Türkmenistanyň energetika senagaty ösüşiň durnukly ýokary depginlerini saklap, dünýä bazarlarynda uly islegden peýdalanylýan elektroenergiýanyň eksportyny ýokarlandyrmak mümkinçiligine eýedir. Soňky ýyllarda Türkmenistan hyzmatdaşlary bilen bilelikde gündogar we günorta ugurlary boýunça birnäçe iri turbageçiriji taslamalary amala aşyrdy. Olaryň häzirki zaman global energetika howpsuzlygynyň, şol sanda türkmen energiýa serişdelerini dünýä bazarlaryna ýetirmegiň köpşahaly ulgamynyň hasabyna döretmäge gönükdirilendigi uly ähmiýete eýedir.

Hormatly Prezidentimiziň nygtaýşy ýaly: «Türkmen topragy — tebigy baýlyklaryň hazynasy. Diňe ägirt uly «Galkynyş» gaz käniniň özi-de munuň aýdyň subutnamalarynyň biridir. Türkmenistan häzirki wagtda energetika pudagynda öňden däp bolup gelýän strategik hyzmatdaşlar bilen bir hatarda öz energiýa hyzmatdaşlygyny Ýewropa, Aziýa, Uzak Gündogar we Günorta-Günbatar ugurlary boýunça giňeltdi. Dünýäniň öňdebaryjy meşhur maliýe we nebit-gaz kompaniýalary bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy ýola goýdy».

Hormatly Prezidentimiziň esasy maksady milli ykdysadyýetiň öňünde goýan anyk wezipelerine kybap gelýän geljegi uly geleşikleri baglaşmaga we bilelikdäki taslamalary amala aşyrmaga gönükdirilendir. Şonuň bilen birlikde, ol ýa-da beýleki pudagy ösdürmegiň möhüm meseleleri boýunça pudaklaýyn sergileriň, ylmy-amaly maslahatlaryň, işewürler forumlarynyň geçirilmegi wajyp meseleleri ara alyp maslahatlaşmaga, onuň ýagdaýyny seljermäge mümkinçilik berýär. Munuň özi önümçiligi hem harytlaryň ýerlenilmegini ösdürmek, kompaniýalaryň mahabat-maglumat işini guramak babatda öz taktikasyny we strategiýasyny ähmiýetli üýtgetmäge ýardam edýär.

Her ýylda geçirilýän «Türkmenistanyň nebiti we gazy» (OGT) halkara sergisi we maslahaty şeýle abraýly pikir alyşmalar meýdançasyna öwrülendigini görkezýär. Her ýyl bu çärelere gatnaşmak üçin daşary ýurt döwletleriniň uly wekiliýetleri, iri kompaniýalaryň we transmilli holdingleriň top-menejerleri, alymlar, ylmy-barlag toparlarynyň, akademiki we maliýe institutlarynyň wekilleri ýurdumyza gelýärler.

Awazada geçirilen Türkmenistanyň IX Halkara gaz kongresiniň işiniň barşynda gaz ulgamynda döwletara hyzmatdaşlygy ösdürmegiň täze ugurlary kesgitlenildi. Energiýa serişdeleriniň iberilmegini, milli we sebit gaz ulag düzümini diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek, milli işgärleri taýýarlamak hem-de beýleki ulgamlarda ýakyn geljek üçin özara gatnaşyklaryň meýilnamalary bellenildi. Dünýäniň esasy kompaniýalarynyň gaz pudagynda ýurdumyz bilen ysnyşykly gatnaşyklary ýola goýmaga çalyşýandygy kanunalaýyk ýagdaýdyr. Sebäbi Türkmenistan özüni halkara bazarynda energiýa serişdelerini köp möçberde iberýänleriň arasynda geljegi uly hyzmatdaşlaryň biri hökmünde görkezdi.

Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzy durnukly ösdürmek maksady bilen, energiýa serişdeleriniň daşary ýurtlara iberilmegini diwersifikasiýa ýoly boýunça ösdürmek baradaky başlangyçlary dünýäde giň gerim alýar. Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň sebit üçin strategik ähmiýete eýedigi aýratyn bellenilmäge mynasypdyr. Şular ýaly ykdysady tarapdan bähbitli desgalaryň hatarynda Balkan welaýatynyň Garabogaz şäherinde tebigy gazy gaýtadan işleýän zawodyň we Gyýanly şäherçesindäki gazhimiýa toplumynyň, şeýle-de Ahal welaýatynda Owadandepede gurlup ulanylmaga berlen tebigy gazdan ýokary hilli benzin öndürýän zawodyň işe girizilmegi bu pudagyň ýokary derejede ösýändiginiň subutnamasydyr.

Türkmenistan energetika eksportunyň haryt düzümini diwersifikasiýalaşdyrmagyň, halkara energetika işewürliginiň täze usullaryny işjeň ösdürmegiň hasabyna bazarda eýeleýän ornunyň häsiýetini-de hil taýdan düýpli özgerdýär. Ýurdumyzda birnäçe ýyl bäri işleýän «CNPC», «Edison Technologies GmbH», «Haldor Topsoe», «Allen and Overy», «Honeywell UOP», «Dragon Oil», «Exxon-Mobil», «LG International» ýaly dünýäniň esasy kompaniýalarynyň wekilleri Türkmenistan bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygyň geljeginiň uludygyna we ählumumy energetika howpsuzlygyny üpjün etmekde ýurdumyzyň möhüm orny eýeleýändigine ynanýarlar.

Diňe bir tebigy gaz däl, eýsem, halkyň ýaşaýyş-durmuşy üçin wajyp zerurlyk bolan elektrik energiýasy bilen üpjün etmekde-de ýurdumyzda uly işler amala aşyrylýar. Ýakynda, ýagny 23-nji oktýabrda hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly Ahal — Balkan ýokary woltly, iki zynjyrly täze asma elektrik geçirijisiniň işe girizilmegi şu ýylyň ajaýyp wakasy boldy. Bu elektrik geçirijisi ýurdumyzyň halkalaýyn energo ulgamyny döretmek boýunça hormatly Prezidentimiz tarapyndan başy başlanan iri möçberli taslamanyň birinji tapgyrydyr. Bu taslama ýurdumyzda elektrik energiýasynyň öndürilişini artdyrar hem-de Aşgabadyň we welaýatlaryň energo ulgamlaryny bitewi energetika halkasyna birleşdirmek arkaly, içerki sarp edijileri energiýa bilen üpjün etmegiň ygtybarlylygyny ýokarlandyrar. Şeýlelikde, energetikler elektrik akymynyň dowamly barşynda energiýa toplumlaryny, elektrik podstansiýalaryny, elektrik geçirijileri abatlap we döwrebaplaşdyryp bilýärler. Şonuň ýaly-da, bu elektrik geçirijisi ýurdumyzyň şäherleridir obalary bilen birlikde, her ýyl ulanylyşa tabşyrylýan iri senagat toplumlaryny we beýleki durmuş desgalaryny elektrik energiýasy bilen üpjün etmegiň, artykmaç bölegini bolsa daşary ýurtlara eksport etmegiň mümkinçiliklerini artdyrar.

Tirkişmyrat DURDYÝEW,

Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň mugallymy.

1-nji noýabrda Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynda ýurdumyzyň milli pul birliginiň — manadyň dolanyşyga girizilmeginiň 28 ýyllygy mynasybetli ylmy-amaly maslahat geçirildi. Maslahata döwlet we paýdarlar-täjirçilik banklarynyň, Ylymlar akademiýasynyň, Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasynyň ýolbaşçylary hem-de ugurdaş ýokary okuw mekdepleriniň mugallymlary we talyplary, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdylar.

Ýygnananlar hormatly Prezidentimiziň bank ulgamynyň işgärlerine Gutlagyny uly ruhubelentlik bilen diňlediler. Onda: «Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygynyň giňden bellenilýän we «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip yglan edilen ýylda hem ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň möhüm ulgamy bolan bank ulgamy çalt depginler bilen ösýän ulgamlaryň birine öwrüldi. Häzirki döwürde bank ulgamynyň ygtybarlylygyny has-da ýokarlandyrmak boýunça alnyp barylýan işler döwlet syýasatymyzda möhüm orun eýeleýär. Sanly ulgamyň ornaşdyrylmagy, töwekgelçilikleri we maýa goýumlary dolandyrmagyň netijeli usullaryny ýokarlandyrmagyň, korporatiw dolandyrmak ulgamyny ösdürmegiň hem-de işewürlik ýagdaýlaryny kämilleşdirmegiň, bankyň girdejisini we düşewüntliligini artdyrmagyň esasynda durnukly ösüşi üpjün etmek geljek üçin möhüm wezipeleriň biridir» diýlip bellenilýär.

Gutlagda milli maksatnamalarymyzyň işjeň durmuşa geçirilmeginiň halkara giňişliginde-de öz beýanyny tapýandygy nygtalýar. Türkmenistanyň durnukly ykdysady ösüşine halkara guramalar tarapyndan hem oňyn baha berilýär. Dünýä ykdysadyýetinde çylşyrymly ýagdaýlaryň dowam edýändigine garamazdan, ýurdumyzyň halkara maliýe derejesi has-da pugtalandyrylýar. Muňa halkara agentlik tarapyndan Türkmenistana berlen derejeler hem şaýatlyk edýär.

Maslahatda edilen çykyşlarda 1993-nji ýylyň 1-nji noýabrynda türkmen manadynyň dolanyşyga girizilmeginiň türkmen döwletiniň taryhynda möhüm waka bolandygy bellenildi. Bu taryhy waka ýurdumyzyň garaşsyz ykdysady syýasatynyň başlanandygyny alamatlandyryp, Diýarymyzyň durmuş-ykdysady ösüşinde bellenilen sepgitlere üstünlikli ýetmekde, Garaşsyz, Bitarap Watanymyzyň döwlet esaslaryny pugtalandyrmakda möhüm orun eýeledi.

Maslahata gatnaşanlar türkmen döwletiniň häzirki döwrüň wajyp meselelerini çözmekde işjeň orny barada aýtmak bilen, milli Liderimiziň halk hojalygy toplumynyň ähli ulgamlarynda amala aşyrýan düýpli, oýlanyşykly özgertmeleriniň ýurdumyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmegi üçin uly mümkinçilikleri döredýändigini bellediler.

Şanly sene mynasybetli geçirilen çäreleriň çäklerinde Türkmenistanyň Merkezi banky tarapyndan Garaşsyzlyk ýyllary içinde goýberilen pul birlikleriniň nusgalaryny, gymmat bahaly metallardan taýýarlanylan ýadygärlik şaýy pullary, milli zergärçilik şaý-seplerini hem-de ýurdumyzyň numizmatikasynyň taryhyna bagyşlanan maglumatlary özünde jemleýän ýörite sergi guraldy.

«Watan».

Aşgabat, 3-nji noýabr (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedow Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda harby we hukuk goraýjy edaralaryň 2021-nji ýylyň ýanwar — oktýabr aýlarynda ýerine ýetiren işleriniň jemleri jemlenildi, Garaşsyz döwletimizde howpsuzlygy, asudalygy üpjün etmek, harby we hukuk goraýjy edaralaryň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek, maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak boýunça gaýragoýulmasyz wezipeler kesgitlenildi hem-de beýleki birnäçe meselelere garaldy.

Döwlet Baştutanymyz mejlisiň gün tertibini yglan edip, goranmak ministri B.Gündogdyýewe söz berdi. Ol hasabat döwründe ýurdumyzyň goranyş ukybyny berkitmäge hem-de Milli goşunymyzyň kuwwatyny pugtalandyrmaga gönükdirilen toplumlaýyn harby özgertmeleriň çäklerinde görlen anyk çäreler barada hasabat berdi.

Ýaragly Güýçlerimiziň Belent Serkerdebaşysynyň “Çagyryş boýunça harby gullugy geçýän harby gullukçylary Türkmenistanyň Ýaragly Güýçlerinden, beýleki goşunlaryndan we harby edaralaryndan harby gullukdan boşatmak we Türkmenistanyň raýatlarynyň harby gulluga nobatdaky çagyrylyşy hakynda” Permanynyň düzgünleriniň ýerine ýetirilişi barada hem habar berildi.

Goranmak ministrliginiň ýolbaşçysy ýurdumyzyň Harby-deňiz güýçleriniň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada-da hasabat berdi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna häzirki zaman gämilerini gurmak boýunça teklipler hem-de täze gämileriň taslamalary we nusgalarynyň şekilleri hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, üstünlikli durmuşa geçirilýän goranyş häsiýetli Harby doktrinanyň ähmiýetine ünsi çekdi. Bu doktrina döwletimiziň parahatçylykly we asuda durmuşynyň, Watanymyzyň okgunly durmuş-ykdysady ösüşiniň, ony halkara giňişlikde öňdäki orunlara çykarmagyň kepili bolup hyzmat edýär.

Döwlet Baştutanymyz Ýaragly Güýçleri iň täze ýörite tehnikalar bilen mundan beýläk-de üpjün etmegiň, bu ulgamda öňdebaryjy tejribäni işjeň ulanmagyň we durmuş meselelerini çözmegiň ileri tutulýan ugurlardygyny belläp, Milli goşunyň ähli kysymlarynyň işini kämilleşdirmek boýunça öňde goýlan wezipeleri üstünlikli çözmek meselelerini hemişe gözegçilikde saklamagy goranmak ministrine tabşyrdy.

Milli Liderimiz harby düzgün-nyzamyň berk berjaý edilmegine, harby bölümlerde watançylyk-terbiýeçilik işleriniň geçirilmegine, ýaş esgerleri şöhratly ata-babalarymyzyň nusgalyk göreldesinde terbiýelemäge aýratyn üns bermegiň wajypdygyny aýdyp, ministrligiň ýolbaşçysyna birnäçe tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ýaragly Güýçleriň ähli goşun düzümleriniň, şol sanda Harby-deňiz güýçleriniň maddy-enjamlaýyn binýadyny Türkmenistanyň diňe goranyş häsiýetli Harby doktrinasyna laýyklykda pugtalandyrmagyň möhümdigini belläp, Watanymyzyň deňiz serhetlerine gözegçilik edýän harby gämileri häzirki zaman tehniki serişdeleri bilen üpjün etmek meselesini berk gözegçilikde saklamagy ministre tabşyrdy.

Baş prokuror B.Atdaýew ýylyň başyndan bäri kanunylygyň, adam hukuklarynyň hem-de azatlyklarynyň berjaý edilmegi ugrunda ýerine ýetirilen köpugurly işleriň netijeleri, düzümleýin edaralara sanly ulgamy ornaşdyrmak, işgärler düzümini pugtalandyrmak maksady bilen görlen çäreler barada hasabat berdi. Şeýle hem döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryna laýyklykda, ministrliklerde we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda geçirilen barlaglaryň netijeleri barada hasabat berildi.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, takyk prokuror gözegçiligini amala aşyrmagyň, kanun bozulmalaryny ýüze çykarmagyň hem-de aradan aýyrmagyň we olaryň öňüni almagyň zerurdygyna ünsi çekdi. Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy bu düzümiň üstüne ýüklenen wezipeleri durmuşa geçirmek üçin gulluk borçlaryny ýerine ýetirmäge tutanýerli çemeleşýän ýokary hünärli hünärmenleriň işlemelidigini aýdyp, Baş prokurora degişli tabşyryklary berdi.

Soňra içeri işler ministri Ö.Hojanyýazow on aýyň dowamynda geçirilen işler hem-de düzgün bozulmalarynyň öňüni almaga we ýurdumyzda jemgyýetçilik tertibini üpjün etmäge gönükdirilen çäreler barada hasabat berdi. Şeýle hem ýangyn howpsuzlygyny üpjün etmek we Döwlet ýol gözegçiligi gullugynyň işini kämilleşdirmek boýunça amala aşyrylan işler barada hasabat berildi.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy hasabaty diňläp, kanunçylygyň we tertip-düzgüniň berjaý edilişine gözegçilik etmegiň zerurdygyny nygtady. Hormatly Prezidentimiz ýol hereketiniň howpsuzlygy bilen bagly meseleleri hemişe üns merkezinde saklamagyň wajypdygyny aýdyp, ýol-ulag hadysalarynyň öňüni almaga gönükdirilen çäreleriň yzygiderli geçirilmeginiň möhümdigini belledi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Içeri işler ministrliginiň ähli düzümleýin edaralaryna işiň döwrebap guramaçylyk görnüşleriniň we usullarynyň ornaşdyrylmagyny ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda kesgitläp, ministre birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz mejlisiň çäklerinde, wezipe borçlaryny talabalaýyk ýerine ýetirmän, işde goýberen kemçilikleri üçin, Aşgabat şäheriniň Polisiýa müdirliginiň müdiri W.Ataýewe berk käýinç yglan etdi hem-de ýol berlen kemçilikleri gysga wagtyň içinde düzetmegi oňa soňky gezek duýdurdy we degişli Buýruga gol çekdi.

Soňra Ýokary kazyýetiň başlygy G.Ussanepesow milli kazyýet ulgamyny kämilleşdirmek, işgärleriň hünär derejesini ýokarlandyrmak boýunça şu ýylyň ýanwar — oktýabr aýlarynda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy ata Watanymyzyň düýpli we oňyn özgertmeler ýoly bilen ynamly öňe barýandygyny aýtdy. Halkara hukugyň umumy kabul edilen kadalaryna laýyk gelýän kanunçylyk şol özgertmeleriň ygtybarly binýadydyr. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow kanunylygy, adalatlylygy hem-de tertip-düzgüni üpjün etmegiň kazyýet işiniň esasy maksatlary bolup durýandygyny belläp, Ýokary kazyýetiň ýolbaşçysyna amala aşyrylýan işleriň ýokary hilini we dessinligini üpjün etmek, kazyýetleriň üstüne ýüklenilen wezipeleriň ýerine ýetirilişiniň netijeliligini ýokarlandyrmak meselelerini hemişe gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Milli howpsuzlyk ministri G.Annaýew 2021-nji ýylyň on aýynda ýerine ýetirilen işleriň jemleri, Garaşsyz türkmen döwletiniň gazananlaryny ygtybarly goramak, durnukly jemgyýetçilik-syýasy ýagdaýy üpjün etmek boýunça amala aşyrylan çäreler barada hasabat berdi. Döwlet Baştutanymyzyň edaranyň işinde öňdebaryjy tehnologiýalary işjeň ulanmak babatda beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada hem aýdyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, milli howpsuzlygy üpjün etmek ulgamynda döwlet syýasatynyň amala aşyrylmagynyň içerki durnuklylygy pugtalandyrmaga, Diýarymyzyň dünýä giňişliginde eýeleýän ornuny has-da berkitmek üçin zerur ykdysady, syýasy we harby kuwwaty artdyrmaga ýardam etmelidigini nygtady.

Soňra Döwlet serhet gullugynyň başlygy Ý.Nuryýew ýolbaşçylyk edýän düzüminiň şu ýylyň on aýynda ýerine ýetiren işleriniň netijeleri hem-de ýurdumyzyň guryýer we deňiz serhetlerini ygtybarly goramak boýunça görlen çäreler barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz Watanymyzyň mukaddes serhetlerini dostluk we doganlyk serhedi diýip yglan edip, ähli döwletler, ilkinji nobatda bolsa goňşy ýurtlar bilen oňyn gatnaşyklary we netijeli hyzmatdaşlygy saklaýandygymyzy nygtady.

Belent Serkerdebaşymyz Türkmenistanyň çäk bitewüligini hem-de ykdysady bähbitlerini goramagyň bu edaranyň esasy wezipeleriniň biridigini belläp, kesgitlenen wezipeleri üstünlikli çözmek maksady bilen, serhet goşunlarynyň işini döwrüň talaplaryna laýyklykda guramagyň zerurdygyny aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow serkerdeleriň hem esgerleriň netijeli gulluk etmegi we göwnejaý ýaşaýyş-durmuş şertlerini üpjün etmek üçin ähli mümkinçilikleri döretmegiň zerurdygyny aýdyp, Döwlet serhet gullugynyň ýolbaşçysyna birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra adalat ministri M.Taganow hereket edýän kanunlary kämilleşdirmek, täze kanunlary işläp taýýarlamak bilen bagly teklipleri taýýarlamak boýunça ýanwar — oktýabr aýlarynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri hem-de raýatlara kabul edilýän kadalaşdyryjy hukuk namalarynyň maksatlaryny we wezipelerini düşündirmäge gönükdirilen çäreler barada hasabat berdi.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy häzir kanunçylyk binýadyny mundan beýläk-de hemmetaraplaýyn pugtalandyrmagyň esasy wezipeleriň biridigini aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz hukuk seljeriş işleriniň döwletiň işlerini dolandyrmagyň hem-de raýat jemgyýetini ösdürmegiň zerur gurallarynyň biridigini nygtap, bu babatda ministre anyk tabşyryklary berdi. Şunuň bilen birlikde, milli Liderimiz raýatlaryň arasynda güýje girýän kanunlaryň many-mazmunyny düşündirmek işinde täze usullary ulanmagyň wajypdygyny belledi.

Döwlet gümrük gullugynyň başlygy M.Hudaýkulyýew ýylyň başyndan bäri ýerine ýetirilen işler hem-de gullugy tehniki taýdan döwrebaplaşdyrmak we işgärleriň hünär derejesini ýokarlandyrmak boýunça görlen çäreler barada hasabat berdi.

Daşary ykdysady amallary hasaba almagyň sanly tehnologiýalaryny hem-de monitoringini yzygiderli ornaşdyrmak ugrunda geçirilýän işler barada hasabat berildi. “2021 — 2023-nji ýyllarda eksport-import amallary üçin bir penjire” atly synag taslamasyny durmuşa geçirmek boýunça tassyklanylan meýilnama laýyklykda, daşary ykdysady işe gatnaşýan birnäçe ministrlikler hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralary bilen bilelikde toplumlaýyn işler alnyp barylýar.

Gullugyň ýolbaşçysy iri halkara düzümler hem-de daşary ýurtlaryň esasy ugurdaş guramalary bilen hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak boýunça amala aşyrylýan çäreler barada hem hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, daşary ykdysady işjeňligiň ýokarlanýandygyny we halkara ýük daşamalaryň möçberleriniň artýandygyny nazara almak bilen, ýurdumyza getirilýän önümlere, olaryň bellenen hil babatdaky ölçeglere doly laýyk gelmegine has içgin gözegçiligi üpjün etmegiň wajypdygyny nygtady. Milli Liderimiz öňdebaryjy tehnologiýalary ornaşdyrmagyň hasabyna, gümrük terminallarynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmaga aýratyn üns bermegiň zerurdygyny aýdyp, gullugyň ýolbaşçysyna degişli görkezmeleri berdi.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy öňdebaryjy daşary ýurt tejribesiniň hem-de häzirki zaman maglumat tehnologiýalarynyň giňden ulanylmagynyň bu ulgamda alnyp barylýan syýasaty durmuşa geçirmegiň aýrylmaz bölegidigini aýdyp, gullugyň ýolbaşçysyna bu babatda degişli görkezmeleri berdi.

Döwlet migrasiýa gullugynyň başlygy N.Atagaraýew şu ýylyň ýanwar — oktýabr aýlarynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri hem-de edaranyň öňünde durýan gaýragoýulmasyz wezipeleri netijeli çözmäge gönükdirilen çäreleriň amala aşyrylyşy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, döwletimiziň bu ugurdaky syýasatynyň türkmenistanlylaryň bähbitlerini we howpsuzlygyny üpjün etmäge, halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryna laýyklykda, raýatlarymyzyň ýurdumyzda we onuň çäklerinden daşarda hereket etmek babatdaky hukuklarynyň berjaý edilmegine gönükdirilendigini nygtady.

Milli Liderimiz dünýäniň oňyn tejribesini hem-de hereket edýän kanunçylygyň esasy ýörelgelerini seljermegiň, işiň täze usullaryny ulanmagyň gullugyň üstüne ýüklenen wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmekliginiň kepili bolup durýandygyny aýdyp, edaralary dolandyrmak ulgamynda öňdebaryjy maglumat tehnologiýasyny has işjeň peýdalanmagy tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanow harby we hukuk goraýjy edaralaryň şu ýylyň on aýynda ýerine ýetiren işleriniň netijeleri, döwlet Baştutanymyzyň başyny başlan özgertmelerini gözegçilik edýän ulgamynda durmuşa geçirmek maksady bilen görlen anyk çäreler barada hasabat berdi. Şeýle hem ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysynyň Bagabat şäherçesinde harby we hukuk goraýjy edaralaryň Hojalyk müdiriýetini döretmek boýunça ozal beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berildi.

Wise-premýer, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary hormatly Prezidentimiziň garamagyna kömekçi hojalygyň düzümleriniň ýerleşjek ýerleriniň çyzgylaryny hödürledi. Kömekçi hojalygyň çäklerini ekerançylyk meýdanlaryna bölmek teklip edilýär, bu ýerde dürli oba hojalyk ekinleri ösdürilip ýetişdiriler, miweçilik we üzümçilik pudaklary ösdüriler.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň gyzyklanma bildirýän taraplaryň ählisi bilen parahatçylyk, hoşniýetli goňşuçylyk, giň hyzmatdaşlyk syýasatyny durmuşa geçirýändigini nygtady we ýurdumyzyň mundan beýläk-de seçip alan ýoly bilen ynamly öňe gitjekdigini hem-de dünýä döwletleri, abraýly halkara guramalar bilen netijeli gatnaşyklary ýola goýýandygyny nygtady. Milli Liderimiz bu baradaky gürrüňi dowam edip, bellenilen wezipeleriň takyk we öz wagtynda ýerine ýetirilmegini berk gözegçilikde saklamagyň hem-de ýurdumyzda kanunylygyň, hukuk tertibiniň, harby we hukuk goraýjy edaralaryň şahsy düzümlerinde tertip-düzgüniň berjaý edilmegini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz hödürlenen çyzgylar bilen tanşyp, bu künjekde ekerançylygyň, miweçiligiň ösdürilmeginiň dag etekleriniň ekologiýa derejesini ýokarlandyrmak bilen bir hatarda, ýaş esgerleriň harby gullugynyň zähmet terbiýesi bilen utgaşdyrylmagynda aýratyn ähmiýetlidigini belledi. Munuň özi harby gullukçylaryň söweşjeň taýýarlygy üçin bolşy ýaly, oba hojalyk ulgamynda, hususan-da, harby gullukçylaryň agronomçylyk, maldarçylyk ýaly hünärleri ele almagy üçin möhümdir diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow wise-premýere, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretaryna anyk tabşyryklary berdi.

Mejlisde başga-da birnäçe möhüm meselelere garaldy hem-de şolar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.

Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedow mejlisi jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny hem-de parahatçylygyň, durnuklylygyň we ata Watanymyzyň mundan beýläk-de rowaçlanmagynyň bähbidine gullukda üstünlikleri arzuw etdi.

Gahryman Arkadagymyzyň taýsyz tagallalary netijesinde ýurdumyzyň energetika pudagynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny düýpli döwrebaplaşdyrmak we pugtalandyrmak, täze energiýa ulgamlaryny döretmek, ýokary hünär derejeli hünärmenleri taýýarlamak boýunça netijeli çäreler durmuşa geçirilýär. Netijede, Türkmenistanyň energetika senagatynda ýokary ösüş depginleri gazanylýar. Ýurdumyzyň içerki sarp edijilerini elektrik energiýasy bilen ygtybarly üpjün etmek, onuň eksportyny diwersifikasiýalaşdyrmak boýunça hem uly işler alnyp barylýar.

Döwlet Baştutanymyzyň golaýda sanly ulgam arkaly güýjenmesi 220 kW, uzynlygy 421 kilometr bolan Ahal — Balkan ýokary woltly, iki zynjyrly täze asma elektrik geçirijisiniň işine ak pata bermegi hem şeýle tutumly işleriň nobatdaky güwäsi boldy. Şol bir wagtda, munuň özi Watanymyzyň ykdysady kuwwatynyň barha artýandygynyň özboluşly görkezijisidir. Bu elektrik geçirijiniň işe girizilmegi bilen, ýurdumyzyň halkalaýyn energiýa ulgamynyň birinji tapgyry tamamlandy. Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, geljekde onuň Balkan — Daşoguz ugrunyň gurluşyk-gurnama işleriniň durmuşa geçirilmegi bilen, energiýa ulgamyny bir bitewi halka birleşdirmek işi tamamlanar. Bu bolsa islendik howa şertlerinde-de sebitleri elektrik energiýasy bilen bökdençsiz üpjün etmäge şert döreder. Şonuň bilen birlikde, ýurdumyzyň bu ugurdaky eksport kuwwatyny artdyrmaga-da hyzmat eder.

Gürrüňi edilýän energoulgamyň desgalaryna häzirki zaman programmalarynyň ornaşdyrylmagy işi uzak aralykdan dolandyrmaga mümkinçilik berýär. Beýleki ugurlar bilen birlikde, energetika pudagyny ösdürmek döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň birine öwrüldi. Muňa mysal hökmünde «Türkmenistanyň elektrik energetikasy pudagyny ösdürmegiň 2013 — 2020-nji ýyllar üçin Konsepsiýasynyň» üstünlikli amal edilendigini görkezmek bolar. Konsepsiýanyň çäklerinde ýurdumyzda 8 sany döwrebap gazturbinaly elektrik stansiýasy gurlup ulanmaga berildi. Bularyň ählisi sebitleriň energiýa üpjünçiliginiň ygtybarly bolmagyna, täze iş orunlarynyň döredilmegine mümkinçilik berdi. Häzirki wagtda Aşgabat — Mary — Lebap — Daşoguz aralygynda elektrik geçirijileri hereket edip, olar bu sebitleriň energiýa ulgamlaryny özara birleşdirýär.

Halkalaýyn energiýa ulgamynyň Ahal — Balkan böleginiň işe girizilmegi iki welaýatyň arasynda elektrik energiýasynyň özara akymyny kadalaşdyrar. Munuň özi Türkmenbaşy şäheriniň, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynyň hem-de günbatar sebitiň senagat kärhanalarydyr beýleki sarp edijileriniň energiýa üpjünçiliginiň ygtybarlylygyny ýokarlandyrar.

Il-ýurt bähbitli şeýle tutumly işleri durmuşa geçirýän milli Liderimiziň janynyň sag, ömrüniň uzak, belent başynyň aman bolmagyny arzuw edýäris.

Baýramgül GELDIMÄMMEDOWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.

Mälim bolşy ýaly, 29-njy oktýabrda hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda ýokary tizlikli Aşgabat — Türkmenabat awtomobil ýolunyň Aşgabat — Tejen bölegi ulanmaga berildi. Halkara ülňülerine laýyk gelýän şeýle ulag düzüminiň durmuşa geçirilmegi ýurdumyzyň dünýä hojalyk gatnaşyklaryna hem-de halkara ulag ulgamyna üstünlikli goşulyşmagyny has-da işjeňleşdirmäge ýardam berer. Munuň özi Diýarymyzda kämil içerki ulag infrastrukturasynyň kemala getirilýändigini hem-de onuň Garaşsyz ýurdumyzyň halkara söwda-ykdysady gatnaşyklaryny mundan beýläk-de ösdürmäge täzeden-täze ajaýyp şertleri döredýändigini görkezýär.

Häzirki wagtda ýurdumyzyň ulag ulgamyny ösdürmek döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Gahryman Arkadagymyzyň başlangyçlary bilen ýurdumyzyň ulag düzümi döwrebaplaşdyrylýar we täze ulag ýollary yzygiderli gurulýar. Bu bolsa amatly geografik çäkde ýerleşýän döwletimiziň Gündogar — Günbatar we Demirgazyk — Günorta ugurlarda halkara söwda ýollarynyň möhüm düzüm bölegine öwrülmegine mümkinçilik berýär. Ýakynda ulanmaga berlen ýokary tizlikli Aşgabat — Türkmenabat awtomobil ýolunyň Aşgabat — Tejen bölegi hem degişli ugurdaky işleri has-da işjeňleşdirmäge uly itergi berer.

Uzynlygy 600 kilometre barabar bolan Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň gurluşygyna 2019-njy ýylyň başynda badalga berildi. Bu giň möçberli taslamany durmuşa geçirmek döwlet Baştutanymyzyň 2019-njy ýylyň 11-nji ýanwaryndaky Kararyna laýyklykda, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy «Türkmen Awtoban» ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetine ynanyldy. Umumy bahasy ABŞ-nyň 2 milliard 300 million dollaryna barabar bolan bu taslamany üç tapgyrda amala aşyrmak göz öňünde tutuldy. Uzynlygy 203 kilometr bolan täze ýoluň birinji tapgyrynyň — Aşgabat — Tejen böleginiň gurluşygy üstünlikli ýerine ýetirildi. Onuň birnäçe halkara güwänamalaryna eýe bolmagy dünýä ulag ulgamynyň möhüm düzüm bölegine öwrüljek bu ýoluň gurluşygynyň häzirki zaman usullarynyň esasynda alnyp barlandygyny aýdyň tassyklaýar.

Merkezi Aziýa möçberinde iri taslamalaryň biri bolan ýokary tizlikli, halkara ähmiýetli bu ýoluň gurulmagy ägirt uly ulag-üstaşyr kuwwatlyklarymyzdan habar berýär. Döwrümize ganat bolan şeýle ak ýollaryň Türkmenistan döwletimiz üçin sebit we halkara hyzmatdaşlygynda täze mümkinçilikleri açjakdygy bolsa şübhesizdir.

Şemşat KIÇIGULOWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygy bilen Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwründe milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklary giň gerimde ösdürilýär. Şol sanda oba hojalyk pudagyny ösdürmek, halkymyzyň bolelin durmuşda ýaşamagyny üpjün etmek, azyk bolçulygyny has-da pugtalandyrmak ugrunda amala aşyrylýan tutumly işler barha rowaçlanýar. Şu ýyl ýurdumyzda bugdaýyň 1 million 400 müň tonnadan gowragy ýygnaldy.

Hormatly Prezidentimiziň ýörite Kararlary esasynda şalynyň, gök we bakja ekinleriň önümleri, miweler hem-de ir-iýmişler bilen ilaty ýylyň dowamynda üpjün etmek meselesi hem oňyn çözülýär. Ilatyň saçaklarynda azyklyk önümleriň bolçulygynyň emele gelmegine mähriban Arkadagymyzyň «Türkmenistanda daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek hakyndaky» Karary has-da güýçli täsirini ýetirdi. Oba hojalygynda ýerleriň 99 ýyl möhlet bilen hakyky ýer eýelerine berlip ugramagy, pes netijeli daýhan birleşikleriniň ornunda netijeli işleýän daýhan hojalyklarynyň döredilmegi, şeýle hem hasylyň möçberini we hilini ýokarlandyrýan usullary düzümine alýan özgertmeleriň uly toplumynyň durmuşa geçirilmegi netijesinde ilatymyzyň saçaklarynda önüm bolçulygynyň döredilendigini ynam bilen aýdyp bilýäris. Çörek önümleri, gök önümler, bakja önümleri, öz topragymyzdan önýän önümleriň dürli görnüşleri bollugy bilen bazarlarda alyjylara yzygiderli hödürlenilip dur.

Hormatly Prezidentimiziň 2014-nji ýylda Türkmenabat şäherinde bolup geçen Türkmenistanyň Ýaşulularynyň maslahatynda: «Biz geljekde diňe pagta we galla ekmek bilen çäklenmeli däldiris. Gök we bakja önümlerini, dürli miweleri, şeýle hem beýleki oba hojalyk önümlerini öndürmegiň möçberlerini artdyrmagy hem öz öňümizde möhüm wezipe edip goýmalydyrys» diýip aýdanlarynyň bu gün hasyl bolandygyny öz durmuşymyzda görýäris. Diňe bir biziň welaýatymyzyň çäginde ýyladyşhanalaryň ýüzlerçesi guruldy. Olaryň önümleri diňe bir içerki däl, eýsem, daşarky bazarlarda hem uly islegden peýdalanýar. Öndürilen azyklyk önümlerini gaýtadan işläp, ikilenji önümleri taýýarlaýan kärhanalarymyzyň sany hem yzygiderli artýar. Olarda dünýäniň ösen innowasion tehnologiýalary ornaşdyryldy. Welaýatymyzda önümleri gaýtadan işleýän kärhanalaryň onlarçasy işleýär. Şol gaýtadan işleýän kärhanalaryň esasy wezipeleriniň biri ilatymyzy dürli görnüşli, ýokary hilli azyk önümleri bilen üpjün etmekdir.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýyly hem şowlulyklara beslenýär. Milli Liderimiziň baştutanlygynda oba-şäherlerimizde ilatyň ýaşaýşyny gowulandyrmak, oba hojalyk önümlerini gaýtadan işlemek, ilatyň saçagynda azyklyk önümleriň bolçulygyny döretmek ugrunda bitirilýän il-ýurt bähbitli işler üçin halkymyz hoşal bolýar. Bu gün hormatly Prezidentimiziň oba hojalygyny ösdürmek ugrunda edýän aladalary ýerine düşýär. Ýurdumyzy bagtyýar mekana öwürýän Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun, alyp barýan nusgalyk işleri mydama rowaç alsyn!

Aýjemal KLYÇEWA,

Türkmenabadyň Agrosenagat orta hünär okuw mekdebiniň mugallymy.

Türkmenistanyň Dokma senagaty ministrliginiň Daşoguz şäherindäki «Çeper» tikin fabriginiň ussat tikinçileri ýokary zähmet netijelerini gazanýarlar. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň başyndan bäri fabrik boýunça 11 million 400 müň manatlykdan gowrak önüm öndürilip, meýilnama 107,7 göterim berjaý edildi. Kärhanada önümçiligiň ähli görnüşleri boýunça, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, ýokary ösüş gazanyldy. Önümleriň aglaba bölegi buýurmalar esasynda taýýarlanylýar. Şu ýylyň dowamynda ýurdumyzyň senagat, gurluşyk, oba hojalygy pudaklarynyň, bilim, saglygy goraýyş, medeniýet ulgamlarynyň, şonuň ýaly-da Türkmenistanyň Serhet gullugynyň, Goranmak ministrliginiň buýurmalaryna laýyklykda öndürilen tikin önümleriniň mukdary ep-esli artdy. Häzirki wagtda fabrikde 200-e golaý görnüşli tikin önümleri öndürilýär. Bu ýerde çagalar üçin tikilýän egin-eşikler, dürli möçberdäki ýorgan-düşekler ilat arasynda ýokary islegden peýdalanýar.

«Çeper» tikin fabriginiň bölek satuw üçin täze biçüwdäki, bäsdeşlige ukyply, ýokary hilli önümleri ýurdumyzyň Dokma senagaty ministrliginiň welaýatyň çäginde ýerleşýän ýörite dükanlary arkaly ilata ýetirilýär. Şeýle ýokary önümçilik netijesini gazanmak, ýokary hilli önüm öndürmek üçin fabrige häzirki zamanyň talaplaryna laýyk gelýän tehnologiýalar ornaşdyryldy. Önümleriň hil we mukdar derejesi hemişe gözegçilikde saklanýar. Bu babatda geçirilýän önümçilik çäreleri fabrikde işleriň göwnejaý, şu günüň talabyna laýyklykda alnyp barylmagyna oňaýly şertleri döredýär.

Amanmyrat SAPAROW.

(Öz habarçymyz).

Şu hepdäniň dowamynda has takygy 2-3-nji noýabrda Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň edara binasynda ministriň orunbasary Toýly Mälikowyň ýolbaşçylygynda, ministrligiň degişli wekilleriniň, «Aşgabat gazna biržasy» ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň ýolbaşçylarynyň we degişli wekilleriniň gatnaşmagynda Koreýa Respublikasynyň «Koreýa biržasy» hem-de Özbegistan Respublikasynyň «Daşkent» Respublikan gazna biržasynyň wekilleri bilen göni wideo aragatnaşyk arkaly iş duşuşygy geçirildi.

Edil şonuň ýaly duşuşyk şu hepdede Müsür Arap Respublikasynyň «Müsür biržasynyň» wekilleri bilen hem göni wideo aragatnaşyk arkaly, Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginde geçirildi.

Işewür duşuşyklaryň esasy maksady geljegi uly bolan hyzmatdaşlygy ýola goýmak, özara peýdaly hyzmatdaşlygyň mümkin bolan ugurlaryny ara alyp maslahatlaşmakdan ybarat boldy. Işewür duşuşyklaryň dowamynda Gymmatly kagyzlar bazaryny ösdürmekde özara tejribe alyşmaga, Gazna biržalarynyň üstünlikli işlemegi üçin amatly şertleri döretmäge hem aýratyn üns berildi.

Hormatly Prezidentimiziň goldaw-hemaýatlary netijesinde Türkmenistanda maliýe edaralarynyň işini kämilleşdirmek, maliýe usullarynyň görnüşlerini giňeltmegiň hasabyna ykdysadyýetimizde maliýe serişdelerini amatly paýlamak, şeýle hem durnukly esasda uzakmöhletli maýa goýumlaryny çekmek maksady bilen, milli gymmatly kagyzlar bazaryny ösdürmek boýunça giň gerimli işler amala aşyrylýar.

«Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019-2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň» esasy wezipeleriniň biri hem bazar ykdysadyýetine tapgyrlaýyn geçmek maksady bilen paýdarlar jemgyýetlerini döretmek, gymmatly kagyzlar bazarynyň işini kämilleşdirmek babatynda anyk çäreleri durmuşa geçirmekden ybaratdyr.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly ýolbaşçylygynda Türkmenistanda gymmatly kagyzlar bazaryny ösdürmek boýunça döwlet we milli maksatnamalar kabul edildi. «Türkmenistanda gymmatly kagyzlar bazaryny ösdürmegiň 2012-2016-njy ýyllar üçin Döwlet maksatnamasy» şeýle-de 2014-nji ýylda kabul edilen «Gymmatly kagyzlar bazary hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň kabul edilmegi gymmatly kagyzlar bazaryny ösdürmekde möhüm ädim boldy. Bu hukuk namalary ýurdumyzda maliýe bazarynyň düzgünlerini we aýratynlyklaryny özünde jemleýär. 2016-njy ýylda «Aşgabat gazna biržasy» ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti esaslandyryldy. Bu maliýe ulgamy geljekde ýurdumyzyň we daşary ýurtlaryň ownuk we iri maýadarlarynyň pul serişdelerini bir ýere çekmekde uly mümkinçilikleri döreder.

Umuman iş duşuşyklary hoşniýetli we özara bähbitli ugurlar boýunça düşünişmek ýagdaýynda geçdi.

Iş duşuşyklarynyň ahyrynda Mähriban Watanymyzyň halkara giňişliginde abraý-mertebesiniň belende galmagynda ägirt uly işleri amala aşyrýan Hormatly Prezidentimiziň janynyň sag, ömrüniň uzak, alyp barýan il-ýurt bähbitli umumyadamzat ähmiýetli belent tutumly işleriniň mundan beýlägem rowaç almagy arzuw edildi.

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrligi

Garaşsyz ýurdumyzda milli ykdysadyýetimiziň ähli ulgamlarynda belent sepgitlere ýetilýär. Geçen döwürde berkarar Watanymyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmäge, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmaga gönükdirilen, hemmetaraplaýyn oýlanyşykly we anyk delillere esaslanýan maksatnamalar üstünlikli amala aşyryldy. Bäsdeşlige ukyply ykdysadyýetiň milli nusgasy döredildi.

Ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüşiniň ileri tutulýan ugurlary «Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüşiniň 2011 — 2030-njy ýyllar üçin Milli maksatnamasynda» öz beýanyny tapdy. Bu Maksatnamada halk hojalygyny öňdebaryjy tejribä, innowasion tehnologiýalara, milletiň intellektual mümkinçiliklerine daýanyp, mundan beýläk-de ösdürmek boýunça döwletiň esasy ýörelgeleri aýdyň beýan edildi. Ykdysadyýetimiziň ähli pudaklary sazlaşykly ösüş ýoluna düşüp, täze önümçilik kuwwatlyklary emele geldi. Bu bolsa ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmak bilen bir hatarda halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň ýokarlanmagyny hem şertlendirdi. Şeýlelikde, Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygy mynasyp garşylanyp, ýurdumyzyň ykdysadyýetine goýlan iri maýa goýumlaryň möçberi 200 milliard amerikan dollaryndan geçdi. Serişdeleriň 60 göterimden gowragynyň senagat pudagyny ösdürmäge gönükdirilmegi ýurdumyzda bu pudaga berilýän ünsüň ýokarydygyny görkezýär.

Daşary ykdysady syýasat — bu beýleki ýurtlar bilen ykdysady gatnaşyklary kadalaşdyrmakdan we ösdürmekden ybaratdyr. Daşary ykdysady syýasatyň netijeliligini artdyrmak üçin Türkmenistanda hyzmatdaşlyk etmek boýunça ýöriteleşdirilen hökümetara toparlar döredilýär, olaryň işi söwda-ykdysady, maýa goýum ýaly birnäçe ugurlary öz içine alýar. Häzirki döwürde Türkmenistan dünýäniň köp sanly döwleti, şol sanda Hytaý Halk Respublikasy, Türkiýe Respublikasy, Russiýa Federasiýasy, Eýran Yslam Respublikasy, Birleşen Arap Emirlikleri, Ýaponiýa, Italiýa ýaly döwletler bilen söwda-ykdysady gatnaşyklary alyp barýar. Durnukly daşary ykdysady syýasat Türkmenistana halkara derejedäki iri taslamalary durmuşa geçirmäge hem giň mümkinçilik berýär. Daşary ýurtly hyzmatdaşlara iri möçberli maýa goýum taslamalaryna, uly senagat toplumlarynyň gurluşygyna işjeň gatnaşmagy üçin oňyn şertler döredilýär.

Ykdysadyýetiň sanly ulgama geçirilmegi, ilki bilen, ykdysady işlere gatnaşyjylaryň, ýagny guramalaryň, kärhanalaryň arasyndaky hyzmatdaşlygyň depginini çaltlandyrmaga ýardam edýär. Sanly ykdysadyýet iş üpjünçiligini artdyrmaga-da şert döredýär. Sanly ulgamy ornaşdyrmak maglumatlaryň uly möçberini seljermäge we goramaga hem-de sanly marketing bilen bagly täze hünärleriň ýüze çykmagyna ýardam edýär.

Sanly ykdysadyýetiň esasy aýratynlygyny täze çözgütleri kabul etmekde, täze önümleri öndürmekde we hyzmatlary ýerine ýetirmekde sanly maglumatlaryň ähmiýetiniň ýokarlanýandygy bilen-de düşündirip bolar. Sanly gurşaw diňe bir ykdysadyýetiň täze tapgyra geçmegine däl, eýsem, her birimiziň dünýägaraýşymyzyň üýtgemegine, jemgyýetçilik aňynyň özgermegine hem öz täsirini ýetirýär.

2018-nji ýylyň noýabrynda «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy» kabul edilip, onda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň maksatlary, wezipeleri, ugurlary kesgitlenildi. Baş maksady ykdysadyýetiň pudaklarynyň sanlylaşdyrylmagyny gazanmakdan, sanly aragatnaşyk babatda oba bilen şäheriň arasyndaky tapawudy aradan aýyrmakdan ybarat bolan bu Konsepsiýa häzirki wagtda üstünlikli durmuşa geçirilýär.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe milli ykdysadyýeti diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek, ýurtda elektron senagaty kämilleşdirmek, adamyň aň-bilim maýasyna, işewürlige we maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň soňky gazananlaryna esaslanýan ösen ykdysadyýeti kemala getirmek ileri tutulýan ugur hasaplanýar. Sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyny üç tapgyrda amala aşyrmak maksat edinilýär. Onda sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça ygtyýarly edara bellenildi, şeýle-de öňde goýlan wezipeleri amala aşyrmak boýunça Pudagara topar döredildi, sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Döwlet maksatnamasy we ony amala aşyrmagyň meýilnamasy işlenilip taýýarlanyldy.

Ýurdumyzyň ykdysadyýeti bazar gatnaşyklary esasynda ösdürilýär. Bu ugruň netijeli we okgunly ösdürilmegi üçin amatly hukuk, ykdysady, maliýe we durmuş şertleri döredildi. Munuň özi salgyt ulgamynyň kämilleşdirilmeginde, eksport-import amallaryny ýerine ýetirmegiň ýönekeýleşdirilmeginde, ýeňillikli karz syýasatynda öz beýanyny tapýar.

Ýurdumyzyň ykdysady ösüşi orta hem uzak möhletleýin döwürlere niýetlenen döwlet maksatnamalary esasynda amala aşyrylýar. Häzirki döwürde Türkmenistanda elektroenergetika, nebit-himiýa senagatlaryny, maşyngurluşyk, demri gaýtadan işleýän, gurluşyk materiallaryny öndürýän desgalary, ýeňil we azyk senagatynyň kärhanalaryny öz içine alýan köp pudakly ykdysadyýet döredildi.

Türkmenistanyň kanunçylygyny halkara talaplara we ülňülere laýyk getirmek, ýurtdaky maýa goýum ýagdaýyny gowulandyrmak, maýa goýum amallaryny höweslendirýän şertleri döretmek boýunça işler giňden ýola goýulýar. Mundan başga-da, ýurdumyza Bütindünýä Söwda Guramasynyň synçysynyň derejesiniň berilmegi söwdany we telekeçiligi ösdürmäge, milli ykdysadyýetimize daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmäge, goşmaça iş orunlaryny döretmäge, ähli pudaklaryň üpjünçilik ulgamlaryny ösdürmäge täze mümkinçilikleri açýar.

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň öňüsyrasynda «Fitch Ratings» halkara agentligi tarapyndan ýurdumyza «B+durnukly» dereje berildi. Bu abraýly halkara agentlik tarapyndan Türkmenistana ilkinji gezek şeýle bahalandyrmanyň berilmegi milli ykdysadyýetimiziň durnukly we ýokary depginli ösüşiniň aýdyň subutnamasydyr. «Fitch Ratings» agentliginiň Türkmenistana beren ykdysady bahasy döwletimiziň halkara abraýyny has-da ýokarlandyrmaga, ýurdumyza çekilýän maýa goýumlaryň mukdaryny artdyrmaga we karzlaryň şertlerini ýeňilleşdirmäge, netijede Türkmenistanyň daşary ykdysady işiniň has-da ösmegine ýardam berer.

Umida SAPAROWA,

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Ykdysadyýet, maliýe we durmuş syýasaty baradaky komitetiniň agzasy.

Daşary işler ministrliginiň çärýekde bir gezek neşir edilýän «Türkmenistanyň daşary syýasaty we diplomatiýasy» atly ylmy-tejribe žurnalynyň nobatdaky sany çapdan çykdy.

Žurnalyň syn beriş makalalaryna girizilen şu ýylyň iýul aýyndan sentýabr aýy aralygyndaky döwürde ýurdumyzyň syýasy durmuşynyň wajyp wakalary şanly sene — türkmen döwletiniň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk baýramy bilen baglanyşykly boldy.

Žurnalyň daşky sahabyny “Garaşsyzlyk — bagtymyz” atly täze kitabyny elinde saklap duran hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň suraty bezeýär. Bu kitabyň neşir edilmegi iň täze taryhymyzyň şöhratly senesiniň öň ýanynda milli Liderimiziň öz halkyna sowgady boldy.

Garaşsyzlyk her bir türkmenistanly üçin mukaddes düşünjedir. Garaşsyzlyga eýe bolunmagy ýurdumyzyň öňünde köptaraply kuwwaty açmak üçin täze mümkinçilikleri döretdi. Şol mümkinçilikleriň ulanylmagy häzir ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň, halkymyzy ruhy taýdan galkyndyrmagyň, ählumumy bähbitler ugrunda giň halkara hyzmatdaşlygy ýola goýmagyň ygtybarly binýady bolup hyzmat edýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň öňe sürýän başlangyçlarynyň, şol sanda şu ýyly “Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýip yglan etmek baradaky başlangyjynyň Milletler Bileleşigi tarapyndan giň goldawa eýe bolmagy Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň dünýä derejesinde abraýynyň belentdiginiň subutnamasyna öwrüldi.

Mälim bolşy ýaly, gyzyklanma bildirýän ähli hyzmatdaşlar — iri halkara guramalar, abraýly sebit düzümleri, daşary ýurtlar bilen dostluk we özara bähbitli hyzmatdaşlyk köprülerini ýola goýýan türkmen döwleti daşary syýasy strategiýasyny ynanyşmagyň hem-de özara hormat goýmagyň mizemez ýörelgelerinde guraýar. Munuň nobatdaky subutnamasy hökmünde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň şu ýylyň 3-4-nji awgustynda döwlet sapary bilen Türkmenistanda bolan Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti Emomali Rahmon bilen geçiren gepleşikleriniň netijeli häsiýetini agzap bolar. Bu barada žurnalyň syn berilýän sanynyň makalasynda beýan edilýär.

Emomali Rahmonyň bu saparynyň Täjigistanyň Baştutany wezipesine täzeden saýlanmagyndan soňra daşary ýurda ilkinji sapary bolmagy döwletara gatnaşyklaryň däp bolan dostlukly häsiýetini aýdyň görkezdi. Şol gatnaşyklar hoşniýetli goňşuçylyk we özara düşünişmek ýörelgelerine hem-de hyzmatdaşlygy has-da pugtalandyrmaga bildirilýän ikitaraplaýyn gyzyklanmalara esaslanandyr.

Türkmen-täjik gatnaşyklarynyň netijeliligi, köp babatda, iki ýurduň hyzmatdaşlygyň esasy ugurlary we geljegi babatda özara düşünişmegi, ählumumy gün tertibiniň esasy meseleleri boýunça garaýyşlaryň, şol sanda dünýäde parahatçylygy, durnuklylygy saklamaga we goldamaga, halkara terrorçylyga garşy göreşmäge, Owganystandaky ýagdaýy kadalaşdyrmaga, durnukly energetikany we ulagy üpjün etmäge hem-de beýleki meselelere garaýyşlarynyň umumylygy bilen baglydyr.

Taraplar ýokary derejedäki nobatdaky duşuşygyň dowamynda Türkmenistanyň we Täjigistan Respublikasynyň Merkezi Aziýanyň parahat, durnukly ösmegini, dawaly ýagdaýlara ýol berilmezligini, hemme meseleleriň syýasy-diplomatik ýollar arkaly çözülmegini, özara bähbitleriň halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryna, BMG-niň Tertipnamasyna daýanmak bilen berjaý edilmegini we göz öňünde tutulmagyny üpjün edip biljek berk hem-de oňyn gurallaryň döredilmegi ugrunda çykyş edýändiklerini tassykladylar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň sanly ulgam arkaly Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisindäki çykyşynda belleýşi ýaly, dünýäniň häzirki ýagdaýy, syýasy, ykdysady, durmuş prosesleriniň häsiýeti we aýratynlyklary umumy baş maksada ýetmek ugrunda ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy, mundan beýläkki okgunly ösüşi häzirki zaman dünýä tertibiniň binýadynda goýlan hukuk we institusional esaslary saklamak üçin şertleri üpjün etmegiň bähbidine döwletleriň hem-de iri halkara guramalaryň has ysnyşykly hem-de utgaşykly gatnaşyklaryny talap edýär.

Milli Liderimiz çykyşynda Türkmenistanyň ileri tutýan garaýyşlaryny we anyk başlangyçlaryny beýan etdi. Şolaryň esasy maksady bolsa häzirki döwrüň wajyp meseleleri boýunça özara kabul ederlikli çözgütleri gözlemek üçin tagallalary birleşdirmekden hem-de tutuş dünýäde parahatçylygyň, abadançylygyň we ösüşiň bähbidine netijeli gatnaşyklary pugtalandyrmakdan ybaratdyr.

Döwlet Baştutanymyz pursatdan peýdalanyp, BMG-ä agza döwletleriň we abraýly guramalaryň wekillerini şu ýylyň dekabr aýynda — “Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň” çäklerinde Aşgabatda geçiriljek “Parahatçylyk we ynanyşmak syýasaty — halkara howpsuzlygyň, durnuklylygyň we ösüşiň binýady” atly halkara maslahata gatnaşmaga çagyrdy.

Milli Liderimiziň pikirine görä, şu ýyl başlanan ynanyşmak we medeni gatnaşyklar meselesi dünýä derejesinde üns merkezinde bolup, BMG-niň strategik gün tertibiniň hemişelik düzüm bölegine öwrülmelidir. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Merkezi Aziýada gepleşikler gurallaryny ösdürmek maksady bilen, Baş Assambleýanyň “Merkezi Aziýa sebitinde parahatçylygy, durnuklylygy we durnukly ösüşi üpjün etmek maksady bilen sebit we halkara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak” atly Kararnamasynyň taslamasyny işläp taýýarlamagy teklip etdi. Bu resminama garalmagy hem-de onuň kabul edilmegi 2021-nji ýylyň 6-njy awgustynda Hazaryň kenarynda, “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde geçirilen Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň üçünji konsultatiw duşuşygynyň jemleýji resminamasynda beýan edilen Merkezi Aziýa ýurtlarynyň halkara başlangyçlarynyň durmuşa geçirilmegine ýardam berer.

Ýeri gelende aýtsak, Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýewiň, Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparowyň, Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti Emomali Rahmonyň, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýewiň, BMG-niň Baş sekretarynyň Merkezi Aziýa boýunça ýörite wekili, BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň ýolbaşçysy Natalýa Germanyň gatnaşmagynda geçirilen ýokary derejedäki bu duşuşyk syn berilýän döwrüň esasy wakalarynyň birine öwrülip, žurnalyň sahypalarynda öz beýanyny tapdy.

Döwlet Baştutanymyz forumda eden çykyşynda Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynyň çäklerinde geçirilen ozalky mejlisleriň syýasy gatnaşyklaryň bu görnüşiniň peýdalydygyny we ýokary netijelidigini aýdyň görkezendigini belledi. Ol birek-biregi tanamaga, oňat düşünişmäge, sebit hyzmatdaşlygynyň barşy hem-de ugry barada umumy düşünjäni kemala getirmäge, Merkezi Aziýada bolup geçýän ýagdaýlara öz wagtynda we çeýe täsir etmäge, hyzmatdaşlaryň bähbitlerini nazara almak bilen, ileri tutulýan milli ugurlary ýola goýmaga ýardam edýär.

Gatnaşyklarda hoşniýetli goňşuçylygyň, birek-biregi hormatlamagyň, doganlygyň taryhy köklerine hem-de halklarymyzyň medeni-siwilizasiýa ýakynlygyna daýanylýar. Bu mäkäm binýat geljege ynamly garamaga, dürli ugurlar boýunça hyzmatdaşlygyň giň gerimli, uzak möhletleýin we durmuşa ukyply meýilnamalaryny düzmäge mümkinçilik berýär.

Makalada konsultatiw duşuşygyň çäklerinde geçirilen beýleki ähmiýetli halkara çärelere, şol sanda Merkezi Aziýanyň zenanlarynyň dialogyna, milli önümleriň halkara sergisine we ykdysady foruma uly üns berildi. Ykdysady forumyň çäklerinde Türkmenistanyň ministrlikleriniň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, döwlet we hususy kärhanalarynyň ýolbaşçylarynyň hem-de olaryň geljekki hyzmatdaşlarynyň arasynda ikitaraplaýyn duşuşyklar geçirildi.

Jemläp aýdanyňda, dostluk hem-de özara düşünişmek ýagdaýynda geçen nobatdaky konsultatiw duşuşyk sebitde parahatçylygy, durnuklylygy we rowaçlygy üpjün etmegiň bähbidine köptaraplaýyn döwletara hyzmatdaşlygy hemmetaraplaýyn giňeltmäge hem-de ösdürmäge Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň pugta syýasy erkini tassyklady.

Bu asylly maksatlar Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň işi üçin hem ugur görkeziji bolup hyzmat edýär. Bu gurama agza döwletleriň Baştutanlarynyň Geňeşiniň nobatdaky mejlisine milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow 17-nji sentýabrda hormatly myhman hökmünde gatnaşdy. Türkmen Lideriniň ýokary derejedäki bu duşuşyga çagyrylmagy hem-de döwlet Baştutanymyzyň ŞHG-niň ozalky sammitlerine hormatly myhman hökmünde ençeme gezek gatnaşmagy Watanymyzyň ýokary halkara abraýyna, parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk we deňhukukly özara bähbitli hyzmatdaşlyk ýörelgelerinde durmuşa geçirilýän ösüşlere beslenen daşary syýasatymyzyň giňden ykrar edilýändigine aýdyň şaýatlyk edýär.

Hormatly Prezidentimiz sammitde çykyş edip, ŞHG bilen gatnaşyklaryň ýurdumyz üçin halkara hyzmatdaşlyk strategiýasynyň möhüm ugrudygyny nygtady. Şol hyzmatdaşlyk daşary aragatnaşyklaryň giň çäkler boýunça hem-de düzümleýin taýdan diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilmegine ygrarly bolmaga daýanýar.

Ýurdumyz Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň parahatçylygy, ählumumy durnuklylygy we howpsuzlygy pugtalandyrmak, häzirki döwrüň wehimlerine hem-de howplaryna garşy göreşmek meselelerindäki jogapkärli garaýyşlaryna ýokary baha berýär.

Neşiriň “Türkmenistanyň Prezidentiniň halkara syýasy işjeňligi” bölüminde käbir döwletler hem-de abraýly halkara guramalar bilen gatnaşyklary ösdürmegiň esasy ugurlary we ýagdaýlary beýan edildi. Bular barada milli Liderimiziň Eýran Yslam Respublikasynyň saýlanan Prezidenti Seýed Ebrahim Raisi, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew, Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogan hem-de Ýewropa Geňeşiniň Başlygy Şarl Mişel bilen telefon arkaly geçirilen söhbetdeşlikleriniň barşynda ara alnyp maslahatlaşyldy.

BMG-niň Baş Assambleýasynyň 75-nji mejlisiniň Başlygy Wolkan Bozkyryň ýurdumyza sapary Türkmenistanyň syýasy durmuşyndaky möhüm wakalaryň biri boldy. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bilen geçirilen duşuşygyň dowamynda Türkmenistan bilen Birleşen Milletler Guramasynyň arasynda strategik esasda ýola goýulýan we giň gerimli ugurlary öz içine alýan köpýyllyk hyzmatdaşlygyň yzygiderli depgini nygtaldy. BMG Türkmenistany Merkezi Aziýadaky esasy strategik hyzmatdaşy hökmünde görýär hem-de halkara gatnaşyklarda onuň eýeleýän işjeň ornuny we başlangyçlar bilen çykyş etmek ýörelgesini goldaýar.

Türkmenistan bilen köptaraplaýyn hyzmatdaşlygyň giňeldilmegine gyzyklanma bildirýändiklerini döwlet Baştutanymyz bilen daşary ýurtlaryň ýokary derejeli beýleki myhmanlary hem, şol sanda şu ýylyň iýul aýynda sapar bilen ýurdumyza gelen Hytaý Halk Respublikasynyň daşary işler ministri Wan I, Pakistan Yslam Respublikasynyň daşary işler ministri Mahmud Kureşi dagy hem geçirilen duşuşyklaryň barşynda tassykladylar.

Türkmenistanyň Merkezi Aziýada hem-de dünýäde parahatçylygy, durnuklylygy we howpsuzlygy pugtalandyrmagyň örän möhüm ýagdaýy bolup çykyş edýän açyk, parahatçylyk söýüjilikli syýasaty dünýä jemgyýetçiligi tarapyndan doly goldanylýar. Munuň şeýledigine Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa we tutuş türkmen halkyna döwlet Baştutanlarynyň, abraýly halkara guramalaryň hem-de daşary ýurtlaryň meşhur syýasy işgärleriniň adyndan gelen köp sanly gutlaglar aýdyň şaýatlyk edýär.

Neşiriň sahypalaryndan BMG-niň Baş sekretarynyň orunbasary, BMG-niň Ženewadaky bölüminiň Baş direktory Tatýana Walowaýa hem bu ajaýyp waka mynasybetli gutlaglaryny we durnukly ösüş, rowaçlyk hem-de mundan beýläk-de asuda asmanyň üpjün edilmegi baradaky arzuwlaryny beýan etdi.

Geçen 30 ýylda Türkmenistanyň öz döwletliliginiň berk esaslaryny goýup, syýasy durnuklylygy üpjün edendigi, ykdysady we durmuş ulgamlarynda uly üstünlikleri gazanandygy nygtaldy. Bu üstünlikler halkara wehimleri hem-de meseleleri çözmäge uly goşant goşýan ýurdumyzyň mundan beýläkki ösüşiniň girewi bolup durýar.

Şunuň bilen baglylykda, geçen ýyl Türkmenistanyň başlangyjy boýunça parahatçylygyň, howpsuzlygyň we ösüşiň bähbidine Bitaraplygyň dostlary toparynyň döredilmeginiň ähmiýeti nygtaldy. Bu topar halkara syýasy ýagdaýy gowulandyrmakda, gapma-garşylyklaryň öňüni almakda, olaryň sebäplerini we netijelerini aradan aýyrmakda Bitaraplygyň ýörelgelerini iş ýüzünde ulanmak boýunça köptaraplaýyn gatnaşyklary ýola goýmak hem-de ösdürmek üçin halkara diplomatiýanyň täze guraly bolup durýar.

Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň Başlygynyň orunbasary Alekseý Owerçuk syýasy, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer we beýleki ulgamlarda özara bähbitli döwletara hyzmatdaşlygyň gazanylan derejesine ýokary baha berdi. Ol ikitaraplaýyn gatnaşyklary yzygiderli ösdürmek üçin ähli zerur şertleriň, ilkinji nobatda, syýasy erkiň, ykdysady taýdan maksadalaýyklygyň, daşary syýasatda gabat gelýän ileri tutulýan ugurlaryň, umumy medeniýetiň bardygyny belledi.

ÝHHG-niň Baş sekretary Helga Mariýa Şmid we ÝHHG-niň Aşgabatdaky merkeziniň ýolbaşçysy Jon MakGregor esasy ugurlarda Türkmenistan bilen hyzmatdaşlygyň netijelidigini bellediler.

Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça ýapon-türkmen komitetiniň başlygy, “Itochu Corporation” kompaniýasynyň dolandyryjy direktory Hiroýuki Subai Türkmenistanyň milli ykdysadyýeti senagatlaşdyrmaga we diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmäge alan ugruny göz öňünde tutup, hyzmatdaşlygyň örän uly köptaraply kuwwatyny durmuşa geçirmäge giň mümkinçilikleriň bardygyny belledi.

Üstünlikli durmuşa geçirilen bilelikdäki taslamalar taraplaryň tagallalary bilen, uzak möhletleýinlik, strategik häsiýet berlen türkmen-ýapon gatnaşyklarynyň ýokary netijelidiginden habar berýär. Durmuşa geçirilen şeýle taslamalaryň soňkularynyň hatarynda Lebap welaýatynyň Çärjew etrabynda gurlan häzirki zaman gazturbinaly elektrik stansiýasy bar.

Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň Ýerine ýetiriji komitetiniň başlygy — Ýerine ýetiriji sekretary Sergeý Lebedewiň öz makalasynda nygtaýşy ýaly, Türkmenistanda amala aşyrylýan durmuş-ykdysady taslamalar tüýs ýürekden guwanç duýgusyny döredýär.

S.Lebedew Türkmenistanyň ýolbaşçylaryna Arkalaşygyň çäklerinde netijeli hyzmatdaşlyk üçin hoşallyk bildirip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy bilen kabul edilen resminamalaryň, ilkinji nobatda, Strategik ykdysady hyzmatdaşlyk hakynda Jarnamanyň hem-de Arkalaşygyň ýurtlarynyň daşary syýasat edaralarynyň arasyndaky hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek boýunça hereketleriň Maksatnamasynyň GDA agza döwletleriň ykdysady gatnaşyklarynyň gurluşyny berkitmäge hyzmat edendigini belledi.

HHR-iň daşary işler ministriniň orunbasary Le Ýuýçen türkmen we hytaý halklarynyň arasyndaky kökleri asyrlaryň jümmüşine — Beýik Ýüpek ýoly döwürlerine uzap gidýän, däp bolan dostlukly gatnaşyklaryň ähmiýetlidigini belledi. Makalada iki ýurduň Liderleriniň ýolbaşçylygynda döwletara gatnaşyklaryň döwrüň täze röwşüne eýe bolýandygy hem-de ähli ulgamlarda ynamly ösdürilýändigi nygtalýar.

BMG-niň Baş sekretarynyň syýasy meseleler boýunça kömekçisi Miroslaw Ýença, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretary Husraw Noziri, Türki dilli döwletleriň hyzmatdaşlyk geňeşiniň Baş sekretary Bagdad Amreýew, TRASEKA Hökümetara toparynyň hemişelik sekretariatynyň Baş sekretary Aset Asawbaýew, Halkara Zähmet Guramasynyň Ýewropa we Merkezi Aziýa ýurtlary boýunça sebit direktory Haýns Koller 27-nji sentýabrda Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyny belläp geçen Türkmenistan bilen mundan beýläk-de hyzmatdaşlyk etmek üçin açylýan mümkinçilikler baradaky garaýyşlaryny žurnalyň okyjylaryna ýetirdiler.

Bilimler we talyp ýaşlar güni hem-de täze, 2021-2022-nji okuw ýylynyň başlanmagy mynasybetli milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň beren umumy sapagy, çagalaryň bagtyýar geljeginiň bähbidine ýurdumyzyň ÝUNISEF bilen hyzmatdaşlygy, Türkmenistanyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlary baradaky makalalar köp sanly okyjylar üçin uly gyzyklanma döreder.

“Diplomatik durmuşyň täzelikleri” diýen bölümde ýurdumyzyň wekiliýetleriniň agzalarynyň daşary ýurtlara hem-de dünýäniň dürli döwletleriniň we iri abraýly guramalaryň wekiliýetleriniň Türkmenistana saparlary, Daşary işler ministrlikleriniň arasyndaky geňeşmeler, bilelikdäki hökümetara toparlaryň mejlisleri, telefon arkaly söhbetdeşlikler, sanly ulgam arkaly gepleşikler, şeýle hem şu ýylyň üçünji çärýeginde geçirilen maslahatlar, ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn duşuşyklar barada yzygiderli tertipde gysgaça hasabatlar beýan edilýär.

(TDH)

Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň gurluşygyna badalga berleni ýaňy ýalydy. Gahryman Arkadagymyzyň tagallasy bilen başy başlanan sebitde iri möçberli taslamanyň — halkara derejeli döwrebap awtobanyň Aşgabat — Tejen böleginiň gurluşygy üstünlikli tamamlandy. Mälim bolşy ýaly, hormatly Prezidentimiziň Karary bilen halkara derejeli iri taslamanyň gurluşygy Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalaryna ynanyldy. Türkmen telekeçileri dünýä ülňülerine laýyk gelýän, zamanabap ýoluň birinji tapgyryny öz wagtynda we ýokary hilli amal etmegi başardylar. Awtobanyň birnäçe ugur boýunça halkara güwänamalara mynasyp bolmagy-da muny doly tassyklaýar.

«Aşgabat» menzilinden başlanýan awtoban gadymy Beýik Ýüpek ýoluny yzarlap, Ahal we Mary welaýatlarynyň üstünden geçip, ýurduň gündogaryna — Lebap welaýatyna baryp ýeter. Ol ýurdumyzyň sebitlerini öňküden-de ýakynlaşdyrar, halkara derejede dost-doganlyk gatnaşyklaryny has-da berkider. Söwda işi bilen meşgullanýan telekeçiler üçin hem bu ýoluň ähmiýeti örän uludyr. Ol türkmen harytlarynyň diňe bir içerki bazarda däl, eýsem, daşarky bazarda hem çalt we isripsiz ýerlenmegine giň mümkinçilikleri döreder.

Türkmen sährasynyň içinden geçip, 203 kilometr aralyga uzaýan, hereket zolaklarynyň 6-syndan ybarat bolan bu awtomobil ýoluny synlap, türkmen gurluşykçylarynyň ukyp-başarnygyna «Berekella!» diýýärsiň. Onda diňe bir sürüjiler hem ýolagçylar üçin däl, ýoluň ugrunda ýerleşýän oba-şäherçeleriň ýaşaýjylary üçin-de ähli amatlyklar döredilipdir. Dürli görnüşli köprüleriň, suw akabalary, öý we çöl haýwanlary, oba hojalyk tehnikalary üçin ýerastydyr ýolüsti geçelgeleriň, aragatnaşyk, wideogözegçilik, radar ulgamlarynyň, dynç alyş meýdançalarynyň, töleg terminallarynyň, ýangyç guýujy beketleriň bolmagy bu ýolda aňrybaş şertleriň üpjün edilendigini alamatlandyrýar.

Ýol, köpri gurmak pederlerimizden nusga bolup galan asylly ýörelge, sogaply işleriň biri hasaplanýar. «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgeden ugur alýan Gahryman Arkadagymyz il-ýurt bähbitli, umumadamzat ähmiýetli sogaply işleri bilen halkymyzyň bimöçber alkyşlaryna eýe bolýar. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň ajaýyp güýz gününde döwlet Baştutanymyzyň Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Aşgabat — Tejen böleginiň açylmagyna ak pata bermegi-de geljegimiziň nurana, ýollarymyzyň dowamly bolmagynyň nobatdaky güwäsidir.

Gutlymyrat JUMAMYRADOW,

Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasynyň diňleýjisi.

Halaç etrabynyň Çohpetde obasynda gurlan Beýik Saparmyrat Türkmenbaşy adyndaky nah ýüplük egirme kärhanasy Lebap welaýatynda oba ýerinde işleýän ýeke-täk iri senagat kärhanasy bolup durýar. Ösüş basgançaklary bilen ýokary göterilýän kärhana, her ýyl bolşy ýaly, bu ýyly hem üstünlikli jemlemegi maksat edinýär. 10 aýlyk meýilnamada görkezilen 9 million 414 müň manatlyga derek 43 million 971 müň manatlyk önüm öndürilip, meýilnama artygy bilen ýerine ýetirildi. Netijede, ýüplügiň 4350 tonnasy öndürilip, ösüş depgini 149.5, göterime barabar boldy.

Önümi öz wagtynda satmak hem her bir kärhana üçin esasy wezipeleriň biri bolup durýar. Bu ýerde öndürilýän NM-34/1, NM-20/1, NM-17/1, NM-27/1 we NM-14/1 tipli ýüplükleriň ähli talaplara doly laýyk gelýändigi üçin mydama hyrydary ýetik. Türkiýe, Polşa, Eýran, Ermenistan, Russiýa ýaly döwletleriň bu döwürde satyn alan ýüplükleri 28 million 802 müň manatlyk boldy. Bu bolsa ähli öndürilen önümiň 60 göterimden gowragynyň daşary ýurtlara satylandygyny görkezýär. Elbetde, şeýle guwandyryjy netijeleri gazanmak ýeňil-ýelpaý iş däl. Pagta süýümini kabul edip alan pursadyňdan başlap, tä ol ýokary hilli ýüplüge öwrülýänçä işleriň birnäçe tapgyry ýerine ýetirilýär. Biri-biri bilen berk baglanyşykly bolan şol işleriň ýerine ýetirilişine berk gözegçilik edilýär. Inžener-tehnolog Ogulsapar Jumageldiýewa, ussalar Bahtiýar Mämmedow, Akmyrat Gurbanow dagy bu babatda öz işiniň ussatlary hasaplanýar. Şular ýaly tejribeli hünärmenleriň tagallalary bilen fabrigiň içindäki ähli sehlerde ýokardan üflemek we sormak arkaly howalandyrmak, çyglylandyrmak ulgamynyň ähli kanallarynyň durky täzelenip, olar täze enjamlar bilen çalşyryldy. Munuň özi sehlerde howanyň derejesiniň üýtgewsiz bolmagyny, çyglylygyň kada görä saklanmagyny üpjün edýär. Galyberse-de, bu ýerde «Rieter-20» kysymly egriji maşynlaryň täze we has kämilleşen «Rieter-60» kysymly maşynlar bilen çalşylyp başlanmagy öndürijiligiň has-da artmagyna kömek edýär. Bu egriji maşynlary işledýän tejribeli egrijiler Mahym Mämmedowa, Parahat Döwletowa, Şeker Jumaýewa dagy özleri barada edýän aladalary üçin hormatly Prezidentimiziň adyna alkyş aýdýarlar.

Her ýylda 300 müň tonnadan gowrak «ak altyny» ösdürip, Watan harmanyna goşýan Lebap welaýatynyň zähmetkeşleri üçin mähriban Arkadagymyz 2014-nji ýylyň fewral aýynda birbada iki sany pagta egriji fabrigi açyp berdi. Türkmenabat we Seýdi şäherlerinde gurlan pamyk we pagta egriji bu fabrikler hem şu günki günde doly güýjünde işledilip, indi welaýatda öndürilýän nah ýüplügiň möçberi 30 müň tonna golaýlaýar. Geljekde ol ýene-de artdyrylar. Täze iş orunlarynyň döremegi, öndürilýän pagtanyň köp böleginiň harytlyk önüm derejesine ýetirilip, daşarky bazarlara çykarylmagy ýurdumyzyň ykdysady ösüşine oňyn täsirini ýetirýär. Şeýlelikde, türkmen dokmaçylary her ýyly mynasyp zähmet sowgatlary bilen jemlemegi başarýarlar.

Hudaýberen ABRAÝEW.

«Türkmenistan».