Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow baýramçylyk dabaralaryna gatnaşdy

Arkadag şäheri, 28-nji aprel (TDH). Şu gün ýurdumyzda Türkmen bedewiniň milli baýramy giňden bellenildi. Şanly sene mynasybetli Halkara ahalteke atçylyk sport toplumynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda esasy baýramçylyk çäreleri ýaýbaňlandyryldy.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe halkymyzyň kökleri müňýyllyklara uzaýan gadymy atşynaslyk däpleri dowamata atarylýar. Ahalteke bedewiniň dünýädäki şan-şöhratyny artdyrmak hem-de wagyz etmek boýunça türkmen halkynyň Milli Lideriniň başyny başlan işleri hormatly Prezidentimiz tarapyndan üstünlikli durmuşa geçirilýär. Muňa Gündogaryň beýik şahyry we akyldary Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy giňden bellenilýän “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynda täze doglan taýçanaklara Gahryman Arkadagymyzyň Şahyr, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň Ylham diýen atlary dakmaklary hem şaýatlyk edýär.

Häzirki wagtda ahalteke bedewleriniň tohum arassalygyny gorap saklamak, atşynaslyk ýörelgelerini wagyz etmek, baýlaşdyrmak boýunça işler täze derejelere çykarylýar. Arkadag şäherinde Aba Annaýew adyndaky Halkara atçylyk akademiýasynyň döredilmegi munuň aýdyň güwäsidir.

Milli Liderimiziň başlangyjy esasynda, Türkmenistanyň Prezidentiniň degişli Kararyna laýyklykda döredilen ýokary okuw mekdebinde atçylyk pudagy üçin ýokary bilimli hünärmenler taýýarlanylýar. Bu ýokary okuw mekdebiniň düzüminde atçylyk, atçylygyň weterinariýasy, atly sport, syýahatçylyk we milli at üstündäki oýunlar, oba hojalygynyň ykdysadyýeti fakultetleri bar. Akademiýa öňdebaryjy enjamlar, ýörite okuw serişdeleri we umumy, tejribe, amaly sapaklary geçmäge, ylmy-barlag işlerini alyp barmaga niýetlenen innowasion tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylandyr. Arkadag şäherinde halkara ölçeglere laýyk gelýän Atçylyk ylmy-önümçilik merkezi hem hereket edýär.

Halkara ahalteke atçylyk sport toplumynda guralan dabara Mejlisiň Başlygy, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, harby we hukuk goraýjy edaralaryň, ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylary, Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Arkadag şäheriniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy, Arkadag şäheriniň häkimi, daşary ýurtlaryň we halkara guramalaryň Türkmenistanda işleýän diplomatik wekilhanalarynyň ýolbaşçylarydyr işgärleri, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdylar.

Bu ýere ýygnananlar hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy uly ruhubelentlik bilen garşylaýarlar.

Şanly sene mynasybetli ýurdumyza sapar bilen gelen Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň Raisi Rustam Minnihanow bu ajaýyp baýramyň hormatly myhmany boldy. Döwlet Baştutanymyz we hormatly myhman ýygnananlary mähirli mübärekläp hem-de birek-biregi gutlap, dabara geçirilýän wagtynda ussat senetçileriň, çeper elli zenanlaryň şäherjigine öwrülen toplumyň çägine barýarlar. Folklor toparlarynyň çykyşlary, amaly-haşam sungatynyň eserleriniň sergisi baýramçylyk dabarasynyň şowhunyny artdyrdy.

Aşgabat we Arkadag şäherleriniň, ýurdumyzyň welaýatlarynyň bu ýerde gurnan ak öýleri gadymy türkmen obasyny ýatladýar. Gelin-gyzlar sazlaryň owazy astynda haly dokaýarlar, tikinçilik işleri bilen meşgullanýarlar, keçe basýarlar. Şeýle hem bu ýerde täsin bezeg şaý-seplerini döredýän zergäriň iş pursady görkezilýär. Muzeý gymmatlyklary, häzirki zaman suratkeşleriniň eserleri-de sergilenýär. Halylarda, özboluşly heýkeltaraşlyk işlerinde, grawýuralarda, fotosuratlarda ajaýyp bedewler şekillendirilýär. Bedewleri baýramçylyga kybap bezemek üçin ajaýyp şaý-sep toplumlary bolsa türkmenleriň ýelden ýüwrük atlara goýýan çäksiz sarpasynyň güwäsidir.

Bagşy-sazandalaryň joşgunly çykyşlary, pälwanlaryň tutluşyklary bu dabara türkmen toýlaryna mahsus baýramçylyk öwüşginini çaýdy.

Döwlet Baştutanymyz hormatly myhman bilen bilelikde dürli tilsimleri, çeýeligini we ussatlygyny görkezýän pälwanlaryň göreşini synlaýarlar.

Halkara ahalteke atçylyk sport toplumynyň baş binasynyň öňünde estrada aýdymçylary, tans toparlary dabara gatnaşýanlary joşgunly çykyşlary bilen garşylaýarlar.

Gözelligi, ýyndamlygy bilen göreni haýrana goýýan bedewleri seýislemek tutanýerli zähmeti, bilimi, söýgini we zehini talap edýär. Türkmenleriň ata-babalary bu ugurda tutanýerli zähmet çekipdirler. Bedewleriň ajaýyp ahalteke tohumynyň kemala getirilmegi munuň aýdyň mysalydyr. Mälim bolşy ýaly, Gahryman Arkadagymyz ýelden ýüwrük bedewlere birnäçe ylmy we edebi eserlerini bagyşlady. Olarda halkymyzyň bu ugurda döreden parasatly nakyllary, pähim-paýhaslary, gymmatly maglumatlar beýan edilýär. Dürli dillere terjime edilen bu eserler dünýä jemgyýetçiliginiň hem mirasyna öwrülip, ahalteke bedewlerine gyzyklanmanyň barha artmagynda möhüm ähmiýete eýe boldy.

Bu gün ýurdumyzda halkymyzyň milli buýsanjy bolan bedewleriň şanyna döwlet derejesinde uly toý tutulýar. Onuň esasy bezegi bolsa at çapyşyklarydyr.

...Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow we RF-niň Tatarystan Respublikasynyň Raisi Rustam Minnihanow özleri üçin niýetlenen ýere geçýärler.

Ady rowaýata öwrülen bedewlere belent sarpa goýýan we olary wagyz edýän döwlet Baştutanymyz milli atçylyk sportunyň ösdürilmegine hemmetaraplaýyn goldaw berýär. Muňa Türkmen bedewiniň milli baýramynyň öňüsyrasynda hormatly Prezidentimiziň Aba Annaýew adyndaky Halkara atçylyk akademiýasynyň professor-mugallymlaryna, Atçylyk ylmy-önümçilik merkeziniň işgärlerine, Arkadag şäheriniň atşynaslaryna “akylly” şäherde bina edilen döwrebap ýaşaýyş jaýlaryndan täze öýleriň açarlaryny gowşurmagy hem şaýatlyk edýär.

Alyp baryjy baýramçylyk at çapyşyklarynyň başlanýandygyny yglan etdi.

Halk seçgiçileri we seýisler ahalteke bedewi ýaly ajaýyp sungaty döredip, arassa ganlylygyny saklamak bilen, olaryň kämilleşdirilmegini dowam etdirýärler. Halkymyzyň seýisçilik sungatynyň esasy aýratynlygy gadymdan gelýän özboluşly atşynaslyk däplerine esaslanýar. Tejribeli seýisleriň belleýişleri ýaly, atyň gyňyr gylygyny, baş bermezligini görkezmegi, diňe taýçanaga dogry tälim berlende, onuň adamyň hoşniýetli, wepaly dostuna öwrülýändiginiň nyşanydyr.

Hormatly Prezidentimiz döwrebap usullary peýdalanmak bilen, tohumçylyk işiniň ylmy esaslaryny giňeltmek, ýurdumyzda atly sportuň dürli görnüşlerini has-da ösdürmek, bu ugurda halkara hyzmatdaşlygy ýola goýmak boýunça hünärmenleriň öňünde möhüm wezipeleri goýdy. Atşynaslyk ýörelgeleri asyrlarboýy nesilden-nesle geçirilip, häzirki wagtda halkymyzyň buýsanjyna öwrülen, onuň taryhy ykbalyny kesgitlän ajaýyp mirasyna aýawly çemeleşmegiň şöhratly ýoly dowam etdirilýär.

Türkmenistanda at çapyşyklary häzir hem uly meşhurlyga eýedir. Münberdäki janköýerleriň dykgat bilen syn eden ýaryşlary iki sagatdan gowrak dowam etdi. At çapyşyklary, hakykatdan-da, türkmen halkynyň buýsanjy bolan behişdi bedewleriň şan-şöhratynyň özboluşly senasyna öwrüldi. At çapyşyklary çapyksuwarlar üçin uly synagdyr. Ol çapyksuwardan dogumlylygy, ugurtapyjylygy, tutanýerliligi we elbetde, atlara bolan söýgini, olara düşünmek başarnygyny talap edýär.

Şu gün dürli aralyklara at çapyşyklarynyň jemi 7-si geçirildi we olara bedewleriň onlarçasy gatnaşyp, iň gowy netijeleri görkezdiler.

Birinji çapyşyk ýurdumyzyň maliýe we ykdysadyýet toplumynyň baýragyny almak ugrunda 1200 metr aralyga geçirildi. Onda Türkmenistanyň Prezidentiniň Ahalteke atçylyk toplumynyň Ýelogly atly bedewi pellehana ilkinji bolup geldi. Onuň çapyksuwary M.Kiçigulow.

Ikinji çapyşygyň menzili hem 1200 metr boldy. Bu çapyşykda bedewler ýurdumyzyň nebitgaz toplumynyň baýragyny almak ugrunda bäsleşdiler. Onda Türkmenistanyň Azyk senagaty döwlet birleşiginiň Garaýel atly bedewi birinji gelmegi başardy. Onuň çapyksuwary K.Polaýew.

Üçünji çapyşykda-da bedewler ýurdumyzyň söwda toplumynyň baýragyny almak ugrunda 1200 metr aralyga bäsleşdiler. Çekeleşikli geçen çapyşykda Türkmenistanyň Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligine degişli Dorsekil atly bedew ýeňiş gazandy. Dorsekiliň çapyksuwary Y.Allanazarow.

Dördünji çapyşykda bedewler Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň baýragyny almak ugrunda 1600 metr aralyga ýaryşdylar. Onda çapyksuwar H.Nazkulyýewiň erk etmeginde Türkmenistanyň Döwlet serhet gullugynyň Menzil atly bedewi birinji gelmegi başardy.

Bäşinji çapyşyk ýurdumyzyň gurluşyk we senagat toplumynyň baýragyny almak ugrunda geçirildi. 1600 metr aralyga güýç synanyşan bedewleriň arasynda pellehana ilkinji bolup Türkmenistanyň Prezidentiniň Ahalteke atçylyk toplumynyň Şägirt II diýen dor aty geldi. Onuň çapyksuwary S.Çaryýew.

Altynjy çapyşykda dört we uly ýaşar atlar oba hojalyk toplumynyň baýragyny almak ugrunda 1800 metr aralyga bäsleşdiler. Onda Türkmenistanyň Prezidentiniň Ahalteke atçylyk toplumynyň Begzada atly dor aty pellehanadan ilkinji bolup geçdi. Onuň çapyksuwary Ş.Myradow.

Türkmenistanyň Prezidentiniň baş baýragy hem-de göçme kubogy ugrunda 1800 metr aralyga geçirilen jemleýji, ýedinji çapyşykda Türkmenistanyň Prezidentiniň Ahalteke atçylyk toplumynyň Bezirgen atly akýal mele aty ýeňiji boldy. Onuň çapyksuwary B.Agamyradow.

Baýramçylyk çapyşyklarynyň dowamynda bagşy-sazandalaryň çykyşlary ýaýbaňlandyryldy. Olaryň şöhratly geçmişimizi, häzirki döwrümiziň ägirt uly özgerişlerini wasp edýän aýdym-sazlary tomaşaçylara şatlyk paýlady.

Hemişe bolşy ýaly, şu gezekki at çapyşyklary hem örän gyzykly boldy. Bäsdeşlik ruhy, joşgunlylyk, ahalteke bedewleriniň ýyndamlygy, gözelligi ýaryşlara aýratyn öwüşgin çaýýar.

Soňra baýramçylyk at çapyşyklarynyň, şeýle hem şu hepdede geçirilen uzak aralyga atly ýöriş bäsleşiginiň, bedewleriň päsgelçiliklerden böküp geçmek boýunça bäsleşiginiň ýeňijilerine hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň adyndan gymmat bahaly sowgatlary gowşurmak dabarasy boldy.

Uzak aralyga atly ýöriş bäsleşiginde Türkmenistanyň Prezidentiniň Ahalteke atçylyk toplumyna degişli Meşhur atly bedew diňe ýyndamlygyň däl, eýsem, çydamlylygyň hem iň gowy nusgasyny görkezdi. Onuň çapyksuwary Aba Annaýew adyndaky Halkara atçylyk akademiýasynyň talyby O.Annaýew.

Ahalteke bedewleri dünýä atçylygynyň taryhynda uzak aralyklara geçirilen ýörişlere gatnaşmak bilen, çydamlylygyň ajaýyp nusgasyny görkezdiler we şan-şöhrata eýe boldular. Olaryň goýan rekordlarynyň köpüsini häli-häzire çenli täzelemek başartmaýar.

Päsgelçiliklerden böküp geçmek boýunça bäsleşikde Türkmenistanyň Atly sport federasiýasyna degişli Toýçy atly bedew birinji orny eýeledi. Onuň çapyksuwary Aba Annaýew adyndaky Halkara atçylyk akademiýasynyň talyby Ý.Garajaýew.

Uzak aralyga atly ýöriş bäsleşiginiň we päsgelçiliklerden böküp geçmek boýunça bäsleşigiň ýeňijilerini sylaglamak dabarasyndan soňra, şu günki geçirilen çapyşyklaryň ýeňijilerini sylaglamak dabarasy boldy. Olara gymmat bahaly sowgatlar, uly möçberli pul baýraklary, diplomlar gowşuryldy. Mundan başga-da, jemleýji çapyşygyň ýeňijisine Türkmenistanyň Prezidentiniň göçme kubogy we uly möçberli pul baýragy gowşuryldy.

Çapyksuwarlar mynasyp bolan sylaglaryny kabul edip, milli atşynaslygy we atçylyk sportuny ösdürmek babatda yzygiderli aladasy üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden hoşallyklaryny beýan etdiler. Olar atşynaslygyň şöhratly ýörelgelerini mynasyp dowam etdirmekde, bedewleriň ahalteke tohumyny giňden wagyz etmekde mundan beýläk-de tagallalaryny gaýgyrmajakdyklaryna ynandyrdylar.

Ýeňijileri sylaglamak dabarasy tamamlanandan soňra, bu ýerde baýramçylyk çäreleri dowam etdi. Aýdym-sazlar belentden ýaňlandy, döredijilik toparlarynyň çykyşlary ýaýbaňlandyryldy.

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hemmeler bilen mähirli hoşlaşyp, bu ýerden ugrady.

***

Dynç güni Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli dabaralar ýurdumyzyň ähli künjeklerinde geçirildi. Olaryň maksatnamalaryny konsertler, sergiler, edebi-sazly we şygryýet agşamlary, köpçülikleýin gezelençler, ýurdumyzyň atşynaslaryny, seýislerini sylaglamak çäreleri düzdi. Baýramçylyk mynasybetli guralan döredijilik we sport çäreleri türkmen halkynyň durmuşynda möhüm orun eýelän hem-de ynsany hemişe ruhlandyrmagy başarýan behişdi bedewlere bagyşlandy.

Türkmenistan hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda milli atçylyk ýörelgelerini ösdürmek boýunça durmuşa geçirilýän giň gerimli işler arkaly iri halkara atçylyk merkezi hökmünde ornuny berkidip, bedew bady bilen täze belentliklere tarap ynamly öňe barýar.

Arkadag şäheri, 28-nji aprel (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli dabaralara gatnaşmak üçin ýurdumyza sapar bilen gelen Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň Raisi Rustam Minnihanow bilen duşuşdy.

Myhman baýramçylyk çärelerine gatnaşmaga çakylyk hem-de bildirilen myhmansöýerlik üçin tüýs ýürekden hoşallygyny beýan edip, Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti Wladimir Putiniň mähirli salamyny we gutlaglaryny ýetirdi. Tatarystanyň Raisi şu gezekki giň gerimli dabaralaryň diňe bir türkmen halkynyň däl, eýsem, dünýä siwilizasiýasynyň hem bahasyna ýetip bolmajak genji-hazynasy bolan ahalteke bedewleriniň şan-şöhratynyň barha artýandygynyň aýdyň güwäsidigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz Rais Rustam Minnihanowy gadymy we myhmansöýer türkmen topragynda mübärekläp, Russiýanyň Prezidentine mähirli salamyny, iň gowy arzuwlaryny beýan etdi.

Duşuşygyň dowamynda milli ykdysadyýetleriň bähbitlerini we birnäçe iri taslamalary durmuşa geçirmegiň çäklerindäki köpýyllyk bilelikdäki işiň baý tejribesini nazara almak bilen, hyzmatdaşlygyň häzirki ýagdaýy hem-de geljekki ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy. Şunuň bilen baglylykda, ýurtlarymyzyň arasyndaky netijeli gatnaşyklary işjeňleşdirmegiň, söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy pugtalandyrmagyň möhüm guraly hökmünde Söwda-ykdysady, ylmy-tehniki we medeni hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-tatar iş toparynyň orny bellenildi.

Rustam Minnihanow Tatarystanyň işewür toparlarynyň geljegi uly türkmen bazarynda öz orunlaryny giňeltmäge gyzyklanma bildirýändiklerini tassyklap, ýurdumyzda döredilen amatly maýa goýum gurşawynyň, Türkmenistanyň öz üstüne alan borçnamalaryna pugta eýerýän ygtybarly hyzmatdaş hökmünde ýokary halkara abraýynyň munuň şeýle bolmagyna ýardam edýändigini nygtady. Netijeli medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlyk, şol sanda ylym-bilim ulgamyndaky işjeň özara gatnaşyklar aýratyn bellenildi.

Tatarystanyň Raisi türkmen halkynyň Milli Lideriniň hem-de hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň goldaw bermeginde Türkmenistanda milli ruhy we maddy medeniýetiň gadymy däplerini öwrenmek, gaýtadan dikeltmek, gorap saklamak, dünýä ýaýmak boýunça giň gerimli işleriň alnyp barylýandygyny belledi.

Duşuşygyň ahyrynda söhbetdeşler birek-birege iň gowy arzuwlaryny beýan edip, däp bolan ikitaraplaýyn dostlukly gatnaşyklaryň mizemezdigini tassykladylar.

Güneşli Diýarymyzda milli ykdysadyýetimiziň ähli ugurlarynda giň gerimli özgertmeler amala aşyrylýar. Şol özgertmeleriň çäklerinde ykdysadyýetiň döwlete degişli bolmadyk pudagyny ösdürmek we goldamak döwlet syýasatynda ileri tutulýan ugurlaryň biridir. Ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan özgertmekde telekeçilige uly orun degişlidir. Telekeçiler hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen badalga berilýän maksatnamalaryň durmuşa geçirilmegine işjeň gatnaşýarlar. Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň: «Bu gün döwletiň ylmy-tehnologik özgertmeler babatdaky syýasatyny durmuşa geçirmekde, sanly ykdysadyýetiň giň mümkinçiliklerinden peýdalanmakda, senagatyň, oba hojalygynyň, hyzmatlar ulgamynyň häzirki zamanyň talaplaryna laýyklykda ösdürilmeginde türkmen telekeçileriniň alyp barýan işleri nusgalykdyr» diýen sözleri munuň subutnamasydyr.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe kiçi we orta telekeçiligi sazlaşykly ösdürmek, hususy başlangyçlary goldamak üçin örän amatly hukuk, ykdysady, maliýe hem-de durmuş şertleri döredilýär. Döwlet derejesinde edilýän aladalar telekeçilerimizi netijeli işlemäge ruhlandyrýar. Häzirki wagtda türkmen telekeçileriniň öndürýän önümleriniň içerki bazary üpjün etmek bilen bir hatarda, daşary ýurt bazarlarynda-da barha giň orun almagy juda guwandyryjydyr. 

Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi ata Watanymyzyň gülläp ösmegine mynasyp goşant goşýar. Ýurdumyzda hususyýetçiligi ösdürmek, telekeçilik işi bilen meşgullanýanlary goldamak üçin has amatly şertleri üpjün edýän resminamalaryň kabul edilmegi, her ýylda işewür telekeçileriň gazananlarynyň gözden geçirilişiniň, öndürýän önümleriniň sergisiniň guralmagy, olara ýeňillikli karz serişdeleriniň yzygiderli berilmegi telekeçileriň has öndürijilikli işlemeklerine ýardam edýär. 

Ýurdumyzyň telekeçileriniň medeni-durmuş we önümçilik maksatly desgalary gurmakda gazanýan üstünliklerine ýokary baha berilýär. Döwlet tarapyndan berilýän hemaýat-goldawlardan, döredilýän giň mümkinçiliklerden ýerlikli peýdalanýan telekeçileriň gazanýan zähmet üstünlikleri abadan we bagtyýar durmuşymyza gönükdirilýär. Türkmen telekeçileri bolsa özleri hakynda edilýän uly aladalar üçin Gahryman Arkadagymyza, Arkadagly Gahryman Serdarymyza çäksiz alkyş aýdýarlar.

Tuwakgylyç Weliýew,

Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň welaýat komitetiniň başlygynyň orunbasary, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

Aşgabat, 25-nji aprel (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onuň gün tertibine döwlet durmuşynyň ileri tutulýan meseleleriniň birnäçesi girizildi.

Ilki bilen, Mejlisiň Başlygy D.Gulmanowa milli kanunçylyk-hukuk binýadyny döwrüň talaplaryna laýyklykda mundan beýläk-de kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler barada maglumat berdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda Mejlisde Türkmenistanyň Raýat kodeksiniň täze beýanynyň, “Magtymguly Pyragynyň medeni mirasy hakynda” Türkmenistanyň Kanunynyň taslamalaryny taýýarlamak boýunça işler durmuşa geçirilýär, Türkmenistanyň Sanitariýa kodeksine, “Bedenterbiýe we sport hakynda”, “Döwlet ylmy-tehniki syýasaty hakynda”, “Tohumçylyk işi hakynda” Türkmenistanyň Kanunlaryna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek bilen baglanyşykly kanun taslamalary taýýarlanylýar.

Halkara guramalar bilen netijeli gatnaşyklary ösdürmek we parlamentara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak boýunça yzygiderli çäreler görülýär. Mejlisde Angola Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisinden ynanç haty kabul edildi. Milli parlamentiň deputatlary Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň we ABŞ-nyň Halkara ösüş boýunça agentliginiň ýurdumyzyň degişli döwlet edaralary bilen bilelikde geçiren okuw maslahatyna hem-de duşuşygyna gatnaşdylar. Deputatlar döwlet syýasatynyň, durmuş-ykdysady özgertmeleriň we kabul edilýän kanunlaryň many-mazmunyny halk köpçüligine düşündirmek, Magtymguly Pyragynyň medeni mirasyny wagyz etmek boýunça geçirilýän çärelere gatnaşýarlar, köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde çykyş edýärler.

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow ýurdumyzyň kanunçylyk ulgamyny kämilleşdirmegi dowam etdirmegiň, täze kanun taslamalaryny işläp taýýarlamak babatda netijeli işleri geçirmegiň möhümdigini belledi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary H.Geldimyradow hormatly Prezidentimiziň tabşyrygy boýunça dürli pudaklara sanly ulgamyň ornaşdyrylmagyny çaltlandyrmak, degişli kadalaşdyryjy hukuk binýadyny berkitmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzda toplumlaýyn özgertmeler amala aşyrylýar. Şunda esasy wezipeleriň biri, döwrüň talaplaryna laýyklykda, durmuşyň ähli ulgamlaryna innowasiýalary we öňdebaryjy tehnologiýalary işjeň ornaşdyrmakdan ybaratdyr. Şunuň bilen baglylykda, Zähmet we ilaty durmuş taýdan goramak ministrliginiň ýanyndaky Pensiýa gaznasynyň işini kämilleşdirmek, raýatlara hödürlenilýän ugurdaş sanly hyzmatlaryň görnüşlerini giňeltmek üçin geçirilýän işler barada aýdyldy.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, Pensiýa gaznasynyň işini kämilleşdirmegi dowam etdirmegiň, bu işde sanly hyzmatlaryň gerimini giňeltmäge, onuň mümkinçiliginden doly peýdalanmaga aýratyn ähmiýet bermegiň wajypdygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz wise-premýere «Türkmenistanyň Ilaty durmuş taýdan goramak hakynda kodeksine üýtgetme girizmek hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň taslamasy boýunça Mejlis bilen bilelikde degişli işleri geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýew obasenagat toplumynda işleriň alnyp barlyşy hem-de ýurdumyzyň welaýatlarynda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda gowaça ekişi dowam edýär, gögeriş alnan meýdanlarda hatarara bejergi işleri alnyp barylýar. Şunda oba hojalyk tehnikalaryndan we gurallardan netijeli peýdalanmak boýunça zerur çäreler görülýär. Bugdaý ekilen meýdanlarda mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak işleri ýerine ýetirilýär. Galla kabul ediş kärhanalary, elewatorlar, awtoulag serişdeleri möwsüme taýýarlanylýar. Ilaty ýeralma, gök-bakja önümleri bilen ýeterlik möçberde üpjün etmek maksady bilen, ýazlyk ekinleri ekmek hem-de olara agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg etmek boýunça degişli işler geçirilýär. Şunuň bilen birlikde, Türkmen bedewiniň milli baýramyna bagyşlanan baýramçylyk çärelerini ýokary derejede guramak üçin taýýarlyk işleri alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, welaýatlaryň bugdaý ekilen meýdanlarynda agrotehniki kadalara laýyklykda ideg işlerini dowam etdirmegiň wajypdygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz gowaça ekişini talabalaýyk geçirmek üçin ähli zerur şertleri döretmegiň, ekişi öz wagtynda tamamlamagyň, gögeriş alnan meýdanlarda ideg işlerine aýratyn üns bermegiň zerurdygyny nygtady. Şeýle-de wise-premýere ekerançylyk meýdanlarynda ýazlyk ekinleri ekmek we olara ideg etmek boýunça işleriň guramaçylykly dowam etdirilmegini üpjün etmek tabşyryldy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Annamämmedow paýtagtymyzyň “Çoganly” ýaşaýyş toplumynda gurulmagy meýilleşdirilýän täze bilim edaralary barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe döwlet Baştutanymyzyň tagallalary esasynda ýaşlaryň sazlaşykly ösmekleri üçin netijeli işler alnyp barylýar, bilim we ylym ulgamyny kämilleşdirmäge, onuň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmaga gönükdirilen çäreler durmuşa geçirilýär. “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda” bellenen wezipeleri üstünlikli amala aşyrmak hem-de ýaş nesilleriň döwrebap bilim-terbiýe almaklary üçin has oňaýly şertleri döretmek maksady bilen, Aşgabat şäheriniň Bagtyýarlyk etrabynyň “Çoganly” ýaşaýyş toplumynda 720 orunlyk umumybilim berýän mekdebi we 320 orunlyk çagalar bagyny gurmak meýilleşdirilýär.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň bilim ulgamynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny berkitmek boýunça maksatnamalaýyn işleriň durmuşa geçirilýändigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz “Çoganly” ýaşaýyş toplumynda ýokarda agzalan bilim edaralaryny gurmak baradaky teklibi goldap, wise-premýere bu ugurda degişli işleri geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Atdaýew “Türkmenistanyň halkara sergi işiniň 2024-2025-nji ýyllar üçin Konsepsiýasynda” bellenilen wezipelere laýyklykda, ýurdumyzda halkara sergileri guramak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer şu ýylyň 19 — 22-nji awgusty aralygynda Söwda-senagat edarasynda guraljak “Kids EKSPO: ähli zat çagalar üçin” atly halkara sergi-ýarmarka görülýän taýýarlyk barada habar berdi.

Bellenilişi ýaly, sergi-ýarmarkada ýurdumyzyň we daşary ýurtlaryň önüm öndürijileriniň çagalar, mekdep okuwçylary, talyplar üçin niýetlenen ýokary hilli, ekologik taýdan arassa önümleri, okuw esbaplary, elektron harytlary hödürleniler. Şunuň bilen birlikde, bu pudakda iş alyp barýan kompaniýalaryň tejribe alyşmagy, çagalar üçin dürli ugurlarda ussatlyk sapaklarynyň guralmagy, innowasion işläp taýýarlamalar, täzelikler bilen tanyşdyrylmagy meýilleşdirilýär.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, «Türkmenistanyň halkara sergi işiniň 2024-2025-nji ýyllar üçin Konsepsiýasyna» laýyklykda, ýurdumyzda sergi-ýarmarka işini ösdürmäge möhüm ähmiýet berilýändigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz bu halkara sergi-ýarmarkasyny guramak baradaky teklibi goldap, degişli işleri geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa şu ýylyň maý aýynda geçiriljek esasy çäreleriň we medeni-durmuş maksatly binalary açyp ulanmaga bermegiň Tertibi barada hasabat berdi.

Nygtalyşy ýaly, geljek aýda baýramçylyklar we şanly seneler mynasybetli dürli maslahatlary, “tegelek stoluň” başyndaky söhbetdeşlikleri, döredijilik duşuşyklaryny, sergileri, konsertleri, wagyz-nesihat çärelerini guramak, ozal yglan edilen döredijilik bäsleşikleriniň jemini jemlemek göz öňünde tutulýar.

9-njy maýda 1941 — 1945-nji ýyllaryň Beýik Watançylyk urşunda gazanylan Ýeňiş güni mynasybetli paýtagtymyzda we welaýatlarda dabaralar geçiriler. 16-njy maýda Aşgabatda TÜRKSOÝ-na agza döwletleriň ÝUNESKO-nyň işleri barada milli toparlarynyň 10-njy mejlisini geçirmek göz öňünde tutulýar.

Şu ýyl Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli çäreleriň birnäçesi meýilleşdirildi. Hususan-da, medeniýet ministrleri derejesinde halkara maslahat, ýurdumyzyň teatrlarynda sahna oýunlarynyň görkezilişi, kinoteatrlarda we kinokonsert merkezlerinde beýik türkmen şahyrynyň döredijiligine bagyşlanyp surata düşürilen türkmen kinofilmleriniň görkezilişi guralar. 17-nji maýda Aşgabadyň günorta künjeginde Magtymguly Pyragy medeni-seýilgäh toplumynyň hem-de meşhur söz ussadynyň ýadygärliginiň açylyş dabarasyny geçirmek göz öňünde tutulýar.

18-nji maýda paýtagtymyzda Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Döwlet baýdagynyň güni mynasybetli dabaralar, şol sanda durky täzelenen Baş baýdak meýdançasynyň açylyş dabarasy geçiriler. Şol gün “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” atly halkara ylmy maslahaty, baýramçylyk konsertini guramak meýilleşdirilýär. Şeýle hem Aşgabat şäheriniň güni, okuw ýylynyň tamamlanmagy, “Soňky jaň” dabarasy mynasybetli baýramçylyk çäreleri guralar.

24-25-nji maýda Söwda-senagat edarasynda “Ak şäherim Aşgabat” atly XXIII köpugurly halkara sergi, 26-njy maýda Türkmen halysynyň milli muzeýinde Türkmen halysynyň baýramy mynasybetli haly we haly önümleriniň sergisi, Söwda-senagat edarasynda Türkmen halyşynaslarynyň bütindünýä jemgyýetiniň XXIV mejlisi geçiriler. Mundan başga-da, geljek aýda paýtagtymyzda we Ahal welaýatynda täze desgalaryň birnäçesi, şol sanda ýaşaýyş jaýlary, medeni-durmuş, beýleki maksatly desgalar ulanmaga berler.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda bellenilýän baýramçylyklar we şanly seneler bilen baglanyşykly şu ýylyň maý aýynda geçiriljek esasy çäreleri giňden beýan etmek üçin zerur işleri alyp barmagyň wajypdygyny nygtady.

Ulanmaga berilýän medeni-durmuş maksatly binalaryň açylyş dabaralaryna gowy taýýarlyk görmek, Ýeňiş güni, Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Türkmenistanyň Döwlet baýdagynyň güni, Aşgabat şäheriniň güni, Türkmen halysynyň baýramy mynasybetli dabaralary, maý aýynda boljak beýleki çäreleri ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek zerurdyr diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy hem-de bu babatda wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary N.Amannepesow 2023-2024-nji okuw ýylynyň tamamlanmagy, “Soňky jaň” dabarasy, şeýle hem Aşgabat şäheriniň güni mynasybetli guraljak çärelere görülýän taýýarlyk işleri barada hasabat berdi.

Däp bolşy ýaly, “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynda hem uçurymlara iň süýji arzuwlar edilip, uly durmuş ýoluna ak pata berler. 25-nji maýda säher bilen Garaşsyzlyk binasyna, Berdimuhamet Annaýew adyndaky Arkadag şäher mugallymçylyk orta hünär okuw mekdebindäki hem-de Gökdepe etrabynyň Yzgant şäherçesindäki 27-nji orta mekdepdäki Berdimuhamet Annaýewiň heýkellerine gül goýmak dabaralary geçiriler. Şeýle hem ýurdumyzyň ähli welaýatlarynyň Baş baýdak meýdançalarynda gül goýmak dabaralaryny guramak göz öňünde tutulýar.

Soňra ähli orta mekdeplerde 2023-2024-nji okuw ýylynyň tamamlanmagy mynasybetli “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” şygary astynda “Soňky jaň” dabaralary geçiriler. Göreldeli uçurymlara hem-de kärine ussat bilim işgärlerine hormatly Prezidentimiziň, Gahryman Arkadagymyzyň adyndan ýadygärlik sowgatlar gowşurylar.

Şol gün ýurdumyzyň bagtyýar uçurymlarynyň Aşgabat we Arkadag şäherleriniň, welaýatlaryň gözel ýerlerine, medeni-dynç alyş merkezlerine, muzeýlere, seýilgählere gezelençleriniň guralmagy meýilleşdirilýär. 25-nji maýda agşam medeniýet we sungat ussatlarynyň konsertiniň geçirilmegi göz öňünde tutulýar. Şeýle-de ýurdumyzyň ähli künjeklerinde baýramçylyk çäreleri ýaýbaňlandyrylar.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzda ýaş nesilleriň döwrebap bilim-terbiýe almaklary, ylym-bilim ulgamyny kämilleşdirmek ugrunda giň möçberli işleriň durmuşa geçirilýändigini belledi. Döwlet Baştutanymyz umumybilim berýän mekdepleriň uçurymlarynyň gatnaşmagynda «Soňky jaň» dabarasynyň hem-de Aşgabat şäheriniň güni mynasybetli meýilleşdirilen çäreleriň guramaçylykly geçirilmeginiň wajypdygyna ünsi çekip, wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň Hökümet Baştutanlarynyň Geňeşiniň şu ýylyň 24-nji maýynda Aşgabatda geçiriljek nobatdaky mejlisine taýýarlyk görlüşi barada hasabat berdi. Şunuň bilen baglylykda, Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasatyny durmuşa geçirmekde GDA-nyň ýurtlary bilen netijeli hyzmatdaşlyga uly ähmiýet berilýändigi bellenildi. Döwletimiz bu guramanyň assosirlenen agzasy bolmak bilen, onuň çärelerine işjeň gatnaşýar we köptaraply gatnaşyklary ösdürmäge saldamly goşant goşýar.

GDA-nyň Hökümet Baştutanlarynyň Geňeşiniň mejlisine guramaçylykly taýýarlyk görmek maksady bilen, häzirki wagtda degişli işler amala aşyrylýar. Şunuň bilen baglylykda, 20-nji maýda Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginde maglumat brifingini, 23-nji maýda bolsa paýtagtymyzda degişli iş duşuşygyny geçirmek meýilleşdirilýär. Mejlisiň jemleri boýunça birnäçe resminama gol çekmek hem-de metbugat maslahatyny geçirmek göz öňünde tutulýar.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, Bitarap döwletimiziň Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygy bilen hyzmatdaşlygy giň gerimde alyp barýandygyny belledi. Türkmenistan GDA-nyň assosirlenen agzasy hökmünde onuň işine işjeň gatnaşýar. Döwlet Baştutanymyz şular barada aýtmak bilen, wise-premýer, daşary işler ministrine Aşgabatda geçiriljek GDA-nyň Hökümet Baştutanlarynyň Geňeşiniň nobatdaky mejlisine ýokary derejede taýýarlyk görülmegini üpjün etmegi hem-de bu ugurda degişli işleri geçirmegi tabşyrdy.

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň agzalaryna we ähli watandaşlarymyza ýüzlenip, 28-nji aprelde Diýarymyzda Türkmen bedewiniň milli baýramynyň giňden bellenilip geçiljekdigini aýtdy. Türkmen halkynyň durmuşynda behişdi bedewlerimiz aýratyn orun eýeleýär. Wepadarlygy, owadanlygy, ýyndamlygy bilen halkymyzyň göz-guwanjyna öwrülen behişdi bedewlerimiz köňül buýsanjymyzdyr. Biz ýurdumyzda atçylygy dünýä derejesinde ösdürmek ugrunda geljekde hem ähli şertleri dörederis diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady we mejlise gatnaşyjylary hem-de ähli watandaşlarymyzy bu ajaýyp baýramçylyk bilen tüýs ýürekden gutlady.

Mejlise gatnaşyjylar hormatly Prezidentimize we Gahryman Arkadagymyza ýurdumyzda giňden bellenilýän Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli tüýs ýürekden gutlaglaryny beýan etdiler.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen Ministrler Kabinetiniň mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Il-ulus bolup, hormatly Prezidentimiziň daşyna jebisleşip, ýurt abadançylygynyň, halk bähbidiniň hatyrasyna badalga berilýän işlere goşant goşmak halkymyzyň adatyna öwrülen ýörelge. Gahryman Arkadagymyzyň 22-nji fewralda geçiren Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň mejlisi halkymyzyň demokratik däpleriniň zamanabap dowam etdirilýändiginiň nobatdaky subutnamasy boldy. Onda Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň şu ýylyň 9-njy fewralynda çykaran Karary bilen tassyklanylan «Türkmenistany 2024-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň we maýa goýum Maksatnamasynda» öňde goýlan wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmek bilen baglylykda, «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda meýilleşdirilen işler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Durmuş-ykdysady taýdan ösüş we maýa goýum maksatnamasyndan gelip çykýan wezipelere laýyklykda, hereket edýän kanunlary kämilleşdirmek, hukuk namalarynyň taslamalaryny taýýarlamak işleriniň möhüm ugurlary milli kanunçylygyň halkara hukuk kadalary bilen sazlaşygyny şertlendirýär. Elbetde, milli kanunçylygy umumy ykrar edilen düzgünlere laýyk getirmek ugrundaky wezipeleri ýerine ýetirmek üçin ylmy-hukuk seljermelerini geçirmek hem-de taslamalaryň wagtynda işlenilmegini üpjün etmek wajypdyr. Şoňa görä-de, Gahryman Arkadagymyz bu ugurdaky teklipleri işläp taýýarlamak üçin Türkmenistanyň Mejlisiniň, beýleki döwlet edaralarynyň we jemgyýetçilik birleşikleriniň wekillerinden ybarat bolan hukuk-bilermenler toparyny döretmegiň göz öňünde tutulýandygyny hem belläp geçdi.

Şular bilen baglylykda, öňde durýan wezipeleriň üstünlikli durmuşa geçirilmegi ugrundaky çäreler milli hukuk ulgamynyň kämilleşdirilmegi babatda alnyp barylýan deňeşdirme-hukuk barlaglarynyň hem-de kanun çykaryjylyk işiniň netijeliligini artdyrar. Şeýle hem türkmen döwletliliginiň taryhyny, jemgyýetimiziň demokratiýalaşmagynyň ösüş ýollaryny öwrenmek bilen baglanyşykly ylmy-amaly seljerme işleriniň hiliniň has-da ýokarlanmagyny üpjün eder. Barlaglaryň jemi boýunça geňeşmeler durmuş ulgamyny nazarlaýan täze ykdysady garaýyşlaryň, umumadamzat bähbitli çemeleşmeleriň we täzeçillikleriň ýüze çykarylmagyny, netijeli teklipleriň işlenilip taýýarlanylmagyny we oňyn çözgütleriň kabul edilmegini şertlendirer.

Döwlet tarapyndan goldanylmagy bilen işlenip düzülýän ylmy-tehniki we hojalyk-hukuk taslamalary maýa goýumlarynyň tehnologik we üznüksiz ösüş düzümini kämilleşdirmegiň ygtybarly binýadyny goýar. Ýurdumyzyň maýa goýum syýasatynyň okgunly ilerlemegine we maýadarlar üçin ýeňillikli şertleriň döredilmegine, makroykdysady hem-de maliýe durnuklylygynyň saklanylmagyna, maýa goýum maksatnamalaryndan garaşylýan köpugurly netijeleriň gazanylmagyna ýardam eder. Milli ykdysadyýetiň pudaklarynyň öndürijilik ukyplylygynyň ýokarlandyrylmagy, senagatda ösen tehnologiýalary we innowasiýalary ulanýan, dürli eýeçilik görnüşlerine daýanýan kärhanalaryň döredilmegi üçin zerur şertleri döreder. Bank ulgamlaryna sanly tehnologiýalaryň işjeň ornaşdyrylmagy bilen, pul dolanyşygynyň ygtybarlylygyna, bank amallarynyň hiliniň ýokarlanmagyna hem-de wagtyň we harajatlaryň tygşytlanylmagyna esaslanýan hyzmatlaryň täze görnüşleriniň ýola goýulmagyna giň mümkinçilikleri açar. Bütindünýä hojalyk giňişligine goşulyşmak üçin işewürlik gurşawynyň giňeldilmegini, söwda gatnaşyklarynda bäsdeşlige ukyply gurallaryň döredilmegini, harytlaryň we hyzmatlaryň dünýä bazarlaryna çykarylmagyny hem-de onuň sarp edijileriniň elýeterlilik mümkinçiligini üpjün eder. Ykdysadyýeti ösdürmegiň kadalaşdyryjy-hukuk esaslaryny berkitmegiň, hojalyk işleriniň milli hem-de halkara derejeli tejribeleriniň, strategik meýilleşdiriş ulgamynyň düýpli özgerdilmegine badalga berer. Elektron işewürliginiň ösdürilmegi bilen, eziz Diýarymyzyň ýokary takykly tilsimatlary ornaşdyrylan elektrotehnika kärhanalarynyň sanynyň we kuwwatynyň artmagyna hem-de sanly gurşawa işjeň goşulmagyna täze ýollary açar.

Kanunyň hökmürowanlyk ýörelgesiniň berkarar edilmegi, onuň kadalarynyň doly, dogry, dürs berjaý edilmegi hem-de oňa hormat bilen garalmagy demokratik, hukuk we dünýewi döwletimiziň häsiýetli aýratynlygydyr. Üýtgetmeler we goşmaçalar girizilip, hereket edýän kadalaşdyryjy hukuk namalarynyň many-mazmunynyň yzygiderli baýlaşdyrylmagy, täze kanunlaryň kabul edilmegi bolsa, kanunyň rüstemligini gazanmak bilen, öňde goýulýan belent maksatlara ýetmegiň esasy şerti hökmünde çykyş edýär. Şu nukdaýnazardan, Türkmenistan döwletiniň hukuk esaslarynyň özeninde milli däp-dessurlarymyz, mukaddes gymmatlyklarymyz, ählumumy ykrar edilen kanunylyk, deňhukuklylyk, adalatlylyk, ynsanperwerlik, kanunyň öňünde hemmeleriň deňligi, günäkärlik jogapkärçiligi ýaly ýörelgeler jemlenýär.

Pähimdar pederlerimiziň umyt-maksatlary hasyl bolýan, Watanyň berkararlygyny arzuwlan, halkyň jebislikde bir döwlete gulluk etmegini öwüt eden akyldar Magtymguly Pyragynyň ýaşan gadymy türkmen topragynda taryhy döwrümiziň öňde goýýan döwletli tutumlarynyň rowaçlanmagyna goşant goşmak biziň her birimiziň raýatlyk hem konstitusion borjumyzdyr.

Meretguly TANGIÝEW,

Türkmenistanyň Döwlet, hukuk we demokratiýa institutynyň uly ylmy işgäri.

Aşgabat, 24-nji aprel (TDH). Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow German ykdysadyýetiniň Gündogar komitetiniň Ýerine ýetiriji direktory Mihael Harms bilen duşuşdy.

Myhman Milli Liderimize duşuşmaga döredilen mümkinçilik üçin hoşallyk bildirdi hem-de pursatdan peýdalanyp, GFR-iň Prezidenti Frank-Walter Ştaýnmaýeriň, Federal Kansleri Olaf Şolsuň mähirli salamyny we türkmen halkyna parahatçylyk, abadançylyk baradaky arzuwlaryny ýetirdi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri hoşniýetli sözler üçin minnetdarlyk bildirip, Germaniýa Federatiw Respublikasynyň ýolbaşçylaryna salamyny, iň gowy arzuwlaryny beýan etdi hem-de German ykdysadyýetiniň Gündogar komitetiniň Ýerine ýetiriji direktorynyň saparynyň türkmen kärdeşleri bilen geljegi uly taslamalary, maýa goýum hyzmatdaşlygy boýunça meseleleri ara alyp maslahatlaşmak üçin amatly mümkinçilikleri döretjekdigini aýtdy. Şeýle hem Gahryman Arkadagymyz saparyň jemleriniň gyzyklanma bildirilýän täze ugurlar boýunça özara bähbitli gatnaşyklary mundan beýläk-de giňeltmek üçin ygtybarly binýat bolup hyzmat etjekdigine ynam bildirdi.

Germaniýa Türkmenistanyň Ýewropa Bileleşigindäki möhüm hyzmatdaşlarynyň biridir diýip, Halk Maslahatynyň Başlygy sözüni dowam etdi we häzirki wagtda biziň ýurtlarymyzyň ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň ähli ulgamlarynda diýen ýaly netijeli hyzmatdaşlyk edýändiklerini aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, türkmen halkynyň Milli Lideri söwda-ykdysady ulgamyň hyzmatdaşlygyň wajyp ugurlarynyň biridigini aýratyn nygtady. Bellenilişi ýaly, Türkmenistan we Germaniýa lukmançylyk senagaty, oba hojalygy, bank ulgamlarynda, ulag-kommunikasiýa pudagynda netijeli hyzmatdaşlyk edýärler. Germaniýanyň iri kompaniýalarynyň ençemesi uzak ýyllaryň dowamynda türkmen bazarynda üstünlikli işleýärler.

Duşuşygyň dowamynda German ykdysadyýetiniň Gündogar komitetiniň Ýerine ýetiriji direktory Mihael Harms Türkmenistan bilen Germaniýanyň arasynda geçen ýyl işlenip taýýarlanylan strategik hyzmatdaşlygyň “Ýol kartasynyň” ähmiýetini belledi. Ol energetikada, himiýa senagatynda, obasenagat toplumynda, Ýewropa bilen Hytaýyň arasyndaky ulag geçelgesinde, “ýaşyl” ykdysadyýete geçmekde, suw hojalygyny döwrebaplaşdyrmakda we beýleki ugurlar boýunça taslamalary özünde jemleýär. Söhbetdeşler German ykdysadyýetiniň Gündogar komiteti arkaly nemes kompaniýalary bilen gatnaşyklary ýola goýmakda hyzmatdaşlygyň netijeli häsiýeti barada aýdyp, söwda-ykdysady gatnaşyklary giňeltmek hem-de türkmen bazaryna täze maýa goýumlary çekmek üçin geljekde-de hyzmatdaşlygy dowam etdirmäge gyzyklanýandyklaryny tassykladylar.

Duşuşygyň dowamynda myhman Gahryman Arkadagymyzyň geçen ýylyň sentýabrynda Germaniýa Federatiw Respublikasyna amala aşyran iş saparynyň çäklerinde geçirilen Türkmen-german işewürlik maslahatynda Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň eden çykyşynyň nemes işewürleriniň arasynda uly gyzyklanma döredendigini aýtdy. Onda hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlary anyk beýan edildi we özara gatnaşyklary ilerletmek üçin teklipler ara alnyp maslahatlaşyldy. Şeýle-de “Merkezi Aziýa — Germaniýa” görnüşinde Berlinde guralan ýokary derejedäki gepleşikleriň, German ykdysadyýetiniň Gündogar komitetiniň ýolbaşçylary we wekilleri bilen geçirilen duşuşygyň, bilelikdäki işewürlik forumynyň netijeli häsiýetine aýratyn üns çekildi.

Germaniýanyň “Goetzpartners” kompaniýasynyň wekilleriniň şu ýylyň başynda Türkmenistana bolan saparynyň barşynda Arkadag şäherinde lukmançylyk klasterini döretmek boýunça Ähtnama gol çekildi. Şunuň bilen baglylykda, hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmegiň uly geljeginiň bardygy bellenildi.

Duşuşygyň çäklerinde Gahryman Arkadagymyz German ykdysadyýetiniň Gündogar komitetiniň Ýerine ýetiriji direktoryny bar bolan mümkinçiliklerden, şol sanda ýokary tehnologiýalar, “ýaşyl” energetika, inklýuziw we “akylly” şäherleri gurmak ulgamynda döreýän mümkinçiliklerden has giňden peýdalanmaga çagyrdy hem-de komitetiň anyk tekliplerine garamaga taýýardygyny aýtdy.

Myhman tüýs ýürekden hoşallygyny beýan edip, dürli ugurlarda döwletara gatnaşyklaryň mundan beýläk-de üstünlikli ösdüriljekdigine hem-de täze many-mazmun bilen baýlaşdyryljakdygyna ynam bildirdi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow we German ykdysadyýetiniň Gündogar komitetiniň Ýerine ýetiriji direktory Mihael Harms hoşlaşanlarynda, birek-birege berk jan saglyk, abadançylyk, alyp barýan işlerinde üstünlikleri, iki ýurduň halklaryna bolsa parahatçylyk, rowaçlyk arzuw etdiler.

Aşgabat, 24-nji aprel (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Beýik Britaniýanyň daşary işler, Arkalaşyk we ösüş boýunça Döwlet sekretary Dewid Kemerony kabul etdi.

Myhman wagt tapyp kabul edendigi üçin tüýs ýürekden hoşallygyny bildirip, döwlet Baştutanymyza Beýik Britaniýanyň we Demirgazyk Irlandiýanyň Birleşen Patyşalygynyň Patyşasy Karl III-niň hem-de Premýer-ministri Rişi Sunagyň mähirli salamyny, iň gowy arzuwlaryny ýetirdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Dewid Kemerony myhmansöýer türkmen topragynda mähirli mübärekläp, Beýik Britaniýanyň we Demirgazyk Irlandiýanyň Birleşen Patyşalygynyň Patyşasyna hem-de Premýer-ministrine iň gowy arzuwlaryny beýan etdi, şeýle-de şu gezekki saparyň iki ýurduň arasyndaky özara bähbitli gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmekde möhüm ädim boljakdygyna ynam bildirdi.

Nygtalyşy ýaly, Beýik Britaniýa Türkmenistanyň Ýewropa sebitindäki möhüm hyzmatdaşlarynyň biridir. Döwletara gatnaşyklar birek-birege hormat goýmak, dostluk, özara düşünişmek esasynda yzygiderli ösdürilýär. Köp ýyllaryň dowamynda syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ulgamlarda hyzmatdaşlygyň oňyn tejribesi toplandy.

Hormatly Prezidentimiz Beýik Britaniýanyň we Demirgazyk Irlandiýanyň Birleşen Patyşalygynyň Patyşasy Karl III-ä hem-de onuň Şa zenan maşgalasyna täç geýdirmek dabarasyna gatnaşmak üçin Beýik Britaniýa amala aşyran iş saparyny ýakymly duýgular bilen ýatlaýandygyny belledi. Onuň Alyjenaby bilen bolan söhbetdeşligiň dowamynda iki ýurduň arasyndaky hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge ygrarlylyk tassyklanyldy.

Duşuşygyň dowamynda Türkmenistanyň öz daşary syýasatynda BMG-niň Baş Assambleýasynyň Kararnamalary bilen iki gezek ykrar edilen hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna eýerýändigi we dünýäde parahatçylygyň, howpsuzlygyň, durnukly ösüşiň üpjün edilmeginiň bähbidine giň halkara hyzmatdaşlygy alyp barýandygy nygtaldy. Biz daşary ýurtlar bilen dostluk, deňhukuklylyk, özara hormat goýmak esasynda gatnaşyklary ösdürmäge möhüm ähmiýet berýäris. Ýüze çykýan wehimleriň, gapma-garşylyklaryň çözülmeginde halkara hukugyň we diňe diplomatik gurallaryň ulanylmagyny zerur hasap edýäris diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow aýtdy.

Mälim bolşy ýaly, şunuň bilen baglylykda, Türkmenistan abraýly guramalaryň, hususan-da, BMG-niň çäklerinde parahatçylygy, ynanyşmagy, dialog medeniýetini ilerletmäge gönükdirilen halkara başlangyçlary öňe sürdi we olar giň goldawa eýe boldy. Ýurdumyzyň ählumumy wehimlere garşy göreşmekde, sebitde durnuklylygy, howpsuzlygy, asudalygy üpjün etmekde alyp barýan işlerine ýokary baha berildi.

Ynsanperwer syýasat barada aýdylanda, Türkmenistan tarapyndan halklara ynsanperwer kömekleriň yzygiderli iberilýändigi bellenildi.

Pursatdan peýdalanyp, döwlet Baştutanymyz BMG-niň Baş Assambleýasynyň çäklerinde Türkmenistanyň öňe sürýän başlangyçlaryny goldaýandygy üçin britan tarapyna minnetdarlyk bildirdi. Hususan-da, ýaňy-ýakynda Türkmenistanyň başlangyjy boýunça kabul edilen “2025-nji ýyl — Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” atly Kararnamanyň goldanylandygy üçin hoşallyk beýan edildi.

Söhbetdeşler söwda-ykdysady gatnaşyklar barada aýdyp, ikitaraplaýyn söwda dolanyşygynyň ösüş häsiýetine eýedigini, söwda ulgamynda netijeli hyzmatdaşlygyň ýola goýlandygyny kanagatlanma bilen bellediler. Şunuň bilen birlikde, bu ugurda baý tejribesi bolan britan kompaniýalary bilen özara hyzmatdaşlygyň netijeli häsiýeti nygtaldy.

Taraplaryň pikirine görä, ykdysady hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek maksady bilen, Türkmen-britan söwda-senagat geňeşiniň mümkinçiliklerini giňden ulanmak maksadalaýykdyr. Nebitgaz pudagy, oba hojalygy, täze tehnologiýalar geljegi uly ugurlar hökmünde bellenildi. Nygtalyşy ýaly, britan kompaniýalarynyň türkmen bazarynda netijeli iş alyp barmagy goldanylýar.

Howanyň üýtgemegi we onuň adamzadyň durmuşyna ýetirýän zyýany bilen baglanyşykly meseleler duşuşygyň dowamynda ara alnyp maslahatlaşylan wajyp ugurlaryň biri boldy. Häzirki wagtda bu meseleler halkara gün tertibinde möhüm orun eýeleýär. Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň halkara jemgyýetçiligiň bu ugurdaky tagallalaryny doly goldaýandygyny we “ýaşyl” ösüş ugrunda anyk işleri amala aşyrýandygyny belledi.

Türkmenistan geçen ýyl Dubaý şäherinde geçirilen Birleşen Milletler Guramasynyň Howanyň üýtgemegi baradaky Çarçuwaly konwensiýasyna gatnaşyjy taraplaryň 28-nji maslahatynyň (СOP28) dowamynda Ählumumy metan borçnamasyna goşuldy. Munuň özi ýurdumyzyň howanyň üýtgemegine garşy göreşmegi döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugry hökmünde kesgitleýändiginiň ýene-de bir güwäsi boldy.

Duşuşygyň dowamynda söhbetdeşler medeni-ynsanperwer ulgamda hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin ägirt uly mümkinçilikleriň bardygyny bellediler. Şunuň bilen baglylykda, ikitaraplaýyn medeni gatnaşyklaryň işjeňleşdirilmelidiginiň zerurdygyna üns çekildi. Britan tarapynyň bilim ulgamynda, hususan-da, bilim maksatnamalarynyň mümkinçiliklerinden peýdalanmak we iňlis dilini okatmaga ýardam bermek babatda hyzmatdaşlyk etmäge taýýardygy beýan edildi.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow we Beýik Britaniýanyň daşary işler, Arkalaşyk we ösüş boýunça Döwlet sekretary Dewid Kemeron birek-birege berk jan saglyk, abadançylyk, ähli başlangyçlarynda üstünlikleri arzuw etdiler.

Hormatly Prezidentimiz üstünlikli amala aşyrýan döwlet syýasatynda durmuşy ugry ösdürmäge ilkinji derejeli ähmiýet berýär. Her bir işde halkyň bähbidiniň nazarda tutulýandygyna bolsa eziz Diýarymyzda giňden ýaýbaňlandyrylýan gurluşyk-gurnama işleriniň mysalynda aýdyň göz ýetirmek bolýar. Bu babatda welaýatymyzda üstümizdäki ýylyň tamamlanan birinji çärýeginde önjeýli işler bitirildi.

Geçen hasabat döwründe gazanylan netijeler hem-de ýetilen belent sepgitler, hakykatdan-da, guwandyryjy. Has takygy, şu ýylyň geçen üç aýynda welaýatymyz boýunça döwletimiziň özleşdirilen düýpli maýa goýumlary 255,1 million manada barabar boldy. Bu bolsa geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende 7,6 göterim artykdyr. Şonça serişdäniň 55,4 million manady (maýa goýumlaryň umumy möçberiniň 21,7 göterimi) önümçilik maksatly desgalaryň gurluşyk-gurnama işlerine gönükdirildi. Bu görkeziji hem geçen ýylyň deňeşdirilýän döwründäkiden 40 göterime golaý artdy.

Welaýatymyzyň sebitlerinde ilatyň abadan we eşretli durmuşda ýaşamagyna hyzmat etjek binalaryň gurluşygy barha giň gerime eýe bolýar. Şu ýylyň ýanwar — mart aýlarynda medeni-durmuş maksatly desgalaryň gurluşygynda özleşdirilen düýpli maýa goýumlary 199,7 million manada ýetip (maýa goýumlaryň umumy möçberiniň 78,3 göterimi), geçen ýylyň degişli döwrüne görä, 105,5 göterim artdy. Geçen döwürde döwletiň özleşdirilen düýpli maýa goýumlarynyň düzüminde gurluşyk-gurnama işleri 216,6 million manada barabar boldy. Munuň özi özleşdirilen maýa goýumlarynyň 84,9 göterimine barabardyr. Bu ugra gönükdirilen serişdeler geçen ýylyň degişli döwrüne görä, 37,5 göterim artdy.

Şanly ýylyň tamamlanan üç aýynda döwletimiziň düýpli maýa goýumlarynyň hasabyna welaýatymyzda esasy serişdeleriň jemi 354,9 million manatlygy işe girizilip, bu görkeziji geçen ýylyň deňeşdirilýän döwrüne görä, 4,7 esse artdy. Esasy serişdeleriň 9,5 million manady önümçilik maksatly, 345,4 million manady bolsa medeni-durmuş maksatly pudaklarda işe girizildi.

Welaýatymyzda Oba milli maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäginde gurulýan desgalarda özleşdirilen düýpli maýa goýumlary 149,8 million manada deň bolup, ýyllyk tabşyryk 61 göterim berjaý edildi. Şonuň netijesinde ýaşaýyş jaýlarynyň 41 müň inedördül metri guruldy, aragatnaşyk ulgamynyň 109,1 kilometre golaýy çekildi we telefon belgileriniň 21,6 müňden gowragy oturdyldy. Häzirki günlerde bu ugurda degişli gurluşyk işleri guramaçylykly dowam edýär. Hasabat döwründe özleşdirilen düýpli maýa goýumlary ýaşaýyş jaýlarynyň gurluşygynda 90,4 million, orta mekdepleriň gurluşygynda 34 million, gazlaşdyrmak desgalarynyň, gaz geçirijileriň gurluşygynda 4,5 million, hassahanalaryň, saglyk öýleriniň we merkezleriniň gurluşygynda 6,9 million manada barabar boldy. Şeýle halk bähbitli işler suw geçiriji, agyz suwuny arassalaýjy, lagym geçiriji ulgamlaryň, awtomobil ýollarynyň, aragatnaşyk ulgamynyň desgalarynyň gurluşyklarynda-da üstünlikli dowam edýär. Şonuň netijesinde üstümizdäki ýylyň aýagyna çenli işe girizilýän kuwwatlyklaryň sany has-da artar.

Hasabat döwründe döwlet eýeçiligine degişli gurluşyk-gurnama kärhanalarynda ýerine ýetirilýän potrat işleriniň möçberleri düýpli artdy. Bu görkeziji 65,5 million manada barabar bolup, geçen ýylyň degişli döwrüne görä, 57,8 göterim köpeldi. Bu işde «Türkmengaz» döwlet konserniniň düzümindäki gurluşyk-gurnama kärhanalarynyň işgärleri has öňe saýlanýarlar.

Hawa, halkymyzyň ýüreginiň şadyna, kalbynyň owazyna öwrülen «Döwlet adam üçindir!», «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýen dünýä nusgalyk ýörelgeler barha rowaçlanýar. Şonuň netijesinde il-ýurduň bähbitlerine hyzmat etjek täze desgalar, medeni-durmuş maksatly binalar köpçülikleýin gurulýar. Olary halkymyz bagtyýar ýaşaýşyň aýdyň alamatlary hökmünde kabul edýär we şeýle abadan durmuşyň gözbaşynda durýan Gahryman Arkadagymyza we Arkadagly Gahryman Serdarymyza tüýs ýürekden çykýan alkyş sözlerini aýdýar.

Mämmetgylyç KÜTIÝEW

Ýakynda Aşgabatda Demir ýollaryň hyzmatdaşlygy guramasynyň agza döwletleriniň (DÝHG) demir ýol ulaglary edaralarynyň ýolbaşçylarynyň we jogapkär wekilleriniň maslahatynyň XXXVIII mejlisi üstünlikli geçirildi. Düýn Türkmenistanyň Inžener-tehniki we ulag kommunikasiýalary institutynda guralan «Sebitde ulag-logistik hyzmatdaşlygy we arabaglanyşygy berkitmekde Türkmenistanyň başlangyçlarynyň orny» atly ylmy maslahat bu halkara forumyň jemleri boýunça kabul edilen Aşgabat Jarnamasyna bagyşlandy.

Milli ulag ulgamynyň ösdürilmegi, bir tarapdan, ykdysadyýetimiziň durnukly ösüşine saldamly goşant goşýan bolsa, beýleki tarapdan, ýurdumyzyň ählumumy ykdysady ulgamdaky ornuny berkitmäge mümkinçilik döredýär. Birleşen Milletler Guramasy we beýleki abraýly halkara guramalar bilen köpugurly hyzmatdaşlyk alyp barýan Bitarap Türkmenistan bütindünýä ulag düzümine işjeň goşulýar. Gadymy Beýik Ýüpek ýolunyň häzirki zaman görnüşinde täzeden dikeldilmegine işjeň gatnaşýan Türkmenistanyň barha kämilleşdirilýän ulag düzümi oňa sebitara ulag-logistika merkezi hökmünde çykyş etmäge şert döredýär.

Ulag pudagynda bar bolan ägirt uly kuwwatdan netijeli peýdalanmak maksady bilen, Maryda, Balkanabatda, Daşoguzda, Türkmenabatda gurlan ýolagçy terminallary, Türkmenbaşy Halkara deňiz porty, Amyderýanyň üstünden geçýän awtomobil we demir ýol köprüleri, Aşgabat, Türkmenbaşy, Türkmenabat, Kerki Halkara howa menzilleri ýurdumyzyň bu ugra gönükdiren iri maýa goýumlarynyň netijesidir. Bulardan başga-da, uçarlar, ýolagçy awtobuslary, otlular, gämiler, ýeňil we ýük awtoulaglary yzygiderli satyn alynýar. Hazaryň türkmen kenaryndaky Halkara deňiz porty häzirki döwürde diňe bir ýurdumyzyň däl, eýsem, tutuş Merkezi Aziýanyň hem deňiz derwezesi hasaplanýar. Garabogazköl aýlagynyň üstünden geçýän Türkmenbaşy — Garabogaz — Gazagystan serhedi awtoulag ýolunyň we köpriniň işe girizilmegi goňşy ýurtlaryň arasyndaky söwda gatnaşyklaryny ösdürmäge, ýük dolanyşygynyň möçberlerini artdyrmaga mümkinçilik berer.

Milli we ýerli harytlary dünýä bazarlarynda çalt ýerlemegi üpjün etmäge mümkinçilik berýän ulag ulgamynyň bolmagy ýurdumyzda bazar ykdysadyýetini ösdürmegiň, önümçilik-tehniki binýady pugtalandyrmagyň esasy şertleriniň biri bolup durýar. Hut şu nukdaýnazardan, Türkmenistan Merkezi Aziýany Hazar, Gara deňiz we Baltika sebitleri, Orta we Ýakyn Gündogar, Günorta we Günorta-Gündogar Aziýa bilen birleşdirýän täze geoykdysady giňişligiň binýadyny döretmegiň, ýagny Ýewraziýa multimodal üstaşyr ulag taslamalaryny durmuşa geçirmegiň tarapdary bolup çykyş edýär. Türkmenistanyň 2023-nji ýylda TRACECA ulag geçelgesini ösdürmek baradaky Ylalaşyga resmi taýdan goşulmagynyň esasy maksady hem Ýewropa bilen Aziýa sebitlerinde netijeli, durnukly we howpsuz ulag gatnawlaryny ösdürmekden ybaratdyr.

Türkmenistan Ýewraziýanyň giňişliginde ýük daşamakda möhüm hyzmatdaşa öwrülmegi maksat edinýär. Üstaşyr ulag-kommunikasiýalar ulgamy babatda döwlet tarapyndan öňe sürülýän başlangyçlar Demirgazyk — Günorta we Gündogar — Günbatar ulag geçelgeleri boýunça ýük daşamalary artdyrmaga niýetlenendir. Bu babatda, ýagny sebitiň Ýewraziýa ulag ulgamyna işjeň goşulyşmagy meselesinde Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň doly işe girizilenden soňra, uly ähmiýete eýe boljakdygy şübhesizdir. 17-nji aprelde hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda Aşgabat — Türkmenabat awtobanynyň Tejen — Mary böleginiň işe girizilmegi-de munuň şeýle boljakdygyny we ýurdumyzda ulag-kommunikasiýa ulgamyny kämilleşdirmäge aýratyn üns berilýändigini görkezýär.

Uzynlygy 600 kilometre deň bolan ýokary tizlikli Aşgabat — Türkmenabat awtomobil ýoly üstaşyr ulag gatnawlarynyň Aziýa — Ýuwaş umman sebitine çenli uzalyp gidýän awtomobil ýollarynyň köpşahaly ulgamyna çalt çykmagyna mümkinçilik berer. Ol ýük awtoulaglaryna Türkmenbaşy Halkara deňiz porty arkaly Hazar deňziniň üsti bilen Russiýanyň günorta, Eýranyň demirgazyk sebitlerine, Kawkaza, Ýewropa, Pars we Oman aýlaglaryna çykmaga şert döreder. Şeýlelikde, sebitiň günorta we gündogar ugurlar boýunça halkara ulag ulgamyna goşulyşmagy üçin Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýoly multimodal logistika ulgamynyň möhüm bölegine öwrüler.

Mälim bolşy ýaly, 2019-njy ýylyň ýanwarynda badalga berlen bu ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň birinji tapgyry — 203 kilometrlik Aşgabat — Tejen bölegi 2021-nji ýylyň oktýabrynda Milli Liderimiziň gatnaşmagynda ulanmaga berlipdi. Awtobanyň Mary — Türkmenabat böleginiň uzynlygy 288 kilometrdir. Onuň ugrunda birnäçe durmuş-medeni we inženerçilik-kommunikasiýa desgalarynyň hem gurulýandygyny aýtmalydyrys. Ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň birinji hem ikinji bölekleriniň mynasyp bolan halkara güwänamalary bolsa onuň tutuşlygyna innowasion desga bolup durýandygyny, bu iri gurluşyga häzirki zaman çözgütleriniň ornaşdyrylýandygyny tassyklaýar.

Türkmenistanyň ulag diplomatiýasynyň mümkinçiliklerini durmuşa geçirmek boýunça öňe süren başlangyçlary we teklipleri netijesinde, Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy alty sany Kararnama kabul etdi. Ýurdumyzyň ulag syýasatyny we bu ugurdaky tagallalary dünýä jemgyýetçiliginiň işjeň goldaýandygyny tassyklaýan bu resminamalar halkara ulag-logistika hyzmatdaşlygyny ösdürmäge, Durnukly ösüş maksatlaryny üstünlikli amala aşyrmaga hemaýat edýär. Geçen ýylyň maýynda BMG-niň Baş Assambleýasynyň 77-nji sessiýasynyň 70-nji plenar mejlisinde Türkmenistanyň başlangyjy bilen 26-njy noýabry “Bütindünýä durnukly ulag güni” diýip yglan etmek hakynda Kararnamanyň kabul edilmegi hem ýurdumyzyň daşary syýasatdaky diplomatik üstünligine öwrüldi.

Ýurdumyzyň sebitiň hem-de halkara ulag ulgamyna işjeň goşulyşmagy, ulag-logistika merkezleriniň işiniň netijeli guralmagy, ozaly bilen, kämil hünärmenlere baglydyr. Türkmenistanyň Inžener-tehniki we ulag kommunikasiýalary institutynda bu ugur boýunça ýokary bilimli hünärmenler taýýarlanylýar. Munuň üçin talyplarymyz Diýarymyzyň dürli künjeklerinde hereket edýän halkara howa menzillerinde, Türkmenbaşy Halkara deňiz portunda, döwrebap awtoulag we demir ýol kärhanalarynda önümçilik tejribeliklerini geçip, bilimlerini iş bilen utgaşdyryp artdyrýarlar.

Ýokary okuw mekdebimiz bilen Özbegistan Respublikasynyň Daşkent binagärlik-gurluşyk institutynyň, Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň Kazan milli barlag-tehniki uniwersitetiniň hem-de Astrahanyň Deňiz we derýa ulaglary Hazar institutynyň arasynda özara düşünişmek hakynda gol çekilen Ähtnamalara laýyklykda, bu bilim edaralary bilen netijeli hyzmatdaşlyk ýola goýuldy. Hyzmatdaşlar bilen wideoaragatnaşyk arkaly okuw sapaklary we maslahatlar geçirilýär. Şeýle-de sanly aragatnaşyk ulgamlary arkaly daşary ýurtlaryň ýokary okuw mekdepleri hem-de beýleki abraýly bilim edaralary bilen gatnaşyklary işjeňleşdirmek we hyzmatdaşlygy giňeltmek boýunça işler dowam etdirilýär.

Institutymyz 2022-nji ýylda Bütindünýä uniwersitetler reýtingleriniň “UI GreenMetric” sanawyna goşuldy. Geçen ýylyň jemleri boýunça “UI GreenMetric” reýtinginiň sanawy täzelendi we institutymyz ýene sanawda galdy. 2023-nji ýylda bolsa ýokary okuw mekdebimiz “Times Higher Education” halkara uniwersitetler reýtingine goşuldy. Şeýle hem şol ýyl Türkmenistanyň Inžener-tehniki we ulag kommunikasiýalary instituty Tehniki uniwersitetler assosiasiýasynyň düzümine girdi. Beýleki halkara reýtinglere goşulmak boýunça hem degişli işler alnyp barylýar.

Milli Liderimiz Gahryman Arkadagymyzyň hem-de hormatly Prezidentimiz Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň tabşyryklaryny we öňümizde goýan wezipelerini gyşarnyksyz berjaý edip, Watanymyzyň ösüşlerine mynasyp goşant goşjak hünärmenleri taýýarlamak ugrunda mundan beýläk-de netijeli işleri alyp bararys.

Muhammetrahym Öwezow,

Türkmenistanyň Inžener-tehniki we ulag kommunikasiýalary institutynyň rektory, tehniki ylymlaryň kandidaty.

Hormatly halkara foruma gatnaşyjylar!
Hanymlar we jenaplar!

Sizi Garaşsyz Watanymyzda «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýyly diýlip yglan edilen hem-de Gündogaryň beýik akyldary Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň dabaraly bellenilýän ýylynyň bahar paslynda Türkmenistanyň nebitgaz pudagyna daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek boýunça Fransiýa Respublikasynyň Pariž şäherinde geçirilýän halkara göçme forumyň öz işine başlamagy bilen tüýs ýürekden gutlaýaryn. Bu forumy ýokary derejede geçirmäge döredilen mümkinçilikler we amatly şertler üçin Fransiýa Respublikasynyň Hökümetine minnetdarlyk bildirýärin.

Forumyň Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Türkmenistanyň nebitgaz toplumynyň öňünde durýan wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmekde, pudaga daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmekde, özara bähbitli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de işjeň ösdürmekde möhüm ähmiýete eýe boljakdygyna berk ynanýaryn. Dünýäde uglewodorod serişdeleriniň gorlary boýunça öňdäki orunlaryň birini eýeleýän Garaşsyz Türkmenistan öz tebigy baýlyklaryny türkmen halkynyň, şonuň bilen birlikde, beýleki sebitleriň halklarynyň bähbidine gönükdirmäge çalyşýar we netijeli işleri amala aşyrýar. Pariž şäherinde geçirilýän halkara forum hem bu ugurda alnyp barylýan giň gerimli işleriň mundan beýläk-de ilerledilmegine ýardam eder.

Hormatly adamlar!
Hanymlar we jenaplar!

Türkmenistan ýangyç-energetika pudagynyň mümkinçiliklerini ynamly ösdürýär. Ýurdumyzda alnyp barylýan energetika syýasatyna laýyklykda, pudaga iri möçberli maýa goýum serişdeleri gönükdirilýär. Bu bolsa geologiýa-gözleg işleriniň netijeliligini ýokarlandyrmaga, nebitiň we gazyň çykarylýan, gaýtadan işlenilýän möçberini artdyrmaga mümkinçilik berýär. Öndürilýän önümleriň hilini, bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmak, dünýä ülňülerine laýyk gelmegini gazanmak, önümçilige ylmyň iň soňky gazananlaryny, häzirki zamanyň kämil tehnologiýalaryny ornaşdyrmak, uglewodorod serişdeleri özleşdirilende, ekologik howpsuzlygyň talaplaryny berjaý etmek esasy şertleriň biri bolup durýar. Bu halkara göçme forumyň dowamynda oňa gatnaşýan hünärmenler uglewodorod ýataklaryny özleşdirmegiň meseleleri bilen birlikde, gaz geçirijileriň eksport mümkinçiliklerini, gazy gaýtadan işlemegiň we gazhimiýa pudaklaryna maýa goýumlary çekmegiň ileri tutulýan ugurlaryny ara alyp maslahatlaşarlar. Nebitgaz senagatynyň, elektroenergetika, gurluşyk, senagat pudaklarynyň täze önümçiliklerini döretmek, ulag-aragatnaşyk toplumyny ösdürmek barada pikir alşarlar, degişli ugurlar boýunça tekliplerini hödürlärler.

Hormatly adamlar!

Häzirki wagtda ýurdumyzda nebitiň we gazyň çykarylýan möçberini artdyrmak maksady bilen, Hazar deňziniň türkmen böleginde hem-de gury ýerde ikitaraplaýyn bähbitli şertlerde, maýa goýumlary çekmek arkaly birnäçe daşary ýurt kompaniýalary bilen Önümi paýlaşmak hakynda ylalaşyklar esasynda hyzmatdaşlyk amala aşyrylýar. Geljekde bu işleriň gerimini giňeldip, depginini güýçlendirmek möhüm wezipeleriň biri bolup durýar. Şeýle hem «Galkynyş» gaz känini özleşdirmek, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygyny durmuşa geçirmek wajyp wezipeleriň hatarynda durýar. Bu taslamalaryň üstünlikli amala aşyrylmagy ýangyç-energetika toplumyny diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmäge we sebitde energetika howpsuzlygyny üpjün etmäge saldamly goşant goşar. Şoňa görä-de, biz önümçilige sanly ulgamy ornaşdyrmaga, pudagy häzirki zamanyň ösen tehnologiýalary, kämil enjamlary bilen üpjün etmäge, ykdysadyýetimizi senagatlaşdyrmaga, tebigaty goramaga, daşky gurşawy arassa saklamaga gönükdirilen täze halkara standartlaryň talaplarynyň doly berjaý edilmegine aýratyn üns berýäris.

Uglewodorod serişdelerini çykarmak, eksport etmek, gaýtadan işlemek, senagat kärhanalarynyň önümçiliginde metan gazlarynyň zyňyndylaryny azaltmak boýunça ýurdumyzda alnyp barylýan işleri dowam etdirmegiň we bu babatda tagallalary birleşdirmegiň zerurdygyny hem nygtamak isleýärin. Birleşen Milletler Guramasynyň Howanyň üýtgemegi baradaky Çarçuwaly konwensiýasyna gatnaşyjy taraplaryň geçen ýylyň dekabrynda Birleşen Arap Emirlikleriniň Dubaý şäherinde geçirilen nobatdaky 28-nji maslahatynda (COP28) Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň Ählumumy metan borçnamasyna goşulýandygyny resmi taýdan yglan etmegi bu ugurda alnyp barylýan işlerde möhüm ädim boldy.

Hormatly halkara foruma gatnaşyjylar!

Sizi Türkmenistanyň nebitgaz pudagyna daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek boýunça Fransiýa Respublikasynyň Pariž şäherinde geçirilýän halkara göçme forumyň öz işine başlamagy bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn hem-de forumyň netijeli boljakdygyna berk ynanýaryn. Siziň ähliňize alyp barýan işleriňizde uly üstünlikleri arzuw edýärin.

Türkmenistanyň Prezidenti Serdar BERDIMUHAMEDOW.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan mundan beýläk-de ýokary depginlerde ösdürmäge gönükdirilen döwlet maksatnamalary üstünlikli durmuşa geçirilýär. Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda durmuşa geçirilýän özgertmeleriň her biri halkymyzyň bähbidini nazarlaýar, röwşen geljegimizi üpjün edýär. Gahryman Arkadagymyzyň hem-de hormatly Prezidentimiziň tagallalary bilen berkarar Watanymyzda ýetilýän belent sepgitlere we gazanylýan uly üstünliklere tüýs ýürekden buýsanýarys. Munuň özi röwşen geljegimiziň hatyrasyna gönükdirilen beýik işlere bolan buýsanjymyzdyr.

Türkmenistan häzir ykdysady taýdan durnukly ösýär we maksatnamalaýyn işler üstünlikli durmuşa geçirilýär. Häzirki wagtda ýurdumyzda dürli pudaklarda sanly ulgamyň mümkinçilikleri ornaşdyrylýar. Bu bolsa ýurdumyzyň durnukly ösüşini üpjün edýär.

Ösüşli ýollaryň şaýatlyk etmegine görä, halkyň we ýurduň ösüşi ylym bilen berk baglanyşyklydyr. Maksatnamalaýyn işleriň durmuşa geçirilmeginde, döwrebap ulgamy ösdürmekde hem ylym-bilimiň aýratyn orny bardyr. Hut şonuň üçin hem ylym-bilimli hünärmenler sanly ulgamyň ösdürilmegine mynasyp goşant goşýarlar. Ösen, kuwwatly döwletde kämil hünärmenlere giň mümkinçilikler bar, olar täzeçe garaýyşlar bilen döwrebap tehnologiýalara erk edýärler. Bu bolsa ösen sanly ulgamy üpjün edýär.

Hormatly Prezidentimiziň «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýen baş ýörelgesinden ugur alyp, döwletimiziň syýasy, ykdysady we ruhy taýdan berk binýady döredilip, berkarar Watanymyz kuwwatly döwlete öwrüldi. Ýokary tehnologiýalara we kämil bilime esaslanýan ösüşiň özi döwrebaplykdyr. Ol halkymyzy röwşen geljege ruhlandyrýar. Ýurdumyzyň ägirt uly mümkinçilikleriniň üstünlikli durmuşa geçirilmegi, milli ykdysadyýetimiziň has-da ösdürilmegi Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň tagallalarynyň aýdyň beýanydyr. Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda beýik işleri durmuşa geçirýän Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak bolsun!

Aýna ÝAZOWA,

Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň mugallymy.

Mary welaýatynyň çägindäki gaz känlerini sanasaň, sogaby artýar. «Şerepli», «Kelleli», «Ýylan» gaz känleri-de senagat taýdan täze özleşdirilýän gaz ýataklarynyň düzümine girýär. «Kelleli» gaz käninde «Türkmengaz» döwlet konserniniň meýilnamasyna laýyklykda, tebigy gazy ilkinji arassalaýan kuwwatly desga gurulýar. Täze desgany «Marygazçykaryş» müdirliginiň buýurmasyna görä, «Türkmenýöritenebitgazgurnama» trestiniň 2-nji ýöriteleşdirilen edarasynyň gaz gurluşykçylary baş potratçy hökmünde alyp barýar. Gaz känleriniň ulanyş guýularyndan çykarylýan gazy harytlyk derejesine ýetirip, ony Garagum — Üçajy — Malaý ýokary basyşly gaz geçirijisine akdyrmak maksady bilen gurulýan desgada zähmet çekýän gurluşykçylar kömekçi gulluk binalarynyň işini doly tamamlap, häzir diametri 159 we 219 millimetrlik gaz geçirijileriň gurluşygyny, desganyň seperatorlarynydyr kömekçi enjamlaryny, ýygnaýjy hatarlar toplumynyň hem-de ilkinji birikme nokadynyň enjamlaryny gurnamak işlerini alyp barýar.

Hünärmenleriň hasaplamalaryna görä, täze desga işe girizilensoň, gaz känlerinden her gije-gündizde 1 million 100 müň kub metr harytlyk tebigy gaz daşarky bazara ugradylar.

Welmuhammet GALANDAROW.