Новости
Innowasiýalara esaslanýan ykdysadyýet

Döwür ösýär, özgerýär. Adamyň durmuşy kämillige, köneden täzä, has anyk aýdylanda, ýönekeýlikden döwrebaplyga tarap barha öňe ümzük atýar. Şonuň bilen birlikde, şeýle döwürde ýaşamak üçin onuň adamyň öňünde goýýan talaplary hem artýar. Adam gündelik iş-aladalary, şahsy zerurlyklary, maşgala garamaty ýaly köp sanly hysyrdylarynyň her biri üçin aýratyn wagt tapyp, olaryň hemmesine-de ýetişmeli. Munuň üçin ol özüniň iň gymmatly baýlyklarynyň biri bolan wagtyny tygşytly we rejeli, netijeli peýdalanyp bilmegi başarmaly. Wagt häzirki zaman dünýäsiniň barha ösýän bazar ykdysadyýeti, maglumatlardyr bähbitleriň sansyz köpdürlüligi şertlerinde öz gadyr-gymmatyny has-da artdyrýar. Durmuş tejribesi bilen muňa kemsiz düşünýän adam welin, hemişe ondan ýerlikli peýdalanmagyň, täzeçilligiň, ösüşleriň gözleginde. Döreden «akyl önümleri» bolan sanly tehnologiýalar häzirki zaman dünýäsinde agzalan hysyrdylaryň ählisine-de ýetişmegi üçin adamyň iň dessin hem ygtybarly kömekçilerine öwrülýär.

Eýsem-de, sanly tehnologiýalaryň bir adamyň durmuşyndaky orny, zerurlygy şeýle köptaraply bolsa, olaryň tutuş halkyň, jemgyýetiň, döwletiň durmuşyndaky ähmiýetiniň näderejede uludygy öz-özünden düşnüklidir. Adamzat indi maglumatlar jemgyýetinde, innowasiýalar eýýamynda ýaşaýar. Dessinlik, tizlik, habarlylyk, bökdençsiz, ýokary derejeli sanly aragatnaşyk ýaly görkezijiler şu eýýamyň, şu döwrüň aýratynlyklaryny, ösüşiniň hilini düzýär.

Hormatly Prezidentimiziň nygtaýşy ýaly, häzirki zaman dünýäsinde haýsydyr bir ýurduň ösüşine baha berilmeli bolanda, ilkinji nobatda, şol ýurtda ylymly-bilimli, kämil ýaşlary terbiýeläp ýetişdirmek ugrunda edilýän tagallalar, ylmyň we tehnologiýanyň soňky gazananlarynyň ornaşdyrylyşy, ykdysadyýetiň pudaklarynda olardan netijeli peýdalanylyşy göz öňünde tutulýar. Biziň ýurdumyzda milli Liderimiziň hut özüniň bu ugra içgin üns bermegi bilen, zerur bolan ähli şertler döredilip, tapgyrlaýyn hem toplumlaýyn maksatnamalar boýunça sanly ykdysadyýete geçmek babatda düýpli işler, özgertmeler durmuşa geçirildi. Häzirki döwürde «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň» 2020 — 2023-nji ýyllara niýetlenilen ikinji tapgyry dowam edýär. Ozalky tapgyrda Konsepsiýany durmuşa geçirmegiň guramaçylyk meselelerini, ileri tutulýan ugurlaryny kesgitlemek, synag taslamalaryny saýlap almak, bu ugurda aýratyn çäreleriň meýilnamalaryny işläp taýýarlamak, sanly intellektual tehnologiýalary ornaşdyrmaga ýurdumyzyň mümkinçiliklerini we ähli pudaklaryň taýýarlygyny, sanly ykdysadyýete geçmegiň we ony ösdürmegiň kanunçylyk binýadyny seljermek hem-de kämilleşdirmek, bäsleşikleri yglan etmek, hyzmatdaşlary saýlap almak hem-de şertnamalary baglaşmak, maýa goýum gurşawyny emele getirmek, taslamalary maliýeleşdirmek üçin merkezleşdirilen we ýerli býujetleri emele getirmek ýaly wezipeler ýerine ýetirildi. Häzirki tapgyrda ýurdumyzda döwrebap maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalaryny giňden ornaşdyrmak, olaryň sazlaşykly işlemegini ýola goýmak, maglumat howpsuzlygyny üpjün etmek, maglumat üpjünçilik ulgamyny mundan beýläk-de ösdürmek ýaly wezipeler yzygiderli ýerine ýetirilýär. Konsepsiýany durmuşa geçirmegiň bu tapgyrynda hyzmatlaryň dürli görnüşleri bir ýerde jemlenen, köpugurly «Bir penjire» ulgamynyň maglumatlary toplaýyş, işleýiş we goraýyş milli maglumat merkezini döretmek, ulgamyň işini döwrebap derejede ýola goýmak babatdaky işler güýçli depginde alnyp barylýar.

Mälim bolşy ýaly, Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň şu ýylyň 12-nji fewralynda geçirilen giňişleýin mejlisinde köp sanly möhüm döwlet resminamalary bilen bir hatarda, «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» göz öňünde tutulan wezipeleriň amala aşyrylmagyny üpjün etmek, milli ykdysadyýetiň pudaklarynda sanly ulgamy giňden ornaşdyrmak arkaly ýokary tehnologiýaly we bäsdeşlige ukyply sanly ykdysadyýeti ösdürmek maksady bilen, «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasy» we ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasy hem tassyklanyldy. Ýurdumyzyň jemi içerki önüminde maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalary ulgamynyň goşmaça ösüşini üpjün etmek hem-de sanly aragatnaşyk babatda welaýatlaryň, şäherleriň we obalaryň arasyndaky tapawudy aradan aýyrmak esasy maksat hökmünde kesgitlenilen bu resminamada bellenilen wezipeleri, esasan, sanly üpjünçilik ulgamyny ösdürmek; ilata sanly hyzmatlary hödürlemek maksady bilen, «Elektron hökümet» ulgamyny döretmek; adam maýasynyň ösüş derejesini ýokarlandyrmak, innowasion ösüş institutlaryny döretmek, sanly ekoulgamy özgertmegiň hasabyna döwletiň ösüşiniň depginini has-da güýçlendirmek; ýurduň ykdysadyýetine sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak we ony yzygiderli kämilleşdirmek ýaly dört ugur boýunça ýerine ýetirmek meýilleşdirilýär. Döwlet maksatnamasynyň üstünlikli amala aşyrylmagy bilen, döwrüň talaplaryna laýyklykda, ilata edilýän hyzmatlaryň görnüşleri artdyrylar hem-de kämilleşdiriler. Saglygy goraýyş, bilim, syýahatçylyk, jemagat hojalygy, bank, ätiýaçlandyryş, aragatnaşyk, ilaty durmuş taýdan goramak, söwda we ulag hyzmatlarynyň, häkimlikleriň, döwlet statistikasynyň we beýleki edaralaryň hyzmatlarynyň sanly ulgam arkaly çalt hem kämil derejede ýerine ýetirilmeginiň netijesinde, milli ykdysadyýetiň pudaklarynyň ösüş depginleri, bäsdeşlige ukyplylygy görnetin ýokarlandyrylar.

Hormatly Prezidentimiz: «Halk hojalyk toplumynyň ähli pudaklarynyň sanly ulgama geçirilmegi Türkmenistany durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň wezipelerini çözmäge ýardam eder» diýip belleýär. Şonuň üçin milli Liderimiz ýurdumyzda sanly bilim we sanly ykdysadyýet ulgamlaryny ösdürmäge örän uly ähmiýet berýär. Sanly ulgama çalt we netijeli geçmek, sanly tehnologiýalaryň hyzmatyndan işjeň peýdalanmak dünýäde emele gelen häzirki ýagdaýlarda has-da möhüm ähmiýete eýe bolýar.

Döwrüň talaplaryndan ugur alyp, ýurdumyzyň ykdysadyýetini innowasion ugra geçirmegi çaltlandyrmaga, işewürlik hem-de maýa goýum işjeňliginiň ösüşini artdyrmaga, ösen we öňdebaryjy maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalaryny ähli ugurlarda ornaşdyryp, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuşynyň hilini, ilatyň abadançylyk derejesini has-da ýokarlandyrmaga aýratyn üns berilýär. Gahryman Arkadagymyzyň taýsyz tagallalarynyň hem-de uzak geljegi nazarlaýan başlangyçlarynyň netijesinde, bu ugurda amala aşyrylýan giň gerimli işler, ilkinji nobatda, halkyň bähbidinden ugur alýar. Ýurdumyzda innowasiýalara esaslanýan ykdysadyýeti ösdürmek we kämilleşdirmek ugrunda alnyp barylýan işler, amala aşyrylýan özgertmeler, nesip bolsa, ýakyn geljekde has uly ösüşleri gazanmaga ýardam berjek täze, döwrebap mümkinçilikleri döreder.

Aýmyrat PIRJIKOW.

«Türkmenistan».



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/24618

31.03.2021
Pudak ösüş ýolunda

Gahryman Arkadagymyzyň parasatly, öňdengörüjilikli ýolbaşçylygynda Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasy» üstünlikli durmuşa geçirilýär we durnukly ösüş üpjün edilýär. Berkarar döwletimiziň ähli pudaklary, şonuň bilen bir hatarda, deňiz we derýa ulgamy hem gülläp ösýär.

«Balkan» gämi gurluşyk we abatlaýyş zawody» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti  ýurdumyzda gämi gurluşyk ulgamy boýunça ilkinji ädim bolup, milli ykdysadyýetimiziň we ýurdumyzyň deňiz-derýa ulaglary pudagynyň ösmegine uly goşant goşýar. Zawodyň önümçilik kuwwaty ýylda 10 müň tonna polady işläp, halkara ölçeglerine gabat gelýän häzirki zaman tehnologik enjamlaryň we awtomatlaşdyrylan ulgamlaryň peýdalanylmagy bilen, 4-6 sany gämini gurmaga niýetlenendir. Mundan başga-da, bu ýerde ýylda 2 müň tonna polat işlemek arkaly ortaça 20-30 sany kiçi we orta göwrümli gämileriň abatlaýyş we bejeriş işlerini ýerine ýetirmäge doly mümkinçilik bar. Dünýäniň öňdebaryjy kompaniýalary, firmalary tarapyndan öndürilen döwrebap enjamlar we mehanizmler, zerur bolan awtomobil ulaglary we ýük ýükleýji enjamlar ornaşdyrylan zawodyň dolandyrma ulgamynda gämi dizaýny, taslama dolandyrylyşy, üpjünçilik, bejeriş, önümçilik, tehniki hyzmat ediş, hil we zähmet howpsuzlygy bilen bagly bölümler işleri utgaşdyrylan ýagdaýda alyp barýarlar.

Adyndan belli bolşy ýaly, «Balkan» gämi gurluşyk we abatlaýyş zawody dürli görnüşli gämileri, nebit tankerlerini, deňiz platformalaryny, tirkeg gämilerini, katerleri, şeýle hem halk hojalygynyň senagat pudaklary üçin demirden dürli gurluşlary, taýýar önümleri, enjamlary, gurallary ýasamak babatda ähli zerurlyklar bilen üpjün edilendir. Zawodda gämi gurluşygy üçin zerur bolan hünärmenleri taýýarlamagyň ugurlary boýunça we işgärleriň hünär derejesini ýokarlandyrmak babatynda degişli işler alnyp barylýar. Mysal üçin, ýaş hünärmenler Moskwa şäherine nazary taýýarlyk we hünäri kämilleşdirmek boýunça okuwlara ugradyldy. Häzirki wagtda hünärmenleriň sertifikatlaşdyrylma, gämi gurluşyk we abatlaýyş zawodynyň özüniň hem sertifikatlaşdyrylma işleri dowam edýär. Gämi gurluşyk we abatlaýyş zawodynyň hünärmenleri tarapyndan SAW, GTAW, TIG görnüşli kebşirleýiş işleri we II derejeli bozulmaýan barlag boýunça ygtyýarnamalar alyndy. Zawodda Halkara standart guramasynyň «ISO 9001-2015» hil dolandyrmagyň ulgamy sertifikatyny almak hem meýilleşdirilýär. Bu bolsa, öz gezeginde, zawodyň bäsdeşlige ukyply bolmagyna getirer.

Hormatly Prezidentimiziň beýik başlangyçlarynyň we taýsyz tagallalarynyň netijesinde ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyndan ugur alyp, gämi gurluşyk pudagyny ösdürmek we gämi gurluşygy boýunça hyzmatdaşlyk etmek hakynda Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň «Ak Bars» Gämi gurluşyk korporasiýasy» paýdarlar jemgyýeti, Türkiýe Respublikasynyň «Derýa Group Mekanik Inşaat Taahhüt Tersane San. ve Tic. A. Ş.» kompaniýasy, Russiýa Federasiýasynyň «Birleşen Gämi gurluşyk korporasiýasy» paýdarlar jemgyýeti, şeýle-de Deňiz enjamlary boýunça seljeriş instituty (Koreýa Respublikasy) bilen Ähtnamalara gol çekildi.

Elbetde, biziň — ýaş hünärmenleriň netijeli işlemegimiz üçin giň mümkinçilikleri döredip berýän hormatly Prezidentimize hoşallygymyz egsilmezdir. Gahryman Arkadagymyzyň ynamyny ödemek üçin tutanýerli zähmet çekeris. Hormatly Prezidentimize berk jan saglyk, uzak ömür, il-ýurt bähbitli işlerinde elmydama rowaçlyk arzuw edýäris.

Meretgül BABAÝEWA,

«Balkan» gämi gurluşyk we abatlaýyş zawody» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň marketing we şertnamalar bölüminiň baş hünärmeni.


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/24566

30.03.2021
Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň mejlisi

Aşgabat, 29-njy mart (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly nobatdaky mejlisini geçirdi. Mejlisde resminamalaryň taýýarlanan taslamalaryna seredildi hem-de käbir meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Milli Liderimiz mejlisi açyp hem-de oňa gatnaşyjylara ýüzlenip, 28-nji martda ýurdumyzda täze konstitusion edara bolan Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň agzalarynyň saýlawlarynyň geçirilendigini belledi. Halk Maslahatynyň döredilmegi döwletimiziň geljegi üçin ykbal çözüji waka öwrüler. Bu edara türkmen halkynyň bagtly durmuşynyň, ata Watanymyzyň nurana geljeginiň hatyrasyna Hökümetiň işläp taýýarlaýan we ýurdumyzyň halky bilen amala aşyrýan uly möçberli maksatnamalarynyň yzygiderli durmuşa geçirilmegini üpjün eder.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Saýlawlary we sala salşyklary geçirmek boýunça merkezi toparyň başlygy G.Myradowa söz berdi, ol Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň agzalarynyň geçirilen ilkinji saýlawlarynyň netijeleri barada giňişleýin habar berdi.

Saýlawlary guramaçylykly geçirmek maksady bilen, Merkezi saýlaw topary tarapyndan uly toplumlaýyn işler geçirildi.

Hereket edýän Saýlaw kodeksine we halkara hukugyň kadalaryna laýyklykda, saýlaw möwsümi geçirildi.

Welaýatlarda hem-de Aşgabat şäherinde ses berlişini geçirmek üçin döredilen saýlaw uçastoklarynyň 6-sy maddy-tehniki serişdeler bilen öz wagtynda doly üpjün edildi.

Umuman, Türkmenistan boýunça Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň agzalygyna jemi 112 dalaşgär hasaba alyndy. Şeýlelikde, saýlawlar giň bäsdeşlik esasynda geçirildi — 48 mandatyň her birine ildeşlerimiziň aýratyn hormat-sarpasyna mynasyp bolan 2-3 adam dalaşgärlik etdi.

Saýlawlaryň aç-açanlygyny üpjün etmek maksady bilen, hasaba alnan dalaşgärleriň hemmesine Saýlaw kodeksine laýyklykda, saýlawyň öň ýanyndaky wagyz ediş işlerini alyp barmak hem-de saýlawçylar bilen duşuşmak üçin deň şertler we mümkinçilikler hödürlenildi.

Ses bermek işi ýekşenbe güni, 28-nji martda ir bilen sagat 10:00-da Türkmenistanyň Döwlet senasynyň ýaňlanmagy bilen başlandy. Saýlaw uçastoklarynyň 6-syna dabaraly ýagdaý mahsus boldy.

Saýlaw ulgamyny sanlylaşdyrmak boýunça görülýän çäreleriň çäklerinde, Aşgabatdaky hem-de welaýatlardaky saýlaw uçastoklarynda wideokameralar gurnaldy, ses berlişi Merkezi saýlaw toparynyň saylav.gov.tm saýtynda onlaýn görnüşde görkezildi.

Ses bermeleriň netijelerine laýyklykda, saýlawlar geçirildi diýlip ykrar edildi. Ähli welaýatlarda we paýtagtymyzda saýlawlaryň Türkmenistanyň Konstitusiýasyna hem-de Saýlaw kodeksine pugta laýyklykda geçirilendigi tassyklanyldy. Milli Geňeşiň Halk Maslahatyna saýlaw toparlarynda ses bermegiň netijeleri hakyndaky teswirnamanyň esasynda Türkmenistan boýunça jemi 48 adam — her welaýatdan we Aşgabat şäherinden 8 adam saýlanyldy.

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň umumy sanynyň 27 göterimini zenanlar düzýär. Bu bolsa olaryň ýurdumyzyň jemgyýetçilik-syýasy durmuşyna işjeň gatnaşýandygyna şaýatlyk edýär. Şeýlelikde, Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygynyň baýram edilýän ýylynda we Aşgabadyň 140 ýyllygynyň öň ýanynda geçirilen möhüm jemgyýetçilik-syýasy möwsüm hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan başy başlanan, türkmen döwletiniň demokratik we hukuk esaslaryny has-da pugtalandyrmaga, hakyky halk häkimiýetlilik ýörelgelerini berkarar etmäge gönükdirilen giň gerimli özgertmeleri durmuşa geçirmek ugrunda nobatdaky uly ädime öwrüldi.

Milli parlamentiň hil taýdan täze, iki palataly düzüminiň döredilmegi ýurdumyzyň yzygiderli ösüşi hem-de döwlet häkimiýet edaralarynyň netijeli işini ýokarlandyrmak üçin oňaýly şertleri döreder.

Geçirilen saýlawlar Diýarymyzyň rowaçlygy üçin uly ähmiýete eýe bolup, Türkmenistanyň demokratik ýol bilen ynamly öňe barýandygynyň, milli Liderimiz tarapyndan amala aşyrylýan ykbal çözüji özgertmeleriň dabaralanýandygynyň aýdyň subutnamasyna öwrüldi.

G.Myradow Merkezi saýlaw toparynyň we saýlaw toparlarynyň ählisiniň agzalarynyň adyndan hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň agzalygyna saýlanmagy bilen tüýs ýürekden gutlady.

Watanymyzyň taryhynda täze parlamentiň düzümine ilkinji gezek geçirilen saýlawlar halkymyzyň agzybirligini we jebisligini, Türkmenistanyň düýpli demokratik özgertmeler ýoly bilen ynamly öňe barýandygyny bütin dünýä görkezdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Halk Maslahatynyň agzalarynyň saýlawlaryna gatnaşyp, ses beren raýatlarymyzyň ählisine minnetdarlyk bildirdi. Ses berenleriň köp sanly bolmagy biziň jemgyýetimizde oňat netije gazanmak üçin möhümdir.

Munuň özi biziň raýatlarymyzyň öz pikirini erkin beýan etmäge, döwlet ähmiýetli meseleleri çözmekde öz çözgüdini kabul etmäge bolan Konstitusiýada berkidilen hukugydyr. Geçen saýlawlar oňa gatnaşyjylaryň ählisi üçin deň mümkinçilikleriň döredilmegi, iki we ondan köp dalaşgäriň bolmagy bilen tapawutlandy. Halk Maslahatynyň agzalygyna dalaşgärleri hödürlemek we bellige almak milli kanunçylygymyzyň talaplaryna laýyklykda, deňhukukly esasda, açyklykda we aýanlykda geçirildi diýip, milli Liderimiz nygtady.

Döwlet Baştutanymyz Halk Maslahatynyň täze saýlanan agzalaryny saýlawçylaryň ynamyny gazanyp, syýasy köpdürlülik we köp partiýalylyk şertlerinde halkyň wekilleri bolmaklary bilen ýene-de bir gezek gutlady hem-de munuň iş ýüzünde hakyky demokratiýadygyny belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow uly ynam edip, özüni Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň agzalygyna saýlandygy üçin, mähriban halkymyza minnetdarlyk bildirdi hem-de muny uly hormat hem-de bütin halkymyzyň öňündäki ýokary jogapkärçilik hökmünde kabul edýändigini nygtady. Döwlet Baştutanymyz bildirilen ynamy ödemek üçin ähli tagallalary etjekdigini, Palatalaryň we tutuş Milli Geňeşiň doly bahaly işlemegi üçin hemmetaraplaýyn kömek berjekdigini aýtdy.

Milli Liderimiz G.Myradowa şu saýlawlary taýýarlamaga gatnaşan adamlaryň ählisine Ministrler Kabinetiniň adyndan minnetdarlyk bildirmegi tabşyrdy.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň agzalaryna ýüzlenip, bu günki mejlisiň ikinji bölegini howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek bilen bagly meselelere bagyşlamak barada karara gelendigini habar berdi.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, berkarar Watanymyzda amala aşyrylýan özgertmeleriň netijesinde uly ösüşler gazanylýar. Şol ösüşler bolsa Garaşsyz, hemişelik Bitarap ýurdumyzyň dünýädäki at-abraýyny has-da belende galdyrýar. Netijede, ata-babalarymyzyň berk binýatly döwlet gurmak hakyndaky arzuwlarynyň durmuşa geçirilýändigi dünýä ýüzüne aýan bolýar. Garaşsyz Watanymyzda halkymyzyň yrylmaz döwletliligi, rysgalynyň bollugy, niýetiniň-päliniň bolsa diňe ýagşylyga ýugrulandygy üçin ynsan kalplary şatlyga we buýsanja beslenýär.

Ata-babalarymyz şu gymmatlyklary, ýagny döwletliligi, rysgal-bereketliligi, ýagşy niýetliligi, pespälligi, ynsanperwerligi ömrüň manysy hasap edipdirler. Şu ýörelgelere eýerip, biz ýaşlarymyzda adamzadyň bagtly ýaşaýşy üçin iň gerekli bolan asyllylyk, medeniýetlilik, edep-ekramlylyk, ynsanperwerlik, birek-birege goldaw etmek ýaly häsiýetleri terbiýeleýäris diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Biziň haýyr işleri amala aşyrýandygymyzyň häzirki zamanyň ösüşe we parahatçylyga gönükdirilen şygary bilen umumy kökleri bardyr. Şunuň özi ata-babalarymyzyň döwletlilik ýörelgeleriniň tutuş adamzat üçin ählumumy häsiýetleriniň bardygyny aýan edýär. Sebäbi olar adamlary ýagşy işleriň başyny tutmaga, iň gowy adamkärçilik däplerine eýermäge çagyrýar. Ejizi goldamak, mätäje hemaýat etmek hem pederlerimiziň iň naýbaşy adamkärçilik pentleriniň we däpleriniň biridir diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň şeýle setirlerini mysal getirdi:

Ýetimi göreňde, güler ýüz bergil,
Goldan gelse, oňa tagam-duz bergil,
Bir gamly göreňde, şirin söz bergil,
Entäni goldara hemaýat ýagşy.

Ata-babalarymyzyň il bilen bolmak, birek-birege kömek etmek, dertli gününde derdini, begenen gününde şatlygyny paýlaşmak ýörelgeleri halkymyzyň baý durmuş tejribesinden, nusga alarlyk medeniýetinden habar berýär diýip, milli Liderimiz sözüni dowam etdi. Elbetde, hemme adama birmeňzeş ykbal berilmeýär. Bagtly adamlar köp, ýöne, gynansak-da, durmuşda kim ejiz bolýar, ýene biri bolsa ene-atanyň mährinden ir galyp, durmuşyň ajysyny datmaly bolýar. Şonuň üçin hem ejizi, ýetim-ýesiri goldamak, oňa eliňden gelen kömegiňi berip, ýardam etmek ýaly adamkärçilik ýörelgesi biziň üçin kada öwrülipdir diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, ata-babalarymyz özüniň malyndan, halal gazanjyndan bir sebäp bilen başyny alada aldyran, güni güzaply geçýän adamlar ýa-da ýetim çagalar üçin aýryp goýmagy-da däbe öwrüpdirler. Şeýle etmek bilen olaryň aladasyny, agyr gussasyny, azajyk hem bolsa, egismäge çalşypdyrlar. Bu däpler häzirki döwrümizde hem şeýle. Pederlerimiziň ejize howandarlyk etmek däpleri we kadalary biziň döwlet syýasatymyzda hem öz beýanyny tapýar. Sebäbi türkmen jemgyýetinde birek-biregi goldamak ýörelgesi agzybirligiň we merdanalygyň, gaýratlylygyň binýady bolup, halkymyzy jebisleşdirýär diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Mälim bolşy ýaly, ýurdumyzda çagalar üçin köşkleriň, çagalar öýleriniň, mekdep-internatlarynyň täze, döwrebap binalary gurulýar. Ýurdumyzda bir sebäp bilen ata-enesinden mahrum bolan çagalaryň terbiýelenýän we hossarlyk edilýän bilim-terbiýeçilik edarasy «Döwletliler köşgi» diýlip atlandyrylýar. Bu işlerimiz ejize howandarlyk etmek, mätäji goldamak ýörelgeleriniň biziň döwletliligimiziň bir sütünine öwrülendigini aňladýar.

Döwlet Baştutanymyz bular barada aýtmak bilen, şeýle ykbally adamlar baradaky aladalarymyzyň gerimini has giňeltmek, olary has göwnejaý ýerine ýetirmek üçin, ýörite haýyr-sahawat gaznasynyň döredilmeginiň gerekdigi barada pikire gelendigini habar berdi. Sebäbi ýurdumyzyň çäginde haýsydyr bir sebäp bilen kömege mätäç ýagdaýda galan çagalarymyza goldaw etmek üçin şeýle gaznanyň orny uly bolar.

Biziň döretjek täze gaznamyz ata-babalarymyzyň ýörelgelerini hakyky iş ýüzünde durmuşa geçirmäge ýardam eder diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sözüni dowam etdi hem-de Ministrler Kabinetiniň agzalarynyň goldamagy bilen şeýle gaznany döretmek hakyndaky Karara gol çekjekdigini belledi.

Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz öz gazanjyndan ilkinji bolup, täze döreden haýyr-sahawat gaznasyna serişde goýýandygyny habar berdi. Eger-de ejize hossarlyk etmegi göwnünde besleýän ildeşlerimiz bar bolsa, olar hem öz halal gazanjyndan hossarlyk gaznasyna serişde geçirip bilerler. Bu gazna daşary ýurtlular üçin hem açyk bolar diýip, döwlet Baştutanymyz belledi. Täze döredilen gaznanyň serişdeleri şol çagalaryň tölegli saglyk, bilim hyzmatlaryndan peýdalanmaklary, mynasyp dynç almaklary we beýleki zerurlyklary üçin gönükdirilip bilner diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy hem-de bu Karara gol çekdi.

Milli Liderimiz ady agzalan Karara gol çekip. Mejlisiň Başlygy G.Mämmedowa söz berdi. Milli parlamentiň ýolbaşçysy şu ýylyň 28-nji martynda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň agzalarynyň saýlawlarynyň üstünlikli geçirilendigini aýratyn belläp, onuň milli demokratiýanyň gazananlarynyň esasynda amala aşyrylandygyny hem-de nobatdaky gezek halkymyzyň agzybirligini, jebisligini we watançylyk duýgusyny äşgär edendigini aýtdy.

Mejlisiň Başlygy hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy bu möhüm waka, şeýle hem Halk Maslahatynyň agzalygyna saýlanylmagy bilen tüýs ýürekden gutlap, döwlet Baştutanymyz üçin saýlawçylaryň ýüz göteriminiň ses berendigini belledi.

Ýurdumyzyň parlamentiniň ýolbaşçysy çykyşyny dowam edip, milli Liderimiziň başlangyjy esasynda döredilýän gazna at dakmak barada teklibi beýan etdi. Bellenilişi ýaly, ýurdumyzda adam hakynda alada döwlet derejesinde iň wajyp gymmatlyk hökmünde garalýar. Adam hakynda alada hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda ýurdumyzda amala aşyrylýan ähli özgertmeleriň esasy ugry bolmagynda galýar. Şunda geljegimiz bolan ýaş nesillerimiziň döwrebap bilim we terbiýe almagy, sagdyn endiklere eýerip, bagtly durmuşda ýaşamagy üçin ähli şertler döredilýär. Biziň Watanymyz ähli arzuwlaryň hasyl bolýan ýurduna — bagtly çagalygyň mekanyna öwrüldi. Çagalygy goramak ýörelgeleri Esasy Kanunymyzda kanunçylyk taýdan berkidilip, kabul edilen kanunlarda, Türkmenistanyň gatnaşýan halkara konwensiýalarynda, şeýle hem milli maksatnamalarda doly öz beýanyny tapýar.

Türkmenler ata-baba öz çagalaryna aýratyn alada we mähir bilen garap, olara iň oňat zatlary bagyş edipdirler. Gahryman Arkadagymyz çagalary alada, mähir bilen gurşap almak, pespällik, ula-kiçä hormat goýmak ruhunda terbiýe bermek ýaly asylly ýörelgeleri döwlet syýasatynda ileri tutulýan ugurlaryň birine öwürdi. Bu asylly ýörelgeler Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe täze mazmuna eýe boldy.

Milli Liderimiziň başlangyjy bilen, çagalaryň hemmetaraplaýyn sazlaşykly ösmegi üçin mümkinçilikleri döredýän häzirki zaman çagalar baglary, orta mekdepler, çagalar dynç alyş we sagaldyş merkezleri gurlup ulanylmaga berilýär. Çagalaryň saglygyny goramak hem-de dikeltmek boýunça ägirt uly işler durmuşa geçirilýär. Ähli welaýatlarda saglygy dikeldiş okuw-terbiýeçilik toplumlarynyň gurlup ulanylmaga berilmegi bilen olaryň döwrebap bilim almagy we jemgyýetde öz orunlaryny tapmagy üçin hemme şertler döredilýär. Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda döwletimiz her bir çaga mähirli garaýyş bilen öz howandarlygyny edýär.

Döwlet Baştutanymyzyň ata-baba däplerimize eýerip, haýyr-sahawat gaznasyny döretmek baradaky başlangyjyny Mejlisiň deputatlary doly goldaýarlar. Geljegimiz bolan ýaş nesilleriň hemmetaraplaýyn kadaly ösüşini üpjün etmek baradaky aladalaryň ählisi milli Liderimiziň alyp barýan ynsanperwer işleri bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr. Şunuň bilen baglylykda, milli parlamentiň ýolbaşçysy täze döredilýän Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat etmek boýunça haýyr-sahawat gaznasyna Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň adyny dakmak we bu barada Türkmenistanyň Mejlisiniň kararynyň kabul edilmegine rugsat bermegi barada Gahryman Arkadagymyzdan uly hormat bilen haýyş etdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredowa söz berildi. Ol döwlet Baştutanymyzy Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň agzalarynyň ilkinji saýlawlarynyň üstünlikli geçirilmegi hem-de bu täze parlament düzümine saýlanmagy bilen tüýs ýürekden gutlady. Bu möhüm jemgyýetçilik-syýasy çäräniň hem-de ýurdumyzda iki palataly parlamentiň döredilmeginiň biziň jemgyýetimiziň hakyky halk häkimiýetlilik däplerine ygrarlydygyny tassyklaýandygy nygtaldy.

Bu saýlawlar Türkmenistanda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan başy başlanan, Watanymyzyň rowaçlygyna we has-da gülläp ösmegine, halkymyzyň abadançylygyna gönükdirilen düýpli özgertmeleriň yzygiderli durmuşa geçirilmegi üçin berk binýat bolan demokratik işleriň çuňlaşdyrylmagy ugrunda möhüm ädim boldy.

Wise-premýer, DIM-niň ýolbaşçysy ýurdumyzyň diplomatik toplumynyň adyndan milli Liderimiziň ene-ata howandarlygyna mätäç çagalara kömek we goldaw bermek üçin haýyr-sahawat gaznasyny döretmek baradaky çözgüdiniň doly goldanylýandygyny aýtdy. Bu çözgüdiň döwlet Baştutanymyzyň ýaş türkmenistanlylaryň bagtyýar durmuşy baradaky hemişelik atalyk aladasynyň nobatdaky subutnamasydygy nygtaldy. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň çagalar baradaky syýasaty ýaş nesilleriň Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň kadalaryna we ýurdumyzyň halkara borçnamalaryna laýyklykda hemmetaraplaýyn — beden, aň-bilim, ruhy, ahlak we durmuş taýdan ösüşine gönükdirilendir.

Milli Liderimiziň asylly başlangyjynyň türkmenistanlylar tarapyndan doly goldanyljakdygy hem-de daşary ýurtlarda uly gyzyklanma döretjekdigi gürrüňsizdir, çünki döredilýän gazna daşary ýurtly hyzmatdaşlar üçin hem açyk bolar. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer, DIM-niň ýolbaşçysy gazna Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň adyny dakmak baradaky teklibi goldaýandygyny aýtdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew çykyş edip, döwlet Baştutanymyza ýurdumyzyň taryhynda ilkinji gezek Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň agzalarynyň saýlawlarynyň üstünlikli geçirilmegi hem-de bu edara saýlanylmagy mynasybetli tüýs ýürekden çykýan gutlag sözlerini beýan etdi.

Şeýle hem wise-premýer ýurdumyzda ata-babalarymyzdan gelýän ynsanperwerlik, ýagşy niýetlilik we birek-birege goldaw bermek ýörelgelerini ösdürmäge, olary ilatymyzyň arasynda, esasan-da, ýaş neslimize wagyz-nesihat etmek meselesine aýratyn ornuň berilýändigini belledi.

Şeýle ýörelgeleriň esasynda ýurdumyzda bu gün çagalaryň beden we ruhy taýdan ösüp kemala gelmegi, dünýä ölçeglerine laýyklykda bilim almagy üçin döwletimiz tarapyndan ähli şertler, mümkinçilikler döredilýär. Bu ugurda ýurdumyzyň ähli künjeklerinde döwrebap mekdepler, çagalar baglary hem-de dynç alyş we sagaldyş merkezleri gurlup, ulanmaga berilýär.

Wise-premýer hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýurdumyzda çagalar üçin haýyr-sahawat gaznasyny döretmek baradaky teklibini obasenagat toplumynyň ähli işgärleriniň goldaýandygyny aýtdy. Bu başlangyç ýurdumyzyň ýaş raýatlarynda zähmete söýgi, bilime höwes döretmekde, ruhy-ahlak gymmatlyklaryny kemala getirmekde, çagalaryň we ýaşlaryň hukuklarynyň hem-de azatlyklarynyň goralmagyny kepillendirmekde uly ähmiýete eýe bolar.

Döwlet Baştutanymyz çykyşlary umumylaşdyryp, bu günki mejlisde howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek bilen bagly möhüm meseläniň ara alnyp maslahatlaşylandygyny we indi bu wezipeleri işjeň hem çalt durmuşa geçirmelidigini nygtady.

Soňra milli Liderimiz Ministrler Kabinetiniň agzalaryna ýüzlenip, gözegçilik edýän ministrlikleriniň, pudak edaralarynyň ýolbaşçylary bilen bilelikde ýurdumyzyň welaýatlarynda we Aşgabat şäherinde iş saparynda bolup, ýerlerde öz ugurlary boýunça alnyp barylýan işler bilen ýakyndan tanyşmagy hem-de işleriň depginini güýçlendirmek üçin zerur çäreleri görmegi tabşyrdy.

Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow wise-premýer G.Müşşikowa ýurdumyzyň sebitlerinde iri önümçilik we durmuş maksatly binalaryň hem-de desgalaryň gurluşyklarynda alnyp barylýan işleriň ýagdaýyny ýerinde görmek we seljermek, ykdysadyýet, maliýe we bank toplumynyň welaýat düzümleriniň işleriniň hem-de hyzmatlarynyň talabalaýyk guralyşy bilen tanyşmak üçin 29 — 31-nji mart aralygynda Daşoguz, 31-nji mart — 1-nji aprel aralygynda Balkan, 2-nji aprelde hem Lebap welaýatlaryna baryp görmegi tabşyrdy.

Milli Liderimiz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanowa «Galkynyş» gaz käninde alnyp barylýan işlere, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň türkmen böleginiň gurluşyk işlerine we beýleki durmuş maksatly binalarda hem-de desgalarda alnyp barylýan işlere ýerinde gözegçilik etmek üçin, 29-njy mart — 2-nji aprel aralygynda Mary we Lebap welaýatlaryna baryp görmegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz wise-premýer E.Orazgeldiýewe ýüzlenip, gowaça ekişiniň we bugdaýa ideg etmek işleriniň geçirilişini, şeýle hem suw desgalarynda we edara-kärhanalarda alnyp barylýan işleri ýerinde seljermek we bu işlere ýardam bermek üçin, 29-30-njy mart aralygynda Ahal, 31-nji mart — 1-nji aprel aralygynda Daşoguz, 2-3-nji aprel aralygynda Mary welaýatlaryna baryp görmegiň zerurdygyny aýtdy.

Döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygy boýunça Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Durdylyýew ýubileý ýylynda açylyp, ulanylmaga berilmegi meýilleşdirilýän iri önümçilik we durmuş maksatly binalarda hem-de desgalarda alnyp barylýan işleri ýerinde görmek, seljermek maksady bilen, 29-30-njy martda Lebap, 31-nji martda Daşoguz, 31-nji mart — 1-nji aprel aralygynda Balkan, 2-nji aprelde hem Ahal welaýatynda bolar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ulag we kommunikasiýa toplumyna degişli alnyp barylýan gurluşyk işleri bilen tanyşmak üçin, wise-premýer B.Öwezowa 29-30-njy mart aralygynda Lebap, 31-nji mart — 2-nji aprel aralygynda bolsa Balkan welaýatlarynda bolmak barada görkezme berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjowa desgalaryň gurluşyk işleriniň geçirilişini ýerine baryp görmek, dokma we söwda kärhanalarynda işleriň guralyşy, Oba milli maksatnamasy we kabul edilen beýleki maksatnamalar esasynda telekeçiler tarapyndan alnyp barylýan işler bilen ýerinde tanyşmak üçin, 29-njy mart — 2-nji aprel aralygynda Ahal welaýatynda bolmak tabşyryldy.

Milli Liderimiz Lebap welaýatynda geçiriljek Medeniýet hepdeligine we Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli, Mary welaýatynda geçiriljek dabaralara görülýän taýýarlyk, şeýle hem Balkan, Daşoguz we Lebap welaýatlarynda gurluşygy alnyp barylýan «Türkmeniň ak öýi» binalarynda gurluşyk işleriniň gidişi bilen tanyşmak üçin wise-premýer M.Mämmedowa 30-31-nji mart aralygynda Lebap we Mary, 1-nji aprelde Daşoguz, 2-nji aprelde bolsa Balkan welaýatlaryna baryp görmegi tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Geldinyýazowa şu ýyl paýtagtymyzda geçiriljek iri halkara ýaryşlary ýokary derejede guramak maksady bilen, daşary ýurtly türgenleriň we wekilleriň Halkara howa menzilinde, ýaşajak we iýmitlenjek ýerlerinde alnyp barylmaly işleri, Olimpiýa şäherçesindäki Welotrek we Tennis toplumlarynyň taýýarlygyny, şol ýerde ýygyndy toparlaryň ýerine ýetirmeli amallarynyň tertibini, Halkara ýaýlyma beriş merkeziniň, ilkinji lukmançylyk kömegi nokatlarynyň işini, jemgyýetçilik howpsuzlyk düzgünlerini, degişli çäklerde arassaçylyk we zyýansyzlandyryş çärelerini öwrenmek üçin 29-njy mart — 2-nji aprel aralygynda Aşgabat şäherinde iş saparynda bolmak barada görkezme berdi.

Şeýle hem milli Liderimiz wise-premýer, daşary işler ministri R.Meredowyň hem-de Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy S.Berdimuhamedowyň Hökümet agzalary bilen bilelikde Türkmen-rus hökümetara iş toparynyň nobatdaky mejlisini geçirmek üçin 30-njy mart — 2-nji aprel aralygynda Russiýa Federasiýasynyň Moskwa şäherine iş saparyna ugradylýandyklaryny belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanowa harby we hukuk goraýjy edaralaryň şahsy düzüminiň ýetip gelýän Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk baýramyna ýerlerde görýän taýýarlygy bilen tanyşmagy tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz Mejlisiň Başlygy G.Mämmedowa ýüzlenip, mundan beýläk palatalaryň we tutuş Milli Geňeşiň doly işlemegi üçin käbir guramaçylyk meselelerine seretmelidigini belledi.

Milli Liderimiz aýdanlaryny umumylaşdyryp hem-de mejlisiň netijelerini jemläp, degişli ýolbaşçylara bu iş saparlarynyň netijeleri barada soňra hasabat bermegi tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly geçirilýän mejlisine gatnaşyjylar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň agzalarynyň saýlawlarynyň üstünlikli geçirilmegi hem-de täze parlament düzüminiň agzalygyna saýlanmagy mynasybetli gutladylar.

Taryhy ähmiýetli waka öwrülen hem-de döwlet Baştutanymyzyň milli parlamentiň iki palataly ulgamyny döretmek barada başyny başlan bu möhüm jemgyýetçilik-syýasy çäräniň döwletimiziň demokratik esaslarynyň has-da pugtalandyrylmagyna, hakyky halk häkimiýetlilik ýörelgeleriniň berkarar bolmagyna ýardam etmäge gönükdirilendigi bellenildi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary hormatly Prezidentimize Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň agzasy hökmünde işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdiler, şeýle hem milli Liderimizi täze haýyr-sahawat gaznasynyň döredilmegi bilen gutladylar. Döwlet Baştutanymyzyň bu çözgüdiniň Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ata-babalarymyzyň ynsanperwerlik ýörelgeleriniň barha rowaçlanýandygynyň aýdyň subutnamasydygy bellenildi. Şol ýörelgelere eýerilmegi ýaşlarda asyllylyk, medeniýetlilik, edep-ekramlylyk, ynsanperwerlik, birek-birege goldaw bermek ýaly belent häsiýetleri kemala getirmekde hem möhüm ähmiýete eýedir.

Döwlet Baştutanymyz gutlaglar üçin minnetdarlyk bildirip, Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan döwletimizde asylly milli ýörelgelerimiziň mundan beýläk-de mynasyp dowam etdiriljekdigini belledi.

Milli Liderimiz Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly geçirilen mejlisini tamamlap, oňa gatnaşanlara berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/24587?type=feed

30.03.2021
Sanly ykdysadyýet: ösüşiň möhüm innowasion ugry

Häzirki wagtda ata Watanymyz Türkmenistan bütin dünýäde ykdysady taýdan ösen güýçli senagat döwleti hökmünde ykrar edilýär. Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda milli ykdysadyýetimiz diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilýär, onuň pudaklaryna ylmy-tehniki ösüşiň iň soňky gazananlary yzygiderli ornaşdyrylýar. Bu ugurda ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmeklige döwlet derejesinde aýratyn uly üns berilýär. Muňa ýurt Baştutanymyzyň degişli Karary bilen «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynyň» we bu maksatnamany durmuşa geçirmek boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasynyň tassyklanylmagy hem aýdyň şaýatlyk edýär.

XXI asyr tehnologiýalar asyry. Bu asyr innowasiýalaryň çalt ösýänligi — täze kämil görnüşleriniň oýlanyp tapylýandygy bilen tapawutlanýar. Ylmy-tehniki progresiň şeýle çalt depginler bilen ösmegi netijesinde döredilýän innowasion tehnologiýalaryň mümkinçilikleriniň çäksizdigi bolsa, aýratyn bellenmäge mynasypdyr. Şoňa görä-de, häzirki zaman innowasiýalar eýýamynda biziň durmuşymyzyň ähli ugurlary tehnologiýalaşdyrylýar. Indi olar adamzat durmuşynyň aýrylmaz bölegine öwrülip, durmuş müşgilliklerini ýeňilleşdirmäge ýardam berýär, ählumumy durnukly ykdysady ösüşiň binýady hökmünde doly ykrar edilýär.

Sanly ykdysadyýet — durnukly ösüşiň baş şerti. Munuň şeýledigini üçünji müňýyllykda tutuş adamzat üçin ählumumy wehime öwrülen COVID-19 pandemiýasy zerarly dünýä ykdysadyýetinde emele gelen ýagdaýlar hem doly subut etdi. Bu döwürde innowasiýalara esaslanýan sanly ulgamyň mümkinçiliklerinden peýdalanmak ykdysady ösüşi gazanmagyň hereketlendiriji güýjüne öwrüldi. Çünki pandemiýa milli çäklerde-de, sebit we dünýä derejesinde hem ykdysady gatnaşyklara oňaýsyz täsir etdi. Munuň özi agzalan döwürde innowasion tehnologiýalaryň adamzadyň durmuşynda eýeleýän ornuny, olaryň ösüş üçin örän zerurlygyny hakykat ýüzünde doly açyp görkezdi.

Ýurdumyzda sanlylaşdyrmak işi «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» laýyklykda üstünlikli alnyp barylýar. Konsepsiýa ykdysadyýetimizi sanlylaşdyrmagyň ähli ugurlaryny öz içine alýar. Şunuň bilen baglylykda, bu resminama kabul edilen gününden bäri ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça giň gerimli taslamalar durmuşa geçirildi. Bu bolsa milli ykdysadyýetimizde täze önümçilikleriň ýüze çykmagynda — ylmy siňňitli harytlaryň önümçiliginiň ýola goýulmagynda, ýurdumyzyň önümçilik kuwwatlyklarynyň artyp, eksport mümkinçilikleriniň has-da netijeli ösmeginde özüniň aýdyň beýanyny tapdy.

Diýarymyzda sanly ykdysadyýete geçmek işiniň netijeleri dürli ugurlaryň işiniň ilerlemegine uly täsir etdi. Birinjiden, ykdysadyýetiň sanlylaşdyrylmagy degişli ugurda tehnologiýalardan baş çykarýan hünärmenleri talap edýändigini göz öňünde tutsak, onda ol bilim ulgamynyň hem ugurdaşlykda sanlylaşdyrylmagyna itergi berdi. Munuň özi «bilimler ykdysadyýetini» ösdürmeklige, ilatyň aň mümkinçiliklerini netijeli peýdalanmaklyga we olary ykdysady ösüşi gazanmak üçin gönükdirmäge täze şertleri döretdi. Degişli ugurda Gahryman Arkadagymyzyň hut özi sanly tehnologiýalardan baş çykarýan ählitaraplaýyn kämil hünärmenleri taýýarlamak boýunça Aşgabatda we ähli welaýatlarda IT-merkezlerini döretmek üçin 10 million amerikan dollarynyň goýberilendigini belläp geçdi. Ikinjiden, sanly ulgamy ösdürmeklik maglumat alyş-çalşygynyň hem sanlylaşdyrylmagyny talap edýär. Şu jähetden, ýurdumyzda sanly maglumat giňişligi döredildi, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ilat üçin elýeterliligi üpjün edildi, döwlet edaralarynyň we ýokary okuw mekdepleriniň binýadynda täze internet saýtlary açyldy, şeýle hem mahabatlandyrma has-da ösdi. Bu babatda gazanylan üstünlikler bolsa, Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň dünýäniň maglumat giňişligine üstünlikli goşulyşýandygyny doly äşgär etdi. Üçünjiden, önümçiligiň güýji innowasion tehnologiýalara bagly bolup durýar. Diýmek, Diýarymyzda sanly reformanyň amala aşyrylmagy milli ykdysadyýetimiziň önümçilik kuwwatynyň artmagyna mümkinçilik berdi. Bu ýagdaý eksport kuwwatlyklarymyzyň artmagynda we importa bolan islegiň peselmeginde aýdyň duýuldy. Dördünjiden, sanly ykdysadyýete geçmek ilat üçin amatly we elýeterli hyzmatlary hödürleýär. Ol hyzmatlar durmuşymyzy ähli babatlarda-da ýeňilleşdirýär, tygşytlylygy we tizligi üpjün edýär. Muňa mysal edip, ýurdumyzda nagt däl hasaplaşyklaryň ösendigini, gazet-žurnallara abuna ýazylyşygynyň hem-de ýol-ulag we töleg hyzmatlarynyň sanlylaşdyrylmagy arkaly ýeňilleşdirilendigini görkezmek bolar. Bularyň ählisi sanly ulgama geçmekligiň döredýän durmuş ýeňillikleri we mümkinçilikleridir.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, häzirki wagtda bütin adamzat koronawirus pandemiýasy sebäpli ählumumy çökgünligi başdan geçirýär. Bu çylşyrymly ýagdaýlar milli ykdysadyýetlere hem özüniň oňaýsyz täsirini ýetirýär. Munuň özi uzak möhletleýin durnukly ykdysady ösüşi gazanmak we özgertmeleriň maksatnamalaýyn esasda üstünlikli durmuşa geçirilişini üpjün etmek babatda täzeçe çemeleşmeleri peýdalanmaklygy we täze ylmy çözgütleri kabul etmegi zerurlyga öwürdi. Şoňa görä-de, hormatly Prezidentimiz «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylymyzyň 12-nji fewralynda geçirilen Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde Watanymyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek bilen bagly birnäçe maksatnamalary tassyklamak hakyndaky Kararlara gol çekdi. Onda ýurt Baştutanymyz «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» göz öňüne tutulan wezipeleriň amala aşyrylmagyny üpjün etmek, milli ykdysadyýetimiziň pudaklaryna sanly ulgamy ornaşdyrmak we ýurdumyzda bäsdeşlige ukyply sanly ykdysadyýeti ösdürmek maksady bilen degişli Karara gol çekdi. Resminama laýyklykda, «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasy» hem-de ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasy tassyklanyldy.

2021 — 2025-nji ýyllar üçin niýetlenen Döwlet maksatnamasy Türkmenistanyň Konstitusiýasyna we Kanunlaryna, Prezident maksatnamasyna, sanly ykdysadyýeti we sanly bilimi ösdürmegiň konsepsiýasyna hem-de Türkmenistanyň beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalaryna laýyklykda işlenip düzüldi. Ençeme şeýle ýokary ähmiýetli resminamalara görä taýýarlanmagy bu maksatnamanyň çäklerinde geçiriljek özgertmeleriň giň gerime eýe boljakdygyndan habar berýär. Munuň özi golaýda tassyklanan degişli Döwlet maksatnamasynyň ähmiýetini has-da artdyrýar.

Bu maksatnama sanly üpjünçilik ulgamyny ösdürmek, elektron hökümeti döretmek, adam maýasynyň ösüş derejesini ýokarlandyrmak, innowasion ösüş institutlaryny kemala getirmek, ykdysadyýete sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak we ony yzygiderli kämilleşdirmek arkaly ýerine ýetiriler. Onuň baş maksady jemi içerki önümde maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň goşmaça ösüşini üpjün etmekden hem-de sanly aragatnaşyk babatda welaýatlaryň, şäherleriň we obalaryň arasyndaky tapawudy aradan aýyrmakdan ybaratdyr. Maksatnamada ilata edilýän hyzmatlary doly sanlylaşdyrmak, ýerli elektron söwdany ösdürmek we kämilleşdirmek, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini ýokarlandyrmak we olaryň sanly ulgam babatdaky sowatlylygyny artdyrmak maksatly wagyz-nesihat işlerini alyp barmak, energetika toplumyny kämilleşdirmek we döwrebap alternatiw energiýa serişdelerini döretmek wezipeleri göz öňünde tutulýar. Bulardan başga-da, onda ýerli kompaniýalaryň döredilmegi üçin Startaplary goldamak, telelukmançylyk hyzmatlaryny hödürlemek hem-de bilimi, saglygy goraýşy, «döwlet-jemgyýet-işewürlik» gatnaşyklaryny düýpli özgertmek we ugurdaş hünärmenleri taýýarlamak hem-de olaryň hünär derejesini yzygiderli kämilleşdirmek ýaly wezipeler bar.

Bu gün mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk toýuna uly üstünlikler bilen barýan ýurdumyzda sanly ykdysadyýet has-da ösdürilýär. Bu ugurda milli Liderimiz: «Ykdysadyýetiň netijeli ösüşi innowasion tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy bilen berk baglydyr» diýip belleýär. Ine, munuň özi Diýarymyzda sanly ykdysadyýete geçmek bilen bagly durmuşa geçirilýän özgertmeleriň milli ykdysadyýetimiziň mundan beýläk-de durnukly ösmegine we Watanymyzyň ykdysady kuwwatynyň has-da artmagyna gönükdirilýändigine doly güwä geçýär.

Jumamyrat GUTLYÝEW,

Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynyň talyby. «Nesil».



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/24542

30.03.2021
Pul hakda täsin maglumatlar

■ Banknotlar bilen jinsiniň arasynda nähili umumy tapawudyň bardygyny bilýärsiňizmi? «Kagyz pul» diýilse-de, ol kagyzdan däl-de, edil jinsi ýaly pagtadan ýasalýar. Munuň üçin pagtadan uzak wagtlyk ulanyşa durnukly ýörite material taýýarlanylýar.

■ Mälim bolşy ýaly, Russiýanyň şaýy puluna «kopeýka» diýilýär. «Kopeýka» sözi Iwan IV Groznynyň döwründe döreýär. Şol wagtlar knýazyň eli naýzaly keşbi şekillendirilen kümüş şaýylyklar zikgelenýän eken. Şondan bäri hem halkyň arasynda «kopeýka» sözi ýörgünli bolup galypdyr.

■ Birwagt Meksikada ýaşan indeýler-astekler pul hökmünde kakaonyň dänesini ulanypdyrlar. Bu milli «pul birliginiň» ýasama görnüşleri hem ýüze çykypdyr: boş däneler gumdan ýa-da laýdan doldurylypdyr.

■ ABŞ-da iň ýörgünli pul birligi 1 we 20 dollardyr. Beýleki ýurtlarda bolsa 100 dollar ýörgünlidir.

■ Hümmetine garamazdan, 1 banknotyň agramy, takmynan, 1 gramdyr.

■ Adaty şaýy pul Londonda ýerleşýän meşhur Big-Ben sagadynyň hereketini sazlamaga ukyplydyr. Eger sagat öňe gitse, sagadyň baş goraýjysy çarha hümmeti 1 pense deň bolan şaýy pul salyp, hereketi azaldýar.

■ Angliýada hümmeti 1 million funt sterlinge barabar bolan pul birligi hereket edýär. Ýöne ony elinde saklan adam juda az. Sebäbi bu banknot diňe bankara hasaplaşyklar üçin niýetlenendir.

■ Russiýada köne pullardan ruberoid, ýagny ýerzemini ýa-da binýady çygdan goramak üçin örtük ýasaýarlar. Hünärmenleriň aýtmaklaryna görä, puldan ýasalan bu gurluşyk materialy has uzak wagt hyzmat edýär. Germaniýada bolsa köne puldan dökün ýasaýan täze tehnologiýa oýlanyp tapyldy.

■ Dünýäde iň giň ýaýran puluň ady frankdyr. Häzir 34 ýurduň milli walýutasy frank adyny göterýär. Dünýäniň 27 döwletinde bolsa «dollar» atly banknotlar hereket edýär.

■ Ýaponiýada çagalaryň ýygnan metal pullaryndan «parahatçylygyň jaňlary» ýasaldy. Olaryň biri Nýu-Ýorkda oturdyldy.

■ Dominikan Respublikasynda pullary çeküw daşy hökmünde ulanýarlar. Düşünişmezlik ýüze çykmaz ýaly, mysal üçin, hümmeti 10 sente deň bolan şaýy pulda «1 gram» diýip ýazgy goýýarlar.

■ Dünýäde iň meşhur banknot hümmeti 500 ýewro deň bolan banknotdyr. Şonuň üçin hem geçen ýyl bu pul birligi iki esse köp çykaryldy.

Internet maglumatlary esasynda taýýarlan Jahan JORAÝEWA,

Türkmenistanyň Gahrymany Atamyrat Nyýazow adyndaky ýöriteleşdirilen bank mekdebiniň talyby.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/24533

30.03.2021
Özgerişleriň nurly şuglasy

2020-nji ýylyň netijeleri boýunça ýurdumyzyň iň oňat etraby – Daşoguz welaýatynyň S.A.Nyýazow adyndaky etrabynyň ykdysady-medeni durmuşyndan edebi söhbet

Ýurdumyzyň demirgazyk welaýatynyň merkezi şäherine gurşaw berip oturan etrapda dürli milletleriň wekilleri bagtyýarlyk döwrümize buýsanyp, agzybirlikde zähmet çekýärler. Etrabyň ýaşaýjylary topraga yhlasly hyzmat etmegiň, ýerden ýokary hasyl almagyň, halal işläp, halal baýamagyň asylly nusgasyny görkezýärler. Etrabyň iň çetki obalarynda hem häzirki zaman şähergurluşygyna kybap gelýän binalaryň, durmuş-önümçilik maksatly desgalaryň, ähli amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlarynyň hatary artýar.

Bu ýerde uzak möhlete kärendesine ýer alyp, ak bugdaýyň, ak pagtanyň bereketli hasylyny öndürýän, ýurdumyzyň azyk bolçulygyna önjeýli goşant goşýan zenanlaryň köplügi has-da guwandyrýar.

Arkadag Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda giňden durmuşa geçirilýän Milli maksatnamanyň çäklerinde bu etrabyň obalary günsaýyn gözelleşýär, etrap merkezi ösýär, özgerýär. Birmahallar ilkinji bazaryň döredilmegi bilen baglylykda, Täzebazar diýlip atlandyrylan Nyýazow şäheriniň gözel keşbinde bu nusgalyk işleriň şuglasy nurlanýar. Şäher häzirki wagtda uly gurluşyklaryň hem tutumly işleriň, arassa yhlaslaryň, ak arzuwlaryň wysal bolýan merkezine öwrüldi. Hormatly Prezidentimiziň sahawaty bilen etrabyň J.Hudaýbergenow adyndaky geňeşliginiň çäginde gurlan hem-de mähriban Arkadagymyzyň gatnaşmagynda dabaraly ýagdaýda açylan Bagtyýar zaman obasy döwrümiziň ösen talaplaryna laýyk gelýän nusgalyk işleriň biri boldy. Milli Liderimiziň Kararyna laýyklykda, etrabyň çäginde täze ýaşaýyş jaý we desgalar toplumynyň gurluşygyna badalga berildi. Iri ýaşaýyş jaý we desgalar toplumynyň umumy tutýan meýdany 71 gektara barabar bolup, bu ýerde jemi 1496 maşgala niýetlenen 70 sany dört gatly jaýlar gurlar.

Geçen ýyl etrap boýunça 31 müň 862 tonna bugdaý hasyly ýygnaldy. Ak bagta deňelýän ak pagtanyň öndürilişinde has ýokary netijeler gazanyldy. Etrabyň ussat pagtaçylary döwlet harmanyna 41 müň 536 tonna «ak altyn» tabşyrdylar. Oba hojalyk pudagynyň maddy-enjamlaýyn binýadynyň pugtalandyrylmagy, oňa öňdebaryjy tejribeleriň we ylmyň gazananlarynyň ornaşdyrylmagy, agrotehniki çäreleriň kadaly we ýokary hilli berjaý edilmegi, ekin dolanyşygynyň girizilmegi, pudagyň gerek möçberde tohum, mineral dökünler bilen üpjün edilmegi, daýhanlar bilen öz wagtynda hasaplaşyk işleriniň geçirilmegi bu ugurdaky işleriň has-da ilerlemegine oňaýly täsir etdi. Şeýle ajaýyp netijeleriň gazanylmagynda daýhançylyk kesbine berlen gelin-gyzlaryň mynasyp paýynyň bardygy buýsandyrýar. Etrapdaky «Altyn gala» we «Altyn tug» hususy kärhanalaryna degişli bolan döwrebap ýyladyşhanalarda ýylyň ähli pasyllarynda pomidoryň, ýertudananyň we bolgar burçunyň bol hasyly ýetişdirilýär. 

Ajaýyp zamanamyzda günsaýyn gözelleşýän etrap täze tutumlaryň, uly maksatly işleriň iň bir gyzgalaňly hem-de joşgunly alnyp barylýan künjegine öwrüldi. Bu ýerde bilim, medeni ojaklaryň döwrebap binalary, sport desgalary gurlup, ulanylmaga berildi. Häzirki wagtda etrapdaky mekdepleriň 62-sinde ýaş nesillere kämil bilim, çagalar baglarynyň 9-synda körpelere terbiýe berilýär. Etrapda saglygyň girewi bolan bedenterbiýäni hem sporty ösdürmek, sagdyn-durmuş ýörelgelerini durmuşa giňden ornaşdyrmak boýunça uly işler alnyp barylýar. Täze gurlup, ulanylmaga berlen 3 sany sport mekdebi, 2 sany sport desgasy ýaşlaryň sportuň dürli görnüşleri bilen meşgullanmagy üçin döwrebap merkezlere öwrüldi. Bu ýerde hereket edýän 10 sany medeniýet öýüniň 4-si gurlup, ulanylmaga berildi. Şäherdäki merkezi hassahanada, oba saglyk öýleriniň 46-synda we saglyk merkezlerinde ilatyň saglygyny goramak we dikeltmek boýunça lukmançylyk işleri alnyp barylýar. 

Ýurdumyzy gurşap alan döredijilikli zähmetiň, egsilmez eşretleriň ruhunda özgerýän S.A.Nyýazow adyndaky etrabyň döwletli ojaklarynda bagtyýarlyk joşup, barça gowulyklardan nesibeli adamlaryň kalbyna mähir çaýýar, bu ajaýyplyklar olaryň jebislikde, täze döwre buýsanmak duýgusyna ganat berýär.

Amanmyrat SAPAROW,

žurnalist.


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/24472

30.03.2021
Nebitgaz pudagy: ykdysady syýasatyň esasy ugry

Ýurdumyzda hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda oýlanyşykly alnyp barylýan ykdysady syýasatda ýangyç-energetika pudagy esasy orunlaryň birini eýeleýär. Çünki nebitgaz pudagy milli ykdysadyýetiň daýanjy bolmak bilen birlikde, ýurdumyzyň halkara söwda-ykdysady gatnaşyklarynda-da ileri tutulýan ugurlaryň biri bolmagynda galýar.

Aslynda, ählumumy ösüşiň diňe bir ykdysady jähetleri babatda däl-de, eýsem, halkara syýasy gatnaşyklarda-da uglewodorod çig mallaryň dolandyrylyşynyň, esasan hem, eksportynyň kähalatlarda döwletara hyzmatdaşlygynyň meselelerine öwrülmek mümkinçiligi aradan aýrylmaýar. Şoňa görä-de, uglewodorod çig mallary we olardan öndürilýän önümler strategik ähmiýeti bilen aýratyn tapawutlanýar.

Nebitgaz bilen üpjünçilik ykdysady howpsuzlyk bilen bagly ugur hasaplanýar we uglewodorod çig mallaryny eksport edýän ýurtlar üçin hem, sarp ediji ýurtlar üçin hem ýangyjyň dünýä bazaryndaky ýagdaýy, global ykdysadyýetiň ösüş derejesi uly ähmiýete eýedir.

Hormatly Prezidentimiz 2021-nji ýylyň 2-nji fewralynda nebitgaz toplumyny ösdürmek boýunça geçiren iş maslahatynda häzirki döwürde bu pudagyň öňünde durýan möhüm wezipeler hakda durup geçmek bilen, dünýäde bolup geçýän ýagdaýlar sebäpli energetika bazarynda emele gelen durnuksyzlyga ünsi çekdi. Milli Liderimiz nebit önümleriniň ýurdumyzyň nebitgaz toplumynyň eksport edýän esasy harytlarynyň biridigini belledi.

Häzirki günlere çenli milli Liderimiziň energetika syýasaty netijesinde bu pudagyň kuwwatlyklary has artdyryldy we uglewodorod çig mallaryny gaýtadan işlemek, gazhimiýa pudagynyň binýatlaýyn esaslaryny ösdürmek boýunça ägirt uly taslamalar durmuşa geçirildi. Ylmyň, tehnologiýanyň yzygiderli ösýän şertlerinde, nebitgaz toplumynyň önümçilik pudaklaryny döwrebaplaşdyrmak meseleleri-de milli ykdysadyýeti ösdürmegiň gün tertibinde durýar. Hormatly Prezidentimiz ylmyň we tehnologiýalaryň iň soňky gazananlary esasynda önümçilige sanly ulgamy ornaşdyryp, nebitgaz toplumynyň önümçilik kärhanalarynda zähmeti guramagyň netijeliligini ýokarlandyrmagyň, pudaga daşary ýurt maýa goýumlaryny işjeň çekmegiň zerurlygyny nygtaýar.

Nebitgaz toplumynyň möhüm önümçilik düzümleri Balkan, Ahal, Mary, Lebap welaýatlarynda möhüm ykdysady pudaklar hökmünde hereket edýärler we bu toplumyň çygryna girýän uglewodorod çig mallaryny gazyp çykarmak, gaýtadan işlemek, önümleri daşamak, ýerlemek, gaz geçirijileriň içerki we eksport ulgamlarynyň işini ýola goýmak, maýa goýumlaryny özleşdirip, täze ýangyç ýataklaryny ýüze çykarmak, bu pudagy maliýe taýdan dolandyrmak ýaly, köpugurly ykdysady işi netijeli alyp barmak üçin her ugur boýunça ýokary taýýarlykly hünärmenleriň zerurlygy öz-özünden düşnüklidir. Bu işlere sanly ulgamyň, ösen tehnologiýanyň ornaşdyrylmagy netijesinde, hünärmenlere bildirilýän talap hem ýokarlanýar. Ýangyç-energetika boýunça halkara hyzmatdaşlygynyň geriminiň giňelmegi, ýurdumyzda bu ugurda halkara taslamalaryň amala aşyrylmagy pudagyň hünärmenleriniň täze neslini ýetişdirmegi talap edýär. Şunda diňe bir önümçiligi dolandyrmakda däl-de, dünýä ykdysadyýetiniň ýangyç-energetika ugrunyň ösüşlerini seljermäge ukyply, daşary ýurt dillerini bilýän giň gözýetimli ýaşlary terbiýelemek hem möhüm wezipeleriň biri bolup durýar. Bu babatda hormatly Prezidentimiz: «Nebitgaz ulgamy üçin hünärmenleri taýýarlamak boýunça halkara tejribeden ugur alnyp, okatmagyň häzirki zaman usullaryny we nou-haulary ornaşdyrmak, milli hünärmenleri dünýäniň ösen tejribesine we standartlaryna laýyklykda okatmak, daşary ýurtlaryň ýokary derejeli hünärmenlerini bu işe çekmek ugrunda zerur tagallalar edilmelidir» diýip belleýär. Şeýle hünärmenleri taýýarlamakda ýurdumyzyň Halkara nebit we gaz uniwersiteti esasy ylym ojaklarynyň biridir. Ýeri gelende belläp geçsek, bu ýokary okuw mekdebine nebitgaz pudagynyň görnükli halypalarynyň biri, döwlet we jemgyýetçilik işlerinde köp ýyl zähmet çeken, Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň döredilmeginde-de uly hyzmatlary bitiren Ýagşygeldi Kakaýewiň adyny dakmak baradaky teklibi orta atmak bilen, hormatly Prezidentimiz ykdysadyýetde-de Watanyň öňünde uly hyzmat bitiren şahsyýetleriň hormatynyň uludygyny äşgär etdi. Munuň özi ýangyç-energetika pudagynda zähmet çekýän müňlerçe hünärmenlere, işçilere goýulýan hormat-sarpanyň alamatydyr.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň nebitgaz senagatynyň täze ösüşlerine badalga bolan möhüm wakalar bilen başlandygyny belläp geçmek zerurdyr. Esasan hem, halkara energetika hyzmatdaşlygynda möhüm ädimler ädildi. Ilki bilen, şu ýylyň 15-nji ýanwarynda hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda Lebap welaýatynyň Çärjew etrabyndaky «Malaý» gaz känindäki täze gaz gysyjy desganyň açylyşyny bellemek zerurdyr. Bu desganyň maksady «Malaý» gaz käniniň tebigy gaz goruny has netijeli peýdalanmakdan ybaratdyr. Maglumatlarda Türkmenistandan Hytaý Halk Respublikasyna tebigy gaz ibermek boýunça esasy gaz geçiriji desgalaryň ýerleşýän ýeri bolan «Bagtyýarlyk» şertnamalaýyn çäk bilen «Malaý» gaz känini birleşdirýän 188 kilometrlik gaz geçirijisiniň kuwwatlylygyny artdyrmakda täze gaz gysyjy desganyň ähmiýeti barada aýdylýar. Bu desgada gurlan iki sany önümçilik sehleriniň biriniň wezipesi «Malaý» gaz känini doly özleşdirmekden ybarat bolsa, ikinji seh «Galkynyş» we «Döwletabat» känleriniň gazyny Malaý — Bagtyýarlyk gaz geçirijisine ýokary basyş bilen akdyrmaga niýetlenendir. Desgada dünýäniň öňdebaryjy kompaniýalarynyň önümi bolan kuwwatly gaz gysyjy enjamlar toplumynyň 6-sy oturdylypdyr.

2009-njy ýylyň dekabrynda açylan Türkmenistan — Özbegistan — Gazagystan — Hytaý gaz geçirijisi boýunça häzire çenli 290 milliard kub metr tebigy gazyň ugradylandygy baradaky maglumat bu gaz magistralynyň ýurdumyzyň ykdysadyýeti üçin uly ähmiýetini görkezýär.

Hormatly Prezidentimiziň energetika syýasatynyň esasy maksatlarynyň biri bolan tebigy gazyň eksport ugurlaryny diwersifikasiýalaşdyrmak baradaky işleriň şu ýylyň başyndan bäri has ilerleýändigini hem belläp geçmek möhümdir. TOPH gaz geçirijisi bilen baglanyşykly gepleşikleriň, çäreleriň işjeňleşýändigi köpleriň, şol hatarda daşary ýurtly bilermenleriň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň hem ünsüni özüne çekýär. Hormatly Prezidentimiziň hem-de Owganystanyň Prezidentiniň wideogörnüş arkaly gatnaşmagynda iki ýurduň arasynda amala aşyrylan demir ýol, elektrik energiýasy, optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamlary baradaky taslamalaryň durmuşa geçirilip, bu desgalaryň açylyşyna bagyşlanan dabarada Mohammad Aşraf Ganiniň: «Bu gün ulanylmaga berilýän desgalaryň hem sebit hyzmatdaşlygy, biziň ýurtlarymyzyň ykdysady gatnaşyklaryny ösdürmek üçin ähmiýeti uly bolup durýar, biz TOPH we TOP taslamalaryny Owganystanda 2021-nji ýylyň awgustynda açmaga taýýardyrys» diýip bellemegi uly gyzyklanma döretdi. Owgan Lideriniň bu babatda ynamly pikirleri orta atmagynyň esasy kepilleriniň biri hormatly Prezidentimiziň energetika syýasatynyň has işjeňleşýänligi bilen baglydyr. Munuň şeýledigini Türkmenistanyň wekiliýetiniň şu ýylyň 8—9-njy ýanwarynda Kabul şäherine sapary mahaly Türkmenistanyň Daşary işler ministrligi bilen Owganystan Yslam Respublikasynyň Daşary işler ministrliginiň arasynda 2021—2022-nji ýyllar üçin Hyzmatdaşlyk Maksatnamasyna hem-de şol ýerde geçirilen Howpsuzlyk meseleleri boýunça türkmen-owgan bilelikdäki toparynyň 6-njy mejlisinde degişli teswirlemelere gol çekilmegi hem subut edýär.

Şu ýylyň 7-nji fewralynda «Taliban» hereketiniň syýasy edarasynyň wekiliýetiniň Aşgabada sapary hem-de şunuň bilen bagly Türkmenistanyň Owganystanda amala aşyrýan iri halkara taslamalarynyň ygtybarly şertleri hakda duşuşyklarda öňe sürlen garaýyşlar dünýäniň köp ýurtlarynyň köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde uly seslenme döretdi. «Biz halkymyzyň abadançylygyna we ýurduň ösüşine ýardam bermäge çalşyp, ähli taslamalaryň goragyny üpjün edýäris» diýip, bu hereketiň wekilleri beýannama bilen çykyş etdiler.

Bu diplomatik çäreler hormatly Prezidentimiziň Owganystan babatyndaky hoşniýetlilik bilen alyp barýan syýasatynyň oňyn we anyk netijesidir.

Hazar deňziniň tebigy baýlyklaryny ylalaşykly özleşdirmekde ilerleýän döwletara hyzmatdaşlyk hem milli Liderimiziň Azerbaýjan Respublikasy bilen köpýyllyk gatnaşyklarynda möhüm ädimleriň biridir. Aşgabatda 2021-nji ýylyň 21-nji ýanwarynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Azerbaýjan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda Hazar deňzinde «Dostluk» uglewodorod ýatagyny bilelikde barlamak, işläp taýýarlamak we özleşdirmek barada özara düşünişmek hakyndaky Ähtnama gol çekilmegi taryhy ähmiýetli waka boldy. Bu waka iki döwlet üçin hem ykdysady taýdan bähbitli işiň başyny başlamak bilen birlikde, sebitde durnuklylygy gorap saklamagyň möhüm faktory hökmünde örän uly syýasy ähmiýeti bilen taryha girdi.

Şeýlelikde, mähriban Arkadagymyz Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň döwlet Baştutany hökmünde eziz Diýarymyzyň taryhynyň altyn sahypalaryny parahatçylykdan, ylalaşykdan, düşünişmekden we dostlukdan gözbaş alýan beýik işler bilen baýlaşdyrýar.

Amanbibi MUHAMMEDOWA,

žurnalist.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/24469

30.03.2021
Ösüşiň innowasion ugry — jemgyýetiň we döwletiň rowaçlygynyň kepili

Geçen hepdäniň wakalarynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan döwlet syýasatynyň ileri tutulýan möhüm ugurlary nobatdaky gezek beýanyny tapdy. Şol ugurlar ýurdumyzyň innowasion taýdan ösüşini has-da güýçlendirmekden, sanly ykdysadyýete geçmekden, telekeçiligi ösdürmekden, jemgyýeti demokratiýalaşdyrmakdan, netijeli halkara hyzmatdaşlykdan, ekologiýa abadançylygyny saklamakdan, mähriban halkymyzyň ruhy we maddy gymmatlyklaryny aýawly saklamakdan hem-de baýlaşdyrmakdan ybaratdyr.

22-nji martda milli Liderimiziň Türkmenistanyň Prezidentiniň Ahalteke atçylyk toplumyna gelmegi ady rowaýata öwrülen Akhan atly bedewiň ilkinji at taýynyň dünýä inendigi baradaky buşluk habary bilen gabat geldi. Akhan atly bedewini döwlet Baştutanymyzyň hut özi seýisläp ýetişdirdi.

Hormatly Prezidentimiz bu habary uly şatlyk bilen kabul edip, Akhanyň nesline Aşgabat diýip at goýdy hem-de asyrlar aşyp gelýän milli ýörelgelere laýyklykda, täze doglan taýçanagyň boýnuna käbesi Ogulabat ejäniň ören alajasyny dakdy.

Halkara Nowruz gününiň bellenilýän hem-de Aşgabadyň 140 ýyllyk baýramyna taýýarlyk görülýän günlerde täze taýçanagyň dünýä inmegi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ylhamyny joşduryp, “Ak şäherim Aşgabat” atly goşgyny döretmäge ruhlandyrdy. Bu goşgy milli Liderimiziň ak mermerli paýtagtymyzyň taryhyna hem-de häzirki döwürde ýeten derejesine, halkymyzyň asylly däp-dessurlaryna bagyşlap döredýän “Aşgabat” atly täze kitabynyň şahyrana bezegine öwrüldi.

Merkezi Aziýanyň merjen şäherine bolan söýgini wasp edýän şahyrana setirler döwlet Baştutanymyzyň agtygy Kerim Berdimuhamedowyň sazy esasynda ajaýyp aýdyma öwrüldi. Aýdymyň ilkinji gezek ýerine ýetirilmegi Döwlet medeniýet merkeziniň Mukamlar köşgünde türkmen milli atşynaslyk sungatyna bagyşlanyp guralan dabaranyň waspnamasyna öwrüldi.

24-nji martda hormatly Prezidentimiz iş saparyny amala aşyryp, paýtagtymyzyň günorta künjeginde häzirki wagtda gurluşygy alnyp barylýan sil suwuny sowujy akabalarda we suw toplaýjy desgalarda, durky täzelenýän we döwrebaplaşdyrylýan tebigy suw akabalarynda işleriň ýagdaýy bilen tanyşdy. Şeýle hem şu ýerde Magtymguly Pyragynyň belent heýkeli oturdyljak meýdanyň ýanaşyk ýerleri abadanlaşdyrylýar.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow görkezilen taslamalardyr çyzgylar bilen tanşyp, olara degişli düzedişleri girizdi hem-de beýik türkmen şahyry we akyldary Magtymguly Pyragynyň heýkeliniň ýanaşyk ýerleri abadanlaşdyrylanda, häzirki zamanyň ösen binagärlik çözgütlerini, milli binagärlik aýratynlyklaryny, ýeriň aýratynlygyny göz öňünde tutup, tebigaty goraýyş strategiýasyna aýratyn üns berilmelidigini belledi.

Ekologiýa ugry hem şäheriň bu künjeginde umumy uzynlygy 52 kilometre barabar bolan sil suwlaryny sowujy akabalary gurmak boýunça işleriň möhüm düzüm bölegidir. Bu desgalar jemlenýän sil we ýagyn suwlaryny bir bitewi ugra birikdirip, “Altyn asyr” Türkmen kölüne tarap gidýän akaba ibermäge niýetlenendir. Degişli akabalaryň ugrunda suw toplaýjy desgalaryň 10-a golaýy bina edildi.

Suw serişdelerini netijeli peýdalanmak boýunça şeýle giň gerimli wezipeleriň çözülmegi Garagumda maldarçylygy, hususan-da, dowardarçylygy ösdürmek, öri meýdanlaryň çägini giňeltmek we balykçylyk bilen meşgullanmak üçin amatly şertleri döretmäge gönükdirilendir.

Gurluşykda tehnikalaryň 900-si ulanylýar, şolardan 100 tehnika gurluşygy ýerine ýetirýän Russiýa Federasiýasynyň “Wozroždeniýe” önümçilik birleşigi” paýdarlar jemgyýetine degişli bolup, galan 800 tehnika ýurdumyzyň şahsy taraplaryna degişlidir. Işler öňdebaryjy tejribe hem-de şunuň ýaly möhüm desgalary gurmakda halkymyzyň köpasyrlyk tejribesi göz öňünde tutulyp alnyp barylýar.

25-nji martda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ahal welaýatynyň Kaka etrabynda gurlan döwrebap ýyladyşhana toplumynyň açylyş dabarasyna gatnaşdy. Döwlet Baştutanymyz şeýle hem sanly ulgam arkaly Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynda, Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy şäherinde, Daşoguz welaýatynyň Görogly, Lebap welaýatynyň Çärjew, Mary welaýatynyň Sakarçäge etraplarynda gurlan täze ýyladyşhanalaryň açylyşyna ak pata berdi. Olaryň umumy meýdany 35 gektara barabardyr. Ýylda 8 müň 750 tonna gök önümleri öndürmäge niýetlenen bu ýyladyşhanalar häzirki zaman tehnologiýalary we suw tygşytlaýjy ulgamlar bilen enjamlaşdyryldy. Olaryň işe girizilmegi bilen 400-e golaý täze iş orny döredildi.

Ähli ýyladyşhanalaryň ýolbaşçylary döwlet Baştutanymyzdan täze oba hojalyk tehnikalaryny — bütin dünýä meşhur “John Deere” traktorlaryny sowgat aldylar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow täze ýyladyşhana toplumlarynyň açylyş dabarasynda çykyş edip, Türkmenistanda azyk bolçulygyny pugtalandyrmaga, oba hojalygyndaky özgertmeleri kämilleşdirmäge, bu ugurdaky işleri döwrebap usullar bilen guramaga, pudaga hususy haryt öndürijileri giňden çekmäge gönükdirilen maksatnamalaýyn çäreleriň durmuşa geçirilýändigini nygtady. Hususy haryt öndürijilere oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmek üçin ýörite ýer gaznalary yzygiderli döredilýär.

Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary döwlet tarapyndan berilýän goldawlardan netijeli peýdalanyp, 400 gektardan gowrak meýdanda ýyladyşhanalary gysga möhletlerde gurup, ulanyşa tabşyrdylar. Bu bolsa gök önümleriň importyny ep-esli azaltmaga hem-de degişli önümleriň eksportyny artdyrmaga mümkinçilik berdi.

Döwlet Baştutanymyz önümçiligi dolandyrmak işini sanlylaşdyrmagyň möhümdigini nygtap, sanly ulgamlary we tehnologiýalary ornaşdyrmagyň hasabyna ýurdumyzyň oba hojalyk önümlerini öndürijileriniň arasynda onlaýn aragatnaşygy ýola goýmalydygyny, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesinde ýyladyşhana hojalyklary boýunça merkezleşdirilen maglumatlar binýadyny döretmelidigini belledi.

26-njy martda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň sanly ulgam arkaly geçiren Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisinde döwlet durmuşyna degişli möhüm meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Garalan meseleleriň hatarynda şypahana-dynç alyş pudagyny ösdürmek, nebitgaz senagatyny diwersifikasiýalaşdyrmak, täzeçil, ýokary netijeli saglygy goraýyş ulgamyny döretmek baradaky meseleler boldy.

Döwlet Baştutanymyz degişli Kararlara gol çekip, Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň şypahanalarynda bejeriş-sagaldyş kömegini almak üçin berilýän ýollanmalaryň bahalaryny, Söwda-ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki hökümetara türkmen-saud toparynyň türkmen böleginiň düzümini, “Saglyk” Döwlet maksatnamasynyň rejelenen görnüşini we ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin meýilnamasyny tassyklady.

Şeýle hem milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ministrlikleriň we häkimlikleriň hasabynda durýan birnäçe edaralary hususy taraplara geçirmek hakynda Türkmenistanyň Raýat kodeksiniň düzgünlerine laýyklykda taýýarlanylan tekliplere garady. Şunuň bilen baglylykda, ynançly dolandyrmak guralynyň netijeli peýdalanylmagynyň döwletimize serişdeleri tygşytlamaga, ilatly ýerlerde häzirki zaman düzüminiň döredilmegine, telekeçilik işi bilen meşgullanýan adamlaryň sanynyň artmagyna, şol bir wagtyň özünde harytlaryň we ýerine ýetirilýän hyzmatlaryň hiliniň ýokarlandyrylmagyna mümkinçilik berýändigi bellenildi.

Gowaça ekişi hem-de güýzlük bugdaýa ideg etmek boýunça görülýän çäreler mejlisde ara alnyp maslahatlaşylan meseleleriň biri boldy.

Tehniki hyzmat ediş kärhanalarynyň we daýhan birleşikleriniň ekiş möwsümini bellenen agrotehniki möhletlerde geçirmegi üçin, şol sanda oba hojalyk tehnikalarynyň we gurallarynyň bökdençsiz işlemegini gazanmak, pagtaçylary ýokary hilli tohumlar bilen üpjün etmek boýunça hemme çäreleriň görülýändigi habar berildi.

Bugdaý ýetişdirilýän meýdanlarda gallaçy kärendeçiler ak ekinleri mineral dökünler bilen iýmitlendirmek hem-de ekinlere ösüş suwuny tutmak işlerini dowam edýärler.

Welaýatlarda alymlar we tejribeli hünärmenler ýerli öndürijilere öňdebaryjy ylmy tejribeleri peýdalanmak, önümçilige bugdaýyň, şol sanda ýeralmanyň, bakja hem-de beýleki oba hojalyk ekinleriniň bereketli hasylyny ösdürip ýetişdirmegiň döwrebap usullaryny ornaşdyrmak meseleleri boýunça maslahatlary berýärler. Mundan başga-da, degişli ylmy-usuly gollanmalar taýýarlanylýar.

Şeýle hem Hökümetiň mejlisinde gurluşyk pudagyny kämilleşdirmek boýunça işler barada gürrüň edildi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow ähli ugurdaş düzümleriň sazlaşykly özara hereketini hem-de dürli maksatly desgalaryň gurluşygynyň barşyna degişli gözegçiligi üpjün etmek üçin Gurluşyk we binagärlik ministrliginiň binýadynda Gurluşyklaryň döwlet buýrujysy gullugyny döretmek baradaky meseleleriň üstünde düýpli işlemek barada tabşyryk berdi.

Hormatly Prezidentimiz 8-9-njy aprelde maýa goýum forumyny geçirmek baradaky teklibe garap, ýurdumyzyň önüm öndürijileriniň zerurlyklaryna hemişelik esasda seljerme geçirmegiň, ulag-kommunikasiýa toplumynda iş alyp barýan türkmen telekeçileriniň önümçiligine öňdebaryjy tejribäni hem-de tehnologiýalary ornaşdyrmagyň möhümdigine ünsi çekdi we bu babatda degişli tabşyryklary berdi.

Şeýle hem milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa şäherara ýolagçy gatnawlaryny ýola goýmak hem-de bu ugurda ýokary hilli hyzmatlary hödürlemek maksady bilen, “Türkmen awtoban” paýdarlar jemgyýetiniň binýadynda “Ulag hyzmatlary” ýolagçy gatnatma kärhanasyny döretmegiň meýilleşdirilýändigi barada habar berildi.

Möhüm ulag-üstaşyr geçelgesi hökmünde Türkmenistanyň ornuny pugtalandyrmak maksady bilen, ýurdumyzda halkara ölçegleriň talaplaryna laýyklykda, gurluşyk işleri ýokary depginde dowam etdirilýär. Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň sazlaşykly işini üpjün etmek maksady bilen, ýolagçy awtobuslaryny we ýeňil awtoulaglary satyn almak baradaky teklipler öwrenildi. “Türkmenawtoulaglary” agentliginiň awtoulag menzilleriniň hyzmatlaryndan şertnamalaýyn esasda peýdalanmak arkaly ýolagçylara ýokary hilli hyzmaty ýola goýmak boýunça degişli işler alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow awtomobil ulagynyň tehniki binýadynyň ýokary ekologiýa we howpsuzlyk ölçeglerine laýyk derejede döwrebaplaşdyrylmagynyň döwletimiziň durmuş-ykdysady syýasatynyň möhüm ugrudygyny aýdyp, ýolagçylara ýokary derejeli hyzmat etmek üçin degişli şertleri üpjün etmegi tabşyrdy.

Şeýle hem Ministrler Kabinetiniň mejlisinde Türkmenistanyň wekiliýetiniň Russiýa Federasiýasynyň Moskwa şäherine şu ýylyň 30-njy marty — 2-nji apreli aralygynda boljak iş saparyna görülýän taýýarlyk barada hasabat berildi, onuň jemleri esasynda dürli ulgamlarda hyzmatdaşlyk boýunça ikitaraplaýyn resminamalaryň birnäçesine gol çekmek göz öňünde tutulýar.

Halkara wakalara geçmek bilen, geçen hepdede Daşary işler ministrliginde onlaýn tertibinde türkmen hem-de daşary ýurt köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň gatnaşmagynda “Häzirki zaman dünýäsinde parahatçylygyň we ynanyşmagyň derwaýyslygy” atly metbugat maslahatynyň geçirilendigini bellemek gerek. Onuň dowamynda abadançylygy hem-de durnukly ösüşi üpjün etmek maksady bilen, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň tagallalarynyň birleşdirilmegine gönükdirilen hyzmatdaşlygy giňeltmegiň geljegi ara alnyp maslahatlaşyldy.

Şeýle hem DIM-de Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-ýapon komitetiniň başlygy, “Itochi Corporation” kompaniýasynyň dolandyryjy direktory Hiroýuki Subaý bilen wideomaslahat görnüşinde duşuşyk geçirildi.

Türkmenistana ýer gazýan hem-de awtoulag tehnikasyny ibermäge gyzyklanma bildirýän ýapon kompaniýalarynyň tekliplerine garaldy hem-de Tokio şäherinde Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-ýapon komitetiniň 14-nji mejlisini geçirmegiň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Mejlisiň wekilleri Parlamentara birleşiginiň wideogörnüşde geçirilen “Parlamentariler üçin maslahat” atly bäş günlük maglumat forumyna gatnaşdylar. Onda adam hukuklaryny we azatlyklaryny üpjün etmek, halkara ynsanperwer hukugyň kadalaryny milli kanunçylyga ornaşdyrmak, kommunikasiýa hyzmatlaryny sanlylaşdyrmak, Parlamentara dostluk toparynyň ornuny berkitmekde parlament diplomatiýasynyň eýeleýän ornuny pugtalandyrmak meselelerine garaldy.

24-nji martda Adam hukuklary we halkara ynsanperwer hukugy ulgamynda Türkmenistanyň halkara borçnamalaryny ýerine ýetirmegi üpjün etmek boýunça Pudagara toparynyň nobatdaky mejlisi geçirildi. Mejlise gatnaşyjylaryň garamagyna Türkmenistanda adam hukuklary boýunça hereketleriň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Milli meýilnamasynyň, “Halkara ynsanperwer hukugynyň ornaşdyrylmagy babatyndaky 2021 — 2023-nji ýyllarda geçirilmeli çäreleriň Meýilnamasynyň” taslamalary hödürlenildi.

Mundan başga-da, kämillik ýaşyna ýetmedikler bilen alnyp barylýan toplumlaýyn işleri düzgünleşdirýän kadalaşdyryjy namalary kämilleşdirmek hem-de köpçülikleýin habar beriş serişdeleri, migrasiýa, dine uýmak azatlygy we beýleki ulgamlarda adam hukuklaryny hukuk taýdan kadalaşdyrmak boýunça Pudagara toparynyň ýanynda iş toparyny döretmek baradaky teklipler ara alnyp maslahatlaşylmaga hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tassyklan tertipnamasyna laýyklykda, Ahal, Balkan, Lebap we Mary welaýatlarynyň pagtaçylary gowaça ekişine 24-nji martda girişdiler. Daşoguz welaýatynyň ekerançylary bolsa 31-nji martda ekişe başlarlar.

Milli Liderimiziň haýyşy boýunça hormatly ýaşulular bereketli topraga tohum sepip, ekişe ak pata berdiler. Şu ýyl gowaça ekmek üçin bölünip berlen 620 müň gektar meýdandan ýurdumyz boýunça “ak altynyň” 1 million 250 müň tonnasyny ýygnamak meýilleşdirilýär.

Geçen hepde möhüm jemgyýetçilik-syýasy çäre — Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň agzalarynyň ilkinji saýlawlarynyň geçirilmegi bilen tamamlandy. Iki palataly Milli Geňeşiň döredilmegi ýurdumyzyň parlamentiniň taryhynda täze möhüm tapgyryň başlanýandygyny, demokratik özgertmeleriň üstünlikli dowam etdirilýändigini alamatlandyrýar. Bu ulgamyň diwersifikasiýalaşdyrylmagy döwlet gurluşynyň möhüm wezipesi hökmünde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan öňe sürüldi.

Umuman, geçen hepdäniň wakalary türkmen döwletiniň binýadynyň mundan beýläk-de üstünlikli pugtalandyrylýandygynyň, halkara abraýynyň belende göterilýändiginiň, ykdysady kuwwatynyň artýandygynyň, milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň durmuşa geçirýän ähli başlangyçlarynyň baş maksadynyň — mähriban halkymyzyň abadançylygynyň we bagtyýarlygynyň üpjün edilmegine gönükdirilen özgertmeleriniň rowaçlanýandygynyň aýdyň subutnamasydyr.

(TDH).


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/24435?type=feed

29.03.2021
Eziz Diýar bagtyýarlyga beslenýär

Bagtyýar halkymyzyň her bir güni täze ösüşlere beslenýär. Gahryman Arkadagymyzyň durnukly ösüşiň esasyny düzýän nurana ak ýollary bilen röwşen geljegine sary ynamly barýan eziz Diýarymyz dünýäde ösüşleriň ýurdy, parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany hökmünde uly abraý-mertebä eýe boldy. Bu hakykat biziň her birimiziň ýüreklerimizi joşdurýar.

Gahryman Arkadagymyzyň badalga beren Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwri ýurdumyzyň ösüş-özgerişlere, toý-baýramlara beslenýän zamanasy bolup, göwünleri galkyndyrýar. Bu hakykat ajaýyp döwrümiziň adyna mynasyp bagtyýarlyk döwri bolup, bu günki gün agzybir türkmen halkynyň berkararlygyň eýesidigine bütin aýdyňlygy bilen güwä geçýär. Müňýyllyklardan gözbaş alýan taryhy bolan halkymyz üçin bagtyýarlyk düşünjesiniň çuňňur many-mazmuny eşretli durmuşyň güwäsi bolup aýdyň ýüze çykýar. Dünýä parahatçylyk nuruny çaýýan ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmaga, halkymyzyň eşretli ýaşaýşyny üpjün etmäge gönükdirilen beýik işler, hususan-da, ata Watanymyzy ykdysady taýdan ösen döwlete öwürmek babatda wajyp işler toplumlaýyn durmuşa geçirilýär. Türkmenistanyň ykdysadyýetini ösdürmek boýunça alnyp barylýan syýasaty üstünlikli durmuşa geçirmäge, innowasiýalaryň binýadynda we goldawy esasynda senagat pudagyny berkitmäge we giňeltmäge, bar bolan senagat kärhanalaryny döwrebap ýagdaýa getirmäge aýratyn üns berilýär. Şeýle hem täze senagat kärhanalary döredilip, hususy senagat kärhanalary goldanylýar. Eksporta iberilýän senagat önümleriniň möçberleri yzygiderli artdyrylýar.

Agzybirlik, jebislik we bitewilik ýaly ata-babalarymyzdan gelýän mukaddes ýörelgelerimiz häzirki döwürde döwlet syýasatymyzyň ileri tutulýan ugry bolup durýar. Ykdysady ösüşlerimiziň, üstünliklerimiziň hem rowaçlyklarymyzyň gözbaşy bolan bu mukaddes ýol-ýörelgäniň bagtyýarlyk döwrümizde has-da ösdürilýändiginiň şaýady bolmak örän guwandyryjydyr. Sagdyn jemgyýetiň esasyny, elbetde, ruhy we ahlak gymmatlyklary özünde jemlemegi başarýan kämil şahsyýetler, ýagny ýurt raýatlary düzýär. Gahryman Arkadagymyz bu möhüm ugry hemişe üns merkezinde saklaýar. Şonuň netijesinde milli Liderimiz ösen ykdysadyýeti, sagdyn jemgyýeti kemala getirmek ýörelgesinden ugur alyp, bu ugurda beýik işleri durmuşa ornaşdyrýar.

Hormatly Prezidentimiz ylma we bilime daýanyp, türkmen halkynyň gadymdan gelýän däpleri netijesinde ýaşlara bilim we terbiýe bermek boýunça alnyp barylýan işleriň düýpli kämilleşdirilmelidigini belleýär. Bu tagallalar diňe bir ruhy taýdan däl, eýsem sagdyn jemgyýetiň doly kemala gelmeginde möhüm bolup durýar. Şeýle hem ýurduň hemmetaraplaýyn ösüşiniň esasyny düzýär.

Watanymyzyň ähli ugurlary öz içine alýan ösüş depgini günsaýyn artýar. Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda milli ykdysadyýetiň sazlaşykly ösmegi, durmuş düzüminiň toplumlaýyn döwrebaplaşdyrylmagy, ähli pudaklaryň düşewüntliligini, bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmak, halkyň aň-bilim mümkinçilikleriniň netijeli artdyrylmagy, bu ugurda amal edilýän uly işler bilen bagly öňdengörüjilikli we oýlanyşykly iňňän sagdyn syýasat biziň ähli ösüşlerimiziň, gazanýan üstünliklerimiziň süňňüni düzýär. Ähli rowaçlyklarymyzyň gözbaşynda duran, täze ykdysady ösüşlere alyp barýan hormatly Prezidentimiziň giň göwrümli hem-de aýdyň maksatly işlerinde watansöýüjiligiň we sagdyn durmuş ýörelgesiniň belent nusgasyny görýäris. Bu ata Watanymyzyň älemi haýrana goýýan ösüşleriň mekanydygyna güwä geçýär.

Ýurt gülleýär, agzybir, zähmetsöýer halkymyz döredýär, gurýar. Şeýle belent tutumlar we il-ýurt bähbitli işler aýratyn ruhubelentligi döredip, geljege bolan ynamy artdyrýar. Ruhubelentlik bilen ynam bolsa ähli ösüşlerimiziň we ata Watanymyzda eýelenýän täze sepgitleriň gönezligidir. Gahryman Arkadagymyzyň: «Biziň döwletimiziň mundan beýläk-de gülläp ösmeginde ilkinji iň esasy şertimiz Watana bolan söýgimizdir» diýip parasatlylyk bilen belleýär. Watansöýüjiligiň belent nusgasyny görkezýän hormatly Prezidentimiziň göreldesine eýerip, çekýän zähmetimiziň ömrümiziň hem döwrümiziň bezegi-zynatydygyny, günsaýyn uly özgerişliklere beslenýän ata Watanymyzyň daýanjy-kuwwatydygyny duýup ýaşamak uly bagtdyr.

Şirin BATYROWA,

Daşoguz şäherindäki 14-nji orta mekdebiň mugallymy.


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/24395

29.03.2021
Taryhy günde şanly toý

Ýylylyk islendik ekin üçin esasy gerekli şertleriň biri. Şonuň üçin hem «ýyladyşhana» sözi diňe bir ekine däl-de, kalbyňa-da ýylylyk paýlaýar. Ynha, 25-nji martda Çärjew etrabynyň çäginde «Altyn bürgüt» hususy kärhanasynyň täze ýyladyşhanasynyň açylyş dabarasynda hem şol ýylylyk hemmeleriň kalbyna nur çaýdy. Şol gün uly toý bilen welaýatymyzda ýene bir iri oba hojalyk taslamasy döredildi. Bu toýuň jümmüşinde bolanlar hem, oňa «mawy ýaýlym» arkaly gaýybana gatnaşanlar hem milli Liderimiziň ýurdumyzda hususyýetçilik pudagynyň ösdürilmegine berýän ünsüniň öz miwesini bereket bolup eçilýändigine şaýat bolandyrlar.

Ine-de, taryhy dabaranyň iň ýakymly pursady. Hormatly Prezidentimiz sanly ulgam arkaly ýyladyşhananyň işe girizilmegine badalga berýär. Dabarada çykyş eden «Altyn bürgüt» hususy kärhanasynyň ýolbaşçysy bu ýerde ýerine ýetirilen işler barada milli Liderimize hasabat berip, döredilen giň mümkinçilikler üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirýär. Arkadag Prezidentimiziň ak pata bermegi bilen sahnanyň bezemen derwezesi açylyp, welaýatymyzyň medeniýet we sungat ussatlary aýdym-sazly çykyşlaryna başlaýarlar. Joşgunly aýdymda-da il-günüň bolelin ýaşaýşyna gönükdirilen tutumlaryň sakasynda duran Gahryman Arkadagymyzyň adyna alkyş ýaňlanýar. Ýaşlaryň ýerine ýetiren tansy täze ýyladyşhanada dörejek zähmet joşgunyny buşlaýar.

Göwnüňe bolmasa, şol wagt bütin tebigat bu toýa guwanyp, tomaşa edip durana döndi. Üç-dört gün ozal ýagan ýaz ýagşyndan miras galan ajaýyp howa, ýaşyl begresli bahar, ozal Garagumuň gündogar etegi bolan, indi tanalmaz derejede özgeren toprak täze ýyladyşhananyň toýuna myhman boldy.


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/24313

27.03.2021
Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň mejlisi

Aşgabat, 26-njy mart (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwletimiziň durmuşyna degişli möhüm meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy we milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynyň sazlaşykly ösüşine gönükdirilen birnäçe resminamalaryň taslamalaryna garaldy.

Milli Liderimiz mejlisiň gün tertibine girizilen meseleler barada aýdyp, ilki bilen Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary G.Müşşikowa söz berdi. Wise-premýer gözegçilik edýän düzümlerinde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, hususan-da, Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň hem-de Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň hünärmenleriniň ýurdumyzyň şypahanalarynyň maliýe-hojalyk işleri hem-de bejeriş-sagaldyş kömegini almak üçin berilýän ýollamanamalarynyň bahalary boýunça bilelikde geçiren seljermeleriniň netijeleri barada hasabat berdi.

Geçirilen seljermeleriň dowamynda şypahanalaryň maliýe-hojalyk ýagdaýy we berilýän ýollamanamalaryň bahalary bilen baglanyşykly meseleler öwrenildi. Geçirilen seljermeleriň netijelerine laýyklykda, ýurdumyzda şypahanalaryň maliýe durnuklylygyny pugtalandyrmak, hödürlenýän hyzmatlaryň hilini gowulandyrmak maksady bilen birnäçe çäreleri kabul etmek teklip edilýär. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiziň garamagyna degişli Kararyň taslamasy hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, halkymyzyň saglygy we abadançylygy baradaky aladanyň Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biridigini belledi. “Saglyk” Döwlet maksatnamasynyň we beýleki giň möçberli durmuş-ykdysady maksatnamalaryň çäklerinde, paýtagtymyzda hem-de ýurdumyzyň welaýatlarynda täze lukmançylyk edaralarynyň, şypahana-dynç alyş we syýahatçylyk ugurly binalaryň yzygiderli gurulýandygy bellenildi.

Ýurdumyzyň şypahanalary enjamlaşdyrylyşy we ýola goýulýan hyzmatlar boýunça dünýä belli bejeriş-öňüni alyş merkezlerinden pes däldir. Şypahana-dynç alyş düzüminiň ösdürilmegi ýurdumyzyň raýatlarynyň saglygyny dikeltmäge ýardam edýär diýip, döwlet Baştutanymyz belledi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň sagaldyş edaralarynyň mümkinçiliklerini netijeli peýdalanmak maksady bilen, teklip edilýän çäreleriň ähmiýetini belläp, degişli Karara gol çekdi we ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi hem-de bu ugurda bar bolan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek boýunça birnäçe tabşyryklary berdi.

Mejlisiň dowamynda wise-premýer Türkmenistanda 2021 — 2025-nji ýyllarda döwletiň gatnaşmagyndaky kärhanalary dolandyrmak hem-de özgertmek boýunça Strategiýany we ony durmuşa geçirmek boýunça çäreleriň Meýilnamasyny amala aşyrmak ugrunda ýerine ýetirilmeli çäreler hakynda hasabat berdi. Resminama laýyklykda, ynançly dolandyrmagyň esasynda döwletiň we hususy pudagyň arasyndaky gatnaşyklary ösdürmek boýunça çäreleri ýerine ýetirmek göz öňünde tutulýar.

Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiziň garamagyna ministrlikleriň we häkimlikleriň hasabynda durýan birnäçe edaralary hususy taraplara geçirmek hakynda Türkmenistanyň Raýat kodeksiniň düzgünlerine laýyklykda taýýarlanylan teklipler hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, birnäçe taslamalary üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen döwletiň hususy tarap bilen gatnaşyklaryny ösdürmegiň häzirki döwrüň möhüm meseleleriniň biridigini belledi. Bu işde ynançly dolandyrmak guraly esasy maliýe ugurlarynyň biri hökmünde kesgitlenildi.

Bu guralyň netijeli peýdalanylmagy döwletimize serişdeleri tygşytlamaga, ilatly ýerlerde häzirki zaman düzüminiň döredilmegine, telekeçilik işi bilen meşgullanýan adamlaryň sanynyň artmagyna, şol bir wagtyň özünde harytlaryň we ýerine ýetirilýän hyzmatlaryň hiliniň ýokarlandyrylmagyna mümkinçilik berýär diýip, milli Liderimiz sözüni dowam etdi. Döwlet Baştutanymyz bu ugurda bar bolan wezipeleriň çözgüdine oýlanyşykly çemeleşmegiň wajypdygyny aýdyp, bu barada wise-premýere birnäçe anyk görkezmeleri berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow gazhimiýa toplumyny ösdürmek, şol sanda tebigy hem-de ugurdaş gazy öndürmek boýunça zawodlary gurmak, ylmy taýdan öňdebaryjy gazananlary we kämil tehnologiýalary ornaşdyrmak, daşary ýurtly ygtybarly kompaniýalar bilen hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de giňeltmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyzyň garamagyna “Söwda-ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki türkmen-saud toparynyň türkmen böleginiň düzümini tassyklamak hakynda” Kararyň taslamasy hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, döwletimiziň energetika strategiýasynyň ägirt uly tebigy serişdeleriniň ýurdumyzyň nebitgaz pudagynyň ylmy-tehniki serişdelerini netijeli ulanmaga gönükdirilendigini belledi.

Täze döwrebap nebiti we gazy gaýtadan işleýän önümçilikleriň döredilmegi bu ulgamda öňde durýan wezipeleri çözmäge ýardam etmelidir. Şol önümçilikler ýurdumyzda hem-de daşary ýurtlarda uly isleg bildirilýän ýokary hilli önümleri öndürmelidir.

Döwlet Baştutanymyz nebitgaz senagatyny mundan beýläk-de ösdürmäge gönükdirilen maýa goýum taslamalarynyň üstünlikli durmuşa geçirilmeginde nebitgaz senagatynyň möhüm orun eýeleýändigini belläp, wise-premýere birnäçe tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz “Söwda-ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki türkmen-saud toparynyň türkmen böleginiň düzümini tassyklamak hakyndaky” Karara gol çekip, ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi hem-de bu ugurda degişli tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew welaýatlarda gowaça hasylynyň düýbüni tutmak we ekiş möwsümini bellenen agrotehniki möhletlerde geçirmek, şeýle hem bugdaý ekilen meýdanlarda ideg etmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

24-nji martda Ahal, Balkan, Lebap we Mary welaýatlarynda gowaça ekişine guramaçylykly girişilendigi barada habar berildi. Şu günler Daşoguz welaýatynda bu möhüm çärä taýýarlyk görülýär, bu sebitde gowaça ekişine 31-nji martda badalga berler.

Tehniki hyzmat ediş kärhanalary we daýhan birleşikleri ekiş möwsümini bellenilen agrotehniki möhletlerde geçirmek, şol sanda oba hojalyk tehnikalarynyň hem-de gurallarynyň bökdençsiz işini önüm öndürijileri ýokary hilli gowaça tohumlary bilen üpjün etmek üçin ähli çäreler görülýär.

Şu günler gallaçy kärendeçiler agrotehniki kadalara laýyklykda, bugdaý ekilen meýdanlarda ak ekinleri mineral dökünler bilen iýmitlendirmek we ösüş suwuny tutmak işlerini dowam edýärler.

Welaýatlarda alymlar we tejribeli hünärmenler ýerli önüm öndürijilere öňdebaryjy ylmy tejribäni peýdalanmak, bugdaýyň, gowaçanyň, gök-bakja, ýeralma we beýleki oba hojalyk ekinlerinden bol hasyl almak meseleleri boýunça maslahatlary berýärler. Şeýle hem bu ugurda ylmy-usulyýet gollanmalary taýýarlanylýar.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, möwsümleýin meýdan işleriniň depginlerini güýçlendirmek, pagtaçy kärendeçileriň maddy-enjamlaýyn üpjünçiligini pugtalandyrmak boýunça birnäçe tabşyryklary berdi. Şunda oba hojalyk pudagyny üstünlikli ösdürmegiň wajyp şerti hökmünde ekerançylygyň medeniýetiniň ýokarlandyrylmagynyň möhümdigine aýratyn üns çekildi.

Döwlet Baştutanymyz ekerançylyk meýdanlaryny suwaryş suwy bilen üpjün etmek, suw serişdelerini rejeli peýdalanmak bilen baglanyşykly meseleleri hemişe üns merkezinde saklamak barada wise-premýere birnäçe anyk görkezmeleri berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Durdylyýew Gurluşyk we binagärlik ministrliginiň işini kämilleşdirmek, hususan-da, bu ministrligiň binýadynda Gurluşyklaryň döwlet buýrujysy gullugyny döretmek boýunça alnyp barlan çäreler barada hasabat berdi.

Häzirki wagtda binagärlik-şähergurluşyk syýasaty üstünlikli durmuşa geçirilýär, sebitleri ösdürmek, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini düýpli özgertmek boýunça iri möçberli taslamalar toplumlaýyn amala aşyrylýar.

Wise-premýer Gurluşyk we binagärlik ministrliginiň binýadynda Gurluşyklaryň döwlet buýrujysy gullugyny döretmek baradaky teklibi beýan etdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, gurluşyk pudagynyň kämilleşdirilmegi boýunça işleriň möhümdigini belläp, ähli ugurdaş düzümleriň sazlaşykly özara hereketi hem-de möhüm gurluşyk desgalarynda alnyp barylýan işler bilen baglylykda, Gurluşyklaryň döwlet buýrujysy gullugynyň işiniň gurallarynyň düýpli öwrenilmeginiň zerurdygyny aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz bu meseläni ýene bir gezek içgin öwrenmegiň zerurdygyny aýdyp, bu babatda wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Öwezow ýurdumyzyň önüm öndürijileri we telekeçileri bilen bilelikde maýa goýum forumyny geçirmek boýunça alnyp barylýan taýýarlyk işleri barada hasabat berdi.

Wise-premýer ulag-aragatnaşyk toplumynda pudagyň maddy-enjamlaýyn binýadynyň berkidilmegine, döwlet we hususy gatnaşygy mundan beýläk-de ösdürmäge, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçilik kuwwatlyklaryny artdyrmaga, içerki bazarlary ýurdumyzda öndürilen ýokary hilli harytlar bilen üpjün etmäge gönükdirilen işleriň alnyp barylýandygyny habar berdi.

Şunuň bilen baglylykda, 8-9-njy aprelde ýokarda agzalan Maýa goýum forumyny geçirmek baradaky teklip beýan edildi.

Şeýle hem ulag we aragatnaşyk toplumynyň häzirki zaman düzümini nazara alyp, türkmen telekeçileriniň we önüm öndürijileriniň maýa goýum serişdelerini çekmek arkaly ykdysadyýetimizde hususy pudak bilen hyzmatdaşlygyň çäklerinde täze kärhanalary döretmek göz öňünde tutulýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, toplumlaýyn maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegi netijesinde, gaýtadan işleýän pudagyň ösdürilýändigini, kiçi we orta telekeçilige döwlet tarapyndan goldaw berilýändigini belledi.

Netijeli gatnaşyklary ýola goýmakda bilelikdäki taslamalaryň ykdysady bähbitliligi, olaryň durmuş ähmiýeti we ekologiýa howpsuzlygy möhüm ugur bolup durýar. Ähli gyzyklanma bildirýän taraplaryň netijeli we uzak möhletleýin üstünlikleri gazanmagy üçin has amatly gurallaryň tapylmagy wajypdyr. Häzirki döwürde ýurdumyzyň öňünde daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçiligi ýola goýmak we eksport ugurlaryny artdyrmaga gönükdirilen täzeçil usullary giňden ornaşdyrmak möhümdir diýip, milli Liderimiz belledi.

Döwlet Baştutanymyz Maýa goýum forumyny geçirmek baradaky teklip hakynda aýdyp, bazar gatnaşyklaryny ulgamlaýyn esasda öwrenmegiň, ýurdumyzyň önüm öndürijileriniň talaplaryna yzygiderli seljermeleri geçirmegiň, türkmen telekeçileriniň ulag-aragatnaşyk toplumynda ýokary hilli önümleriň önümçiligini ýola goýmakda öňdebaryjy tejribeleri we innowasion usullary ornaşdyrmagyň wajypdygyny belledi we bu babatda wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow “Türkmen awtoban” paýdarlar jemgyýetiniň binýadynda “Ulag hyzmatlary” ýolagçy gatnatma kärhanasyny döretmek hem-de bu ugurda hyzmatlary ýola goýmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň gurluşyk işleriniň ýokary depginde dowam etdirilýändigi hem-de Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygyna gabatlanyp, bu awtomobil ýolunyň Aşgabat — Tejen böleginiň ulanylmaga berilmeginiň meýilleşdirilýändigi habar berildi.

Halkara ýolagçy gatnawlaryny ýola goýmak hem-de bu ugurda ýokary hilli hyzmatlary üpjün etmek maksady bilen “Ulag hyzmatlary” kärhanasyny döretmek göz öňünde tutulýar.

Wise-premýer “Türkmen awtoban” paýdarlar jemgyýeti tarapyndan ýolagçy awtobuslaryny hem-de ýeňil awtoulaglary satyn almak baradaky teklipleriň öwrenilendigini habar berdi.

Şunuň bilen baglylykda, “Türkmenawtoulaglary” agentliginiň awtoulag menzilleriniň hyzmatyndan şertnamalaýyn esasda peýdalanmak arkaly ýolagçylara ýokary hilli hyzmaty ýola goýmak boýunça degişli işler alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzyň telekeçileriniň tagallalary bilen ýokary tizlikli awtoulag ýollarynyň hem-de çylşyrymly inženerçilik desgalarynyň onlarçasynyň gurulýandygyny, olaryň Watanymyzyň yklymyň örän möhüm söwda ýollarynyň halkara merkezi hökmünde ornunyň pugtalandyrylmagyna ýardam berýän döwrebap we ýokary netijeli ulag düzümlerini kemala getirmekde ägirt uly ähmiýetini belledi.

Ýokary depginde gurluşygy alnyp barylýan Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtobanyň halkara ölçegleriniň ähli talaplaryna doly gabat gelmegi üçin ähli tagallalary etmek zerurdyr, munuň özi Türkmenistanyň möhüm ulag-üstaşyr geçelgesi hökmündäki ornunyň pugtalandyrylmagyna ýardam berer diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Milli Liderimiz ýolagçylara ýokary hilli hyzmat etmegiň degişli düzümlerini döretmegiň zerurdygy barada aýdyp, pudak derejesinde awtomobil ulagynyň ähmiýetiniň barha artýandygyny nygtady.

Milli Liderimiz awtomobil ulagynyň tehniki binýadynyň ýokary ekologiýa we howpsuzlyk ölçeglerine laýyk derejede döwrebaplaşdyrylmagynyň döwletimiziň durmuş-ykdysady syýasatynyň möhüm ugrudygyny aýdyp, ýolagçylara ýokary derejeli hyzmat etmek üçin degişli şertleri üpjün etmek boýunça wise-premýere birnäçe görkezmeleri berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa 2021-nji ýylyň aprel aýynda geçiriljek esasy çäreleriň, şeýle hem medeni-durmuş maksatly binalary açyp, ulanmaga bermegiň maksatnamasy barada hasabat berdi.

“Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” şygarynyň hem-de Bütindünýä saglyk gününiň, Türkmen bedewiniň milli baýramynyň we Türkmen alabaýynyň baýramynyň, Aşgabadyň 140 ýyllygynyň hormatyna bagyşlanan çäreleriň meýilnamasyny amala aşyrmagyň çäklerinde ylmy-amaly maslahatlary, döredijilik duşuşyklaryny, sergileri, baýramçylyk konsertlerini, ylym-bilim çärelerini, sportuň dürli görnüşleri boýunça ýaryşlary we bedenterbiýe-sagaldyş çärelerini guramak göz öňünde tutulýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, türkmen halkynyň maddy we ruhy mirasynyň düýpli öwrenilmeginde hem-de dünýäde giňden wagyz edilmeginde baýramçylyk dabaralarynyň we çäreleriniň ägirt uly ähmiýetiniň bardygyny belledi hem-de olaryň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegi tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz Türkmen bedewiniň milli baýramyna we ilkinji gezek onuň bilen bilelikde geçirilýän Türkmen alabaýynyň baýramyna taýýarlyk işlerine ünsi çekip, häzirki döwürde ýurdumyzda bu ugurlaryň degişli düzümleriniň döredilmegine hem-de sazlaşykly ösdürilmegine gönükdirilen işleriň ähmiýetlidigini belledi. Arassa ganly ahalteke bedewleriniň baş sanyny artdyrmak, atşynaslyk ulgamyndaky tohumçylyk işinde halkara hyzmatdaşlygyny ösdürmek we itşynaslyk milli ýörelgelerini ilerletmek hem-de onuň asyrlar aşyp gelýän däplerini geljek nesillere ýetirmek boýunça toplumlaýyn işler alnyp barylýar. Munuň özi medeniýet we sungat işgärleriniň döredijiliginde mynasyp orun eýelemelidir diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy hem-de baýramçylyklar mynasybetli meýilleşdirilen dabaralary türkmen toýuna mahsus derejede guramaçylykly geçirmek babatda wise-premýere birnäçe tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Geldinyýazow gözegçilik edýän ulgamlarynda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy hem-de “Saglyk” Döwlet maksatnamasynyň rejelenen görnüşini taýýarlamak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Milli Liderimiziň yzygiderli tagallasy netijesinde, tutuş ýurdumyzda iri, halkara ölçeglerine kybap gelýän anyklaýyş merkezleri, bejeriş-öňüni alyş edaralary, hassahanalar, şypahanalar, häzirki zaman derman serişdeleri kärhanalary gurulýar.

Adamlaryň saglygyny goramak hem-de ömür dowamlylygyny artdyrmak, ýokary hilli lukmançylyk hyzmatlaryny bermek, lukmanlaryň hünär derejesini ýokarlandyrmak, giň halkara hyzmatdaşlygyny ýola goýmak, sagdyn durmuş ýörelgelerini wagyz etmek boýunça ägirt uly işler alnyp barylýar.

Degişli ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary bilen bilelikde, “Saglyk” Döwlet maksatnamasynyň rejelenen görnüşi hem-de ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin meýilnamasy işlenip taýýarlanyldy.

Saglygy goraýşy hemmetaraplaýyn ösdürmek, adamlaryň ýaşaýyş derejesini gowulandyrmak we ömür dowamlylygyny artdyrmak, saglygy berkitmäge, keselleriň öňüni almaga, saglygy goraýşyň kämil we ýokary netijeli ulgamyny döretmäge toplumlaýyn esasda çemeleşmek maksatnamanyň möhüm ugurlary bolup durýar.

Şeýlelikde, “Saglyk” Döwlet maksatnamasynyň ýerine ýetirilmegi saglygy goraýşyň kämil we ygtybarly ulgamyny kemala getirmäge, Türkmenistanyň dünýäde sagdynlygyň we bagtyýarlygyň ýurdy hökmündäki derejesini has-de belende götermäge ýardam berer.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, milli saglygy goraýyş ulgamyny kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işleriň wajypdygyny belledi we onuň hemmetaraplaýyn ösdürilmeginiň durmuş ulgamyny nazarlaýan döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridigini aýtdy.

Bu möhüm ugruň düýpli özgerdilmegine gönükdirilen özgertmeleriň çäklerinde, häzirki zaman lukmançylyk merkezleriniň gurluşygynyň, dünýäniň öňdebaryjy önüm öndürijilerinden ýokary tehnologiýaly enjamlary satyn almagyň, ýokary hünärli lukmanlary taýýarlamagyň, derman üpjünçiliginiň guralyny kämilleşdirmegiň göz öňünde tutulýandygy bellenildi. Adamlaryň sagdyn durmuş ýörelgelerine we ýaramaz endiklerden daşda durmagyna ugrukdyrýan öňüni alyş çärelerine möhüm üns berilmelidir.

Döwlet Baştutanymyz hödürlenen taslamany makullap we degişli Karara gol çekip, ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi hem-de göz öňünde tutulan ähli çäreleriň ýerine ýetirilişine berk gözegçilik etmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow Türkmenistanyň wekiliýetiniň Russiýa Federasiýasynyň Moskwa şäherine şu ýylyň 30-njy martyndan 2-nji apreli aralygynda boljak iş saparyna görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi.

Hökümetara toparynyň bilelikdäki işiniň çäklerinde amala aşyrylýan saparyň dowamynda ikitaraplaýyn duşuşyklary we hyzmatdaşlygyň esasy ugurlary boýunça gepleşikleri geçirmek göz öňünde tutulýar. Şunuň bilen baglylykda, Russiýa Federasiýasynyň sebitleri bilen nebitgaz, himiýa, senagat, oba hojalyk pudaklarynda, ulag, söwda-ykdysady, ylym-bilim toplumlarynda we saglygy goraýyşda özara gatnaşyklaryň geljekki ugurlary ara alnyp maslahatlaşylar.

Şeýle hem iki ýurduň daşary syýasy edaralarynyň ýolbaşçylarynyň arasynda duşuşyklar we gepleşikler meýilleşdirildi. Olaryň dowamynda möhüm ugurlarda, şol sanda syýasy-diplomatik ulgamda döwletara gatnaşyklaryny ösdürmegiň meselelerine garalar.

2-nji aprelde Moskwada GDA ýurtlarynyň daşary işler ministrleriniň Geňeşiniň nobatdaky mejlisi geçiriler. Onuň gün tertibine sebitara we halkara howpsuzlygyny pugtalandyrmak, syýahatçylyk, bedenterbiýe we sport, ýaşlar syýasaty ugurlarynda köptaraply hyzmatdaşlygy ösdürmek bilen baglanyşykly meseleleriň toplumy giriziler. Şunuň bilen baglylykda, türkmen tarapy mejlise gatnaşyjylaryň garamagyna birnäçe resminamalary hödürlär.

Türkmenistanyň wekiliýetiniň Russiýa Federasiýasyna iş saparynyň çäklerinde sebit howpsuzlyk meseleleri boýunça ýokary derejedäki ikitaraplaýyn pudagara geňeşmeleri geçirmek bellenildi.

Şeýle hem türkmen-rus gatnaşyklarynyň köpugurly häsiýete eýedigini nazara almak bilen, Hökümetleriň degişli agzalarynyň, iki ýurduň ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň hem-de iri firmalarynyň ýolbaşçylarynyň arasynda iş duşuşyklaryny guramak teklip ediler.

Mundan başga-da atçylyk sungaty ugrunda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy ösdürmek maksady bilen, “Galkynyş” milli at üstündäki oýunlar toparynyň wekilleriniň Russiýanyň döwlet sirkiniň we Moskwanyň uly döwlet sirkiniň ýolbaşçylary bilen duşuşyklarynyň geçirilmegi göz öňünde tutulýar.

Bu duşuşyklaryň we gepleşikleriň netijeleri boýunça dürli ugurlarda hyzmatdaşlyk barada ikitaraplaýyn resminamalara gol çekmek meýilleşdirilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Türkmenistany we Russiýa Federasiýasyny gadymdan gelýän dostluk gatnaşyklarynyň we taryhy taýdan ýola goýlan hyzmatdaşlygyň baglanyşdyrýandygyny belledi. Häzirki döwürde strategik hyzmatdaşlyk esasynda ýola goýulýan gatnaşyklar ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn esasda sazlaşykly ösdürilýär. Biziň ýurtlarymyz abraýly halkara guramalarynyň çäklerinde netijeli gatnaşyklary ýola goýmak arkaly sebit hem-de ählumumy parahatçylygyň, howpsuzlygyň, abadançylygyň üpjün edilmegi bilen baglanyşykly wajyp meseleleri boýunça garaýyşlaryň ýakyndygyny ýa-da doly gabat gelýändigini beýan edýär diýip, hormatly Prezidentimiz belledi.

Türkmen-rus hyzmatdaşlygy giň ugurlary öz içine alýar diýip, milli Liderimiz belledi hem-de bilelikdäki Hökümetara toparynyň işine möhüm orun degişli bolan söwda-ykdysady ulgamda netijeli gatnaşyklary ösdürmek üçin ägirt uly mümkinçilikleriň bardygyny nygtady. Şunuň bilen birlikde, ynsanperwer ugurlar, bilim we ylym, medeniýet we sungat ulgamlary boýunça däp bolan gatnaşyklaryň berkidilmegine uly ähmiýet berilýär.

Döwlet Baştutanymyz Russiýanyň netijeli ykdysady, işewür we medeni gatnaşyklary ýola goýlan iri sebitler bilen alnyp barylýan hyzmatdaşlygyň okgunly häsiýete eýedigini kanagatlanma bilen belledi.

Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň wekiliýetiniň möhüm ugurlarda özara bähbitli ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin bar bolan mümkinçilikleriň doly derejede durmuşa geçirilmegini öz içine alýan Russiýa Federasiýasyna boljak iş saparyna taýýarlyk görmek boýunça wise-premýere, DIM-niň ýolbaşçysyna anyk tabşyryklary berdi.

Sanly ulgam arkaly geçirilen Ministrler Kabinetiniň mejlisinde döwlet durmuşyna degişli başga-da, birnäçe meselelere garaldy we olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly geçirilen mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny hem-de mähriban halkymyzyň, berkarar Watanymyzyň abadançylygynyň bähbidine alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/24381?type=feed

27.03.2021