Habarlar
Giň gerimli oňyn özgertmeler rowaçlyklaryň, üstünlikleriň binýadydyr

Täze taryhy eýýamymyzyň ýurt abadançylygynda, döwlet berkararlygynda, il agzybirliginde kerwen gurap geçýän aý-ýyllary halkymyzyň hormatly Prezidentimiziň töwereginde mäkäm jebisleşip, milli Liderimiziň eziz Watanymyzy has-da gülledip ösdürmek, ösüşiň täze belentliklerine ýetirmek boýunça taýsyz tagallalaryny goldaýandygyny aýan edýär. Şu maksat bilen, oýlanyşykly içeri we daşary syýasat üstünlikli durmuşa geçirilýär. Bu syýasat ýurdumyzyň durmuş-ykdysady taýdan ösüşini, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň yzygiderli ýokarlanmagyny üpjün etmäge, parahatçylygy, howpsuzlygy pugtalandyrmaga, parahatçylyk arkaly ösüşi gazanmaga gönükdirilendir. Şu syýasatyň, şeýle hem milli we pudaklaýyn maksatnamalaryň, toplumlaýyn özgertmeleriň üstünlikli amala aşyrylmagy bilen, döwletimiziň ykdysady kuwwaty artýar, halkymyzyň abadançylygy üpjün edilýär, ata Watanymyz Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň halkara abraýy barha ýokarlanýar.

Her bir üstünlik täze zähmet ýeňşini gazanmaga höweslendirýär, belent sepgitlere ýetmäge ruhlandyrýar. Ýylyň-ýylyna gazanylýan üstünlikler, ýetilýän belent sepgitler munuň subutnamasydyr. Biz muňa hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýurdumyzyň toplumlaryny ösdürmek boýunça golaýda geçiren iş maslahatlarynda, şonuň ýaly-da Hökümetiň 2020-nji ýylda we şu ýylyň ýanwar aýynda ýerine ýetiren işleriniň netijelerine garalan Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde beýan edilen maglumatlar arkaly ýene-de bir gezek göz ýetirdik.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, milli ykdysadyýetimiziň ýokary ösüş depgini saklanýar, jemi içerki önüm, jemi öndürilen önüm, haryt dolanyşygy yzygiderli artýar. Milli ykdysadyýetimiziň pudaklary boýunça ösüş gazanylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýerine ýetirilen işleriň netijelerine baha bermek bilen, «Biziň gazanan ähli üstünliklerimiz we ýeten sepgitlerimiz diňe alyp barýan syýasatymyzy halkymyzyň giňden goldamagy, durmuşymyzy gowulandyrmak boýunça geçirýän özgertmelerimize işjeň gatnaşmagy netijesinde mümkin boldy» diýip belleýär.

Hawa, Gahryman Arkadagymyzyň halka daýanyp, halkyň hatyrasyna, döwletimiziň ykdysady kuwwatynyň artmagy üçin, Watanymyzyň has-da gülläp ösmeginiň bähbidine durmuşa geçirýän işleri, amala aşyrýan oňyn özgertmeleri rowaçlyklara we üstünliklere beslenýär. Munuň aýdyň subutnamasy bolan we bu babatda buýsançly söhbede esas döredýän mysallar köp. Milli ykdysadyýetimiziň toplumlarynda amala aşyrylýan oňyn özgertmeler, alnyp barylýan işler arkaly hem muňa göz ýetirmek bolýar.

Mälim bolşy ýaly, Türkmenistan dünýäniň ýangyç gorlaryna baý döwletleriniň biridir. Şonuň üçin milli Liderimiz ýurdumyzyň nebitgaz toplumyny ösdürmek bilen baglanyşykly işlere hemişe möhüm ähmiýet berýär, pudagyň öňdebaryjy, düşewüntli pudaklaryň birine öwrülmegini gazanmak baradaky wezipäni öňde goýýar. Şu maksat bilen, ýangyç-energetika toplumynyň işine döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri hökmünde garalýar. Öňdebaryjy tehnologiýalaryň ulanylmagy arkaly “mawy ýangyjyň” we nebitiň çykarylýan möçberleri artdyrylýar. Olaryň gaýtadan işlenilmegi bilen öndürilýän önümleriň möçberleri hem, eksport edilişi hem artýar.

Nebitgaz pudagynda dünýäniň meşhur hem abraýly kompaniýalary bilen hyzmatdaşlygyň alnyp barylmagy, iri taslamalaryň amala aşyrylmagy, şeýle hem kuwwatly gazhimiýa senagatyny döretmek boýunça durmuşa geçirilýän işler döwletimiziň ykdysady kuwwatynyň artmagynda möhüm ähmiýete eýedir.

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň işine möhüm ähmiýet bermek bilen, bu düzümiň işini döwrebaplaşdyrmagy, pudagyň işgärleri üçin zerur şertleriň döredilmegini, tebigy gazy gaýtadan işlemegi, onuň daşary ýurtlara iberilýän möçberlerini artdyrmagy, geologiýa-gözleg işlerini geçirmegiň depginini artdyrmagy, gazy eksport etmek üçin amatly bazarlary gözlemegi, nebitgaz pudagy üçin hünärmenleri taýýarlamak boýunça halkara tejribeden ugur alyp, okatmagyň häzirki zaman usullaryny ornaşdyrmagy we beýleki zerur işleri möhüm wezipeleriň hatarynda kesgitleýär.

Milli ykdysadyýetimizde oba hojalyk toplumynyň hem aýratyn orny bar. Hut şonuň üçin milli Liderimiz bu toplumy ösdürmek boýunça işlere möhüm ähmiýet berýär, onuň düşewüntli pudaga öwrülmegi üçin zerur şertleri döredýär. Döwletimiziň we döwlet Baştutanymyzyň ýakyndan ýardam bermegi netijesinde oba hojalyk toplumynda alnyp barylýan işler üstünliklere beslenýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň şu ýylyň 12-nji fewralynda geçirilen giňişleýin mejlisinde eden çykyşynda bu hakynda söz açyp, «Başarjaň daýhanlarymyz we mülkdarlarymyz hem geçen ýylda oba hojalyk ekinlerinden bol hasyl almagy başardylar. 1 million 500 müň tonna golaý guşgursak bugdaý, 1 million 200 müň tonnadan hem köp pagta taýýarlap, ýurdumyzyň azyk howpsuzlygyny üpjün etdiler» diýip belledi.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda eziz Watanymyzyň okgunly ösüşinde ylym-bilim ulgamlaryna hem aýratyn orun degişlidir. Bu ulgamlaryň işini kämilleşdirmäge we ösdürmäge döwlet syýasatynyň möhüm ugry hökmünde garalyp, uly ähmiýet berilýär.

Şu ýerde şeýle bir maglumaty getirmegi makul bildik. 2020-nji ýylyň dowamynda kitap önümleriniň 367 görnüşi çykarylypdyr. Şolaryň 156-sy okuw kitaplarydyr. Ýaýbaňlandyrylan oňyn özgertmeleriň çäklerinde bilim ulgamynyň hukuk binýady kämilleşdirildi. Bu iş häzirki wagtda hem alnyp barylýar. Okuw maksatnamalarynyň, kitaplaryň, gollanmalaryň mazmuny we ylmy-usulyýet ugurlary kämilleşdirilýär, sanly bilim ulgamy ösdürilýär, okatmagyň netijeliligi ýokarlandyrylýar. Şonuň netijesinde ýurdumyzyň bilim ojaklarynda ýaş nesle döwrebap bilim-terbiýe berlişiniň, ýaş hünärmenleriň taýýarlanylyşynyň derejesi ýokarlanýar.

Gürrüň Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda amala aşyrylýan oňyn özgertmeleriň guwandyryjy netijeleri barada barýarka, ýene-de milli Liderimiziň Hökümetiň golaýda geçirilen giňişleýin mejlisinde eden çykyşyna salgylanmagy makul bildik. Döwlet Baştutanymyz şonda “Göz öňünde tutulan maksatnamalaryň çäklerinde, biz gurluşyk pudagyna 38 milliard amerikan dollaryndan hem köp maýa goýumlaryny goýduk. Geçen ýyl maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna bahasy 8 milliard amerikan dollaryna golaý bolan 45 sany iri önümçilik we medeni-durmuş maksatly desgalary ulanmaga berdik” diýip aýtdy.

Häzirki wagtda «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» şygary astynda geçýän ýylda mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli ulanylmaga berilmegi meýilleşdirilýän köp sanly desgalarda gurluşyk işleri alnyp barylýar.

Gahryman Arkadagymyzyň ajap eýýamynda içeri we daşary syýasatyň, «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň» üstünlikli durmuşa geçirilýändigine gurluşyk-senagat, söwda, ulag-aragatnaşyk toplumlarynda, medeniýet ulgamynda, ýurdumyzyň daşary syýasy ugruny amala aşyrmak boýunça alnyp barylýan işleriň mysallarynda hem açyk-aýdyň göz ýetirmek bolýar. Giň gerimli özgertmeleriň üstünlikli amala aşyrylmagy netijesinde döwletimiziň ykdysady kuwwaty artýar, halkymyzyň abadan, bagtyýar durmuşy üpjün edilýär.

Elbetde, rowaçlyklara, üstünliklere beslenýän il-ýurt bähbitli, döwlet we dünýä ähmiýetli bu işler hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen hem-de gönüden-göni baştutanlygynda amala aşyrylýar. Şonuň üçin halkymyz milli Liderimize tüýs ýürekden buýsanýar.

Goý, ýurdumyz hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ösüşiň täze belentliklerine tarap bedew bady bilen öňe gitsin!

Tirkeş MÄMMEDOW,

«Mugallymlar gazeti».


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20889

17.02.2021
Bäsdeşlige ukyply önümler

Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň gurluşyk pudagyny ösdürmek hem-de gurluşyk önümçiliginiň kuwwatyny ýokarlandyrmak babatdaky tagallalaryna Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary hem saldamly goşantlaryny goşýarlar. Munuň şeýledigine Türkmenistanyň Kärdeşler arkalaşyklarynyň Bäherden etrap birleşmesiniň başlangyjy esasynda bu etrabyň Garagan geňeşliginiň çäginde ýerleşýän gazbeton we gury gurluşyk garyndylaryny öndürýän zawodlar toplumynda bolanymyzda anyk göz ýetirdik.

Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy «Ukyply kärdeşler» hususy kärhanasyna degişli bu zawodlar toplumynyň işe girizilenine sanlyja ýyl boldy. Şeýle-de bolsa, gürrüňi edilýän innowasion tehnologiýaly zawodlar toplumy daşary ýurtlardan getirilýän gurluşyk materiallarynyň ornuny tutýan, dünýä bazarynda bäsdeşlige ukyply gurluşyk önümlerini öndürmekde uly meşhurlyga eýe boldy. Bu ýerde öndürilýän gazbeton önümleri we gury gurluşyk garyndylary ýokary hilliligi bilen tapawutlanýar.

Zawodlar toplumy bilen tanyşlygymyzy çig mal saklanýan bölümden başladyk. Ýokary talaplara laýyklykda enjamlaşdyrylan bu bölümde degişli gurluşyk önümlerini öndürmek üçin gerek bolan sement, kwars çägesi, üwelen gips, ýakylmadyk hek saklanylýar hem-de önümçilik işinde ulanylmaga taýýarlanylýar. Hünärmenleriň gürrüň bermegine görä, önümçilik işinde ýerli çig mal ulanylýar. Kwars çägesi, sement, hek we gips ýaly çig mal ýurdumyzyň çägindäki ýataklardyr kärhanalardan gelip gowuşýar.

Önümçilik bölümlerinde bolanymyzda, işleriň awtomatik usulda dolandyrylýandygyna we olara kompýuterde gözegçiligiň amala aşyrylýandygyna göz ýetirmek örän ýakymly boldy. Germaniýa, Türkiýe döwletleriniň iň öňdebaryjy enjamlarynyň giň mümkinçilikleri we amatlyklary işleriň sazlaşykly alnyp barylmagyna şert döredýär.

Ýyllyk kuwwaty 70 müň tonna gury gurluşyk garyndylaryny, 180 müň kubmetre barabar gazbeton önümlerini öndürmäge niýetlenen bu zawodlar toplumynyň önümleri içeri we daşary bazarlarda uly islegden peýdalanylýar. Munuň şeýledigine diňe geçen ýylyň özünde bu ýerde öndürilen önümleriň aglaba böleginiň daşary ýurtlara eksport edilmegi hem şaýatlyk edýär. Zawodda öndürilýän dürli ölçegdäki gazbeton bloklaryna we keramiki plitalar üçin ýelimlere, daşky we içki gruntlama şpaklýowkasyna, sepleri doňdurýan garyndylaryna we beýleki gurluşyk önümlerine islegiň has-da uludygyny bellemek gerek. Bu önümleriň öndürilişiniň yzygiderli artmagy hem şeýle diýmäge esas berýär. Dünýä standartyna laýyk gelýän şol önümler ýörite gaplara gaplanyp, sarp edijilere ýetirilýär.

Täze taryhy döwrümiziň häzirki günlerinde paýtagtymyzda we ýurdumyzyň çäginde giň gerim alan gurluşyk işlerinde gürrüňi edilýän zawodlar toplumynyň önümleri giňden ulanylýar. Bu ýerde öndürilýän önümler bahasynyň elýeterliligi, hiliniň ýokary bolmagy bilen tapawutlanýar. Munuň özi ýerli çig malyň hasabyna öndürilýän önümleriň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrýar.

Aýdo ŞEKEROW,

ýörite habarçymyz. SURATLARDA: zawodlar toplumynyň işinden görnüşler. Surata düşüren awtor.




https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20902

17.02.2021
Hasabatlylyk — sanly bilimiň möhüm ugry

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzda amala aşyrylýan ykdysady özgertmeleriň we gazanylýan durmuş-ykdysady görkezijileriň gözbaşynda hormatly Prezidentimiz tarapyndan alnyp barylýan döwlet kadalaşdyrylyşynyň we döwlet dolandyrylyşynyň ýörelgeleri durandyr. Jemi içerki önümiň düzüminde senagat pudagynyň paýynyň barha artmagy ýurdumyzyň innowasiýalara, ylmyň we tehnikanyň gazananlaryna esaslanýan, öndüriji güýçleri çalt ösýän döwlete öwrülýändigine şaýatlyk edýär. Bu ösüş-özgertmeler bolsa, ykdysady bilimleriň kämilleşdirilmegi baradaky wezipeleri öňe çykarýar. Çünki Gahryman Arkadagymyzyň «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly kitabynda beýan edişi ýaly, ýurduň ösüşi, ilkinji nobatda, onda ylym-bilimiň döwrebap ösüşi babatdaky döredilýän mümkinçiliklerde jemlenendir.

Barha ösýän şertler ykdysadyýeti döwrüň talaplaryna laýyk ösdürmek wezipelerini öňde goýýar. Häzirki döwürde sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça wezipeler ähli pudaklara, ulgamlara işjeň ornaşdyrylýar. Hormatly Prezidentimiz ýakynda Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyny hem-de ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasyny tassyklamak baradaky Karara gol çekdi. «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» laýyklykda, täze Maksatnamanyň kabul edilmegi birnäçe wezipeleri öz içine alýar. Prezident Maksatnamasyna laýyklykda, ýokary okuw mekdeplerinde ýaş alymlary, inženerleri, tehnologlary we hünärmenleri taýýarlamagy kämilleşdirmegiň anyk ugurlary kesgitlenildi. Ýurdumyzda yzygiderli döredilýän innowasion önümçilikleriň, kuwwatly gaýtadan işleýän senagat toplumlaryň üstünlikli işlemeginiň ylym bilen önümçiligiň sazlaşygy esasynda mümkindigi bellidir.

Häzirki döwürde ylma güýçli döwlet goldawy berilýär. Ylmyň ileri tutulýan ugurlary boýunça barlaglary geçirmek, döwrebap tehnologiýalaryň esasynda täze önümleri döretmek, innowasiýa syýasatyny durmuşa geçirmek, ylmyň milli ykdysadyýetiň pudaklary bilen aragatnaşygyny pugtalandyrmak ugrunda möhüm çözgütler kabul edilýär. 2019 — 2025-nji ýyllarda Türkmenistanyň ähli pudaklaryny we sebitlerini sanly ykdysadyýete geçirmek wezipesi bellenilip, bu işler «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» laýyklykda amala aşyrylýar.

Sanly ykdysadyýetiň hünärmen we ylym-bilim üpjünçiligini ösdürmek, býujet ulgamynda «sanly bilim», «sanly saglygy goraýyş», «elektron resminamalar dolanyşygy», «elektron görnüşde döwlet hyzmatlary», «maliýe işlerini awtomatlaşdyrmak — meýilnamalaşdyryş we hasabatlylyk ulgamlary» ýaly sanly tehnologiýalaryň paýyny artdyrmak, tehnologik başlangyçlary we ylmy çözgütleri emele getirmäge şertleri döretmek, ygtybarly maglumat goraglylygyny we howpsuzlygyny üpjün etmek, maglumat üpjünçilik ulgamyny döretmek ýaly wezipeler maksatnamalaýyn durmuşa geçirilip başlandy.

Sanly ykdysadyýetiň durnukly ösmeginde ýurduň tutuş ykdysady, maliýe we bank ulgamlarynyň sazlaşykly ösüşi uly ähmiýete eýedir. Sanly intellektual tehnologiýalarynyň ornaşdyrylmagy arkaly býujet serişdelerine takyk gözegçilik etmek hem-de olary dolandyrmak üçin şertleri üpjün edýän maliýe maglumatyny dolandyrmagyň döwlet ulgamynyň döredilmegi derwaýys meseleleriň hatarynda durýar. Bu ulgamyň esasy maksady has köp zähmeti talap edýän işleri awtomatlaşdyryp, maliýe we ykdysadyýet ulgamynyň işiniň tizligini we dessinligini artdyrmakdan, býujeti taýýarlamak, ýerine ýetirmek we hasabaty düzmek işine gatnaşyjylar tarapyndan hödürlenýän maglumatlaryň netijeliligini, dürslügini, takyklygyny we şunuň netijesinde hilini ýokarlandyrmakdan ybaratdyr. Şunda ykdysady ugurdan bilim alýan talyplara ykdysadyýetde möhüm ähmiýete eýe bolan dolandyryş hasaba alnyşyny dogry amala aşyrmagy, awtomatlaşdyrylan maglumat ulgamy bilen işlemegi döwrebap derejede öwretmek bilim ulgamynyň esasy wezipeleri hökmünde öňe çykýar. Ykdysady subýektiň hasaba alnyşy şol ýa-da başga görnüşde döwlet dolandyryşynyň ähli ulgamynda diýen ýaly bardyr. Nazaryýet derejesinde hojalyk ulgamynda dolandyryş hasaba alnyşyň özboluşly kesgitli alamatlary bardyr.

Häzirki döwürde Türkmenistanda dolandyryş hasaba alnyşyny kämilleşdirmek boýunça mynasyp işler durmuşa geçirilýär. Hasaba alnyş döwlet dolandyryşynyň özbaşdak uniwersal we pudagara guraly bolup durýar. Döwlet hojalyk subýektlerinden dolandyryş hasaba alnyşy kesgitlemek we ýygnamak ýoly bilen, birnäçe wezipeleri çözýär. Meselem, olaryň hatarynda ykdysadyýetiň degişli pudaklarynda ösüşiň gidişiniň we hadysalaryň monitoringini amala aşyrmak, hojalyk subýektleriniň düzgüne laýyk ýöredilişine gözegçilik etmek, döwlet edaralary üçin möhüm bolan hojalyk subýektleriniň görkezijilerini kesgitlemek we gözegçilik etmek ýaly wezipeler bar. Bu wezipeler bolsa, ýurduň ykdysadyýetiniň ösüşine gönüden-göni täsir edýär. Şonuň üçin ykdysadyýet biliminde ýaşlaryň sanly ykdysadyýetiň möhüm ähmiýete eýe bolan innowasiýa maglumat-aragatnaşyk gurallaryndan sowatly bolmaklary şu günüň öňe çykaran talabydyr. Innowasiýa maglumat-aragatnaşyk gurallary býujet işine gatnaşyjylaryň arasynda yzygiderli maglumatlaryň alşylmagyny aňsatlaşdyrýar, tizleşdirýär, dürs we takyk maglumatlaryň öz wagtynda elýeter bolmagyny hem-de howpsuzlygyny üpjün edýär. Hödürlenýän maglumatlaryň dessin barlagyny awtomatlaşdyrylan usulda alyp barmaga we olaryň esasynda jemlenen maglumatlaryň dürli görnüşlerini taýýarlamaga mümkinçilik berýär. Ýuridiki şahslary we maýa goýum taslamalary döwlet tarapyndan bellige almak işinde internet ulgamynyň mümkinçiliklerinden peýdalanmak arkaly talap edilýän resminamalaryň sanawyny azaltmaga şert döreder. Kärende we hususylaşdyrylýan desgalaryň tölegleri boýunça kagyz göterijide amal edilýän hasaplaşyklary elektron görnüşinde geçirmegi ýola goýmaga mümkinçilik berer.

Milli Liderimiziň «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly kitabynda: «Iň gymmatly miras terbiýe, terbiýäniň özeni bolsa ylym-bilimdir. Toplanan ylym-bilim tejribeleriniň netijeleri seljerilip, şolar esasynda XXI asyrda durnukly ýaşaýşy üpjün etmegiň taglymatynyň döredilmegi möhümdir” diýlip bellenilýär. Intellektual we tehnologik bäsdeşligiň barha ýiti häsiýete eýe bolýan häzirki döwürde taryhy tejribe dünýä hojalygynda öňdebaryjy orunlary eýelemegiň diňe ykdysadyýeti innowasiýalara esaslanýan ýurtlara başardýandygyny görkezýär. Şonuň üçin-de, bilim-terbiýeçilik işleriniň ykdysady ösüş, innowasiýalar, sanly bilim bilen utgaşdyrylyp kämilleşdirilmegi milletiň gurýan döredijilik ýolunyň dowamat-dowamdygyny aýdyň görkezýär. Ýurdumyzyň milli ykdysadyýetini we ylym, bilim ulgamlaryny ösüşiň täze derejelerine çykarýan hormatly Prezidentimize çäksiz alkyş aýdýarys.

Bahar JEPBAROWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20905

17.02.2021
Maksat — özgertmeler ýoly bilen öňe gitmek

Ýyllar ýyllardan zyýada. Sebäbi tamamlanýan her bir ýyl halkymyzyň çekýän tutanýerli zähmetiniň netijesinde gazanylýan uly-uly ösüşlere, düýpli özgerişliklere, ýatda galyjy taryhy wakalara beslenýär. Şonuň netijesinde Garaşsyz we hemişelik Bitarap Türkmenistan dünýäde gülläp ösýän, ilaty abadan we eşretli durmuşda ýaşaýan ýurt hökmünde giňden ykrar edilýär. Olar barada geçen anna güni hormatly Prezidentimiziň geçiren Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde jikme-jik durlup geçildi. Onda 2020-nji ýylda hem-de şu ýylyň ýanwar aýynda ýerine ýetirilen işleriň netijelerine garaldy.

Döwlet Baştutanymyz giňişleýin mejlisde eden çykyşynda dünýä ykdysadyýetinde ýagdaýlaryň ýaramazlaşmagy sebäpli ýüze çykan kynçylyklara garamazdan, ýurdumyzda geçen ýylda ýokary ösüş depgininiň saklanyp galandygyny kanagatlanma bilen belledi. Halkymyzyň tutanýerli zähmet çekmegi netijesinde milli ykdysadyýetde tamamlanan ýylda düýpli ilerlemeler üpjün edildi: jemi içerki önümiň ösüşi 5,9 göterime barabar boldy. Oňyn ösüşler ykdysadyýetiň ähli pudaklarynda bolup geçdi. Şeýle guwandyryjy görkezijiler hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzy senagatlaşdyrmaga, ykdysady ösüşiň ýokary depginlerini gazanmaga, ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesini düýpli ýokarlandyrmaga gönükdirilen çuňňur oýlanyşykly maksatnamalaryň durmuşa geçirilmegi netijesinde gazanyldy.

Ýetilen belent sepgitler, gazanylan üstünlikler geljekki ösüşlere badalga, özgerişliklere pugta binýat bolup durýar. Olara daýanmak arkaly geljegiň has jogapkärli wezipeleri çözülmelidir. Döwlet Baştutanymyz olar barada giňden durup geçdi. Döwletimiziň uly möçberli maýa goýum serişdeleri ýurdumyzy senagatlaşdyrmak, halkymyzyň bolelin durmuşyny üpjün etmek ýaly wezipeleri çözmäge gönükdirildi. Tamamlanan ýylda ýurdumyz boýunça maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna umumy bahasy ABŞ-nyň 8 milliard dollaryna barabar bolan dürli maksatly iri desgalaryň 45-si ulanylmaga berildi. Olaryň birnäçesiniň biziň welaýatymyzda desgalandyrylandygy bellärliklidir. Şeýle binalaryň arasynda ýaşaýyş jaýlary, medeni-durmuş maksatly binalar agdyklyk edýär. Şu ýerde ýene bir möhüm maglumaty mysal getirmek ýerlikli bolar. Oba milli maksatnamasynyň hereket edip başlan döwründen, ýagny, 2008-nji ýyldan häzirki wagta çenli welaýatymyzda ilatyň ýaşaýşyny düýpli gowulandyrmaga, obadyr şäherlerimiziň tanalmaz derejede özgermegine getiren möhüm desgalaryň 220-siniň gurlup, ulanylmaga berlendigi aýratyn guwandyryjy ýagdaýdyr.

Häzirki döwürde hem welaýatymyzda ýokarda ady agzalan maksatnamanyň çäginde ýurdumyza ösüş, ilata abadançylyk getirjek täze desgalaryň birnäçesiniň gurluşygy ýokary depginlerde dowam edýär. Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany ýylynyň ilkinji aýynda hormatly Prezidentimiziň ak pata bermeginde welaýatymyzda olaryň birnäçesiniň açylyş dabaralary bolup geçdi. Eýýäm ýakyn geljekde bu buýsandyryjy sanawa Kerki şäherindäki täze howa menzili, welaýat merkezinde gurulýan «Türkmeniň ak öýi» binasy, Çärjew etrabynyň çäginde gurulýan kuwwatly elektrik stansiýasy we beýlekiler goşular. Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygynyň giňden belleniljek ýylynda bolup geçýän şeýle şatlykly wakalar Gahryman Prezidentimiziň gurmak, döretmek ýoluny ynamly ýöredip, ata Watanymyzy röwşen geljege alyp barýandygynyň aýdyň subutnamasy bolup dünýä ýaň salýar.

Ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmaga gönükdirilen tutumly işler ilatyň saglygyny goramak, raýatlaryň ömrüniň dowamlylygyny uzaltmak, ýaşlara berilýän bilimiň hilini gowulandyrmak, olary ýokary netijeli sporta we köpçülikleýin bedenterbiýe hereketine giňden çekmek, milletimiziň kalby hasaplanylýan medeniýetimizi we sungatymyzy ösdürmek hem-de dünýä ýaýmak ýaly möhüm işler bilen sazlaşykly utgaşdyrylýar. Hormatly Prezidentimiziň dünýäde parahatçylygy, özara ynanyşmagy pugtalandyrmaga, döwletleriň arasynda köpugurly, deňhukukly hyzmatdaşlygy giňeltmäge gönükdirilen parasatly daşary syýasaty halkara jemgyýetçiliginde giň goldawa eýe bolýar.

Tamamlanan ýylda, tutuş ýurdumyzda bolşy ýaly, welaýatymyzda hem ykdysadyýetiň ähli pudaklarynda ilerlemeler gazanyldy. Pagtadyr bugdaý, gökdür bakja önümlerini we beýleki ekerançylyk, maldarçylyk önümlerini öndürmegiň meýilnamalary berjaý edildi. Bu uly üstünlige daýhan birleşikleri bilen birlikde hususy önüm öndürijiler saldamly goşant goşdular. Olaryň bazarlarymyzy zerur azyk önümleri we hyzmatlar bilen üpjün etmekdäki paýynyň barha artýandygy aýratyn bellenilmäge mynasypdyr. Oba zähmetkeşleri şanly ýylda hem yhlasly zähmet çekip, nygmat bolçulygyny döretmek, ýurdumyzyň azyk garaşsyzlygyny ygtybarly üpjün etmek işine ruhubelentlik we maksada okgunlylyk bilen gatnaşýarlar.

Giňişleýin mejlisde döwlet Baştutanymyz döwlet durmuşynyň möhüm ugurlaryna degişli resminamalaryň birnäçesine gol çekdi we olaryň berjaý edilmegini degişli ýolbaşçylardan talap etdi. Ata Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmegi ugrunda agzybirlik bilen zähmet çekilmegi şanly ýylyň rowaçlyklara beslenmeginiň berk kepili bolar.

Mämmetgylyç KÜTIÝEW,

ýörite habarçymyz.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20814

16.02.2021
Hormatly Prezidentimiz Uçarmansyz uçýan enjamlaryň merkeziniň işi bilen tanyşdy

Aşgabat, 15-nji fewral (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň Içeri işler ministrliginiň ýanyndaky Uçarmansyz uçýan enjamlaryň merkezine bardy. Soňky ýyllarda döwlet Baştutanymyzyň tagallasy bilen, ýurdumyzda elektron senagaty önümçiliginiň ösdürilmegine, oňa dünýäniň ösen tejribeleriniň we häzirki zamanyň täzeçil tehnologiýalarynyň ornaşdyrylmagyna möhüm ähmiýet berilýär. Ýurdumyzda ady agzalan merkeziň işiniň ýola goýulmagy bu ugurda wajyp ädime öwrüldi.

Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedow bu ýere gelende Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanow hasabat berdi.

Ýurdumyzyň içeri işler ministri M.Çakyýew döwlet Baştutanymyza Uçarmansyz uçýan enjamlaryň merkeziniň işi we onuň önümçilik kuwwatyny artdyrmak hem-de kämilleşdirmek boýunça ozal berlen tabşyryklaryň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi.

Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysyna uçarmansyz uçýan enjamlaryň dürli görnüşleri, olaryň häsiýetli aýratynlyklary barada gürrüň berýän şekiller görkezildi. Içeri işler ministrliginiň harby gullukçysy milli Liderimize enjamlar, olaryň ulanylýan pursatlary, uçarmansyz uçýan enjamlaryň uçuş tertibi hem-de olaryň degişli maglumatlary almagy üçin döredilen mümkinçilikler barada hasabat berdi.

Habar berlişi ýaly, ýurdumyzyň Içeri işler ministrliginiň ýaşaýyş jaýlarynda, durmuş maksatly we edara binalarynda oturdylýan tüsse anyklaýjy enjamlaryň önümçiligi ýola goýuldy. Ýangyn howpsuzlygynyň üpjün edilmeginde möhüm ähmiýeti bolan döwrebap enjamlaryň önümçilik işi, olaryň önümçiliginde ulanylýan serişdeler barada gürrüň berýän wideoşekiller görkezildi.

Hünärmen binanyň eýwanynda oturdylan monitor arkaly merkezde alnyp barylýan işler bilen tanyşmak mümkinçiliginiň bardygyny aýtdy. Bu ýerde ýerine ýetirilýän işler, uçarmansyz uçýan enjamlary ýasamak, olary uçurmak, enjamlara degişli serişdeleri taýýarlamak bilen baglanyşykly işler toplumlaýyn esasda alnyp barylýar.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow bu ýerde görkezilýän enjamlar bilen tanyşlygynyň dowamynda uçarmansyz uçýan enjamlar, olaryň görnüşleri hem-de enjamlary taýýarlamagyň aýratynlyklary, çyzgylary bilen içgin gyzyklandy. Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysyna merkezde taýýarlanýan uçarmansyz uçýan enjamlaryň mümkinçilikleri, häsiýetli aýratynlyklary ýörite çyzgylaryň, suratlaryň we beýleki serişdeleriň üsti bilen jikme-jik habar berildi.

Şolar bilen bir hatarda, bu ýerde taýýarlanylýan enjamlaryň we beýleki ugurlara degişli serişdeleriň 3D görnüşde şekilini alyp, islendik enjamy ýasamaga mümkinçiligiň bardygy aýdyldy.

Döwlet serhet gullugynyň harby gullukçysy ýurdumyzyň serhet bölümlerinde ulanylýan enjamlar, uçarmansyz uçarlaryň Watanymyzyň mukaddes çäklerinde wideogözegçiligi amala aşyrmakda ähmiýeti hem-de enjamlaryň häsiýetli aýratynlyklary barada gürrüň berdi. Bellenilişi ýaly, serhet gullugynyň işine sanly ulgamyň ornaşdyrylmagy onuň işiniň netijeliligini ýokarlandyrmaga mümkinçilik döretdi.

Soňra ýurdumyzyň Goranmak ministrliginiň harby gullukçysy harby bölümlerde ulanylýan enjamlar we sanly tehnologiýalar, Watan goragçylarynyň jogapkärli wezipesini üstünlikli ýerine ýetirmegi üçin olaryň ähmiýeti barada hasabat berdi. Habar berlişi ýaly, goşun bölümleriniň işinde häzirki zamanyň täzeçil tehnologiýalarynyň ulanylmagy, şeýle hem Goranmak ministrliginiň türgenleşik okuwlarynda netijeli özleşdirilmegi bilen baglanyşykly işlere aýratyn üns berilýär.

Şeýle hem bu ýerde hormatly Prezidentimiz Uçarmansyz uçýan enjamlaryň merkeziniň gurluşygynyň baş meýilnamasynyň esasynda täze gurulmagy meýilleşdirilýän desgalaryň taslamalary bilen tanyşdyryldy. Şolaryň hatarynda uçarlaryň angarynyň, uçar binasynyň, awtoulag binasynyň, dolandyryş nokatly hem-de uçarlary awtomatik usulda dolandyrýan bölümleriň, syn ediş nokadynyň, merkeze degişli bolan ýyladyşhananyň hem-de elektrik bekediniň binalarynyň taslamalary görkezildi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow görkezilen taslamalara degişli belliklerini aýdyp we birnäçe düzedişleri girizip, olaryň gurluşygynda häzirki zamanyň ösen tejribesiniň we täzeçil tehnologiýalaryň işjeň ulanylmalydygyny belledi. Bu ýerde taýýarlanylýan uçarmansyz uçar enjamlary dürli pudaklarda netijeli ulanylmaga niýetlenilmelidir.

Hormatly Prezidentimiz häzirki döwürde ýurdumyzyň elektron senagatynyň önümçiliginiň işjeň ösdürilýändigini belläp, ýangyn howpsuzlygynyň üpjün edilmeginde zerur bolan bu enjamlaryň önümçiligini ösdürmegiň we oňa täzeçil tehnologiýalaryň, nou-haularyň işjeň ornaşdyrylmagynyň wajypdygyna ünsi çekdi hem-de bu babatda degişli ýolbaşçylara birnäçe tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz bu ýerde görkezilen gurluşlar we olary öndürmekde ulanylýan şaýlar bilen içgin gyzyklanyp, bu enjamlaryň ýokary hilli bolmagy we uzak wagtlap hyzmat etmegi ugrunda ähli tagallalaryň görülmegini tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Uçarmansyz uçýan enjamlaryň merkeziniň täze gurulmagy meýilleşdirilýän desgalarynyň ýerleşjek ýerlerini synlap, gurluşykda häzirki zaman serişdeleriniň işjeň ulanylmagy we binalaryň ýokary hil derejesine laýyk gelmegi hem-de olaryň bellenilen möhletinde tamamlanmagy bilen baglanyşykly meseleleri berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Dürli maksatly binalaryň gurluşygynda bolşy ýaly, bu ýerde dünýäniň ösen tejribeleri nazara alynmalydyr. Binalaryň gurluşygyna we enjamlaşdyrylyşyna hem-de öz ulanyş maksadyna laýyk gelmeginiň üpjün edilmegine hemmetaraplaýyn we ylmy esasda çemeleşilmelidir diýip, milli Liderimiz bu babatda birnäçe tabşyryklary berdi.

Soňra Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedow bu ýerde Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň göçme mejlisini geçirdi.

Milli Liderimiz Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň mejlisini açyp, ilki bilen, ýurdumyzyň goranmak ministri B.Gündogdyýewe söz berdi. Ol ministrligiň düzümlerinde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, harby gullukçylaryň hünär derejesini yzygiderli ýokarlandyrmak boýunça döwlet Baştutanymyzyň beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tutuşlygyna goranmak häsiýetine eýe bolan Harby doktrinadan gelip çykýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmeginiň wajypdygyna ünsi çekip, bu ugurda alnyp barylýan işleriň häzirki zaman talaplaryna laýyk gelmelidigini we oňa sanly tehnologiýalaryň, täzeçil usullaryň işjeň ornaşdyrylmalydygyny belledi.

Soňra içeri işler ministri M.Çakyýew Uçarmansyz uçýan enjamlaryň merkeziniň işi, ony mundan beýläk-de döwrebaplaşdyrmak we bu merkezde işlemek üçin ýokary hünärli işgärleri taýýarlamak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Şeýle hem hasabatyň çäklerinde içeri işler edaralarynyň ähli düzümleriniň ýurdumyzda tertip-düzgüni, ýangyn howpsuzlygyny, awtoulaglaryň sazlaşykly hereketini üpjün etmek babatda ýerine ýetirýän işleri barada giňişleýin maglumatlar berildi.

Döwlet Baştutanymyz häzirki döwürde Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň gurluşygynyň batly depginlerde alnyp barylýandygyny, şeýle hem Aşgabat-siti şähergurluşyk maksatnamasyny nazarda tutup, bu ýoluň ugrunda hereket howpsuzlygyny üpjün etmek, şeýle hem awtoulaglaryň guratlyk derejesini, olaryň daşky gurşawa ýetirýän täsirini kesgitleýän enjamlaryň işini netijeli peýdalanmak, şeýle hem täze dörediljek şäheriň çäklerinde degişli gözegçiligi ýola goýmak bilen baglanyşykly meselelere aýratyn ähmiýet berilmelidigini belledi.

Milli Liderimiziň aýdyşy ýaly, bu işleriň häzirki zamanyň talaplaryna we halkara ülňülere laýyk derejede guralmagy ýollarda hereket sazlaşygyny üpjün etmekde aýratyn ähmiýetlidir.

Döwlet serhet gullugynyň başlygy Ý.Nuryýew ýurdumyzyň mukaddes çäklerini goramak, ony dost-doganlyk serhedine öwürmek, şeýle hem gullugyň işine öňdebaryjy tejribäni ornaşdyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Döwlet serhet gullugynyň düzümleriniň işinde häzirki zamanyň sanly tehnologiýasyny netijeli peýdalanmak, onuň çäklerinde yzygiderli wideogözegçiligi ýola goýmak bilen baglanyşykly meseleleriň wajypdygyna ünsi çekdi we serhet goşunlarynda bu ugurda degişli işleri alyp barmak hem-de olaryň netijeli häsiýete eýe bolmagyny üpjün etmek babatda birnäçe tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz serhet goşunlarynyň gulluklarynda sanly ulgamyň netijeli peýdalanylmagynyň wagty, gorag güýçlerini hem-de ykdysady tygşytlylygy üpjün etmekde aýratyn ähmiýetlidigini belledi we bu ugurda alnyp barylýan işleriň gerimini yzygiderli giňeltmegi tabşyrdy.

Milli howpsuzlyk ministri G.Annaýew ministrligiň düzümlerinde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, aýratyn-da, halk hojalygynyň ulgamlarynda degişli düzümleriň işlerinde kiberhowpsuzlygy üpjün etmek boýunça döwlet Baştutanymyzyň ozal beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow häzirki döwrüň emele gelen ýagdaýlaryny nazara alyp, kiberhowpsuzlygyň üpjün edilmeginiň wajypdygyny nygtamak bilen, bu ugurda alnyp barylýan işleriň netijeli häsiýete eýe bolmagy üçin iň oňat tejribäni we dünýäniň iň kämil usullaryny işjeň ulanmalydygyny belledi hem-de bu babatda birnäçe görkezmeleri berdi.

Soňra milli Liderimiz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň agzasy S.Berdimuhamedowa ýüzlenip, beýleki ähli pudaklarda bolşy ýaly, harby we hukuk goraýjy edaralarda sanly tehnologiýalary ösdürmegi, halkara tejribe alyşmak babatda degişli düzümleriň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmagy, döwrebap tehnologiýalar boýunça degişli teklipleri taýýarlamagy tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanow çykyş edip, harby we hukuk goraýjy edaralaryň işine sanly ulgamy ornaşdyrmak, olar üçin ýokary hünärli işgärleri taýýarlamak boýunça ýaýbaňlandyrylan çäreler hem-de harby özgertmeleriň durmuşa geçirilişi barada hasabat berildi.

Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, “Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna” laýyklykda, harby we hukuk goraýjy edaralarda alnyp barylýan işleriň wajypdygyny belledi. Şu günki iş maslahatynyň gün tertibinden gelip çykýan möhüm wezipeleriň ýerine ýetirilmegi bilen baglanyşykly meseleler hemişe üns merkezinde saklanylmalydyr. Munuň özi degişli düzümlerde ýerine ýetirilýän işleriň döwrüň talabyna laýyk gelmegini we onuň netijeli häsiýete eýe bolmagyny üpjün eder diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.

Milli Liderimiz harby we hukuk goraýjy edaralara degişli ýokary okuw mekdeplerinde okuw maksatnamasynyň häzirki zaman talaplaryna laýyk gelmelidigi, oňa ösen halkara tejribäniň we ylmyň gazananlarynyň, aýratyn-da, sanly ulgamyň ornaşdyrylmagynyň wajypdygy barada aýtdy we bu babatda degişli ýolbaşçylara anyk tabşyryklary berdi.

Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Goranmak ministrliginiň Harby-deňiz institutynda hem döwrüň ösen tilsimatlaryna başarjaň erk edýän ýokary hünärli harby gullukçylary taýýarlamak işlerini kämilleşdirmegiň möhümdigini belläp, degişli tabşyryklary berdi.

Elektron senagatdan baş çykarýan we öňdebaryjy bilimlere eýe bolan ýaşlaryň ösdürilip ýetişdirilmegi ugrunda zerur tagallalar edilmelidir.

Şunlukda, ýokary okuw mekdeplerinde elektron kitaphanalaryň işi ýola goýulmalydyr hem-de harby talyplar üçin olaryň elýeterli bolmagy üpjün edilmelidir. Bu bolsa häzirki döwrüň möhüm talabydyr diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Şeýle hem ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy harby we hukuk goraýjy edaralaryň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmegiň zerurdygyny ýene-de bir gezek aýratyn belläp, dünýäniň iň oňat tejribesiniň peýdalanylmalydygyna ünsi çekdi. Munuň özi Bitarap Türkmenistanyň parahatçylyk söýüjilik, goranyş häsiýetine eýe bolan Harby doktrinasyndan gelip çykýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmeginiň baş şertini emele getirer.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň göçme mejlisini tamamlap, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny we alyp barýan işlerinde üstünlik arzuw etdi.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20858?type=feed

16.02.2021
Ykdysady ösüşleriň ýoly bilen

Durnukly depgin rowaçlanýar

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwri üstünlikli amala aşyrylýan düýpli ykdysady özgertmeleriň zamanasy boldy. Arkadag Prezidentimiziň badalga beren düýpli özgertmeleri milli ykdysadyýetimiziň sazlaşykly we durnukly ösüşini üpjün edip, ýurdumyzyň dünýäniň ösen döwletleriniň hataryna goşulmagyna kuwwatly itergi berýär. Halk hojalygygymyzyň dürli pudaklaryna öňdebaryjy tehnologiýaly önümçilik kuwwatlyklary işe girizilýär. Sanly ykdysadyýeti ösdürmeklige uly üns berilýär.

Milli Liderimiziň beýik başlangyçlaryndan gözbaş alýan ykdysady özgertmeler täze tehnologiýalaryň, innowasiýalaryň hasabyna uly üstünliklere beslenýär. Şeýle ösüşli depginiň üstümizdäki — Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany ýylynda hem saklanyp galjakdygy guwandyrýar. Soňky ýyllarda döwlet Baştutanymyzyň taýsyz tagallalary bilen ýurdumyzyň çar künjeginde kämil tehnologiýaly döwrebap kärhanalar ulanmaga berilýär.

Bilşimiz ýaly, häzirki wagtda hormatly Prezidentimiziň tabşyryklaryndan ugur alnyp, daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň ýerini tutýan ýokary hilli, bäsleşige ukyply önümleriň öndürilmeginde uly işler bitirilýär. Şol bir wagtda daşary ýurtlara eksport edilýän önümleriň we harytlaryň mukdarynyň artdyrylmagynda ägirt uly işler durmuşa geçirilýär. Ýurdumyzda öndürilip, daşary ýurtlara iberilýän önümleriň we harytlaryň mukdarynyň ýylsaýyn artýandygyna biz gündelik iş tejribämizden göz ýetirýäris. Bu bolsa Garaşsyz döwletimiziň durnukly ösüş depgininiň rowaçlanýandygyna güwä geçýär.

Berdimyrat GURBANOW.

Welaýat gümrükhanasynyň gümrük kadalarynyň bozulmalaryna garşy göreş bölüminiň harby gullukçysy, maýor.

Täze ulgamyň mümkinçilikleri

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzda ykdysadyýetimiziň ähli ugurlary boýunça uly üstünlikler gazanylyp, belent sepgitlere eýe bolunýar. Arkadag Prezidentimiziň beýik başlangyçlaryndan gözbaş alýan düýpli özgertmeleriň bady artýar. Şeýle tutumly işleriň türkmen ýaşlarynyň ylym-bilim alyp, hünärli adamlar bolup ýetişmeklerini gazanmak bilen sazlaşykly utgaşdyrylýanlygy guwanjymyza guwanç goşýar.

Milli Liderimiz ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmeklige uly üns berip, täze ulgamy ornaşdyrmak bilen bagly wajyp wezipeleri öňde goýýar. Bu wezipelerem elektron senagaty ösdürmegiň, maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalaryny giňden ornaşdyrmagyň zerurlygyny öňe çykarýar. Sanly ulgamyň ylym-bilim ulgamynda ähmiýeti has-da ýokary bolmak bilen, bu babatda netijeli işler durmuşa geçirilýär. Täze ulgam talyp ýaşlara bilim berip, hünär öwretmekde giň mümkinçilikleri açýar. Şonuň üçinem lukmançylyk mekdebimizde sanly ulgama geçmek bilen bagly tagallalar gowy netijesinem berýär. Köptaraplaýyn bähbitli bu ulgama geçilmegi talyplara bilim bermegi hil taýdan täze derejelere çykarmaga amatly mümkinçiliklere ýol açýar. Şonuň üçinem sanly ulgama geçmek, onuň eýeleýän ornuny giňeltmek häzirki döwrüň wajyp wezipesi bolup durýar. Bu mesele boýunça Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany ýylynda ýetiljek belent sepgitler uly geljege badalga bolar.

Aşyrmyrat AMANMYRADOW.

S. A. Nyýazow adyndaky Mary lukmançylyk orta okuw mekdebiniň mugallymy.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20763

16.02.2021
Belent sepgitlere ýetilýär

Eziz Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygynyň bellenilip geçiljek şu ýylda ýurdumyzyň halk hojalygynyň ähli pudaklary netijeli işlemegini dowam edýärler. «Türkmenistan — Bitaraplygyň mekany» şygary astynda geçen 2020-nji ýylda hem guwandyryjy netijeler gazanyldy. Bular barada hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň geçen hepdäniň anna güni geçiren Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde hem jikme-jik gürrüň edildi. Onda Hökümetiň 2020-nji ýylda hem-de şu ýylyň ýanwar aýynda ýerine ýetiren işleriniň netijelerine garaldy.

Bellenilişi ýaly, jemi içerki önümiň ösüşi geçen ýyl 5,9 göterime, şol sanda senagat pudagynda 3,3, söwdada 15,1, ulag we aragatnaşyk pudagynda 4,7 göterime barabar boldy.

Göz öňünde tutulan maksatnamalaryň çäklerinde gurluşyk pudagyna 38 milliard amerikan dollaryndan hem köp maýa goýumlary goýuldy. Geçen ýyl maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna bahasy 8 milliard amerikan dollaryna golaý bolan 45 sany iri önümçilik we medeni-durmuş maksatly desgalar ulanmaga berildi.

Şu ýylyň ýanwar aýynda Döwlet býujetiniň girdeji böleginiň meýilnamasy 178,9 göterim we çykdajy böleginiň meýilnamasy 83,1 göterim ýerine ýetirildi.

Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde Aşgabat şäherini mundan beýläk-de okgunly ösdürmek hem-de abadanlaşdyrmak meselesi barada hem aýratyn durlup geçildi. Bellenilişi ýaly, şu ýylyň ýanwar aýynda Aşgabat şäher häkimligi boýunça ýerine ýetirilen işleriň we hyzmatlaryň meýilnamasy 114,4 göterim berjaý edildi.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, şanly seneleri, ýagny, mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk, ak mermerli paýtagtymyz Aşgabadyň 140 ýyllyk baýramlaryny ýokary derejede belläp geçmelidiris. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň baş şäherinde alnyp barylýan taýýarlyk işleri bilen gyzyklandy.

Hormatly Prezidentimize häzirki döwürde şanly seneler mynasybetli degişli taýýarlyk işleriniň alnyp barylýandygy barada hasabat berildi hem-de medeni maksatnama taýýarlanyp, onuň çäklerinde dürli derejedäki döredijilik bäsleşikleriniň, aýdym-saz agşamlarynyň, çeper okaýyşlaryň, festiwallaryň we sergileriň guraljakdygy habar berildi. Meýilleşdirilen çäreleriň ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilmegi ugrunda taýýarlyk işleri giň gerime eýe boldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu seneleriň ak mermerli paýtagtymyzyň durmuşynda aýratyn möhüm orun eýeleýändigini belledi. Meýilleşdirilen dabaralarda hem-de çärelerde ýurdumyzyň, aýratyn-da, Aşgabat şäheriniň Garaşsyzlyk ýyllary içinde ýeten derejesi, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň okgunly ösüşi we şäher ilatynyň ajaýyp durmuşy öz beýanyny tapmalydyr diýip, milli Liderimiz belledi we bu babatda degişli ýolbaşçylara anyk tabşyryklary berdi.


«Aşgabat».



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20801

16.02.2021
Önümçiligiň netijeliligini ýokarlandyrmak ugrunda

Ýurdumyzyň durnukly ykdysady ösüşini üpjün edýän esasy pudaklaryň arasynda nebitgaz pudagy aýratyn orun eýeleýär. «Garaşsyz Türkmenistan nebitiň, gazyň ummasyz gorlaryna eýe bolmak bilen, dünýäde iri energiýa serişdelerini öndüriji ýurt hökmünde bellidir. Biz öz tebigy baýlyklarymyzy halkymyzyň abadan, bagtyýar, eşretli durmuşda ýaşamagyna gönükdirýäris. Şoňa görä-de, ykdysadyýetimiziň möhüm pudaklarynyň biri bolan nebitgaz pudagyny ösdürmäge aýratyn üns berýäris» diýip nygtaýan hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda güneşli ülkämiziň ýangyç-energetika ulgamyny toplumlaýyn döwrebaplaşdyrmak işi üstünlikli amala aşyrylýar. Mähriban Prezidentimiz nebitgazy gözläp tapmaga gönükdirilen geologiýa-gözleg we burawlaýyş işlerini ýaýbaňlandyrmagy, ýataklaryň önüm berijiligini artdyrmagy, täze meýdançalary açmagy bu ulgamyň öňünde wezipe edip goýýar. Bu wezipäni durmuşa geçirmekde «Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Maksatnamasy» esasy ýol görkeziji bolup durýar.

Gözleg we ulanyş guýularyny burawlamak, nebiti, tebigy gazy we gaz kondensatyny çykarmak, nebitgaz ýataklaryny işläp taýýarlamak we özleşdirmek bilen meşgullanýan önümçilik kärhanalarynyň birnäçesini özünde birleşdirýän «Türkmennebit» döwlet konserninde soňky ýyllarda önümçilige täze tehnologiýalardyr kämil enjamlary giňden ornaşdyrmaga girişildi. Munuň üçin dünýäniň öňdebaryjy ýurtlarynda öndürilen ýörite tehnikalar, guýulary düýpli we ýerasty abatlamak üçin desgalar, buraw enjamlarynyň toplumlary, guýularyň içinde oturdylýan enjamlar alyndy.

Ýurdumyzda nebitgaz toplumyna giňden çekilen daşary ýurt firmalarydyr kompaniýalary bilen hyzmatdaşlyk barha ösdürilýär. Şolaryň biri-de hormatly Prezidentimiziň ýokary bahasyna mynasyp bolan Russiýanyň «Tatneft» jemagat paýdarlar jemgyýetidir. Onuň nebitgaz pudagyndaky hyzmatlary öz gerimini barha giňeldýär. Golaýda «Türkmennebit» döwlet konserniniň hajatlary üçin Balkanabat şäherinde nasos-kompressor turbalaryny abatlamak boýunça bölümçesiniň açylmagy munuň ýene bir mysalydyr.

«Tatneft» jemagat paýdarlar jemgyýeti birnäçe ýyldan bäri «Türkmennebit» döwlet konsernine guýulary düýpli abatlamak, olaryň nebit berijiligini ýokarlandyrmak boýunça hyzmat edip gelýär. Onuň döwlet konserniniň guýularynda geçiren geologiýa-tehnologiki çäreleri 300 müň tonnadan gowrak nebitiň goşmaça çykarylmagyna mümkinçilik berdi.

Guýulary abatlamakda bolşy ýaly, olaryň ulanylyşynda hem peýdalanylýan nasos-kompressor turbalaryň abatlanmagy maýa goýum çykdajylaryny azaltmaga, turbalaryň jebis däldigi sebäpli durmalary kemeltmegiň hasabyna guýularyň abatlanma döwrüniň arasyny uzaltmaga mümkinçilik berýär.

Bölümçäniň sehinde turbalary gidrawliki synag etmek, turbalary basyş astynda synag etmek üçin, muftalary açýan we ýapýan desgalar, turba kesiji stanok, turbalara gözegçilik ediji enjam bolup, olaryň hemmesinde işler kompýuter arkaly amala aşyrylýar. Şeýle-de, bölümçede nasos-kompressor turbalary bug bilen ýuwulýan desga gurnalan. Onuň kuwwatlylygy sagatda 12 turba çenli bolsa hem, zerur ýagdaýlarda goşmaça çykdajy edilmezden, iki esse artdyrmaga mümkinçilik bar.

Amanmyrat KIÇIGULOW,

«Balkan».



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20828

16.02.2021
Durnukly ösüşiň ygtybarly esaslary

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwri ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň kuwwatly binýadynyň döredilen döwrüdir. Şu ýyllarda ykdysadyýetiň ähli pudaklaryny innowasion esasda diwersifikasiýalaşdyrmak babatda düýpli işler alnyp baryldy. Innowasion ösüş diňe bir senagaty däl, eýsem, agrosenagat toplumyny, ulag we kommunikasiýa ulgamlaryny, gurluşygy, söwda we beýleki hyzmat pudaklaryny gurşap aldy. Häzirki wagtda innowasion ösüşiň täze tapgyry — sanly ykdysadyýete geçmek boýunça giň gerimli işler durmuşa geçirilýär.

Nebitgaz toplumynda uglewodorod serişdeleriniň, ilkinji nobatda, tebigy gazyň eksport ugurlaryny diwersifikasiýalaşdyrmakda düýpli işler durmuşa geçirildi. Häzirki wagtda gurluşygy alnyp barylýan Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçirijisiniň hem-de optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamynyň gurluşyklary hem bu ugurda ýola goýlan tutumly işleriň dowamydyr.

Dünýä bazarlaryna amatly ugurlar boýunça çykmak maksady bilen, ulag we kommunikasiýa infrastrukturasyny kämil derejede ösdürmekde halkara ähmiýetli taslamalar amala aşyryldy. Ýurdumyzyň geografik taýdan amatly ýerleşendigini nazara alyp, üstaşyr ulag geçelgeleri, logistika merkezleri döredilýär. Häzirki wagtda ýurdumyzyň eksport kuwwatyny artdyrmak, öndürilýän önümleri daşary ýurtlara dürli ugurlar bilen çykarmak üçin ähli ulag görnüşleri innowasion esasda ösdürilýär. Gurlup, ulanmaga berlen halkara aerowokzal toplumlary, Türkmenbaşynyň Halkara deňiz porty, Demirgazyk — Günorta demir ýol geçelgesi bu işleriň naýbaşylarydyr. Aragatnaşyk ulgamynda ýetilen belent sepgitleriň biri-de, Türkmenistanyň «TürkmenÄlem 52oE» aragatnaşyk hemrasynyň älem giňişligine çykarylmagy bilen baglydyr. Internet we öýjükli telefon aragatnaşyk abonentleriniň sany yzygiderli artýar. Häzirki wagtda döwrebap awtobanyň gurluşygy alnyp barylýar. Sebitde durnukly ulag ulgamyny döretmekde Birleşen Milletler Guramasy bilen ýygjam gatnaşyklar ýola goýuldy. Türkmenistanyň başlangyçlary bilen, Baş Assambleýa tarapyndan üstaşyr ulag geçelgelerini döretmek boýunça Kararnamalaryň üçüsi kabul edildi. Bu sepgitleriň gazanylmagy Durnukly ösüşiň «Barha ilerleýän, hemme zady öz içine alýan we durnukly ykdysady ösüşe, hemmeleriň önümçilikde meşgul bolmagyna hem-de mynasyp işde işlemegine ýardam bermek», «Durnukly infrastrukturany döretmek, hemme zady öz içine alýan durnukly senagatlaşma we innowasiýalara ýardam bermek», «Hemmeler üçin arzan, ygtybarly, durnukly we döwrebap energiýa çeşmeleriniň elýeterliligini üpjün etmek» maksatlarynyň amala aşyrylmagynda öz beýanyny tapýar.

Ýurdumyzyň azyk üpjünçiligini berkitmek maksady bilen, ekerançylykda azyklyk ekinleriň meýdanlaryny giňeltmek, hasyllylygy ýokarlandyrmak, guşçulygy, iri şahly maldarçylygy ösdürmek babatda düýpli işler alnyp barylýar. Bu ösüşler ýer gatnaşyklaryny, agrar bölekde haryt öndürmegiň eýeçilik görnüşini we dolandyrylyşyny kämilleşdirmek esasynda ýola goýulýar. Agrosenagat toplumy bir bitewi hojalyk mehanizmine öwrülýär. Onda ýyladyşhanalaryň, azyk önümlerini uzak möhletleýin saklamaga niýetlenen sowadyjy ammarlaryň, oba hojalyk önümlerini gaýtadan işleýän önümçilikleriň gurluşyklary utgaşykly alnyp barylýar. Türkmenistan diňe bir içerki azyk howpsuzlygyny üpjün etmek bilen çäklenmän, beýleki ýurtlar üçin bu maksadyň amala aşyrylmagyna saldamly goşant goşmaga mümkinçiligi bolan ýurtlaryň hatarynda durýar. Bu işleriň netijesinde, Durnukly ösüşiň «Açlygy ýok etmek, azyk howpsuzlygyny üpjün etmek we iýmitlenmegi gowulandyrmak hem-de oba hojalygynyň durnukly ösüşine ýardam bermek» maksadyny amala aşyrmak boýunça düýpli öňegidişlikler gazanylýar.

Ýurdumyzda gysga döwrüň içinde ykdysadyýetiň hususy bölegini maksatnamalaýyn esasda ösdürmegiň berk binýady döredildi. Munuň netijesinde, jemi içerki önümiň ösüşinde ykdysadyýetiň hususy böleginde döredilýän goşulan gymmatyň paýy yzygiderli ýokarlanýar. Senagatda, gurluşykda, söwdada we azyk önümlerini taýýarlamakda hususy eýeçilige daýanýan kärhanalaryň sany yzygiderli artýar.

Oba milli maksatnamasy hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzda Durnukly ösüş maksatlarynyň amala aşyrylmagyny üpjün edýän ilkinji başlangyçlarynyň biri boldy we öz ähmiýetini şu günki gün hem saklap gelýän wajyp resminama bolmagynda galýar. Ol, ilkinji nobatda, Durnukly ösüşiň «Şäherleriň we ilatly ýerleriň açyklygyny, howpsuzlygyny, durmuşa ukyplylygyny we ekologik durnuklylygyny üpjün etmek» maksadynyň giň gerimde amala aşyrylmagyna şert döredýär.

Ilatyň ähli gatlaklarynyň sagdyn durmuşyny üpjün etmekde halkara ülňülere laýyk gelýän işler alnyp baryldy. Durnukly ösüş syýasatynyň bu wajyp ugry giň gerimliligi bilen tapawutlanýar. Şunda ýurdumyzyň saglygy goraýyş we derman senagaty ulgamynyň ösüşini belläp geçmek zerurdyr. Bu ugurda ýurdumyzda dürli keselleri bejermäge we öňüni almaga niýetlenen lukmançylyk merkezleriniň we hassahanalaryň, saglyk öýleriniň gurluşyklaryny aýratyn nygtamak gerek. Şu döwürde döwletimiz lukmançylyk senagatyna, ilkinji nobatda, derman önümçiligine giň goldaw berdi. Şypahana bejergisiniň ähmiýeti göz öňünde tutulyp, hereket edýän şypahanalaryň durky düýpli täzelendi, täzeleri gurlup, ulanmaga berildi. Köpçülikleýin bedenterbiýe-sagaldyş hereketi işjeň alnyp barylýar, şol bir wagtda hem Türkmenistan iri sport ýaryşlarynyň we çempionatlaryň geçirilýän mekanyna öwrülýär. «Awaza» milli syýahatçylyk zolagy diňe bir ilatyň dynç alyş-sagaldyş merkezi bolmak bilen çäklenmän, ýokary derejedäki duşuşyklaryň, halkara maslahatlaryň, forumlaryň, festiwallaryň we beýleki çäreleriň geçirilýän ýeri hökmünde uly abraýdan peýdalanýar. Hormatly Prezidentimiziň bu köpugurly syýasaty Durnukly ösüşiň «Sagdyn durmuş ýörelgesini üpjün etmek we ähli ýaşdakylaryň abadançylygyna ýardam bermek» maksadynyň dolulygyna ýerine ýetirilmegine gönükdirilendir.

Milli ykdysadyýetiň dürli pudaklary üçin hünärmenleri taýýarlamak işini diwersifikasiýalaşdyrmaga hem uly üns berildi. Şol bir wagtyň özünde ýurdumyzyň ýörite orta we ýokary okuw mekdeplerinde taýýarlanylýan hünärmenleriň saýlap alýan hünär ugurlarynyň ykdysadyýetiň ileri tutulýan ugurlary bilen kybapdaş gelmegi üns merkezinde saklanylýar. Döwrebap tehnikalara we tehnologiýalara erk edip bilýän hünärmenleri iş bilen üpjün etmek üçin ähli mümkinçilikler döredilýär. Bu işler Durnukly ösüşiň «Hemmeleriň ýokary hilli bilim almagyny üpjün etmek we olara bütin ömrüniň dowamynda okamaga mümkinçilik döretmek» hem-de «Hemmeler üçin gender deňligini üpjün etmek we aýallaryň hem-de gyzlaryň hukuklaryny we mümkinçiliklerini giňeltmek» maksatlarynyň bähbidine alnyp barylýar.

Milli Liderimiz durnukly ösüşiň ekologik meseleleriniň doly berjaý edilmegini-de üns merkezinde saklaýar. Uglewodorod serişdeleri özleşdirilende, täze kärhanalar gurlanda, daşky gurşawy goramak, tokaý zolaklaryny döretmek we ösdürmek, çölleşmek meýline garşy zerur çäreleri geçirmek bu günki gün hökmany işleriň hatarynda goýulýar. Ýurdumyzyň ähli künjeklerini bagy-bossanlyga öwürmek üçin giň möçberli işler amala aşyrylýar. «Ýaşyl ykdysadyýetli» iri önümçilikleriň döredilýändigini belläp geçmek zerurdyr. Birinji Hazar ykdysady forumynda hem Hazaryň ekologiýa ulgamyny goramak üçin hyzmatdaşlygyň mümkinçiliklerini giňeltmek bilen bagly teklipler öňe sürüldi. Aral deňzini halas etmek babatda Türkmenistanyň alyp barýan işleri hem sebitiň ekologik durnuklylygyny üpjün etmegiň wajyp ugry bolup durýar. Bu toplumlaýyn işleriň netijesinde, Durnukly ösüşiň «Howanyň üýtgemegi we onuň netijeleri bilen göreşmek boýunça gyssagly çäreleri görmek», «Durnukly ösüşiň hatyrasyna ummanlary, deňizleri, deňiz serişdelerini goramak we netijeli peýdalanmak», «Gury ýeriň ekologik ulgamyny goramak we dikeltmek hem-de olaryň rejeli peýdalanylmagyna ýardam bermek, tokaýlary rejeli peýdalanmak, çölleşmä garşy göreşmek, ýerleriň degradasiýasyny bes etmek we yzyna öwürmek hem-de biologik dürlüligiň ýitmegini bes etmek» ýaly maksatlarynda düýpli öňegidişlikler gazanylýar.

Ýokarda bellenip geçilen sepgitlere ýetmek üçin hormatly Prezidentimiz tarapyndan ylmy taýdan esaslandyrylan bir bitewi durnukly ösüş syýasaty toplumlaýyn häsiýetde alnyp barylýar. «Giň, köpugurly halkara hyzmatdaşlyga gönükdirilen oýlanyşykly syýasatymyz geljege ynam bilen garamaga mümkinçilik berýär» diýip, Gahryman Arkadagymyz belleýär. Munuň şeýle boljakdygy şübhesizdir.

Muhammetgeldi ATAÝEW,

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň «Maliýe we ykdysadyýet» žurnalynyň baş redaktory, ykdysady ylymlaryň doktory, professor.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20850

16.02.2021
Parahatçylygyň aýdyň ýoly

Mälim bolşy ýaly, Türkmenistanyň başlangyjy bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan 2021-nji ýyly dünýä derejesinde “Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýip yglan etmek hakyndaky Kararnamanyň kabul edilmegi çuňňur many-mazmuna eýedir. Munuň özi dünýä halklarynyň asuda durmuşda ýaşamak baradaky pikirleriniň esasyny düzýän beýik başlangyçdyr.

Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň ählumumy maksatnamalary, dünýä halklarynyň isleglerini özünde jemleýän başlangyjy Ýer ýüzinde uly goldawa eýe bolýar. Çünki, dünýä halklary ynanyşmak bilen öňe gitmegi, asuda durmuşda ýaşamagy, işlemegi maksat edinýär. Şonuň üçin bilelikdäki tagallalar hem-de umumy jogapkärçilik hyzmatdaşlygy ösdürmäge we giňeltmäge mümkinçilik döredýär. Parahatçylykly ýaşaýşy üpjün etmek wezipesi ähli döwürlere hem ilkinji zerurlyk hasaplanylypdyr.

Parahatçylyk we ynanyşmak medeniýetiniň mazmuny döwletleriň we halklaryň arasyndaky gatnaşyklarda asudalygy hem-de ynanyşmagy berkitmek, sazlaşygy üpjün etmek maksady bilen, anyk hereketler arkaly dünýä bileleşiginiň tagallalaryny utgaşdyrmakdan ybaratdyr. Parahatçylyk hem-de ynanyşmak düşünjesi dünýä halklary üçin hyzmatdaşlygy we durnukly ösüşi rowaçlandyrmakda uly ähmiýete eýedir. Elbetde, parahatçylyk, birek-birege ynanyşmak dünýäde özara gatnaşyklary ýola goýmagyň berk binýadydyr. Parahatçylyk we ynanyşmak medeniýetinde halkara derejesinde ylalaşygy höweslendirmek, birek-birege sarpa goýmak ýaly ynsanperwer ýörelgeler kemala gelýär.

Gahryman Arkadagymyz dünýä döwletleri, şol sanda iri halkara guramalary bilen özara bähbitli gatnaşyklary ýola goýmak bilen bir hatarda şol hyzmatdaşlygyň dostlukly hem-de umumadamzat derejesinde bähbitli we oňaýly gatnaşyklardan ybarat bolmagy ugrunda tagalla edýär. Milli Liderimiziň parasatly baştutanlygynda biz dostluk we ynanyşmak arkaly ýola goýlan netijeli gatnaşyklaryň has ygtybarly hem-de hemişelik bolýandygyna berk ynanýarys we şu ýörelgä pugta eýerýäris. Türkmenistana dostluk goluny uzadýan ýurtlaryň, netijeli gatnaşyklary ösdürmäge döwtalap we bu ugurdaky hyzmatdaşlyklara uly gyzyklanma bildirýän halkara guramalarynyň sanynyň barha artýandygy biziň hemişe parahatçylygy we ynanyşmagy pugta ýörelge edinýän Bitaraplyk hukuk ýagdaýymyzyň Ýer ýüzünde goldanylýandygyny hem-de gyzgyn seslenme döredýändigini aňladýar. Şoňa baglylykda hormatly

Prezidentimiziň taýsyz tagallalary we ýöredýän öňdengörüjilikli hoşniýetli syýasaty netijesinde dünýäniň iri halkara guramalary bilen köpugurly hem-de giň möçberli hyzmatdaşlyklaryň gerimi parahatçylyk we ynanyşmak arkaly has-da giňeýär.

Mähriban halkymyz milli Liderimiziň başda durmagynda Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” ýylynyň her bir gününi Watanymyzyň gülläp ösmeginiň bähbidine çekýän tutanýerli we döredijilikli zähmetde gazanýan ajaýyp üstünliklerine besleýär. Ähli ýeňişlerimiziň gözbaşynda duran Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, türkmen halkynyň röwşen geljeginiň hatyrasyna alyp barýan beýik işleri rowaç bolsun!

Hudaýnazar DURDYÝEW,

Ylym we bilim işgärleriniň Kärdeşler Arkalaşyklarynyň Köneürgenç etrap Geňeşiniň başlygy.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20723

15.02.2021
Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow: — Ýurdumyz we hemmämiz bilelikde ynamly öňe barýarys

Geçen hepdäniň wakalary döwletimiziň ykdysady kuwwatyny artdyrmaga hem-de mähriban halkymyzyň abadançylygyny üpjün etmäge gönükdirilen toplumlaýyn özgertmeleri amala aşyrýan hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda durmuşa geçirilýän syýasatyň täzeçillik häsiýetini ähli aýdyňlygy bilen beýan etdi. Milli Liderimiziň başyny başlan giň gerimli özgertmeleri Türkmenistany dünýäniň batly depginler bilen ösýän ýurtlarynyň hataryna çykaryp, onuň belent halkara abraýyny hem-de dürli ugurlarda ägirt uly mümkinçilikleri bolan ygtybarly hyzmatdaşyň hem-de ylalaşdyryjy döwletiň derejesine çykardy.

Häzirki gün tertibinde milletiň ägirt uly serişdeler we intellektual kuwwatyny herekete getirmek üçin adaty bolmadyk çäreleriň görülmegini talap edýän wezipeler durýar. Döwlet Baştutanymyz ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda innowasion ugur boýunça milli ykdysadyýeti durnukly ösdürmek, bazar gatnaşyklaryna geçmek hem-de döwlete degişli bolmadyk pudagy ösdürmek, sanlylaşdyrmak işlerini işjeňleşdirmek hem-de halkara gatnaşyklary giňeltmek babatdaky bar bolan mümkinçilikleriň doly peýdalanylmagyny kesgitledi.

Milli Liderimiziň golaýda ýolbaşçylar düzümi bilen geçiren iş maslahatlary şol meselä bagyşlanyldy. Şeýlelikde, 8-nji fewralda ylym-bilim, saglygy goraýyş we sport ulgamlarynda işleriň netijeliligini ýokarlandyrmak boýunça möhüm çäreler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, Bilim ministrliginiň öňünde durýan möhüm wezipeleriň hatarynda mekdebe çenli edaralaryň işini kämilleşdirmek, okuwçylaryň we talyplaryň döredijilik ukyplaryny ösdürmek, hünärler boýunça zähmet endiklerini we olaryň ugruny üýtgetmek, okuwyň ähli tapgyrlarynda elektron binýatlary döretmek, iri halkara uniwersitetler bilen hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek, bilim bermegiň iki tapgyrly maksatnamasyna hem-de iki basgançakly okuw maksatnamasyna, hünärmenleri taýýarlamak işine geçmegi öz içine alýar.

Saglygy goraýyş ulgamynda keselleriň öňüni almagyň, bejermegiň we dikeltmegiň innowasion usullaryny ornaşdyrmak, ugurdaş edaralaryň maddy-enjamlaýyn binýadyny berkitmek, işgärleri hünär taýdan taýýarlamak, esasy kliniki merkezler bilen dünýäniň ösen ýurtlarynyň lukmançylyk okuw edaralarynyň arasynda hyzmatdaşlygy giňeltmek zerur bolup durýar.

“Aýratyn zähmet şertleri bolan işlerde goşmaça hak bellemegiň we tölemegiň tertibine” laýyklykda, zyýanlylyk hem-de agyrlyk derejelerine baglylykda, saglygy goraýyş ulgamynda aýratyn zähmet şertleri bolan işleriň, kärleriň we wezipeleriň sanawyny bellenen tertipde taýýarlamak tabşyryldy.

Milli Liderimiziň Sport we ýaşlar syýasaty ministrliginiň öňünde goýan möhüm wezipeleriniň hatarynda bedenterbiýe we sport bilen giňden meşgullanmagy wagyz etmek wezipesi bar. Türkmenistanyň ýygyndy toparlarynyň Olimpiýa oýunlaryna, dünýä, Ýewropa, Aziýa we beýleki halkara ýaryşlara, şol sanda 2021-nji ýylda Aşgabatda geçiriljek iri halkara ýaryşlara — Welotrek boýunça dünýä çempionatyna, Dewisiň Kubogy ugrundaky halkara ýaryşyň tapgyryny geçirmäge taýýarlygyny üpjün etmegiň möhümdigine aýratyn üns berildi.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, sport desgalaryny netijeli dolandyrmak, sport mekdepleri bilen sazlaşykly işlemek, ugurdaş desgalarda tölegli esasda okuw-türgenleşik sapaklaryny guramak, olary uzak möhletleýin kärendesine bermek boýunça çäreleri görmeli.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýaşlar syýasatynyň wezipeleriniň ýerine ýetirilişini gözegçilikde saklamagy talap etdi. Oňa laýyklykda, gyzlaryň we oglanlaryň önümçilikde, döwlet gullugynda, ylym we döredijilik işinde alan bilimini netijeli ulanmak üçin amatly şertler döredilmelidir.

Milli Liderimiz ýaşlarda ýolbaşçylyk endiklerini ösdürmegiň, dolandyryş we ekologiýa başlangyçlaryny ilerletmegiň, ýaş maşgalalary goldamak syýasatyny dowam etmegiň aýratyn möhümdigini belledi.

Şeýle hem ýurdumyzyň alymlarynyň öňünde birnäçe möhüm wezipeler, şol sanda döwlet Garaşsyzlygynyň 30 ýylynyň içinde Türkmenistanyň gazanan üstünliklerini ylmy taýdan öwrenmek, Ylymlar akademiýasynyň alymlarynyň, professorlaryň, mugallymlaryň, talyplaryň ýerine ýetiren ylmy işlerini we açyşlaryny önümçilikde ulanmaga ýardam etmek boýunça wezipeler kesgitlenildi. Şeýle hem geljek üç ýylyň dowamynda Ylymlar akademiýasynyň ylmy-barlag edaralaryny hojalyk hasaplaşygyna geçirmek babatda meýilnamany taýýarlamak tabşyryldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň 9-njy fewralda sanly wideoaragatnaşyk boýunça geçiren maslahatynda daşary syýasy ugry ösdürmegiň möhüm meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

“Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” diýen şygar astynda geçýän şanly ýylda döwletimiziň daşary syýasy ugruny amala aşyrmak boýunça işleri güýçlendirmegiň möhümdigine üns berildi.

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň diplomatik gullugy üçin ýokary hünär derejeli işgärleriň taýýarlanylmagyny esasy maksatlaryň biri hökmünde kesgitledi. Ugurdaş ýokary okuw mekdepleriniň ýolbaşçylaryna täze hünärler, şol sanda Gündogary öwreniş, Amerika we Ýewropa ýurtlary, sanly diplomatiýa, kiberhowpsuzlyk, seljerme we strategik meýilleşdirme, şeýle hem internet-žurnalistika we syýasy kommunikasiýa ýaly ugurlar boýunça täze hünärleri açmagyň mümkinçiliklerini seljermek tabşyryldy.

Şunuň bilen baglylykda, daşary ýurtlaryň ýokary okuw mekdepleri bilen tejribe alyşmak, mugallymlar üçin hünär derejesini ýokarlandyrmagyň okuwlary, talyplaryň döwrebap innowasion tehnologiýalary ulanmak, ýokary okuw mekdeplerinde onlaýn leksiýalary, bäsleşikler, olimpiadalar arkaly daşary ýurt dillerini öwrenmek boýunça tejribe alyşmak aýratyn möhüm bolup durýar diýip, milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.

Daşary işler ministrliginiň öňünde goýlan wezipeleriň hatarynda BMG we onuň ugurdaş edaralary, şol sanda YHG, GDA we ÝHHG ýaly abraýly halkara düzümler bilen hyzmatdaşlygy giňeltmegiň esasy wezipeleri kesgitlendi. Daşary ýurtlarda Türkmenistanyň söwda wekilhanalaryny açmak üçin teklipleri işläp taýýarlamak gerek diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Milli Liderimiz ýurdumyzyň daşary syýasat edarasynyň işini kämilleşdirmek hem-de maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmak, maliýe-ykdysady ýagdaýyny gowulandyrmak boýunça gaýragoýulmasyz çäreleri görmek barada tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow maslahatda “Türkmenistanyň ussat diplomaty” diýen tapawutlandyryş nyşanyny esaslandyrmak hakynda Karara gol çekdi. Şol nyşan bilen Türkmenistanyň parahatçylyk söýüjilikli daşary syýasatyny durmuşa geçirmäge, dürli ugurlarda daşary ýurt döwletleri bilen gatnaşyklary berkitmäge, abraýly halkara guramalar bilen netijeli gatnaşyklary giňeltmäge goşan şahsy goşandy we Watan öňünde bitiren beýleki hyzmatlary üçin diplomatik gullugyň işgärleri sylaglanar.

10-njy fewralda geçirilen onlaýn iş maslahatynda ýurdumyzyň 2020-nji ýylda ykdysady we maliýe-bank toplumynyň işiniň jemlerine, şonuň ýaly-da şu ýyl üçin kesgitlenen anyk wezipelere garaldy.

Döwlet Baştutanymyz ilatyň durmuş derejesiniň yzygiderli ýokarlandyrylmagyny milli ykdysadyýetimizi berkitmek hem-de durnukly ösdürmek boýunça gaýragoýulmasyz wezipeleriň hatarynda belledi.

Döwlet býujetiniň oýlanyşykly düzülmeginiň we netijeli ýerine ýetirilmegini üpjün etmegiň wajypdygy bellenildi.

Halkara tejribeden ugur alyp, býujet-salgyt ulgamy döwrebaplaşdyrylmalydyr, maliýe taýdan hasabatlylygyň, salgyt salmagyň kadalary we usulyýeti yzygiderli kämilleşdirilmelidir, sanly tehnologiýalary ulanmak arkaly ýurdumyzda “Elektron salgyt” ulgamyny doly işe girizmek boýunça işler çaltlandyrylmalydyr diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow önümçilik maksatly, hususan-da, kiçi we orta telekeçiligiň maýa goýumlarynyň möçberlerini we netijeliligini artdyrmak boýunça zerur işleri geçirmegiň wajypdygyny nygtady.

Ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllyk baýramy mynasybetli gurluşygy tamamlanmagy we ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän hem-de Döwlet býujetinden maliýeleşdirilýän binalaryňdyr desgalaryň maliýe taýdan ygtybarly üpjün edilmegini, tölegleriň öz wagtynda tölenmegini berk gözegçilikde saklamak zerurdyr.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, bazar ykdysadyýetine tapgyrlaýyn geçmek üçin, kanunçylygy kämilleşdirip, gymmatly kagyzlaryň bazaryny ösdürmek mümkinçiliklerini nazara alyp, “Aşgabat gazna biržasy” ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň işini halkara tejribeden ugur alyp guramak boýunça zerur işler geçirilmelidir.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Zähmet we ilaty durmuş taýdan goramak ministrligine täze iş orunlaryny döretmek, sebitler hem-de pudaklar boýunça işe ýerleşdirmek, zähmet gatnaşyklaryny, zähmete hak tölemek we zähmeti goramak babatda hereket edýän kadalaşdyryjy-hukuk namalary kämilleşdirmek boýunça zerur işleri yzygiderli geçirmegi tabşyrdy.

Pensiýa gaznasyna pensiýa gatançlarynyň doly möçberde gelip gowuşmagy gözegçilikde saklanylmalydyr. Gaznanyň wagtlaýyn ulanylmaýan serişdelerini we pensiýa toplamalaryny maýa goýuma gönükdirip, girdejili dolandyrylmagy üpjün edilmelidir.

Statistika baradaky döwlet komitetiniň işgärleriniň statistika hasabatyny hem-de maglumatlary ýygnamagyň usullaryny döwrebaplaşdyrmak, Türkmenistanyň esasy maliýe-ykdysady görkezijileri baradaky maglumatlaryň elýeterliligini üpjün etmek boýunça işleri dowam etdirmegi möhümdir.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow “Türkmenstandartlary” baş döwlet gullugynyň welaýatlarda we sebitlerde ýerleşýän düzüm birlikleriniň hem-de barlaghanalarynyň degişli enjamlar bilen üpjünçiligini, önümleriň we harytlaryň dürli görnüşlerini sertifikatlaşdyrmak mümkinçiliklerini öwrenmek barada tabşyryk berdi.

Döwlet ätiýaçlandyryş guramasynda ätiýaçlandyryşyň döwrebap görnüşlerini we hasaplamagyň kadalaryny ornaşdyrmak hem-de usulyýeti kämilleşdirmek zerurdyr.

Bank ulgamyndaky wezipeleriň hatarynda ýurdumyzda nagt puluň dolanyşygyny kadalaşdyrmak, nagt däl hasaplaşyklaryň möçberiniň 40 göterimden ýokary bolmagyny gazanmak, daşary ýurt puly bilen bagly amallary düzgünleşdirmek bar.

Şonuň ýaly-da, hormatly Prezidentimiz Bütindünýä banky, Aziýanyň ösüş banky, Yslam ösüş banky, Ýewropanyň täzeleniş we ösüş banky hem-de beýleki halkara maliýe guramalary bilen hyzmatdaşlyk strategiýalaryny täzeläp, olardan amatly şertlerde karzlary we maýa goýumlary çekmek boýunça işleri dowam etmegiň maksadalaýykdygy barada aýtdy. Döwlet Baştutanymyz şunda pul geçirimlerinde goraglylygy üpjün etmek maksady bilen, kiberhowpsuzlygyň ýokary derejede bolmagyny gazanmagyň zerurdygyny aýtdy.

Ähli pudaklaryň maliýe-ykdysady ýagdaýyny, pul üpjünçiligini, pudagara algy-bergiler boýunça hasaplaşyklaryň geçirilişini yzygiderli seljermegiň hem-de bu ýagdaýlary wagtynda çözmek boýunça çäreleri görmegiň zerurdygy bellenildi.

Milli Liderimiz ýurdumyzyň maliýe-ykdysady toplumyndaky işlerde heniz ulanylmaýan mümkinçilikleriň az däldigini belläp, onuň düzümleriniň sazlaşykly hereketiniň üpjün edilmeginiň hem-de netijeliliginiň ýokarlandyrylmagynyň Diýarymyzyň ösüşine, kabul edilen döwlet maksatnamalarynyň öz wagtynda we doly ýerine ýetirilmegine, amala aşyrylýan özgertmeleriň depginini çaltlandyrmaga oňyn täsirini ýetirmelidigini aýtdy.

11-nji fewralda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly wideoaragatnaşyk arkaly Ministrler Kabinetiniň we Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň bilelikdäki giňişleýin mejlisini geçirdi. Oňa ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, ýokary okuw mekdepleriniň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ýolbaşçylary, Aşgabat şäheriniň hem-de welaýatlaryň häkimleri hem çagyryldy.

Maslahatyň dowamynda ýolbaşçylary wezipä bellemek hem-de wezipeden boşatmak bilen bagly meselelere, resminamalaryň taýýarlanan taslamalaryna, şeýle hem käbir beýleki meselelere garaldy.

Hususan-da, hormatly Prezidentimiz döwlet dolandyryş ulgamyny mundan beýläk-de kämilleşdirmek, Hökümetiň işini has-da gowulandyrmak maksady bilen, Ministrler Kabinetiniň düzümine Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň ýene-de bir orunbasarynyň wezipesini girizmek, ony Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň agzalygyna hem-de Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy wezipesine bellemek barada karara gelendigini aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz bu wezipä Serdar Berdimuhamedowy belläp, ony senagat we gurluşyk önümçiligi ministri wezipesinden boşatdy.

Täze wise-premýeriň wezipesi döwlet we jemgyýetçilik gurluşynda, bilim hem-de saglygy goraýyş, maliýe-ykdysady ulgamlarda sanly ulgamy we innowasion tehnologiýalary doly derejede ösdürmekden hem-de bu işlere gözegçiligi üpjün etmekden ybaratdyr.

Hormatly Prezidentimiz degişli ýolbaşçylara nebitgaz toplumynyň işini gowulandyrmak üçin öňdebaryjy tehnologiýalary önümçilige ornaşdyrmak, şonuň ýaly-da, özara bähbitli şertlerde daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek barada tabşyryk berdi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygynyň depginini güýçlendirip, onuň gurluşygynyň bellenen möhletlerde tamamlanmagyny, ýurdumyzyň nebitgaz goruny artdyrmak maksady bilen geologiýa-gözleg, barlag we buraw işleriniň möçberini köpeltmegi, gazhimiýa toplumlaryny taslama kuwwatyna çykarmagy hem-de ýakyn geljekde gurmak göz öňünde tutulan tebigy gazy gaýtadan işleýän täze zawodlaryň taslamalaryny düzmegi we olary gurmak boýunça işleri çaltlandyrmagy tabşyrdy.

Şeýle hem ylmy-barlag institutlarynyň işläp taýýarlamalarynyň önümçilige ornaşdyrylyşyny güýçlendirmek, ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamak, beýleki ýurtlaryň öňdebaryjy we ugurdaş ylmy edaralary bilen hyzmatdaşlygy giňeltmek boýunça tabşyryklar berildi.

Hormatly Prezidentimiziň 12-nji fewralda geçiren Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň ileri tutulýan meselelerine hem-de şu ýyl üçin halk hojalyk pudaklarynyň öňünde durýan möhüm wezipelere garaldy.

Milli Liderimiz geçen ýyl alnyp barlan işleriň netijelerini jemläp, dünýä ykdysadyýetinde ýagdaýlaryň ýaramazlaşmagy sebäpli ýüze çykan ähli kynçylyklara garamazdan, “Türkmenistan — Bitaraplygyň mekany” diýlip yglan edilen 2020-nji ýylda uly üstünlikleriň gazanylandygyny belledi.

Ýurdumyzyň ýokary derejedäki kanun çykaryjy häkimiýetini üýtgedip gurmak — iki palataly parlamenti döretmek işi doly diýen ýaly tamamlandy.

Milli ykdysadyýetimiziň ýokary ösüş depginleri saklandy. Geçen ýylda jemi içerki önümiň ösüşi 5,9 göterime, şol sanda senagat pudagynda 3,3 göterime, söwdada 15,1 göterime, ulag we aragatnaşyk pudagynda 4,7 göterime barabar boldy.

12 müňe golaý täze iş orunlary döredildi. Ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň esasy ulgamlary we pudaklary durnukly ösýär.

Göz öňünde tutulan maksatnamalaryň çäklerinde gurluşyk pudagyna 38 milliard amerikan dollaryndan hem köp maýa goýum serişdeleri gönükdirildi. Umumy bahasy 8 milliard amerikan dollaryna golaý bolan 45 sany iri önümçilik we durmuş maksatly desgalar, şol sanda umumy meýdany 2 million inedördül metrden gowrak bolan ýaşaýyş jaýlary ulanylmaga tabşyryldy.

1 million 500 müň tonna golaý guşgursak bugdaý, 1 million 200 müň tonnadan hem köp pagta taýýarlanyldy. Bu bolsa ýurdumyzyň azyk howpsuzlygyny üpjün etmäge mümkinçilik berdi.

Diýarymyzda çagalar baglarynyň gurluşygy alnyp barylýar, täze ýokary okuw mekdepleri, saglygy goraýyş, medeniýet we sport edaralary açylýar, raýatlarymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesi ýokarlanýar.

Ykdysadyýetimizi bazar gatnaşyklaryna tarap üýtgedip gurmak işleri yzygiderli dowam edýär. 2021-nji ýyl üçin gowy býujet kabul edildi, zähmet haklarynyň, pensiýalaryň we döwlet kömek pullarynyň möçberleri ýene-de ýokarlandyryldy.

Ýurdumyzyň tebigy baýlyklaryny netijeli peýdalanmak, döwletimiziň ägirt uly ykdysady kuwwatyny ulanmak we milletimizi ruhy-medeni taýdan gülledip ösdürmek boýunça ägirt uly işler bitirildi.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow gazanylan ähli üstünlikleriň we ýetilen sepgitleriň diňe alyp barýan syýasatymyzy halkymyzyň giňden goldamagy, durmuşymyzy gowulandyrmak boýunça geçirýän özgertmelerimize işjeň gatnaşmagy netijesinde mümkin bolandygyny belledi hem-de Garaşsyz döwletimiziň gazanan uly üstünliklerine öz zähmeti bilen ýardam edenleriň ählisine tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi.

Ata Watanymyzy üstünlikli ösdürmek üçin täze taslamalar, täze pikirler we dolandyryş çözgütleri zerurdyr. Diýmek, köp başlangyçlar bilen çykyş edip, işjeň zähmet çekmelidiris diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy.

Geljekde hem beýleki döwletlerden getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň özümizde öndürilýän möçberi artdyrylmalydyr, ýurdumyzyň egsilmez tebigy baýlyklaryny özleşdirip, ägirt uly mümkinçilikleri netijeli ulanylmalydyr, ilatyň ýaşaýşynyň hilini gowulandyrmaga, girdejilerini artdyrmaga, täze iş orunlaryny döretmäge we maýa goýumlaryny çekmäge üns jemlenilmelidir.

Döwlet Baştutanymyz mejlisiň jemlerini jemlemek bilen, ata Watanymyzyň özümize bagly bolmadyk kynçylyklara garamazdan, parahatçylygy, howpsuzlygy, durmuş-ykdysady ösüşi gazanmak, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini mundan beýläk-de gowulandyrmak ugrunda ýerine ýetirilen işleri kanagatlanma bilen belledi. Şeýlelikde, ýurdumyz we hemmämiz bilelikde ynamly öňe barýarys diýip, milli Liderimiz nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynyň, 2021-nji ýyl üçin maýa goýum Maksatnamasynyň we Türkmenistanyň 2021 — 2030-njy ýyllar üçin daşary söwda Strategiýasynyň durmuşa geçirilmegine badalga berdi.

Mundan başga-da, 2021 — 2025-nji ýyllarda döwletiň gatnaşmagyndaky kärhanalary dolandyrmak we özgertmek boýunça Strategiýa kabul edildi, himiki önümleri getirmek, öndürmek we ýerlemek babatynda işi ygtyýarlylandyrmak hakyndaky Düzgünnama, 2021-nji ýylda welaýatlar we etraplar boýunça suwdan peýdalanmagyň çäklendirilen möçberleri, şeýle hem 2021-nji ýylda ylmyň ugurlary boýunça aspirantura kabul ediljek aspirantlaryň hem-de alymlyk derejelerine dalaşgärlige hasaba alynjak dalaşgärleriň, kliniki ordinatura kabul ediljek ordinatorlaryň sany tassyklanyldy.

Hödürlenilen rejelenen görnüşdäki “Saglyk” Döwlet maksatnamasy barada aýdylanda, ýurdumyzyň welaýatlarynda täze ylmy-kliniki merkezli hassahanalaryň gurluşygyny nazarda tutup, onuň üstünde işlemek tabşyryldy.

Şeýle hem döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow «Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy we baky Bitaraplygynyň 25 ýyllygy, şeýle hem 2021-nji ýylyň «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip yglan edilmegi mynasybetli halkara maslahatlary, dabaralary we çäreleri geçirmek hakynda», “Eksport-import amallary üçin bir penjire” ulgamynyň işini utgaşdyrmak boýunça Pudagara toparyny döretmek hakynda” we “Türkmenistanda 2021-nji ýylda bag nahallaryny ekmek hakynda” Kararlara gol çekdi.

Hökümetiň mejlisinde welaýatlaryň etraplarynyň we etrap hukukly şäherleriniň arasynda durmuş, ykdysady we medeni taýdan ähli görkezijiler boýunça iň ýokary netijeleri gazanmak ugrunda geçirilen däp bolan bäsleşigiň netijeleri jemlenildi. Netijede, Daşoguz welaýatynyň S.A.Nyýazow adyndaky etraby ýeňiji boldy.

Hormatly Prezidentimiziň Buýrugyna laýyklykda, ýeňiji etrabyň häkimligi 1 million amerikan dollary möçberindäki pul baýragy bilen sylaglandy. Şeýle bäsleşik şu ýyl hem geçiriler.

Döwlet Baştutanymyz Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisiniň dowamynda döwlet işgäri bolan, ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumyna gözegçilik eden Ýagşygeldi Kakaýewiň Türkmenistanyň Garaşsyzlygyny pugtalandyrmakda, ýurdumyzyň nebitgaz toplumyny giň gerimli ösdürmäge gönükdirilen syýasaty durmuşa geçirmekde döwletiň we jemgyýetiň öňünde bitiren aýratyn hyzmatlaryny göz öňünde tutup, onuň adyny Halkara nebit we gaz uniwersitetine dakmak baradaky meselä garamagyň maksadalaýyk boljakdygy barada aýtdy.

Şunuň bilen baglylykda, geçen hepde Türkmenistanyň Mejlisi bu meselä garap, bu ýokary okuw mekdebini mundan beýläk «Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersiteti» diýip atlandyrmagy karar etdi.

Şeýlelikde, geçen hepdäniň wakalary Türkmenistanyň täze taryhyna möhüm sahypalaryň birini ýazdy. Şol wakalarda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň jemgyýetimizi has-da demokratiýalaşdyrmaga, Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmaga we türkmenistanlylaryň hal-ýagdaýyny ýokarlandyrmaga gönükdirilen syýasatynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi netijesinde ýurdumyzyň rowaçlygyň hem-de gülläp ösüşiň ýoly bilen ynamly öňe barýandygy ýene-de bir gezek aýdyň ýüze çykdy.

(TDH).



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20747?type=feed

15.02.2021
Ýylyň ýeňiji etraby: bagtyýar durmuşyň nusgasy

Ozal habar berlişi ýaly, Ministrler Kabinetiniň geçen anna günündäki mejlisinde welaýatlaryň etraplarynyň we etrap hukukly şäherleriniň arasynda durmuş, ykdysady we medeni taýdan ähli görkezijiler boýunça iň ýokary netijeleri gazanmak ugrunda geçirilen däp bolan bäsleşigiň netijeleri jemlenildi. Daşoguz welaýatynyň S.A.Nyýazow adyndaky etraby bäsleşigiň ýeňijisi diýlip yglan edildi. Hormatly Prezidentimiz etrabyň häkimligini 1 million amerikan dollary möçberindäki pul baýragy bilen sylaglamak hakynda Buýruga gol çekdi.

Ýurdumyzyň demirgazyk sebitiniň merkezi bölegini gurşap alan, dürli milletleriň dogan bolup, agzybirlikde ýaşaýan ýeri bolan bu etrap ata-baba oturymly gadymy mekanlaryň biri hasaplanýar. Welaýatyň günorta çäginiň iň çetinde ýerleşýän obanyň görkünde hem şähere ýakynlygyň özboluşly alamatlary nurlanýar: onuň gyra-ýakasyna uzap gidýän uly ýollaryň bütin boýuny jähekleýän syrdam derekleriň nyzamly hatary sünnä çekilen keşdä meňzeýär. Gahryman Arkadagymyzyň Oba milli maksatnamasyna laýyklykda amala aşyrylýan beýik işleriň netijesinde, etrabyň häzirki çäk-dolandyryş meýdanynyň bu çetki nokadyndan welaýat merkezine çenli bolan aralyk barha golaýlaşýar.

Döwrümiziň döredijilik ruhy bilen amal edilýän işleriň ýakymy her bir obada has täsirli hem aýdyň duýulýar: sungat derejesine ýetirilen gurmak gudratynyň güýjüne, uly özgertmeleriň giň gerimli, egsilmeýän kuwwatly badyna olaryň jümmüşine aralaşdygyňça, has anyk göz ýetirýärsiň. Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda durmuşa geçirilýän nusgalyk işleriň ajaýyp netijeleri etrabyň çägindäki obalaryň ählisiniň görkana keşbinde enaýy şöhlelenýär.

Etrabyň ähli ugurlar boýunça ösýän, özgerýän, günsaýyn gözelleşýän merkezi şäherinde hem-de 91 obasynda jemi 210 müňden gowrak ilat ýaşaýar. Agzybirligiň, jebisligiň hem dost-doganlygyň asylly nusgasyny görkezýän bu adamlar ýurdumyzda amala aşyrylýan beýik işleriň ruhunda, hil taýdan täze belentliklere göterilen bagtyýarlyk döwrümizde özleri barada edilýän çäksiz aladalaryň miwelerini her günde, her ädimde çuňňur duýýarlar. Munuň özi milli Liderimiziň beýik başlangyçlarynyň, geljegi nazarlaýan uly tutumlarynyň rowaçlanýandygynyň hem-de doly amala aşyrylýandygynyň aýdyň nyşanydyr. «Biz Türkmenistanda ýaşaýan her bir adam hakynda aladalanmalydyrys, sebäbi adam biziň esasy baýlygymyzdyr» diýip, hormatly Prezidentimiz aýdýar. Häzirki zamanyň ösen talaplarynyň hil derejesinde obalary ösdürmek boýunça görülýän çäreleriň giň gerimi, Prezident Maksatnamasy esasynda öňde goýlan wezipeleriň anyk çözgüdi we beýleki rowaç işler nurana eýýamymyzy bezeýän gözel alamatlardyr. Şunuň bilen baglylykda, giň gerimli Maksatnamanyň çäklerinde ýaýbaňlandyrylan toplumlaýyn çäreler wagt hem giňişlik ölçeglerine laýyklykda utgaşykly sazlaşygy bilen buýsanjyňy artdyrýar. Bu maksatnamanyň uzak möhletleýin göz öňünde tutýan wezipeleri bolsa, ilki bilen, oba ilatynyň, etrap merkezlerinde ýaşaýan adamlaryň durmuş-ýaşaýyş şertlerini dünýäniň ösen döwletleriniň derejesine ýetirmekden ybaratdyr. Etrabyň iň çet künjegindäki obalarda hem ulag infrastrukturasy, aragatnaşyk kommunikasiýasy döredilýär, döwrebap mekdepler we çagalar baglary, iň kämil lukmançylyk enjamlary ornaşdyrylan saglyk öýleridir hassahanalar, edara we ýaşaýyş jaýlary, söwda merkezleri, medeniýet öýleri bina edilýär, erkli-ygtyýarly, mally-mülkli daýhan nebereleri bu eşretlerden ygtybarly peýdalanýarlar.

Gahryman Arkadagymyzyň döredip berýän ýeňillikleri, hemaýat-goldawlary, ak bagtyň açaryna deňelen bereket-bolçulygy, durmuş abadançylygynyň üpjünçiligi etrabyň ähli ugurlar boýunça guwandyryjy netijeleri gazanmagyna aýgytly şert döretdi.

Milli ykdysadyýetimiziň möhüm ugurlarynyň biri hasaplanýan oba hojalyk pudagyny düşewüntli pudaga öwürmek, agrosenagat toplumynda ýaýbaňlandyrylan özgertmeleri has-da kämilleşdirmek barada hormatly Prezidentimiziň alyp barýan syýasaty welaýatyň iň iri önümçilik düzümi bolan etrabyň mysalynda aýdyň görünýär. Etrapda geňeşlikleriň 17-si we daýhan birleşikleriniň 14-si bar. Häzirki wagtda «Döwletli», «Şatlyk», «Nowaýy», Oguz han, J.Hudaýbergenow adyndaky daýhan birleşiklerinde, täze oba hojalyk syýasatyna laýyklykda, daýhan hojalyklary döredildi. Pudagy täzeçe dolandyrmagyň, işi ýöretmegiň täze usullarynyň ornaşdyrylmagy oba hojalyk önümleriniň öndürilişini has-da ýokarlandyrmaga mümkinçilik berdi. Täze döredilen daýhan hojalyklarynda pagtanyň, bugdaýyň hasyllylygy ep-esli artdy, bu hojalyklarda ilaty özümizde önýän önümler bilen üpjün etmek boýunça netijeli işler ýola goýuldy.

Durmuş-ýaşaýyş şertleriniň derejesi umumy alnanda, ykdysady görkezijileriň mukdary bilen kesgitlenýär, bu bolsa adamlaryň ruhy we maddy gymmatlyklarynyň aýrylmaz baglanyşyklydygyny görkezýär. S.A.Nyýazow adyndaky etrap ykdysadyýetde, medeniýetde, oba hojalygynda, senagatda, bilimde hem saglygy goraýyşda düýpli öňegidişlikleri gazandy. Geçen ýylda ýetilen sepgitleriň geriminiň uludygyny bolsa şeýle maglumatlar subut edýär: etrap boýunça senagat önümçiliginiň möçberi öňki ýyllardakydan ep-esli artdy; etrabyň halal zähmet çekmegiň asylly nusgalaryny görkezýän daýhanlary ýyly üstünlikli jemlediler, ak pagtanyň 41 müň 536 tonnasy, ak bugdaýyň 31 müň 862 tonnasy öndürilip, döwletimiziň belent harmanyna goşuldy. Etrabyň S.Rozmetow adyndaky oba hojalyk paýdarlar jemgyýeti geçen ýyly ýokary netijeler bilen jemledi. Bu hojalyk boýunça 2420 gektar meýdandan 5100 tonna derek 8223 tonna ak bugdaý öndürilip, şertnamalaýyn tabşyryk artygy bilen berjaý edildi. Welaýatyň çäginde iň iri hojalyklaryň biri bolan paýdarlar jemgyýetinde 7300 gektar meýdandan 17135 tonna «ak altyn» ýygnalyp, 119 göterim ösüş gazanyldy.

S.A.Nyýazow adyndaky etrabyň «Hasylçy» geňeşliginiň hem-de J.Hudaýbergenow adyndaky geňeşliginiň çäginde ýerleşýän döwrebap ýyladyşhanalar welaýatyň gök we bakja önümçiliginde ygtybarly orun eýeleýärler. «Altyn gala» we «Altyn tug» hususy kärhanalaryna degişli bolan bu toplumlarda ýylyň ähli pasyllarynda pomidoryň, ýertudananyň we bolgar burçunyň bol hasyly ýetişdirilýär.

Etrabyň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň ýokary derejesini üpjün etmek bilen baglanyşykly durmuş maksatly binalaryň, täze ýaşaýyş jaýlarynyň ençemesi ulanylmaga berildi. Hormatly Prezidentimiziň sahawaty bilen J.Hudaýbergenow adyndaky geňeşligiň çäginde gurlan hem-de hut özüniň gatnaşmagynda dabaraly ýagdaýda Bagtyýar zaman obasy döwrümiziň ösen talaplaryna laýyk gelýän nusgalyk işleriň biri boldy. Umumy tutýan meýdany 144 gektara barabar döwrebap obada adamlaryň döwrümiziň eşretleriniň hözirini görüp, abadançylykda ýaşamaklary üçin ähli şertler döredildi. Hyzmatlar öýi, toý mekany, dükanlar we beýleki durmuş maksatly binalar, multimediýa tehnologiýaly umumy bilim berýän mekdep, çagalar bagy, bedenterbiýe-sagaldyş toplumy täze obanyň görküne görk goşýar. Obada ähli amatlyklary bolan iki hem bir gatly ýaşaýyş jaýlarynyň 500-si gurlup, ýeňillikli karzlar bilen oba ilatyna berildi.

Hormatly Prezidentimiziň Kararyna laýyklykda, etrabyň çäginde täze ýaşaýyş jaý we desgalar toplumynyň gurluşygyna badalga berildi. Toplumyň umumy meýdany 71 gektara barabar bolup, bu ýerde jemi 1496 maşgala niýetlenen 70 sany dört gatly jaýlar gurlar. Toplumyň çäginde Saglyk merkezi, göwnejaý enjamlaşdyrylan 240 orunlyk çagalar bagy, 600 orunlyk umumy bilim berýän orta mekdep, hyzmatlar öýi hem beýleki durmuş maksatly desgalar bina ediler. Ilatyň döwrüň hemme amatlyklaryndan bökdençsiz peýdalanmagy üçin beýleki durmuş düzümlerini toplumlaýyn gurmak göz öňünde tutulýar. Jaýlaryň gurluşygy bilen utgaşyklykda agyz suwy we lagym geçiriji ulgamy, elektrik hem gaz ulgamlary çekiler, täze topluma barýan içerki ýollaryň gurluşygy alnyp barlar. Toplum innowasion aragatnaşyk ulgamyna birikdiriler. Bu bolsa durmuşymyza häzirki zaman tehnologiýalarynyň çuňňur aralaşýan döwründe aragatnaşyk hyzmatynyň ýokary derejesini üpjün etmäge mümkinçilik berýär.

Häzirki wagtda etrapda orta mekdepleriň 62-si bolup, olar ylym-bilime höwesiň, täze eýýamyň beýik ruhuny älem-jahana ýaýyp, öwretmegiň, öwrenmegiň, okamagyň, gurmagyň hem döretmegiň gözel ojagyna öwrülýärler. Bu ajaýyp alamatlar ýurdumyzda ylym-bilim ulgamynyň dünýäniň iň ösen döwletleriniň derejesine göterilýändigini, onuň maddy-enjamlaýyn binýadynyň pugtalandyrylýandygyny, bu ulgamda düýpli özgertmeleriň amala aşyrylýandygyny, okatmagyň täze usullarynyň ornaşdyrylýandygyny aýdyň görkezýär. Etrabyň çägindäki çagalar baglarynda körpelere döwrüň ruhunda kämil terbiýe berilýär.

Etrabyň çägindäki hassahanada, 46 sany oba saglyk öýlerinde we saglyk merkezlerinde ilatyň saglygyny goramak we dikeltmek boýunça lukmançylyk hyzmatlary amal edilýär. Medeniýet merkezi, 10 sany medeniýet öýi ilatyň iň gelim-gidimli ýerlerine öwrüldi. Sagdyn durmuş ýörelgesine eýerýän ýaşlar sport mekdepleriniň 3-sine, sport desgalarynyň 2-sine gatnaýarlar. S.A.Nyýazow şäherindäki merkezi kitaphana welaýatyň çägindäki beýleki kitaphanalar bilen elektron ulgamyna birleşdirildi. Onuň oba ýerlerindäki şahamçalarynyň 3-siniň okyjylary hem öz isleg bildirýän kitaplaryny şol ulgam arkaly okamak mümkinçiligine eýe boldular.

Bu maglumatlar S.A.Nyýazow adyndaky etrabyň durmuşyň ähli ugurlary boýunça üstünlikli ösýändiginiň, döwrümiziň döredijilik kuwwatynyň ruhunda özgerýändiginiň, günsaýyn gözelleşýändiginiň delillerini özünde jemleýär.

Ýurdumyzy gurşap alan döredijilikli zähmetiň, bagtyýarlygyň, egsilmez eşretleriň ruhunda ösýän, özgerýän, etrabyň gözel görkli tutuş giňişliginde ak bagtyň şuglasy nur saçýar. Bu gözel dowamat döwletli ojaklara rysgal-bereket eçilýär, barça gowulyklardan uly nesibeli adamlaryň kalbyna mähir paýlaýar. Bu ajaýyplyklar bir ýere jem bolup, täze döwre buýsanmak duýgusyna ganat berýär.

Amanmyrat SAPAROW.

«Türkmenistan». Surata düşüren Ilaman ÖWEZOW.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20740

15.02.2021