Aşgabat, 21-nji ýanwar (TDH). Şu gün paýtagtymyzda “Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň halkara habar beriş serişdelerine beren interwýulary”, “Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygy” hem-de “Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammiti” atly syýasy kitaplaryň neşir edilmegi mynasybetli ylmy-amaly maslahat geçirildi. Bu kitaplarda milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda döredijilikli ösüş ýoly bilen ynamly öňe barýan Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň saýlan netijeli daşary syýasat ugry aýdyň şöhlelendirilýär.
Foruma ylym we bilim ulgamlarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri, ýokary okuw mekdepleriniň rektorlary hem-de mugallymlary, talyp ýaşlar gatnaşdylar. Maslahata Türkmenistanda işleýän diplomatik wekilhanalaryň ýolbaşçylary hem çagyryldy.
“Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” atly şygar astynda geçen ýyl Diýarymyzyň daşary döwletler hem-de halkara guramalar bilen üstünlikli köpugurly hyzmatdaşlygynyň, dünýä bileleşiginiň ýurdumyza, halkymyzyň baý medeni mirasyna, medeniýetine hem-de sungatyna barha artýan gyzyklanmasynyň aýdyň subutnamasy boldy.
Kitaplarda beýan edilýän wakalar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň oňyn täzeçillik syýasatyny aýdyňlygy bilen açyp görkezýär. Şol syýasatyň netijesinde Türkmenistan bütin dünýäde depginli ösýän, syýasy, ykdysady hem-de ynsanperwer ulgamlarda netijeli hyzmatdaşlygyň baş ugruny durmuşa geçirýän döwlet hökmünde giňden tanalýar.
1995-nji ýylyň 12-nji dekabrynda BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan «Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygy» atly Rezolýusiýanyň kabul edilmegi ýaş türkmen döwletiniň parahat söýüjilikli we ynsanperwer daşary syýasatyna halkara bileleşiginiň beren ýokary bahasydyr. 2015-nji ýylyň 3-nji iýunynda BMG-niň Baş Assambleýasynyň 69-njy mejlisinde «Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygy» atly Rezolýusiýasynyň ikinji gezek kabul edilmegi bolsa Türkmenistanyň sebit we dünýä möçberinde parahatçylygy, howpsuzlygy hem-de durnukly ösüşi üpjün etmäge gönükdirilen netijeli daşary syýasatynyň ählumumy ykrar edilmeginiň doly subutnamasydyr. Rezolýusiýada sebitde parahatçylygyň we howpsuzlygyň berkidilmeginde Türkmenistanyň Bitaraplyk derejesiniň taryhy tejribesi we aýgytlaýjy ähmiýeti, halkara gatnaşyklary ulgamynda dostlukly we özara bähbitli gatnaşyklary ösdürmekdäki hyzmaty ykrar edilýär.
Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe tamamlanyp barýan 2021-nji ýylyň «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip atlandyrylmagy mähriban Arkadagymyzyň ajaýyp başlangyçlary bilen her bir ýylymyzyň ata Watanymyzy özgerdiji umumadamzat bähbitli ýörelgelere beslenýändigine şaýatlyk edýär.
Türkmenistan Birleşen Milletler Guramasy we onuň ýöriteleşdirilen edaralary bilen işjeň hyzmatdaşlygy alyp barýar. Ýurdumyzyň BMG-niň düzümlerine agzalyga saýlanmagy hem munuň aýdyň netijesidir. Şeýle-de ýurdumyz BMG-de birnäçe başlangyçlar boýunça çykyş edip, olaryň durmuşa geçirilmegi babatda anyk wezipeleri kesgitleýär. Soňky ýyllarda Gahryman Arkadagymyzyň başlangyçlary bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan birnäçe möhüm ähmiýetli kararnamalaryň kabul edilmegi muny doly tassyklaýar. Olar halkara söwda-ykdysady gatnaşyklaryny ösdürmek, howanyň üýtgemegi bilen bagly ekologiýa howpsuzlygyny gazanmak, daşky gurşawy goramak we halkara ulag geçelgelerini döretmek bilen baglanyşyklydyr. Ýurdumyzyň bu ugurdaky başlangyçlary, teklipleri dünýä jemgyýetçiligini gyzyklandyrýar hem-de giň goldawa eýe bolýar. Energiýa serişdeleriniň üstaşyr geçirilmeginiň howpsuzlygyny üpjün etmek ýurdumyzyň öňe sürýän halkara başlangyçlarynyň biridir.
Türkmenistan dünýäde parahatçylygy üpjün etmek boýunça hem möhüm ähmiýetli başlangyçlary öňe sürýär. Hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen, 2007-nji ýylyň 10-njy dekabrynda Aşgabatda BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň açylmagy muny aýdyň görkezýär. Merkez hereket edip gelýän ýyllarynyň dowamynda sebitiň ýurtlary üçin umumy bolan dürli meseleleri çözmekde we olaryň hyzmatdaşlygyny ýola goýmakda uly tejribe toplady. 2017-nji ýylyň 17-nji noýabrynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 72-nji mejlisinde «Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin sebit merkeziniň orny» atly Rezolýusiýa kabul edildi. Şeýle-de ýurdumyzyň başlangyjy boýunça Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 73-nji sessiýasynda BMG-ä agza döwletleriň ählisi tarapyndan 2021-nji ýyl «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» atly Kararnamanyň biragyzdan kabul edilmegi hem ýurdumyzyň parahatçylyk, ählumumy abadançylyk baradaky başlangyçlarynyň goldanylýandygyny äşgär edýär. Munuň özi Gahryman Arkadagymyz tarapyndan dünýä halklarynyň bähbidine gönükdirilen asylly başlangyçlarynyň giňden goldanylýandygynyň ykrarnamasydyr.
Arslan ÇARYÝEW,
Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasynyň diňleýjisi.
Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistan hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda halkara giňişlikde sebit, yklym, umumadamzat ähmiýetli başlangyçlar bilen yzygiderli çykyş edýär. Ýurdumyzyň Durnukly ösüş maksatlaryny amala aşyrmak, öňüni alyş diplomatiýasy, derwaýys sebit meseleleri boýunça daşary syýasy başlangyçlary Birleşen Milletler Guramasy we beýleki abraýly halkara düzümler tarapyndan giň goldawa eýe bolýar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň teklibi bilen BMG-niň Baş Assambleýasynyň 12-nji dekabry «Halkara Bitaraplyk güni» diýip yglan etmegi bolsa türkmen Bitaraplygynyň häzirki zaman şertlerindäki ähmiýetiniň örän uludygyny aýdyň görkezýär. Ýene-de sanlyja günden ýurdumyz bu şanly senäni dünýä bileleşigi bilen bilelikde baýram eder.
Mälim bolşy ýaly, Türkmenistan tamamlanyp barýan 2021-nji ýyly dünýä derejesinde «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etmek hakynda BMG-niň Baş Assambleýasynyň degişli Kararnamasynyň mazmunyny taýýarlady hem-de ol gurama agza döwletler tarapyndan biragyzdan goldanyldy. Dünýä bileleşiginiň parahatçylyk söýüjilikli ýörelgelere ygrarlydygyny tassyklaýan bu Kararnamada parahatçylyga we ynanyşmaga halklaryň arasynda durnukly ösüşi, parahatçylygy, howpsuzlygy, adam hukuklaryny üpjün edýän gymmatlyk hökmünde garamaga çagyryş öz beýanyny tapdy. Tutuş ýylyň dowamynda anyk maksatlary göz öňünde tutýan dürli görnüşli çäreleriň guralmagy ady agzalan resminamada bellenen wezipeleri iş ýüzünde durmuşa geçirmäge mümkinçilik berdi. Şoňa görä-de, hormatly Prezidentimiz BMG-niň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisinde eden wideoýazgy çykyşynda Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň çäklerindäki çäreleri tamamlamak bilen, şu ýylyň 12-nji dekabrynda Aşgabatda «Parahatçylyk we ynanyşmak syýasaty — halkara howpsuzlygyň, durnuklylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara maslahaty geçirmegiň meýilleşdirilendigini aýdyp, Milletler Bileleşigine agza döwletleridir halkara guramalary bu çärä işjeň gatnaşmaga çagyrdy. Bu bolsa, öz gezeginde, parahatçylygy, raýdaşlygy we ylalaşygy berkarar etmek maksady bilen, parahatçylygy hem-de ynanyşmagy berkitmek boýunça tagallalarda syýasy gepleşikleriň mümkinçiliklerinden peýdalanmakda, döwletleriň arasynda özara ynamy berkitmek babatda bilelikde pikir alyşmakda uly ähmiýete eýedir.
Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 1995-nji ýylyň 12-nji dekabryndaky taryhy Kararnamasy bilen ykrar edilip, 2015-nji ýylyň 3-nji iýunynda guramanyň ähli agza döwletleri tarapyndan ikinji gezek biragyzdan goldanylan Bitaraplyk derejesi geçen çärýek asyrdan gowrak wagtyň dowamynda Türkmenistanyň özygtyýarlylygyny berkitmegiň we sazlaşykly durmuş-ykdysady ösüşiň kepili bolmak bilen, ýurdumyza halkara gatnaşyklary milli bähbitlere laýyklykda amala aşyrmagyň netijeli ýoluny saýlap almaga mümkinçilik berdi. Diýarymyzyň Bitaraplyk hukuk ýagdaýy sebitde durnuklylygy, netijeli we birek-birege hormat goýmak esasynda ýola goýulýan gatnaşyklaryň işjeňligini üpjün etmegiň möhüm şerti bolup durýar.
Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, Bitaraplygyň binýatlaýyn esaslary BMG-niň Merkezi Aziýa sebitini parahatçylyk we hyzmatdaşlyk zolagyna, yklymlaýyn durnuklylygyň pugta guralyna öwürmäge gönükdirilen strategik esaslaryna laýyk gelýär. Şoňa görä-de, Türkmenistan BMG-niň agza döwletlerine, Merkezi Aziýada gepleşikler gurallaryny ösdürmek maksady bilen, «Merkezi Aziýa sebitinde parahatçylygy, durnuklylygy we durnukly ösüşi üpjün etmek maksady bilen, sebit we halkara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak» atly Kararnamanyň taslamasyny işläp taýýarlamak hakyndaky teklip bilen ýüzlendi. Bu täze Kararnamanyň kabul edilmegi şu ýylyň 6-njy awgustynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçirilen Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň üçünji konsultatiw duşuşygynyň Jemleýji resminamasynda göz öňünde tutulan halkara başlangyçlary ilerletmekde netijeli hukuk guraly bolup hyzmat eder.
Hormatly Prezidentimiziň «Merkezi Aziýa — Hazar sebiti» atly parahatçylyk, ynanyşmak we hyzmatdaşlyk zolagyny döretmek baradaky teklibi bolsa bu iki sebitde durnuklylygy hem-de abadançylygy pugtalandyrmak meseleleriniň özara aýrylmaz baglanyşyklydygyndan gelip çykýar. Ýewraziýanyň merkezinde, geosyýasy we geoykdysady taýdan amatly çäkde ýerleşýän Merkezi Aziýa sebiti, uzak geçmişde bolşy ýaly, şu günki günde-de tebigy baýlyklarynyň ägirt uly gorlary, adam mümkinçilikleri, Gündogardan Günbatara uzaýan möhüm söwda ýollary bilen tutuş dünýäniň ünsüni özüne çekýär. Hazarýaka sebit hem uglewodorod serişdeleriniň iri tebigy çeşmesi, yklym derejesindäki üstaşyr ulag merkezi hökmünde halkara söwdany giňeltmek üçin geljegi uly giňişlikdir. Şunda Merkezi Aziýanyň we Hazar deňzi sebitiniň ykdysady mümkinçilikleriniň netijeli peýdalanylmagy öňe çykýan esasy ugurlaryň biridir.
«Ynsanperwerlik ugrundaky meseleler Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasy bilen hyzmatdaşlygynyň gün tertibiniň esasy ugurlarynyň biridir» diýmek bilen, milli Liderimiz ýurdumyzyň halkara ynsanperwer ugurly gatnaşyklary giňeltmek üçin ähli tagallalary edýändigini belleýär. Çünki Bitarap Türkmenistanyň içeri syýasatynda bolşy ýaly, daşary syýasy işlerinde-de ynsanperwer gymmatlyklar möhüm orun eýeleýär. Bu, ilkinji nobatda, halkara hukugyň kadalaryny ileri tutmak hem-de adam hukuklaryny goramak bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr. Biziň ýurdumyz halkara ynsanperwer hyzmatdaşlykda BMG-niň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasy (ÝUNESKO) bilen özara gatnaşyklary işjeňleşdirmäge aýratyn üns berýär. Çünki bilim hem-de ylym ulgamlarynda hyzmatdaşlygy ösdürmek, medeni gymmatlyklary wagyz etmek ylmy, bilim we medeni diplomatiýanyň hem möhüm gurallary bolup durýar.
Belli bolşy ýaly, bilim ulgamynyň edaralarynyň halkara guramalar bilen bilelikde amala aşyrýan taslamalary öňdebaryjy pedagogik tejribeleri bilim bermek işine ornaşdyrmaga amatly mümkinçilikleri açýar. Şoňa görä-de, Türkmenistanyň Bilim ministrligi bilen BMG-niň ýöriteleşdirilen edaralarynyň arasyndaky hyzmatdaşlyk soňky ýyllarda has işjeň, netijeli häsiýete eýe bolup, bilelikdäki taslamalar üstünlikli amala aşyrylýar. Munuň şeýledigini «Türkmenistanda çagalaryň hukuklaryny durmuşa geçirmek boýunça 2018 — 2022-nji ýyllar üçin Hereketleriň milli meýilnamasynda», «Türkmenistanda adam hukuklary boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Hereketleriň milli meýilnamasynda» kesgitlenen wezipelerdir çärelerden-de aýdyň görmek bolýar.
Çaganyň irki ösüşi bilen bagly milli strategiýanyň dowamy bolan «Türkmenistanda çaganyň irki ösüşini we mekdebe taýýarlygyny ösdürmek babatda 2020 — 2025-nji ýyllarda mekdebe çenli çagalar edaralarynyň işini kämilleşdirmegiň Maksatnamasy» hem BMG-niň Çagalar gaznasynyň we guramanyň beýleki ýöriteleşdirilen agentlikleriniň Türkmenistanda hereket edýän wekilhanalary bilen bilelikde işlenip taýýarlanylyp, onda çagalaryň irki ýaşdan başlap kadaly ösüşini gazanmaga, olaryň mekdebe taýýarlykly barmaklaryny üpjün etmäge, bu babatda ata-eneleriňdir bilim işgärleriniň habarlylygyny we sowatlylygyny ýokarlandyrmaga degişli möhüm wezipeler göz öňünde tutulýar. Şunda Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetinde hem-de Seýitnazar Seýdi adyndaky mugallymçylyk institutynda ÝUNESKO kafedralaryny döredip, ýurdumyzdaky orta mekdepleriň birnäçesini bu guramanyň Mekdepler bileleşiginiň düzümine girizmegiň meýilleşdirilendigi aýratyn bellärliklidir.
Milli Liderimiziň nygtaýşy ýaly, Türkmenistan oňyn Bitaraplygyň esasy ýörelgelerini goldanmak bilen, diňe bir mähriban halkymyzyň bähbitleri üçin däl-de, eýsem, tutuş Ýer ýüzüniň halklarynyň bähbitleri üçin hem işjeň daşary syýasaty alyp barýar. Beýleki döwletleriň çäk bitewüligini we özygtyýarlylygyny hormatlamak, olaryň içerki işlerine goşulmazlyk, döwletara gatnaşyklarda güýç ulanmazlyk, halkara işlerde Birleşen Milletler Guramasynyň çözgütlerini ileri tutmak, ähli ýurtlar bilen hyzmatdaşlygy, hoşniýetli goňşuçylygy berkitmek ýaly binýatlyk ýörelgelerden ugur alýan türkmen Bitaraplygy sebitde we dünýäde parahatçylygy hem-de howpsuzlygy üpjün etmäge mynasyp goşant goşmak bilen, özüne bildirilen ynamy dolulygyna ödäp gelýär diýip, ynamly aýdyp bileris .
Baýramgül ORAZDURDYÝEWA,
Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetiniň rektory, hukuk ylymlarynyň kandidaty.
Tamamlanyp barýan 2021-nji — «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýyly tüýs adyna mynasyp ýyl hökmünde Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň taryhyna altyn harplar bilen ýazylar. Munuň üçin delil hem kän, ýatlara wakalar hem. Özem tutuş ýyl hemişelik Bitarap Türkmenistanyň öz milli Lideri bilen halkara syýasatda işjeňligini artdyran ýyly boldy.
BMG tarapyndan iki gezek ykrar edilen baky Bitaraplyk hukuk derejämiz bize Garaşsyz döwlet hökmünde halkara syýasatda islendik mesele babatda öz sözümizi, garaýyşlarymyzy, başlangyçlarymyzy emin-erkin aýtmaga mümkinçilik berdi. Hut hemişelik Bitaraplyk derejesi Türkmenistany dünýäde sözi diňlenýän döwletleriň birine öwürdi. Bitaraplyk bu gün täze many-mazmuna, wajyp ähmiýete eýe bolýan, dünýäde öz tarapdarlaryny barha artdyrýan syýasy gural bolmak bilen, onuň şeýlekin görnüşde kämilleşmegi hormatly Prezidentimiziň uzak geljegi nazarlaýan pähim-paýhasy, dünýäde parahatçylygy berkarar etmek ugrunda halkara guramalaryň duşuşyklarynda öňe süren başlangyçlary bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr.
Elbetde, Türkmenistan bu halkara hukuk derejesine eýe bolýança, Ýer ýüzünde Bitarap döwlet ýok däldi, olar häzirem bar. Emma biziň döwletimiziň saýlap alan daşary syýasat ugry bitaraplyga şeýlekin işjeň, hereketdäki, janlylyk häsiýetini berdi. Indi bütin dünýäde Türkmenistanyň bu daşary syýasat ýoluna hormat goýmak bilen garalýar. Munuň aýdyň subutnamalarynyň biri-de ak mermerli paýtagtymyzda BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň hereket etmegini görkezmek bolar.
Hormatly Prezidentimiz «Bitarap Türkmenistan» atly kitabynda: «Beýleki döwletleriň syýasy gurluşlarynyň nusgalary düýp manysy boýunça bize gabat gelmeýärdi. Şu sebäpden hem biz köpasyrlyk şöhratly taryhymyzda geçilen ähli tapgyrlarymyzy düýpli seljerdik. Türkmenleriň beýleki halklar bilen gatnaşyk edenlerinde mydama özara düşünişmek we ynanyşmak ýörelgelerinden ugur alandyklaryna taryh şaýatlyk edýär» diýmek bilen, türkmen Bitaraplygynyň esasynda durýan milli gymmatlyklar barada söz açýar.
Halkymyzyň düşünişmek we ynanyşmak ýörelgelerine bolsa geçmişde subutnama köp. Olardan birinde geçen asyryň başlarynda türkmen topragynda bolan daşary ýurtly jahankeşdeleriň biri iki türkmeniň arasynda karz alyş-berişlikde gymmatbaha güwähatyň karz berene däl-de, karz alana berilmegini geň görüp, munuň sebäbini soranda, algydaryň: «Meniň ol kagyz nämäme gerek, bu hat oňa karz alandygyny ýatladyp durmak üçin gerek ahbetin» diýen jogabyny haýran galmak bilen getirýär. Jahankeşde bu wakanyň üsti bilen birek-birege ynanmak, ynanyşmak ýörelgesiniň türkmen halkynyň milli häsiýetidigini nygtaýar.
* * *
Tamamlanyp barýan şanly ýylyň ýatda galyjy wakalary sanardan kän, olaryň her biri aýratyn söhbede mynasyp. Ýylyň dowamynda ýurdumyzyň durmuşynda bolup geçen möhüm wakalar hakynda öz wagtynda gyzgyny bilen gürrüň edilenem bolsa, geliň, olaryň käbiri barada ýene-de durup geçeliň.
6-njy awgustda Hazaryň kenaryndaky «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň üçünji konsultatiw duşuşygy boldy. Awaza duşuşygynda orta atylan pikirleriň içinden sebitiň döwletleriniň häzirki ýeňil bolmadyk döwürde hyzmatdaşlygyny ösdürmek barada çagyryşlar eriş-argaç bolup geçdi.
Şeýle hem şol gün «Awaza» milli syýahatçylyk zolagyndaky «Berkarar» myhmanhanasynyň maslahatlar zalynda Merkezi Aziýa ýurtlarynyň zenanlarynyň dialogy geçirildi. Onda edilen çykyşlarda Merkezi Aziýada gender deňligini ösdürmek boýunça syýasatyň durmuşa geçirilmegi, sebitleýin hyzmatdaşlygyň tejribesi barada pikir alşyldy, gazanylan üstünlikler bellenilip geçildi. Şeýle-de sebitiň ýurtlarynyň ykdysady forumy geçirildi. Sebitiň halklarynyň milli önümleriniň halkara sergisi we milli tagamlarynyň halkara festiwaly, sungat ussatlarynyň dabaraly konserti özara utgaşyklylykda sebitiň halklarynyň gadymyýetden gözbaş alyp gaýdýan taryh, medeniýet we sungat, ruhy umumylyklarynyň bu gün täze many-mazmuna eýe bolýandygyny bütin dünýä äşgär etdi.
Şu ýerde ýylyň dowamynda dünýäde ykrar edilen milli Liderimiziň wideoaragatnaşyk arkaly birnäçe halkara derejeli maslahatlara, duşuşyklara gatnaşandygyny bellemek isleýäris. Geliň, olardan käbirlerini ýatlap geçeliň!
22-nji sentýabrda döwlet Baştutanymyz Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisine gatnaşyjylara wideoýüzlenme bilen çykyş etdi. Türkmenistanyň Baştutany BMG-niň çäklerinde özara hereketleriň ileri tutulýan ugurlaryny kesgitledi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Prezident Rejep Taýyp Ärdoganyň çagyrmagy boýunça Türki dilli döwletleriň hyzmatdaşlyk geňeşiniň (Türki geňeş) döwlet Baştutanlarynyň VIII sammitine gatnaşmak üçin, Türkiýe Respublikasyna iş saparyny amala aşyrdy we sammitde çuň manyly çykyş etdi.
Şeýle-de geçen noýabr aýynda hormatly Prezidentimiz Demirgazyk Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça halkara forumda sanly ulgam arkaly çykyş etdi.
Döwlet Baştutanymyz goňşy Özbegistana döwlet saparyny amala aşyrdy, saparyň netijeleri boýunça ençeme özara bähbitli resminamalara gol çekildi.
Hormatly Prezidentimiz «Mir» Döwletara teleradiokompaniýasyna, TASS agentligine hem-de Türkiýäniň döwlet teleradiokompaniýasynyň «TRT World» teleýaýlymyna interwýular berdi, olarda şu ýyl döwlet Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyny dabaralandyrýan ýurdumyzyň geçen ýoly, gazanylan üstünliklerdir türkmen halkynyň şöhratly taryhy, milli medeniýeti, ruhy-ahlak gymmatlyklary hakynda gürrüň edildi.
Ýurdumyzyň içerki durmuşynda hem birgiden taryhy wakalar bolup geçdi, olar Türkmenistanyň gurýan, döredýän döwletdigini, milli ykdysadyýeti diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmekde täze iri gurluşyk taslamalaryny amala aşyrmagy üstünlikli dowam edýändigini subut eden wakalar boldy. Olardan hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Aşgabat — Tejen bölegini ulanmaga bermek dabarasyny görkezmek bolar. Dünýä ülňülerine gabat gelýän bu iri taslama Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy bolup durýan «Türkmen Awtoban» ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti tarapyndan durmuşa geçirildi. Geljekde bu ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Aşgabat — Türkmenbaşy awtobanyna sepleşmegi ýük awtoulaglaryna Hazardaky Halkara deňiz portuna we şol ýerden deňiz ýoly arkaly Kawkaza, Ýewropa, Russiýanyň günorta sebitine, Eýranyň demirgazygyna, Pars hem-de Oman aýlaglaryna çykmaga mümkinçilik döreder. Diýmek, bu ýol Bitaraplygyň süňňünden syzylyp çykýan dostluk, parahatçylyk hakynda pikirleriň, ýagty umyt-arzuwlaryň ýoly bolup, sebitleriň halklaryna hem hyzmat eder, dünýäde abadan durmuşyň berkarar bolmagyna goşant goşar. Çünki türkmen ýola aklyk öwüşginini bermek bilen, ony mukaddeslik derejesinde görýär.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Ahal welaýatynyň Kaka we Babadaýhan etraplarynda açylyp ulanmaga berlen täze dokma toplumlary dünýäde ýokary hilli, ekologik taýdan arassa önümleri bilen tanalýan kuwwatly türkmen dokma pudagynyň üstüni ýetirdi.
Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygynyň baýram edilýän ýylynda ýurdumyzyň paýtagtynda we sebitlerinde açylyp ulanmaga berlen iri desgalaryň sanynyň 70-i tegelemegi özboluşly simwoliki mana eýedir. Bu tegelek sanyň jemleýjisi 19-njy noýabrda paýtagtymyzda hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda açylyp, ulanmaga berlen köpugurly işewürlik merkezli kaşaň «Garagum» otelidir. Bu ajaýyp oteliň binagärlik durkunda, içki we daşky bezeglerinde türkmeniň mukaddeslik hökmünde apalap gelen, göwni kimin seleň, arassa hem-de çäksiz Garagum sährasynyň gözellikleri öz beýanyny tapdy. Onuň daşky keşbi turuwbaşdan Garagum sährasynyň aňňat-aňňat depelerini ýadyňa salýar.
«Garagum» oteliniň dabaraly açylyp ulanmaga berilmeginiň yzysüre, ýagny 28-nji noýabrda bu ýerde Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammitiniň geçirilmegi ajaýyp sazlaşygy özünde jemledi.
Şu ýyl YHG-da başlyklyk edýän ýurt hökmünde Türkmenistanyň paýtagtynda geçiren sammitine Azerbaýjan Respublikasynyň, Eýran Yslam Respublikasynyň, Gyrgyz Respublikasynyň, Pakistan Yslam Respublikasynyň, Täjigistan Respublikasynyň, Türkiýe Respublikasynyň hem-de Özbegistan Respublikasynyň döwlet Baştutanlary gatnaşdylar. Forumda Gazagystan Respublikasyna Premýer-ministr wekilçilik etdi. Şeýle hem sammite YHG-nyň Baş sekretary gatnaşdy.
Sammitde hormatly Prezidentimiz we Gurama agza döwletleriň ýolbaşçylary çykyş etdiler. Sebitiň ýurtlarynyň arasynda ulag, energetika, söwda-maýa goýum, sanly ykdysadyýet, telekommunikasiýalar, syýahatçylyk, daşky gurşaw hem-de howanyň üýtgemegi, «ýaşyl» energiýany ösdürmek, owgan halkyna kömek bermek, medeni-ynsanperwer we beýleki wajyp ugurlar boýunça YHG-a agza döwletleriň Baştutanlarynyň çykyşlarynda orta atylan başlangyçlar Aşgabat sammitiniň jemleýji resminamasynda — Hereketleriň Aşgabat Ylalaşygynda öz beýanyny tapdy.
Öňde duran şanly senäniň — hemişelik Bitaraplygymyzyň 26 ýyllygynyň dabaralary tamamlanyp barýan ýylyň jemleýji möhüm wakalary bolar. Olardan Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň ýene bir uly wakasy — 12-nji dekabrda paýtagtymyzda geçiriljek «Parahatçylyk we ynanyşmak syýasaty — halkara howpsuzlygyň, durnuklylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara maslahat bar.
Hawa, bu şanly baýramyň deňli-derejeli bellenmegi, elbetde, baky Bitaraplyga, parahatçylygy dörediji, goldaýjy we wagyz ediji, islendik jedelli meseläni diňe parahatçylykly ýollar arkaly çözmek barada işjeň garaýşy öňe sürýän Watanymyza buýsanjyň baýramydyr. Bu şanly sene indi birnäçe ýyl bäri dünýäde Halkara Bitaraplyk güni hökmünde bellenýär.
Biz mähriban Watanymyzyň baky Bitaraplyk hukuk derejesine buýsanmaga, guwanmaga haklydyrys. Gahryman Arkadagymyzyň nygtaýşy ýaly, Bitaraplyk türkmen döwletliliginiň goşa ganatynyň biridir, olaryň beýlekisi, elbetde, mukaddes Garaşsyzlygymyzdyr.
* * *
Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzda milli Liderimiziň başlangyjy boýunça asylly däp rowaç aldy, ol-da her bir täze ýyla mynasyp at dakmak däbidir. Bu däbiň asyl özeninde şol bir wagtda halkymyzyň, döwletimiziň geljege tarap ümzügini kesgitleýji aýratynlyk şöhlelenýär, şu nukdaýnazardan, ýylyň ady bize haýsy ugur boýunça hereket etmelidigimizi, öňe ymtylyşy salgy berýär.
Halkymyzyň täze ýyly Gahryman Arkadagymyzyň ady bilen baglanyşdyrmak baradaky arzuw-islegleri nazarda tutulyp, öňde duran 2022-nji ýylyň şygary hökmünde «Halkyň Arkadagly zamanasy» diýip atlandyrmak teklip edildi.
Bu at özünde çuň many-mazmuny jemleýär, ol, bir tarapdan, halkymyzyň döwlet Baştutanymyza hormat-sarpasyny, söýgüsini alamatlandyrsa, beýleki tarapdan, halk bilen Arkadagymyzyň jebisligi netijesinde täze zähmet üstünlikleriniň hem-de rowaçlyklaryň buşlukçysy bolup ýaňlanýar.
Goý, şeýle-de bolsun!
Hemra HUDAÝGULYÝEW.
«Türkmenistan».
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/48874