Düýn Jemgyýetçilik guramalarynyň merkezinde hormatly Prezidentimiziň Karary esasynda tassyklanan «Türkmenistanda adam hukuklary boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Hereketleriň milli meýilnamasyny» tanyşdyrmak maksady bilen geçirilen maslahatyň gün tertibine bu möhüm resminamadan gelip çykýan wezipeleri amala aşyrmak bilen bagly meseleler girizildi. Ýurdumyzda hereket edýän halkara guramalaryň ýolbaşçylarynyň, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň deputatlarynyň hem-de Halk Maslahatynyň agzalarynyň, Adalatçynyň we jemgyýetçilik guramalarynyň ýolbaşçylarynyň çykyşlarynda adam hukuklaryny üpjün etmek çygrynda degişli halkara düzümler bilen bilelikde ýerine ýetirilmeli çärelere aýratyn ähmiýet berildi.

Biz maslahatda edilen çykyşlaryň käbiriniň mazmunyny okyjylarymyza ýetirmegi makul bildik.

Kristina WEÝGAND,
BMG-niň Türkmenistandaky wagtlaýyn utgaşdyryjysy, BMG-niň Çagalar gaznasynyň Türkmenistandaky wekili:

— Birleşen Milletler Guramasy bilen Türkmenistanyň Hökümeti uzak wagtdan bäri adam hukuklary ulgamynda ýakyndan hyzmatdaşlyk edýär we ol geçen ýyllaryň dowamynda anyk ugurlar bilen baýlaşdyryldy. Adam hukuklary boýunça BMG-niň edaralary bilen gepleşikleri taýýarlamagy goldamak, ýurtda adam hukuklary babatda merkezleriň 5-sini döretmek arkaly bu ugurda ilatyň habarlylygyny ýokarlandyrmak, şeýle-de ozal hereket edýän milli kanunçylyga gaýtadan seretmek we täzelerini işläp taýýarlamaga gatnaşmak, adam hukuklary boýunça hukuk goraýjy düzümleriň maslahatlary esasynda işlenip düzülen milli meýilnamalary amala aşyrmak şolaryň esasylarydyr.

Biz Birleşen Milletler Guramasynyň 2015-nji ýyldan bäri ýurtda amala aşyrylan Hereketleriň milli meýilnamalarynyň 5-siniň, hususan-da, 2016 — 2020-nji ýyllarda adam hukuklary, 2015 — 2020-nji ýyllarda gender deňligi, 2018 — 2021-nji ýyllarda çagalaryň hukuklaryny amala aşyrmak, 2019 — 2024-nji ýyllarda raýatsyzlygy azaltmak, 2019 — 2021-nji ýyllarda adam söwdasyna garşy degişli meýilnamalaryň işlenip taýýarlanylmagy babatda-da goşant goşandygy üçin örän buýsanýarys. 2021 — 2025-nji ýyllara niýetlenen täze meýilnamalaryň hem guramanyň degişli düzümleriniň maslahatlary esasynda kabul edilendigini aýratyn bellemek gerek. Biz adam hukuklary ulgamynda şu we beýleki halkara borçnamalara ygrarlydygy üçin ýurduň Hökümetine hoşallyk bildirýäris.

Täze kabul edilen resminama ozalky meýilnamanyň logiki dowamy bolup, ol adam hukuklarynyň esasy daýanç sütünleriniň — raýat, syýasy, durmuş-ykdysady we medeni hukuklaryň çäginde işlenip düzülendir. Meýilnamada ilatyň aýratyn kömege mätäç gatlagynyň hukuklaryny höweslendirmäge, ýagny olaryň bilim we iş bilen üpjünçiligini elýeterli etmäge uly üns berlendigini kanagatlanma bilen bellemek gerek. Munuň özi hiç kimi yzda galdyrmazlygy maksat edinýän «Gün tertibi — 2030-yň» esasy ýörelgesine gabat gelýär.

BMG-niň Türkmenistanda iş alyp barýan edaralarynyň guramanyň adam hukuklary boýunça düzümleri bilen özara gatnaşyklary ösdürmek, Adalatçynyň diwanyna goldaw bermek, hukuk özgertmelerini amala aşyrmak, halkara şertnamalara goşulmak, degişli ugurda işleýän halkara düzümler bilen hyzmatdaşlygy giňeltmek, adam hukuklary ulgamynda bilimlilik, maglumat goruny toplamak, meýilnama seljerme we baha bermek ýaly anyk ugurlarda ýurduň Hökümetine ýakyndan ýardam etmäge taýýardygyny nygtamak isleýärin.

Ýagmyr NURYÝEW,
Türkmenistanyň Döwlet, hukuk we demokratiýa institutynyň direktory, hukuk ylymlarynyň doktory:

— «Türkmenistanda adam hukuklary boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Hereketleriň milli meýilnamasynyň» şu ýylyň 16-njy aprelinde hormatly Prezidentimiziň Karary bilen tassyklanmagy adam hukuklary çygryndaky kanunçylyk kadalarynyň durmuşa geçirilmegini üpjün etmäge gönükdirilendir. Munuň özi bu ugurdaky işleri ulgamlaýyn esasda alyp barmak üçin ýolgörkezijidir. Täze meýilnama geljek bäş ýylda ýurdumyzyň goşulan halkara resminamalaryndan gelip çykýan borçnamalary ýerine ýetirmäge gönükdirilen çäreleri özünde jemleýän milli gural bolup hyzmat edýär. Ol «Türkmenistanda adam hukuklary boýunça 2016 — 2020-nji ýyllar üçin Hereketleriň milli meýilnamasynyň» logiki we ulgamlaýyn dowamydyr.

Täze meýilnamanyň mazmuny bilen tanşanyňda, döwlet syýasatynyň çäklerinde adam hukuklaryny goramaga, höweslendirmäge hem-de üpjün etmäge niýetlenen çäreleriň toplumynydyr usullaryny görmek bolýar. Onda bellenen wezipeler Türkmenistanyň häkimiýet, ýerli öz-özüňi dolandyryş edaralarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň Birleşen Milletler Guramasynyň Adam hukuklary boýunça Ýokary komissarynyň müdirligi, BMG-niň Ösüş maksatnamasy we beýleki halkara düzümler bilen bilelikde adam hukuklarynyň amala aşyrylmagy babatda hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de işjeňleşdirmäge gönükdirilendir. Meýilnamanyň birinji baby maksatdyr wezipeleriň 16-syny öz içine alýar. Ikinji bapda ony durmuşa geçirmegiň esasy ugurlary kesgitlenip, olar şahsy we syýasy, ykdysady, durmuş hem-de medeni hukuklary goramakdan ybaratdyr. Täze meýilnamanyň hukuk esaslary bolsa üçünji bapda beýan edilýär. Onda bellenilişi ýaly, «Türkmenistanda adam hukuklary boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Hereketleriň milli meýilnamasynyň» hukuk binýady konstitusion ýörelgelerden gözbaş alýar. Türkmenistan tarapyndan tassyklanan adam hukuklary ulgamyndaky halkara konwensiýalar, BMG-niň adam hukuklary boýunça komitetleriniň jemleýji beýanlary hem onuň esasy düzüm bölekleridir.

Meýilnamada göz öňünde tutulan çäreleriň anyklygy, netijeliligi we beýleki döwlet maksatnamalary bilen sazlaşykly utgaşýandygy aýratyn bellenilmäge mynasypdyr. Onda ýurdumyzyň hukuk ulgamynda, täze meýilnamada adam hukuklarynyň berjaý edilmegine, bu ugurda milli kanunçylygyň kämilleşdirilmegine, adam hukuklaryny goramagyň görnüşleridir usullary babatda raýatlaryň hukuk sowatlylygynyň hem-de halkara hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine gönükdirilen döwrebap çäreler toplumy öz beýanyny tapýar. Şoňa görä-de, olary üstünlikli durmuşa geçirmek üçin döwlet häkimiýet we ýerli öz-özüňi dolandyryş edaralarynyň, guramaçylyk-hukuk, eýeçilik görnüşine garamazdan, ähli kärhanalardyr guramalaryň, şol sanda köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň bilelikdäki tagallalary uly ähmiýete eýedir.

Ýazdursun GURBANNAZAROWA,
Türkmenistanda Adam hukuklary boýunça ygtyýarly wekil — Adalatçy:

— Adam hukuklary boýunça Hereketleriň täze milli meýilnamasynyň goşundysynda dört ugur, ýagny raýat we syýasy hukuklar; durmuş, ykdysady we medeni hukuklar; halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek; adam hukuklary babatda habarlylygy ýokarlandyrmak boýunça işiň hem-de netijeliligiň anyk görkezijileri öz beýanyny tapýar. Raýatlyk we syýasy hukuklar babatdaky görkezijide Türkmenistanyň Adalatçysynyň diwanynyň mümkinçiliklerini pugtalandyrmaga gönükdirilen wezipeler göz öňünde tutulýar.

Meýilnama laýyklykda, 2025-nji ýyla çenli Adalatçynyň diwanynyň Pariž ýörelgelerine laýyklykda, milli hukuk goraýjy edara hökmünde akkreditasiýa edilmegine ýardam bermek, gurluşyny pugtalandyrmak, sebitleýin gurluşlaryny döretmek, Adalatçynyň şikaýatlara seretmek we azatlykdan mahrum ediş ýerlerine gözegçilik etmek boýunça ygtyýarlyklaryny berkitmek, çagalardyr aýallaryň, maýyplygy bolan adamlaryň we milli azlyklaryň ähli toparlarynyň wekilleriniň hukuklary ulgamynda Adalatçynyň alyp barýan işiniň netijeliligini ýokarlandyrmak hem-de ygtyýarlygyny giňeltmek boýunça zerur çäreleri durmuşa geçirmek meýilleşdirilýär. Ilatyň adam hukuklary ulgamynda habarlylygyny ýokarlandyrmak barada aýdylanda, «Adalatçy hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda, Adalatçynyň işiniň esasy ugurlarynyň biri-de adamyňdyr raýatyň hukuklary we azatlyklary, olary goramagyň görnüşleri hem-de usullary babatda raýatlaryň hukuk taýdan sowatlylygyny artdyrmaga ýardam etmek bolup durýar.

Häzirki wagtda Adalatçynyň diwanynyň işgärleri BMG-niň Türkmenistandaky agentlikleriniň, Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň wekilleri bilen bilelikde adam hukuklaryna, gender deňligine, adam hukuklarydyr azatlyklary babatda şertnamalaryna bagyşlanan çäreleri yzygiderli durmuşa geçirýärler. Şeýle-de ähli ulanyjylara onuň işiniň aýanlyk, elýeterlilik ýörelgelerine esaslanýandygyny açyp görkezmek maksady bilen, Adalatçynyň web-saýtynyň döredilendigini aýtmak isleýärin.

Ýazga geçiren Aýgül RAHYMOWA.

«Türkmenistan».

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow baýramçylyk çärelerine gatnaşdy

Aşgabat, 18-nji maý (TDH). Şu gün paýtagtymyzda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Konstitusiýa binasyna hem-de ýurdumyzyň Baş baýdak meýdançasynda Döwlet baýdagyna gül goýmak dabarasy boldy.

“Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” diýlip yglan edilen ýylda hem-de eziz Diýarymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygyna we Aşgabadyň 140 ýyllygyna beslenen ýylda bellenilýän baýramçylyklar giň gerimi bilen tapawutlanýar. Türkmen halky milli Lideriniň parasatly we öňdengörüjilikli baştutanlygynda uly ähmiýetli başlangyçlary durmuşa geçirýär, häzirki döwrüň möhüm meselelerini çözmäge täzeçil çemeleşýär.

Bu gün Garaşsyz, Bitarap Türkmenistan şanly senesini — Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Döwlet baýdagynyň gününi giňden hem-de dabaraly belleýär. Olar türkmen halkynyň mizemez jebisligini hem-de parahatçylygyň, ynsanperwerligiň we döredijiligiň belent maksatlaryna üýtgewsiz ygrarlydygyny beýan edýär.

Gojaman Köpetdagyň etegindäki gözel künjekleriň birinde seleňläp duran belent Konstitusiýa binasynyň ýanynda ir säher bilen baýramçylyk çäreleri başlandy. Bu ene topragymyzda ýaýbaňlandyrylan beýik özgertmeleriň many-mazmunyny aýdyň görkezýär.

Watandaşlarymyzyň bu şanly senelere bolan garaýşy aýratyndyr. Olar halkymyzy has-da jebisleşdirip, watançylyk duýgusyny artdyrýar, onuň döredijilik ylhamyny joşdurýar.

Konstitusiýa binasynyň ýanyna gelen milli Liderimiz ýörite bellenen ýere geçýär.

Türkmenistanyň Döwlet senasy dabaraly ýaňlanýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Konstitusiýa binasynyň etegine gül çemenini goýýar. Ýurdumyzyň Baş Kanuny türkmen jemgyýetiniň ösüşiniň esasy ugurlaryny kesgitlemek bilen çäklenmän, eýsem, olary has-da pugtalandyrdy. Döwletimiziň mizemez hukuk binýady bolan Konstitusiýamyz halkymyzyň agzybirlik, demokratiýa, watançylyk we adalatlylyk hakyndaky köpasyrlyk arzuwlaryny özünde jemleýär.

Esasy Kanun döwlet gurluşynyň milli hem-de dünýä tejribesini, däp-dessurlary we umumadamzat gymmatlyklaryny özünde jemlemek bilen, döwrüň talaplaryny hem-de umumy kabul edilen halkara hukugyň kadalaryny nazara almak arkaly kämilleşdirilýän çeýe hukuk guralydyr.

28-nji martda Türkmenistanyň Konstitusiýasyna hem-de Saýlaw Kodeksine laýyklykda, şeýle hem Halk Maslahatynyň Karary bilen, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň agzalarynyň ilkinji saýlawlary geçirildi. Bu möhüm jemgyýetçilik-syýasy çäre türkmen döwletiniň demokratik, hukuk we dünýewi esaslaryny, hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilýän halk häkimiýetlilik ýörelgelerini has-da pugtalandyrmak işinde şanly waka öwrüldi.

Milli Liderimiziň baýramçylyk mynasybetli halkymyza iberen Gutlagynda belleýşi ýaly, ýurdumyzda konstitusion özgertmeleriň durmuşa geçirilmegi Garaşsyz Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmegine we halkymyzyň abadançylygynyň gazanylmagyna gönükdirilendir. Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň iki palataly ulgamynyň döredilmegi bilen, Garaşsyz, hemişelik Bitarap döwletimiziň durmuşynda täze tapgyr başlandy.

Döwlet Baştutanymyzyň yzysüre hökümet agzalary, Milli Geňeşiň Mejlisiniň hem-de Halk Maslahatynyň, harby we hukuk goraýjy edaralaryň, ministrlikleriň hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylary, hormatly ýaşulular, jemgyýetçilik guramalarynyň wekilleri, beýleki dabara gatnaşyjylar Konstitusiýa binasynyň etegine gül desselerini goýýarlar.

Bu baýramçylyga goýulýan belent sarpa ata-babalarymyzyň asuda toprakda erkin ýaşamak we zähmet çekmek barada arzuwlan bagtyna eýe bolan türkmenistanlylaryň Garaşsyz Watanymyza buýsanç duýgularyny artdyrýar.

Konstitusiýa binasyna gül goýmak dabarasy tamamlanandan soň waka baýramçylyk lybasyna beslenen beýleki meýdançada dowam etdi. Bu ýerde dünýäde iň uzyn sütünleriň biri — 133 metrlik baýdak sütüni ýerleşip, onda Türkmenistanyň Döwlet baýdagy buýsançly parlaýar.

Aşgabadyň gözel künjekleriniň birinde, Köpetdagyň eteginde oturdylan ýaşyl Tugumyz şäheriň islendik künjeginden diýen ýaly görünýär. Ol asuda asmanda buýsançly pasyrdap, Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygyny, döwürleriň hem-de nesilleriň dowamatlylygyny, türkmen halkynyň baý taryhyny we medeniýetini, paýhasly durmuş pelsepesini, şöhratly geçmişini, ajaýyp şu gününi hem-de nurana geljege okgunlylygyny alamatlandyrýar.

Döwlet Baştutanymyzyň awtoulagy baýdak sütüniniň öňündäki meýdança gelip saklanýar.

Türkmenistanyň Döwlet senasy dabaraly ýaňlanýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belent baýdak sütüniniň etegine gül çemenini goýýar. Döwlet Baştutanymyzyň yz ýany bilen bu ýere dabara gatnaşyjylar gül desselerini goýdular.

Bu gün Döwlet baýdagymyz Türkmenistanyň oňyn Bitaraplyk, hoşniýetli goňşuçylyk ýörelgeleri, sebit we dünýä derejesindäki dostlukly gatnaşyklaryň hem-de netijeli hyzmatdaşlygyň esasynda guralýan daşary syýasatynyň esasy ugurlaryny şöhlelendirýär. Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başyny başlan we yzygiderli amala aşyrýan öňdengörüjilikli täzeçillik strategiýasy dünýäde ata Watanymyzyň abraýyny has-da belende göterýär.

Türkmenistanyň Prezidentiniň şanly sene mynasybetli halkymyza iberen Gutlagynda bellenilişi ýaly, Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 73-nji mejlisinde «2021-nji ýyl — Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» atly Kararnamanyň kabul edilmegi parahatçylygyň we dostlugyň berkarar bolmagy ugrundaky tagallalarymyzy bütin dünýä äşgär edýär. Geljekde hem biziň iň beýik maksadymyz ösen demokratik, hukuk we dünýewi döwletimiziň — berkarar Watanymyzyň dünýä ösüşindäki eýeleýän ornuny hemmetaraplaýyn pugtalandyrmakdan ybarat bolar.

* * *

Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Türkmenistanyň Döwlet baýdagynyň gününiň hormatyna ýurdumyzyň ähli welaýatlarynda baýramçylyk çäreleri geçirildi. Dabara gatnaşyjylaryň ruhubelentligi türkmenistanlylaryň milli Liderine — hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa, bedew bady bilen öňe tarap gadam urýan Garaşsyz, Bitarap Watanymyza buýsanjynyň beýanyna öwrüldi.

Sungat ussatlarynyň baýramçylyk çykyşlary dabaralaryň öwüşginini has-da artdyrdy.

Bu gün Garaşsyz Watanymyzy, halkymyzyň agzybirligini we jebisligini, ene topragymyzyň gözelligini hem-de Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň döredijilik ylhamyny wasp edýän ajaýyp aýdymlar belentden ýaňlandy.

Aşgabat, 18-nji maý (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň hem-de Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýewiň arasynda telefon arkaly söhbetdeşlik boldy.

Döwlet Baştutanymyz dostlukly ýurduň ýolbaşçysyny doglan güni bilen tüýs ýürekden gutlady hem-de şu ýakymly pursatdan peýdalanyp, oňa berk jan saglyk, abadançylyk hem-de ýokary döwlet wezipesinde täze üstünlikleri arzuw etdi. Bellenilişi ýaly, Prezident Kasym-Žomart Tokaýewiň ýolbaşçylygynda bu gün Gazagystan Respublikasy ösüşiň we rowaçlygyň ýoly bilen ynamly öňe barýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow iki ýurduň köpugurly hyzmatdaşlygynda gazanylan derejä ýokary baha bermek bilen, Gazagystanyň döwlet Baştutanynyň däbe öwrülen doganlyk hem-de hoşniýetli goňşuçylyk ýörelgeleri esasynda guralýan türkmen-gazak gatnaşyklarynyň ösüşine uly goşandyny aýratyn belledi.

Biz, öz nobatymyzda, Gazagystan bilen özara gatnaşyklary giňeltmegi, ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn görnüşlerde ähli ugurlar boýunça deňhukukly, ygtybarly gatnaşyklary ilerletmäge hemmetaraplaýyn ýardam etmegi ugur edinýäris diýip, milli Liderimiz nygtady.

Telefon söhbetdeşliginiň barşynda taraplar häzirki wagtda ýurtlarymyzyň ähli ugurlarda, şol sanda syýasy, söwda-ykdysady hem-de ynsanperwer ulgamlarda üstünlikli hyzmatdaşlyk edýändigini kanagatlanma bilen bellediler. Munuň özi, bir tarapdan, diýseň guwandyrýar, beýleki tarapdan bolsa, täze üstünliklere giň ýol açýar.

Türkmenistanyň hem-de Gazagystan Respublikasynyň döwlet Baştutanlary döwletara gatnaşyklara täze güýç hem-de many-mazmun taýdan özara gyzyklanmalary tassyklamak bilen, bilelikdäki tagallalar netijesinde, doganlyk gatnaşyklaryň hem-de strategik hyzmatdaşlygyň geljekde-de iki ýurduň halklarynyň bähbidine sazlaşykly ösdüriljekdigine we berkidiljekdigine ynam bildirdiler.

Telefon söhbetdeşliginiň ahyrynda milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Prezident Kasym-Žomart Tokaýewi ýene-de bir gezek doglan güni bilen gutlap, oňa tüýs ýürekden berk jan saglyk, bagtyýarlyk hem-de jogapkärli döwlet işinde täze üstünlikleri, Gazagystanyň doganlyk halkyna bolsa parahatçylyk, abadançylyk we rowaçlyk arzuw etdi.

Ata Watanymyzyň gülläp ösmeginde telekeзilik ulgamynyň aýratyn orny bardyr

Günsaýyn gülleýän, bedew bady bilen ynamly öňe barýan ata Watanymyzyň milli ykdysadyýetinde, durmuşymyzyň ähli ulgamlarynda görlüp-eşidilmedik üstünlikler gazanylýar. Bu üstünlikleriň, ilkinji nobatda, adamlaryň bolelinlikde, abadançylykda, eşretli durmuşda ýaşamagyny üpjün etmäge gönükdirilmegi, munuň üçin giň möçberli tutumly maksatnamalaryň durmuşa geçirilmegi bolsa, ýurdumyzyň her bir raýatyny buýsandyrýar, olary täze zähmet ýeňişlerine ruhlandyrýar.

Hawa, adamlaryň ýaşaýyş-durmuş şertlerini yzygiderli gowulandyrmak «Döwlet adam üçindir!» diýen şygary baýdak edinýän ata Watanymyzda ilkinji nobatda üns berilýän esasy ugurlaryň biridir. Il bähbidinden, halk hakyndaky aladadan gözbaş alýan bu taglymatyň üstünlikli durmuşa geçirilmeginde ýurdumyzyň telekeçilik ulgamyna-da uly orun degişlidir. Bu hakykaty Ahal welaýatynyň Kaka we Ak bugdaý etraplarynda, Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy şäherinde, Daşoguz welaýatynyň Görogly, Lebap welaýatynyň Çärjew, Mary welaýatynyň Sakarçäge etraplarynda döwrebap ýyladyşhanalaryň gurlup, ulanylmaga berilmegi ýene bir gezek aýdyň görkezdi. 

Garaşsyzlyk ýyllarynda kemala gelen we Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe öz işlerini halkyň islegine we günsaýyn ösýän döwrümiziň ýokary talaplaryna laýyklykda düýpli özgerden telekeçilerimiziň öndürýän ýokary hilli önümleri, gurýan ajaýyp binalary, ak bazarlarymyzda haryt bolçulygyny döretmekde bitirýän işleri bu gün guwandyrýar, kalbyňda ýakymly duýgulary döredýär. Munuň özi milli Liderimiziň ykdysadyýetiň möhüm bölegi bolan hususy telekeçiligiň ösdürilmegi üçin ähli şertleri döredip bermeginiň netijesinde mümkin bolýar.

Şeýle üns-aladanyň netijesinde ýurdumyzda oba hojalyk önümleriniň, senagat harytlarynyň agramly bölegi hususyýetçiler tarapyndan öndürilýär, şonuň ýaly-da, telekeçiler tarapyndan söwda we hyzmatlar ulgamynda uly işler amala aşyrylýar. Daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan ýokary hilli önümleriň öndürilmegi bazar-dükanlarymyzda bolçulygy üpjün edýär. Bu gün zähmetsöýer telekeçilerimiziň yhlas--başarnygy bilen öz topragymyzda önýän gök önümlerden başlap, azyk harytlarynyň hemme görnüşi saçaklarymyzy bezeýär. Türkmen telekeçileriniň Oba hojalyk toplumyny ösdürmegiň 2019 — 2025-nji ýyllar üçin maksatnamasyny durmuşa geçirmäge, azyk howpsuzlygyny pugtalandyrmaga, obasenagat toplumynyň netijeliligini ýokarlandyrmaga, dürli görnüşli azyk önümleriniň öndürilişini artdyrmaga goşýan goşantlary aýratyn bellärliklidir. Olaryň gatnaşmaklarynda gurlan we gurulýan häzirki zaman tehnologiýaly ýyladyşhanalar, maldarçylyk toplumlary, yzygiderli ösdürilýän guşçulyk pudagy bu gün özüniň ýokary netijeliligini görkezdi. Häzirki wagtda telekeçiler oba hojalygyny mundan beýläk-de döwrebaplaşdyrmak babatda öňde durýan wezipelerden ugur alyp, önümçilige ylmy taýdan çemeleşmegiň we öňdebaryjy tejribeleri özleşdirmegiň üstünde iş alyp barýarlar.

Senagat harytlary hem daşary ýurtlaryňkydan birjik-de kem duranok. Indi Türkmenistan elektron senagatynyň ýurdy hökmünde hem tanalýar. Ýurdumyzyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalarynyň gatnaşmaklarynda önümçiligi ýola goýlan döwrebap elektron enjamlarynyň uly islegden peýdalanmagyny guwandyryjy mysallaryň biri hökmünde görkezmek bolar. Elbetde, şeýle üstünlikli ädimler milli ykdysadyýetimizi batly depginler bilen ösdürmäge, dünýä bazarlarynda uly islegden peýdalanýan ýokary hilli harytlary öndürmäge we olaryň möçberlerini has-da artdyrmaga mümkinçilik berýär. Şeýlelikde, telekeçilik ulgamynyň barha okgunly ösmegi ýurdumyzyň halkara söwda-ykdysady gatnaşyklaryna işjeň goşulmagynyň, işewür adamlaryň döredijilik ukybynyň giňden açylmagynyň we bu ugurda düýpli öňegidişlikleriň gazanylmagynyň esasy şertlerini özünde jemleýär. Munuň özi ykdysadyýetimizi täze derejelere çykaryp, durmuşymyzyň ähli ulgamlarynyň ösüşlere beslenmeginde we halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň ýokarlanmagynda aýdyň görünýär.

Hawa, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň ykdysady ösüşlerinde telekeçileriň aýratyn orny bar. Hormatly Prezidentimiz şu ýylyň 25-nji fewralynda Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlary bilen geçirilen duşuşykda eden çuň manyly çykyşynda raýatlaryň telekeçilik başlangyçlaryny goldap, maýa goýum işjeňligini höweslendirmek, ähli pudaklarda hususy telekeçiligiň mümkinçiliklerini giňden ulanmak boýunça işleri dowam etdirmek, telekeçilige döwlet tarapyndan goldaw bermäge aýratyn üns bermek barada durup geçdi. Diýmek, telekeçilik ulgamynda öňegidişlikleri, uly üstünlikleri gazanmakda mümkinçilikler has-da giňelýär. Şol mümkinçilikler bolsa, ilkinji nobatda, hususy eýeçilige degişli dürli maksatly döwrebap kärhanalaryň işe girizilmegi netijesinde ýene-de täze iş orunlarynyň peýda bolmagyny üpjün eder, ilatyň ýokary hilli azyk önümlerine bolan islegleriniň kanagatlandyrylmagyny, haryt bolçulygynyň döredilmegini, hyzmatlaryň hiliniň yzygiderli gowulanmagyny täzeçe many-mazmuna beslär.

Ýurdumyzyň telekeçilik ulgamynyň ygtybarly hukuk binýadyna esaslanmagy ösüşleri üpjün edýän esasy ýagdaýdyr. Bu ugurdaky kanunçylyk namalarynyň yzygiderli seljerilmegi hem-de kämilleşdirilip durulmagy, has takygy, maýa goýum işjeňliginiň höweslendirilmegi, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürijileriň goldanylmagy ýurdumyzda azyk howpsuzlygynyň gazanylmagyny, goşmaça iş orunlarynyň döredilmegini, telekeçileri oba hojalyk önümçiligine giňden çekmegiň netijesinde ekinlerden bol hasylyň alynmagyny, umuman, telekeçiligiň, işewürligiň durmuşymyza giňden ornaşmagyny üpjün edýär. Bu bolsa bolçulygyň, eşretli durmuşyň, abadan ýaşaýşyň, bagtyýarlygyň kepilidir.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygy dabaraly ýagdaýda belleniler. Bu şanly toýa ajaýyp üstünlikler bilen barmak ähli pudaklaryň işgärleriniň baş maksadydyr. Bu gün şeýle guwandyryjy üstünlikleri ýurdumyzyň telekeçileri hem gazanýarlar. Olaryň gatnaşmagynda birnäçe iri kärhanalar, medeni-durmuş ähmiýetli binalar, döwrebap ýaşaýyş jaýlary, söwda toplumlarydyr hyzmatlar ulgamynyň desgalary gurlup, ulanylmaga berildi we häzirki wagtda hem üstünlikli dowam etdirilýär. Her bir telekeçi hormatly Prezidentimiziň: «Biziň her birimiz yhlasly zähmetimiz bilen ata Watanymyz bolan Garaşsyz, Bitarap Türkmenistany mundan-da gözel, has kuwwatly döwlete öwürmelidiris!» diýen parasatly sözlerini watançylyk şygary hökmünde kabul edýärler.

Döwlet MÄMMEDOW.

Indi ençeme onýyllyklardan bäri bagşylaryň, şahyrlaryň belent waspynda hemişelik orun alan mermer paýtagtymyz Aşgabat her birimiziň buýsanjymyza öwrüldi.

Gahryman Arkadagymyzyň düýpli ylma esaslanýan toplumlaýyn işleri netijesinde Gündogaryň merjen şäheri bolan paýtagtymyz sözüň doly manysynda gözelligiň nusgasyna öwrüldi. Hormatly Prezidentimiz baş buýsanjymyz Aşgabadymyzyň esaslandyrylmagynyň 140 ýyllygyna bagyşlap ýazan, paýtagtymyzyň taryhyny we şu gününi beýan edýän suratlar bilen bezelen «Ak şäherim Aşgabat» atly ajaýyp eserinde «Biz paýtagtymyz Aşgabady diňe bir iri edara ediş — syýasy, intellektual, ylmy we medeni merkez däl-de, eýsem, möhüm innowasion senagat toplumyny özünde jemleýän häzirki zaman şäher hökmünde ösdürýäris» diýip, paýtagtymyzyň Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründäki ösüşleriniň häzirki zaman ylmynyň hem-de binagärlik sungatynyň iň soňky gazananlaryndan gözbaş alýandygyny belleýär.

Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary netijesinde, ak şäherimiz Aşgabatda gurluşyk işleri batly depginler bilen dowam etdirilýär. Şäher gaýtalanmajak binagärlik keşbi bilen çägini giňeldip, bagy-bossanlyga öwrülip, gözelleşip, ajaýyp keşbi bilen görenleri haýran galdyrýar. Aşgabat özüniň owadanlygy, köçeleriniň giňligi we arassalygy, ýaşaýjylarynyň akgöwünliligi, hoşgylawlylygy we myhmansöýerligi bilen ýurdumyza gelýän syýahatçylaryň iň bir söýgüli şäherine öwrüldi. Şeýlelikde, Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyzyň paýtagty Aşgabat parahatçylygyň, agzybirligiň, ynanyşmagyň, dost-doganlygyň rowaçlanýan, asudalygyň bütin dünýä nur çaýýan şäheri hökmünde biziň ählimiziň göwün guşumyzy ganatlandyrýar. Aziýanyň ajaýyp göwher gaşyna öwrülen paýtagtymyzda milli Liderimiziň binagärlik paýhasyndan kemal tapýan gurluşyk işleri üstünlikli amala aşyrylýar. Bularyň ählisi hem eziz Watanymyzyň paýtagtyny ösdürmek babatda hormatly Prezidentimiziň durmuşa geçirýän beýik işleriniň rowaçlanýandygynyň aýdyň beýanydyr.

Ak mermere beslenip, arassa asmandaky ak guwlary ýatladýan kaşaň binalaryň, uly-uly desgalaryň sany ýylsaýyn artýar. Milli gurluşyk senagatyna maksadalaýyk ornaşdyrylýan täze tehnologiýalar sanlyja ýylda paýtagtymyzy tanalmaz derejede düýpli özgertdi. Gözelligiň we söýginiň şäheri mermer Aşgabadymyz bolsa munuň aýdyň mysalydyr. Bu özgertmeler Gahryman Arkadagymyzyň ýurdumyzy dünýä derejesinde ösdürmek babatdaky tagallalarynyň aýdyň beýany bolup, eziz Diýarymyzda ata-babalarymyzyň milli ýol-ýörelgeleriniň, gadymy binagärlik sungatynyň bagtyýarlyk döwrümizde hem mynasyp dowam etdirilýändigine aýdyň şaýatlyk edýär.

Hemişe aklygy päklige ýorýan, aklyga togap edýän halkymyzyň göz-guwanjy Aşgabadyň ak binalary türkmeniň ak kalbyna, päk niýetine çalymdaşdyr. Ady älem içre aýdym bolup ýaňlanýan Aşgabat şäherimiz agzybirligiň, asudalygyň we baky abadançylygyň merkezidir. Toý saçagynyň başyna jemlenýän halkymyzyň ýüreginde ata Watanymyza, ene topragymyza çuňňur söýgi bar, senaly dillerinde döwletli döwrany bagyş eden milli Liderimize alkyşlary bar.

Tylla GERMANOWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň tagallalary bilen ýurdumyzyň daşary syýasatynda halkara hyzmatdaşlygy giňeltmekde we umumadamzat ösüşlerine dahylly meseleleriň oňyn çözgütlerini tapmakda alnyp barylýan işler dünýäde uly goldawa eýe bolýar.

Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 73-nji mejlisinde hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen 2021-nji ýylyň «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilmegi ýurdumyzda halkara hyzmatdaşlygyny ösdürmekde öňe sürülýän netijeli başlangyçlaryň ählumumy ykrarnama eýe bolýandygyny şertlendirýär. Bu bolsa eziz Diýarymyzyň baky Bitaraplyk taglymatyna uly hormat goýulýandygyny görkezýär. Şeýle hem dünýäniň syýasy giňişliginde Garaşsyz döwletimize täze sepgitlere ynamly ýetmäge ýardam berýär.

Eziz Watanymyzyň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýy biziň gündelik durmuşymyzda öz beýanyny tapyp, eşretli durmuşymyzy bezeýär. Baky Bitaraplygymyzyň esasynda parahatçylyk söýüjilik ýörelgämiz has-da ösdürilýär, dünýä ýaýylýar. Baky Bitaraplygymyz şöhlelendirilen zeýtun pudaklary şekillendirilen Döwlet tugumyz asuda asmanymyzda, şeýle hem Birleşen Milletler Guramasynyň binasynyň öňünde buýsançly pasyrdaýar. Hormatly Prezidentimiz: «Türkmenistanyň daşary syýasaty we diplomatiýasy mundan beýläk-de parahatçylygyň, howpsuzlygyň we durnukly ösüşiň üpjün edilmegine gönükdiriler. Şoňa görä-de, Türkmenistanyň döwlet özygtyýarlylygyna we Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan ykrar edilen hemişelik Bitaraplygynyň ýörelgelerine esaslanýan, bütin adamzadyň bähbitlerine we aýdyň maksatlaryna hem-de halkara hyzmatdaşlygynyň geriminiň giňeldilmegine gönükdirilen durnukly daşary syýasaty we diplomatiýasy diňe bir Orta Aziýa sebitinde däl, eýsem, tutuş dünýäde parahatçylygyň, howpsuzlygyň we durnukly ösüşiň dabaralanmagyna hyzmat edýär» diýip parasatly belleýär.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda Birleşen Milletler Guramasynyň düzümleri, dünýäniň döwletleri bilen giň gerimli we yzygiderli ösdürilýän syýasy diplomatik we ykdysady hyzmatdaşlyklar alnyp barylýar. Milli Liderimiziň pähim-parasaty netijesinde, ýurdumyz tarapyndan parahatçylygy, howpsuzlygy berkitmäge we durnukly ösüşi üpjün etmäge gönükdirilen täze başlangyçlaryň öňe sürülmegi dünýä jemgyýetçiliginiň ünsüni özüne çekýär. Şeýlelikde, Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna sebitde durnuklylygy we howpsuzlygy üpjün etmegiň, parahatçylyk söýüjilikli başlangyçlary durmuşa geçirmegiň, halkara möçberinde wajyp meseleleri ara alyp maslahatlaşmagyň we olary çözmegiň möhüm serişdesi hökmünde garalýar. Paýtagtymyz Aşgabat ylalaşdyryjy merkez, halkara ähmiýetli ençeme duşuşyklaryň geçirilýän ýeri hökmünde giňden tanalýar.

Häzirki bagtyýarlyk döwrümizde türkmen halkynyň asuda ýurtda bagtyýar ýaşap, yhlasly zähmet çekmek bagtynyň hem-de gülläp ösýän Watanymyzyň eýeleýän belent sepgitlerine guwanmagynyň özeni baky Bitaraplyga esaslanýan parahatçylyk söýüjilik ýörelgämizdedir. Baky Bitaraplyk ýurdumyzyň her bir raýaty üçin parahat durmuşyň beýanydyr we ertirki güne ynamly garamagydyr, bagtly nesli terbiýeläp ýetişdirmek ýaly manyly ýaşaýşyň binýadydyr.

Beýik Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly baýramçylygyny uly dabara bilen bellemek üçin yhlasly zähmet çekýän halkymyz her bir güni zähmet üstünlikleri bilen garşy alýar we mundan beýläk hem milli Liderimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyza diňe üstünlikleriň, ösüşleriň, abraý-mertebäniň ýaran boljakdygyna tüýs ýürekden ynanýar.

Gözel UZBEKOWA,

Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň uly mugallymy.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň ähli sebitlerinde ählitaraplaýyn uly özgertmeler amala aşyrylyp, ýaşamak üçin döwrebap amatly şertler döredilýär. Özboluşly binagärlik keşbi bolan desgalary özünde jemläp, barha gülläp ösýän ak mermerli paýtagtymyz bagy-bossanlyga öwrülen şäher hökmünde dünýäde giňden tanalýar.

Döwlet Baştutanymyzyň: «Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe paýtagtymyzda bina edilýän täze önümçilik, medeni-durmuş, ylym-bilim, saglyk we sport desgalary, belent ýaşaýyş jaýlary diňe bir ak şäherimiziň görküne görk goşmak bilen çäklenmän, eýsem, ýurdumyzyň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň gowulanmagynda, halkymyza edilýän durmuş hyzmatlarynyň giň gerimli, ýokary hilli bolmagynda hem möhüm orna eýedir» diýip bellemegi, durmuşa geçirilýän işlerde aýdyň beýanyny tapýar.

2021-nji ýylyň 24-nji fewralynda hormatly Prezidentimiz paýtagtymyzyň şanly senesine taýýarlyk görmek hem-de ony mundan beýläk-de ösdürmek meselelerine bagyşlanan maslahat geçirdi. Maslahatda hormatly Prezidentimize paýtagtymyzyň demirgazyk künjeginde bina ediljek «Aşgabat — siti» şähergurluşyk maksatnamasy, paýtagtymyzy ösdürmegiň 17-nji we 18-nji tapgyrlary, Maýa Kulyýewa adyndaky Türkmen milli konserwatoriýasy, ýörite sazçylyk mekdebiniň, medeniýet we sungat mekdebiniň, okuwçylar üçin niýetlenen umumy ýaşaýyş jaýlarynyň, üsti ýapyk sport toplumy we açyk sport meýdançasy, şeýle hem «Daşkent» seýilgähi, saglygy goraýyş ylmy-kliniki ulgamyna degişli Halkara sagaldyş-dikeldiş, Halkara fiziologiýa merkezleri ýaly ençeme gurluşyklaryň taslamalary görkezildi. Bulardan başga-da, häzirki wagtda Gündogaryň beýik akyldar şahyry Magtymguly Pyragynyň Köpetdagyň belent gerşinde bina edilýändigi aýratyn bellenilmäge mynasypdyr. Milli Liderimiz bu iri desgalaryň taslamalary bilen tanşyp, olarda iň täze innowasion tehnologiýalaryň, ýokary hilli we ekologiýa talaplaryna laýyk gelýän gurluşyk serişdeleriniň ulanylmalydygyna hem-de milli binagärlik ýörelgeleri bilen häzirki zamanyň ösen tejribeleriniň utgaşdyrylmagyna möhüm ähmiýet berilmelidigini aýratyn nygtady.

Häzirki zaman şertlerinde sazlaşykly ösüş döwletimiziň jemgyýetçilik durmuşynyň ähli ugurlarynda öz beýanyny tapýar. Umumy ykrar edilen tejribä laýyklykda, paýtagt — ýurduň dolandyryş edaralarynyň ulgamyny özünde jemleýän merkez hökmünde möhüm wezipeleri ýerine ýetirýär. Çünki paýtagt — döwletiň dolandyryş-syýasy merkezi bolup durýar. Paýtagtyň çägi we şäherýaka zolagy bolsa, ýurduň esasy durmuş-ykdysady merkezi bolup durýar. Sebitde iri işewür we medeni merkez hökmünde ornuny pugtalandyrýan Aşgabadyň halkara hyzmatdaşlygyň mekany hökmünde ykrar edilmegi parahatçylygy dörediji merkeziň, döwrebap we sazlaşykly ösýän şäheriň derejesine eýe bolýandygy bilen baglanyşyklydyr. Gaýtalanmaýan ajaýyp bezegleri bilen köpleri haýran galdyrýan ak mermerli paýtagtymyz özboluşly gözelligi bilen göreni haýran galdyrýar. Aşgabat şäherinde toplumlaýyn şähergurluşyk maksatnamasynyň ýokary depginde alnyp barylmagy, dünýä ülňülerine laýyk gelýän durmuş ähmiýetli desgalaryň yzygiderli gurlup ulanmaga berilmegi ak mermere beslenen şäheriň şanyny dünýä ýaýýar.

Kökleri gadymyýete uzaýan Watanymyzyň milli binagärlik tejribesi barha baýlaşýar. Häzirki wagtda paýtagtymyzyň keşbinde ýurdumyzyň durmuş-ykdysady derejesi, intellektual kuwwaty, türkmen halkynyň baý taryhy we medeni däp-dessurlary aýdyň beýanyny tapýar. Şäheriň taryhy merkezlerine aýawly çemeleşmek, olaryň abadançylygyny saklamak boýunça toplumlaýyn çäreler durmuşa geçirilýär. Paýtagtyň has irki döwürleriniň şaýady bolan binalardyr ýadygärlikler halkymyz üçin bahasyz gymmatlyklardyr, taryhymyzyň parçalarydyr.

Hormatly Prezidentimiziň tagallalary bilen Aşgabat şäherini abadanlaşdyrmak ugrunda amala aşyrylýan çäreler paýtagtymyzyň ilatynyň abadan durmuşda ýaşamagy, yhlasly hem döredijilikli zähmet çekmegi, medeniýetli dynç almagy üçin ähli mümkinçilikleriň döredilýändigini tassyklaýar. Paýtagtymyzy ösdürmekde, has-da gözelleşdirmekde durmuşa geçirilýän işler Aşgabat şäheriniň ýokary depginli ösüşlerini aýdyňlygy bilen şöhlelendirýär.

Welimyrat ÖWEZOW,
Türkmenistanyň Döwlet, hukuk we demokratiýa institutynyň ylmy işgäri.

* * *

Gözelligiň merjeni

Hormatly Prezidentimiziň binagärlik sungaty bilen şany dünýä dolan Aşgabat tanalmaz derejede özgerdi. Şu ýyl bolsa Aşgabadyň esaslandyrylanyna 140 ýyl dolýar. Golaýlap gelýän bu şanly baýramçylyga watandaşlarymyz, şol sanda paýtagtymyzyň ýaşaýjylary zähmet üstünlikleri bilen barýarlar. Ýakynda hormatly Prezidentimiziň «Ak şäherim Aşgabat» atly kitabynyň halkymyza gowuşmagy halkymyz üçin bahasyna ýetip bolmajak baýramçylyk sowgady boldy. Täze kitap paýtagtymyz baradaky taryhy maglumatlara baýlygy, çuňňur many-mazmuny bilen tapawutlanýar. Kitapda Aşgabat parahatçylygyň, ynanyşmagyň, dost-doganlygyň, ynsanperwerligiň, hoşniýetliligiň, ýürekdeşligiň şäheri bolup dabaralanýar. Bu gymmatly kitap paýtagtymyz baradaky bagtyýarlyk we buýsanç senasydyr.

Owadan Aşgabat şäherimiz barada her birimiziň ýüregimizden çykýan «Arkadagymyzyň ak şäheri» diýen jümläniň döremegi ýöne ýere däldir. Milli Liderimiziň şähergurluşyk syýasaty bilen paýtagtymyzyň binagärlik keşbi soňky ýyllarda has-da özgerdi. Şularyň ählisi hem ýurdumyzyň paýtagtyny ösdürmek babatda Gahryman Arkadagymyzyň durmuşa geçirýän beýik işleriniň netijesinde mümkin boldy.

Döwlet Baştutanymyzyň başlangyjy bilen özgertmeler strategiýasynyň durmuşa geçirilmegi netijesinde, häzirki wagtda ak mermerli Aşgabat döwrebap, okgunly ösýän hem-de ýaşamak üçin has oňaýly şäheriň köpugurly nusgasyny özünde jemläp, sebit hem-de dünýä möçberinde netijeli hyzmatdaşlygyň merkezi hökmünde ykrar edilýär. Milli Liderimiziň taýsyz tagallasy bilen paýtagtymyzdan dünýäniň çar tarapyna ýollar uzaýar. Bu ýollar bizi dünýä halklary, ýurtlary bilen dost-doganlyga alyp barýar. Paýtagtymyz — ýurdumyzyň ýüregi bolsa, welaýatlar oňa barýan damardyr. Şeýle bolansoň ak şäherimiz bilen birlikde welaýatlarymyzda hem täze şäherler, obalar, şäherçeler gurulýar. Munuň özi halkymyzyň bagtly, röwşen, nurana geljeginiň aýdyň alamaty bolup dabaralanýar.

Goý, halkymyzy şeýle bagtly günlere ýetiren hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolsun!

Hezretaly BATYROW,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň talyby.

Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Türkmenistanyň Döwlet baýdagynyň güni dabaraly bellenilýän şu günlerde türkmeniň döwletlilik taglymaty hakynda gürrüň etmek örän ýakymly. Döwletlilik — döwlet gurluşly ýurt. Barlylyk, gurplulyk, mally-mülklülik. Bagtlylyk, agzybirlik, abadanlyk.

Döwletli bolmak, barly-barjamly ýaşap ömür sürmek baradaky arzuwlar ata-babalarymyzyň halal zähmet çekip, ömrüňi binýat etmek hakyndaky düşünjeleri bilen utgaşypdyr. Pederlerimiziň döwletlilik babatdaky oý-pikirleri özbaşdak döwlete eýe bolmak, başa bagt guşunyň gonmagy ýaly düşünjeleri öz içine alypdyr. «Döwletli — aş üstüne», «Döwletli gapa rysgal geler», «Döwletli ogul — ojagyň gory», «Genç — agzybiriňki», «Döwletliniň başyna bagt guşy gonar», «Döwletliniň gapysynda at agynar», «Döwletliden döwlet ýokar» ýaly nakyllar ata-babalarymyzyň döwletlilik hakynda uzak asyrlaryň dowamynda eden oý-pikirleriniň we bu ugurda gelen netijeleriniň beýanydyr.

Döwletli-döwranly ýaşamak hakdaky pikirler uzak asyrlaryň dowamynda halkymyzyň arzuwly kalbyna ganat berip gelipdir. Bu babatda çuňňur mazmuna eýe bolan dürli garaýyşlar nusgawy eserleriň sahypalarynda beýan edilipdir.

1483 — 1530-njy ýyllarda görnükli döwlet işgäri, serkerde we söz ussady hökmünde dünýä edebiýatynda öçmejek yz galdyran şahsyýetleriň biri Zahyreddin Muhammet Babyrdyr. «Diwan» eseri Muhammet Babyryň türkmen edebiýatynyň şanly sahypalarynda mynasyp orun alan eserleriniň biridir. Jemgyýet, ynsan ahlagy barada şahyrana duýgulary özünde jemleýän eserde döwletlilik hakynda gymmatly ündewler beýan edilýär:

Gapyl olma döwletde, özüňi salma mähnetde,
Taňry berer, elbetde, döwlet isle, hümmet tut!

Hoş turar wysaly ýar, onda bolmasa deýýar,
Bolsa wasly biagýar, döwlet-u sagadat tut!

Hoş wagtlygyň mydam bolsun,
Döwlet saňa mustedam bolsun!

X-XI asyrlaryň sepgidinde ýaşan taryhçy alym Muhammet Utbynyň «Soltan Mahmyt Gaznalynyň taryhy» atly kitaby türkmenleriň taryhyny öwrenmekde ygtybarly çeşmeleriň biridir. Ömrüniň agramly bölegini türkmen hökümdary soltan Mahmyt Gaznalynyň hemaýatkärliginde geçiren Muhammet Utby bu eserinde döwletli-döwranly bolmak hakynda gymmatly pikirleri öňe sürüpdir. Muňa eserdäki şu setirler mysal bolup biler: «Eger ‎ýurtda abadançylyk durnukly bolsa, onda döwletiň ömri dowamly bolýar», «Gapysyna barsaň, elaçyk we edepli biri garşy alýan öý, iň döwletli howludyr».

Giňiş boldy günsaýyn bu emiriň döwleti,
Ymaratlar köpelip, ösdi ýurduň kuwwaty.

XI-XII asyrlarda ýaşan beýik türkmen alymy Mahmyt Zamahşarynyň «Ýagşyzadalaryň bahary» atly eseri milli edebi mirasymyzyň naýbaşy nusgalarynyň biridir. Beýik alym pähim-paýhaslardan, öwüt-nesihatlardan, nakyllardyr atalar sözlerinden ybarat bolan eserinde döwletlilik meselesini gozgap, şeýle ýazypdyr: «Hak zada döwlet geler, ýalan zada mähnet geler».

ХIII-ХIV asyrlarda ýaşan türkmen alymy Nasyreddin Rabguzynyň «Kysasy Rabguzy» atly kitabynda musulman dünýäsinde ady agzalyp geçilýän belli şahsyýetler barada söhbet açylýar. Eserde dürli rowaýatlardyr kyssalaryň üsti bilen beýan edilýän wakalarda söhbet döwletlilik baradaky pikirlere syrygyp, kalby imanly, sabyrly, şükürli adamlara döwletliligiň ýaran bolýandygy nygtalýar.

XV asyryň görnükli söz ussady Abdyrahman Jamynyň edebi mirasy Gündogar edebiýatynyň altyn hazynasynda mynasyp orun eýeleýär. Şahyryň kyssa bilen şygyr utgaşdyrylyp ýazylan meşhur «Baharystan» eseriniň üçünji bölümi «Döwletliligiň we patyşalyk etmegiň güle bürenen agaçlary we olaryň adalatlylyk hem adyllyk miweleri hakynda» diýlip atlandyrylyp, onda döwletlilik meselesi dürli setirleriň üsti bilen beýan edilýär. Eserden bir mysala ýüzleneliň. Onda döwletli bolmagyň esasy sütüniniň dost-doganlyk gatnaşyklaryna esaslanýandygy aýdylýar:

Isgender döwletini istär bolsaň eger sen,
Duşmanlary dost eýläp, dostlaryňy söýer sen.

XV-XVI asyrlarda Gökdepe etrabynyň Isferden obasynda ýaşan Patyşa Hojanyň «Gülzar» eseri türkmen halkynyň medeni we ruhy gymmatlyklary bolan kyssalardan, rowaýatlardan we şygyrlardan ybaratdyr. Aryf-akyldar bu eserinde ynsanperwer, sabyr-takatly, kalby nurana ynsana döwletliligiň ýar bolýandygyny ündäp, şeýle ýazypdyr:

Zehi döwlet kim, onuň lutfy bilen şat bolgaý sen,
Sagadat mülkünde magmur olup, abat bolgaý sen.

Kimge, kim, Taňrynyň enaýaty bar,
Daş içinden çykyp, geler döwlet.

Her kimge ki Hak bergisidir yzzat-u hormat,
Bişek açylar döwlet işigi oňa nägäh.

Döwletlilik, ynsanyň başyna gonýan bagt guşy hakda beýik söz ussady Magtymguly Pyragynyň edebi mirasynda hem birnäçe setirler bar:

Döwlet gonsa goç ýigidiň başynda,
Hemaýatly ili gerek daşynda.

Ykbalyň oýansa, döwlet ýar olsa,
Daga azy ursaň, daşy syndyrar.

Halkymyzyň döwletlilige eýe bolmak, döwletli-döwranly durmuşda ýaşamak baradaky arzuwlary Gahryman Arkadagymyzyň taýsyz tagallasy bilen, Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hasyl boldy. Hormatly Prezidentimiz halkymyzyň döwletli durmuşyna bagyşlap, «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly eserini peşgeş berdi. Bu gün ata-babalarymyzyň döwletlilik hakyndaky garaýyşlaryny durmuş ýörelgesine öwrüp, yrylmaz döwlete eýe bolan halkymyz halal zähmet çekip, bagtyýar durmuşda ýaşaýar. Garaşsyzlygymyzyň gadyr-gymmatyna düşünýän halkymyz ajaýyp döwrümize, mähriban Arkadagymyza çäksiz buýsanýar.

Atamyrat ŞAGULYÝEW,

žurnalist.

Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedow we Rustam Minnihanow hyzmatdaşlygy ösdürmegiň geljekki ugurlaryny ara alyp maslahatlaşdylar

Aşgabat, 17-nji maý (TDH). Şu gün paýtagtymyzda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň we ýurdumyza sapar bilen gelen Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň Prezidenti Rustam Minnihanowyň arasynda gepleşikler geçirildi.

Tatarystanyň Baştutany “Oguz han” köşkler toplumyna geldi. Bu ýerde ony döwlet Baştutanymyz mähirli garşylady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow we Rustam Minnihanow birek-birek bilen mähirli salamlaşdylar. Asylly däbe görä, döwlet Baştutanlary ýadygärlik surata düşdüler. Soňra Prezidentler ikiçäk duşuşygyň geçirilýän ýerine geldiler.

Milli Liderimiz Tatarystanyň Baştutanyny myhmansöýer türkmen topragynda görýändigine şatdygyny aýdyp, Türkmenistan bilen Russiýa Federasiýasynyň arasynda ýola goýlan döwletara gatnaşyklaryň çäklerinde üstünlikli ösdürilýän ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň netijeli häsiýete eýedigini kanagatlanma bilen belledi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň nygtaýşy ýaly, ýurdumyzy Tatarystan Respublikasy bilen özara bähbitli hyzmatdaşlyk ýörelgelerine, şeýle hem türkmen we tatar halklarynyň taryhy taýdan kemala gelen medeni, ruhy umumylygyna esaslanan dostlukly gatnaşyklar baglanyşdyrýar.

Döwlet Baştutanymyz Tatarystanyň Baştutanyna öz adyndan we Türkmenistanyň ähli halkynyň adyndan Kazan şäheriniň 175-nji mekdebinde bolup geçen we köp sanly adam pidalaryna hem-de heläkçilige sebäp bolan pajygaly waka zerarly çuňňur gynanjyny we medet beriji sözlerini aýtdy.

Prezident Rustam Minnihanow mähirli kabul edilendigi hem-de ikitaraplaýyn hyzmatdaşlyk meselelerine hemişe üns berýändigi, medet beriji sözleri we şu agyr pursatda bildiren duýgudaşlygy üçin milli Liderimize hoşallyk bildirdi.

Belent mertebeli myhman hormatly Prezidentimize kakasynyň aradan çykmagy zerarly ýene bir gezek çuňňur gynanjyny bildirdi we ähli tatarystanlylaryň adyndan medet beriji sözlerini beýan etdi.

Döwlet Baştutanymyz bildiren gynanjy we medet beriji sözleri üçin Prezident Rustam Minnihanowa minnetdarlyk bildirip, türkmen-tatar gatnaşyklarynyň ýyl-ýyldan täze mazmun bilen baýlaşdyrylýandygyny, dürli derejedäki duşuşyklaryň yzygiderli geçirilýändigini aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şu günki duşuşygyň ikitaraplaýyn gatnaşyklary we umuman, hoşniýetli goňşuçylykly türkmen-rus hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de pugtalandyrmaga ýardam berjekdigine ynam bildirdi.

Döwlet Baştutanymyz Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti W.Putine Türkmenistanyň wekiliýetiniň Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasyna bolan sapary mahaly beren goldawy üçin minnetdarlyk bildirdi. Milli Liderimiz Prezident Rustam Minnihanowa türkmen wekiliýetiniň sapary mahalynda bildiren myhmansöýerligi hem-de onuň resmi wekiliýetiň ýolbaşçysy S.Berdimuhamedowa Tatarystanyň ýokary döwlet sylagyny gowşurandygy üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk sözlerini bildirdi. Şeýle hem hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow russiýaly alymlaryň koronawirus ýokanjyna garşy waksinany işläp taýýarlamakdaky üstünligini belledi hem-de onuň Türkmenistana iberilendigi üçin öz minnetdarlygyny beýan etdi.

Prezident Rustam Minnihanow iki ýurduň Liderleriniň yzygiderli tagallasy netijesinde ösdürilýän türkmen-rus gatnaşyklarynyň çäklerinde Türkmenistan bilen Tatarystanyň arasyndaky hyzmatdaşlygyň ösüşiň täze derejesine çykýandygyny kanagatlanma bilen belledi we bu gatnaşyklaryň umumy abadançylygyň bähbidine mundan beýläk-de ösdüriljekdigine ynam bildirdi. Şeýle hem Tatarystanyň Baştutany pursatdan peýdalanyp, hormatly Prezidentimizi we tutuş türkmen halkyny şu ýyl bellenilýän Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy hem-de Aşgabat şäheriniň 140 ýyllyk baýramy bilen gutlady. Prezident Rustam Minnihanow ýurdumyza soňky saparyndan bäri geçen döwürde şäheriň has-da gözelleşendigini, täze binalar toplumynyň kemala gelendigini nygtady hem-de türkmen halkyny milli Liderimiziň baştutanlygynda ýetilen belent sepgitler bilen gutlady.

Tatarystanyň Baştutany çykyşynyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa we tutuş türkmen halkyna mundan beýläk-de uly üstünlikleri arzuw etdi.

Soňra gepleşikler giňişleýin düzümde dowam etdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Prezident Rustam Minnihanowy we onuň ýolbaşçylygyndaky wekiliýetiň agzalaryny Aşgabatda görýändigine şatdygyny ýene bir ýola belläp, şu gezekki saparyň halklarymyzyň arasyndaky özara gatnaşyklaryň oňyn häsiýete eýedigini we ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin pugta binýadyň bardygyny tassyklaýandygyny aýtdy.

Döwlet Baştutanymyzyň aýratyn kanagatlanma bilen belleýşi ýaly, häzirki döwürde türkmen-tatar hyzmatdaşlygy ösüşiň has ýokary derejesine çykdy. Biziň netijeli gatnaşyklarymyz Russiýa Federasiýasy bilen söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ugurlardaky gatnaşyklaryň netijeli häsiýete eýedigine şaýatlyk edýär. Munuň özi ýokary derejede özara saparlaryň yzygiderli alşylýandygyny aňladýar diýip, milli Liderimiz belledi.

Ýakynda Ýewraziýa hökümetara geňeşiniň mejlisine gatnaşmak maksady bilen, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy S.Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda Türkmenistanyň Hökümet wekiliýeti Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynda iş saparynda boldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, häzirki döwürde türkmen-tatar gatnaşyklary Russiýa bilen ýola goýlan döwletara hyzmatdaşlygyň möhüm ugry bolup durýar we gatnaşyklaryň üstüni ýetirýär hem-de baýlaşdyrýar. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz “KamAZ” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň ýurdumyzda alyp barýan işini aýratyn belledi. Şu güne çenli ykdysadyýetimiziň dürli pudaklarynda ulanmak üçin özüni gowy tarapdan görkezen we meşhur kysymly awtoulaglaryň köp möçberi satyn alyndy. Mundan başga-da, Aşgabatda “KamAZ” okuw-hyzmat merkezi üstünlikli hereket edýär. Türkmenistan geljekde bu kärhananyň diňe bir awtoulaglaryny däl, eýsem, beýleki ýörite maksatly tehnikalaryny hem satyn almagy göz öňünde tutýar. Bu barada aýtmak bilen, milli Liderimiz türkmen tarapynyň köpýyllyk hyzmatdaşlygy nazara alyp, ekologiýa howpsuzlygynyň ýokary talaplaryna gabat gelýän “KamAZ” kysymly elektrobuslary satyn almak meselelerine garamaga taýýardygyny mälim etdi.

Kazanyň dikuçar zawody bilen netijeli gatnaşyklar ýola goýuldy. Geçen aýda şu kärhanada öndürilen häzirki zaman lukmançylyk enjamlary bilen üpjün edilen “Ansat” dikuçarlary getirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow gürrüňi dowam edip, gämigurluşyk ulgamy boýunça gatnaşyklaryň yzygiderli ösdürilýändigini aýtdy. Häzirki döwürde ýurdumyzyň deňiz flotuna Zelenodolskiniň gämigurluşyk zawodynda öndürilen iki sany ýokary tizlikli ýolagçy gämileri gelip gowuşdy. Ýurdumyz tatarystanly hyzmatdaşlaryň özara gatnaşyklary mundan beýläk-de çuňlaşdyrmak boýunça tekliplerine garamaga taýýardyr.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, dünýäniň iri uglewodorod serişdelerini öndürijileriniň biri bolan Türkmenistan energetika ulgamynda giň halkara hyzmatdaşlygyň ýola goýulmagyna uly gyzyklanma bildirýär. Nebitiň we gazyň çykarylyşyny artdyrmak, önümleriň hilini gowulandyrmak, energiýa serişdeleriniň dünýä bazarlaryna ugradylýan mukdaryny köpeltmek we ony köpugurly esasda ösdürmek ýurdumyzyň energetika syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biridir. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz “Tatneft” hem-de “KER-Holding” kompaniýalary bilen “Türkmennebit” we “Türkmengaz” döwlet konsernleriniň arasynda nebiti çykarmak, gaýtadan işlemek, energetika desgalaryny gurmak hem-de döwrebaplaşdyrmak ulgamlaryndaky gatnaşyklaryň üstünlikli ösdürilýändigini belledi. Türkmenistan bar bolan mümkinçilikleri doly herekete girizmek üçin bu ugurdaky gatnaşyklary mundan beýläk-de giňeltmäge gyzyklanma bildirýär.

Döwlet Baştutanymyz tatarystanly hyzmatdaşlary Türkmenistanyň ýangyç-energetika toplumynda, ulag ulgamynda we beýleki pudaklarynda amala aşyrylýan iri düzümleýin taslamalary durmuşa geçirmäge çagyrdy. Söwda-ykdysady gatnaşyklary ösdürmek barada aýdylanda bolsa, bu babatda ykdysady, ylmy-tehniki we medeni hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-tatar iş toparyna möhüm orun degişlidir.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Tatarystanyň soňky ýyllarda sanly tehnologiýalary işläp taýýarlamak hem-de ornaşdyrmak babatda oňyn tejribe toplandygyny belläp, paýtagtymyzyň demirgazyk künjeginde döwlet ähmiýetli möhüm taslamalaryň biri bolan “Aşgabat-siti” taslamasynyň gurluşygyna ünsi çekdi. Bu ýerde ýakyn wagtda edara ediş binalary, hyzmatlar ulgamyna degişli kärhanalary, ýaşaýyş jaýlary we beýleki durmuş maksatly binalary bolan şäher kemala geler. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistan gurluşyk we täze toplumy öňdebaryjy tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrmak babatda Tatarystanyň oňyn tejribesini ulanmaga gyzyklanma bildirýär.

Döwlet Baştutanymyz ikitaraplaýyn hyzmatdaşlykda möhüm orun eýeleýän ynsanperwer gatnaşyklary ösdürmek barada aýdyp, biziň halklarymyzy köpasyrlyk taryhy gatnaşyklaryň, diliň ýakynlygynyň, medeniýetleriň, däp-dessurlaryň, milli gymmatlyklaryň umumylygynyň baglanyşdyrýandygyny belledi. Häzir bu gatnaşyklary ösdürmäge we baýlaşdyrmaga ikitaraplaýyn gyzyklanmalar beýan edilýär.

Ylym we bilim ulgamynda hyzmatdaşlyk, ýokary hünärli işgärleri taýýarlamak gatnaşyklaryň esasy ugurlarynyň biridir. Bu gün Tatarystan Respublikasynyň öňdebaryjy ýokary okuw mekdeplerinde türkmen talyplarynyň köp sanlysy bilim alýar. Ýurdumyz mundan beýläk-de bu ugurdaky netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmäge taýýardyr. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz Türkmenistanyň we Tatarystanyň uniwersitetleriniň hem-de institutlarynyň arasynda göni ylym-bilim gatnaşyklaryny ýola goýmagyň mümkinçiliklerini öwrenmegiň maksadalaýyk boljakdygyny belledi.

Soňky ýyllarda ykdysady hyzmatdaşlygyň ýokary derejä we netijeli häsiýete eýedigine mynasyp baha berýän ýurdumyz Tatarystan Respublikasyny ygtybarly hem-de geljegi uly bolan hyzmatdaş hökmünde ykrar edip, işjeň gatnaşyklary giň ugurlar boýunça ösdürmäge taýýardyr.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şeýle gatnaşyklaryň ikitaraplaýyn uzak möhletleýin bähbitlere, döwletara türkmen-rus gatnaşyklarynyň strategiýasyna gabat gelýändigini belläp, Prezident Rustam Minnihanowa we onuň ýolbaşçylygyndaky wekiliýetiniň agzalaryna hem-de Tatarystanyň doganlyk halkyna iň gowy arzuwlaryny aýtdy.

Tatarystanyň Baştutany Aşgabada gelip görmäge çakylygy we ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň berkidilmegine hem-de ösdürilmegine yzygiderli üns berýändigi üçin milli Liderimize hoşallyk bildirip hem-de pursatdan peýdalanyp, ýene bir gezek döwlet Baştutanymyzy, tutuş türkmen halkyny Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy, Aşgabat şäheriniň 140 ýyllygy bilen gutlady.

Türkmenistan Tatarystan Respublikasy üçin strategik hyzmatdaş bolup durýar. Däp bolan gatnaşyklar ikitaraplaýyn wekiliýetleri alyşmak arkaly işjeňleşdirilýär. Şeýlelikde, netijeli gepleşikler geçirilýär. Hyzmatdaşlygyň bar bolan mümkinçiliklerini iş ýüzünde durmuşa geçirmegi esasy ugur edinýän bilelikdäki iş toparynyň mejlisleri netijeli häsiýete eýe bolýar. Şeýle hem Prezident Rustam Minnihanow Aşgabatda Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň wekilhanasynyň, Kazan şäherinde bolsa Türkmenistanyň Baş konsullygynyň hereket edýändigini belledi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň goldaw bermeginde ýurdumyzda Tatarystanyň iri kompaniýalary işleýär we ikitaraplaýyn işewür gatnaşyklar ösdürilýär.

Iki ýurduň wekiliýetleriniň gatnaşmagynda giňişleýin düzümde geçirilen gepleşikleriň dowamynda Tatarystanyň wekiliýetiniň agzalary çykyş edip, iki ýurduň arasyndaky söwda gatnaşyklarynyň, aýratyn-da, özara haryt dolanyşygynyň artýandygyny nygtadylar. Şunda özara alşylýan harytlaryň mukdaryny we görnüşini artdyrmak üçin ägirt uly mümkinçilikleriň bardygy bellenildi.

Tatarystanyň Baştutany söwda-ykdysady ulgamda, senagat pudagynda, obasenagat toplumynda hem-de beýleki ugurlarda gatnaşyklary ösdürmek üçin ägirt uly mümkinçilikleriň bardygyny belläp, ylym, bilim we medeniýet ulgamlarynda däp bolan gatnaşyklary mundan beýläk-de giňeltmegiň wajypdygyny aýtdy. Bu ugurda özara gatnaşyklar boýunça oňyn tejribe toplanyldy.

Prezident Rustam Minnihanow bu günki duşuşygyň tatar-türkmen dostluk we hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny ösdürmek işinde möhüm ädime öwrüljekdigine ynam bildirip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy Russiýa Federasiýasyna boljak saparynyň çäklerinde Tatarystan Respublikasyna gelip görmäge çagyrdy.

Duşuşygyň dowamynda ýakyn we uzak geljegi nazarlaýan netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmegiň esasy ugurlary boýunça gyzyklanma bildirilýän pikir alyşmalar boldy.

Gepleşikler tamamlanandan soň, Tatarystanyň we Türkmenistanyň müftüleri aýat-doga okadylar.

Tatarystanyň müftüsi hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň mähriban pederi, Watanyň wepaly ogly Mälikguly Berdimuhamedowa Beýik Biribardan iman baýlygyny diläp, aýat okady.

Soňra Türkmenistanyň müftüsi Kazan şäherinde bolup geçen, köp sanly adam pidalaryna getiren, olaryň köpüsiniň neresse çagalaryň bolmagy bilen bagly pajygaly waka sebäpli heläk bolanlaryň ruhunyň şat bolmagyny dileg edip, aýat okady. Şeýle hem olar Allatagaladan türkmen we tatar halklaryna bagtyýarlyk, rowaçlyk dileg etdiler.

Soňra döwlet Baştutanymyzyň we Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň ýolbaşçysynyň bilelikdäki ulag kerweni Aşgabadyň Halkara howa menziline tarap ugrady. Bu ýerde Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedow we Rustam Minnihanow Kazanyň dikuçar zawodynda öndürilen hem-de Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi üçin niýetlenen “Mi-17-1W” kysymly dikuçarynyň häsiýetli aýratynlyklary bilen tanyşdylar.

Iki döwletiň Baştutanlary dikuçara münýärler. Dikuçar öndürýän zawodyň wekili täze köpugurly howa gämisiniň tehniki hem-de hereket ediş häsiýetnamalary, enjamlaşdyrylyşy barada gürrüň berdi. Lukmançylyk dikuçary ýöriteleşdirilen enjamlar, şol sanda monitor-defibrillýatorlar, drenaž aspiratory, öýken emeli howa enjamlary, elektrokardiograf we beýlekiler bilen üpjün edildi. Mundan başga-da, infuzion erginlerini saklamak üçin ýylylyk geçirmeýän konteýner, wakuumly immobilizasiýa düşekleri, intubasiýa üçin enjamlar toplumy, ulular we çagalar üçin boýun-oňurga fiksatory, wakuum fiksatory, beýleki ugurdaş gurallar, ýanyga garşy serişdeler bar.

Lukmanlaryň ygtyýaryna gelip gowşan «Mi-17-1W» dikuçarlary ilata gaýragoýulmasyz lukmançylyk kömegini bermäge, heläkçilik çekenleri, näsaglary, şol sanda agyr hassalary getirmäge niýetlenendir.

Şu kysymly dikuçarlaryň köptaraply häsiýete eýedigini bellemek gerek. Olar lukmançylyk maksatlary bilen bir hatarda, ýolagçylary gatnatmak, ýük daşamak, gurluşyk-gurnama işlerini ýerine ýetirmek, halas ediş çäreleri, ýangynlary öçürmek işlerinde ulanylyp bilinýär.

Türkmenistan bilen Kazanyň dikuçar zawodynyň arasynda hyzmatdaşlyk 2008-nji ýyldan bäri dowam edýär. Şu döwürde ýurdumyz birnäçe dikuçarlary satyn aldy. Hususan-da, “Kazanskiý wertolýotnyý zawod” paýdarlar jemgyýeti bilen “Türkmenhowaýollary” agentliginiň arasynda ýola goýlan göni gatnaşyklaryň çäklerinde, lukmançylyk maksatly “Ansat” dikuçarlary Türkmenistana getirildi.

«Mi-17-1W» dikuçary ýaly, bu dikuçar hem tiz lukmançylyk kömegini bermäge, näsaglary ýöriteleşdirilen hassahanalara gyssagly getirmek üçin niýetlenildi. Ol hem häzirki zaman anyklaýyş we beýleki enjamlar, näsaglaryň ýagdaýyny görkezýän monitorlar bilen üpjün edildi. Onda şikes alan raýatlara ýerinde gyssagly lukmançylyk kömegini bermek we beýleki zerur hyzmatlary ýerine ýetirmek mümkinçiligi döredildi.

Lukmançylyk maksatly dikuçar öýkeniň emeli howalandyryjy abzaly, Сorpuls-3 GS013 monitorlaşdyryş we defibrilýasiýa ulgamy, Сompaсt S perfuzorlary, infuziomat FMS, drenažly aspirator, PM-60 pulsoksimetr, Aссu-Сhek Performa glýukometri, ýanyga garşy STS toplumy we beýleki enjamlar bilen üpjün edilendir. Derman we sarp edilýän serişdeler, adamyň oňurgasyna, boýnuna we eline, aýagyna şikes ýetende ulanylýan dürli görnüşli seýikler, ýöriteleşdirilen näsag göteriji zemmer üçin ýörite gutular bar.

“Ansat” dikuçary çylşyrymly şertlerde gyssagly wezipeleri ýerine ýetirmäge ukyplydyr. Bu bolsa lukmanlaryň wagt ýitirmän, näsaglara degişli kömek bermegine mümkinçilik döredýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow iki ýurduň arasynda ýola goýulýan hyzmatdaşlygyň köpugurly esasda ösdürilýändigine kanagatlanma bildirip, dost-doganlygyň we ikitaraplaýyn bähbitli gatnaşyklara wepadarlygyň nyşany hökmünde Prezident Rustam Minnihanowa Akdost atly türkmen alabaýyny sowgat berdi. Tatarystanyň Baştutany özboluşly sowgat üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Soňra Türkmenistanyň we Tatarystan Respublikasynyň döwlet Baştutanlary birek-birek bilen mähirli hoşlaşdylar.

Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň Prezidenti Rustam Minnihanow ýurdumyza saparyny tamamlap, Aşgabatdan ugrady.

Ýeňşi buşlaýan çaparlar ýeňiş baýdagyny parladyp, ýeňşi habar berýärler. Häzirki döwürde hem kükregiňe sygmaýan şatlyk buşlananda, çemeli bir zady alyp galgadanyňy özüň-de duýman galýarsyň. Salamlaşmagyň, sypaýy gatnaşygy mälim etmegiň alamaty hökmünde eliňi galdyrmak hem ýörgünli bolup galypdyr. Şularyň aňyrsynda gadymy söweş däpleriniň bardygy şübhesiz hakykatdyr diýýärin.

Tug her bir döwürde hem döwletliligiň alamatydyr. Tugy bar kişi mertebelidir. Tug döwletlilik, şan-şöhratdyr.

* * *

Türkmen ýaşululary sypaýy kişilere syn edip, olaryň asylly ýerden çykandygyna guwanýarlar. Ata-babalarymyzyň asylly adamkärçilik ýörelgelerine wepaly Watan ogullary bolsa türkmeniň döwletlilik Tugunyň pasyrdap, şol asylly, abraýly, sypaýy ýörelgeler hakyndaky hakykaty ýaýýandygyna, özleriniň-de şonuň goragçysydygyna buýsanmalydyrlar. Çünki mukaddes Watanymyzyň beýik ykbaly Tugumyzda ýaşaýandyr. Ýurdumyzyň paýtagtynda iň uly göterijili flagştoguň Ginnesiň rekordlar kitabyna girizilmegi Tugumyzyň şöhratyny has-da beýgeltdi.

Hormatly Prezidentimiziň «Mertler Watany beýgeldýär» atly kitabyndan.

2021-nji ýylyň 17-nji maýynda, Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň edara binasynda Ýewropanyň Täzeleniş we Ösüş Bankynyň Türkmenistanda amala aşyrylýan munisipal taslamalaryna gatnaşmagynyň mümkinçilikleri we Türkmenistanda maliýe bazarlaryny ösdürmek babatynda bankyň berip biljek ýardamlary baradaky meselelerini ara alyp maslatlaşmak maksady bilen Ýewropanyň Täzeleniş we Ösüş Bankynyň Türkmenistandaky wekilhanasynyň ýolbaşçysy bilen iş duşuşygy geçirildi.

Duşuşyga, Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministri Muhammetgeldi Serdarow, ministrligiň degişli müdirlikleriniň hem-de Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň wekilleri gatnaşdylar.

Duşuşygyň dowamynda Ýewropanyň Täzeleniş we Ösüş Bankynyň wekilleri bilen agzalan minisrlikleriň wekilleriniň arasynda Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrligi tarapyndan banka öň hödürlenen munisipal taslamalar boýunça, Türkmenistanda kiçi we orta telekeçiligiň taslamalaryny maliýeleşdirmek boýunça hem-de ýurtda maliýe bazarlaryny ösdürmek boýunça pikir alyşmalar boldy.

Soňky ýyllarda Türkmenistan bilen Ýewropanyň täzeleniş we ösüş bankynyň arasynda hyzmatdaşlyk gatnaşyklary has-da netijeli häsiýete eýe bolup durýar.

Duşuşygyň ahyrynda oňa gatnaşyjylar eziz diýarymyzyň halkara derejesinde abraý mertebesiniň belende galmagynda bimöçber işleri amala aşyrýan, Mähriban Watanymyzy ösüşlerden-ösüşlere sary ynamly öňe alyp barýan Hormatly Prezidentimiziň janynyň sag, ömürniň uzak, alyp barýan il-ýurt bähbitli, umumyadamzat ähmiýetli belent tutumly işleriniň mundan beýlägem rowana ýollarda rowaç almagyny arzuw etdiler.

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrligi

Şu ýylyň 12-13-nji maýynda Türkmenistanyň nebitgaz pudagyna daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek boýunça Söwda-senagat edarasynda geçirilen halkara forum ýurdumyzyň hyzmatdaşlyk saklamak, ynanyşmak we maýa goýmak üçin ygtybarly döwletdiginiň nobatdaky ykraryna öwrüldi. Oňa dünýä döwletleriniň onlarçasynyň 500-e golaý wekili, ugurdaş halkara kompaniýalaryň 200-den gowragy gatnaşdy. Bu, bir tarapdan, Türkmenistana berilýän ýokary ähmiýeti, onuň sebitdäki ornuny görkezýän bolsa, beýleki tarapdan, onuň uglewodorod serişdelerini gazyp almak, gaýtadan işlemek we dünýä bazarlaryna çykarmak üçin hukuk hem syýasy esaslarynyň kämilligini görkezýär.

Dünýä döwletleriniň ençemesiniň ünsüni özünde jemleýän Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan (TOPH) gaz geçirijisiniň taslamasynyň durmuşa geçirilişi bilen baglanyşykly meseleler halkara çärede gürrüňi edilen esasy meseleleriň biri boldy. Bu taslama Türkmenistanyň gazy gözläp tapmak, gazyp almak hem-de diwersifikasiýalaşdyrmak arkaly ulanyja ýetirmek mümkinçiliklerini, çekilen hem çekilýän daşary ýurt maýa goýumlarynyň ylalaşylan şertlerine bolan ygrarlylygyny, umuman, ýurduň ykdysady kuwwatyny dünýä jemgyýetçiligine aýan etjek ähmiýetli taslamadyr. Halkara foruma gatnaşyjylaryň, TOPH-nyň gurluşygyna gatnaşyjy taraplaryň we halkara guramalaryň pikirine görä, taslama diňe bir döwletimiziň däl, eýsem, sebitiň ykdysady ösüşine, dostlukly gatnaşyklarynyň berkemegine, şeýle-de ynsanperwerlik ýörelgeleriniň pugtalandyrylmagyna itergi berer. Şonuň üçin-de taslama dünýäniň esasy ykdysady güýçleri we abraýly halkara maliýe guramalary tarapyndan uly goldaw tapýar. Şu garaýyşlardan hem-de onuň döwletleriň ykdysadyýetlerine etjek ýokary täsirinden ugur alsaň, «parahatçylygyň ilçisiniň» — TOPH taslamasynyň amala aşyrylmagynyň Türkmenistanyň Ýewropa, Aziýa, Uzak Gündogar, Günorta-Gündogar ugurlary boýunça energetika hyzmatdaşlygyny giňeltmek babatdaky tagallalarynyň we onuň geosyýasy hem geoykdysady täsirleriniň bir maksada gulluk etjekdigine göz ýetirmek kyn düşmese gerek.

Şu ýerde bir zada aýratyn ünsi çekmek zerurdyr. Dünýäniň hiç bir döwleti ýa-da halkara kompaniýalardyr maliýe institutlary, ilkinji nobatda, özüne geljek peýdanyň çaklamasyny etmezden we onuň kepilliklerine göz ýetirmezden, başga bir döwletiň ykdysadyýetine maýa goýmaýar. Eýsem, Türkmenistanda amala aşyrylýan iri taslamalara, nebitgaz senagatyny özleşdirmäge, erkin ykdysady zolaklary döretmäge we ýene-ýenelere gönükdirilen daşary ýurt maýa goýumlary üçin Türkmenistanda neneňsi hukuk binýady emele getirilen? Ol maýadarlaryň bähbitlerini näderejede gorap bilýär? Esasy wakanyň — halkara forumyň-da gytaklaýyn temasy bolan bu meseläniň esaslary dogrusynda gysgajyk durup geçsek ýerlikli bolar.

«Galkynyş» käniniň we beýleki iri gaz ýataklarynyň açylmagy Türkmenistanyň subut edilen tebigy gaz gorlary boýunça dünýäniň uglewodorod serişdelerine baý döwletleriniň arasynda öň hatardaky ornuny berkitdi. Şeýlelikde, ýurdumyz Aziýanyň gaz bazarynda «esasy söz eýesi» bolmagynda galýar we bu derejesini barha berkidýär. Munda önümçilik kuwwatyny ösdürmek üçin gaz pudagynda durmuşa geçirilýän esasy taslamalardan biri-de «Galkynyş» gaz käniniň senagat ösüşiniň birinji tapgyrydyr. Bu ýerde häzirki wagta çenli ýylda 30 milliard kub metr täjirçilik gazyny öndürmäge ukyply bolan üç zawod ulanylmaga berildi. Bu babatdaky maýa goýumyň ösüşiniň dowam edýändigini nygtasak ýerlikli bolar. Çünki ol ýurdumyzyň nebitgaz ulgamynda maýa goýumlary sarp edijilik mümkinçilikleriniň hem-de olaryň ygtybarlylygynyň ýokarydygyny görkezýär.

Hytaý Halk Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Sýan Naýçeniň forumda eden çykyşynda nygtaýşy ýaly, HHR häzirki döwürde türkmen tebigy gazyny iň köp import ediji ýurtdur. 2009-njy ýylyň dekabrynda işe girizilen Türkmenistan — Özbegistan — Gazagystan — Hytaý transmilli gaz geçirijisiniň üç şahasy (A, B we C) ýylda 40 milliard kub metr gaz akdyrýar. Onuň dördünji (D) şahasynyň işe girizilmegi bilen, geljekde Hytaýa iberilýän türkmen gazynyň ýyllyk mukdary ýylda 65 milliard kub metre çenli artdyrylar. Hytaý ilçisiniň nygtaýşy ýaly, gatnaşyklary gadymyýete daýanýan bu iki döwletiň nebitgaz pudagynda hyzmatdaşlyk etmäge, ony halklarymyzyň we sebitiň abadançylygynyň, ösüşiň, özgerişiň, birek-birek bilen ynanyşmagyň bähbidine hyzmat etdirmäge bolan islegler iki tarapyň-da syýasy garaýyşlary bilen utgaşýar. Şonuň üçin-de, Hytaý tarapy gürrüňi edilýän pudak boýunça özara bähbitli hyzmatdaşlygyň has-da ösdürilmegi üçin zerur çäreleri görmäge we bu ugurdaky maýa goýumlaryny artdyrmaga taýýar. Türkmenistan Garaşsyzlyk ýyllary içinde, ata-baba ýörelgelerine esaslanyp, özara bähbitli hyzmatdaşlyklarda sözüne ygrarlydygyny, maýa goýmak üçin ygtybarlydygyny, ykdysadyýetiniň ýyl geçdigiçe güýçlenýändigini, tebigy gorlarynyň mümkinçiliklerinden ýerlikli peýdalanýandygyny dünýä jemgyýetçiligine birkemsiz subut etdi. Bu sypatlardyr häsiýetler bolsa daşary ýurtly maýadarlar üçin esasy şert bolmagynda galýar. Munuň şeýledigini halkara nebitgaz forumyna wideoaragatnaşyk arkaly gatnaşan BMG-niň Aziýa we Ýuwaş umman sebiti üçin ykdysady we durmuş toparynyň ýerine ýetiriji sekretary Armida Salsia Alisjabananyň, Halkara energetika forumynyň baş sekretary Jozef Mak Monigliň çykyşlaryny diňläniňde-de görmek bolýar. Jenap Monigl Türkmenistanyň sebitdäki iň ygtybarly we ygrarly hyzmatdaşlaryň biridigini öňe sürüp, türkmen Lideriniň energetika diplomatiýasynyň juda gymmatlydygyny nygtady. Diýmek, hormatly Prezidentimiziň parasatly energetika syýasaty, uzak geljegi nazarlaýan strategiýasy dünýäde mynasyp seslenme tapýar. Diýmek, Türkmenistanyň ynanyşmakdyr dostana garaýyşlary halkara hyzmatdaşlygyny giňeltmekde esasy çelgiler bolup çykyş edýär. Bu ýagdaýlar birleşip, ýurdumyza maýa goýumlaryny çekmäge, hyzmatdaşlykda özara ynanyşmaga we döwletara haryt dolanyşygynda eksportyň paýynyň artmagyna mynasyp şertleri döredýär.

Türkmenistan häzirki wagtda nebitdir gazy gazyp almakda çuňluga aýratyn ähmiýet berýär we uzak möhletiň dowamynda ýurduň ykdysady ösüşinde esasy orny eýelejek tebigy gazy gaýtadan işlemekdäki mümkinçiliklerini barha ýokarlandyrýar. Şonuň üçin-de, döwletimiz soňky ýyllarda gazhimiýa toplumlarynyň ençemesini işe girizdi we ýakyn geljekde dünýä bazarlarynda isleg bildirilýän, gymmaty ýokary bolan önümleri has köp öndürmegi artdyrmagy meýilleşdirýär. Balkan welaýatyndaky «Gyýanly» polimer zawody, «Garabogazkarbamid» zawody, Ahaldaky gazdan benzin öndürýän zawod bu ugurda edilen işleriň käbiridir. Şu ýerde işe girizilen bu gazhimiýa toplumlarynyň taslamalaryny amala aşyrmakda daşary döwletleriň maýa goýumlarynyň esasy orun eýeländigini nygtasak ýerlikli bolar.

Döwlet Baştutanymyzyň tagallalary we başlangyjy netijesinde Türkmenistanyň nebitgaz toplumy tarapyndan tapgyrlaýyn durmuşa geçirilýän taslamalaryň ýene biri-de Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynyň durkuny täzelemek taslamasydyr. Käbir desgalaryň durky täzelenenden we gurlandan soňra, häzirki wagtda toplumyň paýy ýurtda öndürilýän senagat önümleriniň dörtden bir bölegini tutýar we nebit önümleri ýurduň eksport mümkinçilikleriniň esasyny düzýär. Zawodlar toplumynda durmuşa geçirilen tapgyrlaýyn taslamalaryň aglaba bölegi daşary ýurt maýa goýumlarynyň hasabyna amala aşyrylmak bilen birlikde, olar gysga döwrüň dowamynda milli ykdysadyýete bolan gatnaşyklaryndaky paýyny ýokarlandyrdy.

Daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek boýunça Aşgabatda geçirilen halkara forum hyzmatdaşlara Türkmenistanyň nebitgaz bazary we iň soňky gazhimiýa taslamalary bilen tanyşmaga-da mümkinçilik berdi. Şonuň çäklerinde dünýäniň öňdebaryjy nebitgaz kompaniýalarynyň wekilleri çykyş edip, bu ugurda toplan tejribelerini paýlaşdylar.

Türkmenistanyň milli ösüş maksatnamasyna laýyklykda, ýakyn geljekde ýurduň nebitgaz toplumynda uly taslamalaryň birnäçesiniň durmuşa geçirilmegi meýilleşdirilýär. Olaryň arasynda TOPH gaz geçirijisini tebigy gaz bilen üpjün etjek «Galkynyş» gaz känini has doly özleşdirmek, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygyny tamamlamak, polipropilen, pes dykyzlykly polietilen, poliwinil hlorid, kaustik soda, gidroklor kislotasy we suwuk hlor öndürmek üçin zawodyň gurluşygy, metildietanolamin öndürmek üçin gazhimiýa toplumynyň gurluşygy, poliwinil asetat öndürmek üçin gaz-himiýa toplumynyň gurluşygy, stiren-butadien we polistirol öndürmek üçin gazhimiýa toplumynyň gurluşygy ýaly taslamalar bar. Bu ugurda öňdebaryjy halkara kompaniýalar bilen hyzmatdaşlyga aýratyn ähmiýet berilýär. Munda geçirilen halkara forumyň täsiriniň uly boljakdygyna ynanylýar. Çünki türkmen bazarynyň mümkinçilikleri, şertleri hem ynamdarlygy maýadarlaryň bähbitlerine-de gabat gelýär. Şonuň üçin-de türkmen tarapy hyzmatdaşlaryna Hazar deňziniň türkmen ýalpaklygynyň ygtyýarly çäklerini ösdürmäge gatnaşmagy, nebiti dikeltmegi güýçlendirmek üçin maýa goýum taslamalaryna gatnaşmagy, nebit we gaz himiýa taslamalaryna maýa goýumlary goýmagy, senagat desgalaryny gurmak üçin hyzmat taslamalaryna gatnaşmagyny teklip edýär.

Daşary ýurt maýadarlary üçin Türkmenistanyň özüne çekijiliginiň ýokarlanýan esasy görkezijileriň arasynda ýurtdaky durnukly ykdysady we syýasy ýagdaý, kanunçylyk binýady we döwlet kepillikleri möhüm orun eýeleýär. Türkmenistanda berk hukuk binýadynyň döredilmegi ýurtda amatly maýa goýum mümkinçiliklerini emele getirýär.

Beýik Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygynyň, paýtagtymyz Aşgabadyň 140 ýyllygynyň toýlanylýan «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda geçirilen bu halkara forumyň milli hem halkara nebitgaz kompaniýalarynyň arasyndaky gatnaşyklary has-da pugtalandyrmaga, ýurdumyza maýa goýumlaryň täze tapgyryny çekmäge şeýle-de pudagy ösdürmegiň işlenmedik usullaryny durmuşa geçirmäge badalga berjekdigine ynanýarys.

Ysmaýyl TAGAN.

«Türkmenistan».