Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli geçirilen dabaralara gatnaşdy
Aşgabat, 27-nji sentýabr (TDH). Şu gün agzybir we jebis türkmen halky parahatçylyk, ylalaşyk we ruhubelentlik ýagdaýynda beýik baýramçylygyny — ata Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyny belledi.
Täze taryhy döwrüň — hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ady bilen aýrylmaz bagly bolan Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň ýokary döredijilik ruhuny şöhlelendirýän umumymilli dabaralar tutuş ýurdumyzda geçirildi. Türkmenistanyň gazanan üstünlikleri milli Liderimiziň başyny başlan düýpli özgertmeleriniň, şeýle-de dünýäniň gyzyklanma bildirýän ähli ýurtlary bilen dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny hem-de oňyn, netijeli hyzmatdaşlygy ýola goýmaga we ösdürmäge gönükdirilen daşary syýasy ugrunyň netijesi bolup, “Döwlet adam üçindir!” diýen şygar olaryň kesgitleýji ýörelgesine öwrüldi.
Ýubileý — bu hemişe aýratyn sene bolup, ol geçilen uly ýoluň netijelerini jemlemäge hem-de geljege dykgat bilen garamaga mümkinçilik berýär.
Düýpli durmuş-ykdysady we demokratik özgertmeler ýoly bilen ynamly öňe barýan ýurdumyzy mundan beýläk-de hemmetaraplaýyn ösdürmegiň esasy ugurlary, açylýan mümkinçilikleri nazara almak bilen, döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlary baýramçylygyň öň ýanynda geçirilen Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň taryhy mejlisinde ara alnyp maslahatlaşyldy.
Paýtagtymyzyň Ruhyýet köşgünde Türkmenistanyň Prezidenti, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde geçirilen mejlis döwletimiziň we jemgyýetimiziň durmuşynda ýylyň esasy wakalarynyň birine öwrüldi.
Maslahata gatnaşyjylaryň wekilçilikli düzümi döwürleriň we nesilleriň üznüksiz arabaglanyşygyna, türkmen halkynyň asyrlaryň dowamynda kemala gelen halk häkimiýetliligiň milli däplerine hem-de ata-babalarymyzyň paýhasly wesýetlerine ygrarlydygyna şaýatlyk etdi.
Milli Liderimiz mejlisde çykyş edip, Garaşsyzlygyň ata Watanymyzyň täze taryhynyň başyny başlandygyny, biziň ähli üstünliklerimiziň we gazananlarymyzyň esasyna öwrülendigini aýratyn belledi.
Bellenilişi ýaly, gysga taryhy döwrüň içinde biziň demokratik, hukuk we dünýewi döwletimiziň berk esasy döredildi. Halkymyzyň aň-düşünjesinde, medeni we ruhy durmuşynda uly öwrülişik bolup geçdi. Düýpli täze jemgyýetçilik gatnaşyklary emele geldi. Biziň döwlet Garaşsyzlygymyz ata-babalarymyzyň özbaşdak döwlet gurmak baradaky arzuwlaryny hasyl etmäge mümkinçilik berdi.
Deňi-taýy bolmadyk özgertmelere beslenen gadymy türkmen topragy gözümiziň alnynda okgunly özgerýär. Bu gün türkmenistanlylar ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan, Watanymyzyň ähli sebitlerini, onuň alys künjeklerini gurşap alan giň gerimli özgertmeleriň şaýatlary bolmak bilen çäklenmän, eýsem, olara gönüden-göni gatnaşýarlar.
Ýurdumyzyň başlangyjy bilen «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilen şu şanly ýyl Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň taryhy ýyl ýazgysyna täze, şöhratly sahypalary ýazdy.
Däp bolşy ýaly, Watanymyzyň baş baýramçylygynyň şanyna binagärlik-gurluşyk açylyşlary, şeýle hem ýurdumyzda we daşary döwletlerde birnäçe möhüm çäreler geçirildi. Olar özygtyýarly ösüşiň geçen 30 ýylynda döwletimiziň durmuşynda bolup geçen ägirt uly özgerişlikleriň taryhy ähmiýetini halkara bileleşige açyp görkezmegi ugur edindi.
Şeýlelikde, ýurdumyzyň ykdysadyýetine goýlan iri maýa goýumlaryň möçberi 200 milliard amerikan dollaryndan hem geçýär, özi-de bu serişdeleriň 60 göterimden gowragy senagat pudagyny ösdürmäge gönükdirildi. «Adam maýasyna», ylym-bilim, saglygy goraýyş ulgamlaryna hem köp serişdeler goýberildi.
Paýtagtymyzda täze iri ýaşaýyş toplumlarynyň, Ahal welaýatynyň edara ediş merkeziniň, şeýle hem sebitlerde täze obalaryň we şäherçeleriň gurluşygy ýokary depginlerde dowam edýär.
Şu ýylyň diňe ýanwar — sentýabr aýlarynda 56 sany iri desga, şol sanda ýaşaýyş jaýlary, döwrebap senagat, durmuş-medeni, ulag-aragatnaşyk we beýleki maksatly desgalar ulanmaga berildi, olar milli Liderimiziň baştutanlygynda üstünlikli amala aşyrylýan toplumlaýyn döwlet we pudaklaýyn maksatnamalaryň aýdyň nyşanlaryna öwrüldi.
Şonuň bilen bir hatarda, milli ykdysadyýetimizi has-da kämilleşdirmek we diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek, halkymyzyň durmuş derejesini ýokarlandyrmak bilen baglylykda, ähmiýeti uly bolan täze, möhüm taslamalaryň birnäçesiniň amala aşyrylmagyna badalga berildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň oňyn Bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk we özara bähbitli hyzmatdaşlyk ýörelgelerine esaslanýan hem-de iri halkara guramalaryň, abraýly sebit düzümleriniň, ilkinji nobatda, BMG-niň çäklerinde alyp barýan ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn daşary syýasy ugry öz miwelerini berýär.
Milli Liderimiziň häzirki döwrüň möhüm meseleleriniň sazlaşykly çözgütlerini işläp düzmäge, sebitde we dünýäde netijeli hyzmatdaşlygy giňeltmäge gönükdirilen oňyn başlangyçlary dünýä bileleşiginiň giň goldawyna eýe boldy. Bularyň hemmesi türkmenistanlylaryň kalbyny eziz Watanymyza bolan çäksiz buýsanç duýgusyndan dolduryp, özygtyýarly ösüşiň belent sepgitlerine ýetmek üçin ylham-joşgun berýär.
Baýramçylygyň öň ýanynda açylan, baýramçylyk lybasynda belent mertebeli myhmanlary garşylan Döwlet münberiniň toplumy Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli geçirilen dabaralaryň merkezine öwrüldi.
Münberde Hökümet agzalary, Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy, Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary, harby we hukuk goraýjy edaralaryň, ministrlikleriň hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň ýolbaşçylary, welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň häkimleri, ýurdumyzda işleýän diplomatik wekilhanalaryň ýolbaşçylary bar.
Ozal habar berlişi ýaly, bu uly şatlygy türkmenistanlylar bilen paýlaşmak üçin Aşgabat şäherine daşary ýurtly myhmanlar, şol sanda Russiýa Federasiýasyndan — Tatarystan Respublikasynyň Prezidenti Rustam Minnihanow hem-de Sankt-Peterburgyň gubernatory Aleksandr Beglow geldiler.
...Döwlet münberiniň öňündäki meýdançada Milli goşunyň ähli görnüşleriniň harby gullukçylary nyzama düzüldi.
Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedowyň awtoulagy Köpetdag şaýolunyň ugry bilen Türkmenistanyň Döwlet baýdagyny hem-de Türkmenistanyň Prezidentiniň Tuguny göterip barýan Hormat garawulynyň atlylar toparynyň ugratmagynda ata Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly senesiniň hormatyna dabaraly ýörişiň geçirilýän ýerine gelýär.
Milli Liderimiziň awtoulagy münberiň täze toplumynyň öňündäki meýdança gelip saklanýar.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanow Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedowa döwlet Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli ýurdumyzyň goranyş kuwwatynyň ýörişe doly taýýarlygy hakynda hasabat berýär.
Milli Liderimiz hasabaty kabul edip, harby ýörişe gatnaşýan goşunlaryň öňünden awtoulagly geçýär.
Döwlet Baştutanymyzyň awtoulagy meýdanyň merkezinde — münberiň ýanynda saklanýar. Türkmenistanyň Prezidenti harby ýörişe gatnaşyjylara ýüzlenýär:
— Salam, hormatly esgerler we serkerdeler!
— Saglygyňyzy isleýäris, Belent Serkerdebaşymyz! — diýip, harby talyplar, esgerler we serkerdeler agzybirlik bilen jogap berýärler.
Soňra milli Liderimiz ýene-de dabaraly harby ýörişe gatnaşyjylara ýüzlendi:
— Hormatly Watan goragçylary, sizi şanly baýramçylyk — Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy bilen gutlaýaryn!
Esgerler we serkerdeler Belent Serkerdebaşymyza “Ura!” diýip üç gezek jogap berýärler.
Soňra Türkmenistanyň Prezidenti Döwlet münberine çykýar.
Şol wagt dabaraly ýörişe gatnaşýan şahsy düzüm:
— Belent Serkerdebaşymyza şöhrat! — diýip seslenýär.
Ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralarynyň Birleşen harby orkestriniň ýerine ýetirmeginde dabaraly saz ýaňlanýar.
Bu ýere ýygnananlar milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy ruhubelentlik bilen mübärekleýärler.
Şol pursatda paraşutçylaryň topary asmandan Türkmenistanyň Döwlet baýdagy bilen meýdança gelip düşýär. Ata Watanymyzyň ýaşyl Tuguny wasp edýän goşgy setirleri okalýar. Hormat garawulynyň harby gullukçylary nyzam bilen baýdak sütüniniň ýanyna barýarlar.
Türkmenistanyň Döwlet senasy ýaňlanýar. Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň we Bitaraplygymyzyň, halkymyzyň agzybirliginiň hem-de jebisliginiň nyşany — Türkmenistanyň Döwlet baýdagy dabaraly ýagdaýda galdyrylýar.
Soňra Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli harby ýörişe başlamaga rugsat berýär.
Dabaraly ýörişe gatnaşýan şahsy düzüm Belent Serkerdebaşymyza “Ura!” diýip, bäş gezek jogap berýär.
Meýdanda nyzama düzülen serkerdeler, esgerler we harby talyplar ata Watanymyza, mähriban halkymyza, hormatly Prezidentimize wepalylyk kasamyny aýdýarlar. Bu gün olar şöhratly ata-babalarymyzyň däplerini dowam edip, Watan goragçylary diýen belent ady buýsanç bilen göterýärler.
Döwletimiz türkmenistanlylaryň asuda durmuşynyň we döredijilikli zähmetiniň ygtybarly daýanjy bolup durýan ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň goranyş ukyplylygyny pugtalandyrmak barada hemmetaraplaýyn alada edýär. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy bilen ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan toplumlaýyn harby özgertmeleriň çäklerinde harby we hukuk goraýjy edaralaryň maddy-enjamlaýyn binýady kämilleşdirilýär, olar üçin döwrebap, ýörite tehnikalar satyn alynýar.
Ýokary hünärli hünärmenleri taýýarlamak, şeýle hem harby gullukçylaryň birkemsiz gulluk etmegi, göwnejaý ýaşamagy we dynç almagy üçin degişli şertleri döretmek, şol sanda täze nusgadaky harby şäherçeleri we serhet birikmelerini, Watan goragçylary hem-de olaryň maşgalalary üçin ýokary amatlykly ýaşaýyş jaýlaryny gurmak degişli ugurda geçirilýän özgertmeleriň esasy ugurlary bolup durýar.
Türkmen harbylary döwletimiziň aladasyna mynasyp jogap bermek bilen, iň täze harby tehnikalara we ýaraglara erk etmegiň ussatlygyny, söweşjeň taýýarlygyň ýokary derejesini görkezýärler. Şunda milli Ýaragly Güýçleriň tutuş kuwwatynyň parahatçylyga we diňe parahatçylyga gulluk edýändigini aýratyn bellemek gerek. Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň durmuşa geçirýän, diňe goranyş häsiýetine eýe bolan Harby doktrinasy ýurdumyzyň howpsuzlygyny, halkymyzyň bagtly we abadan durmuşyny üpjün etmäge ýardam edýär.
Baýramçylyk ýörişini baýdak göterijiler topary açýar. Ata Watanymyzyň taryhynyň ähli döwürlerinde Tuga mukaddeslik hökmünde garalyp gelindi. Hormat garawulynyň Aýratyn batalýonynyň esgerleri dabaraly sazyň astynda Türkmenistanyň Döwlet baýdagyny hem-de Ýaragly Güýçlerimiziň goşun görnüşleriniň söweşjeň baýdaklaryny alyp geçýärler.
Watançylyk, edermenlik, gaýduwsyzlyk türkmen halkynyň asyrlarboýy eýe bolan häsiýetleridir. Watana wepalylygyň, ýurdy goramagyň, gahrymançylygyň hemişelik nusgalaryny döreden şöhratly ata-babalarymyzyň şu günki nesilleri Watan öňündäki mukaddes borçlaryny abraý bilen ýerine ýetirýärler. Türkmen esgerleri döwrebap tehnikalara we ýaraglara ussatlyk bilen erk edip, nazary we söweşjeň taýýarlygyň ýokary derejesini görkezýärler.
Münberiň öňünden dabaraly harby ýöriş bilen Goranmak ministrliginiň Berdimuhamet Annaýew adyndaky Ýöriteleşdirilen harby mekdebiniň harby okuwçylary geçýärler.
Baýramçylyk meýdançasyna zenan harby gullukçylary çykýarlar, olar ene topragymyzyň parahatçylygyny we asudalygyny saklamaga mynasyp goşantlaryny goşýarlar.
Dabaraly ýörişi Türkmenistanyň Goranmak ministrliginiň serkerdeler batalýony dowam edýär. Olary göreniňde, ata Watanymyzyň parahatçylygynyň we asudalygynyň ygtybarly ellerde saklanýandygyna ýene bir gezek göz ýetirýärsiň.
Olaryň yzysüre ýurdumyzda kanunçylygy we hukuk tertibini üpjün etmäge uly goşant goşýan içeri işler edaralarynyň serkerdeler düzümi geçýär. Harby ýörişi Milli howpsuzlyk ministrliginiň serkerdeler batalýony dowam edýär.
Meýdançadan Döwlet serhet gullugynyň serkerdeleri geçýärler. Olar berkarar Watanymyzyň dostluk we doganlyk serhetlerini, döwletiň hem-de halkyň mizemez daýanjyny, rowaçlygyny we abadan durmuşyny alamatlandyrýan mukaddes çäklerini gözleriniň göreji deýin goraýarlar.
Harby ýörişe ilkinji gezek Döwlet gümrük gullugynyň hem-de Döwlet migrasiýa gullugynyň harby gullukçylary gatnaşýarlar.
Harby gullukçylaryň hünär taýýarlygyny ýokarlandyrmak, degişli bilim we ylym derejesini ösdürmek, kadalaşdyryjy hukuk binýadyny kämilleşdirmek, şeýle hem ýaş esgerleri Watana çäksiz söýgi ruhunda terbiýelemek üstünlikli amala aşyrylýan harby özgertmeleriň esasy ugurlarynyň hatarynda durýar. Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzda harby bilimiň bir bitewi ulgamy döredildi.
Harby düzümleriň okuw mekdeplerinde milli harby işgärleriň täze nesli kemala gelýär. Şolarda bilim bermegiň hiline we netijeliligine, hünär, ussatlyk derejesini ýokarlandyrmaga, döwrebap harby tehnikalary hem-de enjamlary dolandyrmak endigine aýratyn üns berilýär. Umuman, türkmen goşunynyň geljegi ygtybarly ellerdedir.
Döwlet münberiniň öňünden Harby institutyň harby talyplary — geljekki motoatyjylar we tankçylar — söweşjeň we nazary taýýarlygyň ussatlary geçýär.
Meýdançadan Goranmak ministrliginiň Harby-deňiz institutynyň harby talyplary geçýärler. Birnäçe ýyldan olar — geljekki serkerdeler ata Watanymyzyň deňiz çäklerini gorarlar.
Olaryň yzysüre Içeri işler ministrliginiň institutynyň, Milli howpsuzlyk institutynyň hem-de Serhet institutynyň talyplary geçýärler.
Döwlet münberiniň öňünden motoatyjy esgerler dabaraly ýöriş bilen geçýärler.
Ýaragly Güýçlerimiziň goşunlarynyň ähli görnüşleriniň iň gowy wekilleri: edermen harby uçarmanlar, artilleriýaçylar, asmana atyjylar harby ýörişiň hatarlary bilen barýar. Olaryň hemmesi berkarar Watanymyzyň hakyky buýsanjy, mizemez galkany bolup durýar.
Soňra meýdan boýunça Inžener we Tank goşunlarynyň harby gullukçylarynyň batalýony geçýär.
Olaryň yzy bilen raýat goranyş we halas ediş batalýony gadam urýar. Onuň esasy wezipesi adatdan daşary ýagdaýlarda dessin kömek etmek we şol ýagdaýlaryň täsirlerini aradan aýyrmak bolup durýar. Dabaraly ýörişe gatnaşyjylaryň hatarynda deňiz-pyýada batalýonynyň şahsy düzümi hem bar.
Esgerleriň we serkerdeleriň aýak urşunyň dürslügi we gözelligi, harbylaryň hatarlarynyň bitewüligi, münberiň öňünden geçýän şahsy düzümler buýsanç duýgyňy belende göterýär.
Baş meýdançadan dabaraly harby ýöriş bilen Goranmak ministrliginiň, Içeri işler ministrliginiň, Milli howpsuzlyk ministrliginiň hem-de Döwlet serhet gullugynyň ýörite maksatly batalýonlary geçýär. Olar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy bilen «Türkmen edermen» diýlip atlandyryldy.
Olar türkmen halkynyň Görogly beg, Togrul beg, Çagry beg, Alp Arslan, Mälik şa, Soltan Sanjar, Baýram han, Soltan Jelaleddin ýaly, beýik şahsyýetleriniň şöhratly däplerini mynasyp dowam etdirýärler. Bu bölümiň harby gullukçylarynyň tapawutly aýratynlygy söweşjeň, amaly we beden taýýarlygynyň ýokary derejesinden ybaratdyr. Bu düzümiň nyşanynda alabaýyň şekiliniň bolmagy tötänden däldir. Çünki onda şol häsiýetleriň hemmesi jemlenendir. Toparyň ykjamlygy olaryň öňünde durýan söweşjeň wezipeleri takyk we dessin çözmäge mümkinçilik berýär.
Asyrlarboýy uly milli dabaralara gatnaşyp gelýän ahalteke bedewlerine atlanan harby gullukçylaryň ýörişi dabaranyň bezegine öwrüldi.
Gözelligiň we kämilligiň nusgasy diýlip ykrar edilen ahalteke bedewi täze taryhy döwürde Watanymyzyň okgunly ösüşiniň nyşanyna öwrüldi. Behişdi bedewleriň muşdagy bolan milli Liderimiziň taýsyz tagallalary netijesinde Türkmenistanda ýurdumyzyň atçylyk däplerini aýawly saklamak we dowam etmek, atçylyk sportuny ösdürmek, ahalteke bedewlerini dünýä ýaýmak üçin ähli şertler döredildi.
Türkmenler köp asyrlaryň dowamynda öz atyna wepaly ýoldaş hökmünde garap geldiler. Häzirki döwürde ahalteke bedewleri Watan goragçylarynyň ýakyn kömekçilerine öwrüldi. Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedowyň goldaw bermegi bilen harby we hukuk goraýjy edaralaryň harby birikmelerinde atçylyk bölümleri döredildi.
Harby gämileriň gözden geçirilişi şu günki dabaranyň tapawutly aýratynlygyna öwrüldi. Çärä gatnaşyjylar Döwlet münberiniň meýdançasynda oturdylan ägirt uly monitorlarda göni ýaýlymda, şol bir wagtda Hazarda portuň giňişliginde geçýän baýramçylyk ýörişine hem tomaşa etdiler.
Diňe goranyş häsiýetine eýe bolan Harby doktrina laýyklykda, Türkmenistanyň harby howpsuzlygyny üpjün etmek döwlet syýasatynyň möhüm ugry bolup durýar. Şonuň üçin Bitarap Watanymyzyň taryhynda ilkinji gezek ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Harby-deňiz güýçleriniň birikmesi döredilip, ol Hazar deňzinde serhedimiziň asudalygyny we howpsuzlygyny üpjün etmegi ugur edinýär.
Häzirki wagtda harby-deňiz güýçleriniň maddy-enjamlaýyn binýady yzygiderli berkidilýär, şeýle hem döwrebap tehnikalary we enjamlary, gämileri satyn almak, ýurdumyzda gämileri gurmak boýunça anyk çäreler görülýär, harby deňizçileriň söweşjeň hem-de nazary taýýarlygy ýokarlanýar. Olaryň birkemsiz gulluk etmegi, oňaýly ýaşamagy we dynç almagy üçin şertleri yzygiderli gowulandyrmak boýunça çäreler amala aşyrylýar.
Görkezme-taktiki türgenleşik okuwlarynyň barşynda harby deňizçiler ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň goşunlarynyň ähli görnüşleriniň wekilleri bilen sazlaşykly hereket edip, ýokary söweşjeň tälimi, deňizdäki serhedimiziň we umuman, döwletimiziň, türkmen halkynyň asuda durmuşynyň howpsuzlygyny goramak işinde döwrebap tehnikalara ussatlyk bilen erk edişlerini görkezýärler.
Ýurdumyzyň deňizdäki çäklerini ygtybarly goramak, şeýle hem hünärmenleri taýýarlamak maksady bilen, Goranmak ministrliginiň Harby-deňiz instituty döredildi. Harby-deňiz güýçleri üçin işgärleri taýýarlaýan bu ýokary harby okuw mekdebinde okuw-terbiýeçilik işi döwrüň ýokary talaplaryna kybap gelýär.
Dabaraly harby-deňiz ýörişi ýurdumyzyň Harby-deňiz güýçlerine täze kabul edilen hem-de takyk, döwrebap ýaraglar bilen üpjün edilen «Deňiz han» atly korwet taslamaly söweşjeň gämisiniň ýüzüşi bilen başlanýar.
Onuň yzy bilen «Edermen» we «Gaýratly» raketa gämileri dabaraly ýüzüşini dowam edýärler. «Molniýa» taslamaly bu raketa gämileri deňiz çäklerimiziň howpsuzlygyny üpjün edýär.
Dabaraly harby-deňiz ýörişini galkan görnüşli «Algyr» we «Hanjar» serhet gorag gämileri hem-de 6 sany galkan görnüşli «Arkadag», «Erkana», «Asuda», «Mergen», «Hüşgär», «Synmaz» atly serhet gorag gämileri dowam edýär. Olar deňiz çäklerimizi goramak işinde tapawutlanmagy başardylar.
Dabaraly harby-deňiz ýörişiniň hatarlaryny 4 sany «Sakçy» taslamaly serhet gorag gämileri dowam edýär. «Ezber», «Kämil», «Galjaň», «Gaplaň» atly gämiler deňiz araçäklerimizi eserdeňlik bilen goraýarlar.
Monitorda tomaşaçylar «Berdaşly» atly ýokary tizlikli, uly göwrümli howa ýassykly serhet gorag gämisini synlaýarlar. Bu gämi deňizde we deňziň ýalpak ýerlerinde hereket edip, desant toparlaryny düşürmek wezipelerini ýerine ýetirýär.
Dabaraly ýörişi «Umman» atly gidrografik gämi dowam edýär. Bu gämi Hazar deňziniň türkmen böleginde gämileriň ýüzüşiniň howpsuzlygyny üpjün etmek üçin deňizde gidrografik we okeanografik işleri geçirmek üçin niýetlenendir. Gämi deňizde batimetriki ölçeg, deňiz düýbüniň gurluşyny barlamak, suwasty wideo we foto ýazgy etmek, suwuň düzümini öwrenmek ýaly wezipeleri ýerine ýetirýär.
Soňra portuň giňişligi boýunça Harby-deňiz güýçleriniň «Eserdeň» atly 60 metr labyr göçüriji tirkeg-üpjünçilik gämisi geçýär. Ol gämileri ýangyç, agyz suwy, azyk we beýleki serişdeler, enjamlar bilen üpjün etmek, halas ediş işlerini ýerine ýetirmek, heläkçilige uçran gäminiň şahsy düzümini halas etmek wezipesini ýerine ýetirýär.
Dabaraly ýöriş Harby-deňiz güýçleriniň «Gujurly» we Döwlet serhet gullugynyň «Zarply» tirkeg gämileri bilen dowam edýär. Bu tirkeg gämileri deňizde halas ediş işlerini geçirmek, ýangyna garşy göreşmek, gämileri çekmek we itmek işlerine goldaw bermek üçin niýetlenendir. Gäminiň tizligi 11 uzel, ekipažy bolsa 6 adam.
Döwlet serhet gullugynyň «Kuwwatly» ýük göteriji gämisi hem-de ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Harby-deňiz güýçleriniň «Berkarar» desant kateri Hazar deňzinde dabaraly ýüzüşi dowam edýärler. Olaryň kömegi bilen ýörite maksatly toparlary, desantlary hem-de söweş tehnikalaryny düşürmek, kenardan-kenara alyp gitmek we getirmek işleri ýerine ýetirilýär.
Olaryň yzysüre Döwlet serhet gullugynyň 4 sany «TG-12 Bars» taslamaly serhet gorag katerleri geçýär. Döwrebap gämilere başarjaňlyk bilen erk edýän harby deňizçilerimiz ýurdumyzyň deňiz çäklerini ygtybarly goraýarlar.
Ekranda, göni ýaýlymda, deňizde gözegçilik gullugyny ýerine ýetirmek üçin niýetlenen Içeri işler ministrliginiň 6 sany «Master 651» kysymly gözegçi katerleri peýda bolýar. Sagatda 70 kilometr tizlik bilen hereket edýän bu gözegçi katerler Hazar deňzinde gözegçilik gullugyny alyp barýarlar.
Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň gämileriniň dabaraly ýörişi Garaşsyz, Bitarap Watanymyzyň deňiz serhetleriniň ygtybarly ellerde saklanýandygyny aýdyň görkezdi.
Soňra döwrebap ýerüsti harby tehnikalaryň nobaty gelip ýetýär — Döwlet münberiniň öňündäki meýdançadan goşunlaryň dürli görnüşleriniň mehanizmleşdirilen toparlary geçýär, ýöriş hatarynyň öňüni «Combat Guard» kysymly sowutlanan awtoulag çekýär.
Harby ýörişe ilkinji gezek Watanymyzyň döwlet Tugy hem-de Türkmenistanyň Ýaragly Güýçleriniň goşun görnüşleriniň baýdaklary bilen bezelen «Dongfeng Mengshi» kysymly awtoulaglar gatnaşýar. «Türkmen edermen» ýörite maksatly bölümler üçin niýetlenen «Typhoon-K» kysymly sowutlanan awtoulag olaryň baýramçylyk hataryny dowam edýär.
Guryýer goşunlarynyň iň kuwwatly, ýokary söweşjeň mümkinçilikli harby tehnikalarynyň biri hem tanklardyr. Dabaraly ýörişi birinji kerweniň hatarynda «MAN» kysymly agyr ýük çekiji awtoulagyň üstünde kuwwatly «T-90S» hem-de «T-72M» tanklary dowam edýärler. Olaryň yzy bilen «BMP-3», «BMP-2D» we «BMP-1M» kysymly häzirki zamanyň iň kämil söweş tehnikalary bolan pyýada goşunyň söweşjeň maşynlary geçýär.
Soňra münberiň öňünden artilleriýa goşunlarynyň «2S-1 Gwozdika» hem-de «2S-3 Akasiýa» kysymly özi hereket edýän söweş tehnikalary geçýärler. Olar garşydaşyň dolandyryş nokatlaryny, sowutlanan tehnikalaryny we şahsy düzümini hatardan çykarmak üçin niýetlenendir.
Soňra meýdanda «ZSU-23-4 Shilka», «STRELA-10» hem-de «KUB» kysymly asmana atyjy raketa toplumlary baýramçylyk ýörişiniň hataryny bezeýär. Olar howanyň dürli şertlerinde pesden uçýan uçarlary, dikuçarlary hem-de ganatly raketalary ýok etmek üçin niýetlenendir.
Mehanizmleşdirilen ikinji ýeňil awtoulaglar kerweniniň öňüni «Bars» kysymly harby awtoulag çekýär.
Dabaraly harby ýörişi «Türkmen edermen» ýörite maksatly bölümler üçin niýetlenen «XP-1000», «MV-850» we «BIG BOSS-570» kysymly motoulaglar dowam edýär. Olar hem häzirki zaman motoulaglarynda pesden uçýan dikuçarlary we sowutlanan tehnikalary ýok etmek üçin niýetlenendir.
Olaryň yzy bilen ykjam hem-de şol bir wagtda agyr ýükleri bilen çylşyrymly ýerlerden geçmäge ukyply taktiki maksatly ulag serişdeleri — «MRZR-2», «MRZR-4» kysymly harby awtoulaglar ýokary söweşjeň takyklyga eýe bolan ýaraglar bilen, şeýle hem «DAGOR» kysymly harby awtoulaglar Watan goragçysynyň wepaly ýoldaşy bolan türkmen alabaýlarymyz bilen Döwlet münberiniň öňünden geçýärler.
«Türkmen edermen» ýörite maksatly toparlar «Land Rover» hem-de «NIMR Ajban» kysymly ýeňil harby awtoulaglarda münberiň öňünden geçýärler. Olaryň üstünde Milli goşunymyzyň harby gullukçylary dürli görnüşli mergenlik ýaraglary bilen geçýärler.
«KARAKAL» kysymly özi ýöreýän tanka garşy raketa atyjy toplumyň awtoulagy Döwlet münberiniň öňünden geçýär.
«NIMR» hem-de «Al Shibl 2» kysymly sowutlanan ýeňil awtoulaglardaky tanka garşy raketalar, minomýotlar hem-de pulemýotlar «Türkmen edermen» ýörite maksatly toparlaryň esgerlerine sazlaşykly hereket edip, öňlerinde goýlan wezipäni tiz we üstünlikli ýerine ýetirmäge mümkinçilik berýär.
Döwletimiziň hem-de hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň goranyş ukybyny pugtalandyrmak meselelerine yzygiderli üns bermegi netijesinde ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleri iň häzirki zaman harby tehnikalary bilen enjamlaşdyrylmagynyň hasabyna, düýpli döwrebaplaşdyrylýar. Şu gezekki harby ýörişde Milli goşunymyzyň hatarlaryna gelip gowşan söweşjeň ulaglar görkezildi. Şolaryň hatarynda sowutlanan «TITAN-DS» kysymly awtoulag hem bar.
Dabaraly harby ýörişe ýörite maksatly toparlar we «Land Rover» lukmançylyk awtoulaglary üçin niýetlenen «KIRPI» kysymly sowutlanan harby awtoulaglar gatnaşýar.
Soňra münberiň öňünden göçme asmana atyjy raketa toplumlary bilen enjamlaşdyrylan «BTR-80A» we «BTR-80M» kysymly söweşjeň hem-de suwda ýüzüji tehnikalar geçýärler.
«MAN» kysymly awtoulagda ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň radiasion, himiki we biologik goranyş toparynyň, howpsuzlandyryş toparynyň hem-de halas ediş toparynyň şahsy düzüminiň wekilleri geçýärler. «MAN» kysymly ýörite tehnikalaryň ýörişine gatnaşyjylaryň hatarynda Döwlet migrasiýa gullugynyň gullukçylary hem bar. Bu awtoulaglarda gurnalan hemra antennasy arkaly islendik nokatdan aragatnaşyk ýola goýlup, adamyň biometrik maglumatlary seljerilýär we olar ýörite gaznada hasaba alynýar.
Üçünji mehanizirlenen kerweniň düzüminde Döwlet münberiniň öňünden uly ot açyş harby kuwwata eýe bolan hem-de islendik aralykdan nyşanalary dürs urmaga ukyply artilleriýa bölümleriniň harby tehnikalary geçýär.
Meýdanda «Bars» kysymly harby awtoulaglar peýda bolýar.
Olaryň yzy bilen tomaşaçylaryň öňünden «KAMaz» kysymly çekiji awtoulagda «D-30» kysymly gaubisa toplary, şeýle hem «MAN» kysymly çekiji awtoulagda «D-20» agyr toplar geçýär. Olaryň kömegi bilen türkmen esgerleri dürli söweşjeň wezipeleri ýerine ýetirýärler, hünär derejelerini kämilleşdirýärler.
Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmagyň çäklerinde, 152 millimetrlik «MSTA-B» we «GIASINT-B» kysymly tirkege alynýan toplar hem-de 122 millimetrlik «BM 21 we BM 21A BELGRAD» kysymly ot açyş reaktiw ulgamlary satyn alyndy, olar hem şu günki ýörişe gatnaşýarlar. Olaryň yzy bilen «SMERÇ» kysymly, uly çuňluklardaky nyşanalar boýunça ot açmaga ukyply reaktiw artilleriýa toplumy geçýär.
Dördünji mehanizirlenen toparlar ýöriş meýdanyna çykýar, olaryň düzüminde häzirki zaman uçarmansyz uçýan enjamlary bar. Soňky ýyllarda olar Milli goşunymyzyň bölümlerinde netijeli peýdalanylýar. Şeýle uçarmansyz uçýan enjamlaryň hatarynda aňtaw maglumatlaryny ýygnamak, garşydaşyň sowutlanan tehnikasyny hem-de dolandyryş ulgamlaryny hatardan çykarmak maksady bilen, ýörite maksatly toparlar tarapyndan ulanmaga niýetlenen «Baýraktar», «Falko», «SKY STRIKER» kysymly uçarmansyz uçýan enjamlar dabaraly ýörişden geçýärler.
Olaryň yzy bilen IIM-ne degişli, binýadynda uçarmansyz uçuş enjamlary ýerleşdirilen «ORBITER – 2B», şeýle hem «Autogyra CAVALON» kysymly dikuçar ýerleşdirilen «MAN» kysymly söweşjeň tehnikalar meýdana çykýar.
Dabaraly harby ýörişiň hatary bilen «Land Rover» kysymly awtoulagda «Rode Schwarz» kysymly aragatnaşyk toplumy hem-de «Dong Feng» kysymly awtoulagda «TS-504» kysymly sanly troposfera aragatnaşyk toplumy geçýär.
Şu günki harby ýörişe gatnaşýan radiotehniki goşunlaryň «KOLÇUGA» kysymly radioelektron ýagdaýa gözegçilik ediş toplumy, «ÝLS-2W» kysymly radiolokasiýa stansiýalary, «RER» kysymly radioelektron razwedka toplumy, «DWL» kysymly radioelektron ýagdaýa gözegçilik toplumlary ýurdumyzyň howa giňişliginiň goragyny ygtybarly üpjün edýärler.
«FM-90», «Peçora-2M» we «Peçora-2BM», şeýle hem «KS-1A», «FD-2000», «FD-2000 PRO» we «C-200W» kysymly iň kämil asmana atyjy raketa toplumlary harby ýörişi dowam edýärler.
Soňra bäşinji mehanizirlenen toparyň düzüminde meýdandan Döwlet serhet gullugynyň ygtyýaryna berlen «KIA KLTV 141» kysymly täze awtoulaglar hem-de häzirki zaman «MOTOWEZDEHOD» kysymly motoulaglar geçýär.
Kuwwatlylygy, tizlikleri we ýokary geçiş ukyby bilen tapawutlanýan «Toyota HILUX», «TOYOTA LAND CRUISER», «KIA KLTV 141», «COBRA», «KIRPI», «PMV-SURVIVOR II» hem-de «MANTRA» kysymly döwrebap, köpmaksatly, sowutlanan söweşjeň we lukmançylyk awtoulaglary münberiň meýdançasynda hatar gurap barýarlar. Bu ulag serişdeleri mukaddes Watan serhediniň ygtybarly goragyny üpjün etmek üçin netijeli peýdalanylýar.
Soňra binýadynda belentlikdäki howa nyşanalaryny ýok etmek üçin niýetlenilen “ZU-23” asmana atyjy raketa toplumy hem-de «ORBITER 2B» uçarmansyz uçýan enjamlar ýerleşdirilen, bort enjamlary bilen üpjün edilen «IVECO» kysymly awtoulaglar hereket edýärler.
Olaryň yzy bilen garşydaşyň janly güýjüni, ýaraglaryny hem-de harby tehnikasyny, artilleriýa we minomýot toplumlaryny, ammarlary, dolandyryş nokatlaryny we beýleki nyşanalary olaryň toplanan ýerinde ýok etmäge ukyply «BM-21 GRAD» kysymly reaktiw artilleriýa toplumlary geçýär.
Döwlet serhet gullugynyň «HONDA» kysymly motoulaglarynda baýramçylyk meýdanyndan geçen harby gullukçylaryň topary mukaddes Garaşsyzlygymyzyň ýubileý senesini alamatlandyrýan XXX belgini emele getirip, harby ýörişe özboluşly bezeg çaýdy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça amala aşyrylýan harby özgertmeler netijesinde goşunyň ähli kysymlary hem-de ýurdumyzyň hukuk goraýjy edaralary, şol sanda Milli howpsuzlyk ministrligi iň täze tehnikalar we enjamlar bilen yzygiderli üpjün edilýär. Olaryň maddy-enjamlaýyn binýady berkidilýär.
Şu günki harby ýörişde altynjy mehanizirlenen toparyň hatarynda «IVECO M65» kysymly ýörite sowutlanan söweşjeň awtoulaglar hem-de Milli howpsuzlyk ministrliginiň düzümine täze kabul edilen «STORM-RIDER» kysymly häzirki zaman sowutlanan söweşjeň awtoulaglary, şeýle hem «LAZAR III» sowutlanan tehnikalar harby ýörişi dowam edýär.
Mehanizirlenen ýedinji toparyň öňüni «TITAN-DS» kysymly sowutlanan awtoulag çekýär. Onuň yzy bilen Içeri işler ministrligine degişli «FORD HENNESSEY» kysymly awtoulaglar geçýär.
IIM-niň işgärleriniň ygtyýarynda «FORD ATLAS», «TOYOTA TUNDRA», «GMS Sierra», «PMV-SURVIVOR II» hem-de «TITAN DS» kysymly ýeňil sowutlanan awtoulaglar bar, olar halkymyzyň parahat we asuda durmuşyny, jemgyýetçilik tertip-düzgünini goramak üçin peýdalanylýar. Harby ýörişi «MERCEDES-BENZ» kysymly ýörite awtoulaglar dowam edýär.
Içeri işler ministrliginiň işgärleriniň «MOTO GUZZI» kysymly motoulaglaryna atlanan topary Watanymyzyň şanly baýramçylyk senesini alamatlandyrýan XXX belgini emele getirýän hatara düzüldiler.
Baýramçylyk ýörişi howa giňişliginde dowam edýär. Asmanda ýurdumyzyň Harby-howa güýçleriniň üstünde Türkmenistanyň Döwlet baýdagy hem-de ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň goşun görnüşleriniň söweşjeň baýdaklary parlaýan «Mi-17W-5» dikuçarlar peýda bolýar.
Olaryň yzy bilen guryýer goşunlarynyň söweş hereketlerini howadan goldamak, goşun düzümlerini we harby tehnikalary daşamak üçin niýetlenen «Mi-17W-5» dikuçarlarynyň ikinji topary uçup geçýär. Olaryň uçuş belentligi 6 müň metre, uçuş tizligi bolsa sagatda 250 kilometre deň bolup, ýük göterijilik ukyby 5 müň kilograma ýa-da 20 adamdan ybarat bolan desant toparyna deňdir.
Soňra «Mi-24» söweşjeň dikuçarlar asman giňişligini böwüsýär, olary ýokary uçuş ussatlygyny göwnejaý ele alan türkmen uçarmanlary dolandyrýarlar. Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň söweşjeň dikuçarlary Watanymyzyň howpsuzlygyny, halkymyzyň parahat durmuşyny üpjün etmekde möhüm orun eýeleýärler.
Içeri işler ministrliginiň «Eurocopter-145» we Milli howpsuzlyk ministrliginiň «Eurocopter-365» kysymly dikuçarlary asman giňişliginde harby ýörişi dowam edýärler.
Asmanda Döwlet serhet gullugynyň «AGUSTA-139», «AGUSTA-109», «Mi-24P», «Mi-8MT» kysymly häzirki zaman dikuçarlary, aňtawçylyk-gözegçilik we ýazgy etmek hem-de surata düşürmek üçin niýetlenen «Diamond-42» kysymly ýörite uçary geçýär.
«A-29 Super Tuсano» kysymly söweşjeň uçarlarynyň 5-si dabaraly harby ýörişe ilkinji gezek gatnaşýarlar, bu uçarlar guryýer goşunlarynyň söweş hereketlerini dürli howa şertlerinde gije we gündiz ot açyş bilen goldamak üçin niýetlenendir. Olar ýokary takyklyga eýe bolan ýaraglar bilen ýaraglanandyr.
Howa giňişliginde «An-74» köpmaksatly harby-ulag uçary hem-de dabaraly harby ýörişe ilkinji gezek gatnaşýan «С-27J SPARTAN» kysymly häzirki zaman harby-ulag uçary peýda bolýar, bu döwrebap uçarlaryň kömegi bilen goşunlary gatnatmak, harby ýükleri we tehnikalary daşamak işleri amala aşyrylýar.
Olaryň yzy bilen «Su-25» hem-de «MiG-29» kysymly söweşjeň uçarlaryň topary geçýär. Uçarmanlar söweşjeň dikuçarlara hem-de uçarlara başarjaňlyk bilen erk edip, Watanymyzyň asuda asmanynyň ygtybarly goragynyň kepili bolup durýan ýokary hünär ussatlygyny görkezýärler. Milli senenamamyzyň şanly baýramy mynasybetli howa giňişliginde XXX ýazgy şekillendirilýär.
Öz ýurdunyň howa giňişliginiň ygtybarly goragyny üpjün etmek başarnygy häzirki döwrüň islendik goşunynyň söweşjeň başarnygynyň esasy görkezijisidir. Şunuň bilen baglylykda, üstünlikli durmuşa geçirilýän harby özgertmeleriň çäklerinde Harby-howa güýçleriniň düzüminiň binýady iň täze kysymly uçarlar we dikuçarlar bilen doldurylýar.
Şu günki ýörişe gatnaşan döwrebap howa gämileriniň hatarynda «M-346» kysymly söweşjeň uçarlaryň 6-sy bar. Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedowyň şu ýylyň 1-nji awgustynda şeýle uçarlaryň birinde synag uçuşyny amala aşyrandygyny bellemek gerek. Harby-howa güýçleriniň öňünde durýan wezipeleri ýerine ýetirmek üçin zerur bolan ähli enjamlar bilen üpjün edilen söweşjeň uçar howa giňişligini goramak, aňtaw işlerini alyp barmak, guryýer goşunlarynyň hereketini howadan goldamak üçin niýetlenendir.
Soňra ýurdumyzyň Harby-howa güýçleriniň hataryndaky iň kämil we sesden hem çalt uçýan «MiG-29» kysymly söweşjeň uçarlary baýramçylyk meýdanynyň açyk asmanynda älemgoşaryň ähli öwüşginlerini şekillendirýär. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň 2008-nji ýylyň 26-njy iýunynda şu kysymly söweşjeň uçarda çylşyrymly uçuşy amala aşyrandygyny bellemek gerek.
Dabaraly harby ýörişiň ahyrynda «M346» kysymly söweşjeň uçarlaryň uly topary ýokary uçuş ussatlygynyň çylşyrymly tilsimlerini görkezdiler. Munuň özi harby uçarmanlaryň ýokary ussatlygynyň aýdyň subutnamasy boldy. Bu söweşjeň uçarlar asmandaky dürli nyşanalary ýok etmek, şeýle hem garşydaşyň ýerüsti desgalaryny aňtaw etmek we ýok etmek üçin niýetlenendir. Olaryň uçuş belentligi 13 müň 600 metre, tizligi sagatda 1 müň 60 kilometre barabardyr.
Umuman, harby ýörişe gatnaşan ähli häzirki zaman ýerüsti hem-de howa uçar tehnikalary we ýaraglar döwletimiz we hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň goranyş ukybyny berkitmek, milli Ýaragly Güýçlerimizi döwrebaplaşdyrmak, ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralarynyň işlerini mundan beýläk-de kämilleşdirmek meselelerine hemişe üns berilýändiginiň nobatdaky subutnamasydyr.
Baýramçylyk harby ýörişi dowam edýär. Döwlet münberiniň öňündäki meýdançada Goranmak ministrliginiň Aýratyn hormat garawuly batalýonynyň esgerleri öz ukyp-başarnyklaryny hem-de nyzam emellerini ýerine ýetirmekde ýokary ussatlygyny görkezýärler.
Watanymyzyň merdana goragçylary «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» şygary bilen geçýän 2021-nji ýylyň nyşany bolan kepderiniň we Garaşsyzlyk binasynyň şekillerini emele getirýärler.
Türkmenistanyň harby we hukuk goraýjy edaralarynyň Birleşen harby orkestriniň çykyşy Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli guralan dabaraly harby ýörişe aýratyn öwüşgin çaýdy, bu orkestr baýramçylygyň şanyna ajaýyp saz sowgadyny taýýarlady. Esgerler ata Watanymyzyň bäş welaýatynyň gölleriniň şekilini emele getirip, sebitleriň her birine mahsus bolan aýdym-sazlary uly joşgun bilen ýerine ýetirýärler.
Halkymyzyň öz milli Lideriniň daşynda mizemez agzybirligini hem-de jebisligini wasp edýän aýdym Ýaragly Güýçlerimiziň kuwwatynyň harby gözden geçirilişiniň ajaýyp jemlenmesi boldy.
...Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň şanyna geçirilýän dabara dowam edýär.
Baýramçylyk lybasyna beslenen ýigitleriň ikisi münberiň öňündäki meýdança ajaýyp şaý-sepler bilen bezelen ahalteke bedewini çykarýarlar.
Özygtyýarlylygyň hormatyna Garaşsyz diýlip at dakylan ajaýyp gyr at (2018-nji ýylda doglan) Ýadygär hem-de Maýa diýen atlaryň neslindendir.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa ata Watanymyzyň rowaçlygynyň, mähriban halkymyzyň bagtyýarlygynyň we abadançylygynyň bähbidine çekýän ýadawsyz zähmeti üçin tüýs ýürekden hoşallygyň nyşany hökmünde egindeşleriniň adyndan ady rowaýata öwrülen atlaryň naýbaşy wekili sowgat berilýär.
Döwlet Baştutanymyz münberden düşýär.
Milli Liderimiz ata münýär hem-de ýygnananlaryň el çarpyşmalary bilen aýlaw edýär.
Soňra gyr bedew köpçülige ýene bir gezek buýsanç bilen görkezilýär. Şol pursadyň möhümdigine düşünýän ýaly bedew şowhunly el çarpyşmalaryň hem-de aýdym-sazyň owazy astynda gorgunlaýar.
Gadymyýetde bolşy ýaly, häzirki wagtda hem ahalteke bedewleri ýurdumyzda geçirilýän milli baýramçylyklara gatnaşdyrylyp, dabaralaryň bezegine öwrülýär, olar halkymyzyň wepaly syrdaşydyr, Watanymyzyň taryhynyň hem-de iň täze eýýamynyň dowamatlylygynyň aýdyň nyşanydyr.
Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe behişdi bedewlerimiz ählumumy söýginiň we sarpanyň belentligine çykdy. Zehinli seýisleriň nesilleri tarapyndan kemala getirilen ahalteke bedewlerini gorap saklamak we dünýä dolan şöhratyny artdyrmak işinde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň hyzmaty örän uludyr.
Döwlet Baştutanymyzyň ýadawsyz tagallalary netijesinde ýurdumyzyň atçylyk pudagy okgunly ösüşe eýe boldy. Diýarymyzda behişdi bedewleriň baş sanyny artdyrmak, degişli düzümi ösdürmek, bu ugurda halkara hyzmatdaşlygy giňeltmek, atly sportuň görnüşlerini hem-de at münmegiň milli däplerini wagyz etmek boýunça zerur çäreler görülýär.
Türkmen döwletiniň Garaşsyzlyk ýoly boýunça ynamly gadamlaryny alamatlandyrýan türkmen jigitleriniň atly ýörişi her bir tomaşaçynyň kalbynda ruhubelentlik, şöhratly geçmişe hem-de häzirki ajaýyp günümize buýsanç duýgularyny artdyrdy.
Soňra nesilbaşymyz Oguz hanyň hem-de onuň 6 oglunyň we 24 agtygynyň keşbini janlandyran atlylar baş meýdança çykdylar. Milletiň nesilbaşysy öz neberelerine — Watanymyzyň beýik Garaşsyzlygynyň şöhratyny artdyrjak häzirki we geljekki nesillere ýüzlenýär.
Erkin halkyň bagtyýarlygynyň we ruhubelentliginiň nyşany hökmünde asmanda ak kepderi peýda bolýar.
Atyň üstünde çapyksuwarlaryň döreden akrobatik piramidasy dabaranyň şu bölüminiň naýbaşy çykyşyna öwrüldi, olar Türkmenistanyň Döwlet baýdagyny belende göterdiler.
Özboluşly atly ýörişiň ornuny geçmişiň görnükli şahsyýetleriniň gatnaşmagynda guralan edebi-sazly sahnalaşdyrylan çykyş eýeleýär. Olar öz halkyna ene topragy aýawly saklamak we ösdürmek nesihaty bilen ýüzlenýärler.
Ýurdumyzyň baş meýdançasynda “Arkadaga şöhrat!” diýen sözler joşgunly ýaňlanýar, olara dabara gatnaşyjylar hem goşulýar.
Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli baýramçylyk ýörişi dowam edýär. Bu dabara ýaýbaňlandyrylan baýramçylyk çärelerine göni ýaýlym arkaly tomaşa edýän diňe bir watandaşlarymyzyň däl-de, häzirki zaman internet kommunikasiýalarynyň üsti bilen dabaralara uzak aralykdan goşulýan dünýäniň dürli künjeginden millionlarça ýaşaýjylaryň kalplarynda buýsanç we çäksiz şatlyk duýgularyny döredýär.
Täsirli atly ýörişden soňra, baýramçylyk görnüşinde bezelen, ýurdumyzyň halk hojalyk toplumynyň dürli pudaklarynyň ýeten sepgitlerini we gazanan üstünliklerini açyp görkezýän awtoulaglaryň toparlary biri-biriniň yzyndan hereket edýärler. Dabaraly ýörişi Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň we Halk Maslahatynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň wekilleri açýar. Baýramçylyk awtoulagy milli nyşanlar bilen bezelipdir — Döwlet baýdagynyň ýanyndaky pannoda ýurdumyzyň Esasy Kanunynyň hem-de onuň binagärlik nyşany — paýtagtymyzdaky Konstitusiýa binasynyň şekilleri görkezilýär.
Alypbaryjy berkarar Türkmenistanyň okgunly ösüşinde jemgyýetçilik guramalarynyň hem-de iki palataly parlamentiň ägirt uly orny barada gürrüň berýär. Şeýle görnüşli parlamentiň döredilmegi ýurdumyzyň jemgyýetiniň mundan beýläk-de demokratiýalaşdyrylmagyna, hukuk hem-de dünýewi esaslarynyň pugtalandyrylmagyna, Hökümetiň we halkyň sazlaşykly hem-de ysnyşykly gatnaşyklarynyň işjeňleşdirilmegine gönükdirilendir.
Bu babatda “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” şygary bilen geçýän ýubileý ýylyň möhüm wakalarynyň biri hem aprel aýynda Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň we Mejlisiniň birinji bilelikdäki mejlisi boldy.
Iki palataly ýokary kanunçykaryjy edaranyň döredilmegi türkmen döwletiniň demokratik esaslaryny pugtalandyrmakda, ýurdumyzda hakyky halk häkimiýetliligini berkarar etmekde ägirt uly ähmiýete eýedir. Bularyň ählisi häzirki döwürde mynasyp dowam etdirilip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň birine öwrüldi.
Jemgyýetçilik-syýasy gurluşy demokratiýalaşdyrmak boýunça durmuşa geçirilen möhüm çäreler köppartiýaly ulgamyň kemala gelmegi üçin hem ygtybarly binýady emele getirdi. Munuň özi ýurdumyzda raýatlaryň Konstitusiýamyzda berkidilen syýasy hukuklaryny durmuşa geçirmek üçin ähli zerur şertleri döredýär.
Soňra münberiň öňünde zähmet toparlary bilen bilelikde, Aziýanyň merjeni hasaplanylýan şäher — Aşgabat şäheriniň häkimligi tarapyndan baýramçylyk görnüşinde bezelen awtoulag geçýär.
Mälim bolşy ýaly, şu ýyl ýene bir şanly senä — ýurdumyzyň baş şäheriniň esaslandyrylmagynyň 140 ýyllygyna beslendi, bu senede Türkmenistanyň ajaýyp häzirki döwri hem-de nurana geljegi öz beýanyny tapdy.
Gün-günden gözelleşýän Watanymyzyň ýüregi — ak mermerli paýtagtymyz täze taryhy eýýamyň belent maksatlary hem-de döredijilik ylhamy bilen sazlaşykda ösýär.
Soňky ýyllarda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy bilen amala aşyrylýan giň gerimli şähergurluşyk maksatnamasynyň çäklerinde bina edilen ak mermerli belent binalar we ajaýyp desgalaryň toplumlary tomaşaçylaryň gözel şäherimize buýsanjyny artdyrýar. Bu binalaryň köpüsi häzirki zaman Türkmenistanyň ajaýyp keşbini alamatlandyrmak bilen, Ginnesiň rekordlar kitabyna girizildi.
Sebitiň iri işewürlik we medeni merkezi derejesinde, halkara hyzmatdaşlygyň ykrar edilen merkezi hökmünde öz ornuny pugtalandyrýan myhmansöýer türkmen paýtagty döwrebap, okgunly ösýän uly geljegiň şäheriniň täsin nusgasyny kemala getirýär, bu ýerde gözellik hem-de amatlylyk, dünýä binagärliginiň we inžener-tehniki pikiriniň öňdebaryjy gazananlary hem-de gündogar binagärliginiň gadymy ýörelgeleri, milli ýaşaýyş-durmuş özboluşlylygy sazlaşykly utgaşdyrylýar.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow “Döwlet adam üçindir!” diýen syýasy şygary öňe sürmek bilen, häzirki zaman şähergurluşyk ulgamynyň öňünde baş maksady — halkyň ýokary durmuş ölçeglerini üpjün etmek, döwrebap durmuş-ykdysady düzümleri kemala getirmek, ilatyň dünýä gazananlarynyň ähli eşretlerine elýeterliligini üpjün etmek wezipesini goýdy.
Şu ýyl döwlet Baştutanymyzyň gatnaşmagynda kaşaň “Arkadag” myhmanhanasynyň, Halk Maslahatynyň Diwanynyň belent binasynyň, Maslahat merkeziniň hem-de Türkmenistanyň Kabul edişlikler merkeziniň, paýtagtymyzyň demirgazyk böleginde bina edilen iki gatly ýaşaýyş jaý toplumynyň we köp sanly beýleki möhüm desgalaryň açylyş dabaralary geçirildi. Şeýle hem milli Liderimiziň ak pata bermeginde ägirt uly taslamanyň — “Aşgabat-siti” iri ýaşaýyş toplumynyň gurluşygyna girişildi, onda dünýä binagärlik hem-de şähergurluşyk meýilleriniň iň täze, öňdebaryjy ýörelgeleri öz beýanyny tapar.
Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň ägirt uly özgertmeleri iň alysdaky künjekleri hem öz gerimine alyp, tutuş ýurdumyzda ýaýbaňlandyryldy. Geçmişiň taryhy-medeni ýadygärlikleri hem-de häzirki döwrüň iri desgalary, berkarar Watanymyzyň durmuş-ykdysady ösüşine uly goşant goşýan welaýatlaryň her biriniň ýeten belent sepgitleri, gazanan üstünlikleri hem-de olaryň ajaýyp künjekleri Ahal, Balkan, Daşoguz, Lebap we Mary welaýatlarynyň arasy üzülmän geçýän baýramçylyk bezegli awtoulaglarynda ýerleşdirilen fotopannolarda öz beýanyny tapdy.
Milli Liderimizi we baýramçylygyň köp sanly myhmanlaryny münberiň öňündäki meýdançadan geçýän awtoulaglardaky her bir sebitiň ýaşuly we ýaş nesliniň wekilleri ruhubelentlik bilen gutlaýarlar.
Dürli öwüşginli howa şarlarynyň ýüzlerçesi asmana uçurylýar.
Halk hojalyk toplumynyň esasy pudaklarynyň sazlaşykly ösüşi türkmen döwletiniň, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň döredijilik ruhunyň aýdyň beýanyna öwrüldi, bu pudaklar Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygyny ajaýyp zähmet üstünlikleri bilen garşyladylar. Olar barada münberden ýaňlanýan waspnamalar ajaýyp öwüşginli dabaraly ýöriş bilen utgaşýar.
Milli ykdysadyýetimiziň ähli ugurlarynyň ministrlikleri hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralary ýerine ýetirilen işler we gazanylan üstünlikler barada özboluşly “hasabat” berdiler.
Ilki bilen, Gurluşyk we binagärlik ministrligi öz gazananlaryny görkezdi. Soňky ýyllarda peýda bolan täze binalar paýtagtymyzyň hem-de tutuş ýurdumyzyň keşbini düýpgöter özgertdi we ýurdumyzyň rowaçlygynyň hem-de amala aşyrylýan ähli özgertmeleriň üstünliklere beslenýändiginiň anyk görkezijileri boldy.
Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy bilen amala aşyrylýan Türkmenistany durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň giň gerimli maksatnamalaryny durmuşa geçirmekde gurluşyk ulgamyna aýratyn orun degişlidir. Bu örän möhüm ugra gönükdirilýän düýpli maýa goýum serişdeleri ýurdumyzda döredilen amatly maýa goýum ýagdaýy, telekeçileri döwlet tarapyndan goldamagyň netijeli gurallarynyň döredilmegi şähergurluşyk syýasatynyň üstünliklerini şertlendirdi. Onuň çäklerinde paýtagtymyzda we welaýatlarda her ýyl dürli maksatly desgalaryň ýüzlerçesi bina edilýär hem-de durky täzelenýär.
Şu gün Watanymyzda jemi bahasy ABŞ-nyň 37 milliard dollaryndan gowrak bolan iri desgalaryň 2,5 müňe golaýynyň gurluşygy alnyp barylýar. “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň” çäklerinde şäher we oba ýerleriniň durmuş düzümlerini ösdürmek, Türkmenistany senagat taýdan ösen döwlete öwürmek ugrunda netijeli işler amala aşyrylýar.
Milli Liderimiziň başlangyjy boýunça GDA-da 2021-nji ýylyň «Binagärlik we şähergurluşyk ýyly» diýlip yglan edilmegi buýsançly ýagdaýdyr.
Gurluşyk işleriniň möçberleriniň okgunly artmagy soňky ýyllarda ägirt uly gurluşyk meýdançasyny ýada salýan Watanymyzyň sazlaşykly ösüşiniň aýdyň subutnamalarynyň biridir. Gurluşyk senagatynyň toplumlaýyn ösdürilmegi hem-de amala aşyrylýan taslamalaryň giň gerimliligi häzirki döwrüň häsiýetli aýratynlygyna öwrülip, bu ugur düýpli döwlet goldawyna eýe boldy.
Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginiň garamagyndaky kärhanalar öz gazananlary bilen tanyşdyryp, ýyl-ýyldan gurluşyk hem-de timarlaýyş serişdeleriniň sanawyny artdyrýandyklaryny, ýerli çig mal esasynda daşyndan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan ýokary hilli önümleri öndürýändiklerini görkezdiler.
Döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryna laýyklykda, gazylyp alynýan baýlyklaryň täze ýataklarynyň açylmagyna gönükdirilen geologik-gözleg işleri işjeň alnyp barylýar. Geljekde bu işleriň netijeleri önümçilik toplumynyň kuwwatlyklarynyň artdyrylmagyna hem-de gurluşyk serişdeleriniň we ýurdumyzda hem-de dünýä bazarynda uly islege eýe bolan beýleki eksport ugurly önümleriň önümçiliginiň artdyrylmagyna ýardam berer.
Baýramçylyk ýörişiniň dowamynda belli estrada aýdymçylarynyň ýerine ýetirmeginde mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly baýramçylygyna bagyşlanan aýdym ýaňlanýar.
Soňra baýramçylyk meýdanyna Energetika ministrliginiň awtoulagy gelýär, bu ministrligiň kärhanalarynyň işgärleri Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly senesini mynasyp zähmet ýeňişleri bilen garşyladylar.
Milli Liderimiziň baştutanlygynda ýurdumyzyň elektroenergetika pudagynyň maddy-üpjünçilik binýadyny düýpli döwrebaplaşdyrmak hem-de pugtalandyrmak, täze energiýa ulgamlaryny döretmek boýunça netijeli çäreler geçirilýär, bu pudaga paýtagtymyzyň we welaýatlaryň okgunly ösüşini nazara almak bilen, birnäçe esse artdyrylan ätiýaçlyk kuwwatlyklary gönükdirilýär.
Diňe şu ýylyň dowamynda biz Kerki — Şibirgan ugry boýunça güýjenmesi 500 kilowolta barabar bolan, uzynlygy 153 kilometrlik elektrik geçiriji ulgamynyň hem-de Lebap döwlet elektrik stansiýasynyň çäklerinde hereket edýän, Çärjew etrabynda gurlan kuwwatlylygy 432 megawata deň bolan täze gaz turbinaly elektrik stansiýasynyň ulanylmaga berilmeginiň şaýady bolduk.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan tassyklanylan «Türkmenistanyň elektroenergetika pudagyny ösdürmegiň Konsepsiýasynyň» çäklerinde ýurdumyzy dünýä energiýa ulgamyna goşmak boýunça netijeli işler amala aşyryldy, täze desgalaryň, elektrik geçiriji ulgamlaryň, ýurdumyzyň halkalaýyn energiýa ulgamynyň gurluşyklary ýokary depginlerde alnyp barylýar. Bularyň ählisi Türkmenistanyň diňe bir energetika garaşsyzlygyny üpjün etmek bilen çäklenmän, eýsem, elektrik energiýasynyň eksport mümkinçiliklerini hem artdyrmaga ýardam berer.
Türkmenistanyň energetika ulgamynda sebit we halkara derejeli iri taslamalary durmuşa geçirmek bilen tygşytly hem-de ekologik taýdan arassa tehnologiýalary işjeň ornaşdyrmak, elektrik energiýasynyň önümçiliginiň innowasion häsiýetli taslamalaryny, hususan-da, gaýtadan dikeldilýän çeşmeleri — Gün we ýel çeşmelerini peýdalanmak bilen, daşky gurşawy goramak meselelerine ýokary derejede jogapkärli çemeleşmegiň nusgasyny görkezýär.
Soňra baýramçylyk meýdanyndan uly buýsanç bilen bilim ulgamynyň wekilleri geçdiler. Döwlet Baştutanymyz bu ulgama ýurdumyzy okgunly ösdürmegiň intellektual hereketlendirijisi hökmünde aýratyn ähmiýet berýär.
Hemmetaraplaýyn bilimli ýaş nesli terbiýeläp ýetişdirmek hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan anyk kesgitlenilen döwlet ösüşiniň strategik wezipeleriniň biri bolup durýar. Ýurdumyzyň mundan beýläk-de durnukly hem-de hemmetaraplaýyn durmuş-ykdysady ösüşinde, onuň dünýä giňişliginde öz ornuny berkitmeginde ýaşlaryň ägirt uly orny eýeleýändigini hasaba almak bilen, bu wezipe milli, döwlet bähbitleriniň ileri tutulýan ugrudyr.
Milli bilim ulgamyny kämilleşdirmek, dünýä derejeli ýokary taýýarlykly hünärmenleri ýetişdirmek maksady bilen, halkara hyzmatdaşlyk işjeň ösdürilýär, ýokary okuw mekdepleri ulgamy giňeldilýär, şolarda yzygiderli ýagdaýda täze hünär ugurlary girizilýär, okatmagyň hem-de sanly okuwyň innowasion usullary giňden ornaşdyrylýar.
Soňra baýramçylyk meýdany boýunça Sport we ýaşlar syýasaty ministrliginiň awtoulagy geçýär. Türgenleriň köp sanly topary welosipedlerde we pyýada münberiň öňünden geçýärler. Olaryň hatarynda sportuň dürli görnüşleri boýunça ussatlar, milli we halkara derejeli ýaryşlaryň ýeňijileri hem-de şolarda baýrakly orunlary eýelänler bar.
Dürli öwüşginli pannoda soňky ýyllarda bina edilen häzirki zaman köpugurly stadionlar we sport toplumlary şekillendirilipdir, bu desgalarda sportuň dürli görnüşleri bilen meşgullanmak üçin ähli şertler döredilendir.
Sebitde deňi-taýy bolmadyk täsin Olimpiýa şäherçesi türkmenistanlylaryň aýratyn buýsanjydyr, onuň peýda bolmagy Halkara Olimpiýa Komitetiniň talaplaryna doly kybap gelýän milli sport ulgamynyň döredilendigini alamatlandyrdy.
Hakykatdan-da, sagdynlygyň hem-de ruhubelentligiň ýurdy hökmünde ykrar edilen Türkmenistanda bedenterbiýe-sagaldyş hereketini we ýokary netijeli sporty döwlet tarapyndan goldamagyň çäklerinde milli kanunçylyk yzygiderli kämilleşdirilýär, birnäçe maksatnamalar kabul edilip, üstünlikli amala aşyrylýar. Milli sport ulgamynda durmuşa geçirilýän özgertmeleriň netijesinde öz üstünlikleri bilen dünýä giňişliginde Watanymyzy şöhratlandyrmaga taýýar bolan zehinli ýaşlaryň täze nesli kemala gelýär, olar ýurdumyzyň sport abraýynyň belende göterilmegine mynasyp goşant goşýarlar.
Milli ýygyndy toparymyzyň Ýaponiýanyň paýtagty Tokio şäherinde geçirilen XXXII tomusky Olimpiýa oýunlaryna gatnaşmagy şu ýylyň şanly wakalarynyň biri boldy. Türkmen sportunyň täze taryhynda ilkinji Olimpiýa medaly alyndy, kümüş medala mynasyp bolan agyr atletikaçy Polina Gurýewa ýörite bezegli awtoulagdan myhmanlary baýramçylyk bilen gutlady.
Adam, onuň bagtyýarlygy we abadançylygy baradaky hemmetaraplaýyn alada hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan saglygy goraýyş ulgamynda durmuşa geçirilýän syýasatyň binýadyny emele getirýär. Bu ulgam hem awtoulagyň üstünde gurnalan köpöwüşginli diwarlygyny görkezdi, onda “Il saglygy — ýurt baýlygy” şygary bilen geçirilýän giň gerimli işler öz beýanyny tapdy.
“Saglyk” Döwlet maksatnamasynyň çäklerinde, saglygy goraýyş ulgamyny kämilleşdirmek we pudagyň düzümini döwrebaplaşdyrmak boýunça maksada gönükdirilen çäreler görülýär. Şonuň netijesinde adamyň ömrüniň ortaça dowamlylygy artýar hem-de ýaşaýyş-durmuşynyň hili ýokarlanýar.
Tutuş ýurdumyz boýunça Merkezi Aziýa sebitinde deňi-taýy bolmadyk, iň döwrebap tehnikalar bilen enjamlaşdyrylan lukmançylyk merkezleri, häzirki zaman saglyk öýleri we ýerli çig malyň esasynda isleg bildirilýän derman serişdeleriniň öndürilmegi ýola goýlan derman senagatyna degişli desgalar bina edildi. Türkmen topragynda ösüp ýetişýän dermanlyk ösümlikleriň şekilleri Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň awtoulagynyň bezeginiň esasy öwüşginleriniň biri boldy.
Dünýäde emele gelen çylşyrymly ýagdaýlar nazara alnyp, döwlet Baştutanymyzyň ýolbaşçylygynda Türkmenistanyň çäklerinde koronawirus hem-de beýleki howply ýokançlaryň ýüze çykmagynyň we ýaýramagynyň öňüni almak boýunça toplumlaýyn öňüni alyş çäreleri durmuşa geçirilýär.
Pandemiýany we onuň durmuş-ykdysady täsirlerini ýeňip geçmekde dünýä jemgyýetçiliginiň utgaşdyrylan tagallalary örän uly ähmiýete eýedir. Şunuň bilen baglylykda, ýokary derejedäki köptaraplaýyn sammitleriň, duşuşyklaryň hem-de onlaýn maslahatlaryň dowamynda beýan edilen, hususan-da, ylmy diplomatiýanyň gurallaryny öňe ilerletmek we alym-lukmanlaryň halkara geňeşini döretmek barada hormatly Prezidentimiziň teklipleri bellärliklidir.
Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow halkymyzyň bagtyýarlygy we abadançylygy baradaky aladany esasy üns merkezinde saklap, bu giň gerimli işde abraýly halkara guramalar hem-de daşary ýurtlaryň ýöriteleşdirilen düzümleri bilen hyzmatdaşlygyň giňeldilmegine aýratyn ähmiýet berýär.
Mälim bolşy ýaly, Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy bilen gatnaşyklaryň çäklerinde ýurdumyzda eýýäm birnäçe howply ýokanç keseller ýok edildi. Bu üstünliklere Türkmenistana berlen degişli halkara güwänamalar şaýatlyk edýär.
Dokma senagaty ministrligi we “Türkmenhaly” döwlet birleşigi tarapyndan taýýarlanan awtoulag dokma önümleriniň giň görnüşlerini hem-de baryp ýüzlerçe ýyl mundan ozal gaýtalanmajak gözelligi we nepis dokalyşy bilen dünýäni haýrana goýan täsin türkmen el halylaryny görkezmek üçin özboluşly sergi meýdançasyna öwrüldi.
Dokma senagaty milli ykdysadyýetimiziň depginli ösýän, ýokary tehnologiýaly pudaklarynyň biridir. Häzirki zaman dokma toplumlarynyň ulanylmaga tabşyrylmagy netijesinde ýurdumyz daşarky bazarda uly isleg bildirilýän ýokary hilli önümleri öndürip bilýän, bäsdeşlige ukyply döwletiň abraýyna eýe boldy.
Diýarymyzyň dokma kärhanalarynda nah we garyşyk ýüplük çykarylýar, tüýjümek, jins hem-de örme önümleri, özümizde we daşary ýurtlarda uly islegden peýdalanýan taýýar egin-eşikleriň köp görnüşleri öndürilýär. Ýakynda Ahal welaýatynyň Kaka etrabynda häzirki zaman dokma toplumy açyldy. Babadaýhan etrabynda onuň ýene-de biriniň ulanylmaga tabşyrylmagy meýilleşdirilýär.
Gadymy halk senetçiligi bolan haly dokamak işi hem täze ösüşe eýe boldy. Şonuň netijesinde halkymyzyň milli gymmatlygy hökmünde ykrar edilen gaýtalanmajak türkmen halylarynyň şöhraty täze öwüşginde nur saçdy.
“Dokmaçylar” folklor-etnografiýa toparynyň çykyşy pudagyň işgärleriniň ýörişine ajaýyp öwüşgin çaýdy.
Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrliginiň, Döwlet haryt-çig mal biržasynyň hem-de Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasynyň alyp barýan işleri “Türkmenistanda öndürildi” diýen nyşanly önümleriň öňe ilerlemegine gönüden-göni ýardam edýär. Şolaryň bilelikdäki tagallalary bilen awtoulagda gurnalan uly diwarlyk ýurdumyzyň haryt dolanyşygyny we eksport kuwwatyny artdyrmak, hödürlenýän söwda hyzmatlaryny giňeltmek, ilatyň azyk önümlerine hem-de senagat harytlaryna bolan isleglerini doly üpjün etmek boýunça geçirilýän giň gerimli işleri görkezýär.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň nygtaýşy ýaly, söwda we hyzmatlar ulgamynyň, hususy ulgamyň yzygiderli ösdürilmegini üpjün etmek bazar bäsdeşligine ukyply milli ykdysadyýeti kemala getirmegiň möhüm şertidir. Bu babatda alnyp barylýan döwlet syýasatynyň netijelidigine Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary bolan hususy kärhanalar tarapyndan bina edilen köp sanly durmuş hem-de senagat desgalary şaýatlyk edýär.
TSTB hususy ulgamyň wekillerine ynanylan dürli maksatly desgalaryň hem-de döwrebap önümçilikleriň görnüşleri şekillendirilen diwarlygyny taýýarlady. Ýurdumyzyň önüm öndürijileriniň önümleri bireýýäm içerki bazarda alyjylaryň ynamyna eýe boldy, indi daşarky bazarlar hem ynamly özleşdirilýär. Häzir türkmen işewürleri gurluşykda, hyzmatlar ulgamynda, halkyň sarp edýän harytlaryny we azyk önümlerini öndürmekde netijeli işläp, daşary ýurtly önüm öndürijiler bilen üstünlikli bäsleşýärler.
Milli Liderimiz Diýarymyzyň telekeçilerine iri taslamalary ynanyp, şolaryň amala aşyrylmagyna hemmetaraplaýyn goldawlary berip, döwlete degişli bolmadyk ulgamyň kuwwatyny artdyrmak üçin hemme şertleri döredýär. Mahlasy, ýurdumyzda kiçi we orta işewürligi sazlaşykly ösdürmek, hususy başlangyçlary goldamak üçin has oňaýly hukuk, maliýe-ykdysady hem-de durmuş şertleri döredilýär.
Maliýe we ykdysadyýet ministrligi çylşyrymly döwürde Türkmenistanyň ykdysady ösüşiniň okgunly depginini beýan edýän möhüm ykdysady görkezijileriň şekilleri ýerleşdirilen maketleri görkezdi.
Milli Liderimiziň tagallalary bilen döredilen döwletimiziň ykdysady kuwwatyny, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň yzygiderli ýokarlandyrylmagyny üpjün etmäge köp mukdarda maddy serişdeler gönükdirilýär. Her ýyl aýlyk zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň, talyp haklarynyň möçberi ýokarlandyrylýar. Durnukly maliýe ulgamy, oýlanyşykly salgyt syýasaty netijesinde Türkmenistanyň daşary ýurt maýadarlary üçin özüne çekijiligi ýyl-ýyldan artýar.
Sanly ulgamlaryň we täzeçil tehnologiýalaryň işjeň ornaşdyrylmagy hem depginli ykdysady ösüşiň esasy ugry boldy. Ykdysadyýeti sanlylaşdyrmagyň çäklerinde hödürlenilýän bank hyzmatlarynyň gerimi giňeýär, elektron tölegleriň sanawynyň üsti yzygiderli ýetirilýär, nagt däl hasaplaşyklaryň möçberi köpelýär. Muny Türkmenistanyň bank ulgamy tarapyndan taýýarlanylan diwarlyk aýdyň görkezdi.
Bu ulgamyň işgärleri üçin häzirki şanly ýyl aýratyn ähmiýetli boldy. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda şu ýylyň baharynda “Türkmenbaşy” hem-de “Senagat” paýdarlar täjirçilik banklarynyň dolandyryş edaralarynyň täze binalary açyldy.
Bank ulgamyny ösdürmek milli Liderimiziň baştutanlygynda işlenip taýýarlanylan ykdysady strategiýanyň strategik ugurlarynyň biridir. Bu ulgamyň edaralarynyň eýeleýän möhüm orny olaryň öňünde goýlan möhüm wezipe bilen şertlendirilendir. Şol wezipe halk hojalyk toplumynyň dürli pudaklarynyň arasynda maliýe serişdeleriniň netijeli paýlanylmagyny üpjün etmekden, milli ykdysadyýetimiziň bäsdeşlige ukyply bolmagyna hem-de innowasion ösüşe ýardam bermekden ybaratdyr.
Döwlet münberiniň öňünde pudagyň zähmetkeşleriniň baýramçylyk ýörişinde Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň owadan bezelen ulagy peýda bolýar. Pannoda bereketli türkmen topragynyň naz-nygmatlary we giň gerimli özgertmeleriň netijesinde täze, ajaýyp üstünlikleri gazanýan Diýarymyzyň önüm öndürijileriniň önümleri görkezilýär.
Şekillerde bugdaý sümmülleri, açylan pagta, azyk bolçulygyny alamatlandyrýan bereketli hasyl harmanlary, döwrebap elewatorlar hem-de ekerançylaryň ygtyýaryna gelip gowuşýan kuwwatly oba hojalyk tehnikalary beýan edilýär.
Azyk garaşsyzlygyny doly üpjün edýän Türkmenistan ekerançylyk we maldarçylyk önümleriniň öndürilýän mukdaryny ýyl-ýyldan artdyrýar, pudagyň düzümini giňeldýär hem-de täzeleýär, iri möçberli taslamalary durmuşa geçirýär. Şeýle hem ýerleriň melioratiw ýagdaýyny gowulandyrmak, topragyň hasyllylygyny artdyrmak, ylmy esasda seçgiçiligi we tohumçylygy ösdürmek, oba hojalygyna has tygşytly tehnologiýalary hem-de iň öňdebaryjy ylmy-tehniki usulyýetleri ornaşdyrmak boýunça toplumlaýyn işler amala aşyrylýar.
Ýurdumyzyň ähli welaýatlarynda häzirki zaman däneçilik we maldarçylyk toplumlary, ýyladyşhanalar, ammarlar hem-de oba hojalyk önümlerini gaýtadan işleýän kärhanalar bina edildi. Öňdebaryjy oba hojalyk tehnikalary, dünýäniň öňdebaryjy önüm öndüriji firmalaryndan däne we pagta ýygyjy kombaýnlar yzygiderli satyn alynýar.
Gahryman Arkadagymyzy wasp edip, türkmen estradasynyň meşhur artistleriniň ýerine ýetirmeginde ýene-de aýdym ýaňlanýar.
Oba hojalyk ulgamyny, umuman, tutuş milli ykdysadyýetimizi ösdürmekde bolşy ýaly, suw hojalyk pudagyna, tebigy serişdeleri aýawly peýdalanmaga, sebitlerde suwuň goşmaça gorlaryny toplamak maksady bilen, täze suw howdanlarynyň gurulmagyna möhüm orun berilýär. Munuň özi Suw hojalygy baradaky döwlet komitetiniň alyp barýan işiniň baş ugrudyr, ol “Türkmen atlary” döwlet birleşigi bilen bilelikde aýratyn diwarlygy görkezdi.
Fotopannonyň merkezi böleginde ady rowaýata öwrülen, ýurdumyzyň ösüşiň hem-de abadançylygyň belentliklerine tarap okgunly hereketiniň aýdyň nyşany bolan ahalteke bedewleri şekillendirilipdir.
Häzirki wagtda biz ýelden ýüwrük bedewleriň şöhratynyň has-da belende galýandygynyň şaýatlary bolýarys. Olar türkmen halkynyň aýratyn buýsanjy hem-de ylham çeşmesi, kalbynyň mähri, bahasyna ýetip bolmajak milli mirasy bolupdy we şeýle bolmagynda-da galýar.
Gözellikde hem-de beden gurluşynda kämillik derejesine çykarylan ahalteke bedewleri zehinli atşynaslaryň yhlasly zähmeti we aladasy bilen ýetişdirildi hem-de hakykatdan-da, Watanymyzyň ösüşiniň, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň belent maksatlaryna tarap ynamly hereketiniň aýdyň nyşanydyr.
“Türkmengaz” we “Türkmennebit” döwlet konsernleriniň baýramçylyk görnüşinde bezelen awtoulaglarynda ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň gazananlary aýdyň görkezildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow milli ykdysadyýetimiziň öňdebaryjy hereketlendiriji kuwwaty hökmünde ýangyç-energetika toplumynyň hemmetaraplaýyn ösdürilmeginiň zerurdygyny hemişe nygtaýar. Şunuň bilen baglylykda, nebitgaz toplumynyň mundan beýläk-de diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilmegine hem-de ýurdumyzda we dünýä bazarlarynda uly islege eýe bolan, daşyndan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçilikleriň möçberiniň artdyrylmagyna uly ähmiýet berilýär.
Türkmenistanyň ägirt uly tebigy baýlyklary ýurdumyzyň dünýäniň kuwwatly energetika döwletleriniň hataryna goşulmagyny üpjün etmek bilen, halk hojalyk toplumynyň durnukly ösüşi üçin maliýe serişdelerini toplamakda möhüm orun eýeleýär.
Döwlet Baştutanymyz Halk Maslahatynyň mejlisinde uglewodorod serişdeleriniň ägirt uly gorlaryna eýe bolan Türkmenistanyň energetika mümkinçiliklerini öz raýatlarynyň hem-de tutuş adamzadyň bähbitlerine netijeli gönükdirmekde jogapkärli çemeleşmeleri görkezýändigini hem-de bu ugurda yzygiderli anyk çäreleri geçirýändigini belledi.
Biziň ýurdumyz türkmen energiýa serişdelerini dünýä bazarlaryna çykarmak boýunça giň gerimli taslamalary amala aşyrýar. Halkara ähmiýetli iri taslamalaryň birnäçesiniň durmuşa geçirilmegi, şol sanda Türkmenistan —Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygy munuň aýdyň subutnamasydyr.
“Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Maksatnamasynyň” çäklerinde bu pudagyň önümçilik düzümlerini yzygiderli döwrebaplaşdyrmak hem-de maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak, uglewodorod serişdeleriniň we ýurdumyzda çykarylýan ýokary hilli önümleriň mukdaryny artdyrmak, olary gaýtadan işlemek hem-de eksport etmek boýunça maksadalaýyk işler geçirilýär.
Awtoulaglaryň ýany bilen pudagyň iş lybasyndaky hem-de ellerinde alawlary saklaýan işgärleri barýarlar. Olaryň ählisi — önümçiligiň öňdebaryjylary, tanymal ussalar, tejribeli hem-de zähmet ýoluna täze başlan ýaş hünärmenler yhlasly zähmeti bilen ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrýarlar hem-de dünýäniň iri energetika döwleti hökmündäki derejesini berkidýärler.
Dabaraly ýörişi ulag ulgamynyň işgärleri dowam edýärler. “Türkmenawtoulaglary”, “Türkmendeňizderýaýollary”, “Türkmendemirýollary” hem-de “Türkmenhowaýollary” agentlikleriniň awtoulaglarynda gurnalan maglumatlar pudagyň gazanan üstünliklerini görkezýär, awtoulaglaryň her biri iş ugruna laýyklykda bezelipdir.
Ilki bilen münberiň öňünden ýörite bezelen awtobus geçýär. Onuň yzy bilen ak gämi tolkunlary böwsüp geçýär, wagonlar kerweni hereketi dowam edýär, ak-ýaşyl uçarlar asmana galýar, paýtagtymyzyň Halkara howa menziliniň keşbinde beýan edilen laçyn ganatlaryny ýaýýar.
Awtomobil, derýa, deňiz, demir ýol hem-de ulag ulgamynyň işgärleri milli Liderimize döwlet tarapyndan berilýän goldaw üçin çuňňur hoşallyklaryny beýan edýärler.
Şu ýyl hem, ozal bolşy ýaly, häzirki zaman ýolagçy awtobuslarynyň, şäher taksileriniň ýüzlerçesi satyn alyndy, bu bolsa Aşgabat şäheriniň gününe özboluşly sowgat bolup, ýolagçylara hyzmat edilişiniň hilini ýokarlandyrmakda uly ähmiýete eýe boldy. Ýurdumyzda pudaklaryň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak wezipeleri yzygiderli çözülýär, munuň özi halkara howa ugurlarynyň, ulaglaryň ýerüsti hem-de suw görnüşleri arkaly ýük we ýolagçy gatnawlarynyň gerimini ýyl-ýyldan ep-esli giňeltmäge, halkara ähmiýetli multimodal logistik geçelgeleri döretmäge mümkinçilik berýär.
Türkmenistanyň çäk taýdan amatly ýerleşmegi nazara alnyp, üstaşyr ulag mümkinçiligini has doly peýdalanmaga aýratyn üns berilýär. Türkmenistan Gündogar — Günbatar we Demirgazyk — Günorta ugurlary boýunça taslamalary durmuşa geçirmek bilen, Owganystan — Türkmenistan — Azerbaýjan — Gruziýa — Türkiýe (Lapis Lazuli), Özbegistan —Türkmenistan — Eýran — Oman, TRASEKA transmilli ulag geçelgeleriniň döredilmegine işjeň gatnaşýar.
Ulag toplumynyň işgärleri hem dabara gatnaşyjylara döredijilik sowgadyny taýýarladylar. Olar joşgunly tanslary ýerine ýetirdiler.
Ýurdumyzyň baş meýdançasyndan topar bolup agzybirlikli geçen aragatnaşyk ulgamynyň kärhanalarynyň işgärleri hem ýurdumyzyň şanly baýramyna uly zähmet üstünlikleri bilen geldiler.
“Türkmenaragatnaşyk” agentliginiň bezelen ulagynda bu pudagyň ýeten sepgitleri beýanyny tapdy. Bu ulgamda iň täze, ýokary hilli tehnologiýalar hem-de öňdebaryjy ylmy-tehniki işläp taýýarlamalar işjeň ornaşdyrylýar. Şeýlelikde, ýurdumyzyň milli telekommunikasiýa ulgamy dünýä ülňülerine çykýar, ilata edilýän hyzmatlaryň hili yzygiderli ýokarlandyrylýar. Ýurdumyzyň her raýaty üçin ykjam aragatnaşyk, sanly telefon ulgamy, poçta, Internet, IP-telewideniýe we aragatnaşygyň beýleki görnüşleri elýeterlidir.
Halk hojalyk toplumynyň dürli pudaklarynyň zähmetkeşlerinden soň, berkarar döwletimiziň umydy we nurana geljegi bolan bagtyýar, giň düşünjeli ýaş nesli şöhlelendirýän awtoulag geçýär.
Pederlerimiziň parasatly däplerine hem-de wesýetlerine wepaly ýaşlara Watanymyzyň geljekki ykbaly ynanylýar. Şonuň üçin-de döwletimiz geljegimiz bolan ýaşlaryň döwrebap bilim almagy, üstünliklere ýetmegi, erkin hem-de bagtly ýaşamagy, döredijilikli zähmet çekmegi üçin ähli şertleri döretdi we döredýär. Türkmenistanda çagalar döwletiň aýratyn söýgüsi we aladasy bilen gurşalandyr. Ýurdumyzyň ähli künjeklerinde döwrebap çagalar baglary, orta mekdepler, ýokary okuw mekdepleri, çagalar sagaldyş merkezleri gurulýar.
Isleg-arzuwlary amala aşyrýan sumrug guşy görnüşinde gurnalan diwarlyk ýaşajyk türkmenistanlylaryň bagtyýar durmuşynyň nyşanyna öwrüldi. Onuň ýokarsynda XXX sany şekillendirýän ak kepderiler we şarlar görünýär.
Medeniýet ulgamynyň awtoulagy baş meýdançadaky baýramçylyk ýörişini jemleýär. Häzirki wagtda ýurdumyzyň döredijilik işgärleri — sungat wekilleri we medeniýet ulgamynyň edaralarynyň işgärleri giň halk köpçüligine milli hem-de dünýä medeniýetiniň gazananlaryny ýetirmekde uly işleri bitirýärler. Owadan bezelen sahnanyň möhüm bölegi baý milli medeniýetimiziň nyşanyna öwrülen dutar boldy.
Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýadawsyz aladasy netijesinde medeniýeti hem-de sungaty ösdürmäge uly ähmiýet berilýär, ulgamyň ösmegi hem-de kämilleşmegi, maddy-enjamlaýyn binýadynyň pugtalandyrylmagy üçin ähli şertler döredildi.
Jemgyýetiň jebisleşdiriji hem-de ruhlandyryjy güýji hökmünde milli medeniýetimizi ösdürmäge we wagyz etmäge berilýän ägirt uly ünsüň subutnamasy hökmünde her ýyl ýurdumyzda bellenip geçilýän Medeniýet hepdeligini görkezmek bolar. Ol şu ýyl Lebap welaýatynda giňden bellenildi. Onuň çäklerinde geçirilen çäreler halkymyzyň dünýä medeniýetiniň gymmatly hazynasyna öwrülen ruhy mirasynyň dabaralanmasy bolup, buýsanjymyzy artdyrdy.
Mundan başga-da, halkymyzyň özboluşly medeniýeti hem-de baý däpleri yzygiderli döredijilik çäreleriniň dowamynda daşary ýurtlarda giňden we işjeň wagyz edilýär. Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow diňe bir möhüm medeni taslamalary — sergileri, festiwallary, konsertleri, sahnalaşdyrylan çykyşlary, döredijilik duşuşyklaryny we beýlekileri geçirmek başlangyjy bilen çykyş etmän, eýsem, şolary iş ýüzünde amala aşyrmaga ýakyndan ýardam berýär.
“Galkynyş” milli at üstündäki oýunlar toparynyň meýdançanyň merkezinde gurnalan ýörite sahnadaky çykyşy baýramçylyk ýörişine gatnaşyjylaryň ählisinde uly şatlyk we buýsanç duýgularyny döretdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça döredilen atçylyk sport topary abraýly halkara festiwallarda hem-de bäsleşiklerde hormatly sylaglara we baýraklara ençeme gezek mynasyp bolup, köp sanly tomaşaçylara haýran galdyryjy tilsimleri hem-de at üstündäki oýunlaryň ýokary ussatlygyny görkezdiler.
Häzirki wagtda bu meşhur toparda ýaş ýigitler we gyzlar çykyş edýärler. Ol dünýäde iň gowy atçylyk-akrobatik toparlaryň biri hasaplanylýar. Şoňa görä-de, ählihalk dabaralarynyň ählisinde hem olaryň çykyşlaryna tomaşa etmek bolýar.
Megerem, biziň ýurdumyzdaky ýaly bedewe çuňňur sarpa goýýan we özüniň belent maksatlaryny onuň bilen baglaýan ýurt dünýäde ýok bolsa gerek. Türkmeniň wepaly dosty hem-de ýoldaşy, buýsanjy we sarpasy bilen gurşalyp alnan ahalteke bedewleri müňýyllyklaryň dowamynda halkymyzyň çuňňur manyly hem-de baý many-mazmunly ruhy buýsanjyna, döredijilige we rowaçlyga ymtylmasynyň nyşanyna öwrüldi.
Şatlygyň we ruhubelentligiň egsilmez çeşmesi bolan küştdepdi tansy hem şatlygyňa şatlyk, ruhuňa ruh goşýar.
Ýurdumyzyň baş meýdançasyndaky toý dabaralary berkarar we bagtyýar döwrümize, Gahryman Arkadagymyza hem-de Garaşsyzlyk ýyllarynda gülläp ösýän mähriban Diýarymyza bagyşlanan ajaýyp aýdym-sazly tans çykyşy bilen tamamlanýar. Asmany älemgoşaryň nurana reňkleri hem-de salýudyň öwüşginleri bilen bezän uçarlar ýene-de meýdançanyň üstünden uçup geçýärler. Bu ýere ýygnananlaryň kalplary ata Watanymyzyň ajaýyp şu gününe, bagtly geljegine buýsanç duýgularyndan püre-pürlendi.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/41700
Aşgabat, 27-nji sentýabr (TDH). Şu gün paýtagtymyzdaky Mejlisler merkeziniň sahnasynda sungat ussatlarynyň Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna bagyşlanan konserti geçirildi. Dabara hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow gatnaşdy.
Garaşsyzlyk güni halkymyzyň Garaşsyz türkmen döwletiniň dörändigini alamatlandyrýan baş baýramydyr. Türkmenistan häzir parahatçylyk dörediji döwlet hökmünde giňden tanalýan, ählumumy durnukly ösüşiň bähbidine dünýä jemgyýetçiligi bilen netijeli gatnaşyklary alyp barýan özbaşdak ýurtdur.
Her bir halkyň durmuşynda, hakykatdan-da, ykbal çözüji döwürler bolýar, şolar ýurduň taryhynda täze tapgyryň başlanýandygynyň badalgasyna öwrülýär. Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwri Garaşsyzlyk ýolunda türkmen döwletiniň gazanan üstünliklerini jemläp, parahatçylygyň, rowaçlygyň we abadançylygyň belentliklerine barýan milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň hakyky gülläp ösýän döwrüne öwrüldi.
Mejlisler merkeziniň ajaýyp sahnasynda bu gün dabaralanýan ýokary ruhubelentlik we şatlyk-şowhun ýurdumyzyň baş baýramyny täze zähmet üstünlikleri hem-de döredijilik çykyşlary bilen garşylaýan türkmenistanlylaryň başdan geçirýän buýsanç we bagtyýarlyk duýgularyny beýan edýär.
Eziz Diýarymyzda hemme baýramlar we dabaraly çäreler sungat ussatlarynyň aýdym-saz hem-de folklor toparlarynyň gatnaşmagynda geçirilýär. Bu dabaralar milli medeniýetimizi baýlaşdyrmak we täze zehinleri ýüze çykarmak üçin amatly şertler döredilen türkmen döwletiniň durmuşyndaky ähmiýetli wakalara nurana öwüşgin çaýýar. Munuň şeýledigine Mejlisler merkezine ýygnanan köp sanly tomaşaçylar göz ýetirdiler.
Bu ýere Hökümet agzalary, Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy, Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary, harby we hukuk goraýjy edaralaryň, jemgyýetçilik guramalarynyň, Türkmenistanda işleýän diplomatik wekilhanalaryň ýolbaşçylary ýygnandylar. Olaryň arasynda hormatly ýaşulular, ministrlikleriň hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, ylmy we döredijilik intelligensiýasynyň, ýokary okuw mekdepleriniň hem-de köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň, ýurdumyzyň ähli welaýatlarynyň wekilleri, talyp ýaşlar bar. Şeýle hem bu ýerde baýramçylyk dabaralaryna gatnaşmak üçin Aşgabada gelen köp sanly daşary ýurtly myhmanlar, şol sanda Tatarystan Respublikasynyň Prezidenti Rustam Minnihanow we beýlekiler bar.
Bu ýere ýygnananlar uly ruhubelentlik, şowhunly el çarpyşmalar bilen hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy garşylaýarlar. Döwlet Baştutanymyz hemmeler bilen salamlaşyp, özi üçin bellenilen ýörite ýere geçýär.
“Garaşsyzlyk — buýsanjymyz, bagtymyz!” diýen watançylyk aýdymy ajaýyp baýramçylyk çykyşlarynyň başyny başlap, Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzyň gazanan üstünliklerini, beýik döredijilik ruhuny şöhratlandyrdy.
Konsertiň watançylyk mazmunly başlangyjy “Dokmaçylar” folklor-etnografiýa toparynyň “Ýurt asuda, toýlar tutýas Arkadagly Watanda!” diýen kompozisiýa bilen dowam etdi. Bu çykyş bilen bilelikde Garaşsyz Türkmenistanyň ösüşiniň tapgyrlaryny beýan edýän wideoşekiller görkezildi. Şol ösüş tapgyrlary hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda amala aşyrylýan ösüşlere beslenen özgertmeler bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr.
Ýaş türkmenistanlylaryň — “Garaşsyzlygyň merjen däneleri” döredijilik bäsleşiginiň ýeňijileriniň we çagalar tans toparlarynyň “Garaşsyzlyk gülleri” diýen aýdym-sazly, tansly çykyşy baýramçylyk dabarasyny bezedi. Bu çykyş aýratyn bellärliklidir, çünki bu gün Türkmenistan «Bagtyýar çagalygyň ýurdy» diýlip atlandyrylýar, bu ýerde ýaş nesiller baradaky alada döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň birine öwrüldi. Milli öwüşgine baý, çagalaryň döredijiliginiň tüýs ýürekden şatlyga beslenen çykyşy halkymyzyň abadançylygynyň nyşanyna öwrüldi.
Esasy mazmuny 2021-nji ýylyň “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” diýen şygaryny özünde jemleýän bu konsert türkmen sungatynyň baý mümkinçiligini beýan edýän döredijilik görnüşleriniň hem-de ilkinji gezek ýerine ýetirilýän çykyşlaryň köpdürlüligi bilen tapawutlanýar. Çykyşlary bir umumy mazmun birleşdirýär, şol mazmun Garaşsyz Watana hem-de Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň ägirt uly özgertmeleriniň başyny başlaýjy milli Liderimize söýgüde, mähriban topragymyzyň gözelliginde, adamzadyň baky gymmatlyklarynda jemlenýär. Şeýle hem ýurdumyzyň meşhur döredijilik toparlary, aýdymçylary hem-de türkmen estradasynyň ýyldyzlary, folklor toparlary öz ussatlyklaryny görkezdiler.
Şeýle şanly günde konsertde çykyş etmek artistler üçin olaryň ussatlygynyň ykrar edilmeginiň ýokary derejesi boldy. Artistleriň bagyş eden ýürek mähri, zehini tomaşaçylarda gyzgyn seslenme tapdy, häzirki zaman tehnologiýalarynyň ulanylmagy bolsa baýramçylyk konsertiniň aýratyn özboluşlylygyny ýüze çykardy.
“Dehistan” folklor toparynyň tansçylarynyň çykyşy baýramçylyk konsertine ajaýyp öwüşginleri çaýdy. Olar döwürleriň hem-de nesilleriň aýrylmaz ruhy arabaglanyşygynyň nyşany bolan gadymy küştdepdi tansyny ýerine ýetirdiler.
Baýramçylyk konsertine gatnaşyjylaryň ählisiniň ýerine ýetirmeginde ýaňlanan “Şanly Garaşsyzlyk, eziz Arkadag!” diýen aýdym dabaranyň jemleýji bölegine öwrüldi. Bu aýdym hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda nurana geljege okgunly barýan kuwwatly Watanymyzyň şu günki bagtyýar döwrüne halkymyzyň buýsanjynyň beýikdigini aýdyňlyk bilen görkezdi.
***
Agşam hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň şöhratly 30 ýyllygynyň hormatyna dabaralar paýtagtymyzyň günorta böleginde — Döwlet münberiniň öňündäki meýdançada konsert bilen dowam etdi.
Bu ýerde, ýurdumyzyň şäherleriniň hem-de obalarynyň merkezi meýdançalarynda bolşy ýaly, ählihalk baýramy gününde ajaýyp aýdym-sazlar ýaňlandy. Şol aýdymlarda türkmen döwletiniň mukaddes nyşanlary, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwri wasp edildi.
Belli sazandalaryň, halk we estrada aýdymlaryny ýerine ýetiriji meşhur aýdymçylaryň çykyşlary Garaşsyz Watanymyzyň häzirki gazanýan üstünlikleriniň giň gerimini aýdyň beýan etdi.
Hemmeleriň “Arzuw” diýen aýdymy ýerine ýetirmegi bilen, baýramçylyk konserti jemlendi. Joşgunly aýdym Watanymyzyň deňsiz-taýsyz üstünliklerine bolan buýsanç baradaky mazmuna baý boldy.
Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň şanly senesi mynasybetli dabaralar lazer şüweleňi hem-de täze taryhy eýýamyň baýramçylyklarynyň aýrylmaz nyşanyna öwrülen owadan feýerwerkler bilen tamamlandy. Ol köpdürli owadan yşyklary bilen ak mermerli Aşgabadyň gijeki asmanyny ýagtylandyrdy.
Lazer şüweleňi Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli baýramçylyga türkmenistanlylar üçin ýakymly sowgat boldy. Sanly tehnologiýalar arkaly döredilýän dürli öwüşginli görnüşler paýtagtymyzyň Ginnesiň rekordlar kitabyna girizilen desgalaryny, halkymyzyň milli buýsanjy bolan ahalteke bedewiniň hem-de alabaýyň keşplerini şekillendirdi. Bularyň ählisi tomaşaçylarda uly täsir galdyrdy.
Lazer şüweleňi bilen bitewi sazlaşygy emele getiren baýramçylyk mazmunly ýazgylar, feýerwerkiň nurana öwüşginleri häzirki wakalaryň dabaralylygyny hem-de ajaýyplygyny ýüze çykardy.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/41699
Mähriban halkym!
Eziz watandaşlar!
Sizi beýik sene — Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllyk baýramy bilen tüýs ýürekden gutlaýaryn!
Mundan 30 ýyl ozal dünýäniň syýasy kartasynda Garaşsyz Türkmenistan döwleti peýda boldy. Berkarar döwletimiziň iň täze taryhy, biziň ösüşlerimiz we üstünliklerimiz dünýä bileleşigi tarapyndan ykrar edilen Garaşsyzlygymyzdan başlanýar. Geçen 30 ýylda ýurdumyzda dünýä ýaň salan ägirt uly işler bitirilip, ähli ugurlarda asyrlara barabar ýol geçildi. Munuň özi eziz Diýarymyzyň durmuş-ykdysady ösüşleriň täze sepgitlerine tarap yzygiderli öňe barýandygyny, onuň halkara abraýynyň gyşarnyksyz ýokarlanýandygyny görkezdi.
Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzyň döwlet we jemgyýetçilik durmuşynda, mähriban halkymyzyň aň-düşünjesinde ägirt uly özgerişler bolup geçdi, demokratik kadalar yzygiderli ornaşdyryldy. Döwlet garaşsyzlygy milli ruhy we maddy gymmatlyklarymyzy dikeltmäge, müňýyllyklardan gözbaş alyp, nesilden-nesle geçip gelýän parahatçylyk, dostluk we belent ynsanperwerlik däplerimizi Ýer ýüzünde giňden dabaralandyrmaga mümkinçilik berdi.
Geçen döwürde biz mähriban halkymyzyň jebisligine, agzybirligine, ägirt uly döredijilik we zähmet başlangyçlaryna, ýurdumyzyň kuwwatly mümkinçiliklerine daýanyp, berkarar Watanymyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmäge, her bir raýatymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmaga gönükdirilen, hemmetaraplaýyn oýlanyşykly maksatnamalary üstünlikli amala aşyryp, bäsleşige ukyply ykdysadyýetiň milli nusgasyny döretdik we bu ugurda ýokary netijeleri gazanmagy dowam edýäris.
Garaşsyzlyk ýyllarynda şäherdir obalarymyzy düýpli özgertmek baş maksadymyza öwrüldi. Şu belent maksatdan ugur alyp, ähli amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlaryny, orta we ýokary okuw mekdeplerini, çagalar baglarynydyr saglyk merkezlerini, önümçilik we durmuş maksatly iri kärhanalary, häzirki zaman ulag, aragatnaşyk ulgamlaryny öz içine alýan döwrebap etraplary, şäherdir obalary giň gerim bilen gurduk.
Demokratik, hukuk we dünýewi döwleti gurmagyň ýolunda biz demokratiýany giňden ösdürip, döwrüň möhüm wezipelerini çözmekde halk köpçüliginiň ornuny has-da ýokarlandyrdyk. Türkmenistanyň iki palataly Milli Geňeşini döretmek bilen, ýurdumyzyň iň täze taryhyna şöhratly sahypalary ýazdyk. Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk baýramynyň öň ýanynda Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisiniň ýokary derejede geçirilmegi bolsa, merdana halkymyzyň milli däplere we demokratik ýörelgelere ygrarlydygynyň ýene-de bir aýdyň subutnamasyna öwrüldi.
Eziz halkym!
Berkarar döwletimiz özbaşdak ösüş ýoluna düşen ilkinji günlerinden bütin dünýäde parahatçylygy, ählumumy howpsuzlygy, durnukly ösüşi üpjün etmek ugrunda halkara gatnaşyklarynda uly üstünlikleri gazandy. Türkmenistan dünýä döwletleri, abraýly halkara guramalar bilen alyp barýan gatnaşyklarynda gymmatly tejribe toplady.
Garaşsyz Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýynyň Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan iki gezek ykrar edilmegi, sebitde ylalaşdyryjy merkeze öwrülmegi, Aşgabat şäherinde Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň açylmagy döwletimiziň at-abraýynyň barha ýokarlanýandygyna şaýatlyk edýän wakalar boldy.
Bitarap döwletimiziň Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň mejlislerinde ählumumy parahatçylygy, durnuklylygy, howpsuzlygy gorap saklamak hem-de berkitmek, Durnukly ösüş maksatlaryny amala aşyrmak boýunça halkara tagallalary birleşdirmek maksady bilen öňe sürýän teklipleri dünýä bileleşiginde giň goldawa eýe bolýar. Biz bu guramanyň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisinde hem ählumumy maksatlary hem-de wezipeleri amala aşyrmagyň bähbidine pandemiýa garşy göreşde tagallalary birleşdirmek, parahatçylygyň, howpsuzlygyň we durnukly ösüşiň hatyrasyna Bitaraplygyň dostlary toparynyň duşuşyklaryny dowam etdirmek, Merkezi Aziýada howpsuzlyk, parahatçylyk we ösüş meseleleri boýunça halkara forumy esaslandyrmak baradaky başlangyçlary öňe sürdük. «Merkezi Aziýa — Hazar sebiti» atly parahatçylyk, ynanyşmak we hyzmatdaşlyk zolagyny döretmek, maglumat howpsuzlygy we hyzmatdaşlyk boýunça ählumumy forumy geçirmek, Birleşen Milletler Guramasynyň Owganystana hemmetaraplaýyn goldaw berýän ýöriteleşdirilen düzümleriniň işini işjeňleşdirmek boýunça anyk teklipleri hödürledik.
Umuman, geçen 30 ýyl berkarar Watanymyz, mähriban halkymyz üçin şan-şöhratly ýyllar boldy. Biz ýeten belent sepgitlerimizden, gazanan ajaýyp üstünliklerimizden ruhlanyp, Garaşsyz, Bitarap ýurdumyzy mundan beýläk-de ösdürmegiň ýolunda häzirki we geljekki nesillerimiziň bagtyýar durmuşynyň hatyrasyna, berkarar döwletimiziň binýadyny has-da berkitmek, halkara abraýyny yzygiderli ýokarlandyrmak, ykdysady kuwwatyny artdyrmak üçin öňümizde has uly wezipeleri goýup, ösüşleriň täze belentliklerine tarap ynamly gideris.
Mähriban halkym!
Eziz watandaşlar!
Sizi Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk şanly baýramy bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn!
Size berk jan saglyk, uzak ömür, bagtyýar we abadan durmuş, mähriban Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmeginiň hatyrasyna alyp barýan işleriňizde uly üstünlikleri arzuw edýärin!
Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly BERDIMUHAMEDOW.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/41602
(Aşgabat, 2021-nji ýylyň 25-nji sentýabry)
Eziz watandaşlar, mähriban halkym!
Hormatly Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň we Hökümetiniň agzalary!
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip yglan edilen ýyl bolan 2021-nji ýylyň 27-nji sentýabrynda biz ýurdumyzyň baş baýramyny — eziz Diýarymyzyň beýik Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllyk ýubileýini aýratyn buýsanç bilen garşylaýarys. Bu sene Garaşsyz ýurdumyzyň hem-de agzybir halkymyzyň abraý-mertebesini we şan-şöhratyny arşa göterýän, biziň her birimizi täze, has belent maksatlara galkyndyrýan şanly wakadyr.
Mundan 30 ýyl ozal — 1991-nji ýylyň güýzünde biziň Garaşsyz Türkmenistan döwletimiz döredildi hem-de dünýä bileleşigi tarapyndan ykrar edildi.
Men siziň ähliňize, merdana halkyma berk jan saglyk, abadan we bagtyýar durmuş, Garaşsyz Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmegi ugrunda alnyp barylýan işlerde uly üstünlikleri tüýs ýürekden arzuw edýärin.
Eziz watandaşlar!
Ata Watanymyzyň täze taryhy, biziň gazanan üstünliklerimizdir ösüşlerimiz milli Garaşsyzlygymyzdan başlanýar. Özbaşdaklyk zamanynyň her bir güni, her aýy we ýyly, her onýyllygy örän möhüm syýasy, ykdysady, medeni we jemgyýetçilik wakalaryndan doly boldy. Siziň köpiňiz bu wakalaryň janly şaýady bolduňyz, şol wakalara işjeň gatnaşdyňyz.
Türkmenistan beýik Garaşsyzlygynyň gysga taryhy döwründe bütin dünýäde belent at-abraýa we mertebä eýe bolan özbaşdak döwlete öwrüldi.
Garaşsyzlyk merdana ata-babalarymyzyň özbaşdak döwlet gurmak hakyndaky arzuw-isleglerini amala aşyrmak üçin bize şert döretdi. Şu döwürde biziň demokratik, hukuk we dünýewi döwletimiziň berk esaslary goýuldy.
Halkymyzyň aňynda, medeni we ruhy durmuşynda uly özgerişler bolup geçdi, düýbünden täze jemgyýetçilik gatnaşyklary emele geldi. Biziň döwlet Garaşsyzlygymyz halkymyzyň gözbaşyny müňýyllyklardan alyp gaýdýan we nesillerden-nesillere geçirip gelýän maddy we ruhy gymmatlyklaryny, belent ynsanperwer däplerini gaýtaryp berdi.
Garaşsyzlyk ýyllarynda ähli ugurlarda, şol sanda daşary syýasatda, senagatda, innowasion hem-de durmuş ösüşinde uly üstünlikler gazanyldy. Demokratik, hukuk we dünýewi döwleti gurmakda biz şol milli tejribämize, şeýle hem ösen döwletleriň tejribesine daýandyk.
Biz Türkmenistanyň Garaşsyzlygyny yglan edip, ýönekeý bolmadyk iň kynçylykly döwürde döwletimize ýolbaşçylyk eden ýurdumyzyň ilkinji Prezidenti Saparmyrat Ataýewiç Nyýazowyň hatyrasyny belent tutýarys. Onuň ýolbaşçylygynda merdana halkymyzyň ägirt uly özgertmeleri amala aşyrandygyny hemişe ýatlarys.
Şol döwürde döwlet gurluşyny düzgünleşdirýän, dünýä we milli demokratik tejribesine, halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalarynadyr düzgünlerine laýyk gelýän Türkmenistanyň Konstitusiýasy kabul edildi.
Türkmen halkynyň taryhynyň, medeni-ruhy mirasynyň özboluşly beýany hökmünde döwlet nyşanlarymyz bolan Döwlet baýdagymyz, Döwlet tugramyz we Döwlet senamyz döredildi.
Ýurdumyzyň Konstitusiýasy esasynda döwletiň we jemgyýetiň, her bir şahsyýetiň bähbitlerini düzgünleşdirmäge hem-de deňligini üpjün etmäge gönükdirilen kanunlar işlenip düzüldi. Harby, hukuk goraýjy we milli howpsuzlyk edaralary düýpli özgerdildi. Türkmenistanyň Milli goşuny, şol sanda Guryýer goşunlary, Harby-howa we Harby-deňiz güýçleri, Serhet goşunlary döredildi.
Ýurdumyzda 1993-nji ýylyň 1-nji noýabrynda milli pul dolanyşyga girizildi.
Garaşsyz döwletimiziň Konstitusiýasynda «Türkmenistanda jemgyýetiň we döwletiň iň ýokary gymmatlygy adamdyr» diýlip beýan edilýär. Adamy goramak, goldamak we oňa hyzmat etmek döwlet häkimiýet edaralarynyň baş wezipeleridigi nygtalýar.
Şoňa görä-de, ýurdumyzda her bir adamyň syýasy, ykdysady, durmuş we beýleki raýatlyk hukuklaryny hem-de azatlyklaryny amala aşyrmak, döwletiň we jemgyýetiň demokratik kadalaryny hem-de hukuk esaslaryny berkitmek döwlet syýasatymyzyň esasy ugurlarynyň birine öwrüldi.
Şeýle hem ýurdumyzyň Konstitusiýasynda Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasynyň Tertipnamasynyň, Adam hukuklary baradaky ählumumy Jarnamanyň maksatlaryna we kadalaryna ygrarlydygy tassyklanýar. Şu maksat bilen, ýurdumyzda adam hukuklary boýunça Milli meýilnama kabul edildi. Bu meýilnama adam hukuklaryny berjaý etmegiň köpugurlydygyny göz öňünde tutýar hem-de geljekde kämilleşdirmäge gönükdirilendir.
Türkmenistanyň Konstitusiýasyna hem-de halkara hukugyň umumy kabul edilen kadalaryna laýyklykda, zenanlar bilen erkekler üçin deň hukuklary üpjün etmek düzgüni hem biziň döwlet syýasatymyzyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri hökmünde çykyş edýär.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Türkmenistanyň Garaşsyz döwlet hökmünde ykrar edilmegi, ilkinji nobatda, ýurdumyzyň içeri we daşary syýasatyny özbaşdak kesgitlemek üçin amatly şertleri döretdi. Merdana ata-babalarymyzyň jemgyýetimizi birleşdirýän milli döwleti döretmek baradaky arzuwlaryny goldanyp, täze demokratik, hukuk we dünýewi döwleti gurmak, täze raýat jemgyýetini döretmek, ýurdumyzy dünýäniň durnukly ösýän döwletleriniň birine öwürmek boýunça tapgyrlaýyn işler amala aşyryldy.
Geçen döwürde raýatlarymyzyň durmuşynyň derejesini we hilini ýokarlandyrmak, bäsdeşlige ukyply milli ykdysadyýeti döretmek boýunça hemmetaraplaýyn oýlanyşykly, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegi göz öňünde tutýan maksatnamalar üstünlikli durmuşa geçirildi. Bu işler häzirki döwürde hem netijeli dowam edýär.
Berkarar Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýylynyň içinde ýurdumyzyň ykdysadyýetine goýlan iri maýa goýumlarynyň möçberi 200 milliard amerikan dollaryndan hem geçdi. Bu serişdeleriň 60 göterimden hem köpüsi senagat pudagyny ösdürmäge gönükdirildi.
Daşary ýurt maýa goýumlarynyň paýy onuň umumy möçberiniň 15 göterimine golaýlaýar.
«Adam maýasyna», ylym-bilim, saglygy goraýyş ulgamlaryna hem köp serişdeler goýberildi. Häzirki döwürde Durnuklaşdyryş gaznasynyň serişdeleriniň hasabyna Türkmenistanyň maliýe taýdan durnukly ösüşi saklanýar.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Ýurdumyzyň nebitgaz gorlary hojalyk pudaklaryny durnukly ösdürmek üçin zerur bolan düýpli maýa goýumlaryny toplamakda aýratyn orny eýeläp, milli ykdysadyýetimiziň kuwwatly daýanjyna öwrüldi.
Uglewodorod serişdeleriniň dünýä ähmiýetli gorlaryna eýe bolan Türkmenistan ägirt uly energiýa mümkinçiliklerini öz halkynyň we bütin adamzadyň bähbidine netijeli peýdalanmaga jogapkärli çemeleşip, bu ugurda anyk, yzygiderli ädimleri ädýär.
Tebigy gazy dünýä bazarlaryna diwersifikasiýa ýoly bilen ibermek «mawy ýangyjyň» gorlary boýunça dünýäde dördünji orny eýeleýän ýurdumyzyň energetika strategiýasynyň möhüm maksatlaryndan biridir. Energiýa serişdeleriniň ygtybarly we durnukly üstaşyr geçirilmegi hakynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň Türkmenistanyň başlangyjy bilen biragyzdan kabul eden Rezolýusiýalary muňa aýdyň şaýatlyk edýär.
Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň taslamasyny amala aşyrmagyň hem uly geosyýasy we geoykdysady ähmiýeti bardyr. Türkmen tebigy gazynyň täze energetika köprüsi Günorta Aziýanyň uly ýurtlaryna ony uzak möhletleýin ibermegi üpjün edip, tutuş sebitiň durmuş-ykdysady ösüşine kuwwatly itergi berer. Sebitde işewür hyzmatdaşlygy, parahatçylygy hem-de durnukly ösüşi pugtalandyrar.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Energetika senagaty hem ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň möhüm pudagy bolup durýar. Şoňa görä-de, Garaşsyz Watanymyzda täze, kuwwatly elektrik stansiýalaryny gurup, ulanmaga bermek, hereket edýän gaz turbinaly elektrik stansiýalaryny döwrebap ýagdaýa getirmek hem-de olaryň täzelerini gurmak boýunça depginli işler alnyp barylýar.
Ýurdumyzda, şol sanda paýtagtymyz Aşgabatda halkalaýyn energetika ulgamy döredildi. Häzirki zaman energiýa tygşytlaýjy tehnologiýalary peýdalanmak esasynda elektrik energiýasy bilen üpjünçiligi has-da gowulandyrmak, ýerli tebigy-howa şertlerini nazara alyp, Gün we ýel energiýasyny almak bilen bagly taslamalary amala aşyrmak boýunça hem netijeli işler durmuşa geçirilýär.
Mary welaýatynda Merkezi Aziýada iň uly ýokary tehnologiýaly elektrik stansiýasy guruldy. Döwletimiziň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllyk ýubileýi mynasybetli bolsa Lebap welaýatynyň Çärjew etrabynda kuwwatlylygy 432 megawat bolan gaz turbinaly täze elektrik stansiýasy ulanmaga berildi. Balkan welaýatynyň Serdar etrabynda Gün we ýel elektrik energiýasyny öndürýän stansiýany gurmak hem göz öňünde tutulýar.
Bu işleriň ählisi ata Watanymyzy elektrik energiýasy bilen özüni doly üpjün edýän we ony daşary ýurtlara hem ibermäge örän uly mümkinçiligi bolan döwlete öwürýär.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Garaşsyzlyk ýyllarynda oba hojalyk pudagy hem yzygiderli ösüşe eýe boldy. Ýurdumyzyň agrosenagat toplumyny döwlet tarapyndan goldamagyň bitewi ulgamyna laýyklykda, her ýyl bu pudaga köp möçberde maýa goýumlary goýulýar. Şeýle hem ýerleriň melioratiw ýagdaýyny gowulandyrmak, topragyň hasyllylygyny ýokarlandyrmak, seleksiýany we tohumçylygy ylmy esasda ösdürmek, oba hojalygyna has tygşytly tehnologiýalary, iň öňdebaryjy ylmy-tehniki usullary ornaşdyrmak boýunça maksatnamalar durmuşa geçirilýär.
Ýurdumyzyň ähli sebitlerinde häzirki zaman galla we maldarçylyk toplumlary, ýyladyşhanalar, sowadyjy ammarlar we oba hojalyk önümlerini gaýtadan işleýän kärhanalar guruldy.
Dünýäniň öňdebaryjy firmalarynyň ýokary öndürijilikli, döwrebap oba hojalyk tehnikalary, däne hem-de pagta ýygýan kombaýnlary yzygiderli satyn alynýar.
Türkmenabat şäherindäki himiýa kärhanasynda, Tejenkarbamid, Marykarbamid we Garabogazkarbamid zawodlarynda, «Balkanabat» hem-de «Bereket» ýod kärhanalarynda, «Maryazot» we «Garabogazsulfat» önümçilik birleşiklerinde ýokary hilli mineral dökünler we himiýa önümleri öndürilýär. Munuň özi zähmet öndürijiligini ýokarlandyrmaga, gallanyň we gowaçanyň, şalynyňdyr gant şugundyrynyň, beýleki oba hojalyk ekinleriniň bol hasylyny ýetişdirmäge, azyk bolçulygyny üpjün etmäge ýardam berýär.
Ak bugdaýyň ýurdy bolan Garaşsyz döwletimizde şu ýyl gallaçylarymyz Watan harmanyna 1 million 400 müň tonnadan hem köp däne tabşyrdylar. Bu ajaýyp netije zähmetsöýer daýhanlarymyzyň Garaşsyz Watanymyzyň şanly baýramyna mynasyp sowgadydyr.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmekde we bol hasyl almakda ýaşaýşyň çeşmesi bolan suwa hemişe aýratyn orun degişlidir. Gadymy türkmen topragy suwarymly ekerançylygyň ilkinji mekanlarynyň biri bolupdyr. Ata-babalarymyz bol hasyl berýän bereketli toprakda ýaşamak bilen, ýeri işläp bejermegiň, suwa sarpa goýmagyň we ony tygşytly ulanmagyň nusgalyk usullaryny bize miras galdyrypdyr. Suw damjasyny altyn dänesine deňäp, dag jülgelerinden gözbaş alýan çeşmeleriň, ýaplaryňdyr akabalaryň suwuny tygşytly ulanypdyr.
Şoňa görä-de, halkymyz «Suw damjasy — altyn dänesi», «Daýhanyň hazynasy — ýer — suw», «Suwly ýer — gül, suwsuz ýer — çöl» ýaly, suw bilen bagly köp sanly nakyllary döredipdir. Biziň günlerimizde hem ata-babalarymyzyň parasatly däplerine eýerip, suwy tygşytly we netijeli ulanmak döwlet syýasatymyzyň örän möhüm wezipeleriniň biri bolup durýar. Şu maksat bilen, suw tygşytlaýjy tehnologiýalar önümçilige giňden ornaşdyrylýar. Suw hojalyk desgalarydyr ulgamlary gurlanda, ylmyň we öňdebaryjy tejribäniň häzirki zaman usullary ulanylýar.
Biz Merkezi Aziýa sebitinde ilkinji bolup, zeý suwlaryny toplaýan «Altyn asyr» Türkmen kölüni gurup, ýurdumyzda daşky gurşawa aýawly garamak boýunça möhüm işleriň amala aşyrylýandygyny bütin dünýä görkezdik.
Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly baýramy mynasybetli Balkan welaýatynyň Bereket etrabynda göwrümi 18 million kub metr bolan howdany ulanmaga berdik. Bu taslamanyň amala aşyrylmagy suw serişdelerini aýawly ulanmakda we oba hojalyk ekinlerinden bol hasyl almakda ýene-de bir möhüm ädim boldy.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Daşky gurşawyň arassalygyny we baýlygyny gorap saklamak, tebigy serişdelere aýawly garamak we olary tygşytly ulanmak, önümçilige ekologiýa taýdan arassa tehnologiýalary ornaşdyrmak döwlet syýasatymyzyň ileri tutulýan ugurlarydyr.
Ata Watanymyzy bagy-bossanlyga öwürmek, ekologik abadançylygy üpjün etmek, ösümlik we haýwanat dünýäsini gorap saklamak boýunça işleri amala aşyryp, biziň ýurdumyz häzirki döwrüň möhüm ekologiýa we suw meselelerini çözmekde abraýly halkara guramalar bilen netijeli hyzmatdaşlygy giňeltmek ugrunda çykyş edýär.
Aşgabatda Merkezi Aziýada howanyň üýtgemegi bilen bagly tehnologiýalar boýunça sebit merkezini açmak, Birleşen Milletler Guramasynyň Aral deňziniň sebiti üçin Ýörite maksatnamasyny we Suw strategiýasyny işläp taýýarlamak baradaky biziň tekliplerimiz dünýäde giň goldaw tapdy.
Merkezi Aziýanyň döwletler Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynda hem biz howanyň üýtgemegine getirýän ýaramaz täsirleri azaltmak we oňa uýgunlaşmak maksady bilen, sebit hyzmatdaşlygyny pugtalandyrmak boýunça teklipleri öňe sürdük. Çölleşmä garşy göreşmek, suw we energetika serişdelerini aýawly ulanmak, daşky gurşawy goramak, serişde tygşytlaýjy hem-de «ýaşyl» tehnologiýalary ornaşdyrmaga, şol sanda dikeldilýän energiýa çeşmelerini ösdürmäge gönükdirilen taslamalarydyr maksatnamalary taýýarlamak baradaky başlangyçlar bilen çykyş etdik.
«Türkmenistanyň Aral boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Konsepsiýasynyň», «Howanyň üýtgemegi barada Türkmenistanyň Milli strategiýasynyň» rejelenen görnüşiniň, «Türkmenistanyň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Milli tokaý maksatnamasynyň» kabul edilmegi ýurdumyzyň we sebitiň ekologik abadançylygyny üpjün etmäge gönükdirilen maksatnamalaýyn işleriň esasy bolup durýar.
«Bir nahal ekseň, ýaşyň baky», «Bag — ekeniňki, ýap — çekeniňki» diýlişi ýaly, ata-babalarymyzdan miras galan milli däp-dessurlarymyza eýerip, her ýyl ýurdumyzda millionlarça düýp bag nahallaryny ekmek indi asylly däbe öwrüldi.
Hemişelik Bitaraplygymyzyň 25 ýyllygynyň hormatyna geçen ýyl Aşgabat şäheriniň daş-töwereginde we welaýatlarda 25 million düýp miweli, saýaly, pürli baglar hem-de üzüm ekilen bolsa, bu ýyl Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli, ilkinji gezek 30 million düýp nahal oturtmak göz öňünde tutulýar.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Garaşsyz Diýarymyzyň önümleriniň daşary ýurtlara iberilýän möçberlerini artdyrmaga, beýleki döwletlerden getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri özümizde öndürmäge, ýurdumyzda azyk bolçulygyny berkitmäge, iş orunlaryny artdyrmaga gönükdirilen döwlet maksatnamalaryny ýerine ýetirmek boýunça-da uly işler alnyp barylýar.
Şu maksat bilen, ýurdumyzda köp sanly häzirki zaman tehnologiýaly kärhanalardyr zawodlar gurlup ulanmaga berildi. Diňe soňky döwürde Mary we Garabogaz karbamid zawodlary, Gyýanlydaky gazhimiýa toplumy, Ahal welaýatyndaky tebigy gazdan benzin öndürýän zawod we «Türkmen aýna önümleri» kärhanasy bina edildi. Bu kärhanalaryň önümleri ýurdumyza daşary ýurt pulunda goşmaça girdejileri getirýär.
Häzirki döwürde ýurdumyzdaky 80-den gowrak iri dokma kärhanasynda dürli nah we garyşyk ýüplük taýýarlanýar. Dünýä bazarlarynda uly isleg döredýän tüýjümek, jins we örme matalar, köp görnüşli taýýar eginbaşlar we el halylary öndürilýär.
Ýaňy-ýakynda hem biz Ahal welaýatynyň Kaka etrabynda täze dokma toplumyny işe girizdik we Babadaýhan etrabynda-da ýene bir dokma toplumyny ulanmaga bermegi göz öňünde tutýarys.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Häzirki döwür täze garaýyşlarydyr innowasion önümçilikleri döretmegi talap edýär. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzda ýokary tehnologiýalara we düýpli nazary ylymlara esaslanýan sanly ykdysadyýeti döretmek boýunça toplumlaýyn işler alnyp barylýar. Biz milli ykdysadyýetimiziň täze, depginli ösýän ugruna öwrülen elektron senagaty döredýäris.
Häzirki döwürde ýurdumyzda smart-telewizorlar, noutbuklar, planşetler, monobloklar, sensorly ekrany bolan kompýuterler, çek-printerler, skanerler we beýleki görnüşdäki elektron önümler öndürilýär.
Bu ugurda biz ylmy-barlag edaralary we ýokary okuw mekdepleriniň ylmy merkezleri, elektron aragatnaşygyň önümçilik kärhanalary bilen Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň hyzmatdaşlygy pugtalandyrmagyny geljekki ösüşiň esasy şertlerinden biri hasaplaýarys. Senagat we awtomobil elektronikasyny, lukmançylyk hem-de kompýuter tehnikasyny, elektron we beýleki harytlary öndürmek, şeýle hem täze kärhanalary döretmek zerur diýip pikir edýäris.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Telekeçiligi döwlet tarapyndan goldamagyň ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň ileri tutulýan ugurlarynyň biridigi size gowy mälimdir. Häzirki döwürde kiçi we orta telekeçiligi sazlaşykly ösdürmek, hususy başlangyçlary goldamak üçin has amatly hukuk, ykdysady, maliýe we durmuş şertleri döredildi.
Ýokary hilli, bäsdeşlige ukyply önümleri öndürmekde, azyk bolçulygyny döretmekde, senagat kärhanalarynydyr söwda merkezlerini, häzirki zaman obalaryny gurmakda hususy pudaga uly orun berilýär. Bäsdeşlige ukyply, import harytlarynyň ornuny tutýan, eksporta niýetlenen ýokary hilli önümleri öndürýän, Türkmenabat — Aşgabat — Türkmenbaşy ýokary tizlikli awtomobil ýoluny hem-de Ahal welaýatynyň döwrebap edara ediş merkezini gurýan we beýleki iri taslamalary amala aşyrýan hususy kärhanalaryň alyp barýan işlerini aýratyn bellemek isleýärin.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Halkymyzyň abadan we bagtyýar durmuşy baradaky alada biziň döwlet syýasatymyzyň baş maksady bolup durýar. Türkmenistanyň Prezidentiniň Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, 43 milliard 800 million manat gönükdirildi we özleşdirildi.
Häzirki döwürde ýurdumyzda 91 hassahana, 153 saglyk öýi we merkezi, 85 medeniýet öýi, 370 sany mekdebe çenli çagalar edarasy, 529 orta mekdep, 117 sport mekdebi, 86 sany sport desgasy, 7 müň kilometre golaý awtomobil ýollary guruldy.
Bulardan başga-da, umumy meýdany 42 million inedördül metre golaý ýaşaýyş jaýlary ulanmaga berildi, köp sanly beýleki durmuş maksatly taslamalar amala aşyryldy.
Täze önümçilik we durmuş maksatly desgalary, awtomobil hem-de demir ýollary, köprüleri gurmagyň halkara we milli taslamalary üstünlikli amala aşyryldy. Şol desgalaryň hatarynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagyny, Türkmenistan — Hytaý, Türkmenistan — Eýran, Gündogar — Günbatar gaz geçirijilerini bellemek bolar. Şonuň ýaly-da, transmilli Demirgazyk — Günorta, şeýle hem Serhetabat — Turgundy demir ýollaryny, Amyderýanyň üstünden geçýän awtomobil we demir ýol köprülerini, Aşgabat, Türkmenbaşy, Türkmenabat, Kerki Halkara howa menzillerini, Türkmenbaşy Halkara deňiz portuny mysal getirmek bolar. Bu Garaşsyzlyk ýyllarynda amala aşyrylan ägirt uly işleriň diňe bir bölegidir.
Ýurdumyzy senagat taýdan ösdürmek boýunça taslamalaryň durmuşa geçirilmegi, halkara ulag geçelgeleriniň döredilmegi, döwletimiziň älem giňişligini özleşdirýän ýurtlaryň hataryna goşulmagy, şäherdir obalarymyzyň özgerdilmegi, ak mermerli paýtagtymyz Aşgabadyň dünýäniň iň owadan şäherleriniň birine öwrülmegi ata Watanymyzyň gazanan bu beýik üstünliklerine we ýeňişlerine buýsanç duýgularyny döredýär.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Ykdysadyýetimiziň çalt ösýän we geljegi uly pudaklary bolan ulag hem-de aragatnaşyk ulgamlaryny kämilleşdirmäge hem aýratyn üns berilýär. Häzirki döwürde gadymy Beýik Ýüpek ýolunyň geçen ugurlary amala aşyrylýan ulag-logistika strategiýasynyň esasynda goýuldy. Bu ulgamlara dünýä ylmynyň gazanan üstünliklerini we häzirki döwrüň tehnologiýalaryny ornaşdyrmak esasynda demir ýol, awtomobil, howa, deňiz hem-de derýa üpjünçilik desgalarynyň düýpli durky täzelenýär. Dünýä belli kompaniýalaryň öndürýän ýolagçy awtobuslary, ýeňil we ýük awtoulaglary yzygiderli satyn alynýar.
Bu strategiýanyň durmuşa geçirilmegi Ýewraziýa ulag ulgamyna ýurdumyzyň işjeň goşulmagyna ýardam berýär. Garaşsyz Watanymyzyň geografik taýdan amatly ýerleşmegi bäsdeşlige ukyply ulag üpjünçilik ulgamyny emele getirmek üçin uly mümkinçilikleri döredýär.
Türkmenistan Gündogar — Günbatar, Demirgazyk — Günorta ugurlary boýunça üstaşyr ulag gatnawlarynyň taslamasyny amala aşyrmak bilen, Owganystan — Türkmenistan — Azerbaýjan — Gruziýa — Türkiýe (Lapis Lazuli), Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Oman, TRASEKA halkara ulag geçelgelerini döretmäge işjeň gatnaşýar.
Siziň bilşiňiz ýaly, Hazar deňziniň kenarynda Türkmenbaşy Halkara porty bina edildi. Ony diňe biziň ýurdumyzyň däl, eýsem, tutuş Merkezi Aziýanyň hem «esasy deňiz derwezesi» diýip atlandyryp bolar.
Şu ýyl Akina — Andhoý menzilleriniň arasynda 30 kilometrlik demir ýol, Kerki — Şibirgan ugry boýunça uzynlygy 153 kilometr bolan elektrik geçiriji, şeýle hem Ymamnazar — Akina we Serhetabat — Turgundy optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamlary ulanmaga berildi.
Biziň alyp barýan ulag syýasatymyzy dünýä jemgyýetçiligi işjeň goldaýar. Size mälim bolşy ýaly, biziň başlangyçlarymyz we tekliplerimiz esasynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy dört sany taryhy Rezolýusiýany kabul etdi.
Bu guramanyň Baş Assambleýasynyň 75-nji maslahatynyň 96-njy umumy mejlisinde “Koronawirus keseliniň (COVID-19) pandemiýasy we ondan soňky döwürde durnukly ösüş üçin üznüksiz we ygtybarly halkara ýük daşamalary üpjün etmek maksady bilen, ulagyň ähli görnüşleriniň arabaglanyşygyny berkitmek” atly Rezolýusiýanyň kabul edilmegi 2021-nji ýylyň halkara derejede ykrar edilen ähmiýetli wakasy boldy.
Bu Rezolýusiýanyň kabul edilmegi halkara ulag we logistika hyzmatdaşlygyny ösdürmekde täze mümkinçilikleri döretmäge, ony ählumumy hem-de sebit derejelerinde berkitmäge ýardam berer. Biziň uzak möhletli halkara strategiýalarymyzy we taslamalarymyzy ýerine ýetirmäge, Birleşen Milletler Guramasynyň 70-nji mejlisinde kabul edilen Durnukly ösüş maksatlaryny üstünlikli amala aşyrmaga hemaýat eder.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Häzirki döwrüň ylmy-tehniki ösüşine, iň täze tehnologiýalara, bilimlere we innowasiýalara daýanmak bilen, biz ylym-bilimi, medeniýeti ösdürmekde baý tejribe topladyk.
Ruhy taýdan ösen, beden taýdan sagdyn, giň gözýetimli nesilleri terbiýeläp ýetişdirmäge hem uly üns berilýär. Öňdebaryjy dünýä tejribesi esasynda nesillerimiz üçin häzirki zaman bilimlerini ele almakda, ylym we döredijilik bilen meşgullanmakda giň mümkinçilikler döredilýär. Okuw-terbiýeçilik işleriniň esaslary kämilleşdirilýär, milli maksatnamalar we konsepsiýalar üstünlikli durmuşa geçirilýär.
Şunuň bilen birlikde, jemgyýetimizi birleşdirýän we ruhlandyryjy güýç bolan milli medeniýetimizi ösdürmäge hem-de wagyz etmäge aýratyn üns berilýär.
Häzirki zaman teatrlary, kitaphanalarydyr muzeýleri, medeniýet öýleri milli medeniýetimiziň we sungatymyzyň depginli ösýändiginiň aýdyň şaýadydyr.
Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe geçen zamanlaryň ruhy aýratynlygyny, beýik ata-babalarymyzyň pähim-paýhasyny özünde jemleýän milli mirasymyzy hem-de medeni-ruhy gymmatlyklarymyzy dikeltmek, gorap saklamak we öwrenmek boýunça hem uly işler alnyp barylýar.
Bu bolsa halkymyzyň taryhy-medeni mirasyna aýawly garalýandygyna şaýatlyk edýär. Geçmişden geljege geçirilýän gymmatlyk hökmünde döwürleriň arabaglanyşygyny beýan edip, nesilleri birleşdirýär.
Sebäbi medeniýet halkyň kalbydyr.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlaryna laýyklykda, jemgyýetde sagdyn ýaşaýyş-durmuş kadalaryny emele getirmek, bedenterbiýäni we köpçülikleýin sporty has-da işjeňleşdirmek boýunça uly işler geçirilýär. Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy bilen özara hyzmatdaşlygyň çäklerinde ýurdumyzda birnäçe howply ýokanç keseller ýok edildi. Bu ugurda gazanylan üstünlikler üçin halkara güwänamalar we tassyknamalar berildi.
Ýurdumyzyň welaýatlarynda, paýtagtymyzda häzirki zaman hassahanalary we ylmy-kliniki merkezler, Olimpiýa şäherçesi, köpugurly sport toplumlary, stadionlar, sport meýdançalary guruldy. Sportuň döwrebap üpjünçilik ulgamlary döredildi.
Biziň ýurdumyz Halkara Olimpiýa Komitetiniň we Aziýanyň Olimpiýa Geňeşiniň agzasy bolmak bilen, halkara Olimpiýa hereketiniň ösüşine mynasyp goşant goşýar. Ýurdumyzda Aziada — 2017, «Amul — Hazar 2018» halkara awtorallisi, Beýik Ýüpek ýolunyň ugry boýunça estafetalar we köpçülikleýin welosiped ýaryşlary, Agyr atletika boýunça dünýä çempionaty ýaly sport ýaryşlary ýokary derejede geçirildi.
Ýaponiýanyň paýtagty Tokioda geçirilen ХХХII tomusky Olimpiýa oýunlarynda türkmen sportunyň taryhynda ilkinji Olimpiýa medaly gazanyldy. Bu bolsa ýurdumyzyň halkara giňişlikde sport abraýynyň belende galýandygyna şaýatlyk edýän örän ýokary sport üstünliginiň nyşanyna öwrüldi.
Biz türgenlerimiziň mundan beýläk-de halkara ýaryşlara gatnaşyp, ýurdumyzyň sport abraýyny mynasyp gorajakdyklaryna, watansöýüjiligiň we sport ussatlygynyň aýdyň mysallaryny görkezjekdiklerine berk ynanýarys.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Türkmenistanyň Döwlet býujetiniň girdejileriniň çalt depginler bilen artmagy ýurdumyzyň maýa goýum işjeňligine oňyn täsirini ýetirýär. Soňky ýyllaryň dowamynda Döwlet býujetiniň girdeji bölegi yzygiderli ýokarlanýar. Döwlet býujetiniň serişdeleriniň köp bölegi jemgyýetçilik we durmuş hyzmatlaryny goldamaga gönükdirilýär.
Welaýatlarda köp möçberde maliýe serişdeleri obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça işleri amala aşyrmak üçin sarp edilýär.
Döwlet býujetiniň çykdajylarynyň uly bölegi durmuş ulgamyny maliýeleşdirmäge, şol sanda saglygy goraýyş, bilim, medeniýet, jemagat hojalygy ulgamlaryny kämilleşdirmäge gönükdirilýär. Zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň we talyp haklarynyň möçberleriniň yzygiderli ýokarlandyrylmagynyň, nyrh syýasatynyň oýlanyşykly alnyp barylmagynyň, hususy başlangyçlara goldaw berilmeginiň, goşmaça durmuş ýeňillikleriniň berilmeginiň hasabyna, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmekde ýokary netijeler gazanyldy.
Durnukly ösüş maksatlaryny ýerine ýetirmek boýunça wezipeler kesgitlendi. Şol wezipeleri durmuşa geçirmegiň çäklerinde biz häzirki we geljekki nesilleriň isleglerini kanagatlandyrmak maksady bilen, durnukly ösüşe geçmek boýunça zerur işleri amala aşyrýarys. Ilatymyzy elýeterli, ýokary hilli lukmançylyk we bilim hyzmatlary bilen üpjün etmegi başardyk. Howanyň üýtgemegine uýgunlaşmak we onuň täsirini azaltmak boýunça hem zerur çäreler görüldi.
Garaşsyz döwletimizi durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek, jemi içerki önümiň jan başyna düşýän möçberi babatda Türkmenistan dünýäde ýokary girdejili ýurtlaryň ortaça derejesine ýetdi. Bu bolsa ýurdumyzda amala aşyrylýan pul-karz, salgyt-býujet, nyrh emele getiriş, maýa goýum syýasatynyň netijelidiginiň aýdyň görkezijisidir. Bu üstünliklerimizi Halkara Pul gaznasy, Bütindünýä banky we beýleki abraýly halkara guramalar tassyklaýar.
Milli önüm, jemi içerki önüm, jemgyýetçilik önümçiliginiň möçberi, maýa goýumlar, pul dolanyşygynyň umumy möçberi ýaly makroykdysady görkezijiler ýokary derejede durnukly saklanýar.Bulardan başga-da, ykdysadyýetiň öňdebaryjy pudaklaryny tehniki taýdan üpjün etmäge, düzümleri döwrebap ýagdaýa getirmäge, durmuş-ykdysady maksatnamalary we iri maýa goýum taslamalaryny durmuşa geçirmäge gönükdirilýän serişdeleriň möçberleri hem ep-esli artdyryldy.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Ykdysady özgertmeleriň netijesinde ýurdumyzda ösen önümçilik düzümi, köpugurly ulag-kommunikasiýa ulgamy bolan, esasy zat bolsa, adam maýasy bilen ýokary derejede üpjün edilen milli ykdysadyýetiň döredilendigini häzir biz ynamly aýdyp bileris.
Ykdysadyýetiň ähli pudaklaryny sanly ulgama geçirmegiň we diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegiň, innowasion önümçilik düzümlerini döretmegiň, döwletara we halkara hyzmatdaşlygy giňeltmegiň, daşary ykdysady mümkinçilikleri ýokarlandyrmagyň, maýa goýum işini has-da işjeňleşdirmegiň hasabyna, biz ýurdumyzyň dünýä ykdysady ulgamyna gatnaşmagynyň derejesini barha ýokarlandyrýarys.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Dünýäde dowam edýän çylşyrymly ýagdaýlara garamazdan, biz ählumumy ykdysady çökgünligiň ýurdumyzyň ykdysadyýetine ýetirýän täsirini azaltmak boýunça uly işleri dowam etdirýäris. Býujet ulgamynyň durnukly bolmagyny gazanmak, döwletiň çykdajylar boýunça borçnamalaryny ýerine ýetirmegini netijeli dolandyrmak, raýatlaryň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak babatda zerur işleri amala aşyrýarys.
Häzirki döwürde ýurdumyzda umumy bahasy 37 milliard amerikan dollaryndan hem gowrak bolan 2,5 müňe golaý iri desganyň gurluşygy alnyp barylýar. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda, şäher we oba ýerleriniň üpjünçilik ulgamlaryny ösdürmek, ýurdumyzy senagat taýdan ösen döwlete öwürmek, ulag-logistika üpjünçilik ulgamlaryny döretmek boýunça zerur işler alnyp barylýar.
Aşgabatda täze iri ýaşaýyş toplumlarynyň, Ahal welaýatynyň edara ediş merkeziniň, şeýle hem ýurdumyzyň dürli sebitlerinde häzirki zaman obalarynyňdyr şäherçeleriniň gurluşygy ýokary depginlerde dowam edýär. Ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk şanly baýramy mynasybetli 30 desgany ulanmaga bermek göz öňünde tutulypdy. Ýöne, mähriban halkymyzyň yhlasly we tutanýerli zähmeti netijesinde, ýanwar — sentýabr aýlarynda 56 sany iri desga, şol sanda umumy meýdany 509 müň inedördül metr bolan ýaşaýyş jaýlary ulanmaga berildi.
Ýylyň ahyryna çenli ýene-de 14 sany iri desgany we ýaşaýyş jaý toplumlarynyň birnäçesini ulanmaga bermek göz öňünde tutulýar.
Şu ýylyň 8 aýynyň jemleri boýunça, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, jemi içerki önümiň möçberi 6,2 göterim artdy. Bu bolsa ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň has-da berkeýändiginiň we öňde goýlan wezipeleriň üstünlikli çözülýändiginiň aýdyň subutnamasydyr.
Biziň ýurdumyza Bütindünýä Söwda Guramasynyň synçysynyň derejesiniň berilmegi söwdany we telekeçiligi ösdürmekde möhüm ädim boldy. Bu bolsa milli ykdysadyýetimize daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek, goşmaça iş orunlaryny döretmek, ähli pudaklaryň üpjünçilik ulgamlaryny ösdürmek üçin täze mümkinçilikleri açýar.
«Fitch Ratings» halkara agentligi biziň ýurdumyza «B+durnukly» derejäni berdi. Şeýle derejäniň alynmagy ykdysadyýetimiziň depginli ösýändiginiň aýdyň subutnamasydyr.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Ýöne biz gazanylan üstünlikler bilen birjik-de çäklenmeli däldiris. Geljekde hem başlan özgertmeler syýasatymyzy dowam etmegi, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ýokary depginler bilen ösdürmegi baş maksadymyz hasaplaýarys.
Häzirki döwürde biziň öňümizde oba hojalyk önümleriniň öndürilýän möçberlerini artdyrmak, azyk bolçulygyny üpjün etmegi gowulandyrmak, ýer-suw serişdelerini tygşytly we oýlanyşykly ulanmak, daşky gurşawy goramak ýaly örän giň möçberli wezipeler durýar. Biz milli ykdysadyýetiň häzirki ösüş şertlerinde öňdebaryjy tehnologiýalary giňden ornaşdyrmalydyrys. Täze ykdysady gatnaşyklary emele getirmelidiris. Hususan-da, oba hojalyk pudagynda özgertmeleri durmuşa geçirmäge telekeçileri giňden çekmelidiris. Bu ugurda ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamalydyrys.
Oba ilatynyň ýaşaýşynyň durmuş-ykdysady derejesini ýokarlandyrmak boýunça ähli zerur çäreleri görmelidiris.
Ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň strategiýasy, amala aşyrylýan düýpli özgertmeler bizden ylym-bilim, medeniýet ulgamlarynda özgertmeleriň täze tapgyryny geçirmegi hem talap edýär. Biz ylmy, bilim we medeni diplomatiýa döwlet syýasatynyň möhüm bölegi hökmünde garaýarys. Sebäbi bilim we ylym ulgamlarynda hyzmatdaşlygy ösdürmek, medeni gymmatlyklary wagyz etmek ylmy, bilim we medeni diplomatiýanyň möhüm guraly bolup durýar.
«Dizaýn» ugrundan Aşgabat şäherini ÝUNESKO-nyň Şäherleriň döredijilik toruna girizmek, Dutar ýasamak senetçiligi, dutarda saz çalmak we bagşyçylyk sungatyny, Türkmen alabaý itlerini ýetişdirmegiň milli tejribesini, Türkmen keçe we demirçilik senedini, Türkmen tazysy we elguşçylyk sungatyny, Türkmen milli göreşini Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna goşmak zerurdyr.
Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň şanly 300 ýyllygyny ÝUNESKO-nyň derejesinde bellenýän şanly seneleriň sanawyna goşmak, ýokary okuw mekdeplerinde ÝUNESKO kafedralaryny döretmek, ÝUNESKO-nyň Mekdepler birleşigine ýurdumyzyň orta mekdepleriniň birnäçesini girizmek biziň öňümizde durýan möhüm wezipelerdir.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň agzalarynyň hem-de Mejlisiniň deputatlarynyň ähli tagallalary döwlet bilen jemgyýeti, her bir şahsyýeti sazlaşykly ösdürmegi we olaryň bähbitleriniň deň bolmagyny üpjün etmegi, ýurduň hukuk ulgamyny berkitmegi hem-de kämilleşdirmegi, halkara guramalar we dünýä döwletleri bilen hyzmatdaşlygy ösdürmegi göz öňünde tutýan kanunlary işläp taýýarlamaga gönükdirilmelidir.
Parlament diplomatiýasyny giňeltmek, hususan-da, Birleşen Milletler Guramasynyň ýöriteleşdirilen edaralary, Parlamentara Birleşik, Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Parlament Assambleýasy, beýleki iri halkara parlament assambleýalary bilen parlament diplomatiýasyny giňeltmek zerur bolup durýar.
Biziň ýurdumyz ägirt uly serişde gorlaryna eýedir. Şoňa görä-de, çig maly gaýtadan işleýän täze zawodlary gurmaly. Hereket edýän kärhanalary döwrebap ýagdaýa getirmegi we täzeden enjamlaşdyrmagy üpjün etmeli. Şol bir wagtda-da ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamaly. Häzirki zaman kärhanalarynda işlemek üçin olaryň hünär derejesini ýokarlandyrmaly. Bu bolsa täze iş orunlaryny döretmäge we daşary ýurtlara iberilýän önümleriň möçberlerini artdyrmaga mümkinçilik berer.
Halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek hem zerur bolup durýar. Şu maksat bilen, ýurdumyzyň strategik taýdan möhüm pudaklaryna, şol sanda nebitgaz we himiýa pudaklaryna daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmeli. Biz ýurdumyzyň baý tebigy serişdelerini, ykdysady we maýa goýum kuwwatyny ulanmagyň, halkara hyzmatdaşlygy giňeltmegiň we daşary ykdysady mümkinçiliklerimizi artdyrmagyň esasynda milli ykdysadyýetimizi ösdürmek üçin ähli tagallalary etmelidiris.
Durnukly ykdysady ösüşi gazanmak üçin «Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüşiniň 2011 — 2030-njy ýyllar üçin Milli maksatnamasyny», «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyny», şeýle hem beýleki döwlet we pudak maksatnamalaryny durmuşa geçirmek boýunça alnyp barylýan işleri dowam ederis.
Ýurdumyzyň ykdysadyýetini mundan beýläk-de ösdürmek üçin bize şu işleri amala aşyrmak zerurdyr:
— ykdysadyýetiň pudaklaryny düýpli diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek, ýokary we ekologiýa taýdan arassa tehnologiýalara esaslanýan gaýtadan işleýän önümçilik pudaklaryny ösdürmäge ýardam etmek;
— döwlet emlägini dolandyrmagyň görnüşlerini we usullaryny düýpli gowulandyrmak;
— ylym-bilim edaralarynda milli maýa goýum ulgamyny döretmek, aň-bilim işine gyzyklanmany ýokarlandyrmak, ylmyň we bilimiň gazananlary esasynda tehnologik açyşlary amala aşyrmak arkaly eýeçiligiň dürli görnüşlerini giňeltmek;
— ýurdumyzyň eksport kuwwatyny diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegiň hasabyna daşary ýurtlara iberilýän önümleriň möçberlerini artdyrmak;
— täze iş orunlaryny, şol sanda ykdysadyýetiň döwlete dahylsyz pudagynda täze iş orunlaryny döretmek, hünärmenleri taýýarlamagy kämilleşdirmek esasynda ilatyň iş bilen üpjünçiligini ýokarlandyrmak;
— ilatyň hakyky pul girdejileriniň yzygiderli artmagyny üpjün etmek, işgärleriň zähmet işjeňligini höweslendirmegiň möhüm serişdesi hökmünde ilatyň esasy girdejileri bolan zähmet haklarynyň yzygiderli ýokarlandyrylmagyny gazanmak;
— kömege mätäç adamlara salgylaýyn ýardam bermek, ýeňillikler ulgamyny oýlanyşykly işläp taýýarlamak, durmuş hyzmatlarynyň hilini gowulandyrmak esasynda olaryň durmuş taýdan goraglylygyny ýokarlandyrmak;
— ekologik taýdan arassa önümleri öndürmek üçin ykdysady şertleri döretmek we önümçilikleri höweslendirmek arkaly daşky gurşawyň howpsuzlygyny yzygiderli üpjün etmek.
Eziz watandaşlar!
Biz «Döwlet adam üçindir!» diýen ynsanperwer şygarymyza esaslanyp, köp çagaly maşgalalaryň durmuş taýdan goraglylygyny üpjün etmek, olara goldaw bermek we höweslendirmek boýunça alnyp barylýan işleri dowam etmelidiris. Bu işleri kanunçylyk esasynda berkitmelidiris. Şoňa görä-de, köp çagaly maşgalalara ýeňillikleri bermegi göz öňünde tutýan ilatyň durmuş taýdan goraglylygy hakyndaky kanunçylyga degişli üýtgetmeleri girizmek zerur bolup durýar.
Sebäbi eziz Watanymyzyň bagtyýar geljeginiň kepili bolan ösüp gelýän ýaş nesli terbiýelemekde mähriban enelerimiz uly hormata mynasypdyr we möhüm orny eýeleýärler. Şoňa görä-de, men Türkmenistanyň «Ene mähri» diýen hormatly adyna mynasyp bolan eneleriň pensiýalarynyň, çaga ideg etmek boýunça döwlet kömek pullarynyň, durmuş kömek pullarynyň möçberlerini artdyrmak, şeýle hem sekiz we şondan köp çagany terbiýeläp ýetişdiren eneleriň has ir pensiýa çykmagy bilen baglanyşykly degişli kanunlara täze kadalary girizmek maksadalaýyk bolar diýip hasap edýärin. Şeýle hem çaganyň doglandygy üçin döwlet kömek pullarynyň möçberlerine täzeden seredilse, bäş we şondan köp çagany terbiýeläp ýetişdiren zenanlara berilýän döwlet kömek pullarynyň möçberi artdyrylsa, köp çagaly maşgalalaryň hal-ýagdaýyny gowulandyrmaga ýardam eder.
Hormatly adamlar!
Biz bu ugurdaky işleri dowam ederis we geljek ýylda hem zähmet haklarynyň, talyp haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň möçberlerini artdyrarys.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Biz häzirki döwürde dünýä bileleşigi bilen çylşyrymly wezipeleri diňe bilelikdäki tagallalar arkaly çözüp boljakdygyna düşünmekden ugur alyp, dostlukly, birek-birege hormat goýmaga esaslanýan gatnaşyklaryň tarapdary bolup durýarys. Türkmenistan daşary syýasatda özara hormat goýmagyň we deňhukuklylygyň ynsanperwer kadalaryna eýerýär.
Garaşsyz döwletimiz 25 ýyl mundan ozal daşary syýasatda oňyn bitaraplyk ugruny saýlap aldy. Bu ugruň esaslary hökmünde parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk, ähli ýurtlaryň we halklaryň birek-birege özara hormat goýmak kadalary, olaryň içerki işlerine, dawalara gatyşmazlyk, halkara harby guramalaryň we şertnamalaryň işine gatnaşmazlyk kadalary bellendi.
1995-nji ýylyň 12-nji dekabrynda 185 döwletiň biragyzdan ses bermegi netijesinde Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan «Türkmenistanyň hemişelik bitaraplygy» atly ýörite Rezolýusiýa kabul edildi. Biziň döwletimiz ilkinji günlerden başlap, halkara bileleşigiň bütin dünýäde parahatçylygy, ählumumy howpsuzlygy we durnukly ösüşi üpjün etmek boýunça tagallalaryna ýardam edýän, bir maksada gönükdirilen daşary syýasat ýoluny saýlap aldy.
Aziýanyň we Ýewropanyň çatrygynda, Beýik Ýüpek ýolunyň merkezinde ýerleşen Türkmenistan halkara hyzmatdaşlygyň bütinleý täze, netijeli ýollaryny we ugurlaryny emele getirmekde dünýäniň döwletleri, abraýly halkara guramalar bilen dostlukly gatnaşyklary ýola goýmak babatda gymmatly tejribe toplady.
2007-nji ýylda Aşgabatda Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkezi açyldy. 2015-nji ýylda bu guramanyň Baş Assambleýasy tarapyndan «Türkmenistanyň hemişelik bitaraplygy» Rezolýusiýa ikinji gezek kabul edildi. Her ýylyň 12-nji dekabry Halkara Bitaraplyk güni diýlip yglan edildi.
Biziň halkara söwda-ykdysady gatnaşyklaryny ösdürmek, howanyň üýtgemegi bilen baglanyşykly ekologik howpsuzlygy üpjün etmek, daşky gurşawy goramak, energetika howpsuzlygyny üpjün etmek, halkara ulag geçelgelerini döretmek bilen bagly tekliplerimiz we başlangyçlarymyz dünýä bileleşiginde giň goldaw tapdy. Bularyň ählisi Bitarap döwletimiziň açyk we ygtybarly hyzmatdaşa öwrülendigine aýdyň şaýatlyk edýär.
XVIII asyryň akyldar şahyry Döwletmämmet Azady «Wagzy-Azat» eserinde her bir soragy, hatda iň çylşyrymly soragy hem geňeşmek arkaly çözmegiň zerurdygyny we mümkindigini belleýär. Bu bolsa biziň bitaraplyk nazaryýetimiziň öz köklerini asyrlaryň jümmüşinden alyp gaýdýandygyny aýdyň tassyklaýar.
Biziň halkara borçnamalary we halkara hukugyň kadalaryny gyşarnyksyz berjaý etmäge esaslanýan baş maksatlarymyz geljekde hem ýurdumyzyň geosyýasy we geoykdysady mümkinçiliklerini parahat durmuşyň, döredijilikli ösüşiň bähbitlerine ulanmaga hyzmat eder.
Hormatly adamlar!
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Dünýä giňişliginde milli bähbitleri üpjün etmek maksady bilen, Garaşsyz ýurdumyz Birleşen Milletler Guramasy, Ýewropa Bileleşigi, Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasy, Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygy, Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasy, Goşulyşmazlyk Hereketi, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasy ýaly abraýly halkara guramalar, şeýle hem Aziýa — Ýuwaş umman, Orta we Ýakyn Gündogar sebitleri, ähli kontinentleriň ýurtlary bilen köptaraplaýyn gatnaşyklary barha berkidýär we ösdürýär. Olar bilen syýasy, ykdysady, medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygyň gerimini yzygiderli giňeldýär.
Pandemiýa, howanyň bütin dünýäde maýlamagy, azyk howpsuzlygyny üpjün etmek bilen bagly dörän kynçylyklar ýurtlaryň arasynda netijeli gatnaşyklary etmekde bökdençlikleri döredýär.Gynansak-da, bu ýagdaýlar köpugurly wezipeleri çözmekde hem, strategik deňligi we durnuklylygy saklamakda hem kynçylyklary ýüze çykarýar.
Şoňa görä-de, häzirki döwürde biz halkara gatnaşyklarda ynanyşmagy dikeltmegi, ygtybarlylygy we özara düşünişmegi üpjün etmegi örän möhüm wezipeler hökmünde kesgitleýäris. Şeýle şertlerde Türkmenistan 2021-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etmek baradaky başlangyjy öňe sürdi. Ýurdumyzyň bu başlangyjy Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynda biragyzdan goldanyldy.
Eziz watandaşlar!
Mähriban halkym!
Hormatly Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň we Hökümetiniň agzalary!
Meniň iň uly arzuwym Garaşsyzlygymyzyň we Bitaraplygymyzyň esas goýujy kadalaryny kämilleşdirip, ýurdumyzy beýik geljege tarap ynamly öňe alyp gitmekdir.
Dünýäniň ösen ýurtlarynyň hatarynda mynasyp orny eýelemek üçin biziň tagallalarymyzyň we hereketlerimiziň ygtybarly çeşmesi Garaşsyzlygymyzy we Bitaraplygymyzy berkitmek babatda biziň öňde goýan beýik maksatlarymyzdyr.
Ýurdumyzyň Garaşsyz ösüşiniň örän möhüm, jogapkärli tapgyrynda — täze onýyllykda biz bu ugurda alyp barýan işlerimizi üstünlikli dowam ederis.
Nesip bolsa, biz ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna, geosyýasy we geoykdysady mümkinçiliklerine, ägirt uly serişdelerine hem-de adam mümkinçiliklerine esaslanyp, Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyzy dünýäniň senagat taýdan ösen döwletleriniň birine öwreris.
Ýaşasyn Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe merdana halkymyza ylham-joşgun berýän, döredijilikli zähmete ruhlandyrýan bagtyýar durmuşymyz!
Ýaşasyn Garaşsyz, baky Bitarap döwletimiz!
Mähriban halkym!
Öňe, öňe, diňe öňe, jan Watanym, Türkmenistan!
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/41573
Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow paýtagtymyzdaky sebitde iri köpugurly toplumyň açylyş dabarasyna gatnaşdy
Aşgabat, 26-njy sentýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow paýtagtymyzda gurlan hem-de sebitde deňi-taýy bolmadyk Söwda we dynç alyş, işewürlik merkezlerinden hem-de döwrebap ýaşaýyş jaýlaryndan ybarat, “Aşgabat” diýlip atlandyrylan binalar toplumynyň açylyş dabarasyna gatnaşdy.
Döwlet Baştutanymyz bu çärä gatnaşmak üçin Halk Maslahatynyň Diwanynyň binasyndan ak mermerli paýtagtymyzyň gözelligini artdyrýan täze desganyň açylyş dabarasynyň geçirilýän ýerine ugrady.
Toplumyň öňündäki owadan bezelen meýdançada uly baýramçylyk ruhy göwnüňi göterýär. Dabara mynasybetli onuň çägi howa şarlary, dürli reňkli toý baglary we baýdaklar bilen bezeldi. Şu gün döwrebap desga ilkinji myhmanlaryny garşylaýar hem-de şu pursatdan başlap, onuň paýtagtymyzyň ýaşaýjylarynyň we myhmanlarynyň höwes bilen barýan ýerine öwrüljekdigine şübhelenmese bolar.
Bu ýerde Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, harby we hukuk goraýjy edaralaryň, ministrlikleriň hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylary, Aşgabat şäheriniň hem-de welaýatlaryň häkimleri, jemgyýetçilik guramalarynyň we habar beriş serişdeleriniň ýolbaşçylary, Halk Maslahatynyň mejlisine gatnaşan paýtagtymyzyň we ýurdumyzyň sebitleriniň wekilleri ýygnandylar. Şu günki dabara gatnaşyjylaryň hatarynda Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň Prezidenti Rustam Minnihanow, Sankt-Peterburgyň gubernatory Aleksandr Beglow hem bar.
Milli binagärligiň ajaýyp däplerini hem-de dünýäniň şähergurluşyk meýillerini özünde jemleýän bu desganyň ata Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň giňden we dabaraly bellenilýän şanly 30 ýyllygynyň öň ýanynda ulanylmaga berilmegi Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe milli Liderimiziň ýolbaşçylygynda ýurdumyzyň okgunly hem-de sazlaşykly ösýändiginiň aýdyň subutnamasydyr. Şol bir wagtda munuň özi durmuş ugurly syýasatyň üstünlikli amala aşyrylmagynyň hem-de türkmenistanlylaryň amatly ýaşamagy, zähmet çekmegi we göwnejaý dynç almagy üçin iň gowy şertleri döretmegiň ajaýyp nusgasydyr.
Toplumyň “Aşgabat” adyna tötänden eýe bolmandygyny aýtmak gerek. Bu, ozaly bilen, şu ýyl bellenilen şanly waka — türkmen paýtagtynyň esaslandyrylmagynyň 140 ýyllygy bilen baglydyr.
Paýtagtymyz Aşgabat ýurdumyzyň Garaşsyzlyk ýyllary içinde tanalmaz derejede özgerdi, bu bolsa döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýurdumyzy döretmegiň, täzelemegiň we gülläp ösdürmegiň ýoly bilen alyp barmagy netijesinde mümkin boldy. Bu gün Aşgabat Aziýanyň döwrebap, sazlaşykly ösýän şäherleriniň biridir. Ol ata Watanymyzyň durmuş-ykdysady, innowasion ösüşiň, durmuşyň ähli ugurlaryna öňdebaryjy dünýä tejribesini ornaşdyrmagyň ýoly bilen ynamly gadamlarynyň aýdyň nyşanydyr.
Paýtagtymyzyň durmuş düzümini, ekologiýa abadançylygyny üpjün etmek, seýilgäh zolaklaryny döretmek, onuň taryhy bölegine aýawly garamak, şäheriň özboluşly öwüşginini saklamak hormatly Prezidentimiziň ýolbaşçylygynda üstünlikli amala aşyrylýan paýtagtymyzy ösdürmegiň meýilnamasynyň esasy ugurlarydyr.
Eziz Diýarymyzyň baş şäheriniň çäkleriniň giňeldilmegini hem-de ilatynyň artmagyny nazara almak bilen işlenip taýýarlanylan Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň bu taslamasyna paýtagtymyzyň binagärlik-şähergurluşyk keşbini özgertmek maksady bilen döredilýän düzümde möhüm halka hökmünde aýratyn dereje berildi. Taslama Türkmenistanyň Prezidentiniň 2018-nji ýylda gol çeken Kararyna laýyklykda, “Beýik bina” hususy kärhanasy tarapyndan amala aşyryldy.
Abadanlaşdyrylan ýerleri, ýollary we ýanýodalary, estakada köprüsini, çüwdürimleri, çagalar üçin oýun meýdançalaryny, emeli akabany hem-de ugurdaş gök zolaklary özünde jemleýän toplum Tähran köçesiniň ugrunda bina edilen birnäçe desganyň jemi bolmak bilen çäklenmän, eýsem, sazlaşykly gurlan binagärlik toplumydyr.
Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň şäheriň durmuş gurşawyny kemala getirmegiň paýtagtymyzy mundan beýläk-de ösdürmegiň esasy ýörelgesi bolmagyny bu toplumda hem ünsden düşürmändigini bellemek gerek. Milli Liderimiz täze desganyň taslama tapgyrynda onuň çyzgylary bilen tanşyp, binagärlik pikirini durmuşa geçirmek hem-de adamlar üçin amatly şertleri döretmek barada gymmatly görkezmeleri berdi. Şunuň bilen baglylykda, toplumyň gurluşygynda döwrüň talabyna kybap gelýän ýokary hilli gurluşyk serişdelerini ulanmagyň, şol sanda ekologiýa we bezeg nukdaýnazaryndan ulanmagyň möhümdigine aýratyn üns berildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, ilatyň zähmet çekmäge, bilim almaga, dynç almaga, sport, döredijilik bilen meşgullanmaga, söwda, dynç alyş we sagaldyş hyzmatlaryndan peýdalanmaga mümkinçiligi döretmek zerurdyr. Taslamany düzüjiler döwlet Baştutanymyzyň görkezmelerinden we gymmatly maslahatlaryndan ugur alyp, sazlaşykly binagärlik çözgüdini seçip aldylar, gurluşykçylar bolsa bu pikiri durmuşa geçirdiler. Milli Liderimiziň başlangyjy bilen gurlan bu desga mundan beýläk eziz Diýarymyzyň ýüzüniň tuwagyna, türkmen paýtagtynyň gözel ýerleriniň birine öwrüler.
Toplumyň öňündäki meýdançada ýurdumyzyň medeniýet işgärleriniň we sungat ussatlarynyň ýerine ýetirmeginde aýdym-sazly çykyşlar ýaýbaňlandyrylýar.
Döwlet Baştutanymyz ýygnananlaryň şowhunly el çarpyşmalary astynda toý bagyny kesip, söwda-dynç alyş merkezini açýar.
Dabaraly pursat gelip ýetýär. Türkmenistanyň Prezidenti bu ýere ýygnananlaryň el çarpyşmagy bilen ýörite enjamdaky düwmäni basyp, interaktiw ulgamy işe girizýär. Şunda yşygyň, sazyň owazy astynda suwuň täsin oýnuny synlamaga mümkinçilik döreýär. Özboluşly suw çüwdürimlerinde häzirki eýýamy wasp edýän şygarlar hem-de milli Liderimize bagtly durmuş üçin hoşallyk sözleri şöhlelenýär.
Oýlanyşykly oturdylan çyralar tutuş toplumyň ajaýyplygyny we gözelligini aýdyň görkezýär. Şu ajaýyplykda baýramçylygyň ruhy, oňyn özgertmeleriň maksady äşgär duýulýar. Bu ajaýyp gözellik adamlarda baýramçylyk ruhubelentligini döredýär.
Täze desganyň eýeleýän meýdany, şol sanda onuň abadanlaşdyrylan çäkleri 8 gektara barabardyr. Bu ýerde 4 gatly söwda-dynç alyş merkezi, 6 gatly işewürlik merkezi hem-de döwrebap ýaşaýyş jaý toplumy, toý dabaralaryny geçirmek üçin 800 orunlyk iki gatly zal bar. Toplumyň düzümine 708 orunlyk ýerasty awtoduralga, awtoýuwalga hem-de ýeňil awtoulaglara hyzmat edýän merkezler, kafe, inženerçilik desgalary, suw çüwdürimi, estakada köprüsi, uzynlygy 309 metr bolan emeli akaba girýär. Şeýle hem seýilgäh zolagy döredilip, gül ekilen aýmançalar guruldy, oturgyçlar we çyralar bar.
Bu ýerde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli guralýan dabaralara gatnaşmak üçin Türkmenistana gelen Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň Prezidenti Rustam Minnihanow, Sankt-Peterburgyň gubernatory Aleksandr Beglow bilen gürrüňdeş bolup, ýurdumyzda işewürlik düzüminiň ösdürilmegine, hususy gurluşyk kompaniýalarynyň durmuşa geçirilýän taslamalarynda sanly ulgamyň ornaşdyrylmagyna möhüm ähmiýet berilýändigini aýtdy.
Myhmanlar ýurduň durmuşynda möhüm ähmiýetli şanly wakalara gatnaşmaga döredilen mümkinçilik üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, türkmen işewürleriniň has batyrgaý taslamalary durmuşa geçirmäge işjeň gatnaşýandyklarynyň, dünýä nusgalyk binagärlik çözgütlerine eýe bolan desgalary gurmaklarynyň örän guwandyryjydygyny nygtadylar.
Girelgesi we çykalgasy bolan, estakada görnüşinde gurlan ýol türkmen paýtagtynyň täze gözelligine alyp barýar. Ol döwrebap we milli bezegleri ulanmak arkaly özboluşly binagärlik görnüşinde ýerine ýetirildi. Onuň gurluşygy döwrüň talaplaryna doly laýyk gelýär.
Ulag ýolunyň gurluşynda öňdebaryjy inženerçilik-tehniki işläp düzmeler ulanylyp, onda uly ýük göterijilik, ýurdumyz üçin häsiýetli bolan howa we geologiýa şertleri nazara alyndy. Tutuş toplumyň, şol sanda köpriniň ýokary seýsmiki durnuklylygy üpjün edilip, olaryň gurluşy Rihteriň şkalasy boýunça 9,5 balla çenli bolan ýertitremelerinde saklanmaga ukyplydyr.
Estakada köprüsiniň uzynlygy 1320 metre, ini 18 metre barabardyr. Şeýle hem pyýadalar üçin ýodalar bar.
Ýoluň örtügi üçin ýokary hilli asfaltbeton ulanyldy we bu tutuş ýoluň örtüginiň ygtybarlylygyny hem-de durnuklylygyny üpjün eder hem-de sesleriň pesliginiň we şöhleleriň ýokary koeffisiýentiniň hasabyna ýol hereketiniň howpsuzlygyny artdyrar.
Köpriniň ýanaşyk ýerleri döwrebap tehnologiýalary ulanmak arkaly abadanlaşdyryldy we bagy-bossanlyga büreldi. Şeýle hem bu ýerde çäkleri yşyklandyrmak boýunça işler geçirildi. Töwerekdäki çyralar ýananda bu ajaýyp desga gijelerine başga keşbe eýe bolýar.
Bu ýerde oturdylan 3D Led ekranda milli Liderimize bu merkeziň tehniki ölçegleri, häsiýetnamalary we tapawutly aýratynlyklary barada maglumat berýän wideofilm görkezildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow binanyň içine girip, onuň eýwanynda oturdylan maglumat beriji tablo hem-de dürli mahabat ýazgylary bilen tanyşýar. Şolarda merkeziň dükanlarynda satuwa çykarylan harytlaryň aýratynlyklary, hyzmatlaryň görnüşleri barada maglumat berilýär.
Bir söz bilen aýdylanda, söwda merkeziniň 65 müň inedördül metrden gowrak çäginde dürli dükanlaryň 240-dan gowragy, supermarket, bedenterbiýe hem-de medeni-sagaldyş toplumy, kafe we fud-kortlar, gözellik salonlary we dellekhanalar, çagalar üçin oýun meýdançalary, bilýard, bouling, kinoteatr, buzly meýdança, dynç alyş we attraksionlar bölümi bu ýere gelýänlere gapylaryny giňden açdylar.
Bu ýerde alyjylar we işgärler üçin ähli şertler döredildi. Töleg nagt we nagt däl usulda, plastik bank kartlary arkaly amala aşyrylýar. Dükanlarda harytlaryň, şol sanda gündelik isleg bildirilýän harytlaryň, azyk önümleriniň, ýurdumyzyň dokma kärhanalarynyň önümleriniň, dünýä belli önüm öndürijileriň harytlarynyň giň görnüşi hödürlenilýär. Bu alyjylaryň barha artýan isleglerini kanagatlandyrmakda aýratyn möhümdir.
Dükanlaryň bezeg aýratynlyklary barada aýdylanda bolsa, onda milli ýörelgelere möhüm ähmiýet berlipdir. Bu bolsa her bir dükanyň bezeginiň özboluşly çözgüde eýedigini görkezýär we özüne çekijiligini has-da artdyrýar.
Umuman, bu ýerde iri söwda merkezleriniň işini we döwrebap dizaýnerçilik pikirlerini guramagyň öňdebaryjy çözgütleri öz beýanyny tapdy.
Milli Liderimiz söwda merkeziniň içerki bezelişine ýokary baha berdi. Bu ugurda işler gündogaryň bezeg nusgalaryny peýdalanmak bilen ýerine ýetirildi.
Bu ägirt uly toplumyň dünýä belli kompaniýalaryň enjamlary we ulgamlary bilen üpjün edilmeginiň özi hem onuň tehnologik derejesini görkezýär.
Mälim bolşy ýaly, milli Liderimiz paýtagtymyzyň gözel künjekleriniň birinde bina edilen täze toplumyň gurluşygy gidýän pursatlarynda bu ýerde bolup, Aşgabadyň dürli döwürlerde döredijilik işgärleriniň, aýdymçylaryň we kompozitorlaryň täze eserleri döretmäge ruhlandyrandygyny, şeýlelikde, paýtagtymyz hakyndaky birnäçe çeper eserleriň, aýdymlaryň döredilendigini belledi.
Hormatly Prezidentimiz şu nukdaýnazardan, şäheriň gözel künjekleriniň birinde bina edilýän we birnäçe durmuş maksatly desgalary özünde jemleýän bu toplumyň “Aşgabat” diýlip atlandyrylmagynyň, “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” şygary astynda geçýän ýylda mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygynyň we Aşgabat şäheriniň esaslandyrylmagynyň 140 ýyllygy bilen gabat gelýändigini, onuň giňden baýram edilýändigini belläp, bu şanly sene mynasybetli medeniýet we sungat işgärleriniň arasynda Aşgabady wasp etmek boýunça bäsleşigiň geçirilmeginiň maksadalaýyk boljakdygyny nygtapdy.
Şu günki dabaranyň çäklerinde milli Liderimiziň hem-de daşary ýurtly myhmanlaryň gatnaşmagynda bäsleşigiň jemleri jemlenildi we sylaglamak dabarasy geçirildi. Döredijilik bäsleşiginiň şertlerine görä, ýaryşyň jemleýji tapgyryna çykan Söwda-dynç alyş merkeziniň dükanlarynyň birinde satuwa goýlan iň gymmat bahaly haryt ýa-da awtomobil görnüşindäki baýraga mynasyp bolýar. Awtosalonda geçirilen bijäniň netijesi boýunça ýeňiji döwrebap awtoulaga mynasyp boldy.
Döwlet Baştutanymyz toplum bilen tanyşmagy dowam edip, onuň ikinji gatynda ýerleşen dükanlaryň tekjelerini synlaýar. Bu ýerde parfýumeriýa, öý hojalygy üçin dokma önümleri, sowgatlar, çaga oýnawaçlary, egin-eşikler, aýakgap hem-de aksessuarlar, kosmetika we zergärçilik bezeg önümleri, sagatlar hem-de öýjükli telefonlar satylýar.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow eskalatorda binanyň ikinji gatyna çykyp, özboluşly görnüşde gurnalan aýdym-sazly yşykly içki suw çüwdürimleriniň sazlaşykly işleýşiniň aýratynlyklary bilen gyzyklandy. Häzirki zaman bezeginiň täze ugry bolan bu usul adamlara ýakymly täsir edýär. Onuň ulanylmagy milli Liderimiziň baştutanlygynda durmuşa geçirilýän giň möçberli taslamalarda öňdebaryjy tehnologiýalaryň işjeň ornaşdyrylýandygyna şaýatlyk edýär.
Milli Liderimiziň nygtaýşy ýaly, ilatyň köpugurly isleglerini kanagatlandyrmak, ýaşaýyş-durmuşy üçin amatly şertleri döretmek, onuň hil derejesini ýokarlandyrmak söwda kärhanalarynyň işiniň möhüm wezipeleriniň biridir.
Bazar özgertmeleri döwründe ýurdumyzyň sarp edijiler bazarynyň düzümlerinde düýpli üýtgetmeler bolup geçdi: söwda kärhanalarynyň sany artdy, bu pudakdaky ýokary telekeçilik işjeňligi netijesinde, bäsleşik güýçlendi. Bu bolsa hyzmatyň häzirki döwrüň talaplaryna laýyk gelmegini, mahabatyň we harytlary ýerlemegiň öňdebaryjy usullaryny ornaşdyrmagy, goşmaça hyzmatlary talap edýär.
Döwlet Baştutanymyz bu şertleriň ählisiniň utgaşan ýagdaýynda alyjynyň özi üçin amatly dükany saýlap aljakdygyny belleýär. Her bir alyja aýratyn üns berilmegi, hyzmatlaryň hiliniň ýokarlandyrylmagy söwdanyň işiniň netijeliliginiň esasyny düzmelidir.
Milli Liderimiz tanyşlygyny dowam edip, kafeteriýalaryň ýerleşýän zolagyna ugrady. Bu ýerde garbanmak hem-de günortanlyk we agşamlyk naharyny edinmek üçin örän gowy, dürli görnüşli şertler bar. Maşgala bolup hem-de baýramçylyk çärelerini geçirmek üçin şertler döredildi. Şeýle hem bu ýerde özboluşly usulda taýýarlanan milli tagamlar hödürlenilýär. Süýji tagamlary halaýanlar çaý başynyň bezegi bolan dürli süýji önümlerini satyn alyp bilerler.
Söwda-dynç alyş merkeziniň ýene bir aýratynlygyny belläp geçmek gerek. Taslamany düzüjiler medeni hem-de naharhana babatda jemgyýetçilik iýmiti ulgamynyň täze görnüşini ulandylar. Şol ýerde dürli maksatly desgalaryň birnäçesi ýerleşýär. Häzirki döwrüň alyjylary maşgala hem-de dostlar bilen wagtlaryny şatlykly geçirmek üçin innowasiýalary, täsirli hem-de amatly şertleri saýlap alýarlar. Şu jähetden söwda merkezinde ýerleşýän fud-kort kafesi düýpli bäsleşik artykmaçlygy bolup, bu ýere gelýänleriň sanyny artdyrmaga kömek berýär.
Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow binanyň üçünji gatyna bardy. Şol ýerde uly häzirki zaman dynç alyş we güýmenje mekanlary ýerleşýär. Onuň düzümine körpeler hem-de uly ýaşly çagalar üçin oýun zolagy girýär. Attraksionlaryň we oýun awtomatlarynyň örän köpdürlüligi haýran galdyrýar. Merkeze gelen çagalar olary uly höwes, şatlyk bilen oýnaýarlar. Toplumda oýunlar ulgamyndaky örän gyzykly hem-de özüneçekiji täze enjamlar goýlupdyr. Olar hatda uly ýaşly adamlaryň hem ünsüni özüne çekýär.
Çagalar döwlet Baştutanymyzy uly şatlyk bilen garşylap, milli Liderimize okamak, ösmek hem-de şadyýan dynç almak babatynda ähli şertleri döretmek baradaky aladasy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdiler.
Üçünji gatda umumy meýdany 600 inedördül metrden gowrak bolan buz meýdançasy hem ýerleşýär. Bu ýerde hormatly Prezidentimiz çagalaryň buzda ynamly typyşlaryny synlap, olaryň ýokary başarnyklaryny kanagatlanmak bilen belledi.
Mundan başga-da, dynç alyş we güýmenje toplumynda dürli ugurly filmler gyzyklanýanlar üçin kinoteatr, bilýard we bouling oýnamak üçin meýdançalar, gözellik salony ýerleşýär. Binanyň gatlarynda galyp-düşmek üçin basgançaklardan hem-de eskalatorlardan başga-da, daş-töweregi synlamaga mümkinçilik berýän adaty liftler ulanylýar. Alyjylaryň amatlylygy üçin ýöriteleşdirilen taksi hyzmaty hem göz öňünde tutulypdyr.
Soňra döwlet Baştutanymyz 1-nji gata düşdi we söwda-dynç alyş merkezinden çykyp, täze ýaşaýyş jaý toplumyna tarap ugrady. Ýaşaýyş toplumy 11 gatly iki binadan, 14 gatly iki binadan hem-de 17 gatly bir binadan ybaratdyr.
124 öýli jaýda üç, dört we ýedi otagly, ähli amatlyklary bolan öýler ýerleşýär. Şolarda giň myhman otaglary, ýatylýan rahat otaglar, döwrebap durmuş tehnikasy bilen üpjün edilen aşhanalar, eýwanlar hem-de kömekçi jaýlar bar. Awtoulaglar üçin ýerasty duralga hem ýaşaýjylaryň ygtyýarynda.
Şeýle hem ýaşaýyş jaýlarynyň gurluşygy we bezeg aýratynlyklary häzirki zaman talaplaryna doly laýyk gelýär. Ýaşaýyş jaýyndaky öýleriň we otaglaryň hemmesi ýaşaýjylaryň sargytlary esasynda amala aşyryldy. Ýeri gelende aýtsak, bu ýerdäki käbir öýleriň meýdany 639 inedördül metrden gowrakdyr.
Ýaşaýyş jaýynyň daş-töweregi doly abadanlaşdyrylyp, bagy-bossanlyga bürendi. Täze binanyň amatlylygyna, ekologiýa we gözellik jähetlerine uly üns berildi. Açyk howada oýnamak üçin enjamlar bilen üpjün edilen çagalar meýdançasynda körpejeleriň wagtlaryny hoş geçirmegi üçin ähli şertler bar.
Işjeň dynç almagy halaýanlara niýetlenen sport meýdançalary bolup, olar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tabşyrygyna laýyklykda, her bir ýaşaýyş jaýynyň gurluşygynyň taslamasynda göz öňünde tutuldy. Köpçülikleýin çäreleri geçirmek üçin bina hem bar. Paýtagtymyzdaky täze ýaşaýyş toplumynyň özboluşly, häsiýetli aýratynlygy barada aýdylanda bolsa her bir ýaşaýyş jaýynyň degişli san belgisinden başga-da, olaryň binanyň ýokarsynda ýerleşdirilen öz ady hem bar. Ozal belleýşimiz ýaly, täze jaý “Aşgabat” diýlip atlandyryldy.
...Raýatlara berilýän ýeňillikli ipoteka karz serişdeleri ýokary amatlykly ýaşaýyş jaýlarynyň şäherleriň we obalaryň ýaşaýjylary üçin elýeterli bolmagyny şertlendirýär. Bu bolsa hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň durmuşa geçirýän syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Şunuň netijesinde hemme gurluşygyň giň gerime eýe bolmagy sebäpli, her ýyl müňlerçe maşgala Aşgabatda gurlan kaşaň ýaşaýyş jaýlarynyň öýlerine göçüp barýarlar.
Milli Liderimiziň iri gurluşyk toplumlarynyň açylyşyna gatnaşýandygy Türkmenistanyň döwlet syýasatynda ýaşaýyş jaý meselesini çözmäge ähmiýet berilýändigine şaýatlyk edýär.
Hormatly Prezidentimiz 17 gatly döwrebap ýaşaýyş jaýyndaky öýleriň birine bardy. Şol ýerde döwlet Baştutanymyzy öý eýeleri myhmansöýerlik bilen garşylady.
Milli Liderimiz öý eýeleri bilen söhbetdeşlikde otaglaryň ýerleşişi hem-de abadanlaşdyrylyşy bilen gyzyklandy.
Jaý toýuny toýlaýanlar döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowa adamlar baradaky ýadawsyz aladasy, ýokary amatlyklary bolan kaşaň öýde ýaşamaga döreden mümkinçilikleri üçin çuňňur hoşallyk bildirip, berk jan saglyk, uzak ömür hem-de Watanymyzyň gülläp ösmegine gönükdirilen ähli beýik işlerinde täze uly üstünlikleri arzuw etdiler.
Hormatly Prezidentimiz halkymyzyň abadançylygyny hem-de durmuş derejesiniň yzygiderli ýokarlandyrylmagyny üpjün etmegiň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugrudygyny belläp, bu babatda alnyp barylýan maksada gönükdirilen işleriň mundan beýläk-de dowam etdiriljekdigini nygtady.
Milli Liderimiz şanly waka mynasybetli jaý toýuny toýlaýanlara gymmat bahaly sowgatlary gowşurdy hem-de öý eýeleri bilen hoşlaşyp, olara maşgala bagtyýarlygyny arzuw etdi.
...Halkymyz asyrlaryň dowamynda ýurdumyzyň çäklerinden daşda hem özüniň myhmansöýerlik däpleri bilen tanalýar. Biziň günlerimizde bu gadymy däp täze ajaýyp öwüşgine eýe bolup, hyzmat ediş we söwda ulgamyndaky häzirki zaman innowasiýalaryny özünde jemleýär. Amatly ýaşaýşy, işewürligi, söwdany, dynç alşy utgaşdyrmaga ýardam edýän Söwda-dynç alyş we işewürler merkezlerinden hem-de ýaşaýyş jaýyndan ybarat bolan täze binalar toplumy munuň aýdyň subutnamasydyr.
Paýtagtymyzda we ýurdumyzyň dürli künjeklerinde gurlan we gurulýan köp sanly durmuş maksatly desgalar halkymyzyň abadançylygynyň yzygiderli ýokarlanýandygynyň şaýadydyr. Bu bolsa hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda milli ykdysadyýetimiziň düýpli ösmeginiň netijesidir.
Soňra döwlet Baştutanymyz söwda-dynç alyş merkeziniň eýwanlarynyň birinde dabara sanly ulgam arkaly gatnaşýan halkara guramalaryň wekilleriniň çykyşlaryny diňledi.
Hususan-da, Germaniýanyň “German Council” söwda merkezleriniň geňeşiniň aragatnaşyk boýunça geňeşçisi hanym Sabrina Krýuger sanly ulgam arkaly çykyş edip, türkmen paýtagtynda bina edilen “Aşgabat” atly täze toplumyň açylyş dabarasyna gatnaşmagyň özi üçin uly hormatdygyny belledi hem-de pursatdan peýdalanyp, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy we ähli türkmen halkyny Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy bilen tüýs ýürekden gutlady.
Söwda merkezleriniň işini guramak boýunça maslahat beriş hyzmatlary hem-de sertifikasiýa boýunça ýöriteleşdirilen geňeşiň işi hem-de esasy wezipeleri bilen gysgaça tanyşdyryp, Sabrina Krýuger gurluşygynda binagärçilik hem-de inženerçilik pikiriniň öňdebaryjy gazananlary ulanylan täsin desga haýran galýandygyny beýan etdi.
Germaniýanyň “German Council” söwda merkezleriniň geňeşiniň wekili täze söwda-dynç alyş merkezine “Ýokary tehnologiýa esaslanyp gurlandygy” baradaky güwänamanyň gowşurylýandygyny habar berdi.
Soňra çykyş eden «Docklands» (London) ylmy-barlag akademiýasynyň direktory jenap Paul Winsent türkmen paýtagtynda bina edilen täze söwda-dynç alyş merkeziniň açylyş dabarasyna gatnaşmagyň özi üçin uly mertebedigini belledi. Pursatdan peýdalanyp, işewür hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy we ähli türkmen halkyny Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň şanly baýramy bilen tüýs ýürekden gutlady.
Paul Winsent häzirki zaman söwda-dynç alyş toplumynyň artykmaçlyklaryna ünsi çekip, bu desganyň binagärlik babatynda örän täsindigini hem-de şunuň ýaly köpugurly toplumlara bildirilýän ähli ölçeglere kybap gelýändigini aýtdy. Şulary hasaba almak bilen, paýtagtymyzda peýda bolan täze desga “Certificate of Excellence 2021” güwänamasyna mynasyp boldy.
Soňra Awstriýanyň “Vorarlberger” binagärlik institutynyň söwda-dynç alyş merkezine “Özboluşly dizaýn” güwänamasyny berendigi, şeýle hem Söwda merkezleriniň halkara geňeşiniň (ICSC) agzalygyna kabul edilendigi habar berildi.
Çykyşlar tamamlanandan soňra, Türkmenistanyň Prezidenti Hormatly myhmanlar üçin kitapda ýadygärlik ýazgy galdyrdy hem-de ýygnananlary täze söwda toplumynyň açylmagy bilen gutlady.
Döwlet Baştutanymyz binanyň daşyna çykyp, täze merkeziň işiniň döwrüň talaplaryna laýyk guraljakdygyna, şeýle hem ýurdumyzyň telekeçiler düzüminiň mundan beýläk-de kämilleşdiriljekdigine ynam bildirdi. Bu işde abraýly halkara guramalar hem-de daşary ýurtlaryň ugurdaş düzümleri bilen daşary ykdysady hyzmatdaşlygy ösdürmäge uly ähmiýet berilmelidir diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.
Şeýle hem hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň başlygyna täze toplumyň işiniň netijeli häsiýete eýe bolmagyny üpjün etmek maksady bilen, oňa Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygyny alamatlandyrýan häzirki zaman ýeňil awtoulaglarynyň 30-synyň açarlaryny dabaraly ýagdaýda gowşurdy. Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň ýolbaşçysy döwlet Baştutanymyza tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, bu ýerde dünýä ülňülerine we häzirki zaman talaplaryna doly laýyk gelýän ýokary hilli hyzmatlaryň ýola goýulmagy ugrunda ähli zerur tagallalaryny gaýgyrmajakdyklaryna ynandyrdy.
Soňra milli Liderimiz ýörite bellenilen ýere geçdi hem-de dabaraly saz bilen utgaşdyrylan lazer şüweleňine tomaşa etdi. Suw çüwdürimleri yşyklaryň astynda dürli reňklerde öwşün atdy. Munuň özi dabaranyň many-mazmunyny has-da artdyryp, ajaýyp gözelligi döretdi hem-de tomaşaçylaryň baýramçylyk şüweleňinden lezzet almagyna ýardam etdi.
Dabara tamamlanandan soň, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow oňa gatnaşanlar bilen mähirli hoşlaşyp, olara şu günler özüniň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyny belleýän Watanymyzy mundan beýläk-de ösdürmek işinde üstünlikleri arzuw etdi we bu ýerden ugrady.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/41597
Türkmenistan halkara gatnaşyklaryň esasy meseleleriniň biri bolan ählumumy parahatçylygy saklamak, howpsuzlygy we durnukly ösüşi üpjün etmek babatda dünýä jemgyýetçiliginde uly gyzyklanma döredýän anyk başlangyçlardyr teklipler bilen çykyş edýär. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň 23-nji sentýabrda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisindäki sanly ulgam arkaly çykyşy hem munuň aýdyň güwäsi boldy. Şol mejlisde milli Liderimiziň öňe süren täze başlangyçlary häzirki zaman dünýäsinde ýüze çykýan hadysalaryň çözgüdini işläp taýýarlamakda halkara gün tertibiniň ileri tutulýan meseleleri bilen doly derejede sazlaşýar.
76-njy mejlisiň çäklerinde eden çykyşynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş sekretary Antoniu Guterriş taryhyň häzirki tapgyrynda dünýä bileleşiginiň bir wagtda meseleleriň birnäçe toplumy, ýagny pandemiýa, ýaragly dawalardyr gapma-garşylyklar, howanyň üýtgemegi, deňsizlik bilen ýüzbe-ýüz bolandygyny aýratyn nygtady. Türkmenistan ylmy diplomatiýanyň ýörelgelerine esaslanyp, pandemiýadan üstün çykmagyň ilkinji şertleriniň biri hökmünde dünýä bileleşiginiň tagallalaryny birleşdirmek ugrunda toplumlaýyn işleri yzygiderli amala aşyrýar. Biziň döwletimiz BMG-niň täze görnüşli koronawirus ýokanjyna garşy göreşmek boýunça işlenip taýýarlanylan strategiýalarydyr meýilnamalary esasynda saglygy goraýyş babatda adatdan daşary ýagdaýlara täsir edilmegini, ählumumy taýýarlygyň berkidilmegini hem-de köpçülikleýin durnuklylygy esasy wezipeleriň biri hasaplaýar. Şundan ugur alyp, döwlet Baştutanymyz Baş Assambleýanyň 76-njy mejlisinde bu howpa garşy göreşmekde köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek maksady bilen, birnäçe halkara we sebit gurallaryny esaslandyrmak boýunça teklipleri öňe sürdi.
Halkara syýasatda geçen asyryň ortalaryndan başlap has derwaýys häsiýete eýe bolan we häzirki döwürde uly üns berilýän meseleleriň biri-de tebigaty goramak hem-de ekologiýa bilen baglanyşyklydyr. Baş Assambleýanyň 76-njy mejlisiniň ilkinji günlerinde onuň münberinden çykyş eden görnükli ýolbaşçylardyr syýasatşynaslaryň bellemeklerine görä, bu mejlisiň gün tertibiniň esasy meselesi tebigaty halas etmek bilen bagly bolup, onuň howanyň üýtgemegi we daşky gurşawy goramak boýunça meýilleşdirilen uly göwrümli halkara forumlar bilen bir wagtda geçirilýändigi üns çekilmäge mynasypdyr. Hormatly Prezidentimiz çykyşynyň dowamynda Aral deňzi meselesini gozgap, ýurdumyzyň sebit boýunça hyzmatdaşlar bilen bilelikde BMG-niň Aral deňziniň sebiti üçin Ýörite maksatnamasynyň döredilmegi ugrunda tagalla etjekdigini belledi. Şunda Aral meselesiniň Türkmenistan tarapyndan geçen ýyllaryň dowamynda guralan halkara forumlardyr mejlislerde yzygiderli öňe çykarylýandygyny, bu babatda türkmen tarapynyň teklipleri esasynda BMG-niň degişli Kararnamalarynyň kabul edilendigini aýtmak gerek.
Halkara gatnaşyklar ulgamynyň häzirki tapgyrynda özara ynamyň ýetmezçiligi ýiti meseleleriň biri bolmagynda galmak bilen, onuň dünýä bileleşiginiň ählumumy parahatçylygyň we durnuklylygyň institusional esaslarynyň gowşamagyna getirýändigi 76-njy mejlisiň dowamynda edilen çykyşlaryň aglabasynda nygtaldy. 2021-nji ýylyň tutuş dünýäde, Türkmenistanyň başlangyjy bilen, «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» şygary astynda geçýändigi ähli döwletleriň tagallalaryny birleşdirmekde öňdengörüjilikli daşary syýasatyň netijesi bolup, bu ugurdaky degişli Kararnama öz wagtynda işlenip taýýarlanan resminamadyr. Şeýle hem Türkmenistanyň Prezidenti tarapyndan işlenip düzülen howpsuzlygyň bitewüligi we bölünmezligi hakynda konsepsiýanyň esasy ýörelgeleridir maksatlary türkmen tarapynyň iri halkara forumlarda öňe sürýän başlangyçlarynda öz beýanyny tapýar. Bu ugurda şu ýylyň dekabrynda Aşgabatda geçirilmegi meýilleşdirilen «Parahatçylyk we ynanyşmak syýasaty — halkara howpsuzlygyň, durnuklylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara maslahatyň Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň çäreleriniň mynasyp jemlenmesine öwrüljekdigini ynamly aýtmak bolar.
Sebitiň durnukly ösüşine gönüden-göni täsirini ýetirýän goňşy Owganystandaky ýagdaýlar BMG-niň strategik gün tertibinde ileri tutulýan meseleleriň hataryna girýär. Soňky ýyllarda ýurdumyz Owganystandaky ýagdaýy kadalaşdyrmak üçin täze syýasy-diplomatik gurallary işläp taýýarlamak üçin tagallalary birleşdirmek, hususan-da, Birleşen Milletler Guramasynyň howandarlygynda bu ýurduň ykdysadyýetini dikeltmek boýunça uzak möhletleýin maksatnamany işläp taýýarlamak teklibi bilen çykyş etdi hem-de özüniň syýasy giňişlikde zerur bolan gepleşikleri üpjün etmäge taýýardygyny äşgär etdi. Şoňa görä-de, hormatly Prezidentimiz Baş Assambleýanyň nobatdaky mejlisinde Türkmenistanyň Owganystandaky ýagdaýyň tizden-tiz kadalaşdyrylmagynyň tarapdarydygyny ýene bir gezek aýratyn nygtap, bu ugurda kabul ederlikli çözgütleriň işlenip taýýarlanylmalydygyna dünýä jemgyýetçiliginiň ünsüni çekdi.
Ynsanperwer ugurdaky meseleler hem Türkmenistan bilen BMG-niň arasyndaky hyzmatdaşlygyň esasy ugurlarynyň biri bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz 2021 — 2025-nji ýyllarda BMG-niň Durmuş ösüşi boýunça komissiýasynyň agzasy hökmünde, Türkmenistanyň onuň ýaşlaryň işi, däp bolan maşgala gatnaşyklaryny pugtalandyrmak we beýleki ugurlar boýunça durmuş goraglylygynyň ylalaşykly çemeleşmelerini hem-de hereketlerini işläp taýýarlamak babatda baş utgaşdyryjy edara hökmündäki ornunyň berkidilmegine ýardam bermäge taýýardygyny belledi. Ýeri gelende nygtasak, ýurdumyzyň daşary syýasat strategiýasynyň çäklerinde, adam hukuklaryny we azatlyklaryny goramak, gender deňligi, bosgunlaryň hukuklary, enäniň hem-de çaganyň saglygyny berkitmek, mümkinçilikleri çäkli adamlaryň hukuklaryny üpjün etmek, ýaşlar syýasaty ýaly meseleler boýunça iri halkara guramalar bilen hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine uly ähmiýet berilýär we anyk işler durmuşa geçirilýär.
Döwlet Baştutanymyzyň Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisindäki taryhy çykyşyndan görnüşi ýaly, üstünlikli amala aşyrylýan döredijilikli we ynsanperwer daşary syýasatymyz döwletimiziň dünýä giňişligindäki ornuny ýokarlandyrmaga we pugtalandyrmaga gönükdirilendir. Häzirki zamanyň derwaýys meseleleriniň çözgüdini tapmak babatdaky başlangyçlarymyzyň yzygiderli durmuşa geçirilmegi Bitarap Türkmenistanyň halkara syýasatdaky ähmiýetli ornuny has-da berkidýär.
Esen AÝDOGDYÝEW,
Halkara ynsanperwer ylymlary we ösüş uniwersitetiniň rektory, taryh ylymlarynyň kandidaty.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/41567
Ozal habar berlişi ýaly, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow 23-nji sentýabrda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisindäki sanly ulgam arkaly taryhy çykyşynda häzirki döwrüň dürli ählumumy wajyp meselelerini, şol sanda saglygy goraýyş ulgamynda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek bilen baglanyşykly meseleleri çözmekde täze çemeleşmeleri teklip etdi.
Döwlet Baştutanymyz mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, dünýäniň häzirki ýagdaýynyň, syýasy, ykdysady, durmuş prosesleriniň häsiýetiniň we aýratynlyklarynyň umumy baş maksada ýetmek ugrunda ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy, mundan beýläkki okgunly ösüşi, häzirki zaman dünýä tertibiniň binýadynda goýlan hukuk we institusional esaslary saklamak üçin şertleri üpjün etmegiň bähbidine döwletleriň hem-de iri halkara guramalaryň has ysnyşykly we utgaşykly gatnaşyklaryny talap edýändigini belledi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň nygtaýşy ýaly, şeýle gatnaşyklaryň netijeliliginiň derejesi köp babatda milli bähbitleriň hem-de ählumumy maksatlaryň we ileri tutulýan ugurlaryň arasynda umumy pikire gelnip bilinmegi çemeleşmelerdäki we garaýyşlardaky çaprazlyklary, gapma-garşylyklary ýeňip geçmek bilen, strategik, uzak möhletli ösüş wezipelerini, ýiti umumydünýä — ekologiýa, energetika, azyk, suw serişdelerini adalatly paýlamak, garyplygy aradan aýyrmak, tebigy betbagtçylyklardan goranmak, terrorçylyga, neşe serişdeleri bilen bagly howplara hem-de beýleki wehimlere garşy göreşmek meselelerini çözmekde dünýä bileleşiginiň agzalarynyň jogapkärçiliginiň, öňdengörüjiliginiň, syýasy erkiniň ýeterlikdigi bilen kesgitlener.
Munuň özi täze görnüşli howply ýokanja garşy göreşmek hem-de onuň ýaýramagy netijesinde ýüze çykan durmuş-ykdysady täsirleri azaltmak meselesine hem doly derejede degişlidir diýip, milli Liderimiz sözüni dowam edip, dünýä bileleşiginiň bu ugurdaky tagallalarynyň entek ýeterlik däldigini belledi.
Galyberse-de, pandemiýa bu wehime garşy halkara derejede göreşmegiň gurallarynda düýpli ulgamlaýyn näsazlyklary ýüze çykardy diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy hem-de diňe ähli agza döwletleriň we BMG-niň düzümleriniň birleşmegi umumy howpa garşy göreşmekde üstünlik gazanmak üçin şertleri üpjün edip biler diýip ynam bildirdi. Şunda koronawirus meselesini syýasylaşdyrmaga, döwletara gatnaşyklarda täsir etmegiň guraly hökmünde ulanmaga orun bolmaly däldir.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň ählumumy saglygy goraýyş ulgamynda umumy wehimlere garşy durmakda utgaşykly, özara ylalaşykly jogaplary işläp taýýarlamak boýunça köptaraplaýyn gepleşikleriň esasy meýdançasy bolup durýandygyny nygtap, Türkmenistanyň özüniň ozal öňe süren, ylmy diplomatiýa ugry boýunça köptaraply gatnaşyklary işjeňleşdirmäge gönükdirilen başlangyçlaryny ilerletmegi dowam etjekdigini tassyklady.
Şunuň bilen baglylykda, 76-njy mejlisiň barşynda şu aşakdaky halkara we sebit gurallaryny, ýagny: Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň koronawirus ýokanjynyň genomyny öwrenmek üçin Ýörite maksatnamasyny düzmek; Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň öýken sowuklama keseline garşy göreşmek boýunça köptaraplaýyn guralyny ýola goýmak; Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň Ýiti ýokanç keselleri bejeriş we olaryň öňüni alyş usulyýet merkezini; Merkezi Aziýada Epidemiologiýa, wirusologiýa we bakteriologiýa sebit merkezini döretmek meselelerini öwrenmäge girişmek teklip edildi.
Türkmenistan pandemiýanyň ýaramaz ykdysady täsirini azaltmak bilen baglylykda, BMG-niň aýry-aýry ugurlar boýunça işini güýçlendirmegi zerur hasaplaýar.
Hususan-da, adatdan daşary ýagdaýlar şertlerinde halkara ulag ulgamlaryny dikeltmegiň we olaryň durnuklylygyny pugtalandyrmagyň üstünde işjeň işlemegiň möhümdigi bellenildi. Munuň üçin oňat esas — Baş Assambleýanyň “Koronawirus keseliniň (COVID-19) pandemiýasy we ondan soňky döwürde durnukly ösüş üçin üznüksiz we ygtybarly halkara ýük daşamalary üpjün etmek maksady bilen, ulagyň ähli görnüşleriniň arabaglanyşygyny berkitmek” atly Kararnamasy bar. Bu resminama Türkmenistanyň başlangyjy boýunça 2021-nji ýylyň 29-njy iýulynda kabul edildi.
Durmuş ugurly syýasatyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolan lukmançylygy toplumlaýyn ösdürmek milli Liderimiziň hemişe üns merkezinde durýar.
Milli Liderimiziň başlangyjy bilen işlenip taýýarlanylan toplumlaýyn we uzak möhletleýin “Saglyk” Döwlet maksatnamasy keselleriň öňüni almakdan hem-de jemgyýetde sagdyn durmuş ýörelgelerini ornaşdyrmakdan başlap, bu ulgamda öňdebaryjy täze tehnologiýalary ulanyp, giň halkara hyzmatdaşlygy ýola goýmaga çenli milli saglygy goraýyş ulgamyny kämilleşdirmäge täze çemeleşmeleri öňe sürýär.
Şu ýylyň mart aýynda täze rejelenen görnüşinde tassyklanan giň gerimli özgertmeler maksatnamasy ýokary netijeli saglygy goraýyş ulgamyny kemala getirmäge, ony halkara ölçeglere laýyklykda mundan beýläk-de ösdürmäge, şeýlelikde, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe halkymyzyň saglygynyň yzygiderli berkidilmegine hem-de rowaçlygynyň ýokarlandyrylmagyna gönükdirilen anyk işleri göz öňünde tutýar.
Işjeň ornaşdyrylýan täzeçil tehnologiýalar, dünýä belli kompaniýalaryň döwrebap enjamlary, ugurdaş edaralaryň giň ulgamy, dünýäniň iri lukmançylyk merkezlerinde yzygiderli iş tejribesini geçýän hünärmenler — bularyň hemmesi milli saglygy goraýyş ulgamyny kämilleşdirmäge, netijede, ilatyň ortaça ömrüniň dowamlylygyny ýokarlandyrmaga ýardam bermäge gönükdirilendir.
Häzir ýurdumyzda Merkezi Aziýa sebitinde deňi-taýy bolmadyk, dünýäniň meşhur önüm öndürijileriniň ýokary tehnologiýaly enjamlary ornaşdyrylan döwrebap lukmançylyk hem-de ylmy-kliniki merkezleri bina edildi. Soňky wagtlarda paýtagtymyzyň saglygy goraýyş edaralarynyň düzüminiň hataryna goşulan birnäçe täze möhüm desgalary agzamak hem ýeterlikdir. Olaryň hatarynda Kelle we boýun keselleri bejeriş halkara merkezini, Göz kesellerini bejeriş halkara merkezini, Halkara newrologiýa merkezini, Halkara endokrinologiýa we hirurgiýa merkezini, Onkologiýa we Stomatologiýa merkezlerini görkezmek bolar.
Geçen ýylyň oktýabr aýynda ulanylmaga berlen Halkara ýanyk şikesleri bejeriş hem-de Estetiki merkezleri sebitde iň gowulary hökmünde ykrar edilip, bu merkezlere olaryň ýokary tehnologiýaly enjamlar bilen enjamlaşdyrylandygyny tassyklaýan abraýly halkara baýraklar hem-de güwänamalar berildi.
Täze saglygy goraýyş edaralarynyň ýokary derejesi hünärmenleri taýýarlamagyň düýpli, döwrebap çemeleşmelerini hem talap edýär. Bu işde milli saglygy goraýyş ulgamyny ösdürmegiň esasy ugurlarynyň biri bolup çykyş edýän halkara hyzmatdaşlyga uly üns berilýär.
Milli Liderimiziň tabşyryklaryna laýyklykda, saglygy goraýyş toplumyna sanly ulgam işjeň ornaşdyrylýar. Iň täze telekommunikasiýa we kompýuter tehnologiýalary uzak aralyga garamazdan, adaty hem-de tiz lukmançylyk kömegini bermäge, şeýle hem dürli keselleri anyklamak, bejermek we öňüni almak babatda tejribe alyşmak üçin ýokary hünärli daşary ýurt hünärmenleri bilen pikir alyşmaga mümkinçilik berýär.
Sanly ulgam yzygiderli onlaýn duşuşyklary we maslahatlary geçirmekde hem işjeň ulanylýar. Teleköpriniň kömegi arkaly, ylmy-tejribe hem-de okuw maslahatlary geçirilýär.
Tejribe alyşmak, iň gowy anyklaýyş we bejeriş işini öwrenmek maksady bilen, Germaniýanyň, Koreýa Respublikasynyň, Ysraýylyň hem-de beýleki birnäçe ýurtlaryň öňdebaryjy ylmy-kliniki merkezleriniň bilermenleridir hünärmenleri bilen netijeli hyzmatdaşlyk ýola goýuldy.
Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetinde müňlerçe talyp bilim alýar. 2011-nji ýylda ol “Ýewropa Işewürlik Assambleýasy” halkara guramasy tarapyndan berilýän “Ýewropanyň hili” atly halkara baýraga mynasyp boldy. Mundan başga-da, TDLU saglygy goraýyş bilim edaralary baradaky Bütindünýä maglumatlar binýadyna — “Awisenna” katalogyna girizildi.
Paýtagtymyzda, tutuş ýurdumyzda bolşy ýaly, täze gurluşyklar bilen bir hatarda, hereket edýän saglygy goraýyş edaralarynyň binalarynyň durkuny täzelemek hem-de olaryň maddy-tehniki binýadyny döwrebaplaşdyrmak boýunça giň gerimli işler dowam etdirilýär.
Şeýlelikde, ýakyn geljekde Halkara lukmançylyk merkezleriniň müdiriýetiniň düzümine girýän Halkara saglygy goraýyş-anyklaýyş merkeziniň, Halkara iç keselleri merkeziniň, Halkara “Ene mähri” merkeziniň durky doly täzelener.
Döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryna laýyklykda, ýurdumyzyň tebigy-howa, palçyk, mineral suwlar bilen bejeriş şypahanalary netijeli hereket edýär, olarda dynç almak we saglygy dikeltmek üçin ähli şertler döredildi. Şeýle hem derman senagatynyň täze desgalary peýda bolup, olar ýerli çig malyň esasynda derman serişdelerini we önümlerini öndürmäge ýöriteleşdirilendir.
Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ylymlar akademiýasynyň akademigi, lukmançylyk ylymlarynyň doktory, professor Gurbanguly Berdimuhamedowyň “Türkmenistanyň dermanlyk ösümlikleri” atly köp jiltli ylmy-ensiklopedik işi bu ugurda uly goldaw bolup durýar. Bu gymmatly kitap arkaly, ýurdumyzyň çäginde ösýän ösümliklerden taýýarlanýan dermanlyk çaýlaryň dürli görnüşleriniň önümçiligi ýola goýuldy.
“Türkmendermansenagat” birleşiginiň “Saglyk” derman kärhanasy ata Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli täze önümiň — buýan kökünden taýýarlanylan gerdejikleriň önümçiligini ýola goýdy.
Türkmen buýany beýleki ýerlerde ösýän buýanlardan gymmatly häsiýetnamalary bilen tapawutlanýar. Türkmen topragynyň howasy ösümlikleriň ençeme peýdaly, melhemlik häsiýetlerine eýe bolmagy üçin ähli şertleri döredýär.
Ekologiýa taýdan arassa buýan köki C witaminine hem-de efir ýaglaryna baýdyr, şonuň üçin ol gadymdan bäri adam bedeniniň kesellere garşy göreşmek ukybyny berkitmek üçin sowuklamada, böwrek we peşew ýollarynyň kesellerinde giňden ulanylýar. Häzir ýurdumyzda buýan kökünden dürli dermanlaryň we melhemlik çaýyň, şerbetiň önümçiligi ýola goýuldy.
Koronawirus pandemiýasy zerarly dünýäde emele gelen ýagdaýy nazara almak bilen, tutuş adamzada uly howp salýan bu ýokanjyň täze görnüşiniň ýurdumyza aralaşmagynyň öňüni almak boýunça degişli çäreleriň geçirilmegine uly ähmiýet berilýär.
Tutuş dünýäde adamlaryň adaty durmuş düzgünini üýtgeden häzirki döwrüň täze wehimine garşy bilelikde göreşmek ýokary derejeli dürli halkara duşuşyklarda, şol sanda şu ýylyň 17-nji sentýabrynda Täjigistanyň Duşenbe şäherinde geçirilen Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza döwletleriň Baştutanlarynyň geňeşiniň mejlisinde aýratyn ara alnyp maslahatlaşyldy.
Hormatly myhman hökmünde Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň sammitine çagyrylan Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň nygtaýşy ýaly, Türkmenistan dostlukly döwletleriň lukmançylyk bileleşikleriniň tagallalaryny birleşdirmek hem-de yzygiderli gatnaşyk etmek ugrunda çykyş edýär.
Hususan-da, biziň ýurdumyz Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň koronawirus ýokanjynyň genomyny öwrenmek üçin ýörite maksatnamasyny düzmek, BSGG-niň öýken sowuklama keseline garşy göreşmek boýunça köptaraplaýyn guralyny ýola goýmak, BSGG-niň Ýiti ýokanç keselleri bejeriş we olaryň öňüni alyş usulyýet merkezini, Merkezi Aziýada Epidemiologiýa, wirusologiýa we bakteriologiýa sebit merkezini döretmek başlangyjy bilen çykyş edýär diýlip nygtaldy we bu barada milli Liderimiz Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisindäki çykyşynda hem belläp geçdi.
Döwlet Baştutanymyz bu başlangyçlaryň Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasy tarapyndan goldanylmagynyň olaryň tutuş dünýäniň bähbidine netijeli durmuşa geçirilmegine, şeýlelikde, howply ýokanç kesellere garşy göreşmek boýunça uzak möhletli geljek üçin täsirli we yzygiderli halkara gurallaryň ýola goýulmagyna ýardam etjekdigine ynam bildirdi.
Ýakynda Hazaryň kenarynda, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçirilen Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň üçünji konsultatiw duşuşygynda milli Liderimiz pandemiýa garşy göreşmegiň COVID-19-yň döredýän töwekgelçiliklerini azaltmaga gös-göni täsir edýän meseleleri çözmäge yzygiderli çemeleşmäni talap edýändigini belledi.
Şeýlelikde, milli Liderimiziň başlangyçlary birnäçe möhüm ugurlar boýunça köpçülikleýin ylmy-barlag işiniň netijelerini gazanmagyň anyk, täsirli görnüşlerine garamaga mümkinçilik döredýär. Olaryň hatarynda täze koronawirusyň gelip çykyşyny öwrenmek; täze görnüşli ýokanjyň döredýän keselleriniň görnüşlerini öwrenmek babatda ylmy lukmançylyk jemgyýetiniň işini işjeňleşdirmek; aýratyn howply ýokanç keselleri bejermegiň hem-de olaryň öňüni almagyň netijeli usullaryny we serişdelerini gözläp tapmak boýunça bilelikde işlemek ýaly ugurlar bar.
Merkezi Aziýada ekologik ýagdaýlary gowulandyrmagyň hem sebit hyzmatdaşlygynyň esasy meseleleriniň hataryna girizilmegi tötänden däldir. Gürrüň, ilkinji nobatda, ýerleriň zaýalanmagyna hem-de çölleşmegine garşy göreşmek, buzluklary gorap saklamak, suw serişdelerini tygşytly peýdalanmak we Araly halas etmek dogrusynda barýar.
Häzir Türkmenistanyň Aral meselesi boýunça garaýşy dünýä mälimdir. 2012-nji ýylyň 22-nji iýunynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow durnukly ösüş boýunça “Rio+20” sammitinde çykyş edip, bu meseläniň häzirki wagtda sebitiň çäklerinden alyslara çykandygyny hem-de ählumumy häsiýete eýe bolandygyny belledi. Şoňa görä, Aral deňzi sebiti üçin BMG-niň Ýörite maksatnamasyny döretmek teklip edildi.
Bu teklibi iş ýüzünde amala aşyrmak maksady bilen, Türkmenistanyň başlangyjy esasynda, 2018-nji ýylyň 12-nji aprelinde hem-de 2019-njy ýylyň 28-nji maýynda “Birleşen Milletler Guramasynyň hem-de Araly halas etmegiň halkara gaznasynyň arasyndaky hyzmatdaşlyk hakynda” BMG-niň Baş Assambleýasynyň iki sany Kararnamasy kabul edildi. Olar BMG-niň çäklerinde bu möhüm meseläni çözmek boýunça köptaraplaýyn gatnaşyklar üçin esas döretdi.
Türkmen tarapy tebigy ýagdaýlaryň dürli görnüşli howply keselleriň döremegine we ýaýramagyna täsir edip biljekdigini aradan aýyrmaýar. Hususan-da, Aral deňziniň guramagy bilen, ekologiýa heläkçiligi zolagynda emele gelýän tozan bölejikleri aýratyn howp döredýär. Olar tebigata, dem alýan howamyza, Aral ýakasyndan we onuň çäklerinden daşarda ýaşaýan adamlaryň saglygyna örän ýaramaz täsir edýär.
Geçen ýylyň noýabrynda hormatly Prezidentimiz Gökdepe etrabynyň Yzgant obasynda gurlan täze ýokanç keselleri hassahanasynyň açylyş dabarasyna gatnaşanda, Aşgabatda fiziologiýa ylmy-kliniki merkezli täze hassahanany gurmak barada görkezme berdi. Onuň işi ýokanç däl keselleriň öňüni almaga we bejermäge gönükdiriler. Bu düzümiň üstüne Aralyň adamyň saglygyna ýetirýän ýaramaz täsirini öwrenmek wezipesi hem ýüklener.
Şeýlelikde, daşky gurşawy goramak, amatly ekologiýa ýagdaýy saklamak, ýurdumyzyň şäherlerini we obalaryny bagy-bossanlyga büremek meselelerine ilatyň saglygyny berkitmek hem-de immun derejesini ýokarlandyrmak boýunça geçirilýän toplumlaýyn işiň ähmiýetli, aýrylmaz bölegi hökmünde garalýar.
Ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamyny kämilleşdirmek babatda toplan tejribesini dünýä bileleşiginiň hem-de esasy halkara guramalaryň, şol sanda BMG-niň we onuň ýöriteleşdirilen düzümleriniň — Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň, Çagalar gaznasynyň we beýleki düzümleriň giňden ykrar etmegi aýratyn buýsanç döredýär. Türkmenistan olar bilen döwlet Garaşsyzlygynyň ýyllary içinde işjeň we netijeli hyzmatdaşlyk edip gelýär.
Hyzmatdaşlyk dürli ugurlarda, şol sanda ýokanç we ýokanç däl keselleriň öňüni almak, temmäki önümleriniň ulanylmagyna garşy göreşmek, kadaly iýmitlenmek, saglygy goraýyş ulgamyny berkitmek, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek boýunça ylmy-amaly maslahatlary geçirmek, saglygy goramak boýunça möhüm meselelere bagyşlanan “tegelek stollaryň” başyndaky maslahatlary we beýleki çäreleri geçirmek bilen amala aşyrylýar.
Abraýly guramalar hem-de daşary ýurtly hünärmenler bilen ýola goýlan netijeli gatnaşyklar türkmen lukmanlaryna dürli keselleriň öňüni almagyň, olary anyklamagyň we bejermegiň netijeli usullaryny peýdalanmaga mümkinçilik berýär. Bu, öz nobatynda, birnäçe howply ýokanç keselleri, şol sanda drakunkulýoz, poliomielit, gyzzyrma, gyzamyk we gyzylja ýaly keselleri ýok etmäge ýardam etdi. Munuň özi degişli halkara güwänamalar bilen tassyklanyldy.
Ýeri gelende aýtsak, Türkmenistan Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň hem-de Merkezi Aziýa ýurtlarynyň hatarynda ilkinji hem-de dünýäde dördünji bolup, halkara standartlara laýyklykda, duzy ýodlaşdyrmagy üpjün eden ýurt hökmünde resmi taýdan ykrar edildi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tabşyrygy boýunça ýurdumyzda uny demir we foliý turşusy bilen baýlaşdyrmak boýunça uly işler geçirilýär. Netijede, döwletimiz uny baýlaşdyrmak işinde öňde barýanlygy üçin halkara baýraga mynasyp boldy.
Ýurdumyzda saglygy goraýyş babatda kanunçylyk namalarynyň tutuş toplumy, milli we döwlet maksatnamalary kabul edildi, olar döwrüň talabyna hem-de Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň maksatlaryna laýyklykda yzygiderli täzelenýär.
Şeýlelikde, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisinde beýan eden Türkmenistanyň saglygy goraýyş ulgamynda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmäge täze çemeleşmeleri häzirki döwrüň möhüm meseleleriniň kabul ederlikli çözgütlerini gözläp tapmaga, ählumumy abadançylygyň we ösüşiň bähbidine netijeli gatnaşyklary giňeltmek boýunça dünýä bileleşiginiň tagallalaryny birleşdirmäge möhüm, önjeýli we anyk goşant goşýar.
(TDH)
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/41569
Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzda döwrebap ulag-üstaşyr logistik düzümi döretmek hem-de ulag-kommunikasiýalar ulgamyny ýokary depginler bilen ösdürmek babatda durmuşa geçirilýän işler diňe bir milli ykdysadyýetimiziň durnukly ösmegine däl, eýsem, tutuş sebitiň ösüşine hem kuwwatly itergi berýär. Ýurt Baştutanymyzyň başlangyjy we tagallasy bilen, awtoulag, demir ýol we deňiz gatnawlaryny ulanmak esasynda, «Demirgazyk — Günorta», «Gündogar — Günbatar» ugurlary boýunça ulag ulgamyny ösdürmek boýunça geljegi uly taslamalar durmuşa geçirilýär. Bu babatda Ýuwaş ummanyndan Hazar we Gara deňizlerine çenli, Ýewropa yklymynyň demirgazygyndan Hindi ummanyna çenli geografik taýdan örän uly giňişligi birleşdirmek baradaky tagallalar aýratyn ähmiýetlidir.
Uçuşlaryň howpsuzlygyny, Türkmenistanyň howa giňişliginiň üstaşyr geçelgeleriniň netijeli ulanylmagyny üpjün etmek maksady bilen, täze ugurlaryň hasabyna howa gatnawlarynyň depgini has-da artdyrylýar. Häzirki wagtda ýurdumyzyň howa giňişliginde howa gatnawlaryny dolandyrýan gulluk tarapyndan dünýäniň 200-den gowrak awiakompaniýasynyň howa gämilerine hyzmat edilýändigi aýratyn bellenmäge mynasypdyr.
Ýurdumyz yklym we yklymara awiaýollardaky iri üstaşyr nokada öwrülýär. Şoňa görä-de, Aşgabat Halkara howa menzili Diýarymyzyň baş «howa derwezesi» hasaplanýar.
Gahryman Arkadagymyzyň başlangyçlary bilen, Beýik Ýüpek ýoluny gaýtadan dikeltmek boýunça taryhy ähmiýetli işler durmuşa geçirilýär. Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň Awazada geçirilen konsultatiw duşuşygynda milli Liderimiz ulag babatda sebitara hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryna ünsi çekmek bilen: «Ulag ulgamy Merkezi Aziýa döwletleriniň hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň möhüm ugry bolupdy we şeýle bolmagynda galýar. Biziň ýurtlarymyzyň arasyndaky, şeýle hem Merkezi Aziýanyň Ýewraziýa yklymynyň beýleki sebitleri bilen ýük we ýolagçy gatnawlary üçin amatly şertleri bilelikde döretmelidigimize pugta ynanýaryn. Bu wezipe strategik maksadyň gazanylmagy — «Demirgazyk — Günorta» we «Gündogar — Günbatar» ugurlary boýunça ozal bar bolan üstaşyr ulag geçelgeleriniň netijeli işledilmegi hem-de täzeleriniň döredilmegi bilen gönüden-göni baglydyr. Şol ugurlarda Merkezi Aziýa möhüm baglanyşdyryjy halka bolup hyzmat etmäge gönükdirilendir» diýip belledi.
Türkmenistanyň iri halkara logistik merkez hökmünde ulag aragatnaşygynda köpugurlaýyn yklymara ulag infrastrukturasynyň kemala gelmegindäki hyzmaty Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan ileri tutulýan durnukly ösüşiň maksatlaryna doly laýyk gelýär.
Hormatly Prezidentimiziň parasatly we öňdengörüjilikli daşary syýasaty ulag ulgamy babatda halkara hyzmatdaşlygy özara bähbitli esaslarda, netijeli alyp barmaga giň mümkinçilikleri açýar. «Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasat ugrunyň 2017 — 2023-nji ýyllar üçin Konsepsiýasynda» ulag ulgamynyň Birleşen Milletler Guramasy, onuň ýöriteleşdirilen agentlikleri bilen hyzmatdaşlyk etmegiň esasy ugurlarynyň biri bolmalydygy barada aýdylýar. Şoňa görä-de, ulag geçelgelerini döretmek boýunça ýurdumyzyň başlangyçlaryny işjeň durmuşa geçirmek we Merkezi Aziýany yklym ähmiýetli iri üstaşyr geçiriş çatrygyna öwürmek üçin zerur bolan ähli işleri amala aşyrmak göz öňünde tutulýar.
Gahryman Arkadagymyzyň ulag diplomatiýasyny ösdürmäge we häzirki zaman üstaşyr ulag geçelgelerini kämilleşdirmek arkaly, durnukly ösüşi üpjün etmäge gönükdirilen daşary syýasaty oňyn netijelerini berýär. Ulag ulgamynda halkara hyzmatdaşlygyň çäklerinde Türkmenistanyň başlangyçlary bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan Rezolýusiýalaryň birnäçesi kabul edildi.
Häzirki wagtda «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasy» hem-de «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy» durmuşa geçirilýär. Sanly ykdysadyýete geçmekde bazar özgertmeleriniň üstünlikli amala aşyrylmagy ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny has-da ýokarlandyrýar. Şoňa görä-de, döwlet kärhanalary ýuwaş-ýuwaşdan hususylaşdyrylýar ýa-da olaryň eýeçiliginiň görnüşi üýtgedilýär. Şu ýylyň iýulynda ulag we aragatnaşyk toplumynyň ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň eýeçiliginiň görnüşi üýtgedilip, olar agentliklere öwrüldi. Ministrler Kabinetiniň ýanynda ministrligiň hukuklarynda Ulag we kommunikasiýalar agentligi döredildi.
Häzirki döwürde Ýewropa we Aziýa ýurtlaryny birleşdirýän häzirki zaman transkontinental ýollaryň çatrygynda ýerleşýän Türkmenistan döwletimiz sebitiň we tutuş dünýäniň abadançylygynyň hem-de durnukly ösüşiniň bähbitlerine laýyk gelýän özara bähbitli söwda-ykdysady gatnaşyklary ýola goýmak maksady bilen, ulag ulgamynda öz kuwwatyndan netijeli peýdalanýar we iri halkara ulag-logistika merkezine öwrülýär.
Parahat ŞAMYRADOW,
Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Halkara meseleler baradaky komitetiniň agzasy.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/41562
Hormatly jenap Baş sekretar!
Hormatly jenap Başlyk!
Ilki bilen, jenap Abdulla Şahidi Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisiniň Başlygy wezipesine saýlanylmagy bilen gutlamaga hem-de oňa bu jogapkärli wezipede üstünlikleri arzuw etmäge rugsat ediň! Jenap Şahid, Türkmenistanyň Size hemmetaraplaýyn ýardam we goldaw berjekdigine ynandyrýaryn.
Jenap Wolkan Bozkyrdan 75-nji mejlisiň Başlygy hökmünde başarjaň we netijeli işi üçin tüýs ýürekden minnetdarlygymyzy kabul etmegini haýyş edýärin.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Dünýäniň häzirki ýagdaýy, syýasy, ykdysady, durmuş prosesleriniň häsiýeti we aýratynlyklary umumy baş maksada ýetmek ugrunda ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy, mundan beýläkki okgunly ösüşi, häzirki zaman dünýä tertibiniň binýadynda goýlan hukuk we institusional esaslary saklamak üçin şertleri üpjün etmegiň bähbidine döwletleriň hem-de iri halkara guramalaryň has ysnyşykly we utgaşykly gatnaşyklaryny talap edýär. Şeýle gatnaşyklaryň netijeliliginiň derejesi köp babatda milli bähbitleriň hem-de ählumumy maksatlaryň we ileri tutulýan ugurlaryň arasynda umumy pikire gelnip bilinmegi bilen kesgitleniler. Çemeleşmelerdäki we garaýyşlardaky çaprazlyklary, gapma-garşylyklary ýeňip geçmek bilen, strategik, uzak möhletli ösüş wezipelerini, ýiti umumydünýä — ekologiýa, energetika, azyk, suw serişdelerini adalatly paýlamak, garyplygy aradan aýyrmak, tebigy betbagtçylyklardan goranmak, terrorçylyga, neşe serişdeleri bilen bagly howplara hem-de beýleki wehimlere garşy göreşmek meselelerini çözmekde biziň — dünýä bileleşiginiň agzalarynyň jogapkärçiligi, öňdengörüjiligi, syýasy erki ýeterlikmikä? Munuň özi täze görnüşli howply ýokanja garşy göreşmek hem-de onuň ýaýramagy netijesinde ýüze çykan durmuş-ykdysady täsirleri azaltmak meselesine hem doly derejede degişlidir. Dogrusyny aýtmak gerek: dünýä bileleşiginiň bu ugurdaky tagallalary entek ýeterlik däldir. Galyberse-de, pandemiýa bu wehime garşy halkara derejede göreşmegiň gurallarynda düýpli ulgamlaýyn näsazlyklary ýüze çykardy.
Diňe ähli agza döwletleriň we BMG-niň düzümleriniň birleşmegi umumy howpa garşy göreşmekde üstünlik gazanmak üçin şertleri üpjün edip biler. Şunda koronawirus meselesini syýasylaşdyrmaga, döwletara gatnaşyklarda täsir etmegiň guraly hökmünde ulanmaga orun bolmaly däldir.
Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň ählumumy saglygy goraýyş ulgamynda umumy wehimlere garşy durmakda utgaşykly, özara ylalaşykly jogaplary işläp taýýarlamak boýunça köptaraplaýyn gepleşikleriň esasy meýdançasy bolup durýandygyny nygtaýarys.
Türkmenistan özüniň ozal öňe süren, ylmy diplomatiýa ugry boýunça köptaraply gatnaşyklary işjeňleşdirmäge gönükdirilen başlangyçlaryny ilerletmegi dowam eder. Hususan-da, 76-njy mejlisiň barşynda şu aşakdaky halkara we sebit gurallaryny, ýagny Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň koronawirus ýokanjynyň genomyny öwrenmek üçin ýörite maksatnamasyny düzmek; Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň öýken sowuklama keseline garşy göreşmek boýunça köptaraplaýyn guralyny ýola goýmak; Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň Ýiti ýokanç keselleri bejeriş we olaryň öňüni alyş usulyýet merkezini, Merkezi Aziýada Epidemiologiýa, wirusologiýa we bakteriologiýa sebit merkezini döretmek meselelerini öwrenmäge girişmegi teklip edýäris.
Türkmenistan pandemiýanyň ýaramaz ykdysady täsirini azaltmak bilen baglylykda, BMG-niň aýry-aýry ugurlar boýunça işini güýçlendirmegi zerur hasaplaýar. Hususan-da, adatdan daşary ýagdaýlar şertlerinde halkara ulag ulgamlaryny dikeltmegiň we olaryň durnuklylygyny pugtalandyrmagyň üstünde işjeň işlemek möhümdir. Munuň üçin oňat esas — Baş Assambleýanyň “Koronawirus keseliniň (COVID-19) pandemiýasy we ondan soňky döwürde durnukly ösüş üçin üznüksiz we ygtybarly halkara ýük daşamalary üpjün etmek maksady bilen, ulagyň ähli görnüşleriniň arabaglanyşygyny berkitmek” atly Kararnamasy bar. Bu resminama Türkmenistanyň başlangyjy boýunça 2021-nji ýylyň 29-njy iýulynda kabul edildi.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Geçen döwürde ählumumy parahatçylygy we howpsuzlygy üpjün etmekde, ýerli we sebit gapma-garşylyklarynyň ýitileşmegi bilen bagly çylşyrymly meseleler ýüze çykdy. Şu şertlerde dünýä bileleşiginiň jogapkärli agzasy hökmünde Türkmenistan halkara meseleleri diňe parahatçylykly, syýasy-diplomatik serişdeler arkaly, BMG-niň Tertipnamasynyň, esasy Konwensiýalaryň hem-de beýleki halkara namalarynyň kadalarynyň we ýörelgeleriniň esasynda çözmäge yzygiderli goldaw bermegini dowam eder.
Şunuň bilen baglylykda, parahatçylyk döredijiligiň we oňyn ylalaşykly çözgütleri gazanmagyň netijeli guraly hökmünde Bitaraplygyň mümkinçiliklerinden peýdalanmak, BMG-niň Baş Assambleýasynyň Türkmenistanyň başlangyjy boýunça 2020-nji ýylyň 7-nji dekabrynda kabul edilen “Halkara parahatçylygy, howpsuzlygy saklamakda we pugtalandyrmakda hem-de durnukly ösüş işinde bitaraplyk syýasatynyň orny” atly Kararnamasynyň düzgünlerini ornaşdyrmak üçin netijeli çäreleri görmegi meýilleşdirýäris.
Mälim bolşy ýaly, şu ýyl BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edildi. Türkmenistan bu çözgüdiň başyny başlamak bilen, parahatçylyk we birek-birege hormat goýmak, gatnaşyklar medeniýetini pugtalandyrmak, häzirki döwürde döwletara gatnaşyklarda ýüze çykan ynanyşmak ýetmezçiligini aradan aýyrmak maksady bilen, halkara derejede uly işleri geçirdi. Türkmenistan Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň çäklerinde çäreleri tamamlamak bilen, şu ýylyň dekabr aýynda Aşgabatda “Parahatçylyk we ynanyşmak syýasaty — halkara howpsuzlygyň, durnuklylygyň we ösüşiň binýady” atly halkara maslahaty geçirmegi meýilleşdirýär. BMG-ä agza döwletleri we halkara guramalary bu çärä işjeň gatnaşmaga çagyrýarys.
Şunda biz şu ýyl başlanylan ynanyşmak hem-de gatnaşyklar medeniýeti meselesi dünýä jemgyýetçiliginiň üns merkezinde galmaly we BMG-niň strategik gün tertibiniň hemişelik düzüm bölegi bolmaly diýip hasap edýäris. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistan Merkezi Aziýada gepleşikler gurallaryny ösdürmek maksady bilen, Baş Assambleýanyň “Merkezi Aziýa sebitinde parahatçylygy, durnuklylygy we durnukly ösüşi üpjün etmek maksady bilen, sebit we halkara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak” atly Kararnamasynyň taslamasyny işläp taýýarlamagy teklip edýär. Bu resminama garalmagy hem-de onuň kabul edilmegi 2021-nji ýylyň 6-njy awgustynda Türkmenistanda geçirilen Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynyň jemleýji resminamasynda beýan edilen Merkezi Aziýa ýurtlarynyň halkara başlangyçlarynyň durmuşa geçirilmegine ýardam berer diýip hasaplaýarys.
Şol bir wagtda Merkezi Aziýa hem-de Hazar sebitinde halkara parahatçylygy, howpsuzlygy we durnukly ösüşi saklap galmak meseleleriniň özara baglanyşyklydygyna hem-de aýrylmazdygyna göz ýetirmek bilen, Türkmenistan “Merkezi Aziýa — Hazar sebiti” atly parahatçylyk, ynanyşmak we hyzmatdaşlyk zolagyny döretmek hakyndaky teklip bilen çykyş edýär. Biz bu nusga ählumumy parahatçylygyň we ösüşiň bähbitlerine köptaraplaýyn hyzmatdaşlygyň pugtalandyrylmagyna gönükdirilen başlangyçlary ilerletmek üçin meýdança hökmünde garaýarys.
Hormatly jenap Başlyk!
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Häzirki wagtda bütin dünýäniň ünsi Owganystana gönükdirilendir. Bu ýurtda ýagdaý çylşyrymlylygyna galýar, emele gelýän häkimiýet hem-de jemgyýet edaralary örän durnuksyzdyr. Şoňa görä-de, bu ýurtdaky ýagdaýa baha bermäge örän oýlanyşykly çemeleşilmelidir, sözlerde hem, işlerde hem jogapkärçilik talap edilýär.
Owganystandaky ýagdaýlar üýtgedi. Şunda ideologik tarapgöýlükden, könelişen öýke-kinelerden, şowakörlükden hem-de lenç edilen garaýyşlardan gaça durup, ozaly bilen, uruşlardan we heläkçiliklerden ýadan, parahat, asuda durmuş barada arzuw edýän owgan halky hakynda alada edilmelidir.
Türkmenistan Owganystan bilen gatnaşyklaryny ösdürip, dostluk hem-de hoşniýetli goňşuçylyk ýörelgelerini, şeýle hem iki ýurduň halklarynyň taryhy we medeni ösüşiniň umumylygyny hemişe bu gatnaşyklaryň esasynda goýýar. Biziň ýurdumyz Owganystanyň syýasy durnuklylygyna hem-de howpsuzlygyna, doganlyk owgan halkynyň abadançylygyna we jebisligine hemişe çuňňur gyzyklanma bildiripdi we şeýle bolmagynda-da galýar. Şunda biz gapma-garşylyklaryň parahatçylykly, syýasy-diplomatik ýollar arkaly çözülmegine berk ygrarlydyrys.
Owganystandaky ýagdaýyň tizden-tiz kadalaşdyrylmagy ugrunda çykyş edýäris hem-de emele gelýän döwlet düzümleriniň bütin owgan halkynyň abadançylygyna we bähbitlerine netijeli işläp biljekdiklerine umyt bildirýäris. Türkmenistan öz tarapyndan, ozalkysy ýaly, Owganystana hemmetaraplaýyn ykdysady goldaw we ynsanperwerlik kömegini berer.
Biz energetika, ulag we kommunikasiýa ulgamlarynda owgan tarapynyň gatnaşmagynda eýýäm başlanylan taslamalaryň üstünlikli tamamlanmagyny hem-de täze düzümleýin taslamalaryň durmuşa geçirilmegini berk ugur edinýäris. Bu meselä biz Owganystanyň ykdysadyýetiniň we durmuş ulgamynyň gaýtadan dikeldilmeginiň, goňşy ýurduň dünýä hojalyk gatnaşyklaryna deňhukukly, özara bähbitli esasda goşulyşmagynyň örän möhüm şerti hökmünde garaýarys.
Owganystanda parahatçylygyň, ylalaşygyň hem-de bitewüligiň tizden-tiz berkarar bolmagy üçin degişli gatnaşyklaryň ýola goýulmagyna, zerur şertleriň döredilmegine goňşy we bitarap döwlet hökmünde goldaw bermäge Türkmenistanyň taýýardygy üýtgewsizligine galýar.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Bu gezekki mejlisiň dowamynda Türkmenistan Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek üçin giň hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň dowam etjekdigine bil baglaýar. Biziň pikirimizçe, häzirki döwürde netijeli özara gatnaşyklar we Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde ählumumy, sebitleýin hem-de milli gurallaryň iş ýüzünde utgaşdyrylmagy ileri tutulýan ugur bolup durýar.
2030-njy ýyla çenli döwür üçin durnukly ösüş babatdaky Gün tertibiniň degişli derejede maliýeleşdirilmegini üpjün etmek meselesiniň ilerledilmegini esasy ugur edinýäris. Şunuň bilen baglylykda, ýakyn wagtda ösüşi maliýeleşdirmek boýunça nobatdaky halkara maslahaty guramagy zerur hasaplaýarys.
Dünýä bileleşiginiň Aral deňziniň ekologik heläkçiliginiň täsirini peseltmek meselelerine yzygiderli üns bermegine aýratyn ähmiýet berýäris. Bu mejlisiň dowamynda Türkmenistan sebit boýunça hyzmatdaşlar bilen bilelikde BMG-niň Aral deňziniň sebiti üçin Ýörite maksatnamasynyň dörediljekdigine ynanýar.
Ynsanperwerlik ugrundaky meseleler Türkmenistanyň BMG bilen hyzmatdaşlygynyň gün tertibiniň esasy ugurlarynyň biridir.
2021 — 2025-nji ýyllarda BMG-niň Durmuş ösüşi komissiýasynyň agzasy hökmünde Türkmenistan onuň ýaşlaryň işi, däp bolan maşgala gatnaşyklaryny pugtalandyrmak we beýleki ugurlar boýunça durmuş goraglylygynyň ylalaşykly çemeleşmelerini hem-de hereketlerini işläp taýýarlamak babatda baş utgaşdyryjy edara hökmündäki ornunyň berkidilmegine ýardam bermäge taýýardyr.
Türkmenistanyň BMG bilen hyzmatdaşlygynda migrasiýa syýasaty üýtgewsiz möhüm ugur hökmünde saklanýar. BMG-niň Bosgunlaryň işi boýunça Ýokary komissarynyň Maksatnamasynyň Ýerine ýetiriji komitetiniň hemişelik agzasy bolmak bilen hem-de bu ugurdaky çylşyrymly ynsanperwer ýagdaýlaryň çözgüdi babatda ägirt uly tejribe toplan Türkmenistan bu ählumumy wezipäni çözmäge öz goşandyny goşmaga taýýardyr.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Bizi umumy garaýyşlar, umytlar, wehimler hem-de howplar birleşdirýär. Halkara ýa-da sebit we milli derejelerdäki çylşyrymly meseleleri bilelikde çözmekde toplanylan tejribe has gymmatlydyr.
Türkmenistan hyzmatdaşlary bilen bilelikde Milletler Bileleşiginiň öňünde durýan wehimleri ýeňip geçmekde täze çemeleşmeleri we ýollary gözlemek boýunça tejribe alyşmaga taýýardyr.
Biz BMG bilen hyzmatdaşlyga, emele gelen ählumumy howpsuzlygyň öňüni almak işinde, pandemiýa ýokanjynyň täsirlerini ýeňip geçmekde, ykdysady, durmuş, ekologiýa, ynsanperwer we beýleki ulgamlarda meýilnamalaryň hem-de maksatnamalaryň durmuşa geçirilmeginde onuň syýasy-diplomatik tagallalara işjeň gatnaşmaga, goldaw bermäge üýtgewsiz ygrarlydygymyzy mälim edýäris.
Türkmenistan üçin Birleşen Milletler Guramasy bilen hyzmatdaşlyk ileri tutulýan strategik ugur, dünýägaraýşymyz, halkara giňişlikde alyp barýan ähli işlerimiziň möhüm binýady bolupdy we şeýle bolmagynda galýar.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/41423