Dünýä döwletleriniň we halklarynyň hyzmatdaşlygynyň pugtalanmagynda Garaşsyz ýurdumyzda gymmaty asyrlara barabar işler bitirilýär. Hormatly Prezidentimiziň başlangyçlary bilen dünýä hyzmatdaşlygyny ösdürmäge gönükdirilen iri taslamalar gülläp ösüşleri üpjün edýär. Ählumumy howpsuzlyk, birek-birek bilen ylalaşykly ýaşap, ösüşlere getirýän hyzmatdaşlygy guramak, kyn günde goldamak, hoşniýetli gatnaşmak ýaly ata-babalarymyzdan gelýän ýörelgeleriň hormatly Prezidentimiz tarapyndan täze röwüşde baýlaşdyrylyp ösdürilmegi ýurdumyzyň içerisindäki ösüşlere-de oňyn täsirini ýetirýär. Halkara Bitaraplyk gününiň ýakynlaşyp gelýän günlerinde halkymyzyň Arkadagly zamanasynyň ösüşlerine göz aýlamak has ýakymlydyr. Rowaçlygyň mysalynda il-ýurdumyzyň bagtyny oýaran zamananyň belentligi görünýär.

Dünýäde iri energetika ýurdy, Ýewraziýanyň örän möhüm ulag-üstaşyr geçiriş merkezleriniň biri hökmünde tanalýan ata Watanymyz öz mümkinçiliklerini parahatçylygyň, hoşniýetli goňşuçylygyň, giň möçberli we özara bähbitli hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine gönükdirýär. Garaşsyz döwletimiziň döwletlilik ýörelgesi bilen — ata-baba parahatçylykly ýaşaşmak syýasatyny ýöredip, beýleki döwletleriň içerki işlerine gatyşmazlygy, olar bilen özara bähbitli, deň derejeli hyzmatdaşlygy ýola goýmaga çalyşmagy, mydama parahatçylykly ösüşiň tarapdary bolup çykyş etmegi dünýä jemgyýetçiliginiň arasyndaky mertebesine-mertebe goşýar. Döwletimiziň syýasatynyň baş maksady hem Zeminiň abatlygynda ýaşaýşyň ebediligini ykrar etmekden ybarat bolup durýar. Islendik meselede Türkmenistan döwletiniň öz sözi we öz orny bar.

Garaşsyz döwletimiz hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda täze belentliklere tarap ynamly öňe barýar. Milli Liderimiziň döredijilik genisi, taýsyz tagallalary, döwletimizi parasatly dolandyrmagy netijesinde Garaşsyz we baky Bitarap Türkmenistan döwletimiz dünýä ýaň salýan uly ösüşlere eýe bolýar, ýurdumyzyň çäginde dünýä ähmiýetli iri taslamalaryň ýüzlerçesi amala aşyryldy we ýene-de dowam etdirilýär. Syýasy, durmuş-ykdysady we medeni ösüşiň ähli ugurlarynda ýokary sepgitleriň gazanylmagy türkmen döwletiniň dünýä mertebesini ýokary galdyrýar. Döwletimiziň asuda we parahat durmuşyň berkarar bolmagyna gönükdirilen syýasaty dünýä meşhurlygyny getirýär. Türkmen döwletinde bolup geçýän oňyn özgerişlikler diňe bir ýurduň içerisine däl, eýsem, daşarysyna-da täsirini ýetirýär. Ýurdumyzyň gülläp ösmegi bilen türkmen ykdysadyýetiniň täsir ediş çägi giňeýär. Türkmen gazy, elektrik energiýasy dünýäniň birnäçe döwletlerine eksport edilýär.

Geçen ýyllarda ykdysadyýetiň pudaklarynyň ählisiniň maddy-enjamlaýyn binýady has pugtalandy. Önümçilikleriň innowasion häsiýetde ýola goýulmagy we diwersifikasiýalaşdyrylmagy önümleriň hilini we zähmet öndürijiligini ýokarlandyrdy. Türkmenistan ösüşiň özüni ödän, ata-baba ýörelgelerinden ugur alýan döwletlilik ýörelgesi bilen ynamly öňe gidip, halkymyzy ýaşaýşyň has kämil hem-de eşretli derejelerine ýetirýär. Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyza ýolbaşçylyk edip ugran ilkinji günlerinde öz raýatlarynyň gollaryny uzadan ýerine ýetirmegini gazanjakdygy baradaky aýdanlary bu gün hasyl bolýar. Bu bolsa halkymyzyň öz döwletine hem-de onuň milli Liderine bolan çuňňur hormatyny, söýgüsini artdyryp, ertirki gününe bolan ynamyny birkemsiz berkidýär.

Gadymdan gelýän bir hakykat bar. Oňa görä, geçmiş tejribesine hormat goýýan, iň gowy däp-dessurlaryny döredijilikli ösdürip bilýän ýurduň röwşen geljegi bar. Şol tejribä laýyklykda dost bolup gelen myhmana saçagymyz-da açyk, kalbymyz-da; ýaşulularymyza hormat-sylag edilýär, ylym-bilim ýurduň ösüşleriniň esasy daýanjy saýylýar. Iň esasy hem ähli ösüşleriň parahatçylygyň üpjün edilmegi bilen baglanyşdyrylmagydyr. Il-ýurdumyzyň ýene bir uly baýlygy agzybirlikdir. Hormatly Prezidentimiziň «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly kitabynda ýazyşy ýaly, türkmençilikde agzybirlik öýüň baş döwletidir.

Döwletimiz we jemgyýetimiz parahatçylykly ösüşleriň zamanasynda hukuk esaslaryny hem kämilleşdirýär, kanun çykaryjy edaranyň iki palataly ulgama geçmeginiň mysalynda milli demokratiýamyz täze bir belentlige göterildi. Türkmenistanyň Milli Geňeşi döredildi, bu bolsa demokratiýanyň has kämil görnüşine geçmegini üpjün etdi. Hormatly Prezidentimiziň başda durmagynda milli ýolumyz ýene-de çuňlaşdyrylyp ösdürilýär. Demokratiýanyň has kämil görnüşine öz milli ýoly bilen gelen döwletimiz geljegine uzaýan bagtly ýoluna ýene-de ynamly gadam urýar.

Halkymyz mähriban Arkadagymyzyň döredip beren zamanasynda yhlas bilen zähmet çekip, asuda we bagtly durmuşyň hözirini görýär. Ildeşlerimiziň ýaşaýyş-durmuşyny häzirkisinden hem gowulandyrmak üçin milli Liderimiz tarapyndan taýýarlanylýan milli maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegi täze bir zamananyň gapysyny açdy. Oba milli maksatnamasynyň üstünlikli amala aşyrylmagynyň mysalynda hem ýurdumyzyň ýeten belent sepgitlerine has aýdyň göz ýetirip bolýar. Diňe welaýatymyz boýunça merkezleşdirilen düýpli maýa goýumlaryndan ýörite serişdeler ýaşaýyş jaýlarynyň, mekdepleriň, çagalar baglarynyň, sport mekdepleriniň, hassahanalaryň we saglyk öýleriniň, medeniýet öýleriniň gurluşygyna gönükdirildi. Şu maksatnamanyň üstünlikli amala aşyrylmagy oba-şäherlerimiziň keşbini bütinleý üýtgetdi, ýaşaýjylaryň hal-ýagdaýlaryny, ýaşaýyş derejelerini has ýokary galdyrdy. Şeýle iri maksatnamalar bir ýa-da iki däl.

Milli ykdysadyýetimiziň islendik pudagynda bolup geçýän özgerişlikler hormatly Prezidentimiziň aladalary bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr. Türkmenistanda häzirki wagtda geljekki orta möhletde we uzakmöhletleýin döwürde durnukly ösüşiň berk binýadyny döredýän ählitaraplaýyn özgertmeleriň amala aşyrylmagy netijesinde durnukly ösýän ykdysadyýetiň täze keşbi emele geldi. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda halk hojalygynyň ähli pudaklaryny döwrebaplaşdyrmagyň we diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegiň, maliýe ulgamyny pugtalandyrmagyň, bazar gatnaşyklaryny, hususy telekeçiligi ösdürmegiň, sanly ulgamy ornaşdyrmagyň hasabyna milli ykdysadyýetimiziň bäsdeşlige ukyplylygyny we eksport kuwwatyny ýokarlandyrmaga gönükdirilen köp derejeli özgertmeleriň nobatdaky tapgyry üstünlikli amala aşyrylyp başlandy.

Döwlet Baştutanymyzyň tagallasy bilen oba hojalygynda, senagatda bolup geçen uly özgertmeler hem durnukly ösüşiň binýadyny emele getirdi. Bu pudaklarda çalt ösýän önümçiligiň talaplaryny ödeýän dünýä ylmynyň öňdebaryjy gazananlaryna daýanýan häzirkizaman tehnologiýalary ornaşdyryldy. Hut biziň welaýatymyzyň çäginde döwrebap kärhanalaryň onlarçasy guruldy, bir toparynyň durky täzelenildi. Durky täzelenilen dokma senagaty emele geldi, onuň çig-mal bazasyny üpjün edýän netijeli taslamalar durmuşa geçirildi. Bu pudaga ýokary netijeli maýa goýumlary hem gönükdirildi.

Welaýatymyzyň senagat pudagyny ösdürmegiň esasy ugurlarynda hereket edýän mineral dökünleriň önümçiligi kämilleşdirilýär. Türkmenabadyň S.A.Nyýazow adyndaky himiýa zawodynyň önümçiliginiň durky täzelenildi, täze sehler peýda boldy. Häzirkizaman tehnologiýalary we enjamlary bilen gurnalýan önümçilik oba hojalygyny zerur bolan mineral dökünler bilen doly üpjün etmäge mümkinçilik berýär. Pudaga dahylly wezipeler döwletimizi durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň ýediýyllyk we Türkmenistanyň nebit-gaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Maksatnamalarynda hem giň beýanyny tapdy. Soňky ýyllarda tebigy serişdeleri gaýtadan işlemäge ýöriteleşdirilen döwrebap senagat kärhanalaryny, şol sanda nebithimiýa, gazhimiýa we himiýa pudaklaryna, elektrik energetikasyna degişli kärhanalary gurmaga hem uly möçberdäki maýa serişdeleri gönükdirildi. Häzirki wagtda ýurdumyzda fosfor, kaliý we beýleki dökünleriň, halk hojalygynda giňden peýdalanylýan himiýa serişdeleriniň önümçiligi giňden ýola goýulýar. Gurlan möhüm desgalar ykdysadyýetiň köptaraplaýyn ösüşlerine badalga berýär.

Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň ähli sebitlerini deň derejede ösdürmek baradaky syýasatynyň üstünlikli amala aşyrylýandygynyň netijelerini hem welaýatymyzyň durmuşynda buýsanç bilen synlamak bolýar. Döwrebap şäherçeler gurulýar.

Hormatly Prezidentimiziň ykdysady strategiýasyna laýyklykda ýurdumyzda azyk önümleriniň, şol sanda ilatyň saçagyndaky önümleriň görnüşlerini baýlaşdyrmak ugrunda oýlanyşykly işler durmuşa geçirildi we geçirilýär. Daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň ornuny tutýan önümleri öndürmäge we ýurdumyzda öndürilýän önümleriň beýleki döwletlere iberilýän möçberlerini artdyrmaga degişli düýpli işleriň giňden ýaýbaňlandyrylmagy ykdysadyýetimiziň ösüşine uly täsirini ýetiren çäreleriň biri boldy.

Ýurdumyzyň içerisinde ýaşaýyş-durmuşymyzyň eşretli bolmagyny üpjün edýän desgalaryň gurluşyklary dowam edýär. Milli Liderimiziň tagallasy bilen halkymyzyň hal-ýagdaýynyň häzirkisindenem has gowulanmagyna düýpli täsirini ýetirjek amatly şertler köpelýär. Durmuş-ykdysady ösüş, adamlaryň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmak, dünýä ykdysady giňişligine üstünlikli goşulmak ýaly ugurlaryň rowaçlanmagy bu gün milli ykdysadyýetimiziň tapawutlandyryjy häsiýeti hökmünde öňe çykýar. Mähriban Arkadagymyzyň halkymyza bagyşlaýan eşretli zamanasy köptaraplaýyn öwüşginlere beslenýär.

Ilmyrat ALLABERDIÝEW,

žurnalist.

Gözel paýtagtymyz hoşniýetli hyzmatdaşlygyň rowaçlanýan merkezine öwrülýär

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzdaky ösüşleriň, halkara hyzmatdaşlygyndaky gazanylýan üstünlikleriň ählisi hormatly Prezidentimiziň ynsanperwer içeri we daşary syýasatynyň anyk netijeleridir. Häzirki wagtda hemişelik Bitarap Türkmenistan dünýäniň iri halkara guramalary we döwletleri bilen ähli ugurlardaky gatnaşyklary işjeň ösdürýär. Ýurdumyzda bu ugurda amala aşyrylýan beýik işleriň durmuşa ornaşdyrylýan giň möçberli maksatnamalaryň BMG-niň umumadamzat bähbitli öňe sürýän maksatlary bilen pugta baglydygy aýratyn buýsandyryjydyr. Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda şu ýyl mähriban halkymyz ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplygynyň 26 ýyllygyny uly dabaralar bilen belläp geçýär. Hormatly Prezidentimiz ata Watanymyzyň hemişelik Bitarap döwlet hökmündäki derejesine «Bitarap Türkmenistan» atly ajaýyp eserinde «Eger men biziň Bitaraplyk nusgamyz halkara-hukuk tejribesinde täze bir gudrat, aýratynlyk boldy diýsem, ulaldyp aýtdygym bolmaz» diýmek bilen ýokary baha berýär.

Mähriban halkymyz Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyzyň beýik ösüşlerine gönükdirilýän beýik işleri, şanly wakalary buýsanç bilen garşylaýar. Mälim bolşy ýaly, 2015-nji ýylyň 3-nji iýunynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 69-njy mejlisinde 193 döwlet tarapyndan «Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygy» Rezolýusiýasynyň ikinji gezek biragyzdan ykrar edilmeginiň özi berkarar Diýarymyzyň bu ugurlarda alyp barýan işleriniň netijeliligine berilýän ýokary bahadan we beýik ynamdan nyşandyr. Şonda dünýä ýurtlarynyň 47-si bu resminamanyň awtordaşy bolup çykyş etdi.

Mälim bolşy ýaly, halkara ähmiýetli möhüm wakalara baý bolan 2018-nji ýylda Bitarap Türkmenistan BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň içerki ulag boýunça Komitetiniň býurosynyň hem-de Ykdysady we Durmuş Geňeşiniň 2019 — 2021-nji ýyllar üçin agzalygyna saýlandy. Türkmenistanyň başlangyjy bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy Owganystanda halkara tagallalary goldamak boýunça hem-de «Birleşen Milletler Guramasynyň we Araly halas etmegiň Halkara gaznasynyň arasyndaky hyzmatdaşlyk» atly Rezolýusiýalary kabul etdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň taýsyz tagallalary bilen 12-nji dekabryň Halkara Bitaraplyk güni diýlip yglan edilmegi ata Watanymyzyň parahatçylyk söýüjilikli syýasatynyň ajaýyp dabaralanmasy hökmünde jahana ýaň saldy. 2017-nji ýylyň 2-nji fewralynda BMG-niň Baş Assambleýasynyň 71-nji maslahatynda 12-nji dekabry Halkara Bitaraplyk güni diýip yglan etmek barada Rezolýusiýa kabul edildi. Baş Assambleýanyň 1995-nji ýylyň 12-nji dekabryndaky hem-de 2015-nji ýylyň 3-nji iýunyndaky «Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygy» Rezolýusiýalarynda «Türkmenistanyň yglan eden hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýyny ykrar edýär we goldaýar; Türkmenistanyň bu hukuk ýagdaýyna hormat goýmaga we ony goldamaga, şeýle hem onuň garaşsyzlygyna, özygtyýarlylygyna we çäk bitewüligine hormat goýmaga Birleşen Milletler Guramasynyň agzalary bolan döwletleri çagyrýar» diýlip kesgitlenen kadalar Türkmenistanyň Konstitusiýasynda hem özüniň aýdyň beýanyny tapdy. Milli Liderimiziň öňe süren teklibi esasynda 2019-njy ýylyň sentýabr aýynda BMG-niň Baş Assambleýasynyň 73-nji sessiýasynyň 106-njy umumy mejlisinde «2021-nji ýyl — Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» atly Rezolýusiýanyň biragyzdan kabul edilmegi hem berkarar Diýarymyzyň amala aşyrýan umumadamzat bähbitli beýik işleriniň nobatdaky subutnamasydyr.

Milli Liderimiziň syýasy taglymaty diňe bir Türkmenistanyň milli bähbitlerini nazara alman, eýsem, ol dünýäniň öňdebaryjy pikirlerini, meýillerini hem öz içine almak bilen, ählumumy ösüşe uly itergi berýär. Gahryman Arkadagymyzyň taýsyz tagallalary esasynda Bitarap Türkmenistan dünýäniň ençeme döwletleri bilen ähli ugurlardaky gatnaşyklary has-da ösdürip, hil taýdan täze mazmun bilen baýlaşdyrdy.

Bitarap Türkmenistan häzirki wagtda Birleşen Milletler Guramasy, Ýewropa Bileleşigi, Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygy, Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasy, Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasy, Goşulyşmazlyk Hereketi, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasy ýaly abraýly halkara guramalar, şeýle hem dünýäniň ençeme döwletleri bilen syýasy, ykdysady, medeni gatnaşyklary yzygiderli ösdürýär. Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasy hem-de onuň ýöriteleşdirilen düzümleri bolan Ösüş Maksatnamasy, ÝUNESKO, Ilat gaznasy, Çagalar gaznasy, Bütindünýä saglygy goraýyş guramasy, Bosgunlaryň işi baradaky Ýokary Komissarynyň Maksatnamasy, Neşelere we jenaýatçylyga garşy göreşmek baradaky müdirligi, Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkezi bilen hyzmatdaşlygy babatda toplan oňyn tejribeleri häzirki wagtda dünýä jemgyýetçiliginiň ünsüni özüne çekýär.

Gözel paýtagtymyzda ýerleşýän Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkezi sebitiň sazlaşykly ösmegi, Merkezi Aziýa ýurtlary bilen Birleşen Milletler Guramasynyň, beýleki abraýly halkara guramalarynyň hyzmatdaşlyk etmegi üçin zerur şertleri döretmekde, parahatçylygy, abadan ösüşi pugtalandyrmakda uly işleri alyp barýar.

Parahatçylygyň we ylalaşygyň pugtalandyrylmagy, içerki ösüşi we dünýä giňişliginde milli bähbitleri üpjün etmek üçin yzygiderli tagallalar edilýär. Ýurdumyzyň halkara derejesindäki giň gerimli taslamalary, maksatnamalary, durmuşa ornaşdyrýan beýik işleri Birleşen Milletler Guramasynyň maksatlary bilen pugta bitewüligi emele getirýär. Halkara hyzmatdaşlygynda, ykdysadyýetde we medeniýetde, ylymda-bilimde, saglygy goraýyşda, nebitgaz ulgamynda gazanylan oňyn netijeler bu gün mähriban halkymyzyň, ata Watanymyzyň durmuşynda özüniň anyk netijelerini görkezdi.

Hormatly Prezidentimiz BMG-niň mejlislerinde diňe halkymyzyň däl, eýsem, umumadamzadyň bähbitlerini araýan, täzeçillige ýugrulan çuň mazmunly, taryhy we dünýä ähmiýetli teklipleri öňe sürýär. Bu teklipler hyzmatdaşlygyň, parahatçylygyň berkidilmegine, dost-doganlyk gatnaşyklarynyň ösdürilmegine uly ýardam edýär. Energetika we ulag ulgamlary boýunça Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň kabul eden çözgütleri onuň aýdyň mysallarydyr. Halkymyz taryhyň dürli döwürlerinde-de asuda ýaşamagyň, goňşy döwletler bilen parahatçylykly gatnaşyklary alyp barmagyň tarapdary bolupdyr. Bitaraplyk hukuk ýagdaýy dostluk-doganlyk gerimini has-da giňeldýär. Şonuň netijesinde ýurdumyzda halkara derejesinde ylmy-amaly maslahatlar, forumlar, Medeniýet günleri yzygiderli geçirilýär.

Hemişelik Bitaraplygymyzyň şanly 26 ýyllygynyň toýlanýan ýylynda ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça belent maksatnamalaýyn işler amala aşyryldy. 2021-nji «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda gazanylan üstünlikler syýasy, ykdysady binýady has-da pugtalandyryp, senagatyň köp pudaklarynda ýokary ösüş depginleri gazanyldy. Oba hojalygy uly ösüşlere eýe boldy, bugdaýdan bol hasyl alyndy, pagta taýýarlamak boýunça meýilnama artygy bilen berjaý edildi. Ýol-ulag, aragatnaşyk, söwda, saglygy goraýyş, ulgamlary boýunça halkara hyzmatdaşlygy uly ösüşlere eýe boldy. Türkmenistanyň ykdysady, energetika we ulag-üstaşyr artykmaçlyklary, maýa goýum hem-de Türkmenbaşy Halkara deňiz portunyň mümkinçilikleri, şeýle hem ýurdumyzyň Hazar deňziniň ekologiýasyny we tebigy baýlyklaryny goramak babatda bitiren beýik işleri bu gün dünýä jemgyýetçiliginde uly gyzyklanma döredýär.

Hemmämize mälim bolşy ýaly, golaýda, ýagny 28-nji noýabrda gözel paýtagtymyz Aşgabat şäherinde Türkmenistanyň başlyklyk etmeginde geçirilen YHG-nyň agza döwletleriniň Baştutanlarynyň XV sammiti Gurama gatnaşyjy ýurtlaryň arasyndaky bilelikdäki maksatlaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegine gönükdirilen özara gatnaşyklarynda täze sahypany açdy. YHG ýurdumyzyň garaýşyny beýan etmek bilen, energetika we ulag ulgamlarynyň mundan beýläk-de ösdürilmegini, kämilleşdirilmegini we olaryň diwersifikasiýasyny hyzmatdaşlygyň esasy ugurlary hökmünde görkezýär. Türkmenistan YHG-nyň döwlet Baştutanlarynyň sammitlerine işjeň gatnaşýar. 1996-njy ýylyň 13-nji maýynda YHG-nyň Aşgabatda geçirilen Sammiti Tejen — Sarahs — Maşat demir ýolunyň açylyş dabarasyna gatnaşmakdan başlanypdy. Şol gün Sarahsda Türkmenistan, Özbegistan, Azerbaýjan we Gruziýa ýük gatnatmalary we demirýol gatnawy boýunça hyzmatdaşlyk etmek barada dört taraplaýyn şertnama gol çekildi. 1998-nji ýylda Almatyda YHG-a agza döwletleriň üstaşyr ýük gatnatmalary hakynda Ylalaşyga gol çekildi. YHG-da başlyklyk eden döwründe Türkmenistan guramanyň agza ýurtlarynyň BMG-niň guramalary bilen özara gatnaşyklaryny ýokary derejede ösdürmäge gönükdirilen tagallalary edýär. 2021-nji ýylyň 9-njy sentýabrynda Türkmenistanyň teklibi bilen «Birleşen Milletler Guramasynyň we Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň arasynda hyzmatdaşlyk» atly Kararnamasy BMG-niň Baş Assambleýasynyň 75-nji sessiýasynyň 102-nji plenar mejlisinde biragyzdan kabul edildi.

Türkmenistanyň 2021-nji ýylda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasyna başlyklyk etmeginden gelip çykýan wezipelere laýyklykda, Türkmenistanda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza döwletleriň döwlet Baştutanlarynyň 15-nji duşuşygyny guramaçylykly we ýokary derejede geçirmek maksady bilen, hormatly Prezidentimiz 2021-nji ýylyň 20-nji sentýabrynda «Türkmenistanda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza döwletleriň döwlet Baştutanlarynyň 15-nji duşuşygyny geçirmek boýunça Guramaçylyk toparyny döretmek hakynda» Karara gol çekdi. Paýtagtymyzdaky döwrebap, köpugurly işewürlik merkezli täze «Garagum» otelinde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde geçirilen Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammitine Azerbaýjan Respublikasynyň, Eýran Yslam Respublikasynyň, Gyrgyz Respublikasynyň, Pakistan Yslam Respublikasynyň, Täjigistan Respublikasynyň, Türkiýe Respublikasynyň, Özbegistan Respublikasynyň Prezidentleri, Gazagystan Respublikasynyň Premýer-ministri gatnaşdylar. Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, şol günki duşuşyk gurama agza döwletleriň ählisiniň hyzmatdaşlyk we ýakyndan özara gatnaşyklar ýoly bilen mundan beýläk-de gyşarnyksyz öňe gitmäge, ykdysadyýetde, söwdada, maýa goýumlar, ýokary tehnologiýalar, ynsanperwerlik ulgamlarynda gatnaşyklary berkitmäge taýýardyklaryny hem-de örän uly isleg bildirýändiklerini görkezdi.

Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammitiniň ahyrynda onuň Jemleýji resminamasy — Hereketleriň Aşgabat Ylalaşygy biragyzdan kabul edildi.

Bu bitirilýän beýik işler diňe bir ykdysadyýetiň ösüşine oňaýly täsir etmän, eýsem, halkara derejesinde syýasy, medeni, ylym-bilim ugurlarynda hem dost-doganlyk gatnaşyklaryny pugtalandyrmakda ähmiýeti örän ýokarydyr. Bu günki gün Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk syýasaty halkara gatnaşyklarynda syýasy tejribäniň, parahatçylykly ösüşleriň, durmuş asudalygynyň möhüm serişdesi hökmünde kabul edilýär. Geçen sanlyja ýylda halkara hyzmatdaşlygynda bitirilen beýik işler türkmen döwleti üçin üstünlikli durmuşa geçirilýän daşary syýasy we ykdysady strategiýanyň amala aşyrylmagynyň şaýolunda beýik ösüşlere beslenýän täze taryhy kemala getirdi.

Dünýäniň parahatçylyk söýüji döwletleri, Birleşen Milletler Guramasy we beýleki iri halkara guramalary bilen giň gerimli, anyk maksada gönükdirilen we uzak geljegi nazara alýan giň gerimli, netijeli, ygrarly hyzmatdaşlyk etmek hemişelik Bitarap Türkmenistanyň saýlap alan strategik ýoludyr.

Oguljamal GELDYMUHAMMEDOWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň Dünýä ykdysadyýeti kafedrasynyň professory, ykdysady ylymlaryň doktory.

Ýetip gelen gyş günleri adamlary ýyly we gelşikli geýinmek hakynda çynlakaý pikirlendirýär. Günüň dowamynda üýtgäp durýan howa gijesine sowasa, gündiz ene toprak ýene-de yşran Günüň ýylysyna meýmireýär. Şeýle bolsa-da, bu pursatda pasla görä geýinmek göwnemakuldyr.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzda halkymyzyň ýaşaýyş-durmuşyna, saglyk ýagdaýyna aýratyn üns berilýär. Ähli ulgamlarda bitirilýän işler halkyň bolelin durmuşda, sag-salamat ýaşaýşyna gönükdirilýär. Her bir ynsanyň ykjam, göwnemakul geýinmegini üpjün etmek ýokary hilli egin-eşikleriň dürli görnüşlerini öndürýän dokma toplumlarydyr tikinçilik fabrikleriniň paýyna düşýär. Çaga geýiminden başlap, dürli ýaşdaky adamlaryň isleglerini kanagatlandyrýan möwsümleýin egin-eşikler daşary döwletlerden getirilýän harytlaryň ornuny tutýar. Ýurdumyzyň eksport mümkinçiligini barha giňeldýän milli öwüşginli, endama ýakymly, biçiliş, tikiliş aýratynlygynyň döwrebaplygy bilen müşderiniň göwnünden turýan egin-eşikler daşary ýurtly hyrydarlaryň hem ýokary bahasyna mynasyp bolýar. Lybaslaryň her birinde döwrebaplyk we milli öwüşginiň sazlaşygy aýratyn duýulýar. Biri-birini tapawutlandyrýan milli nyşanlar bilen bezelmegi ol önümleriň gymmatyny has-da artdyrýar.

Eserdeň, hüşgär, çalasyn, batyr, gaýduwsyz we ýene-de ençeme özboluşly häsiýetleri bilen tanalýan algyr guşuň goşa ganaty bu gün gypjakly dokmaçylaryň gazanýan üstünliklerini alyslara ýaýýar. Zähmete berlen gerçek ýigitleriňdir kalby dür-merjenli, çeper elli gelin-gyzlaryň jemlenen ýeri bolan Gypjakdaky dokma toplumynda öndürilýän önümleri dag-dereleriň hökmürowany bolan bürgüdiň özboluşly keşbi bezeýär. Ýokary hilli sport egin-eşikleri bilen adygan toplumda sap pagtadan bolan önümler bilen birlikde nah we poliýestor ýüplükler garylyp örülen trikotaž harytlary-da öndürilýär.

Kärhananyň bölümlerindäki tutanýerli zähmet gyş günlerinde geýmek üçin niýetlenen dürli galyňlykdaky kurtkalaryň öndürilmegine gönükdirilipdir. Egriji bölümden gözbaş alýan döredijilikli zähmetiň netijesi dürli bölümlerden geçip, ahyrynda tikinçilik bölüminde taýýar önümler görnüşinde jemlenýär. Toplumdaky ýerine ýetirilýän işleriň sazlaşygy we gazanylýan üstünlikler barada kärhananyň kärdeşler arkalaşygynyň ilkinji guramasynyň başlygy, hünärmen Mähri Lolykowa şeýle gürrüň berýär:

— Saýlap alan «bürgüt» haryt nyşanymyzda giň many bar. Bu nyşan biziň her birimize ýiti gözlüligi, çalasynlygy, arassa, halal zähmet çekmegi, eserdeňligi salgy berýär. Toplumyň bölümlerinde el-ele berip zähmet çekýän oglan-gyzlaryň her biri milli nyşanly önümlerimizde özleriniň mynasyp paýyny görüp buýsanýarlar.

Toplumyň häzirki zamanyň iň kämil enjamlary oturdylan ýüplük, örme, boýag tikin bölümlerinde çekilýän sazlaşykly zähmetiň ahyrky netijesi öndürilýän harytlaryň müşderileriň ösen islegini kanagatlandyrmagyna getirýär. Döwrebaplyk we milli öwüşgin berlip, ýylyň ähli pasly üçin niýetlenip tikilýän dürli görnüşli önümlerimiziň müşderileri barha köpelýär. Şu günler kärhanamyzyň hünärmenleri gyş pasly üçin niýetlenen, dürli galyňlykdaky ýeňli we ýeňsiz kurtkalary tikip, halka hödürlemegiň aladasy bilen gurşalandyr. Köp görnüşli, döwrebap biçüwde tikilýän ol harytlar çagalaryň we uly ýaşlylaryň söýgüsini gazanar diýip umyt edýäris. Gabardin matasyndan tikilýän bu önümler suw geçirmeýänligi bilenem tapawutlanýar. Pagtany gaýtadan işlemekden taýýar önüm öndürmäge çenli doly önümçilik aýlawy hereket edýän kärhanada gazanylýan üstünlik hünärmenlerimizi täze, ýeňişli sepgitlere ruhlandyrýar. Dünýä ülňülerinde gurlan, işlemek üçin giň mümkinçiligi bolan bu dokma toplumynda zähmet çekýän hünärmenler ähli rowaçlyklaryň başynda duran mähriban Arkadagymyza köp sagbolsun aýdýarlar.

Hawa, Gypjakdaky S.Nyýazow adyndaky dokma toplumynyň hünärmenleri öz müşderileriniň aladalary bilen joşgunly zähmet çekýärler. Olaryň esasy maksady — göze gelüwli, ykjam, ýokary hilli, döwrebap önümler bilen halkymyzyň söýgüsini gazanmak. Halkara hil ülňülerinde we ekologik taýdan arassa önümleri öndürmek bilen halkyň söýgüsini gazanýan dokmaçylary bu maksat her güni netijeli jemlemäge iterýär. Hemişe ýeňişli menzile ganatyny gerýän «bürgüt» nyşany olara şowly başlangyçlary salgy berýär.

Aýnabat DURDYÝEWA.

«Türkmenistan».

Ga­raş­syz, he­mi­şe­lik Bi­ta­rap Türk­me­nis­tan da­şa­ry sy­ýa­sat­da öz mil­li bäh­bit­le­ri bi­len bir ha­tar­da se­bi­ta­ra hyz­mat­daş­ly­gy­ny, hoş­ni­ýet­li, öza­ra peý­da­ly iki­ta­rap­la­ýyn we köp­ta­rap­la­ýyn gat­na­şyk­la­ry, mö­hüm hal­ka­ra baş­lan­gyç­la­ry­ny öňe sür­ýän döw­let hök­mün­de dün­ýä­de giň­den ta­nal­ýar. Çün­ki ab­raý­ly hal­ka­ra hem-de se­bit­le­ýin gu­ra­ma­la­ryň çäk­le­rin­dä­ki hyz­mat­daş­lyk eziz Di­ýa­ry­my­zyň da­şa­ry sy­ýa­sy stra­te­gi­ýa­sy­nyň wa­jyp ugur­la­ry­nyň bi­ri bo­lup dur­ýar.

Äh­lu­mu­my pa­ra­hat­çy­ly­gy we howp­suz­ly­gy pug­ta­lan­dyr­mak ba­ky Bi­ta­rap ýur­du­my­zyň ýö­red­ýän da­şa­ry sy­ýa­sa­ty­nyň ile­ri tut­ýan esa­sy ug­ry bo­lup dur­ýar. Türk­me­nis­ta­nyň hä­zir­ki döw­rüň iň bir wa­jyp me­se­le­le­ri­ni oňyn çöz­mä­ge, dün­ýä­de parahatçylygy has-da pugtalandyrmaga gö­nük­di­ri­len da­şa­ry sy­ýa­sa­ty uly goldawa eýe bolup, ýur­du­my­za dün­ýä döw­let­le­ri bi­len sy­ýa­sy, söw­da-yk­dy­sa­dy, gu­ma­ni­tar ugur­lar bo­ýun­ça alyp bar­ýan gat­na­şyk­la­ry­ny has-da ös­dür­mä­ge giň müm­kin­çi­lik ber­ýär.

Mä­lim bol­şy ýa­ly, Türk­me­nis­tan 2021-nji ýyl­da Yk­dy­sa­dy Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­sy­na baş­lyk­lyk ed­ýär. Eziz Wa­ta­ny­my­zyň ýo­ka­ry gu­ra­ma­da­ky bu de­re­je­si YHG-nyň ösü­şin­de yg­ty­bar­ly güýç we ro­waç­lyk dö­red­ýär. Şeý­le hem se­bi­tiň halk­la­ry­nyň aba­dan­çy­ly­gy­nyň, ýa­şa­ýyş şert­le­ri­niň ösü­şi­ni ke­pil­len­dir­mek mak­sa­dy bi­len sam­mi­te gat­na­şy­jy döw­let­le­riň deň­hu­kuk­ly­lyk, hoş­ni­ýet­li goň­şu­çy­lyk, bi­rek-bi­re­ge hor­mat goý­mak esa­syn­da­ky hyz­mat­daş­ly­gy­ny mun­dan beý­läk has-da ös­dür­mä­ge, ber­kit­mä­ge ýar­dam ber­mä­ge esas­lan­ýar. Türk­me­nis­tan öz üs­tü­ne alan hal­ka­ra borç­na­ma­la­ry­na yg­rar­ly bol­mak bi­len, he­mi­şe oňa jo­gap­kär­li çe­me­leş­ýär. Yk­dy­sa­dy Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­sy­na baş­lyk­lyk et­me­gi­niň Kon­sep­si­ýa­syn­dan ugur alyp, şeý­le hem gu­ra­ma­nyň şu ýyl­ky çä­re­ler se­ne­na­ma­sy­nyň çäk­le­rin­de Türk­me­nis­ta­nyň ýol­baş­çy­ly­gyn­da 50-ä go­laý dür­li de­re­je­li du­şu­şyk­lar we çä­re­ler ge­çi­ril­di.

Yn­ha, 28-nji no­ýabr­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­lyk­lyk et­me­gin­de mer­mer paý­tag­ty­myz­da Yk­dy­sa­dy Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­sy­nyň 15-nji sam­mi­ti ge­çi­ril­di. Ýo­ka­ry de­re­je­li fo­rum­da ýur­du­my­zyň ab­raý­ly se­bit­le­ýin gu­ra­ma baş­lyk­ly­gy­nyň jem­leý­ji wa­ka­sy hök­mün­de giň ge­rim­li me­se­le­ler bo­ýun­ça pi­kir alyş­mak üçin uly müm­kin­çi­lik bol­dy. Şeý­le hem sam­mit­de yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­ly­gyň mö­hüm ugur­la­ry bo­ýun­ça en­çe­me çöz­güt­ler ka­bul edil­di. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz yna­nyş­mak ar­ka­ly pa­ra­hat­çy­lyk­ly hyz­mat­daş­ly­ga he­mi­şe uly äh­mi­ýet be­rip: «Gör­nü­şi ýa­ly, ta­ry­hyň äh­li dö­wür­le­rin­de Be­ýik Ýü­pek ýo­lu­nyň şa­ha­la­ry, ak ýol­la­ry, bagt ýol­la­ry, dün­ýä­niň çar kün­jün­den Ze­mi­niň ýü­re­gi Türk­me­nis­ta­nyň goý­nu­na gel­ýär. Ke­rem­li top­ra­gy­myz­dan göz­baş al­ýan dost-do­gan­lyk ýol­la­ry, yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­lyk ýol­la­ry, sy­ýa­hat­çy­lyk ýol­la­ry yk­lym­la­ra ta­rap ynam­ly ga­dam bas­ýar» di­ýip bel­le­ýär. Mer­mer paý­tag­ty­myz­da üs­tün­lik­li ge­çen Yk­dy­sa­dy Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­sy­nyň 15-nji sam­mi­ti dost­lu­gy, bi­rek-bi­re­ge yna­nyş­ma­gy we hoş­ni­ýet­li goň­şu­çy­lyk, ne­ti­je­li hyz­mat­daş­lyk gat­na­şyk­la­ry­ny has-da ber­kit­di. Şeý­le hem Yk­dy­sa­dy Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­sy­na ag­za döw­let­le­riň ge­l­jek­de bi­le­lik­de ýe­ri­ne ýe­ti­ril­me­gi göz öňün­de tu­tul­ýan döw­let­li baş­lan­gyç­la­ryň ugur­la­ry­ny kes­git­le­mä­ge uly müm­kin­çi­lik ber­di. Eziz Wa­ta­ny­myz­da Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň baş­tu­tan­lyk et­me­gin­de şeý­le uly we äh­mi­ýet­li sam­mi­tiň ge­çi­ril­me­gi bi­zi diý­seň buý­san­dyr­dy we has-da yh­las­ly iş­le­mä­ge hö­wes dö­ret­di. Ýurdu­my­zyň yk­dy­sa­dy ösüş­le­ri üçin uly iş­le­ri dur­mu­şa ge­çi­rýän hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ja­ny sag bol­sun, be­ýik iş­le­ri ro­waç­lyk­la­ra bes­len­sin!

Mu­ham­met­ber­di GUR­BA­NOW,

Türk­men döw­let yk­dy­sa­dy­ýet we do­lan­dy­ryş ins­ti­tu­ty­nyň mu­gal­ly­my.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow oňyn Bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik we hyzmatdaşlyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasat strategiýasyny durmuşa geçirip, ähli gyzyklanma bildirýän ýurtlar bilen döwletara derejede hem, abraýly halkara guramalaryňdyr düzümleriň çäklerinde hem gatnaşyklary giň gerimde ösdürmek boýunça yzygiderli we täzeçil işleri alyp barýar. Sebitiň ykdysady hyzmatdaşlygynyň möhüm meseleleri boýunça çözgütleri işläp taýýarlamak üçin netijeli meýdança bolan Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza ýurtlar bilen gatnaşyklary ösdürmek döwlet syýasatymyzyň ileri tutulýan ugurlaryna kybap gelýär.

Aşgabatda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde YHG-nyň 15-nji sammiti geçirildi. Milli Liderimiz oňa gatnaşyjylara ýüzlenip, iň çylşyrymly wezipeleri bilelikde çözmäge ukyplydygymyza ynam bildirdi. Häzirki döwürde, halkara gatnaşyklardaky ýeňil bolmadyk şertlerde, dünýä ykdysadyýetindäki çökgünlik ýagdaýlarynda biziň ýurtlarymyz özara ynanyşmagyň, hoşniýetli goňşuçylygyň, jogapkärçiligiň, birek-birege hormat goýmagyň aýdyň mysallaryny, el-ele berip öňe gitmäge taýýardyklaryny görkezýärler.

22-nji noýabrda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň, welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly nobatdaky iş maslahatyny geçirdi.

Iş maslahatynyň gün tertibine paýtagtymyzyň yzygiderli abadanlaşdyrylyşy, ýurdumyzda azyk bolçulygynyň üpjün edilişi, welaýatlaryň durmuş-ykdysady taýdan ösdürilişi, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy, şeýle hem milli senenamamyzyň şanly senelerini baýram etmäge taýýarlyk görlüşi bilen baglanyşykly meseleler girizildi.

Döwlet Baştutanymyz Aşgabady mundan beýläk-de ösdürmek boýunça wezipeleri çözmäge oýlanyşykly, toplumlaýyn çemeleşmelidigini, şäheriň öz belent derejesini nazara alyp, ähli babatda nusgalyk bolmalydygyny, hususan-da, munuň adamlaryň ýaşamagy üçin has oňaýly şertleriň döredilmegine degişlidigini nygtady.

Milli Liderimiz «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, welaýatlarda şu ýyl meýilleşdirilen işleriň öz wagtynda we ýokary hilli ýerine ýetirilmegi üçin ähli çäreleri görmegi tabşyrdy. Halkara Bitaraplyk gününi we Täze ýyl baýramyny dabaraly bellemek babatda anyk görkezmeler berildi.

24-nji noýabrda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň ýangyç-energetika hem-de ykdysadyýet we maliýe toplumlaryna degişli meseleler boýunça iş maslahatyny geçirdi. Oňa Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň degişli orunbasarlary, ugurdaş düzümleriň käbir ýolbaşçylary gatnaşdylar.

Döwlet Baştutanymyz öňde durýan möhüm wezipeleri kesgitläp, ylmyň, tehnologiýanyň iň soňky gazananlary esasynda önümçilige sanly ulgamy ornaşdyryp, gaz senagatynyň kärhanalarynda zähmeti guramagyň netijeliliginiň ýokarlandyrylmalydygyny, munuň üçin pudaga daşary ýurt maýa goýumlary has köp çekmelidigini nygtady hem-de häzirki wagtda dünýä bazarynda tebigy gazyň sarp edilişini we bahasyny düýpli seljermek barada maslahata gatnaşyjylara degişli tabşyryklary berdi.

Türkmen tebigy gazyny daşarky bazarlara ibermegiň geografiýasyny giňeltmek bilen bagly, goňşy we sebit döwletleriniň gyzyklanmasyna görä, tebigy gazy gysga, orta we uzak möhletleýin şertnamalar esasynda ýerlemek üçin zerur işleriň geçirilmelidigi bellenildi.

Gorlary boýunça dünýäde öňdäki orunlaryň birini eýeleýän «Galkynyş» gaz känini düýpli özleşdirmegiň depgini çaltlandyrylmalydyr, şeýle hem ýurdumyzyň beýleki gaz känlerinde “mawy ýangyjyň” goşmaça möçberini çykarmak üpjün edilmelidir.

Milli Liderimiz gaz we nebit çykaryjy kärhanalaryň, geologiýa-gözleg edaralarynyň maddy üpjünçiligini gowulandyrmak, önümçilik desgalarynda zerur abatlaýyş hem-de durkuny täzelemek işlerini geçirmek barada anyk teklipleri taýýarlamagyň zerurdygyny aýtdy.

Halk hojalygynyň pudaklaryna gönükdirilýän maliýe serişdeleriniň maksadalaýyk ulanylyşyny gözegçilikde saklamagyň, işleriň ýagdaýyny yzygiderli seljerip durmagyň zerurdygyna aýratyn üns berildi.

26-njy noýabrda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet durmuşynyň möhüm meselelerine garaldy. Olaryň hatarynda ýangyç-energetika toplumynyň kärhanalarynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmak, elektrik energiýasynyň eksportyny artdyrmak, hususy ulgamy ösdürmek boýunça döwlet maksatnamalaryny durmuşa geçirmek, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan we eksport ugurly önümçilikleri giňeltmek, ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde şu ýyl sanly ulgam arkaly halkara aň-paýhas bäsleşiklerini guramak, demir ýollaryň sowma zolaklarynyň bellenilmeginiň we peýdalanylmagynyň Tertibiniň taslamasyny taýýarlamak bilen bagly meseleler boldy.

Hormatly Prezidentimiz «Türkmengaz» döwlet konserniniň dürli görnüşli himiki serişdeleri satyn almagy hakynda» Karara gol çekdi. Bu serişdeleri “Marygazçykaryş” müdirliginiň “Galkynyş” gaz känine degişli bolan gaz geçirijilerini we gazy ilkinji arassalaýjy desgalarynda poslamadan goramak hem-de suw aýlanyşygy ulgamynda suwlary arassalamak işlerini geçirmekde ulanmak meýilleşdirilýär.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň ministrliklerine, pudaklaýyn dolandyryş edaralaryna, häkimliklerine, olaryň garamagyndaky edara-kärhanalara gurluşyk we önümçilik maksatlary üçin ýer böleklerini peýdalanmaga bermek boýunça Buýruga gol çekdi. Şu ýer böleklerinde döwrebap önümçilik we medeni-durmuş maksatly desgalary, ýaşaýyş jaýlaryny gurmak, oba hojalyk ekinlerini, miweli we saýaly baglary ösdürip ýetişdirmek meýilleşdirilýär.

Milli Liderimiziň Kararyna laýyklykda, ýurdumyzda üç aýda bir gezek «Medeniýet we syýahat» atly žurnal çap ediler. Täze neşir bu ulgamlarda gazanylýan üstünlikleri tutuş dünýäde giňden beýan etmek we mahabatlandyrmak maksady bilen, Türkmenistanyň Medeniýet ministrligine degişli bolan “Medeniýet” we “Syýahat” žurnallarynyň binýadynda döredilýär.

Hormatly Prezidentimiziň garamagyna kiçi we orta telekeçiligi ösdürmek boýunça amala aşyrylmagy meýilleşdirilýän taslamalary maliýeleşdirmek üçin Döwlet daşary ykdysady iş banky bilen Aziýa ösüş bankynyň arasynda Özara düşünişmek hakynda Ähtnama we maliýe şertlerine gol çekişmek baradaky teklip hödürlenildi.

Döwlet Baştutanymyz hödürlenen teklipleri makullap, ýurdumyzyň işewürleriniň daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan we eksport ugurly önümçilikleri döretmekde artýan ornuny belledi. Şunuň bilen baglylykda, türkmen işewürliginiň wekilleriniň taslamalaryny maliýeleşdirmek maksady bilen, netijeli çäreleri görmegi dowam etdirmegiň wajypdygy aýdyldy.

26-njy noýabrda Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedow Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň mejlisini geçirdi. Onda ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralarynda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, Watan goragçylarynyň güni mynasybetli meýilleşdirilen çäreler, şanly sene mynasybetli has tapawutlanan harby gullukçylary döwlet sylaglary bilen sylaglamak babatda taýýarlanylan teklipler ara alnyp maslahatlaşyldy. Harby we hukuk goraýjy edaralaryň harby gullukçylaryndan düzülen “Türkmen edermen” ýörite maksatly toparynyň işini häzirki döwrüň talabyna laýyk derejede kämilleşdirmek barada hem aýdyldy.

Şol gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Azerbaýjan Respublikasynyň ykdysadyýet ministri Mikail Çingiz ogly Jabbarowy kabul etdi. Duşuşygyň dowamynda döwletara gatnaşyklaryň ýokary derejesi hem-de esasy ugurlaryň birnäçesinde, şol sanda söwda-ykdysady we ýangyç-energetika, ulag ulgamlarynda hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek üçin uly geljegiň açylýandygy bellenildi.

Döwlet Baştutanymyz täze ulag geçelgelerini döretmek boýunça taslamalary üstünlikli durmuşa geçirmek üçin iki döwletiň kuwwatyndan has netijeli peýdalanmak maksady bilen, bilelikdäki çäreleri görmegiň zerurdygyny belledi.

27-nji noýabrda Aşgabatda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň we ýurdumyza iki günlük döwlet sapary bilen gelen Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdoganyň arasynda gepleşikler geçirildi. Duşuşygyň dowamynda söhbetdeşler ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň okgunly ösüşini kanagatlanma bilen bellediler. Bu ösüş iki doganlyk döwletiň özara düşünişmek, ynanyşmak esasyndaky gatnaşyklary çuňlaşdyrmaga, olary häzirki döwrüň we özgertmeleriň ruhunda täze many-mazmun bilen baýlaşdyrmaga bolan özara ymtylmalarynyň netijesinde gazanyldy.

Gepleşikleriň jemleri boýunça Hyzmatdaşlyk etmek hakynda Türkmenistanyň Döwlet habarlar agentligi bilen Anadolu agentliginiň arasynda Ylalaşyga; Türkmenistanyň Döwlet habarlar agentligi bilen Türkiýäniň Radio we telewideniýe guramasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komiteti bilen Türkiýäniň Radio we telewideniýe guramasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Atçylyk pudagynda hyzmatdaşlyk etmek barada “Türkmen atlary” döwlet birleşigi bilen Türkiýe Respublikasynyň Oba hojalyk we tokaýçylyk ministrliginiň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Saglygy goraýyş we lukmançylyk ylymlary babatda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Türkiýe Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda Ylalaşyga; Bilelikdäki türkmen-türk umumybilim berýän orta mekdep babatynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Türkiýe Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Bilelikdäki türkmen-türk umumybilim berýän orta mekdebiň Tertipnamasyna; Hyzmatdaşlyk etmek barada Türkmenistanyň Merkezi banky bilen Türkiýe Respublikasynyň Merkezi bankynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Protokol işleri babatda hyzmatdaşlyk etmek barada Türkmenistanyň Daşary işler ministrligi bilen Türkiýe Respublikasynyň Daşary işler ministrliginiň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow türkmen-türk gatnaşyklaryny pugtalandyrmaga, parahatçylygy üpjün etmäge we halkara hyzmatdaşlygy giňeltmäge, şeýle hem Türkmenistan üçin ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamaga goşan uly şahsy goşandy üçin Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogany Türkmenistanyň «Hyzmatdaşlygy ösdürmäge goşandy üçin» ordeni bilen sylaglady.

27-nji noýabrda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow YHG-nyň 15-nji sammitine gatnaşmak üçin paýtagtymyza gelen Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretary Husraw Nozirini kabul etdi. YHG-nyň Baş sekretary Türkmenistanyň sebitara gatnaşyklary ösdürmekde möhüm orun eýeleýändigini nygtap, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň halkara maslahatlaryň çäklerinde, şol sanda bu guramanyň 14-nji sammitinde öňe süren başlangyçlarynyň häzirki döwür üçin wajypdygyna ünsi çekdi. Husraw Noziriniň belleýşi ýaly, şol teklipler sebitara we halkara ykdysady gatnaşyklary işjeňleşdirmäge, ählumumy gün tertibiniň meseleleri boýunça oýlanyşykly çözgütleri işläp taýýarlamaga gönükdirilendir.

Döwletara, şol sanda halkara guramalaryň çäklerinde gatnaşyklaryň häzirki ýagdaýy we geljegi Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň YHG-nyň nobatdaky sammitine gatnaşmak üçin ýurdumyza gelen Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti Emomali Rahmon, Pakistan Yslam Respublikasynyň Prezidenti Arif Alwi, Eýran Yslam Respublikasynyň Prezidenti Seýed Ebrahim Raisi, Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýew, Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparow, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew hem-de Gazagystan Respublikasynyň Premýer-ministri Askar Mamin bilen geçirilen ikitaraplaýyn duşuşyklarynyň esasy meselesi boldy.

28-nji noýabrda paýtagtymyzda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammiti geçirildi. Köpugurly işewürlik merkezli kaşaň “Garagum” oteli ýokary derejeli duşuşygyň geçirilýän ýerine öwrüldi. Bu ýerde belent mertebeli myhmanlary kabul etmek hem-de halkara ähmiýetli möhüm çäreleri geçirmek üçin ähli şertler döredildi.

Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammitiniň Başlygy — hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow öz çykyşynda bu forumyň agza ýurtlaryň ykdysady, söwda-maýa goýum we medeni-ynsanperwer ulgamlarda hyzmatdaşlygyny berkidýän möhüm wakadygyny nygtady.

Türkmenistan ulag we energetika ulgamlarynda hyzmatdaşlygyň ösdürilmegini guramanyň möhüm ugurlarynyň hatarynda görýär. Häzirki döwürde olar ählumumy ykdysady ösüşiň aýgytlaýjy esasy hökmünde çykyş edýär. Döwlet Baştutanymyz bu ugurlarda tagallalary birleşdirmäge çagyrmak bilen, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan ugry boýunça elektrik geçiriji ulgamyň, Türkmenistan bilen Owganystany baglanyşdyrýan demir ýoluň, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygy ýaly taslamalary mysal hökmünde getirdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanda Gündogar — Günbatar we Demirgazyk — Günorta ugurlary boýunça üstaşyr ulag geçelgelerini işjeňleşdirmäge aýratyn üns berilýändigini nygtady. Hususan-da, gürrüň Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Oman, şeýle hem Owganystan — Türkmenistan — Azerbaýjan — Gruziýa — Türkiýe ulag geçelgelerini döretmek barada barýar. Şonuň bilen birlikde, bu işlere Owganystanyň gatnaşmagynyň möhümdigi aýratyn nygtaldy. Şeýlelik bilen, bu ýurt hereket edýän subýekte, ykdysady hyzmatdaşlygyň aýrylmaz gatnaşyjysyna öwrüler.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Hazar sebitiniň we Ýewropa ýurtlaryna çykmak bilen Gara deňzi, Ýakyn Gündogar, Aziýa — Ýuwaş umman sebitleriniň arasynda üstaşyr ulag gatnaşyklaryny işjeňleşdirmek maksady bilen, Türkmenistanda logistik we üpjünçilik ulgamlarynyň desgalaryny ulanmagyň meselelerini öwrenmegi teklip etdi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz YHG-nyň çäklerinde awtomobil we demir ýollaryny gurmak, durkuny täzelemek, olar boýunça anyk teklipleri işläp taýýarlamak üçin ýörite topary döretmek işini işjeňleşdirmegiň zerurdygyny aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz döwlet-hususy hyzmatdaşlyk kadalary esasynda YHG-nyň ýöriteleşdirilen işewürlik düzümlerini döretmegiň üstünde işlemegiň maksadalaýykdygyny aýtdy. Bu düzümleriň her biri öz ugry boýunça biziň ýurtlarymyzyň arasynda söwda gatnaşyklaryny ösdürmegiň we giňeltmegiň bähbitlerine bir maksada gönükdirilen işleri alyp baryp bilerdi.

Şeýle hem milli Liderimiz senagat harytlarynyň önümçiligi, oba hojalygy, hyzmatlar ýaly ulgamlarda özara ykdysady hyzmatdaşlyk etmegiň, elektron söwda meýdançalaryny giňden ulanmagyň möhümdigini belledi. Döwlet Baştutanymyz lukmançylyk we saglygy goraýyş ulgamynda hyzmatdaşlygy has-da işjeňleşdirmegiň ähmiýetini aýratyn belläp, YHG-nyň çäklerinde howply ýokanç kesellere garşy göreşmekde tejribeleri we işläp taýýarlamalary, özara alyşmagyň ulgamlaýyn usullaryny ýola goýmagyň maksadalaýykdygyny aýtdy. Şeýle hem guramanyň çäklerinde ykdysady hyzmatdaşlygyň medeni-ynsanperwer ulgamda özara gatnaşyklary giňeltmek bilen utgaşdyrylmalydygy bellenildi.

Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, häzirki döwrüň örän anyk we hakyky ýagdaýlaryndan ugur alýan çözgütleri işläp taýýarlamaly. Bu bolsa biziň ýurtlarymyzyň uzak möhletleýin bähbitlerine laýyk gelýän, YHG-nyň häzirki zaman dünýä hojalyk gatnaşyklary ulgamyna doly derejede goşulmagyna itergi berýän, agza ýurtlaryň ykdysadyýetleriniň ösmegine we halklarynyň hal-ýagdaýynyň gowulanmagyna ýardam edýän özara hyzmatdaşlygyň usullaryny we görnüşlerini döretmegi talap edýär.

YHG-nyň Baş sekretarynyň hem-de döwlet we hökümet Baştutanlarynyň çykyşlarynda ykdysady hyzmatdaşlygy ösdürmäge, koronawirus pandemiýasynyň täsirlerini bilelikde ýeňip geçmek boýunça meýilnamalary işläp taýýarlamaga, öz içine bitewi ulag ulgamyny, telekommunikasiýalary, turbageçirijileri we energiýa ulgamyny alýan sebit düzümini ösdürmäge, oba hojalyk, daşky gurşawy goramak we azyk howpsuzlygy ulgamlarynda özara gatnaşyklara, YHG-nyň çäklerinde maýa goýum, medeniýet we syýahatçylyk ulgamlarynda özara bähbitli hyzmatdaşlygy ýola goýmaga aýratyn üns berildi.

Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammitiniň jemleri boýunça Hereketleriň Aşgabat Ylalaşygy biragyzdan kabul edildi. Sammitiň çäklerinde «Ylym we tehnika», «Ykdysadyýet», «Taryh, medeniýet, edebiýat we şekillendiriş sungaty», «Oba hojalyk we daşky gurşaw”, «Bilim» ugry boýunça YHG-nyň sylaglaryna mynasyp bolanlar yglan edildi. Gurama başlyklyk etmegiň bellenen gezekleşikli usulyna laýyklykda, 2022-nji ýylda YHG-da başlyklyk Özbegistan Respublikasyna geçýär.

Ýokary derejedäki forumyň öňüsyrasynda Aşgabatda YHG-a agza döwletleriň işewürlik maslahaty geçirildi. Utgaşykly görnüşde geçirilen maslahata 180-e golaý wekil gatnaşyp, olardan 40-sy daşary ýurtly işewürler, 138-si ýurdumyzyň wekilleridir. Şeýle hem dünýäniň dürli ýurtlaryndan 270-den gowrak telekeçi forumyň işine sanly ulgam arkaly gatnaşdy.

Forumda ikitaraplaýyn duşuşyklar geçirilip, şolaryň barşynda ýangyç-energetika toplumy, himiýa senagaty, oba hojalygy, azyk we dokma senagaty, söwda we beýleki ulgamlarda işewürlik gatnaşyklaryny giňeltmek maksady bilen, geljekki anyk ädimler bellenildi.

Işewürlik duşuşygynyň jemleri boýunça Demir ýol-ýük geçelgesini döretmek boýunça Gazagystan Respublikasynyň, Türkmenistanyň we Eýran Yslam Respublikasynyň demir ýol edaralarynyň arasynda Özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekildi. Mundan başga-da, Türkmenistanyň nebitgaz toplumynyň degişli düzümleri bilen YHG-a agza ýurtlaryň kompaniýalarynyň wekilleriniň arasynda umumy bahasy ABŞ-nyň 11 million dollaryndan gowrak bolan ikitaraplaýyn şertnamalara gol çekildi. Şeýle hem Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary bilen umumy bahasy ABŞ-nyň 35 million dollaryndan gowrak bolan eksport-import amallary boýunça ikitaraplaýyn resminamalara gol çekildi.

Şeýle hem sammitiň öňüsyrasynda YHG-a agza ýurtlaryň daşary işler ministrleriniň Geňeşiniň 25-nji mejlisi geçirildi. Mejlisde YHG-nyň Baş sekretarynyň çykyşy diňlenildi hem-de YHG-nyň 2021-2022-nji ýyllar üçin sebit taslamalary boýunça maslahatlara seredildi. Olarda bu guramanyň hasabat döwründe ýeten esasy ykdysady sepgitleri, YHG-nyň işiniň netijeliligi, häzirki taslamalarynyň hem-de maksatnamalarynyň seljermesi beýan edildi. Şeýle hem «YHG-nyň 2025-nji ýyla çenli garaýyşlarynyň» orta möhletleýin seljermesi, YHG-nyň arassa energiýa boýunça merkezini döretmek hakyndaky Hartiýasyny kabul etmegiň meseleleri, ýöriteleşdirilen agentlikleriň, YHG-nyň sebit edaralarynyň hem-de düzümleriniň ýyllyk hasabatlary ara alnyp maslahatlaşyldy.

Forumyň jemleri boýunça birnäçe resminamalara, şol sanda “Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasy bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Aziýa — Ýuwaş umman sebitleri boýunça Ykdysady we Durmuş komissiýasynyň arasynda Özara düşünişmek hakynda Ähtnama” gol çekildi.

Geçen hepde Hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-hytaý komitetiniň sanly ulgam arkaly nobatdaky 5-nji mejlisi geçirildi. Onuň barşynda syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ulgamlardaky hyzmatdaşlygyň häzirki gün tertibi hem-de özara hereketleriň geriminiň giňeldilmegi boýunça pikir alşyldy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, komitetiň türkmen tarapyndan ýolbaşçysy Serdar Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, sanly ykdysadyýet, maliýe-bank ulgamy, pes uglerodly «ýaşyl» ösüş, ulag, logistika, aragatnaşyk torlary, himiýa senagaty, oba hojalygy, energiýa we suw tygşytlaýjy tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy hem-de beýlekiler hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de giňeldilmeginiň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda öňe sürülýär.

Ulag-aragatnaşyk pudagynda alnyp barylýan hyzmatdaşlygyň has-da pugtalandyrylmagynyň hem-de «Beýik Ýüpek ýolunyň dikeldilmegi» boýunça ösüş strategiýasynyň «Bir guşak, bir ýol» başlangyjy bilen utgaşdyrylmagynyň möhümdigi bellenildi. Komitetiň mejlisiniň dowamynda nebitgaz ulgamynda gazanylan ylalaşyklaryň ýerine ýetirilişi, hususan-da, türkmen tebigy gazynyň Hytaýa eksport edilmegi bilen bagly meseleler hem ara alnyp maslahatlaşyldy.

Mejlisiň jemleri boýunça ikitaraplaýyn resminamalaryň birnäçesine, şol sanda «Türkmenistanyň Hökümeti bilen Hytaý Halk Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda 2021 — 2025-nji ýyllar üçin hyzmatdaşlyk hakynda Maksatnama» hem-de Ykdysady hyzmatdaşlygy giňeltmek boýunça Hyzmatdaşlygyň maksatnamasyna, Halkara kiberhowpsuzlygyny üpjün etmek babatynda hyzmatdaşlyk hakynda Ylalaşyga hem-de Biologik howpsuzlygy üpjün etmek meseleleri boýunça Özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça her ýyla at berilmegi asylly däbe öwrüldi. Munuň özi döwletimiziň we jemgyýetimiziň häzirki zaman ösüşiniň möhüm tapgyrlaryna aýratyn ünsi çekmäge mümkinçilik berýär hem-de her ýylyň ýurdumyz we halkymyz üçin ähmiýetli wakalara beslenmegine giň ýol açýar.

Türkmenistanyň Jemgyýetçilik guramalarynyň merkezinde “Parahatçylyk we ynanyşmak ýyly: hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň parahatçylyk söýüjilikli içeri we daşary syýasatynyň dabaralanmasy” atly maslahat geçirildi. Onda geljek, 2022-nji ýylyň şygary ara alnyp maslahatlaşyldy. Bu çärä Milli Geňeşiň Mejlisiniň deputatlary we Halk Maslahatynyň agzalary, ýurdumyzyň jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň, ýokary okuw mekdepleriniň ýolbaşçylary hem-de wekilleri, önümçilik pudaklarynyň işgärleri, hormatly ýaşulular we ýaşlar gatnaşdylar.

Häzirki döwürde ösüşiň belentliklerine tarap ynamly gadam urýan ýurdumyzda ähli ugurlarda uly zähmet ýeňişleri gazanylýar. Şanly ösüşler, ýaýbaňlandyrylan özgertmeler milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda durmuşa geçirilýän çuňňur oýlanyşykly, öňdengörüjilikli syýasat bilen berk baglanyşyklydyr.

Ýurdumyzyň bagtyýar ilatynyň islegleri göz öňünde tutulyp, täze ýyly “Halkyň Arkadagly zamanasy” diýip atlandyrmak teklip edildi. Bu şygar bagtly zamanany esaslandyran hem-de halkymyzy we Watanymyzy täze üstünliklere alyp barýan Gahryman Arkadagymyza bolan beýik hormat-sarpanyň aýdyň nyşany bolup durýar.

Maslahatda çykyş edenler öňe sürlen teklibi biragyzdan goldaýandyklaryny aýdyp, milli Liderimiziň asylly başlangyçlary bilen ýurdumyzda asyrlara barabar beýik işleriň durmuşa geçirilýändigini nygtadylar.

25-nji noýabrda Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza döwletleriň Hökümet Baştutanlarynyň ХХ ýubileý mejlisine gatnaşdy. Onuň barşynda ŞHG-niň çäklerinde özara gatnaşyklary ösdürmek meseleleriniň birnäçesi ara alnyp maslahatlaşyldy.

Wise-premýer duşuşykda çykyş edip, söwda-ykdysady ulgam, senagat taýdan goşulyşmak, ýokary tehnologiýaly önümçilikleri döretmek, Türkmenistan bilen Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň ýurtlarynyň arasynda haryt dolanyşygynyň düzümini kämilleşdirmek meseleleriniň hem özara bähbitli we uzak möhletli hyzmatdaşlyk üçin uly mümkinçiliklere eýe bolan ugurlar bolup durýandygyny belledi.

Türkmenistanyň we Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň strategik ugurlar boýunça bähbitleriniň gabat gelýändigi bellärliklidir. Bu bähbitleri iş ýüzünde amala aşyrmak, hyzmatdaşlyk boýunça geljegi uly bilelikdäki halkara taslamalara çykmak arkaly olary anyk many-mazmun bilen baýlaşdyrmak möhümdir diýip, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary nygtady.

Energetika, ulag, söwda, maýa goýumlar, senagat we obasenagat toplumy, ýokary tehnologiýalar hem-de innowasiýalar ulgamlary Türkmenistan bilen ŞHG-niň arasyndaky uzak möhletleýin hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlary hökmünde görkezildi. Ynsanperwer ulgamdaky, şol sanda medeniýet, ylym, bilim, saglygy goraýyş, sport we syýahatçylyk ulgamlaryndaky gatnaşyklar hem özara hyzmatdaşlygyň möhüm bölegi bolup durýar.

Serdar Berdimuhamedow Türkmenistanyň bu ugurda halkara başlangyçlaryň birnäçesini öňe sürendigini belläp, Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasy tarapyndan bu başlangyçlaryň goldanylmagynyň tutuş dünýäniň bähbidine olaryň netijeli durmuşa geçirilmegine we uzak möhletli geljekde howply ýokançlara garşy göreşmek boýunça ulgamlaýyn halkara gurallary döretmäge ýardam etjekdigine ynam bildirdi.

Çykyşynyň ahyrynda Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasyna gatnaşyjylara, onuň agzalaryna we synçylaryna deňze çykalgasy bolmadyk ösüp gelýän ýurtlaryň ministrleriniň halkara maslahatyna gatnaşmak baradaky çakylygyny ýetirdi. Bu maslahaty Birleşen Milletler Guramasy bilen hyzmatdaşlykda 2022-nji ýylyň aprel aýynda geçirmek meýilleşdirilýär.

Mahlasy, geçen hepdäniň wakalary hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda alnyp barylýan hem-de Türkmenistanyň dünýä bileleşigi bilen syýasy gatnaşyklaryny çuňlaşdyrmaga, halkara hyzmatdaşlygy giňeltmäge, ählumumy parahatçylygyň, durnukly ösüşiň we abadançylygyň bähbidine hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny pugtalandyrmaga gönükdirilen döwlet syýasatynyň netijeliliginiň aýdyň subutnamasyna öwrüldi.

(TDH)

29.11.2021. Şu gün paýtagtymyzdaky köpugurly işewürlik merkezli «Garagum» myhmanhanasynda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammitiniň jemlerine bagyşlanan metbugat maslahaty geçirildi. Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň guramagynda geçirilen maslahata YHG-nyň Baş sekretary, YHG-a agza döwletleriň we başga-da birnäçe ýurtlaryň Türkmenistandaky ilçihanalarynyň, abraýly halkara guramalaryň wekilhanalarynyň ýolbaşçylary, şeýle hem milli we daşary ýurt köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdylar.

Maslahatyň başlamagynyň öň ýanynda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň ýörite sylagyna mynasyp bolan Türkmenistanyň wekilini sarpalamak dabarasy boldy. Düýn Aşgabatda geçirilen YHG-nyň 15-nji sammitiniň çözgüdine laýyklykda, «Taryh, medeniýet, edebiýat we şekillendiriş sungaty» ugry boýunça Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Magtymguly adyndaky Dil, edebiýat we milli golýazmalar institutynyň baş ylmy işgäri, taryh ylymlarynyň doktory Ý.Orazgylyjowa sylag gowşuryldy.

Bu sylagy Türkmenistanyň wekiline YHG-nyň Baş sekretary Husraw Noziri dabaraly ýagdaýda gowşurdy.

Nygtalyşy ýaly, guramanyň işine uly goşant goşýan aýry-aýry adamlaryň işleri ýörite bellenilmelidir, höweslendirilmelidir, bu düzümiň ösdürilmegi we berkidilmegi dogry hem-de mynasyp ädimdir, ol täze taglymlary, başlangyçlary, doganlyk halklaryň we döwletleriň hyzmatdaşlyk ýörelgelerine ygrarlylygyny berkidýär.

YHG-nyň ýörite sylagyna mynasyp bolan türkmen alymy guramanyň Guramaçylyk komitetine özüniň ylmy işine ýokary baha berlendigi üçin hoşallyk bildirdi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tagallasy netijesinde, häzirki wagtda ýurdumyzda ylmyň ösmegi, alymlarymyzyň halkara bäsleşiklere üstünlikli gatnaşmaklary üçin ähli şertler döredilýär. Sylaga mynasyp bolan alym öz adyndan hem-de kärdeşleriniň adyndan milli Liderimize ylmy işgärler baradaky ägirt uly aladasy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi hem-de Watanymyzy mundan beýläk-de ösdürmek boýunça öňde goýlan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmekde öz bilimini we tagallalaryny gaýgyrmajakdygyna ynandyrdy.

Soňra maslahatda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammitiniň jemleri beýan edildi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri ýokary derejedäki duşuşykda kabul edilen esasy çözgütleri teswirlemek bilen, Aşgabat forumynyň möhüm ähmiýete eýe bolandygyny nygtady, onuň ähmiýeti YHG ýurtlarynyň bähbitlerinden has daşary çykýar hem-de kabul edilen çözgütleriň gerimi we derejesi babatynda yklymda tutuş geoykdysady ýagdaýa oňyn täsirini ýetirmäge, Ýer togalagynyň bu çäginde hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny giňeltmäge gyzyklanma bildirýän beýleki döwletleriň, halkara ykdysady birleşikleriň, maliýe edaralarynyň ünsüni çekmäge ukyplydyr.

Metbugat maslahatynda Türkmenistanyň 2021-nji ýylda YHG-a başlyklyk etmek bilen, degişli Konsepsiýa laýyklykda işjeň hem-de mazmunly çäreleri alyp barandygy bellenildi. Guramanyň işine ykdysadyýetde, söwdada, maýa goýum hyzmatdaşlygynda, taslama — maksatnamalaýyn işlerde üýtgäp durýan ýagdaýlar bilen baglylykda, täze many-mazmun, depgin bermek, ulag, energetika pudaklarynda, onuň elektron we sanly ulgam üpjünçiliginde, ekologiýa ulgamynda tehnologiýalary hem-de täze tejribäni alyşmakda yzygiderli we anyk hyzmatdaşlygy ösdürmek möhüm wezipeler hökmünde öňde goýuldy. Bularyň ählisi sebit, yklymara hem-de dünýä hojalyk gatnaşyklaryna düýpli täsirini ýetiren ählumumy pandemiýa bilen baglylykda aýratyn möhüm häsiýete eýe boldy.

Sammitiň çäklerinde YHG-nyň daşary işler ministrleriniň Geňeşiniň mejlisi geçirildi, onuň jemleri boýunça netijeli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge, şol sanda bu guramanyň hem-de onuň düzümleriniň alyp barýan işlerini has-da işjeňleşdirmäge uly goşant goşmaga ýardam berýän möhüm resminamalaryň birnäçesi kabul edildi. Şeýle hem ýokary wezipeli wekilleriň duşuşygy we işewürlik maslahaty guraldy.

Wise-premýer, daşary işler ministri YHG-nyň 15-nji sammitiniň çözgütleriniň ähmiýeti barada aýdyp, bu guramany sebitiň okgunly we netijeli ykdysady düzümine öwürmek maksady bilen, özara gyzyklanma bildirýän ähli ulgamlarda hyzmatdaşlygyň depginlerini düýpli çaltlandyrmak barada ylalaşyk gazanylandygyny belledi. Şonuň bilen birlikde, möhüm ugurlarda, has anygy, söwda, ulag we kommunikasiýalar, energetika, syýahatçylyk, ykdysady ösüş hem-de zähmet öndürijiligi, ekologiýa, ylym, maliýe-bank işleri boýunça «YHG-nyň 2025-nji ýyla çenli garaýyşlarynyň» netijeli amala aşyrylmagyna ýardam etmäge umumy taýýarlyk tassyklanyldy. Duşuşykda YHG ýurtlarynyň, beýleki döwletleriň, iri halkara guramalaryň hem-de ykdysady birleşikleriň gatnaşmagynda eýýäm başlanylan we geljegi uly taslamalary durmuşa geçirmek bilen baglanyşykly anyk teklipler beýan edildi.

Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň başlangyjy boýunça şu ýylyň sentýabr aýynda BMG-niň Baş Assambleýasynyň «Birleşen Milletler Guramasynyň we Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň arasynda hyzmatdaşlyk» atly Kararnamanyň kabul edilendigine üns çekildi. Munuň özi BMG, onuň ýöriteleşdirilen düzümleri bilen yzygiderli we toplumlaýyn hyzmatdaşlygyň ýolunda ilkinji, emma örän möhüm ädimdir.

Howanyň üýtgemegi bilen baglanyşykly meselelerde önümçilik işleriniň oňaýsyz täsirlerini peseltmek maksady bilen, ekologiýa taýdan arassa energetika tehnologiýalarynyň ornaşdyrylmagyna gönükdirilen bilelikdäki hereketler ylalaşyldy. Bu ugurda işler güýçlendiriler hem-de ekologiýa ulgamyna degişli halkara resminamalar nazara alnar. Şunuň bilen baglylykda, YHG-nyň Arassa energetika merkezini döretmek baradaky başlangyç goldanyldy.

YHG ýurtlarynyň COVID-19-a garşy göreşde hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak, sebitiň ykdysadyýeti üçin pandemiýanyň ýetiren täsirlerini, hususan-da, öňüni alyş hem-de sanjym ulgamynda maglumatlary alyşmak ýoly bilen ýeňip geçmek kabul edilen möhüm çözgütleriň hatarynda görkezildi.

Sammite gatnaşyjylar YHG giňişliginde ulag hem-de kommunikasiýa düzümlerini ösdürmek üçin amatly şertleri üpjün etmek barada ylalaşdylar.

YHG sebitiniň baý energetika serişdelerini has netijeli peýdalanmak, gatnaşyjy ýurtlaryň ykdysady goşulyşmagy barada çözgüt kabul edildi, guramanyň bu ulgamlarda goňşy sebitler bilen has ýakyn hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny ýola goýmagynyň usullary we gurallary kesgitlenildi.

Sebitiçi söwdanyň derejesini düýpli ýokarlandyrmak hem-de bu sebitiň YHG-nyň Söwda ylalaşygynyň düzgünlerini ýerine ýetirmek arkaly ählumumy söwda ulgamyna goşant goşmagy barada çözgüt kabul edildi. Şu maksat bilen degişli edaralara tehniki we iş päsgelçiliklerini aradan aýyrmak işlerini tizleşdirmek hem-de agza döwletleriň arasynda YHG-nyň Erkin söwda zolagynyň döredilmegine gönükdirilen gepleşiklere girişmek tabşyryldy.

Mundan başga-da, sammitde YHG-nyň maliýe-bank toplumynyň kadaly hereket etmeginiň möhümdigi bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, Özbegistanyň Prezidentiniň YHG-nyň çäklerinde BMG-niň Senagat ösüşi boýunça guramasy bilen bilelikde Söwda, maýa goýumlar we innowasiýalar merkezini döretmek boýunça teklibi ähmiýetli başlangyç hökmünde bellenildi.

Şeýle hem ykdysady ösüşiň we hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň, täze iş orunlarynyň döredilmeginiň, durmuş meselelerini çözmegiň möhüm şerti hökmünde kiçi we orta kärhanalary höweslendirmek barada ylalaşyk gazanyldy.

Senagat taýdan goşulyşmak meselelerine garamagyň dowamynda ministrliklere hem-de YHG döwletleriniň wezipeli wekillerine «Ýol kartasyny» işläp taýýarlamaga girişmek tabşyryldy, ol biziň ýurtlarymyzyň ykdysadyýetleriniň özara üstüni dolmagy hem-de önümçilik kuwwatlyklary esasynda anyk çäreleri we taslamalary öz içine almalydyr.

YHG-nyň geljekki işlerinde tehnologik hyzmatdaşlyga, sanly ülňüleriň ornaşdyrylmagyna, emeli aňa, telekommunikasiýalara, programmalaýyn önümleri işläp taýýarlamak üçin tehnoparklaryň gurulmagyna aýratyn üns berler.

Çykyşyň dowamynda azyk howpsuzlygyna, neşe söwdasyna, halkara guramaçylykly jenaýatçylygyň beýleki görnüşlerine, terrorçylygyň maliýeleşdirilmegine, kiberjenaýatçylyga garşy bilelikdäki göreş ulgamynda hyzmatdaşlyk hakynda möhüm çözgütleriň we ylalaşyklaryň kabul edilendigine üns çekildi.

YHG-nyň ynsanperwer ugry, medeniýet, ylym, bilim, sport ulgamlary boýunça gatnaşyklarynyň gün tertibi yzygiderli giňeldiler we baýlaşdyrylar.

Ýokarda bellenilişi ýaly, döwlet Baştutanlary tarapyndan ulag we energetika ulgamlaryna hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlary hökmünde üns berildi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sammitiň umumy mejlisinde eden çykyşynda bu hyzmatdaşlygy ählumumy ykdysady ösüşiň kesgitleýji meýilleri hökmünde anyk häsiýetlendirdi. Hususan-da, ýurdumyzyň hyzmatdaşlar bilen bilelikde Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygynyň, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçiriji ulgamyny çekmegiň taslamasyny amala aşyrmak hakyndaky başlangyjy öňe sürendigi barada aýdyldy.

Şeýle hem bu ugurda Täjigistanyň Prezidentiniň çykyşynda «CASA-1000» (Merkezi Aziýa — Günorta Aziýa — 1000) ýokary woltly elektrik geçiriji ulgamynyň gurluşygynyň taslamasy barada beýan edilen teklibiň möhümdigi bellenildi.

«Gündogar — Günbatar» we «Demirgazyk — Günorta» üstaşyr ulag gatnawlaryny işjeňleşdirmek babatynda Türkmenistanyň Prezidentiniň Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Oman, şeýle hem Owganystan — Türkmenistan — Azerbaýjan — Gruziýa — Türkiýe geçelgelerini döretmegiň möhüm ähmiýetini belländigi nygtaldy. Şunuň bilen baglylykda, türkmen Lideriniň Türkmenbaşy şäherindäki Halkara deňiz portunyň kuwwatlyklaryny YHG-nyň bähbitlerine peýdalanmak baradaky teklibiniň möhümdigi bellenildi.

Azerbaýjanyň, Eýranyň we Gazagystanyň Hazar deňziniň kenarlaryndaky portlaryny doly derejede peýdalanmak, şeýlelikde, bu deňziň üsti bilen Aziýanyň we Ýewropanyň arasynda gatnawlaryň bitewi hem-de özara üstüni dolýan düzümlerini kemala getirmek boýunça meselä bu başlangyjyň dowamy hökmünde garalýar. Bu meýilnamalary durmuşa geçirmekde yklymara ykdysady, söwda, maýa goýum hyzmatdaşlygy giňişligini baglanyşdyryjy hökmünde Ykdysady Hyzmatlaşlyk Guramasynyň orny barha artar hem-de uzak möhletli geljek üçin mümkinçiliklere eýe bolar. Şeýle hem Özbegistan — Owganystan — Pakistan demir ýolunyň taslamasynyň, Yslamabat — Tähran — Stambul (YTS) awtoulag geçelgesiniň ulanmaga berilmeginiň ähmiýeti barada aýdyldy.

Sammitiň jemleriniň degişli resminamada — Hereketleriň Aşgabat Ylalaşygynda has anyk beýan edilendigi bellenildi.

Wise-premýer, Türkmenistanyň daşary işler ministri çykyşynyň ahyrynda Aşgabat sammitinde gazanylan ylalaşyklaryň we çözgütleriň hyzmatdaşlyga kuwwatly täzeçil itergi, yzygiderlilik hem-de anyklyk berjekdigine, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasy giňişliginde, şeýle hem sebitara we yklym işlerinde tiz goşulyşmak üçin şertleri döretjekdigine ynam bildirdi.

Maslahatyň dowamynda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretary Aşgabatda geçirilen 15-nji sammitiň YHG-nyň gününde geçirilmeginde çuňňur manynyň bardygyny belledi. Munuň özi bu sammitiň taryhy ähmiýetini has-da artdyrdy. Husraw Noziri çykyşynyň dowamynda Türkmenistanyň başlyklyk etmeginde forumyň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilendigi we onuň örän üstünlikli geçirilendigi üçin türkmen tarapyna hoşallyk bildirdi.

Gurama agza ýurtlaryň döwlet we hökümet Baştutanlarynyň çykyşlarynda sebit we dünýä derejesinde parahatçylygy, durnukly ösüşi hem-de howpsuzlygy üpjün etmekde döwletara hyzmatdaşlygyň işjeňleşdirilmeginiň möhümdigine aýratyn üns çekildi.

Şunuň bilen baglylykda, Baş sekretar sammitde halkara derejede möhüm çözgütleriň we jemleýji resminamalaryň kabul edilendigini, olarda YHG giňişliginde gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmegiň möhüm ugurlarynyň, halklaryň abadan we bagtyýar durmuşyny üpjün etmek boýunça anyk çäreleriň kesgitlenendigini belledi.

Soňra çykyş eden Azerbaýjan Respublikasynyň Türkmenistandaky işleri wagtlaýyn ynanylan wekili hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy we YHG-nyň sammitine gatnaşyjylary forumyň üstünlikli geçirilendigi bilen gutlady. Munuň özi Türkmenistanyň iri halkara forumlary geçirmekde oňyn tejribe toplandygyny aýan edýär.

Azerbaýjanda doganlyk halkyň gazananlaryna, ýurduň ähli ugurlar boýunça ýeten derejesine tüýs ýürekden guwanýarlar. Biz foruma gatnaşmak bilen, türkmen paýtagtynyň gözelliklerini synlamaga hem mümkinçilik aldyk. Mälim bolşy ýaly, biziň ýurtlarymyz Aziýanyň we Ýewropanyň möhüm çatrygynda ýerleşip, üstaşyr ulag geçelgelerini ösdürmek we halkara hyzmatdaşlygy giňeltmek üçin ägirt uly mümkinçiliklere eýedir. Biz bu ulgamda bar bolan giň mümkinçilikleri sebitiň ýurtlarynyň bähbitlerine peýdalanýandygyny goldaýarys diýip, dostlukly ýurduň wekili aýtdy.

Türkmenistanda netijeli işlemek we hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny giňeltmek üçin amatly şertler döredilipdir diýip, diplomat şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Eýran Yslam Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi YHG-nyň 15-nji sammitiniň üstünlikli geçirilendigini belläp, onuň dowamynda kabul edilen çözgütleriň YHG-a agza ýurtlaryň arasyndaky hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň hemmetaraplaýyn ösdürilmegine kuwwatly itergi berjekdigine ynam bildirdi.

Diplomatik wekilhanalaryň döwletara gatnaşyklary pugtalandyrmakda eýeleýän orny aýratyn bellenildi. Türkmenistanyň Bitaraplyk derejesine esaslanýan parahatçylyk söýüjilikli we hoşniýetli goňşuçylyk syýasatynyň sebitde söwda-ykdysady gatnaşyklaryň pugtalandyrylmagy, howpsuzlygyň üpjün edilmegi üçin giň mümkinçilikleri açýandygy aýratyn bellenildi.

Ilçi şeýle hem Eýran Yslam Respublikasynyň ygtybarly hyzmatdaş bolan Türkmenistan bilen netijeli gatnaşyklary ösdürmäge gyzyklanma bildirýändigini aýtdy. Hususan-da, senagat, ulag-kommunikasiýa, oba hojalygy pudaklarynda, medeni-ynsanperwer ulgamda we syýahatçylyk ugry boýunça ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň işjeňleşdirilmegine möhüm ähmiýet berilýär.

Diplomat YHG-nyň 15-nji sammitiniň netijeli işi ugrunda zerur şertleriň döredilendigi üçin milli Liderimize hoşallyk bildirip, onda kabul edilen çözgütleriň, öňe sürlen başlangyçlaryň üstünlikli amala aşyrylmagy üçin zerur tagallalary etjekdigine ynandyrdy.

Soňra Gazagystan Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisine söz berildi. Ol umumy taryh, däp-dessurlar we medeni ýörelgeler bilen baglanyşýan ýurtlarymyzyň arasyndaky gatnaşyklaryň häzirki wagtda hil taýdan täze derejä çykandygyny belledi.

Ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilen YHG-nyň 15-nji sammitinde sebitiň ýurtlarynyň dünýä hojalyk gatnaşyklaryna işjeň goşulyşmagy ugrunda bilelikdäki tagallalaryň zerurdygy aýdyldy. Ilçiniň belleýşi ýaly, bu babatda üstaşyr ulag geçelgelerine möhüm orun degişli bolup durýar. Mälim bolşy ýaly, şu ýylyň 26-njy noýabrynda Türkmenistanyň, Gazagystan Respublikasynyň we Eýran Yslam Respublikasynyň demir ýol edaralarynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekildi.

Hazarýaka döwletleriň arasyndaky gatnaşyklaryň ösdürilmegi bilen baglanyşykly meseleler hem wajyp bolup durýar. Bu barada aýtmak bilen, diplomat sammitde ykdysadyýet, söwda, maýa goýum, ulag, energetika ugurlary boýunça gatnaşyklaryň ösdürilmegi we hyzmatdaşlygyň elektron hem-de sanly ulgam bilen üpjünçiligi, tehnologiýa, tejribe alyşmak meselelerine möhüm ähmiýet berlendigini aýtdy. Şunda ekologiýa ugry aýratyn möhümdir.

Maslahatda Gyrgyz Respublikasynyň ýurdumyzdaky Adatdan Daşary we Doly ygtyýarly ilçisi çykyş edip, YHG-nyň sammitinde häzirki döwürde emele gelen çylşyrymly ýagdaýlary ýeňip geçmek, döwrüň wehimlerine garşy bilelikde göreşmek meselelerine garalandygyny aýdyp, bu ugurda öňde durýan wezipeleriň üstünlikli çözülmegi üçin bilelikdäki tagallalaryň zerurdygyny belledi.

YHG sebiti ýurtlarynyň ägirt uly energetika serişdelerini we ulag-logistika ulgamyny, olaryň ykdysady taýdan goşulyşmagyny netijeli peýdalanmak baradaky meselä degip geçmek bilen, diplomat bu ugurlarda goňşy sebitler bilen hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny ösdürmegiň möhümdigine ünsi çekdi.

Aýratyn-da, yklymara giňişlikde ykdysady, söwda we maýa goýum ugurlary boýunça gatnaşyklaryň ösdürilmegine uly gyzyklanma bildirilýär. Uzak möhletleýin meýilnamalaryň we taslamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmeginde YHG-a möhüm orun degişlidir diýip, ilçi belledi.

Pakistan Yslam Respublikasynyň ýurdumyzdaky Adatdan Daşary we Doly ygtyýarly ilçisi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy Türkmenistanyň başlyklyk etmeginde YHG-nyň 15-nji sammitiniň üstünlikli geçirilendigi bilen tüýs ýürekden gutlady. Ilçiniň belleýşi ýaly, taryhy ähmiýeti bolan bu sammitde kabul edilen çözgütler we öňe sürlen başlangyçlar gurama agza ýurtlaryň ykdysady taýdan ösüşine, halklaryň abadançylygyna gönükdirilendir. Şeýle hem ol sebitiň çäklerinde parahatçylygyň, durnukly ösüşiň we howpsuzlygyň berkarar edilmeginde Türkmenistanyň başlangyjy bilen amala aşyrylýan halkara ähmiýetli taslamalara möhüm ornuň degişlidigini nygtady. Hususan-da, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygynyň we Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçiriji ulgamyň çekilmeginiň ähmiýeti bellenildi.

Ilçi çykyşynyň dowamynda sammitiň öňüsyrasynda Türkmenistanyň we Pakistan Yslam Respubilkasynyň Prezidentleriniň arasynda geçirilen gepleşikleriň netijeli bolandygyny aýratyn belläp, işlemek üçin döredilen mümkinçilikler üçin milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa hoşallyk bildirdi.

Soňra Täjigistan Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan Daşary we Doly ygtyýarly ilçisi çykyş edip, hormatly Prezidentimize YHG-nyň nobatdaky sammitiniň ýokary guramaçylyk derejesi hem-de onuň üstünlikli geçirilendigi üçin hoşallyk bildirdi.

Diplomat YHG-a agza ýurtlaryň ägirt uly mümkinçilikleriniň we baý tebigy serişdeleriniň bardygyny belläp, bularyň ählisiniň netijeli döwletara gatnaşyklary giňeltmek üçin amatly şertleri emele getirýändigini nygtady.

Häzirki wagtda Täjigistanda üstaşyr ulag geçelgeleriniň işjeňleşdirilmegine gönükdirilen giň gerimli taslamalar amala aşyrylýar. YHG-nyň çäklerinde ýola goýulýan hyzmatdaşlygyň ösdürilmegi sebitiň ýurtlarynyň halklarynyň abadançylygyny üpjün eder, bellenilen maksatlara ýetmäge mümkinçilik berer diýip, ilçi sözüni jemledi.

Soňra Türkiýe Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan Daşary we Doly ygtyýarly ilçisi YHG-nyň sammitiniň öň ýanynda türk Liderine ýokary döwlet sylagynyň gowşurylandygy üçin hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa hoşallyk sözlerini aýtdy.

Häzirki wagtda Türkmenistan döwlet Baştutanynyň tagallalary netijesinde halkara maslahatlaryň we forumlaryň geçirilýän merkezine öwrüldi, munuň özi ýurduň dünýä derejesinde abraýynyň artmagyna ýardam berýär.

Diplomatyň aýdyşy ýaly, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetilmeginde hem-de häzirki döwürde dünýäde emele gelen çylşyrymly ýagdaýy ýeňip geçmekde YHG-a agza döwletleriň bilelikdäki tagallalary möhüm ähmiýete eýedir.

Özbegistan Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan Daşary we Doly ygtyýarly ilçisi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy hem-de YHG-nyň 15-nji sammitine gatnaşyjylary forumyň üstünlikli geçirilendigi bilen gutlady.

Bu gurama agza döwletleriň häzirki döwrüň wehimlerine, hususan-da, täze koronawirus ýokanjyna, terrorçylyga, guramaçylykly jenaýatçylyga garşy göreşde tagallalarynyň birleşdirilmegi has netijeli häsiýete eýe bolar. Şunuň bilen baglylykda, häzirki döwürde uzak ýyllaryň dowamynda toplanan tejribäni alyşmak, dürli ugurlarda ylmyň gazananlaryny ornaşdyrmak, şeýle hem täzeçil usullary, sanly ulgamy doly peýdalanmak möhüm ähmiýete eýedir. Munuň özi ykdysadyýetiň ähli pudaklarynyň, şol sanda durmuş ulgamynyň ösüşiniň esasy şerti bolup durýar.

Ilçi sözüniň ahyrynda sebitiň ýurtlarynyň arasynda netijeli gatnaşyklaryň ösdürilmegi hem-de tutuş adamzadyň bähbidine gönükdirilmegi ugrunda yzygiderli alada edýän türkmen Liderine hoşallyk sözlerini aýtdy.

Russiýa Federasiýasynyň ýurdumyzdaky Adatdan Daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Aşgabatda YHG-nyň 15-nji sammitiniň ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilmegi bilen hemmeleri gutlady.

Ilçiniň belleýşi ýaly, Russiýa Federasiýasy Türkmenistanyň sebit boýunça goňşusy hem-de işjeň gatnaşyk saklaýan hyzmatdaşy bolup durýar. Diplomat Türkmenistanda ulag-üstaşyr geçelgeleriniň işiniň kämilleşdirilmegine möhüm ähmiýet berilýändigini nygtap, iki döwletiň arasynda ýük daşamak we ýolagçy gatnatmak boýunça sazlaşykly guralyň hereket edýändigine ünsi çekdi.

Şunuň bilen baglylykda, türkmen Lideriniň «Gündogar — Günbatar» we «Demirgazyk — Günorta» ugurlary boýunça geçelgeleriň işiniň netijeli häsiýete eýe bolmagyna ägirt uly üns berýändigi bellenildi, munuň özi Türkmenistanyň Ýewraziýa yklymynyň möhüm çatrygy hökmündäki ornuny berkitmäge ýardam edýär.

Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Türkmenistandaky Adatdan Daşary we Doly ygtyýarly ilçisi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy iri forumyň üstünlikli geçirilmegi bilen gutlady.

Ilçiniň belleýşi ýaly, ABŞ-da Türkmenistan bilen hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň ösdürilmegine uly gyzyklanma bildirilýär. Häzirki döwürde sanly tehnologiýalaryň ösdürilmegi netijesinde ýurtlaryň arasynda onlaýn tertipdäki hyzmatdaşlyk gatnaşyklary ýola goýuldy. Bu bolsa ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn gatnaşyklar üçin oňyn mümkinçilikleri üpjün edýär.

Ilçi netijeli türkmen-amerikan hyzmatdaşlygyny pugtalandyrmak üçin ähli tagallalary etjekdigini nygtady.

Soňra Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň ýolbaşçysy Natalýa German çykyş edip, YHG-nyň 15-nji sammitiniň üstünlikli geçmegi we Türkmenistanyň bu guramada başlyk etmegi bilen gutlady.

Sammitde kabul edilen çözgütler we onuň jemleýji resminamasy Ýewraziýa yklymynda durnukly ösüşiň, howpsuzlygyň we parahatçylygyň berkidilmegine ýardam eder. Türkmenistanyň başlangyjy boýunça BMG-niň Baş Assamblýeasy tarapyndan «Birleşen Milletler Guramasynyň we Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň arasynda hyzmatdaşlyk» atly Kararnamanyň kabul edilmeginiň taryhy ähmiýeti aýratyn bellenildi.

Natalýa Germanyň belleýşi ýaly, munuň özi sebitiň ýurtlarynyň dünýä hojalyk gatnaşyklaryna utgaşmagyny, özara hyzmatdaşlygyň ösdürilmegini üpjün eder. Sebitiň ýurtlarynyň taryhy, medeni we däp-dessurlar babatdaky umumylyklary ählumumy parahatçylygyň, durnukly ösüşiň we energetika taslamalaryny üstünlikli amala aşyrmagyň möhüm şertini emele getirýär.

Birleşen Milletler Guramasynyň Türkmenistandaky hemişelik utgaşdyryjysy Dmitriý Şlapaçenko YHG-nyň sammitiniň ýokary guramaçylyk derejesini belläp, onuň jemleri boýunça kabul edilen çözgütleriň öňde durýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmeginde aýratyn ähmiýete eýe boljakdygyna ynam bildirdi. Bu ugurda diplomatik wekilhanalaryň we abraýly halkara guramalaryň alyp barýan işlerine möhüm orun degişlidir. Olaryň tagallasy bilen ýurtlaryň we halklaryň arasyndaky ýola goýulýan hyzmatdaşlyk gatnaşyklary hil taýdan täze derejä çykýar hem-de öňe sürülýän başlangyçlar abadançylygyň, parahatçylygyň we durnukly ösüşiň üpjün edilmegine gönükdirilýär.

Çykyşda YHG-nyň ähmiýetine aýratyn üns berildi. Bu sebit ykdysady düzümi söwda, ulag-kommunikasiýa, energetika, syýahatçylyk, durmuş ulgamy, ekologiýa, ylym, maliýe-bank işi ugurlary boýunça hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de berkidilmegine ýardam bermelidir, munuň özi döwrüň talaby bolup durýar.

Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Aşgabatdaky merkeziniň ýolbaşçysy Jon MakGregor hormatly Prezidentimizi YHG-nyň 15-nji sammitiniň üstünlikli geçmegi mynasybetli gutlap, häzirki döwürde sebitiň ýurtlarynyň arasyndaky gatnaşyklaryň pugtalandyrylmagy ykdysady ösüşiň üpjün edilmegini, zähmet öndürijiliginiň ýokarlandyrylmagyny, geljegi uly bolan taslamalaryň amala aşyrylmagyny, oňa YHG-a agza ýurtlaryň degişli düzümleriniň gatnaşmagyny şertlendirýär diýip belledi.

Sammitiň barşynda gazanylan ylalaşyklar, hususan-da, pandemiýa garşy göreş, onuň sebitiň ykdysadyýetine ýetirýän ýaramaz täsirini peseltmek boýunça hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak, hususan-da, öňüni alyş we waksinasiýa ugurlarynda maglumat alyşmak arkaly göreşmegiň möhümdigine aýratyn üns çekildi. Bularyň ählisi bu gurama agza döwletleriň häzirki zamanyň wehimlerine bilelikde garşy durmaga bolan gyzyklanmalaryny beýan edýär.

Maslahata gatnaşyjylar 2021-nji ýylyň 28-nji noýabrynyň halkara hyzmatdaşlygyň ösüşinde möhüm sepgide öwrülendigini nygtadylar. Sammitiň jemleri boýunça Hereketleriň Aşgabat Ylalaşygynyň kabul edilmegi YHG-a agza döwletleriň arasynda hyzmatdaşlygyň diwersifikasiýalaşdyrylmagyna, ählumumy howpsuzlygyň we durnuklylygyň üpjün edilmegine ýardam berer. Bu forumyň türkmen paýtagtynda geçirilmegi Türkmenistanyň dünýä giňişliginde abraýynyň barha artýandygynyň hem-de hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň oňyn başlangyçlarynyň ählumumy ykrarnama eýe bolýandygynyň nobatdaky subutnamasydyr.

www.tdh.gov.tm.

29.11.2021. Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow «Lukoýl» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň ýolbaşçysy Wagit Alekperowy kabul etdi.

Işewür hyzmatdaşlygyň häzirki ýagdaýyny we geljekki ugurlaryny ara alyp maslahatlaşmaga döredilen mümkinçilik üçin milli Liderimize hoşallygyny beýan edip, ýolbaşçylyk edýän iri nebit kompaniýasynyň ýurdumyz bilen özara bähbitli gatnaşyklary giňeltmäge ýokary derejede gyzyklanma bildirýändigini tassyklady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow «Lukoýl» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň ýolbaşçysyna minnetdarlyk bildirip, Bitarap Türkmenistanyň daşary ýurtly, şol sanda russiýaly hyzmatdaşlar bilen netijeli gatnaşyklary ösdürmäge hemişe açykdygyny nygtady. Dünýäde uglewodorod serişdelerini öndürýän iri döwletleriň biri bolan ýurdumyz ýangyç-energetika ulgamynda umumy abadançylygyň bähbitlerine kybap gelýän netijeli halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek ugrunda yzygiderli çykyş edýär diýip, milli Liderimiz belledi.

Duşuşygyň dowamynda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlary hem-de geljegi barada pikir alşyldy, ýurdumyzyň yzygiderli durmuşa geçirýän toplumlaýyn energetika strategiýasy bu hyzmatdaşlygy okgunly ösdürmek üçin giň mümkinçilikleri açýar. Maýa goýum işini höweslendirmek, daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen bilelikde iri düzümleýin taslamalary amala aşyrmak, türkmen energiýa serişdelerini dünýä bazaryna çykarmagyň ýollaryny diwersifikasiýalaşdyrmak ileri tutulýan wezipeleriň hatarynda görkezildi.

Hazar sebitiniň uglewodorod serişdelerini özleşdirmek meseleleri giňişleýin ara alnyp maslahatlaşyldy, şunda hukuk kadalaryna hem-de birek-biregiň bähbitlerine hormat goýmak ýörelgesine esaslanýan ylalaşykly halkara hyzmatdaşlygyň ýola goýulmagy möhüm şert bolup durýar.

Işewür Türkmenistanda alyp barýan işleri barada hasabat berdi. Döwlet Baştutanymyz «Lukoýl» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti bilen öňden gelýän netijeli hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny kanagatlanma bilen belläp, ýurdumyzyň bu pudaga innowasion häsiýetli, ekologik taýdan arassa tehnologiýalary we ylmy-tehniki ösüşiň iň soňky gazananlaryny ornaşdyrmaga uly gyzyklanma bildirýändigini nygtady, bu ugurda Russiýanyň iri kompaniýasy oňyn tejribe toplady.

Işewür hormatly Prezidentimizi «Lukoýl» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň häzirki wagtda ýurdumyzda alyp barýan işleri hem-de Hazar giňişliginde bilelikdäki täze taslamalary durmuşa geçirmek boýunça taýýarlanylan teklipler bilen tanyşdyryp, bildirilýän ynam üçin milli Liderimize tüýs ýürekden hoşallygyny beýan etdi we russiýaly hyzmatdaşlaryň Türkmenistanda amala aşyrylýan giň gerimli pudaklaýyn maksatnamalara işjeň gatnaşmagy maksat edinýändiklerini tassyklady.

Geljegi uly türkmen bazarynda döredilen amatly maýa goýum ýagdaýynyň hem-de kemala getirilen ygtybarly hukuk binýadynyň uglewodorod ýataklarynyň özleşdirilmegine, ugurdaş düzümleriň gurluşygyna maýa goýum serişdelerini goýmak üçin ygtybarly kepil bolup durýandygy bellenildi.

«Lukoýl» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň ýolbaşçysy kompaniýanyň geljekde hem üstüne alan borçnamalarynyň ýerine ýetirilmegine örän jogapkärli çemeleşjekdigine ynandyrdy.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow we «Lukoýl» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň ýolbaşçysy Wagit Alekperow birek-birege hoşniýetli arzuwlaryny beýan edip, ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň özara bähbitli, uzak möhletleýin esasda üstünlikli dowam etdiriljekdigine ynam bildirdiler.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Türkmenistanyň hormatly Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda milli ykdysadyýetimizi bazar gatnaşyklaryna geçirmek, onuň ösüşini innowasion ugurlar boýunça üpjün etmek üçin ähli şertler döredilýär. Hususan-da, ýurdumyzda şertnama-hukuk gatnaşyklaryny kämilleşdirmek, ykdysadyýetimize daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek we onuň eksport kuwwatyny güýçlendirmek, döwlet bilen hususy pudaklaryň hyzmatdaşlygyny has-da pugtalandyrmak ýaly möhüm özgertmeler üstünlikli durmuşa geçirilýär. Şu özgertmeleriň netijesinde ykdysadyýetiň innowasion ösüşi, şeýle hem onuň hukuk kepilliklerini kämilleşdirmek üçin amatly ýagdaýlar döreýär, olar bolsa öz gezeginde, ilatyň durmuş hal-ýagdaýynyň yzygiderli ýokarlanmagynyň gös-göni sebäpleridir. Şol nukdaýnazardan ugur alyp, döwlet Baştutanymyz ileri tutulýan sanly ykdysadyýete geçmek wezipesi babatynda şeýle belleýär: «Bu ýerde esasy faktorlar ýokary tehnologiýalary, esasy we amaly gözlegleriň netijelerini ulanmak bilen gönüden-göni baglanyşykly bolan, jemgyýetiň intellektual potensialyndan has doly peýdalanmak, intensiw ösmek we ykdysadyýeti hil taýdan täze derejä çykarmak üçin öňdebaryjy ylmy gazanylanlary ornaşdyrmak bolup durýar».

Ýokarda bellenilip geçilişi ýaly, milli Liderimiziň ykdysadyýetiň sanly ulgamyny ösdürmek boýunça başlangyjy raýatlaryň ýaşaýyş derejesini yzygiderli gowulandyrmak, bilim jemgyýetini, onuň maglumat giňişligini kemala getirmek, häzirki zaman tehnologiýalaryny ulanmak bilen öndürilen önümleriň we hyzmatlaryň elýeterliligini we hilini ýokarlandyrmak, durmuş we ykdysady çygyrlary dolandyrmagyň ulgamlaryny kämilleşdirmek üçin zerur şertleri döretmäge gönükdirilendir. Dünýä tejribesine laýyklykda, sanly ulgamyň ösdürilmegi ýurduň ykdysadyýetini täze ösüş derejesine çykarmaga we ony düýbünden täze hile öwürmäge mümkinçilik berýär. Şeýlelik bilen, milli ykdysadyýeti yzygiderli sanlylaşdyrmak meseleleriniň durmuşa geçirilmegi, ýurduň tutuş çägini gurşap alýan maglumat-ykdysady giňişliginiň kemala gelmegine doly derejede ýardam edýär.

Şu wezipeleri üstünlikli amala aşyrmak üçin ýurdumyzda elektron senagatyny ýola goýmak, maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň soňky gazananlaryna esaslanýan ösen ykdysadyýeti kemala getirmek, innowasion, ýokary tehnologiýaly, bäsleşige ukyply sanly ykdysadyýeti hem-de milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýalaşdyrmagyň ugurlaryny ösdürmek, şeýle hem döwletimizi sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça öňdebaryjy ýurtlaryň derejesine ýetirmek maksady bilen, 2018-nji ýylyň 30-njy noýabrynda «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyny tassyklamak hakynda» Türkmenistanyň Prezidentiniň Karary kabul edildi.

Häzirki wagtda biziň ýurdumyzda sanly ykdysadyýetiň işjeň ösüşi äşgär görünýär, üstesine-de, ýakyn wagtda ol innowasion taslamalaryň hereketlendirijisi bolmaly, milli önüm öndürijileriň önümleriniň dünýä bazarlarynda bäsleşige ukyplylygynyň ösmegine ýardam bermeli. Bu ýagdaý täze tehnologik mümkinçilikleriň döwlet we täjirçilik hyzmatlaryny aşa elýeterli etmegi, harytlary we önümleri mahabatlandyrmak üçin çykdajylaryň azalmagyny üpjün etmegi, tölegleri tölemegiň wagtyny tygşytlamagy, dürli gurluş üýtgemelerini nazara almak bilen, kanunçylyk goruny we hukuk (şertnama) gurluşlaryny üýtgedip gurmagy we girdejileriň alternatiw çeşmelerini açmagy bilen baglanyşyklydyr.

Alym Arkadagymyzyň ylmy taýdan esaslandyrylan syýasatynyň netijesinde ykdysadyýetimiziň ähli pudaklaryna halkara standartlaryna laýyk gelýän täze innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmak boýunça işler üstünlikli amala aşyrylýar. Şol sanda ykdysadyýetiň dürli pudaklarynda sanly tehnologiýalaryň ulanylmagyny giňden ýola goýmak, elektron resminamalar dolanyşygyny we elektron senagatyny kämilleşdirmek, şäherleriň hem-de obalaryň sanly tehnologiýalaryň üpjün ediliş derejesinde bolan aratapawudyny aradan aýyrmak ýaly wezipeler amala aşyrylýar. Sanly ykdysadyýete geçmek boýunça wezipeler maglumat-aragatnaşyk üpjünçilik ulgamynyň, şol sanda Internet hyzmatlarynyň hiliniň ýokarlandyrylmagyndan, şeýle hem adamyň intellektual ukyplarynyň doly derejede ulanylmagyndan we zerur bolan beýleki şertleriň ýerine ýetirilmeginden ybaratdyr.

Eýsem, sanly ykdysadyýet näme?

Umuman aýdylanda, sanly ykdysadyýet innowasion tehnologiýalaryň esasynda gurnalan ykdysady gatnaşyklaryň ulgamy bolmak bilen, şol wagtyň özünde harajatlaryň tygşytlanylmagy bilen bir hatarda, girdejileriň täze çeşmelerini ýüze çykaryp, ykdysady netijeliligiň we ösüşiň möhüm şerti bolup durýar.

Şeýlelikde, sanly ykdysadyýet harytlaryň we pul serişdeleriniň dolanyşygynyň tizligi, harytlaryň we hyzmatlaryň ýokary hili we olara laýyk gelýän sarp edijiler üçin döredilýän amatlyklaryň derejesi bilen adaty ykdysadyýetden tapawutlanýar.

Ýurdumyzda uzak we orta möhletleýin ykdysady ösüşiň gazanylmagyny üpjün edýän sanly ykdysadyýet innowasion ulgamlaryň ornaşdyrylmagyny, onuň hasabyna jemgyýetçilik hyzmatlarynyň hiliniň ýokarlanmagyny, şeýle hem täze tehnologiýalaryň ulanylmagynyň netijesinde ilatyň durmuş hal-ýagdaýynyň özgerdilmegini we Internet ulgamynyň mümkinçilikleriniň giňeldilmegini talap edýär. Sanly ykdysadyýete düýpgöter geçmek üçin intellektual tehnologiýalar ulgamyny ösdürmek, şeýle hem degişli ugurlar boýunça halkara hyzmatdaşlygyny ýola goýmak ýaly meseleler möhüm ähmiýete eýe bolup durýar. Mundan başga-da, bu işi amala aşyrmak üçin ykdysadyýetiň döwlet we hususy pudaklarynyň wekillerini, ýuridiki we fiziki taraplary, maglumat tehnologiýasynyň hünärmenlerini we başga-da, jemgyýetiň beýleki agzalaryny tapmak zerurlygy ýüze çykýar. Şonuň bilen birlikde, sanly ykdysadyýet çygrynda maglumatyň we innowasion tehnologiýalaryň goragynyň üpjün edilmegi wajyp wezipeleriň biri hökmünde kesgitlenýär. Sanly ykdysadyýete tapgyrlaýyn geçmek maglumatlaryň kiber goragynyň üpjün edilmegini hem talap edýär. Goragyň şu görnüşine düzüm birlikleriň ählisi degişlidir. Öz gezeginde, ol maliýe we söwda ulgamlarynyň ösüşiniň ýokarlandyrylmagyna gönükdirilen faktor hökmünde çykyş edýär. Mundan başga-da, sanly ykdysadyýetde ýokary tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagyna gös-göni täsir edýän dolandyryş işiniň, kanunçylygyň şertnamalaýyn gatnaşyklarynyň kämilleşdirilmegi, şeýle hem ýokary tehnologiýalaryň bäsdeşlige ukyply taslamalaryň hödür edilmegi öz oňyn netijesini berýär. Has takygy, sanly ykdysadyýetiň pudaklarynda önümçiligiň ähli görnüşleri awtomatlaşdyrylýar, pudaklaýyn edara-kärhanalaryň öňünde goýlan wezipeler bolsa merkezleşdirilen dolandyryş, şeýle hem şertnamalaýyn ýörelgeler arkaly amala aşyrylýar. Emma, sanly ykdysadyýetiň artykmaçlyklary diňe şonuň bilen çäklendirilmeýär. Täze ykdysady we innowasion şertlerde önümçiligiň hiliniň we ykdysady işiň subýektleriniň netijeliliginiň ýokarlandyrylmagy, tehnologik pudaklarda döwrebap iş orunlarynyň döredilmegi ýaly mümkinçilikler hem emele gelýär.

Häzirki wagtda öňdebaryjy ýurtlaryň tejribesinde hökümet tarapyndan ykdysadyýeti sanlylaşdyrmak meselelerine işeňňirlik bilen çemeleşilýär, hususan-da, ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň giňden ornaşdyrylmagy, şeýle hem döwlet hyzmatlarynyň elektron görnüşleriniň hereket edip başlamagy ýaly özgertmeler yzygiderli amala aşyrylýar. Dünýä ykdysady ulgamynda sanly özgertmelere sezewar bolmaýan pudaklaryň sany barha azalýar, sebäbi olar döwrüň talaplaryna laýyk gelip bilmeýär, şonuň netijesinde bolsa pudak özüniň bäsleşige ukyplylygyny ýitirýär. Sanly ykdysadyýete geçmek meselesinde, ilki bilen, döwlet dolandyryş edaralaryna we bank ulgamlaryna innowasion tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagyny gazanmaly, soňra şol tehnologiýalaryň degişli ykdysadyýetiň pudaklarynda we jemgyýetde ýüze çykýan gaýry zerurlyklary kanagatlandyrmak üçin peýdalanylmagynyň aýdyň netijeleri ykdysadyýete umumylykda oňaýly täsirini ýetirýär. Ýokarda belläp geçişimiz ýaly, sanly ykdysadyýete geçmek üçin döwletiň öňünde çözülmeli iki möhüm wezipe goýlandyr. Olaryň birinjisi, täze ykdysady şertlere laýyk gelýän, şeýle-de ykdysady işe ähli gatnaşyjylaryň hukuk goraglylygyny, şol sanda kiber goragyny üpjün edýän kämil kanunçylyk binýady döretmekden ybarat. Ikinjiden, innowasion tehnologiýalary ornaşdyrýan kärhanalar üçin amatly şertleriň döredilmegi zerur bolup durýar. Olaryň ikisi hem önümçiligiň sanly ýörelgä eýermegine, şeýle-de, ykdysadyýetiň pudaklarynda innowasion ösüşi gazanmaga niýetlenendir.

Ykdysadyýetiň sanly ulgamy jemgyýetçilik durmuşynda bolup geçýän ykdysady we durmuş hadysalardan düzülen ulgam bolmak bilen, şol bir wagtda Internet torundan peýdalanmaga giň mümkinçilikleri bolan täze görnüşli ykdysady nusgany emele getirýär. Sanly ykdysadyýet şertlerinde zähmet öndürijiliginiň artmagy, önümçilik harajatlarynyň pese düşmegi, harytlaryň bäsdeşlige ukyplylygynyň ýokarlanmagy şonuň ýaly-da, beýleki peýdaly aýratynlyklar ýüze çykýar. Ykdysadyýetde innowasion özgertmeleri üstünlikli durmuşa geçirmek üçin üpjünçilik ulgamynyň döwrebaplygyna, elektron dolanyşygynyň ýola goýulmagyna we elektron söwdasynyň amala aşyrylmagyna aýratyn üns berilýär.

Ykdysadyýetiň innowasion pudaklarynyň emele gelmegi bolsa sanly ykdysadyýetde bolup geçýän prosesleriň kanunalaýyk dowamaty hökmünde çykyş edýär. Şeýlelikde, sanly ykdysadyýet jemgyýeti we döwleti düzýän ähli elementleriň bütinleýin yzygiderli sanlylaşdyrylmagynyň netijesinde emele gelýär, sanly ykdysadyýetiň ösüşi bolsa onuň subýektleriniň özara amala aşyrylýan sanly şertnamalaýyn gatnaşyklaryny ýola goýmak işiniň gurnalmagy bilen bagly bolup durýar. Şu işde berk kanunçylyk binýadynyň döredilmegi ilkinji mesele bolup çykyş edýär.

Bu wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek üçin «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy» kabul edildi. Ol resminama Türkmenistanyň Konstitusiýasyna, «Elektron resminama hakynda», «Türkmenistanda Internet torunyň ösüşini we Internet-hyzmatlaryny elýeterli etmegi hukuk taýdan düzgünleşdirmek hakynda», «Maglumat we ony goramak hakynda» Türkmenistanyň Kanunlaryna we beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalaryna laýyklykda işlenip taýýarlandy hem-de sanly ulgamy ösdürmegiň maksatlaryny we esasy ugurlaryny, şeýle hem ýerine ýetirilmeli esasy wezipelerini özünde jemledi.

Häzirki döwürde hormatly Prezidentimiziň başlangyçlary bilen ykdysadyýeti sanlylaşdyrmak ugry boýunça ýene-de birnäçe Maksatnamalar we Konsepsiýalar kabul edilip,üstünlikli durmuşa geçirilýär. Olardan «Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüşiniň 2011 — 2030-njy ýyllar üçin milli Maksatnamasyny», «Türkmenistanda dürli görnüşli elektron enjamlaryny öndürýän kärhanalary döretmegiň döwlet Maksatnamasyny» bellemek ýerliklidir.

Şeýlelikde, bazar gatnaşyklarynyň kämilleşmegi şertnamalaryň döwrebap görnüşleriniň ýüze çykmagyna oňyn şert döredýär. Bu bolsa ykdysadyýetiň hususy bölümlerini ösdürmekde, ilatyň durmuş wezipelerini çözmekde, şertnamalaýyn gatnaşyklaryň aýdyňlygyny ýokarlandyrmakda netijeli gural bolup durýar.

Zamira BABANAZAROWA,

Lebap welaýat kazyýetiniň kazynyň kömekçisi.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda Berkarar döwletimiziň her bir güni oňyn özgerişlere, rowaçlyklara beslenýär. Gahryman Arkadagymyzyň taýsyz tagallasy, yhlas-aladasy bilen ýurdumyz özgerýär, Watanymyz gülleýär. Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk toýunyň uludan toýlanan 2021-nji ýylda halkymyzyň durmuşyny täze many-mazmun bilen baýlaşdyran ençeme şanly wakalaryň şaýady bolmagymyz, il bähbitli, durmuş ähmiýetli desgalardyr binalaryň ençemesiniň ulanylmaga berilmegi, döwletimiziň berkararlyk binýadyny berkitjek, jemgyýetimiziň ýaşaýyş-durmuşyny has-da ýokary göterjek möhüm çözgütleriň, wajyp resminamalaryň kabul edilmegi Watanymyzyň her gününiň ösüş-özgerişlere beslenýändigine bütin aýdyňlygy bilen güwä geçýär. Diýarymyzy toplumlaýyn özgertmek boýunça kabul edilen çäreler öz oňyn netijelerini berýär. Ýurdumyzda iri zawod-fabrikleriň gurluşygy üstünlikli alnyp barylýar. Amala aşyrylýan giň gerimli özgertmelere laýyklykda, nebitgaz känleri özleşdirilýär we abadanlaşdyrylýar, esasy gaz geçirijiler gurulýar. Has oňaýly ýaşaýyş jaýlarynyň, mekdepleriň, ýokary derejeli myhmanhanalaryň we durmuş maksatly beýleki desgalaryň gurluşygy giň gerim bilen alnyp barylýar we olar ulanmaga berilýär. Şäherdir obalarymyzda döwrebap durmuş-ykdysady, ulag-aragatnaşyk, inžener-tehniki üpjünçilik ulgamlary döredilýär. Döwlet we jemgyýetçilik durmuşyna demokratik ýörelgeler ornaşdyrylyp, medeniýet, bilim, saglygy goraýyş, ylym ulgamlarynda düýpli özgertmeler amala aşyrylýar. Kiçi işewürlik we hususy telekeçilik pudagy hem ýokary depginlerde ösýär, ekologiýa taýdan arassa önümleri öndürýän täze senagat kärhanalary işe girizilýär. Aýlyk zähmet haklary, pensiýalar we kömek pullary, talyp haklary yzygiderli ýokarlandyrylýar. Şol bir wagtda Berkarar döwletimizde ýokary okuw mekdepleriniň täze döwrebap binalarynyň gurlup, ulanylmaga berilmegi, olaryň kämil derejedäki tilsimatlar bilen üpjün edilmegi ýaşlaryň dünýä derejesinde bilim-tälim almaklarynda möhüm ähmiýete eýe bolýar.

Diýarymyzy senagat taýdan ösdürmek wezipesi döwlet syýasatymyzyň iň bir ileri tutulýan wajyp ugurlarynyň biridir. Sebäbi milli ykdysadyýetiň ösüşlerini şu ugurdan üzňe göz öňüne getirmek mümkin däl diýsek, hakykatdan daş düşmesek gerek. Ýurduň kuwwatlylygyny we durnukly ösüşini milli ykdysadyýetiň ösüşleri kesgitleýän bolsa, ykdysady ösüşleri, esasan, ýurduň ösen senagaty üpjün edýär. Diýmek, senagat taýdan ösen ýurt bolmak döwletiň berkararlygynyň, milletiň bagtyýarlygynyň kepili bolup durýar. Elektrik energetikasy, nebiti we gazy çykarmak hem-de gaýtadan işlemek, elektronika, senagat, oba hojalyk, ulag we aragatnaşyk hem-de syýahatçylyk pudaklary ykdysadyýetimiziň hereketlendiriji güýji babatda esasy ulgamlar hökmünde kesgitlenildi. Şeýle hem sanly ykdysadyýet, sanly lukmançylyk we sanly bilim ulgamy ileri tutulýan maksatlar bolup durýar. Döwletimiz sanly ulgama geçilmäge gönükdirilen işleri batly depginde alyp barýar. Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, şu Maksatnamanyň amala aşyrylmagy netijesinde ata Watanymyz oba hojalyk ülkesi bolanlygyndan senagat taýdan ösen ýurda öwrülýär. Mähriban halkymyzyň hal-ýagdaýy has gowulanýar.

Ýurdumyzyň obasenagat toplumynyň mümkinçiliklerini giňeltmek boýunça wezipeler hem toplumlaýyn çözülýär. Oba hojalyk ýerleriniň melioratiw ýagdaýyny we suw üpjünçiligini gowulandyrmak babatda anyk çäreler görülýär. Ähli welaýatlarda sil suwlaryny toplamak, çölüň içinden çekilen Garagum derýasynyň geçiriş ukybyny artdyrmak, suw tygşytlaýan tehnologiýalary ornaşdyrmak üçin niýetlenen täze suw howdanlarynyň, gidrotehniki desgalaryň gurulmagy täze ýerleri özleşdirmegi hem-de oba hojalyk dolanyşygyna girizilmegi nazar almak bilen, suwarylýan ýerlere barha artýan talaby kanagatlandyrmagy maksat edinýär.

Hormatly Prezidentimiziň raýatlarymyzyň kadaly ýaşaýşy we abadan durmuşy üçin bilim, saglygy goraýyş, iş bilen üpjünçilik, medeniýetli dynç alyş, aragatnaşygyň döwrebap görnüşleriniň elýeterliligi ýaly zerurlyklary öz içine alýan oňaýly şertleriň döredilmelidigini aýratyn nygtamagy has-da buýsandyryjydyr. Döwletimiz oba hojalyk pudagynyň işgärleriniň, daýhanlaryň netijeli zähmet çekmegi üçin ähli şertleri döredýär. Muňa mysal edip ýurdumyzyň oba hojalyk pudagynda oňyn özgertmeleriň amala aşyrylmagyny, bu toplumyň maddy-enjamlaýyn binýadynyň pugtalandyrylmagyny, daýhanlar üçin dünýä ölçeglerine laýyk gelýän iň kämil tehnikalaryň satyn alynmagyny görkezmek bolar. Daýhanlarymyz ýokary hilli tohum, dökün, oba hojalyk ekinleriniň zyýankeşlerine garşy göreşmek üçin himiki serişdeler we suw bilen bökdençsiz üpjün edilýär. Kärendeçiler bilen hasaplaşyklar öz wagtynda geçirilýär, olara ýeňillikli karzlar berilýär we olaryň netijeli işlemekleri üçin ähli zerur şertler döredilýär. Bu bolsa oba ilatynyň durmuş hal-ýagdaýynyň has-da gowulanmagyna uly itergi berýär.

Obasenagat toplumynda döwletimiziň azyk howpsuzlygyny pugtalandyrmak, milli ykdysadyýetimiziň eksport kuwwatyny artdyrmak, ilatyň azyk harytlaryna hem-de senagatyň çig mala bolan islegini kanagatlandyrmak, sebitleri hemmetaraplaýyn ösdürmäk babatda amala aşyrylýan özgertmelere düýpli itergi berildi. Hormatly Prezidentimiz tarapyndan kesgitlenilen ilkinji nobatdaky wezipeleriň hatarynda oba hojalygynyň netijeliligini ýokarlandyrmak, önümçilik, guşçulyk, maldarçylygyň et we süýt önümçiligini, oba hojalyk ulgamynyň azyk hem beýleki pudaklaryny toplumlaýyn we sazlaşykly ösdürmek möhüm wezipe bolup durýar. Oba hojalygynyň dolandyrylyşyny hem-de düzümleýin özgerdilmegini kämilleşdirmek, ýer we suw serişdelerini oýlanyşykly peýdalanmak, daşky gurşawy goramak maksady bilen görülýän çäreler oňyn netijelerini berýär.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe milli ykdysadyýeti diwersifikasiýalaşdyrmak işi giň gerimde alnyp barylýar. Munuň özi ykdysadyýetiň ähli pudaklarynda amala aşyrylýar. Agrosenagat toplumynda pagta, bugdaý, şaly ýaly önümleriň önümçiligini artdyrmak bilen bir hatarda, gök-miwe, bakja önümleriniň köp görnüşini, maldarçylyk, guşçulyk önümlerini öndürmek, ýyladyşhanlarda bolsa gyş paslynda hem bazarlarymyzy gök, bakja önümleri bilen doldurmak, azyk bolçulygyny gazanmak maksady bilen, ilaty özümizde öndürilen oba hojalyk önümleri bilen doly üpjün etmek, hatda daşary ýurtlara hem satmak boýunça toplumlaýyn işler üstünlikli amala aşyrylýar. Bu çäreler önümçilige berilýän ýeňillikler, maýa goýumlary, oba hojalygynda hususy önüm öndürijileri goldamak ýaly çäreler bilen hemmetaraplaýyn goldawa eýe bolýar. Elbetde, agrosenagat toplumynyň halkymyzy ýokary hilli ekologiýa taýdan arassa azyk önümleri, gaýtadan işleýän senagaty oba hojalyk çig mallary bilen üpjün etmekde möhüm orna eýedigini bellemek maksadalaýykdyr. Şonuň üçin hem ekologiýa taýdan arassa, galyndysyz, energiýa we serişde tygşytlaýjy, ylmyň hem tehnikanyň iň soňky gazananlaryna esaslanýan ýokary tehnologiýaly agrosenagat önümçiligini guramak babatda alnyp barylýan işleriň ähmiýeti uludyr. Edermen we janypkeş babadaýhanlarymyz ekinleriň ýerli toprak-howa şertlerine laýyk görnüşlerini ekmekde we olardan bol hasyl almakda iş tejribelerini has-da baýlaşdyrýarlar. Munuň özi Gahryman Arkadagymyzyň alyp barýan ajaýyp döwlet syýasatynyň bazarlarymyzy ýokary hilli, ekologiýa taýdan arassa, bäsdeşlige ukyply harytlar bilen üpjün etmekden ybaratdygyna güwä geçýär. Daýhanlarymyzyň öz päk zähmetleri bilen döwlet tarapyndan döredilýän ähli mümkinçiliklerden ýerlikli peýdalanyp, ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň ýokarlanmagyna uly goşantlaryny goşmagy hormatly Prezidentimiziň döwletimiziň oba hojalyk pudagyna oňyn özgertmeleri durmuşa ornaşdyrmak, daýhanlaryň her ýyldaky alýan sap girdejileriniň mukdaryny artdyrmak, olaryň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak ugrunda edýän aladalarynyň öz oňyn netijelerini berýändigine şaýatlyk edýär.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň durmuşynda bolup geçýän şanly wakalar we oňyn özgerişler, ilkinji nobatda, adam hakdaky aladanyň döwlet syýasatynyň möhüm ugry bolup durýandygyna bütin aýdyňlygy bilen güwä geçýär. Bu bolsa milli Liderimiziň turuwbaşdan öňe süren «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgesinde öz beýanyny tapyp, halkymyzyň bagtyýar durmuşyny täze üstünliklere hem rowaçlyklara besleýär.

Serdar GARLYÝEW,

Türkmen döwlet maliýe institutynyň mugallymy.

Paýtagtymyzda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammitiniň jemlerine bagyşlanan metbugat maslahaty geçirildi

Aşgabat, 29-njy noýabr (TDH). Şu gün paýtagtymyzdaky köpugurly işewürlik merkezli “Garagum” myhmanhanasynda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammitiniň jemlerine bagyşlanan metbugat maslahaty geçirildi. Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň guramagynda geçirilen maslahata YHG-nyň Baş sekretary, YHG-a agza döwletleriň we başga-da birnäçe ýurtlaryň Türkmenistandaky ilçihanalarynyň, abraýly halkara guramalaryň wekilhanalarynyň ýolbaşçylary, şeýle hem milli we daşary ýurt köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdylar.

Maslahatyň başlamagynyň öň ýanynda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň ýörite sylagyna mynasyp bolan Türkmenistanyň wekilini sarpalamak dabarasy boldy. Düýn Aşgabatda geçirilen YHG-nyň 15-nji sammitiniň çözgüdine laýyklykda, “Taryh, medeniýet, edebiýat we şekillendiriş sungaty” ugry boýunça Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Magtymguly adyndaky Dil, edebiýat we milli golýazmalar institutynyň baş ylmy işgäri, taryh ylymlarynyň doktory Ý.Orazgylyjowa sylag gowşuryldy.

Bu sylagy Türkmenistanyň wekiline YHG-nyň Baş sekretary Husraw Noziri dabaraly ýagdaýda gowşurdy.

Nygtalyşy ýaly, guramanyň işine uly goşant goşýan aýry-aýry adamlaryň işleri ýörite bellenilmelidir, höweslendirilmelidir, bu düzümiň ösdürilmegi we berkidilmegi dogry hem-de mynasyp ädimdir, ol täze taglymlary, başlangyçlary, doganlyk halklaryň we döwletleriň hyzmatdaşlyk ýörelgelerine ygrarlylygyny berkidýär.

YHG-nyň ýörite sylagyna mynasyp bolan türkmen alymy guramanyň Guramaçylyk komitetine özüniň ylmy işine ýokary baha berlendigi üçin hoşallyk bildirdi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tagallasy netijesinde, häzirki wagtda ýurdumyzda ylmyň ösmegi, alymlarymyzyň halkara bäsleşiklere üstünlikli gatnaşmaklary üçin ähli şertler döredilýär. Sylaga mynasyp bolan alym öz adyndan hem-de kärdeşleriniň adyndan milli Liderimize ylmy işgärler baradaky ägirt uly aladasy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi hem-de Watanymyzy mundan beýläk-de ösdürmek boýunça öňde goýlan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmekde öz bilimini we tagallalaryny gaýgyrmajakdygyna ynandyrdy.

Soňra maslahatda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammitiniň jemleri beýan edildi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri ýokary derejedäki duşuşykda kabul edilen esasy çözgütleri teswirlemek bilen, Aşgabat forumynyň möhüm ähmiýete eýe bolandygyny nygtady, onuň ähmiýeti YHG ýurtlarynyň bähbitlerinden has daşary çykýar hem-de kabul edilen çözgütleriň gerimi we derejesi babatynda yklymda tutuş geoykdysady ýagdaýa oňyn täsirini ýetirmäge, Ýer togalagynyň bu çäginde hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny giňeltmäge gyzyklanma bildirýän beýleki döwletleriň, halkara ykdysady birleşikleriň, maliýe edaralarynyň ünsüni çekmäge ukyplydyr.

Metbugat maslahatynda Türkmenistanyň 2021-nji ýylda YHG-a başlyklyk etmek bilen, degişli Konsepsiýa laýyklykda işjeň hem-de mazmunly çäreleri alyp barandygy bellenildi. Guramanyň işine ykdysadyýetde, söwdada, maýa goýum hyzmatdaşlygynda, taslama — maksatnamalaýyn işlerde üýtgäp durýan ýagdaýlar bilen baglylykda, täze many-mazmun, depgin bermek, ulag, energetika pudaklarynda, onuň elektron we sanly ulgam üpjünçiliginde, ekologiýa ulgamynda tehnologiýalary hem-de täze tejribäni alyşmakda yzygiderli we anyk hyzmatdaşlygy ösdürmek möhüm wezipeler hökmünde öňde goýuldy. Bularyň ählisi sebit, yklymara hem-de dünýä hojalyk gatnaşyklaryna düýpli täsirini ýetiren ählumumy pandemiýa bilen baglylykda aýratyn möhüm häsiýete eýe boldy.

Sammitiň çäklerinde YHG-nyň daşary işler ministrleriniň Geňeşiniň mejlisi geçirildi, onuň jemleri boýunça netijeli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge, şol sanda bu guramanyň hem-de onuň düzümleriniň alyp barýan işlerini has-da işjeňleşdirmäge uly goşant goşmaga ýardam berýän möhüm resminamalaryň birnäçesi kabul edildi. Şeýle hem ýokary wezipeli wekilleriň duşuşygy we işewürlik maslahaty guraldy.

Wise-premýer, daşary işler ministri YHG-nyň 15-nji sammitiniň çözgütleriniň ähmiýeti barada aýdyp, bu guramany sebitiň okgunly we netijeli ykdysady düzümine öwürmek maksady bilen, özara gyzyklanma bildirýän ähli ulgamlarda hyzmatdaşlygyň depginlerini düýpli çaltlandyrmak barada ylalaşyk gazanylandygyny belledi. Şonuň bilen birlikde, möhüm ugurlarda, has anygy, söwda, ulag we kommunikasiýalar, energetika, syýahatçylyk, ykdysady ösüş hem-de zähmet öndürijiligi, ekologiýa, ylym, maliýe-bank işleri boýunça “YHG-nyň 2025-nji ýyla çenli garaýyşlarynyň” netijeli amala aşyrylmagyna ýardam etmäge umumy taýýarlyk tassyklanyldy. Duşuşykda YHG ýurtlarynyň, beýleki döwletleriň, iri halkara guramalaryň hem-de ykdysady birleşikleriň gatnaşmagynda eýýäm başlanylan we geljegi uly taslamalary durmuşa geçirmek bilen baglanyşykly anyk teklipler beýan edildi.

Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň başlangyjy boýunça şu ýylyň sentýabr aýynda BMG-niň Baş Assambleýasynyň “Birleşen Milletler Guramasynyň we Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň arasynda hyzmatdaşlyk” atly Kararnamanyň kabul edilendigine üns çekildi. Munuň özi BMG, onuň ýöriteleşdirilen düzümleri bilen yzygiderli we toplumlaýyn hyzmatdaşlygyň ýolunda ilkinji, emma örän möhüm ädimdir.

Howanyň üýtgemegi bilen baglanyşykly meselelerde önümçilik işleriniň oňaýsyz täsirlerini peseltmek maksady bilen, ekologiýa taýdan arassa energetika tehnologiýalarynyň ornaşdyrylmagyna gönükdirilen bilelikdäki hereketler ylalaşyldy. Bu ugurda işler güýçlendiriler hem-de ekologiýa ulgamyna degişli halkara resminamalar nazara alnar. Şunuň bilen baglylykda, YHG-nyň Arassa energetika merkezini döretmek baradaky başlangyç goldanyldy.

YHG ýurtlarynyň COVID-19-a garşy göreşde hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak, sebitiň ykdysadyýeti üçin pandemiýanyň ýetiren täsirlerini, hususan-da, öňüni alyş hem-de sanjym ulgamynda maglumatlary alyşmak ýoly bilen ýeňip geçmek kabul edilen möhüm çözgütleriň hatarynda görkezildi.

Sammite gatnaşyjylar YHG giňişliginde ulag hem-de kommunikasiýa düzümlerini ösdürmek üçin amatly şertleri üpjün etmek barada ylalaşdylar.

YHG sebitiniň baý energetika serişdelerini has netijeli peýdalanmak, gatnaşyjy ýurtlaryň ykdysady goşulyşmagy barada çözgüt kabul edildi, guramanyň bu ulgamlarda goňşy sebitler bilen has ýakyn hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny ýola goýmagynyň usullary we gurallary kesgitlenildi.

Sebitiçi söwdanyň derejesini düýpli ýokarlandyrmak hem-de bu sebitiň YHG-nyň Söwda ylalaşygynyň düzgünlerini ýerine ýetirmek arkaly ählumumy söwda ulgamyna goşant goşmagy barada çözgüt kabul edildi. Şu maksat bilen degişli edaralara tehniki we iş päsgelçiliklerini aradan aýyrmak işlerini tizleşdirmek hem-de agza döwletleriň arasynda YHG-nyň Erkin söwda zolagynyň döredilmegine gönükdirilen gepleşiklere girişmek tabşyryldy.

Mundan başga-da, sammitde YHG-nyň maliýe-bank toplumynyň kadaly hereket etmeginiň möhümdigi bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, Özbegistanyň Prezidentiniň YHG-nyň çäklerinde BMG-niň Senagat ösüşi boýunça guramasy bilen bilelikde Söwda, maýa goýumlar we innowasiýalar merkezini döretmek boýunça teklibi ähmiýetli başlangyç hökmünde bellenildi.

Şeýle hem ykdysady ösüşiň we hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň, täze iş orunlarynyň döredilmeginiň, durmuş meselelerini çözmegiň möhüm şerti hökmünde kiçi we orta kärhanalary höweslendirmek barada ylalaşyk gazanyldy.

Senagat taýdan goşulyşmak meselelerine garamagyň dowamynda ministrliklere hem-de YHG döwletleriniň wezipeli wekillerine “Ýol kartasyny” işläp taýýarlamaga girişmek tabşyryldy, ol biziň ýurtlarymyzyň ykdysadyýetleriniň özara üstüni dolmagy hem-de önümçilik kuwwatlyklary esasynda anyk çäreleri we taslamalary öz içine almalydyr.

YHG-nyň geljekki işlerinde tehnologik hyzmatdaşlyga, sanly ülňüleriň ornaşdyrylmagyna, emeli aňa, telekommunikasiýalara, programmalaýyn önümleri işläp taýýarlamak üçin tehnoparklaryň gurulmagyna aýratyn üns berler.

Çykyşyň dowamynda azyk howpsuzlygyna, neşe söwdasyna, halkara guramaçylykly jenaýatçylygyň beýleki görnüşlerine, terrorçylygyň maliýeleşdirilmegine, kiberjenaýatçylyga garşy bilelikdäki göreş ulgamynda hyzmatdaşlyk hakynda möhüm çözgütleriň we ylalaşyklaryň kabul edilendigine üns çekildi.

YHG-nyň ynsanperwer ugry, medeniýet, ylym, bilim, sport ulgamlary boýunça gatnaşyklarynyň gün tertibi yzygiderli giňeldiler we baýlaşdyrylar.

Ýokarda bellenilişi ýaly, döwlet Baştutanlary tarapyndan ulag we energetika ulgamlaryna hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlary hökmünde üns berildi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sammitiň umumy mejlisinde eden çykyşynda bu hyzmatdaşlygy ählumumy ykdysady ösüşiň kesgitleýji meýilleri hökmünde anyk häsiýetlendirdi. Hususan-da, ýurdumyzyň hyzmatdaşlar bilen bilelikde Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygynyň, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçiriji ulgamyny çekmegiň taslamasyny amala aşyrmak hakyndaky başlangyjy öňe sürendigi barada aýdyldy.

Şeýle hem bu ugurda Täjigistanyň Prezidentiniň çykyşynda “CASA-1000” (Merkezi Aziýa — Günorta Aziýa — 1000) ýokary woltly elektrik geçiriji ulgamynyň gurluşygynyň taslamasy barada beýan edilen teklibiň möhümdigi bellenildi.

“Gündogar — Günbatar” we “Demirgazyk — Günorta” üstaşyr ulag gatnawlaryny işjeňleşdirmek babatynda Türkmenistanyň Prezidentiniň Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Oman, şeýle hem Owganystan — Türkmenistan — Azerbaýjan — Gruziýa — Türkiýe geçelgelerini döretmegiň möhüm ähmiýetini belländigi nygtaldy. Şunuň bilen baglylykda, türkmen Lideriniň Türkmenbaşy şäherindäki Halkara deňiz portunyň kuwwatlyklaryny YHG-nyň bähbitlerine peýdalanmak baradaky teklibiniň möhümdigi bellenildi.

Azerbaýjanyň, Eýranyň we Gazagystanyň Hazar deňziniň kenarlaryndaky portlaryny doly derejede peýdalanmak, şeýlelikde, bu deňziň üsti bilen Aziýanyň we Ýewropanyň arasynda gatnawlaryň bitewi hem-de özara üstüni dolýan düzümlerini kemala getirmek boýunça meselä bu başlangyjyň dowamy hökmünde garalýar. Bu meýilnamalary durmuşa geçirmekde yklymara ykdysady, söwda, maýa goýum hyzmatdaşlygy giňişligini baglanyşdyryjy hökmünde Ykdysady Hyzmatlaşlyk Guramasynyň orny barha artar hem-de uzak möhletli geljek üçin mümkinçiliklere eýe bolar. Şeýle hem Özbegistan — Owganystan — Pakistan demir ýolunyň taslamasynyň, Yslamabat — Tähran — Stambul (YTS) awtoulag geçelgesiniň ulanmaga berilmeginiň ähmiýeti barada aýdyldy.

Sammitiň jemleriniň degişli resminamada — Hereketleriň Aşgabat Ylalaşygynda has anyk beýan edilendigi bellenildi.

Wise-premýer, Türkmenistanyň daşary işler ministri çykyşynyň ahyrynda Aşgabat sammitinde gazanylan ylalaşyklaryň we çözgütleriň hyzmatdaşlyga kuwwatly täzeçil itergi, yzygiderlilik hem-de anyklyk berjekdigine, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasy giňişliginde, şeýle hem sebitara we yklym işlerinde tiz goşulyşmak üçin şertleri döretjekdigine ynam bildirdi.

Maslahatyň dowamynda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretary Aşgabatda geçirilen 15-nji sammitiň YHG-nyň gününde geçirilmeginde çuňňur manynyň bardygyny belledi. Munuň özi bu sammitiň taryhy ähmiýetini has-da artdyrdy. Husraw Noziri çykyşynyň dowamynda Türkmenistanyň başlyklyk etmeginde forumyň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilendigi we onuň örän üstünlikli geçirilendigi üçin türkmen tarapyna hoşallyk bildirdi.

Gurama agza ýurtlaryň döwlet we hökümet Baştutanlarynyň çykyşlarynda sebit we dünýä derejesinde parahatçylygy, durnukly ösüşi hem-de howpsuzlygy üpjün etmekde döwletara hyzmatdaşlygyň işjeňleşdirilmeginiň möhümdigine aýratyn üns çekildi.

Şunuň bilen baglylykda, Baş sekretar sammitde halkara derejede möhüm çözgütleriň we jemleýji resminamalaryň kabul edilendigini, olarda YHG giňişliginde gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmegiň möhüm ugurlarynyň, halklaryň abadan we bagtyýar durmuşyny üpjün etmek boýunça anyk çäreleriň kesgitlenendigini belledi.

Soňra çykyş eden Azerbaýjan Respublikasynyň Türkmenistandaky işleri wagtlaýyn ynanylan wekili hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy we YHG-nyň sammitine gatnaşyjylary forumyň üstünlikli geçirilendigi bilen gutlady. Munuň özi Türkmenistanyň iri halkara forumlary geçirmekde oňyn tejribe toplandygyny aýan edýär.

Azerbaýjanda doganlyk halkyň gazananlaryna, ýurduň ähli ugurlar boýunça ýeten derejesine tüýs ýürekden guwanýarlar. Biz foruma gatnaşmak bilen, türkmen paýtagtynyň gözelliklerini synlamaga hem mümkinçilik aldyk. Mälim bolşy ýaly, biziň ýurtlarymyz Aziýanyň we Ýewropanyň möhüm çatrygynda ýerleşip, üstaşyr ulag geçelgelerini ösdürmek we halkara hyzmatdaşlygy giňeltmek üçin ägirt uly mümkinçiliklere eýedir. Biz bu ulgamda bar bolan giň mümkinçilikleri sebitiň ýurtlarynyň bähbitlerine peýdalanýandygyny goldaýarys diýip, dostlukly ýurduň wekili aýtdy.

Türkmenistanda netijeli işlemek we hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny giňeltmek üçin amatly şertler döredilipdir diýip, diplomat şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Eýran Yslam Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi YHG-nyň 15-nji sammitiniň üstünlikli geçirilendigini belläp, onuň dowamynda kabul edilen çözgütleriň YHG-a agza ýurtlaryň arasyndaky hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň hemmetaraplaýyn ösdürilmegine kuwwatly itergi berjekdigine ynam bildirdi.

Diplomatik wekilhanalaryň döwletara gatnaşyklary pugtalandyrmakda eýeleýän orny aýratyn bellenildi. Türkmenistanyň Bitaraplyk derejesine esaslanýan parahatçylyk söýüjilikli we hoşniýetli goňşuçylyk syýasatynyň sebitde söwda-ykdysady gatnaşyklaryň pugtalandyrylmagy, howpsuzlygyň üpjün edilmegi üçin giň mümkinçilikleri açýandygy aýratyn bellenildi.

Ilçi şeýle hem Eýran Yslam Respublikasynyň ygtybarly hyzmatdaş bolan Türkmenistan bilen netijeli gatnaşyklary ösdürmäge gyzyklanma bildirýändigini aýtdy. Hususan-da, senagat, ulag-kommunikasiýa, oba hojalygy pudaklarynda, medeni-ynsanperwer ulgamda we syýahatçylyk ugry boýunça ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň işjeňleşdirilmegine möhüm ähmiýet berilýär.

Diplomat YHG-nyň 15-nji sammitiniň netijeli işi ugrunda zerur şertleriň döredilendigi üçin milli Liderimize hoşallyk bildirip, onda kabul edilen çözgütleriň, öňe sürlen başlangyçlaryň üstünlikli amala aşyrylmagy üçin zerur tagallalary etjekdigine ynandyrdy.

Soňra Gazagystan Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisine söz berildi. Ol umumy taryh, däp-dessurlar we medeni ýörelgeler bilen baglanyşýan ýurtlarymyzyň arasyndaky gatnaşyklaryň häzirki wagtda hil taýdan täze derejä çykandygyny belledi.

Ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilen YHG-nyň 15-nji sammitinde sebitiň ýurtlarynyň dünýä hojalyk gatnaşyklaryna işjeň goşulyşmagy ugrunda bilelikdäki tagallalaryň zerurdygy aýdyldy. Ilçiniň belleýşi ýaly, bu babatda üstaşyr ulag geçelgelerine möhüm orun degişli bolup durýar. Mälim bolşy ýaly, şu ýylyň 26-njy noýabrynda Türkmenistanyň, Gazagystan Respublikasynyň we Eýran Yslam Respublikasynyň demir ýol edaralarynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekildi.

Hazarýaka döwletleriň arasyndaky gatnaşyklaryň ösdürilmegi bilen baglanyşykly meseleler hem wajyp bolup durýar. Bu barada aýtmak bilen, diplomat sammitde ykdysadyýet, söwda, maýa goýum, ulag, energetika ugurlary boýunça gatnaşyklaryň ösdürilmegi we hyzmatdaşlygyň elektron hem-de sanly ulgam bilen üpjünçiligi, tehnologiýa, tejribe alyşmak meselelerine möhüm ähmiýet berlendigini aýtdy. Şunda ekologiýa ugry aýratyn möhümdir.

Maslahatda Gyrgyz Respublikasynyň ýurdumyzdaky Adatdan Daşary we Doly ygtyýarly ilçisi çykyş edip, YHG-nyň sammitinde häzirki döwürde emele gelen çylşyrymly ýagdaýlary ýeňip geçmek, döwrüň wehimlerine garşy bilelikde göreşmek meselelerine garalandygyny aýdyp, bu ugurda öňde durýan wezipeleriň üstünlikli çözülmegi üçin bilelikdäki tagallalaryň zerurdygyny belledi.

YHG sebiti ýurtlarynyň ägirt uly energetika serişdelerini we ulag-logistika ulgamyny, olaryň ykdysady taýdan goşulyşmagyny netijeli peýdalanmak baradaky meselä degip geçmek bilen, diplomat bu ugurlarda goňşy sebitler bilen hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny ösdürmegiň möhümdigine ünsi çekdi.

Aýratyn-da, yklymara giňişlikde ykdysady, söwda we maýa goýum ugurlary boýunça gatnaşyklaryň ösdürilmegine uly gyzyklanma bildirilýär. Uzak möhletleýin meýilnamalaryň we taslamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmeginde YHG-a möhüm orun degişlidir diýip, ilçi belledi.

Pakistan Yslam Respublikasynyň ýurdumyzdaky Adatdan Daşary we Doly ygtyýarly ilçisi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy Türkmenistanyň başlyklyk etmeginde YHG-nyň 15-nji sammitiniň üstünlikli geçirilendigi bilen tüýs ýürekden gutlady. Ilçiniň belleýşi ýaly, taryhy ähmiýeti bolan bu sammitde kabul edilen çözgütler we öňe sürlen başlangyçlar gurama agza ýurtlaryň ykdysady taýdan ösüşine, halklaryň abadançylygyna gönükdirilendir. Şeýle hem ol sebitiň çäklerinde parahatçylygyň, durnukly ösüşiň we howpsuzlygyň berkarar edilmeginde Türkmenistanyň başlangyjy bilen amala aşyrylýan halkara ähmiýetli taslamalara möhüm ornuň degişlidigini nygtady. Hususan-da, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygynyň we Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçiriji ulgamyň çekilmeginiň ähmiýeti bellenildi.

Ilçi çykyşynyň dowamynda sammitiň öňüsyrasynda Türkmenistanyň we Pakistan Yslam Respubilkasynyň Prezidentleriniň arasynda geçirilen gepleşikleriň netijeli bolandygyny aýratyn belläp, işlemek üçin döredilen mümkinçilikler üçin milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa hoşallyk bildirdi.

Soňra Täjigistan Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan Daşary we Doly ygtyýarly ilçisi çykyş edip, hormatly Prezidentimize YHG-nyň nobatdaky sammitiniň ýokary guramaçylyk derejesi hem-de onuň üstünlikli geçirilendigi üçin hoşallyk bildirdi.

Diplomat YHG-a agza ýurtlaryň ägirt uly mümkinçilikleriniň we baý tebigy serişdeleriniň bardygyny belläp, bularyň ählisiniň netijeli döwletara gatnaşyklary giňeltmek üçin amatly şertleri emele getirýändigini nygtady.

Häzirki wagtda Täjigistanda üstaşyr ulag geçelgeleriniň işjeňleşdirilmegine gönükdirilen giň gerimli taslamalar amala aşyrylýar. YHG-nyň çäklerinde ýola goýulýan hyzmatdaşlygyň ösdürilmegi sebitiň ýurtlarynyň halklarynyň abadançylygyny üpjün eder, bellenilen maksatlara ýetmäge mümkinçilik berer diýip, ilçi sözüni jemledi.

Soňra Türkiýe Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan Daşary we Doly ygtyýarly ilçisi YHG-nyň sammitiniň öň ýanynda türk Liderine ýokary döwlet sylagynyň gowşurylandygy üçin hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa hoşallyk sözlerini aýtdy.

Häzirki wagtda Türkmenistan döwlet Baştutanynyň tagallalary netijesinde halkara maslahatlaryň we forumlaryň geçirilýän merkezine öwrüldi, munuň özi ýurduň dünýä derejesinde abraýynyň artmagyna ýardam berýär.

Diplomatyň aýdyşy ýaly, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetilmeginde hem-de häzirki döwürde dünýäde emele gelen çylşyrymly ýagdaýy ýeňip geçmekde YHG-a agza döwletleriň bilelikdäki tagallalary möhüm ähmiýete eýedir.

Özbegistan Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan Daşary we Doly ygtyýarly ilçisi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy hem-de YHG-nyň 15-nji sammitine gatnaşyjylary forumyň üstünlikli geçirilendigi bilen gutlady.

Bu gurama agza döwletleriň häzirki döwrüň wehimlerine, hususan-da, täze koronawirus ýokanjyna, terrorçylyga, guramaçylykly jenaýatçylyga garşy göreşde tagallalarynyň birleşdirilmegi has netijeli häsiýete eýe bolar. Şunuň bilen baglylykda, häzirki döwürde uzak ýyllaryň dowamynda toplanan tejribäni alyşmak, dürli ugurlarda ylmyň gazananlaryny ornaşdyrmak, şeýle hem täzeçil usullary, sanly ulgamy doly peýdalanmak möhüm ähmiýete eýedir. Munuň özi ykdysadyýetiň ähli pudaklarynyň, şol sanda durmuş ulgamynyň ösüşiniň esasy şerti bolup durýar.

Ilçi sözüniň ahyrynda sebitiň ýurtlarynyň arasynda netijeli gatnaşyklaryň ösdürilmegi hem-de tutuş adamzadyň bähbidine gönükdirilmegi ugrunda yzygiderli alada edýän türkmen Liderine hoşallyk sözlerini aýtdy.

Russiýa Federasiýasynyň ýurdumyzdaky Adatdan Daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Aşgabatda YHG-nyň 15-nji sammitiniň ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilmegi bilen hemmeleri gutlady.

Ilçiniň belleýşi ýaly, Russiýa Federasiýasy Türkmenistanyň sebit boýunça goňşusy hem-de işjeň gatnaşyk saklaýan hyzmatdaşy bolup durýar. Diplomat Türkmenistanda ulag-üstaşyr geçelgeleriniň işiniň kämilleşdirilmegine möhüm ähmiýet berilýändigini nygtap, iki döwletiň arasynda ýük daşamak we ýolagçy gatnatmak boýunça sazlaşykly guralyň hereket edýändigine ünsi çekdi.

Şunuň bilen baglylykda, türkmen Lideriniň “Gündogar — Günbatar” we “Demirgazyk — Günorta” ugurlary boýunça geçelgeleriň işiniň netijeli häsiýete eýe bolmagyna ägirt uly üns berýändigi bellenildi, munuň özi Türkmenistanyň Ýewraziýa yklymynyň möhüm çatrygy hökmündäki ornuny berkitmäge ýardam edýär.

Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Türkmenistandaky Adatdan Daşary we Doly ygtyýarly ilçisi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy iri forumyň üstünlikli geçirilmegi bilen gutlady.

Ilçiniň belleýşi ýaly, ABŞ-da Türkmenistan bilen hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň ösdürilmegine uly gyzyklanma bildirilýär. Häzirki döwürde sanly tehnologiýalaryň ösdürilmegi netijesinde ýurtlaryň arasynda onlaýn tertipdäki hyzmatdaşlyk gatnaşyklary ýola goýuldy. Bu bolsa ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn gatnaşyklar üçin oňyn mümkinçilikleri üpjün edýär.

Ilçi netijeli türkmen-amerikan hyzmatdaşlygyny pugtalandyrmak üçin ähli tagallalary etjekdigini nygtady.

Soňra Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň ýolbaşçysy Natalýa German çykyş edip, YHG-nyň 15-nji sammitiniň üstünlikli geçmegi we Türkmenistanyň bu guramada başlyk etmegi bilen gutlady.

Sammitde kabul edilen çözgütler we onuň jemleýji resminamasy Ýewraziýa yklymynda durnukly ösüşiň, howpsuzlygyň we parahatçylygyň berkidilmegine ýardam eder. Türkmenistanyň başlangyjy boýunça BMG-niň Baş Assamblýeasy tarapyndan “Birleşen Milletler Guramasynyň we Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň arasynda hyzmatdaşlyk” atly Kararnamanyň kabul edilmeginiň taryhy ähmiýeti aýratyn bellenildi.

Natalýa Germanyň belleýşi ýaly, munuň özi sebitiň ýurtlarynyň dünýä hojalyk gatnaşyklaryna utgaşmagyny, özara hyzmatdaşlygyň ösdürilmegini üpjün eder. Sebitiň ýurtlarynyň taryhy, medeni we däp-dessurlar babatdaky umumylyklary ählumumy parahatçylygyň, durnukly ösüşiň we energetika taslamalaryny üstünlikli amala aşyrmagyň möhüm şertini emele getirýär.

Birleşen Milletler Guramasynyň Türkmenistandaky hemişelik utgaşdyryjysy Dmitriý Şlapaçenko YHG-nyň sammitiniň ýokary guramaçylyk derejesini belläp, onuň jemleri boýunça kabul edilen çözgütleriň öňde durýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmeginde aýratyn ähmiýete eýe boljakdygyna ynam bildirdi. Bu ugurda diplomatik wekilhanalaryň we abraýly halkara guramalaryň alyp barýan işlerine möhüm orun degişlidir. Olaryň tagallasy bilen ýurtlaryň we halklaryň arasyndaky ýola goýulýan hyzmatdaşlyk gatnaşyklary hil taýdan täze derejä çykýar hem-de öňe sürülýän başlangyçlar abadançylygyň, parahatçylygyň we durnukly ösüşiň üpjün edilmegine gönükdirilýär.

Çykyşda YHG-nyň ähmiýetine aýratyn üns berildi. Bu sebit ykdysady düzümi söwda, ulag-kommunikasiýa, energetika, syýahatçylyk, durmuş ulgamy, ekologiýa, ylym, maliýe-bank işi ugurlary boýunça hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de berkidilmegine ýardam bermelidir, munuň özi döwrüň talaby bolup durýar.

Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Aşgabatdaky merkeziniň ýolbaşçysy Jon MakGregor hormatly Prezidentimizi YHG-nyň 15-nji sammitiniň üstünlikli geçmegi mynasybetli gutlap, häzirki döwürde sebitiň ýurtlarynyň arasyndaky gatnaşyklaryň pugtalandyrylmagy ykdysady ösüşiň üpjün edilmegini, zähmet öndürijiliginiň ýokarlandyrylmagyny, geljegi uly bolan taslamalaryň amala aşyrylmagyny, oňa YHG-a agza ýurtlaryň degişli düzümleriniň gatnaşmagyny şertlendirýär diýip belledi.

Sammitiň barşynda gazanylan ylalaşyklar, hususan-da, pandemiýa garşy göreş, onuň sebitiň ykdysadyýetine ýetirýän ýaramaz täsirini peseltmek boýunça hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak, hususan-da, öňüni alyş we waksinasiýa ugurlarynda maglumat alyşmak arkaly göreşmegiň möhümdigine aýratyn üns çekildi. Bularyň ählisi bu gurama agza döwletleriň häzirki zamanyň wehimlerine bilelikde garşy durmaga bolan gyzyklanmalaryny beýan edýär.

Maslahata gatnaşyjylar 2021-nji ýylyň 28-nji noýabrynyň halkara hyzmatdaşlygyň ösüşinde möhüm sepgide öwrülendigini nygtadylar. Sammitiň jemleri boýunça Hereketleriň Aşgabat Ylalaşygynyň kabul edilmegi YHG-a agza döwletleriň arasynda hyzmatdaşlygyň diwersifikasiýalaşdyrylmagyna, ählumumy howpsuzlygyň we durnuklylygyň üpjün edilmegine ýardam berer. Bu forumyň türkmen paýtagtynda geçirilmegi Türkmenistanyň dünýä giňişliginde abraýynyň barha artýandygynyň hem-de hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň oňyn başlangyçlarynyň ählumumy ykrarnama eýe bolýandygynyň nobatdaky subutnamasydyr.

Aşgabat, 29-njy noýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygynyň, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň, welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly nobatdaky iş maslahatyny geçirdi.

Iş maslahatynda ýurdumyzyň sebitlerini, paýtagtymyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýerine ýetirilişi, paýtagtymyzda abadançylyk we döwrebaplaşdyrylyş işleriniň alnyp barlyşy, şeýle hem öňde boljak şanly seneleri mynasyp derejede garşylamak bilen baglanyşykly meselelere garaldy.

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatynda, ilki bilen, ýurdumyzyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa çykyş etdi.

Döwlet Baştutanymyzyň yzygiderli tagallasy netijesinde, ýurdumyzda halkara hyzmatdaşlyk ösüşiň täze derejesine çykdy. Şeýlelikde, Milli Geňeşiň Mejlisinde dünýä döwletleriniň parlamentleri bilen özara gatnaşyklary ýola goýmak we ösdürmek ugrunda zerur işler alnyp barylýar. Milli Geňeşiň Mejlisiniň wekiliýeti GDA gatnaşyjy döwletleriň parlamentara assambleýasynyň 53-nji mejlisine gatnaşdy. Russiýa Federasiýasyna bolan saparyň dowamynda Türkmenistanyň Bitarap döwlet hökmünde köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy ýola goýmak, netijeli gatnaşyklary ösdürmek üçin ähli zerur mümkinçilikleri döredýändigi barada aýdyldy.

Bellenilişi ýaly, dünýäde parahatçylygy, howpsuzlygy, durnukly ykdysady ösüşi üpjün etmäge we bu ugurda alnyp barylýan işlere ýurdumyzyň goşandy uludyr. Şunuň bilen baglylykda, dürli ulgamlarda halkara hyzmatdaşlyga, häzirki zamanyň ösen tejribesini, sanly ulgamy özleşdirmek meselelerine möhüm ähmiýet berilýär.

Şeýle hem Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy däp bolan dost-doganlyk gatnaşyklarynyň mundan beýläk-de ösdürilmegine ýardam berjek parlamentara forumy Türkmenistanda geçirmek bilen bagly pikir alyşmalaryň bolandygyny habar berdi.

Türkmenistanyň saglygy goraýyş ulgamynda durmuşa geçirilýän döwrebap işlere, bu ugurda gazanylýan üstünliklere we milli Liderimiziň öňe sürýän halkara başlangyçlaryna Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy tarapyndan ýokary baha berilýändigi hem aýdyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň Bitarap döwlet hökmünde ähli gyzyklanma bildirýän ýurtlar, şol sanda abraýly halkara guramalar bilen ýola goýulýan hyzmatdaşlygyň, parlamentara gatnaşyklaryň ösdürilmegine uly ähmiýet berýändigini aýtdy hem-de bu babatda ýurdumyzda ähli zerur mümkinçilikleriň döredilýändigine ünsi çekdi.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisinde parlamentara gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmek, kanun çykaryjylyk işiniň öňdebaryjy tejribesini ornaşdyrmak we milli ykdysadyýetimiziň dürli ugurlarynda gazanylýan üstünlikleri, toplanan oňyn tejribäni dünýä jemgyýetçiligine ýaýmak meselelerine möhüm ähmiýet berilmelidigini belledi.

Milli Liderimiz parlamentara forumy Türkmenistanda geçirmek baradaky teklibi makullap, bu çäräniň guramaçylyk işlerini talabalaýyk ýola goýmagyň zerurdygyna ünsi çekdi hem-de birnäçe tabşyryklary berdi.

Soňra sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatyna Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow we Aşgabat şäheriniň häkimi R.Gandymow çagyryldy.

Wise-premýer gözegçilik edýän düzümlerinde häzirki döwürde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, döwlet Baştutanymyzyň ozal beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. Mundan başga-da, paýtagtymyzda Halkara Bitaraplyk gününe hem-de Täze ýyl baýramyna taýýarlyk görlüşi barada hasabat berildi.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, häzirki döwürde ýurdumyzda alnyp barylýan gurluşyk işleriniň depginlerini ýokarlandyrmak, olaryň bellenilen möhletlerde ulanylmaga berilmegini we gurluşykda ýokary hil derejesiniň üpjün edilmegini, ýurdumyzda, şol sanda paýtagtymyzda elektrik energiýasynyň bökdençsizligini ýola goýmak meselelerini berk gözegçilikde saklamak babatda tabşyryklary berdi.

Aşgabat şäheriniň häkimi şu günler paýtagtymyzyň arassaçylyk we abadançylyk derejesini ýokarlandyrmak, öňde boljak şanly seneleri, şol sanda Halkara Bitaraplyk gününi, Täze ýyl baýramyny mynasyp derejede dabaralandyrmak, olar mynasybetli medeni çäreleri guramak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Aşgabady mundan beýläk-de ösdürmek boýunça wezipeleri çözmäge oýlanyşykly, onuň ösüşiniň geljekki ugurlaryny nazara alyp, toplumlaýyn çemeleşilmelidigini belledi. Şunda medeni çäreleriň ýokary guramaçylyk derejesi üpjün edilmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we bu babatda häkime birnäçe tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz wise-premýere we häkime ýüzlenip, Täze ýyl mynasybetli geçirilýän baýramçylyk dabaralarynda häzirki zaman yşyklandyryş ulgamynyň, innowasion tehnologiýalaryň, täzeçil usullaryň we döwrebap serişdeleriň netijeli ulanylmagy, şeýlelikde, bezeg işleriniň döwrüň talabyna laýyk derejede guralmagy bilen baglanyşykly meselelere, oňyn tejribeler esasynda çemeleşmegi tabşyrdy.

Soňra sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary E.Orazgeldiýewiň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda dowam etdi.

Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanow häzirki döwürde welaýatda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, möwsümleýin oba hojalyk işlerini talabalaýyk geçirmek boýunça görülýän çäreler, şeýle hem welaýatyň ilatynyň durmuş üpjünçiligini yzygiderli ýokarlandyrmak ugrunda ýaýbaňlandyrylan giň möçberli işler barada hasabat berdi.

Welaýatyň ekerançylyk meýdanlarynda, aýratyn-da, güýzlük bugdaý ekilen ýerlerde agrotehniki kadalara laýyk derejede ideg işleri alnyp barylýar. Şol bir wagtyň özünde hormatly Prezidentimiziň tabşyrygyna laýyklykda, ýerleriň hasyllylygyny artdyrmak, ýer we suw serişdelerinden netijeli peýdalanmak meselelerine möhüm ähmiýet berilýär.

Bellenilişi ýaly, welaýatyň etraplarynda ýerleri täze ýylyň ýaz ekişine taýýarlamak, oba hojalyk tehnikalaryny abatlamak işlerini çaltlandyrmak meselelerine örän jogapkärçilikli we hemmetaraplaýyn esasda çemeleşilýär.

Hasabatyň çäklerinde welaýatda gurluşygy alnyp barylýan desgalardaky işleriň ýagdaýy we olaryň depginlerini güýçlendirmek ugrunda görülýän toplumlaýyn çäreler barada hem aýdyldy.

Eziz Diýarymyzda giňden dabaralandyrylýan Halkara Bitaraplyk güni we Täze ýyl baýramy mynasybetli meýilleşdirilen çäreleriň şatlyk-şowhuna beslenmegi ugrunda zerur tagallalar edilýär.

Döwlet Baştutanymyz sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatyna şol bir wagtda Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowany çagyrdy. Wise-premýer öňde boljak şanly seneleri mynasyp derejede garşylamak boýunça ýaýbaňlandyrylan giň möçberli taýýarlyk işleri, Halkara Bitaraplyk gününiň we Täze ýyl baýramynyň medeni maksatnamalary barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, wise-premýere we welaýatlaryň häkimlerine ýüzlenip, Halkara Bitaraplyk güni mynasybetli meýilleşdirilen çäreleriň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilmelidigine ünsi çekdi. Şeýle hem milli Liderimiz welaýatlaryň “Türkmeniň ak öýi” binalarynyň öňündäki meýdançalarda belent başly Täze ýyl arçalaryny oturdyp, onuň çäklerinde baýramçylyk dabaralaryny mynasyp derejede guramagy tabşyrdy. Hemmeleriň sabyrsyzlyk bilen garşylaýan Täze ýyl baýramy şatlykly wakalara, ýatda galyjy pursatlara beslenmelidir.

Aýratyn-da, hormatly Prezidentimiz baýramçylyk çärelerinde ösüp gelýän ýaş nesiller üçin medeni maksatnamanyň taýýarlanylmalydygyny belläp, Täze ýyl baýramynyň geçirilýän meýdançalarynyň bezeg aýratynlyklaryna, olaryň yşyklandyryş ulgamyna möhüm ähmiýet berilmelidigini aýtdy we bu babatda degişli ýolbaşçylara birnäçe anyk görkezmeleri berdi.

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew sebitiň ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Ýetişdirilen “ak altynyň” soňky hanasyna çenli ýitgisiz ýygnap almak ugrunda zerur işler geçirilýär. Şeýle hem ýygnalan pagta hasylynyň talabalaýyk saklanylmagyna, onuň ýokary hilli gaýtadan işlenilmegine möhüm ähmiýet berilýär. Mundan başga-da, ýurdumyzda ilaty zerur önümler bilen doly üpjün etmek, güýzlük ýeralmany, gök we beýleki ekinleri bellenilen möhletlerde ýygnap almak işleri dowam edýär.

Häkim welaýatda «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyndan» we Oba milli maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek ugrunda amala aşyrylýan işler, şeýle hem milli Liderimiziň tabşyrygyna laýyklykda, şu ýyl üçin meýilleşdirilen ähli işleri öz wagtynda we ýokary hilli berjaý etmek ugrunda edilýän tagallalar barada hasabat berdi.

Hasabatda Halkara Bitaraplyk gününi, Täze ýyl baýramyny ajaýyp zähmet sowgatlary bilen mynasyp garşylamak ugrunda görülýän çäreler barada hem aýdyldy.

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatynda Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradow demirgazyk sebitiň gowaça meýdanlarynda tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi. Ýetişdirilen pagta hasylyny doly möçberde we ýitgisiz ýygnap almak üçin zerur tagallalar edilýär. Şeýle hem gaýtadan işleýän kärhanalaryň işini bökdençsiz ýola goýmak häzirki döwrüň möhüm wezipesi bolup durýar.

Şol bir wagtyň özünde güýzlük bugdaýa agrotehniki kadalara laýyk derejede ideg etmek, beýleki möwsümleýin oba hojalyk işlerini talabalaýyk alyp barmak meselelerine möhüm ähmiýet berilýär. Şunuň bilen baglylykda, daýhan yhlasy bilen ýetişdirilen şalynyň, ýeralmanyň hem-de beýleki oba hojalyk ekinleriniň bereketli hasylyny doly ýygnap almak boýunça geçirilýän çäreler barada hasabat berildi.

Mundan başga-da, geljek ýylyň hasylynyň düýbüni tutmak boýunça işleriň geçirilişi, ähli oba hojalyk tehnikalaryny we gurallaryny abatlap, ekiş möwsümine doly taýýarlamak işleriniň talabalaýyk alnyp barylýandygy barada habar berildi. Ýetip gelýän Halkara Bitaraplyk güni hem-de Täze ýyl baýramy mynasybetli meýilleşdirilen çäreleriň medeni maksatnamasyny degişli derejede taýýarlamak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berildi.

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýewiň hasabaty bilen dowam etdi. Häkim şu günler welaýatda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, meýdanlarda galan pagta hasylyny doly ýygnap almak, şeýle hem güýzlük bugdaýa edilýän idegi talabalaýyk ýola goýmak ugrunda ýaýbaňlandyrylan giň möçberli işler barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, ýurdumyzda azyk üpjünçiligini pugtalandyrmak hem-de ilaty zerur önümler bilen bolelin üpjün etmek maksadyndan ugur alnyp, ýetişdirilen güýzlük ýeralmany, beýleki oba hojalyk önümlerini ýygnamak işleri dowam edýär.

Şeýle hem «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň» hem-de Oba milli maksatnamasynyň çäklerinde şu ýyl üçin kesgitlenen meýilnamalaryň ýerine ýetirilişi barada habar berildi.

Häkim önümçilik we durmuş-medeni maksatly desgalaryň gurluşyk depginini artdyrmak boýunça işleriň barşy hakynda hem hasabat berdi. Şol desgalarda işler ähli bildirilýän talaplary nazara almak bilen geçirilýär. Şeýle-de Halkara Bitaraplyk gününe taýýarlyk görmek hem-de Täze ýyl baýramyny Lebap welaýatynda, şol sanda onuň etraplarynda mynasyp garşylamak boýunça geçirilýän işler barada habar berildi.

Soňra Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew şu günler möwsümleýin oba hojalyk işleriniň alnyp barlyşy, şol sanda gowaça meýdanlaryndaky pagtany ýitgisiz ýygnamak hem-de pagta arassalaýjy kärhanalaryň işini talabalaýyk guramak, güýzlük bugdaýa degişli derejede ideg etmek boýunça ýaýbaňlandyrylan giň möçberli çäreler barada hasabat berdi. Şeýle hem häkim welaýatyň ilatynyň azyk önümlerine bolan isleglerini kanagatlandyrmak maksady bilen, ýeralmanyň we beýleki gök ekinleriň hasylyny ýygnap almak boýunça görülýän çäreler barada habar berdi. Şunuň bilen baglylykda, geljek ýylyň hasylynyň düýbüni tutmak işlerine möhüm ähmiýet berilýär.

Oba milli maksatnamasynda kesgitlenen wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmek, dürli maksatly desgalardaky we binalardaky gurluşyk işleriniň depginini ýokarlandyrmak ugrunda ähli tagallalar edilýär.

Häkim welaýatyň ähli künjeklerinde Halkara Bitaraplyk gününe hem-de Täze ýyl baýramyna görülýän taýýarlyk işleriniň ýaýbaňlandyrylandygy barada habar berdi.

Soňra sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatynda Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew ýurdumyzda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy, bugdaýyň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek we azyk üpjünçiligini pugtalandyrmak boýunça döwlet Baştutanymyzyň beren tabşyryklaryny ýerine ýetirmek ugrunda alnyp barylýan giň möçberli işler barada hasabat berdi.

Wise-premýer häzirki wagtda ýurdumyzyň gowaça meýdanlarynda galan hasyly ýitgisiz ýygnap almak işleriniň dowam edýändigini aýtdy. Şu güne çenli 1 million 269 müň 838 tonna pagta ýygnalyp, bellenilen meýilnama 101,59 göterim berjaý edildi. Şeýle hem ýurdumyzyň ähli sebitlerinde tabşyrylan pagta hasyly üçin daýhanlar bilen hasaplaşyk işleri geçirilýär.

Şonuň ýaly-da, ýurdumyzda azyk üpjünçiligini pugtalandyrmak maksady bilen, güýzki gök ekinleri ýygnamak, olary sowadyjy ammarlarda kada laýyk saklamak we ilata öz wagtynda ýetirmek babatda zerur işler alnyp barylýar. Mundan başga-da, täze ýylyň hasylynyň düýbüni tutmak, ýerleri we oba hojalyk tehnikalaryny ekiş möwsümine taýýarlamak boýunça toplumlaýyn çäreler durmuşa geçirilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, obasenagat toplumynda alnyp barylýan işleriň döwrüň talabyna laýyk derejede ýola goýulmalydygyny, ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan düýpli özgertmeleriň üstünlikli durmuşa geçirilmegine hemmetaraplaýyn esasda çemeleşilmelidigini belledi.

Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz ekerançylyk işleriniň öz wagtynda we ýokary hilli, agrotehniki kadalara laýyk derejede alnyp barylmagynyň zerurdygyna ünsi çekip, geljek ýylyň hasylynyň düýbüni tutmak işlerine ýokary derejede taýýarlyk görmegi tabşyrdy.

Şeýle hem döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň ähli ýerlerinde tabşyrylan pagta hasyly üçin hasaplaşyklaryň öz wagtynda we doly geçirilmegi bilen baglanyşykly meseleleriň hemişe üns merkezinde saklanylmalydygyny belledi hem-de wise-premýere, welaýatlaryň häkimlerine anyk görkezmeleri berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow geljek ýylyň hasylynyň düýbüni tutmak işlerine hemmetaraplaýyn taýýarlyk görülmelidigini belläp, ýerleriň, oba hojalyk tehnikalarynyň taýýarlyk derejesine möhüm ähmiýet bermegi tabşyrdy. Ekiş möwsümine taýýarlyk işleriniň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilmegi we möwsüme hemmetaraplaýyn taýýarlykly girişilmegi geljekki bol hasylyň möhüm şerti bolup durýar.

Ýurdumyzyň bazarlaryny bakja we gök önümler bilen üpjün etmek hem-de ilatyň bu babatdaky isleglerini kanagatlandyrmak maksady bilen, güýzlük ýeralmanyňdyr beýleki azyklyk ekinleriň hasylyny ýitgisiz ýygnap almak, bazarlarda azyk bolçulygyny pugtalandyrmak meseleleriniň wajypdygyna ünsi çekip, döwlet Baştutanymyz şanly seneleri mynasyp garşylamak üçin zerur tagallalaryň edilmelidigini belledi.

Milli Liderimiz ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek, Oba milli maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek, şeýle hem welaýatlarda şu ýyl üçin meýilleşdirilen ähli çäreleri öz wagtynda we ýokary hilli geçirmek üçin ähli zerur çäreleri görmegi tabşyrdy. Şunda dürli maksatly desgalaryň gurluşyklarynyň bellenilen möhletlerde tamamlanmagy, olarda ýokary hil derejesiniň üpjün edilmegi bilen baglanyşykly meselelere möhüm ähmiýet berilmelidir.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow iş maslahatyny tamamlap, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, Diýarymyzyň rowaçlygynyň, mähriban halkymyzyň bagtyýar durmuşynyň bähbidine alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

28.11.2021. Şu gün paýtagtymyzda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň (YHG) 15-nji sammiti geçirildi. Köpugurly işewürlik merkezli täze «Garagum» oteli nobatdaky duşuşygyň geçirilýän ýerine öwrüldi. Bu ýerde ýokary derejeli myhmanlary kabul etmek hem-de halkara ähmiýetli möhüm çäreleri geçirmek üçin ähli şertler döredildi.

Şu ýyl YHG-da başlyklyk edýän ýurt hökmünde Türkmenistanyň geçirýän sammitine Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýew, Eýran Yslam Respublikasynyň Prezidenti Seýed Ebrahim Raisi, Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparow, Pakistan Yslam Respublikasynyň Prezidenti Arif Alwi, Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti Emomali Rahmon, Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogan, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew gatnaşdylar. Forumda Gazagystan Respublikasyna Premýer-ministr Askar Mamin wekilçilik etdi. Şeýle hem sammite YHG-nyň Baş sekretary Husraw Noziri gatnaşdy.

Ozal habar berlişi ýaly, sammitiň öňüsyrasynda, 27-nji noýabrda hormatly Prezidentimiz Täjigistan Respublikasynyň, Pakistan Yslam Respublikasynyň, Eýran Yslam Respublikasynyň Prezidentleri, Gazagystan Respublikasynyň Premýer-ministri hem-de Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretary bilen ikitaraplaýyn duşuşyklary geçirdi.

Şu gün, forumyň öň ýanynda milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Azerbaýjan Respublikasynyň, Gyrgyz Respublikasynyň we Özbegistan Respublikasynyň Prezidentleri bilen duşuşdy.

Türkmenistan 1992-nji ýyldan bäri Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň agzasy bolmak bilen, köptaraplaýyn görnüşde özara bähbitli hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga saldamly goşant goşup, YHG-a girýän döwletler bilen ikitaraplaýyn dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny üstünlikli ösdürýär. Geçen döwrüň dowamynda ýurdumyz hem-de bu gurama tarapyndan bilelikdäki işiň uly tejribesi toplandy. Munuň özi uzak möhletleýin geljek üçin netijeli gatnaşyklar babatda ygtybarly esasy döredýär.

Türkmenistan sebit möçberinde durnukly ykdysady ösüşi üpjün etmäge, guramanyň giňişliginde özara bähbitli hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmäge hem-de onuň çägini giňeltmäge, ählumumy dünýä hojalyk gatnaşyklaryna goşulyşmagy çuňlaşdyrmaga gönükdirilen, ýörite işlenip taýýarlanylan Konsepsiýanyň esasynda YHG-da başlyklygy amala aşyryp, bu jogapkärli wezipäni ýerine ýetirmäge hemmetaraplaýyn oýlanyşykly, anyk netijeleri gazanmagy maksat edinýän çemeleşmäni görkezýär.

Şunuň bilen baglylykda, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň sammitini 28-nji noýabrda, YHG-nyň gününiň bellenilýän gününde Aşgabatda geçirmek baradaky başlangyjyň hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa degişlidigini ýatlatmalydyrys. Milli Liderimiz bu teklibi guramanyň şu ýylyň 4-nji martynda sanly ulgam arkaly ýokary derejede geçirilen 14-nji duşuşygynda beýan etdi.

«Garagum» oteliniň eýwanynda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza döwletleriň ýolbaşçylaryny döwlet Baştutanymyz mähirli garşylady.

Ýokary derejedäki duşuşyga gatnaşyjylar oteliň maslahatlar zalyna barýarlar. Bu ýerde däp bolan resmi surata düşmek dabarasyndan soň, YHG-nyň 15-nji sammitiniň açylyş dabarasy boldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýygnananlara giriş sözi bilen ýüzlenip, Türkmenistanyň öz daşary syýasatynda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasy bilen hyzmatdaşlygy ösdürmäge aýratyn ähmiýet berýändigini belledi.

YHG döredilen döwründen başlap, guramanyň meýdançasy oňa agza döwletleriň arasynda özara bähbitli hyzmatdaşlygy ýola goýmakda we ösdürmekde netijeli gurala öwrüldi. Bu guramanyň ýokary derejedäki duşuşyklary meseleleriň giň toplumyny ara alyp maslahatlaşmakda, onuň giňişliginde sebit ykdysady hyzmatdaşlygynyň iň esasy hem-de ileri tutulýan mowzuklary boýunça çözgütleri kabul etmekde örän gowy mümkinçilik bolup çykyş edýär.

Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň çäklerinde energetika, ulag we söwda ýaly ugurlarda hyzmatdaşlygyň baý tejribesiniň toplanandygyny aýratyn nygtady. Häzirki wagtda YHG tarapyndan amala aşyrylýan maksatnamalaryň we taslamalaryň durmuşa geçirilmeginiň çäginde tehnologiýa, aragatnaşyk, maliýe-bank ulgamlaryndaky hyzmatdaşlygymyzy giňeltmek zerurlygy ýüze çykýar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we şu günki duşuşygyň barşynda geljekde uly mümkinçilikleri açýan ugurlar boýunça hem netijeli gepleşikleriň geçiriljekdigine ynam bildirdi.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 14-nji sammitiniň Başlygy, Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogana çykyş etmek üçin söz berdi.

Dostlukly döwletiň Baştutany milli Liderimize hoşallyk bildirip, sammite gatnaşyjylary Türkmenistanda guralýan wekilçilikli forumyň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilmegi bilen gutlady we onuň işine üstünlik arzuw etdi. Prezident Rejep Taýyp Ärdogan pursatdan peýdalanyp, Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň ýakynda bellenilen 30 ýyllygy bilen hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy we tutuş türkmen halkyny tüýs ýürekden gutlady.

Belent mertebeli myhman wekiliýetleriň mähirli kabul edilendigi, bildirilen myhmansöýerlik üçin hoşallyk sözlerini aýdyp, 14-nji sammitden soň YHG-a başlyklyk etmegiň Türkiýeden Türkmenistana geçendigini belledi hem-de milli Liderimize alyp barýan giň möçberli işinde üstünlikleri arzuw etdi.

Prezident Rejep Taýyp Ärdogan çykyşynyň dowamynda sammitiň işiniň YHG-a agza döwletler we sebitiň ýurtlary, şeýle-de halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmegiň wajyp meselelerini ara alyp maslahatlaşmak üçin uly ähmiýete eýedigini nygtady.

Belent mertebeli myhman forumyň dowamynda dürli ulgamlarda guramanyň işiniň wezipelerine garaljakdygyny hem-de häzirki döwrüň esasy meseleleriniň çözgütlerini işläp taýýarlamagyň ileri tutulýan ugurlarynyň kesgitleniljekdigini belledi.

Prezident Rejep Taýyp Ärdogan YHG-nyň 15-nji sammitiniň dowamynda kabul ediljek çözgütleriň hem-de Jemleýji resminamanyň sebitiň ýurtlarynyň ykdysady ösüşine, howpsuzlygyň we durnuklylygyň üpjün edilmegine kuwwatly itergi berjekdigine ynam bildirip, bu babatda bilelikdäki tagallalaryň wajypdygyna ünsi çekdi.

Türkiýe Respublikasynyň Baştutany şeýle hem sammitiň sebitleýin we ählumumy möçberde hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de giňeldilmegine, şol sanda halkara üstaşyr ulag geçelgeleriniň işini kadalaşdyrmaga gönükdirilen çözgütleriniň ähmiýetini nygtap, bu ugurdaky özara gatnaşyklaryň gadymy döwürlerde halklary we ýurtlary baglanyşdyran Beýik Ýüpek ýolunyň döwrebap derejede dikeldilýändiginiň aýdyň subutnamasyna öwrüljekdigini aýtdy.

Belent mertebeli myhman owgan meselesine degip geçip, Owganystanda syýasy durnuklylygyň berkarar edilmeginiň hem-de onuň durmuş-ykdysady taýdan dikeldilmeginiň diňe bir sebit däl, eýsem, halkara derejede hem uly ähmiýete eýedigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, Bitarap Türkmenistanyň goňşy ýurtdaky ýagdaýy parahatçylykly ýol arkaly kadalaşdyrmaga goşýan goşandyna, owgan halkyna yzygiderli berýän doganlyk kömegine ýokary baha berildi.

Çykyşynyň ahyrynda Prezident Rejep Taýyp Ärdogan hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa hem-de YHG-da başlyklyk edýän Türkmenistana sammiti üstünlikli geçirmek babatda döredilen mümkinçilikler üçin hoşallyk bildirdi.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow — Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammitiniň Başlygy ýygnananlara ýüzlenip, YHG-a agza döwletleriň ýolbaşçylaryna bu sammite gatnaşmak üçin Türkmenistanyň paýtagtyna gelmek baradaky çakylygy kabul edendikleri üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi.

Biz bu forumyň geçirilmegine ýurtlarymyzyň ykdysady, söwda-maýa goýum, medeni-ynsanperwer ulgamlarda hyzmatdaşlygy berkidýän möhüm waka hökmünde doly esas bilen garaýarys diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Milli Liderimiz bu baradaky gürrüňi dowam edip, ilkinji nobatda, Bitarap döwlet we dünýä jemgyýetçiliginiň doly hukukly agzasy hökmünde Türkmenistanyň ähli gyzyklanma bildirýän daşary ýurtly hyzmatdaşlar, şol sanda abraýly sebit we halkara guramalar bilen giň gerimli gatnaşyklary ýola goýmak üçin açykdygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, YHG bilen hyzmatdaşlygyň yzygiderli ösýändigi kanagatlanma bilen bellenildi. Bu gurama bilen bilelikdäki işiň uly tejribesi toplandy.

Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistan gurama agza döwletleriň her biri bilen aýratynlykda dostlukly, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny üstünlikli ösdürýär, bu bolsa köpugurly hyzmatdaşlyga oňyn ýardam berýär, ony baýlaşdyrýar, umumy işleri goşmaça berkidýär.

YHG-nyň sammitine başlyklyk etmek bilen, Türkmenistan bilelikdäki işleriň degişli derejede ilerlemegi, täze döredijilikli başlangyçlar bilen doldurylmagy üçin ähli tagallalary etdi. Başlyklyk etmegiň işlenip taýýarlanan Konsepsiýasyna laýyklykda, biziň ýurdumyz onuň durmuşa geçirilmegi boýunça netijeli işleri amala aşyrdy. Pursatdan peýdalanyp, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow YHG-a agza döwletlere şu döwürde Türkmenistana ýardam berendigi üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi.

Türkmenistan ulag we energetika ulgamynda hyzmatdaşlygyň ösdürilmegini guramanyň möhüm ugurlarynyň hatarynda görýär. Häzirki döwürde bu ugurlar ählumumy ykdysady ösüşiň aýgytlaýjy esasy hökmünde çykyş edýär. Bu işe öz wagtynda we işjeň goşulmak zerur bolup durýar. Munuň üçin bar bolan bäsdeşlik artykmaçlyklaryny ulanyp, täze üstaşyr ulag geçelgelerini, energetika ugurlaryny emele getirmäge doly hukukly, netijeli gatnaşyjynyň ornuny üpjün etmeli. Ýakyn geljekde biziň umumy möhüm wezipelerimiziň şulardan ybarat bolmalydygyna ynanýaryn diýip, milli Liderimiz belledi.

Döwlet Baştutanymyz bular barada aýtmak bilen, YHG-a agza döwletleriň degişli ugurda tagallalary birleşdirmegiň zerurdygyna düşünýändigine ynam bildirdi. Türkmenistanyň halkara başlangyçlaryny, aýratyn-da, Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň Kararnamalarynda biziň ýurdumyzyň durnukly ulag we energetika howpsuzlygy boýunça öňe sürýän taslamalaryny agza döwletleriň yzygiderli goldamagy muny aýdyň tassyklaýar. YHG-a agza döwletleriň birnäçesi bu resminamalaryň awtordaşy bolup çykyş etdi. Şeýle goldaw üçin Türkmenistan minnetdarlyk bildirýär, oňa mundan beýläk-de netijeli ädimler üçin oňat esas hökmünde garaýar.

Soňra milli Liderimiziň belleýşi ýaly, bu başlangyçlary iş ýüzünde amala aşyrmak ugrunda hereket etmek bilen, biziň ýurdumyz YHG-a agza döwletleriň birnäçesi bilen soňky ýyllarda iri üpjünçilik ulgamlarynyň taslamalaryny durmuşa geçirmäge girişdi. Mälim bolşy ýaly, häzirki döwürde Türkmenistan — Owganystan — Pakistan ugry boýunça elektrik geçiriji ulgamyň, Türkmenistandan Owganystana demir ýoluň gurluşygy alnyp barylýar. Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygy güýçli depginde amala aşyrylýar.

Ýurdumyzda Gündogar — Günbatar we Demirgazyk — Günorta ugurlary boýunça üstaşyr ulag geçelgelerini işjeňleşdirmäge aýratyn üns berilýär. Hususan-da, gürrüň Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Oman, şeýle hem Owganystan — Türkmenistan — Azerbaýjan — Gruziýa — Türkiýe ulag geçelgelerini döretmek barada barýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bular barada aýtmak bilen, agzalyp geçilen taslamalaryň biziň bilelikdäki mümkinçiliklerimiziň aňry çägi däldigine ynam bildirdi. Häzirki döwürde YHG-a agza ýurtlaryň arasyndaky giňişlikde hem, olaryň çäklerinden daşyna çykylanda hem goşmaça energetika we üstaşyr ulag geçelgeleri gerek. Türkmen tarapynyň pikirine görä, bu babatda Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasy, Ýewraziýa ykdysady birleşigi, Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygy ýaly döwletara birleşikler bilen bir maksada gönükdirilen hyzmatdaşlygy ýola goýmak zerur bolup durýar.

YHG-a agza döwletleriň gatnaşmagynda üpjünçilik ulgamlarynyň iri taslamalarynyň amala aşyrylmagy yklymda täze geoykdysady giňişligi döretmekde ýokary hilli öňegidişlik bolar diýsem, ulaldyp aýtdygym bolmaz. Bu hyzmatdaşlyk üçin ägirt uly mümkinçilikleri açýar, iri maýa goýumlary çekýär, birnäçe möhüm durmuş meselelerini çözýär.

Şonuň bilen birlikde döwlet Baştutanymyz bu işlere Owganystanyň gatnaşmagynyň möhümdigini aýratyn nygtady. Şeýlelik bilen, bu ýurt hereket edýän subýekte, ykdysady hyzmatdaşlygyň aýrylmaz gatnaşyjysyna öwrüler. Şunda biz Owganystan üçin strategik geljegi, sebit we ählumumy ýagdaýlarda onuň ornuny, parahatçylygy gazanmakda möhüm şerti, owgan topragynda ylalaşygy we ösüşi görýäris. Milli Liderimiz şeýle hem şu ýeňil bolmadyk döwürde owgan halkyna gaýragoýulmasyz we netijeli ynsanperwerlik kömeginiň berilmelidigine ynam bildirdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow çykyşyny dowam edip, Hazar sebitiniň we Ýewropa ýurtlaryna çykmak bilen Gara deňzi, Ýakyn Gündogar, Aziýa — Ýuwaş umman sebitleriniň arasynda üstaşyr ulag gatnaşyklaryny işjeňleşdirmek maksady bilen, Türkmenistanda logistik we üpjünçilik ulgamlarynyň desgalaryny ulanmagyň meselelerini öwrenmegi teklip etdi. Biziň ýurdumyz YHG boýunça hyzmatdaşlaryň bähbitlerine Hazaryň kenarýakasyndaky häzirki zaman portunyň kuwwatyny hödürlemäge taýýardyr.

Guramanyň giňişliklerinde beýleki üpjünçilik ulgamlarynyň, hususan-da, awtomobil, demir ýol pudaklarynyň taslamalaryny amala aşyrmagyň anyk geljegini görýäris. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz YHG-nyň çäklerinde awtomobil, demir ýollaryny gurmak we durkuny täzelemek, olar boýunça anyk teklipleri işläp taýýarlamak üçin ýörite topary döretmek işini işjeňleşdirmegiň zerurdygyny aýtdy.

Milli Liderimiz sammite gatnaşyjylara ýüzlenip, söwdany ösdürmegiň biziň döwletlerimiziň arasyndaky hyzmatdaşlygyň möhüm ugry bolup durýandygyny nygtady. Geçen ýylyň jemleri boýunça YHG-a agza ýurtlaryň arasynda umumy söwda dolanyşygy 49,8 milliard amerikan dollaryna barabar boldy. Elbetde, bu görkeziji bar bolan bilelikdäki mümkinçilikleri doly açyp görkezmeýär.

Söwda-maýa goýum hyzmatdaşlygyny yzygiderli we depginli ösdürmegi üpjün etmegiň, ony diwersifikasiýalaşdyrmak boýunça tagallalary etmegiň netijeli usulyny döretmek barada düýpli oýlanmaly. Biziň ýurtlarymyzyň telekeçilik bileleşikleriniň, şol sanda orta we kiçi işewürligiň işjeň ornuna bil baglamaga doly haklydyrys. Gürrüň senagat harytlary, oba hojalyk, hyzmatlar ulgamy, beýleki ugurlar boýunça kooperasiýalaryň dürli görnüşlerini ýola goýmak barada barýar diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.

Işewürlik gatnaşyklaryny doly derejede ösdürmekde telekeçilige ýardam bermek, olary degişli bank-maliýe ugrukdyrmasy bilen üpjün etmek, zerur bolanda, degişli ýeňillik ulgamyny we söwda amallaryny amala aşyranda, ýeňillikleri döretmek möhümdir.

Serhetýaka we sebit işewürlik gatnaşyklary möhüm orny eýelemelidir. Bu ýerde biziň halklarymyzyň köpasyrlyk däpleri, toplanan gymmatly tejribesi bar. Bu bolsa häzirki zaman hakykatyny göz öňünde tutup, ulanylmagyny we baýlaşdyrylmagyny talap edýär. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz döwlet-hususy hyzmatdaşlyk kadalary esasynda YHG-nyň ýöriteleşdirilen işewürlik düzümlerini döretmegiň üstünde işlemegiň maksadalaýykdygyny aýtdy. Bu düzümleriň her biri öz ugry boýunça biziň ýurtlarymyzyň arasynda söwda gatnaşyklaryny ösdürmegiň we giňeltmegiň bähbitlerine bir maksada gönükdirilen işleri alyp baryp bilerdi.

Milli Liderimiz şeýle hem häzirki döwürde, ilkinji nobatda, sanly tehnologiýalary peýdalanmak, elektron söwda meýdançalaryny giňden ulanmak bilen, özara ykdysady hyzmatdaşlyk etmegiň ýokary derejede möhüm wezipe bolup durýandygyny nygtady. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow biziň sebitlerimiziň ählisinde innowasion ösüş üçin mümkinçilikleriň bardygyna berk ynam bildirdi. Tagallalary birleşdirmek umumy bähbitlere laýyk gelýär. Bu bolsa täze tehnologik kadalary bolan bütindünýä ykdysadyýetiniň örän uly bäsdeşlige eýe bolan gurşawyna goşulmaga YHG-a agza ýurtlara mümkinçilik berer.

Şunuň bilen birlikde döwlet Baştutanymyz lukmançylyk we saglygy goraýyş ulgamynda hyzmatdaşlygy has-da işjeňleşdirmegiň ähmiýetini aýratyn belledi. Soňky iki ýyl hemmeler üçin uly synag döwri boldy. Ol ýa-da beýleki döwletiň ýekelikde, özbaşdak pandemiýa garşy göreşde diňe wagtlaýyn üstünlik gazanyp biljekdigi örän çalt aýdyň ýüze çykdy. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz YHG-nyň çäklerinde howply ýokanç kesellere garşy göreşmekde tejribeleri, usullary we işläp taýýarlamalary özara alyşmagyň ulgamlaýyn usullaryny ýola goýmaga örän ýakyn wagtlarda girişmegiň maksadalaýykdygyny belledi. Bizde bu ugurda birek-birege teklip etmek üçin köp zat bar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow guramanyň çäklerinde ykdysady hyzmatdaşlygyň, medeni-ynsanperwer ulgamda özara gatnaşyklary giňeltmek bilen utgaşdyrylmalydygyny nygtap, medeni çäreleri, sungat festiwallaryny, şol sanda YHG-a agza ýurtlaryň çagalar we ýaşlar toparlarynyň gatnaşmagynda geçirmegiň, döredijilik intelligensiýasynyň duşuşyklarynyň ulgamlaýyn meýilnamalaryny, bilelikdäki syýahatçylyk maksatnamalaryny, sport ýaryşlaryny guramagyň meýilnamalaryny işläp taýýarlamaga girişmegi teklip etdi.

Türkmenistan, umuman, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň işiniň depginli häsiýete eýe bolýandygyny, onuň sebit hyzmatdaşlygyna oňyn täsir edýändigini belleýär. Häzirki döwürde YHG uly hormata, at-abraýa eýe bolan halkara ykdysady düzüme öwrüldi we bütin dünýäde ykrar edildi. Guramanyň hereket edýän ýyllarynyň dowamynda oňa agza ýurtlaryň arasynda dürli ylalaşyklar baglaşyldy we ileri tutulýan ugurlar boýunça döwletara hyzmatdaşlyk babatda çözgütler kabul edildi. Bilelikdäki mümkinçilikleri ýokary derejede netijeli ulanmak üçin möhüm ähmiýetli strategiýany işläp taýýarlamak boýunça uly işler amala aşyryldy diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Esaslandyrylanda, onuň binýatlyk esasynda goýlan kadalara we maksatlara gyşarnyksyz eýermegini dowam etdirendigi we dowam etdirýändigi bu guramanyň işiniň örän möhüm şerti boldy. Bu gurama oňa täze agzalar goşulanda we özüniň häzirki düzüminiň emele gelen döwründe hem bu kadalara we maksatlara eýermegini dowam edýär. Men guramanyň ykdysady hyzmatdaşlyk guraly hökmünde öz esasy ugruny saklap galýandygyny göz öňünde tutýaryn. Bu kada üýtgewsiz galmalydyr. Şeýle hem YHG-nyň beýleki halkara we sebit düzümleri bilen özara hyzmatdaşlyk edip, öz daşarky gatnaşyklarynyň gerimini yzygiderli giňeldýändigi guwançlydyr diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

YHG-a agza ýurtlar bu netijeleriň ählisini bilelikde toplan oňyn tejribämize doly hukukly goşup biler. Ýöne wagt bir duran ýerinde durmaýar, döwür üýtgeýär. Ol bizden häzirki zaman şertlerini, dünýä ykdysadyýetindäki ösüş meýillerini, sebit ýagdaýlarynyň ösüşiniň we ugurlarynyň aýratynlyklaryny nazara alyp, guramanyň işinde täze usullary işläp taýýarlamagy talap edýär. Şeýle şertlerde YHG-nyň üstüne onuň özboluşly aýratynlyklaryna, täsin geoykdysady ýagdaýyna laýyk gelýän aýratyn wezipeler ýüklenilýär.

Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow YHG-nyň taryh we geografiýa, däpler we gymmatlyklar arkaly baglanyşan döwletleriň ykdysady hyzmatdaşlygynyň usuly hökmünde bar bolan hakyky artykmaçlyklaryň we umumy bähbitleriň esasynda bilelikdäki özara bähbitli taslamalary durmuşa geçirmek üçin tebigy ölçeg babatda birleşdiriji esasyndan ähli gatnaşyjylaryň ugur alýandygyna ynam bildirdi.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, şu günki duşuşyk gurama agza döwletleriň ählisiniň arasynda dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk we özara bähbitli hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny has-da berkitmäge niýetlenendir. Şeýle hem geljek döwürde bilelikdäki işiň ugurlaryny kesgitlemegi maksat edinýär. Häzirki döwrüň örän anyk we hakyky ýagdaýdan ugur alýan çözgütleri işläp taýýarlamaly. Biziň ýurtlarymyzyň uzak möhletleýin bähbitlerine laýyk gelýän, YHG-nyň häzirki zaman dünýä hojalyk gatnaşyklary ulgamyna doly derejede goşulmagyna itergi berýän, agza ýurtlaryň ykdysadyýetleriniň ösmegine we halklarynyň hal-ýagdaýynyň gowulanmagyna ýardam edýän özara hyzmatdaşlygyň usullarynydyr görnüşlerini döretmegi talap edýär. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz guramada bar bolan mümkinçilikleriň strategik maksatlara çykmak, giň möçberli bilelikdäki taslamalary amala aşyrmak üçin doly esas berýändigine ynam bildirdi.

Çykyşynyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow YHG-nyň Baş sekretary Husraw Nozirä guramanyň işini başarnykly we netijeli utgaşdyrýandygy üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, Türkmenistanyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri hem ýurdumyzyň iri halkara we sebit guramalary bilen hyzmatdaşlygyny ösdürmekden ybarat bolup durýar. Bu babatda ýurdumyz YHG-da başlyklyk etmek wezipesini ýerine ýetirmek bilen, «Birleşen Milletler Guramasynyň we Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň arasynda hyzmatdaşlyk» atly Kararnamanyň taslamasy taýýarlanyldy we Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 75-nji sessiýasynyň dowamynda seredilmegi teklip edildi. 2021-nji ýylyň 9-njy sentýabrynda Baş Assambleýanyň 75-nji sessiýasynyň 102-nji plenar mejlisinde bu Kararnama biragyzdan kabul edildi. Bu halkara ähmiýetli Kararnamanyň awtordaşlary hökmünde 10 sany döwlet çykyş etdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şeýle hem sammite gatnaşyjylary YHG-nyň güni bilen tüýs ýürekden gutlady we hemmelere döwletara hyzmatdaşlygy berkitmekde täze üstünlikleri arzuw etdi.

Soňra milli Liderimiz Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretary Husraw Nozirä çykyş etmek üçin söz berdi.

YHG-nyň Baş sekretary döwletleriň ýolbaşçylaryny we sammite gatnaşyjylary mübärekläp, şu ýokary derejedäki duşuşygyň Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň işine baha bermek hem-de onuň mundan beýläkki ösüşiniň ýoluny kesgitlemek babatda gurama üçin uly ähmiýetini belledi.

15-nji sammit sebit hyzmatdaşlygyny giňeltmek üçin umumy borçnamalary we tagallalary tassyklamak babatda täsin mümkinçilikdir. «Geljege bilelikde» şygary bilen geçirilýän duşuşygyň wajypdygy dowam edýän koronawirus pandemiýasy döwründe emele gelen ýagdaý bilen şertlendirilendir hem-de biziň sebitimiziň ykdysady taýdan çalt dikeldilmegini üpjün etmäge, pandemiýadan soňky döwürde ösüş üçin gurallary işläp taýýarlamaga gönükdirilen hyzmatdaşlygyň ileri tutulmagyny kesgitleýär. Şunuň bilen baglylykda, jenap Husraw Noziri Türkmenistanyň başlyklyk etmeginde hyzmatdaşlygyň «Ýol kartasynyň» işlenip taýýarlanylandygy bellenildi.

YHG-nyň Baş sekretary geljekki meýilnamalar barada aýdyp, söwdanyň ykdysady ösüşiň hereketlendirijisi bolup durýandygyny hem-de YHG-a agza ýurtlaryň durmuş-ykdysady ösüşinde möhüm orun eýeleýändigini nygtady. Şunuň bilen baglylykda, «YHG-nyň 2025-nji ýyla çenli garaýyşlarynda» bellenilişi ýaly, guramanyň sebit söwdasynyň ählumumy eksportyny giňeltmegiň wajypdygyna üns berildi.

Şunuň bilen birlikde, 2021-nji ýylda geçirilen ministrler maslahatlarynyň jemleri boýunça kabul edilen çözgütleri durmuşa geçirmegiň hem-de YHG-nyň gümrük nyrhlarynyň we beýleki degişli resminamalaryň, bilelikdäki taslamalaryň birnäçesiniň YHG-nyň Söwda ylalaşygynyň düzgünlerini berjaý etmegiň zerurdygy nygtaldy.

Sebit söwdasynyň howpsuzlygyny üpjün etmek bu ugurdaky esasy wezipeleriň biridir. Jenap Husraw Noziri bu barada aýtmak bilen, söwda bilen baglanyşykly ykdysady amallary çalt geçirmäge ýardam bermek üçin gurama boýunça hyzmatdaş ýurtlaryň Merkezi banklarynyň arasynda YHG-nyň kliring birleşiginiň döredilmeginiň wajypdygyna ünsi çekdi. YHG-nyň standartlaşdyrmak, laýyklyga baha bermek, akkreditasiýa we metrologiýa boýunça sebit edarasynyň işi bu maksatlara ýetmäge ýardam eder.

Ulag-kommunikasiýa ulgamy, energetika we syýahatçylyk hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda görkezildi. Bu ulgamlarda YHG-nyň çäklerinde netijeli gatnaşyklary ösdürmek üçin giň mümkinçilikler açylýar. Sebitde ägirt uly serişdeler, üstaşyr ulag we energetika kuwwatynyň, degişli düzümiň bolmagy, YHG-a agza döwletleriň halklarynyň baý taryhy-medeni mirasy bu ugurlarda öňde goýlan maksatlara ýetmäge ýardam eder.

Şeýle hem Birleşen Milletler Guramasy we onuň ýöriteleşdirilen edaralary, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasy, Ýewropa komissiýasy, Yslam ösüş banky, Bütindünýä Söwda Guramasy, Günorta — Gündogar Aziýa döwletleriniň assosiasiýasy (ASEAN), Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasy, Türki Döwletleriň Guramasy ýaly düzümler bilen hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak YHG-nyň daşary gatnaşyklaryny ösdürmegiň möhüm ugry bolup durýar diýip, Husraw Noziri aýtdy.

Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretary çykyşynyň ahyrynda şu sammitiň netijeleriniň ähli taraplaryň bähbitlerini we mümkinçiliklerini nazara almak bilen, YHG-a agza döwletleriň arasynda köpugurly gatnaşyklaryň mundan beýläk-de ösdürilmegine ýardam etjekdigine ynam bildirdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow örän manyly, giňişleýin çykyşy üçin YHG-nyň Baş sekretaryna minnetdarlyk bildirdi we mümkinçilikden peýdalanyp, jenap Husraw Nozirini şu ýylyň awgust aýynda bu guramanyň Baş sekretary wezipesine bellenilmegi bilen gutlap, oňa uly üstünlikleri arzuw etdi. Şeýle hem mümkinçilikden peýdalanyp, milli Liderimiz Türkmenistanyň Hökümetiniň adyndan YHG-nyň Baş sekretaryna we onuň üsti bilen Sekretariatyň ähli işgärlerine ýurdumyza Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasyna başlyklyk eden döwründe beren goldawy üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi.

Soňra döwlet Baştutanymyz duşuşyga gatnaşyjylara sammitiň gün tertibini tassyklamak baradaky teklip bilen ýüzlendi. Sekretariat şu günki sammitiň gün tertibiniň taslamasyny öňünden berdi.

Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň gün tertibi biragyzdan kabul edildi. Ýokary derejedäki duşuşygyň dowamynda milli Liderimiz oňa gatnaşyjylara söz berdi.

Ilki bilen, Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýew çykyş etdi.

Prezident Ilham Aliýew duşuşyga gatnaşyjylary mübärekläp, bu günki sammitiň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilendigi we türkmen topragynda bildirilen myhmansöýerlik üçin hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa hoşallyk bildirip, Türkmenistanyň Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynda başlyklyk etmegi bilen tüýs ýürekden gutlady.

Belent mertebeli myhman Azerbaýjanyň Merkezi Aziýanyň ýurtlary we sebitiň döwletleri bilen hemmetaraplaýyn gatnaşyklara möhüm ähmiýet berýändigini belläp, özara düşünişmek, ynanyşmak esasynda ýola goýlan hyzmatdaşlygyň ykdysady taýdan bolşy ýaly, ählumumy parahatçylygy, durnukly ösüşi üpjün etmekde hem möhüm ähmiýetiniň bardygyny nygtady. Ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn, halkara guramalaryň çäklerinde ýola goýlan gatnaşyklar hem-de halkara derejede geçirilýän forumlaryň dowamynda kabul edilýän çözgütleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi bilen baglanyşykly meseleler hyzmatdaşlyk edýän ýurtlaryň ykdysady ösüşine oňyn täsirini ýetirýär diýip, Ilham Aliýew sözüni dowam etdi.

Hususan-da, abraýly guramalaryň, şol sanda YHG-nyň çäklerinde hyzmatdaşlyk milli ykdysadyýetleri pugtalandyrmakda, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde, ählumumy gün tertibiniň meselelerini, şol sanda sebit howpsuzlygyny, ekologik abadançylygy hem-de häzirki döwrüň wehimlerine garşy bilelikde göreşilmegini üpjün etmek bilen baglanyşykly meseleleri üstünlikli çözmekde möhüm orun eýeleýär. Şunuň bilen baglylykda, Azerbaýjan Respublikasynyň Baştutany YHG-a agza ýurtlaryň arasyndaky netijeli gatnaşyklary giňeltmek maksady bilen, umumy tagallalary birleşdirmegiň zerurdygyna ünsi çekdi.

Dünýäde pandemiýa zerarly emele gelen çylşyrymly ýagdaýlary nazara alyp, oňa garşy durmak meseleleriniň döwrüň möhüm wezipesi bolup durýandygyny aýdyp, Prezident Ilham Aliýew bu ugurda alnyp barylýan işleriň has netijeli häsiýete eýe bolmalydygyny nygtady.

Sammitiň dowamynda gazanyljak ylalaşyklaryň durmuşa geçirilmeginiň diňe bir sebitiň ýurtlary däl, eýsem, tutuş dünýä jemgyýetçiligi üçin möhümdigi nygtaldy. Şunda dürli ugurlarda, şol sanda söwda-ykdysady we durmuş ulgamlarynda gatnaşyklary ösdürmäge çalşylýandygy tassyklanyldy. Azerbaýjanyň Lideri sebitiň ýurtlarynyň üstaşyr ulag geçelgelerini işjeň peýdalanmak, özara bähbitli esasda ýola goýulýan gatnaşyklary giň ugurlar boýunça ösdürmek bilen bagly wezipeleriň ileri tutulýandygyny nygtap, olary üstünlikli ýerine ýetirmek boýunça bilelikdäki hereketleriň zerurdygyna ünsi çekdi.

Prezident Ilham Aliýew sözüniň ahyrynda sammitiň ýokary guramaçylyk derejesini ýene-de bir gezek belläp, oňa gatnaşyjylara YHG-a agza döwletleriň gülläp ösmegine gönükdirilen işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow myhmana örän manyly çykyşy üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi. Çykyşda YHG-nyň çäklerinde agza ýurtlaryň arasyndaky hyzmatdaşlygy berkitmek boýunça anyk teklipleriň birnäçesi öňe sürüldi. Milli Liderimiz guramanyň çäklerinde ýurtlaryň arasyndaky özara gatnaşyklary ösdürmek işine goşan şahsy goşandy üçin azerbaýjanly kärdeşine tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi.

Soňra Eýran Yslam Respublikasynyň Prezidenti Seýed Ebrahim Raisä söz berildi.

Goňşy döwletiň Baştutany hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy we türkmen halkyny Türkmenistanyň YHG-a başlyklyk etmegi bilen gutlap, şu duşuşygyň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilendigi hem-de bu ýerde bildirilen myhmansöýerlik üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Şeýle hem Prezident Seýed Ebrahim Raisi Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretaryna YHG-nyň nobatdaky sammitine taýýarlyk görmäge beren goldawy üçin hoşallyk bildirip, hemmeleri guramanyň güni bilen gutlady. Belent mertebeli myhman geçen döwürde YHG-nyň başlygy bolan Türkiýäniň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogana onuň işini kämilleşdirmek ugrunda eden tagallalary üçin sagbolsun aýtdy.

Eýran Yslam Respublikasynyň Prezidentiniň belleýşi ýaly, Aziýa yklymy ösen medeniýetleriň, dünýä ähmiýetli gymmatlyklaryň we taryhy ýadygärlikleriň mekany bolmak bilen, umumadamzat ösüşine mynasyp goşant goşdy. Bilelikdäki tagallalaryň netijesinde Merkezi Aziýada birek-birege hormat goýmak, ynanyşmak, özara bähbitlilik esasda ýola goýulýan döwletara gatnaşyklar ösdürilýär. Bu bolsa umumy ykdysady we durmuş taýdan ösüşiň esasyny emele getirýär.

Şeýle hem belent mertebeli myhman Eýranyň sebitiň ýurtlary, ýakyn goňşulary bilen dürli ugurlar, şol sanda energetika, ulag-aragatnaşyk, oba hojalygy, ylym-bilim, medeniýet we syýahatçylyk ugurlary boýunça hyzmatdaşlygyň giňeldilmegine aýratyn ähmiýet berýändigini belledi. Netijeli halkara hyzmatdaşlygyň ösdürilmegi EYR-nyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýar.

Prezident Seýed Ebrahim Raisi çykyşynyň dowamynda ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn esasda, aýratyn-da, abraýly halkara guramalaryň çäklerinde ýola goýulýan gatnaşyklara möhüm ähmiýet berilýändigini aýdyp, YHG-nyň çäklerinde alnyp barylýan hyzmatdaşlygy muňa mysal hökmünde getirdi.

Belent mertebeli myhman Merkezi Aziýa ýurtlarynyň geografik taýdan amatly ýerleşendiklerini, olaryň üstaşyr ulag kuwwatyny hem-de halkara logistika ulgamynyň mümkinçiliklerini işjeň peýdalanmagyň ähmiýetini belläp, YHG-nyň çäklerinde hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek üçin tagallalary birleşdirmegiň zerurdygyna ünsi çekdi.

EYR-nyň Prezidenti bu guramanyň çäklerinde bilelikdäki taslamalardyr maksatnamalaryň durmuşa geçirilmeginiň hyzmatdaşlygyň çägini we mümkinçiliklerini giňeltjekdigine ünsi çekip, şu meseleler boýunça ýurtlaryň arasynda ysnyşykly gatnaşyklary ýola goýmagyň wajypdygyny nygtady.

Prezident Seýed Ebrahim Raisi sözüniň ahyrynda hemmelere işinde üstünlik arzuw etdi we sammitiň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilendigi üçin türkmen Liderine ýene bir gezek hoşallyk bildirdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belent mertebeli myhmanyň çykyşy üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirip, onuň Eýran Yslam Respublikasynyň Prezidenti hökmünde YHG-nyň sammitiniň işine ilkinji gezek gatnaşýandygyny, onuň şu saparynyň Türkmenistana ilkinji sapardygyny belledi we EYR-nyň Baştutanynyň Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasyny berkitmek işine mynasyp goşandyny goşjakdygyna ynam bildirdi.

Soňra Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparowa söz berildi.

Gyrgyzystanyň Baştutany hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa sammitiň ýokary derejede guralandygy hem-de myhmansöýerlik üçin hoşallyk bildirip, duşuşyga gatnaşyjylary YHG-nyň güni bilen gutlady we hemmelere iň gowy arzuwlaryny beýan etdi.

Şu günki sammit guramanyň gün tertibiniň möhüm meseleleri boýunça giňişleýin pikir alyşmak, YHG-a agza ýurtlaryň gatnaşyklaryny ösdürmek boýunça täze teklipleri we pikirleri ara alyp maslahatlaşmak üçin amatly şertleri döredýär. Şunda biziň döwletlerimiziň YHG-nyň maksatlaryna ýetmek we wezipelerini çözmek üçin ähli mümkinçiliklere eýedigi nygtaldy. Şunuň bilen baglylykda, hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlarynyň birnäçesine, şol sanda howanyň üýtgemegine uýgunlaşmak, energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmelerini ulanmak, hususan-da, gidroenergetikanyň mümkinçiliklerinden peýdalanmak, söwda-ykdysady ulgamda gatnaşyklary ösdürmek meselelerine üns berildi.

Prezident Sadyr Žaparow çykyşynda ulag we aragatnaşyk, senagat, energetika, söwda, maýa goýumlar, syýahatçylyk hem-de daşky gurşaw ulgamlarynda degişli strategiýalary işläp taýýarlamagyň we durmuşa geçirmegiň wajypdygyny aýdyp, oba hojalygy, saglygy goraýyş ulgamlarynda gatnaşyklary dowam etdirmegiň ähmiýetini belledi.

Şunuň bilen baglylykda, toplumlaýyn sebit düzümini kemala getirmegiň we ösdürmegiň zerurdygy nygtaldy. Munuň özi netijeli sebitiçi hem-de sebitara hyzmatdaşlygyň esasy şerti bolup durýar.

Dostlukly ýurduň Lideri üstünlikli ykdysady hyzmatdaşlygyň möhüm şerti hökmünde sebit parahatçylygyny, durnuklylygyny hem-de howpsuzlygyny pugtalandyrmak meselelerine aýratyn üns berdi. Prezident Sadyr Žaparow Gyrgyz Respublikasynyň bu guramanyň çäklerinde köptaraplaýyn gatnaşyklary mundan beýläk-de pugtalandyrmak üçin ähli tagallalary etmäge taýýardygyny tassyklap, şu gün kabul edilýän sammitiň Jemleýji resminamasynyň YHG-a agza ýurtlaryň ählisiniň bähbitlerine laýyk gelýändigini belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Prezident Sadyr Žaparowa örän manyly we täsirli çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, Gyrgyzystanyň Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň ornuny ýokarlandyrmak boýunça uly tagallalary edýändigini belledi we şolaryň YHG-a agza döwletleriň arasyndaky gatnaşyklary berkitmäge ýardam etjekdigine ynam bildirdi.

Soňra Pakistan Yslam Respublikasynyň Prezidenti Arif Alwä söz berildi.

Belent mertebeli myhman çykyşynyň başynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy YHG-nyň 15-nji sammitine başlyklyk etmegi bilen gutlady we sammitiň işiniň netijeli häsiýete eýe boljakdygyna, onuň halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmekde möhüm orun eýelejekdigine ynam bildirdi.

Prezident Arif Alwiniň belleýşi ýaly, tutuş taryhyň dowamynda sebitiň halklarynyň we ýurtlarynyň arasyndaky söwda-ykdysady gatnaşyklar döwlet ösüşine, ählumumy abadançylyga, howpsuzlygyň üpjün edilmegine oňyn täsirini ýetiripdir. Aýratyn-da, häzirki sanly ykdysadyýetiň ählumumy häsiýete eýe bolýan döwründe utgaşykly tagallalaryň aýratyn ähmiýetlidigini bellemeli.

Pakistan Yslam Respublikasynyň Prezidenti sammitiň gün tertibine girizilen meseleleriň häzirki döwürde emele gelen çylşyrymly ýagdaýlary ýeňip geçmäge ýardam edýändigini, bilelikdäki tagallalaryň ykdysady taýdan durnukly ösüşiň üpjün edilmegini şertlendirýändigini nygtady.

Belent mertebeli myhman medeniýetleriň, däp-dessurlaryň we taryhy ösüşiň umumylygynyň döwletara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmekde aýratyn ähmiýetlidigini belläp, sebitiň ýurtlarynyň arasyndaky gatnaşyklary işjeňleşdirmekde täze mümkinçilikleri açýan şertleriň döredilmelidigini aýtdy.

Pakistan Yslam Respublikasynyň Prezidenti YHG-nyň söwda-ykdysady ulgamda bolşy ýaly, medeni-ynsanperwer gatnaşyklary ösdürmekde, ulag-aragatnaşyk, ylym-bilim, ekologiýa we syýahatçylyk ýaly ugurlaryň gerimini giňeltmekde möhüm orun eýeleýändigini nygtap, olar boýunça netijeli gatnaşyklary pugtalandyrmagyň wajypdygyna ünsi çekdi.

Belent mertebeli myhman YHG-a agza ýurtlaryň arasynda özara haryt dolanyşygynyň möçberlerini artdyrmak üçin ägirt uly mümkinçilikleriň bardygyny belläp, bu ugurda zerur tagallalaryň edilmelidigini, şunlukda, söwda-ykdysady gatnaşyklaryň hil taýdan täze derejä çykarylmalydygyny aýratyn nygtady.

Şunuň bilen baglylykda, Pakistanyň Prezidenti gurama agza ýurtlaryň hyzmatdaşlygyny işjeňleşdirmegiň, YHG-nyň sammitleriniň dowamynda gazanylan ylalaşyklaryň we kabul edilen çözgütleriň iş ýüzünde durmuşa geçirilmeginiň, dünýäniň hojalyk gatnaşyklarynyň häzirki zaman ulgamyna işjeň goşulyşmagyň ähmiýetini nygtap, duşuşyga gatnaşyjylara bu ugurda geçirilýän işlerde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Belent mertebeli myhman sözüniň ahyrynda döwlet Baştutanymyza sammitiň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilendigi hem-de türkmen topragynda bildirilen myhmansöýerlik üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Prezident Arif Alwä örän manyly we köp maglumatlary özünde jemleýän çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, Pakistanyň Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň ilkinji günlerinden başlap, YHG-ny berkitmek işine mynasyp we netijeli goşant goşup gelýändigini belledi. Milli Liderimiz Pakistan Yslam Respublikasynyň mundan beýläk-de bu guramanyň esasy agzalarynyň biri bolup galjakdygyna we biziň umumy giňişligimizi ösdürmäge mynasyp goşandyny goşjakdygyna ynam bildirdi.

Soňra Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti Emomali Rahmona söz berildi.

Täjigistanyň Baştutany sözüniň başynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy we türkmen halkyny Türkmenistanyň YHG-da başlyklygy bilen gutlap, sammitiň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilendigi we bildirilen myhmansöýerlik üçin milli Liderimize hoşallyk sözlerini aýtdy.

Prezident Emomali Rahmon bu gezekki duşuşygyň sebitiň ýurtlarynyň arasyndaky özara gatnaşyklary berkitmegiň we YHG-nyň çäklerinde durnukly ösüşi üpjün etmegiň ýolundaky möhüm ädime öwrüljekdigine ynam bildirip, bu guramanyň sebitde ählumumy howpsuzlygy pugtalandyrmaga we onuň ykdysady ösüşine ýardam edýändigini nygtady.

Belent mertebeli myhman YHG-a agza ýurtlaryň tebigy serişdelere, hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin ägirt uly mümkinçiliklere baýdygyny belläp, olaryň üstünlikli durmuşa geçirilmeginiň ýurtlaryň mundan beýläk-de abadançylygyny, halklaryň bagtyýar durmuşynyň berkidilmegini üpjün etjekdigini nygtady. Bar bolan mümkinçilikleriň durnukly ösüşiň bähbidine gönükdirilmegi netijeli halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin oňyn şertleri döreder.

Prezident Emomali Rahmon YHG-nyň çäklerinde ykdysady, ulag-kommunikasiýa, medeni-ynsanperwer gatnaşyklaryň ösdürilmeginiň sebitde durnuklylygy we howpsuzlygy üpjün etmekde möhümdigini nygtap, bu ugurda bar bolan wezipeleriň hemmetaraplaýyn ýerine ýetirilmegi babatda zerur tagallalaryň edilmelidigine ünsi çekdi.

Häzirki döwürde dünýäde dowam edýän koronawirus pandemiýasy we onuň bilen baglanyşykly kynçylyklar ýurtlaryň ykdysadyýetine ýaramaz täsirini ýetirýär. Şunuň bilen baglylykda, Täjigistan Respublikasynyň Baştutany olary ýeňip geçmek üçin bilelikdäki tagallalaryň zerurdygyny belledi.

Ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn esasda ýola goýulýan gatnaşyklary ösdürmek, hususan-da, abraýly halkara guramalaryň, şol sanda YHG-nyň çäklerindäki hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek, şunuň bilen birlikde söwda dolanyşygynyň möçberlerini yzygiderli artdyrmak meseleleri Täjigistanyň daşary syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri bolup durýar. Täjigistan gyzyklanma bildirýän daşary ýurtly hyzmatdaşlaryň ählisi bilen özara gatnaşyklar üçin açykdyr diýip, belent mertebeli myhman aýtdy.

Täjigistan Respublikasynyň Baştutany sözüniň ahyrynda wajyp çözgütler kabul edilýän bu gezekki duşuşygyň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilendigi üçin milli Liderimize ýene bir gezek hoşallyk bildirdi. Şol çözgütleriň ähmiýeti YHG sebitiniň çäklerinden çykýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Prezident Emomali Rahmona örän manyly çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, şu ýyl Türkmenistanyň we Täjigistanyň Baştutanlarynyň birnäçe duşuşygynyň geçirilendigini belledi. Olaryň dowamynda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň ornuny berkitmek bilen bagly meseleler boýunça-da pikir alşyldy. Milli Liderimiz ulag we energetika ulgamlaryndaky umumy taslamalaryň YHG-nyň bütin giňişligini ösdürmek işine mynasyp goşant goşjakdygyna ynam bildirdi.

Soňra Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýewe söz berildi.

Goňşy döwletiň Baştutany ýygnananlary Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammitiniň işiniň başlanmagy bilen gutlap, YHG-nyň gününde Aşgabat şäherinde geçirilýän şu duşuşygyň ýokary guramaçylyk derejesini belledi. Prezident Şawkat Mirziýoýew hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa türkmen topragynda bildirilen mähirli myhmansöýerlik üçin hoşallyk bildirip, Türkmenistanyň başlyklyk etmegindäki YHG-nyň 15-nji sammitiniň köptaraplaýyn gatnaşyklaryň giňeldilmegine mynasyp goşant goşjakdygyna ynam bildirdi.

Hususan-da, BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan şu ýylyň sentýabr aýynda kabul edilen BMG-niň we YHG-nyň arasyndaky hyzmatdaşlyk hakyndaky Kararnama bu ugurda möhüm ädim boldy. Munuň özi bu düzüme bildirilýän ynamyň hem-de onuň halkara abraýynyň belentdiginiň aýdyň subutnamasydyr. Sebitiň ýurtlaryny taryhyň dowamynda emele gelen söwda we medeni gatnaşyklar baglanyşdyrýar. Döredilen gününden bäri YHG ägirt uly ykdysady kuwwaty bolan, biziň ýurtlarymyzyň umumy bähbitlerine wekilçilik edýän iri sebit düzümine öwrüldi.

Sammitiň barşynda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasyna berlen baha YHG-nyň halkara giňişlikde ornunyň we ähmiýetiniň artýandygyny tassyklaýar. Biziň özara dostlugy, hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga, durnuklylygy üpjün etmäge umumy ymtylmalarymyz söwda-ykdysady, maýa goýum, energetika we ulag-kommunikasiýa, oba hojalygy, medeni-ynsanperwer ulgamy, syýahatçylyk ýaly ugurlarda gatnaşyklary ösdürmek üçin giň mümkinçilikleri döredýär. Şunuň bilen baglylykda, hyzmatdaşlygyň hukuk binýadyny pugtalandyrmagyň hem-de ýokarda agzalan ugurlarda bar bolan ägirt uly kuwwatdan doly peýdalanmagyň möhümdigi bellenildi.

Prezident Şawkat Mirziýoýew Özbegistanyň YHG-nyň çäklerinde hyzmatdaşlygy ösdürmegi daşary syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri hökmünde kesgitländigini belläp, gurama agza ýurtlaryň tagallalaryny birleşdirmegiň umumy ösüşe kuwwatly itergi berjekdigini, şeýlelikde, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmäge ýardam etjekdigini nygtady. Belent mertebeli myhman hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň mundan beýläk-de üstünlikli ösdüriljekdigine ynam bildirdi.

Özbek Lideri koronawirus pandemiýasynyň ählumumy ykdysadyýete ýaramaz täsiri barada durup geçip, bu wehime garşy göreşmekde tagallalary mundan beýläk-de birleşdirmegiň zerurdygyna ünsi çekdi.

Özbegistanyň Baştutany sözüniň ahyrynda sammite gatnaşyjylara öňde goýlan wajyp wezipeleri çözmekde üstünlikleri arzuw etdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belent mertebeli myhmana örän manyly we köp maglumatlary özünde jemleýän çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, Prezident Şawkat Mirziýoýewi Özbegistan Respublikasynda ýakynda geçirilen Prezident saýlawlarynda ynamly ýeňşi bilen, ýene-de bir gezek gutlady. Milli Liderimiz bu gutlaga YHG-a agza döwletleriň ýolbaşçylarynyň ählisiniň hem goşuljakdygyna ynam bildirip, Özbegistanyň Baştutanyna ähli başlangyçlarynda üstünlikleri, doganlyk özbek halkyna bolsa parahatçylyk, rowaçlyk arzuw etdi. Şunuň bilen baglylykda, Özbegistan Respublikasynyň halkara we sebit derejesinde taslamalaryň birnäçesini öňe sürendigi bellenildi. Bu taslamalar iş ýüzünde YHG-nyň çäklerinde söwda-ykdysady ulgamda goşulyşmak işlerini berkitmäge niýetlenendir.

Soňra Gazagystan Respublikasynyň Premýer-ministri Askar Mamine söz berildi.

Gazagystanyň Hökümetiniň Baştutany sammite gatnaşyjylary mübärekledi hem-de durnukly önümçilik we söwda işlerini ösdürmek üçin oňaýly gurallary işläp taýýarlamak babatda forumyň ähmiýetini belledi.

Askar Mamin Gazagystanyň milli ykdysadyýetiniň ösüşiniň birnäçe görkezijilerini mysal getirip, dürli ulgamlarda hyzmatdaşlygyň çäklerini ep-esli giňeltmek üçin YHG-a agza ýurtlaryň ägirt uly kuwwatynyň bardygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, netijeli çäreleri görmegiň hem-de her bir ýurduň bäsdeşlik artykmaçlyklaryny we mümkinçiliklerini nazara almak bilen, guramanyň çäklerinde söwdany ösdürmek boýunça «Ýol kartasyny» işläp taýýarlamagyň zerurdygy aýdyldy. Şunuň bilen birlikde özara haryt dolanyşygynyň möçberleriniň artdyrylmagynyň, onuň düzüminiň diwersifikasiýalaşdyrylmagynyň yzygiderli seljermesini geçirmegiň we azyk ulgamynda hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmegiň wajypdygy bellenildi.

Gazagystanyň Hökümetiniň Baştutany ulag geçelgelerini ösdürmegiň çäklerinde sebitiň ýurtlary üçin amatly ugurlary döretmek boýunça işleri dowam etdirmegiň zerurdygyny nygtady. Munuň özi YHG-a agza ýurtlaryň milli ykdysadyýetleriniň durnukly ösmegi üçin uly mümkinçilikleri döreder. Ulag-ykdysady geçelgeleriň bilelikde netijeli dolandyrylmagy Ýewropa döwletlerine hem-de Günorta-Gündogar Aziýa ýurtlaryna ýükleriň gysga wagtda ýetirilmegine kömek eder.

Guramanyň üstaşyr ulag mümkinçiliklerini mundan beýläk-de ösdürmek maksady bilen, bökdençlikleri aradan aýyrmak we ulag-logistika ulgamlarynyň mundan beýläk-de goşulyşmagyny üpjün etmek boýunça işleri geçirmek teklip edildi. Şunuň bilen baglylykda, ýokary derejeli üstaşyr ulag syýasaty boýunça YHG-a agza ýurtlaryň ýörite geňeşiniň döredilmeginiň ähmiýeti bellenildi. Onuň çözgütleri şol ulgamda esasy meseleler boýunça ylalaşykly strategiýany işläp taýýarlamak üçin esas bolar.

Çykyşynyň dowamynda Gazagystanyň Premýer-ministri YHG ýurtlarynyň gatnaşyklarynyň netijeliligini ýokarlandyrmagyň ileri tutulýandygyny belledi. Häzirki döwrüň derwaýys meseleleri olary çözmek üçin utgaşykly çäreleriň kabul edilmegini talap edýär diýip, jenap Askar Mamin aýtdy we COVID-19 wehimini hem-de pandemiýadan soňky döwrüň esasy wezipelerini nazara almak bilen, YHG-nyň ykdysadyýetini ösdürmegiň utgaşykly strategiýasyny işläp taýýarlamagy teklip etdi. Sammitiň barşynda beýan edilen netijeli başlangyçlaryň iş ýüzünde durmuşa geçirilmeginiň gurama agza ýurtlaryň arasynda hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge ýardam etjekdigi, tutuş YHG sebitiniň abadançylygyna hyzmat etjekdigi nygtaldy.

Dostlukly döwletiň Hökümetiniň ýolbaşçysy Gazagystan Respublikasynyň YHG-nyň ýörelgelerine hem-de öz üstüne alan borçnamalaryna ygrarlydygyny tassyklap, taryhyň dowamynda emele gelen hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklarynyň guramanyň çäklerinde durnukly ösüşi üpjün etmek maksady bilen, netijeli hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga ýardam etjekdigine ynam bildirdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Premýer-ministr Askar Mamine örän manyly çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, Gazagystan Respublikasynyň Prezidentiniň Türkmenistana ýaňy-ýakynda bolan döwlet saparynyň dowamynda halkara guramalar, şol sanda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň çäklerinde özara hyzmatdaşlyk etmegiň hemmetaraplaýyn ara alnyp maslahatlaşylandygyny belledi.

Şeýle hem sebit derejesindäki ulag we energetika ulgamlaryndaky taslamalaryň birnäçesi babatda pikir alşyldy. Taraplaryň pikirine görä, bu taslamalar beýleki ugurlar bilen bilelikde, YHG-nyň çäklerinde goşulyşmak işlerine seretmäge niýetlenendir. Milli Liderimiz bular barada aýtmak bilen, umumy tagallalar esasynda ýakyn geljekde bu taslamalaryň durmuşa geçiriljekdigine, şonuň netijesinde bu guramany berkitmek işine öz gönüden-göni goşandyny goşjakdygyna ynam bildirdi.

Duşuşygyň dowamynda döwlet Baştutanymyz oňa gatnaşyjylara ýüzlenip, şu günki sammitiň jemleri boýunça ylalaşyklary nazara almak bilen, Jemleýji resminamanyň kabul edilýändigini belledi.

Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammitiniň Jemleýji resminamasy — Hereketleriň Aşgabat Ylalaşygy biragyzdan kabul edilýär.

Pursatdan peýdalanyp, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow resminamanyň taslamasyny taýýarlamaga gatnaşan kärdeşlerine we bilermenlere minnetdarlyk bildirip, onuň mundan beýläk-de bilelikde işlemek üçin has berk esasy döretjekdigine ynam bildirdi.

Soňra sammitiň çäklerinde YHG-nyň sylaglaryna mynasyp bolanlar yglan edildi.

Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza ýurtlaryň guramamyzyň ýörite sylagyna mynasyp bolan wekilleriniň atlaryny yglan etmek meniň üçin örän uly hormatdyr diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.

Azerbaýjan Respublikasyndan «Ylym we tehnika» ugry boýunça Azerbaýjanyň Milli ylymlar akademiýasynyň Fiziologiýa institutynyň direktory, professor Ulduz Faýyzi kyzy Gaşimowa;

Eýran Yslam Respublikasyndan «Ykdysadyýet» ugry boýunça Allame Tabatabai adyndaky uniwersitetiň hukuk we syýasat kafedrasynyň dosenti, doktor Mitra Rahanejat;

Gazagystan Respublikasyndan «Taryh, medeniýet, edebiýat we şekillendiriş sungaty» ugry boýunça Gazagystanyň Medeniýet we sport ministrliginiň Milli muzeýiniň baş ylmy işgäri, fiziki antropologiýa barlaghanasynyň müdiri Orazak Ismagulow;

Gyrgyz Respublikasyndan «Taryh, medeniýet, edebiýat we şekillendiriş sungaty» ugry boýunça Gyrgyz Respublikasynyň halk aktrisasy Nazira Ismailowna Mambetowa;

Pakistan Yslam Respublikasyndan «Oba hojalyk we daşky gurşaw» ugry boýunça Faýzalabad Zenanlar uniwersitetiniň döwlet kollejiniň rektory, professor, doktor hanym Robina Faruk;

Täjigistan Respublikasyndan «Ylym we tehnika» ugry boýunça Täjigistanyň Milli ylymlar akademiýasynyň Geologiýa, seýsmotehnika we seýsmologiýa institutynyň barlaghanasynyň müdiri Jahongir Nizomowiç Nizomow;

Türkiýe Respublikasyndan «Bilim» ugry boýunça Gaji Baýram adyndaky uniwersitetiň türk folklory we edebiýaty kafedrasynyň müdiri, professor Mehmet Okal Oguz;

Türkmenistandan «Taryh, medeniýet, edebiýat we şekillendiriş sungaty» ugry boýunça Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Magtymguly adyndaky Dil, edebiýat we milli golýazmalar institutynyň baş ylmy işgäri, doktor Ýazgylyç Orazgylyjow;

Özbegistan Respublikasyndan «Oba hojalygy we daşky gurşaw» ugry boýunça Özbegistanyň Oba hojalyk ministrliginiň Gök we bakja ekinleriniň seleksiýasy barlaghanasynyň uly ylmy işgäri Mastura Halimowa sylaglanýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanalyp geçilen wekilleriň ählisini ýokary sylaglary bilen tüýs ýürekden gutlap, döwletleriň we Hökümetleriň ýolbaşçylaryndan ýokarda bellenen sylaglaryň şu mejlis tamamlanandan soňra, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Sekretariatyndan öz ýurtlarynda gowşurmak üçin alynmagyna jogapkär adamlary kesgitlemegi haýyş etdi.

Soňra milli Liderimiz geljek ýylda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynda başlyklyk etjek ýurdy kesgitlemek hem-de indiki sammiti geçirmegiň senesini we ýerini ara alyp maslahatlaşmak meselesine geçdi.

Gurama başlyklyk etmegiň bellenen gezekleşikli usulyna laýyklykda, 2022-nji ýylda YHG-da başlyklyk etmek Özbegistan Respublikasyna geçýär. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýewi tüýs ýürekden gutlap, bu gurama geljek ýylda Özbegistanyň başlyklyk etmeginiň Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň mümkinçiliklerini mundan beýläk-de artdyrmaga, öňde goýan uzak möhletleýin maksatlarymyza ýetmäge oňat itergi berjekdigine ynam bildirdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň indiki sammitiniň geçiriljek ýeri baradaky meselä geçmek bilen, onuň geçiriljek ýerini we senesini taraplaryň diplomatik ýollar arkaly kesgitlejekdiklerini habar berdi. Bu barada bellenen düzgünlere laýyklykda, Sekretariat guramanyň agzalaryna habar berer.

Soňra milli Liderimiz döwletleriň Baştutanlaryna hem-de wekiliýetleriň agzalaryna jemleýji söz bilen ýüzlenip, YHG-nyň 15-nji sammitiniň işine işjeň gatnaşandygy, onuň dowamyndaky örän manyly çykyşlary üçin hemmelere tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi.

Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, şu günki duşuşyk gurama agza döwletleriň ählisiniň hyzmatdaşlyk we ýakyndan özara gatnaşyklar ýoly bilen mundan beýläk-de gyşarnyksyz öňe gitmäge, ykdysadyýetde, söwdada, maýa goýumlar, ýokary tehnologiýalar, ynsanperwerlik ulgamlarynda gatnaşyklary berkitmäge taýýardyklaryny hem-de örän uly isleg bildirýändiklerini görkezdi.

Duşuşykda köp sanly teklipler, peýdaly garaýyşlar we baha bermeler beýan edildi. Olar, gürrüňsiz, biziň hyzmatdaşlygymyzyň mümkinçilikleriniň üstüni ýetirer, geljek üçin anyk ugurlary kesgitlär. Meseleleriň ara alnyp maslahatlaşylmagy YHG-nyň mümkinçilikleriniň örän uludygyny görkezdi. Onuň halkara ykdysady gatnaşyklaryň iri we täsirli düzüm bölegi hökmünde häzirki zaman dünýä we yklym işlerine işjeň, netijeli gatnaşmaga ukyplydygyny subut etdi, durnuklylygy we özara düşünişmegi berkitmäge, Durnukly ösüş maksatlaryny ýerine ýetirmäge we öňe gitmäge ýardam etmäge ukyplydygyny aýdyň görkezdi diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.

Sammit Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň yzygiderli berkidilmeginiň, onuň ykdysady kuwwatynyň, logistik mümkinçilikleriniň artdyrylmagynyň, senagat kooperasiýasynyň netijeli usullarynyň emele getirilmeginiň, energetika we ulag ulgamlarynda taslamalary bilelikde işläp taýýarlamagyň, bu ugurdaky ähli tagallalaryň ýurtlarymyzyň hakyky bähbitlerine laýyk gelýändigini, ykdysady we durmuş ösüşiniň maksatlaryna, adamlaryň durmuşynyň hilini hem-de derejesini ýokarlandyrmaga hyzmat edýändigini aýdyň görkezdi.

Milli Liderimiz bilelikde iň çylşyrymly wezipeleri çözmäge ukyplydygymyza ynam bildirdi. Häzirki döwürde, halkara gatnaşyklardaky ýeňil bolmadyk şertlerde, bütindünýä ykdysadyýetindäki çökgünlik ýagdaýlarynda biziň ýurtlarymyz özara ynanyşmagyň, hoşniýetli goňşuçylygyň, jogapkärçiligiň, birek-birege hormat goýmagyň anyk mysallaryny, el-ele berip öňe gitmäge taýýardyklaryny görkezýärler. Muny şu günki sammit hem ähli aýdyňlygy bilen tassyklady.

Türkmenistan YHG-nyň çäklerinde mundan beýläk-de ysnyşykly hyzmatdaşlyk etmäge berk eýerýär. Biziň ýurdumyz gurama agza döwletleriň ählisi bilen netijeli hyzmatdaşlyk, özara düşünişmek syýasatyny dowam eder, onuň ornunyň we abraýynyň ýokarlanmagyna hemişe ýardam eder diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.

Milli Liderimiz şu günki duşuşygyň netijelerine uly kanagatlanma bildirip, Türkmenistanyň bu gurama başlyklyk etmeginiň dowamynda, şeýle hem şu sammiti geçirmäge taýýarlyk görmegiň ähli tapgyrlarynda berlen goldawa ýokary baha berýändigini belledi.

Sözüniň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hemmelere Türkmenistanyň we türkmen halkynyň adyna aýdylan mähirli sözler, ýurdumyzyň halkara başlangyçlaryny goldandyklary üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi. Bularyň ählisi biziň YHG-nyň çäklerinde giň möçberli we işjeň hyzmatdaşlygyň bähbidine saýlanyp alnan ýoluň dogrudygyna ynamymyzy berkidýär.

Döwlet Baştutanymyz sammite gatnaşanlaryň ählisini YHG-nyň güni bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlap, hemmelere biziň halklarymyzyň we döwletlerimiziň, olaryň öňe gitmeginiň, gülläp ösmeginiň bähbidine uly üstünlikleri we täze belent sepgitlere ýetmegi arzuw etdi.

Şeýlelikde, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň sammiti öz işini tamamlady.

Hormatly Prezidentimiziň adyndan YHG-nyň 15-nji sammitine gatnaşyjylaryň hormatyna resmi kabul edişlik guraldy. Kabul edişlik tamamlanandan soň, milli Liderimiz daşary ýurtly kärdeşleri bilen mähirli hoşlaşdy. Şunda taraplaryň umumy abadançylygyň we rowaçlygyň bähbitlerine laýyk gelýän netijeli gatnaşyklara ygrarlydygy tassyklanyldy.

Şol gün belent mertebeli myhmanlar türkmen paýtagtyndan ugradylar.

Forumyň jemleri metbugat maslahatynda beýan edildi. Onda Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow hem-de YHG-nyň Baş sekretary Husraw Noziri köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekillerine ýüzlenme bilen çykyş etdiler.

Bellenilişi ýaly, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammitinde YHG-a agza döwletleriň öňünde durýan örän wajyp meselelere garaldy. Ilkinji nobatda, munuň özi döwletara söwda-ykdysady gatnaşyklary mundan beýläk-de pugtalandyrmak we ösdürmek bilen baglanyşyklydyr. Biziň ýurdumyz üçin däp bolan energetika, ulag we söwda ýaly ulgamlar ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda görkezildi.

Mälim bolşy ýaly, YHG-a agza döwletler ençeme ýyllaryň dowamynda bu ugurlarda bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirýärler. Şu sammitde wekiliýetleriň ýolbaşçylarynyň eden çykyşlarynda ylym, aragatnaşyk we kommunikasiýalar ýaly ulgamlarda täze taslamalary durmuşa geçirmek hem-de maliýe-bank ulgamynda özara gatnaşyklary işjeňleşdirmek bilen baglanyşykly teklipler beýan edildi. Pikirleri we başlangyçlary iş ýüzünde durmuşa geçirmegiň birnäçe anyk çäreleri bellenildi. 26-njy noýabrda Aşgabatda üstünlikli geçirilen YHG-nyň işewürlik maslahaty hem guramanyň çäklerinde söwda-ykdysady gatnaşyklary ösdürmäge ýardam etmelidir.

Sammitiň barşynda howanyň üýtgemegi, ekologiýa, daşky gurşawy goramak ýaly ählumumy gün tertibinde durýan wajyp meselelere aýratyn üns berildi. Şunuň bilen baglylykda, bar bolan gurallardan peýdalanmak, hususan-da, ekologik taýdan arassa energetika tehnologiýalaryny ornaşdyrmakda gurallary ulanmak arkaly YHG-nyň çäklerinde hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga gönükdirilen bilelikdäki hereketler ylalaşyldy. Howanyň ählumumy üýtgemegi bilen baglylykda, soňky döwürde kabul edilen halkara resminamalar arkaly bu gurallar güýçlendiriler.

Sammitde durmuş ulgamyna uly üns berildi. Bu ugurda anyk pikirler we teklipler beýan edildi. Mundan başga-da, koronawirus pandemiýasyna garşy göreşmek meselelerinde tagallalaryň mundan beýläk-de birleşdirilmeginiň wajypdygy nygtaldy. Hususan-da, hormatly Prezidentimiz YHG-nyň çäklerinde howply ýokanç kesellere garşy göreşmek ulgamynda tejribe, usullary we işläp taýýarlamalary alyşmagyň ulgamlaýyn usullaryny ýola goýmagyň maksadalaýykdygyny belledi.

Ynsanperwer-medeni ulgam işjeň döwletara gatnaşyklaryň däp bolan ugry bolup durýar. Munuň özi YHG-a agza döwletleriň halklarynyň medeni we ruhy umumylygy bilen şertlendirilendir.

Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza döwletleriň ýolbaşçylary şu berk taryhy binýada esaslanyp, ýokarda agzalan ulgamlarda uzak möhletli geljek üçin netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmek barada ylalaşdylar. Şunuň bilen baglylykda, dostlukly we netijeli ýagdaýda geçen YHG-nyň 15-nji sammitiniň döwletara gatnaşyklary ilerletmekde we ösdürmekde möhüm tapgyr boljakdygyna ynam bildirildi.

Şeýlelikde, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde Aşgabatda geçirilen YHG-nyň 15-nji sammiti Bitarap Türkmenistanyň ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşde, abraýly halkara guramalaryň çäklerinde giň gerimli netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmek meselelerine örän jogapkärli çemeleşýändigini ýene-de bir gezek aýdyň görkezdi.

Ýurdumyz munuň üçin bar bolan ägirt uly mümkinçiliklerden netijeli peýdalanmak ugrunda çykyş etmek bilen, bu babatda yzygiderli ädimleri ädip, netijeli döwletara hyzmatdaşlygy, ýurtlaryň we halklaryň arasyndaky dostluk we hoşniýetli goňşuçylyk, özara düşünişmek hem-de ynanyşmak gatnaşyklaryny pugtalandyrmaga saldamly goşant goşýar.