Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti GDA döw­let­le­ri­niň Baş­tu­tan­la­ry­nyň res­mi däl du­şu­şy­gy­na gat­naş­dy 

 Sankt-Pe­ter­burg, 7-nji okt­ýabr (TDH). Şu gün hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow Rus­si­ýa Fe­de­ra­si­ýa­sy­na iş sa­pa­ry bi­len ug­ra­dy we şol ýer­de Ga­raş­syz Döw­let­le­riň Ar­ka­la­şy­gy­nyň döw­let Baş­tu­tan­la­ry­nyň Sankt-Pe­ter­burg şä­he­rin­de ge­çi­ril­ýän res­mi däl sam­mi­ti­ne gat­naş­dy. 

 Aş­ga­ba­dyň Hal­ka­ra ho­wa men­zi­lin­de döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zy res­mi adam­lar ug­rat­dy­lar. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň baş­tu­tan­ly­gyn­da ýur­du­myz pa­ra­hat­çy­lyk sö­ýü­ji­lik, oňyn Bi­ta­rap­lyk hem-de öza­ra bäh­bit­li hyz­mat­daş­lyk ýö­rel­ge­le­ri­ne esas­lan­ýan da­şa­ry sy­ýa­sy ug­ry yzy­gi­der­li ama­la aşyr­ýar. Şu oňyn stra­te­gi­ýa­da ab­raý­ly hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ryň we dü­züm­le­riň çäk­le­rin­de kö­pu­gur­ly hyz­mat­daş­ly­gy pug­ta­lan­dyr­ma­ga uly äh­mi­ýet be­ril­ýär. Türk­me­nis­tan özü­niň Bi­ta­rap­lyk hu­kuk ýag­da­ýy­na la­ýyk­lyk­da, GDA-nyň as­so­sir­le­nen ag­za­sy bol­mak bi­len, bar bo­lan ägirt uly kuw­wa­ty na­za­ra alyp, Ar­ka­la­şy­gyň gi­ňiş­li­gin­de ne­ti­je­li gat­na­şyk­la­ry ös­dür­mek me­se­le­le­rin­de iş­jeň or­ny eýe­le­ýär. Ýur­du­my­zy GDA döw­let­le­ri bi­len däp bo­lan dost­luk we hoş­ni­ýet­li goň­şu­çy­lyk gat­na­şyk­la­ry, ys­ny­şyk­ly ta­ry­hy-me­de­ni hyz­mat­daş­lyk bag­la­nyş­dyr­ýar. Mu­nuň özi öza­ra bäh­bit­li hyz­mat­daş­ly­gy çuň­laş­dyr­mak, onuň ma­ny-maz­mu­ny­ny baý­laş­dyr­mak üçin pug­ta esas bo­lup hyz­mat ed­ýär. 

...Bir­nä­çe sa­gat­dan soň, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň uça­ry Sankt-Pe­ter­burg şä­he­ri­niň “Pul­ko­wo” Hal­ka­ra ho­wa men­zi­li­ne gon­dy. Bu ýer­de döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zy res­mi adam­lar gar­şy­lady­lar. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow ho­wa men­zi­lin­den GDA-nyň no­bat­da­ky res­mi däl sam­mi­ti­niň ge­çi­ril­ýän ýe­ri­ne — Kons­tan­ti­nows­kiý köş­gü­ne ta­rap ug­ra­dy.  

XVIII asy­ryň bu bi­na­gär­lik ýa­dy­gär­li­gi Strel­na­da­ky köşk-se­ýil­gäh top­lu­my­nyň esa­sy bö­le­gi­dir. Top­lu­myň tas­la­ma­sy­nyň üs­tün­de meş­hur ýew­ro­pa­ly bi­na­gär­ler iş­le­di­ler. Hä­zir­ki dö­wür­de dur­ku­ny tä­ze­le­mek bo­ýun­ça giň ge­rim­li iş­le­riň ama­la aşy­ryl­ma­gy ne­ti­je­sin­de bu ta­ry­hy top­lum gaý­ta­dan di­kel­dil­di hem-de döw­let ka­bul­ha­na­sy­nyň de­re­je­si­ne eýe bol­dy. 

Hä­zir­ki wagt­da Kons­tan­ti­nows­kiý köş­gi ga­py­la­ry­ny Sankt-Pe­ter­bur­gyň 300 ýyl­ly­gy­na ga­bat­lap giň­den açan “Kong­res­ler köş­gi” döw­let top­lu­my­nyň bi­na­gär­lik bö­le­gi bo­lup dur­ýar. Bu ýer­de mö­hüm çä­re­ler, şol san­da ýo­ka­ry de­re­je­dä­ki du­şu­şyk­lar, mas­la­hat­lar, me­de­ni fo­rum­lar we beý­le­ki da­ba­ra­lar ge­çi­ril­ýär. “Kong­res­ler köş­gi” döw­let top­lu­my­nyň köp­çü­li­giň ge­lip gör­me­gi we ge­ze­lenç­ler üçin açyk­dy­gy hem bel­lär­lik­li­dir. Hä­zir Kons­tan­ti­nows­kiý köşk-se­ýil­gäh top­lu­my Sankt-Pe­ter­bur­gyň mö­hüm äh­mi­ýet­li sy­ýa­hat­çy­lyk des­ga­la­ry­nyň bi­ri ha­sap­lan­ýar. 

Ýo­ka­ry de­re­je­dä­ki du­şu­şy­ga gat­naş­mak üçin Sankt-Pe­ter­bur­ga Azer­baý­jan Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti Il­ham Ali­ýew, Be­la­rus Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti Alek­sandr Lu­ka­şen­ko, Ga­za­gys­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti Ka­sym-Žo­mart To­ka­ýew, Tä­ji­gis­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti Emo­ma­li Rah­mon, Öz­be­gis­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Pre­zi­den­ti Şaw­kat Mir­zi­ýo­ýew, Er­me­nis­tan Res­pub­li­ka­sy­nyň Prem­ýer-mi­nist­ri Ni­kol Pa­şin­ýan hem gel­di­ler. 

 GDA döw­let­le­ri­niň ýol­baş­çy­la­ry “Mer­mer” za­ly­na ça­gy­ryl­ýar. Şol ýer­de res­mi däl sam­mit ge­çi­ril­di. 

Rus­si­ýa Fe­de­ra­si­ýa­sy­nyň Pre­zi­den­ti Wla­di­mir Pu­tin du­şu­şy­gy açyp, oňa gat­na­şy­jy­la­ry mä­hir­li mü­bä­rek­le­di. Rus­si­ýa­nyň Baş­tu­ta­ny Sankt-Pe­ter­bur­ga gel­mä­ge ça­ky­ly­gy ka­bul eden­dik­le­ri üçin hem­me­le­re ho­şal­lyk bil­di­rip, şu du­şu­şy­gyň ile­ri tu­tul­ýan ugur­lar­da hyz­mat­daş­ly­gyň wa­jyp me­se­le­le­ri bo­ýun­ça dost­luk­ly ýag­daý­da pi­kir alyş­ma­ga, GDA döw­let­le­ri­niň Baş­tu­tan­la­ry­nyň Ge­ňe­şi­niň öňü­miz­dä­ki hep­de­de As­ta­na­da ge­çi­ril­jek do­ly de­re­je­li mej­li­si­niň öňü­sy­ra­syn­da ga­ra­ýyş­la­ry anyk­laş­dyr­ma­ga müm­kin­çi­lik ber­jek­di­gi­ni bel­le­di. 

Bu gün Ar­ka­la­şy­gyň gi­ňiş­li­gin­de hyz­mat­daş­ly­gyň gün ter­ti­bi köp ugur­la­ry, ga­za­ny­lan yla­la­şyk­la­ry, şol san­da döw­le­ta­ra de­re­je­dä­ki yla­la­şyk­la­ry dur­mu­şa ge­çir­mek bo­ýun­ça we­zi­pe­le­riň çöz­gü­di­ni öz içi­ne al­ýar. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, soň­ky ýyl­lar­da Türk­me­nis­ta­nyň en­çe­me ge­zek GDA-nyň ho­wan­dar­ly­gyn­da mö­hüm du­şu­şyk­la­ryň, fo­rum­la­ryň we dür­li çä­re­le­riň ge­çi­ril­ýän ýe­ri­ne öw­rü­len­di­gi­ni bel­le­mek ge­rek. Ýur­du­myz ne­ti­je­li gat­na­şyk­la­ry ös­dür­mä­ge hem­me­ta­rap­la­ýyn ýar­dam ber­mä­ge çal­şyp, hyz­mat­daş­ly­gyň tä­ze, wa­jyp usul­la­ry­ny iş­läp taý­ýar­la­ma­ga, gel­je­gi uly bi­le­lik­dä­ki tas­la­ma­la­ry dur­mu­şa ge­çir­mä­ge gö­nük­di­ri­len anyk tek­lip­le­ri yzy­gi­der­li öňe sür­ýär. 

Şu ba­bat­da Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň ba­şy­ny baş­lan GDA gat­na­şy­jy döw­let­le­riň stra­te­gik yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­ly­gy ha­kyn­da Jar­na­ma­ny aý­dyň my­sal­la­ryň bi­ri hök­mün­de gör­kez­mek bo­lar. Bu tag­ly­mat­la­ýyn res­mi­na­ma­nyň Ar­ka­la­şy­gyň 2019-njy ýy­lyň okt­ýabr aýyn­da Aş­ga­bat­da ge­çi­ri­len sam­mi­ti­niň ne­ti­je­le­ri bo­ýun­ça bi­ra­gyz­dan ma­kul­la­ny­lan­dy­gy­ny hem-de ka­bul edi­len­di­gi­ni ýat­lat­ma­ly­dy­rys. Şol sam­mi­tiň ge­çi­ri­len ýy­lyn­da ýur­du­myz GDA-da baş­lyk­lyk et­di. Ga­raş­syz Döw­let­le­riň Ar­ka­la­şy­gy­ny ös­dür­me­giň 2030-njy ýy­la çen­li Stra­te­gi­ýa­sy hut ýo­kar­da ag­za­lan Jar­na­ma­nyň esa­sy ýö­rel­ge­le­ri­ne esas­lan­dy. On­da uzak möh­let­le­ýin gel­je­gi na­za­ra al­mak bi­len, hyz­mat­daş­ly­gyň esa­sy ugur­la­ry kes­git­le­nil­di. 

Ta­ry­hyň do­wa­myn­da eme­le ge­len gat­na­şyk­lar bi­len bag­la­ny­şan Ar­ka­la­şy­gyň döw­let­le­ri köp ar­tyk­maç­lyk­la­ra eýe­dir. Şo­la­ryň ne­ti­je­li ula­nyl­ma­gy umu­my aba­dan­çy­ly­gyň bäh­bit­le­ri­ne la­ýyk gel­ýär. Il­kin­ji no­bat­da, Türk­me­nis­ta­nyň GDA-nyň çäk­le­rin­dä­ki hyz­mat­daş­ly­gy has giň geog­ra­fik we yk­dy­sa­dy sep­git­le­re çy­kar­mak ba­ra­da­ky baş­lan­gyç­la­ry şu­ňa gö­nük­di­ri­len­dir. Bar bo­lan kuw­wa­ty na­za­ra al­mak bi­len, ulag, kom­mu­ni­ka­si­ýa­lar we lo­gis­ti­ka, ener­ge­ti­ka, se­na­gat, dü­züm­le­ýin ul­gam­lar ile­ri tu­tul­ýan ugur­lar hök­mün­de çy­kyş ed­ýär. Ma­ýa go­ýum işi­ni iş­jeň­leş­dir­mek, öza­ra ha­ryt do­la­ny­şy­gy­ny mun­dan beý­läk-de art­dyr­mak, ha­ryt­la­ryň gör­nüş­le­ri­ni gi­ňelt­mek üçin hem uly müm­kin­çi­lik­ler bar. 

Şu­nuň bi­len bir­lik­de, yn­san­per­wer ul­gam hyz­mat­daş­ly­gyň mö­hüm ug­ry bo­lup dur­ýar. Ylym we bi­lim, me­de­ni­ýet, sun­gat, ýaş­lar sy­ýa­sa­ty, sag­ly­gy go­ra­ýyş, sport ul­gam­la­ryn­da öza­ra gat­na­şyk­lar ýurt­la­ryň­dyr halk­la­ryň ýa­kyn­laş­ma­gy­nyň, ola­ryň ara­syn­da­ky dost­luk we yna­nyş­mak gat­na­şyk­la­ry­ny pug­ta­lan­dyr­ma­gyň mö­hüm şer­ti bo­lup dur­ýar. Türk­me­nis­tan Ar­ka­la­şy­gyň döw­let­le­ri bi­len bu ugur­lar­da ne­ti­je­li hyz­mat­daş­ly­gyň uly tej­ri­be­si­ni top­lap, ony mun­dan beý­läk-de ne­ti­je­li ulan­ma­gy hem-de ös­dür­me­gi göz öňün­de tut­ýar. 

Hä­zir­ki wagt­da öň­de­ba­ry­jy teh­no­lo­gi­ýa­la­ry or­naş­dyr­mak ug­ry bo­ýun­ça gat­na­şyk­la­ry çuň­laş­dyr­mak hem örän der­wa­ýys ha­sap­lan­ýar. Mu­nuň özi döw­rüň äh­lu­mu­my ösü­şi­niň bar­şy bi­len şert­len­di­ri­len­dir. Bu ba­bat­da san­ly­laş­dyr­mak, in­no­wa­si­ýa­lar we teh­no­lo­gik ösüş ne­ti­je­li­li­gi, bäs­deş­li­ge ukyp­ly­ly­gy, üs­tün­li­gi ala­mat­lan­dyr­ýar. 

Eko­lo­gi­ýa hem öza­ra gat­na­şyk­la­ryň mö­hüm ug­ry bo­lup dur­ýar. Yk­dy­sa­dy we dur­muş ul­gam­la­ry bi­len bi­le­lik­de, eko­lo­gi­ýa öl­çe­gi-de Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry­nyň öza­ra bag­la­ny­şyk­ly ugur­la­ry­nyň ha­ta­ryn­da kes­git­le­nil­di. Hä­zir­ki wagt­da eko­lo­gik howp­suz­ly­gy üp­jün et­mä­ge, ho­wa­nyň üýt­ge­me­gi­ne we onuň tä­si­ri­ni ara­dan aýyr­ma­ga de­giş­li me­se­le­ler aý­ra­tyn üns be­ril­me­gi­ni ta­lap ed­ýär. Bi­ziň ýur­du­myz ola­ryň saz­la­şyk­ly çöz­güt­le­ri­ni göz­le­mek­de ta­gal­la­la­ry bir­leş­dir­mä­ge sal­dam­ly go­şant goş­ýar. 

GDA-nyň çäk­le­rin­de hyz­mat­daş­lyk ba­bat­da Türk­me­nis­tan par­la­ment­le­riň ug­ry bo­ýun­ça gat­na­şyk­la­ry hö­wes­len­dir­mek we ös­dür­mek, şu mak­sat bi­len Ar­ka­la­şy­gyň Par­la­men­ta­ra As­samb­le­ýa­sy­nyň tej­ri­be­si­ni iş­jeň ulan­mak ug­run­da hem çy­kyş ed­ýär. GDA-nyň syn­çy­la­ry­nyň we­kil­le­ri­niň ýur­du­myz­da ge­çi­ril­ýän saý­law möw­süm­le­ri­ne yzy­gi­der­li gat­naş­ýan­dy­gy bel­lär­lik­li­dir. Hu­su­san-da, şu ýyl Ar­ka­la­şy­gyň we­kil­le­ri hal­ka­ra syn­çy­la­ryň ha­ta­ryn­da mö­hüm jem­gy­ýet­çi­lik-sy­ýa­sy çä­rä — Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň saý­law­la­ry­na mo­ni­to­rin­gi ama­la aşyr­dy­lar. 

Şu­nuň bi­len bir­lik­de, Ar­ka­la­şy­gyň döw­let­le­ri­niň hal­ka­ra we se­bit gu­ra­ma­la­ry­nyň meý­dan­ça­la­ryn­da ne­ti­je­li hyz­mat­daş­lyk edip, bi­rek-bi­re­ge gol­daw ber­ýän­di­gi­ni bel­le­mek ýer­lik­li bo­lar. My­sal üçin, GDA ýurt­la­ry Türk­me­nis­ta­nyň BMG-niň we beý­le­ki ab­raý­ly dü­züm­le­riň çäk­le­rin­de öňe sür­ýän, Bi­ta­rap­ly­gyň dö­re­di­ji­lik kuw­wa­tyn­dan ne­ti­je­li peý­da­lan­ma­ga, se­bit we äh­lu­mu­my de­re­je­de pa­ra­hat­çy­ly­gy, howp­suz­ly­gy, dur­nuk­ly ösü­şi üp­jün et­mä­ge gö­nük­di­ri­len baş­lan­gyç­la­ry­ny yzy­gi­der­li gol­da­ýar­lar. 

Şeý­le­lik­de, GDA-nyň Sankt-Pe­ter­burg­da ge­çi­ri­len res­mi däl sam­mi­ti Bi­ta­rap Türk­me­nis­ta­nyň Ar­ka­la­şy­gyň gi­ňiş­li­gin­de ne­ti­je­li gat­na­şyk­la­ra yg­rar­ly­dy­gy­ny ýe­ne-de bir ge­zek aý­dyň­lyk bi­len gör­kez­di hem-de du­şu­şy­ga gat­naş­ýan ýurt­la­ryň mun­dan beý­läk-de äh­li ugur­lar bo­ýun­ça öza­ra hyz­mat­daş­ly­gy pug­ta­lan­dyr­ma­ga me­ýil­li­di­gi­ni tas­syk­la­dy. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow iş sa­pa­ry­nyň mak­sat­na­ma­sy ta­mam­la­nan­dan soň­ra, “Pul­ko­wo” Hal­ka­ra ho­wa men­zi­li­ne bar­dy we şol ýer­den Wa­ta­ny­my­za ug­ra­dy.