Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygyna agza ýurtlaryň Söwda-senagat edaralarynyň Ýolbaşçylar geňeşiniň hem-de Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasynyň bilelikde guramagynda «Işewürligi kämilleşdirmek hem-de ösdürmek üçin şertler» atly maslahat geçirildi.

GDA gatnaşyjy döwletleriň milli söwda-senagat hem-de sebitleriň edaralarynyň, işewürlik düzümleriniň hem-de guramalaryň ýolbaşçylaryny we wekillerini onlaýn usulda bir ýere jemlän bu çäräniň maksady COVID-19 pandemiýasy zerarly emele gelen ykdysady şertlerde kiçi we orta telekeçiligiň ösmegine ýardam bermek boýunça tejribe alyşmakdan, häzirki ýagdaýy nazara alyp, iň gowy tejribelerini ara alyp maslahatlaşmakdan ybaratdyr.

Maslahatyň gün tertibine söwda-senagat edaralarynyň işlerini höweslendirmek hem-de hususy işewürligi goldamak, ony sanlylaşdyrmak, edaralaryň, ugurdaş guramalaryň we jemgyýetçilik düzümleriniň söwda-ykdysady gatnaşyklar hem-de maýa goýum hyzmatdaşlygy ugry boýunça hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek, telekeçileriň eksport mümkinçiliklerini ýokarlandyrmak bilen baglanyşykly meseleler girizildi.

Onlaýn foruma gatnaşyjylar hususy bölegi ösdürmek boýunça Türkmenistanda ýaýbaňlandyrylan giň gerimli özgertmeler bilen tanyşdyryldy. Bazar gatnaşyklarynyň ösdürilmegine ýardam bermek, işewürligi üstünlikli alyp barmak üçin degişli şertleri döretmek, daşary ýurtlaryň işewürler toparlary bilen netijeli hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny ösdürmek ýurdumyzyň Söwda-senagat edarasynyň esasy wezipeleriniň biridir.

Işe başlanyna onçakly köp wagt geçmese-de Türkmenabat şäherindäki Halkara howa menziliniň ak mermere bürenen ajaýyp binasy ýurdumyzyň gündogar sebitiniň howa derwezesi hökmünde meşhurlyga eýe boldy. Bu bina «2012 ― 2030-njy ýyllarda Türkmenistanyň raýat awiasiýasyny ösdürmegiň Milli maksatnamasynyň» çäklerinde gurlan raýat awiasiýasynyň halkara derejeli ýerüsti infrastruktura binalarynyň hatarynda orun aldy. Häzirki wagtda dünýä boýunça koronawirus pandemiýasynyň döredýän kynçylyklaryna seretmezden, halkara howa menzilinde mynasyp zähmet üstünlikleri gazanylýar.

2582 inedördül metr meýdany eýeleýän 3 gatly ýük terminaly bu babatda esasy bölümleriň biri bolup, onda döwrebap enjamlar ornaşdyrylandyr. Bu ýerde ýükleriň tiz hem-de ygtybarly kabul edilmeginiň we ugradylmagynyň ähli şertleri göz öňünde tutulandyr. Ýük terminalynda alnyp barylýan işler babatda käbir görkezijilere salgylanmak ýerlikli bolsa gerek. Halkara howa menzilinde 2020-nji ýylyň dowamynda ýükleriň 715 tonnadan gowragy degişli ugurlar boýunça ugradylypdyr, 2146,6 tonna ýük bolsa kabul edilipdir. 2021-nji ýylyň ilkinji çärýeginde bu görkezijiler has ýokary bolup, degişlilikde 418,3 tonna ýük ugradylyp, 673,5 tonna ýük kabul edilipdir. Bu ýükleriň düzüminde poçta hyzmatlary we tölegli ýük goşlary hem daşaldy.

Mälim bolşy ýaly, halkara howa menzili ýerli we daşary ýurtly telekeçiler bilen hem özara şertnamalar esasynda amatly nyrhlar bilen ýük daşamak hyzmatlaryny ýerine ýetirýär. Türkmenabat Halkara howa menziliniň ýük ammarynda kabul edilýän ýükleriň hatarynda egin-eşik, awtoulaglaryň şaý-sepleri, telewizor we kompýuterler, sowadyjy enjamlar, matalar ýaly ýükleriň dürli görnüşleri bar.

Soňky ýyllarda ýokary depginler bilen ösýän ýurdumyzyň raýat awiasiýasy Türkmenistanyň esasy pudaklarynyň derejesine çykdy. «Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüşiniň 2011 ― 2030-njy ýyllar üçin Milli maksatnamasynda» öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirip, lebaply howa ulaglarynyň işgärleri ýolagçy gatnatmak we ýük daşamak boýunça wezipelere abraý bilen hötde gelýärler. Türkmenabat halkara howa menzilinde hem ata Watanymyza, il-halkymyza, hormatly Prezidentimize wepaly, ýurdumyzy ählitaraplaýyn ösdürmek üçin yhlasly zähmet çekýän işgärler sanardan köp. Olaryň hatarynda Çary Ýazkulyýew, Allanur Annamuhammedow, Eset Ymamow, Ýalkym Poladowa dagy has-da tapawutlanyp, kärhanada işleriň ilerlemegine saldamly goşant goşýarlar. Döwletimiziň milli raýat awiasiýasy ulgamynda gazanylýan mynasyp ösüşler hormatly Prezidentimiziň türkmen halkynyň bolelin, eşretli durmuşda ýaşaýşy üçin edýän işleriniň netijesidir.

Jangeldi IŞANKULYÝEW.

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygy bilen goşalanyp gelen ak şäherimiz Aşgabadyň esaslandyrylmagynyň 140 ýyllyk şanly senesi ýurdumyzda giň gerimde, döwlet derejesinde geçirilen iri çäreler bilen dabaralandyryldy. 25-nji maýda — Aşgabadyň gününde hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda paýtagtymyzyň demirgazyk künjeginde «Aşgabat-siti» iri ýaşaýyş toplumynyň düýbüniň tutulmagy we täze ýaşaýyş jaý toplumynyň ulanylmaga berilmegi baş şäherimiziň şöhratly senesiniň şanyna şan goşan wakalaryň biri boldy.

«Şäher içindäki şäher» ýörelgesi boýunça bina ediljek bu ägirt uly toplumyň meýdany 744 gektar bolup, onda dürli maksatly desgalardyr binalaryň 240-dan gowragy bolar. Şolaryň hatarynda etrap häkimligidir beýleki edara binalary, çagalar baglarydyr umumybilim berýän orta mekdepler, medeniýet öýi, sport toplumy, köpugurly hassahana, saglyk öýleridir söwda-dynç alyş merkezi, dükanlardyr naharhanalar, toý mekany, köp gatly awtoduralgalar, Maýa Kulyýewa adyndaky Türkmen milli konserwatoriýasynyň we Daňatar Öwezow adyndaky ýöriteleşdirilen sazçylyk mekdebiniň binalary, «Türkmenbaşy» hem-de «Halkbank» döwlet täjirçilik banklarynyň şahamçalary bar. Türkmenistanyň tejribesinde ilkinji gezek 35 gata çenli belentlikdäki ýaşaýyş jaýlarynyň gurulmagy bu täze şäheriň esasy aýratynlygydyr. Taslama laýyklykda, bu ýerde 107 müňden gowrak ilata niýetlenen 12 — 35 gatly ýaşaýyş jaýlarynyň 180-sini gurmak göz öňünde tutulýar.

Türkmenistanyň at gazanan arhitektory hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy bilen bina ediljek täze, döwrebap ýaşaýyş toplumy «akylly şäher» ýörelgesine doly laýyk gelmek bilen, şäher durmuşynyň içki dolandyrylyşynda iň häzirki zaman maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň ulanylmagy arkaly ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertleri üçin has amatly we howpsuz gurşaw kemala geler. Bu «akylly» jaýlar, bitewi maglumatlar binýadydyr köpugurly şäher goşundysy ýaly ulgamlary öz içine alyp, ýaşaýjylara taksileri çagyrmaga, tölegleri amala aşyrmaga, dürli maglumatlary almaga mümkinçilik berýär. Munuň özi maglumat-aragatnaşyk serişdelerine daýanyp, ilatyň ýaşaýyş-durmuş meselelerini çözmek, iň esasysy bolsa, ekologiýa abadançylygyny üpjün etmek bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr.

Goý, baş şäherimizi ösdürmegiň täzeçil konsepsiýasyna laýyklykda, Watanymyzyň ýüregi Aşgabatda sanly we intellektual ulgamyň öňdebaryjy gazananlaryna esaslanýan iri gurluşyklaryň başyny başlap, ony döwrebap megapolise öwürmek ugrunda taýsyz tagalla edýän milli Liderimiziň gurmak we döretmek sungaty bagtyýar halkymyza, geljek nesillere hyzmat edip, asyrlara ýaň salsyn!

Perman HALMUHAMMEDOW,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.

Ozallar ymgyr Garagumuň gyrkylyk yzly alaňlarynyň arasynda ýerleşýän bu öri meýdany diňe maldarlaryň azsanlysyna mälimdi. Ýurdumyzyň köp ýerlerinde bolşy ýaly, bu sebitiň hem ýerasty tebigy baýlyklarynyň köpçülikleýin özleşdirilip başlanmagynyň netijesinde Malaý diňe bir ýurdumyzda däl, eýsem, onuň çäklerinden daşarda hem iri tebigy gazly ýataklaryň biri hökmünde ykrar edildi.

Şu ýylyň başynda bolsa bu ýerde taryhy waka bolup geçdi: hormatly Prezidentimiziň ak pata bermegi bilen häzirkizaman gaz gysyjy desgasy işe girizildi. Öňdebaryjy inženerçilik çözgütlerine, kämil tehnologiýalara daýanýan döwrebap desga bu ýatagyň tebigy gazyny has doly gazyp almaga we onuň daşarky hem-de içerki bazarlara ugradylýan möçberlerini düýpli artdyrmaga mümkinçilik berdi.

— Baýlyk çykaryjylarymyz ýetip gelýän mukaddes senäni — Türkmenistanyň beýik Garaşsyzlygynyň şanly XXX ýyllygyny zähmet sowgatlary bilen garşylamak ugrunda joşgunly zähmet çekýärler. Malaýda täze desganyň üstünlikli işe girizilmeginiň netijesinde önüm öndürilişi barha artýar. Beýleki önümçilik böleklerinde hem işler gyzgalaňly dowam edýär. Bu bolsa müdirligimiziň agzybir işgärleriniň ählihalk baýramyny uly zähmet sowgatlary bilen garşylajakdyklaryna aýdyň şaýatlyk edýär — diýip, «Lebapgazçykaryş» müdirliginiň merkezi önümçilik dispetçer gullugynyň başlygy Berdi Berdimetow guwanç bilen gürrüň berýär.

Onuň habar bermegine görä, müdirlik boýunça üstümizdäki ýylyň başky bäş aýynda tebigy gazy öndürmekde geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende 139 göterime golaý ösüş depgini gazanylypdyr. Şonda jemi öndürilen «mawy ýangyç» 5,1 milliard kub metre golaý bolupdyr. Öndürilen önümiň aglaba böleginiň Malaý gaz käniniň paýyna düşýändigi aýratyn bellärliklidir. Munuň şeýledigine göz ýetirmek üçin, geliň, anyk mysallara ýüzleneliň! Hasabat döwründe Malaý gaz ýatagynda tebigy gazyň 3,1 milliard kub metre golaýynyň öndürilmegi üpjün edilipdir. Bu görkeziji geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende ösüş depgininiň 150 göterime barabar bolandygyndan habar berýär.

Hawa, kämil desganyň kuwwatlylygyny netijeli peýdalanmak arkaly gymmatly önümiň öndürilişi barha artdyrylýar. Ýeri gelende gazylyp alynýan tebigy gazyň aglaba böleginiň Malaý — Bagtyýarlyk gaz geçirijisi boýunça Türkmenistandan alysdaky Hytaý döwletine iberilýändigini bellemek hem artykmaçlyk etmez. Täze desga Türkmenistanyň tebigy gazy eksport etmek boýunça öz üstüne alan borçnamasyny ygtybarly berjaý etmegine berk esas döredýär.

Malaýyň döwrebap desgasyny çölde dörän gudrat hasaplamak bolar. Öňler peşmekleriň göç eden ýerlerinde ylmyň we tehnikanyň soňky gazananlaryna daýanýan kuwwatly önümçilik peýda boldy. Onda ýerli hünärmenler egin-egne berip, yhlasly zähmet çekýärler. Olar şeýle kämil desgada öndürijilikli işlemeklige döreden ajaýyp mümkinçilikleri üçin hormatly Prezidentimize hoşallyk bildirýärler we ata Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmeginiň bähbidine ruhubelentlik bilen zähmet çekýärler. Mizemez agzybirlik, maksada okgunlylyk başarjaň gazçylary abraýly sepgitlere ýetirýär.

Mämmet GYLYJOW.

Barýan badyňdadyr günleň baýramy,
Paýlanýandyr munda bagtyň baýragy.
Gül göwnüňdir ýaýlalaryň ýaýrawy,
Saňa ömür,
bize döwür,
      Arkadag!

Baryny bar eýläp bilmek mertdedir,
Aň-akyly ýiteldýän ýat pentdedir.
Bu gün Diýar boýy has belentdedir,
Saňa ömür,
bize döwür,
        Arkadag!

Gowulykdyr günleriňden hoş bolmak,
Düzüminde ylham,
yhlasa dolmak.
Berlendir şahyryňa joş olmak,
Saňa ömür,
bize döwür,
      Arkadag!

Sözlesem,
sözüme bermenem dyngy,
Höwes-hyýal ýalkymyňa ýakyndy.
Ýazly günleriňde gülleýäs indi,
Saňa ömür,
bize döwür,
      Arkadag!

Ýyllar garaşandyr adyl Şalygňa,
Söýýän iliň şüküri kän barlygňa.
Nämäni çalyşar asudalygňa,
Saňa ömür,
bize döwür,
      Arkadag!

Watanyň Ogludyr ilin ekleýän,
Günüň ýüzün mähri bilen reňkleýän.
Dostlardyr, dogandyr gutlag iberýän,
Saňa ömür,
bize döwür,
           Arkadag!

Ak gülleriň,
sap ýüregiň aklygy,
Tutan ýoluň subudynda haklygy.
Ýöne ýere däldir dünýäň bakmagy,
Saňa ömür,
bize döwür,
           Arkadag!

Ummanyň tolkunýa,
derýalaň daşýa,
Mylaýymdan ýylgyryşyň ýaraşýa.
Manyly ömrüňe ýyllar garaşýa,
Saňa ömür,
bize döwür,
           Arkadag!

Aşyklaň şäheri ak reňinden,
Bakan nusga alýar öz edebiňden.
Geçip bilen bolmaz,
Dünýäm, deňiňden,
Saňa ömür,
bize döwür,
           Arkadag!

Diň salynýar Danasynyň aýdanna,
Bakýan,
akýan alysdaky baýdagňa.
Irkilerin,
oýanaryn aýdymňa,
Saňa ömür,
bize döwür,
          Arkadag!

Asuda eýýamyň toýa ýaraşyk,
Dana dünýäň çuňňur oýa ýaraşyk.
Ýetdi türkmen Mert Ogluna garaşyp,
Saňa ömür,
bize döwür,
           Arkadag!

Bu ene topraga edinýäň sežde,
Galkynýaň Pyragyň owazyn eşde.
Diýýäniň dürsdür,
diwanyň keşde,
Saňa ömür,
bize döwür,
          Arkadag!

Bitirýänim bardyr ogullyk parzyn,
Görendir ata-da gymmatyn, arzyn.
Göreldelik ýoly nesliňe sargyn,
Saňa ömür,
bize döwür,
          Arkadag!

Dünýäni söýýändir Enäni söýen,
Watandyr Watanyň derdine köýen.
Diýýänsiň: «halkyňa hem Haka söýen».
Saňa ömür,
bize döwür,
           Arkadag!

Başyň amanlygy saglygmyzadyr,
Abraýyň, derejäň arzymyzadyr.
Gojaman älemde barlygmyzadyr,
Saňa ömür,
bize döwür,
          Arkadag!

Halkyňa Hossarsyň, Howandarsyň Sen,
Beýikleriň bar ýerinde barsyň Sen.
Jemläp aýtsam,
ýüreklere tarsyň Sen,
Saňa ömür,
bize döwür,
      Arkadag!

Gözel ŞAGULYÝEWA,

Türkmenistanyň Gahrymany.

Ministrler Kabinetiniň geçen hepdede şu ýylyň bäş aýynda halk hojalygy toplumynyň pudaklarynyň ýerine ýetiren işleriniň jemlerine bagyşlanyp geçirilen mejlisinde döwlet durmuşyna degişli birnäçe wajyp meselelere garaldy. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow geljek ýyl üçin Döwlet býujetiniň taslamasyny taýýarlamagy möhüm wezipeleriň biri hökmünde kesgitledi. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz degişli ýolbaşçylara 2022-nji ýyl üçin niýetlenen maksatnamany işläp taýýarlamaga girişmegi tabşyrdy. Ol ýurdumyzyň mundan beýläk-de sazlaşykly ösüşine, saglygy goraýyş we durmuş ulgamlary üçin iri maýa goýum serişdelerini bölüp bermek bilen baglanyşykly meseleleriň çözgüdine gönükdirilendir.

Milli Liderimiz Döwlet býujetini taýýarlamagyň hem-de ony ýerine ýetirmegiň çäklerinde durmuşa geçirilýän özgertmeler maksatnamalarynyň we meýilnamalarynyň amala aşyrylmagy bilen bir hatarda, olaryň durmuş ugurly bolmagyna ünsi çekýär. Halkymyzyň abadançylygynyň, onuň amatly ýaşaýşynyň yzygiderli ösdürilmeginiň üpjün edilmegi häzirki döwürde Diýarymyzda ýaýbaňlandyrylan düýpli özgertmeleriň möhüm bölegidir.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, durmuş ulgamy Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň esasy ugrudyr. Ýurdumyzyň bar bolan ägirt uly mümkinçiliklerini amala aşyrmak ykdysady we durmuş ugurlarynyň durnukly ösüşi bilen berk baglanyşyklydyr. Milli ykdysadyýetimizde özgertmeleri dowam etdirmek, onuň tapgyrlaýyn esasda bazar gatnaşyklaryna geçirilmegini üpjün etmek, sanlylaşdyrmak we ýokary tehnologiýaly binýady berkitmek, senagat pudagyna ägirt uly maýa serişdelerini gönükdirmek, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmak boýunça wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi utgaşyklylykda alnyp barylýar.

Şu maksada ýetmek üçin Türkmenistanda hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ägirt uly köpugurly işler amala aşyrylýar. Şol işler anyk netijesini hem berýär. Häzir dünýäde emele gelen çylşyrymly ýagdaýlara garamazdan, ýurdumyz sazlaşykly ösüşini dowam etdirýär. Geçen bäş aýyň jemleri boýunça jemi içerki önümiň ösüşiniň 6,1 göterime deň bolmagy milli ykdysadyýetimiziň durnukly ösüşiniň aýdyň netijesidir.

Bu bolsa kabul edilen durmuş maksatnamalaryny üstünlikli amala aşyrmaga, bilim, ylym, medeniýet, saglygy goraýyş, ýaşaýyş jaýlaryny gurmaga we jemagat hojalygy ulgamlaryna gönükdirilýän maýa goýumlaryny yzygiderli artdyrmaga mümkinçilik berýär.

Şäherleriň we beýleki ilatly ýerleriň düzümini toplumlaýyn kämilleşdirmäge, raýatlary ähli amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlary bilen üpjün etmäge gönükdirilen täzeçil şähergurluşyk konsepsiýasy milli Liderimiziň başlangyjy bilen durmuşa geçirilýän döwlet ösüşi strategiýasynyň möhüm ugurlarynyň biridir.

Paýtagtymyzda hem-de ýurdumyzda bar bolan ýaşaýyş jaý gaznasyny döwrebaplaşdyrmak bilen bir hatarda, dürli belentlikdäki, şol sanda ähli amatlyklary özünde jemleýän kottej görnüşli jaýlar guruldy we olaryň gurluşygy dowam edýär. Bu bolsa adamlaryň amatly, ýokary hil talaplaryna bolşy ýaly, ýaşaýjylaryň şahsy isleglerine laýyk gelýän jaýlary saýlamaga bolan şertleriň has-da artmagyna mümkinçilik berýär.

“Şäher içindäki şäher” ýörelgesi boýunça taslamasy taýýarlanan “Aşgabat-sitiniň” gurluşygyny mysal hökmünde görkezmek bolar. Mälim bolşy ýaly, bu ägirt uly taslamanyň durmuşa geçirilmegine 25-nji maýda — Aşgabat şäheriniň gününiň we onuň 140 ýyllyk baýramynyň bellenilýän gününde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda badalga berildi. Şunuň bilen baglylykda, geljekde paýtagtymyzyň demirgazygynda ajaýyp, köpugurly toplum kemala geler. Şol ýerde dünýäniň şähergurluşyk, binagärlik we inženerçilik-tehniki çözgütlerinden ybarat bolan iň täze hem-de öňdebaryjy tejribeler öz beýanyny tapar.

Geljekki şäheriň çäklerinde aňrybaş derejeli amatlylygy bolan ýaşaýyş jaýlarynyň we beýleki durmuş maksatly desgalaryň gurluşygyna aýratyn ähmiýet berilýär. Bu ýerde dürli belentlikdäki, has takygy, 12 — 35 gatly, sekiz görnüşli ýaşaýyş jaýlarynyň 180-sini gurmak meýilleşdirildi. Şolarda 107 müň ilata niýetlenen 17 müň 836 öý ýerleşdiriler. Umuman, “Aşgabat-siti” ak mermerli paýtagtymyzyň dünýäniň owadan hem-de ýaşaýyş üçin amatly şertleri özünde jemleýän şäherleriň birine öwrülmegi bilen bir hatarda, Watanymyzyň okgunly ösüşiniň we ägirt uly döredijilik kuwwatyny hem alamatlandyrar.

Kabul edilen özgertmeler maksatnamalarynyň, şol sanda Oba milli maksatnamasynyň yzygiderli durmuşa geçirilmegi, şäherleriň we obalaryň abadanlaşdyrylmagy, her ýylda köp sanly täze binalaryň, hususan-da, ýaşaýyş jaýlarynyň gurlup, ulanylmaga berilmegi milli Liderimiziň baştutanlygynda amala aşyrylýan we “Döwlet adam üçindir!” diýen şygary baş ýörelge edinýän döwlet syýasatynyň üstünliklere beslenýändiginiň aýdyň beýanydyr.

Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzda bilim ulgamynda düýpli özgertmeleriň amala aşyrylýandygyny aýratyn bellemek gerek. Bu bolsa ösüp gelýän ýaş nesilleriň ukyp-başarnyklaryny doly açyp görkezmegi, häzirki zaman ylmyna we saýlap alan hünärine ýetmegi, ýaşlaryň dünýägaraýyşlarynyň giňemegi, ylym hem-de döredijilik bilen meşgullanmagy üçin amatly şertleri döretmäge mümkinçilik berýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, ýaşlara bilim-terbiýe bermek ynsanyň ahlak ýörelgeleriniň iň gowy ugurlary bolup durýar. Hut şonuň üçin hem Türkmenistanda bilim ulgamyny hemmetaraplaýyn döwrebaplaşdyrmaga, okuw-usulyýet ugruny kämilleşdirmäge, ugurdaş düzümiň, döwrüň talaplaryna laýyk gelýän ylmy-usulyýet we hukuk binýadyny döretmäge gönükdirilen anyk çäreler durmuşa geçirilýär. Döwlet Baştutanymyzyň başlangyjy esasynda amala aşyrylýan özgertmeleriň çäklerinde sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasy, daşary ýurt dillerini okatmagy kämilleşdirmek, sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça yzygiderli tagalla edilýär.

Umumy orta bilimi kämilleşdirmek bilen bir hatarda, ony hil taýdan täze derejä çykarmaga, halk hojalygynyň dürli pudaklary üçin hünär taýdan taýýarlykly işgärleri ýetişdirmäge uly üns berilýär. Bu meseleler döwletimiziň ýörite we haýsydyr bir ugur boýunça bar bolan talaplaryny nazara almak esasynda çözülýär. Şunuň bilen baglylykda, soňky ýyllarda ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde birnäçe täze ugurlar açyldy we bu ugurdaky işler yzygiderli dowam etdirilýär.

Mekdepleriň we ýokary okuw mekdepleriniň häzirki zaman enjamlary, maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalary bilen üpjün edilmegi berilýän bilimiň döwrüň talabyna laýyk gelmegine kömek edýär. Bilim ulgamynyň interaktiw usulda ösdürilmegi ýaşlaryň intellektual kuwwatynyň artmagyna ýardam edýär. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz ösüp gelýän ýaş nesilleriň watansöýüjilik, zähmetsöýerlik, milletiň ýokary ruhy-ahlak gymmatlyklary esasynda terbiýelenmegine hem-de jemgyýetimiziň durmuşyna işjeň gatnaşmagyna möhüm ähmiýet berýär.

Şeýle hem döwletimizde çagalaryň hemmetaraplaýyn we sazlaşykly ösüşine — mekdebe çenli edaralarda terbiýäniň döwrebaplaşdyrylmagyna zerur üns berilýär. Çaganyň irki ösüşi boýunça Milli strategiýada, çaganyň irki ösüşi we onuň mekdebe taýýarlyk derejesini ýokarlandyrmak babatda mekdebe çenli çagalar edaralarynyň işini kämilleşdirmegiň 2020 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasynda degişli wezipeler kesgitlenildi. Soňky ýyllarda ýurdumyzda täze görnüşli çagalar baglarynyň onlarçasy ulanmaga berildi. Bu gün ýurdumyzyň iň körpe raýatlarynyň bilim-terbiýeçilik işlerinde häzirki zaman multimediýa tehnologiýalary işjeň ulanylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýadawsyz tagallasy netijesinde, ýurdumyzyň ylym ulgamynyň ösüşine hil taýdan täze itergi berildi. Bu ulgama döwlet tarapyndan berilýän goldaw yzygiderli artdyrylýar. Bu bolsa geljegi uly ylmy-barlaglary, synag işlerini we tehnologik işläp taýýarlamalary alyp barmakda möhümdir. Ýurdumyzda alymlaryň hünärini olaryň işiniň netijeliligini ýokarlandyrmak, ylmy-barlaglaryň gerimini giňeltmek hem-de netijelerini önümçilige ornaşdyrmak üçin ähli zerur şertler döredilýär.

Ylmy edaralaryň we ýokary okuw mekdepleriniň maddy-enjamlaýyn binýady pugtalandyrylýar, işe täzeçil usullar ornaşdyrylýar. Şol sanda internetiň we elektron kitaphanalaryň üsti bilen dünýäniň maglumat binýadyna bolan elýeterlilik üpjün edilýär. Dünýäniň iri ylym-bilim merkezleri, halkara guramalar we gaznalar bilen ýola goýulýan hyzmatdaşlyk has-da işjeňleşdirildi hem-de täze mazmun bilen baýlaşdyryldy. Bu ugurda amala aşyrylýan işler milletiň aň-bilim kuwwatynyň doly durmuşa geçirilmegine gönükdirilendir. Bu bolsa Watanymyzy ösüşiň öňdebaryjy derejelerine çykarmakda wajypdyr.

Ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamyny mundan beýläk-de kämilleşdirmek we ösdürmek bilen baglanyşykly meseleler milli Liderimiziň hemişe üns merkezinde durýar. “Il saglygy — ýurt baýlygy” diýen paýhasly jümle Türkmenistanyň döwlet syýasatynda giň möçberli we maksatnamalaýyn özgertmeleriň amala aşyrylmagynda öz beýanyny tapýar.

Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ylymlar akademiýasynyň akademigi, lukmançylyk ylymlarynyň doktory, professor Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda işlenip taýýarlanylan “Saglyk” Döwlet maksatnamasynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi saglygy goraýyş ulgamyny hil taýdan täze derejä çykarmaga mümkinçilik berdi. Paýtagtymyzda we ýurdumyzyň welaýatlarynda häzirki zaman hassahanalary, dürli lukmançylyk hem-de sagaldyş-dynç alyş ugurly edaralary guruldy we gurluşygy dowam edýär. Bu düzümleriň hemmesi öňdebaryjy enjamlar we täzeçil tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylýar. Şunuň bilen baglylykda, ýokary hünärli işgärleriň taýýarlanmagyna, bilim ulgamynda durmuşa geçirilýän özgertmeleriň höweslendirilmegine möhüm ähmiýet berilýär. Şunuň netijesinde, Türkmenistanyň ähli ilaty halkara ölçeglere kybap gelýän, ýokary derejeli lukmançylyk hyzmatlarynyň giň görnüşlerine eýe boldy.

Ýurdumyzda eneligi we çagalygy goramagyň netijeli ulgamy döredildi. Ýokary tehnologiýaly lukmançylyk ulgamy işjeň ösdürilýär. Dünýäniň öňdebaryjy hassahanalary we ylmy-barlag merkezleri bilen özara bähbitli hyzmatdaşlyk ýola goýuldy. Ýerli çig mallardan ýokary hilli dermanlyk serişdeleri we ýörite maksatly beýleki önümler öndürilýär.

Şunuň bilen birlikde, Türkmenistanda sagdyn durmuş ýörelgeleriniň berkidilmegine, ilatyň, ilkinji nobatda bolsa, ýaşlaryň bedenterbiýe we sport bilen meşgullanmagyna örän uly ähmiýet berilýär. Döwletimiz sport-sagaldyş düzüminiň ösdürilmegine, halkara ölçeglere gabat gelýän ugurdaş desgalaryň gurluşygyna ägirt uly maýa serişdelerini gönükdirýär. Şeýle hem häzirki zaman enjamlary we serişdeleri bilen üpjün edilen sport zallary, meýdançalar we ýüzüş howuzlary mekdep okuwçylarynyň, ýokary okuw mekdepleriniň talyplarynyň we çagalar baglarynda terbiýelenilýänleriň ygtyýaryna berildi.

Sagdyn durmuş ýörelgelerine ygrarly we bu ugurda watandaşlarymyza şahsy görelde görkezýän milli Liderimiziň taýsyz tagallasy netijesinde köpçülikleýin bedenterbiýe-sagaldyş hem-de sport hereketi giň gerime we uzak möhletleýin, umumymilli maksatnamalaýyn häsiýete eýe boldy. Ýokary netijeli sportuň ösdürilmegini höweslendirmek täze derejä çykdy.

Munuň özi Türkmenistanyň Konstitusiýasynda jemgyýetimiziň hem-de döwletimiziň iň ýokary gymmatlygy hökmünde kesgitlenen adamyň saglygy we abadançylygy hakyndaky aladanyň toplumlaýyn häsiýete eýe bolýandygynyň aýdyň beýanydyr.

Milli medeniýetimizi ösdürmek hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň durmuşa geçirýän syýasatynyň esasy ugurlarynyň hatarynda durýar. Milletiň özboluşly medeni-taryhy mirasyna hem-de gadymy ruhy gymmatlyklaryna esaslanýan bu ugurda ýurdumyzyň durmuşynda täze taryhy döwrüň meýilleri hem-de wezipeleri bir bitewi sazlaşygy emele getirýär. Ynsanperwer ulgamdaky netijeli gatnaşyklar ösdürilýär. Bu bolsa Türkmenistanyň daşary ýurtlar we abraýly halkara guramalar bilen netijeli hyzmatdaşlygy pugtalandyrmakda wajyp orun eýeleýär.

Aýlyk haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň we talyp haklarynyň yzygiderli ýokarlandyrylmagynyň hem-de hususy başlangyçlara goldaw bermegiň we beýleki oňyn çäreleriň hasabyna ilatyň girdejileriniň artmagy durmuş ulgamyny nazarlaýan strategiýanyň oňyn netije berýändiginiň subutnamasydyr.

Bu gün Türkmenistanda telekeçiligi we onuň önümçilik ulgamyny netijeli ösdürmek üçin ähli zerur şertler döredildi. Döwlet Baştutanymyzyň möhüm wezipeleriň hatarynda kesgitlän häzirki zaman bazar gatnaşyklaryny giňden ornaşdyrmagyň hasabyna milli ykdysadyýetimizde hususyýetçiligiň paýy barha artýar. Bu wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmek maksady bilen, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow “Döwlet tarapyndan telekeçiligi maliýe taýdan goldamak hakynda” Karara gol çekdi.

Kiçi we orta telekeçiligiň hem-de onuň halk hojalygynyň dürli pudaklarynda ýerine ýetirýän işleriniň höweslendirilmegi täze iş orunlarynyň döredilmegini üpjün edýär. Bu bolsa ilatyň iş bilen üpjünçiligi, halkymyzyň abadançylygynyň ýokarlanmagy ýaly wajyp wezipeleriň oňyn çözülmegine ýardam edýär.

Mahlasy, ýurdumyzy ösüşiň täze derejelerine çykarmak maksady bilen durmuşa geçirilýän ähli işler milli Liderimiziň alyp barýan syýasatynyň durmuş ugrunyň ösdürilmegine giň ýol açýar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, döwletimiz bu ugra mundan beýläk-de ägirt uly serişdeleri gönükdirer. Şeýlelikde, Watanymyzyň mundan beýläk-de sazlaşykly ösüşi, uzak möhletleýin geljegi nazara almak bilen, halkymyzyň abadan durmuşynyň üpjün edilmegi üçin ygtybarly binýat döredilýär.

(TDH).

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Gahryman Arkadagymyzyň taýsyz tagallalary netijesinde Türkmenistany durmuş-ykdysady taýdan ösdürmekde durmuşa geçirilýän işler guwandyryjy häsiýete eýe bolýar. Halk hojalygyny sanly ykdysadyýete geçirmek üçin alnyp barylýan giň gerimli işler maksadalaýyk dowam etdirilýär we maksatnamalaýyn görnüşde durmuşa geçirilýär. Durmuş ulgamynyň ösüşinde Gahryman Arkadagymyzyň parasatly başlangyçlary esasynda sanly ulgamyň mümkinçiliklerine giňden eýerilýär. Ählumumy ykrarnama eýe bolýan bu işlerde, ilki bilen, milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynyň, şol sanda ylym, bilim ulgamynyň işini kämilleşdirmäge, dünýäniň öňdebaryjy tejribesini ornaşdyrmaga giň mümkinçilikleriň döredilýändigi aýratyn bellenilmäge mynasypdyr. Sanlylaşdyrmagyň barşynda ýurdumyzyň senagatlaşdyrmaga tarap ugur alýandygy, halk hojalygynyň ähli pudaklary üçin ýokary hünärli, başarjaň hem-de öňdebaryjy tehnologiýalardan baş çykarýan hünärmenleri taýýarlamak uly ähmiýete eýedir.

Sanly ykdysadyýeti ösdürmek iki wezipäni öňde goýýar. Ol wezipeler ýagdaýlara uýgunlaşan kanunçylyk binýadyny emele getirmekden hem-de önümçiligi sanly ýörelgä kybap getirmekden ybaratdyr. Ýurdumyzy ösdürmek boýunça döwlet tarapyndan alnyp barylýan durnukly ösüş strategiýasynyň binýatlyk ugry iň täze tehnologiýalara we innowasiýalara daýanyp, diwersifikasiýalaşan häzirki zaman ykdysady gurluşy döretmekden ybarat bolup durýar. Bu halk bähbitli işlerde düýpli ylma esaslanýan durnukly ösüşi, ilatyň maddy hal-ýagdaýynyň yzygiderli ýokarlandyrylmagyny, önümçilik serişdeleriniňdir gurallarynyň üznüksiz döwrebaplaşdyrylmagyny, ýurdumyzyň bäsdeşlige ukyplylygyny hem-de howpsuzlygyny üpjün edýän milli ykdysadyýetiň nusgasyny döretmek zerurlygy ileri tutulýar. Şeýlelikde, eziz Diýarymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygynyň bellenilýän ýylynda ykdysady, durmuş ulgamlarynyň Gahryman Arkadagymyzyň taýsyz tagallalary esasynda bedew batly ösüşi munuň aýdyň mysalydyr. Döwrümiziň häsiýetli aýratynlygy bolan internet giňişliginiň kemala gelmegi hem-de jemgyýetçilik durmuşymyzyň aýrylmaz bölegine öwrülmegi ykdysady ösüşiň hil taýdan täze tapgyryna — sanly ykdysadyýete ynamly geçişi şertlendirdi. Türkmen halkyna bütindünýä maglumat giňişligine goşulyşmaga giň ýol açdy we beýik ösüşleri bagyşlady.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmekde, elektron senagatyny ornaşdyrmagyň depginini ýokarlandyrmakda, maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalarynyň soňky gazananlaryna daýanýan ösen ykdysadyýeti kemala getirmekde netijeli işler yzygiderli durmuşa ornaşdyrylýar. Ähli pudaklary sanly ulgama geçirmek, olara öňdebaryjy maglumat tehnologiýalaryny ornaşdyrmak wezipeleriniň günübirin ýerine ýetirilmegi netijesinde ykdysady, durmuş we syýasy babatda möhüm ilerlemeleri görmek bolýar. Sözüň doly manysynda täze tehnologiýalar, sanly ulgam düşünjeleri jemgyýete mäkäm ornaşdy.

Gahryman Arkadagymyzyň tagallalary netijesinde Türkmenistan ylmyň gazananlaryna esaslanmak arkaly, dünýäniň ykdysady ösüşi bilen deň gadam urýar. Bu işde ylma, tehnika, innowasiýalara, medeniýetiň gazananlaryna berk bil baglanylýar. Halkyň bagtyýarlygy ugrunda durmuşa geçirilýän beýik işler biziň her birimizi guwandyrýar. Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzda ýokary tehnologiýalary, düýpli nazaryýet bilimlerine esaslanýan sanly ykdysadyýeti döretmek başlangyçlary rowaçlyklara beslenýär we belent maksatlara ýetilýär.

Şirin ÝAZYÝEWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.

Geçen 30 ýylyň dowamynda döwletimiz Garaşsyzlyk ýoly bilen ynamly gadam urup, hemmetaraplaýyn berkäp, dünýäde ýokary depginler bilen ösýän ýurtlaryň birine öwrüldi. Häzirki wagtda ýurdumyzda öňe sürlen ykdysady strategiýanyň çäklerinde milli we halkara ähmiýetli iri möçberli maýa goýum taslamalarynyň durmuşa geçirilmegi, dünýäniň iň kämil enjamlary ornaşdyrylan kuwwatly zawodlaryň, fabrikleriň gurulmagy, ähli welaýat merkezlerinde, şäherlerde, etraplarda, obalarda halkymyzyň parahat, bagtyýar, abadan durmuşy üçin zerur bolan şertleriň döredilmegi ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ösmegine uly itergi berdi we berýär.

Şanly Garaşsyzlygymyzyň 30 ýylynda ýurdumyzy köpugurly ösdürmek babatda alnyp barylýan giň gerimli işleriň netijesinde, Diýarymyzda dürli görnüşli önümleriň öndürilişi barha artýar. Welaýatlarda gurlan senagat kärhanalary we toplumlary, oba hojalygynyň önümçilik desgalary ykdysady ösüşiň uly geljeginiň bardygyndan habar berýär. Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Türkmenistan esasy oba hojalyk we senagat önümleri babatda özüni doly üpjün edýän hem-de taýýar önümleri dünýä bazarlaryna çykaryp bilýän döwlete öwrüldi.

Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly baýramynyň bellenilýän ýyly berkarar Watanymyz milli Liderimize bolan buýsanjymyzy artdyrýan taryhy ähmiýetli wakalar bilen gurşalýar. Ýurdumyzda bina edilýän we ulanylmaga berilýän önümçilik kärhanalarynda ýaşlarymyzyň müňlerçesiniň täze iş orunlary bilen üpjün edilýändigini, zerur önümleriň ençeme görnüşleriniň öz ýurdumyzda öndürilýändigini, oba hojalygy we beýleki pudaklar üçin zerur dökünleri, himiýa önümlerini öz bazarlarymyzdan tapyp bolýandygyny indi biz buýsanç bilen aýdýarys. Gahryman Arkadagymyzyň başda durmagynda gysga döwürde gözümiziň alnynda uly meýilnamalar durmuşa geçirildi we bu iş dowam etdirilýär.

Milli Liderimiziň amala aşyrýan işleriniň esasy maksady halkymyzyň amatly ýaşaýşy üçin aňrybaş şertleriň döredilmegi bolup durýar. Bularyň ählisi hormatly Prezidentimiziň “Döwlet adam üçindir” diýen baş ýörelgesiniň miweleridir.

Döwlet baştutanymyzyň maýa goýum syýasatynyň esasy ugurlary Türkmenistanyň dünýä bazaryndaky bäsdeşlige ukyply artykmaçlyklaryndan ugur almak bilen kesgitlenilýär. Önümçilige maýa goýum serişdeleriniň çekilmegi diňe bir halk hojalygynyň esasy pudaklaryny we ulgamlaryny ösdürmegiň maksatnamalarynyň üstünlikli amala aşyrylmagyna, ýurdumyzyň önüm öndürijilerini, şol sanda hususy önüm öndürijileri goldamaga ýardam etmek bilen çäklenmän, eýsem, dünýä bazarynda uly isleg bildirilýän harytlaryň hasabyna ýurdumyzyň eksport mümkinçiliklerini giňeltmäge hem kömek edýär.

Milli ykdysadyýetimiziň depginli ösýän bölegi bolan hususy telekeçilige hemmetaraplaýyn döwlet goldawyny bermek Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüş strategiýasynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Telekeçilik ýurdumyzyň halk hojalygynyň dürli önümçilik ulgamlarynda aýgytlaýjy orunlary ynamly eýeleýär we döwletimiziň ykdysadyýetiniň durnukly ösüşine saldamly goşandyny goşýar. Döwlet hususy telekeçiligi ösdürmek boýunça netijeli çäreleri durmuşa geçirmek bilen telekeçilik ulgamynyň ýurduň jemi içerki önüminde tutýan paýyny yzygiderli artdyrmagy, şunuň bilen baglylykda hem ilatyň girdejisini ýokarlandyrmagy nazarda tutýar. Bazar ykdysadyýeti şertlerinde nyrhlar önümçiligiň möçberini we düzümini, maddy akymlaryň hereketini, harytlaryň öndürilýän we ýerlenilýän möçberini, bularyň hemmesiniň netijesinde hem ilatyň hal-ýagdaýynyň derejesini kesgitlemekde möhüm orny eýeleýär.

Kiçi we orta telekeçiligi, şeýle hem daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň önümçiligini ösdürmek häzirki wagtda Türkmenistanyň ykdysady syýasatynyň möhüm ugrudyr. Kiçi we orta telekeçiligi döwlet tarapyndan goldamagyň esasy maksatlary täze iş orunlaryny döretmek arkaly haryt bazaryny ýerli önümler bilen üpjün etmek, bäsdeşligi ösdürmek, maýa goýum işjeňligini ýokarlandyrmak hem-de telekeçilik birlikleriniň işiniň ýurt üçin ileri tutulýan ugurlaryny ilerletmek bilen baglanyşykly maýa goýum taslamalaryny durmuşa geçirmekden ybaratdyr. Oba hojalygy ulgamynda hususy telekeçiligi döwlet tarapyndan goldamak uly ähmiýete eýedir. Bank ulgamy bu işe mynasyp goşant goşýar.

Oba hojalygynda kiçi kärhanalary döretmekde we ösdürmekde maliýe kömegi aýratyn möhümdir. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky oba ilatyna we ýer böleklerine eýeçilik edýän şäher ilatyna ýurduň çäginde oba hojalygyny ösdürmek hem-de önümçiligi goldamak maksady bilen, kiçi göwrümli karzlary hödürleýär.

Telekeçiler tarapyndan häzirki döwürde täze iri önümçilik desgalarynyň gurluşygyna buýurmalary hem aldylar. Mysal hökmünde, “Beýik bina” hususy kärhanasy we «Türkmen enjam» hojalyk birleşigi Bäherdendäki, şeýle-de Lebap welaýatyndaky sement zawodlarynyň ikinji nobatdakysyny gurmak boýunça halkara bäsleşikleriň ýeňijileri boldular. Gurluşyk desgalaryny 2022-nji ýylyň dekabrynda doly taýýar edip tabşyrmak göz öňünde tutulýar. Zawodlaryň her biriniň meýilleşdirilýän kuwwaty ýylda 1 million tonna önüm öndürmäge niýetlenendir. Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy «Aýdyň gijeler» hojalyk birleşigi «Smart TV» platformaly we özünde oturdylan «IP-tuneriň», «4K Ultra HD» telewizorlarynyň önümçiligini özleşdirdi, ol önümler eýýäm ýerli bazarlara çykaryldy.

Türkmen telekeçileri ýokary hilli, dünýä bazarynda bäsdeşlige ukyply önümleri barha köp mukdarda öndürýärler. Lebap welaýatynyň Çärjew etrabynyň çäginde ýerleşýän Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy — «Altyn bürgüt» hususy kärhanasyna degişli bolan ýyladyşhanada ösdürilip ýetişdirilýän süýji tagamly pomidorlar daşarky bazarlara hem eksport edilýär. Bu ýyladyşhana etrabyň Talhanbazar geňeşliginde ýerleşýär. «Altyn bürgüt» ýyladyşhanasy alty bölekden ybarat bolup, 8,5 gektar meýdanda ýerleşýär. Biziň güneşe baý tebigatymyzda ýyladyşhana şertlerinde gök we bakja ekinleriniň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmäge giň mümkinçilikler bar. Bu hususy kärhana üç ýyl bäri pomidor öndürmek bilen meşgul bolýar. Kärhana her möwsümde iki müň tonna golaý hasyl alýar. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda uludan bellenilýän mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly toýuny uly zähmet sowgatlary bilen garşylaýan hususy kärhana içerki bazarlara her aýda 25 — 35 tonna pomidor iberýär. Geçen ýylyň dekabr aýynda bu kärhananyň hasylyň 260 tonnasyny Russiýa Federasiýasyna eksport etmäge-de mümkinçiligi boldy. Şeýle-de, bu hususy kärhana pomidor önümlerini Gyrgyz, Gazagystan Respublikalaryna hem ugradýar.

Telekeçiler diňe bir halkymyza ýokary hilli, ekologiýa taýdan arassa önümleri hödürlemän, ýüzlerçe täze iş orunlaryny döredip, ýaşlaryň iş bilen üpjünçiligine hem goşant goşýarlar. Türkmen telekeçileriniň ösdürip ýetişdiren ekologiýa taýdan arassa, tagamly pomidorlary diňe halkymyzyň däl, eýsem, doganlyk halklaryň hem ak bazarlaryna, mukaddes saçaklaryna bereket bolup dolýar. Bu pursatda daşary döwletler bilen özara hyzmatdaşlygy ýola goýup, adamzat bähbitli beýik işleri alyp barýan döwlet Baştutanymyzyň kömek-goldawlary netijesinde, türkmen telekeçileriniň dünýä bazaryndaky mynasyp ornunyň barha artjakdygyna berk ynanýarys.

Annasoltan BERDIÝEWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň uly mugallymy, ykdysady ylymlaryň kandidaty.

Türkmenistanyň Prezidenti möwsümleýin oba hojalyk meseleleri boýunça iş maslahatyny geçirdi

Aşgabat, 9-njy iýun (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň oba hojalyk toplumyna gözegçilik edýän orunbasarynyň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi.

Gün tertibine ara alyp maslahatlaşmak üçin möwsümleýin oba hojalyk işlerini geçirmek meseleleri girizildi.

Döwlet Baştutanymyz maslahaty açyp, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýewe söz berdi. Wise-premýer hasabatyny ýurdumyzyň ýüpekçileriniň pile tabşyrmak baradaky şertnamalaýyn borçnamany üstünlikli ýerine ýetirendikleri hakyndaky hoş habar bilen başlady.

Hormatly Prezidentimiziň bu pudagy goldamak boýunça geçirýän toplumlaýyn çäreleri netijesinde ata-babalarymyzyň mirasy bolan ýüpekçiligi ösdürmek hem-de gymmatly çig mal bolan piläniň öndürilişini artdyrmak üçin ähli zerur şertler döredildi.

Giň gerimli döwlet goldawy netijesinde ýurdumyzyň zähmetsöýer ýüpekçileri mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygynyň baýram edilýän ýylynda Watan harmanyna 2 müň 100 tonnadan gowrak pile tabşyryp, öz üstlerine alan şertnamalaýyn borçnamalaryny üstünlikli ýerine ýetirdiler. Munuň özi ýurdumyzyň ýüpekçilik pudagyny ösdürmek üçin döredilen şertleriň netijesidir.

Wise-premýer oba hojalyk pudagynyň işgärleriniň adyndan döwlet Baştutanymyza oba zähmetkeşleriniň netijeli zähmeti üçin döredilýän şertlere çuňňur hoşallygyny beýan etdi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hoş habary kanagatlanma bilen kabul edip, hemmeleri, şol sanda welaýat häkimlerini hem-de oba hojalyk toplumynyň ähli işgärlerini ýurdumyzda pile taýýarlamak boýunça şertnamalaýyn borçnamanyň ýerine ýetirilip, ýokary hilli piläniň tabşyrylmagy bilen tüýs ýürekden gutlady.

Edermen pileçilerimiziň yhlas siňdirip, irginsiz çeken zähmetiniň netijesinde öndürilen piläniň bol hasyly bagtyýar durmuşda ýaşaýan agzybir halkymyzyň halal ojaklarynyň berekedidir, ata-babalarymyzyň gadymy senetçiliginiň biri bolan ýüpekçiligiň mynasyp dowam etdirilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow welaýat häkimlerine ýüzlenip, ýurdumyzyň pile öndürijilerinden kabul edilip alnan piläniň talabalaýyk şertlerde saklanylmagyny hem-de ony gaýtadan işleýän degişli kärhanalarda ýokary hilli ýüpek önümleriniň öndürilmegini üpjün etmegi tabşyrdy.

Milli Liderimiz tabşyrylan pile üçin pile öndürijiler bilen hasaplaşyklary öz wagtynda geçirmegiň zerurdygyny aýtdy. Şeýle hem hormatly Prezidentimiz ýurdumyzda ýüpekçiligi has-da ösdürmek üçin welaýatlarda tut nahallaryny ekmek işleriniň alnyp barlyşyna aýratyn üns bermek barada görkezme berdi.

Döwlet Baştutanymyz Lebap we Mary welaýatlarynyň häkimlerine orak döwründe işiň üstünde bolup, işleriň talabalaýyk we guramaçylykly ýerine ýetirilmegini üpjün etmegi tabşyrdy.

Milli Liderimiz Balkan we Daşoguz welaýatlarynyň häkimlerine bolsa anna güni — 11-nji iýunda hormatly ýaşulularyň gatnaşmagynda galla oragyna başlamak barada görkezme berdi.

Soňra iş maslahaty Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýewiň, Ahal welaýatynyň hem-de bu sebitiň etraplarynyň häkimleriniň gatnaşmagynda dowam etdi.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow galla oragynyň barşy bilen gyzyklandy. Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanow sebitiň gallaçylarynyň gyzgalaňly möwsüminiň başlanandygyny, oragyň depgininiň günsaýyn ýokarlanýandygyny habar berdi. Welaýatyň ekerançylary bugdaý hasylyny ýygnamak boýunça döwlet tabşyrygyny abraý bilen ýerine ýetirmegi, şeýlelikde, hormatly Prezidentimiziň Watanymyzyň ykdysady kuwwatynyň pugtalandyrylmagyna hem-de halkymyzyň hal-ýagdaýynyň ýokarlandyrylmagyna gönükdirilen durmuş ugurly syýasatynyň amala aşyrylmagyna goşant goşmagy maksat edinýärler.

Ahal welaýaty boýunça şu ýyl 195 müň gektar ýere bugdaý ekildi. Şonça gektardan Watan harmanyna 400 müň tonna guşgursak bugdaý hasylyny tabşyrmak maksat edinilýär. Häzire çenli galla meýdanlaryndan 100 müň tonna çenli hasyl ýygnalyp, bellenilen meýilnama 25 göterime golaý ýerine ýetirildi.

Tabşyrylan hasyl üçin hasaplaşyklar öz wagtynda geçirilýär. Orak möwsüminde hasyly bildirilýän talaplara laýyklykda ýygnap almak we saklamak, şonuň ýaly-da, oraga gatnaşýanlaryň mynasyp zähmet çekmekleri we dynç almaklary üçin hemme zerur şertler döredilýär.

Soňra iş maslahatynda Bäherden etrabynyň häkimi D.Hojaýew hasabat bilen çykyş etdi. Etrap boýunça şu ýyl 21 müň 100 gektar meýdana bugdaý ekildi. Orak möwsüminde galla orujy kombaýnlaryň 63-si, bugdaýy daşaýjy awtoulaglaryň 315-si ulanylýar. Etrapda dänäni kabul ediş bölümleriň 4-si işleýär. Şolarda gallany degişli derejede saklamak üçin zerur işler geçirildi.

Şu ýyl 44 müň tonna möçberde taýýarlanylmaly bugdaýyň häzire çenli 11 müň tonna golaýy ýygnalyp, meýilnama 24,5 göterimden gowrak ýerine ýetirildi. Hormatly Prezidentimiziň galla önümçiligini artdyrmak boýunça öňde goýan wezipelerini ýerine ýetirmek maksady bilen hem-de galla oragyny guramaçylykly geçirmek üçin döreden şertleri netijesinde möwsümiň depginini güýçlendirmek ugrunda ähli çäreler görülýär.

Häkim etrapda önüm öndürijiler bilen öz wagtynda hasaplaşyklaryň geçiriljekdigine, hasylyň iň soňky dänesine çenli doly ýygnalyp alnyp, harmana tabşyryljakdygyna ynandyryp, etrabyň zähmetkeşleriniň adyndan milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa netijeli zähmet çekmek üçin döredilýän şertler babatynda tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, galla oragynyň depginini gowşatman, bu ugurda işleri güýçlendirmek üçin goşmaça çäreleri görmegi tabşyrdy.

Soňra Gökdepe etrabynyň häkimi Ç.Çarlyýew hasabat bilen çykyş etdi. Häkim Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe milli Liderimiziň baştutanlygynda halkymyzyň ýaşaýyş-durmuşyny ösdürmek ugrundaky tagallalary netijesinde oba hojalygyny hemmetaraplaýyn kämilleşdirmek boýunça tutumly işleriň alnyp barylýandygyny aýtdy.

Etrap häkimi milli Liderimize şu ýyl ýetişdirilen bol bugdaý hasylyny guramaçylykly ýygnap almak hem-de ony saklamak üçin ähli zerur şertleriň döredilýändigine hoşallyk bildirdi.

Gökdepe etrabynyň häkimi şu ýyl jemi 21 müň 500 tonna guşgursak ak bugdaýy ýygnamagyň meýilleşdirilýändigi barada hasabat berdi. Möwsümde kombaýnlaryň 35-siniň, ulaglaryň 175-siniň hyzmatyndan peýdalanylýar. Gündelik gazanylýan ösüş 7 göterimden gowrak bolup, häzire çenli önümçilik meýilnamasy 26,6 göterim berjaý edildi. Meýdanlardan ýygnalyp alynýan galla hasylyny etrapda kabul ediş bölümleriniň 2-si bökdençsiz kabul edýär.

Ýetişdirilen hasyly iň soňky dänesine çenli doly ýygnap, harmana tabşyrmak hem-de kada laýyk saklamak, şeýle-de däne öndürijiler bilen hasaplaşyklaryň wagtynda, ýokary derejede guralmagyny üpjün etmek üçin ähli zerur çäreler görülýär.

Häkim Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň giňden we dabaraly bellenilýän ýylynda ýurdumyzyň has-da gülläp ösmegi üçin milli Liderimiziň öňde goýan anyk tabşyryklaryny ýerine ýetirmekde yhlasly zähmet çekjekdiklerine ynandyrdy.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, ýetişdirilen hasyly ýitgisiz ýygnamak üçin ähli zerur çäreleri görmegi tabşyrdy.

Öz nobatynda, Ak bugdaý etrabynyň häkimi H.Aşyrmyradow bugdaý ösdürip ýetişdirmek üçin bölünip berlen 28 müň 100 gektar meýdandan şu ýyl 62 müň 550 tonna hasyl almagyň maksat edinilýändigi barada hasabat berdi. Agrotehniki çäreleriň öz wagtynda geçirilmegi hem-de bu ugurda döwlet tarapyndan zerur şertleriň döredilmegi bereketli hasyly ýetişdirmegiň möhüm şertlerini üpjün etdi.

Galla oragynda bugdaý orujy kombaýnlaryň 105-si, däne daşaýjy awtoulaglaryň 525-si ulanylýar. Etrapda galla kabul ediş bölümleriniň 10-sy hereket edýär. Häzire çenli ýygnalyp alnan bugdaý hasylynyň mukdary 16 müň 683 tonna barabar bolup, bellenilen meýilnama 26,67 göterim ýerine ýetirildi. Gündelik gazanylýan ösüş bolsa 7 göterime deňdir.

Häkim ýetişdirilen hasyly iň soňky dänesine çenli doly ýygnap, Watan harmanyna tabşyrmak we ony degişli derejede saklamak ugrunda ähli zerur çäreleriň görüljekdigine ynandyrdy hem-de daýhanlaryň netijeli zähmet çekmegine döredip berýän hemme mümkinçilikleri we yzygiderli hemaýat-goldawlary üçin etrabyň agzybir ýaşaýjylarynyň adyndan döwlet Baştutanymyza tüýs ýürekden sagbolsun aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, azyklyk bugdaýyň şu ýyl üçin taýýarlanylýan mukdaryny üpjün etmek ugrunda zerur tagallalaryň edilmelidigini bellemek bilen, bu ugurda möwsüme gatnaşýan ähli düzümleriň sazlaşykly işini hemmetaraplaýyn ýola goýmagy tabşyrdy.

Soňra Kaka etrabynyň häkimi P.Orazow bugdaý oragynyň barşy barada hasabat berdi. Etrap boýunça 41 müň gektara bugdaý tohumy sepilip, öz wagtynda geçirilen agrotehniki we beýleki zerur işleriň netijesinde bereketli hasyl ösdürilip ýetişdirildi. Döwlete tabşyrmak boýunça şertnamalaýyn borçnamada bellenen wezipe 80 müň 500 tonna guşgursak dänäni taýýarlamakdan ybaratdyr.

Hormatly Prezidentimiziň döredip beren ähli şertlerinden we mümkinçiliklerinden peýdalanyp, etrabyň daýhanlary häzire çenli 20 müň 251 tonna hasyl ýygnamagyň hötdesinden gelip, meýilnamany 25,16 göterim berjaý etdiler. Etrapda gazanylýan gündelik ösüş 6 göterime deňdir. Möwsümde kombaýnlaryň 104-siniň we däne daşaýjy ulaglaryň 520-siniň hyzmatyndan netijeli peýdalanylýar. Bereketli hasyl galla kabul ediş bölümleriniň 8-sine daşalýar.

Häkim ýetişdirilen hasyly ýitgisiz ýygnap alyp, Watan harmanyna tabşyrmak hem-de ony bildirilýän talaplara laýyklykda saklamak ugrunda ähli çäreleriň görüljekdigine ynandyrdy hem-de netijeli zähmet çekmek üçin döredip berýän giň mümkinçilikleri we yzygiderli hemaýat-goldawlary üçin döwlet Baştutanymyza tüýs ýürekden sagbolsun aýtdy.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, zerur işleri geçirmek üçin hem, oba zähmetkeşleriniň medeniýetli dynç almagy üçin hem ähli şertleri üpjün etmegi tabşyrdy.

Soňra Tejen etrabynyň häkimi G.Baýgeldiýew gyzgalaňly dowam edýän galla oragy möwsüminde oňa gatnaşyjylaryň yhlasly zähmet çekýändigini bellemek bilen, şertnamalaýyn borçnamalaryny üstünlikli ýerine ýetirmek ugrunda görülýän tagallalar barada hasabat berdi.

Şu ýyl etrap boýunça 42 müň 900 gektar meýdanda bugdaý ösdürilip ýetişdirildi. Taýýarlanylmaly bugdaýyň mukdary bolsa 86 müň tonna barabardyr. Häzire çenli 18 müň 658 tonna däne taýýarlanyp, meýilnama 21,7 göterim ýerine ýetirildi, gündelik gazanylýan ösüş bolsa 4,47 göterime barabardyr. Etrapda däne orujy kombaýnlaryň 119-sy, galla daşaýjy ulaglaryň 595-si netijeli işledilýär, ýygnalyp alnan hasyl galla kabul ediş bölümleriniň 9-syna daşalýar hem-de olaryň talabalaýyk derejede saklanylmagy üpjün edilýär, daýhanlaryň tabşyran hasyly üçin hasaplaşyklaryň öz wagtynda geçirilmegi ýola goýuldy.

Häkim ýetişdirilen hasyly iň soňky dänesine çenli doly ýygnap, döwlet harmanyna tabşyrmak hem-de saklamak barada ähli çäreleriň görüljekdigine ynandyrdy we hormatly Prezidentimiziň daýhanlaryň öndürijilikli zähmet çekmekleri üçin döredip berýän giň mümkinçilikleri we yzygiderli goldawlary üçin tejenli ekerançylaryň adyndan milli Liderimize tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, häkime gallaçy daýhanlaryň arasynda ýygy-ýygydan bolmak bilen, galla oragy möwsüminiň depginini has-da güýçlendirmek üçin zerur çäreleri görmegi tabşyrdy.

Babadaýhan etrabynyň häkimi P.Işangulyýew hasabat bilen çykyş edip, jogapkärli möwsümiň depgini barada maglumat bermek bilen, işleriň ýokary guramaçylyk derejesinde alnyp barylýandygyny aýtdy.

Geçen güýzde etrap boýunça bugdaý ösdürip ýetişdirmek üçin 28 müň 700 gektar meýdana bugdaý ekildi. Şonça meýdandan 58 müň tonna ak bugdaý taýýarlamak maksat edinilýär. Daýhanlaryň guramaçylykly zähmeti galla oragynyň ýokary depginlerini üpjün edýär, oba hojalyk tehnikasynyň netijeli peýdalanylmagy bolsa orak möwsüminiň üstünlikli geçirilmegine ýardam berýär. Galla oragynda bugdaý orujy kombaýnlaryň 82-si, däne daşaýjy ulaglaryň 416-sy hem-de kabul ediş bölümleriniň 6-sy hereket edýär. Şu güne çenli 13 müň 529 tonna bugdaý taýýarlanyp, şertnamalaýyn borçnama 23,33 göterim ýerine ýetirildi. Gündelik ösüş bolsa 4,77 göterime barabardyr.

Häkim alnyp barylýan işleriň çäklerinde ýetişdirilen hasyly iň soňky dänesine çenli doly ýygnap alyp, Watan harmanyna tabşyrmak we ony talabalaýyk derejede saklamak barada ähli çäreleriň görüljekdigine ynandyrdy hem-de etrabyň daýhanlary üçin döredip berýän oňaýly mümkinçilikleri we yzygiderli hemaýat-goldawlary üçin hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, ekin meýdanlarynda ýetişdirilen hasyly ýitgisiz ýygnamak üçin ähli zerur çäreleri görmegi tabşyrdy.

Sarahs etrabynyň häkimi G.Ýazgulyýew şu ýyl bereketli bugdaý hasylynyň ýetişdirilendigini, hormatly Prezidentimiziň berýän yzygiderli goldawlary esasynda, hasyly ýygnap almak, daşamak we saklamak üçin hemme zerur şertleriň döredilendigi barada hasabat berip, hormatly Prezidentimize etrabyň ekerançylarynyň adyndan tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Bellenilişi ýaly, şu ýyl bu etrapda 22 müň 400 gektardan jemi 47 müň 450 tonna ak bugdaý ýygnamak meýilleşdirilýär. Möwsümde kombaýnlaryň 65-siniň, awtoulaglaryň 325-siniň hyzmatyndan peýdalanylýar. Işleriň guramaçylykly we sazlaşykly guralmagy netijesinde gündelik gazanylýan ösüş 8 göterimden gowrak bolup, häzire çenli 13 müň 715 tonna bugdaý taýýarlanyldy. Munuň özi meýilnamanyň 28,9 göterim berjaý edilendigini habar berýär. Meýdanlardan ýygnalyp alynýan galla hasylyny etrapda kabul ediş bölümleriniň 5-si bökdençsiz kabul edýär.

Häkim ýetişdirilen bugdaý hasylynyň ýitgisiz ýygnaljakdygyny hem-de Watan harmanyna tabşyryljakdygyna ynandyryp, etrabynyň agzybir zähmetkeşleriniň adyndan olaryň netijeli zähmeti üçin döredilýän şertler babatynda hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, galla oragynyň depginlerini güýçlendirmek üçin ähli zerur çäreleri görmegi tabşyrdy.

Soňra hormatly Prezidentimiz maslahata gatnaşyjylara ýüzlenip, bugdaýy gysga möhletlerde we ýitgisiz ýygnap almagy dowam etdirmegi, galla oragynda däne ýygýan kombaýnlaryň we awtoulaglaryň doly güýjünde işledilmegini gazanmagy, galla kabul ediş nokatlarynda bugdaý hasylynyň önüm öndürijilerden bökdençsiz kabul edilmegini guramagy tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz bugdaý öndürijiler bilen döwlete tabşyrylan hasyl üçin hasaplaşyklary öz wagtynda geçirmegi tabşyrdy hem-de bugdaý oragyndan boşan meýdanlarda sürüm işlerini öz wagtynda geçirmek we aralyk oba hojalyk ekinlerini ekmek boýunça degişli işleriň alnyp barylmalydygyny aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow iş maslahatyny jemläp, oňa gatnaşyjylara galla oragyny geçirmekde hem-de ýurdumyzyň azyk howpsuzlygyny pugtalandyrmakda uly üstünlikleri arzuw etdi we edermen ekerançylarymyzyň öz şertnamalaýyn borçnamalaryny ýerine ýetirjekdiklerine hem-de döwlet harmanyna bereketli bugdaý hasylyny tabşyrjakdyklaryna ynam bildirdi.

Umumadamzat bähbitli ýörelgelerden ugur alyp, özüniň parahatçylyk söýüjilikli syýasatyny, döredijilik mümkinçiliklerini ählumumy ösüş maksatlaryna gönükdirýän Garaşsyz Türkmenistan sebitde we bütin dünýäde daşky gurşawy goramakda, ekologiýa abadançylygyny berkitmekde möhüm ädimleri ädýär. Ýakynda hormatly Prezidentimiziň Ahal welaýatynda gurlan iň döwrebap senagat toplumynyň — tebigy gazdan benzin öndürýän zawodyň işi bilen tanyşmagynyň çäklerinde ýurdumyzyň nebitgaz toplumynyň ýolbaşçylary bilen geçiren iş maslahatynda kesgitlän wezipeleri hem-de BMG-niň gazyp alýan senagat boýunça ýokary derejeli ählumumy forumynda öňe süren başlangyçlary bu hakykaty nobatdaky gezek tassyklady.

Tebigy gazyň gorlary boýunça dünýäde öňdebaryjy orunlaryň birini eýeleýän ýurdumyz halkara energetika bazarlarynda ygtybarly hyzmatdaşlygy ösdürmäge uly ähmiýet berýär. Bu ugurda döwletara söwda-ykdysady gatnaşyklary işjeňleşdirmek bilen bir hatarda, daşky gurşawy goramak boýunça ählumumy meseleleri çözmek nukdaýnazaryndan, ekologiýa taýdan arassa energiýany ulanmaga geçmek ýaly möhüm ähmiýetli ýörelgelerden ugur alynýar.

Milli Liderimiziň halk hojalyk toplumyny diwersifikasiýalaşdyrmaga, ýurdumyzda öndürilýän önümleriň mukdaryny artdyrmaga hem-de görnüşlerini köpeltmäge gönükdirilen ykdysady syýasatyna laýyklykda, soňky ýyllarda uglewodorod çig malyny düýpli gaýtadan işlemäge ýöriteleşdirilen döwrebap senagat desgalary ulanylmaga berildi. Şol desgalaryň hatarynda Ahal welaýatynda gurlan tebigy gazdan benzin öndürýän zawod aýratyn orna eýedir. Tebigy gazdan benzin öndürýän dünýäde ilkinji zawodyň ýurdumyzda gurulmagy hormatly Prezidentimiziň Ýer ýüzüniň ekologiýa abadançylygyny üpjün etmäge gönükdirilen iri taslamalary durmuşa geçirýändiginiň aýdyň subutnamasydyr. Şeýle taslamalar amala aşyrylanda, ilkinji nobatda, ekologiýa taýdan arassa, dünýä ölçeglerine doly laýyk gelýän önümleri öndürmek göz öňünde tutulýar, daşky gurşawy aýawly saklamak boýunça öňde goýlan wezipeleri gyşarnyksyz berjaý etmäge uly ähmiýet berilýär.

Häzirki wagtda Ahal welaýatyndaky innowasion toplumda öndürilýän, ekologiýa taýdan arassa ECO-93 markaly benzin goňşy ýurtlara we Ýewropa döwletlerine eksport edilýär. Hünärmenleriň bellemeklerine görä, ECO-93 markaly benzinden peýdalanylanda kükürt oksidiniň howa uçýan zyýanly maddalarynyň möçberi 50 esse, azot oksidiniň zyýanly maddalarynyňky 5 esse, uglerod oksidiniň zyýanly maddalarynyňky bolsa 2 esse azalýar. Şunuň bilen birlikde, bu benzini ulanýan awtoulagyň hereketlendiriji ulgamynda gurumlaşma hadysasy peselip, onuň ömrüni tehniki nukdaýnazardan iki esse artdyrýar. Geçirilen barlaglaryň netijesinde ECO-93 markaly benzini awtoulagda ulanylan mahalynda onuň tüsse gazlarynyň düzüminde uglerod oksidiniň 0.03 göterime deňdigi kesgitlenildi. Bu görkezijiniň kadaly ýagdaýy bolsa 0.5 göterime barabardyr. Şeýlelikde, ECO-93 benzini ulanýan awtoulagyň tüsse gazlaryndaky uglewodorodlaryň möçberi örän ujypsyzdyr.

25-nji maýda hormatly Prezidentimiz BMG-niň gazyp alýan senagat boýunça ýokary derejeli ählumumy forumda eden çykyşynda belleýşi ýaly, Türkmenistan daşky gurşawa senagat galyndylarynyň zyňylmagy bilen emele gelýän ýaramaz ýagdaýlar sebäpli alada edýär hem-de bar bolan töwekgelçilikleri, wehimleri azaltmaga gönükdirilen halkara tagallalaryň ýygjam utgaşdyrylmagyna we ylalaşykly hereket edilmegine ygrarlydyr. Howanyň üýtgemegi boýunça Pariž ylalaşygyna gyşarnyksyz we ählumumy ygrarlylyk bu ugruň möhüm şerti bolup durýar.

Howanyň üýtgemegi boýunça Pariž ylalaşygy 2015-nji ýylda Fransiýanyň paýtagtynda geçirilen klimat boýunça maslahatyň barşynda kabul edilip, oňa 2016-njy ýylyň 22-nji aprelinde gol çekildi. Bu resminama asyrymyzyň ählumumy ekologiýa we tebigaty goraýyş gün tertibini kesgitlemäge, ony ýerine ýetirmek ugrunda halkara hukuk gurallarynyň ýokary netijeliligini üpjün etmäge gönükdirilendir.

Öz gezeginde Türkmenistan döwletimiz daşky gurşawy goramak, ekologiýa abadançylygyny pugtalandyrmak ugrunda düýpli işleri amala aşyrýar. Ýurdumyzda tokaýlary dikeltmek, howa şertleriniň täsirini peseltmek üçin ýerden peýdalanmagyň usullaryny gowulandyrmaga gönükdirilen çäreler durmuşa geçirilýär. «Gök guşak» umumymilli maksatnamasynyň çäklerinde suwaryşyň tygşytly usullaryny ulanmak arkaly, şäherlerdir obalaryň töwereginde uly meýdanlary eýeleýän tokaý zolaklary döredilýär. Her ýyl ýurdumyz boýunça millionlarça düýp agaç nahallary oturdylyp, olara agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg edilýär. Soňky ýyllarda ýurdumyzda öndürilýän önümleriň uglerod göterimi yzygiderli peselýär. 2019-njy ýylda kabul edilen Howanyň üýtgemegi hakynda Türkmenistanyň Milli strategiýasynyň rejelenen görnüşi ekologiýa wezipelerini ýerine ýetirmekde möhüm ähmiýete eýedir.

Döwlet Baştutanymyz BMG-niň gazyp alýan senagat boýunça ýokary derejeli forumynda Türkmenistanyň häzirki döwrüň çynlakaý ekologiýa wehimlerine garşy durmakda halkara tagallalaryň birleşdirilmegine we berkidilmegine üýtgewsiz ygrarlylygyny tassyklap, birnäçe anyk hem-de gaýragoýulmasyz başlangyçlary teklip etdi. Milli Liderimiz, hususan-da, BMG-niň pes uglerodly energetikany ösdürmek boýunça çäreleriň durmuşa geçirilmegine gönükdirilen Strategiýasyny işläp taýýarlamaga girişmegi hem-de bu abraýly halkara guramasynyň howandarlygynda energetikanyň esasy ugurlarynyň biri hökmünde wodorody ösdürmek boýunça halkara «Ýol kartasyny» döretmek baradaky teklipleri öňe sürdi.

Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň ählumumy ekologiýa abadançylygyny üpjün etmekdäki başlangyçlary dünýä jemgyýetçiliginde uly goldawa eýe bolýar. Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzda daşky gurşawy goramak we adamzadyň «umumy öýüniň» abadançylygyny üpjün etmek boýunça amala aşyrylýan düýpli işler şu günki hem-de geljekki nesilleriň bagtyýar durmuşyny nazarlaýan ählumumy bähbitli tagallalardyr.

Eziz ATAÝEW,

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Tehnologiýalar merkeziniň Energiýany öndürmegiň we tygşytlamagyň tehnologiýasy barlaghanasynyň aspiranty.

Hormatly Prezidentimiziň «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly kitabynda maşgalanyň çaga terbiýelemäge siňdirýän zähmetiniň ähmiýeti hakynda pähimli garaýyşlar beýan edilýär. Kitapda: «Käte maşgalada ene-atalaryň çagalaryna dözmezçilikden, ýüregi ýukalykdan öýüň bar aladasyny özleri edýän halatlary bolýar. «Ýaşlar ýaşlygyň hözirini görsünler, öz başlaryna düşende ederler» diýýärler. Ýöne şeýle ýagdaýda ýyllaryň dowamynda toplanýan tejribe hem-de ýagşy endikler gözden düşürilýär» diýlip bellenilýär.

Ýaş nesilde çagalykdan halal zähmete söýgi döretmek ata-babalarymyzdan miras galan terbiýe mekdebidir, şeýle ruhy-ahlak ýörelgeleri umumadamzat gymmatlyklarydyr. Bular bolsa Gahryman Prezidentimiziň «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly kitabynda ussatlyk bilen beýan edilýär. Adam halal zähmeti bilen belent mertebä eýe bolýar we jemgyýete özüni aldyrýar.

Durmuşda zähmet baradaky tymsallaryň, öwüt-ündewleriň, nakyllaryň mynasyp orny bar. Hormatly Prezidentimiziň «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly kitabynyň «Zähmetsöýerlik — gaýratlylygyň gözbaşy» atly bölüminde üç dostuň hünärleri bilen başlaryny beladan gutaryşlary barada gyzykly rowaýat gürrüň berilýär. Halal zähmetiň adamyň ömrüni uzaldýandygy, ýagşy ýigit bolmagyň esasy şertiniň zähmetsöýerlikdigi barada täsirli söhbet edilýär.

Gahryman Prezidentimiziň bu ajaýyp eserinde beýan edilen, özüniň gözbaşyny asyrlaryň jümmüşinden alyp gaýdýan türkmeniň agzybirlik, halallyk, zähmetsöýerlik, ynsaplylyk, myhmansöýerlik we ynsanperwerlik ýaly ruhy-ahlak gymmatlyklary ýaşlarymyza hemişelik ýörelgelerdir.

Patma GULÇYNOWA,

Türkmenbaşy etrabyndaky 8-nji orta mekdebiň mugallymy.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň milli ykdysadyýetimiziň pudaklaryny ösdürmek, halkymyzyň durmuş abadançylygyny üpjün etmek boýunça tagallalary ýurdumyzda yzygiderli dabaralanýar.

Mälim bolşy ýaly, ýurdumyzyň ulag-aragatnaşyk toplumy özüne «Türkmendemirýollary», «Türkmenawtoulaglary», «Türkmenhowaýollary», «Türkmendeňizderýaýollary», «Türkmenaragatnaşyk» agentliklerini birleşdirýär. Toplumda onuň düzümleriniň her biriniň ähmiýetli orny bar. Hut şonuň üçin milli Liderimiz olaryň her biriniň işine döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugry hökmünde garaýar hem-de olaryň sazlaşykly ösdürilmegine möhüm ähmiýet berýär. Döwlet Baştutanymyz ulag we aragatnaşyk toplumynyň ösüş depginlerini ýokarlandyrmak maksady bilen, işleri sazlaşykly guramaga degişli meseleleriň her birine möhüm ähmiýet berýär, iş maslahatlarynda olara yzygiderli garaýar. Şonuň netijesinde ulag we aragatnaşyk toplumynyň düzümleriniň maddy-enjamlaýyn binýady döwrebaplaşdyrylýar, ilata edilýän hyzmatlaryň hili ýokarlandyrylýar, şeýle hem bu düzümlere täze tehnologiýalar, sanly ulgam ornaşdyrylýar. Toplumyň işini kämilleşdirmek hem-de ösdürmek maksady bilen, halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirilýär.

Anyk mysallara salgylanyp beýan etsek, geçen ýyl «Türkmenawtoulaglary» agentligine degişli Aşgabatdaky ýolagçy awtoulag kärhanasyny, Awtomobil mekdepleriniň birleşigini, «Awtomobil ulag hyzmaty» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetini we «Awtoulag kärhanalar birleşigi» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetini öz içine alýan Awtoulag kärhanalar toplumynyň hem-de Awtomobil mekdepleriniň birleşiginiň okuw-türgenleşik merkeziniň ulanylmaga berlendigini bellemek gerek.

Hawa, ýurdumyzyň ulag we aragatnaşyk toplumy milli ykdysadyýetimiziň möhüm ugrudyr. Toplumyň düzüminde işleriň kämilleşdirilmegi hem-de netijeli häsiýete eýe bolmagy milli ykdysadyýetimiziň ösmeginde, Watanymyzyň ykdysady kuwwatynyň artmagynda uly ähmiýete eýedir.

Milli ykdysadyýetimizi depginli ösdürmek barada uly tagalla edýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolsun!

Şirin GURBANSÄHEDOWA,

«Türkmenaragatnaşyk» agentliginiň Politehniki orta hünär okuw mekdebiniň talyby.