Hormatly Prezidentimiz Ministrler Kabinetiniň 13-nji maýda geçirilen mejlisinde ýurdumyzda sanly ulgamyň ornaşdyrylyşy baradaky meselä ünsi çekdi. Sanly ykdysadyýeti ösdürmek Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň derwaýys meseleleriniň biridir. Şu jähetden, «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy» häzirki wagtda yzygiderli durmuşa geçirilýär. 

Ministrler Kabinetiniň mejlisinde Konsepsiýanyň hem-de «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynyň» durmuşa geçirilmeginiň çäklerinde döwrebap maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalaryny giňden ornaşdyrmak we kämilleşdirmek, onuň sazlaşykly işlemegini ýola goýmak, maglumat howpsuzlygyny üpjün etmek boýunça çäreleriň amala aşyrylýandygy bellenildi. Mälim bolşy ýaly, bu möhüm wezipe üç tapgyrda dowam etdirilýär. Sanlylaşdyrmagyň birinji tapgyrynda interneti ulanyjylaryň millionlarçasyna onuň elýeterliligi üpjün edildi. Ýurdumyzda halkara optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamlarynyň çekilmegi, ilatyň ýaşaýan ýerlerinde, myhmanhanalarda, söwda merkezlerinde Wi-Fi tehnologiýalarynyň ornaşdyrylmagy, internet web-saýtlarynyň döredilmegi sanly ulgamyň işiniň has-da kämilleşdirilmegine mümkinçilik berýär.  

Sanlylaşdyrmagyň 2020 — 2023-nji ýyllary öz içine alýan ikinji tapgyrynda, ýagny häzirki wagtda ýurdumyzda döwrebap maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalaryny giňden ornaşdyrmak, maglumat howpsuzlygyny üpjün etmek boýunça işler dowam etdirilýär. Hormatly Prezidentimiziň Ministrler Kabinetiniň mejlisinde gol çeken «Aragatnaşyk liniýalaryny goramagyň kadalaryny tassyklamak hakynda» Karary bu babatda alnyp barylýan işleriň göwnejaý ýola goýulmagyna we durmuşa ornaşdyrylmagyna ýardam eder.  

Sanly tehnologiýalaryň ylym-bilim ulgamyna ornaşdyrylmagy ýaşlaryň dünýä ülňülerine laýyklykda bilim almagyna, hünär taýýarlygyny, tejribelerini kämil derejede ösdürmegine giň mümkinçilikleri döredýär. Öz işine ussat hünärmenleri taýýarlamak wezipesi talyplaryň sanly ulgam babatdaky sowatlylygyny gazanmak bilen aýrylmaz baglydyr. Biziň maksadymyz hem döwrüň talabyna laýyk gelýän, öz hünäri boýunça täzeçe pikirlenip we netijeli işläp biljek kämil hünärmenleri taýýarlamakdan ybarat. Bu ugurda, şeýle-de daşary ýurt dillerini öwrenmekde, geljekki hünärmenleriň özbaşdak işlemek endiklerini ösdürmekde sanly ulgam uly ýardam edýär. Bilim portallarynyň döredilmegi ylym-bilime degişli maglumatlar, gollanmalar, kitaplar, wideo hem-de audiomateriallar ylmyň we tehnikanyň soňky gazananlary bilen tanyşmaga giň mümkinçilik döredýär.  

Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen başy başlanan döwrebap gurluşyklaryň — «Aşgabat-sitiniň» we Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň sanly ulgamyň gazananlary, iň täze tehnologiýalar esasynda gurulýandygyny bellemeli. Munuň özi halkymyz üçin ösen döwrüň ýaşaýyş şertleriniň ýokary derejesini alamatlandyrýar. 

Jeren HOJAMYRADOWA,

Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň mugallymy.

Ýakynda paýtagtymyzyň Hoja Ahmet Ýasawy köçesiniň ugrunda Dokma senagaty ministrliginiň söwda merkezi açyldy. Merkez pudaga degişli dokma, gön-deri önümleriniň we dürli lybaslar dükanlarynyň 10-syny özünde jemleýär.  

Täze dükanlarda ekologik taýdan arassa, ýokary hilli taýýar sütükli önümler, boýalan nah we sintetik matalar, ýorgan-düşek daşlyklary, düşek toplumlary, nah ýüplükden dokalan halyçalar, erkek adamlar üçin niýetlenen dürli görnüşli lybaslar, aýakgaplar, gaýyş guşaklar, teletinden tikilen torbalar, çaga eşikleri, jins önümleri, sport lybaslary, dokalan we beýleki görnüşli egin-eşikler köpçülige hödürlenilýär. Şeýle-de dükanlarda alyjylara hödürlenilýän, Kaka we Babadaýhan dokma toplumlarynda öndürilýän «Mäne», «Zeýtun» haryt nyşanly öý tekstil, ýorgan-düşek daşlyklary müşderileriň islegli harytlarydyr.  

 Döwrüň talabyna laýyk derejede ösen tejribäni, sanly ulgamyň mümkinçiliklerini özünde jemleýän dokma kärhanalary bu ulgamyň işiniň kämilleşdirilmeginde mynasyp orun eýeleýärler. Eýýäm birnäçe ýyl bäri Aşgabadyň dokma toplumynyň, Marynyň «Ýeňiş» tikin fabriginiň, «Altyn asyr» harytşynaslyk merkeziniň, «Merw», «Nusaý», «Bedew», «Gala», «Bürgüt» we beýleki haryt nyşanly senagat kärhanalarynyň köpugurly dükanlary ilata ýokary hilli harytlary hödürleýärler.  

Hil taýdan ýokary, bäsdeşlige ukyply önümleri öndürýän täze, döwrebap kärhanalaryň onlarçasy, ýüpegi gaýtadan işleýän, gön işläp bejerýän kärhanalar, aýakgap fabrikleri işe girizildi. Hormatly Prezidentimiziň tagallalary netijesinde, dokma senagaty kärhanalarynyň işini uzak möhletleýin maksatnamalara laýyklykda guramak, pudaklarda hususyýetçiligi ösdürmek, paýdarlar jemgyýetlerini döretmek boýunça işler barha kämilleşdirilýär. Elbetde, şeýle işleriň yzygiderli we toplumlaýyn häsiýete eýe bolmagy özümizde öndürilýän önümleriň görnüşlerini artdyrmaga, olaryň hil taýdan ýokary hem-de bahalarynyň elýeterli bolmagyna mümkinçilik döredýär. 

  Ýurdumyzda bu pudagyň maddy-enjamlaýyn binýadynyň pugtalandyrylmagy hem-de önümçilige dünýä gazananlarynyň işjeň ornaşdyrylmagy içerki bazaryň üpjünçiligini gowulandyrmak bilen bir hatarda, pudagyň eksport mümkinçilikleriniň ýokarlanmagyny hem şertlendirýär. Munuň özi Arkadagly Serdarymyzyň tabşyryklaryndan ugur alnyp, halkyň sarp edýän harytlarynyň söwdasyny guraýan düzümiň işiniň netijeli häsiýete eýe bolýandygynyň nobatdaky subutnamasyna öwrüldi.  

Jumageldi SALAMOW.

«Türkmenistan». Surata düşüren Arslan MÜLLIKOW.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda alnyp barylýan durmuş-ykdysady ösüş strategiýasynyň netijesinde, milli ykdysadyýeti sanlylaşdyrmak arkaly durnukly ykdysady ösüşi üpjün edilýär. 

Ýurdumyzyň durnukly ösüşini has-da pugtalandyrmakda ykdysadyýetiň sanly gurşawyny ornaşdyrmagyň uly ähmiýeti bardyr. Çünki ýurdumyzyň ösüşini häzirki zaman bazar ykdysadyýeti şertlerinde sanly ykdysadyýeti ornaşdyrmazdan göz öňüne getirmek mümkin däldir. Ýurdumyzda döwrebap sanly ulgamynyň ornaşdyrylmagy, ilki bilen ilatyň maddy-hal ýagdaýyny gowulandyrmakda, ýokary depginli ykdysady ösüşiň üpjün edilmeginde hem-de işewürleriň dünýä bazaryndaky eýeleýän ornuny pugtalandyrmagynda möhüm ähmiýete eýedir.  

Bu gün ykdysady nazaryýetde we dürli döwletleriň ykdysady işjeňliginde «sanly ykdysadyýet» diýen düşünje has ýokary derejä çykýar. Has dogrusy, bu düşünje, sanly tehnologiýalaryň ýokary depginli ösmegi, maglumat giňişliginiň döwrebaplaşmagy we ykdysadyýetiň globallaşma hadysasynyň güýçlenmegi bilen häsiýetlendirilýär. 

Sanly ulgamyň ösmegi bazar subýektleriniň işjeňliginiň sanly görnüşe geçmeginiň iň wajyp ýagdaýy hasaplanylýar we öz gezeginde, jemgyýetiň institusional gurluşyna hem özüniň täsirini ýetirýär. Netijede jemgyýetçilik ösüşini gazanmak üçin täze usullara we çeşmelere zerurlyk ýüze çykýar. Şol usullaryň biri hem sanly ykdysadyýeti ornaşdyrmakdyr. 

Sanly ykdysadyýet – bu ykdysadyýetiň täze görnüşi bolup, ol maglumatlaryň ulalýan göwrüminiň toplumyny döretmek, işläp geçmek, saklamak, ibermek we peýdalanmak bilen bagly gatnaşyklaryň jemidir. Sanly ykdysadyýetiň esasy düzüm bölekleri bolup, olar sanly elektron söwda, sanly internet-banking, sanly elektron tölegler, sanly internet-marketing, sanly hyzmatlar ulgamydyr. 

Sanly elektron söwda – bu internet ulgamynyň üsti bilen amala aşyrylýan maliýe amallaryň we geleşikleriň dowamynda bolup geçýän harytlaryň we hyzmatlaryň alyş-çalşygy we pul serişdeleriniň geçirimleri bolup durýar.  

Sanly internet-banking bolsa bank hasaplaryna we olar bilen geçirilýän bank amallaryny aralykdan ýerine ýetirip bilýän, internet ulgamyna islendik wagt girip bilýän enjamlaryň bank hyzmatlaryndan peýdalanmaga mümkinçilik berýän tehnologiýalaryň jemidir. 

Sanly elektron tölegler diýlip, harytlaryň alyş-çalşygy we hyzmatlaryň internet ulgamynyň üsti bilen satyn alynmagy netijesinde, maliýe guramalaryň, işewür edaralaryň we internet ulgamyny ulanyjylaryň arasynda bolup geçýän hasaplaşyklaryň ulgamydyr. 

Sanly internet-marketing müşderilere harytlary we hyzmatlary satmak, olar bilen gatnaşyklary gurnamak maksady bilen adaty marketingiň ýörelgeleriniň internet giňişliginde ulanylmagy bolup durýar. Sanly internet-marketing elektron täjirçiligiň düzüm bölegidir. Oňa onlaýn-marketing diýlip hem aýdylýar. Sanly internet-marketing internetiň dünýä ýaýramagy bilen uly meşhurlyga eýe boldy. 

Ylmy-tehniki progresiň tiz ösmegi we täze maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalar hojalyk subýektleriň işjeňligine oňyn täsir edýär. Tehnologiki öňegidişlikleriň ýokarlanmagy diňe hojalyk subýektleriň sanly elektron resminama dolanyşygynyň hyzmatlarynyň ýöredilmegini tizleşdirmän, eýsem, olaryň işjeňliginiň, görnüşlerini hem artdyrmaga özüniň täsirini ýetirýär. 

Häzirki döwürde islendik ýurduň ösüşi ylym we bilim ulgamlarynyň ösüş derejesi bilen kesgitlenilýär. Sanly ulgam ösen döwrebap innowasion sanly tehnologiýalaryň çaltlyk bilen ösýän döwründe özboluşly aýratynlyga eýedir. Sanly elektron ulgamyndaky okuw-usuly toplum bilim berlişiniň dürli basgançaklarynda maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalary arkaly peýdalanylýar.  

Milli ykdysadyýetimiziň durnukly ösmeginde we barha kuwwatlanmagynda ýaşlaryň aň-düşünjeli, oýlaptapyjy, dörediji we gurujy intellektual bolup ýetişmekleri döwrüň möhüm talabydyr. 

Berkarar döwletimiziň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýaşlary döwrebap terbiýeläp ýetişdirmäge, netijeli zähmet çekmäge ukyply hünärmenleri taýýarlamaga möhüm ähmiýet berilýär. 

Ýurdumyzyň milli ykdysadyýetine sanly ulgamyň ornaşdyrylmagyna döredýän giň mümkinçilikleri we ýaşlary döwrebap okatmakda, geljekde hünär ussatlary bolup ýetişmegi üçin döwlet tarapyndan aýratyn edilýän aladalar üçin Arkadagly Serdarymyza sagbolsyn aýdýarys. Hormatly Prezidentimiziň janynyň sag, ömrüniň uzak bolmagyny arzuw edýäris. 

Annamyrat Altyýew,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň uly mugallymy.

 Düýn Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabynyň Ýaňgala geňeşliginde diş çotgalaryny öndürýän kärhana açylyp, ulanmaga berildi. Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy «Täze saba» hojalyk jemgyýetine degişli bolan täze, döwrebap kärhananyň Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Döwlet baýdagynyň gününe gabatlanyp işe girizilmegi bagtyýar ildeşlerimiz üçin ajaýyp toý sowgady boldy. 

Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalarynyň, welaýat, etrap häkimlikleriniň, jemgyýetçilik guramalarynyň wekilleriniň, hormatly ýaşulularyň gatnaşmagynda geçirilen açylyş dabarasy uly ruhubelentlige beslendi. Onda çykyş edenler Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzda orta we kiçi telekeçiligi ösdürmek, hususyýetçileri goldamak, daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň ornuny tutýan, bäsdeşlige ukyply milli önümleriň möçberini artdyrmak hem-de eksportyň möçberini ýokarlandyrmak, oba ýerlerinde iş orunlaryny döretmek ugrunda giň gerimli işleriň durmuşa geçirilýändigi barada buýsanç bilen gürrüň etdiler.  

Täze kärhananyň gurluşygyna gatnaşan hünärmenlere döwlet Baştutanymyzyň adyndan gymmat bahaly sowgatlaryň gowşurylmagy, şeýle-de welaýatyň medeniýet we sungat ussatlarynyň ýerine ýetirmeginde joşgunly aýdym-sazly çykyşlaryň ýaýbaňlandyrylmagy dabaranyň şatlyk-şowhunyny belende göterdi. Myhmanlar dili senaly ýaşulularyň ak pata bermeginde diş çotgalaryny öndürýän häzirki zaman kärhanasynyň önümçilik bölümlerine aýlanmaga, ondaky tehnologiýalaryň aýratynlyklary, öndürilýän önümleriň hilidir görnüşleri bilen tanyşmaga mümkinçilik aldylar.

  Kärhananyň gurluşygyny Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy «Ýüpek ýol harytlary» hojalyk jemgyýetiniň ezber elli gurluşykçy-hünärmenleri alyp bardylar. Onuň önümçilik bölümlerinde Awstriýanyň «Engel Austria GmbH» we Germaniýanyň «Zahoransky AG» kompaniýalarynyň häzirki zaman enjamlary oturdylypdyr. Kompaniýalaryň nou-hau tehnologiýalary bu ýerde her ýylda ýokary hilli diş çotgalarynyň 5 millionyny öndürmäge mümkinçilik berer. Önümçilikde ulanylýan çig malyň esasy bölegi Gyýanly şäherçesindäki polimer zawodyndan getirilýär.  

Täze desganyň işe girizilmegi bilen, bu ýerde ýaşlaryň 30-dan gowragyna iş orny açyldy. Kärhananyň baş direktory, Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy Nazar Ýazgylyjowyň aýtmagyna görä, ýakyn geljekde önümçiligiň çägini we gerimini giňeltmek, iş orunlaryny 100 adama çenli artdyrmak bilen, öndürilýän diş çotgalarynyň sanyny 22 milliona ýetirmek maksat edinilýär.  

Aýdo ŞEKEROW.

Surata düşüren Begençmyrat ATAÝEW.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda asyrlara barabar işler durmuşa geçirilýär. Tutumly başlangyçlaryň netijesinde ykdysadyýetiň durnukly ösüşi üpjün edilip, döwrebap önümçilik we durmuş infrastrukturasy döredilýär. Bazar ykdysady şertlerinde Türkmenistan dünýäniň ýokary depginler bilen ösýän döwletleriniň sanawynda mynasyp orun aldy. 

«Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň 11-nji fewralynda geçirilen Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň mejlisinde 2021-nji ýylyň jemi jemlenildi we täze wezipeleriň üstünde durlup geçildi. Mejlisde Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen işlenip taýýarlanylan geljek 30 ýyllyk ösüşi öz içine alýan «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasy» kabul edildi. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow bu barada şeýle belleýär: «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022  — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasy» ösüşler bilen öňe tarap hereket etmegiň täze badalgasydyr. Bu maksatnama biziň geljegimiziň kepilidir. Döredip, gurup bilýän millet hökmünde bütin dünýäde halkymyzyň mertebesini has beýgeltjek ösüş ýoludyr». 

Hormatly Prezidentimiziň aýratyn üns merkezinde bolan bu Milli maksatnamada bazar ykdysadyýeti şertlerinde ykdysadyýetimizi köpugurly esasda ösdürmegiň halkara we sebit ähmiýetli taslamalary amala aşyrmak arkaly durnukly ösüş depginlerini saklamak ýörelgesinden ugur alynýar. 

Maksatnamada ylmy-tehniki ösüşe uly ähmiýet bermek bilen bir hatarda, uzak möhletli döwürde öňde goýlan belent sepgitlere ýetmek ugrunda ykdysadyýeti ösdürmegiň konsepsiýalaryny durmuşa geçirmek meýilleşdirilýär. Ähli pudaklary döwrebaplaşdyrmak, olaryň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak, öňdebaryjy dünýä tejribesini, ylmyň gazananlaryny pudaklara ornaşdyrmak, bäsdeşlige ukyplylygy ýokarlandyrmak, önümçilik mümkinçiliklerini kämilleşdirmek, senagatlaşdyrmak arkaly daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň görnüşlerini artdyrmak, hususy işewürleriň netijeli hereket etmegini gazanmak üçin toplumlaýyn çäreler hem göz öňünde tutulandyr. Şeýle-de, oba hojalygyny toplumlaýyn ösdürmek we dolandyrmak, önümleriň möçberini artdyrmak, olaryň daşary ýurtlardan getirilýän möçberlerini azaltmak hem-de ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmek boýunça anyk işler meýilleşdirilendir. 

Arkadagly Serdarymyzyň döredip berýän uly mümkinçilikleri ýurdumyzda sarp edilýän harytlaryň önümçiliginiň ýylsaýyn artdyrylmagyny şertlendirýär. Döwlet tarapyndan berilýän uly goldawlaryň netijesinde, ýokary hilli, daşarky bazarlarda bäsdeşlige ukyply önümler öndürilip, haryt bolçulygy üpjün edilýär, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan ýokary hilli önümleriň öndürilýän möçberleriniň artdyrylmagynyň hasabyna import azaldylyp, eksport önümleriň möçberleri yzygiderli ýokarlandyrylýar. 

Ýurdumyzda kiçi, orta we iri telekeçiligiň ösdürilmegi baradaky tagallalaryň, hemaýat-goldawlaryň netijesinde, ykdysadyýetiň hususy böleginde innowasion tehnologiýalara daýanýan senagat, oba hojalyk we gurluşyk kärhanalaryny özünde jemleýän telekeçiler gatlagy emele geldi. Hususy bölegi döwlet tarapyndan goldamagyň hukuk binýady we hojalyk ulgamy döredildi. Ýeňillikli karzlaşdyrmak işi ýola goýlup, eksporta gönükdirilen we importuň ornuny tutýan önümçilikler peýda boldy. Şeýlelikde, senagatda, gurluşykda, oba hojalyk toplumynda döwlet-hususy hyzmatdaşlygy amala aşyrylyp başlandy. 

Milli maksatnamada ykdysadyýetiň pudaklary boýunça 2022 — 2052-nji ýyllarda gurulmagy we durky täzelenmegi meýilleşdirilýän esasy önümçilik we durmuş maksatly binalaryň hem-de desgalaryň sanawy bilen bir hatarda, «Oba milli maksatnamasyndaky», şeýle-de «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyndaky» görkezijiler hem öz beýanyny tapýar. 

Maksatnama milli ykdysadyýetiň dürli pudaklaryna innowasion tehnologiýalary, halkara tejribeleri ornaşdyryp, elektron resminama dolanyşygyny, sanly tehnologiýalar bilen üpjün edilen «akylly öý» ulgamyny ornaşdyrmak arkaly şäherleriň we obalaryň arasyndaky tapawudy aradan aýyrmak wezipelerini hem öňe sürýär. Şunuň bilen baglylykda, maksatnamada ýurdumyzy 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň meýilnamalaryna laýyklykda tapgyrlaýyn ýerine ýetirilmeli çärelere-de uly orun berlipdir. 

2022-nji ýylda üstünlikleriň binýady berkden tutulýar. «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynyň» üstünlikli durmuşa geçirilmegi jemi içerki önümiň ösüş depginini geljek 30 ýylda ösdürmäge oňyn itergi berýär. Şeýle hem, ykdysadyýetiň pudaklarynyň senagatlaşdyrylmagyna, elektron senagatynyň ornunyň ýokarlanmagyna, sanly ykdysadyýetiň ösdürilmegine we kämilleşdirilmegine getirýär. Ýurdumyzyň bäsdeşlige ukyplylygynyň ýokarlanyp, dünýä bazarlaryna aralaşmagy üçin hem täze mümkinçilikleriň döredilmegine oňaýly ýardam berýär. 

Goý, ýurdumyzy beýik ösüşler bilen öňe alyp barýan hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak, beýik başlangyçlary hemişe rowaç bolsun!  

Jumageldi SALAMOW,

Türkmen döwlet maliýe institutynyň mugallymy.

 Paýtagtymyzda hem-de welaýatlarda baýramçylyk çäreleri geçirildi 

 Aşgabat, 18-nji maý (TDH). Şu gün Garaşsyz, Bitarap Türkmenistan Konstitusiýanyň we Döwlet baýdagynyň güni mynasybetli geçirilýän goşa baýramy belledi. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow paýtagtymyzdaky Konstitusiýa binasynyň we Baş baýdagyň ýanynda şanly seneleriň hormatyna guralan dabaralara gatnaşdy. 

Şu ýyl Watanymyzyň taryhynda uly ähmiýeti bolan Esasy Kanunyň kabul edilmeginiň we mukaddes tugumyzyň döredilmeginiň 30 ýyllyk senesi bellenilýär. Döwlet nyşanlary halkymyzyň sarsmaz bitewüligini, onuň parahatçylyk söýüjilik, ynsanperwerlik, hoşniýetlilik we döredijilik ýaly asylly ýörelgelere üýtgewsiz ygrarlydygyny alamatlandyrýar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň şanly sene mynasybetli türkmen halkyna iberen Gutlagynda şeýle bellenilýär: “Mundan 30 ýyl ozal milli we umumadamzat gymmatlyklarynyň esaslaryny düzýän ýörelgeler, demokratik taglymatlar, halkara hukugyň kadalary bitewüleşdirilen Konstitusiýamyzyň kabul edilmegi, baky jebisligimizi, ynsanperwerligiň belent maksatlaryna, parahatçylyk söýüjilige we dostluga ygrarlydygymyzy alamatlandyrýan haly gölleri, zeýtun baldajyklary, bäş ýyldyzdyr ýarymaý şekillendirilen Döwlet baýdagymyzyň döredilmegi bilen, demokratik, hukuk we dünýewi döwletimiziň binýadyny pugtalandyrmakda aýgytly ädimler ädildi”. 

 ...Ir bilen Köpetdagyň etegindäki gözel künjekleriň birinde ýerleşýän Konstitusiýa binasynyň ýanyndaky meýdança köp adamly boldy. Erkana pasyrdaýan ýaşyl baýdaklar, göwnüňi göterýän dürli güller, baýramçylyga gatnaşýan adamlaryň ruhubelentligi mähriban Watanymyza bolan buýsanç duýgularynyň aýdyň nyşanyna öwrüldi. Halkymyz bu baýrama aýratyn gadyr goýýar. Ol ýaşlary watansöýüjilik ruhunda terbiýelemekde hem-de halkymyzy has-da jebisleşdirmekde aýratyn ähmiýetlidir. 

Konstitusiýa binasynyň ýanynda merdana Watan goragçylary hatara düzüldiler. Hormatly Prezidentimiziň awtoulagy binanyň öňündäki baýramçylyk äheňinde bezelen meýdança geldi. Hemmeler döwlet Baştutanymyzy ruhubelentlik, şatlyk-şowhun bilen garşyladylar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow haly düşelen ýoda bilen ýörite taýýarlanan ýere geçdi. Bu ýerde ýurdumyzyň geljegi bolan talyplar hatara düzüldiler. Ösüp gelýän ýaş nesilleriň gollarynda ýaşyl baýdaklar pasyrdaýar. Bu ýerde dabaraly ýagdaýda Türkmenistanyň Döwlet senasy ýaňlandy. 

Döwlet Baştutanymyz Watanymyzyň özygtyýarlylygynyň, döwlet esaslarynyň hem-de demokratik ýörelgeleriniň bitewüligini, halk häkimiýetliliginiň köpasyrlyk we häzirki döwürde mynasyp derejede dowam edýän däplerini alamatlandyrýan Konstitusiýa binasyna ajaýyp gül çemenini goýdy. 

 Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow we Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa hem Watanymyzyň öçmejek şöhrata beslenen taryhynyň şu günki we geljek nesilleri üçin ägirt uly ähmiýetiniň esasy nyşany bolan Konstitusiýa binasyna gül desselerini goýdular. Şanly seneleriň hormatyna guralýan dabara gatnaşyjylar asyrlar aşyp gelýän dünýä nusgalyk ýörelgelere eýerip, ýurdumyzyň baş şäheriniň gözel künjeginde ýerleşýän kaşaň Konstitusiýa binasyna gül desselerini goýdular. Munuň özi taryhyň dowamynda türkmen halkynyň milli gymmatlyklara hormat goýmak ýaly ýagşy dessurlarynyň häzirki döwrüň ruhuna kybap derejede ösdürilýändiginiň aýdyň beýanyna öwrüldi. 

Türkmenistanyň Esasy Kanuny adamy jemgyýetiň hem-de döwletiň iň ýokary gymmatlygy hökmünde kesgitläp, raýatlaryň hukuklarynyň we azatlyklarynyň ygtybarly kepili, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmegine, ähli halkymyzyň bagtyýar, abadan durmuşynyň üpjün edilmegine gönükdirilen durmuş-ykdysady özgertmeleriň esasy binýady bolup durýar. Pederlerimiziň ruhy mirasymyz baradaky pikirleri hem-de nesillerine wesýet eden Watany söýmek, oňa wepaly gulluk etmek, ynam, hoşniýetlilik we adalatlylyk ýaly asylly ýörelgeleri ýurdumyzyň Esasy Kanunynyň özenini düzýär. Bu gün Türkmenistan Garaşsyz ýurdumyzyň Konstitusiýasynyň kabul edilmeginiň 30 ýyllygyny bellemek bilen, paýhasly pederlerimiziň ýörelgelerine uly hormat-sarpa goýýar, döwletimiziň taryhynyň belentligine göz ýetirýär. 

Ýurdumyzyň Konstitusiýasy esasy ugurlary özünde jemlemek bilen, ol döwletimizde amala aşyrylýan özgertmeler, durmuşyň ähli ulgamlarynyň sazlaşykly ösüşi nazara alnyp, baýlaşdyrylýar we kämilleşdirilýär. Häzirki döwürde bu resminama düýpli mazmuny, Adam hukuklary baradaky ählumumy Jarnamanyň, raýatlyk we syýasy hukuklar, ykdysady, durmuş hem-de medeni hukuklar baradaky halkara resminamalaryň esasy ýörelgelerini hem-de ugurlaryny özünde jemleýär. 

Kaşaň binanyň öňündäki meýdança dürli öwüşginli al-elwan güllere beslendi. Munuň özi merdana halkymyzyň Garaşsyz, Bitarap Watanymyza, pederlerimiziň söýüp ýaşan topragynda erkin ýaşamak we öndürijilikli zähmet çekmek, döwletimiziň kuwwatyny has-da artdyrmaga mynasyp goşant goşmak bagtyna bolan buýsanjyny alamatlandyrýan görnüşlere öwrüldi. Bu gün türkmen topragy özgerip, bagy-bossanlyga, gülzarlyga beslendi. Şäherleriň, obalaryň keşbi düýpgöter täze görnüşe eýe boldy. Ýurdumyzyň ykdysady kuwwaty pugtalanyp, halkymyzyň abadançylyk derejesi has-da ýokarlandy. 

Konstitusiýa binasyna gül goýmak dabarasy tamamlanandan soň, şanly seneleriň hormatyna guralýan dabara paýtagtymyzyň günorta künjegindäki 133 metr belentlikdäki sütünde erkana parlaýan Türkmenistanyň Döwlet baýdagynyň ýanyndaky meýdançada dowam etdi. Ak mermerli paýtagtymyzyň gözel künjeginde ýerleşýän belent başly Baýdak sütüni uzaklardan seleňläp görünýär. Mukaddes tugumyz halkymyzyň watansöýüjilik, belent döredijilik ruhy ýaly bahasyz gymmatlyklary alamatlandyrmak bilen, säher şemalyna pasyrdaýar. 

 Hormatly Prezidentimiziň ulagy Baýdak sütüniniň ýanyndaky meýdança geldi. Türkmenistanyň Döwlet senasy ýaňlanýar. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow belent başly mukaddes tuguň eteginde ajaýyp gül çemenini goýdy. 

Paýtagtymyzyň baş bezegine öwrülen hem-de halkymyzyň bagtyýarlygynyň, ýurdumyzyň abadançylygynyň esasy nyşany bolan belent başly Baýdak sütünine Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow we Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa hem ajaýyp gül desselerini goýdular. 

 Soňra bu ýerde guralan dabara gatnaşyjylar asylly däbe eýerip, Döwlet baýdagymyza gül desselerini goýdular. 

Tutuş taryhyň dowamynda halkymyz milli tuguna aýratyn gadyr goýupdyr. Paýhasly pederlerimiziň “Adam terbiýesinden belli, ýurt — baýdagyndan” diýen jümlesinde çuňňur many bar. Hormatly Prezidentimiziň durmuşa geçirýän parahatçylyk söýüjilikli syýasatynda giň halkara hyzmatdaşlyga möhüm orun berilýär. Mukaddes tugumyz döwletimiziň Bitaraplyk, hoşniýetli goňşuçylyk, dostluk ýörelgelerine, sebit hem-de ählumumy derejedäki netijeli gatnaşyklara ygrarlydygyny alamatlandyrýar. 

Döwletimiziň mukaddes tugy milli ýörelgeler, ruhy gymmatlyklar bilen bir bitewi sazlaşygy emele getirip, döwürleriň we nesilleriň arabaglanyşygyny özünde jemleýär. Onda halkymyzyň şöhratly taryhy, şu günki bagtyýar durmuşy, nurana geljege bolan umyt-arzuwlary öz beýanyny tapýar. 

 Dabara tamamlanandan soň, döwlet Baştutanymyz hemmeler bilen mähirli hoşlaşyp, bu ýerden ugrady. 

 * * * 

Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Döwlet baýdagynyň güni mynasybetli ýurdumyzyň ähli welaýatlarynda dabaraly çäreler guraldy. Oňa gatnaşyjylaryň ruhubelentligi, şatlygy türkmen halkynyň hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda döredijiligiň ýoly bilen ösüşiň belentliklerine tarap ynamly gadam urýan hem-de bagtyýarlygyň, nurana arzuwlaryň wysal bolýan ýurdy hökmünde ykrar edilen Garaşsyz, Bitarap Watanymyza buýsanjynyň aýdyň beýanyna öwrüldi. 

 * * * 

Şu gün “Aşgabat” aýdym-saz merkezinde guralan ýurdumyzyň sungat ussatlarynyň konserti Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň hem-de Döwlet baýdagynyň güni mynasybetli baýramçylyk çäreleriniň üstüni ýetirdi. 

Milli döwletlilik ýörelgelerini, türkmen halkynyň gymmatly demokratik tejribelerini jemleýän Esasy Kanunymyzyň kabul edilmeginiň we Garaşsyz Watanymyzyň mukaddes tugunyň döredilmeginiň gününi alamatlandyrýan bu ählihalk baýramçylygy ynsanperwer gymmatlyklara ygrarlydygymyzy hem-de agzybirligimizi dabaralandyrýar. Şu ýyl bu baýram aýratyn möhüm sene — Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň kabul edilmeginiň hem-de Döwlet baýdagynyň döredilmeginiň şanly 30 ýyllygy bilen utgaşdy. Bu sene agzybirligimizi has-da pugtalandyrýan, milli döwletlilik ýörelgelerimizi rowaçlandyrýan Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň taryhyna şöhratly sahypalar hökmünde ýazylýar diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow umumymilli baýramçylyk mynasybetli ýurdumyzyň halkyna iberen Gutlagynda belleýär. 

 Garaşsyz, hemişelik Bitarap ýurdumyzyň Konstitusiýasy we Döwlet baýdagy eziz Watanymyzyň şöhratly geçmişiniň subutnamasydyr, häzirki bagtyýar gününiň hem-de beýik geljeginiň kepilidir, milli döwletlilik ýörelgelerimiziň synmazlygyny hem-de ebediligini ykrar edýän milli gymmatlygymyzdyr. Şoňa görä-de, müdimi mukaddesliklerimiz bolan Garaşsyzlygymyzyň hem-de Bitaraplygymyzyň, Döwlet baýdagymyzyň we Esasy Kanunymyzyň hormatyna gurlan ajaýyp binalar, döredijilik hyjuwyny, zähmet joşgunyny belende göterýän bu mukaddesliklerimiz mynasybetli giňden we dabaraly bellenilip geçilýän milli baýramlar biziň watansöýüjiligimiz bilen berk baglydyr diýlip, döwlet Baştutanymyzyň Gutlagynda nygtalýar. 

Köp sanly tomaşaçylaryň gatnaşmagyndaky baýramçylyk dabarasy açyk sahna meýdançasynda ýaýbaňlandyryldy. Bu ýerden döwletimiziň özygtyýarly ösüş döwrüniň ýadygärliklerine — Garaşsyzlyk binasyna, beýik sütünde parlaýan Döwlet tugumyza we Konstitusiýa binasyna ajaýyp görnüşler açylýar. Halkymyzyň ruhy gymmatlyklaryň daşynda jebisleşmegi “Halkyň Arkadagly zamanasy” ýylynda geçirilýän bu konsertiň baş taglymlarynyň biri boldy. 

Baýramçylyk konsertiniň başyny başlan “Berkarar Watanda goşa baýramym — adalat Kanunym, ýaşyl baýdagym!” atly edebi-sazly kompozisiýada nesilleriň taryhy dowamaty, halkymyzyň baý ruhy mirasynyň egsilmez ähmiýeti nygtaldy. Bu kompozisiýa Maýa Kulyýewa adyndaky Türkmen milli konserwatoriýasynyň hory, teatr artistleri hem-de folklor toparlary tarapyndan uly ruhubelentlik bilen ýerine ýetirildi. Olar ýurdumyzyň hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň özgertmeler syýasaty bilen aýrylmaz baglanyşykly şu gününi, Garaşsyz, Bitarap Watanymyzyň nurana geljegini wasp etdiler. Söz, aýdym, saz we tans sungatyny jemleýän bu sahna oýny baýramçylyk dabarasynyň şowhunyny has-da artdyrdy. 

“Türkmen sährasy” atly çykyş milli sungatymyzyň iň gowy däpleriniň dowamat-dowam bolýandygyny görkezdi. Soňra çagalar toparlary — “Güneş” hor topary hem-de “Şowhun” tans topary tomaşaçylara öz döredijilik sowgatlaryny görkezdiler. Ýaşajyk artistler ösüp gelýän nesil baradaky aladany döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugry hökmünde kesgitlän ata Watanymyza bagyşlanan “Galkynýar gözel ýurdum” atly çykyşy joşgunly ýerine ýetirdiler. 

Konsert maksatnamasynyň çäklerinde Garaşsyz Watanymyzyň häzirki bagtyýar güni baradaky sazly we tansly kompozisiýalar, türkmen halkynyň asyrlar aşyp gelýän özboluşly däp-dessurlaryny görkezýän etnografik çykyşlar ýerine ýetirildi. Artistler halkymyzyň bitewi we abadan döwlet gurmak baradaky arzuwynyň hasyl bolandygyny sazdyr tanslaryň üsti bilen beýan etdiler. Gezekli-gezegine ýerine ýetirilen çykyşlar köpöwüşginliligi, baý many-mazmuny, dürli görnüşli keşpleri bilen tomaşaçylarda ýatdan çykmajak täsirleri galdyrdy. 

Konsertde diňe bir meşhur aýdymçylaryň däl, eýsem, sungat ýoluna ýaňy gadam basan ýaş artistleriň hem çykyş edendigini bellemek gerek. Munuň özi milli sungatymyzyň dowamat-dowam bolýandygyny, zehin gözbaşynyň tükeniksizdigini subut edýär. Häzirki döwürde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň ýaşlar syýasatyny durmuşa geçirmek, ýaş zehinleri höweslendirmek we goldamak meselelerine berýän uly ünsüniň netijesinde milli sungatymyzy mundan beýläk-de ösdürmegiň berk binýady goýulýar. 

Däp bolşy ýaly, baýramçylygyň ahyrynda gadymy “Küştdepdi” tansy ýerine ýetirildi. Milli we dünýä medeni mirasynyň aýrylmaz bölegi bolan bu tans häzirki günde täze many-mazmun bilen baýlaşdyrylýar. Munuň şeýledigini ony ýerine ýetiren “Miras” folklor toparynyň çykyşy aýdyňlygy bilen subut etdi. 

Konsert “Ýaşyl tugum bilen bagt Kanunym!” atly watançylyk aýdymy bilen tamamlandy. Baýramçylyk konsertine gatnaşyjylaryň ählisiniň bilelikde ýerine ýetirmegindäki bu aýdym ýurdumyzyň täze taryhy döwrüne, Garaşsyz, Bitarap Watanymyzyň mukaddes tuguna sena hökmünde ýaňlanyp, halkymyzyň mizemez agzybirligini we jebisligini, onuň parahatçylyk söýüjilik, döredijilik, ynsanperwerlik ýörelgelerine üýtgewsiz ygrarlydygyny alamatlandyrdy. 

 * * * 

Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň hem-de Döwlet baýdagynyň güni mynasybetli baýramçylyk konsertleri ýurdumyzyň ähli şäherlerinde, obalarynda, döwrebap medeniýet öýlerinde we açyk konsert meýdançalarynda geçirildi. Olarda milli tanslar ýerine ýetirildi, Garaşsyz Watanymyzy, ýaşlygy, ruhubelentligi wasp edýän ajaýyp aýdymlar ýaňlandy. 

16-njy maýda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň oba hojalyk toplumyna gözegçilik edýän orunbasarynyň, welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzyň obasenagat toplumynda hem-de welaýatlaryň ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan möwsümleýin işler bilen baglanyşykly meselelere garaldy. 

Hormatly Prezidentimiz iş maslahatynda welaýatlaryň häkimleriniň sebitlerde alnyp barylýan işler baradaky hasabatlaryny diňledi. Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew häzirki döwürde welaýatyň ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, galla oragyny guramaçylykly geçirmek boýunça ýaýbaňlandyrylan toplumlaýyn taýýarlyk işleri, ýetişdirilýän galla hasylyny gysga wagtda ýygnap almak maksady bilen, welaýatda guramaçylyk toparynyň döredilendigi barada hasabat berdi. Şunuň bilen birlikde, welaýatyň gowaça meýdanlarynda degişli ideg işleri batly depginde dowam edýär. Ýeralmanyň, gök we bakja ekinleriniň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek ugrunda zerur tagallalar edilýär. Şol bir wagtyň özünde welaýatda pile öndürmek boýunça alnyp barylýan işler talabalaýyk dowam etdirilýär. 

Welaýat häkimliginde we onuň garamagyndaky edara-kärhanalarda sanly ulgamy ornaşdyrmak işleri talabalaýyk derejede ýerine ýetirilýär. Häkim ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda dürli maksatly desgalaryň we binalaryň gurluşygy, şol bir wagtyň özünde inženerçilik desgalaryny gurmak, ozal bar bolanlaryny döwrebaplaşdyrmak boýunça alnyp barylýan giň möçberli işler barada hem hasabat berdi. 

Hormatly Prezidentimiz welaýatyň ak ekin meýdanlarynda alnyp barylýan işleriň, aýratyn-da, galla oragyna görülýän taýýarlygyň ýokary derejesiniň üpjün edilmelidigine ünsi çekip, orakda işlediljek oba hojalyk tehnikalarynyň, kabul ediş bölümleriniň, terezileriň, awtoulaglaryň taýýarlyk derejesine möhüm ähmiýet berilmelidigini belledi. Şol bir wagtyň özünde tabşyrylýan galla hasyly üçin önüm öndürijiler bilen hasaplaşyklary geçirmek işine ýokary derejede taýýarlyk görülmelidir. 

Döwlet Baştutanymyz welaýatyň gowaça meýdanlarynda alnyp barylýan ideg işleriniň depginini has-da güýçlendirmegiň wajypdygyny belläp, bu işleriň agrotehniki kadalara laýyk geçirilmegini üpjün etmegi tabşyrdy. Welaýatyň ekerançylyk meýdanlarynda ýeralmanyň we gök-bakja ekinleriniň ýokary hasylyny ýetişdirmek maksady bilen, zerur bolan ähli agrotehniki çäreleriň ýokary hil derejesinde geçirilmeginiň wajypdygy aýratyn nygtaldy. Pile öndürmek boýunça alnyp barylýan işleriň bildirilýän talaba laýyk gelmeginiň häzirki döwrüň esasy wezipesidigine üns çekildi.  

Hormatly Prezidentimiz welaýat häkimliginde we beýleki ugurdaş düzümlerde sanly ulgamy ornaşdyrmak meselelerine möhüm ähmiýet berilmelidigini belledi hem-de bu işleriň häzirki zamanyň ösen tejribesine laýyklykda ýola goýulmalydygyny aýtdy. Şeýle-de welaýatyň dürli künjeklerinde alnyp barylýan gurluşyk işleriniň depginlerini ýokarlandyrmak, olarda ýokary hil derejesini üpjün etmek we medeni-durmuş hem-de önümçilik maksatly desgalary bellenilen möhletlerde ulanmaga bermek meselelerini yzygiderli üns merkezinde saklamak tabşyryldy. 

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatynyň dowamynda Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew hasabat berdi.  

Döwlet Baştutanymyz oba hojalygynda öňde goýlan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek babatda wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi.  

Soňra sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatyna gatnaşyjylar döwlet Baştutanymyzy milli senenamamyzda möhüm orun eýeleýän şanly sene — Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Döwlet baýdagynyň güni mynasybetli tüýs ýürekden gutladylar hem-de hormatly Prezidentimize berk jan saglyk, uzak ömür, döwletli tutumlarynda uly rowaçlyklary arzuw etdiler. 

Döwlet Baştutanymyz gutlaglar üçin minnetdarlyk bildirip, maslahaty jemledi we uly üstünlikleri nazarlaýan “Halkyň Arkadagly zamanasy” ýylynda bellenilen meýilnamalaryň, maksatnamalaryň üstünlikli ýerine ýetirilmegi ugrunda zerur tagallalaryň edilmelidigine ünsi çekdi.  

«Balkan».

Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň paýtagty Kazan şäherinde «Ýürek owazy» atly halkara sungat bäsleşigi geçirildi. Dostlukly ýurduň Medeniýet ministrliginiň başlangyjy bilen guralan çärä gatnaşyjylar halk saz gurallarynda saz çalmak, dünýä halklarynyň aýdymlaryny ýerine ýetirmek, mýuzikl, jaz eserleri, sahna ussatlygy, çeperçilik eserleri ýaly ugurlar boýunça bäsleşdiler. 

Onlaýn görnüşdäki bu bäsleşikde Lebabyň ýörite sungat mekdebiniň talyplary öňdäki orunlaryň dördüsini eýelediler. Mekdebiň üçünji ýyl talyby Serdar Bazarow D.Rossininiň «Tarantella» atly eserini ýerine ýetirip, birinji orna mynasyp boldy. Birinji ýyl talyby Jeren Çaryýewa hem ussat kompozitor Nury Halmämmedowyň «Ýatlama» atly eseri bilen   bäsleşikde birinji orny eýeledi. Mekdebiň ikinji ýyl talyby Gülälek Jumanyýazowa hem N.Halmämmedowyň döredijiligine ýüzlenip, ikinji ornuň eýesi boldy. Halkara bäsleşiginde mekdebiň «Şöhle» hor toparynyň «Parahatçylyk aýdymy» atly şekilli aýdymy bolsa ikinji orna mynasyp boldy. 

 * * * 

 Welaýat baş bilim müdirliginiň guramagynda Türkmenabat şäherindäki ýöriteleşdirilen 28-nji orta mekdebiň binýadynda köpadamly baýramçylyk dabarasy geçirildi.  

Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň hem-de Türkmenistanyň Döwlet baýdagynyň gününe bagyşlanan çärä iri jemgyýetçilik guramalaryň we syýasy partiýalaryň işjeň agzalary, il sylagly ýaşulular, bilim işgärleri, ýokary synplaryň okuwçylary gatnaşdylar. Dabarada çykyş edenler ösen jemgyýeti berkarar etmekde, raýatlarymyzyň hukuklarynyň we bähbitleriniň goraglylygyny üpjün etmekde Bagt Kanunymyzyň tutýan orny dogrusynda gürrüň etdiler. Konstitusiýamyzda, hususan-da, ýaşlaryň okamaga, bilim almaga bolan hukuklary hem kepillendirilýär. Ýaşyl Baýdagymyz bolsa, döwlet özygtyýarlylygynyň, ähli ugurlarda gazanýan ösüşlerimiziň nyşany bolup, belentde parlaýar.  

Baýramçylyga bagyşlanan köpadamly dabaralar şäherimizdäki ýöriteleşdirilen 41-nji, 39-njy orta mekdeplerde hem ýokary ruhubelentlige beslenip geçirildi. 

 * * * 

 Lebaply telekeçiler bazarlarda azyk bolçulygyny döretmäge işjeň gatnaşýarlar. Olar ýylyň başyndan bäri 68,34 tonna  mal etini öndürdiler. Bu geçen ýylyň dört aýy bilen deňeşdirilende 1,44 tonna köpdür. Önümiň 15,25 tonnasy bolsa aprel aýynda öndürildi we söwda nokatlaryna ugradyldy. 

Azyklyk önümleriň bolçulygynyň döredilmegine aýry-aýry telekeçiler has-da saldamly goşant goşýarlar. Mysal üçin, telekeçi Alişer Sultanowyň tabşyran eti 8 tonnadan geçdi. Alymbaý Kerimow ilat arasynda uly islegden peýdalanýan bu önümiň 5,6 tonnasyny, Jorakuly Hemraýew 4 tonnasyny, Suhrap Allakulyýew 3,6 tonnasyny dükanlara we bazarlara çykardylar. Mallaryň baş sanyny köpeltmek ugrunda hem aladalanylýar. Häzirki wagtda telekeçiler iri mallaryň 522-sine ideg edýärler.

Aşgabat, 16-njy maý (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň oba hojalyk toplumyna gözegçilik edýän orunbasarynyň, welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzyň obasenagat toplumynda hem-de welaýatlaryň ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan möwsümleýin işler bilen baglanyşykly meselelere garaldy. 

Hormatly Prezidentimiz, ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanowa söz berdi. Häkim häzirki döwürde welaýatda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, orak möwsümine görülýän taýýarlygyň derejesi, gowaça meýdanlarynda alnyp barylýan ideg işleri barada hasabat berdi. Şol bir wagtyň özünde oba hojalyk tehnikalarynyň we gurallarynyň öndürijilikli işledilmegi bilen baglanyşykly meseleler üns merkezinde saklanylýar. 

Häkim ýeralmanyň, gök we bakja ekinleriniň ýokary hasylyny ýetişdirmek hem-de bu önümler bilen bazarlarymyzy bolelin üpjün etmek ugrunda durmuşa geçirilýän toplumlaýyn çäreler hakynda hasabat berdi. Welaýatda pile öndürmek işleri ýokary guramaçylyk derejesinde dowam edýär. Şeýle hem welaýatda häkimligiň ähli düzümlerinde, degişli edara-kärhanalarda sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça ýerine ýetirilýän işler häzirki zamanyň ösen tejribesine laýyklykda alnyp barylýar. Oba milli maksatnamasyna hem-de ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda medeni-durmuş we önümçilik maksatly desgalaryň gurluşyklarynyň alnyp barlyşy barada hasabat berildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, welaýatyň ekerançylyk meýdanlarynda ýerine ýetirilýän işleriň agrotehniki kadalara doly laýyk gelmeginiň we onda häzirki zaman ylmynyň gazananlarynyň işjeň ulanylmagynyň möhüm talap bolup durýandygyna ünsi çekdi. “Türkmenistanda 2022-nji ýylyň galla oragyny guramaçylykly geçirmek boýunça çäreler hakynda” Karara laýyklykda, orak möwsümine taýýarlyk işleriniň, onda işlediljek kombaýnlaryň, kabul ediş bölümleriniň we awtoulaglaryň möwsüme taýýarlygy häzirki zaman talaplaryna doly laýyk gelmelidir. Şunda ýetişdirilen galla hasylyny gysga wagtda ýitgisiz ýygnap almak üçin guramaçylyk hem-de kombaýnlary sazlaýjy, abatlaýjy toparlary döretmek, şol bir wagtyň özünde tabşyrylan hasyl üçin önüm öndürijiler bilen hasaplaşyklary geçirmek işlerine ýokary derejede taýýarlyk görmek bilen bir hatarda, gowaça meýdanlarynda alnyp barylýan ideg işleriniň agrotehniki kadalara doly laýyk gelmegini gazanmalydyr diýip, döwlet Baştutanymyz belledi we bu babatda häkime anyk tabşyryklary berdi. 

Hormatly Prezidentimiz ýeralmanyň, gök we bakja önümleriniň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek ugrunda sazlaşykly işleriň ýola goýulmalydygyny belledi. Welaýatda pile öndürmek boýunça meýilnamanyň üstünlikli ýerine ýetirilmegi üçin ähli zerur tagallalar edilmelidir. Döwlet Baştutanymyz häzirki döwürde dolandyryş edaralarynyň işine, umuman, häkimligiň ähli düzümlerine sanly ulgamy ornaşdyrmagyň döwrüň möhüm talabydygyny belläp, bu işleriň ösen tejribelere laýyklykda alnyp barylmalydygyny aýtdy. Şunda täzeçil tehnologiýalaryň, häzirki zamanyň ösen tejribesiniň ulanylmagy aýratyn ähmiýete eýedir. 

Welaýatyň ilatynyň durmuş üpjünçiligini has-da gowulandyrmak maksady bilen, medeni-durmuş maksatly desgalaryň, ýaşaýyş jaýlarynyň we beýleki ugurdaş desgalaryň gurluşyklarynyň öz wagtynda tamamlanmagy hem-de olarda ýokary hil derejesiniň üpjün edilmegi bilen baglanyşykly meseleler yzygiderli gözegçilikde saklanmalydyr. 

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew häzirki döwürde welaýatyň ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, galla oragyny guramaçylykly geçirmek boýunça ýaýbaňlandyrylan toplumlaýyn taýýarlyk işleri, ýetişdirilýän galla hasylyny gysga wagtda ýygnap almak maksady bilen, welaýatda guramaçylyk toparynyň döredilendigi barada hasabat berdi. Şunuň bilen birlikde, welaýatyň gowaça meýdanlarynda degişli ideg işleri batly depginde dowam edýär. Ýeralmanyň, gök we bakja ekinleriniň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek ugrunda zerur tagallalar edilýär. Şol bir wagtyň özünde welaýatda pile öndürmek boýunça alnyp barylýan işler talabalaýyk dowam etdirilýär. 

Welaýat häkimliginde we onuň garamagyndaky edara-kärhanalarda sanly ulgamy ornaşdyrmak işleri talabalaýyk derejede ýerine ýetirilýär. Häkim ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda dürli maksatly desgalaryň we binalaryň gurluşygy, şol bir wagtyň özünde inženerçilik desgalaryny gurmak, ozal bar bolanlaryny döwrebaplaşdyrmak boýunça alnyp barylýan giň möçberli işler barada hem hasabat berdi. 

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, welaýatyň ak ekin meýdanlarynda alnyp barylýan işleriň, aýratyn-da, galla oragyna görülýän taýýarlygyň ýokary derejesiniň üpjün edilmelidigine ünsi çekip, orakda işlediljek oba hojalyk tehnikalarynyň, kabul ediş bölümleriniň, terezileriň, awtoulaglaryň taýýarlyk derejesine möhüm ähmiýet berilmelidigini belledi. Şol bir wagtyň özünde tabşyrylýan galla hasyly üçin önüm öndürijiler bilen hasaplaşyklary geçirmek işine ýokary derejede taýýarlyk görülmelidir. 

Döwlet Baştutanymyz welaýatyň gowaça meýdanlarynda alnyp barylýan ideg işleriniň depginini has-da güýçlendirmegiň wajypdygyny belläp, bu işleriň agrotehniki kadalara laýyk geçirilmegini üpjün etmegi tabşyrdy. Welaýatyň ekerançylyk meýdanlarynda ýeralmanyň we gök-bakja ekinleriniň ýokary hasylyny ýetişdirmek maksady bilen, zerur bolan ähli agrotehniki çäreleriň ýokary hil derejesinde geçirilmeginiň wajypdygy aýratyn nygtaldy. Pile öndürmek boýunça alnyp barylýan işleriň bildirilýän talaba laýyk gelmeginiň häzirki döwrüň esasy wezipesidigine üns çekildi.  

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow welaýat häkimliginde we beýleki ugurdaş düzümlerde sanly ulgamy ornaşdyrmak meselelerine möhüm ähmiýet berilmelidigini belledi hem-de bu işleriň häzirki zamanyň ösen tejribesine laýyklykda ýola goýulmalydygyny aýtdy. Şeýle-de welaýatyň dürli künjeklerinde alnyp barylýan gurluşyk işleriniň depginlerini ýokarlandyrmak, olarda ýokary hil derejesini üpjün etmek we medeni-durmuş hem-de önümçilik maksatly desgalary bellenilen möhletlerde ulanmaga bermek meselelerini yzygiderli üns merkezinde saklamak tabşyryldy. 

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatynda Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradowyň hasabaty diňlenildi. Häkim häzirki döwürde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, gallaçy kärendeçileriň durmuşynda möhüm möwsüm bolan galla oragyna görülýän taýýarlyk işleri barada hasabat berdi. Şeýle-de welaýatda gowaça ekişiniň barşy, gowaça meýdanlarynda ýerine ýetirilýän ideg işleri, hatarara bejergini öz wagtynda we ýokary hil derejesinde geçirmek boýunça edilýän tagallalar barada hasabat berildi. Şol bir wagtyň özünde welaýatda ýeralmanyň, gök we bakja ekinleriniň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek ugrunda ähli zerur tagallalar edilýär. Sebitiň etraplarynda pile öndürmek boýunça meýilnamany üstünlikli amal etmek ugrunda degişli işler ýokary derejede dowam etdirilýär. 

Häkim Oba milli maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen, toplumlaýyn işleriň amala aşyrylyşy barada hasabat berdi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, welaýatda galla oragyna görülýän taýýarlyk işleriniň ýokary derejede guralmalydygyny, şunda ýetişdirilen hasyly gysga wagtda ýygnap almak, galla kombaýnlaryny abatlaýan tehniki toparlary döretmek bilen baglanyşykly meselelere örän jogapkärçilikli çemeleşilmelidigini belledi. Tabşyrylan hasyl üçin önüm öndürijiler bilen hasaplaşyklary geçirmäge taýýarlyk görülmelidir. 

Döwlet Baştutanymyz ekerançylyk meýdanlarynda ideg işlerini ýerine ýetirýän tehnikalaryň we beýleki gurallaryň doly güýjünde ulanylmagy bilen baglanyşykly meseleleriň yzygiderli gözegçilikde saklanmalydygyny belläp, bu babatda häkime anyk görkezmeleri berdi. Şunuň bilen baglylykda, ýüpek gurçuklaryna edilýän idegiň talabalaýyk derejede alnyp barylmagyna, pile öndürmek boýunça meýilnamalaryň üstünlikli ýerine ýetirilmegine hemmetaraplaýyn esasda çemeleşilmelidir. Şeýle-de ýeralma, gök we bakja önümlerini öndürmek ugrunda edilýän tagallalaryň derejesiniň häzirki döwrüň talabyna laýyk guralmagy ugrunda degişli işleriň amala aşyrylmalydygyna üns çekildi. 

Döwlet Baştutanymyz Oba milli maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi, şunda alnyp barylýan gurluşyk işleriniň bellenilen möhletlerde tamamlanmagy bilen baglanyşykly meselelere aýratyn ähmiýet berilmelidigini belledi. Welaýatyň ähli düzümlerine we edara-kärhanalaryň işine sanly ulgamy ornaşdyrmak, onda häzirki zamanyň ösen tejribesini, kämil tehnologiýalary ulanmak häzirki döwrüň möhüm talabydyr. 

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýewiň hasabaty bilen dowam etdi. Häkim häzirki döwürde welaýatyň ak ekin meýdanlarynda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, şol sanda galla oragyna taýýarlyk görmek we gowaça meýdanlarynda ýerine ýetirilýän degişli ideg işleri barada hasabat berdi. Sebitiň çäklerinde ýeralmanyň, gök we bakja ekinleriniň bereketli hasylyny ýetişdirmek, ýurdumyzyň bazarlarynda önüm bolçulygyny üpjün etmek işlerine mynasyp goşant goşmak ugrunda zerur tagallalar edilýär. 

Häkim welaýatda pile öndürmek boýunça kesgitlenen wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek ugrunda toplumlaýyn işleriň alnyp barylýandygy barada aýtdy. Hasabatyň çäklerinde kabul edilen döwlet maksatnamalaryna laýyklykda, welaýatda medeni-durmuş hem-de önümçilik maksatly desgalaryň we beýleki binalaryň, ugurdaş düzümleriň gurluşyklary, olarda alnyp barylýan işleriň depginlerini ýokarlandyrmak babatda edilýän tagallalar barada giňişleýin maglumat berildi. Şeýle-de ähli düzümleriň işine sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça maksatnamalaýyn çäreler durmuşa geçirilýär. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, welaýatda galla oragyna görülýän taýýarlyk işleriniň talabalaýyk derejede alnyp barylmalydygyny, orakda işlediljek ähli tehnikalaryň, kabul ediş bölümleriniň we beýleki düzümleriň taýýarlygyna möhüm üns berilmelidigini, şol bir wagtyň özünde tabşyrylan galla hasyly üçin hasaplaşyklary geçirmäge degişli derejede taýýarlyk görülmelidigini belledi we bu babada häkime birnäçe anyk tabşyryklary berdi. 

Döwlet Baştutanymyz bu baradaky gürrüňi dowam edip, welaýatyň gowaça meýdanlarynda alnyp barylýan ideg işlerinde ulanylýan tehnikalaryň, beýleki oba hojalyk gurallarynyň doly güýjünde işledilmelidigini belledi. Pile öndürmek boýunça bellenilen meýilnamanyň üstünlikli ýerine ýetirilmegi bilen baglanyşykly meseleler yzygiderli gözegçilikde saklanylmalydyr. Welaýat häkimliginde we onuň garamagyndaky edaralarda sanly ulgamy ornaşdyrmak işleriniň talabalaýyk guralmagy häzirki döwrüň möhüm talaby bolup durýar. 

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň ilatynyň azyk we gök önümler bilen doly üpjün edilmeginiň möhüm talap bolup durýandygyna ünsi çekip, welaýatda ýeralmanyň we gök-bakja ekinleriniň ýokary hasylyny ýetişdirmek bilen baglanyşykly wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi ugrunda zerur tagallalaryň edilmelidigini aýtdy. Sebitiň dürli künjeklerinde gurluşygy alnyp barylýan medeni-durmuş hem-de önümçilik maksatly desgalardaky işleriň depginlerini ýokarlandyrmak babatda birnäçe tabşyryklar berildi. 

Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew häzirki döwürde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, aýratyn-da, welaýatda galla oragyna görülýän taýýarlyk işleri, ýetişdirilen galla hasylyny gysga wagtda we ýitgisiz ýygnap almak ugrunda işlenip taýýarlanylan maksatnama barada hasabat berdi. Şeýle hem welaýatyň gowaça meýdanlarynda alnyp barylýan ideg işleriniň agrotehniki kadalara laýyklykda we bellenilen möhletlerde geçirilmegi ugrunda hemmetaraplaýyn işler amala aşyrylýar. Welaýatda pile öndürmek boýunça bellenilen meýilnamany üstünlikli ýerine ýetirmek ugrunda degişli işler geçirilýär. 

Häkim hasabatyň dowamynda sebitde ýeralmanyň, gök we bakja ekinleriniň bol hasylyny ýetişdirmek, şeýlelikde, içerki bazarlarda önüm bolçulygyny üpjün etmäge mynasyp goşant goşmak ugrunda alnyp barylýan toplumlaýyn işler barada habar berdi. Mundan başga-da Oba milli maksatnamasyndan, ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeleri berjaý etmek ugrunda toplumlaýyn işler alnyp barylýar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, kabul edilen çözgüde laýyklykda, orakda işlediljek kombaýnlaryň, kabul ediş bölümleriniň, terezileriň we awtoulaglaryň taýýarlyk derejesine möhüm ähmiýet berilmelidigini, orak möwsümini gysga wagtda we ýokary hilli geçirmek ugrunda ähli zerur tagallalaryň edilmelidigini tabşyrdy. Şunda tabşyrylan hasyl üçin hasaplaşyklary geçirmäge zerur taýýarlyk çäreleri durmuşa geçirilmelidir. 

Döwlet Baştutanymyz welaýatyň gowaça meýdanlarynda alnyp barylýan ideg işleriniň ýokary agrotehniki kadalara laýyk gelmelidigini, ideg işlerinde tehnikalaryň we beýleki oba hojalyk gurallarynyň doly güýjünde işledilmelidigini belledi. Ýeralmanyň we gök-bakja ekinleriniň ýokary hasylyny ýetişdirmegiň hem-de bu önümler bilen ilaty bolelin üpjün etmegiň möhüm talapdygy bellenilip, bu ugurda alnyp barylýan işleriň hemişe gözegçilikde saklanylmalydygyna üns çekildi. Welaýatda pile taýýarlamak baradaky meýilnamanyň doly ýerine ýetirilmegi ugrunda zerur tagallalar edilmelidir. 

Döwlet Baştutanymyz Oba milli maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmeginiň wajypdygyna ünsi çekip, gurluşygy alnyp barylýan desgalardaky işleriň ýokary hil derejesiniň üpjün edilmegine aýratyn ähmiýet berilmelidigini belledi we bu babatda häkime anyk tabşyryklary berdi. 

Hormatly Prezidentimiz sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatynyň dowamynda Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýewe söz berdi. Wise-premýer döwlet tarapyndan edilýän goldawlaryň netijesinde ýurdumyzyň ekerançylyk meýdanlarynda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýokary derejede alnyp barylýandygy, bugdaýlara ideg etmegiň tamamlaýjy tapgyra gadam basandygy, orak möwsümine taýýarlyk işleriniň batly depginlerde alnyp barylýandygy barada hasabat berdi. 

Hasabatyň dowamynda döwlet Baştutanymyzyň ozal beren tabşyryklaryna laýyklykda, Daşoguz welaýatynyň suw üpjünçiligini nazara alyp, sebitde gowaça ekişini gysga möhletlerde doly tamamlamak ugrunda zerur tagallalaryň edilýändigi barada maglumat berildi. Şeýle hem ýurdumyzda azyk üpjünçiligini pugtalandyrmak maksady bilen ekerançylyk meýdanlarynda ýeralma, gök we bakja ekinlerine ideg işleri agrotehniki kadalara laýyklykda alnyp barylýar. Wise-premýer pile öndürmek möwsümini guramaçylykly geçirmek boýunça durmuşa geçirilýän işleriň netijesinde şu güne çenli ýurdumyz boýunça jemi 576 tonnadan gowrak piläniň tabşyrylandygyny we bu ugurda bellenilen meýilnamanyň 25,7 göterim ýerine ýetirilendigini habar berdi. Häzirki döwürde Ahal, Lebap we Mary welaýatlarynda pile tabşyrmak işleri dowam edýär. Balkan, Daşoguz welaýatlarynda ýüpek gurçuklaryna ideg işleri alnyp barylýar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda orak möwsüminde işlediljek kombaýnlaryň, galla kabul ediş bölümleriniň, terezileriň we ýük awtoulaglarynyň möwsüme taýýarlygynyň wajyp meseledigini belledi. Şol bir wagtyň özünde gowaça meýdanlarynda alnyp barylýan ideg işleri ýokary agrotehniki kadalara doly laýyk gelmelidir hem-de tehnikalar we gurallar doly güýjünde işledilmelidir. 

Döwlet Baştutanymyz bugdaýyň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek bilen bir hatarda ýurdumyzda ýeralmanyň, gök we bakja ekinleriniň bolçulygyny üpjün etmäge aýratyn ähmiýet berilmelidigini belläp, bu babatda öňde goýlan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek babatda wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi. Şol bir wagtyň özünde pile öndürmek boýunça bellenilen meýilnamanyň berjaý edilmegine toplumlaýyn esasda çemeleşilmelidir. 

Soňra sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatyna gatnaşyjylar döwlet Baştutanymyzy milli senenamamyzda möhüm orun eýeleýän şanly sene — Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Döwlet baýdagynyň güni mynasybetli tüýs ýürekden gutladylar hem-de hormatly Prezidentimize berk jan saglyk, uzak ömür, döwletli tutumlarynda uly rowaçlyklary arzuw etdiler. 

Döwlet Baştutanymyz gutlaglar üçin minnetdarlyk bildirip, maslahaty jemledi we uly üstünlikleri nazarlaýan “Halkyň Arkadagly zamanasy” ýylynda bellenilen meýilnamalaryň, maksatnamalaryň üstünlikli ýerine ýetirilmegi ugrunda zerur tagallalaryň edilmelidigine ünsi çekdi. Şol bir wagtyň özünde ähli düzümleriň işlerine, önümçilige sanly ulgamyň ornaşdyrylmagyna möhüm ähmiýet berilmelidir. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow iş maslahatyny tamamlap, oňa gatnaşyjylara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, mähriban halkymyzyň bagtyýarlygynyň, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmeginiň bähbidine alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Geçen hepde ýurdumyzyň parahatçylygyň, döredijiligiň we ösüşiň ýoly bilen ynamly öňe barýandygyna şaýatlyk edýän wakalara baý boldy. 1941 — 1945-nji ýyllaryň Beýik Watançylyk urşunda gazanylan Ýeňşiň 77 ýyllygy mynasybetli dabaralar, Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýa Federasiýasynyň Parlamentara forumy hem-de zenanlaryň dialogy hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň daşary ýurtlar we abraýly halkara guramalar bilen özara bähbitli gatnaşyklara ygrarly daşary syýasatynyň netijeliliginiň aýdyň beýanyna öwrüldi. 

Hormatly Prezidentimiz uruş weteranlaryna we türkmen halkyna iberen Gutlagynda: “Ýeňiş güni adamzadyň parahatçylyk söýüjilik, dostluk, raýdaşlyk baradaky garaýyşlaryny has-da rowaçlandyrýan, nesillerde watansöýüjiligiň we ynsanperwerligiň belent duýgularyny dabaralandyrýan senedir” diýip belledi. Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, merdana ata-babalarymyzyň gahrymançylygy mukaddes Watanymyza, halkymyza we tutuş adamzada ak ýürekden gulluk etmegiň nusgalyk mekdebidir. Şoňa görä-de, gazaply uruş ýyllarynyň güzaplary, jebir-jepalary, ýetiren zyýany, bu döwrüň taryhynyň gahrymançylykly sahypalary hiç haçan unudylmaz! 1941 — 1945-nji ýyllaryň aldym-berdimli söweşlerinde edermenligiň, gaýduwsyzlygyň, baky hormatyň hem-de ebedi şöhratyň beýik nusgasyny görkezen gahrymanlarymyz kalbymyzda baky ýaşar! 

«Halk hakydasy» ýadygärlikler toplumyna gül goýmak dabarasyna Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow, milli parlamentiň, jemgyýetçilik guramalarynyň ýolbaşçylary hem-de wekilleri, Türkmenistanda işleýän diplomatik wekilhanalaryň ýolbaşçylary, hormatly ýaşulular, ýaşlar gatnaşdylar. 

Hormatly Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow ýaşulular bilen söhbetdeşliginde 9-njy maýda bellenilýän bu baýramyň taryhy ähmiýetini nygtap, onuň Ýeňşiň gazanylmagyna öz goşandyny goşan ildeşlerimiziň söweş we zähmet edermenligi baradaky hakydany gorap saklamakdaky möhüm ähmiýetini belledi hem-de Türkmenistanyň Prezidentiniň we hut öz adyndan uruş weteranlaryna, ýaşululara, dabara gelenleriň ählisine minnetdarlyk bildirdi. 

10-njy maýda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň oba hojalyk toplumyna gözegçilik edýän orunbasarynyň, welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzyň ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan möwsümleýin işleriň ýagdaýlary bilen baglanyşykly meselelere garaldy. 

Döwlet Baştutanymyz obasenagat toplumyny mundan beýläk-de sazlaşykly we netijeli ösdürmek üçin öňdebaryjy tejribäniň, ylmyň soňky gazananlarynyň işjeň ulanylmagynyň möhümdigine ünsi çekdi. Ak ekin meýdanlaryna ideg etmek hem-de oba hojalyk tehnikalaryny, däne kabul ediş bölümlerini galla oragyna taýýarlamak şu günüň möhüm talaplarynyň hatarynda durýar. Şunuň bilen birlikde, gowaça ekişini öz möhletinde tamamlamak we gowaça meýdanlarynda ideg işlerini alyp barmak, oba hojalyk tehnikalaryny, gurallaryny, şeýle hem ekin meýdanlarynyň suw üpjünçiligini netijeli ulanmak üçin ähli zerur çäreler görülmelidir. 

Ýurdumyzyň bazarlarynda azyk bolçulygyny üpjün etmäge, pile taýýarlamak boýunça şertnamalaýyn borçnamany ýerine ýetirmäge gönükdirilen işleri talabalaýyk alyp barmak ugrunda hem zerur tagallalar edilmelidir. Şeýle-de döwlet Baştutanymyz sebitlerde Oba milli maksatnamasyna hem-de ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna laýyklykda alnyp barylýan gurluşyklaryň yzygiderli gözegçilikde saklanmalydygyny tabşyrdy. 

Şol gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ysraýyl Döwletiniň Türkmenistanda täze bellenen Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi hanym Bet-Iden Kaýtdan ynanç hatyny kabul etdi. Söhbetdeşligiň dowamynda taraplar syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ulgamlarda gatnaşyklary giňeltmegiň meselelerini ara alyp maslahatlaşdylar. Ýokary tehnologiýalar, oba hojalygy, suw serişdelerini rejeli ulanmak we beýlekiler hyzmatdaşlygyň esasy ugurlary hökmünde görkezildi. Ylym, medeniýet, bilim, saglygy goraýyş ulgamlary boýunça özara gatnaşyklary işjeňleşdirmegiň wajypdygy nygtaldy. 

Şol gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Azerbaýjan Respublikasynyň ykdysadyýet ministri Mikail Çingiz ogly Jabbarowy hem kabul etdi. Söhbetdeşligiň dowamynda syýasy, söwda-ykdysady, energetika, ulag-kommunikasiýa, ylmy-tehniki, medeni-ynsanperwer we beýleki ulgamlarda döwletara gatnaşyklaryň strategik häsiýeti bellenildi. 

Dürli ugurlarda gatnaşyklary ösdürmegiň utgaşdyryjy guraly hökmünde Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-azerbaýjan toparynyň ornuny güýçlendirmegiň wajypdygy aýdylyp, özara maýa goýumlaryň netijeli hyzmatdaşlygy giňeltmegiň esasy şertleriniň biridigi nygtaldy. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Merkezi Aziýada ulag-kommunikasiýa ulgamyny ösdürmegiň we onuň halkara ulag ulgamyna netijeli goşulyşmagynyň geljegi barada aýdyp, täze ulag geçelgelerini döretmek boýunça taslamalary üstünlikli amala aşyrmak üçin iki döwletiň kuwwatyndan giňden peýdalanmak bilen, bilelikdäki çäreleri görmegiň zerurdygyny belledi. Türkmenistanyň we Azerbaýjanyň milli ykdysadyýetleri üçin strategik häsiýete eýe bolan energetika ulgamynda gatnaşyklary ösdürmegiň wajypdygyna aýratyn üns çekildi. 

10-njy maýda paýtagtymyzda Türkmenistanyň Milli Olimpiýa komitetiniň Baş Assambleýasynyň nobatdaky mejlisi geçirildi. Onuň gün tertibine laýyklykda, Milli Olimpiýa komitetiniň 2016 — 2021-nji ýyllar aralygynda alyp baran işleri barada hasabat diňlenildi hem-de ýurdumyzyň Milli Olimpiýa komitetiniň Prezidentini saýlamak bilen bagly meselä garaldy. 

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Türkmenistanyň at gazanan tälimçisi, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda ýurdumyzda bedenterbiýäni we sporty höweslendirmek hem-de hemmetaraplaýyn goldamak, ugurdaş düzümleri döwrebaplaşdyrmak, türgenler we olaryň tälimçileri, beýleki degişli hünärmenler üçin amatly şertleri döretmek boýunça toplumlaýyn işleriň yzygiderli dowam etdirilýändigi nygtaldy. Şunda bu ugurda daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmäge hem-de özara tejribe alyşmaga uly ähmiýet berilýär. 

12-nji maýda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýa Federasiýasynyň Parlamentara forumyna gatnaşmak üçin Türkmenistana gelen daşary ýurt wekiliýetleriniň ýolbaşçylary bilen birnäçe duşuşyklary geçirdi. Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň Başlygy Walentina Matwiýenko bilen duşuşykda ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň, şol sanda syýasy, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ulgamlarda hyzmatdaşlygyň häzirki ýagdaýy we geljegi barada pikir alşyldy. 

Döwlet Baştutanymyz hem-de myhman döwletara gatnaşyklaryň soňky ýyllarda gazanylan ýokary derejesiniň, hyzmatdaşlygy köp ugurlar boýunça mundan beýläk-de işjeňleşdirmek üçin ägirt uly mümkinçilikleriň bardygyny belläp, özara bähbitli hyzmatdaşlygy pugtalandyrmakda Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-rus toparynyň oňyn ornuny aýratyn nygtadylar. Söhbetdeşligiň dowamynda parlamentara gatnaşyklary işjeňleşdirmegiň hem-de ynsanperwer ulgamda hyzmatdaşlygy giňeltmegiň meseleleri-de ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Gazagystan Respublikasynyň Parlamentiniň Senatynyň Başlygy Maulen Aşimbaýewi kabul etdi. Taraplar ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň, şol sanda syýasy, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ulgamlarda barha netijeli häsiýete eýe bolýan gatnaşyklaryň häzirki ýagdaýyny hem-de geljekki mümkinçiliklerini ara alyp maslahatlaşdylar. Şunuň bilen baglylykda, Ykdysady, ylmy-tehniki we medeni hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-gazak toparynyň möhüm orny bellenildi, bu toparyň alyp barýan işleriniň netijeli söwda-ykdysady gatnaşyklaryň pugtalandyrylmagyna ýardam edýändigi nygtaldy. Ylym-bilim, medeniýet, sport ulgamynda, tutuşlygyna parahatçylygy, hyzmatdaşlygy hem-de durnukly ösüşi pugtalandyrmagyň esas goýujy şerti bolan ynsanperwer ulgamda gatnaşyklary giňeltmekde möhüm ähmiýete eýe bolan bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmäge özara gyzyklanma beýan edildi.  

Döwlet Baştutanymyzyň Täjigistan Respublikasynyň Milli Majlisiniň Oli Majlisiniň Başlygy, Duşenbe şäheriniň Başlygy Rustam Emomali bilen duşuşygynyň dowamynda ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşde, ilkinji nobatda, iri halkara guramalaryň hem-de abraýly sebit düzümleriniň çäklerinde üstünlikli ösdürilýän türkmen-täjik gatnaşyklarynyň şu günki ýagdaýy we geljegi ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Söwda-ykdysady hem-de ýangyç-energetika ulgamlary, senagat, elektroenergetika, oba we suw hojalygy, saglygy goraýyş, bilim, ylym, sport ulgamlary hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlarynyň hatarynda görkezildi. Tutuş sebit üçin strategik ähmiýete eýe bolan düzümleýin taslamalaryň bilelikde durmuşa geçirilýändigini nazara alyp, ulag-kommunikasiýa pudagyndaky gatnaşyklaryň ösdürilmegine möhüm üns berildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Gyrgyz Respublikasynyň Žogorku Keneşiniň Başlygy Talant Mamytow bilen duşuşygynyň dowamynda söwda-ykdysady we ynsanperwer ulgamlarda ikitaraplaýyn gatnaşyklary ösdürmek üçin ägirt uly kuwwatyň bardygy bellenildi. Parlamentara hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmegiň möhümdigi aýratyn nygtaldy. Şunda kanun çykaryjylyk ulgamynda özara tejribe alyşmak has-da ähmiýetlidir. 

Şeýle hem hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýa Federasiýasynyň Parlamentara forumyna hem-de zenanlaryň dialogynyň mejlisine gatnaşmak üçin Türkmenistana gelen Özbegistan Respublikasynyň Oliý Majlisiniň Senatynyň Başlygy Tanzila Narbaýewany kabul etdi. Söhbetdeşler bu duşuşyklaryň parahatçylygy we durnukly ösüşi üpjün etmekde, döwlet dolandyryş ulgamyndaky gatnaşyklary, öňüni alyş diplomatiýasyny, daşky gurşawy goramak ýörelgelerini, telekeçiligi we işewürligi, medeni, bilim, ylym we sungat ugurly gatnaşyklary pugtalandyrmakda, gender deňligini üpjün etmekde ähmiýetini nygtadylar. 

13-nji maýda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet syýasatynyň ileri tutulýan meselelerine garaldy. Üç tapgyrda amala aşyrylmagy meýilleşdirilýän «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyny» we «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyny» durmuşa geçirmek boýunça görülýän çärelere aýratyn üns berildi. 

Häzirki wagtda 2020 — 2023-nji ýyllary öz içine alýan ikinji tapgyryň wezipeleri amala aşyrylýar. Bu wezipelere laýyklykda, döwrebap maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalaryny giňden ornaşdyrmak, maglumat howpsuzlygyny üpjün etmek boýunça işler göz öňünde tutulýar. Bellenilen meýilnamalara laýyklykda, Döwlet hyzmatlar portaly döredildi. Bu portal elektron usulda döwlet hyzmatlaryny etmek üçin «Bir penjire» awtomatlaşdyrylan maglumat ulgamy görnüşindedir. Häzir onda maglumat hyzmatlary, döwlet edaralarynyň internet saýtlary we beýlekiler ýerleşdirildi. 

Sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň çäklerinde ikinji tapgyrda «Elektron hökümet» ulgamyny doly işe girizmek göz öňünde tutulýar. Şunuň bilen baglylykda, degişli maksatnama işlenip taýýarlanyldy. Konsepsiýany durmuşa geçirmegiň üçünji tapgyry 2024-2025-nji ýyllary öz içine alyp, bu tapgyrda ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň dürli pudaklarynda sanly intellektual tehnologiýalaryň, usullaryň kämilleşdirilmegini we ornaşdyrylmagyny dowam etdirmek hem-de Konsepsiýada bellenen wezipelerdir çäreleriň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini üpjün etmek meýilleşdirilýär. Bir bitewi Maglumat merkezini döretmek boýunça degişli işler geçirilýär. 

Maliýe we ykdysadyýet ministrliginde harytlary satyn almak boýunça bäsleşikleriň hem-de döwlet emlägini hususylaşdyrmak boýunça bäsleşikli söwdalaryň sanly ulgamyny işe girizmäge taýýarlyk görülýär. Sanly ulgamyň ösüşini kämilleşdirmek, “Internet bank” ulgamynyň gerimini giňeltmek, menzilara onlaýn töleg ulgamlaryny has-da ösdürmek boýunça toplumlaýyn işler alnyp barylýar. Hususan-da, Döwlet täjirçilik banky, «Halkbank», «Senagat» paýdarlar täjirçilik banklary ýuridiki şahslar we hususy telekeçiler üçin bu ulgamy ulanylyşa girizerler. 2019-njy ýyldan bäri şeýle hyzmatlar «Rysgal» paýdarlar täjirçilik banky tarapyndan amala aşyrylýar. 

Häzir Aşgabat şäher häkimligi tarapyndan ilata edilýän jemagat hyzmatlary sanly ulgama geçirildi, hödürlenilýän döwlet hyzmatlarynyň gerimi giňeldildi we olar bir bitewi döwlet hyzmatlar ulgamyna birikdirildi. Bu işler geljekde-de dowam etdiriler. Şeýle hem gurluşyk-senagat we söwda toplumlarynyň ministrliklerinde, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda, bilim ulgamynda, obasenagat toplumynda sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak, bu ugurda hünärmenleriň hünär derejesini ýokarlandyrmak boýunça görülýän çäreler barada hasabat berildi. 

Döwrebap media tehnologiýalary türkmen diplomatiýasynyň işinde-de işjeň ulanylýar. Daşary işler ministrliginiň merkezi edarasynyň düzüminde sanly diplomatiýa bölüminiň açylmagy hem-de Türkmenistanyň daşary ýurtlardaky wekilhanalarynyň ählisinde resmi internet saýtlarynyň döredilmegi ýurdumyz baradaky maglumatlary dessin ýaýratmak, onuň parahatçylyk söýüjilikli syýasatyny we netijeli başlangyçlaryny beýan etmek boýunça wezipeleri üstünlikli çözmäge ýardam berýär. Şeýle hem Daşary işler ministrligi tarapyndan ilata sanly ulgam arkaly konsullyk hyzmatlaryny bermek boýunça işler ýerine ýetirilýär. 

Mejlisiň dowamynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow «Aragatnaşyk liniýalaryny goramagyň kadalaryny tassyklamak hakynda» Karara gol çekdi. Döwlet Baştutanymyz maglumatlary bermek ulgamyny hem-de aragatnaşyk düzümlerini döwrebaplaşdyrmagyň wajypdygyny nygtap, ulag-kommunikasiýa toplumynyň kadalaşdyryjy hukuk binýadyny kämilleşdirmek we Ministrler Kabinetiniň ýanynda Möhüm maglumat infrastrukturalarynyň obýektlerini derejelendirmek boýunça pudagara topary döretmek boýunça işleri dowam etdirmegi tabşyrdy. Salgyt kodeksine degişli ähli resminamalary, käbir nyrhlary we salgytlary täzelemegiň, bu ulgama gözegçilik etmegiň sanly tehnologiýalaryny giňden ornaşdyrmagyň zerurdygy bellenildi hem-de bir hepdäniň dowamynda bu mesele boýunça teklipleri taýýarlamak tabşyryldy. 

Döwlet Baştutanymyz «Türkmenistanda 2022-nji ýylyň galla oragyny guramaçylykly geçirmek boýunça çäreler hakynda» Karara gol çekip, oba hojalyk toplumynyň ýolbaşçylaryna galla hasylynyň ýygnalmagyna, onuň meýdanlardan kabul ediş bölümlerine ýitgisiz daşalmagyna we tabşyrylmagyna gözegçilik etmek hem-de zerur goldawy bermek üçin sebitlere iş saparlaryny amala aşyrmagy tabşyrdy. 

Türkmenistanyň Prezidentiniň geçen hepdede gol çeken Kararlaryna laýyklykda, Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrliginiň 2019-njy ýylda Türkmenistanda birinji Hazar ykdysady forumyny geçirmek bilen bagly gaznasynyň ady üýtgedilip, ol Türkmenistanda halkara çäreleri geçirmegiň gaznasy diýlip atlandyryldy, 2022-nji ýylyň 16 — 27-nji maýynda Aşgabat şäherinde «Hazar deňzi — durnukly ösüş we dolandyryş» atly halkara okuw maslahatlaryny geçirmek bellenildi hem-de Söwda, ykdysady, ylmy we tehnologik hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-hindi toparynyň türkmen böleginiň düzümi tassyklanyldy. 

12-nji maýda paýtagtymyzda Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýa Federasiýasynyň Parlamentara forumy geçirildi. Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow bu forumy geçirmek başlangyjy bilen çykyş etdi. Duşuşyga Gazagystan Respublikasynyň Parlamentiniň Senatynyň Başlygy Maulen Aşimbaýew, Gyrgyz Respublikasynyň Žogorku Keneşiniň Başlygy Talant Mamytow, Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň Başlygy Walentina Matwiýenko, Täjigistan Respublikasynyň Milli Majlisiniň Oli Majlisiniň Başlygy Rustam Emomali, Özbegistan Respublikasynyň Oliý Majlisiniň Senatynyň Başlygy Tanzila Narbaýewa gatnaşdylar. 

Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow forumda çykyş edip, parlamentleriň içerki syýasy durnuklylygy pugtalandyrmakda, jemgyýetçilik ylalaşygyny we sazlaşygyny, durmuş adalatlylygyny berkarar etmekde, demokratik institutlary ösdürmekde hem-de berkitmekde ägirt uly ornuny nygtady. Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy halkara hukugy, BMG-niň Tertipnamasynyň ýörelgelerini berkarar etmekde, hukugyň ret edilmegine, esasy halkara institutlaryň wezipeleriniň hem-de ygtyýarlyklarynyň ýoýulmagyna garşy göreşmekde tagallalary birleşdirmegi Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýa Federasiýasynyň birinji Parlamentara forumynyň işiniň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda görkezdi. 

Gahryman Arkadagymyz parlamentara dostluk toparlarynyň mümkinçiliklerinden has işjeň peýdalanmagyň maksadalaýykdygyny belläp, ýaşlaryň parlamentara gatnaşyklarynyň gurallaryny döretmegi we olardan netijeli peýdalanmagy teklip etdi. Şeýle hem Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde parlamentarilere uly we döredijilikli işleriň garaşýandygyny belledi. Azyk howpsuzlygy, ekologiýa we daşky gurşawy goramak, elýeterli lukmançylyk hem-de bilim biziň ýurtlarymyzyň parlamentarileriniň hemişe üns merkezinde bolmaly wezipeleriň diňe bir bölegidir. 

Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow ägirt uly adam kuwwatyna, tebigy baýlyklaryň iri gorlaryna, önümçilik we tehnologik mümkinçiliklere eýe bolan hem-de çäk taýdan ýakynlygy bilen birleşen, tebigy we birek-biregiň üstüni ýetirýän giňişligi emele getirýän Merkezi Aziýa döwletleriniň hem-de Russiýanyň köpugurly hyzmatdaşlygyndaky ykdysady gatnaşyklaryň meselelerine aýratyn üns berdi. Ulag, energetika, senagat taýdan ýakynlaşmak ýaly strategik ugurlarda halkara hukuk gurallaryny döretmegiň, olary herekete girizmegiň, milli kanunçylyklary ýakynlaşdyrmagyň we sazlaşdyrmagyň, hyzmatdaşlyk we işewürlik gatnaşyklaryny kynlaşdyrýan hukuk hem-de beýleki bökdençlikleri aradan aýyrmagyň üstünde işlemegiň zerurdygy bellenildi. 

Soňra mejlisde çykyş eden Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýa Federasiýasynyň parlament wekiliýetleriniň ýolbaşçylary gatnaşyjy ýurtlaryň şu görnüşde hyzmatdaşlygyny ösdürmegiň wajypdygyny aýdyp, bu meýdançany ulanmak arkaly bilelikdäki işleriň hemmeler üçin netijeli we peýdaly boljakdygyny nygtadylar. 

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň Başlygy Walentina Matwiýenkonyň teklip eden parlamentara hyzmatdaşlygyň täze görnüşiniň beýan edilen guramaçylyk esaslaryny goldady. Gahryman Arkadagymyz ony «Aşgabat görnüşi» diýip atlandyrmagy teklip edip, türkmen tarapynyň ştab-kwartirasy paýtagtymyzda ýerleşjek «Aşgabat görnüşiniň» Sekretariatyny döretmek baradaky teklibi işläp taýýarlamaga we hödürlemäge taýýardygyny aýtdy. 

 Dabaraly mejlis tamamlanandan soňra, ikitaraplaýyn resminamalara gol çekildi. 

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow we Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň Başlygy Walentina Matwiýenko Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahaty bilen Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň arasynda hyzmatdaşlyk etmek barada Ylalaşyga gol çekdiler. Şeýle hem Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow hem-de Täjigistan Respublikasynyň Milli Majlisiniň Oli Majlisiniň Başlygy Rustam Emomali Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahaty bilen Täjigistan Respublikasynyň Milli Majlisiniň Oli Majlisiniň arasynda hyzmatdaşlyk etmek barada Ylalaşyga gol çekdiler. 

Forumyň plenar mejlislerinde “Döwlet häkimiýetiniň kanun çykaryjy edarasy: häzirki zaman tejribesi we hyzmatdaşlyk”, “Lukmançylyk diplomatiýasy: tejribe alyşmak — öňe gitmegiň ynamly ýoly”, “Ekologik abadançylygyň we durnukly ösüşiň hatyrasyna sebit hyzmatdaşlygy” atly mowzuklarda pikir alyşmalar boldy. Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýa Federasiýasynyň Parlamentara forumynyň işiniň netijeleri boýunça jemleýji resminama — Aşgabat Jarnamasy kabul edildi. 

Parlamentara forumyň maksatnamasynyň çäklerinde paýtagtymyzdaky Maslahat köşgüniň uly mejlisler zalynda sylaglamak dabarasy geçirildi. Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy, Türkmenistanyň Gahrymany, Hormatly il ýaşulusy Gurbanguly Berdimuhamedow Azerbaýjan Respublikasynyň Ýaşulular Geňeşi tarapyndan esaslandyrylan “Hormatly aksakgal” altyn ordeni hem-de “Dede Korkut” milli gaznasy we “Azerbaýjan dünýäsi” halkara žurnaly bilen bilelikde esaslandyrylan “Ulu türk” altyn ordeni, şeýle-de “Ýer ýüzünde parahatçylyk üçin” milli baýrak bilen sylaglanyldy. Mundan başga-da, hormatly Arkadagymyz GDA-nyň Parlamentara Assambleýasynyň 30 ýyllygy mynasybetli esaslandyrylan “МПА СНГ. 30 лет” ýubileý medaly bilen sylaglanyldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Permanyna laýyklykda, Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň Başlygy Walentina Matwiýenko Türkmenistanyň “Hyzmatdaşlygy ösdürmäge goşandy üçin” ordeni gowşuryldy. 

12-nji maýda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň Başlygy Walentina Matwiýenko bilen duşuşdy. Taraplar Türkmenistanyň hem-de Russiýanyň syýasy-diplomatik, ykdysady, medeni-ynsanperwer gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmäge gyzyklanma bildirýändiklerini tassyklap, özara bähbitli hyzmatdaşlygy Hökümet derejesinde bolşy ýaly, aýry-aýry döwlet hem-de işewür düzümleriň arasynda-da giňeldilmelidigini, şeýle-de hökümetara toparyň işiniň işjeňleşdirilmelidigini nygtadylar. Duşuşykda ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň gün tertibinde parlamentara gatnaşyklara, şol sanda ugurdaş komitetleriň arasyndaky hem-de halkara derejedäki hyzmatdaşlyga aýratyn üns berildi. 

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýa Federasiýasynyň Parlamentara forumyna gatnaşan Täjigistan Respublikasynyň Milli Majlisiniň Oli Majlisiniň Başlygy Rustam Emomali, Gazagystan Respublikasynyň Parlamentiniň Senatynyň Başlygy Maulen Aşimbaýew, Gyrgyz Respublikasynyň Žogorku Keneşiniň Başlygy Talant Mamytow, Özbegistan Respublikasynyň Oliý Majlisiniň Senatynyň Başlygy Tanzila Narbaýewa, şeýle hem Azerbaýjan Respublikasynyň Ýaşulular geňeşiniň Başlygy Eldar Allahýar ogly Guliýew bilen geçiren duşuşyklarynda parlamentara gatnaşyklary pugtalandyrmagyň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. 

13-nji maýda paýtagtymyzda Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýanyň zenanlarynyň «Jemgyýetçilik-syýasy we durmuş-ykdysady ösüşde zenanlaryň orny» atly mowzuk boýunça dialogy geçirildi. Oňa sebitiň bäş ýurdunyň hem-de Russiýanyň wekilleri, Birleşen Milletler Guramasynyň Türkmenistandaky sebit düzümleriniň ýolbaşçylary gatnaşdylar. 

Plenar mejlisiň dowamynda çykyş eden Gazagystan Respublikasynyň Parlamentiniň Mejlisiniň Durmuş-medeni ösüş boýunça komitetiniň başlygy Jamila Nurmanbetowa, Gyrgyz Respublikasynyň Žogorku Keneşiniň Toragynyň orunbasary Jamilýa Isaýewa, Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň Başlygynyň orunbasary Galina Karelowa, Täjigistan Respublikasynyň Hökümetiniň ýanyndaky Zenanlaryň we maşgalanyň işleri boýunça komitetiň başlygy Hilolbi Kurbanzoda, Kärdeşler arkalaşyklarynyň Milli merkeziniň başlygy, Türkmenistanyň Zenanlar birleşiginiň Merkezi geňeşiniň başlygy A.Durdyýewa, Özbegistan Respublikasynyň Oliý Majlisiniň Senatynyň Başlygy Tanzila Narbaýewa Merkezi Aziýanyň her bir döwletiniň hem-de Russiýanyň milli tejribesi, wekilçilik edýän ýurtlarynda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek, kanunçylyk we institusion esaslary kemala getirmek hem-de pugtalandyrmak arkaly gender deňligini üpjün etmek boýunça alnyp barylýan işler bilen tanyşdyrdylar. 

Mejlisiň dowamynda BMG-niň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek, şol sanda gender deňligini üpjün etmek, bu ugurda gazanylanlary, zenanlaryň hukuklaryny hem-de bähbitlerini gorap saklamak, olaryň syýasy-ykdysady we durmuş ulgamlaryndaky möhüm meseleler boýunça çözgütleri kabul etmekdäki ornuny işjeňleşdirmek üçin döwlet hem-de jemgyýetçilik durmuşyna zenanlaryň gatnaşygyny ýokarlandyrmak bilen bagly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. Mejlise gatnaşyjylar umumy bähbitlere laýyk gelýän sebit hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de ösdürmek boýunça täze pikirleri we teklipleri öňe sürdüler. 

Hususan-da, çykyşlarda türkmen tarapynyň Merkezi Aziýanyň zenanlarynyň dialogynyň çäklerinde medeni mirasymyzy gorap saklamak, kämilleşdirmek we geljekki nesillere ýetirmek maksady bilen, el işleri bilen meşgullanýan zenanlaryň sebit jemgyýetini döretmek baradaky başlangyjy diňlenildi. Forumyň wekilleriniň umumy pikirine görä, bilelikde goýlan binýat Merkezi Aziýanyň hem-de Russiýanyň zenanlarynyň arasyndaky gatnaşyklaryň, şol sanda döwleti dolandyrmakda, öňüni alyş diplomatiýasynda, daşky gurşawy goramakda, telekeçilikde we işewürlikde, medeniýetde, bilimde, ylymda, sungatda, saglygy goraýyşda hem-de sportda, ýaşlary goldamakda, syýahatçylygy, maglumat tehnologiýalaryny we sanly ulgamy ösdürmekde, gender deňligini üpjün etmekde gatnaşyklaryň pugtalandyrylmagyna ýardam berer. 

Forumyň netijeleri boýunça Jarnama kabul edildi. Ol gender deňligini üpjün etmek hem-de döwletiň syýasy we ykdysady durmuşyna, telekeçiligi ösdürmäge zenanlaryň gatnaşygyny giňeltmek üçin milli we sebit derejelerinde amala aşyrylmaly işler babatda maslahatlary özünde jemleýär. Şeýle hem resminamada Merkezi Aziýa ýurtlarynyň we Russiýanyň köptaraplaýyn sebit hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de pugtalandyrmak boýunça syýasatyny durmuşa geçirmäge ýardam bermekde zenanlaryň dialogynyň taýýardygy bellenilýär. Foruma gatnaşyjylar dialogyň Düzgünnamasyna hem-de 2022-nji ýyl üçin işleriň meýilnamasyna gol çekdiler. Meýilnama Türkmenistanda we dialoga gatnaşyjy beýleki ýurtlarda geçirilmegi meýilleşdirilýän dürli derejelerdäki çäreleri özünde jemleýär. 

Foruma gabatlanyp, Söwda-senagat edarasynyň sergiler merkezinde milli däp-dessurlary, halklaryň ruhy hem-de medeni mirasyny gorap saklaýan zenanlaryň ussatlygyny we ukyplaryny, döwlet durmuşynyň dürli ulgamlaryndaky eýeleýän orunlaryny hem-de ýeten sepgitlerini beýan edýän giň möçberli sergi guraldy. 

Sergä gymmatlyklar toplumyny görkezýänleriň 50-si gatnaşyp, olaryň 6-sy milli bölümler, 11-si ministrlikleriň hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, 33-si bolsa Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalarynyň diwarlyklarydyr. 

Foruma gatnaşyjylar milli bölümler bilen tanyşdylar. Şolarda sebitiň ýurtlaryna we Russiýa mahsus däp-dessurlar, milli geýimler, zenanlaryň el işleri, sowgatlyklar, kitaplar görkezildi. Milli gymmatlyklaryň goralyp saklanylmagy hem-de baýlaşdyrylmagy parahatçylygyň we dostlugyň bähbidine halklary birleşdirmek üçin tükeniksiz mümkinçilikleri jemleýär. Bu pikir baýramçylyk sergisindäki baş taglym boldy. 

Geçen hepdede Daşary işler ministrliginde Türkmenistanyň Adam hukuklary we halkara ynsanperwerlik hukugy babatda halkara borçnamalaryny ýerine ýetirmek boýunça pudagara toparyň hem-de BMG-niň ýurt boýunça toparynyň bilelikdäki mejlisi geçirildi. Oňa Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň hem-de Mejlisiniň, birnäçe ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň, ýurdumyzda işleýän halkara düzümleriň wekilleri gatnaşdylar. Mejlisiň gün tertibine meýilnamalary durmuşa geçirmegiň hem-de BMG-niň düzümleriniň adam hukuklaryny goramak boýunça hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de pugtalandyrylmagyna gatnaşmagy bilen bagly meseleler girizildi. 

Bu ugurdaky Hereketleriň milli meýilnamalarynyň “Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-njy ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasy” bilen sazlaşdyrylmagy pudagara toparyň alyp barýan işiniň ähmiýetli ugurlarynyň biridir. 

14-nji maýda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň tabşyrygy boýunça Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy, Hormatly il ýaşulusy, hajy Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygyndaky wekiliýet BAE-niň Prezidenti Şeýh Halifa bin Zaýed Al Nahaýýanyň aradan çykmagy zerarly geçirilýän hatyra çärelerine gatnaşmak üçin Abu-Dabi şäherinde boldy. 

BAE-niň ýolbaşçylary we resmi adamlary hajy Arkadagymyza hem-de Türkmenistanyň wekiliýetiniň agzalaryna şeýle kyn pursatda bildiren goldawlary we duýgudaşlyklary üçin tüýs ýürekden hoşallyklaryny beýan edip, munuň özleri hem-de ýurduň tutuş halky üçin uly hormatdygyny nygtadylar. 

Mahlasy, geçen hepdäniň wakalary hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň ýurdumyzy ykdysady taýdan ösdürmäge, halkymyzyň abadan durmuşyny üpjün etmäge gönükdirilen parahatçylyk söýüjilikli, deňhukukly we özara bähbitli halkara hyzmatdaşlyk syýasatynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň nobatdaky aýdyň subutnamasy boldy. 

(TDH)

Aşgabatda Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýanyň zenanlarynyň dialogy geçirildi 

 Aşgabat, 13-nji maý (TDH). Şu gün paýtagtymyzda Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýanyň zenanlarynyň «Jemgyýetçilik-syýasy we durmuş-ykdysady ösüşde zenanlaryň orny» atly dialogy geçirildi. Oňa sebitiň bäş ýurdunyň hem-de Russiýanyň wekilleri, Birleşen Milletler Guramasynyň sebit düzümleriniň ýolbaşçylary gatnaşdylar. 

2020-nji ýylyň dekabrynda Gazagystan Respublikasynyň, Gyrgyz Respublikasynyň, Täjigistan Respublikasynyň, Türkmenistanyň we Özbegistan Respublikasynyň wekilleri tarapyndan BMG-niň goldamagynda döredilen zenanlaryň dialogy Merkezi Aziýanyň taryhynda şeýle görnüşdäki ilkinji düzümdir. Onuň ýakynda “Merkezi Aziýa — Russiýa” görnüşinde Aşgabatda geçirilen Parlamentara forumyň yzysüre guralmagy häzirki köptaraplaýyn duşuşyga aýratyn ähmiýet berýär. 

Bu forumlar sebit gatnaşyklaryny hem-de birek-birege ynamy, dostlukly gatnaşyklary we raýdaşlygy pugtalandyrmaga gönükdirilen hyzmatdaşlygy ösdürmek, gender deňligini ilerletmek hem-de zenanlaryň hukuklaryny we mümkinçiliklerini giňeltmek babatda hökümetlere kömek bermek üçin uly mümkinçilik açýar. Zenanlaryň dialogy resmi däl maslahatlaşmagyň görnüşi hökmünde eýýäm öz netijeliligini görkezdi. 

Aşgabatda zenanlaryň forumyny geçirmek başlangyjy bilen Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow çykyş edipdi. Şu ýyl biziň ýurdumyz dialoga başlyklyk edýär. 

Türkmenistanda zenanlaryň dialogyny geçirmek tejribesiniň bardygyny ýatlamak ýerliklidir. 2021-nji ýylyň awgust aýynda şeýle forumyň “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynyň çäklerinde sebit görnüşi geçirilipdi. 

Zenanlar barada alada, jemgyýetde olaryň ornuny berkitmek, Türkmenistanyň Konstitusiýasyna we halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryna laýyklykda, gender deňligini üpjün etmek Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň syýasy ýörelgesiniň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. 

Biziň ýurdumyz halkara gatnaşyklarda “Dialog — parahatçylygyň kepili” hökmünde kesgitlenilen filosofiýa eýermek bilen, gender syýasaty babatda anyk maksatlara gönükdirilen wezipeleri durmuşa geçirmäge jogapkärli çemeleşýär. Türkmenistanyň bu ugurdaky hereketleri halkara derejede, ilkinji nobatda, Birleşen Milletler Guramasynda goldaw tapýar. Ýurdumyzyň 2018 — 2022-nji ýyllar üçin Zenanlaryň ýagdaýy boýunça komissiýasyna hem-de BMG-niň Gender deňligi meseleleri we zenanlaryň hukuklaryny hem-de mümkinçiliklerini giňeltmek boýunça edarasynyň (“BMG — Zenanlar”) Ýerine ýetiriji geňeşiniň agzalygyna 2022 — 2024-nji ýyllar döwri üçin saýlanmagy bu ulgamda durmuşa geçirilýän giň gerimli işleriň subutnamasy bolup hyzmat edýär. 

Dünýä jemgyýetçiligi üçin möhüm bolan gender meselesini çözmekde Türkmenistanyň gazananlary aýdyňdyr. Munuň köp sanly mysallarynyň hatarynda türkmen jemgyýetiniň zenanlarynyň ýurdumyzyň jemgyýetçilik-syýasy, durmuş-ykdysady we medeni durmuşyna işjeň gatnaşmagyny belläp bolar. “Aýallaryň we erkekleriň deň hukuklarynyň we deň mümkinçilikleriniň üpjün edilmeginiň döwlet kepillikleri hakynda” Kanun zenanlaryň hem-de erkekleriň hökümet düzümlerine, öz işewürligini ösdürmäge sazlaşykly gatnaşmagynyň möhüm hukuk gurallaryny we olary gazanmagyň kepilliklerini düzgünleşdirýär. 2020-nji ýylyň ahyrynda Türkmenistan 2021 — 2025-nji ýyllarda gender deňligi boýunça hereketleriň Milli meýilnamasyny kabul etdi. Bu eýýäm ikinji resminama bolup, onda zenanlar üçin ählumumy pandemiýanyň durmuş-ykdysady täsirleri göz öňünde tutulýar hem-de bu ulgamda öňde goýlan maksatlara ýetmek üçin ilkinji nobatdaky çäreler bellenildi. 

Biziň zenanlarymyz örän uly döredijilik kuwwatyna eýe bolup, dürli pudaklarda hem-de ýokary ýolbaşçy wezipelerde zähmet çekýärler, telekeçilik bilen işjeň meşgullanýarlar, ösüp gelýän nesilleri parahatçylyk söýüjilik we hoşniýetli goňşuçylyk ruhunda terbiýelemäge, ruhy gymmatlyklary gorap saklamaga gatnaşýarlar. 

Türkmen zenanynyň jemgyýetde eýeleýän ornunyň ýokarydygyna ýurdumyzyň yzygiderli demokratiýalaşdyrylýandygy hem şaýatlyk edýär. Jemgyýetiň sagdynlygynyň möhüm görkezijileriniň hatarynda onuň çagalar we eneler baradaky aladasynyň derejesi, maşgala gymmatlyklarynyň berkligi, köp çagaly maşgalalara kömek bar. Şu işlerde demokratik gymmatlyklar hem-de milli däpler öz beýanyny tapýar. 

Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýanyň zenanlarynyň dialogy görnüşindäki bu duşuşyk dünýäniň gyzyklanma bildirýän ýurtlary hem-de iri guramalary, ilkinji nobatda, BMG-niň ýöriteleşdirilen edaralary we düzümleri bilen oňyn gatnaşyklary işjeň ösdürýän hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Bitarap Türkmenistanyň halkara abraýynyň barha artýandygynyň nobatdaky aýdyň subutnamasydyr. 

 Duşuşyk Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasynda geçirildi. 

Bilelikde resmi surata düşmek dabarasyndan soňra, Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýanyň zenanlarynyň «Jemgyýetçilik-syýasy we durmuş-ykdysady ösüşde zenanlaryň orny» atly dialogynyň umumy mejlisi geçirildi. 

Forumyň açylyş dabarasynda bu ýere ýygnananlar Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň Gutlagyny uly üns bilen diňlediler. Gutlagda dialogyň «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynda Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň kabul edilmeginiň we Türkmenistanyň Döwlet baýdagynyň döredilmeginiň 30 ýyllyk şanly senesiniň öň ýanynda geçirilmeginiň çuň many-mazmuna eýedigi bellenildi. 

“Dost-doganlyk, hoşniýetli goňşuçylyk, parahatçylyk türkmen halkynyň asyrlaryň dowamynda kemala gelen milli gymmatlyklarydyr. Gözbaşyny gadymdan gelýän taryhy köklerden, ruhy-medeni gymmatlyklaryň, däp-dessurlaryň umumylygyndan alyp gaýdýan özara bähbitli hyzmatdaşlyk doganlyk halklar bilen gatnaşyklaryň binýady bolup durýar. Biziň halklarymyzy gadymdan gelýän taryhy kökler, hoşniýetli dostluk, doganlyk gatnaşyklary baglanyşdyrýar” diýlip, döwlet Baştutanymyzyň Gutlagynda bellenilýär. 

Şonuň bilen birlikde, hormatly Prezidentimiz Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýanyň zenanlarynyň dialogy diňe bir oňa gatnaşýan ýurtlaryň arasynda hyzmatdaşlygy ösdürmäge däl, eýsem, tutuşlygyna bu ugurda halkara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga täzeden itergi berjekdigine ynam bildirdi. 

Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa umumy mejlisi açyp hem-de oňa gatnaşyjylary mähirli mübärekläp, şu ýyl dialoga türkmen tarapynyň başlyklyk edýändigini aýtdy. Ol 2020-nji ýylyň dekabrynda döredilen dialogyň pikir we tejribe, zenanlaryň hukuklaryny hem-de mümkinçiliklerini giňeltmek, jemgyýetiň syýasy, durmuş-ykdysady we medeni-ynsanperwer durmuşyna gatnaşmagynyň derejesini ýokarlandyrmak işinde iň oňat dünýä tejribesini alyşmak üçin netijeli çärä öwrülýändigini belledi. 

Mejlisiň ýolbaşçysy giňişleýin düzümde geçýän dialogyň Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan başy başlanandygyny aýratyn nygtady. Bellenilişi ýaly, hormatly Arkadagymyzyň durmuş tejribesi, oňyn döwrebap başlangyçlary, gymmatly maslahatlary parlamentleriň işini kämilleşdirmäge, sebitiň we dünýäniň ýurtlary bilen parlamentara gatnaşyklaryny berkitmäge ýardam berýär. Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýakynda GDA gatnaşyjy döwletleriň Parlamentara Assambleýasynyň «МПА СНГ. 30 лет» atly ýubileý medaly bilen sylaglanylmagy parahatçylyk we ynanyşmak medeniýetini ilerletmekde alyp barýan giň gerimli işleriniň ykrar edilýändiginiň nyşany boldy diýip, Mejlisiň Başlygy belledi hem-de Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygyny dialoga gatnaşyjy zenanlaryň ählisiniň adyndan bu ajaýyp waka bilen gutlady. 

G.Mämmedowa häzirki halkara çäreleriň Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň 30 ýyllygynyň we Döwlet baýdagynyň gününiň baýram edilmeginiň öň ýanynda hem-de ýurtlarymyzyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllygynyň bellenilýän ýylynda geçirilýändigini belläp, sebitiň ýurtlarynyň ösmegine ýardam edýän ýakynlaşma işleriniň oňyn häsiýetini nygtady. Anyk ileri tutulýan ugurlarda, şol sanda gender deňligi we durnukly ösüş meselelerinde hyzmatdaşlygy ilerledip, biziň ýurtlarymyz bütin dünýäde parahatçylygy, dostlugy hem-de ynanyşmagy pugtalandyrmak işine uly goşant goşýarlar diýip, Mejlisiň Başlygy belledi. 

Bitarap döwlet bolmak bilen Türkmenistan häzir energetika, ekologiýa, lukmançylyk we medeni diplomatiýany aýratyn işjeňleşdirýär. Biziň ýurdumyz “Dialog — parahatçylygyň kepili” filosofiýasynyň, tejribeleriň alşylmagynyň hem-de kanunçylyk we döwlet syýasaty derejesinde ilatyň durmuş taýdan goraglylygyny gowulandyrmak boýunça tagallalary utgaşdyrmagyň möhümdigine aýratyn ähmiýet berýär. 

Bellenilişi ýaly, dialog hyzmatdaşlygyň, sebitde zenanlaryň arasynda ynanyşmagyň we özara düşünişmegiň, parahatçylyk, durnuklylyk hem-de oňyn ösüş bilen baglanyşykly meseleler boýunça çözgütleri kabul etmek işine has uly täsir etmek üçin olara mümkinçilikleriň berilmegini goldamaga gönükdirilendir. 

Türkmenistanda zenanlar hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda amala aşyrylýan ägirt uly durmuş-ykdysady özgertmeler maksatnamalaryny ýerine ýetirmekde uly orun eýeleýär. Biziň zenanlarymyz yhlasly işleri hem-de täze pikirleri bilen howanyň üýtgemeginiň ýaramaz tasirleri, daşky gurşawyň ýaramazlaşmagy ýaly ählumumy wehimlere garşy göreşmekde hem-de durmuş-ykdysady, medeni-ynsanperwer ösüş, saglygy goraýyş we bilim baradaky möhüm meseleleriň çözülmegine goşant goşýarlar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Bitarap döwlet hökmünde Türkmenistanyň sebitde we tutuş dünýäde parahatçylygy hem-de howpsuzlygy üpjün etmäge gönükdirilen dostluk we ynanyşmak syýasatyny geljekde-de alyp barjakdygyny belleýär diýip, Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy nygtady hem-de dialoga gatnaşyjylaryň adyndan forumyň işini goldaýandygy üçin döwlet Baştutanymyza hoşallyk bildirdi. 

Mejlisiň ýolbaşçysy G.Mämmedowa Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň Başlygy, GDA ýurtlarynyň Parlamentara Assambleýasynyň Geňeşiniň Başlygy Walentina Matwiýenko söz berip, dialoga gatnaşyjy zenanlaryň ählisiniň adyndan rus parlamentiniň ýokarky palatasynyň ýolbaşçysyny oňa Türkmenistanyň döwlet sylagynyň — “Hyzmatdaşlygy ösdürmäge goşandy üçin” diýen ordeniň gowşurylmagy bilen gutlady hem-de berk jan saglyk, uzak ömür we ýurtlarymyzyň arasynda hyzmatdaşlygyň ösdürilmeginde täze üstünlikleri arzuw etdi. 

Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň Başlygy, GDA ýurtlarynyň Parlamentara Assambleýasynyň Geňeşiniň Başlygy Walentina Matwiýenko gutlag sözi bilen çykyş edip, Aşgabatda geçirilýän ähmiýetli çärelere gatnaşmaga rus wekiliýetiniň çagyrylandygy üçin Türkmenistanyň ýolbaşçylaryna hoşallyk bildirdi. 

Federasiýa Geňeşiniň ýolbaşçysy Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýa Federasiýasynyň ýakynda geçirilen Parlamentara forumynyň ýokary guramaçylyk derejesini belledi. Onuň sözlerine görä, Sekretariatyny Aşgabatda ýerleşdirmek bilen bu çärä yzygiderli häsiýet bermek baradaky başlangyç goldanyldy. 

Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň ýolbaşçysy sebit we dünýä derejesindäki gün tertibinde durýan möhüm meseleleriň çözülmeginde zenanlaryň eýeleýän barha artýan ornuny nygtap, häzir zenanlaryň döredijilik maksadynyň hemme döwürlerdäkiden möhümdigini, Merkezi Aziýanyň döwletleriniň zenanlar dialogynyň işiniň bolsa munuň subutnamasydygyny belledi. 

 “Bu görnüşdäki duşuşygyň hut göni, hakyky, hünär derejeli gatnaşykly adynyň özünde hem durmuşyň görkezişi ýaly, ähli halklar we ýurtlar üçin umumy bolan ýiti meseleleriň çözgüdi jemlenýär” diýip, W.Matwiýenko aýtdy. 

Russiýanyň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň Baştutany dialogyň gurluşyna BMG-niň edaralarynyň gatnaşmagyna, zenanlaryň sebit birleşiginiň başlangyçlaryny we hereketlerini olaryň goldamagyna ünsi çekdi. 

W.Matwiýenko gazanylan ylalaşyklaryň iş ýüzünde durmuşa geçirilmeginiň ähmiýetini belläp, meýilleşdirilen işleriň amala aşyrylmagynyň üstünlige beslenjekdigine ynam bildirip, munuň girewi hökmünde şu günki foruma gatnaşyjy zenanlaryň yhlasynyň, liderlik, iş alyp barmaga hyjuw häsiýetleriniň bardygyny görkezdi. 

BMG-niň Baş sekretarynyň Ýörite wekili, BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň ýolbaşçysy Natalýa German Aşgabatda şu çäräni geçirmek başlangyjy we döredilen şertler üçin hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowa hoşallyk bildirdi. 

Sebitiň taryhynda ilkinji gezek geçirilýän bu çäräniň özboluşlydygy nygtaldy. Bu sebit döwletleriniň Liderleriniň hem-de foruma gatnaşyjylaryň ählisiniň meseleleriň hemme ugurlary boýunça işlemäge syýasy erkini görkezýär. Şol meseleler zenanlaryň ykdysady mümkinçilikden başlap, parahatçylykly durmuşy gurmak işlerine gatnaşmagyna çenli meseleleri öz içine alyp, jemgyýetde eýeleýän orunlaryna degişlidir. 

Dialogyň ýokary derejeli çäreler bilen ýakyndan utgaşyklykda geçirilmeginiň wajypdygyna aýratyn üns berildi. Natalýa German sözüni dowam edip, bu ýagdaýyň Merkezi Aziýa ýurtlarynyň Liderleriniň gender deňligini gazanmaga, zenanlaryň jemgyýetleriň syýasy, jemgyýetçilik we ykdysady durmuşa deňhukukly gatnaşmagyny üpjün etmäge gönükdirilen syýasaty durmuşa geçirmegiň möhümdigine aýratyn ähmiýet berýändiginiň tassyknamasydygyny aýtdy. 

Dialog eýýäm dünýä derejesinde özüni görkezdi. Şu ýyl bu düzüme wekilçilik edýän zenanlaryň halkara we sebit derejelerindäki birnäçe möhüm duşuşyklara, şol sanda Duşenbede “Suw durnukly ösüş üçin” atly Halkara Hereketleriň onýyllygy boýunça ýokary derejeli ikinji konferensiýanyň çäklerinde Zenanlaryň suw forumyna, Daşkentde ŞHG-niň zenanlarynyň forumyna hem-de BMG-niň parahatçylykly durmuşy gurmak baradaky Komissiýasynyň mejlisine gatnaşmagy göz öňünde tutulýar. 

BMG-niň Ýörite wekilli BMG-niň Baş sekretary Antoniu Guterrişiň we Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň zenanlaryň dialogyny hemmetaraplaýyn goldaýandygyny tassyklap, bilelikdäki tagallalar arkaly bu başlangyjyň uly kuwwatynyň amala aşyryljakdygyna, zenanlaryň wekilleriniň gatnaşmagyny ilerletmek, olaryň ählumumy wehimlere, şol sanda howanyň üýtgemegine we daşky gurşawyň ýagdaýynyň ýaramazlaşmagyna garşy hereket etmekde eýeleýän ornuny pugtalandyrmak boýunça täze sepgitlere ýetiljekdigine ynam bildirdi. 

Soňra bu ýere ýygnananlara BMGÖM-niň Türkmenistandaky hemişelik wekili Narine Saakýan gutlag sözi bilen ýüzlendi. Ol duşuşygyň ýokary derejede guralandygy üçin hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa we Türkmenistanyň Hökümetine tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, hemmeleri BMG-niň Ösüş maksatnamasynyň Ýewropa we GDA ýurtlary boýunça sebit direktory Marýan Spolýariç Eggeriň adyndan mübärekledi. 

Şu günki forum aýratyn ähmiýete eýe bolup, bu düzümiň işini hil taýdan täze derejä çykarýar. Biz Merkezi Aziýanyň zenanlarynyň durmuş-ykdysady, syýasy taýdan eýeleýän ornuna uly ähmiýet berýäris. Olar esasy maksatlara, şol sanda Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek üçin jemgyýetlerde bolup geçýän özgertmelere täsir edip we olary dolandyryp hem-de sebitde parahatçylygy, howpsuzlygy goldamaga gatnaşyp bilýärler diýip, Narine Saakýan nygtady. 

Şonuň bilen birlikde, ol gender ösüşine päsgelçilik döredýän häzirki döwrüň meseleleri barada aýdyp, onlaýn bilim bermäge, işlemäge we gatnaşyk saklamaga ýol açýan sanly tehnologiýalary özleşdirmäge zenanlaryň giňden gatnaşmagynyň zerurdygyna ünsi çekdi. 

Şu we ýüze çykýan beýleki ýagdaýlar BMGÖM-niň gender deňligini üpjün etmek boýunça ýakynda kabul edilen ählumumy strategiýasy üçin binýat bolyp hyzmat etdi. Şol strategiýada dürli ugurlarda zenanlaryň hukuklaryny we mümkinçiliklerini giňeltmäge degişli ileri tutulýan ugurlaryň altysy bellenildi. 

Abraýly guramanyň wekili milli ileri tutulýan ugurlaryň hem-de ösüşlere beslenen özgertmeleriň durmuşa geçirilmeginde BMGÖM-niň Merkezi Aziýa döwletlerine mundan beýläk-de goldaw bermäge taýýardygyny tassyklap, Merkezi Aziýada gender meselesini ilerletmek boýunça dialogyň netijelidigini belledi. 

Dünýä üçin howanyň üýtgemeginiň meseleleriniň çözgüdinden başlap, ykdysadyýetleriň dikeldilmegine çenli örän möhüm meseleleri çözmäge zenanlaryň zehini, pikir-garaýşy we liderlik häsiýetleri zerurdyr. Zenanlar syýasatda eýeleýän güýçli orny hem-de ykdysady taýdan garaşsyzlygy bilen täzelikleri girizip, ýolbaşçylyk edip, uýgunlaşyp we döredip bilýärler. Biz mundan beýläk-de sebitiň, şol sanda şu ýere ýygnanan zenanlaryň bilimlerini hem-de tejribesini dünýäni gowulyga tarap özgertmegi dowam etmek üçin ulanarys diýip, BMGÖM-niň wekili aýtdy. 

Forumyň dabaraly bölegi tamamlanandan soň, umumy mejlis geçirilip, onuň barşynda sebitiň ýurtlarynda gender deňligini ilerletmek meselelerine hem-de hyzmatdaşlyk etmegiň geljekki meýilnamalaryna garaldy. 

Duşuşyga gatnaşyjy zenanlar dürli ählumumy hem-de Merkezi Aziýa toparlarynyň we Russiýanyň sebit guramalarynyňdyr birleşmeleriniň tejribesi bilen tanyşdylar. Munuň özi zenanlaryň syýasy we durmuş taýdan eýeleýän ornunyň has-da pugtalandyrylmagyny gazanmaga, sebitde we dünýäde parahatçylygy, durnuklylygy we ösüşi üpjün etmek bilen baglanyşykly wajyp meseleler boýunça çözgütleri kabul etmek işine täsir etmegiň mümkinçiligini giňeltmäge goldaw bermek üçin zerurdyr. 

Plenar mejlisiň dowamynda çykyş eden Gazagystan Respublikasynyň Parlamentiniň Mejlisiniň durmuş-medeni ösüşi boýunça komitetiniň başlygy Jamila Nurmanbetowa, Gyrgyz Respublikasynyň Žogorku Keneşiniň Toragynyň orunbasary Jamilýa Isaýewa, Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň Başlygynyň orunbasary Galina Karelowa, Täjigistan Respublikasynyň Hökümetiniň ýanyndaky Zenanlaryň we maşgalanyň işleri boýunça komitetiň başlygy Hilolbi Kurbanzoda, Kärdeşler arkalaşyklarynyň Milli Merkeziniň başlygy, Türkmenistanyň Zenanlar birleşiginiň Merkezi Geňeşiniň başlygy A.Durdyýewa, Özbegistan Respublikasynyň Oliý Majlisiniň Senatynyň başlygy Tanzila Narbaýewa Merkezi Aziýanyň her bir döwletiniň hem-de Russiýanyň milli tejribesi, wekilçilik edýän ýurtlarynda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek, kanunçylyk we institusion esaslary kemala getirmek hem-de pugtalandyrmak arkaly gender deňligini üpjün etmek boýunça alnyp barylýan giň gerimli işler bilen tanyşdyrdylar. 

Mejlisiň dowamynda BMG-niň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek, şol sanda gender deňligini üpjün etmek, syýasatyň bu ugurda gazananlaryny, zenanlaryň hukuklaryny hem-de bähbitlerini gorap saklamak, olaryň syýasy-ykdysady we durmuş ulgamlaryndaky möhüm meseleler boýunça çözgütleri kabul etmekde ornuny işjeňleşdirmek üçin döwlet we jemgyýetçilik durmuşyna zenanlaryň gatnaşygyny ýokarlandyrmak bilen bagly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Mejlise gatnaşyjylar umumy bähbitlere laýyk gelýän sebit hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de ösdürmek boýunça täze pikirleri we teklipleri öňe sürdüler. 

Hususan-da, çykyşlaryň dowamynda türkmen tarapynyň Merkezi Aziýanyň zenanlarynyň dialogynyň çäklerinde medeni mirasymyzy gorap saklamak, kämilleşdirmek we geljekki nesillere ýetirmek maksady bilen, el işleri bilen meşgullanýan zenanlaryň sebit jemgyýetini döretmek baradaky başlangyjy diňlenildi. Şunuň bilen baglylykda, Özbegistanyň şu ýylyň maý aýynda Buhara şäherinde Halkara keşde festiwalyny geçirmek baradaky başlangyjynyň möhümdigi bellenildi. 

Forumyň wekilleriniň umumy pikirine görä, bilelikde goýlan binýadyň Merkezi Aziýanyň hem-de Russiýanyň zenanlarynyň arasyndaky gatnaşyklaryň, şol sanda döwleti dolandyrmakda, öňüni alyş diplomatiýasynda, daşky gurşawy goramakda, telekeçilikde we işewürlikde, medeniýetde, bilimde, ylymda, sungatda, saglygy goraýyşda, sportda, ýaşlary goldamakda, syýahatçylygy, maglumat tehnologiýalaryny we sanly ulgamy ösdürmekde, gender deňligini üpjün etmekde hyzmatdaşlyklarynyň pugtalandyrylmagyna ýardam berer. 

Çykyşlarda sebitiň döwletleriniň hem-de Russiýanyň zenanlarynyň döredijilik we parahatçylyk döredijilik mümkinçiliklerini doly derejede durmuşa geçirmek üçin netijeli ýollary işläp taýýarlamakda tagallalary birleşdirmegiň wajypdygy nygtaldy. 

Zenanlaryň hukuklaryny üpjün etmek maksady bilen amala aşyrylýan işleriň netijeleri barada habar berildi. Şol netijeler döwletlerimiziň zenanlar üçin has oňaýly durmuş şertlerini döretmäge jogapkärli çemeleşýändiklerini tutuş dünýä görkezmek bilen, Birleşen Milletler Guramasynyň esasy resminamalarynyň ýörelgelerine gyşarnyksyz eýerýändikleriniň subutnamasy boldy. 

Ýygnananlar şu günki duşuşygyň ähmiýeti barada aýtmak bilen, onuň “Zenanlar, parahatçylyk we howpsuzlyk” Ählumumy Gün tertibiniň, 2030-njy ýyla çenli döwür üçin durnukly ösüş babatda Gün tertibiniň, Ählumumy maksatlara ýetmek boýunça hereketleriň Onýyllygynyň, Pekin Jarnamasynyň we Hereketleriň platformasynyň, BMG-niň howandarlygynda kabul edilen beýleki köptaraplaýyn halkara resminamalaryň maksatlaryna ýetmek üçin sebit hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de işjeňleşdirmek ýolunda möhüm ädim boljakdygyny nygtadylar. Bu resminamalarda gender deňliginiň diňe bir esasy adam hukuklarynyň biri bolmak bilen çäklenmän, eýsem, abadançylygyň we durnuklylygyň möhüm şerti bolup durýandygy bellenilýär.  

Dialogyň çäklerinde amala aşyrylan giň möçberli işleriň netijeleri Merkezi Aziýa döwletleriniň hem-de Russiýanyň zenanlarynyň döredijilik we parahatçylyk döredijilik kuwwatyny has doly amala aşyrmak üçin netijeli ýollary işläp taýýarlamaga, bu mümkinçilikleri ählumumy parahatçylygy, durnuklylygy we ösüşi pugtalandyrmaga ulanmakda ýardam berer. 

Forumyň netijeleri boýunça Jarnama kabul edildi. Jarnama özünde gender deňligini üpjün etmek hem-de döwletiň syýasy we ykdysady durmuşyna, telekeçiligi ösdürmäge zenanlaryň gatnaşygyny giňeltmek üçin milli hem-de sebit derejelerinde amala aşyrylmaly işler babatda maslahatlary jemleýär. Şeýle hem resminamada Merkezi Aziýa ýurtlarynyň we Russiýanyň köptaraplaýyn sebit hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de pugtalandyrmak boýunça syýasatyny durmuşa geçirmekde ýardam bermäge zenanlaryň dialogynyň taýýardygy bellenilýär. 

Foruma gatnaşyjylar dialogyň Düzgünnamasyna hem-de 2022-nji ýyl üçin işleriň Meýilnamasyna gol çekdiler. Meýilnama Türkmenistanda we dialoga gatnaşyjy beýleki ýurtlarda geçirilmegi meýilleşdirilýän dürli derejelerdäki çäreleri özünde jemleýär. Bu resminamalar Merkezi Aziýa ýurtlarynyň zenanlarynyň dialogynyň şu ýylyň 12-nji aprelinde sanly ulgam arkaly geçirilen nobatdaky mejlisinde tassyklanyldy. 

Oňa gatnaşyjylar foruma gatnaşyjy döwletleriň Baştutanlaryna Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýa Federasiýasynyň zenanlarynyň dialogyny guramaga goldawy üçin hoşallyk bildirip, şu duşuşygyň dostlukly ýurtlaryň netijeli gender syýasatyny ilerletmek babatda hyzmatdaşlygy ösdürmäge mundan beýläk-de aýratyn üns bermäge çalyşýandyklarynyň subutnamasy bolandygyny nygtadylar. 

Soňra Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýanyň zenanlarynyň dialogyna gatnaşyjylar Söwda-senagat edarasynyň sergiler merkezine bardylar. Olar bu ýerde milli däp-dessurlary, halklaryň ruhy hem-de medeni mirasyny gorap saklaýan zenanlaryň ussatlygyny we ukyplaryny, olaryň döwlet durmuşynyň dürli ulgamlaryndaky eýeleýän orunlaryny hem-de ýeten sepgitlerini beýan edýän giň möçberli sergi bilen tanyşdylar. 

 Sergä gymmatlyklar toplumyny görkezýänleriň 50-si gatnaşyp, olardan 6-sy milli bölümler, 11-si ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, 33-si bolsa Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalarynyň diwarlyklarydyr. 

Sergide uludan tutulýan türkmen toýunyň ýagdaýy emele geldi. Döwlet simfonik orkestriniň sazandalarynyň, halk bagşylarynyň we meşhur aýdymçylaryň ýerine ýetiren aýdymdyr-sazlary çäräniň dabarasyny has-da artdyrdy. 

Uly ekranda zenanlaryň parahatçylyk döredijilikli orny barada gürrüň berýän wideoşekiller görkezildi. Sebitiň döwletleriniň we Russiýanyň milli lybaslaryndaky alty gyz meýdançanyň merkezinde forumyň nyşanyny emele getirýän gülli kompozisiýany düzýärler. Gülli kompozisiýada ýerleşdirilen parahatçylyk kepderisi görnüşindäki şekil ajaýyp zenanlaryň keşbi bilen baglanyşykly gözellik duýgusyny döredýär. 

Foruma gatnaşyjylar milli bölümler bilen tanyşdylar. Şolarda sebitiň ýurtlaryna we Russiýa mahsus däp-dessurlar, milli geýimler, zenanlaryň el işleri, sowgatlyklar, kitaplar görkezildi. Milli gymmatlyklaryň goralyp saklanylmagy hem-de baýlaşdyrylmagy özünde parahatçylygyň we dostlugyň bähbidine halklary birleşdirmek üçin tükeniksiz mümkinçilikleri jemleýär. Bu pikir baýramçylyk sergisindäki baş taglym boldy. 

Serginiň çaphana önümleri üçin niýetlenilen bölüminde Gahryman Arkadagymyzyň türkmen halkynyň medeniýeti we sungaty, ruhy gymmatlyklary barada gürrüň berýän eserleri, şeýle hem foruma gatnaşyjy ýurtlardan awtorlaryň çeper eserleri görkezildi. 

Türkmenistanyň Döwlet medeniýet merkeziniň Döwlet muzeýiniň diwarlygynda gadymy milli lybaslar, ajaýyp halylar, zergärçilik önümleri, halk senetçileriniň işleri, öý hojalyk esbaplary, gadymy medeniýetimize degişli gymmatlyklar görkezildi. 

Sergide görkezilen ajaýyp milli halylarda we el işlerinde, saz gurallarynda, ussat zergärleriň önümlerinde, suratkeşleriň hem-de heýkeltaraşlaryň işlerinde türkmen halkynyň ruhy öz beýanyny tapýar. 

Sergide türkmen halkynyň gadymy zähmet gurallary, tara, milli lybaslaryň, halylaryň we keçeleriň, şaý-sepleriň taýýarlanylyşy, el işleriniň nusgalary görkezildi. Türkmen zenanlary gadymdan bäri alaja örüpdirler, jähek, aldymgaç çalypdyrlar. El işiniň bu nusgalary bu gün hem gyzlaryň we zenanlaryň arasynda meşhurdyr. El işleri müňýyllyklaryň dowamynda kämilleşdirilip, türkmen zenanynyň buýsanjyna we şöhratyna öwrüldi. 

Milli lybaslar toplumy, çeper elli zenanlar tarapyndan dokalan haly önümleri, agaçdan we ýüpekden işlenilip taýýarlanylan nepis işler myhmanlaryň ünsüni özüne çekdi. Suratkeşleriň döreden eserlerinde hem-de fotosuratlarda türkmen zenanynyň keşbi bilen aýrylmaz baglanyşykly, ruhy asyllylyk we wepalylyk, çäksiz söýgi hem-de näziklik, myhmansöýerlik we köp sanly beýleki ajaýyp häsiýetler beýan edilýär. 

Mälim bolşy ýaly, köpasyrlyk tejribä we baý däp-dessurlara eýe bolan medeni-ynsanperwer ulgamdaky gatnaşyklar sebitiň ýurtlarynyň hyzmatdaşlygynyň möhüm bölegi bolup durýar. Häzirki zaman gatnaşyklarynda gadymy ruhy-ahlak gymmatlyklaryna daýanmak biziň halklarymyzy birleşdirýär hem-de şol ýörelgeleri gorap saklamak we baýlaşdyrmak meýillerini beýan edýär. 

Däp boýunça baýramçylyk sergisinde Türkmenistanyň çäklerinden daşarda hem uly islegden peýdalanýan ýurdumyzyň dokma toplumlarynyň önümleri giňden görkezildi. 

Myhmanlara derman otlardan taýýarlanan çaýlaryň dürli görnüşleri, sahawatly türkmen topragynyň naz-nygmatlary, milli türkmen tagamlary hem-de köke-süýji önümleri hödür edildi. 

Işewür zenanlar tarapyndan hödürlenilýän dürli görnüşli önümler we hyzmatlar, şol sanda bu serginiň iň meşhur gymmatlyklarynyň birine öwrülen ajaýyp güller türkmen telekeçileriniň üstünlikleriniň köpöwüşginli subutnamasydyr. 

Paýtagtymyzyň Modeller öýi hem-de hususy modeller öýleri ýurdumyzda öndürilen matalardan taýýarlanylan milli lybaslaryň täze toplumlaryny görkezdiler, olaryň her birini sungat eserleri bilen deňeşdirip bolar. Lybaslaryň görkezilýän ýeri milli keşdeler, dürli nagyşlar bilen bezelipdir. 

Sport ulgamynda gazanylan ýeňişler barada gürrüň berýän dürli şekiller türkmen zenanlarynyň häzirki döwürde gazananlaryny beýan edýär. Özleriniň batyrgaýlygy hem-de çeýeligi bilen haýran galdyrýan türkmen çapyksuwar zenanlarynyň dürli ýaryşlarda mynasyp bolan sylaglary aýratyn ünsi çekýär. 

Sirk sungaty boýunça dürli halkara festiwallaryň kuboklaryna we baýraklaryna mynasyp bolan meşhur “Galkynyş” milli at üstündäki oýunlar toparynyň çapyksuwarlarynyň ussatlyk bilen ýerine ýetiren dürli tilsimleri foruma gatnaşyjylary haýran galdyrdy. Bu çykyşlar Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasynyň Sergi merkeziniň açyk meýdançasynda guraldy. 

“Galkynyş” milli at üstündäki oýunlar toparyna ahalteke atşynaslyk sungatyny, türkmen halkynyň bahasyna ýetip bolmajak mirasyny hem-de milli medeni mirasyň aýrylmaz bölegi bolan behişdi bedewleriň şan-şöhratyny wagyz etmekde aýratyn orun degişlidir. 

Bu topar her bir çykyşynda at üstündäki attraksionlary, akrobatiki we gimnastiki tilsimleri, at çapmagyň ýokary ussatlygy hem-de esasy zat, adamlaryň we bedewleriň hereketleriniň jebis, doly sazlaşygy bilen tomaşaçylaryň söýgüsine mynasyp bolýar. 

Ajaýyp bedewleriň çalasynlygy, täsin çeýeligi, milli lybasdaky ýigitleriň we gyzlaryň gaýduwsyzlygy çykyşlara şowhunly el çarpyşmalar arkaly ýokary baha beren tomaşaçylary özüne bendi etdi. 

Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýanyň zenanlarynyň dialogyna gatnaşyjylar hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa Türkmenistanyň ak mermerli paýtagtyna gelip görmäge, häzirki döwrüň möhüm meselelerini ara alyp maslahatlaşmaga hem-de türkmen halkynyň baý medeniýeti bilen tanyşmaga döredilen mümkinçilik üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdiler.

Aşgabat, 13-nji maý (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet syýasatynyň ileri tutulýan meselelerine hem-de käbir resminamalaryň taslamalaryna garaldy. 

Döwlet Baştutanymyz mejlisi açyp, ozal berlen tabşyryga laýyklykda, gün tertibiniň esasy meselesiniň sanly ulgam bilen baglanyşyklydygyny belledi. 

Hormatly Prezidentimiz, ilki bilen, Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýewe söz berdi. Ol «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» we «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynda» bellenilen çäreleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. 

Konsepsiýada göz öňünde tutulan wezipeleri üç tapgyrda durmuşa geçirmek meýilleşdirilýär. Birinji tapgyryň çäklerinde Türkmenistanyň Prezidentiniň Karary bilen, Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça Pudagara topary döredilip, onuň düzümi we Düzgünnamasy tassyklanyldy. “Türkmenaragatnaşyk” agentligi sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça ygtyýarly edara hökmünde kesgitlenildi. Ýurdumyzda sanly ykdysadyýetiň möhüm esaslaryny kemala getirmek, ilkinji nobatda, bu ulgamda kadalaşdyryjy hukuk namalaryny yzygiderli kämilleşdirmek, ministrliklerde we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda elektron resminama dolanyşygy ulgamyny hem-de web saýtlary döretmek boýunça yzygiderli işler alnyp barylýar. 

Ikinji tapgyrda — 2020 — 2023-nji ýyllarda döwrebap maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalaryny giňden ornaşdyrmak, maglumat howpsuzlygyny üpjün etmek boýunça işler dowam etdirilýär. Döwlet hyzmatlar portaly döredildi. Bu portal elektron görnüşinde döwlet hyzmatlaryny etmek üçin “Bir penjire” awtomatlaşdyrylan maglumat ulgamy görnüşindedir. Häzirki wagtda portalda maglumat hyzmatlary, döwlet edaralarynyň internet saýtlary we beýlekiler ýerleşdirildi. Sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň çäklerinde ikinji tapgyrda “Elektron hökümet” ulgamyny doly işe girizmek göz öňünde tutulýar. Şunuň bilen baglylykda, degişli maksatnama işlenip taýýarlanyldy. 

Konsepsiýany durmuşa geçirmegiň üçünji tapgyry 2024-2025-nji ýyllary öz içine alyp, bu tapgyrda ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň dürli pudaklarynda sanly intellektual tehnologiýalaryň, usullaryň kämilleşdirilmegini we ornaşdyrylmagyny dowam etdirmek, Konsepsiýada bellenen wezipeleriňdir çäreleriň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini üpjün etmek meýilleşdirilýär. 

Bu tapgyrda ýurdumyzda sanly ykdysadyýete geçmekde we ony ösdürmekde gazanylan oňyn tejribeler esasynda has netijeli taslamalaryň ornaşdyrylmagyny giňden ýaýbaňlandyrmak, bu ugurda işleri mundan beýläk-de kämilleşdirmek göz öňünde tutulýar. Bir bitewi Maglumat merkezini döretmek boýunça degişli işler geçirilýär. 

Mejlisiň dowamynda döwlet Baştutanymyzyň «Aragatnaşyk liniýalaryny goramagyň kadalaryny tassyklamak hakynda» Kararyň taslamasyny taýýarlamak boýunça beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berildi. Şunuň bilen baglylykda, degişli resminamanyň taslamasy hödürlenildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow aragatnaşyk ulgamyny goramagy dolandyrmak meselelerini çözmek babatda anyk tabşyryklary berip, degişli Karara gol çekdi we ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi. 

Soňra agentligiň ýolbaşçysy Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe amala aşyrylýan durmuş-ykdysady özgertmeleriň çäklerinde ulag-aragatnaşyk toplumynyň kadalaşdyryjy hukuk binýadyny kämilleşdirmek boýunça işler barada hasabat berip, Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanynda Möhüm maglumat infrastrukturalarynyň obýektlerini derejelendirmek boýunça pudagara topary döretmek barada teklipleriň taýýarlanylandygyny aýtdy. 

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, hödürlenen teklibi makullady. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow maglumatlary bermek ulgamyny hem-de aragatnaşyk düzümini döwrebaplaşdyrmagyň wajypdygyny nygtap, Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktoryna bu ugurdaky işleri dowam etdirmegi, göz öňünde tutulan meýilnamalary üstünlikli ýerine ýetirmek üçin ähli tagallalary etmegi tabşyrdy. 

Soňra Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary K.Babaýew ýurdumyzyň kanunçylyk-hukuk binýadyny kämilleşdirmek, jemgyýetçilik durmuşyny demokratiýalaşdyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada maglumat berdi. 

“Halkyň Arkadagly zamanasy” ýylynda Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň 30 ýyllygyna bagyşlanan möhüm çäreleriň geçirilýändigi bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen geçirilen Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýa Federasiýasynyň Parlamentara forumy hem-de zenanlaryň dialogy aýratyn ähmiýetli wakalar boldy. Olaryň Aşgabatda üstünlikli geçirilmegi Bitarap Türkmenistanyň parahatçylyk söýüjilikli syýasatynyň giňden ykrar edilýändiginiň we goldanylýandygynyň, ata Watanymyzyň halkara giňişlikdäki abraýynyň barha artýandygynyň aýdyň subutnamasydyr. 

Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň birinji çagyrylyşynyň altynjy maslahatynda kanunlaryň taslamalarynyň birnäçesiniň ara alnyp maslahatlaşylandygy we olaryň biragyzdan kabul edilendigi bellenildi. 

Häzirki wagtda Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň işi onuň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda döwrüň talabyna laýyklykda kämilleşdirilýär we täze many-mazmun bilen baýlaşdyrylýar. Döwletimiziň adam gymmatlyklaryna esaslanýan ynsanperwer syýasatyny üstünlikli durmuşa geçirmek, şunda türkmenistanlylaryň ýokary ýaşaýyş-durmuş derejesini üpjün etmek, olaryň mynasyp şertlerde zähmet çekmegi, dynç almagy, saglygyna seretmegi üçin ähli amatly şertleri döretmek bilen baglylykda, Gahryman Arkadagymyz ýerlerde işleriň ýagdaýy bilen tanyşmak, raýatlaryň isleg-arzuwlaryny öwrenmek hem-de degişli teklipleri taýýarlamak üçin welaýatlara iş saparlaryny guramak baradaky başlangyç bilen çykyş etdi. Şu maksat bilen, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda, Türkmenbaşy şäherinde hem-de “Arçman” şypahanasynda iş saparlarynda boldy. Şunuň bilen baglylykda, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň agzalarynyň öňünde işleri netijeli amala aşyrmak we degişli kanunçylyk namalaryny taýýarlamak boýunça möhüm wezipeler goýuldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow 12-nji maýda Aşgabatda Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýa Federasiýasynyň Parlamentara forumynyň ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilendigini kanagatlanma bilen belledi. Bu forumyň netijeleri biziň ýurtlarymyzyň we halklarymyzyň arasyndaky dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny pugtalandyrmaga uly goşant boldy. Şeýlelikde, Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy boýunça umumy abadançylygyň bähbitlerine laýyk gelýän döwletara we sebit hyzmatdaşlygynyň täze, geljegi uly görnüşi döredildi. Mälim bolşy ýaly, ol “Aşgabat görnüşi” diýlip atlandyryldy. Bu teklip wekilçilikli duşuşyga gatnaşyjylar tarapyndan doly goldanyldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow şular barada aýtmak bilen, ähli watandaşlarymyzy forumyň üstünlikli geçirilmegi bilen gutlady. Bu forum Türkmenistanyň netijeli sebit we halkara hyzmatdaşlygy ösdürmekde işjeň we jogapkärli orun eýeleýändigini ýene-de bir gezek aýdyňlyk bilen görkezdi. Gahryman Arkadagymyza ýokary sylaglaryň gowşurylmagy onuň sebitde parahatçylygy we durnuklylygy pugtalandyrmakda, syýasy, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ulgamlarda ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn görnüşde özara bähbitli, hyzmatdaşlygyň netijeli görnüşlerini ýola goýmakda ägirt uly goşandynyň ykrarnamasynyň nyşanyna öwrüldi. 

Şol sylaglaryň hatarynda Azerbaýjan Respublikasynyň Ýaşulular Geňeşi tarapyndan döredilen “Hormatly aksakgal” altyn ordeni hem-de “Dede Korkut” milli gaznasy tarapyndan “Azerbaýjan dünýäsi” halkara žurnaly bilen bilelikde döredilen “Ýer ýüzünde parahatçylyk üçin” milli baýragy we “Ulu türk” altyn ordeni bar. Parlamentarizmi ösdürmekde bitiren hyzmatlary, Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň işiniň hukuk esaslaryny kämilleşdirmäge, halkara gatnaşyklary we parlamentara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga goşan ägirt uly goşandy üçin Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow GDA-nyň Parlamentara Assambleýasynyň 30 ýyllygy mynasybetli döredilen ýubileý medaly bilen hem sylaglanyldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Gahryman Arkadagymyzy bu ýokary sylaglar bilen tüýs ýürekden gutlap, berk jan saglyk, uzak ömür we ata Watanymyzyň hem-de halkymyzyň abadançylygynyň bähbidine alyp barýan işlerinde täze üstünlikleri arzuw etdi. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Muhammedow «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» we «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynda» görkezilen çäreleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. Bu resminamalarda göz öňünde tutulan wezipeleri talabalaýyk hem-de öz wagtynda ýerine ýetirmek maksady bilen, ykdysadyýet, maliýe we bank toplumyna degişli ministrliklerde, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda zerur enjamlary, programma üpjünçiliklerini, serwerleri satyn almak we ornaşdyrmak, elektron resminama dolanyşygy ulgamyny hem-de internet web saýtlaryny kämilleşdirmek, hyzmat etmegiň elektron görnüşine geçmek, awtomatlaşdyrylan elektron maglumatlar binýady ulgamyny döretmek, olaryň goraglylygyny üpjün etmek, maglumat düzümleriniň durnukly işlemegini üpjün etmek boýunça yzygiderli işler amala aşyrylýar. Şeýle hem sanly ykdysadyýete geçmek bilen bagly hereket edýän kadalaşdyryjy hukuk namalaryna yzygiderli seljermeler geçirilip, olary kämilleşdirmek babatda zerur işler alnyp barylýar. 

Soňra wise-premýer Maliýe we ykdysadyýet ministrliginde harytlary satyn almak boýunça bäsleşikleriň hem-de döwlet emlägini hususylaşdyrmak boýunça bäsleşikli söwdalaryň sanly ulgamyny işe girizmek barada hasabat berdi. Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, hödürlenen taslamany makullady we bu ugurdaky işi dowam etdirmegi tabşyrdy. 

Mejlisiň dowamynda wise-premýer sanly ulgamyň ösüşini kämilleşdirmek, “Internet bank” ulgamynyň gerimini giňeltmek, menzilara onlaýn töleg ulgamlaryny has-da ösdürmek boýunça alnyp barylýan toplumlaýyn işler barada hasabat berdi. 2019-njy ýyldan bäri şeýle hyzmatlar “Rysgal” paýdarlar täjirçilik banky tarapyndan amala aşyrylýar. Bu hyzmatlara müşderileriň uly isleg bildirýändigini we gazanylan tejribäni göz öňünde tutup, hormatly Prezidentimiziň garamagyna ýuridik şahslar we hususy telekeçiler üçin “Internet bank” ulgamyny «Daýhanbank» döwlet täjirçilik bankynda, «Halkbank», «Senagat» paýdarlar täjirçilik banklarynda hem ulanyşa girizmek baradaky teklip hödürlenildi. 

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, nagt däl hasaplaşyklar ulgamyny giňeltmegiň ýurdumyzyň karz edaralarynyň öňünde durýan gaýragoýulmasyz wezipelerdigini belledi. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hödürlenen teklibi makullap, wise-premýere ýurdumyzyň banklarynyň işini döwrüň talabyna laýyklykda guramak üçin degişli çäreleri görmegi tabşyrdy. 

Soňra wise-premýer Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň halkara töleg ulgamyny kämilleşdirmek boýunça alyp barýan işleri barada hasabat berdi. Şunuň bilen baglylykda, geçirilen halkara bäsleşigiň netijeleri barada habar berildi. Döwlet Baştutanymyz hödürlenen teklibi makullap, bu ugurda degişli işleriň talabalaýyk derejede geçirilmegini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy. 

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça göz öňünde tutulan wezipeleriň takyk ýerine ýetirilmeginiň ähmiýetine wise-premýeriň ünsüni çekdi. 

Salgyt syýasatyny üstünlikli durmuşa geçirmäge gönükdirilen toplumlaýyn çäreleri görmek öňdäki işiň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda kesgitlenildi. Şunuň bilen baglylykda, Salgyt kodeksine degişli ähli resminamalary, käbir nyrhlary we salgytlary täzelemegiň wajypdygy bellenildi. Döwlet Baştutanymyz döwrüň talaplaryna laýyklykda, kanunçylyk namalarynyň maddalaryny täzelemegiň, zerur bolan halatynda olara üýtgetmeleri ýa-da goşmaçalary girizmegiň, bu ugurda gözegçiligiň sanly tehnologiýalaryny giňden ornaşdyrmagyň wajypdygyny nygtap, wise-premýere bir hepdäniň dowamynda bu mesele boýunça teklipleri taýýarlamagy tabşyrdy. 

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow ýangyç-energetika toplumynyň düzümleýin edaralaryna sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. 

«Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» hem-de «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyna» laýyklykda, “Türkmengaz”, “Türkmennebit” döwlet konsernleriniň, “Türkmengeologiýa” döwlet korporasiýasynyň we Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynyň merkezi edaralarynda sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak hem-de maglumat howpsuzlygy bölümleri döredildi. Olaryň iş meýilnamalary tassyklanyldy. Zerur enjamlary, programma üpjünçiligini ornaşdyrmak boýunça netijeli işler alnyp barylýar. Şeýle hem elektron resminama dolanyşyk ulgamy ornaşdyryldy. 

Içerki sarp edijilere ýerlenilýän tebigy gaz üçin hasaplaşyklary sanly ulgam arkaly nagt däl görnüşde geçirmek, ammarlarda haryt dolanyşygyny sanly ulgam arkaly amala aşyrmak, gaz känleri we gaz guýulary baradaky maglumatlary sanly ulgam arkaly dolandyrmak maksady bilen, “Türkmengaz” döwlet konserniniň merkezi edaralarynda Hasaplaşyk merkezi döredildi we “Elektron ammar” programmasy gurnaldy. “Türkmennebit” döwlet konserniniň merkezi diwanynda “Netije” atly elektron resminama dolanyşygy we resmi web saýty gurnaldy, nebitiň derejesine monitoring arkaly gözegçilik etmek maksady bilen, ölçeýji enjamlaryň gurnama-sazlama işleri ýerine ýetirilýär. 

Sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2022-nji ýyl üçin meýilnamasyna laýyklykda, Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynyň merkezi edarasynda “GOLDAW” elektron resminama dolanyşygy ulgamy işe girizildi we internet web saýty döredildi. Ornaşdyrylan radioelektron enjamlary arkaly buhgalterçilik hasabatlary we beýleki işler sanly görnüşde amala aşyrylýar. Şeýle hem toplumyň dolandyryş binasy bilen önümhanalarynyň arasynda elektron maglumat dolanyşygy ýola goýlup, ammarlara kabul edilýän, saklanylýan we goýberilýän maddy gymmatlyklaryň hasabyny elektron resminama dolanyşygyna geçirmek boýunça degişli işler alnyp barylýar. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow Diýarymyzy senagat taýdan ösen ýurda öwürmek, milli ykdysadyýetde işleriň guralyşynyň netijeliligini ýokarlandyrmak maksady bilen kabul edilen «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» we «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynda» bellenilen çäreleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. 

Gurluşyk we senagat toplumyna degişli ministrliklerde we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda, Aşgabat şäher häkimliginde Maglumat howpsuzlygy we sanly tehnologiýalar bölümleri açylyp, olaryň ählisiniň resmi web saýtlary döredildi. Olarda ýerine ýetirilýän işler, edilýän hyzmatlar, öndürilýän önümlerdir beýlekiler barada maglumatlar ýerleşdirildi. Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginiň hem-de “Türkmenhimiýa” döwlet konserniniň öndürýän önümlerini mahabatlandyrmak we olaryň elektron söwdasyny guramak boýunça taýýarlyk işleri tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýar. Häzir Aşgabat şäher häkimligi tarapyndan ilata edilýän jemagat hyzmatlary sanly ulgama geçirildi, hödürlenilýän döwlet hyzmatlarynyň gerimi giňeldildi we olar bir bitewi döwlet hyzmatlar ulgamyna birikdirildi. Bu işler geljekde-de netijeli dowam etdiriler. 

Soňra wise-premýer öňümizdäki baýramçylyklara hem-de «Ak şäherim Aşgabat» atly ХXI köpugurly halkara sergä görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi. Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Türkmenistanyň Döwlet baýdagynyň güni mynasybetli baýramçylyk dabaralary, medeni çäreleri ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek üçin taýýarlyk işleri giňden ýaýbaňlandyryldy. 

Aşgabat şäheriniň gününe gabatlanyp, «Ak şäherim Aşgabat» atly ХXI köpugurly halkara sergi geçiriler. Şu ýyl bu sergä ýerli hem-de daşary ýurt kompaniýalarynyň, edara-kärhanalaryň, hususy ulgamyň wekilleriniň 80-den gowragy gatnaşmaga isleg bildirýär. Her ýyl geçirilýän halkara sergide ýurdumyzyň halk hojalygyna degişli dürli pudaklaryň hem-de düzümleriň täze teklipleri we gazanan üstünlikleri, Aşgabat şäheriniň senagat, medeni we aň-bilim kuwwatyny, durmuş-ykdysady taýdan örän uly möçberli serişdeleri hem-de mümkinçilikleri bilen tanyşdyrmak göz öňünde tutulýar. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, baýramçylyk çäreleriniň hödürlenen meýilnamasyny makullady hem-de milli senenamamyzyň şanly seneleriniň örän wajypdygyny aýratyn nygtap, meýilleşdirilen dabaralaryň ählisini ýokary guramaçylyk derejesinde, döwrüň ruhuna laýyklykda, ruhubelentlik ýagdaýynda geçirilmegini üpjün etmegi tabşyrdy. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» we «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynda» bellenen çäreleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. Bu resminamalarda öňde goýlan wezipeleri durmuşa geçirmek maksady bilen, söwda toplumynyň düzümleýin edaralarynda elektron resminama dolanyşygy ulgamy ornaşdyryldy we hereket edýär. Ministrliklerde, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda hem-de olaryň garamagyndaky iri kärhanalarda zerur maglumatlary almak üçin türkmen, iňlis we rus dillerinde internet saýtlary döredildi. 

Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrligi, Dokma senagaty ministrliginiň bölek söwda kärhanalary, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary tarapyndan döredilen onlaýn söwda ulgamynyň hem-de ilata harytlary eltip bermek hyzmatynyň gerimi giňelýär. “Türkmenhaly” döwlet birleşiginiň web saýtynyň üsti bilen ýurdumyzyň we daşary ýurtlaryň alyjylaryndan haly önümlerine sargytlary kabul etmek hyzmatlary ýola goýuldy. Döwlet haryt-çig mal biržasynyň saýty arkaly gündelik birža söwdalarynda satylýan harytlar hem-de dünýä bazarlaryndaky harytlaryň bahalary barada maglumat beriş hyzmatlary hödürlenilýär. Birža söwdalary elektron söwda ulgamynyň üsti bilen interaktiw görnüşde geçirilýär, şertnamalary hasaba almak bolsa “Bir penjire” ulgamy arkaly amala aşyrylýar. 

Söwda-senagat edarasy tarapyndan 2021-nji ýylda we 2022-nji ýylyň dört aýynda sanly ulgam arkaly maslahatlaryň 54-si hem-de wirtual sergileriň 4-si geçirildi. Şeýle hem wise-premýer söwda toplumyna degişli ministrliklerde we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda tassyklanylan maksatnama laýyklykda, sanly ykdysadyýeti ornaşdyrmak boýunça täze wezipe birlikleriniň girizilendigini, bu ugurda hünärmenleriň hünär derejesini ýokarlandyrmak işiniň dowam edýändigini habar berdi. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Toýlyýew «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» we «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynda» göz öňünde tutulan çäreleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. 

Konsepsiýanyň birinji tapgyryna laýyklykda, toplumyň ähli edaralary kompýuter tehnikalary, serwerler, tor ulgamy, zerur programmalar bilen üpjün edildi hem-de internet ulgamyna birikdirildi. Mundan başga-da, kadalaşdyryjy hukuk namalaryna laýyklykda, ministrliklerde. pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda degişli bölümler açyldy, internet web saýtlary döredildi. Bu bölümler IT hünärmenler bilen üpjün edilip, olaryň hünärini kämilleşdirmek boýunça işler alnyp baryldy. Şeýle hem döwrebap maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalaryny giňden ornaşdyrmak we kämilleşdirmek, onuň sazlaşykly işlemegini ýola goýmak, maglumat howpsuzlygyny üpjün etmek boýunça çäreler durmuşa geçirildi. 

Bilim ulgamynda maglumat tehnologiýalaryny, elektron serişdeleri ulanmak bilen, okatmagyň we bilim işini dolandyrmagyň kadalaşdyryjy hukuk namalary seljerildi, degişli gözükdirijiler, düzgünnamalar taýýarlanyldy. Ýokary we orta hünär okuw mekdeplerinde sanly bilim portallary döredilip, bilim-terbiýeçilik işlerine degişli maglumatlar, elektron gollanmalar, kitaplar, wideo hem-de audio materiallar, interaktiw-multimedia programmalar, prezentasiýalar, ylmyň we tehnikanyň gazananlary baradaky maglumatlar yzygiderli ýerleşdirilýär. Bilim ministrliginiň garamagyndaky Innowasiýa maglumat merkezinde dersler boýunça onlaýn bäsleşikleri, synaglary guramak boýunça netijeli işler alnyp barylýar. 

Ylymlar akademiýasy we onuň ylmy-barlag institutlary hem-de Tehnologiýalar merkezi özara bitewi tor ulgamyna birikdirildi. Ylym ulgamynyň elektron maglumatlar toruny döretmek üçin türkmen halkynyň baý medeni mirasyna degişli milli golýazmalar, kitaplar, monografiýalar elektron görnüşe geçirilýär. Abraýly halkara guramalar, ylmy-barlag edaralary bilen hyzmatdaşlygy ösdürmek hem-de dünýä tejribesiniň gazananlaryny ylym ulgamyna ornaşdyrmak maksady bilen, sanly ulgam arkaly ylmy-amaly maslahatlar, duşuşyklar yzygiderli guralýar. 

Sanly ulgamy ornaşdyrmagyň çäklerinde ýurdumyzyň saglygy goraýyş edaralary ýokary tizlikli maglumat toruna birikdirilip, telelukmançylyk ulgamyna degişli enjamlar gurnaldy. Sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça ýurdumyzyň jemgyýetçilik-syýasy guramalary döwrebap kompýuterler, tor ulgamy we telekommunikasiýa tehnikalary bilen üpjün edildi. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow öňde goýlan möhüm wezipeleri çözmek bilen baglylykda, ministrligiň alyp barýan işi barada hasabat berdi. 

Parlament diplomatiýasyny ilerletmegiň Türkmenistanyň daşary syýasatynyň esasy ugurlarynyň biridigi bellenildi. Häzirki zaman dünýäsinde parlament diplomatiýasynyň orny has-da artdy. Şunuň bilen baglylykda, Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy boýunça hem-de hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň goldaw bermeginde Aşgabatda ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilen Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýa Federasiýasynyň Parlamentara forumynyň ähmiýeti nygtaldy. Bu wekilçilikli duşuşygyň çäklerinde ikitaraplaýyn resminamalara, şol sanda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahaty bilen Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň arasynda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ylalaşyga hem-de Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahaty bilen Täjigistan Respublikasynyň Milli Majlisiniň Oli Majlisiniň arasynda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ylalaşyga gol çekildi. Forumyň jemleri boýunça Aşgabat Jarnamasy kabul edildi. 

Şeýlelikde, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça döredilen, hyzmatdaşlygyň “Aşgabat görnüşi” diýlip atlandyrylan bu meýdança parlamentara hyzmatdaşlygyň möhüm meselelerini ara alyp maslahatlaşmak, ony pugtalandyrmak we täze many-mazmun bilen baýlaşdyrmak boýunça teklipleri işläp taýýarlamak üçin täsirli gural hökmünde möhüm ähmiýete eýedigini tassyklady. Şeýle hem “Aşgabat görnüşiniň” Türkmenistanyň paýtagtynda ştab-kwartirasy ýerleşjek Sekretariatyny döretmek barada ylalaşyk gazanyldy. Şunuň bilen baglylykda, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri hormatly Prezidentimize we Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygyna Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyzyň daşary syýasy ugruny üstünlikli durmuşa geçirmäge berýän hemmetaraplaýyn goldawy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi. 

Soňra wise-premýer, DIM-niň ýolbaşçysy ýurdumyzda sanly ulgamy ösdürmek hem-de 2019 — 2025-nji ýyllar üçin degişli Konsepsiýany durmuşa geçirmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. 

Dünýäniň öňdebaryjy tejribesine daýanyp, giň gerimli sanly özgertmeleri amala aşyrmak Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, Daşary işler ministrliginiň düzüminde bu özgertmeleriň çäklerinde maksadalaýyk işler ýerine ýetirilýär. Bu ulgamda daşary syýasy işiň guramaçylyk meseleleri we esasy ugurlary kesgitlenildi, möhüm synag taslamalary taýýarlanyldy we olar durmuşa geçirilip başlandy. 

Bu ugurda, ilkinji nobatda, türkmen diplomatiýasynyň sanly ulgamlar arkaly amala aşyrylmagyny has-da işjeňleşdirmek, döwrebap media tehnologiýalaryň üsti bilen döwletimiz baradaky maglumatlary dünýä jemgyýetçiligine dessin ýaýratmak wezipesi öňde goýuldy. Daşary işler ministrliginiň merkezi edarasynyň düzüminde sanly diplomatiýa bölüminiň açylmagy bu wezipeleri çözmekde uly mümkinçilikleri döretdi. Şeýle hem Türkmenistanyň daşary ýurtlardaky wekilhanalarynyň ählisinde resmi internet saýtlary döredildi. 2019-njy ýyldan başlap, daşary ýurtlar hem-de ýöriteleşdirilen halkara guramalar bilen bilelikde, maglumat tehnologiýalary ulgamynda milli hünärmenleri taýýarlamaga we olaryň hünär derejesini artdyrmaga, diplomatik gullugyň işgärleriniň ugurdaş bilimleriniň derejesini ýokarlandyrmaga gönükdirilen çäreleriň birnäçesi geçirildi. Häzirki wagtda bu işler yzygiderli dowam etdirilýär. 

Ýokarda agzalan Konsepsiýa laýyklykda, öňdebaryjy maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalaryny ornaşdyrmak, maglumat howpsuzlygyny üpjün etmek boýunça wezipeleri çözmäge aýratyn üns berilýär. Şu nukdaýnazardan, Türkmenistanyň Prezidentiniň Karary bilen, 2021-nji ýylyň 20-nji awgustynda Daşary işler ministrliginde maglumat ulgamlaryna gözegçilik bölümi döredildi we ol elektron ulgamlar bilen talabalaýyk enjamlaşdyrylyp işläp başlady. 

Sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde ýurdumyzda internet we elektron maglumatlar ulgamynyň bir bitewi binýadynyň ýagny, «Bir penjiräniň» işe girizilmegi göz öňünde tutulýar. Şunuň bilen baglylykda, Daşary işler ministrliginiň hem-de Türkmenistanyň daşary ýurtlardaky diplomatik wekilhanalarynyň internet saýtlarynyň hem bu ulgama birikdirilmegini ýola goýmak üçin degişli işler amala aşyrylýar. Hususan-da, bitewi Maglumat merkeziniň (Data center) işe girizilmegi bilen bir hatarda, DIM-niň içerki sanly ulgamynyň bu merkez bilen sazlaşykly ýagdaýda işlemegini ýola goýmak boýunça çäreler görüldi. 

Daşary işler ministrliginiň raýatlarymyza edýän konsullyk hyzmatlarynyň sanly ulgamlar arkaly amala aşyrylmagy ýola goýuldy. DIM-niň Konsullyk gullugynda, Türkmenistanyň daşary ýurtlardaky diplomatik wekilhanalarynda we konsullyk edaralarynda ýerine ýetirilýän işleriň elektron ulgamlara geçirilmegi Türkmenistanyň Prezidentiniň 2020-nji ýylyň 4-nji sentýabrynda gol çeken Kararyna laýyklykda amala aşyrylýar. 2020-nji ýylyň awgust aýyndan başlap, Daşary işler ministrliginiň web saýtynda “Halkara habarlar” atly internet gazeti onlaýn görnüşde neşir edilýär. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň agzalaryna ýüzlenip, ýurdumyzda sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça işleriň talabalaýyk alnyp barylmaýandygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, bu ugurda öňde durýan gaýragoýulmasyz wezipelere üns çekildi. 

Döwlet Baştutanymyz Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýewiň Türkmenistanda sanly ulgamyň ornaşdyrylmagyna gözegçilik edýän ýolbaşçy hökmünde alyp barýan işine nägilelik bildirip, oňa käýinç yglan etdi we degişli Buýruga gol çekip, işi talabalaýyk derejede ýola goýmagy talap etdi. 

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew oba hojalyk pudagyny sanly ulgama geçirmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi. 

«Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» hem-de «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyna» laýyklykda, häzirki wagtda esasy ugurlarda maglumat tehnologiýalaryny giňden ulanmak arkaly sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça netijeli işler alnyp barylýar. Şunuň bilen baglylykda, ministrlikde hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda ýörite bölümler döredildi we olaryň iş meýilnamalary tassyklanyldy. 

Üç tapgyrda sanly telematik ulgama geçmegiň konsepsiýasyna laýyklykda, “John Deere” kompaniýasyndan sanly telematik usul arkaly dolandyrylýan döwrebap oba hojalyk tehnikalarynyň we gurallarynyň birinji tapgyry satyn alyndy. Degişli Karara laýyklykda, bu tehnikalaryňdyr gurallaryň ikinji we üçünji tapgyrlaryny şu ýylyň ahyryna çenli ýurdumyza getirmek boýunça degişli işler alnyp barylýar. 

Soňra wise-premýer welaýatlarda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň alnyp barlyşy we galla oragyna toplumlaýyn taýýarlyk görlüşi barada hasabat berdi. Galla oragy möwsüminde ýygnalan hasylyň ýurdumyz boýunça galla kabul ediş bölümleriniň jemi 154-sinde doly taýýar edilmegi üçin degişli çäreler görülýär. Şu ýyl galla oragy möwsüminde ýurdumyz boýunça jemi 2 müň 64 sany däne ýygýan kombaýnlary işletmek meýilleşdirilýär. Olary mehanizatorlaryň 4 müň 47-si iki çalşykda işleder. Möwsümde işlediljek kombaýnlaryň ýanynda sazlaýjy we abatlaýjy mehaniklerden ybarat bolan 453 topar döredildi. Olar zerur enjamlar, awtoulaglar we beýleki tehnikalar bilen üpjün edildi. Ýygnalan gallany kabul ediş bölümlerine, elewatorlara we ammarlara bökdençsiz daşamak üçin awtoulaglaryň 9 müň 817-sini ulanmak meýilleşdirilýär. Meýdan düşelgelerinde gallaçylaryň göwnejaý dynç almaklary üçin ähli şertler döredilýär, göçme söwdalar guralar. 

Wise-premýer döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli Kararyň taslamasyny hödürledi. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow «Türkmenistanda 2022-nji ýylyň galla oragyny guramaçylykly geçirmek boýunça çäreler hakynda» Karara gol çekdi we ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi. 

Soňra hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýetip gelýän galla oragy möwsümine ünsi çekdi we birnäçe tabşyryklary berdi. Ýetişdirilen galla hasylyny gysga wagtda, ýitgisiz ýygnap almak üçin ähli zerur guramaçylyk çärelerini geçirip, işleriň alnyp barlyşyna berk gözegçilik etmek barada görkezmeler berildi. Döwlet Baştutanymyz kombaýnlary orak möwsümine doly taýýar edip, olaryň öndürijilikli we bökdençsiz işledilmegini gazanmagyň wajypdygyny nygtady. 

Galla kabul ediş nokatlaryny möwsüme doly taýýarlap, hasylyň bökdençsiz kabul edilmegini üpjün etmek, degişli ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, hususy eýeçilikdäki awtoulag serişdelerini peýdalanmak üçin şertnamalary baglaşmak arkaly galla hasylynyň kabul ediş nokatlaryna, ammarlara, elewatorlara wagtynda hem-de ýitgisiz daşalmagyny üpjün etmek wajypdyr. Hormatly Prezidentimiz oba hojalyk toplumynyň ýolbaşçylaryna ýetişdirilen galla hasylynyň ýitgisiz ýygnalyp alnyşyna, daşalyşyna we kabul ediş nokatlaryna tabşyrylyşyna gözegçilik etmegi hem-de degişli ýardamy bermek üçin welaýatlara iş saparlaryna gidip, galla oragynyň üstünde bolmagy tabşyrdy. 

Soňra döwlet Baştutanymyz wise-premýer Ç.Purçekowa ýüzlenip, Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň kärhanalary bilen şertnama baglaşmak arkaly galla hasylyny meýdanlardan kabul ediş nokatlaryna, ammarlara, elewatorlara wagtynda we ýitgisiz daşamak üçin gurluşyk we senagat toplumyna degişli ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, Aşgabat şäher häkimliginiň garamagyndaky ýük awtoulaglaryny bermek barada görkezme berdi. 

Wise-premýer Ç.Gylyjowa Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň kärhanalary bilen şertnama baglaşmak arkaly galla hasylyny meýdanlardan kabul ediş nokatlaryna, ammarlara, elewatorlara wagtynda, ýitgisiz daşamak maksady bilen, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesine degişli ýük awtoulaglaryny bermek tabşyryldy. 

Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýewe ýolbaşçylyk edýän agentliginiň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň kärhanalary bilen şertnama baglaşmak esasynda galla hasylynyň meýdanlardan kabul ediş nokatlaryna, ammarlara,elewatorlara wagtynda we ýitgisiz daşalmagyny, ulag serişdeleriniň bökdençsiz hem-de ýokary netijeli işledilmegini üpjün etmek barada görkezme berildi. «Türkmenawtoulaglary» agentligine galla oragy döwründe awtoulaglaryň netijeli ulanylyşyna we işledilişine gözegçilik etmek tabşyryldy. 

Döwlet Baştutanymyz wise-premýer Ş.Abdrahmanowyň ünsüni Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň kärhanalary bilen şertnama baglaşmak arkaly galla hasylyny kabul ediş nokatlaryna, ammarlara, elewatorlara wagtynda, ýitgisiz daşamak üçin nebitgaz toplumyna degişli ministrlikleriň hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýük awtoulaglaryny bermek meselesine çekdi. 

Şunuň bilen birlikde, Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumyna, degişli ministrlikleri we pudaklaýyn dolandyryş edaralaryny Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň kärhanalary bilen galla hasylyny kabul ediş nokatlaryna, ammarlara, elewatorlara daşamak üçin şertnama esasynda zerur nebit önümleri bilen şu ýyl üçin berlen çäkli möçberleriň hasabyna bökdençsiz üpjün etmek tabşyryldy. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow wise-premýer M.Muhammedowa ýüzlenip, «Daýhanbank» döwlet täjirçilik bankynyň galla oragy möwsüminde tabşyrylan hasyl üçin önüm öndürijiler bilen hasaplaşyklaryň wagtynda geçirilmegini üpjün etmelidigini tabşyrdy. «Türkmenstandartlary» baş döwlet gullugy orak möwsüminde galla hasylynyň kabul ediş nokatlaryndaky barlaghanalarda hil görkezijileri boýunça barlanyp, talabalaýyk kabul edilmegini üpjün etmelidir hem-de tabşyrylýan gallanyň möçberiniň anyk hasabyny ýöretmelidir. 

Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary, goranmak ministri B.Gündogdyýewe galla oragy möwsüminde meýdanlarda, kabul ediş nokatlarynda, däne kombaýnlarynda we galla daşaýan awtoulaglarda ýangyn howpsuzlygyny üpjün etmek, sürüjileriň ýol hereketiniň düzgünlerini berjaý etmegi üçin gözegçilik işlerini geçirmek babatda görkezmeler berildi. 

Mejlisde döwlet durmuşyna degişli başga-da birnäçe möhüm meselelere garaldy we pudaklary ösdürmäge gönükdirilen möhüm resminamalar kabul edildi. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.