Habarlar
Ajaýyp eýýamyň ýaňy

Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyzyň ykbalynda möhüm ähmiýeti bolan mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 31 ýyllygynyň belleniljek güni barha golaýlaýar. Halkymyz uly toý-baýramlara beslenýän bu nurana güne her ýyl sabyrsyzlyk bilen garaşýar. Halkymyz bu şanly toýa özüniň Garaşsyzlyk ýyllarynda gazanan ajaýyp zähmet üstünliklerini, rowaçlyklaryny, ýeten belent sepgitlerini peşgeş edýär. Arkadagly Serdarymyzyň çuň parasata ýugrulan döwlet syýasatynyň netijesinde ata Watanymyz dünýäde çalt ösýän kuwwatly döwletleriň hataryna goşuldy. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň şu ýylyň sekiz aýynda ýerine ýetirilen işleriň jemlerine bagyşlanan sanly ulgam arkaly geçiren Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisinde bular babatda aýratyn bellenilip geçildi. Hemmämize mälim bolşy ýaly, ýurdumyz halk hojalygynyň ähli ulgamlarynda belent sepgitlere ýetýär. Şunda ýurdumyzyň tebigy gazy we nebiti öndürmekde gazanýan üstünlikleri aýratyn bellenmäge mynasypdyr.  

                                                                   

Hökümetiň nobatdaky mejlisinde bellenilişi ýaly, şu ýylyň sekiz aýynda «Türkmennebit» döwlet konserni tarapyndan bu meýilnama 100,7 göterim berjaý edildi. Nebit we gaz kondensaty bilen üpjün etmegiň meýilnamasy 111,3 göterim, suwuklandyrylan gazy öndürmegiň meýilnamasy 113,8 göterim ýerine ýetirildi. Hasabat döwründe tebigy we ugurdaş gazy çykarmagyň meýilnamasy 114,3 göterim, «mawy ýangyjy» daşary ýurtlara ibermek boýunça meýilnama bolsa 124,3 göterim amal edildi. Döwlet Baştutanymyz şunda ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň düzümlerine gönükdirilen maýa goýum serişdelerini talabalaýyk özleşdirmegiň wajypdygyna ünsi çekdi. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Aşgabat şäherinde 26 — 27-nji oktýabrda «Türkmenistanyň nebiti we gazy — 2022» atly XXVII halkara maslahaty geçirmegiň ähmiýeti barada aýratyn belläp geçdi.  

                                                                   

Soňky ýyllarda amala aşyrylan giň gerimli maýa goýum taslamalarymyza, hususan-da, Hytaýa we Eýrana täze gaz geçirijileriň gurulmagyna, şeýle hem Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň ýerine ýetirilýän gurluşygyna berkarar döwletimiziň halkara energetika hyzmatdaşlygyna goşan hakyky goşandy hökmünde garamak bolar. Bu bolsa Merkezi Aziýa sebitiniň umumy ýagdaýyna we ösüşine oňyn täsir edýär, ony dünýä ähmiýetli energetika merkezleriniň birine öwürýär. Milli ýangyç-energetika toplumyny döwrebaplaşdyrmak, geljegi nazara almak bilen, onuň kuwwatyny artdyrmak, öndürijileriň, üstaşyr geçirijileriň we sarp edijileriň bähbitleriniň deňagramlylygynyň üpjün edilmegi bilen, dünýä bazarlaryna energiýa serişdelerini ugratmagyň ösen ulgamyny döretmek babatda bitirilýän beýik işler häzirki wagtda uly rowaçlyklara beslenýär. 

                                                                   

 Goý, berkarar Diýarymyzy kuwwatly energetika ýurduna öwürýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolsun! 

                                                                                                           

Çynar GELDIÝEWA,

                       

«Türkmengaz» döwlet konserniniň Ylmy-barlag tebigy gaz institutynyň ylmy işgäri.

22.09.2022
Milli ykdysadyýetiň kuwwaty

Şanly wakalara beslenýän mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 31 ýyllyk baýramçylygy gutly bolsun, eziz ildeşler! 

                                                                   

20-nji sentýabrda paýtagtymyzdaky Söwda-senagat edarasynyň sergi zalynda ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygy mynasybetli Türkmenistanyň ykdysady üstünlikleriniň iki günlük sergisi öz işine başlady. Däp bolşy ýaly, ata Watanymyzyň baş baýramynyň öňüsyrasynda geçirilýän ykdysady gözden geçiriliş hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda depginli ösýän milli ykdysadyýetimiziň üstünlikleriniň hem-de mizemez kuwwatynyň aýdyň beýanyna öwrülip, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň ösüşiniň geljekki ugurlaryny ýüze çykardy.  

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň foruma gatnaşyjylara iberen Gutlagynda bu serginiň belent maksatlar bilen öňe barýan ata Watanymyzda milli ykdysadyýetiň kuwwatyny artdyrmakda uly ösüşleriň gazanylýandygynyň aýdyň beýanyna öwrüljekdigi bellenilýär. Serginiň esasy mazmuny milli ykdysadyýetiň diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilmeginden, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň öndürilmeginden we eksportyň artdyrylmagyndan hem-de önümçilikleri depginli döwrebaplaşdyrmakdan ybaratdyr. Bularyň ählisini milli ösüş maksatnamalarynyň çäklerinde üstünlikli amala aşyrylýan ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ähli pudaklaryny kämilleşdirmek boýunça möçberi taýdan deňsiz-taýsyz işinde beýan edýän köpsanly diwarlyklar aýdyň görkezýär. 

 Bu ýerde energetika, senagat, nebit we gaz, nebithimiýa, dokma senagaty hem-de halyçylyk, gurluşyk hem gurluşyk serişdeleri, binagärlik, ulag, aragatnaşyk, kommunikasiýa, oba hojalygy, gaýtadan işleýän we azyk senagaty, saglygy goraýyş we derman senagaty, bilim, sport, syýahatçylyk, neşirýat, tebigaty goraýyş, bagy-bossanlyga büremek ýaly ugurlar boýunça ýöriteleşdirilen sergi bölümlerine orun berlipdir. Bu ulgamlaryň ählisiniň ösüş depgini köpsanly wideoşekilleriň görkezilmeginde, neşirýat önümlerinde — žurnallarda, owadan bezelen beýleki neşirlerde beýanyny tapdy. Mundan başga-da, edaralaryň diwarlyklarynda sergä gelýänlere önümler, kärhanalaryň, umuman, pudagyň ösüş meýilnamalary barada gürrüň berilýär. 

                                                                   

Sergide görkezilýän wideoşekiller gurluşygyň täze önümlerini we tehnologiýalaryny, gurluşyk serişdelerini öndürýän awtomatik kuwwatlyklarydyr zawodlary, suw sorujylary, suw arassalaýjy enjamlary, panel we diwar toplumlaryny, alýumin we plastik profilleri, santehnika we bezeg serişdelerini mahabatlandyrýar. «Aşgabat-sitiniň» we Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň ägirt uly taslamalarynyň binagärlik-şekil görnüşleriniň serginiň esasy bezegine öwrülendigini bellemek gerek. 

                                                                   

Gurulmagy aýratyn inženerçilik-tehniki çözgütleri hem-de iň täze tehnologiýalaryň ulanylmagyny talap edýän gurluşyk desgalaryny şöhlelendirýän, şol sanda awtobanlaryň, köprüleriň, estakadalaryň, ýerasty geçelgeleriň we ýurdumyzyň möhüm ýollaryndaky köpgatly ýol aýrytlarynyň diwarlyklary sergä gelenlerde uly gyzyklanma döretdi. Awtomobil ýollarynyň gurluşygyny dolandyrmak baradaky döwlet agentliginiň sergi bölümindäki monitorlarda dünýäniň öňdebaryjy önüm öndürijileriniň ýöriteleşdirilen kuwwatly tehnikalarynyň nusgalary görkezildi. Şol tehnikalar soňky ýyllaryň dowamynda ýol-ulag düzüminiň taslamalary durmuşa geçirilende işjeň peýdalanylýar. Paýtagtymyzyň häkimliginiň diwarlyklarynda bag nahallaryny ösdürip ýetişdirýän, seýilgählerde ulanmaga niýetlenen germewleri, bezeg serişdelerini öndürýän önümçilik kärhanalarynyň harytlary görkezilýär. Şeýle-de, bu ýerde enjamlar we jemagat tehnikalary, ekologiýa hem-de abadanlaşdyryş ýaly bölümler ýerleşdirilipdir. Sergä ýygnananlar şu forumy guramaga döredilen mümkinçilik üçin hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, ata Watanymyzyň rowaçlygy hem-de mähriban halkymyzyň bagtyýarlygy ugrunda halk hojalyk toplumyny mundan beýläk-de depginli, durnukly ösdürmek üçin ähli güýçlerini gaýgyrmajakdyklaryna ynandyrdylar. 

                                                                                                           


                       

«Aşgabat».

22.09.2022
Nepis sungatyň ussatlary

Ahal welaýatynyň Bäherden çeper halyçylyk kärhanasy çeper elli halyçylaryň onlarçasyny özünde jemleýär. Bu ýerde zähmet çekýän halyçy gelin-gyzlaryň uz barmaklaryndan döreýän nepis halylar bagtyýar öý-ojaklary, kaşaň binalarydyr ymaratlary bezeýär. 

                                                                   

Bäherden etrabynyň çäkleri geçmişde-de nepis halylaryň mekany hökmünde meşhur bolupdyr. Bu ýerde belli halyçylaryň nesilleri ýaşap, ajaýyp el işlerini ýerine ýetiripdirler, milli halyçylyk sungatynyň kämil derejä ýetmegine goşant goşupdyrlar. Halyçylyk kärhanasyna baryp göreniňde, bu asylly ýörelgäniň häzirki nesiller tarapyndan üstünlikli dowam etdirilýändigine anyk göz ýetirýärsiň.  

                                                                   

Kärhanada tejribeli halyçylaryň uly topary zähmet çekmek bilen, milli halyçylyk sungatynyň täze many-mazmun esasynda baýlaşmagy, halkymyzyň bu nepis sungatyny dünýä ýaýmak, gadymy halylaryň ajaýyp görnüşleriniň asyl nusgalaryny gorap saklamak we geljekki nesillere ýetirmek babatdaky tagallalara saldamly goşant goşýarlar. Bu ýerde tejribeli halyçylar halypa-şägirtlik ýörelgesine eýerip, ýaşlara inçe senediň özboluşly tärlerini irginsiz öwredýärler.  

                                                                   

Gahryman Arkadagymyzyň tagallalary bilen kärhananyň täze binasynyň we önümhanasynyň gurlup ulanmaga berilmegi netijesinde, işleri has döwrebap usullarda alyp barmaga, döredijilikli zähmet çekmäge täze mümkinçilikler açyldy. Ýokary derejede enjamlaşdyrylan önümhanada gelin-gyzlaryň 150-siniň zähmet çekmegi üçin ähli amatlyklar göz öňüne tutulypdyr. Olar dürli ölçegdäki halylary, sowgatlyk halyçalary ussatlyk bilen dokaýarlar. Kärhanada daraklaryň sesi batly ýaňlanýar. 

                                                                   

— Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 31 ýyllyk toýuny mynasyp zähmet sowgatlarymyz bilen garşy almagy maksat edinýäris. Bu asylly maksat gelip gowuşýan buýurmalary öz wagtynda we ýokary hilli ýerine ýetirmäge borçlandyrýar. Ýylyň başyndan bäri kärhanamyzda dürli ölçegdäki halylaryň birnäçesini dokadyk. Şolaryň arasynda Mary şäherindäki «Türkmeniň ak öýi» binasynyň ýanynda gurlan, köpçülikleýin çäreleri geçirmäge niýetlenen 3 müň orunlyk bina niýetlenip dokalan, meýdany 36 inedördül metr bolan nepis haly hem bar. Häzirki günlerde welaýatymyzyň täze, döwrebap edara ediş merkezinde gurulýan edaralar, medeni-durmuş maksatly binalar üçin dürli ölçegdäki halylary dokaýarys. Buýurmalary öz wagtynda ýerine ýetirmäge jogapkärli çemeleşýäris — diýip, Türkmenistanyň at gazanan halyçysy Aýgözel Esenowa aýdýar. 

                                                                   

Bäherden çeper halyçylyk kärhanasynda şu ýylyň geçen sekiz aýynda ýerine ýetirilen önümçilik işleriniň görkezijileri hem onda zähmet çekýän halyçylaryň yhlasynyň ýerine düşýändiginden habar berýär. Has anygy, ýanwar — awgust aýlarynda kärhanada 3 million 740 müň manada golaý iş edildi. Munuň özi, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, bu babatda 100,4 göterime barabar ösüş depgininiň üpjün edilendigini görkezýär. 

                                                                                                           

Aýdo ŞEKEROW.

                       

«Türkmenistan». Surata düşüren awtor.

20.09.2022
Türkmenistanyň Prezidenti sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi

Aşgabat, 19-njy sentýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary A.Ýazmyradowyň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onda oba hojalyk toplumynda alnyp barylýan işler we sebitlerdäki möwsümleýin oba hojalyk işleriniň geçirilişi, ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygyna görülýän taýýarlyk bilen bagly meselelere garaldy. 

                                                                   

Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanowa söz berildi. Häkim welaýatda pagta ýygymynyň depgini, gowaça hasylyny ýitgisiz ýygnap almak üçin kombaýnlaryň hem-de beýleki tehnikalaryň bökdençsiz işledilişi, gowaçanyň ýapragyny düşürmek işleri barada hasabat berdi. 

                                                                   

Bellenilişi ýaly, bugdaý ekişini agrotehniki möhletlerde geçirmek üçin oba hojalyk tehnikalary netijeli ulanylýar, bugdaý ekilen meýdanlara gögeriş suwy tutulýar. Häzirki wagtda bugdaý meýdanlarynda kadaly gögeriş alynýar. Şeýle-de güýzlük ýeralmanyň, gök-bakja we beýleki oba hojalyk ekinleriniň ýetişdirilen bol hasylyny öz wagtynda ýygnamak boýunça degişli işleriň alnyp barylýandygy habar berildi. Mundan başga-da, mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 31 ýyllyk baýramyna görülýän taýýarlyk işleriniň hem-de şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan desgalardaky gurluşyklaryň barşy barada hasabat berildi. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, pagta ýygymy möwsüminiň oba hojalygyndaky möhüm ähmiýetini belläp, ýygymyň depgininiň güýçlendirilmelidigine, bu ugurda öňde durýan wezipeleriň talabalaýyk ýerine ýetirilmegi üçin ähli tagallalaryň edilmelidigine ünsi çekdi. Şunda kombaýnlar we beýleki oba hojalyk tehnikalary bökdençsiz işledilmelidir. 

                                                                   

Döwlet Baştutanymyz bugdaý ekişiniň depginini artdyrmagyň zerurdygyny aýdyp, bu jogapkärli möwsümi üstünlikli geçirmek maksady bilen, ähli degişli işleriň öz wagtynda hem-de ýokary hilli ýerine ýetirilmeginiň berk gözegçilikde saklanmalydygyny aýdyp, bu babatda häkime birnäçe görkezmeleri berdi. Hormatly Prezidentimiz güýzlük ýeralmanyň, gök-bakja we beýleki ekinleriň bol hasylynyň ýurdumyzyň azyk howpsuzlygynyň kepili bolup durýandygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllyk baýramyny bellemäge ýokary guramaçylyk derejesinde taýýarlyk görmegiň zerurdygyny, welaýatda şu ýyl ähli desgalaryň bellenilen möhletlerde hem-de ýokary hil derejesinde ulanmaga tabşyrylmalydygyny aýdyp, häkime birnäçe anyk tabşyryklary berdi. 

                                                                   

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew sebitde alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleri hem-de pagta ýygymynyň depgini barada hasabat berdi. 

                                                                   

Hasabatda bellenilişi ýaly, pagta ýygymy möwsüminde kombaýnlar we beýleki tehnikalar bökdençsiz işledilýär. Ýetişdirilen hasyly kombaýnlar bilen ýygmak üçin gowaçanyň ýapragyny düşürmek işleri geçirilýär. Bugdaý ekişiniň tehnikalaryň güýjünden doly peýdalanylyp, agrotehniki möhletlerde geçirilýändigi, sebitiň bugdaý meýdanlarynda gögeriş suwunyň talabalaýyk tutulýandygy hem-de kadaly gögeriş alynýandygy barada habar berildi. Güýzlük ýeralma, gök-bakja we beýleki oba hojalyk ekinlerine ideg işleri geçirilip, ýetişdirilen hasyly wagtynda ýygnamak üçin ähli tagallalar edilýär. Şeýle-de welaýatyň gant şugundyry ekilen meýdanlarynda agrotehnikanyň talaplaryna laýyklykda ösüş suwuny tutmak, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek işleri geçirilýär. Şunuň bilen birlikde, şu ýyl ýurdumyzyň günbatar sebitinde ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky gurluşyklaryň ýagdaýy, hususan-da, welaýatda täze ýolagçy awtomenziliniň açylyş dabarasyna hem-de ata Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygyna taýýarlyk görlüşi barada hasabat berildi. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, obasenagat toplumynda alnyp barylýan işleriň, şol sanda gowaça hasylyny gysga wagtda we ýitgisiz ýygnap almagyň, güýzlük bugdaý ekişiniň ýokary depginini üpjün etmegiň ähmiýetine ünsi çekip, häkime birnäçe degişli görkezmeleri berdi. Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmekde güýzlük ýeralmanyň, gök-bakja hem-de beýleki oba hojalyk ekinleriniň möhüm ähmiýetini nygtap, ýetişdirilen hasyly wagtynda ýygnamak üçin ähli zerur tagallalaryň görülmelidigini belledi. Şeýle-de hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygy mynasybetli geçiriljek dabaraly çärelere ýokary guramaçylyk derejesinde taýýarlyk görmek, şu ýyl ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen medeni-durmuş we önümçilik maksatly desgalarda gurluşyk işleriniň barşyny berk gözegçilikde saklamak babatda häkime birnäçe anyk tabşyryklary berdi. 

                                                                   

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradowyň demirgazyk sebitde alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy, pagta ýygymynyň depgini baradaky hasabaty bilen dowam etdi. Şunuň bilen baglylykda, kombaýnlaryň we beýleki tehnikalaryň ýygym möwsüminde doly güýjünde işledilýändigi, hasyly kombaýnlar bilen ýygmak üçin gowaçanyň ýapragyny düşürmek işleriniň geçirilýändigi barada habar berildi. Şeýle-de häkim bugdaý ekişini bellenilen möhletlerde ýokary hilli geçirmek üçin oba hojalyk tehnikalaryny netijeli işletmek, tagt suwuny tutmak boýunça degişli işleriň alnyp barylýandygy, bugdaý ekilen meýdanlarda kadaly gögerişiň gazanylýandygy barada hasabat berdi. Şunuň bilen bir hatarda, güýzlük ýeralmadan, gök-bakja we beýleki oba hojalyk ekinlerinden ýokary hasyl almak, ýetişdirilen bereketli hasyly wagtynda ýygnamak üçin ähli zerur tagallalar edilýär. Demirgazyk sebitiň şaly ekilen meýdanlarynda ösdürilip ýetişdirilen hasyly gysga wagtda we ýitgisiz ýygnap almak üçin degişli işler geçirilýär. Şeýle-de ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 31 ýyllyk baýramyny mynasyp garşylamak hem-de şanly sene mynasybetli täze ýolagçy awtomenziliniň açylyp ulanmaga berilmegi boýunça taýýarlyk işleri alnyp barylýar. Şu ýyl welaýatda ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen medeni-durmuş we önümçilik maksatly desgalarda gurluşyk işleriniň ýerine ýetirilişi barada hem hasabat berildi. 

                                                                   

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmekde obasenagat pudagyny ösdürmegiň ähmiýetini nygtap, bugdaý ekiş möwsümini bellenilen möhletlerde tamamlamak üçin onuň depginini güýçlendirmegiň zerurdygyna ünsi çekdi we bu babatda häkime anyk tabşyryklary berdi. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýetişdirilen gowaça hasylyny wagtynda we ýitgisiz ýygnap almak, güýzlük ýeralma, gök-bakja, beýleki oba hojalyk ekinlerinden bol hasyl almak ugrunda zerur çäreleriň görülmelidigini, ösdürilip ýetişdirilen şaly hasylynyň ýitgisiz ýygnalyp alynmalydygyny belledi. 

                                                                   

Döwlet Baştutanymyz welaýatda ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygy mynasybetli açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli we bellenilen möhletlerde tamamlanmalydygyny aýdyp, häkime bu babatda birnäçe anyk tabşyryklary berdi. 

                                                                   

Soňra Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew pagta ýygymynyň barşy, şunda kombaýnlaryň hem-de beýleki tehnikalaryň bökdençsiz işledilişi, hasyly kombaýnlaryň kömegi bilen ýygmak üçin gowaçanyň ýapragyny düşürmek işleriniň geçirilişi barada hasabat berdi. Şunuň bilen birlikde, bugdaý ekişi agrotehniki kadalara laýyklykda alnyp barylýar, ekişde tehnikalar netijeli ulanylýar, bugdaý ekilen meýdanlarda gögeriş suwy talabalaýyk tutulýar. Şeýle-de güýzlük ýeralma, gök-bakja we beýleki oba hojalyk ekinlerinden ýokary hasyl almak, şonuň ýaly-da, şaly oragyna taýýarlyk görmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berildi. Mundan başga-da, mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 31 ýyllygyna taýýarlyk görlüşi, şanly sene mynasybetli täze ýolagçy awtomenziliniň açylyş dabarasyna taýýarlygyň hem-de şu ýyl ulanmaga tabşyrylmagy göz öňünde tutulýan desgalarda gurluşyklaryň barşy barada habar berildi. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, pagta ýygymynyň ekerançylaryň durmuşynda möhüm möwsümiň biridigini belledi we kombaýnlaryň, beýleki tehnikalaryň bökdençsiz işledilmelidigine ünsi çekdi. Döwlet Baştutanymyz geljek ýylyň bol hasylynyň girewi bolan bugdaý ekişini agrotehniki talaplara laýyklykda geçirmek hem-de bu möhüm möwsümi üstünlikli tamamlamak maksady bilen, ähli degişli çäreleriň öz wagtynda amala aşyrylmagynyň berk gözegçilikde saklanmalydygyny aýdyp, häkime birnäçe görkezmeleri berdi. Şeýle-de güýzlük ýeralmadan, gök-bakja we beýleki oba hojalyk ekinlerinden ýokary hasyl almak, şaly oragyna guramaçylykly taýýarlyk görmek boýunça zerur tagallalaryň edilmelidigi bellenildi. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllyk baýramynyň ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilmeginiň möhümdigini belläp, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan dürli maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň bellenilen möhletlerde we ýokary hil derejesinde tamamlanmalydygy babatda häkime birnäçe görkezmeleri berdi. 

                                                                   

Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew sebitde alnyp barylýan işler bilen birlikde, pagta ýygymynyň depgini barada hasabat berdi. Hasabatda bellenilişi ýaly, möwsümde kombaýnlar hem-de degişli tehnikalar işjeň ulanylýar, pagta ýygymyndaky kombaýnlaryň netijeli işini üpjün etmek maksady bilen, gowaçanyň ýapragyny düşürmek işi guramaçylykly geçirilýär. Şeýle-de häkim bugdaý ekişiniň agrotehniki möhletlerde ýokary hilli geçirilýändigi, ekişde tehnikalaryň doly güýjünde işledilýändigi, bugdaý ekilen meýdanlarda gögeriş suwunyň talabalaýyk tutulýandygy we kadaly gögeriş alynýandygy barada hasabat berdi. Güýzlük ýeralma, gök-bakja, beýleki oba hojalyk ekinlerinden ýokary hasyl almak, ýetişdirilen hasyly wagtynda ýygnamak üçin zerur çäreler görülýär, welaýatyň gant şugundyry ekilen meýdanlarynda ideg işleri agrotehnikanyň talaplaryna laýyklykda geçirilýär. Şunuň bilen birlikde, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan desgalardaky gurluşyk işleriniň ýagdaýy, hususan-da, täze ýolagçy awtomenziliniň açylyş dabarasy, ata Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygy mynasybetli baýramçylyk çärelerine taýýarlyk görlüşi barada hasabat berildi. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, oba hojalyk pudagynyň ýurdumyzyň ykdysadyýetindäki möhüm ornuny belläp, gowaça hasylyny öz wagtynda we ýitgisiz ýygnap almagyň, güýzlük bugdaý ekişiniň ýokary depginini üpjün etmegiň, bu möwsümleri bellenilen möhletde tamamlamagyň wajypdygyny nygtady. Döwlet Baştutanymyz güýzlük ýeralmadan, gök-bakja we beýleki oba hojalyk ekinlerinden ýokary hasyl almagyň ýurdumyzyň azyk bolçulygyny üpjün etmekdäki aýratyn ähmiýetini belledi. Şeýle-de welaýatyň gant şugundyry ekilen meýdanlarynda ideg işleriniň talabalaýyk geçirilmeginiň gözegçilikde saklanmalydygy tabşyryldy. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 31 ýyllyk baýramy mynasybetli geçiriljek dabaraly çäreleriň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmek, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan medeni-durmuş we önümçilik maksatly desgalarda gurluşyk işleriniň alnyp barlyşyny berk gözegçilikde saklamak barada degişli görkezmeleri berdi. 

                                                                   

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary A.Ýazmyradow gözegçilik edýän düzümlerinde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, ýurdumyzda ekinlerden bol hasyl ýetişdirmek, azyk bolçulygyny pugtalandyrmak boýunça durmuşa geçirilýän çäreler barada hasabat berdi. Hasabatyň çäklerinde döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygyna laýyklykda, welaýatlarda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy, pagta ýygymyny guramaçylykly geçirmek we bugdaý ekişini bellenilen möhletlerde ýokary hilli tamamlamak bilen baglanyşykly meselelere bagyşlanan maslahat geçirilip, onda öňde duran wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmegiň ugurlarynyň ara alnyp maslahatlaşylandygy barada aýdyldy. Şeýle-de wise-premýer ýurdumyzyň welaýatlarynyň uzak ýaýlalarynda ekilýän ekinleri medeni zolaklara geçirmek, şunda ekerançylyk meýdanlarynyň suw üpjünçiligini gowulandyrmak hem-de pagta ýygymynyň depginini ýokarlandyrmak boýunça amala aşyrylýan toplumlaýyn işler barada hasabat berdi. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, daýhanlaryň durmuşynda wajyp hasaplanýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň guramaçylykly, ýokary hilli geçirilmeginiň möhüm talap bolup durýandygyna ünsi çekdi we bu babatda öňde durýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi boýunça birnäçe görkezmeleri berdi. Ýurdumyzyň ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan işleriň depginini ýokarlandyrmak bilen bir hatarda olaryň agrotehniki kadalara laýyk derejede ýola goýulmalydygyny belläp, döwlet Baştutanymyz bu işlerde ýokary öndürijilikli oba hojalyk tehnikalarynyň sazlaşykly işiniň möhümdigini aýtdy. Ýygnalan pagta hasylynyň bökdençsiz kabul edilmegi bilen baglanyşykly meseleleriň wajypdygyny belläp, hormatly Prezidentimiz bu babatda wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi. 

                                                                   

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň welaýatlarynda häzirki döwürde alnyp barylýan işleriň geljekki bol hasylyň, azyk bolçulygynyň berkidilmeginiň girewidigini, dokma senagaty üçin zerur bolan çig mal bilen üpjünçiligiň pugta binýadydygyny belläp, bu ugurda ýerine ýetirilýän işleriň depgininiň güýçlendirilmelidigine ünsi çekdi. Hormatly Prezidentimiz wise-premýeriň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň öňde goýlan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegine jogapkärçilikli we hemmetaraplaýyn esasda çemeleşmekleriniň wajypdygyny belläp, bu babatda iş maslahatyna gatnaşanlara anyk görkezmeleri berdi. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatyny tamamlap, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, berkarar Watanymyzyň rowaçlygynyň, mähriban halkymyzyň abadan durmuşyny üpjün etmegiň bähbidine alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

20.09.2022
Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygy mynasybetli ýurdumyzyň ykdysady üstünlikleriniň sergisine gatnaşyjylara

Hormatly sergä gatnaşyjylar!
Gadyrly myhmanlar!
 

                                                                   

Sizi Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygy mynasybetli ýurdumyzyň ykdysady üstünlikleriniň sergisiniň öz işine başlamagy bilen tüýs ýürekden gutlaýaryn. 

                                                                   

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şöhratly 31 ýylynyň dowamynda döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlary bolan ýurdumyzyň halk hojalyk toplumyny innowasion taýdan özgertmekde, senagatymyzy diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmekde, halkymyzyň durmuş derejesini yzygiderli ýokarlandyrmakda uly işler durmuşa geçirildi. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe guralýan bu sergi belent maksatlar bilen öňe barýan ata Watanymyzda milli ykdysadyýetiň kuwwatyny artdyrmakda uly ösüşleriň gazanylýandygynyň aýdyň beýanyna öwrüler. 

                                                                   

Garaşsyzlyk ýyllarynda Türkmenistan durmuş-ykdysady ulgamlaryny ösdürmekde belent sepgitlere ýetip, sebit hem-de dünýä ykdysadyýetine işjeň goşulyşýar. Önümçilik, ylym-bilim, saglygy goraýyş, medeni-durmuş maksatly iri taslamalaryň durmuşa geçirilmegi, döwrebap desgalaryň her ýylda ýüzlerçesiniň gurlup ulanmaga berilmegi, eziz Diýarymyzyň halkara derejeli möhüm çäreleriň geçirilýän mekanyna öwrülmegi munuň aýdyň subutnamasydyr. 

                                                                   

 Eziz watandaşlar! 

                                                                   

Türkmen halky Garaşsyzlygynyň ilkinji günlerinden başlap, belent maksady — demokratik, hukuk, dünýewi döwletiň esaslaryny berkarar etmek, raýat jemgyýetini gurmak ýoluny saýlap aldy. Merdana halkymyzyň ägirt uly döredijilik mümkinçiliklerine daýanyp, ýurdumyzyň halkara abraýyny mundan beýläk-de ýokarlandyrmak, kuwwatly, innowasion ýol bilen ýokary depginli ösýän ykdysadyýeti döretmek ugrundaky maksatnamalarymyz bu gün rowaçlyklara beslenýär. Halkymyzyň abadançylygynyň, bagtyýarlygynyň bähbidine milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklaryny gurşap alýan toplumlaýyn özgertmeler üstünlikli amala aşyrylýar. Garaşsyzlygyň şöhratly ýollarynda gazanylan netijeler, ýetilen sepgitler serginiň geçirilýän günlerinde diňe bir ýurdumyzyň ilatyna däl, eýsem, internet ulgamy arkaly halkara jemgyýetçiligiň hem dykgatyna ýetiriler. 

                                                                   

Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygy mynasybetli ýurdumyzyň ykdysady üstünlikleriniň sergisi döwlet we hususy ulgamyň hyzmatdaşlygyny ösdürmekde, dünýä bazarlarynda barha giň orun alýan harytlarymyzy, hyzmatlarymyzy, şeýle-de amala aşyrýan taslamalarymyzy Ýer ýüzüne ýaýmaga mümkinçilik berýän ähmiýetli çäre boljakdygyna pugta ynanýaryn. 

                                                                   

 Hormatly adamlar!
Gadyrly myhmanlar!
 

                                                                   

Sizi «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda geçirilýän Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygy mynasybetli ýurdumyzyň ykdysady üstünlikleriniň sergisiniň öz işine başlamagy bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn. 

                                                                   

 Size berk jan saglyk, uzak ömür, ata Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işleriňizde uly üstünlikleri arzuw edýärin. 

                                                                                                           

Türkmenistanyň Prezidenti Serdar BERDIMUHAMEDOW.

20.09.2022
Ykdysady ösüşiň binýady

Telekeçilige giň ýol! 

                                                                   

Şäher bazarlarynyň birinde tötänden gabat gelen, üstünden eslije ýyl geçen şol wakam hususy pudagyň giň gerimli ösüşi, türkmen işewürleriniň gazanýan köptaraply üstünlikleri barada ýazmakçy bolan pursatlarymda köplenç ýadyma düşýär. Alyjy söwdagärden tertipleşdirilip goýlan harytlaryň bahalaryny soraýardy. Ilkibada ilgezik jogap beren ýaş ýigidiň birdenem sabyr käsesi dolaýdy öýdýän: «Aý, daýza jan, aljak zadyň nyrhyny sorasana!» diýip, gahar bilen jogap berdi. Bu sözlerden soň müşderi ýaş satyjynyň ýanyndan daşlaşmak bilen boldy. Muňa mähetdel gapdalda duran orta ýaşlaryndaky adam (megerem, harytlara dahylly bolsa gerek) ýaş ýigide igenmäge durdy: «Alyjylar bilen beýle gürleşseň, kim seniň ýanyňa geler?! Bir zadyň bahasyny on gezek sorasa-da, ýaltanman jogap ber. Indi şu hereketiňi gaýtalama». Satyjy ýigit sesini çykarmady.  

                                                                   

Hemişe gelim-gidimli, müşderisi ýetik hususy dükanyň eýesiniň bir gürrüňdeşlikde: «Haýsydyr bir harydy almaga dükana baranyňyzda, ol hem ýok bolsa, şonda satyjynyň «Size näme gerekdi?» diýen sowalyny jogapsyz galdyrmaň. «Siziň dükanyňyzda ýok eken» diýip çykyp gaýtmaň. Eger-de sowala degerli jogap berseňiz, onda gerek harydyňyzy indiki gezek geleniňizde, hökman şol dükandan tapjakdygyňyzy aýdyp bilerin. Sebäbi alyjynyň islegini öwrenmek hem-de şol islegi kanagatlandyrmak — söwda etmegiň ilkinji zerur şertleriniň biri» diýip aýdany ýadymda galypdyr.  

                                                                   

Söwda edýän oglanlaryň biriniň nyrh meselesinde müşderiler bilen mümkin bolan derejede ylalaşmagyň getirýän bähbidi barada aýdanlaram hakydamda orun alypdyr. Onuň aýtmagyna görä, söwdada harydy gymmat satmak däl-de, az peýda bilen köp satmak bähbitli. «Gymmat haryda hyrydar tapmak kyn. Şonuň üçin harydyňy gymmat bahalap, bir aýlap saklanyňdan, az peýda bilen köp satmak girdejili» diýip, ol düşündirýär.  

                                                                   

Hususyýetçiligiň milli ykdysadyýetimize ymykly ornaşyp, onuň dürli pudaklarynda işjeň hereket edýän häzirki ajaýyp zamanamyzda — Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe bulary ýatlamakdan maksadymyz islendik işiň ilkinji ädimlerden, wagtyň geçmegi bilen ýönekeý görünýän usullardan başlanýandygyny nygtamakdan ybarat. Uly üstünlikleriň kiçijik şowlulyklardan kemala gelýändigini hem hiç kim inkär etmese gerek. Biziň döwrümiz — zähmet çekýän adama şowlulyklaryň, üstünlikleriň hemra bolýan eýýamy. Ýurdumyzyň hususyýetçileriniň ajaýyp döwrümiziň giň mümkinçiliklerinden netijeli peýdalanmak bilen, häzirki ýeten derejeleri haýran galdyrýar.  

                                                                   

Hormatly Arkadagymyzyň hususy ulgamyň işini doly goldamak, hemaýat bermek babatdaky giň gerimli aladalarynyň netijesinde ýurdumyzda ykdysadyýetimiziň köpugurly hem-de okgunly ösüşine düýpli itergi berýän hususy ulgam kemala geldi. Şeýle aladalaryň ýurdumyzda amala aşyrylýan hukuk özgertmeleri bilen sazlaşykly utgaşmagy telekeçilik işini alyp barmak üçin amatly şertleri üpjün edýär. Netijede, milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda hususy telekeçiligiň paýy yzygiderli artýar. Ykdysadyýetimiziň agrosenagat toplumynda, gurluşyk we senagat pudaklarynda, azyk we dokma senagatynda, ulag pudagynda, syýahatçylyk, söwda we hyzmatlar ulgamynda, şeýle-de beýleki birnäçe möhüm ugurlarda kiçi we orta telekeçiligiň wekilleriniň alyp barýan sazlaşykly işleri muňa anyk subutnamalardyr.  

                                                                   

Gahryman Arkadagymyzyň, hormatly Prezidentimiziň oýlanyşykly başlangyçlary esasynda kabul edilen uzak möhletleýin döwlet maksatnamalarymyzyň çäklerinde alnyp barylýan işler telekeçilik işjeňliginiň ýurdumyzyň ykdysady ösüşinde düýpli öňegidişlikleri gazanmagyň berk binýadyna öwrülýändigine şaýatlyk edýär. Telekeçilik işjeňligi önümçiligi çeýe dolandyrmaga, ýagny döwrebap işläp taýýarlamalary, dünýä ylmynyň gazanan tejribeleridir tehnologiýalaryny önümçilige çalt hem-de batyrgaý ornaşdyrmaga ukyplydyr. Telekeçilik täze iş orunlaryny döredýär, ykdysadyýetiň salgyt binýadyny giňeldýär, öňdebaryjy tehnologiýalary peýdalanmak bilen, ýerli çig mal serişdeleriniň hasabyna daşarky bazarlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçilikleriň işini ýola goýup, ýurduň eksport mümkinçilikleriniň gerimini giňeldýär. Hususy ulgamda ýetilýän sepgitler, gazanylýan uly üstünlikler Arkadagly Serdarymyzyň parasatly baştutanlygynda ata Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny düýpli artdyrmakda hem-de halkymyzyň hal-ýagdaýyny yzygiderli gowulandyrmakda ähli tagallalaryň edilýändigini görkezýär. Ýurdumyzda hususyýetçiligi ösdürmekde, kiçi we orta telekeçiligi döwlet tarapyndan hemmetaraplaýyn goldamakda alnyp barylýan guwandyryjy işler, ak bazarlarymyzyň bolçulygy, berekedi, ajaýyp döwrümizde hususyýetçilige daýanýan bazar ykdysadyýetine geçmekde ýetilýän belent sepgitler bolsa hemmeleri buýsandyrýar. 

                                                                                                           

Nurmämmet HYDYROW,

                       

«Balkan».

19.09.2022
Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň mejlisi

Aşgabat, 17-nji sentýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onuň barşynda döwlet durmuşynyň möhüm meselelerine garaldy. 

                                                                   

Döwlet Baştutanymyz mejlisiň gün tertibine geçip, Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa söz berdi. Ol döwlet maksatnamalarynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegine, ýurdumyzyň mundan beýläk-de durmuş-ykdysady ösüşine, demokratik esaslaryň pugtalandyrylmagyna gönükdirilen kanun çykaryjylyk işi barada maglumat berdi. 

                                                                   

Häzirki wagtda Mejlisde kanun taslamalarynyň birnäçesi işlenip taýýarlanylýar. Halk Maslahaty bilen bilelikde döwlet Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygy mynasybetli çärelere hem-de Türkmenistanyň Dabaraly maslahatyny ýokary derejede geçirmäge taýýarlyk görmek boýunça işler alnyp barylýar. 

                                                                   

Halkara hyzmatdaşlygy hem-de parlamentara gatnaşyklary ösdürmegiň çäklerinde Mejlisiň deputatlary BMG-niň Türkmenistandaky düzüm birlikleri bilen bilelikde guralýan çärelere gatnaşýarlar. Döwlet ösüşiniň täze taryhy eýýamynda Watanymyzyň durmuşynyň ähli ugurlarynda gazanylýan üstünlikleri, kabul edilýän kanunçylyk namalarynyň, hormatly Prezidentimiziň alyp barýan syýasatynyň many-mazmunyny halka düşündirmek boýunça wagyz-nesihat işleri geçirilýär. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow iri halkara guramalar, ilkinji nobatda, BMG bilen hyzmatdaşlygyň oňyn tejribesini peýdalanmagyň zerurdygyny nygtady. Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 31 ýyllygy mynasybetli geçiriljek Dabaraly maslahata taýýarlyk meseleleri barada aýdyp, döwlet Baştutanymyz ähli guramaçylyk meselelerini jikme-jik öwrenmegiň wajypdygyna ünsi çekdi. 

                                                                   

 Soňra Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary K.Babaýew alnyp barylýan işler barada habar berdi. 

                                                                   

Häzirki wagtda Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygyna hem-de Dabaraly maslahata ýokary guramaçylyk derejesinde taýýarlyk görülýär. Milli Geňeşiň Mejlisi bilen bilelikde täze kanunçylyk taslamalarynyň birnäçesiniň üstünde işlenilýär. Şeýle-de Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň agzalary wagyz-nesihat çärelerine yzygiderli gatnaşýarlar. 

                                                                   

Döwlet Baştutanymyz döwletimiziň ösüşiniň täze tapgyrynda durmuş-ykdysady wezipeleriň ileri tutulýan ugurlary hasaba alnyp kämilleşdirilýän ýurdumyzyň kadalaşdyryjy hukuk binýadyny pugtalandyrmak boýunça geçirilýän işleriň aýratyn möhümdigini nygtady. Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Dabaraly maslahatyna hem-de Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygyna bagyşlanan beýleki çärelere görülýän taýýarlyk işlerine aýratyn üns bermegiň zerurdygyny belledi. 

                                                                   

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary H.Geldimyradow Awtomobil ýollarynyň gurluşygyny dolandyrmak baradaky döwlet agentligi tarapyndan ýolgurluşyk işleriniň talabalaýyk alnyp barlyşyna hem-de ygtybarly maliýeleşdirilişine geçirilen seljerme işleriniň netijeleri barada hasabat berdi. Ykdysadyýet, maliýe we bank toplumynyň edaralary tarapyndan geçirilen seljermeleriň jemleri boýunça hormatly Prezidentimiziň garamagyna degişli teklipler hödürlenildi. 

                                                                   

Hususan-da, wise-premýer awtomobil ýollaryny gurmak, durkuny täzelemek, abatlamak we olary ulanmak boýunça işleriň çenlik ölçeg kadalarynyň hem-de nyrhlarynyň, awtomobil ulaglary bilen ýükleri daşamagyň bahalarynyň kesgitlenilmegine degişli birnäçe kadalaşdyryjy hukuk namalarynyň kabul edilmeginiň göz öňünde tutulýandygyny habar berdi. Şunuň bilen birlikde, agentlik tarapyndan geljekde durmuşa geçirilmegi meýilleşdirilýän degişli işleriň maliýeleşdirilmegi babatda teklipler beýan edildi. 

                                                                   

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, awtomobil ýol gurluşygy ulgamynda kadalaşdyryjy resminamalaryň kämilleşdirilmeginiň möhümdigini belledi. Bu ulgamda alnyp barylýan işleri maliýeleşdirmek bilen baglanyşykly meseleleriň anyk çözgüdini tapmagyň zerurdygyna ünsi çekip, hormatly Prezidentimiz wise-premýere ugurdaş düzümler bilen bilelikde bu meseläni has içgin öwrenmegi tabşyrdy. 

                                                                   

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow “Türkmengeologiýa” döwlet korporasiýasy tarapyndan gaty magdanlary gözlemek boýunça geçirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi. Senagat önümçilik desgalarynyň çig mal üpjünçiligini yzygiderli pugtalandyrmak maksady bilen, ýurdumyzyň dürli künjeklerinde, aýratyn-da, Balkan welaýatynyň çäklerinde degişli gözleg we seljeriş işleri alnyp barylýar. Şunda ylmyň gazananlarynyň, täzeçil usullaryň ornaşdyrylmagyna, ýüze çykarylan känleriň senagat taýdan özleşdirilmegine möhüm ähmiýet berilýär. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň düzümleriniň işini döwrüň talabyna laýyklykda kämilleşdirmek, işgärleriň hünär derejesini ýokarlandyrmak, şol bir wagtyň özünde toplumyň önümçilik kuwwatlyklaryny artdyrmak meselelerine häzirki zamanyň ösen tejribesi esasynda çemeleşilmelidigini aýtdy. Şunda ylmyň öňdebaryjy gazananlaryny ornaşdyrmak we sanly ulgamy işjeňleşdirmek meseleleriniň ähmiýetlidigini belläp, döwlet Baştutanymyz toplumyň edara-kärhanalarynyň, önümçilik düzümleriniň kuwwatlyklaryny ýokarlandyrmak boýunça alnyp barylýan işleriň wajypdygyna ünsi çekdi we bu babatda wise-premýere anyk görkezmeleri berdi. 

                                                                   

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary A.Ýazmyradow ýurdumyzyň welaýatlarynda oba hojalyk we ekin meýdanlaryny suw bilen üpjün etmek, döwlet edaralaryna, kärhanalara ýer böleklerini bermek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, oba hojalyk pudagyny toplumlaýyn ösdürmek, ekinlerden bol hasyl almak maksady bilen, pagta ýygymy möwsümini gysga möhletlerde guramaçylykly geçirmek boýunça işler dowam edýär. Hasyly kombaýnlaryň kömegi bilen ýygnamak üçin gowaçanyň ýapragyny düşürmek işleri geçirilýär. 

                                                                   

Şunuň bilen birlikde, ýurdumyzyň sebitlerinde bugdaý ekişini geçirmek işleri utgaşykly alnyp barylýar. Mundan başga-da, bugdaý ekilen meýdanlara ösüş suwuny bermek, ekerançylary ýokary hilli tohum bilen üpjün etmek hem-de ekiş enjamlaryny netijeli ulanmak boýunça zerur çäreler durmuşa geçirilýär. Azyk bolçulygyny has-da pugtalandyrmak, ilaty tutuş ýylyň dowamynda gök we bakja önümleri bilen üpjün etmek maksady bilen, welaýatlarda güýzlük ýeralma, gök we beýleki oba hojalyk ekinleri ekilen meýdanlarda ideg işleri dowam edýär. Şeýlelikde, häzirki wagta çenli ekin meýdanlarynyň ýagdaýyny gowulandyrmak hem-de olary ýeterlik möçberde suw bilen üpjün etmek üçin ýurdumyzyň suw howdanlarynda bellenilen meýilnama laýyklykda suw toplamak işleri alnyp barylýar. 

                                                                   

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 31 ýyllygy mynasybetli Halkara ahalteke atçylyk sport toplumynda baýramçylyk at çapyşyklarynyň geçiriljekdigi barada habar berildi. Şeýle-de döwlet Baştutanymyzyň garamagyna ministrliklere, pudaklaýyn dolandyryş edaralaryna, jemgyýetçilik guramalaryna, häkimliklere hem-de olaryň garamagyndaky edara-kärhanalara gurluşyk we önümçilik maksatlary üçin ýer böleklerini hemişelik hem-de wagtlaýyn peýdalanmaga bölüp bermek boýunça teklipler hödürlenildi. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, obasenagat toplumynda amala aşyrylýan giň gerimli özgertmeleriň möhümdigine ünsi çekip, şolaryň bu ulgamda öňdebaryjy ylmy usullaryň hem-de sanly tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy netijesinde oba hojalyk önümçiliginiň netijeliliginiň ýokarlandyrylmagyna ýardam berjekdigini aýtdy. Döwlet Baştutanymyz pagtanyň — ýurdumyzyň ykdysadyýeti üçin gymmatly çig malyň ähmiýetini göz öňünde tutup, onuň hasylyny ýitgisiz, iň soňky hanasyna çenli ýygnap almak üçin ähli çäreleriň görülmelidigine ünsi çekip, wise-premýere bu babatda birnäçe görkezmeleri berdi. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz bugdaýyň we beýleki oba hojalyk ekinleriniň hasyllylygyny ýokarlandyrmagyň möhümdigini aýdyp, ähli zerur işleriň öz wagtynda, ýokary hilli geçirilmelidigini, sürüm meýdanlarynyň ýagdaýynyň gowulandyrylmalydygyny, olaryň suw bilen ýeterlik üpjün edilmelidigini nygtady. Önüm öndürijilere ýer böleklerini bölüp bermek boýunça ozal berlen tabşyryklary ýerine ýetirmegiň çäklerinde alnyp barylýan işleriň milli kanunçylyga we häzirki zaman talaplaryna laýyk gelmelidigi bellenilip, bu babatda wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklar berildi. 

                                                                   

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygy mynasybetli Halkara ahalteke atçylyk sport toplumynda geçirilmegi meýilleşdirilýän baýramçylyk çapyşyklarynyň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegi tabşyrdy. 

                                                                   

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow energetika ulgamynyň işgärleriniň öňünde goýlan wezipeleri amala aşyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Häzirki wagtda ýurdumyzda pudagyň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak, içerki sarp edijileri elektrik energiýasy bilen ygtybarly üpjün etmek, onuň daşary ýurtlara iberilýän möçberlerini artdyrmak hem-de ugurlaryny köpeltmek boýunça toplumlaýyn işler geçirilýär. Häzirki wagtda elektrik energiýasyna barha artýan islegleri kanagatlandyrmak maksady bilen, Energetika ministrliginiň hünärmenleri tarapyndan pudagyň düzümlerini mundan beýläk-de kämilleşdirmek hem-de birnäçe möhüm energetika desgalarynyň önümçilik kuwwatlyklaryny ýokarlandyrmak boýunça teklipler taýýarlanyldy. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzyň elektrik energetika pudagynyň kuwwatlyklaryny yzygiderli artdyrmak boýunça geçirilýän işleriň aýratyn möhümdigini belläp, milli ykdysadyýetimiziň kuwwatyny pugtalandyrmakda bu pudaga uly ornuň degişlidigini aýtdy. Döwlet Baştutanymyz geçirilýän işleriň obalaryň we şäherleriň elektrik üpjünçiligini has-da gowulandyrmaga, durmuş-ykdysady ösüş wezipelerini çözmäge, ýurdumyzyň eksport mümkinçiliklerini artdyrmaga ýardam etjekdigini aýdyp, wise-premýere bu ugurdaky işleriň depginini ýokarlandyrmagy tabşyrdy. 

                                                                   

Soňra wise-premýer paýtagtymyzda döwlet Garaşsyzlygymyzyň şanly senesini giňden baýram etmäge görülýän taýýarlyk we şanly sene mynasybetli paýtagtymyzyň bezeg işleri barada hasabat berdi. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzyň baş baýramyna — Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygyna hem-de Dabaraly maslahaty geçirmäge göwnejaý taýýarlyk görmegiň zerurdygyna ünsi çekdi. Döwlet Baştutanymyz öňde boljak dabaralaryň umumymilli ruhubelentlik ýagdaýynda geçirilmelidigini belledi hem-de wise-premýere baş şäherimizi baýramçylyk görnüşinde bezemek, ähli meýilleşdirilen çäreleri guramaçylykly geçirmek ugrunda alnyp barylýan taýýarlyk işleri barada anyk tabşyryklary berdi. 

                                                                   

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Atdaýew mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 31 ýyllygy mynasybetli ykdysady ösüşiň gazananlarynyň sergisini guramaga görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, guralmagy meýilleşdirilýän sergide ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ähli ulgamlarynda gazanylan üstünlikler, döwlet we hususy düzümleriň önümleri görkeziler. Şeýle-de serginiň çäklerinde täze önümler, maýa goýum taslamalary, ykdysadyýetiň dürli pudaklarynda geljekki uly ösüş maksatnamalary bilen tanyşdyrmak boýunça çäreleri guramak göz öňünde tutulýar. Wise-premýer döwlet Baştutanymyzyň garamagyna serginiň işiniň meýilnamasynyň taslamasyny hödürledi. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, halk hojalyk toplumynyň ähli ulgamlarynda düýpli özgertmeleriň amala aşyrylandygyny hem-de uly üstünliklere ýetilendigini belledi. 

                                                                   

Sergileriň guralmagy gazanylan üstünlikleri görkezmek üçin amatly mümkinçilik bolup, bazar meýillerine baha bermegiň, onda öz eýeleýän ornuňy kesgitlemegiň oňaýly usulydyr diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy hem-de wise-premýere serginiň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmek babatda anyk görkezmeleri berdi. 

                                                                   

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa gözegçilik edýän düzümlerinde alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. 

                                                                   

Halkara medeni gatnaşyklary ösdürmek maksady bilen, “Halkyň Arkadagly zamanasy” ýylynyň oktýabr-noýabr aýlarynda birnäçe çäreleri geçirmek meýilleşdirildi. Noýabr aýynyň üçünji ongünlüginde türkmen paýtagtynda “Milli aýdym-saz sungaty dünýä halklarynyň mirasynda” atly halkara festiwaly we maslahaty geçirmek göz öňünde tutulýar. Bu forumyň esasy maksady türkmen halkynyň medeniýetini, baý milli mirasyny, aýdym-saz sungatyny wagyz etmekden, dürli ýurtlaryň milli we halk saz gurallarynda ýerine ýetirijileriniň arasynda döredijilik gatnaşyklaryny ýola goýmakdan ybaratdyr. Forumyň çäklerinde ussatlyk sapaklaryny, “tegelek stoluň” başyndaky duşuşyklary hem-de beýleki çäreleri geçirmek göz öňünde tutulýar. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, öňde boljak halkara medeni çäreleriň ýurdumyzyň daşary ýurtlar bilen netijeli ynsanperwer gatnaşyklarynyň hemmetaraplaýyn ösdürilmegine ýardam etjekdigini aýdyp, olary guramagyň ýokary derejesini üpjün etmegi tabşyrdy. Şeýle-de döwlet Baştutanymyz öňde boljak “Milli aýdym-saz sungaty dünýä halklarynyň mirasynda” atly halkara festiwalyň we maslahatyň türkmen halkynyň umumadamzat ähmiýetli taryhy-medeni mirasyny geljekde hemmetaraplaýyn öwrenmekde we dünýäde wagyz etmekde, Türkmenistanyň täze taryhy eýýamda ylym, medeniýet ulgamlarynda gazananlaryny dünýä ýaýmakda aýratyn ähmiýetini nygtap, bu babatda wise-premýere anyk görkezmeleri berdi. 

                                                                   

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary N.Amannepesow ýurdumyzda Aral deňziniň ýaramaz täsiriniň öňüni almak ugrunda kabul edilen toplumlaýyn çäreler boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Bu ugurda sebit we halkara derejede alnyp barylýan işler Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe durmuşa geçirilýän ekologiýa syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri bolup durýar. Sebitde ekologik ýagdaýy gowulandyrmak, daşky gurşawy goramak we howanyň üýtgemegi bilen baglanyşykly täsirleriň öňüni almak boýunça ýerine ýetirilýän işleriň netijeliligini ýokarlandyrmak maksady bilen, “Türkmenistanyň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Aral milli maksatnamasy” kabul edildi. 

                                                                   

Aral deňziniň sebitiň halklarynyň durmuşyna we saglyk ýagdaýyna, sebitiň ekologik derejesine ýaramaz täsirlerini aradan aýyrmak boýunça zerur işler durmuşa geçirilýär. Dürli keselleriň döremeginiň sebäpleri ýurdumyzyň Saglygy goraýyş we derman senagaty hem-de Bilim ministrlikleriniň, Ylymlar akademiýasynyň hünärmenleri tarapyndan yzygiderli öwrenilýär. Bu ugurda ylmy-barlag işleri geçirilýär. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, “Türkmenistanyň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Aral milli maksatnamasyny” durmuşa geçirmegiň çäklerinde ekologik ýagdaýy gowulandyrmak boýunça netijeli işleriň amala aşyrylýandygyny hem-de ilatyň saglygyny goramak üçin çäreleriň geçirilýändigini aýdyp, halkymyzyň saglygyny goramak babatda alnyp barylýan işleriň netijeliligini ýokarlandyrmak boýunça wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi. 

                                                                   

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow, ilki bilen, hormatly Prezidentimizi Özbegistan Respublikasyna amala aşyran iş saparynyň üstünlikli geçmegi, onuň çäklerinde döwlet Baştutanymyzyň Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Samarkant şäherinde geçirilen sammitine hormatly myhman hökmünde gatnaşmagy hem-de täze başlangyçlary öňe sürmegi bilen gutlady. Şeýle-de saparyň çäklerinde ikitaraplaýyn duşuşyklaryň birnäçesi guraldy. 

                                                                   

Wise-premýer, daşary işler ministri ýurdumyzyň daşary syýasat edarasynyň Türkmenistanyň sanly diplomatiýasyny ösdürmek boýunça alyp barýan işleri barada hasabat berdi. Döwlet maglumat syýasatyny we sanly diplomatiýanyň işini kämilleşdirmegiň çäklerinde öňdebaryjy täzeçil tehnologiýalary netijeli peýdalanmak boýunça toplumlaýyn çäreler amala aşyrylýar. Bellenilişi ýaly, 2020-nji ýylyň fewralynda Daşary işler ministrliginiň merkezi edarasynyň düzüminde “Sanly diplomatiýa” atly bölüm döredildi. Bu bölümiň esasy wezipeleri sanly maglumat tehnologiýalaryndan netijeli peýdalanyp, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasatyny we halkara başlangyçlaryny dünýä jemgyýetçiligine ýetirmekden ybaratdyr. 

                                                                   

DIM-niň saýtynda “Halkara habarlary” atly internet gazeti onlaýn görnüşde yzygiderli berilýär, şeýle-de onda Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygyna bagyşlanan sanly sergi ýerleşdirildi. Kiberhowpsuzlygy üpjün etmek boýunça wezipeleriň wajypdygyndan ugur alnyp, Türkmenistanyň Prezidentiniň Karary bilen, 2021-nji ýylyň 20-nji awgustynda DIM-de maglumat ulgamlaryna gözegçilik bölümi döredildi. 

                                                                   

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna ýurdumyzyň diplomatik gulluklarynyň halkara maglumat giňişligindäki çärelerini işjeňleşdirmek we milli sanly diplomatiýanyň gurallaryny kämilleşdirmek maksady bilen taýýarlanan birnäçe teklipler hödürlenildi. Şeýle-de ýurdumyzyň elektron aragatnaşyk ulgamyny artdyrmak we onuň bitewüligini emele getirmek maksady bilen, özbaşdak Milli sanly tory döretmek teklip edildi. Şunuň bilen birlikde, BMG-niň we beýleki abraýly guramalaryň çäklerinde kabul edilen Kararnamalary, beýleki halkara resminamalary ýygnamak, beýan etmek we tertipleşdirmek üçin ugurdaş sanly diplomatiýany, şeýle hem Türkmenistanyň diplomatik gulluklarynyň sanly muzeýini döretmek boýunça teklipler aýdyldy. 

                                                                   

Ählumumy media giňişliginde Türkmenistan baradaky maglumatlary dessin we yzygiderli ýaýratmak maksady bilen, iri halkara sanly media kompaniýalary bilen uzak möhletleýin hyzmatdaşlygy ýola goýmak we ýakyn wagtda degişli geňeşmeleri geçirmek teklip edilýär. Türkmenistanyň diplomatik we konsullyk işlerine sanly tehnologiýalary ornaşdyrmagyň, programma üpjünçiligini ýola goýmagyň çäklerinde diplomatik gulluklaryň ykjam telefonlary üçin media binýatlaryny döretmegiň mümkinçiliklerine garamak teklip edilýär. Onuň işe girizilmegi bilen, ykjam aragatnaşyk arkaly gündelik täzelikleri beýan etmek, raýatlarymyz üçin konsullyk gulluklaryna elýeterliligi üpjün etmek we durnukly sanly ulgam alşygyny ýola goýmak göz öňünde tutulýar. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, döredijilik mümkinçiliklerini doly durmuşa geçirmegi esasy ugur edinýän Bitarap Türkmenistanyň abraýly halkara we sebit guramalary bilen köpugurly hyzmatdaşlygynyň mundan beýläk-de ösdüriljekdigini aýtdy. Şunda ählumumy parahatçylygyň we abadançylygyň bähbidine ýola goýulýan gatnaşyklaryň giňeldilmegine möhüm ähmiýet berilmelidir. 

                                                                   

Döwlet Baştutanymyz elektron media serişdeleriniň, maglumat tehnologiýalarynyň yzygiderli ösdürilmeginiň täze aragatnaşyk gurşawynyň döredilmegini üpjün edendigini belledi. Häzirki döwürde sanly ulgamyň mümkinçilikleri artyp, ol döwletiň we jemgyýetiň ähli ugurlaryny gurşap aldy. Häzirki wagtda daşary syýasaty, umuman, halkara gatnaşyklary amala aşyrmagyň has netijeli guralyna öwrülen şertlerinde sanly diplomatiýanyň eýeleýän orny barha ýokarlanýar. Işiň bu görnüşiniň netijeli peýdalanylmagy dünýä giňişligindäki hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek, tejribe alyşmak, gatnaşyklaryň täze guralyny döretmek boýunça giň mümkinçilikleri açýar. 

                                                                   

Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýurdumyzyň diplomatik gullugynyň işinde sanly ulgamyň ösdürilmeginiň halkara bileleşigi Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasatynyň esasy ugurlary, onuň ählumumy abadançylygyň we ösüşiň bähbidine kybap gelýän parahatçylyk döredijilikli başlangyçlary bilen tanyşdyrmaga zerur şertleri üpjün etjekdigini aýtdy hem-de wise-premýere, daşary işler ministrine bu ugurda alnyp barylýan işleri dowam etdirmegi tabşyrdy. 

                                                                   

Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew gözegçilik edýän düzümlerinde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, Balkan, Daşoguz, Lebap we Mary welaýatlarynda ýolagçy awtomenzilleriniň açylyş dabarasyna görülýän taýýarlyk işleri barada hasabat berdi. 

                                                                   

Täze awtomenzillerde awtobuslara GPS ulgamy arkaly gözegçilik etmäge we olara ýol hatlaryny elektron görnüşde resmileşdirmäge, ýolagçylara onlaýn tertibinde petek satmaga we olara awtobus ugurlary baradaky maglumatlar bilen tanyşmaga mümkinçilik döredilendir. Şeýle-de olarda ýolagçylar we sürüjiler üçin zerur bolan ýokary derejeli şertler üpjün edildi. Şunuň bilen baglylykda, agentligiň ýolbaşçysy döwlet Baştutanymyzyň garamagyna täze desgalaryň açylyp ulanmaga berilmegi mynasybetli taýýarlanan degişli meýilnamanyň taslamasyny hödürledi. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, häzirki wagtda ýurdumyzda ulag-kommunikasiýa toplumyny döwrebaplaşdyrmak hem-de ösdürmek boýunça giň gerimli işleriň ýaýbaňlandyrylandygyny, bu ugurda amala aşyrylýan çäreleriň halkyň durmuş derejesiniň has-da ýokarlanmagyna ýardam edýändigini, şol bir wagtyň özünde halkara hyzmatdaşlyk üçin giň mümkinçilikleri açýandygyny belledi. Degişli düzümleýin desgalaryň ulanmaga berilmegi Watanymyzyň durmuş-ykdysady taýdan mundan beýläk-de ösmegi üçin aýratyn ähmiýete eýedir diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy hem-de agentligiň ýolbaşçysyna awtomenzilleriň açylyş dabarasy bilen baglanyşykly birnäçe tabşyryklary berdi. 

                                                                   

 Mejlisde başga-da birnäçe wajyp meselelere garaldy we olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly geçirilen mejlisini tamamlap, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny hem-de berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

19.09.2022
Halkyň ruhubelentligi hem-de döredijilik ylhamy — Watanymyzyň rowaçlygy

Aşgabat, 17-nji sentýabr (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy, Hormatly il ýaşulusy Gurbanguly Berdimuhamedow Köpetdagyň etegindäki gözel künjekleriň birinde ýerleşýän Halkara ahalteke atçylyk sport toplumyna baryp, bu ýerde alnyp barylýan işler, seýisleriň, çapyksuwarlaryň zähmet we dynç alyş şertleri bilen tanyşdy. 

                                                                   

Häzirki wagtda döwlet tarapyndan yzygiderli tagalla edilmegi netijesinde ady rowaýata öwrülen we dünýä medeniýetinde mynasyp orun eýeleýän ahalteke bedewleriniň halkara giňişlikdäki abraýy barha belende göterilýär. Soňky ýyllarda ahalteke bedewlerine dünýä alymlary, taryhçylar, atşynaslar tarapyndan uly üns berilýär. Dünýä genji-hazynasynda ahalteke bedewleri türkmenleriň döredijilik zehininiň aýdyň mysaly hökmünde aýratyn orun eýeleýär. 

                                                                   

 Gahryman Arkadagymyz bu ýerde idedilýän atlaryň ýagdaýy we olary seýislemegiň aýratynlyklary bilen tanyşdy. 

                                                                   

Säher çaglarynda seýisler atlary gezim etdirýärler. Munuň özi at seýislemegiň esasy ugurlarynyň biri bolup durýar. Şonda bedewler güýç toplaýarlar. 

                                                                   

Hormatly Arkadagymyz tejribeli seýis D.Saparow bilen söhbetdeş bolup, seýisçiligiň häzirki zaman usullary we seýsiň maşgala ýagdaýy bilen gyzyklandy. 

                                                                   

Ykbalyny behişdi bedewlere baglan seýis ahalteke bedewleriniň dünýä ýüzündäki şöhratynyň mundan beýläk-de belende göterilmegi we atşynaslaryň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň ýokarlanmagy ugrunda yzygiderli alada edilýändigi üçin hormatly Arkadagymyza hem-de Arkadagly Serdarymyza hoşallyk sözlerini beýan etdi. 

                                                                   

D.Saparow Gahryman Arkadagymyzyň Köpetdagyň etegindäki ajaýyp künjekleriň birinde ýerleşýän topluma gelip görmegi, bir tarapdan, halkymyzyň asylly däpleriniň dowamatlylygyny alamatlandyrsa, ikinji tarapdan, ahalteke bedewleriniň şöhratyny belende göterýär diýip belledi. 

                                                                   

Ahalteke bedewlerine aýratyn gadyr goýýan alym Arkadagymyz bedewleriň säher çagynda gezdirilmeginiň olaryň beden gurluşyna, sagdynlygyna bolşy ýaly, ýyndamlygyna-da oňyn täsiriniň bardygyny belledi. Säher çagynda dürli maşklary ýerine ýetirmek, gezim etmek ynsan saglygyny berkidýär. Pederlerimiziň asyrlaryň dowamynda çeken yhlasly zähmeti we zehini netijesinde dünýä belli bedewler döredildi, olaryň arassa ganlylygy saklandy. 

                                                                   

Seýis ir säherde bedewleri seýisleýän atbakarlaryň berk bedenli, sagdyn adamlardygyny belledi hem-de özüniň köpýyllyk iş tejribesinde hut şeýle atbakarlar bilen işleşendigini nygtady. Hormatly Arkadagymyz hem sagdyn durmuş ýörelgeleriniň we irki maşklaryň saglygy berkitmekde ähmiýetlidigini aýtdy. 

                                                                   

D.Saparow atçylyk sport toplumyna gelip, atşynaslaryň, seýisleriň, çapyksuwarlaryň zähmet hem-de durmuş şertleri barada alada edýändigi üçin hormatly Arkadagymyza ýene bir gezek hoşallyk bildirip, özüniň maşgala agzalarynyň hem atçylyk pudagynda işleýändiklerini buýsanç bilen gürrüň berdi. 

                                                                   

Hormatly Arkadagymyz bedewleriň çapuw ýodasynyň ýagdaýy, olara düşelýän örtükleriň aýratynlyklary bilen gyzyklandy. Şonda seýis köp ýyllaryň tejribesiniň görkezişi ýaly, çapuw ýodalarynda türkmen tebigatynyň, çägesöw topragyň amatlydygyny nygtady. Behişdi bedewleri ösdürip ýetişdirmek üçin ýurdumyzyň howa şertleri örän ýaramlydyr. 

                                                                   

Şeýle-de ol çapuw ýodalarynda ýurdumyzyň künjekleriniň topragyny, Garagum sährasynyň ak çägesini peýdalanmak mümkinçiliginiň öwrenilmegini teklip etdi. 

                                                                   

Alym Arkadagymyz bu ugurda degişli alymlaryň we ussat seýisleriň bilelikdäki işleriniň ýola goýulmagynyň maksadalaýyk boljakdygyna ünsi çekdi. Gahryman Arkadagymyz ýurdumyzda ahalteke atçylygyny ösdürmek boýunça giň gerimli işleriň alnyp barylýandygyny belläp, seýse asylly işlerinde üstünlik, onuň seýislän atlarynyň ýeňiş gazanmaklaryny arzuw etdi. 

                                                                   

Soňra hormatly Arkadagymyz Garaşsyzlyk atly gyr bedewe atlanyp, Halkara ahalteke atçylyk sport toplumy bilen ugurdaş gurlan binalar toplumyny we bu künjekden has-da gözel görünýän Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezini synlady. Güýz paslynyň säheri dag etekleriniň gözelligini artdyrýar. Bu ýerde amatly howa gurşawy emele geldi. Döwletimiziň aladalary netijesinde tebigatyň bu künjeginde ekologik abadançylyk üpjün edilýär. 

                                                                   

Soňky ýyllarda türkmen topragynyň bu künjegi tanalmaz derejede özgerdi. Halkara ahalteke atçylyk sport toplumynyň binalary, Kärizek obasynyň özboluşly keşbi, Aba Annaýew adyndaky ýaşaýyş jaý toplumynyň häzirki zaman desgalar toplumy Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezi bilen bir bitewi sazlaşygy emele getirdi. Ýeri gelende, täze merkeziň çäginde Ahal atçylyk sirkiniň, Halkara atçylyk ýokary okuw mekdebiniň binalar toplumynyň gurluşyklarynyň batly depginde dowam edýändigini bellemek gerek. Munuň özi hormatly Arkadagymyzyň başlangyjy we Arkadagly Serdarymyzyň yzygiderli tagallasy netijesinde ýurdumyzyň şäherleriniň, obalarynyň gözel keşbe girýändiginiň aýdyň nyşanydyr. Şol bir wagtyň özünde degişli ekologik ýagdaýy saklamak taslama taýýarlaýjylara we gurluşykçylara bildirilýän esasy talaplaryň biri bolup durýar. 

                                                                   

Gahryman Arkadagymyzyň bedewli gezelenji welaýatyň täze edara ediş merkeziniň ýakynynda ýerleşýän harby we hukuk goraýjy edaralaryň Hojalyk müdirligine degişli üzümçiligiň içi bilen dowam etdi. Bu ýerde ösdürilip ýetişdirilýän üzümleriň, miweli baglaryň hasyllylyk derejesiniň ýokary bolmagy olara degişli derejede ideg edilýändiginiň netijesidir. 

                                                                   

Häzirki wagtda ýurdumyzda ösüp gelýän ýaş nesilleriň watansöýüjilik ruhunda terbiýelenmegi bilen bir hatarda, olaryň päk zähmete bolan söýgüsiniň artdyrylmagyna uly üns berilýär. Onuň netijesinde türkmen ýaşlary ýurdumyzyň ekologik derejesini ýokarlandyrmak, tebigatyň gözelligini artdyrmak boýunça ýaýbaňlandyrylan giň möçberli işlere yzygiderli gatnaşýarlar. 

                                                                   

Soňra Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň 10 müň orunlyk stadionyna bardy we bu ýerde gurulýan desgalaryň taslamalary, olaryň ýerleşjek ýerleriniň çyzgylary hem-de gurluşykda ulanylýan serişdeleriň hili bilen tanyşdy. 

                                                                   

Ahal welaýatynyň merkeziniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy D.Orazow we Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň şäheriniň häkimi Ş.Durdylyýew bu ýerde görkezilýän şekil taslamalary barada giňişleýin maglumat berdiler. Merkeziň çäginde gurluşygy alnyp barylýan muzeýiň, bilim edaralarynyň gurluşyk işleri, olary enjamlaşdyrmak boýunça görülýän taýýarlyk häzirki zaman talaplaryna doly laýyk gelýär. Şunda merkeziň çäginde bina edilýän mekdepleriň gurluşygyna üns berildi. 

                                                                   

Hormatly Arkadagymyz bu ýerde gurulýan desgalaryň binagärlik derejesine, yşyklandyryş ulgamyna, durmuş maksatly binalaryň gurluşygyna möhüm ornuň degişlidigini belledi. 

                                                                   

Şol bir wagtyň özünde häzirki zaman stadionlarynyň, sport desgalarynyň gurluşygyna hem-de enjamlaşdyrylyşyna, aýratyn-da, desgalarda sport bilen meşgullanmak üçin zerur mümkinçilikleriň üpjün edilmegine ähmiýet berilmelidir. Bu barada aýtmak bilen, alym Arkadagymyz merkezde gurulýan mekdepleriň ikisiniň daşary ýurt dillerini çuňlaşdyryp öwredýän ýöriteleşdirilen mekdep bolmagynyň, bu ýerde Ahal welaýat mugallymçylyk orta hünär okuw mekdebiniň hem-de Ahal welaýat lukmançylyk orta hünär okuw mekdebiniň bolmagynyň maksadalaýyk boljakdygyna ünsi çekdi. Munuň özi beýleki welaýatlarda bolşy ýaly, Ahal welaýatynda-da degişli orta hünär okuw mekdepleriniň işiniň ýola goýulmagyny üpjün eder. 

                                                                   

Alym Arkadagymyz täze edara ediş merkezinde Halkara atçylyk ýokary okuw mekdebiniň gurulýandygyny belläp, munuň ýaşlaryň höwes edýän ugurlary boýunça bilim almagyna giň ýol açjakdygyny belledi. Okuw merkezleriniň häzirki zamanyň ösen talaplaryna laýyk derejede enjamlaşdyrylmagyna, olarda okatmagyň döwrebap usullarynyň ornaşdyrylmagyna möhüm ähmiýet berilmelidir. Bu ugurdaky işleriň ýaşlaryň hemmetaraplaýyn bilim-terbiýe almaklary boýunça kesgitlenen wezipeleriň üstünlikli amala aşyrylmagynda zerurdygyny belläp, hormatly Arkadagymyz görkezilen taslamalara birnäçe belliklerini aýdyp, olar boýunça degişli maslahatlaryny berdi. 

                                                                   

Bu ýerde görkezilýän taslamalaryň hatarynda täze merkeziň çäginde bina edilýän seýilgäh zolaklarynyň ýerleşjek ýerleriniň çyzgylary bar. Hormatly Arkadagymyz olar bilen içgin tanşyp, seýilgähde türkmen topragynda bitýän arçalary we beýleki baglary ekmek boýunça maslahatlaryny aýtdy. Bu ýerde dynç alýanlar, gezelenç etmegi halaýanlar, welosiped sporty bilen meşgullanýanlar üçin ähli zerur şertler döredilmelidir. Şol bir wagtyň özünde mümkinçiligi çäkli adamlar üçin ähli amatlyklaryň, şertleriň döredilmegi zerurdyr. 

                                                                   

Şeýle-de bu ýerde Ahal welaýatynyň Saglyk ýolunyň geçjek ýerleriniň çyzgysy görkezildi. Hormatly Arkadagymyz umumy uzynlygy 6 müň 200 metre barabar bolan Saglyk ýolunyň çägi, onuň ýanaşyk ýerlerini abadanlaşdyrmak hem-de ýoluň ugrunda ugurdaş desgalary gurmak, gök zolaklary döretmek bilen baglanyşykly meselelere jogapkärçilikli çemeleşilmelidigini belledi. 

                                                                   

Ýol-ulag düzümine degişli desgalaryň, ýerasty geçelgeleriň gurluşygynda, yşyklandyryş ulgamynda, içki bezeg işlerinde ulanylýan serişdeleriň ýurdumyzyň toprak-howa şertlerine laýyk gelmegine möhüm üns berilýär. Binalaryň içki we daşky bezeg aýratynlyklarynda milli binagärlik ýörelgeleri häzirki zamanyň ösen tejribesi bilen utgaşdyrylmalydyr. 

                                                                   

Stadionyň gurluşygy boýunça alnyp barylýan işler bilen tanşyp, Gahryman Arkadagymyz sport desgalarynyň bu ugra degişli binalara bildirilýän ähli talaplara doly laýyk gelmeginiň wajypdygyna ünsi çekdi. Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy stadionyň çäginde döredilýän şertler, onuň enjamlaşdyrylyşy bilen tanyşlygyň dowamynda toplumyň trenažýor zalyna baryp gördi. Bu ýerde sport bilen meşgullanmak üçin ähli zerur şertler döredildi. Onuň enjamlaşdyrylyşy ýokary halkara görkezijilere doly laýyk gelýär. 

                                                                   

Hormatly Arkadagymyz bölümiň enjamlarynda birnäçe maşklary ýerine ýetirdi we olaryň köpüsiniň dürli ýaşdaky adamlar, aýratyn-da, çapyksuwarlardyr atbakarlar üçin ähmiýetlidigini belledi. 

                                                                   

Soňra Gahryman Arkadagymyz Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň şaýolunyň yşyklandyryş ulgamy bilen tanyşdy. Hormatly Arkadagymyz yşyklandyryş ulgamynyň merkeziň ýol-ulag düzümine degişli desgalar bilen bir bitewi sazlaşygy emele getirmeginiň möhüm talap bolup durýandygyny belledi. 

                                                                   

Köpetdagyň etegindäki ajaýyp künjekde täze şäheriň gurulmagy hormatly Arkadagymyzyň başyny başlan we Arkadagly Serdarymyzyň üstünlikli amala aşyrýan döwlet syýasatynyň durmuş ulgamyny nazarlaýandygyny görkezýär. Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň gurluşygynda milli binagärlik ýörelgeleri bilen häzirki zamanyň ösen tejribesiniň utgaşdyrylmagy merkeziň ähli görkezijiler babatda ýokary halkara ülňülere doly laýyk gelmegini şertlendirýär. Onda döredijilikli zähmet we döwrebap ýaşaýyş hem-de dynç alyş üçin ähli zerur şertler döredildi. Bu bolsa Arkadagly Serdarymyzyň “Döwlet adam üçindir!” diýen asylly şygary baş ýörelge edinýän syýasatynyň uly rowaçlyklara beslenýändiginiň aýdyň beýanydyr. 

                                                                   

Merkezde alnyp barylýan ähli işler ekologik talaplara doly laýyk gelmelidir. Şunda ähli desgalaryň, gurluşyk serişdeleriniň, şol sanda yşyklandyryş sütünleriniň berkligine, göze gelüwliligine we uzak möhletleýinligine aýratyn üns berilmelidir. Merkeziň yşyklandyryş ulgamyna häzirki zaman tehnologiýalary ornaşdyrylyp, olaryň kömegi bilen täze şäherde adamlar üçin amatly şertler döredilmelidir diýip, hormatly Arkadagymyz degişli maslahatlary berdi.

19.09.2022
Türkmenistanyň Prezidenti Serdar BERDIMUHAMEDOW: — Özara hormat goýmaga esaslanýan syýasy gatnaşyklaryň medeniýetiniň täzeden dikeldilmegi parahatçylygyň kepilidir

Hormatly Prezidentimiz Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň sammitine gatnaşdy 

                                                                   

 Samarkant — Aşgabat, 16-njy sentýabr (TDH). Şu gün Özbegistan Respublikasynda iş sapary bilen bolýan hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza döwletleriň Baştutanlarynyň Geňeşiniň mejlisine gatnaşdy. 

                                                                   

Mälim bolşy ýaly, Türkmenistanyň Prezidenti ŞHG-niň sammitine hormatly myhman hökmünde gatnaşýar. Ýurdumyz sebitde we dünýäde oňyn gatnaşyklar ugrunda çykyş edip, hemişelik Bitaraplyk derejesine esaslanýan daşary syýasatyny yzygiderli durmuşa geçirýär. Halkara guramalar we düzümler bilen netijeli hyzmatdaşlygy pugtalandyrýar. Şunuň bilen baglylykda, ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy, durnukly ösüşi üpjün etmek möhüm ugurlaryň biridir. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Samarkant şäherinde geçirilýän Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň sammitine gatnaşmagy hem munuň aýdyň subutnamasydyr. Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza döwletler bilen biziň ýurdumyzy hoşniýetli erk, taryhy taýdan emele gelen medeni we ruhy gymmatlyklaryň umumylygy, däp bolan dostlukly hem-de hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklary baglanyşdyrýar. Munuň özi häzirki döwürde halkara giňişlikde özara bähbitli döwletara hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin ygtybarly binýat bolup durýar. 

                                                                   

Türkmenistanyň Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň sammitlerine hormatly myhman hökmünde yzygiderli gatnaşmagy Watanymyzyň dünýä derejesinde abraýynyň belentdigine, ikitaraplaýyn görnüşde bolşy ýaly, köptaraplaýyn görnüşde-de netijeli özara hereketleri ösdürmek meselelerinde ýurdumyzyň işjeň çykyş etmek ýörelgesine eýerýändigine aýdyň şaýatlyk edýär. 

                                                                   

Ozal habar berlişi ýaly, Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza döwletleriň Baştutanlarynyň Geňeşiniň mejlisiniň öňüsyrasynda — 15-nji sentýabrda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpin, Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti Wladimir Putin, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew hem-de Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretary Çžan Min bilen ikitaraplaýyn duşuşyklary geçirdi. Taraplar hyzmatdaşlygyň geljegi uly ugurlaryny ara alyp maslahatlaşmagyň barşynda köptaraplaýyn mümkinçiligi göz öňünde tutup, netijeli gatnaşyklary işjeňleşdirmegi hem-de diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegi maksat edinýändiklerini tassykladylar. 

                                                                   

Şu gün ir bilen hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň nobatdaky sammitiniň geçirilýän ýerine — Kongres merkezine tarap ugrady. Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza döwletleriň Baştutanlarynyň Geňeşiniň giňeldilen düzümdäki mejlisiniň başlamagynyň öň ýanynda Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew ýokary derejeli myhmanlary mähirli mübärekledi. 

                                                                   

 Soňra sammite gatnaşyjylaryň resmi taýdan bilelikde surata düşmek dabarasy boldy. 

                                                                   

Döwlet Baştutanlarynyň Geňeşi Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň ýokary edarasy bolup, onuň mejlisleri her ýylda geçirilýär. Şu ýyl ŞHG-ä Özbegistan Respublikasy başlyklyk edýär. Samarkantda geçirilýän sammitiň gün tertibi köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy ösdürmek baradaky möhüm meseleleri, Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasyny mundan beýläk-de ösdürmegiň ileri tutulýan wezipelerini, sebit we halkara meseleler boýunça pikir alyşmagy özünde jemleýär. 

                                                                   

Sammite gatnaşmak üçin Samarkanda Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza döwletleriň, şeýle-de guramanyň işine synçy we dialog boýunça hyzmatdaş derejesinde gatnaşýan ýurtlaryň ýolbaşçylary geldiler. Sammite halkara we sebitleýin guramalaryň wekilleri hem çagyryldy. 

                                                                   

Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza döwletleriň Baştutanlarynyň Geňeşiniň mejlisini açyp hem-de bu ýere ýygnananlary mähirli mübärekläp, mejlise gatnaşyjylara söz berdi. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow çykyşynyň başynda şu duşuşygyň ýokary derejede guralandygy, myhmansöýerlik we netijeli işlemäge döredilen şertler üçin özbek Liderine minnetdarlyk bildirdi. 

                                                                   

Türkmenistan Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň ýokary derejedäki mejlisine hormatly myhman hökmünde çagyryldy. Ýurdumyza bildirilen şeýle hormata hyzmatdaşlygymyzy ösdürmekde uly mümkinçiliklere we geljege düşünmegiň, bu hyzmatdaşlygy uzak möhletleýin, maksada gönükdirilen derejä çykarmaga çalyşmagyň nyşany hökmünde garaýarys. 

                                                                   

Biziň ýurdumyz şeýle çemeleşmäni doly goldaýar diýip, hormatly Prezidentimiz belledi. Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň işine baha bermekde türkmen tarapy özara hormat goýmaga we deňhukuklylyga esaslanýan, kuwwatly syýasy, ykdysady mümkinçilige, belent abraýa eýe bolan bu birleşigiň Ýewraziýada parahatçylygyň, abadançylygyň, özara bähbitli, durnukly hyzmatdaşlygyň giňişligini döretmegi maksat edinýän köp döwletler üçin özüne çekiji merkeze öwrülýändiginden ugur alýar. 

                                                                   

Türkmenistan ŞHG bilen syýasat, howpsuzlyk, ykdysadyýet, söwda, maýa goýum, medeni-ynsanperwer ugurlarda hyzmatdaşlygyň köptaraplaýyn, çeýe görnüşlerini we usullaryny ýola goýmaga taýýardyr. Häzirki döwürde dünýäde bolup geçýän çylşyrymly ýagdaýlar aýratyn jogapkärçiligi, parahatçylyk söýüjilik ýörelgelerine eýerýän döwletleriň jebisligini, ählumumy we sebit howpsuzlygyny saklamak, gapma-garşylyklara, ýaramaz bäsdeşlige ýol bermezlik boýunça umumy strategiýany ýola goýmaklaryny talap edýär. 

                                                                   

Şu babatda döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasyna yklymda durnuklylygyň möhüm daýançlarynyň biri hökmünde garaýandygyny, terrorçylyga, ekstremizme, guramaçylykly jenaýatçylyga, neşe serişdeleriniň bikanun dolanyşygyna, jenaýatçylygyň beýleki görnüşlerine garşy göreşmek ýaly ugurlarda has ysnyşykly hem-de giň gerimli syýasy-diplomatik gatnaşyklaryň, hyzmatdaşlygyň ýola goýulmagyny maksat edinýändigini we muňa taýýardygyny tassyklaýandygyny belledi. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sözüni dowam edip, dünýäde kanunyň we ykrar edilen halkara hukuk kadalarynyň, BMG-niň Tertipnamasynyň ýörelgeleriniň we ruhunyň mizemezliginiň, üýtgewsizliginiň goralmagyny hem-de üpjün edilmegini hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan umumy maksatlarynyň hatarynda kesgitledi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz ŞHG ýurtlarynyň ýolbaşçylaryna BMG-niň Baş Assambleýasynyň öňde boljak mejlisinde Türkmenistanyň beýan etjek halkara başlangyçlary barada habar berdi. 

                                                                   

Türkmen tarapy halkara gatnaşyklarda ynanyşmak dialogy filosofiýasyny ilerledip, BMG-niň Baş Assambleýasynyň “Dialog — parahatçylygyň kepili” Kararnamasynyň taslamasyny işläp düzmek başlangyjyny öňe sürmegi maksat edinýär. Şeýle resminamanyň kabul edilmegi bilen, BMG-ä agza döwletleriň ählisiniň, nähili çylşyrymly görünýändigine garamazdan, dartgynly ýagdaýlary gepleşikler arkaly, parahatçylykly ýollar bilen çözmäge pugta ygrarlylygynyň tassyklanyljakdygyna ynam bildirildi. 

                                                                   

Häzirki wagtda hormat goýmaga esaslanan syýasy gatnaşyklaryň medeniýetiniň täzeden dikeldilmeginiň ol ýa-da beýleki meselelere garalanda, özara düşünişmek we bähbitleriň deňeçerligini berjaý etmek üçin mümkinçilikleri gözlemegiň, jogapkärli, gapma-garşylyksyz çemeleşmegiň esasy şertleriniň biri hökmünde köptaraplaýyn ähmiýete eýe bolýandygyndan ugur alyp, Türkmenistan 2025-nji ýyly “Parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýip yglan etmek baradaky teklibi BMG-niň Baş Assambleýasynyň garamagyna hödürlär. 

                                                                   

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sebit derejesinde, ilkinji nobatda, Merkezi Aziýada jedelli ýagdaýlaryň öňüni almakda we aradan aýyrmakda Türkmenistanyň hem-de ŞHG-niň bilelikdäki mümkinçiliginiň peýdalanylmagyna hyzmatdaşlygyň wajyp ugurlary hökmünde garalýandygyny belledi. Türkmenistan birnäçe döwletleriň — Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň agzalarynyň, synçylarynyň ýurdumyzyň başlangyjy boýunça BMG-de döredilen parahatçylygyň, howpsuzlygyň we durnukly ösüşiň bähbidine Bitaraplygyň dostlary toparyna goşulmagyna ýokary baha berýär. Munuň özi parahatçylyk döredijilikli gün tertibiniň ilerledilmegi üçin oňyn şertleri üpjün edýär. 

                                                                   

Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza döwletleriň hem dördüsiniň esaslandyryjylar hökmünde gatnaşan BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň döredilmeginiň 2022-nji ýylyň dekabr aýynda 15 ýyllygynyň bellenilýändigini nazara almak bilen, Türkmenistan Baş Assambleýanyň garamagyna bu merkeziň orny baradaky nobatdaky Kararnamanyň taslamasyny hödürlemegi maksat edinýär. Degişli resminamada soňky ýyllaryň ähmiýetli wakalary, şol sanda Merkezi Aziýada parahatçylyk, ynanyşmak we hyzmatdaşlyk zolagynyň yglan edilmegi beýan ediler. Biziň ýurdumyz bu başlangyçlaryň Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasy tarapyndan goldanyljakdygyna bil baglaýar. 

                                                                   

Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, Türkmenistan ŞHG bilen söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy giňeltmäge we çuňlaşdyrmaga açykdyr. Munuň üçin diňe bir anyk mümkinçilikler däl, eýsem, zerurlyk hem bar. Ýurtlarymyzdaky kuwwatly serişde we önümçilik binýatlary, çäk taýdan goňşuçylyk, ikitaraplaýyn, köptaraplaýyn görnüşlerdäki hyzmatdaşlygyň toplanan baý tejribesi häzirki günde ulag, logistika, kommunikasiýa, energetika ulgamlarynda uzak möhletleýin durnukly gatnaşyklary ýola goýmak, şeýle-de Gündogar — Günbatar, Günorta — Demirgazyk ugurlary boýunça söwda-ykdysady geçelgelerini döretmek üçin oňyn şertleri üpjün edýär. 

                                                                   

Türkmenistan harytlaryň we hyzmatlaryň yklymara hem-de sebitleýin üstaşyr ugurlaryny ýola goýmak üçin ŞHG-niň bähbitlerine öz çäklerini we infrastrukturalaryny peýdalanmak baradaky meseläni ara alyp maslahatlaşmaga taýýardyr. Şunda türkmen kenarynda — Türkmenbaşy şäherinde döwrebap, köpugurly Halkara deňiz portunyň bardygyna görä, Hazar ugruna uly orun degişlidir. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Hytaý — Merkezi Aziýa, Hazar deňzi — Gara deňiz ugry boýunça üstaşyr ulag geçelgelerini, logistik ulgamy döretmekde ŞHG-niň işjeň gatnaşmagynyň maksadalaýyk boljakdygyna ynam bildirdi. Şeýle-de biziň ýurdumyz gyzyklanma bildirýän taraplar bilen Baltikadaky rus portlaryndan Pars aýlagyndaky, Arap deňzindäki we Hindi ummanyndaky deňiz terminallaryna çenli ýük daşamalary üpjün edýän ulag geçelgeleriniň işiniň netijeliligini ýokarlandyrmak boýunça hyzmatdaşlyga taýýardyr. 

                                                                   

Döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň energetika ulgamynda-da ŞHG bilen yzygiderli we uzak möhletleýin hyzmatdaşlyga taýýardygyny belläp, gurama agza ýurtlaryň zerurlyklaryny üpjün etmek, geljekde daşarky bazarlara çykmak maksady bilen, energiýa serişdeleriniň iberilişini diwersifikasiýalaşdyrmak boýunça bilelikdäki taslamalary meýilleşdirmäge iş ýüzünde girişmäge teklibini beýan etdi. Bu ulgamda köp ýyllaryň dowamynda halkara hyzmatdaşlygyň baý tejribesini toplan ýurdumyz energiýa serişdelerini ibermegiň möçberlerini ep-esli artdyrmak üçin zerur serişde kuwwatlyklaryna eýedir. 

                                                                   

Türkmenistan nebitgaz ulgamynda işleri alyp barmagyň umumy kabul edilen tejribesini ulanmak arkaly öz tebigy gazyny Russiýa, Hytaýa we goňşy ýurtlara iberýär. Häzirki wagtda Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň taslamasyny durmuşa geçirmegiň üstünde işlenilýär. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow şu we beýleki köptaraplaýyn taslamalara Owganystanyň gatnaşmagynyň möhümdigini aýratyn nygtady. Munuň özi ýurduň ykdysadyýetiniň we durmuş ulgamynyň dikeldilmeginiň, ahyrky netijede, parahatçylygy, ylalaşygy gazanmagyň esasy şertleriniň biridir. Şeýle-de doganlyk owgan halkyna hemmetaraplaýyn ykdysady we ynsanperwerlik kömeginiň berilmegi ilkinji nobatdaky wezipedir. 

                                                                   

Türkmenistan Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasy bilen hususyýetçilik, telekeçileriň yzygiderli gatnaşyklary üçin şertleri döretmek boýunça has ýakyn, netijeli hyzmatdaşlyk ugrunda çykyş edýär. 

                                                                   

Medeniýet, ylym, bilim, ynsanperwer ulgamlardaky gatnaşyklar hem ŞHG bilen hyzmatdaşlygyň gün tertibindedir. Ýurtlarymyzyň arasyndaky gatnaşyklaryň köpasyrlyk taryhy bolup, Türkmenistan bu gatnaşyklaryň dowam etdirilmegini we ösdürilmegini doly goldaýar. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow çykyşynyň ahyrynda Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň döwletleri bilen ýakyn dost-doganlyk gatnaşyklarynyň Türkmenistanyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolandygyny we şeýle bolmagynda-da galýandygyny nygtady. “Biz şeýle hyzmatdaşlygyň uly geljeginiň bardygyna düşünýäris, ŞHG bilen gatnaşyklarymyzy tapawutlandyrýan özara düşünişmegiň, ynanyşmagyň, açyklygyň, hoşniýetli goňşuçylygyň hem-de özara hormat goýmagyň ýetilen sepgidine ýokary baha berýäris. Bu hyzmatdaşlygy ösdürmäge we baýlaşdyrmaga taýýardyrys” diýip, döwlet Baştutanymyz belledi hem-de Türkmenistanyň ŞHG bilen hyzmatdaşlygy uzak möhletleýin, strategik derejä çykarmagy pugta maksat edinýändigini tassyklady. 

                                                                   

Prezident Şawkat Mirziýoýew mazmunly çykyşy üçin hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa hoşallyk bildirip, ŞHG-niň çäklerinde ulag we üstaşyr geçirmek ulgamynda, söwda, energetika ýaly ileri tutulýan ugurlar boýunça Türkmenistan bilen özara gatnaşyklaryň güýçlendirilmeginiň sebit hyzmatdaşlygynyň giňeldilmeginiň bähbidine hyzmat etjekdigine ynam bildirdi. 

                                                                   

Türkmenistanyň Prezidenti Özbegistan Respublikasyna iş saparynyň maksatnamasyny tamamlap, Samarkandyň Halkara howa menziline geldi we bu ýerden Watanymyza ugrady. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiziň uçary birnäçe wagtdan soňra paýtagtymyzyň Halkara howa menziline gondy. Bu ýerde döwlet Baştutanymyzy resmi adamlar garşyladylar.

17.09.2022
Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň sammitindäki ÇYKYŞY

(Samarkant şäheri, 2022-nji ýylyň 16-njy sentýabry) 

                                                                   

 Hormatly döwlet we Hökümet Baştutanlary!
Hormatly wekiliýetleriň agzalary, hanymlar we jenaplar!
 

                                                                   

Ilki bilen, şu günki duşuşyga gatnaşyjylaryň ählisini mübäreklemäge hem-de onuň ýokary derejede guralandygy, myhmansöýerlik we netijeli işlemäge döredilen şertler üçin Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti hormatly Şawkat Miromonowiç Mirziýoýewe minnetdarlyk bildirmäge rugsat ediň! 

                                                                   

Türkmenistan Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň ýokary derejedäki mejlisine hormatly myhman hökmünde çagyryldy. Ýurdumyza bildirilen şeýle hormata hyzmatdaşlygymyzy ösdürmekde uly mümkinçiliklere we geljege düşünmegiň, ony uzak möhletleýin, maksada gönükdirilen derejä çykarmaga çalyşmagyň nyşany hökmünde garaýarys. Biziň ýurdumyz şeýle çemeleşmäni doly goldaýar. Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň işine baha bermekde biz özara hormat goýmaga we deňhukuklylyga esaslanýan, kuwwatly syýasy, ykdysady mümkinçilige, belent abraýa eýe bolan bu birleşigiň Ýewraziýada parahatçylygyň, abadançylygyň, özara bähbitli, durnukly hyzmatdaşlygyň giňişligini döretmegi maksat edinýän köp döwletler üçin özüne çekiji merkeze öwrülýändiginden ugur alýarys. 

                                                                   

Biziň ýurdumyz Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasy bilen syýasat, howpsuzlyk, ykdysadyýet, söwda, maýa goýum, medeni-ynsanperwer ugurlarda hyzmatdaşlygyň özara bähbitli köptaraply, çeýe görnüşlerini we usullaryny ýola goýmaga taýýardyr. 

                                                                   

Häzirki döwürde dünýäde bolup geçýän çylşyrymly ýagdaýlar aýratyn jogapkärçiligi, parahatçylyk söýüjilik ýörelgelerine eýerýän döwletleriň jebisligini, ählumumy we sebit howpsuzlygyny saklamak, gapma-garşylyklara, ýaramaz bäsdeşlige ýol bermezlik boýunça umumy strategiýany ýola goýmaklaryny talap edýär. Şu babatda Türkmenistan Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasyna yklymda durnuklylygyň möhüm daýançlarynyň biri hökmünde garaýar hem-de terrorçylyga, ekstremizme, guramaçylykly jenaýatçylyga, neşe serişdeleriniň bikanun dolanyşygyna, jenaýatçylygyň beýleki görnüşlerine garşy göreşmek ýaly ugurlarda has ysnyşykly hem-de giň gerimli syýasy-diplomatik gatnaşyklaryň, hyzmatdaşlygyň ýola goýulmagyny maksat edinýär we muňa taýýardygyny beýan edýär. 

                                                                   

ŞHG bilen bilelikde dünýäde kanunyň we ykrar edilen halkara hukuk kadalarynyň, Birleşen Milletler Guramasynyň Tertipnamasynyň ýörelgeleriniň we ruhunyň, olaryň mizemezliginiň, üýtgewsizliginiň goralmagyny hem-de üpjün edilmegini biz gazanmak isleýän maksatlarymyzyň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda kesgitleýäris. Şunuň bilen baglylykda, şu gün ŞHG ýurtlarynyň ýolbaşçylaryna BMG-niň Baş Assambleýasynyň öňde boljak mejlisinde Türkmenistanyň beýan etjek halkara başlangyçlary barada habar bermegi zerur hasaplaýaryn. 

                                                                   

Halkara gatnaşyklarda ynanyşmak dialogy filosofiýasyny ilerledip, BMG-niň Baş Assambleýasynyň “Dialog — parahatçylygyň kepili” atly Kararnamasynyň taslamasyny işläp düzmek başlangyjyny öňe sürmegi maksat edinýäris. Şeýle resminamanyň kabul edilmegi bilen, BMG-ä agza döwletleriň ählisiniň, nähili çylşyrymly görünýändigine garamazdan, dartgynly ýagdaýlary gepleşikler arkaly, parahatçylykly ýollar bilen çözmäge pugta ygrarlylygynyň tassyklanyljakdygyna ynanýarys. 

                                                                   

Häzirki wagtda hormat goýmaga esaslanýan syýasy gatnaşyklaryň medeniýetiniň täzeden dikeldilmegi ol ýa-da beýleki meselelere garalanda, özara düşünişmek we bähbitleriň deňeçerligini berjaý etmek üçin mümkinçilikleri gözlemegiň, jogapkärli, gapma-garşylyksyz çemeleşmegiň esasy şertleriniň biri hökmünde köptaraplaýyn ähmiýete eýe bolýar. Şundan ugur alyp, Türkmenistan 2025-nji ýyly “Parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýip yglan etmek baradaky teklibini Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň garamagyna hödürlär. 

                                                                   

Sebit derejesinde, ilkinji nobatda, Merkezi Aziýada jedelli ýagdaýlaryň öňüni almakda we aradan aýyrmakda Türkmenistanyň hem-de ŞHG-niň bilelikdäki mümkinçiliginiň peýdalanylmagyna hyzmatdaşlygymyzyň wajyp ugry hökmünde garaýarys. Biz birnäçe döwletleriň — Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň agzalarynyň we synçylarynyň ýurdumyzyň başlangyjy boýunça Birleşen Milletler Guramasynda döredilen parahatçylygyň, howpsuzlygyň we durnukly ösüşiň bähbidine Bitaraplygyň dostlary toparyna goşulmagyna ýokary baha berýäris. Munuň özi parahatçylyk döredijilikli gün tertibiniň ilerledilmegi üçin oňyn şertleri üpjün edýär diýip hasaplaýaryn. 

                                                                   

Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza döwletleriň hem dördüsiniň esaslandyryjylar hökmünde gatnaşan BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň döredilmeginiň 2022-nji ýylyň dekabr aýynda 15 ýyllygynyň bellenilýändigini nazara almak bilen, biz Baş Assambleýanyň garamagyna bu merkeziň orny baradaky nobatdaky Kararnamanyň taslamasyny hödürlemek isleýäris we degişli resminamada soňky ýyllaryň ähmiýetli wakalaryny, şol sanda Merkezi Aziýada parahatçylyk, ynanyşmak we hyzmatdaşlyk zolagynyň yglan edilmegini beýan etmegi göz öňünde tutýarys. Bu başlangyçlaryň Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasy tarapyndan goldanyljakdygyna bil baglaýarys. 

                                                                   

 Hormatly duşuşyga gatnaşyjylar! 

                                                                   

Türkmenistan ŞHG bilen söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy giňeltmäge we çuňlaşdyrmaga açykdyr. Munuň üçin diňe bir mümkinçilikler däl, eýsem, zerurlyk hem bar. Ýurtlarymyzdaky kuwwatly serişde we önümçilik binýatlary, çäk taýdan goňşuçylyk, ikitaraplaýyn, köptaraplaýyn görnüşlerdäki hyzmatdaşlygyň toplanan baý tejribesi häzirki günde ulag, logistika, kommunikasiýa, energetika ulgamlarynda uzak möhletleýin durnukly gatnaşyklary ýola goýmak, şeýle-de Gündogar — Günbatar, Günorta — Demirgazyk ugurlary boýunça söwda-ykdysady geçelgelerini döretmek üçin oňyn şertleri üpjün edýär. 

                                                                   

Ýurdumyz harytlaryň we hyzmatlaryň yklymara hem-de sebitleýin üstaşyr ugurlaryny ýola goýmak üçin ŞHG-niň bähbitlerine öz çäklerini we infrastrukturalaryny peýdalanmak baradaky meseläni ara alyp maslahatlaşmaga taýýardyr. Şunda türkmen kenarynda — Türkmenbaşy şäherinde döwrebap, köpugurly Halkara deňiz portunyň bardygyna görä, Hazar ugruna uly orun degişlidir. 

                                                                   

Hytaý — Merkezi Aziýa, Hazar deňzi — Gara deňiz ugry boýunça üstaşyr ulag geçelgelerini we logistik ulgamy döretmäge ŞHG-niň işjeň gatnaşmagynyň maksadalaýyk boljakdygyna ynanýarys. Şeýle-de gyzyklanma bildirýän taraplar bilen Baltikadaky rus portlaryndan Pars aýlagyndaky, Arap deňzindäki we Hindi ummanyndaky deňiz terminallaryna çenli ýük daşamalary üpjün edýän ulag geçelgeleriniň işiniň netijeliligini ýokarlandyrmak boýunça hyzmatdaşlyga taýýardyrys. 

                                                                   

Türkmenistan energetika ulgamynda-da ŞHG bilen yzygiderli we uzak möhletleýin hyzmatdaşlyga taýýardyr. ŞHG-niň döwletleriniň zerurlyklaryny üpjün etmek, geljekde daşarky bazarlara çykmak maksady bilen, energiýa serişdeleriniň iberilişini diwersifikasiýalaşdyrmak boýunça bilelikdäki taslamalary meýilleşdirmäge girişmegi teklip edýäris. Ýurdumyzda energiýa serişdelerini ibermegiň möçberlerini ep-esli artdyrmak üçin zerur serişde kuwwatlyklary bar. Biz köp ýyllaryň dowamynda energetika ulgamynda halkara hyzmatdaşlygyň baý tejribesini topladyk. Türkmenistan nebitgaz ulgamynda işleri alyp barmagyň umumy kabul edilen tejribesini ulanmak arkaly öz tebigy gazyny Russiýa, Hytaýa we goňşy ýurtlara iberýär. Häzirki wagtda biz Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň taslamasyny durmuşa geçirmegiň üstünde işleýäris. 

                                                                   

Şunda şu we beýleki köptaraplaýyn taslamalara Owganystanyň gatnaşmagynyň möhümdigini aýratyn nygtamak isleýärin. Munuň özi ýurduň ykdysadyýetiniň we durmuş ulgamynyň dikeldilmeginiň, ahyrky netijede, parahatçylygy, ylalaşygy gazanmagyň esasy şertleriniň biridir. Şeýle-de doganlyk owgan halkyna hemmetaraplaýyn ykdysady we ynsanperwerlik kömeginiň berilmegini ilkinji nobatdaky wezipe hasaplaýarys. 

                                                                   

Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasy bilen hususyýetçilik, telekeçileriň yzygiderli gatnaşyklary üçin şertleri döretmek boýunça has ýakyn, netijeli hyzmatdaşlyk ugrunda çykyş edýäris. 

                                                                   

Medeniýet, ylym, bilim, ynsanperwer ulgamlardaky gatnaşyklar hem ŞHG bilen hyzmatdaşlygyň gün tertibindedir. Ýurtlarymyzyň arasyndaky gatnaşyklaryň köpasyrlyk taryhy bolup, Türkmenistan bu gatnaşyklaryň dowam etdirilmegini we ösdürilmegini dolulygyna goldaýar. 

                                                                   

Sözümiň ahyrynda Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň döwletleri bilen ýakyn dost-doganlyk gatnaşyklarynyň Türkmenistanyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolandygyny we şeýle bolmagynda-da galýandygyny nygtamak isleýärin. Biz şeýle hyzmatdaşlygyň uly geljeginiň bardygyna düşünýäris. ŞHG bilen gatnaşyklarymyzy tapawutlandyrýan özara düşünişmegiň, ynanyşmagyň, açyklygyň, hoşniýetli goňşuçylygyň hem-de birek-birege hormat goýmagyň ýetilen sepgidine ýokary baha berýäris. Bu hyzmatdaşlygy ösdürmäge we baýlaşdyrmaga taýýardyrys. Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasy bilen hyzmatdaşlygy uzak möhletleýin, strategik derejä çykarmagy pugta maksat edinýäris.

17.09.2022
Milli ykdysadyýetiň kuwwatly pudagy

Halkymyzyň durmuş derejesini ýokarlandyrmak, ýurdumyzy innowasion esasda senagatlaşdyrmakda, milli ykdysadyýetiň eksport kuwwatyny artdyrmak boýunça iri maksatnamalary durmuşa geçirmekde nebitgaz toplumyna uly orun degişlidir. Uglewodorod baýlyklarynyň gorlary we olaryň eksport edilýän möçberi boýunça dünýäde öňdebaryjylaryň hatarynda durýan Türkmenistanyň Garaşsyzlyk ýyllarynda ýangyç-energetika pudagynda amala aşyran we häzirki wagtda durmuşa geçirýän taslamalary dünýä nusgalykdyr. 

                                                                   

Garaşsyzlyk ýyllarynda Türkmenistan nebitgaz toplumynda iri taslamalary durmuşa geçirmek arkaly sebitiň iri energetika döwletine öwrüldi. Uly göwrümli «Galkynyş» gaz käniniň we beýleki birnäçe iri känleriň açylmagy we özleşdirilmegi netijesinde ýurdumyz dünýäniň gaz bazarynyň iri agzasyna öwrüldi. Bu gün ýurdumyzyň uglewodorod serişdeleriniň dürli ýurtlara eksport edilmegi milli ykdysadyýetiň pajarlap ösmegine, täze iş orunlarynyň döredilmegine, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň ýokarlanmagyna, döwletleriň arasynda dost-doganlyk gatnaşyklarynyň pugtalandyrylmagyna itergi berýär. Türkmen gazynyň esasy bölegi dünýä ykdysadyýetiniň ägirdi bolan Hytaý Halk Respublikasyna iberilýär. Munuň üçin 2009-njy ýylyň dekabrynda Türkmenistan — Hytaý gaz geçirijisi guruldy. Bu iri taslamanyň çig mal binýady yzygiderli berkidilýär. 

                                                                   

Geçen ýylyň başynda Gahryman Arkadagymyzyň ak pata bermegi bilen, Lebap welaýatynyň çägindäki «Malaý» gaz käninde täze gaz gysyjy desga açylyp, ulanylmaga berildi. Ýylda üstünden 30 milliard kub metre çenli tebigy gazy geçirmäge ukyply bolan desganyň ulanyşa girizilmegi Watanymyzyň nebitgaz senagatynyň kuwwatyny has-da pugtalandyrmaga ýardam etdi. 

                                                                   

Ýurdumyz uglewodorod serişdelerini eksport etmegiň täze ugurlaryny ösdürmäge, energetika baýlyklaryny sebitde parahatçylygy we durnuklylygy berkitmek üçin peýdalanmaga möhüm ähmiýet berýär. Şeýle maksatlar bilen durmuşa geçirilýän iri taslama — Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan transmilli gaz geçirijisidir. 2015-nji ýylyň 13-nji dekabrynda gurluşygyna badalga berlen transmilli gaz geçirijisiniň kuwwatlylygy ýylda 33 milliard kub metre barabar bolup, onuň umumy uzynlygy 1 müň 840 kilometre deňdir. Täze energetika geçirijisi diňe bir Günorta Aziýanyň ýurtlaryny türkmen gazy bilen üpjün etmäge däl, eýsem, ykdysady hyzmatdaşlygy pugtalandyrmagyň, sebitde parahatçylygyň we durnuklylygyň berkidilmeginiň hem möhüm guraly bolmaga gönükdirilendir. 

                                                                   

2021-nji ýylyň 21-nji ýanwarynda Hazar deňzindäki «Dostluk» ýatagynyň uglewodorod serişdelerini bilelikde gözlemek, işläp geçmek we özleşdirmek hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Azerbaýjan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda özara düşünişmek hakyndaky Ähtnama gol çekilmegi diňe bir türkmen-azerbaýjan gatnaşyklaryny ösdürmekde däl, eýsem, dünýäde energetika howpsuzlygyny üpjün etmekde möhümdir. 

                                                                   

Nebitgaz senagatyny diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek, içerki hem-de daşarky bazarlarda uly islegden peýdalanýan dürli görnüşli nebit we gaz önümlerini öndürýän täze kuwwatlyklary kemala getirmek ýurdumyzyň ykdysady strategiýasynyň möhüm ugurlarynyň biridir. Nebitgaz we himiýa senagatynda birnäçe täze iri desgalaryň ulanyşa berilmegi hem-de olaryň üstünlikli iş alyp barmagy milli ykdysadyýetimiziň ösüş depgininiň gowşamazlygyna ýardam edýär. 

                                                                   

Gahryman Arkadagymyzyň öňdengörüjilikli başlangyçlarynyň netijesinde 2019-njy ýylda Ahal welaýatynda tebigy gazdan sintetiki benzin öndürýän dünýäde ilkinji zawodyň gurlup, ulanylmaga berilmegi ýurdumyzyň nebitgaz toplumynyň ösüşine uly goşant boldy. Türkmenistany durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasyna laýyklykda, ýurdumyzyň nebitgaz toplumynda ýakyn wagtda ýene-de iri taslamalaryň birnäçesini amala aşyrmak meýilleşdirilýär.  

                                                                   

Garaşsyz Watanymyz energetika babatda umumadamzat ähmiýetli başlangyçlary öňe sürýän we iri taslamalary durmuşa geçirýän ýurt hökmünde belent abraýa eýedir. Gymmat bolmadyk, ygtybarly, häzirki zaman energetika çeşmeleriniň elýeterliligi dünýä ykdysadyýetiniň ösüşi üçin möhümdir. Gahryman Arkadagymyzyň bu ugurdaky oňyn başlangyçlary halkara jemgyýetçiligiň gyzgyn goldawyna eýe bolmagynyň netijesinde BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan 2013-nji ýylda «Energiýa serişdeleriniň ygtybarly we durnukly üstaşyr geçirilmegi hem-de durnukly ösüşi we halkara hyzmatdaşlygy üpjün etmekde onuň hyzmaty» atly Kararnama kabul edildi. 2017-nji ýylda Garaşsyz döwletimiz Halkara Energetika Hartiýasynyň Konferensiýasynda başlyklyk etmeginiň çäklerinde paýtagtymyz Aşgabatda Energetika Hartiýasynyň Şertnamasyny döwrebaplaşdyrmak boýunça forumlardyr halkara maslahatlaryň birnäçesi geçirildi. Mälim bolşy ýaly, häzirki wagtda Energetika Hartiýasynyň Şertnamasy energetika serişdeleriniň söwdasy hem-de döwletara gaz geçirijiler we nebit geçirijiler, elektrik geçiriji ulgamlar arkaly olaryň üstaşyr iberilmegi bilen baglanyşykly çylşyrymly syýasy, ykdysady hem-de hukuk meseleleriniň çözülmegine gönükdirilen ýeke-täk köptaraply ylalaşyk bolup durýar. 

                                                                   

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň ykdysady strategiýasynyň çäklerinde ýangyç-energetika pudagynda ýurdumyzyň baý uglewodorod serişdelerini giňden peýdalanmaga, pudaga maýa goýumlary çekmäge, gyzyklanma bildirýän taraplar bilen bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmäge, daşary ýurt kompaniýalary bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy giňeltmäge möhüm ähmiýet berilýär. Nebitgaz pudagynda özgertmeleri çaltlandyrmaga döwrüň talaby hökmünde garalýar. 

                                                                   

Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzyň nebitgaz senagatynda gazanylan üstünlikler ýetilen sepgitler hem-de täze taryhy eýýamda kesgitlenilen belent maksatlar milli ykdysadyýetimiziň bedew batly ösüşleriniň dowamat-dowam bolmagyny şertlendirýär. Ýurdumyzyň uglewodorod baýlyklarynyň netijeli peýdalanylmagy halkymyzyň şu günki bagtyýar durmuşynyň, nurana geljeginiň binýadyny berkitmäge, Watanymyzyň dünýädäki abraýyny has-da ýokarlandyrmaga, dünýä ýurtlary bilen dost-doganlyk gatnaşyklaryny pugtalandyrmaga giň mümkinçilikleri açýar. 

                                                                                                           

Batyr GUTLYMYRADOW,

                       

Türkmen döwlet maliýe institutynyň mugallymy

16.09.2022