Hormatly Prezidentimiziň «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly kitabynda maşgalanyň çaga terbiýelemäge siňdirýän zähmetiniň ähmiýeti hakynda pähimli garaýyşlar beýan edilýär. Kitapda: «Käte maşgalada ene-atalaryň çagalaryna dözmezçilikden, ýüregi ýukalykdan öýüň bar aladasyny özleri edýän halatlary bolýar. «Ýaşlar ýaşlygyň hözirini görsünler, öz başlaryna düşende ederler» diýýärler. Ýöne şeýle ýagdaýda ýyllaryň dowamynda toplanýan tejribe hem-de ýagşy endikler gözden düşürilýär» diýlip bellenilýär.

Ýaş nesilde çagalykdan halal zähmete söýgi döretmek ata-babalarymyzdan miras galan terbiýe mekdebidir, şeýle ruhy-ahlak ýörelgeleri umumadamzat gymmatlyklarydyr. Bular bolsa Gahryman Prezidentimiziň «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly kitabynda ussatlyk bilen beýan edilýär. Adam halal zähmeti bilen belent mertebä eýe bolýar we jemgyýete özüni aldyrýar.

Durmuşda zähmet baradaky tymsallaryň, öwüt-ündewleriň, nakyllaryň mynasyp orny bar. Hormatly Prezidentimiziň «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly kitabynyň «Zähmetsöýerlik — gaýratlylygyň gözbaşy» atly bölüminde üç dostuň hünärleri bilen başlaryny beladan gutaryşlary barada gyzykly rowaýat gürrüň berilýär. Halal zähmetiň adamyň ömrüni uzaldýandygy, ýagşy ýigit bolmagyň esasy şertiniň zähmetsöýerlikdigi barada täsirli söhbet edilýär.

Gahryman Prezidentimiziň bu ajaýyp eserinde beýan edilen, özüniň gözbaşyny asyrlaryň jümmüşinden alyp gaýdýan türkmeniň agzybirlik, halallyk, zähmetsöýerlik, ynsaplylyk, myhmansöýerlik we ynsanperwerlik ýaly ruhy-ahlak gymmatlyklary ýaşlarymyza hemişelik ýörelgelerdir.

Patma GULÇYNOWA,

Türkmenbaşy etrabyndaky 8-nji orta mekdebiň mugallymy.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň milli ykdysadyýetimiziň pudaklaryny ösdürmek, halkymyzyň durmuş abadançylygyny üpjün etmek boýunça tagallalary ýurdumyzda yzygiderli dabaralanýar.

Mälim bolşy ýaly, ýurdumyzyň ulag-aragatnaşyk toplumy özüne «Türkmendemirýollary», «Türkmenawtoulaglary», «Türkmenhowaýollary», «Türkmendeňizderýaýollary», «Türkmenaragatnaşyk» agentliklerini birleşdirýär. Toplumda onuň düzümleriniň her biriniň ähmiýetli orny bar. Hut şonuň üçin milli Liderimiz olaryň her biriniň işine döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugry hökmünde garaýar hem-de olaryň sazlaşykly ösdürilmegine möhüm ähmiýet berýär. Döwlet Baştutanymyz ulag we aragatnaşyk toplumynyň ösüş depginlerini ýokarlandyrmak maksady bilen, işleri sazlaşykly guramaga degişli meseleleriň her birine möhüm ähmiýet berýär, iş maslahatlarynda olara yzygiderli garaýar. Şonuň netijesinde ulag we aragatnaşyk toplumynyň düzümleriniň maddy-enjamlaýyn binýady döwrebaplaşdyrylýar, ilata edilýän hyzmatlaryň hili ýokarlandyrylýar, şeýle hem bu düzümlere täze tehnologiýalar, sanly ulgam ornaşdyrylýar. Toplumyň işini kämilleşdirmek hem-de ösdürmek maksady bilen, halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirilýär.

Anyk mysallara salgylanyp beýan etsek, geçen ýyl «Türkmenawtoulaglary» agentligine degişli Aşgabatdaky ýolagçy awtoulag kärhanasyny, Awtomobil mekdepleriniň birleşigini, «Awtomobil ulag hyzmaty» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetini we «Awtoulag kärhanalar birleşigi» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetini öz içine alýan Awtoulag kärhanalar toplumynyň hem-de Awtomobil mekdepleriniň birleşiginiň okuw-türgenleşik merkeziniň ulanylmaga berlendigini bellemek gerek.

Hawa, ýurdumyzyň ulag we aragatnaşyk toplumy milli ykdysadyýetimiziň möhüm ugrudyr. Toplumyň düzüminde işleriň kämilleşdirilmegi hem-de netijeli häsiýete eýe bolmagy milli ykdysadyýetimiziň ösmeginde, Watanymyzyň ykdysady kuwwatynyň artmagynda uly ähmiýete eýedir.

Milli ykdysadyýetimizi depginli ösdürmek barada uly tagalla edýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolsun!

Şirin GURBANSÄHEDOWA,

«Türkmenaragatnaşyk» agentliginiň Politehniki orta hünär okuw mekdebiniň talyby.

Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti Gurbanguly Berdimuhamedow «Sal­gyt­lar ha­kyn­da» Türk­me­nis­ta­nyň bi­te­wi Ka­nu­ny­na üýt­get­me­ler we goş­ma­ça­lar gi­riz­mek ha­kyn­da», «Mig­ra­si­ýa ha­kyn­da» Türk­me­nis­ta­nyň Ka­nu­ny­na goş­ma­ça­lar we üýt­get­me gi­riz­mek ha­kyn­da», «Döw­let-hu­su­sy hyz­mat­daş­ly­gy ha­kyn­da», «Kon­teý­ner­le­re de­giş­li güm­rük Kon­wen­si­ýa­sy­na go­şul­mak ha­kyn­da», «Kon­teý­ner go­ru­na ge­çi­ri­len we hal­ka­ra da­şa­ma­la­ryn­da ula­nyl­ýan kon­teý­ner­ler üçin güm­rük düz­gü­ni ha­kyn­da­ky Kon­wen­si­ýa go­şul­mak ha­kyn­da», «Türk­me­nis­ta­nyň kä­bir ka­nun­çy­lyk na­ma­la­ry­na goş­ma­ça­lar gi­riz­mek ha­kyn­da», «Ba­lyk tut­mak we su­wuň bio­lo­gik se­riş­de­le­ri­ni go­rap sak­la­mak ha­kyn­da» Türk­me­nis­ta­nyň Ka­nu­ny­na üýt­get­me­ler we goş­ma­ça­lar gi­riz­mek ha­kyn­da» Türk­me­nis­ta­nyň Ka­nun­la­ry­na gol çek­di. Ka­nun­lar «Türk­me­nis­tan», «Neýt­ral­nyý Turk­me­nis­tan» ga­zet­le­rin­de do­lulygyna çap edil­di.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary netijesinde, ähli ulgamlara sanly tehnologiýalar giňden ornaşdyrylýar we bu ugurda oňat netijeler gazanylýar. Häzirki zaman maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň soňky gazananlaryna esaslanýan ösen ykdysadyýetimizi kemala getirmekde sanly bilim ulgamy hem möhüm ähmiýete eýedir. Ýurdumyzda elektron senagatynyň ösdürilmegi, innowasion, ýokary tehnologiýalara esaslanýan önümçilikleriň barha artmagy aň-bilim maýasyny, ýörite bilimli hünärmenleriň taýýarlanmagyny talap edýär. Türkmenistanda sanly ykdysadyýetiň ösdürilmegi, innowasion mümkinçilikleriň artdyrylmagy, ilkinji nobatda, ylmyň gazananlaryny önümçilige ornaşdyrmaga itergi bermek bilen, täze senagat kärhanalarynyň döredilmeginiň baş şerti bolup durýar.

Bilim ulgamynyň her bir basgançagyna sanly bilim tehnologiýalarynyň giňden ornaşdyrylmagyny ösdürmek häzirki zaman çemeleşmelerine, şeýle hem bu ugurda ýerine ýetirilýän işleriň milli tejribä, halkara ülňülerine laýyk amala aşyrylmagy has-da guwandyryjydyr.

Sanly ykdysadyýetiň ösdürilmegi ýurtda uzakmöhletleýin ykdysady ösüşi we ýokary öndürijiligi gazanmaga, jemgyýetçilik hyzmatlarynyň hiliniň ýokarlanmagyna, kämil görnüşleriniň ýola goýulmagyna, halkyň durmuş şertleriniň özgerdilmegine, tehnologiýalaryň internet ulgamynyň mümkinçilikleriniň giňeldilmegine ýardam berýär. Diýmek, sanly ulgama geçmek döwrüň ösen mümkinçiligidir, ösüşiň tizligidir.

Milli işewürlik birleşikleriniň we raýat jemgyýetiniň gatnaşmagynda sanly ykdysadyýetiň hukuk esaslaryny kämilleşdirmek ugrunda düýpli işler amala aşyrylýar. Ählumumy sanly ekoulgamyň emele getirilýän şertlerinde milli ykdysady serişdeleri dolandyrmagyň ulgamyny hem-de onuň düzümini kämilleşdirmekden ybaratdyr.

Eziz Diýarymyzy bagtyýarlyga besleýän Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, il-ýurt bähbitli beýik işleri rowaç bolsun!

Rahat KERIMGELDIÝEW,

Türkmen döwlet bedenterbiýe we sport institutynyň mugallymy.

Aşgabat, 8-nji iýun (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ÝHHG-niň Aşgabatdaky merkeziniň täze bellenilen ýolbaşçysy Jon MakGregory kabul etdi. Ol özüniň wezipesini ýerine ýetirmäge girişdi.

Jenap Jon MakGregor wagt tapyp kabul edendigi üçin hoşallyk bildirip, milli Liderimize Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretary Helga Şmidiň mähirli salamyny hem-de tutuş türkmen halkyna iň gowy arzuwlaryny ýetirdi. Şunda ÝHHG-niň oňyn bitaraplyk syýasatyny durmuşa geçirýän hem-de sebitde we ählumumy möçberde parahatçylygy, howpsuzlygy, durnuklylygy üpjün etmäge saldamly goşant goşýan Türkmenistan bilen netijeli gatnaşyklary pugtalandyrmaga uly gyzyklanma bildirýändigi bellenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow abraýly halkara guramanyň ýolbaşçysyna salam aýdyp, ýurdumyzyň köp ugurlary öz içine alýan däp bolan gatnaşyklara ygrarlydygyny tassyklady. Döwlet Baştutanymyz jenap Jon MakGregory jogapkärli wezipä bellenilmegi bilen gutlap hem-de oňa işinde üstünlikleri arzuw edip, Türkmenistanyň ÝHHG-niň doly hukukly agzasy bolmak bilen, umumy abadançylygyň maksatlaryna laýyk gelýän köpugurly hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek ugrunda çykyş edýändigini nygtady.

Söhbetdeşligiň barşynda hyzmatdaşlygyň geljegi barada pikir alşyldy. Dürli ulgamlarda bilelikdäki taslamalaryň ençemesiniň durmuşa geçirilendigi we geçirilýändigi şol hyzmatdaşlygyň netijesi bolup durýar. Sebit we dünýä ösüşiniň bar bolan kuwwatyndan, ileri tutulýan wezipelerinden ugur almak bilen, sanly ykdysadyýet, durnukly energetika we energiýa howpsuzlygy, ulag hem-de üstaşyr geçelgeleriň mümkinçiliklerinden netijeli peýdalanmak, öňdebaryjy tehnologiýalary ornaşdyrmak we beýleki ugurlar aýratyn ähmiýete eýe bolýar. Ekologiýa, howanyň üýtgemegi, suw serişdelerini rejeli ulanmak, Aral bilen baglanyşykly meseleler özara gatnaşyklaryň möhüm ugurlary bolup durýar.

Şunuň bilen birlikde, Türkmenistanda amala aşyrylýan toplumlaýyn demokratik özgertmeleri, häzirki ýagdaýlaryň hem-de halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryny ornaşdyrmagyň esasynda milli kanunçylygyň kämilleşdirilmegini nazara almak bilen, ynsanperwer ulgamda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlyga ýokary baha berildi. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyz bilen ÝHHG-niň ugurdaş düzümleriniň arasynda ýola goýlan hyzmatdaşlygyň, parlamentara gatnaşyklaryň netijeli häsiýete eýedigi bellenildi.

Şeýle hem sebitleýin we halkara derejede häzirki döwrüň wehimlerine hem-de howplaryna garşy göreşmekde, şol sanda serhetýaka jenaýatçylyga, terrorçylyga, ekstremizme, neşe serişdeleriniň bikanun dolanyşygyna garşy durmakda we kiberhowpsuzlygy üpjün etmekde tagallalary mundan beýläk-de birleşdirmegiň wajypdygy tassyklanyldy.

Şunuň bilen baglylykda, türkmen Lideriniň başlangyjy bilen şu ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etmek, öňüni alyş diplomatiýasynyň gurallaryndan netijeli peýdalanmak, energetika, ulag diplomatiýasy, Owganystandaky ýagdaýy parahatçylykly ýol arkaly kadalaşdyrmak hem-de onuň durmuş-ykdysady taýdan ösmegini üpjün etmek boýunça başlangyçlarynyň wajypdygy bellenildi. Şu babatda owgan tarapyny çekmek arkaly energetika, ulag-kommunikasiýa ulgamlarynda iri düzümleýin taslamalary durmuşa geçirmäge aýratyn ähmiýet berilýär. Şol taslamalaryň hatarynda TOPH gaz geçirijisiniň, demir ýoluň, elektrik geçiriji we optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamlarynyň gurluşygy bar. Şolar tutuş adamzadyň bähbidine hyzmat etmelidir.

Jenap Jon MakGregor hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasy bilen hyzmatdaşlyk meselelerine berýän ünsi üçin hoşallyk bildirip hem-de ÝHHG-niň Aşgabatdaky merkeziniň ýolbaşçysy hökmünde ýurdumyzda bolmagyň özi üçin uly hormatdygyny nygtap, öz tarapyndan birek-birege hormat goýmak we uzak möhletleýin ýörelgeler esasynda guralýan köpýyllyk gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmäge ýardam etjekdigine ynandyrdy.

Häzirki döwürde ata Watanymyzyň ähli pudaklarynda sanly ulgama geçmek maksatnamasy üstünlikli durmuşa geçirilýär. Önümçilige döwrüň ösen öňdebaryjy tehnologiýalarynyň giňden ornaşdyrylmagyna uly üns berilýär. Bu ugurdaky tagallalar milli ykdysadyýetiň dürli pudaklarynda maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalaryny peýdalanmagyň we internet ulgamyny ösdürmegiň hasabyna ekologiýa taýdan arassa önümçiligi guramak ýaly geljegi uly taslamalary amala aşyrmakda halkara hyzmatdaşlygy üçin giň mümkinçiliklere ýol açýar.

Sanly ykdysadyýetiň ýurdumyzyň edara-kärhanalarynyň işine giňden aralaşmagy bilen, işçileriň täzeçe usullar, ugurlar boýunça mümkinçilikleri, hukuklary giňeldilýär. Şoňa görä-de, ähli ýerde işgärleri okatmak we sanly tehnologiýalary ornaşdyrmagy ýola goýmak işleri netijeli durmuşa geçirilýär. Şu nukdaýnazardan, zähmet goruny häsiýetlendirýän esasy görkezijileriň biri bolan hünär bilimi esasy çeşme hasaplanyp, ýurdumyzda bu ulgamyň netijeli hereket etmegi üçin ähli şertler döredilýär. Ylmy-tehniki ösüşiň belentliklerine tarap okgunly öňe barýan, durmuş-ykdysady taýdan özgerýän we sazlaşykly ösýän ýurdumyzda kärine ussat hünärmenleri taýýarlamak wezipeleri giňişleýin durmuşa geçirilýär. Eziz Diýarymyzyň ähli pudaklarynda hünärlere degişli täze tehnologiýalaryň, usullaryň üsti bilen dürli ugurlardaky hünärmenleri taýýarlamaga giň mümkinçilikler döredilýär. Her bir kärhanada bu çäreleriň yzygiderli durmuşa geçirilmegi döwletimiziň ykdysadyýetiniň ähli pudaklarynyň we durmuş ulgamynyň işiniň netijeliligini has-da ýokarlandyrmaga mümkinçilik berýär, zähmeti goramagyň talaplarynyň talabalaýyk üpjün edilmegine, işgärleriň saglygyny goramaga ýardam edýär.

Kärhanalaryň sanlylaşdyrylmagy bilen täze bazar ykdysady mümkinçiliklerine ýol açylýar. Sanly ulgama geçmek bilen önümçilik awtomatlaşdyrylan usulda hereket edýär. Şeýlelikde, kärhana amala aşyrýan işini, amallaryny tiz ýerine ýetirýär. Ýeňilleşdirilen we tizleşdirilen şeýle amallaryň kömegi bilen çykdajylaryň azalmagy we işgärleriň hünär taýýarlygynyň ýokarlanmagy gazanylýar. Şol bir wagtda edara-kärhanalaryň sanly tehnologiýalara geçmegi bilen, onuň ähli işine gözegçiligi saklamak ýola goýulýar hem-de zerurlyk ýüze çykan ýagdaýynda sanly ulgamyň dürli görnüşdäki ugurlaryna birikme usuly, elektron gory bolup hyzmat edýär.

Sanly tehnologiýalary ulanmak bilen, ykdysadyýetiň, ylmy, ylmy-tehniki we innowasiýa işleriniň netijeliligi ýokarlandyrylýar. Şonuň esasynda ylmy-barlag işleriniň ykdysady bähbitliligini artdyrmak, ylmy-barlag edaralarynyň özara hem-de halkara hyzmatdaşlygyny pugtalandyrmak ylmyň, bilimiň we önümçiligiň özara baglanyşygynyň has-da jebisleşmegini üpjün edýär. Ykdysadyýetdäki sanly özgertmeleri ylmy-tehniki we intellektual taýdan goldamak ýurdumyzyň ylmy jemgyýetçiliginiň öňünde täze wezipeleri açýar.

Milli Liderimiziň ýurdumyzy hemmetaraplaýyn ösdürmek baradaky tagallalary, durmuşa geçirýän beýik işleri bu gün ähli halkymyz we umumadamzat üçin bähbitlidir. Goý, Gahryman Arkadagymyzyň alyp barýan beýik işleri, parahatçylygyň, abadançylygyň, durnukly ösüşiň hatyrasyna gönükdirilen parasatly başlangyçlary rowaç bolsun!

Oguldurdy DERÝAGULYÝEWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň uly mugallymy.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzyň edara-kärhanalarynda we guramalarynda sanly elektron resminamalar dolanyşygy ulgamynyň we internet web-saýtlarynyň döredilmegi hem-de olaryň işe girizilmegi bilen bagly birnäçe resminamalar toplumy kabul edildi. Olaryň hatarynda «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» göz öňünde tutulan wezipeleriň amala aşyrylmagyny üpjün etmek maksady bilen, hormatly Prezidentimiziň kabul eden Kararyna laýyklykda, «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasy hem-de şu maksatnamany amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasy» hem tassyklandy. Şol Resminamalara laýyklykda, ýurdumyzyň milli ykdysadyýetiniň ähli pudaklarynda sanly ulgamy ornaşdyrmak arkaly ösüşiň täze mümkinçilikleri döredilýär.

Häzirki döwürde sanly maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalaryna daýanýan ykdysadyýetiň görnüşlerini ösdürmek döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri hökmünde kesgitlendi. Sanly elektron resminama dolanyşygy ýurdumyzyň ministrliklerinde, bank ulgamynda, pudak edaralarynda we olaryň garamagyndaky edara-kärhanalarynda maglumat alyş-çalşygyny döwrebap guramagyň esasynda döwlet dolandyryşynyň netijeliligini ýokarlandyrmakdan ybarat bolup durýar.

Sanly elektron resminama dolanyşygy gurnalanda ulanylýan programma, tehniki üpjünçiliklere we beýleki tehniki serişdelere, enjamlara aýratyn ünsüň berilmegi wajyp ugurlaryň biri bolup durýar. Sebäbi gurnaljak tehniki serişdeleriň, enjamlaryň we olarda ulanyljak programma üpjünçilikleriniň kiberhowpsuzlygyň talaplaryny berk berjaý etmegi döwrüň öňe çykaran zerurlygydyr we munda ulanylýan programma üpjünçilikleriniň ählitaraplaýyn goragly bolmagy wajyp hasaplanylýar.

Sanly elektron resminamanyň düzülişini anyklamaga mümkinçilik berýän usulda we görnüşde döredilmegi, peýdalanylmagy hem-de kabul edilmegi üçin düşnükli görnüşde bolmagy hökmany ýagdaýdyr.

Milli ykdysadyýetimiziň edara-kärhanalarynda we guramalarynda döwrebap sanly elektron resminama dolanyşygynyň ornaşdyrylmagy bilen, sanly hyzmatlaryň ýerine ýetirilmegi özüniň oňyn netijelerini hem berýär. Sanly ulgam arkaly işleriň alnyp barylmagy we durmuşa ornaşdyrylmagy hem-de bu ugurlarda dünýä tejribesinde gazanylan oňyn netijeleriň peýdalanylmagy geljekki strategik ugurlaryň biridir.

Şeýle ajaýyp mümkinçilikleri döredip berýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolsun, il-ýurt bähbitli işleri elmydama rowaçlyklara beslensin!

Jennet GULAJOWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.

2021-nji ýylyň 8-nji iýunynda Türkmenistanyň ykdysadyýet toplumynda maliýe, ykdysady we bank toplumynyň guramagynda — Hormatly Prezidentimiziň mähriban käbesi Ogulabat ejäniň işläp bejeren kürtesiniň Türkmenistanyň Döwlet muzeýine gowşurylmagyna bagyşlanan “El hünäri ýörelge, ulus ile görelde” atly maslahat geçirildi.
Zenanlar birleşiginiň Merkezi geňeşi bilen bilelikde guralan bu çärä maliýe, ykdysadyýet bank toplumynda zähmet çekýän zenanlar we ugurdaş ýokary okuw mekdepleriniň mugallymlary we talyp ýaşlary gatnaşdylar.
Mälim bolşy ýaly şu ýylyň 18-nji maýynda «Türkmenistanyň konstitusiýasynyň we döwlet baýdagynyň bellenilýän güni» hormatly Prezidentimiziň käbesiniň on barmagynyň hünäri bolan, sünnälenip bejerilen kürte Türkmenistanyň Döwlet medeniýet merkeziniň Döwlet muzeýiniň Türkmenistanyň

Prezidentiniň muzeýine gowşuryldy.
1971-nji ýylda Ogulabat eje tarapyndan keşdelenen bu kürte “gyýak”, “okgözi”, “içýan agyz”, “tazy guýruk” nagyşlary bilen bezelipdir. Aragerbisi alaja düýe ýüň bilen örülip, merkezinde çatylypdyr. Ýakasynyň sag tarapynda “1971 ýyl” diýen iňňe bilen ýerine ýetirilen ýazgy köjeme usulynda tikilipdir. Ogulabat eje bu kürtäni ýarym asyr mundan ozal baldyzy üçin niýetläp tikipdir hem-de kürtäni 20 günüň içinde taýýarlapdyr.
Mundan başga-da, Ogulabat ejäniň öz eli bilen ören joraby hem muzeýe gowşuryldy. Bu jorap ussatlyk bilen örülipdir, oňa hem öz döwrüniň mahsus nagyşlary salnypdyr. Şeýle nepis el işleriniň bu ajaýyp zenan tarapyndan ýerine ýetirilmegi onuň işeňňirliginden, zähmetsöýerliginden habar berýär.
Ýarym asyr mundan ozal ýerine ýetirilen bu ajaýyp el işlerini muzeýe gowşurmak dabarasynyň Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Türkmenistanyň Döwlet baýdagynyň gününe gabat gelmegi halkymyzyň durmuşynyň onuň milli mirasy bilen aýrylmaz baglanyşyklydygyny aýdyň görkezmek bilen birlikde, Watanymyzyň döwletlilik binýadyny hem özünde jemleýändigini subut edýär.

Türkmenistanyň ykdysadyýet toplumynda geçirilen maslahatda çykyş edenler Ogulabat ejäniň bejeren bu kürtesiniň üstünden ýarym asyr geçse-de, onuň özüniň asyl nusgasyny saklap galandygyny belläp, reňkleriniň ýitiligini, nagyşlarynyň nepisligini, özüniň ajaýyplygyny ýitirmändigi bilen biziň günlerimize çenli saklanyp galmagynyň bu kürtä Ogulabat ejäniň ýürek mährini siňdirendigini, el işlerinden ussatlyk bilen baş çykarýandygyny, millilige aňryýany bilen düşünýändigini görkezýändigini, munuň bolsa ähli türkmen gelin-gyzlaryna nusga alarlykdygyny aýratyn nygtadylar.

Türkmenistanyň ykdysadyýet toplumynda geçirilen bu günki ajaýyp waka mynasybetli görnükli estrada aýdymçylary, bagşylar, belli aýdym-saz we tans döredijilik toparlary joşgunly çykyşlaryny tomaşaçylara ýetirdiler.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüni, Diýarymyzda hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda amala aşyrylýan beýik işleri wasp edýän joşgunly çykyşlara giň orun berildi. Aýdym-sazlaryň owazy ajaýyp maslahat mynasybetli guralan dabara utgaşyp, oňa baýramçylyk öwüşginini çaýdy.

Milli däp-dessurlarymyzy, gelin-gyzlarymyzyň on barmagynyň hünärini, asylly edep-ekramyny wasp edýän aýdymlar çykyşlaryň içinden eriş-argaç bolup geçdi.

Maslahatyň ahyrynda milli mirasymyzy gorap saklamakda nesillere nusgalyk görelde mekdebi bolýan Hormatly Prezidentimiziň janynyň sag, ömrüniň uzak alyp barýan il-ýurt bähbitli, umumyadamzat ähmiýetli tutumly işleriniň mundan beýlägem rowaç almagy arzuw edildi.

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrligi 

Hormatly Prezidentimiz şu ýylyň 30-njy aprelinde Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly geçirilen nobatdaky mejlisinde ýurdumyzyň elektrik energetikasy pudagynyň kuwwatyny artdyrmak, içerki sarp edijileriň elektrik energiýasy bilen ygtybarly we bökdençsiz üpjün edilmegini gazanmak hem-de öndürilýän elektrik energiýasynyň eksportynyň mukdaryny artdyrmak boýunça amala aşyrylýan işleriň örän wajypdygyny nygtady. Elektrik energetikasy pudagynyň düzümini giňeltmegiň we döwrebaplaşdyrmagyň tutuş ýurdumyzyň durmuş-ykdysady taýdan ösdürilmegi babatda göz öňünde tutulan meýilnamalaryňdyr maksatnamalaryň ählisiniň üstünlikli durmuşa geçirilmegine ýardam etjekdigini belläp, bu ugurda alnyp barylýan işleriň berk gözegçilikde saklanylmagyny üpjün etmegi tabşyrdy.

Häzirki wagtda ýurdumyzyň energiýa ulgamynyň kuwwatlyklaryny artdyrmak boýunça giň gerimli işler alnyp barylýar. Döwletimizde gaz turbinaly elektrik beketleriniň gurulmagy ýurdumyzyň energoulgamynyň bellenen kuwwatyny artdyrmaga, sarp edijileriniň elektrik üpjünçiliginiň hilini düýpgöter gowulandyrmaga, daşary ýurtlara, şol sanda Owganystan Yslam Respublikasyna iberilýän elektrik energiýasynyň mukdaryny we ugurlaryny köpeltmäge mümkinçilik berer.

Ýurdumyzyň ygtybarly energiýa üpjünçiligini ýokarlandyrmak hem-de elektrik energiýasyny daşary ýurtlara ibermegiň möçberlerini artdyrmak maksady bilen, güýjenmesi 500 kW «Kerki» podstansiýasy gurlup işe girizildi, güýjenmeleri 220 kW bolan «Watan» we «Farap» elektrik beketleriniň durky täzelendi, Mary DES-niň güýjenmesi 500 kW açyk paýlaýjy gurluşyndan «Kerki» podstansiýasyna çenli 500 kW, «Kerki» podstansiýasyndan Owganystan Yslam Respublikasynyň serhedine çenli 500 kW ýokary woltly howa elektrik geçirijileri guruldy, Mary DES-de güýjenmesi 500 kW bolan açyk paýlaýjy gurluşyň durky täzelendi. Ýokary woltly elektrik geçirijileriň we elektrik beketleriniň gurlup işe girizilmegi elektrik energiýasy iberilende ýitgileri ep-esli azaldýar. Bu bolsa ýurdumyzyň energoulgamynyň ähli böleklerini özara ätiýaçlandyrmaga mümkinçilik berýär.

Türkmenistan parahatçylykly durmuşy pugtalandyrmakda doganlyk owgan halkyna hemmetaraplaýyn, şol sanda energetika babatda ýardam berip gelýär. Ymamnazar — Andhoý we Serhetabat — Hyrat elektrik geçirijileriniň gurulmagy munuň aýdyň subutnamasydyr. Şol ulgamlar goňşy döwletiň energetika düzüminiň möhüm bölegine öwrüldi. 2018-nji ýylyň tomsunda kuwwaty sagatda 100 MWt-a barabar bolan Rabatkaşaň — Kalaýnau elektrik geçiriji ulgamy işe girizildi. Netijede, türkmen elektrik energiýasyny Owganystanyň demirgazyk etraplaryna ibermegiň ýene-de bir ugry açyldy. Şonuň çäklerinde, türkmen hünärmenleri elektrik üpjünçilik desgalarynyň birnäçesini, şol sanda elektrik bekedini hem-de umumy uzynlygy 112 kilometr bolan elektrik geçiriji ulgamy gurdular.

Türkmenistanyň Energetika ministrliginiň hem-de Owganystan Yslam Respublikasynyň Energetika we suw serişdeleri ministrliginiň ýolbaşçylarynyň duşuşygynyň Teswirnamasyna laýyklykda, 2018 — 2027-nji ýyllarda Türkmenistandan elektrik energiýasyny ibermek we şol döwürde eksport edilýän elektrik energiýasynyň möçberlerini artdyrmak göz öňünde tutulýar. Şeýle-de Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçiriji ulgamynyň taslamasy boýunça ylalaşyga gol çekildi we täze elektrik geçiriji ulgam boýunça Owganystana iberiljek elektrik energiýasynyň mukdary kesgitlenildi. Şoňa laýyklykda, Hyradyň we Kandagaryň her birine 300 MWt (jemi 600 MWt) elektrik energiýasy iberiler.

2018-nji ýylda Mary Döwlet elektrik stansiýasynyň çäklerinde kuwwatlylygy 1574 MWt bolan utgaşykly dolanyşykda işleýän bug-gaz turbinaly täze elektrik bekedi gurlup ulanylmaga berildi. Utgaşykly dolanyşykda işleýän bug-gaz turbinaly elektrik bekedinde «General Electric» kompaniýasy tarapyndan taýýarlanan dört sany gaz we iki sany bug turbinalary arkaly elektrik energiýasy öndürilýär. Öndürilen elektrik energiýasy 220 kW hem-de 500 kW güýjenmeli açyk paýlaýjy gurluşlar arkaly Türkmenistanyň bitewi energoulgamyna berilýär.

Bu stansiýa döwrebap inžener-tehniki işläp taýýarlamalaryň hataryna girýär. Desganyň döwrebaplygy, ykdysady taýdan netijelidigi hem-de ekologiýa taýdan howpsuzdygy Şweýsariýanyň Federal tehnologiýa institutynyň, «Max Plank» energiýa institutynyň, Amerikanyň sagdyn ekologiýa gaznasynyň güwänamalary bilen tassyklandy.

Elektrik stansiýasynyň peýdaly täsir koeffisienti 57 göterim bolup, ol ýönekeý dolanyşykda işleýän desgalaryňka garanyňda, 22 göterim artykdyr. Bu döwrebap desganyň işe girizilmegi bilen, her ýylda 1 milliard 100 million kub metr tebigy gaz tygşytlanýar. Mundan başga-da, ýangyç hökmünde ulanylýan tebigy gazyň harçlanylyşy ep-esli azalýar, atmosfera gidýän zyýanly zyňyndylaryň möçberi 2-3 esse peselýär.

Hormatly Prezidentimiziň energetika pudagyny ösdürmek boýunça kabul eden konsepsiýalaryna laýyklykda, Lebap welaýatynda ýene-de bir iri maýa goýum taslamasy, ýagny Çärjew etrabynda gaz turbinaly elektrik stansiýasynyň gurluşygy ýokary depginde alnyp barylýar. Ýokary tehnologiýaly enjamlar bilen üpjün ediljek, kuwwaty 432 MWt boljak gaz turbinaly elektrik stansiýasynyň taslamasy «Sumitomo Corporation» kompaniýasy tarapyndan işlenip taýýarlandy. Elektrik stansiýasynyň esasy önümçilik binasynda her biriniň kuwwaty 144 MWt-a barabar bolan gaz turbinaly desgalaryň üçüsini ýerleşdirmek meýilleşdirilýär. Bu enjamlar dünýäde meşhur «Mitsubishi Hitachi Power Systems» kompaniýasy tarapyndan taýýarlanandyr.

Bu düzüm üçin ýokary hünärli işgärleri taýýarlamak maksady bilen, 2015-2016-njy okuw ýylynda Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynda Elektrik we ýylylyk energiýasyny öndürmegiň tehnologiýasy hünäri, şeýle-de energetika pudagynda zähmet çekýän hünärmenleriň täze tehnologiýalary öwrenmekleri üçin hünär derejesini ýokarlandyryş fakulteti açyldy. Bu ugurlar boýunça döwrebap bilim almaga giň mümkinçilikler döredildi. Ýeri gelende bellesek, institutyň elektrik stansiýalary kafedrasynda «Mark 6 E simulýator» enjamynyň kömegi bilen tejribe geçmek arkaly ýurdumyzda gurlup, ulanylmaga berilýän gaz turbinaly desgalary iş wagtynda dolandyrmagyň mümkinçilikleri düýpli öwrenilýär.

Ýurdumyzyň energetika pudagyny ösdürmek, bu ugurda kämil hünärmenleri taýýarlamak babatda uly tagallary edýän Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak, il-ýurt bähbitli, döwlet ähmiýetli, tutumly işleri elmydama rowaç bolsun!

Şanazar ALLAKULYÝEW,

Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň elektrik stansiýalary kafedrasynyň müdiri.

Türkmenistan döredijiligiň we ösüşiň ýoly bilen ynamly gadam urup, mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygyny bellemäge taýýarlyk görýär. Şu döwrüň içinde geçilen ýol milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň öňde goýan, deňi-taýy bolmadyk ägirt uly täzeçillik hem-de uzak möhletleýin wezipeleriň üstünlikli durmuşa geçirilmegine beslendi.

Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň esasy ugurlary “Döwlet adam üçindir!” diýen ýörelgede öz beýanyny tapýar. Ykdysadyýet, bilim, saglygy goraýyş, medeniýet, durmuş ulgamlary we beýlekiler — bularyň her biri täze sepgitlere çykyp, her bir ädimde hormatly Prezidentimiziň maksada gönükdirilen oňyn özgertmeleriniň miweleri aýdyň görünýär. Olar türkmen döwletiniň ykdysady kuwwatyny artdyrmaga, halkyň hal-ýagdaýyny gowulandyrmaga hyzmat edýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow “Mir” döwletara teleradiokompaniýasynyň žurnalisti bilen söhbetdeşliginde: “Garaşsyzlyk türkmen halky üçin nämäni aňladýar?” diýen sowala: “Döwletiň kuwwatly durmuş syýasaty biziň ösüş ýolumyzyň tapawutly aýratynlygyna öwrüldi. Döwlet býujetiniň serişdeleriniň 70 göteriminden gowragy durmuş hajatlaryna, adamlaryň durmuş derejesini ýokarlandyrmaga gönükdirilýär” diýip, jogap berdi.

Biz Türkmenistanyň halkynyň agzybirligine, jemgyýetdäki parahatçylyga we ylalaşyga buýsanmaga haklydyrys. Munuň özi bize geljege ynamly garamaga, demokratik özgertmeleri tapgyrlaýyn geçirmäge, döwlet we jemgyýetçilik durmuşyny kämilleşdirmäge, daşarky gatnaşyklary üstünlikli ösdürmäge mümkinçilik berýär.

Ýeri gelende, geçirilen söhbetdeşligiň çäklerinde Türkmenistanyň Prezidentine köpýyllyk netijeli hyzmatdaşlyk hem-de “Mir” döwletara teleradiokompaniýasy” ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň işine berýän goldawy üçin “Mir” DTRK-nyň döşe dakylýan altyn nyşanynyň gowşurylandygyny bellemek gerek.

Duşuşygyň barşynda üstünlikli geçirilýän bilelikdäki işleriň geljekde hem dowam etdiriljekdigine hem-de dünýä giňişliginde ýurdumyzyň abraýynyň has-da artmagyna we Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň habarlar giňişligini ösdürmäge ýardam etjekdigine ynam bildirildi. Munuň özi milli Liderimiziň alyp barýan daşary syýasatynyň esasy ugurlaryna kybap gelýär.

Synymyzy dowam edip, 1-nji iýunda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Çagalary goramagyň halkara güni mynasybetli, Enäniň we çaganyň saglygyny goraýyş ylmy-kliniki merkezinde guralan dabaraly çäräni ýatlamak möhümdir.

Döwlet Baştutanymyz BMG-niň Çagalar gaznasynyň (ÝUNISEF) Türkmenistandaky wekilhanasynyň ýolbaşçysy Kristina Weýgand bilen merkeziň çagalaryň ösüşi we irki dikeldiş bölümine, çagalar üçin niýetlenen oýun otagyna, logoped hem-de kardiohirurg lukmanlarynyň iş otaglaryna baryp gördi. Döwlet Baştutanymyz bejergi alýan çagalar hem-de ene-atalar bilen gürrüňdeş bolup, lukmançylyk hyzmatlarynyň hili barada gyzyklandy, olaryň tiz sagalmaklaryny arzuw etdi.

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzda çagalaryň sazlaşykly ösüşini ýola goýmak hem-de saglygyny goramak we berkitmek ugrunda döwlet tarapyndan yzygiderli alada edilýändigini hem-de bu ýörelgeleriň durmuşa geçirilýän döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridigini nygtap, Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça döredilen haýyr-sahawat gaznasynyň mümkinçiliklerinden peýdalanmak üçin ähli zerur şertleriň bardygyny aýtdy.

Milli Liderimiziň hanym Kristina Weýgand bilen söhbetdeşliginiň barşynda, saglygy goraýyş ulgamynda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň netijeli häsiýeti, lukmançylyk, hususan-da, pediatriýa ulgamynda halkara tejribe alyşmasynyň möhümdigi bellenildi.

Merkeziň mejlisler zalynda geçirilen maslahatda döwlet Baştutanymyz ýurdumyzda Çagalary goramagyň halkara gününiň bellenilmeginiň Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasynyň çagalaryň hukuklary we bähbitleri baradaky esasy düzgünlerine ygrarlylygyny alamatlandyrýandygyny belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow eneleriň we çagalaryň saglygyny goramagyň döwlet syýasatynyň esasy ugurlarynyň biridigini ýene-de bir gezek nygtap, «Sagdyn ene — sagdyn çaga — sagdyn geljek» atly Milli strategiýany hem-de sanly ulgamy ulanmak arkaly ony durmuşa geçirmegiň meýilnamasyny taýýarlamagyň maksadalaýyk boljakdygyny belledi.

Ýaşaýşyň ähli tapgyrlarynda çagalar üçin saglygy goramak babatda hemmetaraplaýyn deň mümkinçilikleri we şertleri döretmek, şeýle hem halkara ölçegleredir talaplara, sanly we innowasion tehnologiýalara, öňdebaryjy lukmançylyk ylmyna, tejribesine esaslanýan ýokary hilli, elýeter saglygy goraýyş hyzmatlary bilen üpjün etmek hem öňde durýan möhüm wezipeleriň biridir.

Welaýatlaryň ähli lukmançylyk edaralarynda körpelerde, çagalarda we ýetginjeklerde keselleri anyklamak we öňüni almak üçin ýörite barlaglary ýola goýmak döwrüň möhüm talaby hökmünde kesgitlenildi. Çagalaryň arasynda adamyň papilloma wirusyna garşy sanjymlary geçirmek dowam etdiriler. Öňüni alyş sanjymlarynyň netijelerine baha bermek üçin zerur programma üpjünçiligi we kompýuter tehnologiýalary berler.

Mundan başga-da, milli Liderimiz çagalaryň we ýetginjekleriň öz saglyk ýagdaýy babatda sowatlylygyny artdyrmak üçin dünýä tejribesine esaslanyp, degişli işleri geçirmegiň wajypdygyna ünsi çekdi. Käbir keselleriň öňüni almak boýunça halkara guramalar we dünýäniň öňdebaryjy klinikalary, şol sanda Germaniýa Federatiw Respublikasynyň alym lukmanlary bilen bilelikde ylmy işleri ýerine ýetirmek saglygy goraýyş işgärleriniň öňünde durýan möhüm wezipeleriň biridir.

Çagalary goramagyň halkara güni mynasybetli şeýle dabaralar ýurdumyzyň welaýatlarynda hem geçirildi. Munuň özi Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň durmuş ugurlydygynyň nobatdaky subutnamasyna öwrüldi.

Şol gün durmuş goldawyna mätäç çagalara aýratyn üns berildi. Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň adyndan Aşgabadyň sagaldyş okuw-terbiýeçilik toplumynyň, paýtagtymyzdaky Döwletliler köşgüniň, Büzmeýin etrabynyň çäginde ýerleşýän ugurdaş mekdep-internatynyň okuwçylaryna baýramçylyk sowgatlary gowşuryldy.

2-nji iýunda geçirilen Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň mejlisinde harby we hukuk goraýjy edaralaryň şu ýylyň bäş aýynda alyp baran işleriniň jemlerine garaldy. Esasy meseleleriň hatarynda Garaşsyz ýurdumyzda howpsuzlygy hem-de parahatçylygy üpjün etmek, harby we hukuk goraýjy edaralaryň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak hem-de işini kämilleşdirmek, döwlet emläginiň, şol sanda maliýe serişdeleriniň netijeli ulanylyşyna, sanly ulgamyň ornaşdyrylyşyna gözegçilik etmek, eziz Diýarymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli dabaraly harby ýörişe görülýän taýýarlyk bilen bagly meseleler boldy.

Şol gün milli Liderimiziň sanly ulgam arkaly geçiren iş maslahatynda sebitleri durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň esasy wezipeleri, şu ýylyň bäş aýynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri, ýurdumyzyň ekin meýdanlarynda işleriň ýagdaýy baradaky meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. Maslahata Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary, welaýatlaryň häkimleri gatnaşdylar.

Bugdaý oragyna taýýarlyk görmek gün tertibiniň esasy meselesi boldy. Döwlet Baştutanymyz Ahal, Lebap, Mary welaýatlarynda 4-nji iýunda, Balkan we Daşoguz welaýatlarynda bolsa 11-nji iýunda bugdaý oragyna girişmek boýunça ak pata berdi hem-de oragy geçirmegiň anyk meýilnamasyny düzmegi, möwsüme gatnaşyjylaryň öndürijilikli zähmet çekmegi we dynç almagy üçin amatly şertleri döretmegi tabşyrdy.

3-nji iýunda Türkmenistanda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň Kararnamasy bilen esaslandyrylan Bütindünýä welosiped güni giňden bellenildi.

Milli Liderimiz köpçülikleýin welosipedli ýörişe badalga berip, ýörişiň öňüni çekdi. Ýörişe gatnaşyjylar paýtagtymyzyň şaýollary boýunça hereket etdiler.

Sport çäresine Hökümetiň agzalary, Milli Geňeşiň palatalarynyň, harby we hukuk goraýjy edaralaryň, ministrlikleriň hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, paýtagtymyzyň häkimliginiň, jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri, şeýle hem talyp ýaşlar gatnaşdylar. Welosipedli ýörişe gatnaşyjylaryň arasynda döwlet Baştutanymyzyň sowgat beren welosipedlerine erk edýänler — Döwletliler köşgünde terbiýelenýänler hem boldy.

Welosipedli ýörişiň dowamynda hormatly Prezidentimiz şäheriň ekologik ýagdaýyny gowulandyrmaga, ony bagy-bossanlyga öwürmäge, Aşgabadyň ýaşaýjylarynyň we myhmanlarynyň iň gelim-gidimli ýerleri bolan seýilgähleri hem-de seýilbaglary kadaly ýagdaýda saklamaga, şäherlileriň ýaşaýyş derejesini mundan beýläk-de ýokarlandyrmaga degişli meseleleri hemişe üns merkezinde saklamagyň wajypdygyny belledi.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow Hökümet binasynyň ýanyna gelip, welosipedli ýörişi tamamlady hem-de bedenterbiýe we sport bilen meşgullanmagyň saglyk üçin uly ähmiýete eýedigini ýene-de bir gezek görkezdi.

Köpçülikleýin welosipedli ýörişe gatnaşyjylar hereketi dowam etdirip, Magtymguly şaýolunyň ugrunda ýerleşen “Ak şäherim Aşgabat” binasynyň ýanynda ýörişi tamamladylar.

Bütindünýä welosiped güni mynasybetli welosipedli ýörişler ýurdumyzyň ähli welaýatlarynda hem geçirildi. Köpçülikleýin sport çäresi Türkmenistanda welosiped sportunyň meşhurlygynyň hem-de ulagyň ekologiýa taýdan arassa görnüşi hökmünde welosipediň artykmaçlyklarynyň artýandygyny nobatdaky gezek tassyklady.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň sport bilen yzygiderli meşgullanmagy, şol sanda bedewli gezelenç etmegi kada öwrendigini bellemelidiris, dynç güni — 6-njy iýunda döwlet Baştutanymyz Köpetdagyň etegindäki gözel künjekde ýerleşýän Türkmenistanyň Prezidentiniň Ahalteke atçylyk toplumynda bolup, ynsan gylykly bedewleri bilen didarlaşdy.

Mälim bolşy ýaly, şu ýylyň aprel aýynda Türkmen bedewiniň milli baýramy bilen Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli, döwlet Baştutanymyza saýlama ahalteke bedewleri sowgat berildi. Ýurdumyzyň ähli atşynaslarynyň adyndan milli Liderimize 2018-nji ýylda doglan Hankerwen atly bedew sowgat berildi, munuň özi mukaddesligi, durmuş dowamatlylygyny alamatlandyrýar.

Döwlet Baştutanymyz atçylyk toplumyna baran güni Serdar Berdimuhamedowyň Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň ýolbaşçysy hökmünde bu ajaýyp bedewe özleriniň eýe çykmagynyň dogry boljakdygyny aýdyp, behişdi bedewlerimiziň dünýä ýüzündäki abraýynyň mundan beýläk-de belende galmagynyň bähbidine zerur tagallalary etjekdiklerine ynam bildirdi.

Milli Liderimiz we wise-premýer, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy Serdar Berdimuhamedow atly gezelenç wagtynda ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasynda kesgitlenilen wezipeleri ýerine ýetirmegiň barşyny, bu ugurda geçirilýän çäreleri hem-de beýleki gündelik meseleleri ara alyp maslahatlaşdylar.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow häzir ýurdumyzda amala aşyrylýan giň gerimli özgertmeleriň üstünlikli durmuşa geçirilmeginde her bir adamyň mynasyp goşandynyň bolmalydygyny aýdyp, degişli tabşyryklary berdi hem-de halkymyzyň abadan durmuşyny, ýurdumyzyň hemmetaraplaýyn ösüşini üpjün etmek, gadymdan gelýän milli gymmatlyklarymyzy gorap saklamak meselelerini hemişe üns merkezinde saklamagyň möhümdigini belledi.

Geçen hepdäniň wakalaryna synymyzy dowam etmek bilen, 4-nji iýunda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň sanly ulgam arkaly geçiren Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisinde halk hojalyk toplumynyň pudaklarynyň şu ýylyň ýanwar — maý aýlarynda ýerine ýetiren işleriniň jemlenendigini bellemek gerek.

Ykdysady toplumyň öňünde durýan esasy wezipeleriň hatarynda geljek ýyl üçin Döwlet býujetini taýýarlamak wezipesi görkezildi. 2022-nji ýyl üçin maksatnamany işläp taýýarlamak, ykdysady çökgünlik ýagdaýyndan has çalt depginde çykmak, ykdysady çökgünligiň başlanmagyndan ozalky görkezijilere ýetmegi gazanmak onuň esasy wezipeleri bolmalydyr.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow döwlet eýeçiligine degişli kärhanalary we desgalary hususylaşdyrmak hem-de paýdarlar jemgyýetlerine öwürmek işlerini has-da çaltlandyrmagy, zähmet haklarynyň öz wagtynda tölenilmegine berk gözegçilik etmegi ýakyn geljek üçin esasy wezipeleriň hatarynda kesgitläp, bu ugurlardaky işleriň ýagdaýyny seljermegi hem-de işi bildirilýän talaplara laýyklykda guramak maksady bilen netijeli çäreleri görmegi tabşyrdy. Şunuň bilen baglylykda, ýangyç-energetika toplumyna daşary ýurtlaryň maýadarlaryny çekmek, daşary döwletleriň öňdebaryjy tehnologiýalara esaslanýan iri nebitgaz kompaniýalary bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy giňeltmek babatda degişli tabşyryklar berildi.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň elektron senagatyny döretmek meselelerine ünsi çekip, bu ugurda hünärmenleri taýýarlamak üçin zerur çäreleri görmegi tabşyrdy.

Howanyň yssy döwrüniň ýetip gelmegi bilen welaýatlarda, şäherlerde we etraplarda ýangyna garşy howpsuzlyk düzgünleriniň ýola goýluşyna berk gözegçilik etmegiň möhümdigi bellenildi.

Ýurdumyzyň elektrik energetika pudagynyň kuwwatlyklaryny, elektrik energiýasynyň öndürilýän möçberini we eksportyny artdyrmak boýunça içerki hem-de halkara taslamalary durmuşa geçirmek meselelerine aýratyn üns berildi.

Döwlet Baştutanymyz kiçi we orta telekeçilige, aýratyn hem, syýahatçylyk işi bilen meşgullanýan kärhanalara maliýe hem-de maddy-enjamlaýyn taýdan ýardam bermegi göz öňünde tutmagyň wajypdygyny aýdyp, bu babatda anyk tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow gazetleriň we žurnallaryň elektron görnüşine geçirilmegini işjeňleşdirmek zerurdyr diýip, bu ugurda işgärleri taýýarlamak we bölümleriň iş birligini kesgitlemek boýunça anyk görkezmeleri berdi. Şeýle hem milli Liderimiz ýurdumyzyň mekdeplerinde sanly ulgam boýunça täze sapaklary ornaşdyrmakda Ylymlar akademiýasyna esasy ornuň degişlidigini aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň we daşary döwletleriň Hökümet wekiliýetleriniň saparlaryna hem-de Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk toýuna, hemişelik Bitaraplyk baýramyna bagyşlanan halkara maslahatlara, beýleki halkara çärelere taýýarlygyň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmek babatda tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şu ýylyň geçen bäş aýynda alnyp barlan işleriň netijeleriniň, dünýä ykdysadyýetindäki çylşyrymly ýagdaýlara garamazdan, döwletimiziň depginli ösmeginiň dowam edýändigini görkezýändigini kanagatlanma bilen belledi.

Türkmenistanyň daşary syýasaty, ozalkysy ýaly, Birleşen Milletler Guramasy, beýleki halkara guramalar bolan Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasy, Ýewropa Bileleşigi, Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasy, Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygy, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasy bilen giň gerimli hyzmatdaşlyk etmäge gönükdirilendir.

Ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ösüşinde gazanylan depgin durnukly saklanýar. Kabul edilen ähli durmuş maksatnamalary üstünlikli durmuşa geçirilýär. Hökümetimiziň we halkymyzyň guramaçylykly işi netijesinde, ýurdumyzda jemi içerki önümiň ösüşi geçen bäş aýda 6,1 göterim möçberde boldy. Senagat desgalary, ýaşaýyş jaýlary, çagalar baglary, mekdepler, dükanlar we beýleki desgalar bellenen möhletde gurlup, ulanmaga berildi. Kabul edilen meýilnamalara laýyklykda, energiýa serişdelerimizi dünýä bazarlaryna diwersifikasiýa ýoly bilen ibermek syýasaty hem üstünlikli dowam edýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, biziň baş wezipämiz halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da gowulandyrmakdan ybaratdyr.

Halkara häsiýetli wakalara geçmek bilen, Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça Türkmen-ýapon komitetiniň türkmen tarapynyň başlygy — wise-premýer, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy Serdar Berdimuhamedowyň Ýaponiýanyň «Itochu Corporation» kompaniýasynyň dolandyryjy direktory Hiroýuki Subaý bilen wideoaragatnaşyk arkaly bilelikdäki taslamalary amala aşyrmagyň ugurlaryny ara alyp maslahatlaşandygyny bellemek gerek. Söwda-ykdysady ulgamda gatnaşyklaryň ösüşine aýratyn üns berildi. Taraplar häzirki wagtda amala aşyrylýan taslamalary seljerdiler hem-de nebitgaz, gazhimiýa we gaýtadan işleýän senagat pudaklaryndaky, ulag hem-de beýleki ulgamlardaky hyzmatdaşlygyň geljekki ugurlaryny ara alyp maslahatlaşdylar.

Geçen hepdede Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň wekiliýeti onlaýn tertipde Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Parlament assambleýasynyň ikinji baş maslahatyna gatnaşdy. Bu maslahat Pakistanyň Yslamabat şäherinde geçirildi. “Sebitde goşulyşmak üçin parlament hyzmatdaşlygyna goldaw bermek” duşuşygyň esasy mowzugy boldy. Oňa gatnaşyjylar COVID-19 pandemiýasy döwründe sebitde Durnukly ösüş maksatlaryny amala aşyrmak, sebit gün tertibini ilerletmekde zenanlaryň orny bilen bagly meseleleri ara alyp maslahatlaşdylar.

Abraýly halkara hem-de sebit guramalary, şol sanda YHG bilen giň gerimli we köpugurly hyzmatdaşlyk hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň daşary syýasy strategiýasynyň esasy ugurlarynyň biri hökmünde kesgitlenildi. Şol strategiýa bolsa parahatçylyk söýüjilik, oňyn Bitaraplyk hem-de gyzyklanma bildirýän daşary ýurtly hyzmatdaşlaryň ählisi bilen netijeli hyzmatdaşlyk ýörelgelerine esaslanýar. Şu ýylyň martynda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynda başlyklyk etmek döwri Türkmenistana geçirildi. Şunuň bilen baglylykda, sebitde durnukly ykdysady ösüşi ilerletmäge gönükdirilen degişli Konsepsiýa işlenip taýýarlanyldy.

Türkmenistanyň Prezidentiniň Buýrugyna laýyklykda, ýurdumyzyň wekiliýetiniň XXIV Peterburg halkara ykdysady forumynyň işine gatnaşmagy hem-de daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen ykdysady gatnaşyklary ösdürmek boýunça duşuşyklaryň we gepleşikleriň geçirilmegi geçen hepdäniň esasy wakalarynyň biri boldy.

Geçen hepdäniň beýleki wakalarynyň hatarynda Ahal, Lebap we Mary welaýatlarynda bugdaý oragynyň başlanmagy bar. Geljek hepdede oraga Balkan we Daşoguz welaýatlarynyň gallaçylary girişer. Şu ýyl ýurdumyzyň gallaçylary 690 müň gektar meýdandan 1 million 400 müň tonna bugdaý ýygnamagy meýilleşdirýärler.

Türkmenistanyň çagalar sagaldyş-dynç alyş merkezlerinde tomusky dynç alyş möwsüminiň başlanandygyny bellemek gerek. Ýurdumyzyň dürli künjeklerinden gelen mekdep okuwçylary gözel künjekde ýerleşýän ajaýyp Gökderede tomusky dynç alyş möwsümini gyzykly geçirerler.

5-nji iýunda geçirilen Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň birinji çagyrylyşynyň birinji mejlisinde şu ýylyň 22-nji maýynda Mejlisiň kabul eden döwlet-hususy hyzmatdaşlygy, bilim ulgamy, firma atlary, gümrük, salgyt işleri we beýleki ugurlara degişli täze kanunlarydyr kadalaşdyryjy hukuk namalary makullanyldy hem-de degişli kararlar bilen berkidildi.

Geçen hepdäniň wakalarynyň hatarynda Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy hem-de Daşky gurşawy goramagyň bütindünýä güni mynasybetli geçirilen “Türkmenistanyň hormatly Prezidentiniň ýurdumyzda daşky gurşawy goramak we ekologiýa abadançylygyny üpjün etmek boýunça döwlet syýasaty: ýetilen sepgitler we wezipeler” atly ylmy-amaly maslahat hem bar. Onuň işine, şol sanda wideoaragatnaşyk arkaly ýurdumyzyň tebigaty goraýyş düzümleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň hünärmenleri, Milli Geňeşiň, ylmy jemgyýetçiligiň, ýokary okuw mekdepleriniň hem-de jemgyýetçilik guramalarynyň, iri halkara we sebit guramalarynyň, gaznalaryň hem-de edaralaryň wekilleri gatnaşdylar.

Forumyň esasy meseleleriniň hatarynda Türkmenistanyň suw diplomatiýasy bolup, onda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Birleşen Milletler Guramasynyň Suw strategiýasyny işläp taýýarlamak hakynda başlangyjyny ilerletmek wajyp wezipeleriň biridir.

Maslahatyň çäklerinde Türkmenistanyň daşky gurşawy goramak, tebigy serişdeleri oýlanyşykly peýdalanmak, azyk howpsuzlygyny pugtalandyrmak babatda öňe sürýän başlangyçlarynyň, şeýle hem olary durmuşa geçirmek boýunça anyk çäreleriň ähmiýeti bellenildi. Şunda ýurdumyzyň häzire çenli daşky gurşawy goramak boýunça ekologiýa baradaky konwensiýalaryň we halkara ylalaşyklaryň 20-den gowragyny tassyklandygy nygtaldy.

Mahlasy, “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” diýlip yglan edilen 2021-nji ýylyň geçen hepdesiniň wakalary milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýurdumyzyň hemmetaraplaýyn ösüşini, halkymyzyň durmuş derejesiniň ýokarlandyrylmagyny, ata Watanymyzyň halkara abraýynyň pugtalandyrylmagyny üpjün etmäge gönükdirilen döwlet strategiýasynyň üstünliklere beslenýändiginiň aýdyň beýanyna öwrüldi.

(TDH).

Dürli oba hojalyk önümleriniň öndürilişini artdyrmak, ýurdumyzda azyk bolçulygyny döretmek hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan geçirilýän syýasatyň strategiki we möhüm ugry bolup, Türkmenistanyň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmaga, halkyň hal-ýagdaýyny ýokarlandyrmaga gönükdirilendir. Häzir bu ugurda uly üstünlikler gazanyldy. Munuň özi oba hojalygyny hemmetaraplaýyn we düýpli özgertmek boýunça geçirilýän işleriň oňyn netijesidir. Täze kabul edilen kanunlar toplumynyň esasynda obada täze ykdysady gatnaşyklar kemala gelýär, dolandyrmagyň häzirki zaman usullary we maliýe gurallary ornaşdyrylýar.

Döwletimiz pudak işgärlerine hemmetaraplaýyn kömek berýär, oba senagat toplumymyň önümçilik düzümini gaýtadan enjamlaşdyrmaga we döwrebaplaşdyrmaga iri maýa goýumlaryny gönükdirýär hem-de pudagy mineral dökünler bilen üpjün edýän himiýa senagatyny ösdürýär.

Ýurdumyzda 4-nji iýunda galla oragyna badalga berildi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ak pata bermeginde Ahal, Lebap we Mary welaýatlarynyň babadaýhanlary galla oragyna girişdiler. Balkan we Daşoguz welaýatynyň gallaçylary bolsa olara 11-nji iýunda goşular.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly 2-nji iýunda geçirilen iş maslahatynda Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Türkmenistanda oba hojalygyny ösdürmek boýunça toplumlaýyn çäreleriň amala aşyrylýandygyny belledi. Döwletimiz oba hojalyk ekinlerinden bol hasyl almak üçin ähli zerur şertleri döredýär. Daýhanlar ýokary hilli tohumlar, mineral dökünler, himiki serişdeler, döwrebap oba hojalyk tehnikalary we suwaryş suwy bilen doly üpjün edilýär.

Asylly däbe görä, hormatly ýaşulular Beýik Biribardan Watanymyza abadançylyk, tutuş türkmen halkyna bolsa bagtyýarlyk dileg edip, ýerlerde galla oragyna ak pata berdiler. Olar «Çäjiňe bereket!» diýen hoşniýetli sözler bilen oraga girişdiler we nobaty zähmetsöýer kombaýnçylara berdiler.

Şu ýyl ýurdumyzyň gallaçylary 690 müň gektar meýdandan 1 million 400 müň tonna däne ýygnamagy meýilleşdirýärler. Ahal welaýatynda 400 müň tonna, Mary welaýatynda 345 müň tonna, Lebap welaýatynda 310 müň tonna, Daşoguz welaýatynda 265 müň tonna we Balkan welaýatynda 80 müň tonna bugdaý ýygnalar.

Umuman, ýurdumyz boýunça 2021-nji ýylyň galla oragy möwsüminde «СLAAS», «John Deere», «Сase», «New Holland» ýaly ýokary öndürijilikli galla ýygnaýan kombaýnlaryň 2 müň 111 sanysy işlediler. Işler iki çalşykda gije-gündiz esasda alnyp barlar. Ýokary öndürijilikli tehnikalaryň bökdençsiz işledilmegi ýetişdirilen hasyly ýitgisiz ýygnap almaga ýardam berer.

Galla oragy möwsüminde, şeýle hem göçme abatlaýyş-mehaniki toparlaryň ýüzlerçesi gije-gündiziň dowamynda gallaçylara hyzmat eder. Olar işledilýän tehnikalary zerur ýangyç-çalgy ýaglary we ätiýaçlyk şaýlary bilen üpjün eder. Galla meýdanlarynda oraga gatnaşýan mehanizatorlar, sürüjiler we beýleki işgärler üçin zerur durmuş şertleri döredildi. Ýerlerde medeniýet işgärleriniň çykyşlary we göçme söwda ýola goýlar.

Ýygnalan hasyly 156 sany kabul ediş bölümlerine, ammarlara hem-de elewatorlara daşamakda ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary tarapyndan berlen ýük ulaglarynyň 11 müňe golaýy işlediler. Galla oragynyň başlanýan döwrüne çenli degişli barlaghanalar taýýarlanyp, şolarda «Türkmenstandartlary» Baş döwlet gullugynyň hünärmenleri dänäniň hilini kesgitlär.

Tabşyrylan hasyl üçin gallaçylar bilen öz wagtynda hasaplaşyk işleri «Daýhanbank» döwlet täjirçilik bankynyň ýerlerdäki bölümleri tarapyndan amala aşyrylar.

«Aşgabat».

Häzirki wagtda ýurdumyzda sanly ykdysadyýete geçmek, şol sanda bu ulgamy kadalaşdyryş-hukuk ýagdaýy bilen üpjün etmek boýunça maksatnamalaýyn işler alnyp barylýar. Şeýlelikde, «Aragatnaşyk hakynda», «Türkmenistanda internet torunyň ösüşini we internet-hyzmatlaryny etmegi hukuk taýdan düzgünleşdirmek hakynda», «Maglumat we ony goramak hakynda», «Şahsy durmuş barada maglumat we ony goramak hakynda», «Kiberhowpsuzlyk hakynda», «Elektron resminama, elektron resminama dolanyşygy we sanly hyzmatlar hakynda» hem-de beýleki Türkmenistanyň Kanunlary kabul edildi.

Hormatly Prezidentimiziň Karary bilen, Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň tassyklanandygyny bellemek gerek. Konsepsiýa ykdysadyýetiň ähli pudaklarynyň we ýurdumyzyň jemgyýetçilik edaralarynyň işiniň netijeliligini maglumat tehnologiýalaryny ulanmagyň hasabyna ýokarlandyrmaga gönükdirilendir. Şeýlelikde, ýurdumyzda sanly ykdysadyýete geçmek üçin zerur bolan düzüm döredildi.

Hormatly Prezidentimiziň «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça Pudagara topary döretmek hakynda» Karara gol çekmegi bu ulgamda möhüm ädimleriň biri boldy. Onuň baş maksady bu ugurda möhüm wezipeleri çözmekden ybaratdyr. Toparyň düzümi we onuň Düzgünnamasy tassyklandy. «Türkmenaragatnaşyk» agentligi ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça ygtyýarly edara hökmünde kesgitlendi.

Ähli derejedäki hünärmenlere sanly ulgamy öwretmek, ýurdumyzyň ýokary hem-de orta hünär okuw mekdepleriniň mugallymlarynyň taýýarlygyny işjeňleşdirmek, pudaklarda elektron hyzmatlaryň görnüşlerini artdyrmak, şolaryň kiberhowpsuzlygyny üpjün etmek maksady bilen, «Türkmenaragatnaşyk» agentligi tarapyndan kompýuter, ulgamlaýyn tehnologiýa we kiberhowpsuzlygy boýunça gysga möhletleýin ýörite okuwlaryň meýilnamasy işlenip taýýarlanyldy.

Bu maksatnama laýyklykda, kompýuter, ulgamlaýyn tehnologiýa we kiberhowpsuzlygy boýunça gysga möhletleýin ýörite okuwlary agentligiň hem-de degişli edaralaryň hünärmenleriniň gatnaşmagynda bilelikde geçirmek meýilleşdirildi.

Sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna laýyklykda, döwlet Baştutanymyzyň köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň neşirlerini elektron görnüşe geçirmek boýunça tabşyryklaryny ýerine ýetirmek maksady bilen, bu işi guramagyň degişli tertibi taýýarlanyldy. Resminamada öňde durýan wezipeleri çözmek üçin anyk çäreler we elektron görnüşdäki gazetleriň hem-de žurnallaryň düşewüntliligi hakyndaky maglumatlar kesgitlendi.

Goý, ýurdumyzda hem-de dünýä ýüzünde parahatçylygy, dostlugy we agzybirligi berkitmekde uly tagallalary edýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, işleri rowaç bolsun!

Şasenem GURBANOWA,

Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň elektrik stansiýalary kafedrasynyň işgäri.