Новости
Sanly ykdysadyýetiň mümkinçilikleri

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Arkadagly Serdarymyzyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň batly depginler bilen ösýän ähli pudagynda sanly ulgama, innowasion tehnologiýalara uly orun degişlidir. «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ulgamy ösdürmegiň Konsepsiýasynda» kesgitlenen wezipelerden ugur alnyp, döwletimizde sanly ykdysadyýeti ösdürmek işleri, tehnologiýalardan peýdalanmak mümkinçilikleri barha giň gerime eýe bolýar.  

                                                                   

Sanly tehnologiýalar bize birnäçe wagtlyk işimizi az salymda ýokary hil derejede ýerine ýetirmäge mümkinçilik berýär. Sanly ykdysadyýetiň esasy görkezijileri bolan döwrebap tehnologiýalar durmuşymyza mäkäm ornaşýar. Gündelik durmuşda ulanýan serişdelerimiziň, enjamlarymyzyň, iň bärkisi, öýjükli el telefonlarymyzyň hem haýsy döwletde öndürilendigi ählimize gyzykly bolsa gerek. Muny bilmek üçin uly bir zähmet sarp etmezden harytlarda ulanylýan, gelip çykýan ýerinden habar berýän ştrih koduny ýa-da QR koduny ulanmak ýeterlik. Ştrih kodundan tapawutlykda QR kody sanlary, harplary we haryda degişli beýleki maglumatlary birleşdirýän, özünde 4000-den gowrak görkezijiniň sanawyna mümkinçilik berýän «kwadratlar» toplumydyr. 

                                                                   

QR kody — tehniki serişdeleriň kömegi bilen okalmagy we bilinmegi üçin kodlanylýan maglumaty özünde saklaýan dessin tassyklanylýan iki ölçegli ştrih kodudyr. Taryhy çeşmelere salgylansak, QR kody ilkinji gezek 1994-nji ýylda harytlary hasaba almak ýa-da onuň bahasyny anyklamak üçin ulanylýar. Ol ştrih kodundan 10 esse çalt işlemek bilen, ýuwaş-ýuwaşdan önümçilikde we söwdada giňden ýaýrap başlaýar. Bu kod iňlis dilinden terjime edilende «dessin jogap» diýmekligi aňladýar. Iki ölçegli ştrih kod görnüşi bolup, gara  we ak nagyşlara meňzeýän inedördül gözenegiň içinde maglumatlary saklaýan kod iki tarapdan, ýagny keseligine we dikligine okamaga mümkinçilik berýär. Köp maglumatlary ýadynda saklaýan QR kody skanirlenende ulanyja dessin hyzmat etmek bilen sanly enjam tarapyndan aňsatlyk bilen okalýar. 

                                                                   

Sanly ykdysadyýetiň durmuşymyza ornaşýan döwründe QR kodlary faýllary göçürip almakda, web sahypalaryny taýýarlamakda, elektron biletleri satyn almakda, saýta çalt girmekde, täze maglumatlar bilen tanyşmakda, önümi kodlamakda  we beýleki hyzmatlaryň görnüşlerinde giňden ulanylýar.  

                                                                   

QR kody harytlaryň nirede öndürilendigini we önümiň hakykylygyny ýüze çykarmak üçin-de zerur bolup durýar. Käbir näsazlyklara görä, önüm çalşylyp hem bilinýär. Ýagny önümiň gabynda «Hytaýda öndürildi» diýip ýazylandygyna garamazdan, ol önüm ştrih kody ýa-da QR kody arkaly barlanan ýagdaýynda, başga ýurduň önümi bolup çykýar. Bu ýagdaý her bir ýurduň öz milli ştrih kody arkaly-da anyklanylyp bilinýär. 

                                                                   

Soňky öndürilýän smartfonlarda kamerada ýerleşýän içki QR kod okaýjysy bar. Maglumaty okamak üçin kody islendik burçdan kamera görkezmek ýeterlik. Telefonyňyzda QR kody okaýjy programma gurnalmadyk bolsa, onda onlaýn dükanlaryndan ýa-da beýleki smartfonlardan göçürip alyp bilersiňiz.  

                                                                   

Häzirki döwürde dünýäde ýüze çykan çylşyrymly ýagdaýlarda QR koduny ulanýanlaryň sany has-da artdy. Çünki bu hyzmat arkaly raýatlar birek-birege geçip biljek ýokanç kesellerden goranmaga hem mümkinçilik alýarlar. Indi her bir maksat üçin QR kodlarynyň birnäçe görnüşleri hereket edýär. Öňler çalt we aňsat okalýan QR kody surat, tekst, şekil, haryt, hyzmat we beýleki ugurlarda ulanylan bolsa, soňky wagtda binagärlik we taryhy ýadygärliklerde syýahatçylaryň maglumat almagynda hem giňden ulanylyp başlandy.  

                                                                   

Bu ugurda iş alyp barýan halkara guramalarynyň maglumatlaryna laýyklykda, sanly tehnologiýalar gündelik durmuşymyzda ýüze çykýan köpsanly meseläni çözmekde we ýurduň ykdysady ösüşiniň çaltlandyrylmagyna hem mümkinçilik döreder. QR kody näsaglara lukmanlar bilen duşuşmaga, kärhanalaryň önümlerini gerekli wagtda we gerekli ýerde hödürlemäge ýardam berýär. Eýýäm käbir ykdysady taýdan ösen ýurtlaryň metro stansiýalarynda wirtual dükanlary döredilip, QR kody arkaly dükanyň önüm programmasyndaky sebede goşulyp, eltip bermek hyzmatyndan peýdalanmak arkaly dürli görnüşli söwda etmäge mümkinçilik döredilýär. 

                                                                   

Söwda merkezlerinde ýa-da bölek-söwda dükanlarda müşderilere tiz we döwrebap hyzmat etmek maksady bilen ýöriteleşdirilen enjamlar ulanylýar. Bu usul diňe bir müşderiler bilen işlenende ulanylman, eýsem, getirilýän harytlary ammarlara ýerleşdirmekde, olary hasaba almakda, hasabatyny ýöretmekde we degişli ýagdaýlarda hasapdan aýyrmakda hem ýeňillikleri döredýär. Şeýle-de, QR kodunyň ýene bir amatly tarapy, ol dürli sebäplere görä 30 göterime çenli pozulan halatynda hem okamaga mümkinçilik berýär.  

                                                                   

Harytlaryň hakykylygyny barlamak üçin hem QR koduny ulanyp bolýar. Onuň üçin degişli programmany açmak we ykjam enjamyňyzyň kamerasyna önümiň QR koduny görkezmek ýeterlikdir. Önüm hakyky bolsa ony tassyklaýjy belgi peýda bolar. Mahlasy, sanly ykdysadyýetiň eşretleri adamzadyň wagtyny tygşytlap, bir wagtda birnäçe işleri etmegine şert döretmek bilen birlikde, onuň jan saglygynyň goralmagynda hem uly hemaýaty bardyr. 

                                                                   

Sanly ykdysadyýetiň görkezijileri bolup çykyş edýän hyzmatlaryň bu görnüşlerini döwletimizde pudaklara ornaşdyrmak meseleleri Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň konsepsiýasynda we «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynda» hem özüniň aýdyň beýanyny tapýar.  

                                                                   

Goý, ýurdumyzda sanly ulgamy ösdürmek babatda beýik işleri durmuşa geçirýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolsun! 

                                                                                                           

Serdar GARLYÝEW,

                       

Türkmen döwlet maliýe institutynyň mugallymy.

13.10.2022
Türkmenistanyň Prezidenti Serdar BERDIMUHAMEDOW: — Sungatyň güýji adamlary parahatçylyga, dostluga çagyrýar

Türkmenistanda halkara festiwal geçirilýär 

                                                                   

 Türkmenabat, 12-nji oktýabr (TDH). Şu gün Lebap welaýatynyň Türkmenabat şäherinde «Senetçilik we amaly-haşam sungaty dünýä halklarynyň mirasynda» atly halkara festiwalyň dabaraly açylyşy boldy. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň başlangyjy bilen geçirilýän giň gerimli döredijilik çäresi köpöwüşginli milli medeniýetimiziň özboluşlylygyny, onuň döwletimiziň we jemgyýetimiziň ösüşindäki ornuny, ägirt uly parahatçylyk döredijilik kuwwatyny açyp görkezmäge gönükdirilendir. 

                                                                   

Döwlet Baştutanymyz pederlerimizden miras galan däp-dessurlaryň we ynsanperwer ýörelgeleriň, türkmen halkynyň döredijilik kuwwatynyň döwrebap derejede ösdürilmegine uly üns berýär. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Garaşsyz, Bitarap Türkmenistan beýleki döwletler bilen parahatçylyk, dostluk we raýdaşlyk gatnaşyklaryny ýola goýup, Durnukly ösüş maksatlarynyň durmuşa geçirilmegine saldamly goşant goşýar. Şunda dünýä halklarynyň özara düşünişmegine ýardam berýän medeni hyzmatdaşlyga aýratyn orun degişlidir. 

                                                                   

Ýurdumyz sebitiň ykrar edilen parahatçylyk dörediji we iri medeni merkezi bolmak bilen, giň gerimli ynsanperwer hyzmatdaşlyga taýýardygyny görkezýär, medeniýetleriň özara baýlaşdyrylmagyna çagyrýar. Türkmenistanyň Medeniýet ministrligi tarapyndan guralan «Senetçilik we amaly-haşam sungaty dünýä halklarynyň mirasynda» atly halkara festiwal hem munuň nobatdaky subutnamasydyr. Şunda ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna türkmen milli halyçylyk sungatynyň, dutar ýasamak senetçiliginiň, dutarda saz çalmak we bagşyçylyk sungatynyň girizilendigini bellemek ýerlikli bolar. Şeýle-de bu abraýly sanawa türkmen keşdeçilik, keçe sungatyny we türkmen demirçilik senedini girizmek göz öňünde tutulýar. 

                                                                   

Döredijilik forumynyň geçirilýän ýeri bolan Lebap welaýatynyň çäginde türkmen halkynyň gadymy taryhyna we medeniýetine şaýatlyk edýän dürli döwürlere degişli 200-den gowrak binagärlik ýadygärligi ýerleşýär. Ady belli gadymy ilatly ýerleriň we iri söwda şäherleriniň çäklerinde geçirilen arheologik gazuw-barlag işleri ýönekeý öý önümçiliginiň çäginden has alyslara çykýan türkmen senetçiliginiň taryhyň jümmüşine uzap gidýän däpleriniň bardygyny ýüze çykardy. Senetçilik önümleri, şol sanda ajaýyp türkmen halylary, şaý-sepleri, küýzegärlik önümleri halkara bazarlarda uly islegden peýdalanyp, Türkmenistandan daşary ýurtlara äkidilipdir, şeýlelikde, adamzat medeniýetine saldamly goşant goşupdyr. 

                                                                   

Myhmanlar üçin Türkmenabadyň häzirki zaman binagärligi hem gyzyklydyr. Taryhy we ülkäni öwreniş muzeýiniň, welaýat kitaphanasynyň, Seýitnazar Seýdi adyndaky döwlet sazly drama teatrynyň, Ruhyýet köşgüniň we “Bagt köşgüniň”, Halkara howa menziliniň, Lebap welaýat baş metjidiniň, 2021-nji ýylda Medeniýet hepdeliginiň geçirilen döwründe açylyp, milli we halkara ähmiýetli iri çäreler üçin niýetlenen “Türkmeniň ak öýi” binalary onuň ajaýyp nusgalarydyr. 

                                                                   

“Türkmeniň ak öýi” binasynyň öňündäki meýdançany baýramçylyk ruhy gurşap aldy. Onda ýurdumyzyň gündogar sebitiniň döredijilik toparlarynyň çykyşlary ýaýbaňlandyryldy. Artistler hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň milli medeniýetimiziň ösdürilmegine berýän ünsi üçin çäksiz hoşallyklaryny beýan edip, ata Watanymyzyň abadançylygynyň bähbidine alyp barýan işlerinde täze üstünlikleri arzuw etdiler. 

                                                                   

Binanyň eýwanynda festiwala gatnaşyjylary we myhmanlary ýaşajyk sazandalar özboluşly çykyşy bilen garşyladylar. Olar ussatlyk bilen käsede saz çalýarlar. Şeýle-de bu ýerde muzeý gymmatlyklarynyň sergisi ýaýbaňlandyrylypdyr. Sergi türkmen halkynyň köptaraply döredijilik zehininiň aýdyň subutnamasy bolup, onda milli amaly-haşam sungatynyň we halk senetçiliginiň görnüşleri görkezilýär. 

                                                                   

Myhmanlar “Türkmeniň ak öýi” binasynyň sergiler zalynda ýerleşýän, milli şekillendiriş we amaly-haşam sungatynyň häzirki zaman ösüşi barada gürrüň berýän hemişelik sergi bilen uly gyzyklanma bildirip tanyşdylar.  

                                                                   

Halkara festiwalyň dabaraly açylyşy ajaýyp konsert zalynda boldy. Bu ýere ýurdumyzyň Hökümet agzalary, medeniýet ulgamynyň, şäher hem-de welaýat häkimlikleriniň, jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ýolbaşçylarydyr wekilleri, hormatly ýaşulular, Türkmenabat şäheriniň ýaşaýjylary we myhmanlary ýygnandylar. Foruma daşary ýurtlardan gatnaşyjylaryň hatarynda Gazagystandan, Özbegistandan, Eýrandan, Türkiýeden, Koreýa Respublikasyndan, Latwiýadan medeniýet ulgamynyň wekilleri, suratkeşler, senetçiler bar. 

                                                                   

Ýygnananlar hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň festiwala gatnaşyjylara iberen Gutlagyny uly üns bilen diňlediler. Gutlagda halkara festiwalyň dürli halklaryň arasynda parahatçylygy pugtalandyrmakdaky, dost-doganlygy kemala getirmekdäki orny aýratyn nygtalýar. 

                                                                   

«Senetçilik we amaly-haşam sungaty dünýä halklarynyň mirasynda» atly halkara festiwal dünýä halklary bilen dostlukly gatnaşyklaryň barha pugtalanýandygynyň, medeni hyzmatdaşlygyň täze derejelere göterilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr. Bu festiwal türkmen halkynyň sungat derejesine göterilen senetçiligini, milliligi we özboluşlylygy bilen meşhur bolan amaly-haşam sungatyny dünýä çykarmaga täze badalga berer” diýlip, döwlet Baştutanymyzyň Gutlagynda bellenilýär. 

                                                                   

Medeni forumyň dabaraly açylyşy Seýitnazar Seýdi adyndaky döwlet sazly drama teatrynyň artistleriniň hem-de ýurdumyzyň welaýatlarynyň döredijilik toparlarynyň ýerine ýetiren “Türkmenistan — dost-doganlygyň mekany” atly aýdym-sazly edebi kompozisiýasy bilen dowam etdi. Bu sahna oýnunda döredijilik çäresiniň baş taglymy — häzirki zaman türkmen sungatynyň köpugurlylygy, onuň adamzadyň taryhy-medeni mirasy bilen aýrylmaz arabaglanyşygy, dünýäniň halklaryny ýakynlaşdyrmakdaky orny öz beýanyny tapdy. 

                                                                   

Soňra sahnada estrada aýdymçylarynyň we döredijilik toparlarynyň ýerine ýetirmeginde aýdym-sazly, tansly çykyşlar görkezildi. Olar öz çykyşlarynda Garaşsyz Watanymyzy, milli medeni gymmatlyklarymyzyň saklanylmagyna hem-de artdyrylmagyna aýratyn üns berýän Arkadagly Serdarymyzyň beýik işlerini wasp etdiler. 

                                                                   

Çagalar döredijilik toparlarynyň “Bagtyýar çagalar” atly çykyşynda milli medeniýetimiziň iň gowy däpleriniň dowamatlylygy öz beýanyny tapdy. Konsertde halk we nusgawy sazlar, döwrebap estrada aýdymlary ýaňlandy. Döredijilik toparlarynyň aýry-aýry çykyşlary türkmen halkynyň özboluşly däp-dessurlaryna bagyşlandy. 

                                                                   

Türkmen aýdymçylarynyň hem-de Lebap welaýatynyň sazandalar toparynyň festiwala gatnaşyjy ýurtlaryň — Gazagystanyň, Eýranyň, Latwiýanyň, Türkiýäniň, Özbegistanyň meşhur aýdymdyr sazlaryny, tans kompozisiýalaryny şol ýurtlaryň dillerinde ýerine ýetirmegi daşary ýurtly myhmanlar we tomaşaçylar üçin hakyky baýramçylyk sowgady boldy. 

                                                                   

“Gel, Türkmenistana!” atly türkmen, rus we iňlis dillerinde ýaňlanan aýdym parahatçylygyň, halklaryň dostlugynyň ýurdy bolan Garaşsyz, Bitarap Türkmenistana çakylyk boldy. 

                                                                   

“Dost-dogany jem edip, toý toýlaýar Diýarym” atly joşgunly kompozisiýany ýerine ýetiren welaýatlaryň döredijilik toparlarynyň birleşen aýdym-sazly çykyşy konsert maksatnamasynyň jemleýji bölegine öwrüldi. Konsertiň ahyrynda oňa gatnaşyjylaryň ählisiniň bilelikde ýerine ýetiren “Alkyş Arkadagly Serdara!” atly aýdymy türkmen döwletiniň täze eýýamynyň senasy, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň adyna waspnama bolup ýaňlandy. 

                                                                   

Festiwalyň çäreleri günüň ikinji ýarymynda Lebap welaýatynyň Taryhy we ülkäni öwreniş muzeýinde dowam etdi. Bu ýerde amaly-haşam sungatynyň eserleriniň, senetçilik işleriniň sergisi açyldy. 

                                                                   

Welaýatyň Taryhy we ülkäni öwreniş muzeýinde 35 müňden gowrak sergi önümleri saklanyp, şolaryň köp bölegi ýurdumyzyň bahasyna ýetip bolmajak gymmatlyklary bolup durýar. Olaryň hatarynda amaly-haşam sungatynyň hem-de olara deňelen hünärmentçilik işleriniň gadymy nusgalary bar. Diňe soňky ýyllarda köp sanly etnografik tapyndylar, gadymy Amul şäherçesinde geçirilen möwsümleýin gazuw-agtaryş işleriniň dowamynda ýüze çykarylan arheologik tapyndylaryň 100-den gowragy muzeýiň gaznasynyň üstüni ýetirdi. 

                                                                   

Häzirki wagtda muzeý şäheriň iri ülkäni öwreniş merkezine öwrülip, bu ýerde milli baýramçylyklar mynasybetli çäreler, gyzyklanma döredýän şahsyýetler bilen duşuşyklar, häzirki zaman sungat sergileri, okuw maslahatlary we ylmy maslahatlar geçirilýär. Onuň işgärleri iri ylmy-barlag, usulyýet işlerini alyp barýarlar. 

                                                                   

Festiwala gatnaşyjylar muzeýde ýaýbaňlandyrylan sergi bilen tanyşdylar. Bu ýerde amaly-haşam sungatynyň eserleri, gap-gaçlar we heýkeller, şekillendiriş sungatynyň, halk senetçiliginiň ussatlarynyň işleri, şol sanda halylar, keçeler, palaslar, gobelen önümleri, gaýyşdan we deriden taýýarlanan önümler, milli egin-eşikler, tikin işleri, owadan kümüş şaý-sepler, saz gurallary, türkmenleriň durmuşynda ulanylan beýleki adaty serişdeler köpdürlüligi bilen görkezildi. Senetçiler haly we küýzegärlik önümleriniň, milli saz gurallarynyň ýasalyşy, türkmen gelin-gyzlarynyň el işleri barada gyzykly gürrüň berdiler. 

                                                                   

Şeýlelikde, döwürleriň, ruhy mirasyň, özboluşly däpleriň dowamatlylygynyň hakyky arabaglanyşygy ýüze çykarylyp, olaryň aýawly saklanmagy bilen birlikde, halk senetçileri tarapyndan ösdürilýändigi hem doly äşgär boldy. 

                                                                   

Festiwala daşary ýurtlardan gatnaşyjylaryň sergi önümleri: agaçdan we galaýydan ussatlarça ýasalan önümler, aýnadan taýýarlanan ýazuw önümleri, gelşikli gutujyklar, matadan taýýarlanan we matanyň ýüzüne çekilen özboluşly işler, bezegler, “ebru” usulynda ýerine ýetirilen suratlar amaly-haşam sungatynyň köp sanly janköýerleriniň ünsüni çekdi. Myhmanlar festiwala milli lybaslaryň nusgalaryny, gündogaryň ýurtlary üçin däp bolan kalligrafiýa hem-de daşy elde işlemek sungatynyň eserlerini, çeper işleri, köpdürli sowgatlyk önümleri we taryhy asyrlaryň jümmüşine uzap gidýän halk döredijiligini emele getirýän beýleki önümleri getiripdirler. 

                                                                   

Ýurdumyzyň dürli welaýatlaryndan, şeýle-de Eýrandan, Türkiýeden, Gazagystandan, Özbegistandan, Koreýa Respublikasyndan, Latwiýadan sergide görkezilýän gymmatlyklar aýratyn reňk öwüşgini, nagyşlarynyň we gölleriniň özboluşlylygy bilen tapawutlanýarlar. Dünýäniň halklarynyň asyrlaryň hem-de häzirki döwrüň hakydasyny özünde jemleýän medeniýetleriniň doly akabaly derýasy şunuň ýaly çeşmelerden emele gelýär. Türkmenabatdaky häzirki festiwal kalbyňda hut şeýle duýgulary galdyrýar. 

                                                                   

Serginiň açylyş dabarasynyň dowamynda oňa gatnaşyjylar hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa festiwalyň ýokary guramaçylyk derejesi üçin hoşallyklaryny bildirip, şeýle halkara forumyň geçirilmeginiň amaly-haşam sungatynyň gadymy nusgalaryny çuňňur öwrenmekde, dünýä halklary bilen dostlukly gatnaşyklary ösdürmekde uly ähmiýetiniň bardygyny nygtadylar. 

                                                                   

Agşam myhmanlar Seýitnazar Seýdi adyndaky döwlet sazly drama teatrynda «Gyzyl kürte» atly çeper filmi görmäge çagyryldy. Çeper filmdäki wakalar 1941 — 1945-nji ýyllaryň Beýik Watançylyk urşy döwrüniň anyk pursatlaryna esaslanypdyr. 

                                                                   

Türkmen durmuşynyň aýdyň tapgyrlaryny beýan edýän bu film şu ýyl halk köpçüligine ýetirildi. Ol iýun aýynda — Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet gününiň baýram edilýän günlerinde ilkinji gezek görkezildi. Türkmen kinematografiýaçylarynyň işi diňe bir biziň ýurdumyzyň tomaşaçylarynyň arasynda däl, eýsem, daşary ýurtlarda-da uly meşhurlyga eýe bolup, ol eýýäm halkara kinofestiwallaryň birnäçesine gatnaşdy. 

                                                                   

Ertir «Senetçilik we amaly-haşam sungaty dünýä halklarynyň mirasynda» atly halkara festiwalyň çäklerinde Lebap welaýat kitaphanasynda «Adaty senetçilik we amaly-haşam sungaty dünýä halklarynyň mirasynda» atly ylmy-amaly maslahat geçiriler. Onuň barşynda milli mirasy gorap saklamagyň, öwrenmegiň hem-de wagyz etmegiň möhüm wezipeleri ara alnyp maslahatlaşylar. Şol mirasyň aýrylmaz bölegi senetçilik we amaly-haşam sungatydyr. 

                                                                   

Şeýle-de maslahata gatnaşyjylara tejribe alyşmak, şol sanda halkara sergileri guramakda tejribe alyşmak üçin mümkinçilik dörediler. Köpçülikleýin çäreleri geçirmäge niýetlenen “Türkmeniň ak öýi” binasynyň ýanyndaky desgada milli lybaslaryň tanyşdyrylyş dabarasy geçiriler. 

                                                                   

Daşary ýurtly myhmanlar Amyderýanyň kenar ýakasyndaky şäheriň gözellikleri bilen tanyşmagyny dowam ederler. Festiwalyň maksatnamasynyň çäklerinde döredijilik duşuşyklary we ussatlyk sapaklary meýilleşdirilýär. 

                                                                   

 14-nji oktýabrda Lebap welaýat Taryhy we ülkäni öwreniş muzeýinde festiwalyň ýapylyş dabarasy geçiriler.

13.10.2022
«Gara altyn» ussatlarynyň zähmet depgini

Täze taryhy eýýamyň ak ýollaryndan röwşen geljegine barýan mähriban Watanymyzda ägirt uly tebigy baýlyklary ählumumy bähbitlere gönükdirmekde belent sepgitler nazarlanýar. Bu bolsa, öz nobatynda, ýurdumyzyň energiýa serişdelerini öndüriji ýurt hem-de ygtybarly hyzmatdaş hökmünde dünýä dolan abraý-mertebesini belende göterýär. Geljekde hem tebigy baýlyklarymyzy diňe bir halkymyzyň däl, eýsem, bütin adamzadyň abadan durmuşynyň, ýagty geljeginiň hatyrasyna gönükdirmek Arkadagly Serdarymyzyň döwlet syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biridir.  

                                                                   

Dünýä jemgyýetçiliginiň uly goldawyna eýe bolýan şeýle döwletli tutumlaryň rowaçlygyna mynasyp goşant goşmak welaýatymyzyň nebit-gazçylarynyň hem asylly maksatlarynyň biridir. «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň geçen döwründe «Türkmennebit» döwlet konserniniň önümçilik düzümleri tarapyndan gaz kondensaty bilen bilelikde ýer astyndan çykarylan «gara altynyň» umumy möçberi 2 million 731 müň 111 tonnadan geçip, meýilnama 100,7 göterim hötde gelindi. Şeýle zähmet üstünligine ýetmekde döwlet konserniniň «Gumdagnebit», «Keýmir», «Galkynyşnebit», «Ýaşyldepe» nebitgaz çykaryş müdirlikleriniň hem-de «Körpeje» gaz çykaryş müdirliginiň işgärleri göreldeli zähmetiň nusgasyny görkezmegi başardylar.  

                                                                   

 Çykarylýan uglewodorod çig maly ýurdumyzyň nebiti gaýtadan işleýjilerine bökdençsiz ugradylýar.  

                                                                   

 Ýokary hilli tikin we aýakgap önümleri 

                                                                   

Magtymguly etrabyndaky tikin we aýakgap fabrikler toplumynda öndürilýän önümleriň möçberiniň durnukly ýokarlanmagy sarp edijileriň arasynda bu önümlere bolan isleg bilen berk baglanyşyklydyr. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň öňdebaryjy senagat kärhanalarynyň arasyndaky mynasyp ornuny has-da berkidýän kärhanada «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň geçen döwründe ýetilen sepgitler munuň aýdyň kepilidir. Gürrüňi edilýän döwürde fabrikler toplumy boýunça öndürilen taýýar tikin we örme önümleriniň umumy möçberi 10 million 145 müň manatlykdan geçdi. Aýakgap önümleri babatda bu zähmet görkezijisi 5 million 949 müň manatlyga barabar boldy. Munuň özi ýylyň başyndan bäri 25 müň 803 jübüt aýakgap önümleriniň öndürilendigini aňladýar. Şeýlelikde, toplum boýunça tikin we aýakgap önümlerini öndürmekde meýilnama 179 göterim hötde gelindi. 

                                                                   

Fabrikler toplumy tarapyndan ýylyň başyndan bäri sarp edijilere ýetirilen tikin we örme, şeýle-de aýakgap önümleriniň umumy mukdary 16 million 551 müň manatlykdan gowrakdyr. Bu babatda gazanylan ösüş bolsa 119 göterime deň boldy. Kärhananyň agzybir işgärleriniň eýeleýän sepgitleri olaryň Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň ilkinji ýylyny mynasyp iş netijelerine beslejekdiklerine güwä geçýär. 

                                                                                                           

Nury MÄMMEDOW.

13.10.2022
Garaşsyzlyk — halkymyzyň bagty

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň «Halkyň Arkadagly zamanasy» diýlip yglan edilen 2022-nji ýylynda mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 31 ýyllyk baýramy uludan bellenip geçildi. Bütin ýurt derejesinde şatlyk-şagalaňa beslenip bellenen ol baýramyň ruhuňy ganatlandyryjy täsiri entek-entekler halkymyzy täze üstünliklere höweslendirer. Arkadagly Serdarymyzyň daşyna bir göwre dek mäkäm jebisleşen watandaşlarymyz döwlet durmuşynyň ähli ugurlarynda dünýä nusgalyk işleri bitirip, Garaşsyzlyk binýadymyzy barha berkiderler. Çünki Garaşsyzlyk tutuş il bolup gadyry bilinmeli, goralmaly hem guwanmaly mukaddesligimizdir. Şoňa görä, türkmeni berkarar döwlete ýetiren Garaşsyzlygymyz hakynda biz hemişe buýsanyp gürrüň edýäris. Garaşsyzlygyň tarypy soňsuzdyr, ol geljekki nesillerimiziň hem dilleriniň senasyna öwrülip, hemişe belentden ýaňlanar. 

                                                                   

Garaşsyzlyk ata-babalarymyzyň özbaşdak döwletli bolmak baradaky ençe asyrlyk arzuwlarynyň amala aşmagyna, köpasyrlyk milli we ruhy gymmatlyklarymyzy, şeýle hem arzyly ynsanperwer däplerimizi dikeltmäge mümkinçilik berdi. Özbaşdak döwlet bolup, turuwbaşdan, pederlerimiziň ruhuna mahsus milli ösüş ýoluny işläp düzen Garaşsyz Türkmenistan ykdysadyýetde, medeniýetde, bilimde, ylymda, saglygy goraýyşda, sportda, syýahatçylykda... taryhy ösüşleri üpjün edýän bedew bady bilen öňe barýar. 

                                                                   

Garaşsyzlyk biziň ýurdumyza Birleşen Milletler Guramasynyň doly hukukly agzasy hökmünde öz syýasy garaýşyny beýan etmäge mümkinçilik berdi. Türkmenistanyň ählumumy parahatçylygy we howpsuzlygy pugtalandyrmaga, Durnukly ösüş maksatnamalaryny netijeli durmuşa geçirmäge gönükdirilen anyk ädimleri dünýä jemgyýetçiliginde giň goldawa eýe bolýar. Halkara giňişliginde uly abraýdan peýdalanýan Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 77-nji mejlisine wise-başlyklyga saýlanmagy hem aýratyn buýsançlydyr. 

                                                                   

Garaşsyzlyk ýyllarynda içeri syýasatda ösüşlere beslenen Türkmenistan baý tebigy serişdelerinden aýawly peýdalanyp, belent sepgitlere ýetdi. Ýurdumyz ykdysady ösüşiniň netijelerini durmuş ulgamyny ösdürmäge, ýurduň geljekki gülläp ösüşini üpjün etmäge ukyply ýokary intellektual we berk bedenli adam maýasyny kemala getirmäge gönükdirýär. 

                                                                   

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 31 ýyllygyny uludan bellän 2022-nji ýylymyz Türkmenistanyň taryhynda Arkadagly Serdarymyzyň sesleriň aglaba köplügini alyp, döwletimiziň Prezidenti wezipesine saýlanmagy bilen dabaralandy. Hormatly Prezidentimiziň wezipä girişmek dabarasynda Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanda asudalygy, howpsuzlygy üpjün etmek, dünýäde parahatçylygyň, özara ynanyşmagyň, ata Watanymyzyň gülläp ösmeginiň hem-de mähriban halkymyzyň abadan, bagtyýar durmuşda ýaşamagynyň hatyrasyna gujur-gaýratyny gaýgyrmajakdygy barada aýdanlary watandaşlarymyzyň buýsanç bulagyny joşdurdy. 

                                                                   

Biziň Watanymyzyň çäklerinde ata-babalarymyzdan gelip ýeten taryhy, medeni, tebigy ýadygärlikler barmak büküp sanardan köp. Olaryň ählisiniň taryhyny dikeltmek, ýaş nesilleriň arasynda wagyz etmek ugrunda netijeli işler alnyp barylýar. Çünki biziň nesillerimize nusga bolarlyk şöhratly geçmişimiz bar. Taryhy şöhratly halkyň bolsa, şu güni-de, geljegi-de nurludyr. Taryhyň şuglazar nury bu günki nesillerimiziň mert pederlerimize, Watanymyza bolan söýgüsini berkidýär. Olar şol şöhratly taryhy dowam etdirmek ruhunda ýaşaýarlar. Munuň özi Garaşsyzlygyň türkmen halkyna beren iň esasy gymmatlyklarynyň biridir. 

                                                                   

Garaşsyzlyk baýramymyzyň öňüsyrasy paýtagtymyzdaky Ruhyýet köşgünde Arkadagly Serdarymyzyň başlyklyk etmeginde ýokary derejede hem-de netijeli geçen Döwlet Maslahaty hem Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzy has-da gülledip ösdürmekde, öňde goýlan belent wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmekde tutuş halkymyzy täze sepgitlere ruhlandyran çäre boldy. Çünki hormatly Prezidentimiziň şol Maslahatda eden taryhy çykyşy ähli watandaşlarymyzda uly ruhy galkynyş döretdi. 

                                                                   

Ähli üstünliklerimiziň sakasynda duran Gahryman Arkadagymyzyň hem-de Arkadagly Serdarymyzyň — hormatly Prezidentimiziň tutumly işleriniň mundan beýläk-de rowaçlyklara beslenmegini, ýurdumyzyň asuda bolmagyny, halkymyzyň abadan durmuşda ýaşamagyny arzuw edýäris. Goý, bizi berkarar döwlete, bagtyýar döwre ýetiren Gahryman Arkadagymyzyň, peder ýoluny üstünlikli dowam etdirýän  Arkadagly Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak bolsun! 

                                                                                                           

Myrat ÖWEZOW,

                       

«Medeniýet we syýahat» žurnalynyň jogapkär kätibi.

12.10.2022
«Senetçilik we amaly-haşam sungaty dünýä halklarynyň mirasynda» atly halkara festiwala gatnaşyjylara

Hormatly halkara festiwala gatnaşyjylar!
Gadyrly dostlar!
 

                                                                   

Sizi «Senetçilik we amaly-haşam sungaty dünýä halklarynyň mirasynda» atly halkara festiwalyň açylmagy mynasybetli tüýs ýürekden gutlaýaryn. Siziň ähliňize berk jan saglyk, uzak ömür, döredijilik üstünliklerini arzuw edýärin. 

                                                                   

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistan bilen dünýä döwletleriniň arasynda dost-doganlyk gatnaşyklary yzygiderli ösdürilýär. Häzirki wagtda parahatçylyga we ynanyşmaga esaslanýan halkara hyzmatdaşlykda özara medeni gatnaşyklar aýratyn orny eýeleýär. Türkmenistanda halkara derejede festiwallar, sergiler, maslahatlar, konsertler we beýleki medeni çäreler yzygiderli geçirilýär. Dünýäde ählumumy parahatçylygy pugtalandyrmakda, halklaryň arasynda agzybirligi, dost-doganlygy kemala getirmekde şeýle çäreleriň ähmiýeti örän uludyr. Türkmen halkynyň asyrlar aşyp gelen baý medeni mirasyny, gadymy gymmatlyklaryny, milli sungatyny Ýer ýüzüne giňden wagyz etmekde, dünýä halklarynyň medeniýetinde we sungatynda gazanylan üstünlikler bilen tanyşdyrmakda halkara derejeli festiwallara möhüm orun degişlidir. 

                                                                   

Bitarap Türkmenistanyň medeniýet ulgamyndaky döwlet syýasaty türkmen jemgyýetiniň ruhy kuwwatyny berkitmäge, aň-bilim derejesini artdyrmaga, medeni-ahlak gymmatlyklaryny we ruhy bitewüligini aýawly saklamaga gönükdirilendir. Medeniýet ulgamynyň şu günki gazanan üstünlikleri sungatyň dürli görnüşlerini gaýtadan dikeltmäge we ösdürmäge, giň halkara medeni gatnaşyklary ýola goýmaga ýardam edýär. Häzirki wagtda ýurdumyzda milli mirasymyzy, senetçilik, ussaçylyk däplerimizi, amaly-haşam sungatymyzy ösdürmäge aýratyn ähmiýet berlip, halkara derejedäki medeni çäreleriň yzygiderli geçirilmegi üçin döwletimiz tarapyndan ähli şertler döredilýär. 

                                                                   

 Hormatly senetçiler, amaly-haşam sungatynyň ussatlary!
Gadyrly dostlar!
 

                                                                   

Çeper döredijilik we sungat ynsan kalbynyň paýhasydyr, gudratydyr. Sungatyň güýji adamlary parahatçylyga, dostluga çagyrýar. Sungat derejesine göterilen çeper döredijilik işlerine adamzat nesli hemişe tagzym edip gelýär. Dünýä halklarynyň senetçilikde, amaly-haşam sungatynda gazanan üstünlikleri umumadamzat gymmatlyklarynyň baýlygydyr, şöhratydyr. Halk senetçiliginiň, amaly-haşam sungatynyň dürdäne nusgalary häzirki wagtda parahatçylyk söýüjiligiň, hoşniýetliligiň we dost-doganlygyň nyşany bolup, älem-jahana ýalkym saçýar. «Senetçilik we amaly-haşam sungaty dünýä halklarynyň mirasynda» atly halkara festiwal hem dünýä halklary bilen dostlukly gatnaşyklaryň barha pugtalanýandygynyň, medeni hyzmatdaşlygyň täze derejelere göterilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr. Bu festiwal türkmen halkynyň sungat derejesine göterilen senetçiligini, milliligi we özboluşlylygy bilen meşhur bolan amaly-haşam sungatyny dünýä çykarmaga täze badalga berer. 

                                                                   

Gadymy türkmen topragy deňi-taýy bolmadyk meşhur halylaryň, şaý-sepleriň, zergärçilik, külalçylyk sungatynyň, senetçiligiň, ussaçylygyň mekanydyr. Dünýä ýaň salan Jeýtunda, Altyndepede, Goňurdepede, Nusaýda, Merwde, Köneürgençde, Amulda, Dehistanda senetçiligiň, ussaçylygyň, amaly-haşam sungatynyň gaýtalanmajak nusgalary, kämil görnüşleri ýüze çykypdyr, adamzadyň medeni ösüşine saldamly goşant goşupdyr. Biz şöhratly taryhymyzda orun alan senetçiligimiziň we milli mirasymyzyň nusgalyk görnüşleriniň dünýäde giňden meşhurdygyna örän buýsanýarys. Şöhratly ata-babalarymyzdan miras galan senetçilik hem-de amaly-haşam sungatymyzyň görnükli nusgalary dünýä gymmatlyklarynyň genji-hazynasynda mynasyp orny eýeleýär. Türkmen milli halyçylyk sungatynyň, dutar ýasamak senetçiliginiň, dutarda saz çalmak we bagşyçylyk sungatynyň ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizilmegi muňa aýdyň mysaldyr. 

                                                                   

«Senetçilik we amaly-haşam sungaty dünýä halklarynyň mirasynda» atly festiwalyň dowamynda geçiriljek sergileriň, ylmy-amaly maslahatyň, milli lybaslaryň görkezilişiniň, daşary ýurtly senetçileriň türkmen kärdeşleri bilen döredijilik duşuşygynyň we ussatlyk sapaklarynyň bu halkara çäräniň many-mazmunyny baýlaşdyrjakdygyna, ähmiýetini has-da ýokarlandyrjakdygyna pugta ynanýaryn. 

                                                                   

 Hormatly halkara festiwala gatnaşyjylar! 

                                                                   

Sizi «Senetçilik we amaly-haşam sungaty dünýä halklarynyň mirasynda» atly halkara festiwalyň dabaraly açylmagy mynasybetli ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn. Siziň ähliňize berk jan saglyk, uzak ömür, senetçilikde we amaly-haşam sungatynda uly üstünlikleri arzuw edýärin. 

                                                                                                           

Türkmenistanyň Prezidenti Serdar BERDIMUHAMEDOW.

12.10.2022
Ýokary hil hem ygtybarlylyk

«Türkmenistanda öndürildi» diýen nyşanly ýokary hilli senagat önümleri häzir hiç kimi geň galdyrmaýar. Garaşsyzlygymyzy gazanmazymyzdan ozal bolsa şeýle harytlary diňe daşary ýurtlarda öndürip bolýandyr öýdýärdik. Gahryman Arkadagymyzyň başyny başlan hem-de hormatly Prezidentimiziň üstünlikli dowam etdirýän özgertmeler syýasaty eziz Watanymyzyň ähli babatda tanalmaz derejede ösmegini şertlendirýär. Bedew batly ösüşlerimizde döwrüň ruhundan ylham alýan türkmen telekeçileriniň hem mynasyp paýynyň bardygy ikuçsyz hakykatdyr. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiziň döredýän giň şert-mümkinçilikleriniň, berýän goldawlarynyň esasynda önümçilik depginlerini barha ýokarlandyrýan hususy düzümleriň biri-de Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy bolan «Türkmen Senagat» hojalyk jemgyýetidir. 2008-nji ýylda esaslandyrylan hojalyk jemgyýeti indi ençeme ýyldan bäri ýokary hilli turba önümlerini öndürip gelýär we önümçiligiň innowasion usullaryny peýdalanyp, işiniň gerimini giňeldýär.  

                                                                   

«Türkmen Senagat» hojalyk jemgyýetiniň döwrebap önümçilik kärhanasy Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynyň çägindäki senagat zolagynda ýerleşýär. Bu ýerde gurluşyk işlerinde ýerlagym suw geçirijileriniň gurnalmagynda, elektrik geçiriji torlarynyň ýerleşdirilmeginde, oba hojalygynyň suwaryş ulgamlarynda peýdalanylýan tekiz we gasynly polietilen hem-de polipropilen turbalar, şeýle-de gaz we suw geçirmek üçin niýetlenen ýokary basyşly polietilen turbalar öndürilýär. 

                                                                   

Önümçilik kärhanasynda işçi-hünärmenleriň 75-si zähmet çekýär. Ol iki sehden ybarat bolup, birinjisinde diametrleriniň ölçegleri 16 millimetrden 250 millimetre çenli bolan turbalar, ikinjisinde bolsa diametrleriniň ölçegleri 110 — 630 millimetr aralygyndaky polietilen we polipropilen turbalar öndürilýär. Turbalar Germaniýanyň öňdebaryjy «KraussMaffei» hem-de «Unicor» kompaniýalarynyň enjamlary arkaly öndürilýär. Önümçilikde ýerli çig mal peýdalanylýar. Ýagny çig mal Balkan welaýatynyň Gyýanly şäherindäki polimer zawodyndan getirilip, gaýtadan işlenilýär. 

                                                                   

«Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň başynda «Türkmen Senagat» hojalyk jemgyýeti polietilen haltajyklaryň önümçiligini ýola goýdy. Olar Hytaý Halk Respublikasynda öndürilen enjamlar arkaly ýerli polimerden taýýarlanylýar. Häzirki wagtda hojalyk jemgyýeti buýurmalar esasynda islendik ölçegdäki we dürli şekiller bilen bezelen polietilen haltajyklary öndürýär. 

                                                                   

Innowasion tehnologiýalary peýdalanyp, iş ugurlaryny barha giňeldýän «Türkmen Senagat» hojalyk jemgyýeti häzirki wagtda kaliý sulfatyny, natriý sulfatyny we duz kislotasyny öndürýän iri döwrebap kärhananyň gurluşygyny alyp barýar. Bu kärhana Balkan welaýatynyň Jebel şäherinde gurlup, ýurdumyzyň senagat kuwwatlyklarynyň üstüni ýetirer. 

                                                                   

— Hojalyk jemgyýetimiz önümleriniň ýokary hilli bolmagy üçin ýerli çig mallary, döwrebap tehnologiýalary we innowasion iş usullaryny peýdalanýar. Häzirki wagtda biz önümçiligiň täze ugurlaryny özleşdirmegi maksat edinýäris. Daşky gurşawyň abadançylygy döwrüň derwaýys meselesi bolup durýar. Suwdan aýawly peýdalanmak döwlet syýasatynda möhüm orny eýeleýär. Bizem şundan ugur alyp, ýakyn wagtda damjalaýyn suwaryş ulgamlary üçin gerekli serişdeleri öndürip başlamagy maksat edinýäris. Munuň üçin eýýäm Türkiýe Respublikasyndan gerekli tehnologik serişdeler sargyt edildi we degişli ugurda önümçiligiň öňdebaryjy tejribesi öwrenilýär. Şeýle hem suw desgalarynyň we suwaryş ulgamlarynyň gurluşygynda ulanylýan geomembrana materialyny öndürmek esasy maksatlarymyzyň hatarynda durýar. Bu material suwuň topraga siňmeginiň öňüni alyp, tebigatyň gymmatly baýlygyndan aýawly peýdalanmaga kömek edýär — diýip, «Türkmen Senagat» hojalyk jemgyýetiniň marketing bölüminiň müdiri Jalaý Jalaýew gürrüň berýär. 

                                                                   

«Türkmen Senagat» hojalyk jemgyýeti önümleriň hilini yzygiderli ýokarlandyrmak, import harytlaryň ornuny tutýan we eksporta niýetlenen önümleri öndürmek, iş usullaryny yzygiderli kämilleşdirmek, täze iş orunlaryny döretmek, ekologiýa abadançylygynyň üpjün edilmegine goşant goşmak ýörelgelerinden ugur alýar. Hojalyk jemgyýetiniň öndürýän önümleriniň Özbegistan, Azerbaýjan, Gruziýa we Türkiýe ýaly ýurtlara eksport edilmegi hem-de olara halkara hil ülňülerine laýyk gelýändigini tassyklaýan ISO şahadatnamalarynyň berilmegi bolsa türkmen telekeçileriniň işleriniň ilerleýänliginden habar berýär. 

                                                                   

Arkadagly Serdarymyzyň tagallalary bilen döredilýän ýeňillikler we şertler hususyýetçilere täze mümkinçiliklere ýol açyp, olary has uly üstünliklere ruhlandyrýar. Türkmen telekeçileri ýurdumyzyň bedew batly ösüşlerine mynasyp goşant goşmak ugrunda mundan beýläk hem yhlas-başarnyklaryny aýaman zähmet çekjekdiklerine ynandyrýarlar. 

                                                                                                           

Ahmet GELDIÝEW,

                       

«Watan».

11.10.2022
Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisi

Aşgabat, 10-njy oktýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisini geçirdi. Onuň dowamynda ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň pudaklarynda şu ýylyň dokuz aýynda ýerine ýetirilen işleriň jemleri jemlenildi, Prezident Maksatnamasyny we ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça maksatnamalary amala aşyrmagyň barşy ara alnyp maslahatlaşyldy. Mejlisde wise-premýerleriň, aýry-aýry ministrleriň, Aşgabat şäheriniň we welaýatlaryň häkimleriniň hasabatlary diňlenildi. 

                                                                   

Döwlet Baştutanymyz mejlisiň gün tertibiniň meselelerine geçip, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary H.Geldimyradowa söz berdi. Ol şu ýylyň ýanwar — sentýabr aýlarynda milli ykdysadyýetimiziň makroykdysady görkezijileri barada hasabat berdi. 

                                                                   

Ýylyň başyndan bäri ykdysadyýetiň ähli pudaklarynyň we sebitleriň durnukly ösüşini üpjün etmäge gönükdirilen toplumlaýyn çäreler amala aşyryldy. Jemi içerki önümiň depginli ösüşi munuň aýdyň subutnamasydyr. 2021-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, jemi öndürilen önümiň möçberi 10,9 göterim artdy. Hasabat döwründe bölek satuw haryt dolanyşygy geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 10,5 göterim, daşary söwda dolanyşygy bolsa 40,7 göterim köpeldi. Şeýle-de Döwlet býujetiniň ýerine ýetirilişi barada hasabat berildi. Býujetiň 80,3 göterimi durmuş ulgamyny maliýeleşdirmäge gönükdirildi. Ýurdumyzyň iri we orta kärhanalarynda ortaça aýlyk zähmet haky, 2021-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 10,4 göterim ýokarlandy. Aýlyk zähmet haklary, pensiýalar, döwlet kömek pullary we talyp haklary doly maliýeleşdirildi. 

                                                                   

Maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna özleşdirilen düýpli maýa goýumlaryň möçberi, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 12,6 göterim artdy. Şeýle-de “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň” ýerine ýetirilişi barada hasabat berildi. Maksatnamanyň çäklerinde hasabat döwründe göz öňünde tutulan 370 desganyň 89-synda gurluşyk-gurnama işleri alnyp baryldy. 

                                                                   

Wise-premýer degişli ministrlikler, pudaklaýyn dolandyryş edaralary, welaýatlaryň hem-de Aşgabat şäheriniň häkimlikleri bilen bilelikde 2023-nji ýyl üçin Döwlet býujetiniň, Türkmenistany durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň esasy ugurlarynyň, maýa goýum Maksatnamasynyň taslamalaryny taýýarlamak boýunça ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hem hasabat berdi. Geljek ýyl üçin baş maliýe meýilnamasy hakynda giňişleýin maglumat berildi. 

                                                                   

Maliýe we ykdysadyýet ministri M.Serdarow şu ýylyň dokuz aýynda garamagyndaky düzümiň işleriniň netijeleri, Döwlet we ýerli býujetleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. 2022-nji ýylyň 1-nji oktýabry ýagdaýyna görä, Döwlet býujetiniň girdeji bölegi 112,9 göterim, çykdajy bölegi bolsa 97,5 göterim ýerine ýetirildi. Ýerli býujetleriň girdeji bölegi 109,3 göterim, çykdajy bölegi 98,8 göterim berjaý edildi. Şu ýylyň ýanwar — sentýabr aýlarynda balans toparlarynyň jemi 73 mejlisi, şol sanda sebitlerdäki balans toparlarynyň 52 mejlisi geçirildi. Şeýle-de döwlet eýeçiligindäki emläkleriň hususylaşdyrylmagy we döwlet emläginiň kärendesinden alnan tölegleriň görkezijileri barada hasabat berildi. 

                                                                   

Hasabat döwründe maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna milli ykdysadyýetimizi ösdürmäge gönükdirilen maýa goýumlaryň möçberi jemi içerki önümiň 16 göterimine barabar boldy. Maýa goýum maksatnamasy 56 göterim ýerine ýetirildi. Özleşdirilen düýpli maýa goýumlaryň 42,7 göterimi önümçilik toplumlarynyň gurluşygyna, 57,3 göterimi bolsa medeni-durmuş maksatly desgalaryň gurluşygyna gönükdirildi. 

                                                                   

Şu ýylyň 1-nji oktýabry ýagdaýyna görä, Oba milli maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde 4 sany hassahananyň, 5 sany çagalar bagynyň, 6 sany umumybilim berýän edaralaryň, 179,2 kilometr inženerçilik ulgamlarynyň we desgalaryň, 415,8 müň inedördül metr ýaşaýyş jaýlarynyň, 594,6 kilometr aragatnaşyk ulgamynyň gurluşygy tamamlandy. Häzirki wagtda medeni-durmuş, önümçilik we düzümleýin maksatly desgalarda işler dowam etdirilýär. 

                                                                   

Soňra Statistika baradaky döwlet komitetiniň başlygy D.Amanmuhammedow 2022-nji ýylyň dokuz aýynda ministrlikleriň hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ykdysady görkezijileri barada hasabat berdi. Bu maglumatlar pudaklaryň durnukly ösýändigine şaýatlyk edýär. Şu ýylyň ýanwar — sentýabr aýlarynda tebigy gazyň, nebitiň, çalgy ýaglarynyň, kerosiniň, dizel ýangyjynyň, suwuklandyrylan uglewodorod gazynyň, nebit koksunyň, sementiň, mineral dökünleriň, şöhlat, süýji-köke önümleriniň, çöregiň we beýleki köp sanly önümleriň önümçiliginde durnukly ösüş gazanyldy. 

                                                                   

Ulag-aragatnaşyk toplumynda durnukly görkezijiler üpjün edildi, muny ulagyň ähli görnüşindäki ýük we ýolagçy gatnawlarynyň möçberleri tassyklaýar. Aragatnaşyk hyzmatlarynyň möçberi 7,5 göterim artdy. 2021-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, oba hojalyk toplumynda gök önümleriň, miwedir ir-iýmişleriň, etiň, süýdüň, ýumurtganyň öndürilişi ýokarlandy. Şeýle-de ykdysadyýetiň döwlete dahylsyz böleginde oňyn netijeler gazanyldy. 

                                                                   

Bu ulgamda halkara ülňülere laýyk gelýän statistiki hasabatlylygy hem-de maglumatlary ýygnamagyň usullaryny kämilleşdirmek boýunça amala aşyrylýan işler barada-da habar berildi. Statistika baradaky döwlet komitetiniň ýolbaşçysy “Ilat ýazuwy — 2022: Jebislik, bagtyýarlyk, röwşen geljek” şygary astynda şu ýylyň dekabr aýynda geçiriljek ilatyň we ýaşaýyş jaý gorunyň uçdantutma ýazuwyna görülýän taýýarlyk çäreleri barada hasabat berdi. 

                                                                   

Merkezi bankyň başlygy T.Mälikow şu ýylyň üç çärýeginde ýurdumyzyň bank ulgamyny döwrebaplaşdyrmaga, nyrhlaryň durnuklylygyny üpjün etmäge, halk hojalygy toplumynyň pudaklarynyň karz serişdelerine bolan isleglerini kanagatlandyrmaga we bank hyzmatlarynyň hilini ýokarlandyrmaga gönükdirilen toplumlaýyn çäreler barada hasabat berdi. 

                                                                   

Şu ýylyň 1-nji oktýabry ýagdaýyna görä, ykdysadyýetiň dürli pudaklaryna gönükdirilen karzlaryň galyndysy, 2021-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 9,2 göterim ýokarlandy, şol sanda milli manadymyzda berlen karzlaryň galyndysy 16,7 göterim ýokarlandy. Şunuň bilen bir hatarda, ykdysadyýetiň hususy bölegine berlen karzlaryň galyndysy, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 34,3 göterim, kiçi we orta telekeçiligiň ösdürilmegine berlen karzlaryň galyndysy 3,1 göterim, hususy oba hojalyk önümlerini öndürijilere berlen karzlaryň galyndysy 1,9 esse, raýatlara gozgalmaýan emlägi satyn almak üçin berlen karzlaryň galyndysy 7,5 göterim ýokarlandy. Maýa goýum taslamalaryny maliýeleşdirmek üçin senagat we obasenagat toplumlaryna karzlary bermek boýunça işler dowam etdirildi. Hasabat döwründe ýurdumyzyň karz edaralarynyň gazanan peýdasy, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 8,4 göterim ýokarlandy. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabatlary diňläp, maýa goýum ýagdaýyny gowulandyrmak, maliýe ulgamyny döwrebap ýagdaýa getirmek we Konstitusiýamyza laýyklykda bazar ykdysadyýetini emele getirmegi çaltlandyrmak üçin göz öňünde tutulan giň gerimli özgertmeleriň dowam etdirilmelidigine wise-premýeriň ünsüni çekdi. Bäsdeşligi ösdürmek, işewürlik ýagdaýlaryny gowulandyrmak, telekeçileri giňden goldamak boýunça başlanan işler hem dowam etdirilmeli diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady. 

                                                                   

Şeýle-de hormatly Prezidentimiz her bir ministrligiň we pudak edarasynyň ýolbaşçylarynyň geljek ýyl üçin öz iş meýilnamasyny Maliýe we ykdysadyýet ministrliginde doly esaslandyrmalydygyny tabşyrdy. Wise-premýere salgytlaryň, şol sanda ýerli salgytlaryň doly möçberde ýygnalmagyna gözegçilik etmek tabşyryldy. Halkara pul gaznasy, Bütindünýä banky, Ýewropanyň Täzeleniş we ösüş banky, Aziýanyň Ösüş banky, Yslam Ösüş banky bilen hyzmatdaşlygy ösdürmegi dowam etmek, beýleki halkara maliýe edaralary bilen täze gatnaşyklary ýola goýmak üçin zerur işleri geçirmek ilkinji nobatdaky wezipeleriň hatarynda kesgitlenildi. 

                                                                   

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow ýurdumyzyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Maksatnamasyny ýerine ýetirmek boýunça geçen dokuz aýda alnyp barlan işleriň netijeleri barada hasabat berdi. Nebiti we gaz kondensatyny çykarmak boýunça gazanylan ykdysady-tehniki görkezijiler barada hasabat berildi. Hususan-da, “Türkmennebit” döwlet konserni tarapyndan nebit almak boýunça meýilnama 100,7 göterim derejesinde berjaý edildi. Hasabat döwründe nebiti gaýtadan işlemegiň meýilnamasy 110,9 göterim, benzin öndürmegiň meýilnamasy 115,7 göterim, dizel ýangyjyny öndürmegiň meýilnamasy 111,6 göterim, polipropilen öndürmegiň meýilnamasy 122,3 göterim, çalgy ýaglaryny öndürmegiň meýilnamasy 101,1 göterim, suwuklandyrylan gazy öndürmegiň meýilnamasy 113,9 göterim, tebigy we ugurdaş gazy çykarmagyň meýilnamasy 115,3 göterim, “mawy ýangyjy” daşary ýurtlara ibermek boýunça meýilnama 125,9 göterim derejesinde ýerine ýetirildi. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, nebitgaz toplumynyň kärhanalarynyň önümçilik kuwwatyny netijeli ulanmagyň hem-de maddy-enjamlaýyn binýadyny berkitmegiň, häzirki zaman tehnologiýalaryny ornaşdyrmagyň hasabyna uglewodorod serişdeleriniň täze gorlaryny açmagyň wajypdygyny belledi. Nebiti we tebigy gazy düýpli gaýtadan işlemeli. Kärhanalaryň doly güýjünde we bökdençsiz işlemegini üpjün etmek üçin önümleriň möçberlerini artdyrmaly diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy hem-de Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň taslamasynyň gurluşygyny çaltlandyrmak we uglewodorod çig malyny gaýtadan işleýän täze zawodlary gurmak barada görkezmeleri berdi.  

                                                                   

Şeýle-de hormatly Prezidentimiz wise-premýere toplumda alnyp barylýan işleri seljermegi, işleri talabalaýyk ýola goýmak üçin ähli zerur çäreleri görmegi tabşyrdy. 

                                                                   

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow gözegçilik edýän gurluşyk-senagat hem-de energetika toplumynda, “Türkmenhimiýa” döwlet konserniniň, Awtomobil ýollarynyň gurluşygyny dolandyrmak baradaky döwlet agentliginiň, Aşgabat şäheriniň häkimliginiň şu ýylyň dokuz aýynda ýerine ýetiren işleriniň jemleri barada hasabat berdi. 

                                                                   

Ýanwar — sentýabr aýlarynda gurluşyk we senagat toplumynda öndürilen önümleriň we ýerine ýetirilen işleriň meýilnamasy 147,2 göterim amal edildi. Hasabat döwründe Gurluşyk we binagärlik ministrligi boýunça meýilnama 114,6 göterime deň boldy. Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligi boýunça öndürilen önümleriň we ýerine ýetirilen işleriň meýilnamasy 163,8 göterim boldy. Şu ýylyň dokuz aýynyň netijeleri boýunça Energetika ministrligi önümleri öndürmegiň, işleri ýerine ýetirmegiň we hyzmatlaryň meýilnamasyny 129,4 göterim ýerine ýetirdi. Elektrik energiýasyny öndürmegiň ösüş depgini 109,9 göterime, daşary ýurtlara elektrik energiýasyny ibermegiň ösüş depgini bolsa 129,9 göterime deň boldy. 

                                                                   

Şu ýylyň başyndan bäri geçen döwürde “Türkmenhimiýa” döwlet konserni tarapyndan önüm öndürmegiň we hyzmatlary ýerine ýetirmegiň meýilnamasy 166 göterim berjaý edildi. Awtomobil ýollarynyň gurluşygyny dolandyrmak baradaky döwlet agentligi ýerine ýetirilen işler we hyzmatlar boýunça meýilnamany 100,4 göterim amal etdi. Şu ýylyň dokuz aýynda Aşgabat şäheriniň häkimligi boýunça ýerine ýetirilen işleriň we hyzmatlaryň meýilnamasy 115,8 göterim boldy. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, wise-premýere garamagyndaky ministrlikleri we pudak edaralaryny ösdürmegiň maksatnamasyny doly seljermegi, 2023-nji ýyl üçin maýa goýum Maksatnamasyny taýýarlamagy tabşyrdy. “Aşgabat-sitini”, ýaşaýyş jaýlaryny we şäherçeleri gurmak üçin taýýarlyk işlerini çaltlandyrmaly diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi hem-de Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň birinji tapgyrynyň ýokary hilli ulanmaga berilmegini üpjün etmegi tabşyrdy. Ýurdumyzda energetika halkasynyň we Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçiriji ulgamynyň gurluşygyny dowam etmek, gurluşyk we energetika pudaklaryna gönükdirmek üçin maýa goýumlary köpräk çekmek, şeýle-de bu işleri düýpli seljermek öňde duran işleriň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda bellenildi. 

                                                                   

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Atdaýew gözegçilik edýän söwda we dokma pudaklarynda, telekeçilik ulgamynda şu ýylyň dokuz aýynda ýerine ýetirilen işleriň jemleri barada hasabat berdi. Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrligi boýunça söwda dolanyşygynyň ösüş depgini, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 105,7 göterime, önüm öndürmegiň ösüş depgini 107,7 göterime barabar boldy. 

                                                                   

Dokma senagaty ministrligi boýunça nah ýüplügiň we matalaryň öndürilişiniň ösüş depgini, degişlilikde, 127,8 hem-de 131 göterime, tikin we trikotaž önümleriniň ösüş depgini 112,8 göterime, gön önümleriniň öndürilişiniň ösüş depgini bolsa 109,2 göterime deň boldy. “Türkmenhaly” döwlet birleşigi boýunça önüm öndürmegiň meýilnamasy 117,5 göterim ýerine ýetirildi. 

                                                                   

Ýanwar — sentýabr aýlarynda Döwlet haryt-çig mal biržasy tarapyndan 224 sany birža söwdasy geçirilip, 27 müň 565 şertnama hasaba alyndy. Söwda-senagat edarasy tarapyndan ýerine ýetirilen işler boýunça 113,8 göterim ösüş depgini gazanyldy. Hasabat döwründe 13 sergi we 41 maslahat geçirildi. Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi boýunça dokuz aýda oba hojalyk we azyk önümlerini öndürmegiň ösüş depgini 169,5 göterime, senagat önümleriniň ösüş depgini bolsa 109,2 göterime deň boldy. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow wise-premýere ýüzlenip, daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň ornuny tutýan harytlary öndürmek boýunça maksatnamanyň ýerine ýetirilişine berk gözegçilik etmegiň zerurdygyny, bu maksatnamanyň durmuşa geçirilişi barada her aýda hasabat berip durmalydygyny aýtdy. Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi senagat we azyk harytlarynyň, oba hojalyk önümleriniň eksportyny has-da giňeltmek boýunça zerur işleri geçirmeli diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady hem-de daşary ýurtlardan getirilýän oba hojalyk harytlarynyňdyr miweleriň ornuny tutýan ýerli önümleri öndürmäge aýratyn üns bermek, bu ugurda netijeli işleri alyp barmak barada görkezme berdi. 

                                                                   

Taýýar dokma önümleriniň eksportyny artdyrmak, daşary ýurt bazarlarynda türkmen nyşanlary bolan dokma önümlerini giňden ýaýratmagy üpjün etmek hem ileri tutulýan wezipeleriň hatarynda görkezildi. 

                                                                   

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary N.Amannepesow gözegçilik edýän ulgamlarynda şu ýylyň ýanwar — sentýabr aýlarynda ýerine ýetirilen işleriň jemleri barada hasabat berdi. Geçen üç çärýegiň dowamynda bilim işine okatmagyň öňdebaryjy usullary ornaşdyryldy, okuw kitaplary, gollanmalar neşir edildi. Talyp we okuwçy ýaşlar halkara ders we internet bäsleşiklerinde üstünlikli çykyş edip, medallara mynasyp boldular. Hormatly Prezidentimiziň Buýruklaryna laýyklykda, ýokary okuw mekdeplerine 14 müň 964, orta hünär okuw mekdeplerine 10 müň 490 talyp kabul edildi. 

                                                                   

Bilimler we talyp ýaşlar güni mynasybetli orta mekdepleriň 7-si, çagalar baglarynyň 5-si açylyp ulanmaga berildi. Gahryman Arkadagymyzyň hem-de döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedowyň adyndan 1-nji synp okuwçylaryna 159 müň 772 kompýuter sowgat berildi. Hasabat döwründe ylmyň we tehnologiýalaryň ileri tutulýan ugry boýunça ylmy temalar utgaşdyryldy, oýlap tapyşlara, golýazmalara seljerme berildi. Şunuň bilen birlikde, aspirantura, doktorantura kabul edilip, alymlyk derejesine dalaşgärler hasaba alyndy. Ylymlar akademiýasynyň ýanyndaky Dissertasiýalary goramak boýunça ýöriteleşdirilen geňeşde doktorlyk we kandidatlyk dissertasiýalary goraldy. “Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ylym, tehnika we innowasion tehnologiýalar” atly halkara ylmy maslahat geçirildi, ýaşlaryň arasyndaky ylmy işler boýunça bäsleşigiň ýeňijilerini sylaglamak dabarasy boldy. 

                                                                   

Hasabat döwründe hormatly Prezidentimiziň degişli Karary bilen, “Türkmenistanda seýsmologiýa ylmyny toplumlaýyn ösdürmegiň 2022 — 2028-nji ýylar üçin Döwlet maksatnamasy” tassyklanyldy. Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyny baýram etmek boýunça guramaçylyk toparynyň ikinji mejlisi geçirildi. 

                                                                   

Şu ýylyň dokuz aýynda bejeriş-öňüni alyş edaralarynda lukmançylygyň dürli ugurlary boýunça meýilnamalaýyn işler geçirildi. Buýan köküni gaýtadan işläp, glisirrizin turşusyny öndürmek boýunça kärhananyň gurluşygy ýokary depginlerde dowam edýär. Degişli döwürde Türkmenistany temmäkiden azat ýurda öwürmek boýunça 2022 — 2025-nji ýyllar üçin Milli maksatnama tassyklanyldy. Döwlet Baştutanymyzyň gatnaşmagynda Türkmenbaşy şäherinde köpugurly hassahananyň we Daşoguz şäherinde köpugurly we onkologiýa hassahanalarynyň açylyş dabaralary boldy. 

                                                                   

Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň serişdeleriniň hasabyna 70-den gowrak hassa çaga operasiýa bejergileri edildi hem-de mekdep internatlarynda, çagalar öýlerinde terbiýelenýän we okaýan çagalar lukmançylyk serişdeleri bilen üpjün edildi. Ýylyň başyndan bäri daşary ýurtlaryň 14-sinde türkmen hünärmenleriniň 163-si öňdebaryjy klinikalarda hünärlerini kämilleşdirmek boýunça iş saparlarynda boldular. 

                                                                   

Şeýle-de hasabat döwründe sporty ösdürmek, türgenleri taýýarlamak, ýaşlar syýasatyny durmuşa geçirmek boýunça degişli işler geçirildi. Ýurdumyzyň milli ýygyndy toparlaryny XXXIII tomusky Olimpiýa we XVII tomusky Paralimpiýa oýunlaryna taýýarlamagyň maksatnamasy tassyklanyldy, degişli guramaçylyk topary döredildi. Halkara sport ýaryşlarda baýrakly orunlara mynasyp bolan Türkmenistanyň ýygyndy toparlarynyň türgenlerini sylaglamak dabaralary geçirildi. Şu ýylyň dokuz aýynda halkara ýaryşlarda türkmen türgenleri jemi 286 medala mynasyp boldular. Hasabat döwründe Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň VII gurultaýy geçirildi hem-de “Ýaşlar barada döwlet syýasaty hakynda” Türkmenistanyň Kanunynyň rejelenen görnüşi kabul edildi. 

                                                                   

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, saglygy goraýyş ulgamyny mundan beýläk-de kämilleşdirmegi, lukmançylyk ylmynyň öňdebaryjy gazananlaryny iş tejribesine giňden ornaşdyrmagy dowam etdirmegiň zerurdygyny belledi. Şeýle-de dürli keselleriň, aýratyn-da, ýokanç keselleriň öňüni almagyň, olary anyklamagyň hem-de bejerişiň häzirki zaman usullaryny öwrenmek we netijeli peýdalanmak barada görkezme berildi. Şu maksat bilen, bu ulgamda tejribe alyşmak üçin daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen mundan beýläk-de gatnaşyklary ösdürmek gerek diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady. 

                                                                   

Sport ulgamynyň ösdürilmegine uly üns berilýär. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzda dürli sport çärelerini hem-de halkara ýaryşlary geçirmek möhümdir diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. 

                                                                   

Häzirki döwrüň ýagdaýlaryna laýyklykda, bilim edaralarynda okuw işini talabalaýyk derejede guramak maksady bilen, mekdepleriň ýokary hünär derejeli mugallymlar, okuw kitaplary bilen üpjünçiligine hemişe seljerme bermek zerurdyr diýip, hormatly Prezidentimiz bilim ulgamyna sanly ulgamy ornaşdyrmagy işjeňleşdirmegi tabşyrdy. 

                                                                   

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa gözegçilik edýän ulgamynyň şu ýylyň dokuz aýynda ýerine ýetiren işleriniň netijeleri barada hasabat berdi. Hasabat döwründe ýylyň «Halkyň Arkadagly zamanasy» şygaryny dabaralandyrmak maksady bilen, şeýle-de milli senenamamyzda göz öňünde tutulan baýramçylyklar, şol sanda medeni-durmuş maksatly binalaryň we desgalaryň açylyp ulanmaga berilmegi mynasybetli dürli medeni çäreler, dabaraly maslahatlar, söhbetdeşlikler, mediaforumlar, döredijilik duşuşyklary, sergiler geçirildi. Wagyz-nesihat işleri dowam etdirildi. Dürli bäsleşikler yglan edildi. 

                                                                   

Türkmen hünärmenleri daşary ýurtlaryň birnäçesinde iş saparlarynda bolup, ol ýerlerde geçirilen halkara medeni çärelere, maslahatlara, sergilere we okuwlara gatnaşdylar. Ýurdumyzyň köptaraplaýyn we milli hödürnamalaryny ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizmek boýunça Daşary işler ministrligi bilen bilelikde degişli işler alnyp baryldy. 

                                                                   

Döwletimiziň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllygy mynasybetli guralan dabaralary we çäreleri ýokary derejede geçirmek boýunça guramaçylyk topary döredilip, bu toparyň jemi 5 mejlisi geçirildi. Türkmenistanyň Garaşsyzlyk gününe bagyşlanyp, medeniýet işgärleriniň we sungat ussatlarynyň gatnaşmagynda birnäçe çäreler geçirildi. Baýramçylygyň öňüsyrasynda «Ýaňlan, Diýarym!» we «Çalsana bagşy!» döredijilik bäsleşikleriniň jemleýji tapgyrlary geçirildi we netijeleri jemlenildi. Döredijilik işgärlerini, Türkmenistanyň Prezidentiniň «Türkmeniň Altyn asyry» atly bäsleşiginiň ýeňijilerini sylaglamak dabarasy boldy. 

                                                                   

Ýurdumyzda gazanylýan üstünlikler, açylyp ulanmaga berilýän medeni-durmuş maksatly binalar baradaky maglumatlar metbugat sahypalarynda, teleradioýaýlymlarda we internet saýtlarynda giňden beýan edildi. Döwlet maksatnamalaryndan we Konsepsiýalardan gelip çykýan wezipeleri ýerine ýetirmek boýunça hem işler dowam etdirildi. 

                                                                   

Türkmen döwlet neşirýat gullugy boýunça 2022-nji ýylyň geçen dokuz aýynda haryt öndürmegiň möçberi 86 million 855 müň manada deň boldy. Türkmenistanyň Döwlet habarlar agentligi köpçülikleýin habar beriş serişdelerini, şeýle-de elektron neşirleri resmi habarlar bilen yzygiderli üpjün etdi. Oguz han adyndaky «Türkmenfilm» birleşiginde işler meýilnama laýyklykda alnyp baryldy. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, tele we radio ýaýlymlarda tomaşaçylary gyzyklandyrýan täze programmalary, şowhunly gepleşikleri taýýarlamagyň, ýurdumyzyň dürli künjeklerinde gurlan döwrebap medeniýet merkezlerinde we teatrlarda sahnalaşdyrylýan, häzirki döwrüň talaplaryna laýyk gelýän eserleriň sanyny artdyrmagyň zerurdygyna ünsi çekdi. 

                                                                   

«Milli taryhy medeni mirasyň obýektlerini aýap saklamagyň, goramagyň, öwrenmegiň hem-de olara syýahatçylary çekmegiň 2022 — 2028-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyna» laýyklykda, taryhy ýadygärlikleri we gymmatlyklary gorap saklamak we hemmetaraplaýyn öwrenmek maksady bilen, degişli wagyz-nesihat çärelerini geçirmek hem esasy wezipeleriň biri hökmünde kesgitlenildi. 

                                                                   

Soňra Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew gözegçilik edýän pudaklarynda şu ýylyň dokuz aýynda alnyp barlan işleriň netijeleri barada hasabat berdi. Hasabat döwründe şu toplum boýunça ýerine ýetirilen işleriň we hyzmatlaryň ösüş depgini 112,8 göterime deň boldy. Awtomobil, demir ýol, howa, deňiz we derýa ulaglary arkaly ýük daşamagyň meýilnamasy 110,1 göterim, ýük dolanyşygynyň meýilnamasy 106,6 göterim ýerine ýetirildi. Ýanwar — sentýabr aýlarynda “Türkmendemirýollary” agentligi boýunça ýerine ýetirilen hyzmatlaryň ösüşi 106,7 göterime, “Türkmenawtoulaglary” agentligi boýunça 131,1 göterime, “Türkmenhowaýollary” agentligi boýunça 147,5 göterime, “Türkmendeňizderýaýollary” agentligi boýunça 107,2 göterime, “Türkmenaragatnaşyk” agentligi boýunça bolsa 107,5 göterime deň boldy. 

                                                                   

Hasabatyň dowamynda “Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna” laýyklykda, e.gov.tm döwlet hyzmatlar portalynda dürli görnüşli sanly hyzmatlaryň 360-dan gowragy ýerleşdirildi, «Bir penjire» ulgamynda bolsa 14 müňden gowrak şahsy otaglar döredildi. 

                                                                   

Welaýat merkezlerinde täze awtomenzilleriň açylandygy barada habar berildi. Şeýle-de elektron enjamlar bilen enjamlaşdyrylan awtotürgenleşik meýdançalarynyň, Jebel şäherçesinde täze Halkara howa menziliniň, Ahal welaýatynyň döwrebap edara ediş merkezinde ulag we kommunikasiýa toplumynyň edara binasynyň, Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy şäherinde ulag we aragatnaşyk ulgamynyň işgärleri üçin ýaşaýyş jaýlarynyň hem-de Serhetabat — Turgundy demir ýol geçelgesinde demir ýol köprüsiniň gurluşyklary dowam etdirilýär. 

                                                                   

Ulag-üstaşyr geçirmek we logistika meseleleri boýunça türkmen-azerbaýjan, türkmen-özbek, türkmen-gazak bilelikdäki işçi toparlary döredildi. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça taslamalaryň durmuşa geçirilişini çaltlandyrmak barada görkezme berdi. Ýurdumyzda ýolagçy we ýük dolanyşygyny artdyrmak boýunça zerur işleri geçirmek, bu ulgamda hyzmatlaryň ýokary hilli we howpsuz ýerine ýetirilmegini gazanmak, demir ýol ulgamynyň geçirijilik ukybyny artdyrmak boýunça teklipleri taýýarlamak ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda görkezildi. Şeýle-de döwlet Baştutanymyz «TürkmenÄlem 52oE» emeli hemrasyny doly güýjünde peýdalanmak üçin zerur işleri geçirmegiň, Türkmenbaşy Halkara deňiz portuny we «Balkan» gämigurluşyk we abatlaýyş zawodyny taslama kuwwatyna çykarmagyň wajypdygyna ünsi çekdi. 

                                                                   

Soňra Aşgabat şäheriniň häkimi R.Gandymowa söz berildi. Ol şu ýylyň dokuz aýynda degişli düzümleriň alyp baran işleriniň netijeleri, şähergurluşyk maksatnamasynyň yzygiderli durmuşa geçirilişi barada hasabat berdi. Garalýan döwürde şäher häkimligine degişli hojalyk hasaplaşygyndaky edaralar we kärhanalar tarapyndan amala aşyrylan işler boýunça meýilnama 115,8 göterim berjaý edildi. Ýanwar — sentýabr aýlarynda maýa goýumlary özleşdirmekde meýilnamanyň ýerine ýetirilişi 101,9 göterime barabar boldy. Şu ýylyň dowamynda paýtagtymyzyň Büzmeýin etrabynda 4 gatly, 32 öýli ýaşaýyş jaýlarynyň 15-si, Energetika enjamlaryny abatlaýyş we hyzmat ediş merkezi, Bagtyýarlyk etrabynda 720 orunlyk umumybilim berýän mekdep ulanmaga berildi. “Daşkent” seýilgähiniň hem-de sil suwuny sowujy desgalar toplumynyň gurluşyk işleri tamamlandy. 

                                                                   

Şeýle-de gök zolaklara, bagy-bossanly seýilgählere zerur idegleri edýän, degişli abatlaýyş işlerini amala aşyrýan jemagat hojalygynyň ugurdaş gulluklarynyň alyp barýan işleri barada hasabat berildi. Paýtagtymyzy, onuň ýaşaýyş toplumlaryny mundan beýläk-de abadanlaşdyrmak, ýol-ulag düzümlerini döwrebaplaşdyrmak, şäherde arassaçylygy we tertip-düzgüni saklamak boýunça toplumlaýyn çäreler görülýär. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Aşgabat şäheriniň häkimine paýtagtymyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň kabul edilen maksatnamalarynyň we maýa goýum taslamalarynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegini, paýtagtymyzda şu ýyl açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky alnyp barylýan işleriň öz wagtynda we ýokary hilli tamamlanylmagyny üpjün etmegi tabşyrdy. Şeýle-de häkime paýtagtymyzy abadanlaşdyrmak işleriniň guralyşyna, jemgyýetçilik ulaglarynyň kadaly işlemegine berk gözegçilik etmek tabşyryldy. 

                                                                   

Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanow şu ýylyň ýanwar — sentýabr aýlarynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri, bugdaý ekişiniň hem-de pagta ýygymynyň barşy barada hasabat berdi. “Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasyny” durmuşa geçirmegiň çäklerinde maýa goýumlary özleşdirmek boýunça meýilnamanyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berildi. 

                                                                   

Häzirki wagtda ekinlerden bol hasyl almak maksady bilen, möwsümleýin oba hojalyk işleri alnyp barylýar. Agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda, öz wagtynda bugdaý ekişi geçirilýär, oba hojalyk tehnikalary netijeli peýdalanylýar. Mundan başga-da, oba hojalyk önümlerini öndürijileri ýokary hilli tohum serişdeleri bilen üpjün etmek we ekiş geçirilen meýdanlarda gögeriş suwuny tutmak boýunça degişli çäreler geçirilýär. Şunuň bilen birlikde, sebitde güýzlük sogany ekmek, ösdürilip ýetişdirilen gök-bakja önümlerini ýygnap almak işleri dowam edýär. 

                                                                   

Häkimiň habar berşi ýaly, «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň çäklerinde ýurdumyzda gazanylan uly üstünliklere bagyşlanan medeni-köpçülikleýin çäreleri guramak boýunça degişli işler geçirilýär. 

                                                                   

Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew hem «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasyny» durmuşa geçirmegiň çäklerinde sebitde maýa goýumlary özleşdirmek boýunça meýilnamanyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. Şu ýyl açylmagy meýilleşdirilen durmuş-medeni, önümçilik maksatly desgalary öz wagtynda ulanmaga bermek boýunça degişli işler amala aşyrylýar. 

                                                                   

Şeýle-de azyk howpsuzlygyny üpjün etmek we obasenagat toplumynda özgertmeleri durmuşa geçirmek, hususan-da, pagta hasylyny gysga möhletde ýygnamak, bugdaý ekilen meýdanlara toplumlaýyn ideg etmek boýunça işleriň ýerine ýetirilişi barada maglumat berildi. Şunuň bilen birlikde, bol hasyl almak maksady bilen, güýzlük ýeralma hem-de gök-bakja ekinlerine ideg etmek üstünlikli dowam edýär. Gant şugundyryna agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ösüş suwuny tutmak, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, hatarara bejergi işleri geçirilýär. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiziň alyp barýan daşary we içeri syýasatynyň, giň gerimli özgertmeler maksatnamalarynyň, şeýle-de Döwlet Maslahatyndaky çykyşyndan gelip çykýan wezipeleriň ähmiýetini wagyz etmek we düşündirmek boýunça işler alnyp barylýar. 

                                                                   

Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradow şu ýylyň dokuz aýynda sebitde ýerine ýetirilen işleriň netijeleri, häzirki wagtda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi. Şeýle-de häkim «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyny” üstünlikli durmuşa geçirmek ugrunda görülýän anyk çäreler barada hasabat berdi. Hasabatda bellenilişi ýaly, Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, maýa goýumlary özleşdirmek baradaky ýyllyk meýilnama 329 göterim berjaý edildi. Garalýan döwürde welaýat boýunça medeni-durmuş maksatly desgalaryň 7-si gurlup ulanmaga berildi. 

                                                                   

Şeýle-de häkim güýzlük bugdaýa ideg etmek boýunça sebitiň ekerançylyk meýdanlaryndaky işleriň ýagdaýy, agrotehniki kadalara laýyklykda amala aşyrylýan oba hojalyk işleri barada hasabat berdi. Şonuň ýaly-da, gowaça hasylyny ýygnamagyň depginlerini güýçlendirmek, hasylyň kabul ediş harmanahanalaryna yzygiderli daşalmagyny üpjün etmek boýunça durmuşa geçirilýän toplumlaýyn çäreler barada hasabat berildi. Güýzlük bugdaý ekişini bellenilen möhletlerde we degişli derejede tamamlamak üçin ýöriteleşdirilen tehnikalary netijeli ulanmak, haryt öndürijileri ýokary hilli tohumlar bilen üpjün etmek boýunça alnyp barylýan işler barada-da aýdyldy. 

                                                                   

Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew welaýatda şu ýylyň dokuz aýynda alnyp barlan işleriň netijeleri, bugdaý ekişiniň we pagta ýygymynyň gidişi barada hasabat berdi. Hususan-da, sebitiň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini has-da gowulandyrmak boýunça görülýän çäreler, gurulmagy hem-de ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen desgalardaky işleriň ýagdaýy barada hasabat berildi. «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasynda» göz öňünde tutulan çäreleriň durmuşa geçirilişi hasabatyň aýratyn meselesi boldy. 

                                                                   

Döwlet Baştutanymyza sebitiň ekerançylyk meýdanlarynda ýaýbaňlandyrylan möwsümleýin işler, hususan-da, güýzlük bugdaý ekişiniň we dowam edýän “ak altyn” hasylynyň ýygymynyň barşy, beýleki oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmek, şol sanda şaly ekinlerine agrotehniki kadalara laýyklykda ideg etmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berildi. 

                                                                   

Soňra çykyş eden Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew şu ýylyň ýanwar — sentýabr aýlarynda alnyp barlan işleriň netijeleri barada hasabat berdi. «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasyny» durmuşa geçirmegiň çäklerinde sebitde maýa goýumlaryň özleşdirilişi barada berlen maglumatlar hasabatyň esasy meseleleriniň biri boldy. Şeýle-de şu ýyl ulanmaga tabşyrylmagy meýilleşdirilen binalaryň we desgalaryň gurluşyklarynyň depginleri barada habar berildi.  

                                                                   

Häzirki wagtda dowam edýän bugdaý ekişi, ekiş möwsümini agrotehniki kadalara laýyklykda geçirmek boýunça görülýän anyk çäreler barada hasabat berildi. Şunuň bilen bir hatarda, geljek ýylyň hasyly üçin bölünip berlen ýerleri sürmek, tekizlemek we geriş çekmek, tagt suwuny tutmak işleri geçirilýär. Ýetişdirilen pagta hasylyny ýitgisiz ýygnap almak hem-de olary kabul ediş harmanhanalaryna yzygiderli daşamak boýunça degişli çäreler görülýär. Halkymyzyň azyk önümlerine bolan islegini kanagatlandyrmak maksady bilen, güýzlük ýeralma we beýleki gök-bakja ekinlerine agrotehniki talaplara laýyklykda ideg edilýär. Bu ekinleriň hasyly ýygnalyp, ilata ýetirilýär. 

                                                                   

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary A.Ýazmyradow gözegçilik edýän pudaklarynda şu ýylyň dokuz aýynda alnyp barlan işleriň netijeleri hem-de oba hojalygynda özgertmeleriň alnyp barlyşy, ýurdumyzyň welaýatlarynda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň geçirilişi barada hasabat berdi. Obasenagat toplumynda önüm öndürmegiň, ýerine ýetirilen işleriň we hyzmatlaryň ösüş depgininiň, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 104,8 göterime deň bolandygy habar berildi. Şunda Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi boýunça bu görkeziji 105 göterime, Suw hojalygy baradaky döwlet komiteti boýunça 103,4 göterime, “Türkmen atlary” döwlet birleşigi boýunça 103,1 göterime deň boldy. Maýa goýumlary özleşdirmegiň meýilnamasy 174,3 göterim ýerine ýetirildi. 

                                                                   

Ýurdumyzda azyk önümlerini öndürmek boýunça gazanylan görkezijiler barada hasabat berildi. Hususan-da, gök önümleri öndürmegiň meýilnamasynyň 118,9 göterim, bakja önümlerini öndürmegiň meýilnamasynyň 112,3 göterim, ýeralmany öndürmegiň meýilnamasynyň 139,9 göterim, miwe we ir-iýmişleri öndürmegiň meýilnamasynyň 115,5 göterim, çörek we çörek önümlerini öndürmegiň meýilnamasynyň 105,3 göterim, unaş önümlerini öndürmegiň meýilnamasynyň 105,5 göterim ýerine ýetirilendigi habar berildi. Ýurdumyzyň welaýatlarynda bugdaý ekişiniň dowam edýändigi, pagtany gysga möhletlerde we ýitgisiz ýygnap almak boýunça zerur işleriň alnyp barylýandygy barada aýdyldy. Mundan başga-da, ýer we suw serişdelerini netijeli ulanmak arkaly oba hojalyk ekinleriniň bereketli hasylyny ösdürip ýetişdirmek üçin zerur çäreler görülýär. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow wise-premýere hem-de welaýatlaryň häkimlerine ýüzlenip, gowaça meýdanlarynda şu ýyl gowy hasylyň ýetişdirilendigini belledi. Pagtanyň iň soňky hanasyna çenli ýygnap almak üçin ähli zerur işleri geçirmeli. Obasenagat toplumynyň kärhanalaryny we azyk senagaty pudaklaryny doly güýjünde işletmek, kuwwatlyklarynyň netijeliligini ýokarlandyrmak üçin öz wagtynda çäreleri görmeli. Hormatly Prezidentimiz ekologik taýdan arassa, ýokary hilli oba hojalyk önümlerini öndürýän häzirki zaman önümçiliklerini döretmegi ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda kesgitläp, maldarçylygy ösdürmek, mallaryň we guşlaryň baş sanyny artdyrmak, tohumçylyk işini ylmy taýdan esaslandyrylan usullara laýyklykda giňeltmek boýunça zerur çäreleri görmegi tabşyrdy. 

                                                                   

Döwlet Baştutanymyz welaýatlarda bugdaý ekişiniň depginlerini güýçlendirip, ýokary hasyl almak üçin zerur işleri geçirmelidigi barada aýtdy hem-de wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi. 

                                                                   

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow ýurdumyzyň Daşary işler ministrliginiň şu ýylyň ýanwar — sentýabr aýlarynda ýerine ýetiren işleriniň jemleri baradaky hasabaty bilen çykyş etdi. Hasabat döwründe “Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasat ugrunyň 2022 — 2028-nji ýyllar üçin Konsepsiýasyny” durmuşa geçirmek maksady bilen, degişli işler alnyp baryldy. 

                                                                   

Halkara hyzmatdaşlygyň işjeňleşdirilmeginde ýokary derejedäki saparlara we duşuşyklara aýratyn ähmiýet berilýär. Şunuň bilen baglylykda, aprel aýynda Hindistan Respublikasynyň Prezidentiniň ýurdumyza döwlet saparyny amala aşyrandygy bellenildi. Bu döwürde döwlet Baştutanymyz Russiýa Federasiýasyna we Eýran Yslam Respublikasyna resmi saparlary, Özbegistan Respublikasyna döwlet saparyny amala aşyrdy. Bulardan başga-da, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň dördünji konsultatiw duşuşygyna hem-de Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň sammitine hormatly myhman hökmünde gatnaşmagy üçin, degişlilikde, Gyrgyz Respublikasyna we Özbegistan Respublikasyna iş saparlary guraldy. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiziň başlyklyk etmeginde şu ýylyň 29-njy iýunynda paýtagtymyz Aşgabatda altynjy Hazar sammiti geçirildi. Bu duşuşyga gatnaşmak maksady bilen, Azerbaýjan Respublikasynyň, Gazagystan Respublikasynyň, Eýran Yslam Respublikasynyň we Russiýa Federasiýasynyň Prezidentleriniň ýolbaşçylygyndaky wekiliýetler ýurdumyza sapar bilen geldiler. Sammitiň çäklerinde birnäçe ýokary derejedäki ikitaraplaýyn duşuşyklar boldy. Iýun aýynda Gruziýanyň Premýer-ministri resmi sapar bilen Türkmenistana geldi. 

                                                                   

 Häzirki wagtda möhüm halkara çärelere taýýarlyk görmek boýunça işler dowam etdirilýär. 

                                                                   

Türkmenistan abraýly halkara guramalar, ilkinji nobatda, BMG bilen hyzmatdaşlygy depginli ösdürýär. Mälim bolşy ýaly, şu ýylyň 7-nji iýunynda ýurdumyz BMG-niň Baş Assambleýasynyň 77-nji sessiýasynyň wise-başlyklygyna biragyzdan saýlanyldy. Şeýle-de 2022-nji ýylyň 15-16-njy awgustynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda Birleşen Milletler Guramasynyň howandarlygynda deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň ulag ministrleriniň derejesindäki halkara maslahatyň geçirilendigi bellenildi. 

                                                                   

Hasabat döwründe hormatly Prezidentimiz birnäçe ýurtlaryň ýolbaşçylary bilen telefon arkaly söhbetdeşlikleri geçirdi. 12-nji maýda Aşgabat şäherinde ilkinji gezek Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýa Federasiýasynyň Parlamentara forumynyň geçirilmegi möhüm waka boldy. Hasabat döwründe jemi 126 sany wekiliýet döwletimize sapar bilen geldi. Şol bir wagtyň özünde Türkmenistandan daşary ýurtlara 199 sany wekiliýet ugradyldy. Göni wideoaragatnaşyk arkaly 1 müň 187 sany dürli derejedäki duşuşyklar geçirildi. Ýylyň dowamynda 97 sany halkara resminama gol çekildi. Daşary syýasy edaralaryň ugry boýunça ikitaraplaýyn geňeşmeler yzygiderli esasda geçirilýär. 

                                                                   

Şeýle-de daşary ykdysady gatnaşyklary ösdürmek boýunça yzygiderli çäreler amala aşyrylýar. Şunuň bilen baglylykda, şu ýylyň 23-nji fewralynda Şweýsariýa Konfederasiýasynyň Ženewa şäherinde geçirilen Bütindünýä Söwda Guramasynyň Baş geňeşiniň nobatdaky mejlisinde Türkmenistanyň bu gurama “goşulyşýan döwlet” (işjeň synçy) derejesine eýe bolandygy bellenildi. Şu ýylyň 15-nji martynda ýurdumyz Birleşen Milletler Guramasynyň Halkara söwda hukugy boýunça komissiýasynyň 2022 — 2028-nji ýyllar döwri üçin agzalygyna saýlanyldy. Şeýle-de hasabat döwründe bilelikdäki hökümetara toparlaryň we beýleki ugurdaş düzümleriň çäklerinde yzygiderli işler amala aşyryldy. Ýanwar — sentýabr aýlarynda bu ugurda birnäçe ikitaraplaýyn duşuşyklar we gepleşikler guraldy. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň ähli gyzyklanma bildirýän daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşde dostlukly, netijeli gatnaşyklary ösdürmäge ygrarlydygyny tassyklady. Ata Watanymyz parahatçylyk söýüjilikli, döredijilikli daşary syýasy strategiýany durmuşa geçirmek bilen, goňşy ýurtlar, dünýäniň beýleki sebitlerindäki döwletler bilen netijeli hyzmatdaşlygy yzygiderli pugtalandyrýar. Şu ýyl daşary ýurtlara amala aşyrylan ýokary derejedäki saparlaryň we daşary ýurt ýolbaşçylarynyň Türkmenistana guralan saparlarynyň netijeleri munuň aýdyň subutnamasydyr. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sözüni dowam edip, 2023-nji ýylda boljak saparlara hem-de halkara derejedäki çärelere, Halkara Bitaraplyk gününi baýram etmäge taýýarlyk görmegiň ýokary derejesini üpjün etmegiň zerurdygyny nygtady we bu babatda wise-premýere, DIM-niň ýolbaşçysyna anyk tabşyryklary berdi. 

                                                                   

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary K.Babaýew täze taryhy döwrüň wezipelerini nazarda tutup, milli kanunçylygy kämilleşdirmek boýunça ýylyň başyndan bäri geçirilen işler barada maglumat berdi. Halk Maslahatynyň birinji çagyrylyşynyň 3 mejlisi geçirilip, olarda dürli pudaklaryň ösüşine degişli birnäçe kanunçylyk namalary makullanyldy. Bu ugurdaky işler dowam etdirilýär. 

                                                                   

Gahryman Arkadagymyzyň ýolbaşçylygynda ýurdumyzyň raýatlarynyň hukuklaryny we bähbitlerini üpjün etmek babatda işler alnyp barylýar. Şunuň bilen baglylykda, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy welaýatlar boýunça iş saparlaryny amala aşyryp, adamlaryň durmuş we zähmet şertleri bilen gyzyklandy, sebitleri ösdürmek, ýerlerde işleriňdir hyzmatlaryň hilini hem-de netijeliligini gowulandyrmak boýunça gymmatly maslahatlaryny we tekliplerini berdi, kanunçylygy kämilleşdirmek boýunça täze wezipeleri kesgitledi. 

                                                                   

Hormatly Arkadagymyz ýaşlar bilen yzygiderli duşuşdy, “Ýaşlar barada döwlet syýasaty hakynda” Türkmenistanyň Kanuny boýunça pikirleri we teklipleri öwrendi, milli parlamentde täze başlangyçlary öňe sürdi. Bu resminamanyň rejelenen görnüşi döwletiň ýaşlar hakyndaky aladalarynyň aýdyň subutnamasy bolup, ýaşlaryň ertirki güne bolan ynamyny artdyrýar. 

                                                                   

Türkmenistanyň parahatçylyk döredijilikli daşary syýasat strategiýasyna laýyklykda, parlament diplomatiýasynyň netijeli gurallaryny we usullaryny ösdürmäge, dostlukly ýurtlaryň degişli düzümleri bilen hyzmatdaşlygy alyp barmaga uly ähmiýet berilýär. 

                                                                   

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy şu ýylyň 25-nji sentýabry — 1-nji oktýabry aralygynda Ýaponiýa iş saparyny amala aşyryp, onuň çäklerinde Ýaponiýanyň Parlamentiniň Wekiller palatasynyň başlygy hem-de Türkmen-ýapon parlamentara dostluk toparynyň başlygy bilen duşuşyklary geçirdi. Hormatly Arkadagymyz parlamentara gatnaşyklary ösdürmek boýunça täze başlangyçlar bilen çykyş edip, parlamentara dostluk toparynyň işini işjeňleşdirmegi hem-de özara gatnaşyklaryň esasy ugurlaryny kesgitlemegi, şol sanda ýaşlaryň parlamentara gatnaşyklaryny döretmek we netijeli ulanmak, parlamentara gatnaşyklarda zenanlaryň ornuny ýokarlandyrmak we durnukly ösüşe ýardam bermek boýunça işleriň esasy ugurlaryny kesgitlemegi teklip etdi. 

                                                                   

Şeýle-de Gahryman Arkadagymyz Türkmen-ýapon dostluk toparynyň “Merkezi Aziýa — Ýaponiýa” görnüşdäki dialogynyň çäklerinde parlamentara gatnaşyklary ýola goýmak hem-de bu ugurda bilelikdäki çäreleri yzygiderli esasda geçirmek boýunça başlangyçlar bilen çykyş etdi. Bu teklipleriň ýapon tarapyndan goldanylmagy iki dostlukly ýurduň özara bähbitli hyzmatdaşlygy täze hil derejesinde ösdürmäge ygrarlydygynyň ýene-de bir subutnamasyna öwrüldi. 

                                                                   

Şu ýylyň maý aýynda Aşgabatda Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýa Federasiýasynyň Parlamentara forumy hem-de zenanlaryň dialogy geçirilip, munuň özi şeýle düzümde parlament gatnaşyklaryň täze we netijeli görnüşiniň emele gelmegine ýardam etdi. 

                                                                   

Halk Maslahatynyň agzalary daşary ýurtlarda saparda bolup, sebit we halkara ähmiýetli parlamentara duşuşyklara gatnaşdylar, kanun çykaryjylyk işinde tejribe alyşdylar. 

                                                                   

Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa şu ýylyň dokuz aýynda alnyp barylýan kanun çykaryjylyk işleri barada maglumat berdi. Mejlis tarapyndan durmuş-ykdysady özgertmeleriň hem-de türkmenistanlylaryň durmuş derejesini ýokarlandyrmak boýunça işleriň hukuk esaslaryny pugtalandyrmaga gönükdirilen degişli işler geçirildi. Bu döwürde Mejlisiň maslahatlarynyň 3-si geçirilip, şolaryň barşynda Türkmenistanyň Kanunlarynyň 38-si we Mejlisiň kararlarynyň 21-si kabul edildi. 

                                                                   

Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy boýunça işlenip taýýarlanylan hem-de ýaşlaryň ýurdumyzyň ykdysady, syýasy we medeni durmuşyna doly derejede gatnaşmagy üçin has oňaýly hukuk şertlerini döretmäge gönükdirilen, şeýle-de ýaş nesilleri halkymyzyň ruhy-ahlak däpleri esasynda, watançylyk we zähmetsöýerlik ruhunda terbiýelemäge ýardam edýän “Ýaşlar barada döwlet syýasaty hakynda” Türkmenistanyň Kanunynyň rejelenen görnüşine gol çekildi. 

                                                                   

Döwlet Maslahatynda kesgitlenen wezipelerden ugur alnyp, döwlet syýasatynyň möhüm ileri tutulýan ugurlary bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiziň başyny başlan hukuk özgertmelerini durmuşa geçirmegiň çäklerinde milli kanunçylyk binýadyny kämilleşdirmäge gönükdirilen kanun taslamalarynyň üstünde işlemek dowam etdirilýär. 

                                                                   

Parlamentara gatnaşyklary ösdürmek, kanun çykaryjylyk ulgamynda halkara tejribäni öwrenmek maksady bilen, Mejlisde duşuşyklaryň 24-si geçirildi. Deputatlar degişli ministrlikler tarapyndan halkara guramalar bilen bilelikde kanun çykaryjylyk işini kämilleşdirmek meselelerine degişli guralan 100-den gowrak okuw maslahatlaryna gatnaşdylar. Şolaryň 54-si sanly ulgam arkaly geçirildi. Mejlisiň wekilleri daşary ýurtlarda iş saparlarynda boldular. 

                                                                   

Aşgabatda Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýa Federasiýasynyň Parlamentara forumy hem-de zenanlaryň dialogy geçirildi. Dialogyň çäklerinde halkara derejedäki çäreleriň 9-sy guraldy. 

                                                                   

Mejlisiň deputatlary Halk Maslahatynyň, syýasy partiýalaryň we jemgyýetçilik guramalarynyň agzalary bilen bilelikde jemgyýetçilik-syýasy çärelerini hem-de wagyz işlerini geçirip, ilata mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 31 ýyllyk baýramy mynasybetli geçirilen Döwlet Maslahatynyň we onda kabul edilen çözgütleriň taryhy ähmiýetini düşündirýärler. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow berkarar döwletimizi mundan beýläk-de ösdürmekde ýurdumyzyň kanunçylygyny has-da kämilleşdirmegiň möhümdigini belledi. Bu işler döwletimiziň syýasy ulgamyny gowulandyrmakda, ykdysadyýetimiziň binýadyny pugtalandyrmakda nobatdaky ädime öwrüler. 

                                                                   

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisine gatnaşyjylara ýüzlenip, ýerine ýetirilen işleriň netijeleriniň, dünýä ykdysadyýetinde ýüze çykan kynçylyklara garamazdan, Garaşsyz Watanymyzyň üstünlikli ösmegini dowam etdirýändigini aýdyň görkezýändigini belledi. Jemi içerki önüm 6,2 göterim artdy. Daşary söwda dolanyşygy, geçen ýylyň degişli döwrüne garanyňda, 40 göterim ýokarlandy. Maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna özleşdirilen düýpli maýa goýumlaryň möçberi 20 milliard manatdan gowrak bolup, 2021-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 13 göterim artdy. 

                                                                   

Döwlet Baştutanymyz öňde durýan wezipelere ünsi çekip, şu ýyly gowy netijeler bilen tamamlamak üçin hemmeleriň yhlas bilen işlemelidigini, ykdysadyýetiň ähli pudaklarynda oňyn netijeleri gazanmak we jemi içerki önümiň ösüş depginini durnukly saklamak babatda çäreleri görmegiň zerurdygyny nygtady. Şeýle-de ilkinji nobatda, geljek ýylyň Döwlet býujeti boýunça ýene-de maslahat geçirmek we onuň ähli maddalaryna garamak barada görkezme berildi. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz gürrüňi dowam edip: “Şu gün Saglygy goraýyş we derman senagaty işgärleriniň baýramyny giňden belleýäris” diýip aýtdy. Döwlet Baştutanymyz saglygy goraýyş işgärleriniň bitirýän işleriniň, aýratyn-da, häzirki döwürde örän uly hormata mynasypdygyny nygtap, ýurdumyzyň saglygy goraýyş we derman senagaty ulgamynyň ähli işgärlerini bu ajaýyp hünär baýramy bilen tüýs ýürekden gutlady hem-de olara berk jan saglyk, uzak ömür, ynsan saglygyny goramak ýaly jogapkärli we asylly işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow aýratyn tapawutlanan saglygy goraýyş işgärlerini döwlet sylaglary bilen sylaglamak hakynda Permana gol çekendigini hem habar berdi. 

                                                                   

Saglygy goraýyş we derman senagaty işgärleriniň baýramyna gabatlap, Gahryman Arkadagymyz «Türkmenistanyň dermanlyk ösümlikleri» atly kitabynyň 14-nji jildini ýazyp tamamlady. Size bu kitaby Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinden soň gowşurarlar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. 

                                                                   

 Mejlisiň barşynda döwlet durmuşynyň beýleki möhüm meselelerine-de garaldy, olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi. 

                                                                   

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisini jemläp, oňa gatnaşyjylara berkarar Watanymyzy mundan beýläk-de gülledip ösdürmek ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

11.10.2022
Eşretli döwrümiziň ak ýoly

Beýik Garaşsyzlygymyzyň 31 ýyllygynyň uly toýunyň barha golaý gelýän günlerinde her güni, aýy guwançly netijelere, taryhy wakalara beslenýän Halkyň Arkadagly zamanasy ýyly Garaşsyz, baky Bitarap döwletimiziň şan-şöhratly taryhyna altyn harplar bilen ýazylar. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň başy başlanan Halkyň Arkadagly zamanasy ýylymyzda milli ykdysadyýetimizde, beýleki ulgamlarda gazanylýan ýokary görkezijilerem, dabarasy dag aşýan taryhy wakalaram ýokary ruhubelentligi eçilýär. 

                                                                   

Demokratik, hukuk we dünýewi döwlet bolan Garaşsyz Watanymyzyň “Döwlet adam üçindir!” diýen ynsanperwer taglymatyndan ugur alnyp, durmuşa geçirilýän tutumly işler rowaç alýar.  

                                                                   

 Tawus ALYÝEWA. 

                                                                   

 Tagtabazar etrap kazyýetiniň kazyýet kätibi. 

                                                                   

 *** 

                                                                   

Türkmen halky Arkadagly Serdarymyzyň ýolbaşçylygynda eşretli döwrüne guwanyp, döredijilikli zähmet çekýär. Şeýle döwletli döwranyň “Halkyň Arkadagly zamanasy” diýlip yglan edilen üstümizdäki ýylda-da belentden dabaralanýandygy ruhubelentlik duýgusyny döredýär. Ýeňişli ýylymyzda ýetilýän sepgitler, taryhy wakalar uly üstünliklere ýardam edýär. 

                                                                   

Halkyň Arkadagly zamanasy ýylynyň 11-nji fewralynda sanly ulgam arkaly geçirilen Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň nobatdan daşary mejlisi möhüm syýasy waka boldy. Mejlisde 2022 — 2052-nji ýyllarda Türkmenistany syýasy, ykdysady, durmuş we medeni taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasy kabul edildi. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüni yglan edilen bu mejlis taryhy ähmiýete eýe boldy.  

                                                                   

 Dünýägözel GARLYÝEWA. 

                                                                   

 Mary şäher prokurorynyň kömekçisi, ýustisiýanyň kiçi geňeşçisi. 

                                                                   

 *** 

                                                                   

Guwançly sepgitleri, taryhy wakalary bilen dabaralanýan Halkyň Arkadagly zamanasy ýylynyň Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanymyzyň şan-şöhratly taryhyna altyn harplar bilen ýazyljakdygy şübhesizdir.  

                                                                   

Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda döwletimizde amala aşyrylýan düýpli özgertmeler ýurdumyzyň ähli ugurlar boýunça depginli ösüşine kuwwatly itergi berýär. Şeýle özgertmeler milli kanunçylygymyzy döwrüň talabyna laýyklykda kämilleşdirmekde-de özüniň beýanyny tapýar. Döwrebap kanunlarymyz bolsa tutanýerli işlerimiziň has-da ilerlemegine ýardam edýär.  

                                                                   

Türkmen ili Halkyň Arkadagly zamanasy ýylynyň şanly senesine — Garaşsyzlygymyzyň 31 ýyllygyna barýar. Toýa sowgatly barmak bolsa gadymy halkymyzyň asylly däbi. 

                                                                   

 Daýanç ŞAMMETOW. 

                                                                   

 Mary etrabynyň polisiýa bölüminiň PÝWB-niň ýerli wekili, polisiýanyň kapitany.

11.10.2022
Türkmenistanyň saglygy goraýyş we derman senagaty ulgamynyň işgärlerine

Hormatly saglygy goraýyş we derman senagaty ulgamynyň işgärleri! 

                                                                   

Sizi Türkmenistanyň saglygy goraýyş we derman senagaty işgärleriniň güni mynasybetli tüýs ýürekden gutlaýaryn. Her bir güni okgunly ösüşler, şanly wakalar bilen şöhratlanýan «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda giňden bellenilýän bu hünär baýramynyň şanyna geçirilýän dabaralaryň siziň durmuşyňyza gaýtalanmajak öwüşgin çaýjakdygyna pugta ynanýaryn. 

                                                                   

Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzda Gahryman Arkadagymyzyň ýolbaşçylygynda işlenip taýýarlanan «Saglyk» Döwlet maksatnamasyna laýyklykda, ynsan saglygyny goramak, sagdyn durmuş ýörelgelerini rowaçlandyrmak, bedenterbiýäni we köpçülikleýin sporty işjeňleşdirmek babatda köp işler durmuşa geçirildi. Keselleri anyklamak, bejermek, öňüni almak boýunça öňdebaryjy usullary we innowasion tejribeleri işe ornaşdyrmakda gowy netijeler gazanyldy. Bu ugurda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmekde dünýä bileleşigi, aýratyn-da, Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy tarapyndan ykrar edilen nusgalyk işler amala aşyryldy. Netijede, ilatyň saglyk ýagdaýy gowulandy, adam ömrüniň ortaça dowamlylygy artdy. 2021 — 2025-nji ýyllar üçin «Sagdyn ene — sagdyn çaga — sagdyn geljek» atly milli strategiýa, Türkmenistanda ilatyň kesellere garşy göreşmek ukybyny ýokarlandyrmak boýunça Milli maksatnama, ýokanç däl keselleriň öňüni almak we garşysyna göreşmek boýunça Milli strategiýa, Türkmenistany temmäkiden azat ýurda öwürmek boýunça 2022 — 2025-nji ýyllar üçin Milli maksatnama kabul edilip, saglygy goraýyş ulgamynyň işi has-da kämilleşdirildi. Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň serişdeleriniň hasabyna ilatyň, aýratyn-da, eneleriň we çagalaryň saglygy bilen bagly meselelere uly ähmiýet berilýär. Garaşsyz Diýarymyzda ýokanç keseller boýunça durnukly epidemiologik ýagdaý saklanýar. Bu işler milli saglygy goraýyş ulgamyny ösdürmekde, jemgyýetimiziň hem-de döwletimiziň iň ýokary gymmatlygy bolan adamyň abadançylygyny, bagtyýarlygyny üpjün etmekde ýurdumyzda uly ösüşleriň gazanylandygyny görkezýär. 

                                                                   

 Hormatly saglygy goraýyş ulgamynyň işgärleri! 

                                                                   

Biz «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýen ýörelgämiz esasynda milli saglygy goraýyş ulgamyny has-da döwrebaplaşdyrmak üçin öňümizde täze, belent maksatlary goýýarys. Ata Watanymyza beýik söýgimiz, synmaz agzybirligimiz we jebisligimiz bilen bu ugurda giň möçberli, has ýokary wezipeleri durmuşa geçirmek arkaly gazanylan üstünlikleri berkidýäris. «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasy», «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasy», «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasy» esasynda paýtagtymyzda we welaýatlarymyzda häzirki zaman kliniki, ylmy-kliniki merkezleri, döwrebap derman kärhanalaryny, saglyk öýlerini gurup, Garaşsyz Watanymyzyň taryhyna şöhratly sahypalary ýazýarys. 

                                                                   

Ilaty ýokary hilli bejeriş-öňüni alyş hyzmatlary bilen üpjün etmek ulgamy hem düýpli gowulandyrylýar. Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň maslahatlary nazara alnyp, ýürek-damar, onkologiýa, dem alyş ýollarynyň we nerw-ruhy keselleriň, süýjüli diabetiň öňüni almak üçin ilatyň töwekgelçilikli toparlarynyň saglygyny berkitmek boýunça zerur işler geçirilýär. Bu ugurda ýetilen sepgitler we gazanylan üstünlikler halkara derejede ykrar edilýär. Ilatyň saglygynyň we abadançylygynyň bähbidine alnyp barylýan işleriň ykrarnamasy hökmünde BSGG-niň Ýewropa sebit edarasy tarapyndan ýurdumyza ýörite nyşanyň gowşurylmagy gazanylýan üstünliklere buýsanç duýgularyny döredýär. 

                                                                   

Biz dünýä döwletleri, iri halkara guramalar bilen saglygy goraýyş boýunça hem köptaraplaýyn gatnaşyklarymyzy barha berkidýäris. Telelukmançylyk we telemaslahatlar arkaly özara tejribe alyşmak, amaly lukmançylyga öňdebaryjy usullary ornaşdyrmak ýaly möhüm ugurlar boýunça ylmy-lukmançylyk gatnaşyklaryny giňeltmäge uly ähmiýet berýäris. Lukmançylyk hem-de ylmy diplomatiýa babatda hyzmatdaşlygyň täze ugurlaryny öňe sürmek bilen, Birleşen Milletler Guramasynyň ýöriteleşdirilen düzümleri, şol sanda Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy bilen işjeň hyzmatdaşlygy ösdürýäris. Maksatnamalaýyn özgertmeleri amala aşyrmak arkaly Garaşsyz, hemişelik Bitarap döwletimiziň saglygy goraýyş we derman senagaty ulgamynyň täze ösüşlerini üpjün edýäris. Biz bu ugurda alyp barýan işlerimizi geljekde has-da güýçlendireris. Halkymyzyň saglygyny goramak, ýurdumyzyň abadançylygyny gazanmak biziň iň uly maksadymyzdyr. 

                                                                   

 Hormatly saglygy goraýyş we derman senagaty ulgamynyň işgärleri! 

                                                                   

Sizi hünär baýramyňyz bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn. Size berk jan saglyk, uzak ömür, egsilmez bagt hem-de maşgala abadançylygyny, ynsan saglygyny goramak ugrunda alyp barýan asylly işleriňizde täze üstünlikleri arzuw edýärin. 

                                                                                                           

Türkmenistanyň Prezidenti Serdar BERDIMUHAMEDOW.

10.10.2022
Ykdysadyýetimiziň möhüm pudagy

Ýakynda TGM-niň Beýik Saparmyrat Türkmenbaşy adyndaky Harby institutynda Gahryman Arkadagymyzyň «Türkmenistanyň elektroenergetika kuwwaty» atly täze kitabynyň tanyşdyrylyş dabarasy geçirildi. Harby institutyň çeper höwesjeňler topary hem ýerine ýetiren ajaýyp çykyşlary bilen tanyşdyryş dabarasyna gatnaşanlara uly ruhy lezzet berip, çärä baýramçylyk öwüşginini çaýdy. Dabarada çykyş edenler Gahryman Arkadagymyzy täze kitabynyň çapdan çykmagy bilen tüýs ýürekden gutlap, bu neşiriň mukaddes Garaşsyzlyk baýramçylygynyň öň ýanynda halkymyza ajaýyp sowgat bolandygyny nygtadylar.  

                                                                   

Çykyşlarda bellenilişi ýaly, Türkmenistanyň elektroenergetika pudagyny ösdürmegiň konsepsiýasyna laýyklykda, ýurdumyzda kuwwatly elektrik stansiýalary, howa elektrik geçirijileri guruldy, hereket edýänleriniň durky täzelenildi, pudaga döwrebap tehnologiýalar ornaşdyryldy. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Arkadagly Serdarymyz tarapyndan üstünlikli dowam etdirilýän ynsanperwer durmuş syýasatyna laýyklykda, ýurdumyzy mundan beýläk hem ykdysady taýdan ösdürmäge, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini düýpgöter gowulandyrmaga gönükdirilen iri taslamalar amala aşyrylýar. Şunuň bilen baglylykda, çykyş edenler elektrik energiýasyna bolan islegiň barha artýandygyny, bu ýagdaýy birnäçe ýyl öňünden gören Gahryman Arkadagymyzyň tagallalary bilen ýurdumyzda energetika kuwwatlyklarynyň ýeterlik möçberiniň döredilendigini, ýurdumyzyň içerki sarp edijilerini elektrik energiýasy bilen ygtybarly üpjün etmek bilen birlikde, onuň artykmaç bölegini barha artýan möçberde dünýäniň dürli ýurtlaryna iberýän iri energetika döwletine öwrülendigini uly buýsanç bilen bellediler. 

                                                                   

Täze kitapda köp sanly anyk we statistiki maglumatlar getirilýär. Türkmen ykdysadyýetiniň esasy pudaklarynyň biri hökmünde energetika senagatynyň ösüşine berilýän anyk ylmy seljermeler hem-de maglumat teswirnamalar, elektroenergetikanyň barha artýan kuwwatyny, ony döwrebaplaşdyrmagyň maksatlaryny açyp görkezýär. Bular barada edilen çykyşlarda hormatly Arkadagymyzyň häzirki wagtda bütin dünýäde «ýaşyl» ykdysadyýetiň ösdürilmegine aýratyn üns berilýändigi dogrusynda beýan eden sözleri bilen utgaşykly gürrüňler aýdyldy.  

                                                                   

 Tanyşdyrylyş dabarasynyň ahyrynda oňa gatnaşyjylar täze kitaby üçin Gahryman Arkadagymyza tüýs ýürekden hoşallyk bildirdiler. 

                                                                                                           

Atajan ÝUSUPOW,

                       

TGM-niň Beýik Saparmyrat Türkmenbaşy adyndaky Harby institutynyň uly mugallymy, maýor.

08.10.2022
Hoş­ni­ýet­li goň­şu­çy­lyk we ne­ti­je­li hyz­mat­daş­lyk Türk­me­nis­ta­nyň da­şa­ry sy­ýa­sy stra­te­gi­ýa­sy­nyň ile­ri tu­tul­ýan ýö­rel­ge­le­ri­dir

Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti GDA döw­let­le­ri­niň Baş­tu­tan­la­ry­nyň res­mi däl du­şu­şy­gy­na gat­naş­dy 

                                                                   

 Sankt-Pe­ter­burg, 7-nji okt­ýabr (TDH). Şu gün hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow Rus­si­ýa Fe­de­ra­si­ýa­sy­na iş sa­pa­ry bi­len ug­ra­dy we şol ýer­de Ga­raş­syz Döw­let­le­riň Ar­ka­la­şy­gy­nyň döw­let Baş­tu­tan­la­ry­nyň Sankt-Pe­ter­burg şä­he­rin­de ge­çi­ril­ýän res­mi däl sam­mi­ti­ne gat­naş­dy. 

                                                                   

 Aş­ga­ba­dyň Hal­ka­ra ho­wa men­zi­lin­de döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zy res­mi adam­lar ug­rat­dy­lar. 

                                                                   

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň baş­tu­tan­ly­gyn­da ýur­du­myz pa­ra­hat­çy­lyk sö­ýü­ji­lik, oňyn Bi­ta­rap­lyk hem-de öza­ra bäh­bit­li hyz­mat­daş­lyk ýö­rel­ge­le­ri­ne esas­lan­ýan da­şa­ry sy­ýa­sy ug­ry yzy­gi­der­li ama­la aşyr­ýar. Şu oňyn stra­te­gi­ýa­da ab­raý­ly hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ryň we dü­züm­le­riň çäk­le­rin­de kö­pu­gur­ly hyz­mat­daş­ly­gy pug­ta­lan­dyr­ma­ga uly äh­mi­ýet be­ril­ýär. Türk­me­nis­tan özü­niň Bi­ta­rap­lyk hu­kuk ýag­da­ýy­na la­ýyk­lyk­da, GDA-nyň as­so­sir­le­nen ag­za­sy bol­mak bi­len, bar bo­lan ägirt uly kuw­wa­ty na­za­ra alyp, Ar­ka­la­şy­gyň gi­ňiş­li­gin­de ne­ti­je­li gat­na­şyk­la­ry ös­dür­mek me­se­le­le­rin­de iş­jeň or­ny eýe­le­ýär. Ýur­du­my­zy GDA döw­let­le­ri bi­len däp bo­lan dost­luk we hoş­ni­ýet­li goň­şu­çy­lyk gat­na­şyk­la­ry, ys­ny­şyk­ly ta­ry­hy-me­de­ni hyz­mat­daş­lyk bag­la­nyş­dyr­ýar. Mu­nuň özi öza­ra bäh­bit­li hyz­mat­daş­ly­gy çuň­laş­dyr­mak, onuň ma­ny-maz­mu­ny­ny baý­laş­dyr­mak üçin pug­ta esas bo­lup hyz­mat ed­ýär. 

                                                                   

...Bir­nä­çe sa­gat­dan soň, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň uça­ry Sankt-Pe­ter­burg şä­he­ri­niň “Pul­ko­wo” Hal­ka­ra ho­wa men­zi­li­ne gon­dy. Bu ýer­de döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zy res­mi adam­lar gar­şy­lady­lar. 

                                                                   

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow ho­wa men­zi­lin­den GDA-nyň no­bat­da­ky res­mi däl sam­mi­ti­niň ge­çi­ril­ýän ýe­ri­ne — Kons­tan­ti­nows­kiý köş­gü­ne ta­rap ug­ra­dy.  

                                                                   

XVIII asy­ryň bu bi­na­gär­lik ýa­dy­gär­li­gi Strel­na­da­ky köşk-se­ýil­gäh top­lu­my­nyň esa­sy bö­le­gi­dir. Top­lu­myň tas­la­ma­sy­nyň üs­tün­de meş­hur ýew­ro­pa­ly bi­na­gär­ler iş­le­di­ler. Hä­zir­ki dö­wür­de dur­ku­ny tä­ze­le­mek bo­ýun­ça giň ge­rim­li iş­le­riň ama­la aşy­ryl­ma­gy ne­ti­je­sin­de bu ta­ry­hy top­lum gaý­ta­dan di­kel­dil­di hem-de döw­let ka­bul­ha­na­sy­nyň de­re­je­si­ne eýe bol­dy. 

                                                                   

Hä­zir­ki wagt­da Kons­tan­ti­nows­kiý köş­gi ga­py­la­ry­ny Sankt-Pe­ter­bur­gyň 300 ýyl­ly­gy­na ga­bat­lap giň­den açan “Kong­res­ler köş­gi” döw­let top­lu­my­nyň bi­na­gär­lik bö­le­gi bo­lup dur­ýar. Bu ýer­de mö­hüm çä­re­ler, şol san­da ýo­ka­ry de­re­je­dä­ki du­şu­şyk­lar, mas­la­hat­lar, me­de­ni fo­rum­lar we beý­le­ki da­ba­ra­lar ge­çi­ril­ýär. “Kong­res­ler köş­gi” döw­let top­lu­my­nyň köp­çü­li­giň ge­lip gör­me­gi we ge­ze­lenç­ler üçin açyk­dy­gy hem bel­lär­lik­li­dir. Hä­zir Kons­tan­ti­nows­kiý köşk-se­ýil­gäh top­lu­my Sankt-Pe­ter­bur­gyň mö­hüm äh­mi­ýet­li sy­ýa­hat­çy­lyk des­ga­la­ry­nyň bi­ri ha­sap­lan­ýar. 

                                                                   

Ýo­ka­ry de­re­je­dä­ki du­şu­şy­ga gat­naş­mak üçin Sankt-Pe­ter­bur­ga Azer­baý­jan Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti Il­ham Ali­ýew, Be­la­rus Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti Alek­sandr Lu­ka­şen­ko, Ga­za­gys­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti Ka­sym-Žo­mart To­ka­ýew, Tä­ji­gis­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti Emo­ma­li Rah­mon, Öz­be­gis­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti Şaw­kat Mir­zi­ýo­ýew, Er­me­nis­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Prem­ýer-mi­nist­ri Ni­kol Pa­şin­ýan hem gel­di­ler. 

                                                                   

 GDA döw­let­le­ri­niň ýol­baş­çy­la­ry “Mer­mer” za­ly­na ça­gy­ryl­ýar. Şol ýer­de res­mi däl sam­mit ge­çi­ril­di. 

                                                                   

Rus­si­ýa Fe­de­ra­si­ýa­sy­nyň Pre­zi­den­ti Wla­di­mir Pu­tin du­şu­şy­gy açyp, oňa gat­na­şy­jy­la­ry mä­hir­li mü­bä­rek­le­di. Rus­si­ýa­nyň Baş­tu­ta­ny Sankt-Pe­ter­bur­ga gel­mä­ge ça­ky­ly­gy ka­bul eden­dik­le­ri üçin hem­me­le­re ho­şal­lyk bil­di­rip, şu du­şu­şy­gyň ile­ri tu­tul­ýan ugur­lar­da hyz­mat­daş­ly­gyň wa­jyp me­se­le­le­ri bo­ýun­ça dost­luk­ly ýag­daý­da pi­kir alyş­ma­ga, GDA döw­let­le­ri­niň Baş­tu­tan­la­ry­nyň Ge­ňe­şi­niň öňü­miz­dä­ki hep­de­de As­ta­na­da ge­çi­ril­jek do­ly de­re­je­li mej­li­si­niň öňü­sy­ra­syn­da ga­ra­ýyş­la­ry anyk­laş­dyr­ma­ga müm­kin­çi­lik ber­jek­di­gi­ni bel­le­di. 

                                                                   

Bu gün Ar­ka­la­şy­gyň gi­ňiş­li­gin­de hyz­mat­daş­ly­gyň gün ter­ti­bi köp ugur­la­ry, ga­za­ny­lan yla­la­şyk­la­ry, şol san­da döw­le­ta­ra de­re­je­dä­ki yla­la­şyk­la­ry dur­mu­şa ge­çir­mek bo­ýun­ça we­zi­pe­le­riň çöz­gü­di­ni öz içi­ne al­ýar. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, soň­ky ýyl­lar­da Türk­me­nis­ta­nyň en­çe­me ge­zek GDA-nyň ho­wan­dar­ly­gyn­da mö­hüm du­şu­şyk­la­ryň, fo­rum­la­ryň we dür­li çä­re­le­riň ge­çi­ril­ýän ýe­ri­ne öw­rü­len­di­gi­ni bel­le­mek ge­rek. Ýur­du­myz ne­ti­je­li gat­na­şyk­la­ry ös­dür­mä­ge hem­me­ta­rap­la­ýyn ýar­dam ber­mä­ge çal­şyp, hyz­mat­daş­ly­gyň tä­ze, wa­jyp usul­la­ry­ny iş­läp taý­ýar­la­ma­ga, gel­je­gi uly bi­le­lik­dä­ki tas­la­ma­la­ry dur­mu­şa ge­çir­mä­ge gö­nük­di­ri­len anyk tek­lip­le­ri yzy­gi­der­li öňe sür­ýär. 

                                                                   

Şu ba­bat­da Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň ba­şy­ny baş­lan GDA gat­na­şy­jy döw­let­le­riň stra­te­gik yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­ly­gy ha­kyn­da Jar­na­ma­ny aý­dyň my­sal­la­ryň bi­ri hök­mün­de gör­kez­mek bo­lar. Bu tag­ly­mat­la­ýyn res­mi­na­ma­nyň Ar­ka­la­şy­gyň 2019-njy ýy­lyň okt­ýabr aýyn­da Aş­ga­bat­da ge­çi­ri­len sam­mi­ti­niň ne­ti­je­le­ri bo­ýun­ça bi­ra­gyz­dan ma­kul­la­ny­lan­dy­gy­ny hem-de ka­bul edi­len­di­gi­ni ýat­lat­ma­ly­dy­rys. Şol sam­mi­tiň ge­çi­ri­len ýy­lyn­da ýur­du­myz GDA-da baş­lyk­lyk et­di. Ga­raş­syz Döw­let­le­riň Ar­ka­la­şy­gy­ny ös­dür­me­giň 2030-njy ýy­la çen­li Stra­te­gi­ýa­sy hut ýo­kar­da ag­za­lan Jar­na­ma­nyň esa­sy ýö­rel­ge­le­ri­ne esas­lan­dy. On­da uzak möh­let­le­ýin gel­je­gi na­za­ra al­mak bi­len, hyz­mat­daş­ly­gyň esa­sy ugur­la­ry kes­git­le­nil­di. 

                                                                   

Ta­ry­hyň do­wa­myn­da eme­le ge­len gat­na­şyk­lar bi­len bag­la­ny­şan Ar­ka­la­şy­gyň döw­let­le­ri köp ar­tyk­maç­lyk­la­ra eýe­dir. Şo­la­ryň ne­ti­je­li ula­nyl­ma­gy umu­my aba­dan­çy­ly­gyň bäh­bit­le­ri­ne la­ýyk gel­ýär. Il­kin­ji no­bat­da, Türk­me­nis­ta­nyň GDA-nyň çäk­le­rin­dä­ki hyz­mat­daş­ly­gy has giň geog­ra­fik we yk­dy­sa­dy sep­git­le­re çy­kar­mak ba­ra­da­ky baş­lan­gyç­la­ry şu­ňa gö­nük­di­ri­len­dir. Bar bo­lan kuw­wa­ty na­za­ra al­mak bi­len, ulag, kom­mu­ni­ka­si­ýa­lar we lo­gis­ti­ka, ener­ge­ti­ka, se­na­gat, dü­züm­le­ýin ul­gam­lar ile­ri tu­tul­ýan ugur­lar hök­mün­de çy­kyş ed­ýär. Ma­ýa go­ýum işi­ni iş­jeň­leş­dir­mek, öza­ra ha­ryt do­la­ny­şy­gy­ny mun­dan beý­läk-de art­dyr­mak, ha­ryt­la­ryň gör­nüş­le­ri­ni gi­ňelt­mek üçin hem uly müm­kin­çi­lik­ler bar. 

                                                                   

Şu­nuň bi­len bir­lik­de, yn­san­per­wer ul­gam hyz­mat­daş­ly­gyň mö­hüm ug­ry bo­lup dur­ýar. Ylym we bi­lim, me­de­ni­ýet, sun­gat, ýaş­lar sy­ýa­sa­ty, sag­ly­gy go­ra­ýyş, sport ul­gam­la­ryn­da öza­ra gat­na­şyk­lar ýurt­la­ryň­dyr halk­la­ryň ýa­kyn­laş­ma­gy­nyň, ola­ryň ara­syn­da­ky dost­luk we yna­nyş­mak gat­na­şyk­la­ry­ny pug­ta­lan­dyr­ma­gyň mö­hüm şer­ti bo­lup dur­ýar. Türk­me­nis­tan Ar­ka­la­şy­gyň döw­let­le­ri bi­len bu ugur­lar­da ne­ti­je­li hyz­mat­daş­ly­gyň uly tej­ri­be­si­ni top­lap, ony mun­dan beý­läk-de ne­ti­je­li ulan­ma­gy hem-de ös­dür­me­gi göz öňün­de tut­ýar. 

                                                                   

Hä­zir­ki wagt­da öň­de­ba­ry­jy teh­no­lo­gi­ýa­la­ry or­naş­dyr­mak ug­ry bo­ýun­ça gat­na­şyk­la­ry çuň­laş­dyr­mak hem örän der­wa­ýys ha­sap­lan­ýar. Mu­nuň özi döw­rüň äh­lu­mu­my ösü­şi­niň bar­şy bi­len şert­len­di­ri­len­dir. Bu ba­bat­da san­ly­laş­dyr­mak, in­no­wa­si­ýa­lar we teh­no­lo­gik ösüş ne­ti­je­li­li­gi, bäs­deş­li­ge ukyp­ly­ly­gy, üs­tün­li­gi ala­mat­lan­dyr­ýar. 

                                                                   

Eko­lo­gi­ýa hem öza­ra gat­na­şyk­la­ryň mö­hüm ug­ry bo­lup dur­ýar. Yk­dy­sa­dy we dur­muş ul­gam­la­ry bi­len bi­le­lik­de, eko­lo­gi­ýa öl­çe­gi-de Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry­nyň öza­ra bag­la­ny­şyk­ly ugur­la­ry­nyň ha­ta­ryn­da kes­git­le­nil­di. Hä­zir­ki wagt­da eko­lo­gik howp­suz­ly­gy üp­jün et­mä­ge, ho­wa­nyň üýt­ge­me­gi­ne we onuň tä­si­ri­ni ara­dan aýyr­ma­ga de­giş­li me­se­le­ler aý­ra­tyn üns be­ril­me­gi­ni ta­lap ed­ýär. Bi­ziň ýur­du­myz ola­ryň saz­la­şyk­ly çöz­güt­le­ri­ni göz­le­mek­de ta­gal­la­la­ry bir­leş­dir­mä­ge sal­dam­ly go­şant goş­ýar. 

                                                                   

GDA-nyň çäk­le­rin­de hyz­mat­daş­lyk ba­bat­da Türk­me­nis­tan par­la­ment­le­riň ug­ry bo­ýun­ça gat­na­şyk­la­ry hö­wes­len­dir­mek we ös­dür­mek, şu mak­sat bi­len Ar­ka­la­şy­gyň Par­la­men­ta­ra As­samb­le­ýa­sy­nyň tej­ri­be­si­ni iş­jeň ulan­mak ug­run­da hem çy­kyş ed­ýär. GDA-nyň syn­çy­la­ry­nyň we­kil­le­ri­niň ýur­du­myz­da ge­çi­ril­ýän saý­law möw­süm­le­ri­ne yzy­gi­der­li gat­naş­ýan­dy­gy bel­lär­lik­li­dir. Hu­su­san-da, şu ýyl Ar­ka­la­şy­gyň we­kil­le­ri hal­ka­ra syn­çy­la­ryň ha­ta­ryn­da mö­hüm jem­gy­ýet­çi­lik-sy­ýa­sy çä­rä — Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň saý­law­la­ry­na mo­ni­to­rin­gi ama­la aşyr­dy­lar. 

                                                                   

Şu­nuň bi­len bir­lik­de, Ar­ka­la­şy­gyň döw­let­le­ri­niň hal­ka­ra we se­bit gu­ra­ma­la­ry­nyň meý­dan­ça­la­ryn­da ne­ti­je­li hyz­mat­daş­lyk edip, bi­rek-bi­re­ge gol­daw ber­ýän­di­gi­ni bel­le­mek ýer­lik­li bo­lar. My­sal üçin, GDA ýurt­la­ry Türk­me­nis­ta­nyň BMG-niň we beý­le­ki ab­raý­ly dü­züm­le­riň çäk­le­rin­de öňe sür­ýän, Bi­ta­rap­ly­gyň dö­re­di­ji­lik kuw­wa­tyn­dan ne­ti­je­li peý­da­lan­ma­ga, se­bit we äh­lu­mu­my de­re­je­de pa­ra­hat­çy­ly­gy, howp­suz­ly­gy, dur­nuk­ly ösü­şi üp­jün et­mä­ge gö­nük­di­ri­len baş­lan­gyç­la­ry­ny yzy­gi­der­li gol­da­ýar­lar. 

                                                                   

Şeý­le­lik­de, GDA-nyň Sankt-Pe­ter­burg­da ge­çi­ri­len res­mi däl sam­mi­ti Bi­ta­rap Türk­me­nis­ta­nyň Ar­ka­la­şy­gyň gi­ňiş­li­gin­de ne­ti­je­li gat­na­şyk­la­ra yg­rar­ly­dy­gy­ny ýe­ne-de bir ge­zek aý­dyň­lyk bi­len gör­kez­di hem-de du­şu­şy­ga gat­naş­ýan ýurt­la­ryň mun­dan beý­läk-de äh­li ugur­lar bo­ýun­ça öza­ra hyz­mat­daş­ly­gy pug­ta­lan­dyr­ma­ga me­ýil­li­di­gi­ni tas­syk­la­dy. 

                                                                   

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow iş sa­pa­ry­nyň mak­sat­na­ma­sy ta­mam­la­nan­dan soň­ra, “Pul­ko­wo” Hal­ka­ra ho­wa men­zi­li­ne bar­dy we şol ýer­den Wa­ta­ny­my­za ug­ra­dy.

08.10.2022
Importyň ornuny tutýan önümler

Telekeçilige giň ýol 

                                                                   

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalarynyň ykdysadyýetimiziň ösüşindäki mynasyp goşandy barha artýar. Munuň özi hormatly Prezidentimiziň hususyýetçiligiň dürli pudaklarda eýeleýän ornuny has-da giňeltmek babatda öňde goýýan anyk wezipeleriniň oňyn netijesidir.  

  Ýurdumyzda kiçi we orta telekeçiligi ösdürmekde üstünliklere beslenýän özgertmelere bolan çäksiz buýsanjyny döredijilikli zähmeti arkaly beýan etmegi başarýan hususy kärhanalaryň biri-de welaýatymyzyň Türkmenbaşy etrabynyň çäginde ýerleşýän «Akgaýa» hojalyk jemgyýetiniň gurluşyk serişdelerini we gips kartonyny öndürýän kärhanasydyr. Iki ýyla golaý mundan öň işe girizilen hususy kärhanada öndürilýän önümleriň turuwbaşdan sarp edijileriň arasynda uly isleglere eýe bolandygy buýsançly hakykatdyr. Dünýäniň öňdebaryjy önüm öndürijilerinden satyn alnyp, önümçilige ornaşdyrylan kämil enjamlar arkaly ýerli çig mal serişdelerini senagat taýdan gaýtadan işlemekden alynýan gurluşyk serişdeleri ýokary hili bilen tapawutlanýar. Hususy kärhananyň önümçilik mümkinçilikleri bolsa ymaratlaryň içki diwarlaryny tekizlemekde hem-de ýylmamakda giňden peýdalanylýan gurluşyk garyndy serişdeleriniň iki görnüşini öndürmäge şertleri üpjün edýär. Şeýle-de bu ýerde gurluşykda giňden peýdalanylýan gurluşyk gipsi hem öndürilýär. Kärhanada öndürilýän gurluşyk serişdesiniň ýene bir görnüşi, ýagny gips kartony bolsa binalardyr desgalaryň içki gurluşynyň üçegasty hem-de diwar örtüklerini gözel görke getirmekde islegli önümleriň biridir.  

                                                                   

«Akgaýa» hojalyk jemgyýetiniň gurluşyk serişdelerini we gips kartonyny öndürýän kärhanasynyň «Türkmenistanda daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek boýunça döwlet maksatnamasyndan» hem-de «Türkmenistanda öndürilýän önümleriň daşary ýurtlara iberilýän möçberlerini artdyrmak boýunça döwlet maksatnamasyndan” gelip çykýan wezipeleri ýerine ýetirmäge saldamly goşant goşýandygyny nygtamak gerek. Bu ýerde öndürilýän gurluşyk serişdeleri diňe bir içerki bazarlara däl, eýsem, daşarky sarp edijilere-de dowamly ugradylýar. Şeýlelikde, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň ilkinji ýyly bolan «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň başyndan bäri kärhana tarapyndan importyň ornuny tutýan gurluşyk garyndy serişdeleriniň diwarlary tekizlemekde ulanylýan görnüşiniň 6 müň 274 tonnasy, diwarlary ýylmamakda ulanylýan görnüşiniň bolsa 3 müň 800 tonnasy öndürildi. Gurluşyk gipsi babatda bu görkeziji 3 müň 320 tonna ýetdi. Gürrüňi edilýän döwürde gips kartonynyň 336 müň inedördül metrden gowragy taýýarlandy. 

                                                                   

Gazanylýan zähmet netijeleri Arkadagly Serdarymyzyň ýurdumyzyň hususy işewürlerine milli ykdysadyýetimiziň senagat pudagyny ösdürmekde hem-de pudagyň bäsleşige ukyplylygyny ýokarlandyrmakda bildirýän ýokary ynamyna abraý bilen hötde gelmekde hususy kärhananyň ähli tagallalary edýändiginiň aýdyň güwäsidir. 

                                                                                                           

Nury MÄMMEDOW.

08.10.2022