Hormatly Prezidentimiziň täzeçillik häsiýetine ýugrulan durmuş-ykdysady özgertmeleriniň rowaçlanmagy döwletimiziň çalt depginler bilen ösüşinde aýdyň görünýär. Milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda öndürilýän önümleriň we edilýän hyzmatlaryň möçberiniň artmagy ýurdumyzyň ýokary ösüş kuwwatyny kesgitleýär. Ykdysady netijeliligiň ýokary derejesi döwlet tarapyndan ileri tutulýan ugurlara maýa goýumlaryň maksatlaýyn esasda gönükdirilmegi, önümçiligiň döwrebap hilde guralmagy önümleriň hili we olara hyrydarlaryň köplügi bilen gönüden-göni bagly bolup durýar. Berkarar ýurdumyzda ähli ugurlary öz içine alýan, hil taýdan täze, okgunly ösüşlere alyp barýan, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň dünýäniň öňdebaryjy döwletlerine kybap bolmagyny üpjün etmäge gönükdirilen başlangyçlara badalga berildi. Olaryň çäklerinde «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyny» amala aşyrmak boýunça toplumlaýyn işler alnyp barylýar. Konsepsiýa milli ykdysadyýeti diwersifikasiýalaşdyrmak, oňa sanly ulgamy ornaşdyrmak, elektron senagatyny ösdürmek, adamyň aň-bilim maýasyna, işewürlige we maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň soňky gazananlaryna esaslanýan ösen ykdysadyýeti kemala getirmek maksadyny nazarlaýar.

Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň 2018-nji ýylyň netijelerine bagyşlanan giňişleýin mejlisinde döwlet Baştutanymyzyň kabul eden Karary esasynda, «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» sanly ykdysadyýetiň milli ykdysadyýetimizi ösdürmekdäki täsiri giňişleýin beýan edilip, bu babatda halk hojalygynyň dürli pudaklaryna innowasion tehnologiýalary, şol sanda sanly tehnologiýalary we öňdebaryjy halkara tejribelerini ornaşdyrmak, elektron resminamalar dolanyşygyna hem-de elektron şahsyýetnamalar ulgamyna geçmek, ýokary tehnologiýaly, bäsdeşlige ukyply sanly ykdysadyýeti, sazlaşykly işleýän elektron senagatyny döretmek, sanly aragatnaşyk babatynda şäherleriň we obalaryň arasyndaky tapawudy aradan aýyrmak ýaly wezipeler kesgitlenildi.

Sanly ykdysadyýetiň hereket etmegi jemgyýetiň, işewürligiň we hökümetiň bir wagtda sanlylaşdyrylmagyny üpjün edip, dolandyryş, maliýe, önümçilik, durmuş we beýleki ulgamlara täze tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy ykdysadyýetiň oňyn netijeleriniň artmagyna getirýär. Önümçilikde we hyzmatlar ulgamynda harajatlaryň azalmagy, zähmet öndürijiliginiň ýokarlanmagy, söwdanyň çäginiň giňelmegi, bäsdeşlige ukyplylygyň ýokarlanmagy, girdejileriň täze görnüşleriniň ýüze çykmagy, edilýän hyzmatlaryň wagt taýdan hemişe elýeterli bolmagy, harytlaryň we hyzmatlaryň ählumumy bazarlara dessin çykmagy we dünýäniň islendik ýerindäki sarp edijilere elýeterli bolmagy, sarp edijileriň islegleriniň has çalt we ýokary derejede kanagatlandyrylmagy hem-de hyzmatlaryň hiliniň ýokarlanmagy ýaly mümkinçilikleriň ählisi sanly ykdysadyýetiň ösüşiniň netijesidir.

Aýbek TAJYÝEW,

Türkmen oba hojalyk institutynyň mugallymy.

Aşgabat, 14-nji iýun (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasarynyň, Daşoguz welaýatynyň we etraplarynyň häkimleriniň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. Onda galla oragynyň barşy ara alnyp maslahatlaşyldy.

Döwlet Baştutanymyz, ilki bilen, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýewe söz berdi. Wise-premýer häzirki döwürde möwsümleýin oba hojalyk işleriniň depgini, galla oragyny gysga möhletde we ýitgisiz geçirmek ugrunda alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Şu güne çenli ýurdumyz boýunça jemi 591 müň 242 tonna bugdaý hasyly ýygnalyp, bu ugurda bellenilen meýilnamanyň ýerine ýetirilişi 42,23 göterime deň boldy. Ýokary öndürijiligi bolan galla kombaýnlarynyň jemi 2 müň 111-si gije-gündiziň dowamynda işledilýär. Şol bir wagtyň özünde orak möwsüminde işleýänler üçin ýokary derejeli mümkinçilikleriň we şertleriň döredilmegine möhüm ähmiýet berilýär. Şeýle hem etraplarda döredilen abatlaýjy we sazlaýjy toparlar oba hojalyk tehnikalarynyň sazlaşykly işini üpjün etmek maksady bilen, ýerlerde tehniki hyzmaty alyp barýarlar.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tabşyrygyna laýyklykda, ýygnalýan bugdaý hasyly üçin önüm öndürijiler bilen hasaplaşyklaryň öz wagtynda geçirilýändigi, kabul edilen hasylyň ammarlarda we elewatorlarda talabalaýyk saklanylmagy bilen baglanyşykly meseleleriň yzygiderli gözegçilikde saklanýandygy habar berildi. Mundan başga-da, galladan boşan ýerlerde degişli agrotehniki işler talabalaýyk derejede ýola goýulýar. Munuň özi aralyk ekinleri ösdürip ýetişdirmek üçin zerur şertleri üpjün edýär.

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatynda Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradow sebitiň ak ekinli meýdanlarynda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, orak möwsüminde ulanylýan oba hojalyk tehnikalarynyň, ýük awtoulaglarynyň sazlaşykly işini ýola goýmak, galla kabul ediş bölümlerinde hasyly bökdençsiz kabul etmek boýunça işleri talabalaýyk guramakda alnyp barylýan çäreler barada hasabat berdi.

Welaýatda 145 müň gektar meýdanda bugdaýyň bol hasyly ýetişdirildi. Şu ýyl daşoguzly gallaçylar Watan harmanyna 265 müň tonna bugdaý hasylyny tabşyrmagy meýilleşdirýärler.

Şu güne çenli Watan harmanyna 18 müň 756 gektar meýdandan 34 müň tonnadan gowrak däne ýygnaldy. Bu bolsa bellenilen meýilnamanyň 12,96 göterim ýerine ýetirilendigini, her gektaryň hasyllylygynyň 18,3 sentnere deň bolandygyny aňladýar. Şu möwsümde ýokary öndürijilikli däne kombaýnlarynyň 439-sy bökdençsiz işledilýär, galla kabul ediş bölümleriniň 28-si hereket edýär.

Döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygyna laýyklykda, gallaçylara arakesme wagtynda meýdan düşelgelerinde göçme söwda we beýleki hyzmatlar ýola goýulýar hem-de artistleriň çykyşlary guralýar.

Soňra S.A.Nyýazow adyndaky etrabyň häkimi B.Handurdyýew galla meýdanlarynda ýetişdirilen bereketli hasyly ýitgisiz ýygnap almak boýunça ýerine ýetirilýän işler barada hasabat berdi. Şu ýyl 16 müň gektar ýerde bugdaýyň bol hasyly ýetişdirilip, ondan 31 müň 200 tonna galla hasylyny almak meýilleşdirilýär. Häzirki döwürde ýokary öndürijilikli kombaýnlaryň 58-si, hasyl daşaýan ýük awtoulaglarynyň 290-sy bökdençsiz işledilýär. Ýygnalan hasyl etrabyň galla kabul ediş bölümleriniň 4-sinde kabul edilýär. Şeýle hem häkim şu güne çenli şertnamalaýyn borçnamanyň 13 göterim ýerine ýetirilendigini, her gektaryň hasyllylygynyň 19,5 sentnere deň bolandygyny belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýetişdirilen hasylyň gysga möhletde we ýitgisiz ýygnalyp alynmagynyň ýurdumyzda bereket bolçulygynyň üpjün edilmeginde aýratyn ähmiýetlidigini belläp, möwsümi guramaçylykly geçirmek babatda häkime birnäçe tabşyryklary berdi.

Ruhubelent etrabynyň häkimi D.Güjikow, öz gezeginde, etrap boýunça 10 müň gektar meýdanda gallanyň bol hasylynyň ýetişdirilendigi, ondan Watan harmanyna 16 müň 500 tonna ak bugdaý tabşyrmagyň göz öňünde tutulýandygy barada hasabat berdi. Galla oragynda däne kombaýnlarynyň 16-sy, ýük ulaglarynyň 80-si ulanylýar. Ýygnalýan galla hasyly etrabyň galla kabul ediş bölümlerinde bökdençsiz kabul edilýär. Şeýle hem şu güne çenli 2 müň 126 tonna hasyl ýygnalyp, şertnamalaýyn borçnama 12,88 göterim ýerine ýetirildi. Etrap boýunça 1 müň 269 gektar meýdanda orak geçirilip, her gektaryň hasyllylygy 16,8 sentnere barabar boldy.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýetişdirilen hasylyň ýitgisiz ýygnalyp alynmagynyň, onuň galla kabul ediş bölümlerinde degişli derejede saklanmagynyň möhümdigini belledi we bu babatda häkime anyk görkezmeleri berdi.

Soňra Boldumsaz etrabynyň häkimi B.Arazow etrap boýunça şu ýylyň hasyly üçin 10 müň gektar ýerde bugdaýyň bol hasylynyň ýetişdirilendigi, ondan 18 müň 500 tonna galla ýygnamagyň meýilleşdirilýändigi barada hasabat berdi. Şu günler däne ýygnaýan kombaýnlaryň 34-si we ýük ulaglarynyň 170-si öndürijilikli işledilýär. Etrap boýunça häzire çenli 2 müň 398 tonna galla ýygnalyp, tabşyryk 12,96 göterim ýerine ýetirildi. Orak geçirilen ýerleriň umumy meýdany 1 müň 295 gektar bolup, her gektaryň hasyllylygy 18,5 sentnere ýetirildi.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, ýetişdirilen hasyly gysga wagtda ýygnamagyň we galla kabul ediş bölümlerinde alnyp barylýan işleri talabalaýyk ýola goýmagyň wajypdygyna ünsi çekdi we bu işleri hemişe gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Welaýatyň Gubadag etrabynyň häkimi H.Nurjanow mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň bellenilýän ýylynda 13 müň gektar ýerde bugdaýyň bol hasylynyň ýetişdirilendigi, ondan 24 müň tonna hasyl ýygnamagyň göz öňünde tutulýandygy barada hasabat berdi. Häzirki döwürde galla oragy gyzgalaňly alnyp barylýar. Etrap boýunça şu güne çenli 3 müň 129 tonna hasyl ýygnalyp, şertnamalaýyn borçnama 13,4 göterim ýerine ýetirildi. Şunda 1 müň 694 gektar meýdanda orak geçirilip, gektaryň hasyllylygy 18,5 sentnere barabar boldy. Şeýle hem häkim orak möwsüminde kombaýnlaryň 38-siniň, ýük ulaglarynyň 190-synyň iki çalşykda netijeli işledilýändigi, galla kabul ediş bölümlerinde hasylyň bökdençsiz kabul edilýändigi we talabalaýyk saklanylýandygy barada aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, gallaçy kärendeçiler üçin zerur şertleriň döredilmeginiň möhüm talapdygyny belläp, tabşyrylýan hasyl üçin hasaplaşyklaryň öz wagtynda geçirilmegini hemişe üns merkezinde saklamagy tabşyrdy.

Gurbansoltan eje adyndaky etrabyň häkimi O.Amanow “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” ýylynda bugdaýyň bol hasylynyň ýetişdirilendigi, ony öz wagtynda we ýitgisiz ýygnap almak ugrunda ýokary öndürijilikli däne kombaýnlarynyň 50-siniň, ýük ulaglarynyň 250-siniň netijeli işledilýändigi, galla kabul ediş bölümleriniň 4-sinde hasylyň bökdençsiz kabul edilýändigi barada hasabat berdi. Etrapda ak ekinleriň eýeleýän meýdany 17 müň gektara barabar bolup, ondan 30 müň 500 tonna hasyl almak meýilleşdirilýär. Şu güne çenli 2 müň 205 gektar meýdandan 3 müň 958 tonna bugdaý hasyly ýygnalyp, meýilnama 12,98 göterim berjaý edildi, her gektaryň hasyllylygy 18 sentnere deň boldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, gallaçy kärendeçileriň yhlasy bilen ýetişdirilen hasylyň gysga möhletde we ýitgisiz ýygnalmagyna möhüm ähmiýet berilmelidigini belläp, bu ugra degişli düzümleriň sazlaşykly işini üpjün etmek boýunça häkime birnäçe tabşyryklary berdi.

Soňra Akdepe etrabynyň häkimi B.Gylyjow şu günler orak möwsüminiň depginini artdyrmak, ýetişdirilen hasyly gysga möhletde we ýitgisiz ýygnap almak ugrunda ýerine ýetirilýän toplumlaýyn işler barada hasabat bilen çykyş etdi.

Şu ýylyň hasyly üçin etrapda 19 müň gektar meýdanda bugdaýyň bol hasyly ýetişdirildi. Gallaçy kärendeçiler ondan 34 müň 500 tonna hasyl almagy meýilleşdirýärler. Galla oragynyň guramaçylykly dowam edýän döwründe Watan harmanyna 4 müň 459 tonna bugdaý hasyly tabşyrylyp, şertnamalaýyn borçnama 12,92 göterim ýerine ýetirildi. Şeýlelikde, etrap boýunça 2 müň 454 gektar meýdanyň dänesi ýygnalyp, her gektaryň hasyllylygy 18,2 sentnere barabar boldy. Şeýle hem häkim häzirki döwürde etrap boýunça däne ýygýan kombaýnlaryň 59-synyň, ýük awtoulaglarynyň 295-siniň iki çalşyk esasynda doly güýjünde işledilýändigi, galla kabul ediş bölümlerinde hasylyň bökdençsiz kabul edilýändigi barada hasabat berdi we öňde durýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi ugrunda ähli tagallalaryny gaýgyrmajakdyklaryna ynandyrdy.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, galla tabşyrmak boýunça şertnamalaýyn borçnamanyň üstünlikli ýerine ýetirilmegi ugrunda ähli zerur tagallalaryň edilmelidigini belledi we orak möwsümini guramaçylykly geçirmek boýunça häkime birnäçe görkezmeleri berdi.

Saparmyrat Türkmenbaşy etrabynyň häkimi S.Meredow häzirki döwürde galla oragy möwsümini guramaçylykly geçirmek boýunça ýaýbaňlandyrylan giň möçberli işler, oragyň depginini ýokarlandyrmak ugrunda edilýän tagallalar barada hasabat berdi. Etrap boýunça 28 müň gektar meýdanda bugdaýyň bol hasyly ýetişdirilip, Watan harmanyna 50 müň 500 tonna ak bugdaý tabşyrmak meýilleşdirilýär. Döwlet Baştutanymyzyň tagallasy bilen alnan ýokary öndürijilikli, kuwwatly tehnikalaryň bökdençsiz işledilmegi netijesinde, şu güne çenli 6 müň 494 tonna bugdaý taýýarlanylyp, şertnamalaýyn borçnama 12,86 göterim berjaý edildi. Etrap boýunça 3 müň 599 gektar meýdanda orak geçirilip, her gektaryň hasyllylygy 18 sentnere ýetirildi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, möwsümde işledilýän oba hojalyk tehnikalarynyň bökdençsiz hereketini üpjün etmek, galla kabul ediş bölümlerinde alnyp barylýan işleri talabalaýyk ýola goýmak bilen baglanyşykly meseleleriň wajypdygyny belledi we bu babatda häkime anyk tabşyryklary berdi.

Soňra sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty welaýatyň Köneürgenç etrabynyň häkimi M.Gurbanowyň hasabaty bilen dowam etdi. Häkim kärendeçileriň yhlasly zähmeti bilen 17 müň gektar meýdany bolan ak ekinlerden bol hasylyň ýetişdirilendigi, ondan 30 müň 800 tonna hasyl almagyň meýilleşdirilýändigi barada aýtdy. Şeýle hem häkim hormatly Prezidentimiziň ak patasy bilen bugdaý oragyna girişilendigi, şu güne çenli 3 müň 981 tonna hasyl ýygnalyp, borçnamanyň 12,93 göterim ýerine ýetirilendigi barada nygtady. Etrap boýunça jemi 2 müň 197 gektar meýdanyň bugdaýy ýygnalyp, her gektaryň hasyllylygy 18,1 sentnere deň boldy. Möwsümde ýokary öndürijilikli kombaýnlaryň 51-si, galla daşaýan ýük ulaglarynyň 255-si iki çalşykda işledilýär. Galla kabul ediş bölümlerinde bugdaý hasyly bökdençsiz kabul edilýär.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýetişdirilen hasyly iň soňky dänesine çenli doly ýygnap, Watan harmanyna tabşyrmak boýunça ähli zerur çäreleriň görülmelidigini belledi we bu babatda häkime anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Görogly etrabynyň häkimi B.Mämmedow etrap boýunça galla oragynda alnyp barylýan işler, 15 müň gektar ýerde bugdaýyň bol hasylynyň kemala getirilendigi, ondan 28 müň 500 tonna hasyl almagyň meýilleşdirilýändigi barada hasabat berdi. Şu günler etrabyň hojalyklarynda galla oragy batly depginde dowam edýär. Häzire çenli 3 müň 729 tonna hasyl ýygnalyp, meýilnama 13,08 göterim ýerine ýetirildi. 1 müň 961 gektarda orak geçirilip, hasyllylyk 19 sentnere barabar boldy. Şeýle hem galla kombaýnlary, ýük ulaglary we galla kabul ediş bölümleri bökdençsiz hem-de netijeli işledilýär.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, galla oragyny guramaçylykly geçirmek boýunça öňde durýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi ugrunda hemmetaraplaýyn tagalla edilmelidigini belledi we möwsüme degişli düzümleriň sazlaşykly işini üpjün etmegi tabşyrdy.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly welaýatyň Görogly etrabynda bugdaý oragynda işleýän kombaýnçy D.Kurtbaýew bilen söhbetdeş boldy.

Döwlet Baştutanymyz, ilki bilen, kombaýnçynyň hal-ýagdaýy, öý-içersi, oba adamlarynyň iş we durmuş şertleri, orak möwsüminiň depginleri, bu ýylky hasylyň derejesi bilen gyzyklandy. Mundan başga-da, milli Liderimiz orak möwsüminde işledilýän oba hojalyk tehnikalarynyň öndürijiligi bilen tanyşdy. Hormatly Prezidentimiz döwletimiziň oba hojalyk pudagyny hemmetaraplaýyn ösdürmek, oba adamlarynyň iş we durmuş şertlerini gowulandyrmak meselelerini hemişe üns merkezinde saklajakdygyny belledi.

D.Kurtbaýew halal zähmetiň hözirini görüp ýaşamak ugrunda ähli zerur şertleriň döredilýändigi üçin öz adyndan we işdeş ýoldaşlarynyň adyndan hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden çykýan hoşallyk sözlerini aýtdy. Şeýle hem ol gallanyň bol hasylynyň ýetişdirilendigini, orak möwsüminde milli Liderimiziň tagallasy bilen alnan ýokary öndürijilikli, kuwwatly tehnikalaryň bökdençsiz işledilýändigini habar berdi.

Hormatly Prezidentimiziň sowalyna jogap bermek bilen, D.Kurtbaýew özüniň bu kärde 23 ýyl bäri işleýändigini, 11 ýylyň dowamynda bolsa galla oragynda kombaýnçy bolup zähmet çekýändigini, orak möwsüminde ähli zerur şertleriň üpjün edilýändigini we aýlyk gazançlarynyň bökdençsiz tölenilýändigini aýtdy. Şeýle hem daşary ýurtlaryň öňdebaryjy önüm öndürijileriniň kuwwatly oba hojalyk tehnikalarynyň öndürijilik derejesiniň ýokarydygyny nygtap, kombaýnçy döredilýän şertler üçin döwlet Baştutanymyza ýene bir gezek hoşallyk bildirdi.

Milli Liderimiz milli ykdysadyýetimiziň has-da kuwwatlanmagyna mynasyp goşant goşýan oba hojalykçylaryň, mehanizatorlaryň yhlasly zähmetleri netijesinde galla oragynyň guramaçylykly geçiriljekdigine ynam bildirdi hem-de olara alyp barýan işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Daşoguz welaýatynyň hem-de onuň etraplarynyň häkimleriniň alyp barýan işleri barada hasabatlaryny jemläp, ösdürilip ýetişdirilen galla hasylyny gysga wagtda we ýitgisiz ýygnap almak, galla oragynda kombaýnlardyr awtoulaglaryň doly güýjünde işledilmegini gazanmak, galla kabul ediş bölümlerinde hasylyň bökdençsiz kabul edilmegini guramak meseleleriniň wajypdygyna ünsi çekdi. Şeýle hem döwlete tabşyrylan hasyl üçin hasaplaşyklaryň öz wagtynda geçirilmegi, ýygnalan hasylyň ammarlarda we elewatorlarda talabalaýyk saklanylmagy, orakdan boşan meýdanlarda sürüm işlerini geçirmek we aralyk ekinler üçin zerur çäreleri görmek bilen baglanyşykly meseleler aýratyn möhümdir.

Döwlet Baştutanymyz bu barada aýdyp, galla oragy bilen bir hatarda, gowaça meýdanlarynda hatarara bejergi, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek we ösüş suwuny tutmak işleriniň agrotehniki kadalara laýyklykda geçirilmegini, welaýatda şalynyň ýokary hasylyny ösdürip ýetişdirmek üçin ideg işleriniň talabalaýyk alnyp barylmagyny berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Milli Liderimiz sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatyny jemläp, wise-premýere, Daşoguz welaýatynyň hem-de etraplarynyň häkimlerine orak möwsüminde alyp barýan işlerinde, ýurdumyzda azyk howpsuzlygyny üpjün etmekde uly üstünlikleri arzuw etdi we edermen daýhanlaryň galla taýýarlamak baradaky şertnamalaýyn borçnamalaryny üstünlikli berjaý etjekdiklerine uly ynam bildirdi.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzda ähli ugurlar bilen bir hatarda, ýangyç-energetika ulgamynyň kuwwatlyklaryny artdyrmaga aýratyn üns berilýär. Pudagyň işini döwrebaplaşdyrmak maksady bilen, önümçilige kämil tehnologiýalary ornaşdyrmaga we ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamaga toplumlaýyn çemeleşilýär.

Türkmenistan özüniň energetika baýlyklaryny diňe bir halkymyzyň däl, eýsem, tutuş adamzadyň hyzmatynda goýmak babatdaky ynsanperwer ýörelgelerini netijeli amala aşyrýar. Şu maksatlardan ugur alnyp, ýangyç-energetika toplumynyň yzygiderli döwrebaplaşdyrylmagy pudagyň kuwwatyny has-da artdyrmaga, elektrik energiýasynyň eksport mümkinçiliklerini giňeltmäge itergi berýär. Ýurdumyzyň energetika syýasaty içerki zerurlyklary bökdençsiz üpjün etmek bilen bir hatarda, daşary ýurtly sarp edijilere elektrik energiýasyny ibermäge gönükdirilendir. Bu babatda Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçirijisi möhüm taslamadyr. Şu ýylyň başynda ulanylmaga berlen Kerki — Şibirgan ugry boýunça güýjenmesi 500 kilowolt bolan 153 kilometrlik elektrik geçiriji ulgam ýurdumyzyň energetika kuwwatynyň artýandygynyň ýene-de bir subutnamasydyr.

Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan (TOPH) gaz geçirijisiniň taslamasy ägirt uly geosyýasy we geoykdysady ähmiýete eýedir. Täze energetika köprüsi türkmen tebigy gazynyň Günorta Aziýa ýurtlaryna uzak möhletli iberilmegini üpjün etmek bilen çäklenmän, eýsem, tutuş sebitiň durmuş-ykdysady taýdan ösmegi babatda bu ýerde işewür hyzmatdaşlygy we durnuklylygy pugtalandyrmak üçin hem örän wajypdyr. Hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda «Malaý» gaz käninde kuwwatlylygy ýylda 30 milliard kub metr bolan täze gaz gysyjy desganyň açylmagy geljekde «Galkynyş» we «Döwletabat» känleriniň gaz ýataklarynyň önüm berijiligini artdyrar. Ol 100 kilometr aralykdan gazy ýokary basyş bilen sorup almaga we gysylandan soňra, ony ýene şonça kilometr uzaklyga iteklemäge ukyplydyr.

Ýokarda hem nygtaýşymyz ýaly, ýangyç-energetika toplumynyň möhüm wezipesi, eksport bilen bir hatarda, energiýa serişdelerine içerki islegleri kanagatlandyrmakdan ybaratdyr. Munuň özi milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň, şol sanda nebitgaz, elektroenergetika we beýleki pudaklaryň okgunly ösýändigi bilen baglanyşyklydyr.

Halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmak ugrunda giň gerimli işleri durmuşa geçirýän Gahryman Arkadagymyzyň janynyň sag, ömrüniň uzak, döwletli tutumlarynyň hemişe rowaç bolmagyny arzuw edýäris.

Begenç GURBANOW,

Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň mugallymy.

ÖNDÜRIJILIK WE HIL — BAŞ WEZIPE

Häzirki wagtda ýurdumyzyň hemme ýerinde bolşy ýaly, welaýatymyzda-da işewürleriň ähli başlangyçlarynyň döwlet tarapyndan goldanylmagy netijesinde, kiçi we orta telekeçiligiň tutýan orny has berkedi. Işewürler önümçiligi artdyrmak, goýberilýän önümleriň hilini ýokarlandyrmak ýaly möhüm meseleleri üstünlikli çözüp, täze iş orunlaryny döredýärler, bazar gatnaşyklary şertlerinde önümçilige öňdebaryjy tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagyna, milli ykdysadyýetimiziň bedew batly ösüşine saldamly goşantlaryny goşýarlar.

Soňky ýyllarda sebitleriň oba hojalyk pudagynda hususy telekeçilik işi has giň ýaýrady. Bu ýagdaý oba hojalyk önümleriniň öndürilişiniň artmagyna, ýerli bazarlarymyzy azyk önümleri bilen doldurmaklyga giň mümkinçilik açýar. Daýhan hojalyklary, hususy oba hojalyk önümlerini öndürijiler uzakmöhletleýin bölünip berlen ýerlerde gök ekinleri ösdürip ýetişdirmek ugrunda giň gerimli işleri ýerine ýetirýärler. Olaryň arasynda Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy, Gurbansoltan eje adyndaky etrapdan ýer eýesi Döwran Esenow hem bar. Diňe bir geçen ýylyň özünde bu telekeçi özüne bölünip berlen 578 gektar ýerden ýeralmanyň sekiz müň tonnasyny ýygnap almagy başardy. Şol bir wagtyň özünde bu telekeçi soganyň, pomidoryň, käşiriň hem-de bakja önümleriniň ýokary önümli görnüşlerinden bol hasyl aldy.

Şeýle hususy önüm öndürijileriň hataryna Saparmyrat Türkmenbaşy etrabynda hereket edýän «Ykbal açary» hojalyk jemgyýetini-de goşmak bolar. Jemgyýetiň agzalary oba hojalygyna niýetlenen ýerlerde bugdaýyň bol hasylyny ýetişdirdiler. Bu ýerde geljekde tüwini arassalaýjy we un öndüriji kiçi kärhanalary gurmak hem meýilleşdirilýär. Bugdaýy we oba hojalyk önümleriniň dürli görnüşlerini öndürmek bilen daýhan hojalyklarynyň başga-da birnäçesi meşgullanýar.

Welaýatymyzyň telekeçileri ýurdumyzyň Garaşsyzlyk ýyllarynyň içinde azyk önümlerini öndürmek boýunça düýpli üstünlikleri gazandylar. Gubadag etrabynda ýigrimi ýyldan gowrak wagtdan bäri hereket edýän «Peýnirçi» hususy kärhanasy içerki sarp ediş bazarlarymyzda öz öndürýän ýokary hilli süýt önümleri bilen uly abraý gazandy. Kärhanada Germaniýanyň belli kompaniýalary tarapyndan öndürilen, ýokary öndürijilikli, kämil tehnologiýalar ornaşdyrylyp, olar doly güýjünde işledilýär. Şeýle bolansoň, bu ýerde öndürilýän peýniriň, gatygyň, doragyň we beýleki süýt önümleriniň dürli görnüşleri sarp edijileriň arasynda uly islegden peýdalanýar. Hususy önüm öndürijiler çykarýan harytlary bilen Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň guraýan sergilerine hem ençeme gezek gatnaşdylar.

Ýurdumyzyň ähli işewürleri ýaly, welaýatymyzyň telekeçileriniň işleriniň-de köpugurlydygyny bellemek gerek. Olaryň öndürýän önümleriniň köp görnüşleriniň Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi tarapyndan guralýan sergilerde, gözden geçirilişlerde baýrakly orunlara mynasyp bolýandyklaryny-da aýtmak gerek. Görogly etrabynda hereket edýän «Ýyldyrym» hususy kärhanasynyň çörek we konditer önümleri etrabyň sarp edijileriniň arasynda uly islegden peýdalanýar. Bu ýerde ornaşdyrylan, Ýewropa döwletlerinde çykarylan tehnologik enjamlaryň ygtybarly peýdalanylmagy netijesinde, täze bişen çörek we konditer önümleriniň uly tapgyry söwda nokatlary arkaly ilata hödürlenýär.

Hususy önüm öndürijileriň ýaýrawynyň barha giňeýändigi-de guwandyrýar. Etraplaryň ählisinde diýen ýaly, dürli görnüşli azyk önümlerini öndürýän hususyýetçileriň sany barmak büküp sanardan kän. Olaryň tutanýerli zähmeti bilen içerki bazarlarymyzda azyk bolçulygy üpjün edilýär.

Öre HOJAÝEW,

öz habarçymyz.

Milli Liderimiziň tagallalary bilen, ýurdumyzda ykdysadyýetiň gurluşyk we senagat önümçiligi, elektrik energetikasy, himiýa senagaty ulgamlaryny ösdürmäge aýratyn ähmiýet berilýär. Ägirt uly maýa goýumlarynyň goýulmagy, pudaklaryň netijeli işlemegi üçin göwnejaý şertleriň döredilmegi, kuwwatlyklarynyň yzygiderli artdyrylmagy, maddy enjamlaýyn binýadynyň pugtalandyrylmagy bolsa olaryň okgunly we sazlaşykly ösmegine ýardam edýär.

Soňky ýyllarda gurlup, ulanylmaga berlen dürli maksatly desgalar, durky täzelenen zawoddyr fabrikler Gahryman Arkadagymyzyň döredijilikli syýasatynyň oňyn netijesidir, röwşen ýollara tarap öňe barýan Watanymyzyň kuwwatynyň artýandygynyň subutnamasydyr. Welaýatymyzda şunuň ýaly uly aladalardan ýerlikli peýdalanyp, çig maly gaýtadan işlemäge ýöriteleşdirilen kärhanalaryň onlarçasy hereket edýär. Häzirki wagtda olaryň senagat düzümi dürli ugurlardan we dürli kuwwatlykly şahsy önümçilikleriň hasabyna çalt depginlerde ösdürilip, önümleriň hili gowulandyrylýar. Şunuň ýaly kärhanalaryň biri-de Türkmenistanyň Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginiň Daşoguz şäherindäki «Polimer önümleri» zawodydyr. Zawodda önümçilik ulgamlarynyň ekologiýa howpsuzlygyny üpjün etmek meselelerine aýratyn üns berlip, sarp edijiler bilen baglaşylan şertnama esasynda polietilen we polipropilen turbalar öndürilýär. Zawodyň ýyllyk kuwwatlylygy 920 tonna önüm öndürmäge niýetlenip, bu ýerde işler ýokary depginde alnyp barylýar.

— Zawodyň önümçilik ulgamynda oturdylan kämil enjamlar, senagat ulgamyny sanlylaşdyrmak maksady bilen ornaşdyrylan innowasion tehnologiýalar, sözüň doly manysynda, işi ýeňilleşdirýär. Zawodda işçi-hünärmenleriň jemi 92-si zähmet çekýär. Bu ýerde diametri 16 millimetrden başlap, tä 315 millimetre çenli ölçegli turbalaryň dürli görnüşleri öndürilip, olar gurluşykda, lagym, suw geçiriji ulgamlarda ulanylýar.

Zawodda öý hojalygynda ulanylýan gap-gaçlar, azyk önümlerini saklamaga niýetlenen, bir gezek ulanylýan gaplar hem öndürilýär. Önümçilik üçin zerur bolan çig mal bilen Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumy we Gyýanly polimer zawody üpjün edýär.

Bu ýerde öndürilýän önümlere ykdysadyýetiň dürli pudaklarynda uly isleg bildirilýär. Öndürilýän önümleriň hil taýdan ýokary bolmagy onuň ýurdumyzyň bazarlarynda eýeleýän ornuny berkitmäge mümkinçilik berýär. Geçen döwrüň içinde zawodda 6 million 606 müň 762 manatlyk dürli önümler öndürildi. Munuň özi bellenen meýilnamadakydan has artykdyr. Şunuň ýaly gazanylýan ýokary netijeler, elbetde, işgärlerimiziň agzybirlikli zähmetiniň netijesidir. Täjimurat Ataýew, Rüstem Şermetow, Ulugbek Baltaýew, Şanazar Atajanow, Artyk Sabirow dagynyň atlaryny aýratyn agzamak ýerlikli bolar. Sebäbi olar indi köp wagtdan bäri önümçilikde has-da gaýratly, öndürijilikli zähmet çekip, beýlekilere görelde bolýarlar — diýip, zawodyň baş hasapçysynyň orunbasary Arazmyrat Täçmedow aýdýar.

Zawodyň gazanýan şunuň ýaly guwandyryjy netijeleri onuň işçi-hünärmenleriniň hormatly Prezidentimiziň ýurdumyza daşyndan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan hem-de eksport ugurly önümleriň dürli görnüşlerini öndürmek barada beren tabşyryklaryny amal edýändiklerini aňladýar.

Şekerjan AHMEDOWA,

«Daşoguz habarlary».

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly ýyllary içinde ýurdumyzyň himiýa senagatynda amala aşyrylýan işler dünýä bellidir. Bu ugurda gazhimiýa senagatynyň ösüşleri aýratyn ünsüňi çekýär. Ýurdumyz tebigy gaz gorlary boýunça dünýäde iň öňdäki orunlary eýeleýär. Bu ýagdaý Garaşsyz Türkmenistan döwletimiziň gazy tebigy çig mal görnüşinde dünýä bazarlaryna çykarmak bilen bir hatarda, işlenen himiki çig mal, şonuň ýaly-da tebigy gazy gaýtadan işlemekden alnan taýýar önüm görnüşinde eksport etmäge giň mümkinçilikleri açýar. 

Tebigy gazdan ilkinji gezek işlenen taýýar çig malyň alnyşy barada gürrüň edilende, mähriban Arkadagymyzyň gatnaşmagynda, 2018-nji ýylyň 17-nji oktýabrynda dabaraly ýagdaýda açylyp ulanylmaga berlen Gyýanlydaky Polimer zawody barada buýsanç bilen bellemek bolar. Şu ýerde zawodyň açylyş dabarasynda onuň enjamlaşdyrylyşy we öndürjek önüminiň hili barada güwänamalaryň birbada üçüsiniň gowşurylandygy buýsançly ýagdaýdyr. Olar: Germaniýanyň Julius Kühn institutynyň «Innowasiýa we tehnologiýa» boýunça sertifikaty we nyşany, ABŞ-nyň Enviromental Health Trust guramasynyň «Ekologiýa taýdan arassa» diýen sertifikaty we nyşany, Şweýsariýanyň Paul Scerrer institutynyň Energiýa ylmy-barlag guramasynyň «Durnuklylyk we netijelilik» boýunça sertifikaty we nyşanydyr.

Gyýanlydaky Polimer zawody «Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Maksatnamasyny» durmuşa geçirmegiň çäklerinde hormatly Prezidentimiziň 2013-nji ýylyň 10-njy sentýabrynda gol çeken Karary esasynda daşary ýurtlaryň iri kompaniýalary bilen bilelikde gurlup ulanylmaga berildi. Hormatly Prezidentimiziň 2013-nji ýylyň sentýabr aýynda Ýaponiýa döwletine guran resmi saparynyň barşynda «Türkmengaz» döwlet konserni Koreýa Respublikasynyň «LG International Corp», «Hyundai Engineering» kompaniýalary we Ýaponiýanyň «TOVO Engineering Coorporation» kompaniýasy bilen üçtaraplaýyn ylalaşyga gol çekdi. Bu ylalaşyga laýyklykda, Gyýanlyda Polimer zawodyny gurmak boýunça umumy bahasy 3 milliard 423 million amerikan dollaryndan gowrak bolan taslama durmuşa geçirildi. Bu amala aşyrylan taslama esasynda ýylda 5 milliard kub metr tebigy gazy işlemekden 386 müň tonna polietilen we 81 müň tonna polipropilen çig malyny, ýagny gerdejiklerini öndürýän polimer zawody işe girizildi.

Bu öndürilýän polietilen we polipropilen gerdejikleri ýurdumyzda we daşary ýurtlarda taýýar polietilen we polipropilen önümlerini öndürýän sarp edijilere taýýar çig mal hökmünde iberilýär. Polietilen çig malyndan häzirki wagtda dünýäde polietilen plýonkalary, polimer, suw, lagym, drenaž turbalary, elektroizolýasiýa materiallary, polietilen külkesinden termoýelim, tehniki enjamlaryň daşlary, öý hojalyk harytlary we beýleki durmuşda zerur önümler öndürilýär. Polipropilenden bolsa dürli haltalar, gaplar, turbalar, sapak, süýüm, plýonka, polipropilen listleri hem-de gurluşykda zerur materiallar öndürilýär.

Ýurdumyzda gazy gaýtadan işlemekden alynýan önümler barada gürrüň edilende, Marydaky, Tejendäki, Lebapdaky, Garabogazdaky karbamid zawodlaryny, Ahaldaky gazdan benzin öndürýän zawody ýatlap geçmek bolar. Bu babatda «Türkmenhimiýa» döwlet konserniniň alyp barýan döwrebap işleri has-da bellärliklidir. Konsern tarapyndan mineral dökünleriň önümçiliginde tebigy gazy çig mal hökmünde ulanyp, öndürilýän dürli görnüşli önümleriň önümçiligini giňeltmäge aýratyn üns berilýär. Karbamid mineral döküniň önümçiligini has-da artdyrmak boýunça yzygiderli işler, derwaýys taslamalar durmuşa geçirilýär. Ýyllyk kuwwaty 1 million 155 müň tonna karbamidi öndürmäge niýetlenen «Garabogazkarbamid» zawody 2018-nji ýylda açylyp ulanylmaga berildi.

«Garabogazkarbamid» zawodynyň gurluşygy hem hormatly Prezidentimiziň 2013-nji ýylyň sentýabr aýynda Ýaponiýa guran resmi saparynyň barşynda «Türkmenhimiýa» döwlet konserniniň Ýaponiýanyň «Mitsubishi Coorporation» we Türkiýäniň «GAP Inşaat Ýatyrym we Dyş Ticaret» A.Ş.» kompaniýalar konsorsiumy bilen gol çeken Çarçuwaly ylalaşygy esasynda gurlup ulanylmaga berildi. Bu zawodda bir gije-gündiziň dowamynda 2 müň tonna, bir ýylda 660 müň tonna sintetiki ammiak öndürilip, ol karbamid önümçiliginde çig mal bolup hyzmat edýär. Şeýle-de, bir gije-gündiziň dowamynda 3 müň 500 tonna, bir ýylda 1 million 155 müň tonna karbamid öndürilýär.

Zawody gurmagyň taslamasyna Garabogaz şäherindäki köne gämi duralgasynyň durkuny täzelemek işleri hem girizilip, ol soňra zawodda öndürilen önümi suw ýoly arkaly Türkmenbaşynyň Halkara deňiz portunyň ürgün ýükler terminalyna daşamaga we ol ýerden daşary ýurtly sarp edijilere ugratmaga mümkinçilik berdi. Zawod ABŞ-da, Italiýada, Şweýsariýada, Ýaponiýada, Germaniýada öndürilen ýokary hilli enjamlar bilen enjamlaşdyrylandyr. Şu esasda tebigy gazyň bir ýylda 1 milliard kub metri ulanylýar. Zawodyň öndürýän önümi, esasan, eksport üçin niýetlenendir. Munuň özi ýurdumyza ägirt uly ykdysady girdejileriň — gyzyl pul serişdeleriniň girmegini esaslandyrýar.

Ýurdumyzda şular ýaly gurulýan häzirki zaman gazhimiýa toplumlarynyň önümçilikden zyňylýan zyýanly zyňyndylaryň Türkmenistanyň we halkara ülňüleriniň ýol berýän çäklerinden çykmaýandygyny bellemelidir. Bu ýagdaý Ahaldaky tebigy gazdan benzin öndürýän zawod hakda aýdylanda-da şeýledir. Bu zawod tebigy gazdan benzin öndürýän zawodyň dünýäde ilkinjisidir we häzirki wagtda ýeke-täkdir. Bu zawodyň öndürýän ekologiýa taýdan arassa benzin ýangyjynyň ýurdumyzda giňden ulanylýandygyny we eksport edilýändigini bellemek has ýakymlydyr. Hawa, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwri, hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda, ýurdumyzyň çig mal binýady bolmakdan dünýä ýurtlaryna taýýar ýokary hilli önümleri, harytlary eksport edýän gaýtadan işleýän senagat ýurduna öwrülmegine mümkinçilik döreden beýik döwürdir.

Goý, ata Watanymyzy senagat taýdan ösen döwlete öwürýän hormatly Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun!

Oraz ÇARYÝEW,

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Himiýa institutynyň aspiranty.

Ýurdumyzyň bank ulgamyny sanlylaşdyrmak, hyzmatlary döwrebap talaplara laýyklykda ýola goýmak möhüm wezipeleriň biri hasaplanylýar. Şoňa görä-de, döwletimizde bank ulgamynyň kanunçylyk-hukuk binýady hem yzygiderli kämilleşdirilýär, pul-karz bazarynyň gerimi giňeldilýär, ilata hödürlenilýän bank hyzmatlarynyň hili has-da ýokarlandyrylýar, elýeterliligi üpjün edilýär.

Sanly tehnologiýalaryň giňden peýdalanylmagy bank hyzmatlarynyň görnüşlerini hem-de milli töleg ulgamynyň mümkinçiliklerini giňeltmäge, banklaryň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmaga we müşderilere bökdençsiz bank hyzmatlaryny hödürlemäge mümkinçilik berýär. Şunuň bilen baglylykda, hödürlenilýän hyzmatlaryň tizligi hem-de elýeterliligi banklaryň we müşderileriň arasyndaky gatnaşyklary düýbünden täze derejä çykarýar.

«Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ornaşdyrmagyň Konsepsiýasyna» laýyklykda, bank ulgamyna sanly tehnologiýalary giňden ornaşdyrmak boýunça alnyp barylýan giň gerimli işler milli töleg ulgamynyň mümkinçiliklerini giňeltmäge, raýatlarymyza köpdürli amatlyklary döredýän bank hyzmatlarynyň görnüşlerini artdyrmaga, banklaryň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmaga, netijede ýurtda sanly ykdysadyýetiň ösmegine ýardam edýär. Türkmenistanyň çäginde «Altyn asyr», «Millikart», «Goýum bank karty», «Maşgala», «Owerdraft» bank kartlarynyň üsti bilen töleg terminallary arkaly, şeýle hem sanly ulgamda «Internet-bank», «Mobil-bank», «Elektron söwda», «Halkbank terminal» ulgamlary arkaly nagt däl görnüşde geçirilýän hasaplaşyklaryň amatlyklaryndan raýatlarymyz uly isleg bilen peýdalanýarlar.

Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň karz edaralary tarapyndan nagt däl hasaplaşyklaryň gerimini giňeltmek, raýatlarymyza amatly mümkinçilikleri döretmek maksady bilen, onlaýn bank hyzmatlaryny ornaşdyrmak we ony kämilleşdirmek işlerine yzygiderli maýa goýum serişdeleri goýulýar. Bu ugurda ýurdumyzyň degişli karz edaralary karzyň esasy bergisini we oňa hasaplanan göterimlerini, aragatnaşyk, ýaşaýyş jaý, tebigy gaz, elektrik togy, agyz suwy üçin tölegleri, Türkmenistanyň Medeniýet ministrligi bilen bilelikde teatrlaryň peteklerini, şeýle hem «Türkmendemirýollary», «Türkmenawtoulaglary» hem-de «Türkmenhowaýollary» agentlikleri bilen bilelikde bank kartlaryny ulanyp, demir ýol, howa ýol ugurlary boýunça, şäherara ugurlarda gatnaýan awtobuslar üçin petekleriň töleglerini internet ulgamynyň üsti bilen nagt däl görnüşinde ýerine ýetirmäge mümkinçilik döredildi.

Milli ykdysadyýetimize sanly ykdysadyýeti giňden ornaşdyrmak boýunça geçirilýän işleriň çäklerinde ýurdumyzyň degişli karz edaralary tarapyndan onlaýn görnüşde karzlary resmileşdirmek, bank hasaplary barada maglumatlary elektron görnüşinde almak, elektron tabşyrygyny taýýarlap, internet arkaly töleg geçirimlerini amala aşyrmak mümkinçiligi ýola goýuldy. Şonuň ýaly-da, onlaýn görnüşinde täze bank kartlaryny açmak, bu amal üçin zerur resminamalary elektron görnüşinde ugratmak, hyzmatlar üçin tölegi «Altyn asyr» bank karty arkaly amala aşyrmak mümkinçiligi döredildi.

Mundan başga-da, raýatlarymyza uzak aralykdan bank kartlaryny açmak, täzeden çap etmek boýunça arzalaryny elektron usulda kabul etmek we bu boýunça tölegleri onlaýn görnüşde «Altyn asyr» bank karty arkaly tölemek mümkinçiligi ýola goýuldy. Şeýle hem, karz almaga isleg bildirýän raýatlara ýüztutmalaryny onlaýn görnüşde resmileşdirmek, müşderä bu ýüztutmalarynyň ýagdaýy barada menzilara habar bermek hyzmatynyň kämilleşdirilen görnüşi, ýagny «onlaýn-kabulhana» döredildi.

Ýurdumyzyň karz edaralary tarapyndan raýatlarymyza döwrebap «Cash-back» bank hyzmaty hem ýerine ýetirilýär. «Cash-back» bank hyzmaty bank amallarynyň hilini kämilleşdirmäge, halka edilýän bank hyzmatlarynyň göwrümini has-da giňeltmäge, karz edaralary tarapyndan müşderileri banka çekmäge giň mümkinçilik berýär. Bank kartlary arkaly tölegler amala aşyrylanda kartyň eýesine berilýän göterimiň möçberini banklar özleriniň alyp barýan göterim syýasatyna laýyklykda ýerine ýetirýärler. Bu işleriň ählisi halkymyzyň abadan durmuşyny üpjün etmek ugrunda taýsyz tagallalar edýän hormatly Prezidentimiziň «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgesiniň hakykat ýüzünde durmuşymyzyň ähli ugurlarynda ilerlediji güýç bolup durýandygyna şaýatlyk edýär.

Milli ykdysadyýetimizi durnukly ösdürmek üçin bimöçber işleri durmuşa geçirýän döwlet Baştutanymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun, il-ýurt bähbitli, döwlet ähmiýetli beýik işleri elmydama rowaç alsyn!

Aýşat GYLYÇDURDYÝEWA,

Türkmenistanyň Merkezi bankynyň Türkmenistanyň Gahrymany A.Nyýazow adyndaky Ýöriteleşdirilen bank mekdebiniň talyby.

Milli Liderimiziň giň okyjylar köpçüligine gowşan «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly meşhur edebi-filosofik eseri italýan diline terjime edildi we çapdan çykdy. Bu kitapda umumydünýä ösüşine goşant goşan türkmen halkynyň örän baý ruhy-ahlak mirasy wagyz edilýär. Döwlet Baştutanymyzyň bu edebi eseri halk parasatlylygynyň özboluşly jemlenmesi bolmak bilen, milli däp-dessurlaryň hem-de ahlak ýörelgeleriniň dowamatlydygynyň subutnamasydyr.

Halkymyzyň milli urp-adatlarynda öz aýdyň beýanyny tapan ýokary ynsanperwerlik ýörelgeleri dünýä jemgyýetçiliginde uly gyzyklanma döredýär. Muňa 2020-nji ýylyň sentýabr aýynda neşir edilen «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» kitabynyň eýýäm dünýäniň köp dillerine, şol sanda hytaý, ýapon, rus, gruzin, ukrain we azerbaýjan dillerine terjime edilendigi hem şaýatlyk edýär.

Hormatly Prezidentimiziň folkloryň, şol sanda nakyllaryň, atalar sözleriniň parasatly pähimlerini döredijilikli, ussatlarça peýdalanmagy bu edebi eseriň ähmiýetini has-da artdyrýar. Ol häzirki wagtda asyrlaryň dowamynda dünýäniň beýleki halklary bilen dostluk we özara düşünişmek gatnaşyklaryny ýola goýan türkmen halkynyň ruhy dünýäsine göz ýetirmegiň ygtybarly çeşmesi bolup hyzmat edýär.

«Bereketli toprak».

Bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda uly ösüşler gazanylýar. Ýurdumyzyň ykdysadyýeti diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilip, senagat kuwwatlyklarymyz has-da artýar. Bu babatda ýokary sepgitlere ýetmekde Diýarymyzda maksatnamalaýyn esasda üstünlikli durmuşa geçirilýän sanly ykdysadyýetiň tutýan orny örän uludyr.

Häzirki wagtda milli ykdysadyýetimizi sanlylaşdyrmak bilen bagly alnyp barylýan işler hormatly Prezidentimiziň aýratyn üns merkezinde saklanýar. Muňa «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda ýurdumyzda amala aşyrylýan sanly özgertmeler hem aýdyň şaýatlyk edýär. Bu ugurda döwlet Baştutanymyz 12-nji fewralda geçirilen Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde sanly ykdysadyýeti ösdürmek maksady bilen, degişli Karara gol çekdi. Gahryman Arkadagymyzyň Kararyna laýyklykda, «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasy» hem-de ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasy tassyklanyldy.

Mälim bolşy ýaly, bu resminama «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» göz öňünde tutulan wezipeleriň amala aşyrylmagyny üpjün etmek we sanly ykdysadyýeti ösdürmek maksady bilen kabul edildi. Maksatnamada ykdysadyýetimizi sanlylaşdyrmak arkaly ösüş gazanmak ugrundaky täzeçe garaýyşlar we çemeleşmeler beýan edilýär. Munuň özi sanly ulgamyň hukuk binýadynyň yzygiderli berkidilýändigine hem-de amala aşyrylýan özgertmelerde döwrüň talaplaryndan ugur alynýandygyna doly güwä geçýär.

Milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynyň sanlylaşdyrylmagy hojalyk işiniň has-da kämilleşdirilmegine mümkinçilik berýär. Kärhanalardyr edaralara innowasion tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy önümçiligiň netijeliligini ýokarlandyrýar. Şeýle ýagdaýlar häzirki wagtda ýurdumyzyň gazanýan durnukly ykdysady ösüşinde, milli ykdysadyýetimiziň kuwwatynyň has-da artmagynda äşgär duýulýar. Bu bolsa ýurdumyzyň ösen senagat döwlete öwrülmegine hem-de halkymyzyň ýokary ýaşaýyş-durmuş şertleriniň üpjün edilmegine ýardam berýär.

Altyn AGAMYRADOWA,

Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň talyby.

Aşgabat, 11-nji iýun (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly nobatdaky mejlisini geçirdi. Mejlisde döwlet durmuşynyň ileri tutulýan meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy hem-de birnäçe resminamalaryň taslamalaryna seredildi.

Hormatly Prezidentimiz, ilki bilen, Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowany hem-de Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary K.Babaýewi göni aragatnaşyga çagyrdy.

Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa ýurdumyzyň kanun çykaryjy edarasynyň Türkmenistanda amala aşyrylýan giň gerimli özgertmeleriň hukuk binýadyny pugtalandyrmak boýunça alyp barýan işleri barada maglumat berdi.

Häzirki wagtda amala aşyrylýan durmuş ugurly syýasatyň esasy ugurlary bilen baglylykda, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň degişli hünärmenleriniň we wekilleriniň gatnaşmagynda täze kanunlaryň birnäçesiniň taslamalaryny taýýarlamak işi dowam etdirilýär. Şeýle hem milli kanunçylygy kämilleşdirmek maksady bilen, hereket edýän kanunçylyk namalaryna üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmek boýunça işler alnyp barylýar. Dürli pudaklaryň işini kadalaşdyrýan degişli kadalaşdyryjy hukuk namalary seljerilýär, bu ugurdaky işiň netijeliligini ýokarlandyrmak boýunça çäreler kesgitlenilýär.

Deputatlar täze kanunlaryň many-mazmunyny düşündirmek boýunça wagyz işlerini alyp barýarlar. Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň agzalarynyň we Mejlisiň deputatlarynyň, ýurdumyzyň zenan ýolbaşçylarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň agzalarynyň hem-de ene-mamalarymyzyň gatnaşmagynda “Arkadagly döwür — abadan durmuşyň binýady” atly maslahat geçirildi. Onda mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygyna taýýarlyk görmek hem-de ösüp gelýän ýaş nesilleri maşgala gymmatlyklarynyň we ahlak ýörelgeleriniň esasynda terbiýelemekde zenanlaryň ornuny ýokarlandyrmak bilen baglanyşykly gelin-gyzlaryň arasynda wagyz-nesihat we düşündiriş işlerini işjeňleşdirmek meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Mejlisiň wekilleri halkara we parlamentara gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmäge gönükdirilen çäreleriň birnäçesine gatnaşdylar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Milli Geňeşiň Mejlisiniň türkmen döwletiniň hukuk esaslaryny has-da kämilleşdirmek, onda hakyky demokratik däpleri pugtalandyrmak boýunça geçirýän işleriniň örän möhümdigini nygtady.

Türkmenistanyň düýpli özgertmeler ýoluna düşmek bilen, kanunyň hökmürowanlygyny, jemgyýetiň iň uly gymmatlygy hökmünde öz raýatlarynyň bähbitlerini, hukuklaryny we azatlyklaryny goramagy öz ösüşiniň ileri tutulýan ugry hökmünde yglan etdi.

Döwlet Baştutanymyz häzirki döwrüň möhüm wezipelerini, şol sanda demokratiýa we hukuk, çaganyň hukuklaryny goramak, gender hem-de beýleki düýpli meseleleri çözmekde iri halkara guramalar bilen özara gatnaşyklaryň oňyn tejribesini ulanmagyň wajypdygyna ünsi çekdi.

Soňra Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary K.Babaýew milli parlamentiň ýokarky palatasynyň birinji mejlisiniň netijeleri hem-de geçirilýän wagyz işleri barada maglumat berdi.

Halk Maslahatynyň birinji çagyrylyşynyň şu ýylyň 5-nji iýunynda geçirilen birinji mejlisinde Mejlisiň maslahatynda kabul edilen kanunçylyk resminamalary makullanyldy, olar boýunça degişli kararlar kabul edildi hem-de Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň işi bilen baglanyşykly kanunlaryň taslamalary tassyklanyldy.

Halk Maslahatynyň agzalary Mejlisiň deputatlary, jemgyýetçilik guramalarynyň, syýasy partiýalaryň wekilleri bilen bilelikde, Çagalary goramagyň halkara güni, Bütindünýä welosiped güni, Daşky gurşawy goramagyň bütindünýä güni mynasybetli geçirilen maslahatlara we duşuşyklara hem-de düşündiriş we wagyz çärelerine gatnaşdylar, köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde yzygiderli çykyş etdiler.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Halk Maslahatynyň işini häzirki döwürde döwlet ösüşiniň ileri tutulýan ugurlaryny hem-de halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryny nazarda tutmak bilen alyp barmagyň zerurdygyna ünsi çekdi.

Döwlet Baştutanymyz kanun çykaryjylyk ulgamynda tejribe alyşmaga, halkara jemgyýetçiligi Türkmenistanyň garaşsyz ösüş ýolunda taryhy tejribesi, häzirki döwürde gazanýan üstünlikleri bilen tanyşdyrmaga ýardam edýän halkara hyzmatdaşlygy we parlamentara gatnaşyklary giňeltmegiň möhümdigini belledi.

Şeýle hem hormatly Prezidentimiz, Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek maksady bilen, degişli resminamalara gol çekdi hem-de olary sanly ulgam arkaly K.Babaýewe iberdi.

Soňra döwlet Baştutanymyz sanly ulgam arkaly wise-premýer M.Geldinyýazowy hem-de onuň gözegçilik edýän düzümleriniň — ylym, bilim, saglygy goraýyş, sport ulgamlarynyň we jemgyýetçilik guramalarynyň ýolbaşçylaryny göni aragatnaşyga çagyrdy.

Ilki bilen, saglygy goraýyş we derman senagaty ministri N.Amannepesow ýurdumyzda tomusky dynç alyş möwsüminiň guralyşy boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, tomus möwsüminde «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda oňat dynç almagy üpjün etmek üçin öňüni alyş çärelerini görmegiň zerurdygyny nygtap, Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary topara ýolbaşçylyk edýän ministre degişli tabşyryklary berdi.

Hususan-da, deňze dynç almaga gelýänlere hökmany sanjym geçirilişine, dynç alyş-sagaldyş merkezleriniň degişli derejede saklanylyşyna we umuman, tomusky dynç alşyň saglyk üçin has peýdaly geçirilişine berk gözegçiligi üpjün etmek tabşyryldy. Şeýle hem ilatyň arasynda sagdyn durmuş ýörelgelerini wagyz etmek, dürli keselleriň öňüni alyş çärelerini güýçlendirmek boýunça toplumlaýyn işleri artdyrmagyň zerurdygy nygtaldy.

Bilim ministri O.Gurbanow ýurdumyzda bilim özgertmelerini amala aşyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerine giriş synaglaryna hem-de täze okuw ýylyna düýpli taýýarlyk görmegiň wajypdygyna ünsi çekdi. Täze okuw ýylynyň başlanmagyna çenli ähli mekdeplerde we okuw binalarynda abatlaýyş hem-de timarlaýyş işleri geçirilmelidir.

Milli Liderimiz okatmagyň täzeçil usullaryny işjeň ornaşdyrmagyň, häzirki zamanyň bilim maksatnamalaryny we okuw serişdelerini ulanmagyň örän möhümdigini nygtap, bilim edaralarynyň işini döwrüň talabyna laýyk kämilleşdirmek, ýokary okuw mekdeplerini hojalyk hasaplaşygy usulyna geçirmek boýunça has anyk çäreleri görmegi tabşyrdy.

Sport we ýaşlar syýasaty ministri G.Agamyradow Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli geçirilmegi meýilleşdirilýän sport ýaryşlaryny guramak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, köpçülikleýin bedenterbiýe-sagaldyş hereketini hem-de sportda ýokary gazanylanlary has-da ösdürmek, türkmenistanlylaryň ýaş neslini watançylyk ruhunda terbiýelemek boýunça işleriň netijeliligini ýokarlandyrmagyň zerurdygy barada görkezme berdi. Ýaşlar mähriban Watanymyza wepalylyk we söýgi ruhunda terbiýelenip ösmelidirler.

Soňra jemgyýetçilik guramalarynyň ýolbaşçylary özlerine ynanylan ulgamlarda işleriň ýagdaýy hem-de öňde goýlan jogapkärli wezipeleri ýerine ýetirmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdiler.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabatlary diňläp, jemgyýetimiziň we döwletimiziň durmuşynda syýasy partiýalaryň hem-de jemgyýetçilik guramalarynyň eýeleýän aýratyn ornuny belläp, bu düzümleriň ýolbaşçylaryna adamlaryň arasynda wagyz-nesihat işlerini işjeň ýola goýmak, Garaşsyz Türkmenistanyň içeri we daşary syýasatyny giňden beýan etmek, “Döwlet adam üçindir!” diýen ýörelge esasynda alnyp barylýan döwlet syýasatynyň mazmunyny düşündirmek hem-de aýratyn ähmiýetli jemgyýetçilik-syýasy çäreleri guramaçylykly geçirmek boýunça birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra milli Liderimiz hökümet mejlisiniň gün tertibine geçip, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary G.Müşşikowa söz berdi. Wise-premýer gözegçilik edýän ulgamynyň edaralarynda ýerine ýetirilýän işler, ähli ugurlarda telekeçiligiň kuwwatyndan netijeli peýdalanmak, hususy ulgamyň milli ykdysadyýetdäki paýyny artdyrmak hem-de kiçi we orta telekeçiligi ösdürmek üçin şertleri döretmek babatda görülýän çäreler barada hasabat berdi.

Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiziň garamagyna Maliýe we ykdysadyýet ministrligi tarapyndan ministrlikler hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralary, welaýatlaryň hem-de Aşgabat şäheriniň häkimlikleri bilen bilelikde döwletiň garamagyndan aýrylmaga hem-de hususylaşdyrylmaga degişli bolan döwlet eýeçiligindäki kärhanalar we desgalar boýunça geçirilen seljermeleriň netijeleri boýunça taýýarlanan teklip hödürlenildi.

Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň ýanyndaky Pudagara merkezi toparyň mejlisinde 21 sany desgany hususylaşdyrmak meselesine bellenen tertipde seredildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, bazar gatnaşyklaryna tapgyrlaýyn geçmegiň amala aşyrylýan döwlet strategiýasynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridigini belledi. Şunda döwlet eýeçiligindäki desgalary tapgyrlaýyn hususylaşdyrmaga, hojalygy ýöretmegiň döwrebap usullaryny işjeň ornaşdyrmaga, kärhanalary dolandyrmak boýunça eýeçiligiň dürli düzümlerini döretmäge aýratyn ähmiýet berilýär.

Milli Liderimiz hödürlenen teklipleri seljermegiň hem-de bu işleri bildirilýän talaplara laýyklykda geçirmek üçin zerur çäreleri görmegiň möhümdigini aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklar berildi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow gözegçilik edýän pudaklaryndaky işleriň ýagdaýy, çig nebitiň we tebigy gazyň gaýtadan işlenilýän mukdaryny artdyrmak, dünýä bazarlarynda bäsdeşlige ukyply ýokary hilli önümleri öndürmek we daşary ýurtlara ibermek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyzyň garamagyna «Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynyň çig nebiti satyn almagy hakyndaky» Kararyň taslamasy hödürlenildi. Resminama laýyklykda, 2021-nji ýylyň dowamynda Önümi paýlaşmak hakyndaky ylalaşyklar esasynda işleýän daşary ýurt kompaniýalaryndan 500 müň tonna çenli çig nebiti satyn almak göz öňünde tutulýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzyň durmuş-ykdysady taýdan ösüşine saldamly goşant goşmaga gönükdirilen nebitgaz toplumynyň netijeliligini ýokarlandyrmagyň bu gün möhüm wezipe bolup durýandygyny nygtady.

Döwlet Baştutanymyz nebitgaz ulgamyny diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegiň, innowasion esasda onuň düzümini döwrebaplaşdyrmagyň, ýurdumyzda hem-de daşary ýurtlarda uly isleg bildirilýän nebit önümleriniň öndürilýän mukdaryny artdyrmagyň bu ulgamyň öňünde goýlan wezipeleri üstünlikli çözmegiň ileri tutulýan ugurlarydygyny belläp, bu babatda anyk tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz degişli Karara gol çekip, ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi we şol resminamanyň düzgünleriniň talabalaýyk ýerine ýetirilmegini üpjün etmegi tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary türkmen gazynyň dünýä bazarlaryna iberilmegini diwersifikasiýalaşdyrmaga hem-de gaz pudagynyň eksport kuwwatyny pugtalandyrmaga — Türkmenistan — Hytaý gaz geçirijisini gurmaga we dünýädäki iň iri “Galkynyş” gaz känini tapgyrlaýyn özleşdirmäge gönükdirilen taslamalary durmuşa geçirmek üçin “Türkmengaz” döwlet konserni tarapyndan çekilen daşary ýurt karz serişdelerini gaýtarmak meseleleri boýunça hasabat berdi.

Häzirki wagtda bu bergiler doly gaýtaryldy. Bu barada Hytaýyň Döwlet ösüş bankynyň Sinzýan şahamçasy tarapyndan 2021-nji ýylyň 8-nji iýunynda resmi habar berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, dünýä ykdysadyýetindäki çylşyrymly ýagdaýa garamazdan, görlen çäreleriň netijesinde, Türkmenistanyň öz ösüşiniň ýokary depginini, maliýe-ykdysady durnuklylygyny saklap galýandygyny belledi. Ýurdumyzda ykdysadyýeti döwrebaplaşdyrmak hem-de diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek, sanly ulgama geçmek, ýokary tehnologiýaly senagat önümçiliklerini döretmek boýunça giň gerimli maksatnamalar üstünlikli amala aşyrylýar.

Durmuşa geçirilýän özgertmeler gyzyklanma bildirýän daşary ýurtly hyzmatdaşlaryň ählisi bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy, şol sanda nebitgaz senagatynda hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin giň mümkinçilikleri açýar. Nebitgaz toplumy milli ykdysadyýetiň esasy pudaklarynyň biri bolup durýar.

Tebigy gazyň gorlary boýunça Türkmenistan dünýäde dördünji orny eýeleýär. Häzir ol Merkezi Aziýa sebitinde “mawy ýangyjy” iberýän esasy döwletleriň hataryna girýär. Geosyýasy taýdan amatly ýerleşmegi hem-de uglewodorod serişdeleriniň baý gorlarynyň bolmagy netijesinde, ýurdumyz dürli ugurlar boýunça, şol sanda Ýewropanyň we Aziýanyň bazarlaryna gazyň eksportuny artdyrmak üçin ägirt uly mümkinçiliklere eýedir. Bu ulgamda durmuşa geçirilýän syýasat açyklyk, özara jogapkärçilik ýörelgeleri esasynda guralýar.

Dünýäniň energetika döwletleriniň hataryna girýän ýurdumyzyň baý uglewodorod serişdeleriniň doly derejede ulanylmagy Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmaga, mähriban halkymyzyň abadançylygyny has-da ýokarlandyrmaga hyzmat etmelidir. Şunuň bilen birlikde, bu ulgamda amala aşyrylýan iri maýa goýum taslamalary Durnukly ösüş we abadançylyk maksatlaryna laýyk gelýän netijeli halkara hyzmatdaşlygy ösdürmäge ýardam edýär.

Türkmenistan — Hytaý transmilli gaz geçirijisi munuň aýdyň subutnamasydyr. Onda müňýyllyklaryň dowamynda Ýewraziýanyň halklaryny baglanyşdyran Beýik Ýüpek ýoluny gaýtadan dikeltmek pikiri öz beýanyny tapdy. Şu ýylyň ýanwarynda “Malaý” ýatagynda täze kuwwatly gaz gysyjy bekediň işe girizilmegi türkmen tebigy gazyny uzak möhletleýin esasda HHR-e ygtybarly iberilmegini üpjün etmegiň ýolunda möhüm ädim boldy.

Hytaýyň öňdebaryjy tehnologiýalara eýe bolan iri nebitgaz kompaniýalary bilen bilelikdäki işiň netijesinde, Amyderýanyň kenar ýakasyndaky ýataklary gözlemekde we özleşdirmekde, tebigy gazyň uly gorlaryna eýe bolan “Galkynyş” gaz käninde täze guýulary burawlamakda we gazy gaýtadan işleýän zawodlary gurmakda ägirt uly tejribe toplanyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň iri ykdysady hyzmatdaşlarynyň biri bolan Hytaý Halk Respublikasy bilen gatnaşyklara ýokary baha berip, döwletimiziň ikitaraplaýyn gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmäge uly ähmiýet berýändigini nygtady. Şol gatnaşyklar strategik häsiýete eýe bolmak bilen, deňhukuklylyk, özara hormat goýmak hem-de birek-biregiň bähbitlerini berjaý etmek ýörelgelerine esaslanýar.

Döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň daşary ýurt karz serişdelerini öz wagtynda we doly möçberde gaýtarandygyny belledi. Munuň özi ýurdumyzyň ykdysady taýdan kuwwatly we gurply, öz üstüne alan borçnamalaryna ygrarly hem-de jogapkärli çemeleşýän döwletdigini görkezýär. Bu bolsa Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyzyň dünýädäki abraýyny has-da artdyrýar. Milli Liderimiz wise-premýere gaz ulgamynda bar bolan döwletara ylalaşyklary durmuşa geçirmäge, täze özara bähbitli bilelikdäki taslamalary amala aşyrmaga degişli birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew ýurdumyzda suw üpjünçiligini gowulandyrmak, suw serişdelerini netijeli peýdalanmak we goşmaça suw gorlaryny döretmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Ýurdumyzyň suw hojalygyny ösdürmek, onuň maddy-enjamlaýyn binýadyny has-da pugtalandyrmak hem-de bu pudaga döwrebap tehnologiýalary ornaşdyrmak boýunça görülýän çäreler barada hasabat berildi. Bu babatda öňde duran wezipeleri öz wagtynda ýerine ýetirmek maksady bilen, Türkmenistanyň Suw hojalygy baradaky döwlet komiteti tarapyndan zerur suw göterijileri, elektrik enjamlaryny, ätiýaçlyk şaýlaryny we sarp ediş serişdelerini satyn almak boýunça bäsleşik geçirilýär. Şunuň bilen bir hatarda, welaýatlarda täze suw howdanlaryny gurmak hem-de bar bolanlarynyň göwrümlerini giňeltmek boýunça işler alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, suwdan oýlanyşykly peýdalanmagyň Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň möhüm ugrudygyny nygtady. Munuň özi, ilkinji nobatda, obasenagat toplumyny depginli ösdürmek, daşky gurşawy goramak we ilaty arassa agyz suwy bilen yzygiderli üpjün etmek baradaky wezipeleri çözmek bilen baglanyşyklydyr.

Giň gerimli suw hojalyk taslamalarynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi bugdaýyň, pagtanyň hem-de beýleki oba hojalyk önümleriniň öndürilişiniň möçberini artdyrmaga we ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmäge, obasenagat ulgamynyň eksport kuwwatyny pugtalandyrmaga ýardam berýär.

Şunuň bilen baglylykda, wise-premýere ekerançylyk meýdanlaryny ösüş suwy bilen üpjün etmek, tehniki binýady kämilleşdirmek, suwarymly ekerançylykda häzirki zamanyň suw tygşytlaýjy tehnologiýalaryny ornaşdyrmak, suw tehniki desgalaryny gurmak meselelerini üns merkezinde saklamak tabşyryldy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Durdylyýew sementiň täze görnüşleriniň önümçiligini ýola goýmak hem-de olaryň öndürilýän mukdaryny artdyrmak boýunça geçirilýän işler barada hasabat berdi.

Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligi pudagy ösdürmek, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri, hususan-da, ýurdumyzda amala aşyrylýan gurluşyk işleri hem-de ykdysadyýetiň beýleki pudaklary üçin zerur ýokary hilli gurluşyk serişdelerini çykarmak, döwrebap tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylan täze zawodlary ulanmaga girizmek, ýerli mineral-çig mal serişdeleriniň esasynda önüm öndürmek boýunça öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirýär.

Ministrligiň garamagyndaky sement zawodlarynda aktiw mineral goşundylary — bazalt porfiritleri we opoka çig malyny goşmak arkaly portlandsementiň önümçiligi ýola goýuldy.

“Balkan” kän müdirliginiň bazalt porfiritleriniň “Ufra” ýatagynyň we Lebap welaýatynyň Döwletli etrabyndaky Akbulak meýdançasynyň dag jynslary bu önümçilik üçin çig mal bolup hyzmat edýär. Bu mineral daşlary özüniň fiziki we himiki häsiýetleri bilen tapawutlanyp, ýokary hilli sement öndürmäge mümkinçilik berýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda sarp edijileri zerur önümler bilen üpjün edip bilýän kuwwatly gurluşyk senagatyny kemala getirmegiň zerurdygyna ýene-de bir gezek ünsi çekdi.

Milli Liderimiz pudagyň kuwwatyny yzygiderli artdyrmagyň hem-de ýurdumyzda we daşary ýurtlarda uly islegden peýdalanýan ýokary hilli gurluşyk serişdeleriniň öndürilişini köpeltmegiň möhümdigini nygtap, wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Öwezow gözegçilik edýän ulag-aragatnaşyk toplumynda, şol sanda raýat awiasiýa ulgamynda alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Şunuň bilen baglylykda, ulag geçelgeleriniň mümkinçiliklerinden netijeli peýdalanmak, üstaşyr howa gatnawlarynyň ýygylygyny artdyrmak we çägini giňeltmek, bu ulgamda edilýän hyzmatlaryň bäsdeşlige ukyplylygyny hem-de hilini ýokarlandyrmak boýunça görülýän çäreler barada hasabat berildi. Şu maksatlar bilen, halkara tejribeden ugur alnyp, döwlet Baştutanymyzyň 2009-njy ýylda gol çeken Buýrugy bilen tassyklanan Türkmenistanyň howa giňişligini peýdalanmak üçin sargytnamalary bermegiň möhletlerini hem-de daşary ýurtlaryň howa gämileriniň onuň çägine gonmagynyň düzgünlerini kadalaşdyrýan Tertibi döwrebaplaşdyrmak we oňa degişli üýtgetmeleri girizmek teklip edilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Türkmenistanyň çäk taýdan örän amatly ýerleşmek bilen, sebit hem-de yklym ähmiýetli möhüm ulag-üstaşyr we logistiki merkez hökmünde eýeleýän ornuny pugtalandyrýandygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz bu ulgamda ägirt uly kuwwata eýe bolan ýurdumyzyň özara bähbitli halkara hyzmatdaşlyk üçin hemişe açykdygyny aýtdy.

Giň gerimli işleriň geçirilmegi hem-de iri taslamalaryň amala aşyrylmagy netijesinde, ýurdumyzda döwrebap düzüm döredildi. Munuň özi ulaglaryň ähli görnüşleri boýunça, şol sanda üstaşyr howa gatnawlary ulgamynda daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen netijeli gatnaşyklary üçin giň mümkinçilikleri açýar. Milli Liderimiz bular barada aýtmak bilen, bu babatda wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa öňümizdäki Medeniýet hepdeligine taýýarlyk görlüşi barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiziň Kararyna laýyklykda, 22 — 27-nji iýun aralygynda Lebap welaýatynda geçiriljek hepdeligiň maksatnamasy dürli çäreleri, şol sanda maslahaty, ýurdumyzyň sungat ussatlarynyň konsertlerini, çeper filmleriň ilkinji gezek görkezilişini hem-de ýurdumyzyň kino sungatynyň wekilleri bilen döredijilik duşuşygyny, welaýatyň taryhy-medeni ýadygärliklerine barlyp görülmegini özünde jemleýär.

Medeniýet hepdeligine gabatlanyp, welaýatda durmuş-medeni we beýleki maksatly desgalaryň, şol sanda Kerki şäherinde howa menziliniň, Türkmenabatda “Türkmeniň ak öýi” binasynyň we Farap etrabynda “Çagalar dünýäsi” medeni-dynç alyş merkeziniň açylyş dabaralaryny geçirmek meýilleşdirildi.

Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet güni mynasybetli dürli mazmunly birnäçe çäreler guralar. Magtymguly adyndaky Milli sazly drama teatrynda täze sahnalaşdyrylan “Gül — Bilbil” operasynyň ilkinji görkezilişi bolar.

Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli maksatnamany hödürledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, her ýyl geçirilýän döredijilik çäresiniň ähmiýetini nygtady. Ol ýurdumyzyň medeniýetiniň we sungatynyň gülläp ösýändiginiň, milli ruhy mirasymyzy dünýäde giňden wagyz etmek we gorap saklamak boýunça alnyp barylýan netijeli işleriň aýdyň subutnamasyna öwrüldi hem-de bu ulgamy has-da ösdürmäge itergi berip, täze zehinleri ýüze çykarmaga ýardam berýär.

Milli Liderimiz halkymyzyň özboluşly däp-dessurlarynyň, jebisliginiň we Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň döredijilik güýjüniň aýdyň beýan edilmegi üçin Medeniýet hepdeliginiň, täze durmuş maksatly desgalaryň açylyş dabaralarynyň geçirilmeginiň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegi tabşyryp, bu babatda wise-premýere degişli görkezmeleri berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow «Türkmenhaly» döwlet birleşiginiň haly kärhanalarynyň işini kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Halkymyzyň milli gymmatlygy bolan halyçylyk sungaty Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ägirt uly üstünlikleri gazandy. Häzirki wagtda «Türkmenhaly» döwlet birleşiginiň düzümine jemi 11 kärhana girýär.

Milli el halyçylyk işini has-da ösdürmek we kämilleşdirmek boýunça birnäçe anyk teklipler döwlet Baştutanymyzyň garamagyna hödürlenildi.

Wise-premýeriň nygtaýşy ýaly, bu çäreler ýokary hilli haly önümleriniň döredilmegine, dokalan halylara islegiň ýokarlanmagyna we ýerlenilýän mukdarynyň artmagyna, ýüpek ýüplükleriň hem-de önümçilikde ulanylýan beýleki serişdeleriň oýlanyşykly peýdalanylmagyna we ahyrky netijede, kärhanalaryň ykdysady taýdan has netijeli hereket etmegine, düşewüntleriň we girdejileriň möçberiniň ýokarlanmagyna ýardam berer.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ajaýyp halyçylyk hünärini has-da kämilleşdirmegiň we giňden wagyz etmegiň, Diýarymyzyň halyçylyk pudagynyň önümçilik düzümini kämilleşdirmegiň hem-de halyçy gelin-gyzlaryň netijeli zähmet çekmegi we döredijilik pikirleriniň amala aşyrylmagy üçin mynasyp şertleri döretmegiň möhümdigini nygtady.

Döwlet Baştutanymyz hödürlenilýän teklipleriň wajypdygyna ünsi çekip, ýokary hilli haly önümleriniň öndürilýän we eksport edilýän mukdaryny köpeltmek hem-de dünýä bazarlaryna çykarylyşyny işjeň öňe ilerletmek boýunça alnyp barylýan işleriň netijeliligini mundan beýläk-de artdyrmak barada wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Geldinyýazow Türkmenistanyň ýaşlarynyň arasynda ylmy işler boýunça geçirilen bäsleşigiň jemleri hakynda hasabat berdi we döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli kararyň taslamasyny hödürledi.

Her ýylda geçirilýän däp bolan bäsleşik ýurdumyzda 12-nji iýunda dabaraly ýagdaýda bellenilýän Ylymlar güni mynasybetli Ylymlar akademiýasy hem-de Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi geňeşi tarapyndan guraldy.

“Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” ýylynda ylmy bäsleşik ylmyň hem-de tehnologiýalaryň iler tutulýan 6 ugry boýunça geçirildi. Şolaryň hatarynda nanotehnologiýalar, himiki tehnologiýalar, täze materiallary öwrenmek we energetika; biotehnologiýa, molekulýar biologiýa, oba hojalygy, ekologiýa we genetika; maglumat we aragatnaşyk ulgamlary, kompýuter tehnologiýalary; häzirki zaman lukmançylyk we derman serişdeleri öndürmek tehnologiýalary; innowasion ykdysadyýet; ynsanperwer ylymlary ugurlary bar. Yglan edilen bäsleşige ýaşlaryň jemi 1053-si gatnaşyp, baýrakly orunlara hödürlenen ýaşlaryň 57-si — 32 talyp hem-de 25 ýaş alym bäsleşigiň ýeňijiligine mynasyp görüldi.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, ähli döwürlerde dünýäde bolup geçýän oňyn özgertmeleriň ählisiniň esasy bolup hyzmat eden ylmyň ösüşine aýratyn ähmiýet berilýändigini nygtady.

Häzirki döwrüň talaplaryny nazara almak bilen, ylym ulgamyny düýpli özgertmek işi başlandy. Şol özgertmeler bolsa ylmy işläp taýýarlamalaryň netijeliligini ýokarlandyrmaga, geljegi uly ugurlarda düýpli we amaly ylmy barlaglary işjeň geçirmäge, ýurdumyzyň ylmy-barlag edaralarynyň hem-de ýokary okuw mekdepleriniň maddy-enjamlaýyn binýadyny has-da pugtalandyrmaga gönükdirilendir.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýaşlaryň arasynda her ýyl geçirilýän ylmy işleriň bäsleşiginiň ýurdumyzyň ylmyny giňden wagyz etmäge, häzirki zaman jemgyýetinde onuň ornuny artdyrmaga ýardam edýändigini belläp, degişli Karara gol çekdi we ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi hem-de ylmy bäsleşigiň ýeňijilerini sylaglamak dabarasynyň ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilmegini üpjün etmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow DIM-niň Halkara gatnaşyklary institutynyň işini kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Şunuň bilen baglylykda, bu ýokary okuw mekdebiniň hormatly Prezidentimiziň milli diplomatiýa mekdebini döretmek baradaky başlangyjynyň esasynda hem-de döwlet Baştutanymyzyň 2008-nji ýylyň martynda gol çeken Permanyna laýyklykda döredilendigi bellenildi.

Häzirki wagtda Halkara gatnaşyklary institutynda fakultetleriň 4-si, kafedralaryň 6-sy, merkezleriň 3-si hereket edýär. Milli Liderimiziň ýurdumyzyň diplomatik gullugy üçin hünärmenleri taýýarlamak ulgamyny özgertmek boýunça beren tabşyryklaryny ýerine ýetirmek maksady bilen, degişli teklipler işlenip taýýarlanyldy.

Hususan-da, iki basgançakly bakalawr we magistr bilim maksatnamasyna geçmek üçin öňümizdäki okuw ýylynda ýokary okuw mekdebinde tölegli esasda käbir ugurlary açmak teklip edilýär. Geljek ýyllarda beýleki hünärler boýunça şu esasda okatmak hem-de instituty hojalyk hasaplaşygyna geçirmek göz öňünde tutulýar.

Şunuň bilen birlikde, Halkara gatnaşyklary institutynyň düzümini kämilleşdirmek bilen baglylykda, täze okuw bölümlerini, şol sanda ýokary okuw mekdebiniň ýanynda ýaş diplomatlaryň mekdebini, strategik barlaglar boýunça ylmy merkezi açmak, şeýle hem sanly ulgamlar we kommunikasiýa bölümini döretmek maksadalaýyk hasaplanylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Halkara gatnaşyklary institutynyň taýýarlaýan ýaş hünärmenleriniň ýakyn geljekde daşary ýurtlarda, abraýly halkara guramalarda, dünýäniň ykdysady, ynsanperwer, hukuk we maglumat giňişliginde Türkmenistana mynasyp wekilçilik etmelidigini nygtady. Watanymyzyň daşary syýasy ugruny yzygiderli amala aşyrmak türkmen diplomatlarynyň işiniň esasy we aýratyn jogapkärli wezipesidir. Oňyn Bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk hem-de giň netijeli hyzmatdaşlyk ýörelgeleri daşary syýasy ugruň esasyny düzýär.

Milli Liderimiz ýokary okuw mekdebinde talyplaryň häzirki zaman bilimlerini hem-de seçip alan hünärleri boýunça hünär tälimlerini, öňdebaryjy sanly tehnologiýalary özleşdirmekleri, bilimini ýokarlandyrmaklary, ugurdaş ylym bilen meşgullanmagy üçin ähli şertleriň üpjün edilmelidigini belledi. Soňra bilim alan ýaş hünärmenler ýurdumyzyň daşary ýurtly hyzmatdaşlary bilen netijeli gatnaşyklary ösdürmäge, Türkmenistanyň umumy abadançylygyň bähbitlerine laýyk gelýän döredijilikli başlangyçlaryny ilerletmäge saldamly goşant goşmalydyrlar.

Döwlet Baştutanymyz hödürlenen teklipleri makullap, wise-premýere, daşary işler ministrine ýurdumyzyň diplomatik gullugy üçin ýokary hünärli hünärmenleri taýýarlamak boýunça işleri yzygiderli dowam etdirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy S.Berdimuhamedow hormatly Prezidentimiziň tabşyrygy boýunça şu ýylyň 9 — 11-nji iýunynda hökümet wekiliýetiniň Birleşen Arap Emirliklerine amala aşyran gulluk iş saparynyň netijeleri barada hasabat berdi.

Saparyň çäklerinde türkmen wekiliýetiniň Abu-Dabiniň Mirasdüşer şazadasy, BAE-niň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysynyň orunbasary Şeýh Mohammed bin Zaýed Al Nahaýýan, BAE-niň Premýer-ministriniň orunbasary, Prezidentiň işleri boýunça ministri Şeýh Mansur bin Zaýed Al Nahaýýan hem-de BAE-niň daşary işler we halkara hyzmatdaşlyk ministri Şeýh Abdulla bin Zaýed Al Nahaýýan bilen duşuşyklary geçirildi.

Döwletara gatnaşyklaryň geljegi baradaky pikir alyşmalaryň çäklerinde, giň gerimli ugurlar boýunça türkmen-emirlikler hyzmatdaşlygynyň depginli ösüşi nygtaldy. Munuň şeýle bolmagyna ýokary derejedäki yzygiderli we ynanyşmak syýasy gatnaşyklary ýardam berýär. Şonuň bilen birlikde, ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy, hususan-da, söwda-ykdysady we maýa goýum ulgamlarynda has-da pugtalandyrmaga iki dostlukly döwletiň gyzyklanma bildirýändigi beýan edildi.

Duşuşyklaryň dowamynda energetika, ulag, maýa goýum, oba hojalygy ulgamlarynda we beýlekilerde gatnaşyklaryň gerimini giňeltmek nukdaýnazaryndan türkmen wekiliýetiniň BAE şu saparynyň ähmiýetlidigi bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, Dubaý şäherinde geçirilmegi meýilleşdirilýän “EKSPO” halkara serginiň möhümdigine aýratyn üns çekildi. Bu sergä türkmen tarapy işjeň gatnaşmaga taýýarlyk görýär.

BAE-niň daşary syýasat edarasynda ara alnyp maslahatlaşylan meseleleriň hatarynda halkara we sebit gün tertibine degişli möhüm meseleler boldy.

Saparyň çäklerinde türkmen wekiliýeti Abu-Dabiniň Ösüş gaznasynyň baş direktory Mohammed Saif Al Suwaidi bilen duşuşyk geçirdi. Onuň barşynda türkmen-emirlikler gatnaşyklarynyň işjeň häsiýeti nygtaldy. Bu babatda şu ýylyň fewralynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Abu-Dabiniň Ösüş gaznasynyň arasynda gol çekilen ikitaraplaýyn resminamalaryň wajypdygy bellenildi. Munuň özi söwda-ykdysady we maýa goýum gatnaşyklaryny giňeltmäge ýardam bermäge gönükdirilendir. Şeýle hem gazhimiýa, maliýe we ulag pudaklarynda ýurdumyzda emirlikler tarapynyň gatnaşmagynda amala aşyrylmagy meýilleşdirilýän taslamalary durmuşa geçirmek boýunça anyk çäreler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Saparyň çäklerinde bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmäge gönükdirilen birnäçe ikitaraplaýyn resminamalara gol çekildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Birleşen Arap Emirlikleriniň Türkmenistanyň öňden gelýän hem-de iri söwda-ykdysady hyzmatdaşydygyny nygtady. Soňky ýyllarda netijeli döwletara gatnaşyklary täze hile we anyk mazmuna eýe bolup, yzygiderli ösdürilýär.

Biziň ýurtlarymyz gazylyp alynýan peýdaly serişdeleriň gorlary boýunça dünýäniň iň baý döwletleriniň biri bolup durýarlar, bu bolsa dürli ugurlarda tagallalary netijeli birleşdirmek üçin zerur şertleri döredýär diýip, milli Liderimiz aýtdy. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow türkmen-emirlikler gatnaşyklaryny pugtalandyrmagyň möhümdigini nygtap, özara eksport-import mümkinçiligini artdyrmak, haryt dolanyşygynyň möçberini köpeltmek hem-de ykdysady hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek maksady bilen, iki ýurduň wekiliýetleriniň arasynda geňeşmeleri yzygiderli geçirmegi tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň wekiliýetiniň BAE bolan gulluk iş saparynyň netijeleri boýunça gol çekilen ikitaraplaýyn resminamalaryň ähmiýetlidigine ünsi çekip, wise-premýere, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygyna gazanylan hökümetara ylalaşyklaryň durmuşa geçirilişine degişli meseleleri üns merkezinde saklamagy tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanow harby we hukuk goraýjy edaralar tarapyndan hormatly Prezidentimiziň sanly ulgama geçmek meseleleri boýunça kararlarynda kesgitlenen wezipeleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi.

Häzir gulluk işlerinde peýdalanmak üçin bitewi maglumat gorlaryny döretmek, maglumat-telekommunikasiýa torlaryny giňeltmek, elektron resminama dolanyşygy ulgamyny ornaşdyrmak, maglumat we kiberhowpsuzlygy üpjün etmek üçin programma-enjamlaýyn serişdeleri gurnamak boýunça işler dowam etdirilýär.

Bu işleriň çäklerinde degişli harby we hukuk goraýjy edaralar tarapyndan raýatlara berilýän hyzmatlary, resminamalary sanlylaşdyrmaga mümkinçilik berýän ulgamlar işe girizilýär. Şunuň bilen baglylykda, hyzmatlary amala aşyrmakda, jemgyýetçilik howpsuzlygyny üpjün etmekde netijeli ulanylýan sanly ulgamlaryň işe girizilendigi habar berildi.

Abraýly halkara guramalar we daşary ýurtlaryň ugurdaş düzümleri bilen hyzmatdaşlykda degişli ulgamlarda öňdebaryjy tejribäni öwrenmek we işjeň ulanmak maksady bilen, halkara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga gönükdirilen işler alnyp barylýar.

BMG-niň Ösüş maksatnamasy hem-de Söwda we ösüş boýunça konferensiýasy bilen hyzmatdaşlykda ýurdumyzyň daşary ykdysady işine gatnaşýan ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň arasynda gümrük amallary boýunça “Bir penjire” ulgamyny döretmek ugrunda işler dowam edýär.

Wise-premýer resmi we internet web-saýtlary hem-de ýokary okuw mekdepleriniň okuw-usulyýet işlerine iň täze tehnologiýalara esaslanýan sanly ulgamlaryň ornaşdyrylyp, sanly bilim portallarynyň, elektron kitaphana ulgamynyň döredilendigi, onlaýn görnüşinde sapaklary geçirmegiň ýola goýlandygy barada habar berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, döwletimiz tarapyndan Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň goranmak ukybyny pugtalandyrmak, milli Ýaragly Güýçlerimizi döwrebaplaşdyrmak, harby we hukuk goraýjy edaralaryň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek meselelerine hemişe uly üns berilýändigini belledi. Bu ulgamda amala aşyrylýan özgertmeleriň esasy wezipesi harby we hukuk goraýjy edaralarynyň öňünde durýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek üçin şertleri döretmekden ybaratdyr. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz sanly ulgama geçmek boýunça öňde goýlan wezipeleri takyk ýerine ýetirmegiň möhüm talapdygyna ünsi çekdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow döwrebap maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalarynyň ulanylmagynyň bu edaralaryň harby gullukçylarynyň hem-de işgärleriniň üstüne ýüklenen wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmekleri üçin uly mümkinçilikleri açýandygyny aýtdy. Döwlet Baştutanymyz bu ugurda göz öňünde tutulan meýilnamalaryň durmuşa geçirilişine berk gözegçiligi üpjün etmegiň zerurdygyna ünsi çekip, wise-premýere, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretaryna birnäçe anyk tabşyryklary, şol sanda işgärler düzümini pugtalandyrmak hem-de bu edaralaryň işgärleriniň hünär derejesini yzygiderli ýokarlandyrmak bilen baglanyşykly tabşyryklary berdi.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, 12-nji iýunda eziz Diýarymyzda Ylymlar gününiň bellenilýändigine ünsi çekmek bilen, hemmeleri güneşe baý bereketli tomus paslynyň ilkinji günlerinde dabaraly bellenilýän bu ajaýyp baýram bilen tüýs ýürekden gutlady.

Milli Liderimiz beýik Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygyny şanly wakalar bilen dabaralandyrýan «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda bu baýramçylygyň şanyna geçirilýän çäreleriň mähriban halkymyzy, aýratyn hem ýurdumyzyň ylmy jemgyýetçiligini beýik işlere galkyndyryp, berkarar döwletimizde gazanylýan üstünliklere çäksiz buýsanç duýgularyny döretjekdigine berk ynam bildirdi.

Jemgyýetimiziň we döwletimiziň ösüşiniň hereketlendirijisi hökmünde biz ýurdumyzda ylmyň we tehnikanyň bitewi hem-de öňe gidýän ösüşini üpjün edýän ylmy-tehniki syýasatymyzy üstünlikli alyp barýarys. Ylmyň we tehnologiýalaryň ileri tutulýan ugurlary boýunça geçirilýän barlaglaryň netijelerini önümçilige ornaşdyrmak, döwrebap senagat kärhanalaryny döretmek, ykdysadyýeti sanly ulgama geçirmek bilen, durnukly ykdysady ösüşi gazanýarys diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Kuwwatly ykdysady, ylmy-medeni mümkinçiliklere eýe bolan döwlet hökmünde Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň dünýä bileleşigindäki abraýyny has-da pugtalandyrýarys. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda, ylym ulgamynyň kuwwatyny, adamyň aň-bilim mümkinçiliklerini artdyrmak bilen, ykdysadyýetimiziň innowasiýalara, tehnologiýalara we öňdebaryjy tejribelere daýanýan ösüşini üpjün etmäge möhüm ähmiýet berýäris diýip, milli Liderimiz nygtady.

Şonuň bilen birlikde, Ylymlar akademiýasynyň institutlarynda, pudaklaýyn ylmy-barlag edaralarynda we ýokary okuw mekdeplerinde nano, himiýa, kompýuter, häzirki zaman lukmançylyk we derman serişdelerini öndürmek tehnologiýalary, täze materiallary öwrenmek, energetika, biotehnologiýa, molekulýar biologiýa, oba hojalygy, ekologiýa we genetika, maglumat we aragatnaşyk ulgamlary, innowasion ykdysadyýet, ynsanperwer ylymlary ýaly ileri tutulýan ugurlarda netijeli işler alnyp barylýar.

Ylym pudagyna degişli döwlet maksatnamalarynyň tapgyrlaýyn amala aşyrylmagynyň netijesinde häzirki zaman tehnologiýalaryna, sanly bilime, öňdebaryjy tejribä esaslanýan adam mümkinçiligi yzygiderli kämilleşdirildi, ekologiýa taýdan arassa we galyndysyz ykdysady-önümçilik düzümler — kuwwatly zawod-fabrikler guruldy diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sözüni dowam etdi. Garagum sährasynyň hem-de Hazar deňziniň ösümlik we haýwanat dünýäsiniň gymmatly görnüşlerini gorap saklamaga, «Altyn asyr» Türkmen kölüni we onuň şor suw akabalaryny oba hojalygynda peýdalanmaga, Aralyň tebigy heläkçiliginiň öňüni almaga gönükdirilen täze tehnologiýalar döredildi.

Türkmen topragynyň köp dertlere em bolan mineral suwlaryny, bejeriş palçyklaryny we dermanlyk ösümliklerini ulanmagyň ylmy esaslary işlenilip taýýarlanyldy. Ýerli çig mallardan ýokary hilli derman serişdeleriniň öndürilmegi ýola goýuldy. Miwe, ir-iýmiş, gök, bakja ekinleriniň, dowarlaryň, gara mallaryň, düýeleriň, guşlaryň we balyklaryň täze tohumçylygy döredildi.

Türkmen halkynyň emele gelşiniň we ösüşiniň gözbaşlary, gadymy, orta asyrlar, täze we iň täze taryhdaky türkmen döwletleriniň kemala geliş we ösüş taryhy, Beýik Ýüpek ýolunyň ugrunda ýerleşýän taryhy-medeni ýadygärliklerimiz, dilimiz, edebiýatymyz, medeniýetimiz we sungatymyz ylmy esasda yzygiderli öwrenilýär diýip, milli Liderimiz belledi.

Häzirki zaman bilimleriniň we ylymlarynyň dünýäniň ykdysady, medeni, innowasion ösüşlerine gönükdirilmegi parahatçylykly, dostlukly, hoşniýetli gatnaşyklary ýola goýmagyň örän möhüm şerti bolup durýar. Şu nukdaýnazardan, Türkmenistan ylym, bilim we innowasion tehnologiýalar babatda Birleşen Milletler Guramasy, beýleki iri halkara guramalar hem-de daşary ýurt döwletleri bilen hyzmatdaşlygyny yzygiderli pugtalandyrýar.

Şeýle hem mejlisde döwlet durmuşyna degişli başga-da birnäçe möhüm meselelere garaldy we olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly mejlisini tamamlap, oňa gatnaşanlaryň ählisini Ylymlar güni bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlady hem-de olara berk jan saglyk, abadan we bagtyýar durmuş, ylmy hem-de döredijilik işlerinde täze üstünlikleri we açyşlary, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygyna agza ýurtlaryň Söwda-senagat edaralarynyň Ýolbaşçylar geňeşiniň hem-de Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasynyň bilelikde guramagynda «Işewürligi kämilleşdirmek hem-de ösdürmek üçin şertler» atly maslahat geçirildi.

GDA gatnaşyjy döwletleriň milli söwda-senagat hem-de sebitleriň edaralarynyň, işewürlik düzümleriniň hem-de guramalaryň ýolbaşçylaryny we wekillerini onlaýn usulda bir ýere jemlän bu çäräniň maksady COVID-19 pandemiýasy zerarly emele gelen ykdysady şertlerde kiçi we orta telekeçiligiň ösmegine ýardam bermek boýunça tejribe alyşmakdan, häzirki ýagdaýy nazara alyp, iň gowy tejribelerini ara alyp maslahatlaşmakdan ybaratdyr.

Maslahatyň gün tertibine söwda-senagat edaralarynyň işlerini höweslendirmek hem-de hususy işewürligi goldamak, ony sanlylaşdyrmak, edaralaryň, ugurdaş guramalaryň we jemgyýetçilik düzümleriniň söwda-ykdysady gatnaşyklar hem-de maýa goýum hyzmatdaşlygy ugry boýunça hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek, telekeçileriň eksport mümkinçiliklerini ýokarlandyrmak bilen baglanyşykly meseleler girizildi.

Onlaýn foruma gatnaşyjylar hususy bölegi ösdürmek boýunça Türkmenistanda ýaýbaňlandyrylan giň gerimli özgertmeler bilen tanyşdyryldy. Bazar gatnaşyklarynyň ösdürilmegine ýardam bermek, işewürligi üstünlikli alyp barmak üçin degişli şertleri döretmek, daşary ýurtlaryň işewürler toparlary bilen netijeli hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny ösdürmek ýurdumyzyň Söwda-senagat edarasynyň esasy wezipeleriniň biridir.

Işe başlanyna onçakly köp wagt geçmese-de Türkmenabat şäherindäki Halkara howa menziliniň ak mermere bürenen ajaýyp binasy ýurdumyzyň gündogar sebitiniň howa derwezesi hökmünde meşhurlyga eýe boldy. Bu bina «2012 ― 2030-njy ýyllarda Türkmenistanyň raýat awiasiýasyny ösdürmegiň Milli maksatnamasynyň» çäklerinde gurlan raýat awiasiýasynyň halkara derejeli ýerüsti infrastruktura binalarynyň hatarynda orun aldy. Häzirki wagtda dünýä boýunça koronawirus pandemiýasynyň döredýän kynçylyklaryna seretmezden, halkara howa menzilinde mynasyp zähmet üstünlikleri gazanylýar.

2582 inedördül metr meýdany eýeleýän 3 gatly ýük terminaly bu babatda esasy bölümleriň biri bolup, onda döwrebap enjamlar ornaşdyrylandyr. Bu ýerde ýükleriň tiz hem-de ygtybarly kabul edilmeginiň we ugradylmagynyň ähli şertleri göz öňünde tutulandyr. Ýük terminalynda alnyp barylýan işler babatda käbir görkezijilere salgylanmak ýerlikli bolsa gerek. Halkara howa menzilinde 2020-nji ýylyň dowamynda ýükleriň 715 tonnadan gowragy degişli ugurlar boýunça ugradylypdyr, 2146,6 tonna ýük bolsa kabul edilipdir. 2021-nji ýylyň ilkinji çärýeginde bu görkezijiler has ýokary bolup, degişlilikde 418,3 tonna ýük ugradylyp, 673,5 tonna ýük kabul edilipdir. Bu ýükleriň düzüminde poçta hyzmatlary we tölegli ýük goşlary hem daşaldy.

Mälim bolşy ýaly, halkara howa menzili ýerli we daşary ýurtly telekeçiler bilen hem özara şertnamalar esasynda amatly nyrhlar bilen ýük daşamak hyzmatlaryny ýerine ýetirýär. Türkmenabat Halkara howa menziliniň ýük ammarynda kabul edilýän ýükleriň hatarynda egin-eşik, awtoulaglaryň şaý-sepleri, telewizor we kompýuterler, sowadyjy enjamlar, matalar ýaly ýükleriň dürli görnüşleri bar.

Soňky ýyllarda ýokary depginler bilen ösýän ýurdumyzyň raýat awiasiýasy Türkmenistanyň esasy pudaklarynyň derejesine çykdy. «Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüşiniň 2011 ― 2030-njy ýyllar üçin Milli maksatnamasynda» öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirip, lebaply howa ulaglarynyň işgärleri ýolagçy gatnatmak we ýük daşamak boýunça wezipelere abraý bilen hötde gelýärler. Türkmenabat halkara howa menzilinde hem ata Watanymyza, il-halkymyza, hormatly Prezidentimize wepaly, ýurdumyzy ählitaraplaýyn ösdürmek üçin yhlasly zähmet çekýän işgärler sanardan köp. Olaryň hatarynda Çary Ýazkulyýew, Allanur Annamuhammedow, Eset Ymamow, Ýalkym Poladowa dagy has-da tapawutlanyp, kärhanada işleriň ilerlemegine saldamly goşant goşýarlar. Döwletimiziň milli raýat awiasiýasy ulgamynda gazanylýan mynasyp ösüşler hormatly Prezidentimiziň türkmen halkynyň bolelin, eşretli durmuşda ýaşaýşy üçin edýän işleriniň netijesidir.

Jangeldi IŞANKULYÝEW.