Halkymyz mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk toýuny uly tutumlar hem-de dabaralar bilen toýlaýar. Türkmenistanyň at gazanan arhitektory hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň binagärlik sungat eseri bolan merjen paýtagtymyzda hem-de tutuş ýurt möçberinde şanly sene mynasybetli açylyp, ulanylmaga berlen binalar toý şatlygyny goşalandyrdy. Şanly Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk toýunyň öňüsyrasynda gojaman Köpetdagyň eteginde Döwlet münberi toplumynyň, ak şäherimiz Aşgabadyň Halkara howa menziliniň golaýynda «Laçyn» seýilgähiniň, sebitde deňi-taýy bolmadyk Söwda we dynç alyş, işewürlik merkezlerinden hem-de döwrebap ýaşaýyş jaýlaryndan ybarat bolan «Aşgabat» binalar toplumynyň açylyş dabarasyny synlap, eziz Watanymyzyň ösüşlerine, baş şäherimiz Aşgabadyň has-da gözel görke gelşine buýsandyk. Şeýle dabaraly çärelere hormatly Prezidentimiziň halk köpçüligi bilen birlikde gatnaşmagy il-ýurt bilen bir jan, bir tendigini görkezýän ajaýyp pursatlardyr.

Merjen paýtagtymyzyň adyny göterýän döwrebap toplum binagärlikde özboluşlylygy, owadanlygy, bezemenligi arkaly Aziýanyň merjen şäheri adyna eýe bolan Aşgabadyň gözelliginiň üstüni ýetirip, ajaýyp sazlaşygy bilen göwnüňi göterip, Arkadag Prezidentimize bolan buýsanjyňy goşalandyrýar. Dabara mynasybetli howa şarlary, dürli reňkli toý baglary bilen bezelen döwrebap desganyň Garaşsyzlyk toýunda ilkinji myhmanlaryny garşylamagynda uly many bar. «Ilkinji nobatda, meniň ähli aladam halkym bolar!» diýip, eşretli döwrany peşgeş beren hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallasy bilen gurlan bu ajaýyp desga Garaşsyzlygymyzyň şanly toýundan gözbaş alyp, paýtagtymyzyň ýaşaýjylarynyň we myhmanlarynyň aýratyn höwes bilen barýan ýerine öwrüldi.

Milli binagärligiň ajaýyp däplerini we häzirki zaman şähergurluşygynyň iň gowy nusgalaryny özünde jemleýän, ertekilerdäki köşgi-eýwanlary ýada salýan bu desganyň eziz Watanymyzyň Garaşsyzlyk toýunyň dabaralara beslenen şanly 30 ýyllygyna gabatlap ulanylmaga berilmegi Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüni peşgeş beren mähriban Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda hemişelik Bitarap Diýarymyzyň ösüşleriň belent sepgitlerini nazarlap barýandygyny aýdyň görkezýän subutnamadyr. Hormatly Prezidentimiziň durmuş ugurly syýasatynyň üstünlikli amala aşyrylmagynyň baş maksadynyň türkmenistanlylaryň oňat ýaşamagy, döredijilikli zähmet çekmegi we göwnejaý dynç almagy üçin iň gowy şertleri döretmäge gönükdirilendigini hem bellemek gerek.

Düzüminde Söwda we dynç alyş, işewürlik merkezlerini, döwrebap ýaşaýyş jaýlaryny jemleýän toplumyň «Aşgabat» adyna mynasyp bolmagynda uly many bar. Şu ýyl türkmen paýtagtynyň esaslandyrylmagynyň 140 ýyllygy hem dabara bilen bellenildi, merjen paýtagtymyz Aşgabat Garaşsyzlyk ýyllarynda görlüp-eşidilmedik derejede özgerdi. Bu oňyn özgerişler ähli ösüşlerimiziň gözbaşynda duran döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň eziz Diýarymyzy gülledip ösdürmegiň ýoly bilen alyp barmagy netijesinde mümkin boldy. Bu gün Aşgabat Aziýanyň iň bir döwrebap, sazlaşykly ösýän şäherleriniň hatarynda mynasyp ornuny eýeledi.

Milli Liderimiziň ilhalar başlangyjy bilen bina edilen desga özüniň binagärlik aýratynlygy bilen türkmen paýtagtynyň gözel ýerleriniň birine öwrüldi. Toplumyň öňündäki meýdançada ýurdumyzyň medeniýet we sungat ussatlarynyň ýerine ýetirmeginde aýdym-sazly çykyşlaryň şowhuny astynda döwlet Baştutanymyzyň toý bagyny kesip, söwda-dynç alyş merkezini açyp ulanmaga bermegi, ýörite enjamdaky düwmäni basyp, interaktiw ulgamy işe girizmegi bilen, yşygyň, sazyň owazy astynda täsin gözellikleri synlamak aýratyn buýsançly boldy. Häzirki eýýamy wasp edýän şygarlaryň hem-de milli Liderimize bagtly durmuş üçin hoşallyk sözleriniň şöhlelenmegi halkymyzyň göwün guşuny ganatlandyrdy. Sekiz gektar meýdany eýeleýän täze desganyň düzüminde 4 gatly söwda-dynç alyş, 6 gatly işewürlik merkeziniň hem-de döwrebap ýaşaýyş jaý toplumynyň, şeýle-de, toý dabaralaryny geçirmek üçin 800 orunlyk iki gatly binanyň bolmagy ýurdumyzda baş maksadyň halkyň amatly ýaşaýşyny üpjün etmäge gönükdirilendigini aýdyň görkezýär. Toplumyň düzümine 708 orunlyk ýerasty awtoduralga, awtoýuwalga hem-de ýeňil awtoulaglara hyzmat edýän merkezler, kafe, inženerçilik desgalary, suw çüwdürimi, estakada köprüsi, uzynlygy 309 metr bolan emeli akaba girýär. Seýilgäh zolagy döredilip, gül ekilen aýmançalar, oturgyçlar we çyralar göwün guşuňy belende göterýär.

Girelgesi we çykalgasy bolan, estakada görnüşinde gurlan ýol türkmen paýtagtynyň täze keşbini has-da gözelleşdirdi.

Ýaşaýyş toplumynyň 11 gatly iki, 14 gatly iki hem-de 17 gatly bir binadan ybarat bolmagy bu toplumyň özboluşly binagärligini üpjün edýär. 124 öýli döwrebap jaýda üç, dört we ýedi otagly, ähli amatlyklary bolan öýler ýerleşýär. Şolarda giň myhman otaglary, ýatylýan rahat otaglar, döwrebap durmuş tehnikasy bilen üpjün edilen aşhanalar, eýwanlar hem-de kömekçi jaýlar, awtoulaglar üçin ýerasty duralgalar göz öňüne tutulan. Toplumda açyk howada oýnamak üçin degişli enjamlar bilen üpjün edilen çagalar meýdançasynyň, işjeň dynç almagy halaýanlara niýetlenen sport meýdançalarynyň, köpçülikleýin çäreleri geçirmek üçin binanyň bolmagy paýtagtymyzdaky täze ýaşaýyş toplumynyň özboluşly, häsiýetli aýratynlygydyr.

Amatly ýaşaýşy, işewürligi, söwdany, dynç alşy utgaşdyrmaga ýardam edýän Söwda-dynç alyş we işewürlik merkezlerinden hem-de ýaşaýyş jaýyndan ybarat bolan täze binalar toplumy, paýtagtymyzda we ýurdumyzyň dürli künjeklerinde gurlan we gurulýan köpsanly durmuş maksatly desgalar halkymyzyň abadançylygynyň yzygiderli ýokarlanýandygynyň şaýadydyr.

Goý, eziz Diýarymyzy ösüşleriň we özgerişleriň mekanyna öwren Gahryman Arkadagymyza döwletli tutumlarynda rowaçlyklar ýar bolsun!

Imran Eýýup ogly, GASANOW,

Balkan welaýatynyň Hazar şäheriniň ýaşaýjysy.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyz deňsiz-taýsyz ösüşlere eýe bolýar. Ähli pudaklara ylmyň iň soňky gazananlary, innowasion tehnologiýalar, sanly ulgam ornaşdyrylýar. Eziz Diýarymyzyň bedew batly ösüşlerinde sanly ulgamyň ähmiýetli ornuny her ädimde görýäris. Munuň özi tizlik, amatlylyk, tygşytlylyk bilen hem aýrylmaz baglydyr. Milli Liderimiziň belleýşi ýaly: «...innowasiýalar, häzirki zaman ylymlary, nanotehnologiýalar, sanly ulgam adamzat jemgyýetini öňe alyp barýar».

«Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» laýyklykda, ýurdumyzda öňdebaryjy tejribeleri öwrenmek we önümçilige ornaşdyrmak işleri döwrebap derejede ýola goýlup, maksatnamalaýyn esasda alnyp barylýar. Ýurdumyzyň ylym, bilim ulgamyna sanly tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy ýaş nesliň bu ugurdan has-da kämilleşip, innowasion ösüşleriň öň hatarynda bolmagyna oňyn täsir edýär. Hünärmenler, aýratyn-da, ýaşlar täze ylmy taglymatlary öwrenip, dünýä tejribesinden, öňdebaryjy tehnologiýalardan habarly bolýarlar. «Türkmenistanda ylym ulgamyny 2020 — 2025-nji ýyllarda sanly ulgama geçirmegiň Maksatnamasynyň» üstünlikli amal edilmeginiň çäklerinde ýurdumyzyň ylym-bilim edaralarynyň, ýokary we orta okuw mekdepleriniň öňdebaryjy tehniki enjamlar, ýokary tizlikli internet tehnologiýalary, kompýuter programmalary bilen üpjün edilmegi, elektron okuw-görkezme esbaplarynyň, wideo we audio materiallaryň, elektron okuw kitaplarydyr gollanmalaryň taýýarlanmagy netijesinde, häzirki zamanyň sanly tehnologiýalaryndan oňat baş çykarýan zehinli hünärmenleriň nesli kemala gelýär. Ýaş hünärmenler sanly bilim ulgamyndaky dünýä tejribesini öwrenip, ony ýurdumyza ornaşdyrmak babatda teklipleri taýýarlamaga ýardam edýärler, milli ykdysadyýetimize sanly ulgamyň ornaşdyrylmagyna öz açyşlaryny hödürläp, bu ugurda döwlet syýasatynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegine mynasyp goşant goşýarlar. Häzirki wagtda Diýarymyzyň täze, innowasion tehnologiýalar esasynda işleýän önümçilik kärhanalarynda zähmet çekýänleriň aglabasy ýaşlardyr.

Ýurdumyzda ýaş nesliň kompýuter tehnologiýalaryndan, innowasion täzeliklerden, ylmyň soňky gazananlaryndan ýokary derejede peýdalanyp bilmegi üçin ähli şertler döredilýär. Bu babatda ilkinji ädimiň orta mekdepleriň birinji synpyndan başlanmagy, ýagny bilimler dünýäsine ilkinji gezek gadam basýan körpelere Gahryman Arkadagymyzyň adyndan öwrediji kompýuterleriň sowgat berilmegi ýaş nesliň irki ösüşden gözýetiminiň giňelmeginde, bilimleri çuňlaşdyryp özleşdirmeginde, dünýä dillerini öwrenmeginde, hünär babatda kämilleşmeginde örän ähmiýetlidir.

Milli Liderimiz «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň 1-nji sentýabrynda, ýagny Bilimler we talyp ýaşlar gününde talyplar we okuwçylar üçin geçen umumy sapagynda ýaşlaryň innowasion barlaglara işjeň gatnaşyp, täze tehnologiýalary döretmelidigini nygtady we talyp ýaşlara, okuwçylara ýüzlenip: «Siz täze ylmy işleriňiz, düýpli açyşlaryňyz bilen özüňizi öňdebaryjy nesiller hökmünde dünýä tanatmalysyňyz» diýdi. Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň eşretleri bilen ýaşaýan türkmen ýaşlarynyň milli Liderimiziň bu ynamyny aňryýany bilen ödejekdiklerine ynanýarys.

Göwher DURDYÝEWA,

Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň mugallymy.

Taryhy maglumatlar we arheologik tapyndylar ýeri işläp bejermek bilen bagly buhgalterçilik hasaba alnyşynyň has irki döwürde ýüze çykandygyny tassyklaýar. Bu iş öndürilen önümiň möçberini we gymmatyny kesgitlemekde, şeýle hem jemgyýetiň maliýe ulgamyny dolandyrmakda uly orun eýeläpdir. Parfiýa döwletiniň Rim imperiýasy bilen Beýik Ýüpek ýoly arkaly hyzmatdaşlygynyň gülläp ösen döwründe buhgalterçilik hasaba alnyşynyň hukuk esaslary kemala gelipdir. Giçki Orta asyrlarda bolsa bu iş has-da kämilleşdirilipdir.

XX asyrda buhgalterçilik hasaba alnyşynyň ylmy esaslaryny ösdürmekde we onuň tejribe işlerini kämilleşdirmekde dürli ýurtlarda giň gerimli işler durmuşa geçirilipdir. Hasap görkezijileriniň täze görnüşleriniň işlenip düzülmegi we şonuň esasynda buhgalterçilik hasaba alnyşynyň emläklerini hasaba almakda hem-de bahalandyrmakda täze ylmy nazaryýetleriň işlenip düzülmegi, harajatlary hasaba almagyň, önümiň özüne düşýän gymmatyny hasaplamagyň kämil görnüşleriniň döredilmegi we beýlekiler buhgalterçilik hasaba alnyşynyň halkara derejesinde ösdürilmegi ugrunda durmuşa geçirilen işleriň esasylarydyr.

Garaşsyz Türkmenistanda hem milli ykdysadyýetiň ösüşini üpjün etmekde buhgalterçilik hasaba alnyşynyň halkara ülňülerine laýyklykda guralmagyna uly ähmiýet berilýär. Hormatly Prezidentimiziň: «Öňümizde maliýe hasabatlylygyny halkara ölçeglerine laýyk getirmek bilen baglanyşykly örän çylşyrymly wezipeler dur. Şol wezipeleriň amala aşyrylmagy bolsa, maliýe amallaryny geçirmegiň äşgärligini üpjün edip, daşary ýurtly maýadarlaryň maýa goýmaga höwesini artdyrar» diýip bellemegi hem munuň aýdyň subutnamasydyr.

Döwlet Baştutanymyzyň taýsyz tagallalary esasynda, ýurdumyzda buhgalterçilik hasaba alnyşynyň hukuk binýadyny kesgitleýän birnäçe kanunlar we kadalaşdyryjy namalar kabul edildi. Hormatly Prezidentimiz 2010-njy ýylda «Türkmenistanda buhgalterçilik hasaba alnyşy we auditi özgertmek maksatnamasyny tassyklamak hakyndaky» Karara gol çekdi. Bu resminama ýurdumyzyň maliýe-ykdysady we bank ulgamynda durmuşa geçirilýän hem-de bazar ykdysadyýeti şertlerinde halk hojalygynyň ähli pudaklarynyň mundan beýläk-de sazlaşykly ösmegini üpjün etmäge gönükdirilen düýpli özgertmeler ýolunda möhüm ädim boldy. Degişli resminama Türkmenistanda kärhanalaryň, edaralaryň we guramalaryň maliýe hasabatlylygyny kämilleşdirmek hem-de dünýäniň dürli döwletleri bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy täze derejä çykarmak ugrunda möhüm utgaşdyryjy gural bolup, daşary ýurt maýalarynyň möçberleriniň artmagyna ýardam edýär.

2012-nji ýylda Täjirçilik kärhanalary, Döwlet býujet edaralary, Kiçi we orta telekeçilik kärhanalary üçin maliýe hasabatlylygynyň milli standartlarynyň sanawynyň hem-de halkara ülňülerine laýyk gelýän täze hasaplaryň meýilnamalarynyň kabul edilmegi hem ýurdumyzda buhgalterçilik hasaba alnyşyny kämilleşdirmegiň nobatdaky möhüm tapgyryna öwrüldi. 2017-nji ýylyň 22-nji dekabrynda hormatly Prezidentimiz 2019-njy ýylyň 1-nji ýanwaryndan başlap, eýeçiligiň görnüşine garamazdan, karz edaralaryndan başga ähli kärhanalara, edaralara we guramalara, buhgalterçilik hasaba alnyşynyň we maliýe hasabatlylygynyň halkara standartlaryna geçmegi hakyndaky Karara gol çekdi. Munuň özi ýurdumyzyň edara-kärhanalarynyň we guramalarynyň maliýe işini kämilleşdirmäge gönükdirilendir.

Milli ykdysadyýetimiziň ähli düzümleriniň sazlaşykly ösmegini üpjün edip, halkymyzyň eşretli durmuşda ýaşamagy ugrunda taýsyz tagallalary edýän hormatly Prezidentimiziň janynyň sag, ömrüniň uzak, döwletli tutumlarynyň rowaçlyklara beslenmegini arzuw edýäris.

Bägül ORAZGELDIÝEWA,

Türkmen döwlet maliýe institutynyň mugallymy.

Türkmen topragynyň asty-da, üsti-de hazyna. Kesewini dürtseň gögerýän topragymyz nebitgaz gorlary boýunça-da dünýäniň öňdebaryjylarynyň hatarynda. Şeýle bolansoň, ýurdumyzda nebitgaz senagaty — ykdysadyýetiň iň esasy ugurlarynyň biri. Bu gün türkmen «gara altyny», «mawy ýangyjy» dost-dogan illeriň hem ojaklaryna ýylylyk, durmuşyna ýakym paýlaýar. Täze nebitgazly guýularyň gazylyp, ummasyz ýerasty hazynanyň üstünden ýygy-ýygydan barylmagy topragymyzyň egsilmez berekedine ýene bir ýola güwä geçýär.

Hormatly Prezidentimiziň «Türkmenistanyň nebiti we gazy — 2021» atly halkara maslahata gatnaşyjylara ýollan Gutlagynda nygtalyşy ýaly, nebitgaz senagatyny ösdürmek Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzy ykdysady taýdan ösdürmegiň ileri tutulýan ugurlarynyň biri boldy. Döwletimiziň amala aşyrýan energetika strategiýasyna laýyklykda, uglewodorod serişdelerini il-günümiziň we beýleki ýurtlaryň halklarynyň bähbidine gönükdirmek babatda alnyp barylýan işler öz oňyn netijesini berýär. Bu tutumly işlere türkmenistanly geologlar hem öz mynasyp goşandyny goşýarlar.

Paýtagtymyzda 26-njy gezek geçirilen halkara maslahata «Türkmengeologiýa» döwlet korporasiýasynyň «Lebapnebitgazgözleg» ekspedisiýasynyň geologlary hem sowgatly geldiler. Ekspedisiýanyň buraw desgasynyň başlygy Halmyrat Rozyýewiň ýolbaşçylygyndaky topar Hazaryň kenaryndaky Uzynada meýdançasyndaky 13-nji gözleg-barlag guýusynda ummasyz ýerasty hazynanyň üstünden bardy. Geologlar tarapyndan 6860 metr çuňlukda nebitgaz kondensatynyň we «mawy ýangyjyň» ägirt uly gorunyň üsti açyldy. Ekspedisiýanyň berýän maglumatlaryna görä, bu guýudan bir gije-gündiziň dowamynda 105 tonna golaý nebitgaz kondensatyny, 120 müň kub metr tebigy gazy alyp bolýar.

Ýeri gelende aýtsak, Yslam Soltanow, Myrat Joraýew ýaly tejribeli ussalar bilen işleşýän topar ýolbaşçysy Uzynada meýdançasynda ozal hem şeýle bereketli guýyny gazypdy. Toparyň burawlan ikinji guýusyndan ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyna güýç goşjak uly hazynanyň ýüze çykarylmagy-da guwandyryjydyr.

Gürrüňi edilýän guýynyň «Türkmengeologiýa» döwlet korporasiýasynyň geologlary tarapyndan henize çenli gazylan iň çuň guýularyň biridigini aýtmak gerek. Korporasiýanyň taryhyndaky iň çuň guýy hem häzir «Lebapnebitgazgözleg» ekspedisiýasy tarapyndan gazylýar. Farhat Rozybaýewiň ýolbaşçylygynda gazylýan 15-nji gözleg-barlag guýusynyň taslama çuňlugy 7 müň 600 metre ýetýär. Häzir geologlar bu çuňlugyň 5,5 müň metrine baryp ýetdiler. Ýakyn günlerde bu topardan hem hoş habara garaşylýar.

Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň nebitgaz senagatynyň işgärleri üçin döredip berýän mümkinçilikleri geologlaryň işini ýeňilleşdirmek bilen, onuň netijeliligini-de artdyrýar. Türkmen geologlary buraw işinde dünýäniň ösen tehnologiýalaryndan peýdalanýarlar. Döwrebap enjamlaryň üsti yzygiderli ýetirilip durulýar. Munuň üçin geologlaryň hormatly Prezidentimize hoşallygynyň çägi ýok.

Agageldi ITALMAZOW.

(Öz habarçymyz).

Bagtyýarlyk döwrümizde ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň möhüm ugry bolan bank ulgamy çalt depginler bilen ösýär. Ulgamyň ygtybarlylygyny has-da ýokarlandyrmak boýunça alnyp barylýan işler döwlet syýasatynda möhüm orun eýeleýär. Bank ulgamynyň durnukly işlemegi ykdysadyýetiň bäsdeşlige ukyplylygynyň, depginli ösüşiniň üpjün edilmegi hem-de dünýä ykdysady giňişligine amatly goşulyşmagy üçin möhümdir.

2011-nji ýylda «Türkmenistanyň bank ulgamyny ösdürmegiň 2011 — 2030-njy ýyllar üçin Döwlet maksatnamasy» kabul edildi. Maksatnama laýyklykda, durmuşa geçirilýän giň möçberli ykdysady özgertmelerde ulgamyň işini kämilleşdirmek we ony döwrüň talaplaryna laýyk getirmek, bank hyzmatlarynyň hilini halkara ölçeglere görä guramak, olaryň görnüşlerini artdyrmak, milli manadyň hümmetiniň durnuklylygyny üpjün etmek boýunça amala aşyrylmaly işler kesgitlenildi. Bu ugurda alnyp barylýan innowasion özgertmeler banklaryň maýalaşdyryş derejesiniň ýokarlanmagyna, maliýe serişdeleriniň binýadyny berkitmäge, bank gözegçiligini kämilleşdirmäge, bank amallarynyň göwrümini giňeltmäge, innowasion bank önümleriniň we tehnologiýalarynyň ornaşdyrylmagyna, agzalan ugurda ilata edilýän hyzmatlaryň hiliniň ýokarlanmagyna oňyn täsirini ýetirýär. Täze tehnologiýalaryň yzygiderli ornaşdyrylmagy ilata töleg-hasaplaşyk, depozit we beýleki hyzmatlary banka barmazdan, ýerine ýetirmäge mümkinçilik berýär. Milli töleg ulgamyny ösdürmek, onuň netijeliligini, ygtybarlylygyny hem-de howpsuzlygyny üpjün etmek üçin ulgam döwrebap maglumat tehnologiýalarydyr kompýuter programmalary bilen üpjün edilýär. Nagt däl hasaplaşyklaryň gerimi günsaýyn giňeýär. Karz edaralarynda hyzmatlaryň täze görnüşleri yzygiderli ornaşdyrylýar.

Milli Liderimiz: «Geljekde pul-karz syýasatynyň maksatnamalaýyn ugurlary, onuň möhüm gurallary netijeli ykdysady strategiýany durmuşa geçirmek üçin has amatly şertleri döredýän ugurlarda hem-de derejelerde kemala getirilmelidir. Häzirki döwürde Türkmenistanyň öňünde bu strategiki möhüm ulgamda düýpli we yzygiderli özgertmeleri amala aşyrmak wezipesi durýar» diýip belleýär.

Syýasy ylymlaryň doktory Serdar Berdimuhamedowyň golaýda çap edilen «Türkmenistanyň ykdysady strategiýasy: durnukly ösüşiň milli nusgasy» atly ylmy makalasynda nygtalyşy ýaly, Garaşsyzlygyň ykdysady esaslaryny has-da pugtalandyrmakda maliýe-bank ulgamyna aýratyn orun degişlidir.

Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzda manadyň satyn alyş ukybynyň durnuklylygy üpjün edildi. Karz serişdeleriniň möçberleri yzygiderli artdyrylýar. Şeýle düýpli işleriň netijesinde esasy makroykdysady görkezijiler ýokarlanýar. Pul ulgamynda özgertmeleriň çäklerinde amala aşyrylan işler milli pula ynamy artdyrdy. Munuň şeýledigini Halkara Pul Gaznasy ýaly abraýly maliýe düzümler ençeme gezek tassykladylar. «Fitch Ratings» halkara agentliginiň ýurdumyza «B+durnukly» derejäni bermegi hem ykdysadyýetiň depginli ösýändiginiň aýdyň subutnamasydyr.

Ýazgeldi ANNAMUHAMMEDOW,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şu ýylyň 18-nji noýabrynda Koreýa Respublikasynda geçirilen Demirgazyk Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça halkara forumda sanly ulgam arkaly çykyş edip, häzirki döwrüň hakykatynyň pandemiýa garşy bilelikde göreşmek we onuň ýaýramagy sebäpli ýüze çykan ýaramaz durmuş-ykdysady, ynsanperwer netijeleri azaltmak wezipesini öňe çykarýandygyny nygtady.

Gynansak-da, ählumumy howpuň öňünde duran dünýä bileleşiginiň bu wehime öz wagtynda netijeli göreşip bilmändigini bellemek gerek diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy hem-de dünýäniň ähli döwletleriniň aň-bilim, maddy, maliýe we beýleki serişdelerini birleşdirmegiň bu çökgünlik ýagdaýyny üstünlikli ýeňip geçmegiň ýeke-täk usulydygyna ynam bildirdi.

Biz koronawirus meselesini syýasylaşdyrmakdan hem-de ony döwletara gatnaşyklarda täsir ediş guraly hökmünde ulanmakdan doly ýüz öwürmegiň zerurdygyna düşünýäris diýip, milli Liderimiz belledi.

Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisinde bu ugurdaky halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek boýunça ozal beýan eden başlangyçlaryny anyklaşdyrandygyny ýatlatdy. Biz, hususan-da, Bütindünýa Saglygy Goraýyş Guramasynyň howandarlygynda koronawirusyň tebigy gelip çykyşyny öwrenmek boýunça ulgamlaýyn işe girişmegi, bu ýokanjyň döredýän kesellerini bejermek we onuň öňüni almak meseleleriniň üstünde maksada gönükdirilen işleri alyp barmagy teklip edýäris diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Golaýda Bütindünýa Saglygy Goraýyş Guramasynyň (BSGG) wekiliýeti ýurdumyzda boldy. Wekiliýete BSGG-niň Ýewropa sebitindäki adatdan daşary ýagdaýlar boýunça sebit direktory hanym Dorit Nisan ýolbaşçylyk etdi. Onuň düzümine epidemiologiýa we epidemiologik gözegçilik, adatdan daşary ýagdaýlara taýýarlyk hem-de olar babatda çäreleri görmek, maglumatlary ýygnamak, daşky gurşaw we saglygy goraýyş, ýokanç däl keseller boýunça bilermenler girdiler.

Dürli ministrliklerde we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda, saglygy goraýyş edaralarynda, ugurdaş ýokary okuw mekdeplerinde geçirilen duşuşyklaryň barşynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň şu ýylyň oktýabr aýynda “Lukmançylyk diplomatiýasy — sagdyn dünýäniň binýady” atly alym-lukmanlaryň halkara maslahatyna gatnaşmak üçin Aşgabada gelen BSGG-niň Ýewropa sebit edarasynyň direktory Hans Klýuge bilen bolan duşuşygynyň barşynda gazanylan ylalaşyklary durmuşa geçirmäge degişli meseleleriň ençemesi ara alnyp maslahatlaşyldy.

Döwlet Baştutanymyzyň bu foruma gatnaşyjylara Gutlagynda belleýşi ýaly, Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy hem-de Birleşen Milletler Guramasynyň beýleki ýöriteleşdirilen düzümleri bilen özara gatnaşyklary yzygiderli ösdürip, Türkmenistan lukmançylyk diplomatiýasy ulgamynda iş ýüzündäki hyzmatdaşlygy ösdürmekde, adamlaryň saglygyny goramak meselelerini çözmek üçin netijeli çäreleri işläp taýýarlamakda, howply keselleriň öňüni almak we olara garşy göreşmek babatda ylmy maglumatlary alyşmakda baý tejribe toplady.

Bütin dünýäni gurşap alan pandemiýa bu ählumumy howpa garşy göreşmekde halkara bileleşigiň tagallalaryny birleşdirmegi talap edýär. Lukmançylyk diplomatiýasyna aýratyn ähmiýet bermek zerurlygyny ýüze çykarýar. Türkmenistan dünýäde ilkinji ýurtlaryň hatarynda COVID-19-yň öz çägine aralaşmagynyň öňüni almak boýunça toplumlaýyn çäreleri gördi. Ýurdumyz täze ählumumy ýokanjyň howpuna örän oňat düşünmek bilen, koronawirusa garşy göreşmek babatda özara ylalaşylan çözgütleri taýýarlamakda halkara tagallalary birleşdirmäge gönükdirilen birnäçe halkara başlangyçlar bilen çykyş etdi hem-de sebitde bu ugurda anyk çäreleriň görülmegine ýardam berdi diýip, milli Liderimiz belledi.

Wekiliýetiň agzalary türkmen kärdeşleri bilen Türkmenistan — BSGG hyzmatdaşlygynyň «Ýol kartasynyň» taslamasy boýunça pikir alyşdylar, bilelikdäki ylalaşyklaryň durmuşa geçirilişini çaltlandyrmak üçin ýokary derejedäki duşuşyklary yzygiderli guramagyň mümkinçiliklerini ara alyp maslahatlaşdylar. Hyzmatdaşlygyň dürli ugurlaryny teklip etmekde we ylalaşmakda Pudagara iş toparynyň möhüm guramaçylyk orny nygtaldy.

Milli Liderimiziň Demirgazyk Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça halkara forumda eden çykyşy bilen baglylykda, türkmen tarapynyň başlangyçlarynyň birnäçesi boýunça teklipler beýan edildi. Şolaryň hatarynda Merkezi Aziýada epidemiologiýa, wirusologiýa we bakteriologiýa sebit merkezini döretmek baradaky teklip hem-de Türkmenistanda Epidemiologiýa, wirusologiýa we bakteriologiýa ylmy-önümçilik merkezini gurmak baradaky çözgüt bar.

H.Klýugeniň Epidemiologiýa sebit merkeziniň taslamasy meýilleşdirilende hem-de ilerledilende “Bitewi saglygy goraýyş” konsepsiýasyny ulanmak baradaky teklibi, milli saglygy goraýşyň ilkinji ulgamynyň işini kämilleşdirmek, onuň maglumat binýadyny we “sanly lukmançylygy” ösdürmek boýunça teklipler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Türkmenistan saglygy goraýyş we durnukly ösüş meseleleri boýunça Umumy Ýewropa komissiýasynyň (Monti komissiýasy) işini goldap, 2021-nji ýylyň mart aýynda komissiýa tarapyndan beýan edilen Hereketleriň çagyryşyna goşuldy. Bu komissiýa BSGG-niň Ýewropa sebit edarasynyň direktory Hans Klýugeniň başlangyjy boýunça 2020-nji ýylyň sentýabrynda döredildi.

Türkmen hünärmenleriniň Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasyndan kärdeşleri bilen duşuşyklarynyň barşynda Türkmenistanyň saglygy goraýyş ulgamyny ösdürmegiň esasy ugurlarynyň “Saglyk” Döwlet maksatnamasynyň täze rejelenen görnüşinde hem-de ony durmuşa geçirmek boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin çäreleriň Meýilnamasynda kesgitlenendigi nygtaldy. Bu resminamalar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan şu ýylyň mart aýynda tassyklanyldy.

Maksatnamanyň esasy maksady saglygy berkitmäge we keselleriň öňüni almaga toplumlaýyn çemeleşmek bilen, saglygy goraýyş ulgamyny mundan beýläk-de kämilleşdirmekden, ilatyň ömür dowamlylygyny ýokarlandyrmakdan, dünýä ülňüleriniň derejesinde ony ýokary hilli lukmançylyk hyzmatlary bilen üpjün etmekden ybaratdyr.

Döwlet Baştutanymyz bu resminama gol çekip, amala aşyrylýan, bu möhüm strategik ulgamda düýpli özgerişliklere gönükdirilen işleriň çäklerinde döwrebap lukmançylyk merkezlerini gurmagyň, dünýäniň iň gowy önüm öndürijileriniň öňdebaryjy enjamlaryny satyn almagyň, ýokary hünärli hünärmenleri taýýarlamagyň, derman üpjünçiliginiň gurallaryny kämilleşdirmegiň göz öňünde tutulýandygyny nygtady. Işjeň öňüni alyş işine, adamlaryň sagdyn durmuş ýörelgesine islegleriniň artmagyna hem-de zyýanly endiklerden el çekmeklerine aýratyn üns berilmelidir.

Şu ýyl tassyklanylan “Türkmenistanda ýokanç däl keselleriň öňüni almak we olaryň garşysyna göreşmek boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Milli strategiýa” we ony durmuşa geçirmek boýunça çäreleriň Meýilnamasy, “Sagdyn ene — sagdyn çaga — sagdyn geljek” atly 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Milli strategiýa we ony durmuşa geçirmek boýunça çäreleriň Meýilnamasy, Türkmenistanda ilatyň kesellere garşy göreşmek ukybyny ýokarlandyrmak boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Milli maksatnama, ýurdumyzyň ýiti ýokanç kesele garşy göreşmäge taýýarlygyny üpjün etmegiň täze Meýilnamasy ýaly resminamalarda saglygy goraýyş ulgamynyň işiniň aýry-aýry ugurlary anyklaşdyryldy.

Olarda dürli keselleriň öňüni almak, öz wagtynda ýüze çykarmak, bejermek, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuşynyň ýokary derejesini we hilini gazanmak, milletiň genofonduny saklap galmak hem-de gowulandyrmak, ilatyň immun derejesini ýokarlandyrmak, lukmanlaryň hünär derejelerini, bilimlerini artdyrmak boýunça wezipeler, şeýle-de aýratyn howply ýokanç keselleriň ýaýramagyna garşy göreşmekde işi ulgamlaýyn guramak maksady bilen, Türkmenistanyň halkara hyzmatdaşlygynyň geljegi uly ugurlary kesgitlenildi.

Kabul edilen milli maksatnamalaryň esasynda Türkmenistanda saglygy goraýyş ulgamynyň düzümi yzygiderli giňeldilýär we döwrebaplaşdyrylýar. Şolar ýurdumyzyň tutuş ilatyna häzirki zaman lukmançylyk hyzmatlaryna deň mümkinçilikleridir elýeterliligi üpjün edýär.

Diýarymyzyň ähli sebitlerinde lukmançylyk-kesel anyklaýyş, “Ene mähri”, gaýragoýulmasyz «Tiz kömek», kliniki we ylmy-kliniki merkezler, köpugurly hassahanalar, şypahanalar guruldy hem-de ulanmaga berildi. Olar dünýäniň öňdebaryjy kompaniýalarynyň lukmançylyk enjamlary bilen üpjün edildi.

Döwlet we döwlete dahylsyz guramalar enäniň we çaganyň, şol sanda goraga mätäç toparlaryň saglygyny goramaga aýratyn üns berýärler. Şu ýylyň mart aýynda döredilen Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň serişdeleriniň hasabyndan ýurdumyzyň ähli welaýatlarynyň hassahanalarynyň çagalar bölümleri täze “Tiz kömek” awtoulaglaryny aldylar. Gazna şeýle hem howandarlyga mätäç çagalaryň lukmançylyk operasiýalaryna serişdeleri yzygiderli bölüp berýär.

Şunuň bilen baglylykda, şu ýylyň 10-njy noýabrynda Balkan welaýatynda saglygy goraýyş ulgamynyň birbada iki desgasyny ulanmaga bermek dabarasynyň bolandygyny ýatlatmak ýerlikli bolar. Şol dabaralara Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedow gatnaşdy. Türkmenbaşy şäherinde ýokanç keseller hassahanasynyň täze binasy açyldy. Ol Germaniýanyň, Şwesiýanyň, Italiýanyň, Fransiýanyň, Ýaponiýanyň, ABŞ-nyň, Koreýa Respublikasynyň, Niderlandlar Patyşalygynyň, Çehiýanyň, Beýik Britaniýanyň we Hytaý Halk Respublikasynyň meşhur önüm öndürijileriniň döwrebap lukmançylyk enjamlary bilen üpjün edildi. Magtymguly etrabynda bolsa 50 stasionar we 30 ambulator orunlyk täze hassahana saglygy goraýyş ulgamynyň häzirki zaman düzüminiň üstüni ýetirdi.

400 orunlyk köpugurly hassahana-da ýerli saglygy goraýyş edaralarynyň ulgamyna goşular. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şu aýda Türkmenbaşy şäherinde bolmagynyň çäklerinde bu hassahananyň tamamlaýjy tapgyrynyň gurluşygy bilen tanyşdy.

Türkmenistanyň täze gurulýan saglygy goraýyş edaralarynda dürli keselleri anyklamak hem-de bejermek ulgamynda ylmy usullary, innowasion tejribeleri we ýokary takyk tehnologiýalary ornaşdyrmak üçin ähli şertler döredilýär. Munuň özi olarda işleýän hünärmenleriň degişli hünär derejesini talap edýär.

Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersiteti ýurdumyzyň saglygy goraýyş edaralary we derman senagaty kärhanalary üçin ýokary bilimli hünärmenleri taýýarlaýar. Dünýäde kabul edilen tejribä laýyklykda, bu ýokary okuw mekdebi öz işinde bilim hem-de ylym meselelerini utgaşdyrmaga çalşyp, keselleri anyklamagyň, bejermegiň täze usullaryny işläp taýýarlaýar, milli saglygy goraýyş edaralarynyň işi üçin ylmy binýady kämilleşdirmäge ýardam edýär.

Ylmy-mugallymçylyk işgärlerini taýýarlamak işi aspiranturada, doktoranturada okatmak arkaly amala aşyrylýar. Hünärmenleriň hünär taýýarlygy kafedralaryň binýadyndaky kliniki ordinaturada geçirilýär. Türkmenistan ýokary hünärli işgärleri taýýarlamak hem-de olaryň hünär taýýarlygyny ýokarlandyrmak üçin halkara hyzmatdaşlygyň mümkinçiliklerini giňden ulanýar.

Milli saglygy goraýyş ulgamynyň işgärleriniň hünär derejesini ýokarlandyrmak we germaniýaly hyzmatdaşlar bilen netijeli gatnaşyklary mundan beýläk-de pugtalandyrmak babatdaky tejribäniň çäklerinde, şu ýylyň 21 — 24-nji noýabry aralygynda türkmen hünärmenleriniň wekilçilikli topary Mýunhen şäherine, Maksimilian-Lýudwig adyndaky Mýunhen uniwersitetiniň Grosshadern klinikasyna sapara iberildi.

Köpýyllyk ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň çäklerinde türkmen lukmanlary GFR-iň öňdebaryjy hassahanalarynda dürli ugurlar boýunça hünär derejesini ýokarlandyrýarlar, nemes hünärmenleri bolsa, ýurdumyza yzygiderli gelýärler. 2011 — 2021-nji ýyllarda Türkmenistanda we Germaniýada forumlaryň 9-sy geçirildi. Şolaryň gün tertibine saglygy goraýşyň möhüm meseleleri girizildi.

Halkara hyzmatdaşlyk ýurdumyzyň saglygy goraýşynyň sanly ulgamynyň hem ösmegine ýardam edýär. BMG-niň Ösüş maksatnamasynyň goldaw bermeginde “Russiýanyň bilermenleri halkara ösüş üçin” Maksatnamasynyň çäklerinde, Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligine COVID-19-a garşy sanjym alan adamlaryň elektron sanawyny döretmekde ýardam berilýär. Elektron sanaw ministrlige sanjym alan ilatyň gurşawynyň möçberini kesgitlemäge we waksinalaryň getirilmegini meýilleşdirmäge mümkinçilik döreder.

Dünýäde indi iki ýyldan bäri dowam edýän koronawirus pandemiýasy ilatyň saglygyny goramak meselesiniň derwaýyslygyny has-da artdyrdy. Türkmenistanyň Hökümeti dörän howp babatda çaltlyk bilen degişli çäreleri görüp, howply ýokançdan goranmagyň köpderejeli ulgamyny döretdi hem-de Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň keselleriň öňüni alyş çäreleri babatdaky maslahatlaryny kabul etdi.

BSGG-niň ýurt edarasynyň işjeň gatnaşmagynda döwlet derejesinde koronawirus ýokanjy döräýjek ýagdaýynda Türkmenistanyň taýýarlygyny üpjün etmegiň we dessin çäreleri görmegiň Meýilnamasy işlenip taýýarlanyldy hem-de tassyklanyldy. Çünki sanjymlar keseliň ýaýramagynyň öňüni almagyň ygtybarly serişdesi bolup durýar. Ýurdumyzda eýýäm ilatyň 70 göterimden gowragyna sanjym edildi.

Keselleriň öňüni almak hem-de adamlaryň saglygyny goramak maksady bilen, Türkmenistanda azyk önümleriniň hiline we howpsuzlygyna berk gözegçilik edilýär, ýurdumyzyň ähli künjeklerinde ilaty arassa agyz suwy bilen üpjün etmek boýunça giň gerimli işler alnyp barylýar.

ÝUNISEF-niň we BSGG-niň tehniki taýdan goldaw bermeginde işlenip taýýarlanylyp, 2020-nji ýylda kabul edilen Türkmenistanyň ilatynyň sagdyn iýmitlenmegi boýunça 2020 — 2025-nji ýyllar üçin Milli maksatnamasy saglygy berkitmäge hem-de iýmitlenmek bilen bagly döreýän ýokanç däl keselleriň öňüni almaga gönükdirilendir. Şeýle hem ol saglygy goraýyş ulgamynyň işini keselleriň öňüni almak babatda üýtgedip gurmak, ilatyň sagdyn iýmitlenmegi boýunça wezipeleri çözmek üçin pudagara gatnaşyklary pugtalandyrmakda Türkmenistanyň tagallalaryny goldamagy göz öňünde tutýar.

Şunda dünýäde emele gelen çylşyrymly epidemiologik ýagdaý bilen baglylykda, şu ýyl güýje giren “Ýokanç keselleriň öňüni almak hakynda” Türkmenistanyň Kanuny aýratyn ähmiýete eýedir. Bu Kanun ýokanç keselleriň öňüni almagyň hukuk, guramaçylyk, ykdysady we durmuş esaslaryny kesgitleýär.

Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň bilermenleri türkmen kärdeşleri bilen duşuşdylar, geljekde-de maksatlaýyn goldaw bermek babatda meýilnamalary işläp taýýarlamak üçin töwekgelçiliklere we isleglere baha berdiler. BSGG-niň Türkmenistana 2020-nji ýylyň iýul aýynda gelen birinji wekiliýetiniň agzalary ýaly, bilermenler ýurtda ýokanjyň örän howpludygyna doly düşünilýändigini hem-de COVID-19-yň döremeginiň öňüni almak üçin netijeli çäreleriň görülýändigini bellediler.

BSGG-niň wekiliýetiniň agzalary hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan işlenip taýýarlanylan “Saglyk” Döwlet maksatnamasyna laýyklykda, Türkmenistanda saglygy goraýyş ulgamynyň döwrüň talaplaryna laýyk getirilýändigini, dürli ýokanç keselleriň öňüni almak, ýüze çykarmak we bejermek boýunça işleriň yzygiderli kämilleşdirilýändigini kanagatlanma bilen belläp, şu saparyň Türkmenistanyň, Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň, BSGG-niň Ýewropa sebit edarasynyň arasyndaky hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ilerletmäge we pugtalandyrmaga ýardam etjekdigine ynam bildirdiler.

Şeýlelikde, häzirki döwürde Türkmenistan Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy hem-de Birleşen Milletler Guramasynyň beýleki ýöriteleşdirilen düzümleri bilen özara gatnaşyklary yzygiderli ösdürip, lukmançylyk diplomatiýasy, adamlaryň saglygyny goramak ulgamynda meseleleriň netijeli çözgütlerini işläp taýýarlamakda, howply keselleriň öňüni almak we olara garşy göreşmek boýunça ylmy maglumatlary alyşmakda özara gatnaşyklary pugtalandyrmak işinde baý tejribe toplaýar.

(TDH)

Sebit syýasaty ähli welaýatlaryň durmuş-ykdysady ösüşini ýokary depginler bilen alyp barmaga, olaryň ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň döwrebaplaşdyrylmagyna goşýan goşandyny artdyrmaga, has netijeli üpjünçilik ulgamyny döretmäge, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini düýpli ýokarlandyrmagyň we halkara ülňülere laýyk getirmegiň esasy maddy binýady hökmünde içerki bazarlary we eksporta niýetlenen ýokary hilli önümçilikleri döretmäge gönükdirilendir. Munuň özi welaýatlar üçin deň ösüş şertlerini döredýär. Onuň maksady ilat üçin ýokary hilli durmuş şertlerini üpjün etmekden ybaratdyr. Şonuň üçin sebit syýasatynda ilatyň zähmet üpjünçiligini ýokarlandyrmak, durmuş-ýaşaýyş şertlerini gowulandyrmak ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda goýulýar. Şol bir wagtyň özünde, ýurdumyzyň sebitleriniň öndüriji güýçleriniň we önümçilik gatnaşyklarynyň doly derejede ulanylmagy esasy wezipeleriň biridir.

Sebitleýin syýasat maksatnamalaýyn esasda alnyp barylýar. Durnukly ösüş maksatlarynyň çözgüdine şeýle çemeleşme jemgyýetiň ösüş mümkinçiliklerine çuňňur düşünmäge, bu ugurda öňde durýan wezipelere aýdyň göz ýetirmäge we ylmy taýdan esaslandyrylan çözgütleri kabul etmäge mümkinçilik berýär. Ýurdumyzyň sebitleýin ösüşi «Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüşiniň 2011 — 2030-njy ýyllar üçin Milli maksatnamasynda», «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda», şeýle hem Oba milli maksatnamasynda öz beýanyny tapýar.

Türkmenistanyň sebitleriniň birnäçe ýöriteleşdirilen ugurlary bar. Her welaýatyň durmuş-ykdysady mümkinçiliklerini köptaraplaýyn ulanmaga gönükdirilen wezipeler agzalyp geçilen maksatnamalaryň özenini düzýär. Her sebitiň geografik taýdan ýerleşişi, howa we tebigy aýratynlyklary, gazylyp alynýan peýdaly tebigy serişdeleri hem-de beýleki amatly şertler welaýatlaryň ykdysady ösüşine düýpli täsirini ýetirýär.

Sebitleriň ykdysady kuwwaty olaryň zähmete ukyply ilat hem-de täze tehnika we tilsimatlar bilen üpjün edilişi, ulag, durmuş hyzmatlary kärhanalarynyň işleýşi bilen berk baglanyşyklydyr. Sebitiň ykdysady rowaçlygy önümçilik kärhanalarynyň ýerleşişine, öndüriji güýçleriň önümçilik gatnaşyklaryna laýyk gelşine we başga-da birnäçe durmuş-ykdysady görkezijilere baglydyr.

2020-nji ýylyň netijeleri Türkmenistanyň senagat taýdan ösüp barýan döwlete öwrülendiginiň aýdyň subutnamasy boldy. Durmuşa geçirilýän özgertmeler türkmen halkynyň ýaşaýyş derejesiniň yzygiderli ýokarlanmagyny üpjün edýär. Geçen ýylda Türkmenistanyň jemi içerki önüminiň ösüş depgini 5,9 göterime ýetdi. Şunda senagat pudagynyň paýy 28,1 göterime, söwda ulgamynyňky 18,4 göterime, oba hojalygynyňky 12,2 göterime, ulag we aragatnaşyk ulgamynyňky 10,6 göterime, gurluşyk pudagynyňky 9,2 göterime we beýleki hyzmatlaryň paýy 21,5 göterime deň boldy. Senagat milli ykdysadyýetiň depginli ösýän pudaklarynyň biri bolmak bilen, soňky ýyllarda kabul edilen döwlet maksatnamalaryna laýyklykda, bu ugry has-da kuwwatlandyrmak maksady bilen, köp sanly iri maýa goýum taslamalary durmuşa geçirilýär. Milli ykdysadyýet üçin täze pudaklar bolan metallurgiýa, dag-magdan, nebit we gazhimiýa, gämi gurluşygy, elektron senagat ýaly pudaklar döredilýär. Birnäçe häzirki zaman enjamlary ornaşdyrylan önümçilik desgalary, döwrebap kärhanalar gurlup ulanmaga berilýär. Olara mysal edip, Balkan welaýatynyň Gyýanly şäherçesindäki gazhimiýa toplumyny we Ahal welaýatyndaky tebigy gazdan sintetik benzin öndürýän zawody, metal zawodyny we başga-da birnäçe senagat kärhanalaryny görkezmek bolar.

Milli ykdysadyýeti pugtalandyrmakda täze ylmy çemeleşmeleriň üsti bilen elektron senagaty ösdürmekde hem ilkinji ädimler ädildi. «Aýdyň gijeler» hojalyk jemgyýeti ýurdumyzda elektron we elektrik önümlerini öndürýän ilkinji hususy kärhanadyr. Onda öndürilýän elektronika enjamlary diňe bir içerki bazaryň isleglerini kanagatlandyrman, eýsem, daşary ýurtlarda hem tanalyp ugrady.

Sebitleri senagatlaşdyrmak ýurdumyzyň önümçilik kuwwatyny artdyrmaga we täze iş orunlaryny döretmäge mümkinçilik berýär. Bu bolsa oba ilatynyň maddy hal-ýagdaýynyň gowulanmagyna oňyn täsirini ýetirýär. Statistiki maglumatlara görä, 2020-nji ýylda Türkmenistanda senagat önümçiliginiň umumy möçberiniň 24,9 göterimi Mary welaýatynyň, 23,5 göterimi Balkan welaýatynyň, 21,8 göterimi Lebap welaýatynyň, 11,6 göterimi Ahal welaýatynyň, 6,0 göterimi Daşoguz welaýatynyň, 12,2 göterimi Aşgabat şäheriniň paýyna düşýär.

Her welaýatda özboluşly zähmet bölünişigi bolup, ol senagatyň dürli ugurlary boýunça ýöriteleşdirilendir. Mysal üçin, 2020-nji ýylda ýurdumyz boýunça nebit çykarýan senagatyň önüminiň 99,2 göterimi, nebiti gaýtadan işleýän senagatyň önüminiň 85,7 göterimi, himiýa senagatynyň önüminiň 48 göterimi Balkan welaýatynda, gaz senagatynyň önüminiň 48,1 göterimi Lebap welaýatynda, 36,4 göterimi Mary welaýatynda, maşyngurluşygy we metaly işläp bejeriş senagatynyň önüminiň 53,2 göterimi Aşgabat şäherinde öndürildi. Hasabat ýylynda ýurdumyz boýunça öndürilen elektrik energiýasynyň 44,0 göterimi Mary welaýatynyň paýyna düşdi.

Oba hojalyk önümçiligi boýunça hem welaýatlar toprak-howa şertlerine görä ýöriteleşdirilendir. Geçen ýylda Ahal welaýatynda ýurdumyzda öndürilen üzümiň 68,3 göterimi, Daşoguz welaýatynda şalynyň 43,0 göterimi, miweleriň we ir-iýmişleriň 43,2 göterimi, Lebap welaýatynda şalynyň 57,0 göterimi, piläniň 53,4 göterimi, Mary welaýatynda gant şugundyrynyň 97,9 göterimi öndürildi.

Ýurdumyz boýunça öndürilen maldarçylyk önümlerinden süýdüň 41,8 göterimi Daşoguz welaýatynda, guş etiniň 33,8 göterimi Ahal welaýatynda, ary balynyň 41,4 göterimi Mary welaýatynda öndürildi. Welaýatlarda öndürilýän oba hojalyk önümleri sebitlerde gurlan, häzirki zamanyň enjamlary bilen enjamlaşdyrylan senagat kärhanalarynda gaýtadan işlenilýär hem-de ýerli ilatyň azyk we senagat önümlerine bolan islegleri kanagatlandyrylýar.

Sebitleýin döwlet syýasaty ýurduň milli ykdysadyýetiniň ösüşiniň ýokarlanmagyna, her welaýatyň, etrabyň, şäheriň ykdysady ösüşi üçin amatly şertleriň döredilmegine oňyn täsirini ýetirýär. Şonuň bilen bir wagtda sebitleriň ýöriteleşme ýagdaýy olaryň ykdysady kuwwatynyň pugtalanmagyny, durmuş-ykdysady taýdan ösdürilmegi bolsa ýurdumyzyň azyk howpsuzlygyny, ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň ýokarlanmagyny üpjün edýär. Munuň özi hormatly Prezidentimiziň «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgesiniň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr.

Maýa KULYÝEWA,

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Döwlet maliýesini jemleýji we ykdysady syýasaty müdirliginiň sebitler boýunça ösüş bölüminiň esasy hünärmeni.

Türkmenistan Watanymyz bazar ykdysadyýetiniň esaslaryny kemala getirip, ösüşiň senagatlaşma-innowasion ugry bilen ynamly öňe barýar. Ýurdumyzda öndürilýän önümler özüniň hili bilen tapawutlanyp, dünýä bazarynda hem mynasyp orny eýeleýär. Öndürilýän önümleriň bäsdeşlige ukyplylygyny, milli ykdysadyýetiň dünýä hojalyk gatnaşyklarynda tutýan ornuny, şeýlelikde, ykdysadyýetiň açyklygyny häsiýetlendirýän görkezijileriň biri-de daşary ýurtlara çykarylýan harytlaryň gymmatynyň jemi içerki önüme bolan gatnaşygydyr. Bu görkezijiniň yzygiderli ýokarlanmagy «Türkmenistanda öndürildi» nyşanly önümlere dünýä bazarynda uly isleg bildirilýändigine şaýatlyk edýär.

Döwletiň we jemgyýetiň bähbitleri göz öňünde tutulyp, häzirki döwürde we geljekki ösüşleri nazarlaýan ykdysady strategiýany durmuşa geçirmegiň barşynda görnükli netijeler gazanyldy. Mälim bolşy ýaly, daşary söwda milli ykdysadyýetiň ösüşiniň möhüm guraly hökmünde çykyş edýär. Halkara söwda diňe harytlary we hyzmatlary alyş-çalyş etmek boýunça geleşikleriň amala aşyrylmagyny aňlatman, eýsem, milli ykdysadyýetiň dünýä hojalyk gatnaşyklaryndaky ornunyň kesgitlenmegine-de ýardam edýär.Ýurdumyz dünýäniň onlarça döwleti bilen daşary söwda hyzmatdaşlygyny ýola goýdy we daşary söwda dolanyşygynyň möçberi ep-esli artdy, düzümi kämilleşdi. Söwda gatnaşyklarynyň gerimi giňeldi.

Hormatly Prezidentimiz tarapyndan ýurdumyzda alnyp barylýan işjeň maýa goýum syýasatynyň netijesinde, ýüzlerçe önümçilik desgalary we durmuş-medeni maksatly binalar gurlup, ulanylmaga berilýär. Bu ýagdaýlar ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň yzygiderli berkemegini häsiýetlendirýän wajyp görkezijiler bolup çykyş edýärler. Durmuş maksatnamalarynyň üstünlikli amala aşyrylmagy, ilatyň girdejileriniň yzygiderli ýokarlanmagy, müňlerçe täze iş orunlarynyň döredilmegi halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň düýpli gowulanýandygyna, Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan yglan edilen Durnukly ösüş maksatlarynyň doly berjaý edilýändigine şaýatlyk edýär.

Soňky ýyllarda ýurdumyzda önümçilik we durmuş ulgamlaryna örän uly maýa goýumlary goýulýar. Bu bolsa Türkmenistanyň dünýäniň ösen döwletleriniň hataryna batly depginler bilen girýändigini aýdyň görkezýär. Durmuş-ykdysady syýasaty tehnologiýany çalt döwrebaplaşdyrmagyň, maglumatlaşdyrmagyň, sanly tehnologiýalary we innowasiýalary peýdalanmagyň, ykdysadyýetiň gurluş düzümini kämilleşdirmegiň, täze pudaklary we önümçilikleri döretmegiň, ykdysadyýetiň däp bolan pudaklarynyň netijeliligini ýokarlandyrmagyň we hususy bölegi ösdürmegiň hasabyna durnukly ykdysady ösüş amala aşyrylýar. Sanly ykdysadyýetiň giňden ornaşdyrylmagy bu işde hasabatlylygyň ähmiýetini has-da ýokarlandyrýar. Degişli maglumatlaryň resmi statistikanyň düzgünlerine laýyk ýygnalmagy, işlenip taýýarlanmagy we ýaýradylmagy netijesinde milli statistikanyň halkara ülňülerine laýyklykda döwrebaplaşdyrylmagy aýratyn möhüm ähmiýete eýe bolýar. Ýurdumyzyň döwlet statistikasynyň işi maksatnamalaýyn alnyp barylýar. Bu ugurda döwlet statistikasynyň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň statistikasynyň sazlaşykly işlemegi, taýýarlanýan statistik maglumatlaryň hiliniň ýokarlandyrylmagy, statistika işine halkara statistika tejribesinde kabul edilen düzgünleriň, görkezijileriň we usullaryň girizilmegi, jemgyýetiň ösüşini doly möçberde suratlandyrýan, halkara derejesinde deňeşdirerlik statistik görkezijileriň işlenip düzülmegi ýaly wezipeler durmuşa geçirilýär.

Häzirki döwürde dünýäde ählumumy statistika ulgamy kemala gelendir. Onuň iň ýokary utgaşdyryjy guramasy hökmünde Birleşen Milletler Guramasynyň Statistika komissiýasy çykyş edýär. Bu statistika guramasy halkara standartlaryny kabul etmek, statistikada ulanylýan adalgalary, usulyýetleri we gözükdirijileri ara alyp maslahatlaşmak boýunça esasy meýdança bolup durýar. Statistika komissiýasynyň başda durmagynda ähli ýurtlarda ulanylýan markoykdysady görkezijileriň we statistik hasaplamalaryň milli hasaplar ulgamyna girizilmegi, resmi statistikanyň binýatlaýyn ýörelgeleriniň işlenip taýýarlanmagy, ilat ýazuwlarynyň geçirilmegi hem-de beýleki başlangyçlar häzirki zaman ählumumy statistik ulgamynyň ösmeginiň binýady bolup hyzmat edýär.

Statistik usullary standartlaşdyrmak, statistika babatdaky halkara hyzmatdaşlygy utgaşdyrmak, ählumumy statistik maglumatlary jemlemek, işläp taýýarlamak we statistik işiň beýleki möhüm ugurlary bölümiň esasy wezipeleri bolup durýar. Birleşen Milletler Guramasynyň Ykdysady we durmuş geňeşiniň «Ilatyň we ýaşaýyş jaý gorunyň 2020-nji ýyldaky ýazuwynyň Bütindünýä maksatnamasy» barada 2015-nji ýylda kabul edilen Kararnamasynda dünýä ýurtlarynyň ilatynyň we ýaşaýyş jaý gorunyň nobatdaky ýazuwyny 2015 — 2024-nji ýyllar aralygynda geçirmäge çagyrylýar. Hormatly Prezidentimiziň Kararyna laýyklykda, 2022-nji ýylyň 17 — 27-nji dekabry aralygynda Türkmenistanyň ilatynyň we ýaşaýyş jaý gorunyň uçdantutma ýazuwyny geçirmek bellenildi. Türkmenistanyň döwlet, sebitleýin we pudaklaýyn ösüş maksatnamalaryny üstünlikli amala aşyrmak, döwlet býujetini işläp düzmek we ýaşaýyş jaý syýasatyny netijeli geçirmek üçin ygtybarly statistiki maglumatlar bilen üpjün etmek maksatlarynda-da netijeli işler durmuşa geçirilýär.

Durnukly ösüş maksatlaryny durmuşa geçirmek boýunça işlerde hasabatlylyga, statistika maglumatlaryny toplamaga uly orun degişli bolup durýar. Stastika maglumatlary göz öňünde tutulan maksatnamalaryň durmuşa geçirilişiniň hiline, umumy ösüşiň näderejede üpjün edilişine, ilatyň üpjünçiligine anyk we doly seljerme bermekde esasy orun eýeleýär. Ykdysadyýetde we durmuş ulgamynda gazanylýan üstünlikler bolsa milli statistikanyň görkezijilerinde aýdyň orun alýar. Hormatly Prezidentimiziň tagallalary esasynda Türkmenistanda milli statistika ulgamy barha ösýär we kämilleşýär. Bu ugurda kämil hünärmenleri taýýarlamak wezipelerine uly üns gönükdirilýär. Gahryman Arkadagymyzyň halkymyzyň eşretli durmuşda ýaşamagynyň,Türkmenistanda gazanylýan üstünlikleriň barha artmagynyň, adamzat bähbitli taslamalary durmuşa geçirmegiň hatyrasyna alyp barýan beýik işlerinde rowaçlyklary arzuw edýäris.

Oguljan ATDAÝEWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň uly mugallymy.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ösüşleriň röwşen ýoly bilen ynamly öňe barýan türkmen halky ata-babalarymyzyň asylly ýol-ýörelgesini mynasyp dowam etdirýär. Täze taryhy eýýamda ýurdumyzda bolup geçýän şanly wakalar bu hakykaty aýdyň şöhlelendirýär. Çünki amala aşyrylýan özgertmeler halkymyzyň ýaşaýyş-durmuşyny has-da ýokarlandyrýar, durnukly ösüşi üpjün edýär. Eziz Diýarymyzda il-ýurt bähbitli işleriň «Döwlet adam üçindir!» diýen taglymata esaslanýandygyny buýsanç bilen bellemegimiz gerek.

Milli maksatnamalara esaslanýan ykdysadyýetimiziň innowasion ösüşi ýurdumyzyň geljekki ösüşiniň baş ýörelgesi bolup durýar. Ykdysadyýetimiziň uzak möhletli ösüşi hökmünde saýlanan bu baş ýörelge öňde baryjy ylmy taglymatlary we innowasion tehnologiýalary ulanmak arkaly ýurdumyzyň ykdysady serişdeleriniň we tebigy baýlyklarynyň mümkinçiliklerini netijeli peýdalanmagyny üpjün etmäge gönükdirilendir. Sanly ykdysadyýeti ösdürmek, bu ugurda hünärmenleri taýýarlamak işleri üstünlikli amala aşyrylýar. Milli ykdysadyýetimizi has-da ösdürmekde alnyp barylýan şeýle uly işler aýratyn bellenmäge mynasypdyr. Çünki eziz Diýarymyzy ösdürmegiň esasynda adamlaryň abadan ýaşaýşy üçin ähli mümkinçilikler we şertler döredilýär. Ýurdumyzda amala aşyrylýan her bir beýik işlerde ynsanyň abadan ýaşaýşy göz öňünde tutulandyr.

Dünýäde ylmy-tehniki ösüşiň örän tizleşdirilen şertlerinde ýurdumyzyň kärhanalarynyň bäsleşige ukyply tehnologiýalary işläp taýýarlamak we innowasion taslamalary amala aşyrmak ukyplylygy barha artýar. Eziz Diýarymyzda hormatly Prezidentimiziň

parasatly baştutanlygynda milli maksatnamalaryň çäklerinde durmuş düzüminiň toplumlaýyn döwrebaplaşdyrylmagy, halkyň aň-bilim mümkinçilikleriniň netijeli artdyrylmagy hem-de bu ugurda amal edilýän uly işler bilen bagly alnyp barylýan öňdengörüjilikli, oýlanyşykly we iňňän sagdyn syýasat ýurdumyzyň giň möçberli ösüşleriniň hil taýdan ýokary çykmagynda wajyp orun eýeleýär. Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzyň sebitlerinde, mermer paýtagtymyzda döwrebap binalar, desgalar gurlup ulanmaga berilýär. Şeýle ajaýyp desgalaryň, binalaryň köpüsiniň durmuş ulgamyna degişlidigini, olaryň ählisiniň halkymyzyň bagtyýar ýaşamagyna gönükdirilýändigini bellemek her birimiz üçin diýseň guwandyryjydyr.

Beýik ösüşlere beslenýän eziz Diýarymyz köňlümiziň we ömrümiziň, nurana ykbalymyzyň öçmejek nurudyr. Türkmen halkyna baky bagtyýarlygy peşgeş edýän Gahryman Arkadagymyzyň jany sag bolsun, beýik işleri rowaçlyklara beslensin!

Jumamyrat GÖLÄÝEW,

S.A.Nyýazow adyndaky Türkmen oba hojalyk uniwersitetiniň mugallymy.

Türkmenistanyň dokma senagaty milli ykdysady strategiýa esasynda üstünlikli ösdürilýär. Çig mal eksport edýän döwletden gaýtadan işleýän senagatyň giň ýaýrawly döredilmegi netijesinde, taýýar önümleri öndürýän hem-de ony diwersifikasiýa ýoly bilen eksport edýän ýurda öwürmekde bu pudaga aýratyn orun degişlidir. Häzirki döwürde dokma senagatynyň kuwwaty ýurdumyzda öndürilýän pagta süýüminiň agramly bölegini gaýtadan işlemek bilen, ondan nah ýüplük, dürli görnüşli matalar, tikin we trikotaž önümlerini öndürmäge mümkinçilik berýär. Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda sany barha artýan gaýtadan işleýän senagat kärhanalarynyň hatary barha artyp, netijede, öndürilýän önümleriň içerki bazarlardan artan bölegi daşarky bazarlara ugradylýar.

Türkmenistanda açylyp ulanylmaga berilýän, dünýäniň öňdebaryjy öndürijileriniň iň täze enjamlary bilen enjamlaşdyrylan ýokary tehnologiýaly senagat kärhanalary milli ykdysadyýetimiziň kuwwatyny barha artdyrmaga, gymmaty ýokary bolan taýýar önümleriň eksportyny ýokarlandyrmaga amatly şertler döredýär. Üstümizdäki ýylyň awgust aýynda Ahal welaýatynyň Kaka etrabynda, ýakynda, has takygy 17-nji noýabrda bolsa Babadaýhan etrabynda iri dokma toplumlarynyň işe girizilmegi-de aýdylanlaryň aýdyň mysalydyr. Innowasiýanyň gazananlaryny özünde jemleýän bu toplumlarda halkara hil, dolandyryş we marketing ülňülerine laýyk gelýän önümler öndürilýär.

Ýurdumyzda öndürilýän önümleriň daşky gurşawyň howpsuzlygyny goramaga hyzmat etmegi-de milli Liderimiziň bu ugurda amala aşyrýan özgertmeleriniň netijeleridir. Munuň şeýle bolmagyna ýurdumyzyň gaýtadan işleýän senagatynyň tebigy ýerli çig mallara esaslanýandygy-da ýardam edýär. Hormatly Prezidentimiziň ak pata bermegi bilen açylyp ulanylmaga berlen Babadaýhan etrabyndaky iri dokma toplumy dokma senagatynyň öňdebaryjy kärhanalarynyň biri bolup, onuň önümleri halkara derejede ykrar edildi.

Babadaýhan dokma toplumy türkmen dokmasynyň täze gazanany we ýeten kämil derejesi diýsek ýalňyşmasak gerek. Gahryman Arkadagymyzyň 2018-nji ýylda gol çeken Kararyna laýyklykda we «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2018 — 2024-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň» çäklerinde guruldy. Gürrüňi edilýän iri toplum oba zähmetkeşleriniň yhlasy bilen ýetişdirilýän pagta çig malynyň gaýtadan işleýän möçberlerini artdyrmakda, dokma önümleriniň eksportyny diwersifikasiýalaşdyrmakda, daşary ýurtly maýalary çekmekde, ýurdumyzda işsizligiň öňüni almakda we Türkmenistanyň dünýä bazarlaryndaky ornuny berkitmekde oňyn şertlere eýedir. Umumy bahasy 151 million 800 müň amerikan dollar bolan bu toplumda ýüplük, boýag, tikinçilik we mata fabrikleriniň bir ýerde jemlenmegi işleriň yzygiderliligini we önümçiligiň bökdençsiz dolandyrylmagyny-da üpjün edýär. Onuň umumy meýdanynyň 20 gektara barabardygy, her ýylda 3 müň 300 tonna ýokary hilli ýüplük, 20 million inedördül dürli görnüşli, 18 million metr boýalan mata hem-de 3 million 500 müň sany taýýar tikin önümlerini öndürmäge ukyplydygy toplumyň milli ykdysadyýetimizdäki ornunyň ýokary boljakdygyndan habar berýär. Babadaýhan dokma toplumy, ilkinji nobatda, serişdeleri tygşytlamaga, ýurdumyzda önüm bolçulygyny berkitmäge, türkmen dokmasynyň dünýädäki abraýyny artdyrmaga, onuň önümleri esasynda işlejek hususy pudagyň senagat kärhanalarynyň artmagyna, logistik hereketleriň we hyzmatlaryň has-da janlanmagyna itergi berer. Mundan başga-da, toplumyň täze iş orunlarynyň 1 müň 150-sini özünde jemlemegi babadaýhanly ýaşaýjylaryň, esasan-da ýaşlaryň iş üpjünçiligine, olaryň Watanymyzyň ösüşlerine mynasyp goşant goşmaklaryna we şol ösüşlerde öz goşantlarynyň-da bardygy üçin buýsanmaklaryna şert döreder.

Şu ýerde bir zada aýratyn üns çekmek gerek. Toplumyň açylyşyna gatnaşan daşary ýurtly myhmanlardan daşgary, oňa Belgiýanyň, Ýaponiýanyň, Germaniýanyň, Şweýsariýanyň we Standartlaşdyrmak boýunça halkara guramanyň wekilleriniň sanly ulgam arkaly gatnaşmaklary hem-de çykyş etmekleri Türkmenistanyň bu pudakdaky üstünliklerinden habar berýär. Çünki bu ýagdaýlar ýurdumyzda öndürilýän şeýle önümleriň hil derejesiniň we ekologik arassalygynyň güwäsidir. Ýokary hil hem-de ekologiýa taýdan arassa önümleri öndürmek bolsa hormatly Prezidentimiziň esasy talaplarynyň biri bolup durýar.

Hawa, Babadaýhan dokma toplumy Türkmenistanyň dokma senagatynyň täze buýsanjy. Bu ýerde öndüriljek önümler dünýäniň çar künjüne eksport ediler. Bu bolsa türkmen dokmasynyň abraýyny has-da ýokarlandyryp, täze sarp ediş bazarlarynyň öňüni açar. Halkara söwda dolanyşygynyň eksport-import gatnaşyklarynda eksportyň paýyny ýokarlandyrmak bolsa Türkmenistanyň daşary ykdysady syýasatynyň esasy maksatlarynyň hatarynda durýar.

Garaşsyzlyk ýyllarynda, esasan-da Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe tapgyrlaýyn taslamalardyr maksatnamalar durmuşa geçirildi. Milli ykdysadyýetimize iri maýa goýumlarynyň uly mukdary çekildi. Netijede, Diýarymyzyň dürli künjeklerinde dokma toplumlaryň ençemesi guruldy. Şeýlelikde, türkmen harytlarynyň bäsdeşlige ukyplylygy gazanyldy.

Milli Liderimiz önümçiligiň islendik görnüşleri boýunça-da, daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň ornuny tutýan harytlaryň öndürilişini artdyrmak boýunça düýpli işleriň başyny başlady. Munuň üçin ýurdumyzyň kanunçylyk binýady berkidildi. Dokma senagaty pudagyna hususyýetçileriň-de işjeň aralaşmagy, olara döwlet tarapyndan dürli goldawlaryň we ýeňillikleriň berilmegi, ýeterlik mukdarda karz serişdeleri bilen üpjün edilmegi, ýerli önümçiligi artdyrmak bilen baglanyşykly ýörite maksatnamanyň durmuşa geçirilmegi pudagyň ähli ugurlarynyň — pagta egriji, dokma, tikin-trikotaž, ýüpekçilik ugurlarynyň sazlaşykly ösüşini emele getirdi.

Türkmen dokmasyny ösdürmek boýunça işlenilip düzülen maksatnamada täze önümçilikleri döretmek, şeýle-de öňden işläp gelýänlerini düýpli döwrebaplaşdyrmak gaýragoýulmasyz meseleleriň hatarynda görkezilýär. Öňde goýlan şeýle wezipeleriň çözgüdine gowuşmagy Türkmenistanda öndürilýän ýokary hilli, elýeterli we ýokary girdejili harytlaryň hasabyna, daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň möçberini azaltmaga hem-de olaryň täze görnüşlerini ornaşdyrmaga şert döretdi.

Hawa, türkmen dokmasy ösýär, özgerýär, kuwwatlanýar. Şonuň netijesinde, onuň milli ykdysadyýetimizdäki orny-da ýokarlanýar. Bularyň bary bolsa halkymyzyň eşretli durmuşyny üpjün etmäge gönükdirilendir.

Ysmaýyl TAGAN,

žurnalist.

Aşgabat, 22-nji noýabr (TDH). Şu gün Hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-hytaý komitetiniň türkmen tarapynyň başlygy, Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedowyň hem-de hytaý tarapynyň başlygy, HKP MK-nyň Syýasy býurosynyň hemişelik toparynyň agzasy, Hytaý Halk Respublikasynyň Döwlet Geňeşiniň wise-premýeri Han Çženiň ýolbaşçylygynda sanly ulgam arkaly komitetiň 5-nji mejlisi geçirildi.

Syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ulgamlardaky hyzmatdaşlygyň häzirki gün tertibi hem-de özara hereketleriň geriminiň giňeldilmegi boýunça pikir alşyldy. Şu ýylyň başyndan bäri geçirilen möhüm, ikitaraplaýyn çäreleriň Türkmenistanyň we Hytaýyň arasyndaky strategik häsiýete eýe bolan hyzmatdaşlygyň has-da ösdürilmegine düýpli itergi berendigi bellenildi.

Taraplar köpugurly diplomatiýanyň, hususan-da, BMG-niň hem-de beýleki abraýly halkara guramalaryň çäklerindäki, «Hytaý + Merkezi Aziýa» görnüşdäki netijeli hyzmatdaşlygy nygtadylar.

Komitetiň türkmen tarapyndan ýolbaşçysy Serdar Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, iki ýurduň Liderleri tarapyndan türkmen-hytaý gatnaşyklarynyň has-da ösdürilmegi babatda kesgitlenilen wezipeleriň durmuşa geçirilmegi nukdaýnazaryndan, sanly ykdysadyýet, maliýe-bank ulgamy, pes uglerodly «ýaşyl» ösüş, ulag hem-de logistika, aragatnaşyk torlary, himiýa senagaty, oba hojalygy, energiýa we suw tygşytlaýjy tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy hem-de beýlekiler hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de giňeldilmeginiň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda öňe sürülýär.

Energetika, ulag we söwda ulgamlary ikitaraplaýyn däp bolan hyzmatdaşlygyň esasy ugurlarydyr. Taraplar ulag-aragatnaşyk pudagynda alnyp barylýan gatnaşyklaryň has-da pugtalandyrylmagy hem-de «Beýik Ýüpek ýolunyň dikeldilmegi» boýunça ösüş strategiýasynyň «Bir guşak, bir ýol» başlangyjy bilen utgaşdyrylmagy babatda durmuşa geçirilýän işleriň ýygjamlaşdyrylmagy ugrunda ulag we logistika ulgamynyň netijeli hereket etmeginiň iki ýurduň ykdysadyýetiniň ösdürilmeginiň möhüm şertidigini bellediler.

Komitetiň mejlisiniň dowamynda nebitgaz ulgamynda gazanylan ylalaşyklaryň ýerine ýetirilişi, hususan-da, türkmen tebigy gazynyň Hytaýa eksport edilmegi bilen bagly meseleler hem ara alnyp maslahatlaşyldy.

Iki ýurduň arasyndaky medeni-ynsanperwer ulgamdaky gatnaşyklaryň we hyzmatdaşlygyň giňeldilmegi, özara düşünişmegiň çuňlaşdyrylmagy türkmen-hytaý gatnaşyklarynyň möhüm ugry hökmünde kesgitlenildi. Ylym we bilim ulgamyndaky taslamalar, saglygy goraýyş, ýokary tehnologiýalar babatda hyzmatdaşlyk özara hereketleriň ileri tutulýan ugurlary bolmagynda galýar.

Mejlisiň jemleri boýunça şertnama-hukuk binýadyny pugtalandyrmak maksady bilen, resminamalaryň uly toplumyna gol çekildi. Şolaryň hatarynda Hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-hytaý komitetiniň 5-nji mejlisiniň Teswirnamasy; Türkmenistanyň Hökümeti bilen Hytaý Halk Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda bäş ýyl üçin (2021 — 2025-nji ýyllar) hyzmatdaşlyk hakynda Maksatnama; Halkara kiberhowpsuzlygyny üpjün etmek babatynda hyzmatdaşlyk hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Hytaý Halk Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda Ylalaşyk; Biologik howpsuzlygy üpjün etmek meseleleri boýunça Türkmenistanyň Hokümeti bilen Hytaý Halk Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda Özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Ykdysady hyzmatdaşlygy giňeltmek boýunça Türkmenistanyň Hökümeti bilen Hytaý Halk Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda hyzmatdaşlygyň Maksatnamasy bar.

Aşgabat, 22-nji noýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň, welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly nobatdaky iş maslahatyny geçirdi.

Gün tertibine paýtagtymyzy mundan beýläk-de abadanlaşdyrmak, ýurdumyzda azyk bolçulygynyň üpjün edilişi, welaýatlaryň durmuş-ykdysady taýdan ösdürilişi, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýerine ýetirilişiniň barşy, şeýle hem milli senenamamyzyň şanly senelerini baýram etmäge taýýarlyk görlüşi bilen baglanyşykly meseleler girizildi.

Milli Liderimiz iş maslahatyny açyp, sanly ulgam arkaly, ilki bilen, Aşgabat şäheriniň häkimi R.Gandymowy we Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekowy çagyrdy.

Häkim ýurdumyzyň baş şäherini mundan beýläk-de abadanlaşdyrmak boýunça görülýän toplumlaýyn işler, öňde boljak halkara çärelere hem-de Halkara Bitaraplyk gününi baýram etmäge taýýarlyk görlüşi, gyş möwsüminiň ýetip gelendigini göz öňünde tutup, ýyladyş ulgamlarynyň zerur ulanyş ýagdaýynda saklanylyşy barada hasabat berdi.

Aşgabat şäheriniň häkimi şeýle hem arassaçylyk kadalaryny berjaý etmek boýunça amala aşyrylýan çäreler, hormatly Prezidentimiziň Buýrugyna laýyklykda, jemagat hojalygy ulgamy üçin gelip gowşan döwrebap tehnikalaryň nobatdaky tapgyrynyň netijeli işledilişi barada hasabat berdi.

Soňra wise-premýer gözegçilik edýän ulgamyndaky işleriň ýagdaýy bilen birlikde, döwlet Baştutanymyzyň ozal beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi, jemagat hojalygy pudagynyň edara-kärhanalarynyň maksatlaýyn wezipelerini berjaý etmek ugrunda häzirki wagtda ýaýbaňlandyrylan işler barada hasabat berdi. Mundan başga-da, paýtagtymyzda geçiriljek halkara çärelere we Halkara Bitaraplyk gününe, Täze ýyl baýramyna taýýarlyk görlüşi barada aýdyldy.

Milli Liderimiz hasabatlary diňläp, Aşgabady mundan beýläk-de ösdürmek boýunça wezipeleri çözmäge oýlanyşykly, geljegi nazara alyp, toplumlaýyn çemeleşmelidigini, şäheriň öz belent derejesi bilen ähli babatda nusgalyk bolmalydygyny, hususan-da, munuň adamlaryň ýaşamagy üçin has oňaýly şertleriň döredilmegine degişlidigini nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bellenen meýilnamalary üstünlikli ýerine ýetirmegiň wajypdygy barada aýdyp, Aşgabady abadanlaşdyrmak boýunça işleri berk gözegçilikde saklamagy talap etdi. Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, paýtagtymyzda arassaçylyk kadalaryny saklamak üçin niýetlenilen ýörite tehnikalar has netijeli işledilmelidir.

Hormatly Prezidentimiz ýaşaýyş jaýlarynyň, mekdepleriň, çagalar baglarynyň we saglygy goraýyş edaralarynyň ýylylyk bilen üpjün edilişine, umuman, paýtagtymyzyň energiýa we gaz üpjünçiligini gözegçilikde saklamagyň zerurdygyna ünsi çekdi.

Milli Liderimiz Aşgabat şäheriniň häkimine hem-de wise-premýere paýtagtymyzda şu hepdede göz öňünde tutulýan möhüm ähmiýetli halkara çäreleri ýokary derejede geçirmäge, Halkara Bitaraplyk gününe we Täze ýyl baýramyna taýýarlyk görlüşini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary E.Orazgeldiýewiň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda dowam etdi.

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň oba zähmetkeşleriniň yhlasly we tutanýerli zähmeti bilen “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” ýylynda mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygyny uly zähmet üstünlikleri bilen şöhratlandyrandyklaryny belledi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz şu günler daýhanlaryň tagallasy bilen ösdürilip ýetişdirilen “ak altyny” iň soňky hanasyna çenli ýygnap almak, saçaklarymyzyň berekedi hasaplanýan ak bugdaýyň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek üçin ak ekinlere agrotehnikanyň kadalaryna laýyk ideg etmek, geljek ýylyň bol hasylynyň düýbüni tutmak işlerini guramak, bu işlerde tehnikalary we gurallary netijeli peýdalanmak, olary ýazky ekiş möwsümine doly taýýarlamak babatda görülýän çäreler hem-de oba hojalyk pudagynda möwsümleýin işleriň netijeleri boýunça daýhanlar bilen öndürilen önüm üçin hasaplaşyklaryň geçirilişi bilen gyzyklandy.

Soňra Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanow welaýatda işleriň ýagdaýy, hususan-da, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň depginini güýçlendirmek boýunça görülýän çäreler, oba hojalyk tehnikalaryny öndürijilikli ulanmak, meýdanlarda pagtanyň galan hasylyny soňky hanasyna çenli ýygnamak hem-de hasyly kabul ediş bölümlerine bökdençsiz daşamak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Mundan başga-da, güýzlük bugdaýyň boý alan maýsalaryna agrotehniki kadalara laýyklykda ideg etmek, olara öz wagtynda ösüş suwuny tutmak boýunça işleriň agrotehnikanyň talaplaryna laýyk dowam etdirilýändigi habar berildi.

Ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmek üçin welaýatyň oba hojalyk meýdanlarynda ýeralmanyň hem-de beýleki gök ekinleriň hasylyny ýygnamak işleri bellenen möhlete laýyklykda, tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýar.

Mundan başga-da, «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» we Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda şu ýyl meýilleşdirilen işleriň öz wagtynda, ýokary hilli ýerine ýetirilmegi üçin görülýän çäreler barada hasabat berildi.

Şeýle hem welaýatyň gurluşyk meýdançalaryndaky işleriň ýagdaýy, hususan-da, önümçilik we medeni-durmuş maksatly desgalaryň gurluşygynyň barşy bilen bagly meselelere üns çekildi.

Kärendeçi pagtaçylar meýdanda galan hasyly soňky hanasyna çenli ýygnap almak üçin yhlasly zähmet çekýärler. Daýhanlary täze ýeňişlere ruhlandyrmak maksady bilen, olary goldamagyň we höweslendirmegiň netijeli ulgamynyň ýola goýlandygy, şol sanda önüm öndürijiler bilen tabşyrylan hasyl üçin hasaplaşyklaryň geçirilişi barada habar berildi.

Häkim Halkara Bitaraplyk gününi hem-de Täze ýyl baýramyny welaýat we etrap derejesinde mynasyp bellemek üçin alnyp barylýan taýýarlyk işleri barada hem aýtdy.

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew günbatar sebitde işleriň ýagdaýy, hususan-da, möwsümleýin oba hojalyk işlerini guramaçylykly geçirmek boýunça görülýän çäreler hakynda hasabat berdi.

Ýetişdirilen “ak altyny” soňky hanasyna çenli ýitgisiz ýygnap almak, kombaýnlaryň güýji bilen ýygnalýan pagtanyň mukdaryny artdyrmak, tutuşlygyna alanyňda, ýygym möwsümini üstünlikli jemlemek üçin degişli düzümleriň işleriniň sazlaşykly utgaşdyrylýandygy, ýygnalan hasyly pagta arassalaýjy kärhanalara hem-de harmanhanalara daşamakda tehnikalaryň bökdençsiz işledilmegine gözegçilik edilýändigi barada habar berildi.

Häkim welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda ösüş suwunyň bellenilen agrotehniki möhletlerde tutulmagyny üpjün etmek, ak ekinlere agrotehnikanyň kadalaryna laýyk ideg etmek, bu işde oba hojalyk tehnikalaryny we gurallaryny bökdençsiz işletmek babatda alnyp barylýan işler barada hem hasabat berdi.

Sebitiň ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan işler, olaryň bellenilen agrotehniki möhletlerde tamamlanmagy, ýeralmanyň, gant şugundyrynyň, gök we beýleki oba hojalyk ekinleriniň bol hasylyny ýetişdirmek boýunça görülýän çäreler barada habar berdi.

2022-nji ýylyň bereketli hasylynyň düýbüni tutmak işlerini talabalaýyk geçirmek maksady bilen, ähli oba hojalyk tehnikalaryny we gurallaryny abatlamak hem-de ýazky ekiş möwsümine doly taýýarlamak işleri ýokary depginde dowam edýär.

Hasabatda «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyny», Oba milli maksatnamasyny durmuşa geçirmäge gönükdirilen çäreler, ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen desgalarda işleriň öz wagtynda we ýokary hilli ýerine ýetirilmegi üçin zerur çäreleriň görülýändigi habar berildi. Şonuň ýaly-da, daýhanlaryň zähmetine hak tölemek işleri öz wagtynda geçirilýär.

Mundan başga-da, häkim Halkara Bitaraplyk gününe hem-de hemmeleriň sabyrsyzlyk bilen garaşýan Täze ýyl baýramyna taýýarlyk çärelerine ünsi çekdi.

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradowyň hasabaty bilen dowam etdi. Häkim welaýatyň gowaça meýdanlarynda tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýan işler barada aýdyp, daýhanlaryň yhlasly zähmeti bilen ýetişdirilen pagta hasylyny doly möçberde we ýitgisiz ýygnap almak üçin pagta ýygyjy kombaýnlaryň hem-de pagta daşaýan tehnikalaryň güýjünden ýerlikli peýdalanmak, gaýtadan işleýän kärhanalaryň bökdençsiz işledilmegini ýola goýmak boýunça hemme zerur çäreleriň görülýändigini habar berdi.

Şol bir wagtda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda, güýzlük bugdaýa ideg etmek hem-de suw tutmak işleri talabalaýyk alnyp barylýar. Häkim ýurdumyzda azyk üpjünçiligini pugtalandyrmak, ilaty zerur önümler bilen bolelin üpjün etmek üçin ýetişdirilen şalynyň, ýeralmanyň we beýleki oba hojalyk ekinleriniň bereketli hasylyny ýygnamak boýunça geçirilýän çäreler barada hasabat berdi. Mundan başga-da, geljek ýylyň hasylynyň düýbüni tutmak boýunça işleriň geçirilişi, ähli oba hojalyk tehnikalarydyr gurallaryny abatlap, ekiş möwsümine doly taýýarlamak işleriniň talabalaýyk alnyp barylýandygy barada aýdyldy.

Şunuň bilen bir hatarda, «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyndan» hem-de Oba milli maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen, hemmetaraplaýyn işler amala aşyrylýar. Önümçilik we durmuş-medeni maksatly desgalaryň gurluşygyna aýratyn üns berilýär. Şeýle hem oba zähmetkeşleri bilen tabşyrylan hasyl üçin hasaplaşyklar öz wagtynda geçirilýär.

Bulardan başga-da, häkim Halkara Bitaraplyk gününe, ýetip gelýän Täze ýyl baýramyna welaýat we etrap derejesinde taýýarlyk görmek boýunça ýaýbaňlandyrylan işler barada hasabat berdi.

Soňra sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatynda Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew sebitde işleriň ýagdaýy, hususan-da, meýdanlarda galan pagtanyň ýygymy hem-de geljek ýyl hasyl almak maksady bilen, agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda güýzlük bugdaýyň maýsalaryna edilýän idegiň barşy barada hasabat berdi.

Welaýatyň häkimi milli Liderimize “ak altyny” soňky hanasyna çenli ýygnamak boýunça geçirilýän işler barada habar berdi. Munuň özi pagta ýygymynda ulanylýan oba hojalyk tehnikalarynyň netijeli işledilmegi hem-de ýygnalan hasyly harmanhanalara we pagta arassalaýjy kärhanalara bökdençsiz daşalmagy bilen şertlendirilendir.

Habar berlişi ýaly, bugdaýa suw tutmak we ideg etmek işleri agrotehniki kadalara laýyklykda geçirilýär. Ýurdumyzda azyk üpjünçiligini pugtalandyrmak hem-de halkymyzy zerur önümler bilen bolelin üpjün etmek maksadyndan ugur alyp, ýetişdirilen güýzlük ýeralmany, beýleki oba hojalyk önümlerini ýygnamak işleri dowam etdirilýär.

Welaýatyň häkimi geljekki hasylyň düýbüni tutmak hem-de möwsüme degişli tehnikalary we enjamlary taýýarlamak boýunça geçirilýän işleriň barşy barada hasabat berdi. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň» hem-de Oba milli maksatnamasynyň çäklerinde şu ýyl üçin kesgitlenen meýilnamalaryň ýerine ýetirilişi barada-da habar berildi.

Häkim önümçilik we durmuş-medeni maksatly desgalaryň gurluşyk depginini artdyrmak boýunça işleriň barşy hakynda hem hasabat berdi. Şol desgalarda işler ähli bildirilýän talaplary nazara almak bilen geçirilýär. Daýhanlaryň zähmetine hak tölemek boýunça işler öz wagtynda amala aşyrylýar.

Ýetip gelýän Halkara Bitaraplyk gününe taýýarlyk görmek hem-de Täze ýyl baýramyny welaýat we etrap derejesinde mynasyp garşylamak boýunça geçirilýän işlere-de aýratyn üns berildi.

Soňra Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew sebitde dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy, şol sanda gowaça meýdanlarynda pagtany ýitgisiz ýygnap almak, ýygymda kombaýnlary, pagta daşaýan tehnikalary netijeli ulanmak, pagta arassalaýjy kärhanalary talabalaýyk işletmek, bugdaý ekilen meýdanlarda ösüş suwuny bellenen agrotehniki möhletlerde geçirmek, güýzlük bugdaýa öz wagtynda we guramaçylykly ideg etmek, bu işde oba hojalyk tehnikalaryny bökdençsiz peýdalanmak boýunça geçirilýän çäreler barada hasabat berdi.

Häkim ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmek babatda ilatymyzyň zerur önümlere bolan islegini kanagatlandyrmak maksady bilen, ýeralmanyň, gök-bakja we beýleki oba hojalyk ekinleriniň bereketli hasylyny ýygnap almak boýunça görülýän çäreler barada-da habar berdi. Şeýle-de geljek ýylyň hasylynyň düýbüni mäkäm tutmak işlerini alyp barmakda ähli oba hojalyk tehnikalaryny we gurallaryny abatlap, ýazky ekiş möwsümine doly taýýarlamak işleriniň talabalaýyk ýola goýlandygy barada aýdyldy.

Bellenilişi ýaly, «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl meýilleşdirilen işleriň öz wagtynda we ýokary hilli ýerine ýetirilmegi, önümçilik hem-de durmuş-medeni maksatly desgalaryň gurluşyk işleriniň depginini ýokarlandyrmak üçin ähli tagallalar edilýär. Şeýle hem ýygnalan hasyl üçin daýhanlar bilen hasaplaşyklar öz wagtynda geçirilýär.

Häkim sebitde Halkara Bitaraplyk gününe, Täze ýyl baýramyna welaýat we etrap derejesinde taýýarlyk görmek boýunça görülýän çäreler barada-da aýtdy.

Soňra sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatynda Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýewe söz berildi. Wise-premýer ýurdumyzda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Wise-premýeriň habar berşi ýaly, häzirki wagtda sebitlerde “ak altyny” soňky hanasyna çenli ýygnamak işleri gyzgalaňly dowam edýär. Häzir ýurdumyz boýunça 1 million 262 müň 574 tonna pagta ýygnalyp, bellenilen meýilnama 101,01 göterim berjaý edildi. Şeýle hem welaýatlarda döredilen mümkinçilikleriň netijesinde şu günler ýurdumyz boýunça tabşyrylan pagta hasyly üçin daýhanlar bilen hasaplaşyk işleri geçirilýär.

Şunuň bilen bir wagtda welaýatlarda güýzlük bugdaýa ideg etmek boýunça zerur agrotehniki çäreler ýerine ýetirilýär, güýzlük ýeralmany, käşiri, mäşi, noýbany we künjini ýygnamak boýunça işler geçirilýär. Oba hojalyk tehnikalarydyr enjamlary öz wagtynda abatlanylyp, taýýarlyk ýagdaýyna getirilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow obasenagat toplumynda amala aşyrylýan özgertmeleriň ähmiýetini belläp, wise-premýere hem-de welaýatlaryň häkimlerine ýüzlenmek bilen, oba hojalyk önümleriniň öndürilişini artdyrmak üçin sebitlerde bar bolan mümkinçilikleri doly ulanmagyň möhümdigini nygtady.

Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz ekerançylyk işlerini öz wagtynda tamamlamagyň, meýdanlarda galan pagtany tiz wagtda ýygnamagyň, güýzlük bugdaýa ideg edilende, agrotehnikanyň kadalaryny gyşarnyksyz berjaý etmegiň zerurdygyny belledi. Munuň özi geljek ýylda bol hasyl almagyň girewi bolup durýar.

Oba hojalyk tehnikalarynyň ulanyş ýagdaýynyň, beýleki serişdeleriň taýýarlygynyň üpjün edilmegine aýratyn üns berilmelidir diýip, hormatly Prezidentimiz belledi.

Güýzlük ýeralmanyň, gök-bakja önümleriniň, beýleki azyklyk ekinleriň hasylyny gysga möhletde ýygnap almak üçin ähli tagallalar edilmelidir. Ýurdumyzyň ilatyny ter gök önümleri bilen üpjün etmek üçin etraplarda we welaýatlarda bar bolan mümkinçilikleri doly peýdalanmaly diýip, döwlet Baştutanymyz wise-premýere, welaýatlaryň häkimlerine bu ugurda degişli işleri geçirmegi tabşyrdy.

Milli Liderimiz «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, welaýatlarda meýilleşdirilen işleriň ýerine ýetirilişi bilen gyzyklanyp, olaryň öz wagtynda we ýokary hilli ýerine ýetirilmegi üçin ähli çäreleri görmegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, önümçilik we medeni-durmuş maksatly desgalary gurmak boýunça işler meýilleşdirilen möhletlere laýyklykda alnyp barylmalydyr. Mundan başga-da, ýygnalan hasyl üçin daýhanlar bilen hasaplaşyklaryň öz wagtynda doly geçirilmelidigine üns çekilip, bu babatda wise-premýere hem-de häkimlere birnäçe tabşyryklar berildi.

Döwlet Baştutanymyz Halkara Bitaraplyk gününe hem-de Täze ýyl baýramyna ýokary derejede taýýarlyk görülmelidigini nygtap, degişli ýolbaşçylara anyk görkezmeleri berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow iş maslahatyny tamamlap, oňa gatnaşanlara ata Watanymyzyň rowaçlygynyň hem-de mähriban halkymyzyň abadan durmuşyny üpjün etmegiň bähbidine alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.