Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 31 ýyllygynyň öň ýanynda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy, Hormatly il ýaşulusy Gurbanguly Berdimuhamedowyň «Türkmenistanyň elektroenergetika kuwwaty» atly kitabynyň elimize gowuşmagy halkymyz üçin ajaýyp toý sowgady boldy. Owadan fotosuratlar bilen bezelip, üç dilde — türkmen, iňlis we rus dillerinde çap edilen täze neşirde Garaşsyz ösüşimiz döwründe bu pudagyň kuwwatly ösüşi beýan edilýär. Şu ýylyň 3-nji sentýabrynda Gahryman Arkadagymyz hormatly Prezidentimiziň tabşyrygy boýunça Mary welaýatyna iş saparynyň dowamynda Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň talyplary we mugallymlary bilen duşuşyp, elektroenergetika pudagyny ösdürmek boýunça durmuşa geçirilýän milli maksatnamalary, iri taslamalary amala aşyrmagyň maksatlary we wezipeleri, olary çözmegiň ýollary barada çykyş etdi. Täze kitapda bu pudakda amala aşyrylýan başlangyçlaryň ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň pugtalandyrylmagyna edýän oňyn täsirini açyp görkezýän şol taryhy çykyşy ýerleşdirilipdir.  

Gahryman Arkadagymyzyň başlangyçlary bilen, eziz Watanymyzyň elektroenergetika ulgamynyň kuwwatlyklaryny artdyrmakda, pudaga iň kämil tehnologiýalary ornaşdyrmakda, täze elektrik stansiýalaryny, beketlerini gurmakda maksatnamalaýyn wezipeler durmuşa geçirildi. Kitapda häzirki wagtda elektrik energiýasynyň Owganystana, Eýrana, Özbegistana we Gyrgyzystana eksport edilýändigi, şu ýylda onuň möçberini 9 milliard kilowat-sagada ýetirmegiň meýilleşdirilýändigi bellenilýär. Bu görkeziji 2013-nji ýyldaka garanyňda, 3,3 esse ýokarydyr. Häzirki wagtda ýurtda kuwwatlylygy 6943,2 megawata deň bolan jemi 12 elektrik stansiýasy bolup, olarda 51 turbina desgasy — 39 gaz turbinalar, 12 bug turbinalar bardyr. Arkadagly Serdarymyzyň ak patasy bilen açylyp, ulanmaga berlen Büzmeýin etrabyndaky Elektrik enjamlaryny abatlaýyş we hyzmat ediş merkezi öz ugry boýunça Merkezi Aziýada ýeke-täk desgalar toplumydyr.  

Ine, kitapda şeýle buýsandyryjy maglumatlaryň beýan edilmegi ösüşlerimize aýdyň göz ýetirmekde ähmiýetlidir. Halkymyzyň bagtyýar durmuşynyň mundan-da beýläk pugtalanmagy, milli ykdysadyýetiň kuwwatlyklarynyň ýokarlanmagy ugrunda ägirt uly işleriň bitirilýändigine diňe bir pudagyň ösüşine nazar aýlanyňda-da doly göz ýetirmek bolýar. Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ösüşleriň we özgerişlikleriň ýoly bilen ynamly gadam urýan jemgyýetimiziň durmuşynda şeýle neşirleriň möhüm ähmiýeti bardyr. «Türkmenistanyň elektroenergetika kuwwaty» atly kitap biz — bilim işgärleri üçin uly gollanmadyr. 

Magtym NYÝAZGELDIÝEW,

Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň mugallymy.

Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de ýur­du­myz­da be­ýik ösüş­ler ga­za­nyl­ýar. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň pa­ra­sat­ly baş­tu­tan­ly­gyn­da ýur­du­my­zyň kün­jek­le­rin­de tä­ze bi­na­lar, des­ga­lar gur­lup ulan­ma­ga be­ril­di. Mu­nuň özi «Hal­kyň Ar­ka­dag­ly za­ma­na­sy» ýy­ly­my­zyň uly üs­tün­lik­le­re bes­len­ýän­di­gi­ni, ösüş­le­riň aý­dyň ýo­lun­dan ynam­ly öňe bar­ýan­dy­gy­ny be­ýan ed­ýär.  

Hä­zir­ki wagt­da mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­zi ös­dür­mek­de, san­ly ul­ga­myň müm­kin­çi­lik­le­rin­den peý­da­lan­mak bo­ýun­ça mak­sat­la­ýyn iş­ler dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Esa­san hem «Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy: Türk­me­nis­ta­ny 2022 — 2052-nji ýyl­lar­da dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan ös­dür­me­giň Mil­li mak­sat­na­ma­sy» üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Yn­ha, 23-nji sent­ýabr­da ge­çi­ri­len Döw­let Mas­la­ha­tyn­da hem ýur­du­my­zyň ösüş­le­ri, be­lent üs­tün­lik­le­ri ba­ra­da gi­ňiş­le­ýin gür­rüň edil­di. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz bu ba­ra­da şeý­le bel­le­ýär: «Il­kin­ji no­bat­da, ösüş ýo­ly ar­ka­ly ýur­du­my­zyň yk­dy­sa­dy we dur­muş taý­dan dur­nuk­ly ösü­şi­ni ber­kit­mek, dün­ýä­dä­ki or­nu­ny has-da pug­ta­lan­dyr­mak hem-de yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­zi döw­re­bap­laş­dyr­mak üçin äh­li ta­gal­la­la­ry ed­ýä­ris. «Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy: Türk­me­nis­ta­ny 2022 — 2052-nji ýyl­lar­da dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan ös­dür­me­giň Mil­li mak­sat­na­ma­syn­da», şeý­le-de «Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň ýur­du­my­zy 2022 — 2028-nji ýyl­lar­da dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan ös­dür­me­giň Mak­sat­na­ma­syn­da» kes­git­le­nen we­zi­pe­le­re la­ýyk­lyk­da, yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň hem-de jem­gy­ýet­çi­lik dur­mu­şy­my­zyň äh­li ugur­la­ry­ny gur­şap al­ýan iş­ler, gu­wan­dy­ry­jy ne­ti­je­ler mu­nuň aý­dyň su­but­na­ma­sy­dyr». Ýur­du­myz­da dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän iş­ler, il­kin­ji no­bat­da, hal­kyň bäh­bi­di­ni, mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň dur­nuk­ly ösü­şi­ni na­za­ra al­ýar. Şun­da san­ly ul­ga­my ös­dür­mek, mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­tiň hu­su­sy ul­ga­my­na müm­kin­çi­lik­le­ri dö­ret­mek we hä­zir­ki za­ma­nyň ba­zar ul­ga­my­ny giň­den or­naş­dyr­mak esa­sy ugur­la­ryň bi­ri bo­lup dur­ýar. 

Hu­su­sy ul­ga­myň müm­kin­çi­lik­le­ri has-da giň­dir we şun­da se­na­gat­da, san­ly ul­ga­my ös­dür­mek­de mö­hüm ugur­la­ra üns ber­mek bol­ýar. Da­şa­ry ýurt­lar­dan ge­ti­ril­ýän önüm­le­riň or­nu­ny tut­ýan ha­ryt­la­ry ön­dür­mek, elekt­ron se­na­ga­ty­ny ös­dür­mek hu­su­sy ul­ga­myň pa­ýy­na düş­ýär. Şo­nuň üçin hem mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­miz­de te­le­ke­çi­li­ge uly üns be­ril­ýär. Oba ho­ja­ly­gyn­da hem te­le­ke­çi­ler mi­we­çi­lik, üzüm­çi­lik ýa­ly ugur­la­ry yzy­gi­der ös­dür­ýär­ler. Umu­man aý­da­nyň­da, hu­su­sy ul­ga­myň uly müm­kin­çi­lik­le­rin­den peý­da­lan­ma­ga döw­let de­re­je­sin­de aý­ra­tyn üns be­ril­ýär.  

Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de san­ly yk­dy­sa­dy­ýe­tiň ös­dü­ril­me­gi hem-de san­ly ul­ga­myň giň­den or­naş­dy­ryl­ma­gy döw­re­bap üs­tün­lik­le­re ge­tir­ýär. Bu ba­bat­da hem hu­su­sy ul­gam ta­ra­pyn­dan se­na­gat teh­no­lo­gi­ýa­sy­nyň ös­dü­ril­ýän­di­gi aý­ra­tyn bel­lär­lik­li­dir. Şeý­le hem ýur­du­my­zyň dür­li pu­dak­la­ryn­da san­ly ul­ga­myň müm­kin­çi­lik­le­ri ýo­kar­lan­ýar, iň döw­re­bap usul­lar ýo­la go­ýul­ýar. Bu bol­sa işiň kä­mil­li­gi­ni has-da ýo­kar­lan­dyr­ýar. Şeý­le döw­re­bap iş­le­ri ösdürmek hü­när­men­le­riň us­sat­ly­gy­ny ta­lap ed­ýär. Şun­da ýaş ne­sil­le­riň döw­re­bap bi­lim­li bol­mak­la­ry, teh­no­lo­gi­ýa­la­ra oňat dü­şün­ýän hü­när­men­le­riň taý­ýar­lan­ýan­dy­gy hem bel­lär­lik­li­dir. Hor­mat­ly  

Pre­zi­den­ti­miz şeý­le bel­le­ýär: «Mil­li bi­lim ul­ga­my­ny kä­mil­leş­dir­mek, ýo­ka­ry yl­my müm­kin­çi­li­gi bo­lan giň göz­ýe­tim­li, mak­sa­da ok­gun­ly, in­no­wa­sion teh­no­lo­gi­ýa­la­ry do­lan­dyr­ma­ga ukyp­ly, ýo­ka­ry hü­när­li, taý­ýar­lyk­ly ýaş­la­ry ter­bi­ýe­läp ýe­tiş­dir­mek bo­ýun­ça äh­li ta­gal­la­lar edi­ler». Şu pa­ra­sat­ly söz­ler­den gör­nü­şi ýa­ly, kä­mil hü­när­men­le­ri ýe­tiş­dir­mek­de, san­ly yk­dy­sa­dy­ýe­ti saz­la­şyk­ly, döw­re­bap ös­dür­mek­de äh­li müm­kin­çi­lik­ler dö­re­dil­ýär.  

Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­zi has-da ös­dür­mek­de uly iş­ler al­nyp ba­ryl­ýar. Bu iş­ler hem­me ug­ry öz içi­ne alyp, in­no­wa­sion teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň dur­mu­şa or­naş­dy­ryl­ma­gyn­da, hu­su­sy ul­ga­myň ös­dü­ril­me­gin­de aý­dyň ýü­ze çyk­ýar. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň alyp bar­ýan pa­ra­sat­ly sy­ýa­sa­ty ne­ti­je­sin­de mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­zi has-da ös­dür­mek­de we döw­re­bap­laş­dyr­mak­da giň müm­kin­çi­lik­ler dö­re­dil­ýär. Yk­dy­sa­dy­ýet äh­li pu­dak­la­ryň ösü­şi­ni, mö­hüm ugur­la­ry­ny özün­de jem­le­ýär, çün­ki ösü­şiň ýo­ka­ry­ly­gy yk­dy­sa­dy­ýe­tiň kuw­wat­ly­ly­gy bi­len berk bag­la­nyş­dy­ryl­ýar. Şo­nuň üçin hem mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­zi ös­dür­me­giň äh­li ugur­la­ry yl­my esas­da öw­re­nil­ýär we giň­den dur­mu­şa or­naş­dy­ryl­ýar. Mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­zi mun­dan beý­läk-de ös­dür­mek­de be­ýik iş­le­ri dur­mu­şa or­naş­dyr­ýan hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ja­ny sag, öm­ri uzak bol­sun! 

Ke­rim MU­HAM­ME­DOW,

Türk­men döw­let ma­li­ýe ins­ti­tu­ty­nyň mu­gal­ly­my.

Aşgabat, 3-nji oktýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary A.Ýazmyradowyň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onda oba hojalyk toplumynda durmuşa geçirilýän çäreler, sebitlerde möwsümleýin oba hojalyk işleriniň alnyp barlyşy bilen baglanyşykly meselelere garaldy. 

Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanowa söz berildi. Häkim welaýatda pagta ýygymynyň depginini güýçlendirmek hem-de “ak altyn” hasylyny ýitgisiz ýygnap almak ugrunda geçirilýän çäreler, bu möhüm möwsümde pagta arassalaýjy kärhanalaryň, kabul ediş harmanhanalarynyň, kombaýnlaryň we beýleki tehnikalaryň bökdençsiz işledilişi barada hasabat berdi. 

Bellenilişi ýaly, welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda agrotehniki möhletlere laýyklykda gögeriş suwy tutulýar, ekişde oba hojalyk tehnikalary we gurallary doly güýjünde işledilýär. Şeýle-de güýzlük ýeralma, gök-bakja, beýleki ekinlere ideg etmek hem-de ýetişdirilen bol hasyly öz wagtynda ýygnap almak boýunça netijeli işleriň alnyp barylýandygy habar berildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, pagta ýygymy möwsüminiň oba hojalygyndaky möhüm ähmiýetini belläp, ýygymyň depginini güýçlendirmegiň, bu ugurda öňde durýan wezipeleriň talabalaýyk ýerine ýetirilmegi üçin ähli tagallalaryň edilmeginiň zerurdygyna ünsi çekdi. Şunda pagta arassalaýjy kärhanalar, kabul ediş harmanhanalary, kombaýnlar we beýleki tehnikalar bökdençsiz işledilmelidir. 

Döwlet Baştutanymyz bugdaý ekişiniň agrotehniki möhletlere laýyklykda geçirilmeginiň zerurdygyny aýdyp, bu jogapkärli möwsümi üstünlikli geçirmek maksady bilen, ähli degişli işleriň öz wagtynda, ýokary hilli ýerine ýetirilmegini berk gözegçilikde saklamagy häkimden talap etdi. Hormatly Prezidentimiz güýzlük ýeralmanyň, gök-bakja we beýleki ekinleriň bol hasylynyň ýurdumyzyň azyk howpsuzlygynyň kepili bolup durýandygyny belledi. 

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew sebitde pagta ýygymynyň depginini güýçlendirmek, hasyly çalt we ýitgisiz ýygnap almak üçin görülýän çäreler hem-de beýleki möwsümleýin oba hojalyk işleriniň alnyp barlyşy barada hasabat berdi. 

Habar berlişi ýaly, ýygym möwsüminde pagta arassalaýjy kärhanalar, kabul ediş harmanhanalary, kombaýnlar we beýleki tehnikalar bökdençsiz işledilýär, bugdaý ekişinde oba hojalyk tehnikalaryndan netijeli peýdalanylýar, bugdaý ekilen meýdanlara gögeriş suwy öz wagtynda tutulýar. Şeýle hem häkim günbatar sebitiň meýdanlarynda güýzlük ýeralma, gök-bakja, beýleki oba hojalyk ekinlerine ideg işleriniň dowam edýändigi, ýetişdirilen hasyly öz wagtynda ýygnap almak üçin ähli zerur tagallalaryň edilýändigi barada habar berdi. Bulardan başga-da, welaýatyň gant şugundyry ekilen meýdanlarynda agrotehnikanyň talaplaryna laýyklykda ideg işleriniň geçirilýändigi hakynda aýdyldy. 

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, obasenagat toplumynda alnyp barylýan işleriň, şol sanda pagta hasylyny çalt we ýitgisiz ýygnap almagyň hem-de bugdaý ekişiniň ýokary depginlerini üpjün etmegiň, welaýatyň gant şugundyry ekilen meýdanlarynda ideg işleriniň agrotehniki kadalara laýyklykda alnyp barylmagynyň möhümdigini aýdyp, häkime degişli görkezmeleri berdi. 

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmekde güýzlük ýeralmanyň, gök-bakja, beýleki oba hojalyk ekinleriniň möhüm ähmiýetini nygtap, ýetişdirilen hasyly wagtynda ýygnamak üçin ähli zerur çäreleri görmegi tabşyrdy. 

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradowyň demirgazyk sebitde alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy, pagta ýygymynyň depgininiň barşy baradaky hasabaty bilen dowam etdi. Şunuň bilen baglylykda, pagta arassalaýjy kärhanalaryň hem-de kabul ediş harmanhanalarynyň, kombaýnlaryň we beýleki tehnikalaryň ýygym möwsüminde doly güýjünde, bökdençsiz işledilýändigi barada habar berildi. 

Şeýle-de häkim bugdaý ekişini bellenilen möhletlerde, ýokary hilli geçirmek üçin oba hojalyk tehnikalarynyň we gurallarynyň doly güýjünde, netijeli işledilýändigi, bugdaý ekilen meýdanlarda kadaly gögeriş alynýandygy barada hasabat berdi. Şunuň bilen bir hatarda, güýzlük ýeralmadan, gök-bakja we beýleki oba hojalyk ekinlerinden ýokary hasyl almak, ýetişdirilen bereketli hasyly wagtynda ýygnamak üçin ähli zerur tagallalar edilýär. Mundan başga-da, welaýatyň şaly ekilen meýdanlarynda ösdürilip ýetişdirilen hasyly gysga wagtda we ýitgisiz ýygnap almak üçin ýerine ýetirilen işler barada hasabat berildi. 

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmekde oba hojalyk pudagyny ösdürmegiň ähmiýetini nygtap, bugdaý ekişi möwsümini bellenilen möhletlerde tamamlamak üçin onuň depginini güýçlendirmegiň zerurdygyna ünsi çekdi hem-de bu babatda häkime degişli tabşyryklary berdi. 

Hormatly Prezidentimiz ýetişdirilen pagta hasylyny çalt we ýitgisiz ýygnap almak, güýzlük ýeralma, gök-bakja, beýleki oba hojalyk ekinlerinden bol hasyl almak ugrunda zerur çäreleriň görülmelidigini, ösdürilip ýetişdirilen şaly hasylynyň ýitgisiz ýygnalmagynyň zerurdygyny belledi. 

Soňra Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew pagta ýygymynyň barşy we pagta arassalaýjy kärhanalaryň, kabul ediş harmanhanalarynyň, kombaýnlaryň hem-de beýleki tehnikalaryň bökdençsiz işledilişi barada hasabat berdi. Şunuň bilen birlikde, bugdaý ekişi agrotehniki kadalara laýyklykda alnyp barylýar, ekişde tehnikalar netijeli ulanylýar, bugdaý ekilen meýdanlara gögeriş suwy öz wagtynda tutulýar. Şeýle-de güýzlük ýeralma, gök-bakja we beýleki oba hojalyk ekinlerinden ýokary hasyl almak, şonuň ýaly-da, şaly oragyny guramaçylykly geçirmek üçin alnyp barylýan işler barada hasabat berildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, pagta ýygymynyň ekerançylaryň durmuşynda möhüm möwsümiň biridigini belledi we pagta arassalaýjy kärhanalaryň, kabul ediş harmanhanalarynyň, kombaýnlaryň, beýleki tehnikalaryň bökdençsiz işledilmelidigine ünsi çekdi. 

Döwlet Baştutanymyz geljek ýylyň bol hasylynyň kepili bolan bugdaý ekişiniň agrotehniki talaplara laýyklykda geçirilmelidigini aýdyp, bu jogapkärli möwsümiň depginini ýokarlandyrmagy häkimden talap etdi. Şeýle hem hormatly Prezidentimiz güýzlük ýeralmadan, gök-bakja we beýleki oba hojalyk ekinlerinden ýokary hasyl almak, şaly oragyny guramaçylykly geçirmek üçin ähli zerur çäreleriň görülmelidigini nygtap, bu babatda häkime birnäçe anyk tabşyryklary berdi. 

Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew sebitde alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, pagta ýygymynyň depginini güýçlendirmek, “ak altyn” hasylyny çalt we ýitgisiz ýygnap almak ugrunda zerur işler geçirilýär. Şunda pagta arassalaýjy kärhanalar, kabul ediş harmanhanalary, kombaýnlar hem-de degişli tehnikalar bökdençsiz işledilýär. 

Şeýle-de häkim bugdaý ekişiniň agrotehniki möhletlerde ýokary hilli geçirilýändigi, ekişde tehnikalaryň doly güýjünde işledilýändigi, bugdaý ekilen meýdanlarda gögeriş suwunyň öz wagtynda tutulýandygy barada hasabat berdi. Güýzlük ýeralma, gök-bakja we beýleki oba hojalyk ekinlerinden bol hasyl almak, ýetişdirilen hasyly wagtynda ýygnamak üçin zerur çäreler görülýär, welaýatyň gant şugundyry ekilen meýdanlarynda ideg işleri agrotehnikanyň talaplaryna laýyklykda alnyp barylýar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, oba hojalyk pudagynyň milli ykdysadyýetimizde möhüm orun eýeleýändigini belledi hem-de pagta hasylyny öz wagtynda, ýitgisiz ýygnap almagyň, bugdaý ekişiniň ýokary depginlerini üpjün etmegiň, bu işleri bellenilen möhletde tamamlamagyň wajypdygyny nygtady. 

Döwlet Baştutanymyz güýzlük ýeralmadan, gök-bakja we beýleki oba hojalyk ekinlerinden ýokary hasyl almagyň ýurdumyzyň azyk bolçulygyny üpjün etmekdäki möhüm ähmiýetini belledi. Şeýle-de hormatly Prezidentimiz welaýatyň gant şugundyry ekilen meýdanlarynda ideg işleriniň talabalaýyk geçirilmeginiň gözegçilikde saklanmagyny tabşyrdy.  

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary A.Ýazmyradow döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygyna laýyklykda, ýurdumyzyň oba hojalyk pudagyny ösdürmek, ýer-suw serişdelerini rejeli peýdalanmak hem-de topragyň hasyllylygyny ýokarlandyrmak boýunça alnyp barylýan toplumlaýyn işler barada hasabat berdi. 

Häzirki wagtda Diýarymyzda bugdaý ekişi güýçli depginlerde dowam edýär. Şunda oba hojalyk tehnikalary we beýleki ekiş gurallary doly güýjünde işledilýär. Şol bir wagtyň özünde topragy mineral dökünler bilen gurplandyrmak, ak ekinlere gögeriş suwuny tutmak işleri utgaşykly alnyp barylýar. 

Ýurdumyzyň welaýatlarynda pagtaçy daýhanlaryň yhlasly zähmeti bilen ösdürilip ýetişdirilen hasyly ýygnap almak boýunça zerur işler amala aşyrylýar. Şeýle hem içerki bazarlary ýurdumyzda öndürilýän gök, bakja, miwe we beýleki azyklyk önümler bilen üpjün etmek ugrunda hemmetaraplaýyn işler alnyp barylýar. Şunda güýzlük ýeralma, gök we beýleki ekinlere ideg etmek, ýetişdirilen hasyly ýitgisiz ýygnap almak boýunça toplumlaýyn çäreler geçirilýär. 

Hormatly Prezidentimiziň tabşyrygyna laýyklykda, ekerançylyk meýdanlarynyň suw bilen üpjünçiligini gowulandyrmak boýunça zerur işleriň alnyp barylýandygy habar berildi. 

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň obasenagat toplumynyň düzümlerinde alnyp barylýan işleriň häzirki döwrüň talaplaryna laýyk gelmelidigine ünsi çekdi. Şunda azyk bolçulygynyň pugtalandyrylmagyna, ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan ideg işleriniň agrotehniki kadalara doly laýyk gelmegine möhüm ähmiýet berilmelidir. 

Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz wise-premýere pagta ýygymynyň we bugdaý ekişiniň depginlerini ýokarlandyrmak, şunda degişli düzümleriň sazlaşykly işini üpjün etmek bilen baglanyşykly meseleleri berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy hem-de häzirki zaman ylmynyň gazananlaryny, täzeçil usullary pudaga işjeň ornaşdyrmagyň möhümdigine ünsi çekdi. 

Döwlet Baştutanymyz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasaryna hem-de welaýatlaryň häkimlerine ýüzlenip, möwsümleýin oba hojalyk işlerini talabalaýyk derejede geçirmek, öňde durýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegine hemmetaraplaýyn esasda çemeleşmek babatda anyk görkezmeleri berdi. 

Iş maslahatyna gatnaşanlar şu ýylyň 23-nji sentýabrynda 2022-nji ýylyň hasylyndan başlap, döwlet tabşyrygy esasynda kabul edilýän bugdaýyň, pagtanyň we gant şugundyrynyň 50 göterimini gaýtadan işlemekden alynýan kepegi, saruny, künjarany we şugundyr lötüni, degişlilikde, önüm öndürijilere döwlet tarapyndan düzgünleşdirilýän bahalardan satmak hakynda Karara gol çekendigi üçin döwlet Baştutanymyza ýurdumyzyň ähli daýhanlarynyň we önüm öndürijileriniň adyndan hoşallyk sözlerini aýtdylar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatyny tamamlap, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, berkarar Watanymyzyň rowaçlygynyň, mähriban halkymyzyň abadan durmuşynyň üpjün edilmegine gönükdirilen işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Ýurdumyzyň ösüşlerine mynasyp goşant goşýan hususyýetçiler hem mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 31 ýyllygyny toý sowgatlary bilen garşyladylar. 

Ahal welaýatynyň Kaka etrabynda ýerleşýän «Mj1iwe» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti bereketli güýzde ýetişdirilen boldumly hasyly ýygnap, halkymyzyň baýramçylyk saçagyna hödürledi. Paýdarlar jemgyýeti şu ýyl dag eteginde ekilen miweli baglardan ilkinji hasyly ýygnady. Häzirki günlerde bolsa hususyýetçi daýhanlar alma, armyt, hurma ýaly miweleriň bol hasylyny ýygnaýar. 

Ekologiýa taýdan arassa, ter hem-de datly miweler öz işinde innowasion tehnologiýalardan, döwrebap tehnikalardan peýdalanýan oba hojalykçylaryň yhlasynyň myrat tapýandygyny görkezýär. Miweleriň bereketli harmany daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutmak hem-de eksport ugurly önümleri öndürmek boýunça kesgitlenen wezipeleriň üstünlikli durmuşa geçirilýändigine şaýatlyk edýär. 

«Miwe» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti 2019-njy ýylda esaslandyryldy. Ýurdumyzda amala aşyrylýan oba hojalyk özgertmeleriniň çäklerinde paýdarlar jemgyýetine 1200 gektar ýer bölünip berildi. Şol ýer böleginde alma, armyt, hurma, garaly, şetdaly ýaly miweli baglar bilen birlikde, käşir, sogan, ýeralma ýaly bakja ekinlerini hem ösdürip ýetişdirýän paýdarlar jemgyýetiniň düzümine «Gök bulut», «Hemsaýa», «Miweli atyz», «Datly miwe» hojalyk jemgyýetleri girýär. Olaryň her biri 300 gektar meýdanda iş alyp barýar. 

Paýdarlar jemgyýetiniň ekin meýdanlaryny özleşdirmek üçin döredilen durmuş düzümleri — suw, elektrik geçiriji ulgamlar, beketlerdir howdanlar aýratyn bellenilmäge mynasypdyr. Ekinleri suwarmak üçin gerek bolan suw bu ýere Garagum derýasynyň 630-njy kilometrinden çekilen suw geçiriji ulgam arkaly getirilýär. Ekin meýdanlaryny suwarmakda diňe damjalaýyn suwaryş ulgamy, awtomatlaşdyrylan tehnikalar peýdalanylyp, işleriň gidişine sanly ulgam arkaly gözegçilik edilýär.  

«Miwe» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň miweli baglaryna agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg edilip, baglary gurplandyrmak we zyýankeşlere garşy göreşmek işleri ylmy esasda alnyp barylýar. Bu bolsa baglaryň bol hasyl getirmegine mümkinçilik berýär. Her bir işe ylmy taýdan çemeleşmek bu paýdarlar jemgyýetiniň esasy ýörelgeleriniň biridir. Hususy pudagyň wekilleriniň eýýäm hasylyň ilkinji ýylynda oňyn netijeleri gazanmaklary bolsa olaryň edýän yhlasynyň ýerine düşýändigine şaýatlyk edýär. 

Ylmyň gazanan öňdebaryjy tejribesinden ýerlikli peýdalanýan paýdarlar jemgyýetinde amala aşyrylýan işler hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda durmuşa geçirilýän çuňňur oýlanyşykly döwlet syýasatynyň möhüm wezipeleriniň birbada birnäçesini özünde jemlemek bilen, ulanylman ýatan ýerleri özleşdirmek, ýurdumyzda azyk bolçulygyny has-da berkitmek, importuň ornuny tutýan we eksporta niýetlenen önümleri öndürmek, oba hojalygyna innowasiýalary ornaşdyrmak, ekologiýa abadançylygyny üpjün etmek, daşky gurşawy goramak, suw we ýer serişdelerinden rejeli peýdalanmak, täze iş orunlaryny döretmek ýaly maksatlardan ugur alýar.  

«Miwe» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň işiniň mysalynda Arkadagly Serdarymyzyň goldawyndan göwünleri galkynýan türkmen telekeçileriniň köpugurly mümkinçilikleri we gazanýan üstünlikleri aýdyň görünýär. Paýdarlar jemgyýetiniň agzybir işgärleri mundan beýläk hem yhlasly zähmet çekip, milli ykdysadyýetimiziň depginli ösüşlerine hem-de halkymyzyň bagtyýar durmuşyna gönükdirilen tutumly işlere mynasyp goşant goşmak ugrunda tagallalaryny, ukyp-başarnyklaryny gaýgyrmajakdyklaryny nygtap, munuň üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden alkyş aýdýarlar. 

Çary ÇARYÝEW.

Gubadag etrabyndaky «Bagtyýarlyk ýoly» hususy kärhanasynyň kerpiç zawodynda öndürilen kerpiçleriň täze tapgyry gurluşyk meýdançalaryna iberildi. Häzirki zaman tehnologiýasy esasynda işleýän zawodyň önümçilik ulgamy bir gektardan gowrak meýdany tutýar. Onuň kuwwaty bir gije-gündizde ýokary hilli kerpijiň 150 müň sanysyny öndürmäge niýetlenendir. Iň täze tehnologiýalar esasynda öndürilýän kerpiçler ulanylyş möhleti hem-de ekologiýa taýdan arassalygy bilen tapawutlanýar. Kerpiçleriň esasy bölegi bu hususy kärhana tarapyndan Daşoguz şäherinde bina edilýan köp gatly ýaşaýyş jaýlarynyň gurluşygynda ulanylýar.  

Kärhananyň gurluşykçylary welaýat merkeziniň Türkmenistan, Gurbansoltan eje, Aşgabat köçeleriniň ugrunda dört gatly, 16 öýli jaýlaryň birnäçesini gurup ulanmaga berdiler. Şu günler kärhananyň kerpiç zawodynda önümçiligiň möçberini has-da artdyrmak hem-de hil derejesini ýokarlandyrmak boýunça degişli tehnologik işler alnyp barylýar. Zawodda täze önümçilik ulgamynyň işe düşürilmegi ýokary islegli ýerli gurluşyk önüminiň öndürilişini has-da artdyrmaga mümkinçilik berdi. Häzirki wagtda welaýatyň çäginde gurluşyk işleri bilen meşgul bolýan hususy kärhanalaryň buýurmasy esasynda her gün bişen kerpijiň 50 müň sanysy gurluşyk meýdançalaryna ugradylýar.  

Amanmyrat SAPAROW.

Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de ýur­du­myz be­ýik ösüş­le­re eýe bol­ýar, mak­sat­la­ýyn iş­ler dur­mu­şa or­naş­dy­ryl­ýar. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň pa­ra­sat­ly baş­tu­tan­ly­gyn­da dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän öz­gert­me­ler şu gün­ki ösü­şi we röw­şen gel­je­gi­mi­ziň ro­waç­ly­gy­ny üp­jün et­mä­ge gö­nük­di­ril­ýär. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň dur­mu­şa ge­çir­ýän giň möç­ber­li oňyn öz­gert­me­le­ri­niň ne­ti­je­sin­de hal­ky­my­zyň dur­muş-ýa­şa­ýyş de­re­je­si yzy­gi­der­li ýo­kar­lan­ýar. Ösü­şiň hä­zir­ki tap­gy­ry jem­gy­ýet­çi­lik dur­mu­şy­nyň äh­li ugur­la­ry­na öň­de­ba­ry­jy teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň, san­ly ul­ga­myň we in­no­wa­si­ýa­la­ryň or­naş­dy­ryl­ma­gy ne­ti­je­sin­de yk­dy­sa­dy­ýe­tiň gur­luş dü­zü­mi­niň kä­mil­leş­di­ril­me­gi bi­len hä­si­ýet­len­di­ril­ýär. Jem­gy­ýe­ti­miz­de san­ly ul­ga­my has-da ös­dür­mek we bu ugur­da ga­za­ny­lan ne­ti­je­le­ri ber­kit­mek bo­ýun­ça yzy­gi­der­li ala­da­lar edil­ýär.  

Eziz Di­ýa­ry­myz­da mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­miz yzy­gi­der­li ös­dü­ril­ýär, se­na­gat pu­dak­la­ry döw­re­bap­laş­dy­ryl­ýar. Bu ba­bat­da uly iş­le­riň dur­mu­şa or­naş­dy­ry­lan­dy­gy­ny aý­ra­tyn bel­le­me­gi­miz ge­rek. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Ber­di­mu­ha­me­dow Döw­let Mas­la­ha­tyn­da­ky çy­ky­şyn­da şeý­le bel­le­di: «Dün­ýä­de fi­zi­ki, san­ly we bio­lo­gik hä­si­ýet­li teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň ut­gaş­ma­gy­ny ala­mat­lan­dyr­ýan «dör­dün­ji se­na­gat re­wol­ýu­si­ýa­sy» eý­ýa­my tä­ze pi­kir­le­ri, tä­ze in­no­wa­sion önüm­çi­lik­le­ri dö­ret­me­gi ta­lap ed­ýär. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň öň­den­gö­rü­ji­lik­li baş­lan­gy­jy esa­syn­da ýur­du­my­zyň elekt­ron se­na­ga­ty dö­re­di­lip, ol mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň dep­gin­li ös­ýän tä­ze ug­ru­na öw­rül­di».  

Ýur­du­my­zyň ösü­şi­niň hä­zir­ki tap­gy­ry mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň äh­li ugur­la­ry­na öň­de­ba­ry­jy teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň, san­ly ul­ga­myň we in­no­wa­si­ýa­la­ryň or­naş­dy­ryl­ma­gy, kä­mil hü­när­men­le­riň dö­re­di­ji­lik­li iş­le­mek­le­ri ýa­ly ugur­la­ry öz içi­ne al­ýar. Şo­nuň üçin yl­myň ga­za­nan­la­ryn­dan ugur alyp, gel­jek­de hem tä­ze kär­ha­na­la­ry dö­ret­mek esa­sy ugur­la­ryň bi­ri hök­mün­de kes­git­len­ýär. Bu ba­bat­da Ar­ka­dag­ly Ser­da­ry­myz be­ýik baş­lan­gyç­la­ry­ny be­ýan et­di. Şeý­le hem hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz te­le­ke­çi­li­giň ös­dü­ril­me­gi­ne uly üns ber­ýär, çün­ki hä­zir­ki ösüş­li döw­rü­miz­de te­le­ke­çi­le­riň iş alyp bar­mak­la­ry­na äh­li müm­kin­çi­lik­ler dö­re­di­len­dir. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz şeý­le bel­le­ýär: «Hä­zir­ki wagt­da ki­çi hem-de or­ta te­le­ke­çi­li­giň saz­la­şyk­ly we ne­ti­je­li ös­me­gi, hu­su­sy baş­lan­gyç­la­ryň gol­da­nyl­ma­gy üçin has amat­ly hu­kuk, yk­dy­sa­dy, ma­li­ýe, dur­muş şert­le­ri dö­re­dil­di. Ýo­ka­ry hil­li, bäs­deş­li­ge ukyp­ly önüm­le­ri ön­dür­mek, azyk bol­çu­ly­gy­ny dö­ret­mek, se­na­gat kär­ha­na­la­ry­ny, hä­zir­ki za­man söw­da mer­kez­le­ri­ni, döw­re­bap oba­la­ry gur­mak bo­ýun­ça öňü­miz­de go­ýan we­zi­pe­le­ri­mi­zi ama­la aşyr­mak­da hu­su­sy pu­da­ga uly orun de­giş­li­dir». Yk­dy­sa­dy­ýe­tiň äh­li pu­dak­la­ryn­da hu­su­sy te­le­ke­çi­li­giň müm­kin­çi­lik­le­ri­ni giň­den peý­da­lan­mak, ony döw­let ta­ra­pyn­dan gol­da­mak, ma­li­ýe-yk­dy­sa­dy ul­ga­my dur­nuk­ly ös­dür­mek bo­ýun­ça iş­le­ri ýo­ka­ry dep­gin­ler bi­len do­wam et­me­giň ze­rur­ly­gy döw­le­ti­mi­ziň ok­gun­ly ösü­şi bi­len şert­len­di­ril­ýär. Şu nuk­daý­na­zar­dan, döw­rüň ta­lap­la­ry­na la­ýyk­lyk­da, hu­su­sy kär­ha­na­la­ryň bäs­deş­li­ge ukyp­ly, da­şa­ry ýurt­lar­dan ge­ti­ril­ýän ha­ryt­la­ryň or­nu­ny tut­ýan we eks­por­ta ni­ýet­le­nen ýo­ka­ry hil­li önüm­le­ri ön­dür­mek ýa­ly mö­hüm ugur­lar­da­ky iş­le­ri­ni do­wam et­me­gi ze­rur bo­lup dur­ýar.  

Döw­let we jem­gy­ýet­çi­lik gat­na­şyk­la­ryn­da, döw­let eda­ra­la­ry­nyň, döw­le­tiň we ra­ýat­la­ryň ara­syn­da, te­le­ke­çi­lik ul­ga­myn­da ýü­ze çyk­ýan gat­na­şyk­lar­da mag­lu­mat-kom­mu­ni­ka­si­ýa teh­no­lo­gi­ýa­la­ry­nyň ula­nyl­ma­gy­nyň aý­ra­tyn äh­mi­ýe­ti bar­dyr. Dür­li jem­gy­ýet­çi­lik gat­na­şyk­la­ry­nyň res­mi­leş­di­ri­len elekt­ron gör­nüş­de, san­ly teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň kö­me­gi bi­len al­nyp ba­ryl­ma­gy döw­rüň ta­la­by bol­mak bi­len, ne­ti­je­li «elekt­ron hö­kü­met» ul­ga­my­nyň or­naş­dy­ryl­ma­gy­nyň ze­rur­ly­gy­ny şert­len­dir­ýär. Döw­let do­lan­dy­ry­şyn­da «elekt­ron hö­kü­me­tiň» or­naş­dy­ry­lan­ly­gy we ne­ti­je­li­li­gi hä­zir­ki wagt­da ýur­duň ösü­şi­ni hä­si­ýet­len­dir­ýän esa­sy gör­ke­zi­ji­le­riň bi­ri­dir.  

Do­lan­dy­ryş, yk­dy­sa­dy­ýet, bi­lim, sag­ly­gy go­ra­ýyş we beý­le­ki ul­gam­lar­da san­ly gi­ňiş­li­giň, şol san­da mag­lu­mat teh­no­lo­gi­ýa­la­ry­nyň we in­ter­ne­tiň müm­kin­çi­lik­le­ri­ni do­ly peý­da­lan­ma­ga aý­ra­tyn äh­mi­ýet be­ril­ýär. Mu­nuň özi döw­let do­lan­dy­ry­şy­nyň ne­ti­je­li­li­gi­ni elekt­ron iş ýö­re­diş we res­mi­na­ma do­la­ny­şyk ul­ga­my­ny or­naş­dyr­ma­gyň ha­sa­by­na ýo­kar­lan­dyr­ma­ga müm­kin­çi­lik dö­red­ýär.  

Ba­ky Bi­ta­rap Türk­me­nis­tan döw­le­ti­mi­ziň mun­dan beý­läk-de gül­läp ös­me­gi, hal­ky­my­zyň aba­dan we bag­ty­ýar dur­mu­şy, kuw­wat­ly yk­dy­sa­dy­ýe­tiň hem­me­ta­rap­la­ýyn pug­ta­lan­dy­ryl­ma­gy ug­run­da taý­syz ta­gal­la­la­ry ed­ýän Ar­ka­dag­ly Ser­da­ry­my­zyň ja­ny sag, be­ýik iş­le­ri ro­waç bol­sun!  

Aý­na­gül BAÝ­RA­MO­WA,

Türk­me­nis­ta­nyň Te­le­kom­mu­ni­ka­si­ýa­lar we in­for­ma­ti­ka ins­ti­tu­ty­nyň mu­gal­ly­my.

Döwlet Baştutanymyz 10-njy sentýabrda Ahal welaýatyna iş saparyny amala aşyryp, onuň barşynda sebitiň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň gurluşygynda alnyp barylýan işler bilen tanyşdy. Arkadagly Serdarymyz Ministrler Kabinetiniň ol ýerde geçirilen göçme mejlisinde milli Liderimiziň başlangyjy bilen 2019-njy ýylda gurluşygyna badalga berlen welaýatyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň birinji tapgyrynyň desgalarynyň şu ýylyň birinji dekabrynda ulanmaga berilmeginiň meýilleşdirilýändigini aýdyp, gurluşyk işleriniň depginini güýçlendirmäge hem-de düzgünleşdirmäge ýardam etjek möhüm ähmiýetli resminamalaryň birnäçesine gol çekdi.  

«Eşiden deň bolmaz, gören göz bilen» diýleni. Dogrusy, Köpetdagyň eteginde gurulýan täze şäheri hem gözüň bilen görmeseň, aýdylana ynanar ýaly däl. Bary-ýogy üç ýylyň içinde tarp ýerde şäher döretmek! Munuň özi mukaddes Garaşsyzlygymyzyň miwesi, höziri! 31 ýyl mundan öň türkmende täze durmuş, täze eýýam başlandy. Garaşsyzlyk adamlaryň täzeçe ýaşamaga, işlemäge höwesini artdyrdy. Ýurdumyz ösüş-özgerişlere beslenip, täze etraplaryň döremegine, oba-kentlerimiziň gözel keşbe girmegine, halkyň ýaşaýyş-durmuşynyň ep-esli gowulanmagyna getirdi.  

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň bellenen ýylynda gurlup ulanmaga berlen dürli maksatly desgalaryň, ýaşaýyş jaýlarynyň sanawy milli Garaşsyzlygyň bize beren bagtynyň näderejede gymmatlydygyny ýene-de bir gezek aýan etdi. Garaşsyzlygymyzyň 31 ýyllyk toýy toýlanan ýylynda ulanmaga berlen, berilýän täze desgalar bu sanawyň üstüni ýetirip, barha uzap barýar. Şolaryň birem «akylly» ýörelgeler, iň täze tehnologiýalar esasynda gurulýan, täsinliklere hem-de täzeliklere baý döwrebap welaýat merkezidir. 

Köpetdagyň eteginden günbatarlygyna uzaýan aýna ýaly tekiz ýol bu şäheriň üstünden alyp barýar. Golaýlanyňda, ýoluň belent ýerinden täze salynýan desgalar edil eliň aýasynda ýaly görünýär. Ilki bilen, bu düýpli gurluşygyň tamamlanyp barýan birinji tapgyryndaky ak binalaryň hataryna gözüň düşýär. Olar sanardan kän. Özi-de biri-birinden üýtgeşik. Onuň taslamasyny iň soňky dünýä tejribeleri we innowasion tehnologiýalar esasynda taýýarlamak üçin köp sanly tekliplerdir tejribeleriň öwrenilendigi düşnükli. Gözel ymaratlar türkmen binagärliginiň barha kämilleşýändiginiň, döwrebaplaşýandygynyň aýdyň nusgasy bolup kalbyňa ornaýar. Binalaryň her birine döwrümiziň beýik arhitektory Gahryman Arkadagymyzyň irginsiz zähmeti, yhlasy siňdi.  

  Gökdepe etrabynyň Kärizek geňeşliginiň Aba Annaýew obasynyň gyrasyndan geçýän, ahalteke atymyz Akhanyň adyny göterýän ýoluň aýlawly ýerinde Ginnesiň Bütindünýä rekordlar kitabyndan mynasyp orun alyp, milli buýsanjymyza hem guwanjymyza öwrülen meşhur Akhanyň heýkeli gurulýar. Bu işi Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy bolan «Sport ýyldyzy» hususy kärhanasy alyp barýar. Oňa täze merkezde «Ahal» monumentiniň hem-de oba hojalyk toplumynyň edara binasynyň gurluşyklary-da ynanyldy. Ýeri gelende, bu kärhananyň hünärmenleri tarapyndan paýtagtymyzyň Çandybil şaýoly bilen Bekrewe köçesiniň çatrygyndaky «Welosiped» binasynyň ýokary hilli, dünýä ülňülerine laýyklykda gurlandygyny bellemek gerek. Bu ugurdan baý tejribe toplan türkmen telekeçileri özlerine nobatdaky gezek bildirilen ynamy ödemek üçin gije-gündiz zähmet çekip, täze binalaryň öňkülerden-de üýtgeşik, owadan bolmagy ugrunda yhlas-başarnyklaryny gaýgyrmaýarlar.  

Täze welaýat merkezinde töwerekleýin gurulýan 5, 7, 9 gatly belent ýaşaýyş jaýlarydyr 2 gatly kottejler toplumlary ünsüňi özüne çekýär. Bu pursat ähli amatlyklary bolan döwrebap ýaşaýyş jaýlarynyň hormatly Prezidentimiziň «Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezinde gurulýan ýaşaýyş jaýlarynyň meseleleri hakynda» Karary esasynda ýaşaýyş jaý şertleri gowulandyrylmaga mätäç raýatlarymyza nesip etjekdigi baradaky hakykat kalbyňda uly buýsanç döredýär. Jaýlaryň birinji tapgyrdakylarynyň gurluşygy tamamlanyp barýar. Olaryň ýanaşyk ýerleri abadanlaşdyrylyp, daş-töweregine dürli baglardyr güller ekilipdir. Bu zamanabap öýlerde nesibeli ildeşlerimiziň jaý toýlaryny toýlajak günleri indi daşda däl. 

Köpetdaga garap duran, binagärlik keşbiniň üýtgeşikligi bilen bada-bat gözüňe ilýän desgalaryň Halkara atçylyk ýokary okuw mekdebiniň hem-de Atçylyk ylmy-önümçilik müdirliginiň edara binalarydygyny soraman bilmek bolýar. Olary owadanlykda, ýyndamlykda dünýä meşhur behişdi bedewlerimize dakylýan nallaryň şekilleri bezeýär. Esasy girelgäniň, üçegiň nalyň şekilinde bolmagy binalara üýtgeşik görk berýär. Edil şonuň ýaly, ol ýerdäki dürli maksatly ymaratlaryň hem her birinde şol ugra degişli şekilleri, bezegleri görmek bolýar. Milli binagärligiň ajaýyp däpleriniň döwrebap öwüşginler bilen sazlaşygy desgalara aýratyn ýakym çaýýar. 

Keýik UMAROWA.

«Türkmenistan».

Şu gün, 2022-nji ýylyň 3-nji oktýabrynda, Ýewropa Geňeşiniň wekilleri bilen «Merkezi Aziýada hukugyň hökmürowanlygy» boýunça 2020-2023 ýyllar üçin Maksatnamasynyň çäginde ikitaraplaýyn halkara hyzmatdaşlygyň gelejegini ara alyp maslahatlaşmak maksady bilen Türkmenistanyň wekiliýetiniň Strasburg şäherine (Fransiýa) 4 günlük iş sapary başlandy.

Türkmenistanyň wekiliýetiniň düzümine Türkmenistanyň Daşary işler, Adalat, Maliýe we ykdysadyýet ministrlikleriniň, Ýokary kazyýetiň we Türkmenistanyň Baş prokuraturasynyň wekilleri gatnaşýarlar.

Saparyň ilkinji gününde Ýewropa Geňeşiniň Merkezi edarasynda ýygnaklar geçirildi we olarda Ýewropa Geňeşiniň agzasy bolmadyk döwletler bilen gatnaşyklar, Merkezi Aziýanyň ýurtlary bilen Ýewropa Geňeşiniň arasyndaky tehniki hyzmatdaşlyk we umumy hukuk giňişliginiň döredilmegine hemaýat bermek - guramanyň agzasy bolmadyk döwletler üçin goşuluşmaga açyk bolan Ýewropa Geňeşiniň Konwensiýasyna goşulmak boýunça pikir alyşmalar boldy.

Öňümizdäki üç güniň dowamynda geçirilmegi meýilleşdirilýän birnäçe ýygnaklarda Merkezi Aziýada hukugyň üsti bilen Demokratiýa üçin Ýewropa komissiýasy (Wenesiýa komissiýasy) bilen, Merkezi Aziýada hukukçylar üçin adam hukuklary çygrynda bilim boýunça Ýewropanyň maksatnamasy (HELP) bilen bagly meseleleri, Ýewropa Geňeşiniň Mejlisi bilen hyzmatdaşlyk boýunça, şeýle hem ykdysady jenaýatlara garşy göreşde (CA TAEC) hyzmatdaşlygyň mümkinçiliklerini ara alyp maslahatlaşmak göz öňünde tutulýar.

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň Ýaponiýa iş sapary 

 Hormatly Prezidentimiziň tabşyrygy boýunça Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow geçen hepdede Ýaponiýa iş saparyny amala aşyrdy. Saparyň dowamynda ikitaraplaýyn duşuşyklaryň birnäçesi, şol sanda Ýaponiýanyň Premýer-ministri, Parlamentiň wekilleri, bu dostlukly ýurduň käbir iri kompaniýalarynyň ýolbaşçylary bilen duşuşyklar geçirildi. 

25-nji sentýabrda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Ýaponiýa iş sapary bilen ugrady. Gahryman Arkadagymyzyň bu iş sapary türkmen-ýapon gatnaşyklarynyň mundan beýläk-de dürli ugurlar boýunça ösdürilmegine kuwwatly itergi berer. Tokionyň Halkara howa menzilinde Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygyny Ýaponiýanyň resmi wekilleri garşyladylar. 

Ýaponiýada iş saparynda bolýan Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow 26-njy sentýabrda bu ýurduň Parlamentiniň Wekiller palatasynyň başlygy Hosoda Hiroýuki bilen duşuşyk geçirdi. Onuň dowamynda hormatly Arkadagymyz Ýaponiýanyň ozalky Premýer-ministri Sindzo Abeniň biwagt aradan çykmagy zerarly Türkmenistanyň hormatly Prezidentiniň adyndan, ýurdumyzyň halkynyň we hut öz adyndan çuňňur gynanjyny beýan etdi. 

Gahryman Arkadagymyz türkmen halkynyň “Toý bilen ýas bile gelermiş” diýen parasatly jümlesini aýdyp, Ýaponiýada ýurduň ozalky Premýer-ministriniň matam çäresiniň Türkmenistanda bellenilýän Garaşsyzlyk baýramyna gabat gelendigini belledi. Şeýle-de bolsa “Toýa garrama ýok” diýlişi ýaly, hormatly Prezidentimiziň tabşyrygy boýunça dostlukly ýurtda geçirilýän matam çäresine gatnaşmak üçin Türkmenistandan ýörite wekiliýet ugradyldy diýip, Gahryman Arkadagymyz sözüni dowam etdi. 

Ähli döwürler we nesiller üçin nusgalyk ýörelge hökmünde ykrar edilen türkmen halkynyň ynsanperwer dessurlaryna laýyklykda, dostlaryň we ýakynlaryň pajygaly pursatlarda gynanjy deň paýlaşmak üçin gelýändiklerini belläp, hormatly Arkadagymyz özüniň bu saparynyň hut şu ýörelgä esaslanýandygyny nygtady. 

Ýaponiýanyň Parlamentiniň Wekiller palatasynyň başlygy Hosoda Hiroýuki bu saparyň türkmen halkynyň belent adamkärçiligini görkezýändigini we ýapon halkyna bildirilen beýik mertebedigini aýratyn nygtap, agyr günde medet beriji sözleri aýtmak üçin ýörite saparyň guralandygy üçin türkmen tarapyna, hususan-da, Türkmenistanyň Prezidentine hem-de Gahryman Arkadagymyza tutuş ýapon halkynyň adyndan, şeýle-de öz adyndan tüýs ýürekden çykýan hoşallyk sözlerini beýan etdi. Bu çözgüt dostlukly ýurduň wekilleriniň ýapon halkynyň gynanjyny we şatlygyny deň paýlaşmaga taýýardygyny aňladýar. Munuň özi biziň üçin uly hormatdyr diýip, dostlukly ýurduň Parlamentiniň Wekiller palatasynyň başlygy aýtdy we Gahryman Arkadagymyza ýene bir gezek hoşallyk bildirdi. 

Şeýle-de iki ýurduň parlamentara gatnaşyklaryny ösdürmek bilen baglanyşykly meselelere garaldy. Gahryman Arkadagymyz Türkmenistanyň kanunçylygynyň milli däp-dessurlarymyza, ahlak ýörelgelerimize esaslanýandygyny aýtdy we türkmen halkynyň asylly däpleriniň ählumumy ykrar edilen halkara ölçegler, kadalar bilen utgaşdyrylýandygyna ünsi çekdi. Hormatly Arkadagymyz parlamentara gatnaşyklaryň ösdürilmegi ugrunda birnäçe tekliplerini öňe sürdi. Birinjiden, Parlamentara dostluk toparynyň işini güýçlendirmeli, ikinjiden, ýaşlaryň parlamentara gatnaşyklaryny döretmeli, ony netijeli ulanmaly, üçünjiden, parlamentara gatnaşyklarda zenanlaryň ornuny ýokarlandyrmaly, dördünjiden, parlamentara hyzmatdaşlykda durnukly ösüşi gazanmaly diýip, Gahryman Arkadagymyz belledi. 

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy sözüni dowam edip, Ýaponiýanyň ozalky Premýer-ministri Sindzo Abeniň bitiren hyzmatlary barada aýtdy hem-de onuň türkmen-ýapon gatnaşyklaryny ösdürmek üçin eden yzygiderli tagallasy netijesinde ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ösüşiň täze derejesine çykandygyny belledi. Şunda Ýaponiýanyň işewürleri ýurdumyzda örän köp işleri ýerine ýetirdiler. Hormatly Arkadagymyz Sindzo Abeniň belent adamkärçilik häsiýetlerine hemişe uly hormat goýandygyny aýdyp, onuň görnükli döwlet işgäri hökmünde ýüreklerde galandygyny nygtady. 

Ýaponiýanyň Parlamentiniň Wekiller palatasynyň başlygy Türkmenistanyň tebigy gazyň gorlary boýunça dünýäde dördünji orunda durýandygyna ünsi çekip, häzirki wagtda bütin dünýäde bu tebigy baýlyga uly isleg bildirilýändigini belledi. Biz bu ugurda türkmen tarapy bilen gatnaşyklarymyzyň gerimini giňeltmegi meýilleşdirýäris. Şeýle hyzmatdaşlyk özara bähbitli bolmak bilen, ykdysady ösüşlere beslener. 

Şeýle-de ol Gahryman Arkadagymyzyň şu duşuşykda parlament diplomatiýasyny ösdürmek boýunça öňe süren tekliplerini hemmetaraplaýyn, doly goldaýandygyny belledi. Munuň özi netijeli häsiýete eýe bolýan kanunçylyk babatdaky özara gatnaşyklaryň ösdürilmegini şertlendirer. 

Hormatly Arkadagymyz Türkmenistanda ýaşlaryň ýapon dilini içgin öwrenýändiklerini, ýokary okuw mekdepleriniň 6-synda ýapon dili kafedralarynyň hereket edýändigini aýtdy. Bellenilişi ýaly, diňe paýtagtymyzyň özünde 12 sany mekdepde ýapon dili öwredilýär. Biz bu işleri mundan beýläk-de güýçlendireris diýip, Gahryman Arkadagymyz sözüni dowam etdi. 

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Arkadagymyz netijeli gepleşikleriň geçirilendigi üçin minnetdarlyk bildirip, parlament gatnaşyklary mundan beýläk-de depginli ösdürmek ugrunda öňde durýan wezipeleri ýerine ýetirmekde türkmen tarapyndan ähli tagallalaryň ediljekdigini nygtady hem-de Hosoda Hiroýukini özi üçin islendik amatly wagtda sapar bilen Türkmenistana gelmäge çagyrdy. 

Şol gün Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow Tokioda “Çalyk Holding” kompaniýalar toparynyň dolandyryjylar geňeşiniň ýolbaşçysy Ahmet Çalyk bilen duşuşdy. Hyzmatdaş kompaniýanyň ýolbaşçysy duşuşmaga wagt tapandygy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, hormatly Arkadagymyzy ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygy bilen mähirli gutlady we hoşniýetli arzuwlaryny aýtdy. 

Duşuşygyň dowamynda Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow we işewür dürli ulgamlarda, şol sanda energetika, gurluşyk pudaklarynda özara bähbitli hyzmatdaşlygyň häzirki ýagdaýy hem-de ony has-da ösdürmegiň geljekki ugurlary boýunça pikir alyşdylar. Gahryman Arkadagymyz türkmen-ýapon gatnaşyklarynda türk işewürleriniň möhüm orun eýeleýändiklerini aýdyp, olaryň türkmen işewürleri bilen bilelikde amala aşyrýan taslamalarynyň uly üstünliklere beslenýändigini aýtdy. 

Duşuşygyň dowamynda Ýaponiýada işewürler bilen geçiriljek gepleşikler dogrusynda giňişleýin durlup geçildi. Gahryman Arkadagymyz bu ýerde boljak ikitaraplaýyn gepleşikleriň ähmiýetini belledi. 

“Çalyk Holding” kompaniýasynyň ýolbaşçysy hormatly Arkadagymyzyň Ýaponiýa iş saparynyň üstünliklere beslenip, şowly geçmegini arzuw etdi.  

Ýaponiýada iş saparynda bolýan Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow 27-nji sentýabrda bu ýurduň öňdebaryjy kompaniýalarynyň ýolbaşçylary bilen iş ertirligi görnüşinde duşuşyk geçirdi. Oňa Ýaponiýanyň “Kawasaki Heavy Industries Ltd”, “Komatsu Ltd” kompaniýalarynyň, “ITOCHU”, “Mitsubishi”, “Sumitomo”, “Marubeni”, “Sojitz”, “JGC” korporasiýalarynyň ýolbaşçylary, Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-ýapon komitetiniň ýapon tarapynyň başlygy, “Çalyk Holding” kompaniýalar toparynyň dolandyryjylar geňeşiniň başlygy, “Rönesans Holding” kompaniýasynyň müdiriýetiniň başlygy gatnaşdylar. 

Ilki bilen, Gahryman Arkadagymyza wagt tapyp duşuşandygy üçin oňa gatnaşyjylaryň adyndan tüýs ýürekden çykýan hoşallyk sözleri aýdyldy. Bellenilişi ýaly, bu duşuşyk ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn esasda ýola goýulýan hyzmatdaşlygyň ugurlaryny kesgitlemäge, bar bolan meseleleri ara alyp maslahatlaşmaga oňyn meýdança öwrüldi. 

Duşuşygyň dowamynda Gahryman Arkadagymyz Türkmenistanyň açyklyk, birek-birege hormat goýmak, ynanyşmak we özara bähbitlilik esasynda ýola goýulýan hyzmatdaşlyk üçin hemişe açykdygyny, bu ýörelgäniň Türkmenistanyň Prezidentiniň alyp barýan döwlet syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri hökmünde kesgitlenendigini belledi. 

Hormatly Arkadagymyz çykyşynyň başynda ýurdumyzyň synagdan geçen ygtybarly hyzmatdaşlary bolan ýapon kompaniýalarynyň ýolbaşçylaryna hem-de wekillerine tüýs ýürekden salam bilen ýüzlenýändigini aýdyp, şu duşuşygy gurandyklary, ykdysady hyzmatdaşlygyň alnyp barlyşyna, geljegine degişli pikir alyşmaga mümkinçilik berlendigi üçin ýaponiýaly dostlarymyza minnetdarlyk bildirýärin diýip belledi. 

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň nygtaýşy ýaly, şu ýyl Türkmenistan bilen Ýaponiýanyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagyna 30 ýyl doldy. Şu ýyllarda netijeli syýasy gatnaşyklar ýola goýuldy, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer gatnaşyklar ösdürildi. «ITOCHU», «Kawasaki Heavy Industries», «Mitsubishi», «Sojits», «Sumitomo» hem-de beýleki korporasiýalar türkmen ykdysadyýetini, durmuş ulgamyny ösdürmäge uly goşant goşdular we goşmagyny dowam edýärler. Olar energetika pudagynda, mineral serişdeleri çykarmakda, himiýa senagatynda, ulag we agrosenagat toplumynda iri taslamalary durmuşa geçirýärler. 

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy diňe soňky dört ýylyň içinde ýapon kompaniýalarynyň gatnaşmagynda Türkmenistanda iri senagat kärhanalary işe girizildi. Şol kärhanalaryň hatarynda Garabogazdaky ammiak we karbamid öndürýän gazhimiýa toplumyny, Gyýanlydaky polimer zawodyny, Owadandepedäki tebigy gazdan benzin öndürýän zawody hem-de Lebap welaýatynyň Çärjew etrabyndaky gaz turbinaly elektrik stansiýasyny görkezmek bolar diýip nygtady. 

Gahryman Arkadagymyz häzirki wagtda-da «Komatsu» kompaniýasynyň bahasy 470 million amerikan dollaryndan hem köp bolan ýer gazyjy tehnikalaryny, şeýle-de «Toyota» kompaniýasynyň deslapky bahasy 90 million amerikan dollary bolan awtoulag tehnikalaryny Türkmenistana ibermek baradaky Baş ylalaşygyň durmuşa geçirilýändigini aýtdy. Bularyň ählisi biziň özara bähbitli, uzak möhletli häsiýeti bolan hyzmatdaşlygymyzyň üstünlikli mysallarydyr. Bu hyzmatdaşlyk toplanan tejribä, onuň durnuklylygyna, ösüşe gönükdirilendigine daýanýar. 

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy mümkinçilikden peýdalanyp, hyzmatdaşlyk edýändikleri üçin Ýaponiýanyň işewür toparlaryna minnetdarlyk bildirip, Türkmenistanyň bu hyzmatdaşlygy ösdürmäge, diwersifikasiýalaşdyrmaga we giňeltmäge taýýardygyny tassyklady we bu ýagdaýa Ýaponiýanyň Hökümet edaralarynyň, ozaly bilen, Ykdysadyýet, söwda we senagat ministrliginiň, Ýaponiýanyň Halkara hyzmatdaşlyk bankynyň, “NEXI” ätiýaçlandyryş agentliginiň işjeň ýardam berýändigini belledi. 

Umuman, ýapon maýa goýumlarynyň Türkmenistandaky jemi möçberi örän saldamly. Häzirki wagtda ýurdumyzda ýapon kompaniýalarynyň gatnaşmagynda umumy bahasy 11 milliard amerikan dollaryndan hem geçýän, 230 million ýewra we 17 milliard ýene golaý bolan 38 sany maýa goýum taslamasy hasaba alyndy. Bu sanlar Türkmenistanda ýapon işewürligine, onuň geljegine we ýokary netijeliligine ynamyň uludygyny tassyklaýar, bu ynam üçin ähli esaslar bar. 

Hormatly Arkadagymyzyň belleýşi ýaly, dünýä ykdysadyýetinde ýaramaz ýagdaýlaryň bardygyna garamazdan, Türkmenistan durnukly ykdysady görkezijileri bilen tapawutlanyp gelýär. Ýurdumyzda jemi içerki önümiň ösüşi 6 göterimden ýokary derejede saklanýar. Türkmenistanyň ykdysadyýetine her ýyl goýulýan maýa goýumlar jemi içerki önümiň, takmynan, 35 — 40 göterimine deňdir. Bu bolsa 17 milliard amerikan dollaryna golaýdyr. Munuň umumy möçberiniň 15 göterime golaýy daşary ýurt maýa goýumlarynyň paýyna düşýär. 

Soňra Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow «Fitch Ratings» halkara bahalandyryş agentligi 2021-nji ýylda Türkmenistana «B» derejedäki gysga möhletli bahany we «B+ durnukly» derejedäki uzak möhletli bahany bermeginiň ýöne ýere däldigini, şu ýyl bu bahanyň ýene-de tassyklanandygyny belledi. 

Häzirki wagtda biziň ýurdumyz maýa goýumlary höweslendirmek we özara goramak hakynda Ylalaşyk boýunça Ýaponiýanyň Daşary işler ministrligi hem-de Ykdysadyýet, söwda we senagat ministrligi bilen gepleşikleri alyp barýar. Bu Ylalaşyga gol çekilmegi hyzmatdaşlygyň hukuk esaslaryny has-da berkider hem-de ýapon kompaniýalarynyň Türkmenistanda maýa goýum işini giňeltmegi üçin zerur bolan kepillendirmäni we şertleri döreder. Daşky gurşawy goramagy, “ýaşyl” we arassa energetika babatdaky taslamalary Ýaponiýa bilen hyzmatdaşlygymyzyň ileri tutulýan ugurlary hökmünde görkezmek bolar. Bu ugurlar häzirki zaman dünýäsiniň meýillerine laýyk gelýär diýip, hormatly Arkadagymyz sözüni dowam etdi. 

Ýurdumyzda Ýaponiýanyň 2050-nji ýyla çenli wodorody öndürmek üçin öňdebaryjy tehnologiýalary, energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmelerini we kömürturşy gazyny peýdalanmagyň hasabyna 2030-njy ýyla çenli parnik gazlarynyň çykarylyşyny azaltmak boýunça syýasaty üns berlip öwrenilýär. Şu ýyl Ýaponiýanyň Ykdysadyýet, söwda we senagat ministrliginiň hem-de ýapon kompaniýalarynyň gatnaşmagynda taraplar wodorod energetikasy pudagyny ösdürmek boýunça tejribe alyşdylar we Türkmenistan bilen hyzmatdaşlyk etmegiň mümkinçiligini maslahatlaşdylar diýip, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy belledi. 

Çykyşda nygtalyşy ýaly, şeýle çemeleşmä ýokary baha berilýär hem-de bu ugurdaky işler dowam etdiriler. Şeýle-de Ýaponiýanyň Halkara hyzmatdaşlyk bankynyň maliýeleşdirmeginde “GTG-2” taslamasyny durmuşa geçirmek boýunça degişli işler geçiriler. Bu taslama arassa energetika babatda «Kawasaki» kompaniýasynyň öňdebaryjy tehnologiýalaryny peýdalanmak bilen, tebigy gazdan benzin öndürmegi göz öňünde tutýar. 

Şu günki duşuşyk hyzmatdaşlygyň depginini artdyrmaga, onuň täze ugurlaryny we mümkinçiliklerini açmaga gönükdirilendir diýip, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow ýapon işewürlerine birnäçe teklipleri beýan etdi. 

Birinjiden, Türkmenistanda üpjünçilik ulgamlary boýunça hyzmatdaşlyk etmegiň “Ýol kartasyny” täze, möhüm taslamalar bilen üstüni ýetirip, täzelemegi maksadalaýyk hasaplaýaryn. Bu resminama Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-ýapon komitetiniň 14-nji mejlisinde gol çekmek üçin hödürlense, dogry bolar diýip pikir edýärin. 

Ikinjiden, ýokary goşulan bahasy bolan önümleri Türkmenistandan eksport etmek üçin ýapon kompaniýalaryny çekmek meselesine seretmegi möhüm hasaplaýaryn. 

Üçünjiden, maliýeleşdirmegi diwersifikasiýalaşdyrmak möhüm mesele bolup durýar. Bu ugurda biz maliýeleşdirmegiň bilelikdäki usulyny kämilleşdirmegiň üstünde işlemelidiris diýip pikir edýärin. Hususan-da, gürrüň alyjynyň we satyjynyň arasynda hasaplaşyklary — «eskrou hasaplaşygyny» howpsuz geçirmek üçin ýörite hasaby döretmek hakynda barýar. Mundan başga-da, biz taslamalary maliýeleşdirmegiň dürli görnüşlerini, şol sanda öndürilýän önümleri tölemek bilen taslama maliýeleşdirmesi, göni maýa goýumlar we beýlekiler ýaly görnüşlerini peýdalanmaga gyzyklanma bildirýäris. 

Dördünjiden, biz “ýaşyl” we wodorod energetikasy hem-de bäsdeşlige ukyply önümleri öndürmäge gönükdirilen häzirki zaman ýokary tehnologiýaly önümçilikleri döretmek babatda ýapon tejribesini öwrenmäge gyzyklanma bildirýäris. 

Bäşinjiden, kiçi we orta ýapon kärhanalaryny Türkmenistanda işewürligi, degişlilikde, türkmen kärhanalaryny Ýaponiýada işewürligi alyp barmaga çekmek mümkinçiligini öwrenmegi teklip edýärin diýip, Gahryman Arkadagymyz ýurtlarymyzyň arasyndaky söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyň mümkinçiliginiň örän uludygyny aýtdy. 

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy öňe süren tekliplerini giňişleýin beýan etmek bilen, bu mümkinçilikleri doly möçberde ýerine ýetirmek üçin häzirki döwürde ähli şertleriň, ýolbaşçylaryň syýasy erk-isleginiň hem-de özara düşünişmegiň we ynanyşmagyň gazanylan ýokary derejesiniň bardygyny aýratyn nygtady. Şeýle-de durnukly ykdysady ösüşi üpjün etmäge, işewürlik gatnaşyklaryny toplumlaýyn we uzak möhletleýin ýola goýmaga iki tarapyň islegleri ýeterlikdir. Bularyň ählisi hyzmatdaşlygyň esaslandyrylan hakyky meýilnamalaryny we maksatnamalaryny amala aşyrmaga mümkinçilik berýär. 

Hormatly Arkadagymyz Türkmenistanyň öňden gelýän ygtybarly hyzmatdaşlary bolan iri ýapon kompaniýalarynyň ýolbaşçylary we wekilleri bilen duşuşykdaky çykyşyny jemläp, bu işleriň uly geljeginiň bardygyna ynanýandygyny aýdyp, ýapon işewürlerini Türkmenistanda amala aşyrylýan giň gerimli özgertmeler maksatnamalaryna öz goşantlaryny goşmaga çagyrdy we Türkmenistanyň dostlukly Ýaponiýa bilen netijeli hyzmatdaşlyk üçin hemişe açykdygyny belledi. 

Duşuşygyň dowamynda maýa goýum işjeňligini pugtalandyrmak, hyzmatdaşlygyň ugurlaryny artdyrmak we gatnaşyklary mundan beýläk-de işjeňleşdirmek boýunça gyzyklanma bildirilýän pikir alyşmalar boldy. Ýurdumyzda ozal bar bolan önümçilik-senagat desgalarynyň ikinji tapgyryny gurmak baradaky çözgütlere garaldy. Bu desgalar hakynda aýtsak, Garabogazda 600 müň tonna ammiak, şeýle-de 1 million 155 müň tonna karbamid dökünini, Owadandepede 600 müň tonna gazdan benzin öndürýän zawodlary gurmak, Türkmenabatda ýylda 300 müň tonna fosfor dökünini öndürýän zawodyň gurluşygy, şonuň ýaly-da, ýurdumyzda türkmen we ýapon telekeçileriniň bilelikde 640 müň tonna karbamid we 400 müň tonna ammiak öndürýän zawody gurmaklary meýilleşdirilýär. Bu ugurda ylalaşyga gelmek meselesine Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-ýapon komitetiniň 14-nji mejlisinde serediljekdigi bellenildi. 

Gahryman Arkadagymyz ýurdumyzda üpjünçilik ulgamlary boýunça hyzmatdaşlyk etmegiň “Ýol kartasyny” döretmegiň maksadalaýyk boljakdygyna ünsi çekdi. Bu meseläni türkmen-ýapon komitetiniň mejlisine hödürlemek makul bilindi. 

Ýaponiýanyň öňdebaryjy kompaniýalarynyň ýolbaşçylary Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowa hoşallyk bildirdiler we Gahryman Arkadagymyzyň öňe süren başlangyçlaryny hemmetaraplaýyn goldaýandyklaryny, degişli ugurlar boýunça hyzmatdaşlygy ýola goýmak babatda gepleşikleri geçirmäge taýýardyklaryny mälim etdiler. 

Şeýle-de şol gün Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Ýaponiýanyň öňdebaryjy kompaniýalarynyň ýolbaşçylary bilen ikitaraplaýyn duşuşyklary geçirdi. 

Gahryman Arkadagymyz “Kawasaki Heavy Industries Ltd” kompaniýasynyň Baş ýerine ýetiriji direktory Tatsuýa Watanabeni kabul edip, onuň bilen ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň esasy ugurlaryny we bu babatda bar bolan meseleleri ara alyp maslahatlaşdy. 

Işewür Gahryman Arkadagymyza wagt tapyp kabul edendigi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, hormatly Arkadagymyzy Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygy bilen gutlady. Şeýle hem ol dünýäde ygtybarly hyzmatdaş we özüniň hyzmatdaşlyk borçnamalaryna örän jogapkärçilikli çemeleşýän ýurt hökmünde ykrar edilen Türkmenistan bilen ikitaraplaýyn gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmäge uly gyzyklanma bildirýändigini tassyklady. Şunda Türkmenistanda öndürilýän mineral dökünlere dünýäde uly isleg bildirilýändigi, öndürilýän önümleriň hil we ekologik babatda ýokary halkara görkezijilere laýyk gelýändigi bellenildi. Şol bir wagtyň özünde iki ýurduň arasynda eksport-import ugurlaryny ösdürmek boýunça ägirt uly mümkinçilikleriň bardygy aýratyn nygtaldy. 

Hormatly Arkadagymyz ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ägirt uly geljeginiň bardygyny belläp, türkmen-ýapon gatnaşyklarynyň hil taýdan täze derejä çykaryljakdygyna ynam bildirdi. 

Soňra Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow “ITOCHU” korporasiýasynyň Baş ýerine ýetiriji direktory, Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-ýapon komitetiniň ýapon tarapynyň başlygy Hiroýuki Tsubai bilen duşuşdy. 

Ýaponiýaly işewür wagt tapyp duşuşandygy üçin hormatly Arkadagymyza hoşallyk bildirip, ýolbaşçylyk edýän düzüminiň sazlaşykly ykdysady ösüş ýoluna düşen Türkmenistan bilen hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de giňeltmäge uly gyzyklanma bildirýändigini nygtady. Häzirki döwürde Türkmenistan bilen Ýaponiýanyň arasynda ýola goýulýan gatnaşyklar birnäçe ugurlar, şol sanda ýangyç-energetika, senagat, ulag-logistika ulgamlarynda işjeň ösdürilýär. Şol bir wagtyň özünde geljegi uly hasaplanýan maýa goýum taslamalarynyň durmuşa geçirilmegine aýratyn ähmiýet berilýär. 

“ITOCHU” korporasiýasynyň Baş ýerine ýetiriji direktory, parahatçylygyň we asudalygyň ýurdy hökmünde ykrar edilen, daşary ýurt kompaniýalarynyň netijeli işlemekleri ugrunda degişli kanunçylyk binýady döredilen Türkmenistanda ýaýbaňlandyrylan giň möçberli özgertmeleriň durmuşa geçirilmegine mynasyp goşant goşmaga taýýardygyny belläp, bu babatda hyzmatdaşlyk etmegiň we özara tejribe alyşmagyň uly geljeginiň bardygyny aýtdy. 

Hormatly Arkadagymyz hoşniýetli sözler üçin ýapon işewürlerine minnetdarlyk bildirip, Türkmenistanyň netijeli gatnaşyklar üçin hemişe açykdygyny belledi. 

 Soňra Gahryman Arkadagymyz Ýaponiýanyň “Mitsubishi” korporasiýasynyň Baş wise-prezidenti Tetsuýa Şinohara bilen duşuşdy. 

Işewür ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň möhüm meselelerini ara alyp maslahatlaşmak we onuň geljekki ugurlaryny kesgitlemek üçin döredilen mümkinçilige tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, hormatly Arkadagymyz bilen duşuşmagy özüne uly mertebe hasaplaýandygyny nygtady. 

Işewüriň belleýşi ýaly, ýokary derejede geçirilýän gepleşikleriň netijesinde iki dostlukly ýurduň arasyndaky hyzmatdaşlyk gatnaşyklary ösüşiň täze derejesine çykdy. Şeýle-de ol ýolbaşçylyk edýän “Mitsubishi” korporasiýasynyň geljegi uly türkmen bazarynda eýeleýän ornuny mundan beýläk-de pugtalandyrmaga uly gyzyklanma bildirýändigini aýtdy. 

Hormatly Arkadagymyz Türkmenistanda iki ýurduň arasynda dürli ugurlar boýunça ýola goýulýan gatnaşyklaryň mundan beýläk-de ösdürilmegine möhüm ähmiýet berilýändigini belledi. Soňky ýyllarda ýapon kompaniýalary bilen türkmen işewürleriniň arasyndaky gatnaşyklaryň ösdürilmegi wajyp wezipe hökmünde kesgitlenildi. Şunda ýakyn hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek üçin ýurdumyzda ägirt uly mümkinçilikleriň bardygyny nygtap, Gahryman Arkadagymyz türkmen-ýapon hyzmatdaşlygynyň giňeldilmegine döwlet derejesinde zerur üns berilýändigini aýtdy. 

Ýaponiýaly işewür Türkmenistanyň sazlaşykly ösüş ýoluna düşen ýurt hökmünde ykrar edilendigini belläp, bu ýerde ähli ugurlar boýunça ýaýbaňlandyrylan düýpli özgertmeleriň durmuşa geçirilmegine mynasyp goşant goşmaga taýýardyklaryny nygtady we iki ýurduň arasynda ýola goýlan köpugurly hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň mundan beýläk-de ösdüriljekdigine ynam bildirdi. 

Gahryman Arkadagymyz halkara hyzmatdaşlygy ösdürmegiň, durnukly ösüşi üpjün etmegiň we daşary ýurt kompaniýalarynyň netijeli işlemekleri ugrunda zerur bolan kanunçylyk binýadynyň döredilmeginiň Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň möhüm ugurlarynyň birine öwrülendigini belledi we işewüre üstünlik arzuw etdi. 

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Ýaponiýada iş saparynda bolmagynyň çäklerinde Türkiýäniň “Rönesans Holding” kompaniýasynyň müdiriýetiniň başlygy Erman Ylyjak bilen duşuşdy. Duşuşykda hyzmatdaşlygyň möhüm meseleleri boýunça gyzyklanma bildirilýän pikir alyşmalar boldy. 

 Türkiýäniň iri kompaniýasynyň ýolbaşçysy wagt tapyp duşuşandygy üçin Gahryman Arkadagymyza tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, soňky ýyllarda Türkmenistanyň sazlaşykly ykdysady ösüşi gazanýandygyny aýratyn nygtady. Şeýle hem ol ata Watany bolan Türkmenistanda amala aşyrylýan beýik özgertmeleriň oňyn netije berýändigine uly buýsanç bilen syn edýändigini aýtdy. 

Hormatly Arkadagymyz Türkmenistanyň ozaldan gelýän hyzmatdaşy bolan “Rönesans Holding” kompaniýasynyň ýurdumyzda durmuşa geçirilýän giň möçberli taslamalara işjeň gatnaşýandygyny kanagatlanma bilen belledi. Nygtalyşy ýaly, Türkmenistan dünýäde senagat taýdan ösen, kuwwatly ykdysadyýeti bolan ýurt hökmünde ykrar edildi. Bu bolsa giň möçberli maýa goýum taslamalarynyň durmuşa geçirilmegi, türkmen bazarynda daşary ýurt kompaniýalarynyň netijeli işlemekleri üçin giň mümkinçilikleri açýar. Şeýlelikde, Türkmenistan ähli ugurlar boýunça ösüşiň ýokary görkezijisine eýe bolýar. 

Hormatly Arkadagymyz duşuşygyň ahyrynda Türkiýäniň öňdebaryjy kompaniýalarynyň, şol sanda “Rönesans Holding” kompaniýasynyň ýurdumyzyň durmuş-ykdysady taýdan ösüşine, giň möçberli taslamalaryň amala aşyrylmagyna mundan beýläk-de işjeň gatnaşjakdygyna ynam bildirdi we işewüre üstünlik arzuw etdi. 

27-nji sentýabrda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Ýaponiýanyň ozalky Premýer-ministri Sindzo Abeni jaýlamak boýunça döwlet derejesinde geçirilýän matam çäresine gatnaşdy. Hormatly Arkadagymyz matam çäresiniň geçirilýän ýerine geldi. Bu ýerde Ýaponiýanyň ozalky Premýer-ministriniň işlän döwründe mynasyp bolan sylaglary, ordenleri we medallary goýlupdyr. 

Mälim bolşy ýaly, Ýaponiýanyň ozalky Premýer-ministri Sindzo Abe dünýäde görnükli syýasatçy hökmünde tanaldy. Halkara derejedäki parahatçylykly gatnaşyklaryň ösdürilmegine goşan ägirt uly goşandy nazara alnyp, Sindzo Abe birnäçe ýurtlaryň ýokary döwlet sylaglary bilen sylaglandy. Bu ýerde onuň mynasyp bolan “Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 25 ýyllygyna” atly Türkmenistanyň ýubileý medalynyň bardygyny bellemek ýakymlydyr. 

Matam çäresiniň geçirilýän ýerinde Sindzo Abeniň Ýaponiýanyň ähli ugurlar boýunça ýokary ösüş gazanmagyna goşan goşandy, birnäçe ýurtlaryň döwlet Baştutanlary bilen geçiren duşuşyklary barada giňişleýin gürrüň berýän wideoşekiller görkezildi. 

Sindzo Abe işlän döwründe Ýaponiýanyň ykdysadyýetiniň kuwwatlanmagy, ýurduň halkara hyzmatdaşlygyny işjeňleşdirmegi ugrunda ägirt uly tagallalary etdi. Onuň Türkmenistan bilen Ýaponiýanyň arasyndaky gatnaşyklary dürli ugurlar boýunça ösdürmekde bitiren hyzmatlary bellärliklidir. Sindzo Abeniň Ýaponiýanyň Premýer-ministri wezipesinde işlän döwründe türkmen-ýapon gatnaşyklary ösüşiň täze derejesine çykdy. Şunda ýokary derejedäki ikitaraplaýyn duşuşyklaryň birnäçesi geçirildi. Özara saparlaryň guralmagy we olaryň çäklerinde iki ýurt üçin ähmiýetli çözgütleriň kabul edilmegi, ylalaşyklaryň gazanylmagy özara hyzmatdaşlygyň yzygiderli ösdürilmegini şertlendirdi. 

2015-nji ýylyň oktýabr aýynda Sindzo Abeniň Türkmenistana bolan saparynyň çäklerinde özara bähbitli ylalaşyklaryň gazanylandygyny we olary ýerine ýetirmegiň ugurlarynyň kesgitlenilendigini bellemek gerek. Munuň özi türkmen-ýapon gatnaşyklarynyň ykdysadyýetiň möhüm ugurlary boýunça işjeňleşdirilmegine hem-de ösdürilmegine giň ýol açdy. Şeýlelikde, ýapon işewürleriniň gatnaşmagynda Türkmenistanda ykdysady taýdan bähbitli taslamalaryň birnäçesi durmuşa geçirildi. Türkmenistanyň senagat taýdan ösen ýurda öwrülmeginde ýaponiýaly hyzmatdaşlara möhüm ornuň degişlidigini bellemeli. 

Şeýle-de Ýaponiýanyň ozalky Premýer-ministri Türkmenistana bolan saparynyň çäklerinde ýurdumyzyň ajaýyp ýerlerinde bolup, türkmen halkynyň döreden milli gymmatlyklary bilen tanyşdy. Sindzo Abe Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetinde bolan mahalynda oňa bu uniwersitetiň “Hormatly professory” diýen ýokary derejäniň berlendigini aýratyn nygtamak gerek. 

Dostlukly ýurduň ozalky Premýer-ministriniň we onuň maşgalasynyň türkmen halkynyň milli gymmatlygy bolan nurana ak öýde bolandygyny, halkymyzyň ajaýyp dessurlarynyň, şol sanda myhmansöýerlik ýörelgeleriniň nusgalyk derejä göterilendigini bellemeli. Gahryman Arkadagymyz Sindzo Abeniň, aýratyn-da, çaý demlemegiň türkmen halkyna mahsus usullaryny uly gyzyklanma bilen synlandygyny ýatlady. Şol günlerde Sindzo Abe ahalteke bedewleriniň özboluşly aýratynlyklary bilen tanyşdy hem-de “Galkynyş” milli at üstündäki oýunlar toparynyň çykyşlaryna tomaşa etdi, şeýle-de ynsan gylykly bedewiň ýanynda surata düşdi. 

Soňky ýyllarda ýokary derejede geçirilýän gepleşikleriň netijesinde türkmen-ýapon gatnaşyklarynyň hil taýdan täze derejä çykarylandygyny bellemek gerek. Ýaponiýanyň işewür düzümleri geljegi uly türkmen bazarynda eýeleýän ornuny pugtalandyrmaga, ýurdumyzdaky maýa goýum taslamalarynyň durmuşa geçirilmegine gatnaşmaga uly gyzyklanma bildirýärler. Bu wezipeleriň çözülmegi babatda Ýaponiýanyň ozalky Premýer-ministri Sindzo Abeniň uly tagallalary bardyr. 

Mälim bolşy ýaly, mukaddes Gurban baýramynyň bellenilýän günlerinde hajy Arkadagymyz döwlet Baştutanymyzyň adyndan Ýaponiýanyň ozalky Premýer-ministri Sindzo Abeniň ýagty ýadygärligine bagyşlap, gurbanlyk sadakasyny berdi. Bu waka merhumyň ýagty ýadygärligine çuňňur hormat goýulýandygynyň subutnamasy boldy. Ol biziň ýurtlarymyzyň arasynda dostlukly gatnaşyklaryň ösdürilmegine, ikitaraplaýyn ylalaşyklaryň durmuşa geçirilmegine uly goşant goşdy, netijede, Ýaponiýa Türkmenistanyň ygtybarly hyzmatdaşyna öwrüldi. 

Hajy Arkadagymyz Arkadagly Serdarymyzyň adyndan berlen bu gurbanlyk sadakasyny Ýaponiýanyň ozalky Premýer-ministri Sindzo Abeniň ýagty ýadygärligine bagyşlanýandygyny aýtdy. Merhum döwlet işgäri häzirki döwrüň dünýä syýasatçylarynyň hem-de döwlet işgärleriniň arasynda aýratyn orun eýeleýärdi we halkara derejede uly abraýa eýe bolupdy. Sindzo Abe Ýaponiýanyň Hökümetiniň Başlygy bolmak bilen, tutuş ömrüni öz ýurdunyň bähbidine gulluk etmäge bagyşlady. Şonda türkmenistanlylaryň ýapon halky bilen bilelikde Sindzo Abeniň biwagt aradan çykmagy zerarly gynanç bildirýändigini aýdyp, hajy Arkadagymyz ajaýyp ynsan, beýik syýasatçy Sindzo Abeniň nurana keşbiniň biziň ýüreklerimizde ebedilik galjakdygyny nygtapdy. 

Şeýle-de matam çäresiniň geçirilýän ýerinde görkezilen wideoşekillerde Sindzo Abeniň özara bähbitli hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine we pugtalandyrylmagyna uly goşant goşan beýik syýasatçydygy, meşhur şahsyýetdigi barada gürrüň berilýär. 

Hormatly Prezidentimiziň tabşyrygyna laýyklykda, Türkmenistanyň wekiliýeti Sindzo Abeniň biwagt aradan çykmagy zerarly guralan ýas çäresine gatnaşdy. 

Häzirki döwürde müňýyllyklaryň dowamynda kemala gelen asylly ýörelgeleri ösdürmek boýunça ählumumy derejede işler amala aşyrylýar. Bu ýerde guralan matam çärelerine dünýäniň dürli ýurtlarynyň wekiliýetleriniň gatnaşmagy munuň aýdyň subutnamasydyr. 

 Soňra hormatly Arkadagymyz matam çäresine gatnaşyjylar bilen bilelikde merhumy hatyralap, oňa ajaýyp gül desselerini goýdy. 

Sindzo Abeniň aradan çykmagy bilen, Ýaponiýa görnükli döwlet işgärini, dünýä derejeli syýasatçysyny ýitirdi. Sindzo Abeniň aradan çykmagy Türkmenistan üçin hem agyr ýitgi boldy. Ol biziň ýurdumyzyň hakyky, ak ýürekli dostudy. Türkmenistan bilen Ýaponiýanyň arasynda dostlugy, hyzmatdaşlygy we özara düşünişmegi ösdürmek ugrunda onuň bitiren hyzmatlary uludyr. 

Şol gün Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow özüniň maşgalasy bilen bilelikde medet beriji sözleri aýtmak maksady bilen, Sindzo Abeniň maşgalasynyň ýanyna bardy. Bu ýerde Ýaponiýanyň häzirki Premýer-ministri Fumio Kisidanyň bardygyny bellemeli. 

Gahryman Arkadagymyz Ýaponiýanyň Premýer-ministrine ýüzlenip, ozalky Premýer-ministr Sindzo Abeniň pajygaly ýagdaýda biwagt aradan çykmagy zerarly Türkmenistanyň halkynyň adyndan, hormatly Prezidentimiziň we maşgala agzalarynyň adyndan ýapon halkyna çuňňur gynanjyny bildirdi. Sindzo Abeniň aradan çykmagynyň Türkmenistan üçin hem agyr ýitgi bolandygyny belläp, hajy Arkadagymyz onuň ýurdumyzyň hakyky, ak ýürekli dostudygyny, Türkmenistan bilen Ýaponiýanyň arasynda dostlugy, hyzmatdaşlygy we özara düşünişmegi ösdürmek üçin köp işleri bitirendigini belledi. Meniň we watandaşlarymyň ýüreginde bu ajaýyp adam baradaky ýatlamalar hemişelik galar, onuň ýagty ýadygärliginiň öňünde baş egýärin diýip, hormatly Arkadagymyz Premýer-ministr Fumio Kisida ýene bir ýola medet beriji sözlerini aýtdy. 

Hajy Arkadagymyz maşgalasy bilen merhumyň maşgalasyna çuňňur duýgudaşlyk bildirip, Sindzo Abeniň ýapon halkynyň bagtyýar durmuşynyň üpjün edilmegi, Türkmenistan bilen Ýaponiýanyň arasyndaky hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň täze derejä çykmagy ugrunda bitiren hyzmatlaryny ýatlady. Şeýle-de Gahryman Arkadagymyz merhumyň Türkmenistana amala aşyran saparyny ýakymly duýgulary bilen ýatlady. Ol ýurdumyzda bolan mahalynda türkmen halkynyň milli mirasy bilen tanyşdy, ahalteke bedewleriniň gözelligini synlady, türkmeniň ak öýüniň özünde ýatdan çykmajak täsir galdyrandygyny aýtdy. 

Sindzo Abeniň biwagt aradan çykmagynyň ony ýürekden hormatlaýan we gadyryny bilýän dünýäniň millionlarça adamlary üçin agyr ýitgi bolandygyny aýdyp, Gahryman Arkadagymyz şu agyr pursatda hanym Akie Abe ruhy durnuklylyk we mertlik dileg etdi. 

Merhum Sindzo Abeniň maşgalasy ýanýoldaşy bilen Türkmenistanda saparda bolandygyny, şonda türkmen halkynyň taryhyň dowamynda döreden ajaýyplyklarynyň, milli däp-dessurlarynyň döwrüň ruhuna kybap derejede ösdürilýändigini görendigini ýatlady. 

Şeýle hem hormatly Arkadagymyzyň maşgalasy özüniň medet beriji sözlerini aýdyp, merhumyň maşgalasyna ruhy durnuklylyk, sabyr-kanagat dileg etdi. 

Merhumyň maşgalasy agyr pursatda gelip, duýgudaşlyk bildirendigi hem-de medet berijini sözleri aýdandygy üçin hormatly Arkadagymyza tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi. 

Bellenilişi ýaly, Ýaponiýanyň ozalky Premýer-ministriniň hatyrasyna guralan matam çäresine gatnaşmak üçin Türkmenistandan ýörite toparyň iberilmegi Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň we tutuş türkmen halkynyň ýapon halkyna bolan beýik hormat-sarpasyny alamatlandyrýar. Munuň özi hakyky dostluga, doganlyk gatnaşyklaryna esaslanýan asylly ýörelgedir. 

Ýaponiýada iş saparynda bolýan Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow 28-nji sentýabrda Ýaponiýanyň Premýer-ministri Fumio Kisida bilen duşuşdy. 

Gahryman Arkadagymyz dostlukly ýurduň Premýer-ministrine hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň mähirli salamyny we iň oňat arzuwlaryny ýetirdi hem-de Ýaponiýa bilen hyzmatdaşlygyň Türkmenistanyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridigini nygtady. 

 Öz nobatynda, ýapon Hökümetiniň Baştutany hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa we ähli türkmen halkyna Türkmenistanyň Garaşsyzlyk güni mynasybetli gutlaglaryny hem-de iň oňat arzuwlaryny ýetirdi. Şeýle-de Fumio Kisida Ýaponiýanyň ozalky Premýer-ministri Sindzo Abeniň döwlet derejesindäki matam çäresine gatnaşandygy üçin Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowa hoşallyk sözlerini beýan etdi. 

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy hem-de Premýer-ministr Fumio Kisida döwletara hyzmatdaşlygyň häzirki ýagdaýyny we geljekki ösüş mümkinçiliklerini ara alyp maslahatlaşdylar. Taraplar söwda-ykdysady gatnaşyklary işjeňleşdirmegiň türkmen-ýapon hyzmatdaşlygynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýandygy barada bir pikirdediklerini beýan etdiler. 

Nygtalyşy ýaly, iki ýurduň ugurdaş düzümleriniň arasynda ýola goýlan gatnaşyklar ykdysady hyzmatdaşlygy pugtalandyrmakda bolşy ýaly, täze önümçilik kuwwatlyklaryny döretmekde-de aýratyn orun eýeleýär. Şunda Türkmenistanda ýapon kompaniýalarynyň gatnaşmagynda döwrebap nebitgaz we gazhimiýa toplumlaryny gurmak boýunça taslamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilendigi nygtaldy. 

Söhbetdeşler Türkmenistanda giň gerimli we uzak möhletleýin maksatnamalaryň durmuşa geçirilýändigini nazara alyp, geljegi uly taslamalar boýunça işleri mundan beýläk-de amala aşyrmagyň zerurdygyny bellediler. Şol maksatnamalar dünýä bazarlarynda ýokary hilli, bäsdeşlige ukyply önümleriň öndürilmeginden ugur alnyp, milli ykdysadyýeti senagatlaşdyrmaga we diwersifikasiýalaşdyrmaga, häzirki zaman ýokary tehnologiýaly ylmy önümçilikleri hem-de senagat kärhanalaryny döretmäge gönükdirilendir. 

Şunuň bilen bir hatarda, ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň şertnama-hukuk binýadyny kämilleşdirmekde möhüm orun eýeleýän parlamentleriň derejesinde iki ýurduň gatnaşyklarynyň ähmiýeti nygtaldy. Şunda “Merkezi Aziýa — Ýaponiýa” ugry boýunça hyzmatdaşlygy ösdürmegiň geljeginiň bardygy barada aýdyldy. Ýokary derejedäki duşuşyklaryň yzygiderli geçirilmegi gatnaşyklaryň dürli ugurlar boýunça ösdürilmeginiň esasy şertini emele getirýär. Türkmenistan Ýaponiýa bilen ulag-aragatnaşyk ulgamyndaky hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine möhüm ähmiýet berýär. Aşgabat — Tokio — Aşgabat ugurlary boýunça howa gatnawlarynyň ýola goýulmagynyň mümkinçilikleriniň öwrenilmeginiň maksadalaýyk boljakdygy bellenildi. 

Duşuşygyň dowamynda dostlukly ýurduň Premýer-ministri bu ýerde guralan matam çäresine gatnaşandygy we agyr pursatda gelip, duýgudaşlyk bildirendigi üçin hormatly Arkadagymyza tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi hem-de bu ýörelgäniň ýapon halkyna bildirilen uly hormat hökmünde kabul edilýändigini nygtady. 

Gahryman Arkadagymyz dostlugyň agyr pursatda aýratyn ähmiýetlidigini, hakyky dostlaryň şeýle günlerde duýgudaşlyk bildirýändigini aýdyp, merhum Sindzo Abeniň türkmen-ýapon dostlukly gatnaşyklarynyň berkemeginde ägirt uly tagallalarynyň bardygyny belledi. 

Ýurdumyzyň parahatçylyk söýüjilik ýörelgelerine we Bitaraplyk derejesine esaslanýan “Açyk gapylar” syýasaty alyp barýandygyny nygtap, hormatly Arkadagymyz bu babatda ýakyn dostlar bilen ýygjam gatnaşyklaryň ösdürilmegine möhüm ähmiýet berilýändigini aýtdy we ýapon halkyna ruhy durnuklylyk arzuw etdi. 

Ynanyşmak, dostlukly ýagdaýda geçen duşuşygyň ahyrynda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow we Ýaponiýanyň Premýer-ministri birek-birege hem-de iki ýurduň halklaryna iň oňat arzuwlaryny aýtdylar. 

Şol gün ýurdumyzyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmen-ýapon parlamentara dostluk toparynyň başlygy, Ýaponiýanyň Parlamentiniň Wekiller palatasynyň agzasy Endo Toşiakini kabul etdi. Taraplar duşuşmaga dörän şeýle mümkinçilik üçin kanagatlanma bildirip, munuň ikitaraplaýyn gatnaşyklary has-da ösdürmek babatda pikir alyşmaga ajaýyp pursatdygyny bellediler. 

  Söhbetdeşlikde Türkmenistanyň teklibi bilen Türkmen-ýapon dostluk toparynyň “Merkezi Aziýa — Ýaponiýa” görnüşdäki dialogynyň öňe sürlendigi, munuň bolsa ýurdumyzyň Bitaraplyk syýasatyny ugur edinýändigi, parahatçylygy öňe ilerledýändigi, ynsanperwer ýol-ýörelgelere uly ähmiýet berýändigi bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, taraplar Türkmen-ýapon dostluk toparynyň “Merkezi Aziýa — Ýaponiýa” görnüşdäki dialogynyň çäklerinde bilelikdäki çäreleri geçirmegi ylalaşdylar. 

Duşuşygyň dowamynda Gahryman Arkadagymyz iki ýurduň arasynda dürli ugurlarda ýola goýlan gatnaşyklarda parlamentara hyzmatdaşlyga möhüm ornuň degişlidigini nygtady. Bu ugurda Türkmen-ýapon parlamentara dostluk toparynyň alyp barýan işleriniň öňünde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmekde hyzmatynyň uludygy bellenildi. Şunda parlament diplomatiýasyna wajyp orun berilýändigi aýratyn nygtaldy. 

Şunuň bilen baglylykda, hormatly Arkadagymyz Türkmenistanyň parlamentiniň işini döwrebap derejede kämilleşdirilendigi we onuň häzirki ulgamy barada gürrüň berdi. Söhbetdeşligiň dowamynda iki ýurduň ykdysady gatnaşyklarynyň ösdürilişi baradaky meselä uly üns berildi. Şunda gurluşyk, ýangyç-energetika, medeni-ynsanperwer ulgamlarda bilelikde alnyp barylýan işleriň oňyn netije berýändigi nygtaldy. 

Hormatly Arkadagymyz ozalky Premýer-ministr Sindzo Abeniň tagallasy netijesinde Türkmenistana 8 milliard amerikan dollaryndan gowrak maýa goýumyň goýlandygyny ýatlap, bu toplumlarda häzirki wagtda uly möçberde önümçilik bilen meşgullanylýandygyna aýratyn ünsi çekdi. Häzir ýurdumyzda öndürilýän bu önümlere, şol sanda karbamid, ammiak, ECO-93 benzini, polietilen, polipropilen önümlerine bütin dünýäde isleg uly. Häzir bolsa ýokary derejedäki desgalaryň ikinji tapgyryny gurmagy meýilleşdirýäris diýip, hormatly Arkadagymyz aýtdy. 

Gahryman Arkadagymyz sözüni dowam edip, ulag logistikasynyň ösdürilmeginiň häzirki döwürde möhüm ähmiýete eýedigini aýratyn belledi. Şunuň bilen baglylykda, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy Aşgabat ―Tokio, Tokio — Aşgabat ugry boýunça howa ýollary arkaly ýük we ýolagçy gatnawlaryny ýola goýmagyň meýilleşdirilýändigini aýtdy. Şeýle-de hormatly Arkadagymyz Türkmenistanda döredilen ulag-logistika mümkinçilikleriniň Ýaponiýanyň öz önümlerini Türkmenistanyň üsti bilen, ýagny Hazar deňzinden Gara deňzine, soňra Ýewropa çykarmaga oňaýly ýagdaýy döredip biljekdigini belledi. Munuň özi iki tarap üçin hem bähbitli bolar. 

Ýaponiýanyň Parlamentiniň Wekiller palatasynyň agzasy dünýäde pandemiýa ýokanjy zerarly emele gelen çylşyrymly ýagdaýlara garamazdan, Tokioda geçirilen XXXII tomusky Olimpiýa oýunlaryna türkmen türgenleriniň we şol döwürde Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary wezipesinde işlän Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygyndaky wekiliýetiň gatnaşmagynyň ýapon halkyna hem-de Ýaponiýada guralýan halkara çärelere goýulýan hormatyň nyşanydygyny aýratyn nygtady. 

Şeýle hem duşuşykda Olimpiýa oýunlarynda türkmen türgeniniň ajaýyp ýeňiş gazanandygy bellenildi. Munuň özi Türkmenistanyň Ýaponiýa tarapyndan guralýan halkara çärelere, şol sanda Olimpiýa oýunlaryna işjeň gatnaşýandygynyň aýdyň beýanydyr. Endo Toşiaki munuň üçin hormatly Arkadagymyza we tutuş türkmen halkyna özüniň hoşallyk sözlerini aýtdy. 

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow hoşniýetli sözler üçin hoşallyk bildirip, ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň mundan beýläk-de ösdüriljekdigini belledi. 

Mundan başga-da, Gahryman Arkadagymyz iki ýurduň halklaryna mahsus bolan umumylyklaryň üstünde durup geçip, hususan-da, türkmenleriň hem, ýapon halkynyň hem çaýy gowy görýändiklerine ünsi çekdi. Bular dogrusynda giňişleýin pikir alşylanda, hormatly Arkadagymyz özüniň “Çaý — melhem hem ylham” atly kitabyny ýazandygyny we onda çaýyň peýdaly aýratynlyklaryny, şol sanda sazak ýakylyp, tüňçede gaýnan gök çaýyň dermanlyk häsiýete eýedigini belledi. 

Duşuşygyň ahyrynda Türkmen-ýapon parlamentara dostluk toparynyň başlygy, Ýaponiýanyň Parlamentiniň Wekiller palatasynyň agzasy Endo Toşiaki hormatly Arkadagymyzyň ozalky Premýer-ministr Sindzo Abeniň döwlet derejesinde geçirilen matam çäresine gatnaşyp, bildiren hormat-sarpasy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi hem-de iki ýurduň arasyndaky gatnaşyklaryň, şol sanda parlament derejesindäki ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň geljekde has-da ösdüriljekdigine ynam bildirdi. 

29-njy sentýabrda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň Ýaponiýa amala aşyran iş saparynyň dowamynda türkmen wekilleri Ýaponiýanyň Tokio atçylyk toplumyna baryp gördüler. Bu ýerde “Türkmen atlary” döwlet birleşiginiň wekilleri ýaponiýaly kärdeşleri bilen duşuşdylar. Duşuşygyň dowamynda häzirki döwürde atçylyk pudagyny mundan beýläk-de ösdürmek, bu ugurda hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek we özara tejribe alyşmak bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Ýaponiýanyň atçylyk pudagy boýunça iş alyp barýan hünärmenleri türkmen halkynyň ahalteke bedewleriniň dünýä gymmatlygynyň naýbaşysydygyny, bu atlaryň özboluşlylygynyň, gözelliginiň, ýyndamlygynyň haýran galdyryjydygyny aýratyn bellediler. 

Şunda türkmen wekilleri hormatly Prezidentimiziň we Gahryman Arkadagymyzyň yzygiderli tagallasy netijesinde ahalteke bedewleriniň dünýä ýüzündäki abraýynyň belende galýandygyny we bu ugurda ýola goýulýan halkara gatnaşyklaryň hil taýdan täze derejä çykandygyny guwanç bilen gürrüň berdiler. Tokio atçylyk toplumynda geçirilen duşuşygyň dowamynda atlaryň ösdürilip ýetişdirilişi, olaryň tohum arassalygy, idedilişi, seýislenişi, çapuwa taýýarlanylyşy hakynda hem giňişleýin gürrüň edildi. Munuň özi atçylygy ösdürmek we bu ugurda tejribe alyşmak meselelerine ikitaraplaýyn gyzyklanma bildirilýändiginiň aýdyň beýanyna öwrüldi. 

Duşuşygyň ahyrynda türkmen wekiliýeti tarapyndan ýapon atşynaslaryna Gahryman Arkadagymyzyň zehininden dörän «Atda wepa-da bar, sapa-da» atly kitaby sowgat berildi. Ýaponiýaly atşynaslar ajaýyp sowgat üçin özleriniň hoşallyklaryny bildirip, bu kitabyň dünýä atşynaslary üçin ähmiýetlidigini aýratyn nygtadylar. 

Soňra türkmen wekiliýetiniň agzalary Tokio atçylyk toplumynyň aýratynlyklary, çapyksuwarlaryň we bedewleriň taýýarlanylyşy hem-de bu ýerde döredilen amatly şertler bilen içgin tanyşdylar. 

30-njy sentýabrda bolsa Türkmenistanyň daşary işler ministriniň orunbasary bilen Ýaponiýanyň daşary işler ministriniň orunbasarynyň duşuşygy boldy. Onda iki ýurduň daşary syýasat edaralarynyň arasyndaky hyzmatdaşlygyň we häzirki zaman halkara gatnaşyklarynyň wajyp meseleleri boýunça gyzyklanma bildirilýän pikir alyşmalar boldy. Duşuşygyň dowamynda Gahryman Arkadagymyzyň Ýaponiýa bolan iş saparynyň çäklerinde Ýaponiýanyň ozalky Premýer-ministri Sindzo Abeniň döwlet derejesinde geçirilen matam çäresine gatnaşmagynyň hem-de birnäçe işewürler bilen duşuşmagynyň ähmiýeti barada aýdyldy. 

Şeýle hem iki ýurduň daşary syýasat edaralarynyň özara tejribe alyşmaklary bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. Şunda türkmen-ýapon hyzmatdaşlygynyň ösdürilmeginde diplomatik gatnaşyklara möhüm ornuň degişlidigi barada aýdyldy. Dostlukly ýurduň daşary işleri ministriniň orunbasary Türkmenistanyň hemişe hoşniýetli, ygtybarly, ýakyn hyzmatdaş hökmünde ykrar edilendigini aýdyp, dürli ugurlar boýunça hyzmatdaşlygyň, şol sanda syýasy-diplomatik gatnaşyklaryň mundan beýläk-de ösdüriljekdigine ynam bildirdi. 

Duşuşygyň ahyrynda Türkmenistanyň daşary işler ministriniň orunbasary dünýäniň islendik gyzyklanma bildirýän ýurdy, şol sanda Ýaponiýa bilen hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň ösdürilmeginiň hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda amala aşyrylýan döwlet syýasatynyň möhüm ugry hökmünde kesgitlenendigini belledi. 

30-njy sentýabrda Gahryman Arkadagymyzyň Ýaponiýa iş saparynyň çäklerinde ýurdumyzyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň wekilleriniň Ýaponiýanyň işewürleri bilen duşuşygy geçirildi. Duşuşykda iki döwletiň ykdysady ösüşiniň möhüm ugurlary, işewürlik ulgamyndaky hyzmatdaşlygy ösdürmegiň mümkinçilikleri hem-de bu ugurda öňde durýan wezipeler ara alnyp maslahatlaşyldy. Şunda özara tejribe alyşmak meseleleriniň ähmiýeti barada aýdyldy. Ýapon işewürleri geljegi uly hasaplanýan türkmen bazarynda eýeleýän orunlaryny mundan beýläk-de pugtalandyrmaga, bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmäge uly gyzyklanma bildirýändiklerini nygtadylar. 

Duşuşygyň dowamynda ýurdumyzyň telekeçilik düzümleriniň wekilleri Ýaponiýanyň «ITOCHU», «Mitsubishi», «Komatsu», «Kawasaki Heavy Industries Ltd» kompaniýalarynyň ýolbaşçylary bilen ozal gazanylan ylalaşyklary ýerine ýetirmegiň ugurlaryny ara alyp maslahatlaşdylar hem-de bu babatda öňde durýan möhüm wezipeleri kesgitlediler. Şunda täze önümçilikleri döretmek, oňa häzirki zamanyň ösen tehnologiýalaryny, sanly ulgamy ornaşdyrmak meseleleri ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlary bolup durýar. Işewür düzümleriň wekilleri ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň netijeli ösdürilmeginiň durnukly ösüşi pugtalandyrmakda wajyp orun eýeleýändigi barada aýtdylar. 

Şeýle hem ýapon işewürleri Türkmenistanyň Prezidentiniň durmuşa geçirýän syýasaty netijesinde halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek we daşary ýurt kompaniýalarynyň netijeli işini üpjün etmek boýunça ygtybarly kanunçylyk binýadynyň döredilmeginiň ähmiýeti barada aýtdylar. Ýaponiýanyň iri kompaniýalarynyň wekilleri häzirki zaman tehnologiýalaryny we gazanan iş tejribelerini türkmen kärdeşleri bilen paýlaşmaga taýýardyklaryny nygtadylar. Netijeli ýagdaýda geçen duşuşygyň dowamynda bilelikdäki taslamalary amala aşyrmagyň mümkinçilikleri boýunça degişli çözgütler kabul edildi. 

Türkmen-ýapon dostluk gatnaşyklarynyň häzirki döwürde yzygiderli berkeýändigini bellemeli. Dürli ugurlar boýunça gazanylýan ylalaşyklar, geçirilýän duşuşyklar munuň aýdyň subutnamasydyr. 30-njy sentýabrda ýurdumyzyň Daşary ykdysady iş bankynyň ýolbaşçylarynyň ýapon kärdeşleri bilen geçiren duşuşygy netijeli häsiýete eýe boldy. Duşuşygyň dowamynda bank ulgamynda hyzmatdaşlyk etmek üçin bar bolan mümkinçilikler, bu ugurdaky gatnaşyklary ösdürmegiň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Şunda Türkmenistanyň maýa goýum syýasatynyň ähmiýeti, onuň daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen gatnaşyklaryň ösdürilmeginde eýeleýän orny barada pikir alyşmalar boldy. 

Soňky ýyllarda dürli ugurlarda bolşy ýaly, maliýe-bank ulgamyndaky hyzmatdaşlyk türkmen-ýapon gatnaşyklarynyň möhüm ugurlarynyň birine öwrüldi. Şunda maýa goýum serişdelerini özleşdirmegiň täzeçil usullaryna, bank ulgamyna häzirki zamanyň ösen tejribesini we sanly ulgamy ornaşdyrmak meselelerine garaldy. Şeýle-de özara tejribe alyşmagyň ähmiýeti bellenildi. Duşuşygyň dowamynda Ýaponiýanyň maliýe-bank ulgamynyň ýolbaşçylary dünýäde ygtybarly we öz borjuna jogapkärçilikli çemeleşýän hyzmatdaş hökmünde ykrar edilen Türkmenistan bilen netijeli gatnaşyklary ösdürmek meseleleriniň Ýaponiýanyň halkara hyzmatdaşlyk ugrunda esasy orun eýeleýändigini nygtadylar. 

Häzirki döwürde parahatçylyk söýüjilik ýörelgelerine we Bitaraplyk derejesine esaslanýan Türkmenistanyň dünýäniň gyzyklanma bildirýän ýurtlary bilen özara bähbitli, birek-birege hormat goýmak we ynanyşmak esasynda ýola goýlan hyzmatdaşlyk üçin açykdygy, onuň hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda durmuşa geçirilýän döwlet syýasatynyň möhüm ugry hökmünde kesgitlenendigi barada aýdyldy. Duşuşygyň ahyrynda ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň ähli ugurlar boýunça ösdürilmegine uly üns berýändigi üçin hormatly Prezidentimize hoşallyk sözleri beýan edildi. 

Şeýle-de hormatly Arkadagymyzyň Ýaponiýa iş saparynyň çäklerinde «Türkmenhimiýa» döwlet konserniniň wekilleriniň «Jateco» kompaniýasynyň ýolbaşçysy bilen duşuşygy boldy. Onda himiýa pudagynda alnyp barylýan işler, ony ösdürmegiň geljekki wezipeleri hem-de halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmegiň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Ýapon tarapynyň wekilleri himiýa pudagynyň wajyp meseleleri boýunça pikir alyşmaga döredilen mümkinçilik üçin hoşallyk bildirip, himiýa senagaty boýunça bilelikdäki taslamalaryň durmuşa geçirilmegine uly gyzyklanma bildirýändiklerini nygtadylar. 

Soňky ýyllarda ýapon hünärmenleriniň we ugurdaş kompaniýalarynyň gatnaşmagynda Türkmenistanda himiýa senagatyna degişli iri önümçilik kärhanalary gurlup ulanmaga berildi. Munuň özi türkmen-ýapon gatnaşyklarynyň ähli ugurlar boýunça işjeň ösdürilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr. Şunda “Garabogazkarbamid” zawodyny, Gyýanlydaky polimer zawodyny, Ahal welaýatynyň çäginde ýerleşýän tebigy gazdan benzin öndürýän önümçilik toplumyny görkezmek bolar. Bellenilişi ýaly, Türkmenistanda himiýa senagatyna degişli ägirt uly taslamalaryň durmuşa geçirilmegine giň gerim berildi. Şunda Ýaponiýanyň degişli kompaniýalarynyň ösen tejribeleri ulanylyp bilner. 

Ýapon işewürleri dünýäde uly geljegi bolan ýurt hökmünde ykrar edilen türkmen bazarynda eýeleýän orunlaryny mundan beýläk-de pugtalandyrmaga we Türkmenistanda iri maýa goýum taslamalarynyň durmuşa geçirilmegine gatnaşmaga uly gyzyklanma bildirýändiklerini aýtdylar. 

Hormatly Arkadagymyzyň ýolbaşçylygyndaky wekiliýetiň hatarynda bolýan Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň şäheriniň häkimi Tokionyň şähergurluşyk maksatnamasynyň esasy ugurlary bilen tanyşdy. Şeýle hem ol Tokio şäheriniň häkimliginiň halkara gatnaşyklar bölüminiň başlygy bilen duşuşdy. Duşuşygyň dowamynda häzirki döwrüň şähergurluşyk maksatnamasyna laýyklykda, “akylly” şäher konsepsiýasyny ýerine ýetirmegiň ugurlary we bu babatda täzeçil usullar bilen baglanyşykly meseleler boýunça pikir alyşmalar boldy. 

Ýapon tarapynyň wekilleri bu babatda toplan tejribelerini we häzirki zamanyň ösen tehnologiýalaryny teklip etmäge taýýardyklaryny nygtadylar. Şunda döwrebap şähergurluşyk maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmegiň möhüm ugurlaryna üns berildi. Türkmen tarapynyň wekilleri häzirki döwürde ýurdumyzda durmuş we önümçilik maksatly binalaryň gurluşygyna, häzirki zaman şähergurluşyk usullarynyň özleşdirilmegine, umuman, bu babatda tejribe alşylmagyna döwlet derejesinde ähmiýet berilýändigi barada aýtdylar. 

Ähli ugurlarda bolşy ýaly, şähergurluşyk-binagärlik babatda täzeçil çözgütler, ösen tejribeler we olary ornaşdyrmagyň ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy, hyzmatdaşlygy ösdürmegiň geljekki ugurlary kesgitlendi. Häzirki wagtda hormatly Arkadagymyzyň başyny başlan we Arkadagly Serdarymyz tarapyndan üstünlikli ösdürilýän işleriň netijesinde häzirki zaman şähergurluşygynyň täzeçil usullaryna möhüm ähmiýet berilýändigi bellenildi. 

Duşuşygyň ahyrynda ýapon tarapynyň wekilleri dünýäde ygtybarly hyzmatdaş hökmünde ykrar edilen Türkmenistanda ýaýbaňlandyrylan giň möçberli şähergurluşyk maksatnamasynyň üstünlikli ýerine ýetirilmegine işjeň gatnaşmaga uly gyzyklanma bildirýändiklerini nygtadylar we netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmek ugrunda döwlet derejesinde ähmiýet berilýändigi üçin hormatly Prezidentimize we Gahryman Arkadagymyza tüýs ýürekden hoşallyklaryny beýan etdiler. 

Şeýlelikde, hormatly Prezidentimiziň tabşyrygy boýunça Gahryman Arkadagymyzyň ýolbaşçylygynda Ýaponiýa amala aşyrylan iş sapary Türkmenistan bilen Ýaponiýanyň arasyndaky dostlukly gatnaşyklaryň mundan beýläk-de ösdürilmegine, onuň geljegi uly hasaplanýan ugurlarda has-da işjeň häsiýete eýe bolmagyna kuwwatly itergi berer. 

1-nji oktýabrda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Ýaponiýa iş saparyny tamamlap, Watanymyza gaýdyp geldi. 

(TDH)

Geçen hepde umumymilli ruhubelentlik we şatlyk ýagdaýynda geçen Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygyna bagyşlanan dabaralar üstünlikleriň we zähmet ýeňişleriniň aýdyň beýanyna öwrüldi. 

Döwlet Baştutanymyzyň Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň halkyna Gutlagynda belleýşi ýaly, eziz Watanymyzyň Garaşsyzlygy bagtyýar we abadan durmuşymyzyň binýadydyr. Garaşsyzlygymyzyň 31 ýylynyň içinde gazanylan ajaýyp ýeňişler, ýetilen belent sepgitler mähriban halkymyzyň watansöýüjiligi, agzybirligi, jebisligi, halal we tutanýerli zähmeti bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr. Garaşsyzlyk ýyllary içinde syýasy, ykdysady, medeni, durmuş ugurlary boýunça ägirt uly ösüşler gazanylyp, Türkmenistan kuwwatly ykdysadyýeti, kämil durmuş ulgamy bolan, çalt depginler bilen ösýän, dünýä bileleşiginde uly abraýa eýe bolan döwlete öwrüldi. 

27-nji sentýabrda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Watanymyzyň, halkymyzyň parahatçylyk söýüjilik, döredijilik hem-de hoşniýetlilik taglymlaryna ygrarlylygynyň nyşany bolan Garaşsyzlyk binasyna gül goýmak dabarasyna, şeýle-de Döwlet münberiniň öňündäki meýdançada geçirilen dabaralara gatnaşdy. 

Soňky ýyllarda ýurdumyzyň Ýaragly Güýçlerine gelip gowuşýan döwrebap harby tehnikalaryň gözden geçirilişi türkmen döwletiniň gury ýerde, deňizde we howada goranyş ukybynyň hem-de döwrüň wehimlerine garşy taýýarlygynyň ýokary derejesini görkezdi. Ajaýyp ahalteke bedewleri dabaranyň hakyky bezegine öwrüldi. Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygy mynasybetli döwlet Baştutanymyza egindeşleri tarapyndan türkmen halkynyň abadançylygy hem-de bagtyýarlygy, Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmegi ugrundaky yzygiderli aladasy üçin tüýs ýürekden hoşallygyň nyşany hökmünde Dowamat atly bedew sowgat berildi. 

Milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklary mukaddes Garaşsyzlygymyzyň baýramyna öz zähmet ýeňişlerini bagyşladylar. Dabaraly ýörişe ýurdumyzyň bäş welaýatynyň wekiliýetleri, dürli pudaklaryň we edaralaryň wekilleri, türgenler, medeniýet işgärleri, çagalar döredijilik toparlary gatnaşdylar. 

28-nji sentýabrda Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygy mynasybetli “Oguz han” köşkler toplumynda Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň agzalaryna döwlet sylaglaryny, nobatdaky harby we ýörite atlary dakmak hem-de hünär derejelerini bermek dabarasy boldy. Şeýle-de şol gün “Halk hakydasy” ýadygärlikler toplumynda harby gullukçylara, ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralarynyň işgärlerine ýokary döwlet sylaglaryny gowşurmak dabarasy geçirildi. 

Hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda Halkara ahalteke atçylyk sport toplumynda dabaralar geçirildi. Döwlet Baştutanymyz ady rowaýata öwrülen behişdi bedewlere gadyr goýýan ussat çapyksuwar bolmak bilen, asylly maşgala däplerini dowam etdirip, milli seýisçilik sungatynyň ösdürilmegine, onuň dünýädäki abraýynyň belende göterilmegine, atçylyk sportunyň höweslendirilmegine hem-de giňden wagyz edilmegine uly üns berýär. Şanly sene mynasybetli toplumyň çäginde halk döredijiliginde gözelligiň, wepalylygyň, dostlugyň, asyllylygyň, edermenligiň, Watana söýginiň nyşany bolan ahalteke bedewlerine bagyşlanan sergi ýaýbaňlandyryldy. 

Ahalteke bedewleri 7 çapyşykda dürli aralyklarda öz okgunlylygyny, ýyndamlygyny görkezdiler. 2200 metr aralyga ýedinji, jemleýji çapyşykda baş baýrak — Türkmenistan Prezidentiniň baýragy ugrunda bäsleşildi. 2 minut 31,3 sekunda deň bolan iň gowy netijäni Türkmenistanyň Prezidentiniň Ahalteke atçylyk toplumyna degişli Bezirgen atly akýal mele at görkezdi. Çapyşygyň ýeňijilerine baýraklar gowşuryldy. 

Türkmenistanyň Garaşsyzlyk güni mynasybetli hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň adyna döwlet Baştutanlaryndan, abraýly halkara guramalaryň ýolbaşçylaryndan hem-de jemgyýetçilik işgärlerinden köp sanly gutlag hatlary gelip gowuşýar. Olarda syýasy, ykdysady we durmuş ulgamlarynda uly üstünlikleri gazanmaga mümkinçilik beren ýurdumyzyň Bitaraplyk hukuk derejesiniň ata Watanymyzyň dünýädäki abraýynyň has-da belende göterilmegine ýardam edýändigi bellenilýär. 

Döwlet Baştutanymyzyň dabaralara gatnaşmak üçin ýurdumyza gelen myhmanlar bilen geçiren duşuşyklary Türkmenistanyň açyklyk, özara hormat goýmak, düşünişmek, dürli ugurlar boýunça özara gatnaşyklary ösdürmek ýörelgelerine esaslanýan döwletara hyzmatdaşlygy we dostlukly gatnaşyklary pugtalandyrmagy maksat edinýändigini ýene-de bir gezek tassyklady. 

26-njy sentýabrda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň Prezidenti Rustam Minnihanow bilen geçiren duşuşygynyň dowamynda taraplar Türkmenistan bilen Russiýanyň arasyndaky netijeli döwletara dialogyň çäklerinde ösdürilýän hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan meseleleri boýunça pikir alyşdylar. Ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň gün tertibinde söwda-ykdysady gatnaşyklara, işewür düzümleriň ugry boýunça göni gatnaşyklara möhüm orun berilýär. Hyzmatdaşlyk üçin uly mümkinçilikler Türkmenistanda amala aşyrylýan we milli ykdysadyýeti senagatlaşdyrmaga, pudaklaýyn düzümleri düýpli döwrebaplaşdyrmaga, bäsdeşlige ukyply ýokary hilli önümleriň häzirki zaman tehnologiýaly önümçiliklerini döretmäge gönükdirilen toplumlaýyn özgertmeler bilen şertlendirilendir. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Sankt-Peterburgyň (Russiýa Federasiýasy) gubernatory Aleksandr Beglowy kabul etdi. Duşuşygyň barşynda ozal gazanylan ylalaşyklary, hususan-da, söwda-ykdysady, ylmy-tehniki we medeni-ynsanperwer ulgamlarda 2020 — 2025-nji ýyllar üçin “Ýol kartasynda” bellenen wezipeleri durmuşa geçirmek boýunça anyk çäreler ara alnyp maslahatlaşyldy. Energetika, ulag we kommunikasiýalar, gurluşyk ulgamy, ýol-ulag düzümi we gämi gurluşygy, maýa goýumlar, sanlylaşdyrmak hyzmatdaşlygyň esasy ugurlarynyň hatarynda görkezildi. Öz nobatynda, Türkmenistan ýurdumyzda öndürilýän oba hojalyk, dokma we nebithimiýa senagatynyň önümlerini hem-de beýleki harytlary ibermäge taýýardyr. 

Şeýle-de hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Russiýa Federasiýasynyň Çelýabinsk oblastynyň gubernatory Alekseý Teksleri kabul etdi. Döwlet Baştutanymyz Russiýa Federasiýasynyň iri sebitleri, şol sanda Çelýabinsk oblasty bilen netijeli hyzmatdaşlygyň ýola goýulmagyna, hususan-da, Türkmenistanda metallurgiýa we maşyngurluşyk zawodlarynyň taslamalaryny işläp düzmek, gurmak ulgamynda hyzmatdaşlygyň giňeldilmegine aýratyn ähmiýet berilýändigini belledi. Nygtalyşy ýaly, özara dolanyşykda harytlaryň görnüşlerini giňeltmek ulgamynda taraplaryň maksatlary umumydyr. Şunuň bilen baglylykda, türkmen tarapynyň nebit we gaz çykarýan senagatynyň, dokma pudagynyň önümlerini, türkmen halylaryny, oba hojalyk harytlaryny ibermäge taýýardygy nygtaldy. 

28-nji sentýabrda hormatly Prezidentimiziň ykdysadyýetimiziň dürli pudaklarynda iri taslamalary durmuşa geçirmäge gatnaşýan daşary ýurt kompaniýalarynyň ýolbaşçylary bilen geçiren duşuşyklarynda işewür hyzmatdaşlygyň geljekki ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow “Buried Hill Energy” kompaniýasynyň direktorlar geňeşiniň Ýerine ýetiriji başlygy Piter S.Kallosy kabul etdi. Myhman döwlet Baştutanymyzy Garaşsyzlyk baýramy bilen gutlady hem-de bagt, parahatçylyk we abadançylyk arzuw etdi. Piter Kallos köp ýyllaryň dowamynda Türkmenistanda netijeli işleýän “Buried Hill Energy” kompaniýasynyň Hazar deňziniň türkmen kenarynda geljegi uly uglewodorod ýataklaryny işläp geçmek hem-de nebitgaz pudagy üçin ýokary hünärli milli işgärleri taýýarlamak boýunça mundan beýläk-de ysnyşykly hyzmatdaşlyga uly gyzyklanma bildirýändigini nygtady. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň “John Deere” kompaniýasynyň oba hojalyk we seýilgäh enjamlary bölüminiň ýolbaşçysy Markwart fon Pents bilen duşuşygynyň dowamynda ozal gazanylan ylalaşyklaryň çäklerinde alnyp barylýan işler ara alnyp maslahatlaşyldy. Kompaniýanyň hyzmatdaşlygy giňeltmegi we Türkmenistana getirilýän oba hojalyk tehnikalarynyň, şol sanda ýerli toprak-howa şertlerine laýyk gelýän ekiş we hasyl ýygnaýjy tehnikalaryň görnüşlerini artdyrmagy maksat edinýändigi bellenildi. 

30-njy sentýabrda döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet durmuşynyň möhüm meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Milli kanunçylygy mundan beýläk-de kämilleşdirmek, döwlet emlägini dolandyrmagyň netijeliligini ýokarlandyrmak, nebitgaz senagatynyň önümçilik kuwwatlyklaryny döwrebaplaşdyrmak, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy mejlisde ara alnyp maslahatlaşylan meseleleriň hatarynda boldy. 

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna dürli maksatly plastik kartlaryň, ýol hereketini sazlaýjy dürli görnüşli yşyklandyryjylaryň we LED ýol belgileriniň önümçiliklerini ýola goýmak barada, şeýle-de Balkan welaýatynyň Serdar etrabynda köpugurly Gün we ýel elektrik stansiýasynyň gurluşygynyň taslamasynyň amala aşyrylyşyna gözegçilik etmek hyzmatyny ýerine ýetirmek üçin maslahatçy kompaniýany saýlap almak barada halkara bäsleşigiň ýeňijisi bolan kompaniýa bilen şertnama baglaşmak hakynda teklip hödürlenildi. Şeýle-de «Senetçilik we amaly-haşam sungaty dünýä halklarynyň mirasynda» atly halkara festiwaly we «Saglygy goraýyş, bilim we sport Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe» atly halkara sergini hem-de ylmy maslahaty geçirmäge görülýän taýýarlyklar barada habar berildi. 

Türkmenistanyň Aýlag döwletleri bilen netijeli hyzmatdaşlygyny ösdürmek boýunça alnyp barylýan işler mejlisde garalan aýratyn mesele boldy. Şunuň bilen baglylykda, sentýabr aýynda Saud Arabystany Patyşalygynyň Er-Riýad şäherine bolan gulluk iş saparynyň jemleri barada hasabat berildi. Şol ýerde ýurdumyzyň wekiliýeti Merkezi Aziýa döwletleriniň hem-de Aýlagdaky Arap döwletleriniň hyzmatdaşlyk geňeşiniň agza ýurtlarynyň daşary işler ministrleriniň arasynda strategik gepleşikler boýunça birinji duşuşyga gatnaşdy. Türkmen tarapy energetika, ulag, logistika, maýa goýumlar we söwda ulgamlaryny özara bähbitli hyzmatdaşlygy pugtalandyrmagyň esasy ugurlarynyň hatarynda görkezdi. 

Mundan başga-da, Er-Riýadda Saud Arabystany Patyşalygynyň Hökümet edaralarynyň ýolbaşçylary bilen ikitaraplaýyn gepleşikler geçirildi. Dürli ulgamlarda bar bolan kuwwaty, bilelikdäki maýa goýum taslamalaryny durmuşa geçirmegiň mümkinçiliklerini nazara almak bilen, netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmegiň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Şeýle-de Türkmenistanyň wekiliýetiniň 12 — 16-njy sentýabrda Birleşen Arap Emirliklerine bolan gulluk iş saparynyň jemleri barada hasabat berildi. BAE-niň ugurdaş düzümleriniň birnäçesiniň ýolbaşçylary bilen geçirilen duşuşyklaryň barşynda dürli ulgamlarda netijeli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de giňeltmäge degişli meselelere garaldy. Saparyň çäklerinde Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentligi bilen “Abu Dhabi Ports Company PJSC” kompaniýasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýurdumyzyň ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşde, halkara hem-de sebitara düzümleriň ugry boýunça, şol sanda “Merkezi Aziýa — Aýlagdaky Arap döwletleriniň hyzmatdaşlyk geňeşiniň” çäklerinde özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmäge taýýardygyny tassyklap, bu ugurdaky işleri yzygiderli dowam etdirmegi tabşyrdy. 

Mejlisde döwlet Baştutanymyz “Türkmengaz” döwlet konserniniň maddy-tehniki enjamlary we serişdeleri satyn almagy hakynda” Karara hem-de ýurdumyzyň ýuridik şahslaryna gurluşyk we önümçilik maksatlary üçin ýer böleklerini peýdalanmaga bermek hakynda Buýruga gol çekdi. 

Geçen hepdede hormatly Prezidentimiziň tabşyrygy boýunça Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Ýaponiýa iş saparyny amala aşyrdy. Saparyň dowamynda Ýaponiýanyň Premýer-ministri Fumio Kisida, parlamentiň wekilleri, ýurduň birnäçe öňdebaryjy kompaniýalarynyň ýolbaşçylary bilen duşuşyklar geçirildi. 

 Şeýle-de Gahryman Arkadagymyz Ýaponiýanyň ozalky Premýer-ministri Sindzo Abeniň döwlet derejesindäki matam çäresine gatnaşdy. 

 Hormatly Arkadagymyzyň iş sapary iki ýurduň arasyndaky dostlukly gatnaşyklaryň mundan beýläk-de ösdürilmegine itergi berer. 

Baýramçylyk dabaralaryna beslenen geçen hepdäniň wakalarynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda abadançylygyň ýoly bilen ynamly öňe barýan Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň gazanan üstünlikleri we ýeten belent sepgitleri öz beýanyny tapdy. 

(TDH)

 Arkadagly Serdarymyzyň parasatly baştutanlygynda Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň şäherlerinde we obalarynda ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň düýpgöter gowulandyrylmagyna aýratyn üns berilýär. Bu ynsanperwer maksadyň üstünlikli amala aşyrylmagyna türkmen telekeçileri hem öz mynasyp goşantlaryny goşýarlar.  

Şu ýylyň geçen hasabat döwründe tutuş Balkan welaýaty boýunça öndürilen senagat önümleriniň ýaryna golaýynyň hususy eýeçilikdäki kärhanalar tarapyndan taýýarlanylyp, gazanylan ösüş depgininiň 142 göterimden gowrak bolandygy muny doly tassyklaýar. Şunda Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy bolan «Akgaýa» hojalyk jemgyýetiniň Türkmenbaşy etrabynyň Akdaş şäherçesiniň golaýynda iş alyp barýan Gurluşyk garyndy materiallaryny we gipskartonyny öndürýän kärhanasynyň döwrüň ösen talaplaryna mynasyp işleri amal edýändigini aýratyn bellemek gerek. Kärhananyň hünärmenleri mukaddes ýurt Garaşsyzlygymyzyň şanly 31 ýyllyk ählihalk baýramyny mynasyp zähmet sowgatlary bilen garşyladylar.  

Ýeri gelende aýtsak, «Türkmenistanda daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek boýunça Döwlet maksatnamasyna» laýyklykda, «Akgaýa» hojalyk jemgyýetiniň eziz Diýarymyzyň çig mal serişdelerine baý bolan bu künjeginde halkara ülňülere kybap gelýän, umumy meýdany 25 gektara barabar bolan döwrebap kärhanasy günbatar sebitde hem telekeçiligiň ynamly ösdürilýändiginden habar berýär. Bu ýerde taýýarlanylýan ýokary hilli gurluşyk serişdelerine we desgalaryňdyr ymaratlaryň içki gurluşynyň üçegasty hemem diwar örtükleri üçin zerur bolan gipskartonyna ýurdumyzyň ähli künjeginde alnyp barylýan gurluşyklarda, şonuň ýaly-da, daşary ýurtlarda hem isleg barha artýar. 

 Kämil enjamlar bilen birkemsiz üpjün edilen bu häzirki zaman önümhanasy ymaratlaryň içki diwarlaryny tekizläp, ýylmamak üçin zerur bolan önümleri taýýarlamakda ýylyň-ýylyna belent sepgitlere eýe bolýar. Kärhananyň önümçilik işlerini kadaly ýola goýmak üçin gerek bolan çig mallaryň agramly bölegi Akdaş şäherçesiniň golaýyndaky tebigy känlerden alynýar. Kärhanada taýýarlanýan gurluşyk serişdeleri üçin gerek bolan goşundylaryň belli bir bölegi Ispaniýa, Bolgariýa, Hytaý Halk Respublikasy, Türkiýe ýaly döwletlerden getirilýär. Munuň öz Watanymyzda dünýä döwletleri bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy ýola goýmaklyga gönükdirilen «Açyk gapylar» syýasatynyň «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda hem barha rowaçlyk tapýandygynyň güwäsidir. 

Kärhanadaky juda kämil enjamlar oturdylan barlaghana taýýarlanylýan gurluşyk serişdeleriniň ýokary hil talaplaryna doly laýyk gelmegini üpjün edýär. Şonuň üçin olar içerki we daşarky bazarlarda bäsleşige ukyplydyr. Kärhananyň golaýyndaky känlerden getirilýän çig mal taýýar harytlyk görnüşine getirilýänçä, amala aşyrylýan işleriň ählisi kämil tehnologik enjamlary netijeli işletmek bilen amala aşyrylýar. 

Ata Watanymyz Türkmenistan häzirki wagtda il-ýurt bähbitli, tutuş dünýä ähmiýetli desgalaryňdyr ymaratlaryň, täzeden-täze önümçilik düzümleriniň gurluşyklarynyň ýokary depginlerde alnyp barylýan mesgenine öwrüldi. Kärhananyň hünärmenleri halkara ölçeglere laýyk taýýarlanýan serişdeleriniň gurluşyklarda giňden ulanylýandygyna çäksiz buýsanýarlar. Kärhanada önümçiligiň ähli ulgamlary hut türkmen hünärmenleri tarapyndan başarnykly dolandyrylýar. Olaryň her biri hünär ussatlyklaryny yzygiderli ýokarlandyrmak bilen, bitirýän işleriniň ähli babatlarda ýokary hilli bolmagyny gazanýar. «Akgaýa» hojalyk jemgyýetinde täzelikde öndürilip başlanan «Kent» haryt nyşanly suw esasly boýaglar bolsa 10 we 20 kilogramlyk ýaraşykly gaplarda sarp edijilere ugradylýar. Dürli reňkli ol boýaglary müşderiler uly isleg bilen satyn alýarlar. Aslynda, häzirki döwürdäki tehniki ösüş, sarp edijileriň islegleriniň has döwrebap kanagatlandyrylmagyna, köp babatlarda, ykdysadyýetiň hususy böleginiň alyp barýan işleriniň netijeliligine baglydyr. Kärhananyň öz işine ussat hünärmenleri çylşyrymly we giň möçberli işleri ygtybarly ýola goýmakda daşary ýurtlaryň ugurdaş düzümlerinden yzda galmaýarlar. Çünki berkarar döwletimizde hereket edýän kanunlar türkmen ykdysadyýetiniň döwlete degişli bolmadyk ulgamynyň bäsleşige ukyplylygyny ýokarlandyrmaga, önümçiligiň netijeliligini we düşewüntliligini artdyrmaga, telekeçiligi depginli ösdürmäge giň mümkinçilikleri döredýär. 

Bu ýerdäki önümhanalarda, ammarlarda, sorujy desgada, ýörite gaplarda (rezerwuarlarda), mehanizmleri abatlaýyş bölüminde işleri talabalaýyk ýola goýmak üçin ähli mümkinçilikler döredilipdir. Kärhanada hemişelik iş orunlary bilen üpjün edilen raýatlarymyzyň kyrkdan gowragy zähmet çekýär. 

Mu­kad­des Ga­raş­syz­ly­gy­my­zyň 31 ýyl­lyk baý­ra­my­nyň giň­den bel­le­nil­en gün­le­rin­de, has ta­ky­gy, şu ýy­lyň 23-nji sent­ýab­ryn­da Türk­me­nis­ta­nyň Döw­let Mas­la­ha­ty bo­lup geç­di. On­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow çuň ma­ny-maz­mu­na ýug­ru­lan çy­kyş et­mek bi­len, 31 ýyl­da ýur­du­my­zyň dur­muş-yk­dy­sa­dy ösü­şin­de ga­za­ny­lan üs­tün­lik­ler we öň­de dur­ýan we­zi­pe­ler ba­ra­da gi­ňiş­le­ýin du­rup geç­di. 

Ar­ka­dag­ly Ser­da­ry­myz öz çy­ky­şyn­da yk­dy­sa­dy­ýe­tiň ba­zar gat­na­şyk­la­ry­na ge­çil­ýän şer­tin­de ma­li­ýe-bank ul­ga­my­nyň işi­niň döw­re­bap­laş­dy­ryl­ma­gy­nyň aý­ra­tyn äh­mi­ýe­te eýe bol­jak­dy­gy­ny nyg­ta­dy. Ha­ky­kat­dan hem, Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry­ny dur­mu­şa ge­çir­mek­de aý­ra­tyn orun ýur­du­my­zyň ma­li­ýe-bank ul­ga­my­na de­giş­li­dir. Ila­tyň we halk ho­ja­ly­gy­nyň pu­dak­la­ry­nyň ma­li­ýe-bank ul­ga­my­nyň hyz­mat­la­ry­na bo­lan ös­ýän is­leg­le­ri­ni ýo­ka­ry hil­li, gys­ga wagt­da ka­na­gat­lan­dyr­mak möhüm äh­mi­ýe­te eýe­dir. Bu we­zi­pä­ni üs­tün­lik­li çöz­mek «Türk­me­nis­tan­da 2019 — 2025-nji ýyl­lar­da san­ly yk­dy­sa­dy­ýe­ti ös­dür­me­giň Kon­sep­si­ýa­sy­nyň» we «Türk­me­nis­tan­da san­ly yk­dy­sa­dy­ýe­ti ös­dür­me­giň 2021 — 2025-nji ýyl­lar üçin Döw­let mak­sat­na­ma­sy­nyň» esa­syn­da ama­la aşy­ryl­ýar.  

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Döw­let Mas­la­ha­tyn­daky çy­ky­şyn­da «Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy: Türk­me­nis­ta­ny 2022 — 2052-nji ýyl­lar­da dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan ös­dür­me­giň Mil­li mak­sat­na­ma­syn­da», şeý­le-de «Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň ýur­du­my­zy 2022 — 2028-nji ýyl­lar­da dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan ös­dür­me­giň Mak­sat­na­ma­syn­da» kes­git­le­nen we­zi­pe­le­ri üs­tün­lik­li çöz­mek­de Döw­let býu­je­ti­ne, pul-karz, nyrh we ma­ýa go­ýum sy­ýa­sa­ty­na möhüm orun de­giş­li­di­gi­ni nygtady. 

Býu­jet ýur­duň esa­sy ma­li­ýe res­mi­na­ma­sy bol­mak bi­len, ol, bir ta­rap­dan, döw­le­tiň, beý­le­ki ta­rap­dan, ila­tyň ara­syn­da ma­li­ýe se­riş­de­le­ri­niň dö­re­dil­me­gi we paý­la­nyl­ma­gy bi­len bag­la­ny­şyk­ly­dyr. Döw­let býu­je­ti yk­dy­sa­dy­ýe­tiň pu­dak­la­ry­nyň, şeý­le hem se­bit­le­riň saz­la­şyk­ly, ka­da­ly ösü­şi­ni üp­jün et­mek­de we dur­muş sy­ýa­sa­ty­ny üs­tün­lik­li ama­la aşyr­mak­da iň mö­hüm ma­li­ýe gu­ra­ly hök­mün­de çy­kyş ed­ýär. Mu­nuň aý­dyň my­sa­ly­ny hä­zir­ki wagt­da Döw­let býu­je­ti­niň çyk­da­jy­la­ry­nyň 75 — 80 gö­te­ri­mi­niň dur­muş ug­ru­ny ma­li­ýe­leş­dir­mä­ge gö­nük­di­ril­ýän­di­gin­den hem gör­mek bol­ýar. Şeý­le amat­ly şert­le­riň dö­re­dil­me­gi ýur­du­myz­da dur­muş ugur­ly sy­ýa­sa­tyň üs­tün­lik­li ama­la aşy­ryl­ýan­dy­gy­nyň aý­dyň su­but­na­ma­sy­dyr. 

Ýur­du­my­zyň yk­dy­sa­dy bin­ýa­dy­ny ber­kit­mek­de, döw­le­te da­hyl­ly we da­hyl­syz eda­ra-kär­ha­na­la­ryň, hu­su­sy te­le­ke­çi­le­riň ma­li­ýe se­riş­de­le­ri­ne bo­lan goş­ma­ça is­leg­le­ri­ni ka­na­gat­lan­dyr­mak­da bank kar­zy­na aý­ra­tyn orun de­giş­li­dir. Şun­dan ugur al­nyp, kar­zyň möç­be­ri­niň art­dyryl­ma­gyna yzygiderli üns berilýär. Di­ňe 2011 — 2021-nji ýyl­lar­da yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ze gö­nük­di­ri­len umu­my karz­la­ryň möç­be­ri 17,2 mil­liard ma­nat­dan 106 mil­liard ma­na­da çen­li ýo­kar­lan­dy. Kar­zyň möç­be­ri­niň art­dy­ryl­ma­gy bi­len, yk­dy­sa­dy­ýe­ti in­no­wa­si­on teh­no­lo­gi­ýalar esasynda kö­pu­gur­ly ös­dür­mä­ge, ila­tyň ýa­şa­ýyş-dur­muş şert­le­ri­ni go­wu­lan­dyr­ma­ga äh­li amat­lyk­lar dö­re­dil­ýär. 

Arkadagly Serdarymyz Döw­let Mas­la­ha­tyn­daky çy­ky­şyn­da ýur­du­my­zyň bank ul­ga­my­nyň Hal­ka­ra Pul gaz­na­sy, Bü­tin­dün­ýä ban­ky, Azi­ýa­nyň Ösüş ban­ky, Ýew­ro­pa­nyň Tä­ze­le­niş we ösüş ban­ky bi­len hyz­mat­daş­ly­gy mun­dan beý­läk ös­dür­me­giň mak­sa­da la­ýyk­dy­gy­ny bel­le­di. Hal­ka­ra ma­li­ýe gu­ra­ma­la­ry bi­len gat­na­şyk­la­ryň iş­jeň­leş­di­ril­me­gi di­ňe bir goş­ma­ça ma­li­ýe se­riş­de­le­ri­niň çe­kil­me­gi­ne amat­ly şert dö­ret­män, eý­sem, ma­li­ýe-bank ul­ga­my­nyň işi­ni kä­mil­leş­dir­mä­ge, do­lan­dyr­mak­ly­gy hal­ka­ra ta­lap­la­ra la­ýyk­lyk­da gu­ra­ma­ga we ul­ga­myň hü­när­men­le­ri­niň hü­när de­re­je­si­ni ýo­kar­lan­dyr­ma­ga hem giň müm­kin­çi­lik­le­ri açar. 

Döw­let Mas­la­ha­tyn­da bel­le­ni­li­şi ýa­ly, dur­nuk­ly ösü­şi üp­jün et­mek­de ma­ýa go­ýum iş­jeň­li­gi­ne aý­ra­tyn äh­mi­ýet ber­mek we onuň yk­dy­sa­dy­ýe­te go­ýul­ýan möç­be­ri­ni yzy­gi­der­li art­dyr­mak zerurdyr. Şo­ňa gö­rä-de, 2022 — 2028-nji ýyl­lar­da yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň in­no­wa­si­on ösü­şi­ni üp­jün et­mek mak­sa­dy bi­len, gel­jek ýe­di ýyl­da 278,9 mil­liard ma­nat­dan gow­rak ma­ýa go­ýum­la­ry öz­leş­di­ri­ler. Bu dö­wür­de zäh­met hak­la­ry­nyň möç­ber­le­ri­ni 1,8 es­se art­dyr­mak, yk­dy­sa­dy­ýe­tiň äh­li pu­da­gyn­da 30 mü­ňe go­laý goş­ma­ça iş orun­la­ry­ny dö­ret­mek göz öňün­de tu­tul­ýar. Köp san­ly önüm­çi­lik we me­de­ni-dur­muş mak­sat­ly des­ga­lar gur­lup ulan­ma­ga ber­ler. 

Mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­tiň pu­dak­la­ry­na ma­ýa go­ýum­la­ryň uly möç­ber­ler­de gö­nük­di­ril­me­gi, oba ho­ja­ly­gy­na, te­le­ke­çi­li­ge ýe­ňil­lik­li karz­la­ryň be­ril­me­gi­niň ýo­la go­ýul­ma­gy, çig mal­la­ryň se­na­gat taý­dan gaý­ta­dan iş­le­ni­lip, da­şa­ry ýurt­lar­dan ge­ti­ril­ýän ha­ryt­la­ryň or­nu­ny tut­ýan önüm­le­riň ön­dü­ril­ýän gör­nüş­le­ri­ni we möç­ber­le­ri­ni kö­pelt­mek, da­şa­ry ýurt­la­ra ibe­ril­ýän bö­le­gi­ni art­dyr­mak ba­ba­tyn­da giň müm­kin­çi­lik­le­riň dö­re­dil­me­gi ýurt­da azyk we ha­ryt bol­çu­ly­gy­ny üp­jün et­mek­de yk­dy­sa­dy­ýe­tiň ösü­şi­ni şert­len­dir­ýär. Yk­dy­sa­dy kuw­wa­tyň art­ma­gy bol­sa, öz no­ba­tyn­da, ýur­du­my­zyň ila­ty­nyň hal-ýag­da­ýy­ny has-da go­wu­lan­dyr­ma­ga, ýa­şa­ýyş-dur­muş de­re­je­si ýo­ka­ry bo­lan dün­ýä döw­let­le­ri­niň ha­ta­ryn­da bol­ma­gy­ny ga­zan­ma­ga ýar­dam ber­ýär. 

Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de ýur­du­myz­da äh­li gör­ke­zi­ji­ler öza­ra bag­la­ny­şyk­ly, ka­da­ly ösü­şe eýe bol­ýar. Bu hem hal­ky­my­zyň bo­le­lin, bag­ty­ýar dur­muş­da ýa­şa­ma­gy­ny üp­jün et­mä­ge esas dö­red­ýär.  

Baý­ram­dur­dy TAÝ­HA­ROW,

Türk­men döw­let yk­dy­sa­dy­ýet we do­lan­dy­ryş ins­ti­tu­ty­nyň bank işi ka­fed­ra­sy­nyň pro­fes­so­ry.