«Halkyň Arkadagly zamanasy» şygary astynda geçen 2022-nji ýylda gazanylan durmuş-ykdysady ösüşler Gahryman Arkadagymyzyň binýadyny berkden tutan durnukly ösüşiň türkmen nusgasynyň hormatly Prezidentimiz tarapyndan üstünlikli dowam etdirilýändigine şaýatlyk edýär. Şu ýylyň 10-njy fewralynda geçirilen Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde geçen ýylda ýurdumyzyň ykdysadyýetini ösdürmek boýunça alnyp barlan işleriň jemleri jemlenip, jemi içerki önümiň ösüşiniň 6,2 göterim derejede saklanandygy, ähli pudaklarda oňyn önümçilik netijeleriniň gazanylandygy barada aýdyldy. 

Mejlisiň dowamynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Karary bilen, «Ýurdumyzy 2023-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasy» kabul edildi. Bu Maksatnama taýýarlanylanda, ýedi ýyllyk Prezident Maksatnamasyndan, 2023-nji ýylyň Döwlet býujetinden ugur alyndy. Onda şu ýylda ýetilmeli makroykdysady görkezijiler, ykdysadyýetiň ähli pudagy boýunça önümçilik meýilnamalary, welaýatlar we Aşgabat şäheri boýunça durmuş-ykdysady ösüş görkezijileri kesgitlenildi. Şeýle-de ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da gowulandyrmak bilen bagly çäreler göz öňünde tutuldy.  

«Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» göz öňünde tutulan wezipeleri 2023-nji ýylda üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen kabul edilen bir ýyllyk Maksatnamada halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmak, durmuş goraglylygyny we iş üpjünçilik ulgamyny kämilleşdirmek, ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüş mümkinçiliklerini giňden ulanmak, milli ykdysadyýetiň senagatlaşma derejesini pugtalandyrmak ýaly meseleler ähmiýetli orny eýeleýär. Onda pudaklaryň we hyzmatlar ulgamynyň depginli ösüşini üpjün etmek, olara sanly tehnologiýalary giňden ornaşdyrmak, ýurduň azyk garaşsyzlygyny berkitmek arkaly ykdysady kuwwatyny has-da pugtalandyrmak, senagat pudagyny innowasion häsiýetde ösdürmek, jemi içerki önümiň düzüminde maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalar ulgamynyň paýyny ýokarlandyrmak ugrundaky tagallalar-da öz beýanyny tapýar. 

Ýokary tehnologiýaly, bäsdeşlige ukyply sanly ykdysadyýeti ösdürmek, bazar gatnaşyklaryny işjeňleşdirmek, döwlete dahylsyz pudagyň ösüşini höweslendirmek, ykdysadyýetiň dürli pudaklarynda telekeçilik işiniň gerimini giňeltmek hormatly Prezidentimiziň öňde goýýan esasy wezipeleriniň hatarynda durýar. Şonuň üçin-de sebitara hyzmatdaşlygyň täze «Aşgabat görnüşi» esasynda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek, ýurdumyzyň geoykdysady we geosyýasy ýerleşişiniň amatlyklaryndan peýdalanmak, ekologik abadançylygyny üpjün etmek we «ýaşyl» ykdysadyýeti ösdürmek ýaly ugurlar Maksatnamada esasy ugurlaryň hatarynda ileri tutulýar. Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda makroykdysady durnuklylygy berkitmek, maliýe bazarlarynyň işini, maliýe serişdelerini çekmegi we gymmatly kagyzlaryň dolanyşygyny kämilleşdirmek, ilatyň girdejilerini yzygiderli artdyrmak, zähmet gatnaşyklarynyň düzgünleşdirilişini döwrebaplaşdyrmak, täze iş orunlaryny döretmek, ilatyň iş we ýaşaýyş jaý üpjünçiligini has-da ýokarlandyrmak babatda işler ýaýbaňlandyrylýar. Şeýle-de önümleri gaýtadan işlemek we taýýar önümleri öndürmek boýunça kärhanalaryň önümçilik kuwwatlyklarynyň doly ulanylmagyny gazanmak, eksporta niýetlenen önümçilikleri ösdürmek, import edilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçilikleri diwersifikasiýalaşdyrmak, ykdysadyýetiň ähli pudaklaryny sanlylaşdyrmak we olary ösdürmek boýunça çäreler geçirilýär.  

  Mundan başga-da, önümçilik bilen ylmyň baglanyşygyny işjeňleşdirmäge, innowasion tehnologiýalara esaslanýan pudaklara goýulýan maýa goýumlary artdyrmaga, döwletiň maýa goýumlarynyň netijeliligini ýokarlandyrmaga, daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmegi dowam etdirmäge, oba hojalyk ekinleriniň hasyllylygyny ýokarlandyrmaga aýratyn ähmiýet berilýär. Bu işlerde maldarçylygy ösdürmek, mallaryň hem-de guşlaryň baş sanyny köpeltmek, halkara üstaşyr ulag geçelgelerini işjeňleşdirmek arkaly ýük dolanyşygyny artdyrmak, ýurdumyzyň welaýatlarynyň her birinde senagat-önümçilik kysymly erkin ykdysady zolaklary, sebitleriň aýratynlyklaryny hasaba almak bilen, söwda, hyzmat ediş, ulag-logistik, agrosenagat we toplumlaýyn kysymly erkin ykdysady zolaklary döretmek möhüm ähmiýete eýedir.  

Bilim, durmuş-medeni ugurlary ösdürmegiň çäklerinde bilim we ylym ulgamynyň işini kämilleşdirmek, pudaklary ýokary taýýarlykly hünärmenler bilen üpjün etmek, bu ugurda halkara hyzmatdaşlygy täze derejelere çykarmak, çagalar sportuny ösdürmek, köpçülikleýin bedenterbiýäniň ornuny giňeltmek, «Saglyk» Döwlet maksatnamasyny üstünlikli durmuşa geçirmek, eneligi we çagalygy goramak, keselleriň öňüni alyş we bejeriş çärelerini talabalaýyk ýola goýmak, ýokary hilli saglygy goraýyş hyzmatlarynyň elýeterliligini üpjün etmek ýaly wezipeler-de Maksatnamanyň esasy ugurlary hökmünde öňe çykýar. Şunda milli senetçiligi, halyçylygy, aýdym-saz sungatyny ösdürmek, gadymy medeni mirasymyzy düýpli öwrenmek, gorap saklamak we dünýä ýaýmak, içerki hem-de halkara syýahatçylygy ösdürmek, ahalteke atlarynyň baş sanyny, olaryň dünýädäki şan-şöhratyny artdyrmak, milli itşynaslyk mekdebiniň baý däplerini gorap saklamak, türkmen alabaýlarynyň sanyny köpeltmek boýunça işleri geçirmek bilen bagly maksatlara uly orun berilýär. Bu wezipeleriň ählisi ýurdumyzda Durnukly ösüş maksatlarynyň üstünlikli amala aşyrylmagyny gazanmaga gönükdirilendir. 

Hormatly Prezidentimiziň nygtaýşy ýaly, «Ýurdumyzy 2023-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň» üstünlikli durmuşa geçirilmeginiň netijesinde, şu ýylda jemi içerki önümiň ösüş depginini 6,5 göterime ýetirmek, milli ykdysadyýetimiziň pudaklaryny we ýurdumyzyň sebitlerini durnukly ösdürmek, önümçilik kärhanalarynyň doly güýjünde işledilmegini gazanmak, täze kärhanalary gurmagyň hasabyna 3 müňe golaý täze iş ornuny döretmek göz öňünde tutulýar. Daşary söwda dolanyşygynyň oňyn aratapawudyny gazanmak, kiçi we orta telekeçiligi ösdürmek arkaly jemi içerki önümiň düzüminde (ýangyç-energetika toplumyny hasaba almazdan) hususy pudagyň paýyny 71,3 göterime ýetirmek meýilleşdirilýär.  

Ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmäge gönükdirilen Maksatnamanyň durmuşa geçirilmegi hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ykdysadyýetiň pudaklarynda giň möçberli özgertmeleri dowam etdirmäge, önümçilikleri kämilleşdirmäge, ýokary hilli we bäsdeşlige ukyply önümleri öndürmäge, zähmet öndürijiliginiň ýokarlanmagyna, harytlardyr hyzmatlaryň içerki bazarlarynyň giňelmegine, eksport edilýän harytlaryň görnüşiniň artmagyna ýardam eder. Bu bolsa döwletiň maliýe binýadyny we önümçilik kuwwatyny pugtalandyrmaga, ýurdumyzyň raýatlarynyň ýerli önümler bilen üpjünçiligini ýokarlandyrmaga mümkinçilik berer. 

Orazmuhammet AŞYROW,

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Strategik we durnukly ösüş müdirliginiň başlygynyň orunbasary, fizika-matematika ylymlarynyň kandidaty.

Türkmenistanyň bazar gatnaşyklaryna esaslanýan durmuş-ykdysady strategiýasynda maýa goýum işjeňliginiň artdyrylmagyna uly ähmiýet berilýär. Hormatly Prezidentimiz 2023-nji ýylyň 10-njy fewralynda geçirilen Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde birnäçe ileri tutulýan ugurlara köp mukdarda maýa goýumlary goýup başlamagy ýylyň esasy wezipeleriniň hatarynda kesgitledi. Bu möhüm ähmiýetli wezipeler şol gün döwlet Baştutanymyzyň Karary bilen tassyklanan Türkmenistanyň 2023-nji ýyl üçin maýa goýum Maksatnamasynda jikme-jik beýanyny tapdy.  

Ýurdumyzyň maýa goýum syýasatynyň strategik ugurlaryny takyk belleýän agzalan resminama Watanymyzy agrar ýurtdan senagat taýdan ösen döwlete öwürmekde, köpugurly, sanly ykdysadyýete uýgunlaşdyrýan bazar ykdysady özgertmeleri üstünlikli amala aşyrmakda ösüşiň täze mümkinçiliklerini açmagy göz öňünde tutýar. Maksatnama laýyklykda, 2023-nji ýylda maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna milli ykdysadyýete gönükdirilmegi meýilleşdirilýän düýpli maýa goýumlaryň möçberi 37 milliard 400 million manada barabar bolar. 

Maýa goýum Maksatnamasy «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň» düzüm bölegi bolup, onda ykdysadyýetiň pudaklaryny has-da ösdürmek üçin ýerine ýetirilmeli çäreler bellenilýär. Hususan-da, senagat pudaklarynyň ösdürilmegine, innowasion häsiýetli bilelikdäki kärhanalaryň işiniň giňden ýola goýulmagyna, import edilýän harytlaryň ornuny tutýan we eksporta gönükdirilen önümçilikleriň döredilmegine, agrar özgertmeleri geçirmegiň esasynda azyk howpsuzlygynyň gazanylmagyna, suw serişdelerinden tygşytly peýdalanylmagyna, nebitgaz toplumynyň önümçiliginiň diwersifikasiýalaşdyrylmagyna, häzirki zaman täze iş orunlarynyň döredilmegine, ilatyň durmuş goraglylygynyň mundan beýläk hem pugtalandyrylmagyna aýratyn üns berler. 

2023-nji ýylda 20 milliard 800 million manadyň, ýagny maýa goýumlaryň umumy möçberiniň 55,6 göteriminiň önümçilik desgalarynyň gurluşygyna gönükdirilmegi abadançylygyň maddy binýadyny emele getirýän önümçilik kuwwatynyň ýokarlandyryljakdygyny aňladýar. Durmuş maksatly desgalaryň gurluşygyna bolsa 16 milliard 600 million manat möçberinde düýpli maýa goýumlaryny goýmak bellenilýär. Munuň özi ýurdumyz boýunça maýa goýumlaryň umumy möçberiniň 44,4 göterimine barabardyr. Durmuş ulgamyna şeýle serişdeleriň goýberilmegi durmuş meseleleriniň netijeli çözgüdini tapmak wezipesi bilen gönüden-göni baglydyr. Bu barada 2023-nji ýylyň 21-nji ýanwarynda geçirilen Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň, ýurdumyzyň jemgyýetçilik wekilleriniň bilelikdäki mejlisinde anyk wezipeleriň kesgitlenendigini aýratyn ýatlamak gerek. 

Has dogrusy, zähmet haklaryny artdyrmak, önümçilik kärhanalaryny we beýleki binalary gurmagyň hasabyna ilat üçin goşmaça iş orunlaryny döretmek, ýaşaýyş jaýlaryny, saglyk öýlerini we hassahanalary, çagalar baglaryny, mekdepleri, awtomobil ýollaryny, gaz, suw, elektrik geçirijileri, aragatnaşyk ulgamyny gurmaga iri maýa goýumlary gönükdirmek wezipeleri ýaly, maksatnamalaýyn işler utgaşykly ýerine ýetiriler. 

Şu maksatlarda, ýurdumyzyň we daşary ýurtlaryň maýa goýujylary üçin amatly maýa goýum ýagdaýyny döretmek boýunça zerur çäreleriň toplumy amala aşyrylýar. Hususan-da, düýpli maýa goýumlaryny çekmek üçin hukuk, maliýe we beýleki şertleri döredýän degişli kanunçylyk namalary kabul edildi we döwrebaplaşdyrylýar. Munuň özi milli ykdysadyýetde gurluş özgertmelerini geçirmäge, maýa goýumlaryň ykdysady netijeliligini hem-de özüni ödeýiş möhletlerini kadaly derejede ýola goýmaga, raýatlaryň, kärhanalaryň we döwletiň girdejilerini artdyrmaga niýetlenendir. 

Ykdysadyýetiň ähli pudaklaryny sanlylaşdyrmaga pugta meýilli döwletimizde maýa goýum işjeňligini artdyrmagyň üns merkezinde saklanylmagy tebigy ýagdaýdyr, zamananyň talabydyr. Önümçilige sanly tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagynyň hasabyna kärhanalaryň işiniň häsiýetli aýratynlygy düýpli üýtgäp, kabul edýän döwletiň ykdysady ösüşinde daşary ýurt şahamçalarynyň tutýan ornunyň has-da berkemek mümkinçiligi artýar. Bu bolsa maýa goýum syýasatyna oňyn täsirini ýetirýär, jemi içerki önümiň ösüş depgininiň dowamlylygyny üpjün edýär. Döwletiň sanly ykdysady ösüşiniň ilerlemegi we dünýä hojalygyna goşulyşmagy infrastrukturalary döretmekde, döwrebap maglumat-kommunikasiýa, sanly tehnikalar we tehnologiýalar bilen işleýän edaradyr kärhanalary höweslendirmekde hem-de sanly ykdysadyýete geçmegi goldamakda möhüm orny eýeleýän netijeli maýa goýum syýasatyny alyp barmagy talap edýär. 

Türkmenistanda amala aşyrylýan iri maýa goýum taslamalary ykdysady taýdan bähbitli bolmak bilen birlikde, sebitdäki we onuň çäklerinden daşyndaky umumy ýagdaýa oňyn täsirini ýetirmäge, durnuklylygy üpjün etmäge gönükdirilendir. Maýa goýumlary çekmek zerurlygy Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek bilen bagly meselelerde hem aýdyň ýüze çykýar. Degişli taslamalaryň we maksatnamalaryň maliýeleşdirilmegini üpjün etmek ilkinji nobatdaky şert bolup durýar.  

2023-nji ýyl üçin maýa goýum Maksatnamasyny amala aşyrmakdan garaşylýan köpugurly netijeleriň gazanylmagy döwletiň strategik ösüş maksatlaryna ýetmegine, bäsdeşlige ukyply, innowasion taýdan ösen ykdysadyýeti kemala getirmäge we doly sanlylaşdyrmaga ýardam eder. Munuň üçin meýilleşdirilen maýa goýum çäreleri ykdysadyýetiň ähli pudaklarynyň durnukly we sazlaşykly ösüşini has-da ilerletmegiň, maýa goýumlarynyň tehnologik we üznüksiz ösüş düzümini kämilleşdirmegiň ygtybarly binýadyny goýar. Bu bolsa bütindünýä hojalygyna goşulyşmak ýagdaýlarynyň çaltlandyrylmagyna, ilatyň durmuş goraglylygynyň berkidilmegine we halkymyzyň abadançylyk derejesiniň ýokarlanmagyna oňyn täsir eder. 

Gülälek TANGIÝEWA,

Türkmenistanyň Döwlet, hukuk we demokratiýa institutynyň uly ylmy işgäri.

Geçen hepdäniň wakalary hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda ýurdumyzyň ykdysady strategiýasynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň nobatdaky subutnamasyna öwrüldi. Bu strategiýa laýyklykda, Watanymyzy mundan beýläk-de ösdürmäge, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmaga, özara bähbitli halkara hyzmatdaşlygy giňeltmäge gönükdirilen giň möçberli maksatnamalar we taslamalar üstünlikli amala aşyrylýar. 

20-nji fewralda döwlet Baştutanymyzyň sanly ulgam arkaly geçiren iş maslahatynda ýurdumyzyň welaýatlarynda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleri bilen baglanyşykly meselelere seredildi. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow gowaça ekiljek ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamagyň depginini ýokarlandyrmak, pagta öndürijileri ýokary hilli gowaça tohumy bilen üpjün etmek babatda tabşyryklary berdi. Şunuň bilen bir hatarda, bugdaýa ideg etmek işleriniň agrotehnikanyň talaplaryna laýyklykda alnyp barylmagyny, gök-bakja ekinleriniň ekiljek ýerlerini taýýarlamak boýunça degişli işleri, suw serişdeleriniň rejeli we netijeli peýdalanylmagyny, ekerançylyk meýdanlarynyň suw bilen bökdençsiz üpjün edilmegini gözegçilikde saklamak tabşyryldy. 

Welaýatlaryň häkimlerine ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna laýyklykda gurulmagy göz öňünde tutulan medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işlerini yzygiderli gözegçilikde saklamak babatda anyk tabşyryklar berildi. 

21-nji fewralda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Birleşen Milletler Guramasynyň Baş sekretarynyň Merkezi Aziýa boýunça Ýörite wekili, BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň ýolbaşçysy hökmünde işini tamamlaýan Natalýa Germany kabul etdi. Duşuşygyň dowamynda soňky ýyllarda merkeziň öňüni alyş diplomatiýasyny ilerletmek boýunça işiniň üstünlikli dowam edendigi, hyzmatdaşlygyň täze görnüşleriniň döredilendigi hem-de sebitde anyk maksatnamalaryň durmuşa geçirilendigi bellenildi. 

Hormatly Prezidentimiz Türkmenistan bilen BMG-niň arasyndaky hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine goşan uly şahsy goşandy we netijeli işi üçin N.Germana minnetdarlyk bildirdi we pursatdan peýdalanyp, ony BMG-niň Terrorçylyga garşy göreşmek boýunça komitetiniň Ýerine ýetiriji direktoratynyň Ýerine ýetiriji direktory wezipesine bellenilmegi bilen gutlady. 

Döwlet Baştutanymyz häzirki döwrüň howplaryna hem-de wehimlerine garşy durmak, sebitde howpsuzlygy, durnuklylygy, durnukly ösüşi üpjün etmek ýaly ugurlarda merkeziň işiniň mundan beýläk-de möhüm orny eýelejekdigine ynam bildirip, türkmen tarapynyň tutuş dünýäde parahatçylygyň we abadançylygyň bähbidine BMG bilen bilelikdäki işe üýtgewsiz ygrarlydygyny tassyklady. 

Türkmenistan bilen BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň arasynda ýola goýlan netijeli hyzmatdaşlygyň möhüm meseleleri hem-de ony ösdürmegiň geljekki ugurlary türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň Birleşen Milletler Guramasynyň Baş sekretarynyň Merkezi Aziýa boýunça Ýörite wekili, BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň ýolbaşçysy Natalýa German bilen duşuşygynyň dowamynda ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Natalýa German bilen duşuşyk Türkmenistanyň Mejlisinde hem geçirildi. Diplomat bilen dürli pudaklarda işleýän ýolbaşçy zenanlaryň gatnaşmagynda geçirilen duşuşykda bilelikdäki işiň netijeleri we hyzmatdaşlygyň geljegi ara alnyp maslahatlaşyldy. 

22-nji fewralda Manamada Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň hem-de Bahreýniň Patyşasy Hamad bin Isa Al Halifanyň arasynda gepleşikler geçirildi. Ozal habar berlişi ýaly, döwlet Baştutanymyz Bahreýn Patyşalygynda resmi sapar bilen boldy. 

Ýokary derejedäki gepleşikleriň öňüsyrasynda döwlet Baştutanymyz Bahreýniň Ykdysady ösüş geňeşine baryp gördi. Bu ýerde belent mertebeli myhman üçin Bahreýniň Ykdysady ösüş geňeşi we onuň işiniň aýratynlyklary barada maglumat berýän tanyşdyrylyş çäresi guraldy. 

Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Bahreýn we onuň işewür toparlary bilen netijeli gatnaşyklar üçin hemişe açykdygyny belledi. Ägirt uly kuwwata eýe bolan, özüni jogapkärli hyzmatdaş hökmünde görkezen ýurdumyz bilen hyzmatdaşlyga bahreýn tarapynyň hem gyzyklanma bildirýändigi tassyklanyldy. 

Soňra “Al Gudaýbiýýa” köşgünde ýokary derejedäki ikiçäk gepleşikler geçirildi. Onuň barşynda ýola goýlan döwletara gatnaşyklara ýokary baha berildi. Taraplar özara gatnaşyklaryň ileri tutulýan meselelerini ara alyp maslahatlaşdylar hem-de hyzmatdaşlygy ähli ugurlar boýunça mundan beýläk-de ösdürmäge taýýardyklaryny bellediler. Iki döwletiň Baştutanlary hyzmatdaşlygyň geljegi uly ugurlaryna ünsi çekip, Türkmenistanyň we Bahreýniň halklarynyň ýakynlaşmagynyň aýrylmaz şerti hökmünde medeni-ynsanperwer ulgamdaky hyzmatdaşlygyň wajypdygyny nygtadylar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Bahreýniň Patyşasyny, şeýle hem Mirasdüşer Şazada, Bahreýniň Premýer-ministrini Türkmenistana ýakyn wagtda sapar bilen gelmäge çagyrdy. Çakylyk hoşallyk bilen kabul edildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň we Bahreýniň Patyşasy Hamad bin Isa Al Halifanyň gatnaşmagynda ikitaraplaýyn resminamalara — Türkmenistanyň Hökümeti bilen Bahreýn Patyşalygynyň Hökümetiniň arasynda howa gatnawy hakynda Ylalaşyga; Miras bilen baglanyşykly senetçilik we däp-dessurlar babatda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Bahreýn Patyşalygynyň Hökümetiniň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary instituty bilen Bahreýn Patyşalygynyň Daşary işler ministrliginiň Mohammed bin Mubarak Al Halifa adyndaky Diplomatik bilimleri akademiýasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Hökümeti bilen Bahreýn Patyşalygynyň Hökümetiniň arasynda deňiz ulaglary babatda hyzmatdaşlyk etmek barada özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Hökümeti bilen Bahreýn Patyşalygynyň Hökümetiniň arasynda demir ýol ulaglary babatda hyzmatdaşlyk etmek barada özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Hökümeti bilen Bahreýn Patyşalygynyň Hökümetiniň arasynda umumy, tehniki we ýokary bilim babatda hyzmatdaşlyk etmek babatda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Standartlaşdyrmak, sertifikatlaşdyrmak, akkreditirlemek we metrologiýa babatda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Bahreýn Patyşalygynyň Hökümetiniň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Medeniýet ministrligi bilen Bahreýn Patyşalygynyň Medeniýet we gadymyýet müdirliginiň arasynda 2023 — 2027-nji ýyllar aralygynda medeniýet babatda hyzmatdaşlygy ýerine ýetirmegiň Maksatnamasyna; Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky bilen Bahreýniň Ösüş bankynyň arasynda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ylalaşyga gol çekildi. 

Ählumumy deňiz-howa logistikanyň hyzmatdaşy baradaky Şahadatnama laýyklykda, iki ýurduň arasynda ykdysady we söwda gatnaşyklary ösdürmek babatda bilelikdäki isleg göz öňünde tutulyp, Bahreýn Patyşalygy ýurdumyza şu merkeziň başlangyjynyň çäginde hyzmatdaş derejesini hödürleýär. Bu Şahadatnama türkmen tarapyna berildi. Hormatly Prezidentimiziň Bahreýn Patyşalygyna saparynyň jemleri boýunça Bilelikdäki Maglumat kabul edildi. 

Gol çekmek dabarasy tamamlanandan soňra, Patyşa Hamad bin Isa Al Halifa iki ýurduň arasyndaky dostlukly gatnaşyklary pugtalandyrmaga hem-de ösdürmäge goşan uly şahsy goşandy, sebit we halkara derejede parahatçylygy, durnuklylygy, howpsuzlygy pugtalandyrmaga ýardam edýän döredijilikli syýasaty durmuşa geçirýändigi üçin hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Bahreýn Patyşalygynyň ýokary sylagyna — Şeýh Isa bin Salman Al Halifa adyndaky birinji derejeli ordenine mynasyp bolandygyny habar berdi. Bahreýniň Patyşasy döwlet Baştutanymyza dabaraly ýagdaýda, ýygnananlaryň şowhunly el çarpyşmalary astynda bu hormatly sylagy gowşurdy we jogapkärli döwlet işinde täze üstünlikleri arzuw etdi. 

Öz gezeginde, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň, şol sanda söwda-ykdysady ulgamda we hususyýetçilikde uly kuwwatynyň bardygyny nygtap, bilelikdäki işewürler geňeşini döretmegi, şeýle hem iki ýurduň telekeçileriniň sergilerini geçirmegi teklip etdi. Döwlet Baştutanymyz däp bolan medeni-ynsanperwer gatnaşyklary pugtalandyrmagyň wajypdygy barada aýdyp, medeniýet we sport ulgamynda-da ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy höweslendirmegiň möhümdigini belledi. 

Hormatly Prezidentimiz Patyşa Hamad bin Isa Al Halifa bildirilen hormat-sarpa — Şeýh Isa bin Salman Al Halifa adyndaky birinji derejeli orden bilen sylaglanandygy üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirip, bu ýokary sylaga Türkmenistana we onuň halkyna çuňňur hormatyň, ýurtlarymyzyň arasyndaky dost-doganlyk gatnaşyklarynyň mizemezdiginiň nyşany hökmünde garaýandygyny nygtady. 

Günüň ikinji ýarymynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow “Safiriýýa” köşgüne bardy. Bu ýerde döwlet Baştutanymyzy Bahreýniň Patyşasy Hamad bin Isa Al Halifa mähirli garşylady. 

Iki döwletiň Baştutanlary geçirilen gepleşikleriň netijeli häsiýete eýe bolandygyny hem-de olaryň anyk maksatlara ýetmäge gönükdirilendigini kanagatlanma bilen belläp, taraplaryň türkmen-bahreýn gatnaşyklaryny häzirki döwrüň talaplaryna laýyk gelýän hil taýdan täze derejä çykarmaga meýillidiklerini tassykladylar. 

Türkmenistanda we Bahreýnde köpasyrlyk däplere eýe bolan atçylygy ösdürmek meselesi hem gyzyklanma bildirilip ara alnyp maslahatlaşyldy. Köşgüň çäginde ýerleşýän atçylyk sport meýdançasynda belent mertebeli myhman üçin arassa ganly arap bedewleriniň, şeýle-de beýleki tohum atlaryň görkezilişi guraldy. Olaryň arasynda meşhur ahalteke bedewleriniň hem bardygy bellärliklidir. 

Döwletara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak işindäki hyzmatlarynyň hem-de gadymdan gelýän atçylyk däplerini ösdürmäge goşan goşandynyň ykrarnamasynyň nyşany hökmünde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa ajaýyp arap tohum atlarynyň ikisi sowgat berildi. Döwlet Baştutanymyz Bahreýniň Patyşasyna minnetdarlyk bildirip, bu ulgamda hünärmenleriň ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyny pugtalandyrmak üçin uly mümkinçilikleriň bardygyny belledi. 

Şol gün döwlet Baştutanymyz Bahreýniň Milli muzeýine baryp gördi we ol ýerde Bahreýn Patyşalygynyň gadymy taryhyna, medeniýetine we sungatyna bagyşlanan muzeý gymmatlyklary bilen tanyşdy. 

Geçen hepdede hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan mundan beýläk-de ösdürmek bilen bagly käbir meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. Milli kanunçylygy kämilleşdirmek boýunça parlamentiň alyp barýan işleri, Mejlisiň deputatlygyna, welaýat, etrap, şäher halk maslahatlarynyň, Geňeşleriň agzalygyna dalaşgärleri hödürlemek we bellige almak işleri bilen bagly meseleler mejlisde garalan meseleleriň hatarynda boldy. 

Energiýa serişdelerini rejeli peýdalanmak, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy, daşky gurşawy goramak we ekologik abadançylygy üpjün etmek boýunça döwlet strategiýasyny durmuşa geçirmek, Aşgabady mundan beýläk-de abadanlaşdyrmak, dokma pudagyny döwrebaplaşdyrmak, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň öndürilýän möçberini artdyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada habar berildi. Şeýle hem ýazyň ilkinji aýyndaky baýramçylyk çärelerine, ýaşlaryň arasynda ylmy işler boýunça “Ýokary tehnologiýalar we innowasion işläp taýýarlamalar” atly halkara bäsleşige we ýurdumyzyň ýokary okuw mekdepleriniň birnäçesinde geçiriljek halkara internet olimpiadalaryna görülýän taýýarlyk barada habar berildi. 

Mundan başga-da, 2023-2024-nji ýyllar üçin Türkmenistanyň ykdysadyýetine ýokary we innowasion tehnologiýalary çekmäge gönükdirilen halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça Hereketleriň meýilnamasynyň taslamasynyň işlenip taýýarlanylyşy barada hasabat berildi. Bellenilişi ýaly, şunuň bilen baglylykda, birnäçe teklipler, şol sanda degişli kanunçylygy kämilleşdirmek, ýokary tehnologik merkezleri döretmek babatda dünýäniň öňdebaryjy tejribesini öwrenmek, bu ugurda bilim almak ulgamyny döwrebaplaşdyrmak boýunça teklipler taýýarlanyldy. 

Şunuň bilen bir hatarda, ýurdumyzda täze bilimleriň, ylmy barlaglaryň, önümçiligiň we tehnologiýalar işewürliginiň bitewüligini özünde jemleýän Halkara innowasion toplumy we ýokary tehnologiýalar boýunça işewürler mekdebini döretmek, şeýle-de BMG-niň Ösüş maksatnamasynyň Türkmenistandaky wekilhanasy hem-de ÝHHG-niň Aşgabatdaky merkezi bilen bilelikde paýtagtymyzda tehnologiýalar hepdeligini geçirmek teklip edilýär. 

Mejlisiň dowamynda “Türkmenistanyň Prezidentiniň ulag diplomatiýasyny ösdürmegiň 2022 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasynda” kesgitlenen wezipeleri üstünlikli çözmäge gönükdirilen işler barada habar berildi. Hususan-da, Türkmenbaşy Halkara deňiz portuny “ýaşyl” portlaryň hataryna goşmak, oňa “EсoPort” şahadatnamasyny almak babatda görülýän çäreler barada aýdyldy. 

Döwlet Baştutanymyz mejlisiň dowamynda “Türkmennebit” döwlet konserniniň “Türkmennebitönümleri” baş müdirliginiň Nebit önümleriniň peýdalanylyşyna gözegçilik gullugynyň meseleleri hakyndaky, welaýatlar boýunça 2023-nji ýylda oba hojalyk ekinlerini ýerleşdirmek hem-de önümleri öndürmek hakyndaky, Türkmenistanda 2023-nji ýylda bag ekmek hakyndaky Kararlara, Halkara zenanlar güni mynasybetli ýurdumyzyň aýal-gyzlaryna döwlet Baştutanymyzyň adyndan pul sowgatlaryny bermek hakyndaky Buýruga gol çekdi. 

20-nji fewralda paýtagtymyzdaky Maslahat köşgünde türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyza sapar bilen gelen Katar Döwletiniň Şeýhler maşgalasynyň agzasy Şeýh Faýsal bin Nasser bin Hamad Al Tani bilen duşuşdy. Duşuşygyň dowamynda energetika, ulag we kommunikasiýa, senagat, oba hojalygy, ýokary tehnologiýalar ýaly ugurlarda türkmen-katar hyzmatdaşlygynyň ösdürilýändigi bellenildi. Aýratyn-da, maýa goýum ugry boýunça hyzmatdaşlygy has-da ösdürmek üçin täze mümkinçilikleriň açylýandygy bellenildi. Ýangyç-energetika toplumy hyzmatdaşlygyň geljegi uly ugurlarynyň hatarynda kesgitlenildi. 

 Şeýle-de medeni-ynsanperwer ulgamyň däp bolan dostlukly döwletara gatnaşyklaryň aýrylmaz bölegi bolup durýandygy nygtaldy. 

Şeýh Faýsal bin Nasser bin Hamad Al Tani Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowy özi üçin islendik amatly wagtda Katar Döwletine sapar bilen gelmäge çagyrdy. 

25-nji fewralda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow hormatly Prezidentimiziň tabşyrygy boýunça Ahal welaýatynyň Arkadag şäherine iş saparyny amala aşyryp, onuň dowamynda şäheriň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda gurulmagy meýilleşdirilýän binalaryň we desgalaryň şekil taslamalary, olaryň ýerleşjek ýerleriniň çyzgylary bilen tanyşdy. 

Gahryman Arkadagymyz şäheriň birinji tapgyrynyň binalarynyň açylyş dabarasyna jogapkärçilikli çemeleşmegiň zerurdygyny belläp, şu mynasybetli geçiriljek dabaralarda Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň belent ruhunyň öz beýanyny tapmalydygyny nygtady. 

Geçen hepde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň tabşyrygy boýunça Mejlisiň Başlygy G.Mämmedowa Dominikan Respublikasynyň Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Elwis Antonio Alam Loradan ynanç hatyny kabul etdi. Duşuşygyň dowamynda ikitaraplaýyn, şeýle-de köptaraplaýyn görnüşde, ozaly bilen, iri halkara guramalaryň çäklerinde üstünlikli alnyp barylýan türkmen-dominikan hyzmatdaşlygynyň meseleleriniň giň toplumy boýunça pikir alyşmalar boldy. 

Ýurdumyzda Mejlisiň deputatlygyna, welaýat, etrap we şäher halk maslahatlarynyň, Geňeşleriň agzalygyna saýlaw möwsüminiň çäklerinde dalaşgärleri hödürlemek işi tamamlandy. Häzirki wagtda dalaşgärleri bellige almak işleri dowam edýär, ýakyn günlerde bolsa olaryň saýlawçylar bilen duşuşyklary başlanar. Saýlawlaryň geçirilişine milli synçylar we dürli halkara düzümleriň ýörite çagyrylan wekilleri gözegçilik ederler. 

Şeýlelikde, geçen hepdäniň wakalary Türkmenistanyň halkara hyzmatdaşlygy depginli ösdürýändiginiň, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň ählumumy parahatçylygyň we abadançylygyň bähbidine durmuşa geçirýän daşary syýasy strategiýasynyň üstünliklere beslenýändiginiň nobatdaky subutnamasy boldy. 

(TDH)

Ahal welaýaty, 25-nji fewral (TDH). Şu gün türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow hormatly Prezidentimiziň tabşyrygy boýunça Ahal welaýatynyň Arkadag şäherine iş saparyny amala aşyryp, şäheriň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda gurulmagy meýilleşdirilýän binalaryň we desgalaryň şekil taslamalary, olaryň ýerleşjek ýerleriniň çyzgylary bilen tanyşdy. 

Ahal welaýatynyň gözel künjekleriniň birinde ýerleşýän Arkadag şäheriniň gurluşygynda dünýäniň iň gowy tejribesiniň ulanylmagyna hem-de döwrebap tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagyna möhüm ähmiýet berilýär. Munuň özi ýurdumyzyň sebitleriniň durmuş-ykdysady taýdan okgunly ösüşiniň möhüm şertidir. Şäheriň gurluşygynyň ikinji tapgyryna taýýarlygyň çäklerinde alnyp barylýan işleriň toplumlaýyn häsiýete eýedigini bellemek gerek. Şunda senagat zolagyny döretmek, onuň çäklerinde bina ediljek önümçilik kärhanalarynyň häzirki zamanyň ekologik talaplaryna laýyk gelmegini üpjün etmek wajyp wezipedir. 

...Hormatly Arkadagymyz ir bilen täze şäheriň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda gurulmagy meýilleşdirilýän binalaryň we desgalaryň şekil taslamalarynyň görkezilýän ýerine geldi. 

Ahal welaýatynyň merkeziniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy D.Orazow gurulmagy meýilleşdirilýän binalaryň taslamalary we olaryň ýerleşjek ýerleriniň çyzgylary, binalaryň özboluşly aýratynlyklary, gurluşykda ulanylmagy göz öňünde tutulýan tehnologiýalar barada giňişleýin maglumat berdi. 

Hajy Arkadagymyz Ahal welaýatynyň baş metjidiniň bezeg aýratynlyklarynda ulanylýan serişdeler, metjidiň yşyklandyrylyşy, şeýle hem onuň sütünleri bilen tanşyp, bu desganyň gurluşygynyň we bezeg aýratynlyklarynyň türkmen halkynyň ruhy dünýäsiniň özboluşly ýörelgelerine laýyk gelmelidigini belledi. Şunda ulanylýan serişdeleriň berkligine, göze gelüwliligine möhüm ähmiýet berilmelidir. Metjit gurluşy we bezeg aýratynlyklary babatda türkmen halkynyň yslam dünýäsiniň asylly ýörelgelerine ygrarlydygynyň özboluşly beýanyna öwrülmelidir diýip, Gahryman Arkadagymyz nygtady. 

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, gurulmagy meýilleşdirilýän awtomenziliň we awtotoplumyň, şonuň ýaly-da, demir ýol menziliniň taslamalary durmuşa geçirilende, halkara derejede bildirilýän talaplardan ugur alynmalydyr, şäher ilaty we onuň myhmanlary üçin ähli amatlyklar, mümkinçilikler göz öňünde tutulmalydyr. Dürli maksatly desgalar bina edilende, olaryň ýokary hil derejesiniň üpjün edilmegi, gurluşyklaryň bellenen möhletlerde tamamlanmagy, hemişekileri ýaly, möhüm talap bolup durýar. Şunda gurluşyk işleriniň alnyp barylýan ýerleriniň özboluşly tebigy aýratynlyklary göz öňünde tutulmalydyr. Şonuň ýaly-da, desgalaryň içki we daşky bezeg işlerinde milli binagärlik ýörelgeleri bilen häzirki zamanyň ösen tejribesi sazlaşykly utgaşdyrylmalydyr. 

Türkmen halkynyň Milli Lideri täze şäheriň çäklerinde ulag-aragatnaşyk ulgamyna degişli binalaryň gurluşygynda ulanylýan serişdeleriň berkligine, uzak möhletleýinligine aýratyn üns berilmelidigini belledi. Şunda demir ýollaryň gurluşygynda dünýäniň ösen tejribesiniň, häzirki zamanyň täzeçil tehnologiýalarynyň ulanylmagyna zerur üns berilmelidir. Taryhyň dowamynda döwletleri baglanyşdyrýan ýollary guran halkymyzyň milli tejribesi ulanylmalydyr. Bu baradaky gürrüňi dowam edip, hormatly Arkadagymyz bu künjekde, has takygy, Arkadag şäherinden Aşgabada, Awaza çenli aralyga ýokary tizlikli demir ýol şahalaryny gurmak bilen baglanyşykly meseleleriň içgin öwrenilmelidigini belläp, Arkadag şäherini paýtagtymyz we ýurdumyzyň beýleki şäherleri bilen baglanyşdyrýan demir ýol gatnawlarynyň häzirki zaman ülňülerine laýyk gelmelidigini nygtady. Gahryman Arkadagymyz degişli ýolbaşçylara ýüzlenip, ýollaryň ulanyş düzümlerine sanly ulgamy ornaşdyrmagyň şu günüň möhüm talaby bolup durýandygyny aýtdy. 

Şol bir wagtyň özünde, gurulmagy meýilleşdirilýän demir ýol menzilinde ýolagçylar üçin ähli şertleriň döredilmegi zerurdyr. Şunda pyýadalar üçin geçelgeleriň, söwda dükanlarynyň we ýerasty geçelgeleriň gurluşygyna, olaryň abadanlaşdyrylyş derejesine aýratyn üns berilmelidir. Häzirki zamanyň ösen tejribesinden ugur alyp, demir ýol menzilinde otlynyň gelip durjak ýeriniň ýapyk görnüşde bolmagy maksadalaýyk hasaplanýar. Şunda binanyň bezeg aýratynlyklaryna, döwrebap germewleriniň we eskalatorlaryň gurluşygyna möhüm ähmiýet berilmelidir diýip, hormatly Arkadagymyz sözüni dowam etdi. 

Şäher ilatyna we onuň myhmanlaryna edilýän ulag hyzmatlarynyň medeniýetiniň häzirki zaman talaplaryna doly laýyk gelmegi ugrunda ähli zerur tagallalar edilmelidir. Gahryman Arkadagymyz ýol-ulag düzüminiň desgalarynyň taslamalary durmuşa geçirilende, olaryň düzüminde häzirki zaman yşyklandyryş ulgamynyň bolmalydygyna ünsi çekip, bu ugra degişli ähli desgalaryň şäheriň binagärlik keşbi bilen bir bitewi sazlaşygy emele getirmelidigini aýtdy. 

Soňra türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedow görkezilýän awtomenziliň şekil taslamasy bilen tanşyp, oňa käbir belliklerini aýtdy. Bellenilişi ýaly, toplumyň taslamasyny Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň talyplary taýýarladylar. Hormatly Arkadagymyz bu ugurda alnyp barylýan işlere, degişli taslamalaryň taýýarlanylmagyna ugurdaş ýokary okuw mekdepleriniň, şol sanda Türkmenistanyň Inžener-tehniki we ulag kommunikasiýalary institutynyň talyplarynyň gatnaşmagynyň maksadalaýyk boljakdygyny belledi. 

Ýurdumyzyň ulag ulgamynyň işiniň döwrüň talabyna laýyk derejede kämilleşdirilmelidigini nygtap, hormatly Arkadagymyz şäherde ulaglaryň sazlaşykly hereketini üpjün etmek, ýollarda sürüjiler we ýolagçylar üçin amatly şertleri ýola goýmak meselelerine, ýol yşyklarynyň döwrebap ýagdaýda bolmagyna möhüm üns berilmelidigini aýtdy. 

Şäheriň baş meýdançasynda oturdylan Baýdak sütüniniň uzaklardan seleňläp görünmelidigi hem-de belentlik, gözellik we türkmen halkynyň ruhuna kybap beýiklik bilen utgaşmalydygy bellenildi. Ol halkymyzyň asyrlaryň dowamynda döreden we dünýä nusgalyk milli binagärlik ýörelgelerini özünde jemlemelidir. 

Hormatly Arkadagymyz täze şäheriň gurluşygynyň birinji tapgyrynda bina edilen dürli maksatly desgalaryň açylyşy mynasybetli baýramçylyk çäreleriniň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegiň zerurdygyny aýdyp, şäheriň merkezinde ýerleşýän münberiň gurluşygy bilen baglanyşykly, hususan-da, onuň bezeg aýratynlyklarynda ösen tejribäniň ulanylmalydygy baradaky meselä ünsi çekdi. Bu desga täze şäheriň binagärlik keşbine özboluşly bezeg bermelidir. Gahryman Arkadagymyz sözüni dowam edip, harby we hukuk goraýjy edaralaryň, migrasiýa, gümrük gulluklarynyň işini ýola goýmak, şäherde düzgün-tertip we awtoulaglaryň sazlaşykly hereketine gözegçilik etmek bilen baglanyşykly meselelere möhüm ähmiýet berilmelidigini aýtdy. Şunda degişli gulluklaryň sazlaşykly işi üpjün edilmelidir, olaryň işine sanly ulgamyň işjeň ornaşdyrylmagyna zerur üns berilmelidir. 

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Arkadag şäheriniň birinji tapgyrynyň binalarynyň açylyş dabarasyna uly jogapkärçilik bilen çemeleşilmelidigini nygtady hem-de dabaralarda Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň belent maksatlarynyň, halkymyzyň bagtyýar durmuşynyň, ýurdumyzyň ösüşleriň täze belentliklerine tarap ynamly gadamlarynyň öz beýanyny tapmalydygyny belledi. 

 Gahryman Arkadagymyz öňde goýlan wezipeleri çözmekde üstünlikleri arzuw edip, bu ýerden ugrady.

Türkmenistanyň Prezidenti
Serdar Berdimuhamedow: 

 — Döwlet maksatnamalarynyň durmuşa geçirilmegi netijesinde şäherlerimiziň we obalarymyzyň, tutuş ýurdumyzyň keşbi özgerýär. 

Garaşsyz, hemişelik Bitarap Diýarymyzyň ykbalynda möhüm ähmiýete eýe bolan Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň öňdengörüjilikli döwlet syýasatynyň netijesinde halk hojalygynyň ähli ugurlarynda ajaýyp üstünlikler gazanylýar. Ýurdumyzyň durmuşyndaky beýik özgertmeler, kanunçylyk binýadynyň kämilleşdirilmegi, täze gurulýan obalardyr şäherler, ýaşaýyş toplumlary — bularyň ählisi, jemgyýetimiziň kämillige tarap özgermegine, ösmegine, halkymyzyň täze zähmet üstünliklerini gazanmagyna kuwwatly itergi berýär. 

Halk hojalygynyň ähli ulgamlarynda gazanylýan ösüşler ýurdumyzyň ykdysady taýdan kuwwatly döwletleriň hataryna goşulýandygyny aýdyň görkezýär. Muňa 2022-nji ýylda ýurdumyzyň ykdysadyýetini ösdürmek boýunça alnyp barlan işleriň jemlerine bagyşlanan Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde agzalan makroykdysady görkezijiler hem şaýatlyk edýär. Hususan-da, jemi içerki önümiň ösüşi durnukly häsiýete eýe bolup, 6,2  göterime deň boldy. Senagat toplumynda bu görkeziji 6,3 göterim, gurluşyk pudagynda 0,3 göterim, ulag we aragatnaşyk ulgamynda 4,5 göterim, söwdada 8,9 göterim, oba hojalygynda 5,7 göterim, hyzmatlar ulgamynda  7  göterim boldy. 2021-nji ýyl bilen deňeşdirilende, 2022-nji ýylda jemi öndürilen önüm 11 göterim köpeldi, ykdysadyýetiň pudaklarynda oňyn önümçilik netijeleri gazanyldy. 2021-nji ýyl bilen deňeşdirilende, geçen ýylda bölek satuw haryt dolanyşygynyň möçberi 10,8 göterim, daşary söwda dolanyşygynyň ösüş depgini bolsa 32,9  göterim artdy. Bellenilişi ýaly, 2022-nji ýylda tutuş ýurdumyz boýunça önümçilik we durmuş maksatly binalardyr desgalaryň 76-sy ulanmaga berildi. 

Hökümetiň giňişleýin mejlisinde berlen maglumatlardan mälim bolşy ýaly, şu ýyl maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna 1 million 58,5 müň inedördül metr ýaşaýyş jaýlary ulanmaga berler. Ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak maksady bilen, ýurdumyzyň maýa goýum Maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde welaýatlarda we paýtagtymyzda ençeme desgalaryň, binalaryň gurluşygyna badalga berler. Aşgabat şäherinde 160 orunlyk Halkara pediatriýa merkeziniň, Stomatologiýa merkeziniň, 500 orunlyk Halkara onkologiýa ylmy-kliniki merkeziniň hem-de 4000 orunlyk Medeniýet merkeziniň gurluşygyna başlamak meýilleşdirilýär. Şeýle hem, birnäçe binalaryň we desgalaryň gurluşygyny tamamlamak göz öňünde tutulýar.  

Aşgabat şäherinde Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasynyň binalar toplumyny, «Parahat-7» ýaşaýyş toplumynda 23 sany ýaşaýyş jaýyny, kuwwatlylygy 150 müň kub metr bolan agyz suwuny arassalaýjy desgany ulanmaga bermek göz öňünde tutulýar. Şonuň ýaly-da, sebitde iň iri taslamalaryň biri bolan Arkadag şäheriniň birinji tapgyry, Gökdepe etrabynyň Köpetdag we Owadandepe geňeşlikleriniň çäginde täze obalar, şeýle hem 600 baş ahalteke bedewi üçin döwrebap athana ulanmaga tabşyrylar. Şu ýyl Ahal — Balkan we Balkan — Daşoguz ýokary woltly asma elektrik geçiriji ulgamlary, Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Tejen — Mary bölegini, 15 sany orta mekdebi we 3 sany çagalar bagyny işe girizmek meýilleşdirilýär.  

Ýurdumyz abadançylygyň we rowaçlygyň belentliklerine tarap bedew bady bilen okgunly öňe barýar. Watanymyzyň ykdysady kuwwaty barha artýar. Durmuş ulgamy ykdysadyýeti döwlet tarapyndan kadalaşdyrmagyň esasy ugurlarynyň biri bolup durýar. Bu ulgamyň döwrebaplaşdyrylmagy, ösüşi işçi güýçleriniň artdyrylmagyny, ýagny iş ýerleriniň köpelmegini şertlendirýär. Ylmyň we tehnikanyň gazananlarynyň çalt depginlerde durmuşa ornaşdyrylmagy bu wezipäniň üstünlikli çözgüdini esaslandyrýar. Şonuň bilen bir hatarda, jemgyýetiň medeni we ruhy ösüşini üpjün edýär. Halk hojalygynyň beýleki ulgamlary bilen bir hatarda, saglygy goraýyş, bilim, medeniýet, durmuş üpjünçiligi we ilaty durmuş taýdan goramak ulgamlary, ýaşaýyş-jemagat hojalygy häzirki wagtda dünýä tejribesiniň gazananlarynyň esasynda kämil binýada eýe bolýar. 

Ylmyň we tehnikanyň gazananlary, şonuň bilen bir hatarda, öňdebaryjy tejribeler, olary başarnykly ulanmak ýurdumyzy, jemgyýetimizi üstünliklere, ösüşlere tarap örän çalt depginlerde äkidiji güýç hökmünde häsiýetlendirilýär. Şu günler ýurdumyzyň islendik künjegine barsaň hem, täze bina edilýän ägirt uly gurluşyklara gözüň düşýär. Eziz   Watanymyzyň mukaddes topragy, ümmülmez sährasy, deňzi-derýasy bereket çeşmesine öwrülýär. Türkmenistan häzirki wagtda dünýäniň has çalt ösýän döwletleriniň hataryna goşuldy. Bu döwürde ýurtda ähli pudaklaryň maliýe-ykdysady mümkinçilikleri artdy. Ýerli çig mal we zähmet serişdeleriniň netijeli ulanylmagy pudaklaryň düşewüntliligini has-da ýokarlandyrdy.  

Eziz Diýarymyzyň oba hojalyk, ulag-aragatnaşyk, gurluşyk, nebitgaz, ýangyç energetika, dokma we söwda, medeniýet, ylym-bilim ulgamlary uly ösüşlere eýe boldy. Geçen sanlyja ýylyň içinde ýurdumyzyň welaýat merkezleri doly abadanlaşdyrylyp, durmuş-ykdysady taýdan kuwwatly görnüşe getirildi. Täze etraplar, şäherlerdir şäherçeler döredildi. Şäherçeleriň her biri ähli amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlaryny, dünýä ülňülerine laýyk gelýän mekdepleri we çagalar baglaryny, sport toplumlaryny, döwrebap saglygy goraýyş we medeniýet edaralaryny, durmuş maksatly beýleki desgalary öz içine alýar. Olarda ulag we inženerçilik desgalary, awtomobil ýollary, suw we gaz ulgamlary, elektrik geçirijiler, aragatnaşyk ulgamlary guruldy.  

Berkarar Diýarymyzda täze döredilýän Arkadag şäheri diňe bir milli ykdysadyýetimiziň däl, medeniýetimiziň hem beýik ösüşlerini dabaralandyryp, dünýä ýaň salýar. Arkadag şäherinde Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky çagalar sagaldyş-dikeldiş merkeziniň, Arkadag Binasynyň, Aba Annaýew adyndaky Halkara atçylyk akademiýasynyň, Berdimuhamet Annaýew adyndaky Ahal welaýat mugallymçylyk orta hünär okuw mekdebiniň, Saçly Dursunowa adyndaky Ahal welaýat lukmançylyk  orta hünär okuw mekdebiniň, Ahal welaýatynyň Görogly adyndaky döwlet atçylyk sirkiniň döredilmegi hem muňa aýdyň şaýatlyk edýär. Sungat derejesine ýetirilýän Arkadag şäheri ajaýyplygy, bitirilen beýik işler bilen bitewülikde halkymyzda egsilmez güýji, ruhubelentligi kemala getirýär. Türkmen halkynyň şu güni, şöhratly geljegi onuň agzybirliginde, jebisliginde, hatar-hatar obalary, şäherleri, şäherçeleri, ýaşaýyş toplumlaryny döretmeginde, bir başa gulluk etmeginde jemlenendir. 

Geçen ýylyň 20-nji iýulynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda paýtagtymyzyň Büzmeýin etrabynda Energetika enjamlaryny abatlaýyş we hyzmat ediş merkezi ulanmaga berildi. Dünýäniň öňdebaryjy enjamlary bilen üpjün edilen täze desganyň ulanylmaga berilmegi milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek hem-de senagatlaşdyrmak, onuň ähli pudaklarynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny, şol sanda energetika pudagyny toplumlaýyn döwrebaplaşdyrmak, innowasion tehnologiýalary işjeň ornaşdyrmak boýunça Türkmenistanda ýaýbaňlandyrylan giň gerimli maksatnamalary durmuşa geçirmekde nobatdaky möhüm ädim boldy. 

2022-nji ýylyň dekabr aýynda hemişelik Bitaraplygymyzyň şanly 27 ýyllyk toýunyň bellenilýän günlerinde Balkan welaýatynyň Bereket etrabynyň çäginde, Aşgabat — Türkmenbaşy awtomobil ýolunyň gaýrasynda gurlan Galkynyş atly täze, döwrebap şäherçe ulanylmaga berildi. Şanly baýramçylygyň bosagasynda Bereket etrabynyň çäginde 300 hojalyga niýetlenen şäherçäniň açylyşy «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylymyzyň taryhy wakalarynyň biri boldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda geçen ýylyň 28-nji dekabrynda, Täze ýyl baýramçylygynyň öň ýanynda paýtagtymyzyň günbatar künjeginde täze, döwrebap ýaşaýyş toplumynyň, umumybilim berýän mekdebiň, çagalar bagynyň, söwda-dynç alyş merkeziniň we beýleki desgalaryň açylyş dabarasy ömürlere bagtyň şuglasyny çaýdy. Bu durmuş maksatly taslama ýurdumyzyň baş şäheriniň çäkleriniň giňelmegi, şäher ilatynyň sanynyň artmagy nazara alnyp işlenip taýýarlanyldy. Häzirki döwürde Aşgabadyň bu künjeginde döwrebap ýol-ulag düzümi, şäher ilatynyň amatly durmuşyny üpjün etmek üçin degişli inženerçilik ulgamy döredildi. Aýratyn bellenmeli zatlaryň biri hem olaryň ählisinde iň täze tehnologiýalaryň işjeň ulanylmagydyr. Munuň özi amala aşyrylýan beýik işleriň toplumlaýyn we sazlaşykly alnyp barylýandygyny şertlendirýär. 

Önümçiligiň geriminiň giňeldilmegi we döwrebaplaşdyrylmagy, öňden bar bolan senagat desgalarynyň dünýäniň iň ösen tehniki enjamlary bilen gaýtadan enjamlaşdyrylmagy, täze ugurlary ornaşdyrmaga gönükdirilýän iri maýa goýum serişdeleriniň netijeli özleşdirilmegi ýurdumyzyň senagat taýdan kuwwatlanmagyna giň mümkinçilikleri döretdi we ykdysady pudaklaryň işleriniň sazlaşykly ýola goýulmagyna, üstünlikleriň gazanylmagyna netijeli täsir etdi. 

Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalarynyň netijesinde ykdysadyýetiň ähli pudaklarynyň ösüşini innowasion mazmunda ýola goýmak, ilatyň iş bilen üpjünçiligini gazanmak, ýaşaýyş-durmuş şertlerini düýpli gowulandyrmak babatda bitirilýän beýik işler her bir türkmenistanlyny täze zähmet ýeňişlerine ruhlandyrýar. Ýurdumyzyň ähli künjeklerinde gurulýan senagat-önümçilik desgalary, durmuş maksatly binalar, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagy ýaly onlarça taslamalar boýunça ýetilen belent sepgitler, bilim, ylym, medeniýet ulgamyndaky okgunly ösüşler halkymyzyň röwşen geljegine gönükdirilendir. Watanymyzda şeýle ajaýyp işleri amala aşyrýan Arkadagly Serdarymyzyň, Gahryman Arkadagymyzyň janlary sag bolsun, beýik tutumlary rowaçlyklara beslensin! 

Oguljamal GELDYMUHAMMEDOWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň Dünýä ykdysadyýeti kafedrasynyň professory, ykdysady ylymlaryň doktory.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Estoniýa Respublikasynyň Prezidenti Alar Karise Estoniýa Respublikasynyň milli baýramy — Garaşsyzlyk güni mynasybetli mähirli gutlaglaryny we iň gowy arzuwlaryny iberdi. 

Şu mümkinçilikden peýdalanyp, döwlet Baştutanymyz Prezident Alar Karise tüýs ýürekden berk jan saglyk, bagtyýarlyk, Estoniýa Respublikasynyň halkyna bolsa parahatçylyk, mundan beýläk-de öňe gitmegi we gülläp ösmegi arzuw etdi. 

(TDH)

Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisiniň barşynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň ýurdumyzy 2023-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyny hem-de maýa goýum Maksatnamasyny tassyklamagy «Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly» şygary astynda geçýän şu ýylda ata Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmaga gönükdirilen möhüm ädim boldy. Olaryň esasyny «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynda», «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda», şeýle-de «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasynda» kesgitlenen möhüm wezipeler düzýär. 

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň başyny başlan hem-de häzirki wagtda döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda üstünlikli amala aşyrylýan düýpli özgertmeleriň baş ugry bolan ykdysady ulgamdaky döwlet strategiýasy ylmy çemeleşmä, hojalygy başarjaňlyk bilen ýöretmäge, çaklamaga hem-de meýilnamalaşdyrmaga esaslanýar. Häzirki wagtda ýurdumyzy ösdürmek boýunça durmuşa geçirilýän konsepsiýada ykdysadyýeti döwrebaplaşdyrmagy diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek bazaryň hem-de döwlet kadalaşdyrylyşynyň gurallaryny netijeli utgaşdyrmagy, iň täze tehnologiýalary, innowasiýalary giňden ornaşdyrmagy, ýurdumyzyň dünýäniň hojalyk gatnaşyklar ulgamyna işjeň goşulyşmagyny göz öňünde tutýar. 

Ýurdumyzy 2023-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasy barada aýdylanda, bu resminamanyň önümçilik we maliýe maksatnamalaryny, Döwlet býujetinde şu ýylda amala aşyrmak üçin bellenen çäreleri öz içine alýandygyny bellemek gerek. Şeýle hem bu resminama milli ykdysadyýetimiziň her bir pudagyny we sebitler boýunça gaýragoýulmasyz wezipeleri birleşdirýär. Şol wezipeleriň talabalaýyk ýerine ýetirilmegi ýurdumyzyň mundan beýläk-de ösdürilmegini we türkmenistanlylaryň abadançylygynyň ýokarlandyrylmagyny üpjün etmäge gönükdirilendir. 

Ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmak, şol sanda ýaşaýyş jaý üpjünçiligini gowulandyrmak we durmuş goraglylygyny pugtalandyrmak, raýatlarymyzyň iş üpjünçiligi ulgamyny kämilleşdirmek esasy maksatlaryň hatarynda kesgitlenildi. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň girdejilerini yzygiderli artdyrmak, zähmet gatnaşyklaryny döwrüň talaplaryna laýyklykda kadalaşdyrmak, sebitlerde goşmaça iş orunlaryny döretmek göz öňünde tutulýar. Ýurdumyzyň makroykdysady durnuklylygyny berkitmek we ykdysady kuwwatyny artdyrmak, milli ykdysadyýetimiziň bazar gatnaşyklaryna geçirilmegini çaltlandyrmak, maliýe bazaryny ösdürmek, pul serişdeleriniň gelmegi, gymmatly kagyzlaryň dolanyşygy ulgamyndaky işi kämilleşdirmek ileri tutulýan wezipeleriň hataryndadyr. 

Şunuň bilen birlikde, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň kuwwatyndan giňden peýdalanmaga, milli ykdysadyýeti senagatlaşdyrmagyň derejesini ýokarlandyrmaga, pudaklaryň we hyzmat ulgamlarynyň okgunly ösüşini üpjün etmäge, ähli ulgamlara sanly tehnologiýalary işjeň ornaşdyrmaga, innowasion senagaty ösdürmäge, maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalarynyň ulgamynyň jemi içerki önümiň düzümindäki paýyny artdyrmaga, önümçiligiň we ylmyň özara baglanyşygyny pugtalandyrmaga aýratyn ähmiýet berler. 

2023-nji ýylda çig maly gaýtadan işlemek we taýýar önümleri öndürmek boýunça kärhanalaryň önümçilik kuwwatyny doly işe girizmek, eksport ugurly toplumlaryň kuwwatyny artdyrmak, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň çykarylyşyny diwersifikasiýalaşdyrmak göz öňünde tutuldy. Şunuň bilen baglylykda, innowasion tehnologiýalara daýanýan pudaklara maýa goýumlaryň artdyrylmagyna uly üns berler. Ýurdumyzyň geoykdysady we geosyýasy ýagdaýyndan peýdalanmak, ekologik abadançylygy goldamak hem-de “ýaşyl” ykdysadyýeti ösdürmek şu ýyl üçin göz öňünde tutulan işleriň esasy ugurlarynyň hatarynda durýar. 

Döwletimiziň azyk howpsuzlygyny üpjün etmek, oba hojalyk ekinleriniň hasyllylygyny ýokarlandyrmak, maldarçylygyň mümkinçiliklerini giňeltmek, mallaryň we guşlaryň baş sanyny artdyrmak boýunça anyk çäreleri durmuşa geçirmek meýilleşdirildi. Şeýle-de ahalteke bedewleriniň we türkmen alabaýlarynyň sanyny artdyrmaga aýratyn ähmiýet berler. 

Döwlete dahylsyz ulgamy goldamak we onuň ykdysadyýetdäki paýyny artdyrmak, dürli pudaklarda kiçi we orta telekeçiligiň işiniň gerimini giňeltmek, döwlet-hususy hyzmatdaşlygynyň we eýeçiligiň dürli görnüşlerini ösdürmek öňde durýan işiň möhüm ähmiýetli ugurlary hökmünde kesgitlenildi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet emläginiň netijeli dolandyrylmagyny üpjün etmek, bäsleşikli söwdalar arkaly döwlet emlägini hususylaşdyrmak boýunça işleriň dowam etdiriljekdigini bellemek gerek. 

Umumy abadançylygyň bähbitlerine laýyk gelýän döwletara we sebitara gatnaşyklaryň täze “Aşgabat görnüşi” esasynda halkara hyzmatdaşlygy giňeltmek ileri tutulýan wezipeleriň hatarynda durýar. Şeýle hem ýurdumyzyň çäginden geçýän halkara üstaşyr ulag geçelgeleri boýunça daşalýan ýükleriň möçberini we gatnadylýan ýolagçylaryň sanyny artdyrmak, Durnukly ösüş maksatlaryna üstünlikli ýetmek göz öňünde tutulýar. 

Geljek ýyl üçin meýilnamalara her welaýatda erkin senagat-önümçilik, ykdysady zolaklary, sebitleriň aýratynlyklaryny nazara almak bilen, söwda-hyzmat, ulag-logistika, obasenagat we toplumlaýyn erkin ykdysady zolaklary döretmek wezipeleri hem girizildi. Öňde goýlan wezipelere ýetmek üçin Maksatnamada döwlet maýa goýum işjeňligini ýokarlandyrmak, içerki we daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek boýunça anyk çäreleri amal etmek göz öňünde tutuldy. 

Şu ýylda durmuş ulgamyny mundan beýläk-de ösdürmek meýilleşdirildi. Hususan-da, ylym we bilim edaralarynyň işini kämilleşdirmek, pudaklary ýokary hünärli hünärmenler bilen üpjün etmek, bu ugurdaky halkara işi, ilkinji nobatda, dünýä derejesindäki ylmy bilimleri ele alan hünärmenleri we alymlary taýýarlamak ugry boýunça halkara hyzmatdaşlygy täze derejä çykarmak babatda işler alnyp barlar. Şunuň bilen birlikde, ýokary netijeli we çagalar sportuny ösdürmek, köpçülikleýin bedenterbiýäniň ornuny berkitmek meýilleşdirilýär. “Saglyk” Döwlet maksatnamasynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegine, eneleri we çagalary goramak meselelerine, keselleriň öňüni almak, bejermek çärelerini talabalaýyk geçirmäge, lukmançylyk hyzmatlarynyň elýeterliligini üpjün etmäge hem-de derman senagatyny ösdürmäge aýratyn ähmiýet berler. 

Medeniýet ulgamyny mundan beýläk-de kämilleşdirmek Maksatnamada möhüm wezipe hökmünde kesgitlenildi. Bu babatda milli senetleri, halyçylygy, aýdym-saz sungatyny ösdürmek we gadymdan gelýän milli mirasy düýpli öwrenmek, aýawly saklamak hem-de wagyz etmek, taryhy we medeni ýadygärlikleri dikeltmek, içerki we halkara syýahatçylyk ulgamynda döwrüň talaplaryna laýyk gelýän işleri geçirmek boýunça wezipeler öňde goýuldy. 

 Maksatnamada şeýle hem ýurdumyzy şu ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň garaşylýan netijeleri getirilýär. 

«Türkmenistanyň 2023-nji ýyl üçin maýa goýum Maksatnamasy” barada aýdylanda, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň durmuş-ykdysady strategiýasynda maýa goýum işini işjeňleşdirmäge aýratyn üns berýändigini nygtamak möhümdir. Maksatnamada bellenilişi ýaly, häzirki wagtda ýurdumyzyň makroykdysady görkezijileriniň sazlaşykly ösmegini üpjün etmek bu ugurda esasy wezipeleriň biri hasaplanýar. Şunuň bilen baglylykda, gaýtadan işleýän we taýýar önümleri öndürýän senagat pudaklaryny okgunly ösdürmek üçin gönükdirilýän maýa serişdeleriniň möçberi artýar. Şonuň netijesinde daşary ýurtlara iberilýän harytlaryň möçberidir görnüşleri ep-esli köpelýär. 

Türkmenistanda pudaklaýyn we düzümleýin özgertmeleri amala aşyrmak, işjeň maýa goýum syýasatyny durmuşa geçirmek arkaly bäsdeşlige ukyply, ýokary netijeli maýa goýum ulgamyny döretmek resminamada esasy maksatlaryň biri hökmünde kesgitlenildi. Halkara standartlara laýyklykda, ýurdumyzyň kärhanalaryny tehniki we tehnologik taýdan döwrebaplaşdyrmak gaýragoýulmasyz wezipeleriň hatarynda durýar. Munuň özi zähmet öndürijiligini ýokarlandyrmaga mümkinçilik berer. 

Mundan başga-da, ykdysadyýete gönükdirilýän maýa goýumlaryň maliýe çeşmelerini kämilleşdirmek, hususy kärhanalary we olaryň serişdelerini ýurdumyzyň düýpli gurluşyk ulgamyna durnukly çekmegi ýola goýmak, düýpli maýa goýumlaryň ykdysady taýdan netijeliligini üpjün etmek boýunça anyk işler meýilleşdirildi. Resminama laýyklykda, maliýe serişdelerini täze desgalary gurmaga, önümçilikleri giňeltmäge, kärhanalaryň durkuny täzelemäge, olary tehniki taýdan täzeden enjamlaşdyrmaga gönükdirmek maksady bilen, maýa goýumlaryň tehnologik we sebit düzümini döwrebaplaşdyrmaga aýratyn üns berler. 

Eýeçiligiň görnüşleri boýunça serişdeleriň paýlanylmagyny gowulandyrmak esasy wezipeleriň biri bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, şu ýyl daşary ýurt maýa serişdeleri bilen bir hatarda, has ähmiýetli ulgamlarda türkmen telekeçileriniň maýa goýum serişdelerini ulanmak göz öňünde tutulýar. Şeýlelikde, maksatnamada ykdysadyýetiň esasy pudaklaryny we welaýatlary ösdürmek, şol sanda bilelikdäki iri innowasion kärhanalary hem-de eksport ugurly, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürýän önümçilikleri gurmak, azyk üpjünçiligini gowulandyrmak, ýurdumyzyň ähli sebitlerinde täze iş orunlaryny döretmek, ilatyň durmuş goraglylygyny üpjün etmek boýunça toplumlaýyn çäreleri maliýeleşdirmek göz öňünde tutulýar. 

Umuman, toplanan oňyn milli tejribä hem-de ägirt uly gazanylanlara daýanyp, ýurdumyzy 2023-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda hem-de şu ýyl üçin maýa goýum Maksatnamasynda kesgitlenen möhüm wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmek bilen, Türkmenistanyň ösüş we rowaçlyk ýolunda nobatdaky möhüm ädimi ätjekdigini ynamly aýtmak bolar. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň durmuş-ykdysady strategiýasy Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan yglan edilen Durnukly ösüş maksatlaryna doly laýyk gelýär. Bu strategiýanyň esasy maksatlarynyň biri her bir türkmenistanlynyň bähbitlerini üpjün etmekden ybaratdyr. 

(TDH)

Gahryman Arkadagymyzyň  taýsyz tagallasy bilen 2018-nji ýylda kabul edilen «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy» ýurdumyzda ýokary tehnologiýaly, bäsdeşlige ukyply sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň möhüm binýadydyr. Konsepsiýany üç tapgyrda (1-nji tapgyry — 2019-njy ýylda, 2-nji tapgyry — 2020 — 2023-nji ýyllarda, 3-nji tapgyry — 2024 — 2025-nji ýyllarda) amala aşyrmak maksat edinilýär. Ol 7 bapdan ybarat bolup, onda maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalary ulgamynyň häzirki ýagdaýy, konsepsiýanyň maksady we wezipeleri, ony amala aşyrmagyň ugurlary we guraly, garaşylýan netijeler beýan edilýär. 

Konsepsiýanyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi ýurdumyzda halk hojalygynyň ähli pudaklarynda uly öňegidişlikleri şertlendirdi. Sanly ulgam ykdysadyýetimiziň diwersifikasiýalaşdyrylmagyny we innowasion häsiýete eýe bolmagyny güýçlendirip, IT ugurly hünärmenleriň taýýarlanylmagyna we täze iş orunlarynyň döredilmegine mümkinçilikleri berdi. Nagt däl hasaplaşyklaryň has-da ýaýbaňlandyrylmagyna, harajatlaryň we sarp edilýän wagtyň tygşytlanmagyna, uzak möhletleýin durnukly ykdysady ösüşiň gazanylmagyna we jemi içerki önümde maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň tutýan paýynyň ýokarlanmagyna uly ýardam etdi.  

Häzirki zaman şertlerinde ykdysady taýdan güýçli ösen döwletde ylmyň esasy orny eýeleýändigi aýdyň hakykatdyr. Bu bolsa ylmyň iň täze gazananlary bilen aýakdaş gidilmelidigini, täze ylmy açyşlaryň önümçilige çalt we netijeli ornaşdyrylmalydygyny, innowasion ykdysadyýeti kemala getirmäge döwlet derejesinde aýratyn uly üns berilmelidigini şertlendirýär.  

Sanly ykdysadyýet ulgamy halk hojalygynyň saglygy goraýyş, bilim, bank ulgamlary ýaly ençeme pudaklarynda sanly tehnologiýalaryň giňden ornaşdyrylmagy, internet, ykjam (mobil) we sensor torlary, maliýe we maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalaryny, kompýuterleri, smartfonlary we beýleki gurluşlary peýdalanmak, işewürligiň giň görnüşleri, elektron meýdançalary, aragatnaşyk portallary we beýlekileri ulanmak diýmekdir. Bu ugur arkaly halk hojalygynyň işleriniň netijeliligi ýokarlanyp, özara gatnaşyklar ýygjamlaşýar, bazar ykdysadyýeti şertlerinde esasy gymmatlyk saýylýan wagt tygşytlanýar. Bazar gatnaşyklarynyň möhüm şerti bolan meýilnamalary takyk we tiz ýerine ýetirmek mümkinçiligi ýokarlanýar, elektron resminamalaryň elýeterliligi, dürli amallary islendik ýerden amala aşyrmak mümkinçilikleri artyp, olaryň goraglylygy — kiberhowpsuzlyk gazanylýar. Mysal üçin, neýrotehnologiýalar, blokçeýnler (ýazgylaryň paýlanýan ulgamlary), kwant tehnologiýalary, senagat interneti, robototehnikalar we sensor kompýuterleri, simsiz aragatnaşyk, wirtual we uly göwrümli maglumatlaryň seljermesi hem-de beýlekiler sanly maglumat-aragatnaşygyň esasyny düzýär. Diýmek, sanly ykdysadyýeti ösdürmek konsepsiýasy häzirki zaman dünýä ösüşiniň möhüm şertleriniň hataryna degişlidir. Şoňa görä-de, ýurdumyzda bu ugurda netijeli tagallalar üstünlikli amala aşyrylýar. 

Geçen gysga döwürde dürli pudaklarda sanly ykdysadyýet üçin binýatlyk işler üstünlikli durmuşa geçirildi. Mysal üçin, aragatnaşyk we telekommunikasiýa pudaklarynda 3G, 4G, 5G tizlikli interneti we beýleki ulgamlary ulanmak arkaly hyzmatlaryň hiliniň ýokarlandyrylmagy babatynda netijeli işler durmuşa geçirildi, «Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasy» kabul edildi, elektron hökümet ulgamynyň maksatnamasy amala aşyrylýar. Munuň özi ýurdumyzyň ykdysadyýetine sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça işleriň geriminiň giňeldilmegine mümkinçilik berýär. 

Sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň köp möçberde maýa goýumlaryň çekilmegini talap edýändigini hem bellemek gerek. «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» maliýeleşdirmegiň çeşmeleri hem beýan edilen. Hususan-da, býujet we býujetden daşary serişdeler, hususy taraplaryň serişdeleri çekilen we hemaýatkärleriň, grantlaryň we halkara tehniki kömek taslamalarynyň serişdeleri hem Konsepsiýany amala aşyrmagyň maliýe taýdan üpjünçiligini emele getirýär. Türkmenistanyň geoykdysady we geosyýasy nukdaýnazardan amatly ýerleşmegi, ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýy we durnukly syýasy ýagdaýy, tebigy baýlyklarynyň uly gorlarynyň bolmagy, döwrebap kanunçylyk binýadynyň we kepillikleriň döredilmegi ýaly amatly şertler dünýäniň iri maýadarlaryny çekmäge, ylmyň iň täze gazananlaryny hem-de innowasiýalary milli ykdysadyýetimize batly depginlerde ornaşdyrmaga uly ýardam edýär.  

Şunda ylmyň hem tehnikanyň ýokary depginde ösmegini üpjün etmegiň möhüm şertleriniň biri hem ýokary hünärli, hemmetaraplaýyn bilimli hünärmenleriň ýeterlik derejede bolmagydyr. Şunuň bilen baglylykda, innowasiýalary, öňdebaryjy tehnologiýalary we tejribäni ugur edinýän milli bilim we ylym ulgamyny kämilleşdirmek, onuň maddy-enjamlaýyn binýadyny berkitmek, ony ösüşiň dünýä derejesine çykarmak babatda bitirilen beýik işler aýratyn bellenmäge mynasypdyr. Elbetde, munuň özi ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň artmagynda, dünýä ähmiýetli iri halkara ulag-üstaşyr we telekommunikasiýa geçelgesine öwrülmeginde, täze durmuş-ykdysady şertleriň kemala gelmeginde, işewür we özara bähbitli hyzmatdaşlygyň, dünýä ýurtlary bilen dost-doganlyk gatnaşyklarynyň giňeldilmeginde möhüm ähmiýete eýedir. 

Berkarar Diýarymyzy ylmyň we iň täze tehnologiýalaryň esasynda uly ösüşler bilen öňe alyp barýan hormatly Prezidentimize alkyşlarymyzyň çägi ýokdur. 

Arslan REÝIMOW,

Türkmenistanyň Kärdeşler arkalaşyklarynyň Lebap welaýat birleşmesiniň başlygynyň orunbasary.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň we Patyşa Hamad bin Isa Al Halifanyň arasynda gepleşikler geçirildi 

 Manama — Aşgabat, 22-nji fewral (TDH). Şu gün Manamada Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň hem-de Bahreýniň Patyşasy Hamad bin Isa Al Halifanyň arasynda gepleşikler geçirildi. Ozal habar berlişi ýaly, düýn döwlet Baştutanymyz Bahreýn Patyşalygyna resmi sapar bilen geldi. 

Ýokary derejedäki şu gezekki duşuşyk däp bolan dostlukly gatnaşyklary mundan beýläk-de pugtalandyrmak we ösdürmek, ony hil taýdan täze derejä çykarmak üçin aýratyn ähmiýete eýedir. Şunuň bilen birlikde, bu sapar Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasat strategiýasyny durmuşa geçirmegiň ýolunda nobatdaky ädim bolup durýar. Bu strategiýa dünýäniň ähli ýurtlary, şol sanda arap dünýäsiniň döwletleri bilen netijeli, özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmäge gönükdirilendir. 

Şu gün ýokary derejedäki gepleşikleriň öňüsyrasynda döwlet Baştutanymyz Bahreýniň Ykdysady ösüş geňeşine baryp gördi. Irden hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow geňeşiň baş dolandyryş binasyna tarap ugrady. Bu ýerde döwlet Baştutanymyzy Bahreýn Patyşalygynyň Premýer-ministriniň orunbasary Şeýh Halid bin Abdulla Al Halifa we bu düzümiň ýolbaşçylary mähirli garşyladylar. 

Bu ýerde belent mertebeli myhman üçin Bahreýniň Ykdysady ösüş geňeşi we onuň işiniň aýratynlyklary barada maglumat berýän tanyşdyrylyş çäresi guraldy. 

Bahreýn Patyşalygynyň Premýer-ministriniň orunbasary Şeýh Halid bin Abdulla Al Halifa ýurduň ýokary derejeli ýolbaşçylarynyň adyndan hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy ýene-de bir gezek tüýs ýürekden mübärekledi. Döwlet Baştutanymyzyň şu saparynyň ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy ösdürmäge, onuň ugurlaryny giňeltmäge täze itergi berjekdigine, däp bolan döwletara gatnaşyklary hem-de netijeli hyzmatdaşlygy hemmetaraplaýyn pugtalandyrmaga ýardam etjekdigine ynam bildirildi. 

Hormatly Prezidentimiz geňeşiň işi hem-de onuň esasy wezipeleri, Bahreýniň ykdysady strategiýasyny işläp taýýarlamak we ony durmuşa geçirmek üçin döredilýän şertler barada gürrüň berýän wideoşekiller bilen tanyşdy. Bu strategiýa milli ykdysadyýeti diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmäge, onuň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmaga gönükdirilendir. Ol dürli ugurlary — maliýe, telekeçilik, bilim we hünärmenleriň taýýarlygy, saglygy goraýyş, syýahatçylyk ýaly ugurlary öz içine alýar hem-de häzirki ýagdaýlara degişli çäreleri göz öňünde tutýar. Şeýle-de ykdysadyýetiň esasy pudaklaryny, şol sanda nebitgaz senagatyny, hususy ulgamy çalt depginler bilen ösdürmek, amatly maýa goýum ýagdaýyny döretmek ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda kesgitlenildi. 

 Tanyşdyrylyş çäresiniň dowamynda geňeşiň ýolbaşçysy onuň işiniň esasy ugurlary barada jikme-jik maglumat berdi. 

Soňra hormatly Prezidentimiz Bahreýniň kartasynyň nusgasynyň ornaşdyrylan ýerine geçmäge çagyrylýar. Bu ýerde belent mertebeli myhman ýurtda amala aşyrylýan maýa goýum taslamalary we hyzmatdaşlyk üçin bar bolan mümkinçilikler bilen tanyşdyryldy. 

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Türkmenistanda ýurdumyzyň ykdysadyýetini innowasiýalar we diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmäge, onuň sanly we tehnologik taýdan özgerdilmegine, dünýä hojalyk gatnaşyklarynyň häzirki zaman ulgamyna üstünlikli goşulyşmagyna gönükdirilen özgertmeler dowam etdirilýär. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda ýurdumyzda maliýe-bank düzümini, senagat toplumyny düýpli özgertmek, hususy ulgamy höweslendirmek we goldamak, onuň ykdysadyýetdäki paýyny artdyrmak boýunça maksadalaýyk işler alnyp barylýar. Bu ugurda amala aşyrylýan özgertmeler bilen baglylykda, degişli milli kanunçylygy kämilleşdirmäge hem uly ähmiýet berilýär. Bularyň ählisi ykdysadyýetiň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmaga, onuň kuwwatyndan netijeli peýdalanmaga, ýurdumyzyň maýa goýum babatda özüne çekijiligini ýokarlandyrmaga ýardam edýär, özara bähbitli hyzmatdaşlygy, şol sanda abraýly ugurdaş düzümler bilen gatnaşyklary ösdürmek, geljegi uly bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmek üçin oňaýly mümkinçilikleri şertlendirýär. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow çuň mazmunly tanyşdyrylyş çäresi üçin Bahreýn Patyşalygynyň Premýer-ministriniň orunbasary Şeýh Halid bin Abdulla Al Halifa hem-de geňeşiň ýolbaşçylaryna minnetdarlyk bildirip, Türkmenistanyň Bahreýn we onuň işewürler toparlary bilen netijeli gatnaşyklar üçin hemişe açykdygyny belledi. 

Bahreýn tarapynyň hem ägirt uly kuwwata eýe bolan, özüni jogapkärli hyzmatdaş hökmünde görkezen ýurdumyz bilen hyzmatdaşlyga gyzyklanma bildirilýändigi tassyklanyldy. 

Günüň birinji ýarymynda hormatly Prezidentimiz Bahreýniň Patyşasynyň “Al Gudaýbiýýa” köşgüne ugrady. Bu ýerdäki meýdançada belent mertebeli myhmany resmi taýdan garşylamak dabarasy geçirildi. 

Döwlet Baştutanymyzyň awtoulagy köşgüň merkezi girelgesiniň öňünde gelip durýar. Bu ýerde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy Bahreýniň Patyşasy Hamad bin Isa Al Halifa mähirli garşylaýar. Iki döwletiň Baştutanlary bilelikde bellenen ugur boýunça ýöräp, münbere geçýärler. Nyzama düzülen Hormat garawulynyň serkerdesi dabaraly hasabat berýär. Iki ýurduň Döwlet senalary ýaňlanýar. Senalaryň ýaňlanan mahalynda, belent mertebeli myhmanyň hormatyna top atylýar. 

Iki döwletiň Baştutanlary köşge barýarlar. Hormatly Prezidentimiz we Bahreýniň Patyşasy iki ýurduň resmi wekiliýetleriniň agzalary bilen tanyşýarlar. 

 Soňra “Al Gudaýbiýýa” köşgünde ýokary derejedäki ikiçäk gepleşikler geçirildi. 

 Bahreýniň Patyşasy Hamad bin Isa Al Halifa hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy ýene-de bir gezek mähirli mübärekläp, Türkmenistanyň Bahreýn üçin doganlyk, dostlukly ýurtdugyny nygtady we ýola goýlan döwletara gatnaşyklara ýokary baha berdi. Şunda häzirki ýokary derejedäki duşuşygyň türkmen-bahreýn hyzmatdaşlygyna täze itergi berjekdigine, birek-birege hormat goýmak, özara bähbitlilik ýörelgelerine esaslanýan ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň mundan beýläk-de ösdürilmeginde möhüm orny eýelejekdigine ynam bildirdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Patyşa Hamad bin Isa Al Halifa Bahreýn Patyşalygyna resmi sapar bilen gelmek baradaky çakylygy hem-de mähirli kabul edilendigi üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirip, Türkmenistanyň doganlyk Bahreýn Patyşalygy bilen ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň giňeldilmegine uly üns berýändigini belledi. Şol gatnaşyklar özara ynanyşmak we netijelilik esasynda ösdürilýär. Şular barada aýtmak bilen, döwlet Baştutanymyz Patyşa Hamad bin Isa Al Halifa, Mirasdüşer Şazada, Premýer-ministr Salman bin Hamad Al Halifa hem-de Bahreýniň halkyna türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň mähirli salamyny we iň gowy arzuwlaryny ýetirdi. 

Özara düşünişmek we işjeň ýagdaýda geçen gepleşikleriň dowamynda türkmen-bahreýn hyzmatdaşlygynyň ileri tutulýan meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Taraplaryň ähli ugurlar boýunça gatnaşyklaryny mundan beýläk-de ösdürmegiň möhümdigi bellenildi. Iki döwletiň Baştutanlary söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyň geljegi uly ugurlaryna ünsi çekip, Türkmenistanyň we Bahreýniň halklarynyň ýakynlaşmagynyň, olaryň arasyndaky dostlugy pugtalandyrmagyň aýrylmaz şerti hökmünde medeni-ynsanperwer ulgamdaky hyzmatdaşlygyň wajypdygyny nygtadylar. 

Duşuşygyň barşynda taraplar halkara we sebit gün tertibiniň, özara gyzyklanma bildirilýän möhüm meseleleriň birnäçesi boýunça pikir alyşdylar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Bahreýniň Patyşasyny, şeýle-de Mirasdüşer Şazada, Bahreýniň Premýer-ministrini Türkmenistana ýakyn wagtda sapar bilen gelmäge çagyrdy. Çakylyk hoşallyk bilen kabul edildi. 

Türkmenistanyň Prezidenti we Bahreýniň Patyşasy birek-birege ýadygärlik sowgatlary gowşurdylar. Soňra gepleşikler giňişleýin düzümde, iki ýurduň resmi wekiliýetleriniň gatnaşmagynda dowam etdi. 

Duşuşygyň öňüsyrasynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň we Bahreýniň Patyşasy Hamad bin Isa Al Halifanyň gatnaşmagynda ikitaraplaýyn resminamalara gol çekmek dabarasy boldy. Onuň dowamynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Bahreýn Patyşalygynyň Hökümetiniň arasynda howa gatnawy hakynda Ylalaşyga; Miras bilen baglanyşykly senetçilik we däp-dessurlar babatda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Bahreýn Patyşalygynyň Hökümetiniň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary instituty bilen Bahreýn Patyşalygynyň Daşary işler ministrliginiň Mohammed bin Mubarak Al Halifa adyndaky Diplomatik bilimleri akademiýasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Hökümeti bilen Bahreýn Patyşalygynyň Hökümetiniň arasynda deňiz ulaglary babatda hyzmatdaşlyk etmek barada özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Hökümeti bilen Bahreýn Patyşalygynyň Hökümetiniň arasynda demir ýol ulaglary babatda hyzmatdaşlyk etmek barada özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Hökümeti bilen Bahreýn Patyşalygynyň Hökümetiniň arasynda umumy, tehniki we ýokary bilim babatda hyzmatdaşlyk etmek babatda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Standartlaşdyrmak, sertifikatlaşdyrmak, akkreditirlemek we metrologiýa babatda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Bahreýn Patyşalygynyň Hökümetiniň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Medeniýet ministrligi bilen Bahreýn Patyşalygynyň Medeniýet we gadymyýet müdirliginiň arasynda 2023 — 2027-nji ýyllar aralygynda medeniýet babatda hyzmatdaşlygy ýerine ýetirmegiň Maksatnamasyna; Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky bilen Bahreýniň Ösüş bankynyň arasynda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ylalaşyga gol çekilýär. 

Ählumumy deňiz-howa logistikanyň hyzmatdaşy baradaky Şahadatnama laýyklykda, iki ýurduň arasynda ykdysady we söwda gatnaşyklaryny ösdürmek babatda bilelikdäki isleg göz öňünde tutulyp, Bahreýn Patyşalygy ýurdumyza şu merkeziň başlangyjynyň çäginde hyzmatdaş derejesini hödürleýär. Bu Şahadatnama türkmen tarapyna berildi. 

 Hormatly Prezidentimiziň Bahreýn Patyşalygyna saparynyň jemleri boýunça Bilelikdäki Maglumat kabul edildi. 

Gol çekmek dabarasy tamamlanandan soňra, Patyşa Hamad bin Isa Al Halifa hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa ýüzlenip, bu saparyň döwlet Baştutanymyzyň Bahreýne ilkinji saparydygyny belledi we geçen ýyllaryň dowamynda ýurtlarymyzyň arasynda iki dostlukly halkyň taryhy-medeni kökleriniň umumylygyna esaslanýan, dürli ulgamlary öz içine alýan netijeli gatnaşyklaryň ýola goýlandygyny kanagatlanma bilen nygtady. Bahreýniň Patyşasy 2019-njy ýylda Türkmenistanda bolan saparyny ýakymly duýgular bilen ýatlaýandygyny belläp, giň ugurlar, şol sanda, ykdysadyýet, söwda, energetika, azyk ulgamy, maýa goýumlar, medeni-ynsanperwer, syýahatçylyk we beýleki ulgamlar boýunça ikitaraplaýyn hyzmatdaşlyk üçin amatly mümkinçilikleriň bardygyny aýtdy.  

Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň şu sapary däp bolan döwletara gatnaşyklary ösdürmekde täze tapgyry açýar hem-de onuň taryhynda şanly waka bolup durýar diýip, dostlukly döwletiň Baştutany Bahreýniň türkmenistanly hyzmatdaşlar bilen netijeli gatnaşyklara gyzyklanma bildirýändiklerini hem-de bilelikdäki ysnyşykly işe taýýardyklaryny tassyklady. Şunuň bilen baglylykda, şu gün gol çekilen, ikitaraplaýyn gatnaşyklary hemmetaraplaýyn ösdürmäge ýardam etmäge gönükdirilen resminamalaryň wajypdygy nygtaldy. 

Patyşa Hamad bin Isa Al Halifa çykyşyny tamamlap, iki ýurduň arasyndaky dostlukly gatnaşyklaryny pugtalandyrmaga hem-de ösdürmäge goşan uly şahsy goşandy, sebit we halkara derejede parahatçylygy, durnuklylygy, howpsuzlygy pugtalandyrmaga ýardam edýän döredijilikli syýasaty durmuşa geçirýändigi üçin hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Bahreýn Patyşalygynyň ýokary sylagyna — Şeýh Isa bin Salman Al Halifa adyndaky birinji derejeli ordenine mynasyp bolandygyny habar berdi. 

 Bahreýniň Patyşasy döwlet Baştutanymyza dabaraly ýagdaýda, ýygnananlaryň şowhunly el çarpyşmalary astynda bu hormatly sylagy gowşurdy we jogapkärli döwlet işinde täze üstünlikleri arzuw etdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow mähirli garşylandygy we myhmansöýerlik üçin ýene-de bir gezek minnetdarlyk bildirip, 1995-nji ýylda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýlan döwründen bäri biziň ýurtlarymyzyň ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşde netijeli gatnaşyklara ygrarlydyklaryny görkezýändiklerini belledi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Bahreýn Patyşalygyna Türkmenistanyň halkara başlangyçlaryny hemişe goldaýandygy üçin minnetdarlygyny beýan etdi. 

Hormatly Prezidentimiz Patyşa Hamad bin Isa Al Halifanyň 2019-njy ýylda ýurdumyza bolan saparynyň türkmen-bahreýn hyzmatdaşlygyny ösdürmegiň ýolunda möhüm ädim bolandygyny belläp, ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň, şol sanda söwda-ykdysady ulgamda, hususy pudak boýunça gatnaşyklaryň ägirt uly kuwwata eýedigini nygtady. Döwlet Baştutanymyz bu baradaky gürrüňi dowam edip, bilelikdäki işewürler geňeşini döretmegi hem-de iki ýurduň telekeçileriniň sergilerini geçirmegi teklip etdi. Munuň özi Türkmenistanyň we Bahreýniň işewür düzümleriniň arasyndaky özara bähbitli gatnaşyklary işjeňleşdirmek, maýa goýum işini giňeltmek üçin oňat esas bolar. 

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow däp bolan medeni-ynsanperwer gatnaşyklary pugtalandyrmagyň wajypdygy barada aýdyp, medeniýet we sport ulgamynda-da ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy höweslendirmegiň möhümdigini belledi. 

Döwlet Baştutanymyz Patyşa Hamad bin Isa Al Halifa bildirilen hormat-sarpa — Şeýh Isa bin Salman Al Halifa adyndaky birinji derejeli orden bilen sylaglanandygy üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirip, bu ýokary sylaga Türkmenistana we onuň halkyna çuňňur hormatyň, ýurtlarymyzyň arasyndaky dost-doganlyk gatnaşyklarynyň mizemezdiginiň nyşany hökmünde garaýandygyny nygtady. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow çykyşynyň ahyrynda Bahreýniň ýokary derejeli ýolbaşçylaryna we halkyna iň gowy arzuwlaryny beýan etdi. 

Günüň ikinji ýarymynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Bahreýniň Patyşasynyň “Safiriýýa” köşgüne ugrady. Bu ýerde döwlet Baştutanymyzy Bahreýniň Patyşasy Hamad bin Isa Al Halifa mähirli garşylady. 

“Safiriýýa” köşgünde geçirilen söhbetdeşligiň barşynda iki döwletiň Baştutanlary şu gün geçirilen gepleşikleriň netijeli häsiýete eýe bolandygyny hem-de olaryň anyk maksatlara ýetmäge gönükdirilendigini kanagatlanma bilen belläp, taraplaryň türkmen-bahreýn gatnaşyklaryny häzirki döwrüň talaplaryna laýyk gelýän hil taýdan täze derejä çykarmaga meýillidiklerini tassykladylar. 

Türkmenistanda we Bahreýnde köpasyrlyk däplere eýe bolan atçylygy ösdürmek meselesi hem gyzyklanma bildirilip ara alnyp maslahatlaşyldy. Biziň ýurdumyzda bolşy ýaly, arap dünýäsiniň döwletlerinde-de gadymy döwürlerden bäri atçylyk bilen meşgullanylýandygy hemmelere mälimdir. Türkmenistanda bolşy ýaly, Bahreýnde-de bu däp bolan pudagy we atly sporty ösdürmäge uly üns berilýär. Iki ýurduň halklaryny bedewlere bolan çäksiz söýgi, aýratyn gatnaşyklar birleşdirýär. Munuň özi bu ugurda netijeli ikitaraplaýyn hyzmatdaşlyk hem-de tejribe alyşmak üçin amatly şertleri döredýär. 

Şan-şöhraty dünýä dolan ahalteke bedewleri halkymyzyň milli baýlygy we buýsanjy bolup durýar. Häzirki döwürde ýurdumyzda atçylyk döwlet ähmiýetli iş hökmünde ykrar edildi. Bu işde türkmen halkynyň Milli Lideri, Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň hyzmatlary örän uludyr. Gahryman Arkadagymyzyň maksada okgunly işi arassa ganly ahalteke bedewlerini köpeltmek sungatyny dikeltmäge, aýawly saklamaga we ösdürmäge, olaryň baş sanyny artdyrmaga, Türkmenistanda döwrebap ugurdaş düzümi kemala getirmäge, sportuň atly görnüşlerini, milli at üstündäki oýunlary wagyz etmäge ýardam etdi. Merkezi edarasy Aşgabatda ýerleşýän Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň döredilmegi bu ulgamda özara bähbitli hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek üçin täze mümkinçilikleri açdy. 

Gahryman Arkadagymyzyň başyny başlan giň gerimli işi häzirki wagtda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda üstünlikli dowam etdirilýär. Türkmen halkynyň dünýäniň atçylyk medeniýetine ägirt uly goşandyna öwrülen meşhur bedewler häzirki döwürde Watanymyzyň döredijiligiň we ösüşiň täze belentliklerine tarap okgunly öňe barýandygynyň aýdyň nyşanyna öwrüldi. 

Soňra Patyşa Hamad bin Isa Al Halifa hormatly Prezidentimizi köşgüň çäginde ýerleşen atçylyk sport meýdançasyna çagyrýar. Bu ýerde belent mertebeli myhman üçin bedewleriň görkezilişi guraldy. 

Döwlet Baştutanymyz Bahreýniň Patyşasy bilen bilelikde arassa ganly arap bedewleriniň, şeýle-de beýleki tohum atlaryň görkeziliş sergisine syn etdi. Olaryň arasynda meşhur ahalteke bedewleriniň bardygy hem bellärliklidir. Dostlukly ýurduň atçylyk pudagynyň taryhy hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň uly gyzyklanmasyna eýe boldy. 

Döwletara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak işindäki hyzmatlarynyň hem-de gadymdan gelýän atçylyk däplerini ösdürmäge goşan goşandynyň ykrarnamasynyň nyşany hökmünde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa ajaýyp arap tohum atlarynyň ikisi  sowgat berildi. 

Döwlet Baştutanymyz Bahreýniň Patyşasyna minnetdarlyk bildirip, bu ulgamda hünärmenleriň ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyny pugtalandyrmak üçin uly mümkinçilikleriň bardygyny belledi. Munuň özi döwletara gatnaşyklaryň many-mazmun taýdan baýlaşdyrylmagyna ýardam eder. 

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow we Bahreýniň Patyşasy Hamad bin Isa Al Halifa mähirli hoşlaşyp, türkmen-bahreýn gatnaşyklarynyň mundan beýläk-de üstünlikli ösdüriljekdigine ynam bildirdiler we iki ýurduň halklaryna iň gowy arzuwlaryny beýan etdiler. 

Şol gün döwlet Baştutanymyz Bahreýniň Milli muzeýine baryp gördi. Muzeýiň merkezi girelgesiniň öňünde belent mertebeli myhmany Bahreýniň Medeniýet we taryhy gymmatlyklar edarasynyň başlygy Şeýh Halifa bin Ahmed bin Abdulla Al Halifa we muzeýiň ýolbaşçylary garşyladylar. 

Hormatly Prezidentimiz Bahreýn tarapynyň wekilleri bilen bilelikde muzeýiň gymmatlyklary bilen tanyşýar. Muzeýiň köpugurly gymmatlyklary Bahreýn Patyşalygynyň gadymy taryhy, onuň medeniýeti we sungaty barada gürrüň berýär. Muzeýiň zallarynda arheologik tapyndylar, şol sanda gadymy döwürlerde Bahreýniň çäginde ýerleşen Dilmun döwletine degişli tapyndylar, beýleki dürli gymmatlyklar görkezilýär. Muzeýiň mowzuklaýyn bölümleri dostlukly ýurduň halkynyň däp-dessurlary, ýaşaýyş-durmuşynyň aýratynlyklary, senetçiligi bilen tanyşmaga mümkinçilik berýär. Muzeýiň aýratyn bölüminde bahreýnlileriň gadymy senedi bolan merjeniň alnyşy barada gürrüň berilýär. Muzeýde ähli eýýamlaryň keramiki we aýna önümleriniň, şaý-sepleriň nusgalaryny, Bahreýniň şekillendiriş sungatynyň häzirki döwürdäki ussatlarynyň işini görmek bolýar. 

Birnäçe bölümler arap diline, hatdatlyk sungatyna bagyşlanypdyr. Bu ýerde keramatly Gurhanyň XIII-XIV asyrlara degişli seýrek duş gelýän nusgalary, gadymy golýazmalar, taryhy resminamalar görkezilýär. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow muzeýiň gymmatlyklary bilen tanşyp, Bahreýn tarapynyň wekillerine çuň manyly tanyşdyrylyş üçin minnetdarlyk bildirdi we Hormatly myhmanlaryň kitabynda ýadygärlik ýazgy galdyrdy. 

Şunuň bilen baglylykda, milletiň täsin taryhy-medeni mirasyny aýawly saklamagyň Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýandygyny bellemek gerek. Bu babatda muzeý işini kämilleşdirmäge, ynsanperwer ulgamda daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen gatnaşyklary giňeltmäge uly üns berilýär. Bu ugurdaky netijeli gatnaşyklary pugtalandyrmak, olary täze many-mazmun bilen baýlaşdyrmak ýurtlaryň hem-de halklaryň arasyndaky dostluk we hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny ösdürmek üçin ygtybarly esas bolup hyzmat edýär. 

Bahreýniň wekilleri hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa muzeýe gelip görendigi hem-de onuň gymmatlyklaryna gyzyklanma bilen syn edendigi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, ikitaraplaýyn medeni-ynsanperwer gatnaşyklary işjeňleşdirmegiň möhümdigini nygtadylar.  

Belent mertebeli myhmana Bahreýniň Milli muzeýiniň adyndan ýadygärlik sowgat — bahreýn halkynyň taryhy we medeniýeti barada gürrüň berýän kitap gowşurylýar. Ýurdumyzyň adyndan muzeýe ajaýyp türkmen halysy hem-de Gahryman Arkadagymyzyň ahalteke bedewlerine bagyşlanan kitaby sowgat berildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow resmi saparyň maksatnamasyny tamamlap, Bahreýniň Halkara howa menziline bardy we şol ýerden Watanymyza ugrady. 

Hormatly Prezidentimiziň uçary Aşgabada çenli uçuşy amala aşyryp, paýtagtymyzyň Halkara howa menziline gondy. Bu ýerde döwlet Baştutanymyzy resmi adamlar garşyladylar. Olar hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy Bahreýn Patyşalygyna resmi saparynyň üstünlikli tamamlanmagy hem-de dostlukly ýurduň ýokary döwlet sylagynyň — Şeýh Isa bin Salman Al Halifa adyndaky birinji derejeli ordeniniň gowşurylmagy bilen tüýs ýürekden gutladylar.

Ykdysadyýeti ösdürmek ýurduň okgunly öňe gitmeginde esasy şertleriň biridir. Şunda bazar gatnaşyklary möhüm orny eýeleýär. Sebäbi olar öňde durýan möhüm ykdysady meseleleriň oňyn çözgütlerini tapmakda durmuşa ukyplylygy we netijeliligi bilen tapawutlanýar. Ylmyň we tehnikanyň iň soňky gazananlaryny, öňdebaryjy tejribeleri önümçilige çalt hem-de batyrgaý ornaşdyrmakda hususy ulgam giň mümkinçiliklere eýedir. Munuň özi ýokary öndürijilikli önümçilik pudaklarynyň binýadyny berkitmek bilen birlikde, jemgyýetiň isleglerini kanagatlandyrmagy üpjün edýär. Ýurduň ykdysady özgertmeleriniň baş maksady hem şundan ybaratdyr. Şu hakykatdan ugur alyp, Gahryman Arkadagymyz milli ykdysadyýetimizde hususy eýeçiligiň eýeleýän ornuny giňeltmäge gönükdirilen oýlanyşykly özgertmelere badalga berdi. Onuň çäklerinde ägirt uly işler durmuşa geçirildi. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Arkadagly Serdarymyz tarapyndan bu tutumlaryň üstünlikli dowam etdirilmegi ykdysadyýeti ösdürmäge düýpli itergi berýär. 

Berkarar Diýarymyzyň ilatynyň durmuş goraglylygyny berkidip, iş bilen üpjünçiligini gowulandyrmaga, köpugurly ösüş maksatnamalarymyzda göz öňünde tutulan taryhy tutumlaryň hem-de başlangyçlaryň hemişe rowaçlyklara beslenmegine gönükdirilen hususyýetçiligiň oňyn netijeleri welaýatymyzyň telekeçileriniň alyp barýan işlerinde hem aýdyň görünýär. Olaryň hatarynyň ýylsaýyn artýandygy, durmuşa geçirýän işleriniň geriminiň giňelýändigi diýseň buýsandyrýar. Welaýatymyzyň Bereket etrabynyň çäginde hereket edýän «Nurly meýdan» daýhan hojalygynyň alyp barýan işleri muňa anyk subutnamalaryň biridir. Ekerançylyk ýerlerini hem-de önümçilik desgalaryny özünde jemleýän daýhan hojalygynyň ýerleşýän ýeriniň umumy meýdany 50 gektara barabardyr. Onuň önümçilik toplumynda ýyllyk kuwwaty 8 müň tonna towuk etini öndürýän bölüm, şeýle-de ýylda 12 million jüýje çykarmaga ukyply bolan inkubatorly guşçulyk toplumy hereket edýär. Bulardan başga-da, daýhan hojalygynda ýylda ýokary hilli ýumurtganyň 16 million sanysyny öndürmäge mümkinçilik berýän toplum hem bar. Daýhan hojalygy ösdürilip ýetişdirilýän guşlar üçin gerek bolan ýokumly iýmleri öndürmegi hem ýola goýupdyr. Munuň üçin gurlan iým zawodynyň önümçilik mümkinçiligi ýylda 72 müň tonna iýme barabardyr. Ýeri gelende aýtsak, daýhan hojalygy ýylda 100 müň tonna et öndürýän maldarçylyk toplumynyň, ýylda 500 müň sany bägül ösdürip ýetişdirýän ýyladyşhananyň işini hem nusgalyk derejede alyp barmagyň hötdesinden gelýär. Hojalygyň ekin meýdanynyň agramly böleginde ot-iýmlik ekinler ekilýär. 

Balkanabat şäherinde ýerleşýän «Batly gadam» hususy kärhanasy hem öz işini üstünlikli ýola goýup, alyp barýan işleri bilen adygan hususy kärhanalaryň biridir. Onuň ýüplük öndürýän fabriginde döwrebap tehnologiýalara daýanylyp, her aýda 450 tonna barabar ýokary hilli ýüplükler öndürilýär. Munuň özi bölümiň önümçilik kuwwatynyň ýylda 5 müň 400 tonna ýüplüge barabardygyna şaýatlyk edýär. Kärhanada her günde 5 tonnadan gowrak ýüplükler dürli reňkler bilen boýalyp, olar jorap önümçiligi bölüminde çig mal hökmünde peýdalanylýar. Netijede, olardan her günde 50 müň jübüde golaý jorap önümleri taýýarlanýar. Hususy kärhanada öndürilýän dürli görnüşli ýüplükler hem-de jorap önümleri daşarky bazarlara hem yzygiderli ugradylýar. Hususy kärhana Gyzylarbat etrabynyň çäginde uzak möhletleýin kärendesine alan 11 müň 633 gektar ekerançylyk meýdanynda hem oba hojalyk önümleri bolan pagtanyň, bugdaýyň, ýeralmanyň hem-de beýleki ekinleriň bereketli hasylyny ösdürip ýetişdirmekde görelde alarlyk zähmet netijelerini gazanýar.  

Şu ýerde ýene bir zada ünsi çekesimiz gelýär. Gürrüňini edýän hususyýetçilerimiziň oba hojalygynda, onuň gaýtadan işleýän pudagynda alyp barýan işleri türkmen topragynyň zähmetsöýer, öz işini jany-teni bilen söýýän hakyky ýer eýeleriniň halal zähmeti bilen bereket eçilýändigini tassyklaýar. Gahryman Arkadagymyzyň başlangyçlaryny üstünlikli dowam etdirýän Arkadagly Serdarymyzyň tagallalary bilen agrosenagat toplumynda hususy pudagyň ornuny giňeltmek babatda düýpli tutumlar durmuşa geçirilýär. Ene topraga hyzmat etmäge yhlasly, döredijilikli çemeleşýän hususy işewürleriň netijeli zähmeti türkmen topragyny sözüň doly manysynda bereket çeşmesine öwürýär. Türkmen topragynyň berekedi ak bazarlarymyzyň, saçaklarymyzyň berekedidir. Bu bolsa Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň arzyly maksatlarynyň biridir. 

Nurmämmet Hydyrow,

«Balkan».

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň, ýurdumyzyň jemgyýetçilik wekilleriniň bilelikdäki taryhy mejlisinde möhüm çözgütler bilen birlikde «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» bellenilen wezipelere laýyklykda, derwaýys maksatlar kesgitlenildi. Gahryman Arkadagymyz eziz Watanymyzyň hemmetaraplaýyn ösdürilmegine gönükdirilen 7 sany maksadyň biri hökmünde ýurdumyzyň durmuş-ykdysady mümkinçiliklerini peýdalanmak, milli ykdysadyýetimizi senagatlaşdyrmagyň derejesini ýokarlandyrmak, sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak arkaly pudaklaryň we durmuş hyzmaty ulgamynyň yzygiderli ösdürilmegini gazanmak wezipelerini belledi. Häzirki döwürde sanly ulgam we maglumatlar tehnologiýalary durmuşyň hem-de ykdysadyýetiň ähli ugurlaryna aralaşyp, olaryň ösmegine, kämilleşmegine öz oňyn täsirini ýetirýär. Ýurdumyzda «akylly» şäherleriň gurluşygynyň durmuşa geçirilmegi netijesinde sanly ugur täze ösüşlere eýe boldy.  

Döwrebap «smart siti» taslamasynda durmuş-ýaşaýyş şertleri, ekologiýa abadançylygy, aragatnaşyk we söwda hyzmatlary, sanly tehnologiýalaryň artykmaçlyklary giň orun eýeleýär. Ýakynda gurluşygynyň ikinji tapgyryna badalga berlen Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezi bolan Arkadag şäheri ýurdumyzda «smart siti» taslamasy boýunça durmuşa geçirilen ilkinji «akylly» şäher bolar. Türkmenistanyň at gazanan arhitektory, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tagallalary netijesinde gurulýan täze şäherde «akylly» şäher konsepsiýasy häzirki zaman binagärliginiň ösen tejribeleri bilen utgaşdyrylýar hem-de desgalaryň gurluşygynda ekologik taýdan arassa serişdeler ulanylýar. Şäherde ýaşaýyş jaýlarynyň, edaralaryň töwereginde, köçelerde we ýollarda howpsuzlygy üpjün etmek üçin «akylly» wideogözegçilik ulgamlary, şeýle-de maglumat hem-de aragatnaşyk tehnologiýalary sanly ulgam arkaly dolandyrylar we elektrobuslar, elektromobiller hereket eder. 

Sanly ykdysadyýetiň talaplaryna laýyk gelýän hünärmenleri ýetişdirmäge gönükdirilen bilim ulgamyny kämilleşdirmek, hünäre gönükdirmek ulgamyny döwrebaplaşdyrmak, maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalary babatynda goşmaça bilimleri girizmek we bu ugurda täze ukyplary ýüze çykarmak milli bilim ulgamynyň möhüm wezipeleridir. Ýurdumyzyň bilim edaralarynda sanly ykdysadyýetiň anyk ugurlary boýunça okadylmagy we maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalary ulgamyna degişli edaralaryň hünärmenleri bilen tejribe alşylmagy degişli hünäri bilen birlikde, maglumat tehnologiýalaryndan doly baş çykarýan ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamaga gönükdirilendir. Hormatly Prezidentimiziň geçen ýylyň 28-nji aprelinde geçiren Ministrler Kabinetiniň giňişleýin göçme mejlisinde sanly ulgam boýunça hünärmenleri taýýarlaýan merkezi döretmek barada beren tabşyryklary hem-de Gahryman Arkadagymyzyň 3-nji dekabrda bilim ulgamyna degişli ähli binalarda sanly ulgamy ornaşdyrmak, ýokary okuw mekdepleriniň mugallymlaryny hem talyplaryny welaýat merkeziniň meselelerine işjeň çekmek barada beren tabşyryklary esasynda birnäçe ýokary bilim ojagyndan, şol sanda Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetinden talyplaryň bu şäheriň ýaşaýyş jaýlarynyň 12-sine «akylly öý» ulgamyny ornaşdyrmak işine çekilendigi guwandyryjy wakadyr. Täze şähere sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça işleriň çäginde ýurdumyzyň ýokary bilim ojaklarynyň mugallymlarynyň hem talyplarynyň gatnaşmaklarynda işlenip düzülen bilim ulgamynyň sanly çözgütlerini — mekdep, mugallym, ata-ene hem okuwçy üçin maglumatlary onlaýn usulda almaga mümkinçilik berýän mekdep ulgamyny; talyplaryň okuwa degişli maglumatlary özleşdirmeklerine mümkinçilik berýän bilim portaly; sanly kitaphana ulgamyny; onlaýn ders bäsleşiklerini we garaşsyz synaglary geçirmäge mümkinçilik berýän «Zehin» atly sanly ulgamy girizmek boýunça teklipler taýýarlanyldy. 

Ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň uzak möhletleýin maksatnamasyny üstünlikli durmuşa geçirmek netijesinde ugur edinilýän öňdebaryjy işläp taýýarlamalar, ýokary tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy, giňden kompýuterleşdirmek hem-de iň gowy dünýä tejribesini, şol sanda aragatnaşyk ulgamynda oňyn tejribäni özleşdirmek wezipeleriniň miweleri Arkadag şäheri ýaly nusgalyk taslamalaryň mysalynda aýdyň görünýär. Arkadag şäherinde, täze gurulýan «akylly» şäherlerde tehnologik taýdan düýpli öwrülişigi amala aşyrmaga ukyply täze nesiller kemala geler. 

Gyzylgül EKÄÝEWA,

Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň mugallymy.

Aşgabat, 21-nji fewral (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Birleşen Milletler Guramasynyň Baş sekretarynyň Merkezi Aziýa boýunça Ýörite wekili, BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň ýolbaşçysy hökmünde işini tamamlaýan Natalýa Germany kabul etdi.

 Diplomat ikiçäk duşuşykda köpýyllyk hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmegiň möhüm meselelerini ara alyp maslahatlaşmaga döredilen mümkinçilik üçin hoşallygyny bildirip, döwlet Baştutanymyza BMG-niň Baş sekretary Antoniu Guterrişiň mähirli salamyny hem-de Garaşsyz Türkmenistanyň halkyna parahatçylyk, abadançylyk, giň möçberli özgertmeler ýolunda üstünlikler baradaky arzuwlaryny ýetirdi. 

Döwlet Baştutanymyz hoşniýetli sözler üçin minnetdarlyk bildirip, häzirki döwrüň ählumumy meselelerinde esasy orny eýeleýän BMG-niň ýolbaşçysyna iň gowy arzuwlaryny beýan etdi. 

Duşuşygyň dowamynda soňky ýyllarda merkeziň öňüni alyş diplomatiýasyny ilerletmek boýunça işiniň üstünlikli dowam edendigi, hyzmatdaşlygyň täze görnüşleriniň döredilendigi hem-de sebitde anyk maksatnamalary durmuşa geçirmek boýunça çäreleriň depgininiň güýçlendirilendigi kanagatlanma bilen bellenildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Türkmenistan bilen BMG-niň arasyndaky hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine goşan uly şahsy goşandy we netijeli işi üçin N.Germana minnetdarlyk bildirdi we pursatdan peýdalanyp, ony BMG-niň Terrorçylyga garşy göreşmek boýunça komitetiniň Ýerine ýetiriji direktoratynyň Ýerine ýetiriji direktory wezipesine bellenilmegi bilen gutlady hem-de bu jogapkärli wezipede täze üstünlikleri arzuw etdi. 

Bellenilişi ýaly, Birleşen Milletler Guramasy bilen strategik häsiýete eýe bolan köpugurly hyzmatdaşlygyň ösdürilmegi Türkmenistanyň daşary syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri bolup çykyş edýär. Türkmenistan Birleşen Milletler Guramasyna agza döwletler tarapyndan hemişelik Bitaraplyk hukuk derejesi iki gezek ykrar edilen ýurt bolmak bilen, halkara giňişlikde işjeň orny eýeläp, BMG hem-de onuň ýöriteleşdirilen düzümleri bilen köp ýyllaryň dowamynda netijeli hyzmatdaşlyk edip gelýär. Häzirki wagtda bu hyzmatdaşlyk ugurlaryň giň gerimi boýunça, şol sanda parahatçylygy we howpsuzlygy üpjün etmek, durnukly energetika, ulag, ykdysady, durmuş, ynsanperwer, ekologik meseleleri çözmek, Durnukly ösüş maksatlaryny gazanmak ýaly wajyp ugurlarda alnyp barylýar.  

Öňüni alyş diplomatiýasy parahatçylyga we howpsuzlyga howp salýan wehimleri ýüze çykarmakda hem-de aradan aýyrmakda döwletlere ýardam bermek boýunça möhüm gural bolmagynda galýar diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady. Şunuň bilen baglylykda, 2007-nji ýylda döredilen we goňşy ýurtlaryňdyr BMG-niň Howpsuzlyk geňeşiniň agzalarynyň goldaw bermeginde, Baş Assambleýanyň çözgüdine laýyklykda, Bitarap döwletimiziň paýtagtynda ýerleşýän BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkezine uly jogapkärçiligiň ýüklenendigi bellenildi. 

Geçen döwürde sebit merkezi täze wehimlere jogap hökmünde çözgütleri işläp taýýarlamakda Birleşen Milletler Guramasynyň ulgamyny Merkezi Aziýanyň ýurtlary bilen baglanyşdyrýan netijeli meýdança hökmünde özüni tanatdy. Merkeziň işini hem-de başlangyçlaryny, hususan-da, sebitiň döwletleri bilen syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygy ilerletmek boýunça başlangyçlaryny Türkmenistanyň işjeň goldaýandygy aýratyn nygtaldy. 

Şeýle hem sebit howpsuzlygyny üpjün etmekde, BMG-niň Terrorçylyga garşy ählumumy strategiýasyny ornaşdyrmakda hyzmatdaşlyk alnyp barylýar. Bu işiň çäklerinde häzirki wagtda Merkezi Aziýada terrorçylyga garşy durmak boýunça bilelikdäki Hereketleriň meýilnamasynyň dördünji tapgyry durmuşa geçirilýär. Döwlet Baştutanymyz köptaraplaýyn öňüni alyş diplomatiýasynyň “Öňüni alyş diplomatiýasy akademiýasy” başlangyjy hem-de Merkezi Aziýa ýurtlarynyň zenanlarynyň dialogy ýaly mehanizmleriniň döredilendigini we üstünlikli işleýändigini kanagatlanma bilen belledi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow häzirki döwrüň howplaryna hem-de wehimlerine garşy durmak, sebitde howpsuzlygy, durnuklylygy, durnukly ösüşi üpjün etmek ýaly ugurlarda merkeziň işiniň mundan beýläk-de möhüm orny eýelejekdigine ynam bildirip, türkmen tarapynyň tutuş dünýäde parahatçylygyň we abadançylygyň bähbidine BMG bilen bilelikdäki işe üýtgewsiz ygrarlydygyny tassyklady. 

Söhbetdeşligiň dowamynda döwlet Baştutanymyz hem-de BMG-niň Baş sekretarynyň Merkezi Aziýa boýunça Ýörite wekili özara hyzmatdaşlygyň netijeleri barada pikir alyşdylar. BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň ýolbaşçysy häzirki döwrüň möhüm meseleleri boýunça başlangyçly çykyş edýändigi we köpugurly hyzmatdaşlygy uzak möhletleýin, özara hormat goýmak esasynda ýola goýýandygy üçin türkmen tarapyna hoşallygyny beýan edip, özygtyýarly ösüş ýyllarynda parahatçylyk döredijiligiň baý tejribesini toplan Türkmenistanyň BMG-niň Merkezi Aziýa sebitinde ygtybarly we uzak möhletleýin hyzmatdaşy hökmünde çykyş edýändigini nygtady. Şeýle hem ýurdumyz ählumumy gün tertibiniň möhüm meseleleri boýunça Kararnamalaryň birnäçesiniň, şol sanda BMG-niň Baş Assambleýasynyň 2023-nji ýyly “Parahatçylygyň kepili hökmünde dialogyň halkara ýyly” diýip yglan etmek hakynda Kararnamasynyň öňbaşçysy boldy. 

Natalýa German ýolbaşçylyk edýän diplomatik wekilhanasynyň üstünlikli işlemegine goldaw berlendigi we hyzmatdaşlygyň täze binýadynyň döredilendigi üçin ýene-de bir gezek tüýs ýürekden hoşallygyny bildirip, ähli türkmenistanlylara Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe bagtyýarlyk, üstünlik arzuw etdi. 

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hem-de BMG-niň sebit merkeziniň ýolbaşçysy birek-birege hoşniýetli arzuwlaryny beýan edip, däp bolan hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de üstünlikli dowam etdiriljekdigine ynam bildirdiler.