Mälim bolşy ýaly, 30-njy martda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Buýruga gol çekdi. Resminama laýyklykda, ýurdumyzyň wekiliýeti 30-njy martdan 2-nji aprel aralygynda Türkmenistan bilen Russiýa Federasiýasynyň arasyndaky ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň meselelerini ara alyp maslahatlaşmak, Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-rus Hökümetara toparynyň ýolbaşçylarynyň duşuşyklaryny, iki ýurduň daşary işler ministrleriniň arasynda syýasy geňeşmeleri geçirmek maksady bilen Russiýa Federasiýasynyň Moskwa şäherine iş saparyna ugradyldy. Şeýle hem saparyň meýilnamasynda Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň daşary işler ministrleriniň Geňeşiniň nobatdaky mejlisine gatnaşmak we Russiýanyň döwlet edaralarynyň wekilleri bilen hyzmatdaşlyk hakyndaky resminamalara gol çekmek bellenildi.
Türkmenistany we Russiýa Federasiýasyny gadymdan gelýän dostluk gatnaşyklary, taryhy taýdan ýola goýlan hyzmatdaşlyk baglanyşdyrýar. Häzirki döwürde strategik hyzmatdaşlyk esasynda ýola goýulýan gatnaşyklar ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn esasda sazlaşykly ösdürilýär. Biziň ýurtlarymyz abraýly halkara guramalaryň çäklerinde netijeli gatnaşyklary ýola goýmak arkaly, sebit hem-de ählumumy parahatçylygyň, howpsuzlygyň, abadançylygyň üpjün edilmegi bilen baglanyşykly wajyp meseleler boýunça garaýyşlaryň ýakyndygyny ýa-da gabat gelýändigini beýan edýärler.
Türkmen-rus hyzmatdaşlygy giň ugurlary öz içine alýar, munuň özi bilelikdäki Hökümetara toparyň işine möhüm orun degişli bolan söwda-ykdysady ulgamda netijeli gatnaşyklary ösdürmek üçin ägirt uly mümkinçilikleriň bardygyny görkezýär. Ynsanperwer ugurlar, bilim we ylym, medeniýet hem-de sungat ulgamlary boýunça däp bolan gatnaşyklaryň berkidilmegine uly ähmiýet berilýär.
Russiýanyň iri sebitleri bilen ýola goýlan ykdysady, işewür we medeni gatnaşyklaryň okgunly häsiýetini bellemek gerek. Bularyň ählisi ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlarynda özara bähbitli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek üçin bar bolan mümkinçilikleri doly durmuşa geçirmäge ýardam berer.
Türkmenistanyň hem-de Russiýanyň gadymdan gelýän dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk we birek-birege hormat goýmak däplerine esaslanýan netijeli gatnaşyklary mundan beýläk-de giňeltmäge bolan gyzyklanmalary Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-rus Hökümetara toparynyň ýolbaşçylarynyň 30-njy martda geçirilen duşuşygynda tassyklanyldy.
Topara Russiýa tarapyndan başlyklyk ediji, Russiýanyň Hökümetiniň Başlygynyň orunbasary A.Owerçuk ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň sazlaşykly ösýändigini, şunda döwletara aragatnaşyklaryň netijeli guraly bolan hökümetara topara möhüm ornuň degişlidigini nygtady.
Bu topara türkmen tarapyndan başlyklyk ediji, Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow hem-de wise-premýer, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy S.Berdimuhamedow Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň başlygy M.Mişustin bilen bolan duşuşykda Russiýanyň aýry-aýry sebitlerini, iri senagat we medeni merkezlerini öz içine alýan ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy giňeltmek üçin ägirt uly mümkinçilikleriň bardygyny aýtdylar.
Özara hyzmatdaşlygy ösdürmegiň giň mümkinçilikleriniň Türkmenistanda milli ykdysadyýetimiziň köpugurly esasda ösdürilmegine, täze, ýokary girdejili, eksport ugruny nazarlaýan önümleri öndürýän pudaklaryň döredilmegine gönükdirilen giň möçberli özgertmeleri amala aşyrmakda möhüm ähmiýete eýedigi bellenildi.
Hökümetara toparyň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek maksady bilen, türkmen-rus we Rus-türkmen işewürlik geňeşleriniň işiniň netijeliligini ýokarlandyrmak bilen baglanyşykly teklipler öňe sürüldi. Bu işe iki ýurduň işewür toparlarynyň wekilleriniň çekilmeginiň möhümdigi aýdyldy.
Hökümet agzalarynyň, iki ýurduň döwlet düzümleriniň ýokary wezipeli wekilleriniň gatnaşmagynda geçirilen maslahatyň dowamynda senagat, maşyn gurluşygy, energetika, ulag we aragatnaşyk, maliýe-bank ulgamlary ýaly wajyp ugurlardaky netijeli gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmek boýunça anyk çäreler hakynda gyzyklanma bildirilýän pikir alyşmalar boldy.
Medeni-ynsanperwer ulgamda hyzmatdaşlyk etmegiň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Sanly tehnologiýalar ulgamyndaky gatnaşyklaryň ähmiýeti aýratyn bellenildi. Munuň özi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Türkmenistany durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri bolup durýar.
Geçirilen maslahatyň jemleri boýunça wajyp hökümetara we pudagara resminamalaryň birnäçesine gol çekildi.
“Sebitara hyzmatdaşlyga ýardam bermek hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň arasyndaky Ylalaşyga”; “Halkara lukmançylyk, sanitariýa düzgünlerini (2005 ý.) ornaşdyrmak babatda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi bilen Sarp edijileriň hukuklaryny goramak we adamyň abadançylygy babatda gözegçilik boýunça federal gullugyň (Russiýa Federasiýasy) arasyndaky Ylalaşyga»; “Türkmenistan bilen Russiýa Federasiýasynyň arasynda geçirilýän harytlaryň gümrük bahalary baradaky resminamalary we maglumatlary alyşmak hakynda Türkmenistanyň Döwlet gümrük gullugy bilen Federal gümrük gullugynyň (Russiýa Federasiýasy) arasyndaky Teswirnama”; “Özara söwda barada statistik maglumatlary alyşmak hakynda Türkmenistanyň Statistika baradaky döwlet komiteti bilen Federal gümrük gullugynyň (Russiýa Federasiýasy) arasyndaky Ähtnama”; “Hyzmatdaşlyk etmek hakynda Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky bilen “Transkapitalbank” jemgyýetçilik paýdarlar jemgyýetiniň arasyndaky Ylalaşyga”; «Hyzmatdaşlyk etmek hakynda Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky bilen Döwlet ýöriteleşdirilen Russiýa eksport-import bankynyň (paýdarlar jemgyýetiniň) arasyndaky Ähtnama” gol çekildi.
Şol gün Moskwada sebit howpsuzlyk meseleleri boýunça pudagara geňeşmeler geçirildi. Onuň dowamynda häzirki zamanyň wehimlerine garşy durmak boýunça bilelikdäki çäreler ara alnyp maslahatlaşyldy. Aýratyn-da, taraplar iki ýurduň owgan meselesi we ondaky parahatçylykly ýagdaýy mundan beýläk-de pugtalandyrmagyň mümkinçilikleri boýunça garaýyşlaryny beýan etdiler.
Maglumat howpsuzlygy boýunça özara gatnaşyklaryň meselelerine garaldy. 2019-njy ýylda Türkmenistanyň we Russiýa Federasiýasynyň Prezidentleri tarapyndan kabul edilen halkara maglumat howpsuzlygyny üpjün etmek babatda hyzmatdaşlyk hakyndaky Bilelikdäki Beýannamanyň wajypdygy bellenildi. Taraplar häzirki zaman maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalaryny netijeli ulanmak ýaly möhüm ugurdaky gatnaşyklary giňeltmek barada aýtdylar.
31-nji martda Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy S.Berdimuhamedow Russiýa Federasiýasynyň Howpsuzlyk geňeşiniň başlygynyň orunbasary, Russiýa Federasiýasynyň Prezidentiniň ýanyndaky ylym we bilim boýunça Geňeşiň başlygynyň orunbasary D.Medwedew bilen duşuşdy.
Duşuşygyň dowamynda ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň möhüm ugurlary, şol sanda syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ugurlar boýunça gyzyklanma bildirilýän pikir alyşmalar boldy. Birleşen Milletler Guramasynyň Tertipnamasynda bellige alnan binýatlaýyn ugurlary nazara almak bilen, howpsuzlyk meselesi boýunça türkmen-rus hyzmatdaşlygynyň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň 2021-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etmek hakyndaky başlangyjynyň we onuň BMG-niň Baş Assambleýasynyň degişli Kararnamasy arkaly berkidilmeginiň ägirt uly ähmiýeti nygtaldy. Şunuň bilen baglylykda, Russiýa tarapyna ýurdumyzda şu ýylyň dekabr aýynda geçirilmegi meýilleşdirilýän ýokary derejeli halkara maslahata gatnaşmaga çakylyk beýan edildi.
Ýurdumyzyň wekiliýetiniň Moskwa saparynyň çäklerinde türkmen-rus gatnaşyklarynyň köpugurly häsiýete eýedigi nazara alnyp, Russiýa Federasiýasynyň döwlet düzümleriniň we iri kompaniýalarynyň ýolbaşçylary bilen duşuşyklar geçirildi.
“Lukoýl” nebit kompaniýasynyň ýolbaşçysy bilen bolan duşuşygyň çäklerinde özara bähbitli gatnaşyklaryň geljekki ugurlaryna garaldy hem-de Hazar deňzindäki “Dostluk” känini işläp taýýarlamak babatdaky taslama we TOPH taslamasyna gatnaşmagyň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy.
Köp ýyllaryň dowamynda Türkmenistan bilen hyzmatdaşlyk edýän “KAMAZ” açyk paýdarlar jemgyýetiniň ýolbaşçylary bilen hem duşuşyk geçirildi. Onda awtotehnikalary ibermek, şeýle hem Russiýanyň bu iri kompaniýasynyň ýurdumyzda alyp barýan işleriniň gerimini giňeltmek bilen baglanyşykly meselelere garaldy.
“MIR” döwletara teleradiokompaniýasynyň we “Bütinrussiýa döwlet teleradiogepleşikler kompaniýasy” federal döwlet unitar kärhanasynyň ýolbaşçylary bilen geçirilen duşuşyklarda maglumat ulgamynda iki ýurduň arasyndaky gatnaşyklary giňeltmäge bolan gyzyklanmalar beýan edildi. Türkmenistanyň Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komiteti bilen özara gatnaşyklary işjeňleşdirmegiň meselelerine garaldy.
Mundan başga-da, Russiýanyň Saglygy goraýyş ministrliginiň, “Hormatly akademik N.F.Gamalei adyndaky epidemiologiýa we mikrobiologiýa milli barlaglar merkezi” federal döwlet býujet edarasynyň, Statistika baradaky federal döwlet gullugynyň, Russiýa Federasiýasynyň Söwda-senagat edarasynyň, “Bütinrussiýa döwlet teleradiogepleşikler kompaniýasy” federal döwlet unitar kärhanasynyň, Russiýanyň döwlet agrar uniwersitetiniň — Moskwanyň K.A.Timirýazow adyndaky oba hojalyk akademiýasynyň, “Sberbank” açyk paýdarlar jemgyýetiniň, “Traskapitalbank” açyk paýdarlar jemgyýetiniň, “Gazprom” açyk paýdarlar jemgyýetiniň, “GAZPROM Sсhweiz AG”, Uralyň raýat awiasiýasy zawody paýdarlar jemgyýetiniň, “Professor Ý.W.Samoýlow adyndaky NIUIF” paýdarlar jemgyýetiniň, Russiýanyň göni maýa goýumlar gaznasynyň, “Rosgossirk” döwlet unitar kärhanasynyň, Uly Moskwa döwlet sirkiniň, “Krasswetmet” açyk paýdarlar jemgyýetiniň ýolbaşçylary bilen duşuşyklar boldy.
Taraplaryň birek-birege ynanyşmagy, özara düşünişmegi duşuşyklaryň ýokary derejesine şaýatlyk edýär. Munuň özi deňhukukly, birek-birege ynanyşmak esasynda, geçen ýyllaryň tejribesini we döwlet ösüşiniň möhüm wezipelerini nazara almak arkaly ýola goýulýan hyzmatdaşlygyň täze görnüşlerini kesgitlemek üçin möhüm binýady kemala getirmäge bolan umumy we ylalaşykly çemeleşmeleri taýýarlamagy şertlendirýär.
1-nji aprelde Russiýa Federasiýasynyň daşary işler ministri S.Lawrow bilen bolan duşuşykda syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ugurlardaky hyzmatdaşlygyň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Gepleşikleriň ahyrynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň arasynda biologik howpsuzlygy üpjün etmek meseleleri boýunça özara düşünişmek hakyndaky Ähtnama gol çekildi.
Ýurdumyzyň wekiliýeti Moskwa saparynyň çäklerinde Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň daşary işler ministrleriniň Geňeşiniň nobatdaky mejlisine gatnaşar. Onuň gün tertibi sebit we halkara howpsuzlygy pugtalandyrmak, syýahatçylyk, bedenterbiýe we sport, ýaşlar syýasaty ýaly möhüm ugurlarda köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy ösdürmek bilen baglanyşykly meseleleri öz içine alýar. Garaşylyşy ýaly, türkmen tarapy mejlise gatnaşyjylaryň garamagyna birnäçe resminamalary hödürlär.
(TDH).
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/24882?type=feed