Новости
Döwrebap ösüş

Sanly dolandyryş ulgamyna geçmek dünýä ýurtlarynyň ykdysadyýetinde bolşy ýaly, ýurdumyzyň ykdysady ösüşleriniň hem aýrylmaz bölegine öwrülýär. Hormatly Prezidentimiz 2021 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça Döwlet maksatnamasyny we ony ýerine ýetirmegiň Meýilnamasyny tassyklady. Şol esasda ýurdumyzda sanly ulgama tapgyrlaýyn geçmek işleri ýokary derejede alnyp barylýar.

Mälim bolşy ýaly, XX asyr dünýä ykdysadyýetine awtomatiki dolandyryş ulgamyny bagyş etdi. Munuň özi ençeme adamyň gol güýjüni we wagty talap edýän işleriň indi gysga wagtda awtomatik usulda amala aşyrylmagyna şert döretdi. Şondan soňky XXI asyryň başyndan has ýaýbaňlanyp başlan sanly dolandyryş ulgamy diňe bir işleriň tizleşdirilen görnüşde ýerine ýetirilmegi bilen çäklenmän, eýsem işleriň barşyny gözegçilik etmäge mümkinçilik berdi.

Ykdysadyýetde sanly dolandyryş ulgamyna geçmek ýörite bilimli, tejribeli ýaş hünärmenler bilen üpjünçilik meselesiniň çözülmegi bilen bir wagtda alnyp barylýar. Şu günki ýaş hünärmenler, talyp ýaşlar gönüden-göni bilim alýan hünärleri bilen ugurdaş sanly tehnologiýalara erk etmek, bu ugurda dürli oýlap tapyşlary geçirmek bilen hem meşgullanýarlar. Paýtagtymyz Aşgabat şäherini gurmagyň 16-njy tapgyrynda bina edilen ýaşaýyş jaýlarynda talyp ýaşlarymyzyň oýlap tapyşlary esasynda «akylly öý» hyzmatlarynyň ornaşdyrylmagy aýdylanlaryň aýdyň mysalydyr.

Ykdysadyýetiň sanlylaşdyrylmagy dürli pudaklar boýunça ykdysady amallaryň tizleşmegini, özara maglumatlary alyşmagyň takyklygyny, tizligini we ygtybarlylygyny kepillendirýär. Sanly dolandyryş ulgamy edaranyň ýerine ýetirýän ykdysady amallaryny beýleki edaralar bilen şonuň ýaly tizlikde özara alşyp bilmegini üpjün edýär. Munuň özi döwlet we hususy eýeçilik ulgamyna degişli edara-kärhanalaryň özara işini guramaga ýardam edýär. Ýerine ýetirilen iş we hyzmat görnüşleri üçin tölegleriň we hasaplaşyklaryň öz wagtynda ýokary hilli amala aşyrylmagyna mümkinçilik berýär.

Biz ýurdumyzda ykdysady ösüşlere giň ýol açýan, halkymyzy eşretli durmuşda ýaşadýan Gahryman Arkadagymyza uzak ömür, jan saglyk arzuw edýäris

Merjen ŞAMSIÝEWA,

Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň mugallymy.

24.12.2021
Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow: — Ekologiýa ulgamynda halkara hyzmatdaşlyk ählumumy möhüm wezipedir

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklygynda şu ýylyň 28-nji noýabrynda Aşgabatda üstünlikli geçirilen Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň sammitiniň barşynda häzirki wagtda ählumumy gün tertibinde durýan howanyň üýtgemegi, ekologiýa, daşky gurşawy goramak ýaly möhüm meselä aýratyn üns berildi. Şunuň bilen baglylykda, hususan-da, ekologiýa taýdan arassa energiýa tehnologiýalaryny ornaşdyrmakda hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga gönükdirilen bilelikdäki hereketler ylalaşyldy. Soňky döwürde bu babatda kabul edilen halkara resminamalar bar bolan gurallary pugtalandyrmaga ýardam eder.

YHG agza ýurtlaryň döwlet hem-de hökümet Baştutanlary kabul edilen Hereketleriň Aşgabat Ylalaşygynyň 14-nji bölümine laýyklykda, daşky gurşaw hem-de howanyň üýtgemegi, howplaryň döremeginiň töwekgelçiliklerini azaltmak ugrunda hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak, agza döwletleriň bu ulgamdaky sebit hyzmatdaşlygynyň netijeli anyk gurallaryny döretmäge gönükdirilen tagallalaryny birleşdirmek barada ylalaşdylar.

Daşky gurşawy goramak, ösümlik we haýwanat dünýäsine aýawly garamak, ýurdumyzyň ýer-suw serişdelerini rejeli ulanmak döwlet Baştutanymyzyň ekologiýa syýasatynyň ileri tutulýan ugrudyr. Türkmenistan halkara derejede möhüm başlangyçlar bilen yzygiderli çykyş edip, bar bolan ekologiýa meselelerini çözmäge hem-de olaryň öňüni almaga täze çemeleşmeleri teklip edýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň BMG-niň Baş Assambleýasynyň mejlislerinde, “Rio+20” Bütindünýä sammitinde we beýleki iri halkara forumlarda beýan eden oňyn başlangyçlary dünýä bileleşigi tarapyndan giň goldawa eýe boldy. Milli Liderimiziň Merkezi Aziýada howanyň üýtgemegi bilen baglanyşykly Tehnologiýalar boýunça sebit merkezini Aşgabatda açmak, BMG-niň Suw strategiýasyny, şeýle hem Aral deňzi sebiti üçin BMG-niň ýörite Maksatnamasyny işläp taýýarlamak we Aral meselesini Birleşen Milletler Guramasynyň işiniň aýratyn ugry hökmünde kesgitlemek, BMG-niň Merkezi Aziýa üçin suw meseleleri boýunça ýöriteleşdirilen düzümini döretmek baradaky teklipleri-de giňden goldanyldy.

Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, Merkezi Aziýa ýurtlarynda suw serişdeleri bilen bagly meseleler sebit işleriniň möhüm şerti bolup durýar. Merkezi Aziýa döwletleriniň, olaryň ykdysadyýetleriniň, durmuş ulgamlarynyň ösüşi, adamlaryň abadançylygynyň derejesi we ýaşaýyş-durmuşynyň hili suwdan rejeli we netijeli peýdalanmaga gönüden-göni baglydyr.

Suw möhüm tebigy serişdeleriň biridir. Ol adamyň tutuş ýaşaýyş-durmuşynyň esasyny düzýär. Ýurdumyzda yssy howa şertlerinde ýaşaýjylary arassa agyz suwy bilen üpjün etmek meselelerine aýratyn ähmiýet berilýär. “Agyz suwy hakynda” Kanun hem-de “Türkmenistanyň ilatly ýerlerini arassa agyz suwy bilen üpjün etmek boýunça Baş maksatnama” kabul edildi, Türkmenistanyň Sanitariýa kodeksi täzelenildi.

Milli Liderimiziň öňde goýan wezipelerini ýerine ýetirmek maksady bilen, ähli ýerde suw üpjünçilik düzümleriniň gurluşygy alnyp barylýar we öňden barlarynyň durky täzelenilýär. Şeýle hem täze suw howdanlaryny we suw serişdelerini rejeli ulanmak hem-de ekologik howpsuzlygy üpjün etmek boýunça işler işjeňleşdirilýär.

“Altyn asyr” Türkmen kölüniň döredilmegi ekologik abadançylygy üpjün etmäge uly goşant boldy. Munuň özi Garagum sährasynyň howasynyň gowulanmagyna, haýwanat hem-de ösümlik dünýäsiniň baýlaşmagyna oňyn täsir etdi. Onda balyklaryň 20-ä golaý görnüşi mesgen tutdy. Şolaryň hatarynda garabalyk, lakga, okun, ýylankelle, çüýbalyk, kepir, ak amur we beýleki balyklar bar. Suwda ýüzýän guşlaryň sany hem artdy. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň degişli Karary bilen tassyklanylan 2019 — 2025-nji ýyllarda kölüň sebitini özleşdirmek boýunça Konsepsiýanyň hem-de ony durmuşa geçirmek boýunça çäreleriň meýilnamasynyň möhümdigini bellemek gerek.

Şeýle hem ýurdumyzda ösümlikleri ýetişdirmek arkaly çölleri özleşdirmek boýunça uly işler alnyp barylýar. “Altyn asyr” Türkmen kölüniň tejribe meýdançasynda şaly ýetişdirmek boýunça synag üstünlikli geçirildi. Ahal welaýatyna degişli meýdanda suwarmak üçin zeýkeş suwlary ulanylyp, agaçlary we oba hojalyk ekinlerini ýetişdirmek boýunça ylmy barlaglar geçirildi. “Altyn asyr” Türkmen kölüne barýan Baş zeýkeşiň ugrunda hurma, tuýa, sosna, erik, üzüm, mekgejöwen we ýeralma ekinleri ýetişdirilýär.

Türkmenistan BMG-niň Howanyň üýtgemegi boýunça Çarçuwaly Konwensiýasyny hem-de Pariž Ylalaşygyny tassyklamak bilen, öz üstüne alan borçnamalaryny ýerine ýetirýär. Döwlet Baştutanymyz tarapyndan täze, rejelenen görnüşde tassyklanylan Howanyň üýtgemegi boýunça milli strategiýada birnäçe çäreleri amala aşyrmak göz öňünde tutulýar. Şol çäreler ähli pudaklarda, ilkinji nobatda, nebitgaz, ulag, elektrik energetikasy ulgamlarynda, obasenagat toplumynda, gurluşyk senagatynda hem-de ýaşaýyş jaý-jemagat hojalygynda zyýanly zyňyndylaryň howa aralaşmagynyň derejesini peseltmäge gönükdirilendir.

Ýurdumyz bu ulgamda halkara guramalar bilen ysnyşykly hyzmatdaşlyk edýär. BMG-niň Ösüş maksatnamasy, BMG-niň Daşky gurşaw boýunça maksatnamasy, Ählumumy Ekologiýa Gaznasy we beýleki abraýly halkara düzümler bilen bilelikde milli hem-de sebit derejesinde maksatnamalaryňdyr taslamalaryň onlarçasy durmuşa geçirilýär.

Türkmenistan halkara ähmiýetli täze başlangyçlary öňe sürmek bilen birlikde, milli derejede ekologiýa we suw meseleleri boýunça iri taslamalary amala aşyrmak üçin zerur şertleri döredýär. Ýurdumyzda uly tokaý zolaklaryny döretmek, çölleşmä garşy göreşmek, biologik köpdürlüligi saklamak, suwarymly ýerleriň melioratiw ýagdaýyny gowulandyrmak hem-de beýleki ugurlar boýunça giň gerimli işler alnyp barylýar.

Tokaý-seýilgäh zolaklaryny, ýaşyl gorag zolaklaryny döretmek, zerur bolan ösümlikleriň tohumlaryny taýýarlamak we nahallaryny ýetişdirmek, tokaýlary tükellemek, barlamak işlerini geçirmek arkaly tebigy mirasy aýawly saklamak hem-de artdyrmak baradaky maksatnama durmuşa geçirilýär.

Tebigaty goramak bilen bagly kanunçylyk binýadynyň pugtalandyrylmagy, Garagum sährasynyň merkezinde “Altyn asyr” Türkmen kölüniň döredilmegi, öri meýdanlarynyň ulanylmagynyň kadalaşdyrylmagy we beýleki ençeme çäreler ýurdumyzyň hem-de tutuş sebitiň ekologik ýagdaýynyň gowulanmagyna oňyn täsir etdi.

Täsin ekologiýa ulgamyna eýe bolan Garagum sährasynyň serişdelerine aýawly çemeleşmek hem-de onuň çäginde ekologik nukdaýnazardan amatly şertleri döretmek we tebigy baýlyklaryň rejeli ulanylmagy milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň bu babatda durmuşa geçirýän syýasatynyň möhüm ugry bolup durýar. Şol ýerleriň ösümlik dünýäsini aýawly saklamaga we baýlaşdyrmaga hem-de biologik köpdürlüligi goramaga gönükdirilen taslamalar işlenip taýýarlanyldy. Hususan-da, munuň özi ak we gara sazak, gum akasiýasy, gandym, çomuç, üzärlik, ýandak, siňren, üçdiş, yşgyn, ýowşan ýaly ösümliklere hem-de beýlekilere degişlidir. Häzirki wagtda Garagumda ösümlikleriň 293 görnüşi ösýär.

Sähranyň tebigy künjekleriniň täsin haýwanat we ösümlik dünýäsini öwrenmek boýunça ylmy-barlag işleri dowam etdirilýär. Munuň özi ony ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizmek üçin hödürlemäge, geljekde bolsa Garagum sährasynyň biosfera goraghanalaryny halkara ulgama goşmaga mümkinçilik berdi.

Mundan başga-da, birnäçe milli maksatnamalar, strategiýalar, konsepsiýalar, şol sanda Howanyň üýtgemegi boýunça milli strategiýa we Türkmenistanyň Milli tokaý maksatnamasy işlenip taýýarlanyldy hem-de kabul edildi. Olarda ýurdumyzda howanyň gowulanmagyna, biologik köpdürlüligi aýawly saklamaga, suw serişdelerini goramaga, ýerleriň melioratiw ýagdaýyny kadalaşdyrmaga, çölleşmä garşy göreşmäge ýardam edýän tokaý zolaklarynyň meýdanlaryny giňeltmek göz öňünde tutulýar. Ýurdumyzyň bu ulgamdaky strategiýasy öňdebaryjy tejribä, innowasion tehnologiýalara hem-de köpasyrlyk milli däplere esaslanýar.

Milli Liderimiziň başlangyjy bilen ählihalk bag ekmek dabaralaryny geçirmek biziň durmuşymyza mäkäm ornaşdy hem-de ilatyň giň goldawyna mynasyp boldy. Şonuň netijesinde, Aşgabatda we paýtagtymyzyň töwereklerinde, şeýle hem Türkmenistanyň ähli şäherlerinde, obalarynda agaç nahallarynyň millionlarça düýbi oturdylýar. Bag-seýilgäh hem-de tokaý zolaklarynyň meýdany ýylsaýyn giňelýär. Ynsan eli bilen döredilen, gözüňi dokundyrýan gök zolaklar ilatly ýerleri Günüň jöwzasyndan hem-de awtoulaglaryň işlenip çykarylan gazlarynyň, tozanly ýelleriň ýaramaz täsirinden goraýar. Munuň özi, hususan-da, howanyň hiliniň gowulanmagyna ýardam edýär.

Hormatly Prezidentimiziň birnäçe kitaplary ýurdumyzyň tebigatyna we ösümlik dünýäsine bagyşlandy. Döwlet Baştutanymyz Demirgazyk Türkmenistanyň çöl-çägeli, çagylly ýerlerinde ösümlikleriň az bitýändigini we dürli derejede şorlaşandygyny belleýär.

Alymlar bu ýagdaýy Aral deňziniň guran düýbüniň duzly tozanynyň gelmegi bilen baglanyşdyrýarlar. Güýçli ýelleriň täsiri netijesinde, bu tozan uzak aralyklara ýetýär.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, çölleşen meýdanlary özleşdirmek, olary tokaý zolaklaryna öwürmek, süýşýän çägeleri berkitmek, şorlaşan ýerleri dikeltmek, täze suwarymly meýdanlary dolanyşyga girizmek boýunça uly ylmy mümkinçilikler we tejribe toplanyldy.

Çöller, ösümlik we haýwanat dünýäsi milli instituty tarapyndan çöldäki öri meýdanlaryny gowulandyrmak, ekologik ýagdaýy we ykdysady netijeliligi kadalaşdyrmak maksady bilen, gum ýerlerini oba hojalyk taýdan özleşdirmek boýunça ylmy-önümçilik maslahatlary işlenip taýýarlanyldy.

Aral deňziniň täsir edýän zolagyndaky tozanly ýellere garşy göreşmegiň netijeli usullarynyň biri-de tokaý zolaklaryny döretmek bilen baglanyşyklydyr. Guran deňiz tarapyndan gelýän tozanly ýelleriň akymyny öwrenen alymlaryň geçiren barlaglarynyň netijesinde, çägäniň 90 göteriminiň topragyň ýüzüne düşýändigi anyklanyldy.

Ýeliň ýokary tizlikde bolmagy hem-de termiki ýagdaýlar netijesinde gelýän çäge we duz howanyň has ýokarky gatlaklaryna hem aralaşmaga ukyplydyr. Şunuň bilen baglylykda, tokaýlyklary emele getirýän çöl ösümlikleri — sazak, gandym we çerkez duzly-tozanly ýellerden özboluşly gorag serişdesi hökmünde hyzmat edip biler. Tokaýlary döretmek boýunça işleriň geçirilen ýerleri çylşyrymly toprak-howa şertleri we aýratyn hem ygalyň az düşýändigi (ýylda 100 millimetrden hem az) bilen tapawutlanýandygy sebäpli, esasy agrotehniki çäreler çyglylygy saklamaga, topragyň düzümini hem-de ýagdaýyny gowulandyrmaga gönükdirilendir.

Aral zolagynda tokaýlaryň döredilmegi ekologik ýagdaýa, biologik köpdürlüligi saklamaga, öri meýdanlarynyň ýagdaýyna oňyn täsir eder we adamlaryň ýaşaýyş-durmuşy üçin amatly şertleri döreder.

Aziýanyň merjeni diýlip ykrar edilen hem-de dünýäniň iň owadan we ýaşamak üçin has oňaýly şäherleriniň biri bolan Aşgabat ýurdumyzda ekologik maksatnamalaryň üstünlikli amala aşyrylýandygynyň aýdyň mysalydyr. Türkmenistanyň paýtagtyny bagy-bossan şäher diýip atlandyrýarlar. Paýtagtymyz özüniň arassa howasy, täsin baglary we dürli reňkli gülleri hem-de özboluşly suw çüwdürimleri bilen haýran galdyrýar.

Uzak möhletli geljegi nazara almak bilen, Aşgabat şäherini ösdürmek milli Liderimiziň başyny başlan şähergurluşyk syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri bolup durýar. Paýtagtymyzyň häzirki keşbinde binagärlik ulgamynda öňdebaryjy ýörelgeler hem-de innowasion inžener-tehniki çözgütler, milli binagärligiň iň gowy däpleri öz beýanyny tapýar.

Ak mermerli paýtagtymyzy bezeýän suw çüwdürimli ýaşyl seýilgäh zolaklary özboluşly we amatly howa ýagdaýyny döredýär. Olar şäher giňişliginiň, binagärlik ulgamlarynyň görküne görk goşýar.

Şeýlelikde, paýtagtymyzy ösdürmek babatda döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başyny başlan täzeçil konsepsiýasynyň, şol sanda şäherde giň gerimli gurluşyklary amala aşyrmak hem-de ony abadanlaşdyrmak, toplumlaýyn düzümi we tutuşlygyna şäher giňişligini kemala getirmek babatdaky konsepsiýanyň esasyny ekologiýa ýörelgesi düzýär.

Ýurdumyz ekologiýa syýasatyny durmuşa geçirmek boýunça anyk ädimleri ädýär, ilkinji nobatda bolsa, bu ulgamy kadalaşdyrýan ygtybarly hukuk binýadyny döredýär. Türkmenistanyň Konstitusiýasynda tebigy serişdeleriň rejeli ulanylmagyna we daşky gurşawyň goralmagyna döwlet gözegçiligi baradaky düzgün berkidildi.

“Ýaşyl” ykdysadyýet konsepsiýasyndan ugur alnyp, senagat kärhanalaryny tehniki taýdan döwrebaplaşdyrmak boýunça anyk çäreler amala aşyrylýar. Önümçilik düzüminiň täze desgalaryny gurmak, hereket edýänleriniň durkuny täzelemek hem-de döwrebaplaşdyrmak işleri ekologik howpsuzlygyň talaplaryna laýyk gelýän öňdebaryjy tehnologiýalary we tehniki çözgütleri ulanmak arkaly alnyp barylýar.

Bu toplumlaýyn çäreleriň ählisi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda tebigaty goramak babatda durmuşa geçirilýän döwlet syýasatynyň, milli, sebit we halkara derejede amala aşyrylýan hem-de häzirki döwrüň möhüm meselelerini çözmäge, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde halkara bileleşigiň tagallalaryny birleşdirmäge gönükdirilen giň gerimli ekologik maksatnamalaryňdyr taslamalaryň esasy ugurlary bolup durýar.

(TDH)

24.12.2021
Işler gyzgalaňly barýar

«Ýigit» hojalyk jemgyýetiniň Kaka etrabynyň Şükür bagşy adyndaky daýhan birleşiginiň çägindäki ýyladyşhana toplumynda ýetişdirilýän pomidor hasyly saçaklaryň bezegidir. Birnäçe ýyl mundan ozal tapgyrlaýyn gurlup, ulanylmaga berlen bu ýyladyşhana toplumynda ýetişdirilýän önümler ýokumlylygy, datlylygy, durumlylygy bilen tapawutlanýar. Şeýle bolansoň, ýyladyşhana toplumynyň agzybir işçi-hünärmenleriniň çekýän yhlasly zähmeti netijesinde ýetişdirilýän ter önümlere daşarky bazarda hem isleg barha ýokarlanýar.

Ýyladyşhana toplumynyň 30 gektar meýdanynda pomidoryň dürli görnüşlerini ýetişdirmäge we olardan bol hasyl almaga uly ähmiýet berilýär. Bu ýerde ilkinji ýyllarda pomidoryň «Tommimaro muça», «Huanita», «Merlis» ýaly görnüşleri ýetişdirilen bolsa, häzirki wagtda onuň görnüşleri has-da artdy. Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň uludan toýlanýan ýylynda ýyladyşhanada pomidoryň, aýratyn-da, «Marwelans», «Altes», «Merlis» ýaly görnüşleri ýetişdirildi. Pomidoryň ilkinji gezek synag edilen birnäçe görnüşlerinden ýokary hasylyň kemala getirilmegi gazanyldy. Şoňa görä-de, häzirki wagtda berekedini bolluk bilen eçilen hasyly ýygnamak işi depginli dowam edýär.

Pomidor ýygymyny guramaçylykly alyp barmakda we sarp edijilere ýetirmekde işleriň sazlaşykly ýola goýulmagynyň ähmiýeti uludyr. Hasyly ýygnamak işine ýygymçy gelin-gyzlaryň ýüzlerçesi agzybirlikde gatnaşýar. Ýygnalan hasyly bellenilen ýere daşamakda ýöriteleşdirilen ulaglaryň hyzmatyndan peýdalanylýar. Işçi-hünärmenleriň çekýän yhlasly zähmeti netijesinde gündelik ýygylýan hasylyň bir bölegi ak bazarlaryň üsti bilen terligine ilata ýetirilýär.

Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzda azyk bolçulygyny pugtalandyrmak, ilatymyzy özümizde öndürilýän ekologiýa taýdan arassa gök önümler bilen üpjün etmek, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň önümçiligini, eksportyň möçberini artdyrmak babatynda tagallalaryna saldamly goşant goşýan ýyladyşhana toplumynda şu günler hasyly ýygnamak işleri has gyzyşýar. Munuň özi Täze ýyl baýramçylygynyň ýetip gelýändigi bilen baglylykda, ilatymyzyň toý saçagyny ýokary hilli ter önümler bilen birkemsiz üpjün etmek ugrundaky tagallalar bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr. Ýyladyşhana toplumynyň işgärleri şeýle asylly işlere saldamly goşant goşýandyklary üçin özlerini juda bagtly saýýarlar.

Aýdo ŞEKEROW,

ýörite habarçymyz. SURATLARDA: ýyladyşhana toplumynda işleriň gyzgalaňly alnyp barylýan pursatlary. Surata düşüren awtor.

24.12.2021
Ösüşleri nazarlaýan tagallalar

Özbaşdak ösüş ýoluna düşenine 30 ýyl bolan döwletimiz bu gün dünýäniň ykdysady taýdan durnukly ösýän döwletleriniň hataryna girýär. Ulag-logistika ulgamy milli ykdysadyýetimizde täze mümkinçilikleri döredýän esasy ugurlaryň biridir. Bu ulgamyň mümkinçilikleri sebitiçi çäklerde bolşy ýaly, halkara ulag we ýük gatnawlaryny güýçlendirmekde-de uly ähmiýete eýedir. Hormatly Prezidentimiziň ak pata bermegi bilen «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň 29-njy oktýabrynda asyryň gurluşygy hasaplanýan Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Aşgabat — Tejen böleginiň açylyp, ulanylmaga berilmegi ulag-logistika ulgamynyň ähmiýetini has-da ýokarlandyrdy.

Milli Liderimiziň parasatly baştutanlygynda awtomobil, demir ýol, howa ulaglary ulgamlaryny ösdürmek, olara täzeçillikleri ornaşdyrmak, ýük gatnawlarynyň amala aşyrylyşyny kämilleşdirmek, howpsuz halkara geçelgeleri döretmek boýunça netijeli işler amala aşyrylýar. Bu işler hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryna aýratyn ähmiýet berýän ýurdumyzyň halkara abraýynyň ýokarlanmagyna, beýleki döwletler bilen gatnaşyklarynyň has-da pugtalanmagyna, taraplaryň arasynda ulag ulgamy arkaly syýahatçylyk pudagynyň we daşary-söwda dolanyşygynyň ýokarlanmagyna itergi berýär.

Garaşsyz Türkmenistan ulag-logistika babatda kabul edilen halkara hukuk namalaryndan gelip çykýan wezipeleri gyşarnyksyz durmuşa geçirmek bilen birlikde, bu ugurda täze başlangyçlaryň birnäçesini teklip edýär. Bu babatdan 2021-nji ýylyň 23-nji sentýabrynda geçirilen Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 76-njy sessiýasynda hormatly Prezidentimiziň sanly ulgam arkaly eden çykyşynda öňe sürlen başlangyçlar aýratyn bellenilmäge mynasypdyr. Şonda döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň pandemiýanyň ýaramaz ykdysady täsirini azaltmak bilen baglylykda, BMG-niň aýry-aýry ugurlar boýunça işini güýçlendirmegi zerur hasaplaýandygyny, adatdan daşary ýagdaýlar şertlerinde halkara ulag ulgamlaryny dikeltmegiň we olaryň durnuklylygyny pugtalandyrmagyň üstünde işjeň işlemegiň möhümdigini belledi.

Hormatly Arkadagymyzyň tagallalarynyň netijesinde sebitiçi we sebitara ählumumy ulag hyzmatdaşlygyny artdyrmak, halkara üstaşyr ulag geçelgeleriniň sanyny köpeltmek, olaryň işini kadalaşdyrmak boýunça çözgütleri işläp taýýarlamak, täze ugurlary döretmek arkaly gadymy döwürlerde yklymlary birleşdiren Beýik Ýüpek ýolunyň döwrebap derejede dikeldilmegini üpjün etmek boýunça maksatnamalaýyn işler durmuşa geçirilýär. Häzirki döwürde ýurdumyzyň çäginde Gündogar — Günbatar we Demirgazyk — Günorta ugurlary boýunça üstaşyr ulag geçelgeleriniň, optiki süýümli elektrik geçirijileriň, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan ugry boýunça elektrik geçiriji ulgamynyň, Türkmenistandan Owganystana çenli demir ýoluň we Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşyklary güýçli depginlerde alnyp barylýar. Ýakyn geljekde Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Oman, şeýle-de Owganystan — Türkmenistan — Azerbaýjan — Gruziýa — Türkiýe ulag geçelgelerini döretmek maksat edinilýär.

Tamamlanyp barýan ýylyň 28-nji noýabrynda Aşgabatda ýokary derejede geçirilen Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammitinde sebitde awtomobil, demir ýollaryny gurmak hem-de durkuny täzelemek, olar boýunça anyk teklipleri işläp taýýarlamak üçin ýörite topary döretmek, energetika, üstaşyr ulag we daşarky söwda ugurlarda hyzmatdaşlygyň işini işjeňleşdirmek, şeýle-de guramanyň çäklerinde söwdany ösdürmek boýunça «Ýol kartasyny» işläp taýýarlamagyň meseleleriniň üstünde giňişleýin durlup geçildi. Şunuň bilen birlikde, özara haryt dolanyşygynyň möçberleriniň artdyrylmagynyň, onuň düzüminiň diwersifikasiýalaşdyrylmagynyň yzygiderli seljermesini geçirmegiň we azyk ulgamynda hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmegiň wajypdygy bellenildi. Sammitde kabul edilen taryhy çözgütler ýurdumyzyň we tutuş sebitiň ulag ulgamynda esasy meseleler boýunça ylalaşykly strategiýany işläp taýýarlamak üçin esas bolup çykyş eder.

Ählumumy ösüş ugrunda irginsiz tagallalary edip, dünýä uzaýan dostluk, hyzmatdaşlyk ýollaryny gurýan Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun!

Gültäç ANNAMÄMMEDOWA,

Türkmen döwlet maliýe institutynyň mugallymy.

23.12.2021
Türkmenistanyň Prezidenti daşary syýasy strategiýanyň amala aşyrylyşy boýunça iş maslahatyny geçirdi

Aşgabat, 22-nji dekabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow bilen iş maslahatyny geçirdi. Onda Türkmenistanyň Bitaraplyk hukuk ýagdaýyndan ugur alnyp durmuşa geçirilýän daşary syýasat ýörelgelerine laýyklykda, birnäçe hyzmatdaş döwletler bilen özara gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmek bilen bagly meselelere garaldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow iş maslahatyny açyp, ilki bilen, birnäçe guramaçylyk meselelerine garady hem-de degişli resminamalara gol çekdi.

Soňra döwlet Baştutanymyz türkmen wekiliýetiniň ýakynda Pakistan Yslam Respublikasyna we Hindistan Respublikasyna gulluk iş saparlarynyň netijeleri barada hasabat bermek üçin Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredowa söz berdi.

Wise-premýer döwlet Baştutanymyzyň Türkmenistan bilen taryhy dostlukly gatnaşyklary saklaýan döwletler bilen hyzmatdaşlygy ilerletmek boýunça ýurdumyzyň diplomatik gullugynyň öňünde goýýan wezipelerini ýerine ýetirmekde degişli işleriň alnyp barylýandygyny habar berip, hususan-da, Pakistan Yslam Respublikasy hem-de Hindistan Respublikasy bilen ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn gatnaşyklary ösdürmek babatda işjeň gepleşikleriň geçirilýändigini aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiziň tabşyryklaryna laýyklykda, ýurdumyzyň wekiliýetiniň 2021-nji ýylyň 18 — 20-nji dekabry aralygynda Nýu-Deli we Yslamabat şäherlerinde gulluk iş saparlarynda bolandyklary hem-de şolaryň dowamynda halkara ähmiýetli duşuşyklara gatnaşyp, degişli gepleşikleri geçirendikleri barada hasabat berildi.

Wise-premýer Hindistanyň Nýu-Deli şäherinde geçirilen «Merkezi Aziýa — Hindistan» dialogynyň daşary işler ministrleriniň nobatdaky duşuşygynyň geçirilendigini aýtdy. Onuň çäklerinde garalan esasy meseleler barada habar berip, wise-premýer «Merkezi Aziýa — Hindistan» dialogynyň guramaçylyk-gurluş binýadyny ösdürmek mümkinçilikleriniň üstünde durup geçdi. Bu babatda türkmen tarapynyň ýurdumyzyň işjeň daşary syýasatyna esaslanyp, şu dialogyň çäklerinde yzygiderli hem-de ulgamlaýyn esasda geçirmek üçin daşary işler ministrleriniň derejesindäki mejlisleriniň guralyny hem-de gatnaşyjy döwletleriň ýokary wezipeli wekilleriniň aýratyn ugurlar boýunça duşuşyklaryny, bilermenleriň maslahatlaşmalaryny ýola goýmak baradaky başlangyçlary beýan edildi. Söwda-ykdysady hyzmatdaşlyga möhüm ähmiýet berildi.

Şu başlangyçlaryň Merkezi we Günorta Aziýa sebitleriniň energiýa, ulag we kommunikasiýa ulgamlaryny birikdirýän taslamalary, hususan-da, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň, Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Oman ulag geçelgesiniň taslamalaryny we beýleki möhüm taslamalary iş ýüzünde amala aşyrmak üçin möhümdigi bellenildi.

Dialogyň çäklerinde Owganystan bilen bagly meselelere hem aýratyn üns berildi. Wise-premýer bu babatda hormatly Prezidentimiziň ýokary syýasy derejede geçirilýän duşuşyklaryň we maslahatlaryň çäklerinde beýan eden nukdaýnazarlaryndan ugur alnyp, birnäçe esasy ýörelgelere esaslanylýandygyny aýtdy. Şol ýörelgeler syýasy ugurda täze owgan häkimiýeti bilen halkara gepleşikleriň ýola goýulmagyny goldamakdan we Owganystanyň goňşy ýurtlarynyň bu ugurda möhüm ornuny berkitmekden, ýurtdaky ykdysady ýagdaýy durnukly ýola goýmak üçin, onuň ykdysadyýetini dikeltmekden hem-de ösdürmekden, şol sanda onuň energiýa, ulag we aragatnaşyk düzümlerini kämilleşdirmek işine gatnaşmagyndan, owgan halkyna yzygiderli ynsanperwer kömegi bermekden ybaratdyr.

Bu duşuşykda gazanylan ylalaşyklary özünde jemleýän Bilelikdäki Beýannama kabul edildi. Onda Hindistan bilen Merkezi Aziýa ýurtlarynyň arasyndaky baglanyşygy ýokarlandyrmak üçin Aşgabat halkara ulag we üstaşyr geçelgesi baradaky Ylalaşyga, «Parahatçylyk we ynanyşmak syýasaty — halkara howpsuzlygyň, durnuklylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara maslahatyň netijeleriniň ähmiýeti bellenilýär. Türkmenistanyň Prezidentiniň «Dialog — parahatçylygyň kepili» diýen başlangyjynyň halkara guramalaryň çäginde iş ýüzünde durmuşa geçirilmeginiň zerurdygy görkezilýär.

Wise-premýer öz hasabatynda saparyň dowamynda Hindistan Respublikasynyň Premýer-ministri Narendra Modi we bu ýurduň daşary işler ministri bilen duşuşyklaryň geçirilendigi barada hem aýtdy. Onda Türkmenistanyň Hindistan bilen dürli ugurlarda hyzmatdaşlygy ösdürmäge taýýardygy aýratyn bellenildi.

Söwda, ykdysady, ylmy we tehnologik hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki türkmen-hindi hökümetara toparynyň nobatdaky mejlisini geçirmek, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň taslamasyny amala aşyrmak üçin ikitaraplaýyn türkmen-hindi pudagara iş toparyny döretmek hem-de bu taslamanyň Dolandyryjy komitetiniň nobatdaky mejlisini geçirmek baradaky başlangyçlar beýan edildi. Şeýle hem Türkmenistanyň Prezidentiniň 2022-nji ýylyň 26-njy ýanwarynda Hindistanyň baş baýramy bolan Respublika güni mynasybetli geçiriljek dabaralara hormatly myhman hökmünde gatnaşmagyna hindi tarapynyň uly ähmiýet berýändigi barada aýdyldy.

Wise-premýer Pakistana bolan saparyň dowamynda Türkmenistanyň wekiliýetiniň Yslamabat şäherinde Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasynyň daşary işler ministrleriniň geňeşiniň Owganystandaky ynsanperwerlik ýagdaýlary boýunça adatdan daşary mejlisine gatnaşandygy barada hem hasabat berdi.

Mejlisde sebit we dünýä ýurtlary tarapyndan Owganystana kömek bermek boýunça öňde durýan wezipelerdir anyk çäreler maslahatlaşyldy. Duşuşygyň dowamynda Owganystana ýardam bermek, onuň ykdysadyýetini dikeltmek meselesinde Türkmenistanyň garaýyşlary beýan edildi.

Mälim bolşy ýaly, hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyz goňşy Owganystanyň ykdysadyýetini ösdürmek we durmuş ulgamyny dikeltmek ugrunda giň möçberli we uzak möhletleýin işleri amala aşyrýar.

Hususan-da, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisini we Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik we optiki-süýümli geçirijilerini gurmak, Owganystana ýeňillikli şertlerde elektrik toguny ibermek, Türkmenistandan owgan tarapyna demir ýoly gurmak, bu goňşy döwlete yzygiderli esasda ynsanperwerlik kömegini bermek, owgan halkyna bilim, saglygy goraýyş babatynda ýardam etmek ýaly amala aşyrylýan anyk işler aýratyn nygtaldy.

Şeýle hem duşuşykda, milli Liderimiziň başlangyjy bilen, şu ýylyň 14-nji dekabrynda türkmen halkynyň gadymdan gelýän hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryna we ynsanperwerlik däplerine eýerilip, ýurdumyz tarapyndan Owganystanyň halkyna nebitgaz, senagat, oba hojalyk hem-de beýleki zerur bolan önümlerden ybarat ynsanperwerlik kömeginiň iberilendigi aýdyldy.

Wise-premýer bu mejlisiň netijeleri boýunça Owganystanda ynsanperwerlik ýagdaýy barada Kararnamanyň kabul edilendigini habar berdi.

Döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygyna laýyklykda, Türkmenistanyň wekiliýetiniň Pakistana saparynyň dowamynda Pakistan Yslam Respublikasynyň Prezidenti Arif Alwi we bu ýurduň daşary işler ministri bilen duşuşyklaryň geçirilendigi habar berildi. Şonda Türkmenistanyň Pakistan bilen dürli ugurlarda hyzmatdaşlygy ösdürmäge taýýardygy aýratyn bellenildi. Onuň dowamynda iki ýurduň arasynda alnyp barylýan hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de berkitmek bilen bagly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisini we Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçiriji ulgamyny amala aşyrmak duşuşygyň esasy meseleleri boldy.

Pakistan tarapy bilen hyzmatdaşlygy giňeltmek we baýlaşdyrmak maksady bilen, Bilelikdäki hökümetara toparyň 6-njy mejlisini geçirmek, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisini amala aşyrmak üçin ikitaraplaýyn türkmen-pakistan pudagara toparyny döretmek bilen bagly başlangyçlar beýan edildi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow türkmen diplomatlarynyň Türkmenistanyň goňşy we ýakyn sebitlerde ýerleşýän hem-de ýurdumyz bilen gadymdan gelýän taryhy dostlukly gatnaşyklary saklaýan döwletler bilen hyzmatdaşlygyny ösdürmek babatynda öňde goýlan wezipeleri iş ýüzünde doly ýerine ýetirmek üçin ähli zerur bolan çäreleriň mundan beýläk-de amala aşyryljakdygyna milli Liderimizi ynandyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Garaşsyz döwletimiziň oňyn Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna üýtgewsiz eýermek bilen, ählumumy abadançylyga gönükdirilen işjeň daşary syýasaty alyp barýandygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz Pakistan Yslam Respublikasyna we Hindistan Respublikasyna sebitdäki möhüm hem-de ygtybarly hyzmatdaşlarymyz hökmünde garalýandygyny nygtady.

Gadymyýetden gözbaş alýan dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk we birek-birege goldaw bermek däplerine esaslanýan ikitaraplaýyn gatnaşyklarymyz häzirki döwürde täze many-mazmun bilen baýlaşdyrylýar. Açyklyk we ynanyşmak häsiýetine eýe bolan, dürli derejelerde geçirilýän döwletara gepleşikler bolsa gatnaşyklarymyzyň ýagdaýy boýunça pikir alyşmaga hem-de geljekki ösüşiň ugurlaryny kesgitlemäge ýardam berýär diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Bellenilişi ýaly, biziň ýurtlarymyz ikitaraplaýyn görnüşde, şeýle hem abraýly halkara guramalaryň çäklerinde ýakyn hyzmatdaşlyk edýärler. Muňa 19-njy dekabrda Yslamabat şäherinde Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasynyň daşary işler ministrleriniň geňeşiniň Owganystandaky ynsanperwerlik ýagdaýyna bagyşlanan nobatdan daşary mejlisine Türkmenistanyň wekiliýetiniň gatnaşandygyny we onuň netijeleri boýunça degişli Kararnamanyň kabul edilendigini mysal hökmünde görkezmek bolar. Bu Kararnamada Owganystandaky ynsanperwerlik ýagdaýynyň gowulanmagy we bu babatda energetika, ulag we aragatnaşyk taslamalaryny, şol sanda owgan halkynyň abadançylygynyň ýokarlanmagy üçin täze mümkinçilikleri berjek Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçirijisiniň taslamalaryny durmuşa geçirmek maksady bilen, ykdysady hyzmatdaşlygy dowam etdirmegiň zerurdygy bellenilýär. Şeýle hem Kararnamada 2021-nji ýylyň 28-nji noýabrynda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Aşgabat şäherinde geçirilen 15-nji sammitiniň we onuň dowamynda kabul edilen Hereketleriň Aşgabat Ylalaşygynyň Owganystandaky ynsanperwerlik meselelerini çözmekdäki orny öz beýanyny tapdy.

Hormatly Prezidentimiz sözüni dowam edip, Türkmenistanyň wekiliýetiniň 19-njy dekabrda Nýu-Deli şäherinde «Merkezi Aziýa — Hindistan» dialogynyň 3-nji mejlisine hem gatnaşandygyny belläp, onuň netijeleri boýunça Bilelikdäki Beýannamanyň kabul edilendigini nygtady. Beýannamada Merkezi Aziýa döwletleriniň we Hindistanyň arasyndaky gatnaşyklary has-da berkitmekde giň gerimli ykdysady hyzmatdaşlygyň zerurdygy bellenilip, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň taslamasynyň ähmiýetine üns çekilýär.

Döwlet Baştutanymyz bu resminamada 11-nji dekabrda Aşgabat şäherinde geçirilen «Parahatçylyk we ynanyşmak syýasaty — halkara howpsuzlygyň, durnuklylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara maslahatyň netijeleriniň we onuň dowamynda öňe sürlen başlangyçlaryň iş ýüzünde amala aşyrylmagynyň möhümdiginiň bellenilýändigini aýtdy.

Milli Liderimiz sözüni dowam edip, Bitarap Türkmenistanyň ählumumy parahatçylygy hem-de ösüşi üpjün etmäge gönükdirilen başlangyçlaryny Pakistan we Hindistan bilen bilelikde hem-de köptaraplaýyn görnüşde öňe sürmekde möhüm işleri durmuşa geçirýändigini nygtady.

Türkmenistanyň öňe süren giň gerimli we uzak möhletli ykdysady taslamalarynyň amala aşyrylmagy diňe oňa gatnaşyjy ýurtlaryň durnukly ösüşi üçin şertleri döretmek bilen çäklenmän, eýsem, tutuş sebitde abadançylygyň üpjün edilmegine hem goşant goşar.

Biz Pakistan Yslam Respublikasy we Hindistan Respublikasy bilen emele gelen köpugurly hyzmatdaşlygymyzy halklarymyzyň bähbidine mundan beýläk-de berkitmek ugrunda zerur işleri dowam etdireris diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Milli Liderimiz sözüniň ahyrynda Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredowa ýurdumyzyň Bitaraplygy babatda türkmen diplomatiýasynyň syýasatyny mundan beýläk-de üstünlikli dowam etdirmegi tabşyrdy.

23.12.2021
Möhüm ugurdaky hyzmatdaşlyk

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda Bitarap Türkmenistan sebitiň we dünýäniň ýurtlary bilen syýasy, ykdysady, medeni-ynsanperwer ugurlarda hyzmatdaşlygy barha ösdürýär. Şol hyzmatdaşlykda, döwrüň talabyna eýerilip, maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalary ulgamyna hem uly orun berilýär. Şu ýylyň 28-nji noýabrynda paýtagtymyzda Türkmenistanyň başlyklyk etmeginde geçirilen Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammitinde hem sanly ulgamyň we maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň mümkinçilikleri üns merkezinde boldy.

Ýokary derejede geçirilen sammitde hormatly Prezidentimiz häzirki döwürde sanly tehnologiýalary peýdalanmak, elektron söwda meýdançalaryny giňden ulanmak bilen özara ykdysady hyzmatdaşlyk etmegiň ýokary derejede möhüm wezipe bolup durýandygyny nygtady. Sebitiň ýurtlarynyň ählisinde innowasion ösüş üçin mümkinçilikleriň bardygyna, şeýle hem degişli ugurda tagallalary birleşdirmegiň umumy bähbitlere laýyk gelýändigini belledi. Munuň bolsa, öz gezeginde YHG-a agza ýurtlaryna täze tehnologik kadalary bolan bütindünýä ykdysadyýetiniň örän uly bäsdeşlige eýe bolan gurşawyna goşulmaga mümkinçilik berjekdigine ynam bildirdi.

Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammitiniň netijeleri boýunça kabul edilen Hereketleriň Aşgabat ylalaşygynda hem ähli gyzyklanma bildirýän taraplaryň arasynda sebitdäki maglumat deňsizligini aradan aýyrmak meselesine aýratyn orun berildi. Resminamada şeýle maksat bilen, maglumatlar düzümlerini döretmek we ulanmak işinde hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak hem-de dowam etdirmek, elektron hökümet, sanly ykdysadyýet, emeli aň, telekommunikasiýa we operatorlaryň arasyndaky hyzmatdaşlyk ulgamlarynda, şeýle hem agza döwletleriň milli poçta operatorlarynyň we programmalaýyn önümleriniň tehnoparklaryny ulanmak arkaly bilelikde işleşmek barada bellenilýär.

«Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň» we degişli kanunçylyk namalarynyň kabul edilmegi, ýurdumyzda innowasion oýlap tapyşlaryň bäsleşikleriniň yzygiderli geçirilmegi, kuwwatly elektron senagatynyň döredilmegi, halkara wirtual sergileriň guralmagy, harytlaryň we hyzmatlaryň internet arkaly hödürlenilmeginiň möçberiniň artmagy hem-de beýleki mysallar sanlylaşdyrmanyň üstünlikli amala aşyrylýandygyny tassyklaýar. Munuň özi Watanymyzyň dünýä hojalyk gatnaşyklarynyň ählumumy ulgamyna işjeň goşulýandygyny görkezýär. Hormatly Prezidentimiziň çuňňur oýlanyşykly başlangyçlarynyň netijesinde ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüşine, senagat taýdan kuwwatlanmagyna getirýär. Mähriban halkymyzyň ýaşaýyş derejesiniň yzygiderli ýokarlanmagyna gönükdirilen giň möçberli özgertmeleriň, milli ykdysadyýetimiziň ähli ugurlarynyň üstünliklere beslenýändigini alamatlandyrýar.

Biz hem maglumat-aragatnaşyk ulgamyna degişli hünärmenleri taýýarlaýan ýokary okuw mekdebiniň mugallymlary hökmünde ýaşlaryň häzirki döwrüň talaplaryna laýyk derejede bilim almaklary ugrunda yhlasymyzy gaýgyrman zähmet çekýäris. Hormatly Prezidentimiziň tagallalary bilen döredilen şert-mümkinçilikler biziň maksatlarymyzyň myrat tapmagyna ýardam edýär.

Bazar Töräýew,

Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň uly mugallymy.

23.12.2021
Bank ulgamynyň ösüşli sepgitleri

Häzirki wagtda ýurdumyzyň ähli ulgamlaryna ösen tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy netijesinde sanly ykdysadyýetiň mümkinçilikleri günsaýyn artýar. «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynyň» hem-de ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasynyň tassyklanylmagy muny aýdyňlygy bilen subut edýär.

Ykdysadyýetimizi ösdürmek, ýurdumyzy abadanlaşdyrmak, bank ulgamyny kämilleşdirmek maksady bilen «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda açylyp, ulanmaga berlen döwrebap, onlarça desgalaryň hataryndaky «Türkmenbaşy» döwlet täjirçilik we «Senagat» paýdarlar täjirçilik banklarynyň täze binalary ösüşli menzilleriň buşlugydyr diýsek hakykatdan daş düşdügimiz bolmaz. Bu ulgamy sanlylaşdyrmak bolsa ykdysadyýetimiziň milli nusgasyny ösdürmegiň möhüm tapgyrydyr. Şundan ugur alyp, ençeme şahamçalary we bank gulluklary özüne birikdirýän täze desgalarda ýerine ýetirilýän amallar, hödürlenýän hyzmatlar bilen baglanyşykly ähli amatlyklar göz öňünde tutulan. Täze desgalaryň hasaplaşyk nokatlarynda, girdeji we çykdajy kassalarynda gysga wagtyň içinde ýerli hem-de halkara bank amallaryny ýokary derejede ýerine ýetirmek mümkin. Döwletimiziň ykdysadyýetiniň ösmegine uly goşant goşýan bank ulgamyny kämilleşdirmek maksady bilen olar ýokary derejeli innowasion tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylýar. Olarda internet ulgamy arkaly bank hasaplaryny görmek, elektron töleg tabşyryklaryny taýýarlamak, smart töleg terminallary arkaly galtaşyksyz usulda tölegleriň islendik görnüşlerini ýerine ýetirmek, «Onlaýn kabulhana» ýaly döwrebap mümkinçilikler döredilýär.

Nagt pul serişdelerini kabul edip, nagt däl görnüşli amallary ýerine ýetirýän döwrebap banklarymyzda müşderileriň gymmatlyklaryny aýawly saklamak maksady bilen, ýörite depozitariýa gutujyklary ornaşdyrylýar. Mundan başga-da, ýurdumyzyň banklarynda «Elektron söwda» hyzmatynyň hereket etmegi, bu ulgamyň işini has-da kämilleşdirýär. Şeýle-de ýurdumyzyň karz edaralary tarapyndan täze görnüşli bank hyzmatlarynyň birnäçesi müşderilere hödürlendi. Olardan «QR kod» tehnologiýaly «Galtaşyksyz töleg» ulgamy, «Halkbank terminal» hyzmaty, «Cash back» höweslendiriji hyzmatlary işe girizildi we nagt däl görnüşinde geçirilýän amallary ýönekeýleşdirip ýerine ýetirmek ýola goýuldy. Hasaplaşyklaryň nagt däl görnüşine geçilmegi ugrunda alnyp barylýan işleriň netijesinde ýyl-ýyldan bankomatlar, terminallar, «Internet-bank», «Mobil-bank», «Elektron söwda» we «QR kod» ulgamlary arkaly geçirilen amallaryň möçberiniň artmagy müşderiler üçin döredilýän şertlerden netijeli peýdalanylýandygyny aýdyň görkezýär.

Ýurdumyzda bank ulgamy boýunça bilim alýan hünärmenlere döwlet Baştutanymyz tarapyndan giň mümkinçilikler döredilýär. Ykdysadyýetimiziň aýrylmaz bölegi bolan bank ulgamyny kämilleşdirip, ýurdumyzy ösüşleriň, özgerişleriň, üstünlikleriň täze menzillerine alyp barýan milli Liderimiziň jany sag, ömri uzak, beýik işleri rowaç bolsun!

Annaşirin AMANMYRADOWA,

Türkmenistanyň Gahrymany Atamyrat Nyýazow adyndaky Ýöriteleşdirilen bank mekdebiniň talyby.

23.12.2021
Ykdysadyýet

ÝOKARY GÖRKEZIJILER GAZANYLÝAR

Ýurdumyzda ýetip gelýän Täze ýyl baýramçylygyna giňden  taýýarlyk görülýär. Bu şanly senä eziz Diýarymyzyň edara-kärhanalary hem uly taýýarlykly geldiler. Olar tamamlanyp barýan «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylyny ähli ykdysady görkezijiler boýunça ýokary netijeler bilen jemlemek ugrundaky işleri birjik-de gowşadanoklar. Şeýle bolansoň, zähmet toparlary borçnamalarydyr bellenilen meýilnamalary yzygiderli ýerine ýetirýärler. Munuň şeýledigine welaýat statistika müdirliginiň welaýatymyzyň durmuş-ykdysady ýagdaýy barada şu ýylyň 11 aýyna salgylanyp toplan maglumatlary-da aýdyň şaýatlyk edýär. Şonda geçen döwürde senagat kärhanalarynda önümleriň öndürilişiniň geçen ýylyň degişli döwrüne garanda 0,8 göterim, ýolagçy gatnadylyşynda 7,8, gara mallaryň, dowarlaryň, guşlaryň baş sanynyň artyşynda, degişlilikde, 0.3, 0.4, 2.4 göterim, maldarçylyk önümleriniň öndürilişinde — etiň (diri agramda) — 2,3, süýdüň — 0,2, ýumurtganyň — 5,6 göterim artandygy aýdyň görünýär. Şunuň ýaly ösüşleriň beýleki ugurlara-da mahsusdygy halk hojalygynyň ähli pudaklary boýunça ýylyň üstünlikli jemlenjekdigine güwä geçýär.

* * *

DÖWRÜŇ TALAPLARYNDAN UGUR ALYP

Aragatnaşyk ulgamy bagtyýarlyk döwrümiziň çalt ösýän pudaklarynyň biri. Soňky döwürlerde onuň maddy-tehniki binýady, tehnologik üpjünçiligi, maliýeleşdirilişi ep-esli pugtalandy. Müşderilere edilýän hyzmatlaryň görnüşleri artdy. Aragatnaşyk işgärleri üçin döredilýän iş-durmuş şertleri-de täze döwrümiziň talaplaryna laýyklaşdyryldy. Täze gurulýan aragatnaşyk nokatlary, olaryň ösen, kämil tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylmagy ilata edilýän hyzmatyň hilini gowulandyrmaga, onuň ygtybarlylygyny ýokarlandyrmaga ýardam etdi.

Döwrüň ösen talaplaryna laýyklykda aragatnaşyk pudagynyň işinde sanly ulgamy ornaşdyrmak giň gerimli hem-de esasy ugurlaryň birine öwrüldi. Şonuň netijesinde, şu ýylyň ýanwar —noýabr aýlarynda welaýatymyzyň aragatnaşyk kärhanalarynyň esasy işinden alan girdejileriniň umumy möçberi 77,2 million manada deň boldy we ol geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende 9,4 göterim artdy. Şol sanda hyzmatlary ilata ýerleşdirmekden alnan girdejiler 33,5 million manada barabar bolup, 2020-nji ýylyň degişli döwründäkiden 20,6 göterim ýokarlandy.

Öre HOJAÝEW,

öz habarçymyz.

23.12.2021
Kuwwatly ykdysadyýetiň daýanjy

Türkmenistan 1992-nji ýyldan bäri Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň agzasy bolmak bilen, köptaraplaýyn görnüşde özara bähbitli gatnaşyklary pugtalandyrmaga saldamly goşant goşýar. YHG-a girýän döwletler bilen ikitaraplaýyn dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklary ösdürilýär. Geçen döwrüň dowamynda ýurdumyz hem-de bu gurama tarapyndan bilelikdäki işiň uly tejribesi toplandy. Munuň özi uzak möhletleýin geljek üçin netijeli gatnaşyklar babatda ygtybarly esasy döredýär.

28-nji noýabrda paýtagtymyzda ýerleşýän köpugurly işewürlik merkezli «Garagum» otelinde hormatly Prezidentimiziň başlyklyk etmeginde Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň (YHG) 15-nji sammiti geçirildi. Nobatdaky sammit YHG-a agza ýurtlaryň ykdysady, söwda-maýa goýum, medeni-ynsanperwer ulgamlarda hyzmatdaşlygy berkidýän möhüm waka öwrüldi. Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasyna berlen baha YHG-nyň halkara giňişlikde ornunyň we ähmiýetiniň artýandygyny tassyklaýar. Biziň özara dostlugy, hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga, durnuklylygy üpjün etmäge umumy ymtylmalarymyz söwda-ykdysady, maýa goýum, energetika we ulag-kommunikasiýa, oba hojalygy, medeni-ynsanperwer ulgamy, syýahatçylyk ýaly ugurlarda gatnaşyklary ösdürmek üçin giň mümkinçilikleri döredýär. Şunuň bilen baglylykda, hyzmatdaşlygyň hukuk binýadyny pugtalandyrmagyň hem-de ýokarda agzalan ugurlarda bar bolan ägirt uly kuwwatdan doly peýdalanmagyň möhümdigi bellenildi. Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammitiniň Jemleýji resminamasy — Hereketleriň Aşgabat Ylalaşygy biragyzdan kabul edildi.

Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasy bu ugurdaky işleriň yzygiderli berkidilmeginiň, onuň ykdysady kuwwatynyň, logistik mümkinçilikleriniň artdyrylmagynyň, energetika we ulag ulgamlarynda taslamalary bilelikde işläp taýýarlamagyň möhüm şerti bolup durýar. Bu ugurdaky ähli tagallalar ýurdumyzyň bähbitlerine laýyk gelýändigini, ykdysady we durmuş ösüşiniň maksatlaryna, adamlaryň durmuşynyň hilini hem-de derejesini ýokarlandyrmaga hyzmat edýändigini aýdyň görkezdi. Şeýlelikde, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde Aşgabatda geçirilen YHG-nyň 15-nji sammiti hemişelik Bitarap Türkmenistanyň ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşde, abraýly halkara guramalaryň çäklerinde giň gerimli netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmek meselelerine örän jogapkärli çemeleşýändigini ýene-de bir gezek aýdyň görkezdi.

Ýurdumyz munuň üçin bar bolan ägirt uly mümkinçiliklerden netijeli peýdalanmak ugrunda çykyş etmek bilen, bu babatda yzygiderli ädimleri ädip, netijeli döwletara hyzmatdaşlygy, ýurtlaryň we halklaryň arasyndaky dostluk we hoşniýetli goňşuçylyk, özara düşünişmek hem-de ynanyşmak gatnaşyklaryny pugtalandyrmaga saldamly goşant goşýar.

Aknabat ÖWEZOWA,

Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň mugallymy.

23.12.2021
Ösüşiň aýdyň ýoly

Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýylynyň dowamynda Türkmenistan ykdysadyýeti ýokary depginler bilen ösýän, dünýäniň ykdysady giňişligine üstünlikli goşulyşýan ýurtlaryň hatarynda eýeleýän ornuny has-da pugtalandyrdy. Ýurdumyzda telekeçiligi höweslendirmek, öňdebaryjy tehnologiýalary ornaşdyrmak, ätiýaçlandyryşy, gazna biržasyny hem-de gymmatly kagyzlar bazaryny ösdürmek arkaly ähli pudaklarda düýpli özgertmeleri amala aşyrmak hormatly Prezidentimiziň ykdysady strategiýasynyň ileri tutulýan ugurlary hökmünde kesgitlenildi. Ykdysadyýetiň çig mala gönükdirilmegini ýeňip geçmek, bazar özgertmelerini ösdürmek, tebigy baýlyklardan netijeli peýdalanmak, adamyň durmuşy, saglygy, howpsuzlygy üçin amatly şertleri döretmek babatda alnyp barylýan şol özgertmeleriň esasy maksady bolsa Gahryman Arkadagymyzyň «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgesinde öz mynasyp beýanyny tapdy.

Garaşsyzlyk ýyllarynda milli ykdysadyýeti diwersifikasiýalaşdyrmak, ähli infrastrukturany gowulandyrmak üçin ýurdumyza uly möçberde maýa goýumlar çekildi. Ykdysadyýetiň önümçilik mümkinçiliklerini giňeltmäge gönükdirilen maýa goýum syýasaty önümçilik serişdeleriniň netijeliliginiň ösüşine, umumy islegiň we jemi içerki önümiň durnukly ösmegine itergi berýän goşmaça täsiriň ýüze çykmagyny üpjün etdi. Maýa goýumlar ykdysadyýeti köpugurly ösdürmek üçin esasy gural hökmünde hem çykyş edýär. Şunuň bilen baglylykda, her ýylda ykdysadyýete gönükdirilýän maýa goýumlaryň jemi içerki önümdäki paýy 25 — 30 göterime barabar bolýar. Munuň özi ykdysadyýetiň gurluşyny ep-esli üýtgetmäge, önümçilik pudagyny düýpgöter döwrebaplaşdyrmaga, senagatyň gaýtadan işleýän pudagynyň önümleriniň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmaga, importyň ornuny tutýan we eksporta gönükdirilýän pudaklaryň ösüşini çaltlandyrmaga, olara innowasiýa-maglumat tehnologiýalaryny ornaşdyrmaga amatly şertleri döretdi.

Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzyň ykdysadyýetinde gazanylýan üstünlikler we ösüşler ilatyň bagtyýar ýaşaýşyny üpjün etmegiň berk binýady bolup durýar. Milli ykdysadyýetimiziň her ýylda durnukly ösmegi, adam mümkinçiliklerini giňeltmäge gönükdirilýän maýa goýumlaryň möçberiniň barha artmagy, beýleki makroykdysady görkezijilerde gazanylýan ösüşler raýatlaryň durmuş goraglylygyny berkitmäge, ilatyň maddy-durmuş şertlerini gowulandyrmaga, hususan-da, olaryň girdejilerini yzygiderli artdyrmaga mümkinçilik berýär.

Hormatly Prezidentimiz halkymyzyň milli ýörelgelerini döwrebap derejede ösdürýär. Hoşniýetlilik, dost-doganlyk, parahatçylyksöýüjilik ýaly asylly ýörelgelerimiz dünýä nusgalyk bolup, hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýymyza esaslanýar. Goý, parahatçylyk hem-de ynanyşmak ýoly bilen il-ýurt bähbitli, umumadamzat ähmiýetli döwletli işleri alyp barýan hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolsun!

Aýsoltan ÖWEZOWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.

22.12.2021
Türkmenistanyň Prezidenti iş maslahatyny geçirdi

Aşgabat, 21-nji dekabr (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary, Adatdan daşary ýagdaýlar baradaky döwlet toparynyň başlygynyň orunbasary Ç.Amanowyň, Döwlet migrasiýa gullugynyň başlygy N.Atagaraýewiň hem-de Döwlet gümrük gullugynyň başlygy M.Hudaýkulyýewiň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi.

Ilki bilen, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary, Adatdan daşary ýagdaýlar baradaky döwlet toparynyň başlygynyň orunbasary Ç.Amanowa söz berildi. Ol Adatdan daşary ýagdaýlar baradaky döwlet toparynyň alyp barýan işleri we adatdan daşary ýagdaýlaryň öňüni almak, olary aradan aýyrmak ugrunda ýaýbaňlandyrylan çäreler barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, bu toparyň üstüne adatdan daşary ýagdaýlaryň öňüni almak we aradan aýyrmak boýunça bitewi döwlet ulgamynyň işine ýolbaşçylygy amala aşyrmak hem-de çözgütleri kabul etmek wezipeleriniň ýüklenendigini aýtdy. Milli Liderimiz bu ugurda alnyp barylýan işleriň aýratyn wajypdygyny belläp, adatdan daşary ýagdaýlar sebäpli emele gelýän töwekgelçilikleriň täsirini peseltmäge, adamlaryň saglygyny goramaga gönükdirilen toplumlaýyn çäreleriň geçirilmelidigine ünsi çekdi.

Soňra hormatly Prezidentimiz iş maslahatynyň gün tertibine girizilen meselelere geçdi. Onda häzirki döwürde dünýäde koronawirus ýokanjy zerarly emele gelen çylşyrymly ýagdaýyň öňüni almak bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow maslahata gatnaşyjylara ýüzlenip, adamlaryň saglygyny, ömrüni goramagyň, şeýle hem howpsuzlygyny üpjün etmegiň döwlet syýasatymyzyň esasy maksady bolup durýandygyny belledi we döwletimiziň bu ugurda ähli tagallalary edýändigini aýtdy.

Ýiti öýken sowuklamasy ýokanjynyň ýurdumyza aralaşmagyna we ýaýramagyna ýol bermezlik maksady bilen, möhüm çözgütler kabul edildi hem-de bu keseliň öňüni almak boýunça öz wagtynda toplumlaýyn çäreler görüldi. Zerur waksinalar satyn alnyp, häzirki döwürde hem ilata sanjym geçirilýär.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, Türkmenistan bu ugurda beýleki döwletler bilen yzygiderli tejribe alşyp durýar. Birleşen Milletler Guramasy, onuň ýöriteleşdirilen agentlikleri hem-de Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy bilen ysnyşykly hyzmatdaşlyk edýär. Ýurdumyz saglygy goraýyş boýunça geçirilýän halkara çärelere işjeň gatnaşýar. Şeýle uly işleriň geçirilmegi netijesinde, biz häzirki döwürde Türkmenistanda koronawirus hadysalarynyň ýüze çykarylmandygyny aýdyp bileris diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sözüni dowam etdi.

Döwlet Baştutanymyz bu meselede arkaýynlaşmaly däldigini aýratyn nygtady. Sebäbi häzirki döwürde köp ýurtlarda koronawirus ýokanjynyň täze görnüşleri, hususan-da, “omikron” görnüşi ýaýrap başlady. Bu ýokançlaryň ýurtdan-ýurda ýaýramagynyň ýollary bellidir, olar adamlaryň we harytlaryň döwlet serhetlerinden geçmegi arkaly ýaýraýar. Şoňa görä-de, adamlar ýurdumyza gelende, şeýle hem harytlar, şol sanda azyk önümleri ýurdumyza getirilende, nähili gorag çäreleriniň görülýändigine garamak üçin maslahat geçirmek kararyna gelindi diýip, hormatly Prezidentimiz belledi.

Soňra Döwlet migrasiýa gullugynyň başlygy N.Atagaraýewe söz berildi. Ol ýolbaşçylyk edýän düzüminiň işini döwrüň talabyna laýyk derejede kämilleşdirmek, oňa sanly ulgamy we dünýäniň ösen tejribesini işjeň ornaşdyrmak, şol bir wagtyň özünde ýurdumyza koronawirus ýokanjynyň täze görnüşiniň aralaşmagynyň öňüni almak boýunça amala aşyrylýan çäreler barada hasabat berdi.

Döwlet gümrük gullugynyň başlygy M.Hudaýkulyýew gümrük bölümlerinde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, häzirki döwürde Türkmenistanyň yklymyň üstaşyr ulag geçelgesi hökmündäki ornunyň ykrar edilendigini, ýurdumyzyň çäginden geçýän ýükleriň möçberleriniň, ýolagçylaryň sanynyň artýandygyny nazara alyp, koronawirus ýokanjynyň täze görnüşine garşy durmak, serhetden geçýän adamlaryň we harytlaryň üsti bilen bu ýokanjyň ýurdumyzyň çägine aralaşmagynyň öňüni almak boýunça ýaýbaňlandyrylan giň möçberli çäreler barada hasabat berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary, Adatdan daşary ýagdaýlar baradaky döwlet toparynyň başlygynyň orunbasary Ç.Amanow häzirki ýagdaý we Watanymyzyň çägine ýokanç keselleriň, aýratyn-da, täze “omikron” ýokanjynyň aralaşmagynyň öňüni almak boýunça ýaýbaňlandyrylan meýilnamalaýyn işler barada giňişleýin hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň agzalaryna öňüni alyş işlerini güýçlendirmek maksady bilen birnäçe anyk tabşyryklary berdi. Hususan-da, wise-premýer, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary, Adatdan daşary ýagdaýlar baradaky döwlet toparynyň başlygynyň orunbasary Ç.Amanowa ýurdumyzyň bazarlarynyň we söwda nokatlarynyň halkyň gündelik sarp edýän azyk harytlary bilen üpjünçilik ýagdaýyny berk gözegçilikde saklamak tabşyryldy.

Şeýle hem döwlet Baştutanymyz ýurdumyz boýunça azyk harytlarynyň ätiýaçlyk gorlary baradaky maglumatlary yzygiderli seljermegi, olaryň ýeterlik möçberde bolmagyny üpjün etmek boýunça dahylly ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary, ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralary bilen bilelikde zerur bolan işleri geçirmegi tabşyrdy.

Döwlet gümrük gullugynyň başlygy M.Hudaýkulyýewe daşary ýurt döwletlerinden ýurdumyza getirilýän azyk harytlarynyň hiliniň we howpsuzlygynyň bellenen kadalara laýyk gelmegini hem-de olara Türkmenistanyň Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary toparynyň kabul edýän düzgünlerine laýyklykda zyýansyzlandyryş işleriniň geçirilişini berk gözegçilikde saklamak tabşyryldy.

Şeýle hem ýurdumyza getirilýän azyk harytlarynyň gümrük amallarynyň bellenen kadalaryna laýyklykda bökdençsiz geçirilmegini hem-de tiz wagtda bazarlara we söwda nokatlaryna gowuşmagyny üpjün etmek boýunça dahylly ministrlikler, pudaklaýyn dolandyryş edaralary, ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralary bilen bilelikde sazlaşykly işleri alyp barmak tabşyryldy.

Milli Liderimiz Döwlet migrasiýa gullugynyň başlygy N.Atagaraýewe ýüzlenip, Aşgabat şäherine gelýän we welaýatara gara ýollaryň ugrunda hereket edýän barlag-goýberiş nokatlaryndan geçýän azyk harytlaryny daşaýan ýük awtoulaglarynyň Türkmenistanyň Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary toparynyň kabul edýän düzgünlerine laýyklykda bökdençsiz geçirilmegini üpjün etmek barada anyk tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow iş maslahatyny jemläp, öňde goýlan möhüm wezipeleriň ýerine ýetirilişini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy hem-de hemmelere alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

22.12.2021
Baş arçadan başlanan baýram

Gahryman Arkadagymyzyň baştutanlygynda baýramlary baýramlara ulaşýan Watanymyzda 15-nji dekabrda paýtagtymyzdaky «Älem» medeni-dynç alyş merkeziniň öňündäki meýdançada dikeldilen ýurdumyzyň Baş arçasynyň yşyklaryny ýakmak dabarasy boldy. Şol pursat döwletimiziň ähli welaýatlarynda bezelen arçalar hem çarýana älemgoşar şuglasyny saçyp, Täze ýyl baýramçylygynyň şatlyk-şowhunynyň başlanýandygynyň buşlukçysyna öwrüldiler.

Hemmeleriň garaşýan Täze ýyl baýramynyň golaýlamagy bilen, asylly däbe eýerilip, ak mermer paýtagtymyzyň älemgoşar öwüşginli çyralar, dürli reňkli jäjeklerden eşik geýnen arçalar bilen bezelmegi diňe bir çagalaryň däl, eýsem, islendik müçedäki adamlaryň hem kalbyny baýramçylyk joşguny bilen ganatlandyrýar. Aýratynam, Baş arçanyň yşyklarynyň ýakylan güni ak paýtunly gelen Aýazbabadyr agtyjagy Garpamyk, gamyşgulak behişdi bedewlerimize atlanan «Galkynyş» milli at üstündäki oýunlar toparynyň jigitleri, ertekileriňdir multfilmleriň gahrymanlarynyň keşplerine giren çagalar hem-de baýramçylyga mahsus bezelen iki gatly awtobusdaky şadyýan körpeler Täze ýyl dabaralarynyň şowhunyny has-da artdyrdy.

Halk ertekilerimiziň baş gahrymanlarynyň biri bolan akylly Ahmediň saz-söhbedini parahatçylyk senasynyň ýaňlanýan Garaşsyz, hemişelik Bitarap döwletimizden çakylyk bilip, jadyly hasasy bilen uzak menzili gysgaldyp gelen Aýazbaba hem-de Garpamyk Baş arça gelmezlerinden öň, golaýda ulanylmaga berlen Aşgabat — Tejen ýokary tizlikli awtoulag ýoluna baryp gördüler. Ýurdumyzyň ähli künjeklerinde bolan arzyly myhmanlar ýolugra telewizor öndürýän «Tolkun» hojalyk kärhanasyna sowlup, bu ýerde sanly ulgamyň giň mümkinçilikleri arkaly welaýatlardaky «Türkmeniň ak öýi» binasynyň öňünde dikeldilen Täze ýyl arçalarynyň töweregindäki şowhuny has-da artdyrdylar. Paýtagtymyzdaky Baş arça gelenlerinde bolsa, Gündogar senenamasynyň nyşanlarynyň lybasyna giren çagajyklaryň goşgularyny diňlänlerinden soň, Aýazbaba özüniň jadyly hasasy bilen arçany yşyklandyrdy.

GDA ýurtlarynyň merkezi şäherleriniň Täze ýyl arçalarynyň arasynda ululygy boýunça indi birnäçe ýyl bäri öňdäki orny eýeläp gelýän göwrümi 16 metre, beýikligi 38,5 metre deň bolan Baş arçanyň yşyklandyrylmagy bilen barha golaýlaýan körpeleriň we köpleriň garaşan Täze ýyl baýramyna badalga berildi. Täze ýylyňyz gutly, düşümli bolsun, eziz watandaşlar!

«Türkmen dünýäsi».

22.12.2021