Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýurdumyzyň milli ykdysadyýetini diwersifikasiýalaşdyrmagyň we sanly ulgama geçmegiň wezipelerini, ösüşiň ugurlaryny anyk kesgitläp berdi. «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynyň» kabul edilmegi durnukly ösüşi üpjün etmegiň netijeli ýollarynyň birine öwrüldi. 

Jemgyýetçilik durmuşynda, maliýe işinde maglumat we sanly serişdeleriň ähmiýetiniň güýçlenmegi sanly ykdysadyýetiň kemala gelmegi bilen şertlendirilýär. Ýurdumyzda döwrebap düzümi döretmek, sanly tehnologiýalar bilen işlemek, işgärler kuwwatyny güýçlendirmek maksady bilen, ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda sanly ulgam boýunça okuwlar geçirilýär. 

Ýurdumyzda ykdysadyýetiň sanly ugurlaryny ösdürmäge gönükdirilen toplumlaýyn maksatnamalar milli ykdysady ösüşi üpjün etmekde sanly ulgamyň wajyp ornuny açyp görkezýär. «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň konsepsiýasynyň» kabul edilmegi sanly tehnologiýalaryň işjeň ulanylmagyna, ykdysadyýetiň we durmuş ulgamynyň dürli ugurlarynda netijeli peýdalanylmagyna şertleri has-da artdyrdy. Sanly hyzmatlaryň ösdürilmegi bilen durmuş pudaklarynda we maliýe ulgamynda halka edilýän hyzmatlaryň hili ýokarlanýar, nagt däl hasaplaşyklar kämilleşdirilýär, durmuş hajatlary üçin sarp edilýän harajatlar we wagt tygşytlanýar, ilatyň maglumat üpjünçiligi ösdürilýär.  

Milli ykdysadyýetimize sanly tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy halk hojalygynyň diwersifikasiýalaşdyrylmagyna, täze iş orunlarynyň we elektron hökümetiň döredilmegine, hususy ulgamdaky edaralaryň we kärhanalaryň sanly ulgama birikdirilmegine, ykdysady ösüşde durnuklylygyň gazanylmagyna uly ýardam etdi. 

«Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmaga, dünýäde at-abraýyny has-da belende götermäge gönükdirilen özgertmeleriň üstünlikli durmuşa geçirilmeginde taýsyz tagallalary edýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak, il-ýurt ähmiýetli tutumlary rowaç bolsun! 

Mähri GELDIBAÝEWA,

Türkmen döwlet maliýe institutynyň talyby.

2022-nji ýylyň 22-nji iýunynda Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň edara binasynda Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministri Muhammetgeldi Serdarowyň we ministrligiň degişli müdirlikleriniň wekilleriniň gatnaşmagynda Ýewropa Bileleşiginiň Türkmenistandaky Adatdan daşary we doly ygtyýarly ilçisi Diego Ruiz Alonzo bilen duşuşyk geçirildi.

     Duşuşygyň esasy maksady ikitaraplaýyn hyzmatdaşlyk meseleleri ara alyp maslahatlaşmakdan ybarat boldy.

Duşuşygyň başynda, ministr Muhammetgeldi Serdarow Ýewropa Bileleşiginiň Türkmenistandaky Adatdan daşary we doly ygtyýarly Ilçisi Diego Ruiz Alonzo bilen mähirli salamlaşyp, Ýewropa Bileleşiginiň we onuň ýurtlarynyň Türkmenistan üçin strategiki hyzmatdaş bolup durýandygyny we Ýewropa Bileleşigi bilen hyzmatdaşlyga uly baha berilýändigi barada belläp geçdi. Şeýle hem, taraplaryň ykdysady we işewürlik gatnaşyklarynyň ösýändigi barada belledi.

Duşuşygyň dowamynda Ilçi Alonzo Ýewropa Bileleşiginiň Türkmenistan bilen hyzmatdaşlygy giňeltmäge gyzyklanma bildirýändigini belledi. Şeýle hem, şu günki güne çenli hyzmatdaşlygyň esasan-da sebitleýin derejede alnyp barylandygyny belläp, 2 ýyl ozal Türkmenistanda Ýewropa Bileleşiginiň wekiliýetiniň açylandygyny hem nazara alyp, häzirki wagtda Türkmenistan bilen diňe bir sebitleýin derejede däl-de ikitaraplaýyn derejedäki taslamalaryň üstünde işleşmäge mümkinçilikleriň we serişdeleriň bardygy barada aýdyp geçdi. 

Şunuň bilen baglylykda, şu üç ugur boýunça taslamalaryň üstünde işleşmegi teklip etdi. 

1) Ýaşyl energiýa we durnukly ösüş;

2) Oba ýerlerini ösdürmek; (suw, oba hojalyk, durnukly ösüş maksatlary)

3) Kiçi we orta telekeçiligi goldamak.

Şeýle hem, häzirki wagtda Ýewropa Bileleşigi bilen Özbegistan Respublikasynyň arasynda bu ýurduň Bütindünýä Söwda Guramasyna agza hökmünde goşulyşmagy boýunça hyzmatdaşlygyň alnyp barylýandygy barada belledi. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň hem Bütindünýä Söwda Guramasyna agza bolup goşulyşmagy üçin Özbegistan Respublikasy bilen alnyp barylýan hyzmatdaşlyk bilen bir meňzeş usulda hyzmatdaşlyk etmegi teklip etdi. Bu hyzmatdaşlyk üçin Ýewropa Bileleşigi, Halkara Söwda Merkezi (ICT) bilen bilelikde hyzmatdaşlyk edýär. 

Soňra, Ilçi Alonzo hyzmatdaşlyk üçin türkmen tarapynyň gyzyklanma bildirýän anyk ugurlary barada sorady. 

Duşuşygyň dowamynda, Ministr Muhammetgeldi Serdarow biziň ýurdumyzyň maýa goýum, söwda we ykdysady ugurlarda ähli hyzmatdaşlyga taýýardygy barada belledi we ministrligiň Döwlet maliýesini jemleýji we ykdysady syýasaty müdirliginiň başlygy Galina Romanowa söz berdi.

Galina Romanowa öz gezeginde, taraplaryň arasynda hyzmatdaşlygy ýokarlandyrmak üçin uly mümkinçilikleriň bardygy barada belledi. Ýurdumyzda Pariž ylalaşygyndan gelip çykýan wezipeleriň ýerine ýetirilýändigi barada aýdyp geçdi. Oba hojalyk insfrastrukturasy, energiýa we suw hojalygy ulgamlarynda hyzmatdaşlygyň mümkinçiliginiň bardygy barada aýtdy. Şeýle hem, Türkmenistanyň Bütindünýä Söwda Guramasyna agza bolup goşulyşmagy boýunça alnyp barylýan işleriň çäklerinde, ýurdumyzyň hukuk binýadynyň özgerdilmegi bilen bagly taslamalar boýunça işleşmek we ýurdumyzyň hünärmenleri üçin bu ugurda okuw maslahatlarynyň guralmagynyň oňyn boljakdygy barada belledi. Şeýle hem, has anyk teklipleriň resmi ýollar arkaly beriljekdigi barada belledi.

Duşuşygyň ahyrynda,  Ministr Muhammetgeldi Serdarow Ilçi Alonzony şu ýylyň awgust aýynda Aşgabat şäherinde geçiriljek «Deňize çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar üçin ýokary derejeli halkara ulag maslahatyna» çagyrdy. 

Ýur­duň saz­la­şyk­ly ösü­şi­niň mö­hüm şer­ti bo­lan, hä­zir­ki döw­rüň ta­lap­la­ry­na la­ýyk gel­ýän ulag dü­zü­mi­niň dö­re­dil­me­gi döw­let sy­ýa­sa­ty­nyň ile­ri tu­tul­ýan ugur­la­ry­nyň bi­ri bo­lup dur­ýar. Ata Wa­ta­ny­myz bu ugur­da­ky ägirt uly müm­kin­çi­lik­ler­den ne­ti­je­li peý­da­la­nyp, ulag ul­ga­my­nyň äh­li dü­züm­le­ri­niň mad­dy-en­jam­la­ýyn bin­ýa­dy­ny top­lum­la­ýyn döw­re­bap­laş­dyr­mak bo­ýun­ça mil­li mak­sat­na­ma­la­ry dur­mu­şa ge­çir­ýär. 

Ga­dy­my dö­wür­ler­den bä­ri üstünden se­bi­tiň wa­jyp söw­da ýol­la­ry ge­çen Türk­me­nis­ta­nyň çäk taý­dan amat­ly ýer­leş­me­gi ýur­du­my­zyň dün­ýä kom­mu­ni­ka­si­ýa gi­ňiş­li­gin­dä­ki mö­hüm or­nu­ny pug­ta­lan­dyr­ýar. Tä­ze ta­ry­hy eý­ýam­da döw­le­ti­mi­ziň yk­ly­müs­ti ulag ge­çel­ge­le­ri­niň çat­ry­gy hök­mün­dä­ki de­re­je­si has-da ýo­kar­lan­dy. Soň­ky ýyl­lar­da aw­to­mo­bil ýol­la­ry­nyň mil­li ul­ga­my gi­ňel­di. Hal­ka­ra ulag gat­naw­la­ry­nyň iş­jeň­leş­di­ril­me­gi ýur­du­my­zyň se­bit­le­ri­niň ösüş dep­gi­ni­ne kuw­wat­ly iter­gi ber­di. 

Bu pu­da­gyň dü­zü­mi yzy­gi­der­li kä­mil­leş­di­ril­ýär, Türk­me­nis­ta­ny goň­şy ýurt­lar bi­len bag­la­nyş­dyr­ýan tä­ze ho­wa men­zil­le­ri we köp­rü­ler gu­rul­ýar, po­lat ýol­lar, aw­to­ban­lar çe­kil­ýär. Ulag ul­ga­my­nyň üs­ti hä­zir­ki za­man teh­ni­ka­la­ry bi­len yzy­gi­der­li ýe­ti­ril­ýär. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň mej­lis­le­rin­de bel­leý­şi ýa­ly, ýur­du­my­zyň mul­ti­mo­dal lo­gis­tik müm­kin­çi­lik­le­ri­ni mun­dan beý­läk-de iş­jeň­leş­dir­mek, hal­ka­ra üs­ta­şyr ulag gat­naw­la­ry üçin amat­ly we bäs­deş­li­ge ukyp­ly şert­le­ri dö­ret­mek ze­rur­dyr. 

Da­şa­ry ýurt­ly hyz­mat­daş­lar bi­len bi­le­lik­de, ut­ga­şyk­ly se­bit hem-de se­bi­ta­ra lo­gis­ti­ka ul­ga­my­ny dö­ret­mek, Mer­ke­zi Azi­ýa­ny we Ýew­ro­pa­ny, Ha­zar, Ga­ra deň­zi, Bal­ti­ka se­bit­le­ri­ni, Or­ta we Ýa­kyn Gün­do­gar, Gü­nor­ta we Gü­nor­ta-Gün­do­gar Azi­ýa­ny bir­leş­dir­ýän döw­le­ta­ra üs­ta­şyr ge­çel­ge­le­ri gur­mak bo­ýun­ça iri tas­la­ma­lar ama­la aşy­ryl­ýar. 

Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de ýur­du­my­zyň ýol gur­lu­şyk pu­da­gy­ny ös­dür­mek, dün­ýä­niň ösen teh­no­lo­gi­ýa­la­ry­na la­ýyk­lyk­da döw­re­bap­laş­dyr­mak hem-de onuň üs­ta­şyr ulag müm­kin­çi­lik­le­ri­ni ýo­kar­lan­dyr­mak, ýük­le­ri we ýo­lag­çy­la­ry da­şa­ma­gyň hä­zir­ki za­man ul­ga­my­ny ke­ma­la ge­tir­mek mak­sa­dy bi­len, Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti Ka­ra­ra gol çek­di. Res­mi­na­ma la­ýyk­lyk­da, Aw­to­mo­bil ýol­la­ry­nyň gur­lu­şy­gy­ny do­lan­dyr­mak ba­ra­da­ky döw­let agent­li­gi­ne Türk­men­ba­şy — Ga­ra­bo­gaz — Ga­za­gys­ta­nyň ser­he­di­ne çen­li bar­ýan aw­to­mo­bil ýo­lu­nyň ug­run­da Ga­ra­bo­gaz köl aý­la­gy­nyň üs­tün­den geç­ýän iki gat­naw­ly 2 sa­ny he­re­ket zo­la­gyn­dan yba­rat bo­lan aw­to­mo­bil köp­rü­si­niň hem-de onuň el­ti­ji ýol­la­ry­nyň tas­la­ma­sy­ny düz­mek we ola­ry gur­mak ba­ra­da Uk­rai­na­nyň “Do­rož­no­ýe stroi­telst­wo “Alt­kom” jo­gap­kär­çi­li­gi çäk­li jem­gy­ýe­ti bi­len şert­na­ma­ny bag­laş­ma­ga yg­ty­ýar be­ril­di. 

Gur­lu­şyk iş­le­ri­ne 2022-nji ýy­lyň iýul aýyn­da baş­la­mak we aw­to­mo­bil köp­rü­si­ni hem-de onuň el­ti­ji ýol­la­ry­ny 2024-nji ýy­lyň iýun aýyn­da ulan­ma­ga do­ly taý­ýar edip tab­şyr­mak bel­le­nil­di. 

Ýo­ka­ry eko­lo­gi­k we howp­suz­lyk öl­çeg­le­ri­ne la­ýyk gel­ýän amat­ly gur­şa­wy dö­ret­me­giň ýur­du­myz­da dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän gur­lu­şyk tas­la­ma­la­ry­na bil­di­ril­ýän esa­sy ta­lap­dy­gy­ny bel­le­mek ge­rek. Hut şo­nuň üçin hem tas­la­ma­lar taý­ýar­la­ny­lan­da, teh­ni­ki sel­je­riş işi­ni na­za­ra al­mak ze­rur­dyr we oňa eko­lo­gi­k nuk­daý­na­za­ryn­dan hem­me­ta­rap­la­ýyn äh­mi­ýet be­ril­me­li­dir. 

Ga­ra­bo­gaz köl aý­la­gy­nyň üs­tün­den gu­rul­jak tä­ze köp­ri Türk­me­nis­tan — Ga­za­gys­tan hal­ka­ra ulag ge­çel­ge­si­niň wa­jyp in­že­ner­çi­lik des­ga­sy­na öw­rü­ler. Aş­ga­bat — Türk­men­ba­şy ýo­ka­ry tiz­lik­li aw­to­mo­bil ýo­lu­na bi­rik­di­ril­ýän de­giş­li des­ga el­ti­ji ýo­luň döw­re­bap­laş­dy­ryl­ma­gy ýur­du­my­zyň ulag ul­ga­my­nyň ge­çi­ri­ji­lik uky­by­ny has-da art­dy­rar we lo­gis­tik hyz­mat­la­ryň hi­li­ni ýo­kar­lan­dy­rar, wag­ty­ tyg­şyt­lar. Şeý­le hem goň­şy döw­let­ler bi­len hal­ka­ra üs­ta­şyr ulag we söw­da-yk­dy­sa­dy gat­na­şyk­la­ryň gi­ňel­dil­me­gi­ne müm­kin­çi­lik be­rer. 

Öň­de­ba­ry­jy tej­ri­bä­ni hem-de in­no­wa­si­on teh­no­lo­gi­ýa­la­ry peý­da­lan­mak bu tas­la­ma dur­mu­şa ge­çi­ri­len­de esa­sy ta­lap­dyr. 

Mä­lim bol­şy ýa­ly, Uk­rai­na­nyň iri “Do­rož­no­ýe stroi­telst­wo “Alt­kom” jo­gap­kär­çi­li­gi çäk­li jem­gy­ýe­ti ulag dü­zü­mi­ni ös­dür­mek bo­ýun­ça mö­hüm tas­la­ma­la­ry ýe­ri­ne ýe­tir­mek­de Türk­me­nis­ta­nyň ozal­dan gel­ýän hyz­mat­daş­la­ry­nyň bi­ri bo­lup dur­ýar. Bi­le­lik­dä­ki tas­la­ma­la­ryň ha­ta­ryn­da Le­bap we­la­ýa­tyn­da ulag-kom­mu­ni­ka­si­ýa dü­zü­mi­ne de­giş­li bir­nä­çe mö­hüm des­ga­lar, Türk­me­na­bat şä­he­rin­dä­ki tä­ze Hal­ka­ra ho­wa men­zi­li, Türk­me­na­bat bi­len Fa­ra­byň ara­ly­gyn­da­ky Amy­der­ýa­nyň üs­tün­den geç­ýän de­mir ýol we aw­to­mo­bil köp­rü­le­ri hem-de beý­le­ki­ler bar. 

Döw­le­ta­ra üs­ta­şyr ge­çel­ge­le­ri­ň dö­re­dil­me­gi Be­ýik Ýü­pek ýo­lu­nyň gaý­ta­dan di­kel­dil­me­gin­de, Ýew­ra­zi­ýa yk­dy­sa­dy zo­lak­la­rynyň bag­la­nyş­dy­ryl­ma­gyn­da aý­ra­tyn äh­mi­ýet­li­dir. Ýew­ra­zi­ýa yk­dy­sa­dy zo­lak­la­rynyň bi­rik­di­ril­me­gi Azi­ýa-Ýu­waş um­many se­bi­ti­niň ýurt­la­ry­na çyk­mak üçin ze­rur bo­lup dur­ýar. 

Tä­ze dü­züm­le­ýin des­ga­nyň gu­rul­ma­gy tu­tuş dün­ýä­de ýük gat­naw­la­ry bi­len meş­gul­lan­ýan lo­gis­ti­ka gu­ra­ma­la­ry bi­len ne­ti­je­li gat­na­şyk­la­ryň ös­dü­ril­me­gi­ni şert­len­di­rer. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, ulag­la­ryň äh­li gör­nüş­le­ri­niň mad­dy-en­jam­la­ýyn bin­ýa­dy­ny top­lum­la­ýyn döw­re­bap­laş­dyr­mak bo­ýun­ça mil­li mak­sat­na­ma­lar üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Şu nuk­daý­na­zar­dan, köp­ri­niň we oňa bar­ýan ýo­luň gu­rul­ma­gy taý­ýar önüm­le­ri aw­tou­lag bi­len da­şa­mak­da we Ga­ra­bo­ga­zyň ägirt uly baý­lyk­la­ry­ny öz­leş­dir­mek­de wa­jyp­dyr.  

Ga­ra­bo­gaz köl aý­la­gy dün­ýä­de seý­rek duş gel­ýän kün­jek­le­riň bi­ri­dir. Bu ýer­de sul­fat nat­ri­si­niň, beý­le­ki gym­mat­ly mi­ne­ral­la­ryň te­bi­gy şert­ler­de kris­tal­laş­ma­sy bo­lup geç­ýär we ol se­na­gat de­re­je­sin­de al­nyp ba­ryl­ýar. Bu önüm­ler aý­na, ka­gyz, sin­te­ti­ki ýu­wu­jy se­riş­de­ler, zy­ýan­syz­lan­dy­ry­jy­lar, de­ri, de­mir, hi­mi­ýa, dok­ma, gur­lu­şyk se­na­ga­ty­nyň önüm­çi­lik­le­rin­de, oba ho­ja­ly­gyn­da giň­den peý­da­la­nyl­ýar. 

Bal­kan we­la­ýa­tyn­da mi­ne­ral we çig mal se­riş­de­le­ri­ni se­na­gat taý­dan öz­leş­dir­mek üçin hä­zir­ki za­man gaý­ta­dan iş­le­ýän top­lum­lar dö­re­dil­ýär. “Ga­ra­bo­gaz­kar­ba­mid” kär­ha­na­sy­nyň gur­lu­şy­gy mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­zi se­na­gat­laş­dyr­ma­gyň, kö­pu­gur­ly esas­da ös­dür­me­giň ýo­lun­da mö­hüm ädi­me we gaz­hi­mi­ýa pu­da­gy­ny ös­dür­mek­de äh­mi­ýet­li tap­gy­ra öw­rül­di. 

Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz aý­la­gyň hi­mi­ki gor­la­ry­ny, te­bi­gy aý­ra­tyn­lyk­la­ry­ny yl­my esas­da öw­ren­me­giň, alym­la­ryň ugur­daş dü­züm­le­riň hü­när­men­le­ri bi­len de­giş­li iş­le­ri ge­çir­mek­le­ri­niň ze­rur­dy­gy­na bir­nä­çe ge­zek ün­si çek­di. 

Ýur­du­myz­da Wa­ta­ny­my­zyň yk­ly­myň söw­da ýol­la­ry­nyň çat­ry­gyn­da eýe­le­ýän or­nu­nyň pug­ta­lan­ma­gy­ny şert­len­dir­ýän döw­re­bap we ýo­ka­ry ne­ti­je­li ulag dü­zü­mi­ni dö­ret­mek­de ägirt uly äh­mi­ýe­ti bo­lan çyl­şy­rym­ly in­že­ner­çi­lik des­ga­la­rynyň on­lar­ça­sy gu­rul­ýar. Bu ugur­da dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän tas­la­ma­la­ryň ha­ta­ryn­da hä­zir­ki za­man köp­rü­le­riniň gur­lu­şy­gy bar. Şol se­bäp­li hem köp­ri gur­lu­şy­gyn­da dün­ýä tej­ri­be­si Ar­ka­dag­ly Ser­da­ry­my­zyň aý­ra­tyn üns mer­ke­zin­de sak­lan­ýar hem-de döw­let Baş­tu­ta­ny­myz ulag-kom­mu­ni­ka­si­ýa ul­ga­myn­da öň­de­ba­ry­jy iş­läp taý­ýar­la­ma­la­ry öw­ren­me­giň, iş tej­ri­be­si­ne or­naş­dyr­ma­gyň mö­hüm­di­gi­ni nyg­ta­ýar. 

Bar bo­lan aw­to­mo­bil ýol­la­ry­ny döw­re­bap­laş­dyr­mak we tä­ze ulag ýol­la­ry­ny gur­mak bo­ýun­ça iri tas­la­ma­la­ryň dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi döw­le­ti­mi­ziň saý­lap alan pa­ra­hat­çy­lyk sö­ýü­ji­likli da­şa­ry sy­ýa­sat ug­ru­na yg­rar­ly­dy­gy­ny, şeý­le hem ulag-lo­gis­ti­ka dü­zü­mi­ni kö­pu­gur­ly esas­da ös­dür­mek bo­ýun­ça ägirt uly iş­le­riň dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän­di­gi­ni gör­kez­ýär. 

Bu ugur­da­ky bar bo­lan öza­ra gat­na­şyk­la­ryň iş­jeň­leş­di­ril­me­gi­ne döw­le­ta­ra söw­da-yk­dy­sa­dy we me­de­ni-yn­san­per­wer hyz­mat­daş­ly­gyň ös­dü­ril­me­gin­e Türk­me­nis­ta­nyň dün­ýä jem­gy­ýet­çi­li­gi ta­ra­pyn­dan giň gol­da­wa eýe bo­lan dö­re­di­ji­lik­li baş­lan­gyç­la­ry gö­nük­di­ri­len­dir. Be­ýik Ýü­pek ýo­lu­ny di­kelt­mek bo­ýun­ça ýur­du­myz­da ama­la aşy­ryl­ýan tas­la­ma­lar Ha­zar se­bi­ti­niň dün­ýä ho­ja­lyk gat­na­şyk­la­ry­na go­şu­lyş­ma­gy­ny şert­len­dir­ýär hem-de bu ugur­da hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gy­ ös­dür­mek üçin tä­ze müm­kin­çi­lik­le­ri aç­ýar. 

Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, Ha­zar deň­zin­de eko­lo­gi­k taý­dan yg­ty­bar­ly go­rag ul­ga­my­ny dö­ret­mek me­se­le­le­ri­ne mö­hüm üns be­ril­ýär. Şun­da bu se­bit­de tä­ze gu­rul­ýan kär­ha­na­la­ryň, se­na­gat des­ga­la­ry­nyň gur­lu­şyk­la­ry te­bi­ga­ty go­ra­mak bo­ýun­ça yk­rar edi­len ta­lap­la­ra do­ly la­ýyk gel­me­li­dir. 

“Açyk ga­py­lar” we hoş­ni­ýet­li goň­şu­çy­lyk sy­ýa­sa­ty­ny dur­mu­şa ge­çir­ýän ýur­du­myz se­bit we dün­ýä döw­let­le­ri üçin köp ­şa­ha­ly üs­ta­şyr ulag ge­çel­ge­le­ri­ dö­red­ýär hem-de tä­ze köp­ri mul­ti­mo­dal ul­ga­myň mö­hüm bö­le­gi bo­lar. 

Bu ugur­da yzy­gi­der­li çä­re­le­ri dur­mu­şa ge­çir­ýän Türk­me­nis­tan se­bit­le­ýin we äh­lu­mu­my gün ter­ti­bi­niň mö­hüm me­se­le­le­ri­ni ýe­ri­ne ýe­tir­mek­de, Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry­na ýet­mek­de äh­mi­ýet­li çöz­güt­le­ri ka­bul et­mek bo­ýun­ça umu­my ta­gal­la­la­ra ägirt uly go­şant goş­ýar. 

Se­bi­ta­ra we hal­ka­ra ulag dü­zü­mi­niň mö­hüm bö­le­gi­ne öw­rü­len Ga­za­gys­tan — Türk­me­nis­tan — Eý­ran hal­ka­ra de­mir ýo­lu­nyň gur­lu­şy­gy goň­şy döw­let­le­riň ta­gal­la­la­ry­nyň üs­tün­lik­li ut­gaş­dy­ryl­ýan­dy­gy­nyň no­bat­da­ky be­ýa­ny­dyr. 

Hal­ka­ra öl­çeg­le­re la­ýyk gel­ýän kö­pu­gur­ly aw­to­ban­la­ryň gur­lu­şy­gy­nyň ýo­ka­ry dep­gin­ler­de al­nyp ba­ryl­ýan­dy­gy­ny bel­le­me­li. Bu ýol Türk­me­nis­ta­nyň çäk­le­rin­den äh­li ugur­lar bo­ýun­ça ge­çip, ýur­du­my­zyň De­mir­ga­zyk — Gü­nor­ta, Gün­do­gar — Gün­ba­tar ugur­la­ry bo­ýun­ça yg­ty­bar­ly ulag ge­çel­ge­le­ri­ni üp­jün eder. Oba ýol­la­ry­nyň ös­dü­ril­me­gi­ne, ýük we ýo­lag­çy gat­nad­ýan aw­to­mo­bil dü­züm­le­ri­niň teh­ni­ki taý­dan döw­re­bap­laş­dy­ryl­ma­gy­na mö­hüm üns be­ril­ýär. 

Türk­me­nis­tan­da äh­li ulag ýol­la­ry­nyň do­ly döw­re­bap­laş­dy­ryl­jak, tä­ze köp­rü­le­riň, äh­li ze­rur dü­zü­mi bo­lan ýo­ka­ry tiz­lik­li aw­to­ban­la­ryň gu­rul­jak wag­ty in­di daş­da däl. Şun­da trans­mil­li aw­to­mo­bil ýol­la­rynyň gur­lu­şy­gyn­da hal­ka­ra ül­ňü­le­ri­ň ber­jaý edil­me­gi mö­hüm ta­lap bo­lup dur­ýar. 

Hä­zir­ki dö­wür­de ýur­du­my­zyň aw­to­mo­bil, de­mir ýol, ho­wa we de­ňiz ýol­la­ry dü­züm­le­ri mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­zi ös­dür­mek, onuň eks­port müm­kin­çi­lik­le­ri­ni ama­la aşyr­mak, hal­ka­ra gat­na­şyk­la­ry iş­jeň­leş­dir­mek üçin ze­rur bo­lan dur­muş-yk­dy­sa­dy şert­le­riň dö­re­dil­me­gi­ni üp­jün ed­ýär. 

Ulag pu­da­gy­ny kä­mil­leş­dir­mek mak­sa­dy bi­len, ýur­du­myz­da ýaý­baň­lan­dy­ry­lan giň möç­ber­li iş­ler adam hak­da­ky ala­da­nyň, hal­ky­my­zyň aba­dan­çy­lyk de­re­je­si­niň ýo­kar­lan­ma­gy­nyň esa­sy­ny düz­ýär. Bu ugur­daky iş­ler hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowyň baş­tu­tan­ly­gyn­da Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de al­nyp ba­ryl­ýan we geljegi na­zar­la­ýan döw­let sy­ýa­sa­ty­nyň mö­hüm ugur­la­ry­nyň bi­ri bo­lup dur­ýar. 

(TDH)

Ga­dyr­ly Me­de­ni­ýet hep­de­li­gi­ne gat­na­şy­jy­lar!
Hor­mat­ly wa­tan­daş­lar! 

Si­zi «Hal­kyň Ar­ka­dag­ly za­ma­na­sy» ýy­lyn­da Ma­ry we­la­ýa­tyn­da ge­çi­ril­ýän Me­de­ni­ýet hep­de­li­gi­niň da­ba­ra­ly açyl­ma­gy bi­len tüýs ýü­rek­den gut­la­ýa­ryn. Si­ze berk jan sag­ly­k, maş­ga­la aba­dan­çy­ly­gy­ny, dö­re­di­ji­lik iş­le­ri­ňiz­de uly üs­tün­lik­le­ri ar­zuw ed­ýä­rin. 

Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de ynam­ly öňe bar­ýan Ga­raş­syz, he­mi­şe­lik Bi­ta­rap Türk­me­nis­tan äh­li ugur­lar­da uly sep­git­le­ri eýe­le­ýär, eziz Wa­ta­ny­my­zyň hal­ka­ra ab­ra­ýy hem bar­ha ýo­kar­lan­ýar. 

Hä­zir­ki dö­wür­de döw­let­li Di­ýa­ry­my­zyň äh­li ul­gam­la­ry­ny saz­la­şyk­ly ös­dür­mek, ýur­du­myz­da se­na­gat-önüm­çi­lik top­lum­la­ry­ny, me­de­ni-dur­muş mak­sat­ly bi­na­la­ry gur­mak, tä­ze iş orun­la­ry­ny dö­ret­mek, äh­li pu­dak­la­ra san­ly ul­ga­my or­naş­dyr­mak, ag­zy­bir hal­ky­my­zyň ýa­şa­ýyş-dur­muş de­re­je­si­ni düýp­li ýo­kar­lan­dyr­mak ug­run­da giň ge­rim­li mak­sat­na­ma­lar üs­tün­lik­li ama­la aşy­ryl­ýar. Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz ta­ra­pyn­dan ba­şy baş­la­nan bu döw­let­li iş­ler hal­kyň bag­ty­ýar dur­mu­şy­na, ýur­duň gül­läp ös­me­gi­ne gö­nük­di­ri­len­dir. Bu tu­tum­ly iş­ler «Wa­tan di­ňe hal­ky bi­len Wa­tan­dyr! Döw­let di­ňe hal­ky bi­len döw­let­dir!» di­ýen şy­ga­ry­myz­dan ge­lip çyk­ýan be­lent mak­sat­la­ry­my­zyň bar­ha ro­waç­lan­ýan­dy­gy­nyň aý­dyň su­but­na­ma­sy­dyr. 

Ma­ry we­la­ýa­tyn­da ge­çi­ril­ýän Me­de­ni­ýet hep­de­li­gi­niň öňü­sy­ra­syn­da we­la­ýa­tyň çä­gin­de me­de­ni-dur­muş we önüm­çi­lik mak­sat­ly des­ga­la­ryň da­ba­ra­ly açy­lyp ulan­ma­ga be­ril­me­gi hem hal­ky­my­zyň toý­la­ry­nyň toý­la­ra ulaş­ýan­dy­gy­ny ala­mat­lan­dyr­ýar. Bu açy­lyş da­ba­ra­la­ry iri me­de­ni çä­rä­niň şat­lyk-şow­hu­ny­ny has-da art­dy­ryp, wa­tan­daş­la­ry­my­zy be­ýik iş­le­re ruh­lan­dyr­ýar. 

 Ga­dyr­ly me­de­ni­ýet we sun­gat iş­gär­le­ri! 

Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de dö­re­di­ji­lik iş­gär­le­ri­mi­ziň çek­ýän asyl­ly zäh­me­ti­ne biz uly hor­mat goý­ýa­rys. Ola­ryň kä­mil, döw­re­bap eser­le­ri dö­ret­mek­le­ri, my­na­syp dur­muş­da ýa­şa­mak­la­ry we dö­re­di­ji­lik­li iş­le­mek­le­ri üçin äh­li şert­le­ri dö­red­ýä­ris. 

Şu ýyl onun­jy ge­zek ge­çi­ril­ýän Me­de­ni­ýet hep­de­li­gi ýur­du­my­zyň me­de­ni­ýet ul­ga­my­ny tä­ze ösüş­le­re bes­le­ýän, eziz Wa­ta­ny­my­zyň dö­re­di­ji­lik kuw­wa­ty­ny has-da art­dyr­ýan öz­bo­luş­ly sun­gat baý­ra­my­dyr. 

Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň hal­ky­my­za ser­paý be­ren bu sun­gat baý­ra­my me­de­ni­ýet we sun­gat, dö­re­di­ji­lik iş­gär­le­ri­ni yl­ham dün­ýä­si­ne ga­nat­lan­dyr­ýar, tä­ze, kä­mil eser­le­ri dö­ret­mä­ge ruh­lan­dyr­ýar. Me­de­ni­ýet hep­de­li­gi­niň do­wa­myn­da gu­ral­jak me­de­ni-köp­çü­lik­le­ýin çä­re­le­riň her bi­ri ýur­du­my­zyň me­de­ni­ýet eda­ra­la­ry­nyň alyp bar­ýan iş­le­ri­ni kä­mil­leş­dir­mek­de, sun­gat us­sat­la­ry­nyň öza­ra tej­ri­be alyş­mak­la­ryn­da, ila­tyň me­de­ni aň-bi­lim de­re­je­si­ni ýo­kar­lan­dyr­mak­da, bu ul­gam­da­ky ösüş­le­ri­mi­zi giň­den wa­gyz et­mek­de mö­hüm äh­mi­ýe­te eýe bo­lar. 

ÝU­NES­KO-nyň sa­na­wy­na gi­ri­zi­len gym­mat­lyk­la­ry­my­zy wa­gyz et­mek, mu­zeý­le­riň iş tej­ri­be­si­ni öw­ren­mek, öz­leş­dir­mek, öý mu­zeý­le­ri­niň işi­ni kä­mil­leş­dir­mek, mil­li ta­ry­hy-me­de­ni mi­ra­sy­my­zy aýap sak­la­mak, oba me­de­ni­ýet öý­le­ri­niň işi­ni döw­re­bap­laş­dyr­mak, tans we folk­lor sun­ga­ty­nyň ga­dy­my nus­ga­la­ry­ny di­kelt­mek, teatr sun­ga­ty­nyň tä­ze eser­le­ri­ni dö­ret­mek bo­ýun­ça ge­çi­ril­jek mas­la­hat­lar, ser­gi­ler, tä­ze film­le­riň gör­ke­zi­liş­le­ri, dö­re­di­ji­lik to­par­la­ry­nyň kon­sert­le­ri Me­de­ni­ýet hep­de­li­gi­ni ýat­dan çyk­ma­jak wa­ka­la­ra bes­lär. 

Ýur­du­my­zyň şa­hyr­la­ry­nyň gat­naş­ma­gyn­da ge­çi­ril­jek şyg­ry­ýet ag­şam­la­ry, çe­per goş­gy oka­ýyş­la­r bol­sa türk­men ede­bi­ýa­ty­ny döw­re­bap eser­ler bi­len has-da baý­laş­dy­rar. 

Türk­men hal­ky­nyň şöh­rat­ly ta­ry­hyn­da aý­ra­tyn or­ny eýe­le­ýän ga­dy­my Ma­ry top­ra­gyn­da ta­ry­hy-me­de­ni ýa­dy­gär­lik­le­ri­mi­ziň, mil­li gym­mat­lyk­la­ry­my­zyň, te­bi­gy tä­sin­lik­le­ri­mi­ziň en­çe­me­si ýer­leş­ýär. ÝU­NES­KO-nyň Bü­tin­dün­ýä me­de­ni mi­ra­sy­nyň sa­na­wy­na gi­ri­zi­len «Ga­dy­my Merw» ta­ry­hy-me­de­ni döw­let go­rag­ha­na­sy­nyň çä­gin­dä­ki, şeý­le hem Go­ňur­de­pe, Daň­da­na­kan we beý­le­ki bir­nä­çe ta­ry­hy ýa­dy­gär­lik­ler me­de­ni gym­mat­lyk­la­ry­my­zyň, mil­li mi­ra­sy­my­zyň gen­ji-ha­zy­na­la­ry­dyr. 

Bar­bat Mer­we­zi, Ab­dyl­la ibn Mü­bä­rek Mer­we­zi, Şem­sed­din Mer­we­zi ýa­ly alym­la­ryň we akyl­dar­la­ryň, şeý­le hem Ma­hes­ti, Mu­ez­zi, Mol­la­ne­pes ýa­ly şa­hyr­la­ryň, sa­zyň pi­ri Ba­ba Gam­ma­ryň ýa­şap ge­çen Ma­ry top­ra­gy ga­dy­my dö­wür­ler­den bä­ri yl­myň, ede­bi­ýa­tyň, sun­ga­tyň ösen ýe­ri hök­mün­de giň­den meş­hur­dyr. Ola­ryň baý ede­bi mi­ra­sy ýaş ne­sil­le­riň kal­byn­da ata-ba­ba­la­ry­myz­dan şu gün­le­re ge­lip ýe­ten ga­dy­my gym­mat­lyk­la­ry­my­za söý­gi dö­ret­mek­de, buý­sanç­ly ta­ry­hy­my­zy giň­den wa­gyz et­mek­de aý­ra­tyn äh­mi­ýet­li­dir. 

 Hor­mat­ly me­de­ni­ýet we sun­gat iş­gär­le­ri!
Ga­dyr­ly Me­de­ni­ýet hep­de­li­gi­ne gat­na­şy­jy­lar! 

Si­zi Ma­ry we­la­ýa­tyn­da Me­de­ni­ýet hep­de­li­gi­niň da­ba­ra­ly açyl­ma­gy bi­len ýe­ne-de bir ge­zek tüýs ýü­rek­den gut­la­ýa­ryn. Bu sun­gat baý­ra­my­na gat­na­şy­jy­la­ra berk jan sag­lyk, uzak ömür we dö­re­di­ji­lik üs­tün­lik­le­ri­ni ar­zuw ed­ýä­rin. 

Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti Ser­dar BERDIMUHAMEDOW.

Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de ýur­du­myz ro­waç­lyk­la­ra bes­len­ýär. Be­ýik ösüş­le­riň ýo­lun­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­tu­tan­ly­gyn­da al­nyp ba­ryl­ýan giň ge­rim­li, ne­ti­je­li iş­ler hal­ky­my­zyň bag­ty­ýar­ly­gy­na, ýur­duň mun­dan beý­läk hem gül­läp ös­me­gi­ne gö­nük­di­ri­len­dir. «Hal­kyň Ar­ka­dag­ly za­ma­na­sy» diý­lip at­lan­dy­ry­lan şöh­rat­ly ýy­ly­my­zyň her bir gü­ni toý-baý­ra­ma, şan­ly wa­ka­la­ra bes­len­ýär. Bu ha­ky­kat aja­ýyp döw­rü­miz­de dur­mu­şa or­naş­dy­ryl­ýan be­ýik iş­ler­den ha­bar ber­ýär. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ýur­du­my­zyň we­la­ýat­la­ry­na sa­par­la­ry­nyň üs­tün­lik­li bol­ma­gy, bu ýer­ler­de il­deş­le­ri­miz bi­len du­şuş­ma­gy halk bäh­bit­li iş­le­riň örän ýo­ka­ry­dy­gy­ny aý­dyň be­ýan ed­ýär. Ýa­ňy-ýa­kyn­da bol­sa hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň Ma­ry we­la­ýa­ty­na toý sa­pa­ry üs­tün­lik­li geç­di.  

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­tu­tan­ly­gyn­da ýur­du­my­zyň äh­li we­la­ýat­la­ryn­da birnäçe taslamalar üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. Iň döw­re­bap we ýo­ka­ry teh­no­lo­gi­ýa­ly des­ga­lar, dur­muş-me­de­ni mak­sat­ly bi­na­lar gur­lup ulan­ma­ga be­ril­ýär. Şo­nuň üçin hem ýur­du­my­zyň äh­li we­la­ýat­la­ry, şä­her­le­ri ta­nal­maz de­re­je­de öz­ger­ýär. Ar­ka­dag­ly Ser­da­ry­my­zyň taý­syz ta­gal­la­la­ry ne­ti­je­sin­de, gül­läp ös­ýän ýur­du­myz­da al­nyp ba­ryl­ýan gur­lu­şyk­lar bi­ziň her bir gü­nü­mi­ziň ro­waç­lyk­la­ra bes­len­ýän­di­gi­niň aý­dyň be­ýa­ny bo­lup ta­ry­ha gir­ýär. Ýa­kyn­da Ma­ry we­la­ýa­tyn­da «Türk­me­niň ak öýi» bi­na­sy­nyň ýa­nyn­da köp­çü­lik­le­ýin çä­re­le­ri ge­çir­mä­ge ni­ýet­le­nen tä­ze bi­na ulan­ma­ga be­ril­di. Şeý­le hem Ma­ry we­la­ýa­ty­nyň Ýo­lö­ten et­ra­byn­da önüm­çi­lik mak­sat­ly tä­ze des­ga­nyň açy­lyş da­ba­ra­sy bol­dy. Bu­la­ryň hem­me­si we­la­ýa­tyň uly üs­tün­lik­ler bi­len ös­dü­ril­ýän­di­gi­ni aý­dyň be­ýan ed­ýär.  

Ba­şy­my­zyň tä­ji, göz­le­ri­mi­ziň röw­şe­ni ata Wa­ta­ny­myz­da eýe­len­ýän şeý­le ýo­ka­ry sep­git­ler, ga­za­nyl­ýan üs­tün­lik­ler, il­kin­ji no­bat­da, hal­ky­my­zyň ag­zy­bir­li­gi­niň, je­bis­li­gi­niň, asyl­ly ýol-ýö­rel­ge­leri­niň bar­ha ro­waç­lan­ýan­dy­gy­nyň ny­şa­ny­dyr. Ag­zy­bir­lik ýö­rel­ge­si ýur­du­myz­da döw­let sy­ýa­sa­ty­nyň iň bir ile­ri tu­tul­ýan ug­ry bo­lup dur­ýar. Äh­li üs­tün­lik­le­ri­mi­ziň we ro­waç­lyk­la­ry­my­zyň se­re­si bo­lan bu mu­kad­des ýö­rel­gä­niň Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de has-da ös­dü­ril­ýän­di­gi­ni gör­mek her bir türk­me­nis­tan­ly üçin diý­seň gu­wan­dy­ry­jy­dyr.  

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ta­gal­la­sy ne­ti­je­sin­de, ýur­du­my­zyň ösü­şi has-da ro­waç­lan­ýar. Gu­rul­ýan be­ýik bi­na­lary, ula­nyl­ma­ga be­ril­ýän tä­ze ýa­şa­ýyş jaý­la­ryny bu gün­ki gün­de Wa­ta­ny­my­zyň äh­li kün­je­gin­de gör­mek bol­ýar. Mu­nuň özi ýur­du­my­zyň ösü­şi­niň, yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň mä­käm­di­gi­niň ala­ma­ty­dyr. Şeý­le hem yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň hal­ky­my­zyň aba­dan dur­mu­şy­na, asu­da­ly­gy­na, bag­ty­ýar­ly­gy­na gö­nük­di­ri­len­di­gi­ni buý­sanç bi­len bel­lä­si­miz gel­ýär. Ýur­du­myz­da dö­re­di­ji­lik­li zäh­met çek­mä­ge, kä­mil we wa­tan­sö­ýü­ji ýaş nes­li ter­bi­ýe­läp ýe­tiş­dir­mä­ge äh­li müm­kin­çi­lik­ler dö­re­dil­ýär. 

Bu gün­ki gün eziz Di­ýa­ry­myz yk­dy­sa­dy we se­na­gat taý­dan ýo­ka­ry ösüş­le­re eýe bol­ýan döw­let hök­mün­de giň­den ta­nal­ýar. Hor­mat­ly  

Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­tu­tan­ly­gyn­da mäh­ri­ban Wa­ta­ny­my­zyň yk­dy­sa­dy kuw­wa­ty­nyň yzy­gi­der­li art­ma­gyn­da, döw­le­ti­mi­ziň dün­ýä­niň yk­dy­sa­dy, se­na­gat taý­dan ösen ýurt­la­ry­nyň bi­ri hök­mün­de giň­den ta­nal­ma­gyn­da ägirt uly iş­le­riň ama­la aşy­ryl­ýan­dy­gy aý­ra­tyn bel­len­mä­ge my­na­syp­dyr. Ýur­du­my­zyň be­ýik ösüş­le­ri bi­ziň her bi­ri­mi­zi gu­wan­dyr­ýar, buý­san­dyr­ýar.  

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Ber­di­mu­ha­me­do­wyň pa­ra­sat­ly baş­tu­tan­ly­gyn­da ga­za­nyl­ýan şeý­le ösüş­ler, gu­rul­ýan be­ýik bi­na­lar, tä­ze döw­re­bap des­ga­lar, ýa­şa­ýyş jaý­la­ry yk­dy­sa­dy ösü­şi­mi­ziň örän ýo­ka­ry­dy­gy­nyň gör­ke­zi­ji­si­dir. Şeý­le ösüş­le­riň hem­me­si hal­ky­my­zyň bag­ty­ýar dur­mu­şy­ny üp­jün et­mek üçin gö­nük­di­ri­len­dir. Ga­raş­syz, he­mi­şe­lik Bi­ta­rap Türk­me­nis­tan­da ada­myň bag­ty­ýar dur­mu­şyny, hal­kyň aba­dan­çy­ly­gyny üpjün etmek baş we­zi­pe­le­riň bi­ri­dir. Şu nuk­daý­na­zar­dan «Hal­kyň Ar­ka­dag­ly za­ma­na­sy» ýy­ly­myz­da be­ýik iş­ler ama­la aşy­ryl­ýar. 

Gur­ýan, dö­red­ýän, ynam­ly öňe bar­ýan ýur­du­myz­da alnyp barylýan gur­lu­şyk­lar, bi­na edi­lýän des­ga­lar, il­kin­ji no­bat­da, hal­kyň bäh­bi­di­ne gö­nük­di­ril­ýär. Şo­nuň üçin hem hal­ky­myz bu be­ýik iş­le­re buý­san­ýar, gu­wan­ýar. Ýur­du­my­zyň äh­li kün­je­gin­de gu­rul­ýan tä­ze des­ga­la­ryň, be­ýik bi­na­la­ryň ýal­ky­my äle­me dol­ýar. Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rü­niň aý­dyň gör­ke­zi­ji­si bol­an be­ýik bi­na­lar, me­de­ni-dur­muş mak­sat­ly des­ga­lar hal­kyň eş­ret­li dur­mu­şy­nyň, bag­ty­ýar­ly­gy­nyň ke­pi­li­dir. 

Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de ýur­du­myz­da ama­la aşy­ryl­ýan il-ýurt bäh­bit­li baş­lan­gyç­la­ryň, be­ýik iş­le­riň öze­nin­de di­ňe hal­kyň bäh­bi­di, onuň asu­da, aba­dan dur­muş­da ýa­şa­ma­gy ba­ra­da­ky be­lent mak­sat­la­ryň dur­ýan­dy­gy her bir ra­ýa­tyň dur­mu­şyn­da du­ýul­ýar. Hal­kyň hal-ýag­da­ýy­nyň has-da go­wu­la­nyp, ýa­şa­ýyş-dur­muş şert­le­ri­niň bar­ha ýo­kar­lan­ma­gy be­ýik ösüş­le­riň üs­tün­lik­li do­wam et­di­ril­ýän­di­gi­ni aý­dyň be­ýan ed­ýär.  

Ga­raş­syz, he­mi­şe­lik Bi­ta­rap döw­le­ti­mi­ziň yk­dy­sa­dy kuw­wa­ty­nyň has-da be­lent de­re­je­le­re çyk­ma­gy ug­run­da uly iş­le­ri ama­la aşyr­ýan Ar­ka­dag­ly Ser­da­ry­my­zyň ja­ny­nyň sag, öm­rü­niň uzak bol­ma­gy­ny, il-ýurt bäh­bit­li be­ýik iş­le­ri­niň he­mi­şe ro­waç­lyk­la­ra bes­len­me­gi­ni ar­zuw ed­ýä­ris.  

Gur­ban­gül MY­RA­DO­WA,

Döw­let­mäm­met Aza­dy adyn­da­ky Türk­men mil­li dün­ýä dil­le­ri ins­ti­tu­ty­nyň Türk­men di­li ka­fed­ra­sy­nyň mü­di­ri, fi­lo­lo­gi­ýa ylym­la­ry­nyň kan­di­da­ty.

Türk­me­nis­ta­nyň Se­na­gat we gur­lu­şyk önüm­çi­li­gi mi­nistr­li­gi­niň Da­şo­guz şä­he­rin­dä­ki «Po­li­mer önüm­le­ri» za­wo­dyn­da ýer­li gur­lu­şyk­da giň­den ula­nyl­ýan se­riş­de­le­riň, dür­li öl­çeg­dä­ki po­lip­ro­pi­len hem po­lie­ti­len tur­ba­la­ry­ň ön­dü­ri­li­şi­ni art­dyr­mak­da ýo­ka­ry ne­ti­je­ler ga­za­nyl­ýar.  

We­la­ýa­tyň iri se­na­gat dü­züm­le­ri­niň bi­ri bo­lan bu kär­ha­na döwrüň ösen ta­lap­la­ry­na la­ýyk düýp­li abat­la­ny­lyp, onuň önüm­çi­lik ul­gam­la­ry­na ýo­ka­ry ön­dü­ri­ji­lik­li in­no­wa­sion teh­no­lo­gi­ýa­lar or­naş­dy­ryl­dy. De­mir­ga­zyk se­bi­tiň çä­gin­de kyrk ýy­la go­laý wagt bä­ri he­re­ket ed­ýän za­wo­dyň iş­çi-hü­när­men­le­ri Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de ho­ja­ly­gy ýö­ret­me­giň döwrebap usul­la­ryn­da iş­le­me­giň asyl­ly nus­ga­sy­ny gör­kez­ýär­ler. «Hal­kyň Ar­ka­dag­ly za­ma­na­sy» ýy­ly­nyň ba­şyn­dan bä­ri bu ýer­de 800 ton­na­dan gow­rak önüm ön­dü­ri­lip, ge­çen ýy­lyň de­giş­li döw­ri bi­len de­ňeş­di­ri­len­de,135 gö­te­ri­me go­laý ösüş ga­za­nyl­dy. Şu dö­wür­de za­wod bo­ýun­ça dür­li gör­nüş­li önüm­le­riň 19 mil­lion ma­nat­lyk­dan gow­ra­gy ön­dü­ril­di. Kär­ha­na­nyň önüm­çi­lik kuw­wat­ly­lygy­ny ýo­kar­lan­dyr­mak mak­sa­dy bi­len ho­ja­lyk-teh­no­lo­gik iş­le­ri­ň ge­çi­ril­me­gi, amat­ly zäh­met şert­le­ri­niň dö­re­dil­me­gi şeý­le üs­tün­lik­le­riň ga­za­nyl­ma­gy­na, gur­lu­şyk meý­dan­ça­la­ry­nyň ýo­ka­ry hil­li se­na­gat önüm­le­ri­niň ze­rur möç­be­ri bi­len üp­jün edil­me­gi­ne müm­kin­çi­lik ber­ýär. 

Za­wo­dyň dü­zü­mi önüm­çi­lik hem kö­mek­çi bö­lü­mler­den yba­rat bo­lup, ol şä­he­riň gün­ba­tar kün­je­gin­de ýer­leş­ýär. Kär­ha­na­nyň ýyl­lyk önüm­çi­lik kuw­wat­ly­ly­gy 920 ton­na ba­ra­bar­dyr. Önü­miň esa­sy bö­le­gi­ni, ýagny 900 ton­na­sy­ny plastik tur­ba­la­r düz­ýär. Bu ýer­de taý­ýar­la­nyl­ýan önüm­le­riň 20 ton­na­sy bol­sa gaý­ry önüm­ler­dir. Hä­zir­ki wagt­da za­wod­da kä­mil, öz iş­i­ne us­sat iş­çi-hü­när­men­le­riň 90-dan gow­ra­gy iş­le­ýär. Oňaý­ly zäh­met şert­le­ri­niň dö­re­dil­me­gi her bir iş­çi­niň öz iş or­nun­da ne­ti­je­li zäh­met çek­me­gi­ni üp­jün ed­ýär, kä­mil teh­no­lo­gi­ýa­lar­ hü­när­men­ler üçin döw­rü­mi­ze mah­sus tä­ze müm­kin­çi­lik­leri aç­ýar. Za­wod­da el zäh­me­ti­ni bar­ha azalt­mak ba­ba­tyn­da ze­rur çä­re­ler gö­rül­ýär. Önüm­çi­lik ul­gam­la­ryn­da­ky en­jam­lar, se­na­ga­ty san­ly ul­ga­ma ge­çir­mek mak­sa­dyn­da or­naş­dy­ry­lan in­no­wa­sion teh­no­lo­gi­ýa­lar iş­çi zäh­me­ti­ni ýe­ňil­leş­dir­ýär. Kär­ha­na­da bar bo­lan önüm­çi­lik, to­kar­lyk, komp­res­sor bö­lüm­le­rin­de äh­li iş­ler komp­ýu­ter­ler ar­ka­ly do­lan­dy­ryl­ýar. Za­wod bo­ýun­ça hä­zir 16 mil­li­metr­den baş­lap, 315 mil­li­met­re çen­li öl­çegdäki tur­ba­la­ryň je­mi 23 gör­nü­şi ön­dü­ril­ýär. Ýer­li gur­lu­şyk­lar üçin wa­jyp bo­lan po­lip­ro­pi­len we po­lie­ti­len tur­ba­la­ry­ň aý­ra­tyn­lyk­la­ry bar. Po­lip­ro­pi­len tur­ba­lar bir­ne­me ga­ty­rak bol­ýar. Po­lie­ti­len tur­ba­lar bol­sa has ma­ýyş­gak, ge­çi­ri­ji­ler gur­lan­da dür­li ýag­daý­da ulan­mak müm­kin­çi­li­gi ýo­ka­ry ha­sap­lanyl­ýar. Hä­zir­ki wagt­da öý ho­ja­ly­gyn­da giň­den ula­nyl­ýan po­li­mer önüm­le­ri­niň möç­be­ri hem ep-es­li ýo­kar­lan­dy. Za­wod­da önüm­le­riň hil de­re­je­si he­mi­şe­ gö­zeg­çi­lik­de sak­la­nyl­ýar. Ýy­lyň-ýy­ly­na is­leg­le­riň art­ýan­dy­gy­na gö­rä, halk ho­ja­ly­gyn­da ula­nyl­ýan ma­ýyş­gak gur­şaw­la­ryň, şeý­le-de azyk önüm­le­ri­ni sal­ma­ga ni­ýet­le­nen, bir ge­zek ula­nyl­ýan gap­ja­gaz­la­ryň ön­dü­ri­li­şi ep-es­li art­dy. Kär­ha­na­da eko­lo­gi­k taý­dan aras­sa önüm­çi­li­giň möç­be­ri­ni art­dyr­mak mak­sa­dy bi­len, işe gi­ri­zi­len teh­no­lo­gik bö­lüm­çe­ler­de ön­dü­ri­len önüm­ler dur­muş mak­sat­ly des­ga­la­ryň, tä­ze ýa­şa­ýyş jaý­la­ry­nyň gur­lu­şyk­la­ry­nyň al­nyp ba­ryl­ýan ýer­le­ri­ne öz wagtynda, dowamly ug­ra­dyl­ýar. 

Mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň ile­ri tu­tul­ýan ugur­la­ry­nyň bi­ri­ne öw­rü­len se­na­gat pu­da­gy­nyň kuw­wat­ly ös­ýän döwründe uly is­leg­den peý­da­lan­ýan gur­lu­şyk se­riş­de­le­ri­niň dür­li gör­nüş­le­ri­niň ön­dü­ri­li­şi ýo­kar­lan­ýar, çy­ka­ryl­ýan önüm­le­riň gör­nüş­le­ri gi­ňel­dil­ýär. Ýur­du­my­zyň Se­na­gat we gur­lu­şyk önüm­çi­li­gi mi­nistr­li­gi da­şa­ry ýurt­lar­dan ge­ti­ril­ýän ha­ryt­la­ryň or­nu­ny tut­ýan önüm­le­riň ön­dü­ri­li­şi­ni art­dyr­mak bo­ýun­ça ne­ti­je­li iş­le­ri alyp bar­ýar. Iş­le­ri düýp­li tä­ze­den gu­ra­ýan bu mi­nistr­li­giň ýer­ler­dä­ki kär­ha­na­la­ryn­da ýer­li gur­lu­şyk ba­za­ry­ny ýo­ka­ry hil­li se­na­gat ha­ryt­la­ry bi­len üp­jün et­mek ba­ra­da äh­li çä­re­ler gö­rül­ýär. Mu­nuň üçin ýer­ler­de äh­li amat­ly şert­ler, giň müm­kin­çi­lik­ler dö­re­dil­di. Da­şo­guz we­la­ýa­ty hem ýer­li mi­ne­ral-çig mal se­riş­de­le­ri­niň dür­li gör­nüş­le­ri­niň uly gor­la­ry­na eýe­dir. «Po­li­mer önüm­le­ri» za­wo­dy hem öz önüm­çi­li­gin­de ýer­li se­riş­de­le­ri giň­den ulan­ýar. 

Kär­ha­na­nyň önüm­çi­lik ul­ga­my üz­nük­siz hal­ka­ny ýa­da sal­ýar: kä­mil teh­no­lo­gi­ýa or­naş­dy­ry­lan ul­ga­myň baş­lan­ýan ýe­rin­den gön­de­ril­ýän çig mal ahyr­ky tap­gyr­da taý­ýar önüm gör­nü­şi­ne gel­ýän­çä kän wagt geç­me­ýär. Bu ýer­de ön­dü­ril­ýän dür­li öl­çeg­li tur­ba­lar hä­zir­ki za­ma­nyň ösen ta­lap­la­ry­na la­ýyk gel­ýän­di­gi, uzak möh­le­te ulan­mak müm­kin­çi­li­gi­niň bar­dy­gy taý­dan gur­lu­şyk­çy­la­ryň ara­syn­da uly meş­hur­ly­ga eýe bol­dy. Za­wo­dyň hile gö­zeg­çi­lik bö­lü­mi­niň hem mer­ke­zi bar­lag­ha­na­nyň bar­lag­çy­sy Ke­ra­mat Ba­ba­ja­no­wa, gu­ýu­jy iş­çi­ler Ulug Bal­ta­ýew, Ba­tyr Se­ýi­dow, abat­laý­jy Şa­na­zar Ata­ja­now öz iş orun­la­ryn­da ne­ti­je­li zäh­met çek­ýär­ler.  

Aman­my­rat SA­PA­ROW.

«Türk­me­nis­tan».

Aş­ga­bat, 20-nji iýun (TDH). Şu gün hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow Hy­ta­ýyň mil­li ne­bit­gaz kor­po­ra­si­ýa­sy­nyň pre­zi­den­ti, do­lan­dy­ry­jy­lar ge­ňe­şi­niň ag­za­sy Hou Sisz­ýu­ny ka­bul et­di.

 “CNPC-niň” ýol­baş­çy­sy döw­let Baş­tu­ta­ny­my­za wagt ta­pyp ka­bul eden­di­gi üçin tüýs ýü­rek­den ho­şal­lyk bil­di­rip, hy­taý­ly hyz­mat­daş­la­ryň Türk­me­nis­tan bi­len uzak möh­let­le­ýin öza­ra bäh­bit­li hyz­mat­daş­ly­gy pug­ta­lan­dyr­ma­ga gy­zyk­lan­ma bil­dir­ýän­dik­le­ri­ni tas­syk­la­dy. HHR-iň işe­wür to­par­la­ry gel­je­gi uly türk­men ba­za­ryn­da orun­la­ry­ny ber­kit­mä­ge ça­lyş­ýar­lar hem-de ýur­du­myz­da ama­la aşy­ryl­ýan giň ge­rim­li öz­gert­me­ler mak­sat­na­ma­la­ry­na, iri dü­züm­le­ýin tas­la­ma­la­ra iş­jeň gat­naş­ma­ga taý­ýar­dyk­la­ry­ny be­ýan ed­ýär­ler. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow “Açyk ga­py­lar” sy­ýa­sa­ty­ny yzy­gi­der­li dur­mu­şa ge­çir­ýän Bi­ta­rap Türk­me­nis­ta­nyň Hy­taý bi­len stra­te­gik hä­si­ýe­te eýe bo­lan dost­luk­ly gat­na­şyk­la­ryň ös­dü­ril­me­gi­ne uly äh­mi­ýet ber­ýän­di­gi­ni nyg­tap, deň­hu­kuk­ly­lyk, öza­ra dü­şü­niş­mek hem-de yna­nyş­mak ýö­rel­ge­le­ri­ne we ta­rap­la­ryň hoş­me­ýil­li er­ki­ne esas­lan­ýan ne­ti­je­li döw­le­ta­ra gat­na­şyk­la­ryň hä­zir­ki dö­wür­de tä­ze ma­ny-maz­mun bi­len üs­tü­niň ýe­ti­ri­len­di­gi­ni bel­le­di. Türk­men-hy­taý hyz­mat­daş­ly­gy ugur­la­ryň giň ge­ri­mi­ni, şol san­da sy­ýa­sy-dip­lo­ma­tik, söw­da-yk­dy­sa­dy, ýan­gyç-ener­ge­ti­ka, ulag-ara­gat­na­şyk, lo­gis­ti­ka, se­na­gat, teh­no­lo­gi­ýa­lar, me­de­ni-yn­san­per­wer ul­gam­la­ry öz içi­ne al­ýar. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz şu­lar ba­ra­da aýt­mak bi­len, ýan­gyç-ener­ge­ti­ka ul­ga­myn­da özü­ni ýur­du­my­zyň yg­ty­bar­ly hyz­mat­da­şy hök­mün­de gör­ke­zen “CNPC-niň” köp­ýyl­lyk gat­na­şyk­lar­da­ky oňyn or­nu­ny ka­na­gat­lan­ma bi­len bel­le­di. 

Du­şu­şy­gyň do­wa­myn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz hem-de HHR-iň iri kor­po­ra­si­ýa­sy­nyň ýol­baş­çy­sy bar bo­lan uly müm­kin­çi­lik­le­ri na­za­ra al­mak bi­len, iki­ta­rap­la­ýyn hyz­mat­daş­ly­gyň gel­je­gi ba­ra­da pi­kir alyş­dy­lar. Şun­da ne­bit­gaz ul­ga­myn­da­ky türk­men-hy­taý hyz­mat­daş­ly­gy­nyň ne­ti­je­li döw­le­ta­ra gat­na­şyk­la­ryň aja­ýyp nus­ga­sy­dy­gy nyg­tal­dy. Hä­zir­ki wagt­da türk­men “ma­wy ýan­gy­jy­nyň” Hy­ta­ýa ibe­ril­me­gi­ni üp­jün ed­ýän gaz ge­çi­ri­ji­si­ni gur­mak bo­ýun­ça ama­la aşy­ry­lan bi­le­lik­dä­ki tas­la­ma bu hyz­mat­daş­ly­gyň mi­we­si­dir. 

Tas­la­ma äh­li gat­na­şy­jy­la­ryň — önüm ön­dü­ri­ji­le­riň, üs­ta­şyr ge­çi­ri­ji­le­riň hem-de sarp edi­ji­le­riň bäh­bit­le­ri­ni göz öňün­de tut­ýan XXI asy­ryň bu ägirt uly tas­la­ma­sy äh­lu­mu­my dur­nuk­ly ösü­şiň mö­hüm şer­ti bo­lan se­bit we dün­ýä ener­ge­ti­ka howp­suz­ly­gy­nyň pug­ta­lan­dy­ryl­ma­gy­na sal­dam­ly go­şant goş­ýar. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow ener­gi­ýa se­riş­de­le­ri­niň ägirt uly gor­la­ry­na eýe bo­lan Türk­me­nis­ta­nyň pu­da­ga iň go­wy dün­ýä tej­ri­be­si­ni hem-de öň­de­ba­ry­jy teh­no­lo­gi­ýa­la­ry çek­mek ar­ka­ly mil­li ýan­gyç-ener­ge­ti­ka top­lu­my­ny döw­re­bap­laş­dyr­mak stra­te­gi­ýa­sy­ny yzy­gi­der­li dur­mu­şa ge­çir­ýän­di­gi­ni bel­le­di. Şun­da ga­zyp al­ýan hem-de gaý­ta­dan iş­le­ýän pu­dak­la­ryň kuw­wat­lyk­la­ry­ny art­dyr­mak, di­wer­si­fi­ka­si­ýa­laş­dy­ry­lan tur­ba ge­çi­ri­ji dü­züm­le­ri ke­ma­la ge­tir­mek, içer­ki we da­şar­ky ba­zar­lar­da uly is­leg bil­di­ril­ýän ýo­ka­ry hil­li, bäs­deş­li­ge ukyp­ly önüm­le­ri ön­dür­ýän in­no­wa­sion önüm­çi­lik­le­ri dö­ret­mek esa­sy we­zi­pe­ler bo­lup dur­ýar. Bu­la­ryň äh­li­si da­şa­ry ýurt­ly hyz­mat­daş­lar bi­len ne­ti­je­li gat­na­şyk­lar üçin giň müm­kin­çi­lik­le­ri aç­ýar. 

Hy­ta­ýyň mil­li ne­bit­gaz kor­po­ra­si­ýa­sy­nyň ýol­baş­çy­sy döw­let Baş­tu­ta­ny­my­za “CNPC-niň” ýur­du­myz­da alyp bar­ýan iş­le­ri ba­ra­da ha­bar ber­di. “CNPC-niň” “Bag­ty­ýar­lyk” şert­na­ma­la­ýyn çä­gin­de ug­le­wo­do­rod ýa­tak­la­ry­ny se­na­gat taý­dan öz­leş­dir­mä­ge hem-de dün­ýä­niň iň iri gaz ýa­tak­la­ry­nyň bi­ri bo­lan “Gal­ky­nyş” gaz kä­ni­ni en­jam­laş­dyr­ma­ga iş­jeň gat­naş­ma­gy ne­ti­je­li iki­ta­rap­la­ýyn hyz­mat­daş­ly­gyň anyk my­sa­ly­dyr. Şeý­le hyz­mat­daş­ly­gyň esa­syn­da türk­men te­bi­gy ga­zy Türk­me­nis­tan — Öz­be­gis­tan — Ga­za­gys­tan — Hy­taý gaz ge­çi­ri­ji­si bo­ýun­ça Hy­taý Halk Res­pub­li­ka­sy­na ibe­ril­ýär. Şun­da “Gal­ky­nyş” gaz kä­ni­ni öz­leş­dir­me­giň ikin­ji tap­gy­ry hem-de Türk­me­nis­tan — Hy­taý gaz ge­çi­ri­ji­si­niň dör­dün­ji şa­ha­sy­ny gur­mak ba­bat­da ýo­ka­ry de­re­je­de ga­za­ny­lan yla­la­şyk­la­ryň mö­hüm­di­gi bel­le­nil­di. 

“CNPC-niň” ýol­baş­çy­sy hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ze Le­bap we­la­ýa­tyn­da “Ga­dyn” gaz ýyg­naý­jy be­ke­di­niň 18-nji iýun­da ge­çi­ri­len açy­lyş da­ba­ra­sy­na gat­na­şan­dy­gy üçin hem-de ener­ge­ti­ka ul­ga­myn­da döw­le­ta­ra gat­na­şyk­la­ryň ös­dü­ril­me­gi­ne uly üns ber­ýän­di­gi üçin tüýs ýü­rek­den ho­şal­ly­gy­ny be­ýan et­di. Bu ile­ri tu­tul­ýan ugur­da­ky hyz­mat­daş­ly­gyň iki ýur­duň baş­lan­gyç­la­ry — Hy­ta­ýyň öňe sür­ýän “Bir gu­şak — bir ýol” kon­sep­si­ýa­sy hem-de Türk­me­nis­ta­nyň Be­ýik Ýü­pek ýo­lu­ny di­kelt­mek bo­ýun­ça ama­la aşyr­ýan stra­te­gi­ýa­sy bi­len bag­ly­lyk­da uly gel­je­gi­niň bar­dy­gy bel­le­nil­di. Işe­wür hy­taý­ly hyz­mat­daş­la­ryň öz üs­tü­ne alan borç­na­ma­la­ry­ny ýe­ri­ne ýe­tir­mä­ge örän çyn­la­kaý hem-de jo­gap­kär­li çe­me­leş­jek­dik­le­ri­ne ynan­dyr­dy hem-de müm­kin­çi­lik­den peý­da­la­nyp, döw­let Baş­tu­ta­ny­my­za, şeý­le-de Mil­li Ge­ňe­şiň Halk Mas­la­ha­ty­nyň Baş­ly­gy Gurbanguly Berdimuhamedowyň ady­na iň go­wy ar­zuw­la­ry­ny be­ýan et­di. 

Du­şu­şy­gyň ahy­ryn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz hem-de “CNPC-niň” ýol­baş­çy­sy umu­my aba­dan­çy­ly­gyň mak­sat­la­ry­na ky­bap gel­ýän köp­ýyl­lyk, iki­ta­rap­la­ýyn öza­ra bäh­bit­li hyz­mat­daş­ly­gyň mun­dan beý­läk-de üs­tün­lik­li do­wam et­di­ril­jek­di­gi­ne ynam bil­dir­di­ler. 

Du­şu­şy­ga Hy­taý Halk Res­pub­li­ka­sy­nyň Türk­me­nis­tan­da­ky Adat­dan da­şa­ry we Do­ly yg­ty­ýar­ly il­çi­si Sýan Naý­çen hem gat­naş­dy.

Her bir döw­let ila­ty­ny azyk önüm­le­ri bi­len üp­jün et­me­giň ýo­lu­ny, usul­la­ry­ny, döw­let gol­da­wy­nyň gör­nüş­le­ri­ni di­ňe bir ýurt­da ýa-da se­bit­de däl, eý­sem, dün­ýä­de ke­ma­la ge­len ýag­daý­la­ry na­za­ra alyp, özi kes­git­le­ýär. Go­laý­da şu ýy­lyň bäş aýyn­da ýur­du­my­zyň dur­muş-yk­dy­sa­dy ösü­şin­de ga­za­ny­lan ne­ti­je­le­re, mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň mun­dan beý­läk­ki dur­nuk­ly ösü­şi­ne ýar­dam ber­jek ugur­la­ra ba­gyş­la­nyp ge­çi­ri­len Türk­me­nis­ta­nyň Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň we Döw­let howp­suz­lyk ge­ňe­şi­niň bi­le­lik­dä­ki mej­li­sin­de ila­tyň azyk önüm­le­ri bi­len üp­jün­çi­li­gi­ni has-da go­wu­lan­dyr­mak, azyk ha­ryt­la­ry­nyň ýe­ter­lik möç­ber­dä­ki gor­la­ry­ny dö­ret­mek, içer­ki ba­zar­lar­da azyk ha­ryt­la­ry­nyň bol­çu­ly­gy­ny üp­jün et­mek ba­ba­tyn­da ga­ra­lan me­se­le­ler mu­nuň şeý­le­di­gi­ni tas­syk­la­ýar. «Hal­kyň Ar­ka­dag­ly za­ma­na­sy» ýy­ly­nyň ýan­war — maý aý­la­ryn­da, ge­çen ýy­lyň de­giş­li döw­ri bi­len de­ňeş­di­ri­len­de, je­mi ön­dü­ri­len önü­miň ösüş dep­gi­ni­niň 11,5 gö­te­ri­me deň bol­ma­gy ýur­du­myz­da äh­li jä­het­den, hu­su­san-da, azyk howp­suz­ly­gy­ny pug­ta­lan­dyr­mak üçin berk yk­dy­sa­dy bin­ýa­dyň bar­dy­gy­nyň ýe­ne-de bir su­but­na­ma­sy­dyr. 

Mil­li azyk howp­suz­ly­gy­ny üp­jün et­mek me­se­le­le­ri­ne ýurt­la­ryň üns­le­ri­niň güýç­len­me­gi di­ňe bir adam­la­ryň iý­mit önüm­le­ri­ne bar­ha art­ýan is­leg­le­ri bi­len bag­la­ny­şyk­ly bol­man, eý­sem, glo­bal de­re­je­de ýü­ze çyk­ýan bir­nä­çe se­bäp­le­riň tä­si­ri­niň gör­ne­tin art­ma­gy bi­len hem dü­şün­di­ril­ýär. Dün­ýä­de ma­li­ýe-yk­dy­sa­dy çök­gün­li­giň do­wam et­me­gi, şeý­le-de äh­lu­mu­my pan­de­mi­ýa ýurt­la­ryň ara­syn­da söw­da-yk­dy­sa­dy gat­na­şyk­la­ryň bel­li bir de­re­je­de çäk­len­di­ril­me­gi­ne ge­tir­di. Dün­ýä­de ýü­ze çy­kan şeý­le çyl­şy­rym­ly şert­ler ýur­duň yk­dy­sa­dy, şol san­da azyk ga­raş­syz­ly­gy­ny üp­jün et­mek me­se­le­si­niň äh­mi­ýe­ti­ni art­dyr­ýar. 

Türk­me­nis­tan üçin azyk howp­suz­ly­gy döw­le­tiň di­ňe bir özyg­ty­ýar­ly­ly­gy­ny we ga­raş­syz­ly­gy­ny go­rap sak­la­ma­gyň şer­ti bol­man, eý­sem, ila­tyň de­ňag­ram­ly iý­mit­len­me­gi­niň ýe­ter­lik de­re­je­si­ni üp­jün ed­ýän, azyk, çig mal ba­ba­tyn­da da­şa­ry söw­da gat­na­şyk­la­ry­nyň ne­ti­je­li ös­me­gi­ne, ag­ro­se­na­gat top­lu­my­nyň eks­por­ta gö­nük­di­ril­me­gi­ni güýç­len­dir­mä­ge müm­kin­çi­lik ber­ýän mil­li, se­bit­le­ýin azyk ba­zar­la­ry­nyň yk­dy­sa­dy bag­la­ny­şy­gy­na gol­daw ber­me­giň hem mö­hüm esas­la­ry­ny eme­le ge­tir­ýär. 

Hä­zir­ki dö­wür­de ýur­du­myz­da azyk howp­suz­ly­gy­ny ga­zan­mak bi­len bag­la­ny­şyk­ly me­se­le­le­riň çöz­gü­di, bi­rin­ji­den, sag­dyn iý­mit­len­mek üçin ýe­ter­lik de­re­je­de önüm­ler bi­len üp­jün et­me­gi gol­da­mak­dan, ikin­ji­den, im­por­ta bo­lan ga­raş­ly­ly­gy azalt­mak­dan, şeý­le-de azyk önüm­le­ri­ni ön­dü­ri­ji­le­riň bäh­bit­le­ri­ni go­ra­mak­dan yba­rat­dyr. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, iý­mit önüm­le­ri­niň ilat üçin el­ýe­ter­li­li­gi­ni, ola­ry sa­tyn al­mak müm­kin­çi­lik­le­ri­ni azyk howp­suz­ly­gy­ny ga­zan­ma­gyň mö­hüm we­zi­pe­le­ri­niň ha­ta­ryn­da gör­kez­mek bo­lar. 

Köp ýurt­lar­da bol­şy ýa­ly, bi­ziň ýur­du­myz­da hem azyk howp­suz­ly­gy­ny ga­zan­mak­da ile­ri tu­tul­ýan ugur­lar, esa­san, oba ho­ja­lyk pu­da­gy­ny ös­dür­mek­den, mu­nuň üçin ony gol­da­ma­gyň de­giş­li çä­re­le­ri­ni ka­bul et­mek­den, içer­ki we da­şar­ky ba­zar­lar­da bäs­deş­li­ge ukyp­ly­ly­gy ýo­kar­lan­dyr­mak­dan, eks­por­ty hö­wes­len­dir­mek­den yba­rat­dyr. Oba ho­ja­lyk önüm­çi­li­gi he­mi­şe he­re­ket ed­ýän döw­let ka­da­laş­dy­ry­ly­şy, şeý­le-de mil­li azyk ba­zar­la­ry­nyň go­rag­ly­ly­gy­nyň ýo­ka­ry de­re­je­si bi­len ta­pa­wut­lan­ýar. 

Ýer­li önüm­çi­li­giň ha­sa­by­na, şeý­le-de oba ila­ty­nyň ýa­şaý­şy we ho­ja­lyk işi üçin amat­ly şert­le­ri dö­ret­mek ar­ka­ly azyk howp­suz­ly­gy­ny üp­jün et­mek ug­run­da ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de uly iş­ler al­nyp ba­ryl­ýar. 

Gel­jek­de oba ho­ja­lyk ul­ga­mynyň, di­ňe bir dur­mu­şa gö­nük­di­ri­len, döw­le­tiň azyk howp­suz­ly­gy­ny üp­jün ed­ýän we sarp ediş is­leg­le­ri­ni ka­na­gat­lan­dyr­ýan pu­dak bol­man, hal­ka­ra zäh­met bö­lü­ni­şi­gi­ne go­şu­lyş­ma­ga, önüm­çi­lik kuw­wa­ty­nyň mun­dan beý­läk-de art­dy­ryl­ma­gy üçin ze­rur pul se­riş­de­le­ri­ni­dir ma­ýa go­ýum­la­ry çek­mä­ge ukyp­ly dü­züm bol­ma­gy ug­run­da ama­la aşy­ryl­ýan iş­le­riň oý­la­ny­şyk­ly al­nyp ba­ryl­ma­gy mö­hüm ha­sap­lan­ýar. Şun­da azyk howp­suz­ly­gy­ny üp­jün et­mek­de ýur­du­my­zyň döw­le­te da­hyl­ly däl bö­le­gi­ne mö­hüm or­nuň de­giş­li­di­gi aý­ra­tyn nyg­tal­ma­ga my­na­syp­dyr. Hä­zir­ki dö­wür­de ýur­du­myz­da oba ho­ja­lyk azyk önüm­le­ri­niň ep-es­li bö­le­gi­niň hu­su­sy­ýet­çi­ler ta­ra­pyn­dan ön­dü­ril­ýän­di­gi gu­wan­dy­ry­jy ýag­daý­dyr. 

Hö­kü­met mej­li­sin­de, ýur­du­my­zyň azyk howp­suz­ly­gy­ny üp­jün et­mek mak­sa­dy bi­len, te­le­ke­çi­le­re gol­daw hök­mün­de 150 mil­lion ame­ri­kan dol­la­ry­ny bö­lüp ber­mek, ze­rur azyk ha­ryt­la­ry­ny sa­tyn al­mak üçin, Türk­me­nis­ta­nyň Söw­da we da­şa­ry yk­dy­sa­dy ara­gat­na­şyk­lar mi­nistr­li­gi­ne hem şon­ça möç­ber­de pul se­riş­de­le­ri­ni bö­lüp ber­mek ba­ra­da de­giş­li Ka­ra­ra gol çe­kil­me­gi bu ugur­da ädi­len örän oý­la­ny­şyk­ly ädim­dir. Döw­let de­re­je­sin­de ka­bul edi­len şeý­le çöz­güt, bir ta­rap­dan, te­le­ke­çi­lik­de azyk önüm­çi­li­gi­niň ge­ri­mi­niň gi­ňel­me­gi­ne, beý­le­ki ta­rap­dan, im­por­tyň or­nu­ny tut­ýan sy­ýa­sa­tyň mun­dan beý­läk-de iş­jeň­leş­me­gi­ne iter­gi be­rer. 

Im­por­ty ça­lyş­ýan sy­ýa­sa­tyň üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi üçin mil­li önüm ön­dü­ri­ji­le­ri hö­wes­len­dir­me­giň, ola­ra gol­daw ber­me­giň dür­li gu­ral­la­ry­nyň iş­le­nip taý­ýar­la­nyl­ma­gy hem-de dur­mu­şa or­naş­dy­ryl­ma­gy mö­hüm­dir. Döw­le­tiň düz­gün­leş­di­riş çä­re­le­ri­ne de­giş­li edil­ýän pu­dak­lar saý­la­nan­da, önüm­le­riň öz­bo­luş­ly­ly­gy­nyň, hil hä­si­ýet­le­ri­niň, bäs­le­şik de­re­je­si­niň we se­na­gat kuw­wa­ty­nyň ha­sa­ba alyn­ma­gy hök­ma­ny şert bo­lup dur­ýar. 

Mej­lis­de guş­çu­ly­gyň ýur­du­my­zyň azyk howp­suz­ly­gy­ny üp­jün et­mek­de ile­ri tu­tul­ýan pu­dak­la­ryň ha­ta­ryn­da saý­lan­ma­gy, il­kin­ji no­bat­da, onuň ze­rur­ly­gy­nyň de­re­je­si hem-de dü­şe­wünt­li, gys­ga wag­tyň do­wa­myn­da özü­ni öde­ýän pu­dak bo­lup dur­ýan­dy­gy bi­len bag­la­ny­şyk­ly­dyr. Hä­zir şeý­le önüm­le­riň Türk­me­nis­ta­nyň Se­na­gat­çy­lar we te­le­ke­çi­ler bir­leş­me­si­niň ag­za­la­ry ta­ra­pyn­dan ön­dü­ril­ýän­di­gi aý­ra­tyn bel­lär­lik­li­dir. Ola­ryň önüm­çi­li­gi­ni tap­gyr­la­ýyn art­dyr­mak mak­sa­dy bi­len, iým­lik bug­da­ýy, mek­ge­jö­we­ni, so­ýa­ny ös­dü­rip ýe­tiş­dir­mä­ge hem-de bu ekin­le­ri ýe­tiş­dir­mä­ge is­leg bil­dir­ýän ta­rap­la­ra ýer bö­le­gi­ni bö­lüp ber­mek ba­ra­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň gol çe­ken Ka­ra­ry­nyň guş eti­ni we ýu­murt­ga­ny ön­dür­ýän tä­ze önüm­çi­lik­le­ri dö­ret­mä­ge, ös­dür­mä­ge, gi­ňelt­mä­ge ýar­dam ber­jek­di­gi gü­man­syz­dyr. 

As­lyn­da, im­por­tyň or­nu­ny tut­ýan önüm­le­ri ön­dür­me­gi öňe sür­ýän sy­ýa­sa­tyň ama­la aşy­ryl­ma­gy yk­dy­sa­dy, dur­muş we stra­te­gik taý­dan mak­sa­da­la­ýyk bo­lup, bir­nä­çe ar­tyk­maç­lyk­la­ry dö­red­ýär. Bu sy­ýa­sa­tyň yk­dy­sa­dy taý­dan mak­sa­da­la­ýyk­dy­gy ýur­duň için­dä­ki çig mal­la­ryň we zäh­met gor­la­ry­nyň ne­ti­je­li ula­nyl­ma­gyn­da, önüm­çi­lik kuw­wa­ty­ny ös­dür­me­giň esa­syn­da bar­ha art­ýan is­leg­le­ri ka­na­gat­lan­dyr­mak­da öz be­ýa­ny­ny tap­ýar. Bu oňyn ýag­daý ýurt­da ma­ýa go­ýum sy­ýa­sa­ty­nyň has-da iş­jeň­leş­me­gi­ne iter­gi ber­mek ar­ka­ly tä­ze iş orun­la­ry­nyň dö­re­dil­me­gi­ne, ne­ti­je­de, ila­tyň iş bi­len üp­jün­çi­li­gi­niň art­ma­gy­na, döw­le­tiň azyk howp­suz­ly­gy­nyň pug­ta­lan­ma­gy­na ýar­dam ber­ýär. 

Hal­kyň ýa­şa­ýyş de­re­je­si­niň go­wu­lan­ma­gy, yl­my-teh­ni­ki ösü­şiň iş­jeň­leş­me­gi we ila­tyň bi­li­m de­re­je­si­niň ýo­kar­lan­ma­gy bol­sa bu jä­het­den dur­muş äh­mi­ýet­li ne­ti­je­le­riň ýo­ka­ry­dy­gy­ny gör­kez­ýär. 

Mah­la­sy, im­port önüm­le­ri­niň or­nu­ny ça­lyş­ýan sy­ýa­sa­tyň ama­la aşy­ryl­ma­gy içer­ki is­leg­le­ri ka­na­gat­lan­dyr­ma­ga müm­kin­çi­lik dö­ret­mek ar­ka­ly, wag­tyň geç­me­gi bi­len, eks­port önüm­le­ri­niň möç­ber­le­ri­niň art­ma­gy­na, il­kin­ji no­bat­da, öz ila­ty­my­zy azyk önüm­le­ri bi­len özü­miz üp­jün et­mä­ge, soň­ra önüm­le­riň ga­lan bö­le­gi­ni da­şa­ry ýurt­la­ra eks­port et­mä­ge iter­gi ber­ýär. Bu çä­re­ler ýur­du­my­zyň im­port ga­raş­ly­ly­gy­nyň de­re­je­si­ni pe­selt­mek bi­len, yk­dy­sa­dy­ýe­tiň se­na­gat­laş­ma­gy­na, tä­ze se­na­gat kär­ha­na­la­ry­nyň dö­re­me­gi­ne, ne­ti­je­de, bäs­deş­li­ge ukyp­ly önüm­le­riň möç­ber­le­ri­niň art­ma­gy­na ýar­dam ber­ýär we ýur­duň gel­jek­ki ösü­şi­ni üp­jün et­mek­de stra­te­gik nuk­daý­na­zar­dan bäh­bit­li bo­lup dur­ýar. 

Ma­ýa­gö­zel BA­BA­ÝE­WA,

Türk­me­nis­ta­nyň Zäh­met we ila­ty dur­muş taý­dan go­ra­mak mi­nistr­li­gi­niň Zäh­met go­ry we iş üp­jün­çi­lik mü­dir­li­gi­niň baş­ly­gy­nyň orun­ba­sa­ry, yk­dy­sa­dy ylym­la­ryň kan­di­da­ty.

Ahal we­la­ýa­ty, 18-nji iýun (TDH). Şu gün Türk­me­nis­ta­nyň Mil­li Ge­ňe­şi­niň Halk Mas­la­ha­ty­nyň Baş­ly­gy, Hor­mat­ly il ýa­şu­lu­sy Gurbanguly Berdimuhamedow döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň tab­şy­ry­gy bo­ýun­ça Ahal we­la­ýa­ty­na iş sa­pa­ry­ny ama­la aşy­ryp, tä­ze, döw­re­bap eda­ra ediş mer­ke­zi­niň gur­lu­şy­gyn­da al­nyp ba­ryl­ýan iş­ler, şä­he­ri aba­dan­laş­dyr­maga gönükdirilen tas­la­ma­lar, bi­na­la­ryň be­zeg aý­ra­tyn­lyk­la­ry bi­len ta­nyş­dy. Şeý­le hem Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz bu ýer­de iş mas­la­ha­ty­ny ge­çir­di. 

Soň­ky ýyl­lar­da tu­tuş ýur­du­myz­da giň möç­ber­li öz­gert­me­ler mak­sat­na­ma­sy­nyň üs­tün­lik­li ýe­ri­ne ýe­ti­ril­me­gi ne­ti­je­sin­de şä­her­le­riň we oba­la­ryň keş­bi has-da öz­ger­di. Şun­da adam­la­ryň amat­ly ýa­şaý­şy­ny we göw­ne­jaý dynç al­şy­ny üp­jün ed­ýän şert­le­riň dö­re­dil­me­gi­ne uly üns be­ril­ýär. Mu­nuň özi hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baştutan­ly­gyn­da dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän we “Döw­let adam üçin­dir!” di­ýen şy­gar­dan ugur al­ýan sy­ýa­sa­tyň oňyn ne­ti­je ber­ýän­di­gi­niň aý­dyň be­ýa­ny­dyr. 

Ahal we­la­ýa­ty­nyň tä­ze, döw­re­bap eda­ra ediş mer­ke­zi­niň gur­lu­şy­gy bo­ýun­ça döw­let ko­mi­te­ti­niň baş­ly­gy D.Ora­zow we eda­ra ediş mer­ke­zi­ şä­he­ri­niň hä­ki­mi Ş.Dur­dy­ly­ýew hor­mat­ly Ar­ka­da­gy­my­za bu ýer­de al­nyp ba­ryl­ýan iş­le­riň ýag­da­ýy ba­ra­da gi­ňiş­le­ýin mag­lu­mat ber­di­ler. 

Hor­mat­ly Ar­ka­da­gy­myz des­ga­la­ryň gur­lu­şyk­la­ryn­da al­nyp ba­ryl­ýan iş­ler bi­len ta­nyş­ly­gyň çäk­le­rin­de ýol­la­ryň ugur­la­ry­ny gör­kez­ýän şe­kil­ler, şeý­le hem kö­çe­le­riň we jaý­la­ryň ady­nyň, bel­gi­le­ri­niň gör­nüş­le­ri hem-de olar­da hä­zir­ki za­ma­nyň tä­ze­çil teh­no­lo­gi­ýa­la­ry­ny ulan­mak ar­ka­ly yşyk­lan­dy­ryş usul­la­ry­ny peý­da­lan­ma­gyň aý­ra­tyn­lyk­la­ry bi­len ta­nyş­dy. Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz dur­muş dü­zü­mi­ne de­giş­li bi­na­la­ryň be­zeg iş­le­rin­de, ola­ryň en­jam­laş­dy­ry­ly­şyn­da hä­zir­ki za­ma­nyň ösen tej­ri­be­si­niň iş­jeň ula­nyl­ma­gy­nyň wa­jyp­dy­gy­ny bel­le­di. 

Soň­ra Mil­li Ge­ňe­şiň Halk Mas­la­ha­ty­nyň Baş­ly­gy Gurbanguly Berdimuhamedow mer­ke­ziň çä­gin­de bi­na edil­ýän we­la­ýa­tyň Ça­ga­lar sa­gal­dyş-di­kel­diş mer­ke­zi­niň gur­lu­şy­gyn­da al­nyp ba­ryl­ýan iş­ler, bu ýer­de dö­re­dil­me­gi me­ýil­leş­di­ril­ýän mu­zeý ota­gy­nyň aý­ra­tyn­lyk­la­ry bi­len gy­zyk­lan­dy. Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz mu­ze­ýiň en­jam­laş­dy­ry­ly­şy­nyň hä­zir­ki döw­rüň ta­la­by­na la­ýyk gel­me­li­di­gi­ne ün­si çek­di. 

Ýe­ri­ne ýe­ti­ril­ýän iş­ler, göz öňün­de tu­tul­ýan me­ýil­na­ma­lar bi­len ta­nyş­ly­gyň do­wa­myn­da Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz tä­ze şä­her­de elekt­ro­bus­la­ryň we elekt­rik to­gy ar­ka­ly işleýän tak­si­le­riň hyz­ma­ty­ny ýo­la goý­mak bi­len bag­la­ny­şyk­ly me­se­le­le­ri öňe sür­di. 

Hor­mat­ly Ar­ka­da­gy­myz daş­ky gur­şa­wyň eko­lo­gi­k ýag­da­ýy­ny go­rap sak­la­ma­gyň wa­jyp­dy­gy­ny bel­läp, ulag­la­ryň tä­ze gör­nüş­le­ri­ne sü­rü­ji­le­ri hem-de ola­ra teh­ni­ki hyz­mat et­mek bo­ýun­ça hü­när­men­le­ri taý­ýar­la­mak me­se­le­si­ni iç­gin öw­ren­me­giň ze­rur­dy­gy­ny nyg­ta­dy. 

Hor­mat­ly Ar­ka­da­gy­myz mer­ke­ziň kö­çe­le­ri­niň at­la­ry­ny gör­kez­ýän bel­gi­le­riň yşyk­lan­dy­ryş ul­ga­myn­da nou-hau­la­ryň, san­ly ul­ga­myň, ener­gi­ýa tyg­şyt­laý­jy se­riş­de­le­riň or­naş­dy­ry­ly­şy­na de­giş­li me­se­le­le­re ýe­ne bir ge­zek ün­si çe­kip, bu ugur­da öň­de dur­ýan we­zi­pe­le­riň üs­tün­lik­li çö­zül­me­gi­ne örän jo­gap­kär­çi­lik­li we top­lum­la­ýyn çe­me­leş­me­giň ze­rur­dy­gy­ny bel­le­di. Şun­da adam­lar üçin dö­re­dil­ýän amat­lyk­la­ryň esa­sy or­ny eýe­le­me­li­di­gi mö­hüm ta­lap bo­lup dur­ýar. 

Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz gör­ke­zi­ji bel­gi­le­re de­giş­li gü­wä­na­ma­la­ryň, pa­tent­le­riň alyn­ma­gy­nyň wa­jyp­dy­gy­na ün­si çek­di we bu ugur­da de­giş­li dü­züm­ler bi­len bi­le­lik­dä­ki iş­le­riň ýo­ka­ry de­re­je­de ýe­ri­ne ýe­ti­ril­me­li­di­gi­ni bel­le­di. 

Soň­ra hor­mat­ly Ar­ka­da­gy­my­za ýol-ulag ul­ga­my­nyň gu­rul­ýan in­že­ner­çi­lik des­ga­sy­na, gör­ke­zi­ji bel­gi­le­riň her bi­ri­ne de­giş­li gul­luk­la­ryň gat­naş­ma­gyn­da gü­wä­na­ma­la­ryň we pa­tent­le­riň alyn­ma­gy­nyň ze­rur­ly­gy bi­len bag­la­ny­şyk­ly ozal be­ren tab­şy­ry­gy­nyň ýe­ri­ne ýe­ti­ri­len­di­gi ba­ra­da ha­bar be­ril­di. 

Gahryman Arkadagymyz bu ýer­de Ahal we­la­ýa­ty­nyň mer­ke­zi­niň gur­lu­şy­gy bo­ýun­ça döw­let ko­mi­te­ti­niň baş­ly­gy D.Ora­zo­wyň we tä­ze, döw­re­bap eda­ra ediş mer­ke­zi­niň şä­he­ri­niň hä­ki­mi Ş.Dur­dy­ly­ýe­wiň gat­naş­ma­gyn­da iş mas­la­ha­ty­ny ge­çir­di. On­da ta­ryh­da öç­me­jek yz go­ýan bel­li şah­sy­ýet­le­ri­mi­zi ýat­la­mak, at­la­ry­ny ebe­di­leş­dir­mek mak­sa­dy bi­len, şä­he­riň şa­ýol­la­ry­na we kö­çe­le­ri­ne ola­ryň at­la­ry­ny dak­mak bo­ýun­ça pi­kir alyş­ma­lar bol­dy. Mil­li Ge­ňe­şi­ň Halk Mas­la­ha­ty­nyň Baş­ly­gy her bir şah­sy­ýe­tiň hü­nä­ri, onuň alyp ba­ran ug­ry na­zar­a alnyp, ola­ryň her bi­ri­niň ady­nyň mah­sus eda­ra bi­na­la­ry­nyň ýer­leş­ýän kö­çe­le­ri­ne da­kyl­magynyň mak­sa­da­la­ýyk bol­jak­dy­gy­ny bel­le­di. Şun­da ta­ry­hy şah­sy­ýet­le­riň bi­ti­ren hyz­mat­la­ry na­zar­da tu­tul­ma­ly­dyr. 

Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz şä­he­riň dur­muş dü­zü­mi­ne de­giş­li me­se­le­ler ba­bat­da aý­dyp, on­da san­ly ul­ga­myň, “akyl­ly şä­her” ka­da­la­ry­nyň ula­nyl­ma­gy­nyň äh­mi­ýet­li bol­jak­dy­gy­ny bel­le­di. 

Ahal we­la­ýa­ty­nyň mer­ke­zi­niň gur­lu­şy­gy bo­ýun­ça döw­let ko­mi­te­ti­niň baş­ly­gy D.Ora­zow köp san­ly adam­la­ryň is­leg­le­ri­ni na­zar­da tu­tup, Türk­me­nis­ta­nyň müf­tü­si­niň mer­ke­ziň çä­gin­de döw­re­bap met­ji­di gur­mak ba­bat­da ko­mi­te­te tek­lip bi­len ýüz tu­tan­dy­gy ba­ra­da ha­bar ber­di. 

Ha­jy Ar­ka­da­gy­myz hä­zir­ki dö­wür­de türk­men hal­ky­nyň asyl­ly däp­le­ri­niň do­wam et­di­ril­me­gin­de, hoş­ni­ýet­li gat­na­şyk­la­ryň ýo­la go­ýul­ma­gyn­da, ýag­şy umyt-ar­zuw­la­ryň wy­sal bol­ma­gyn­da döw­re­bap met­ji­diň bi­na edil­me­gi­niň aý­ra­tyn äh­mi­ýet­li bol­jak­dy­gy­ny aýt­dy we mer­ke­ziň çä­gin­de bir­ba­da 5,5 müň ada­myň na­ma­za dur­ma­gy­na müm­kin­çi­lik ber­jek met­ji­di gur­mak ba­ra­da­ky tek­li­bi ma­kul­la­dy. 

Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz iş mas­la­ha­ty­ny ta­mam­lap, adam­la­ryň ýa­şa­ma­gy, zäh­met çek­me­gi we dynç al­ma­gy üçin amat­ly şert­le­ri dö­ret­mä­ge gö­nük­di­ri­len iş­le­riň äh­mi­ýe­ti­ni nyg­ta­dy hem-de bu we­zi­pe­le­riň ýe­ri­ne ýe­ti­ril­me­gin­de hem­me­le­re üs­tün­lik ar­zuw et­di. 

Soň­ra hor­mat­ly Ar­ka­da­gy­myz ýo­lug­ra mer­ke­ziň çä­gin­de gur­lu­şy­gy al­nyp ba­ryl­ýan kot­tej­ler top­lu­my­nyň ýa­nyn­da sak­lan­dy we iki gat­ly kot­tej jaý­la­ryň bi­rin­de dö­re­di­len amat­lyk­lar bi­len ta­nyş­dy. 300 ine­dör­dül metr meý­da­ny bo­lan jaý­da döw­re­bap ýa­şa­mak, göw­ne­jaý dynç al­mak üçin ýo­ka­ry amat­lyk­lar göz öňün­de tu­tu­lyp­dyr. 

Şeý­le hem hor­mat­ly Ar­ka­da­gy­myz esa­sy ýol­la­ryň ug­run­da­ky ýan­ýo­da­lar bi­len gy­zyk­lan­dy. D.Ora­zow ýan­ýo­da­la­ryň gur­lu­şy­gyn­da müm­kin­çi­li­gi çäk­li adam­lar üçin amat­lyk­la­ryň göz öňün­de tu­tu­lan­dy­gy­ny ha­bar ber­di. 

Gahryman Arkadagymyz Ahal we­la­ýa­ty­nyň tä­ze, döw­re­bap eda­ra ediş mer­ke­zi­niň gu­rul­ma­gy­nyň äh­mi­ýe­ti­ni nyg­tap, gu­rul­ýan des­ga­la­ryň we bi­na­la­ryň oý­la­ny­şyk­ly ýer­leş­di­ril­me­gi­niň, ýa­na­şyk ýer­le­riniň aba­dan­laş­dy­ryl­ma­gy­nyň ze­rur­dy­gy­na ýe­ne-de bir ge­zek gur­lu­şy­gyň ýol­baş­çy­la­ry­nyň ün­sü­ni çek­di. Mu­nuň özi gel­jek­de gur­lu­şyk­çy­la­ryň öňün­de dur­ýan we­zi­pe­le­riň üs­tün­lik­li çö­zül­me­gi­ni üp­jün eder.

Le­bap we­la­ýa­ty, 18-nji iýun (TDH). Şu gün hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow Le­bap we­la­ýa­ty­na toý sa­pa­ry­ny ama­la aşy­ryp, se­bi­ti dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan ös­dür­me­giň döw­let mak­sat­na­ma­sy­nyň dur­mu­şa ge­çi­ri­li­şi, gal­la ora­gy­nyň dep­gin­le­ri, se­na­gat-önüm­çi­lik top­lum­ynda­ky iş­le­riň ýag­da­ýy bi­len ta­nyş­dy. 

Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de ýur­du­my­zyň gün­do­gar se­bi­tin­de se­na­gat we oba ho­ja­ly­gy pu­dak­la­ryn­da giň möç­ber­li öz­gert­me­ler ama­la aşy­ryl­ýar. Bu bol­sa we­la­ýa­tyň dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan saz­la­şyk­ly ösü­şi­ni üp­jün ed­ýär. Şun­da oba zäh­met­keş­le­ri­niň ne­ti­je­li işi­ni ýo­la goý­mak ug­run­da döw­let ta­ra­pyn­dan ze­rur ta­gal­la­lar edil­ýär. 

Döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň ir bi­len Ma­ry şä­he­ri­niň Hal­ka­ra ho­wa men­zi­lin­den ug­ran uça­ry Türk­me­na­bat şä­he­ri­niň Hal­ka­ra ho­wa men­zi­li­ne gon­dy. Bu ýer­de Ar­ka­dag­ly Ser­da­ry­myz mä­hir­li gar­şy­la­nyl­dy. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­zi gar­şy­la­mak da­ba­ra­sy ru­hu­be­lent­li­ge bes­le­nen aý­dym-saz­ly çy­kyş­lar bi­len ut­gaş­dy. We­la­ýa­tyň kör­pe ne­sil­le­ri joş­gun­ly goş­gu­la­ry, aý­dym­la­ry bi­len tä­ze ta­ry­hy eý­ýam­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­tu­tan­ly­gyn­da ama­la aşy­ryl­ýan be­ýik iş­le­ri wasp et­di­ler. 

Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz sun­gat us­sat­la­ry­na öz min­net­dar­ly­gy­ny bil­dir­di we bu ýer­de çy­kyş eden ça­ga­la­ryň ha­ýyş­la­ry bo­ýun­ça olar bi­len ýa­dy­gär­lik su­ra­ta düş­di. Şeý­le hem ça­ga­la­ra sow­gat­lar gow­şu­ryl­dy. 

 Soň­ra hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Türk­me­na­bat şä­he­ri­niň Hal­ka­ra ho­wa men­zi­li­niň bi­na­sy­na gir­di. Bu ýer­de Le­bap we­la­ýa­ty­nyň hä­ki­mi Ş.Aman­gel­di­ýew Ar­ka­dag­ly Ser­da­ry­my­za se­bi­tiň Dar­ga­na­ta et­ra­by­nyň eder­men daý­han­la­ry­nyň gal­la taý­ýar­la­mak bo­ýun­ça şert­na­ma­la­ýyn borç­na­ma­la­ry­ny ber­jaý eden­dik­le­ri ba­ra­da­ky hoş ha­ba­ry ýe­tir­di. 

Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz şat­lyk­ly ha­ba­ry ka­na­gat­lan­ma bi­len diň­läp, et­ra­byň zäh­met­sö­ýer gal­la­çy­la­ry­ny aja­ýyp zäh­met ýeň­şi bi­len gut­la­dy. 

Soň­ra hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow aw­tou­lag­da we­la­ýa­tyň Çär­jew et­ra­by­nyň “Wa­tan” daý­han bir­le­şi­gi­niň eke­ran­çy­lyk meý­da­ny­na ta­rap ug­ra­dy. Bu ýer­de Ar­ka­dag­ly Ser­da­ry­my­zy gal­la­çy kä­ren­de­çi Azat Jo­ra­ýew gar­şy­la­dy. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz daý­ha­nyň iş şert­le­ri, maş­ga­la ýag­da­ýy we kä­ren­de ýe­rin­de ös­dü­rip ýe­tiş­dir­ýän ekin­le­ri­niň gör­nü­şi hem-de gal­la meý­dan­la­ry­nyň ha­syl­ly­lyk de­re­je­si, tab­şy­ry­lan ha­syl üçin ha­sap­la­şyk iş­le­ri­niň ge­çi­ri­li­şi bi­len gy­zyk­lan­dy. 

Zäh­met­sö­ýer daý­han top­ra­ga yh­las edip ön­düri­ji­lik­li zäh­met çek­mek, ýer­den bol ha­syl al­mak ug­run­da döw­let ta­ra­pyn­dan äh­li ze­rur gol­daw­la­ryň be­ril­ýän­di­gi üçin Ar­ka­dag­ly Ser­da­ry­my­za tüýs ýü­rek­den ho­şal­lyk bil­dir­di. Şeý­le hem ol 16 ýyl­ bä­ri kä­ren­de­çi­lik usu­lyn­da iş­le­ýän­di­gi­ni, 10 gek­tar meý­da­na bug­da­ýyň “Ha­syl­ly” gör­nü­şi­ni eken­di­gi­ni we onuň her gek­ta­ryn­dan 50 sent­ner ha­sy­la ga­raş­ýan­dy­gy­ny aýt­dy. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz hä­zir­ki dö­wür­de oba ho­ja­lyk önüm­le­ri­ni ön­dü­ri­ji­le­riň — daý­han­la­ryň ne­ti­je­li zäh­me­ti, kä­ren­de­çi­le­riň ze­rur dö­kün, ýo­ka­ry hil­li to­hum­ bi­len üp­jün edil­me­gi ug­run­da hem­me şert­le­riň dö­re­dil­ýän­di­gi­ni bel­le­di. Döw­let ta­ra­pyn­dan daý­han­la­ra hem­me­ta­rap­la­ýyn gol­daw­la­ryň be­ril­me­gi al­nyp ba­ryl­ýan sy­ýa­sa­tyň he­mi­şe ile­ri tu­tul­ýan ug­ry bo­lar. Mu­nuň özi mil­li daý­han­çy­lyk däp­le­ri­ni ös­dür­mek­de, ýaş ne­sil­le­ri ha­lal zäh­me­te söý­gi ru­hun­da ter­bi­ýe­le­mek­de aý­ra­tyn äh­mi­ýe­te eýe­dir. 

Kä­ren­de­çi oba zäh­met­keş­le­ri­niň ne­ti­je­li işi­niň üp­jün edil­me­gi ug­run­da döw­let ta­ra­pyn­dan dö­re­dil­ýän müm­kin­çi­lik­ler­den peý­da­la­nyp, öň­de goý­lan we­zi­pe­le­riň mun­dan beý­läk-de üs­tün­lik­li ýe­ri­ne ýe­ti­ril­me­gi üçin yh­la­sy­ny gaý­gyr­man iş­le­jek­di­gi­ne ynan­dyr­dy. Gal­la­çy daý­han kä­ren­de ýe­rin­de ekin do­la­ny­şy­gy­na mö­hüm äh­mi­ýet ber­ýän­di­gi­ni aý­dyp, şu ýyl bug­daý­dan bo­şan ýer­le­re mäş ek­me­gi me­ýil­leş­dir­ýän­di­gi­ni ha­bar ber­di. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow ýur­du­myz­da azyk bol­çu­ly­gy­nyň dö­re­dil­me­gi­ne my­na­syp go­şant goş­ýan daý­han­la­ryň iş şert­le­ri­niň yzy­gi­der­li go­wu­lan­dy­ryl­ma­gy, pu­da­ga tä­ze­çil teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň, hä­zir­ki za­man yl­my­nyň ga­za­nan­la­ry­nyň or­naş­dy­ryl­ma­gy, daý­han zäh­me­ti­niň hö­wes­len­di­ril­me­gi bi­len bag­la­ny­şyk­ly me­se­le­le­riň el­my­da­ma gö­zeg­çi­lik­de sak­lan­jak­dy­gy­ny aýt­dy. 

Kä­ren­de­çi A.Jo­ra­ýew eke­ran­çy­lyk meý­dan­la­ry­ndan ne­ti­je­li peý­da­lan­mak, oba ho­ja­lyk önüm­le­ri­niň ön­dü­ril­ýän muk­da­ry­ny art­dyr­mak, ön­dü­ri­ji­lik­li zäh­met çek­mek ug­run­da dö­re­dil­ýän şert­le­riň daý­han­la­ry tä­ze zäh­met ýe­ňiş­le­ri­ne, üs­tün­lik­le­re ruh­lan­dyr­ýan­dy­gy­ny gu­wanç bi­len bel­le­di. Daý­han Ar­ka­dag­ly Ser­da­ry­myz­dan kä­ren­de ýe­rin­de ös­dü­rip ýe­tiş­di­ren bug­da­ýy­ny or­ma­ga ak pa­ta ber­me­gi ha­ýyş et­di. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow “Bis­mil­la” di­ýip, daý­han yh­la­sy bi­len bir­kem­siz ha­syl top­lan bug­da­ýyň bir des­se­si­ni or­dy. 

 Şu pur­sat­da ýur­du­my­zyň eke­ran­çy­lyk meý­dan­la­ryn­da ne­ti­je­li iş­le­dil­ýän kuw­wat­ly “CLA­AS” hem-de “John Dee­re” ky­sym­ly teh­ni­ka­la­ry us­sat­lyk bi­len do­lan­dyr­ýan me­ha­ni­za­tor­lar be­re­ket­li ha­sy­lyň ora­gy­na gi­riş­di­ler. Dün­ýä­niň öň­de­ba­ry­jy önüm ön­dü­ri­ji­le­ri­niň bu kuw­wat­ly teh­ni­ka­la­ry bug­da­ýy ýit­gi­siz hem-de aras­sa ýyg­na­mak­da amat­ly ha­sap­la­nyl­ýar. Şo­la­ryň ne­ti­je­li iş­le­dil­me­gi daý­han­la­ryň dur­mu­şyn­da mö­hüm tap­gyr bo­lan gal­la ora­gy möw­sü­mi­niň gu­ra­ma­çy­lyk­ly we gys­ga wagt­da ge­çi­ril­me­gi­ni üp­jün ed­ýär. 

 Ar­ka­dag­ly Ser­da­ry­myz gal­la ora­gy­na gi­ri­şen kom­baýn­la­ryň saz­la­şyk­ly he­re­ke­ti­ni syn­la­dy. 

Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz kä­ren­de­çi daý­ha­na çekýän yh­las­ly we ön­dü­ri­ji­lik­li zäh­me­ti­ne min­net­dar­ly­gyň ny­şa­ny hök­mün­de sow­gat­la­ry­ny gow­şur­dy. Şeý­le hem hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow kä­ren­de­çi daý­ha­nyň ha­ýy­şy bo­ýun­ça onuň bi­len ýa­dy­gär­lik su­ra­ta düş­di. 

Bu ýer­de türk­men top­ra­gyn­da ös­dü­ri­lip ýe­tiş­di­ril­ýän gök, bak­ja we mi­we önüm­le­ri­niň, dä­ne­lik ekin­le­riň to­hum­la­ry­nyň, çö­rek we çö­rek önüm­le­ri­niň ser­gi­si gu­ral­dy. Olar döw­let ta­ra­pyn­dan yzy­gi­der­li gol­daw be­ril­me­gi ne­ti­je­sin­de top­rak­dan be­re­ket­li ha­syl ön­ýän­di­gi­niň aý­dyň be­ýa­ny bo­lup dur­ýar. Bu ýer­de ge­lin-gyz­lar mil­li ta­gam­la­ry taý­ýar­la­ýar­lar. Türk­men ilin­de mu­kad­des­lik de­re­je­si­ne gö­te­ri­len tam­dyr­lar­da şu ýyl­ky ha­sy­lyň tä­ze unun­dan çö­rek bi­şi­ril­ýär. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ze tä­ze bi­şi­ri­len çö­rek hö­dür edil­ýär. Ar­ka­dag­ly Ser­da­ry­my­zyň adyn­dan mil­li ta­gam­la­ry taý­ýar­lan ge­lin-gyz­la­ra sow­gat­la­ryň gow­şu­ryl­ma­gy da­ba­ra­nyň äh­mi­ýe­ti­ni has-da art­dyr­dy. 

Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz gal­la­çy kä­ren­de­çi­niň ha­sy­ly­nyň be­re­ket­li bol­ma­gy­ny, onuň aja­ýyp zäh­met üs­tün­lik­le­ri­ni ga­zan­ma­gy­ny ar­zuw edip, bu ýer­den ug­ra­dy. 

Soň­ra hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow di­ku­çar­da Le­bap we­la­ýa­ty­nyň Fa­rap et­ra­by­nyň çä­gin­de ýer­leş­ýän «Ga­dyn» gaz ýyg­naý­jy be­ke­di­niň açy­lyş da­ba­ra­sy­nyň ge­çi­ril­jek ýe­ri­ne ta­rap ugrady. 

Bi­raz wagt­dan döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň di­ku­ça­ry be­ke­diň go­la­ýyn­da ýö­ri­te taý­ýar­la­nan meý­dan­ça­da gon­dy. We­la­ýa­tyň sun­gat us­sat­la­ry­nyň çy­kyş­la­ry baý­ram­çy­lyk da­ba­ra­sy­nyň öwüş­gi­ni­ni art­dyr­ýar. 

 Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz giň zal­da ýaý­baň­lan­dy­ry­lan ser­gi bi­len ta­nyş­dy. On­da ýur­du­my­zyň ýan­gyç-ener­ge­ti­ka top­lu­my­nyň ga­za­nan üs­tün­lik­le­ri, me­ýil­na­ma­la­ry hem-de gel­jek­ki ösüş­le­ri we onuň kä­bir dü­züm­le­ri­niň işi be­ýan edil­ýär. Bu ýer­de ulan­ma­ga be­ril­ýän des­ga­lar­da otur­dy­lan döw­re­bap en­jam­lar we önüm­çi­li­ge or­naş­dy­ryl­ýan iň tä­ze in­no­wa­sion teh­no­lo­gi­ýa­lar gör­ke­zil­di. 

Hy­ta­ýyň mil­li ne­bit­gaz kor­po­ra­si­ýa­sy­nyň (CNPC) Türk­me­nis­tan­da­ky şa­ham­ça­sy­nyň Baş di­rek­to­ry Çen Huaý­lun hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowa fo­to­su­rat­la­ry we çyz­gy­la­ry gör­kez­di, şo­lar­da ne­bit­gaz pu­da­gyn­da üs­tün­lik­li ös­dü­ril­ýän türk­men-hy­taý hyz­mat­daş­ly­gy ba­ra­da gür­rüň be­ril­ýär. Hy­taý­ly işewür döw­let Baş­tu­ta­ny­my­za Fa­rap et­ra­by­nyň çä­gin­de gur­lup ulan­ma­ga be­ril­ýän gaz ýyg­naý­jy be­ke­diň ugur­daş dü­züm­le­ri, onuň gaz ge­çi­ri­ji ul­ga­my we bu top­lu­myň or­ta­ça ýyl­lyk kuw­wat­ly­ly­gy ba­ra­da mag­lu­mat ber­di.  

Hä­zir­ki dö­wür­de Hy­taý Halk Res­pub­li­ka­sy ýan­gyç-ener­ge­ti­ka pu­da­gyn­da Türk­me­nis­ta­nyň iş­jeň hyz­mat­daş­la­ry­nyň bi­ri­dir. Soň­ky ýyl­lar­da hy­taý­ly hü­när­men­ler Amy­der­ýa­nyň sag ke­na­ryn­da, “Gal­ky­nyş” gaz kä­nin­de we “Bag­ty­ýar­lyk” şert­na­ma­la­ýyn çägin­de giň möç­ber­li iş­le­ri ama­la aşyr­dy­lar. 

Hy­taý­ly işewür Le­bap we­la­ýa­tyn­da­ky gaz kä­nin­de tä­ze gaz ýyg­naý­jy be­ke­diň teh­ni­ki taý­dan en­jam­laş­dy­ry­ly­şy ba­ra­da aý­dyp, san­ly ul­gam or­naş­dy­ry­lan des­ga­nyň en­jam­laş­dy­ry­ly­şy­nyň hä­zir­ki za­ma­nyň ösen ta­lap­la­ry­na la­ýyk gel­ýän­di­gi­ni ha­bar ber­di. 

Iň tä­ze teh­ni­ki iş­läp taý­ýar­la­ma­la­ryň ula­nyl­ma­gy ata Wa­ta­ny­my­zyň ýan­gyç-ener­ge­ti­ka top­lu­my­nyň äh­li ugur­la­ry­nyň işi­ni hem-de “ma­wy ýan­gy­jyň” kän­le­ri­niň se­na­gat taý­dan öz­leş­di­ri­li­şi­ni iş­jeň­leş­dir­ýär. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, bi­ziň ýur­du­myz öň­de­ba­ry­jy teh­no­lo­gi­ýa­lar ba­bat­da hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gy hem-de mil­li de­re­je­de dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän anyk çä­re­le­ri güýç­len­dir­ýär. Bu bol­sa Wa­ta­ny­my­zyň dün­ýä­niň ener­ge­ti­ka döw­le­ti hök­mün­de eýe­le­ýän or­nu­nyň ber­ki­dil­me­gi­ne we da­şa­ry ýurt­ly hyz­mat­daş­lar bi­len ne­ti­je­li gat­na­şyk­la­ryň gi­ňel­dil­me­gi­ne ýar­dam ed­ýär. 

Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz hoş­ni­ýet­li söz­ler üçin min­net­dar­lyk bil­di­rip, ýur­du­my­zyň ýan­gyç-ener­ge­ti­ka top­lu­my­nyň ös­dü­ril­me­gi­ne hy­taý­ly hü­när­men­le­riň iş­jeň gat­naş­ýan­dy­gy­ny ka­na­gat­lan­ma bi­len nyg­ta­dy hem-de Hy­ta­ýyň iri kor­po­ra­si­ýa­sy­nyň we­ki­li­ne işin­de mun­dan beý­läk-de üs­tün­lik­le­ri ar­zuw et­di. 

Soň­ra döw­let Baş­tu­ta­ny­myz mas­la­hat­lar za­ly­na bar­ýar, şol ýer­de tä­ze gaz ýyg­naý­jy be­ke­diň açy­ly­şy my­na­sy­bet­li da­ba­ra­ly mas­la­hat ge­çi­ril­di. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow da­ba­ra gat­na­şy­jy­la­ra ýüz­le­nip, «Hal­kyň Ar­ka­dag­ly za­ma­na­sy» ýy­lyn­da Le­bap we­la­ýa­tyn­da­ky «Ga­dyn» kä­nin­de tä­ze gaz ýyg­naý­jy be­ke­diň işe gi­ri­zil­me­gi bi­len hem­me­le­ri tüýs ýü­rek­den gut­la­dy. 

Bi­ziň alyp bar­ýan «Açyk ga­py­lar» sy­ýa­sa­ty­myz Bi­ta­rap döw­le­ti­mi­ziň hal­ka­ra gat­na­şyk­la­ry­ň mö­hüm bin­ýa­dy bo­lup dur­ýar. Şun­dan ugur al­ýan Türk­me­nis­tan dün­ýä­de yg­ty­bar­ly hem-de jo­gap­kär­li hyz­mat­daş hök­mün­de özü­ni ta­nad­ýar. Bu ýag­daý döw­le­ti­mi­ziň yk­dy­sa­dy kuw­wa­ty­ny art­dyr­ma­ga şert dö­red­ýär. Hal­ky­my­zyň hal-ýag­da­ýy­ny has-da ýo­kar­lan­dyr­ma­ga müm­kin­çi­lik be­rip, köp san­ly dün­ýä me­se­le­le­ri­ni çöz­mä­ge hem ýar­dam ed­ýär di­ýip, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow nyg­ta­dy. 

Ug­le­wo­do­rod se­riş­de­le­ri­mi­zi da­şar­ky ba­zar­la­ra iber­mek te­bi­gy ga­zyň gor­la­ry bo­ýun­ça dün­ýä­de dör­dün­ji or­ny eýe­le­ýän ýur­du­my­zyň stra­te­gik mak­sa­dy bo­lup dur­ýar. Bu ugur­da ama­la aşy­ryl­ýan tas­la­ma­lar Mer­ke­zi Azi­ýa ýurt­la­ry­nyň hem-de beý­le­ki döw­let­le­riň söw­da-yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­ly­gy­ny tä­ze de­re­jä çy­kar­ma­ga, se­bi­ta­ra gat­na­şyk­la­ry ös­dür­mä­ge ýar­dam ed­ýär. 

Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz dost­luk­ly Hy­taý Halk Res­pub­li­ka­sy bi­len bi­le­lik­de ama­la aşy­ryl­ýan tas­la­ma­la­ryň örän mö­hüm äh­mi­ýe­te eýe­di­gi ba­ra­da aý­dyp, Hy­ta­ýyň Ga­raş­syz­ly­gy­my­zyň il­kin­ji gün­le­rin­den bi­ziň bi­len dip­lo­ma­tik gat­na­şyk­la­ry ýo­la go­ýan­dy­gy­ny hem-de şu ýyl bu şan­ly wa­ka 30 ýyl dol­ýan­dy­gy­ny ýat­lat­dy. Şu dö­wür­de hy­taý­ly hyz­mat­daş­lar bi­len ne­bit­gaz pu­da­gyn­da ägirt uly iş­ler dur­mu­şa ge­çi­ril­di. Bu bol­sa iki döw­le­tiň hem yk­dy­sa­dy kuw­wa­ty­nyň art­ma­gy­na oňaý­ly tä­si­ri­ni ýe­tir­di. Türk­me­nis­tan — Öz­be­gis­tan — Ga­za­gys­tan — Hy­taý gaz ge­çi­ri­ji­si mu­nuň aý­dyň my­sa­ly­dyr. Her bi­ri­niň uzyn­ly­gy 1830 ki­lo­metr bo­lan üç şa­ha­ly gaz ge­çi­ri­ji ýyl­da 55 mil­liard kub metr «ma­wy ýan­gy­jy» ge­çir­mä­ge müm­kin­çi­lik ber­ýär. Onuň 2009-njy ýy­lyň ahy­ryn­da işe gi­ri­zi­le­nin­den bä­ri, Türk­me­nis­tan­dan Hy­ta­ýa 334 mil­liard kub metr­den hem köp te­bi­gy gaz ibe­ril­di. Gel­jek­de bu ze­rur ýan­gy­jyň ibe­ril­ýän möç­be­ri­ni ýyl­da 65 mil­liard kub met­re ýe­tir­mek üçin onuň 4-nji şa­ha­sy­ny gur­mak göz öňün­de tu­tul­ýar. 

In­di 13 ýyl bä­ri türk­men «ma­wy ýan­gy­jy» dost­luk­ly hy­taý hal­ky­nyň ojak­la­ry­ny ýy­la­dyp, se­na­gat kär­ha­na­la­ry­ny he­re­ke­te ge­tir­ýär. Iri ener­ge­ti­ka tas­la­ma­sy iki ýur­duň halk­la­ry­nyň dost-do­gan­lyk gat­na­şyk­la­ry­ny pug­ta­lan­dy­ryp, öza­ra bäh­bit­li hyz­mat­daş­ly­gy ös­dür­mä­ge uly go­şant goş­ýar di­ýip, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow buý­sanç bi­len nyg­ta­dy. 

Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz şu gün­ki aja­ýyp wa­ka ba­ra­da­ky gür­rü­ňe ge­çip, Le­bap we­la­ýa­ty­nyň ýur­du­my­zyň se­na­gat taý­dan dep­gin­li ös­ýän se­bit­le­ri­niň bi­ri­di­gi­ni bel­le­di. We­la­ýat­da gu­rul­ýan döw­re­bap kär­ha­na­la­ryň, önüm­çi­lik-me­de­ni mak­sat­ly des­ga­la­ryň sa­ny bar­ha art­ýar. «Ga­dyn» kä­nin­de tä­ze gur­lan gaz ýyg­naý­jy be­ket hem şeý­le des­ga­la­ryň bi­ri­dir. «Bag­ty­ýar­lyk» şert­na­ma­la­ýyn çä­gi­niň “Kiş­ti­wan”, “Gün­ba­tar Kiş­ti­wan”, “Ga­dyn”, “El­jik”, “Gün­do­gar El­jik” kän­le­rin­den te­bi­gy ga­zyň gi­je-gün­diz­de 5,5 mil­lion kub met­ri­ni ýyg­nap, Hy­taý döw­le­ti­ne iber­mek­de bu be­ke­de uly orun de­giş­li­dir. 

Döw­re­bap des­ga­nyň işe gi­ri­zil­me­gi tä­ze iş orun­la­ry­nyň 200-si­ni dö­ret­mä­ge müm­kin­çi­lik ber­ýär. Mu­nuň özi hal­ky­my­zy iş bi­len üp­jün et­mek bo­ýun­ça al­nyp ba­ryl­ýan döw­let sy­ýa­sa­ty­nyň üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän­di­gi­niň hem aý­dyň my­sa­ly­dyr di­ýip, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz aýt­dy. 

Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz Le­bap we­la­ýa­ty­nyň Fa­rap et­ra­byn­da ne­bit­gaz pu­da­gy­nyň tä­ze des­ga­sy­nyň işe gi­ri­zil­me­gi bi­len bu ýe­re ýyg­na­nan­la­ry ýe­ne-de bir ge­zek tüýs ýü­rek­den gut­lap, hem­me­le­re berk jan sag­lyk, aba­dan we bag­ty­ýar dur­muş, tä­ze be­ke­diň iş­gär­le­ri­ne bol­sa alyp bar­jak iş­le­rin­de uly üs­tün­lik­le­ri ar­zuw et­di. 

Soň­ra Hy­taý Halk Res­pub­li­ka­sy­nyň Türk­me­nis­tan­da­ky Adat­dan da­şa­ry we Do­ly yg­ty­ýar­ly il­çi­si Sýan Naý­çe­ne söz be­ril­di. 

Dip­lo­mat “Ga­dyn” gaz ýyg­naý­jy be­ke­diň açy­lyş da­ba­ra­sy­na gat­naş­ýan­dy­gy üçin hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowa tüýs ýü­rek­den ho­şal­lyk bil­di­rip, “CNPC-niň” Türk­me­nis­tan­da iş­läp baş­la­ny­na şu ýyl 15 ýyl dol­ýan­dy­gy­ny ka­na­gat­lan­ma bi­len bel­le­di. 

Ge­çen ýyl­la­ryň do­wa­myn­da gaz pu­da­gyn­da türk­men-hy­taý gat­na­şyk­la­ry­nyň berk bin­ýa­dy ke­ma­la ge­ti­ril­di. Şol gat­na­şyk­lar ne­ti­je­li döw­le­ta­ra hyz­mat­daş­ly­gyň aja­ýyp nus­ga­sy­dyr. Bu pu­dak­da ga­za­ny­lan üs­tün­lik­ler ýo­la goý­lan stra­te­gik hyz­mat­daş­ly­ga uly dep­gin ber­di. 

Bu gün iki döw­le­tiň Baş­tu­tan­la­ry­nyň ara­syn­da soň­ky dö­wür­de ga­za­ny­lan mö­hüm yla­la­şyk­la­ry hem-de şert­na­ma­la­ry bi­le­lik­de dur­mu­şa ge­çir­mek üçin mak­sat­la­ýyn çä­re­ler gö­rül­ýär. 

Ýan­gyç-ener­ge­ti­ka pu­da­gyn­da hyz­mat­daş­ly­gyň ta­pa­wut­ly aý­ra­tyn­ly­gy ta­rap­la­ryň däp bo­lan hyz­mat­daş­ly­gy has-da gi­ňelt­mä­ge bo­lan öza­ra er­ki­ne we hem­me­ta­rap­la­ýyn taý­ýar­ly­gy­na da­ýan­ýan­ly­gy­dyr di­ýip, dost­luk­ly ýur­duň do­ly yg­ty­ýar­ly we­ki­li bel­le­di hem-de hut şu se­bäp­li bu hyz­mat­daş­ly­ga hal­ka­ra we se­bit­dä­ki ýag­daý­la­ryň üýt­ge­me­gi­niň, beý­le­ki ýag­daý­la­ryň tä­si­ri­ni ýe­tir­me­ýän­di­gi­ni nyg­ta­dy. 

Türk­me­nis­tan dün­ýä­niň iň iri ener­ge­ti­ka döw­let­le­ri­niň bi­ri­dir. Hy­taý bol­sa türk­men “ma­wy ýan­gy­jy­na” is­le­gi ýo­ka­ry döw­let­dir di­ýip, dip­lo­mat sö­zü­ni do­wam et­di hem-de döw­le­ta­ra gat­na­şyk­la­ry has-da ös­dür­mek üçin giň müm­kin­çi­lik­le­riň bar­dy­gy­ny bel­le­di. 

Şu ýyl hor­mat­ly Pre­zi­dent Ser­dar Berdimuhamedowyň baş­tu­tan­ly­gyn­da Ga­raş­syz, he­mi­şe­lik Bi­ta­rap Türk­me­nis­tan Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rü­ne ga­dam bas­dy. Şeý­le hem şu ýyl tä­ze döw­let mak­sat­na­ma­sy­ny dur­mu­şa ge­çir­mä­ge gi­ri­şen Hy­taý üçin äh­mi­ýet­li­dir di­ýip, Sýan Naý­çen nyg­ta­dy. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, öza­ra bäh­bit­li hyz­mat­daş­ly­gyň uzak möh­let­le­ýin gel­je­gi­ni ara alyp mas­la­hat­laş­mak üçin ze­rur iş­le­ri ge­çir­mä­ge hy­taý ta­ra­py­nyň taý­ýar­dy­gy be­ýan edil­di. 

Sö­zü­niň ahy­ryn­da Hy­taý Halk Res­pub­li­ka­sy­nyň Türk­me­nis­tan­da­ky Adat­dan da­şa­ry we Do­ly yg­ty­ýar­ly il­çi­si hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowa berk jan sag­lyk ar­zuw edip, Türk­me­nis­tan bi­len Hy­ta­ýyň ara­syn­da­ky gat­na­şyk­la­ryň tä­ze, has ýo­ka­ry de­re­jä çyk­jak­dy­gy­na ynam bil­dir­di. 

Soň­ra da­ba­ra gat­na­şy­jy­la­ryň öňün­de Hy­ta­ýyň mil­li ne­bit­gaz kor­po­ra­si­ýa­sy­nyň pre­zi­den­ti, do­lan­dy­ry­jy­lar ge­ňe­şi­niň ag­za­sy Hou Sisz­ýun çy­kyş et­di. 

Iri hy­taý kor­po­ra­si­ýa­sy­nyň ýol­baş­çy­sy bu gün­ki wa­ka­nyň — Türk­me­nis­ta­nyň döw­let Baş­tu­ta­ny­nyň gat­naş­ma­gyn­da açy­lyş da­ba­ra­sy ge­çi­ril­ýän “Bag­ty­ýar­lyk” şert­na­ma­la­ýyn çägin­de tä­ze des­ga­nyň ulan­ma­ga be­ril­me­gi­niň mö­hüm­di­gi­ni bel­läp, mu­nuň her bir hy­taý we türk­men hü­när­me­nleriniň her biri üçin ýat­dan çyk­ma­jak wa­ka­dy­gy­ny nygtady. 

Myh­man Hy­ta­ýyň mil­li ne­bit­gaz kor­po­ra­si­ýa­sy­nyň adyn­dan hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedowa ener­ge­ti­ka pu­da­gyn­da döw­le­ta­ra hyz­mat­daş­ly­gyň ös­dü­ril­me­gi­ne hem-de Türk­me­nis­ta­nyň ýan­gyç-ener­ge­ti­ka top­lu­my­nyň dü­zü­min­de kom­pa­ni­ýa­nyň alyp bar­ýan iş­le­ri­ne ber­ýän ägirt uly ün­si üçin tüýs ýü­rek­den ho­şal­lyk bil­dir­di. 

2007-nji ýy­lyň iýul aýyn­da iki döw­le­tiň Baş­tu­tan­la­ry­nyň gat­naş­ma­gyn­da “Bag­ty­ýar­lyk” şert­na­ma­la­ýyn çä­gi bo­ýun­ça Önü­mi paý­laş­mak ha­kyn­da şert­na­ma, “Türk­men­gaz” döw­let kon­ser­ni­niň hem-de “CNPC” kor­po­ra­si­ýa­sy­nyň ara­syn­da te­bi­gy ga­zy sa­tyn al­mak we sat­mak bo­ýun­ça şert­na­ma gol çe­ki­len­di­gi bel­le­nil­di. Şeý­le­lik­de, ýan­gyç-ener­ge­ti­ka top­lu­myn­da öza­ra bäh­bit­li, uzak möh­let­le­ýin türk­men-hy­taý hyz­mat­daş­ly­gy­nyň bin­ýa­dy go­ýul­dy. 

Iki ýur­duň Li­der­le­ri­niň uly ala­da­sy hem-de ýo­ka­ry ün­si ne­ti­je­sin­de “CNPC” kor­po­ra­si­ýa­sy we “Türk­men­gaz” döw­let kon­ser­ni şert­na­ma­la­ýyn çäk­de ne­ti­je­li gat­na­şyk ed­ýär­ler. Bu ul­gam­da ga­za­ny­lan üs­tün­lik­ler dün­ýä­niň ün­sü­ni özü­ne çek­di, hal­ka­ra jem­gy­ýet­çi­li­giň uly hor­ma­ty­na eýe bol­dy. Gel­jek­de “Bag­ty­ýar­lyk” şert­na­ma­la­ýyn çäk­de ga­zyň al­ny­şy­nyň muk­da­ry­ny art­dy­ryp, ener­ge­ti­ka pu­da­gyn­da iki­ta­rap­la­ýyn hyz­mat­daş­ly­gy tä­ze de­re­jä çy­kar­mak mak­sat edi­nil­ýär. 

Türk­me­nis­tan te­bi­gy gaz gor­la­ry­na örän baý­dyr. Hy­ta­ýyň ba­za­ry­nyň bol­sa gel­je­gi ulu­dyr. Şeý­le­lik­de, iki­ta­rap­la­ýyn öza­ra bäh­bit­li gaz hyz­mat­daş­ly­gy­ny bi­ri-bi­ri­niň üs­tü­ni ýe­tir­ýän hyz­mat­daş­lyk di­ýip hä­si­ýet­len­di­rip bo­lar di­ýip, Hou Sisz­ýun aýt­dy. 

Türk­me­nis­tan Hy­ta­ýy gaz bi­len üp­jün ed­ýän yg­ty­bar­ly, iri döw­let­dir. Hy­taý bol­sa Türk­me­nis­ta­nyň te­bi­gy ga­zyň söw­da­sy bo­ýun­ça örän uly hyz­mat­da­şy­dyr di­ýip, hy­taý­ly myh­man ýe­ne-de bir ge­zek nyg­ta­dy. 

Şu ýy­lyň ba­şyn­da bi­le­lik­dä­ki iş­le­riň tä­ze ugur­la­ry­ny kes­git­län tä­ze yla­la­şyk­la­ryň ga­za­ny­lan­dy­gy bel­le­nil­di. 

Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, “Gal­ky­nyş” gaz kä­ni­niň ikin­ji tap­gy­ry­nyň öz­leş­di­ril­me­gi bi­len, Türk­me­nis­tan — Hy­taý gaz ge­çi­ri­ji­si­niň 4-nji şa­ha­sy­nyň gur­lu­şy­gy­ny çalt­lan­dyr­mak üçin çä­re­ler dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. 

Biz mun­dan beý­läk-de gaz pu­da­gyn­da dur­nuk­ly we uzak möh­let­le­ýin hyz­mat­daş­lyk et­mek hem-de äh­li beý­le­ki pu­dak­lar­da öza­ra he­re­ket­ler üçin ze­rur ta­gal­la­la­ry ede­ris di­ýip, “CNPC-niň” ýol­baş­çy­sy ynan­dyr­dy. 

Hy­ta­ýyň mil­li ne­bit­gaz kor­po­ra­si­ýa­sy­nyň do­lan­dy­ry­jy­lar ge­ňe­şi­niň ag­za­sy çy­ky­şy­nyň ahy­ryn­da “Bag­ty­ýar­lyk” şert­na­ma­la­ýyn çägin­de tä­ze des­ga­nyň açy­lyş da­ba­ra­sy­na gat­naş­ýan­dy­gy üçin ho­şal­lyk bil­dir­di hem-de döw­let Baş­tu­ta­ny­my­za berk jan sag­lyk, döw­let bäh­bit­li iş­le­rin­de üs­tün­lik­le­ri, türk­men hal­ky­na bol­sa aba­dan­çy­lyk ar­zuw et­di.  

Maslahatyň dowamynda wi­deo­film gör­ke­zi­lip, on­da ýan­gyç-ener­ge­ti­ka top­lu­myn­da Türk­me­nis­ta­nyň we HHR-iň ne­ti­je­li gat­na­şyk­la­ry, “Ga­dyn” tä­ze gaz ýyg­naý­jy be­ke­di­niň äh­mi­ýe­ti be­ýan edil­di. 

Soň­ra alyp­ba­ry­jy tä­ze gaz ýyg­naý­jy be­ke­di ula­ny­ly­şa gi­riz­me­gi ha­ýyş edip, döw­let Baş­tu­ta­ny­my­za ýüz­len­ýär. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow da­ba­ra­ly ýag­daý­da düw­mä­ni ba­syp, “Ga­dyn” be­ke­di­niň iş­läp baş­la­ma­gy­na ak pa­ta ber­di. 

 Wi­deo­şe­kil­ler ar­ka­ly onuň işi gör­ke­zil­ýär. 

Alyp­ba­ry­jy “Türk­men­gaz” döw­let kon­ser­ni­niň hü­när­me­ni A.Ak­mäm­me­do­wyň aw­to­mat­laş­dy­ry­lan gaz paý­laý­jy be­ket­den te­le­köp­ri ar­ka­ly ýüz­len­me­gi­ne rug­sat ber­me­gi­ni ha­ýyş edip, döw­let Baş­tu­ta­ny­my­za ýüz­len­ýär. 

Ýaş hü­när­men Çär­jew et­ra­byn­da ýer­leş­ýän, kuw­wat­ly­ly­gy 432 MWt bo­lan gaztur­bi­na­ly elekt­rik be­ke­dini hem-de Le­bap we­la­ýa­ty­nyň ila­ty­ny te­bi­gy gaz bi­len üp­jün et­mä­ge ni­ýet­le­nen Üça­jy — Zer­ger gaz ge­çi­ri­ji­si­ni ulan­ma­ga ber­mek üçin ak pa­ta ber­me­gi ha­ýyş ed­ýär. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow ak pa­ta ber­ýär. Hü­när­men de­giş­li nur­ba­ty tow­la­ýar we Üça­jy — Zer­ger tur­ba ge­çi­ri­ji­si­ne gaz ber­lip baş­lan­ýar. 

 Soň­ra döw­let Baş­tu­ta­ny­myz top­lu­myň do­lan­dy­ryş bi­na­sy­na bar­dy. Bu ýer­de gaz ýyg­naý­jy be­ke­diň hü­när­me­ni mer­ke­ziň en­jam­laş­dy­ry­ly­şy hem-de önüm­çi­lik-teh­no­lo­gik tap­gyr­la­ry ba­ra­da mag­lu­mat ber­di. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň gol­da­wy ne­ti­je­sin­de tä­ze be­ket kuw­wat­ly en­jam­lar bi­len üp­jün edil­di. 

Hü­när­men bu ýer­de iş­le­ýän iş­gär­le­riň adyn­dan zäh­met çek­mä­ge, hu­su­san-da, önüm­çi­li­giň äh­li tap­gyr­la­ry­na de­giş­li gö­zeg­çi­li­gi ama­la aşyr­ma­ga dö­re­di­len şert­ler üçin döw­let Baş­tu­ta­ny­my­za ho­şal­lyk bil­dir­di hem-de şol müm­kin­çi­lik­ler­den ne­ti­je­li peý­da­la­nyp, öň­de goý­lan we­zi­pe­le­ri üs­tün­lik­li ýe­ri­ne ýe­tir­mek üçin ze­rur ta­gal­la­la­ry et­jek­dik­le­ri­ne ynan­dyr­dy. 

 Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz hü­när­me­ne işin­de üs­tün­lik­le­ri ar­zuw et­di. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Ser­dar Berdimuhamedow da­ba­ra gat­na­şy­jy­lar bi­len mä­hir­li hoş­la­şyp, bu ýer­den ug­ra­dy.

Te­bi­gy gaz — ýur­du­my­zyň mil­li baý­ly­gy. Ýe­riň as­tyn­dan onuň çy­ka­ry­ly­şy­ny art­dyr­mak we sarp edi­ji­le­re bök­denç­siz ug­rat­mak şu gü­nüň der­wa­ýys we­zi­peleriniň biridir. Bu işde biz, ne­bitgaz pu­da­gy­nyň iş­gär­le­ri bo­lup, ta­gal­la ba­ry­ny ed­ýä­ris. Mu­nuň üçin Hy­taý döw­le­tin­den sa­tyn alyn­ýan bu­raw­laý­jy ma­şyn­lar we kä­mil teh­no­lo­gi­ýa esa­sy da­ýan­jy­myz bo­lup dur­ýar. Hut şo­la­ryň kö­me­gi bi­len şu gün­ki gün­de ýur­du­my­zyň çä­gin­dä­ki 137 gu­ýu­dan gaz aky­my alyn­ýar. Gel­jek­de ola­ryň sa­ny ýe­ne-de kö­pe­ler. Türk­men ga­zy­na bo­lan is­leg dün­ýä ba­za­ryn­da bar­ha art­ýar.

  Ýur­du­my­zyň öz için­de hem te­bi­gy ga­za bo­lan is­leg ýo­ka­ry. Se­bä­bi soň­ky dö­wür­­de ýur­du­my­zyň dür­li kün­jek­le­rin­de gur­lup ula­nyl­ma­ga be­ril­ýän gaztur­bi­na­ly elekt­rik stan­si­ýa­la­ry bar­ha kö­pel­ýär. Çär­jew et­ra­by­nyň çä­gin­de gur­lan, kuw­wat­ly­ly­gy 432 MWt bolan gaz-tur­bi­na­ly elekt­rik stan­si­ýa­sy hem şo­la­ryň bi­ri. Ar­ka­dag­ly Ser­da­ry­myz Le­bap we­la­ýa­tyn­da bolan pur­sa­dy ýö­ri­te te­le­köp­ri ar­ka­ly bu elekt­rik stan­si­ýa­sy­na te­bi­gy ga­zy ak­dyr­ýan Üça­jy — Zer­ger gaz ge­çi­ri­ji­si­niň işe gi­ri­zil­me­gi­ne ak pa­ta ber­di. Uzyn­ly­gy 125 ki­lo­met­re ba­ra­bar bo­lan tä­ze gaz ge­çi­ri­ji­niň ak­dyr­ýan ga­zy­nyň bir bö­le­gi bol­sa Le­bap we­la­ýa­ty­nyň oba-şä­her­le­ri­niň ýa­şaý­jy­la­ry­nyň öý­le­ri­ne bar­ýar, netijede, geljekde ola­ryň gaz bi­len üp­jün­çi­li­gi ep-es­li go­wu­la­nar. 

Ak­mäm­met AK­MÄM­ME­DOW,

«Türk­men­gaz» döw­let kon­ser­ni­niň hü­när­me­ni.

San­ly ul­gam ba­ra­da gür­rüň açy­lan­da in­no­wa­si­ýa­lar, kä­mil teh­no­lo­gi­ýa­lar we ola­ryň dür­li ugur­la­ry göz öňü­mi­ze gel­ýär. Dur­mu­şy­my­zyň kä­mil­li­gi san­ly ul­ga­myň müm­kin­çi­lik­le­rin­de jem­le­nen­dir. San­ly ul­gam bi­len bag­la­ny­şyk­ly in­no­wa­sion yk­dy­sa­dy­ýe­tiň ös­dü­ril­me­gi tä­ze dur­mu­şa, has kä­mil hem-de döw­re­bap ýa­şaý­şa giň şert­le­ri dö­red­ýär. 

Ýur­du­myz­da san­ly yk­dy­sa­dy­ýe­te geç­mek «Türk­me­nis­tan­da 2019 — 2025-nji ýyl­lar­da san­ly yk­dy­sa­dy­ýe­ti ös­dür­me­giň Kon­sep­si­ýa­sy­na» la­ýyk­lyk­da ama­la aşy­ryl­ýar. Bu ugur­da al­nyp ba­ryl­ýan mak­sat­na­ma­la­ýyn iş­le­riň çäk­le­rin­de «Türk­me­nis­tan­da in­ter­net to­ru­nyň ösü­şi­ni we in­ter­net hyz­mat­la­ry­ny et­me­gi hu­kuk taý­dan düz­gün­leş­dir­mek ha­kyn­da», «Elekt­ron res­mi­na­ma, elekt­ron res­mi­na­ma do­la­ny­şy­gy we san­ly hyz­mat­lar ha­kyn­da», «Ki­ber­howp­suz­lyk ha­kyn­da», «Mag­lu­mat we ony go­ra­mak ha­kyn­da» Türk­me­nis­ta­nyň Ka­nun­la­ry we beý­le­ki res­mi­na­ma­lar ka­bul edil­di. 

San­ly yk­dy­sa­dy­ýet dü­şün­je­si XX asy­ryň ahy­ryn­da ýü­ze çyk­dy we bü­tin dün­ýä­de dur­mu­şyň äh­li ugur­la­ry­na san­ly ul­gam or­naş­dy­ry­lyp baş­lan­dy. Şon­dan soň­ky ge­çen çär­ýek asyr­dan gow­rak dö­wür­de kä­mil teh­no­lo­gi­ýa­la­ryň tä­ze gör­nüş­le­ri dö­re­di­lip, dur­mu­şy­my­za or­naş­dy­ryl­dy. Bu gün akyl­ly te­le­fon­lar, beý­le­ki öý ho­ja­lyk teh­ni­ka­la­ry, şol san­da tu­tuş­ly­gy­na san­ly ul­gam ar­ka­ly do­lan­dy­ryl­ýan öý­ler dur­mu­şyň aý­ryl­maz bö­le­gi­ne öw­rül­ýär. Hat­da dün­ýä­niň dür­li ýer­le­rin­de «akyl­ly şä­her­le­riň» on­lar­ça­sy ke­ma­la gel­ýär. 

San­ly­laş­dyr­ma dur­mu­şyň we önüm­çi­li­giň dür­li gur­şaw­la­ry­na or­naş­dy­ryl­ýan san­ly teh­no­lo­gi­ýa­la­ra esas­lan­ýan yk­dy­sa­dy işiň kon­sep­si­ýa­sy­dyr. Bu dün­ýä­niň äh­li ýurt­la­ry bi­len bir­lik­de, bi­ziň ýur­du­myz­da-da üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­ýär. San­ly­laş­dyr­ma sy­ýa­sy, yk­dy­sa­dy we dur­muş-me­de­ni pro­ses­le­ri öz­ger­dip, ýa­şaý­şyň hi­li­niň has-da go­wu­lan­ma­gy­na iter­gi ber­ýär. Hä­zir­ki wagt­da mag­lu­mat el­ýe­ter­li­li­gi­niň ýo­kar­lan­ma­gy, öz­baş­dak iş­le­ýän akyl­ly ho­ja­lyk en­jam­la­ry­nyň kö­pel­me­gi, önüm­çi­lik pro­ses­le­ri­ne teh­no­lo­gik gö­zeg­çi­li­giň or­naş­dy­ryl­ma­gy, zy­ýan­ly iş­ler­de ada­myň or­nu­ny tut­ýan ro­bot teh­ni­ka­la­ry­nyň dö­re­dil­me­gi san­ly ul­ga­myň güýç­li dep­gin bi­len ös­ýän­di­gi­niň gör­ke­zi­ji­si­dir. 

Hä­zir­ki dö­wür­de in­ter­net to­ru­nyň üs­ti bi­len ha­ryt­la­ry sa­tyn al­mak, hyz­mat­lar­dan peý­da­lan­mak, mag­lu­mat­la­ry göz­le­mek we uzak ara­lyk­dan işe­wür gep­le­şik­le­ri ge­çir­mek ýa­ly dur­mu­şy­my­zy ýe­ňil­leş­dir­ýän iş­le­ri ýe­ri­ne ýe­tir­mek bol­ýar. San­ly­laş­dyr­ma şol ze­rur­lyk­la­ryň el­ýe­ter­li­li­gi­ni ýo­kar­lan­dyr­mak bi­len, eda­ra-kär­ha­na­la­ryň we gu­ra­ma­la­ryň işi­ni has-da kä­mil­leş­dir­mä­ge, adam­la­ryň dur­mu­şy­ny mun­dan beý­läk-de ýe­ňil­leş­dir­mä­ge ýar­dam ber­ýär. 

San­ly­laş­dyr­ma ho­ja­lyk dur­mu­şyn­da, önüm­çi­lik­de, hyz­mat­lar ul­ga­myn­da we beý­le­ki bir­nä­çe ugur­lar­da iş­jeň al­nyp ba­ryl­ýar. Ho­ja­lyk dur­mu­şyn­da ula­nyl­ýan döw­re­bap teh­ni­ka­lar, «akyl­ly öý­ler» we şä­her­ler­de dur­muş iş­jeň­li­gi­niň dür­li ugur­la­ry bi­len bag­la­ny­şyk­ly hyz­mat­la­ryň ýe­ri­ne ýe­ti­ril­me­gi mu­ňa anyk my­sal­lar­dyr. Önüm­çi­li­giň san­ly­laş­dy­ryl­ma­gy adam üçin agyr fi­zi­ki zäh­me­ti ýe­ňil­leş­dir­mä­ge, zäh­met we önüm­çi­lik pro­ses­le­ri­ni ne­ti­je­li gu­ra­ma­ga hem-de gö­zeg­çi­lik­de sak­la­ma­ga, şeý­le hem, kär­ha­na­nyň iş­gär­le­ri­niň howp­suz­ly­gy­ny üp­jün et­mä­ge ýar­dam ed­ýär. Me­se­lem, «akyl­ly» ul­gam­lar önüm­çi­lik kär­ha­na­la­ryn­da iş­gär­le­riň howp­suz­lyk düz­gün­le­ri­niň ta­lap­la­ry­na la­ýyk ge­ýin­me­gi­ne we ka­da­la­ryň ber­jaý edi­li­şi­ne gö­zeg­çi­lik edip, şi­kes ýet­me­le­riň hem-de howp­ly ha­dy­sa­la­ryň öňü­ni al­ma­ga kö­mek ed­ýär. Teh­no­lo­gik gö­zeg­çi­li­giň kö­me­gi bi­len önüm­çi­lik kon­we­ýer­le­rin­de ze­per ýe­ten we kem­çi­lik­li önüm­ler ýü­ze çy­ka­ryl­ýar. Bu bol­sa ha­ryt­la­ryň hi­li­ne gö­zeg­çi­ligi ýo­la goý­ma­ga, wag­ty hem-de se­riş­de­le­ri tyg­şyt­la­ma­ga müm­kin­çi­lik dö­red­ýär. 

Hem­me­le­re ta­nyş my­sal­la­ryň ýe­ne bi­ri-de, san­ly bi­lim ul­ga­my­dyr. Elekt­ron ki­tap­ha­na­lar, olar­da­ky okuw ki­tap­la­ry, gol­lan­ma­lar we wi­deo­sa­pak­lar okuw işi­ni ýe­ňil­leş­dir­mä­ge gö­nük­di­ri­len­dir. Olar bi­lim al­ýan­la­ryň ki­tap­ha­na­la­ra bar­mak, ka­gyz ki­tap­la­ry we olar­da­ky mag­lu­mat­la­ry göz­le­mek, ýö­ri­te ders­le­re gat­naş­mak üçin sarp ed­ýän wagt­la­ry­ny tyg­şyt­la­ma­ga kö­mek ed­ýär. San­ly ul­gam­da bi­lim al­ýan­la­ryň öz taý­ýar­lyk de­re­je­si­ne la­ýyk­lyk­da okuw mak­sat­na­ma­sy­ny we öw­re­niş dep­gi­ni­ni öz­baş­dak saý­lap al­mak müm­kin­çi­lik­le­ri hem göz öňün­de tu­tul­ýar. 

Diý­mek, san­ly­laş­dyr­ma­da eda­ra-kär­ha­na­lar­da önüm­çi­lik pro­se­si, iş­le­riň al­nyp bar­ly­şy, do­lan­dy­ryş ul­gam­la­ryn­da gu­ra­ma­çy­lyk iş­le­ri düý­bün­den üýt­ge­ýär. Müş­de­ri­ler bi­len ön­dü­ri­ji­le­riň, hyz­mat­la­ry ýe­ri­ne ýe­tir­ýän­le­riň ara­syn­da­ky gat­na­şyk­lar, kär­ha­na­nyň şol gat­na­şyk­lar­da eýe­le­ýän or­ny öz­ger­ýär. San­ly ul­ga­ma ge­çiş tä­ze san­ly işe­wür­lik nus­ga­sy­nyň iş­le­ni­lip taý­ýar­la­nyl­ma­gy, san­ly ha­ryt­la­ryň we hyz­mat­la­ryň dö­re­dil­me­gi, mag­lu­ma­ty top­la­ma­gyň, sak­la­ma­gyň we gaý­ta­dan iş­le­me­giň aw­to­mat­laş­dy­ryl­ma­gy, san­ly tas­la­ma­laş­dyr­ma­nyň or­naş­dy­ryl­ma­gy, önüm­çi­lik pro­ses­le­ri­ni we üp­jün­çi­lik tor­la­ry­ny do­lan­dyr­mak, do­lan­dy­ryş we­zi­pe­le­ri­niň ýe­ri­ne ýe­ti­ri­li­şi, ro­bot­la­ryň we elekt­ron res­mi­na­ma do­la­ny­şy­gy­nyň ula­nyl­ma­gy ar­ka­ly el zäh­me­ti­niň aw­to­mat­laş­dy­ryl­ma­gy ýa­ly bir­nä­çe ugur­lar­da ama­la aşy­ryl­ýar. 

Hä­zir­ki wagt­da eziz Di­ýa­ry­myz­da «Türk­me­nis­tan­da 2019 — 2025-nji ýyl­lar­da san­ly yk­dy­sa­dy­ýe­ti ös­dür­me­giň Kon­sep­si­ýa­sy­nyň» 2020 — 2023-nji ýyl­la­ra ni­ýet­le­nen ikin­ji tap­gy­ry üs­tün­lik­li dur­mu­şa or­naş­dy­ryl­ýar. Ýur­du­myz­da döw­re­bap mag­lu­mat-ara­gat­na­şyk teh­no­lo­gi­ýa­la­ry­ny giň­den or­naş­dyr­mak, ola­ryň saz­la­şyk­ly iş­le­me­gi­ni ýo­la goý­mak, mag­lu­mat howp­suz­ly­gy­ny üp­jün et­mek, mag­lu­mat üp­jün­çi­lik ul­ga­my­ny mun­dan beý­läk-de ös­dür­mek bo­ýun­ça we­zi­pe­ler ama­la aşy­ryl­ýar. Mu­nuň özi il­deş­le­ri­miz üçin san­ly hyz­mat­la­ryň tä­ze gör­nüş­le­ri­ni el­ýe­ter­li et­mä­ge, ola­ra ýa­şa­ýyş-dur­muş ýe­ňil­lik­le­ri­ni dö­ret­mä­ge, mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň pu­dak­la­ry­nyň ösü­şi­ni we bäs­deş­li­ge ukyp­ly­ly­gy­ny ýo­kar­lan­dyr­ma­ga ýar­dam ber­ýär. 

Ga­ir GAI­ROW,

Mag­tym­gu­ly adyn­da­ky Türk­men döw­let uni­wer­si­te­ti­niň mu­gal­ly­my.