Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň 24-nji iýun­da san­ly ul­gam ar­ka­ly ge­çi­ri­len mej­li­sin­de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ze Ha­zar­ýa­ka döw­let­le­riň Baş­tu­tan­la­ry­nyň VI sam­mi­ti­ne gö­rül­ýän taý­ýar­lyk ba­ra­da ha­sa­bat be­ril­di. Bu sam­mi­ti 29-njy iýun­da Aş­ga­bat­da ge­çir­mek me­ýil­leş­di­ril­di. Mä­lim bol­şy ýa­ly, ýur­du­myz kö­pu­gur­ly oňyn hal­ka­ra, şol san­da se­bi­ta­ra hyz­mat­daş­ly­gy ber­kid­ýär we ös­dür­ýär. Bu hyz­mat­daş­lyk Türk­me­nis­ta­nyň pa­ra­hat­çy­lyk sö­ýü­ji­lik­li da­şa­ry sy­ýa­sa­ty­nyň esa­sy­ny düz­ýär.  

Ha­zar me­se­le­le­ri bo­ýun­ça möhüm we­zi­pe­le­ri çöz­mek­de köp­ta­rap­la­ýyn hyz­mat­daş­ly­ga he­mi­şe yg­rar­ly bol­mak, iň ýa­kyn goň­şu­lar bi­len ys­ny­şyk­ly we kö­pu­gur­ly hyz­mat­daş­ly­gy ös­dür­mek Türk­me­nis­ta­nyň da­şa­ry sy­ýa­sa­tyn­da ile­ri tu­tul­ýan ugur­dyr. Ýur­du­my­zyň Ha­zar­ýa­ka döw­let­le­riň Baş­tu­tan­la­ry­nyň sam­mit­le­ri­ne yzy­gi­der­li gat­naş­ma­gy mu­nuň aý­dyň su­but­na­ma­sy­dyr. Bu de­ňiz Türk­me­nis­ta­ny, Azer­baý­ja­ny, Eý­ra­ny, Ga­za­gys­ta­ny, Rus­si­ýa­ny öz ke­na­ryn­da bir­leş­dir­mek bi­len, Ha­zar bäş­li­gi­ni eme­le ge­tir­ýär. Türk­me­nis­tan üçin Ha­zar se­bi­ti iň mö­hüm geo­sy­ýa­sy we geoyk­dy­sa­dy mer­kez­le­riň bi­ri­dir. 

Ha­zar­ýa­ka döw­let­le­riň Baş­tu­tan­la­ry­nyň sam­mi­ti­ni ge­çir­mek ba­ra­da­ky baş­lan­gyç, as­ly­ýe­tin­de, Türk­me­nis­ta­na de­giş­li­dir. Soň­ra şu for­mat­da­ky du­şu­şyk­lar Ha­zar me­se­le­le­ri­ni ara alyp mas­la­hat­laş­mak­da we çöz­mek­de yg­ty­bar­ly gu­ral hök­mün­de ka­bul edil­di. I Ha­zar sam­mi­ti 2002-nji ýy­lyň ap­rel aýyn­da Aş­ga­bat­da ge­çi­ril­di, on­da Ha­zar me­se­le­le­ri bo­ýun­ça Türk­me­nis­ta­nyň ga­ra­ýyş­la­ry aý­dyň be­ýan edil­di. Bu ga­ra­ýyş­lar hä­zir hem üýt­gew­siz­dir: Ha­zar deň­zi­niň me­se­le­le­rin­de Türk­me­nis­tan he­mi­şe iş­jeň orun eýe­le­ýär. Şun­da Ha­zar deň­zi­niň yk­ba­ly üçin umu­my jo­gap­kär­çi­lik çek­mek hem-de ta­gal­la­la­ry bir­leş­dir­mek, ýag­ny Ha­zar se­bi­tin­de pa­ra­hat­çy­ly­gy, yla­la­şy­gy, dur­nuk­ly­ly­gy üp­jün et­mek­de hal­ka­ra hu­ku­gyň umu­my yk­rar edi­len ka­da­la­ry­na da­ýan­ýan oňyn döw­le­ta­ra hyz­mat­daş­ly­gy ös­dür­mek we pug­ta­lan­dyr­mak esa­sy mak­sat bol­ma­gyn­da gal­ýar.  

Ha­zar­ýa­ka döw­let­le­riň Baş­tu­tan­la­ry­nyň Aş­ga­bat­da baş­la­nan ýo­ka­ry de­re­je­dä­ki gep­le­şik­le­ri 2007-nji ýy­lyň okt­ýab­ryn­da Täh­ran­da, 2010-njy ýy­lyň no­ýab­ryn­da bol­sa Ba­kuw­da do­wam et­di­ril­di. II Ha­zar sam­mi­ti se­bi­tiň döw­let­le­ri­niň ka­bul eden bi­le­lik­dä­ki Jar­na­ma­sy ar­ka­ly ta­ry­ha gi­ren bol­sa, III Ha­zar sam­mi­ti hor­mat­ly Ar­ka­da­gy­my­zyň öňe sü­ren tek­li­bi esa­syn­da taý­ýar­la­nan hem-de ka­bul edi­len çar­çu­wa­ly res­mi­na­ma — Ha­zar deň­zin­de howp­suz­ly­gy üp­jün et­mek ba­ba­tyn­da hyz­mat­daş­lyk bo­ýun­ça Yla­la­şyk bi­len ta­pa­wut­lan­dy. Bu sam­mit­ler­de hem, soň­ky dür­li de­re­je­dä­ki du­şu­şyk­lar­da hem Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň hal­ka­ra baş­lan­gyç­la­ry­nyň, şol san­da Ha­zar­da işiň dür­li gör­nüş­le­ri­ni hu­kuk taý­dan ka­da­laş­dyr­ma­ga gö­nük­di­ri­len res­mi­na­ma­la­ryň tas­la­ma­la­ry­ny iş­läp taý­ýar­la­ma­ga de­giş­li baş­lan­gyç­la­ry­nyň wa­jyp­dy­gy nyg­tal­dy.  

2014-nji ýy­lyň sent­ýab­ryn­da Ast­ra­han şä­he­rin­de ge­çi­ri­len IV Ha­zar sam­mi­tin­de, esa­san, Gahryman Ar­ka­da­gy­my­zyň III Ha­zar sam­mi­tin­de öňe sü­ren baş­lan­gyç­la­ry bo­ýun­ça taý­ýar­la­nan Yla­la­şyk­la­ra gol çe­ki­len­di­gi­ni, bu res­mi­na­ma­la­ryň Ha­zar se­bi­tin­de hyz­mat­daş­ly­gyň şert­na­ma­la­ýyn-hu­kuk bin­ýa­dy­ny has-da ber­kit­mä­ge ýar­dam eden­di­gi­ni aý­ra­tyn nyg­ta­mak ge­rek. Ha­zar deň­zin­de adat­dan da­şa­ry ýag­daý­la­ryň öňü­ni al­mak we ola­ryň ne­ti­je­le­ri­ni ara­dan aýyr­mak ha­kyn­da, Ha­zar deň­zi­niň suw bio­lo­gik seriş­de­le­ri­ni go­rap sak­la­mak we re­je­li peý­da­lan­mak ha­kyn­da Yla­la­şyk­la­ry my­sal hök­mün­de ge­tir­mek bo­lar. Bu gür­rü­ňi do­wam et­mek bi­len, Türk­me­nis­ta­nyň baş­lan­gy­jy bo­ýun­ça Ha­zar deň­zin­de gid­ro­me­teo­ro­lo­gi­ýa ba­bat­da hyz­mat­daş­lyk et­mek ha­kyn­da­ky Yla­la­şy­ga hem gol çe­ki­len­di­gi­ni hem bel­le­me­li­di­ris.  

Ha­zar deň­zi­niň hu­kuk de­re­je­si ba­ra­da gol çe­ki­len Kon­wen­si­ýa Ha­zar­ýa­ka döw­let­le­riň Baş­tu­tan­la­ry­nyň 2018-nji ýy­lyň 12-nji aw­gus­tyn­da Ak­tau şä­he­rin­de ge­çi­ri­len V sam­mi­ti­niň wa­jyp ne­ti­je­si bol­dy. Ol Ha­zar se­bi­tin­de ýa­kyn hem-de uzak gel­jek üçin hyz­mat­daş­ly­gyň mö­hüm ug­ru­ny kes­git­le­mek bo­ýun­ça yg­ty­bar­ly bin­ýat, özara gat­na­şyk­la­ryň hu­kuk ka­da­la­ry­ny ber­ki­den ta­ry­hy äh­mi­ýet­li res­mi­na­ma ha­sap­lan­ýar.  

V Ha­zar sam­mi­ti­niň jem­le­ri bo­ýun­ça beý­le­ki res­mi­na­ma­lar bi­len bir ha­tar­da Ha­zar­ýa­ka döw­let­le­riň Hö­kü­met­le­ri­niň ara­syn­da söw­da-yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­lyk hakyn­da, ulag ul­ga­my ha­kyn­da Yla­la­şyk­la­ra hem gol çe­kil­di. Bu res­mi­na­ma­la­ra aý­ra­tyn äh­mi­ýet ber­me­gi­mi­ziň se­bä­bi, olar hor­mat­ly Ar­ka­da­gy­my­zyň Ha­zar­ýa­ka döw­let­le­riň IV sam­mi­tin­de öňe sü­ren baş­lan­gyç­la­ry esa­syn­da ka­bul edil­di. Ha­zar­ýa­ka döw­let­le­riň Baş­tu­tan­la­ry­nyň V sam­mi­tin­de mö­hüm res­mi­na­ma­la­ryň je­mi 7-si­ne gol çe­kil­di. Ak­tauda ge­çi­ri­len du­şu­şyk­da Türk­me­nis­tan ta­ra­pyn­dan Ha­zar deň­zi­niň hu­kuk de­re­je­si ha­kynda­ky Kon­wen­si­ýa­nyň aý­ry-aý­ry ugur­la­ry bo­ýun­ça öza­ra gat­na­şyk­la­ryň ter­ti­bi­ni iş­läp taý­ýar­la­mak, hu­su­san-da, Ha­zar­da göz­leg we ha­las ediş iş­le­ri ba­bat­da bäş­ta­rap­la­ýyn yla­la­şyk bi­len bag­la­ny­şyk­ly çä­re­le­ri iler­let­mek, yl­my bar­lag­la­ry ge­çir­mek, Da­şa­ry iş­ler mi­nistr­lik­le­ri­niň ho­wan­dar­ly­gyn­da bäş­ta­rap­la­ýyn yzy­gi­der­li ge­ňeş­me­le­ri ge­çir­me­giň gura­ly­ny dö­ret­mek tek­lip edil­di.  

Ha­zar­ýa­ka ýurt­la­ryň çäk­le­ri Azi­ýa­ny we Ýew­ro­pa­ny bir­leş­dir­ýär. Bu te­bi­gy ge­og­ra­fik gi­ňiş­lik Gün­do­gar — Gün­ba­tar we De­mir­ga­zyk — Gü­nor­ta ug­ry bo­ýun­ça amat­ly üs­ta­şyr ulag ge­çel­ge­le­ri­ni dö­ret­mä­ge müm­kin­çi­lik ber­ýär. Şo­nuň üçin Türk­me­nis­tan ulag ul­ga­my­na Ha­zar se­bi­ti­niň ýurt­la­ry­nyň gat­na­şyk­la­ry­ny ös­dür­mek­de mö­hüm ugur hök­mün­de ga­ra­ýar. Ýur­du­my­zyň Ha­zar ulag-lo­gis­ti­ka mer­ke­zi­ni dö­ret­mek, Ýe­ri­ne ýe­ti­ri­ji eda­ra­ny Ha­zar­ýa­ka ýurt­la­ryň ke­nar­ýa­ka şä­her­le­rin­de ge­zek­me-ge­zek ýer­leş­dir­mek ba­ra­da­ky tek­li­bi hem Mer­ke­zi Azi­ýa­da, Ha­zar deň­zi­niň se­bi­tin­de hyz­mat-daş­ly­gyň gi­ňel­dil­me­gi­ne uly go­şant goş­mak bi­len, gat­na­şyk­la­ryň ne­ti­je­li­li­gi­ni ýo­kar­landyr­mak üçin oňyn baş­lan­gyç bol­dy.  

Hä­zir­ki za­man gat­na­şyk­la­ryn­da dün­ýä söw­da flo­ty mö­hüm orun eýe­le­ýär. Türk­men­ba­şy Hal­ka­ra de­ňiz por­ty se­bi­tiň eks­port-im­port ul­ga­myn­da Türk­me­nis­ta­ny öň­dä­ki orun­la­ra çy­kar­ma­ga ukyp­ly­dyr. Port­da dö­re­di­len äh­li döw­re­bap şert­ler — ter­mi­nal­lar, am­mar­lar, beý­le­ki köp san­ly des­ga­lar, şol san­da de­mir we aw­to­mo­bil ýol­lary mul­ti­mo­dal lo­gis­ti­ka­da ýo­ka­ry hil­li hyz­mat­la­ry hö­dür­le­mek üçin ni­ýet­le­nen­dir. «Balkan» za­wo­dy bol­sa ýük gä­mi­le­ri­dir tan­ker­le­ri abat­la­mak üçin uly kuw­wa­ta eýe­dir. Soňky ýyl­lar­da tu­tuş dün­ýä­de ýük gat­naw­la­ry­nyň çalt art­ýan­dy­gy­ny göz öňün­de tut­sak, on­da Türk­men­ba­şy por­tu­nyň äh­mi­ýe­ti­niň bar­ha art­jak­dy­gy, mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň ösü­şi­ne uly go­şant goş­jak­dy­gy şüb­he­siz­dir. 

Ha­zar deň­zin­de ener­ge­ti­ka pu­da­gyn­da hyz­mat­daş­lyk et­mek üçin hem giň müm­kin­çi­lik­ler bar. My­sal üçin, 2021-nji ýyl­da Aş­ga­bat­da Ha­zar deň­zin­dä­ki «Dost­luk» ýa­ta­gy­nyň ug­le­wo­do­rod se­riş­de­le­ri­ni bi­le­lik­de göz­le­mek, iş­läp geç­mek we öz­leş­dir­mek ha­kyn­da Türk­me­nis­tan bi­len Azer­baý­jan Res­pub­li­ka­sy­nyň ara­syn­da öza­ra dü­şü­niş­mek ha­kyn­da Äht­na­ma gol çe­kil­di. Bu res­mi­na­ma iki goň­şy do­gan­lyk döw­le­te Ha­zar deň­zin­de ýa­ta­gy öz­leş­dir­mek bo­ýun­ça bi­le­lik­dä­ki işe gi­riş­mä­ge müm­kin­çi­lik ber­di. Bu tas­la­ma Ha­zar­ýa­ka ýurt­la­ry we halk­la­ry has-da ýa­kyn­laş­dyr­dy, şeý­le hem uly eks­port müm­kin­çi­lik­le­ri­ni aç­dy, se­bit­de aba­dan­çy­ly­gyň pug­ta­lan­dy­ryl­ma­gy­na ýar­dam et­di. Ha­za­ryň türk­men bö­le­gin­de önü­mi paý­laş­mak ba­ra­da­ky tas­la­ma­la­ryň çäk­le­rin­de da­şa­ry ýurt kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň gat­naş­ma­gyn­da ne­bi­tiň çy­ka­ry­ly­şy­nyň möç­be­ri, ma­ýa go­ýum tas­la­ma­la­ry­nyň we bi­le­lik­dä­ki kär­ha­na­la­ryň sa­ny art­ýar, te­bi­gy ga­zy se­na­gat taý­dan çy­kar­mak­da öňe­gi­diş­lik­ler ga­za­nyl­ýar.  

Ha­za­ryň türk­men ke­na­ry di­ňe se­na­gat, işe­wür­lik, me­de­ni mer­kez bol­man, eý­sem, sy­ýa­hat­çy­lyk mer­ke­zi­ne hem öw­rül­di. Hä­zir bu sy­ýa­hat­çy­lyk zo­la­gy dünýäde meş­hur­dyr. Bu ýer­de ge­çi­ril­ýän dür­li de­re­je­dä­ki çä­re­ler Awa­za üçin öz­bo­luş­ly ma­ha­bat­dyr. Mu­nuň özi da­şa­ry ýurt­lar­dan, oza­ly bi­len, Ha­zar­ýa­ka döw­let­ler­den sy­ýa­hat­çy­lyk zo­la­gy­na gel­ýän ja­han­keş­de­le­riň sa­ny­nyň art­ma­gy­na ýar­dam ed­ýär. Myh­man­ha­na­lar, kot­tej­ler we beý­le­ki dur­muş-me­de­ni mak­sat­ly des­ga­lar ýo­ka­ry hil­li hyz­mat­la­ry bi­len ta­pa­wut­lan­ýar.  

«Awa­za» mil­li sy­ýa­hat­çy­lyk zo­la­gy ba­ra­da gür­rüň edi­len­de, bi­rin­ji Ha­zar yk­dy­sa­dy fo­ru­my­nyň hem 2019-njy ýyl­da hut şu ýer­de üs­tün­lik­li ge­çi­ri­len­di­gi­ni aýt­ma­ly­dy­rys. Fo­rum Ha­zar­ýa­ka döw­let­le­ri­ň ara­syn­da­ky söw­da-yk­dy­sa­dy gat­na­şyk­la­ryň iş­jeň­leş­di­ril­me­gi­ne oňyn tä­sir et­di. Fo­ru­my Ha­zar se­bi­ti­niň ýurt­la­ry­nyň her bi­rin­de yzy­gi­der­li ge­çir­mek göz öňün­de tu­tul­ýar. Ak­tau­da ge­çi­ri­len V Ha­zar sam­mi­tin­de Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň gol­da­ny­lan bu baş­lan­gy­jy­nyň mö­hüm­di­gi­ne bu fo­ru­ma gat­naş­ma­ga Ýer ýü­zü­niň äh­li kün­jek­le­rin­den is­leg bil­dir­ýän­le­riň örän köp bol­ma­gy hem şa­ýat­lyk ed­ýär.  

Ha­zar­ýa­ka döw­let­le­riň Baş­tu­tan­la­ry­nyň Aş­ga­bat­da ge­çi­ril­jek VI sam­mi­ti­ se­bit­de we hal­ka­ra bi­le­le­şi­k­de uly gy­zyk­lan­ma dö­red­ýär. Se­bä­bi bu sam­mit Ha­zar deň­zi­niň hu­kuk de­re­je­si ha­kyn­da­ky Kon­wen­si­ýa gol çe­ki­len­den soň ge­çi­ril­ýän il­kin­ji sam­mit­dir.  

Oraz AB­DY­ÝEW.

«Türk­me­nis­tan».

Ahal we­la­ýa­ty, 27-nji iýun (TDH). Şu gün tu­tuş ýur­du­myz­da bel­le­nil­ýän Me­de­ni­ýet we sun­gat iş­gär­le­ri­niň hem-de Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň şyg­ry­ýet gü­ni my­na­sy­bet­li giň möç­ber­li baý­ram­çy­lyk da­ba­ra­la­ry ge­çi­ril­di. Şan­ly se­nä­niň hor­ma­ty­na Ahal we­la­ýa­ty­nyň Ak bug­daý et­ra­by­nyň “Now­ruz ýaý­la­syn­da” ýer­leş­ýän “Türk­me­niň ak öýi” bi­na­syn­da ge­çi­ri­len dö­re­di­ji­lik ag­şa­my­na hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow gat­naş­dy. 

Döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň ta­gal­la­sy ne­ti­je­sin­de ge­çi­ril­ýän giň möç­ber­li dö­re­di­ji­lik baý­ram­çy­ly­gy şan­ly wa­ka­la­ra, mil­li me­de­ni­ýe­ti­mi­ziň kö­pu­gur­ly müm­kin­çi­lik­le­re eýe­di­gi­ni gör­kez­ýän pur­sat­la­ra baý bol­dy. Me­de­ni­ýet hep­de­li­gi­niň çäk­le­rin­de ýur­du­myz­da hal­ky­my­zyň ru­hy dün­ýä­si­niň baý­laş­ma­gy­na gö­nük­di­ri­len dür­li gör­nüş­li çä­re­ler ýaý­baň­lan­dy­ryl­dy. Dö­re­di­ji­lik fo­ru­my­nyň mak­sat­na­ma­sy ma­ny-maz­mu­na baý bol­dy. Bu baý­ram­çy­lyk hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­tu­tan­ly­gyn­da hal­ky­my­zyň aba­dan­çy­ly­gy­nyň, Wa­ta­ny­my­zyň gül­läp ös­me­gi­niň bäh­bi­di­ne hem-de dö­re­di­ji­lik ze­hin­le­ri­ni ös­dür­mek üçin al­nyp ba­ryl­ýan ägirt uly iş­le­riň oňyn ne­ti­je­le­ri­niň be­ýa­ny­na öw­rül­di. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň aw­tou­la­gy “Türk­me­niň ak öýi” bi­na­sy­nyň ýa­nyn­da sak­lan­dy. Bu ýer­de döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zy Türk­me­nis­ta­nyň Mil­li Ge­ňe­şi­niň Halk Mas­la­ha­ty­nyň we Mej­li­si­niň ýol­baş­çy­la­ry, Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň Baş­ly­gy­nyň orun­ba­sar­la­ry, har­by we hu­kuk go­raý­jy eda­ra­la­ryň ýol­baş­çy­la­ry, Ahal we­la­ýa­ty­nyň hä­ki­mi mä­hir­li gar­şy al­dy­lar. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­zi ber­ka­rar döw­le­ti­mi­ziň bag­ty­ýar ça­ga­la­ry uly ru­hu­be­lent­lik bi­len gar­şy­la­dy­lar. Ar­ka­dag­ly Ser­da­ry­myz çy­kyş­lar üçin min­net­dar­lyk bil­di­rip, hem­me­le­ri ýur­du­myz­da giň­den bel­le­nil­ýän şan­ly baý­ram­çy­lyk bi­len gut­la­dy. 

Baý­ram­çy­lyk ähe­ňin­de gu­ra­lan sah­na­da köp san­ly dö­re­di­ji­lik çy­kyş­la­ry­, joş­gun­ly aý­dym-saz­la­ry özün­de jem­le­ýän kon­sert kö­pö­wüş­gin­li­li­gi hem-de tä­sir­li pur­sat­la­ra baý­ly­gy bi­len ta­pa­wut­lan­dy. Wa­ta­ny­myz­da giň­den da­ba­ra­lan­dy­ryl­ýan şan­ly se­ne me­de­ni çä­re­le­r bi­len ut­ga­şyp, ýo­ka­ry çe­per­çi­li­ge eýe bo­lan, tä­ze ýe­ňiş­le­re ruh­lan­dyr­ýan aý­dym-saz­ly çy­kyş­lar be­lent­den ýaň­lan­dy. 

Baý­ram­çy­lyk kon­ser­ti­ne gat­na­şy­jy­lar hal­ky­my­zyň şöh­rat­ly ta­ry­hy­nyň, baý me­de­ni­ýe­ti­niň, mad­dy we ru­hy mi­ra­sy­nyň hem-de hä­zir­ki dö­wür­de Ar­ka­dag­ly Ser­da­ry­my­zyň baş­tu­tan­ly­gyn­da ga­za­nyl­ýan üs­tün­lik­le­riň se­na­sy­na öw­rü­len aý­dym-saz­ly çy­kyş­la­ry uly üns bi­len diň­le­di­ler. 

Kon­ser­tiň do­wa­myn­da hä­zir­ki za­man sun­gat eser­le­ri, yş­ky-li­ri­ki aý­dym­lar, mil­li şa­hy­ra­na we nus­ga­wy saz eser­le­ri be­lent­den ýaň­lan­dy. Şun­da türk­men top­ra­gy­ny, te­bi­gy gö­zel­lik­le­ri­mi­zi, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ta­gal­la­sy bi­len ama­la aşy­ryl­ýan be­ýik iş­le­ri wasp ed­ýän aý­dym-saz­lar has-da tä­sir­li bol­dy. Çe­per dö­re­di­ji­li­giň, mil­li sun­ga­tyň ös­dü­ril­me­gi ug­run­da yzy­gi­der­li ta­gal­la ed­ýän Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň dö­re­den aý­dym­la­ry­nyň ýe­ri­ne ýe­ti­ril­me­gi kon­ser­tiň şow­hu­ny­ny be­len­de gö­ter­di. Kon­ser­te gat­na­şy­jy­lar hor­mat­ly Ar­ka­da­gy­my­zyň aý­dym­la­ryn­dan tä­sir­le­nip, bag­şy-sa­zan­da­la­ryň çy­kyş­la­ry­ny do­wam­ly el çar­pyş­ma­lar bi­len gar­şy­la­dy­lar we ola­ra bu sun­gat eser­le­ri­ni ýo­ka­ry us­sat­lyk bi­len ýe­ri­ne ýe­ti­ren­dik­le­ri üçin ho­şal­lyk­la­ry­ny be­ýan et­di­ler. 

Kon­sert­de hor­mat­ly Ar­ka­da­gy­my­zyň dö­re­den “Leý­li­saç ba­ra­da ro­wa­ýat”, “Ak gül­le­rim sa­ňa”, “Ýa­dym­da”, “Bagt nu­ry” di­ýen aý­dym­la­ry to­ma­şa­çy­lar ta­ra­pyn­dan uly şow­hun bi­len gar­şy­lan­dy. To­ma­şa­çy­la­ryň el çar­pyş­ma­la­ry Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň ze­hi­nin­den ke­mal ta­pan aja­ýyp saz eser­le­ri­ne bil­di­ril­ýän hor­mat-sar­pa­ny we tä­sir­li aý­dym­la­ra mi­ze­mez buý­san­jy ala­mat­lan­dyr­dy. Bu aý­dym­lar ýaň­la­nan­da, to­ma­şa­çy­la­ryň kal­by­ny joş­gun­ly duý­gu­lar gur­şap al­dy. Olar nu­ra­na ar­zuw­la­ra, päk söý­gi­niň wy­sal bol­ma­gy­na, gel­je­ge bo­lan ýag­şy umyt­la­ra ba­gyş­lan­dy. 

To­ma­şa­çy­lar aja­ýyp aý­dym­la­ry we saz­la­ry bi­len hal­ky­my­zyň ru­hy dün­ýä­si­ni baý­laş­dyr­ýan­dy­gy üçin hor­mat­ly Ar­ka­da­gy­my­za hem-de be­ýik baş­lan­gyç­la­ry my­na­syp do­wam et­dir­ýän Ar­ka­dag­ly Ser­da­ry­my­za tüýs ýü­rek­den ho­şal­lyk­la­ry­ny be­ýan et­di­ler. 

Asyl­ly dä­be gö­rä, sun­gat us­sat­la­ry ýur­du­myz­da giň­den bel­le­nil­ýän Me­de­ni­ýet we sun­gat iş­gär­le­ri­niň hem-de Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň şyg­ry­ýet gü­ni my­na­sy­bet­li be­lent ru­ha bes­le­nen aý­dym-saz­la­ry özün­de jem­le­ýän me­de­ni mak­sat­na­ma­ny taý­ýar­la­dy­lar. On­da meş­hur est­ra­da aý­dym­çy­la­ry­nyň, tans we folk­lor to­par­la­ry­nyň, dö­re­di­ji­lik bäs­le­şik­le­ri­niň ýe­ňi­ji­le­ri­niň çy­kyş­la­ry­na giň orun be­ril­di. Şun­da nus­ga­wy eser­ler bi­len hä­zir­ki za­man aý­dym­la­ry­nyň, joş­gun­ly est­ra­da we tans çy­kyş­la­ry­nyň saz­la­şy­gy eme­le gel­di. Bu bol­sa baý­ram­çy­lyk kon­ser­ti­ni ma­ny-maz­mun taý­dan baý­laş­dy­ryp, äh­mi­ýe­ti­ni has-da art­dyr­dy. 

Kon­sert meş­hur sa­zan­da­la­ryň, est­ra­da aý­dym­çy­la­ry­nyň we tans to­par­la­ry­nyň tä­sir­li çy­kyş­la­ry bi­len do­wam et­di. Şeý­le-de bu ýer­de mäh­ri­ban Wa­ta­ny­my­zyň üs­tün­lik­le­ri­ni, onuň te­bi­gy gö­zel­li­gi­ni, ber­ka­rar­ly­gy­ny wasp ed­ýän tä­ze aý­dym­lar ýaň­lan­dy. Bu­la­ryň äh­li­si hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň baş­tu­tan­ly­gyn­da ama­la aşy­ryl­ýan be­ýik iş­le­re çuň­ňur ho­şal­ly­gyň ala­ma­ty­na öw­rül­di. Ýaň­la­nan aý­dym-saz­lar Ar­ka­dag­ly Ser­da­ry­my­zyň ta­gal­la­sy esa­syn­da dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän giň möç­ber­li öz­gert­me­ler ba­ra­da gür­rüň ber­ýän wi­deo­şe­kil­ler bi­len ut­gaş­dy. Mu­nuň özi kon­ser­te öz­bo­luş­ly öwüş­gin çaý­dy. Bu ýer­de çy­kyş eden sun­gat us­sat­la­ry we ýaş ar­tist­ler ýa­kym­ly owaz­la­ry bi­len Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rü­ni, ýur­du­my­zyň hä­zir­ki wagt­da ýe­ten de­re­je­si­ni, Wa­ta­na çäk­siz söý­gi­ni wasp et­di­ler. 

Kon­ser­te gat­na­şy­jy­la­ryň bi­le­lik­de ýe­ri­ne ýe­ti­ren “Al­kyş­na­ma” aý­dy­my hä­zir­ki dö­wür­de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­tu­tan­ly­gyn­da hal­ky­my­zyň bag­ty­ýar­ly­gy­nyň üp­jün edil­me­gi­ne gö­nük­di­ri­len asyl­ly iş­le­re, ýur­du­myz­da dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän giň möç­ber­li öz­gert­me­le­re, döw­le­ti­miz­de nu­ra­na ar­zuw­la­ryň ama­la aş­ma­sy­na öz­bo­luş­ly al­kyş bo­lup ýaň­lan­dy. 

Soň­ra baý­ram­çy­lyk kon­ser­ti­ne gat­na­şan hor­mat­ly Ar­ka­da­gy­myz Gurbanguly Berdimuhamedow hem­me­le­ri uly da­ba­ra­la­ra, giň möç­ber­li çä­re­le­re bes­le­nen Me­de­ni­ýet we sun­gat iş­gär­le­ri­niň hem-de Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň şyg­ry­ýet gü­ni bi­len tüýs ýü­rek­den gut­la­dy. 

 Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz Wa­ta­ny­my­zyň dur­mu­şyn­da aý­ra­tyn äh­mi­ýe­te eýe bo­lan we mil­li se­ne­na­ma­myz­da mö­hüm orun eýe­le­ýän şan­ly se­ne­le­riň uly da­ba­ra­la­ra bes­len­me­gi­niň ýur­du­my­zyň dur­mu­şy­nyň her bir pur­sa­dy­nyň ro­waç­lyk­la­ra ut­gaş­ýan­dy­gy­nyň be­ýa­ny­dy­gy­ny bel­le­di. Şun­da me­de­ni­ýet we sun­gat iş­gär­le­ri­ne aý­ra­tyn orun de­giş­li­dir. Ola­ryň dö­re­di­ji­li­gi­niň has-da ös­me­gi, tä­ze ze­hin­le­riň ýü­ze çyk­ma­gy hem-de bu ýö­rel­ge­le­riň hö­wes­len­di­ril­me­gi ug­run­da döw­le­ti­miz yzy­gi­der­li ala­da eder di­ýip, hor­mat­ly Ar­ka­da­gy­myz bel­le­di we hem­me­le­ri ýe­ne-de bir ge­zek baý­ram­çy­lyk bi­len gut­la­dy. Türk­me­nis­ta­nyň Mil­li Ge­ňe­şi­niň Halk Mas­la­ha­ty­nyň Baş­ly­gy Gurbanguly Berdimuhamedowyň gut­lag söz­le­ri bag­şy­la­ryň we sa­zan­da­la­ryň joş­gun­ly owa­zy bi­len ut­ga­şyp, baý­ram­çy­lyk da­ba­ra­sy­nyň şow­hu­ny­ny has-da be­len­de gö­ter­di. 

Me­de­ni­ýet we sun­gat iş­gär­le­ri­niň hem-de Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň şyg­ry­ýet gü­ni my­na­sy­bet­li ge­çi­ri­len dö­re­di­ji­lik ag­şa­my mil­li baý­ram­çy­lyk­la­ra mah­sus äheň­dä­ki şü­we­leň bi­len do­wam et­di. Hä­zir­ki za­man teh­no­lo­gi­ýa­la­ry­nyň ne­ti­je­li ula­nyl­ma­gy esa­syn­da dür­li yşyk­lar­dan älem­go­şar öwüş­gin­li şe­kil­ler dö­re­di. Bu bol­sa da­ba­ra­nyň şow­hu­ny­ny has-da be­len­de gö­ter­di. 

Soň­ra hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz ýo­ka­ry ru­hu­be­lent­li­ge bes­le­nen aja­ýyp çy­kyş­lar üçin hem­me­le­re min­net­dar­lyk bil­di­rip, be­lent owaz­ly aý­dym­dyr saz­la­ryň ta­ry­hyň bü­tin do­wa­myn­da toý-baý­ram­la­ryň be­ze­gi­ne öw­rü­len­di­gi­ni, şol asyl­ly ýö­rel­ge­le­riň hä­zir­ki dö­wür­de my­na­syp do­wam et­di­ril­ýän­di­gi­ni aý­dyp, da­ba­ra gat­na­şy­jy­lar bi­len hoş­laş­dy we bu ýer­den ug­ra­dy.

Aş­ga­bat, 27-nji iýun (TDH). Şu gün hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň Baş­ly­gy­nyň oba­se­na­gat top­lu­my­na gö­zeg­çi­lik ed­ýän orun­ba­sa­ry A.Ýaz­my­ra­do­wyň hem-de we­la­ýat­la­ryň hä­kim­le­ri­niň gat­naş­ma­gyn­da san­ly ul­gam ar­ka­ly iş mas­la­ha­ty­ny ge­çir­di. On­da oba ho­ja­lyk top­lu­myn­da we we­la­ýat­lar­da al­nyp ba­ryl­ýan iş­ler, me­de­ni-dur­muş, önüm­çi­lik mak­sat­ly des­ga­la­ryň gur­lu­şyk­la­ry bi­len bag­la­ny­şyk­ly me­se­le­ler ara al­nyp mas­la­hat­la­şyl­dy. 

San­ly ul­gam ar­ka­ly ge­çi­ril­ýän iş mas­la­ha­ty­nyň gün ter­ti­bi­ne ge­çip, il­ki bi­len, Ahal we­la­ýa­ty­nyň hä­ki­mi Ý.Gur­ba­now şu gün­ler se­bit­de al­nyp ba­ryl­ýan iş­ler, gal­la ora­gy­nyň dep­gini­ni ýo­kar­lan­dyr­mak, orak­dan bo­şan meý­dan­lar­da sü­rüm ge­çir­mek, go­wa­ça meý­dan­la­ryn­da ýe­ri­ne ýe­ti­ril­ýän ideg iş­le­ri hem-de gur­lu­şy­gy al­nyp ba­ryl­ýan des­ga­lar­da­ky iş­le­riň ýag­da­ýy ba­ra­da ha­sa­bat ber­di. Hä­zir­ki wagt­da we­la­ýat­da ýe­ral­ma­nyň, gök we bak­ja ekin­le­ri­niň bol ha­sy­ly­ny ös­dü­rip ýe­tiş­dir­mek üçin top­lum­la­ýyn çä­re­ler ge­çi­ril­ýär. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow ha­sa­ba­ty diň­läp, gal­la ora­gy­ny ýo­ka­ry hil­li hem-de gys­ga wagt­da ta­mam­la­ma­gyň, tab­şy­ry­lan ha­syl üçin ha­sap­la­şyk­la­ry öz wag­tyn­da, bök­denç­siz ge­çir­me­giň, ýyg­na­lan ha­sy­ly gal­la ka­bul ediş bö­lüm­le­ri­ne dessin da­şa­ma­gyň, ola­ry ta­la­ba­la­ýyk sak­la­ma­gyň hä­zir­ki döw­rüň mö­hüm ta­la­by­dy­gy­na ün­si çek­di we bu ba­bat­da hä­ki­me bir­nä­çe anyk tab­şy­ryk­la­ry ber­di. 

Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz ýe­ral­ma­nyň, gök-bak­ja ekin­le­ri­niň bol ha­sy­ly­ny ös­dü­rip ýe­tiş­dir­mek, şeý­le­lik­de, ýur­du­my­zyň ba­zar­la­ryn­da önüm bol­çu­ly­gy­nyň üp­jün edil­me­gi­ne my­na­syp go­şant goş­mak ug­run­da ta­gal­la ed­ýän daý­han­la­ra ze­rur gol­daw­la­ryň be­ril­me­li­di­gi­ni bel­le­di. Şol bir wag­tyň özün­de we­la­ýa­tyň go­wa­ça meý­dan­la­ryn­da­ky ha­ta­ra­ra be­jer­gi, ösüş su­wu­ny tut­mak, mi­ne­ral dö­kün­ler bi­len iý­mit­len­dir­mek iş­le­ri ag­ro­teh­ni­ki ka­da­la­ra la­ýyk gel­me­li­dir. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz se­bit­le­ri dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan ös­dür­mek bi­len bag­la­ny­şyk­ly me­se­le­le­riň döw­le­ti­mi­ziň he­mi­şe üns mer­ke­zin­de sak­lan­ylýan­dy­gy­ny bel­läp, şu ýyl gur­lup ulan­ma­ga be­ril­me­gi göz öňün­de tu­tul­ýan dür­li mak­sat­ly des­ga­la­ryň gur­lu­şyk işleriniň dep­gin­le­ri­ni güýç­len­dir­mek hem-de ýo­ka­ry hil de­re­je­si­ni üp­jün et­mek, bi­na­la­ryň gurluşygyny  bel­le­nen möh­let­ler­de ta­mam­la­mak me­se­le­le­ri­ne mö­hüm äh­mi­ýet ber­me­gi tab­şyr­dy. 

Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz we­la­ýa­tyň me­de­ni zo­lak­la­ryn­da bar bo­lan eke­ran­çy­lyk meý­dan­la­ry­nyň çä­gi­ni gi­ňelt­me­giň, ýer­le­riň ha­syl­ly­ly­gy­ny art­dyr­mak, suw­dan tyg­şyt­ly peý­da­lan­mak mak­sa­dy bi­len, uzak ýaý­la­lar­da we düz­lük­ler­de ekil­ýän ekin­le­riň meý­da­ny­ny azalt­mak me­se­le­le­ri­ni öw­ren­me­giň ze­rur­dy­gy­na ün­si çek­di. 

Soň­ra Bal­kan we­la­ýa­ty­nyň hä­ki­mi T.Ata­hal­ly­ýew eke­ran­çy­lyk meý­dan­la­ryn­da al­nyp ba­ryl­ýan iş­le­riň ýag­da­ýy, gal­la ora­gy­nyň dep­gin­le­ri, şeý­le hem orak­dan bo­şan meý­dan­lar­da sü­rüm iş­le­ri­niň ge­çi­ri­li­şi, gant şu­gun­dy­ry­nyň eki­şi ba­ra­da ha­sa­bat ber­di. Se­bi­tiň go­wa­ça eki­len meý­dan­la­ryn­da ideg iş­le­ri ag­ro­teh­ni­ki ka­da­la­ra la­ýyk­lyk­da al­nyp ba­ryl­ýar. Şol bir wag­tyň özün­de we­la­ýat­da ýe­ral­ma­nyň, gök-bak­ja ekin­le­ri­niň bol ha­sy­ly­ny ös­dü­rip ýe­tiş­dir­mek ug­run­da ze­rur ta­gal­la­lar edil­ýär. Şeý­le­lik­de, içer­ki ba­zar­lar­da önüm bol­çu­ly­gy üp­jün edil­ýär. Hä­kim we­la­ýa­tyň çäk­le­rin­de gur­lu­şy­gy al­nyp ba­ryl­ýan me­de­ni-dur­muş we önüm­çi­lik mak­sat­ly des­ga­la­ryň gur­lu­şyk­la­ry­nyň dep­gin­le­ri­ni ýo­kar­lan­dyr­mak, bi­na­lar­da gur­lu­şyk iş­le­ri­ni bel­le­nen möh­let­de ta­mam­la­mak ug­run­da äh­li ze­rur ta­gal­la­la­ryň edil­ýän­di­gi ba­ra­da ha­sa­bat ber­di. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz ha­sa­ba­ty diň­läp, gal­la ora­gyn­da ula­nyl­ýan kom­baýn­la­ryň, ýük ulag­la­ry­nyň do­ly güý­jün­de iş­le­dil­me­gi­niň mö­hüm ta­lap bo­lup dur­ýan­dy­gy­ny bel­le­di. Şeý­le-de tab­şy­ry­lan ha­syl üçin daý­han­lar bi­len ha­sap­la­şyk­la­ryň öz wag­tyn­da ge­çi­ril­me­gi mö­hüm we­zi­pe hök­mün­de kes­git­le­nil­di. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz we­la­ýa­tyň eke­ran­çy­lyk meý­dan­la­ryn­da, aý­ra­tyn-da, go­wa­ça eki­len ýer­ler­de al­nyp ba­ryl­ýan ideg iş­le­ri­niň ag­ro­teh­ni­ki ka­da­la­ra we daý­han­çy­ly­gyň ösen tej­ri­be­si­ne la­ýyk gel­me­li­di­gi­ni, gant şu­gun­dy­ry­nyň eki­şi­niň ýo­ka­ry hil­li ge­çi­ril­me­li­di­gi­ni bel­le­di. Şu gün­ler ýe­ral­ma, gök-bak­ja ekin­le­ri­niň bol ha­sy­ly­ny ös­dü­rip ýe­tiş­dir­mek hem-de bu önüm­ler bi­len içer­ki ba­za­ry do­ly üp­jün et­mek ug­run­da al­nyp ba­ryl­ýan iş­ler mö­hüm bo­lup dur­ýar. 

Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz we­la­ýa­tyň çäk­le­rin­de gur­lu­şy­gy al­nyp ba­ryl­ýan me­de­ni-dur­muş we önüm­çi­lik mak­sat­ly des­ga­lar­da do­wam ed­ýän gur­lu­şyk iş­le­ri­ni berk gö­zeg­çi­lik­de sak­la­ma­gyň ze­rur­dy­gy­ny aý­dyp, ola­ryň bel­le­nen möh­le­tin­de we ýo­ka­ry hil de­re­je­sin­de ulan­ma­ga tab­şy­ryl­ma­gy­ny üp­jün et­me­gi tab­şyr­dy. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow we­la­ýa­tyň uzak­da­ky ýaý­la­la­ryn­da ekil­ýän ekin­le­ri me­de­ni zo­la­ga ge­çir­mek me­se­le­le­ri­ni eke­ran­çy­ly­gyň öň­de­ba­ry­jy ga­za­nan­la­ry­nyň esa­syn­da öw­ren­me­gi tab­şyr­dy. 

Soň­ra Da­şo­guz we­la­ýa­ty­nyň hä­ki­mi N.Na­zar­my­ra­dow we­la­ýat­da­ky iş­le­riň ýag­da­ýy, gal­la ora­gy­ny top­lum­la­ýyn esas­da gu­ra­mak, go­wa­ça­la­ra ideg et­mek, şa­ly meý­dan­la­ryn­da­ky iş­le­riň dep­gin­le­ri­ni güýç­len­dir­mek bo­ýun­ça al­nyp ba­ryl­ýan çä­re­ler ba­ra­da ha­sa­bat ber­di. Şeý­le hem hä­kim we­la­ýat­da ýe­ral­ma­nyň, gök-bak­ja ekin­le­ri­niň bol ha­sy­ly­ny ös­dü­rip ýe­tiş­dir­mek, bu önüm­ler bi­len ila­ty­my­zy do­ly üp­jün et­mek bo­ýun­ça giň möç­ber­li iş­le­riň al­nyp ba­ryl­ýan­dy­gy ba­ra­da gi­ňiş­le­ýin mag­lu­mat ber­di. Şu ýyl se­bit­de gur­lup ulan­ma­ga be­ril­me­gi me­ýil­leş­di­ri­len des­ga­lar­da gur­lu­şyk iş­le­ri­niň dep­gi­ni­ni güýç­len­dir­mek ug­run­da ze­rur iş­ler ge­çi­ril­ýär. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow ha­sa­ba­ty diň­läp, we­la­ýat­da gal­la ora­gy­ny ýo­ka­ry gu­ra­ma­çy­lyk de­re­je­sin­de ge­çir­me­giň, tab­şy­ry­lan ha­syl üçin gal­la­çy­lar bi­len ha­sap­la­şyk­la­ry öz wag­tyn­da ýo­la goý­ma­gyň ze­rur ta­lap bo­lup dur­ýan­dy­gy­ny bel­le­di. Şeý­le hem orak­dan bo­şan meý­dan­lar­da sü­rüm iş­le­ri ag­ro­teh­ni­ki ka­da­la­ra la­ýyk gel­me­li­dir. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz we­la­ýa­tyň go­wa­ça meý­dan­la­ryn­da ha­ta­ra­ra be­jer­gi­ni ge­çir­mek, ösüş su­wu­ny tut­mak, mi­ne­ral dö­kün­ler bi­len iý­mit­len­dir­mek iş­le­ri­ni ta­la­ba­la­ýyk ýo­la goý­ma­gy tab­şyr­dy. Ýe­ral­ma­nyň, gök we bak­ja ekin­le­ri­niň bol ha­sy­ly­ny ýe­tiş­dir­mek, za­ýa­syz ýyg­nap al­mak me­se­le­le­ri­ne mö­hüm äh­mi­ýet be­ril­me­li­dir. Şol bir wag­tyň özün­de se­bi­tiň şa­ly eki­len meý­dan­la­ryn­da ideg iş­le­ri ta­la­ba­la­ýyk ýo­la go­ýul­ma­ly­dyr. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz we­la­ýa­tyň çäk­le­rin­de gur­lu­şy­gy al­nyp ba­ryl­ýan me­de­ni-dur­muş we önüm­çi­lik mak­sat­ly des­ga­la­ryň gur­lu­şyk iş­le­ri­niň dep­gin­le­ri­ni ýo­kar­lan­dyr­mak, ola­ry bel­le­nen möh­let­ler­de ulan­ma­ga ber­mek me­se­le­le­ri­niň yzy­gi­der­li gö­zeg­çi­lik­de sak­la­nyl­ma­ly­dy­gy­ny bel­läp, bu ba­bat­da hä­ki­me bir­nä­çe anyk tab­şy­ryk­la­ry ber­di. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz we­la­ýa­tyň eke­ran­çy­lyk meý­dan­la­ry­ny ne­ti­je­li ulan­mak me­se­le­le­ri ba­ra­da aý­dyp, me­de­ni zo­lak­da ekil­ýän ekin­le­riň meý­da­ny­ny gi­ňelt­mek, ýer­le­riň ha­syl­ly­ly­gy­ny art­dyr­mak, su­wy tyg­şyt­ly peý­da­lan­mak me­se­le­le­ri­ni hä­zir­ki za­man oba ho­ja­lyk yl­my­nyň ga­za­nan­la­ry esa­syn­da öw­ren­me­gi tab­şyr­dy. 

Le­bap we­la­ýa­ty­nyň hä­ki­mi Ş.Aman­gel­di­ýew se­bit­de al­nyp ba­ryl­ýan möw­süm­le­ýin oba ho­ja­lyk iş­le­ri­niň ýag­da­ýy, gal­la ora­gy­nyň dep­gin­le­ri­ni güýç­len­dir­mek, go­wa­ça ag­ro­teh­ni­ki ta­lap­la­ra la­ýyk de­re­je­de ideg et­mek iş­le­ri­niň ýag­da­ýy ba­ra­da ha­sa­bat ber­di. Hä­zir­ki wagt­da we­la­ýa­tyň eke­ran­çy­lyk meý­dan­la­ryn­da ýe­ral­ma­nyň, gök we bak­ja ekin­le­ri­niň bol ha­sy­ly­ny ýe­tiş­dir­mek, ýe­tiş­di­ri­len ha­sy­ly öz wag­tyn­da, ýit­gi­siz ýyg­nap al­mak hem-de ba­zar­lar­da önüm bol­çu­ly­gy­ny üp­jün et­mä­ge my­na­syp go­şant goş­mak ug­run­da ama­la aşy­ryl­ýan top­lum­la­ýyn iş­ler ba­ra­da ha­sa­bat be­ril­di. We­la­ýa­tyň şa­ly eki­len meý­dan­la­ryn­da ideg iş­le­ri ta­la­ba­la­ýyk al­nyp ba­ryl­ýar. Hä­kim we­la­ýa­tyň çä­gin­de gu­rul­ýan dür­li mak­sat­ly des­ga­lar­da al­nyp ba­ryl­ýan gur­lu­şyk iş­le­ri­niň ýag­da­ýy ba­ra­da aý­dyp, gur­lu­şyk­la­ryň ýo­ka­ry hil de­re­je­si­ni üp­jün et­mek we ola­ry bel­le­ni­len möh­let­ler­de ulan­ma­ga tab­şyr­mak ug­run­da ze­rur ta­gal­la­la­ryň edil­ýän­di­gi­ni ha­bar ber­di. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow ha­sa­ba­ty diň­läp, gal­la ora­gy­ny ýo­ka­ry hil­li we gys­ga möh­let­de ta­mam­la­mak, tab­şy­ry­lan ha­syl üçin ha­sap­la­şyk­la­ry öz wag­tyn­da ge­çir­mek me­se­le­le­ri­niň wa­jyp­dy­gy­na ün­si çe­kip, bu ba­bat­da hä­ki­me bir­nä­çe anyk gör­kez­me­le­ri ber­di. Şeý­le-de orak­dan bo­şan meý­dan­lar­da sü­rüm iş­le­ri ag­ro­teh­ni­ki ta­lap­la­ra la­ýyk­lyk­da ge­çi­ril­me­li­dir. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz go­wa­ça we şa­ly eki­len meý­dan­la­ra ta­la­ba­la­ýyk de­re­je­de ideg edil­me­li­di­gi­ni nyg­ta­dy. Ar­ka­dag­ly Ser­da­ry­myz bu ugur­da­ky iş­le­ri öň­de­ba­ry­jy tej­ri­bä­ni ha­sa­ba alyp hem-de hal­ky­my­zyň daý­han­çy­lyk däp­le­ri­ne la­ýyk­lyk­da ýo­la goý­mak ba­bat­da anyk gör­kez­me­le­ri ber­di. Daý­han yh­la­sy bi­len ös­dü­ri­lip ýe­tiş­di­ri­len ýe­ral­ma­ny, gök we bak­ja ekin­le­ri­ni öz wag­tyn­da ýyg­nap al­mak, ba­zar­lar­da önüm bol­çu­ly­gy­ny üp­jün et­mek mö­hüm­dir. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow we­la­ýat­da gu­rul­ma­gy me­ýil­leş­di­ri­len dür­li mak­sat­ly des­ga­la­ryň gur­lu­şyk iş­le­rin­de ýo­ka­ry hil de­re­je­si­niň üp­jün edil­me­li­di­gi­ni bel­le­di we bu ba­bat­da hä­ki­me bir­nä­çe anyk tab­şy­ryk­la­ry ber­di. Şeý­le-de döw­let Baş­tu­ta­ny­myz we­la­ýa­tyň uzak ýaý­la­la­ryn­da we düz­lük­le­rin­de ekil­ýän ekin­le­ri me­de­ni zo­la­ga ge­çir­mek me­se­le­le­ri­ni yl­my esas­da öw­ren­me­gi tab­şyr­dy. 

Soň­ra Ma­ry we­la­ýa­ty­nyň hä­ki­mi D.An­na­ber­di­ýew hä­zir­ki dö­wür­de se­bi­tiň eke­ran­çy­lyk meý­dan­la­ryn­da al­nyp ba­ryl­ýan iş­le­riň ýag­da­ýy, gal­la ora­gy­ny gu­ra­ma­çy­lyk­ly ta­mam­la­mak we ýyg­na­lan ha­sy­ly ta­la­ba­la­ýyk sak­la­mak, ony gaý­ta­dan iş­le­mek ug­run­da al­nyp ba­ryl­ýan iş­ler ba­ra­da ha­sa­bat ber­di. Şun­da orak­dan bo­şan meý­dan­lar­da sü­rüm iş­le­ri ýo­la go­ýul­dy. Go­wa­ça eki­len meý­dan­lar­da ha­ta­ra­ra be­jer­gi, ösüş su­wu­ny tut­mak, mi­ne­ral dö­kün­ler bi­len iý­mit­len­dir­mek iş­le­ri ag­ro­teh­ni­ki ka­da­la­ra la­ýyk­lyk­da al­nyp ba­ryl­ýar. Şol bir wag­tyň özün­de ýe­ral­ma­nyň, gök we bak­ja ekin­le­ri­niň bol ha­sy­ly ýe­tiş­di­ril­ýär, ola­ry ýit­gi­siz ýyg­nap al­ma­ga mö­hüm äh­mi­ýet be­ril­ýär. 

Hä­kim we­la­ýat­da gant şu­gun­dy­ry­nyň eki­şi­ne gu­ra­ma­çy­lyk­ly gi­ri­şi­len­di­gi­ni bel­läp, ony ýo­ka­ry hil­li we bel­le­nen möh­let­ler­de ta­mam­la­mak ug­run­da ze­rur ta­gal­la­la­ryň edil­ýän­di­gi­ni aýt­dy. Se­bi­tiň ýol­baş­çy­sy Oba mil­li mak­sat­na­ma­syn­dan ge­lip çyk­ýan we­zi­pe­le­ri üs­tün­lik­li ýe­ri­ne ýe­tir­mek mak­sa­dy bi­len, şu ýyl we­la­ýat­da ulan­ma­ga be­ril­me­gi me­ýil­leş­di­ri­len me­de­ni-dur­muş, önüm­çi­lik mak­sat­ly des­ga­lar­da al­nyp ba­ryl­ýan gur­lu­şyk iş­le­ri­niň dep­gi­ni­ni ýo­kar­lan­dyr­mak bo­ýun­ça hem­me­ta­rap­la­ýyn ta­gal­la­lar edil­ýän­di­gi ba­ra­da ha­bar ber­di. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow ha­sa­ba­ty diň­läp, we­la­ýat­da gal­la ora­gy­ny gu­ra­ma­çy­lyk­ly ge­çir­me­giň, tab­şy­ry­lan ha­syl üçin ha­sap­la­şyk­la­ryň de­giş­li de­re­je­de ýo­la go­ýul­ma­gy­nyň wa­jyp we­zi­pe hök­mün­de kes­git­le­nen­di­gi­ne ün­si çek­di. Ola­ryň üs­tün­lik­li ýe­ri­ne ýe­ti­ril­me­gi döw­rüň mö­hüm ta­la­by bo­lup dur­ýar. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz go­wa­ça­la­ra edil­ýän ideg iş­le­ri­niň ag­ro­teh­ni­ki ka­da­la­ra la­ýyk gel­me­gi­niň, we­la­ýat­da ýe­ral­ma­nyň, gök we bak­ja ekin­le­ri­niň bol ha­sy­ly­ny ös­dü­rip ýe­tiş­dir­me­giň, içer­ki ba­zar­lar­da önüm bol­çu­ly­gy­ny üp­jün et­mek ug­run­da edil­ýän iş­le­riň ne­ti­je­li hä­si­ýe­te eýe bol­ma­gy­nyň wa­jyp­dy­gy­ny bel­le­di. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz we­la­ýat­da gur­lu­şy­gy al­nyp ba­ryl­ýan me­de­ni-dur­muş we önüm­çi­lik mak­sat­ly des­ga­lar­da­ky iş­le­riň dep­gin­le­ri­ni güýç­len­dir­mek, ola­ry bel­le­ni­len möh­let­ler­de ulan­ma­ga ber­mek me­se­le­le­ri­ni üns mer­ke­zin­de sak­la­ma­gy tab­şyr­dy. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz eke­ran­çy­lyk meý­dan­la­ry­nyň me­de­ni zo­lak­la­ra ge­çi­ril­me­gi bi­len bag­la­ny­şyk­ly me­se­le­le­ri düýp­li öw­ren­me­giň wa­jyp­dy­gy­na ün­si çe­kip, bu ba­bat­da hä­ki­me anyk tab­şy­ryk­la­ry ber­di. 

Soň­ra Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň Baş­ly­gy­nyň orun­ba­sa­ry A.Ýaz­my­ra­dow ýur­du­my­zyň ekin meý­dan­la­ryn­da ge­çi­ril­ýän ag­ro­teh­ni­ki çä­re­ler ba­ra­da ha­sa­bat ber­di. Döw­le­te tab­şy­ry­lan bug­daý ha­sy­ly üçin önüm ön­dü­ri­ji­ler bi­len ha­sap­la­şyk­lar öz wag­tyn­da ge­çi­ril­ýär, se­bit­ler­de gal­la ora­gy bi­len bir ha­tar­da, go­wa­ça meý­dan­la­ryn­da ideg iş­le­ri al­nyp ba­ryl­ýar, oba ho­ja­lyk ten­ni­ka­la­ry we gu­ral­la­ry bök­denç­siz iş­le­dil­ýär. Da­şo­guz we Le­bap we­la­ýat­la­ry­nyň şa­ly meý­dan­la­ryn­da ideg iş­le­ri ag­ro­teh­ni­ka­nyň ta­lap­la­ry­na la­ýyk­lyk­da geçirilýär. Bal­kan we Ma­ry we­la­ýat­la­ryn­da bol­sa gant şu­gun­dy­ry­nyň eki­şi bat­ly dep­gin­de do­wam ed­ýär. Mun­dan baş­ga-da, wi­se-prem­ýer döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň tab­şy­ry­gy­na la­ýyk­lyk­da, ýer­le­riň me­lio­ra­tiw ýag­da­ýy­ny go­wu­lan­dyr­mak, suw se­riş­de­le­ri­ni re­je­li peý­da­lan­mak iş­le­ri­niň al­nyp ba­ryl­ýan­dy­gy ba­ra­da mag­lu­mat ber­di. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow ha­sa­ba­ty diň­läp, gal­la ora­gy­ny ýo­ka­ry hil­li we gys­ga möh­let­de üs­tün­lik­li ta­mam­la­mak, tab­şy­ry­lan ha­syl üçin ha­sap­la­şyk­la­ry öz wag­tyn­da ge­çir­mek me­se­le­le­ri­niň yzy­gi­der­li gö­zeg­çi­lik­de sak­lan­ma­ly­dy­gy­na ün­si çek­di. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz gel­jek­ki bol ha­sy­lyň düý­bü­ni tut­mak, orak­dan bo­şan meý­dan­lar­da sü­rüm iş­le­ri­ni ýo­ka­ry hil­li ge­çir­mek, to­hum­lyk se­riş­de­le­riň hil de­re­je­si­ne mö­hüm äh­mi­ýet ber­mek, şol bir wag­tyň özün­de su­wy re­je­li peý­da­lan­mak me­se­le­le­ri­ne hä­zir­ki za­man yl­my we mil­li daý­han­çy­lyk däp­le­ri esa­syn­da çe­me­le­şil­me­li­di­gi­ni bel­le­di we bu ba­bat­da wi­se-prem­ýe­re bir­nä­çe anyk gör­kez­me­le­ri ber­di. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow hä­zir­ki wagt­da ekin­le­ri suw bi­len üp­jün et­me­giň ta­la­ba­la­ýyk ýo­la go­ýul­ma­gy­nyň ze­rur­dy­gy­na ün­si çe­kip, wi­se-prem­ýe­re ýa­kyn wagt­da Ker­ki şä­he­ri­ne git­me­gi we şol ýer­de he­mi­şe­lik esas­da do­lan­dy­ryş mer­ke­zi­ni gu­ra­ma­gy tab­şyr­dy. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz su­wuň ýag­da­ýy­na gö­rä, mer­ke­ziň göç­me mej­lis­le­ri­niň ge­çi­ril­me­gi­niň ta­la­ba­la­ýyk bol­jak­dy­gy­ny bel­läp, we­la­ýat­la­ryň eke­ran­çy­lyk meý­dan­la­ry­nyň suw bi­len do­ly üp­jün edil­me­gi­niň mö­hüm we­zi­pe bo­lup dur­ýan­dy­gy­na ün­si çek­di. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz bu ba­ra­da­ky gür­rü­ňi do­wam edip, oba­se­na­gat top­lu­my­nyň işi­ni ta­la­ba­la­ýyk ös­dür­mek, eke­ran­çy­lyk meý­dan­la­ry­nyň suw üp­jün­çi­li­gi­ni go­wu­lan­dyr­mak, su­wa­ryş aka­ba­la­ry­ny, how­dan­la­ry ta­la­ba­la­ýyk sak­la­mak bi­len bag­la­ny­şyk­ly we­zi­pe­le­riň çöz­gü­di­ne örän jo­gap­kär­çi­lik­li we hem­me­ta­rap­la­ýyn esas­da çe­me­le­şil­me­li­di­gi­ni, bu iş­le­ri döw­rüň ta­la­by­na la­ýyk de­re­je­de kä­mil­leş­dir­mek bo­ýun­ça de­giş­li gul­luk­lar bi­len bi­le­lik­de tek­lip­le­ri taý­ýar­la­ma­gy tab­şyr­dy. 

San­ly ul­gam ar­ka­ly ge­çi­ril­ýän iş mas­la­ha­ty­na gat­na­şy­jy­lar hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mizi ýur­du­myz­da ulu­dan bel­le­nil­ýän Me­de­ni­ýet we sun­gat iş­gär­le­ri­niň hem-de Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň şyg­ry­ýet gü­ni my­na­sy­bet­li tüýs ýü­rek­den gut­la­dy­lar hem-de döw­let Baş­tu­ta­ny­my­za berk jan sag­lyk, uzak ömür, alyp bar­ýan jo­gap­kär­li döw­let iş­le­rin­de üs­tün­lik­le­ri ar­zuw et­di­ler. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz mas­la­ha­ta gat­na­şy­jy­la­ra min­net­dar­lyk bil­di­rip, ola­ry bu aja­ýyp baý­ram bi­len gut­la­dy. 

Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz san­ly ul­gam ar­ka­ly ge­çi­ri­len iş mas­la­ha­ty­ny ta­mam­lap, oňa gat­na­şan­la­ra berk jan sag­lyk, maş­ga­la aba­dan­çy­ly­gy­ny we hal­ky­my­zyň bag­ty­ýar dur­mu­şy­nyň, ber­ka­rar Wa­ta­ny­my­zyň ro­waç­ly­gy­nyň bäh­bi­di­ne alyp bar­ýan iş­le­rin­de üs­tün­lik­le­ri ar­zuw et­di.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe halkymyzyň öňünde belent maksatlar durýar. Munuň özi eziz Watanymyz Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistany durmuş-ykdysady taýdan ösüşiň täze belentliklerine çykarmakdan, abadan, asuda, parahat hem bagtyýar durmuşy, durnukly ösüşi üpjün etmekden ybaratdyr. Häzirki wagtda hormatly Prezidentimiz  Serdar Berdimuhamedowyň tagallasy bilen bu asylly we belent maksada ýetmek üçin giň möçberli işler alnyp barylýar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow il-ýurt bähbitli, döwlet we dünýä ähmiýetli işleri giň gerim bilen amala aşyrýar. Şonuň netijesinde häzirki wagtda ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmäge möhüm ähmiýet berilýär. Bu babatda öňde goýlan wezipeleriň üstünlikli durmuşa geçirilmegi, maksatnamalaýyn işleriň amala aşyrylmagy hem-de alnyp barylmagy, dowam etdirilmegi netijesinde durnukly ösüş gazanylýar. Biz muňa makro-ykdysady görkezijiler arkaly hem aýdyň göz ýetirýäris. Şol görkezijiler Ministrler Kabinetiniň her aýyň, çärýegiň, ýarym ýylyň we tutuş ýylyň jemlerine garalýan mejlislerinde yzygiderli beýan edilýär. 

Häzirki döwrüň möhüm wezipeleriniň biri hem sanly ulgam bilen baglanyşyklydyr. Bu ulgamyň işine bütin dünýäde, şol sanda biziň ýurdumyzda möhüm ähmiýet berilýär. Milli ykdysadyýetimize, şol sanda onuň her bir pudagyna sanly tehnologiýalar ornaşdyrylýar. 

Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow wezipä girişmek dabarasyndaky çykyşynda: «Biz milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklaryna sanly ulgamyň mümkinçilikleriniň ornaşdyrylmagyna geljekde hem ünsi jemläris» diýip nygtap aýtdy. 

Şunda «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň» üstünlikli durmuşa geçirilmegi möhüm ähmiýete eýedir. Ol häzirki döwürde milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmäge ýardam berýär. Şunda milli ykdysadyýete sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça öňdebaryjy döwletleriň derejesine ýetirmek, elektron senagatyny ösdürmek, işewürlige we maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň soňky gazananlaryna esaslanýan ykdysadyýeti kemala getirmek, innowasion, ýokary tehnologiýaly, bäsdeşlige ukyply sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça wezipeleri çözmek maksat edinilýär. 

Hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen bu babatdaky belent maksada ýetilýändigini aýratyn bellemek gerek. Bu günki gün sanly ulgamyň ähmiýeti gurluşyk, telekeçilik, senagat, ulag-aragatnaşyk, obasenagat, bilim pudaklarynda alnyp barylýan işlerde we gazanylýan oňyn netijelerde has-da aýan bolýar. 

Sanly ulgamyň ornaşdyrylmagy bilen gurluşyk pudagynda «akylly şäher» konsepsiýasy amala aşyrylýar, «akylly öý» ulgamy ornaşdyrylýar, şeýle hem gurluşyk-gurnama işleriniň ýokary hil derejesi  üpjün edilýär. Bu ulgam söwda, hyzmatlar ulgamynyň işini ilerledýär, oba hojalygy, senagat pudaklarynda ýokary hilli önümleriň öndürilmeginde möhüm ähmiýete eýe bolýar. 

Sanly ulgam barada söhbet edilende, «Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny  ösdürmegiň Konsepsiýasynyň» hem üstünlikli amala aşyrylýandygyny bellemek gerek. Bu günki gün ýurdumyzyň bilim ojaklarynda ylmy-tehniki ösüşiň gazananlary, täze tehnologiýalar we innowasiýalar, kompýuterler elýeterdir. Şonuň netijesinde  bu ulgamda zähmet çekýän mugallymlaryň, terbiýeçileriň sanly tehnologiýalardan peýdalanmaklaryna, döredijilikli zähmet çekmeklerine, mekdep okuwçylarynyň, talyp ýaşlaryň bilimleri tutanýerlilik bilen ele almaklaryna giň mümkinçilikler döredildi we ondan netijeli peýdalanylýar. 

Her bir işde hil we netijelilik esasy talapdyr. Ine, şol talaba hötde gelinmeginde milli ykdysadyýetimize, onuň her bir pudagyna sanly ulgamyň ornaşdyrylmagy möhüm ähmiýete eýedir. 

Şeýle asylly işleri, il bähbitli, döwlet ähmiýetli syýasaty alyp barýan hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak, belent başy aman bolsun! 

Bägül BAÝGELDIÝEWA,

“Mugallymlar gazeti”.

Geçen hepdäniň wakalary hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda giň gerimli özgertmeleriň üstünlikli amala aşyrylýandygynyň nobatdaky subutnamasyna öwrüldi. Bu özgertmeler milli ykdysadyýetimiziň innowasion taýdan ösdürilmegini, köpugurly durmuş maksatnamalarynyň amal edilmegini, deňhukuklylyk, özara düşünişmek we ynanyşmak ýörelgelerine esaslanýan halkara hyzmatdaşlygyň giňeldilmegine gönükdirilen «Açyk gapylar» syýasatynyň durmuşa geçirilmegini göz öňünde tutýar. 

20-nji iýunda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Hytaýyň milli nebitgaz korporasiýasynyň prezidenti, dolandyryjylar geňeşiniň agzasy Hou Siszýuny kabul etdi. Döwlet Baştutanymyz hem-de HHR-iň iri korporasiýasynyň ýolbaşçysy bar bolan uly mümkinçilikleri nazara almak bilen, ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň geljegi barada pikir alyşdylar. 

Hormatly Prezidentimiz energiýa serişdeleriniň ägirt uly gorlaryna eýe bolan Türkmenistanyň pudaga iň gowy dünýä tejribesini, öňdebaryjy tehnologiýalary çekmek arkaly milli ýangyç-energetika toplumyny döwrebaplaşdyrmak strategiýasyny yzygiderli durmuşa geçirýändigini belledi. Hytaýyň milli nebitgaz korporasiýasynyň ýolbaşçysy döwlet Baştutanymyza “CNPC-niň” ýurdumyzda alyp barýan işleri barada habar berdi. “CNPC-niň” “Bagtyýarlyk” şertnamalaýyn çäginde uglewodorod ýataklaryny senagat taýdan özleşdirmäge hem-de dünýäniň iň iri gaz ýataklarynyň biri bolan “Galkynyş” gaz känini enjamlaşdyrmaga işjeň gatnaşmagy netijeli ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň anyk mysalydyr. Şonuň netijesinde türkmen tebigy gazy Türkmenistan — Özbegistan — Gazagystan — Hytaý gaz geçirijisi boýunça Hytaý Halk Respublikasyna iberilýär. Duşuşygyň dowamynda “Galkynyş” gaz känini özleşdirmegiň ikinji tapgyry hem-de Türkmenistan — Hytaý gaz geçirijisiniň dördünji şahasyny gurmak babatda ýokary derejede gazanylan ylalaşyklaryň möhümdigi bellenildi. 

24-nji iýunda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet durmuşynyň ileri tutulýan meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Hususan-da, 2023-nji ýyl üçin Döwlet býujetini işläp taýýarlamak, 2025-nji ýyldan başlap orta möhletli býujet meýilleşdirilişine geçmek we bu ulgamyň dolandyrylyşyny döwrüň talaplaryna laýyk guramak üçin durmuşa geçirilmegi göz öňünde tutulýan anyk çäreler barada habar berildi. Häzirki wagtda «Türkmenistanda býujet işini kämilleşdirmek boýunça çäreler hakynda» Kararyň deslapky taslamasy taýýarlanylýar. Ol ýurduň Býujet kodeksiniň wezipelerini hem-de talaplaryny ýerine ýetirmäge gönükdirilendir. Resminamada Döwlet býujetini 3 ýyllyk möhlet üçin işläp düzmek, ýerine ýetirilişine gözegçiligi berkitmek we býujet ulgamyny dolandyrmagy kämilleşdirmek boýunça çäreleriň toplumy, 2022 — 2024-nji ýyllarda degişli kadalaşdyryjy hukuk namalaryny işläp taýýarlamak göz öňünde tutuldy. Şunuň bilen bir hatarda, ýörite döwlet toparyny döretmek we onuň düzümini tassyklamak teklip edildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow häzirki zaman şertlerinde ykdysadyýeti dogry we sowatly dolandyrmagyň örän möhümdigini, şunuň bilen baglylykda, onuň gurallarynyň biriniň býujet ulgamy bolup durýandygyny belledi. Şu işlerde esasy maliýe resminamasy bolan ýurdumyzyň Döwlet býujetiniň kemala getirilmegine wajyp orun berilýär. Pul akymlaryny dolandyrmagyň güýçli, durnukly ulgamy döwletiň kuwwatly bolmagyna, Watanymyzyň gülläp ösmegine, raýatlarymyzyň hal-ýagdaýynyň ýokarlanmagyna ýardam edýär diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady hem-de bu ugurdaky işleri dowam etdirmegi tabşyrdy. 

Ulag-kommunikasiýa ulgamyny toplumlaýyn esasda ösdürmek, multimodal gatnawlar üçin mümkinçilikleri giňeltmek hem-de ilata edilýän hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmak boýunça görülýän çäreler barada habar berildi. Şunuň bilen baglylykda, Abu-Dabiniň Ösüş gaznasynyň, Merkezi bankyň we Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň karz serişdelerini çekmegiň hasabyna, Balkan welaýatynyň Jebel şäherçesinde Halkara howa menziliniň gurluşygyny maliýeleşdirmek boýunça teklipler barada habar berildi. Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzda telekeçiler tarapyndan durmuşa geçirilýän iri düzümleýin taslamalary maliýeleşdirmäge halkara guramalardan maýa goýumlary çekmek arkaly olar bilen işjeň hyzmatdaşlygy ösdürmegiň milli durmuş-ykdysady strategiýanyň esasy ugurlarynyň biridigini nygtap, meýilleşdirilen işleriň ýerine ýetirilişini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy. 

Hazar deňziniň türkmen kenaryny özleşdirmek, hususan-da, Önümi paýlaşmak hakynda ylalaşyk esasynda «Çeleken» şertnamalaýyn çägini özleşdirmek işlerini netijeli dowam etdirmek maksady bilen, “Dragon Oil (Türkmenistan) Ltd.” kompaniýasy bilen bilelikde degişli işleri geçirmek barada teklipler beýan edildi. Bu kompaniýa bilen “Türkmennebit” döwlet konserniniň arasynda şertnama gol çekilmegi göz öňünde tutulýar. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow bu ulgamda öňde durýan wezipeleriň çözülmegine oýlanyşykly hem-de toplumlaýyn çemeleşmegiň zerurdygyna ünsi çekip, hödürlenen teklipleri makullady we bu ugurdaky işleri dowam etdirmegi tabşyrdy. 

Türkmenistanyň Prezidentiniň ozal kabul eden Kararlaryna laýyklykda, Balkan welaýatynyň Serdar etrabynda energiýa howpsuzlygyny üpjün etmek hem-de “ýaşyl” energetikany döretmek boýunça alnyp barylýan işleriň çäklerinde “Altyn asyr” Türkmen kölüniň töwereginde dörediljek ilatly ýerleriň sarp edijilerini elektrik energiýasy bilen üpjün etmek üçin kuwwatlylygy 10 megawat bolan köpugurly Gün we ýel elektrik beketlerini gurmak boýunça guramaçylyk işleri dowam etdirilýär. Şeýle hem gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerini ýurdumyzyň çet-gyralarynda we barmasy kyn ýerlerinde ýerleşýän ilatly nokatlaryň elektrik üpjünçiligi üçin ulanmak maksadalaýyk hasaplanylýar. 

Döwlet Baştutanymyz “ýaşyl” energetikanyň mümkinçiliklerini peýdalanmak boýunça täze taslamalaryň aýratyn zerurdygy barada aýdyp, daşky gurşawa zyýan ýetirmeýän energetikanyň ykdysady taýdan bähbitli desgalarynyň gurulmagy babatda bellenen meýilnamalaryň, şol sanda ekologik abadançylygy we ýurdumyzyň sebitleriniň durmuş-ykdysady taýdan okgunly ösüşini üpjün etmek boýunça meýilnamalaryň üstünlikli ýerine ýetirilmegine gönüden-göni ýardam etjekdigini nygtady hem-de degişli tabşyryklary berdi. 

2025-nji ýylyň 13-nji apreli — 13-nji oktýabry aralygynda Ýaponiýanyň Osaka şäherinde “Ýaşaýşymyz üçin geljegiň jemgyýetini döredýäris” şygary bilen geçiriljek «EKSPO — 2025» Bütindünýä sergisine ýurdumyzyň gatnaşmagy Watanymyzyň gazananlaryny, onuň eksport kuwwatyny açyp görkezmek, tejribe alyşmak, özara bähbitli hyzmatdaşlyk meselelerini oňyn çözmek üçin giň mümkinçilikleri açar. Guramaçylyk işleriniň dowamynda ýapon tarapy Türkmenistanyň milli pawilýonyny “Durmuş mümkinçiliklerini giňeltmek” atly bölümde ýerleşdirmegi teklip edýär. Şunuň bilen baglylykda, «EKSPO — 2025» sergisinde Türkmenistanyň pawilýonyny gurmagyň taslamalaryny saýlap almak üçin ýurdumyzyň gurluşyk kompaniýalarynyň arasynda bäsleşik yglan etmek meýilleşdirilýär. 

Mejlisiň dowamynda Aşgabatda 29-njy iýunda geçirilmegi meýilleşdirilen Hazarýaka döwletleriň Baştutanlarynyň VI sammitine görülýän taýýarlyk işlerine aýratyn üns berildi. Forumyň gün tertibine ileri tutulýan ugurlarda netijeli döwletara gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmäge degişli möhüm meseleleriň toplumy giriziler. 

Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň kenarýaka ýurtlaryň arasynda söwda-ykdysady gatnaşyklaryň diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilmegi, Hazar deňzi sebitiniň ägirt uly serişde, ulag-aragatnaşyk, energetika we senagat kuwwatynyň netijeli durmuşa geçirilmegi ugrunda yzygiderli çykyş edýändigini belledi. Şunuň bilen bir hatarda, medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlyga, ekologiýa we daşky gurşawy goramak, gadymy Hazaryň biodürlüligini aýawly saklamak, onuň tebigy baýlyklaryndan rejeli peýdalanmak ýaly möhüm ulgamlarda gatnaşyklara uly ähmiýet berilýär. Ýurdumyzyň Hazarýaka döwletleriň arasynda özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmäge, degişli şertnama-hukuk binýadyny kemala getirmäge, abraýly halkara guramalar bilen gatnaşyklary işjeňleşdirmäge gönükdirilen anyk başlangyçlary munuň aýdyň subutnamasydyr. 

Döwlet Baştutanymyza milli elektron kommunikasiýa ulgamlarynyň Döwlet sanawy hakynda we milli elektron kommunikasiýa ulgamlaryny işläp taýýarlaýjylaryň Döwlet sanawy hakynda Düzgünnamalaryň taslamalarynyň işlenip taýýarlanylandygy barada hasabat berildi. Bu ugurda işleriň utgaşdyrylmagyny şu Düzgünnamalara laýyklykda, Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň «Türkmenaragatnaşyk» agentliginiň üstüne ýüklemek göz öňünde tutulýar. Bu resminamalar ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeleri ýerine ýetirmek üçin milli elektron kommunikasiýa ulgamlarynyň sanynyň artdyrylmagyna, giňeldilmegine we ösdürilmegine gönükdirilendir. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanlylaşdyrmagyň türkmen ykdysadyýetini mundan beýläk-de ösdürmegiň ileri tutulýan ugry hökmünde kesgitlenendigini nygtady. Ýokarda agzalan maksatnama maglumat tehnologiýalaryny giňden ulanmagyň hasabyna dürli pudaklaryň işiniň netijeliligini, durmuş ulgamyny ýokarlandyrmaga gönükdirilendir. Döwlet Baştutanymyz iri taslamalaryň has-da kämilleşdirilmegine we yzygiderli durmuşa geçirilmegine uly üns berilmelidigini belläp, bu meselä giňişleýin çemeleşmegi, bu ugurda alnyp barylýan işlere içgin seljerme geçirmegi tabşyrdy. 

Hormatly Prezidentimiziň garamagyna abatlanylýan hem-de täze gurulýan läbik sorujy derýa gämileriniň ýyllyk zerurlyklaryny, buýurmalary ýerine ýetirmegiň möhletlerini kesgitlemek, hünärmenleri taýýarlamak we goşmaça iş orunlaryny döretmek boýunça Iş meýilnamasynyň taslamasyny taýýarlamak barada teklip hödürlenildi. Döwlet Baştutanymyz läbik sorujy gämileriň gurluşygynyň tehnologik, innowasion düzüm bölekleri we beýleki enjamlary bilen giňişleýin gyzyklanyp, olara hil hem-de bäsdeşlige ukyplylyk alamatlary boýunça ýurdumyzyň ykdysadyýetine ýokary sepgitlere çykmaga mümkinçilik berýän öňdebaryjy dünýä tejribesiniň, iň täze inženerçilik işläp taýýarlamalaryň, nou-haularyň çekilmelidigini aýratyn belläp, Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň ýolbaşçysyna oba hojalyk toplumynyň düzümleri bilen bilelikde bu ugurda meýilleşdirilen işleri durmuşa geçirmek üçin anyk çäreleri görmegi tabşyrdy. 

Ýurdumyzyň sebitlerinde möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy, ekerançylyk meýdanlarynyň medeniýetini ýokarlandyrmak hem-de oba hojalygyna suw tygşytlaýjy tehnologiýalary ornaşdyrmak mejlisde garalan beýleki meseleleriň hatarynda boldy. Bulardan başga-da, şu ýylyň iýul aýynda geçiriljek medeni çäreler, tomusky dynç alyş möwsüminde Gökderedäki we ýurdumyzyň welaýatlaryndaky sagaldyş-dynç alyş merkezlerinde, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda çagalaryň we ýetginjekleriň dynç alşyny guramak barada hasabat berildi. 

Mejlisde hormatly Prezidentimiz Hytaýyň nebithimiýa korporasiýasynyň ýanyndaky Halkara nebit hyzmatlar kompaniýasy bilen «Türkmennebit» döwlet konserniniň arasynda guýularyň önüm berijiligini ýokarlandyrmak boýunça ýöriteleşdirilen elin hyzmatlary ýerine ýetirmek barada şertnamany baglaşmak hakynda Karara gol çekdi. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanda teatr işini has-da kämilleşdirmek, teatrlaryň döredijilik mümkinçiliklerini artdyrmaga ýardam etmek maksady bilen, döwlet Baştutanymyz Karara gol çekdi. Resminama laýyklykda, Türkmenistanyň Beýik Saparmyrat Türkmenbaşy adyndaky Baş drama teatryna “Akademiki” hukuk derejesi berildi. 

Bulardan başga-da, geçen hepdede hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-türk toparynyň türkmen böleginiň düzümini tassyklady hem-de degişli Buýruga gol çekdi. Resminama laýyklykda, haj parzyny berjaý etmek üçin 275 zyýaratçyny Saud Arabystany Patyşalygyna ibermek bellenildi. “Türkmenhowaýollary” agentligine zyýaratçylary Saud Arabystany Patyşalygyna eltmek we yzyna getirmek üçin agentligiň öz serişdeleriniň hasabyna ýörite gatnawy guramak tabşyryldy. 

Hormatly Prezidentimiziň ýene-de bir Buýrugyna laýyklykda, syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, ylym-bilim we şäher gurluşygy ulgamlarynda ikitaraplaýyn meseleleri ara alyp maslahatlaşmak, iş maslahatlaryny, duşuşyklary we gepleşikleri geçirmek üçin ýurdumyzyň wekiliýeti Wýetnam Sosialistik Respublikasynyň Hanoý şäherine gulluk iş saparyna ugradyldy. Döwlet Baştutanymyzyň Buýrugy bilen, Host we Paktika welaýatlarynda bolup geçen ýertitremeler zerarly, Owganystanyň doganlyk halkyna ynsanperwerlik kömegi ugradyldy. Owgan tarapyna azyk önümleri, derman we arassaçylyk serişdeleri, hojalyk harytlary muzdsuz berildi. 

“Türkmengaz” we “Türkmennebit” döwlet konsernleriniň, “Türkmengeologiýa” döwlet korporasiýasynyň “Türkmen Forum” hojalyk jemgyýeti bilen hyzmatdaşlygynda Beýik Britaniýanyň “Gaffney Ñline” kompaniýasynyň ýardam bermeginde guralan “Uglewodorod serişdelerini çykarmagyň ekologiýa jähetleri” atly halkara maslahat geçen hepdäniň beýleki wakalarynyň hatarynda boldy. Nobatdaky forum utgaşykly görnüşde geçirilip, Aşgabatdan dünýäniň onlarça ýurduna onlaýn tertibinde görkezildi. Oňa Hökümet düzümleriniň, ugurdaş ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, Türkmenistanda işleýän halkara missiýalaryň ýolbaşçylarydyr agzalary, milli we daşary ýurt köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdylar. Forumyň işine Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň mugallymlary hem-de talyplary onlaýn görnüşinde goşuldylar. 

Maslahatda uglewodorodlary işläp çykarmagyň daşky gurşawa ýetirýän täsiri, wodorod öndürmek, “ýaşyl” energetika geçmek, metan gazynyň zyňyndylaryny azaltmak bilen bagly meseleleriň giň toplumy ara alnyp maslahatlaşyldy. Gaýtadan dikeldilýän energiýanyň hem-de energetika pudagyny diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegiň mümkinçiliklerine, uglewodorod bazarlarynyň täze döwrüň energetikasyna geçmekde eýeleýän ornuna, nebitgaz taslamalaryny maliýeleşdirmekde häzirki zaman meýillerine, tebigy serişdelere aýawly çemeleşilmegine we beýlekilere aýratyn üns berildi. 

Foruma gatnaşyjylar hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň alyp barýan ekologiýa syýasatynyň möhüm ugurlary, daşky gurşawy goramak ulgamynda milli, sebit hem-de halkara derejede amala aşyrylýan giň gerimli maksatnamalardyr taslamalar, şol sanda tebigy serişdeleri rejeli peýdalanmak, ýurdumyzda gurulýan senagat desgalarynda häzirki zaman, ekologik taýdan arassa we tygşytly “ýaşyl” tehnologiýalary ulanmak babatda geçirilýän çäreler bilen tanyşdyryldy. Forumyň çäklerinde ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň wekilleriniň daşary ýurtly kärdeşleri bilen hyzmatdaşlygynyň anyk ugurlaryny kesgitlemek boýunça duşuşyklary geçirildi. 

Mary welaýatynda badalga alan Medeniýet hepdeligi umumadamzat gymmatlyklarynyň genji-hazynasyna saldamly goşant goşan halkymyzyň özboluşly ruhy mirasyny hem-de döredijilik kuwwatyny açyp görkezdi. Bu giň gerimli çäre ýurdumyzda giňden bellenilýän Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet gününe gabatlanyp geçirilip, döredijilik işgärleriniň hünär derejesiniň ýokarlanmagyna, täze zehinleriň ýüze çykarylmagyna ýardam berýär. 

Döredijilik gözden geçirilişiniň maksatnamasynda halkara hyzmatdaşlykda köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň eýeleýän orny bilen bagly mediaforum, medeniýeti ösdürmegiň meseleleri boýunça maslahat, göçme okuw maslahatlary, sungat ussatlarynyň we bagşylaryň konsertleri, folklor çykyşlary, hünär sapaklary, bäsleşikler, sungat eserleriniň sergileri, çeper filmleriň, sahna oýunlarynyň ilkinji görkezilişleri, ýazyjylar we şahyrlar, kinorežissýorlar bilen duşuşyklar, welaýatyň taryhy-medeni ýadygärliklerine gezelençler we köp sanly beýlekiler göz öňünde tutuldy. 

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy, Hormatly il ýaşulusy Gurbanguly Berdimuhamedow döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygy boýunça Ahal welaýatyna iş saparyny amala aşyryp, bu ýerde alnyp barylýan gurluşyk işleri, taýýarlanylan taslamalar bilen tanyşdy hem-de gurluşyk işleriniň depginlerini güýçlendirmek bilen bagly meselelere bagyşlanan iş maslahatyny geçirdi. 

Gahryman Arkadagymyz ulanylýan gurluşyk serişdeleriniň hili, binalaryň daşky bezeg germewleriniň aýratynlyklary, şeýle-de çagalar sagaldyş-dikeldiş merkezinde oturdyljak enjamlaryň görnüşleri bilen tanşyp, innowasion tehnologiýalary peýdalanmak bilen bagly meseleleriň ähmiýetine ünsi çekdi. Elektrobuslaryň we elektrotaksileriň ulanylmagy täze merkeziň daşky gurşawyny goramaga goşulan saldamly goşant bolar. Gahryman Arkadagymyza täze merkezde ulanyljak elektrobuslaryň we elektrotaksileriň şekil taslamalary hem-de tehniki häsiýetnamalary görkezildi. Ýol-ulag düzümini kämilleşdirmek, awtoulaglaryň bökdençsiz hereketini üpjün etmek maksady bilen, bu ýerde gurulýan pyýadalar we ulaglar üçin ýerasty geçelgeleriň hiline uly üns berilýär. Hormatly Arkadagymyz birbada 5,5 müň adama namaza durmaga niýetlenen metjidiň taslamasy bilen tanşyp, birnäçe bellikleri we düzedişleri girizdi. 

Gahryman Arkadagymyz Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň ýolbaşçylary bilen geçiren iş maslahatynda bir aýyň dowamynda binalary enjamlaşdyrmak hem-de zerur sazlaýyş-gurnama işlerini geçirmek boýunça anyk wezipeleri kesgitledi. 

Mahlasy, geçen hepdäniň wakalary hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Türkmenistanyň öz ägirt uly ykdysady, ruhy we döredijilik kuwwatyny durmuşa geçirmek bilen, dürli ulgamlarda daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen netijeli gatnaşyklary ösdürip, ynamly öňe barýandygyny aýdyň görkezdi. 

(TDH)

Mähriban halkym! 

 Hormatly medeniýet we sungat işgärleri! 

Sizi «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda ýurdumyzda şatlyk-şowhunly bellenilýän Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet güni mynasybetli tüýs ýürekden gutlaýaryn. 

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň syýasy, ykdysady, medeni durmuşynda taryhy özgerişlere beslenýän tutumly işler alnyp barylýar. Döwletli Diýarymyzda milli medeniýetimiz we sungatymyz ösüşiň täze belentliklerine göterilip, jemgyýetiň agzybirligini we bitewüligini berkitmäge, raýatlaryň watançylyk ruhuny belende götermäge uly ýardam berýär. Milli medeniýetimiziň we sungatymyzyň has-da kämilleşmegi, döwrebap eserler bilen baýlaşmagy üçin döwletimiz tarapyndan ähli şertler döredilýär. 

Mähriban Watanymyzda giňden bellenilýän şanly seneler, milli baýramçylyklar, geçirilýän halkara çäreler medeniýet ulgamynyň uly rowaçlyklara beslenýändigini subut edýär. Ýurdumyzyň medeniýet edaralarynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny berkitmek, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň işini kämilleşdirmek, teleradioýaýlymlaryň, gazet-žurnallaryň, medeni aň-bilim edaralarynyň işine sanly ulgamy ornaşdyrmak, kitaphanalaryň, muzeýleriň, teatrlaryň, medeniýet öýleriniň we beýleki medeni merkezleriň işgärleriniň hünär derejesini ýokarlandyrmak babatda giň gerimli tagallalar edilýär. 

Ýurdumyzyň welaýatlarynda gurlan «Türkmeniň ak öýi» binalary ajaýyp zamanamyzyň döredijilik kuwwatyny artdyrmaga, ýaşlary milli watançylyk ruhunda terbiýelemäge ýardam berýär. 

Eziz Watanymyzda halkymyza döwrebap medeni hyzmatlary hödürlemek, medeni-dynç alyş çärelerini ýokary derejede guramak, meşhur sungat ussatlarynyň joşgunly çykyşlaryny köpçülige ýetirmek ugrunda ähli şertler döredilýär. Munuň özi raýatlarymyzy il-ýurt bähbitli işlere ruhlandyrmakda möhüm ähmiýete eýedir. 

 Hormatly medeniýet we sungat işgärleri! 

Her ýylyň 27-nji iýunynda ýurdumyzyň medeni durmuşynda şanly waka — Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet güni dabaraly bellenilýär. Bu goşa baýramyň bilelikde bellenilmeginiň özboluşly manysy bardyr. Magtymguly Pyragynyň belent daglardan şaglap gaýdýan boz bulaklar ýaly arassa duýgulara, arşy belentlige göterilen beýik pikirlere baý edebi mirasy çeper döredijilik bilen meşgullanýan medeniýet we sungat işgärleri, ýazyjy-şahyrlar, žurnalistler, suratkeşler, heýkeltaraşlar, bagşy-sazandalar, kompozitorlar, artistler üçin nusgalyk mekdepdir. 

«Berkarar döwlet islärin» diýip, halkyň parahat durmuşyny, döwletiň berkararlygyny arzuwlan akyldar şahyryň döwletlilik hakyndaky arzuw-islegleri Gahryman Arkadagymyzyň ulus-ilimize serpaý beren döwletli döwranynda hasyl boldy. 

Gündogaryň beýik akyldary we danasy Magtymguly Pyragy özüniň çuňňur pähim-paýhasa ýugrulan goşgulary bilen ynsan kalbynda baky orun aldy. Dana Pyragynyň ynsanperwerligi, halallygy, agzybirligi ündeýän eserleri ähli adamzat üçin bahasyna ýetip bolmajak gymmatlykdyr. Häzirki döwürde Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllyk şanly senesini giňden bellemäge döwletimiz tarapyndan uly taýýarlyk görülýär. Bu toý türkmen halkynyň akyldar şahyryna goýýan belent hormat-sarpasynyň, dünýä ýüzündäki abraý-mertebesiniň näderejede belentdiginiň aýdyň subutnamasyna öwrüler. 

«Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet güni has-da uly dabaralara beslenýär. Şu ýyl ýurdumyzda asylly däbe öwrülen Medeniýet hepdeliginiň Mary welaýatynda üstünlikli geçirilmegi ähli watandaşlarymyz üçin aýratyn buýsançly waka boldy. Medeniýet hepdeliginiň çäginde guralan medeni-köpçülikleýin çäreler raýatlarymyzy mähriban Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda belent maksatly beýik işlere ruhlandyrdy. 

 Hormatly adamlar! 

 Mähriban watandaşlar! 

Berkarar döwletimizde durmuşyň ähli ugurlarynda gazanylýan uly üstünliklere medeniýet we sungat işgärleri hem mynasyp goşant goşýarlar. Olar bedew bady bilen beýik ösüşlere tarap okgunly öňe barýan ajaýyp zamanamyzyň belent ruhuny çeper wasp etmek, watandaşlarymyzy täze zähmet üstünliklerine ruhlandyrmak ugrunda giň gerimli işleri alyp barýarlar. 

Biz geljekde-de ýurdumyzyň medeniýet ulgamyny kämilleşdirmek, döredijilik işgärlerini höweslendirmek, maddy taýdan goldamak we olar üçin amatly iş şertlerini döretmek ugrunda ähli zerur tagallalary ederis. 

 Hormatly adamlar! 

 Gadyrly medeniýet we sungat işgärleri! 

Sizi Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet güni mynasybetli ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn. Size berk jan saglyk, maşgala ojaklaryňyza abadançylyk, döredijilikli işleriňizde uly üstünlikleri we kalbyňyzyň hemişe joşgunly bolmagyny arzuw edýärin. 

Türkmenistanyň Prezidenti Serdar BERDIMUHAMEDOW.

AHAL WELAÝATY, 25-nji iýun (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy, Hormatly il ýaşulusy Gurbanguly Berdimuhamedow, döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygy boýunça, Ahal welaýatyna iş saparyny amala aşyrdy. Gahryman Arkadagymyz bu ýerde alnyp barylýan gurluşyk işleri, taýýarlanylan taslamalar bilen tanyşdy hem-de gurluşyk işleriniň depginlerini güýçlendirmek bilen bagly meselelere bagyşlanan iş maslahatyny geçirdi. 

Häzirki döwürde dürli ugurlarda giň möçberli özgertmeleriň durmuşa geçirilmegine möhüm ähmiýet berilýär. Bu bolsa ykdysadyýetimiziň kuwwatlanmagy bilen bir hatarda, ýurdumyzyň şäherleriniň we obalarynyň keşbiniň has-da gözelleşmegini üpjün edýär. Şunda adamlaryň amatly ýaşaýşynyň, ýokary derejeli dynç alşynyň ýola goýulmagy esasy şert hökmünde kesgitlenildi. Munuň özi hormatly Prezidentimiziň “Döwlet adam üçindir!” diýen şygary baş ýörelge edinýän durmuş ugurly syýasatynyň üstünlikli amala aşyrylýandygynyň aýdyň beýanydyr. 

Ahal welaýatynyň merkeziniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy D.Orazow we Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň şäher häkimi Ş.Durdylyýew hormatly Arkadagymyza bu ýerde alnyp barylýan işleriň netijeleri, gurluşykda ulanylýan serişdeleriň aýratynlyklary barada maglumat berdiler. 

Gahryman Arkadagymyz Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň gurluşygynda ulanylýan gurluşyk serişdeleri, binalaryň bezeg germewleriniň aýratynlyklary, şeýle hem täze şäheriň çagalar sagaldyş-dikeldiş merkezinde oturdyljak enjamlaryň görnüşleri bilen tanyşdy. Milli Liderimiz Ahal welaýatynyň täze edara ediş merkeziniň çäginde alnyp barylýan gurluşyklarda Aşgabat şäherinde ulanylan täzeçil tehnologiýalaryň, häzirki zamanyň öňdebaryjy gazananlarynyň işjeň ornaşdyrylmalydygyny belledi we döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygyna laýyklykda, innowasion tehnologiýalary «Aşgabat-sitiniň» gurluşygynda hem peýdalanmak bilen baglanyşykly meselelere möhüm ähmiýet berilmelidigine ünsi çekdi. 

Soňra Gahryman Arkadagymyza täze merkezde ulanyljak elektrobuslaryň we elektrotaksileriň tehniki häsiýetnamalaryny, olaryň görnüşlerini, ýolagçy ulaglarynyň reňk özboluşlylygyny beýan edýän modelirlenen şekiller hem-de taslamalar görkezildi. Hormatly Arkadagymyz merkezde ýokary ekologik ýagdaýy saklamakda, ilatyň abadançylygyny üpjün etmekde elektrobuslara we elektrotaksilere möhüm ornuň degişli boljakdygyny belläp, ýolagçy ulaglarynyň reňk taýdan özboluşly görnüşde bolmalydygyna ünsi çekdi. Şunda ýurdumyzyň howa şertlerinden we häzirki zamanyň ösen talaplaryndan ugur alynmalydyr diýip, Gahryman Arkadagymyz aýtdy. 

Hormatly Arkadagymyz merkeziň degişli düzümleriniň özboluşly aýratynlyklary bilen tanyşlygynyň dowamynda täze şäherde gurulýan ýerasty ulag geçelgesiniň taslamasy, şeýle hem edara binalarynyň howlulary üçin niýetlenen derwezeleriň görnüşleri bilen tanyşdy. 

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow täze merkeziň ýol-ulag düzüminiň işiniň kämilleşdirilmeginde, ulaglaryň sazlaşykly hereketiniň üpjün edilmeginde ýerasty geçelgelere möhüm ornuň degişlidigini belläp, olarda ýokary hil derejesiniň üpjün edilmeginiň we onda ulanylýan gurluşyk serişdeleriniň bildirilýän talaplara laýyk gelmeginiň wajyp şert bolup durýandygyna ünsi çekdi. Şunda ýokary hil ýagdaýyna üns bermek bilen bir hatarda, bu ugurda dünýäniň ösen tejribesiniň içgin öwrenilmegi wajypdyr diýip, hormatly Arkadagymyz aýtdy. 

Gahryman Arkadagymyz täze merkezde gurulmagy meýilleşdirilýän metjidiň taslama görnüşleri hem-de aýratynlyklary bilen tanyşdy. Bellenilişi ýaly, umumy meýdany 12,9 gektar bolan metjitde birbada 5,5 müň adam namaza durar ýaly şertler dörediler we onuň çäklerinde ugurdaş desgalaryň gurluşygy meýilleşdirildi. Hormatly Arkadagymyz görkezilen taslamalaryň aýratynlyklary bilen gyzyklanyp, olara birnäçe bellikleri aýtdy hem-de degişli düzedişleri girizdi. Şunda ýokary hil derejesiniň üpjün edilmegi, desgalaryň bellenen möhletlerde ulanmaga berilmegi, milli binagärlik ýörelgeleri bilen häzirki zamanyň ösen tejribeleriniň utgaşdyrylmagy möhüm talap bolup durýar. 

Soňra Gahryman Arkadagymyz bu ýerde Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň ýolbaşçylarynyň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. Onuň dowamynda Ahal welaýatynyň merkeziniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy D.Orazow ozal berlen tabşyryklaryň ýerine ýetirilişi, aýratyn-da, gurluşyk işlerinde ulanylýan serişdelere degişli güwänamalary almak üçin geçirilen işler, şol sanda ugur görkeziji belgilere güwänamalaryň alnandygy barada habar berdi. 

Gahryman Arkadagymyz şäheriň gurluşygynyň bildirilýän talaplaryna laýyk derejede alnyp barylmagynda möhüm ähmiýeti bolan çözgütleriň kabul edilmegi ugrunda hemmetaraplaýyn tagalla edilmelidigini aýtdy. 

Iş maslahatynyň dowamynda Arkadagymyz häzirki zaman gurluşyk senagatynyň ösen ýurdy hökmünde belli bolan Wýetnam bilen bu ugurda tejribe alyşmak üçin hormatly Prezidentimiziň Buýrugyna laýyklykda, Ahal welaýatynyň merkeziniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy D.Orazowyň ýolbaşçylygyndaky wekiliýetiň bu döwlete iş saparyna iberilýändigini aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, Gahryman Arkadagymyz bu saparyň ähmiýetli boljakdygyny belläp, toplanan tejribäniň iş ýüzünde durmuşa geçirilmegine aýratyn orun berilmelidigini nygtady. Şunda gurluşyk işlerinde, binalaryň enjamlaşdyrylyşynda we merkeziň bezeg aýratynlyklarynda bir bitewi sazlaşyk emele gelmelidir. 

Gahryman Arkadagymyz bu ýerde bir aýyň dowamynda binalary enjamlaşdyrmagyň we degişli sazlaýyş-gurnama işlerini geçirmegiň anyk wezipelerini kesgitläp, şu döwürde öňde durýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek ugrunda zerur tagallalaryň edilmelidigini nygtady. 

Milli Liderimiz bu ýerde işleýänleriň köpüsiniň ýaşlardygyny belläp, şunuň bilen baglylykda, “Ýaşlar barada döwlet syýasaty hakynda” Türkmenistanyň Kanunynyň täze rejelenen görnüşine goşmaçalary girizmegiň teklip edilýändigini, şeýle hem ýaşlaryň arasynda telekeçiligi ösdürmek üçin guralyň işlenip taýýarlanylýandygyny, eger-de, telekeçiler tarapyndan esaslandyrylan kärhanalaryň işgärleriniň 75 göterimi ýaşlardan ybarat bolsa, ony “ýaşlar kärhanasy” diýip atlandyrmagyň maksadalaýyk boljakdygyny, şeýle kärhanalara döwlet goldawyny bermek üçin ýeňillikleriň göz öňünde tutuljakdygyny aýtdy. 

Hormatly Arkadagymyz bu gün amala aşyrylýan beýik işleriň ösüp gelýän ýaş nesilleriň nurana geljeginiň üpjün edilmegine gönükdirilýändigini belläp, ýaşlaryň Garaşsyz Watanymyz bilen ýaşytdaşdygyna, olaryň başy başlanan möhüm wezipeleri işjeň durmuşa geçirmäge gatnaşýandyklaryna ünsi çekip, döwletimiziň ýaşlaryň geljekki ösüş ýoluny kesgitlemekleri üçin zerur tagallalary edýändigini nygtady. 

Ösüp gelýän ýaş nesiller ýurdumyzda gazanylýan üstünlikleri has-da artdyrmak, berkarar Watanymyzyň at-abraýyny mundan beýläk-de belende götermek, milli medeniýetimizi ösdürmek ugrunda ukyp-başarnyklaryny gaýgyrmaly däldirler diýip, Gahryman Arkadagymyz sözüni dowam etdi we hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen şu günler eziz Diýarymyzda dowam edýän Medeniýet hepdeliginiň çäklerinde guralýan çäreleriň ähmiýetini belledi. 

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy ýaşlaryň döredijilikli zähmeti, göwnejaý dynç almagy ugrunda edilýän aladanyň döwlet syýasatynyň möhüm ugruna öwrülendigini aýdyp, täze merkeziň gurluşygynda işleýänler üçin aýdym-sazly çykyşlaryň guralmagynyň maksadalaýyk boljakdygyny belledi. Bularyň ählisi gurluşykçylary öndürijilikli zähmete ruhlandyrar, şu baýramçylyk günleri olara özboluşly sowgat bolar. 

Soňra hormatly Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow merkeziň çäginde gurluşygy alnyp barylýan dokuz gatly ýaşaýyş jaýyna baryp gördi we onda göz öňünde tutulýan şertler bilen tanyşdy. Häzirki döwürde ýurdumyzyň ähli künjeginde gurulýan ýaşaýyş jaýlarynda bolşy ýaly, bu jaýyň otaglarynyň ýerleşdirilişi, aşhanasynyň enjamlaşdyrylyşy häzirki zaman talaplaryna, ýokary halkara görkezijilere doly laýyk gelýär. Munuň özi hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň gurluşyk ulgamynyň öňünde goýýan wezipeleriniň üstünlikli ýerine ýetirilýändigini, gurluşyk işleriniň ýokary hilli bolmagyna toplumlaýyn esasda çemeleşilýändigini görkezýär. 

 Gahryman Arkadagymyz degişli ýolbaşçylara işlerinde üstünlik arzuw edip, bu ýerden ugrady.

Mälim bolşy ýaly, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow 4-nji iýunda Ministrler Kabinetiniň we Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň bilelikdäki giňişleýin mejlisini geçirdi. Onuň dowamynda bäş aýyň jemleri boýunça ykdysadyýetimiziň pudaklarynda alnyp barlan işlere we birnäçe resminamalaryň taslamalaryna garalyp, öňde duran wezipeler ara alnyp maslahatlaşyldy. Mejlisde nygtalyşy ýaly, hasabat döwründe jemi içerki önümiň ösüşiniň 6,2 göterim ýokarlanmagy bolsa Diýarymyzyň bedew bady bilen ösýändigini doly tassyklady. 

«Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek, halk hojalygynyň pudaklaryny üstünlikli sanlylaşdyrmak we döwrebaplaşdyrmak babatda ajaýyp işler durmuşa geçirilýär. Bu babatda öňde duran wezipeler ata Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny mundan beýläk-de artdyrmagy we halkymyzyň ýokary ýaşaýyş derejesini üpjün etmegi nazarlaýan ugurlary öz içine alýar. Şu jähetden, Arkadagly Serdarymyzyň baştutanlygynda amal edilýän işler ykdysadyýetimiziň pudaklarynda ýokary ösüş görkezijilerini gazanmaga mümkinçilik berýär. Muňa ýanwar — maý aýlarynda Döwlet býujetiniň girdeji böleginiň meýilnamasynyň 104,6 göterim we çykdajy böleginiň meýilnamasynyň bolsa 98,3 göterim ýerine ýetirilmegi hem güwä geçýär. 

Durmuş ulgamy häzirki wagtda Türkmenistanyň ykdysady strategiýasynyň esasy ugurlarynyň biridir. Ýurdumyzda durmuş syýasatynyň üstünlikli dowam etdirilmegi halkymyzyň abadançylygynyň gözbaşydyr. Şunuň bilen baglylykda, şu ýylyň bäş aýynda býujetiň serişdeleriniň 80,4 göterimi durmuş ulgamyny maliýeleşdirmäge gönükdirildi. Ýurdumyzyň iri we orta kärhanalarynda bolsa aýlyk zähmet haky, geçen ýylyň degişli döwrüne garanyňda, 10,4 göterim ýokarlandy. 

Mejlisde hormatly Prezidentimiz milli ykdysadyýetimizi ösdürmek babatda öňde duran möhüm wezipelere aýratyn üns çekdi. Olaryň hatarynda jemi içerki önümiň ösüş depginini ýylyň ahyryna çenli bellenen derejede saklamak üçin zerur çäreleri görmek, halkara tejribä esaslanyp býujet-salgyt işini döwrebaplaşdyrmak, býujet, salgyt, bank we pul-karz ulgamlarynyň düzgünlerini kämilleşdirmek hem-de elektron salgyt ulgamyna geçmegi çaltlandyrmak ýaly wezipeler bar. Hususan-da, döwlet Baştutanymyz mejlisde ýurdumyzyň azyk howpsuzlygyny üpjün etmek maksady bilen, telekeçilere goldaw hökmünde 150 million amerikan dollaryny bölüp bermek barada karara gelendigini nygtady. Bu bolsa Arkadagly Serdarymyzyň baştutanlygynda amala aşyrylýan özgertmeleriň ählisiniň döwletimiziň gülläp ösüşini nazarlaýandygynyň aýdyň subutnamasydyr.  

Gülbahar TÄÇGULYÝEWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.

Aş­ga­bat, 24-nji iýun (TDH). Şu gün hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň san­ly ul­gam ar­ka­ly no­bat­da­ky mej­li­si­ni ge­çir­di. On­da döw­let dur­mu­şy­nyň ile­ri tu­tul­ýan me­se­le­le­ri ara al­nyp mas­la­hat­la­şyl­dy hem-de bir­nä­çe res­mi­na­ma­la­ryň tas­la­ma­la­ry­na ga­ral­dy. 

Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz san­ly ul­gam ar­ka­ly ge­çi­ril­ýän mej­li­siň gün ter­ti­bi­ne ge­çip, il­ki bi­len, Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň Baş­ly­gy­nyň оrun­ba­sa­ry M.Mu­ham­me­do­wa söz ber­di. Wi­se-prem­ýer býu­jet ul­ga­my­ny kä­mil­leş­dir­mek, mil­li ka­nun­çy­ly­ga hal­ka­ra tej­ri­bä­ni or­naş­dyr­mak, döw­letiň ma­li­ýe se­riş­de­le­ri­ni ne­ti­je­li ulan­mak bo­ýun­ça gö­rül­ýän top­lum­la­ýyn çä­re­ler ba­ra­da ha­sa­bat ber­di. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, 2023-nji ýyl üçin Döw­let býu­je­ti­ni iş­läp taý­ýar­la­mak, 2025-nji ýyl­dan baş­lap or­ta möh­let­li býu­jet me­ýil­leş­di­ri­li­şi­ne geç­mek we bu ul­ga­myň do­lan­dy­ry­ly­şy­ny döw­rüň ta­lap­la­ry­na la­ýyk gu­ra­mak üçin dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi göz öňünde tutulýan anyk çä­re­ler ba­ra­da ha­bar be­ril­di. 

«Türk­me­nis­tan­da býu­jet işi­ni kä­mil­leş­dir­mek bo­ýun­ça çä­re­ler ha­kyn­da» Ka­ra­ryň des­lap­ky tas­la­ma­sy­nyň taý­ýar­la­nyl­ýan­dy­gy ba­ra­da aý­dyl­dy. Ol ýur­duň Býu­jet ko­dek­si­niň we­zi­pe­le­ri­ni hem-de ta­lap­la­ry­ny ýe­ri­ne ýe­tir­mä­ge gö­nük­di­ri­len­dir. Res­mi­na­ma­da Döw­let býu­je­ti­ni 3 ýyl­lyk möh­let üçin iş­läp düz­mek, onuň ýe­ri­ne ýe­ti­ri­li­şi­ne gö­zeg­çi­li­gi ber­kit­mek we býu­jet ul­ga­my­ny do­lan­dyr­ma­gy kä­mil­leş­dir­mek bo­ýun­ça çä­re­le­riň top­lu­my, 2022 — 2024-nji ýyl­lar­da de­giş­li ka­da­laş­dy­ry­jy hu­kuk na­ma­la­ryny iş­läp taý­ýar­la­mak göz öňün­de tu­tul­dy. Şu­nuň bi­len bir ha­tar­da, ýö­ri­te döw­let to­pa­ry­ny dö­ret­mek we onuň dü­zü­mi­ni tas­syk­la­mak tek­lip edil­ýär. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow ha­sa­ba­ty diň­läp, hä­zir­ki za­man şert­le­rin­de yk­dy­sa­dy­ýe­ti dog­ry we so­wat­ly do­lan­dyr­ma­gyň örän mö­hüm­di­gi­ni, şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, onuň gu­ral­la­ry­nyň bi­ri­niň býu­jet ul­ga­my bo­lup dur­ýan­dy­gy­ny bel­le­di. Şu iş­ler­de esa­sy ma­li­ýe res­mi­na­ma­sy bo­lan ýur­du­my­zyň Döw­let býu­je­ti­niň ke­ma­la ge­ti­ril­me­gi­ne wa­jyp orun be­ril­ýär. Pul akym­la­ry­ny do­lan­dyr­ma­gyň güýç­li, dur­nuk­ly ul­ga­my döw­le­tiň yg­ty­bar­ly bol­ma­gy­na, Wa­ta­ny­my­zyň gül­läp ös­me­gi­ne hem-de ra­ýat­la­ry­ň hal-ýag­da­ýy­nyň ýo­kar­lan­ma­gy­na ýar­dam ed­ýär di­ýip, döw­let Baş­tu­ta­ny­myz nyg­ta­dy hem-de wi­se-prem­ýe­re bu ugur­da­ky iş­le­ri do­wam et­dir­me­gi tab­şyr­dy. 

Soň­ra wi­se-prem­ýer ulag-ara­gat­na­şyk ul­ga­my­ny top­lum­la­ýyn esas­da ös­dür­mek, mul­ti­mo­dal gat­naw­lar üçin müm­kin­çi­lik­le­ri art­dyr­mak we ila­ta edil­ýän hyz­mat­la­ryň hi­li­ni ýo­kar­lan­dyr­mak bo­ýun­ça al­nyp ba­ryl­ýan iş­ler ba­ra­da ha­sa­bat ber­di. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, Abu-Da­bi­niň Ösüş gaz­na­sy­nyň, Mer­ke­zi ban­kyň we Döw­let da­şa­ry yk­dy­sa­dy iş ban­ky­nyň karz se­riş­de­le­ri­ni çek­me­giň ha­sa­by­na, Bal­kan we­la­ýa­ty­nyň Je­bel şä­her­çe­sin­de Hal­ka­ra ho­wa men­zi­li­niň gur­lu­şy­gy­ny ma­li­ýe­leş­dir­mek bo­ýun­ça tek­lip­ler ba­ra­da ha­bar be­ril­di. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow ha­sa­ba­ty diň­läp, ýur­du­myz­da te­le­ke­çi­ler ta­ra­pyn­dan dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän iri dü­züm­le­ýin tas­la­ma­la­ry ma­li­ýe­leş­dir­mä­ge hal­ka­ra gu­ra­ma­lar­dan ma­ýa go­ýum­la­ry çek­mek ar­ka­ly olar bi­len iş­jeň hyz­mat­daş­ly­gy ös­dür­me­giň mil­li dur­muş-yk­dy­sa­dy stra­te­gi­ýa­nyň esa­sy ugur­la­ry­nyň bi­ri­di­gi­ni bel­le­di. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz hö­dür­le­nen tek­li­bi ma­kul­lap, wi­se-prem­ýe­re me­ýil­leş­di­ri­len iş­le­riň ýe­ri­ne ýe­ti­ri­li­şi­ni berk gö­zeg­çi­lik­de sak­la­ma­gy tab­şyr­dy. 

Soň­ra Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň Baş­ly­gy­nyň оrun­ba­sa­ry Ş.Abd­rah­ma­now «Türk­men­ne­bit» döw­let kon­ser­ni­niň gu­ýu­la­ryň önüm be­ri­ji­li­gi­ni ýo­kar­lan­dyr­mak bo­ýun­ça ýö­ri­te­leş­di­ri­len elin hyz­mat­la­ry ýe­ri­ne ýe­tir­mek ba­ra­da şert­na­ma­ny bag­laş­ma­gy ha­kyn­da» Ka­ra­ryň tas­la­ma­sy ba­ra­da ha­sa­bat ber­di. Res­mi­na­ma la­ýyk­lyk­da, Hy­ta­ýyň ne­bit­hi­mi­ýa kor­po­ra­si­ýa­sy­nyň ýa­nyn­da­ky Hal­ka­ra ne­bit hyz­mat­lar kom­pa­ni­ýa­sy bi­len de­giş­li şert­na­ma­ny bag­laş­mak göz öňün­de tu­tul­ýar. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow ha­sa­ba­ty diň­läp, ne­bi­tiň ga­zy­lyp alyn­ýan möç­ber­le­ri­ni ýo­kar­lan­dyr­mak üçin pu­da­ga öň­de­ba­ry­jy tej­ri­bä­ni giň­den çek­me­giň wa­jyp­dy­gy­ny bel­le­di. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz hö­dür­le­nen Ka­ra­ra gol çe­kip, ony san­ly ul­gam ar­ka­ly wi­se-prem­ýe­re iber­di hem-de bu res­mi­na­ma­nyň ta­la­ba­la­ýyk ýe­ri­ne ýe­ti­ril­me­gi­niň üp­jün edil­me­gi­ni tab­şyr­dy. 

Soň­ra Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň Baş­ly­gy­nyň оrun­ba­sa­ry Ş.Abd­rah­ma­now Ha­zar deň­zi­niň türk­men ke­na­ry­ny öz­leş­dir­mek, hu­su­san-da, Önü­mi paý­laş­mak ha­kyn­da yla­la­şyk esa­syn­da «Çe­le­ken» şert­na­ma­la­ýyn çä­gi­ni öz­leş­dir­mek iş­le­ri­ni ne­ti­je­li do­wam et­dir­mek ba­bat­da gö­rül­ýän çä­re­ler ba­ra­da ha­sa­bat ber­di. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, “Dra­gon Oil (Türk­me­nis­tan) Ltd.” kom­pa­ni­ýa­sy bi­len bi­le­lik­de de­giş­li iş­le­ri ge­çir­mek ba­ra­da­ky tek­lip­ler be­ýan edil­di. Bu kom­pa­ni­ýa bi­len “Türk­men­ne­bit” döw­let kon­ser­ni­niň ara­syn­da gol çe­kil­me­gi göz öňün­de tu­tul­ýan şert­na­ma ba­ra­da hem ha­sa­bat be­ril­di. 

Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz ha­sa­ba­ty diň­läp, bu ul­gam­da öň­de dur­ýan we­zi­pe­le­riň çö­zül­me­gi­ne oý­la­ny­şyk­ly we top­lum­la­ýyn çe­me­leş­me­giň ze­rur­dy­gy­na ün­si çek­di. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow hö­dür­le­nen tek­lip­le­ri ma­kul­lap, wi­se-prem­ýe­re bu ugur­da­ky iş­le­ri do­wam et­dir­me­gi tab­şyr­dy. 

Soň­ra Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň Baş­ly­gy­nyň оrun­ba­sa­ry A.Ýaz­my­ra­dow ýur­du­my­zyň we­la­ýat­la­ryn­da möw­süm­le­ýin oba ho­ja­lyk iş­le­ri­niň al­nyp bar­ly­şy, şeý­le hem ýer­le­riň me­de­ni­ýe­ti­ni we suw üp­jün­çi­li­gi­ni go­wu­lan­dyr­mak bo­ýun­ça dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän çä­re­ler ba­ra­da ha­sa­bat ber­di. Wi­se-prem­ýer ýur­du­my­zyň we­la­ýat­la­ry­nyň eke­ran­çy­lyk ýer­le­ri­niň me­de­ni­ýe­ti­ni ýo­kar­lan­dyr­mak hem-de suw se­riş­de­le­ri­ni tyg­şyt­la­mak mak­sa­dyndan ugur alnyp, de­giş­li hü­när­men­ler bi­len ýe­rin­de zerur işleriň ge­çi­ri­len­di­gi­ni ha­bar ber­di. 

Şu gün­ler ýur­du­my­zyň we­la­ýat­la­ryn­da gal­la ora­gy güýç­li dep­gin­de do­wam et­di­ril­ýär. Bug­daý ora­gyn­dan bo­şan meý­dan­lar­da sü­rüm iş­le­ri al­nyp ba­ryl­ýar, möw­süm­le­ýin oba ho­ja­lyk iş­le­ri­niň çäk­le­rin­de daý­han­lar şa­ly, gant şu­gun­dy­ry ýa­ly ara­lyk ekin­le­ri ek­ýär­ler. Şu­nuň bi­len bir ha­tar­da, go­wa­ça ideg et­mek bo­ýun­ça ag­ro­teh­ni­ka­nyň ka­da­la­ry­na la­ýyk­lyk­da, ha­ta­ra­ra be­jer­gi, ösüş su­wu­ny tut­mak hem-de mi­ne­ral dö­kün­ler bi­len iý­mit­len­dir­mek iş­le­ri do­wam ed­ýär. Türk­me­nis­ta­nyň Suw üp­jün­çi­lik me­se­le­le­ri bo­ýun­ça hö­kü­met to­pa­ry­nyň mas­la­ha­tyn­da me­ýil­na­ma­lar dü­zü­lip, de­giş­li iş­ler al­nyp ba­ryl­ýar. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow ha­sa­ba­ty diň­läp, gal­la ora­gy­nyň öz wag­tyn­da ta­mam­lan­ma­gy­nyň hem-de ha­sy­lyň ýit­gi­siz ýyg­nal­ma­gy­nyň üp­jün edil­me­gi­ni berk gö­zeg­çi­lik­de sak­la­ma­gy tab­şyr­dy. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz tä­ze ýy­lyň ha­sy­ly­nyň düý­bü­ni tut­ma­ga şu gün­ler­den taý­ýar­lyk gör­me­giň, bug­daý ora­gyn­dan bo­şan meý­dan­la­ra ara­lyk ekin­le­ri ek­me­giň ze­rur­dy­gy­na ün­si çe­kip, go­wa­ça ideg et­mek bo­ýun­ça al­nyp ba­ryl­ýan iş­le­riň dep­gi­ni­ni güýç­len­dir­me­giň mö­hüm­di­gi­ni bel­le­di. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz ýur­du­my­zyň oba ho­ja­ly­gyn­da ýer­le­riň ha­syl­ly­ly­gy­ny ýo­kar­lan­dyr­ma­ga müm­kin­çi­lik ber­jek hem-de oba­se­na­gat top­lu­my­nyň ägirt uly kuw­wa­ty­ny ama­la aşyr­ma­ga ýar­dam et­jek suw tyg­şyt­laý­jy teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň giň­den or­naş­dy­ryl­ma­gy­nyň wa­jyp­dy­gy­ny nyg­ta­dy we bu ba­bat­da de­giş­li gör­kez­me­le­ri ber­di. 

Soň­ra Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň Baş­ly­gy­nyň оrun­ba­sa­ry Ç.Pur­çe­kow ýur­du­myz­da yk­dy­sa­dy taý­dan bäh­bit­li we eko­lo­gik taý­dan aras­sa gaý­ta­dan di­kel­dil­ýän ener­gi­ýa çeş­me­le­ri­ni ulan­mak bo­ýun­ça al­nyp ba­ryl­ýan iş­ler ba­ra­da ha­sa­bat ber­di. Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň Ka­rar­la­ry­na la­ýyk­lyk­da, Bal­kan we­la­ýa­ty­nyň Ser­dar et­ra­byn­da ener­gi­ýa howp­suz­ly­gy­ny üp­jün et­mek hem-de “ýa­şyl” ener­ge­ti­ka­ny dö­ret­mek bo­ýun­ça al­nyp ba­ryl­ýan iş­le­riň çäk­le­rin­de “Al­tyn asyr” Türk­men kö­lü­niň tö­we­re­gin­de dö­re­dil­jek ilat­ly ýer­le­riň sarp edi­ji­le­ri­ni elekt­rik ener­gi­ýa­sy bi­len üp­jün et­mek üçin kuw­wat­ly­ly­gy 10 me­ga­wat bo­lan kö­pu­gur­ly Gün we ýel elekt­rik be­ket­le­ri­ni gur­mak bo­ýun­ça gu­ra­ma­çy­lyk iş­le­ri do­wam et­di­ril­ýär. Şeý­le hem gaý­ta­dan di­kel­dil­ýän ener­gi­ýa çeş­me­le­ri­ni ýur­du­my­zyň çet gy­ra­la­ryn­da we bar­ma­sy kyn ýer­le­r­de ýer­leş­ýän ilat­ly no­kat­la­ryň elekt­rik üp­jün­çi­li­gi üçin ulan­mak mak­sa­da­la­ýyk ha­sap­la­nyl­ýar. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow ha­sa­ba­ty diň­läp, hö­dür­le­nen tek­li­bi ma­kul­la­dy hem-de ýur­du­my­zyň elekt­roe­ner­ge­ti­ka ul­ga­my­ny döw­re­bap­laş­dyr­mak­da we onuň kuw­wa­ty­ny art­dyr­mak­da uly äh­mi­ýe­te eýedigini na­za­ra al­mak bi­len, bu ugur­da al­nyp ba­ryl­ýan iş­le­riň mö­hüm­di­gi­ni bel­le­di. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz “ýa­şyl” ener­ge­ti­ka­nyň müm­kin­çi­lik­le­rinden peý­da­lan­mak bo­ýun­ça tä­ze tas­la­ma­la­ryň aý­ra­tyn ze­rur­dy­gy ba­ra­da aý­dyp, daş­ky gur­şa­wa zy­ýan ýe­tir­me­ýän ener­ge­ti­ka­nyň yk­dy­sa­dy taý­dan bäh­bit­li des­ga­la­ry­nyň gu­rul­ma­gy ba­bat­da bel­le­nen me­ýil­na­ma­la­ryň, şol san­da eko­lo­gik aba­dan­çy­ly­gy we ýur­du­my­zyň se­bit­le­ri­niň dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan ok­gun­ly ösü­şi­ni üp­jün et­mek bo­ýun­ça me­ýil­na­ma­la­ryň üs­tün­lik­li ýe­ri­ne ýe­ti­ril­me­gi­ne gö­nü­den-gö­ni ýar­dam et­jek­di­gi­ni nyg­ta­dy hem-de de­giş­li tab­şy­ryk­la­ry ber­di. 

Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň Baş­ly­gy­nyň оrun­ba­sa­ry B.At­da­ýew «EKS­PO — 2025» Bü­tin­dün­ýä ser­gi­si­ne Türk­me­nis­ta­nyň gat­naş­ma­gy­nyň ýo­ka­ry gu­ra­ma­çy­lyk de­re­je­si­ni üp­jün et­mek bo­ýun­ça al­nyp ba­ryl­ýan iş­ler ba­ra­da ha­sa­bat ber­di. “Ýa­şaý­şy­myz üçin gel­je­giň jem­gy­ýe­ti­ni dö­red­ýä­ris” şy­ga­ry as­tyn­da gu­ral­jak bu hal­ka­ra fo­ru­myň 2025-nji ýy­lyň 13-nji ap­re­li — 13-nji okt­ýab­ry ara­ly­gyn­da Ýa­po­ni­ýa­nyň Osa­ka şä­he­rin­de ge­çi­ril­jek­di­gi ha­bar be­ril­di. 

Gu­ra­ma­çy­lyk iş­le­ri­niň do­wa­myn­da ýa­pon ta­ra­py Türk­me­nis­ta­nyň mil­li pa­wil­ýo­ny­ny “Dur­muş müm­kin­çi­lik­le­ri­ni gi­ňelt­mek” at­ly bö­lüm­de ýer­leş­dir­me­gi tek­lip ed­ýär. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, «EKS­PO — 2025» ser­gi­sin­de mil­li pa­wil­ýo­ny­my­zy gur­ma­gyň tas­la­ma­la­ry­ny saý­lap al­mak üçin ýur­du­my­zyň gur­lu­şyk kom­pa­ni­ýa­la­ry­nyň ara­syn­da bäs­le­şik yg­lan et­mek me­ýil­leş­di­ril­ýär. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow ha­sa­ba­ty diň­läp, döw­let stra­te­gi­ýa­sy­nyň üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi ne­ti­je­sin­de hä­zir­ki wagt­da Türk­me­nis­tan­da yk­dy­sa­dy ösü­şiň mil­li nus­ga­sy ke­ma­la ge­ti­ril­di, mu­nuň özi türk­men hal­ky­nyň aba­dan dur­mu­şy­ny üp­jün et­mä­ge hem-de Di­ýa­ry­my­za dün­ýä­niň yk­dy­sa­dy taý­dan ösen we sy­ýa­sy taý­dan dur­nuk­ly döw­let­le­riň ha­ta­ryn­da my­na­syp orun eýe­le­mä­ge müm­kin­çi­lik ber­ýär di­ýip bel­le­di. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz «EKS­PO — 2025» ser­gi­si­ne gat­naş­ma­gyň mö­hüm­di­gi ba­ra­da aý­dyp, şeý­le giň ge­rim­li göz­den ge­çi­riş­le­riň Wa­ta­ny­my­zyň ga­za­nan­la­ry­ny, onuň eks­port kuw­wa­ty­ny açyp gör­kez­mek, tej­ri­be alyş­mak, öza­ra bäh­bit­li hyz­mat­daş­lyk me­se­le­le­ri­ni oňyn çöz­mek üçin tä­ze müm­kin­çi­lik­le­ri aç­ýan­dy­gy­ny nyg­ta­dy. 

Döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň bel­leý­şi ýa­ly, ýur­du­my­zyň mil­li pa­wil­ýo­ny­nyň be­zeg iş­le­rin­de öz­bo­luş­ly çöz­güt­le­riň ula­nyl­ma­gy ze­rur­dyr, olar­da mil­li bi­na­gär­li­giň ga­dy­my ýö­rel­ge­le­ri öz be­ýa­ny­ny tap­ma­ly­dyr. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow bu ba­bat­da top­la­nan oňyn tej­ri­bä­niň yzy­gi­der­li baý­laş­dy­ryl­ma­gy­nyň ze­rur­dy­gy­ny bel­läp, wi­se-prem­ýe­re ýur­du­my­zyň bu hal­ka­ra ser­gä gat­naş­ma­gy­nyň ýo­ka­ry de­re­je­si­ni üp­jün et­mek bo­ýun­ça gu­ra­ma­çy­lyk iş­le­ri­ni he­mi­şe gö­zeg­çi­lik­de sak­la­ma­gy tab­şyr­dy. 

Soň­ra Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň Baş­ly­gy­nyň оrun­ba­sa­ry M.Mäm­me­do­wa şu ýy­lyň iýul aýyn­da ge­çi­ril­jek esa­sy çä­re­le­riň ter­ti­bi ba­ra­da ha­sa­bat ber­di. Şol çä­re­ler mas­la­hat­la­ry, dö­re­di­ji­lik du­şu­şyk­la­ry­ny, on­laýn çä­re­le­ri­, ser­gi­le­ri hem-de şan­ly se­ne­le­re ba­gyş­la­nan wa­gyz-ne­si­hat çä­re­le­ri­ni özün­de jem­le­ýär. 

Aý­dym­çy ýaş­la­ryň ara­syn­da ge­çi­ril­ýän “Ýaň­lan, Di­ýa­rym!” te­le­bäs­le­şi­gi­niň we­la­ýat­lar bo­ýun­ça jem­leý­ji tap­gyr­la­ry­ny we du­tar­çy bag­şy-sa­zan­da­la­ryň ara­syn­da yg­lan edi­len “Çal­sa­na, bag­şy!” bäs­le­şi­gi­niň we­la­ýat­lar bo­ýun­ça tap­gyr­la­ry­ny ge­çir­mek göz öňün­de tu­tul­ýar. 2024-nji ýyl­da Fran­si­ýa­da türk­men sun­ga­ty­na we ta­ry­hy­na de­giş­li ser­gi­ni ge­çir­me­giň gu­ra­ma­çy­lyk me­se­le­le­ri­ni ara alyp mas­la­hat­laş­mak bo­ýun­ça şu ýy­lyň 7-nji iýu­lyn­da san­ly ul­gam ar­ka­ly iki­ta­rap­la­ýyn du­şu­şy­gyň ge­çi­ril­me­gi me­ýil­leş­di­ril­ýär. Wi­se-prem­ýer Gur­ban baý­ra­my my­na­sy­bet­li Aş­ga­bat şä­he­rin­de hem-de ýur­du­my­zyň we­la­ýat­la­ryn­da dür­li me­de­ni çä­re­le­riň ge­çi­ril­jek­di­gi­ni ha­bar ber­di. Gel­jek aý­da ge­çi­ril­me­gi me­ýil­leş­di­ri­len çä­re­le­riň me­ýil­na­ma­sy döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň ga­ra­ma­gy­na hö­dür­le­nil­di. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow ha­sa­ba­ty diň­läp, hal­ky­my­zyň ägirt uly dö­re­di­ji­lik kuw­wa­ty­ny gör­kez­mä­ge, ul­ga­myň iş­gär­le­ri­niň hü­när us­sat­ly­gy­ny ýo­kar­lan­dyr­ma­ga, tä­ze ze­hin­le­ri ýü­ze çy­kar­ma­ga ýar­dam ber­mä­ge gö­nük­di­ri­len iýul aýyn­da­ky çä­re­le­riň ýo­ka­ry gu­ra­ma­çy­lyk de­re­je­si­ni üp­jün et­me­giň wa­jyp­dy­gy­ny bel­le­di. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz hö­dür­le­nen me­ýil­na­ma­ny ma­kul­lap, wi­se-prem­ýe­re de­giş­li tab­şy­ryk­la­ry ber­di. 

Soň­ra wi­se-prem­ýer «Türk­me­nis­ta­nyň Be­ýik Sa­par­my­rat Türk­men­ba­şy adyn­da­ky Baş dra­ma teat­ry­na «Aka­de­mi­ki» hu­kuk de­re­je­si­ni ber­mek ha­kyn­da» Ka­ra­ryň tas­la­ma­sy ba­ra­da ha­sa­bat be­rip, ony hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ga­ra­ma­gy­na hö­dür­le­di. 

Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz ha­sa­ba­ty diň­läp, äh­li beý­le­ki ul­gam­lar bi­len bir­lik­de, hä­zir türk­men me­de­ni­ýe­ti­ni we sun­ga­ty­ny kä­mil­leş­dir­me­giň, baý­laş­dyr­ma­gyň esa­sy we­zi­pe­le­riň bi­ri bo­lup dur­ýan­dy­gy­ny nyg­ta­dy hem-de hö­dür­le­nen res­mi­na­ma gol çek­di we ony san­ly ul­gam ar­ka­ly wi­se-prem­ýe­re ibe­rip, dö­re­di­ji­lik iş­gär­le­ri­ne mäh­ri­ban Wa­ta­ny­my­zyň gül­läp ös­me­gi­niň bäh­bi­di­ne alyp bar­ýan iş­le­rin­de tä­ze üs­tün­lik­le­ri ar­zuw et­di. 

Öz no­ba­tyn­da, Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň Baş­ly­gy­nyň оrun­ba­sa­ry M.Mäm­me­do­wa Ma­ry we­la­ýa­tyn­da giň ge­rim­de geçiril­ýän Me­de­ni­ýet hep­de­li­gi­niň do­wam ed­ýän gün­le­rin­de bu şat­lyk­ly ha­ba­ryň me­de­ni­ýet ul­ga­my­nyň iş­gär­le­ri­niň ru­hu­ny has-da be­len­de gö­te­rjek­di­gi­ni aý­dyp, me­de­ni­ýet, sun­gat hem-de dö­re­di­ji­lik iş­gär­le­ri­niň işi­ne hem­me­ta­rap­la­ýyn gol­daw ber­ýän­di­gi üçin döw­let Baş­tu­ta­ny­my­za tüýs ýü­rek­den ho­şal­lyk bil­di­rip, öňde goý­lan we­zi­pe­le­ri üs­tün­lik­li ýe­ri­ne ýe­tir­mek üçin äh­li ta­gal­la­la­ry et­jek­dik­le­ri­ne ynan­dyr­dy. 

Soň­ra Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň Baş­ly­gy­nyň оrun­ba­sa­ry S.Toý­ly­ýew ça­ga­la­ryň we ýet­gin­jek­le­riň to­mus­ky dynç alyş möw­sü­mi­niň gu­ra­ly­şy ba­ra­da ha­sa­bat ber­di. Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň ýol­baş­çy­ly­gyn­da ýaş nes­liň do­ly de­re­je­de dynç al­ma­gy, sag­dyn ös­me­gi hem-de boş wagt­la­ry­ny me­de­ni­ýet­li, gy­zyk­ly ge­çir­me­gi üçin äh­li şert­ler dö­re­dil­ýär. Gök­de­re­dä­ki sa­gal­dyş mer­kez­le­rin­de, ýur­du­my­zyň we­la­ýat­la­ryn­da we “Awa­za” mil­li sy­ýa­hat­çy­lyk zo­la­gyn­da ýer­leş­ýän ça­ga­lar dynç alyş-sa­gal­dyş mer­kez­le­rin­de dynç alyş möw­sü­mi do­wam ed­ýär. 

De­giş­li mi­nistr­lik­ler we jem­gy­ýet­çi­lik gu­ra­ma­la­ry ta­ra­pyn­dan me­de­ni-köp­çü­lik­le­ýin hem-de sport çä­re­le­ri­niň gi­ňiş­le­ýin me­ýil­na­ma­sy taý­ýar­la­nyp, şo­ňa la­ýyk­lyk­da, sag­dyn iý­mit­len­mä­ge, açyk ho­wa­da ge­ze­lenç­le­ri gu­ra­ma­ga, be­den maşk­la­ry­ny ýe­ri­ne ýe­tir­mä­ge, spor­tuň hem-de mil­li türk­men oýun­la­rynyň dür­li gör­nüş­le­ri bi­len meş­gul­lan­ma­ga gö­nük­di­ri­len çä­re­ler gu­ral­ýar. Ça­ga­lar üçin da­şa­ry ýurt dil­le­ri­ni öw­ren­mek, komp­ýu­ter so­wat­ly­ly­gy, şe­kil­len­di­riş sun­ga­ty bo­ýun­ça öw­re­di­ji-ös­dü­ri­ji hä­si­ýet­li okuw­lar hem-de aý­dym-saz­ly çä­re­ler ge­çi­ril­ýär. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow ha­sa­ba­ty diň­läp, to­mus möw­sü­min­de mek­dep okuw­çy­la­ry­nyň dynç al­şy­ny mun­dan beý­läk-de gu­ra­ma­çy­lyk­ly ge­çir­mä­ge örän jo­gap­kär­li çe­me­leş­me­giň mö­hüm­di­gi­ni aý­dyp, Bi­lim mi­nistr­li­gi hem-de Sag­ly­gy go­ra­ýyş we der­man se­na­ga­ty mi­nistr­li­gi ta­ra­pyn­dan ça­ga­la­ryň oňat, gy­zyk­ly dynç al­mak­la­ry­na we aras­sa­çy­lyk-öňü­ni alyş çä­re­le­riniň ta­lap­la­ry­na la­ýyk­lyk­da, aras­sa­çy­lyk we howp­suz­lyk ka­da­la­ry­nyň ber­jaý edi­li­şi­ne berk gö­zeg­çi­li­giň üp­jün edil­me­lidigi­ni tab­şyr­dy. 

Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň Baş­ly­gy­nyň orun­ba­sa­ry, da­şa­ry iş­ler mi­nist­ri R.Me­re­dow Aş­ga­bat­da 29-njy iýun­da ge­çi­ril­me­gi me­ýil­leş­di­ri­len Ha­zar­ýa­ka döw­let­le­riň Baş­tu­tan­la­ry­nyň VI sam­mi­ti­ne gö­rül­ýän taý­ýar­lyk ba­ra­da ha­sa­bat ber­di. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ga­ra­ma­gy­na de­giş­li mak­sat­na­ma hö­dür­le­nil­di. 

Nyg­ta­ly­şy ýa­ly, ýur­du­myz pa­ra­hat­çy­lyk sö­ýü­ji­lik­li, dö­re­di­ji­lik­li da­şa­ry sy­ýa­sy stra­te­gi­ýa­ny yzy­gi­der­li dur­mu­şa ge­çir­mek bi­len, Ha­zar deň­zin­de öza­ra bäh­bit­li hyz­mat­daş­ly­gy pug­ta­lan­dyr­mak­da, se­bit äh­mi­ýet­li wa­jyp me­se­le­le­riň saz­la­şyk­ly çöz­güt­le­ri­ni iş­läp taý­ýar­la­mak­da mö­hüm orun eýe­le­ýär. Aş­ga­bat sam­mi­ti­niň gün ter­ti­bi­ne ile­ri tu­tul­ýan ugur­lar­da ne­ti­je­li döw­le­ta­ra hyzmatdaşlygy mun­dan beý­läk-de ös­dür­mä­ge de­giş­li me­se­le­le­riň top­lu­my gi­ri­zi­ler. Şeý­le hem fo­ru­myň çäk­le­rin­de bir­nä­çe iki­ta­rap­la­ýyn du­şu­şyk­la­ryň ge­çi­ril­me­gi me­ýil­leş­di­ril­ýär. 28-nji iýun­da ge­çi­ril­jek Ha­zar­ýa­ka döw­let­le­riň da­şa­ry iş­ler mi­nistr­le­ri­niň mej­li­si hem sam­mi­te gö­rül­ýän taý­ýar­lyk me­se­le­le­ri­ne ba­gyş­la­nar. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow ha­sa­ba­ty diň­läp, goň­şy döw­let­ler bi­len däp bo­lan dost­luk­ly gat­na­şyk­la­ryň ös­dü­ril­me­gi­niň ata Wa­ta­ny­my­zyň da­şa­ry sy­ýa­sa­ty­nyň esa­sy ugur­la­ry­nyň bi­ri­di­gi­ni nyg­ta­dy. Bu sy­ýa­sat oňyn Bi­ta­rap­lyk, pa­ra­hat­çy­lyk sö­ýü­ji­lik hem-de umu­my bäh­bit­le­re la­ýyk gel­ýän ne­ti­je­li hyz­mat­daş­lyk ýö­rel­ge­le­ri esa­syn­da ýo­la go­ýul­ýar. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz hö­dür­le­nen mak­sat­na­ma­ny ma­kul­lap, VI Ha­zar sam­mi­ti­niň mö­hüm­di­gi­ne ün­si çek­di hem-de Türk­me­nis­ta­nyň Ha­zar deň­zi bo­ýun­ça ile­ri tu­tul­ýan me­se­le­le­ri çöz­mä­ge sal­dam­ly go­şant goş­ýan­dy­gy­ny bel­le­di. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Türk­me­nis­ta­nyň ke­nar­ýa­ka ýurt­la­ryň ara­syn­da söw­da-yk­dy­sa­dy gat­na­şyk­la­ryň di­wer­si­fi­ka­si­ýa ýo­ly bi­len ös­dü­ril­me­gi, Ha­zar deň­zi se­bi­ti­niň ägirt uly se­riş­de, ulag-ara­gat­na­şyk, ener­ge­ti­ka we se­na­gat kuw­wa­ty­nyň ne­ti­je­li dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi ug­run­da yzy­gi­der­li çy­kyş ed­ýän­di­gi­ni nyg­ta­dy. Şu­nuň bi­len bir ha­tar­da, me­de­ni-yn­san­per­wer hyz­mat­daş­ly­ga, eko­lo­gi­ýa we daş­ky gur­şa­wy go­ra­mak, ga­dy­my Ha­za­ryň bio­dür­lü­li­gi­ni aýaw­ly sak­la­mak, te­bi­gy baý­lyk­la­ryn­dan re­je­li peý­da­lan­mak ýa­ly mö­hüm ul­gam­lar­da gat­na­şyk­la­ra uly äh­mi­ýet be­ril­ýär. 

Ýur­du­my­zyň Ha­zar­ýa­ka döw­let­le­riň ara­syn­da öza­ra bäh­bit­li hyz­mat­daş­ly­gy ös­dür­mä­ge, de­giş­li şert­na­ma-hu­kuk bin­ýa­dy­ny ke­ma­la ge­tir­mä­ge, ab­raý­ly hal­ka­ra gu­ra­ma­lar bi­len gat­na­şyk­la­ry iş­jeň­leş­dir­mä­ge gö­nük­di­ri­len anyk baş­lan­gyç­la­ry mu­nuň aý­dyň su­but­na­ma­sy­dyr. Türk­me­nis­tan ýurt­la­ry­my­zyň ara­syn­da­ky do­gan­lyk hem-de hoş­ni­ýet­li goň­şu­çy­lyk gat­na­şyk­la­ry­na, Ha­za­ryň pa­ra­hat­çy­lyk, dost­luk we hyz­mat­daş­lyk deň­zi de­re­je­si­niň pug­ta­lan­dy­ryl­ma­gy­na mun­dan beý­läk-de hem­me­ta­rap­la­ýyn gol­daw ber­me­gi­ni do­wam et­di­rer. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow şu­lar ba­ra­da aýt­mak bi­len, wi­se-prem­ýe­re, da­şa­ry iş­ler mi­nist­ri­ne döw­le­ta­ra hyz­mat­daş­ly­ga tä­ze iter­gi ber­jek Aş­ga­bat sam­mi­ti­niň ýo­ka­ry gu­ra­ma­çy­lyk de­re­je­si­ni üp­jün et­me­gi hem-de be­lent mer­te­be­li myh­man­la­ryň hal­ky­my­zyň myh­man­sö­ýer­lik däp­le­ri­ne la­ýyk­lyk­da gar­şy alyn­ma­gy­ny tab­şyr­dy. 

Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň ýa­nyn­da­ky Ulag we kom­mu­ni­ka­si­ýa­lar agent­li­gi­niň Baş di­rek­to­ry M.Ça­ky­ýew mil­li elekt­ron kom­mu­ni­ka­si­ýa ul­gam­la­ry­nyň we ola­ry iş­läp taý­ýar­laý­jy­la­ryň me­se­le­le­ri bo­ýun­ça al­nyp ba­ryl­ýan iş­ler ba­ra­da ha­sa­bat ber­di. «Mag­lu­mat we ony go­ra­mak ha­kyn­da» Türk­me­nis­ta­nyň Ka­nu­ny­na la­ýyk­lyk­da, mil­li elekt­ron kom­mu­ni­ka­si­ýa ul­gam­la­ry­nyň Döw­let sa­na­wy ha­kyn­da we mil­li elekt­ron kom­mu­ni­ka­si­ýa ul­gam­la­ry­ny iş­läp taý­ýar­laý­jy­la­ryň Döw­let sa­na­wy ha­kyn­da Düz­gün­na­ma­la­ryň tas­la­ma­la­ry iş­le­nip taý­ýar­la­nyl­dy. 

Bu ugur­da iş­le­riň ut­gaş­dy­ryl­ma­gy­ny şu Düz­gün­na­ma­la­ra la­ýyk­lyk­da, Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň ýa­nyn­da­ky Ulag we kom­mu­ni­ka­si­ýa­lar agent­li­gi­niň «Türk­me­na­ra­gat­na­şyk» agent­li­gi­niň üs­tü­ne ýük­le­mek göz öňün­de tu­tul­ýar. Bu res­mi­na­ma­lar ýur­du­myz­da san­ly yk­dy­sa­dy­ýe­ti ös­dür­me­giň 2021 — 2025-nji ýyl­lar üçin Döw­let mak­sat­na­ma­syn­dan ge­lip çyk­ýan we­zi­pe­le­ri ýe­ri­ne ýe­tir­mek üçin mil­li elekt­ron kom­mu­ni­ka­si­ýa ul­gam­la­ry­nyň sa­ny­nyň art­dy­ryl­ma­gy­na, gi­ňel­dil­me­gi­ne we ös­dü­ril­me­gi­ne gö­nük­di­ri­len­dir. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow ha­sa­ba­ty diň­läp, san­ly­laş­dyr­ma­gyň türk­men yk­dy­sa­dy­ýe­ti­ni mun­dan beý­läk-de ös­dür­me­giň ile­ri tu­tul­ýan ug­ry hök­mün­de kes­git­le­nen­di­gi­ni nyg­ta­dy. Ýo­kar­da ag­za­lan mak­sat­na­ma mag­lu­mat teh­no­lo­gi­ýa­la­ry­ny giň­den ulan­ma­gyň ha­sa­by­na dür­li pu­dak­la­ryň işi­niň ne­ti­je­li­li­gi­ni hem-de dur­muş ul­ga­my­ny ýo­kar­lan­dyr­ma­ga gö­nük­di­ri­len­dir. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz iri tas­la­ma­la­ryň has-da kä­mil­leş­di­ril­me­gi­ne we yzy­gi­der­li dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi­ne uly üns be­ril­me­li­dir di­ýip bel­le­di hem-de agent­li­giň ýol­baş­çy­sy­na bu me­se­lä gi­ňiş­le­ýin çe­me­leş­me­gi, bu ugur­da al­nyp ba­ryl­ýan iş­le­re iç­gin sel­jer­me ge­çir­me­gi tab­şyr­dy. 

Soň­ra agent­li­giň Baş di­rek­to­ry suw aka­ba­la­ry­ny çu­ňalt­mak hem-de gyr­man­ça­lar­dan aras­sa­la­mak üçin ula­nyl­ýan lä­bik so­ru­jy der­ýa gä­mi­le­ri­ni abat­la­mak we tä­ze gä­mi­le­ri gur­mak bo­ýun­ça al­nyp ba­ryl­ýan iş­ler ba­ra­da ha­sa­bat ber­di. De­ňiz we der­ýa ulag­la­ry ul­ga­myn­da pu­dak­la­ýyn eda­ra­lar bi­len iş­le­riň ne­ti­je­li­li­gi­ni ýo­kar­lan­dyr­mak, hyz­mat­la­ryň gör­nüş­le­ri­ni art­dyr­mak bo­ýun­ça yzy­gi­der­li iş­le­riň al­nyp ba­ryl­ýan­dy­gy ha­bar be­ril­di. Me­ýil­na­ma la­ýyk­lyk­da, abat­la­nyl­ýan hem-de tä­ze gu­rul­ma­ly der­ýa gä­mi­le­ri­niň ýyl­lyk ze­rur­lyk­la­ry­ny, bu­ýur­ma­la­ry ýe­ri­ne ýe­tir­me­giň möh­let­le­ri­ni kes­git­le­mek bo­ýun­ça de­giş­li iş­le­ri ge­çir­mek hem-de hü­när­men­le­ri taý­ýar­la­mak we goş­ma­ça iş orun­la­ry­ny dö­ret­mek göz öňün­de tu­tul­ýar. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň ga­ra­ma­gy­na iş me­ýil­na­ma­sy­nyň de­giş­li tas­la­ma­sy­ny taý­ýar­la­mak ba­ra­da­ky tek­lip hö­dür­le­nil­di. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow ha­sa­ba­ty diň­läp, mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­zi dur­nuk­ly ös­dür­mek­de ulag ul­ga­my­nyň äh­mi­ýe­ti­ne üns çek­di hem-de ýur­du­my­zyň için­de bol­şy ýa­ly, hal­ka­ra ulag gat­naw­la­ry­nyň ösü­şi ba­bat­da-da de­ňiz we der­ýa ar­ka­ly gat­naw­la­ryň bar­ha art­ýan or­nu­ny nyg­ta­dy. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz lä­bik so­ru­jy gä­mi­le­riň gur­lu­şy­gy­nyň teh­no­lo­gik hem-de in­no­wa­sion dü­züm bö­lek­le­ri we beý­le­ki en­jam­la­ry bi­len gi­ňiş­le­ýin gy­zyk­la­nyp, hil hem-de bäs­deş­li­ge ukyp­ly­lyk ala­mat­la­ry bo­ýun­ça ýur­du­my­zyň yk­dy­sa­dy­ýe­ti­ni ýo­ka­ry sep­git­le­re çy­kar­ma­ga müm­kin­çi­lik ber­ýän öň­de­ba­ry­jy dün­ýä tej­ri­be­si­niň, iň tä­ze in­že­ner­çi­lik iş­läp taý­ýar­la­ma­la­ryň we nou-hau­la­ryň çe­kil­me­li­di­gi­ni aý­ra­tyn bel­le­di. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz hä­zir Türk­me­nis­tan­da der­ýa dü­züm­le­ri ul­ga­my­nyň top­lum­la­ýyn ös­dü­ril­me­gi­ne hem-de kä­mil­leş­di­ril­me­gi­ne mö­hüm äh­mi­ýet be­ril­ýän­di­gi­ni nyg­tap, ýur­du­my­zyň lä­bik so­ru­jy gä­mi­le­ri­ni abat­la­mak hem-de gur­mak me­se­le­le­ri­niň mö­hüm­di­gi­ne, ola­ryň öz wag­tyn­da çö­zül­me­li­di­gi­ne ün­si çek­di we agent­li­giň ýol­baş­çy­sy­na oba ho­ja­lyk top­lu­my­nyň dü­züm­le­ri bi­len bi­le­lik­de, bu ugur­da me­ýil­leş­di­ri­len iş­le­ri dur­mu­şa ge­çir­mek üçin anyk çä­re­le­ri gör­me­gi tab­şyr­dy. 

Mej­lis­de döw­let dur­mu­şy­nyň beý­le­ki bir­nä­çe me­se­le­le­ri­ne-de ga­ra­lyp, olar bo­ýun­ça de­giş­li çöz­güt­ler ka­bul edil­di. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň san­ly ul­gam ar­ka­ly ge­çi­ri­len mej­li­si­ni ta­mam­lap, oňa gat­na­şan­la­ryň äh­li­si­ne berk jan sag­lyk, maş­ga­la aba­dan­çy­ly­gy­ny, ber­ka­rar Wa­ta­ny­my­zyň gül­läp ös­me­gi ug­run­da alyp bar­ýan iş­le­rin­de uly üs­tün­lik­le­ri ar­zuw et­di.

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ýur­du­my­zyň azyk howp­suz­ly­gy­ny ber­kit­mekde te­le­ke­çi­le­re gol­daw ber­mek bi­len bag­ly çöz­güt­le­ri iş­jeň dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Şu ýy­lyň 4-nji iýu­nyn­da ge­çi­ri­len Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň we Döw­let howp­suz­lyk ge­ňe­şi­niň bi­le­lik­dä­ki gi­ňiş­le­ýin mej­li­sin­de ýur­du­my­zyň oba­se­na­gat top­lu­my­ny mun­dan beý­läk-de ös­dür­mek, söw­da we hyz­mat­lar ul­ga­my­nyň işi­ni kä­mil­leş­dir­mek, te­le­ke­çi­li­gi hö­wes­len­dir­mek bo­ýun­ça mö­hüm we­zi­pe­ler ara al­nyp mas­la­hat­la­şyl­dy. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň bel­leý­şi ýa­ly, guş­çu­lyk oba ho­ja­ly­gy­nyň ok­gun­ly ös­ýän pu­dak­la­ry­nyň bi­ri­dir. Hä­zir­ki wagt­da ýur­du­myz­da guş eti we ýu­murt­ga, esa­san, Se­na­gat­çy­lar we te­le­ke­çi­ler bir­leş­me­si­niň ag­za­la­ry ta­ra­pyn­dan ön­dü­ril­ýär. Ola­ryň önüm­çi­li­gi­ni tap­gyr­la­ýyn art­dyr­mak mak­sa­dy bi­len, iým­lik bug­da­ýy, mek­ge­jö­we­ni we so­ýa­ny ös­dü­rip ýe­tiş­dir­mek üçin goş­ma­ça ýer bö­lek­le­ri bö­lü­nip be­ril­ýär. Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de Türk­me­nis­ta­nyň içer­ki ba­za­ryn­da ha­ryt bol­çu­ly­gy­ny üp­jün et­mek, ýur­du­my­zyň guş­çu­lyk pu­da­gyn­da iş alyp bar­ýan önüm ön­dü­ri­ji­le­re gol­daw ber­mek hem-de guş eti­niň we ýu­murt­ga­nyň ön­dü­ril­ýän möç­ber­le­ri­ni art­dyr­mak mak­sa­dy bi­len, Ka­ra­ra gol çe­kil­me­gi bol­sa bu ug­ruň has-da ös­me­gi­ne ýar­dam eder. 

«Hal­kyň Ar­ka­dag­ly za­ma­na­sy­» ýylynyň ge­çen bäş aýyn­da, 2021-nji ýy­lyň de­giş­li döw­ri bi­len de­ňeş­di­ri­len­de, je­mi ön­dü­ri­len önüm 11,5 gö­te­rim ýo­kar­lan­dy. Bö­lek sa­tuw ha­ryt do­la­ny­şy­gy­nyň möç­be­ri 10,6, da­şa­ry söw­da do­la­ny­şy­gy­nyň möç­be­ri 41,8 gö­te­rim art­dy. Ýan­war — maý aý­la­ryn­da Döw­let býu­je­ti­niň gir­de­ji bö­le­gi­niň me­ýil­na­ma­sy 104,6 gö­te­rim, çyk­da­jy bö­le­gi­niň me­ýil­na­ma­sy bol­sa 98,3 gö­te­rim ýe­ri­ne ýe­ti­ril­di. Býu­je­tiň se­riş­de­le­ri­niň 80,4 gö­te­ri­mi dur­muş ul­ga­my­ny ma­li­ýe­leş­dir­mä­ge gö­nük­di­ril­di. Ýur­du­my­zyň iri we or­ta kär­ha­na­la­ryn­da aý­lyk zäh­met ha­ky ge­çen ýy­lyň de­giş­li döw­rü­ne gö­rä, 10,4 gö­te­rim ýo­kar­lan­dy. Zäh­met hak­la­ry, pen­si­ýa­lar, döw­let kö­mek pul­la­ry, ta­lyp hak­la­ry öz wag­tyn­da ma­li­ýe­leş­di­ril­di. Umu­man, gu­ra­ma­çy­lyk­ly iş­le­riň ne­ti­je­sin­de je­mi içer­ki önü­miň ösü­şi ge­çen bäş aý­da 6,2 gö­te­rim möç­ber­de bol­dy. Şeý­le ösüş­ler Ar­ka­dag­ly Ser­da­ry­my­zyň öň­den­gö­rü­ji­lik­li yk­dy­sa­dy sy­ýa­sa­ty­nyň, döw­let-hu­su­sy­ýet­çi­lik hyz­mat­daş­ly­gy­na esas­lan­ýan ba­zar gat­na­şyk­la­ry­nyň giň ge­rim bi­len or­naş­dy­ryl­ma­gy­nyň, hu­su­sy te­le­ke­çi­le­re ber­ýän he­ma­ýat-gol­daw­la­ry­nyň esa­syn­da ga­za­nyl­ýar. 

Öň­de goý­lan we­zi­pe­ler­den ugur alyp, türk­men te­le­ke­çi­le­ri da­şa­ry ýurt­lar­dan ge­ti­ril­ýän ha­ryt­la­ryň or­nu­ny tut­ýan hem-de eks­por­ta gö­nük­di­ri­len önüm­çi­lik­le­ri art­dyr­ma­gyň Döw­let mak­sat­na­ma­la­ry­ny üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çir­mek ug­run­da yh­las­ly zäh­met çek­ýär­ler. Te­le­ke­çi­li­gi mun­dan beý­läk-de ös­dür­mek mak­sa­dy bi­len, bu ugur­da­ky ka­nun­çy­ly­gy yzy­gi­der­li kä­mil­leş­dir­mä­ge üns be­ril­me­gi ne­ti­je­sin­de dö­re­di­len ka­nun­çy­lyk bin­ýa­dy hem ýur­du­myz­da ba­zar gat­na­şyk­la­ry­nyň giň­den or­naş­dy­ryl­ma­gy­na, ra­ýat­la­ryň te­le­ke­çi­lik baş­lan­gyç­la­ry­ny gol­da­ma­ga, ki­çi, or­ta we iri te­le­ke­çi­li­giň ne­ti­je­li ös­dü­ril­me­gi­ne gö­nük­di­ri­len­dir. Bu ugur­da be­ýik iş­le­riň ba­şyn­da du­ran hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ja­ny sag, öm­ri uzak, iş­le­ri ro­waç bol­sun! 

Döw­let MÄM­ME­TE­SE­NOW,

«Dor be­dew» ho­ja­lyk jem­gy­ýe­ti­niň baş di­rek­to­ry, Türkmenistanyň Mil­li Ge­ňe­şi­niň Mej­li­si­niň de­pu­ta­ty.

Dün­ýä geo­sy­ýa­sa­tyn­da we geoyk­dy­sa­dy­ýe­tin­de has mö­hüm se­bit­le­riň bi­ri bo­lan Ha­zar deň­zi­niň hal­ka­ra hu­kuk ýag­da­ýy­nyň kes­git­len­me­gin­de Türk­me­nis­ta­nyň des­lap­dan Ha­zar­ýa­ka döw­let­le­ri bi­len el-ele, egin-eg­ne be­rip, uly ta­gal­la­lar eden­di­gi­ni, ne­ti­je­de, 2018-nji ýyl­da Ak­tau­da ge­çen V sam­mit­de bu res­mi­na­ma­nyň ka­bul edil­me­gi­ne uly go­şant go­şan­dy­gy­ny tu­ruw­baş­dan bel­le­mek ze­rur. 2019-njy ýy­lyň 12-nji aw­gus­tyn­da bol­sa mil­li Li­de­ri­miz, Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baş­lan­gy­jy bo­ýun­ça üs­tün­lik­li ge­çi­ri­len bi­rin­ji Ha­zar yk­dy­sa­dy fo­ru­my Azi­ýa bi­len Ýew­ro­pa­nyň ser­he­din­de ýer­le­şen bu se­bi­tiň yk­dy­sa­dy ut­gaş­ma­syn­da tä­ze meý­dan­ça­nyň bin­ýa­dy­ny goý­dy. 

 Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň baş­lyk­lyk et­me­gin­de Aş­ga­bat­da ge­çi­ril­jek Ha­zar­ýa­ka döw­let­le­riň döw­let Baş­tu­tan­la­ry­nyň VI sam­mi­ti hemişelik Bi­ta­rap Türk­me­nis­ta­nyň da­şa­ry sy­ýa­sa­tyn­da aý­ra­tyn or­na eýe bo­lan Ha­zar ug­ru­nyň has iş­jeň­leş­me­gi üçin tä­ze hu­kuk bin­ýa­dy­ny dö­re­der. Se­bi­tiň dün­ýä geo­sy­ýa­sa­tyn­da­ky äh­mi­ýe­ti­ni mun­dan beý­läk-de art­dyr­ma­ga, Ýew­ra­zi­ýa­nyň dür­li yk­lym­la­ry­ny bir­leş­dir­jek ener­ge­ti­ka, ulag-lo­gis­ti­ka, se­na­gat-inf­rastruk­tu­ra tas­la­ma­la­ry­ny tä­ze­den jan­lan­dy­rar, se­na­gat koo­pe­ra­si­ýa­sy­ny güýç­len­di­rer, Ha­zar­ýa­ka döw­let­le­riň halk­la­ry­nyň ta­ryh­dan göz­baş al­ýan me­de­ni-yn­san­per­wer gat­na­şyk­la­ry­ny iş­jeň­leş­di­rer.  

 Yk­ly­ma­ra ýol­la­ryň çat­ry­gyn­da ýer­le­şen Ha­zar­ýa­ka se­bit­de De­mir­ga­zyk bi­len Gü­nor­ta­nyň, Gün­do­gar bi­len Gün­ba­ta­ryň ara­syn­da­ky üs­ta­şyr ulag ugur­la­ry­nyň hem-de söw­da ýol­la­ry­nyň ka­da­ly he­re­ket et­me­gi üçin se­bi­tiň döw­let­le­ri­niň öza­ra ulag gat­naw­la­ry­nyň yg­ty­bar­ly ul­ga­my­ny dö­ret­mek ze­rur. Mu­nuň üçin döw­re­bap port dü­züm­le­ri­niň dö­re­di­lip, ne­ti­je­li lo­gis­tik hyz­mat­la­ryň ýo­la go­ýul­ma­gy der­wa­ýys me­se­le­le­riň bi­ri bo­lup dur­ýar. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, öz wag­tyn­da Türk­me­nis­tan Ha­zar se­bit lo­gis­ti­ka mer­ke­zi­ni dö­ret­mek baş­lan­gy­jy­ny öňe sü­rüp­di. Bu mer­kez Azi­ýa­ny we Ýew­ro­pa­ny bir­leş­dir­ýän tä­ze üs­ta­şyr ulag ge­çel­ge­le­ri­ni dö­ret­mek we olar­dan ne­ti­je­li peý­da­lan­mak ba­bat­da Ha­zar­ýa­ka döw­let­le­riň bi­le­lik­dä­ki işi­ni ut­gaş­dyr­ýan dü­zü­me öw­rü­ler.   

 Türk­me­nis­ta­nyň Ha­zar se­bit lo­gis­ti­ka mer­ke­zi­ni dö­ret­mek bo­ýun­ça baş­lan­gy­jy­ny dur­mu­şa ge­çir­mek­de Ha­zar­ýa­ka döw­let­le­riň port­la­ry­nyň ara­syn­da­ky hyz­mat­daş­ly­ga mö­hüm orun de­giş­li­dir. Se­bit döw­let­le­ri­niň yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­ly­gy­nyň köp ba­bat­da kä­mil port ho­ja­ly­gy bi­len bag­la­ny­şyk­ly­dy­gy­ny I Ha­zar yk­dy­sa­dy fo­ru­my-da gör­kez­di.  

  Ha­zar­ýa­ka port­lar söw­da-yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­ly­gy ber­kit­mek­de mö­hüm äh­mi­ýe­te eýe­dir. Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti ta­ra­pyn­dan döw­let Baş­tu­tan­la­ry­nyň Ast­ra­han sam­mi­tin­de tek­lip edi­lip, Ak­tau sam­mi­tin­de ka­bul edi­len «Ha­zar­ýa­ka döw­let­le­riň Hö­kü­met­le­ri­niň ara­syn­da söw­da-yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­lyk et­mek ha­kyn­da» Yla­la­şyk Ha­za­ry hal­ka­ra söw­da­nyň mö­hüm çat­ry­gy­na öwür­mä­ge ýar­dam ber­ýär. 

 I. TÜRK­ME­NIS­TA­N
 

 Türk­men­ba­şy Hal­ka­ra de­ňiz por­ty. Bu port öz ta­ry­hy­ny 1896-njy ýy­lyň okt­ýabr aýyn­dan alyp gaýd­ýar. Ýük hem-de ýo­lag­çy gat­naw­la­ry­ny bi­rik­dir­mek we ter­tip­le­mek mak­sa­dy bi­len, 1903-nji ýy­lyň 1-nji ýan­wa­ryn­da söw­da de­ňiz por­tu­nyň do­lan­dy­ryş eda­ra­sy dö­re­dil­di. Ýyl­la­ryň geç­me­gi bi­len ýük gat­naw­la­ry­nyň art­ma­gy pa­rom ugur­la­ry­ny dö­ret­mek pi­ki­ri­ni ýü­ze çy­kar­dy. 1959-njy ýyl­dan baş­lap, por­tuň çä­gin­de pa­rom ugur­la­ry­nyň gur­lu­şy­gy baş­lan­dy. 1962-nji ýyl­da ozal­ky Kras­no­wodsk (häzirki Türkmenbaşy şäheri) bi­len Ba­ku­wyň ara­syn­da yzy­gi­der­li pa­rom gat­na­wy ýo­la go­ýul­ýar. 2000 — 2003-nji ýyl­lar­da port­da düýp­li abat­la­ýyş iş­le­ri ge­çi­ril­ýär. 2013-nji ýyl­da port «Çar­lak» ýo­lag­çy ka­ta­ma­ra­ny­ny gur­dy. Bu bol­sa por­tuň ta­ry­hyn­da il­kin­ji gä­mi­gur­lu­şyk tas­la­ma­sy­dyr. 2014-nji ýyl­da ýo­lag­çy­la­ryň de­ňiz wok­za­ly açyl­dy. 

  Ha­za­ry se­bi­tiň mö­hüm ulag çat­ry­gy­na öwür­mek üçin, il­kin­ji no­bat­da, Türk­men­ba­şy şä­he­rin­dä­ki de­ňiz por­tu­nyň düýp­li tä­ze­den gu­rul­ma­gy ze­rur­dy. Türk­men­ba­şy Hal­ka­ra de­ňiz por­tu­nyň gur­lu­şy­gy «Türk­men­ba­şy­nyň Hal­ka­ra de­ňiz por­tu­ny we Türk­men de­ňiz söw­da flo­tu­ny 2020-nji ýy­la çen­li ös­dür­me­giň Baş me­ýil­na­ma­sy­na» la­ýyk­lyk­da ama­la aşy­ryl­dy. Bu hal­ka­ra por­tuň gur­lu­şy­gy­na Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň 2014-nji ýy­lyň 29-njy ma­ýyn­da gol çe­ken Ka­ra­ry esa­syn­da ba­dal­ga be­ril­di. 2018-nji ýy­lyň 2-nji ma­ýyn­da Türk­men­ba­şy Hal­ka­ra de­ňiz por­tu­nyň açy­lyp ulan­ma­ga be­ril­me­gi Türk­me­nis­ta­nyň ulag dip­lo­ma­ti­ýa­sy­nyň ýe­ne bir şan­ly sa­hy­pa­sy­na öw­rül­di. Şol gün «Awa­za» mil­li sy­ýa­hat­çy­lyk zo­la­gyn­da­ky Kong­res­ler mer­ke­zin­de «Be­ýik Ýü­pek ýo­ly — tä­ze ösüş­le­re ta­rap» at­ly hal­ka­ra fo­rum ge­çi­ril­di. Onuň açy­ly­şyn­da eden mak­sat­na­ma­la­ýyn çy­ky­şyn­da Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz Ga­ra de­ňiz we Bal­ti­ka se­bit­le­ri­niň, Gü­nor­ta hem-de Gü­nor­ta — Gün­do­gar Azi­ýa­nyň, Ýa­kyn Gün­do­ga­ryň de­ňiz ter­mi­nal­la­ry­na çyk­mak ar­ka­ly, Ýew­ra­zi­ýa yk­ly­my­nyň gi­ňiş­li­gi­ni gur­şap al­ýan hal­ka­ra üs­ta­şyr ulag ge­çel­ge­le­ri­ni dö­ret­mek baş­lan­gyç­la­ry­ny dur­mu­şa ge­çir­mek­de Ýew­ra­zi­ýa­nyň de­ňiz der­we­ze­si­ne öw­rül­jek bu por­tuň hal­ka­ra äh­mi­ýe­ti­ni aý­ra­tyn nyg­ta­dy. Mil­li Li­de­ri­miz tas­la­ma­nyň yk­dy­sa­dy, tä­jir­çi­lik, eko­lo­gik öl­çeg­ler­den baş­ga-da, geo­sy­ýa­sy äh­mi­ýe­ti­ni-de ýat­dan çy­kar­ma­ly däl­di­gi­ni aý­ra­tyn bel­le­mek bi­len, Türk­men­ba­şy şä­he­ri­niň tä­ze por­tu­nyň iş­läp baş­la­ma­gy­nyň se­bit­de we onuň çäk­le­rin­den da­şar­da sy­ýa­sy ýag­daý­la­ra hem örän oňyn tä­sir et­jek­di­gi­ne ynan­ýan­dy­gy­na üns çe­kip­di.  

Yl­my taý­dan in­no­wa­si­on çöz­güt­ler esa­syn­da gur­lan bu hal­ka­ra tas­la­ma iki sa­ny tä­sin­li­gi bi­len — «De­ňiz de­re­je­sin­den pes­de ýer­leş­ýän iň uly port» hem-de «De­ňiz de­re­je­sin­den pes­de ýer­leş­ýän iň uly eme­li ada» gör­ke­zi­ji­le­ri bo­ýun­ça Gin­ne­siň re­kord­lar ki­ta­by­na gi­ri­zil­di. Bu­lar­dan baş­ga-da, dür­li ugur­lar bo­ýun­ça de­giş­li hal­ka­ra gü­wä­na­ma­la­ryň, Hor­mat hat­la­ry­nyň 7-si­ne my­na­syp bol­dy.  

Türk­men­ba­şy­da­ky Hal­ka­ra de­ňiz por­tu­nyň tas­la­ma­sy­nyň ABŞ-nyň «En­gi­nee­ring News-Record» žur­na­ly­nyň her ýyl­da yg­lan ed­ýän «Pro­ject of the Year Award» («Ýy­lyň tas­la­ma­sy») at­ly bäs­le­şi­gi­niň ýe­ňi­ji­si bo­lan­dy­gy­ny-da bel­le­me­li.  

Tas­la­ma­nyň gö­te­ri­mi (1,2 mil­li­on ine­dör­dül metr) bar bo­lan te­bi­gy zo­la­ga zy­ýan ýe­tir­mez­den deň­ziň içi­ni gum bi­len dol­du­ryp eme­le ge­ti­ril­di. «Ýa­şyl port» hal­ka­ra öl­çe­gi deň­ziň we de­ňiz ke­na­ry­nyň daş­ky gur­şa­wy­ny go­ra­ma­gy, de­ňiz te­bi­ga­ty­ny ne­ti­je­li ulan­ma­gy, bio­dür­lü­li­gi go­ra­ma­gy mak­sat edin­ýär. Ha­zar deň­zi­niň eko­lo­gi­ýa­sy­ny aýaw­ly sak­la­mak mak­sa­dy bi­len, ter­mi­nal­la­ryň her bi­rin­de bioa­ras­sa­la­ýyş en­jam­la­ry or­naş­dy­ryl­dy. 

Hal­ka­ra de­ňiz por­tu­nyň meý­da­ny 156 gek­ta­ra go­laý­dyr. Bir wag­tyň özün­de gä­mi­le­riň 17-si­ne hyz­mat edip bil­ýän de­ňiz du­ral­ga­la­ry­nyň umu­my uzyn­ly­gy 1800 metr­den gow­rak­dyr. Port ýyl­lyk 300 müň ýo­lag­ça we 75 müň ýük ula­gy­na hyz­mat edip bil­ýär hem-de ýyl­da 400 müň kon­teý­ne­ri, 75 müň treý­le­ri ka­bul et­mä­ge ukyp­ly­dyr. De­ňiz por­tu­nyň umu­my ýük ge­çi­ri­ji­li­gi ýyl­da 25 — 27 mil­li­on ton­na ba­ra­bar­dyr.  

Umu­my ýük­le­riň ter­mi­na­ly ýyl­da 4 mil­li­on ton­na ýü­ki — gur­lu­şyk se­riş­de­le­ri­ni, me­tal­la­ry, agaç­la­ry, teh­ni­ka­la­ry, en­jam­la­ry we beý­le­ki­le­ri ge­çir­mä­ge ni­ýet­le­nen­dir. Bu ýer­de ýük gö­te­ri­ji­li­gi 5 müň ton­na bo­lan gä­mi­le­riň 4-si birba­da ur­ga­na bag­la­nyp bi­ler.  

Ür­gün ýük­le­riň ter­mi­na­ly­nyň ýyl­lyk kuw­wa­ty 3 mil­li­on ton­na ba­ra­bar­dyr. Ter­mi­na­lyň am­ma­ryn­da dä­ne, iým, un, hi­mi­ki önüm­ler we se­ment sak­la­mak üçin ýö­ri­te en­jam­lar gur­nal­dy.   

Ýo­lag­çy we ýük ter­mi­nal­la­ry ýyl­da 300 müň ýo­lag­ça we 75 müň ula­ga hyz­mat et­mä­ge ni­ýet­le­nen­dir. Ter­mi­na­lyň 256 metr uzyn­ly­gyn­da­ky gur­na­lan du­ral­ga­sy­na bir wag­tyň özün­de iki sa­ny gä­mi ýa­na­şyp bil­ýär. Ter­mi­na­lyň aw­tou­lag­lar we ýo­lag­çy­lar üçin has oňaý­ly bol­ma­gy üçin bir ta­ra­pyn­da de­mir ýol wa­gon­la­ry, beý­le­ki ta­ra­pyn­da bol­sa aw­tou­lag du­ral­ga­la­ry göz öňün­de tu­tul­dy. Aw­tou­lag­lar üçin ýö­ri­te gö­zeg­çi­lik mer­ke­zi ýer­leş­di­ril­di. Ýo­lag­çy­la­ryň ra­hat sy­ýa­hat et­me­gi üçin äh­li müm­kin­çi­lik­ler göz öňün­de tu­tu­lyp gur­lan ter­mi­na­lyň bi­na­sy 800 ýo­lag­ça ni­ýet­le­nen­dir. 

Kon­teý­ner ter­mi­na­ly ýyl­lyk 400 müň TEU üçin ni­ýet­le­nen­dir (TEU — şert­li stan­dart kon­teý­ne­ri aň­lad­ýar). Ter­mi­na­lyň du­ral­ga­sy­nyň uzyn­ly­gy 480 metr­dir. Bu du­ral­ga­da şol bir wag­tyň özün­de 3 sa­ny 5000 DWT ag­ram­ly gä­mi ýük­le­me we dü­şür­me iş­le­ri­ni ýe­ri­ne ýe­ti­rip bo­lar. Kon­teý­ner­le­ri da­şa­mak mak­sa­dy bi­len ter­mi­na­lyň dü­zü­min­de 50 we 25 ton­na ýük gö­te­ri­ji­lik­li 22 sa­ny ýük aw­tou­la­gy hem ýer­leş­di­ri­len­dir. 

Po­lip­ro­pi­len ter­mi­na­ly­nyň kuw­wa­ty ýyl­da 120 müň ton­na po­lip­ro­pi­le­ni sak­la­ma­ga we gä­mi­le­re ýük­le­mä­ge ni­ýet­le­nen­dir. Du­ral­ga 3 sa­ny gä­mi ýa­na­şyp bil­ýär. 

Por­tuň gi­ňiş­li­gin­de gä­mi­le­riň he­re­ke­ti­ne, ýük ýük­le­mek we dü­şür­mek iş­le­ri­ne gö­zeg­çi­lik aw­to­mat­laş­dy­ry­lan ul­gam­la­ryň kö­me­gi bi­len ama­la aşy­ryl­ýar. 

Türk­men­ba­şy­da­ky Hal­ka­ra de­ňiz por­tu­nyň des­ga­la­ry bi­len bir ha­tar­da, «Bal­kan» gä­mi gur­lu­şyk we gä­mi abat­la­ýyş za­wo­dy hem gu­rul­dy. Ýyl­da po­la­dyň 10 müň ton­na­sy­ny iş­le­mek müm­kin­çi­li­gi­ne eýe bo­lan bu za­wod gä­mi­le­riň 4 — 6-sy­ny gur­ma­ga hem-de 20 — 30 gä­mi­ni abat­la­ma­ga ni­ýet­le­nen­dir. 

Türk­men­ba­şy Hal­ka­ra de­ňiz por­tu­nyň ulan­ma­ga be­ril­me­gi bi­len Ýew­ra­zi­ýa gi­ňiş­li­gin­de ulag akym­la­ry­ny iş­jeň­leş­dir­mek üçin ägirt uly müm­kin­çi­lik açyl­dy, se­bi­ta­ra we yk­ly­ma­ra hyz­mat­daş­lyk stra­te­gik hä­si­ýe­te eýe bol­dy. Port Ýew­ro­pa ýurt­la­ry­nyň Ýa­kyn we Or­ta Gün­do­ga­ryň ha­ryt hem-de çig mal ba­zar­la­ry­na, Hin­di um­ma­ny se­bi­ti­niň döw­let­le­ri­ne çyk­mak üçin amat­ly şert­le­ri dö­red­ýär. Bu bol­sa örän uly möç­ber­li ýük­le­riň daşal­ýan ara­ly­gy­ny hem-de möh­le­ti­ni ep-es­li gys­galt­ma­ga müm­kin­çi­lik ber­ýär.  

Türk­men­ba­şy Hal­ka­ra de­ňiz por­tu­nyň gu­rul­ma­gy döw­le­ti­mi­ziň Ha­zar deň­zin­dä­ki ulag müm­kin­çi­lik­le­ri­niň kuw­wa­ty­nyň art­ma­gy­na gör­ne­tin tä­sir et­di. Türk­me­nis­tan­da de­ňiz ulag ul­ga­my me­ýil­na­ma la­ýyk­lyk­da ös­dü­ril­ýär. Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň 2015-nji ýy­lyň 27-nji mar­tyn­da­ky Ka­ra­ry esa­syn­da «De­ňiz söw­da flo­ty» ýa­pyk gör­nüş­li paý­dar­lar jem­gy­ýe­ti dö­re­dil­di. Ýur­du­my­zyň deňiz flo­tu­nyň yg­ty­ýa­ry­na Türk­me­nis­ta­nyň bu­ýur­ma­sy bo­ýun­ça daşary ýurt­lar­da gur­lan döw­re­bap gä­mi­le­riň en­çe­me­si, şol san­da deňiz-der­ýa gör­nüşli «Sum­bar», «Ha­zar», «Jeý­hun», «Bi­ta­rap», «Et­rek», «Ala­ja», «Ke­nar» at­ly ne­bit gu­ýul­ýan tan­ker­le­riň 7-si, «Älem», «Ja­han», «Se­ýil», «Gud­rat» at­ly çe­ki­ji tir­keg gä­mi­le­ri ge­lip go­wuşdy. Bu bol­sa ne­bit we ne­bit önüm­le­ri­ni daşamak müm­kin­çi­li­gi­ni has-da art­dyr­dy. 2014-nji ýy­lyň 5-nji de­kab­ryn­da Türk­men­başy Hal­ka­ra deňiz por­tu­nyň gä­mi du­ral­ga­sy­na 200 ýo­lag­çy we 50 sa­ny aw­tou­lag, şol san­da ýük aw­tou­lag­la­ry­ny we beý­le­ki ulag se­rişde­le­ri­ni daşama­ga ni­ýet­le­nen «RO-PAХ» gör­nüşli «Ber­ka­rar» gä­mi­si ge­ti­ril­di. Gä­mi Türk­men­başy por­tun­dan Ba­ku (Azer­baý­jan), Ol­ýa (Rus­si­ýa), En­ze­li we Ami­ra­bad (Eý­ran) port­la­ry­na yzy­gi­der­li gat­na­wy ama­la aşyr­ýar. Türk­men­ba­şy — En­ze­li — Nou­şehr ara­ly­gyn­da tä­ze gä­mi gat­na­wy ýo­la go­ýul­dy. 2015-nji ýy­lyň 12-nji de­kab­ryn­da bol­sa Hor­wa­ti­ýa­dan ge­ti­ri­len «RO-PAХ» gör­nüşli ikin­ji gä­mi — «Bag­ty­ýar­lyk» gä­mi­si Türk­men­ba­şy de­ňiz por­tu­na la­byr taş­la­dy.  

2019-njy ýyl­da, bi­rin­ji Ha­zar yk­dy­sa­dy fo­ru­my­na taý­ýar­ly­gyň soň­ky gün­le­rin­de türk­men de­ňiz flo­tu­nyň üs­ti Ta­ta­rys­tan­da ön­dü­ri­len «Ro­waç» at­ly ýe­ne bir ýo­lag­çy gä­mi­si bi­len ýe­ti­ril­di. 

Türk­men­ba­şy Hal­ka­ra de­ňiz por­tu­nyň üs­ti bi­len Öz­be­gis­tan we Azer­baý­jan öza­ra ýük do­la­ny­şy­gy­ny art­dyr­ma­ga gy­zyk­lan­ma bil­dir­ýär­ler. Öz­be­gis­tan Türk­me­nis­tan, Azer­baý­jan we Gru­zi­ýa bi­len öz­bek ha­ryt­la­ry­ny Ha­za­rüs­ti ug­ry bo­ýun­ça üs­ta­şyr ge­çir­mek­de 50 gö­te­ri­me çen­li ýe­ňil­lik­le­ri al­mak ba­ra­da yla­la­şyk ga­zan­dy. Türk­men­ba­şy Hal­ka­ra de­ňiz por­tu­nyň we Azer­baý­ja­nyň Ba­ku por­tu­nyň ara­syn­da 2022-nji ýy­lyň ba­şyn­da ýük gämileriniň gat­na­wy ýo­la go­ýul­dy. Mun­dan ozal, Türk­men­ba­şy bi­len Ba­ku port­la­ry­nyň ara­syn­da di­ňe bir fi­der gä­mi­si gat­na­ýar­dy. Bu port­la­ryň ara­syn­da gä­mi gat­na­wy­ny art­dyr­mak ba­ra­da­ky tas­la­ma­nyň dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi «Azer­baý­ja­nyň Ha­zar ýük da­şa­ýyş kom­pa­ni­ýa­sy» ýa­pyk gör­nüş­li paý­dar­lar jem­gy­ýe­ti­niň, «Ba­ku Hal­ka­ra de­ňiz söw­da por­ty» ýa­pyk gör­nüş­li paý­dar­lar jem­gy­ýe­ti­niň we Türk­men­ba­şy Hal­ka­ra de­ňiz por­tu­nyň gol­da­wy bi­len ama­la aşy­ryl­dy. Bu ädim Azi­ýa — Ýu­waş um­man se­bi­ti — Hy­taý — Gyr­gy­zys­tan — Öz­be­gis­tan — Türk­me­nis­tan — Azer­baý­jan — Gru­zi­ýa — Tür­ki­ýe — Ýew­ro­pa ulag ge­çel­ge­si­ni ös­dür­mä­ge gö­nük­di­ri­len­dir. Tür­ki­ýe hem bu ug­ra 2021-nji ýy­lyň de­kab­ryn­da go­şul­dy. Hä­zir­ki wagt­da bu ugur­da kon­teý­ner­li ýük­ler Ba­ku — Tbi­li­si — Kars de­mir ýo­lu­nyň üs­ti bi­len, şeý­le hem Gru­zi­ýa­nyň Po­ti we Ba­tu­mi port­la­ryn­dan Öz­be­gis­ta­na, Türk­me­nis­ta­na, Gyr­gy­zys­ta­na we gar­şy ugur bo­ýun­ça ug­ra­dyl­ýar. 2021-nji ýyl­da bu ugur­da ýük gat­na­wy, 2020-nji ýyl bi­len de­ňeş­di­ri­len­de, 101 gö­te­rim ýo­kar­lan­dy. Ýü­küň da­şal­ma­gy «Pacific Eu­ra­sia Lo­gis­tics» türk kom­pa­ni­ýa­sy, Gru­zi­ýa­nyň «GR Lo­gis­tic and Ter­mi­nals», «ADY Con­tai­ner», TULM, Öz­be­gis­ta­nyň «Uz­bek­te­mi­ryo­lexpe­di­ti­on» kom­pa­ni­ýa­sy we Gyr­gy­zys­ta­nyň de­mir ýol­la­ry ta­ra­pyn­dan ama­la aşy­ryl­ýar. Ta­rap­lar ugur­la­ry iş­jeň­leş­dir­mek mak­sa­dy bi­len bir­nä­çe du­şu­şyk­la­ry ge­çir­di­ler. Bu ugur­da 2021-nji ýy­lyň maý aýyn­da yla­la­şyk ga­za­ny­lyp, kon­teý­ner­ler 18 gü­nüň do­wa­myn­da Tür­ki­ýä­niň Iz­mir şä­he­rin­den Gyr­gy­zys­ta­nyň Oş şä­he­ri­ne çen­li da­şal­dy. Kom­pa­ni­ýa­lar bu ugur­da sarp edil­ýän wag­ty 12 gü­ne çen­li azalt­ma­gy mak­sat edin­ýär­ler. 

Türk­me­nis­ta­nyň gün­ba­ta­ryn­da, stra­te­gik taý­dan mö­hüm bo­lan Ha­zar se­bi­tin­de tä­ze ulag-lo­gis­ti­ka dü­zü­mi­niň ulan­ma­ga be­ril­me­gi bi­len, se­bi­ta­ra hyz­mat­daş­ly­gy ös­dür­mek, Ha­za­rüs­ti gat­naw­la­ryň möç­ber­le­ri­ni art­dyr­mak üçin iri meý­dan­ça dö­re­di, ulag akym­la­ry­nyň tä­ze gur­lu­şy ke­ma­la gel­di. Türk­men­ba­şy­da­ky tä­ze port hal­ka­ra we se­bit dü­züm­le­ri — Şan­haý Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­syn­dan, Ga­raş­syz Döw­let­le­riň Ar­ka­la­şy­gyn­dan, Yk­dy­sa­dy Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­syn­dan, Ýew­ro­pa­da Howp­suz­lyk we Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­syn­dan bo­lan hyz­mat­daş­lar bi­len ta­gal­la­la­ry bir­leş­dir­me­giň tä­ze göz­ýe­tim­le­ri­ni aç­dy. 

 Ga­ra­bo­gaz por­ty. Men­de­le­ýe­wiň pe­rio­dik tab­li­sa­syn­da­ky hi­mi­ki ele­ment­le­riň ag­la­ba­sy ýer­le­şen ýur­du­my­zyň bu hi­mi­ýa ha­zy­na­sy­ny öz­leş­dir­mek­de Ga­ra­bo­gaz por­tu­nyň äh­mi­ýe­ti ulu­dyr. Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň ýur­du­my­zy dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan ös­dür­me­giň Mak­sat­na­ma­sy­na la­ýyk­lyk­da, Ga­ra­bo­gaz tä­ze de­ňiz men­zi­li bi­na edil­di. 2018-nji ýy­lyň güý­zün­de ulan­ma­ga ber­len «Ga­ra­bo­gaz­kar­ba­mid» za­wo­dyn­da ön­dü­ri­len önüm­ler de­ňiz por­tu­na ug­ra­dyl­ýar, ol ýer­den bol­sa da­şa­ry ýurt­la­ra eks­port edil­ýär. Top­lu­myň önüm­le­ri­ni ga­ra ýol ar­ka­ly eks­port et­mek üçin Türk­men­ba­şy — Ga­ra­bo­gaz — Ga­za­gys­tan aw­to­mo­bil ýo­lu­nyň hem-de Ga­ra­bo­gaz aý­la­gy­nyň üs­tün­den tä­ze aw­tou­lag köp­rü­si­niň gur­lu­şy­gy­na ba­dal­ga be­ril­di. Aw­to­mo­bil ýol­la­ry­nyň gur­lu­şy­gy­ny do­lan­dyr­mak ba­ra­da­ky döw­let agent­li­gi­ne Türk­men­ba­şy — Ga­ra­bo­gaz — Ga­za­gys­ta­nyň ser­he­di­ne çen­li bar­ýan aw­to­mo­bil ýo­lu­nyň ug­run­da Ga­ra­bo­gaz köl aý­la­gy­nyň üs­tün­den geç­ýän iki gat­naw­ly 2 sa­ny he­re­ket zo­la­gyn­dan yba­rat bo­lan aw­to­mo­bil köp­rü­si­niň hem-de onuň el­ti­ji ýol­la­ry­nyň tas­la­ma­sy­ny düz­mek we ola­ry gur­mak ba­ra­da Uk­rai­na­nyň «Do­rož­no­ýe stroi­telst­wo «Alt­kom» jo­gap­kär­çi­li­gi çäk­li jem­gy­ýe­ti bi­len şert­na­ma­ny bag­laş­ma­ga yg­ty­ýar be­ril­di.  

 Ala­ja por­ty — Ha­zar şä­he­ri­niň (ozal­ky Çe­le­ken) 6 ki­lo­metr gü­nor­ta-gün­do­ga­ryn­da, gü­nor­ta Çe­le­ken aý­la­gy­nyň ke­na­ryn­da ýer­le­şen ne­bit ter­mi­na­ly. Şä­he­riň mer­ke­zin­den 2 ki­lo­metr de­mir­ga­zyk-gün­ba­ta­ryn­da ikin­ji de­ňiz por­ty ýer­leş­ýär. 

Ju­ma­my­rat GUR­BAN­GEL­DI­ÝEW,

Türk­me­nis­ta­nyň Da­şa­ry iş­ler mi­nistr­li­gi­niň Hal­ka­ra gat­na­şyk­la­ry ins­ti­tu­tynyň rektory, taryh ylymlarynyň kandidaty.

Türk­me­nis­tan­da hal­ka­ra eko­lo­gi­ýa fo­ru­my ge­çi­ril­di 

 Aş­ga­bat, 23-nji iýun (TDH). Şu gün paý­tag­ty­myz­da­ky “Ýyl­dyz” myh­man­ha­na­syn­da “Ug­le­wo­do­rod se­riş­de­le­ri­ni çy­kar­ma­gyň eko­lo­gi­ýa jä­het­le­ri” at­ly hal­ka­ra yl­my mas­la­hat ge­çi­ril­di. Ol “Türk­men­gaz” we “Türk­men­ne­bit” döw­let kon­sern­le­ri­niň, “Türk­men­geo­lo­gi­ýa” döw­let kor­po­ra­si­ýa­sy­nyň “Türk­men Fo­rum” ho­ja­lyk jem­gy­ýe­ti bi­len hyz­mat­daş­ly­gyn­da Be­ýik Bri­ta­ni­ýa­nyň “Gaff­neyСli­ne” kom­pa­ni­ýa­sy­nyň ýar­dam ber­me­gin­de gu­ral­dy. 

Şu ge­zek­ki fo­rum di­ňe bir ada­ty gör­nüş­de ge­çi­ril­män, eý­sem, Aş­ga­bat­dan dün­ýä­niň on­lar­ça ýur­du­na on­laýn ter­ti­bin­de hem gör­ke­zil­di. Oňa Hö­kü­met dü­züm­le­ri­niň, ugur­daş mi­nistr­lik­le­riň we pu­dak­la­ýyn do­lan­dy­ryş eda­ra­la­ry­nyň ýol­baş­çy­la­ry, Türk­me­nis­tan­da iş­le­ýän hal­ka­ra mis­si­ýa­la­ryň, mil­li we da­şa­ry ýurt köp­çü­lik­le­ýin ha­bar be­riş se­riş­de­le­ri­niň we­kil­le­ri gat­naş­dy­lar. Şeý­le hem fo­ru­myň işi­ne Ýag­şy­gel­di Ka­ka­ýew adyn­da­ky Hal­ka­ra ne­bit we gaz uni­wer­si­te­ti­niň mu­gal­lym­la­ry­dyr ta­lyp­la­ry on­laýn gör­nü­ş­de go­şul­dy­lar. Fo­rum ug­le­wo­do­rod se­riş­de­le­ri­ni öz­leş­dir­me­giň eko­lo­gik ta­rap­la­ry we tä­ze döw­rüň ener­gi­ýa­sy­na ge­çiş, wo­do­rod — gel­je­giň ýan­gy­jy, zy­ňyn­dy­la­ry do­ly aýyr­mak we mo­ne­ti­za­si­ýa üçin me­tan zy­ňyn­dy­la­ry­ny we kö­mür­tur­şy ga­zy­ny azalt­mak, eko­lo­gi­ýa we ho­wa bo­ýun­ça ma­li­ýe­leş­dir­me­giň tä­ze müm­kin­çi­lik­le­ri hem-de aras­sa ener­gi­ýa­ny ön­dür­mek­dä­ki baş­lan­gyç­lar ýa­ly dört ug­ry öz içi­ne al­dy. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň baş­tu­tan­ly­gyn­da pa­ra­hat­çy­lyk sö­ýü­ji­lik, oňyn Bi­ta­rap­lyk we ne­ti­je­li hal­ka­ra hyz­mat­daş­lyk ýö­rel­ge­le­ri­ne esas­lan­ýan da­şa­ry sy­ýa­sa­ty ama­la aşyr­ýan Türk­me­nis­tan hä­zir­ki döw­rüň mö­hüm me­se­le­le­ri­niň de­ňe­çer çöz­gü­di­ni iş­läp taý­ýar­la­mak­da aý­ra­tyn orun eýe­le­ýär. Aras­sa ener­gi­ýa­ny iş­läp taý­ýar­la­ma­ga, tu­tuş dün­ýä­de eko­lo­gik aba­dan­çy­ly­gy üp­jün et­mek­de mö­hüm orun eýe­le­ýän “ýa­şyl” gel­je­gi ös­dür­mä­ge ba­gyş­la­nan bu ge­zek­ki fo­rum de­giş­li ugur­da­ky me­se­le­le­riň çöz­gü­di­ne gö­nük­di­ri­len­dir. 

Ýur­du­myz­da “ýa­şyl” ösüş stra­te­gi­ýa­sy öň­de­ba­ry­jy tej­ri­bä, in­no­wa­sion teh­no­lo­gi­ýa­la­ra hem-de kö­pa­syr­lyk mil­li ýö­rel­ge­le­re da­ýan­ýan döw­le­ti­mi­ziň dur­nuk­ly yk­dy­sa­dy we dur­muş ösü­şi­niň gu­ral­la­ry­nyň bi­ri bo­lup dur­ýar. Mas­la­ha­tyň bar­şyn­da gaý­ta­dan di­kel­dil­ýän ener­gi­ýa­nyň hem-de ener­ge­ti­ka pu­da­gy­ny di­wer­si­fi­ka­si­ýa ýo­ly bi­len ös­dür­me­giň müm­kin­çi­lik­le­ri­ne, ug­le­wo­do­rod ba­zar­la­ry­nyň tä­ze döw­rüň ener­ge­ti­ka­sy­na geç­mek­de eýe­le­ýän or­nu­na, ne­bit­gaz tas­la­ma­la­ry­ny ma­li­ýe­leş­dir­mek­de hä­zir­ki za­man me­ýil­le­ri­ne, te­bi­gy se­riş­de­le­re aýaw­ly çe­me­le­şil­me­gi­ne we beý­le­ki­le­re aý­ra­tyn üns be­ril­di. 

Fo­ru­ma gat­na­şy­jy­lar hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň alyp bar­ýan te­bi­ga­ty go­ra­mak ul­ga­myn­da­ky sy­ýa­sa­ty­nyň mö­hüm ugur­la­ry, daş­ky gur­şa­wy go­ra­mak­da mil­li, se­bit hem-de hal­ka­ra de­re­je­de ama­la aşy­ryl­ýan giň ge­rim­li mak­sat­na­ma­lar­dyr tas­la­ma­lar, şol san­da te­bi­gy se­riş­de­le­ri re­je­li peý­da­lan­mak, ýur­du­myz­da gu­rul­ýan se­na­gat des­ga­la­ryn­da hä­zir­ki za­man, eko­lo­gik taý­dan aras­sa we tyg­şyt­ly “ýa­şyl” teh­no­lo­gi­ýa­la­ry ulan­mak ba­bat­da ge­çi­ril­ýän çä­re­ler bi­len ta­nyş­dy­ryl­dy. 

Türk­me­nis­ta­nyň ne­bit­gaz se­na­ga­ty­ny ös­dür­me­giň 2030-njy ýy­la çen­li dö­wür üçin Mak­sat­na­ma­sy­na la­ýyk­lyk­da, ýur­du­my­zyň dür­li se­bit­le­rin­de tä­ze gaz­hi­mi­ýa top­lum­la­ry­ny, şol san­da izo­bu­tan, me­ta­nol, po­li­wi­nilh­lo­rid, po­li­wi­ni­la­se­tat we beý­le­ki önüm­le­ri çy­kar­ýan kär­ha­na­la­ry gur­mak me­ýil­leş­di­ril­ýär. Bu­la­ryň äh­li­si tu­tuş­ly­gy­na yk­dy­sa­dy­ýe­tiň in­no­wa­si­ýa­lar esa­syn­da ös­dü­ril­me­gi­ni güýç­len­dir­mä­ge, eks­por­ta ibe­ril­ýän ha­ryt­la­ryň dü­zü­min­de ýo­ka­ry goş­ma­ça ba­ha­ly önüm­le­riň pa­ýy­ny art­dyr­ma­ga müm­kin­çi­lik be­rer. 

Dün­ýä­niň ösen ýurt­la­ryn­da “gel­je­giň ýan­gy­jy” stra­te­gi­ýa­sy hök­mün­de iş­le­nip taý­ýar­la­nyl­ýan wo­do­rod önüm­çi­li­gi­niň ýur­du­myz­da ýo­la go­ýul­ma­gy­na aý­ra­tyn äh­mi­ýet be­ril­ýär. Yl­my bar­lag­la­ryň bar­şyn­da tas­syk­la­ny­lan wo­do­rod ener­ge­ti­ka­sy­nyň ýo­ka­ry ula­ny­lyş, teh­no­lo­gik we eko­lo­gik hä­si­ýet­na­ma­la­ry ýan­gy­jyň bu gör­nü­şi­niň ar­tyk­maç­lyk­la­ry­dyr. Ony se­na­gat­da hem, bi­na­la­ry ýy­lat­mak ul­ga­myn­da hem ne­ti­je­li peý­da­la­nyp bo­lar. Mun­dan baş­ga-da, wo­do­rod daş­ky gur­şaw üçin howp­suz­dyr. Bu ýan­gy­jy peý­da­lan­ma­gyň ägirt uly müm­kin­çi­lik­le­ri hut şu­lar bi­len şert­len­di­ri­len­dir. 

Bi­ziň ýur­du­myz dün­ýä­niň iri ener­ge­ti­ka döw­let­le­ri­niň bi­ri bol­mak bi­len, özü­niň ägirt uly se­riş­de­ler kuw­wa­ty­ny tu­tuş adam­za­dyň bäh­bi­di­ne ulan­mak ar­ka­ly äh­lu­mu­my ener­ge­ti­ka ul­ga­my­nyň tä­ze keş­bi­niň ke­ma­la ge­ti­ril­me­gi­ne uly go­şant goş­ýar, onuň iş ýü­zün­de dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi bo­ýun­ça anyk çä­re­le­ri ama­la aşyr­ýar. Türk­me­nis­ta­nyň ener­ge­ti­ka dip­lo­ma­ti­ýa­sy­ny ös­dür­me­giň Mak­sat­na­ma­sy­nyň dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi bu ugur­da ama­la aşy­ryl­ýan mö­hüm iş­le­riň bi­ri­dir. On­da BMG-niň ýö­ri­te­leş­di­ri­len eda­ra­la­ry, Hal­ka­ra Ener­ge­ti­ka Agent­li­gi, Ener­ge­ti­ka Har­ti­ýa­sy­nyň Sek­re­ta­ria­ty hem-de beý­le­ki ugur­daş dü­züm­ler bi­len hyz­mat­daş­ly­gyň anyk ugur­la­ry kes­git­le­nil­ýär. 

Çy­kyş­lar­da bi­ziň ýur­du­my­zyň hal­ka­ra de­re­je­dä­ki çä­re­le­re gat­na­şy­jy­la­ryň öň ha­ta­ryn­da bol­mak bi­len, özü­niň ägirt uly müm­kin­çi­lik­le­ri­ni äh­lu­mu­my bäh­bit­ler üçin ulan­ma­gy tek­lip ed­ýän­di­gi, Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry­na ga­raý­şy­ny hem-de ola­ra ýet­me­giň müm­kin­çi­lik­le­ri­ni be­ýan ed­ýän­di­gi nyg­tal­dy. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň baş­tu­tan­ly­gyn­da bu ugur­da ama­la aşy­ryl­ýan stra­te­gi­ýa ýo­ka­ry teh­no­lo­gi­ýa­ly pu­dak­la­ryň hem-de döw­le­ti­mi­ziň dur­muş üp­jün­çi­li­gi­niň äh­li dü­züm­le­ri­niň saz­la­şyk­ly he­re­ket et­me­gi­niň bin­ýat­la­ýyn dü­zü­mi hök­mün­de “ýa­şyl” yk­dy­sa­dy­ýe­ti ös­dür­mek üçin şert­le­riň dö­re­dil­me­gi­ne gö­nük­di­ri­len­dir. 

Ener­gi­ýa se­riş­de­le­ri­ni dün­ýä ba­zar­la­ry­na çy­kar­ma­gyň ugur­la­ry­ny di­wer­si­fi­ka­si­ýa­laş­dyr­mak bi­len bir ha­tar­da, ne­bi­tiň we ga­zyň çy­ka­ryl­ýan möç­ber­le­ri­ni art­dyr­mak, tä­ze ug­le­wo­do­rod ýa­tak­la­ry­ny göz­le­me­giň hem-de öz­leş­dir­me­giň, şol san­da da­şa­ry ýurt ma­ýa go­ýum­la­ry­ny çek­me­giň ha­sa­by­na pu­da­gyň çig mal bin­ýa­dy­ny ber­kit­mek bu ul­gam­da Türk­me­nis­ta­nyň alyp bar­ýan sy­ýa­sa­ty­nyň mö­hüm we­zi­pe­le­ri­niň ha­ta­ryn­da dur­ýar. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, dün­ýä bel­li kom­pa­ni­ýa­lar bi­len tä­ze kän­le­ri aç­mak, hä­zir­ki za­man teh­no­lo­gi­ýa­la­ry­ny ulan­mak ar­ka­ly ozal açy­lan ýa­tak­la­ryň çäk­le­ri­ni gi­ňelt­mek, yl­myň öň­de­ba­ry­jy ga­za­nan­la­ry­na la­ýyk­lyk­da, tä­ze ha­ryt­la­ryň önüm­çi­li­gi bo­ýun­ça kuw­wat­lyk­la­ry dö­ret­mek mak­sa­dy bi­len, bi­le­lik­de ge­çi­ril­ýän iş­le­riň ne­ti­je­li hä­si­ýe­ti bel­le­nil­di. 

Çy­kyş eden­le­riň nyg­ta­ýyş­la­ry ýa­ly, da­şa­ry ýurt­ly hyz­mat­daş­la­ryň bu ul­gam­da­ky gat­na­şyk­la­ry gi­ňelt­mä­ge gy­zyk­lan­ma­la­ry, oza­ly bi­len, ýur­du­my­zyň ne­bit­gaz top­lu­myn­da ama­la aşy­ryl­ýan giň ge­rim­li öz­gert­me­ler, şeý­le hem dün­ýä­niň öň­de­ba­ry­jy işe­wür­lik to­par­la­ry bi­len hyz­mat­daş­ly­gyň ýo­ka­ry de­re­je­si esa­syn­da şert­len­di­ri­len­dir. Şu­nuň bi­len bir­lik­de, gel­je­gi uly türk­men ba­za­ryn­da äh­li gy­zyk­lan­ma bil­dir­ýän ta­rap­la­ryň ne­ti­je­li iş­le­me­gi üçin örän amat­ly hu­kuk, ma­li­ýe-yk­dy­sa­dy şert­le­riň dö­re­dil­ýän­di­gi­ne aý­ra­tyn üns çe­kil­di. 

Ne­bit­gaz ul­ga­myn­da­ky hyz­mat­daş­ly­gyň eko­lo­gik ugur­la­ry­na hem äh­mi­ýet be­ril­di. Hal­ka­ra hyz­mat­daş­lyk ba­ra­da aý­dy­lan­da, soň­ky ýyl­lar­da döw­le­ta­ra gat­na­şyk­la­ryň ýo­ka­ry dep­gin­le­re eýe bo­lan­dy­gy bel­le­nil­di, bu ul­gam­da ama­la aşy­ryl­ýan bi­le­lik­dä­ki iri tas­la­ma­lar ola­ryň ne­ti­je­le­ri­dir. Çy­kyş eden­le­riň bi­ra­gyz­dan nyg­ta­mak­la­ry­na gö­rä, bu ge­zek­ki çä­re ýur­du­my­zyň hem-de da­şa­ry ýurt­ly hü­när­men­le­riň ara­syn­da tej­ri­be alyş­mak, giň ge­rim­li hyz­mat­daş­ly­gy ýo­la goý­mak, öza­ra bäh­bit­li, gel­je­gi uly tas­la­ma­la­ry ara alyp mas­la­hat­laş­mak üçin ne­ti­je­li meý­dan­ça öw­rül­di. 

Bu gün türk­men yl­my­nyň te­bi­ga­ty go­ra­mak bo­ýun­ça top­lan tej­ri­be­si­ne hem-de ägirt uly kuw­wa­ty­na tu­tuş dün­ýä­de gy­zyk­lan­ma bil­di­ril­ýär. Mu­ňa ýur­du­my­zyň iri eko­lo­gi­ýa fo­rum­la­ry­ny, mas­la­hat­la­ry ge­çir­mek üçin en­çe­me ge­zek saý­la­nyp alyn­ma­gy hem şa­ýat­lyk ed­ýär. No­bat­da­ky fo­ru­myň çäk­le­rin­de gel­jek­ki hyz­mat­daş­ly­gyň anyk ugur­la­ry­ny kes­git­le­mek mak­sa­dy bi­len, ýur­du­my­zyň ýan­gyç-ener­ge­ti­ka top­lu­my­nyň we­kil­le­ri­niň we ola­ryň da­şa­ry ýurt­ly kär­deş­le­ri­niň ara­syn­da du­şu­şyk­lar ge­çi­ril­di.