Aşgabat, 10-njy dekabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow, däp bolşy ýaly, Täze ýylyň öňüsyrasynda Türkmenistanyň daşary ýurtlardaky diplomatik we konsullyk edaralarynyň ýolbaşçylarynyň hem-de beýleki käbir ýolbaşçylaryň gatnaşmagynda Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisini geçirdi. Mejlisiň gün tertibine döwletimiziň alyp barýan daşary we içeri syýasaty bilen bagly käbir meseleler girizildi.
Milli Liderimiz mejlisi açyp, jenaýat edendikleri üçin iş kesilen we eden etmişlerine ökünip, ak ýürekden toba gelen raýatlaryň uly baýramçylyklarymyzyň öň ýanynda günäsiniň geçilýändigini aýtdy. Beýik ata-babalarymyzyň rehimdarlyk we ynsanperwerlik ýörelgelerinden ugur alyp, olary jeza çekmekden boşatmak ýaly sahawatly çäreleri yzygiderli geçirip durýarys diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary, Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Raýatlyk we günä geçmek meseleleri boýunça teklipleri taýýarlamak baradaky toparyň başlygy Ç.Amanow bu toparyň jenaýat edendikleri üçin iş kesilen raýatlaryň Halkara Bitaraplyk güni mynasybetli günäsini geçmek boýunça geçiren işleri barada hasabat berdi.
Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, iş kesilen 338 raýatyň günäsini geçmek baradaky degişli Permana gol çekip, hukuk goraýjy edaralaryň ýolbaşçylaryna günäsi geçilen adamlaryň ählisini tussaglykdan boşadyp, olaryň ýakyn wagtda öz öýlerine, maşgala agzalarynyň arasyna barmagy üçin ähli zerur işleri geçirmegi tabşyrdy.
Biz günä geçmek çäresini geçirmek bilen, eden etmişlerine ökünip, toba gelen adamlara öz günälerini halal zähmetleri bilen ýuwup, ýurdumyzyň ösüşine işjeň gatnaşmaklary üçin mümkinçilik döredýäris diýip, milli Liderimiz nygtady.
Welaýatlaryň, etraplaryň we şäherleriň häkimlerine, şeýle hem beýleki ýolbaşçylara günäsi geçilen adamlary iş bilen üpjün etmek boýunça zerur çäreleri görmek tabşyryldy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow günäsi geçilen adamlara yhlasly zähmet çekip, ýurdumyzda amala aşyrylýan giň gerimli işlere öz goşantlaryny goşmaklaryny, eziz Watanymyza ak ýürekden hyzmat edip, halal zähmetiň hözirini görüp ýaşamaklaryny arzuw etdi.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredowa söz berildi. Wise-premýer döwlet Baştutanymyzy Halkara Bitaraplyk güni bilen mähirli gutlap, her ýyl dekabr aýynda diplomatik gullugyň ýolbaşçylarynyň gatnaşmagynda Hökümetiň giňişleýin mejlisini geçirýändigi üçin DIM-niň, Türkmenistanyň daşary ýurtlardaky ilçileriniň we konsullarynyň hem-de halkara guramalaryň ýanyndaky wekilleriniň adyndan hoşallyk bildirdi.
Diplomatlar üçin möhüm waka bolýan bu duşuşyk milli Liderimiziň daşary syýasat strategiýasynyň ileri tutulýan ugurlaryna, döwrüň möhüm meselelerini düýpli seljermäge hem-de öňde durýan işlere degişli anyk tabşyryklara ünsi jemlemäge mümkinçilik berýär.
Döwlet Baştutanymyzyň ýurdumyzyň diplomatik gullugynyň öňünde goýýan wezipelerini netijeli çözmek üçin hemme şertleriň bardygy nygtaldy. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tagallalary netijesinde, DIM-niň, şeýle hem ýurdumyzyň daşary ýurtlardaky diplomatik wekilhanalarynyň binalary öňdebaryjy enjamlar we ähli zerur serişdeler bilen üpjün edildi. Türkmen diplomatlary hem-de olaryň maşgala agzalary üçin oňaýly ýaşaýyş-durmuş şertleri döredildi.
Milli Liderimiziň baştutanlygynda Bitarap Watanymyz halkara syýasy sahnada parahatçylygy berkitmek, hoşniýetli goňşuçylyk we hyzmatdaşlyk babatynda yzygiderli işleri amala aşyrýar, hyzmatdaşlygyň geografiýasyny we many-mazmunyny giňeldýär.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ündewlerinden ugur alnyp, DIM dürli döwletler, köptaraplaýyn birleşikler bilen giň gerimli ugurlar boýunça gatnaşyklary pugtalandyrmaga gönükdirilen işleri alyp barýar.
Türkmenistan uzak möhletleýin milli maksatlara we dünýä jemgyýetiniň bähbitlerine laýyk gelýän daşary syýasat ýörelgesini durmuşa geçirip, sebitleýin we global ösüş işine anyk goşandyny goşýar.
Şu güne çenli Türkmenistanyň BMG-de 17 sany dürli ugurlardaky Rezolýusiýany öňe sürendigi we olaryň Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan biragyzdan kabul edilendigi bellenildi. Biziň ýurdumyz 6 gezek Baş Assambleýanyň Başlygynyň orunbasarlygyna saýlanyldy. Häzirki wagtda Türkmenistan Birleşen Milletler Guramasynyň Ykdysady we Durmuş meseleleri boýunça Geňeşi, Ilat hem-de ösüş boýunça komissiýasy, Neşe serişdeleri boýunça komissiýasy ýaly 12 sany düzüm birlikleriniň agzasy bolup durýar.
Beýleki halkara birleşikler bilen hyzmatdaşlyk işjeň ösýär, ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň gerimi giňeýär. Bu gün ýurdumyz 49 sany halkara guramalarda mynasyp wekilçiligi alyp barýar, dünýäniň 40 döwletinde ilçihanalarymyz, konsullyklarymyz we wekilhanalarymyz açyldy we olar öz wezipelerini ýerine ýetirýärler.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň işjeň daşary syýasaty netijesinde soňky ýyllarda sebit hyzmatdaşlygyna berk itergi berildi. Mälim bolşy ýaly, milli Liderimiziň başlangyçlary bilen hyzmatdaşlygyň täze guraly Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygy döredildi. Onuň üçünji mejlisi şu ýylyň awgust aýynda ýurdumyzda geçirildi.
Noýabryň ahyrynda milli Liderimiziň başlyklyk etmeginde Aşgabatda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammiti geçdi. Onuň dowamynda sebitleýin we halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça birnäçe anyk başlangyçlar beýan edildi. Indiki ýyl bolsa ýurdumyz 6-njy Hazar sammitini kabul eder.
Aýratyn hem ählumumy gün tertibiniň parahatçylygy ýola goýmak işinde milli Liderimiziň başlangyçlarynyň örän wajyp ähmiýeti bardyr. Döwlet Baştutanymyzyň 2021-nji ýyly “Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýip yglan etmek hakyndaky teklibi parahatçylygy, howpsuzlygy we ösüşi berkitmek babatyndaky işde dünýä ýurtlaryna tagallalary birleşdirmegi ugrukdyrýan ähmiýetli alamat boldy. Hormatly Prezidentimiziň 12-nji dekabry Halkara Bitaraplyk güni diýip yglan etmek hakyndaky başlangyjy Birleşen Milletler Guramasynyň ähli agza döwletleri tarapyndan goldanyldy.
Şeýlelikde, ählumumy parahatçylygy, durnuklylygy we howpsuzlygy berkitmek işinde Türkmenistanyň hem-de onuň hemişelik Bitaraplyk derejesiniň ähmiýetli orun eýeleýändiginiň aýdyň subutnamasy boldy.
Ýurdumyzyň daşary syýasat ýörelgesini mundan beýläk-de amala aşyrmak, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň döredijilikli başlangyçlaryny durmuşa geçirmek maksady bilen, ýurdumyzyň diplomatik gullugy degişli toplumlaýyn işleri geçirýär diýip, wise-premýer aýtdy we türkmen diplomatlarynyň öňlerinde goýlan möhüm wezipeleri çözmek üçin ähli tagallalary edip, Watan öňündäki borçlaryny mundan beýläk-de gyşarnyksyz ýerine ýetirjekdiklerine ynandyrdy.
Mejlisiň dowamynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow «Türkmenistanyň diplomatik gullugynyň maliýe meseleleri hakynda» Karara gol çekip, bu resminama bilen ýurdumyzyň daşary ýurtlardaky ilçihanalarynyň, konsullyklarynyň hem-de halkara guramalaryň ýanyndaky hemişelik wekilhanalarynyň çykdajylarynyň we işgärler sanynyň tassyklanylýandygyny hem-de diplomatik işgärler we olaryň maşgala agzalary üçin durmuş ýeňillikleriniň göz öňünde tutulýandygyny belledi.
Hormatly Prezidentimiz türkmen halkynyň gadymdan gelýän hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryna we ynsanperwerlik ýörelgelerine esaslanyp, Owganystana ynsanperwer kömegini bermek hakyndaky Buýruga gol çekdi we degişli ýolbaşçylara bu resminamany ýerine ýetirmek boýunça birnäçe anyk tabşyryklary berdi.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Berdimuhamedow şu ýylda döwletiň makroykdysady görkezijileriniň ýagdaýynyň garaşylýan netijeleri, geljek ýylda ýurdumyzyň ykdysadyýetini ösdürmek barada hasabat berdi.
Häzirki döwürde Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň bellenilen hem-de “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” ýylyny gowy netijeler bilen jemlemek, durnukly makroykdysady ösüşi üpjün etmek, ykdysadyýetiň pudaklarynda ýokary önümçilik netijelerini gazanmak, ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň üstümizdäki 2021-nji ýyl üçin bellenen iş meýilnamalaryny doly amala aşyrmak boýunça anyk çäreler görülýär.
Şu ýylyň jemleri boýunça Döwlet býujetiniň girdeji böleginiň meýilnamasynyň 101 göterim we çykdajy böleginiň 99,6 göterim ýerine ýetirilmegi meýilleşdirilýär.
Wise-premýer 2022-nji ýyl üçin gaýragoýulmasyz wezipeler barada hasabat berip, milli ykdysadyýetimiziň köpugurlylygyny artdyrmaga, pudaklaryň we sebitleriň durnukly ösüşini üpjün etmäge, bar bolan mümkinçilikleri doly derejede ulanmak arkaly pudaklaryň girdejililigini we bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmaga gönükdirilen çäreleriň görüljekdigini aýtdy. Mundan başga-da, ähli pudaklarda sanly ulgamy giňden ornaşdyrmak we elektron senagaty ösdürmek, ýurdumyzyň eksport ugurly senagat önümleriniň möçberini artdyrmak, ýerli önümçilikleriň hasabyna importyň möçberini azaltmak, işewürlige amatly şertleri döretmek bilen hususy telekeçiligi has-da ilerletmek wezipelerini durmuşa geçirmek göz öňünde tutulýar.
Milli ykdysadyýetiň ähli pudaklarynda ykdysady netijeliligi has-da ýokarlandyrmagyň hasabyna hem-de giň gerimli özgertmeleriň we maksatnamalaýyn işleriň üstünlikli durmuşa geçirilmegini dowam etdirmek bilen, geljek ýylda jemi içerki önümiň ösüş depgininiň 6,5 göterime çenli möçberde emele gelmegi meýilleşdirilýär.
Şonuň bilen birlikde, 2022-nji ýylda merkezleşdirilen düýpli maýa goýumlarda göz öňünde tutuljak serişdeleri has wajyp bolan we gurluşygy alnyp barylýan binalaryňdyr desgalaryň, saglyk öýleriniň, mekdepleriň, çagalar baglarynyň, agyz suw üpjünçilik desgalarynyň hem-de mätäçlik çekýän adamlar üçin ýaşaýyş jaýlarynyň gurluşyklaryna gönükdirmek göz öňünde tutulýar.
Soňra döwlet Baştutanymyz mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, biz, däp bolşy ýaly, Täze ýylyň öň ýanynda ýurdumyzyň daşary syýasatynyň möhüm meselelerini ara alyp maslahatlaşmak üçin ýygnanýarys diýip belledi.
Geçen ýyl, belli sebäplere görä, şeýle düzümde duşuşyk geçirilmedi. Şoňa görä-de, Türkmenistanyň halkara giňişlikde häzirki döwürde alyp barýan işini şu gün toplumlaýyn seljermek uly ähmiýete eýedir diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sözüni dowam etdi. Daşary işler ministrliginiň, daşary ýurtlardaky wekilhanalarymyzyň geljek döwürdäki syýasy-diplomatik işiniň wezipelerini we olary çözmegiň ýollaryny kesgitlemek örän möhüm bolup durýar.
Ilki bilen, geçen iki ýylda dünýäde ýagdaýlaryň düýpli özgerendigini bellemek zerurdyr. Umumy geostrategik ýagdaý çylşyrymlaşdy. Sebit derejesinde, şol sanda ýurdumyzyň serhetleriniň gönüden-göni golaýynda üýtgeşmeler bolup geçdi.
Koronawirus pandemiýasy we onuň bilen bagly ykdysady, söwda, maýa goýumlar we ynsanperwer gatnaşyklardaky çäklendirmeler dünýä syýasatynyň umumy ýagdaýyna öz täsirini ýetirdi diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.
Bu ýagdaýlaryň ählisi bizden Türkmenistanyň uzak möhletli milli bähbitlerini nazara alyp, halkara strategiýamyzyň binýatlyk esaslaryna — Bitaraplyga, parahatçylyk söýüjilige, ähli döwletlere we olaryň saýlap alan içerki gurluşynyň we daşary syýasat ugrunyň nusgasyna hormat goýmagy talap edýär. Bolup geçýän üýtgeşmelere laýyklykda çalt, ýöne oýlanyşykly we hakyky ýagdaýdan ugur alyp hereket etmegi, jogapkärli hem-de öňdengörüji çemeleşmeleri işläp taýýarlamagy göz öňünde tutýar.
Ýurdumyzyň hatda ýeňil bolmadyk halkara ýagdaýlar şertlerinde hem ählumumy durnuklylygy we howpsuzlygy gorap saklamaga gönükdirilen syýasaty bir maksat esasynda yzygiderli alyp barandygyny bellemek zerurdyr diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.
Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, Bitarap döwletimiz halkara hukuk kadalarynyň berkarar bolmagy, Birleşen Milletler Guramasynyň we beýleki esasy köptaraplaýyn institutlaryň ornuny we abraýyny berkitmek ugrunda netijeli işleri amala aşyrdy. Möhüm başlangyçlary öňe sürmek bilen, sebitde hyzmatdaşlygy we özara düşünişmegi berkitmäge ýardam etdi.
Biziň ýurdumyz Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan 2021-nji ýylyň «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilmegi baradaky başlangyç bilen çykyş etdi hem-de şu ýylyň döredijilikli başlangyçlara, anyk many-mazmuna, hakyky hereketlere esaslanýan çärelere baý bolmagy üçin ähli tagallalary etdi diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.
Bu işler gatnaşyklaryň esaslaryny we görnüşlerini döretmäge, netijeli bolmagyna, bar bolan soraglary we wehimleri bilelikde, birek-birege hormat goýmak esasynda, sazlaşykly çözmek üçin şertleri döretmäge gönükdirilendir.
Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň geçen we şu ýylky mejlislerinde Türkmenistanyň başlangyjy boýunça möhüm Rezolýusiýalaryň birnäçesi kabul edildi diýip, hormatly Prezidentimiz sözüni dowam etdi. Şolaryň arasynda «Halkara parahatçylygy, howpsuzlygy saklamakda we pugtalandyrmakda hem-de durnukly ösüş işinde bitaraplyk syýasatynyň orny», «Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň orny» atly Rezolýusiýalary görkezmek bolar.
Şunuň bilen baglylykda, Birleşen Milletler Guramasynyň çäklerinde döredilen Parahatçylygyň, howpsuzlygyň we ösüşiň bähbidine Bitaraplygyň dostlary toparyna eýýäm 20-den gowrak döwletiň goşulmagy buýsandyryjy görkeziji boldy.
Türkmenistan tarapyndan Birleşen Milletler Guramasynyň halkara meseleler düzgünleşdirilende Bitaraplyk kadalaryny netijeli ulanmak boýunça Düzgünleriniň ýygyndysyny taýýarlamak boýunça işler hem alnyp barylýar diýip, milli Liderimiz aýtdy.
Türkmenistanyň sebit derejesinde alyp barýan işleriniň netijesinde uly wakalar bolup geçdi. Şu ýylyň awgust aýynda ýurdumyzda Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň üçünji konsultatiw duşuşygy üstünlikli geçirildi. Bu duşuşykda örän möhüm çözgütler kabul edildi. Olarda biziň sebitimiziň ýurtlarynyň hyzmatdaşlygy üçin ähli esasy ugurlar boýunça hoşniýetli goňşuçylyk, dost-doganlyk esasynda, sebitiň her bir döwletiniň bähbitleri nazara alnyp we ykrar edilip, strategik ugurlar kesgitlendi.
Bu duşuşygyň jemleriniň dünýä bileleşigi tarapyndan ýokary baha mynasyp bolmagy buýsandyryjydyr. Onuň netijeleri sebit birleşikleriniň birnäçesiniň mejlisleriniň dowamynda hem bellenip geçildi.
Köptaraplaýyn görnüşden başga-da, Merkezi Aziýa ýurtlary bilen ikitaraplaýyn esasda hem hyzmatdaşlyk işjeň ösdürildi. Muňa mysal hökmünde geçen döwürde sebitiň döwletleriniň Baştutanlarynyň ählisiniň Türkmenistana döwlet, resmi we iş saparlary bilen gelendiklerini aýtmak ýeterlikdir.
Ýaňy-ýakynda bolsa Türkmenistanyň başlyklyk etmeginde Aşgabatda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasyna gatnaşyjy ýurtlaryň ýolbaşçylarynyň 15-nji sammiti geçirildi. Sammit bu gurama agza ýurtlaryň Baştutanlarynyň ýakyndan goşulyşyp, özara hyzmatdaşlyk etmäge örän uly isleg bildirýändiklerini we pugta eýerýändiklerini görkezdi. Ösüşiň örän möhüm wezipelerini bilelikde çözmäge, ykdysadyýetde, söwdada, maýa goýumlarda, ulag, energetika pudaklarynda, ekologiýa ulgamynda we beýleki ugurlarda özara bähbitli hyzmatdaşlygy berkitmäge çalyşýandyklaryny tassyklady.
Şu ýylyň noýabr aýynda türki dilli döwletleriň Baştutanlarynyň Stambulda geçirilen sammiti hem möhüm ähmiýetli waka boldy. Sammitde Türkmenistanyň Türki Döwletleriň Guramasyna synçy hökmünde goşulmagy barada çözgüt kabul edildi. Munuň özi ýurdumyzyň bu guramadaky möhüm we netijeli ornunyň ykrar edilmegi boldy. Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň sebit we ählumumy durnuklylygyň şerti hökmünde möhüm ornunyň aýdyň tassyklanmasy boldy. Doganlyk döwletleriň ýurdumyz bilen uzak möhletli, özara bähbitli gatnaşyklary ösdürmäge umumy çalyşýandyklarynyň subutnamasyna öwrüldi diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.
Bularyň ählisi Türkmenistanyň dünýä giňişliginde ýokary abraýa eýe bolandygyny aýdyň görkezýär. Bitarap döwletimizi ygtybarly, jogapkärli we ynamdar hyzmatdaş hökmünde doly hukukly kabul edýän halkara bileleşik tarapyndan biziň alyp barýan daşary syýasatymyza berilýän goldawyň barha artýandygyny aýdyň subut edýär.
Biz geljek döwürde gazanylan netijeleri has-da berkitmelidiris. Dünýäde gazanan ornumyzy has-da pugtalandyrmalydyrys we güýçlendirmelidiris. Türkmenistanyň daşary syýasat ugruny, onuň konseptual esaslaryna gyşarnyksyz eýerip, halkara ýagdaýyň üýtgeýän şertlerine laýyk getirmelidiris diýip, milli Liderimiz sözüni dowam etdi.
Bu ýerde esasy ugur döwletara hyzmatdaşlygyň örän möhüm şerti hökmünde Bitaraplygymyzy yzygiderli berkitmek bolmalydyr diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we bu ugurda, ilkinji nobatda, Birleşen Milletler Guramasynda alnyp barylýan işleri güýçlendirmegiň we anyk ugurlara gönükdirmegiň zerur bolup durýandygyny, häzirki döwürde munuň üçin ähli şertleriň — syýasy şertleriň hem, hukuk şertleriniň hem bardygyny belledi.
Şu esaslara daýanyp, Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly mynasybetli, ýurdumyzyň geçiren köp sanly çärelerinde toplan tejribesini ýokary derejede ulanmaly diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady we geçen ýyl halkara guramalaryň, dünýä jemgyýetçiliginiň giňden gatnaşmagynda bellenen Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 25 ýyllygy bilen bagly düýpli nazary we amaly tejribäni netijeli peýdalanmagyň wajypdygyna ünsi çekdi.
Birleşen Milletler Guramasynda döredilen Parahatçylygyň, howpsuzlygyň we ösüşiň bähbidine Bitaraplygyň dostlary toparyna gatnaşyjylaryň sanyny artdyrmak boýunça hyzmatdaşlar bilen hem işjeň we bir maksada gönükdirilen işleri alyp barmak zerurdyr.
Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasynyň, onuň düzümleriniň, şeýle hem beýleki halkara guramalaryň ýanyndaky wekillerine, daşary ýurtlardaky ähli ilçilerimize degişli diplomatik işleri yzygiderli esasda geçirmegi tabşyrdy. Siz sebitdäki we ýurtlardaky gatnaşyjylaryň sanyny artdyryp, hakyky işler we giň mazmunly başlangyçlar bilen üstüni ýetirip, toparyň işine ýakyndan goldaw bermeli diýip, milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.
Bu ugurda işleri diňe bir arzuw-islegler görnüşinde däl-de, birek-birege hormat goýmak esasynda alyp barmaly. Şonuň bilen birlikde, hyzmatdaşlara, gatnaşyklaryň şeýle görnüşine gatnaşmagyň bähbitli taraplaryny tutanýerli we ynamly görkezmeli.
Bu hyzmatdaşlygyň Birleşen Milletler Guramasynyň strategik we maksatnamalaýyn wezipelerini durmuşa geçirmekde mümkinçiliklerini hem-de aýratynlyklaryny anyk beýan etmeli diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we munuň özüniň Türkmenistanyň başlangyjy esasynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň Bitaraplyk bilen baglanyşykly kabul eden Rezolýusiýalaryna hem degişlidigini nygtady. Bu resminamalaryň we başlangyçlaryň düzgünleriniň iş ýüzünde ýerine ýetirilmegini, olaryň kadalaryna we tertibine eýerilmegini gazanmak möhümdir.
Türkmenistanyň Bitaraplygy diňe bir türkmen halkynyň we döwletiniň däl-de, eýsem, Bitaraplygymyzy iki gezek ykrar eden, goldan bütin dünýä bileleşiginiň hem gymmatlygydyr.
Bu goldawy Birleşen Milletler Guramasyna agza döwletleriň, mümkin boldugyça, köp sanlysynyň hakyky işler bilen berkitmegini üpjün etmeli diýip, milli Liderimiz belledi we Bitaraplygyň Watanyna wekilçilik edýän diplomatlaryň wezipesiniň şundan ybaratdygyna ünsi çekdi. Siz öz jogapkärçiligiňizi doly duýup, bu ugurda biziň tagallalarymyza giň halkara goldawyň berilmegi üçin ähli zerur çäreleri görmeli diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.
Halkara ykdysady hyzmatdaşlyk hem Türkmenistanyň daşary syýasat ugrunyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir.
Häzirki döwürde döwletimiziň beýleki ýurtlar, halkara birleşikler, maliýe institutlary bilen özara bähbitli we uzak möhletli ykdysady gatnaşyklary ýola goýmagy onuň häzirki zaman geoykdysadyýetiniň öňdäki hatarlarynda bolmagyny aňladýar. Bu bolsa dünýä bazarlarynda artykmaç mümkinçilikleri bolan ornumyzy üpjün etmäge, tehnologik we innowasion ösüş üçin şertleri döretmäge mümkinçilik berer diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady. Biziň ýurdumyz şeýle hyzmatdaşlyk üçin açykdyr. Ähli ýurtlar we döwletara birleşikler bilen kooperasiýa we hyzmatdaşlyk gatnaşyklary, maýa goýum hyzmatdaşlygy üçin iň amatly şertleri döretmäge taýýardyr.
Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz Daşary işler ministrligine, söwda-ykdysady toplumyň ministrlikleri we pudaklaýyn dolandyryş edaralary, daşary ýurtlardaky ilçihanalarymyz we wekilhanalarymyz, käbir ýurtlarda döredilen Söwda öýlerimiz bilen bilelikde, ykdysady diplomatiýanyň ýollaryny has-da işjeňleşdirmegi, şeýle hem bu diplomatiýany amala aşyrmagyň anyk düzgünlerini, daşary ýurtly hyzmatdaşlarymyz bilen özara gyzyklanma bildirilýän we yzygiderli işewürlik gatnaşyklary üçin mümkinçilikleri döretmegi tabşyrdy.
Şundan ugur alyp, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow daşary ýurtlardaky ilçihanalarymyzyň we wekilhanalarymyzyň düzümini tejribeli halkara derejeli ykdysatçylar bilen berkitmegi, olary zerur serişdeler bilen üpjün etmegi, olaryň bolýan ýurtlarynda we sebitlerinde ykdysady ugur boýunça geçirilýän çärelere işjeň gatnaşmaklary üçin mümkinçilikleri göz öňünde tutmagy teklip etdi.
Türkmenistanyň Bütindünýä Söwda Guramasy bilen hyzmatdaşlygyna hem aýratyn üns bermeli. Oňa biziň ykdysady ölçeglerimize meňzeş ölçegleri bolan döwletleriň gatnaşmagynyň tejribesini maksatly we hemmetaraplaýyn öwrenmeli diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.
Bu wezipe koronawirus pandemiýasy bilen bagly dünýä ykdysadyýetiniň üýtgäp duran şertlerinde, ulag gatnawlarynda köp soraglaryň bar ýagdaýynda aýratyn möhüm ähmiýete eýe bolýar. Biziň ýurdumyz şeýle şertlerde gatnaşyklary çalt dikeltmek we durnukly ösüş ýoluna çykarmak üçin öz hyzmatdaşlary bilen netijeli hyzmatdaşlygy ýola goýmalydyr diýip, milli Liderimiz aýtdy we ulag diplomatiýasyna aýratyn üns bermegiň zerurdygyny belledi. Şu ýylyň ýazynda Sues kanalynda gämi gatnawlarynda dörän kynçylyk däp bolan ulag gatnawlary ulgamynda soraglaryň bardygyny görkezdi diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sözüni dowam etdi we häzirki döwürde harytlaryň we hyzmatlaryň üpjün edilýän ugurlaryny diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegiň, täze ulgamlary we ölçegleri ýola goýmagyň örän möhüm wezipe bolup durýandygyny nygtady.
Türkmenistan şeýle şertlerde Aziýa bilen Ýewropanyň arasyndaky ulag-üstaşyr hyzmatdaşlygynyň möhüm we geljegi uly bolan merkezi hökmünde öz mümkinçiliklerini teklip etmelidir. Daşary ýurtly hyzmatdaşlaryň ünsüni gury ýol we deňiz üpjünçilik ulgamlaryna çekmelidir. Biziň diplomatiýamyz hem köp derejede bu wezipäni çözmäge niýetlenendir.
Pandemiýa bilen bagly soraglar barada aýtmak bilen, döwlet Baştutanymyz ylmy diplomatiýa boýunça tagallalary güýçlendirmegiň zerurdygyny belledi.
Biz Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy, onuň Aşgabatdaky Ýewropa sebitleýin edarasy we ýurt boýunça edarasy bilen oňat iş gatnaşyklaryny ýola goýduk. Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň pandemiýa garşy göreşde tagallalaryny goldaýarys, özara düşünişmegiň ýetilen derejesine ýokary baha berýäris diýip, milli Liderimiz kanagatlanma bilen belledi.
Türkmenistan Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 76-njy mejlisinde howply ýokanç kesellere garşy göreşde halkara ylmy-lukmançylyk hyzmatdaşlygyny ýola goýmakda anyk hereketleriň we başlangyçlaryň birnäçesini öňe sürdi.
Şoňa görä-de, Daşary işler ministrligine we degişli pudaklaýyn dolandyryş edaralaryna Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy bilen özara hyzmatdaşlygy güýçlendirip, bu teklipleri iş ýüzünde durmuşa geçirmäge girişmek, halkara giňişlikde, ilkinji nobatda bolsa, Birleşen Milletler Guramasynda olary goldamak we durmuşa geçirmek boýunça maksatlaýyn çäreleri geçirmek tabşyryldy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow çykyşynyň dowamynda Türkmenistanyň halkara syýasy ornunyň we abraýynyň artýandygyny belledi. Ýurdumyzyň ykdysady, serişde, önümçilik binýady we mümkinçilikleri berkeýär. Şonuň netijesinde, dünýäniň dürli sebitlerinde ýurdumyzyň bähbitleriniň gerimi hem giňelýär.
Merkezi Aziýa we Hazar sebiti döwletleri bilen hoşniýetli goňşuçylyk, dost-doganlyk gatnaşyklaryny berkitmek ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda bolupdy we şeýle bolmagynda galýar diýip, milli Liderimiz aýtdy hem-de ýurdumyzyň bu döwletlerdäki ilçilerine köptaraplaýyn we ikitaraplaýyn esaslarda gazanylan ähli ylalaşyklary durmuşa geçirmegi üpjün etmegi tabşyrdy.
Merkezi Aziýa ýurtlaryndaky ilçilerimiz bu döwletleriň Baştutanlarynyň üçünji konsultatiw duşuşygynyň syýasy we ykdysady netijelerini ýerine ýetirmek we öňe sürmek boýunça işlere aýratyn üns bermelidir. Şol duşuşykda gazanylan ylalaşyklary durmuşa geçirmäge hyzmatdaşlarymyzyň ünsüni hemişe çekmegi üpjün etmelidir.
Azerbaýjandaky, Eýrandaky, Gazagystandaky, Russiýadaky ilçilerimize bu ýurtlaryň hökümetleri bilen Türkmenistanda Hazarýaka döwletleriň nobatdaky sammitine taýýarlyk görmek bilen bagly özara gatnaşyklary güýçlendirmek tabşyryldy.
Bu sammit şu ýyl belli sebäplere görä geçirilmedi. Ýagdaýlar mümkinçilik beren badyna, biz bu sammiti ýokary guramaçylyk derejesinde we many-mazmuna baý görnüşde hökman geçireris diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi we bu soragy hemişe gözegçilikde saklamagyň geljek döwürde öňde durýan ileri tutulýan wezipedigini nygtady.
Geljek ýyl Türkmenistanyň, Azerbaýjanyň we Türkiýäniň arasynda ýokary derejedäki üçtaraplaýyn duşuşygy geçirmek üçin hem ähli zerur şertleri üpjün etmeli diýip, milli Liderimiz nygtady.
Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdoganyň Türkmenistana ýaňy-ýakynda bolan döwlet saparynyň, şeýle hem Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýew bilen geçiren duşuşygymyzyň dowamynda biz özara hyzmatdaşlygyň anyk ugurlary boýunça ylalaşyk gazandyk. Gatnaşyklarymyzy, şol sanda Hazar we Gara deňizleriniň zolaklarynyň arasynda sebitara hyzmatdaşlyk boýunça gatnaşyklarymyzy toplumlaýyn berkitmegi umumy maksat edinýändigimizi we oňa taýýardygymyzy tassykladyk. Bu ugurda Türkmenistana, Azerbaýjana we Türkiýä esasy orun degişlidir.
Biziň ýurdumyz Hytaý Halk Respublikasy we Russiýa Federasiýasy bilen strategik hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny berkitmäge doly eýerýär diýip, milli Liderimiz aýtdy we şol döwletler bilen gatnaşyklaryň üýtgewsizdigini we olara daşky ýagdaýlaryň täsir etmeýändigini kanagatlanma bilen belledi. Häzirki döwürde biz bu gatnaşyklarda ykdysady, energetika, ulag ugurlaryna aýratyn üns berýäris.
Geljek döwürde Owganystan, Eýran, Pakistan, Hindistan bilen hoşniýetli goňşuçylyk we dostluk gatnaşyklaryny berkitmäge hem örän uly üns bereris. Bu ýurtlar bilen hyzmatdaşlykda energetika, ulag, aragatnaşyk ugurlarynda örän möhüm üpjünçilik ulgamlarynyň desgalarynyň ençemesini gurmak öňe sürüldi diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň olary durmuşa geçirmäge özüniň doly eýerýändigini, täze bilelikdäki taslamalary amala aşyrmaga taýýardygyny tassyklap, şeýle hyzmatdaşlygyň oňa gatnaşyjylaryň ählisiniň uzak möhletli bähbitlerine laýyk gelýändigine we onuň dowam etdiriljekdigine ynam bildirdi.
Biz Aziýa — Ýuwaş umman sebitiniň döwletleri bilen syýasy-ykdysady hyzmatdaşlygy yzygiderli güýçlendirmegi-de maksat edinýäris diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we bu sebitiň Ýaponiýa, Koreýa Respublikasy, Malaýziýa ýaly birnäçe döwletleri bilen özara hyzmatdaşlygyň baý tejribesiniň toplanandygyny belledi.
Biz hyzmatdaşlygyň täze görnüşlerini we ugurlaryny, ilkinji nobatda bolsa, ulag-kommunikasiýa we energetika pudaklarynda, maýa goýumlary, ýokary tehnologiýalar, häzirki zaman şäher aglomerasiýalaryny döretmek babatda gözlemäge taýýar diýip, milli Liderimiz aýtdy we Ýewropa Bileleşiginiň döwletleri, Amerikanyň Birleşen Ştatlary bilen yzygiderli gatnaşyklary dowam etmegiň goldanylýandygyny nygtady. Parahatçylygy we howpsuzlygy üpjün etmek, neşe serişdeleriniň bikanun dolanyşygyna, guramaçylykly jenaýatçylyga garşy göreşmek, ekologiýa we daşky gurşawy goramak ýaly ugurlarda bu döwletler bilen biziň bähbitlerimiz golaýdyr ýa-da gabat gelýär. Şonuň netijesinde, özara bähbitli hyzmatdaşlyk üçin uly giňişlik açylýar.
Şunuň bilen birlikde, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow döwletimiziň Arap dünýäsi, Ýakyn Gündogar ýurtlary bilen has ýakyndan we maksada gönükdirilen hyzmatdaşlyga taýýardygyny hem-de Afrika we Latyn Amerikasy ýurtlary bilen möhüm ählumumy soraglary çözmekde özara düşünişmegi we tagallalary birleşdirmegi berkitmegiň uly mümkinçilikleriniň bardygyny belledi.
Türkmenistan üçin köptaraplaýyn diplomatiýanyň çäklerinde Birleşen Milletler Guramasynyň işine başlangyçlary öňe sürüp ýakyndan gatnaşmak strategik taýdan ileri tutulýan ugur bolup durýar. Biz öz hyzmatdaşlarymyz bilen bilelikde, Milletler Bileleşiginiň maksatlaryny we gymmatlyklaryny, bu guramanyň Tertipnamasynyň kadalaryny mundan beýläk-de ileri tutarys. Olar häzirki zaman dünýäsiniň binýadynyň esasy sütünleri bolmagynda galýar.
Bu esasy sütünler deňhukuklylyk, halkara hukugyň kadalaryna, döwletleriň özygtyýarlylygyna hormat goýmak bolup durýar. Biz Birleşen Milletler Guramasynyň wezipeleriniň ähmiýetini ýitirmäge, onuň dünýäniň halklary üçin ýokary wezipesini peseltmäge synanyşyklary hiç wagt ylalaşyp bolmajak ýagdaý hasaplaýarys diýip, milli Liderimiz nygtady we BMG bilen bilelikde Durnukly ösüş maksatlaryny durmuşa geçirmegiň dowam etdiriljekdigini belledi.
Soňky döwürde Türkmenistanyň Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasy, Ýewraziýa Ykdysady Birleşigi ýaly iri birleşikler bilen özara gatnaşyklarynda ösüş gazanyldy diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we hyzmatdaşlygyň göz öňünde tutulan ugurlaryny, Ýewraziýada häzirki zaman energetika, ulag we üpjünçilik ulgamlaryny döretmek boýunça başlangyçlary durmuşa geçirmekde bilelikdäki işleri dowam etdirmegiň we has-da güýçlendirmegiň maksat edinilýändigini tassyklady.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şeýle hem Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygyna netijeli we döredijilikli gatnaşmagyň dowam etdiriljekdigini belledi.
Türkmenistan Goşulyşmazlyk Hereketiniň agzasy hökmünde dünýä giňişliginde parahatçylygy söýüjilik, adalatlylyk we deňhukuklylyk maksatlaryny ykrar etmäge öz goşandyny goşmagy maksat edinýär.
Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasynyň çäklerinde alnyp barylýan işler, yslam dünýäsiniň kanuny bähbitlerini goramakda onuň ornuny berkitmek hem ýurdumyzyň daşary syýasatynda mundan beýläk-de möhüm orny eýelär diýip, milli Liderimiz aýtdy.
Bitarap döwletimiz mundan beýläk-de dünýä giňişliginde uly we döredijilikli işleri alyp barar. Biziň daşary syýasatymyz we diplomatiýamyz hemişe işjeň ýagdaýda bolup, başlangyçlary öňe sürmelidir. Bolup geçýän özgerişlere laýyklykda, öz wagtynda, netijeli hereket etmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.
Türkmenistan Garaşsyzlyk ýyllarynda ähli ugurlarda ägirt uly üstünlikleri gazandy. Çalt depginler bilen ösýän, kuwwatly we durnukly döwlete öwrüldi. Gazanan bu örän uly üstünliklerimiz, ýeten belent sepgitlerimiz häzirki döwürde we geljekde dünýäde ýurdumyzyň berk ornuny üpjün etmäge niýetlenendir. Biziň dostlarymyzyň we hyzmatdaşlarymyzyň sanyny artdyrmaga, içerki ösüş we mähriban halkymyzyň hal-ýagdaýyny gowulandyrmak üçin amatly daşarky şertleri döretmäge gönükdirilendir.
Munuň üçin bizde ähli mümkinçilikler bar. Ata Watanymyzyň hemişelik Bitaraplygy halkara syýasatyň ykrar edilen we täsirli şertine öwrüldi. Özüniň häzirki zaman şertlerine doly laýyk gelýändigini, örän zerurdygyny we ählumumy ösüşiň esasy ugurlaryna gabat gelýändigini doly subut etdi diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.
Bitaraplyga esaslanyp, bu ugra sazlaşykly laýyk gelýän parahatçylyk söýüjilik, hyzmatdaşlyk, hoşniýetli goňşuçylyk we birek-birege hormat goýmak mümkinçiliklerini artdyryp, Türkmenistan daşary syýasat ugruny ynamly we üýtgewsiz durmuşa geçirýär. Öz strategik maksatlaryny we ileri tutýan ugurlaryny üstünlikli amala aşyrýar.
Bu işde biz diplomatiýamyza esasy orny degişli edýäris diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi we mukaddes Watanymyzyň milli bähbitlerini goramakda olaryň ýokary hünär ussatlygyna, tejribesine, bilimlerine we tutanýerliligine bil baglanylýandygyny nygtady.
Milli Liderimiz çykyşynyň ahyrynda ilçilere berk jan saglyk, alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.
Soňra Türkmenistanyň Hytaý Halk Respublikasyndaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi P.Durdyýewe söz berildi. Ol ýurdumyzyň diplomatlarynyň adyndan hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň Rezolýusiýasy bilen yglan edilen we tutuş dünýäde giňden bellenilýän Halkara Bitaraplyk güni hem-de eziz Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy bilen tüýs ýürekden gutlady.
Milli Liderimiziň BMG-niň Baş Assambleýasynyň belent münberinden beýan eden oňyn başlangyçlarynyň dünýä bileleşiginiň biragyzdan goldawyna mynasyp bolýandygy nygtaldy. Ýurdumyzda ýokary derejeli möhüm çäreleriň üstünlikli geçirilmegi, döwlet Baştutanymyzyň iri halkara forumlara gatnaşmagy, şu ýyl YHG-da başlyklyk etmegi ata Watanymyzyň hem-de milli Liderimiziň dünýä giňişliginde abraýynyň barha belent derejelere göterilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň durmuşa geçirýän parasatly, öňdengörüjilikli syýasaty sebit we dünýä derejesinde ykrar edildi. Bitaraplyk Türkmenistanyň daşary syýasy ugrunyň esasydyr. Şunuň bilen baglylykda, diplomatlaryň döwlet Baştutanymyzyň berýän tabşyryklaryny hem-de öňde goýýan wezipelerini ýerine ýetirmäge örän jogapkärli çemeleşýändikleri bellenildi.
Milli Liderimiziň taýsyz tagallalary bilen, netijeli zähmet çekmek hem-de ähli amatlyklaryň hözirini görüp ýaşamak üçin diplomatik gulluklaryň işgärlerine ähli şertleriň döredilýändigi nygtaldy. Ýurdumyzyň daşary ýurtlardaky diplomatik wekilhanalarynyň döwrebap enjamlar bilen üpjün edilen täze binalary gurulýar. Türkmen diplomatlary döwlet sylaglaryna mynasyp bolýarlar. Munuň özi diplomatlary has netijeli işlemäge ruhlandyrýar we borçly edýär.
Bularyň ählisi diplomatik gulluklaryň işgärleriniň Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyzyň öňündäki jogapkärçiligini ýokarlandyrýar. Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe gazanylýan ajaýyp üstünlikler, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy bilen dürli ulgamlarda durmuşa geçirilýän, ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrýan iri düzümleýin taslamalar gülläp ösýän Watanymyza, onuň belent halkara abraýyna hakyky buýsanç duýgusyny döredýär.
Türkmenistanyň HHR-däki Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi türkmen diplomatlarynyň adyndan döwlet Baştutanymyza yzygiderli aladasy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, milli Liderimize berk jan saglyk, uzak ömür we ähli asylly başlangyçlarynda täze, uly üstünlikleri arzuw etdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Hökümetiň giňişleýin mejlisini jemläp, türkmeniň toýlarynyň goşa-goşadan gelýändigini belledi. Şu ýyl Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy dabaraly bellenildi. Toýlarymyz toýlara ulaşýar. 12-nji dekabrda bolsa Halkara Bitaraplyk gününi dabaraly belläris.
Şu gün siz Watanymyzyň Garaşsyzlygyny pugtalandyrmaga hem-de ykdysady kuwwatyny we halkara abraýyny artdyrmaga uly şahsy goşandyňyz üçin Türkmenistanyň döwlet sylaglaryny alarsyňyz diýip, milli Liderimiz aýtdy. 11-nji dekabrda bolsa hemişelik Bitaraplygymyzyň 26 ýyllygy mynasybetli geçiriljek halkara maslahata garnaşarsyňyz. Bu sene türkmen halkynyň tutuş taryhyň dowamynda eýerip gelýän parahatçylyk söýüjilik, ylalaşyklylyk hem-de ynsanperwerlik ýaly belent ýörelgeleriniň dabaralanmasynyň aýdyň nyşanydyr diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisini tamamlap, ýygnananlary Halkara Bitaraplyk güni bilen gutlady hem-de olara berk jan saglyk, rowaçlyk, maşgala abadançylygyny, abadan we bagtyýar durmuş, Bitarap Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.
Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzyň ösüşini şöhlelendirýän täze, iri möçberli meýilnamalar, giň möçberli, innowasion ösüşlere gönükdirilen düýpli özgertmeler üstünlikli durmuşa geçirilýär. Mukaddes döwlet Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň bellenilen «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýyly türkmen döwletiniň we jemgyýetiniň durmuşynda möhüm şanly wakalar bilen dabaralanýar.
Hormatly Prezidentimiz Bitaraplyk syýasatynyň Türkmenistana milli ykdysady ösüşiň wezipelerini üstünlikli çözmäge mümkinçilik berendigini belleýär. Ykdysady-hukuk nukdaýnazaryndan, Bitaraplyk türkmen topragynyň ýerasty baýlyklaryny özleşdirmäge, energiýa serişdelerini dünýä bazaryna çykarmaga gönükdirilen, örän möhüm ykdysady taslamalary işläp düzmek üçin daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmegiň netijeli guralyna öwrüldi. Türkmenistanda höküm sürýän syýasy durnuklylyk, halkyň ruhy galkynyşy, halk hojalygynyň ähli pudaklarynyň kärhanalarynda önümçilige ylmyň gazananlarynyň işjeň ornaşdyrylmagy, yzygiderli amala aşyrylýan özgertmeler türkmen jemgyýetiniň şu günki ýüzüni görkezýär.
Şu ýylyň 3-nji dekabrynda sanly ulgam arkaly geçirilen ýurdumyzyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisi üstümizdäki ýylyň on bir aýynda milli ykdysadyýetimiziň ösüşiniň netijelerine we öňde duran wezipelere bagyşlandy. Durmuş-ykdysady ösüşimizi alamatlandyrýan sepgitler ýurdumyzda durnukly ykdysady ösüşiň gazanylýandygyny aýdyň görkezdi. Hasabat döwründe jemi içerki önümiň ösüş depgini milli Liderimiziň baştutanlygynda alnyp barylýan ykdysady syýasatyň üstünlikli durmuşa geçirilýändigine şaýatlyk edýär. Bu makroykdysady görkezijiniň ýokary derejesini üpjün etmekde senagat pudagyna möhüm orun degişli bolup, pudakda gazanylan oňyn netijeleriň milli Liderimiziň baştutanlygynda amala aşyrylýan senagatlaşdyrmak syýasatynyň esasynda mümkin bolandygy aýratyn nygtalmaga mynasypdyr.
Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe senagat pudaklary milli ykdysadyýetimiziň ileri tutulýan ulgamlarynyň birine öwrüldi. Ýurdumyzyň durnukly ösüşini üpjün edýän maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilýändigine şu ýylyň 11 aýyndaky görkezijilere ser salmak hem ýeterlikdir.
Milli Liderimiziň baştutanlygynda «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasynyň» üstünlikli durmuşa geçirilmegi, döwletimiziň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmak, halkymyzyň abadançylygyny ýokarlandyrmak boýunça alnyp barylýan giň möçberli işleriň netijesinde halk hojalyk toplumynyň ähli pudaklarynda ýokary makroykdysady görkezijiler gazanylýar. Giň gerimde durmuşa geçirilýän senagatlaşdyrmak we ykdysadyýeti sanlylaşdyrmak syýasaty täze iş orunlarynyň artmagyna, ýurdumyzyň senagat kuwwatynyň pugtalandyrylmagyna, häzirki zaman ýokary tehnologiýaly senagata daýanýan innowasion önümçilikleriň köpelmegine giň mümkinçilikleri açýar. Öňdebaryjy tehnologiýaly enjamlar bilen üpjün edilen täze kärhanalaryň işe girizilmegi netijesinde önümleriň dürli, şol sanda täze görnüşlerini çykarmak boýunça işler ýola goýulýar.
Hormatly Prezidentimiziň Karary bilen, dünýä ykdysadyýetiniň çylşyrymly ýagdaýynyň ýurdumyzyň ykdysadyýetine ýetirýän täsirini peseltmek hem-de 2022-nji ýylda milli ykydysadyýetimiziň durnukly ösüşiniň üpjün edilmeginiň Maksatnamasynyň tassyklanylmagy geljekki ösüşlerimizi üpjün etmekde möhüm ähmiýete eýedir. Maksatnamada milli ykdysadyýetiň köpugurly hem-de durnukly ösüşini saklamak, önümçilik kuwwatlyklaryny doly peýdalanmak boýunça wezipeler bellenildi. Şeýle-de, bu resminamada ulag-logistika ulgamyny ösdürmek we sanly tehnologiýalary, öňdebaryjy tejribäni giňden ornaşdyrmak boýunça degişli wezipeler kesgitlenildi. Maksatnamada kiçi we orta telekeçilige döwlet goldawyny bermek, daşary ýurt maýa serişdelerini çekmek, ilatyň durmuş üpjünçiligini pugtalandyrmak, ýaşaýyş şertlerini gowulandyrmak boýunça möhüm çäreler hem göz öňünde tutulandyr. Bu möhüm resminamanyň kabul edilmegi bilen, dünýä hojalyk gatnaşyklarynda emele gelen çylşyrymly ýagdaýlaryň ýurdumyzyň ykdysady ösüşine ýaramaz täsirini peseltmek maksatlarynda toplumlaýyn işlere badalga berler. Daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek we türkmen harytlaryny daşary ýurtlara eksport etmek babatda ileri tutulýan we geljegi uly ugurlary yzygiderli ösdürmek hem-de giňeltmek, senagat pudagynda ýokary ösüş depginini saklamak wajyp wezipeleriň hatarynda durýar.
Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmaga gönükdirilen toplumlaýyn, tutumly işler yzygiderli dowam etdirilýär. Hormatly Prezidentimiziň gol çeken Permanyna laýyklykda, 2022-nji ýylyň 1-nji ýanwaryndan zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň, talyp we diňleýji haklarynyň möçberleri 10 göterim ýokarlandyrylar. Milli Liderimiz Garaşsyzlyk baýramynyň öň ýanynda geçirilen Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisinde eden çykyşynda ýurdumyz boýunça iň pes aýlyk zähmet hakynyň möçberine gaýtadan seretmegiň wagtynyň gelendigini, munuň bir tarapdan, örän möhüm makrogörkezijidigine, beýleki tarapdan bolsa, biziň her birimize düşnükli bolan görkezijidigine ünsi çekmek bilen, esasy syýasatymyzyň «Döwlet adam üçindir!» diýen şygardygyny belläp geçipdi. Bu ynsanperwer syýasata daýanýan, halkymyzyň ýokary durmuş derejesini üpjün etmäge gönükdirilen giň möçberli özgertmeler maksatnamasy üstünlikli durmuşa geçirilýär. Hormatly Prezidentimiziň geljek ýylda ýurdumyzy ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasyny taýýarlamaga aýratyn üns bermelidigini bellemegi hem şu syýasatdan gözbaş alýar.
Öňde goýlan maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegi Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzyň mundan beýläk-de okgunly ösmegini, halkymyzyň abadan, ähli babatda mynasyp durmuşyny üpjün edýär. Goý, milli Liderimiziň il-ýurt bähbitli ähli tutumlary hemişe rowaçlyklara beslensin!
Züleýha ORAZOWA,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň uly mugallymy.
Türkmenistan tebigy gazyň möçberleri boýunça dünýäde dördünji orunda durýar. Munuň özi döwletimize bu deňsiz-taýsyz baýlygy tebigy ýangyç we taýýar önüm görnüşinde dünýäniň sarp edijilerine ibermäge mümkinçilik berýär. Gazdan polietilen, polipropilen öndürmek bilen bir wagtda, oba hojalygy üçin deňsiz-taýsyz himiki dökün bolan karbamidi, azody, fosfory, kalini öndürmek ýola goýuldy. Şunda ýurdumyzda ilkinjileriň hatarynda açylyp ulanylmaga berlen «Tejenkarbamid» zawodyny agzap geçmek mümkindir. Tejen şäherinde ýerleşýän bu zawodyň ýyllyk taslama kuwwaty 350 müň tonna karbamid öndürmäge barabardyr. Zawodda karbamidi has öňdebaryjy tehnologiki usullarda işläp taýýarlamaga we öndürmäge mümkinçilik berýän döwrebap enjamlar ornaşdyrylandyr. Tehnologiki iş dolulygyna awtomatlaşdyrylandyr. Tehnologiki işiň gidişine gözegçilik merkezi dolandyryş nokadyndan amala aşyrylýar. Önümçilik işiniň doly awtomatlaşdyrylan görnüşde amala aşyrylmagy zawodyň önümçilik işiniň netijeliligini ýokarlandyrmaga mümkinçilik berýär.
«Türkmenhimiýa» döwlet konsernine degişli bolan bu zawod ýurdumyzyň ykdysadyýetine saldamly goşant goşýan kärhanalaryň biri hasaplanýar. Ol ýurdumyzyň oba hojalyk toplumyny gerekli dökünler bilen üpjün etmekden başga-da, ýokary hilli döküni daşary ýurtlara eksport etmekde uly ähmiýete eýedir. Daşary ýurtlaryň barha artýan islegini nazara alyp, geljekde bu zawodyň öndürýän önümleriniň möçberlerini artdyrmak maksady bilen, «Tejenkarbamid» zawodynyň durkuny düýpli täzelemek babatda tagallalar edilýär.
Ýurdumyzda gurlup ulanylmaga berilýän we durky täzelenilýän önümçilik desgalarynyň esasy aýratynlyklary hökmünde, olaryň esasy çig malynyň öz ýurdumyzyň hasabyna üpjün edilýändigidir. Tebigy gazdan alynýan karbamid, azot, kaliý, fosfor himiki dökünleri tebigy dökünler bilen utgaşyklylykda, sahawatly topragymyzda ýokary hilli oba hojalyk önümlerini ýetişdirmäge we şol bir wagtda ýurdumyzyň eksport kuwwatlyklaryny artdyrmaga mümkinçilik berýär.
Ýurdumyzy ösüşleriň ak ýoly bilen öňe alyp barýan Gahryman Arkadagymyza uzak ömür we berk jan saglyk arzuw edýäris.
Döwran ABDYRAHMANOW,
S.A.Nyýazow adyndaky Türkmen oba hojalyk uniwersitetiniň talyby.
