebitleri toplumlaýyn ösdürmek, giň gerimli binagärlik taslamalaryny ilerletmek, milli mirasymyzy we medeni-ruhy gymmatlyklarymyzy dikeltmek, gorap saklamak hem-de öwrenmek, halkara hyzmatdaşlygy giňeltmek, «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda ilatyň durmuş hal-ýagdaýyny has-da gowulandyrmak ugrundaky işler geçen hepdäniň wakalarynyň esasyny düzdi.

17-nji ýanwarda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly ýurdumyzyň obasenagat toplumynda özgertmeleri durmuşa geçirmegiň meselelerine bagyşlanan iş maslahatyny geçirdi.

Ozal habar berlişi ýaly, döwlet Baştutanymyzyň «Welaýatlar boýunça 2022-nji ýylda oba hojalyk ekinlerini ýerleşdirmek hem-de önümleri öndürmek hakyndaky» Kararyna laýyklykda, sebitlerde oba hojalyk ekinlerini olaryň görnüşleri boýunça ýerleşdirmek hem-de ekmek üçin bölünip berlen umumy meýdany 1 million 403 müň 120 gektar bolan meýdanda ekişe taýýarlyk görmek boýunça zerur işler geçirilýär. Mundan başga-da, bu resminama laýyklykda, 106 müň gektara ýeralma we gök-bakja ekinleri, şol sanda 65 müň gektar meýdana bu ekinleriň ýazlyk, 41 müň gektar meýdana bolsa güýzlük görnüşlerini ekmek meýilleşdirilýär. Şeýlelikde, şu ýyl bu maksatlar üçin bölünip berlen ýerleriň meýdany 50 müň 450 gektar köpeler. Häzir ýerleri, tohumlary, ýörite tehnikalary we gurallary ekişe taýýarlamak işleri alnyp barylýar.

Milli Liderimiziň «Türkmenistanda 2022-nji ýylda gowaçanyň ýokary hasylyny ýetişdirmek hakyndaky» Kararyna laýyklykda, 580 müň gektarda bu gymmatly ekini ekmek hem-de “ak altynyň” 1 million 250 müň tonnasyny taýýarlamak göz öňünde tutulýar. Şu günler welaýatlarda ýerleri sürmek we ekiş möwsümine toplumlaýyn taýýarlyk görmek işleri dowam etdirilýär. Şunuň bilen bir hatarda, welaýatlaryň gallaçy daýhanlary howa şertlerini göz öňünde tutup, 690 müň gektarda bugdaýa ösüş suwuny tutmak hem-de ony mineral dökünler bilen iýmitlendirmek işlerini geçirýärler. Şeýle hem Türkmenistanyň Suw kodeksine laýyklykda, suw serişdelerini tygşytly we rejeli peýdalanmak, ilatymyzy, oba hojalyk önümlerini öndürijileri, senagat pudagyny we beýleki suwdan peýdalanyjylary suw bilen üpjün etmek maksady bilen degişli işler amala aşyrylýar.

Milli Liderimiz iş maslahatynyň dowamynda oba hojalyk toplumyny mundan beýläk-de özgertmäge, öndürilýän oba hojalyk önümleriniň mukdaryny artdyrmaga hem-de ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmäge gönükdirilen birnäçe wezipeleri kesgitledi. Şolaryň hatarynda ylmyň öňdebaryjy gazananlaryny we häzirki zaman tehnologiýalaryny baý milli tejribe bilen sazlaşykly utgaşyklylykda ornaşdyrmak, ugurdaş düzümleri hem-de gaýtadan işleýän pudagy döwrebaplaşdyrmak, seçgiçilik işini kämilleşdirmek wezipeleri durýar.

18-nji ýanwarda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ahal welaýaty boýunça iş saparyny amala aşyryp, bu sebitiň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň gurluşygynda ýaýbaňlandyrylan giň möçberli işler bilen tanyşdy.

Ir säher bilen hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Halkara ahalteke atçylyk sport toplumyna bardy. Bu ýerde ady rowaýata öwrülen Pereňiň nesil ugrunyň dowamy bolan taýçanak dünýä indi. Milli Liderimiziň teklibi bilen, geljek 30 ýyly öz içine alýan täze döwre niýetlenen beýik maksatlarymyzyň bedew badynda dowamat-dowam bolmagynyň nyşany hökmünde taýçanaga Zaman diýip at goýuldy.

Döwlet Baştutanymyz asyrlar aşyp gelýän asylly dessurlara eýerip, mähriban käbesi Ogulabat ejäniň ören alajasyny ýagşy arzuwlar bilen taýçanagyň boýnuna dakdy.

Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň gurluşyk meýdançasynda döwlet Baştutanymyzyň garamagyna “Ahal” binasynyň hem-de Ahal welaýat çagalar sagaldyş-dikeldiş merkeziniň we çagalar baglarynyň taslamalary, inženerçilik, ýol-ulag düzümleriniň desgalarynyň ýerleşdiriliş çyzgylary hödürlenildi.

Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalarynyň ýerine ýetirýän taslamalarynyň we işleriniň hatarynda Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Tejen — Mary böleginiň gurluşygy hem bar.

Milli Liderimiz sebitde bar bolan taryhy ýadygärlikleriň şekilleri ýerleşdiriljek Ahal welaýatynyň taryhy-medeni seýilgähiniň taslamasy bilen tanşyp, onuň daş-töweregine dag arçasyny ekmegi teklip etdi.

Iş maslahatynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň gurluşygynda alnyp barylýan işleriň ýokary depginini belledi. Bu taslamany amala aşyrmagyň birinji tapgyrynda desgalaryň 336-syny gurmak göz öňünde tutulýar.

Gurluşyk işleriniň amala aşyrylýan döwründe potratçylardyr kömekçi potratçylar gümrük paçlaryny, birža we gümrük ýygymlaryny tölemekden boşadyldy. Ýaşaýyş jaýlaryny gurmak barada baglaşylan şertnamalaryň umumy bahasynyň zerur bölegini maliýeleşdirmek üçin, buýrujylaryň ýüztutmasy esasynda amatly möhletler bilen karzlar berildi.

Ýurdumyzyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalarynyň ugurdaş kompaniýalary, hususy kärhanalary öňdebaryjy tehnologiýalary ulanmak arkaly, toplumlaýyn gurluşyk işlerini alyp barýarlar. Häzir bu ýerde gurulýan binalaryň köpüsiniň esasy işleri tamamlandy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly we intellektual ulgamlaryň esasynda sazlaşykly şäher giňişligini döretmek, gurluşyk işlerine ýurdumyzyň ýokary okuw mekdepleriniň talyplaryny çekmek, bu ajaýyp künjegiň tebigy gözelligini gorap saklamak üçin “ýaşyl” tehnologiýanyň usullaryny giňden ulanmak meselelerine gurluşykçylaryň ünsüni çekdi.

Döwlet Baştutanymyz milli ykdysadyýetimizi pugtalandyrmaga, halkymyzyň hal-ýagdaýyny mundan beýläk-de ýokarlandyrmaga, ata Watanymyzyň gülläp ösmeginiň bähbidine durmuşa geçirilýän şeýle işleriň geljekde hem üstünlikli dowam etdiriljekdigini aýdyp, “Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezindäki binalaryň we desgalaryň gurluşyklarynyň meseleleri hakyndaky” Karara gol çekdi.

Geçen hepde Türkmenistanyň Prezidenti, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow 2022-nji ýylyň 11-nji fewralynda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisini geçirmek hakyndaky Karara gol çekdi. Şeýle hem Türkmenistanyň atçylyk toplumyny döwrebaplaşdyrmaga, atlaryň saklanyş şertlerini we tohumçylyk işini has-da kämilleşdirmäge, atçylyk sportuny we seýisçilik sungatyny ösdürmäge hem-de atşynaslaryň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmaga “Türkmen atlary” döwlet birleşigine pul serişdelerini bölüp bermek hakyndaky Karara gol çekildi.

19-njy ýanwarda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Aşgabat şäheri boýunça iş saparyny amala aşyryp, ak mermerli paýtagtymyzyň demirgazyk künjegindäki “Aşgabat-siti” iri ýaşaýyş toplumynyň gurluşygyna degişli meseleler bilen tanyşdy. Milli Liderimiz gurulmagy meýilleşdirilýän ýaşaýyş toplumynyň teklip edilýän Baş meýilnamasy, ýollaryň çyzgysy hem-de köp gatly ýaşaýyş jaýlarynyň taslamalary, şeýle hem Gurbansoltan eje şaýolunyň ugrunda gurulmagy teklip edilýän Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň binasynyň taslamasy bilen tanyşdy. Taslama bu ýokary okuw mekdebiniň talyplary tarapyndan taýýarlanyldy.

Döwlet Baştutanymyza «akylly» öýüň enjamlaryny dolandyrmak, dolandyrylyşyň awtomatlaşdyrylan ulgamy, suw, gaz we beýleki ulgamlary aralykdan dolandyrmak, “akylly” şäheriň dürli ulgamlary, şol sanda elektro awtoulag düzümi barada maglumat berýän şekiller görkezildi. Şeýle hem “Aşgabat-siti” taslamasyny amala aşyrmak boýunça halkara bäsleşigiň yglan edilendigi barada habar berildi.

Döwlet Baştutanymyz täze şäheriň gurluşygynda maglumat we aragatnaşyk tehnologiýalaryny, internet ulgamlaryny, sanly ulgamy utgaşdyrmak konsepsiýasynyň amala aşyrylmalydygyny belledi hem-de ýaşaýyş düzümleriniň ähli ugurlarynyň täzeçil tehnologiýalaryň kömegi arkaly dolandyrylmagyna möhüm ähmiýet bermegi tabşyrdy. Bu ýerde geçirilen iş maslahatynda döwlet Baştutanymyz «Aşgabat-siti» diýlip atlandyrylan ýaşaýyş toplumynyň gurluşygyny ýokary derejede üpjün etmek maksady bilen, ýörite Pudagara toparyň döredilendigini we onuň düzüminiň tassyklanandygyny aýtdy. Täze guruljak ýaşaýyş toplumynda alnyp baryljak işlere gözegçilik etmek üçin Gurluşyk we binagärlik ministrliginde Gurulýan desgalaryň direksiýasy döredildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň raýatlarynyň bu özboluşly ýaşaýyş toplumynyň gurluşygy bilen bagly garaýyşlaryny beýan etmegi üçin «Aşgabat-siti» portalynyň döredilendigini we işe girizilendigini aýtdy.

Iş maslahatynyň dowamynda häzirki döwürde Aşgabadyň binagärlik keşbini döwrebaplaşdyrmak, şäheri bagy-bossanlyga öwürmek, täze ýaşaýyş toplumlaryny gurmak, hereket edýän inžener-tehniki ulgamlaryň durkuny täzelemek, ýol-ulag düzümini ösdürmek, şäherimiziň tämiz bolmagyny üpjün etmek boýunça giň möçberli çäreleriň durmuşa geçirilýändigi bellenildi.

Hasabatlaryň çäklerinde şäheriň ilatyny aragatnaşygyň häzirki zaman düzümleri bilen üpjün etmek, saglyk öýleriniň kadaly işini ýola goýmak, şol bir wagtyň özünde ýokary ekologik ýagdaýy saklamak meseleleri döwrüň möhüm talaby hökmünde kesgitlenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow paýtagtymyzy döwrebap derejede ösdürmek, degişli gulluklaryň işgärleriniň hünär derejesini ýokarlandyrmak we dünýäniň ösen tejribesini öwrenmek hem-de täzeçil usullary milli ýörelgeler bilen utgaşdyrmak meseleleriniň ähmiýetlidigini belläp, bu wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegine jogapkärçilikli çemeleşilmelidigini belledi. Milli Liderimiziň aýdyşy ýaly, biziň maksadymyz özboluşly binagärlik aýratynlygy bilen tapawutlanýan şäheri döretmekden ybaratdyr.

20-nji ýanwarda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Daşoguz welaýatyna iş saparyny amala aşyryp, sebitleri ösdürmegiň maksatnamalaryny durmuşa geçirmekde bar bolan mümkinçilikleri netijeli peýdalanmak, ýurdumyzda öndürilýän elektrik energiýasyny içerki sarp edijilere we beýleki döwletlere ibermek bilen baglanyşykly wezipeleriň ýerine ýetirilişi bilen tanyşdy.

Daşoguz welaýatynyň Gurbansoltan eje adyndaky etrabynda ýerleşýän, güýjenmesi 500 kilowolt bolan Balkan — Daşoguz howa elektrik geçirijisiniň gurluşyk meýdançasynda milli Liderimize ýurdumyzyň energiýa ulgamyny ösdürmek, onuň düzümlerinde alnyp barylýan işler we täze döredilýän kuwwatlyklar, olaryň ýerleşdirilişiniň çyzgylary barada giňişleýin maglumat berildi.

Balkan — Daşoguz, Ahal — Balkan, Ahal — Mary, Daşoguz — Daşoguz ugurlarynda dürli kuwwatlykly elektrik geçiriji ulgamlarynyň hem-de Serdar, Kaka, Tejen elektrik beketleriniň ugry boýunça elektrik geçiriji ulgamynyň taslamalary görkezildi.

Ahal döwlet elektrik stansiýasyny utgaşykly dolanyşyga geçirmek, Balkan welaýatynyň Serdar etrabynda gurulmagy meýilleşdirilýän, kuwwatlylygy 10 megawat bolan köpugurly Gün we ýel elektrik beketleriniň taslamalary barada habar berildi. Mundan başga-da, döwlet Baştutanymyz Mary DES-inden Hyrat — Farah — Kandagar ugrunyň we Owganystanyň üsti bilen, Pakistana çenli geçiriljek ugruň çyzgylary bilen tanyşdy. Şeýle hem Mary — Maşat ugry boýunça gurulmagy meýilleşdirilýän güýjenmesi 500 kilowolt elektrik hem-de uzynlygy 140 kilometr bolan Mary — Sarahs ugry boýunça howa elektrik geçirijisi, güýjenmesi 400 kilowolt, uzynlygy bolsa 15 kilometr bolan Sarahs — Maşat ugry boýunça howa elektrik geçirijisiniň meýilleşdirilýän gurluşyklary barada habar berildi.

Energetika ministrliginiň pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylarynyň hem-de ministrligiň welaýat düzümleriniň hünärmenleriniň gatnaşmagynda geçirilen iş maslahatynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow “Türkmenistanyň elektrik energetikasy pudagyny ösdürmegiň 2013 — 2020-nji ýyllar üçin konsepsiýasynyň” kabul edilmeginiň pudagyň maddy-enjamlaýyn binýadyny has-da pugtalandyrmaga we elektrik energiýasynyň öndürilýän möçberlerini birnäçe esse artdyrmaga mümkinçilik berendigini aýtdy. Konsepsiýanyň üstünlikli amala aşyrylmagy netijesinde, häzirki döwürde welaýatlarymyzyň hersinde iki-üç sany elektrik stansiýasy hereket edýär. Munuň özi sebitleriň energiýa howpsuzlygyny üpjün etmäge, pudagyň kuwwatyny ýokarlandyrmaga giň mümkinçilikleri döredýär.

Häzirki wagtda türkmen elektrik energiýasy goňşularymyz bolan Eýran Yslam Respublikasyna we Owganystana, Özbegistan hem-de Gyrgyz Respublikalaryna iberilýär. Şonuň ýaly-da, ony Özbegistanyň hem-de Eýranyň üsti bilen üçünji ýurtlara ibermegiň geljegi uly bolup durýar.

Sebitde durmuşa geçirilýän özgertmeler bilen bagly, geljekde kuwwatlylygy 254 megawat bolan Daşoguz döwlet elektrik stansiýasyny-da ýönekeý dolanyşykdan utgaşdyrylan bug-gaz dolanyşygyna geçirmek göz öňünde tutulýar. Bu çäreleriň amala aşyrylmagy tebigy gazy sarp etmezden, goşmaça elektrik energiýasyny öndürmäge, daşky gurşawa ýetirilýän zyýanyň mukdaryny ep-esli azaltmaga mümkinçilik berer.

Hormatly Prezidentimiz Ahal — Balkan — Daşoguz ugurlary boýunça gurulýan ýokary woltly asma elektrik geçirijisiniň taslamasynyň durmuşa geçirilmegi bilen, Daşoguz welaýatynyň durmuş-ykdysady ösüşine batly itergi berjek ygtybarly energiýa çeşmeleriniň ýene-de biriniň dörediljekdigine ünsi çekdi.

Iş maslahatynyň dowamynda döwlet Baştutanymyz energetika pudagynyň öňünde durýan ilkinji nobatdaky wezipeleri kesgitledi.

Täze tehnologiýalara, sanly ulgama we ylmyň öňdebaryjy gazananlaryna, ýokary hünär derejeli hünärmenleri taýýarlamaga, bu ugurda halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmäge halkalaýyn energiýa ulgamynyň gurluşygyna ýurdumyzyň telekeçileriniň gatnaşmagyna, taslamalaryň ekologiýa ugruna uly ähmiýet bermek zerurdyr.

Daşoguz welaýatyna iş saparynyň çäklerinde, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Görogly etrabynda ýerleşýän “Işewür topar” hojalyk jemgyýetiniň ýylda 300 tonna guş etini öndürmäge niýetlenen guşçulyk toplumyna baryp gördi.

Döwlet Baştutanymyz hojalykda işleriň ýagdaýy, jüýjeleriň saklanyş usullary, olaryň näçe wagtda ýetişýändikleri, guşlaryň ot-iýminiň taýýarlanylyşy, bu ýerde öndürilýän önümleriň görnüşleri, towuk etiniň gaplanylyşy, göze gelüwliligi hem-de önümleriň nyşany bilen gyzyklandy.

Döwlet Baştutanymyz telekeçilerimiziň netijeli işlemegi, täze önümçilikleri ýola goýmagy üçin mundan beýläk-de zerur şertleriň dörediljekdigini belläp, “Işewür topar” hojalyk jemgyýetiniň agzalaryna önümçiligi has-da giňeltmegi maslahat berdi.

20-nji ýanwarda Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň we Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýewiň arasynda telefon arkaly söhbetdeşlik boldy. Iki ýurduň Liderleri däp bolan dostlukly döwletara gatnaşyklaryň ýokary derejesini we okgunly ösüşini kanagatlanma bilen bellediler. Şol gatnaşyklar özara ynanyşmagyň, düşünişmegiň we birek-birege hormat goýmagyň aýdyň mysaly bolup durýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Prezident Şawkat Mirziýoýewe Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda golaýda Özbegistan Respublikasynda iş sapary bilen bolan Türkmenistanyň Hökümet wekiliýetiniň mähirli garşylanandygy hem-de görkezilen myhmansöýerlik üçin minnetdarlyk bildirdi. Şol saparyň çäklerinde, özbek kärdeşler bilen ozal gazanylan ylalaşyklary durmuşa geçirmek babatda söwda-ykdysady we beýleki ulgamlarda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlary boýunça netijeli duşuşyklaryň birnäçesi geçirildi.

Telefon arkaly söhbetdeşligiň dowamynda Türkmenistanyň hem-de Özbegistanyň Baştutanlary asyrlaryň jümmüşinden gözbaş alýan hoşniýetlilik ýörelgeleri esasynda sebitdäki we dünýädäki ýagdaýlary nazara almak arkaly guralýan ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň esasy meseleleri boýunça pikir alyşdylar. Türkmen-özbek gatnaşyklarynyň netijeli häsiýetiniň bähbitleriň umumylygy hem-de hyzmatdaşlygy ähli ugurlar boýunça hemmetaraplaýyn pugtalandyrmak babatda berk syýasy erk-islegiň bardygy bilen şertlendirilendigi nygtaldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň 21-nji ýanwarda sanly ulgam arkaly geçiren Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisiniň gün tertibine döwlet durmuşynyň ileri tutulýan meseleleriniň birnäçesi girizildi. Olaryň hatarynda amala aşyrylýan giň gerimli durmuş-ykdysady özgertmeleriň hukuk binýadyny kämilleşdirmek, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisine hem-de 2021-nji ýylyň jemlerini jemlemäge taýýarlyk görmek, «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda milli senenamamyzyň şanly wakalaryna we senelerine bagyşlanyp geçiriljek çäreleriň maksatnamasyny taýýarlamak bilen bagly meseleler bar.

Ýurdumyzy geljek 30 ýylda ösdürmegiň maksatnamasynyň taslamasynyň işlenip taýýarlanylmagy, ýangyç-energetika toplumynda hem-de himiýa pudagynda, söwda ulgamynda, dokma senagatynda we telekeçilikde işleriň ýagdaýy, serhet gözegçilik-geçiriş nokatlarynda döwrüň talaplaryna laýyklykda işleriň guralyşy, obasenagat toplumynda geçirilýän özgertmeleriň barşy barada habar berildi.

Kagyzda neşir edilýän köpçülikleýin habar beriş serişdelerini elektron görnüşe hem-de sanly ulgama geçirmek, Türkmenistanyň internetiň habarlar-täzelikler ulgamyna gatnaşmagyny giňeltmek, saýtlary we beýleki web-serişdeleri döretmek, gazet-žurnallaryň işlerini döwrebaplaşdyrmak maksady bilen, Sport we ýaşlar syýasaty boýunça habarlar merkezini döretmek ugrunda alnyp barylýan işler barada hem aýdyldy.

Türkmenistanyň wodorod energetikasy ulgamynda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmäge aýratyn üns berildi. Soňky ýyllarda dünýäde pes uglerodly energiýa we wodorod ýangyjyna geçmek bilen bagly işleriň güýçlenmegi geljekde energiýa serişdelerine bolan islegiň gurluşynyň üýtgemegine getirer diýlip garaşylýar. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiziň energetika ulgamynda öňe sürýän halkara başlangyçlaryndan ugur alnyp, «Türkmenistanyň wodorod energiýasy babatda halkara hyzmatdaşlygyny ösdürmek boýunça 2022-2023-nji ýyllar üçin Ýol kartasynyň» taslamasy işlenip düzüldi.

Resminama wodorod energiýasy boýunça halkara hyzmatdaşlygy ýola goýmak we pugtalandyrmak, ýokary derejeli hünärmenler bilen üpjün edilen, döwrebap tehnologiýalaryň esasynda işleýän we eksporta gönükdirilen milli wodorod energetika pudagyny döretmek bilen bagly giň strategik maksatlary hem-de çäreler toplumyny öz içine alýar.

Döwlet Baştutanymyzyň garamagyna ýokarda ady agzalan «Ýol kartasynyň» taslamasy hem-de onda beýan edilen teklipler hödürlenildi. Hususan-da, munuň özi Energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleri boýunça halkara agentlik (IRENA), Halkara Energetika agentligi, Halkara Energetika Hartiýasy, Atom energiýasy boýunça halkara agentligi we beýleki halkara guramalar bilen geljekde hem hyzmatdaşlygy netijeli dowam etmek hem-de bu işleriň çäklerinde IRENA-nyň Türkmenistanda wodorod energiýasy boýunça merkezini açmagyň mümkinçiliklerini öwrenmek teklibi bilen baglanyşyklydyr. Şunuň bilen birlikde, Türkmenistanyň wodorod energetikasyny ösdürmek boýunça Milli strategiýasyny taýýarlamak, şeýle hem bu işe daşary ýurtly bilermenleri çekmek teklip edildi.

Ýokary hünär derejeli işgärleri taýýarlamak üçin Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetinde wodorod energiýasy boýunça merkezi döretmek teklip edilýär. Bu merkeziň esasy maksatlarynyň biri wodorod energiýasyny öndürmek we ulanmak boýunça ýurdumyzda synag taslamalaryny durmuşa geçirmek bilen bagly teklipleri taýýarlamakdan ybarat bolar.

Energiýa serişdeleriniň bu görnüşini öndürmek, saklamak we ony daşamak üçin degişli düzümleriň döredilmegi hem-de oňa uly möçberde maýa goýumlaryň çekilmegi bilen bagly işleri geçirmek zerur bolup durýar. Şu maksat bilen, Türkmenistanda wodorod energetika pudagyny ösdürmek boýunça pudagara iş toparyny döretmek teklip edildi. Mundan başga-da, bu ugurda hyzmatdaşlygy giňeltmek we tejribe alyşmak babatda Ýaponiýa, Russiýa Federasiýasy, Koreýa Respublikasy, Beýik Britaniýa döwletleriniň degişli edaralary bilen geňeşmeleri guramak göz öňünde tutulýar.

Hormatly Prezidentimiz hödürlenen teklipleri, umuman, makullap, Türkmenistanyň oňyn Bitaraplyk we “Açyk gapylar” ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasy ugry amala aşyrmak arkaly daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen netijeli gatnaşyklary, şol sanda energetika ulgamyndaky hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge çalyşýandygyny nygtady. Alternatiw energetika bu ugurda milli strategiýany durmuşa geçirmegiň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda kesgitlenildi.

Mejlisde ýurdumyzyň ulag ulgamynda daşary ýurtlar bilen hyzmatdaşlygyny pugtalandyrmak meselelerine hem garaldy.

Häzirki wagtda Owganystan — Türkmenistan — Azerbaýjan — Gruziýa — Türkiýe hem-de Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Oman ulag-üstaşyr geçelgelerine Gazagystan, Katar we Hindistan ýaly ýurtlaryň goşulmagy bilen, bu ugurlary işjeňleşdirmek babatda synag ýüküni ugratmak, ýükleriň geçmeginde bökdençlikleriň döremezligini üpjün etmekde bar bolan meseleleri çözmek boýunça milli operatorlary kesgitlemek arkaly awtoulag hem-de otly ýük kerwenlerini geçirmek meýilleşdirilýär.

Ýewropa — Kawkaz — Aziýa halkara ulag geçelgesi boýunça hem-de Hazar deňzi — Gara deňiz halkara ulag geçelgesi arkaly Ýewropa çykmak bilen, konteýner ýük daşalyşyny artdyrmak babatda meýilnamalaýyn işler amala aşyrylýar.

Logistika wekilleriniň işini ýola goýmaga, daşarky bazarlary öwrenmäge, ýurdumyzyň ulag-logistika mümkinçiliklerini mahabatlandyrmaga hem-de iri ulag kompaniýalaryny çekmäge aýratyn üns berilýär.

Pakistan, Owganystan, Hindistan ýaly ýurtlar Russiýa, Gazagystana hem-de Ýewropa ýurtlaryna üstaşyr ýükleri daşamaga, şonuň ýaly-da Hytaý —Täjigistan — Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Türkiýe ugry boýunça konteýner ýük daşalyşyny ýola goýmaga uly gyzyklanma bildirýär. Şunuň bilen baglylykda, ulag kompaniýalarynyň arasyndaky gepleşikleriň çäklerinde Türkmenbaşynyň Halkara deňiz portunyň üstaşyr ýük daşamakdaky mümkinçiliklerini peýdalanmak meýilleşdirilýär.

Döwlet Baştutanymyzyň garamagyna demir ýol wagonlaryny daşamak üçin iki sany “Ro-Ro” gämisiniň hem-de bir gury ýük daşaýjy gäminiň taslamalary hödürlenildi. Döwlet Baştutanymyzyň tabşyrmagy boýunça bu gämileriň “Türkmendeňizderýaýollary” agentliginiň “Balkan” gämi gurluşyk we abatlaýyş zawody” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti tarapyndan gurulmagy meýilleşdirilýär. Milli Liderimiz şu ulgamda ýurdumyzyň kuwwatyny doly peýdalanmak maksady bilen multimodal logistika we üstaşyr gatnawlary, sanly tehnologiýalary peýdalanmak arkaly hyzmatlaryň görnüşlerini giňeltmek üçin oňaýly şertleri döretmegiň zerurdygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow “Balkan” gämi gurluşyk we abatlaýyş zawody” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň ýurdumyzyň gämi gurluşygyny ösdürmek üçin binýat bolup durýandygyny nygtap, bu ugurda degişli işgärleri, operatorlary, işine ussat hünärmenleri taýýarlamakda mundan beýläk-de ähli tagallalary etmek barada görkezme berdi.

Mejlisde döwlet Baştutanymyz Karara gol çekip, Türkmenistanyň içerki sarp edijileri üçin 2022-nji ýylda nebit önümleriniň möçberlerini, şol sanda awtobenzin, dizel we gämi ýangyjy, şeýle hem awiakerosin boýunça möçberi tassyklady.

Milli Liderimiz oba hojalygyna öňdebaryjy tejribeleri ornaşdyrmak, telekeçilik başlangyçlaryny hemmetaraplaýyn goldamak babatda birnäçe anyk tabşyryklary berip, Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň maksatlaýyn ýörite hasabyndan çykdajylary tölemek hakyndaky Çözgüde gol çekdi.

Geçen hepdäniň beýleki wakalaryna geçmek bilen, “Türkmen atlary” döwlet birleşiginiň mejlisler zalynda «Halkyň Arkadagly zamanasynda bedew sarpasy” atly dabaraly maslahatyň geçirilendigini bellemek gerek.

Dabaraly maslahatda çykyş eden tanymal atşynaslar “Halkyň Arkadagly zamanasy” ýylynda doglan taýçanaga milli Liderimiziň Zaman adyny goýmagynyň diňe bir şu ýylyň şygarynyň ruhlandyryjy güýjüni artdyrmak bilen çäklenmän, eýsem, eziz Diýarymyzyň täze eýýamyň belent maksatlaryna ýetmeginde okgunlylygyň hem nyşany boljakdygyny bellediler.

Ussat çapyksuwar hem-de behişdi bedewleriň hakyky muşdagy bolan hormatly Prezidentimiziň tagallalary netijesinde, ahalteke bedewlerimiziň dünýädäki şan-şöhraty belent derejelere ýetdi.

Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetinde “Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň halkara habar beriş serişdelerine beren interwýulary”, “Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygy” hem-de “Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammiti” atly möhüm syýasy kitaplaryň neşir edilmegi mynasybetli ylmy-amaly maslahat geçirildi. Foruma ylym we bilim ulgamlarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri, ýokary okuw mekdepleriniň rektorlary hem-de mugallymlary, talyp ýaşlar gatnaşdylar. Maslahata Türkmenistanda işleýän diplomatik wekilhanalaryň ýolbaşçylary hem çagyryldy.

Kitaplarda beýan edilýän wakalar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň oňyn täzeçillik syýasatyny tutuş aýdyňlygy bilen açyp görkezýär. Şol syýasatyň netijesinde, Türkmenistan bütin dünýäde depginli ösýän, syýasy, ykdysady hem-de ynsanperwer ulgamlarda netijeli hyzmatdaşlygyň baş ugruny durmuşa geçirýän döwlet hökmünde giňden tanalýar.

Forumyň dowamynda «Medeni diplomatiýa — ählumumy parahatçylygyň kepili», «Bitarap Türkmenistanyň parahatçylyk söýüjilik hem-de hoşniýetli goňşuçylyk syýasaty, onuň sebitleýin we halkara hyzmatdaşlyga, Merkezi Aziýada ýakynlaşmak işine goşan düýpli goşandy» ýaly mowzuklara bagyşlanan çykyşlar diňlenildi. Milli Liderimiziň eserleriniň hem-de taryhy çykyşlarynyň ýaşlar üçin terbiýeçilik ähmiýetine aýratyn üns berildi.

Täze kitaplar hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzyň durmuşa geçirýän döredijilikli daşary syýasy ugrunyň halkara bileleşigiň uzak möhletleýin bähbitlerine laýyklygyny hem-de netijeliligini aýdyň açyp görkezýär.

Mahlasy, geçen hepdäniň wakalary milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda amala aşyrylýan giň gerimli özgertmeleriň ykdysadyýetimizi innowasion taýdan ösdürmäge, senagatymyzy diwersifikasiýalaşdyrmaga, halkymyzyň hal-ýagdaýyny yzygiderli ýokarlandyrmak boýunça durmuş-ykdysady maksatnamalary amala aşyrmaga gönükdirilendigini ýene-de bir gezek tassyklady.

(TDH)

24.01.2022