Aşgabat, 29-njy aprel (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda birnäçe resminamalaryň taslamalaryna garaldy, käbir beýleki meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Döwlet Baştutanymyz mejlisi açyp, şu günler hormatly Arkadagymyzyň zähmet rugsadynda bolup, «Ömrümiň manysy» atly täze kitabynyň üstünde işlemegi tamamlandygy we bu eseriň çapdan çykandygy baradaky hoş habary aýtdy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Gahryman Arkadagymyzy we mähriban halkymyzy täze kitabyň neşir edilmegi bilen tüýs ýürekden gutlap, bu edebi-filosofik eserde milli Liderimiziň ömrüniň manyly menzilleriniň, durmuş ýoly baradaky ýatlamalarynyň, pikir-garaýyşlarynyň jemlenýändigini belledi. Kitapda taryhymyza, paýhasly pederlerimiziň döreden gymmatlyklaryna, halkymyzyň müňýyllyklaryň dowamynda nesilden-nesle geçirip gelýän asylly däp-dessurlaryna, eziz Diýarymyzyň häzirki döwürdäki ösüşlerine aýratyn ähmiýet berilýär. 

Döwlet Baştutanymyz «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda neşir edilen kitabyň ähmiýetini nygtap, onuň Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň geljek 30 ýyly üçin kesgitlenen belent maksatlara üstünlikli ýetmekde halkymyza ruhy goldaw berjekdigine ynam bildirdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Gahryman Arkadagymyzy täze eseriniň neşir edilmegi bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlap, şeýle kitaplarynyň höwrüniň köp, galamynyň ýiti bolmagyny arzuw etdi. 

Döwlet Baştutanymyz mejlisiň gün tertibine geçip, Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa söz berdi. Ol milli kanunçylygy kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler barada maglumat berdi. 

Mejlis ministrlikleriň hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň bilermenleri we wekilleri bilen bilelikde “Notariat we notarial işi hakynda”, “Ýerli öz-özüňi dolandyryş hakynda”, “Itçilik we kinologiýa işi hakynda” hem-de kanunçylygy we hukuk düzgünini pugtalandyrmaga, durmuş taýdan goraglylygy üpjün etmäge degişli kanunlary taýýarlamak boýunça işleri dowam edýär. Halkara we parlamentara hyzmatdaşlyk ösdürilýär. Mejlisiň wekilleri sanly ulgam arkaly ählumumy gün tertibiniň möhüm meselelerine bagyşlanan maslahatlaryň hem-de duşuşyklaryň birnäçesine gatnaşdylar. 

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary K.Babaýew ýurdumyzyň hukuk binýadyny kämilleşdirmek boýunça geçirilýän toplumlaýyn işler barada maglumat berdi. 

Halk Maslahatynda Türkmenistanyň Administratiw hukuk bozulmalary hakynda kodeksine we beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalaryna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek babatda teklipler işlenip taýýarlanyldy. Şeýle-de Adalat ministrligi bilen “Türkmenistanyň Adalat ministrliginiň ýanyndaky Raýat ýagdaýynyň namalarynyň ýazgysynyň Merkezi arhiwini üýtgedip guramak hakynda” Kararyň taslamasy taýýarlanyldy. 

Ýurdumyzda amala aşyrylýan özgertmeleriň hukuk binýadyny berkitmek, döwletimizde ileri tutulýan meseleler boýunça kanunçylygy kämilleşdirmek boýunça teklipleri işläp taýýarlamak maksady bilen, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynda hukuk bilermenler topary döredildi. 

Halk Maslahatynyň agzalary döwletimiziň gazananlaryny, täze taryhy döwürde ýurdumyzy depginli ösdürmek ugrunda durmuşa geçirilýän maksatnamalaryň hem-de milli kanunçylygymyzyň many-mazmunyny halkymyza giňden ýetirmek boýunça geçirilýän çärelere işjeň gatnaşýarlar. Ýaşlary watançylyk, ynsanperwerlik, zähmetsöýerlik, sagdyn durmuş ýörelgesi, milli däpleri aýawly saklamak ruhunda terbiýelemek babatda işler dowam etdirilýär. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow “Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasyndan” gelip çykýan wezipeleri nazara almak bilen, milli kanunçylygy kämilleşdirmek boýunça işleriň işjeňleşdirilmelidigini belledi. 

Döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň kabul edilmeginiň hem-de Döwlet baýdagynyň 30 ýyllygyna bagyşlanan baýramçylyk çäreleriniň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilmeginiň möhümdigini belläp, bu babatda Milli Geňeşiň ýolbaşçylarynyň ünsüni degişli meýilnamanyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi boýunça zerur çäreleriň görülmelidigine çekdi. 

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Muhammedow jenaýatçylykly ýol bilen alnan girdejileriň kanunlaşdyrylmagyna we terrorçylygyň maliýeleşdirilmegine garşy hereket etmegiň ulgamyny kämilleşdirmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň Prezidentiniň 2018-nji ýylyň oktýabryndaky degişli Kararyna laýyklykda, Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň ýanynda döredilen Maliýe gözegçiligi gullugy hakynda Düzgünnamanyň taslamasynyň işlenip taýýarlanylandygy barada habar berildi. 

Bu resminama “Jenaýatçylykly ýol bilen alnan girdejileriň kanunlaşdyrylmagyna, terrorçylygyň maliýeleşdirilmegine we köpçülikleýin gyryş ýaragynyň ýaýradylmagynyň maliýeleşdirilmegine garşy hereket etmek hakynda” Türkmenistanyň Kanunynyň rejelenen görnüşiniň talaplaryna laýyklykda hem-de ýurdumyzyň halkara şertnamalardan gelip çykýan wezipelerini üstünlikli çözmek maksady bilen taýýarlanyldy. Düzgünnamanyň taslamasynda gullugyň wezipeleri, borçlary, hukuklary, ýerine ýetirmeli anyk işleri kesgitlenildi. 

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, jenaýatçylykly ýol bilen alnan girdejileri kanunlaşdyrmagyň we terrorçylygy maliýeleşdirmegiň garşysyna hereket etmek babatda döwlet syýasatyny durmuşa geçirmek, ugurdaş halkara guramalarda Türkmenistanyň bähbitlerine wekilçilik etmek, ýurdumyzyň halkara şertnamalardan gelip çykýan borçnamalaryny ýerine ýetirmekden ugur almak bilen baglylykda, bu düzümiň işiniň ileri tutulýan ugurlaryna ünsi çekdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Karara gol çekip, resminamany sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi hem-de gullugyň üstüne ýüklenen ygtyýarlyklaryň takyk ýerine ýetirilmegine gözegçilik etmek boýunça birnäçe anyk tabşyryklary berdi. 

Soňra wise-premýer halkara maliýe guramalary we banklar bilen hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek, milli ykdysadyýetimiziň pudaklaryna amatly şertlerde maýa goýumlary we karzlary çekmek maksady bilen görülýän anyk çäreler barada hasabat berdi. Şunuň bilen baglylykda, Yslam Ösüş bankyndan onuň umumy maýasynyň artmagyna ýurdumyzyň gatnaşmagy baradaky gelip gowşan teklip döwlet Baştutanymyzyň garamagyna hödürlenildi. 

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, giň halkara hyzmatdaşlygy ösdürmäge gönükdirilen daşary syýasat strategiýasyny durmuşa geçirýän Türkmenistanyň gyzyklanma bildirýän taraplar, şol sanda abraýly maliýe guramalary bilen özara bähbitli gatnaşyklar üçin hemişe açykdygyny belledi. 

Yslam Ösüş banky ýurdumyzyň ygtybarly hyzmatdaşlarynyň biridir. Bu bank bilen dürli ulgamlarda bilelikdäki taslamalaryň birnäçesi amala aşyryldy. Onuň umumy maýasyny artdyrmak işine gatnaşmak Türkmenistanda, hususan-da, Watanymyzy durmuş-ykdysady taýdan yzygiderli ösdürmäge gönükdirilen täze taslamalary we maksatnamalary maliýeleşdirmek babatda amala aşyrylýan iri möçberli özgertmeleriň çäklerinde üstünlikli gatnaşyk etmäge mümkinçilik berer diýip, döwlet Baştutanymyz hödürlenen teklibi makullady hem-de wise-premýere bu ugurda degişli işleri dowam etmegi tabşyrdy. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow ýakyn ýyllarda nebitiň we tebigy gazyň goşmaça möçberlerini çykarmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. “Türkmengaz”, “Türkmennebit” döwlet konsernlerine hem-de “Türkmengeologiýa” döwlet korporasiýasyna ýakyn iki ýylda nebitiň we tebigy gazyň goşmaça möçberlerini çykarmak boýunça işleri maliýeleşdirmek üçin maliýe goldawyny bermek boýunça durmuşa geçirilýän çäreler barada habar berildi. 

“Türkmengaz” hem-de “Türkmennebit” döwlet konsernleri tarapyndan nebitgazly känlerde alnyp barylýan işler barada hasabat berildi. Wise-premýer gaz känleriniň birnäçesinde abatlaýyş işlerini geçirmek üçin degişli enjamlary satyn almak barada şertnamalary baglaşmak maksady bilen geçirilýän çäreler barada hem aýtdy. 

“Türkmengeologiýa” döwlet korporasiýasy tarapyndan ýakyn ýyllarda birnäçe meýdançalarda tebigy gazyň we nebitiň gazylyp alnyşynyň möçberini artdyrmak bilen baglanyşykly barlag guýularyny gazmak işleri meýilleşdirilýär. Bu işleri ýerine ýetirmek üçin bölünip berlen maýa goýumlaryň hasabyna zerur enjamlary we serişdeleri satyn almak boýunça geçirilen bäsleşikleriň netijeleri, degişli şertnamany baglaşmak boýunça durmuşa geçirilýän çäreler barada habar berildi. 

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, täze, geljegi uly känleri hem-de gatlaklary ýüze çykarmak, hereket edýänlerini döwrebaplaşdyrmak arkaly nebitiň we tebigy gazyň çykarylýan we gaýtadan işlenilýän möçberlerini mundan beýläk-de artdyrmagyň zerurdygyna ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz ýangyç-energetika toplumynyň yzygiderli diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilmeginiň, gyzyklanma bildirýän ähli daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen netijeli hyzmatdaşlygy pugtalandyrmagyň möhümdigine ünsi çekip, bölünip berlen maýa goýumlary öz wagtynda özleşdirmek baradaky meýilnamany bellenilen möhletinde ýerine ýetirmek boýunça alnyp barylýan işleri güýçlendirmek babatda wise-premýere anyk tabşyryklary berdi. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew ýurdumyzda azyk üpjünçiligini pugtalandyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Daşoguz we Lebap welaýatlarynda şaly hasylyny ösdürip ýetişdirmek boýunça işler alnyp barylýar. Şunuň bilen baglylykda, «Türkmenistanda 2022-nji ýylda şaly öndürmek hakynda» Kararyň taslamasy taýýarlanyldy. 

Resminama laýyklykda, Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi tarapyndan şaly öndürijiler bilen şertnamalary baglaşmak, olary zerur mukdarda ýokary hilli şaly tohumy hem-de şaly hasylyny ösdürip ýetişdirmek we ýetişdirilen hasyly ýygnamak bilen bagly tehniki hyzmatlar bilen üpjün etmek, hasyly satyn almak we öz wagtynda hasaplaşyklary geçirmek meýilleşdirilýär. Şu ýyl Daşoguz hem-de Lebap welaýatlarynda jemi 18 müň 300 gektar meýdana şaly ekip, ondan 82 müň 400 tonna hasyl almak göz öňünde tutulýar. Döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli Kararyň taslamasy hödürlenildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ekinlerden hasyl almakda meýdan işleriniň talabalaýyk guralmagynyň möhüm ähmiýete eýedigini belledi. Milli ykdysadyýetimiziň azyk önümçiligine degişli pudagynyň hemmetaraplaýyn pugtalandyrylmagynyň, halkymyzyň ýurdumyzda öndürilen ýokary hilli, ekologik taýdan arassa azyk önümlerine islegini kanagatlandyrmagyň zerurdygy bellenildi. 

Döwlet Baştutanymyz resminama gol çekip hem-de ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberip, degişli tehnologiýalary hem-de täzeçil çemeleşmeleri peýdalanmak arkaly meýdanlary şaly ekişine talabalaýyk taýýarlamak boýunça tabşyryklary berdi. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow ýurdumyzyň ýol gurluşyk pudagynyň işini döwrüň talabyna laýyk guramak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Şu ýylyň fewralynda döredilen Awtomobil ýollarynyň gurluşygyny dolandyrmak baradaky döwlet agentliginiň düzümine ýol gurluşyk işlerini berjaý edýän ýöriteleşdirilen edara-kärhanalaryň 18-si girdi. 

Gurluşyk we binagärlik ministrligi hem-de Maliýe we ykdysadyýet ministrligi bilen bilelikde ýol işleriniň nyrhlary, olary maliýeleşdirmegiň ygtybarlylygyny kesgitlemek boýunça tapgyrlaýyn işler alnyp barylýar. Pudagara toparyň mejlisinde şu mesele boýunça teklipler ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Ýurdumyzyň ýol gurluşyk pudagynyň işini kada laýyklykda guramak hem-de ýol işlerini ygtybarly maliýeleşdirmek üçin awtoulag ýollaryny gurmak, durkuny täzelemek, abatlamak we abat saklamak boýunça işleriň täze çenlik ölçeg kadalaryny işläp düzmek teklip edilýär. Şeýle hem agentligiň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak maksady bilen, bäsleşik esasynda täze tehniki we önümçilik enjamlaryny, awtomobil ulaglary bilen ýükleri daşamagyň täze nyrhnamasyny işläp düzmek göz öňünde tutulýar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Awtomobil ýollarynyň gurluşygyny dolandyrmak baradaky döwlet agentliginiň öňünde durýan wezipeleriň wajypdygyna ünsi çekdi. Döwlet Baştutanymyz gurluşykda nyrh emele getirmegiň we hasaplaşyk ulgamlarynyň kadalarynyň milli ulgamyny kämilleşdirmek boýunça geçirilýän çäreleriň wajypdygyny nygtap, bu ugurdaky işleri dowam etmegi tabşyrdy. Munuň ýol-ulag düzümini mundan beýläk-de döwrebaplaşdyrmaga hem-de giňeltmäge, dünýä ölçeglerine laýyk gelýän ýollaryň gurulmagyna, ýurdumyzyň ulag-logistika ulgamynyň kuwwatynyň artdyrylmagyna ýardam etjekdigi bellenildi. 

Hormatly Prezidentimiz wise-premýere ýüzlenip, Aşgabat şäheriniň häkimliginiň işine gözegçiligiň gowşadylandygyny aýtdy. Paýtagtymyzda jemgyýetçilik awtoulaglary ýaramaz işleýär. Köp ýerlerdäki dürli desgalarda we ýaşaýyş jaýlarynda abatlaýyş işlerini geçirmeli. Seýilgählerde, köçelerde guran baglar hem köp. 

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz wise-premýere bir hepdäniň içinde bu ýagdaýy seljerip, munuň sebäpleri, meseläni nädip çözmelidigi barada hasabat bermegi tabşyrdy. 

Mejlisiň dowamynda Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow Dokma senagaty ministrliginiň Bäherden tikin fabrigini döwrebaplaşdyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. 

Wise-premýer şu maksat bilen, Bäherden tikin fabrigi açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň esaslandyryjysy hökmünde Türkmenistanyň Dokma senagaty ministrliginiň 40 göterim hem-de Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy “Gerçek ýigit” hususy kärhanasynyň 60 göterim möçberli paýly gatnaşmagynyň teklip edilýändigini habar berdi. 

Bu taslamanyň amala aşyrylmagy önümleriň hilini gowulandyrmaga hem-de görnüşlerini giňeltmäge, olaryň içerki we daşarky bazarlarda ýerlenilmegini ýokarlandyrmaga, goşmaça iş orunlaryny döretmäge ýardam eder. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli teklip hödürlenildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, milli ykdysadyýetiň ähli pudaklarynda, şol sanda dokma senagatynda durnukly ösüşiň üpjün edilýändigini belledi. Ýurdumyzy senagatlaşdyrmak we sanly ulgama geçirmek, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan hem-de daşary ýurtlara iberilýän önümleriň mukdaryny artdyrmak baradaky wezipeleriň wajypdygyny nygtap, döwlet Baştutanymyz öndürilýän harytlaryň ýokary hil derejesine laýyk hem-de ekologik taýdan arassa bolmalydygyny aýtdy. Munuň üçin dokma kärhanalary ýokary tehnologiýaly öňdebaryjy enjamlar bilen üpjün edilmelidir diýip, hormatly Prezidentimiz belledi we bu babatda wise-premýere anyk tabşyryklary berdi. 

Hormatly Prezidentimiz döwlet eýeçiligini dolandyrmagyň netijeliligini ýokarlandyrmak hem-de olary paýdarlar jemgyýetlerine öwürmek, hususy eýeçiligiň ykdysadyýetdäki paýyny artdyrmak, kiçi we orta telekeçiligi ösdürmek maksady bilen, degişli çäreleri görmegiň zerurdygyny belläp, wise-premýere göz öňünde tutulan meýilnamalaryň durmuşa geçirilmegi üçin ähli tagallalary etmegi tabşyrdy. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa «Muzeýlere «Milli» hukuk derejesini bermegiň tertibini we şertlerini tassyklamak hakynda» Kararyň taslamasyny döwlet Baştutanymyzyň garamagyna hödürledi. Bellenilişi ýaly, munuň özi ýurdumyzyň we daşary ýurt döwletleriniň muzeýleri, beýleki ugurdaş edaralary bilen ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge, muzeý gaznalaryna degişli gymmatlyklaryň, muzeý toplamalarynyň özara alşylmagyna ýardam eder. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, muzeýlere bu derejäni bermegiň ähmiýetini belläp, pudaklaýyn edaralaryň çeperçilik-bilim işlerini işjeňleşdirmek, ýaşlary watançylyk ruhunda terbiýelemekde muzeýleriň eýeleýän ornuny ýokarlandyrmak maksady bilen, medeniýet ulgamynyň kanunçylyk binýadyny has-da kämilleşdirmegiň zerurdygyny nygtady. 

Döwlet Baştutanymyz hödürlenen resminama gol çekdi we sanly ulgam arkaly wise-premýere iberip, ondan gelip çykýan wezipeleri ýerine ýetirmek barada anyk tabşyryklary berdi. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Toýlyýew ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde sanly ulgam arkaly halkara olimpiadalary geçirmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Türkmenistanyň ýokary okuw mekdepleriniň talyplary her ýyl halkara derejede geçirilýän ders bäsleşiklerine we olimpiadalara gatnaşyp, baýrakly orunlara mynasyp bolýarlar hem-de Watanymyzyň abraýyny has-da belende göterýärler. 

“Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasynda” kesgitlenen wezipeleri durmuşa geçirmek, ýaş türkmenistanlylaryň döredijilik ukyplaryny ýüze çykarmak we ösdürmek, halkara hyzmatdaşlygy has-da işjeňleşdirmek maksady bilen, şu ýylyň 17-nji maýynda Döwletmämmet Azady adyndaky Türkmen milli dünýä dilleri institutynyň guramagynda iňlis dili dersi boýunça I halkara internet olimpiadasyny, 20-nji maýda bolsa Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň guramagynda materiallaryň garşylygy dersi boýunça açyk internet olimpiadasyny geçirmek meýilleşdirilýär. Bu olimpiadalary ýokary derejede geçirmek maksady bilen, degişli işler dowam edýär. Olara daşary döwletleriň ýokary okuw mekdepleriniň talyplary hem gatnaşarlar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, halkara derejeli bilim bäsleşiklerini yzygiderli geçirmegiň möhümdigini, munuň ýurdumyzyň zehinli ýaşlaryny ýüze çykarmak bilen birlikde, Ýer ýüzüniň ýokary okuw mekdepleri bilen göni gatnaşyklaryň ýola goýulmagyna-da ýardam etjekdigini nygtady. Döwlet Baştutanymyz hödürlenen teklipleri makullap, wise-premýere halkara internet olimpiadalarynyň ýokary derejesini üpjün etmegi tabşyrdy. 

Hormatly Prezidentimiz tomus möwsüminiň ýakynlaşyp gelýändigi bilen baglylykda, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Toýlyýewe “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda dynç alşy guramak üçin mümkinçilikleri öwrenmegi hem-de geçirilen işler barada Hökümetiň indiki mejlisinde hasabat bermegi tabşyrdy. 

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow ÝUNESKO-nyň işleri barada Türkmenistanyň milli toparynyň işi hakynda hasabat berdi. 

Mälim bolşy ýaly, bu topar BMG-niň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasy bilen ulgamlaýyn esasda hyzmatdaşlyk etmek maksady bilen, 1997-nji ýylda döredildi. 2020-nji ýylda onuň Düzgünnamasynyň rejelenen görnüşi kabul edildi hem-de düzümi täzelendi. Hormatly Prezidentimiziň tabşyrygy boýunça 23-nji aprelde toparyň nobatdaky mejlisi geçirilip, onuň dowamynda işleriň möhüm meseleleri we ÝUNESKO bilen hyzmatdaşlygyň käbir ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy. Mejlisiň netijeleri boýunça toparyň işini kämilleşdirmek hem-de ÝUNESKO bilen gatnaşyklary has-da işjeňleşdirmek babatda birnäçe teklipler taýýarlanyldy. 

Şunuň bilen baglylykda, türkmen halkynyň baý medeni mirasynyň dünýäde giňden wagyz edilmegine uly ähmiýet berilýär. Bu ugurda ýerine ýetirilýän işleri güýçlendirmek üçin toparyň internet saýtyny döretmek teklip edilýär. Saýt arkaly ÝUNESKO bilen alnyp barylýan hyzmatdaşlygyň çäklerinde ýetilen sepgitleri we onuň geljegi barada maglumatlary hemişelik esasda beýan etmek göz öňünde tutulýar. 

Milli toparyň guramaçylyk işinde onuň Sekretariatyna möhüm orun berilýär. Onuň degişli döwlet edaralary bilen bilelikdäki işini düzgünleşdirmek maksady bilen, degişli Düzgünnamanyň taslamasy taýýarlanyldy we tassyklamak üçin teklip edilýär. Halkara tejribä hem-de ÝUNESKO-nyň Baş maslahaty tarapyndan kabul edilen Kararnamanyň talaplaryna laýyklykda, toparyň milli nyşanynyň taslamasy taýýarlanyldy we tassyklamak üçin teklip edilýär. 

Ikitaraplaýyn gatnaşyklarda onuň hukuk binýadyny berkitmek baradaky mesele möhüm orun eýeleýär. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň ÝUNESKO-nyň Konwensiýalaryna, şol sanda Medeni gymmatlyklary bikanun getirmegi, äkitmegi we eýeçilik hukugyny bermegi duýdurmaga we gadagan etmäge gönükdirilen çäreler hakyndaky Konwensiýasyna goşulmagy aýratyn ähmiýete eýedir. Bu işi dowam etdirmek maksady bilen, 1997-nji ýylda Lissabon şäherinde kabul edilen ÝUNESKO-nyň Ýewropa sebitinde ýokary bilim boýunça hünär derejelerini ykrar etmek hakynda Konwensiýasyna ýurdumyzyň goşulmagy meselesini öwrenmek teklip edilýär. Bu resminama häzirki wagtda döwletleriň 54-si gatnaşyjy bolup durýar. 

Türkmen halkynyň baý medeni we ruhy gymmatlyklaryny ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizmek boýunça hem yzygiderli çäreler görülýär. Bu babatda Aşgabat şäherini bu guramanyň döredijilik şäherleriniň toruna girizmek bilen bagly işler alnyp barylýar. Şunuň bilen baglylykda, degişli hödürnamany taýýarlamak maksady bilen, ugurdaş döwlet düzümleriniň wekillerinden ybarat bolan topary döretmek hem-de onuň ilkinji mejlisini 30-njy aprelde geçirmek teklip edilýär. 

Ýurdumyzyň gündogar sebitinde ýerleşýän Köýtendag dag ekoulgamyny ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizmek üçin köptaraplaýyn hödürnamany taýýarlamak boýunça hem işler dowam edýär. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň we Özbegistan Respublikasynyň ÝUNESKO-nyň işleri boýunça milli toparlarynyň arasynda yzygiderli maslahatlaşmalary geçirmek maksadalaýyk hasaplanýar. Olary şu ýylyň maý aýynda ýola goýmak teklip edilýär. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasy bilen strategik häsiýete eýe bolan hyzmatdaşlygynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biriniň ynsanperwer ulgam bolup durýandygyny, bu babatda ÝUNESKO bilen gatnaşyklara aýratyn ähmiýet berilýändigini nygtady. Soňky ýyllarda däp bolan bu hyzmatdaşlyk hil taýdan täze derejä çykdy. Şonuň netijesinde bilim, ylym we medeniýet, ekologiýa we daşky gurşawy goramak ugurlary boýunça köpýyllyk gatnaşyklar kemala geldi diýip, döwlet Baştutanymyz belledi. 

Türkmenistan BMG-niň bu iri ýöriteleşdirilen edarasy bilen hyzmatdaşlykda işjeň orny eýeleýär. Munuň şeýledigine üstünlikli durmuşa geçirilen hem-de amala aşyrylýan bilelikdäki taslamalar, ýurdumyzyň Milletler Bileleşigi tarapyndan giň goldawa eýe bolýan oňyn halkara başlangyçlary şaýatlyk edýär. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hödürlenen teklipleri makullap, ÝUNESKO bilen köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy has-da pugtalandyrmak, halkymyzyň baý medeni mirasyny dünýäde giňden wagyz etmek ugrunda yzygiderli çäreleri görmek, halkymyzyň özboluşly gymmatlyklaryny ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizmek boýunça işleri dowam etmegiň zerurdygyny nygtady. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz wise-premýer, daşary işler ministrine ÝUNESKO-nyň işleri barada Türkmenistanyň milli toparynyň öňünde goýlan wezipeleriň üstünlikli çözülmegine degişli anyk tabşyryklary berdi. 

Mejlisiň dowamynda Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe amala aşyrylýan durmuş-ykdysady özgertmeleriň çäklerinde ulag-kommunikasiýa pudagynyň kadalaşdyryjy hukuk binýadyny döwrüň talabyna laýyk getirmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berip, hormatly Prezidentimiziň garamagyna degişli Kararyň taslamasyny hödürledi. 

Ulag-ekspedisiýa işiniň ygtyýarlylandyrylmagy awtomobil, howa we deňiz ulaglarynda ýükleri daşamagy guramak boýunça işler ýerine ýetirilende döwletiň, fiziki we ýuridik şahslaryň hukuklaryny hem-de kanuny bähbitlerini goramak maksadyndan ugur alýar. 

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ulag toplumynda ygtyýarlylandyrmak işini kämilleşdirmegiň möhümdigini belledi we Ulag-ekspedisiýa işini ygtyýarlylandyrmak hakynda düzgünnamany tassyklamak barada Karara gol çekip, sanly ulgam arkaly agentligiň ýolbaşçysyna iberip hem-de onuň düzgünlerini ýerine ýetirmek boýunça birnäçe anyk görkezmeleri berdi. 

Şeýle hem M.Çakyýew aragatnaşyk liniýalaryny goramagyň kadalaryny taýýarlamak boýunça alnyp barylýan işler barada hem hasabat berdi. «Aragatnaşyk hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda, aragatnaşyk liniýalaryny goramagyň kadalarynyň taslamasy döwrüň talaplaryna laýyk getirilip, gaýtadan işlenip taýýarlanyldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, telekommunikasiýa hyzmatlaryny ýokary derejede ýerine ýetirmek üçin dürli maksatly binalara we desgalara aragatnaşyk liniýalarynyň we kabelleriň ulgamlaryny çekmegiň göz öňünde tutulandygyny nygtady. Kommunikasiýa tehnologiýalarynyň depginli ösmegi netijesinde bu gün şeýle ulgamlaryň özara sazlaşykly işlemegini üpjün etmek üçin olary peýdalanmagyň düzgün-tertibine gözegçilik zerurdyr. 

Döwlet Baştutanymyz ilatyň durmuş derejesiniň hilini ýokarlandyrmaga ýardam bermäge gönükdirilen aragatnaşyk ulgamlaryny goramagy dolandyrmak meselelerini çözmegiň ähmiýetini nygtap, hödürlenen teklipleri makullady hem-de bu ugurda işleri dowam etmegi tabşyrdy. 

Ministrler Kabinetiniň mejlisinde döwlet durmuşynyň käbir beýleki meselelerine-de garaldy we olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Milli Liderimiziň bir aýlyk dynç alşynda tamamlan «Ömrümiň manysy» atly edebi-filosofik eseri halkymyzyň müňýyllyklaryň dowamynda nesilden-nesle geçip gelýän milli ruhy-ahlak gymmatlyklarynyň özboluşly jemlenmesi boldy. 

Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow pederlerimiziň asylly ruhy gymmatlyklaryna sarpa goýmak bilen, biziň günlerimize çenli ýetip gelen çeşmeleri we maglumatlary jikme-jik öwrenip, olary täze eserinde jemläpdir hem-de ulgamlaşdyrypdyr. Bu eser ýazylyp başlanan pursadyndan, dünýä jemgyýetçiliginde uly gyzyklanma döretdi. Sebäbi türkmen halkynyň milli häsiýetinde we dünýägaraýşynda jemlenen umumadamzat ynsanperwer ýörelgeleri Ýer ýüzüniň köp halklarynyň arasynda uly goldaw tapýar. 

“Halkyň Arkadagly zamanasy” şygary astynda geçýän ýylda neşir edilen bu eser Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň ýeten belent sepgitleri, döwletimiziň taryhyndaky ähmiýetli wakalar hem-de ömrüni ata Watanymyza we mähriban halkymyza gulluk etmäge bagyşlan milli Liderimiziň durmuş ýolunyň esasy tapgyrlary baradaky maglumatlary özünde jemleýär. 

Gahryman Arkadagymyzyň zehininden dörän bu kitapda esasy ahlak kadalary we ýörelgeler beýan edilýär. Olara häzirki döwürde-de möhüm ähmiýet berilmegi pederlerimiziň däpleriniň, ahlak kadalarynyň dowamat-dowam bolýandygynyň subutnamasydyr. 

Kitabyň girişinde awtor — Hormatly il ýaşulusy Gurbanguly Berdimuhamedow diňe bir geçilen ýol we edilen işler barada oýlanmak bilen çäklenmän, eýsem, durmuşda mundan beýläk-de nämeleri etmelidigi barada pikirlenmegiň her bir adamyň borjudygyny aýratyn nygtaýar. 

Milli Liderimiz täze filosofik eserinde toplan bilimini we baý tejribesini seljerip, olary umumylaşdyrmak bilen, ruhy kämillik, ýaradylyşyň kanuny, her bir adamy belende göterýän oňat gylyk-häsiýetler we ýagşy niýet meselelerine aýratyn üns berýär. 

Kitap “Ýaşaýyş medeniýeti”, “Ynanç hakynda söz”, “Müňýyllyklaryň jümmüşinden gaýdýan ýol-ýörelge”, “Gadymyýete nazar”, “Mukaddes Mekge-Medinä zyýarat”, “Milletiň ruhy-ahlak mekdebi” atly bölümlerden ybaratdyr. Eserde halk döredijiliginiň, geçmişiň görnükli şahsyýetleriniň we filosoflarynyň pähimli sözleriniň ulanylmagy hem-de edebi taýdan ussatlyk bilen beýan edilmegi müňýyllyklaryň dowamynda dünýäniň halklary bilen dostluk köprüsini gurup gelýän türkmen halkynyň baý ruhy dünýäsine düşünmäge gollanma bolup hyzmat etjek bu kitabyň gymmatlygyny we ähmiýetini has-da artdyrýar. 

“Ömrümiň manysy” kitaby tutuş dünýäniň giň okyjylar köpçüligine niýetlenendir. Eserde okyjylar türkmen halkynyň geçmişi, ahlak gymmatlyklary, türkmenlerde ylmyň, bilimiň we medeniýetiň döreýşi hem-de ýaýraýşy, Oguz han döwründen miras galan parahatçylyk söýüjilik, döredijilik ýörelgeleri barada gyzykly maglumatlar bilen tanşyp bilerler. Eserde Abu Seýit Abylhaýyr (Mäne baba), Hoja Ahmet Ýasawy, Nejmeddin Kubra, Bahaweddin Nagyşbendi ýaly sufizmiň görnükli wekilleriniň, ulamalaryň hem-de syýasatşynaslaryň durmuşyna göz aýlap bolýar. Kitabyň “Gadymyýete nazar” atly iň uly bölümi şu mowzuga bagyşlanypdyr. 

Türkmenistanlylaryň häzirki we geljek nesilleriniň bagtyýar durmuşynyň binýadyny goýan milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň hemişe nygtaýşy ýaly, geljegi diňe geçmişe daýanyp gurmalydyr. Many-mazmuny boýunça örän gymmatly bu eserde Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen umumadamzat medeniýetiniň ösüşine saldamly goşant goşan şöhratly pederlerimiziň peşgeş goýan mirasyny öwrenmek, wagyz etmek we toplamak boýunça alnyp barylýan ylmy-edebi işler öz beýanyny tapýar. 

Biziň halkymyzyň buýsanmaga zady köpdür. Şuny nygtamak bilen, milli Liderimiz jemleýji sözünde okyjylar bilen paýlaşmak islän köp sanly parasatly öwüt-ündewlerini we taglymlaryny “Ömrümiň manysynyň dowamaty” atly täze kitabynda beýan etjekdigini belleýär. 

Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň döwet galamyndan çykan hem-de Türkmen döwlet neşirýat gullugy tarapyndan ýokary çaphana usulynda çap edilen nobatdaky taryhy-filosofik eser Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe halkymyz üçin belent maksatlara ýetmegiň ýolunda ruhy daýanç we şamçyrag bolup hyzmat eder. 

(TDH)

«Halkyň Arkadagly zamanasy» diýlende, diňe 2022-nji ýyl däl, türkmeniň durmuşyny özgerden ýyllaryň uly toplumy göz öňüňe gelýär. Şol ýyllara ser salyp, biz milli ykdysadyýetimiziň ösüşleriniň esasy maksadynyň raýatlaryň ýaşaýyş-durmuş derejesini gowulandyrmaga gönükdirilendigine has düýpli göz ýetirýäris. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow bu hakda wezipä girişmek dabarasynda şeýle belledi: «Biziň döwletimiz zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, talyp haklarynyň we döwlet kömek pullarynyň möçberlerini artdyrmak, şeýle hem ilata beýleki durmuş kömeklerini bermek boýunça görülýän çäreleri hiç wagt ünsden düşürmez».  

Döwletimiz uly ösüş ýoluny geçdi. «Halkyň Arkadagly zamanasy» diýlip atlandyrylan 2022-nji ýyla çenli geçilen döwürde röwşen geljegimize barýan ýolumyzy nurlandyrýan, pikir-hyýallarymyzy, arzuwlarymyzy bir maksada düzýän milli ýörelgämiz kemala geldi. Onda ýaşaýşymyzyň ata-babalarymyzdan dowam edip gelýän belent ahlagy, ruhy ýörelgesi jemlenýär. Biz bu gün döwletimiziň we jemgyýetimiziň milli demokratiýanyň ösüşiniň täze belentligine ýetendigini görýäris. Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň 11-nji fewraldaky mejlisi şonuň mysalydyr.  

Danalaryň biri geçmişini bilmeýän halkyň geljeginiň ýokdugyny aýdýar. Türkmen millet hökmünde şöhratly geçmişini arzylaýar, gorap saklaýar. Şu ýerde milli Liderimiziň eserlerinde öňe sürýän geçmişiň tejribesini geljek üçin aýap saklamak, ony ertire ýetirmek, her döwrüň ruhuna laýyk ýörelgäni döredip, olary baýlaşdyrmak baradaky sargytlaryna aýratyn üns çekesimiz gelýär.  

Döwletimiziň baş syýasatynyň binýadynda Oguz ýörelgeleriniň — döwletlilik ýörelgesiniň goýulmagynyň islendik ugurda rowaçlyk getirýändigini bu günki ösüşlerimiz anyk görkezýär. Agzybirlik, döwletli maslahat bilen oňyn çözgütlere gelmek türkmene owaldan mahsus bolupdyr.  

 Türkmende agzybirlik öýüň, giň manyda bolsa bütin ýurduň baş döwleti — baýlygy hasaplanýar. Halkymyz milli taglymat derejesine ýetiren agzybirlik ideýasyna berk uýýar. Bu taglymat döwlet bilen jemgyýetiň arasyndaky jebisligiň barha pugtalanmagyna hyzmat edýär. Türkmeniň tebigatynda ynsanperwerlik, adamkärçilik ýaly gyzyldan gymmatly häsiýetleriň ýaşaýyş-durmuşyň adalatly ölçegi hökmünde şeýle bir ösendigini ykrar etmezlik mümkin däl. Bu sypatlar ýurdumyzyň ýöredýän ynsanperwer syýasatynyň özenini düzýär. Bu bolsa döwlet Baştutanymyzyň milletiň paýhasyna uly hormat goýýandygynyň alamatydyr. Mähriban Watanymyzda ynsan gadyrynyň has oňat bilinmegine alnan ugur bu syýasatyň artykmaçlygydyr. Onuň täsir ediş çägi dünýä möçberinde hem giňeýär. Islendik meselede dünýä derejesinde döwletiň öz sözi, öz orny bar. Mysal gözläp, uzaga gidip oturasy iş ýok. Geçen ýylyň 6-njy awgustynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda guralan Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň üçünji konsultatiw duşuşygy, 28-nji noýabrynda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň paýtagtymyzda geçirilen 15-nji sammiti, 11-nji dekabryndaky «Parahatçylyk we ynanyşmak syýasaty — halkara howpsuzlygyň, durnuklylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara maslahat türkmeniň ynsanperwer kalbynyň özboluşly ykrarnamasydyr.  

Ýurdumyzda halk hojalygynyň pudaklaryny döwrebaplaşdyrmagyň we diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegiň, maliýe ulgamyny pugtalandyrmagyň, bazar gatnaşyklaryny, hususy telekeçiligi ösdürmegiň hasabyna, milli ykdysadyýetimiziň bäsdeşlige ukyplylygyny we eksport kuwwatyny ýokarlandyrmaga gönükdirilen köpugurly özgertmeleriň uly tapgyry dowam edýär. Ylym we innowasion ösüş milli ykdysadyýetimiziň esasy daýanjyna öwrüldi. Ýurdumyzda ykdysadyýeti diwersifikasiýalaşdyrmak arkaly ýokary ösüş gazanmaga ugur alyndy.  

 Milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýalaşdyrmak babatda öňde duran wezipeleriň çözgütleri «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» has hem kämilleşdirildi.  

Ykdysadyýetiň dürli ugurlardaky ösüşini üpjün etmek maksady bilen döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň himiýa senagatyny ösdürmäge aýratyn uly üns berýär. Häzirki wagtda Türkmenistan himiýa senagaty üçin zerur bolan mineral serişdeleriň gorlary boýunça dünýäde öňdäki orunlaryň birini eýeleýär. Obasenagat toplumynyň işini üýtgedip gurap, ýerden bol hasyl almagyň, düýpli özgertmeleri geçirmegiň hem-de dolandyryş usullaryny kämilleşdirmegiň netijeli görnüşleri göz öňünde tutulýar, oba hojalygynda önümleri gaýtadan işleýän kuwwatly desgalaryň ençemesi peýda boldy, azyk önümleriniň öndürilişi has artýar. Bu bolsa diwersifikasiýa ugrunyň ornaşdyrylyşynyň anyk netijeleridir. Munuň özi içerki önümiň öndürilişiniň zerur bolan görkezijisiniň kadaly saklanylmagyny hem şertlendirýär. 

Innowasion häsiýetli önümçiligiň guralmagy bilen diňe bir önümleriň hili ýokarlanman, eýsem, zähmet has ýeňilleşdi, iş öndürijiligi artdy. Bäsdeşlige ukyply, ýokary hilli önümler diňe bir içerki däl, daşarky bazarlarda hem uly islegden peýdalanýar. Milli Liderimiziň pudaklary diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek syýasaty esasynda häzirki döwrüň ösen talaplaryna laýyk gelýän senagat düzümlerini döretmek, sebitleriň öndüriji güýçlerini gyradeň ösdürmek ileri tutulýan ugurlaryň hataryna goşuldy. Döwrebap enjamlaşdyrylan, ösen tehnologiýalary özünde jemleýän kärhanalaryň ençemesi welaýatlaryň ählisinde hem gurlup ulanmaga berildi, birnäçesiniň bolsa gurluşygy dowam etdirilýär. Şu ýerde döwletimiziň agrar syýasatynyň esasy ugurlarynyň ilatyň azyk önümlerine, senagatyň bolsa çig mala bolan zerurlyklarynyň üpjün ediliş derejesini ýokarlandyrmak, ýerli önümler bilen importyň ornuny tutmak, şeýle hem onuň eksportyny artdyrmak bolup durýandygyny-da ýatlap geçeliň! Milli ykdysadyýetimiziň dürli ugurlarynda gazanylan ösüşler özgerişlikleriň hem-de goýberilýän döwlet serişdeleriniň özüni ödeýändigini aýdyň görkezýär. Ykdysadyýetiň iň möhüm pudagy bolan oba hojalygynda suwarymly ýerleriň bir bölegi hususyýetçilere uzak möhletleýin kärendesine berlip, olarda zerur bolan azyk we gök-miwe önümleriniň dürli görnüşleri ýetişdirilýär. Oba hojalyk önümçiliginde dünýä tejribesiniň öwrenilmegini hem öz içine alýan çäreler ykdysadyýetiň agrar pudagynyň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrýar. Önüm öndürmek we ony gaýtadan işlemek, bazaryň talaplaryny öwrenmek, hyzmat ediş we goldaýjy kompaniýalary ösdürmek babatynda köp işler edilýär. Ykdysadyýetiň döwlete dahylsyz böleginiň ösüşine uly üns berlip gelinýär.   

  Döwletimiz diňe bir çig malyň ýurdy bolman, eýsem, öndüriji ýurtdur. Türkmenistanda öndürilýän önümleriň ençeme görnüşine daşary ýurt bazarlarynda isleg ösýär. Bu bolsa hyzmatdaşlyk edýän ugurlarymyzyň has giňelýändigini aňladýar. Şunuň bilen baglylykda, eksporta iberilýän önümleriň möçberi 2025-nji ýyla çenli ep-esli artar. Meselem, tebigy gazyň eksporta iberilýän möçberiniň 2025-nji ýylda 1,5 esse artmagyna garaşylýar. Daşary ýurtlara artykmaç öndürilen önümleri eksport etmek işi höweslendirilýär. Eksport önümleriniň öndürilişini artdyrmak boýunça netijeli çäreler amala aşyrylýar. Ykdysadyýetimizi pudaklaýyn diwersifikasiýalaşdyrmagyň esasy ýörelgesinde hem daşarky we içerki bazarlaryň isleglerini düýpli öwrenmek bilen, ýurduň sarp ediş bazarynda importyň ornuny tutýan, bäsdeşlige ukyply önümleriň öndürilmegi, hyzmatyň hiliniň ýokarlanmagy göz öňünde tutulýar. Şu nukdaýnazardan, Türkmenistanyň eksportyny ösdürmek boýunça uly mümkinçilikler peýda bolýar. 

Döwrebap dokma kärhanalarynyň ählisiniň önümleriniň häzirki wagtda bäsdeşlige ukyplydygyny aýdasyň gelýär. Türkmen gazy, elektrik energiýasy dünýäniň birnäçe döwletlerine eksport edilýär. «Asyryň desgasy» adyny alan, uzynlygy 7 müň kilometrden geçen Türkmenistan — Hytaý gaz geçirijisi hoşniýetli we netijeli ykdysady gatnaşyklaryň täze derejelere göterilmeginiň mysalydyr. Häzirki wagtda Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň taslamasynyň durmuşa geçirilmegi onuň üstüni ýetirýär. 

Ýurdumyzyň gülläp ösmegi bilen, türkmen ykdysadyýetiniň täsir çägi giňeýär. Milli ykdysadyýetimiz dünýä ykdysadyýetiniň aýrylmaz bölegine öwrülýär. Özbaşdak ýoly saýlap almak bilen, Garaşsyz döwletimiz depginli ösüşi üpjün etmäge ukyplydygyny bütin dünýä subut etmegi başardy.  

Ilmyrat ALLABERDIÝEW,

žurnalist.

Ahal welaýaty, 28-nji aprel (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ahal welaýatyna iş saparyny amala aşyrdy. Döwlet Baştutanymyz saparyň barşynda bu sebitiň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň gurluşygynda alnyp barylýan işler bilen tanyşdy hem-de Ministrler Kabinetiniň giňişleýin göçme mejlisini geçirdi. 

 Häzirki wagtda bu ýerde gurluşyk işleri ýokary depginde alnyp barylýar. 

Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow döwlet Baştutanymyza bu ýerde alnyp barylýan işleriň depginleri barada hasabat berdi. 

Soňra hormatly Prezidentimiz Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň çäginde gurulýan desgalaryň taslamalary bilen tanyşdy. Şolaryň hatarynda 7 gatly 28 öýli, 56 öýli we 42 öýli, 9 gatly 54 öýli, şeýle-de 5 gatly 30 öýli hem-de 40 öýli ýaşaýyş jaýlarynyň çäginde ýerleşdirilmegi teklip edilýän söwda dükanlarynyň, hyzmat ediş öýleriniň taslamalary bar. Şeýle hem döwlet Baştutanymyzyň garamagyna täze merkezde gurulmagy göz öňünde tutulýan ýerasty geçelgeleriň baş meýilnamasy, olaryň ýerleşjek ýerleriniň çyzgylary görkezildi. 

Döwlet Baştutanymyz gurulýan desgalaryň ýokary hilli bolmagynyň we öz wagtynda tabşyrylmagynyň wajypdygyna ünsi çekip, degişli ýolbaşçylara anyk tabşyryklary berdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow desgalaryň gurluşygynyň barşy bilen gyzyklanyp, olaryň gurluşygynda we timarlaýyş işlerinde ýokary hilli serişdeleriň ulanylmalydygyny belledi. Şol serişdeler ygtybarlylygy, uzak möhletleýinligi, ekologik taýdan talaplara dogry gelýändigi, owadanlygy, ýurdumyzyň howa şertlerine laýyklygy bilen tapawutlanmalydyr. 

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow bu ýerde Ministrler Kabinetiniň giňişleýin göçme mejlisini geçirdi. Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlarynyň, aýry-aýry ýolbaşçylaryň gatnaşmagynda geçirilen mejlisde Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezinde alnyp barylýan işleriň ýagdaýyna, resminamalaryň taslamalaryna garaldy. Şeýle hem täze şäheriň gurluşygynyň tamamlanmagy bilen bagly wezipeler ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Döwlet Baştutanymyz, ilki bilen, Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezinde gurluşyk işleriniň alnyp barlyşy barada hasabat bermek üçin, Gurluşyk we binagärlik ministrliginiň Gurulýan desgalaryň direksiýasynyň direktory D.Orazowa söz berdi. Ol Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezinde alnyp barylýan işleriň döwrüň talabyna laýyk ýerine ýetirilýändigi barada hasabat berdi. 

Sebitde iň iri we ägirt uly ähmiýeti bolan bu taslamany iki tapgyrda durmuşa geçirmek meýilleşdirildi. Şäher düzümi durmuş we beýleki maksatly desgalaryň toplumyny özünde jemleýär. Olaryň hatarynda ýaşaýyş jaýlary, çagalar baglary, mekdepler we beýleki ýöriteleşdirilen okuw jaýlary, saglygy goraýyş, medeniýet, söwda we hyzmatlar ulgamyna degişli edaralar, sport desgalary, edara binalary, şeýle hem ulag-aragatnaşyk we inženerçilik-tehniki ulgamlara degişli desgalar bar. Täze welaýat merkezinde sanly ulgam hem-de öňdebaryjy maglumat-kommunikasiýa tehnologiýasy ornaşdyrylar. 

Welaýatyň täze, döwrebap edara ediş merkezinde gurluşyk işleriniň hususy kärhanalar — Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary tarapyndan ýerine ýetirilýändigini bellemek ýerlikli bolar. 

Direksiýanyň ýolbaşçysy gurluşyk işleriniň ýokary hil derejesini üpjün etmek we ony bellenen möhletde tamamlamak boýunça öňde goýlan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi ugrunda ähli zerur tagallalary gaýgyrmajakdygyna ynandyrdy. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezinde gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi. 

Gurluşygyň Baş meýilnamasyna laýyklykda, welaýat merkezinde köp sanly binalaryň we desgalaryň, ýaşaýyş jaýlarynyň, inženerçilik ulgamlarynyň we ýollaryň gurluşygy göz öňünde tutuldy. Häzirki wagtda gurluşyk işleri batly depginlerde dowam edýär. Türkmenistanyň Gurluşyk we binagärlik ministrligi tarapyndan gurluşyk işleriniň taslama laýyklykda alnyp barlyşyna, hiline, şeýle hem “Ýurdumyzda gurluşyk-gurnama işleri alnyp barylýan desgalarda ýiti ýokanç kesellere garşy öňüni alyş çärelerini guramagyň Tertibiniň” talaplarynyň berjaý edilişine yzygiderli gözegçilik ýola goýuldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, gurluşyk işlerinde ulanylýan serişdeleriň hiline we gurluşyklaryň möhletleriniň berjaý edilmeýändigine nägilelik bildirip, gurluşygyň depginlerini güýçlendirmegi we olary bellenen möhletlerde ulanmaga tabşyrmagy wise-premýerden berk talap etdi. 

Desgalaryň gurluşygynda we timarlaýyş işlerinde ýokary hilli serişdeler ulanylmalydyr. Olar ýerli tebigy-howa şertlerine we ýokary ekologik kadalara, aýratyn-da, milli bezeg aýratynlygyna hem-de berklik, oňaýlylyk talaplaryna doly laýyk gelmelidir. Döwlet Baştutanymyz täze şäheriň desgalarynyň gurluşygynda işleýän gurluşykçylaryň işi we dynç alşy üçin zerur şertleriň döredilmelidigini hem belledi. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezinde alnyp barylýan gurluşyk işleri barada hasabat berdi. 

Häzirki wagtda bu ýerde köp sanly binalaryň we desgalaryň gurluşygy dowam edýär. Olaryň hatarynda Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrliginiň buýurmasy esasynda gurulýan welaýat söwda toplumynyň binasy, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň buýurmasy boýunça gurulýan ýaşaýyş jaýlarynyň 132-si, söwda-dynç alyş merkezi, myhmanhanalar, şeýle hem Ahal welaýatynyň häkimliginiň buýurmasy esasynda gurulýan ýaşaýyş jaýlarynyň 59-sy bar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan durmuş maksatly özgertmeleri durmuşa geçirmegiň çäklerinde söwda toplumynyň öňünde durýan wezipeleriň wajypdygyna ünsi çekdi. 

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň hususy gurluşyk kompaniýalaryna dürli maksatly binalaryň, şol sanda Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezinde meýilleşdirilen desgalaryň gurluşygynyň ynanylandygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, dünýä ülňülerine laýyk gelýän häzirki zaman gurluşyk serişdeleriniň ulanylmagy, işleriň ýokary hil derejesiniň üpjün edilmegi möhüm talap bolup durýar diýip, hormatly Prezidentimiz belledi hem-de bu babatda wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi.  

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Muhammedow Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezinde alnyp barylýan gurluşyk işleriniň maliýeleşdirilişi barada hasabat berdi. 

Hormatly Prezidentimiziň degişli Kararlaryna laýyklykda, ýaşaýyş jaýlarynyň, dürli binalaryň, şeýle hem inženerçilik ulgamlarynyň gurluşygy alnyp barylýar. Türkmenistanyň Prezidentiniň degişli Kararlaryna laýyklykda, Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezindäki binalaryň we desgalaryň gurluşyklarynda ulanylýan enjamlary we beýleki serişdeleri satyn almak boýunça degişli işleriň geçirilýändigi barada hasabat berildi. 

Wise-premýer ýurdumyzyň ykdysadyýet, maliýe we bank ulgamyna degişli gurluşyklarda alnyp barylýan işler barada hem hasabat berdi. Hususan-da, merkeziň gurluşygynyň birinji tapgyrynda edara ediş binalarynyň 6-synyň, şol sanda maliýe-ykdysadyýet toplumynyň, Merkezi bankyň, “Daýhanbank”, “Türkmenistan”, “Halkbank”, “Senagat” täjirçilik banklarynyň welaýat şahamçalarynyň gurluşyklary dowam edýär. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Toýlyýew Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezinde gurulýan bilim, ylym, saglygy goraýyş, sport ulgamlaryna, jemgyýetçilik guramalaryna degişli gurluşyk işleri barada hasabat berdi. 

Häzirki wagtda bilim-terbiýeçilik edaralarynyň gurluşygy güýçli depginlerde alnyp barylýar. Şolaryň hatarynda hersi 320 orunlyk çagalar baglarynyň 10-sy bar. Bu ýerde gurulýan lukmançylyk edaralarynyň binalary dünýäniň dürli ýurtlarynyň ýokary tehnologiýaly lukmançylyk enjamlary bilen üpjün ediler. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, adamlaryň ähli amatlyklaryň hözirini görüp ýaşamagyny, döredijilikli zähmet çekmegini hem-de göwnejaý dynç almagyny ileri tutulýan wezipeleriň hatarynda kesgitledi. Munuň özi täze taryhy eýýamyň talaplaryna doly laýyk gelýär. Şunuň bilen baglylykda durmuş maksatly desgalaryň gurluşygyna aýratyn üns berilmelidir. 

Döwlet Baştutanymyz bilim, ylym, saglygy goraýyş, sport desgalarynyň gurluşygynyň barşyna gözegçiligi güýçlendirmegi talap edip, iň täze tehnologiýalary ornaşdyrmagy hem-de bu işe ýokary okuw mekdepleriniň talyplaryny we mugallymlaryny çekmegi tabşyrdy. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezinde medeniýet ulgamyna degişli binalaryň, şeýle hem iki sany ýedi gatly ýaşaýyş jaýlarynyň gurluşyk-gurnama işleriniň batly depginlerde alnyp barylýandygy barada hasabat berdi. 

Bu ýerde medeniýet toplumynyň edara binasynda, şeýle hem kitaphanada häzirki wagtda tehniki işler alnyp barylýar. Drama teatrynda gurluşyk-gurnama işleri dowam edýär. Ahal welaýat muzeýinde gymmatlyklaryň sergi bölümleriniň talabalaýyk ýola goýulmagy bilen baglanyşykly degişli işler alnyp barylýar. Gurulýan Çagalar sungat mekdebinde, Ýörite sungat mekdebinde timarlaýyş we inženerçilik ulgamlarynyň gurnama işleri ýerine ýetirilýär. Ahal atçylyk sirkinde enjamlary ornaşdyrmak işleri dowam edýär. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, medeni maksatly desgalaryň gurluşyklarynyň aýratynlyklaryna ünsi çekip, olaryň ýörite tehnologik enjamlar we häzirki zamanyň ösen tehnologiýalary bilen üpjün edilmelidigini belledi we bu babatda wise-premýere anyk görkezmeleri berdi. 

Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň gurluşygynda işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi. 

«Türkmenaragatnaşyk» agentliginiň edara binasynyň gurluşygynyň dowam edýändigi barada habar berildi. «Altyn asyr» öýjükli aragatnaşyk ulgamynyň 3G we 4G ülňülerinde işleýän iberiji-kabul ediji, GPON ulgamlaryny hem-de IP TV ulgamyny gurnamak göz öňünde tutulýar. «Türkmenhowaýollary» agentligi tarapyndan ýedi gatly, 28 öýli hem-de 56 öýli ýaşaýyş jaýlarynyň ikisiniň gurluşygy alnyp barylýar.Täze, döwrebap edara ediş merkezinde sanly tehnologiýalary we intellektual ulgamlary ornaşdyrmak arkaly, “akylly” şäher konsepsiýasyny durmuşa geçirmek maksady bilen, «Akylly öý» ulgamynyň tehniki tabşyrygy taýýarlanyp, elektrik energiýasy, gaz üpjünçilik ulgamy we agyz suwy üçin tölegleri sanly ulgam arkaly geçirmek üçin niýetlenen enjamlary peýdalanmak göz öňünde tutulýar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, agentligiň ýolbaşçysyna ähli meýilleşdirilen işleriň ýokary hilini üpjün etmek boýunça anyk tabşyryklary berdi. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezinde obasenagat toplumyna degişli ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň buýurmalary esasynda gurulýan desgalardaky işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi. Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň buýurmasy esasynda Halkara atçylyk ýokary okuw mekdebiniň we Atçylyk ylmy-önümçilik merkeziniň gurluşyk işlerini bellenen möhletlerde tamamlamak boýunça zerur işler alnyp barylýar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, gurluşyk işleriniň ýokary hil derejesiniň üpjün edilmeginiň üýtgewsiz talap bolup durýandygyny belledi hem-de wise-premýere anyk tabşyryklary berdi. 

Soňra goranmak ministri, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary B.Gündogdyýew Watan goragçylarynyň we olaryň maşgala agzalarynyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmak, harby gullukçylar üçin ýokary derejeli şertleri üpjün etmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Munuň özi ýurdumyzda durmuşa geçirilýän harby özgertmeleriň esasy ugurlarynyň biri bolup durýar. Häzirki döwürde Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň gurluşygynyň birinji tapgyrynyň dowamynda harby we hukuk goraýjy edaralaryň welaýat bölümleriniň häzirki zaman binalarynyň 9-synyň, şeýle hem bu düzümleriň işgärleri üçin niýetlenen ýaşaýyş jaýlarynyň 4-siniň gurluşyk işleri batly depginlerde dowam edýär. 

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň gurluşygynyň alnyp barlyşy baradaky hasabatlaryň diňlenendigini, täze şäheriň döwletimiz üçin örän möhüm syýasy, ykdysady, durmuş ähmiýetiniň bardygyny belledi. Häzirki döwürde dünýäde tutuş bir şäheri gurup, ulanmaga berýän döwletler köp däldir. Bu bolsa biziň ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň artýandygyna, hünärmenlerimiziň taýýarlygynyň gowudygyna aýdyň şaýatlyk edýär diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. 

Döwlet Baştutanymyz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekowa, aýry-aýry desgalaryň gurluşygyny gysga wagtda tamamlamak maksady bilen, Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň gözegçiliginde goşmaça işçi güýjüni çekmek, hünärmenleriň sanyny artdyrmak babatda anyk tabşyryklary berdi. 

Hormatly Prezidentimiz şäheriň bezeg işleri bilen bagly hem käbir meseleler barada aýdyp, Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýewe Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary bilen bilelikde bu ugurda degişli işleri alyp barmagy tabşyrdy. 

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezi sanly ulgamy bolan täze şäherdir. Şoňa görä-de, Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýewe we wise-premýer S.Toýlyýewe bu ýerde sanly ulgam boýunça hünärmenleri taýýarlaýan merkezi döretmek, bu işe ýokary okuw mekdepleriniň mugallymlaryny, talyplaryny çekmek tabşyryldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, täze şäheriň gurluşygynyň tamamlanyp barýandygyny belledi. Indi onuň gurluşygynyň örän möhüm ikinji tapgyry başlanýar. Bu tapgyrda şäheri abadanlaşdyrmak we ilaty göçürip getirmek göz öňünde tutulýar. Şunuň bilen baglylykda, birnäçe guramaçylyk meseleleri çözülmelidir. Munuň özi desgalary kabul edip almakdan, dürli edaralary, şeýle hem şäheriň dolandyryş edaralaryny, ýaşaýjylary göçürip getirmekden we başga-da birnäçe meselelerden ybaratdyr. 

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, gurluşygy tamamlamagyň guramaçylyk meselelerini çözmek we bu işleri utgaşdyrmak üçin, Ahal welaýatynyň merkeziniň gurluşygy boýunça döwlet komitetini döretmek barada Karar kabul edildi. Bu komitete D.Orazow ýolbaşçy hökmünde bellenildi. Ol gurluşygyň başlanan gününden bäri bu ýerde Gurulýan desgalaryň direksiýasynyň direktory wezipesinde işleýär. Döwlet Baştutanymyz oňa işde üstünlik arzuw edip, degişli resminamalara gol çekdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow mejlisiň dowamynda Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa ýüzlenip, täze şähere mynasyp at dakmak barada aýtdy hem-de bu meseläni tutuş halkymyz bilen ara alyp maslahatlaşmagyň maksada laýyk boljakdygyny belledi. 

Soňra döwlet Baştutanymyz Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň häkimligini döretmek we şäheriň häkimi wezipesine Ş.Durdylyýewi bellemek kararyna gelendigini aýdyp, degişli resminamalara gol çekdi. 

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň goranmak ministri, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary B.Gündogdyýewe ýüzlenip, hukuk goraýjy edaralaryň ýolbaşçylary bilen bilelikde harby we hukuk goraýjy edaralar üçin niýetlenýän edara binalarynyň, ýaşaýyş jaýlarynyň gurluşygynyň öz wagtynda hem-de hil taýdan bildirilýän talaplara doly laýyk gurulmagyna, şol sanda bu binalaryň ýanaşyk ýerleriniň hem abadanlaşdyrylmagyna berk gözegçilik etmegi tabşyrdy. 

Edara binalarynyň ählisiniň, esasan hem, welaýat raýat goranyş we halas ediş işleri müdirliginiň hem-de ýangyna garşy göreş gullugynyň binalarynyň zerur enjamlar, sanly tehnologiýalar, iş otaglarynyň zerur serişdeler bilen üpjün edilmegi berk gözegçilikde saklanmalydyr. 

Döwlet Baştutanymyz Ministrler Kabinetiniň birnäçe möhüm meselelere garalan we degişli resminamalar kabul edilen giňişleýin göçme mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny we alyp barýan işlerinde üstünlikleri arzuw etdi. 

 Soňra döwlet Baştutanymyz hemmeler bilen hoşlaşyp, bu ýerden ugrady. 

 Bu giň möçberli taslama  

Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan 2019-njy ýylyň aprel aýynda badalga berlendigini ýatlatmalydyrys. Bu ýerde ilatyň ähli amatlyklaryň hözirini görüp ýaşamagy üçin zerur şertleriň döredilmegi esasy ýörelge bolup durýar. Şeýlelikde, bu smart-siti — “akylly” şäher hemmeler üçin amatly bolar. 

Bu innowasion taslamany amala aşyrmakda Türkmenistanda ýaýbaňlandyrylan toplumlaýyn şähergurluşyk maksatnamasynyň esasy ölçegleri öz beýanyny tapýar. Şol maksatnamada dünýäniň hem-de ýurdumyzyň öňdebaryjy tejribesini işjeň ulanmaga, täsin we özboluşly binagärlik hem-de inžener-tehniki çözgütlere, milli binagärligiň iň gowy däplerine aýratyn üns berilýär. Şonuň bilen birlikde adamlaryň abadançylygynyň we sagdynlygynyň möhüm şerti hökmünde ekologik ugra uly ähmiýet berilýär. Täze welaýat merkezinde 12 müň 324 maşgala niýetlenen 2, 5, 7 we 9 gatly ýaşaýyş jaýlary gurlar. 

Häzirki wagtda ýurdumyzda giň gerimli özgertmeler maksatnamalarynyň durmuşa geçirilmegi netijesinde ata Watanymyzyň ähli sebitleriniň durmuş-ykdysady taýdan ösüşine kuwwatly itergi berildi. Paýtagtymyz bilen birlikde welaýatlaryň şäherleriniň we obalarynyň düzümi döwrebaplaşdyrylýar, ähli ýerlerde oňyn tehnologiýalar ornaşdyrylýar. Bularyň ählisi Türkmenistanda durmuş ugurly syýasatyň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr. “Döwlet adam üçindir!” diýen şygar şol syýasatyň esasy ýörelgesidir. 

Şeýlelikde, ýakyn geljekde Köpetdagyň etegindäki ajaýyp künjekde Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň, döredijiligiň, ösüşiň ýoly bilen barýan Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyzyň ynamly ädiminiň aýdyň nyşanyny alamatlandyrýan täze şäher emele geler.

Mukaddes Garaşsyzlyk ýurdumyzyň dokma senagatynyň alnyndan ak Gün bolup dogdy. Ýurdumyzda ýokary öndürijilikli dokma kärhanalary bina edilip, halkyň ygtyýaryna berildi. Biz indi pagta süýümini çig mal hökmünde däl-de, gaýtadan işläp, taýýar önüm görnüşinde dünýä bazaryna çykarýarys. Şu günki gün Mary welaýatynda hem Türkmenistanyň Dokma senagaty ministrligine degişli bolan egirme we dokma kärhanalarynyň ençemesi işleýär. Olar öz öndürýän ýüplükleridir dokma önümlerini ýurdumyzyň içerki bazarlary bilen birlikde, daşarky bazarlara hem çykarýarlar.  

Baýramaly etrabyndaky Beýik Saparmyrat Türkmenbaşy adyndaky dokma toplumy Garaşsyzlyk ýyllarynda bina edilen dokma kärhanalarynyň biridir. Onda etrapda ýetişdirilýän pagta gaýtadan işlenilip, dokma senagatynda giňden ulanylýan ýüplügiň dürli görnüşleri, hojalyk harytlary bolan el süpürgiçleri, hammam donlary öndürilýär. Önümler ekologik taýdan arassalygy, hiliniň ýokarylygy bilen tapawutlanyp, müşderileriň göwnünden turýar.  

 Ildeşlerimiziň 800-den gowragyny iş bilen üpjün edip, üç çalşykda hereket edýän toplumyň bölümlerinde öndürijilikli zähmet çekilýär. Gündelik iş tabşyryklary artygy bilen ýerine ýetirilip, agzybirlikli çekilýän zähmet işçilere-de, kärhana-da uly abraý getirýär. Toplumyň ekologik taýdan arassa, ýokary hilli, sap pagta süýüminden taýýarlanýan önümleri göze gelüwli, owadan gaplara gaplanyp, ýurdumyzyň ähli welaýatlaryna we daşary ýurtlara yzygiderli ugradylýar.  

Dokma toplumynyň egirme bölüminde arassa pagta süýüminden 12,1; 10,1; 16,1; 20,1 belgili ýüplükler öndürilýär. Şol ýüplüklerden dokma bölüminde sütükli matalar dokalýar. Dokalan matalar boýag bölüminde ilhalar, dürli reňklere boýalýar. Işiň esasy bölegini tikinçilik bölüminiň işçileri ýerine ýetirýärler. Matasynyň ýumşaklygy, tikiliş aýratynlygy bilen tapawutlanýan hammam donlary we el süpürgiçleri kämil enjamlar arkaly tikilýär.  

  Önümleriň hiline berk gözegçilik edilýän barlaghana bölüminde tejribeli hünärmenler işleýärler. Toplumyň işiniň ilerlemegine işçi-hünärmenleriň ählisi saldamly goşant goşýarlar. Akjagül Orazowa, Nabat Berdiýewa, Göwher Baltaýewa, Jahan Amanowa dagy öz işlerine jogapkärçilikli çemeleşip, önümiň hiline aýratyn üns berýärler. Toplumyň Maýsa Allaberdiýewa, Maýa Aşyrowa, Güljemal Babaýewa ýaly hünärmenleri nusgalyk işleri bilen kärdeşlerine görelde bolýarlar. Dokmaçylaryň zähmetiniň netijesi guwandyryjydyr. Muny dokma toplumynyň işgärleriniň «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň geçen üç aýynda gazanan zähmet üstünligi hem doly tassyklaýar. Toplum boýunça 2022-nji ýylyň ýanwar — mart aýlarynda 25 million 278 müň manatlyk önüm ýerleşdirilip, meýilnama 128,4 göterim ýerine ýetirildi. Önümler Belarus Respublikasyna, Russiýa Federasiýasyna, Ýewropa döwletleriniň hem ençemesine eksport edilýär.  

Dokma toplumynyň önümlerini mahabatlandyrýan sergi bu ýerde hemişe hereketde bolup, müşderilere önüm saýlamakda uly hemaýat edýär. Ýurdumyzyň dokma pudagynyň gülläp ösmegi barada uly işleri durmuşa geçirýän hormatly Prezidentimiziň adyna toplumyň işgärleri çyn ýürekden alkyş aýdýarlar.  

Welmuhammet GALANDAROW.

(Öz habarçymyz). Surata düşüren Döwlet MUHAMOW.

Ykdysadyýetiň ähli pudaklaryny sanly ulgama geçirmegiň hem-de ony diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegiň, ösen innowasion önümçilik düzümlerini döretmegiň, bank ulgamynyň işini kämilleşdirmegiň, maýa goýum işini işjeňleşdirmegiň hasabyna ýurdumyz dünýäniň ykdysady ulgamyna barha işjeň aralaşýar. 

Dünýäniň öňdebaryjy tehnologiýalarynyň hasabyna sanly ulgamyň mümkinçilikleri giňeýär. Adamlaryň ylym-bilime bolan talaplarynyň artmagy, sanly ykdysadyýetde maglumat ulgamynyň hem-de tehnologiýalaryň ähli ýerde, islendik wagtda elýeter bolmagy özara gatnaşyklaryň täze ugurlaryna giň ýol açýar. Ýurdumyzda sanly ulgamy ornaşdyrmakda uly işler alnyp barylýar. Onuň çäklerinde «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda», «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» hem anyk çäreler bellenilýär. Şeýle-de bu ugurda «Elektron resminama, elektron resminama dolanyşygy we sanly hyzmatlar hakynda» Türkmenistanyň Kanuny kabul edildi. Bellenen wezipelere laýyklykda amala aşyrylýan işler, gazanylýan üstünlikler täze başlangyçlara ýol açýar. 

Sanly ykdysadyýetiň kämilleşmegi bilen, bäsleşige ukyplylyk hem artýar. Ykdysady kuwwatyny artdyrmak isleýän islendik döwlet özüniň ylmy-tehniki mümkinçiliklerini netijeli ulanmaga çalyşýar. Häzirki döwrüň möhüm talaplarynyň biri milli ykdysadyýetiň okgunly ösüşini üpjün etmekdir. Ösen tehnologiýalaryň we aragatnaşyk ulgamynyň kömegi bilen ykdysady pudaga degişli maglumatlary ýygnamak, seljermek, ýaýratmak möhüm ähmiýete eýe bolup durýar. Sanly ykdysadyýetiň ornaşdyrylmagy ýurdumyzda ykdysady ösüşiň we önümçilik depgininiň artdyrylmagyna, dolandyryş düzüminiň işiniň kämilleşmegine giň mümkinçilikleri döredýär.  

Ýurdumyzda durmuşa geçirilýän ykdysady özgertmeler halkymyzyň abadan ýaşaýşyny üpjün edýär. Sanly ykdysadyýetiň ösmegi, aragatnaşyk ulgamynyň kämilleşmegi, ösen tehnologiýalaryň durmuşymyza giňden ornaşmagy netijesinde birnäçe pudaklaryň işinde ýeňillikler duýulýar. Bu ugurda alnyp barylýan we durmuşa geçirilýän işler ýurdumyzyň durmuş-ykdysady taýdan ösmegine, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň mundan beýläk-de ýokarlandyrylmagyna giň mümkinçilikleri döredýär.  

Geldimurat ORAZKLYÇEW,

Gozgalmaýan emläge bolan hukuklaryň we onuň bilen bagly geleşikleriň döwlet tarapyndan bellige alynmagy baradaky gullugyň Saparmyrat Türkmenbaşy etrap bölüminiň döwlet bellige alyjysy.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow paýtagtymyz boýunça iş saparyny amala aşyrdy 

 Aşgabat, 27-nji aprel (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow iş saparyny amala aşyryp, onuň dowamynda paýtagtymyzyň günorta böleginde gurluşygy tamamlaýjy tapgyra gadam basan Magtymguly Pyragynyň medeni-seýilgäh toplumynyň çäklerinde alnyp barylýan işleriň barşy bilen tanyşdy. 

Soňky ýyllarda bu ýerde — Aşgabadyň günortasyndaky Köpetdagyň ajaýyp tebigatynyň eteklerinde täsin şäher gurşawy döredilip, ol özboluşly taslamalar boýunça gurulýan belent gatly binalary, häzirki zaman ýol-ulag düzümlerini hem-de giň gerimli tokaý-seýilgäh zolaklaryny özünde jemleýär. Güneşli Diýarymyzyň baş şäheriniň ösdürilmeginde uzak möhletleýin geljek nazara alnyp durmuşa geçirilýän iri möçberli şähergurluşyk syýasatyna aýratyn orun berilýär. 

«Merkezi Aziýanyň merjeni» diýlip ykrar edilen türkmen paýtagtynyň barha täzelenýän keşbinde Watanymyzyň durmuş-ykdysady taýdan ösüşiniň yzygiderli depgini, onuň köptaraply mümkinçilikleri, halkymyzyň baý taryhy we medeni däpleri aýdyň beýanyny tapýar. 

Ak mermerli Aşgabatda täze binagärlik toplumlarynyň hatary barha artýar, adamlaryň abadan durmuş derejesi yzygiderli ýokarlanýar. Watanymyzyň baş şäheri öz çäklerini ýyl-ýyldan giňeltmek bilen, gaýtalanmajak gözelligi bilen haýran galdyrýar. Şoňa görä-de, ol köp sanly halkara güwänamalara mynasyp boldy. Şäheriň binalarynyň birnäçesiniň Ginnesiň rekordlar kitabyna girizilmegi gurulýan desgalaryň ýokary hiliniň ykrarnamasyna öwrüldi. 

Ýer ýüzüniň iň owadan hem-de ýaşamak üçin amatly şäherleriniň biri hökmünde eýeleýän ornuny barha pugtalandyrýan paýtagtymyzyň köp sanly gözel ýerleriniň hataryna Gündogaryň akyldar şahyry Magtymguly Pyragynyň medeni-seýilgäh toplumy hem goşular. 

...Irden hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow halkymyzyň ajaýyp söz ussadyna ägirt uly söýgüsiniň nyşany bolan, belentlikden howalanyp görünýän ýadygärligiň ýanyna geldi. Döwlet Baştutanymyz toplumyň ýanaşyk ýerlerini abadanlaşdyrmak boýunça alnyp barylýan işleriň barşy bilen tanyşdy. 

Tebigy we şäher gurşawynyň sazlaşykly utgaşmagy, ýaşyl zolaklaryň döredilmegi paýtagtymyzyň ekologik abadançylygyny, ýaşamak üçin oňaýly şertleri üpjün etmegiň möhüm ýagdaýy bolup durýar. Şoňa görä-de, bu täsin künjegi abadanlaşdyrmak, bagy-bossanlyga öwürmek üns merkezinde saklanýar. 

Wise-premýer Ç.Purçekow gurluşyk meýdançasynda alnyp barylýan işler, onuň çäklerini abadanlaşdyrmak boýunça görülýän anyk çäreler barada hasabat berdi. 

Hormatly Prezidentimize Magtymguly Pyragynyň medeni-seýilgäh toplumynyň ýerleşýän ýeriniň we umumy görnüşiniň çyzgysy görkezildi. Bu desgany gurmak üçin 41 gektar meýdan ýer bölünip berildi. 

Soňra türkmen edebiýatynda öçmejek yz goýan nusgawy şahyrymyzyň heýkeli barada düşünje berýän taslamalar görkezildi. Tebigy belentlikde dikilen bürünç heýkeliň beýikligi 60 metre, binýadynyň beýikligi bolsa 25 metre deňdir. 

Magtymguly Pyragynyň medeni-seýilgäh toplumynyň çäklerinde ýerleşdirilmegi meýilleşdirilýän diwar ýazgysynyň görnüşleri hem-de yşyklandyryş ulgamlary döwlet Baştutanymyzyň garamagyna hödürlenildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow medeni-seýilgäh toplumda täzeçil tehnologiýalary ulanmagyň möhümdigini belläp, häzirki zaman yşyklandyryş enjamlaryny ulanmak arkaly Pyragynyň tutuş adamzat jemgyýetine belli bolan şygyrlarynyň ganatly setirlerini baýyrlaryň ýüzünde ýagtylandyrmagyň zerurdygyna ünsi çekdi hem-de bu wezipeleri üstünlikli çözmäge jogapkärli we toplumlaýyn çemeleşmegi tabşyrdy. 

Döwlet Baştutanymyz Magtymguly Pyragynyň medeni-seýilgäh toplumynyň daşky girelgesiniň, suw çüwdürimleriniň, dynç alyş zolaklarynyň, bassyrmalaryň we awtoduralgalaryň hödürlenen çyzgylary bilen hem ünsli tanyşdy. Arçabil şaýolunyň ugrunda ýerleşýän çüwdürimli we heýkelli toplumyň durkunyň täzelenilmeginiň teklip edilýän görnüşi görkezildi. 

Hormatly Prezidentimiz Magtymguly Pyragynyň medeni-seýilgäh toplumynyň umumy görnüşi, hödürlenen çyzgylar bilen tanşyp, ony abadanlaşdyrmak we bagy-bossanlyga öwürmek baradaky meselelere degişli ýolbaşçylaryň ünsüni çekdi hem-de toplumyň giň çäkleriniň ýanaşyk ýerleriniň arassaçylygyny saklamaga degişli gözegçiligi amala aşyrmagy tabşyrdy. 

Döwlet Baştutanymyz gök baglaryň — tuýa, akasiýa, serwi we beýleki saýaly nahallaryň görnüşlerini synlap, bu ýerde bina edilýän desgalaryň ählisiniň Köpetdagyň täsin tebigaty bilen bitewi sazlaşygy emele getirmelidigini nygtady. Bu ýerlerde tokaý zolaklary döredilende, howa hem-de tebigy şertleri göz öňünde tutmagyň zerurdygy bellenildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow görkezilen taslamalar we çyzgylar bilen tanyşlygyny tamamlap, belentlikde dikilen ýadygärlige tarap ýokarlygyna ugrady. Döwlet Baştutanymyz ýokary çykyp barşyna, basgançaklaryň oňaýly we amatly bolmalydygyna ünsi çekdi. 

Hormatly Prezidentimiziň nygtaýşy ýaly, gurluşykda häzirki zamanyň öňdebaryjy tejribesiniň we täzeçil usullaryň işjeň ulanylmagyna, diňe ýokary hilli, ýerli tebigy hem-de howa şertleriniň täsirine durnukly, berk serişdeleriň ulanylmagyna mundan beýläk-de ýokary derejede üns berilmelidir. 

Döwlet Baştutanymyz wise-premýer Ç.Purçekowa ýüzlenip, bina edilýän desgalaryň bezeginde halkymyzyň milliligine mahsus özboluşly reňk öwüşginlerini giňden ulanmagyň zerurdygyny nygtady. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow dünýäde dostluga, edermenlige, watansöýüjilige çagyrýan ajaýyp eserleri bilen belli bolan Magtymguly Pyragynyň heýkeliniň ýanaşyk ýerleriniň abadanlaşdyrylyşynyň iň täze binagärlik çözgütlerini özünde jemlemelidigini belläp, wise-premýere desganyň gurluşygynyň ýokary hilli hem-de bellenen möhletinde tamamlanmagyny üpjün etmek barada birnäçe anyk tabşyryklary berdi. 

Döwlet Baştutanymyz wise-premýer E.Orazgeldiýewe ýüzlenip, täze medeni-seýilgäh toplumyny abadanlaşdyrmak we onuň çäklerini bagy-bossanlyga büremek baradaky meselelere ünsi çekdi. Bellenilişi ýaly, bu ýerde bag nahallarynyň şu ýeriniň howasyna uýgunlaşdyrylan dürli görnüşleri ekilip, olar paýtagtymyzyň ajaýyp tebigy künjeginiň ekologik abadançylygyny üpjün etmäge gönükdirilmelidir. Şunuň bilen baglylykda, bagy-bossanlyga degişli işleriň alnyp barlyşyna gözegçiligi amala aşyrmak tabşyrylyp, bu babatda anyk görkezmeler berildi. 

Döwlet Baştutanymyz Magtymguly Pyragynyň gerimi boýunça ägirt uly ýadygärliginiň iň ýakynyndaky meýdança galyp, şol ýerden ak mermerli paýtagtymyzyň eliň aýasyndaky ýaly açylýan ajaýyp görnüşini synlady hem-de soňky ýyllarda ýerine ýetirilen giň gerimli işleri kanagatlanma bilen belledi. Baş şäherimiziň tanalmaz derejede özgeren keşbi Gahryman Arkadagymyz tarapyndan başy başlanan özgertmeler maksatnamalarynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr. 

Köpetdagyň eteginde bina edilen belentlikde howalanyp görünýän bu toplum döredijiligine ýüzlerçe ýyllar geçse-de, häzirki wagtda-da tutuş dünýäde sarpa goýulýan we tanalýan türkmen halkynyň şöhratly oglunyň ajaýyp zehinine belent hormatyň hem-de söýginiň beýanyna öwrülip, bagy-bossanlyga beslenmelidir. 

Döwlet Baştutanymyz şular barada aýdyp, “Halkyň Arkadagly zamanasy” şygary astynda geçýän şu ýyl beýik Magtymgulynyň edebi mirasyny wagyz etmek, halkara gatnaşyklary we medeni hyzmatdaşlygy giňeltmek maksady bilen, ýurdumyzda hem-de daşary ýurtlarda dürli çäreleri geçirmegiň zerurdygyna Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredowyň ünsüni çekdi. 

Akyldar şahyrymyz Magtymgulynyň garaşsyz döwlet, erkinlik, ynsanperwerlik hakyndaky arzuw-islegleri bu gün ajaýyp döwrümizde hasyl boldy. Dana Pyragynyň çuňňur pähim-paýhasa ýugrulan, kämil many-mazmunly şygyrlary raýatlary halal zähmete, belent maksatlara ruhlandyrmakda, ýaş nesilleri watansöýüjilik ruhunda terbiýelemekde möhüm ähmiýete eýedir. Magtymgulynyň umman ýaly giň şygryýet dünýäsi ýazyjy-şahyrlarymyzyň, bagşy-sazandalarymyzyň nusgalyk döredijilik mekdebine öwrüldi. 

Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, häzirki döwürde akyldar şahyryň baý edebi mirasyny içgin öwrenmäge, giňden wagyz etmäge, hormat-sarpasyny belende götermäge aýratyn ähmiýet berilýär. Dana Pyragyny sarpalamak türkmen edebiýatyny arşa götermekdir, halkymyzyň milli gymmatlyklaryny dünýä ýaýmakdyr. Magtymgulynyň çuňňur pelsepä, ylahy garaýyşlara, dünýewi ýörelgelere ýugrulan çeper döredijiligi özboluşly mekdepdir. Beýik zehinleri dünýä beren türkmen halky öz akyldarlaryna, şahyrlaryna buýsanmaga doly haklydyr. 

Magtymguly Pyragy nusgawy edebiýatyň, milli şygryýetiň altyn eýýamynyň parlak ýyldyzydyr, müňýyllyklardan bäri hoşniýetliligi, parahatçylyk söýüjiligi, açyklygy, kalbynyň giňligi we jomartlygy bilen tapawutlanýan türkmen halkynyň synmaz edebi sütünleriniň biridir. Magtymgulynyň özbaşdak döwlet baradaky gymmatly ündewleri, ýörelgeleri häzirki syýasatymyzyň esaslaryny düzýär. 

Belentlige uzaýan binalar şäheriň bu tebigy künjeginiň aýratynlyklary bilen sazlaşykly utgaşyp, ajaýyp gözelligi babatda özüne çekiji görnüşleri döredýär. 

Daşky gurşawy goramak, tebigata aýawly garamak, geljek nesiller üçin onuň gözelligini hem-de baýlyklaryny gorap saklamak, “ýaşyl” ykdysadyýet ýörelgelerini we tehnologiýalary ornaşdyrmak Türkmenistanyň ileri tutýan ugurlarydyr. Birleşen Milletler Guramasynyň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň “Şäherlerdäki baglar” atly başlangyjyna bag ekmek çäreleri arkaly goldawy we oňa goşan goşandy üçin Aşgabat şäherine halkara güwänamanyň berilmegi ýurdumyzyň daşky gurşawy goramak we ekologiýa babatdaky tagallalarynyň halkara derejede ykrar edilýändiginiň subutnamasyna öwrüldi. 

Köp ýyllaryň dowamynda Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyçlary esasynda 145 milliondan gowrak bag nahaly ekildi. Ol ýurdumyzda aýratyn howa zolaklarynyň emele gelmegine ýardam edip, sebitde oňyn ekologiýa we howa ýagdaýynyň üpjün edilmegine ýardam berýär. Alnyp barylýan giň gerimli işleriň netijesinde Aşgabatda we onuň töwereklerinde çäkleri ýyl-ýyldan barha artýan tebigat bilen sazlaşykly ýaşyl tokaý zolaklary döredildi. 

Baglarynyň we bezeg ösümlikleriniň dürli görnüşleri, gök zolaklary hem-de owadan bezeg gülleri bilen begendirýän ajaýyp seýilgähler we seýilbaglar “Seýilgähler şäheri” diýlip mynasyp ykrar edilen ak mermerli paýtagtymyzyň hakyky bezegi bolup durýar. Şeýle işler, hususan-da, Milli tokaý maksatnamasynyň çäklerinde Türkmenistanyň ähli welaýatlarynda alnyp barylýar. 

Ýurdumyzyň dürli künjeklerinde, giň gerimli çäklerde eýýäm el bilen döredilen tokaýlyklar we tokaý zolaklary ýaýylyp gidýär. Olar ata Watanymyzyň tebigy gözelligini has-da artdyryp, ýerli ösümlik hem-de haýwanat dünýäsiniň goralmagyna, baýlaşmagyna ýardam berýär. Mundan başga-da, ýaşyl guşaklyklar ilatly ýerleri tomsuň jöwzasyndan, tozandan we güýçli şemallardan ygtybarly gorap, ýerleriň ýaramazlaşmagynyň öňüni almaga mümkinçilik berýär, şeýle-de adamlaryň saglygy üçin oňaýly howa ýagdaýyny döredýär. 

Soňra bu ýerde wise-premýer M.Mämmedowa Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet gününe bagyşlanyp, her ýyl geçirilýän Medeniýet hepdeliginiň çäklerinde guraljak toplumyň açylyş dabarasy mynasybetli baýramçylyk çärelerine taýýarlyk görlüşi barada hasabat berdi. 

Döwlet Baştutanymyz bu iri medeni-seýilgäh toplumynyň açylmagynyň 2024-nji ýylda Gündogaryň beýik şahyrynyň hem-de filosofynyň 300 ýyllygynyň giňden baýram ediljek senesiniň hormatyna guraljak ägirt uly dabaralaryň özboluşly başlangyjyna öwrüljekdigini belläp, wise-premýere ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilmegi meýilleşdirilen ähli çärelere taýýarlyk görlüşine gözegçiligi üpjün etmegi tabşyrdy. 

Heýkel Magtymguly Pyragynyň özüniň nusgalyk şygryýeti ýaly ajaýyp we gözel bolmalydyr diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady hem-de bu ýere ýygnananlara alnyp barylýan işlerde hut şu ýörelgelerden ugur almagy tabşyrdy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow degişli ýolbaşçylara kesgitlenen wezipeleri ýerine ýetirmekde üstünlikleri arzuw edip, bu ýerden ugrady.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow şu ýylyň 5-nji aprelinde pudaklaryň işini guramak boýunça geçiren maslahatynda himiýa toplumynyň bökdençsiz işledilmeginiň, onuň önümçilik düzümlerini doly kuwwatynda ulanmagyň zerurdygyny nygtady. Şeýle hem ýurdumyzdaky çig mal serişdelerini özleşdirmek arkaly daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň önümçiligini giňeltmek, olaryň eksporta iberilişiniň möçberini artdyrmak, oba hojalyk toplumyny özümizde öndürilýän mineral dökünler bilen üpjün etmek işlerini esasy wezipeleriň hatarynda kesgitledi.  

Mälim bolşy ýaly, «Türkmenhimiýa» döwlet konserniniň Garabogaz şäherinde ýerleşýän karbamid zawody hem bu ugurda önjeýli işleri bitirýän önümçilik düzümleriniň biridir. Kärhananyň hünärmenleri ýylyň-ýylyna ýokary görkezijileri gazanýarlar. Bu ýerde içerki we daşarky bazarlarda köp isleg bildirilýän, bäsdeşlige ukyply mineral dökün bolan karbamid önümçiliginiň talabalaýyk ýola goýulmagyna aýratyn üns berilýär. Işleriň sazlaşykly alnyp barylmagy himiýaçylaryň «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylyny hem üstünliklere beslejekdiklerine şaýatlyk edýär. Şu ýylyň ilkinji üç aýynda bu ýerde 271,5 müň tonna karbamid öndürmek baradaky meýilnama 105 göterim amal edilipdir. Önümiň 230 müň tonna barabarynyň daşarky bazarlara ýerlenendigi bolsa has-da buýsançlydyr. Kärhanada içerki sarp edijiler bilen baglaşylan şertnamalar hem 102 göterim ýerine ýetirildi. Ylmyň we öňdebaryjy tejribäniň gazananlaryna daýanýan zawodyň önümçilik kuwwatlylygy her ýylda ýokary hilli karbamidiň 1 million 155 müň tonnasyny, ammiagyň 660 müň tonnasyny öndürmäge barabardyr. Şeýle uly önümçilik mümkinçiliklerine eýe bolan zawod bagtyýar ildeşlerimiziň ýüzlerçesini hemişelik iş orunlary bilen üpjün edýär.  

 Döwrebap kärhananyň işe girizilmegi ýurdumyzyň gazhimiýa senagatynyň ösüşlerine düýpli itergi berdi. Bu zawod ýerli çig mal serişdelerini gaýtadan işlemek arkaly alynýan önümler bilen milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynyň zerurlyklaryny üpjün etmek, şeýle-de şol önümleriň daşarky bazarlara iberilýän möçberlerini yzygiderli artdyrmak babatdaky wezipeleriň üstünlikli çözülmegine öz goşandyny goşýar. Kärhananyň ýokary hilli önümlerine daşarky bazarlarda isleg barha artýar. Muňa onuň deňiz duralgasyna ýüzüp gelýän, yzy üzülmeýän ýük gämileri hem doly güwä geçýär.  

Bu gün himiýa senagaty ýurdumyzyň halk hojalygynyň esasy önümçilik pudaklarynyň birine öwrülýär. Öz ýerli çig mallarymyzy rejeli we netijeli ulanmak arkaly ýokary hilli önümleri öndürmäge bu pudagyň ähli mümkinçiligi bar. Himiýa senagatynyň işgärleriniň tagallalary bilen Diýarymyzda uglewodorod serişdelerini gaýtadan işlemek netijesinde mineral dökünleri öndürmek we pudagyň eksport mümkinçiliklerini artdyrmak wezipesine üstünlikli hötde gelinýär. Kärhanada karbamid öndürmek üçin esasy çig mallaryň biri bolan tebigy gaz Gündogar — Günbatar magistral gaz geçirijisinden alynýar.  

  Ekologik gurşawy gorap saklamakda ähli zerurlyklar göz öňünde tutulyp gurlan bu ägirt uly kärhanada türkmen hünärmenleriniň ýüzlerçesi halal zähmet çekýär. Olaryň tutanýerli zähmeti bilen Garaşsyz Diýarymyz bu gün karbamidi esasy öndüriji ýurtlaryň hataryna ynamly goşulýar. Dürli ekinler üçin giňden ulanylýan karbamide dünýäde islegiň barha artmagy ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň ýokarlanmagyna aýgytly täsirini ýetirýär. Zawodyň işçi-hünärmenleridir inžener-tehniki işgärleri şeýle kämil we kuwwatly kärhanada halal zähmet çekip, ata Watanymyzyň gülläp ösüşlerine goşant goşýandyklaryna buýsanýarlar.  

Hojaberdi BAÝRAMOW.

«Türkmenistan».

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Arkadagly Serdarymyzyň öňdengörüjilikli döwlet syýasatynyň binýadynda ýaşlar baradaky alada, ýaş nesliň oýlap tapyjylygy, döredijiligi we olaryň zähmete höweslendirilmegi ýurdumyzyň mundan beýläkki ösüşlerinde möhüm ähmiýete eýedir. Ýurdumyzda hünärli, bilimli ýaşlary bäsleşikli zähmet bazaryna çekmek hem-de olary täze döwrebap iş orunlary bilen üpjün etmek döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýar. 

Milli ykdysadyýetimiziň depginli we durnukly ösüşini üpjün etmek işleri, bazar infrastrukturasynyň pugtalandyrylmagy, erkin bäsleşigiň ösdürilmegi, hususy telekeçileriň başlangyçlarynyň höweslendirilmegi, täze önümçilik, medeni, durmuş üpjünçilik desgalarynyň gurulmagy we işe girizilmegi, hyzmatlar ulgamynyň çalt depginler bilen ösdürilmegi, şeýle hem ýurdumyzda döwrebap iş orunlarynyň döredilmegi ilatyň iş bilen üpjünçiliginiň derejesiniň ýokarlandyrylmagyna özüniň oňyn täsirini ýetirýär. 

Ýurdumyzda bilim bermegiň ähli basgançaklarynda okamagyň we okatmagyň, öwrenmegiň we öwretmegiň iň öňdebaryjy döwrebap tehnologiýalaryna daýanýan, täze usullar giňden ornaşdyrylýar. Zähmet bazary ykdysady özgertmelere näçe çalt uýgunlaşmagy başarsa, ykdysady pudaklaryň hem bilimli hünärmenlere bolan islegleriniň şonça-da tiz kanagatlandyrylýandygyny durmuş tejribesi görkezýär. Ýurdumyzyň innowasion ösüşinde netijeli iş bilen üpjünçiligi döretmek we ýokary derejeli işgärleri taýýarlamak üçin bilim ulgamy bilen zähmet bazarynyň özara baglanyşygynyň üpjün edilmegine uly üns berilýär. 

Häzirki wagtda ýurdumyzyň ösüşinde döwrebap tehnologiýalar we innowasiýalar ornaşdyrylan edaralarda we kärhanalarda zähmet çekýän ýaşlaryň hünär derejesine bildirilýän talaplar ýokarlanýar. Ýaşlaryň zähmetini netijeli peýdalanmak döwrüň wajyp wezipesi bolup, ol ýaşlary hünäre ugrukdyrmak, hünär bilimini bermek we iş bilen üpjün etmek ýaly görkezijileriň ylmy taýdan seljerilmegini talap edýär. Şunuň bilen baglylykda, ýaşlaryň durmuş-zähmet hukuklaryny we kanuny bähbitlerini goramak, iş bilen üpjün etmek hem-de täze iş orunlaryny döretmek baradaky wezipeler ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda durýar. 

Milli ykdysadyýetimiziň ylmy esasda ösdürilmegi, hünärli işgärler bilen üpjün edilmegi, döwrebap innowasion tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy, işewürligi goldamagyň netijeli usullarynyň işlenip taýýarlanylmagy önümçilik kuwwatlyklarynyň artdyrylmagyna, ykdysadyýetiň pugtalandyrylmagyna ýardam berjek möhüm strategik ugurlardyr. Ýurdumyzyň milli ykdysadyýetiniň sanly ulgam arkaly ösdürilmegi jemi içerki önümiň düzüminde maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň paýynyň artmagyna, döredilýän önümçilikleriň kuwwatlyklarynyň möçberleriniň köpelmegine hem-de ýaşlary zähmet bazaryna uýgunlaşdyrmaga we olaryň iş bilen üpjünçiliginiň has-da kämilleşdirilmegine özüniň oňyn täsirini ýetirýär.  

«Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda milli ykdysadyýetimizde ýaşlaryň hünär taýýarlygyny we iş bilen üpjünçiligini gowulandyrmak barada giň mümkinçilikleri döredýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak, il-ýurt bähbitli durmuşa geçirýän işleri elmydama rowaç bolsun! 

Şemşat KIÇIGULOWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.

Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda jemi içerki önümiň ösüş depginini 2025-nji ýylda has artdyrmak göz öňünde tutulýar. Bu wezipeleri üstünlikli çözmekde, umumy maýa goýumlarda onuň önümçilik ulgamyna gönükdirilen paýynyň ýokary bolmagyny gazanmakda ylmy esaslarda taýýarlanylýan maksatnamalaryň, aýratyn-da, «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň» üstünlikli durmuşa geçirilmeginiň ähmiýeti uludyr. Çünki häzirki döwürde daşary ýurtlar bilen söwda dolanyşygynyň giňelmegi döwletleriň girdejileriniň artmagyna hem-de ykdysadyýeti ösdürmäge ýardam berýän ösüşiň hereketlendiriji güýji bolup durýar.   

Häzirki döwürde dünýäniň ösen we batly gadamlar bilen ösýän döwletlerinde elektron söwdasy ýokary derejelere göterilip, onuň hereketlendiriji täsiri işewürlik gurşawa, şeýle-de ýurtlaryň ilatynyň ýaşaýşynyň ýokary bolmagyna täsir edýär. 

Şonuň üçin hem häzirki wagtda ykdysadyýetde gowy netije gazanmak üçin maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalary giňden ulanylýar. Ol XXI asyrda jemgyýetiň ösüşine uly täsir edýän ýagdaýlaryň biri bolup durýar. Şonuň ýaly-da uly möçberdäki maglumatlary ýygnamaga we jemlemäge, jemgyýeti netijeli dolandyrmaga, global maglumat meýdanynda aragatnaşygy işjeňleşdirmäge mümkinçilikleri açýar, ýurduň bäsleşige ukyplylygynyň derejesine oňyn täsir edýär. 

Bularyň ählisi jemgyýetçilik gatnaşyklarynyň özgermegine getirýär, adamlar önümçilikde, dolandyryşda, beýleki ugurlarda döwrüň talaplaryna laýyklykda, özara hil taýdan täze gatnaşyklara girişýärler. Şeýle şertlerde öndüriji güýçler hem has ýokary depginler bilen ösýär. Adamlaryň şeýle täze gatnaşyklarda bolmagy, olaryň dünýägaraýşynyň, ymtylmalarynyň, ideýalarynyň özgermegine-de getirýär. Şunuň bilen bir wagtda, önümçilik gatnaşyklary ahyrky netijede adamlaryň ruhy dünýäsi bilen baglanyşykly beýleki ähli gatnaşyklaryň — syýasy, hukuk, ahlak gatnaşyklaryň häsiýetini kesgitleýär.  

Ösýän döwletleriň hatarynda biziň ýurdumyzda-da şeýle täzelikleriň durmuşa giňden ornaşdyrylmagy ähli ugurlarda hil taýdan täze belentliklere tarap ýol alnandygyny aňladýar. Täze şertlerde ylmyň gazanan täzeliklerine daýanyp, ýurdumyzy ösüşiň belent sepgitlerine alyp barýan hormatly Prezidentimiziň halk bähbitli, ýurt ähmiýetli işleri mundan beýläk-de rowaçlyklara beslensin! 

Rahimbaý KURAMBAÝEW,

TDP-niň Gurbansoltan eje adyndaky etrap komitetiniň partiýa guramaçysy.

Ýurdumyzda hereket edýän «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» laýyklykda, milli bank ulgamyna sanly tehnologiýalaryň işjeň ornaşdyrylmagy soňky ýyllarda barha işjeňleşdirilýär. Şonuň netijesinde-de, bank ulgamynda sanly tehnologiýalaryň giňden peýdalanylmagy bank edaralarynyň bäsleşige ukyplylygyny ýokarlandyrmaga we müşderilere menzilara bank hyzmatlaryny hödürlemäge giň mümkinçilik berýär.  

Mälim bolşy ýaly, bank ulgamy milli ykdysadyýeti maýa goýum serişdeleri bilen üpjün etmekde uly ähmiýete eýe bolup, bu ulgamyň sanlylaşdyrylmagy işewürlik mümkinçiliklerini artdyrmaga, bank hyzmatlarynyň hilini ýokarlandyrmaga, nagt däl hasaplaşyklar amallaryny ösdürmäge, hyzmatlaryň «Internet-bank», «Mobil-bank», «Galtaşyksyz töleg», «Goýum bank karty», «Maşgala karty», «Ýol karty» ýaly täze, döwrebap görnüşlerini hödürlemäge, netijede bolsa, raýatlaryň wagtyny tygşytlamaga ýardam berýär. Şeýle hem banklar tarapyndan ornaşdyrylan öz-özüňe hyzmat edýän terminallarynyň üsti bilen köp sanly bank amallaryny gysga wagtda amala aşyrmaga, karzlaryň, şol sanda ipoteka karzlarynyň esasy bergilerini we göterimlerini tölemäge, öýjükli aragatnaşyk, internet, IP-telewideniýe, Aşgabat şäher telefon ulgamy hyzmatlary üçin tölegleri geçirmäge, Türkmenistanyň Içeri işler ministrliginiň Ýol gözegçilik gullugynyň karary esasynda jerime tölemek hyzmaty, bank karty boýunça göçürmeleri  almaga we beýleki bank hyzmatlaryndan peýdalanmaga doly mümkinçilik döredýär. 

Nagt däl hasaplaşyklary ýaýbaňlandyrmak we kämilleşdirmek maksady bilen, «Senagat» paýdarlar täjirçilik banky tarapyndan Aşgabat şäherinde we welaýatlarda jemgyýetçilik awtobuslarynda ýol töleglerini awtomatiki usulynda galtaşyksyz töleg etmek ulgamy ornaşdyryldy. Bu ulgam nagt serişdeler bilen hasaplaşmagy aradan aýyrmaga mümkinçilik bermek bilen bir hatarda, sürüjiler we ýolagçylar üçin töleg amatlyklaryny hem-de medeniýetli hyzmaty ýokarlandyrýar. 

Hormatly Prezidentimiziň tutanýerli zähmeti netijesinde, geljekde telekeçilige itergi berýän kiçi göwrümli karzlar — mellek ýeri, kömekçi hojalygy ýa-da bellenen tertipde bölünip berlen ýer bölegi bar bolan raýatlara karz serişdeleriniň berilmegi ýola goýuldy. Şeýle hem banklar tarapyndan telekeçiligi goldamak maksatly döwlet tarapyndan berilýän karzlar ykdysadyýetimizi diwersifikasiýalaşdyrmaga, içerki önüm öndürijileri maliýe taýdan goldamaga we ýurtda telekeçiligiň ösmegine ýardam bermäge özüniň mynasyp goşandyny goşýar.  

Bu amallaryň ýerine ýetirilmegi hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň ýurdumyzy ykdysady taýdan kuwwatly döwlete öwürmek, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini has-da gowulandyrmak baradaky alyp barýan syýasatynyň aýdyň miweleridir. Şeýle işleri amal etmekde bolsa ýurdumyzyň maliýe we bank ulgamlarynyň hünärmenleri döwlet Baştutanymyz tarapyndan döredilýän amatly şertlerden ýerlikli peýdalanyp, netijeli zähmet çekýärler.  

Goý, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe adam hakyndaky aladany ilkinji nobatda goýýan hormatly Prezidentimiziň jany sag, işleri hemişe rowaç bolsun!  

Oguljennet JUMABAÝEWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş   institutynyň uly mugallymy.

2022-njy ýylyň 28-nji aprelinde Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň edara binasynda Birleşen Milletler Guramasynyň Ilat gaznasynyň (UNFPA) Türkmenistandaky ýurt boýunça direktory jenap Olof Ronni Lindstrom bilen Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministri Muhammetgeldi Serdarowyň arasynda duşuşyk geçirildi.

Duşuşygyň esasy maksady Türkmenistan bilen UNFPA-nyň arasynda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň geljegi uly bolan ugurlaryny ara alyp maslahatlaşmakdan ybarat boldy.

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministri Muhammetgeldi Serdarow Olof Ronni Lindstromy täze wezipesi bilen gutlady we oňa işinde üstünlik arzuw etdi. 

Ministr Muhammetgeldi Serdarow, Türkmenistanyň Hökümeti bilen Birleşen Milletler Guramasynyň arasynda durnukly ösüş ugrunda       2021-2025-nji ýyllar üçin hyzmatdaşlygyň çarçuwaly Maksatnamasynyň durmuşa geçirilmeginiň çäginde netijeli hyzmatdaşlygy üçin Birleşen Milletler Guramasynyň Ilat gaznasynyň Türkmenistandaky toparyna minnetdarlygyny bildirdi. Bu duşuşygyň bilelikdäki taslamalary we maksatnamalary işjeňleşdirmäge täze itergi berjekdigine ynam bildirýändigini mälim etdi.

Öz gezeginde Jenap Olof Ronni Lindstrom Ministre minnetdarlyk bildirip, Muhammetgeldi Serdarowy şu wezipä täzeden bellenenligi bilen gutlady we oňa bu wezipede üstünlikleri arzuw etdi.

Jenap Olof Ronni Lindstrom ýurdumyzda Durnukly Ösüş Maksatlaryny durmuşa geçirmekde ministrligiň ornunyň örän wajypdygyny belläp, alnyp barylýan işleri üçin, şol sanda saglygy goraýyş bilen bagly we fundamental bolup durýan 3-nji Durnukly Ösüş Maksatlary boýunça ýardamlary berýändigi üçin ministrligiň hünärmenlerine minnetdarlyk bildirdi. Häzirki wagtda hem, çaga dogurmazlygy çygrynda mümkinçilikleri berkitmek we kontraseptiwleri satyn almak boýunça 2023-2025-nji ýyllar üçin maliýeleşdirme hakynda Ylalaşygyň taýýarlanylýandygyny belläp geçdi.   

Soňra ýurdumyzda UNFPA-nyň 4 sany taslamasynyň durmuşa geçirilýändigi barada aýdylyp geçildi, olardan:

«Ýokary hilli nesil saglyk hyzmatlaryna ähliumumy elýeterliligi gowulandyrmak» Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi bilen bilelikde durmuşa geçirilýär.  

«Durnukly ösüş üçin ilat baradaky dezagregirlenen maglumatlar» Türkmenistanyň Statistika baradaky döwlet komiteti bilen bilelikde durmuşa geçirilýär.

«2021-2025-nji ýyllar üçin Türkmenistanda ýaşlar syýasaty baradaky döwlet maksatnamasyny durmuşa geçirmek we ýaşlaryň gender taýdan deňlige gatnaşmagyny ýokarlandyrmak mehanizmlerini güýçlendirmek» Türkmenistanyň Sport we ýaşlar syýasaty ministrligi bilen bilelikde durmuşa geçirilýär. 

«Gender taýdan deňligi ösdürmegiň ulgamyny we mehanizmlerini güýçlendirmek üçin ýardam bermek» Türkmenistanyň Döwlet, hukuk we demokratiýa instituty bilen bilelikde durmuşa geçirilýär.

    Duşuşyk hoşniýetli ýagdaýda geçdi.

Duşuşugyň ahyrynda ýurdumyzyň halkara hyzmatdaşlygyny berkitmekde, dünýäniň abraýly halkara guramalary bilen netijeli gatnaşyklary ýola goýmakda giň mümkinçilikleri, zerur şertleri döredip berýänligi, tutuş dünýäde ýurdumyzyň abraý-mertebesini belende götermekde bimöçber işleri amala aşyrýanlygy üçin Arkadagly Serdarymyzyň Hormatly Prezidentimiziň adyna alkyşly sözler aýdyldy. Hormatly Prezidentimiziň janynyň sag, ömrüniň uzak belent başynyň hemişe aman, il-ýurt bähbitli umumadamzat ähmiýetli belent tutumly işleriniň mundan beýlägem rowaç almagy arzuw edildi.

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrligi