Energiýanyň daşky gurşawa zyýansyz, gaýtadan dikeldilýän çeşmeleriniň innowasion tehnologiýalaryny işläp taýýarlamak, ýurdumyzyň aýry-aýry sebitleriniň energiýa üpjünçilik ulgamlaryny ösdürmek ýurdumyzyň energetika ulgamynyň öňünde durýan möhüm wezipelerdir. Hormatly Prezidentimiz şu ýylyň 25-nji fewralynda Türkmenistanyň Mejlisiniň VI çagyrylyşynyň deputatlar düzümi bilen geçiren taryhy duşuşygynda hem bu ugurda birnäçe anyk maksatlary kesgitledi. Döwlet Baştutanymyz şol taryhy duşuşykda ýurdumyzda «Energiýany tygşytlamagyň 2018 — 2024-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynyň», «Türkmenistanyň energetika diplomatiýasyny ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasynyň» hem-de «Energiýanyň dikeldilýän çeşmelerini ösdürmek boýunça 2030-njy ýyla çenli Türkmenistanyň Milli strategiýasynyň» kabul edilendigini belläp, bu ugurda hukuk esaslaryny berkitmek, kabul edilen resminamalary durmuşa geçirmek maksady bilen, «Energiýanyň dikeldilýän çeşmeleri hakynda» Kanunyň kabul edilmeginiň maksadalaýyk boljakdygyny nygtady.

Hormatly Prezidentimiziň tabşyryklaryndan ugur alyp, milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynyň durnukly ösüşini üpjün etmegiň, gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerinden netijeli peýdalanmagyň, energetikanyň düzümini kämilleşdirmegiň, ýurdumyzyň energiýa howpsuzlygyny üpjün etmegiň, energiýany tygşytlaýjy innowasion tehnologiýalary milli ykdysadyýetiň dürli pudaklaryna ornaşdyrmagyň ylmy esaslaryny işläp taýýarlamak, daşky gurşawy goramak we tebigy baýlyklardan ýerlikli peýdalanmak maksady bilen, «Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri hakynda» Türkmenistanyň Kanuny kabul edildi.

Ylmyň we tehnologiýalaryň ösen döwründe gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerini — Günüň, ýeliň, suw akymlarynyň hereketiniň hem-de beýleki tebigy hadysalaryň hasabyna döreýän üznüksiz we tükeniksiz gaýtadan dikeldilýän çeşmelerini peýdalanmak bütin dünýäde öňe sürülýän wajyp ugurlaryň biridir. Energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleriniň peýdalanylmagy gazylyp alynýan uglewodorod serişdeleriniň ulanylyşyny peseltmek arkaly atmosfera goýberilýän zyýanly gazlaryň möçberini azaldyp, daşky gurşawy, atmosfera howasyny, ozon gatlagyny goramagyň zerur şertleriniň biridir.

Önümçilige we durmuşa ekologiýa taýdan arassa energiýany öndürýän tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy «ýaşyl» ykdysadyýeti ösdürmegiň binýatlaýyn ugurlarynyň biridir. Güneşli Diýarymyzda gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerinden elektrik energiýasyny öndürmäge uly mümkinçilikler bar.

Türkmenistanyň Mejlisiniň altynjy çagyrylyşynyň on üçünji maslahatynda kabul edilen «Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri hakynda» Türkmenistanyň Kanuny Konstitusiýamyza esaslanyp hem-de hormatly Prezidentimiziň milli kanunçylygymyzy kämilleşdirmek boýunça beren tabşyryklaryna laýyklykda taýýarlanyldy. Bu kanun 5 bapdan we 34 maddadan ybarat bolup, gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri babatda işiň hukuk, guramaçylyk, ykdysady we durmuş esaslaryny kesgitleýär hem-de gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerini peýdalanmak bilen baglanyşykly ýüze çykýan gatnaşyklary düzgünleşdirýär.

Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerinden netijeli peýdalanmak bilen energiýany öndürmek, energetika ulgamynyň düzümini kämilleşdirmek, energiýa çeşmelerini diwersifikasiýalaşdyrmak, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak, Türkmenistanyň energiýa howpsuzlygyny üpjün etmek, daşky gurşawy goramak, tebigy serişdeleri rejeli peýdalanmak we ykdysadyýetiň durnukly ösüşini gazanmak bu Kanunyň kabul edilmeginiň esasy maksady bolup durýar. Şonuň ýaly-da, bu Kanunda gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerini ulanmagyň hasabyna energiýanyň öndürijiligini ýokarlandyrmak, energiýa howpsuzlygyny berkitmek, bäsdeşlige ukyply energetika ulgamyny ösdürmek we daşky gurşawy goramagy üpjün etmek ýaly wezipeler kesgitlenildi.

«Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri hakynda» Türkmenistanyň Kanunynda gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri babatda döwlet we beýleki maksatnamalar işlenip taýýarlanylanda teklipleri girizmäge hem-de olary durmuşa geçirmäge gatnaşmaga, gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri babatda ýeňilliklerden peýdalanmaga, özbaşdak ulgamyň üsti bilen berilýän gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerinden öndürilýän elektrik, ýylylyk energiýasyny hem-de biogazy ýerlemäge şertnamalary baglaşmaga, şeýle hem, gaýtadan dikeldilýän energiýany öndürmek, şeýle hem, ondan peýdalanmak bilen baglanyşykly hukuklar we borçlar kesgitlenildi.

Kanunyň degişli maddalarynda gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleriniň gorlaryny, olardan peýdalanmak boýunça gurluşlary we öndürilýän energiýany hasaba almagyň, gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleriniň döwlet kadastrynyň geçirilişiniň, energiýanyň gelip çykyşynyň tassyklanylmagy we degişli güwanamanyň berilmeginiň kadalary düzgünleşdirildi.

«Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň kabul edilmegi ata Watanymyzy ösen senagat döwletine öwürmekde, energiýa howpsuzlygyny üpjün etmekde, energiýanyň gaýtadan dikeldilýän görnüşlerini ulanmak bilen tebigy baýlyklarymyzy rejeli peýdalanmakda hem-de geljek nesillerimiz üçin gorap saklamakda, şeýle hem, daşky gurşawy goramakda möhüm ähmiýete eýe bolar.

Merdan BABAKULOW,

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty, Türkmenistanyň Mejlisiniň Daşky gurşawy goramak, tebigatdan peýdalanmak we agrosenagat toplumy baradaky komitetiniň agzasy.

Sanlylaşdyrma milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýalaşdyrmakda möhüm ugur bolup, durmuş-ykdysady ösüş babatda döwlet Baştutanymyzyň takyk, çuňňur oýlanyşykly we ylmy taýdan esaslandyrylan parasatly başlangyjydyr. Milli Liderimiz sanly ulgamyň mümkinçiliklerinden doly peýdalanmak arkaly, ata Watanymyzyň ösüşlerini has-da güýçlendirmegi, halkymyzyň sanly ulgamyň ýeňilliklerinden peýdalanmagy we ýaş nesliň kämil bilim almagyny gazanmagy möhüm wezipeler hökmünde kesgitledi. Şonuň üçin hem ýurdumyzda sanly ulgamy ornaşdyrmak ugrunda zerur işler güýçli depginde durmuşa geçirilýär.

Soňky ýyllarda ýurdumyzda ylym-bilim ulgamyny kämilleşdirmäge gönükdirilen resminamalaryň birnäçesi kabul edildi. «Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasyna» hem-de «Türkmenistanda ylym ulgamyny 2020 — 2025-nji ýyllarda sanly ulgama geçirmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda, sanly tehnologiýalardan baş çykarmagy öwretmek maksady bilen, ýörite orta we ýokary okuw mekdeplerinde degişli dersler girizildi. Munuň özi talyp ýaşlaryň çuňňur bilimli, giň dünýägaraýyşly, döwrümiziň iň öňdebaryjy tehnologiýalaryndan baş çykarýan hünärmenler bolup ýetişmegi babatda uly mümkinçilikleri hödürleýär.

Häzirki wagtda ýurdumyzyň bilim ojaklarynda sanly tehnologiýalaryň, ýokary tizlikli internet ulgamynyň giňden ornaşdyrylmagy netijesinde talyp ýaşlaryň arasynda sanly aragatnaşyk ulgamy arkaly umumy okuw sapaklary guralýar. Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetinde okaýan talyp ýaşlar hem saýlap alan hünärleri boýunça ýokary hilli bilim alýarlar. Geçilýän okuw sapaklary geljekki hünärmenleriň täze tehnologiýalary giňden ulanmak arkaly ylmy-barlag işlerini alyp barmagyna, öňdebaryjy dünýä tejribesine laýyklykda, ylmyň, bilimiň we önümçiligiň arasyndaky baglanyşygyň işjeňleşdirilmegine gönükdirilýär.

Nebitgaz pudagy milli ykdysadyýetimiziň möhüm pudaklarynyň biri bolup, halkymyzyň durmuş derejesini barha ýokarlandyrmakda uly ähmiýete eýedir. Bu pudaga innowasiýalary ornaşdyrmak hem-de ylmyň täze gazananlaryny peýdalanmak bilen, ýurdumyzyň uglewodorod baýlyklaryndan has-da netijeli peýdalanmak wajyp wezipeleriň hatarynda durýar. Şol wezipeleri durmuşa geçirmek üçin öňdebaryjy tehnologiýalardan baş çykarýan hem-de döredijilikli işlemegi başarýan hünärmenleri taýýarlamak gerek. Hormatly Prezidentimiziň tagallalary netijesinde şeýle hünärmenleri kemala getirmek boýunça uly işler amala aşyrylýar. Bu ugurda sanly ulgamyň gazananlary işjeň peýdalanylýar. Milli bilim ulgamyny kämilleşdirmekde taýsyz tagallalary edýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak, il-ýurt bähbitli işleri rowaç bolsun!

Altyn MYRADOWA,

Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň öwreniji mugallymy.

2021-nji ýylyň 5-nji aprelide Bütindünýä banky we Halkara Pul Gaznasy tarapyndan her ýylda geçirilýän ýazky maslahatlarynyň çäklerinde Halkara Pul Gaznasynyň Ýakyn Gündogar we Merkezi Aziýa ýurtlary boýunça Departamentiniň guramagynda Kawkaz, Merkezi Aziýa ýurtlarynyň Merkezi Banklarynyň we Maliýe ministrlikleriniň ýolbaşçylarynyň arasynda sanly wideoaragatnaşyk arkaly däp bolan kollegial çekişmesi geçirilen.

Maslahatyň dowamynda Kawkaz, Merkezi Aziýa ýurtlaryň sebitinde makroykdysady sikyllary, maliýe durnuklylygy goldamak üçin syýasatyň binýatlary, maliýe ulgamynyň durnuklylygy we maliýe hyzmatlarynyň gerimini çuňlaşdyrmak ýaly meseleler ara alyp maslahatlaşyldy.

Bu çekişmede Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministri ýurduň maliýe durnuklylygy barada mowzuk bilen çykyş etdi.

Wideoşekilli duşuşyga gatnaşyjylar ahyrynda ýurdumyzyň halkara giňişliginde abraý-mertebesiniň belende galmagynda, mähriban watanymyzyň ykdysady kuwwatynyň artmagynda bimöçber işleri amala aşyrýan Hormatly Prezidentimiziň janynyň sag, ömrüniň uzak, alyp barýan il-ýurt bähbitli, umumyadamzat ähmiýetli tutumly işleriniň mundan beýlägem rowaç almagy arzuw edildi.

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrligi

Watanymyzyň taryhynda täze parlament düzümi bolan Halk Maslahatyna üstünlikli geçirilen ilkinji saýlawlar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň giň möçberli we döwletimiziň demokratik, hukuk esaslarynyň mundan beýläk-de berkidilmegine, hakyky halk häkimiýet ýörelgeleriniň tassyklanmagyna gönükdirilen özgertmelerini durmuşa geçirmegiň ýolunda möhüm ädime öwrüldi. Bu edara milli Liderimiziň halkymyzyň bagtyýar durmuşynyň we Watanymyzyň röwşen geljeginiň bähbidine işläp taýýarlan hem-de amala aşyrýan durmuş-ykdysady maksatnamalarynyň yzygiderli durmuşa geçirilmegini üpjün eder.

Hormatly Prezidentimiziň 29-njy martda sanly ulgam boýunça geçiren Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisinde Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň agzalarynyň ilkinji saýlawlarynyň jemlerine garaldy.

Bellenilişi ýaly, ähli sebitlerde we paýtagtymyzda ýokary guramaçylyk derejesinde, Türkmenistanyň Konstitusiýasyna we Saýlaw kodeksine laýyklykda saýlawlar geçirildi diýlip, ykrar edildi. Milli Geňeşiň Halk Maslahatyna saýlaw toparlarynda geçirilen ses bermeleriň netijeleri hakyndaky Teswirnamanyň esasynda Türkmenistan boýunça her welaýatdan we Aşgabat şäherinden 8 adam, jemi 48 adam saýlanyldy. Olaryň hatarynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bar.

Biraz öňe gidip aýtsak, 30-njy martda döwlet Baştutanymyza wekilçilikli guramanyň täze palatasyna agzalygyň şahsyýetnamasy gowşuryldy.

Milli Liderimiz Milli Geňeşiň Halk Maslahatyna agzalaryň ilkinji saýlawlarynyň ýurdumyzyň jemgyýetçilik-syýasy durmuşynda taryhy ähmiýetli waka bolandygyny nygtap, saýlawlary guramaçylykly geçirmäge işjeň gatnaşanlara minnetdarlyk bildirdi we saýlawçylaryň belent ynamynyň özüni Watanymyzyň, mähriban halkymyzyň abadançylygynyň bähbidine mundan beýläk-de tutanýerli zähmet çekmäge borçly edýändigini belledi.

Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek meseleleri Hökümet mejlisinde garalan ýene-de bir möhüm mesele boldy. Türkmenistanyň ynsanperwerlik ýörelgeleriniň häzirki döwrüň şygaryna gabat gelýändigini bellemek gerek. Ösüşe we parahatçylyga bolan gyzyklanmalar onuň esasyny düzýär hem-de şöhratly pederlerimiziň belent we gymmatly wesýetleriniň biri bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça ýuridik tarap hökmünde haýyr-sahawat gaznasyny döretmek hakyndaky Karara gol çekdi. Resminama laýyklykda, gaznanyň Tertipnamasy, düzümi we işgär birligi tassyklanyldy. Ony Aşgabatdaky Türkmenistanyň Halkara Maslahatlar merkeziniň binalar toplumynda ýerleşdirmek kesgitlenildi.

Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz özüniň zähmet hakyndan bu haýyr-sahawat gaznasyna ilkinji pul serişdesini geçirýändigini habar berdi. Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermäge gyzyklanma bildirýän watandaşlarymyz we daşary ýurt raýatlary bu gazna öz gazanjyndan pul serişdelerini geçirip bilerler.

Şol gün Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasyna hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň adyny dakmak hakyndaky Türkmenistanyň Mejlisiniň çözgüdi kabul edildi.

Hormatly Prezidentimiziň gol çeken Karary esasynda Merkezi bankda haýyr-sahawat gaznasynyň milli we daşary ýurt pulundaky hasaby açyldy. Onuň serişdeleri howandarlyga mätäç çagalara tölegli lukmançylyk we bilim hyzmatlary, çagalaryň doly derejeli dynç alşy we beýleki hajatlary üçin gönükdiriler.

Mejlisiň dowamynda milli Liderimiz Ministrler Kabinetiniň agzalaryna gözegçilik edýän ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylary bilen bilelikde welaýatlarda, Aşgabat şäherinde bolup, alnyp barylýan işler bilen tanyşmagy we olaryň depginlerini ýokarlandyrmak boýunça zerur çäreleri görmegi tabşyrdy.

31-nji martda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Gazagystan Respublikasynyň ilkinji Prezidenti Nursultan Nazarbaýewiň çakylygy boýunça Türki dilli döwletleriň hyzmatdaşlyk geňeşiniň sanly ulgam arkaly geçirilen resmi däl sammitine gatnaşdy.

Oňa Gazagystanyň Prezidenti Kasym-Jomart Tokaýew, Gazagystanyň ilkinji Prezidenti, Türki dilli döwletleriň Hyzmatdaşlyk geňeşiniň Hormatly başlygy Nursultan Nazarbaýew, Azerbaýjanyň Prezidenti Ilham Aliýew, Gyrgyzystanyň Prezidenti Sadyr Japarow, Türkiýäniň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogan, Özbegistanyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew, Wengriýanyň Premýer-ministri Wiktor Orban we Türk geňeşiniň baş sekretary Bagdat Amreýew gatnaşdylar.

Forumyň gün tertibine ählumumy abadançylygyň we durnukly ösüşiň bähbidine laýyk gelýän köpugurly döwletara gatnaşyklary giňeltmek we berkitmek bilen baglanyşykly meseleler girizildi.

Hormatly Prezidentimiz sammitde çykyş etmek bilen, Garaşsyz, Bitarap Watanymyzyň döwletara derejede, sebit we halkara görnüşde guralýan netijeli gatnaşyklaryň giňeldilmegine ygrarlydygyny belledi.

Döwlet Baştutanymyz ählumumy energetika howpsuzlygynyň üpjün edilmegi, ulag ulgamyndaky gatnaşyklaryň ösdürilmegi we daşky gurşawy goramak ýaly üç ugra aýratyn üns berdi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow energetika, ulag we ekologiýa meselelerini çözmek, şol sanda halkara derejedäki gepleşikleriň çäginde, ilkinji nobatda bolsa, BMG-niň çäklerinde olary ara alyp maslahatlaşmak üçin döwletimizde amala aşyrylýan işler barada gürrüň berdi.

Şeýle hem döwlet Baştutanymyz sammite gatnaşyjy ýurtlaryň arasynda ýola goýulýan dost-doganlyk gatnaşyklarynda medeniýet, ylym we bilim ugurlaryna möhüm ornuň degişlidigini aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz TÜRKSOÝ-nyň çäklerinde amala aşyrylýan maksatnamalaryň we taslamalaryň geriminiň giňeldilmeginiň maksadalaýyk boljakdygyny belledi we foruma gatnaşyjy döwletleriň belli şahyrlarynyň, ýazyjylarynyň we medeniýet işgärleriniň eserlerini dünýäde ýaýratmak we wagyz etmek boýunça degişli işleri geçirmegi teklip etdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow daşary ýurtly kärdeşleriniň ünsüni tutuş dünýäde ýeňil bolmadyk synaga öwrülen we çynlakaý wehim salýan täze görnüşli koronawirus ýokanjy ýaly möhüm meselä çekdi. Ony ýeňip geçmek üçin dünýä bileleşiginiň ägirt uly tagallalary zerur bolup durýar.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, türki dilli ýurtlar bilelikdäki iş boýunça oňyn tejribe topladylar we geljekde bu ýurtlaryň lukmançylyk edaralarynyň we ylmy-barlag institutlarynyň dünýä bileleşigi bilen bilelikde bu ugurda zerur işleri ýerine ýetirmekleri wajyp bolup durýar.

Foruma gatnaşyjy döwletleriň Baştutanlary, öz gezeklerinde, netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmek, sebitde we dünýäde howpsuzlygy, durnuklylygy pugtalandyrmak meseleleriniň zerurdygyny nygtadylar we Merkezi Aziýada çäk taýdan amatly ýerleşen hem-de ygtybarly, jogapkärli hyzmatdaş hökmünde ykrar edilen Türkmenistan bilen köpugurly gatnaşyklary ösdürmäge gyzyklanma bildirýändiklerini mälim etdiler.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň 2-nji aprelde Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna ýolbaşçylyk edýän orunbasarynyň we welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly geçiren nobatdaky iş maslahatynda sebitleri durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň möhüm meselelerine, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşyna hem-de öňde boljak şanly seneleriň taýýarlyk derejesine garaldy.

Milli Liderimiz öňde durýan wajyp wezipelere ünsi çekip, gowaça ekişini yzygiderli gözegçilikde saklamagy, ak ekinlere we beýleki ekinlere ideg etmek meselelerine örän jogapkärli çemeleşmegi tabşyrdy.

Pile taýýarlamak, köpçülikleýin bag nahallaryny oturtmagyň ýazky möwsümini bellenen möhletlerde tamamlamak, welaýatlaryň maldarçylyk hojalyklarynda owlak-guzy möwsümini guramaçylykly geçirmek boýunça meýilnamalary üstünlikli ýerine ýetirmek babatda birnäçe tabşyryklar berildi.

Şunuň bilen birlikde, milli Liderimiz şanly seneler mynasybetli ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalaryň gurluşyk işlerine yzygiderli gözegçilik etmegi tabşyrdy. Gurluşyklarda ekologiýa taýdan arassa serişdeler netijeli peýdalanylmalydyr we işler kesgitlenen tertipnama laýyklykda alnyp barylmalydyr.

Geçen hepdede hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň ýer üstüne gözegçilik edýän milli ulgamyny döretmek işlerini utgaşdyrmak boýunça hökümet toparyny döretmek hakyndaky Karara gol çekdi hem-de onuň düzümi we düzgünnamasy tassyklanyldy.

Döwlet Baştutanymyzyň Buýrugyna laýyklykda, Türkmenistanyň wekiliýeti Moskwada dürli ugurlarda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça gepleşikleri geçirdi.

Saparyň dowamynda, Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-rus hökümetara toparynyň işleriniň çäklerinde, Russiýa Federasiýasynyň sebitleri bilen nebitgaz, himiýa, senagat, oba hojalyk pudaklary, ulag, söwda-ykdysady, ylym-bilim, saglygy goraýyş ulgamlarynda ýola goýulýan gatnaşyklaryň geljekki ugurlaryna aýratyn üns berildi.

Iş mejlisiniň jemleri boýunça dürli ugurlar boýunça hyzmatdaşlyk hakynda hökümetara we pudagara resminamalaryň toplumyna gol çekildi.

Şolaryň hatarynda “Sebitara hyzmatdaşlyga ýardam bermek hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň arasyndaky Ylalaşyga”; “Halkara lukmançylyk, sanitariýa düzgünlerini (2005 ý.) ornaşdyrmak babatda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi bilen Sarp edijileriň hukuklaryny goramak we adamyň abadançylygy babatda gözegçilik boýunça federal gullugyň (Russiýa Federasiýasy) arasyndaky Ylalaşyga»; “Türkmenistan bilen Russiýa Federasiýasynyň arasynda geçirilýän harytlaryň gümrük bahalary baradaky resminamalary we maglumatlary alyşmak hakynda Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugy bilen Federal gümrük gullugynyň (Russiýa Federasiýasy) arasyndaky Teswirnama”; “Özara söwda barada statistik maglumatlary alyşmak hakynda Türkmenistanyň Statistika baradaky döwlet komiteti bilen Federal gümrük gullugynyň (Russiýa Federasiýasy) arasyndaky Ähtnama”; “Hyzmatdaşlyk etmek hakynda Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky bilen “Transkapitalbank” jemgyýetçilik paýdarlar jemgyýetiniň arasyndaky Ylalaşyga”; «Hyzmatdaşlyk etmek hakynda Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky bilen Döwlet ýöriteleşdirilen Russiýa eksport-import bankynyň (paýdarlar jemgyýetiniň) arasyndaky Ähtnama” bar.

Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy S.Berdimuhamedow Russiýa Federasiýasynyň Howpsuzlyk geňeşiniň başlygynyň orunbasary, Russiýa Federasiýasynyň Prezidentiniň ýanyndaky ylym we bilim boýunça Geňeşiň başlygynyň orunbasary D.Medwedew bilen duşuşdy.

Ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň möhüm ugurlary, şol sanda syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygyň meseleleri boýunça pikir alyşmalar boldy. Birleşen Milletler Guramasynyň Tertipnamasynda kesgitlenen binýatlyk ýörelgeleri nazara almak bilen, howpsuzlyk meseleleri boýunça türkmen-rus hyzmatdaşlygynyň wezipeleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Şunuň bilen birlikde, iki ýurduň daşary syýasat edaralarynyň ýolbaşçylarynyň arasynda gepleşikler geçirildi. Şolaryň dowamynda dürli ugurlarda döwletara gatnaşyklary ösdürmegiň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Şeýle hem Türkmenistanyň wekiliýeti Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň daşary işler ministrleriniň Geňeşiniň nobatdaky mejlisine gatnaşdy. Onuň gün tertibine sebit we halkara howpsuzlygyny pugtalandyrmak, syýahatçylyk, bedenterbiýe we sport, ýaşlar syýasaty ugurlaryndaky köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy berkitmek bilen baglanyşykly meseleler toplumy girizildi.

Russiýanyň iri sebitleri bilen netijeli gatnaşyklary giňeltmek döwletara hyzmatdaşlygyň esasy ugrudyr. Şunda, Astrahan welaýaty bilen ýakyn ykdysady we medeni gatnaşyklar ýola goýuldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň degişli Buýrugy esasynda geçen hepdede bu sebite Türkmenistanda öndürilen önümler ugradyldy. Munuň özi häzirki çylşyrymly pursatda ýakyn goňşularymyza edilýän goldawyň nobatdaky subutnamasyna öwrüldi.

Fransiýanyň “MEDEF International” telekeçiler assosiasiýasynyň we iki ýurduň diplomatik gulluklarynyň guramagynda geçirilen ýörite web maslahat oba hojalygy pudagynda türkmen-fransuz hyzmatdaşlygyna bagyşlandy.

Fransiýanyň 35-e golaý iri kompaniýalarynyň wekilleri bu ugurdaky eksport we maýa goýum mümkinçilikleri bilen tanşyp, ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan geljegi uly taslamalaryň durmuşa geçirilmegine işjeň gatnaşmaga gyzyklanma bildirýändiklerini nygtadylar.

Ýurdumyzyň Söwda-senagat edarasynda goňşy ýurduň iri sebitleriniň resmi wekilleri bilen geçirilen wideoduşuşygyň gün tertibine Türkmenistanyň Mary welaýaty bilen Eýran Yslam Respublikasynyň Horasan-Rezawi welaýatynyň arasynda özara bähbitli söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyň meseleleri girizildi.

Aşgabatda sanly ulgam arkaly “Muhammet Baýram han Türkmen we türkmen halkynyň mertlik, watansöýüjilik, adamkärçilik ýörelgeleri” ady bilen halkara maslahat geçirildi. Ony Türkmenistanyň Daşary işler we Bilim ministrlikleri, Ylymlar akademiýasy guradylar.

Umumy mejlisde Russiýa Federasiýasynyň, Hytaýyň, Hindistanyň, Owganystanyň, Gazagystanyň, Gyrgyzystanyň, Pakistanyň, Täjigistanyň diplomatlary we alymlary çykyş etdiler.

Çykyşlar Muhammet Baýram han Türkmeniň ömrüne degişli taryhy-edebi maglumatlara, edebi, pelsepewi, ynsanperwer dünýägaraýyşlary öz içine alýan döredijiliginiň aýratynlyklaryna, XVI asyrda Gündogaryň iri döwletleriniň biri bolan Beýik Mogollar döwletiniň jemgyýetçilik-syýasy gurluşyna bagyşlandy.

Baýram han Türkmen Beýik Mogollar döwletini dolandyrmak işine gatnaşyp, özüni diňe bir beýik serkerde hökmünde däl, eýsem, türkmen dilinde 350 sany şahyrana eseri, pars dilinde bolsa 600-den gowrak gazallary, rubagylary, kasydalary döredip, baý döredijilik mirasy bolan şahyr hökmünde tanalýar. Onuň ylmyň dürli ugurlary, şol sanda astronomiýa, lukmançylyk, hukuk ulgamyndaky eserleri bu şahsyýetiň düşünjesiniň örän giňdigini aýdyň edýär.

Çykyşlaryň köpüsi Baýram hanyň halkara gatnaşyklar boýunça diplomatik, pelsepe garaýyşlaryna, medeni diplomatiýasyna, ýaş nesillerde watansöýüjilik we ýokary ahlak gymmatlyklaryny terbiýelemek ýörelgelerine bagyşlandy.

31-nji martda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tassyklan senesine laýyklykda, Daşoguz welaýatynyň pagtaçylary gowaça ekişine girişdiler. Olar ekişe, howa şertlerine laýyklykda, ýurdumyzyň beýleki sebitlerinden biraz gijräk başladylar.

Şu ýyl welaýat boýunça 155 müň gektara gowaça ekiler. Şondan 275 müň tonna “ak altyn” ýygnamak meýilleşdirilýär. Ekiş döwründe ýokary öndürijilikli traktorlaryň 2 müň 20-den gowragy, beýleki döwrebap tehnikalar ulanylar.

Dürli pursatlara baý bolan geçen hepdäniň wakalary hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň jemgyýetimizi mundan beýläk-de demokratiýalaşdyrmak, netijeli halkara hyzmatdaşlygy giňeltmek, ýurdumyzy innowasion esasda ösdürmek, milli Liderimiziň halkymyzyň bagtyýar we abadan durmuşyny üpjün etmäge gönükdirilen durmuş ulgamyny nazarlaýan giň möçberli başlangyçlaryny üstünlikli durmuşa geçirmek boýunça alyp barýan döwlet syýasatynyň möhüm ugurlarynyň beýanyna öwrüldi.

(TDH).

Ylym-bilimiň ösýän häzirki döwründe innowasion tehnologiýalara, sanly ulgama aýratyn ähmiýet berilýär. Innowasion tehnologiýalar dürli ugruň kämilligini, ösüşiň tizligini üpjün edýär. Hut şonuň üçin hem häzirki bagtyýarlyk döwrümizde sanly ulgama aýratyn üns berilýär. Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda döwrüň iň täze tehnologiýalary durmuşa ornaşdyrylýar we sanly ulgam ösdürilýär.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ylym-bilimiň ýokary derejede ösdürilmegi bilen bir hatarda, dürli pudaklarda sanly ulgam ornaşdyrylýar. Umumylykda alanyňda, sanly ulgamyň ösdürilmegi, kämilleşdirilmegi ykdysadyýetiň has-da ösmegine we kuwwatlanmagyna ýardam berýär. Sebäbi sanly ulgamda ähli işler tiz ýerine ýetirilýär, maksatnamalar durmuşa ornaşdyrylýar. Şunuň özi hem ösüşe tizlik berýär, üstünligiň täze ugry bolup durýar. Bularyň hemmesi bolsa öz gezeginde milli ykdysadyýetiň has-da ösdürilmegini üpjün edýär.

Sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň esasy ugry hökmünde hünärmenleriň başarnygy, kämilligi nazara alynýar. Şunda kämil hünärmenleri ýetişdirmek, zehinli ýaşlara giň mümkinçilikleri döretmek esasy ugur bolup durýar. Şonuň üçin hem häzirki bagtyýarlyk döwrümizde ylym-bilimiň ösdürilmegi ilki bilen kämil hünärmenleri taýýarlamaga mümkinçilik berýär. Innowasion tehnologiýalaryň durmuşa ornaşdyrylmagy maýa goýumlarynyň kämilleşdirilmegi ýaly möhüm ugurlary öz içine alýar. Şeýle hem tehnologiýanyň önümçiligini hem ýola goýmaga aýratyn üns berilýär. Şonuň netijesinde ýurdumyzda ýörite tehnologiýalaryň hem öndürilýändigini, bu ugurdan senagatyň hem kämilleşdirilýändigini bellemegimiz gerek. Bu hem ösüşiň möhüm ugruny kemala getirýär, täze mümkinçilikleri döredýär.

Hormatly Prezidentimiziň durmuşa geçirýän beýik işleri döwrüň ösüşi hem-de ylmyň iň täze gazananlary bilen utgaşykly alnyp barylýar. Munuň özi halkymyzy täze zähmet üstünliklerine ruhlandyrýar. Eziz halkymyzyň bähbidine gönükdirilen işler ildeşlerimiziň has-da yhlasly zähmet çekmeklerine badalga berýär. Ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda ýokary ösüşler gazanylýar. Bu ösüşleriň sakasynda Gahryman Arkadagymyzyň amala aşyrýan döwlet ähmiýetli işleriniň aýdyň beýanyny görmek bolýar. Ykdysadyýetimiziň ýokary derejä göterilýän döwründe, elbetde, kanunlar hem kämilleşdirilýär. Ähli zatda adamlaryň bähbitleri göz öňünde tutulyp, möhüm wezipeler durmuşa geçirilýär.

Ykdysadyýet ähli pudaklaryň ösüşini, möhüm ugurlaryny özünde jemleýär. Sebäbi aýdanyňda, ösüşiň ýokarylygy ykdysadyýetiň kuwwatlylygy bilen berk baglanyşdyrylýar. Şonuň üçin hem milli ykdysadyýetimizi ösdürmegiň ähli ugurlary ylmy esasda öwrenilýär we giňden durmuşa ornaşdyrylýar. Munuň özi ilki bilen ýurdumyzyň ösüşini has-da ýokary derejelere ýetirýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyz belent ösüşlere eýe bolýar. Bu günki bagtyýarlyk döwrümizde ýurdumyz ösüşleriň we parahatçylygyň mekanyna öwrüldi. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylymyzda gazanylýan ösüşler, üstünlikler biziň her birimizi buýsandyrýar. Milli ykdysadyýetimiziň has-da ösdürilmegi, iň täze ugurlaryň, innowasion tehnologiýalaryň durmuşa ornaşdyrylmagy ýurdumyzyň bedew batly ösüşlerinden habar berýär. Şeýle beýik ösüşler bilen halkymyzy bagtyýar durmuşda ýaşadýan hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolsun!

Molla MOLLAÝEW,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň uly mugallymy.

Ýurdumyzy bagy-bossanlyga öwürmek, tokaý zolaklaryny döretmek we ekilen bag nahallaryna talabalaýyk ideg etmek boýunça ylmy esasda amala aşyrylýan işler mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň dabaralaryna beslenýän «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylyna aýratyn bezeg berýär.
Hormatly Prezidentimiziň ekologiýa syýasaty jemgyýetiň, halk hojalygynyň durnukly ösýän şertlerinde amatly daşky gurşawy, türkmen tebigatynyň gözelligini, ösümlik we haýwanat dünýäsini goramaga gönükdirilendir. Gahryman Arkadagymyzyň başlangyçlary bilen, BMG-niň Baş Assambleýasynyň «Birleşen Milletler Guramasy bilen Araly halas etmegiň halkara gaznasynyň arasynda hyzmatdaşlyk» atly Kararnamany biragyzdan kabul etmegi hem bu syýasatyň miwesidir.
Aralyň guramagy netijesinde emele gelýän ýaramaz ýagdaýlary aradan aýyrmak boýunça işleri yzygiderli dowam etmek üçin, ýurdumyzyň degişli ministrlikleri we pudaklaýyn dolandyryş edaralary bilen bilelikde, Türkmenistanyň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Aral milli maksatnamasynyň Konsepsiýasy taýýarlandy. Aral sebitiniň durmuş-ykdysady we ekologiýa ýagdaýyny gowulandyrmak boýunça milli derejedäki çäreleriň esasy ugurlary kesgitlendi. Bu Konsepsiýa ilatyň ýaşaýşy üçin amatly şertleri üpjün etmek, suw serişdelerini dolandyrmagyň we peýdalanmagyň ulgamyny kämilleşdirmek, tokaý zolaklaryny döretmek, biodürlüligi goramak ýaly wajyp wezipeleri öz içine alýar. Aral sebitinde ykdysady abadançylygy ýokarlandyrmak, oba hojalygyny ösdürmek we ýerden peýdalanmagyň häzirki zaman usullaryny ornaşdyrmak bilen bir hatarda ýörite senagat zolagyny döretmek boýunça çäreleriň göz öňünde tutulmagy bu Konsepsiýanyň esasy aýratynlygydyr. Onuň çäklerinde S.A.Nyýazow adyndaky Türkmen oba hojalyk uniwersiteti bilen Türkmen oba hojalyk institutynda hem meýilnamalaýyn işler göz öňünde tutulýar.
Aral meselesi bilen bagly wezipelerden ugur alyp, Türkmen oba hojalyk institutynyň mugallymlary-da «Altyn asyr» Türkmen kölüniň akaba suwlaryny ulanyp, duza durnukly ot-iýmlik ekinleri ösdürip ýetişdirmek», «Duza çydamly ösümlikleri (galofitleri) we süýji buýany ösdürip ýetişdirmek arkaly şorlaşan ýerleri özleşdirmek» hem-de «Zeýkeş suwlaryny ulanmak arkaly şorlaşan ýerlerde şalyny ösdürip ýetişdirmek» ýaly ylmy-barlag işlerini alyp barýarlar.
Hormatly Prezidentimiziň Kararyna laýyklykda, Türkmenistanda 2021-nji ýylda saýaly, pürli, miweli baglaryň we üzümiň 30 million düýp nahaly ekiler. Ýurdumyzy bagy-bossanlyga büremek boýunça durmuşa geçirilýän giň gerimli işler Aralyň zyýanly täsirini peseltmekde, çölleşmäge garşy göreşmekde, ýerleriň melioratiw ýagdaýyny gowulandyrmakda uly ähmiýetlidir.
Hormatly Prezidentimiziň ak pata bermegi bilen, howa şertlerine laýyklykda, 31-nji martda Daşoguz welaýatynyň ekerançylary gowaça ekişine girişdiler. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda demirgazyk welaýatda 155 müň gektara gowaça ekilip, «ak altynyň» 275 müň tonnasyny ýygnamak göz öňünde tutulýar. Ýeri gelende bellesek, agaçlardan gorag zolaklarynyň döredilmegi oba hojalyk ekinlerinden ýokary hasyl almaga ýardam edýär. 2017-nji ýylyň 26-njy ýanwarynda Daşoguz welaýatynda iş saparynda bolanynda, hormatly Prezidentimiz giň ekin meýdanlarynyň gyrasynda ösüp oturan tut agaçlaryny synlap, agaçlaryň ekin meýdanlarynyň golaýynda oturdylmagynyň bugdaýy, gowaçany we beýleki oba hojalyk ekinlerini ýelden goraýandygyna hem-de suwaryş akabalarynyň kenarlarynyň berk bolmagyna ýardam edýändigine we daşky gurşawyň ekologiýa ýagdaýynyň kadaly bolmagyny üpjün edýändigine ünsi çekdi.
Milli Liderimiz oba hojalyk toplumyny ýokary düşewüntli pudaga öwürmek, obasenagat toplumynyň köpugurly kuwwatyny doly peýdalanmak hem-de netijeli häsiýete eýe bolmagyny üpjün etmek üçin önümçilige täzeçil usullary, ylmyň we tehnikanyň öňdebaryjy gazananlaryny, iň oňat dünýä tejribesini giňden ornaşdyrmagy ýurdumyzyň oba hojalykçylarynyň öňünde wezipe edip goýýar. Olary amala aşyrmak üçin ýurdumyzyň ekerançylyk meýdanlarynyň hasyllylygyny ýokarlandyrmak, ekologiýa abadançylygyny pugtalandyrmak, tohumçylyk-seçgi işlerini kämilleşdirmek, ýer we suw serişdelerini netijeli peýdalanmak boýunça işler yzygiderli geçirilýär. Maldarçylykda öri meýdan dolanyşygyny alyp barmak, ot-iýmlik agaç-gyrymsy ösümliklerden öri meýdanlarynyň gorag zolaklaryny döretmek, örüde bakylýan maldarçylygy ösdürmek ýaly derwaýys işlere giň gerim berilýär. Obasenagat toplumynyň inžener-tehniki kuwwaty artdyrylyp, innowasion tehnologiýaly enjamlar, ýurdumyzyň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän döwrebap tehnikalar yzygiderli satyn alynýar.
Hormatly Prezidentimiziň oba hojalyk toplumyny ösdürmek meselelerine bagyşlanan wideoşekilli iş maslahatlarynda obasenagat toplumynda durmuşa geçirilýän özgertmeleri has-da ýaýbaňlandyrmaga aýratyn üns berip, welaýatlary durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek, ekiş möwsümini guramaçylykly geçirmek, möwsümleýin oba hojalyk işleri bilen bir hatarda ýazlyk ýeralmanyň, soganyň we beýleki gök ekinleriň ekişini talabalaýyk geçirmek hakynda berýän tabşyryklary we döredýän şertleri zähmetsöýer daýhanlarymyzy täze-täze üstünliklere ruhlandyrýar. Gahryman Arkadagymyzyň kabul edýän çözgütlerinden ruhlanýan pudagyň işgärleri tehniki hyzmatlar we suw mineral dökünlerdir tohum, himiki serişdeler bilen ýeňillikli bahalardan üpjün edilýär. Özleri hakdaky edilýän aladalaryň hözirini görýän daýhanlarymyz ýerleriň hasyllylygyny ýokarlandyrmak ugrunda arman-ýadaman zähmet çekýärler.
Döwlet Baştutanymyzyň tagallalarynyň netijesinde, ýurdumyzyň oba hojalyk toplumyna ylmyň öňdebaryjy gazananlary ekerançylygyň baý milli tejribesi bilen utgaşdyrylyp ornaşdyrylýar. Ýokary okuw mekdebimiziň alymlary ylmyň gazananlaryny önümçilige ornaşdyrmak boýunça welaýatyň zähmetsöýer daýhanlary bilen bilelikde işleýärler. Professor-mugallymlarymyz ekinleriň hasyllylygyny ýokarlandyrmak, tohumçylygy ösdürmek, dürli oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmek boýunça ylmy-usuly gollanmalary taýýarlap, welaýatyň zähmetkeş daýhanlaryna hödürleýärler.
Gahryman Arkadagymyzyň oba hojalykçy alymlaryň oba hojalyk ekinlerini, aýratyn hem, ýeralmany ösdürip ýetişdirmegiň tehnologiýasyny kämilleşdirmek boýunça işläp, bu azyklyk önümiň hilini, önümliligini we ýokumlylygyny artdyrmaga aýratyn üns bermeginiň maksadalaýyk boljakdygy baradaky görkezmelerine laýyklykda, institutyň degişli kafedralarynda ýeralmany ylmy esasda ösdürip ýetişdirmegiň usulyýet esaslary işlenip düzüldi. Institutyň agromeýdançasynda, okuw-tejribe hojalygynda bu ugurda ylmy-barlag işlerini alyp barmak üçin ähli amatly şertler döredilýär. Ýeri gelende bellesek, Gahryman Arkadagymyzyň tagallalary bilen bilim ojagymyzda «Oba hojalygynyň seçgisi we tohumçylygy», «Ýyladyşhana hojalygy» ýaly täze açylan hünärler boýunça talyplara döwrebap bilim berlip, olar hem ylmy-barlag işlerine çekilýär.
Adamzadyň bähbitlerine gönükdirilen, dünýä nusgalyk, beýik başlangyçlary öňe sürýän, milli bilim ulgamyny innowasion tehnologiýalar esasynda ösdürmek boýunça giň mümkinçilikleri döredýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak, tutumly işleri hemişe rowaç bolsun!
Allaberdi GAPUROW, Türkmen oba hojalyk institutynyň rektory, oba hojalyk ylymlarynyň kandidaty.

Aşgabat, 2-nji aprel (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasarynyň, welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onda sebitleri durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň, möwsümleýin oba hojalyk işlerini geçirmegiň hem-de şanly senelere taýýarlyk görmegiň wajyp meselelerine garaldy.

Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanow sebitde durmuş-ykdysady görkezijiler, gowaça ekişiniň bellenen agrotehniki möhletlerde we talabalaýyk geçirilmegini üpjün etmek hem-de ulanylýan ähli oba hojalyk tehnikalarynyň we gurallarynyň doly güýjünde işledilmegini gazanmak, bugdaý meýdanlarynda ösüş suwuny tutmak we maýsalary mineral dökünler bilen iýmitlendirmek boýunça görülýän netijeli çäreler barada hasabat berdi.

Welaýatda ýeralmanyň we soganyň ýokary hasylyny almak boýunça degişli çäreler görülýär. Ýazky bag ekmek möwsüminiň çäklerinde nahallary oturtmak hem-de pile öndürmek boýunça meseleleri netijeli çözmek babatda degişli çäreleriň görülýändigi bellenildi.

Maldarçylyk hojalyklarynda dowarlardan owlak-guzy hem-de düýelerden köşek almak möwsümini guramaçylykly geçirmek bilen bagly alnyp barylýan işler barada hem aýdyldy.

Mundan başga-da, «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda geçirilýän işler barada hasabat berildi.

Şeýle hem häkim welaýatyň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini has-da gowulandyrmak, ata Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli ulanylmaga berilmegi meýilleşdirilýän dürli desgalaryň gurluşygy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, gowaça ekişiniň barşyny, daýhanlaryň zerur serişdeler bilen üpjünçiligini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Milli Liderimiz gowaça ekişinde ulanylýan oba hojalyk tehnikalarynyň we enjamlarynyň ýokary öndürijilikli işledilmegini üpjün etmek meselelerini çözmek boýunça görkezmeleri berdi.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzda azyk üpjünçiligini pugtalandyrmaga we bugdaýyň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmäge aýratyn üns bermegiň, şu maksat bilen welaýatyň bugdaý meýdanlarynda ösüş suwuny tutmak hem-de mineral dökünler bilen iýmitlendirmek boýunça işleriň depginini güýçlendirmegiň zerurdygyny belledi.

Welaýatda pile öndürmek möwsümine doly taýýarlyk görmek hem-de kärendeçi ýüpekçiler üçin ähli şertleri döretmek wajypdyr.

Milli Liderimiz şonuň bilen birlikde, welaýatyň maldarçylyk hojalyklarynda dowarlardan owlak-guzy we düýelerden köşek almak möwsüminiň ýokary guramaçylykly geçirilmegini üpjün etmegi, bu ugurda maldarlarymyz üçin ähli zerur şertleri döretmegi tabşyrdy.

Şeýle hem döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň beýik Garaşsyzlygynyň şöhratly 30 ýyllygy mynasybetli sebitde açylyp, ulanylmaga beriljek medeni-durmuş we önümçilik maksatly desgalarda gurluşyk işleriniň alnyp barlyşyny berk gözegçilikde saklamagyň möhümdigini aýdyp, bu babatda wise-premýer E.Orazgeldiýewe hem-de welaýatyň häkimine anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew sebitde işleriň ýagdaýy, agrotehniki kadalara laýyklykda alnyp barylýan gowaça ekişiniň gidişi barada hasabat berdi.

Welaýatyň bugdaý meýdanlarynda ösüş suwuny tutmak hem-de maýsalary mineral dökünler bilen iýmitlendirmek işleriniň depginini güýçlendirmek boýunça çäreler görülýär, ýeralmanyň, soganyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ýokary hasylyny ösdürip ýetişdirmegi üpjün etmek üçin degişli işler geçirilýär.

Pile öndürmek hem-de maldarlara talabalaýyk şertleri üpjün etmek boýunça işleriň meýilnamasy, ýazky bag ekmek möwsüminiň barşy barada-da hasabat berildi.

Hasabatyň çäklerinde Oba milli maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeleri çözmek boýunça görülýän çäreler hem-de eziz Diýarymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli açylyp, ulanylmaga beriljek medeni-durmuş we önümçilik maksatly desgalarda gurluşyk işleriniň alnyp barlyşy barada aýdyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, sebitiň oba hojalyk meýdanlarynda ýaýbaňlandyrylan möwsümleýin işleriň agrotehniki talaplara doly laýyk gelmelidigini hem-de ýerli toprak-howa şertlerini nazara almak bilen, ylmyň gazananlarynyň ulanylmalydygyny belledi.

Döwlet Baştutanymyz gowaça ekişiniň depgininiň güýçlendirilmelidigine ünsi çekip, bu işiň guramaçylykly we ýokary hilli geçirilmegi bilen baglanyşykly meseleleri berk gözegçilikde saklamak barada häkime anyk tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz welaýatyň bugdaý meýdanlarynda ösüş suwuny tutmak hem-de ak ekinleri mineral dökünler bilen iýmitlendirmek boýunça ýerine ýetirilýän işleriň agrotehniki kadalara laýyk geçirilmeginiň wajypdygyny nygtap, birnäçe tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz ýokarda görkezilen ähli talaplary ýerine ýetirmek bilen, ýeralmanyň, soganyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ýokary hasylynyň ösdürilip ýetişdirilmegini üpjün etmegi tabşyrdy.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow welaýatyň maldarçylyk hojalyklarynda dowarlardan owlak-guzy we düýelerden köşek almak möwsüminiň ýokary guramaçylykly geçirilmegini üpjün etmegiň, bu ugurda maldarlarymyz üçin ähli zerur şertleri döretmegiň wajypdygyny aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz pile öndürmek möwsümine doly taýýarlyk görmek, bu ugurda bellenen meýilnamanyň ýerine ýetirilmegini üpjün etmek, ýüpekçiler bilen şertnamalary öz wagtynda baglaşmak hem-de ýazky bag ekmek möwsümini öz wagtynda tamamlamak we baglara ideg etmek bilen baglanyşykly wise-premýere hem-de häkime degişli tabşyryklary berdi.

Mundan başga-da, ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda göz öňünde tutulan çäreleriň ýerine ýetirilmeginiň wajypdygyna üns çekildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow welaýatyň çäginde dürli maksatly desgalaryň gurluşygynyň ýokary hil derejesinde öz wagtynda tamamlanmagynyň döwrüň möhüm talabydygyny belläp, eziz Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli olaryň açylyş dabaralarynyň ýokary derejede geçirilmegini üpjün etmegi tabşyrdy.

Sanly ulgam arkaly iş maslahaty Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradowyň hasabaty bilen dowam etdi. Häkim welaýatda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy, gowaça ekişiniň geçirilişi hem-de bu möhüm işde tehnikalaryň ulanylyşy barada hasabat berdi. Şunuň bilen birlikde, bugdaý meýdanlarynda ösüş suwuny tutmak hem-de mineral dökünler bilen iýmitlendirmek işleriniň depginini güýçlendirmek ugrunda durmuşa geçirilýän çäreler barada aýdyldy. Gök-bakja önümleriniň, ýeralmanyň, soganyň we beýleki oba hojalyk ekinleriniň bol hasylyny almak üçin zerur çäreler görülýär.

Hasabatyň çäklerinde dowarlardan owlak-guzy we düýelerden köşek almak möwsümini guramaçylykly geçirmek, bu babatda maldarlar üçin ähli zerur şertleri döretmek, köpçülikleýin bag ekmek möwsümini üstünlikli geçirmek hem-de welaýaty mundan beýläk-de abadanlaşdyrmak boýunça görülýän anyk çäreler barada hem aýdyldy.

Häkim eziz Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli ulanylmaga berilmegi meýilleşdirilen durmuş-medeni hem-de önümçilik maksatly desgalaryň gurluşygynyň depgini barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, sebitiň toprak-howa aýratynlyklaryny nazara almak bilen, ekerançylygyň medeniýetini ýokarlandyrmak boýunça birnäçe görkezmeleri berdi. Milli Liderimiz bugdaýa ideg etmek boýunça möwsümleýin çäreleri ýokary hilli hem-de agrotehniki talaplara laýyklykda ýerine ýetirmegi, gowaça ekişini öz wagtynda geçirmegi talap etdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow häzirki wagtda azyk bolçulygyny üpjün etmäge hem-de gök-bakja önümleriniň öndürilýän möçberini artdyrmaga aýratyn üns berilýändigini belläp, ýeralma, sogana we beýleki gök-bakja ekinlerine ideg etmek babatda anyk tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz ýazky bag ekiş baradaky meseleleriň üstünde durup geçip, E.Orazgeldiýewe hem-de häkime ýazky möwsüm üçin meýilleşdirilen bag nahallarynyň gysga wagtda ekilmegini üpjün etmegi hem-de olara talabalaýyk ideg edilmegini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Welaýatyň maldarçylyk hojalyklarynda dowarlardan owlak-guzy we düýelerden köşek almak möwsüminiň ýokary guramaçylykly geçirilmegini üpjün etmeli. Bu ugurda maldarlarymyz üçin ähli zerur şertleri döretmeli diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Pile öndürmek möwsümine doly taýýarlyk görmek, kärendeçi ýüpekçileriň şertnamalaýyn borçnamalaryny ýerine ýetirmegi boýunça bellenen işler bilen baglylykda hem degişli tabşyryklar berildi.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasyny hem-de Oba milli maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde meýilleşdirilýän işleri öz wagtynda ýerine ýetirmegiň zerurdygyny nygtap, Watanymyzyň şanly Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli ulanylmaga beriljek desgalaryň gurluşyklaryny ýokary hilli hem-de bellenen möhletinde tamamlamagyň wajypdygyny aýtdy.

Soňra Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew ekerançylyk ýerlerinde geçirilýän işler, gowaça ekişiniň barşy hem-de bu möwsümde oba hojalyk tehnikalarynyň we enjamlarynyň ulanylyşy, ekiş möwsümine gatnaşýanlaryň sazlaşykly zähmet çekmegi üçin döredilen şertler barada hasabat berdi.

Şeýle hem sebitiň bugdaý ýetişdirilýän meýdanlaryndaky işleriň ýagdaýy barada aýdyldy. Dänäniň bereketli hasylyny almak we azyk bolçulygyny üpjün etmek üçin bugdaý ösdürilip ýetişdirilýän ýerlerde goşmaça mineral dökünleri berilýär, ösüş suwy tutulýar. Şunuň bilen birlikde, ýeralmanyň, soganyň we beýleki gök ekinleriň ýazky görnüşlerine ideg etmek boýunça tagallalar edilýär.

Bag nahallaryny ekmek möwsüminiň alnyp barlyşy hem-de ekilen nahallara ideg edilişi, şeýle hem owlak-guzy we köşek almak möwsümini guramaçylykly geçirmek maksady bilen maldarlaryň netijeli zähmet çekmegi üçin döredilen şertler, pile öndürmek möwsümine hemmetaraplaýyn taýýarlyk görmek işleri barada hem hasabat berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, pagtaçylyk pudagynyň sebitiň ykdysadyýetinde hem-de dokma senagatynyň ösdürilmeginde möhüm orun eýeleýändigini belledi. “Ak altynyň” geljekki bereketli hasyly ekişiň hiline baglydyr, şoňa görä-de, ekişi ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek üçin ähli tagallalaryň berjaý edilmegi zerurdyr diýip, milli Liderimiz nygtady.

Döwlet Baştutanymyz ilkinji nobatdaky wezipeleriň birnäçesine ünsi çekip, ýetişdirilýän güýzlük bugdaýa, gök we bakja ekinlerine, ýeralma we beýlekilere ýokary hilli ideg etmek meselelerine jogapkärli çemeleşmelidigini belledi.

Sebitiň ekologiýa abadançylygyny hem-de türkmen tebigatyny baýlaşdyrmaga gönükdirilen bag nahallarynyň ýazky ekişiniň bellenen wagtynda tamamlanmagyna degişli birnäçe tabşyryklar berildi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow kärendeçi ýüpekçileriň pile öndürmek baradaky şertnamalaýyn borçnamalaryny üstünlikli ýerine ýetirmekleri üçin ähli zerur şertleriň döredilmegini talap etdi.

Welaýatyň maldarçylyk hojalyklarynda dowarlardan owlak-guzy, düýelerden köşek almak boýunça möwsümi ýokary derejede geçirmeli diýip, milli Liderimiz aýtdy hem-de häkime bu pudagyň zähmetkeşleri üçin hemme şertleri döretmegi tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz sebitde möwsümleýin oba hojalyk işlerini agrotehniki kadalara laýyklykda, öz wagtynda we ýokary hilli geçirmegiň zerurdygyna ýene-de bir gezek ünsi çekip, wise-premýere hem-de häkime birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasynyň hem-de Oba milli maksatnamasynyň durmuşa geçirilişine, medeni-durmuş we önümçilik maksatly desgalaryň gurluşyklaryna yzygiderli üns berilmelidir.

Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow welaýatyň çäklerinde şanly seneler mynasybetli açylmagy meýilleşdirilen täze desgalardaky işleriň ýagdaýyny hemişe üns merkezinde saklamagy tabşyrdy. Şolardaky işler bellenen tertibe pugta laýyklykda, ýokary hilli hem-de ekologiýa taýdan howpsuz serişdeleriň ulanylmagy bilen ýerine ýetirilmelidir.

Soňra Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew gowaça ekişiniň barşy we bu jogapkärli möwsümde ýokary öndürijilikli döwrebap tehnikalary doly kuwwatynda ulanmak maksady bilen görülýän çäreler barada hasabat berdi.

Şu günler bugdaý ýetişdirilýän meýdanlarda agrotehniki kadalara laýyklykda, maýsalary mineral dökünler bilen iýmitlendirmek işleri amala aşyrylýar, ösüş suwy tutulýar.

Şeýle hem welaýatyň ekerançylyk meýdanlarynda ýaýbaňlandyrylan beýleki möwsümleýin işler, şol sanda ýeralma, sogan we beýleki ekinleri ösdürip ýetişdirmek boýunça ýerine ýetirilýän işler barada hasabat berildi.

Sebitde bag nahallaryny ekmegiň ýazky möwsüminiň alnyp barlyşy we ekilen ýaş nahallara ideg edilişi, owlak-guzy we köşek almak möwsümi hem-de ýüpekçilik bilen meşgullanýan daýhanlara zerur mümkinçilikleriň döredilişi barada aýdyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, gymmatly ekiniň ekişiniň bellenen möhletlere laýyklykda guralmagynyň we soňra agrotehnikanyň görkezmelerine laýyk derejede gowaça ideg edilmeginiň bereketli “ak altyn” hasylyny almagyň girewidigini belläp, gowaça ekişiniň depginini güýçlendirmek barada häkime anyk tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz bugdaýyň bereketli hasylyny ýetişdirmek üçin tagalla etmegiň zerurdygyny we şunuň bilen baglylykda, ähli agrotehniki çäreler öz wagtynda ýerine ýetirmelidigini aýtdy hem-de döwrebap oba hojalyk tehnologiýalaryny we ugurdaş ylmyň öňdebaryjy gazananlaryny işjeň ornaşdyrmagyň esasynda pagtaçylyk we däneçilik pudaklarynyň düşewüntliligini has-da ýokarlandyrmagyň möhümdigini nygtady.

Milli Liderimiz ilaty dürli azyk önümleri bilen doly möçberde üpjün etmegiň ýurdumyzyň obasenagat toplumynyň esasy wezipesidigini belläp, bu babatda wise-premýer E.Orazgeldiýewe hem-de welaýatyň häkimine anyk tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow bag nahallaryny ekmegi bellenen möhletde tamamlamak hem-de ozal bar bolan baglara ideg etmek we pile öndürmek bilen bagly meseleleri üns merkezinde saklamagy talap etdi.

Hormatly Prezidentimiz welaýatyň maldarçylyk hojalyklarynda owlak-guzy we köşek almak möwsümini ýokary derejede amala aşyrmagyň zerurdygyny aýdyp, bu pudagyň zähmetkeşleri üçin hemme şertleri döretmegi tabşyrdy.

Milli Liderimiz «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň» hem-de Oba milli maksatnamasynyň durmuşa geçirilişine yzygiderli üns berilmelidigini nygtap, Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli ulanylmaga berilmegi meýilleşdirilen desgalaryň gurluşygyny bellenen möhletinde ýokary hilli tamamlamagyň möhümdigini aýtdy.

Milli Liderimiz iş maslahatyny dowam edip, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýewiň hasabatyny diňledi. Wise-premýer ýurdumyzyň obasenagat toplumynyň düzümlerindäki işleriň ýagdaýy, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň geçirilişi, welaýatlarda gurulýan desgalarda işleriň depginlerini güýçlendirmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, obasenagat toplumynyň özgerdilmegine gönükdirilen döwlet maksatnamalaryny yzygiderli amala aşyrmagyň möhümdigine ünsi çekip, bu ugurda alnyp barylýan işleriň depginlerini güýçlendirmegiň şu günüň möhüm wezipesidigini belledi. Munuň özi oba hojalyk önümleriniň öndürilýän mukdarynyň artdyrylmagyna, oba zähmetkeşleriniň durmuş derejesiniň ýokarlandyrylmagyna ýardam berer.

Gahryman Arkadagymyz obasenagat toplumynyň kuwwatlyklarynyň doly herekete getirilmeginiň zerurdygyny nygtap, oba hojalyk ekinlerine bellenilen möhletlerde göwnejaý ideg etmek boýunça agrotehniki çäreleriň geçirilmeginiň möhümdigini belledi. Ýaş agaç nahallarynyň ösüşine yzygiderli gözegçilik etmek gerek diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Milli Liderimiz ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şöhratly 30 ýyllygy mynasybetli “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” şygary bilen geçýän ýylda sebitlerde meýilleşdirilen ähli çäreler Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň ruhuna laýyk gelmelidir diýip, öňde goýlan möhüm wezipeleri oňyn çözmek üçin ähli tagallalaryň edilmelidigini belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatyny jemläp, oňa gatnaşyjylara berk jan saglyk, alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzda düýpli bazar özgertmeleri üstünlikli amala aşyrylýar. Bazar özgertmeleri diňe jemgyýetçilik önümçiligini senagatlaşdyrmaga gönükdirilmän, eýsem, milli ykdysadyýetiň ösüş ugurlarynyň sazlaşdyrylmagynyň wajyp guralyny hem esaslandyrýar. Ýurdumyzda maýa goýum çekmek mümkinçiliklerini ýokarlandyrmak maksady bilen gymmatly kagyzlar bazaryny ösdürmeklik işleri yzygiderli durmuşa geçirilýär. Türkmenistanda maliýe edaralarynyň işini kämilleşdirmegiň, maliýe usullarynyň görnüşlerini giňeltmegiň hasabyna ykdysadyýetimizde maliýe serişdelerini amatly paýlamak, şeýle hem durnukly esasda uzakmöhletli maýa goýumlaryny çekmek işleri üstünlikli amala aşyrylýar.

Milli Lidermiziň taýsyz tagallasy bilen ýurdumyzda durnukly ösüşi üpjün etmek babatynda düýpli öňegidişlikler gazanyldy. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň» esasy wezipeleriniň biri hem bazar ykdysadyýetine tapgyrlaýyn geçmek maksady bilen paýdarlar jemgyýetlerini döretmek, gymmatly kagyzlar bazaryny, gazna biržasynyň işini kämilleşdirmek babatynda anyk çäreleri durmuşa geçirmekden ybaratdyr. Gymmatly kagyzlar bazarynyň ösmegi üçin bazar gatnaşyklarynyň kämilleşdirilen hukuk binýady kemala getirildi.

Milli ykdysadyýeti ösdürmekde döwlet gymmatly kagyzlar bazaryny kadalaşdyrýar. Jemgyýetde maýa goýum işjeňligini ýokarlandyrmak maksady bilen ähli mümkin bolan şertler we mümkinçilikler giňden ulanylýar.

Ýurdumyz Garaşsyzlygyna eýe bolanyndan soňra milli ykdysadyýetimiziň bazar gatnaşyklaryna kem-kemden geçmegi, onuň netijesinde eýeçiligiň dürli görnüşleriniň ýüze çykmagy gymmatly kagyzlaryň dolanyşyga girizilmegine itergi berdi. Döwletimizde gymmatly kagyzlar bilen geçirilýän amallary düzgünleşdirmek boýunça halkara derejesine laýyk gelýän kanunçylyk hukuk binýadyny döretmek maksady bilen degişli kanunçylyk namalaryna birnäçe goşmaçalar we üýtgetmeler girizildi. 2014-nji ýylyň 8-nji noýabryndaky «Gymmatly kagyzlar bazary hakynda», 1999-njy ýylyň 23-nji noýabryndaky «Paýdarlar jemgyýetleri hakynda» Türkmenistanyň Kanunlary hem-de Türkmenistanyň Prezidentiniň 2015-nji ýylyň 21-nji awgustynda çykaran Karary bilen tassyklanan «Gymmatly kagyzlar bazarynda hünär işini ygtyýarlylandyrmak hakynda» düzgünnama kabul edildi.

2014-nji ýylda kabul edilen «Gymmatly kagyzlar bazary hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň kabul edilmegi gymmatly kagyzlar bazaryny ösdürmekde möhüm ädim boldy. Kanunda Türkmenistanyň çäklerinde dolanyşykda bolup biljek gymmatly kagyzlaryň görnüşleri, gymmatly kagyzlar bazaryna gatnaşyjylar, olaryň iş çygyrlary, gymmatly kagyzlary dolanyşyga goýbermegiň, olaryň döwlet tarapyndan bellige alynmagynyň tertibi kesgitlenen.

«Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüşiniň 2011 — 2030-njy ýyllar üçin Milli maksatnamasynyň» aýrylmaz bölegi hökmünde gymmatly kagyzlar bazaryny ösdürmegiň esasy maksady maýa goýumlaryny çekmegiň netijeli usulyny döretmek, maýany bir ýere jemlemek we ony ykdysadyýetiň pudaklarynyň hem-de hojalygy ýöredijileriň arasynda gaýtadan rejeli paýlamak bolup durýar.

Ýurdumyzda kagyzlar bazarynyň işläp başlamagy bilen, maýalaýyn serişdeleri işjeň ulanýan tarap bolup kärhanalar, telekeçiler çykyş edýärler. Maliýe bazarynyň ösdürilmeginiň zerurlygy öz-özünden däl-de, eýsem, göni önümçiligiň aýratynlyklaryndan we talaplaryndan gelip çykýar. Döwletiň edara görnüşli taraplarynyň paýdarlar jemgyýetine öwrülmegi, paýnamalaryň dolanyşyga goýberilmegi bir tarapdan edara-kärhanalaryň girdejisiniň artmagyna we raýatlaryň goşmaça girdeji gazanmagyna şertleri döredip, beýleki tarapdan ýurduň içerki maliýe ýagdaýynyň durnuklylygyna oňyn täsir edýär we ykdysady görkezijileriň düýpli gowulanmagyna şert döredýär. Şeýle-de, milli maliýe ulgamyny yzygiderli kämilleşdirmäge we düýpli özgertmeleri netijeli durmuşa geçirmäge itergi berýär.

Ýurdumyzyň gazna bazary milli maliýe bazaryň esasy bölegi bolmak bilen, eýeçiligiň täzeden netijeli paýlanmagyna we milli ykdysadyýete maýa goýumlaryň çekilmegine ygtybarly binýat bolýar. Şunda gazna bazarynyň netijeli işi maýa goýum goruny emele getirmegiň möhüm şerti bolup çykyş edýär.

Şeýlelikde, milli Liderimiziň başlangyjy bilen, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe iň öňdebaryjy innowasion tehnologiýalar esasynda ýokary depginler bilen ösýän ykdysadyýetimiziň pudaklaryny sazlaşykly ösdürmek, ýurdumyzda gymmatly kagyzlar bazaryny guramak babatynda alnyp barylýan belent tutumly işleri goldap, olara goşant goşmak biziň her birimiziň borjumyzdyr.

Hormatly Prezidentimiziň öňdengörüjilikli döwlet syýasatynyň netijesinde ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň artdyrylmagy bilen täze gurulýan senagat desgalarynyň sany hem ýylsaýyn artýar. Şonuň bilen bir hatarda, welaýatlarymyzyň ählisinde täze etraplar, şäherçelerdir obalar emele getirildi. Ýurdumyzyň şäherleriniň we obalarynyň keşbi düýpgöter özgerýär, olarda ähli amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlary, täze mekdepler we çagalar baglary, lukmançylyk merkezleri, medeniýet köşkleri we beýleki durmuş-ykdysady önümçilik desgalary gurulýar. Türkmen döwletiniň üstünlikli ösüşini üpjün etmäge uly ýardam edýän iri senagat kärhanalaryny gurmak, ýagny dünýä bazarlarynda ýokary bäsdeşlige ukyply bolan önümleri öndürýän önümçilik kärhanalaryny kemala getirmek işleri Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe üstünlikli amala aşyryldy.

Goý, ata Watanymyzy ykdysady taýdan kuwwatly döwlete öwürýän hormatly Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun!

Serdar GURDOW,

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Ygtyýarlylandyryş we ygtyýarlylandyrmak işine gözegçilik bölüminiň başlygy.

Milli ykdysadyýetimiziň durnukly ösüşini üpjün etmekde sanly ulgamy, ylmyň soňky gazananlaryny, innowasiýalary we döwrebap tehnologiýalary halk hojalygynyň ähli pudaklaryna ornaşdyrmak şu günüň wajyp wezipeleriniň biridir. Türkmenistanyň ykdysadyýetiniň esasy pudaklarynyň biri bolan nebitgaz toplumynda önümçiligiň netijeliligini ýokarlandyrmak bilen birlikde, ekologiýa talaplarynyň kadalaryny gyşarnyksyz berjaý etmek, pudagyň ylmy-tehniki kuwwatyny berkitmek babatda toplumlaýyn çäreler durmuşa geçirilýär. Bu çäreleriň öňdebaryjy ylmy esaslara daýanyp amal edilmegi bolsa hormatly Prezidentimiziň döredijilikli garaýyşlaryna esaslanýar.

«Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasy» milli ykdysadyýetimizi ösdürmegiň ileri tutulýan ugurlaryny, esasy wezipelerini we maksatlaryny kesgitledi. Prezident Maksatnamasynda nebitgaz pudagynyň mümkinçiliklerine aýratyn ähmiýet berildi. Bu mümkinçilikleriň üstünlikli durmuşa geçirilmegi Gahryman Arkadagymyzyň öňe süren «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň» wezipelerine laýyk gelýär. Häzirki wagtda sanly özgertmeleri durmuşa geçirmek ýoluna düşen nebitgaz pudagynyň kärhanalarynda durnukly ösüş üpjün edilýär. Milli Liderimiziň alyp barýan sanly ykdysadyýeti ösdürmek syýasatynyň bu ulgamdaky esasy maksady ýurdumyzyň nebitgaz pudagyny ösdürmekden, uglewodorod we mineral serişdeleriniň çig mal binýadyny sanly ulgam arkaly berkitmekden, nebitiň we tebigy gazyň çykarylyşynyň möçberlerini artdyrmakdan, olary gaýtadan işlemekden, uglewodorod serişdelerini daşary ýurtlara eksport etmegiň mümkinçiliklerini ýokarlandyrmakdan ybaratdyr. Halkara ülňülere laýyk gelýän we bäsdeşlige ukyply önümleri öndürmek, daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek we olary netijeli özleşdirmek hem bu ugurda esasy wezipelerdir.

Türkmen tebigy gazyny halkara bazarlara köpugurly çykarmak babatda nebitgaz toplumy tarapyndan ägirt uly işler amala aşyrylýar. Ýurdumyzyň ykdysady bähbitlerine esaslanýan we türkmen tebigy gazyny satyn alyjylaryň bildirýän isleglerini göz öňünde tutýan meýilnamany durmuşa geçirmek üçin Türkmenistan tebigy gazy daşary ýurt bazarlaryna ibermegiň geografiýasyny giňeltmek işlerini dowam etdirmegi meýilleşdirýär. Nebitgaz pudagyny ösdürmek bilen baglanyşykly Prezident Maksatnamasynda kesgitlenen wezipeler ýurdumyzyň bu ugurda dünýä tejribesinden ugur alýandygyny aýdyň görkezýär.

Durmuşa geçirilýän şeýle işlerde ylmy esaslara we daşary ýurt tejribesine daýanylmagy, Gahryman Arkadagymyzyň döredijilikli başlangyçlaryndan gözbaş alýan döwlet syýasatyna esaslanylmagy ýurdumyzyň nebitgaz pudagynyň mundan beýläk-de ösdüriljekdigine güwä geçýär.

Abdyrahym HOJAÝEW,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.

Mälim bolşy ýaly, 30-njy martda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Buýruga gol çekdi. Resminama laýyklykda, ýurdumyzyň wekiliýeti 30-njy martdan 2-nji aprel aralygynda Türkmenistan bilen Russiýa Federasiýasynyň arasyndaky ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň meselelerini ara alyp maslahatlaşmak, Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-rus Hökümetara toparynyň ýolbaşçylarynyň duşuşyklaryny, iki ýurduň daşary işler ministrleriniň arasynda syýasy geňeşmeleri geçirmek maksady bilen Russiýa Federasiýasynyň Moskwa şäherine iş saparyna ugradyldy. Şeýle hem saparyň meýilnamasynda Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň daşary işler ministrleriniň Geňeşiniň nobatdaky mejlisine gatnaşmak we Russiýanyň döwlet edaralarynyň wekilleri bilen hyzmatdaşlyk hakyndaky resminamalara gol çekmek bellenildi.

Türkmenistany we Russiýa Federasiýasyny gadymdan gelýän dostluk gatnaşyklary, taryhy taýdan ýola goýlan hyzmatdaşlyk baglanyşdyrýar. Häzirki döwürde strategik hyzmatdaşlyk esasynda ýola goýulýan gatnaşyklar ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn esasda sazlaşykly ösdürilýär. Biziň ýurtlarymyz abraýly halkara guramalaryň çäklerinde netijeli gatnaşyklary ýola goýmak arkaly, sebit hem-de ählumumy parahatçylygyň, howpsuzlygyň, abadançylygyň üpjün edilmegi bilen baglanyşykly wajyp meseleler boýunça garaýyşlaryň ýakyndygyny ýa-da gabat gelýändigini beýan edýärler.

Türkmen-rus hyzmatdaşlygy giň ugurlary öz içine alýar, munuň özi bilelikdäki Hökümetara toparyň işine möhüm orun degişli bolan söwda-ykdysady ulgamda netijeli gatnaşyklary ösdürmek üçin ägirt uly mümkinçilikleriň bardygyny görkezýär. Ynsanperwer ugurlar, bilim we ylym, medeniýet hem-de sungat ulgamlary boýunça däp bolan gatnaşyklaryň berkidilmegine uly ähmiýet berilýär.

Russiýanyň iri sebitleri bilen ýola goýlan ykdysady, işewür we medeni gatnaşyklaryň okgunly häsiýetini bellemek gerek. Bularyň ählisi ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlarynda özara bähbitli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek üçin bar bolan mümkinçilikleri doly durmuşa geçirmäge ýardam berer.

Türkmenistanyň hem-de Russiýanyň gadymdan gelýän dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk we birek-birege hormat goýmak däplerine esaslanýan netijeli gatnaşyklary mundan beýläk-de giňeltmäge bolan gyzyklanmalary Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-rus Hökümetara toparynyň ýolbaşçylarynyň 30-njy martda geçirilen duşuşygynda tassyklanyldy.

Topara Russiýa tarapyndan başlyklyk ediji, Russiýanyň Hökümetiniň Başlygynyň orunbasary A.Owerçuk ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň sazlaşykly ösýändigini, şunda döwletara aragatnaşyklaryň netijeli guraly bolan hökümetara topara möhüm ornuň degişlidigini nygtady.

Bu topara türkmen tarapyndan başlyklyk ediji, Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow hem-de wise-premýer, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy S.Berdimuhamedow Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň başlygy M.Mişustin bilen bolan duşuşykda Russiýanyň aýry-aýry sebitlerini, iri senagat we medeni merkezlerini öz içine alýan ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy giňeltmek üçin ägirt uly mümkinçilikleriň bardygyny aýtdylar.

Özara hyzmatdaşlygy ösdürmegiň giň mümkinçilikleriniň Türkmenistanda milli ykdysadyýetimiziň köpugurly esasda ösdürilmegine, täze, ýokary girdejili, eksport ugruny nazarlaýan önümleri öndürýän pudaklaryň döredilmegine gönükdirilen giň möçberli özgertmeleri amala aşyrmakda möhüm ähmiýete eýedigi bellenildi.

Hökümetara toparyň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek maksady bilen, türkmen-rus we Rus-türkmen işewürlik geňeşleriniň işiniň netijeliligini ýokarlandyrmak bilen baglanyşykly teklipler öňe sürüldi. Bu işe iki ýurduň işewür toparlarynyň wekilleriniň çekilmeginiň möhümdigi aýdyldy.

Hökümet agzalarynyň, iki ýurduň döwlet düzümleriniň ýokary wezipeli wekilleriniň gatnaşmagynda geçirilen maslahatyň dowamynda senagat, maşyn gurluşygy, energetika, ulag we aragatnaşyk, maliýe-bank ulgamlary ýaly wajyp ugurlardaky netijeli gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmek boýunça anyk çäreler hakynda gyzyklanma bildirilýän pikir alyşmalar boldy.

Medeni-ynsanperwer ulgamda hyzmatdaşlyk etmegiň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Sanly tehnologiýalar ulgamyndaky gatnaşyklaryň ähmiýeti aýratyn bellenildi. Munuň özi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Türkmenistany durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri bolup durýar.

Geçirilen maslahatyň jemleri boýunça wajyp hökümetara we pudagara resminamalaryň birnäçesine gol çekildi.

“Sebitara hyzmatdaşlyga ýardam bermek hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň arasyndaky Ylalaşyga”; “Halkara lukmançylyk, sanitariýa düzgünlerini (2005 ý.) ornaşdyrmak babatda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi bilen Sarp edijileriň hukuklaryny goramak we adamyň abadançylygy babatda gözegçilik boýunça federal gullugyň (Russiýa Federasiýasy) arasyndaky Ylalaşyga»; “Türkmenistan bilen Russiýa Federasiýasynyň arasynda geçirilýän harytlaryň gümrük bahalary baradaky resminamalary we maglumatlary alyşmak hakynda Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugy bilen Federal gümrük gullugynyň (Russiýa Federasiýasy) arasyndaky Teswirnama”; “Özara söwda barada statistik maglumatlary alyşmak hakynda Türkmenistanyň Statistika baradaky döwlet komiteti bilen Federal gümrük gullugynyň (Russiýa Federasiýasy) arasyndaky Ähtnama”; “Hyzmatdaşlyk etmek hakynda Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky bilen “Transkapitalbank” jemgyýetçilik paýdarlar jemgyýetiniň arasyndaky Ylalaşyga”; «Hyzmatdaşlyk etmek hakynda Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky bilen Döwlet ýöriteleşdirilen Russiýa eksport-import bankynyň (paýdarlar jemgyýetiniň) arasyndaky Ähtnama” gol çekildi.

Şol gün Moskwada sebit howpsuzlyk meseleleri boýunça pudagara geňeşmeler geçirildi. Onuň dowamynda häzirki zamanyň wehimlerine garşy durmak boýunça bilelikdäki çäreler ara alnyp maslahatlaşyldy. Aýratyn-da, taraplar iki ýurduň owgan meselesi we ondaky parahatçylykly ýagdaýy mundan beýläk-de pugtalandyrmagyň mümkinçilikleri boýunça garaýyşlaryny beýan etdiler.

Maglumat howpsuzlygy boýunça özara gatnaşyklaryň meselelerine garaldy. 2019-njy ýylda Türkmenistanyň we Russiýa Federasiýasynyň Prezidentleri tarapyndan kabul edilen halkara maglumat howpsuzlygyny üpjün etmek babatda hyzmatdaşlyk hakyndaky Bilelikdäki Beýannamanyň wajypdygy bellenildi. Taraplar häzirki zaman maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalaryny netijeli ulanmak ýaly möhüm ugurdaky gatnaşyklary giňeltmek barada aýtdylar.

31-nji martda Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy S.Berdimuhamedow Russiýa Federasiýasynyň Howpsuzlyk geňeşiniň başlygynyň orunbasary, Russiýa Federasiýasynyň Prezidentiniň ýanyndaky ylym we bilim boýunça Geňeşiň başlygynyň orunbasary D.Medwedew bilen duşuşdy.

Duşuşygyň dowamynda ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň möhüm ugurlary, şol sanda syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ugurlar boýunça gyzyklanma bildirilýän pikir alyşmalar boldy. Birleşen Milletler Guramasynyň Tertipnamasynda bellige alnan binýatlaýyn ugurlary nazara almak bilen, howpsuzlyk meselesi boýunça türkmen-rus hyzmatdaşlygynyň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň 2021-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etmek hakyndaky başlangyjynyň we onuň BMG-niň Baş Assambleýasynyň degişli Kararnamasy arkaly berkidilmeginiň ägirt uly ähmiýeti nygtaldy. Şunuň bilen baglylykda, Russiýa tarapyna ýurdumyzda şu ýylyň dekabr aýynda geçirilmegi meýilleşdirilýän ýokary derejeli halkara maslahata gatnaşmaga çakylyk beýan edildi.

Ýurdumyzyň wekiliýetiniň Moskwa saparynyň çäklerinde türkmen-rus gatnaşyklarynyň köpugurly häsiýete eýedigi nazara alnyp, Russiýa Federasiýasynyň döwlet düzümleriniň we iri kompaniýalarynyň ýolbaşçylary bilen duşuşyklar geçirildi.

“Lukoýl” nebit kompaniýasynyň ýolbaşçysy bilen bolan duşuşygyň çäklerinde özara bähbitli gatnaşyklaryň geljekki ugurlaryna garaldy hem-de Hazar deňzindäki “Dostluk” känini işläp taýýarlamak babatdaky taslama we TOPH taslamasyna gatnaşmagyň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Köp ýyllaryň dowamynda Türkmenistan bilen hyzmatdaşlyk edýän “KAMAZ” açyk paýdarlar jemgyýetiniň ýolbaşçylary bilen hem duşuşyk geçirildi. Onda awtotehnikalary ibermek, şeýle hem Russiýanyň bu iri kompaniýasynyň ýurdumyzda alyp barýan işleriniň gerimini giňeltmek bilen baglanyşykly meselelere garaldy.

“MIR” döwletara teleradiokompaniýasynyň we “Bütinrussiýa döwlet teleradiogepleşikler kompaniýasy” federal döwlet unitar kärhanasynyň ýolbaşçylary bilen geçirilen duşuşyklarda maglumat ulgamynda iki ýurduň arasyndaky gatnaşyklary giňeltmäge bolan gyzyklanmalar beýan edildi. Türkmenistanyň Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komiteti bilen özara gatnaşyklary işjeňleşdirmegiň meselelerine garaldy.

Mundan başga-da, Russiýanyň Saglygy goraýyş ministrliginiň, “Hormatly akademik N.F.Gamalei adyndaky epidemiologiýa we mikrobiologiýa milli barlaglar merkezi” federal döwlet býujet edarasynyň, Statistika baradaky federal döwlet gullugynyň, Russiýa Federasiýasynyň Söwda-senagat edarasynyň, “Bütinrussiýa döwlet teleradiogepleşikler kompaniýasy” federal döwlet unitar kärhanasynyň, Russiýanyň döwlet agrar uniwersitetiniň — Moskwanyň K.A.Timirýazow adyndaky oba hojalyk akademiýasynyň, “Sberbank” açyk paýdarlar jemgyýetiniň, “Traskapitalbank” açyk paýdarlar jemgyýetiniň, “Gazprom” açyk paýdarlar jemgyýetiniň, “GAZPROM Sсhweiz AG”, Uralyň raýat awiasiýasy zawody paýdarlar jemgyýetiniň, “Professor Ý.W.Samoýlow adyndaky NIUIF” paýdarlar jemgyýetiniň, Russiýanyň göni maýa goýumlar gaznasynyň, “Rosgossirk” döwlet unitar kärhanasynyň, Uly Moskwa döwlet sirkiniň, “Krasswetmet” açyk paýdarlar jemgyýetiniň ýolbaşçylary bilen duşuşyklar boldy.

Taraplaryň birek-birege ynanyşmagy, özara düşünişmegi duşuşyklaryň ýokary derejesine şaýatlyk edýär. Munuň özi deňhukukly, birek-birege ynanyşmak esasynda, geçen ýyllaryň tejribesini we döwlet ösüşiniň möhüm wezipelerini nazara almak arkaly ýola goýulýan hyzmatdaşlygyň täze görnüşlerini kesgitlemek üçin möhüm binýady kemala getirmäge bolan umumy we ylalaşykly çemeleşmeleri taýýarlamagy şertlendirýär.

1-nji aprelde Russiýa Federasiýasynyň daşary işler ministri S.Lawrow bilen bolan duşuşykda syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ugurlardaky hyzmatdaşlygyň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Gepleşikleriň ahyrynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň arasynda biologik howpsuzlygy üpjün etmek meseleleri boýunça özara düşünişmek hakyndaky Ähtnama gol çekildi.

Ýurdumyzyň wekiliýeti Moskwa saparynyň çäklerinde Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň daşary işler ministrleriniň Geňeşiniň nobatdaky mejlisine gatnaşar. Onuň gün tertibi sebit we halkara howpsuzlygy pugtalandyrmak, syýahatçylyk, bedenterbiýe we sport, ýaşlar syýasaty ýaly möhüm ugurlarda köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy ösdürmek bilen baglanyşykly meseleleri öz içine alýar. Garaşylyşy ýaly, türkmen tarapy mejlise gatnaşyjylaryň garamagyna birnäçe resminamalary hödürlär.

(TDH).

Hormatly Prezidentimiziň Karary bilen tassyklanan «Türkmenistanda 2019 — 2025 –nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyny» durmuşa geçirmek boýunça uly işler alnyp barylýar.

Häzirki wagtda Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugy Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň ýardam bermeginde Birleşen Milletler Guramasynyň Ösüş maksatnamasy hem-de Birleşen Milletler Guramasynyň Söwda we ösüş konferensiýasy bilen hyzmatdaşlykda «Eksport-import amallary üçin bir penjire» ulgamyny ornaşdyrmak boýunça taslamany durmuşa geçirmek işlerini alyp barýar. Bu möhüm işiň gözbaşynda bolsa 2020-nji ýylyň 11-nji dekabrynda ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplygynyň şanly 25 ýyllygyna bagyşlanyp geçirilen Halkara serginiň çäklerinde, Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugynyň, BMG-niň Ösüş maksatnamasynyň hem-de BMG-niň Söwda we ösüş konferensiýasynyň arasynda «Eksport-import amallary üçin bir penjire» atly üçtaraplaýyn taslama resminamasynyň baglanyşylmagy durýar.

Bu taslama esasynda eksport-import amallaryna gatnaşýan döwlet edaralarynyň özara iş gatnaşyklaryny ýeňilleşdirmek we sazlaşdyrmak arkaly «Bir penjire» ulgamynyň netijeli girizilmegi üpjün ediler. Taslamanyň çäginde eksport-import amallaryna gatnaşýan ygtyýarly edaralaryň, ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň hem-de jemgyýetçilik birleşmeleriniň arasynda elektron resminama dolanyşygy ýola goýlar. Şunuň netijesinde «Bir penjire» ulgamynyň işe ornaşdyrylmagy ýurdumyzyň üstaşyr mümkinçiliklerini, halkara söwdasyny ösdürmäge has giň ýol açar.

Ýurdumyzda «Bir penjire» ulgamyny ornaşdyrmak üçin degişli şertleri döredýän we onuň üçin platforma bolup durýan «ASYCUDA World» atly utgaşdyrylan gümrük maglumatlar ulgamy gümrük edaralarynda 2019-njy ýylyň 1-nji ýanwaryndan doly işe girizildi. Bu taslamanyň maksady edarada özara iş gatnaşyklaryny ýeňilleşdirmek arkaly «Bir penjire» ulgamynyň netijeliligini üpjün etmekden Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugy bilen import we eksport düzgünlerinde amala aşyrylanda, gözegçilige gatnaşýan döwlet gözegçilik edaralarynyň arasyndaky özara işi berkitmekden, ygtyýarnamalaryň, güwänamalaryň we rugsatnamalaryň integrirlenen monitoringini we gözegçiligini ýola goýmakdan, gümrük taýdan resmileşdirme işleri amala aşyrylanda, pudagara töwekgelçilik dolandyrylyşy girizmekden, Türkmenistanyň sebitleýin ykdysady integrasiýasyndaky we halkara söwdasyndaky mümkinçilikleri berkitmekden ybarat.

2021-nji ýylyň 14-nji ýanwarynda türkmen-owgan dostluk-doganlyk gatnaşyklaryny alamatlandyrýan iri üç sany taslamanyň Akina — Andhoý beketleriniň arasyndaky demir ýol böleginiň, Kerki — Şibirgan ugry boýunça elektrik geçirijisiniň hem-de Ymamnazar — Akina we Serhetabat — Turgundy halkara optiki-süýümli aragatnaşyk we üstaşyr ulgamlarynyň gurluşygynyň tamamlanmagy mynasybetli dabaralar geçirildi. Munuň özi ýurdumyzyň sebitiň ulag-logistika merkezine öwrülendiginiň anyk subutnamasydyr.

2021-nji ýylyň 12-nji fewralynda geçirilen Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde bagtyýarlyk döwrümizde milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynda sanly ulgamy giňden ornaşdyrmak arkaly ýokary tehnologiýaly we bäsdeşlige ukyply sanly ykdysadyýeti ösdürmek hem-de «Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugy bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Ösüş maksatnamasynyň arasyndaky «Eksport-import amallary üçin Bir penjire» atly 2021 — 2023-nji ýyllar üçin Taslama resminamasyny» ýerine ýetirmek maksady bilen, Türkmenistanyň Prezidenti Karara gol çekdi. Resminama laýyklykda, «Eksport-import amallary üçin Bir penjire» ulgamynyň işini utgaşdyrmak boýunça Pudagara topar döredildi hem-de bu toparyň düzümi, topar hakyndaky Düzgünnama tassyklanyldy.

Bu taslama, esasan, harytlar daşary ýurtlara çykarylanda we ýurda getirilýän taraplar üçin açyk we öňünden kesgitläp boljak söwda gurşawyny hem-de işewürlik, maýa goýumlary üçin amatly şertleri döretmek arkaly, Birleşen Milletler Guramasynyň Durnukly ösüş maksatlarynyň «Mynasyp iş we ykdysady ösüş» atly maksadyna, şeýle hem gümrük we serhedi goramaga jogapkär beýleki döwlet gözegçilik edaralarynyň iş mümkinçiliklerini berkitmek hem-de sebit integrasiýasyny höweslendirmek arkaly «Parahatçylyk, adalatlylyk we netijeli edaralar» atly maksadyna ýetmäge gönükdirilendir.

Garaşsyz Diýarymyzyň 30 ýyllyk şanly toýunyň belent zähmet üstünliklerine beslenýän «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda amala aşyrýan döwrebap özgertmeleri, mähriban halkynyň bagtyýar geljegini nazarlaýan beýik tutumly işleri üçin hormatly Prezidentimize berk jan saglyk, uzak ömür arzuw edýäris.

Şöhrat MÜLKIÝEW,

Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugynyň Aşgabat şäher gümrükhanasynyň harby gullukçysy, maýor.

Mukaddes Garaşsyzlyk ösüşli menzillerimiziň täze belentligini kesgitläp, halky öňe sary batly gadamlar bilen alyp gitmek üçin zerur özgertmeleri amala aşyrmagyň berk daýanjy bolup, ykbalymyzyň nurly sahypasyna öwrüldi.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň her bir ýylynyň uly-uly işler bilen başlanyp, şol depgin bilenem jemlenmegi indi adaty ýagdaýa öwrüldi. Ine, şu ýylyň ilkinji günlerinde hormatly Prezidentimiziň ak pata bermegi bilen “Malaý” gaz känindäki täze gaz gysyjy desganyň açylmagy hem ýurdumyzyň energetika strategiýasyny üstünlikli durmuşa geçirmekde täze üstünliklere badalga boldy. Şeýle desganyň işe girizilmeginiň ähmiýeti, onuň ykdysadyýetimiziň depginini artdyrmakdaky orny barada biz öz ýokary okuw mekdebimizde bilim alýan, geljekde energetika pudagynda zähmet çekmeli ýaşlara giňden düşündirýäris. Şol gaz gysyjy desga «Malaý», «Üçajy», «Galkynyş» we «Döwletabat» gaz känlerinden alynýan tebigy gazy sorup almaga we 100 kilometr uzaklyga çenli güýçli basyş bilen akdyrmaga mümkinçilik berer. Ýylyň başynyň şeýle uly ähmiýetli waka — akyma bat berýän desganyň işe girizilmegi bilen başlanmagynyň özi geljekki ädimlerimiziň badynyň ýylsaýyn artjakdygy baradaky ynamy kalbyňa guýýar.

Halkymyzyň rysgalynyň göterilýändigini, topragymyzyň berekediniň artýandygyny golaýda hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda açylyp ulanylmaga berlen ýyladyşhanalaryň mysalynda-da aýtsa bolar. Ýurdumyzyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy bolan hususy kärhanalara degişli bu ýyladyşhanalarda öndürilýän önümler halkymyzyň islegini kanagatlandyrmak bilen bir hatarda, gök önümleriň daşary ýurtlara iberilýän möçberini artdyrmak barada Gahryman Arkadagymyzyň öňde goýan sepgitlerine ýetmekde-de täze ädimdir. Bu aýdylanlar hormatly Prezidentimiziň öňdengörüjilikli syýasatynyň miwesi bolup, Watany gülletmegi maksat edinýän her bir ynsanyň öňünde giň mümkinçilikleri açýar. Döredilýän şeýle ajaýyp mümkinçilikler üçin Gahryman Arkadagymyza çäksiz alkyş aýdýan türkmen telekeçileri ajaýyp zamanamyzda has-da öndürijilikli zähmet çekýärler. Muňa biz golaýda, ýurdumyzyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň döredilmeginiň 13 ýyllygyna bagyşlanyp, paýtagtymyzdaky Söwda-senagat edarasynda geçirilen sergide-de şaýat bolduk. Sergini synlanyňda gysga döwrüň içinde ýurdumyzyň ykdysadyýetinde ýetilen belent sepgitlere, açylan mümkinçilikleriň geriminiň giňdigine haýran galmak bilen, milli Liderimiziň: “Garaşsyzlyk bahasyna ýetip bolmajak düşünjedir, döwletimiziň mizemezliginiň, halkymyzyň agzybirliginiň we jebisliginiň müdimi binýadydyr” diýen sözleriniň çuňňur manysyna has-da aýdyň göz ýetirýärsiň.

Taryh üçin şeýle gysga döwrüň içinde asyrlara barabar sepgitleriň amal edilmegi ýurtda parahatçylygyň, agzybirligiň höküm sürmegi bilen berk baglanyşyklydyr. Munuň özi dünýä jemgyýetçiliginiň bu toprakda alnyp barylýan işlere, durmuşa geçirilýän özgerişliklere ynam bilen bakmagyna getirýär. Ine, şular ýaly oňyn ýagdaýlaryň netijesinde-de bu günki gün Türkmenistan dünýä döwletleri bilen işjeň, dostlukly hyzmatdaşlygy alyp barýar. Türkmenistanyň dünýäde parahatçylygy goldamak, ählumumy energetika howpsuzlygyny üpjün etmek, ulag ulgamyndaky hyzmatdaşlygy kämilleşdirmek bilen baglanyşykly başlangyçlarynyň Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan yzygiderli goldanylyp durulmagy Gahryman Arkadagymyzyň alyp barýan syýasatynyň dünýä halklarynyň bähbidini nazarlaýandygyna şaýatlyk edýär.

Bagtyýarlygyň lälezar ýaýlasynda, her birimiziň perzentlik söýgimizden, ynamly gadamlarymyzyň badyndan Türkmenistan Watanymyz mundan beýläk hem güllesin, gül açsyn! Hormatly Prezidentimiziň umumadamzat bähbitli ynsanperwer syýasatynyň dünýä ýüzünde dabaralanýanlygynyň buşlukçysy bolup, ýaşyl Tugumyz baky parlasyn!

Hoşgeldi TAHYROW,

Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň mugallymy.