Türkmenistanyň Dokma senagaty ministrliginiň Daşoguz şäherindäki «Çeper» tikin fabriginde Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynyň ilkinji günlerinden täze görnüşli önümler öndürilip başlandy. Çagalar hem-de uly ýaşly adamlar üçin iň täze biçüwdäki egin-eşikler, dürli reňkli keltekçelerdir iş geýimleri ilatyň ýokary islegine mynasyp boldy. 

Fabrik boýunça geçen ýylda jemi bahasy 19 million 695 müň manada deň bolan önüm öndürilip, ýyllyk meýilnama artygy bilen berjaý edildi. Döwrebap tikin enjamlarynyň sazlaşykly işledilmegi, işleriň göwnejaý guralmagy netijesinde önümçiligiň ähli ugurlary boýunça 181,9 göterim ösüş gazanyldy. Häzirki wagtda fabrikde tikinçileriň, dürli hünärli işgärleriň 200-e golaýy zähmet çekip, şolaryň agramly bölegini ýaşlar düzýär. 

Welaýat merkeziniň gözel künjeginde hereket edýän senagat kärhanalarynyň hatarynda ýerleşýän bu fabrik adyna kybap çeper hem-de ýokary hilli önümleri, ýylyň-ýylyna gazanýan oňat zähmet netijeleri bilen tapawutlanýar. Halkara hil ölçegleriniň ösen talaplaryna laýyk gelýän, dünýä bazarynda bäsdeşlige ukyply önümleri öndürmek arkaly oňat ykdysady görkezijilere eýe bolmak, innowasion işläp taýýarlamalara we ýokary tehnologiýalara daýanmak, döwrebap enjamlaryň sazlaşykly işledilişini gazanmak babatda bu ýerde göwnejaý işler alnyp barylýar. Fabrigiň ykdysatçysy Dilfuza Allaniýazowa Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe önümçilige innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmak, işgärleriň netijeli zähmet çekmekleri üçin oňaýly şertleri döretmek boýunça yzygiderli geçirilýän hojalyk-tehniki çäreleriň önüm öndürilişini ýokarlandyrmaga, uly islegli önümleriň görnüşlerini artdyrmaga, fabrigiň ykdysady taýdan ösüşini üpjün etmäge mümkinçilik berýändigini maglumatlar arkaly delillendirýär.  Häzirki wagtda bu ýerde 100-den gowrak görnüşli tikin önümleri öndürilip, şolaryň aglaba bölegi buýurmalar esasynda taýýarlanylýar. Geçen ýylyň dowamynda fabrik boýunça ýurdumyzyň senagat, gurluşyk, oba hojalygy pudaklarynyň, bilim, saglygy goraýyş, medeniýet ulgamlarynyň, şonuň ýaly-da Döwlet serhet gullugynyň, Goranmak ministrliginiň buýurmalaryna laýyklykda öndürilen tikin önümleriniň mukdary ep-esli artdy. Fabrigiň çeper elli tikinçileriniň täze biçüwdäki tikin önümleri gözelligi, nepisligi, özüne çekijiligi, öwşün atýan reňkleri, döwrebaplygy bilen ilat arasynda ýokary islege eýe bolýar. Şu ýylyň ilkinji aýynda täze eýýamymyzyň talaplaryna laýyk gelýän täze görnüşli egin-eşikler, öý hojalygy üçin zerur bolan ýorgan-düşekler we beýleki tikin önümleri üçin dürli ýerlerden buýurmalaryň hem ýüztutmalaryň sany has-da köpeldi. Dürli ulgamlardyr kärhanalar bilen ygtybarly hyzmatdaşlyk etmek bolsa işiň netijeliligini ýokarlandyrmaga oňaýly şertleri döredýär. Ýokary önümçilik netijesini gazanmak, dürli görnüşli tikin önümlerini öndürmek üçin fabrikde düýpli önümçilik-tehniki, guramaçylyk işleri geçirildi, kärhana doly döwrebaplaşdyryldy, onuň ähli önümçilik ulgamlaryna häzirki zamanyň talaplaryna laýyk gelýän iň kämil tehnologiýalar ornaşdyryldy.

 Bu ýerde halypa-şägirtlik ýoly mynasyp dowam etdirilip, fabrige täze işe gelýän ýaş tikinçiler halypalara berkidilýär. Çeper elli tikinçiler Täzegül Ataýewa, Dilber Hudergenowa, Aýmanjan Maşaripowa, Aýna Kulbaýewa gündelik gazanýan iş netijeleri bilen has-da tapawutlanýarlar, geçirilýän pudagara bäsleşiklere gatnaşyp, öňdäki orunlary eýeläp gelýärler. «Çeper» tikin fabriginiň binasyndaky «Altyn asyr» atly dükanda kärhanada bölek-satuw üçin täze biçüwde tikilen önümleriň dürli görnüşleri, şeýle-de pudagyň beýleki kärhanalarynyň dokma önümleri müşderilere ýetirilýär. Öňdebaryjy fabrigiň ussat tikinçileri netijeli zähmet çekmäge, bagtyýar durmuşda ýaşamaga giň mümkinçilikleri döredýän Arkadagly Serdarymyza tüýs ýürekden alkyş aýdýarlar. 

Amanmyrat SAPAROW.

«Türkmenistan».

Türkmenabadyň S.A.Nyýazow adyndaky himiýa zawody Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylyna belent maksatlar bilen gadam basan kuwwatly kärhanalaryň biridir. Şol maksatlar bolsa gönezligini 2022-nji ýylda gazanylan zähmet üstünliklerinden alyp gaýdýar. 

Welaýat merkeziniň bir çetinde ençeme gektar meýdany eýeläp oturan kuwwatly kärhana «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylyny üstünlikli jemledi. Muny önümçilikleriň agramly böleginde meýilnamanyň wagtyndan öň berjaý edilip, ýyl tamamlanýança, käbir önümleriň meýilnamadan has artyk öndürilmegi hem görkezýär. 

Hususan-da, bu kuwwatly kärhanada oba hojalyk ekinleriniň hasyllylygyny ýokarlandyrýan fosforly mineral dökünleriň önümçiliginiň göwnejaý dowam edýändigi guwandyrýar. Çünki tutuş sebitiň çägindäki boý alyp barýan ýaşyl maýsalar hut şu zawodda öndürilen dökünler bilen iýmitlendirilýär. Şeýle dökünler ýurdumyzyň beýleki sebitlerine-de ugradylýar. 

Anyk mysallara ýüzlensek, 2022-nji ýylda bu kärhanada fosforly mineral dökünleriň 224 müň tonnasyny öndürip, sarp edijilere ugratmak göz öňünde tutulypdy. Şanly ýylda öndürilen dökün bolsa 270 müň 500 tonna çenli ýetdi. Munuň özi döküni ýerli sarp edijilerden başga-da ýurdumyzyň has uzak sebitlerine hem ibermäge mümkinçilik berýär. 

 Şeýlelikde, zawodyň bu önümhanasynda ýyllyk meýilnama 120,8 göterim ýerine ýetirildi.  

Şeýle üstünlik diňe bir dökün önümçiliginde göze ilmän, eýsem, onuň çägi giňeýär. Zawodda Gahryman Arkadagymyzyň ak pata bermegi bilen işe girizilen kükürt kislotasy önümhanasynda geçen ýylda ýurdumyzyň himiýa kärhanalary üçin zerur bolan bu serişdäniň 111 müň tonnasy öndürildi. Bu bolsa 2021-nji ýylyň degişli döwründäkiden ep-esli kändir. Türkmenabadyň S.A.Nyýazow adyndaky himiýa zawody gündogar sebitde iş alyp barýan hususyýetçiler bilen hem hyzmatdaşlyk edip, önümleriň birnäçesini öndürýär. 

Häzirki wagtda kuwwatly himiýa kärhanasynda täze önümhanalary açmak babatynda hem degerli işleriň alnyp barylýandygyny nygtamak gerek. Bu ugurda dünýä tejribesi öwrenilip, degişli gepleşikler geçirilýär. 

Agageldi ITALMAZOW

Aşgabat, 30-njy ýanwar (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministri A.Altyýewiň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzyň welaýatlarynda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleri bilen baglanyşykly meselelere garaldy. 

Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanowa söz berildi. Ol welaýatyň ekin meýdanlarynda oba hojalyk işleriniň alnyp barlyşy, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyndan hem-de Oba milli maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, bugdaýa ideg etmek agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geçirilýär, 2023-nji ýylyň pagta hasyly üçin gowaça ekiljek ýerleri ekişe taýýarlamak işleri guramaçylykly dowam edýär hem-de pagta öndürijileri ýokary hilli tohumlar bilen üpjün etmek boýunça zerur işler geçirilýär. Ýazky ekiş möwsümi üçin oba hojalyk tehnikalary abatlanylýar we gözden geçirilýär, ýeralmany, beýleki gök-bakja ekinlerini ekmek işine taýýarlyk görülýär. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, oba hojalyk işleriniň bellenilen agrotehniki möhletlerde geçirilmeginiň möhüm talap bolup durýandygyna hem-de bereketli, bol hasylyň özenidigine ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz welaýatyň gowaça ekiljek ýerlerini sürmek we tekizlemek işleriniň, ýazlyk ýeralmanyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ekiljek ýerlerini taýýarlamagyň depgininiň ýokarlandyrylmagy, bugdaýa ideg etmek işleriniň agrotehnikanyň talaplaryny berk berjaý etmek arkaly alnyp barylmagynyň gözegçilikde saklanylmagy babatda häkime birnäçe görkezmeleri berdi. 

Şeýle hem hormatly Prezidentimiz welaýatda medeni-durmuş maksatly desgalaryň ýyladyş ulgamlarynyň kadaly işledilmegi, etraplaryň, şäherleriň we şäherçeleriň elektrik energiýasy, suw, tebigy gaz bilen bökdençsiz üpjün edilmegi boýunça zerur çäreleriň görülmelidigini häkime tabşyrdy. Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda gurulmagy göz öňünde tutulan medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň talabalaýyk ýerine ýetirilmegi boýunça häkime degişli tabşyryklary berdi. 

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew ýurdumyzyň günbatar sebitinde alnyp barylýan oba hojalyk işleriniň gidişi, hususan-da, bugdaý ekilen meýdanlarda geçirilýän ideg işleri barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, bugdaýa ideg etmek agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geçirilýär, gowaça ekiljek ýerlerde sürüm we tekizleýiş işleri dowam edýär, ýazky ekiş möwsüminde ulanyljak tehnikalary möwsüme doly taýýar etmek boýunça degişli işler ýerine ýetirilýär. Ýazlyk ýeralmanyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ekiljek ýerlerini taýýarlamak, welaýatyň pagtaçy daýhanlaryny ýokary hilli gowaça tohumy bilen üpjün etmek boýunça degişli işler geçirilýär. Şeýle-de häkim Oba milli maksatnamasynda, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda göz öňünde tutulan wezipeleriň durmuşa geçirilişi barada hasabat berdi. 

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýerine ýetirilişine jogapkärçilikli çemeleşmegiň möhümdigine ünsi çekdi we bugdaýa ideg etmek işleriniň agrotehniki möhletlerde geçirilmegini berk gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy. Hormatly Prezidentimiz şu ýylyň pagta hasyly üçin gowaça ekiljek ýerlerde sürüm we tekizleýiş işleriniň agrotehnikanyň talaplaryny berjaý etmek arkaly geçirilmegi, ýazlyk ýeralmanyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekiljek ýerlerini möwsüme taýýarlamagyň depginleriniň güýçlendirilmegi babatda birnäçe anyk tabşyryklary berdi. Mundan başga-da, döwlet Baştutanymyz welaýatda ýaşaýyş jaýlarynyň, mekdepleriň we çagalar baglarynyň ýyladyş ulgamlaryny kadaly işletmek, ilatly ýerleri elektrik energiýasy, suw we tebigy gaz bilen bökdençsiz üpjün etmek ugrunda ähli zerur çäreleriň durmuşa geçirilmelidigini häkime tabşyrdy. 

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda hem-de Oba milli maksatnamasynda gurulmagy göz öňünde tutulan dürli maksatly desgalardaky we binalardaky gurluşyk işleriniň barşyny gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy. 

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradowyň ýurdumyzyň demirgazyk sebitiniň ekin meýdanlarynda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleri baradaky hasabaty bilen dowam etdi. Bellenilişi ýaly, oba hojalyk işleri agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geçirilýär, hususan-da, welaýatyň gowaça ekiljek meýdanlarynda sürüm, tekizleýiş işleri guramaçylykly alnyp barylýar, pagtaçy kärendeçileri ýokary hilli gowaça tohumy bilen üpjün etmek boýunça zerur çäreler görülýär. Ýazky ekiş möwsümi üçin oba hojalyk tehnikalary we gurallary gözden geçirilýär, ýazlyk ýeralmanyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine taýýarlyk görmek boýunça degişli işler ýerine ýetirilýär. Şeýle hem häkim ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamalaryna laýyklykda, welaýatda gurulmagy meýilleşdirilen medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, oba hojalygynyň milli ykdysadyýetimiziň möhüm pudaklarynyň biridigini belledi we häzirki wagtda dowam edýän oba hojalyk işleriniň, hususan-da, gowaça ekiljek ýerleri sürmek we tekizlemek işleriniň, pagtaçy kärendeçileriň ýeterlik derejede ýokary hilli tohum bilen üpjün edilmeginiň talabalaýyk guralmagy babatda häkime birnäçe tabşyryklary berdi. Şunuň bilen bir hatarda, hormatly Prezidentimiz welaýatda ýaşaýyş jaýlarynyň, mekdepleriň, çagalar baglarynyň ýyladyş ulgamlaryny kadaly işletmek, ilatly ýerleri elektrik energiýasy, tebigy gaz we agyz suwy bilen bökdençsiz üpjün etmek ugrunda ähli zerur çäreleriň görülmegi babatda häkime tabşyryklary berdi. Bulardan başga-da, döwlet Baştutanymyz ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda gurulmagy meýilleşdirilen dürli maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy. 

Soňra Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew şu günler welaýatda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda göz öňünde tutulan wezipeleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda welaýatyň ak ekin meýdanlarynda ideg işleri agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda alnyp barylýar, şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek ýerlerde sürüm, tekizleýiş işleri geçirilýär. Pagtaçy daýhanlary ýeterlik mukdarda ýokary hilli gowaça tohumy bilen üpjün etmek boýunça zerur çäreler görülýär. Öňümizdäki oba hojalyk möwsüminde ulanyljak tehnikalary abatlamak, ýazlyk ýeralmanyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine taýýarlyk görmek boýunça degişli işler guramaçylykly alnyp barylýar. Şeýle hem häkim ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna, Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda gurulmagy meýilleşdirilen dürli maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi. 

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, şu günler dowam edýän oba hojalyk işleriniň talabalaýyk geçirilmeginiň geljekde bol we bereketli hasyl almagyň binýadydygyny belledi hem-de gowaça ekiljek ýerleri möwsüme taýýarlamak, pagta öndürijileri ýokary hilli gowaça tohumy bilen üpjün etmek, oba hojalyk işlerinde ulanyljak tehnikalary we gurallary möwsüme taýýarlamak babatda häkime tabşyryklary berdi. Şeýle-de hormatly Prezidentimiz bugdaý ekilen meýdanlarda ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ýerine ýetirilmeginiň, ýazlyk ýeralmanyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine talabalaýyk taýýarlyk görmegiň möhümdigini belläp, häkime degişli görkezmeleri berdi. 

Döwlet Baştutanymyz welaýatda ýaşaýyş jaýlarynyň we beýleki medeni-durmuş maksatly desgalaryň ýyladyş ulgamlaryny kadaly işletmek, etraplarda, şäherlerde, şäherçelerde ilaty elektrik energiýasy, tebigy gaz we suw bilen bökdençsiz üpjün etmek boýunça ýerine ýetirilýän işleri gözegçilikde saklamagy tabşyrdy. Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamalaryna laýyklykda, welaýatda gurulmagy meýilleşdirilen medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalarda alnyp barylýan gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmeginiň wajypdygyna ünsi çekdi we bu işleriň gözegçilikde saklanylmagy babatda häkime anyk tabşyryklary berdi. 

Soňra Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew şu günler welaýatda alnyp barylýan oba hojalyk işleriniň ýagdaýy, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna we Oba milli maksatnamasyna laýyklykda meýilleşdirilen işleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda gowaça ekiljek ýerlerde sürüm, tekizleýiş işleri geçirilýär, ýazky oba hojalyk möwsüminde ulanyljak tehnikalar we gurallar taýýarlanylýar, pagtaçy daýhanlary ekiş möwsümine çenli ýokary hilli gowaça tohumy bilen üpjün etmek boýunça ähli zerur tagallalar edilýär. Şeýle hem häkim welaýatyň ak ekin meýdanlarynda ideg işleriniň agrotehnikanyň talaplaryny berk berjaý etmek bilen ýerine ýetirilýändigi, ýazlyk ýeralmanyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine ykjam taýýarlyk görülýändigi barada habar berdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, şu günler alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň agrotehniki möhletlerde geçirilmeginiň möhümdigini belledi we şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek ýerlerde sürüm we tekizleýiş işleriniň depginini güýçlendirmek, ýazky ekişde ulanyljak tehnikalary taýýarlamak, pagta öndürijileri ýokary hilli gowaça tohumy bilen ýeterlik mukdarda üpjün etmek babatda häkime birnäçe anyk tabşyryklary berdi. Şunuň bilen bir hatarda, döwlet Baştutanymyz welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda ideg işleriniň agrotehnikanyň talaplaryny berk berjaý etmek bilen ýerine ýetirilmeginiň, ýazlyk ýeralmanyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine doly taýýarlyk görmegiň zerurdygyny nygtady we häkime degişli görkezmeleri berdi. 

Şeýle hem hormatly Prezidentimiz welaýatda ýaşaýyş jaýlarynyň, mekdepleriň we çagalar baglarynyň ýyladyş ulgamlaryny kadaly işletmek, ilatly ýerleri elektrik energiýasy, tebigy gaz, agyz suwy bilen bökdençsiz üpjün etmek boýunça ýerine ýetirilýän işleri berk gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy. Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamalarynda göz öňünde tutulan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmeginiň möhüm talap bolup durýandygyny belledi we bu babatda häkime birnäçe anyk tabşyryklary berdi. 

Soňra oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministri A.Altyýew möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, ýurdumyzyň welaýatlarynyň ak ekin meýdanlarynda ideg işleri agrotehnikanyň kadalaryny berk berjaý etmek arkaly alnyp barylýar. Şeýle hem şu ýyl gowaça ekiljek ýerleri möwsüme taýýarlamak, hususan-da, topragy mineral dökünler bilen gurplandyrmak boýunça degişli işler geçirilýär, pagta öndürijileri ýokary hilli gowaça tohumlary bilen üpjün etmek maksady bilen, pagta arassalaýjy kärhanalarda gowaça tohumlaryny taýýarlamak işleri alnyp barylýar. Öňümizdäki oba hojalyk möwsüminde ulanyljak tehnikalary we gurallary abatlap, olary doly taýýar edip goýmak, şu ýyl welaýatlarda ekilmegi meýilleşdirilýän ýeralmanyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekiljek ýerlerini taýýarlamak boýunça zerur çäreler durmuşa geçirilýär. 

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, oba hojalyk pudagynyň milli ykdysadyýetimizdäki möhüm ornuna ünsi çekdi hem-de şu günler dowam edýän oba hojalyk işleriniň, hususan-da, bugdaýa ideg etmek işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda alnyp barylmagynyň zerurdygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz şu ýyl gowaça ekiljek meýdanlary möwsüme doly taýýarlamak we bu işleriň depginini güýçlendirmek, ekişde ulanyljak tehnikalary abatlamak, ýeralmanyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine taýýarlyk görmek, pagtaçy daýhanlary ýokary hilli gowaça tohumlary bilen üpjün etmek boýunça ähli zerur işleriň geçirilmelidigini belledi we bu babatda ministre birnäçe anyk tabşyryklary berdi. 

Hormatly Prezidentimiz oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrine hem-de welaýatlaryň häkimlerine häzirki wagtda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň, hususan-da, bugdaýa ideg etmegiň, gowaça ekiljek ýerleri ekişe taýýarlamagyň agrotehnikanyň kadalaryny berk berjaý etmek bilen geçirilmegini guramak babatda anyk tabşyryklary berdi. 

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatyny tamamlap, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, berkarar Watanymyzyň rowaçlygynyň, mähriban halkymyzyň abadan durmuşynyň üpjün edilmegine gönükdirilen giň gerimli işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň, ýurdumyzyň jemgyýetçilik wekilleriniň bilelikdäki mejlisi Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzda halk häkimiýetliliginiň dabaralanýandygyny, döwletlilik ýörelgeleriniň mynasyp dowam etdirilýändigini aýdyň görkezdi. «Türkmenistanyň Konstitusiýasyna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda» Konstitusion kanunyň kabul edilip, Türkmenistanyň Mejlisiniň kanun çykaryjy häkimiýeti amala aşyrýan wekilçilikli edara diýlip ykrar edilmegi hem-de ýurdumyzyň halkynyň bähbitlerine wekilçilik edýän, demokratiýa, aýanlyk, adalatlylyk, kanunyň hökmürowanlygy, halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryny ileri tutmak, adamyň we raýatyň kanunyň öňündäki deňligi, adamyň hukuklaryna, azatlyklaryna hormat goýmak, çözgütleri erkin ara alyp maslahatlaşmak we kabul etmek, jemgyýetçilik pikirini nazara almak ýaly dünýä jemgyýetçiliginde giňden ykrar edilen ýörelgelere eýerýän ýokary wekilçilikli edaranyň — Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň döredilmegi ähli halkymyzda ýokary ruhubelentlik döretdi. 

Döwletli maslahatda halkymyzyň göwün islegleri, haýyşlary nazara alnyp, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Permany bilen, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy wezipesine bellenilmegi hem-de kanun esasynda türkmen halkynyň Milli Lideri diýlip ykrar edilmegi ähli halkymyzyň göwün islegini beýan edýän taryhy çözgüt boldy. Munuň özi halkymyzyň Gahryman Arkadagymyza mizemez ynamynyň ýene-de bir gezek ýokary derejede ýüze çykmasydyr. Bu belent ynamyň aňyrsynda köp ýyllaryň dowamynda halkyň bagtyýar durmuşyny üpjün etmekde amal edilen uly işler — täze zawod-fabrikleriň, ylym-bilim ojaklarynyň, saglygy goraýyş desgalarynyň, ýaşaýyş jaýlarynyň, muzeýleriňdir kitaphanalaryň müňlerçesi, şol döwrüň içinde gurlan awtomobil ýollarynyň we polat ýollarynyň, energiýa geçirijileriň onlarça müň kilometri, Türkmenistanda öndürilen, dünýä bazarynda bäsdeşlige ukyply önümleriň millionlarça tonnalary, asyryň iri taslamalaryna goýlan milliardlarça maýa goýumlary ýaly döwletli tutumlar durandyr. Bularyň hemmesi Gahryman Arkadagymyzyň taýsyz tagallalary netijesinde amala aşyrylyp, ýurdumyzyň keşbini düýpli özgertdi, abadan durmuşyň esaslaryny pugtalandyryp, halkymyzy rowaç ýaşaýşa eýe etdi. 

Özygtyýarly döwletiň Lideri hökmünde halk tarapyndan üstüne ýüklenen ägirt uly borjuň hem-de jogapkärçiligiň näderejede uludygyna çuňňur düşünmek bilen, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow, turuwbaşdan, öz belent borjuny ýurdumyzyň üstünlikli ilerlemegi, halkymyzyň agzybirliginiň we jebisliginiň hemmetaraplaýyn berkemegi üçin ähli şertleri döretmekde gördi. Ýurdumyza baştutanlyk eden ýyllarynda Milli Liderimiziň alyp baran syýasaty parahatçylyk, durnuklylyk, ynsanperwerlik, durmuş adalatlylygy, ruhubelentlik, anyk netijäni gazanmak ýaly aýdyň ýörelgelerden ugur aldy. Bu syýasat adamlaryň ertirki gününe ynamyny berkitdi, eziz Watanymyzyň bagtly geljeginiň bähbidine bellenilen meýilnamalaryň üstünlikli ýerine ýetirilmegi üçin güýç-kuwwat berdi. Şol ýyllarda içeri we daşary syýasatda ýola goýlan ynsanperwer ýörelgeler Arkadagly Serdarymyzyň baştutanlygyndaky täze döwrüň — Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň hem binýadyny berkden tutdy. Bu bolsa Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegine ygtybarly esas bolup durýar. 

Milli Liderimiziň tagallasy bilen amala aşyrylan ägirt uly işleriň, giň gerimli taslamalaryň umumadamzat ähmiýeti energetika pudagynda gazanylan ösüşleriň mysalynda hem aýdyňlygy bilen açylýar. Türkmenistanyň energetika diplomatiýasy tehnikadyr tehnologiýanyň çalt ösýän, ylmyň we öňdebaryjy ylmy barlaglaryň gazananlarynyň ornaşdyrylýan häzirki zaman şertlerinde halkara bileleşigiň toplumlaýyn tagallalaryny ählumumy durnukly ösüşe gönükdirmek bilen berk baglanyşyklydyr. Dünýä ýurtlaryny energiýa bilen adalatly üpjün etmek, öndüriji, üstaşyr geçiriji we sarp ediji ýurt hökmünde gyzyklanmalary sazlamakda öňe sürlen, düýpli esaslandyrylan başlangyçlaryň esas goýujy ähmiýeti bar. Bu başlangyçlar dünýä bileleşiginiň doly goldawyna eýe bolup, olar BMG-niň 2008-nji we 2013-nji ýyllarda kabul edilen «Energiýa serişdeleriniň ygtybarly we durnukly üstaşyr geçirilmegi hem-de durnukly ösüşi we halkara hyzmatdaşlygy üpjün etmekde onuň hyzmaty» hakynda Kararnamalar bilen berkidildi. 

Tebigy gazyň gorlary boýunça dünýäde dördünji orny eýeleýän, özüniň ägirt uly serişde mümkinçiligini tutuş adamzadyň bähbidine peýdalanmaga çalyşýan Türkmenistan bu ugurda anyk ädimleri ätmek bilen, ýangyç-energetika toplumyny düýpli döwrebaplaşdyrmaga hem-de energiýa serişdelerini dünýä bazarlaryna ýetirmegiň ýollaryny diwersifikasiýalaşdyrmaga esaslanýan işjeň syýasaty durmuşa geçirýär. Soňky ýyllarda ýurdumyzda ýangyç-energetika serişdeleriniň önümçiliginiň we gazylyp alnyşynyň depgini düýpli ýokarlandyryldy, energiýa serişdeleriniň ugradylyş ýollary hem diwersifikasiýalaşdyrylýar. Türkmenistan energetika ulgamynda sebit we sebitara ähmiýetli iri taslamalary yzygiderli durmuşa geçirýär. Pudaga ornaşdyrylýan innowasiýalar, şeýle-de häzirki zaman şertlerinde elektrik beketler üçin ýangyjyň iň netijeli we ekologiýa taýdan howpsuz görnüşi bolan ýurtdaky tebigy gazyň ägirt uly gorlary ykdysadyýetiň strategik pudagynyň öňünde duran wezipeleri netijeli çözmäge ýardam berýär. 

Şu nukdaýnazardan, soňky ýyllarda amala aşyrylan giň gerimli maýa goýum taslamalarymyza, hususan-da, Hytaýa we Eýrana täze gaz geçirijileriň gurulmagyna, şeýle hem Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygyna berkarar döwletimiziň halkara energetika hyzmatdaşlygyna goşan hakyky goşandy hökmünde garamak bolar. Bu bolsa Merkezi Aziýa sebitiniň umumy ýagdaýyna we ösüşine oňyn täsir edýär, ony dünýä ähmiýetli energetika merkezleriniň birine öwürýär. 

Ýurdumyzda ýangyç-energetika toplumynyň önümçilik kuwwatyny ösdürmek bilen bir hatarda, energiýa serişdeleriniň öndürilýän, gaýtadan işlenilýän we eksport edilýän möçberlerini artdyrmaga hem uly ähmiýet berlip, giň gerimli taslamalar amala aşyryldy. Şu maksat bilen, «Galkynyş» gaz känini senagat taýdan özleşdirmäge milliardlarça amerikan dollaryna barabar maýa goýumlar gönükdirildi. Balkan welaýatynyň Gyýanly şäherçesinde ýylda 386 müň tonna polietilen we 81 müň tonna polipropilen öndürýän gazhimiýa toplumy, Ahal welaýatynda tebigy gazdan benzin öndürýän ilkinji zawod açylyp ulanylmaga berildi. 

Daşary ýurtly maýadarlar bilen Lebap welaýatynda ýylda 1 million 400 müň tonna kaliý hloridini öndürýän kärhana guruldy. Mary şäherinde hem ýyl-da 400 müň tonna ammiak we 640 müň tonna karbamid öndürýän döwrebap zawod işe girizildi. Garabogaz şäherinde ýapon we türk kompaniýalarynyň gatnaşmagynda gurlan, ýylda 1 million 155 müň tonna karbamid öndürýän zawod işleýär. 

Sebit we ählumumy howpsuzlygyň dürli ugurlaryny pugtalandyrmaga, şol giň ykrarnama we goldawa eýe bolan energetika howpsuzlygyna gönükdirilen täzeçil daşary syýasy başlangyçlar bähbitleriň utgaşdyrylmagyna, sazlaşmagyna esaslanýan syýasy we ykdysady hyzmatdaşlygyň nusgalaryny bilelikde işläp düzmek üçin giň mümkinçilikleri açdy. Bu başlangyçlar durnukly ösüş maksatlaryna ýetmäge kuwwatly itergi berýär. 

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Milli Geňeşiň jemgyýetçilik wekilleriniň bilelikdäki mejlisindäki taryhy çykyşynda üstünlikleriňdir şanly sepgitleriň halkymyzyň agzybirlikde, jebislikde, ýurtda alnyp barylýan syýasaty goldap, yhlasly zähmet çekmekleri netijesinde gazanylandygyny nygtady, geljek üçin maksatnamalar kabul edilende-de, özgertmeler meýilleşdirilende-de, ilkinji nobatda, mähriban halkymyza daýanylyp, ähli işlerimiziň halkymyzyň bähbitlerine gönükdiriljekdigini aýtdy. 

Gahryman Arkadagymyzyň belleýşi ýaly, ýaşlar ýurdumyzyň geljegi hasaplanýar. Biziň ösüşlerimiz, ata Watanymyzyň berkararlygy, ýurdumyzyň asudalygy, abadançylygy köp derejede ýaşlarymyza baglydyr. Ykdysadyýetimiziň pudaklaryny ýokary derejeli hünärmenler bilen üpjün etmäge hem aýratyn üns berilýär. Ýaşlarymyzyň dünýäniň abraýly ýokary okuw mekdeplerinde okamaklary üçin şertler döredilýär, ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde bilim berlişini halkara derejelere çykarmak boýunça netijeli işler alnyp barylýar. Munuň şeýledigini uniwersitetimizde döredilen şertleriň, giň mümkinçilikleriň mysalynda hem görkezmek bolar.  

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe kuwwatly döwletimiz gazanylan üstünlikler bilen çäklenmän, öňe barýar, ösüşleriň täze belentliklerine çykýar. Ýurdumyzda ýokary tehnologiýaly, bäsdeşlige ukyply sanly ykdysadyýeti, senagat ulgamyny innowasion esasda ösdürmek boýunça işler alnyp barylýar, köp sanly önümçilik maksatly we ýaşaýyş-durmuş ugurly desgalar gurlup ulanylmaga berilýär. Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezi bolan Arkadag şäheri şol iri taslamalaryň biridir. Gahryman Arkadagymyzyň hut özüniň işjeň gatnaşyp, maslahatlaryny bermeginde, ýolbaşçylyk etmeginde amala aşyrylýan bu taslamada «akylly» jaýlary we öýleri gurmaga, energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmelerini ornaşdyrmaga aýratyn üns berilýär. 

Häzirki döwürde amala aşyrylýan tutumly işlere ýaşlaryň işjeň çekilmegi boýunça öňde goýlan wezipelere laýyklykda, Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň mugallymlarydyr talyplary Arkadag şäheriniň gurluşygynda sanly enjamlary ornaşdyrmak we olaryň kadaly işlemegini üpjün etmek işlerine gatnaşýarlar. Bu ugurda «akylly» şäher ulgamyny dolandyrmakda ulanyljak programma üpjünçiliklerini ornaşdyrmak boýunça Ahal welaýatynyň Arkadag şäher häkimligine anyk teklipler berildi. 

Milli Liderimiziň taryhy maslahatda eden çykyşynda geljekde ýurdumyzy ösdürmegiň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda daşky gurşawa, tebigy baýlyklarymyza aýawly çemeleşmek, olary tygşytly ulanmak, tebigatyň arassalygyny saklamak, ekologik abadançylygy üpjün etmek we «ýaşyl» ykdysadyýeti ösdürmek ýaly ugurlara hem uly ornuň degişlidigi nygtaldy. Bellenilişi ýaly, toplumlaýyn işleriň geçirilmegi netijesinde ýangyç-energetika toplumynda gury ýerde we deňizde nebitgaz känlerini özleşdirmek, köp mukdarda maýa goýumlary çekmek, dürli önümçilik desgalaryny gurmak arkaly olaryň çykarylýan hem-de gaýtadan işlenilýän möçberi artdyrylar. Bu işleriň netijeleri ýurdumyzyň, halkymyzyň hem-de dünýä halklarynyň bähbitlerine hyzmat eder. Öňde goýulýan belent wezipeler, aýdyň maksatlar giň dünýäragaýyşly, kämil ylym-bilimli, watansöýüji hünärmenleriň taýýarlanylmagyna bolan talaby hem artdyrýar. 

Baýrammyrat ATAMANOW,

Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň rektory, tehniki ylymlaryň doktory.

Dünýä ykdysadyýetinde globallaşmak prosesleriniň dowam edýän häzirki şertlerinde milli eksport edijilere goldaw bermek we olaryň dünýä bazarlaryndaky ornuny berkitmek meselesiniň derwaýyslygy has-da artýar.  

Özüniň mazmuny boýunça eksporta döwlet goldawyny bermek milli kärhanalaryň halkara bazarlaryndaky bäsleşige ukyplylygyny ýokarlandyrmaga we milli işewürligiň daşarky bazarlara çykmagy üçin şertleri döretmäge gönükdirilendir. Bu goldaw öz gezeginde, milli girdejiniň artmagyna, telekeçiligiň ösmegine, ilatyň iş bilen üpjünçiligine özüniň oňyn täsirini ýetirýär.  

«Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň milli Maksatnamasynda» ýurdumyzyň eksport mümkinçiliklerini artdyrmak boýunça esasy wezipeler we maksatlar kesgitlenildi. Bulardan başga-da, ýurdumyzyň milli eksport mümkinçiliklerini ösdürmek boýunça ýöriteleşdirilen Maksatnamalar hem hereket edýär. Olaryň hatarynda Türkmenistanyň Prezidentiniň 2015-nji ýylyň 15-nji maýyndaky Karary bilen tassyklanan «Türkmenistanda öndürilýän önümleriň daşary ýurtlara iberilýän möçberini artdyrmak boýunça Döwlet Maksatnamasyny» görkezmek bolar. Bu Maksatnama laýyklykda, nebitgaz pudagyndan başga eksportyň esasyny düzjek ugurlar saýlanyp alyndy. Türkmenistanyň statistiki maglumatlaryna esaslanylsa, gürrüňi edilýän Maksatnamanyň kabul edilmeginden soň, onuň esasy maksatlarynyň, has takygy eksportyň düzüminde uglewodorod serişdeleriniň tutýan paýyny azaltmak meýilleri bolup geçdi.  

 Mazmuny boýunça eksporta goldaw bermek çärelerini maliýe we maliýe däl goldawlar toparlaryna bölmek bolar.  

Maliýe taýdan goldaw bermek çäreleri hökmünde ätiýaçlandyrmak, eksporty karzlaşdyrmak, eksport edijilere karz boýunça göteriminiň bir bölegini tölemäge ýardam etmek, döwlet kepilliklerini we salgyt ýeňilliklerini bermek hem-de başgalary görkezmek bolar .  

Häzirki wagtda Türkmenistanyň Prezidentiniň kiçi we orta telekeçiligi goldamak syýasatyny ýaýbaňlandyrmak maksady bilen Türkmenistanyň banklaryna kiçi we orta telekeçilige degişli taraplara önümleri öndürmek, işleri hem-de hyzmatlary ýerine ýetirmek bilen bagly maýa goýum taslamalary üçin 10 ýyla, dolanyşyk serişdelerini almak üçin 1 ýyla çenli möhlete ýyllyk 5 göterim bilen karzlary bermäge ygtyýar berilýär. Bu bolsa ýurdumyzyň milli eksport edijileriniň bäsleşik artykmaçlyklaryny ýokarlandyrmaga özüniň oňyn täsirini ýetirdi.  

Dünýä döwletleriniň käbirlerinde milli kärhanalaryň eksport işini goldamagyň bir görnüşi hökmünde bu eksport edijileriň täjirçilik banklaryndan alan karzlarynyň gaýtarylmagyna döwlet kepillikleriň berilmegi ulanylýar. Döwlet kepillikleriniň berilmegi maliýe institutlary tarapyndan karz şertlerini ýeňilleşdirilmegine öz täsirini ýetirýär. Eksport işini ösdürmegiň wajyp jähtleriniň biri bolup hem karz almak boýunça bildirilýän talaplaryň ýeňilleşdirilmegi çykyş edýär. Ýurdumyzyň milli ykdysadyýetiniň pudaklarynyň eksport mümkinçiliklerini ösdürmek maksady bilen, ýurdumyzyň býujet kanunçylygynda döwlet (hökümet, özygtyýarly) kepillendirmesini bermek boýunça kadalar hem öz beýanyny tapdy. Türkmenistanyň Býujet kodeksiniň 114-nji maddasynda Türkmenistanyň döwlet (hökümet, özygtyýarly) kepillendirmesi diýen düşünjä aýdyň kesgitleme berilýär. Türkmenistanyň döwlet (hökümet, özygtyýarly) kepillendirmesi – bu Türkmenistanyň dahyllysy bolup duran karz alyjy tarapyndan tölenmeli möçberi bellenen möhletde tölenmedik ýagdaýynda, Türkmenistanyň Hökümetiniň bergini dolulygyna ýa-da bölekleýin üzmek boýunça karz berijiniň öňündäki borçnamasydyr. 

Eksport işini goldamak boýunça berilýän salgyt ýeňillikler ulgamyna, adatça, salgyt arakesmelerini (salgytlary tölemek möhletini yza süýşürmek), salgytlaryň göterim derejesiniň peseldilmegini, eksport edijilere goşulan baha üçin tölenen salgydyň yzyna gaýtarylmagy we başgalary degişli edilýär. Salgyt ýeňillikleriniň berilmegi eksport işini höweslendirmegiň möhüm gurallarynyň biri hökmünde çykyş edýär. «Salgytlar hakynda» Türkmenistanyň bitewi Kanunynda eksport edijilere ýeňillikleri bermek boýunça käbir kadalar öz beýanyny tapdy. Hususan-da, bitewi Kanunyň 105-nji maddasynyň 4-nji bendine laýyklykda, harytlaryň (önümleriň) gönüden-göni eksport edilmegini amala aşyrýan Türkmenistanyň dahyllylary bolup durýan hususy telekeçilere we edara görnüşli taraplara, dokma önümleri olary öndürijiler tarapyndan ýerlenende 0 (nol) göterim derejedäki salgyt möçberi ulanylýar. 2017-nji ýylyň oktýabr aýynda «Salgytlar hakynda» Türkmenistanyň bitewi Kanunyna goşmaçalar girizmek hakynda Türkmenistanyň Kanuny kabul edildi. Bu goşmaçalara laýyklykda, erkin ykdysady zolaklarda öz işlerini alyp barýan taraplar goşulan baha üçin salgydy tölemekden boşadylýar. Şeýle hem olaryň bu zolaklardaky işleriniň birinji on ýylynda emläk üçin, peýdadan alynýan we şahsy adamlardan alynýan girdeji salgytlaryny tölemekden boşadylýar . Berilýän salgyt ýeňillikleri ýurduň eksport kuwwatynyň artmagyna oňyn täsir edýär. 

Eksport işine goldaw bermekligiň maliýe gurallary bilen birlikde maliýe däl gurallary hem wajyp ähmiýete eýedir. Goldaw bermegiň bu ugrunyň mehanizmleri we olary amala aşyrmagyň institutlary köpdürlidir. Şeýle görnüşli goldawlaryň hatarynda eksport edijileri maglumat taýdan goldamaklygy görkezmek bolar. Milli eksport edijileriň dünýä bazarlary baradaky maglumatlara eýe bolmaklary, olaryň daşary ýurt bazarlaryndaky hyzmatdaşlarynyň artmagyna özüniň oňyn täsirini ýetirýär. Maglumat goldawyny bermek «Kiçi we orta telekeçiligi döwlet tarapyndan goldamak hakynda» Türkmenistanyň Kanunynda kiçi we orta telekeçiligiň subýektlerine goldaw bermegiň görnüşleri hökmünde bellenip geçilýär.  

Eksport işine goldaw bermegiň çäreler ulgamynda eksport edijilere maslahat kömegini bermek boýunça goldawyna hem möhüm orun degişlidir. Ýokary hilli maslahat kömeginiň berilmegi eksport ediji kärhanalaryň üstünlik gazanmaklaryna ýardam edýär.  

Milli eksport edijilere goldaw bermegiň maliýe däl görnüşleriniň hatarynda döwletleriň ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn hyzmatdaşlyklary alyp barmaklaryny görkezmek bolar. Häzirki wagtda  döwletimiziň birnäçe döwletler bilen ykdysady hyzmatdaşlyk etmek boýunça hökümetara toparlary hereket edýär. Ýurdumyzyň eksport mümkinçiliklerini artdyrmak boýunça işleri bu toparlaryň wezipeleriniň biri hökmünde tassyklanylýar.  

Wepa BERDIÝEW,

Türkmen döwlet maliýe institutynyň mugallymy.

Aşgabatda Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky  Ýaşlar guramasynyň nobatdaky VIII gurultaýy geçirildi 

 Aşgabat, 28-nji ýanwar (TDH). Şu gün paýtagtymyzyň “Mekan” köşgünde Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň nobatdaky VIII gurultaýy geçirildi. Oňa Ýaşlar guramasynyň Aşgabatdan hem-de ýurdumyzyň ähli welaýatlaryndan wekilleri gatnaşdylar. 

Nobatdaky gurultaýyň Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda geçirilmegi möhüm ähmiýete eýedir. Ýaşlaryň döwrebap bilimli, aň-düşünjeli, ruhy-ahlak we beden taýdan sagdyn bolup ýetişmekleri baradaky meseleler döwlet Baştutanymyzyň hemişe üns merkezinde durýar. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýurdumyzyň beýik özgertmeler ýoly bilen öňe gitmegini hut ýaşlar bilen baglanyşdyrýar. Öňde goýlan beýik maksatlara ýetmekde ýaş türkmenistanlylara uly orun degişlidir. 

Gurultaýyň gün tertibine ýaşlar syýasatynyň meseleleriniň toplumy hem-de Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň we türkmen halkynyň Milli Lideri, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýaş nesilleriň öňünde goýan häzirki we geljekki wezipelerini çözmegiň ýollaryny ara alyp maslahatlaşmak girizildi. Forumyň dowamynda oňa gatnaşyjylar “Türkmenistanda ýaşlar baradaky döwlet syýasatynyň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynda” bellenen wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmek boýunça anyk çäreleri, şeýle hem “Ýaşlar barada döwlet syýasaty hakynda” Türkmenistanyň Kanunynyň rejelenen görnüşini we döwrüň möhüm wezipelerini nazarda tutup, Ýaşlar guramasynyň Tertipnamasyna üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmek hem-de beýleki birnäçe guramaçylyk meselelerini ara alyp maslahatlaşdylar. 

Forumyň başlanmagynyň öňüsyrasynda oňa gatnaşyjylar bu ýerde guralan göçme sergi bilen tanyşdylar. Sergide häzirki zaman Türkmenistanyň gazanan üstünlikleri, halkymyzyň baý medeni-taryhy mirasy barada gürrüň berilýär. 

Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň nobatdaky gurultaýy açyk diýlip yglan edilýär. Türkmenistanyň Döwlet senasy ýaňlanýar. 

Bu ýere ýygnananlar hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gurultaýa gatnaşyjylara, ýurdumyzyň bagtyýar ýaşlaryna iberen Gutlagyny uly ruhubelentlik bilen diňlediler. Döwlet Baştutanymyzyň Gutlagynda Watana bolan beýik söýgä ygrarly, ynsanperwerligi, hoşniýetliligi, dostlugy ýörelge edinen ýaşlarymyzyň ykbalynda uly orun aljak bu gurultaýyň ähmiýeti nygtalýar. “Ýaşlar mähriban halkymyzyň, eziz Watanymyzyň beýik geljegini gurujylardyr, jemgyýetimiziň işjeň bölegidir. Eziz Diýarymyzyň güýç-kuwwaty, abraý-mertebesi we aýdyň geljegi bolan ýaşlar biziň alyp barýan işlerimize, ýurdumyzyň ösüşlerine öz mynasyp goşantlaryny goşýarlar. Bu günki gün ylym-bilim, sport, medeniýet, sungat ugurlarynda dünýäde uly üstünlikleri gazanýan türkmen ýaşlarynyň döwletimiz tarapyndan özlerine bildirilýän belent ynamy ödeýändiklerine buýsanýarys” diýlip, Gutlagda bellenilýär. 

 Gurultaýyň gün tertibi foruma gatnaşyjylaryň garamagyna çykarylýar. Gün tertibindäki meseleler biragyzdan tassyklanylýar. 

Soňra Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi geňeşiniň başlygy Ý.Keriýewe söz berilýär. Ol çykyşynyň başynda türkmen ýaşlarynyň adyndan Gahryman Arkadagymyzy Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlyklygyna bellenilmegi hem-de türkmen halkynyň Milli Lideri diýlip kanuny taýdan ykrar edilmegi bilen mähirli gutlady. 

Guramanyň ýolbaşçysynyň çykyşynda ýerine ýetirilen işler barada aýdyldy hem-de hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň we Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýaşlar syýasaty babatda öňde goýan wezipeleri göz öňünde tutulyp, alnyp barylýan işleriň geljekki ugurlary kesgitlenildi. Ý.Keriýew halkymyzyň erk-islegi nazarda tutulyp hem-de ýaşlaryň syýasy-ykdysady, medeni işlere has giňden goşulyşmagyny, olaryň watançylyk, ynsanperwerlik, zähmetsöýerlik ruhunda terbiýelenilmegini gazanmak, ýaşlaryň ýurdumyzyň syýasy-jemgyýetçilik durmuşyna işjeň gatnaşmagyny üpjün etmek hem-de olaryň başlangyçlaryny goldamak maksady bilen, 2023-nji ýylyň şygarynyň ähmiýetini nygtap, onuň guramanyň agzalaryny täze üstünlikleri we zähmet ýeňişlerini gazanmaga ruhlandyrýandygyny belledi. 

Nygtalyşy ýaly, ýaşlar baradaky döwlet syýasaty häzirki wagtda 900 müňden gowrak agzany birleşdirýän Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň işi bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr. Bu gurama ýaş raýatlaryň bähbitlerini goraýan ýurdumyzdaky iri birleşmedir. Ýaşlar guramasy esaslandyrylan gününden, has takygy, 1991-nji ýylyň 16-njy noýabryndan bäri sagdyn bedenli we ruhy-ahlak taýdan ösen, zähmetsöýer, başarjaň, Watana wepaly nesilleri terbiýelemekde netijeli işleri alyp barýar. Gurama 30 ýyldan gowrak wagtdan bäri öz agzalaryny jebisleşdirmek boýunça wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirip, olaryň ukyp-başarnyklaryny, bilimlerini Garaşsyz, Bitarap Watanymyzy yzygiderli ösdürmäge gönükdirýär. 

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, ýaşlary watançylyk ruhunda terbiýelemek, olaryň ýokary hilli bilim almagy, döredijilik we sport bilen meşgullanmagy, ukyp-başarnyklaryny doly ýüze çykarmagy üçin ähli şertleri döretmek, giň gözýetimli, ösen tehnologiýalardan oňat baş çykarýan hünärmenleriň neslini kemala getirmek, ýaş nesilde halallyk, maşgala gymmatlyklaryna ygrarlylyk ýörelgelerini terbiýelemek guramanyň belent borjy we baş maksadydyr. Şeýle hem 2022-nji ýylyň 1-nji sentýabrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň VII gurultaýyna gatnaşyjylaryň öňünde çykyş edip, möhüm, jogapkärli wezipeleriň toplumyny, döwlet ýaşlar syýasaty we milli ösüş strategiýalary bilen baglylykda, bu jemgyýetçilik birleşiginiň möhüm ugurlaryny kesgitländigi bellenildi. Şolaryň hatarynda ýaşlaryň hukuk we durmuş taýdan goraglylygyny üpjün etmek, olaryň arasynda ruhy-ahlak we medeni gymmatlyklary, milli däp-dessurlary, sagdyn durmuş ýörelgelerini wagyz etmek, watançylygy, raýat jogapkärçiligini, zähmetsöýerligi, döredijilik ukyplaryny terbiýelemek, şahsyýeti kemala getirmegi goldamak, jemgyýetçilik birleşiklerine gatnaşmak, telekeçilik ugurlary bilen birlikde ýaşlaryň başlangyçlaryny höweslendirmek wezipeleri bar. 

Hormatly Prezidentimiziň nygtaýşy ýaly, giň gözýetimli, ösen tehnologiýalardan baş çykarýan hünärmenleriň neslini kemala getirmek biziň alyp barýan işlerimiziň esasy maksady bolmalydyr. Ýaşlaryň dünýä dillerini düýpli öwrenmegi, edebiýat we sungat bilen giňden meşgullanmagy üçin hem ähli şertler döredilmelidir. Olaryň arasynda döredijilik bäsleşikleri yzygiderli geçirilip durulmalydyr. Halallyk we maşgala gymmatlyklaryna ygrarlylyk ýaşlaryň baş ýörelgesine öwrülmelidir. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow bu wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen, “Ýaşlar barada döwlet syýasaty hakynda” Türkmenistanyň Kanunynyň rejelenen görnüşini tassyklady. Bu resminamanyň kabul edilmegi ýurdumyzda durmuşa geçirilýän ýaşlar syýasatynyň hukuk binýadyny pugtalandyryp, ýaşlar üçin döredilýän mümkinçilikleriň gerimini giňeltmäge ýardam berer. 

Şular barada aýtmak bilen, gurultaýa gatnaşyjylar hormatly Prezidentimize hem-de Gahryman Arkadagymyza döwletimiziň, jemgyýetimiziň ösüşine gönükdirilen özgertmeleri amala aşyrýandyklary, bu işlere ýaşlaryň çekilýändigi üçin tüýs ýürekden hoşallygyny beýan edip, türkmen ýaşlarynyň bildirilen uly ynamy ödejekdiklerine ynandyrdylar. 

Aşgabat şäherindäki daşary ýurt dillerine ýöriteleşdirilen 125-nji orta mekdebiň türkmen dili we edebiýaty mugallymy B.Orazmämmedowyň, «Türkmennebit» döwlet konserniniň Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynyň işgäri Ş.Daňatarowyň, Mary welaýatynyň Türkmengala şäherinden hususy telekeçi A.Nazarlyýewanyň gurultaýyň gün tertibiniň «Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar: Ynamly ädimler bilen beýik menzillere tarap” atly birinji meselesi boýunça eden çykyşlarynda “Türkmenistanda ýaşlar barada döwlet syýasatynyň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynyň” üstünlikli durmuşa geçirilişi öz beýanyny tapdy. 

Foruma gatnaşyjylar “Ýaşlar barada döwlet syýasaty hakynda” Türkmenistanyň Kanunynyň rejelenen görnüşiniň ähmiýetine ünsi çekdiler. Kanunda ýaşlar telekeçiligini ösdürmegiň usullaryny işläp taýýarlamagyň hem-de telekeçiler tarapyndan döredilen, işgärleriniň 75 göterimi ýaşlardan ybarat bolan we “ýaşlar kärhanasy” diýlip atlandyrylýan kärhanalara döwlet goldawyny bermek boýunça ýeňillikleriň göz öňünde tutulandygy bellenildi. Mundan başga-da, bu Kanun bilen, bilim edaralaryny tamamlap, işe täze kabul edilen ýaş hünärmenleriň girdeji salgydyny tölemeginiň ýeňillikli tertibi kepillendirilendir. Şeýle-de Kanunda ýaşlaryň bilim almagynyň üznüksizligini gazanmak maksady bilen, mekdep uçurymlary üçin harby gulluga çagyryş möhletini wagtlaýyn yza süýşürmek göz öňünde tutulan. 

Halkara hyzmatdaşlyga goldaw bermegiň, dünýäde parahatçylygy we ynanyşmagy pugtalandyrmak maksady bilen, dürli ýurtlaryň ýaşlar guramalary we abraýly düzümler bilen netijeli gatnaşyklaryň ösdürilmeginiň Türkmenistanyň ýaşlar baradaky döwlet syýasatynyň esasy ugurlarynyň biridigi nygtaldy. Bellenilişi ýaly, döwlet tarapyndan berilýän goldawyň çäklerinde bilim, ylym medeniýet we beýleki ugurlar boýunça halkara agentlikler, gaznalar, guramalar bilen netijeli gatnaşyklar ýola goýuldy. Ýaşlar guramasynyň agzalary 26-njy ýanwarda geçirilen Ministrler Kabinetiniň göçme mejlisinde ýaşlarymyzyň medeni, ykdysady, ylym-bilim, sport we beýleki ulgamlarda halkara gatnaşyklara has işjeň gatnaşmagyny üpjün etmäge gönükdirilen türkmen ýaşlarynyň halkara hyzmatdaşlyk Strategiýasyny taýýarlamak barada, hususan-da, Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynyň binýadynda Halkara ýaş diplomatlar merkezini döretmek, ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde daşary ýurtlaryň ýokary okuw mekdepleriniň şahamçalaryny açmak, şeýle hem “Ýaş zehinler” atly maksatnamany taýýarlamak, Türkmenistanda yzygiderli esasda Halkara ýaşlar oýunlaryny guramak barada beýan edilen başlangyjy uly ruhubelentlik bilen kabul etdiler. 

Gün tertibiniň “Türkmen halkynyň Milli Lideri — bagtyýar ýaşlaryň durmuş uniwersiteti” atly ikinji mowzugy ara alnyp maslahatlaşylanda, ýygnananlar Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň Milli Geňeşiň, ýurdumyzyň jemgyýetçilik wekilleriniň bilelikdäki mejlisinde öňde goýan wezipelerine ünsi çekdiler. Bellenilişi ýaly, ýaşlar Gahryman Arkadagymyzyň türkmen halkynyň Milli Lideri diýlip kanuny taýdan ykrar edilmegini we Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy wezipesine bellenilmegini uly ruhubelentlik bilen kabul etdiler. Munuň özi Gahryman Arkadagymyzyň ata Watanymyzyň özygtyýarlylygyny pugtalandyrmakda, halkara abraýyny belende galdyrmakda we ykdysady kuwwatyny artdyrmakda bitiren hyzmatlarynyň ykrar edilmeginiň nyşany boldy. Türkmen halkynyň Milli  

Lideri, Gahryman Arkadagymyzyň: “Biziň ösüşlerimiz, ata Watanymyzyň berkararlygy, ýurdumyzyň asudalygy, il-günümiziň abadançylygy ýaşlarymyza baglydyr. Men türkmen ýaşlarynyň bu belent ynamy ödejekdiklerine berk ynanýaryn” diýen sözleri ýaş nesliň wekillerinde uly buýsanç döretdi. 

Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynyň mugallymy T.Babaýewanyň, Daşoguz welaýatynyň Akdepe etrabynyň O.Ärsaryýew adyndaky geňeşliginiň Ataýap oba medeniýet öýüniň tans goýujysy H.Kadyrowanyň, Döwlet gümrük gullugynyň Magtymguly adyndaky ilkinji ýaşlar guramasynyň başlygynyň wezipesini wagtlaýyn ýerine ýetiriji K.Baýgeldiýewiň, Türkmen döwlet bedenterbiýe we sport institutynyň sportuň Olimpiýa görnüşleri fakultetiniň talyby N.Ataýewiň çykyşlarynda Gahryman Arkadagymyzyň Watanymyzyň ösüşiniň täze tapgyrynda ýaşlaryň öňünde goýan anyk wezipeleri we olary çözmäge taýýarlyk öz beýanyny tapdy. Çykyş edenler Milli Liderimiziň ýaş nesli terbiýelemekde gollanma bolan kitaplarynyň uly ähmiýetini nygtadylar. 

Çykyş edenler türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedowyň Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň, ýurdumyzyň jemgyýetçilik wekilleriniň bilelikdäki mejlisinde: “Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe kuwwatly döwletimiz gazanylan üstünlikler bilen çäklenmän, öňe barýar, ösüşleriň täze belentliklerine çykýar. Biz ýaşlarymyzyň işjeň gatnaşmaklarynda şu ýyl hem ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda yhlasly işlemelidiris. Şanly seneleri, dürli dabaralary geçirip, birnäçe önümçilik maksatly we ýaşaýyş-durmuş ugurly desgalary ulanmaga bermelidiris. Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezi bolan Arkadag şäheri şolaryň iň irileriniň biridir” diýen sözlerini getirdiler. 

Nygtalyşy ýaly, Ýaşlar guramasy öňünde goýlan wezipelerden ugur alyp, öz işiniň netijeliligini barha ýokarlandyrýar. Hormatly Prezidentimiziň hem-de türkmen halkynyň Milli Lideriniň parasatly ýolbaşçylygynda döwletimiziň gazanan uly üstünlikleri ýaşlary döredijilikli zähmet çekmäge ruhlandyrýar. Aýry-aýry çykyşlarda bolsa mähriban Watanymyza bagyşlanan goşgular okaldy. 

Gurultaýyň dowamynda oňa gatnaşyjylar Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Tertipnamasyna üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmegiň meselelerini ara alyp maslahatlaşdylar hem-de biragyzdan kabul etdiler. Bu jemgyýetçilik guramasynyň Tertipnamasyna girizilen üýtgetmeler we goşmaçalar “Ýaşlar barada döwlet syýasaty hakynda” Türkmenistanyň Kanunynyň rejelenen görnüşinden gelip çykýan wezipeleri, hormatly Prezidentimiziň we türkmen halkynyň Milli Lideriniň ýaşlaryň öňünde goýan wezipelerini göz öňünde tutýar. Şeýle-de degişli Kararnama biragyzdan kabul edildi. 

Soňra guramanyň öňdebaryjylaryny sylaglamak dabarasy boldy. Olara hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň hem-de Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň adyndan sowgatlar gowşuryldy. 

Şu gezekki forum türkmen ýaşlarynyň agzybirligini, Watanymyzyň röwşen geljeginiň hem-de täze taryhy eýýamyň beýik taglymlarynyň dabaralanmagynyň bähbidine döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedowyň we Gahryman Arkadagymyzyň daşyna jebisleşýändiklerini ýene bir gezek aýdyňlygy bilen görkezdi. 

Nobatdaky gurultaýa gatnaşyjylar hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň adyna Ýüzlenme kabul etdiler. Olar ýaşlar barada edilýän hemişelik alada üçin tüýs ýürekden hoşallyklaryny bildirip, döredijilik gözlegleriniň, netijeli çözgütleriň we täzeçil çemeleşmeleriň ýaş nesilleriň işinde esasy ýörelgeleriň boljakdygyny, Ýaşlar guramasynyň Merkezi geňeşiniň, onuň welaýat, etrap we şäher bölümleriniň öňdebaryjylarynyň — ýurdumyzyň ähli ýaşlarynyň öz güýçlerini, bilimlerini, ukyp-başarnyklaryny döwletimiziň mundan beýläk-de gülläp ösmeginiň, Watanymyzyň halkara abraýynyň has-da belende göterilmeginiň üpjün edilmegine gönükdirjekdiklerine ynandyrdylar. 

Forumyň ahyrynda ýygnananlaryň öňünde Türkmen döwlet medeniýet institutynyň talyplary hem-de Mollanepes adyndaky talyplar teatrynyň artistleri çykyş etdiler. Olaryň ýerine ýetiren edebi-sazly kompozisiýalarynda ýurdumyzyň ýaş nesilleriniň çuňňur watançylyk duýgulary, Garaşsyz, Bitarap Watanymyzyň şöhratyny has-da artdyrmaga taýýardyklary beýan edildi. 

 * * * 

Günüň ikinji ýarymynda şanly waka mynasybetli Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynyň Nowruz ýaýlasyndaky “Türkmeniň ak öýi” binasynda ýaşlaryň döredijilik bäsleşikleriniň ýeňijileriniň gatnaşmagynda uly konsert boldy. Ýurdumyzyň Hökümet agzalary, Aşgabatdaky diplomatik gulluklaryň ýolbaşçylary hem-de wekilleri bu döredijilik çäresiniň hormatly myhmanlary boldular. 

Konsertde halk aýdym-sazlary bilen birlikde häzirki zaman meşhur aýdymlar, tans kompozisiýalary ýerine ýetirildi. Konsert maksatnamasy türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedowyň döreden we beýik özgertmeler eýýamynyň nyşanyna öwrülen “Öňe, öňe, diňe öňe, jan Watanym Türkmenistan!” atly aýdym bilen jemlendi.

Gah­ry­man Arkadagymyzyň be­ýik baş­lan­gyç­la­ry­ny my­na­syp do­wam et­dir­ýän Arkadag­ly Ser­da­ry­my­zyň pa­ra­sat­ly baş­tu­tan­ly­gyn­da adam hak­da ala­da ýur­du­myz­da al­nyp ba­ryl­ýan dur­muş ugur­ly döw­let sy­ýa­sa­ty­nyň baş ug­ru­dyr. Mu­nuň özi äh­li ul­gam­lar­da, il­kin­ji no­bat­da, hal­kyň bäh­bi­di­ne gö­nük­di­ri­lip ama­la aşy­ryl­ýan be­ýik iş­ler­de, döw­let­li tu­tum­lar­da, jem­gy­ýe­ti­mi­ziň ag­zy­bir­li­gi­ni has-da pug­ta­lan­dyr­ýan yn­san­per­wer ýö­rel­ge­ler­de aý­dyň ýü­ze çyk­ýar. Türkmenistan döwletimizde adamlar hakdaky alada örän wajyp wezipeleriň biri bolup, ýylyň-ýylyna Döwlet býujetinde zähmet haklary, pensiýalar, döwlet kömek pullary, talyp we diňleýji haklary ýokarlandyrmak barada möhüm işler alnyp barylýar. Ilatyň durmuş taýdan goraglylygy, iş orunlary, ýaşaýyş jaýlary bilen üpjünçiligi we beýleki meseleler babatda durmuşa geçirilýän möhüm wezipeler halkyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň barha gowulandyrylmagyna getirýär. 

Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ulgamynyň kämilleşdirilmegi esasy wezipeleriň biri hökmünde kesgitlenilip, bilim we ylym ulgamyny ösdürmek, saglygy goraýşyň we beýleki ulgamlaryň maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmak boýunça maksatnamalar ýerine ýetirilýär. Ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini mundan beýläk-de ýokarlandyrmak babatda giň gerimli meýilnamalaýyn işler durmuşa geçirilýär. 

ХХI asyryň başynda ýurdumyzda durmuş innowasiýalaryny goldamagyň zerurlygy ýüze çykdy. Türkmenistanyň Prezidentiniň 2010-njy ýylyň 14-nji maýynda çykaran 11061-nji belgili Karary bilen tassyklanan «Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüşiniň 2011 – 2030-njy ýyllar üçin milli Maksatnamasy» ýurdumyzyň ykdysady ösüşini durmuşa gönükdirilen innowasiýa nusgasyna geçirmegiň esasy ugurlaryny kesgitledi. Bu resminamanyň maksadyna we wezipelerine laýyklykda ilatyň maddy hal-ýagdaýynyň derejesini düýpli ýokarlandyrmak, bazar-ykdysady we institusional özgertmeleri çuňlaşdyrmak, milli ykdysadyýetiň innowasiýa ösüşini gazanmak, durmuş ulgamynda hyzmatlary hil taýdan kämilleşdirmegiň netijesinde, adamyň ruhy taýdan ösüşiniň ýokary derejelerde bolmagyny üpjün etmek we beýlekiler göz öňünde tutulýar. Bu işler gerimi hem-de ähmiýeti babatynda maksatnamalaýyn strategiýa hökmünde halkymyzyň durmuş şertleriniň düýpli gowulandyrylmagyna gönükdirilendir. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň 2022-nji ýylyň 13-nji maýynda sanly ulgam arkaly geçiren Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisinde ýurdumyzda sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça öňde durýan gaýragoýulmasyz wezipelere üns çekildi. 

ХХI asyrda maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalarynyň ösüşiniň toplanan kuwwaty dürli görnüşli durmuş-ykdysady ulgamlarda (dünýä ykdysadyýetinden başlap, hojalygy alyp barmagyň aýratyn subýektlerine çenli) bolup geçen düýpli özgertmeleriň esasy sebäbini şertlendirdi. Şunuň bilen baglylykda, sanlylaşdyrmak  milli we ählumumy ykdysadyýetiň ösüşiniň esasy faktoryna öwrüldi. Olaryň täsiri netijesinde, aýratyn sanly tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagyndan sanlylaşdyrylan durmuş-ykdysady ulgamlaryň toplumlaýyn gurulmagyna geçmek prosesi bolup geçýär. 

«Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 – 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» zähmet we pensiýa ulgamynyň sanly hyzmatlarynyň gerimini giňeltmek, adamlar üçin pensiýa üpjünçiliginde özlerine dahylly maglumatlary uzak aralykdan almaga mümkinçilik döretmek, pensiýa gaznasynyň edaralarynda ilata Internetiň üsti bilen maglumatlary ýetirmegi ýola goýmak, iş üpjünçiliginde iş bilen üpjünçilik edaralarynda maglumat-aragatnaşyk hyzmatlaryny peýdalanmagyň derejesini ýokarlandyrmak we ilatyň iş bilen üpjünçilik çygrynda sanly hyzmatlaryň gerimini giňeltmek göz öňünde tutulýar. 

Türkmenistanyň Prezidentiniň 2021-nji ýylyň 12-nji fewralynda çykaran 2136-njy belgili Karary bilen tassyklanan «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 – 2025-nji ýyllar üçin Döwlet Maksatnamasynda» ykdysadyýetiň pudaklarynyň ösüşini tizleşdirmek we ilata edilýän hyzmatlary ýeňilleşdirmek maksady bilen ilaty durmuş taýdan goramak hyzmatlaryny sanly ulgam arkaly ýerine ýetirmek, döwrüň talabyna laýyklykda hyzmatlaryň görnüşlerini kämilleşdirmek we artdyrmak bellenilendir. 

Häzirki zaman maglumat tehnologiýalary edara-kärhanalaryň we adamlaryň arasynda bolup geçýän özara gatnaşygyň hem-de zähmeti guramagyň usullaryny üýtgedýär. Eýeçiliginiň görnüşine garamazdan, islendik edara-kärhananyň we guramanyň öňünde duran wezipeleri maglumatlary işjeň özleşdirmezden we olary dessin alyşmazdan çözmek mümkin däldir. 

Ilata edilýän durmuş hyzmatlaryny sanlylaşdyrmak esasynda durmuş goraglylygy ulgamynyň ösüşini üpjün etmek şu günki günüň ileri tutulýan möhüm wezipesi bolup durýar. Şoňa görä-de, onuň işine sanly ulgamy ornaşdyrmagyň zerurlygynyň ýüze çykmagy tebigydyr. Munuň özi diňe bir durmuş goraglylygy ulgamynyň ösüşini üpjün etmek bilen çäklenmän, eýsem, döwlet syýasatynyň ileri tutulýan durmuş ugry hökmünde goşmaça iş orunlarynyň döredilmegine ýardam berýär. Mundan başga-da, McKinsey Global institutynyň maglumatlaryna görä, eýýäm 2036-njy ýylda adam-sagatda aňladylan işiň 2-den 50%-ine çenlisi awtomatlaşdyrylyp bilner, 2066-njy ýylda bolsa bu paý 46-dan 99%-e ýetip biler. 

Täzeçil sanly tehnologiýalaryň durmuş goraglylygy ulgamynyň ähli çygyrlaryna çalt ornaşdyrylmagy we olaryň aňrybaş derejede netijeli ulanylmagy üçin köne usuldan el çekmek we iş prosesini dolulygyna täze görnüşe geçirmegiň zerurlygy ýüze çykýar. Ilaty durmuş taýdan goramak ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy maglumatlary işläp taýýarlamagyň çeýeliginiň ýokarlandyrylmagyny talap edýär. Ençeme asyrlaryň dowamynda ulanylyp gelýän usul, ýagny ilata hödürlenýän durmuş hyzmatlary baradaky we beýleki maglumatlary, dürli görnüşli hasabatlary we beýleki görkezijileri kagyz görnüşinde çap edilmek bilen deňeşdirilende, wagt taýdan-da, serişde taýdan-da tygşytlylygy üpjün etmek bilen birlikde, elektron görnüşe geçirilen işleriň çatylyp goýlan görnüşinde ýer tutmaýandygy babatda hem, islendik pursatda elýeterliliginde, täzelikler bilen onlaýn ýagdaýda tanyşmaga mümkinçilik berýändiginde hem tapawutly aýratynlygy bardyr. 

Ýurdumyzyň durmuş goraglylygy çygrynyň edaralarynyň sanlylaşdyrylan ulgamlara yzygiderli birikdirilmeginiň sebitleri durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasynda bellenilen wezipeleri çözmekde möhümdigini belläp geçmek gerek. Durmuş goraglylygy ulgamyna sanly döwrebap tehnologiýalaryň girizilmegi işiň netijeliligini ýokarlandyrmaga mümkinçilik berýär. Ilaty durmuş taýdan goramak ulgamynyň netijeli işlemegine gönükdirilen maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalaryny giňden peýdalanmagyň hasabyna dürli düzümleriň özara gatnaşyklary ýokarlanýar hem-de welaýat, şäher we etrap derejesinde çözgütleri has tiz kabul etmäge, olaryň ýerine ýetirilişine gözegçiligi amala aşyrmaga täze mümkinçilikler döreýär. 

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ilatyň saglygy barada edilýän alada döwlet syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biridir. Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen «Saglyk» Döwlet Maksatnamasynyň rejelenen görnüşi we ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň 2021 – 2025-nji ýyllar üçin meýilnamasy tassyklanyldy. Ýurdumyzda ulanylmaga berilýän saglygy goraýyş we bejeriş merkezleri lukmançylygyň iň döwrebap tehniki enjamlary bilen üpjün edilýär. 

Adam hakyndaky aladany döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugry hökmünde kesgitleýän hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň jany sag, ömri uzak bolsun, ýurdumyzyň ösdürilmegine hem-de halkymyzyň abadançylygynyň ýokarlandyrylmagyna gönükdirilen işleri mundan beýläk-de rowaç alsyn! 

Kakageldi HÜMMÄÝEW,

Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasynyň prorektory.

Maýa goýum syýasaty ýurdumyzyň mundan beýläk hem ýokary depginli ösüşini üpjün etmäge, täze iş orunlaryny döretmäge we ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini has-da gowulandyrmaga giň mümkinçilikleri döredýär. Şol sebäpden, maýa goýum işjeňliginiň ileri tutulýan ugurlarynyň biri hem ýurdumyzyň milli ykdysadyýetine daşary ýurt maýa goýum serişdelerini giňden çekmekdir. Bu işleriň durmuşa geçirilmegini nazara almak bilen, köptaraply işewür gatnaşyklarynyň çägini yzygiderli giňeltmek üçin zerur şertler we giň mümkinçilikler döredilýär.  

Gazanylýan üstünlikler ýurdumyzyň milli ykdysadyýetine maýa goýmagyň ähmiýetini dabaralandyrýar hem-de maýa goýujylaryň ynamyny artdyrýar. Ýurdumyzyň milli ykdysadyýetinde maýa goýumlaryny artdyrmagyň ýollarynyň kämilleşmegi jemi içerki önümiň ösüşine uly täsirini ýetirýär. Bu görkeziji netijeli häsiýete eýe bolup, ýurdumyzyň hojalyk subýektlerine goýlan maýa goýumlaryň netijesinde şol subýektleriň önümçiliginiň ýokarlanmagyna getirýär.  

Maýa goýumlaryň maksatlaýyn ugrunyň möhümdigini bellemek zerurdyr. Ýurdumyza daşyndan çekilýän maýa goýumlar we ýurdumyzyň içinde özleşdirilýän maýa goýumlar halkyň bähbidine, ýurdumyzyň ilatynyň abadan ýaşaýşyna gönükdirilendir.  

Ýurdumyzyň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini mundan beýläk-de gowulandyrmak maksady bilen, hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzda maýa goýum syýasatyny durmuşa geçirmek boýunça döwlet Maksatnamalary kabul edilýär hem-de olary durmuşa ornaşdyrmakda üstünlikli işler amala aşyrylýar.  

Kabul edilýän Maksatnamalary üstünlikli durmuşa geçirmekde ýurdumyzyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary bolan hususy ulgamyň paýy hem uludyr. Hususy ulgamyň wekilleri senagat kärhanalarynyň döredilmegine, häzirki zaman döwrebap önümçilikleriň, söwda merkezleriniň, durmuş-medeni maksatly binalaryň we desgalaryň, täze ýaşaýyş jaýlarynyň gurluşygyna işjeň gatnaşýarlar. Muňa mysal hökmünde «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda açylyp ulanylmaga berlen dürli ugurly desgalardyr binalary görkezmek bolar. 

  Ýurdumyzyň hususyýetçileri tarapyndan innowasion sanly tehnologiýalary milli ykdysadyýetimize ornaşdyrmak bilen, ekologiýa taýdan arassa, içerki we daşarky bazarlarda bäsdeşlige ukyply harytlar öndürilýär. Ýurdumyzda öndürilýän önümleriň möçberini artdyrmak we olaryň hilini ýokarlandyrmak maksady bilen, hususy ulgam tarapyndan bu ugurlara uly möçberlerde maýa goýum serişdeleri goýulýar we bularyň netijesinde üstünlikli netijeler gazanylýar.  

Kabul edilýän Maksatnamalarda bellenilen maksatlara üstünlikli ýetmek üçin, ilkinji nobatda, ýurdumyzyň daşyndan daşarky we ýurduň içerki maýa goýmak maksatly özleşdirmäge degişli bar bolan pul serişdeleriniň çekilmegini üpjün etmäge ukyply ykdysady hojalyk subýektleri, şeýle hem işewürlik ugurlaryny işläp taýýarlamagyň we netijenamalary çykarmagyň binýatlaýyn şertleri kesgitlenendir. 

Döwletimiziň milli ykdysadyýetiniň ýokary depginde ösdürilmegini üpjün etmek, işjeň maýa goýum syýasatyny yzygiderli dowam etdirmek döwrüň talabydyr. Ýurdumyzyň bilim we ylym ulgamyny ykdysady, durmuş we ekologiýa taýdan amatly, täze döwrebap sanly tehnologiýalary özünde jemleýän häzirki zaman döwrebap enjamlar bilen enjamlaşdyrmak işleri maýa goýujylara we buýrujylara bildirilýän ýokary ynamdyr. Halkara ülňülere laýyk gelýän we gurlup ulanylmaga berilýän dürli ugurly binalardyr desgalar muňa aýdyň şaýatlyk edýär.  

Ýurdumyzda amala aşyrylýan maýa goýum taslamalary ykdysady we täjirçilik taýdan bähbitli bolmak bilen, sebitdäki we onuň çäklerinden daşyndaky umumy ýagdaýa oňyn täsirini ýetirmäge, durnukly ösüşi üpjün etmäge gönükdirilendir hem-de bularyň ählisi döwletimiziň uzak möhletleýin strategik ösüşini ilerletmäge ygtybarly esasdyr.  

Ýurdumyzyň milli ykdysadyýetiniň pudaklaýyn we eýeçilik görnüşleri babatynda diwersifikasiýalaşdyrmagyny üpjün edýän, sanly ykdysadyýete uýgunlaşdyrýan bazar gatnaşyklarynyň özgertmelerini üstünlikli amala aşyrýan hem-de täze-täze iş orunlaryny döretmek bilen, ýurdumyzyň we onuň sebitleriniň ykdysady kuwwatyny has-da berkitmäge gönükdirilen çäreler yzygiderli esasda işlenilip taýýarlanylýar we durmuşa ornaşdyrylýar. Bu babatda harytlaryň, hyzmatlaryň hem-de işleriň maliýe serişdeleriniň durnukly hereket etmegi, maýa goýujylaryň, şol sanda daşary ýurtly maýa goýujylaryň hukuklarynyň we bähbitleriniň goragyny kepillendirýän netijeli kanunçylyk binýady hereket edýär.  

Mähriban Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda ýadawsyz tagallalar edýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak, il-ýurt bähbitli beýik işleri elmydama rowaç bolsun! 

Amangül BAÝRAMMYRADOWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.

Mary welaýaty, 26-njy ýanwar (TDH). Şu gün Mary welaýatynda iş saparynda bolan hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow bu ýerde Ministrler Kabinetiniň göçme mejlisini geçirdi. Mejlisiň gün tertibine döwlet syýasatynyň möhüm meseleleri hem-de birnäçe resminamalaryň taslamalary girizildi. 

Ilki bilen, Mejlisiň Başlygy G.Mämmedowa söz berildi. Ol milli kanunçylygy kämilleşdirmek boýunça parlamentiň alyp barýan işleriniň netijeleri barada maglumat berdi. Mejlisiň iş toparlarynda ýakynda kabul edilen Konstitusion kanunlardan gelip çykýan, hereket edýän kanunçylyk namalaryna degişli üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmek, “Türkmenistanyň Mejlisi hakynda” Türkmenistanyň Kanunyny taýýarlamak boýunça işler alnyp barylýar. 

Milli parlamentiň wekilleri halkara işiň çäklerinde dürli çärelere, şol sanda daşary ýurtlarda geçirilýän çärelere gatnaşýarlar hem-de kanun çykaryjylygyň öňdebaryjy tejribesini öwrenýärler. Mejlisiň deputatlary syýasy partiýalaryň we jemgyýetçilik birleşikleriniň wekilleri bilen bilelikde ilatyň, hususan-da, ýaşlaryň arasynda wagyz-nesihat işlerini alyp barýarlar, Milli Geňeşiň we ýurdumyzyň jemgyýetçilik wekilleriniň bilelikdäki mejlisinde kabul edilen resminamalaryň many-mazmunyny we taryhy ähmiýetini düşündirýärler. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow şu ýylyň martynda geçiriljek Mejlisiň deputatlarynyň saýlawlaryna taýýarlyk görmek meselelerine ünsi çekdi. Bellenilişi ýaly, öňümizdäki jemgyýetçilik-syýasy çäre ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilmelidir hem-de halkara kadalara laýyk gelmelidir. Mejlisiň türkmen jemgyýetiniň hukuk esaslaryny mundan beýläk-de kämilleşdirmek, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň hünärmenleriniň gatnaşmagynda milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň işini kadalaşdyrmaga gönükdirilen möhüm kanunçylyk namalaryny işläp taýýarlamak boýunça alyp barýan işleriniň wajypdygyna aýratyn üns çekildi. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary H.Geldimyradow gözegçilik edýän ulgamlarynda alnyp barylýan işler, şol sanda halkara standartlara laýyklykda milli standartlaşdyrmak ulgamyny ösdürmek hem-de ugurdaş düzümleriň işiniň netijeliligini ýokarlandyrmak boýunça amala aşyrylýan işler barada hasabat berdi. 

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, häzirki döwürde standartlaşdyrmak ulgamynyň okgunly ösýändigini belledi. Esasy pudaklary döwrebaplaşdyrmakda, öndürilýän önümleriň hilini ýokarlandyrmakda, sarp edijileriň bähbitlerini goramakda bu ulgama möhüm ähmiýet berilýär. Gullugyň hünärmenleri tarapyndan ulanylýan ölçegleriň we synaglaryň usullaryny kämilleşdirmek bu ugurdaky esasy wezipeleriň biridir diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady we wise-premýere bu ulgamda amala aşyrylýan işleriň talabalaýyk ýerine ýetirilmegini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy. 

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow “Türkmennebit” döwlet konserniniň Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli resminamanyň taslamasy hödürlenildi. 

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň geljegi uly pudaklarynyň biri bolan nebithimiýa senagatyny mundan beýläk-de döwrebaplaşdyrmagyň we diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegiň wajypdygyny nygtady hem-de bäsdeşlige ukyply, ýokary hilli önümleri öndürmegiň öňdebaryjy usullaryny işjeň ulanmagyň, şol önümleriň görnüşlerini giňeltmegiň möhümdigine ünsi çekdi. Döwlet Baştutanymyz resminama gol çekip, wise-premýere degişli tabşyryklary berdi. 

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary A.Ýazmyradow ýurdumyzda maldarçylygy ösdürmek hem-de mallaryň baş sanyny artdyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Şeýle-de döwlet Baştutanymyzyň oba hojalyk pudagyny mundan beýläk-de ösdürmek barada ozal beren tabşyryklaryny ýerine ýetirmegiň çäklerinde görlen çäreler, suwdan rejeli peýdalanmak boýunça amala aşyrylýan işler barada aýdyldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow maldarçylyk pudagynyň kuwwatyny artdyrmagyň, onuň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmagyň we mallaryň baş sanyny artdyrmagyň ýurdumyzyň oba hojalyk toplumyny düýpli özgertmek strategiýasynyň esasy ugurlarynyň biri bolup durýandygyny nygtady we wise-premýere bu babatda degişli tabşyryklary berdi. Suw serişdelerinden rejeli peýdalanmagyň we olary aýawly saklamagyň wajypdygyna aýratyn üns berildi. Döwlet Baştutanymyz sowuk howa akymynyň gelmegi bilen baglylykda, welaýatyň çäklerinden akyp geçýän derýalarda kadaly suw akymyny almak, kenarlary berkitmek, suw akabalaryny arassalamak boýunça geçirilýän işleriň möhümdigine ünsi çekip, bu babatda wise-premýere degişli tabşyryklary berdi. 

Wise-premýer sebitlerde ýazky ekişe görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi. Döwlet Baştutanymyzyň garamagyna “Türkmenistanda 2023-nji ýylda gowaçanyň ýokary hasylyny ýetişdirmek hakynda”, şeýle-de “Oba hojalyk tehnikalaryny, gurallaryny hem-de olar üçin ätiýaçlyk şaýlaryny satyn almak hakynda” Kararlaryň taslamalary hödürlenildi. Şol resminamalara laýyklykda, şu ýyl ýurdumyz boýunça jemi 580 müň gektar meýdanda gowaça ekilip, şondan 1 million 250 müň tonna hasyl öndürmek meýilleşdirilýär. Şunuň bilen birlikde, Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi tarapyndan oba hojalyk tehnikalaryny we gurallaryny hem-de olar üçin ätiýaçlyk şaýlaryny satyn almak göz öňünde tutulýar. 

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, öňümizdäki möwsüm üçin geçirilýän oba hojalyk işleriniň, hususan-da, gowaça ekiljek meýdanlarda sürüm we tekizlemek işleriniň, oba hojalyk tehnikalaryny we enjamlaryny öz wagtynda taýýarlamagyň ähmiýetini belledi. Döwlet Baştutanymyz degişli resminamalara gol çekip, wise-premýere bu babatda birnäçe görkezmeleri berdi. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek we senagatlaşdyrmak boýunça alnyp barylýan işlerde möhüm orun eýeleýän himiýa pudagyny ösdürmek babatda görülýän çäreler barada hasabat berdi. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe döwlet derejesinde berilýän goldawyň netijesinde ýurdumyzda innowasion tehnologiýalary ulanmak arkaly täze kärhanalar yzygiderli ulanmaga berilýär, täze iş orunlary döredilýär. Bellenilişi ýaly, “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna” laýyklykda, garyşyk mineral dökünleri öndürýän desgany gurmak meýilleşdirilýär. 

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň himiýa senagatyny hemmetaraplaýyn ösdürmek boýunça geçirilýän çäreleriň möhümdigini nygtady hem-de wise-premýere pudagyň hereket edýän kärhanalarynyň önümçilik kuwwatlyklarynyň artdyrylmagyny, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan we uly islegden peýdalanýan önümleri öndürmäge ýöriteleşdirilen täze kärhanalaryň gurluşygyny göz öňünde tutýan bu ugurdaky toplumlaýyn işlere gözegçiligi üpjün etmegi tabşyrdy. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Atdaýew Türkmenistanda we Özbegistanda bilelikdäki söwda öýlerini döretmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Iki ýurduň çäginde söwda öýleriniň işini düzgünleşdirmek hakynda hökümetara Ylalaşyga laýyklykda, özara bähbitli söwda-ykdysady gatnaşyklary mundan beýläk-de giňeltmek boýunça degişli işler geçirilýär. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Türkmenistan bilen Özbegistan Respublikasynyň arasyndaky netijeli gatnaşyklaryň iki ýurduň söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygynda aýdyň görkeziji bolup durýandygyny nygtady. Biziň ýurtlarymyz uly senagat kuwwatyna eýedirler. Biz entek möhüm ähmiýetli taslamalaryň ençemesini durmuşa geçirmelidiris. Şol taslamalaryň amala aşyrylmagy bolsa halklarymyzyň abadançylygyny ýokarlandyrmaga gönükdirilendir diýip, döwlet Baştutanymyz belledi we wise-premýere Aşgabatda hem-de Daşkentde söwda öýlerini açmak bilen baglanyşykly birnäçe tabşyryklary berdi. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa şu ýylyň fewral aýynda meýilleşdirilen esasy çäreleriň maksatnamasy barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, ýurdumyzda gazanylýan üstünliklere, şu ýylyň şygaryna, şeýle hem Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna we Diplomatik işgärleriň gününe bagyşlanan maslahatlary, söhbetdeşlikleri, döredijilik duşuşyklaryny, mediaforumlary, aýdym-sazly dabaralary we beýleki çäreleri geçirmek göz öňünde tutulýar. 

Türkmenistanyň diplomatik işgärleriniň güni mynasybetli dürli çäreler geçiriler. 10-njy fewralda Döwlet çeperçilik akademiýasynda ÝUNESKO-nyň Maddy däl medeni miras boýunça Konwensiýasynyň kabul edilmeginiň 20 ýyllygy mynasybetli okuw maslahaty geçiriler. Şol gün Mukamlar köşgünde Türkmenistanyň we ABŞ-nyň medeniýet we sungat ussatlarynyň gatnaşmaklaryndaky konserti guramak meýilleşdirilýär. 

Şeýle hem 12 — 14-nji fewralda Aşgabatda Eýran Yslam Respublikasynyň Medeniýet günlerini, 15 — 17-nji fewralda bolsa EYR-nyň ýöriteleşdirilen sergisini geçirmek meýilleşdirilýär. 

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, döwrüň talaplaryna laýyklykda medeniýet ulgamynyň we köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň işini kämilleşdirmegiň wajypdygyny nygtady. Ýurdumyzyň häzirki döwürde gazanýan üstünliklerini bütin dünýäde wagyz etmäge, halkara ynsanperwer hyzmatdaşlygy giňeltmäge gönükdirilen öňümizdäki çärelere we dabaralara taýýarlyk görmek meselesi barada durup geçip, döwlet Baştutanymyz wise-premýere olary ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek boýunça anyk tabşyryklary berdi. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary N.Amannepesow 2023-nji ýylyň «Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly» diýlip yglan edilmegi mynasybetli geçiriljek çäreleriň meýilnamasynyň taslamasy barada hasabat berdi. Ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň teklipleri esasynda taýýarlanylan meýilnama Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň gazanýan üstünlikleriniň hem-de ýurdumyzyň ähli ulgamlarynda amala aşyrylýan taryhy özgertmeleriň, jemgyýetiň abadançylygyny, ýaşlaryň bagtyýar durmuşyny üpjün etmäge gönükdirilen giň gerimli maksatnamalaryň we iri taslamalaryň ähmiýetini wagyz etmek maksady bilen işlenilip düzüldi. 

Türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedowyň kitaplarynda ýaş nesli watançylyk ruhunda terbiýelemek barada beýan edilen sargytlary durmuşa geçirmek boýunça wagyz-nesihat çärelerini geçirmek göz öňünde tutulýar. Türkmen halkynyň beýik şahsyýetleriniň ömri we alyp baran işleri bilen tanyşdyrmak çärelerine aýratyn orun berilýär. Ýaş alymlaryň arasynda türkmen halkynyň we Gündogaryň akyldar şahyry Magtymguly Pyraga bagyşlanan ylmy maslahaty geçirmek göz öňünde tutulýar. Mundan başga-da, ýazyjy-şahyrlaryň, medeniýet we sungat işgärleriniň gatnaşmagynda dürli duşuşyklary, telegepleşikleri, döredijilik bäsleşiklerini, festiwallary, olimpiadalary, köpçülikleýin sport çärelerini, halkara innowasion forumlary, gezelençleri guramak teklip edilýär. Aýry-aýry çäreler milli däpleri, şol sanda maşgala mukaddesligini aýawly saklamaga hem-de wagyz etmäge bagyşlanar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýaşlary halkymyzyň ruhy-ahlak däpleri esasynda terbiýelemegiň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugry bolandygyny we şeýle bolmagynda-da galýandygyny aýratyn nygtady. Döwlet Baştutanymyz türkmenistanlylaryň ýaş neslini ýurdumyzyň jemgyýetçilik we syýasy durmuşyna giňden çekmegiň wajypdygyny belläp, wise-premýere bu ugurdaky işleri işjeň dowam etdirmegi tabşyrdy. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda ýaşlaryň arasynda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, ýurdumyzda ýaşlary hemmetaraplaýyn goldamak, olaryň mümkinçiliklerini ösdürmek, bu ulgamda kanunçylyk binýadyny kämilleşdirmek boýunça yzygiderli çäreler görülýär. 2021 — 2025-nji ýyllar üçin niýetlenen Döwlet maksatnamasy tassyklanyldy. 

Ýaşlar bilen bagly wezipeler Birleşen Milletler Guramasynyň gün tertibiniň esasy ugurlarynyň hatarynda kesgitlenildi. 1985-nji ýyldan bäri ÝUNESKO-nyň howandarlygynda ýaşlaryň meseleleri boýunça Bütindünýä kongresi hereket edýär. BMG-niň beýleki ýöriteleşdirilen düzümleri hem bu meseleler bilen meşgullanýar. Bu ugurda hyzmatdaşlygy giňeltmek üçin türkmen ýaşlarynyň halkara hyzmatdaşlyk Strategiýasyny taýýarlamak baradaky meselä seretmek teklip edilýär. Onuň esasy maksady ýaşlarymyzyň medeni, ykdysady, ylym-bilim, sport ulgamlarynda we beýleki ugurlarda halkara gatnaşyklara has işjeň gatnaşmagyny üpjün etmekden ybaratdyr. Hususan-da, Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynyň binýadynda Halkara ýaş diplomatlar merkezini döretmek, ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde daşary ýurtlaryň ýokary okuw mekdepleriniň şahamçalaryny açmak baradaky meseläni öwrenmek teklip edilýär. Şeýle hem öňdebaryjy tejribäni alyşmak maksady bilen, abraýly halkara guramalar, şol sanda BMG, ÝHHG, Ýewropa Bileleşigi, GDA bilen bu ulgamda hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek teklip edilýär. 

Ýaşlar ylmy ulgamynda daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen özara gatnaşyklary çuňlaşdyrmak bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň degişli tabşyryklaryny ýerine ýetirmek maksady bilen, ýokarda agzalan Strategiýada Türkmenistanda ýokary tehnologiýalaryň Milli merkezini, şeýle-de degişli ulgamy döretmek boýunça toplumlaýyn çäreleri göz öňünde tutmak teklip edilýär. Mundan başga-da, bu Strategiýanyň taslamasyna medeniýet ulgamynda netijeli gatnaşyklary işjeňleşdirmek boýunça anyk çäreleri girizmek maksat edinilýär. Hususan-da, “Ýaş zehinler” atly maksatnamany taýýarlamak we ony beýleki ýurtlaryň ýaşlar syýasatyny durmuşa geçirmäge jogapkär döwlet hem-de jemgyýetçilik edaralary bilen hyzmatdaşlykda amala aşyrmak maksadalaýyk hasaplanýar. Sport barada aýdylanda, Türkmenistanda yzygiderli esasda Halkara ýaşlar oýunlaryny guramak teklip edilýär. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýaşlar syýasatynyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri hökmünde kesgitlenendigini belledi. Ýurdumyzyň daşary syýasy işinde-de bu meselä uly ähmiýet berilýär. Döwlet Baştutanymyz milli ýaşlar konsepsiýanyň doly goldanylmalydygyny aýdyp, bu ulgamdaky syýasatyň esasy maksadynyň ylymly-bilimli, sagdyn bedenli, watansöýüji ýaşlary ösdürip ýetişdirmekden ybaratdygyny belledi. Häzirki döwürde ýurdumyzyň bilim ulgamynyň maddy-enjamlaýyn binýady berkidildi, ylym-bilim ulgamyna täzeçil tehnologiýalar, öňdebaryjy tejribeler işjeň ornaşdyrylýar. 

Hormatly Prezidentimiz sport baradaky meselä degip geçip, “Aziada — 2017-ä” taýýarlyk görmegiň çäklerinde türgenlerimiziň dünýäniň esasy sport merkezlerinde tejribeli we meşhur tälimçileriň ýolbaşçylygynda tälim alandyklaryny belledi. Şonuň netijesinde olar bu oýunlarda ajaýyp üstünlikleri gazandylar. Şeýle tejribe bilim ulgamynda-da ulanylmalydyr. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz bu ulgamda halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmegiň hem-de tejribe alyşmagyň, ýurdumyzda okuw sapaklaryny geçmek üçin meşhur alymlary çagyrmagyň maksadalaýyk boljakdygyny belledi. 

Mundan başga-da, ýokary sanly tehnologiýalar ulgamynda hyzmatdaşlygy ýola goýmak meseleleriniň üstünde içgin işlemek zerurdyr diýip, hormatly Prezidentimiz degişli ýolbaşçylara bu babatda anyk çäreleri görmegi tabşyrdy. Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, bularyň ählisi ýaşlarymyzyň aň-paýhas kuwwatyny artdyrmaga, olary dünýä ylmy we täzeçil tehnologiýalar bilen tanyşdyrmaga ýardam eder. 

Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew “Türkmendeňizderýaýollary” agentligi tarapyndan alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryna laýyklykda, häzirki wagtda bu ulgamda toplumlaýyn işleriň depginini ýokarlandyrmak, şol sanda dünýäniň oňyn tejribesini öwrenmek we ulanmak, halkara ýük daşamalary ösdürmek boýunça mümkinçiliklerden peýdalanmak babatda işler alnyp barylýar. 

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, agentligiň ýolbaşçysyna halkara standartlara laýyklykda, deňiz we derýa ulagy pudagynyň dolandyrylmagyny mundan beýläk-de kämilleşdirmegiň, bu ulgama dünýäniň öňdebaryjy tejribesini ornaşdyrmagyň, halkara ýük daşamagy amala aşyrýan daşary ýurt kompaniýalary bilen hyzmatdaşlygy pugtalandyrmagyň möhümdigine ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz “Balkan” gämigurluşyk we abatlaýyş zawody” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň ýurdumyzyň gämigurluşyk ulgamyny ösdürmek üçin esas bolup durýandygyny nygtap, agentligiň ýolbaşçysyna milli deňiz flotunyň giňeldilmegini, dürli görnüşli gämileriň gurluşygynyň özleşdirilmegini üpjün etmek boýunça zerur çäreleri görmegi tabşyrdy. 

Soňra Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýewe söz berildi. Ol sebitdäki işleriň ýagdaýy, şol sanda oba hojalyk pudagynda alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Şunuň bilen baglylykda, güýzlük bugdaýa ideg etmek, ekin meýdanlaryny, oba hojalyk tehnikalaryny we beýleki enjamlary, gowaça tohumlaryny ýazky ekişe taýýarlamak babatda görülýän çäreler barada aýdyldy. Hasabatyň dowamynda sebitiň suw serişdelerini rejeli ulanmak maksady bilen görülýän çäreler barada-da aýdyldy. 

Şeýle hem ýurdumyzda kabul edilen, ägirt uly ykdysady kuwwatdan netijeli peýdalanmaga, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da gowulandyrmaga gönükdirilen giň gerimli özgertmeler maksatnamalaryny sebitde durmuşa geçirmek boýunça alnyp barylýan işler barada habar berildi. 

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, welaýatyň obasenagat toplumyndaky işleriň barşyny we depginini, olaryň agrotehniki kadalara laýyk gelmegini hemişe üns merkezinde saklamagyň wajypdygyny nygtady. Döwlet Baştutanymyz Berdimuhamedow ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda hem-de Oba milli maksatnamasynda bellenen wezipeleri üstünlikli çözmegiň, howa şertleri bilen baglylykda, welaýatyň çäklerinden akyp geçýän derýalarda kadaly suw akymyny almak, kenarlary berkitmek, suw akabalaryny arassalamak boýunça zerur çäreleri görmegiň möhümdigini aýtdy. 

Hormatly Prezidentimiz sebitde amala aşyrylýan işleriň ählisiniň ýokary hil derejesinde ýerine ýetirilmelidigini we döwrüň talaplaryna laýyk gelmelidigini nygtap, bu babatda häkime birnäçe anyk tabşyryklary berdi.  

 Mejlisde beýleki meselelere-de garaldy we pudaklaryň ösdürilmegine gönükdirilen birnäçe resminamalar kabul edildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň göçme mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmegine gönükdirilen işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi. 

 Mejlis tamamlanandan soňra, döwlet Baştutanymyz Mary şäheriniň Halkara howa menziline bardy we bu ýerden Aşgabada ugrady.

Diýarymyzyň uglewodorod çig malyna baý ýataklaryndan alynýan «gara altynyňdyr» «mawy ýangyjyň» möçberini durnukly artdyrmak bu binýatlyk pudagyň baş wezipesi bolup durýar. Ol Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Maksatnamasynda hem esasy şert bolup durýar. Onda tebigy ýataklaryň ýerasty gurluşyny ylmy esasda anyklamak, uglewodorod çig mallarynyň gorlarynyň jemlenen ojaklaryny ýüze çykarmak, olary ylmyň gazananlaryna hem-de öňdebaryjy tejribelere daýanyp, senagat taýdan özleşdirmek we durmuşa geçirmek öňe sürülýär. 

Uglewodorod çig mallaryna baý ýataklaryň onlarçasynda döwrebap iş alyp barýan önümçilik düzümleriniň işiniň netijeliligini gazanmakda “Türkmennebit” döwlet konserniniň “Nebitgazburawlaýyş” trestiniň Balkanabatdaky abatlaýyş-mehaniki zawodynda hem tutanýerli zähmet çekilýär. Bu ýerde iň bir jogapkärli hünärleriň otuza golaýyna başarjaň erk edýän işçidir hünärmenler konserniň önümçilik düzümlerinden gelýän sargytlary öz wagtynda we ýokary hilli ýerine ýetirýärler. Kärhananyň tokarlarynyň, frezerleriniň, dürli usulda kebşirleýjileriniň, ýonujylarynyň, iş gurallardyr ätiýaçlyk şaýlaryny ýasaýjylarynyň, metallary hem-de erginleri guýujylarynyň, demirçi ussalarynyň, ýylmaýjylarynyň... ýerine ýetirýän işleriniň her biri ýokary hil talaplaryna doly laýyk gelýär. Kärhananyň bölümlerindäki abatlaýyş enjamlarynyň 150-ä golaýynyň hemişe gurat saklanmagy oňat netijeleriň gazanylmagyna ýardam berýär. Zawodyň ussat hünärmenleri geologiýa-gözleg işlerinde hem-de uglewodorod çig mallaryny çykarmakda peýdalanylýan buraw desgalaryny, gurallardyr enjamlary, dürli kuwwatlyklardaky nasoslary (sorujylary) abatlap, olara “ikinji ömür” berip, ulanyş möhletini artdyrýarlar. 

Konserniň kärhanalaryna häzirki zaman dünýäsiniň kämil tehnikalarydyr tilsimatlary ornaşdyrylýar. Şonuň üçin hem zawodyň abatlaýjylary, inžener-tehniki işgärleri öz hünär ussatlyklaryny yzygiderli ýokarlandyrýarlar. Maddy-tehniki binýadynyň günsaýyn berkemegi, önümçiligiň döwrebap derejä göterilmegi nebitçileriň, gazçylaryň, geologlaryň, burawlaýjylaryň işiniň netijeliligini üpjün etmäge oňyn täsirini ýetirýär. Bu ýerdäki bug-gazan sehindäki enjamlaryň sany 50-den geçýär. Nebitgaz senagaty we buraw enjamlaryny düýpli abatlaýyş sehinde 30-dan, mehaniki sehde 50-den gowrak, metal guýujy bölümde 20-ä golaý, rezin-mehaniki önümler bölüminde hem şonça dürli maksatly enjamlaryň jemlenmegi zawodyň hyzmat ediş çygrynyň juda giňdigini görkezýär. Zawodda halypa-şägirt gatnaşyklary hemişe üns merkezinde saklanylýar. Merkezleşdirilen nasos meýdançasynyň uly ussasy Muhammet Baýramalyýew, rezin-tehniki meýdançasynyň uly ussasy Dawut Täçmämmedow, mehaniki sehiň tokary Röwşen Saryýew, frezerçisi Amangylyç Hallygylyjow, elektrogaz bilen kebşirleýjisi Toýgeldi Aýtjanow, demir guýujy meýdançanyň ussasy Bagtygül Mämmedowa ýaly halypalar özlerine berkidilen şägirtleri ussat hünärmenler edip ýetişdirmäge çalyşýarlar. 

Geçen ýyl kärhanada amala aşyrylan abatlaýyş-mehaniki işleriň pul hasabyndaky umumy möçberi 6 million 694 müň manada barabar boldy. Bu görkezijiniň 2021-nji ýyl bilen deňeşdirilende, 1,7 million manada golaý artykdygyny aýratyn nygtamak gerek. Aslynda, kärhanada konserniň önümçilik düzümlerinden gelýän sargytlary öz wagtynda ýerine ýetirmek asylly däbe öwrüldi. 

Pudakda bar bolan goşmaça mümkinçilikleri ýüze çykarmak, önümçilik çykdajylaryny azaltmak, ulgamda heniz peýdalanylmaýan içki mümkinçiliklere aýratyn üns bermek boýunça döwlet tabşyryklary üstünlikli amala aşyrylýar. Zawodda ýurdumyza daşary döwletlerden getirilýän harytlaryň, esasan hem dürli enjamlaryň ätiýaçlyk şaýlarynyň ýerini tutýan önümleri ýasamak, olaryň hatardan çykanlaryny gaýtadan dikeltmek işleri göwnejaý alnyp barylýar. Geçen ýyl kärhanada buraw desgalarynda oturdylýan turbalary aýlaýjy enjam hatardan çykansoň, ony gaýtadan dikeldip, ulanyşa taýýarlamak hem üstünlikli ýerine ýetirildi. Munuň özi köp möçberde maliýe serişdelerini tygşytlamaga mümkinçilik berýär. Abatlaýjylar şu günler Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylyny hem uly zähmet üstünliklerine beslemek üçin iş depginini has-da ýokarlandyrýarlar. 

Hojaberdi BAÝRAMOW.

Aşgabat, 25-nji ýanwar (TDH). Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, türkmen halkynyň Milli Lideri, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow Aşgabat şäheriniň töwerekleri boýunça iş saparyny amala aşyrmagyň barşynda Garagum derýasynyň hem-de beýleki akabalaryň suwuny rejeli peýdalanmak, derýanyň kadaly akymyny üpjün etmek, onuň kenarlaryny berkitmek meselelerine aýratyn üns berdi. 

Gahryman Arkadagymyz iş saparynyň dowamynda Garagum derýasynyň 798-nji kilometrinde ýerleşýän köpriniň üstünde saklandy. Bu ýerde Milli Liderimizi Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow, Ahal welaýatynyň merkeziniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy D.Orazow, Arkadag şäheriniň häkimi Ş.Durdylyýew, Aşgabat şäheriniň häkimi R.Gandymow, şeýle-de “Altkom” we “Interbudmontaž” kompaniýalarynyň ýolbaşçylary A.Tislenko hem-de W.Petruk mübäreklediler. 

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy häzirki döwürde ýurdumyzda suw serişdelerini rejeli peýdalanmak, ýerleriň hasyllylygyny ýokarlandyrmak, topragy gurplandyrmak maksady bilen, suwaryşyň täze usullaryny giňden ornaşdyrmak meselelerine uly ähmiýet berilýändigini aýtdy. Şunda öňdebaryjy tehnologiýalary ornaşdyrmak, ýurdumyzda ekologik abadançylygy pugtalandyrmak möhüm wezipeleriň hatarynda kesgitlenildi. Şeýle hem Gahryman Arkadagymyz ýurdumyzyň suw howdanlaryny we akabalaryny göwnejaý ýagdaýda saklamak, olary arassalamak meselelerine uly üns berilýändigini belläp, bu meseleleri çözmekde daşary ýurtly hyzmatdaşlarymyzyň ösen tejribelerini ulanmagyň maksadalaýyk boljakdygyny nygtady. 

Garabogazköl aýlagynyň üstünden geçýän köpriniň gurluşygy ynanylan “Altkom” kompaniýasynyň ýolbaşçysy häzirki wagtda desgada alnyp barylýan işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi. “Interbudmontažyň” ýolbaşçysy bolsa ýurdumyzda gurlan lagym ulgamlarynyň işleýşi barada maglumat berdi. Olar dünýäde ygtybarly hyzmatdaş hökmünde ykrar edilen we daşary ýurtly kompaniýalaryň netijeli işlemekleri üçin amatly şertler döredilen Türkmenistanda amala aşyrylýan taslamalara gatnaşmagyň özleri üçin uly hormatdygyny belläp, bu ugurda toplan tejribelerini öz işlerinde netijeli ulanmaga taýýardyklaryny nygtadylar. 

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy ýurdumyzyň ähli derýalarynda, suw akabalarynda, şol sanda Garagum derýasynda suwuň kadaly akymyny üpjün etmegiň, aýratyn-da, bu işlere gyş paslynda örän jogapkärçilikli çemeleşmegiň wajypdygyna ünsi çekdi. Derýalaryň ýakasynda bag nahallarynyň oturdylmagy, olaryň kenarynyň berkidilmegi bilen bir hatarda, ýurdumyzda ekologik ýagdaýyň has-da gowulanmagyny hem üpjün eder. Hormatly Arkadagymyz ylmyň soňky gazananlaryny ulanmak arkaly suw serişdelerini rejeli peýdalanmak meselelerine jogapkärçilikli çemeleşmegiň zerurdygyny nygtap, degişli ýolbaşçylara birnäçe maslahatlaryny berdi. 

Gahryman Arkadagymyz häzirki wagtda dowam edýän aýazly howanyň netijesinde Garagum derýasynyň we beýleki akabalaryň käbir ýerlerinde buz gatlaklarynyň emele gelendigini belläp, derýalaryň kenarlaryny berkitmäge, kadaly suw akymlarynyň üpjün edilmegine jogapkärçilikli çemeleşmegiň möhümdigini aýtdy hem-de hemmelere öňde durýan wezipeleri ýerine ýetirmekde üstünlikleri arzuw etdi.

Aşgabat, 25-nji ýanwar (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiziň tabşyrygyna laýyklykda, “Çoganly” ýaşaýyş toplumyndaky Içeri işler ministrliginiň Mälikguly Berdimuhamedow adyndaky kottejler toplumynyň nobatdaky tapgyrynyň açylyş dabarasy geçirildi. Munuň özi häzirki zaman ülňülerine laýyk gelýän täze şäher düzümini döretmek işiniň dowam etdirilýändiginiň nobatdaky beýanyna öwrüldi. 

Halkymyzy ýokary hil derejesine laýyk gelýän amatly ýaşaýyş jaýlary bilen üpjün etmek hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň alyp barýan döwlet syýasatynyň esasy ugurlarynyň birine öwrüldi. Мüňlerçe maşgalalar ýokary amatlyklary bolan täze ýaşaýyş jaýlaryna we kottejler toplumyna göçüp geldiler. Köp sanly jaý toýlarynyň toýlanylmagy ýokary döredijilik we ynsanperwerlik ýörelgelerini özünde jemleýän häzirki zamanyň aýdyň nyşanlarynyň biri bolup durýar. 

Durmuş maksatly desgalaryň gurluşygyny ýokary depginde dowam etdirýän Türkmenistan halkymyzyň ýaşaýyş şertleriniň ýokarlandyrylmagyna gönükdirilen milli strategiýany üstünlikli amala aşyrýar. Ähli ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary döwrüň bu möhüm wezipeleriniň çözülmegine işjeň gatnaşyp, ýörite sargytlar esasynda ýokary amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlaryny bina edýärler. Içeri işler ministrliginiň işgärleri we olaryň maşgalalary üçin niýetlenen kottejler toplumynyň nobatdaky tapgyryny ulanmaga bermek mynasybetli guralan dabaralar munuň aýdyň beýanydyr. Ýaşaýyş jaýlarynyň yzygiderli gurulmagy döwletimiziň harby we hukuk goraýjy edaralaryň işgärleriniň gulluk we ýaşaýyş şertlerini gowulandyrmak hakynda edýän aladasynyň nobatdaky subutnamasydyr. 

...Desgalar toplumynyň çäginde baýramçylyga mahsus ýagdaý emele geldi. Toplumyň merkezi girelgesine barýan ýoluň ugrunda ajaýyp ahalteke bedewlerine atlanan ýigitler hatara düzüldiler. Ondan uzak bolmadyk ýerde kerwen hatarlary görünýär. Munuň özi dabara gatnaşyjylara Beýik Ýüpek ýoly döwrüniň ýagdaýy hem-de taryhyň aýratynlyklary barada maglumat almaga mümkinçilik berýär. Häzirki döwürde bu ýoluň ählumumy ösüşiň bähbidine täzeden dikeldilýändigini bellemeli. Şeýle hem bu künjekde gadymy galalaryň, kerwensaraýlaryň, joşgunly Gündogar bazarlarynyň keşbi janlandyryldy. Täjirler öz harytlaryny hödürläp, alyjylaryň ünsüni özüne çekmek maksady bilen, dürli tymsallary getirýärler. Şol bir wagtyň özünde hoş owazly sazlaryň sesi eşidilýär, şatlykly gülküler asmana göterilýär. 

Bu ýerde guralan dabara ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralarynyň ýolbaşçylarydyr wekilleri, hormatly ýaşulular, jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdylar. Mähriban Watanymyzy, häzirki döwürde amala aşyrylýan beýik işleri wasp edýän aýdym-sazlaryň sesi belentden ýaňlanýar. Medeniýet we sungat işgärleri, döredijilik toparlary gyzykly aýdym-sazly çykyşlary arkaly hemmeleri bu ýerde guralan dabara bilen gutladylar. 

Hatara düzülen ak öýleriň ýanynda gazanlar atarylyp, olarda türkmen aşhanasynyň milli tagamlary taýýarlanylýar. Halk heňleriniň bu görnüşler bilen utgaşmagy dabara özboluşly baýramçylyk öwüşginini çaýýar. Her bir öýüň ýanynda gurnalan sekilerde zenanlar milli tagamlary we süýji nygmatlary taýýarlaýarlar. Zehinli gelin-gyzlar el hünärini görkezip, milli tahýalary tikmek, keşde çekmek, haly dokamak, keçe güllemek ýaly işler bilen meşgul bolýarlar. Bu görnüşler türkmen halkynyň gadymy ýörelgeleriniň döwrebap derejede dowam etdirilýändigini görkezýär. 

Gelin toýunyň dabaralary bu ýerde guralan baýramçylygyň joşgunyny has-da artdyrdy. Şeýle toý-dabaralar milli dessurlar we asylly ýörelgeler bilen utgaşdyrylýar. Munuň özi milletiň ruhy-medeni köklerine, gadymy maşgala gymmatlyklaryna ygrarly bolan halkymyzyň durmuş ulgamynyň esasy bölegi bolup durýar. Dilden-dile geçip, häzirki döwre ýeten halk aýdymlarynyň owazy we estrada çykyşlary sahnalaşdyrylan däp-dessurlar bilen utgaşyp, ýatda galyjy pursatlary döredýär. Ähli ýerlerde mähriban Watanymyzyň ösüşi, abadançylygy, halkymyzyň bagtyýarlygy baradaky arzuwlar eşidilýär we türkmen halkynyň Milli Lideri, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowa, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa berk jan saglyk, uzak ömür dileg edilýär. 

Şeýle hem bu ýerde çagalar milli oýunlary ýerine ýetirýärler. Olaryň gyzykly aşyk oýunlary, “tanap çekdi” bäsleşikleri täsirli pursatlara baý boldy. Milli göreş türkmen toýlarynyň esasy böleginiň biri bolup durýar. Bu ýerde guralan bäsleşikde ýeňiji bolan pälwana baýrak gowşurylýar. “Ýaglyga towusmak” oýnuna gatnaşýan ýaşlar öz çeýeligini görkezdiler. Bir söz bilen aýdylanda, bu ýerde ýaýbaňlandyrylan ähli çykyşlar halkymyzyň milli dessurlary bilen utgaşyp, şatlykly pursatlara baý boldy. Ýeri gelende, bu ýerde guralan aýdym-sazly çykyşlara, sport bäsleşiklerine hukuk goraýjy edaralaryň wekilleriniň hem gatnaşandyklaryny bellemek gerek. 

Toplumyň çäginde ýörite taýýarlanan sahnada ýurdumyzyň Içeri işler ministrliginiň, Goranmak ministrliginiň aýdym-saz toparlarynyň, teatr artistleriniň we döwlet tans toparlarynyň bilelikdäki çykyşlary ýaýbaňlandyryldy. 

Soňra dabara gatnaşyjylar ýaşaýyş jaý toplumynyň dolandyryş binasynda hormatly Belent Serkerdebaşymyzyň mähriban atasy, içeri işler edaralarynyň hormatly weterany, durmuş we zähmet ýoly ýaş nesilleri watansöýüjilik, ata Watanymyza, halkymyza birkemsiz gulluk etmek ruhunda terbiýelemekde nusgalyk görelde bolan Mälikguly Berdimuhamedowyň heýkeline tagzym etdiler. Olar binanyň içine girdiler. Onda Mälikguly Berdimuhamedowyň muzeýi ýerleşýär. Dabara gatnaşyjylar muzeýiň gymmatlyklary, arhiw materiallary, dürli resminamalaryň we şahsyýetnamalaryň, şol sanda döwlet sylaglarynyň, harby derejeleriň nusgalary, fotosuratlar bilen tanyşdylar. 

Häzirki döwürde ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleri asyrlar aşyp gelýän şöhratly harby ýörelgeleri mynasyp dowam etdirmek bilen, ýokary goranyş ukybyna eýe bolan kuwwatly goşuna öwrüldi. 

Bu ýerde harby we hukuk goraýjy edaralaryň ýurdumyzyň dürli künjeklerinde ýerleşýän kömekçi hojalyklarynda ösdürilip ýetişdirilýän gök we miwe önümleriniň sergisi ýaýbaňlandyryldy. Mälim bolşy ýaly, bar bolan serişdeleri we mümkinçilikleri doly özleşdirmegiň hasabyna azyk bolçulygyny üpjün etmek Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýar. Dürli düzümlerde, pudaklarda ýokary netijeli kömekçi hojalyklaryň döredilmegi hut şu meseleleriň üstünlikli çözülmegini şertlendirýär. Kömekçi hojalyklaryň kuwwatlyklary harby we hukuk goraýjy edaralaryň şahsy düzümlerini degişli önümler bilen doly üpjün etmäge, artykmajyny bolsa ýurdumyzyň bazarlaryna ugratmaga mümkinçilik berýär. 

Soňra dabaralar kottej jaýlary toplumynyň merkezi girelgesiniň ýanynda dowam etdi. Bu ýerde şanly waka gatnaşyjylaryň el çarpyşmalary astynda hormatly ýaşulular toplumyň toý bagyny kesdiler. Şeýlelikde, Içeri işler ministrliginiň Mälikguly Berdimuhamedow adyndaky kottejler toplumynyň nobatdaky tapgyry açyldy. Munuň özi döwlet Baştutanymyzyň döredijilikli syýasatynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň nobatdaky beýanyna öwrüldi. 

Jaýlaryň gurluşygyny IIM-niň buýurmasy esasynda ministrlige degişli gurluşyk düzümleri ýerine ýetirdiler. Döwlet tarapyndan yzygiderli goldaw berilmegi netijesinde, sebitleri toplumlaýyn senagatlaşdyrmak, deňeçer ösdürmek, döwrebap ulag düzümini kemala getirmek, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň möçberini we eksport ugurlaryny artdyrmak, ýaşaýyş jaýlaryny gurmak boýunça giň möçberli durmuş-ykdysady maksatnamalar üstünlikli durmuşa geçirilýär. Dürli maksatly iri desgalary taslamalaşdyrmakda we gurmakda dünýäniň gurluşyk ugrunyň ösen tejribelerini netijeli özleşdirýän döwlet we hususy kärhanalary daşary ýurt kompaniýalary bilen mynasyp bäsleşip, gurluşyk pudagynda işjeňlik görkezýärler. 

Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, döwletimiz harby we hukuk goraýjy edaralaryň işgärleriniň maddy üpjünçiligini, ýaşaýyş-durmuş derejesini gowulandyrmak, şahsy düzümiň we olaryň maşgala agzalarynyň mynasyp gulluk, ýaşaýyş şertlerini üpjün etmek hakynda yzygiderli alada edýär. Şunuň bilen baglylykda, bu düzümlerde amala aşyrylýan özgertmeleriň netijeli häsiýete eýe bolmagyna gönükdirilen işler ýerine ýetirilýär. Soňky ýyllarda IIM-niň serkerdeleriniň, harby gullukçylarynyň we işgärleriniň maşgalalary täze ýaşaýyş jaýlaryna göçüp bardylar. 

Dabara gatnaşyjylar täze kottejler toplumynyň açylyş dabarasynyň geçirilmeginiň Gahryman Arkadagymyzyň başyny başlan asylly işleriniň Arkadagly Serdarymyz tarapyndan üstünlikli dowam etdirilýändiginiň beýanydygyny nygtap, hemmeleri şanly waka bilen gutladylar. 

Häzirki döwürde ýurdumyzda halkymyzyň bagtyýar we abadan durmuşynyň üpjün edilmegi ugrunda zerur şertler döredilýär. Türkmenistanlylaryň amatly ýaşaýşy, öndürijilikli zähmeti we medeniýetli dynç alşy üçin ýokary derejeli mümkinçilikler üpjün edilýär, durmuş maksatly binalaryň gurluşygyna möhüm üns berilýär. Bu bolsa Watanymyzyň ykdysady taýdan kuwwatlanýandygynyň, halkymyzyň durmuş derejesiniň ýokarlanýandygynyň beýanydyr. 

Dabara gatnaşyjylar ýurdumyzyň gülläp ösmegi, abadan we bagtyýar ýaşaýşyň üpjün edilmegi, döredijilikli zähmet çekmek, amatly dynç almak ugrunda döredilýän mümkinçilikler üçin hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa tüýs ýürekden hoşallyk bildirdiler. Bellenilişi ýaly, döwlet Baştutanymyzyň başlangyjy boýunça amala aşyrylýan özgertmeleriň toplumlaýyn maksatnamasyna laýyklykda, paýtagtymyzda we ýurdumyzyň sebitlerinde şäherleri, obalary özgertmek boýunça giň möçberli işler alnyp barylýar. Häzirki zaman senagat, durmuş we medeni maksatly desgalar yzygiderli gurulýar. 

Bu ýerde guralan dabaranyň dowamynda has tapawutlanan gurluşykçylara hormatly Prezidentimiziň adyndan sowgatlar gowşuryldy. Munuň özi ýurdumyzyň durmuşynda möhüm ähmiýeti bolan işlere mynasyp goşant goşýan adamlaryň döwlet derejesinde sarpalanýandygynyň nobatdaky subutnamasydyr. 

Soňra el çarpyşmalaryň astynda täze jaýlara göçüp gelmek bagty miýesser edenlere amatly öýleriň açarlaryny gowşurmak dabarasy boldy. Olar ýurdumyzyň raýatlarynyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň gowulanmagyna yzygiderli üns berýändikleri üçin hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa we türkmen halkynyň Milli Lideri, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowa çuňňur hoşallyklaryny beýan etdiler we berk jan saglyk, egsilmez güýç-kuwwat, halkymyzyň, Watanymyzyň abadançylygynyň bähbidine alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdiler. IIM-niň düzümleýin bölümleriniň işgärleri öz mukaddes borçlaryny birkemsiz ýerine ýetirip, halkymyza, Watanymyza mundan beýläk-de wepaly gulluk etjekdiklerine ynandyrdylar. 

Çykyş edenler bagtyýar maşgalalary täze jaýlara göçüp gelmekleri bilen gutlap, şanly wakanyň Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe “Döwlet adam üçindir!”, “Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!” diýen şygarlary baş ýörelge edinýän we durmuş ulgamyny nazarlaýan döwlet syýasatynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň beýanydygyny nygtadylar. 

Dabara gatnaşyjylar täze jaýlaryň birine baryp gördüler we onuň abadanlaşdyrylyşy, öýlerde döredilen şertler bilen tanyşdylar, şeýle-de öý eýelerini gutladylar. Täze jaýa göçüp gelen maşgala agzalary halkymyzyň häzirki zamanyň ösen talaplaryna laýyk gelýän derejede enjamlaşdyrylan we amatly şertler döredilen döwrebap jaýlar bilen üpjün edilmegi ugrunda edýän aladasy üçin Arkadagly Serdarymyza hem-de türkmen halkynyň Milli Liderine tüýs ýürekden hoşallyk bildirdiler. 

Täze jaýlaryň amatlylyk derejesi, otaglaryň ýerleşdirilişi ýokary ekologik ölçeglere laýyk gelýär we onuň gurluşygyna bildirilýän talaplar doly berjaý edilýär. Ýaşaýyş jaýlary özbaşdak ýyladyş we sowadyş ulgamy bilen üpjün edildi. Otaglary häzirki zaman durmuş üpjünçilik ulgamlary we zerur serişdeler bilen enjamlaşdyryldy, IP telewideniýe, internet we telefon ulgamyna birikdirildi. Öýleriň otaglarynyň ýerleşdirilişi öňdebaryjy talaplara laýyk gelýär we olaryň giň eýwany, uly myhman otagy, özbaşdak durmuş üpjünçiligi bolan ýatylýan otaglar degişli derejede enjamlaşdyryldy. Aşhanalarda durmuş tehnikasy, ykjam mebeller oturdyldy. Jaýlaryň hojalyk desgalary hem bar. 

Kottej jaýlary toplumynda türkmen halkynyň milli däp-dessurlary esasynda baýramçylyk çärelerini geçirmek, myhman kabul etmek, toý tutmak, baýramçylyklary bellemek üçin zerur şertler bar. Şunuň ýaly jaýlar gurlanda, halkymyzyň ýaşaýyş we durmuş ulgamyna degişli dessurlaryň aýratynlyklary, ýaşaýjylaryň sargytlary göz öňünde tutulýar. Olaryň gurluşygynda ýerli çig mallar esasynda taýýarlanan durnukly gurluşyk serişdeleri ulanyldy. 

Şeýle hem jaýyň mellek ýeri bolup, onda ekerançylyk we bagbançylyk bilen meşgullanmak üçin mümkinçilikler bar. Bu ýerde çagalaryň wagtlaryny şadyýan geçirmeklerine niýetlenen ýerleriň göz öňünde tutulandygyny hem bellemeli. 

Öýleriň ýanaşyk ýerleri göwnejaý abadanlaşdyryldy, gök zolaklar döredildi. Ýollaryň gyralarynda, öýleriň ýanynda bag nahallary oturdyldy. Munuň özi ekologik abadançylygyň, adamlaryň boş wagtlaryny netijeli geçirmekleri üçin şertleriň döredilmeginde aýratyn ähmiýetlidir. 

Täze jaýlara göçüp gelen maşgalalara hormatly Prezidentimiziň adyndan sowgatlar gowşuryldy. Dabara gatnaşyjylar olara uzak we bagtyýar durmuş arzuw etdiler. 

Dünýäniň iň owadan we amatly şertlerini özünde jemleýän şäherleriniň birine öwrülen ak mermerli Aşgabat ýyl-ýyldan öz çäklerini giňeldýär we onda täze ýaşaýyş jaý toplumlary, durmuş maksatly beýleki desgalar yzygiderli gurulýar. Şeýlelikde, Watanymyzyň nurana geljegi üçin ygtybarly binýat döredilýär. Ýurdumyzyň her bir güni netijeli işleriň täze üstünliklerine beslenýär. Gurluşyk meýdançalarynyň gerimi Diýarymyzyň sazlaşykly ösüş ýoluna düşendigini görkezýär. 

Içeri işler ministrliginiň Mälikguly Berdimuhamedow adyndaky kottejler toplumynyň nobatdaky tapgyrynyň açylyş dabarasy ýurdumyzyň ägirt uly üstünlikleri gazanýandygyny, döwletimiziň, jemgyýetimiziň durmuşynyň dürli ugurlarynda ýetilen sepgitleri görkezýär. Munuň özi halkymyza häzirki zamanyň eşretlerinden netijeli peýdalanmaga giň mümkinçilikleri açýar. 

Bu özgertmeleriň gerimi hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe öňde goýan wezipeleriniň üstünlikli durmuşa geçirilýändigini, döwletimiziň kuwwatyny alamatlandyrýar. Bu bolsa halkymyzyň abadançylygyny esasy ugur edinýän ýurdumyzyň ösüşiň täze derejesine çykandygynyň nobatdaky beýanydyr.