Aşgabat, 17-nji dekabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda Garaşsyz, Bitarap döwletimiziň halkymyzyň abadançylygynyň we bagtyýar durmuşynyň üpjün edilmegine gönükdirilen içeri we daşary syýasatynyň käbir meselelerine hem-de resminamalaryň taslamalaryna seredildi.
Milli Liderimiz gün tertibine geçip, ilki bilen, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedowa söz berdi. Wise-premýer gözegçilik edýän düzümlerinde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, Türkmenistan bilen Birleşen Arap Emirlikleriniň arasyndaky söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak hem-de maýa goýum işjeňligini berkitmek boýunça ýerine ýetirilýän işler barada hasabat berdi.
Şu ýylyň 9-njy oktýabrynda ýurdumyzyň wekiliýetiniň Birleşen Arap Emirliklerine bolan iş saparynyň çäklerinde Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky bilen Abu-Dabiniň Ösüş gaznasynyň arasynda gol çekilen “Türkmen maýa goýum kompaniýasy” ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetini döretmek hakyndaky Ylalaşygy iş ýüzünde durmuşa geçirmek boýunça anyk çäreler amala aşyrylýar. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankyna “Türkmen maýa goýum kompaniýasy” ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetini esaslandyryjy hökmünde çykyş etmäge ygtyýar bermek baradaky Kararyň taslamasy hödürlenildi. Täze düzümiň öz üstüne ýüklenen borçnamalaryny ýerine ýetirmegi üçin Türkmenistanyň Merkezi banky tarapyndan degişli ygtyýarnamanyň kanunçylykda bellenen tertipde berilmegi teklip edilýär.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, milli ykdysadyýetimizi düýpli özgertmek we ýurdumyzyň ykdysady ösüşini üpjün etmek maksady bilen, giň möçberli döwlet maýa goýum maksatnamasynyň durmuşa geçirilmeginiň halkara maýa goýum bazarlarynda ýurdumyzyň bähbidini goraýan Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň alyp barýan işiniň esasy ugurlarynyň biri bolup durýandygyny belledi. Bu bank degişli ugurda dürli maliýe guramalary bilen hyzmatdaşlyk boýunça oňyn tejribe toplady.
Döwlet Baştutanymyz “Türkmen maýa goýum kompaniýasy” ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň öňünde durýan möhüm wezipelere ünsi çekip, milli we sebit ähmiýetli täze taslamalary durmuşa geçirmek üçin daşary ýurtlaryň iri işewür düzümleriniň hem-de abraýly halkara maliýe edaralarynyň maýa serişdelerini çekmegiň wajypdygyny belledi.
Milli Liderimiz degişli Karara gol çekip hem-de ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberip, maýa goýum serişdeleriniň möçberlerini artdyrmak we netijeli özleşdirilişini üpjün etmek bilen baglanyşykly meseleleri hemişe üns merkezinde saklamagy tabşyrdy. Şunuň bilen birlikde, maýa serişdelerini maksadalaýyk ulanmak, daşary ýurt maýalaryny çekmek we olaryň ygtybarly goragyny üpjün etmek maksady bilen, degişli kadalaşdyryş binýadyny kämilleşdirmek babatda anyk görkezmeler berildi.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedow 2022-nji ýylda uçdantutma ilat we ýaşaýyş jaý gaznasynyň ýazuwyny geçirmäge görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi.
Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, geljek ýylda geçiriljek bu çäräniň baş maksadynyň ilatyň demografiýa düzümi we ýurdumyzyň raýatlarynyň durmuş-ykdysady ýagdaýy barada anyk maglumatlary almakdan ybaratdygyny aýtdy. Bu maglumatlar döwletimiziň mundan beýläk-de ösüşi we rowaçlygy üçin ygtybarly binýady döretmäge mümkinçilik berer. Ýazuwlar geçirilende ozalky ýyllaryň tejribesini, şeýle hem halkara tejribäni peýdalanmak zerurdyr diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi hem-de wise-premýere bu çäräniň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegi tabşyrdy.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow döwlet dolandyryş edaralaryny, kärhanalary we guramalary nebit önümleri bilen bökdençsiz üpjün etmek, olary rejeli paýlamak hem-de ulanmak boýunça öňde goýlan wezipeleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi.
Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumy, ýurdumyzyň degişli ministrlikleri we pudaklaýyn dolandyryş edaralary, kärhanalar, guramalar bilen bilelikde, 2022-nji ýylda Türkmenistanyň içerki sarp edijilerine nebit önümlerini paýlamagyň möçberleri seljerildi.
Wise-premýer döwlet Baştutanymyzyň garamagyna 2022-nji ýylda Türkmenistanyň içerki sarp edijileri üçin niýetlenen nebit önümleriniň möçberlerini hödürledi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýangyç-energetika toplumynyň Türkmenistanyň ykdysadyýetindäki möhüm ornunyň, nebitiň we tebigy gazyň çykarylýan we gaýtadan işlenilýän möçberleriniň yzygiderli artdyrylmagynyň, ýurdumyzyň içinde hem-de dünýä bazarlarynda uly isleg bildirilýän dürli görnüşli nebithimiýa önümleriniň öndürilişiniň ýokarlandyrylmagynyň hem-de olaryň görnüşleriniň giňeldilmeginiň wajypdygyny nygtady.
Milli Liderimiz hödürlenilen teklipleri degişli düzümler bilen ýene-de bir gezek seljermegiň we ylalaşmagyň möhümdigini aýdyp, wise-premýere nebitgaz ulgamyny mundan beýläk-de ösdürmek, onuň serişdeler binýadyny pugtalandyrmak, pudaklaýyn kärhanalar we guramalar tarapyndan önümçilik meýilnamalarynyň ýerine ýetirilmegini üpjün etmek babatda anyk tabşyryklary berdi.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow döwlet Baştutanymyzyň garamagyna 2022-nji ýylda gurluşygy tamamlanmagy hem-de açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän binalaryň we desgalaryň sanawy barada hasabat berdi.
Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzyň gurluşyk pudagyny ösdürmäge ähli şertleriň döredilip, täze şähergurluşyk syýasatynyň amala aşyrylýandygyny, dünýäniň ösen tehnologiýalaryny ulanmak arkaly, medeni-durmuş maksatly binalaryň we desgalaryň gurluşygynyň güýçli depginlerde alnyp barylýandygy bellenildi.
Häzirki wagtda ýurdumyz boýunça “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna”, “Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2020-nji ýyla çenli döwür üçin rejelenen görnüşdäki Milli maksatnamasyna” laýyklykda, iri önümçilik we durmuş maksatly binalaryň hem-de desgalaryň 2500-den gowragynyň gurluşygy dowam etdirilýär.
Aşgabat şäheriniň we welaýatlaryň häkimlikleri, degişli ministrlikler hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralary, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi tarapyndan geçirilen seljermäniň netijeleri boýunça 2022-nji ýylda ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän binalaryň we desgalaryň sanawy taýýarlanyldy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, önümçilik we medeni-durmuş maksatly täze desgalary gurmak boýunça işleri ýokary depginde dowam etdirmegiň zerurdygyny nygtady. Şol desgalar Garaşsyz Watanymyzyň ösüş we rowaçlyk ýoly bilen ynamly öňe barýandygynyň aýdyň subutnamasydyr. Şunuň bilen baglylykda, Milli Liderimiz degişli düzümleriň ählisi bilen bilelikde, geljek ýylda dabaraly ýagdaýda açyljak binalaryň we desgalaryň taýýarlanylan sanawyny içgin seljermegi we öwrenmegi tabşyrdy.
Döwlet Baştutanymyz milli binagärlik däpleriniň dünýäniň şähergurluşyk babatdaky döwrebap ýörelgeleri bilen sazlaşmagynyň wajypdygyna ünsi çekip, wise-premýere desgalarda alnyp barylýan gurluşyk işleriniň hiline we möhletine, olaryň zerur gurluşyk serişdeleri bilen bökdençsiz üpjün edilmegine berk gözegçilik etmegi tabşyrdy.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow gözegçilik edýän pudaklarynda Täze ýyl baýramy mynasybetli ozal berlen tabşyryklary ýerine ýetirmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Şunuň bilen baglylykda, Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar hem-de Dokma senagaty ministrlikleri, ýurdumyzyň önüm öndürijileri Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi bilen bilelikde, häzirki döwrüň talabyna laýyklykda degişli işleri ýerine ýetirýärler. Ilata edilýän hyzmatlary kämilleşdirmek we döwrebaplaşdyrmak bilen baglylykda, yzygiderli işler alnyp barylýar.
Soňra hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň ykdysadyýet we maliýe toplumyna gözegçilik edýän wise-premýer S.Berdimuhamedowa ýüzlenip, ýakyn wagtda welaýatlarda bolup, Oba milli maksatnamasynyň, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri özümizde öndürmek, beýleki döwletlere iberilýän önümleriň möçberlerini artdyrmak baradaky Döwlet maksatnamalarynyň ýerine ýetirilişi bilen ýerinde tanyşmagy tabşyrdy.
Döwlet Baştutanymyz bazarlara we dükanlara baryp, Täze ýyl baýramynyň öň ýanynda harytlaryň nyrhlaryny görmegi, oba ýerlerinde çözülmeli nähili soraglaryň bardygy bilen tanyşmagy tabşyryp, bar bolan meseleleri çözmegiň ýollary barada teklipleri taýýarlap, Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisinde hasabat bermegi tabşyrdy.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew welaýatlarda gowaçanyň hasyllylygyny ýokarlandyrmagyň hasabyna, onuň ekilýän meýdanyny azaltmak we ýeralma, gök-bakja ekinleriniň meýdanlaryny hem-de piläniň öndürilýän möçberlerini köpeltmek maksady bilen alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.
Hormatly Prezidentimiziň Kararyna laýyklykda, ýurdumyz boýunça her ýylda 620 müň gektar meýdana gowaça ekilip, ondan 1 million 250 müň tonna pagta hasyly alynýar. Häzirki döwürde ýeralma, gök-bakja we beýleki azyklyk önümleri öndürmek üçin 55 müň 550 gektar ýer bölünip berildi.
Wise-premýeriň belleýşi ýaly, welaýatlaryň häkimlikleri bilen bilelikde gowaça ekilýän ýerleri 580 müň gektara çenli azaltmak boýunça teklip taýýarlanyldy. Gowaça ekininden boşaýan 40 müň gektar meýdana bolsa ýeralma, gök-bakja ekinlerini ekmek göz öňünde tutulýar. Piläniň öndürilýän mukdaryny köpeltmek üçin degişli meýilnamany 200 tonna artdyrmak teklip edilýär. Şol sanda, Ahal welaýatynda 145 tonna, Balkan welaýatynda 25 tonna, Mary welaýatynda bolsa 30 tonna goşmaça pile öndürilip, piläniň öndüriljek mukdary 2 müň 300 tonna ýetiriler.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda azyk bolçulygyny berkitmek, ilaty ýeralma, gök-bakja we beýleki oba hojalyk önümleri bilen ýylyň dowamynda doly üpjün etmek boýunça öňde durýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmeginiň wajypdygyna ünsi çekdi. Döwlet Baştutanymyz öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmekde, obasenagat toplumyny mundan beýläk-de ösdürmekde ylmy taýdan esaslandyrylan täzeçil usullaryň ulanylmalydygyny, ýerden, suwdan rejeli peýdalanmak, ekinleriň hasyllylygyny artdyrmak meselelerine jogapkärli çemeleşilmelidigini, milli kanunçylygyň kämilleşdirilmelidigini belläp, bu babatda wise-premýere, Milli Geňeşiň ýolbaşçylaryna anyk tabşyryklary berdi.
Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew “Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça pudagara toparyň meseleleri hakyndaky” Kararyň taslamasy barada hasabat berdi.
«Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» laýyklykda, degişli resminamalaryň sanawy taýýarlanyldy. Döwlet Baştutanymyzyň Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça pudagara topary döretmek hakynda Karara hem-de onuň Düzgünnamasyna gol çekmegi we düzümini tassyklamagy bu ugurda nobatdaky ädime öwrüldi. Resminama laýyklykda, “Türkmenaragatnaşyk” agentligi ygtyýarly edara hökmünde kesgitlenildi.
Ýurdumyzda sanly ykdysadyýetiň wajyp esaslaryny döretmek, ilkinji nobatda, bu ulgamy kadalaşdyryş-hukuk taýdan üpjün etmek boýunça yzygiderli işler amala aşyrylýar.
Sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça öňde goýlan wezipeleri durmuşa geçirmek maksady bilen, pudagara toparynyň täze düzümini we täze ýolbaşçysyny tassyklamak hakynda ozal hereket edýän Düzgünnama goşmaçalary hem-de üýtgetmeleri girizmegiň zerurdygy bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, agentligiň ýolbaşçysy milli Liderimiziň garamagyna degişli resminamany hödürledi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, sanlylaşdyrmagyň milli ykdysadyýetimizde ulgamlaýyn wezipeleri çözmäge gönükdirilen möhüm ugurlaryň biri bolup durýandygyny belledi. «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy» maglumat tehnologiýalaryny giňden peýdalanmagyň hasabyna, halk hojalygynyň ähli pudaklarynyň, ýurdumyzyň durmuş ulgamynyň netijeli hereket etmegine gönükdirilendir.
Milli Liderimiz sanly tehnologiýalary döwletimiziň we jemgyýetimiziň durmuşynyň ähli ugurlaryna işjeň ornaşdyrmaga ýardam bermek maksady bilen, Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça pudagara toparyň işiniň sanly ykdysadyýete geçmekde wajyp çäreleriň biridigini belledi.
Döwlet Baştutanymyz “Türkmenaragatnaşyk” agentliginiň sanlylaşdyrmagy işjeňleşdirmekde, aragatnaşyklaryň netijeli işini üpjün etmekde, şol sanda milli ulgamlaýyn giňişligi, internet hyzmatlarynyň işini kadalaşdyrmak we giňeltmek boýunça kanunçylyk taýdan goldaw bermekde möhüm wezipäni ýerine ýetirýändigini aýtdy. Sanly ulgama üstünlikli geçilmegini üpjün etmek maksady bilen, dürli ugurlar boýunça yzygiderli çäreleriň geçirilmegi, dünýäniň öňdebaryjy tejribesiniň öwrenilmegi, işgärleriň hünär derejesiniň ýokarlandyrylmagy, ylmy-tehniki mümkinçilikleriň netijeli peýdalanylmagy zerurdyr.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow “Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça pudagara toparyň meseleleri hakynda” Karara gol çekip, ony sanly ulgam arkaly agentligiň Baş direktoryna iberdi we resminamadan gelip çykýan wezipeleriň degişli derejede ýerine ýetirilişine gözegçilik etmegi tabşyrdy.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa Täze ýyly mynasyp garşylamak mynasybetli meýilleşdirilen çärelere görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi.
Ýurdumyzyň medeniýet we sungat işgärleri Täze ýyl baýramçylygyna şowhunly teleradio gepleşikleri, dowamlylygy gysga çeper filmleri we dabaralary taýýarlaýarlar.
Teatrlarda täze ýyl sahna oýunlary meýilleşdirildi. Welaýatlaryň “Türkmeniň ak öýi” binalarynyň ýanynda 24 — 26-njy dekabrda baýramçylyk konsertleri guralar.
31-nji dekabrda welaýatlaryň “Türkmeniň ak öýi” binalarynyň, paýtagtymyzdaky Döwlet sirkiniň we “Älem” medeni-dynç alyş merkeziniň öňündäki meýdançalarda hem-de “Ylham” seýilgähinde sungat ussatlarynyň çykyşlary ýaýbaňlandyrylar.
Asylly däbe görä, paýtagtymyzdaky “Älem” medeni-dynç alyş merkezi ýurdumyzyň sebitleri bilen teleköpri arkaly baglanyşdyrylar. Şol gije baýramçylyk feýerwerki meýilleşdirildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda geçirilýän medeni-köpçülikleýin çärelerde, dabaralarda milli sungatymyzyň köpöwüşginliliginiň, türkmen halkynyň baý medeni mirasynyň öz beýanyny tapmalydygyny belledi.
Täze ýyl çagalaryň we ulularyň söýgüli baýramydyr. Hut şonuň üçin hem baýramçylyk mynasybetli guraljak çäreler çuňňur mana eýe bolmalydyr, gyzykly sahna oýunlary, teleradio gepleşikleri taýýarlanylmalydyr diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.
Milli Liderimiz Täze ýyl baýramçylygynyň şatlyk-şowhuna beslenmegi, onuň hemmeleriň söýüp garşylaýan baýramçylygynyň ruhuna laýyk derejede guralmagy babatda wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Toýlyýew Lebap welaýatynyň Türkmenabat şäherinde «Türkmendermansenagat» birleşiginiň «Buýan» obasenagat toplumynyň glisirrizin turşusyny öndürjek kärhanasyny gurmak hakyndaky Kararyň taslamasynyň taýýarlanylyşy barada hasabat berdi.
“Saglyk” Döwlet maksatnamasyny durmuşa geçirmek, ekologiýa taýdan arassa ýerli çig mallardan dünýä bazarynda bäsdeşlige ukyply derman serişdeleriniň önümçiligini ýola goýmak we degişlilikde, ýurdumyzda öndürilýän önümleriň eksportynyň möçberlerini artdyrmak boýunça giň gerimli işler alnyp barylýar.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň 2019-njy ýylyň noýabrynda Italiýa Respublikasyna amala aşyran resmi saparynyň çäklerinde, Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi bilen Italiýanyň “Adipson Ind. Srl.” kompaniýasynyň arasynda buýan köküni gaýtadan işläp, arassalanmadyk glisirrizin turşusyny öndürýän kärhananyň taslamasyny taýýarlamak hem-de ony enjamlaşdyrmak hakyndaky Ähtnama gol çekilipdi.
Döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygyna laýyklykda, bu kärhanany gurmak boýunça potratçyny seçip almak üçin Türkmenistanyň Gurluşyk we binagärlik ministrligi tarapyndan bäsleşik geçirildi. Şonuň netijesinde “Mizemez gadam” hususy kärhanasynyň hödürlän baha teklibi saýlanyp alyndy. Bu teklibe Türkmenistanda gurulýan we durky täzelenýän möhüm hem-de aýratyn möhüm binalaryň we desgalaryň taslamalarynyň bahalaryny kesgitlemek baradaky pudagara topar tarapyndan seljerme işleri geçirildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, häzirki wagtda ýurdumyzyň derman senagatyny ösdürmäge uly ähmiýet berilýändigini aýratyn nygtady. Bu senagatyň önümlerine ýurdumyzda hem-de daşary ýurtlarda uly isleg bildirilýär.
Türkmen topragynyň amatly howa ýagdaýy ösümlikleriň örän peýdaly we melhemlik häsiýete eýe bolmagy üçin ähli şertleri döredýär. Mälim bolşy ýaly, bu ýerde ösýän ekologik taýdan arassa türkmen buýany gymmatly häsiýetleri bilen tapawutlanýar. Buýan köki gadymdan bäri adamyň kesele garşy durnuklylygyny pugtalandyrmak, sowuklama we böwrek kesellerini bejermek üçin giňden ulanylýar.
Döwlet Baştutanymyz gyzyklanma bildirýän daşary ýurtly kompaniýalar bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy ýola goýmak boýunça alnyp barylýan işleri makullap, innowasion ösüşe aýratyn üns berýän Türkmenistanyň daşary ýurt kompaniýalarynyň, şol sanda italýan kompaniýasynyň iň gowy tejribesini we öňdebaryjy tehnologiýalaryny çekmäge uly gyzyklanma bildirýändigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýere bu meseläni ýene-de bir gezek içgin ara alyp maslahatlaşmak hem-de öz tekliplerini garamaga bermek tabşyryldy.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow Türkmenistanyň wekiliýetleriniň Yslamabat we Nýu-Deli şäherlerinde geçiriljek Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasynyň agza döwletleriniň mejlisine we «Merkezi Aziýa — Hindistan» görnüşdäki duşuşyklara gatnaşmaklaryna görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda alnyp barylýan daşary syýasatyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri Türkmenistanyň goňşy we ýakyn sebitlerde ýerleşýän hem-de ýurdumyz bilen gadymdan gelýän taryhy dostlukly gatnaşyklary saklaýan döwletler bilen hyzmatdaşlygyny ösdürmekden ybaratdyr. Şolaryň hatarynda Günorta Aziýa ýurtlaryny, hususan-da, Pakistan Yslam Respublikasyny we Hindistan Respublikasyny görkezmek bolar. Şunuň bilen baglylykda, bu ýurtlarda geçiriljek möhüm halkara çärelere taýýarlyk görülýär. Şolaryň biri-de Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Daşary işler ministrleriniň geňeşiniň Owganystandaky ynsanperwerlik ýagdaýlar boýunça adatdan daşary mejlisidir. Bu mejlis Pakistanyň paýtagty Yslamabatda geçiriler.
Türkmenistan dostlukly owgan halkyna hemmetaraplaýyn kömek we goldaw bermek bilen, möhüm taslamalary amala aşyryp, goňşy ýurtda durnuklylygyň we howpsuzlygyň esaslaryny pugtalandyrmaga, tutuş sebitiň durmuş-ykdysady taýdan durnukly ösmegine saldamly goşant goşýar. Hususan-da, gürrüň Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisini hem-de Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik we optiki-süýümli geçirijilerini gurmak, Owganystana ýeňillikli şertlerde elektrik toguny ibermek, Türkmenistandan owgan tarapyna demir ýoly gurmak barada barýar.
Bu goňşy döwlete yzygiderli esasda ynsanperwerlik kömegini ýetirmek, owgan halkyna bilim, saglygy goraýyş babatynda ýardam etmek ýaly yzygiderli geçirilýän işleri aýratyn nygtamak bolar. Ýaňy-ýakynda türkmen halkynyň gadymdan gelýän hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryna we ynsanperwerlik däplerine eýerip, ýurdumyz tarapyndan Owganystanyň halkyna iberilen ynsanperwerlik kömegi munuň aýdyň subutnamasydyr.
Şeýle hem Yslamabatda iki ýurduň daşary işler ministrleriniň derejesinde Türkmenistanyň we Pakistan Yslam Respublikasynyň arasynda syýasy geňeşmeleri guramak teklip edilýär.
Hindistan Respublikasynyň Nýu-Deli şäherinde geçiriljek «Merkezi Aziýa — Hindistan» dialogyna gatnaşyjy döwletleriň daşary işler ministrleriniň nobatdaky duşuşygyna Türkmenistanyň wekiliýetiniň gatnaşmagy göz öňünde tutulýar.
Teklip edilýän gurallaryň energetika we ulag-kommunikasiýa ulgamlarynda amala aşyrylýan we Merkezi Aziýa hem-de Günorta Aziýa sebitlerini birleşdirýän taslamalary iş ýüzünde durmuşa geçirmek üçin möhümdir.
Dialogyň çäklerinde Owganystan bilen bagly meselelere hem aýratyn üns berler.
Nýu-Delide türkmen-hindi syýasy maslahatlaşmalary geçirmek hem teklip edilýär. Türkmenistan bilen Hindistanyň arasynda syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmak bilen baglanyşykly meseleleri ara alyp maslahatlaşmak meýilleşdirilýär.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, sebitiň döwletleri bilen ysnyşykly we köptaraply gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmegiň Türkmenistanyň daşary syýasy strategiýasynyň ileri tutulýan ugry bolup durýandygyny nygtady.
Döwlet Baştutanymyz munuň durnukly sebit hyzmatdaşlygynyň möhüm syýasy-ykdysady wezipeleri hem-de asyrlaryň dowamynda emele gelen berk dostluk we hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklary bilen şertlendirilendigini belläp, wise-premýere, daşary işler ministrine häzirki geosyýasy we geoykdysady ýagdaýlary nazara almak bilen, bu ugurda amala aşyrylýan işlere täzeçe çemeleşmeleri işläp taýýarlamagy tabşyrdy.
Milli Liderimiz geçiriljek duşuşyklaryň meseleleriniň biriniň goňşy Owganystandaky ýagdaý bilen bagly boljakdygyna ünsi çekip, ýurdumyzyň mundan beýläk-de dostlukly owgan halkyna hemmetaraplaýyn kömek we goldaw berjekdigini, bilelikdäki täze taslamalary durmuşa geçirjekdigini nygtady. Şol taslamalar bu ýurduň we tutuş sebitiň durnukly durmuş-ykdysady ösüşine saldamly goşant bolar.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň wekiliýetini Yslamabat we Nýu-Deli şäherlerine ibermek baradaky Buýruga gol çekip, ony sanly ulgam arkaly wise-premýere, daşary işler ministrine iberdi we resminamany ýerine ýetirmek babatda anyk tabşyryklary berdi.
Döwlet Baştutanymyz häzir biziň daşary ýurtlardaky ilçilerimiziň ählisiniň Aşgabatda bolýandygyny belläp, olaryň iş ýerlerine gidenlerinde soňky döwürde çykan edebi eserlerden, kitaplardan, žurnallardan bir toplumyny alyp gitmeklerini tabşyrdy. Olar dürli dillerde neşir edilendir. Bu olara biziň milli we medeni gymmatlyklarymyzy wagyz etmekde ýardam eder. Aýratyn hem Bitaraplygymyzyň gözbaşlaryna has oňat düşünmäge mümkinçilik berer diýip, hormatly Prezidentimiz belledi.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanow gözegçilik edýän ulgamyndaky işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi hem-de milli Liderimiziň garamagyna «Türkmenistanyň Adatdan daşary ýagdaýlar baradaky döwlet toparynyň 2022-nji ýyl üçin iş meýilnamasyny tassyklamak hakyndaky» Kararyň taslamasyny hödürledi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Döwlet toparynyň öňünde durýan gaýragoýulmasyz wezipelere ünsi çekdi. Adatdan daşary ýagdaýlaryň öňüni almak we aradan aýyrmak boýunça bitewi döwlet ulgamynyň işine umumy ýolbaşçylygy amala aşyrmak hem-de şu ulgamda çözgütleri kabul etmek bu toparyň üstüne ýüklenendir. Adatdan daşary ýagdaýlaryň döremek howpuny azaltmaga hem-de adamlaryň ömrüni halas etmäge, saglygyny goramaga, adatdan daşary ýagdaýlaryň dörän halatynda maddy we medeni gymmatlyklaryň ýitgisiniň möçberini peseltmäge gönükdirilen toplumlaýyn çäreler bilen baglanyşykly meseleleri üns merkezinde saklamak zerurdyr.
Döwlet Baştutanymyz hödürlenen Karara gol çekip, resminamany sanly ulgam arkaly wise-premýere, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretaryna iberdi hem-de Döwlet toparynyň meýilnamada bellenen işleriniň ählisini ýerine ýetirmegini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.
Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa milli kanunçylygy mundan beýläk-de kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler barada maglumat berdi.
Mejlisiň şu ýylyň 4-nji dekabrynda bolan maslahatynda kanunlaryň hem-de kadalaşdyryjy hukuk namalarynyň taslamalarynyň birnäçesine garaldy. Deputatlar tarapyndan kabul edilen kanunlar bellenen tertipde Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň garamagyna hödürlenildi.
Mejlisiň wekilleri döwletiň içeri we daşary syýasatyny wagyz etmek, ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplyk taglymatynyň taryhy ähmiýetini, kabul edilýän kanunlaryň many-mazmunyny düşündirmek boýunça işleri alyp barýarlar.
Halkara hyzmatdaşlygy we parlamentara gatnaşyklary ösdürmek boýunça işleriň çäklerinde duşuşyklaryň we maslahatlaryň birnäçesi geçirildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow döwlet ösüşiniň ileri tutulýan ugurlaryny hem-de halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryny nazara almak bilen, kanun çykaryjylyk işini mundan beýläk-de dowam etmegiň zerurdygyna ünsi çekdi.
Kanunlaryň ählisi, ilkinji nobatda, adamlaryň abadançylygyna hyzmat etmelidir, ýurdumyzyň raýatlarynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak, olaryň parahatçylykly we döredijilikli zähmeti üçin şertleri döretmelidir.
Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary K.Babaýew ýurdumyzyň hukuk binýadyny kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan toplumlaýyn işler barada habar berdi.
Häzirki wagtda Halk Maslahatynyň birinji çagyrylyşynyň dördünji mejlisine taýýarlyk görülýär. Komitetlerde ýurdumyzyň Mejlisiniň şu ýylyň 4-nji dekabrynda geçirilen maslahatynda kabul edilen täze kanunlara hem-de hereket edýän kanunlara üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda kanunçylyk namalaryna seljermeler geçirilýär.
Halk Maslahatynyň agzalary Mejlisiň deputatlary, jemgyýetçilik guramalarynyň, habar beriş serişdeleriniň wekilleri bilim işgärleri bilen bilelikde, ýurdumyzyň garaşsyz ösüşiniň ýolunda gazanýan üstünliklerini, Bitaraplyk syýasatyny tutuş dünýä ýaýmak boýunça çäreleri görýärler.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow milli ykdysadyýetimiziň ähli ulgamlarynyň okgunly ösmeginiň hem-de türkmen jemgyýetiniň ýaşaýyş-durmuşynyň bähbidine milli kanunçylygy mundan beýläk-de kämilleşdirmegiň zerurdygyny aýdyp, umumy ykrar edilen halkara hukuk resminamalarynyň üstünde içgin işlemegiň, döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlary bilen birlikde, olary milli kanun çykaryjylyk tejribesinde nazara almagyň wajypdygyny nygtady.
Döwlet Baştutanymyz Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygyna hem-de Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasaryna ýüzlenip, halkyň saýlan wekilleriniň jemgyýetçilik guramalary bilen bilelikde, wagyz-düşündiriş işlerini işjeňleşdirmegiň, ýurdumyzyň abadançylygyna, raýatlarymyzyň rowaçlygyna gönükdirilen oňyn özgertmeleriň many-mazmunyny ilatyň, aýratyn hem, ýaşlaryň dykgatyna ýetirmekleriniň ähmiýetini belledi.
Mejlisde döwlet durmuşyna degişli başga-da birnäçe möhüm meselelere garaldy we olar boýunça degişli çözgütler hem-de ykdysadyýetimiziň pudaklarynyň ösüşini üpjün etmäge gönükdirilen resminamalar kabul edildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly geçirilen mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny hem-de berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.
3-nji dekabrda sanly ulgam arkaly şu ýylyň 11 aýynyň jemlerine bagyşlanyp geçirilen Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde «Dünýä ykdysadyýetindäki çylşyrymly ýagdaýlaryň ýurduň ykdysadyýetine ýetirýän täsirlerini peseltmek hem-de milli ykdysadyýeti durnukly ösdürmek boýunça 2022-nji ýyl üçin Maksatnama» we bu maksatnamany amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasy kabul edildi. Maksatnamanyň baş maksady eýeçiligiň ähli görnüşindäki kärhanalaryň ykdysady işjeňliginiň durnukly ösüşini gazanmak boýunça çäreleri durmuşa geçirmekden hem-de ýurdumyzyň ykdysady pudaklarynyň durnukly ösüşini üpjün etmek bilen, halkymyzyň durmuş hal-ýagdaýyny has-da ýokarlandyrmak boýunça alnyp barylýan işleriň netijeliligini artdyrmakdan ybaratdyr. Dünýä ösüşiniň häzirki çylşyrymly şertlerinde milli ykdysadyýetimiziň bäsdeşlige ukyplylygyny pugtalandyrmaga, içerki mümkinçiliklerimizi durnukly ösüşiň çeşmesine öwürmäge ýardam berjek bu Maksatnamanyň ilatyň bagtyýar durmuşyny mundan beýläk-de üpjün etmekde uly orun eýelejekdigi gümansyzdyr.
Aslynda, ykdysadyýet köp şertleriň täsir etmegi netijesinde hemişe üýtgäp durýan ulgam bolup, birsydyrgyn ösüş oňa häsiýetli däldir. Bu kanunalaýyklyk dünýä ösüşiniň häzirki döwrüne hem mahsusdyr.
Üýtgeşmeler ykdysady ösüşiň aýrylmaz bölegi bolup durýar. Bu ýerde esasy mesele milli ykdysadyýeti ýüze çykýan täze şertlere uýgunlaşdyrmakdan, onuň oňaýsyz ýagdaýlara garşy durnuklylygyny berkitmekden we dowamly ösüşini gazanmakdan ybaratdyr. Bolup geçýän özgertmeleri netijeli dolandyrmak üçin islendik döwletiň özüniň anyk şertlerine uýgunlaşdyrylan strategiýasynyň bolmagy we onuň hemişe döwrüň çagyryşlaryna çalt seslenmegine mümkinçilik berýän «düzedişleriň» girizilmegi zerur şertleriň biridir. Ösüşiň ileri tutulýan ugurlarynyň dogry kesgitlenmegi bolsa özgertmeleriň amala aşyrylýan döwründe durnuklylygy üpjün edýär.
Häzirki döwür — dünýäde maliýe-ykdysady çökgünligiň, şeýle-de ählumumy pandemiýanyň dowam edýän döwri. Obýektiw sebäpler bilen şertlendirilen bu ýagdaý eýýäm birnäçe ýyl bäri ýurtlaryň ykdysady ösüşine ýaramaz täsirini ýetirýär. Olaryň netijesinde ykdysady ösüşiň pese düşmeginiň öňüni almaga gönükdirilen syýasaty yzygiderli amala aşyrmak döwrüň talaby bolup, bu syýasatyň ösüş üçin täze mümkinçilikleri döretmäge ýardam bermegi, oňyn ösüşi kepillendirmegi möhümdir.
Dünýäde ýiti ýokanjyň ýaýramagy, halkara söwdanyň peselmegi, şeýle-de bu giňişlikde emele gelen käbir geosyýasy we geoykdysady ýagdaýlar ykdysadyýetiň görkezijilerine täsirini ýetirmegini dowam edýär. Dünýä ykdysadyýetinde emele gelen şeýle kynçylykly şertlerde milli ykdysadyýetimiziň durnuklylygyny pugtalandyrmaga gönükdirilen gaýragoýulmasyz çäreleriň toplumyny durmuşa geçirmek ähmiýeti boýunça birinji derejeli meseledir. Hökümet mejlisinde kabul edilen «Dünýä ykdysadyýetindäki çylşyrymly ýagdaýlaryň ýurduň ykdysadyýetine ýetirýän täsirlerini peseltmek hem-de milli ykdysadyýeti durnukly ösdürmek boýunça 2022-nji ýyl üçin Maksatnamada» we bu Maksatnamany amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasynda göz öňünde tutulan çäreler şeýle çemeleşmeleriň biri bolup, ol häzirki döwürde amala aşyrylýan döwlet strategiýasynyň ileri tutulýan ugurlaryny goldamaga ýardam berer. Ol milli ykdysadyýetiň köpugurly ösdürilmegini çaltlandyrmaga, sanly tehnologiýalary we öňdebaryjy tejribeleri giňden ornaşdyrmaga, sanly ykdysadyýeti ýokary depginler bilen ösdürmäge, kärhanalary dolandyrmagyň netijeliligini ýokarlandyrmaga itergi bermek bilen, ýurdumyzyň durnukly ösüş nusgasyna geçmegini üpjün eder. Amala aşyrylmagy meýilleşdirilýän çäreleriň toplumy ilatyň ýaşaýyş derejesiniň has-da gowulanmagyna, iş orunlarynyň saklanylmagyna, durmuş taýdan goraglylygyň berkidilmegine gönükdirilendir. Bu Maksatnamanyň «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» bellenen wezipelerden ugur alnyp taýýarlanylandygy aýratyn bellärliklidir. Şunda döwletiň maýa goýum syýasatyny önümçiligiň düýpli döwrebaplaşdyrylmagyna we onuň gurluş taýdan üýtgedilip guralmagyna, täze tehnologik ykdysadyýetiň döredilmegine gönükdirmek öňde goýlan esasy wezipeleriň biri hökmünde kesgitlendi.
Döwlet tarapyndan alnyp barylýan maýa goýum syýasatynyň milli ykdysadyýetimiziň durnukly ösüşini üpjün edýän uzak möhletleýin maksatlardan we wezipelerden ugur almagy möhüm şertleriň biri bolup, onda bäsdeşlige ukyply önümleriň möçberleriniň artmagyna mümkinçilik berýän diwersifikasiýa, senagatlaşdyrmak, sanlylaşdyrmak syýasatyna giň orun berilmegi örän möhüm ähmiýete eýedir. Bu şertleriň Maksatnamada göz öňünde tutulmagy garaşylýan netijeleriň gazanyljakdygyndan nyşan. Jemi içerki önümiň artmagy maýa goýum syýasatynyň ýokary netijeliliginiň esasy görkezijisi bolmak bilen, ol importy çalyşýan we eksporta gönükdirilen önümleriň möçberleri
Maýagözel BABAÝEWA,
Türkmenistanyň Zähmet we ilaty durmuş taýdan goramak ministrliginiň Zähmet gory we iş üpjünçilik müdirliginiň başlygynyň orunbasary, ykdysady ylymlaryň kandidaty.
niň artmagynda-da özüniň aýdyň beýanyny tapýar.
Maksatnama laýyklykda, 2022-nji ýylda ýurdumyzyň ykdysadyýetine 36,1 mlrd. manatlyk maýa goýum goýulmagyna garaşylýar. Şunda maýa goýum serişdeleriniň 60,2 göterimini önümçilik maksatlaryna, 39,8 göterimini bolsa durmuş-medeni maksatly gurluşyklara gönükdirmek meýilleşdirilýär. Beýle diýildigi, goşulan gymmaty döredýän täze kärhanalaryň sanynyň artjakdygyny, täze iş orunlarynyň dörediljekdigini, adam maýasynyň hil görkezijileriniň mundan beýläk-de gowulanmagyna ýardam berjek durmuş maksatly desgalaryň guruljakdygyny aňladýar.
Halkara we daşary ýurt maliýe guramalary bilen hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de işjeňleşdirilmegi ýurdumyza maýa goýumlaryň artmagyna ýardam berjek ugur hökmünde kesgitlendi.
Garaşsyz Türkmenistan halkara giňişlikde durmuş derejeli döwlet hökmünde ykrar edilýär. 2022-nji ýylyň Döwlet býujetiniň çykdajylarynda durmuş ulgamyna degişli pudaklara gönükdiriljek serişdeleriň möçberiniň 76 göterimden-de ýokary göz öňünde tutulmagy, dünýäde dowam edýän çylşyrymly ýagdaýlara garamazdan, ýurdumyzyň saýlap alan ösüş ýoluna ygrarlydygyny tassyklaýar. Şunda Döwlet býujetinden durmuş we jemgyýetçilik hyzmatlaryna goýberilýän serişdeleriň 38,7 göteriminiň bilimi, 14,1 göteriminiň saglygy goraýşy, 2,7 göteriminiň medeniýeti, 34,8 göteriminiň durmuş üpjünçilik ulgamyny, 9,7 göteriminiň ýaşaýyş jaý-jemagat hojalygyny maliýeleşdirmäge gönükdirilmegi ildeşlerimiziň ýaşaýyş derejesini kesgitleýän ähli ugurlaryň hemişe döwletiň üns merkezinde saklanylýandygyny alamatlandyrýar.
Geljek ýylda amala aşyrylmagy göz öňünde tutulýan bu Maksatnamada ýurdumyzda eksporta niýetlenen, şeýle-de daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçilikleri giňeltmek, eýeçiligiň ähli görnüşindäki kärhanalaryň eksport mümkinçiliklerini ýokarlandyrmak üçin şertleriň döredilmegine we höweslendirilmegine uly orun berilmegi möhüm ähmiýete eýedir. Ol daşarky amatsyz şertleriň milli ykdysadyýetimize täsirini peseltmäge mümkinçilik berýän ugurlaryň biri bolup, ýurduň içerki mümkinçiliklerini ösüşiň hatyrasyna ulanmaga itergi berýär. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň dürli sebitlerinde erkin ykdysady zolaklary döretmek, bu zolaklarda ýerli we bilelikdäki kärhanalaryň işini ýola goýmak boýunça çäreleriň durmuşa geçirilmegi bäsdeşlige ukyply önümleriň köp öndürilmegine, «Türkmenistanda öndürildi» diýen nyşan bilen daşarky bazarlarda ýerlenýän harytlaryň möçberleriniň artdyrylmagyna mümkinçilik berer.
Ýurdumyzda durnukly ykdysady ösüşi gazanmakda ulag-logistika ulgamyna aýratyn orun berilýär. Maksatnamada ýurdumyzyň geosyýasy ýerleşişinden peýdalanyp, ulag-logistika ulgamyny ösdürmek we milli harytlaryň amatly ulag geçelgeleri arkaly dünýä bazaryna çykarylmagyna ýardam bermek, üstaşyr ýükleri artdyrmak hem-de bu ugurda halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek göz öňünde tutulan. Häzirki döwürde ýurdumyzyň daşary ykdysady syýasatynda ýurtlaryň arasynda ulag-logistika ulgamynda hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek meselesiniň möhüm ugurlaryň biri hökmünde kesgitlenmegi yklymlary birleşdirmekde, ykdysadyýeti ösdürmekde uly ähmiýete eýedir. Ýurdumyzyň Aziýanyň we Ýewropanyň, Gündogaryň we Günbataryň çatrygynda, geografik taýdan amatly ýerleşmegi içerki ösüş üçin, şeýle hem giň halkara hyzmatdaşlygyň bähbitlerine hyzmat edýän möhüm esas hökmünde çykyş edýär.
Maksatnamada bellenen çäreleriň durmuşa geçirilmegi jemi içerki önümiň möçberiniň artmagyna, onuň häzirki ösüş meýliniň saklanylmagyna ýardam berer.
Maýagözel BABAÝEWA,
Türkmenistanyň Zähmet we ilaty durmuş taýdan goramak ministrliginiň Zähmet gory we iş üpjünçilik müdirliginiň başlygynyň orunbasary, ykdysady ylymlaryň kandidaty.
1995-nji ýylyň 12-nji dekabrynda BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan «Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygy» atly Rezolýusiýanyň kabul edilmegi ýaş türkmen döwletiniň parahat söýüjilikli we ynsanperwer daşary syýasatyna halkara bileleşiginiň beren ýokary bahasydyr. 2015-nji ýylyň 3-nji iýunynda BMG-niň Baş Assambleýasynyň 69-njy mejlisinde «Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygy» atly Rezolýusiýasynyň ikinji gezek kabul edilmegi bolsa Türkmenistanyň sebit we dünýä möçberinde parahatçylygy, howpsuzlygy hem-de durnukly ösüşi üpjün etmäge gönükdirilen netijeli daşary syýasatynyň ählumumy ykrar edilmeginiň doly subutnamasydyr. Rezolýusiýada sebitde parahatçylygyň we howpsuzlygyň berkidilmeginde Türkmenistanyň Bitaraplyk derejesiniň taryhy tejribesi we aýgytlaýjy ähmiýeti, halkara gatnaşyklary ulgamynda dostlukly we özara bähbitli gatnaşyklary ösdürmekdäki hyzmaty ykrar edilýär.
Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe tamamlanyp barýan 2021-nji ýylyň «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip atlandyrylmagy mähriban Arkadagymyzyň ajaýyp başlangyçlary bilen her bir ýylymyzyň ata Watanymyzy özgerdiji umumadamzat bähbitli ýörelgelere beslenýändigine şaýatlyk edýär.
Türkmenistan Birleşen Milletler Guramasy we onuň ýöriteleşdirilen edaralary bilen işjeň hyzmatdaşlygy alyp barýar. Ýurdumyzyň BMG-niň düzümlerine agzalyga saýlanmagy hem munuň aýdyň netijesidir. Şeýle-de ýurdumyz BMG-de birnäçe başlangyçlar boýunça çykyş edip, olaryň durmuşa geçirilmegi babatda anyk wezipeleri kesgitleýär. Soňky ýyllarda Gahryman Arkadagymyzyň başlangyçlary bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan birnäçe möhüm ähmiýetli kararnamalaryň kabul edilmegi muny doly tassyklaýar. Olar halkara söwda-ykdysady gatnaşyklaryny ösdürmek, howanyň üýtgemegi bilen bagly ekologiýa howpsuzlygyny gazanmak, daşky gurşawy goramak we halkara ulag geçelgelerini döretmek bilen baglanyşyklydyr. Ýurdumyzyň bu ugurdaky başlangyçlary, teklipleri dünýä jemgyýetçiligini gyzyklandyrýar hem-de giň goldawa eýe bolýar. Energiýa serişdeleriniň üstaşyr geçirilmeginiň howpsuzlygyny üpjün etmek ýurdumyzyň öňe sürýän halkara başlangyçlarynyň biridir.
Türkmenistan dünýäde parahatçylygy üpjün etmek boýunça hem möhüm ähmiýetli başlangyçlary öňe sürýär. Hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen, 2007-nji ýylyň 10-njy dekabrynda Aşgabatda BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň açylmagy muny aýdyň görkezýär. Merkez hereket edip gelýän ýyllarynyň dowamynda sebitiň ýurtlary üçin umumy bolan dürli meseleleri çözmekde we olaryň hyzmatdaşlygyny ýola goýmakda uly tejribe toplady. 2017-nji ýylyň 17-nji noýabrynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 72-nji mejlisinde «Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin sebit merkeziniň orny» atly Rezolýusiýa kabul edildi. Şeýle-de ýurdumyzyň başlangyjy boýunça Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 73-nji sessiýasynda BMG-ä agza döwletleriň ählisi tarapyndan 2021-nji ýyl «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» atly Kararnamanyň biragyzdan kabul edilmegi hem ýurdumyzyň parahatçylyk, ählumumy abadançylyk baradaky başlangyçlarynyň goldanylýandygyny äşgär edýär. Munuň özi Gahryman Arkadagymyz tarapyndan dünýä halklarynyň bähbidine gönükdirilen asylly başlangyçlarynyň giňden goldanylýandygynyň ykrarnamasydyr.
Arslan ÇARYÝEW,
Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasynyň diňleýjisi.
Döwletimiziň ykdysady ösüş konsepsiýasyna laýyklykda bazar gatnaşyklarynyň barha çuňlaşdyrylýan döwründe salgyt syýasatyny ýönekeýleşdirmäge has köp üns berilýär. Munuň özi köpugurlaýyn salgyt ýeňillikleriniň giňeldilmegini aňladýar. Eger-de salgyt tölegleriniň ykdysadyýetimiziň ösüşine edýän täsirini göz öňünde tutsak, şeýle ugruň goldanylmagy örän bähbitlidir.
Ýurduň ykdysady ýagdaýyna we bu ugurda alnyp barylýan syýasata laýyk gelýän salgyt düzgünleriniň we syýasatynyň işlenilip düzülmegi salgyt kanunçylygyny hem kämilleşdirdi. Bu iş salgyt syýasatynyň üsti bilen ýene-de yzygiderlilikde dowam etdirilýär. Hormatly Prezidentimiziň aýdyşy ýaly, milli salgyt syýasatynyň netijeliligi köp babatda döwletiň ykdysadyýetiniň durnukly ösüşini kesgitleýär, aýlyk zähmet haklarynyň we döwlet kömek pullarynyň artdyrylmagy türkmenistanlylaryň ýaşaýyş derejesini ýokarlandyrmak üçin goşmaça mümkinçilikleri döredip, onuň maliýe binýadyny berkidýär. Şeýle hem salgyt syýasaty pensiýalardyr çaga üçin berilýän kömek pullarynyň köpeldilmegini, köp çagaly maşgalalary we maýyplygy bolan adamlary, hossarsyz çagalara durmuş taýdan goldawyň yzygiderli güýçlendirilmegini, şäher we oba ýerleriniň abadanlaşdyrylmagyny, dynç alşyň medeni we sport çäreleriniň guralmagyny we başga-da ençeme möhüm wezipeleriň çözgütlerini jemleýär. Salgytlaryň tölenmeginden emele gelýän býujet serişdeleri şu ugurlara gönükdirilýär.
Salgytdan gelip gowuşýan serişdeler howpsuzlygy, maliýe durnuklylygyny we ählumumy çökgünliligiň ýaramaz täsirleriniň öňünde ykdysady ulgamyň durnuklylygyny üpjün etmäge ýardam berýär. Bu bolsa häzirki wagtda aýratyn möhümdir. Düzgünleri we girizilýän täzelikleri düşündirmek, salgytlary öz wagtynda we doly tölemek babatda jogapkärçilikli raýat garaýyşlaryny kemala getirmek, salgyt medeniýetini terbiýelemek we ilatyň salgyt sowatlylygyny ýokarlandyrmak boýunça-da düşündiriş işleri netijeli ýola goýulýar.
Ýurdumyzyň salgyt syýasaty, bir tarapdan, salgyt kanunçylygynyň kämilleşdirilmegine hem-de onuň berjaý edilmegine gözegçiligi güýçlendirmegi, salgytlary tölemegi üpjün etmek boýunça çäreleri ýerine ýetirmegi göz öňünde tutýar, beýleki tarapdan bolsa, salgytdan düşýän agramy azaltmaga, maýa goýum işlerini, senagatyň strategik pudaklaryny höweslendirmäge, hususy telekeçileriň bähbitlerini goramaga we olary goldamaga gönükdirilýär.
Welaýatlarda salgyt bölümleriniň işgärleri bilen salgyt töleýjileriň arasynda salgyt kanunçylygy barada okuw-maslahatlar guralýar, şeýle-de welaýat salgyt bölümlerinde düşündiriş işlerini talabalaýyk alyp barmak babatdaky tejribe öwrenilýär. Şol okuw-maslahatlarda salgyt töleýjilere we salgyt bölümleriniň işgärlerine häzirki hereket edýän «Salgytlar hakynda» Türkmenistanyň Bütewi kanunynyň düzgünleri, oňa täze girizilýän üýtgetmelerdir goşmaçalar düşündirilýär, sowal-jogap alşylýar. Bu işleriň ählisi salgyt salmagyň we tölemegiň düzgünlerini gyşarnyksyz berjaý etmäge mümkinçilik berýär.
Baýram TAGANOW,
«Türkmenhimiýa» döwlet konserniniň Türkmenabadyň tehniki orta hünär okuw mekdebiniň mugallymy.
Türkmenistanyň Demokratik partiýasynyň 30 ýyllygy mynasybetli maslahat
Aşgabat, 16-njy dekabr (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Jemgyýetçilik guramalarynyň merkezinde ýurdumyzyň Demokratik partiýasynyň döredilmeginiň 30 ýyllygyna bagyşlanan maslahat geçirildi.
Ýygnananlar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýurdumyzyň bu iri syýasy guramasynyň döredilmeginiň şanly senesi mynasybetli, Türkmenistanyň Demokratik partiýasynyň agzalaryna iberen Gutlagyny ruhubelentlik bilen diňlediler.
Milli Liderimiziň Gutlagynda nygtalyşy ýaly, Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň taryhy ösüşiniň 30 ýyllyk şöhratly ýoly halkymyzyň iň oňat, ynsanperwer hem-de hoşmeýilli milli häsiýetleriniň, döwleti we jemgyýeti dolandyrmakdaky ukyp-başarnygynyň ýüze çykan döwri boldy. Bu babatda Demokratik partiýa halkymyzyň güýjüni jemgyýetiň öňünde duran belent maksatlaryň daşynda jebisleşdirmekde uly guramaçylyk işlerini ýola goýmaga işjeň gatnaşýar.
Şeýle hem milli Liderimiziň Gutlagynda “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” ýylynda ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüşlerde bolşy ýaly, syýasy-jemgyýetçilik, demokratik-hukuk özgertmelerini amala aşyrmakda-da uly ähmiýete eýe bolan taryhy ädimleri ädendigi bellenildi.
Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň hukuk derejesi özgerdildi, iki palataly Parlament ulgamyna geçmek baradaky başlangyçlar amala aşyryldy. Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň birinji saýlawlaryny syýasy we guramaçylyk taýdan üpjün etmekde Türkmenistanyň Demokratik partiýasy möhüm orun eýeledi. Milli Liderimiziň nygtaýşy ýaly, Demokratik partiýanyň agzalarynyň ençemesiniň saýlawçylaryň ynamyna mynasyp bolup, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň agzalygyna saýlanylmagy halkyň arasynda partiýanyň täsiriniň artýandygyny aňladýar.
Maslahata gatnaşyjylar çykyşlarynda Gahryman Arkadagymyzyň Gutlag hatynyň olary has-da netijeli işlemäge ruhlandyrandygyny bellediler. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistan raýatlarymyzyň abadan durmuşyny, hukuklaryny we azatlyklaryny üpjün edýän döwlete öwrüldi. Adamlaryň abadan hem bagtyýar durmuşy üçin amala aşyrylýan durmuş ugurly syýasat döwletiň ileri tutýan ugry bolup durýar.
Çykyş edenler milli Liderimiziň ýurdumyzyň köpugurly kuwwatyndan netijeli peýdalanmaga gönükdirilen ýadawsyz we tutanýerli işi netijesinde eziz Watanymyzyň dünýä giňişligindäki abraýynyň yzygiderli artýandygyny nygtadylar.
Döwlet Baştutanymyzyň dünýä bileleşigi tarapyndan goldanylan, ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy we abadançylygy üpjün etmäge, döwletara derejesinde hem-de iri, abraýly guramalaryň we sebit düzümleriniň çäklerinde netijeli hyzmatdaşlygy işjeň ösdürmäge gönükdirilen köp sanly oňyn başlangyçlary döwletimiziň amala aşyrýan syýasy ugrunyň giň halkara ykrarnamasyna eýe bolýandygynyň aýdyň subutnamasydyr.
Ýygnananlar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda durmuş-ykdysady özgertmeler syýasatynyň üstünlikli amala aşyrylmagy netijesinde eziz Watanymyzyň ösüş we rowaçlyk ýoly bilen ynamly öňe barýandygyny bellediler. “Döwlet adam üçindir!” diýen şygarda bu syýasatyň esasy ýörelgeleri jemlenendir.
Çykyşlarda türkmen döwletiniň we mähriban halkymyzyň taryhynyň 30 ýylynyň dowamynda düýpli özgertmeleriň amala aşyrylandygyna aýratyn üns berildi. Şol özgertmeler bolsa döwletimiziň kuwwatyny, ýurdumyzyň, türkmen halkynyň we parasatly milli Liderimiziň halkara abraýyny has-da belende galdyrdy. Döwlet Baştutanymyz belent münberlerden dünýäniň ähli halklaryny parahatçylyga, ynanyşmaga we hyzmatdaşlyga çagyrýar.
Demokratik partiýanyň agzalary amala aşyrylýan wagyz-nesihat işleriniň netijeliligini ýokarlandyrmak, partiýanyň hatarlaryna giň gözýetimli ýaşlary çekmek, ýurdumyzyň syýasy, ykdysady we medeni durmuşyna degişli çärelere taýýarlyk görmek we geçirmek boýunça anyk çäreleri görýärler. Bularyň ählisi ýaş nesliň watançylyk we ruhy-ahlak terbiýesine, türkmenistanlylary ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan giň gerimli özgertmelere işjeň gatnaşmaga çekmäge ýardam edýär.
Maslahatyň ahyrynda oňa gatnaşyjylar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa Ýüzlenme kabul edip, milli Liderimize Demokratik partiýanyň Türkmenistanyň demokratik sütünlerini mundan beýläk-de pugtalandyrmak, döwletiň we jemgyýetiň durmuşynyň ähli ulgamlaryny gurşap alan giň gerimli özgertmeleriň ýolunda täze üstünlikleri gazanmak baradaky möhüm ähmiýetli maksatlaryny durmuşa geçirmäge uly üns berýändigi we ähli şertleri döredýändigi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, öňde goýlan wezipeleri üstünlikli çözmek üçin mundan beýläk-de ähli tagallalary etjekdiklerine ynandyrdylar.
Forumyň çäklerinde Jemgyýetçilik guramalarynyň merkeziniň eýwanynda mowzuklaýyn sergi ýaýbaňlandyryldy. Onda döredijilik ussatlarynyň “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” şygary astynda geçýän şu ýylda bellenilýän eziz Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygyna we hemişelik Bitaraplygynyň 26 ýyllygyna bagyşlanan işleri görkezildi.
Maslahatyň barşynda Türkmenistanyň Demokratik partiýasynyň işjeňlerini Hormat hatlary bilen sylaglamak dabarasy boldy.
2021-nji ýylyň on bir aýynda ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň jemleri
- Ykdysadyýetimiziň pudaklarynda şu ýylyň on bir aýynda alnyp barlan işleriň netijeleri Türkmenistanyň daşary we içeri syýasatynyň bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk hem-de özara bähbitli hyzmatdaşlyk kadalaryna berk eýermek esasynda alnyp barylýandygyny görkezdi. Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly baýramy mynasybetli bellenen esasy çäreleriň köpüsi ýokary derejede guramaçylykly geçirilýär. Şu ýyl 30 sany iri desga ulanmaga berilmeli bolsa, olaryň sany 73-e ýetdi. Ykdysadyýetde 6,2 göterim ösüş depgini saklandy. Hasabat döwründe halk hojalygynyň ähli pudaklarynda diýen ýaly bellenen tabşyrygyň çäklerinde önümçiligiň ösüşi üpjün edildi. Zähmet haklarynyň, pensiýalaryň we döwlet kömek pullarynyň möçberleri artdyryldy. Ýurdumyzda häzirki döwürde hem iri senagat we ýaşaýyş-durmuş maksatly köpsanly desgalaryň gurluşygy dowam edýär. Şolaryň hatarynda täze şäherçelerdir ýaşaýyş jaýlary, dynç alyş we saglyk merkezleri, mekdeplerdir çagalar baglary hem-de ençeme beýleki desgalar bar.
- Milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynyň şu ýylyň on bir aýynda jemi içerki önümiň durnukly ösüş depgini üpjün edildi. Hasabat döwründe öndürilen önümleriň mukdary 2020-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 6,1 göterim ýokarlandy. Geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, bölek haryt dolanyşygynyň mukdary 16,5 göterim artdy. Daşary söwda dolanyşygynyň görkezijileri bolsa 18,6 göterim ýokarlandy. Şu ýylyň on bir aýynda Döwlet býujetiniň girdeji böleginiň meýilnamasy 108,5 göterim, çykdajy böleginiň meýilnamasy 97,2 göterim ýerine ýetirildi. Şu ýylyň ýanwar-noýabr aýlarynda iri we orta kärhanalar boýunça aýlyk haklary, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 10,5 göterim köpeldi. Maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna özleşdirilen maýa goýumlarynyň mukdary 24,6 milliard manada deň boldy. «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etrapdaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň durmuş-ýaşaýyş şertlerini düýpli özgertmek boýunça 2020-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasynyň» rejelenen görnüşinde göz öňünde tutulan gurluşyk işleri alnyp baryldy.
- Nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde, şu ýylyň on bir aýynda benzin öndürmegiň meýilnamasy 105,3 göterim, bitum öndürmegiň meýilnamasy 140,3 göterim, polipropilen öndürmegiň meýilnamasy 106,6 göterim ýerine ýetirildi. Tebigy we ugurdaş gazyň çykarylyşynyň meýilnamasy 121,4 göterim, «mawy ýangyjy» daşary ýurtlara ibermegiň meýilnamasy 132 göterim berjaý edildi. Geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, bu görkezijiler boýunça ösüş depgini, degişlilikde, 122,1 göterim hem-de 136,7 göterim üpjün edildi. Maýa goýumlary barada maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleri boýunça meýilnama 106,2 göterim ýerine ýetirildi.
- Gurluşyk, senagat we energetika toplumlarynda, «Türkmenhimiýa» döwlet konserninde hem-de Aşgabat şäheriniň häkimliginde şu ýylyň geçen on bir aýynda önüm öndürmek we işleri ýerine ýetirmek boýunça meýilnama 139,5 göterim ýerine ýetirildi. Gurluşyk we binagärlik ministrligi boýunça şu ýylyň ýanwar-noýabr aýlarynda ýerine ýetirilen işler boýunça meýilnama 113,6 göterime deň boldy. Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligi tarapyndan öndürilen önümleriň we ýerine ýetirilen işleriň meýilnamasy 129,6 göterime deň boldy. Ýylyň başyndan bäri geçen döwürde Energetika ministrligi boýunça öndürilen önümleriň, ýerine ýetirilen işleriň we hyzmatlaryň meýilnamasy 132,9 göterim berjaý edildi. Elektrik energiýasyny öndürmegiň ösüş depgini 112,2 göterime, onuň eksporty bolsa 135,9 göterime barabar boldy. «Türkmenhimiýa» döwlet konserni önüm öndürmek we hyzmatlary ýerine ýetirmek boýunça meýilnamany 152 göterim berjaý etdi. Aşgabat şäheriniň häkimligi boýunça ýerine ýetirilen işler we hyzmatlar boýunça meýilnama şu ýylyň on bir aýynda 151,4 göterim ýerine ýetirildi.
- 2021-nji ýylyň ýanwar-noýabr aýlarynda Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrligi boýunça söwda dolanyşygynyň ösüş depgini, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 116,2 göterime, öndürilen önümleriň ösüş depgini bolsa 108,7 göterime barabar boldy. Dokma senagaty ministrligi boýunça geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, nah ýüplügiň önümçiligi 120,2 göterime, nah matalarynyň önümçiligi 105,5 göterime, tikin we trikotaž önümleriniň önümçiligi 116,4, gön önümleriniň önümçiligi 104,7 göterime deň boldy. Şu ýylyň başyndan bäri «Türkmenhaly» döwlet birleşigi boýunça haly we haly önümlerini öndürmegiň meýilnamasy 110,6 göterim ýerine ýetirildi. Döwlet haryt-çig mal biržasy boýunça şu ýylyň on bir aýynda birža söwdalarynyň 273-si geçirilip, 29 müň 419 şertnama hasaba alyndy. Söwda-senagat edarasy boýunça hasabat döwründe amala aşyrylan işleriň ösüş depgini 108 göterime barabar boldy. Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi boýunça şu ýylyň ýanwar-noýabr aýlarynda oba hojalyk hem-de azyk önümlerini öndürmegiň ösüş depgini 115,4 göterime, senagat önümleriniň öndürilişiniň ösüş depgini 125,2 göterime deň boldy.
- Hasabat döwründe obasenagat toplumynda önümleriň önümçilik möçberiniň ösüş depgini geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 107,7 göterime deň boldy. Bu görkeziji Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi boýunça 108,4 göterime, Suw hojalygy baradaky döwlet komiteti boýunça 100,7 göterime, «Türkmenatlary» döwlet birleşigi boýunça 103,7 göterime deň boldy. Maýa goýumlaryny özleşdirmegiň meýilnamasy 153,9 göterim berjaý edildi. Hasabat döwründe maýa goýumlarynyň esasan oba we suw hojalygyny ösdürmek, ýerleriň suwaryş ýagdaýyny, ekerançylyk meýdanlarynyň suw bilen üpjünçiligini gowulandyrmak boýunça döwlet maksatnamalarynda göz öňünde tutulan desgalaryň gurluşyklaryna gönükdirilendigi bellenildi.
- Şu ýylyň on bir aýynda ulag-kommunikasiýalar toplumy boýunça ýerine ýetirilen hyzmatlaryň we önüm öndürmegiň meýilnamasy 109,2 göterim berjaý edildi. «Türkmendemirýollary» agentliginde ýanwar-noýabr aýlarynda ýerine ýetirilen hyzmatlaryň ösüş depgini 110,1 göterime barabar boldy. «Türkmenawtoulaglary» agentligi boýunça 137,5 göterim ösüş depgini gazanyldy. Şeýle hem «Türkmendeňizderýaýollary» agentligi boýunça ýerine ýetirilen hyzmatlaryň ösüş depgini 131,4 göterime, «Türkmenaragatnaşyk» agentligi boýunça ösüş depgini 111 göterime deň boldy. «Türkmenhowaýollary» agentligi boýunça hem degişli işler alnyp baryldy.
- Hasabat döwründe şanly senelere bagyşlanyp, döredijilik bäsleşikleri yglan edildi, dürli medeni çäreler, duşuşyklar, wagyz-nesihat işleri, aýdym-sazly dabaralar, medeni-durmuş maksatly binalaryň ulanylmaga berilmegi mynasybetli dürli dabaralar guraldy. Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzyň gazanan üstünlikleri, ýeten sepgitleri metbugat sahypalarynda, teleradioýaýlymlarda, internet saýtlarynda giňden beýan edildi. Döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryndan, sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyndan gelip çykýan wezipeleri ýerine ýetirmek, şeýle hem işgärleriň hünär derejesini ýokarlandyrmak boýunça netijeli işler geçirildi. Ýylyň başyndan bäri halkara hyzmatdaşlygynyň çäklerinde, wideoaragatnaşyk arkaly dürli çäreler guraldy. 30-njy noýabrda Şekillendiriş sungat muzeýinde «Parahatçylygyň medeniýeti» atly halkara maslahaty geçirildi.Türkmen hünärmenleri sanly ulgamyň mümkinçiliklerinden peýdalanyp, birnäçe halkara okuwlaryna we maslahatlaryna gatnaşdylar. Birnäçe halkara resminamalaryna gol çekildi. Türkmen döwlet neşirýat gullugy tarapyndan önümçilik meýilnamasy 103,3 göterim ýerine ýetirildi. Hasabat döwründe ýurdumyzda gazet-žurnallary elektron görnüşinde ilata ýetirmegi üpjün etmek ulgamy kämilleşdirildi.
- Hasabat döwründe okuw işini kämilleşdirmek, bilimiň hilini ýokarlandyrmak boýunça işler dowam etdirildi. «Altyn asyryň altyn zehinleri» atly ders bäsleşigi, «Garaşsyzlygyň merjen däneleri» bäsleşigi guramaçylykly geçirildi. Okuwçy we talyp ýaşlar halkara ders bäsleşiklerinde üstünlikli çykyş edip, altyn, kümüş, bürünç medallara, dürli derejeli diplomlara mynasyp boldular. Okuw kitaplarynyň we okuw gollanmalarynyň jemi 132 görnüşi neşir edildi. «Muhammet Baýram han Türkmen we türkmen halkynyň mertlik, watansöýüjilik, adamkärçilik ýörelgeleri» atly halkara forumy, «Innowasion tehnologiýalary önümçilige ornaşdyrmagyň meseleleri», «Magtymguly Pyragy we türkmen halkynyň garaşsyz döwletlilik taglymaty» atly halkara ylmy maslahatlary geçirildi. Bilimler we talyp ýaşlar güni mynasybetli 1-nji sentýabrda hormatly Prezidentimiziň geçiren umumy sapagy bilim edaralarynda nusgalyk watançylyk dersine öwrüldi. Milli Liderimiziň adyndan 1-nji synp okuwçylaryna «Bilimli» atly kompýuterler gowşuryldy. Ahal hem-de Lebap welaýatlarynda täze orta mekdepleriň 7-si dabaraly ýagdaýda açyldy. Döwlet Baştutanymyzyň Kararlaryna laýyklykda, uniwersitetleriň 3-si, institutlaryň 4-si hojalyk hasaplaşygyna geçirildi, Döwlet hünär bilim edaralary hakyndaky Düzgünnamalar tassyklanyldy. Ylymlar akademiýasynyň ylmy-barlag institutlarynda, ministrlikleriň garamagyndaky ylmy edaralarda, ýokary okuw mekdeplerinde ylmyň we tehnologiýalaryň ileri tutulýan ugurlary boýunça ylmy-barlag işleri utgaşykly alnyp baryldy. Saglygy goraýyş ulgamynda «Saglyk» döwlet maksatnamasynyň rejelenen görnüşi, Türkmenistanyň ýiti ýokanç kesele garşy taýýarlygyny we dessin çäreleriň görülmegini üpjün etmegiň meýilnamasy, Türkmenistanda ilatyň kesellere garşy göreşmek ukybyny ýokarlandyrmak boýunça 2021 – 2025-nji ýyllar üçin Milli maksatnamasy, «Sagdyn – ene, sagdyn – çaga, sagdyn – geljek» atly Milli strategiýa tassyklanyldy. Sagaldyş-dikeldiş edaralarynda öňdebaryjy tejribeleri lukmançylyk işine ornaşdyrmak işjeň dowam etdirildi. Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy şäherinde ýokanç keselleri hassahanasy we Magtymguly etrabynda köpugurly hassahana açylyp, ulanylmaga berildi. Halkara fiziologiýa ylmy-kliniki hem-de Halkara sagaldyş-dikeldiş merkezleriniň gurluşyklaryna badalga berildi. Hasabat döwründe ýurdumyzyň türgenleri halkara ýaryşlarynyň 20-sine gatnaşyp, bäş altyn, on kümüş, on dokuz bürünç, jemi 34 medala mynasyp boldular.
- Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasy strategiýasyny durmuşa geçirmek, milli Liderimiziň netijeli döwletara gatnaşyklary ösdürmek boýunça öňde goýan wezipelerini we beren tabşyryklaryny ýerine ýetirmek hem-de sebit we halkara guramalarynyň çäklerinde netijeli hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak boýunça geçirilen degişli işler barada aýdyldy. Hasabat döwründe ýurdumyza Gazagystan Respublikasynyň, Täjigistan Respublikasynyň we Türkiýe Respublikasynyň Prezidentleri döwlet saparlary, Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti resmi sapar, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti iş sapary bilen geldiler. Şu ýylyň 6-njy awgustynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň Konsultatiw duşuşygy geçirildi. Oňa gatnaşmak üçin sebitiň ähli döwletleriniň Prezidentleri ýurdumyza geldiler. 28-nji noýabrda Aşgabatda hormatly Prezidentimiziň Başlyklyk etmeginde Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň 15-nji sammiti geçirildi. Oňa Azerbaýjan Respublikasynyň, Eýran Yslam Respublikasynyň, Gyrgyz Respublikasynyň, Özbegistan Respublikasynyň, Pakistan Yslam Respublikasynyň, Täjigistan Respublikasynyň, Türkiýe Respublikasynyň Prezidentleri hem-de Gazagystan Respublikasynyň Premýer-ministri gatnaşdylar. Hasabat döwründe hormatly Prezidentimiz iş sapary bilen Täjigistan Respublikasynda, Birleşen Arap Emirliklerinde we Türkiýe Respublikasynda hem-de resmi sapar bilen Özbegistan Respublikasynda boldy. Ýylyň dowamynda onlaýn tertibinde döwlet Baştutanymyzyň birnäçe ýurtlaryň ýolbaşçylary bilen duşuşyklary geçirildi. Milli Liderimiz sanly ulgam arkaly BMG-niň durnukly ulag ulgamy boýunça ikinji ählumumy maslahatyna, BMG-niň senagat meseleleri boýunça forumyna, YHG-niň 14-nji sammitine, Türki dilli döwletleriň guramasynyň döwlet Baştutanlarynyň maslahatyna, GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň mejlisine, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasynyň ylym we tehnologiýalar boýunça sammitine, Demirgazyk Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça Halkara foruma gatnaşdy. Mundan başga-da, hormatly Prezidentimiz sanly ulgam arkaly Birleşen Milletler Guramasynyň 76-njy mejlisinde çykyş etdi. Şeýle hem döwlet Baştutanymyzyň daşary ýurt döwletleriniň ýolbaşçylary bilen telefon arkaly gepleşikleri geçirildi. Daşary işler ministrliginiň üsti bilen jemi 84 wekiliýet ýurdumyza sapar bilen geldi we Türkmenistandan daşary ýurtlara 49 wekiliýet iberildi. Sanly ulgam arkaly dürli derejedäki duşuşyklaryň 1783-si guraldy. Ýylyň dowamynda halkara resminamalaryň 182-sine gol çekildi. Daşary işler ministrliginiň ugry boýunça duşuşyklar we geňeşmeler, maslahatlaşmalar yzygiderli geçirildi. Ýurdumyzyň wekilleri hyzmatdaşlygyň dürli görnüşinde geçirilen duşuşyklaryň hem birnäçesine gatnaşdylar. Türkmenistanyň daşary ykdysady gatnaşyklaryny ösdürmek boýunça yzygiderli çäreler görülýär. Ýanwar-noýabr aýlarynda ikitaraplaýyn hökümetara toparlarynyň, beýleki degişli düzümleriň çäklerinde nobatdaky duşuşyklar hem-de işewürler forumlary we daşary ýurtlaryň işewür toparlarynyň wekilleri bilen gepleşikler geçirildi.
* * *
Ministrler Kabinetiniň ýurdumyzda 2021-nji ýylyň on bir aýynda ýerine ýetirilen işleriň netijelerine ser salnyp, sanly ulgam arkaly geçirilen giňişleýin mejlisinde hormatly Prezidentimiziň öňde goýan wezipelerini durmuşa geçirmegiň ugurlaryna bagyşlanan maslahatlar geçirildi. Milli Geňeşiň wekilleri bilen bilelikde geçirilen şol maslahatlaryň barşynda «Türkmenistan – parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýen şygar astynda geçýän ýylda ýurdumyzy ösdürmegiň möhüm meseleleri boýunça pikir alyşmalar boldy hem-de milli Liderimiziň öňde goýan wezipelerini ýerine ýetirmegiň ugurlary kesgitlenildi.
Ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň iri düzümleriniň biri bolan «Türkmengeologiýa» döwlet korporasiýasynyň hünärmenleriniň alyp barýan yhlasly işleri tebigy baýlyklaryň iri ýataklaryny senagat taýdan özleşdirmäge ygtybarly goşantdyr. Korporasiýanyň düzüminde hereket edýän geofiziki, geologiýa-gözleg we gidrogeologik ekspedisiýalar, ýörite geologik maglumatlar merkezi we beýleki bölümler bu ugurda düýpli işleri bitirýärler. «Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Maksatnamasyna» laýyklykda geçirilýän işler iki hem-de üç ölçegli seýsmiki barlaglary, profilli we meýdan-grawimetrik, şonuň ýaly-da, beýleki barlag usullaryny, şeýle hem gatlaklaryň nebitgaz berijiligine baha bermegi, çuň gözleg-barlagy we parametrik burawlaýşy özünde jemleýär. Bu işleri amala aşyrmakda korporasiýanyň düzümine girýän Balkan geofiziki ekspedisiýasynyň hünärmenleri hem tutanýerli zähmet çekýärler.
Kärhanamyzyň zähmet toparlary «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň geçen 11 aýynda seýsmiki gözleg işlerini geçirmek baradaky meýilnamany 105,3 göterim berjaý etmegiň hötdesinden geldiler. Hasabat döwründe ekspedisiýamyz boýunça 3D usulynda 435 inedördül kilometr meýdandaky işler üstünlikli ýerine ýetirildi.
Has düşnükli bolar ýaly aýtsak, 2D usuly ýeriň gatlagyny bir ugur boýunça, 3D usuly bolsa ählitaraplaýyn öwrenýär. Şu sebäpden iş alyp barmagyň 3D usuly ýörgünli bolup, ol has çuň we çylşyrymly geologik gurluşy bolan gatlaklary içgin öwrenmäge giň mümkinçilik berýär. Kärine ussat hünärmenlerimiz ýeriň müňlerçe metrlik çuňluklaryndaky gatlaklary öwrenmek netijesinde alynýan seýsmiki maglumatlaryň esasynda bu meýdançanyň çäginde geljegi uly bolan nebitgazly ýataklary anyklamagy üstünlikli amala aşyrýarlar.
Ýeriň çuňluklaryna dürli usullarda gönükdirilýän tolkunlar yza serpilende, ýörite awtoulaglarda oturdylan seýsmiki stansiýalarymyz ýüze çykýan maglumatlary ýazgylaryna geçirýärler. Şol ýazgydaky maglumatlar ekspedisiýanyň kompýuterlerinde ilkinji gezek gaýtadan işlenilýär. Alnan maglumatlar süzgüçden geçirilip, arassalanyp, degişli hünärmenlere gowşurylýar. Hut şol maglumatlar hem geofiziklerimiziň bitiren işleriniň hilini görkezýär. Toplanan maglumatlar soňra korporasiýanyň geologik maglumatlary gaýtadan işleýji merkezine ýetirilýär. Diňe şondan soňra, ahyrky netije alynýar we jemleýji hasabatda öwrenilen meýdançanyň kartasy taýýarlanyp, ol çuň buraw işlerini alyp barýan müdirliklere berilýär. Çünki bu çäreleriň her biri aňryçäk takyklygy talap edýär. Gahryman Arkadagymyzyň ýurdumyzyň nebitgaz pudagyny döwrebaplaşdyrmak babatdaky tagallalarynyň netijesinde soňky gysga wagtyň içinde kärhanamyz has ygtybarly seýsmiki stansiýalar, kuwwatly ýer sarsdyryjylar we beýleki zerur bolan tehniki enjamlardyr kämil tehnologiýalar bilen üpjün edildi. Munuň özi geofizikleriň bitirýän işleriniň netijeliligini gazanmaga we hilini ýokarlandyrmaga täsirini ýetirýär.
Şeýlelikde, Diýarymyzyň günbatar sebitiniň dürli meýdançalarynda seýsmiki-gözleg işlerini geçirýän ekspedisiýanyň esasy maksady ýeriň çuň gatlaklarynyň geologik gurluşyny öwrenmek bilen, nebitgazly ojaklaryň üstüni açmakdan hem-de uglewodorod çig mallarynyň haýsy çuňluklarda we gatlaklarda ýatandygyny takyklap, burawlaýjylara teklipnamalary taýýarlap bermekden ybaratdyr. Kärhanamyzyň hünärmenleriniň 400-e golaýy hemişe meýdan şertlerinde zähmet çekýärler. Üç sany seýsmiki we bir sany grawiki toparlarda işleýän hünärmenlerimiziň öz işlerini netijeli alyp barmagy üçin ähli şertler üpjün edilýär. Häzirki güne çenli welaýatyň çägindäki gyzyl reňkli gatlaklar dolulygyna diýen ýaly öwrenilendir. Indi esasy wezipe ondan aşakda ýerleşýän miosen gatlagyny öwrenmekden ybarat bolup, bu möhüm iş häzirki wagtda «Gukurguýy» meýdançasynda amala aşyrylýar. Türkmen alymlarynyň tassyklamalaryna görä, miosen gatlaklarynyň bolsa uglewodorod çig mallary babatda geljegi uludyr.
Şaguly SÖÝÜNOW,
«Türkmengeologiýa» döwlet korporasiýasynyň Balkan geofiziki ekspedisiýasynyň başlygy.
Hormatly Prezidentimiz ýakynda — 10-njy dekabrda Türkmenistanyň daşary ýurtlardaky diplomatik we konsullyk edaralarynyň ýolbaşçylarynyň hem-de käbir beýleki ýolbaşçylaryň gatnaşmagynda Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisini geçirdi. Döwlet Baştutanymyzyň mejlisde milli ykdysadyýetimizi ösdürmek bilen baglanyşykly öňe süren başlangyjy we degişli ýolbaşçylara beren tabşyryklary ýurdumyzyň ykdysady ösüşinde täze tapgyryň başlanýandygyny alamatlandyrdy. Gahryman Arkadagymyz bu barada: «Daşary ýurtlardaky ilçihanalarymyzyň we wekilhanalarymyzyň düzümini tejribeli halkara derejeli ykdysatçylar bilen berkitmegi teklip edýärin. Olary zerur serişdeler bilen üpjün etmeli. Olaryň bolýan ýurtlarynda we sebitlerinde ykdysady ugur boýunça geçirilýän çärelere işjeň gatnaşmaklary üçin mümkinçilikleri göz öňünde tutmaly» diýmek bilen, dünýä ykdysadyýetiniň ösen tejribelerini öwrenmegi hem-de olary milli ykdysadyýetimize ornaşdyrmagy maslahat berdi. Şunda ykdysady diplomatiýanyň milli nusgasyny kämilleşdirmek we ony has işjeň ýagdaýa getirmek, bu babatda ýurdumyzyň bitaraplyk hukuk derejesinden ýerlikli peýdalanmak esasy maksatlaryň biri bolup durýar.
Türkmenistanyň üstünlikli durmuşa geçirýän bitaraplyk syýasaty diňe sebitde däl, eýsem, Ýer ýüzünde hem ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy, durmuş-ykdysady ösüşi kepillendirýär. Halkara jemgyýetçilik milli Liderimiziň ynsanperwer garaýyşlarynyň, täze başlangyçlarynyň häzirki hem geljekki nesiller, tutuş adamzat üçin örän möhümdigini ykrar edýär.
Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasynyň başlangyçlarynyň hem-de ýörelgeleriniň durmuşa geçirilmegine işeňňir gatnaşmagy we daşary syýasatda gazanýan üstünlikleri hormatly Prezidentimiziň çuň many-mazmunly hem uzak geljegi nazarlaýan daşary syýasy ugrunyň halkara derejede barha giň goldawa eýe bolýandygyna şaýatlyk edýär.
Türkmenistan özüniň anyk işleri bilen sebitde ýagdaýy durnuklylaşdyrmaga we sebitara hyzmatdaşlyga saldamly goşandyny goşmak bilen, öz üstüne alan borçnamalaryna ygrarlydygyny tassyklaýar. Ýurdumyzyň syýasy durnuklylygy we ýokary ykdysady ösüş depgini Türkmenistana halkara gepleşikleri we maslahatlary geçirmek üçin oňyn mümkinçilik berdi.
Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasy bilen hyzmatdaşlygynyň ileri tutulýan ugry bu halkara guramanyň düzümleri bilen mundan beýläk-de işjeň gatnaşyklary ýola goýmakdan ybaratdyr. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň BMG-niň Ykdysady we Durmuş Geňeşiniň agzalygyna iki gezek saýlanylmagy aýratyn bellenmäge mynasypdyr.
Halkara hyzmatdaşlykda Türkmenistan Birleşen Milletler Guramasy, Ýewropa Bileleşigi, Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygy, Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasy, Goşulyşmazlyk Hereketi, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasy, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasy ýaly abraýly halkara guramalar, dünýäniň ýurtlary bilen syýasy, ykdysady, medeni-ynsanperwer gatnaşyklary yzygiderli giňeldýär. Ýer ýüzünde parahatçylygy, ynanyşmagy we ösüşi üpjün etmek üçin tagallalary birleşdirmäge öz goşandyny goşýar.
Türkmenistan nebit-gaz gorlary boýunça dünýäniň baý döwletleriniň hatarynda durýar. Ýewraziýa yklymynda düýbünden täze ýangyç-energetika düzüminiň taslamasy, ýagny Ýewraziýa yklymynda syýasy we ykdysady durnuklylygy üpjün etjek Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygy şu jähetden örän möhümdir. Bu iri halkara taslama bitaraplyk syýasatynyň ösüş ýörelgesiniň yzygiderli we ygtybarly häsiýete eýedigini görkezýär.
Transmilli gaz geçiriji Owganystanyň we onuň ugrundaky ýurtlaryň ilatynyň iş bilen üpjünçiligine, umuman, durmuş-ykdysady ýagdaýynyň gowulanmagy üçin şertleri döreder. Mundan başga-da, Türkmenistandan Owganystana iberilýän elektrik energiýasynyň möçberini artdyrmak, owgan ykdysadyýeti üçin ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde milli hünärmenleri taýýarlamak, şeýle hem Türkmenistan — Owganystan — Pakistan ugurlary boýunça elektrik energiýasyny ibermek we optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamyny çekmek boýunça degişli işler alnyp barylýar. Şunuň ýaly ynsanperwer çäreler Merkezi Aziýada, hususan-da, goňşy döwletimiz Owganystanda syýasy, ykdysady we durmuş ýagdaýynyň kadalaşmagyna, asudalygyň durnukly bolmagyna ýardam berer.
Bitaraplyk derejesinden, hoşniýetli ýörelgesinden ugur alýan özara bähbitli ykdysady hyzmatdaşlyk Garaşsyz ýurdumyzda beýik özgertmeleri üstünlikli durmuşa geçirmäge, ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesini, intellektual taýdan ösüşini üpjün etmek üçin ajaýyp şertleri döretmäge mümkinçilik berdi.
Türkmenistanyň ykdysady ösüşi deňagramlylygy we bäsdeşlige ukyplylygy bilen tapawutlanýar. Ýurduň durnukly ösmeginde onuň maliýe-bank ulgamy möhüm orun eýeleýär, bu ulgam pul dolanyşygynyň deňeçerligini üpjün etmäge, milli puluň satyn alyjylyk ukybyny saklamaga we döwletiň durnukly durmuş-ykdysady ösüşini gazanmaga gönükdirilendir. «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň» üstünlikli durmuşa geçirilmegi üçin onuň pugta kadalaşdyryjy hukuk binýady döredildi hem-de yzygiderli kämilleşdirilýär. Ykdysadyýeti sanly ulgama geçirmek milli Liderimiziň ylmy taýdan esaslandyrylan özgertmeler syýasatynyň aýrylmaz bölegidir. Şol strategiýa diňe bir durnukly ösüşi däl, eýsem, dünýäniň degişli ýagdaýyna uýgunlaşmagyny, daşarky ýagdaýlar bilen şertlendirilen töwekgelçilikleriň azaldylmagyny üpjün edýär.
Hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen ýurdumyzda ulag-logistika infrastrukturasynyň döredilmegi «Gündogar — Günbatar» we «Demirgazyk — Günorta» ugurlary boýunça ulag-aragatnaşyk merkezleriniň birine öwrülmegine amatly şertleri döretdi. Şonuň bilen birlikde dünýäniň köp döwletleri bilen işjeň söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy ilerletmäge giň ýol açyldy.
Durnukly ykdysady ösüşi üpjün etmekde dünýäniň ösen döwletleri bilen işjeň maýa goýum syýasatyny alyp barmaga aýratyn orun degişlidir. Ýurdumyzda kabul edilen kanunlaryň halkara talaplara laýyk getirilmegi, ykdysady amatlyklaryň döredilmegi ýurdumyzyň maýa goýum syýasatynyň barha özüne çekijiligini ýokarlandyrýar.
Häzirki döwürde oba hojalygyny ösdürmäge aýratyn üns berilýär we bu ugurda ýokary netijeler gazanylýar. Ýurtda azyk bolçulygy döredilýär, ilat ýylyň dowamynda elýeterli bahadan, ekologik taýdan arassa oba hojalyk önümleri bilen üpjün edilýär we onuň belli bir bölegi daşary ýurtlara eksport edilýär. 2020-nji ýylda Türkmenistan Bütindünýä Söwda Guramasyna synçy hökmünde goşuldy we söwda syýasatyny kämilleşdirmäge, ony halkara talaplara laýyk getirmäge başlady. Bu bolsa Diýarymyzda ykdysady ösüşiň durnuklylygyny saklamaga ýardam eder.
Bitaraplyk hukuk ýagdaýy ýurdumyzyň mundan beýläk hem gülläp ösmegi üçin parahat durmuşy, geljege ynamy berkidýär. Çünki hut asuda, durnukly ýagdaý döredijilikli zähmete, ýokary depginli ösüşe binýat döredýär, munuň özi ýurdumyzyň ösen döwletleriň hataryna goşulmagyna giň ýol açýar.
Baýramdurdy TAÝHAROW,
Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň professory.
