Habarlar
Gazçylaryň gaýratly gadamlary

Milli Liderimiziň nygtaýşy ýaly, nebitgaz pudagynyň netijeliligi köp derejede dünýä ykdysadyýetiniň ýagdaýyny nazara almak bilen, onuň işiniň oýlanyşykly özgerdilmegine baglydyr. Oňyn netijeleri almak bolsa, ilkinji nobatda, pudagyň önümçilik düzümlerinde bar bolan mümkinçilikleri ýüze çykarmakdan, olary işe girizmekden ybaratdyr. Şu babatda «Türkmennebit» döwlet konserniniň «Nebitgazçykaryş» trestiniň «Körpeje» gaz çykaryş müdirliginde alnyp barylýan işler, sözüň doly manysynda, döwrebaplygy bilen tapawutlanýar.

Garaşsyzlyk ýyllary içinde tehniki-ykdysady üpjünçilik babatda yzygiderli täzelenişi başdan geçirýän bu müdirlik konserniň düzümindäki nebiti, gazy we ugurdaş gazy, gaz kondensatyny çykarmak, gözleg-barlag we ulanyş guýularyny burawlamak, uglewodorod çig mallaryny turbageçirijiler arkaly akdyrmak, ýataklary, gaz gysyjy beketleri, sazlaýjy desgalary gurmak, abadanlaşdyrmak, guýularyň düýpli we ýerasty abatlaýyş işlerini amala aşyrmak, önümçilik, medeni-durmuş maksatly desgalary gurmak bilen meşgullanýan köp sanly önümçilik düzümleriniň arasynda hemişe öň hatarda bolmagy başarýar.

Körpeje, Çekişler, Altyguýy ýataklarynda hereket edýän guýulardan «mawy ýangyjy» çykarmak, taýýarlamak we ony sarp edijilere ugratmak bilen meşgullanýan bu müdirlik «Türkmennebit» döwlet konserniniň düzüminde 1998-nji ýylda işe girizilen gününden bäri netijeli işläp gelýär. Demirgazykdan günorta 160 kilometre, gündogardan günbatara bolsa 30 kilometre golaý meýdany eýeleýän hazynalar ýataklarynda iş alyp barýan müdirlikde häzirki wagtda dürli kärlerde öndürijilikli zähmet çekýän gazçylaryň sany 750-den geçýär. Müdirligiň gaz çykaryş, gaz taýýarlaýyş, daşaýyş, gazy gysyjy elektrik enjamlary, elektrik üpjünçiligi we abatlaýyş, barlag-ölçeg abzallary we awtomatlaşdyryş, prokat abatlaýyş, gaz ölçeýji beket, kommunal hyzmat ediş, suw arassalaýjy desga ýaly bölümlerinde we bölümçelerinde döwrüň ösen talaplaryna laýyklykda, ylmyňdyr tehnikanyň iň soňky gazananlary bolan kämil enjamlar, takyk kompýuter ulgamlary giňden peýdalanylýar. Munuň özi müdirlige sebitleýin senagat düzümleriniň we ilatyň tebigy gaza bolan islegini kanagatlandyrmaga giň mümkinçilik berýär.

Guýulara hyzmat etmekde ýüze çykaýjak kynçylyklary aradan aýyrmak maksady bilen, Çekişler meýdançasynda döredilen bölümde hem netijeli işler amala aşyrylýar. Bu ýerde hereket edýän pes temperaturaly saýlaýjy desgada gije-gündiziň dowamynda 5 million kub metre barabar gaz taýýar edilýär. «Keýmir» gazlift kompressor stansiýasynda bolsa nebitden saýlanylyp, alawda ýakylýan ugurdaş gaz ýygnalyp, gije-gündizde ýokary basyşa çykarylýan 3 million kub metre barabar gaz göteriş usulynda önüm berýän nebitli guýulara gönükdirilýär.

— Kärhanamyzda döwrüň talabyna laýyk zähmet çekmek üçin ähli mümkinçilikler bar. Müdirligimiz boýunça Akpatlawuk, Keýmir we Çekişler meýdançalaryndan gazy ýygnamakda, taýýarlamakda we sarp edijilere ugratmakda barlag-ölçeg abzallary, awtomatika we elektroenergetika ulgamy netijeli işledilýär. Önüm berýän guýularymyzyň 40-dan gowragy Körpeje, 26-sy Çekişler, 5-si bolsa Altyguýy ýataklarynda hereket edýär. Şu ýylyň başyndan bäri olaryň 11-sinde düýpli abatlaýyş işlerini geçirdik. Bu bolsa ýer astyndan alynýan «mawy ýangyjyň» möçberini artdyrmagymyza uly täsirini ýetirdi. Önümçilik bölümlerimizde işleriň talabalaýyk ýola goýulmagyna dürli kärlerde zähmet çekýän aýry-aýry hünärmenlerimiziň mynasyp goşantlary bar. Olardan müdirligiň baş inženeri Nurberdi Ýegenmämmedow, gaz çykaryjy operator Gurbandurdy Hanmämmedow, gaz taýýarlaýjy operatorlar Ylýas Akyýew, Rahman Welmämmedow, Kyýas Baýramgulyýew netijeli zähmet çekmekde gazçylarymyza görelde bolup, «Watana bolan söýgüsi üçin» medaly bilen sylaglandylar.

Hereket edýän guýularymyzdan alynýan gazlar arassalanylyp, doly taýýarlanylandan soňra, «Türkmennebit» döwlet konserniniň «Gamyşlyjanebit» we «Keýmir» nebit-gaz çykaryş müdirliklerine, «Türkmengaz» döwlet konserniniň Balkanabatdaky «Günbatargazakdyryş» kärhanasyna akdyrylýar. Hünärmenlerimiz müdirligimiz boýunça şu ýylda jemi 1,7 milliard tebigy gaz almak baradaky meýilnamamyzy iki essä golaý artygy bilen berjaý etjekdiklerine ynandyrýarlar. Gazçylarymyza halal zähmet çekip, ýokary önümçilik görkezijilerini gazanmaga ähli mümkinçilikleri döredip berýän Gahryman Arkadagymyza tüýs ýürekden hoşallyk bildirýäris — diýip, müdirligiň başlygy Baýramgylyç Gurbanow buýsanç bilen aýdýar.

— Körpeje käninde gazkondensatly guýularyň amatly iş düzgünlerinde uglewodorod gorly ýataklary ýitgisiz işläp geçmegiň geljegini üpjün etmekde hem yzygiderli işler alnyp barylýar. Şunda geçirilmegi zerur bolan guramaçylyk-tehniki çäreleriň görnüşini we göwrümini kesgitlemek maksadynda, gaz çykaryş müdirliginiň hünärmenleri bilen bilelikde konserniň «Nebitgazylmytaslama» institutynyň, «Türkmennebitgeofizika» hem-de Abatlaýyş-sazlaýyş we elektrogurnama müdirlikleriniň hünärmenleriniň gatnaşmagynda ulanyş gaznasynyň önümli guýularynyň dürli iş düzgünlerinde — barlag-ölçeg, synag işleri amala aşyrylyp geçirilýän degişli seljermelerde gatlak şertlerinde önümçilige täsir edýän umumy görkezijileriň hereketi içgin öwrenilýär. Şonuň netijesinde önümçilikde toplanylan maglumatlar taýýarlanylýan netijenamalara esas bolup hyzmat edýär — diýip, «Nebitgazylmytaslama» institutynyň barlaghana müdiri Serdarmuhammet Izimow gürrüň berýär.

Hojaberdi BAÝRAMOW.

«Türkmenistan».

07.12.2021
Sargy serişdeleriniň täze görnüşleri

«Türkmendermansenagat» birleşiginiň Daşoguzdaky zyýansyzlandyrylan sargy serişdelerini öndürýän kärhanasynda howpsuzlyk kadalarydyr öňüni alyş çäreleri giň gerimde ýaýbaňlandyrylýan häzirki günleriň talabyna laýyklykda, dürli ululykdaky önümleriň 150-ä golaý görnüşi öndürilýär. Döwrebap kärhanada işçi-hünärmenleriň 300-e golaýy zähmet çekýär. Bu ýerde ornaşdyrylan innowasion tehnologiýalar, öňdebaryjy enjamlar ösen döwletleriň derejesinde ýokary hilli önümleriň ýylda 13 million gaplamasyny öndürmäge mümkinçilik berýär.

Welaýat merkeziniň demirgazyk-günbatar künjeginde ýerleşýän bu kärhana binagärlik keşbi, önümçilik aýratynlygy bilen has tapawutlanýar. Ol 1,8 gektara golaý meýdany eýeleýän önümçilik bölümlerini, edara jaýyny, taýýar önümler ammaryny öz içine alýar. Bu bolsa işleriň sazlaşykly hereketini ýola goýmaga, netijeliligini ýokarlandyrmaga amatly şertleri döredýär. Innowasion tehnologiýalar ornaşdyrylan kärhanada häzirki şertlerde örän ygtybarly bolan sargy hem gorag serişdeleriniň täze görnüşleri öndürilip başlandy. Uzynlygy 100 metre barabar agardylan lukmançylyk hasalary, dokalmadyk matadan bir gezeklik ulanylýan, zyýansyzlandyrylan hem zyýansyzlandyrylmadyk hirurgiýa halatlary, bir gezeklik gorag eşikleri häzirki günlerde arassaçylyk kadalarynyň berjaý edilmeginde derwaýys hasaplanýar. Kärhanada lukmançylyk hasasyndan taýýarlanan bäş gatly agyz-burun örtükleriniň her gün 6 müňüsi öndürilip, ilata ýetirilýär.

«Türkmendermansenagat» birleşiginiň döwrebap düzümleriniň biri bolan bu kärhanada leýkoplastyr we bint, agartma, dokma hem gipsleýji bölümleriň dördüsi hereket edip, olarda ýokary hilli önümler taýýarlanýar. Munuň üçin çig mal hökmünde, esasan, özümizde öndürilen pagta ulanylýar. Şol bölümleriň hersiniň özüne mahsus aýratynlygy bar. Agartma bölümi hasa we ýüplük agardýan gazanlar, olary sykyjy, guradyjy, saraýan, tikýän enjamlar hem-de 2,5 tonna agrama barabar ýük göteriji bilen enjamlaşdyrylan. Gipsleme bölüminde-de gipsde ulanylýan pamygy saraýan hem kesýän enjamlar bar.

Esasan, pagta süýüminden taýýarlanýan bu önümleriň dokalyşynyň özboluşly aýratynlygy bar. Lukmançylyk hasalary tor görnüşli matalar şekilinde bolup, onuň esasyny düzýän sapaklaryň örülişi hem başgaçadyr. Alnan dürli şikeslerden ýa-da adam bedenine hirurgiýa taýdan çemeleşilenden soňra, şeýle sargy serişdeleri ulanylýar. Olar bedendäki ýaranyň ikilenç hapalanmazlygynyň öňüni alýar, ýaranyň has çalt bitmegini üpjün edýär. Olaryň iki gyrasynyň dokalýandygy üçin ulanmaga has ygtybarly bolýar. Häzirki wagtda bu kärhana ýurt möçberinde iň ýokary hilli gips sargysyny öndürýän ýeke-täk önümçilik desgasydyr.

Bu bölümlerde hünär taýýarlygy bolan ýaşlaryň uly topary işleýär. Kärhanada işçi-hünärmenleriň netijeli zähmet çekmegi, arakesme wagtlarynda oňaýly dynç almagy üçin ähli şertler döredilen. Leýkoplastyr we bint bölüminiň operatory Maýa Magtymgulyýewa, gipsleýji bölümden Jemal Amandurdyýewa, dokma bölüminiň operatorlary Baýrambibi Baýramowa, Geldi Hudaýberdiýew, agartma bölüminden Meýlis Meredow kämil tehnologiýalary sazlaşykly işletmek bilen, ýokary netije gazanmagyň göreldesini görkezýärler.

Uly mümkinçilige eýe bolan bu döwrebap kärhanada hil meselesine aýratyn üns berilýär. Häzirki zamanyň ösen talaplaryna laýyk gelýän enjamlar ornaşdyrylan barlaghanada bölümleriň ählisiniň önümleriniň hil derejesine gözegçilik edilýär. Barlag-ölçeg enjamlary her bir gaplamanyň ölçeg taýdan degişliligini hem hilini kesgitleýär. Her günde sargy serişdeleriniň müňlerçe gabynyň aýry-aýrylykda gözegçilikden geçirilmegi, olar barada ähli maglumatlaryň jemlenmegi gysga wagtyň içinde amal edilýär. Her bir önümiň ýörite hil görkezijisi anyklanandan soňra, ol taýýar önümler ammaryna goýberilýär. Bu işler kompýuterler arkaly dolandyrylýar.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň kuwwatly ösüşleriniň nobatdaky mysaly bolan bu döwrebap kärhanada ýokary öndürijilikli enjamlaryň sazlaşykly işledilmegi, innowasion tehnologiýalaryň ulanylmagy, häzirki bazar şertlerinde ykdysady ýörelgeleriň netijeli peýdalanylmagy önümçiligiň kuwwatlylygyny ýokarlandyrmaga, ösüş depginini üpjün etmäge mümkinçilik berýär. Önümçiligiň ähli ugurlary boýunça gazanylýan uly üstünlikler bolsa kärhananyň işçi-hünärmenlerini täze zähmet ýeňişlerine ruhlandyrýar.

Amanmyrat SAPAROW.

«Türkmenistan».

07.12.2021
Gämiler gurulýar, abatlanylýar

«Türkmendeňizderýaýollary» agentliginiň garamagyndaky «Balkan» gämi gurluşyk we abatlaýyş zawody» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti ýurdumyzda gämi gurluşyk ulgamy boýunça ilkinji ädim bolup, milli ykdysadyýetimiziň, şol sanda ýurdumyzyň deňiz-derýa ulaglary pudagynyň ösüşine uly goşant goşýar. Zawodyň önümçilik kuwwaty ýylda 10 müň tonna polady işläp, halkara ölçeglere gabat gelýän häzirki zaman enjamlaryň we awtomatlaşdyrylan ulgamlaryň peýdalanylmagy bilen, 4-6 sany gämini gurmaga niýetlenendir. Bu ýerde 2 müň tonna polady işlemek arkaly ortaça 20-30 sany kiçi we orta göwrümli gämileriň abatlaýyş we bejeriş işlerini ýerine ýetirmäge hem doly mümkinçilik bar.

Gämi gurluşyk we abatlaýyş zawodynda täze gämileri gurmak, şeýle hem dürli görnüşdäki gämilerde abatlaýyş işlerini ýerine ýetirmek bilen bir hatarda, deňiz giňişliginde ýük daşaýan, ýolagçy gatnadýan, dürli hyzmatlary edýän gämiler we ýüzüji serişdeler hem tehniki taýdan gözden geçirilýär. Olary abatlamakda hem-de enjamlaýyn hyzmatlary ýerine ýetirmekde bu ýerde döwrebap şertler döredilendir. Senagat we hojalyk maksatly önümçilik, uly ölçegli demir listleri işlemek, bug gazanlarydyr metal gurnamalary ýasamak işleri hem şu ýerde alnyp barylýar. Türkmenbaşy Halkara deňiz portuna gelýän dürli görnüşli konteýnerleri buýrujylaryň sargytlary esasynda abatlamak, kebşirlemek we reňklemek hyzmatlary-da döwrebap derejede ýola goýulýar.

— Kärhanamyzda köprüler üçin dürli ölçegli demir gurnamalary we şäherlerimiziň görküne görk goşýan yşyklandyryş direglerini ýasamakda hem uly tejribe toplanyldy. Dürli görnüşli we ölçegli haýatlary, germewleri ýasamak ýaly önümçilik işleri hem alnyp barylýar. Işleri ýokary hil derejesinde ýola goýmakda, elbetde, halkara tejribe hem içgin öwrenilýär. Kärhanamyzda sanly ulgam, elektron resminama dolanyşygy ýola goýuldy. ªu günler kärhanamyzyň abatlaýjylary «Berkarar» atly gämide ýeňil abatlaýyş işlerini guramaçylykly alyp barýarlar. Gämi reňkleýjiler Abdylhamyd Nuryýew, Gurbangeldi Artykow, gysyjy desgalaryň maşinisti Berdi Artykow dagy nusga alarlyk zähmet çekýärler. Olar Türkmenistanyň «Watana bolan söýgisi üçin» medalynyň eýeleridir.

Kärhanamyzyň işçi-hünärmenleri halal zähmet çekip, ata Watanymyzyň ykdysady kuwwatynyň yzygiderli artmagyna önjeýli goşant goşmaga döreden mümkinçilikleri üçin Gahryman Arkadagymyza alkyş aýdýarlar — diýip, «Balkan» gämi gurluşyk we abatlaýyş zawody» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň baş direktorynyň orunbasary Rejepmämmet Toýgeldiýew gürrüň berdi.

Muhammetgylyç TAGANGYLYJOW,

«Balkan».

07.12.2021
Abadan durmuşyň bähbidine

Ýakynda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisi tarapyndan «Türkmenistanyň 2022-nji ýyl üçin Döwlet býujeti hakynda» Türkmenistanyň Kanuny kabul edildi. Bu resminama soňra Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahaty tarapyndan makullanyp, hormatly Prezidentimiziň Karary esasynda tassyklanyldy. Döwlet býujeti ýurdumyzyň durnukly ösüşini häsiýetlendirýän baş maliýe we ykdysady resminamadyr. 2022-nji ýyl üçin Döwlet býujetiniň esasyny geljek ýylda ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň esasy ugurlarynyň görkezijileri düzýär. Olar milli ykdysadyýetiň pudaklaryny we sebitleri ösdürmegiň maksatlaýyn görkezijileridir. Sebitleriň durmuş-ykdysady ösüşi milli, döwlet we pudak maksatnamalarynda hem-de Konsepsiýalarda göz öňünde tutulan içerki we daşarky şertlere esaslanyp, durnukly ykdysady ösüşiň hasabyna ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmagy, täze iş ýerlerini döretmegi, maýa goýum we ylmy-tehniki syýasaty alyp barmagy, ykdysadyýetiň hususy böleginiň işjeňligini höweslendirmegi, durmuş ösüşiniň meselelerini çözmegi hasaba almak bilen, bellenen maksatlary nazarlaýar.

Şunda senagatlaşmaga we senagaty hil taýdan ýokarlandyrmaga tarap alnan ugur bolsa ýurduň mineral serişdeleriniň baý düzümine esaslanýar. Şeýle hem uglewodorodlary gazyp almak, gaýtadan işlemek we eksporta ibermek hem senagaty ösdürmekde ileri tutulýan ugur bolup durýar. 2022-nji ýylda ýangyç-energetika toplumynyň kärhanalarynyň önümçilik kuwwatyny ösdürmäge we energiýa serişdelerini gazyp çykarmaga, gaýtadan işlemäge we olaryň eksportyny artdyrmaga gönükdirilen giň gerimli taslamalary tapgyrlaýyn durmuşa geçirmek dowam etdiriler. Ýurdumyz boýunça geljek ýylda gaz kondensatly nebitiň çykarylyşynyň ösüş depgini 100,6 göterime deň bolar. Munuň 93,5 göterimi Balkan welaýatynda çykarylar, bu bolsa şu ýylky görkezijiden 100,8 göterim köpdür. Geljek ýylda nebiti gaýtadan işleýän pudaklary ösdürmek işleri, esasan, Balkan welaýatyndaky Türkmenbaşynyň nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumyny döwrebaplaşdyrmagyň çäklerinde dowam etdiriler. Ol nebit serişdeleriniň, taýýar önümiň gaýtadan işlenişiniň çuňlaşdyrylmagyna, önümçilige innowasion sanly tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagyna esaslanar.

Hususan-da, zawodlar toplumy tarapyndan nebit we gaz kondensaty gaýtadan işlenip, mazudyň öndürilişi, 2021-nji ýyl bilen deňeşdirilende, 34,7 göterim ýokary bolar. Kerosin 0,5 göterim, nebit koksy 10,5 göterim köp öndüriler. Şeýle hem polipropileni 2,9 göterim, suwuklandyrylan gazy 15,7 göterim, çalgy ýaglaryny 8,7 göterim, polietileni bolsa 1,5 esse köp öndürmek göz öňünde tutulýar.

Elektroenergetika pudagy durnukly depginler bilen öser. Munuň özi energiýa bilen üpjün edýän amatlyklary giňeltmegiň hasabyna bolup geçer. Hususan-da, ýokary netijeli we ygtybarly enjamy peýdalanmak arkaly energiýany tygşytlamak boýunça taslamalaryň üstünde alnyp barylýan işler giňeldiler. Geljek ýylda elektrik energiýasynyň öndürilişi, 2021-nji ýyl bilen deňeşdirilende, 103,6 göterim ýokarlanar. Ýurdumyz boýunça elektrik energiýasynyň 37,8 göterimi Mary, 17,98 göterimi Ahal, 14,68 göterimi Balkan welaýatlarynda öndüriler.

Ýurdumyzyň himiýa senagaty durnukly we çalt depginler bilen ösdürilip, öndürilýän himiýa önümleriniň görnüşleri artýar. 2022-nji ýylda mineral dökünler, 2021-nji ýyl bilen deňeşdirilende, 15,8 göterim, şol sanda azot dökünleri 18,4 göterim möçberde köp öndüriler. Mineral dökünleriň 49,5 göterimini, azot dökünleriniň 56,6 göterimini Balkan welaýatynda öndürmek meýilleşdirilýär. Azot dökünleriniň eksporty bolsa, 2021-nji ýyl bilen deňeşdirilende, 27,7 göterim artar.

Ýurdumyzyň bäsdeşlige ukyply gurluşyk toplumyny mundan beýläk-de giňeltmek, onuň maddy-tehniki binýadyny pugtalandyrmak meýilleşdirilýär. Bu işleri gurluşyk materiallaryny öndürýän pudaklary çalt depginler bilen ösdürmegiň hasabyna amala aşyrmak göz öňünde tutulýar. Şeýlelikde, ýurdumyz boýunça sementiň 40,0 göterimi Ahal welaýatynda, 30,0 göterimi Balkan welaýatynda, 30,0 göterimi Lebap welaýatynda, gurluşyk aýnasynyň we diwara örtülýän materiallardan gazbetondan gurluşyk bloklarynyň ähli möçberi Ahal welaýatynda öndüriler.

2022-nji ýylda ýeňil senagaty ösdürmegiň esasy wezipesi içerki bazary ýurdumyzda öndürilen ýokary hilli harytlar bilen doldurmak we innowasiýalary, täze ýokary tehnologiýalary ornaşdyrmagyň, şeýle hem çykarylýan önümleriň bäsleşige ukyplylygyny ýokarlandyrmagyň hasabyna eksportyň möçberini artdyrmak bolup durýar. Hususan-da, 2021-nji ýyla garanyňda, 2022-nji ýylda tutuş ýurdumyz boýunça önümçiligiň möçberleri artdyrylyp, şunda tikinçilik we örülen önümler 3,4 göterim, nah matalar 7,8 göterim, nah ýüplükler 8,2 göterim, ýüpek matalar 0,7 göterim, halylar we haly önümleri 8,1 göterim köpeler. Şeýle önümleriň 34,4 göterimi Mary welaýatynda, 22,7 göterimi Aşgabat şäherinde, 17,1 göterimi Ahal welaýatynda, nah matalaryň esasy bölegi, ýagny 48,6 göterimi Aşgabat şäherinde, 23,9 göterimi Mary welaýatynda, 22,7 göterimi Ahal welaýatynda, nah ýüplügiň 22,7 göterimi Aşgabat şäherinde, 18,9 göterimi Lebap welaýatynda, ýüpek matanyň 31,4 göterimi Mary welaýatynda, 22,7 göterimi Aşgabat şäherinde, haly we haly önümleriniň aglaba bölegi, ýagny 74,7 göterimi Aşgabat şäherinde öndüriler.

Ýurt boýunça bölek-satuw haryt dolanyşygynyň möçberiniň 2022-nji ýylda, 2021-nji ýyl bilen deňeşdirilende, 15,4 göterim ýokarlanmagy meýilleşdirilýär. Haryt dolanyşygynyň umumy möçberinde döwlete degişli bolmadyk kärhanalaryň paýy 91 göterime barabar bolar. Obasenagat toplumynyň ähli pudaklary depginli ösüşe eýe bolar. Çünki munuň üçin ep-esli möçberde maýa goýumlary bölüp bermek, seçgiçilik işinde innowasion tehnologiýalary giňden peýdalanmak, ösümlikleri we haýwanlary goramak ulgamynda degişli çäreleri görmek, ýer-suw serişdelerini netijeli peýdalanmak boýunça işleri amala aşyrmak göz öňünde tutulýar.

Geljek ýylda hem Türkmenistanyň durmuş syýasatynyň esasy maksady raýatlaryň hal-ýagdaýyny we ýaşaýyş derejesini has-da ýokarlandyrmak bolup durýar. Ykdysadyýetiň pudaklarynda täze kärhanalary gurmagyň we bar bolanlarynyň durkuny täzelemegiň hasabyna goşmaça 6,2 müň täze iş orunlaryny döretmek meýilleşdirilýär. Munuň özi zähmete ukyply ilatyň iş bilen üpjünçilik derejesini ýokarlandyrmaga we halkyň maddy we ruhy zerurlyklaryny doly kanagatlandyrmak üçin serişde gazanmagyna mümkinçilik berýär.

2022-nji ýylda zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň, talyp we diňleýji haklarynyň möçberini 10 göterim ýokarlandyrmak meýilleşdirilýär. Ylym, bilim, saglygy goraýyş, medeniýet we sport ulgamlaryny mundan beýläk kämilleşdirmek işleri-de dowam eder. Geljek ýylda umumybilim berýän orta mekdepleriň sany köpeler. Netijede, ýurt boýunça mekdepleriň umumy sany 1885-e, mekdebe çenli çagalar edaralarynyň umumy sany 1092-ä, sport mekdepleri bolsa 158-e ýeter.

Umuman, 2022-nji ýylda ýurdumyzyň sebitlerini durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň esasy ugurlary hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgesiniň iş ýüzünde amala aşyrylýandygynyň aýdyň beýanyna öwrüler.

Seidnur JAPBAROW,

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Döwlet maliýesini jemleýji we ykdysady syýasaty müdirliginiň sebitler boýunça ösüş bölüminiň başlygy.

07.12.2021
Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň maslahaty

Aşgabat, 4-nji dekabr (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň sanly ulgam arkaly altynjy çagyrylyşynyň on altynjy maslahaty geçirildi. Onda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan syýasatynyň ileri tutulýan ugurlaryna hem-de döwletimiziň kanunçylyk-hukuk binýadyny döwrebaplaşdyrmak boýunça toplumlaýyn maksatnama laýyklykda işlenilip taýýarlanylan birnäçe kanunlara we kadalaşdyryjy hukuk namalaryna garaldy hem-de kabul edildi.

Maslahata birnäçe ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň hem-de köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri çagyryldy.

Deputatlaryň garamagyna “Durmuş hyzmatlary hakynda”, “Ýokanç däl keselleriň öňüni almak we olara garşy göreşmek hakynda”, “Aw awlamak we aw baýlyklaryny goramak hakynda” Kanunlaryň hem-de hereket edýän kanunçylygy kämilleşdirmäge degişli Kanunlaryň taslamalary hödürlenildi.

Deputatlar aýry-aýry adamlara durmuş hyzmatlaryny ýerine ýetirmegiň hukuk, guramaçylyk we ykdysady esaslaryny kesgitleýän “Durmuş hyzmatlary hakynda” Kanunyň taslamasyny ara alyp maslahatlaşanlarynda, milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan durmuş ugurly syýasatyny amala aşyrmak boýunça ýurdumyzda görülýän uly çärelere ünsi çekdiler. Şol syýasatyň baş maksady mähriban halkymyzyň abadan durmuşyny üpjün etmekden ybaratdyr.

Täze Kanunyň taslamasynda durmuş hyzmaty düşünjesine kesgitleme berilýär hem-de mazmuny açylyp görkezilýär. Ol aýry-aýry adamlaryň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak, öz şahsy isleglerini özbaşdak üpjün etmek mümkinçiligini giňeltmek maksady bilen görülýän toplumlaýyn çäreleri hem-de hereketleri göz öňünde tutýar.

“Ýokanç däl keselleriň öňüni almak we olara garşy göreşmek hakynda” Kanunyň taslamasy ara alyp maslahatlaşylanda hem gyzyklanma bildirilen pikir alyşmalar boldy. Çykyş edenleriň belleýşi ýaly, häzir döwlet Baştutanymyz tarapyndan ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamyny kämilleşdirmek, ilaty sagdyn durmuş ýörelgelerine işjeň çekmek boýunça başy başlanan giň gerimli maksatnamalar üstünlikli amala aşyrylýar. Türkmenistan ýokanç däl keselleriň öňüni almak baradaky meseleleri çözmekde aýratyn jogapkärçilik görkezýär hem-de bu ugurda uly üstünlikleri gazandy. Munuň şeýledigine ýokanç däl keselleriň öňüni almaga goşan ajaýyp goşandy üçin Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň ýurdumyza gowşuran güwänamasy şaýatlyk edýär.

Deputatlar bu Kanunyň taslamasynyň ýokanç däl keselleriň öňüni almagyň hem-de olara garşy göreşmegiň hukuk, guramaçylyk, ykdysady we durmuş esaslaryny kesgitleýändigini hem-de halkymyzyň saglygyna gönükdirilen giň gerimli özgertmeleri amala aşyrmak üçin zerur bolan oňyn şertleri üpjün etmäge ýardam berjekdigini nygtadylar.

Soňra “Aw awlamak we aw baýlyklaryny goramak hakynda” Türkmenistanyň Kanunynyň taslamasy Milli Geňeşiň Mejlisiniň deputatlarynyň ara alyp maslahatlaşmagyna hödürlenildi. Ol aw awlamak we aw baýlyklaryny goramak, aw serişdelerini dikeltmek hem-de durnukly peýdalanmak babatdaky işleriň hukuk, ykdysady we guramaçylyk esaslaryny kesgitleýär, bu ulgamda ýüze çykýan gatnaşyklary düzgünleşdirýär. Bu resminama ýurdumyzyň alyp barýan ekologiýa syýasatyna laýyklykda garalýandygy hem-de onuň aw baýlyklaryny oýlanyşykly peýdalanmaga, awçylyga aňly-düşünjeli çemeleşmäge gönükdirilendigi bellenildi.

Şeýle hem “Türkmenistanyň Raýat iş ýörediş kodeksine üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda”, “Türkmenistanyň Administratiw hukuk bozulmalary hakynda kodeksine üýtgetmeler we goşmaça girizmek hakynda”, “Kazyýet hakynda” Türkmenistanyň Kanunyna üýtgetmeler we goşmaça girizmek hakynda”, “Türkmenistanyň Howa kodeksine üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda”, “Ýerine ýetiriş önümçiligi we kazyýet ýerine ýetirijileriniň hukuk ýagdaýy hakynda” Türkmenistanyň Kanunyna üýtgetmeler girizmek hakynda”, “Türkmenistanyň käbir kanunçylyk namalaryna üýtgetmeler girizmek hakynda”, “Salgytlar hakynda” Türkmenistanyň bitewi Kanunyna üýtgetmeler girizmek hakynda», “Ýaşaýyş jaýlarynyň we gozgalmaýan emläge degişli başga obýektleriň paýly gurluşygy hakynda” Türkmenistanyň Kanunyna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda”, “Maglumat we ony goramak hakynda” Türkmenistanyň Kanunyna üýtgetme we goşmaçalar girizmek hakynda” Kanunlaryň taslamalary ara alnyp maslahatlaşyldy.

Milli Geňeşiň Mejlisiniň altynjy çagyrylyşynyň nobatdaky maslahatyna girizilen kanunçylyk namalarynyň taslamalary biragyzdan makullanyldy we kabul edildi.

Maslahatyň ahyrynda deputatlar bu hukuk resminamalarynyň Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň hereket edýän kanunçylyk ulgamynyň üstüni ýetirip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan başy başlanan giň gerimli durmuş-ykdysady hem-de demokratik özgertmeleri amala aşyrmak üçin zerur bolan şertleri üpjün etjekdigine ynam bildirdiler. Şol özgertmeler ata Watanymyzyň durmuşynyň dürli ulgamlaryny yzygiderli ösdürmäge gönükdirilendir.



www.turkmenmetbugat.gov.tm

06.12.2021
Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň täze sepgitlerine tarap

Döwlet we halkara derejesindäki birnäçe wakalary özünde jemlän geçen hepde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň parasatly, öňdengörüjilikli baştutanlygynda Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň ösüşiň we döretmegiň ýoly bilen okgunly öňe barýandygynyň, adamlar, olaryň abadançylygy baradaky aladanyň döwlet syýasatynyň iň esasy ugrudygynyň nobatdaky aýdyň subutnamasy boldy.

29-njy noýabrda döwlet Baştutanymyz Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygynyň, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň, welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly nobatdaky iş maslahatyny geçirdi. Iş maslahatynda ýurdumyzyň sebitlerini, paýtagtymyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýerine ýetirilişi, paýtagtymyzda abadançylyk we döwrebaplaşdyryş işleriniň alnyp barlyşy hem-de öňde boljak şanly seneleri mynasyp garşylamak bilen baglanyşykly meselelere garaldy.

Şol gün milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow “Lukoýl” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň ýolbaşçysy Wagit Alekperowy kabul etdi. Duşuşygyň barşynda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlary we geljegi, hususan-da, Hazar sebitiniň uglewodorod serişdelerini özleşdirmek meseleleri barada pikir alşyldy.

Işewür hormatly Prezidentimizi “Lukoýl” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň ýurdumyzda alyp barýan işleri hem-de Hazar giňişliginde täze, bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmek boýunça taýýarlanylan teklipler bilen tanyşdyryp, bildirilýän ynam üçin döwlet Baştutanymyza tüýs ýürekden hoşallygyny beýan etdi we russiýaly hyzmatdaşlaryň Türkmenistanda amala aşyrylýan giň gerimli pudaklaýyn maksatnamalara işjeň gatnaşmagy maksat edinýändiklerini tassyklady. Şunda geljegi uly türkmen bazarynda döredilen amatly maýa goýum ýagdaýynyň hem-de hukuk binýadynyň uglewodorod ýataklarynyň özleşdirilmegine, ugurdaş düzümleriň gurluşygyna maýa goýum serişdelerini goýmak üçin ygtybarly kepil bolup durýandygy bellenildi.

2-nji dekabrda Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedow Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň mejlisini geçirdi. Onda harby we hukuk goraýjy edaralaryň ýolbaşçylary gözegçilik edýän düzümleriniň şu ýylyň 11 aýynda ýerine ýetiren işleri barada hasabat berdiler.

Şeýle hem mejlisde Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň işi hem-de ýurdumyzda itşynaslygy ösdürmek boýunça görülýän anyk çäreler barada hasabat berildi. Harby we hukuk goraýjy edaralar bu assosiasiýanyň agzalary bolmak bilen, türkmen alabaýlaryny degişli düzümleriň işinde, hususan-da, serhet goşunlarynda, döwlet we aýratyn desgalary goramakda, gümrük hem-de migrasiýa nokatlarynda işjeň ulanýarlar. Geljekde assosiasiýa harby we hukuk goraýjy edaralar bilen bilelikde itşynaslyk boýunça ýörite okuwlary hem-de türgenleşik çärelerini guramagy meýilleşdirýär.

Mejlisiň dowamynda döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň Döwlet serhet gullugynyň ýanynda harby we hukuk goraýjy edaralaryň Hojalyk müdiriýetini döretmek baradaky Karara gol çekdi. Müdiriýet harby we hukuk goraýjy edaralaryň maddy-enjamlaýyn binýadyny has-da pugtalandyrmak, oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmek, maldarçylyk, guşçulyk we balykçylyk bilen meşgullanmak hem-de dürli görnüşli azyk önümlerini öndürmek işini ýola goýmak arkaly kömekçi hojalyklaryň işini döwrebap usulda kämilleşdirmek maksady bilen döredilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň 3-nji dekabrda sanly ulgam arkaly geçiren Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde halk hojalyk toplumynyň pudaklarynyň şu ýylyň on bir aýynda ýerine ýetiren işleriniň jemleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

On bir aýda jemi içerki önümiň durnukly ösüş depgini üpjün edildi. Hasabat döwründe öndürilen önümleriň mukdary, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 6,1 göterim, haryt dolanyşygynyň mukdary 16,5 göterim, daşary söwda dolanyşygynyň görkezijileri bolsa 18,6 göterim ýokarlandy. Şu ýylyň on bir aýynda Döwlet býujetiniň girdeji böleginiň meýilnamasy 108,5 göterim, çykdajy böleginiň meýilnamasy 97,2 göterim ýerine ýetirildi. Ýanwar — noýabr aýlarynda iri we orta kärhanalarda aýlyk haklary, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 10,5 göterim köpeldi. Maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna özleşdirilen maýa goýumlaryň mukdary 24,6 milliard manada deň boldy.

Milli Liderimiz dünýä hojalyk gatnaşyklary ulgamynda emele gelen çylşyrymly ýagdaýlaryň ýurdumyzyň ykdysady ösüşine ýaramaz täsirini peseltmek maksady bilen, toplumlaýyn işleriň geçirilmeginiň wajypdygyny belläp, ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, häkimlikleriň maliýe-ykdysady ýagdaýyny gowulandyrmak we ýurdumyzyň Döwlet býujetiniň girdejilerini artdyrmak boýunça çäreler hakyndaky Karara gol çekdi hem-de dünýä ykdysadyýetindäki çylşyrymly ýagdaýlaryň ýurduň ykdysadyýetine ýetirýän täsirlerini peseltmek, milli ykdysadyýeti durnukly ösdürmek boýunça 2022-nji ýyl üçin degişli Maksatnamany tassyklady.

Bu Maksatnamada milli ykdysadyýetimiziň köpugurly hem-de durnukly ösüşini saklamak, önümçilik kuwwatlyklaryny doly peýdalanmak, ulag-logistika ulgamyny ösdürmek we sanly tehnologiýalary, öňdebaryjy tejribäni giňden ornaşdyrmak boýunça möhüm wezipeler kesgitlenildi. Şunuň bilen birlikde, kiçi we orta telekeçilige döwlet goldawyny bermek, daşary ýurt maýa serişdelerini çekmek, ilatyň durmuş üpjünçiligini pugtalandyrmak hem-de ýaşaýyş şertlerini gowulandyrmak boýunça zerur çäreler göz öňünde tutuldy.

Döwlet Baştutanymyz ýangyç-energetika toplumyna maýa goýumlary işjeň çekmegiň, Hazarda geljegi uly nebitgaz ýataklaryny özleşdirmegiň depginlerini artdyrmagyň hem-de Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygynyň barşyny berk gözegçilikde saklamagyň wajypdygyny belledi. Pudagyň düzümini, şol sanda onuň gaýtadan işleýän ulgamyny mundan beýläk-de döwrebaplaşdyrmak maksady bilen täze kärhanalary gurmak zerurdyr.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow gurluşyk işleriniň depginine nägilelik bildirdi we geljek ýyl gurluşyklaryň sanyny has-da köpeltmegiň göz öňünde tutulýandygyny, şunuň bilen baglylykda, bu toplumda gyssagly özgertmeleri geçirmegiň, gurluşyk serişdeleriniň senagat önümçiligini artdyrmagyň zerurdygyny belledi hem-de täze iş orunlaryny döretmek, önümçilige sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça-da köp işleri alyp barmagyň wajypdygyny nygtady.

Bar bolan kynçylyklara garamazdan, ýurdumyzyň içinde energetika halkasyny we Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçiriji ulgamyny gurmak işlerini dowam etdirmek wajypdyr.

Milli Liderimiz telekeçiligi höweslendirmek maksady bilen, ykdysadyýetiň hususy ulgamyny döwlet tarapyndan goldamak, kiçi we orta telekeçiligiň, hususan-da, syýahatçylyk işi bilen meşgullanýan kärhanalaryň ösmegi üçin maliýe hem-de maddy-enjamlaýyn taýdan kömek bermek boýunça nobatdaky çäreleri işläp taýýarlamagy tabşyrdy.

Ýurdumyzda öndürilýän harytlaryň eksporta iberilýän möçberlerini artdyrmak, şol harytlary beýleki döwletlerde mahabatlandyrmak zerurdyr. Ýokary öndürijilikli, iň täze enjamlar we innowasion tehnologiýalar bilen üpjün edilen, öz-özüni maliýeleşdirmäge hem-de ösüş meselelerini çözmäge ukyply täze iri tehnologik kompaniýalary we şereketleri döretmek dowam etdirilmelidir.

Döwlet Baştutanymyz obasenagat toplumynyň ähli düzümlerini mundan beýläk-de köpugurly esasda ösdürmek maksady bilen, toplumda ýaýbaňlandyrylan özgertmeleriň durmuşa geçirilişini çaltlandyrmak, öňdebaryjy tehnologiýalary ornaşdyrmak, aýratyn-da, suw serişdelerini netijeli peýdalanmak, Garagum sährasynyň çäklerinde ekologik taslamalary amala aşyrmak meselelerine üns bermegi tabşyrdy.

Ylym, bilim, saglygy goraýyş hem-de sport ulgamlary barada aýdylanda bolsa, bu ulgamlaryň ähli ugurlarynda maddy-enjamlaýyn we ylmy-usulyýet binýatlaryny kämilleşdirmek boýunça ýaýbaňlandyrylan özgertmeleriň çäklerinde alnyp barylýan işleri güýçlendirmek wajypdyr.

Milli Liderimiz saglygy goraýyş ulgamyny mundan beýläk-de ösdürmegiň meseleleri barada aýdyp, ýokanç keselleriň öňüni almagyň zerurdygyna ünsi çekdi we ýurdumyzyň ilatyna sanjym işleriniň doly derejede geçirilmegini talap etdi.

Ministrler Kabinetiniň mejlisinde ýurdumyzyň ähli künjeklerinde we paýtagtymyzda Täze ýyl baýramyny guramaçylykly geçirmegiň meselelerine-de garaldy. Hormatly Prezidentimiziň tabşyrygyna laýyklykda, welaýatlarda “Türkmeniň ak öýi” binasynyň ýanyndaky meýdançalarda dabaralar ýaýbaňlandyrylyp, şol ýerde meşhur artistler, sungat ussatlary we çagalar döredijilik toparlary çykyş ederler.

Maşgala bolup garşylanylýan Täze ýyl baýramy mynasybetli guralýan dabaralar şatlyk-şowhuna, ulular üçin bolşy ýaly, körpe nesiller üçin hem ýatda galyjy pursatlara beslenmelidir, munuň özi Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüne we mukaddes Garaşsyzlygyň şanly 30 ýyllygy dabaralandyrylan “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” ýylynyň ruhuna laýyk gelmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy hem-de bu babatda birnäçe anyk görkezmeleri berdi hem-de ýurdumyzyň bazarlarynyň we dükanlarynyň dürli harytlardyr azyk önümleri bilen üpjün edilmegini gözegçilikde saklamagy, iň esasysy bolsa, nyrhlaryň ýokarlanmagyna ýol bermezligi tabşyrdy.

Şeýle hem halkymyzyň abadan we bagtyýar durmuşyny üpjün etmegiň möhüm şerti hökmünde milli hukuk binýadyny mundan beýläk-de kämilleşdirmek boýunça anyk çäreleri görmegiň zerurdygy bellenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ykdysadyýetimiziň pudaklarynda şu ýylyň on bir aýynda alnyp barlan işleriň netijeleriniň Türkmenistanyň daşary we içeri syýasatynyň Bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk hem-de özara bähbitli hyzmatdaşlyk ýörelgelerine berk eýermek esasynda alnyp barylýandygyny görkezendigini belledi.

Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly baýramy mynasybetli bellenen esasy çäreleriň köpüsi ýokary derejede guramaçylykly geçirildi. Şu ýyl 30 sany iri desgany ulanmaga bermek meýilleşdirilen bolsa, hakykatda, olaryň sany 73-e ýetdi.

Ykdysadyýetde, öňküsi ýaly, ýokary, ýagny 6,2 göterim ösüş depgini saklandy. Hasabat döwründe halk hojalygynyň ähli pudaklarynda diýen ýaly bellenen tabşyrygyň çäklerinde önümçiligiň ösüşi üpjün edildi. Zähmet haklarynyň, pensiýalaryň we döwlet kömek pullarynyň möçberleri artdyryldy.

Ýurdumyzda häzirki döwürde hem iri senagat we ýaşaýyş-durmuş maksatly desgalaryň köp sanlysynyň gurluşygy dowam edýär. Şolaryň hatarynda täze şäherçelerdir ýaşaýyş jaýlary, dynç alyş we saglyk merkezleri, mekdeplerdir çagalar baglary hem-de beýleki desgalar bar.

Şeýle hem kabul edilen maksatnamalaryň durmuşa geçirilişine gözegçilik güýçlendirilmelidir. Işe girizilmegi bellenen ähli desgalaryň gurluşygy ýylyň ahyryna çenli tamamlanmalydyr. Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzy geljek ýylda ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasyny taýýarlamaga hem aýratyn üns berilmelidigini nygtady.

Beýleki döwletlerden getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri özümizde öndürmek hem-de öz önümlerimiziň daşary ýurtlara iberilýän möçberlerini artdyrmak baradaky maksatnamalara goşmaça itergi berilmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz dürli pudaklarda bar bolan uly mümkinçilikleriň netijeli peýdalanylmalydygyny aýdyp, ykdysadyýeti diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegi, öndürilýän harytlaryň sanawyny we eksport edilýän ugurlaryny giňeltmegiň dowam etdirilmelidigini, gyzyl pulda gelip gowuşýan serişdeler boýunça bellenen tabşyrygyň ýerine ýetirilmelidigini belledi.

Biz dünýä ykdysadyýetinde bolup geçýän her hili üýtgeşmelere garamazdan, öňde goýlan wezipeleriň ýerine ýetirilmegini üpjün etmelidiris. Şu ýyl gazanylan gowy netijeleri ýylyň ahyryna çenli saklap, geljek ýylda ony has-da artdyrmalydyrys diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.

Şu aýda biz ýene-de bir senäni — Halkara Bitaraplyk gününi belläris. Türkmenistanyň başlangyjy bilen bu baýram indi bütin dünýäde bellenip geçilýär. Şoňa görä-de, bu baýramy hem ýokary derejede geçirmek üçin hemmämiz gowy taýýarlyk görmelidiris diýip, milli Liderimiz nygtady.

Ýubileý ýylynda eziz Diýarymyz ähli ugurlarda belent sepgitlere ýetdi. Işde gowy netijeler gazanyp, Garaşsyz Watanymyzyň üstünliklerine mynasyp goşant goşan ýolbaşçylaryň ençemesi döwlet sylaglary bilen sylaglanyldy. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz yhlasly zähmeti bilen tapawutlanyp, berkarar döwletimiziň gazanýan ajaýyp netijelerine uly goşant goşan ýolbaşçylaryň ýene-de birtoparyny döwlet sylaglary bilen sylaglamak hakyndaky Permana gol çekdi.

Geçen hepde paýtagtymyzdaky köpugurly işewürlik merkezli “Garagum” myhmanhanasynda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammitiniň jemlerine bagyşlanan metbugat maslahaty geçirildi. Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň guramagynda geçirilen maslahata YHG-nyň Baş sekretary, gurama agza döwletleriň Türkmenistandaky ilçihanalarynyň we başga-da birnäçe ýurtlaryň ilçihanalarynyň, abraýly halkara guramalaryň Türkmenistandaky wekilhanalarynyň ýolbaşçylary hem-de milli we daşary ýurt köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdylar.

Çäräniň başlamagynyň öň ýanynda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň “Taryh, medeniýet, edebiýat we şekillendiriş sungaty” ugry boýunça ýörite sylagyna mynasyp bolan Türkmenistanyň wekilini sylaglamak dabarasy boldy.

Metbugat maslahatynda Aşgabat forumynyň möhüm ähmiýete eýe bolandygy nygtaldy. Onuň ähmiýeti YHG ýurtlarynyň bähbitlerinden has daşary çykýar hem-de kabul edilen çözgütleriň gerimi we derejesi babatynda yklymda tutuş geoykdysady ýagdaýa oňyn täsirini ýetirmäge ukyplydyr.

YHG-nyň sammitinde ekologik taýdan arassa energetika tehnologiýalaryny ornaşdyrmaga gönükdirilen bilelikdäki işler ylalaşyldy, COVID-19-a garşy göreşde hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak, bu guramanyň giňişliginde ulag we aragatnaşyk düzümlerini ösdürmek, sebitiň baý energetika serişdelerini has netijeli peýdalanmak, YHG-nyň Erkin söwda zolagyny döretmek boýunça gepleşikleri çaltlandyrmak babatda çözgütler kabul edildi.

Çärä gatnaşyjylaryň çykyşlarynda sammitde kabul edilen çözgütleriň hem-de onuň jemleýji resminamasynyň wajypdygyna aýratyn üns berildi. Bu çözgütler we resminama sebit hem-de dünýä derejesinde parahatçylygy, durnukly ösüşi we howpsuzlygy üpjün etmekde döwletara hyzmatdaşlygyň işjeňleşdirilmegine ýardam bermäge gönükdirilendir.

Türkmenistanyň başlangyjy boýunça BMG-niň “Birleşen Milletler Guramasynyň we Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň arasynda hyzmatdaşlyk” atly Kararnamanyň kabul edilmeginiň taryhy ähmiýeti aýratyn bellenildi.

YHG-a agza döwletleriň Baştutanlarynyň sammitiniň türkmen paýtagtynda geçirilmegi Türkmenistanyň dünýä giňişliginde abraýynyň barha artýandygynyň hem-de türkmen Lideriniň oňyn başlangyçlarynyň ählumumy ykrarnama eýe bolýandygynyň nobatdaky güwäsidir.

Ýurdumyzyň ýaş nesli barada hemmetaraplaýyn alada, olaryň bagtly durmuşda ýaşamagy we sazlaşykly ösmegi, beden hem-de ruhy taýdan sagdyn nesliň kemala gelmegi üçin zerur şertleri döretmek hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda yzygiderli alnyp barylýan döwlet syýasatynyň esasy ugurlarynyň biridir. Şunda durmuş goldawyna mätäç çagalara aýratyn üns berilýär. Milli Liderimiziň başlangyjy bilen hem-de degişli Kararyna laýyklykda, şu ýylyň martynda Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasy döredildi. Gurbanguly Berdimuhamedowyň ady dakylan şol gazna degişli ugurda netijeli işleri alyp barýar. Ýurdumyzyň welaýatlarynyň etraplaryndaky we şäherlerindäki hassahanalaryň çagalar bölümleri üçin döwrebap enjamlar bilen üpjün edilen täze “Tiz kömek” awtoulaglarynyň berilmegi munuň aýdyň mysalydyr.

Döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryndan ugur almak bilen, paýtagtymyzdaky Enäniň we çaganyň saglygyny goraýyş ylmy-kliniki merkezinde, Mary hem-de Lebap welaýatlarynyň Enäniň we çaganyň saglygyny goraýyş merkezlerinde howandarlyga mätäç çagalara operasiýa bejergileri geçirildi. Häzir olaryň ýagdaýy kanagatlanarly bolup, lukmanlar degişli gözegçiligi amala aşyrýarlar. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz çagalar öýlerinde, ýöriteleşdirilen mekdeplerde we mekdep-internatlarynda terbiýelenilýän çagalaryň operasiýa bejergisi, olar üçin lukmançylyk maksatly degişli serişdeler bilen bagly tölegleri Haýyr-sahawat gaznasynyň hasabyna tölemek barada Çözgüde gol çekdi.

2-nji dekabrda Energetika ministrliginiň binasynda sanly ulgam arkaly Söwda-ykdysady, ylmy-tehniki we ynsanperwer hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-gyrgyz toparynyň bäşinji mejlisi geçirildi. Taraplar gepleşikleriň çäklerinde söwda-ykdysady ulgamda hyzmatdaşlygy diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmäge, özara haryt dolanyşygynyň mukdarynyň artdyrylmagyna ýardam bermäge gönükdirilen anyk çäreleri ara alyp maslahatlaşdylar hem-de öňde durýan wezipeleri kesgitlediler. Şunda eksport-import amallaryny artdyrmak we iberilýän harytlaryň, hödürlenilýän hyzmatlaryň görnüşlerini giňeltmek, maýa goýumlar babatda gatnaşyklary ösdürmek boýunça iki döwletiň ykdysadyýet edaralarynyň arasynda göni gatnaşyklary ýola goýmak bilen bagly goşmaça çäreleri görmegiň zerurdygy bellenildi.

Senagat, ulag ulgamlarynda, oba hojalygynda, ýangyç-energetika toplumynda we beýleki pudaklarda hyzmatdaşlygy hemmetaraplaýyn pugtalandyrmaga özara gyzyklanmalar beýan edildi. Hususan-da, ýurtlarymyzy Hazar deňzine çykalga bilen baglanyşdyrmaga gönükdirilen ulag geçelgesi boýunça bilelikdäki işleri alyp barmak barada teklipler aýdyldy. Şunuň bilen baglylykda, türkmen tarapy gyrgyz hyzmatdaşlara Gündogar — Günbatar — Gündogar ugry boýunça ýükleri daşamakda Türkmenbaşynyň Halkara deňiz portunyň kuwwatlyklaryny ulanmagyň mümkinçiligine garamagy teklip etdi.

Milli Geňeşiň Mejlisiniň sanly ulgam arkaly altynjy çagyrylyşynyň on altynjy maslahaty geçirildi. Onda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan syýasatynyň ileri tutulýan ugurlaryna, döwletimiziň kanunçylyk-hukuk binýadyny döwrebaplaşdyrmak boýunça toplumlaýyn maksatnama laýyklykda işlenilip taýýarlanylan birnäçe kanunlara we kadalaşdyryjy hukuk namalaryna garaldy hem-de “Durmuş hyzmatlary hakynda”, “Ýokanç däl keselleriň öňüni almak we olara garşy göreşmek hakynda”, “Aw awlamak we aw baýlyklaryny goramak hakynda” Kanunlar kabul edildi.

Mahlasy, geçen hepdäniň wakalarynda milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başyny başlan, ylmy taýdan esaslandyrylan, halk hojalyk toplumyny okgunly ösdürmegiň strategik maksatnamalaryny durmuşa geçirmek boýunça ýurdumyz tarapyndan yzygiderli amala aşyrylýan çäreler öz beýanyny tapdy. Bu çäreler Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň täze belent sepgitlerine ýetmäge kuwwatly itergi berýär.

(TDH)

06.12.2021
Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisi

03.12.2021. Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisini geçirdi. Onda milli ykdysadyýetimiziň halk hojalyk toplumynyň pudaklarynyň şu ýylyň on bir aýynda ýerine ýetiren işleriniň netijelerine, birnäçe resminamalaryň taslamalaryna, şeýle hem döwletimiziň halkymyzyň bagtyýar we abadan durmuşynyň berkidilmegine gönükdirilen içeri hem-de daşary syýasatynyň möhüm meselelerine garaldy.

Milli Liderimiz mejlisiň gün tertibine geçip, ilki bilen, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedowa söz berdi. Wise-premýer şu ýylyň ýanwar — noýabr aýlarynda milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynyň ösüşiniň netijeleri barada hasabat berdi.

On bir aýda jemi içerki önümiň durnukly ösüş depgini üpjün edildi. Hasabat döwründe öndürilen önümleriň mukdary, 2020-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 6,1 göterim ýokarlandy.

Geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, bölek haryt dolanyşygynyň mukdary 16,5 göterim artdy. Daşary söwda dolanyşygynyň görkezijileri bolsa 18,6 göterim ýokarlandy. Şu ýylyň on bir aýynda Döwlet býujetiniň girdeji böleginiň meýilnamasy 108,5 göterim, çykdajy böleginiň meýilnamasy 97,2 göterim ýerine ýetirildi.

Şu ýylyň ýanwar — noýabr aýlarynda iri we orta kärhanalar boýunça aýlyk haklary, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 10,5 göterim köpeldi.

Maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna özleşdirilen maýa goýumlarynyň mukdary 24,6 milliard manada deň boldy.

Şeýle hem wise-premýer «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etrapdaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň durmuş-ýaşaýyş şertlerini düýpli özgertmek boýunça 2020-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasynyň» rejelenen görnüşinde göz öňünde tutulan gurluşyk işleriniň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi.

Paýtagtymyzda we ýurdumyzyň welaýatlarynda alnyp barlan gurluşyklar baradaky hasabatyň çäklerinde Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli meýilleşdirilen we ulanylmaga berlen durmuş, önümçilik maksatly desgalar barada aýdyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, wise-premýere ýylyň ahyryna çenli özara hasaplaşyk boýunça zerur işleri geçirmegi tabşyrdy. Sebäbi ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň arasynda heniz köp algy-bergiler bar. Şoňa görä-de, her ýolbaşçy öz pudagynyň maliýe ýagdaýyny seljermelidir diýip, döwlet Baştutanymyz belledi hem-de Maliýe we ykdysadyýet ministrligine haýal etmän ministrlikleriň, pudak edaralarynyň maliýe ýagdaýyny seljerip, özara hasaplaşyklary geçirip başlamagy tabşyrdy.

Alnan karz serişdeleri, beýleki edara-kärhanalaryň öňündäki bergiler öz nobatynda üzülmelidir. Umuman, bu ugurdaky meseleleriň ählisi çözülmelidir diýip, milli Liderimiz sözüni dowam etdi. Şeýle hem ähli salgytlaryň, şol sanda ýerli salgytlaryň doly möçberde ýygnalyp alynmagyna berk gözegçilik edilmelidir. 2022-nji ýyl üçin gelip gowuşýan serişdeleri Merkezi bank seljermelidir.

Soňra Hökümet Baştutanynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedow ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň hem-de häkimlikleriň maliýe-ykdysady ýagdaýyny gowulandyrmak we ýurdumyzyň Döwlet býujetiniň girdejilerini artdyrmak boýunça çäreler hakyndaky Kararyň taslamasyny hormatly Prezidentimiziň garamagyna hödürledi. Bu resminama döwlet Baştutanymyzyň görkezmeleri we maslahatlary nazara alnyp, şeýle hem şu ýylyň 13-nji noýabrynda kabul edilen “Türkmenistanyň 2022-nji ýyl üçin Döwlet býujeti hakynda” Türkmenistanyň Kanuny esasynda taýýarlanyldy.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, bu ugurda öňde goýlan maksatlary amala aşyrmak üçin anyk işleriň wajypdygyny belläp, Karara gol çekdi we ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi hem-de bu babatda degişli ýolbaşçylara anyk tabşyryklary berdi.

Soňra döwlet Baştutanymyzyň garamagyna dünýä ykdysadyýetiniň çylşyrymly ýagdaýynyň ýurdumyzyň ykdysadyýetine ýetirýän täsirini peseltmek hem-de 2022-nji ýylda milli ykdysadyýetimiziň durnukly ösüşiniň üpjün edilmeginiň Maksatnamasyny tassyklamak hakyndaky Kararyň taslamasy hödürlenildi.

Bu Maksatnamada milli ykdysadyýetimiziň köpugurly hem-de durnukly ösüşini saklamak, önümçilik kuwwatlyklaryny doly peýdalanmak, ulag-logistika ulgamyny ösdürmek we sanly tehnologiýalary, öňdebaryjy tejribäni giňden ornaşdyrmak boýunça möhüm wezipeler kesgitlenildi. Şunuň bilen birlikde, kiçi we orta telekeçilige döwlet goldawyny bermek, daşary ýurt maýa serişdelerini çekmek, ilatyň durmuş üpjünçiligini pugtalandyrmak hem-de ýaşaýyş şertlerini gowulandyrmak boýunça zerur çäreler göz öňünde tutuldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, dünýä hojalyk gatnaşyklary ulgamynda emele gelen çylşyrymly ýagdaýlaryň ýurdumyzyň ykdysady ösüşine ýaramaz täsirini peseltmek maksady bilen, toplumlaýyn işleriň geçirilmeginiň wajypdygyny belläp, hödürlenen Karara gol çekdi. Döwlet Baştutanymyz resminamany sanly ulgam arkaly wise-premýere iberip, degişli ýolbaşçylara kesgitlenen wezipeleriň öz wagtynda ýerine ýetirilişini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow gözegçilik edýän ulgamlarynda ýurdumyzyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde, şu ýylyň on bir aýynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Hasabat döwründe benzin öndürmegiň meýilnamasy 105,3 göterim, bitum öndürmegiň meýilnamasy 140,3 göterim, polipropilen öndürmegiň meýilnamasy 106,6 göterim ýerine ýetirildi.

Tebigy we ugurdaş gazyň çykarylyşynyň meýilnamasy 121,4 göterim, “mawy ýangyjy” daşary ýurtlara ibermegiň meýilnamasy 132 göterim berjaý edildi. Geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, bu görkezijiler boýunça ösüş depgini, degişlilikde, 122,1 göterim hem-de 136,7 göterim üpjün edildi.

Maýa goýumlar barada maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleri boýunça meýilnama 106,2 göterim ýerine ýetirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, nebitgaz senagatynda bar bolan kuwwatdan has netijeli peýdalanmagyň zerurdygyny nygtady. Uglewodorod çig malyndan ýokary hilli, bäsdeşlige ukyply, içerki we daşarky bazarlarda uly isleg bildirilýän önümleriň görnüşlerini giňeltmek maksady bilen, gaýtadan işleýän ulgamyň mümkinçiliklerinden has doly peýdalanmagyň zerurdygyna üns çekildi.

Döwlet Baştutanymyz ýangyç-energetika toplumyna maýa goýumlaryny işjeň çekmegiň, Hazarda geljegi uly nebitgaz ýataklaryny özleşdirmegiň depginlerini artdyrmagyň hem-de Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygynyň barşyny berk gözegçilikde saklamagyň wajypdygyny belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu ugurlarda utgaşykly işi dowam etdirmegiň möhümdigine ünsi çekip, pudagyň düzümini, şol sanda onuň gaýtadan işleýän ulgamyny mundan beýläk-de döwrebaplaşdyrmak maksady bilen täze kärhanalary gurmagyň zerurdygyny aýtdy we wise-premýere bu babatda anyk tabşyryklary berdi hem-de Hökümetiň ýylyň netijeleri boýunça geçiriljek mejlisinde bu ulgamdaky ýagdaýlara garaljakdygyny nygtady.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow gözegçilik edýän gurluşyk, senagat we energetika toplumlarynyň, “Türkmenhimiýa” döwlet konserniniň hem-de Aşgabat şäheriniň häkimliginiň şu ýylyň geçen on bir aýynda ýerine ýetiren işleriniň jemleri hakynda hasabat berdi.

Hasabat döwründe gurluşyk-senagat toplumynda önüm öndürmek we işleri ýerine ýetirmek boýunça meýilnama 139,5 göterim ýerine ýetirildi.

Gurluşyk we binagärlik ministrligi boýunça şu ýylyň ýanwar — noýabr aýlarynda ýerine ýetirilen işler boýunça meýilnama 113,6 göterim ýerine ýetirildi.

Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligi tarapyndan öndürilen önümleriň we ýerine ýetirilen işleriň meýilnamasy 129,6 göterime deň boldy.

Ýylyň başyndan bäri geçen döwürde Energetika ministrligi boýunça öndürilen önümleriň, ýerine ýetirilen işleriň we hyzmatlaryň meýilnamasy 132,9 göterim berjaý edildi.

Elektrik energiýasyny öndürmegiň ösüş depgini 112,2 göterime, onuň eksporty bolsa 135,9 göterime barabar boldy.

“Türkmenhimiýa” döwlet konserni önüm öndürmek we hyzmatlary ýerine ýetirmek boýunça meýilnamany 152 göterim berjaý etdi.

Aşgabat şäheriniň häkimligi boýunça ýerine ýetirilen işleriň we hyzmatlaryň meýilnamasy şu ýylyň on bir aýynda 151,4 göterim ýerine ýetirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, gurluşyk işleriniň depginleri babatda nägilelik bildirdi we geljek ýyl gurluşyklaryň sanyny has-da köpeltmegiň göz öňünde tutulýandygyny, şunuň bilen baglylykda, gurluşyk toplumynda gyssagly özgertmeleri geçirmegiň, gurluşyk serişdeleriniň senagat önümçiligini artdyrmagyň zerurdygyny belledi.

Milli Liderimiz täze iş orunlaryny döretmek, önümçilige sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça-da köp işleri alyp barmagyň wajypdygyny nygtady.

Döwlet Baştutanymyz telekeçiler bilen işleri güýçlendirmegiň möhümdigi barada aýdyp, ýokary öndürijilikli, iň täze enjamlar hem-de innowasion tehnologiýalar bilen üpjün edilen gurluşyk we tehnologik kompaniýalardyr şereketleri döretmegiň zerurdygyna ünsi çekdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bar bolan kynçylyklara garamazdan, ýurdumyzyň içinde energetika halkasyny we Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçiriji ulgamyny gurmak işlerini dowam etdirmegiň wajypdygyny nygtady.

Milli Liderimiz gurluşyk pudagy üçin maýa goýumlaryny köpräk gözlemegiň we çekmegiň möhümdigini aýdyp, bu babatda wise-premýere degişli tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz wezipe borçlaryny talabalaýyk ýerine ýetirmän, işde goýberen kemçilikleri üçin Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekowa berk käýinç yglan edip, degişli Buýruga gol çekdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow söwda we dokma toplumynyň ministrlikleriniň hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, telekeçilik ulgamynyň şu ýylyň on bir aýynda ýerine ýetiren işleriniň netijeleri barada hasabat berdi.

2021-nji ýylyň ýanwar — noýabr aýlarynda Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrligi boýunça söwda dolanyşygynyň ösüş depgini, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 116,2 göterime, öndürilen önümleriň ösüş depgini bolsa 108,7 göterime barabar boldy.

Dokma senagaty ministrligi boýunça geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, nah ýüplügiň önümçiligi 120,2 göterime, nah matalaryň önümçiligi 105,5 göterime, tikin we trikotaž önümleriniň önümçiligi 116,4, gön önümleriniň önümçiligi 104,7 göterime deň boldy.

Şu ýylyň başyndan bäri “Türkmenhaly” döwlet birleşigi boýunça haly we haly önümlerini öndürmegiň meýilnamasy 110,6 göterim ýerine ýetirildi.

Döwlet haryt-çig mal biržasy boýunça şu ýylyň on bir aýynda birža söwdalarynyň 273-si geçirilip, 29 müň 419 şertnama hasaba alyndy.

Söwda-senagat edarasy boýunça hasabat döwründe amala aşyrylan işleriň ösüş depgini 108 göterime barabar boldy.

Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi boýunça şu ýylyň ýanwar — noýabr aýlarynda oba hojalyk hem-de azyk önümlerini öndürmegiň ösüş depgini 115,4 göterime, senagat önümleriniň öndürilişiniň ösüş depgini 125,2 göterime deň boldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, wise-premýere halkyň sarp edýän harytlarynyň öndürilýän möçberini mundan beýläk-de artdyrmak boýunça anyk görkezmeleri berdi.

Milli Liderimiz telekeçiligi höweslendirmek maksady bilen, ykdysadyýetiň hususy ulgamyny döwlet tarapyndan goldamak, kiçi we orta telekeçiligiň, hususan-da, syýahatçylyk işi bilen meşgullanýan kärhanalaryň ösmegi üçin maliýe hem-de maddy-enjamlaýyn taýdan kömek bermek boýunça nobatdaky çäreleri işläp taýýarlamagyň zerurdygyny nygtady.

Döwlet Baştutanymyz gyş paslynyň başlanandygyny, şoňa görä-de, bazarlarymyzda we dükanlarymyzda, aýratyn-da, baýramçylyk günleri dürli önümleriň bolelin bolmagyny hemişe gözegçilikde saklamagyň zerurdygyny, nyrhlaryň ýokarlanmagyna ýol berilmeli däldigini aýdyp, wise-premýere degişli tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň işini hem güýçlendirmegi tabşyryp, telekeçilere geljekde-de goldaw beriljekdigini nygtady.

Öz öndüren harytlarymyzyň eksporta iberilýän möçberlerini artdyrmagyň, şol harytlary beýleki döwletlerde mahabatlandyrmagyň üstünde hem köp işlemek zerurdyr. Milli Liderimiz ýokary öndürijilikli, iň täze enjamlar we innowasion tehnologiýalar bilen üpjün edilen, öz-özüni maliýeleşdirmäge hem-de ösüş meselelerini çözmäge ukyply, täze iri tehnologik kompaniýalaryny we şereketlerini döretmegi dowam etdirmegiň wajypdygyny belläp, wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew ýurdumyzyň obasenagat toplumynda 2021-nji ýylyň ýanwar — noýabr aýlarynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Wise-premýer hasabat döwründe obasenagat toplumynda önümçilik möçberiniň ösüş depgininiň, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 107,7 göterime deň bolandygyny habar berdi. Bu görkeziji Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi boýunça 108,4 göterime, Suw hojalygy baradaky döwlet komiteti boýunça 100,7 göterime, “Türkmen atlary” döwlet birleşigi boýunça 103,7 göterime deň boldy. Maýa goýumlary özleşdirmegiň meýilnamasy 153,9 göterim berjaý edildi.

Hasabat döwründe maýa goýumlaryň, esasan, oba we suw hojalygyny ösdürmek, ýerleriň suwaryş ýagdaýyny, ekerançylyk meýdanlarynyň suw bilen üpjünçiligini gowulandyrmak boýunça döwlet maksatnamalarynda göz öňünde tutulan desgalaryň gurluşyklaryna gönükdirilendigi bellenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, wise-premýere we ýurdumyzyň welaýatlarynyň häkimlerine ýüzlenip, häzirki döwürde geljek ýylda däneden, gowaçadan, şalydan, gök we miwe ekinlerinden bol hasyl almagyň binýadynyň tutulýandygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz möwsümleýin oba hojalyk işlerini agrotehnikanyň kadalaryna laýyk derejede alyp barmagy, suwaryş we zeý akabalaryny arassalamak meselelerini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz obasenagat toplumynyň ähli düzümlerini mundan beýläk-de köpugurly esasda ösdürmek maksady bilen, toplumda ýaýbaňlandyrylan özgertmeleriň durmuşa geçirilişini çaltlandyrmak, öňdebaryjy tehnologiýalary ornaşdyrmak, aýratyn-da, suw serişdelerini netijeli peýdalanmak, Garagum sährasynyň çäklerinde ekologiýa taslamalaryny amala aşyrmak meselelerine üns bermegi tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew şu ýylyň on bir aýynda gözegçilik edýän düzümlerinde ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Hasabat döwründe bu toplum boýunça ýerine ýetirilen hyzmatlaryň we önüm öndürmegiň meýilnamasy 109,2 göterim berjaý edildi.

“Türkmendemirýollary” agentliginde ýanwar — noýabr aýlarynda ýerine ýetirilen hyzmatlaryň ösüş depgini 110,1 göterime barabar boldy. “Türkmenawtoulaglary” agentligi boýunça 137,5 göterim ösüş depgini gazanyldy. Şeýle hem “Türkmendeňizderýaýollary” agentligi boýunça ýerine ýetirilen hyzmatlaryň ösüş depgini 131,4 göterime, “Türkmenaragatnaşyk” agentligi boýunça ösüş depgini 111 göterime deň boldy. “Türkmenhowaýollary” agentligi boýunça hem degişli işler alnyp baryldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, koronawirus ýokanjynyň ýaýramagyna garşy alnyp barylýan çäreleriň çäklerinde, tutuş dünýäde çäklendirmeleriň girizilmegi bilen agentlikleriň maliýe durnuklylygyny yzygiderli gözegçilikde saklamagyň wajypdygyna ünsi çekdi.

Milli Liderimiz sanlylaşdyrmagyň döwlet syýasatynyň möhüm ugry hökmünde kesgitlenendigini belläp, agentligiň ýolbaşçysyna bu ugurda amala aşyrylýan taslamalary işjeňleşdirmegi we sanly ulgamyň ösdürilmegine möhüm ähmiýet bermegi tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa ýylyň başyndan bäri gözegçilik edýän ulgamlarynda alnyp barlan işleriň netijeleri, 2019 — 2025-nji ýyllarda ýurdumyzda medeniýet ulgamyny ösdürmegiň maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde guralan çäreler barada hasabat berdi.

Hasabat döwründe şanly senelere bagyşlanyp döredijilik bäsleşikleri yglan edildi, dürli medeni çäreler, sergiler, duşuşyklar, wagyz-nesihat işleri, aýdym-sazly dabaralar, medeni-durmuş maksatly binalaryň ulanylmaga berilmegi mynasybetli dabaralar guraldy.

Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzyň gazanan üstünlikleri, ýeten sepgitleri metbugat sahypalarynda, teleradioýaýlymlarda, internet saýtlarynda giňden beýan edildi.

Döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryndan ugur alnyp, döwlet maksatnamalaryndan hem-de sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyndan gelip çykýan wezipeleri ýerine ýetirmek, şeýle hem işgärleriň hünär derejesini ýokarlandyrmak boýunça netijeli işler geçirildi.

Türkmen döwlet neşirýat gullugy tarapyndan önümçilik meýilnamasy 103,3 göterim ýerine ýetirildi.

Hasabat döwründe ýurdumyzda gazet-žurnallary elektron görnüşde ilata ýetirmegi üpjün etmek ulgamy kämilleşdirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, medeniýet ulgamynyň we köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň işlerini döwrüň talaplaryna laýyklykda mundan beýläk-de kämilleşdirmegiň ähmiýetini nygtady.

Döwlet Baştutanymyz Bitaraplyk gününe hem-de Täze ýyly mynasyp garşylamaga bagyşlanan baýramçylyk dabaralarynyň we çäreleriň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegiň, olara gabatlap gyzykly teleradiogepleşikleri, metbugatda makalalary taýýarlamagyň zerurdygyna wise-premýeriň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň ünsüni çekdi.

Milli Liderimiz, şunuň bilen baglylykda, hünärmenleriň taýýarlyk derejesini hem-de ýaýlyma goýberilýän telegepleşikleriň hilini ýokarlandyrmak we milli telewideniýäni ösdürmek boýunça ozal berlen tabşyryklaryň ýerine ýetirilmegine aýratyn üns berilmegini talap etdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ilata milli ykdysadyýeti sanlylaşdyrmagyň, tehnologiýalary ornaşdyrmagyň ähmiýetini düşündirmek, ýurdumyzda ýokanç keselleriň ýaýramagyna garşy göreş hem-de arassaçylyk kadalaryny berjaý etmek boýunça geçirilýän çäreler barada habardar etmek boýunça işleriň gerimini giňeltmegi tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz medeniýet ulgamynyň edaralarynyň işini berk gözegçilikde saklamagy talap etdi hem-de şunuň bilen baglylykda, wise-premýere we häkimleriň ählisine anyk görkezmeleri berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Toýlyýew gözegçilik edýän düzümlerinde 2021-nji ýylyň on bir aýynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Hasabat döwründe okuw işini kämilleşdirmek, bilimiň hilini ýokarlandyrmak boýunça işler dowam etdirildi. “Altyn asyryň altyn zehinleri” atly ders bäsleşigi, “Garaşsyzlygyň merjen däneleri” bäsleşigi guramaçylykly geçirildi. Okuwçy we talyp ýaşlar halkara ders bäsleşiklerinde üstünlikli çykyş edip, altyn, kümüş, bürünç medallaryna, dürli derejeli diplomlara mynasyp boldular. Okuw kitaplarynyň we gollanmalarynyň jemi 132 görnüşi neşir edildi.

Ýylyň başyndan bäri halkara forumlaryň we ylmy maslahatlaryň birnäçesi geçirildi.

Saglygy goraýyş ulgamynda öňdebaryjy tejribeleri lukmançylyk işine ornaşdyrmak işjeň dowam etdirildi.

Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy şäherinde ýokanç keseller hassahanasy we Magtymguly etrabynda köpugurly hassahana açylyp, ulanylmaga berildi.

Halkara fiziologiýa ylmy-kliniki hem-de Halkara sagaldyş-dikeldiş merkezleriniň gurluşyklaryna badalga berildi.

Hasabat döwründe ýurdumyzyň türgenleri halkara ýaryşlaryň 20-sine gatnaşyp, bäş altyn, on kümüş, on dokuz bürünç, jemi 34 medala mynasyp boldular.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, häzirki döwürde ylym we bilim, saglygy goraýyş hem-de sport ulgamlarynyň ähli ugurlarynda maddy-enjamlaýyn we ylmy-usulyýet binýatlaryny kämilleşdirmek boýunça ýaýbaňlandyrylan özgertmeler maksatnamasynyň çäklerinde alnyp barylýan işleriň güýçlendirilmeginiň wajypdygyny nygtady.

Munuň özi ýurdumyzyň Milli Geňeşiniň agzalaryna hem degişlidir.

Döwlet Baştutanymyz bu ugurda anyk işleriň we köp sanly çäreleriň, şol sanda halkara derejedäki wezipeleriň kesgitlenendigini belläp, wise-premýere olary degişli derejede taýýarlamak hem-de alnyp barylýan işlere gözegçiligi üpjün etmek boýunça anyk tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz saglygy goraýyş ulgamyny mundan beýläk-de ösdürmegiň meseleleri barada aýdyp, ýokanç keselleriň öňüni almagyň zerurdygyna ünsi çekdi we ýurdumyzyň ilatyna sanjym işleriniň doly derejede geçirilmegini talap etdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow adamlaryň saglygyny goramagyň we olaryň abadançylygynyň döwlet syýasatynyň baş maksady bolup durýandygyny belläp, giň halkara hyzmatdaşlygy, ilkinji nobatda, milli saglygy goraýyş ulgamyny toplumlaýyn ösdürmek we kämilleşdirmek boýunça giň möçberli özgertmeler maksatnamasynyň yzygiderli durmuşa geçirilmegine mynasyp goşant goşmak boýunça Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy bilen gatnaşyklaryň ösdürilmeginiň wajypdygyny belläp, bu ugurda bilelikde iş alyp barmak boýunça degişli ýolbaşçylara anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow şu ýylyň ýanwar — noýabr aýlarynda Daşary işler ministrligi tarapyndan ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Hasabat döwründe ýurdumyza Gazagystan Respublikasynyň, Täjigistan Respublikasynyň we Türkiýe Respublikasynyň Prezidentleri döwlet saparlary, Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti resmi sapar, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti iş sapary bilen geldiler.

Şu ýylyň 6-njy awgustynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygy geçirildi. Oňa gatnaşmak üçin sebitiň ähli döwletleriniň Prezidentleri ýurdumyza geldiler.

28-nji noýabrda Aşgabatda hormatly Prezidentimiziň başlyklyk etmeginde Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammiti geçirildi. Oňa Azerbaýjan Respublikasynyň, Eýran Yslam Respublikasynyň, Gyrgyz Respublikasynyň, Özbegistan Respublikasynyň, Pakistan Yslam Respublikasynyň, Täjigistan Respublikasynyň, Türkiýe Respublikasynyň Prezidentleri hem-de Gazagystan Respublikasynyň Premýer-ministri gatnaşdylar.

Hasabat döwründe hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow iş sapary bilen Täjigistan Respublikasynda, Birleşen Arap Emirliklerinde we Türkiýe Respublikasynda hem-de resmi sapar bilen Özbegistan Respublikasynda boldy.

Ýylyň dowamynda onlaýn tertipde döwlet Baştutanymyzyň birnäçe ýurtlaryň ýolbaşçylary bilen duşuşyklary geçirildi. Milli Liderimiz sanly ulgam arkaly BMG-niň durnukly ulag ulgamy boýunça ikinji ählumumy maslahatyna, BMG-niň senagat meseleleri boýunça forumyna, YHG-nyň 14-nji sammitine, Türki dilli döwletleriň guramasynyň döwlet Baştutanlarynyň maslahatyna, GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň mejlisine, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasynyň ylym we tehnologiýalar boýunça sammitine, Demirgazyk Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça halkara foruma gatnaşdy.

Mundan başga-da, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisinde çykyş etdi.

Şeýle hem döwlet Baştutanymyzyň daşary ýurt döwletleriniň ýolbaşçylary bilen telefon arkaly gepleşikleri geçirildi.

Daşary işler ministrliginiň ugry boýunça duşuşyklar we geňeşmeler, maslahatlaşmalar yzygiderli geçirildi. Ýurdumyzyň wekilleri hyzmatdaşlygyň dürli görnüşinde geçirilen duşuşyklaryň hem birnäçesine gatnaşdylar.

Türkmenistanyň daşary ykdysady gatnaşyklaryny ösdürmek boýunça yzygiderli çäreler görülýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Halkara Bitaraplyk gününi baýram etmek meselesine ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz wise-premýere, daşary işler ministrine Watanymyzyň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna bagyşlanan halkara maslahatyň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegi tabşyrdy.

Milli Liderimiz dünýäde emele gelen çylşyrymly ýagdaýy nazara almak bilen, eýýäm häzirden halkara çäreleriň, maslahatlaryň, duşuşyklaryň, saparlaryň hem-de geljek ýylda ýurdumyza daşary ýurt wekiliýetleriniň saparlarynyň meýilnamalaryny taýýarlamaga girişmegiň zerurdygyny nygtady. Şu ýylyň ahyrynda degişli resminamalara garalar.

Hormatly Prezidentimiz wise-premýere, daşary işler ministrine ýüzlenip, ýakyn wagtda Owganystanyň halkyna ynsanperwer kömegiň iberilmeginiň guralmalydygyny belledi.

Soňra mejlisiň dowamynda paýtagtymyzyň we welaýatlaryň häkimleriniň hasabatlary diňlenildi.

Aşgabat şäheriniň häkimi R.Gandymow ýolbaşçylyk edýän düzümlerinde durmuşa geçirilen işleriň netijeleri hem-de milli Liderimiziň ozal beren tabşyryklarynyň, hususan-da, ýurdumyzyň baş şäherini öňde boljak baýramçylyklara, şol sanda Täze ýyla taýýarlamak we bezemek boýunça beren görkezmeleriniň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi.

Şeýle hem türkmen halkynyň akyldar şahyry Magtymguly Pyragynyň medeni-seýilgäh toplumynyň çäklerinde amala aşyrylmagy göz öňünde tutulýan abadanlaşdyryş işleriniň meýilnamasy barada hasabat berildi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna bu ugra degişli birnäçe şekil taslamalary görkezildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp hem-de hödürlenen taslamalar bilen tanşyp, olara birnäçe bellikleri aýtdy we degişli düzedişleri girizdi. Milli Liderimiz Magtymguly Pyragynyň medeni-seýilgäh toplumynda alnyp barylýan işleriň häzirki döwrüň talabyna laýyk gelmelidigini nygtady.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň ähli künjeklerinde bolşy ýaly, paýtagtymyzda hem Täze ýyl baýramyny mynasyp derejede garşylamak meselelerine örän jogapkärçilikli we hemmetaraplaýyn esasda çemeleşilmelidigini belläp, bu babatda häkime birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanow geçen on bir aýda sebitde ýerine ýetirilen işleriň netijeleri, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Şeýle hem hormatly Prezidentimiziň tabşyrygyna laýyklykda, welaýatda Täze ýyl baýramy mynasybetli dabaralaryň “Türkmeniň ak öýi” binasynyň ýanyndaky meýdançada ýaýbaňlandyryljakdygy barada hasabat berildi.

Şunuň bilen baglylykda, häkim degişli şekil taslamalarynyň üsti bilen halkymyzyň agzybirliginiň we bagtyýar durmuşynyň nyşany bolan “Türkmeniň ak öýi” binasynyň öňünde oturdyljak Täze ýyl arçasynyň bezegleri, yşyklandyryş ulgamy, meýdançanyň abadanlaşdyrylyşynyň özboluşly aýratynlyklary barada hasabat berdi.

Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew şu ýylyň ýanwar — noýabr aýlarynda sebitiň durmuş-ykdysady ösüşiniň netijeleri hem-de möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi.

Şeýle hem häkim milli Liderimiziň tabşyrygyna laýyklykda, welaýatyň ilatynyň, aýratyn-da, ösüp gelýän ýaş nesilleriň söýgüli künjegine öwrülen we medeni-köpçülikleýin çäreleriniň geçirilýän ýeri bolan “Türkmeniň ak öýi” binasynyň öňünde guraljak baýramçylyk dabaralary barada şekil taslamalarynyň üsti bilen hasabat berdi.

Soňra Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradow 2021-nji ýylyň ýanwar — noýabr aýlarynda demirgazyk sebitde ýerine ýetirilen işleriň netijeleri, güýzlük bugdaýa edilýän ideg işleri, ýaz ekişine guramaçylykly taýýarlyk görmek ugrunda ýaýbaňlandyrylan giň gerimli çäreler barada hasabat berdi.

Häkim milli Liderimiziň tabşyrygyna laýyklykda, welaýatyň “Türkmeniň ak öýi” binasynyň öňünde Täze ýyl baýramy mynasybetli belli artistleriň, sungat ussatlarynyň we çagalar döredijilik tans toparlarynyň çykyşlarynyň guralmagynyň meýilleşdirilýändigi barada aýdyp, dabaralaryň şu günüň ösen ruhuna kybap derejede guraljakdygyny aýtdy.

Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew gündogar sebitiň ähli düzümlerinde şu ýylyň on bir aýynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň depginleri barada hasabat berdi.

Şeýle hem häkim hormatly Prezidentimiziň tabşyrygyna laýyklykda, welaýatyň “Türkmeniň ak öýi” binasynyň öňünde Täze ýyl baýramy mynasybetli oturdyljak arçanyň bezeg işleri we meýdançanyň abadanlaşdyrylyşy barada şekil taslamalaryň üsti bilen hasabat berdi.

Soňra Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew sebitiň etraplarynda şu ýylyň on bir aýynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri hem-de ekerançylyk meýdanlarynda şu günler möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygyna laýyklykda, welaýatyň “Türkmeniň ak öýi” binasynda we onuň öňündäki meýdançada Täze ýyl baýramçylygy geçiriler. Şunuň bilen baglylykda, häkim şol ýerde guraljak medeni çäreler, aýdym-sazly çykyşlar we Täze ýyl arçasynyň bezeg aýratynlyklary barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabatlary diňläp, welaýatlaryň häkimlerine hem-de Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa ýüzlenip, “Türkmeniň ak öýi” binalarynyň ýanynda Täze ýylyň hormatyna guraljak dabaralarda bagtyýar çagalygyň we nurana arzuwlaryň amala aşýan ýurdy hökmünde ykrar edilen Türkmenistanyň şu günki ýeten derejesiniň, halkymyzyň eşretli durmuşynyň we ösüp gelýän ýaş nesiller hakynda edilýän aladanyň öz beýanyny tapmalydygyna ünsi çekdi.

Maşgala bolup garşylanylýan Täze ýyl baýramy mynasybetli guralýan dabaralar şatlyk-şowhuna, ulular üçin bolşy ýaly, körpe nesiller üçin hem ýatda galyjy pursatlara beslenmelidir, munuň özi Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüne we mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy dabaralandyrylan “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” ýylynyň ruhuna laýyk gelmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy hem-de bu babatda birnäçe anyk görkezmeleri berdi.

Şeýle hem milli Liderimiz Aşgabat şäheriniň we welaýatlaryň häkimlerine ýüzlenip, ýurdumyzyň ähli künjeklerinde ýaşaýyş jaýlarynyň, mekdepleriň, çagalar baglarynyň ýylylyk, elektrik energiýasy we tebigy gaz bilen üpjün edilmegini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa hem-de Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary K.Babaýew milli kanunçylygy kämilleşdirmek, täze hukuk namalaryny taýýarlamak boýunça amala aşyrylýan toplumlaýyn işler barada maglumat berdiler.

Şeýle hem Garaşsyzlyk eýýamynyň gazananlarynyň ähmiýetini düşündirmek maksady bilen, ilatyň arasynda geçirilýän jemgyýetçilik-syýasy çäreler barada habar berildi. Şonuň bilen birlikde, halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek hem-de sanly ulgamy we öňdebaryjy kanun çykaryjylyk tejribesini ornaşdyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada aýdyldy.

Soňra döwlet Baştutanymyz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanowy sanly ulgam arkaly göni wideoaragatnaşyga çagyrdy. Wise-premýer, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary hormatly Prezidentimiziň ozal beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi hem-de Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisi we Halk Maslahaty bilen bilelikde kadalaşdyryjy hukuk namalarynyň berjaý edilişi barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz wise-premýere, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretaryna, Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygyna, Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasaryna ýüzlenip, milli hukuk binýadyny mundan beýläk-de kämilleşdirmek maksady bilen, anyk çäreleriň görülmeginiň zerurdygyny belledi. Bu ulgamda öňde durýan wezipeleriň üstünlikli çözülmegi halkymyzyň abadan we bagtyýar durmuşyny üpjün etmegiň möhüm şertidir.

Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň içeri we daşary syýasatyny wagyz etmek, jemgyýetiň demokratik esaslaryny pugtalandyrmak, türkmenistanlylaryň jebisligini has-da berkitmek boýunça işler yzygiderli esasda geçirilmelidir diýip, milli Liderimiz aýtdy. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow geljekde hem işlenip taýýarlanylýan täze Kanunlaryň hem-de döwlet derejesinde kabul edilýän çözgütleriň ähmiýetini we many-mazmunyny, Bitarap Türkmenistan tarapyndan öňe sürülýän hem-de halkara ykrarnama we goldawa eýe bolan oňyn başlangyçlaryň mazmunyny düşündirmek boýunça çäreleriň guralmagynyň zerurdygyny aýdyp, bu babatda degişli maslahatlaryny berdi.

Döwlet Baştutanymyz Milli Geňeşiň Mejlisiniň deputatlaryna hem-de Halk Maslahatynyň agzalaryna on bir aýyň jemleri boýunça ministrliklerde we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda geçiriljek iş maslahatlaryna gatnaşmagy maslahat berdi.

Soňra milli Liderimiz mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, ykdysadyýetimiziň pudaklarynda şu ýylyň on bir aýynda alnyp barlan işleriň netijeleri Türkmenistanyň daşary we içeri syýasatynyň bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk hem-de özara bähbitli hyzmatdaşlyk kadalaryna berk eýermek esasynda alnyp barylýandygyny görkezendigini belledi.

Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly baýramy mynasybetli bellenen esasy çäreleriň köpüsi ýokary derejede guramaçylykly geçirildi. Şu ýyl 30 sany iri desga ulanmaga berilmeli bolsa, olaryň sany 73-e ýetdi.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, ykdysadyýetde, öňküsi ýaly, ýokary, ýagny 6,2 göterim ösüş depgini saklandy. Hasabat döwründe halk hojalygynyň ähli pudaklarynda diýen ýaly bellenen tabşyrygyň çäklerinde önümçiligiň ösüşi üpjün edildi. Zähmet haklarynyň, pensiýalaryň we döwlet kömek pullarynyň möçberleri artdyryldy.

Ýurdumyzda häzirki döwürde hem iri senagat we ýaşaýyş-durmuş maksatly köp sanly desgalaryň gurluşygy dowam edýär. Şolaryň hatarynda täze şäherçelerdir ýaşaýyş jaýlary, dynç alyş we saglyk merkezleri, mekdeplerdir çagalar baglary hem-de ençeme beýleki desgalar bar.

Şunuň bilen birlikde, haýal etmän çözülmegini talap edýän ençeme meseleler hem bar diýip, milli Liderimiz sözüni dowam etdi. Hasabat döwründe maýa goýumlaryň möçberi azaldy. Hususylaşdyrmak, senagatlaşdyrmak, sanly ulgamy ornaşdyrmak we daşary ýurtlardan getirilýän önümleri özümizde öndürmek işleri haýal alnyp baryldy. Birnäçe pudaklar heniz talabalaýyk işlemeýär.

Şeýle hem kabul edilen maksatnamalaryň durmuşa geçirilişine gözegçiligi güýçlendirmelidiris. Işe girizilmegi bellenen ähli desgalaryň gurluşygyny ýylyň ahyryna çenli tamamlamalydyrys. Ýurdumyzy geljek ýylda ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasyny taýýarlamaga hem aýratyn üns berilmelidir diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.

Beýleki döwletlerden getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri özümizde öndürmek hem-de öz önümlerimiziň daşary ýurtlara iberilýän möçberlerini artdyrmak döwlet maksatnamasyna goşmaça itergi bermelidir diýip, döwlet Baştutanymyz dürli pudaklarda bar bolan uly mümkinçilikleriň netijeli peýdalanylmagy barada aýdyp, ykdysadyýeti diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegi, öndürilýän harytlaryň sanawyny we eksport edilýän ugurlaryny giňeltmegiň dowam etdirilmelidigini belledi.

Şunuň bilen birlikde, milli Liderimiz gyzyl pulda gelip gowuşýan serişdeler boýunça bellenen tabşyrygyň ýerine ýetirilmelidigini aýdyp, ýolbaşçylara anyk tabşyryklary berdi.

Häzirki döwür sazlaşygy bozmazdan, ykdysadyýetimizi işjeň ösdürmek üçin gyssagly çäreleri görmegi talap edýär. Şoňa görä-de, biz dünýä ykdysadyýetinde bolup geçýän her hili üýtgeşmelere garamazdan, öňde goýlan wezipeleriň ýerine ýetirilmegini üpjün etmelidiris. Şu ýyl gazanylan gowy netijeleri ýylyň ahyryna çenli saklap, geljek ýylda ony has-da artdyrmalydyrys diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.

Soňra döwlet Baştutanymyz ýylyň ahyryna çenli az wagt galandygyny aýdyp, galan döwrüň içinde ýubileý ýylynyň gowy netijeler bilen tamamlanmalydygyny, täze, 2022-nji ýyla ynamly gadam basmak üçin köp meseleleriň çözülmelidigini belledi.

Şu aýda biz ýene-de bir senäni — Halkara Bitaraplyk gününi belläris. Türkmenistanyň başlangyjy bilen bu baýram indi bütin dünýäde bellenip geçilýär. Şoňa görä-de, bu baýramy hem ýokary derejede geçirmek üçin hemmämiz gowy taýýarlyk görmelidiris diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.

Ýubileý ýylynda eziz Diýarymyz ähli ugurlarda belent sepgitlere ýetdi. Işde gowy netijeler gazanyp, Garaşsyz Watanymyzyň üstünliklerine mynasyp goşant goşan ýolbaşçylaryň ençemesi döwlet sylaglary bilen sylaglanyldy. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz yhlasly zähmeti bilen tapawutlanyp, berkarar döwletimiziň gazanýan ajaýyp netijelerine uly goşant goşan ýolbaşçylaryň ýene-de birtoparyny döwlet sylaglary bilen sylaglamak hakyndaky Permana gol çekdi.

Milli Liderimiz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlaryna 6-njy dekabrda Milli Geňeşiň wekilleri bilen bilelikde, ministrliklerde we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda, welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň häkimlerine 7-nji dekabrda häkimliklerde, 8-nji dekabrda bolsa Milli Geňeşiň Mejlisinde we Halk Maslahatynda şu ýylyň on bir aýynda alnyp barlan işleriň netijelerine jikme-jik seretmegi hem-de öňde duran wezipeleri kesgitlemegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde döwlet durmuşyna degişli başga-da birnäçe meselelere garaldy we olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

www.tdh.gov.tm

06.12.2021
Durnukly ösüş üpjün edilýär

Bagtyýarlygyň, parahatçylygyň hem ösüşiň mekanyna öwrülen eziz Diýarymyz Gahryman Arkadagymyzyň parasatly başlangyçlaryndan badalga alýan beýik işleriň netijesinde ösýär. Ähli ugurlary öz içine alýan döwrebap mümkinçilikler täze ösüşlere badalga bolýar. Çuňňur çeşmeleriň, gadymy kökleriň hem-de şöhratly ata-babalarymyzyň asylly däpleriniň esasynda halkyň ruhy-ahlak taýdan galkynmagy ýurdumyzyň ykdysady ösüşlerine hem ygtybarly binýat bolýar. Netijede, jemgyýetiň durmuşynyň ähli ugurlarynda aýdyň we guwandyryjy üstünlikler gazanylýar.

Halkymyzyň durmuş abadançylygynyň ygtybarly binýady döredildi, raýatlarymyzyň asuda zähmet çekmegi, ýaşlarymyzyň yhlasly okamagy, çagalarymyzyň päk terbiýe almagy üçin ähli zerur bolan şertler döredildi. Ýurdumyzyň ykdysadyýeti halkymyzyň abadan durmuşyny üpjün etmäge gönükdirilendir. Esasy maksat şahsyýeti, onuň döredijilik kuwwatyny ösdürmek bolup durýar. Dünýäde ynsanlaryň bagtly ýaşaýşy hakyndaky aladalardan uly maksat ýokdur. Şeýle döwletli işe sähelçe hem bolsa goşant goşmaga ýetişen ynsanlaryň ählisi özüni iň bagtly ynsanlaryň biri hasaplap biler. Watandaşlarymyzyň her birinde eziz Diýarymyzyň we halkymyzyň taryhyny öwrenmäge bolan gyzyklanma artýar, olar öz asylly zähmeti bilen ata Watanyň abraýyny hem mertebesini beýgeldýändigine, onuň ykdysady kuwwatyny artdyrýandygyna ýürekden buýsanýarlar.

Mukaddes Garaşsyzlyk ýyllarynda jemgyýetçilik gatnaşyklarynda deňi-taýy bolmadyk özgertmeler, ösüşler gazanyldy. Medeni we ruhy ösüşiň ozal görlüp-eşidilmedik depginleri aýdyň boldy, onuň agzybirligi hem-de jebisligi berkedi. Eziz Diýarymyzda adamlaryň arasyndaky dostlukly gatnaşyklar pugtalandy, jebisleşdi, maksatlar birikdi, her bir kişiniň ýüreginde yhlasly işlemäge bolan hyjuw joşguny täze zähmet üstünliklerine ruhlandyrýar. Eziz Watanyny jandan eziz görýän zähmetsöýer türkmen halky Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda saýlap alan parahatçylyk we ynanyşmak ýoly bilen belent sepgitlere tarap ynamly gadamlar bilen barýar. Taryhymyzyň şöhratlydygyna, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň haýran galdyryjy üstünliklerine daýanmak, geljegiň röwşen gözýetimine nazar salmak arkaly eziz halkymyz bu buýsançly döredijilik ýolundan beýik geljege barýar. Ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň täze belentliklere tarap okgunly ilerlemegini, onuň ylmyň we medeniýetiň hakyky ojagyna, bolçulygyň we abadançylygyň ülkesine öwrülmegini gazanmak üçin halkymyz döredijilikli zähmet çekýär. Milli Liderimiziň «Öňe, diňe öňe, jan Watanym Türkmenistan!» diýen watançylyk şygaryny ähli üstünlikleriň gözbaşydygyny aýratyn bellemegimiz gerek. Çünki günsaýyn ösüş-özgerişlere beslenýän eziz Diýarymyzda durmuşa geçirilýän her bir iş diňe halkymyz üçin, her bir raýatyň ýaşaýyş-durmuşyny has-da ýokary götermek, jemgyýetiň kadaly we durnukly ösüşini üpjün etmegi gazanmak üçin amala aşyrylýar. Hormatly Prezidentimiziň peşgeş beren bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzyň ähli künjekleri özgerýär. Ykdysady taýdan güýçli we kuwwatly döwletde şäherleriň, obalaryň has-da täze durka eýe bolmagy bolsa adam hakyndaky aladadan nyşandyr. Adamlaryň ýaşaýşy, döredijilikli zähmeti, bagtyýar geljegi ýurdumyzda alnyp barylýan işleriň esasy ugry bolup durýar.

Şu bagtyýar günlerde agzybir we jebis türkmen halky hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda Halkara Bitaraplyk gününi uly dabara bilen belläp geçýär. Hemişelik Bitaraplygymyzyň şanly 26 ýyllyk baýramy mynasybetli geçirilýän dabaralar bu ajaýyp baýramyň uly ruhubelentlige beslenýändiginden habar berýär. Goý, müňýyllyklardan gözbaş alýan şöhratly taryhyna buýsanýan halkymyzyň mertebesini bütin dünýäde belende göterip, il-ýurt bähbitli we umumadamzat ähmiýetli beýik işleriň başynda duran hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolsun!

Nartäç BÄŞIMOWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň uly mugallymy.

06.12.2021
Döwrebap ösüşler

Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň baý tebigy serişdelerini peýdaly ulanmak, gaýtadan işleýän senagat pudagyny ösdürmegiň hasabyna ýurdumyzyň baýlyklaryndan taýýar ýokary hilli önümleri dünýä bazarlaryna çykarmak babatda öňde goýýan wezipelerinden ugur alnyp, uly işler durmuşa geçirilýär. Muňa ýurdumyzyň Ahal welaýatynyň çäginde gurlup ulanylmaga berilýän ýangyç-energetika, dokma we maldarçylyk toplumlary aýdyň mysaldyr.

2019-njy ýylda gurlup ulanylmaga berlen Ahaldaky tebigy gazdan benzin öndürýän zawodynda dünýäde ilkinji bolup tebigy gazy gaýtadan işlemek arkaly, EURO-5 standartyna laýyk gelýän EKO-93 benzini öndürilýär. Önümçiligiň bu tehnologiýasy dünýäde ilkinjidir we ýeke-täkdir. Öz topragymyzdan gazylyp alynýan tebigy gazy suwuklandyrmagyň hasabyna alynýan ýokary hilli ýangyç howa zyňylýan zyýanly gazlardan arassadyr. Her bir önümçilikde daşky gurşawyň zyýanly galyndylardan arassa saklanyp galmagy ugrunda alada edýän Gahryman Arkadagymyz dünýäde ilkinji bolup, bu tehnologiýany ulanyşa girizmek bilen, halkara giňişlikde üstünlikli alyp barýan ekologiýa diplomatiýasynyň ýene-de bir ajaýyp tarapyny dünýä mälim etdi.

Ýurdumyzda gurlup ulanylmaga berilýän dokma toplumlary bolsa özümizde öndürilen pagta we pile çig mallaryndan dünýä ülňülerine laýyk gelýän ýokary hilli dokma önümlerini öndürýärler. Üstümizdäki ýylda gurlup ulanylmaga berlen Ahal welaýatynyň Kaka etrabyndaky täze dokma toplumy ýurdumyzda pagta çig malyndan taýýar önümleri öndürmäge we gaplamaga çenli ähli önümçilik işlerini ýerine ýetirýän ilkinji toplumdyr. Şeýle toplumlaryň ýene-de biri bolsa, welaýatyň Babadaýhan etrabynyň çäginde açylyp ulanylmaga berildi. Bu täze toplum hormatly Prezidentimiziň 2018-nji ýylyň maý aýynda gol çeken Kararyna laýyklykda guruldy.

Şeýle iri dokma toplumlarynyň gurlup ulanylmaga berilmegi dünýä sarp edijileriniň ýokary hilli türkmen önümlerine bolan isleglerini kanagatlandyrmaga gönükdirilen ýene-de bir möhüm ädimdir. Ýurdumyzda senagaty giň gerimde ösdürýän, halkymyzy eşretli durmuşda ýaşadýan Gahryman Arkadagymyzyň alyp barýan döwletli tutumlarynyň rowaçlyklara beslenmegini arzuw edýäris.

Aýnur ATAÝEWA,

Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň talyby.

06.12.2021
Arkadagly zamanada innowasion özgertmeler rowaçlanýar

Hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen her ýyla at berilmegi ýurdumyzda asylly däbe öwrüldi. Geljek, 2022-nji ýyly «Halkyň Arkadagly zamanasy» diýip atlandyrmak hakyndaky başlangyç hem ildeşlerimiziň her biriniň kalbynda ýurdumyzy bedew batly ösüşler bilen ynamly öňe alyp barýan Gahryman Arkadagymyza bolan çäksiz buýsanç duýgusyny artdyrdy. Bu teklibi ýurdumyzyň ähli pudaklarynyň wekilleri, şol sanda ylym-bilim ulgamynyň işgärleri hem biragyzdan goldaýarlar. Şu günler Diýarymyzyň ähli künjeklerinde, bilim-terbiýeçilik edaralarynda guralýan maslahatlardyr duşuşyklarda-da bu şygaryň ýüreklerde döreden joşguny, onuň mähriban halkymyzy milli Liderimiziň daşyna has-da jebisleşdirip, täze belent sepgitlere ýetmäge ruhlandyrjakdygy baradaky buýsançly gürrüňlere giň orun berilýär.

Gahryman Arkadagymyzyň 2007-nji ýylda döwlet baştutanlygyna saýlanan ilkinji günlerinde bilim ulgamynyň işini kämilleşdirmek bilen bagly Permana gol çekmegi, ýurdumyzy dünýäniň ösen döwletleriniň hataryna çykarmak üçin milli ykdysadyýetiň ähli pudaklaryna sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak, sanly bilim ulgamyny kämilleşdirmek babatda anyk wezipeleri kesgitlemegi örän guwandyryjy ýagdaýdyr. Çünki häzirki zaman dünýäsinde ykdysadyýetiň ähli pudaklaryny sanly ulgama geçirmek we diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek islendik döwletiň bäsdeşlige ukyplylygyny, innowasion taýdan kuwwatlylygyny artdyrmagyň möhüm şertleriniň biri hökmünde öňe çykýar. Şoňa görä-de, bu günki gün ýurdumyzda milli ykdysadyýetiň pudaklarynyň işini düýpli özgertmek, elektron senagaty döretmek, maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň iň soňky gazananlaryna esaslanýan, innowasion, ýokary tehnologiýaly, bäsdeşlige ukyply sanly ykdysadyýeti kemala getirmek boýunça toplumlaýyn işler alnyp barylýar. Şunda hormatly Prezidentimiziň degişli Karary bilen tassyklanyp, häzirki wagtda üstünlikli durmuşa geçirilýän «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» uly orun degişlidir.

Milli Liderimiz: «Bäsdeşlige ukyply, ösüşiň ýokary depginlerini gazanmagyň möhüm şerti hökmünde önümçilige sanly tehnologiýalary ornaşdyrýarys. Bu ugurdan ýaş hünärmenleri taýýarlamaga uly ähmiýet berýäris. Sebäbi innowasiýalar, häzirki zaman ylymlary, nanotehnologiýalar, sanly ulgam adamzat jemgyýetini öňe alyp barýar» diýip belleýär. Şu babatda ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmek, dünýä ölçeglerine laýyk gelýän maglumat-tehnologik ösüşlerden oňat baş çykarýan ýokary bilimli hünärmenleri taýýarlamak maksady bilen döredilen Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynda hem netijeli işleriň durmuşa geçirilýändigini bellemek gerek. Häzirki wagtda bu bilim ojagynda maglumatlary gaýtadan işlemek boýunça awtomatlaşdyrylan ulgamlary döretmek, olaryň howpsuzlygyny üpjün etmek, hasaplaýyş torlarynyň programma üpjünçiligi, kompýuter ulgamlarynyň programma üpjünçiligi, şeýle hem önümçiligi awtomatlaşdyrmak bilen bagly senagat elektronikasy boýunça täze hünärleriň birnäçesi açylyp, ýokary bilimli hünärmenleri taýýarlamak işine aýratyn ähmiýet berilýär.

Hormatly Prezidentimiziň köpugurly tagallalary netijesinde Diýarymyzyň ykdysadyýetiniň pudaklaryny sanlylaşdyrmaga mynasyp goşant goşjak ýaş hünärmenleriň täze nesli kemala gelýär. Olar Türkmenistany ösen innowasion ykdysadyýetli ýurda öwürmek, milli Liderimiziň özlerine bildirýän ynamyny ödemek ugrunda yhlasly işlemegi we döretmegi baş maksady hasaplap, dünýäniň tehnologik ösüşleri bilen deň gadam urmak üçin şeýle mümkinçilikleri döredip berýän Gahryman Arkadagymyza tüýs ýürekden alkyş aýdýarlar.

Bazargeldi TÖRÄÝEW,

Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň uly mugallymy.




06.12.2021
Resmi habarlar

«Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda” bellenen wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmek, döwletimiziň ykdysady kuwwatyny has-da berkitmek we durnukly ösmegini üpjün etmek, şeýle hem dünýä ykdysadyýetinde emele gelen çylşyrymly ýagdaýlaryň ýurdumyzyň ykdysadyýetine ýetirýän täsirlerini peseltmek boýunça çäreleri guramaçylykly geçirmek maksady bilen, Türkmenistanyň Prezidenti Karara gol çekdi. Resminama laýyklykda, dünýä ykdysadyýetindäki çylşyrymly ýagdaýlaryň ýurduň ykdysadyýetine ýetirýän täsirlerini peseltmek hem-de milli ykdysadyýeti durnukly ösdürmek boýunça 2022-nji ýyl üçin degişli Maksatnama, şeýle hem bu maksatnamany amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasy tassyklanyldy.

Degişli ministrliklere, pudaklaýyn dolandyryş edaralaryna, welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň häkimliklerine Maksatnamada bellenilen çäreleriň öz wagtynda durmuşa geçirilmegini üpjün etmek tabşyryldy.

* * *

Dünýä ykdysadyýetindäki ýagdaýlara baglylykda, ýurdumyzyň ykdysadyýetini durnukly ösdürmek boýunça bellenen çäreleri üstünlikli durmuşa geçirmek, ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň we häkimlikleriň maliýe-ykdysady ýagdaýyny has-da gowulandyrmak hem-de Türkmenistanyň Döwlet býujetiniň girdejilerini artdyrmak, býujet borçnamalaryny öz wagtynda ýerine ýetirmek maksady bilen, Türkmenistanyň Prezidenti Karara gol çekdi. Resminama laýyklykda, Türkmenistanyň Merkezi bankyna hem-de ygtyýarly karz edaralaryna ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň we häkimlikleriň berlen karz serişdelerinden 2022-nji ýylyň 1-nji ýanwaryndaky ýagdaýa görä gaýtarylman galan galyndylarynyň, şeýle hem geçen döwürde hasaplanyp tölenilmedik göterim tölegleriniň tölenilmeli möhletlerini 2023-nji ýylyň 1-nji ýanwaryna çenli gaýra süýşürmäge ygtyýar berildi.

Maliýe we ykdysadyýet ministrligine, Merkezi banka Adalat ministrligi bilen bilelikde Karardan gelip çykýan üýtgetmeleri we goşmaçalary Türkmenistanyň kanunçylygyna girizmek baradaky teklipleri bir aý möhletde taýýarlamak hem-de Ministrler Kabinetine bermek tabşyryldy.

(TDH)




04.12.2021
Ýeňillikli karzlar

Ýurdumyzyň bank ulgamynda ýola goýlan sazlaşykly işleriň netijesinde welaýatymyzyň çägindäki bank edaralary hem döwrüň talaplaryna laýyklykda müşderilere edilýän hyzmatlaryň gerimini günsaýyn giňeldýärler. Bank tehnologiýalarynyň yzygiderli kämilleşdirilmegi netijesinde hyzmatlaryň täze görnüşleri peýda bolýar. Bu babatda bank hyzmatlarynyň döwrebap görnüşleri bolan «Internet-bank», «Mobil-bank», «QR-kod hyzmaty», «Elektron söwda» ýaly sanly ulgamda ýerine ýetirilýän hyzmatlar bank işjeňliginiň esasy görkezijileri bolup durýar.

Bank ulgamynyň maksatnama üpjünçiligini kämilleşdirmekde, halkara maliýe guramalary bilen işjeň hyzmatdaşlyk saklamakda, ykdysadyýetiň ileri tutulýan ugurlaryna ýeňillikli karzlary bermekde, halkyň bank karzlaryna bolan islegini kanagatlandyrmakda hem uly işler durmuşa geçirilýär. Beýleki hyzmatlar bilen bir hatarda karz edaralary tarapyndan hödürlenilýän karzlaryň dürli görnüşleri-de ildeşlerimiz üçin ajaýyp mümkinçilikleri döredýär.

Kiçi we orta telekeçiligi goldamak, milli ykdysadyýetimiziň hususy böleginiň ösdürilmegine ýardam bermek, häzirkizaman işewürligi gurnamak maksady bilen, welaýatymyzyň banklary tarapyndan ýeňillikli karzlar berilýär.

Amatly bank karzlarynyň beýleki görnüşi bolsa önümçilik maksatlaryna berilýän karzlardyr. Olar kiçi we orta telekeçilik şahslaryna, şeýle hem döwlet eýeçiligine degişli bolmadyk edara-kärhanalara, daýhan hojalyklaryna, oba hojalyk önümlerini öndürijilere hödürlenilýär. Bu karzlar olary maliýe taýdan goldamakda, täze önümçilikleri ýola goýmakda, olaryň işini kämilleşdirmekde uly ähmiýete eýedir.

Bulardan başga-da şahsy hojalygyny ýöredýän ildeşlerimize öz mellek ýerlerinde (kömekçi hojalygynda, bölünip berlen ýer böleginde) ekerançylygy, maldarçylygy we guşçulygy ösdürmek maksady bilen, oba hojalyk önümlerini öndürmek, esasy we dolanyşyk serişdelerini edinmek hem-de iri önümçilikler üçin zerur bolan ýerli çig mallary öndürmek üçin kiçi göwrümli karz serişdeleri berilýär. Bu karzlaryň üsti bilen raýatlara kiçi telekeçilik işini guramak üçin uly mümkinçilikler döredilýär.

Häzirki wagtda raýatlarymyz tarapyndan «Owerdraft» karzyna bolan islegler günsaýyn artýar. «Owerdraft» karzy söwda we hyzmat ediş nokatlarynda töleg terminallary arkaly nagt däl hasaplaşyklar geçirilende, kart hasabynyň galyndysy azalyp, töleg geçirmek üçin pul serişdeleriniň ýetmedik ýagdaýynda müşderä bank tarapyndan awtomatiki usulda berilýän gysga möhletli karz serişdesidir. Onuň beýleki karzlardan esasy aýratynlygy karz boýunça bir gezeklik şertnama baglaşmak arkaly, degişli şertnamanyň hereket edýän döwründe karz gaýtarylandan soňra goşmaça şertnama baglaşmazdan karzy gaýtadan ulanmak mümkinçiliginiň bolmagydyr.

Şu günki gün raýatlar tarapyndan uly gyzyklanma bildirilýän bank karzlarynyň ýene-de täze bir görnüşi, ýagny, ýurdumyzyň ýokary we ýörite orta hünär okuw mekdeplerinde bilim alýan talyplaryň okuw töleglerini tölemek üçin berilýän «Talyp karzy» bank karzydyr.

Ýurdumyzyň karz edaralary tarapyndan amala aşyrylýan şeýle özgertmeler döwletiň pul-karz ulgamyny kämilleşdirmäge, milli ykdysadyýetimizde pul serişdeleriniň dolanyşygynyň netijeliligini ýokarlandyrmaga, ykdysady ösüşiň depginini kuwwatlandyrmaga amatly şertleri döredýär. Bularyň ählisi ýurdumyzyň raýatlarynyň hal-ýagdaýyny ýokarlandyrmaga, olaryň ýaşaýyş derejesini dünýäniň ösen ýurtlarynyň derejesine ýetirmäge gönükdirilendir. Bu bolsa «Döwlet adam üçindir!» diýen şygaryň baş ýörelge edilýändigine ýene-de bir gezek şaýatlyk edýär.

Gülaýym JUMAÝEWA,

Türkmenistanyň Merkezi bankynyň welaýat şahamçasynyň ykdysady seljeriş we jemleýiş bölüminiň baş hünärmeni.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/49098

04.12.2021