Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň durmuşa geçirýän döredijilikli we ynsanperwer döwlet syýasatynyň binýadynda, Bitarap Türkmenistan döwletimiz bedew bady bilen öňe barýar. Milli senenamamyza altyn harplar bilen ýazylýan her bir günde ýurdumyzyň mizemez Garaşsyzlygyny pugtalandyrmaga, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini barha ýokarlandyrmaga gönükdirilen döwlet ähmiýetli çäreler üstünlikli amal edilýär.

Ýurdumyzyň şanly Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk taryhyna ser salnanda, Gahryman Arkadagymyzyň ýolbaşçylygynda asyrlara barabar üstünlikleriň gazanylandygyny, ösüşiň hil taýdan täze derejesine çykalandygyny görmek bolýar. Türkmenistanyň ykdysady kuwwatyny has-da berkitmek, jemgyýetiň we döwletiň iň ýokary gymmatlygy bolan adamy watansöýüjilik ruhunda terbiýelemek, adam maýasyny has-da ösdürmek döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlary bolup çykyş edýär.

Ýurdumyzyň strategik ösüşini kesgitleýän döwlet we milli maksatnamalarda ýurduň halk hojalygynyň ähli ulgamlaryny we pudaklaryny innowasiýalara esaslandyryp ösdürmeklik wezipesi giňişleýin şöhlelendirilýär. Sebäbi, innowasiýalar ýurduň ykdysadyýetiniň uzak möhletli ösüşine goldaw berip, ykdysadyýetiň täze pudaklarynyň kemala gelmegine we kämilleşmegine, ýurduň halkara bazarlarynda bäsdeşlige ukyplylygyna we içerki önüm öndürijileri höweslendirmäge, milli ykdysadyýeti pugtalandyrmaga we azyk howpsuzlygyny üpjün etmäge, intellektual eýeçiligiň obýektlerini goramagyň ykdysady, guramaçylyk we hukuk esaslaryny kemala getirmäge, ýurduň döwrebap ösüşiniň esasy gönezligi bolan adam maýasyny ýokarlandyrmaga, durnukly ösüş maksatlaryny durmuşa geçirmäge we adamzat durmuşynyň ähli ugurlary boýunça öňegidişlikleri gazanmaga giňden ýardam berýär.

Innowasiýanyň durmuşymyzda möhüm ähmiýetini beýan etmek bilen, ilkinji nobatda, “innowasiýa” adalgasynyň manysyny hem kesgitlemek ýerlikli bolardy. “Innowasiýa işi hakynda” Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda, “innowasiýa (täze girizilen kada) – raýat dolanyşygyna girizilen innowasiýa önümi. Innowasiýalaryň dört görnüşini tapawutlandyrýarlar: önüm, proses, marketing we guramaçylyk” diýlip kesgitleme berilýär.

Ylmy edebiýatlarda “innowasiýa” adalgasy iň köp düşündiriş berilýän we alymlaryň adamzat durmuşynyň ähli jähtinden ylmy seljermeleriniň obýekti bolýar. Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow “Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüşiniň döwlet kadalaşdyrylyşy” atly düýpli ylmy işinde: “Innowasiýalar – bu bazarda ýerlenilýän täze ýa-da has kämilleşdirilen önümi almakda öz beýanyny tapýan işiň, amaly tejribeçilikde peýdalanylýan täze ýa-da has kämilleşdirilen usulyň gutarnykly netijesidir” diýip, kesgitleme berýär.

Hormatly Prezidentimiziň ýokary ykdysady netijeli durmuşa geçirýän ykdysadyýetiň türkmen nusgasynyň esasy maksatlarynyň hatarynda milli innowasion ulgamy kemala getirmek, manotehnologiýalary döretmek, intellektual zähmetiň abraýyny we meýlini ýokarlandyrmak bilen ylymda we bilimde ileri tutulýan ösüşiň hasabyna tehnologiki böküşi (öňe gidişligi) amala aşyrmak maksady hem öz beýanyny tapýar. Bu maksady durmuşa geçirmeklige gönükdirilen çäreleri kesgitleýän möhüm kadalaşdyryjy hukuk namalary bolup, 2015-nji ýylyň 11-nji iýunynda kabul edilen “Türkmenistanda innowasiýa işini ösdürmegiň 2015-2020-nji ýyllar üçin Maksatnamasy” we 2016-njy ýylyň 15-nji iýulynda kabul edilen “Türkmenistanda ylmy barlaglaryň we innowasiýa tehnologiýalarynyň netijeliligini ýokarlandyrmagyň 2017-2021-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasy” çykyş edýär.

Ýurtda ýerine ýetirilýän innowasiýa barlaglary milli ykdysadyýeti häzirki zaman tehnologiýalar bilen döwrebaplaşdyrmagyň ýoly bilen, Türkmenistanyň dünýä ösüş meýilleri bilen deň gadam urmagyny we öňdebaryjy döwletleriň arasyna çykmagyny we pugtanlanmagyny gazanmaga ýardam edýär. Milli önümçilige häzirki zaman tehnikalarynyň, enjamlarynyň we tehnologiýalarynyň ulanylmagy işiň netijeliligini has-da ýokarlandyrmak bilen, önümiň ýa-da hyzmatyň özüne düşýän gymmatyny azaldýar, ylmyň önümçilik we durmuş ulgamy bilen özara arabaglanyşygyny berkidýär. Täze enjamlar bilen işlemek ylmy-barlaglaryň usulyýetini we tehnologiýalaryny kämilleşdirmäge, täzeçe pikirlenmäge, alymlaryň hünär taýdan we innowasion medeniýetiniň ösmegine ýardam edýär.

Innowasiýalary netijeli ösdürmekde, döwlet innowasiýa syýasatyny durmuşa geçirmekde innowasiýalar infrastrukturasyna möhüm orun degişlidir. Ykdysady ylymda, innowasiýa infrastrukturasy – täze emele gelýän we ösüp gelýän bazarlary goldamak, önümçilik güýçleriniň durnukly ösüşini üpjün etmekde innowasion ykdysadyýetiň möhüm instituty hökmünde häsiýetlendirilýär.

Innowasiýa infrastrukturasy – innowasion taslamalaryna habar beriş, maddy-tehniki, maslahat beriş we beýleki ugurlarda kömek berýän we olary durmuşa geçirmäge amatly gurşawy döredýän obýektleriň toplumydyr. Innowasion infrastrukturany her bir pudagyň özboluşly aýratynlyklaryny nazara alyp döretmek zerurdyr. Şu ýagdaýda, innowasion infrastruktura pudagyň ösmegine güýçli itergi berip, onuň milli ykdysadyýetdäki ornuny pugtalandyrar. Innowasion infrastrukturanyň obýektlerine tehnoparklary, aýratyn ykdysady zolagy, biznes-inkubatorlary, tehnologiýalaryň transfer merkezleri degişlidir.

Innowasion ösüşiň möhüm düzüm bölekleriniň biri hem innowasiýalary ylym ulgamyndan önümçilige ornaşdyrmak ulgamydyr. Tehnologiýalaryň netijeli işleýän ulgamyny döretmek üçin, ylym we önümçilik ulgamynyň synag-önümçilik binýadyny döretmek we bazarlarda marketing barlaglaryny geçirmek wajyp meseleleriň biridir.

Tehnologiýalar merkezi adam mümkinçiligini we «bilimleriň ykdysadyýetini» ösdürmäge, Türkmenistanyň ykdysady we tehnologik howpsuzlygyny üpjün etmäge ýardam berip, ylmy çözgütleri, amaly işläp taýýarlamalary we olary önümçilige ornaşdyrmagy bir bitewi ulgama birleşdirýän esasy edara bolup durýar.

Tehnologiýalar merkeziniň çözgütleri bir bitewi ulgamy emele getirýän ylmy-barlaglaryň, tejribe-konstruktorçylyk, tejribe-tehnologik, marketing barlaglarynyň we utgaşykly alnyp barylýan beýleki işleriň geçirilmeginiň netijesinde taýýarlanylýar.

Tehnologiýalary önümçilige ornaşdyrmak boýunça Tehnologiýalar merkeziň işi ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň innowasion ösüşiniň isleglerini we maksadyny öwrenmek, maglumatlary ýygnamak we ulgamlaşdyrmak, ornaşdyrmak üçin zerur tehnologiýalary saýlamak we milli senagaty kämilleşdirmek üçin daşary ýurt tehnologiýalaryny öwrenmek bilen baglydyr.

Türkmenistanyň ykdysadyýetinde ileri tutulýan pudaklaryň biri bolup dokma pudagy çykyş edýär. Dokma pudagy ýurdumyzda durmuş-ykdysady meseleleriň giň toplumyny çözmäge ýakyndan goldaw berýär. Şu ýerde, ýurdumyzyň ilatynyň ýarysyndan köpüsiniň oba ýerlerinde ýaşaýandygyny bellemek zerurdyr. Oba ilatynyň agramly bölegi oba hojalyk toplumynda zähmet çekýärler. Oba hojalyk toplumynda öndürilýän esasy önümleriň birisi hem “Ak altyn” ýa-da pagtadyr. Ýurduň ähli hojalyklarynyň 2019-njy ýylda ýygnan “Ak altyny” 1 110 müň tonna deň boldy. Şu hem, dokma pudagynyň oba ýerlerinde iş bilen meşgullanýanlaryň sanyny artmagyna edýän gytaklaýyn täsiri bolup, ýurtda durmuş meseleleriniň üstünlikli çözülmegine oňyn täsir edýär.

Özüniň tebigy-howa şertleri boýunça ýurdumyz orta we inçe süýümli gowaçany ösdürip ýetişdirmek üçin amatly künjek bolup durýar. Täzeçil tehnologiýalara esaslanýan önümçiligiň häzirki zaman şertlerine laýyk derejede guralmagy bilen, arassa pagta süýümi iň gymmatly we bähbitli eksport harytlarynyň biri bolup durýar. Garaşsyzlyk ýyllary içinde pagta süýümini gaýtadan işlemek 3 göterimden 51 göterime çenli ýokarlandy.

Ýurdumyzyň dokma senagat önümçiliginde tebigy materiallaryň ulanylmagy dünýäniň dürli kärhanalaryna sargyt edýän halkara brendleri özüne çekýär. Türkmenistanyň öňdebaryjy dokma kärhanalaryň önümleri halkara derejede ykrar edilip, “Önümçiligi dolandyrmak we hile gözegçilik etmek ulgamy” ISO 9001, “Daş-töweregi goramak” boýunça ISO 14001, “Zähmeti goramak we kärhanalarda tehniki howpsuzlygy” boýunça OHSAS 18001 ýaly güwänamalara mynasyp boldular.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe milli dokma pudagymyzda 80-den gowrak kärhana hereket edýär. Şolaryň aglabasy önümçilik kärhanalary bolup durýar. Şeýle hem, dokma pudagynda bilelikdäki kärhanalaryň hem üstünlikli hereket edýändigini bellemek mümkindir. Olarda ýokary hilli nah we garyşyk ýüplükleriň, matalaryň, örme matalaryň, taýýar sütükli, tikin we jinsi önümleriniň önümçiligi ýola goýuldy. Umuman pudagyň kärhanalarynda 30 müňe golaý işgär zähmet çekýär.

Täze tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy bilen, milli dokma pudagymyzyň gurluş infrastrukturasy düýbünden täzelenýär. Şunda, esasy ileri tutulýan ugurlar bolup, dokma pudagyny innowasion tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrmak çykyş edýär. “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019–2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda” ýurdumyzyň ýeňil senagatyny we onuň esasy binýatlyk düzümi bolup çykyş edýän dokma senagatyny ösdürmegiň esasy wezipeleri kesgitlenildi. Olara:

- täze önümçiligiň tapgyrlaýyn döwrebaplaşdyrylmagy bilen bagly amala aşyrylan çäreleriň netijesinde, önümçiligiň mümkinçiliklerinden giňden netijeli peýdalanmak hem-de onuň hasabyna Türkmenistanyň dokma senagaty pudagynyň geljekki ösüşini üpjün etmek;

- halk hojalygynyň pudaklaryny ýokary hilli dokma önümleri bilen üpjün etmek arkaly ýurdumyzyň ykdysady we strategiki howpsuzlygyny has-da artdyrmak;

- Türkmenistanyň jemi içerki önümde dokma senagatynyň ornuny has-da artdyrmaga çemeleşmek;

- daşarky bazarlarda ýerlenilmäge niýetlenen bäsdeşlige ukyply önümleri öndürmek;

- ilatyň iş bilen üpjünçilik meselesine mundan beýläk-de üns bermek, iş orunlaryny saklamak we olaryň sanyny artdyrmak;

- iş öndürijiligini ýokarlandyrmak;

- täze gurulýan döwrebap dokma toplumlarynyň, kärhanalary döwrebaplaşdyrmagyň hasabyna uly islegden peýdalanýan önümleriň möçberleriniň we hiliniň ýokarlanmagy bilen, daşary bazarlara ýerlenýän harytlaryň möçberlerini artdyrmak.

Ýurduň dokma pudagynyň infrastrukturasynyň innowasion ösüşiniň esasy aýratynlyklary bolup aşakdakylar çykyş edýär:

- dokma pudagynda öndürilýän önümleriň hilini ýokarlandyrmak;

- dokma pudagynda öndürilýän önümleri ekologiki howpsuzlygyň talaplaryna gabat getirmek. Bu wezipeleriň üstünlikli durmuşa geçirilmeginiň binýadynda, ýurduň dokma pudagynyň kärhanalary dünýäniň öňdebaryjylary kompaniýalarynyň, hususan-da, Şweýsariýanyň “Rieter”, “Benninger”, Germaniýanyň “Trützsсhler”, “Sсhlafhorst”, “Zinser”, “Monforst”, “Küsters” Italiýanyň “Marzoli”, “Mario Сrosta”, “Reggiani”, “Arioli”, “Savio”, Belgiýanyň “Piсanol”, Ýaponiýanyň “Tsudakoma”, “Juki”, “Murateс” ýaly kompaniýalarynyň enjamlary bilen üpjün edildi.

Hormatly Prezidentimiziň milli ykdysadyýetimizi döwrebap ösdürmek babatynda edýän taýsyz tagallalarynyň binýadynda, ýurdumyzyň ykdysady kuwwaty barha kuwwatlanyp, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesi has-da ýokarlanýar. Bu hem, ýurdumyzyň baş gymmatlygy bolan adamyň sarp edijilik mümkinçilikleriniň ýokarlanmagyna oňyn täsir edip, ýaşaşyň hil taýdan täze derejä çykýandygyny aýdyňlygy bilen görkezýär.

Muhammedowa Ogulaý,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we 

dolandyryş institutynyň magistranty

Muhammedowa Jeren,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we 

 dolandyryş institutynyň magistranty

Şu gije — mukaddes Gadyr gijesi. Gadyr gijesine «Gijeleriň soltany» diýläýmesi-de bar. Ýylyň iň arzyly, iň mukaddes gijesinde etjek doga-dilegleriňiz kabul bolsun, eziz ildeşler!

Gadyr gijesi bilen bagly düşünjeler çagalykdan aňymyzda galypdyr. Ýöne çagalygyň dünýäsinde Gadyr gijesinde uklaman oturyp bilseň, Hydyr atany göräýmegiň mümkindigi, gijäniň belli bir pursadynda tutan zadyň tokga altyna öwrüljekdigi baradaky özümiziň hem doly düşünmeýän pikirlerimiz aňymyza ornaşan hem bolsa, bu gijänyň asyl ýakymynyň başga-başga zatlardadygyna aňymyz goýalyşansoň göz ýetirdik. Şeýle-de bolsa, Gadyr gijesi baradaky çagalyk we ululyk düşünjelerimizi baglanyşdyrýan bir umumylyk bar. Ol hem şu gijä mahsus ýagşy niýetler. Aslynda, «gadyr» hem-de «ýagşy niýet» düşünjeleriniň arasynda bir baglanyşyk bar ýaly görünýär. Gadyr goýýan adamyňa hemişe ýagşy niýetli bolýarsyň, ýagşy niýetli adamyň gadyry gözüňde hemişe başgaça.

Dini çeşmelerde Jebraýyl perişdäniň Gurhanyň ilkinji bäş aýadyny hut Gadyr gijesinde Muhammet pygambere ýetirendigi aýdylýar. Diýmek, Gadyr gijesi asmandan ýere nuruň inmegi bilen başlapdyr. Şol nur soň sözleriň çygryna sygman, adamlaryň ýüregine çenli ornan bolmaly. Bu gijede adamlaryň biri-birine sylag-hormaty, sarpasy has üýtgeşik.

Gadyr gijesine ählimizem garaşýarys welin, durmuşyň ýollarynda ýalňyşan-ýaňylan bendileriň maşgalalarynyň garaşyşy has başgaça. Her ýyl Gadyr gijesinde Gahryman Arkadagymyz sahawatdan püre-pür ýüregi bilen olaryň ýüzlerçesiniň günäsini geçýär. Şu ýyl hem şeýle boldy. Milli Liderimiziň gol çeken sahawatly resminamasy bilen, iş kesilen bendileriň köp sanlysynyň maşgalalaryna täze bagtyň nury çaýyldy. Hormatly Prezidentimiz azatlyga goýberilenleriň ykbalyna-da nur çaýdy. Bu nur olary mundan beýläk Watanymyz, halkymyz, milli Liderimiz üçin halal, ak ýürekden zähmet çekmäge ruhlandyrar.

Eýýäm ençe ýyldan bäri baharyň goýnunda düşleýän Gadyr gijesi baradaky pikirlere soňlanma ýok. Gadyr gijesinde Arkadag Prezidentimiziň sahawaty bilen nur çaýylan ojaklardaky ýakymy göz öňüne getirip görüň! Bu sahawat adamlara täze bir ömri bagyşlaýar ahyryn!

Şu gezekki Gadyr gijesiniň ýene bir aýratynlygyna üns berip görüň! Ol yzyna tirkäp, Ýeňiş gününi alyp gelýär. Diýmek, sahawat gadyry, gadyr bolsa ýeňşi döredýär. Bu zynjyr ynsan ömrüne-de mahsus dälmi, eýsem?! Goý, her birimiziň ömrümizi şu ajaýyp sazlaşyk bezesin!

Agageldi ITALMAZOW.

«Türkmenistan».

Mähriban halkym!

Eziz watandaşlar!

Sizi kalplarymyzy tämizleýän, köňüllerimize nur çaýýan mübärek Gadyr gijesi bilen tüýs ýürekden gutlaýaryn. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda hem haýyr-sahawatlylygy, ruhy tämizligi, päk ynanjy, ýokary ynsanperwerligi we agzybirligi alamatlandyrýan mübärek Gadyr gijesi milli däp-dessurlarymyza, gadymy adatlarymyza laýyklykda, iň gowy umyt-arzuwlar bilen mynasyp garşy alnyp, eziz Watanymyza bolan beýik söýgimizi has-da dabaralandyrýar.

Türkmen halkynyň tämiz ahlaklylyk, päk wyždanlylyk, adamkärçilik, şükranalyk, birek-birege hormat-sarpa goýmak ýaly ruhy gymmatlyklary, ata-babalarymyzyň, meşhur şahsyýetlerimiziň il-ulsa galdyran rehim-şepagat, sabyr-kanagat, mertlik, gaýduwsyzlyk ýaly pent-nesihatlary, dünýä medeniýetiniň kemala gelmegine, baýlaşmagyna uly goşant bolan milli medeniýetimiz, maddy we ruhy gymmatlyklarymyz, dini, dünýewi ygtykatlarymyz biziň döredijiligimiziň hem-de rowaçlygymyzyň ynamly sütünleridir. Şoňa görä-de, milli ýörelgelerimizi, däp-dessurlarymyzy, ynançdyr adatlarymyzy, medeni-ruhy mirasymyzy dabaralandyrýan baýramlary we şanly seneleri giňden, ýokary ruhubelentlikde bellemek asylly däbe öwrüldi. Beýik Ýaradan tarapyndan mukaddes Gurhany Kerimiň ilkinji aýatlarynyň iberilip başlanan Gadyr gijesine hem mukaddesligiň, bereketliligiň we parahatçylygyň gijesi — ruhy tämizligi, päk ynanjy, ýokary ynsanperwerligi dabaralandyrýan sene hökmünde aýratyn hormat goýulýar. Halkymyzyň aňyna we durmuşyna berk ornan köpasyrlyk däplerimize laýyklykda, bu mukaddes gijäniň hormatyna agzaçar sadakalary berlip, birek-birege hoş sözler aýdylýar. Abadan we bagtyýar durmuş, ýurt abadançylygy arzuw edilýär, tarawa namazlary okalyp, ýagşy doga-dilegler edilýär.

Beden hem-de ruhy taýdan kämillige goşulýan, köňülleriň nur bilen doldurylýan Oraza aýynyň, sahawatly Gadyr gijesiniň däp-dessurlarynyň özeninde pederlerimiziň rehimdarlyk we adalatlylyk hakyndaky kämil garaýyşlary, belent ynsanperwer gymmatlyklary jemlenendir. Jemgyýetimiziň rowaçlygyny, agzybirligini we bitewüligini has-da pugtalandyrmak maksady bilen, mukaddes Gadyr gijesi mynasybetli, iş kesilenleriň günäsini geçýäris.

Oraza baýramyna we Gadyr gijesine aýratyn hormat-sarpa goýulmagy, Beýik Biribaryň kelamy bolan mukaddes Gurhany Kerime uýlup, dini adatlaryň we dessurlaryň berjaý edilmegi müňýyllyklardan gözbaş alyp gaýdýan milli däplerimiziň many-mazmun taýdan has-da baýlaşdyrylýandygyny görkezýär.

Eziz halkym!

Dünýä taryhynda öçmejek yz galdyran Abusagyt Abulhaýyr, Mahmyt Zamahşary, Jelaleddin Rumy, Muhammet Baýram han, Döwletmämmet Azady, Nurmuhammet Andalyp, Magtymguly Pyragy ýaly beýik akyldarlarymyzyň ýürekdeşlige, dostluga hem-de hoşniýetlilige ýugrulan watansöýüji, adalatly, rehimdar, sabyr-kanagatly, sahawatly we keremli bolmak dogrusyndaky öwüt-ündewlerine gymmatly taglymatlar — mukaddes ýol-ýörelgeler hökmünde örän uly sarpa goýýarys.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe halkymyzyň ruhy güýjüne, özboluşly taryhy-medeni mirasyna we tejribesine daýanyp, başymyzyň täjine deňeýän Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan Watanymyzyň abraý-mertebesini, şan-şöhratyny has-da belende galdyrýarys, il-ulsumyzy beýik geljegimize tarap ynamly alyp barýarys. Mähriban halkymyzyň abadançylygyna hem-de milli bähbitlerimize gönükdirilen özgertmelerimiziň çäklerinde döwrebap şäherleri, şäherçeleri we obalary, häzirki zaman bilim edaralaryny, sport toplumlaryny, hassahanalary, şypahanalary, halkara ähmiýetli demir ýollary, ýokary tizlikli awtoulag ýollaryny gurmakda nusgalyk işleri amala aşyrýarys.

Eziz Watanymyza ak ýürekli, yhlasly, arassa hyzmat etmek, özbaşdak, erkin, Garaşsyz ýurdumyzyň üstünliklerine hem-de rowaçlyklaryna buýsanmak, şöhratly geçmişimize, şu günümize, geljegimize beýik ynam döredýän, jemgyýetimiziň kämilleşmegine ýardam edýän milli däplerimizi mynasyp dowam etdirmek, mähriban halkymyzy beýik işlere hem-de ösüşlere galkyndyrmak biziň mukaddes borjumyzdyr.

Mähriban halkym!

Eziz watandaşlar!

Sizi sahawatly Gadyr gijesi bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn.

Mukaddes Oraza aýynyň haýyr-sahawatly Gadyr gijesindäki tagat-ybadatlaryňyz, agzaçar sadakalaryňyz, eziz Watanymyzyň mundan beýläk hem gülläp ösmegine, at-abraýynyň, şan-şöhratynyň dünýä dolmagynyň hatyrasyna bagyş ediljek doga-dilegleriňiz, isleg-arzuwlaryňyz Gudraty Güýçli Beýik Biribaryň dergähinde kabul bolsun!

Size berk jan saglyk, uzak ömür, asuda we abadan durmuş, egsilmez bagt, bedew bady bilen ösüşleriň täze belentliklerine tarap ynamly öňe barýan eziz Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işleriňizde uly üstünlikler arzuw edýärin.

Türkmenistanyň Prezidenti
Gurbanguly BERDIMUHAMEDOW.

Döwletimiziň milli ykdysadyýetini has-da döwrebaplaşdyryp, ony diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek, ýurdumyzyň ähli pudaklarynda ylmyň soňky gazananlaryny, döwrebap ösen innowasion sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak boýunça uly işler amala aşyrylýar.

Sanly ykdysadyýete «Internet arkaly amala aşyrylýan ykdysadyýet» diýlip hem düşünilýär. Şeýle-de, innowasion sanly maglumat — aragatnaşyk tehnologiýalary, ylmy-tehniki işläp taýýarlamalary özünde jemleýän bu sanly elektron ulgama «Dördünji senagat rewolýusiýasy» diýlip hem aýdylýar.

Ýurdumyzda sanly ulgamy ösdürmek maksady bilen, hormatly Prezidentimiziň kabul eden Kararlaryna laýyklykda, 2017-nji ýylda «Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasy», 2018-nji ýylda «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy» hem-de 2020-nji ýylda «Türkmenistanda ylym ulgamyny 2020 — 2025-nji ýyllarda sanly ulgama geçirmegiň Maksatnamasy» tassyklanyldy.

Şeýle hem milli ykdysadyýetimizi sanlylaşdyrmak, döwlet dolandyryşynyň netijeliligini has-da ýokarlandyrmak maksady bilen, «Türkmenistanda 2019 —2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» göz öňünde tutulan wezipeleriň amala aşyrylmagyny üpjün etmek, milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynda sanly ulgamlary giňden ornaşdyrmak arkaly ýokary tehnologiýaly we bäsdeşlige ukyply sanly ykdysadyýeti ösdürmek maksady bilen, hormatly Prezidentimiziň kabul eden Kararyna laýyklykda, «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyny hem-de şu maksatnamany amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasy» tassyklanyldy.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda talyp ýaşlaryň döwrebap bilim almagy, olaryň geljekde öz işleriniň hünär ussatlary bolup ýetişmegi üçin taýsyz tagallalar edýän mähriban Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun!

Aýna NOWRUZOWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň talyby.

Ашхабад, 6 мая (TDH). Сегодня состоялся телефонный разговор между Президентом Туркменистана Гурбангулы Бердымухамедовым и Председателем Китайской Народной Республики Си Цзиньпином.

В начале беседы глава дружественного государства ещё раз выразил туркменскому лидеру глубокие соболезнования в связи с невосполнимой утратой – кончиной отца Мяликгулы Бердымухамедова и передал слова искреннего сочувствия от имени всего китайского народа, пожелав стойкости духа.

Поблагодарив Председателя КНР за соболезнования, Президент Туркменистана подчеркнул, что высоко ценит оказываемую поддержку и дорожит тем, что в эти трудные дни народ Китая и его лидер разделяют глубокую скорбь и горечь утраты.

В ходе состоявшегося затем обстоятельного разговора собеседники обсудили перспективы многогранного туркмено-китайского сотрудничества, успешно развивающегося на двусторонней и многосторонней основе, а также обменялись мнениями по некоторым вопросам международной и региональной повестки дня.

Глава дружественного государства подчеркнул значимость двусторонних отношений с Туркменистаном, а также продвижения координированного взаимодействия на международной арене.

Лидеры двух стран Гурбангулы Бердымухамедов и Си Цзиньпин с удовлетворением констатировали достигнутый за последние годы высокий уровень межгосударственного диалога, выразив заинтересованность Туркменистана и Китая в неуклонном наращивании продуктивного сотрудничества в политико-дипломатической, торгово-экономической и культурно-гуманитарной сферах с учётом накопленного богатого опыта успешного партнёрства и имеющегося колоссального потенциала.

Высоко оценив отношения с Китайской Народной Респуб­ликой, являющейся одним из крупных экономических парт­нёров Туркменистана, лидер нации отметил, что наше государство придаёт большое значение дальнейшему развитию двусторонних связей, которые традиционно основываются на принципах равноправия, взаимоуважения и обоюдного соблюдения интересов.

В числе ключевых направлений взаимовыгодного сотрудничества названы торгово-экономическая сфера, транспорт и связь, текстильная и химическая промышленность и многие другие области, где сложение усилий видится наиболее перспективным.

Приоритетным направлением двустороннего экономического взаимодействия назван нефтегазовый сектор, где уже реализован ряд крупных совместных проектов, в первую очередь, успешно эксплуатируемый газопровод Туркменистан–Китай, по которому осуществляются поставки туркменского природного газа в КНР.

Была также отмечена необходимость расширения связей в гуманитарной сфере, в частности, по линии науки, образования, культуры, в области спорта и туризма, развитие которых выступает одним из приоритетных векторов проводимой обоими лидерами государственной политики.

Президент Гурбангулы Бердымухамедов также подчерк­нул, что межгосударственный диалог гармонично дополняется плодотворным взаимодействием двух стран в рамках авторитетных международных организаций, прежде всего ООН. Как подчёркивалось, Туркменистан намерен и далее продолжать сотрудничество в этом направлении.

Подтверждая позитивный настрой на будущее продуктивное партнёрство, главы двух государств выразили уверенность, что практика регулярных контактов на высшем и межправительственном уровне будет напрямую способствовать укреплению традиционного многоаспектного туркмено-китайского диалога, базирующегося на фундаменте давней дружбы.

Одной из тем обсуждения стало международное сотрудничество в борьбе с охватившей мир коронавирусной инфекцией. Стороны подтвердили намерение тесно взаимодействовать в этом направлении и обмениваться накопленным опытом в противодействии этой пандемии. По общему мнению, только благодаря совместным усилиям и скоординированным действиям можно достичь эффективного результата в борьбе с этой глобальной угрозой человечеству.

В этом контексте глава Туркменистана выразил благодарность Председателю КНР за активное сотрудничество в медицинской сфере.

В завершение телефонного разговора Президент Туркменистана Гурбангулы Бердымухамедов и Председатель КНР Си Цзиньпин ещё раз обменялись добрыми пожелания­ми народам двух стран мира, стабильности и успехов на избранном пути государственного развития.

Paýtagtymyzda Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň we Bilim ministrliginiň guramagynda sanly ulgam arkaly «Innowasion tehnologiýalary önümçilige ornaşdyrmagyň meseleleri» atly halkara ylmy-amaly maslahat geçirildi. Diýarymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna hem-de «Türkmenistan – parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylyna bagyşlanan forumyň işi berkarar döwletimiziň okgunly innowasiýa ösüşinde ýurdumyzyň ylym-bilim ulgamynyň gazananlarynyň ähmiýetini beýan etmekden ybarat boldy.

Ylym-bilim ulgamyny ösdürmek, alymlaryň we hünärmenleriň täze işläp taýýarlamalaryny milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda netijeli peýdalanmak meseleleri hormatly Prezidentimiziň hemişe üns merkezinde saklanylýar. Ýurdumyzyň tehnologiýa binýadynyň döredilmegi, sanlylaşdyrmak, informatizasiýa, elektron tehnikasy, senagat biotehnologiýasy ýaly ugurlaryň ösdürilmegi döwlet innowasiýa syýasatynyň ileri tutulýan wezipeleriniň hatarynda durýar.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, ylym-bilim işlerini ösdürmek, häzirki zaman işläp taýýarlamalary we innowasion tehnologiýalaryny önümçilige ornaşdyrmak, giň halkara hyzmatdaşlygy ýola goýmak maksady bilen, milli bilim ulgamyny kämilleşdirmek aýratyn möhümdir. Bu we beýleki meseleler şu halkara ylmy-amaly maslahata gatnaşyjylaryň ara alyp maslahatlaşmagyna hödürlenildi.

Halkara forum ylym-bilim ulgamynyň ýolbaşçylaryny, alymlary, dürli ulgamlaryň hünärmenlerini, ýokary okuw mekdepleriň mugallymlaryny we talyplaryny bir ýere jemledi. Sanly ulgam arkaly maslahata dünýäniň ýigrimi ýurdundan iri ylmy merkezleriň we ýokary okuw mekdepleriň, ylmy-barlag edaralarynyň ýolbaşçylary we wekilleri gatnaşdy. Munuň özi giň hyzmatdaşlygy ýola goýmaga hem-de öňdebaryjy ylmy işläp taýýarlamalary önümçilige ornaşdyrmagyň möhüm meselelerini ara alyp maslahatlaşmaga ýardam berdi.

Maslahata gatnaşyjylar ýurdumyzda amatly içerki syýasy ýagdaýyň kemala gelmeginde hormatly Prezidentimiziň aýratyn ornuny biragyzdan bellediler, munuň özi ylmy barlaglaryň işjeňleşdirilmegine, ýokary hünärli işgärleri taýýarlamaga, halkara hyzmatdaşlygy ösdürmäge ýardam berýär.

Ýurdumyzyň ylym ulgamy dünýä derejesinde ösüşe eýe boldy, onuň kanunçylyk we ylmy-enjamlaýyn binýady yzygiderli pugtalandyrylýar, ylmyň ileri tutulýan ugurlary boýunça barlag işlerini geçirmek, ýaş alymlary hem-de ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamak üçin giň mümkinçilikler döredilýär.

Ýygnananlar hormatly Prezidentimize maslahaty guramaga döredilen mümkinçilik, ylym-bilim ulgamynyň özgerdilmegine, dünýä giňişligine üstünlikli goşulyşmagyna we bäsdeşlige ukyplylygynyň ýokarlandyrylmagyna ägirt uly üns berýndigi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdiler.

Elektrik energetikasy milli ykdysadyýetimiziň möhüm pudaklarynyň biri bolup, ol diňe bir önümçilik-ykdysady meseleleriň çözülmegine däl, eýsem, durmuş ähmiýetli wajyp wezipeleriň amala aşyrylmagyna gönükdirilip ösdürilýär. Hormatly Prezidentimiz bu pudagyň döwrebaplaşdyrylmagyny hem-de sanly ulgama geçirilmegini gaýragoýulmasyz döwlet wezipeleriniň hatarynda kesgitleýär.

Ýurdumyzda durmuşa geçirilýän toplumlaýyn senagatlaşdyrmak maksatlaryna laýyklykda, iri senagat toplumlary yzygiderli gurlup, ulanylmaga berilýär. Bu desgalary elektrik energiýasy bilen bökdençsiz hem-de ygtybarly üpjün etmek maksady bilen, elektrik energetikasy pudagyny ösdürmegiň konsepsiýasyna laýyklykda, giň gerimli işler alnyp barylýar.

Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynda hem energetika pudagy üçin ylym-bilimiň we tehnologiýalaryň öňdebaryjy gazananlaryndan oňat baş çykarýan hünärmenler taýýarlanylýar. Şunuň bilen baglylykda, ýokary okuw mekdebimizde ýaşlara sanly ulgamyň mümkinçiliklerinden peýdalanmagy çuňňur öwretmek maksady bilen, ösen döwletleriň ýokary okuw mekdepleri bilen hyzmatdaşlyk ýola goýuldy. Muňa mysal edip, ýakynda Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Aşgabatdaky merkeziniň guramagynda energetika pudagynda öňdebaryjy döwletleriň alymlarynyň we Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň professor-mugallymlarynyň hem-de talyp ýaşlarynyň, şeýle hem «Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri» ylmy-önümçilik merkeziniň ylmy işgärleriniň gatnaşmagynda wideoaragatnaşyk arkaly ylmy-amaly maslahat geçirildi. Okuw maslahatynyň barşynda Awstriýa, Belarus Respublikasy, Gazagystan, Ermenistan ýaly döwletlerden bilermenler bilen gaýtadan dikeldilýän energiýanyň çeşmelerini ornaşdyrmagyň aýratynlyklary barada giňişleýin pikir alşyldy.

Häzirki wagtda elektrik energiýasyny öndürmegiň halkara tejribesi öwrenilende, elektrik energiýasyny sarp etmegiň ekologiýa taýdan arassa ulgamynyň ylmy nukdaýnazarlaryny tejribede peýdalanmak döwrümiziň iň derwaýys meseleleriniň biridir. Bütin dünýäde energiýanyň daşky gurşaw üçin zyýansyz, gaýtadan dikeldilýän çeşmelerine bolan gyzyklanma barha ýokarlanýar. Ýurdumyzda hem döwrüň talabyna eýerilip, energetika kuwwatlyklary dünýä ülňülerine laýyk gelýän innowasion tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylýar. Munuň özi Watanymyzyň ýangyç-energetika pudagyny ösdürmek we ýerüsti hem-de ýerasty baýlyklarymyzy halkymyzyň eşretli durmuşyna, ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň has-da artdyrylmagyna gönükdirmek ugrundaky tagallalaryň mundan beýläk hem ilerlemegine ýardam edýär.

Gülälek GURBANOWA,

Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň uly mugallymy.

Ak bugdaý etraby, 5-nji maý (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedow Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň göçme mejlisini geçirdi hem-de harby we hukuk goraýjy edaralaryň atçylyk toplumynyň düýbüni tutmak çäresine gatnaşdy.

Göçme mejlisde harby we hukuk goraýjy edaralarda 2021-nji ýylyň ýanwar — aprel aýlarynda ýerine ýetirilen işleriň jemlerine garaldy hem-de ýurdumyzda howpsuzlygy, parahatçylygy üpjün etmek, sanly ulgamy ornaşdyrmak arkaly bu düzümleriň işini kämilleşdirmek meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Milli Liderimiz harby we hukuk goraýjy edaralaryň hojalyk işini kämilleşdirmek, dürli düzümleýin desgalary gurmak, harby gullukçylaryň hem-de ýaşlaryň zähmete bolan söýgüsini ösdürmek, sagdyn durmuş ýörelgelerini berkitmek meselelerini yzygiderli gözegçilikde saklaýar.

Ir bilen döwlet Baştutanymyz Köpetdagyň eteginde ýerleşýän gözel künjekleriň birine geldi. Bu ýerde hormatly Prezidentimizi harby we hukuk goraýjy edaralaryň ýolbaşçylary garşyladylar.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanow bu ýerde geçiriljek çärelere görlen taýýarlyk işleri barada hasabat berdi. Hormatly Prezidentimiz hasabaty kabul edip, täze toplumyň guruljak ýerini hem-de tebigy aýratynlyklaryny synlady. Bu ýerleriň özboluşly aýratynlygy, dag howasy ahalteke bedewlerine ýaramly howa gurşawyny döreder.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralaryna degişli atçylyk toplumyny bina etmek üçin seçilip alnan ýeri makullap, 500 at saklamak üçin niýetlenen atçylyk toplumynyň taslamalary hem-de çyzgylary bilen tanyşdy.

Bu ýerde içeri işler ministri M.Çakyýew taýýarlanylan taslamalar hem-de toplumyň çäginde gurulmagy meýilleşdirilýän desgalar we olarda dörediljek şertler barada döwlet Baştutanymyza hasabat berdi.

Toplumy gurmak üçin bölünip berlen ýer böleginiň umumy meýdany 40 gektara barabar bolup, onuň çäklerinde edara binasy, münberler, açyk manež, bedewler, taýlar hem-de höwür atlar üçin niýetlenen desgalar, weterinariýa binasy, ot-iým ammarlary, tehnikalar üçin niýetlenen desga, atlaryň türgenleşik meýdançasy, çapuw ýodasy, suw howuzlary, awtoduralga, karantin binasy we beýlekiler bar.

Harby we hukuk goraýjy edaralaryň maddy-enjamlaýyn binýadynyň pugtalandyrylmagy, harby gullukçylaryň hem-de olaryň maşgala agzalarynyň gulluk we ýaşaýyş şertleriniň gowulandyrylmagy hem-de bu düzümlere degişli ähli işgärleriň hünär derejesiniň ýokarlandyrylmagy bilen baglanyşykly meseleler Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hödürlenen taslamalar we binalaryň ýerleşjek ýerlerini görkezýän çyzgylar bilen jikme-jik tanşyp, olara birnäçe bellikleri aýtdy hem-de degişli düzedişleri girizdi.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, ýurdumyzda ozal gurlan we ulanylmaga berlen şeýle desgalar ýaly, täze athana hem häzirki döwrüň talaplaryna doly laýyk gelmelidir. Onda bedewleri ösdürip ýetişdirmek, seýislemek, degişli türgenleşikleri geçmek hem-de çapyşyklara taýýarlamak üçin ähli zerur şertler üpjün edilmelidir.

Soňky ýyllarda döwlet Baştutanymyz harby we hukuk goraýjy edaralarda ahalteke bedewlerini ösdürip ýetişdirmek, gulluk atlaryny taýýarlamak hem-de at çapyşyklaryna gatnaşdyrmak meselelerine aýratyn ähmiýet berýär. Bu bolsa türkmen halkynyň şöhratly atçylyk däpleriniň täze taryhy eýýamda hem dowam etdirilmegine ýardam etmelidir.

Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ýaragly Güýçlerimiziň kuwwatyny berkitmegiň, maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmagyň, goranyş häsiýetine eýe bolan Harby doktrinadan gelip çykýan wezipeleriň üstünlikli durmuşa geçirilmeginiň möhümdigini belläp, harby gullukçylaryň we hukuk goraýjy edaralaryň işgärleriniň dürli ugurlar bilen bir hatarda, bedewleri seýislemek, at çapmak, alabaýlar bilen degişli türgenleşikleri geçmek ýaly hünärleri ele almagynyň, olarda zähmete bolan söýgini ösdürmegiň wajypdygyna ünsi çekdi.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy türkmen halkynyň buýsanjy we baýlygy hasaplanylýan behişdi bedewlerimiziň, alabaýlarymyzyň — milli taryhymyzyň hem-de häzirki döwrüň janly nyşanlarynyň ata Watanymyzyň döredijiliginiň we ösüşiň täze belentliklerine tarap batly gadamlarynyň beýanydygyny belledi. Geçmişde bolşy ýaly, ýelden ýüwrük bedewler, buýsançly alabaýlar häzir hem halkymyzyň wepaly hemrasy hem-de Watan goragçylarynyň ygtybarly kömekçileridir.

Döwlet Baştutanymyz binagärlik nukdaýnazaryndan athanada şunuň ýaly desgalarda dünýä tejribesinde giňden ulanylýan inženerçilik-tehniki çözgütler bilen milli binagärlik ýörelgeleriniň utgaşdyrylmalydygyny belledi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow toplumyň häzirki zaman ösen tehnologiýalar esasynda enjamlaşdyrylmagynyň hem-de ýanaşyk ýerleriniň abadanlaşdyrylmagynyň, ekologiýa ýagdaýynyň nazarda tutulmagynyň möhüm talapdygyny belledi.

“Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” ýylynyň Diýarymyzyň durmuşynda möhüm ähmiýetli şanly seneler bilen utgaşmagynda çuňňur many bardyr. Täze atçylyk toplumy harby we hukuk goraýjy edaralaryň işini döwrebap derejede ösdürmekde ähmiýetli bolar.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, şöhratly pederlerimiziň, taryhyň dowamynda öçmejek yz goýan ussat seýisleriň yhlasyndan kemal tapan ahalteke bedewleri dünýäniň medeni gymmatlygyna ägirt uly goşantdyr. Türkmen halky bedewlere aýratyn gadyr goýýar. Bu bolsa bedewleriň dünýädäki abraýynyň belende galmagynyň gözbaşydyr diýip, Arkadag Prezidentimiz sözüni dowam etdi.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy halkymyzyň “At — myrat”, “At agynan ýerde toý bolar”, “Pyýada gözi bilen at alma...”, “At rysgaly alnynda” diýen ajaýyp jümleleri döredendigini we bu gün ahalteke bedewleri bilen baglanyşykly işleriň halkara derejede ösdürilýändigini belledi.

Buýsançly bedewiň şekiliniň Türkmenistanyň Döwlet tugrasynda ýerleşdirilmegi, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy we tagallasy bilen döredilen “Galkynyş” milli at üstündäki oýunlar toparynyň birnäçe halkara bäsleşiklere gatnaşyp, abraýly baýraklara mynasyp bolmagy bu ugurda alnyp barylýan işleriň netijeli häsiýete eýe bolýandygynyň beýanydyr. Milli Liderimiz bedewleriň adamlaryň ruhuny götermäge ukyplydygyny, aýratyn yhlas bildirip, olar bilen iş salyşýan adamlaryň tutumlarynyň rowaç alýandygyny köp ýyllaryň durmuş tejribesiniň subut edendigini aýtdy.

Soňra döwlet Baştutanymyz toplumyň binýadynda goýuljak ýadygärlik senenama gol çekdi.

Belent Serkerdebaşymyz täze desganyň düýbüniň tutulýan ýerine geldi. Bu ýerde ýöriteleşdirilen harby mekdebiň okuwçylary milli Liderimiziň toplumyň düýbüniň tutulyş dabarasyna ak pata bermegini haýyş etdi.

Hormatly Prezidentimiz ýadygärlik ýazgy ýerleşdirilen gutyny gurluşygyň binýadyna oklady.

Harby we hukuk goraýjy edaralaryň ýolbaşçylary döwlet Baştutanymyzyň göreldesine eýerip, täze desganyň binýadyna beton garyndylaryny guýdular. Şeýle hem bu ýerde guralan ähmiýetli çärä Goranmak ministrliginiň Berdimuhamet Annaýewiň adyny göterýän ýöriteleşdirilen 1-nji harby mekdebiň okuwçylary gatnaşdylar. Milli Liderimiz okuwçylar bilen söhbetdeş bolup, olaryň okuwlary, boş wagtlarynda näme bilen meşgullanýandyklary hem-de hünäre bolan höwesleri bilen gyzyklandy.

Harby okuwçylar ýöriteleşdirilen harby mekdepde sanly ulgamyň kömegi arkaly döwrebap bilim alýandyklary, häzirki zaman tehnologiýalaryny özleşdirýändikleri barada gürrüň berip, ýaş nesil baradaky aladasy üçin hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa tüýs ýürekden hoşallyk bildirdiler. Şeýle hem okuwçylaryň biri saýlap alan hünäri barada aýdyp, harby psiholog bolmagy arzuw edýändigini habar berdi. Döwlet Baştutanymyz okuwçynyň bu hünäre bolan dünýägaraýşy bilen gyzyklandy.

Mälim bolşy ýaly, psihologiýa hünäri adamlar, olaryň häsiýetleri bilen baglanyşykly meseleleri öwrenýär. Döwlet Baştutanymyz okuwçynyň hünäre höwesini, aýratyn-da, dünýä ylmynda ähmiýetli ugur hasaplanylýan psihologiýa ylmyna bildirýän gyzyklanmasyny goldap, oňa maksada okgunly, tutanýerli, yhlasyny gaýgyrman köp okamagy, dünýägaraýşyny giňeltmegi ündew etdi.

Hormatly Prezidentimiz ýaşlaryň okuwdan boş wagtlaryny sport, zähmet bilen utgaşdyrmagynyň aýratyn ähmiýetlidigini belläp, bu ugra uly üns bermelidiklerini nygtady. Milli Liderimiz sanly ulgamy, kompýuter tehnologiýasy boýunça hemmetaraplaýyn bilim almak, innowasion işläp düzmeleri öwrenmek meseleleriniň ähmiýetlidigini, bu ugurlaryň şu günüň we geljegiň esasy wezipeleri hökmünde kesgitlenendigini belläp, bu babatda ýaşlara maslahatlaryny berdi.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, häzirki ylmy-tehniki ösüş döwründe ýaşlar, aýratyn-da, körpe nesiller sanly ulgam, kompýuter tehnologiýasy bilen içgin gyzyklanýarlar. Munuň özi olaryň döwrebap ýörelgeler bilen utgaşykly ösýändigini görkezýär. Şu nukdaýnazardan, okatmak işini guramaga döwrebap çemeleşmek, okuw meýilnamalaryna täze usullaryň ornaşdyrylmagy zerurdyr. Ýaşlaryň bu ugurdaky ukybyny ösdürmek wajypdyr. Şol bir wagtyň özünde, ýaşlaryň Watana söýgüsini has-da artdyrmak, halkymyzyň döreden milli gymmatlyklaryna gyzyklanmalaryny ýokarlandyrmak häzirki döwrüň möhüm wezipesi bolup durýar diýip, döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow sözüni dowam etdi.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy ýöriteleşdirilen harby mekdebiň okuwçylaryna bu ýerde guralan dabaraly çäre mynasybetli sowgatlary gowşurdy.

Harby tälim boýunça bilim alýan ýaşlar sowgatlar, Milli goşunymyzyň kuwwatyny hem-de işgärler bilen üpjünçiligini pugtalandyrmaga berýän ägirt uly ünsi üçin döwlet Baştutanymyza tüýs ýürekden hoşallyk bildirdiler. Şeýle hem olar hormatly Prezidentimizden özleri bilen ýadygärlik surata düşmegi haýyş etdiler.

Döwlet Baştutanymyz ýöriteleşdirilen okuwçylara alýan bilimlerini tejribede özleşdirmek, bedenterbiýe we zähmet bilen utgaşdyrmak meselelerinde üstünlik arzuw etdi.

Soňra milli Liderimiz harby we hukuk goraýjy edaralaryň şahsy düzümlerine bölünip berlen ýerde harby gullukçylaryň eken miweli baglaryny, üzümçiligi synlady.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanow bagçylykda we üzümçilikde alnyp barylýan işler, onuň suwaryş ulgamynda ulanylýan täzeçil tehnologiýalar barada hasabat berdi. Döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygyna laýyklykda, dag eteginde ýerleşýän ajaýyp künjekde miweli baglaryň we üzümiň köp görnüşleri ekildi.

Wise-premýer, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary hormatly Prezidentimize ekilen baglaryň görnüşleri, aýratynlygy, suwaryş ulgamy barada maglumat berýän taslamalary görkezdi. Bu ýerde ir-iýmişleriň alma, armyt, beýi, erik, garaly, hoz, hurma, pisse, şetdaly, zeýtun görnüşleri ekildi. Häzir üzüm dalbarynyň özboluşly görnüşini döretmegiň meýilleşdirilýändigi hem habar berildi.

Bu ýerde üzümleriň alty görnüşi sazlaşykly ösýär. Üzüm agaçlaryny ýörite germewlere galdyrmak we üzüm dalbarlaryny döretmek göz öňünde tutulýar. Munuň üzümiň hasyllylygynyň artdyrylmagynda hem-de olaryň kesele durnukly bolmagynda ähmiýetlidigini milli daýhançylyk tejribeleri subut etdi.

Bu giňişlikde harby we hukuk goraýjy edaralaryň harby bölümleriniň her biriniň miweli baglary hem-de üzümçiligi ösdürip ýetişdirmekleri üçin ýer bölekleri berildi. Döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygyna laýyklykda, harby we hukuk goraýjy edaralaryň şahsy düzümleriniň arasynda zähmet terbiýesiniň hem-de harby düzgün-nyzamyň berkidilmeginde möhüm ähmiýeti bolan işler giň gerimde alnyp barylýar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu işleriň ylmy esasda ösdürilmegine, suwaryşyň damjalaýyn usulynyň ornaşdyrylmagyna, ylmyň gazananlarynyň we ösen tejribäniň milli bagbançylyk ýörelgeleri bilen utgaşdyrylmagyna möhüm ähmiýet berilmelidigini belläp, bu babatda degişli ýolbaşçylara birnäçe anyk görkezmeleri berdi.

Soňra ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedow Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň göçme mejlisiniň geçirilýän ýerine ugrady.

Milli Liderimiz mejlisiň gün tertibini yglan edip, ilki bilen, goranmak ministri B.Gündogdyýewe söz berdi. Ministr özüniň gözegçilik edýän düzümlerinde geçen dört aýda ýerine ýetirilen işler, Milli goşunymyzyň harby düzümlerini iň täze tehnikalar we enjamlar bilen üpjün etmek, işgärleriň hünär derejesini ýokarlandyrmak, ýazky çagyryş möwsümini guramaçylykly geçirmek boýunça amala aşyrylan işler barada hasabat berdi. Şonuň ýaly-da, ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli geçiriljek dabaraly harby ýörişe taýýarlyk görlüşi barada hem hasabat berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzyň goranmak kuwwatynyň parahatçylygy pugtalandyrmaga, onuň howpsuzlygyny üpjün etmäge hyzmat edýändiginiň, çünki Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň Harby doktrinasynyň goranmak häsiýetine eýedigini belledi. Soňky ýyllarda harby we hukuk goraýjy edaralaryň ygtyýaryna gelip gowuşýan iň täze ýerüsti hem-de howa tehnikalary döwletimiziň döwrüň talaplaryna laýyklykda, harby edaralaryň işini guramagyň meselelerine ägirt uly üns berýändiginiň subutnamasydyr.

Milli Liderimiz öňde durýan işleriň ileri tutulýan ugurlary barada aýdyp, Milli goşunymyzyň hünärmenler bilen üpjünçiligini berkitmegiň hem-de harby gullukçylaryň hünär derejesini yzygiderli ýokarlandyrmagyň we şahsy düzümiň arasynda watançylyk-terbiýeçilik işlerini güýçlendirmegiň zerurdygyna ünsi çekdi. Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy nobatdaky çagyryş möwsümi barada aýdyp, ony ýokary derejede geçirmegi üns merkezinde saklamagy tabşyrdy. Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli geçiriljek dabaraly harby ýörişi ýokary derejede guramak babatynda aýratyn tabşyryklar berildi.

Soňra içeri işler ministri M.Çakyýew 2021-nji ýylyň ýanwar — aprel aýlarynda ýurdumyzda hukuk düzgünleriniň bozulmagynyň öňüni almaga hem-de jemgyýetçilik tertip-düzgünini saklamaga, ýangyn howpsuzlygyny üpjün etmäge we ýollarda ýol-ulag hadysalarynyň öňüni almak maksady bilen, ýol gözegçilik gullugynyň işini kämilleşdirmäge gönükdirilen işler barada hasabat berdi. Şonuň ýaly-da, degişli düzümlerde sanly ulgama geçmek işleriniň barşy barada aýdyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda kanunçylygyň we hukuk düzgün-tertibiniň berjaý edilişine gözegçiligiň möhümdigini nygtady. Paýtagtymyzda hem-de welaýatlarda ulaglaryň sazlaşykly hereketini üpjün etmegiň meseleleri mydama üns merkezinde saklanylmalydyr.

Milli Liderimiz IIM-niň ähli düzümlerinde işleri guramagyň döwrebap usullarynyň ornaşdyrylmagynyň, şonuň ýaly-da, işgärleriň hünär derejesiniň yzygiderli ýokarlandyrylmagynyň ileri tutulýan ugurlardygyna ünsi çekip, bu babatda ministre anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Baş prokuror B.Atdaýew ýolbaşçylyk edýän edarasynda dört aýyň dowamynda ýerine ýetirilen işleriň jemleri, ähli ulgamlarda kanunçylygyň berk berjaý edilişine gözegçilik etmek boýunça amala aşyrylýan işler barada hasabat berdi. Şeýle hem ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysynyň kadalaşdyryjy-hukuk namalarynyň düzgünleriniň berjaý edilişini seljermek boýunça beren tabşyryklaryna laýyklykda, geçirilen işleriň netijeleri barada hasabat berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, prokuratura edaralarynyň hukuk düzgünlerini goramak hem-de kanunçylygy üpjün edýän wajyp döwlet edarasy hökmündäki ornuny belledi. Döwlet Baştutanymyz giň gözýetimli hem-de öňdebaryjy tehnologiýalar bilen işlemek boýunça tejribeli, ýokary hünärli işgärleri saýlap almaga jogapkärli çemeleşmegiň möhümdigine ünsi çekip, edaranyň işgärleriniň hünär derejesini yzygiderli ýokarlandyrmagyň, sanly ulgamy işjeň ornaşdyrmagyň hasabyna prokuratura edaralarynyň işini kämilleşdirmegiň meselelerini üns merkezinde saklamagy tabşyrdy.

Mejlisiň dowamynda milli Liderimiz prokurorlary wezipä bellemek we wezipeden boşatmak hakyndaky Karara gol çekdi.

Ýokary kazyýetiň başlygy G.Ussanepesow Türkmenistanda 2017 —2021-nji ýyllarda kazyýet ulgamyny ösdürmegiň döwlet Maksatnamasynda bellenilen wezipeleri ýerine ýetirmek boýunça ýylyň başyndan bäri amala aşyrylan işler, şonuň ýaly-da, degişli düzümleriň işini döwrüň talaplaryna laýyk guramak, işgärleriň netijeli gulluk etmegi üçin degerli şertleri döretmek boýunça geçirilen çäreler barada hasabat berdi.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy hasabaty diňläp, bu ulgamda amala aşyrylýan özgertmeleriň ähmiýetini nygtady. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow harby we hukuk goraýjy edaralar bilen bilelikde, ilatyň arasynda, köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde hukuk medeniýetini ýokarlandyrmagyň wajypdygy, şonuň ýaly-da, durmuşa geçirilýän döwlet syýasatynyň maksatlary hem-de wezipeleri barada düşündiriş işlerini geçirmegi tabşyrdy.

Mejlisiň dowamynda döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň kazyýetleriniň kazylaryny wezipä bellemek we wezipeden boşatmak hem-de olara hünär derejelerini bermek hakyndaky Permana gol çekdi.

Soňra milli howpsuzlyk ministri G.Annaýew ýolbaşçylyk edýän düzüminde ýanwar — aprel aýlarynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri hem-de bellenilen ähli giň möçberli maksatnamalary durmuşa geçirmegiň aýrylmaz şerti bolan amatly jemgyýetçilik ýagdaýyny saklamak boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, syýasy durnuklylygyň, halkymyzyň mizemez agzybirliginiň hem-de jebisliginiň, onuň parahatçylykly, döredijilikli zähmetiniň ýurdumyzyň düýpli özgertmeler ýoly bilen üstünlikli öňe gitmeginiň möhüm şertidigini belledi. Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy Milli howpsuzlyk ministrliginiň öňünde goýlan möhüm wezipeleri ýerine ýetirmek barada ministre birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Döwlet serhet gullugynyň başlygy Ý.Nuryýew 2021-nji ýylyň ilkinji dört aýynda ýolbaşçylyk edýän düzüminde bitirilen işler, ata Watanymyzyň mukaddes serhetlerini goramagy güýçlendirmek, gullugyň maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmak boýunça yzygiderli amala aşyrylan işler barada hasabat berdi.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, parahatçylygyň hem-de abadançylygyň bähbidine eziz Diýarymyzda ýaýbaňlandyrylan düýpli özgertmeleriň dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk we doganlyk serhedi bolan Döwlet serhedimiziň eldegrilmesizligini üpjün etmäge gönükdirilendigini nygtady. Döwlet Baştutanymyz harby gullukçylaryň söweşjeň, beden taýdan, syýasy taýýarlygynyň derejesini ýokarlandyrmagyň wajypdygyna ünsi çekip, gullugyň ýolbaşçysyna anyk tabşyryklary berdi.

Soňra adalat ministri B.Muhamedow ýanwar — aprel aýlarynda kanunçylyk binýadyny kämilleşdirmek, şol sanda döwrüň belent maksatlaryna ýetmäge gönükdirilen täze kadalaşdyryjy hukuk namalarynyň taslamalaryny taýýarlamak boýunça amala aşyrylan işler barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, kanunlary halkara hukugyň kadalaryna kybap getirmek işlerini öz içine alýan hukuk özgertmeleriniň wajyp ugurlaryna ünsi çekip, hereket edýän kanunçylyga yzygiderli esasda seljermäni geçirmegiň zerurdygyny nygtady. Milli Liderimiz ilatyň arasynda kabul edilýän hukuk resminamalary barada düşündiriş işlerini ýokary derejede guramagyň wajypdygyny belläp, ministre anyk görkezmeleri berdi.

Döwlet gümrük gullugynyň başlygy M.Hudaýkulyýew ýolbaşçylyk edýän düzüminde şu ýylyň dört aýynda ýerine ýetirilen işleriň jemleri, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysynyň gümrük gözegçiliginiň berk berjaý edilmegi babatynda beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. Şonuň ýaly-da, häzirki wagtda Türkmenistanyň serhetlerinden geçýän, şol sanda üstaşyr geçirilýän ýükleriň artmagy bilen baglylykda, döwrüň talaplaryna laýyklykda gullugyň işini guramak maksady bilen görülýän çäreler barada aýdyldy.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, Türkmenistanyň çäklerinden geçýän üstaşyr ulag geçelgeleriniň mümkinçiliklerini giňeltmek maksady bilen, gullugyň alyp barýan işleriniň möhüm ugurlaryna ünsi çekdi hem-de daşary ýurtlaryň ugurdaş düzümleriniň öňdebaryjy tejribelerini öwrenmegiň zerurdygyny belledi.

Ýükleriň möçberleriniň yzygiderli artmagy Türkmenistanyň halkara giňişlikde ygtybarly hyzmatdaş hökmündäki derejesiniň berkidilýändiginiň aýdyň nyşanydyr.

Döwlet Baştutanymyz harby gullukçylaryň döwrebap ýaşaýyş jaýlary bilen üpjün edilmeginiň hem-de netijeli zähmet çekmegi üçin ähli şertleri döretmek meselelerine aýratyn üns berilmelidigini belläp, birnäçe anyk görkezmeleri berdi.

Soňra Döwlet migrasiýa gullugynyň başlygy B.Öwezow geçen dört aýda durmuşa geçirilen işler baradaky hasabat bilen çykyş etdi. Şonuň ýaly-da, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysynyň gullugyň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek, işgärler bilen üpjün edilişini pugtalandyrmak barada ozal beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berildi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, bu ulgamda öňdebaryjy dünýä tejribesini işjeň ornaşdyrmagy, ýaş, başarjaň işgärleri taýýarlamagy mundan beýläkki işleriň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda görkezdi. Milli Liderimiz gullugyň ähli düzümleriniň işiniň döwrüň talaplaryna laýyklykda guralmalydygyny nygtap, anyk görkezmeleri berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy S.Berdimuhamedow döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygyna laýyklykda, ministrliklerde hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda kadalaşdyryjy hukuk namalarynyň ýerine ýetirilişine, döwlet emläginiň netijeli ulanylyşyna gözegçilik etmek boýunça dört aýda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi. Diýarymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli ulanylmaga berilmeli desgalardaky işleriň ýagdaýyna geçirilen seljerme işleriniň netijesi barada hem aýdyldy.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, durmuşa geçirilýän giň möçberli maksatnamalaryň durnukly ykdysady ösüşi üpjün etmäge, ýurdumyzyň halk hojalyk toplumynyň ähli pudaklarynda depginli ösüşi gazanmaga gönükdirilendigini belläp, bu düzümiň öňünde durýan möhüm wezipelere ünsi çekdi.

Hormatly Prezidentimiz bellenilen meýilnamalaryň öz wagtynda hem-de bellenilen tertibe laýyklykda berjaý edilmegine gözegçilik edilmelidigini aýdyp, ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň şanly baýramy mynasybetli ulanylmaga beriljek desgalarda gurluşyk işleriniň hiline we möhletlerine berk gözegçiligi ýola goýmagy tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanow gözegçilik edýän düzümlerinde “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” diýlip yglan edilen ýylyň ýanwar — aprel aýlarynda alnyp barlan işleriň netijeleri, Ýaragly Güýçleriň Belent Serkerdebaşysynyň başlangyjy bilen durmuşa geçirilýän harby özgertmeleriň çäklerinde amala aşyrylýan çäreler, şonuň ýaly-da, durmuş meselelerini çözmekde bitirilýän işler barada hasabat berdi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, öňde durýan işleriň möhüm ugurlaryna ünsi çekdi. Döwlet Baştutanymyz goranmak häsiýetli Harby doktrinanyň wezipelerini üstünlikli ýerine ýetirmek üçin harby we hukuk goraýjy düzümleriň sazlaşykly işini üpjün etmegiň hem-de Ýaragly Güýçleri mundan beýläk-de ösdürmegiň meýilnamalarynyň wajypdygyny belläp, wise-premýere, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretaryna özüniň garamagyndaky düzümleriň tabşyryklary öz wagtynda hem-de birkemsiz ýerine ýetirmegine yzygiderli gözegçiligi amala aşyrmagy tabşyrdy.

Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň göçme mejlisinde başga-da birnäçe meselelere garaldy we olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.

Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Gurbanguly Berdimuhamedow göçme mejlisi jemläp, ýygnananlara berkarar Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmeginiň hem-de halkymyzyň abadançylygynyň bähbidine alyp barýan jogapkärli işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi we bu ýerden ugrady.

Hormatly Prezidentimiziň öňdengörüjilikli, parasatly baştutanlygynda milli ykdysadyýetimizi has-da döwrebaplaşdyryp, diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek, döwrebap, ösen innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmak boýunça uly işler amala aşyrylýar.

Sanly ulgamyň mümkinçiliklerinden giňden peýdalanmaga döwlet derejesinde aýratyn üns berilmegi netijesinde, milli ykdysadyýetimiziň hukuk binýady hem yzygiderli kämilleşdirilýär.

Sanly bilim ulgamy döwrebap innowasion tehnologiýalaryň çaltlyk bilen ösýän döwrüniň bilim ulgamynyň gurluşynda özboluşly aýratynlyga eýedir. Sanly elektron ulgamdaky okuw-usuly toplum bilim berlişiniň dürli basgançaklarynda maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalary arkaly peýdalanylýar. Bu okuw-usuly topluma elektron görnüşli okuw kitaplary, okuw gollanmalary, tejribelik boýunça gollanmalar, umumy we amaly okuwlar we dürli tejribeler boýunça usuly gözükdirijiler hem-de gündelik durmuşda söýlüp okalýan sanly elektron görnüşinde ýola goýlan gazetlerdir žurnallar degişli bolup durýar.

Milli ykdysadyýetimiziň durnukly ösmeginde we barha kuwwatlanmagynda ýaşlaryň aň-düşünjeli, oýlap tapyjy, dörediji we gurujy intellektual bolup ýetişmekleri döwrüň möhüm talabydyr.

Bilim ulgamynda döwrebap ösen innowasiýalaryň ornaşdyrylmagynyň barşynda bilim berlişiniň hil derejesiniň ýokarlanmagyny kepillendirýän, öňdebaryjy tehnologiýalara daýanýan milli bilim ulgamynyň döwrebap ösdürilmegi ýurdumyzyň ösüşiniň strategik ugrudyr. Şuňa laýyklykda, ýurdumyzda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň konsepsiýasy halk hojalyk toplumynda hem uly ähmiýete eýedir. Ol maglumatly sanly gurşawyň döredilmegine, sanly bilimi ösdürmegiň ähli tapgyrlarynda okatmagyň elektron serişdeleri bilen üpjün edilmegine hem-de sanly bilim berilmeginiň hiliniň ýokarlandyrylmagyna we usullarynyň kämilleşdirilmegine gönükdirilendir.

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynda hem talyp ýaşlaryň döwrebap bilim almaklary, maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalaryndan kämil baş çykarmaklary babatynda çuňňur bilim bermek maksady bilen, sanly ykdysadyýet dersi girizildi. Häzirki wagtda ylym-bilim, döwrebap, ösen innowasion tehnologiýalar bilen düýpli gyzyklanýan ýaşlary ýüze çykaryp, olaryň ukyp-başarnygyny açyp görkezmegi üçin ähli şertler döredilýär.

Ýaşlaryň döwrebap bilimli, geljekde öz hünärleriniň ussatlary bolup ýetişmegi babatda bimöçber alada edýän Gahryman Arkadagymyza hoşallyk bildirýäris.

Şatlyk MAMEDOW,

talyp.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda 20 müň gektara gowaça eken Halaç etrabynyň ekerançylary gowaçalaryň hatarara bejergisine köpçülikleýin girişdiler. Her günde meýdana çykarylýan 140-a golaý kultiwator bejergi enjamlary asylan traktorlaryň kömegi bilen gowaçalaryň hatarara bejergisi ýokary hilli geçirilýär.

Irki ekiş geçirilen ýerlerde, eýýäm ýerden iki gulak bolup gögerip çykan ýaşajyk gowaçalar hatarlaryny deňläp, atyzlara gelşik berýär. Bu görnüş pagtaçy daýhanyň çeken zähmetiniň ýerine düşýändigine şaýatlyk edýär. Gowaça ekişindäki üstünlikler daýhany indiki işlere ruhlandyrýar. Ol işler bolsa gämikläp çykan ýaşajyk gowaçalaryň hatar aralaryny bejermekden, soňra dökünläp, üç-dört ýaprak bolandan soň, ösüş suwuny bermekden ybaratdyr. Ine, şundan soň gününi sanap ösýän gowaçalar sähel wagtdan gülläp ugraýar. Şeýdip, biri beýlekisine berk bagly agrotehniki çäreleriň öz wagtynda geçirilmegi bol hasylyň girewi bolup durýar.

— Ine, şu gowaça üns beriň, ol eýýäm üç ýaprak bolupdyr. Sähel wagtdan dördünji we bäşinji ýapraklar peýda bolar. Bu döwürde gowaça dessine dökün talap edip başlaýar. Şol döküni gijikdirmän berseň, gowaçanyň ok köki ýene-de aşak, çuňluga tarap uzaýar. Şol kök näçe uzyn bolsa, hasyllylyk şonça-da ýokary bolýar — diýip, etrabyň «Pelwert» daýhan birleşiginiň başlygy Ýolbars Durdyýew tejribeli kärendeçi Bagtyýar Ahmedowyň kärende ýerindäki gowaçalary görkezdi. Alty gektar meýdanda ekilen gowaçanyň «S-2606» sorty kemsiz gögeripdir. Daýanç Jumagulyýew, Aziz Rahmanow ýaly tejribeli mehanizatorlaryň ussatlygyny şundan hem görmek bolýar. Olaryň traktorlaryndan asylan kultiwator enjamlarynyň saz we bökdençsiz işlemegi köp derejede mehanizatora bagly. Aganyýaz Eýýekow, Babamyrat Rozyýew, Hangeldi Jumakulyýew ýaly tejribeli mehanizatorlar hem halypalaryň göreldesine eýerip, hatarara bejergide tutanýerlilik görkezýärler. Oba hojalygyna gelip gowuşýan täze, kämil tehnikalar we enjamlar mehanizatorlar üçin köp ýeňillikleri döredýär. Fransiýanyň «Monosem» kompaniýasynyň önümi bolan sekiz hatarly kultiwator enjamlary kompýuter arkaly dolandyrylýar. Şu ýyl Lebap welaýatynda şeýle kämil tehnikanyň 21-si meýdana çykaryldy.

Oba hojalygynda amala aşyrylýan özgertmeler halaçly daýhanlaryň-da işe höwesini artdyrýar. Olaryň 67-si şu ýyl 99 ýyllyk möhlet bilen 779 gektar ýeri uzak möhletleýin kärendesine alypdyr. Şolaryň 38-si eýýäm öz alan ýeriniň 70 göterimine gowaça ekipdirler. Bu bolsa olaryň şu ýyl ýerden gowy hasyl alyp, görelde görkezjekdigine şaýatlyk edýär. Ýeriň dilini tapyp bilen daýhana ol zer eçilýär.

«Kämilligiň çägi ýok» diýlişi ýaly, oba hojalygynda geçirilýän özgertmeler mydama oňyn netijeleri berýär. Şu ýyl Halaç etrabynyň hojalyklarynda gowaçanyň hatar aralarynyň 90 santimetr aralygynda ekilmegi-de gowy netijesini berer. Bu usul mehanizatorlar üçin-de, ekiniň özi üçin-de amatly. Gowaça şeýle usulda ekilse, pagtanyň süýümi-de ýokary bolýar. Galyberse-de, hasyllylyk artýar. Hut şonuň üçin-de etrabyň tejribeli daýhanlary her gektar ýerden 45 sentnere çenli hasyl alýarlar.

Hudaýberen ABRAÝEW.

«Türkmenistan».

Her iş güni tamamlanandan soň, paýtagtymyzyň giň we arassa köçeleri bilen pyýada ýöräp, owadan binalary synlap barýarkaň, çar tarapdaky mahabat ekranlaryna, hususan-da, Aşgabadyň gözel künjeginde ýerleşýän «Mahabat» binasynda şöhlelendirilýän mahabatlara gözüň düşýär. Bu binanyň çar tarapa bakyp duran ekranlarynda hödürlenilýän harytlaryň we hyzmatlaryň ählisiniň milli öndürijilere degişli bolmagy göwnüňe ganat baglaýar. Ine, bu mahabatlarda mukaddes Garaşsyzlygymyzyň we Gahryman Arkadagymyzyň parasatly syýasatynyň nobatdaky miweleri şöhlelenýär.

Hormatly Prezidentimiz ýurt başyna geçip, çuňňur oýlanyşykly we öňdengörüjilikli ykdysady özgertmelere badalga bermezden ozal, dükanlarymyzda we söwda merkezlerimizde alyjylara hödürlenilýän milli önümleriň görnüşlerini barmak büküp sanap bolýardy. Häzir bolsa gündelik durmuşymyzda sarp edýän önümlerimiziň esasy bölegi ýerli öndürijiler tarapyndan öndürilýär. Hyzmatlar ulgamynda hem ýerli kärhanalar öňe saýlanmagy başardy.

Gahryman Arkadagymyzyň parasatly başlangyçlary esasynda döredilen Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary bolan hususy kärhanalardyr hojalyk jemgyýetleri sanlyja ýylyň içinde döwrebap iş usullaryny ýola goýup, ýokary hilli önümleri öndürmek bilen, ýurdumyzda alyjylaryň isleglerini kanagatlandyrmaga we milli ykdysadyýetimiziň kuwwatyny has-da pugtalandyrmaga mynasyp goşant goşýan düzümleri döretdiler. Şolaryň biri hem Mary şäherindäki «Gerçek» haryt nyşanly aýakgap önümlerini öndürýän hususy kärhanadyr. Kärhanada kämil tehnologik enjamlar arkaly dürli görnüşli we dürli ölçegdäki aýakgaplar öndürilýär. Kärhanada hormatly Prezidentimiziň telekeçileri goldamak baradaky tagallalaryndan ruhlanyp, öndürilýän önümleriň hilini ýokarlandyrmak we görnüşlerini artdyrmak, şeýle hem iş orunlaryny köpeltmek boýunça yzygiderli işler amala aşyrylýar.

2015-nji ýylda «Gerçek» hususy kärhanasyny esaslandyran Aýhan Rejepowa häzirki wagtda jemgyýetçilik işinde hem tapawutlanýar. Işewür zenan Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň işjeň agzasy, ýurdumyzyň Zenanlar birleşiginiň ýanyndaky Türkmenistanyň Işewür zenanlarynyň merkeziniň Mary welaýat bölüminiň ýolbaşçysydyr. Şu ýyl Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň döredilmeginiň 13 ýyllygyna bagyşlanan serginiň çäklerinde «Ýylyň öňdebaryjy işewüri» ady bilen geçirilen bäsleşigiň «Ýylyň işewür senagatçysy» diýen ugrunda ýeňiji bolmagy bu işewür zenanyň yhlasynyň myrat tapýandygyny görkezýär.

Kärhananyň önümçilik sehlerinde zähmet çekýän işgärler işlerine uly jogapkärçilik bilen çemeleşýär. Häzirki wagtda kärhanadaky iş orunlarynyň sany 500-den geçip, şolaryň aglabasynyň gelin-gyzlardygy aýratyn bellenilmäge mynasypdyr.

— Kärhanamyzda hünärmenler tarapyndan ildeşlerimiziň isleglerini öwrenmek arkaly döwrebap, gelşikli we rahat aýakgaplaryň dürli görnüşleri öndürilýär. «Gerçek» haryt nyşanly önümleriň sanawynda, esasan, ýeňil aýakgaplar — gündelik durmuşda we gezelenç edilende geýilýän aýakgaplar, mata köwüşler, şeýle hem lukmançylyk edaralarynyň işgärlerine niýetlenilen aýakgaplar bar. Soňky wagtlarda kärhanada halk hojalygynyň dürli ugurlarynda ulanylyp bilinjek ädiklerem öndürilip başlandy — diýip, Aýhan Rejepowa gürrüň berýär.

Dogrudan-da, kärhanada öndürilýän önümleriň köpdürlüligi haýran galdyrýar. Işewür zenanyň aýtmagyna görä, bu ýerde ýylyň dört paslynyň her birinde geýmek üçin ýörite niýetlenen aýakgaplaryň 600-e golaý görnüşi taýýarlanylýar. Awtomatlaşdyrylan önümçilik kärhanasynda Türkiýe Respublikasynyň we Hytaý Halk Respublikasynyň öňdebaryjy tehnologiýalary ornaşdyrylandyr. Kärhanada birnäçe bölüm hereket edip, olaryň her birinde işiň dürli tapgyrlary amala aşyrylýar. Mysal üçin, bir bölümde aýakgaplaryň aşaky bölegi guýulýan bolsa, beýleki birinde olaryň ýokarky bölegi taýýarlanylýar we bezelýär. Ýene birinde aýakgaplaryň sapakdan örülýän bölegi taýýarlanylýan bolsa, beýlekisinde ähli bölekler birleşdirilip, önüm taýýar görnüşe getirilýär we barlaghana ugradylýar.

Işewür zenan bilen söhbetdeş bolup, onuň bu işe girişmegi hem-de kärhanasynyň önümçilik kuwwatlylygy bilen gyzyklananymyzda, ol:

— Hormatly Prezidentimiziň belent tagallalarynyň netijesinde türkmen telekeçilerine dünýä tejribesini öwrenip, ýokary hilli önümleri öndürmek ugrunda uly mümkinçilikler döredildi. Men hem 2015-nji ýylda Türkiýe Respublikasyndaky iri aýakgap kärhanalarynyň birinde bolanymda, telekeçiligiň bu görnüşiniň ýönekeýligine göz ýetirip, haýal etmän bu ugurda işe girişmeli diýen karara geldim. Ilkibaşda, esasan, çagalar üçin niýetlenen aýakgaplary öndürmegi ýola goýan hem bolsak, bu gün islendik ýaşdaky adamlara niýetlenen önümlerimiz bar. Kärhanamyzyň önümçilik kuwwaty ýylda 19,5 million jübüt aýakgap öndürmäge niýetlenen. Emma häzirki wagtda bazaryň islegini göz öňünde tutup, ýylda 5,5-6 million jübüt köwüş öndürýäris. Olar diňe bir ýurdumyzda däl, eýsem, Owganystan Yslam Respublikasy we Gyrgyz Respublikasy ýaly goňşy döwletlerde hem uly meşhurlyga eýe bolýar. Geljekde bolsa, biz önümlerimiziň hilini yzygiderli ýokarlandyryp, Russiýa Federasiýasyna we beýleki Ýewropa döwletlerine eksporty ýola goýmagy maksat edinýäris — diýip gürrüň berdi.

Söhbedimiz Garaşsyz döwletimizde hususy işewürligiň ösdürilişi we telekeçiligi alyp barmagyň aýratynlygy, bu işlerde hormatly Prezidentimiziň döredip berýän giň şert-mümkinçilikleriniň ähmiýetine ýazanda, kärhananyň ýolbaşçysy:

— Ýurdumyzda senagatçylygy ösdürmek we telekeçilik bilen meşgullanmak üçin uly mümkinçilikler döredilýär. Hormatly Prezidentimiziň tagallalarynyň saýasynda telekeçilere ýer bölekleriniň bölünip berilmegi, ýeňillikli karzlaryň üpjün edilmegi, şeýle hem ýurdumyzda önümçilik üçin zerur bolan çig mal serişdeleriniň, elektrik energiýasynyň bahalarynyň ujypsyz bolmagy önümiň özüne düşýän gymmatynyň amatly bolmagyna ýardam edýär. Şunlukda, hili boýunça daşary ýurt harytlaryndan birjik-de kem bolmadyk milli önümlerimiz has elýeterli bahasy bilen tapawutlanýar. Bu bolsa olaryň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrýar. Bize — işewür senagatçylara we telekeçilere halal zähmet çekip, ýurdumyzyň bedew batly ösüşlerine mynasyp goşant goşmak ugrunda giň şertleri döredip berýän hem-de her bir işde nusgalyk görelde görkezýän Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun! — diýip, çuňňur kalbyndan çykýan alkyş sözlerini beýän etdi.

Ýurdumyzyň ähli ulgamlarynda zähmet çekýän ildeşlerimiz ýaly, «Gerçek» hususy kärhanasynyň agzybir işgärleri hem mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk baýramyny uly zähmet ýeňişleri we mynasyp toý sowgatlary bilen garşylamagy maksat edinýärler. Biz hem olaryň alkyşa beslenen ýürek buýsançlaryna sesimizi goşup, Watanymyzyň abraýyny has-da belende galdyrmak hem-de halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini mundan beýläk-de ýokarlandyrmak ugrunda edýän ýadawsyz tagallalary üçin hormatly Prezidentimize berk jan saglyk, uzak ömür we beýik işlerinde rowaçlyklary arzuw edýäris.

Ahmet GELDIÝEW,

«Watan».

DÖWRÜŇ TALABYNDAN UGUR ALYNÝAR

Berkarar döwletiň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň Garaşsyz, baky Bitarap ýurdumyzda telekeçiligi ösdürmek babatdaky taýsyz tagallalarynyň netijesinde, döredilýän mümkinçiliklerden ýerlikli peýdalanyp, diňe bir şäherlerimizde däl, eýsem, obalarda-da telekeçilik kärhanalarynyň köp sanlysy hereket etmek bilen, dürli pudaklarda amala aşyrylýan giň möçberli işlere mynasyp goşant goşýarlar. Olaryň hatarynda Görogly etrabynyň Yzmykşir geňeşliginiň çäginde ýerleşýän, Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy «Ynsan kalby» hususy kärhanasy hem bar. Biz bu kärhananyň ýolbaşçysy Agamyrat Söýünow bilen alnyp barylýan işler hakynda gürrüňdeş bolduk.

— Agamyrat, söhbedimizi kärhanaňyzyň döredilişinden, ilkinji ädimlerinden başlabereli! Sebäbi her bir işiň başlangyjy hem aladaly, hem gyzykly bolýar.

— Hemmämiziň bilşimiz ýaly, hormatly Prezidentimiziň döwlet baştutanlygyna saýlanan ilkinji günlerinden başlap, esasy üns beren meseleleriniň biri-de telekeçiligi ösdürmekden ybarat boldy. Şeýle aladalaryň netijesinde, bu ugurda iş alyp barmak üçin derwaýys binýat, oňaýly şertler döredildi. Biz hem olar bilen tanyş bolup, hemmetaraplaýyn taýýarlyk görenimizden soň, 2014-nji ýylda şu kärhananyň işini ýola goýduk.

Kärhanamyzyň esasy ugry gurluşyk pudagyna degişli bolup durýar. Biz ilkinji ýyllardan öz işimizi welaýatymyzyň dürli ýerlerinde bilim ulgamyna dahylly jaýlarda, ýagny orta mekdepleriň, çagalar baglarynyň binalarynyň durkuny täzelemekden, ýeňil hem-de düýpli abatlaýyş çärelerini geçirmekden başladyk. Şeýlelikde, olaryň ençemesini ýokary hilli abatlap, döwrebaplaşdyrdyk.

— Bu barada anygrak aýtsaňyz ýerlikli bolardy.

— Daşoguz şäherindäki, Gurbansoltan eje adyndaky, S.A.Nyýazow adyndaky, Görogly, Akdepe etraplaryndaky orta mekdeplerde, çagalar baglarynda şeýle işleri berjaý etdik. Jemläp aýdanymyzda, kärhanamyz tarapyndan olaryň 43 sanysynda durkuny täzelemek, abatlamak çäreleri ýerine ýetirildi.

— Siz şu döwürde bu işlerden başga-da, kärhanaňyzyň kerpiç öndürýän zawodyny hem gurup işe girizipsiňiz.

— Hawa, 2018-nji ýylda degişli resminamalary taýýarlap, şu zawodyň gurluşygyna girişdik hem-de ony geçen ýyl işe girizdik. Häzirki wagtda kerpiç zawodymyz doly güýjünde hereket edýär.

— Eger mümkin bolsa, ol barada giňişleýin maglumat berseňiz!

— Mälim bolşy ýaly, indi ençeme ýyllardan bäri ýurdumyz, şol sanda welaýatymyz medeni-durmuş maksatly binalaryň, saglyk öýleriniň, orta mekdepleriň, ýaşaýyş jaýlarynyň örän köp gurulýan mekanyna öwrüldi. Häzir nirä barsaň hem, şeýle gurluşyklaryň gidip durandygyny özüňiz hem görýänsiňiz. Onsoň, bu il-ýurt bähbitli işlere öz goşandymyzy goşmak maksady bilen, kerpiç zawodyny gurmagy meýilleşdirdik hem-de ýaňy belleýşim ýaly, ony iki ýyla golaý wagtyň dowamynda gurup işe girizdik.

Kerpiç zawodymyzda ornaşdyrylan enjamlaryň esasy bölegi daşary ýurtdan, ýagny Hytaýdan getirildi. Muny aýtmagymyň sebäbi, şol enjamlar kerpiç öndürilişiniň netijesiniň ýokary hem-de hiliniň oňat bolmagyna düýpli mümkinçilik döredýär. Zawodymyzyň öndürijiligi möwsümde 5 million kerpiçden ybarat. Bu ýerde jemi 40-a golaý adam zähmet çekýär. Olar enjamlardan, gurallardan talabalaýyk peýdalanmagy doly başarýarlar. Toýly Begjanow, Dädebaý Haýydow, Täçmyrat Söýünow we beýlekiler şeýle yhlasly işgärlerimizdir.

— Agamyrat, häzirki döwürde diňe bir önüm öndürmek ýeterlik däl-de, ony ýerlemek hem gerek. Çünki soňky ýyllarda önüm öndürijiler barha köpelýär.

— Hakykatda haýsy ugurda bolanda hem, önüm öndürijileriň artmagy oňat zat. Çünki bu hyrydarlar üçin has giň mümkinçilikleri açýar. Şonuň bilen birlikde-de, ol biz — önüm öndürijilerden öz işimize has-da ykjam ýapyşmagy, öndürýän önümimiziň hiline aýratyn üns bermegi talap edýär. Dogrusyny aýdanda, häzir hyrydaryň göwni bitmese, ikinji sapar gelmezligi-de mümkin. Ynha, biz hem şu ýagdaýlara üns berip, öndürilýän kerpijiň ýokary hilli bolmagyny gazanmagy esasy wezipämiz hasaplaýarys.

— Gepiň gerdişine görä, hyrydarlaryňyzyň atlaryny-da aýdaýsaňyz!

— Öňi bilen olaryň sanynyň köpdügini belläsim gelýär. Ýöne, ynha, welaýatymyzyň çäklerinde ýaşaýyş jaýlaryny, beýleki binalary gurmakda giňden tanalýan «Körpegurluşyk», «Alýaprak», «Kuwwatly ýyldyz», «Rysgally dört dogan», «Çalýaprak» ýaly hususy kärhanalar biziň esasy hyrydarlarymyz bolup durýar. Biz olar bilen esli wagtdan bäri işleşip ýörüs. Bu hyzmatdaşlyk kärhanalarymyza-da, binalaryň çalt hem-de oňat hilli gurulmagyna-da oňyn täsirini ýetirýär.

— Agamyrat, häzirki wagtda telekeçilik kärhanalaryna önüm öndürmek bilen birlikde, bu ugurdaky işleri has-da giňeltmäge hem ýol açylýar. Belki, siziň hem bu babatda öz maksatlaryňyz, täze meýilnamalaryňyz bardyr?!

— Elbetde, Gahryman Arkadagymyzyň goldawy bilen, soňky ýyllarda telekeçilik kärhanalary üçin juda köp mümkinçilikler döredilýär. Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň birinji mejlisinde telekeçileri oba hojalyk önümçiligine çekmek barada örän derwaýys teklipleri öňe sürdi, olaryň esasynda bu hakynda degişli çözgütler kabul edildi. Şeýle hem hormatly Prezidentimiz 2018-nji ýylyň 12-nji oktýabrynda «Ýurdumyzda oba hojalyk önümlerini öndürijileri maliýe taýdan goldamak hakynda» Karara gol çekdi. Bu aladalar telekeçilere hem uly goldaw boldy. Şunlukda, biz olardan peýdalanyp, kärhanamyzda maldarçylyk, guşçulyk boýunça hem iş alyp barmagy meýilleşdirdik. Häzirki wagtda bu ugurda zerur resminamalar, taslamalar taýýar edildi. Ýeri gelende aýtsak, biziň bu ugurda işleri ýola goýmaga doly mümkinçiligimiz bar. Kärhanamyzyň golaýynda giň meýdanlar, uly akar ýap, beýleki şertler bolup, olar maldarçylygy, guşçulygy ösdürmäge hem örän oňaýlydyr. Nesip bolsa, biz ýakyn ýyllarda bu ugurlarda-da netijeli işleri durmuşa geçireris.

— Agamyrat, beren gürrüňleriňiz üçin köp sag boluň! Işleriňiz rowaç alsyn!

Söhbetdeş bolan Gutlymyrat AŞYROW,

«Daşoguz habarlary».