Aşgabatda Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň iri forumy geçirilýär

Aşgabat, 17-nji mart (TDH). Şu gün Söwda-senagat edarasynyň sergiler merkezinde milli ykdysadyýetiň hususy pudagynyň gazananlaryny we mümkinçiliklerini açyp görkezýän üç günlük giň gerimli sergi açyldy. Onuň çäklerinde maslahatyň geçirilmegi hem meýilleşdirilýär.

Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň döredilmeginiň 16 ýyllygyna bagyşlanan bu çäreler türkmen işewürleriniň tejribesini, üstünliklerini we mümkinçiliklerini, hususy pudagyň milli maksatnamalary, hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň innowasion ösüşine, bäsdeşlige ukyply hem-de eksport ugurly önümçilikleri döretmäge gönükdirilen özgertmelerini durmuşa geçirmäge goşýan uly goşandyny açyp görkezýär.

Ykdysadyýetiň hususy bölegini höweslendirmek we goldamak meselesi döwletimiziň hemişe üns merkezinde durýar. “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna” laýyklykda, türkmen telekeçileriniň ähli ugurlarda netijeli işlemekleri üçin amatly şertler döredilýär. Şu ýylyň 9-njy fewralynda geçirilen Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde döwlet Baştutanymyzyň «Türkmenistany 2024-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň we maýa goýum Maksatnamasyny» tassyklamagy «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» şygary astynda geçýän ýylda Watanymyzy ösüşiň täze belentliklerine çykarmak babatda möhüm ädim boldy. Bu Maksatnamanyň esasy ugurlarynyň biri hem kiçi we orta telekeçiligi ösdürmäge hemmetaraplaýyn goldaw bermekden ybaratdyr. Amatly işewürlik gurşawyny döretmek, bazar gatnaşyklaryna geçmegi çaltlandyrmak, dürli pudaklarda telekeçilik işiniň gerimini giňeltmek, döwlet-hususy hyzmatdaşlygynyň dürli görnüşlerini ösdürmek, döwlet emlägini hususylaşdyrmak ýaly ugurlar şu ýylda göz öňünde tutulan esasy wezipeleriň hataryndadyr.

«Türkmenistany 2024-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň we maýa goýum Maksatnamasyny» kabul etmek bilen, ýurdumyz milli ykdysadyýetiň pudaklaryny, şeýle hem sebitleri durnukly ösdürmek, täze kärhanalary işe girizmek, müňlerçe iş orunlaryny döretmek boýunça belent maksatlary öňde goýdy. Şunda telekeçilik ulgamyny mundan beýläk-de ösdürmek, kiçi we orta telekeçilige goldaw bermek, netijede, jemi içerki önümiň düzüminde hususy bölegiň paýyny 71,4 göterime (ýangyç-energetika toplumyny hasaba almazdan) ýetirmek ileri tutulýan wezipeler hökmünde kesgitlenildi. Bu babatda durmuşa geçirilýän çäreler türkmen telekeçilerine dürli ugurlarda ýokary netijeleri gazanmak üçin uly mümkinçilikleri açýar.

Döwletiň işjeň höweslendiriji goldawy esasynda türkmen telekeçiliginiň ösüş depginini gazanylýan aýdyň netijeler hem subut edýär. Diňe geçen, 2023-nji ýylda TSTB-niň kärhanalary tarapyndan öndürilen oba hojalyk we azyk önümleriniň möçberiniň ösüş depgini 111,7 göterime, senagat önümleriniňki bolsa 106,7 göterime ýetdi. Şunlukda, birleşme şeýle statistiki görkezijiler bilen nobatdaky ýyla gadam goýdy. Ýerine ýetirilen bu işleriň sakasynda bolsa sarp edilen ummasyz güýç we tagallalar durandyr.

…Sergiler merkeziniň giň zalynda joşgunly baýramçylyk ýagdaýy emele geldi. Sergä gatnaşyjylarydyr myhmanlary döredijilik toparlary aýdym-sazly çykyşlar bilen garşyladylar. Forumyň açylyş dabarasyna Hökümet agzalary, Halk Maslahatynyň, Mejlisiň, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň, daşary ýurt kompaniýalarynyň, Türkmenistanda işleýän daşary ýurtlaryň hem-de halkara guramalaryň diplomatik wekilhanalarynyň ýolbaşçylarydyr wekilleri gatnaşdylar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň foruma gatnaşyjylara iberen Gutlagynda Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň döwrümiziň belent maksatlaryna ýetmekde, döwletiň ösüş maksatnamalaryny durmuşa geçirmekde uly işleri alyp barýandygy nygtalýar. Geçen 16 ýylyň dowamynda birleşmäniň agzalarynyň sanynyň ep-esli artmagy, hususy başlangyçlaryň rowaçlanmagy, telekeçileriň alyp barýan işleriniň geriminiň has-da giňemegi bu ugurdaky syýasatyň ajaýyp miweleridir.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, berkarar döwletimizi, bagtyýar döwrümizi, beýik galkynyşlarymyzy arzuw eden akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň bellenilýän ýylynda geçirilýän bu giň möçberli sergi milli ykdysadyýetimiziň barha pugtalanýan kuwwatyny, saçaklarymyzyň berekedini, bazarlarymyzyň bolçulygyny açyp görkezýär.

Biz bedew batly ösüşleriň mekany bolan eziz Diýarymyzyň ynamly gadamlarynda ýaşlaryň telekeçilik başlangyçlaryny goldamaga, bazar gatnaşyklaryny kämilleşdirmäge, işewürlik gurşawynyň döwrebap hukuk binýadyny döretmäge, ýokary netijeli innowasion özgertmelere, täze döwrüň ykdysady ösüş nusgasynyň rowaçlanmagyna aýratyn üns bereris diýlip, Gutlagda nygtalýar.

Bu ýyl Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi tarapyndan ýurdumyzyň Söwda-senagat edarasy bilen bilelikde guralan giň gerimli sergide kompaniýalaryň, hususy kärhanalaryň we önüm öndürijileriň 230-dan gowragy öz diwarlyklaryny ýaýbaňlandyrdy. Şolaryň arasynda sergä ilkinji gezek gatnaşýanlar hem bar.

Häzirki döwürde ylmy esasda işlenip düzülen, ýokary tehnologiýaly önümçilikleri ösdürmek üçin şertleriň döredilmegine aýratyn üns berilýär. Bu çemeleşme bar bolan önümçilikleri tehniki we guramaçylyk taýdan kämilleşdirmekde, eksporta niýetlenen önümleriň täze görnüşlerini öndürmekde telekeçiler üçin giň mümkinçilikleri açýar. Şeýlelikde, döwletimiz ykdysadyýetiň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmak babatda oňaýly şertleri döretmek we başlangyçlary öňe sürmek bilen, hususy kärhanalaryň döwrebaplaşdyrylmagyna ýardam berýär, olaryň innowasion işlere çekilmeklerini, halkara derejede tejribe alyşmaklaryny üpjün edýär. Sergide ähli pudaklaryň bölümlerinde diýen ýaly görkezilýän “täze önüm”, “importyň ornuny tutýan önümçilik” ýa-da “innowasion tehnologiýa” ýaly aýratynlyklara laýyk gelýän köp sanly önümler hem bu ugurda gazanylan üstünlikleri aýdyňlygy bilen subut edýär.

Diwarlyklarda “Rysgal” paýdarlar täjirçilik banky, hünär taýýarlygynyň dürli ugurlary boýunça okuw taslamalaryny amala aşyrýan Telekeçiler mekdebi, “Bäsdeş” söwda öýi, “Birleşme gurluşyk” birleşigi, ýurdumyzdaky ilkinji hususy neşir bolan “Rysgal” gazeti barada maglumatlar ýerleşdirilipdir.

Watanymyzyň bagtyýar geljeginiň bähbidine durmuşa geçirilýän demokratik özgertmelere işjeň gatnaşýan Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasy hem öz bölüminde alyp barýan işleri barada maglumat berýär. Barha ösýän telekeçilik ulgamy ýurdumyzda işewürligi ösdürmek boýunça döwlet strategiýasynyň netijeliligine şaýatlyk edýär. Bu strategiýa jemgyýetçilik işjeňliginiň, ykdysady başlangyçlaryň täze, has täsirli görnüşleriniň höweslendirilmegine gönükdirilendir.

Serginiň aýry-aýry bölümlerinde Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň welaýat bölümleriniň alyp barýan işleri görkezilýär. Häzirki wagtda Diýarymyzyň ähli sebitlerinde kiçi we orta telekeçilik ösýär, ykdysadyýetiň esasy pudaklarynda iş alyp barýan iri kärhanalar, hojalyk jemgyýetleri paýtagtymyzda, sebitlerde giň möçberli döwlet taslamalaryny amala aşyrýarlar, köp sanly iş orunlaryny döredýärler. Aslynda, ykdysadyýetiň söwda, maldarçylyk ulgamlaryna, mebelleriň, gurluşyk materiallarynyň, azyk önümleriniň, hojalyk harytlarynyň önümçiligine, bilim, kanunçylyk, çap we dizaýn işleri, halk senetçiligi ýaly pudaklarda ýöriteleşen türkmen telekeçileri tarapyndan hödürlenilýän harytlaryň hem-de hyzmatlaryň hemme ugurlaryny sanap çykmak aňsat däldir.

Şeýlelikde, sergide «Nur bina gurluşyk», «Ajaýyp gurluşyk», «Baýly gurluşyk», «Gujurly binagär», «Gündogdy», «Ojar Aziýa» hususy kärhanalary, «Dost gurluşyk, söwda, önümçilik» hojalyk jemgyýeti, «Saýaly menzil», «Erkin gurluşyk», «Döwlet gurluşyk», «Altyn», «Altyn nesil», «Türkmen bina gurluşyk», «Nahal» hususy kärhanalary öz tejribelerini hem-de mümkinçiliklerini görkezýärler.

Ýurdumyzda dünýä ülňülerine laýyk gelýän önümçilik, durmuş maksatly döwrebap binalardyr desgalar, ýaşaýyş jaýlary, çagalar baglary, mekdepler, lukmançylyk merkezleri ýokary depginde gurulýar. Ak mermerli paýtagtymyza gelýän myhmanlar Aşgabady dünýäniň iň gözel şäherleriniň biri hasaplaýarlar. Onuň tanalmaz derejede özgeren keşbi, binagärlik aýratynlygy we milli öwüşginleri göreni haýrana goýýar.

Döwlet Baştutanymyz innowasiýalary we öňdebaryjy tehnologiýalary önümçilige ornaşdyrmak arkaly gurluşyk pudagynyň kuwwatyny artdyrmagyň wajypdygy barada aýdyp, «akylly» şäher we «akylly» öý, şeýle-de gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri ulgamynda tehnologik işläp taýýarlamalaryň kömegi bilen dürli taslamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegini möhüm wezipeleriň hatarynda kesgitledi. Şunuň bilen baglylykda, «Aşgabat-sitiniň» we Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň aýdyň nyşanyna öwrülen Arkadag şäheriniň ägirt uly taslamalarynyň, binagärlik-şekil nusgalarynyň serginiň esasy bezegine öwrülendigini bellemek gerek. Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy esasynda bu ägirt uly şähergurluşyk taslamasynyň durmuşa geçirilmegi Türkmenistanda amala aşyrylýan durmuş ugurly, ýurdumyzy hemmetaraplaýyn ösdürmäge, ykdysady kuwwatyny artdyrmaga, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini yzygiderli ýokarlandyrmaga gönükdirilen döwlet syýasatynyň üstünliklere beslenýändiginiň anyk mysalydyr.

Mälim bolşy ýaly, Arkadag şäheriniň taslamasyny iki tapgyrda durmuşa geçirmek meýilleşdirildi. Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary bolan hususy gurluşyk kärhanalarynyň işjeň gatnaşmagynda şäheriň gurluşygynyň birinji tapgyrynda medeni-durmuş we beýleki maksatly desgalaryň 336-sy ulanmaga berildi. Iri döwlet buýurmalarynyň hatarynda Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň, Arkadag şäheriniň ikinji tapgyrynyň desgalarynyň, paýtagtymyzy ösdürmegiň 17-nji tapgyrynyň, şeýle hem «Aşgabat-siti» taslamasynyň gurluşyklary bar. Hususy gurluşyk düzümleri «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda häzirki zaman dynç alyş zolagynyň infrastrukturasyny döretmäge-de işjeň gatnaşýarlar.

Sergide görkezilýän wideoşekillerde gurluşyk senagatynyň täze önümleriniň we tehnologiýalarynyň, gurluşyk serişdelerini öndürýän awtomatik kuwwatlyklaryňdyr kiçi zawodlaryň, suw sorujylaryň, suw arassalaýjy enjamlaryň, panel we diwar toplumlarynyň, alýumin, plastik profilleriniň, santehnika, bezeg serişdeleriniň tapawutly aýratynlyklary öz beýanyny tapdy.

Ýurdumyzyň hususy kärhanalary halkara hil standartlaryna laýyk gelýän gurluşyk serişdeleriniň onlarça görnüşiniň önümçiligini ýola goýýarlar. Munuň şeýledigini «Derýaplastik» hojalyk jemgyýetiniň, «Begler ýoly», «Ak hünji» hususy kärhanalarynyň diwarlyklary hem aýdyň görkezýär. Bu kärhanalarda daşyndan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan ýokary hilli önümler öndürilip, olara diňe bir biziň ýurdumyzda däl, eýsem, daşary ýurtlarda-da uly isleg bildirilýär. Şolaryň hatarynda turbalar, kabeller, asma petikler, penjireler we gapylar üçin profiller, penopolistirol, jemagat hojalygynda, gurluşyklarda giňden peýdalanylýan polietilenden, polipropilenden, poliwinilhloridden taýýarlanylan beýleki önümler bar. «Çaly» hususy kärhanasy innowasion tehnologiýalaryň ulanylmagy esasynda öndürilen gurluşyk serişdeleriniň köp sanly görnüşini hödürleýär. Gurluşyk serişdelerini öndürijileriň köpüsi, şol bir wagtyň özünde beýleki önümçilikleri-de özleşdirmek bilen, işleriniň gerimini giňeldýärler.

Telekeçiler tarapyndan öndürilýän senagat önümleriniň görnüşleri ýylsaýyn artýar. Keramiki plitalar, bazalt süýümi, turbalar, kerpiçler, demirbeton gurnamalary, gidroizolýasiýa serişdeleri, ýuwlan çäge, keramzit, emulsiýalardyr boýaglar, elektrik kabeller, ýanýoda daşlarydyr kafeller, gury gurluşyk garyndylary, ýag we howa süzgüçleri, akkumulýatorlar senagat pudagynda gazanylan üstünlikleri açyp görkezýär. Bu ugurda sergä gatnaşanlaryň arasynda «Hindiwar» hojalyk jemgyýeti, «Täjir ýoly», «Berk önüm», «Täze süzgüçler» kärhanalary we beýlekiler bar.

Sergide ulag-logistika hyzmatlaryny hödürleýän hususy kärhanalaryň gazananlary görkezilýär. Ulag-logistika kompaniýalarynyň işleri Türkmenistanyň bu ulgamda amala aşyrýan iri halkara taslamalary bilen baglylykda aýratyn ähmiýete eýe bolýar.

Bu ýerde ýurdumyzyň tebigy çig mal serişdeleriniň binýadynda yzygiderli ösýän himiýa önümçiligi bilen meşgullanýanlaryň önümleri hem bar. Hojalyk himiýasynyň önümlerini mahabatlandyrýan diwarlyklar uly gyzyklanma eýe bolýar. «Guba gara», «Täç hil», «Nurly energiýa çeşmesi» kärhanalary we başga-da köp sanly hususy telekeçiler ýurdumyzyň sintetik ýuwujy, arassalaýjy serişdeler, kosmetika we parfýumeriýa harytlary bazarynda öz täze önümlerini görkezýärler. Sergide ýurdumyzyň daşary ýurtlarda öndürilýän önümler bilen bäsdeşlik etmäge ukyply hem-de alyjylaryň arasynda uly islegden peýdalanýan hojalyk tehnikasynyň dürli görnüşlerini — gaz we elektrik plitalary, peçleri, mikrotolkunly peçleri, smart-telewizorlary öndürijileriň diwarlyklary hem mynasyp orun eýeläpdir.

Sergä gatnaşýanlaryň ençemesi halkyň sarp edýän harytlarynyň öndürilişini artdyrmakda hususy pudagyň mümkinçiliklerini görkezýärler. Şolaryň hatarynda döwrebap egin-eşikleri, aýakgaplary, uly islegden peýdalanýan beýleki önümleri öndürýän düzümleri — «Röwşen» hususy kärhanasyny, «Muhammet-Balkan» hojalyk jemgyýetini we beýlekileri görkezmek bolar. Bu ýerde ýurdumyzda öndürilen matalardan tikin önümlerini, keteni matalaryny, dürli suratly, reňkli we dürli möçberdäki milli zenan öýmelerini öndürýän kärhanalar hem bar.

Telekeçilik we döredijilik başlangyçlaryny goldamak arkaly halk senetçiliginiň, milli amaly-haşam sungatynyň täsin ýörelgelerini gorap saklamak innowasion esasda barha giň gerime eýe bolýan milli işewürligiň wezipesi bolmagynda galýar. Sergide telekeçiler, halk ussatlary, ýaş dizaýnerler tarapyndan ýüpekden we ýüňden taýýarlanylan owadan gölli ajaýyp halylar, tebigatyň täsin görnüşleri şekillendirilen elde dokalan bezeg palaslary, häzirki zaman haly, bezeg we keşdeçilik önümleri, matalar, şaý-sepler, keramiki önümler, sowgatlyk harytlar görkezilýär. Häzirki wagtda ýurdumyzda täze halyçylyk kärhanalary döredilýär. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow haly we haly önümleriniň, sowgatlyk el işleriniň elektron söwdalaryny guramak, munuň üçin sanly ulgamlary ornaşdyrmak boýunça degişli işleriň geçirilmeginiň zerurdygyny belleýär.

Ýurdumyzyň mebel önümlerini öndürijileriniň diwarlyklary hem aýratyn orun eýeleýär. Mebel önümçiliginiň öňdebaryjylary — “Aýbölek”, «Çigildem» fabrikleri, «Abraýly mebel» we «Nurana türkmen» kärhanalary daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan, eksport ugurly önümleriň köp görnüşlerini sergi meýdançasynda öý we edara gurşawynda bezelen nusgalar arkaly hödürleýärler.

Däp bolşy ýaly, sergide Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň obasenagat toplumy, azyk we gaýtadan işleýän senagat ulgamlarynda ýöriteleşen agzalarynyň işine giň orun berildi. Bu ugruň kärhanalary döwletimiziň azyk garaşsyzlygynyň pugtalandyrylmagyna uly goşant goşýarlar. Häzirki wagtda telekeçiler et we süýt önümleriniň, çaga iýmitiniň, miwe, gök-bakja önümleriniň, şireleriň, maýoneziň, doňdurmanyň, konserwirlenen balyk önümleriniň, süýji-kökeleriň giň görnüşlerini öndürýärler. Oba hojalyk önümlerini öndürijiler bakja, gök we miwe, şol sanda ýurdumyz üçin mahsus bolmadyk önümleriň öndürilişini hem artdyrýarlar.

Sergide “Akdaş miwe içgileri”, “Arçalyk”, “Berk Akar” hususy kärhanalarynyň öndürýän alkogolsyz içgileriniň we arassa agyz suwunyň, “Miweli oba” hojalyk jemgyýetiniň “Saba”, “Ak ýaprak” hojalyk jemgyýetiniň “7 gün”, “Parahat” hususy kärhanasynyň “Joş”, “Eçil” haryt nyşanly şireli içgileriniň, “MFT” haryt nyşanly ekologik taýdan arassa gök we miwe önümlerinden taýýarlanan şireli içgileriň, nektarlaryň dürli görnüşleri görkezilýär. “Ajaýyp ussat halal önümleri” hojalyk jemgyýeti, “Sahabatly” maldarçylyk toplumy, “Maksada okgunly” hususy kärhanasy maldarçylyk pudagynda alyp barýan seçgiçilik işleriniň netijelerini görkezýärler. “Simmental”, “golşteýn” we “angus” tohumly göleler Türkmenistanyň howa şertlerine uýgunlaşdyrylan sygyrlaryň et-süýt berýän täze görnüşiniň kemala getirilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr. Sülgünler, düýeguş ösdürip ýetişdirýän hususy fermanyň afrika düýeguşlary we bedene saklanýan ýörite bölüminiň ýany hem köp adamly boldy. Dürli balyk önümlerini öndürmekde gazanylan üstünlikleri şöhlelendirýän diwarlyklar uly gyzyklanma döredýär. Ýurdumyzyň aýry-aýry sebitleriniň kiçi we orta telekeçiliginiň wekilleri balyklary ýetişdirmek bilen meşgullanýarlar. «Hazar balyk» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň, «Kenar» haryt nyşanly we beýleki hojalyk jemgyýetleriniň diwarlyklary aýratyn ünsi çekýär.

Ýurdumyzyň kärhanalarynyň mynasyp bolan ISO we HACCP halkara güwänamalary olaryň öndürýän azyk önümleriniň ýokary hiline, ekologik taýdan howpsuzdygyna şaýatlyk edýär. Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň başlangyjy bilen döredilen “Hil standart” hojalyk jemgyýeti azyk önümleriniň howpsuzlygynyň goragynda durup, Diýarymyzda azyk önümleriniň howpsuzlygyny seljermek boýunça ilkinji barlaghana merkezidir. Bu düzümiň azyk önümlerini seljermek babatda ygtyýarlylygy ISO/IEC17025:2017 halkara akkreditasiýasy bilen tassyklanyldy.

Türkmen telekeçileri täze suwarymly ýerleri özleşdirmegiň, şol ýerlerde oba hojalyk ekinlerini goşmaça ekmegiň, miweli baglary hem-de üzüm nahallaryny ekmegiň, ýyladyşhana hojalyklarynyň meýdanyny giňeltmegiň hasabyna azyk önümleriniň öndürilişini artdyrmak ugrunda uly tagalla edýärler. Munuň özi içerki bazary önümler bilen üpjün etmäge hem-de eksportyň möçberini artdyrmaga mümkinçilik berýär. Oba hojalyk işewürliginiň bir ugry hökmünde miweçiligiň netijeli ösdürilmegi ýurdumyzyň telekeçileriniň barha uly gyzyklanmasyna eýe bolýar. Bu ösüşler “Ak diwar” hususy kärhanasynyň we beýlekileriň diwarlyklarynda öz beýanyny tapýar. TSTB-niň agzalary suwarmagyň öňdebaryjy tehnologiýalaryny, ýokary hilli serişdeleri we tehnikalary ulanmagyň esasynda miweli baglary ösdürip ýetişdirýärler.

Telekeçiler giň gerime eýe bolýan köpçülikleýin bag ekmek çäreleriniň geçirilmegine, ekologik abadançylygyň wezipelerini çözmek bilen bagly Milli tokaý maksatnamasynyň we beýleki döwlet maksatnamalarynyň durmuşa geçirilmegine hem mynasyp goşant goşýarlar. Olar Halkara Nowruz güni — Milli bahar baýramyna bagyşlanyp, 16-njy martda geçirilen ählihalk bag ekmek dabarasyna-da uly ruhubelentlik bilen gatnaşdylar.

Sport we syýahatçylyk, sport senagaty hem-de sagdyn durmuş ýörelgeleri bilen tanyşdyrýan diwarlygyň töweregi hem köp adamly boldy. Bu ulgam hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň döwlet syýasatynyň esasy ugurlarynyň biridir.

Sergi telekeçileriň söwda we hyzmatlar ulgamynda gazanan üstünlikleri bilen hem tanyşdyrýar. Häzirki wagtda olar ýöriteleşdirilen dükanlary açýarlar, işlerini françaýzing usuly boýunça guraýarlar. Muňa mysal hökmünde TSTB-niň agzalary tarapyndan dolandyrylýan «Kämil market», «Halk market», «Şerbet market» ýaly paýtagtymyzyň iri söwda merkezlerini görkezmek bolar.

Sergide “Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyny” durmuşa geçirmekde Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalarynyň mümkinçilikleriniň tanyşdyrylmagy-da täsirli boldy. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow işewürler jemgyýetçiliginiň öňünde internet arkaly söwdalaryň möçberini artdyrmak, elektron söwda üçin milli meýdançalary döretmek, Diýarymyzda öndürilýän harytlaryň halkara giňişlikde mahabatyny güýçlendirmek bilen baglanyşykly möhüm wezipeleri goýdy. Telekeçiler döwlet Baştutanymyz tarapyndan öňe sürlen elektron senagatyny döretmek hem-de ösdürmek boýunça maksatnamany durmuşa geçirmäge işjeň gatnaşýarlar. Şunda ýokary hilli, ekologik taýdan arassa önümçilige, ähli pudaklarda sanly ulgamy hem-de tehnologik täzelikleri ornaşdyrmaga uly üns berilýär.

Häzirki zaman senagat we elektron önümleriniň dürli görnüşlerini öndürýän “Aýdyň gijeler” hojalyk jemgyýetiniň diwarlyklary bu ýere gelýänleriň ünsüni bada-bat özüne çekýär. Bu hojalyk jemgyýetiniň önümleriniň görnüşleriniň sany yzygiderli artýar we olar öýjükli telefonlary, smartfonlary, dürli görnüşli monobloklary, smart-telewizorlary, split-kondisionerleri, internet ulgamyny paýlaýjylary (router), suwy sowatmaga hem-de gyzdyrmaga niýetlenen kulerleri öz içine alýar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň ýurdumyzda öndürilmegi diňe bir importyň möçberini azaltmaga mümkinçilik bermän, eýsem, ilaty uly isleg bildirilýän harytlar bilen elýeterli bahalardan üpjün etmäge hem mümkinçilik berýär. Sergä gelýänler “Türkmen ýyldyzy” kärhanasynyň işi bilen hem tanşyp bilerler. Ol beketleri, elektrik hereketlendirijileri, generatorlary, transformatorlary gurnamak, ýeňil we düýpli bejermek, elektrik enjamlarynyň ähli görnüşlerini synagdan geçirmek boýunça öz mümkinçiliklerini görkezýär.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ykdysady özgertmeleriň durmuşa geçirilmeginde hususy ulgam döwletiň hyzmatdaşy bolup, ýokary hilli harytlary we hyzmatlary hödürlemek bilen, azyk, çaphana önümleriniň, gurluşyk serişdeleriniň, amaly-haşam sungatynyň önümleriniň we beýlekileriň önümçiligine maýa goýumlary gönükdirýär. Nobatdaky sergi bolsa türkmen işewürleriniň marketing syýasatynyň aýrylmaz düzüm bölegine öwrüldi. Serginiň çäklerinde milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynyň gazananlarynyň, bäsdeşlige ukyply, uly isleg bildirilýän önümleriň dürli görnüşleriniň, täze harytlaryň, hyzmatlar ulgamynda teklipleriň tanyşdyrylyş dabarasy geçirildi.

“Mähirli zenan”, “Nur ýüpek” modalar öýleriniň önümleri sergä gelenler üçin ajaýyp sowgat boldy. Onda ýaz-tomus möwsümleri üçin niýetlenen ajaýyp lybaslar görkezildi. Milli äheňdäki zenan lybaslaryny döretmek bu modalar öýleriniň esasy iş ugrudyr.

Ýygnananlar forumy guramaga döredilen mümkinçilik üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, ata Watanymyzyň rowaçlygy, halkymyzyň bagtyýarlygy ugrunda halk hojalyk toplumyny mundan beýläk-de depginli ösdürmek üçin öz gujur-gaýratyny gaýgyrmajakdyklaryna ynandyrdylar.

...Gözden geçirilişiň çäklerinde ertir TSTB-niň edara binasynyň mejlisler jaýynda telekeçilik işiniň möhüm meseleleri boýunça pikir alyşmaga bagyşlanan maslahat geçiriler. Hususy önümçilige täze tehnologiýalary we öňdebaryjy nou-haulary ornaşdyrmagyň mümkinçiliklerini öwrenmek, hususy önüm öndürijileriň önümleriniň, hyzmatlarynyň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmak, ýurdumyzda öndürilýän önümlere sarp edijileriň ünsüni çekmek, telekeçilik işini kämilleşdirmek bilen bagly meseleleri toplumlaýyn seljermek maslahatyň gün tertibiniň esasy ugurlary bolar. Şeýle hem soňky ýylda durmuşa geçirilen işleri we gazanylan üstünlikleri ara alyp maslahatlaşmak, önümçiligi ösdürmek we döwrebaplaşdyrmak, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek, ilatyň iş bilen üpjünçilik derejesini ýokarlandyrmaga ýardam etmek boýunça Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň öňünde durýan wezipeler barada pikir alyşmalaryň guralmagy meýilleşdirilýär.

Nobatdaky sergi Garaşsyzlyk ýyllarynda ajaýyp üstünliklere eýe bolan milli ykdysadyýetimiziň döwlete dahylsyz pudagynda amala aşyrylýan oňyn özgertmeleriň we täzelikleriň aýdyň beýanydyr.

Sergi 19-njy marta çenli dowam eder. Gözden geçirilişiň ahyrynda oňa gatnaşyjylara degişli diplomlar gowşurylar.

Türkmenistanyň Prezidenti we türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy ählihalk bag ekmek dabarasyna gatnaşdylar

Aşgabat, 16-njy mart (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda ýurdumyzda ählihalk bag ekmek möwsüminiň nobatdaky tapgyryna badalga berildi. Onuň dowamynda tutuş ýurdumyz boýunça müňlerçe düýp agaç nahallary ekildi. Paýtagtymyzyň günortasyndaky gözel künjekde ýaýbaňlandyrylan ählihalk bag ekmek dabarasyna Gahryman Arkadagymyz hem gatnaşdy.

Biziň halkymyz asyrlaryň dowamynda tebigata aýawly çemeleşmegiň we onuň bilen sazlaşykly ýaşamagyň özboluşly ýörelgelerini kemala getiripdir. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe amala aşyrylýan ýurdumyzyň ekologiýa syýasaty şeýle asylly ýörelgelere esaslanýar. Dünýä medeniýetiniň iň gadymy ojaklarynyň biri bolan Türkmenistanyň tebigy şertleri ýerli ösümlik dünýäsiniň baýlaşmagyna hem-de ekerançylyk medeniýetiniň kemala gelmegine ýardam berdi. Taryhy maglumatlar Diýarymyzyň ägirt uly giňişliklerinde ajaýyp bagy-bossanlyklaryň bolandygyny, ata-babalarymyzyň ekerançylyk medeniýetini ösdürip, miweli baglary ýetişdirendiklerini tassyklaýar.

11-nji martda sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatynda döwlet Baştutanymyz degişli ýolbaşçylara ýazky bag ekmek möwsümini ýokary derejede geçirmek boýunça tabşyryklary berdi. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe tebigata aýawly çemeleşmek babatda gadymdan gelýän däp-dessurlarymyza laýyklykda, ýurdumyzda daşky gurşawy goramak, tebigy baýlyklary rejeli peýdalanmak, “ýaşyl” ykdysadyýeti ösdürmek boýunça maksatnamalaýyn çäreler durmuşa geçirilýär.

...Ir bilen hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow awtoulagda Magtymguly Pyragy medeni-seýilgäh toplumynyň ýanyna geldi.

Bu ýerde döwlet Baştutanymyzy Mejlisiň Başlygy, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, harby we hukuk goraýjy edaralaryň, ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, daşary döwletleriň we halkara guramalaryň ýurdumyzda işleýän diplomatik wekilhanalarynyň ýolbaşçylary, Aşgabat şäheriniň häkimi hem-de beýleki dabara gatnaşyjylar mähirli garşyladylar.

Ýurdumyzyň meşhur artistleriniň, milli saz sungatynyň ussatlarynyň çykyşlary baýramçylyk ýagdaýyny emele getirip, dabara gatnaşyjylarda uly ruhubelentlik döretdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýygnananlar bilen mähirli salamlaşyp, bag ekmek üçin ýörite taýýarlanan ýere geçdi. Döwlet Baştutanymyzyň ýanyna ýaş nesliň wekili gelýär. Ol belent ruha beslenen goşgy setirleri bilen hormatly Prezidentimize berk jan saglyk, köptaraply işinde uly üstünlikleri arzuw edip, Arkadagly Gahryman Serdarymyzdan bag ekmek dabarasyna badalga bermegi haýyş edýär.

Hormatly Prezidentimiz paýtagtymyzyň günortasynda döredilýän täze seýilgähde bag nahalyny oturdyp, Milli bahar baýramyna gabatlanyp geçirilýän ýazky ählihalk bag ekmek çäresine badalga berdi.

Bag ekmek dabarasynyň geçirilmegi parasatly pederlerimiziň kemala getiren milli däp-dessurlarynyň häzirki döwürde mynasyp dowam etdirilýändiginiň ajaýyp nyşanydyr.

Dabara gatnaşýanlaryň hemmesi hormatly Prezidentimiziň göreldesine eýerip, ýakyn wagtda paýtagtymyzyň bu künjegine gözellik bagyşlajak täze medeni-seýilgäh toplumynyň çäginde bag nahallaryny oturtmak işine girişdiler.

Köpçülikleýin bag ekmek dabarasyna gatnaşýanlaryň hatarynda köp sanly ýaşlaryň bardygyny bellemek gerek. Munuň özi ýaş nesilleriň ýurdumyzyň durmuşynda möhüm ähmiýeti bolan çärelere işjeň gatnaşýandyklarynyň nobatdaky beýanydyr. Bu bolsa ýaşlarda zähmetsöýerlik, topraga perzentlik borjuň bilen hyzmat etmek ýaly asylly endikleriň kemala gelmeginde aýratyn ähmiýetlidir.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýew hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa şu gün tutuş ýurdumyz boýunça müňlerçe bag nahallarynyň oturdylýandygy, dabaranyň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilendigi barada hasabat berdi.

Arkadagly Gahryman Serdarymyz bag nahallarynyň oturdylmagynyň ekologik ýagdaýy gowulandyrmakda möhüm ähmiýete eýedigini belläp, daşky gurşawy goramak, ýurdumyzy toplumlaýyn bagy-bossanlyga büremek, öňden oturdylan baglaryň idegini ýetirmek boýunça alnyp barylýan işleri hemişe gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Annamämmedow paýtagtymyzy abadanlaşdyrmak, şäheriň çäklerinde arassaçylyk işlerini geçirmek, şäher gulluklarynyň işine döwrebap tehnologiýalary ornaşdyrmak babatda alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz Aşgabady mundan beýläk-de ösdürmek we paýtagtymyzda arassaçylyk kadalaryny berjaý etmek boýunça birnäçe görkezmeleri berdi.

Hormatly Prezidentimiz dabara gatnaşyjylar bilen gürrüňdeşligiň dowamynda «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasyny» we «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyny», «Türkmenistany 2024-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň we maýa goýum Maksatnamasyny» amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli işleriň hem-de geçirilmeli çäreleriň Meýilnamasyndan gelip çykýan wezipeleri durmuşa geçirmek bilen baglanyşykly meseleleri gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Köpetdagyň etegindäki belentlikde bina edilen Magtymguly Pyragynyň belent ýadygärligi uzaklardan seleňläp görünýär. Giň gerimli medeni-seýilgäh toplumy Gündogaryň beýik akyldar şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli iri dabaralaryň geçiriljek esasy merkezine öwrüler. Häzirki wagtda beýik şahyryň “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynda giňden belleniljek ýubileýine bagyşlanan çäreleri ýokary derejede guramak babatda zerur işler amala aşyrylýar.

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýygnananlara möhüm ekologik çäräniň üstünlikli geçirilmegini arzuw edip, bu ýerden ugrady.

Ýurdumyzda ýagşy dessura öwrülen köpçülikleýin bag ekmek dabarasy täze seýilgähleriň, tokaý zolaklarynyň döremegini şertlendirýär. Bu bolsa türkmen topragynyň ösümlik dünýäsiniň baýlaşmagyny üpjün etmek bilen bir hatarda, ýakymly howa gurşawynyň emele gelmegine hem oňyn şert döredýär. Şunuň bilen baglylykda, türkmen topragynyň çar künjeginde kemala getirilýän ýaşyl zolaklar ekologik howpsuzlygyň, ilatyň saglygynyň we abadançylygynyň möhüm şerti bolup durýar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow paýtagtymyzyň günortasyndaky gözel künjekleriň birinde türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda ählihalk bag ekmek dabarasynyň geçirilýän ýerine geldi. Bu ýerde Arkadagly Gahryman Serdarymyzy dabara gatnaşýanlar uly şatlyk-şowhun bilen garşyladylar.

Ýurdumyzda Milli Liderimiz tarapyndan başy başlanyp, durmuş ulgamynyň ähli ugurlaryny öz içine alýan giň gerimli özgertmeler maksatnamalarynyň hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilmegi esasynda Garaşsyz Türkmenistan gülläp ösýän, ykdysady taýdan kuwwatly döwlete öwrülýär. Şunda ekologik meselä, şeýle hem tokaý zolaklaryny döretmäge, ýollaryň ugrunda, derýalaryň, suw akabalarynyň kenarlarynda dürli görnüşli bag nahallaryny ekmäge uly ähmiýet berilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gahryman Arkadagymyz bilen bilelikde ählihalk bag ekmek dabarasyna badalga bermek üçin niýetlenen ýere bardy.

Konstitusiýa binasy bilen Maslahat köşgüniň aralygyndaky çäkde seýilgäh zolagy dörediler.

Milli Liderimiziň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň göreldesine eýerip, ýurdumyzyň jemgyýetçilik guramalarynyň, syýasy partiýalaryň ýolbaşçylarydyr wekilleri uly ruhubelentlik bilen bag ekmek dabarasyna girişdiler hem-de Arçabil şaýolunyň ugrunda ýakyn geljekde emele geljek tokaý zolagynyň döredilmegine badalga berdiler.

Ak mermerli Aşgabadyň günorta bölegindäki ajaýyp binalar bu töweregiň tebigy aýratynlyklary bilen sazlaşyp, onuň keşbini özgerdýär. “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýyly şanly wakalara, giň gerimli dabaralara beslenýär.

Hormatly Prezidentimiz we Gahryman Arkadagymyz 7 sany bag nahalyny oturtdylar. Mälim bolşy ýaly, ýedilik san türkmenlerde şowlulygyň we rowaçlygyň nyşany hasaplanýar.

Döredijilikli zähmet hem-de nesilleriň dowamatlylygy halkymyzyň mizemez gymmatlyklarydyr. Şu günki waka-da ata-babalarymyzyň asylly ýörelgeleriniň mynasyp dowam etdirilýändiginiň nobatdaky beýany boldy.

Soňky ýyllarda paýtagtymyzyň keşbi tanalmaz derejede özgerdi. Munuň özi hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň baş şäherini ösdürmek boýunça özgertmeler maksatnamasynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň subutnamasydyr.

Ýurdumyzyň ähli künjeklerinde bolşy ýaly, Aşgabadyň eteklerinde hem tokaý zolaklarynyň çäkleri barha giňeýär. Şunda bu künjegiň tebigy aýratynlyklary bilen utgaşýan tokaý zolaklary ekologik abadançylygy üpjün edýär. Häzirki wagtda «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynyň», şeýle hem “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň” esasynda Diýarymyzda ýokary ekologik ýagdaýy üpjün etmek üçin giň gerimli işler amala aşyrylýar.

Ekologiýa ýaly örän möhüm meselede halkara dialoga işjeň gatnaşyjy hökmünde Türkmenistan BMG-niň çäklerinde oňyn hyzmatdaşlygy giňeldýär, beýleki iri guramalardyr düzümler bilen özara gatnaşyklary ösdürýär. Milli we sebit derejede durmuşa geçirilýän ekologiýa maksatnamalarydyr taslamalar bu ugurda alnyp barylýan işleriň netijeli häsiýetini şertlendirýär.

Türkmenistanyň ýokary derejeli forumlarda öňe süren hem-de halkara bileleşigiň giň goldawyna eýe bolan başlangyçlarynyň ähmiýetini bellemek gerek. Aşgabatda BMG-niň Merkezi Aziýada howanyň üýtgemegi bilen bagly tehnologiýalar boýunça sebit merkezini açmak, BMG-niň Suw strategiýasyny, Aral deňziniň sebiti üçin Ýörite maksatnamasyny işläp taýýarlamak, Aral meselesini BMG-niň işiniň aýratyn ugry hökmünde kesgitlemek, Hazar deňziniň ekologik abadançylygyny gorap saklamak bilen bagly teklipler munuň aýdyň güwäsidir.

Şunda döwlet Baştutanymyzyň BMG-niň Baş Assambleýasynyň 78-nji sessiýasynyň belent münberinden howa we ekologik meseleleri çözmek babatda beýan eden oňyn teklipleri hem möhüm ähmiýete eýedir. Geçen ýylyň dekabrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Dubaýda geçirilen “COP28” maslahatynda çykyş edip, Türkmenistanyň Ählumumy metan borçnamasyna goşulýandygyny yglan etdi. Ýeri gelende bellesek, döwlet Baştutanymyz BMG-niň Howanyň üýtgemegi baradaky Çarçuwaly konwensiýasyna gatnaşyjy taraplaryň Glazgo şäherinde geçirilen 26-njy maslahatynda Türkmenistanyň Ählumumy metan borçnamasy boýunça täze başlangyjy goldaýandygy barada aýdyp, resminamany içgin öwrenmäge, ony durmuşa geçirmäge gatnaşmaga gyzyklanma bildirýändigini mälim edipdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow BMG-niň Howanyň üýtgemegi baradaky Çarçuwaly konwensiýasynyň maslahatlaryny nazara almak bilen, BMG-niň Ösüş maksatnamasynyň işjeň goldamagynda ýurdumyzyň howa boýunça Pariž ylalaşygy esasynda Türkmenistanyň Milli derejede kesgitlenen goşandyny (NDC) taýýarlandygyny we ony 2022-nji ýylyň maýynda tassyklandygyny nygtady. Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, bu strategik resminamada 2030-njy ýylda parnik gazlarynyň zyňyndylaryny, 2010-njy ýylyň derejesine görä, 20 göterim azaltmak göz öňünde tutulýar.

...Şu günki geçirilen ählihalk bag ekmek dabarasy ynsan bilen tebigatyň aýrylmaz arabaglanyşygynyň subutnamasy bolup, onuň maksady ilatyň durmuş derejesiniň ýokarlandyrylmagyna, daşky gurşawyň sagdynlaşdyrylmagyna hem-de türkmen topragynyň gülläp ösmegine gönükdirilendir.

Paýtagtymyzyň günorta böleginiň ajaýyp künjekleriniň biri bolan Arçabil şaýolunyň iki tarapyny gurşap alan bag hatarlary Garaşsyz Watanymyzda ekologik abadançylygy üpjün etmek boýunça çäreleriň üstünliklere beslenýändiginiň aýdyň mysalyna öwrüldi.

Bag ekmek dabarasy tamamlanandan soňra, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow çärä gatnaşyjylar bilen mähirli hoşlaşyp, bu ýerden ugrady.

Bag zolaklarynyň, seýilgähleriň döredilmegi, ösümlik dünýäsiniň baýlaşdyrylmagy paýtagtymyzy hemmetaraplaýyn ösdürmegiň esasy ugurlarynyň biridir.

Häzirki wagtda Aşgabadyň töweregindäki arça agaçlary oturdylan meýdanlar ýylsaýyn giňeýär. Olar topragy berkidip, ýerasty suwlaryň ýokary galmagynyň hem-de sil suwlarynyň döremeginiň öňüni alýar. Şeýle hem arça agajy uglerod oksidiniň howadaky derejesini peseldip, howany tozandan arassalaýar we ýellerden goranmagyň tebigy serişdesi bolup durýar. Mundan başga-da, Aşgabadyň çäginde emele gelen tokaý-seýilgäh zolagy bu ýerde howanyň gowulanmagyna ýardam edýär. Dag derelerinde we baýyrlyklarda, ýapgytlarda arça agaçlarynyň tokaýlyklary döredilip, olaryň sany eýýäm onlarça milliona ýetýär.

Ählihalk bak ekmek dabarasynyň barşynda tutuş ýurdumyz boýunça saýaly, pürli, miweli baglaryň we üzüm nahallarynyň 594 müň 892 düýbi oturdyldy. Şeýle hem seýilgähleri, tokaý zolaklaryny arassalamak, abadanlaşdyrmak işleri bilen birlikde, jemi 2 million 376 müň 204 düýp agaja ideg işleri geçirildi.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyz bagy-bossanlyga bürenýär, ýaşyl zolaklaryň, ajaýyp seýilgähleriň, gür tokaýlyklaryň çäkleri barha giňelip, täzelenişiň we ösüşiň nyşanyna öwrülýär.

Türkmenistanyň Prezidenti we türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy ählihalk bag ekmek dabarasyna gatnaşdylar

Aşgabat, 16-njy mart (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda ýurdumyzda ählihalk bag ekmek möwsüminiň nobatdaky tapgyryna badalga berildi. Onuň dowamynda tutuş ýurdumyz boýunça müňlerçe düýp agaç nahallary ekildi. Paýtagtymyzyň günortasyndaky gözel künjekde ýaýbaňlandyrylan ählihalk bag ekmek dabarasyna Gahryman Arkadagymyz hem gatnaşdy.

Biziň halkymyz asyrlaryň dowamynda tebigata aýawly çemeleşmegiň we onuň bilen sazlaşykly ýaşamagyň özboluşly ýörelgelerini kemala getiripdir. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe amala aşyrylýan ýurdumyzyň ekologiýa syýasaty şeýle asylly ýörelgelere esaslanýar. Dünýä medeniýetiniň iň gadymy ojaklarynyň biri bolan Türkmenistanyň tebigy şertleri ýerli ösümlik dünýäsiniň baýlaşmagyna hem-de ekerançylyk medeniýetiniň kemala gelmegine ýardam berdi. Taryhy maglumatlar Diýarymyzyň ägirt uly giňişliklerinde ajaýyp bagy-bossanlyklaryň bolandygyny, ata-babalarymyzyň ekerançylyk medeniýetini ösdürip, miweli baglary ýetişdirendiklerini tassyklaýar.

11-nji martda sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatynda döwlet Baştutanymyz degişli ýolbaşçylara ýazky bag ekmek möwsümini ýokary derejede geçirmek boýunça tabşyryklary berdi. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe tebigata aýawly çemeleşmek babatda gadymdan gelýän däp-dessurlarymyza laýyklykda, ýurdumyzda daşky gurşawy goramak, tebigy baýlyklary rejeli peýdalanmak, “ýaşyl” ykdysadyýeti ösdürmek boýunça maksatnamalaýyn çäreler durmuşa geçirilýär.

...Ir bilen hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow awtoulagda Magtymguly Pyragy medeni-seýilgäh toplumynyň ýanyna geldi.

Bu ýerde döwlet Baştutanymyzy Mejlisiň Başlygy, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, harby we hukuk goraýjy edaralaryň, ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, daşary döwletleriň we halkara guramalaryň ýurdumyzda işleýän diplomatik wekilhanalarynyň ýolbaşçylary, Aşgabat şäheriniň häkimi hem-de beýleki dabara gatnaşyjylar mähirli garşyladylar.

Ýurdumyzyň meşhur artistleriniň, milli saz sungatynyň ussatlarynyň çykyşlary baýramçylyk ýagdaýyny emele getirip, dabara gatnaşyjylarda uly ruhubelentlik döretdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýygnananlar bilen mähirli salamlaşyp, bag ekmek üçin ýörite taýýarlanan ýere geçdi. Döwlet Baştutanymyzyň ýanyna ýaş nesliň wekili gelýär. Ol belent ruha beslenen goşgy setirleri bilen hormatly Prezidentimize berk jan saglyk, köptaraply işinde uly üstünlikleri arzuw edip, Arkadagly Gahryman Serdarymyzdan bag ekmek dabarasyna badalga bermegi haýyş edýär.

Hormatly Prezidentimiz paýtagtymyzyň günortasynda döredilýän täze seýilgähde bag nahalyny oturdyp, Milli bahar baýramyna gabatlanyp geçirilýän ýazky ählihalk bag ekmek çäresine badalga berdi.

Bag ekmek dabarasynyň geçirilmegi parasatly pederlerimiziň kemala getiren milli däp-dessurlarynyň häzirki döwürde mynasyp dowam etdirilýändiginiň ajaýyp nyşanydyr.

Dabara gatnaşýanlaryň hemmesi hormatly Prezidentimiziň göreldesine eýerip, ýakyn wagtda paýtagtymyzyň bu künjegine gözellik bagyşlajak täze medeni-seýilgäh toplumynyň çäginde bag nahallaryny oturtmak işine girişdiler.

Köpçülikleýin bag ekmek dabarasyna gatnaşýanlaryň hatarynda köp sanly ýaşlaryň bardygyny bellemek gerek. Munuň özi ýaş nesilleriň ýurdumyzyň durmuşynda möhüm ähmiýeti bolan çärelere işjeň gatnaşýandyklarynyň nobatdaky beýanydyr. Bu bolsa ýaşlarda zähmetsöýerlik, topraga perzentlik borjuň bilen hyzmat etmek ýaly asylly endikleriň kemala gelmeginde aýratyn ähmiýetlidir.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýew hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa şu gün tutuş ýurdumyz boýunça müňlerçe bag nahallarynyň oturdylýandygy, dabaranyň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilendigi barada hasabat berdi.

Arkadagly Gahryman Serdarymyz bag nahallarynyň oturdylmagynyň ekologik ýagdaýy gowulandyrmakda möhüm ähmiýete eýedigini belläp, daşky gurşawy goramak, ýurdumyzy toplumlaýyn bagy-bossanlyga büremek, öňden oturdylan baglaryň idegini ýetirmek boýunça alnyp barylýan işleri hemişe gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Annamämmedow paýtagtymyzy abadanlaşdyrmak, şäheriň çäklerinde arassaçylyk işlerini geçirmek, şäher gulluklarynyň işine döwrebap tehnologiýalary ornaşdyrmak babatda alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz Aşgabady mundan beýläk-de ösdürmek we paýtagtymyzda arassaçylyk kadalaryny berjaý etmek boýunça birnäçe görkezmeleri berdi.

Hormatly Prezidentimiz dabara gatnaşyjylar bilen gürrüňdeşligiň dowamynda «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasyny» we «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyny», «Türkmenistany 2024-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň we maýa goýum Maksatnamasyny» amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli işleriň hem-de geçirilmeli çäreleriň Meýilnamasyndan gelip çykýan wezipeleri durmuşa geçirmek bilen baglanyşykly meseleleri gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Köpetdagyň etegindäki belentlikde bina edilen Magtymguly Pyragynyň belent ýadygärligi uzaklardan seleňläp görünýär. Giň gerimli medeni-seýilgäh toplumy Gündogaryň beýik akyldar şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli iri dabaralaryň geçiriljek esasy merkezine öwrüler. Häzirki wagtda beýik şahyryň “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynda giňden belleniljek ýubileýine bagyşlanan çäreleri ýokary derejede guramak babatda zerur işler amala aşyrylýar.

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýygnananlara möhüm ekologik çäräniň üstünlikli geçirilmegini arzuw edip, bu ýerden ugrady.

Ýurdumyzda ýagşy dessura öwrülen köpçülikleýin bag ekmek dabarasy täze seýilgähleriň, tokaý zolaklarynyň döremegini şertlendirýär. Bu bolsa türkmen topragynyň ösümlik dünýäsiniň baýlaşmagyny üpjün etmek bilen bir hatarda, ýakymly howa gurşawynyň emele gelmegine hem oňyn şert döredýär. Şunuň bilen baglylykda, türkmen topragynyň çar künjeginde kemala getirilýän ýaşyl zolaklar ekologik howpsuzlygyň, ilatyň saglygynyň we abadançylygynyň möhüm şerti bolup durýar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow paýtagtymyzyň günortasyndaky gözel künjekleriň birinde türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda ählihalk bag ekmek dabarasynyň geçirilýän ýerine geldi. Bu ýerde Arkadagly Gahryman Serdarymyzy dabara gatnaşýanlar uly şatlyk-şowhun bilen garşyladylar.

Ýurdumyzda Milli Liderimiz tarapyndan başy başlanyp, durmuş ulgamynyň ähli ugurlaryny öz içine alýan giň gerimli özgertmeler maksatnamalarynyň hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilmegi esasynda Garaşsyz Türkmenistan gülläp ösýän, ykdysady taýdan kuwwatly döwlete öwrülýär. Şunda ekologik meselä, şeýle hem tokaý zolaklaryny döretmäge, ýollaryň ugrunda, derýalaryň, suw akabalarynyň kenarlarynda dürli görnüşli bag nahallaryny ekmäge uly ähmiýet berilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gahryman Arkadagymyz bilen bilelikde ählihalk bag ekmek dabarasyna badalga bermek üçin niýetlenen ýere bardy.

Konstitusiýa binasy bilen Maslahat köşgüniň aralygyndaky çäkde seýilgäh zolagy dörediler.

Milli Liderimiziň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň göreldesine eýerip, ýurdumyzyň jemgyýetçilik guramalarynyň, syýasy partiýalaryň ýolbaşçylarydyr wekilleri uly ruhubelentlik bilen bag ekmek dabarasyna girişdiler hem-de Arçabil şaýolunyň ugrunda ýakyn geljekde emele geljek tokaý zolagynyň döredilmegine badalga berdiler.

Ak mermerli Aşgabadyň günorta bölegindäki ajaýyp binalar bu töweregiň tebigy aýratynlyklary bilen sazlaşyp, onuň keşbini özgerdýär. “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýyly şanly wakalara, giň gerimli dabaralara beslenýär.

Hormatly Prezidentimiz we Gahryman Arkadagymyz 7 sany bag nahalyny oturtdylar. Mälim bolşy ýaly, ýedilik san türkmenlerde şowlulygyň we rowaçlygyň nyşany hasaplanýar.

Döredijilikli zähmet hem-de nesilleriň dowamatlylygy halkymyzyň mizemez gymmatlyklarydyr. Şu günki waka-da ata-babalarymyzyň asylly ýörelgeleriniň mynasyp dowam etdirilýändiginiň nobatdaky beýany boldy.

Soňky ýyllarda paýtagtymyzyň keşbi tanalmaz derejede özgerdi. Munuň özi hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň baş şäherini ösdürmek boýunça özgertmeler maksatnamasynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň subutnamasydyr.

Ýurdumyzyň ähli künjeklerinde bolşy ýaly, Aşgabadyň eteklerinde hem tokaý zolaklarynyň çäkleri barha giňeýär. Şunda bu künjegiň tebigy aýratynlyklary bilen utgaşýan tokaý zolaklary ekologik abadançylygy üpjün edýär. Häzirki wagtda «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynyň», şeýle hem “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň” esasynda Diýarymyzda ýokary ekologik ýagdaýy üpjün etmek üçin giň gerimli işler amala aşyrylýar.

Ekologiýa ýaly örän möhüm meselede halkara dialoga işjeň gatnaşyjy hökmünde Türkmenistan BMG-niň çäklerinde oňyn hyzmatdaşlygy giňeldýär, beýleki iri guramalardyr düzümler bilen özara gatnaşyklary ösdürýär. Milli we sebit derejede durmuşa geçirilýän ekologiýa maksatnamalarydyr taslamalar bu ugurda alnyp barylýan işleriň netijeli häsiýetini şertlendirýär.

Türkmenistanyň ýokary derejeli forumlarda öňe süren hem-de halkara bileleşigiň giň goldawyna eýe bolan başlangyçlarynyň ähmiýetini bellemek gerek. Aşgabatda BMG-niň Merkezi Aziýada howanyň üýtgemegi bilen bagly tehnologiýalar boýunça sebit merkezini açmak, BMG-niň Suw strategiýasyny, Aral deňziniň sebiti üçin Ýörite maksatnamasyny işläp taýýarlamak, Aral meselesini BMG-niň işiniň aýratyn ugry hökmünde kesgitlemek, Hazar deňziniň ekologik abadançylygyny gorap saklamak bilen bagly teklipler munuň aýdyň güwäsidir.

Şunda döwlet Baştutanymyzyň BMG-niň Baş Assambleýasynyň 78-nji sessiýasynyň belent münberinden howa we ekologik meseleleri çözmek babatda beýan eden oňyn teklipleri hem möhüm ähmiýete eýedir. Geçen ýylyň dekabrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Dubaýda geçirilen “COP28” maslahatynda çykyş edip, Türkmenistanyň Ählumumy metan borçnamasyna goşulýandygyny yglan etdi. Ýeri gelende bellesek, döwlet Baştutanymyz BMG-niň Howanyň üýtgemegi baradaky Çarçuwaly konwensiýasyna gatnaşyjy taraplaryň Glazgo şäherinde geçirilen 26-njy maslahatynda Türkmenistanyň Ählumumy metan borçnamasy boýunça täze başlangyjy goldaýandygy barada aýdyp, resminamany içgin öwrenmäge, ony durmuşa geçirmäge gatnaşmaga gyzyklanma bildirýändigini mälim edipdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow BMG-niň Howanyň üýtgemegi baradaky Çarçuwaly konwensiýasynyň maslahatlaryny nazara almak bilen, BMG-niň Ösüş maksatnamasynyň işjeň goldamagynda ýurdumyzyň howa boýunça Pariž ylalaşygy esasynda Türkmenistanyň Milli derejede kesgitlenen goşandyny (NDC) taýýarlandygyny we ony 2022-nji ýylyň maýynda tassyklandygyny nygtady. Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, bu strategik resminamada 2030-njy ýylda parnik gazlarynyň zyňyndylaryny, 2010-njy ýylyň derejesine görä, 20 göterim azaltmak göz öňünde tutulýar.

...Şu günki geçirilen ählihalk bag ekmek dabarasy ynsan bilen tebigatyň aýrylmaz arabaglanyşygynyň subutnamasy bolup, onuň maksady ilatyň durmuş derejesiniň ýokarlandyrylmagyna, daşky gurşawyň sagdynlaşdyrylmagyna hem-de türkmen topragynyň gülläp ösmegine gönükdirilendir.

Paýtagtymyzyň günorta böleginiň ajaýyp künjekleriniň biri bolan Arçabil şaýolunyň iki tarapyny gurşap alan bag hatarlary Garaşsyz Watanymyzda ekologik abadançylygy üpjün etmek boýunça çäreleriň üstünliklere beslenýändiginiň aýdyň mysalyna öwrüldi.

Bag ekmek dabarasy tamamlanandan soňra, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow çärä gatnaşyjylar bilen mähirli hoşlaşyp, bu ýerden ugrady.

Bag zolaklarynyň, seýilgähleriň döredilmegi, ösümlik dünýäsiniň baýlaşdyrylmagy paýtagtymyzy hemmetaraplaýyn ösdürmegiň esasy ugurlarynyň biridir.

Häzirki wagtda Aşgabadyň töweregindäki arça agaçlary oturdylan meýdanlar ýylsaýyn giňeýär. Olar topragy berkidip, ýerasty suwlaryň ýokary galmagynyň hem-de sil suwlarynyň döremeginiň öňüni alýar. Şeýle hem arça agajy uglerod oksidiniň howadaky derejesini peseldip, howany tozandan arassalaýar we ýellerden goranmagyň tebigy serişdesi bolup durýar. Mundan başga-da, Aşgabadyň çäginde emele gelen tokaý-seýilgäh zolagy bu ýerde howanyň gowulanmagyna ýardam edýär. Dag derelerinde we baýyrlyklarda, ýapgytlarda arça agaçlarynyň tokaýlyklary döredilip, olaryň sany eýýäm onlarça milliona ýetýär.

Ählihalk bak ekmek dabarasynyň barşynda tutuş ýurdumyz boýunça saýaly, pürli, miweli baglaryň we üzüm nahallarynyň 594 müň 892 düýbi oturdyldy. Şeýle hem seýilgähleri, tokaý zolaklaryny arassalamak, abadanlaşdyrmak işleri bilen birlikde, jemi 2 million 376 müň 204 düýp agaja ideg işleri geçirildi.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyz bagy-bossanlyga bürenýär, ýaşyl zolaklaryň, ajaýyp seýilgähleriň, gür tokaýlyklaryň çäkleri barha giňelip, täzelenişiň we ösüşiň nyşanyna öwrülýär.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň asudalygyny, halkymyzyň agzybirligini, döwletimiziň esasyny, jemgyýetimiziň jebisligini pugtalandyrmakda gazanylýan üstünlikler milli ykdysadyýetimiziň durnukly ösmeginiň ygtybarly kepiline öwrülýär. «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda ýurdumyzyň her bir raýatynyň ösen döwletleriňkä kybap ýaşaýyş derejesini üpjün etmek ugrunda düýpli öňegidişlikler gazanylýar. Öňdebaryjy dünýä tejribesine, ylma, bilime we iň täze tehnologiýalara daýanmak ýörelgesi Milli Liderimiz Gahryman Arkadagymyzyň ilkibaşdan saýlap alan içeri we daşary syýasatynyň düýp özeninde goýlandyr. Milli agzybirlige, syýasy durnuklylyga bil baglamak bilen, ykdysadyýetimiziň binýatlaýyn pudaklaryny, şol sanda oba hojalygyny, gurluşyk materiallary senagatyny, nebitgaz, dokma, himiýa toplumlaryny düýpli döwrebaplaşdyrmak, durmuş-medeni ugurly şähergurluşyk ulgamyny, sagdyn durmuş ýörelgelerine esaslanýan bedenterbiýäni we sporty ösdürmek ileri tutulýan maksatlaryň hatarynda durýar. Milli syýahatçylyk pudagy pajarlap ösýär. Ýurdumyza iri möçberli daşary ýurt maýa goýumlaryny giňden çekmek hem-de olary netijeli özleşdirmek maksady bilen, döwletimizde milli we daşary ýurtly maýadarlaryň netijeli iş alyp barmaklary üçin ýokary amatlyklar döredilýär.

Ministrler Kabinetiniň 9-njy fewralda geçirilen giňişleýin mejlisinde milli ykdysadyýetiň pudaklarynda Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda öňde goýlan maksatlaryň ýerine ýetirilişiniň netijeleri seljerildi. Berlen hasabatlara laýyklykda, 2023-nji ýylyň jemleri boýunça ýurdumyzyň binýatlaýyn makroykdysady görkezijisi, ýagny jemi içerki önüminiň ösüşi 6,3 göterim derejede üpjün edildi. Bu görkeziji senagatda 4,3 göterime, gurluşykda 2,0 göterime, ulag we aragatnaşykda 8,4 göterime, söwda ulgamynda 12,8 göterime, oba hojalygynda 4,4 göterime, hyzmatlar ulgamynda 5,1 göterime deň boldy. Geçen ýyl, 2022-nji ýyldaky bilen deňeşdirilende, jemi öndürilen önümiň möçberi 7,8 göterim artyp, ykdysadyýetiň pudaklarynda kadaly önümçilik netijeleri gazanyldy. Döwlet býujetiniň girdeji bölegi 109,4 göterim, çykdajy bölegi 99,8 göterim ýerine ýetirildi. Ýurdumyzyň iri we orta kärhanalarynda ortaça aýlyk zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň, talyp hem-de diňleýji haklarynyň möçberi 9,9 göterim ýokarlandy.

Ýylyň dowamynda milli ykdysadyýetiň hususy böleginde iş alyp barýan ýerli maýadarlaryň girdejileri artyp, goşmaça önümçilikleri gurmak we ýola goýmak işleriniň gerimi giňedi. Iri taslamalary amala aşyrmak maksady bilen daşary ýurt banklaryndan çekilen karzlaryň öz wagtynda gaýtarylmagy, şeýle-de önümi paýlaşmak şertinde iş alyp barýan ýangyç-energetika ugurly daşary ýurt kompaniýalaryň öz serişdeleriniň hasabyna maýa goýmak işiniň depgininiň güýçlenmegi umumy ýylyň ahyryna özleşdirilen maýa goýum görkezijisiniň ýokary depginde ösmegine getirdi.

Döwletimizde iri möçberli, kämil ylym-tehnologiýaly, ýokary sygymly senagat toplumlaryny gurmak işleri hormatly Prezidentimiz tarapyndan öňe sürlen döwrebap ykdysady strategiýa laýyklykda amala aşyrylýar. Milli ykdysady ösüşiň ähli ugurlarynda geljegi nazarlaýan her bir başlangyçda, tutumly işlerde, ägirt uly taslamalary amala aşyrmakda berk jogapkärçilik, işi hökmany tertipnama laýyk ýerine ýetirmek hem hasabatlylyk ýörelgesi pugta ileri tutulýar. Döwlet dolandyryş düzümleriniň işini kämilleşdirmek boýunça bellenen çäreler hut şu maksada gönükdirilendir.

Hökümetiň giňişleýin mejlisinde hormatly Prezidentimiz agrosenagat toplumynyň işini döwrebap guramak barada karara gelendigini belläp, toplumda Oba hojalyk ministrliginden bölünip aýrylan täze düzümleriň döredilýändigi hakyndaky resminama gol çekdi. Döwlet Baştutanymyzyň agrosenagat toplumynyň işini düýpli özgertmek boýunça kabul eden çözgüdi ykdysady netijeliligi, oba ilatynyň abadançylygyny has-da artdyrmaga, pudagy düýpli döwrebaplaşdyrmaga gönükdirilenligi bilen tapawutlanýar. Täze düzümleriň öňünde, ilkinji nobatda, oba hojalyk önümçiliginiň sebitleýin ýöriteleşdirilmegini, pudaga «ýaşyl» energiýa, serişde we suwy tygşytlaýjy tehnologiýalaryň giňden ornaşdyrylmagyny, maldarçylygyň ot-iýmlik binýadynyň kämilleşdirilmegini üpjün etmek maksatlary bellenilýär.

Türkmenistanyň umumy ilatynyň 52,9 göterimi oba ýaşaýjylarydyr, ýagny zähmete ukyply ildeşlerimiziň aglaba bölegi oba ýerlerinde ýaşaýar. Bu görkeziji oba ilatynyň zähmet üpjünçiligi bilen bagly meseleleriň ähmiýetini artdyrýar. Agrar toplumda gazanylýan düýpli öňegidişlikler oba hojalygyna, topraga öz ykbalyny baglan ildeşlerimiziň ýaşaýyş-durmuş derejesini yzygiderli gowulandyrmaga giň ýol açýar. Bu pudakda işleri toplumlaýyn guramagyň we dolandyrmagyň täze, öňdebaryjy usullarynyň ornaşdyrylmagy, kämil ylmyň, oňyn dünýä tejribesiniň naýbaşy nusgalarynyň önümçilige netijeli çekilmegi ýerleriň hasyllylygynyň ýokarlanmagyna, ýokary hilli sarp ediş önümleriniň üznüksiz esasda öndürilmegine ýardam berýär. Jepakeş daýhanlaryň ýadawsyz zähmeti bilen abadan ýaşamagy, netijeli işlemegi, ekologik taýdan arassa azyk önümlerini boldan öndürmegi üçin zerur şertler döredilýär. Eýeçiligiň görnüşine garamazdan, azyklyk oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmek üçin berilýän maliýe goldawynyň önümçilik çäreleriniň netijesinde, 2022-nji ýyl bilen deňeşdirilende, 2023-nji ýylda öndürilen gök önümleriň möçberi 9,4 göterim, azyklyk bakja önümleri 4,0 göterim, miweler, ir-iýmişler 1,1 göterim, ýeralma 5,5 göterim, et (diri agramda) 0,8 göterim, şöhlat önümleri 7,7 göterim, süýt we süýtturşy önümleri 1,7 göterim, gaplanan miwedir gök önümler 5,5 göterim, mesge ýagy 6,8 göterim möçberde artdy.

Agrar ugurly täze, döwrebap birleşikleriň, konserniň döredilmeginiň asyl maksady agrosenagat pudagynyň işini ösen talaplara laýyk ýola goýmaga, önüm öndürijileriň gyzyklanmalaryny we kanuny bähbitlerini goramaga gönükdirilendir. Bu çäreler ýurdumyzda oba hojalyk önümleriniň satyn alyş nyrhlaryny ýokarlandyrmak, tehniki hyzmatlara, ýere, suwa, dökünlere we beýleki önümçilik harajatlaryna bolan hajatlary öz wagtynda, dolulygyna kanagatlandyrmak ýörelgelerine esaslanýar. Ekerançylyk we maldarçylyk maksatly ýerleriň netijeli peýdalanylmagyny gazanmak, täze kuwwatly oba hojalyk tehnikalaryny, döwrebap tehnologiýalary işe ornaşdyrmak, netijeli maliýe goldawyny bermek, önümçilik gorlarynyň rejeli peýdalanylmagy üçin jogapkärçiligi ýokarlandyrmak, mülkdarlaryň, kärendeçileriň, hususy ýer eýeleriniň, oba hojalygynda iş alyp barýan kiçi we orta telekeçileriň hukuklaryny hem borçlaryny kanuny esasda berkitmek wezipeleriniň ähmiýeti ýokary bolmagynda galýar. Oba zähmetkeşlerine berilýän döwlet goldawyny has-da kämilleşdirmek, meýdan işlerini, ylaýta-da, suw gorlarynyň sarp edilişini berk gözegçilikde saklamak, oba ýerlerinde gaýtadan işleýän senagat önümçiliginiň gerimini giňeltmek, oba hojalyk ylmyny ösdürmek bu toplumyň öňünde durýan möhüm wezipelerdir. Hormatly Prezidentimiz giňişleýin mejlisiň barşynda zähmete ukyply oba ilaty babatynda zähmet bazarynyň iň ýokary çeýeliginiň üpjün edilmelidigini, oba adamlarynyň maddy zerurlyklarynyň, mümkin boldugyça, doly kanagatlandyrylmalydygyny nygtady. Toplumyň işinde oba ýerlerinde ýaşaýan ildeşlerimiziň zähmet öndürijiligini ýokarlandyrmak, oba hojalyk pudagynda zähmet çekýänleriň bilim we hünär taýýarlygyny yzygiderli kämilleşdirmek meseleleri ileri tutulýar.

Bugdaýyň we gowaçanyň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek, daýhanlaryň ýere bolan höwesini artdyryp, yhlasly zähmet çekmekleri üçin ähli şertleri döretmek, oba hojalyk önümlerini öndürijileri ykdysady taýdan höweslendirmek maksady bilen kabul edilen täze resminama oba ilatynda uly seslenme döretdi. Türkmenistanda 2024-nji ýylyň hasylyndan başlap, bugdaýyň bir tonnasynyň döwlet satyn alyş bahasy 2 müň manat möçberde; nah pagtanyň bir tonnasy üçin döwlet satyn alyş bahalary ýygymyň başlanýan gününden 15-nji oktýabra çenli 5 müň manat, 15-nji oktýabrdan 15-nji noýabra çenli 4 müň 770 manat, 15-nji noýabrdan ýygymyň tamamlanýan gününe çenli 4 müň 550 manat möçberde; ýüpek pagtanyň bir tonnasy üçin döwlet satyn alyş bahalary ýygymyň başlanýan gününden 15-nji oktýabra çenli 6 müň 700 manat, 15-nji oktýabrdan 15-nji noýabra çenli 6 müň 400 manat, 15-nji noýabrdan ýygymyň tamamlanýan gününe çenli 6 müň 100 manat möçberde bellenildi. Döwletimizde agrar önümçiligiň gerimini giňeltmek, möwsümleýin işleriň netijeliligini ýokarlandyrmak, ýerleriň hakyky eýelerini tapmak, hususy önüm öndürijilere kepillendirilen goldawy bermek ýörelgesi ýurt derejesinde azyk bolçulygyny maksatnamalaýyn esasda durnukly pugtalandyrmagyň aýrylmaz şertidir. Bu çäreler ilatyň gündelik sarp edýän önümleriniň öndürilişini, agrosenagat önümleriniň senagat taýdan gaýtadan işlenilişini ýokarlandyrmak, ter we gaplanan miweleriň, gök önümleriň ýylyň dört paslynda satyn alyjylara elýeter bolmagyny gazanmak wezipelerini üstünlikli çözmäge ýardam berýär.

Ykdysady ösüş ilatyň ýaşaýyş-durmuş abadançylygyny ýokarlandyrmagyň, maşgala ösüşini goldamagyň maddy binýadyny üpjün edýär. Ýurdumyzda 2023-nji ýylda maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna 78 sany önümçilik, medeni-durmuş ugurly binadyr desgalar açylyp ulanyşa berildi. Önümçiligiň gerimini artdyrmagyň hasabyna öndürilen önümleriň eksportyndan döwletimiziň hazynasyna 11,4 milliard amerikan dollary möçberinde walýuta girdejisi üpjün edildi. Bu netijeler ýurdumyzyň ilatynyň jan başyna düşýän hakyky JIÖ paýynyň artýandygyna şaýatlyk edýär. 2023-nji ýylda «akylly» şäher konsepsiýasyna laýyklykda, Arkadag şäheriniň binalar toplumynyň birinji tapgyrynyň, şeýle-de okuw, önümçilik we ýaşaýyş-durmuş maksatly ençeme binalardyr desgalaryň açylyş dabaralary uludan toýlanyldy.

Hökümetiň giňişleýin mejlisinde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň garamagyna Türkmenistanda durmuş-ykdysady ösüş we maýa goýumlar boýunça ýyllyk Maksatnamanyň kämilleşdirilen taslamasy hödürlenildi hem-de tassyklanyldy. Ol ýurdumyzyň ministrliklerinde, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda, welaýatlarda, Aşgabat we Arkadag şäherlerinde ýedi ýyllyk Prezident Maksatnamasynda kesgitlenen wezipeleri hem-de 2024-nji ýylyň Döwlet býujetinde göz öňünde tutulan taslamalary ýokary hilli, öz wagtynda amala aşyrmaga gönükdirilendir. Döwlet syýasatynda ileri tutulýan durmuş ugurlaryny ösdürmek çärelerini nazarlaýan Maksatnama 2024-nji ýylyň hasabaty üçin meýilnamalaşdyryş döwrüniň çaklamasyny öz içine alyp, onuň çäklerinde maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna jemi 38,5 milliard manat möçberde maýa goýumlaryň özleşdirilmegi nazarda tutulýar. Şol sanda onuň önümçilik böleginde 26,1 milliard manatlyk maýalyk serişdeleri özleşdirmek göz öňünde tutulýar. Bu ýylda özleşdirilmegi göz öňünde tutulan düýpli maýalaryň döwlete degişli böleginiň paýy 59,6 göterime ýa-da 22,9 milliard manada, döwlete dahylsyz böleginiň paýy 30,2 göterime ýa-da 11,6 milliard manada, daşary ýurt maýa goýumlarynyň paýy hem 10,2 göterime ýa-da 3,9 milliard manada deň bolar. Üstümizdäki ýylda maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna özleşdiriljek maýa goýumlaryň düzüminde kärhanalaryň we guramalaryň öz serişdeleriniň paýy 53,0 göterim, karz ugurly çekilen serişdeler 12,1 göterim, döwletiň býujet serişdeleri 5,4 göterim, döwlet serişdeleri 11,3 göterim, daşary ýurt maýa goýumlary 10,2 göterim, gaýry serişdeler 8,0 göterim möçberden ybaratdyr. Diýmek, 2024-nji ýylda hem milli we daşary ýurt pulunda özleşdiriljek maýa goýumlar ösüşiň esasy hereketlendiriji güýji bolmagynda galar. Şol nukdaýnazardan, şu ýylda Döwlet býujeti maýa goýumlaryň özleşdirilişiniň ýokary derejede saklanmagy meýilleşdirildi, şeýle netije, esasan-da, kärhanalaryň öz serişdelerinden goýjak hususy maýasynyň hasabyna gazanylar. 2024-nji ýylda jemi içerki önümiň ösüşi, geçen ýylyň degişli döwrüne garanyňda, 6,3 göterim derejede ýa-da 231,0 milliard manat möçberde bolar diýlip çaklanylýar.

Hormatly Prezidentimiziň tabşyrygyna laýyklykda, 2024-nji ýylda ýurdumyzyň dürli künjeklerinde jemi 53 sany iri önümçilik we durmuş maksatly binalaryň, desgalaryň gurluşygynyň tamamlanmagy hem-de ulanmaga berilmegi maksat edinilýär. Olardan saglygy goraýyş, bilim, sport we medeniýet ojaklaryny, inženerçilik ulgamlaryna degişli desgalaryň taslamalarynyň jemi 26-syny döwletiň býujet serişdeleriniň hasabyna maliýeleşdirmek meýilleşdirilýär. Maksatnama laýyklykda, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini ýokarlandyrmak üçin ýurdumyzyň welaýatlarynda we Aşgabatda esasy meýdany 430 müň inedördül metre deň bolan ýaşaýyş jaýlary, 5360 orunlyk umumybilim berýän mekdepleriň, 1200 orunlyk mekdebe çenli çagalar terbiýeçilik edaralarynyň taslamalary, başga-da birnäçe medeni-durmuş, ýaşaýyş jaý-jemagat, hyzmatlar, bezeg-seýilgäh ugurly taslamalar amala aşyrylar. Paýtagtymyzda bir gije-gündiziň dowamynda 50 müň kub metr agyz suwuny arassalaýan desganyň, «Dokmaçylar» medeni merkeziniň, Magtymguly şaýolunyň ugrunda ýerasty awtoduralgaly söwda, medeni-dynç alyş, işewürlik merkeziniň, Aşgabat şäheriniň gulluklarynyň binasynyň, Magtymguly Pyragynyň ýadygärliginiň hem-de bagy-bossanlyk toplumynyň, «Parahat — 7» ýaşaýyş toplumynda 13 sany döwrebap ýaşaýyş jaýlarynyň, seýilgäh toplumynyň, 400 orunlyk Halkara sagaldyş we dikeldiş, 250 orunlyk Halkara fiziologiýa ylmy-kliniki merkezleriniň gurluşygyny tamamlap, açmak meýilleşdirilýär. Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynyň Öňaldy, Kaka etrabynyň Gowşut geňeşliklerinde täze, döwrebap uly obalaryň, Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Tejen — Mary böleginiň, Bäherden sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň, Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy şäherinde ýaşaýyş jaýlar toplumynyň, Balkanabat şäheriniň Jebel şäherçesinde Halkara howa menziliniň, Garabogazköl aýlagynyň üstünden geçýän awtomobil köprüsiniň, Daşoguz welaýatynyň Daşoguz şäheriniň çäginde täze ýaşaýyş jaý we desgalar toplumynyň, Köneürgenç etrabynyň Täzeýol geňeşliginiň çäginde täze, döwrebap şäherçäniň, Lebap welaýatynyň Köýtendag etrabynda iri sement zawodynyň ikinji tapgyry, Türkmenabat şäherinde glisirrizin turşusyny öndürýän kärhananyň, Türkmenabat şäheriniň Halkara howa menziline barýan awtomobil ýolunyň ugrunda 40 sany 4 gatly, 32 öýli ýaşaýyş jaýlarynyň daşky basyşly lagym ulgamynyň, Mary welaýatynyň Mary şäheriniň Bitaraplyk köçesiniň ugrunda 500 orunlyk umumybilim berýän orta mekdebiň, Tagtabazar etrabynyň Saryýazy geňeşliginiň Saryýazy obasynda 160 orunlyk täze çagalar bakja-bagynyň, başga-da birnäçe binalardyr desgalaryň gurluşyklary bar. Bu Maksatnamanyň eýýäm üstünlikli amala aşyrylyp başlanandygy guwandyryjydyr.

Gysga möhletli döwre niýetlenen bu Maksatnama laýyklykda, gurulmagy göz öňünde tutulýan täze, döwrebap desgalaryň ählisi diýen ýaly, ýerli kompaniýalar, ýagny milli potratçylar tarapyndan ýokary hilli gurlup, bellenen wagtynda ulanyşa giriziler. Türkmenistanyň Prezidentiniň Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, ýurdumyzyň sebitlerinde gurlup ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan medeni-durmuş maksatly desgalaryň, önümçilik ugurly maldarçylyk we guşçulyk toplumlarynyň, balykçylyk hojalygynyň, däne saklanylýan elewatoryň, ýyladyşhanalaryň, sowadyjy ammarlaryň gurluşygynyň hem bu meýilnamada orun alandygyny bellemek gerek. Eýýäm iki aýy jemlenen hasabat ýylynyň çaklamalaryna girizilen häzirki hereket edýän nyrh, pul-karz syýasatynyň kämilleşdirilen görnüşi döwletiň býujet we karz ýagdaýynyň hem bu ýylda gowy netijeleri görkezjekdigine, maliýe durnuklylygynyň oňyn dowam etjekdigine, ýokarda ady agzalan binadyr desgalaryň öz wagtynda, ýokary hilli gurlup ulanyşa tabşyryljakdygyna ynamy artdyrýar. 1-nji martda hormatly Prezidentimiziň sanly ulgam arkaly geçiren Ministrler Kabinetiniň mejlisinde ykdysady düzümiň ýolbaşçysynyň ýanwar-fewral aýlarynyň makroykdysady görkezijileri barada beren hasabaty munuň şeýledigine aýdyň şaýatlyk edýär. Hasabatdan görnüşi ýaly, üstümizdäki ýylyň iki aýynda maksatnama laýyklykda göz öňünde tutulan çäreleriň öz wagtynda, üstünlikli durmuşa geçirilmeginiň netijesinde, jemi içerki önümiň durnukly ösüşi üpjün edilip, ol 6,3 göterim artdy. Bu görkeziji senagatda 5,6 göterime, gurluşykda 0,2 göterime, ulag we aragatnaşyk pudagynda 6,6 göterime, söwdada 8,1 göterime, oba hojalygynda 3,9 göterime, hyzmatlar ulgamynda 7,4 göterime deň boldy.

Şu ýylyň hasabat döwründe, eýeçiliginiň görnüşine garamazdan, ýurdumyzyň iri we orta kärhanalarynda, 2023-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, jemi öndürilen önüm 7,9 göterim artyp, maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna özleşdirilen maýalaryň möçberi 2,5 milliard manada, bölek-satuw haryt dolanyşygynyň möçberi 19,1 milliard manada deň bolup, degişlilikde, 24,6 we 10,5 göterim ösüş gazanyldy. Şeýle-de ýurdumyz boýunça ortaça aýlyk zähmet haklary 10,3 göterim ýokarlandy. Zähmet haklary, pensiýalar, döwlet kömek pullary, talyp we diňleýji haklary öz wagtynda maliýeleşdirildi. Döwlet býujetiniň girdeji böleginiň meýilnamasy 6 milliard manat möçberinde, 103,3 göterim, çykdajy böleginiň meýilnamasy 4 milliard manat möçberinde, 97,5 göterim ýerine ýetirildi. Täzeçe düzülen ýyllyk maksatnamanyň düzümini «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» amala aşyrylmagy meýilleşdirilen işleriň şertleri bilen deňeşdireniňde, onda täze, köp sanly oňyn üýtgeşmeleriň orun alýandygyny görmek bolýar.

Aýratyn-da, maksatnamada gysga döwürde ýurdumyzyň milli ykdysadyýetiniň köpugurlylygyny gazanmaga, Döwlet býujetiniň girdejilerini gaýry çeşmeleriň hasabyna artdyrmaga, çykdajy bölegini maksatlaýyn ulanmaga, şeýle-de milli ykdysadyýetiň pudaklaryny diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegiň düýbünden başgaça usullaryny ornaşdyrmaga gönükdirilen toplumlaýyn çäreler göz öňünde tutulýar. Netijede, ýurt möçberinde jemi önümiň düzüminde hususy pudagyň paýyny 71,4 göterime çenli ýokarlandyrmak, daşary söwda dolanyşygynyň möçberini 20,7 milliard amerikan dollaryna ýetirmek, iri senagat kärhanalaryny gurmagyň hasabyna jemi 3000-e golaý täze iş orunlaryny döretmek maksat edinilýär. Döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryna laýyklykda, ýurdumyzyň birinji we ikinji derejeli karz edaralary resmi hasabatlaýyn döwürde milli ykdysadyýete daşarky şertleriň ýetirýän täsiriniň öňüni almak, durnuklylaşdyryş gaznasynyň serişdelerini netijeli ulanmak, hususy kärhanalary, telekeçilik önümçiliklerini ösdürmek, töleg ödeýjilik bilen bagly karzlary yzygiderli bermek, eýeçiligiň görnüşine garamazdan, edara-kärhanalara berilýän maliýe goldawyny, çekilýän erkin serişdeleri ýokarlandyrmak, nagt däl hasaplaşyklaryň göwrümini giňeltmek, milli puluň hümmetini saklamak, bank hyzmatlarynyň ilata elýeterliligini artdyrmak, hyzmatlaryň döwrebap sanly hem-de şol derejede goragly usullaryny ornaşdyrmak, maliýe ulgamynda ynsapsyz iş emelleriniň öňüni almak ýaly çäreler işlenip düzüldi.

Bu sepgitleriň üstünlikli amal edilmegi ýylyň ahyryna çenli döwletiň esasy makroykdysady görkezijilerinde özüniň aýdyň beýanyny tapar hem-de ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmaga saldamly goşant goşar. Maksatnama ykdysady ösüşiň möhüm guraly hasaplanylýan iri möçberli önümçilikleriň yzygiderli artdyrylmagyny şertlendirmek bilen, ilatyň jan başyna düşýän milli harytlyk önümleriň möçberiniň köpelmegine, şeýle-de eksport mümkinçilikleriniň ýokarlanmagyna getirer. Milli ykdysadyýetiň häzirki ösüşine ýurdumyzda işsizligiň pes derejede saklanýandygy nukdaýnazaryndan seretsek, ol her ýylda aýlyk zähmet hakynyň ösüşini ähli çaklama gözýetiminden has ýokarda kesgitlemäge mümkinçilik berýär. 2023-nji ýylda milli puluň hümmeti zähmet haklarynyň hem-de beýleki durmuş ugurly tölegleriň milli manadyň hakyky hümmetiniň derejesine indekslenmeginiň hasabyna has-da artyp başlady. Şeýle ýagdaý milli manadyň hümmetiniň şu ýylda-da belli bir derejede ýokarlanjakdygyny çaklamaga esas döredýär. Diýmek, 2025-nji ýylda milli puluň hümmetiniň has ýokary derejä ýetmegine garaşyp bolar. Milli hasaplamalara görä, ilkinji nobatda, döwlet Baştutanymyz tarapyndan kesgitlenen, köp sanly ileri tutulýan ugurlary ösdürmekde, daşarky şertlere hakyky baha bermekde durmuşa geçirilýän ykdysady syýasata laýyklykda, milli puluň Maksatnamada görkezilen hümmeti býujetiň girdeji we çykdajy çaklamalary üçin ulanmaga amatly hasaplanyldy. Munuň özi Maksatnamada berlen çaklamalary ulanyp, geljek üç ýyl üçin orta möhletli Döwlet býujetini düzmäge mümkinçilik berýär.

Ýyllyk hasabat mejlisiniň barşynda abraýly halkara guramalar we dünýäniň ykdysady taýdan kuwwatly döwletleri bilen özara bähbitli gatnaşyklary giňeltmekde, çuňlaşdyrmakda Türkmenistanyň daşary syýasat strategiýasynyň yzygiderli kämilleşdirilýändigi bellenildi. Milli strategiýa laýyklykda, Türkmenistan sebitde we tutuş dünýäde halklaryň arasynda dostlugy, hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak ýörelgelerine berk eýerýän, özüniň hoşniýetli Bitaraplyk derejesiniň hukuk gurallaryny umumadamzat bähbitlerine gönükdirýän döwlet hökmünde halkara abraýdan peýdalanýar. Bu ugurda ädilen parahatçylyk söýüjilikli ädimler sebitde syýasy durnuklylygyň ygtybarly kepili bolup çykyş edýär. Aýratyn-da, döwrebap, howpsuz, ykjam we amatly halkara ulag-logistika ulgamyny kemala getirmekde döwletimiziň öňe sürýän asylly başlangyçlary dünýä jemgyýetçiliginde giň goldawa eýe bolýar. Dünýä ösüşiniň häzirki çylşyrymly döwründe bu çäreleriň zerurlygy, öz wagtyndadygy diplomatik pikir-garaýyşlarda, düýpli ykdysady we syýasy seljermelerde doly ykrar edilýär, goldanylýar.

Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary bilen kabul edilýän, durmuşa geçirilýän toplumlaýyn ösüş maksatnamalarynyň, sebitleri we tutuş ýurdumyzy ykdysady taýdan pugtalandyrmaga gönükdirilen gysga hem uzak möhletli meýilnamalaryň, köpugurly konsepsiýalaryň bellenen wagtynda amala aşyrylmagy ýetilen sepgitlere dürs baha bermäge, gazanylan netijeleri takyk kesgitlemäge, düýpli seljermelere, ylma esaslanýan çaklamalara daýanmak bilen, ykdysady ösüşi has-da ýokarlandyrmaga ýardam berýär.

Ýurdumyzyň erkin bazar gatnaşyklaryna geçmeginiň häzirki möhüm tapgyrynda milli ykdysadyýetimiziň öňünde hil taýdan täze wezipeler durýar. Hormatly Prezidentimiz Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde eden çykyşynda pudak ýolbaşçylarynyň öňünde milli ykdysadyýetimizi gysga, orta we uzak möhletleýin ösdürmegiň çäklerinde ýerine ýetirilmeli işleriň tutuş bir toplumyny kesgitledi. Milli ykdysadyýetiň dürli pudaklarynyň ýagdaýyny häsiýetlendirýän maglumatlara esaslanyp, döwletiň berýän maliýe mümkinçiliginden ýerlikli peýdalanmak tabşyryldy, şol bir wagtda söwda hem hyzmatlar ulgamynda iri maýa goýum işjeňligini artdyrmak, önümleriň täze görnüşlerini kemala getirmek, importyň möçberini azaltmak, dünýäniň ösen döwletleriniň erkin bazarlarynda açyk söwdany guramak, eksporty ýokarlandyrmak wezipesi şol işleriň esasy ugurlary bolup durýar diýlip bellenildi. Milli ykdysadyýetiň garyşyk eýeçilikli modelini kemala getirjek erkin ykdysady zolaklaryň döredilmegi, olaryň çäklerinde ilatyň gündelik sarp edýän önümleriniň täze önümçiliklerini ýola goýmak, ykdysady özgertmeleri ýerine ýetirmegiň barşynda amatly maýa goýum taslamalaryny çekmek boýunça amala aşyrylýan oňyn başlangyçlar ýurdumyza gelýän daşary ýurtly işewürlere giň mümkinçilikleri açýar.

Beýik Britaniýanyň we Demirgazyk Irlandiýanyň Birleşen Patyşalygynyň «Fitch Ratings» halkara reýting agentligi tarapyndan Türkmenistanyň ykdysadyýetine «B» derejede gysga möhletli we «B+durnukly» derejede uzak möhletleýin oňyn görkezijileriň gaýtadan berilmegi daşary ýurtly maýadarlar üçin türkmen ykdysadyýetiniň durnukly bolmagynda galýandygyny aýtmaga mümkinçilik berýär.

Belent maksatlar, buýsançly sepgitler agzybir, zähmetsöýer halkymyzy täze ýeňişlere ruhlandyrýar. Üstümizdäki ýylda maksatnamalaýyn çäreleriň giň gerimde, strategik esasda durmuşa geçirilmegi, ilki bilen, Döwlet býujetine gelip gowuşýan salgytlardan gaýry girdejileri artdyrmak, bazar gatnaşyklaryna, sanly ykdysadyýete doly geçişi üpjün etmek, döwlet emläginiň hususylaşdyrylmagyny tizleşdirmek, başga-da köp sanly oňyn ykdysady ädimleriň ädilmegi bilen aýrylmaz baglydyr. Binýady berkden tutulan kuwwatly döwletimiziň milli ykdysadyýetini pugtalandyrmakda ak ýürekden, halal zähmet çekmek her birimiziň jana-jan borjumyzdyr. Bize bu ugurda ajaýyp mümkinçilikleri döredýän hem-de nusgalyk görelde bolýan Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak bolsun, döwletli işleri, umumadamzat ähmiýetli başlangyçlary hemişe rowaçlyklara beslensin!

Hangeldi GURBANGELDIÝEW,

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň ýanyndaky Ykdysadyýeti töwekgelçiliklerden goramak agentliginiň Ykdysady töwekgelçilikleri seljeriş müdirliginiň başlygy.

Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň açylyş dabarasy barada söhbet

Tebigatda baharyň demi duýulýar. Ýaz ýüzüni açýar. Tebigatyň jana, kalplaryň heýjana gelýän şeýle günlerinde Diýar giňişliklerine ýolagçy bolmagyň täsirini diýsene! Ine-de, biziň ýüzümiz Köýtendaga tarap. Her gezegem bu mekana nesibe çekende, ylla diýersiň, täsin rowaýatlaryňdyr ertekileriň jümmüşine barýan ýaly, birgeňsi duýgyny başdan geçirýärsiň. Eýse näme?! Ýylyň çar paslynda-da owadan öwsüp oturan dag jülgeleri, jennet kimin dereleri, täsin gowaklary, kölleridir çeşmeleri, şaglawuklary, dünýäde örän seýrek duş gelýän arnap tokaýlygy Köýtendagy gaýtalanmajak keşbe eýe edýär. Bu ýerler, bir barsaň, ýene barasyň, bir görseň, ýene göresiň gelýän mekan. Göwün onda täsin dünýäni özüçe açmaga telwas edýär. Diňe gözelliklerimi?! Gujagynda gizlän baýlyklarynyň reňkini özüne siňdirip, reňbe-reň öwsüp oturan bu daglaryň hazynalar mesgenidigi-de hemmä aýan. Onuň asty-da, üsti-de baýlyk.

Geologik-gözleg işleri Magdanly-Garlyk sebitinde minerallaryň 30-dan gowragynyň baý gorlarynyň bardygyny tassyklady. Elektronika senagatynda ulanylýan gaýa we kaliý duzunyň, gipsiň, angidridleriň, selestiniň iň uly ýataklary bu ýerde jemlenendir. Daglyk sebitlerde germaniý, seriý, tantal, rubidium ýaly seýrek metallar bar. Hek daşy, palçyk, gips, kwars çägesi ýaly çig mallaryň gazylyp alynýandygy bolsa bu ýerde sement önümçiligini ilerletmäge şert döredýär.

Biziň bu gezekki saparymyzyň maksady-da Lebap sement zawodynyň täze, ikinji tapgyrynyň açylyş dabarasyna gatnaşmakdan ybarat. “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynda ulanyşa berilmegi niýetlenen iri desgalaryň açylyş dabaralarynyň başyny başlan taryhy waka dahylly bolmak tüýs döwletlilikden paý!

Toý mähellesini özünde jemläp, Türkmenabatdan Köýtendaga ugran otly uzyn gijäni öňüne salyp, menzil geçdi. “Ozallar Aşgabatdan Köýtendaga baryp-gelmek hyllallady. Amyderýadan geçmek kyndy. Indi nähili?! Joşly Jeýhuny jylawlap, kuwwatly köprüleriň gurulmagy bilen, onuň üstünden, ynha, otlulardyr awtoulaglar iki ýana biminnet gatnap dur. Kerki Halkara howa menziliniň açylmagy hem alys menzilleri ýakyna getirdi. Paýtagtdan başlanyp, Garagumuň jümmüşi bile, depe-gollary aşyp, Türkmenabada ümzük atyp gelýän awtobanyň gurluşygynyň ýakyn geljekde doly tamamlanmagy-da bu asylly işlere saldamly goşant bolar. Sebitiň, asyl, tutuş ýurdumyzyň senagatlaşmagynda, tebigy baýlyklaryň özleşdirilmeginde hem Gahryman Arkadagymyzyň uçursyz yhlasy siňen bu döwletli tutumlaryň bahasyna ýetme ýok” diýip, ýatlamalary bilen “ýol kesip” barýan halypa kärdeşimiz pikirini paýlaşdy.

Wagtyň tiz geçäýşini! 2013-nji ýylyň başlarynda Garlyk şäherçesinde kuwwatly sement zawodynyň açylyşyna gatnaşanymyz ýaňy ýaly. Kärhananyň täze tapgyry bolsa onuň üstüni ýetirip, özboluşly senagat şäherçesini emele getirip, hon-ha, uzaklardan yşyk saçyp görünýär. Adamlaryň ýüzünde-de, sözünde-de toý şatlygy. Dogup gelýän Günüň tylla çyrazlary bolsa bu senäni taryha sap altyndan ýazmaga howlugýana çalymdaş.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow: “Gurmak we döretmek Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň esasy şygarydyr. Innowasion önümçilikleri döretmek, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini düýpli özgertmek boýunça gurluşyk we senagat toplumynda uly işler amala aşyrylýar. Ýurdumyzyň şäherleriniň we obalarynyň özgerýän keşbi ykdysady ösüşimiziň aýdyň mysalydyr” diýip nygtaýar. Sebitde ilkinji “akylly” şäher — Arkadag şäheri bolsa döwrümiziň gurmak sungatynyň “şirwan perdä” çykandygyny alamatlandyran iri taslama boldy. Türkmenistanyň tutuşlygyna gurluşyk meýdançasyna öwrülmegi bu işde esasy zerurlyk bolan sementiň önümçiligine isleg-talaby hem artdyrýar. Şol talapdan ugur alnyp, Köpetdagyň, Uly Balkan dagynyň, Köýtendagyň eteklerinde döwrebap sement zawodlary guruldy we dünýäniň öňdebaryjy önüm öndürijileriniň tehnologik enjamlary, awtomatik ulgamlary, ulag hem-de ýükleýji-düşüriji tehnikalary bilen olaryň “dokuzy düzüwlendi”. Bu ýerde işleýän adamlar üçin oňaýly zähmet we durmuş şertleri döredildi. Şeýlelikde, kuwwatly toplumlarda ýola goýlan sazlaşykly işleriň netijesinde, ýurdumyzda giň gerim alan iri möçberli gurluşyklary sement bilen üpjün etmek meselesi çözüldi.

Bu zawodlarda sementiň uly isleg bildirilýän görnüşi — köp gatly binalardyr beýleki desgalar gurlanda, olaryň seýsmiki taýdan durnukly bolmagy üçin ulanylýan ýokary mäkämlikdäki portlandsement öndürilýär. Mundan başga-da, nebitgaz pudagy üçin zerur bolan tamponaž sementiniň, gidrotehniki desgalar gurlanda ulanylýan sulfata durnukly sementiň önümçiligi ýola goýuldy. Munuň üçin zerur bolan çig mallar — çagyl, laý, gips, kwars çägesi zawodyň golaýynda ýerleşýän känlerden alynýar.

Statistiki maglumatlara salgylansak, 2023-nji ýylda ýurdumyzda 3 million tonna golaý sement öndürilip, şunda ösüş depgini, 2022-nji ýyl bilen deňeşdirilende, 8 göterime barabar bolupdyr. Köýtendagdaky, Bäherdendäki sement zawodlarynyň ikinji tapgyrlarynyň işe girizilmegi netijesinde, ýakyn geljekde ýurdumyzda bu ähmiýetli önümçiligiň kuwwaty ýylda 4,5-5 million tonna çenli ýetiriler.

***

Adamzat ýaşaýşyny gurluşyksyz, gurluşygy bolsa sementsiz göz öňüne getirmek mümkin däl. Müsürliler we mesopotamiýalylar hek daşynyň hem toýnuň garyndysyny ulanyp, sement ýaly ýönekeý material öndüren bolsalar, Rim imperiýasynda “pozzolan” diýilýän wulkan küli we hek garyndysy ulanylyp, suwa çydamly gurluşyk materialy öndürilipdir. Müsür piramidalaryndan başlap, Kolizeý, Panteon ýaly gadymy ýadygärlikleriň şu günlere gelip ýetmesi hut şol önüm bilen aýrylmaz baglydyr. Sementiň häzirki zaman tehnologiýasy bolsa 1824-nji ýylda ýola goýulýar.

Görnüşi ýaly, zerurlyk sementiň oýlanyp tapylmagyna, sement bolsa jemgyýetiň has döwrebaplaşmagyna, siwilizasiýalaşmagyna getiripdir. Adamzadyň şäher-kentleri, portlary, suw akabalaryny, jemgyýetçilik binalaryny, gorag desgalaryny we tebigy apatlara döz gelip bilýän beýleki örän ähmiýetli desgalary gurup, oturymly, düzgün-nyzamly ýaşaýşa eýe bolmagynda, senagatyňdyr söwdanyň ilerlemeginde bu önümçiligiň aýgytly orun eýeländigine taryh şaýat.

Geçmişden şu güne çenli bu önümiň gymmaty yzygiderli artmak bilen. Maglumatlar soňky 10 ýylda dünýäde sementiň ýyllyk önümçiliginiň ortaça 4,1 milliard tonna barabar bolandygyny görkezýär. Ýer ýüzünde sementiň ýyllyk söwda dolanyşygy bolsa 12,5 milliard amerikan dollaryndan gowrakdyr.

Döwür bilen aýakdaş ösýän ýurdumyzda gurluşyk önümçiligi pudagyny sazlaşykly ösdürmäge, gurluşyk önümleriniň bäsdeşlige ukyplylygynyň ýokary derejesini üpjün etmäge, pudakda iri maýa goýum serişdelerini özleşdirmäge, ýerli çig mal serişdelerinden peýdalanmak arkaly, içerki hem daşarky bazarlarda uly islegden peýdalanýan önümleri öndürýän täze senagat kärhanalaryny gurmaga aýratyn ähmiýet berilýär. Bu barada hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň açylyş dabarasynda sözlän sözünde giňişleýin nygtady.

***

Ýokary öndürijilik, tygşytlylyk, girdejililik, ekologik taýdan howpsuzlyk — ynha, Köýtendagyň etegindäki iri önümçilik desgasy hakda söz açylanda, oňa hut şu aýratynlyklaryň mahsusdygyny turuwbaşdan bellemeli. 37,5 gektar meýdana ýaýylyp gidýän bu möhüm taslama Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy “Türkmen enjam” hojalyk jemgyýeti tarapyndan amala aşyryldy. 2020-nji ýyldan bäri bu ýerde hünärmenleriň 650-den gowragy zähmet çekip, köp sanly gurluşyk we gurnama, şeýle hem tehnologik-kömekçi enjamlary sazlama işlerini, elektrik, suw, gaz üpjünçiliginiň, lagym ulgamlarynyň, demir ýoluň gurluşygyny ýerine ýetirdiler. Lebap sement zawodynyň täze tapgyry dürli maksatly binalardyr desgalaryň 38-sinden ybarat. Onuň ulanmaga berilmegi netijesinde, kärhananyň ýyllyk önümçilik kuwwaty 2 million tonna ýeter.

“Zawodyň birinji tapgyrynda-da işler ýyl-ýyldan kämilleşdirilip, geçen ýylda onuň önümçilik kuwwaty 1,1 million tonna ýetirildi. Hil derejesi babatda daşary ýurtlaryňkydan pes bolmadyk bu önümiň 107 müň 482 tonnasy geçen ýyl Özbegistana hem ugradyldy. Goňşy ýurduň wekilleri Lebap sementiniň hiliniň ýokarydygyny, bahasynyň amatlydygyny aýratyn nygtaýarlar” diýip, zawodyň hünärmenleri gürrüň berýärler. Ozal bu ýerde «PS-400» we «PS-500» görnüşli sement öndürilýän bolsa, täze tapgyryň işe girizilmegi bilen, Türkmenistan halkara giňişlikde has uly islege eýe bolan «PS-600» görnüşli sementi hem öndürýän döwletleriň hataryna goşular. Zawodda Germaniýanyň, Italiýanyň, Fransiýanyň we Türkiýäniň meşhur önüm öndürijileriniň iň kämil enjamlary ornaşdyrylyp, olar önümçiligiň ýokary derejede alnyp barylmagyna mümkinçilik berýär. Gurluşyk senagaty üçin gymmatly önüm bolan sement öndürýän täze zawodyň gurluşygynda ekologik howpsuzlyk kadalary-da göz öňünde tutulypdyr. Hasaplamalara görä, bu ýerde önümçilik wagtynda howa we suwa zyýanly maddalaryň bölünip çykýan mukdary rugsat edilýäninden hem ep-esli azdyr.

Çig mallaryň gazylyp alynýan känlerine golaýdygy, ýük daşamak boýunça çykdajylary tygşytlamaga uly mümkinçiligi bilen tapawutlanýan Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynda 250-ä golaý işgäriň talabalaýyk zähmet çekmegi üçin ähli zerur şertler bar.

***

Tutumly dabarany sowup, birek-biregi bu uly waka bilen gutlap, Köýtendagdan ugradyk. Döwürler aýlanyp, heňňamlar özgerýär. Magtymguly Pyragynyň Ýeriň myhyna deňän, «Sorsaň habar berer Nuhdan» diýen daglary bolsa, hon-ha, şo-ol ýaradylmyş ruhy bilen seleňläp dur. Daglaryň beýikliginiň olardan uzaklaşdygyňça has aýdyň görünýändigi çyn. Bu diňe daglara däl, ähli beýikliklere-de mahsus häsiýet bolarly. Il-halkyň bähbidini araýan beýik işler hem uzak geljegi nazarlap, olaryň maksady, mazmuny nesilleriň abadan durmuşynda aýan-oraşan ýüze çykýar.

Kakamyrat REJEBOW.

“Türkmenistan”. Aşgabat — Köýtendag — Aşgabat.

Aşgabat, 14-nji mart (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ýewropanyň Täzeleniş we ösüş bankynyň wise-prezidenti Mark Boumany kabul etdi.

Myhman wagt tapyp kabul edendigi üçin döwlet Baştutanymyza hoşallyk bildirip, ýewropaly hyzmatdaşlaryň Türkmenistan bilen däp bolan gatnaşyklary giňeltmäge gyzyklanma bildirýändiklerini nygtady. Bellenilişi ýaly, ýurtda milli maliýe-bank ulgamyny kämilleşdirmek boýunça durmuşa geçirilýän giň gerimli çäreler we dürli pudaklarda amala aşyrylýan toplumlaýyn maksatnamalar ykdysady durnuklylygy üpjün etmäge, ösüşiň ýokary depginini saklamaga mümkinçilik berýär.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hoşniýetli sözler üçin minnetdarlyk bildirip, Türkmenistanyň özara bähbitli halkara hyzmatdaşlygy, şol sanda abraýly maliýe guramalary we banklar bilen gatnaşyklary pugtalandyrmaga uly ähmiýet berýändigini nygtady. Döwlet Baştutanymyz Ýewropanyň Täzeleniş we ösüş bankynyň wise-prezidentiniň Aşgabada şu saparynyň çäklerinde türkmen kärdeşleri bilen meýilleşdirilen duşuşyklaryň we gepleşikleriň ikitaraplaýyn ykdysady hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge ýardam berjekdigine ynam bildirdi.

Özara gatnaşyklaryň ileri tutulýan meseleleri boýunça pikir alyşmalaryň barşynda Türkmenistan bilen Ýewropanyň iri bankynyň arasynda köp ýyllaryň dowamynda ýola goýlan hyzmatdaşlygyň netijeli häsiýeti kanagatlanma bilen bellenildi. Şunda energetika ulgamyndaky hyzmatdaşlyga hem üns çekildi. Tebigy serişdelere baý döwlet bolan Türkmenistanyň bu ulgamy diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmäge ygrarlydygy nygtaldy. Ýurdumyzda energiýanyň arassa, daşky gurşawa zyýansyz we “ýaşyl” bolmagyny üpjün etmek ugrunda maksatnamalaýyn işler amala aşyrylýar. Munuň özi Türkmenistanda durmuşa geçirilýän durnukly energetika taslamalaryna ýa-da täze başlangyçlara Ýewropanyň Täzeleniş we ösüş bankynyň gatnaşmagy üçin uly mümkinçilikleri şertlendirýär.

Ulag ulgamy hem hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlarynyň hatarynda görkezildi. Bellenilişi ýaly, ýurdumyzyň geografik taýdan amatly çäkde ýerleşmegi ulag-logistika ulgamyny ösdürmekde berk binýat bolup hyzmat edýär. Şunda ulagyň dürli görnüşleriniň arabaglanyşygynyň üpjün edilmegi uly ähmiýete eýedir. Bu babatda köpugurly we sebit ähmiýetli Demirgazyk — Günorta, Gündogar — Günbatar halkara ulag geçelgelerini döretmek boýunça netijeli işler alnyp barylýar. Şunuň bilen baglylykda, Hazarüsti halkara gatnawlary işjeňleşdirmegiň, bu ugurdaky kuwwatlyklardan doly peýdalanmagyň wajypdygyna üns çekildi. Ýewropa we Aziýa sebitlerini birleşdirýän Türkmenbaşy Halkara deňiz portunyň üstaşyr geçirijilik kuwwatyny artdyrmakda uly mümkinçilikleriň bardygy bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň üstaşyr ulag geçelgelerini döretmek boýunça amala aşyrylýan taslamalara gatnaşmak babatda Ýewropanyň Täzeleniş we ösüş bankynyň anyk tekliplerine seretmäge taýýardygyny tassyklady.

Duşuşygyň barşynda oba hojalygy pudagynda hyzmatdaşlyk etmek meselelerine-de üns çekildi. Ýurdumyzda oba hojalyk pudagyny ösdürmekde toplumlaýyn işler durmuşa geçirilýär. Şu babatda suw serişdelerini tygşytly we rejeli peýdalanmak örän wajypdyr. Şunda Türkmenistanyň Ýewropanyň Täzeleniş we ösüş bankynyň suwaryş desgalarynyň gurluşygy hem-de ýokary tehnologik enjamlary ornaşdyrmak boýunça degişli edaralar bilen hyzmatdaşlygyny goldaýandygy bellenildi.

Ýurdumyzyň banklarynyň we hususy pudagynyň bu iri maliýe düzümi bilen netijeli hyzmatdaşlygyny pugtalandyrmak, şol sanda kiçi we orta telekeçiligi ösdürmek, maliýe-karz, maslahat beriş hyzmatlaryny işjeňleşdirmek bilen bagly meselelere hem gyzyklanma bildirilip ara alnyp maslahatlaşyldy.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hem-de Ýewropanyň Täzeleniş we ösüş bankynyň wise-prezidenti Mark Bouman uzak möhletleýinlik, özara bähbitlilik esasynda guralýan ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de üstünlikli dowam etdiriljekdigine ynam bildirdiler.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda milli ykdysadyýetimiziň dürli pudaklarynda durmuş ulgamyna gönükdirilen özgertmeler durmuşa geçirilýär. Mähriban Watanymyzda ýaýbaňlandyrylýan maksatnamalaryň binýady ata-babalarymyzyň halk häkimiýetliligi baradaky başlangyçlaryndan we tagallalaryndan gözbaş alýar. Halk bilen häkimiýetiň kanunçylyga esaslanýan arabaglanyşygyny üpjün etmäge, döwlet häkimiýetiniň strategik ugurlaryny ýurduň durnukly ösüşine gönükdirmäge mümkinçilik berýän döwleti dolandyrmagyň milli modeli giňden dabaralanýar. Milli ýörelgelerimizi we halkara hukugynyň umumy ykrar edilen kadalaryny öz içine alýan halk häkimiýet ulgamyny döwrebaplaşdyrmak döwletimizi berkarar etmegiň esasy ugrudyr. Bu binýat kabul edilen maksatnamalary üstünlikli amala aşyrmaga, ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplyk we açyk gapylar ýörelgesinden gelip çykýan wezipeleri dünýä nusgalyk derejede durmuşa geçirmäge mümkinçilik berýär.

Bilşimiz ýaly, 2024-nji ýylyň 9-njy fewralynda Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisi geçirildi. Mejlisde ýurdumyzy 2023-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamalarynyň ýerine ýetirilişiniň jemi jemlenildi. «Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda» ýurdumyzda jemi içerki önüminiň ösüş depgini durnukly saklanyp, 6,3 göterime deň boldy. Şeýle hem, maýa goýum syýasatynyň netijeli durmuşa geçirilmegi, ýurdumyzda gurluşygy amala aşyrylan giň möçberli taslamalar, durmuş we hyzmatlar ulgamynyň kämil derejä çykmagy Arkadag şäheriniň birinji tapgyrynyň açylyp ulanylmaga berilmegi bilen şertlendirildi. Häzirki wagtda «akylly» şäheriň ikinji tapgyrynyň gurluşygynyň dowam edýändigini uly buýsanç bilen nygtamalydyrys.

2024-nji ýylyň «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýyly diýlip atlandyrylmagy türkmen halkynyň taryhy şahsyýetleriniň ýol-ýörelgelerine ygrarly bolan döwlet syýasatyny durmuşa geçirýändigini alamatlandyrýar. Akyldar, dana Pyragymyzyň özbaşdak döwlet gurmak baradaky arzuwlarynyň wysal bolan döwründe ýaşaýan her bir türkmen raýaty merdana ata-babalarymyzyň nusgalyk mekdebine wepaly bolup, ýurdumyzyň ösüşine mynasyp goşant goşmaly. Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyzyň «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» diýen goşgusyny peşgeş bermegi başymyzy göge ýetirdi. Gahryman Arkadagymyzyň bu goşgusy dana Pyragymyzyň adyny şöhratlandyryp, onuň berkarar döwlet gurmak baradaky garaýyşlaryny ýurdumyzyň alyp barýan döwlet syýasaty bilen baglanyşdyrýar. Hormatly Prezidentimiziň «Türkmenistanyň «Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllygyna» atly ýubileý medalyny döretmek hakynda» Kanuna gol çekmegi bolsa, dana Magtymgulynyň adyny ebedileşdirmekde has-da möhüm waka boldy.

«Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynyň 22-nji fewralynda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyz Maslahatlar merkezinde geçiren Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň mejlisinde Magtymguly Pyragynyň medeni mirasyny kanun esasynda berkitmek baradaky meselä seredip geçdi. Munuň özi akyldar Magtymgulynyň şan-şöhratyny dünýä jemgyýetçiligine ýaýmakda giň mümkinçilikleri döreder. Gahryman Arkadagymyzyň «Bu gün Magtymgulynyň ömür-döredijiligini, edebi mirasyny ýurdumyzda we daşary ýurtlarda öwrenmek hem-de giňden wagyz etmek ugrunda alnyp barylýan işler örän möhüm ähmiýete eýedir» diýip bellemegi akyldar Pyragynyň garaýyşlarynyň halkara derejede ykrarnama tapýandygyny görkezýär.

Şeýle hem, Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň mejlisinde hormatly Prezidentimiz tarapyndan tassyklanan «Türkmenistany 2024-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň we maýa goýum Maksatnamasyny» üstünlikli durmuşa geçirmegiň esasy wezipelerine seredildi. Bu Maksatnama döwletimiz tarapyndan birnäçe ýyllaryň dowamynda gazanylan üstünlikleriň tejribesine salgylanyp, dünýä ykdysadyýetiniň çalt depginler bilen ösýän, özgerýän we üýtgäp durýan şertleriniň hasaba alynmagy bilen takyk hasaplamalar esasynda düzüldi. Maksatnamada Türkmenistanyň uzak möhletleýin durmuş-ykdysady strategiýasy — «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasyndan», «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyndan» hem-de «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasyndan» ugur alnyp, oýlanyşykly ölçenen syýasy we ykdysady garaýyşlar öz beýanyny tapýar.

Gahryman Arkadagymyz ykdysady, maliýe, durmuş, önümçilik we beýleki wezipeler bilen bir hatarda, kanunçylyk ulgamyna degişli wezipeleriň hem öňde goýulýandygyny nygtap, bu babatda ýerine ýetirilmeli işleriň möhüm ugurlarynyň üstünde durup geçdi. Şonuň ýaly-da, wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmek bilen baglanyşykly «Türkmenistany 2024-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň we maýa goýum Maksatnamasyny» durmuşa geçirmek boýunça ýerine ýetirilmeli işleriň we geçirilmeli çäreleriň Meýilnamasynyň taýýarlanylandygyny nygtap, ony tassyklamak baradaky taryhy Karary kabul etdi. Bu meýilnama ata Watanymyzy 2024-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň hem-de maýa goýum syýasatyny netijeli ugra gönükdirmegiň resminamasy bolup durýar. Meýilnama boýunça kesgitlenen wezipeler ýurdumyzyň Hökümetiniň 2024-nji ýylda alyp barmaly işleriniň özenini kesgitlär.

Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň «Biziň ählimiziň iň esasy maksadymyz jandan eziz görýän Watanymyzy beýik geljege tarap ynamly öňe alyp barmakdan ybaratdyr» diýip nygtaýşy ýaly, biziň her birimiz mukaddes Watanymyzyň ähli babatdaky ösüşine mynasyp goşant goşmalydyrys. Bu ýörelge «Berkarar döwlet istärin» diýip, Watanyň ezizligini, mukaddesligini ajaýyp setirlerine siňdiren dana şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň döredijiligindäki döwletlilik garaýyşlaryndan gözbaş alýar.

Halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň ýokarlandyrylmagyny yzygiderli üpjün etmäge gönükdirilen döwlet syýasatyny durmuşa geçirýän türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň, hormatly Prezidentimiziň janlary sag, belent başlary aman bolsun, il-ýurt bähbitli tutumly işleri hemişe rowaçlyklara beslensin!

Ýakup ORAZOW,

Türkmenistanyň Adalat ministrliginiň ýanyndaky Gozgalmaýan emläge bolan hukuklaryň we onuň bilen bagly geleşikleriň döwlet tarapyndan bellige alynmagy baradaky gullugyň baş hünärmeni.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Köýtendag etrabynda şu gün işe girizilen Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyry ýurdumyzda şu ýyl ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen iri taslamalaryň biridir. Gurluşygyna 2020-nji ýylyň iýunynda badalga berlen bu desganyň gurluşygyny Türkmenistanyň Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginiň buýurmasy esasynda «Türkmen enjam» hojalyk jemgyýeti amala aşyrdy.

Milli ykdysadyýetimiziň kuwwatyny has-da berkitmek, Diýarymyzy ýerli gurluşyk harytlary bilen ýeterlik derejede üpjün etmek, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri özümizde öndürmek hem-de olaryň eksport mümkinçiliklerini artdyrmak maksady bilen gurlan Lebap sement zawodynyň täze tapgyry dürli maksatly binalardyr desgalaryň 38-sinden ybarat. Onuň ulanmaga berilmegi netijesinde, kärhananyň ýyllyk önümçilik kuwwaty 2 million tonna ýeter. Munuň üçin zawodyň ýerleşýän ýeri bolan Köýtendag sebitinde çig mal gorlary näçe diýseň bar.

Ýeri gelende bellesek, zawodyň birinji tapgyrynda-da işler ýyl-ýyldan kämilleşdirilip, geçen ýylda onuň önümçilik mümkinçiligi 1,1 million tonna ýetirildi. Ozal bu ýerde «PS-400» we «PS-500» görnüşli sement öndürilýän bolsa, täze tapgyryň işe girizilmegi bilen, Türkmenistan halkara giňişlikde has uly islege eýe bolan «PS-600» görnüşli sementi hem öndürýän döwletleriň hataryna goşular. Zawodda Germaniýanyň, Italiýanyň, Fransiýanyň we Türkiýäniň meşhur önüm öndürijileriniň iň kämil enjamlary ornaşdyrylyp, olar önümçiligiň ýokary derejede alnyp barylmagyna mümkinçilik berýär. Gurluşyk senagaty üçin gymmatly önüm bolan sement öndürýän täze zawodyň gurluşygynda ekologik howpsuzlyk kadalary hem göz öňünde tutulandyr. Hasaplamalara görä, bu ýerde önümçilik wagtynda howa we suwa zyýanly maddalaryň bölünip çykýan mukdary rugsat edilýäninden hem ep-esli azdyr.

Çig mallaryň gazylyp alynýan känlerine golaýdygy, ýük daşamak boýunça çykdajylary tygşytlamaga uly mümkinçiligi bilen tapawutlanýan Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynda 250-ä golaý işgäriň talabalaýyk zähmet çekmegi üçin ähli zerur şertler bar.

«Türkmenistan»

Köýtendag etraby.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň açylyş dabarasyna gatnaşdy

Aşgabat — Lebap — Aşgabat, 13-nji mart (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Lebap welaýatyna iş saparyny amala aşyryp, Köýtendag etrabynda ýylda 1 million tonna sement öndürmäge ukyply Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň ulanmaga berilmegi mynasybetli dabara gatnaşdy.

Mälim bolşy ýaly, Garaşsyz Watanymyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça kabul edilen maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmeginde milli ykdysadyýetimiziň senagat pudagyna, hususan-da, gurluşyk serişdeleriniň önümçiligine möhüm orun degişlidir. Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy bilen işlenip taýýarlanylan şol maksatnamalar häzirki döwürde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda üstünlikli amala aşyrylýar.

Ykdysadyýeti senagatlaşdyrmak we daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri özümizde öndürmek ýoluny saýlap alan Türkmenistanda bu ugurda yzygiderli çäreler durmuşa geçirilip, innowasion tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylan häzirki zaman kärhanalarynyň gurluşygyna, önümçilik kuwwatlyklarynyň yzygiderli artdyrylmagyna, ýerli çig malyň esasynda ýurdumyzda öndürilýän gurluşyk serişdeleriniň ýokary hilini we bäsdeşlige ukyplylygyny üpjün etmäge aýratyn ähmiýet berilýär.

Döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryna laýyklykda, gazylyp alynýan tebigy baýlyklaryň geljegi uly täze känlerini ýüze çykarmak boýunça geologiýa-gözleg işleri işjeň alnyp barylýar. Olaryň netijeleri senagat toplumynyň mümkinçiliklerini artdyrmaga, ýurdumyzda we daşary döwletlerde uly isleg bildirilýän gurluşyk serişdeleriniň, beýleki harytlaryň öndürilişiniň möçberini ýokarlandyrmaga gönüden-göni täsirini ýetirýär. Sement önümleriniň ýola goýlan önümçiligi hem türkmen topragynyň baý serişde gorlarynyň netijeli ulanylýandygynyň aýdyň mysaly bolup durýar.

Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda 2013-nji ýylyň fewralynda açylan Lebap sement zawody bu ugurda nusgalyk önümçilik desgasydyr. Bu iri kärhana täze iş orunlaryny döretmek bilen bir hatarda, diňe bir sebitiň däl, eýsem, tutuş ýurdumyzyň hem durmuş-ykdysady taýdan okgunly ösmegine goşant goşýar.

Lebap welaýatynyň edara ediş merkezi Türkmenabat şäherinden 350 kilometr uzaklykda ýerleşýän zawodda geçen ýyllaryň dowamynda ýokary berklige eýe bolan sementiň uly isleg bildirilýän görnüşleri öndürilip gelinýär. Ol ýokary hilli önümleri öndürmek bilen, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzda barha ýaýbaňlandyrylýan gurluşyklaryň güýçli depgininiň gazanylmagyna ýardam edýär.

Gurluşyk pudagyna gönükdirilýän ägirt uly maýa serişdeleriniň, ýurdumyzda döredilen amatly maýa goýum gurşawynyň, telekeçiligi goldamak babatda durmuşa geçirilýän netijeli çäreleriň şähergurluşyk syýasatynyň üstünlikli amala aşyrylmagyna goşant goşýandygyny bellemek gerek. Bu syýasatyň çäklerinde paýtagtymyzda we welaýatlarda önümçilik, medeni-durmuş maksatly desgalaryň her ýylda ýüzlerçesi gurlup ulanmaga berilýär, ozal bar bolanlarynyň durky täzelenilýär. Şeýle giň gerimli bu işler halkymyzyň abadan we bagtyýar durmuşyny üpjün etmäge, şäherdir obalarda halkara ülňülere laýyk gelýän möhüm düzümleri kemala getirmäge gönükdirilen durmuş ugurly syýasatyň aýdyň netijeleridir.

“Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” şygary astynda geçýän şu ýylyň ýaz paslynyň ilkinji günleri senagat düzüminiň nobatdaky wajyp desgasynyň — Türkmenistanyň Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginiň buýurmasy esasynda ýylda 1 million tonna sement öndürmäge niýetlenen Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň gurlup ulanmaga berilmegine beslendi.

...Ir bilen döwlet Baştutanymyzyň uçary Kerki Halkara howa menziline gelip gondy. Bu ýerde hormatly Prezidentimiz mähirli garşylanyldy.

Soňra Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň dikuçary howa menzilinden iri senagat kärhanasyna tarap ugrady.

Biraz wagtdan soňra, döwlet Baştutanymyzyň dikuçary ýurdumyzyň iri sement zawodynyň birinji tapgyrynyň ýanyndaky meýdançada gondy.

Hormatly Prezidentimiz awtoulagda bu ýerden uzakda bolmadyk çäkde täze, häzirki zaman kärhanasynyň açylyp ulanmaga berilmegi mynasybetli dabaranyň geçirilýän ýerine ugrady.

Sebitiň we ýurdumyzyň ähli ilaty üçin ähmiýetli bolan waka mynasybetli bu ýere Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygy, Halk Maslahatynyň wekilleri, Hökümet agzalary, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, Lebap welaýatynyň ýolbaşçylary, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň hem-de jemgyýetçilik wekilleri ýygnandylar.

Hemmeler uly ruhubelentlik bilen hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy mübärekleýär. Sungat ussatlarynyň ýerine ýetiren joşgunly çykyşlary dabaranyň şowhunyny has-da artdyrdy.

Döwlet Baştutanymyz açylyş dabarasy üçin ýörite taýýarlanan ýere — mejlisler jaýyna geçýär.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow dabara gatnaşyjylaryň öňünde çykyş edip, «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynyň rowaçlyklara beslenýän günlerinde Lebap welaýatynyň Köýtendag etrabynda ýerleşýän Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň açylýandygyny belledi.

Şu gün Türkmenabat şäherinde gurlan döwrebap ýaşaýyş jaýlary hem dabaraly ýagdaýda açylyp ulanmaga berler. Şeýle-de Lebap welaýatynyň ilatyna ýokary hilli hyzmat etjek täze, döwrebap ýolagçy awtobuslarynyň 200-e golaýy sowgat hökmünde gowşurylar diýip, döwlet Baştutanymyz belledi we hemmeleri bu şatlykly wakalar bilen tüýs ýürekden gutlady.

Arkadagly Gahryman Serdarymyz eziz Watanymyzyň ykdysady kuwwatynyň artmagyna, halkymyzyň hal-ýagdaýynyň has-da gowulandyrylmagyna gönükdirilen beýik işleriň üstünlikli durmuşa geçirilýändigini buýsanç bilen nygtady. Berkarar döwletimizde amala aşyrylýan ägirt uly gurluşyklar mähriban halkymyzyň abadan we bagtyýar durmuşda ýaşamagyny üpjün etmäge gönükdirilendir. Ýurdumyzyň ähli sebitlerinde medeni-durmuş maksatly döwrebap binalar, kuwwatly senagat kärhanalary, täze obadyr şäherler guruldy. Türkmenistanda ilkinji «akylly» şäher bolan Arkadag şäheriniň birinji tapgyry açylyp ulanmaga berildi.

Nygtalyşy ýaly, bu binalardyr desgalar milli ykdysadyýetimiziň kuwwatyny artdyrmagy, ýurdumyzy senagatlaşdyrmagy, şeýle hem sebitleri sazlaşykly ösdürmegi maksat edinýär.

Häzirki wagtda «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynyň», şeýle hem ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň esasynda milli ykdysadyýetimiziň pudaklaryny, şol sanda senagat we gurluşyk önümçiligi pudagyny ösdürmek boýunça giň gerimli işler amala aşyrylýar. Senagat we gurluşyk önümçiligi pudagy Diýarymyzda alnyp barylýan gurluşyklary hem-de ilatymyzy zerur bolan ýokary hilli gurluşyk önümleri bilen üpjün edýär.

Sement gurluşyk üçin iň zerur önümleriň biri bolup durýar. Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzda gurlup ulanmaga berlen Bäherden, Balkan we Lebap sement zawodlarynda täze innowasion tehnologiýalar esasynda dünýä standartlaryna doly laýyk gelýän ýokary hilli önümler öndürilýär. Häzirki wagtda «Türkmenistanda öndürildi» diýen ýazgyly sement önümleri diňe bir içerki bazarlarda däl, eýsem, dünýä bazarlarynda hem uly islege eýe bolýar.

Çykyşda bellenilişi ýaly, döwletimiziň gurluşyk senagatyny ösdürmäge gönükdirýän maýa goýum serişdelerini netijeli özleşdirmäge, kärhanalaryň önümçilik kuwwatyny artdyrmaga aýratyn ähmiýet berilýär.

Ýerli çig mal serişdelerinden peýdalanmak bilen, dünýä ölçeglerine laýyk gelýän, içerki hem-de daşarky bazarlarda uly islegden peýdalanýan önümleri öndürýän, innowasion tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylan täze senagat kärhanalary gurulýar diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow şu gün dabaraly ýagdaýda açylyp ulanmaga berilýän döwrebap zawodyň hem aýdylanlara aýdyň şaýatlyk edýändigini belledi.

Täze zawodyň gurluşygy Türkmenistanyň Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginiň buýurmasy esasynda Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy bolan «Türkmen enjam» hojalyk jemgyýeti tarapyndan amala aşyryldy. Onda dünýäniň öňdebaryjy ýurtlarynyň kämil enjamlary ornaşdyryldy. Bu bolsa önümçiligiň ýokary derejede alnyp barylmagyna, uly islegden peýdalanýan önümleri öndürmäge mümkinçilik berer diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.

Kärhana 38 sany binadan we desgadan ybarat bolup, dünýä standartlaryna doly laýyk gelýän, şol sanda sulfata (duza) durnukly ýokary hilli sement önümleriniň ýylda 1 million tonnasyny öndürmäge ukyplydyr. Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynda 250-ä golaý işgäriň zähmet çekmegi üçin ähli zerur önümçilik we durmuş şertleri döredilendir.

Arkadagly Gahryman Serdarymyz çykyşynda kabul edilen maksatnamalara laýyklykda, senagat we gurluşyk önümçiligi pudagynyň yzygiderli ösdürilýändigini kanagatlanma bilen belledi.

«Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda Ahal welaýatynyň Bäherden etrabynda täze, häzirki zaman innowasion tehnologiýalary bilen enjamlaşdyrylan, ýylda 1 million tonna ýokary hilli sement önümini öndürjek Bäherden sement zawodynyň ikinji tapgyryny hem işe girizmek göz öňünde tutulýar.

Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyzyň senagatçylarynyň geljekde-de ýurdumyzy ösen döwlete öwürmekde, alnyp barylýan gurluşyklary we ilatymyzy ýokary hilli gurluşyk önümleri bilen bökdençsiz üpjün etmekde tutanýerli zähmet çekjekdiklerine, döwletimiziň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmaga mynasyp goşant goşjakdyklaryna berk ynanýaryn diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow belledi.

Döwlet Baştutanymyz dabara gatnaşyjylary, senagat we gurluşyk önümçiligi pudagynyň ähli işgärlerini, Lebap welaýatynyň ýaşaýjylaryny bu möhüm desganyň işe girizilmegi, şeýle hem Türkmenabat şäherinde döwrebap ýaşaýyş jaýlarynyň gurlup ulanmaga berilmegi, sebitiň ilatyna täze ýolagçy awtobuslarynyň sowgat berilmegi bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlap, hemmelere berk jan saglyk, asuda we bagtyýar durmuş, alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Soňra «Thyssenkrupp Polysius GmbH» kompaniýasynyň enjamlary işe girizmek boýunça baş gözegçisi Mate Resetara söz berildi.

Ol möhüm waka — Köýtendag etrabyndaky Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň ulanmaga berilmegi mynasybetli ýygnananlary tüýs ýürekden gutlap, bu ýokary tehnologiýaly taslamanyň durmuşa geçirilmegine gatnaşmagyň özi we kärdeşleri üçin uly hormatdygyny belledi.

Türkmenistandaky hyzmatdaşlarymyz bilen bilelikde bu zawodyň ýurduň senagatynyň wajyp düzüm bölegine öwrülmegi üçin köp zähmet çekdik. Bu gün şol tagallalarymyzyň ajaýyp netijesini görüp, juda begenýärin diýip, Mate Resetar aýtdy.

Bellenilişi ýaly, nou-haularyň we innowasion tehnologiýalaryň binýadynda öňde goýlan wezipeleriň täzeçil çözgütlerini işläp taýýarlaýan «Thyssenkrupp Polysius GmbH» kompaniýasy Türkmenistan bilen uzak möhletli özara bähbitli hyzmatdaşlygy ýola goýmaga uly gyzyklanma bildirýär hem-de ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň mundan beýläk-de okgunly ösmegine öz goşandyny goşmaga hemmetaraplaýyn taýýardygyny mälim edýär.

Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň gurluşyk taslamasynyň çäklerinde “Thyssenkrupp” kompaniýasy tarapyndan getirilen enjamlar we ýerine ýetirilen inženerçilik işleri halkara ölçeglere, has takygy, Germaniýanyň senagat standartlaryna — DIN ülňülerine, sement senagatynyň standartlary hem IEC we ISO standartlaryna doly laýyk gelýär. Şunuň bilen baglylykda, «Thyssenkrupp Polysius GmbH» kompaniýasynyň wekili Türkmenistanyň senagat we gurluşyk önümçiligi ministrine degişli güwänamany gowşurdy.

Soňra dabara gatnaşyjylar uly ekranda türkmen topragynyň täsin we gözel künjekleriniň birinde ýerleşýän Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyry barada ýörite taýýarlanan wideofilme tomaşa etdiler.

“Türkmen enjam” hojalyk jemgyýeti tarapyndan Lebap sement zawodynyň birinji tapgyrynyň golaýynda gurlup ulanmaga berlen iri senagat kärhanasy häzirki zaman önümçiliginiň iň soňky gazananlaryny özünde jemleýär.

Ýylda 1 million tonna sement öndürmäge niýetlenen täze zawodda dünýäniň öňdebaryjy önüm öndürijileriniň ýokary hil ölçeglerine laýyk gelýän enjamlary ornaşdyryldy. Ähli önümçilik işleriniň doly awtomatlaşdyrylmagy we kärhananyň işgärleriniň ýokary öndürijilikli zähmet çekmegi üçin amatly şertleriň döredilmegi taslamany durmuşa geçirmekde ugur alnan esasy ýörelge boldy.

Önümçiligiň ekologik taýdan arassa bolmagynyň, daşky gurşawy goramagyň ähli zerur kadalarynyň berjaý edilmegi ýurdumyzdaky iri senagat desgalarynyň gurluşygynda möhüm we hökmany şertleriň biri hökmünde çykyş edýär. Hasaplamalara görä, täze zawodda önümçilik işinde bölünip çykýan zyýanly galyndylaryň möçberi rugsat edilýän derejeden hem ep-esli azdyr. Howa goýberilýän tozanlary toplamak we arassalamak üçin kuwwatly süzgüç ulgamlary ulanylýar.

Bar bolan mümkinçilikleri doly güýjünde ulanmak, türkmen topragynyň gazylyp alynýan baýlyklarynyň baý gorlaryny netijeli peýdalanmak wezipelerini hasaba almak bilen, zawod önümçilikde zerur bolan çig malyň esasy görnüşleriniň uly ätiýaçlyklarynyň baý sebitinde guruldy. Ol bu baýlyklaryň gazylyp alynýan ojaklaryna golaý çäkde ýerleşýär. Munuň özi önümçilik işini bökdençsiz alyp barmaga we öndürilýän önümiň özüne düşýän gymmatyny peseltmäge mümkinçilik berer.

Önümçilik işine, önümiň hiline gözegçiligi amala aşyrmak üçin täze zawodda barlaghana we tehniki gözegçilik bölümi döredildi. Bu ýerde abatlaýyş ussahanasy hem hereket eder. Bularyň ählisi Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň ýurdumyzdaky her bir desganyň gurluşygy üçin zerur bolan gurluşyk serişdesiniň ykdysady taýdan bähbitli bolmagyny we onuň ekologik taýdan howpsuz önümçiligini üpjün etjekdigini tassyklaýar.

Dabara tamamlanandan soňra, döwlet Baştutanymyz mejlisler jaýyndan çykyp, ýygnananlaryň şowhunly el çarpyşmalary astynda dabaraly ýagdaýda toý bagyny kesdi. Şol wagt asmana dürli öwüşginli howa şarlary uçuryldy.

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow dolandyryş binasyna tarap ugrady. Ýol ugruna Arkadagly Gahryman Serdarymyza zawodyň degişli desgalary we olaryň aýratynlyklary barada gürrüň berildi.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň gurluşyk-senagat toplumynyň kärhanalary tarapyndan öndürilýän dürli görnüşli önümleriň sergisi bilen hem tanyşdy.

Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Energetika ministrliginiň diwarlygyny synlady.

Mälim bolşy ýaly, öňde goýlan wezipeleri, şol sanda milli ykdysadyýetimizi güýçli depginde senagatlaşdyrmak boýunça wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmekde energetika pudagyna möhüm orun berilýär. Giň gerimli özgertmeler esasynda Diýarymyzyň ähli sebitlerinde döwrebap elektrik stansiýalary guruldy, energiýa öndüriji kuwwatlyklar ençeme esse artdyryldy, täze elektrik geçiriji ulgamlar guruldy we täzelenildi.

Häzirki wagtda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda pudagyň maddy-enjamlaýyn binýadyny düýpli döwrebaplaşdyrmak, paýtagtymyzyň hem-de welaýatlaryň depginli ösüşini nazara almak bilen, täze kuwwatly energetika ulgamlaryny döretmek boýunça netijeli çäreler durmuşa geçirilýär.

Energetika pudagynda sebit we halkara ähmiýetli iri taslamalary amala aşyrmak bilen, Türkmenistanyň daşky gurşawy goramak meselelerine jogapkärçilikli çemeleşmäni görkezýändigini bellemek gerek. Hut şonuň üçin-de serişde tygşytlaýjy, ekologik taýdan arassa tehnologiýalary işjeň ornaşdyrmak baş wezipeleriň biri hökmünde çykyş edýär. Ýurdumyzda gurulýan döwrebap obalary we senagat toplumlaryny elektrik energiýasy bilen ygtybarly, bökdençsiz üpjün etmek maksady bilen, energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmelerini, hususan-da, Gün we ýel energiýasyny ulanmak arkaly elektrik energiýasyny öndürmek boýunça innowasion taslamalar işlenip taýýarlanylýar.

Himiýa senagatynyň ösdürilmegine hem möhüm ähmiýet berilýär. Bu pudagy ösdürmegiň strategiýasy ýerli çig mal serişdelerini netijeli ulanmaga we ýurdumyzda, şeýle-de daşary ýurtlarda uly islegden peýdalanýan ýokary hilli önümleriň öndürilmegine gönükdirilendir. Guralan sergide “Türkmenhimiýa” döwlet konserni dürli görnüşli plastik turbalary, karbamid, kaliý, fosfor, duz, ýod ýaly önümleri, “ECO-93” kysymly benzini we pudagyň kärhanalary tarapyndan öndürilýän beýleki harytlar bilen tanyşdyrdy.

Toplumlaýyn durmuş-ykdysady maksatnamalary durmuşa geçirmegiň çäklerinde ýurdumyzyň ähli künjeklerinde ýaýbaňlandyrylan, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüne mahsus giň gerimli gurluşyklar ýokary hilli gurluşyk serişdelerine bolan islegleriň artmagyny şertlendirip, ýerli çig mallaryň binýadynda olaryň önümçiligini çalt depginde ýokarlandyrmaga itergi berdi. Häzirki wagtda türkmen önüm öndürijileri içerki we daşarky bazarlarda isleg bildirilýän, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan, eksport ugurly, halkara hil ölçeglerine laýyk gelýän önümleriň giň görnüşleriniň önümçiligini ýola goýdular.

Bu ýerde Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligi sement, armatura, keramzit önümlerini, gurluşykda ulanylýan daşlaryň görnüşlerini, kaolin we beýleki önümleri görkezdi. Bildirilýän talaplara laýyklykda, ýurdumyzda desgalaryň gurluşygynda we bezeg işlerinde diňe ýokary hilli serişdeler ulanylýar. Olar saýlanyp alnanda, hökmany ýagdaýda ýerli howa şertleri, serişdeleriň ekologik taýdan arassalygy, berkligi hem-de ulanyşda amatlylygy göz öňünde tutulýar.

Häzirki wagtda gurlup ulanmaga berilýän desgalaryň ählisinde milli binagärligiň iň gowy däpleriniň dünýäniň häzirki zaman şähergurluşyk ýörelgeleri bilen sazlaşykly utgaşýandygy bellärliklidir. Munuň özi ýurdumyzyň gurluşyk pudagynyň döwür bilen aýakdaş ösýändigine şaýatlyk edýär. Bu ugurdaky işler Gurluşyk we binagärlik ministrliginiň görkezen çyzgylarynda we maketlerinde aýdyň beýanyny tapdy. Gurulmagy aýratyn inženerçilik-tehniki çözgütleri we iň täze tehnologiýalaryň ulanylmagyny talap edýän desgalar, şol sanda awtobanlar, köprüler, estakadalar, ýerasty geçelgeler, esasy ýollardaky köpgatly ýol aýrytlary bar.

Mälim bolşy ýaly, bu ugurda alnyp barylýan işleriň netijeliligini ýokarlandyrmak hem-de awtomobil ýollarynyň gurluşygyny has-da kämilleşdirmek maksady bilen, 2022-nji ýylyň fewralynda Awtomobil ýollarynyň gurluşygyny dolandyrmak baradaky döwlet agentligi döredildi. Agentlik öz alyp barýan işi bilen eýýäm diplomlardyr güwänamalaryň birnäçesine mynasyp boldy. Sergide görkezilýän bu üstünlikler ýurdumyzda ýolgurluşyk pudagynda durmuşa geçirilýän giň gerimli işleriň täze derejelere çykýandygynyň aýdyň güwäsidir.

Şeýlelikde, gurluşyk-senagat toplumynyň önümleriniň sergisi milli ykdysadyýetimiziň okgunly ösüşinde kesgitleýji orny eýeleýän bu möhüm pudaklary döwrebaplaşdyrmak bilen bagly wezipeleriň üstünlikli amal edilýändigini dolulygyna açyp görkezdi.

Kabul edilen döwlet maksatnamalarynyň, hususan-da, «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynyň», «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň» çäklerinde, şeýle hem Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň şu ýylyň fewral aýynda geçirilen mejlisinde tassyklanan «Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işiniň esasy ugurlary boýunça Türkmenistanyň Mejlisi, ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary hem-de jemgyýetçilik birleşikleri bilen bilelikde «Türkmenistany 2024-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň we maýa goýum Maksatnamasyny» durmuşa geçirmek boýunça ýerine ýetirilmeli işleriň we geçirilmeli çäreleriň Meýilnamasyna» laýyklykda, milli ykdysadyýetimiziň pudaklaryny ösdürmek boýunça giň gerimli işler alnyp barylýar, döwrebap enjamlar bilen üpjün edilen täze kärhanalar gurulýar, ozal bar bolanlarynyň kuwwaty artdyrylýar.

Şol Maksatnamalarda göz öňünde tutulan täze desgalaryň gurluşyklary bilen bir hatarda, Arkadag şäheriniň gurluşygynyň ikinji tapgyrynyň we «Aşgabat siti» taslamasynyň durmuşa geçirilmegine hem aýratyn ähmiýet berilýär. Olaryň gurluşygynda bu ýerde öndürilýän ýokary hilli sement, ýurdumyzda öndürilýän beýleki ýokary hilli gurluşyk serişdeleri-de giňden ulanylar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow dolandyryş binasynyň ikinji gatyna bardy. Bu ýerde önümçiligi dolandyrmagyň merkezleşdirilen ulgamy ornaşdyrylypdyr. Onuň üsti bilen tehnologik işiň ähli tapgyrlary dolandyrylýar.

Pudagyň ösdürilmegine berýän yzygiderli ünsi üçin hormatly Prezidentimize hem-de türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyza senagat we gurluşyk önümçiligi pudagynyň ähli işgärleriniň adyndan çuňňur hoşallyk bildiren zawodyň hünärmeni Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyryny işe girizmäge ak pata bermegini haýyş edip, döwlet Baştutanymyza ýüzlendi.

Garaşylan pursat ýetip gelýär: hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow dolandyryş ulgamyndaky düwmäni basyp, iri senagat desgasynyň işine badalga berýär.

Wideoşekilli ýazgy arkaly çylşyrymly önümçiligiň işe girizilmeginiň tehnologik prosesi görkezilýär.

Döwlet Baştutanymyz binadan çykyp, sement zawodynyň direktoryna bu ýerdäki meýdançada hatara düzülen, täze önümçilikde işlediljek kuwwatly ýöriteleşdirilen tehnikalaryň açarlaryny gowşurdy.

Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň işe girizilmegi ýurdumyzyň gurluşyk-senagat toplumynyň ösdürilmegine saldamly goşant bolar hem-de türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan başy başlanan we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda üstünlikli dowam etdirilýän giň möçberli özgertmeleriň çäklerinde Diýarymyzda ýaýbaňlandyrylan gurluşyklaryň depginini has-da artdyrmaga goşmaça itergi berer.

Dabara tamamlanandan soňra, hormatly Prezidentimiz oňa gatnaşyjylar bilen mähirli hoşlaşyp, bu ýerden ugrady.

Şol gün döwlet Baştutanymyz paýtagtymyz Aşgabada gaýdyp geldi.

***

Şu gün Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň işe girizilmegi mynasybetli agzaçar sadakasy berildi. Onda türkmen topragynyň abadançylygy, halkymyzyň rowaçlygy, türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň hem-de hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň janlarynyň sag, ömürleriniň uzak, il-ýurt bähbitli ähli başlangyçlarynyň üstünliklere beslenmegi barada doga-dilegler edildi.

Goý, Beýik Biribar şu günki edilen doga-dilegleri öz dergähinde kabul etsin!

Goý, mukaddes Oraza aýynyň her bir güni haýyrly we sogap işlere beslensin! Garaşsyz Watanymyzda hemişe parahatçylyk, agzybirlik, asudalyk höküm sürsün!

Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň mejlisi

Aşgabat, 12-nji mart (TDH). Şu gün paýtagtymyzda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, Türki Döwletleriň Guramasynyň (TDG) Aksakgallar geňeşiniň agzasy Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisi geçirildi.

Mälim bolşy ýaly, 2021-nji ýyldan bäri ýurdumyz TDG-de synçynyň derejesine eýedir. Türki Döwletleriň Guramasynyň maslahat beriji edarasy bolan Aksakgallar geňeşiniň nobatdaky mejlisiniň Aşgabatda geçirilmegi bu gurama bilen köpugurly hyzmatdaşlygy ösdürmek meselelerinde Türkmenistanyň işjeň orny eýeleýändigine şaýatlyk edýär. Türkmen halkyny gurama agza ýurtlaryň halklary bilen asyrlaryň dowamynda emele gelen taryhy kökleriň, medeni we ruhy däpleriň umumylygy baglanyşdyrýar. Şol däpler häzirki döwürde täze many-mazmun bilen baýlaşdyrylýar.

Mejlisiň öňüsyrasynda Gahryman Arkadagymyz TDG-ä agza döwletleriň wekiliýetleriniň ýolbaşçylaryny mähirli garşylady. Bilelikde resmi surata düşmek dabarasyndan soňra, Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisi geçirildi.

Duşuşygyň başynda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň başlygyna we TDG-niň Baş sekretaryna, şeýle hem ýygnananlaryň ählisine: «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistana hoş geldiňiz!» diýen sözler bilen ýüzlendi. Şeýle-de Gahryman Arkadagymyz mejlise gatnaşyjylary mukaddes Oraza aýynyň başlanmagy bilen gutlap, hemmelere berk jan saglyk, abadançylyk, alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Pursatdan peýdalanyp, türkmen halkynyň Milli Lideri ýygnananlara Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisini Aşgabatda geçirmek baradaky teklibi goldandyklary we ýurdumyza gelendikleri hem-de şu duşuşyga gatnaşýandyklary üçin minnetdarlyk bildirdi.

Mälim bolşy ýaly, Aksakgallar geňeşiniň ozalky mejlislerinde Türki Döwletleriň Guramasynyň çäklerinde alnyp barylýan hyzmatdaşlygy dürli ugurlarda ösdürmek we berkitmek babatda guramanyň döwlet Baştutanlarynyň duşuşyklaryndaky maslahat beriş häsiýetli birnäçe möhüm teklipler öňe sürüldi diýip, Gahryman Arkadagymyz sözüni dowam etdi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri şu günki mejlisiň hem türki döwletleriň arasynda alnyp barylýan syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ugurlardaky gatnaşyklaryň netijeliligini mundan beýläk-de ýokarlandyrmaga ýardam etjekdigine ynam bildirip, onuň hyzmatdaşlygy giň ugurlar boýunça baýlaşdyrmak bilen bagly meseleleri ara alyp maslahatlaşmak hem-de bu babatda pikir-garaýyşlary beýan etmek nukdaýnazardan peýdaly boljakdygyny belledi.

Hormatly Arkadagymyz Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisini açyk diýip yglan edip, ilki bilen, Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň başlygy Binali Ýyldyryma söz berdi.

TDG-niň maslahat beriji edarasynyň ýolbaşçysy türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowy, Türki Döwletleriň Guramasynyň Baş sekretaryny we ýygnananlaryň ählisini mübärekläp, şu günlerde Aşgabatda bolýandygyna örän şatdygyny aýtdy. Şunda guramanyň Aksakgallar geňeşiniň mejlisiniň ilkinji gezek TDG-de synçynyň derejesine eýe bolan döwletde geçirilýändigi bellenildi. Nygtalyşy ýaly, Türki Döwletleriň Guramasyna agza we synçy ýurtlaryň arasyndaky ysnyşykly hyzmatdaşlyk onuň işine saldamly goşant goşýar. Şunuň bilen baglylykda, ol Gahryman Arkadagymyza çakylygy we mähirli myhmansöýerlik üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Aksakgallar geňeşiniň başlygynyň belleýşi ýaly, geňeşiň işi ýokary baha mynasyp boldy. Munuň özi TDG-niň 2023-nji ýylyň noýabrynda Gazagystanyň paýtagtynda geçirilen 10-njy sammitiniň netijeleri boýunça kabul edilen Astana Jarnamasynda-da beýanyny tapdy. Bu bolsa geňeşiň işjeň hereket edýän düzüme öwrülýändiginiň aýdyň güwäsidir.

Nygtalyşy ýaly, ägirt uly mümkinçilikleriň bolmagy, doganlyk halklaryň raýdaşlygy, birek-biregi goldamak, netijeli köpugurly hyzmatdaşlyk biziň ýurtlarymyza durnukly ösüşde oňyn netijeleri gazanmaga mümkinçilik berýär. Türki döwletlerdäki abadançylyk we durnukly ösüş köp babatda sebitdäki durnuklylyga ýardam edýär. Şu maksatlar bilen, özara bähbitli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek üçin bilelikdäki tagallalary işjeňleşdirmek zerurdyr.

Şunuň bilen baglylykda, TDG-niň Aksakgallar geňeşiniň başlygy döwletara hyzmatdaşlygy üstünlikli ilerletmek üçin uly ähmiýete eýe bolan meseleleriň birnäçesine ünsi çekdi. Şunda ykdysady we söwda, ulag, energetika, maýa goýumlar ulgamlarynda hem-de beýleki geljegi uly ugurlarda özara gatnaşyklara uly üns berilýär. Şeýle hem Aksakgallar geňeşiniň agzalarynyň TDG-niň sammitlerine yzygiderli gatnaşmagy baradaky meselä seredildi.

Çykyşynyň ahyrynda myhman Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowa hem-de hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa mejlisiň ýokary derejede guralandygy we mähirli kabul edilendigi üçin ýene-de bir gezek hoşallyk bildirdi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri hoşniýetli sözleri, çuň manyly çykyşy üçin TDG-niň Aksakgallar geňeşiniň başlygyna minnetdarlyk bildirip, Türki Döwletleriň Guramasynyň Baş sekretary Kubanyçbek Omuraliýewe söz berdi.

TDG-niň Baş sekretary Gahryman Arkadagymyza türkmen topragynda bildirilen myhmansöýerlik üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi we hemmelere Oraza aýy mynasybetli iň gowy arzuwlaryny beýan etdi.

Çykyşynyň dowamynda Kubanyçbek Omuraliýew TDG-niň 2023-nji ýylyň noýabrynda Astanada geçirilen sammitiniň netijeleriniň türki döwletleriň hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de ösdürmek üçin örän wajypdygyny belledi. Şunda doganlyk ýurtlaryň özara gatnaşyklarynyň we raýdaşlygynyň berkeýändigi bellenildi. Munuň özi sebitiň, dünýäniň täze wehimler bilen ýüzbe-ýüz bolýan häzirki döwründe uly ähmiýete eýedir.

Bellenilişi ýaly, ykdysadyýet, täjirçilik we maýa goýum, ulag-kommunikasiýa, senagat ulgamlarynda hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek, özara haryt dolanyşygynyň möçberini artdyrmak, azyk howpsuzlygyny üpjün etmek boýunça anyk çäreler durmuşa geçirildi we geçirilýär. Ynsanperwer ulgam gatnaşyklaryň aýrylmaz bölegidir. Bilelikdäki forumlary, şol sanda ylmy maslahatlary geçirmek bu ugurda aýratyn ähmiýete eýedir.

Energetika türki döwletleriň arasyndaky hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedowyň TDG-niň Astanada geçirilen sammitinde gurama gatnaşyjy ýurtlar tarapyndan bu ulgamda hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça “Ýol kartasyny” taýýarlamagyň maksadalaýykdygy barada aýdan teklibiniň örän derwaýysdygy bellenildi.

TDG-niň Baş sekretary şu ýylda beýik türkmen şahyry we akyldary Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy hem-de Änew şäheriniň “Türki dünýäsiniň medeni paýtagty” diýlip yglan edilmegi mynasybetli dabaralaryň geçiriljekdigini belledi. Ol hemmeleri bu şanly wakalar mynasybetli gutlap, TDG-niň baýramçylyk çärelerini geçirmäge hemmetaraplaýyn goldaw bermäge taýýardygyny tassyklady.

Türki Döwletleriň Guramasynyň Baş sekretary çykyşyny tamamlap, Aksakgallar geňeşiniň agzalaryna aýdylan maslahatlar üçin hoşallyk bildirdi we olaryň TDG-niň Sekretariaty tarapyndan gatnaşyjy ýurtlaryň degişli edaralaryna iberiljekdigini belledi.

Gahryman Arkadagymyz Türki Döwletleriň Guramasynyň Baş sekretaryna çuň mazmunly çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, mejlisiň dowamynda TDG-niň Aksakgallar geňeşiniň Gazagystan Respublikasyndan agzasy Ikram Adyrbekowa söz berdi.

Myhman türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowa myhmansöýerlik we duşuşygyň ýokary derejede guralandygy üçin hoşallyk bildirip, Gazagystanyň wekiliýetiniň düzümine bu ýurduň Garaşsyzlygynyň berkarar bolmagyna we pugtalandyrylmagyna saldamly goşant goşan meşhur hem-de hormatly aksakgallaryň girizilendigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, Gahryman Arkadagymyzyň aksakgallaryň özara saparlary baradaky pikiriniň geljekde asylly däbe öwrüljekdigine ynam bildirildi. Şeýle hem Aşgabada gelen wekiliýetiň düzümine giren ýaşulularyň türkmen dilinde erkin gürleýändikleri bellenildi.

Ikram Adyrbekow düýn TDG-niň çäklerinde hyzmatdaşlygyň, şol sanda ynsanperwer we ekologiýa ulgamlaryndaky gatnaşyklaryň meseleleri boýunça pikir alyşmalaryň özara ynanyşmak häsiýetine eýe bolandygyny nygtap, türkmen-gazak gatnaşyklary barada aýratyn durup geçdi. Bellenilişi ýaly, Gazagystanda Gahryman Arkadagymyzy türkmen halkynyň umumy ykrar edilen Lideri, türki dünýäniň ajaýyp döwlet işgärleriniň biri hökmünde tanaýarlar. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy döwletara gatnaşyklaryň ösdürilmegine ägirt uly goşant goşýar.

Nygtalyşy ýaly, häzirki wagtda türkmen-gazak dialogy strategik hyzmatdaşlyk häsiýetine eýe boldy. Şunda ýokary derejedäki saparlar we duşuşyklar möhüm orny eýeleýär. Biziň ýurtlarymyz halkara giňişlikde hemişe birek-birege özara goldaw berýärler. Şeýle hem söwda-ykdysady, üstaşyr ulag ulgamlarynda, obasenagat pudagynda hyzmatdaşlyk üçin uly mümkinçilikleriň bardygy bellenildi. Medeni-ynsanperwer ulgamda däp bolan gatnaşyklary pugtalandyrmaga uly ähmiýet berilýär. Hususan-da, Astana şäheriniň merkezi köçeleriniň birine beýik türkmen şahyry Magtymguly Pyragynyň ady dakyldy. Şu ýyl şahyryň doglan gününiň 300 ýyllygy bellenilýär.

Çykyşynyň ahyrynda Ikram Adyrbekow döwletara hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de yzygiderli giňeldiljekdigine we pugtalandyryljakdygyna ynam bildirdi.

Gahryman Arkadagymyz netijeli we manyly çykyşy üçin Gazagystanyň wekiline minnetdarlyk bildirip, nobatdaky çykyş üçin Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň Gyrgyz Respublikasyndan agzasy Medetkan Şerimkulowa söz berdi.

Myhman türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedowa TDG-niň Aksakgallar geňeşiniň şu gezekki mejlisini dünýäniň iň gözel şäherleriniň biri hökmünde ykrar edilen Aşgabatda geçirmek baradaky başlangyjy hem-de onuň ýokary guramaçylyk derejesi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, hemmeleri şanly sene — görnükli türkmen şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy bilen gutlady. Beýik şahyryň we akyldaryň döredijiligine türki döwletleriň halklary tarapyndan ýokary baha berilýär.

Medetkan Şerimkulow köpasyrlyk taryha eýe bolan türkmen-gyrgyz gatnaşyklarynyň dost-doganlyk, hoşniýetli goňşuçylyk häsiýetine eýedigini nygtap, Gahryman Arkadagymyza ähli ugurlar boýunça okgunly ösdürilýän, däp bolan döwletara dialogy pugtalandyrmaga goşýan saldamly goşandy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi. Ýokary derejede yzygiderli amala aşyrylýan özara saparlar hem-de geçirilýän duşuşyklar, olaryň netijeleri boýunça gazanylan möhüm ylalaşyklar, gol çekilen resminamalar munuň aýdyň güwäsidir.

Çykyşda Aşgabatda TDG-niň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisiniň geçirilmeginiň türki döwletleriň we halklaryň arasyndaky dostlukly gatnaşyklary pugtalandyrmaga, ileri tutulýan ugurlarda — syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ulgamlarda ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de giňeltmäge ýardam etjekdigine ynam bildirildi.

Pursatdan peýdalanyp, Medetkan Şerimkulow Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa hem-de Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowa asylly işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy täsirli çykyşy üçin Gyrgyzystanyň wekiline minnetdarlyk bildirip, TDG-niň Aksakgallar geňeşiniň Özbegistan Respublikasyndan agzasy Sodikžon Turdiýewe söz berdi.

Özbegistanyň wekili Gahryman Arkadagymyzy, TDG-niň Aksakgallar geňeşiniň başlygyny, guramanyň Baş sekretaryny hem-de mejlise gatnaşyjylary mübärekläp, hemmeleri mukaddes Oraza aýynyň gelmegi, şeýle hem Gündogaryň beýik şahyry we akyldary Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy bilen gutlady.

Myhman döwletara gatnaşyklaryň taryhy-medeni kökleriň umumylygyna daýanyp, ähli ugurlar boýunça üstünlikli ösdürilýändigini nygtady. Iki ýurduň paýtagtlarynda ýerleşýän ajaýyp “Aşgabat” we “Daşkent” seýilgähleri iki doganlyk halky baglanyşdyrýan hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklarynyň mizemezliginiň aýdyň nyşany bolup durýar.

Türki Döwletleriň Guramasynyň işi barada aýdylanda, onuň, ilkinji nobatda, sebitde parahatçylygy üpjün etmek, söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy ösdürmek, ykdysady taýdan goşulyşmak ýörelgelerini öňe sürýändigi nygtaldy. Ekologiýa, ynsanperwer ulgam, şol sanda ylym, bilim we medeniýet, ýaş nesli sazlaşykly terbiýelemek ýaly meseleler, energetika, ulag, maýa goýumlar, azyk howpsuzlygyny üpjün etmek hem TDG-niň üns merkezinde durýar.

Türki Döwletleriň Guramasynyň geçen ýyl Astanada geçirilen sammitinde guramanyň çäklerinde köptaraply we uzak möhletli gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmäge gönükdirilen teklipleriň hem-de başlangyçlaryň birnäçesi beýan edildi. Şunuň bilen baglylykda, aksakgallaryň esasy wezipesiniň hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlaryny öz içine alýan bu başlangyçlary ýakyndan goldamakdan ybaratdygy baradaky pikir aýdyldy.

TDG-niň Aksakgallar geňeşiniň Özbegistan Respublikasyndan agzasy öz çykyşynda ýaş nesle bilim we terbiýe bermek meselesi barada hem durup geçip, innowasiýalara tarap ymtylýan zehinli ýaşlary höweslendirmegiň wajypdygyny belledi. Şunuň bilen birlikde, türki halklaryň baý medeni mirasyny, halk döredijiligini aýawly saklamagyň we giňden wagyz etmegiň ähmiýeti nygtaldy. Halk döredijiliginde ata-babalarymyzyň parasatly öwüt-nesihatlary jemlenip, bahasyna ýetip bolmajak belent ruhy-ahlak gymmatlyklary öz beýanyny tapýar.

Gahryman Arkadagymyz Özbegistanyň wekiline täsirli we manyly çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, nobatdaky çykyş üçin TDG-niň Aksakgallar geňeşiniň Wengriýadan agzasy Attila Tilkä söz berdi.

Dostlukly ýurduň wekili türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowa Aşgabada gelmäge we şu mejlise gatnaşmaga çakylygy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Bellenilişi ýaly, türki döwletler bilen ykdysady hyzmatdaşlyk wenger ykdysadyýetine oňyn täsir edýär. Wengriýa bilen TDG-niň arasyndaky gatnaşyklar deňhukuklylyk, özara hormat goýmak ýörelgelerine esaslanýan netijeli hyzmatdaşlygyň aýdyň mysaly bolup durýar.

Nygtalyşy ýaly, Türki Döwletleriň Guramasyna gatnaşyjy ýurtlar dürli ugurlarda hyzmatdaşlyk üçin uly mümkinçiliklere eýedir. Şunda bilim ulgamy hem möhüm ugurlaryň biri hökmünde görkezildi. Bellenilişi ýaly, TDG-ä agza döwletleriň ýaşlary muňa uly gyzyklanma bildirýärler. Şunuň bilen baglylykda, degişli ikitaraplaýyn resminamalaryň esasynda bilim ulgamynda türkmen-wenger gatnaşyklarynyň pugtalandyrylýandygy nygtaldy. Beýleki möhüm ugurlarda, şol sanda suw hojalygy ulgamynda hem özara bähbitli gatnaşyklar üçin giň mümkinçilikler bar.

Attila Tilki TDG-niň çäklerinde hyzmatdaşlygyň uly geljeginiň bardygyny aýdyp, häzirki döwrüň talaplaryna laýyklykda, birek-birege hormat goýmak esasynda guralýan hyzmatdaşlygyň ähmiýetiniň barha artýandygyny nygtady.

Türkmen halkynyň Milli Lideri Wengriýanyň wekiline çuň manyly çykyşy üçin sagbolsun aýdyp, netijeli pikir alyşmalar hem-de beýan edilen oňyn teklipler üçin hemmelere minnetdarlyk bildirdi.

Soňra Gahryman Arkadagymyz ýygnananlara ýüzlenip, Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisini guraýan ýurt hökmünde Türkmenistanyň garaýyşlaryny we tekliplerini beýan etdi.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy şu günki mejlise gatnaşmaga çakylygy kabul edendigi üçin hemmelere ýene-de bir gezek minnetdarlyk bildirip, bu ýerde türki halklaryň hormat-sarpaly, akyl-paýhasly, mynasyp wekilleriniň jemlenendigini aýtdy. Pursatdan peýdalanyp, Gahryman Arkadagymyz ýygnananlary mukaddes Oraza aýynyň başlanmagy bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlady.

Türkmen halkynyň Milli Lideriniň belleýşi ýaly, Aksakgallar geňeşiniň geçen gezekki mejlisinde ençeme möhüm teklipler, şol sanda geňeşiň nobatdaky 15-nji mejlisini 2024-nji ýylda Aşgabatda geçirmek baradaky çözgüt kabul edildi. Türkmenistanda bu teklip ruhubelentlik we uly jogapkärçilik bilen garşylanyldy. Gahryman Arkadagymyz bu barada aýdyp, Aksakgallar geňeşiniň örän uly ähmiýetiniň bardygyny nygtady. Geňeş türki halklary asyrlaryň dowamynda kemala gelen baý taryhy mirasymyzyň, däp-dessurlarymyzyň we ahlak sütünlerimiziň töweregine jebisleşdirmäge ýardam berýär.

Aksakgallar geňeşi Türki Döwletleriň Guramasynyň, olaryň ýolbaşçylarynyň işinde parasatly kömekçi we maslahatçydyr. Biziň durmuş tejribämiz, bilimimiz döwlet derejesinde oýlanyşykly, öňdengörüjilikli çözgütleriň kabul edilmegine, içerki we halkara durmuşyň dürli soraglaryna dogry baha bermäge ýardam edýär. Ýaşlarymyzy terbiýelemekde, olara dogry ýoly salgy bermekde bu geňeşiň bahasyna ýetip bolmajak hyzmaty bardyr.

Biziň işimiz türki halklaryň agzybirliginiň, doganlygynyň we özara goldawynyň synmaz daýançlarynyň biri bolup, häzirki döwürde bu aýratyn möhümdir. Umuman, men Aksakgallar geňeşiniň Türki Döwletleriň Guramasynyň işiniň jemgyýetçilik, durmuş-ynsanperwer, medeni ugurlarynyň möhüm bölegine öwrülmelidigine ynanýaryn. Ol döwlet derejesinde gazanylan çözgütleriň hem-de ylalaşyklaryň ýerine ýetirilmegine ýardam bermelidir diýip, Halk Maslahatynyň Başlygy sözüni dowam etdi.

Geňeş guramanyň halkara ynsanperwer gatnaşyklaryna goldaw berip, halk diplomatiýasyna işjeň gatnaşmalydyr. Şu babatda öňümizde uly wezipeler, bilelikde işlemek üçin giň mümkinçilikler bar diýip, Gahryman Arkadagymyz aýtdy we Türkmenistanyň geňeşiň çäginde ýakyndan işleşmegi berk maksat edinýändigini tassyklady. Biz çäreleri meýilleşdirmäge we guramaga işjeň gatnaşarys, Aksakgallar geňeşiniň abraýyny hem-de ornuny mundan beýläk-de ýokarlandyrmaga ýardam bereris diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri belledi.

Halk Maslahatynyň Başlygy häzirki ýönekeý bolmadyk halkara şertlerde türki döwletleriň agzybirliginiň we raýdaşlygynyň möhümdigini, halklarymyzyň arasynda doganlyk gatnaşyklarynyň pugtalandyrylmagynyň aýratyn ähmiýete eýedigini nygtady. Şu düşünjeler ähli bilelikdäki taslamalaryň hem-de başlangyçlaryň esasynda durmalydyr.

Türki Döwletleriň Guramasynyň işiniň, şol sanda onuň möhüm halkara soraglar boýunça umumy strategiýasy kesgitleýji häsiýete eýe bolmalydyr. Türki döwletleriň ysnyşykly, netijeli hyzmatdaşlygy olaryň ykdysady ösüşiniň, hal-ýagdaýynyň, bäsdeşlige ukyply bolmagynyň möhüm şertidir. Biziň öz gatnaşyklarymyzy häzirki döwrüň talaplary esasynda ýola goýmak bilen, umumy ösüş binýadymyza esaslanmagymyz möhümdir. Biz köpasyrlyk oňyn tejribä daýanyp, taryhy dowamatlylygy üpjün edýäris we ol öz netijelerini hem berýär diýip, Gahryman Arkadagymyz belledi.

Häzirki geosyýasy we ykdysady ýagdaýlarda halklarymyzyň hem-de döwletlerimiziň hyzmatyny we ornuny dikeltmek zerurdyr. Şoňa düşünip, Türkmenistan Türki Döwletleriň Guramasynyň çäklerindäki hyzmatdaşlyga yzygiderli we uzak möhletli häsiýet bermegiň, geljegi uly ugurlara aýratyn üns bermegiň zerurdygyna esaslanýar.

Şol ugurlaryň biri energetika bolup durýar. Türkmenistan dünýä energetika bazarlarynyň umumy durnuksyz şertlerinde hyzmatdaşlyk etmegiň netijeli, ygtybarly, öz-özüňi üpjün edýän nusgasyny döretmegi möhüm hasaplaýar. Bu bolsa biziň ýurtlarymyzyň barha artýan energetika isleglerini üpjün eder. Iri energiýa öndüriji döwletleriň biri bolan Türkmenistan doganlyk ýurtlara energiýa serişdelerini ibermäge, olaryň möçberini artdyrmaga taýýardyr diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri belledi. Häzirki wagtda biziň ýurdumyz Özbegistana we Gyrgyzystana elektrik energiýasyny iberýär. Bu döwletleriň gatnaşmagynda türkmen tebigy gazyny gündogar ugra ibermek boýunça iri taslamalary amala aşyrmagyň meýilnamalary hem bar.

Şeýle-de biziň türkmen tebigy gazyny we elektrik energiýasyny Gazagystana, Azerbaýjana, Türkiýä ibermek üçin gowy mümkinçiliklerimiz bar. Biz energetika howpsuzlygyny üpjün etmekde doganlyk döwletlere mundan beýläk-de ýardam bermäge taýýardyrys diýip, Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.

Geljekde hemişelik hereket edýän toplumlaýyn energiýa geçiriji ulgamy döredip bolar. Şonda türki döwletler geografik taýdan ýakynlygyndan, serişde kuwwatyndan, eltmegiň mümkinçiliklerinden doly möçberde peýdalanyp bilerler.

Türki döwletleriň hyzmatdaşlygynda ulag ulgamyna aýratyn orun berilýär. Şunuň bilen baglylykda, Gahryman Arkadagymyz bitewi ulag strategiýasyny döretmäge girişmegiň maksadalaýykdygyny belledi. Tagallalaryň birleşdirilmegi halkara hyzmatdaşlarymyz we iri maýadarlar bilen bu ugurda ylalaşyklary gazanmaga mümkinçilik berer.

Şunuň bilen baglylykda, türkmen halkynyň Milli Lideri Türkmenistanyň Beýik Ýüpek ýoluny dikeltmek barada öňe süren strategiýasynyň örän uly ähmiýetiniň bardygyny nygtady. Bu ugurda türki döwletlere esasy orun degişlidir.

«Türki guşak» köp asyrlar mundan ozal adamzadyň ösüşine ägirt uly oňyn täsirini ýetirdi. Ol Gündogar we Günbatar medeniýetleriniň ösüşini geografik taýdan baglanyşdyryp, dürli ugurlarda bilimleriň, gazanylan üstünlikleriň giňden alşylýan ýeri boldy. Ýüzýyllyklara çeken bu iş taryhy ykbaly, köplenç, türki dünýä goňşulygy bilen kesgitlenen onlarça halky hem-de döwletleri öz içine aldy.

Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow häzir gürrüň türki halklaryň bu beýik taryhy wezipesi barada gaýtadan oýlanmak we oňa uýgunlaşmak hakynda barmalydyr diýip, şonuň üsti bilen Ýewraziýa giňişliginde hyzmatdaşlyk etmegiň täze gurluşyny döretmegiň zerurdygyny belledi. Syýasatda, ykdysadyýetde, söwdada, medeniýetde, dünýägaraýyşda onuň esasy ugurlaryny kesgitläp, bu işe durnukly hem-de yzygiderli häsiýet bermeli.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygynyň belleýşi ýaly, ynsanperwerlik biziň geňeşdäki işimiziň ileri tutulýan ugrudyr. Biziň halklarymyz diliniň, medeni hem-de taryhy kökleriniň umumylygy bilen tapawutlanýar. Biz halklarymyzyň ganyna we süňňüne siňen aslymyzdan, maşgala gatnaşyklaryna wepalylykdan, ata-enelerimizi, ýaşululary hormatlamakdan hiç haçan ýüz öwürmeýäris. Däp-dessurlarymyza hormat goýmakdan, watançylygymyzdan, borja ygrarlylygymyzdan el çekmeýäris.

Häzirki döwürde türki halklaryň arasynda dostlugy we özara düşünişmegi berkitmegiň ähmiýetli bolşy ýaly, ýaş nesillere tejribämizi, müňýyllyklara uzaýan ruhy mirasymyzy geçirmek hem möhümdir. Ýaşlarda geçmişimize söýgi döretmek, olary halkyň, Watanyň bähbidine üstünlikleri gazanmaga taýýarlamak zerurdyr. Men şunda biziň geňeşimiziň işiniň esasy wezipeleriniň birini, bu ugurda döwlet tagallalary üçin daýanç hökmünde onuň ornuny görýärin diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri aýtdy.

Mälim bolşy ýaly, şu ýyl Türkmenistanda we daşary ýurtlarda beýik akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy bellenilýär. Bu sene türki döwletlerde hem giňden bellenilip geçiler. Bu, elbetde, kanunalaýyk ýagdaýdyr. Çünki Magtymguly diňe bir türkmen milletiniň buýsanjy däldir. Ol ähli türki dünýäniň guwanjydyr, biziň halklarymyza mahsus bolan asyllylygyň, mertligiň, dogruçyllygyň, açyklygyň we edermenligiň nusgasydyr. Magtymguly hut şu häsiýetleri wasp edip, halklarymyzyň beýikligi hem-de gülläp ösmegi barada arzuw edipdir. Bu gün biz onuň kesgitlän ýoly bilen bilelikde öňe barýarys diýip, Gahryman Arkadagymyz nygtady.

Milli Liderimiz ýygnananlara ýüzlenip, mejlisiň dowamynda Aksakgallar geňeşiniň işini kämilleşdirmek, Türki Döwletleriň Guramasynyň netijeliligini ýokarlandyrmak we doganlyk ýurtlaryň arasyndaky hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek boýunça pikir alşylandygyny belledi. Köp sanly täzeçil garaýyşlar we anyk başlangyçlar beýan edildi.

Hususan-da, häzirki zaman jemgyýetindäki çylşyrymly ösüş meýilleri göz öňünde tutulanda, türki halklaryň arasynda ýokary ahlagy, ynsanperwerligi, adalatlylygy, edep-ekramy we sylag-hormaty wagyz etmek hem-de mynasyp ýaş nesli kemala getirmek halkara hyzmatdaşlygyň möhüm bölegi bolup durýar.

Şu gün biz doganlyk türki halklarymyzyň gülläp ösmegine we abadançylygyň ýoly bilen öňe gitmegine ýardam berjek wezipeleri geňeşmek maksady bilen, şu ýere jem bolduk. Aksakgallar geňeşiniň mejlisiniň dowamynda beýan eden maslahatlarymyzyň we kabul eden çözgütlerimiziň doganlyk halklarymyzy has-da ýakynlaşdyrmakda, Türki Döwletleriň Guramasynyň ösüş ugruny kesgitlemekde hökman ulanyljakdygyna berk ynanýaryn diýip, Milli Liderimiz belledi.

Mümkinçilikden peýdalanyp, Gahryman Arkadagymyz hemmelere berk jan saglyk, abadan we bagtyýar durmuş, alyp barýan il-ýurt bähbitli asylly işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.

Soňra Milli Liderimiz Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisini ýapyk diýip yglan etdi.

Mejlisiň jemleri boýunça Beýanat kabul edildi.

Şeýlelikde, türkmen tarapynyň başlangyjy boýunça Aşgabatda geçirilen Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisi umumy abadançylygyň maksatlaryna laýyk gelýän däp bolan dostlukly döwletara gatnaşyklary we netijeli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmaga saldamly goşant bolar.

Aşgabat, 11-nji mart (TDH). Şu gün paýtagtymyzda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisiniň çäklerinde duşuşyk geçirildi. Bu çäre ýurdumyzda Türki Döwletleriň Guramasy we oňa agza döwletler bilen hoşniýetli goňşuçylyk, özara düşünişmek ýörelgelerine esaslanýan köpugurly gatnaşyklary, netijeli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek hem-de hemmetaraplaýyn berkitmek maksady bilen, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gol çeken Kararyna laýyklykda guralýar.

Aksakgallar geňeşi maslahat beriji edara bolup, onuň düzümine Türki Döwletleriň Guramasyna agza ýurtlaryň görnükli jemgyýetçilik işgärlerinden saýlanan ýaşulular girýär. Aksakgallar geňeşiniň nobatdaky mejlisiniň asyrlaryň dowamynda özara hormat goýmagyň, dost-doganlygyň, ruhy päkligiň we asylly işleriň aýy hasaplanýan mukaddes Oraza aýynyň ilkinji gününde geçirilýändigini bellemek gerek. Türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedow 2022-nji ýylyň aprel aýyndan bäri bu geňeşiň agzasydyr.

15-nji mejlisiň gün tertibine Aksakgallar geňeşiniň we TDG-niň alyp barýan işleri, şeýle hem gurama agza ýurtlaryň bilelikdäki işi, utgaşdyrylan tagallalary, geçen ýyl Samarkantda geçirilen mejlisde kabul edilen çözgütleriň durmuşa geçirilişi bilen bagly möhüm meseleler giriziler.

Milli Liderimiz hemmeleri gadymy we myhmansöýer türkmen topragynda görmäge şatdygyny aýdyp, Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň nobatdaky mejlisine gatnaşmak baradaky çakylygy kabul edendikleri üçin olara minnetdarlyk bildirdi.

Biziň duşuşygymyz ähli musulman ymmatynda aýratyn hormatlanýan we bereketli aý hasaplanýan mukaddes Oraza aýynyň ilkinji gününe gabat geldi diýip, Gahryman Arkadagymyz sözüni dowam etdi. Bu aý adamlaryň durmuşynda belent ruhy gymmatlyklaryň — ynsanperwerligiň, haýyr-sahawatlylygyň, hoşniýetliligiň hem-de ahlak tämizliginiň dabaralanmasydyr. Bularyň ählisi häzirki zaman jemgyýetini sazlaşykly ösdürmekde, halklaryň arasynda raýdaşlygy pugtalandyrmakda we mynasyp nesli kemala getirmekde möhüm ähmiýete eýedir. Mümkinçilikden peýdalanyp, türkmen halkynyň Milli Lideri duşuşyga gatnaşyjylary we türki döwletleriň ähli doganlyk halklaryny mukaddes Oraza aýynyň ýetip gelmegi mynasybetli tüýs ýürekden gutlady. “Goý, siziň etjek doga-dilegleriňiz Beýik Biribaryň dergähinde kabul bolsun we ähli asylly işleriňiz rowaç alsyn!” diýip, Gahryman Arkadagymyz aýtdy.

Biz Türkmenistanda 2024-nji ýylyň şygaryny «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» diýip yglan etdik diýip, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy sözüni dowam etdi. Magtymguly Pyragynyň bahasyna ýetip bolmajak mirasy adamlaryň kalbynda mynasyp orun aldy. Onuň döredijiligi diňe bir türkmen ýa-da türki halklarynyň däl, eýsem, tutuş Gündogar halklarynyň hem medeni-ruhy ösüşine uly goşant goşup, umumadamzat edebiýatynyň genji-hazynasynyň aýrylmaz bölegine öwrüldi.

Biz şu ýyl halkara gatnaşyklaryň aýrylmaz bölegi bolan medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygy giňeltmäge gönükdirilen milli we halkara derejedäki çäreleriň giň toplumyny hyzmatdaş döwletlerimiz we halkara guramalar bilen bilelikde geçirmegi meýilleşdirýäris diýip, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow bu şanly sene mynasybetli Türki medeniýetiň halkara guramasy bolan TÜRKSOÝ tarapyndan 2024-nji ýylyň «Türki dünýäsiniň beýik şahyry we akyldary Magtymguly Pyragy ýyly» diýlip yglan edilendigini belledi.

Umuman aýdylanda, medeniýet we döredijilik özünde ata-babalarymyzyň filosofik hem ideologik gymmatlyklaryny jemläp, halklary ýakynlaşdyrmakda wajyp gural bolup hyzmat edýär. Şoňa görä, Milli Liderimiz bu gezekki maslahatyň türkmeniň beýik ogly Magtymguly Pyragynyň döredijiligini dünýä ýaýmakda we türki halklaryň arasynda dost-doganlygy berkitmekde möhüm ädim boljakdygyna ynam bildirdi.

Nygtalyşy ýaly, Aşgabat şäherinde geçirilýän bu mejlisiň guramaçylykly hem-de çuň mazmunly bolmagy babatda Türki Döwletleriň Guramasynyň Sekretariaty, Aksakgallar geňeşi we oňa agza döwletler tarapyndan uly taýýarlyk işleri alnyp baryldy. Şunuň bilen baglylykda, maslahatyň dowamynda häzirki zamanyň derwaýys meseleleri boýunça pikir alşyljakdygyna we geňeşiň geljekde alyp barjak işleri dogrusynda garaýyşlaryň beýan ediljekdigine üns çekildi.

Pursatdan peýdalanyp, türkmen halkynyň Milli Lideri Aksakgallar geňeşiniň başlygy Binali Ýyldyryma, Türki Döwletleriň Guramasynyň Baş sekretary Kubanyçbek Omuraliýewe we geňeşiň ähli agzalaryna yzygiderli goldawy, mejlisiň taýýarlygy babatda netijeli işleri we utgaşykly zähmeti üçin minnetdarlyk bildirdi.

Gahryman Arkadagymyz sözüni dowam edip, Türkmenistanyň Türki Döwletleriň Guramasynyň we onuň düzüm birlikleriniň işine hemişe uly hormat goýýandygyny hem-de hyzmatdaşlyk etmäge gyzyklanma bildirýändigini belledi. Türki döwletler bilen netijeli ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy ösdürmek Türkmenistanyň daşary syýasat strategiýasynda möhüm orny eýeleýär.

Biziň halklarymyzy müňýyllyklara uzaýan taryhy kökleriň, medeniýetiň, diliň we diniň umumylygy baglanyşdyrýar. Bu bolsa, öz gezeginde, köptaraplaýyn syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer gatnaşyklary giňeltmek we berkitmek üçin mizemez binýat bolup hyzmat edýär.

Mälim bolşy ýaly, 2021-nji ýylyň 12-nji noýabrynda Türkiýe Respublikasynyň Stambul şäherinde geçirilen sammitiň çäklerinde agza döwletleriň ählisiniň goldaw bermegi bilen Türkmenistan Türki Döwletleriň Guramasyna synçy döwlet hökmünde kabul edildi. Bu bolsa biziň döwletlerimiziň arasynda hyzmatdaşlygy köptaraplaýyn görnüşde ösdürmek üçin täze sahypanyň açylýandygyny alamatlandyrdy diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri belledi. Häzirki wagtda Türkmenistan TDG-niň alyp barýan işlerine netijeli gatnaşýar, Türki döwletleriň Parlament Assambleýasyna we Türki söwda-senagat edarasyna agza bolmak mümkinçiligini hem içgin öwrenýär.

Ine, bu gün bolsa biz Aşgabat şäherinde Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisini geçirýäris. Şeýle abraýly çäräniň biziň ýurdumyzda geçirilmegi, bir tarapdan, Türkmenistanyň türki döwletler bilen ýakyn hyzmatdaşlyga ygrarlydygyny görkezýän bolsa, beýleki bir tarapdan, bize bildirilen uly ynam we jogapkärçilikdir diýip, Gahryman Arkadagymyz nygtady. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy mejlisiň çäklerinde serediljek meseleleriň we kabul ediljek çözgütleriň diňe bir Aksakgallar geňeşiniň däl, eýsem, Türki Döwletleriň Guramasynyň hem geljekki ösüşini kesgitlemäge ýardam berjek tapgyr boljakdygyna ynam bildirdi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri pursatdan peýdalanyp, Aksakgallar geňeşiniň nobatdaky mejlisiniň üstünliklere beslenmegini tüýs ýürekden arzuw edip, bu babatda türkmen tarapynyň zerur ähli goldawy berjekdigine duşuşyga gatnaşyjylary ynandyrdy.

Soňra Gahryman Arkadagymyz Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň başlygy Binali Ýyldyryma söz berdi.

Myhman guramanyň bu maslahat beriş edarasynyň mejlisiniň ilkinji gezek Türki Döwletleriň Guramasynda synçy derejesine eýe bolan ýurtda geçirilýändigini belläp, türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedowa mejlise gatnaşmaga çakylygy hem-de bildirilen myhmansöýerlik üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Bu guramanyň doly hukukly agzalary we synçylar bolup durýan ýurtlaryň arasyndaky ýakyn hyzmatdaşlyk, TDG-niň işine synçylaryň işjeň gatnaşmagy Türki Döwletleriň Guramasynyň tapawutly aýratynlyklarynyň biri, şonuň bilen birlikde, olaryň bu düzümiň işine uly goşant goşýandygynyň görkezijisi bolup durýar diýip, Binali Ýyldyrym aýtdy.

Çykyşyň dowamynda dünýä ösüşiniň meýilleri bilen baglylykda hem-de TDG-niň giňişliginde ýüze çykýan möhüm meseleleri çözmekde bu guramanyň barha artýan orny bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, syýasat, ykdysadyýet, ulag, syýahatçylyk, ýaşlar syýasaty, sport, maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalary ýaly ulgamlarda türki döwletleriň arasynda ýola goýlan netijeli hyzmatdaşlygy giňeltmek üçin ägirt uly mümkinçilikleriň bardygyna üns çekildi.

Myhman ýurdumyzyň Türki Döwletleriň Guramasyna agza ýurtlaryň arasyndaky hyzmatdaşlygyň çuňlaşdyrylmagyna goşýan goşandyny aýratyn belledi. Şunda ägirt uly tebigy serişdelere eýe bolan, şol sanda tebigy gazyň gorlary boýunça dünýäde dördünji orny eýeleýän Türkmenistanyň dünýä ykdysadyýetiniň durnuklylygyny we ählumumy energetika howpsuzlygyny pugtalandyrmaga gönükdirilen giň möçberli işleri alyp barýandygy nygtaldy.

Çykyşynyň ahyrynda Aksakgallar geňeşiniň başlygy köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek üçin Türki Döwletleriň Guramasynyň howandarlygynda häzirki wagtda hyzmatdaşlygyň täze derejesine çykýan türki döwletleriň bilelikdäki tagallalarynyň işjeňleşdirilmeginiň möhümdigine ünsi çekdi.

Gahryman Arkadagymyz Binali Ýyldyryma many-mazmunly çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, Türki Döwletleriň Guramasynyň Baş sekretary Kubanyçbek Omuraliýewe söz berdi.

Guramanyň ýolbaşçysy ýygnananlary mübärekläp, şu gezekki duşuşyga gatnaşmaga çakylyk hem-de bildirilen myhmansöýerlik üçin türkmen halkynyň Milli Liderine tüýs ýürekden hoşallygyny beýan etdi. Kubanyçbek Omuraliýew şu gün ähli musulmanlar üçin mukaddes aýyň ilkinji günüdigini belläp, wekiliýetleriň ýolbaşçylaryny Oraza aýynyň ýetip gelmegi bilen gutlady.

Şeýle-de Türki Döwletleriň Guramasynyň abraýly guramalar, ilkinji nobatda, Birleşen Milletler Guramasy hem-de onuň degişli düzümleri, Ýewropa Bileleşigi, Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasy, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasy, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasy, Günorta-Gündogar Aziýa döwletleriniň assosiasiýasy bilen hyzmatdaşlygynyň netijeli häsiýete eýedigi we halklaryň abadançylygy üçin bu hyzmatdaşlygy dowam etdirmegiň zerurdygy bellenildi.

Myhman türkmen we dünýä edebiýatynyň nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli şu ýyl geçirilmegi meýilleşdirilýän çäreleriň ähmiýetini nygtady. Bellenilişi ýaly, TÜRKSOÝ-nyň Jemleýji resminamasynda öz beýanyny tapan bu çözgüt Türkmenistanyň ähli türki halklar üçin beýik taryhy şahsyýet hasaplanýan şahyryň gymmatly medeni mirasyny dünýäde giňden ýaýmaga gönükdirilen syýasatynyň üstünliklere beslenýändigine şaýatlyk edýär.

Halk Maslahatynyň Başlygy Türki Döwletleriň Guramasynyň Baş sekretaryna manyly çykyşy hem-de guramanyň ýurtlarynyň arasyndaky hyzmatdaşlyga beren ýokary bahasy üçin minnetdarlyk bildirip, Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň Gazagystan Respublikasyndan agzasy Ikram Adyrbekowa söz berdi.

Myhman türkmen halkynyň Milli Liderine bildirilen myhmansöýerlik hem-de bilelikdäki netijeli iş üçin döredilen ajaýyp şertler üçin tüýs ýürekden hoşallygyny beýan edip, Türki Döwletleriň Guramasyna agza ýurtlaryň arasyndaky hyzmatdaşlygy has-da pugtalandyrmagyň, ony özara bähbitlere, ýurtlarymyzyň mümkinçiliklerine laýyk gelýän täze many-mazmun bilen baýlaşdyrmagyň nobatdaky duşuşygyň esasy maksadydygyny belledi.

Gazagystanyň wekili Türkmenistan bilen gatnaşyklaryň häzirki döwürde okgunly ösdürilýändigini we hil taýdan täze many-mazmun bilen baýlaşdyrylýandygyny aýratyn nygtady. Şunuň bilen baglylykda, bilelikde amala aşyrylan köp sanly döwletara we sebit ähmiýetli taslamalaryň netijeli hyzmatdaşlygyň aýdyň mysaly bolup durýandygyna üns çekildi.

Myhman duşuşyga gatnaşyjylary mukaddes Oraza aýynyň ýetip gelmegi bilen gutlap, dostlukly ýurtlaryň doganlyk halklaryna parahatçylyk, rowaçlyk we abadançylyk arzuw etdi.

Gahryman Arkadagymyz many-mazmunly çykyşy üçin Ikram Adyrbekowa minnetdarlyk bildirip, Aksakgallar geňeşiniň Gyrgyz Respublikasyndan agzasy Medetkan Şerimkulowa söz berdi.

Myhman wekiliýetleriň agzalaryny Aksakgallar geňeşiniň nobatdaky mejlisiniň dünýäniň iň gözel şäherleriniň biri bolan Aşgabat şäherinde geçirilmegi bilen tüýs ýürekden gutlap, türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowa türki dilli döwletleriň halklarynyň arasyndaky netijeli gatnaşyklaryň ösdürilmegine goşýan uly goşandy üçin çuňňur hoşallygyny beýan etdi.

Medetkan Şerimkulow şu gezekki duşuşygyň möhümdigi barada aýdyp, onuň netijeleriniň Türki Döwletleriň Guramasyna agza ýurtlaryň ykdysady we medeni-ynsanperwer ulgamlardaky hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de pugtalandyrmaga ýardam berjekdigine ynam bildirdi. 2024-nji ýylyň TÜRKSOÝ tarapyndan “Türki dünýäsiniň beýik şahyry we akyldary Magtymguly Pyragy ýyly”, şeýle hem Änew şäheriniň şol ýylda “Türki dünýäsiniň medeni paýtagty” diýlip yglan edilmeginiň Türkmenistan bilen gurama agza ýurtlaryň arasyndaky dost-doganlyk gatnaşyklarynyň mizemezliginiň nyşany bolup durýandygy aýratyn nygtaldy.

Pursatdan peýdalanyp, Gyrgyzystanyň wekili türkmen halkynyň Milli Lideri, Hormatly il ýaşulusy Gurbanguly Berdimuhamedowa hem-de hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisine gatnaşmaga çakylyk we bildirilen myhmansöýerlik üçin hoşallygyny beýan edip, il-ýurt bähbitli işlerinde, ikitaraplaýyn gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmekdäki tagallalarynda üstünlikleri arzuw etdi.

Gahryman Arkadagymyz çykyşy üçin Medetkan Şerimkulowa minnetdarlyk bildirip, Aksakgallar geňeşiniň Özbegistan Respublikasyndan agzasy Sodikžon Turdiýewe söz berdi.

Myhman türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedowa hem-de hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýewiň iberen mähirli salamyny ýetirdi.

Sodikžon Turdiýewiň belleýşi ýaly, Magtymguly Pyragy ýaly beýik şahsyýetleriň Watany bolan mukaddes toprakda — doganlyk Türkmenistanda, Oraza aýynyň ilkinji günlerinde Türki Döwletleriň Guramasyna agza ýurtlaryň aksakgallarynyň nobatdaky duşuşygynyň geçirilmegi guwandyryjydyr.

Özbegistanyň wekili türki döwletleriň halkara giňişlikdäki barha pugtalanýan orny barada aýtmak bilen, häzirki wagtda köptaraplaýyn we özara bähbitli gatnaşyklaryň giňeldilýändigini, gurama agza ýurtlar hem-de synçy döwletler bilen söwda dolanyşygynyň barha artýandygyny kanagatlanma bilen belledi. Şunuň bilen baglylykda, 15-nji mejlisiň dowamynda beýan ediljek anyk teklipleriň Türki Döwletleriň Guramasynyň dünýädäki ornuny pugtalandyrmaga ýardam berjekdigine ynam bildirildi.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy manyly çykyşy üçin Sodikžon Turdiýewe minnetdarlyk bildirip, Aksakgallar geňeşiniň Wengriýadan agzasy Attila Tilkä söz berdi.

Myhman Türkmenistanyň paýtagty Aşgabatda geçýän Aksakgallar geňeşiniň nobatdaky mejlisine gatnaşmagyň özi üçin uly hormatdygyny belledi.

Attila Tilki dostluk gatnaşyklaryna we özara hoşmeýilli erk-islege esaslanýan hyzmatdaşlygyň yzygiderli berkidilýändigini nygtap, Türkmenistanyň Prezidentiniň we türkmen halkynyň Milli Lideriniň Budapeşte saparlarynyň, şeýle hem Wengriýanyň Hökümet Başlygynyň Türkmenistana saparynyň döwletara gatnaşyklaryň taryhynda möhüm wakalar bolandygyny belledi.

Myhmanyň belleýşi ýaly, şu ýyl beýik türkmen şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň halkara derejede baýram edilmegi bilen bagly çärelere beslenýär. Bu bolsa öz eserlerinde parahatçylyk, dostluk we adalatlylyk taglymlaryny wasp eden, türkmen we dünýä edebiýatynyň beýik nusgawy şahyryna goýulýan uly hormatyň nyşanydyr.

Türkmen halkynyň Milli Lideri jenap Attila Tilkä çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, Aksakgallar geňeşiniň agzalaryna ýüzlendi hem-de şu günki duşuşygyň gün tertibindäki ähli meseleleriň ara alnyp maslahatlaşylandygyny belledi.

Çykyşynyň dowamynda Gahryman Arkadagymyz guramanyň çäklerindäki hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge gönükdirilen birnäçe başlangyçlary beýan etdi.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, ilki bilen, halklaryň arasynda dost-doganlygy berkitmekde, agzybirligi, jebisligi pugtalandyrmakda, ýaşuly nesil hökmünde edep-ekramly, zähmetsöýer ýaşlary terbiýeläp ýetişdirmekde bitirilen hyzmatlary göz öňünde tutup, Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň «Hormatly aksakgaly» diýen adyny we onuň nyşanyny döretmegi teklip etdi. Şeýle hem Milli Liderimiz geňeşiň alyp barýan işini dünýä jemgyýetçiligine giňden wagyz etmek maksady bilen, Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň redaksiýasynyň döredilmeginiň, ýagny munuň üçin geljekde ýörite gazetiň ýa-da žurnalyň neşir edilmeginiň, internet sahypasynyň açylmagynyň maksadalaýyk boljakdygyny belledi.

Gahryman Arkadagymyz ertir geçiriljek Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisiniň netijeleri boýunça Beýanatyň taslamasynyň taýýarlanandygyny aýdyp, biziň gatnaşyklarymyzyň has-da täze derejä çykmagyna, halklarymyzyň bähbidine beýik işleriň amala aşyrylmagyna itergi berjek şol resminamany kabul etmegi teklip etdi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow duşuşygyň ahyrynda hemmelere berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny we asylly işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.

***

Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisiniň çäklerinde geçirilen duşuşyk tamamlanandan soňra, Gahryman Arkadagymyz Türkmenistanyň müftüsi, Aşgabat şäheriniň we Ahal welaýatynyň ymamlary bilen duşuşyk geçirdi.

Türkmen halkynyň Milli Lideriniň belleýşi ýaly, Oraza aýynda agyz beklenýär, däp-dessurlara laýyklykda, şäherlerde hem-de obalarda agzaçar sadakalary berilýär, tarawa namazy okalýar, halkymyzyň bagtyýar we abadan durmuşy, Watanymyzyň gülläp ösüşi, türkmenistanlylaryň agzybirligi we jebisligi barada doga-dilegler edilýär.

Häzirki döwürde jemgyýetde ruhy-ahlak gymmatlyklarynyň kämilleşdirilmegi, taryhy-medeni mirasa sarpa goýmak, ata-babalarymyzyň hem-de tutuş adamzadyň nesilden-nesle geçirilip gelinýän däplerini sarpalamak, gyzyklanma bildirýän taraplaryň ählisi, şol sanda türki döwletler bilen dostlukly gatnaşyklary pugtalandyrmak Gahryman Arkadagymyz tarapyndan başy başlanyp, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda üstünlikli alnyp barylýan syýasatyň özenini düzýär.

Şu ýyl hem mukaddes Oraza aýynyň Gadyr gijesinde ýurdumyzyň ähli welaýatlaryndaky täze metjitleriň gapylarynyň jemagata giňden açylmagy bu asylly ýörelgeleriň mynasyp dowam etdirilýändiginiň güwäsine öwrüler.

Gahryman Arkadagymyz şu ýyl Gündogaryň beýik filosofy we nusgawy türkmen şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň dabaraly, giňden bellenilýändigini, bu babatda çäreleriň dünýäniň dürli ýurtlarynda-da geçirilýändigini nygtady hem-de akyldaryň eserlerindäki öwüt-ündewleriň ýaşlary terbiýelemekde uly ähmiýete eýedigine ünsi çekdi.

Soňra Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň nobatdaky mejlisine gatnaşmak üçin Aşgabada gelen wekiliýet ýolbaşçylarynyň hem-de myhmanlaryň gatnaşmagynda agzaçar sadakasy berildi.

Pursatdan peýdalanyp, Gahryman Arkadagymyz hormatly myhmanlara şu günki agzaçar sadakasyna gatnaşýandyklary üçin minnetdarlyk bildirdi we Aksakgallar geňeşiniň ertir geçiriljek mejlisinde türki döwletleriň arasyndaky gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmek bilen bagly meseleleriň ara alnyp maslahatlaşyljakdygyny, netijeli hyzmatdaşlygyň geljekki mümkinçilikleri barada pikir alşyljakdygyny belledi.

Hajy Arkadagymyz sözüni dowam edip, mukaddes Oraza aýynda agzaçar sadakasyny bermegiň paýhasly pederlerimizden miras galan ýagşy dessurlaryň biri bolup durýandygyny aýtdy hem-de “Goý, mübärek Oraza aýynda agyz bekläp, tutýan orazalaryňyz we edýän ýagşy doga-dilegleriňiz Beýik Biribaryň dergähinde kabul bolsun!” diýip belledi.

Türkmenistanyň müftüsi tebärek çykyp, türki döwletleriň ählisinde, şol sanda türkmen topragynda parahatçylygyň we asudalygyň höküm sürmegini, halklaryň agzybirligini, ýurtlaryň abadançylygyny, berilýän sadakalaryň kabul bolmagyny Beýik Biribardan dileg edip, aýat-töwir okady. Soňra sadaka gatnaşyjylara nahar çekildi.

Gahryman Arkadagymyz agzaçar sadakasyna gatnaşandyklary üçin ýene-de bir gezek sagbolsun aýdyp, hemmelere iň oňat arzuwlaryny beýan etdi we bu ýerden ugrady.

Aşgabat, 11-nji mart (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary T.Atahallyýewiň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzyň oba hojalyk toplumynda we sebitlerde alnyp barylýan möwsümleýin işleriň barşy bilen bagly meselelere garaldy.

Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi R.Hojagulyýewe söz berildi. Häkim welaýatda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda sebitiň bugdaý meýdanlarynda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ösüş suwy tutulýar. Şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekişini agrotehniki möhletlerde geçirmek maksady bilen, meýdanlarda tekizleýiş we geriş çekmek işleri dowam edýär. Oba hojalyk tehnikalaryny, gurallary, pagtaçy daýhanlar üçin ýokary hilli gowaça tohumlaryny taýýarlamak boýunça zerur işler geçirilýär. Şeýle hem welaýatda ýazlyk ýeralmanyň, soganyň ekişi dowam edip, gögeriş suwy tutulýar. 16-njy martda geçiriljek ählihalk bag ekmek dabarasyna, ýazky bag ekmek möwsümine taýýarlyk görmegiň çäklerinde baglaryň ekiljek ýerlerini kesgitlemek we bag nahallaryny taýýarlamak boýunça degişli işler ýerine ýetirilýär. Mundan başga-da, häkim ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän binalardaky we desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýazky oba hojalyk möwsümine taýýarlykly girişmegiň zerur talap bolup durýandygyny belledi we gowaça ekiljek meýdanlaryň, pagta öndürijiler üçin ýokary hilli gowaça tohumlarynyň ekiş möwsümine doly taýýar edilmegini, bugdaý meýdanlaryndaky ideg işleriniň agrotehniki möhletlerde geçirilmegini üpjün etmegi häkime tabşyrdy. Şeýle hem hormatly Prezidentimiz ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan desgalardaky gurluşyk işleriniň bellenen möhletlerde ýerine ýetirilmegini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi H.Aşyrmyradow welaýatda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Hasabatda bellenilişi ýaly, şu günler welaýatda gowaça ekişine taýýarlyk görmegiň çäklerinde gowaça ekiljek meýdanlary, oba hojalyk tehnikalaryny we gurallary, pagta öndürijiler üçin welaýatyň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän ýokary hilli gowaça tohumlaryny möwsüme doly taýýar etmek boýunça zerur işler alnyp barylýar. Bugdaý ekilen meýdanlarda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ösüş suwy tutulýar. Häzirki wagtda welaýatda ýazlyk ýeralmanyň we soganyň ekişi dowam edýär, ekiş geçirilen ýerlerde gögeriş suwy tutulýar. Welaýatda 16-njy martda ählihalk bag ekmek dabarasyny, ýazky bag ekmek möwsümini ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek maksady bilen, degişli taýýarlyk işleri ýerine ýetirilýär. Mundan başga-da, häkim Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda gurlup ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, häzirki wagtda oba hojalygynda ýaýbaňlandyrylan işleriň bellenen agrotehniki möhletlerde ýerine ýetirilmeginiň möhümdigine ünsi çekdi we şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlaryň, pagta öndürijiler üçin welaýatyň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän ýokary hilli gowaça tohumynyň möwsüme doly taýýar edilmegini, bugdaý ekilen meýdanlardaky ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryny berk berjaý etmek arkaly alnyp barylmagyny üpjün etmegi häkime tabşyrdy. Şeýle hem hormatly Prezidentimiz ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamalarynda bellenen wezipeleriň üstünlikli durmuşa geçirilmeginiň möhümdigini aýtdy we şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky gurluşyk işlerini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Daşoguz welaýatynyň häkimi S.Soltanmyradowyň welaýatdaky möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy baradaky hasabaty bilen dowam etdi.

Hasabatda bellenilişi ýaly, häzirki wagtda bugdaý meýdanlarynda mineral dökünler bilen iýmitlendirmek we ösüş suwuny tutmak işleri alnyp barylýar. Gowaça ekişine guramaçylykly girişmek, bu jogapkärli möwsümi bellenen agrotehniki möhletlerde geçirmek maksady bilen, gowaça ekiljek meýdanlarda tekizleýiş we ýuwuş suwuny tutmak işleri ýerine ýetirilýär. Ekişde ulanyljak tehnikalar, gurallar abatlanylyp, pagta öndürijiler üçin ýokary hilli gowaça tohumlarynyň zerur möçberi ekiş möwsümine taýýar edildi. Şunuň bilen birlikde, welaýatda ýazlyk ýeralmanyň, soganyň ekişi dowam edip, sogan ekilen meýdanlarda gögeriş suwy tutulýar. Şeýle hem beýleki gök-bakja we azyklyk ekinleriň ekişine taýýarlyk görülýär. 16-njy martda geçiriljek ählihalk bag ekmek dabarasyna, ýazky bag ekmek möwsümine taýýarlyk görmegiň çäklerinde degişli guramaçylyk işleri alnyp barylýar. Mundan başga-da, häkim Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, häzirki wagtda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýokary hilli, guramaçylykly geçirilmeginiň möhümdigini belledi we bugdaý ekilen meýdanlarda ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda alnyp barylmagyny, gowaça ekişini agrotehniki möhletlerde geçirmek üçin gowaça ekiljek meýdanlaryň ekiş möwsümine doly taýýar edilmegini üpjün etmegi häkime tabşyrdy. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna, Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy.

Soňra Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew welaýatda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, sebitde şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlarda tekizleýiş, çil we geriş çekmek, tagt suwuny tutmak işleri alnyp barylýar. Gowaça ekişinde, ideg işlerinde ulanyljak oba hojalyk tehnikalary we gurallar, pagtaçy daýhanlar üçin welaýatyň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän ýokary hilli gowaça tohumlaryny ekiş möwsümine doly taýýar etmek boýunça zerur çäreler görülýär. Welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda mineral dökünler bilen iýmitlendirmek we ösüş suwuny tutmak işleri ýerine ýetirilýär. Ýazlyk ýeralmanyň, soganyň ekişi dowam edip, bu işleri gysga wagtda tamamlamak üçin degişli çäreler görülýär. Welaýatda ählihalk bag ekmek dabarasyny hem-de ýazky bag ekmek möwsümini ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek maksady bilen, baglaryň ekiljek ýerlerini kesgitlemek, bag nahallaryny taýýarlamak boýunça degişli işler alnyp barylýar.

Şeýle hem häkim “Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasyna” laýyklykda, welaýatda şu ýyl açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, oba hojalyk ekinlerinden bol hasyl almak boýunça öňde goýlan wezipelere toplumlaýyn çemeleşmegiň zerurdygyna ünsi çekdi we welaýatyň bugdaý meýdanlaryndaky ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryny berk berjaý etmek arkaly ýerine ýetirilmegini, gowaça ekiljek meýdanlaryň, pagta öndürijiler üçin ýokary hilli gowaça tohumynyň ekiş möwsümine talabalaýyk taýýar edilmegini üpjün etmegi häkime tabşyrdy. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan dürli maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli alnyp barylmagy babatda degişli görkezmeleri berdi.

Soňra Mary welaýatynyň häkimi B.Orazow welaýatda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzda bugdaýyň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek baradaky görkezmelerini ýerine ýetirmek maksady bilen, häzirki wagtda welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda ideg etmek we ösüş suwuny tutmak işleri alnyp barylýar. Şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlarda geçirilýän tekizleýiş, geriş çekmek, tagt suwuny tutmak işleri gündelik gözegçilikde saklanylýar. Ekişde ulanyljak oba hojalyk tehnikalary, pagta öndürijiler üçin welaýatyň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän ýokary hilli gowaça tohumyny möwsüme doly taýýar etmek boýunça işler tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýar. Welaýatda ýazlyk ýeralmanyň, soganyň ekişi dowam edip, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine taýýarlyk görülýär. Ýurdumyzy bagy-bossanlyga öwürmek, tokaý zolaklaryny döretmek babatda öňde goýlan wezipelerden ugur alnyp, welaýatda 16-njy martda ählihalk bag ekmek dabarasyny guramaçylykly geçirmek, ýazky bag ekmek möwsümine girişmek boýunça taýýarlyk işleri alnyp barylýar.

Şeýle hem häkim “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna” hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda gurlup ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, häzirki wagtda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň möhüm ähmiýetine ünsi çekdi we welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlaryndaky, gowaça ekiljek meýdanlaryndaky geçirilýän işleriň agrotehniki möhletlerde alnyp barylmagyny, gowaça ekişiniň guramaçylykly geçirilmegi üçin pagta öndürijileriň ýokary hilli gowaça tohumlary bilen üpjün edilmegini gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda şu ýyl açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky gurluşyk işleriniň bellenen möhletlerde, ýokary hilli ýerine ýetirilmegini üpjün etmegi häkime tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary T.Atahallyýew ýurdumyzda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, oba hojalyk ekinleriniň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek babatda öňde goýlan wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmek, Diýarymyzda azyk bolçulygyny has-da pugtalandyrmak maksady bilen, welaýatlaryň bugdaý ekilen meýdanlarynda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg işleri dowam edýär. Şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlary ekişe taýýarlamagyň çäklerinde ýerlerde tekizleýiş, geriş we çil çekmek işleri geçirilýär. Oba hojalyk işlerinde ulanyljak ähli tehnikalary, pagtaçy daýhanlar üçin ýokary hilli gowaça tohumlaryny möwsüme doly taýýar etmek boýunça işler tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýar. Welaýatlaryň ekerançylyk meýdanlarynda ýazlyk ýeralmanyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişi dowam edýär. Şeýle hem wise-premýer “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynyň 16-njy martynda ýurdumyzda geçiriljek ählihalk bag ekmek dabarasyna görülýän taýýarlyk işleri barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, oba hojalyk pudagy üçin möhüm möwsümiň ýetip gelendigine ünsi çekdi hem-de häzirki wagtda ýaýbaňlandyrylan işleriň talabalaýyk guralmagynyň zerurdygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň bugdaý meýdanlaryndaky ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryny berk berjaý etmek arkaly ýerine ýetirilmegini, şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlaryň, pagta öndürijiler üçin ýokary hilli gowaça tohumlarynyň ekiş möwsümine doly taýýar edilmegini berk gözegçilikde saklamagy wise-premýere tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz iş maslahatyna gatnaşyjylara ýüzlenip, ýurdumyzda ählihalk bag ekmek dabarasynyň ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilmegi üçin degişli taýýarlyk işleriniň geçirilmegini, ýazlyk gök-bakja ekinleriniň ekişiniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda alnyp barylmagyny üpjün etmegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatyny jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmekde üstünlikleri arzuw etdi.