Aşgabat, 26-njy awgust (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistana gelen Pakistan Yslam Respublikasynyň daşary işler ministri Şah Mahmud Kureşi kabul etdi.

Duşuşyga Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedow hem gatnaşdy.

Myhman duşuşmaga wagt tapandygy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, döwlet Baştutanymyza öz ýurdunyň ýokary ýolbaşçylarynyň iberen mähirli salamyny hem-de aýdan iň oňat arzuwlaryny ýetirdi. Şunda Pakistanyň Türkmenistan bilen däp bolan dostlukly gatnaşyklara hemişe ygrarlydygy tassyklanyldy. Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk derejesine esaslanan hem-de sebitde parahatçylygy we durnuklylygy saklamagyň anyk ýagdaýy bolup durýan parahatçylyk söýüjilikli syýasaty umumy abadançylygyň maksatlaryna kybap gelýän netijeli hyzmatdaşlyk etmäge giň mümkinçilik döredýär.

Milli Liderimiz hoşniýetli sözleri üçin minnetdarlyk bildirip we Pakistan Yslam Respublikasynyň Prezidentine hem-de Premýer-ministrine mähirli salamyny aýdyp, ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşde üstünlikli ösdürilýän döwletara gatnaşyklaryň ýokary derejesini hem-de depginli häsiýetini kanagatlanma bilen nygtady.

Duşuşygyň dowamynda döwlet Baştutanymyz we myhman ozal gazanylan ylalaşyklar babatda hem-de özara bähbitli söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy, işewür düzümleriň ugry boýunça gatnaşyklary işjeňleşdirmek üçin bar bolan mümkinçiligi göz öňünde tutup, türkmen-pakistan hyzmatdaşlygynyň ileri tutulýan ugurlaryny ara alyp maslahatlaşdylar.

Şunuň bilen baglylykda, netijeli ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy artdyrmagyň we diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegiň, onuň uly kuwwatyny amala aşyrmagyň, özara haryt dolanyşygynyň mukdaryny köpeltmegiň, maýa goýum işlerine itergi bermegiň anyk guraly hökmünde bilelikdäki hökümetara toparyň eýeleýän uly orny bellenildi.

Energetika pudagy, ulag-aragatnaşyk ulgamy, birnäçe beýleki pudaklar gatnaşyklaryň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda kesgitlenildi. Şunda Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan transmilli gaz geçirijisini gurmak, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan ugry boýunça elektrik geçiriji we optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamyny çekmek boýunça bilelikdäki düzümleýin taslamalaryň durmuşa geçirilmegine aýratyn ähmiýet berilýär. Bu giň gerimli taslamalar sebitiň ykdysady ösüşine oňyn täsir edip, onuň häzirki zaman hojalyk aragatnaşyklar ulgamyna goşulyşmagyna, durmuş we ynsanperwer häsiýetli meseleleriň çözülmegine ýardam bermäge, parahatçylygy, durnuklylygy pugtalandyrmaga gönükdirilendir.

Şunuň bilen bir hatarda, däp bolan türkmen-pakistan ynsanperwer gatnaşyklaryny pugtalandyrmagyň wajypdygy nygtaldy. Bu bolsa, ilkinji nobatda, iki ýurduň halklarynyň taryhy taýdan kemala gelen medeni we ruhy umumylygy bilen baglanyşyklydyr.

Söhbetdeşligiň dowamynda sebit we dünýä gün tertibiniň möhüm meseleleri boýunça pikir alyşmalar boldy. Şunuň bilen baglylykda, taraplaryň abraýly halkara guramalaryň, şol sanda BMG-niň, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasynyň we beýleki düzümleriň çäklerinde ýola goýlan oňyn gatnaşyklary pugtalandyrmagy maksat edinýändigi tassyklanyldy.

Pakistanda ýurdumyzyň oňyn daşary syýasat ýörelgesi hem-de hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan öňe sürülýän ählumumy parahatçylygy we howpsuzlygy üpjün etmäge, durnukly ösüşi gazanmaga, energetika, ulag ulgamy ýaly strategik pudaklarda özara bähbitli hyzmatdaşlygy giňeltmäge gönükdirilen döredijilikli başlangyçlary doly goldanylýar. Häzirki döwrüň anyk ýagdaýlary bilen baglylykda, şol başlangyçlaryň ähmiýetlidigine, olara isleg bildirilýändigine Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň kabul eden degişli Kararnamalary, şol sanda 2021-nji ýyly “Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýip yglan etmek hakynda Kararnama aýdyň şaýatlyk edýär.

Sebitde howpsuzlygy we durnuklylygy üpjün etmek meselesi bilen baglylykda, owgan meselelerine hem deglip geçildi. Nygtalyşy ýaly, Türkmenistan we Pakistan goňşy döwletdäki ýagdaýlaryň tiz durnuklaşmagy ugrunda çykyş edýärler. Şunda ýurdumyzyň Owganystandaky ýagdaýlaryň diňe parahatçylykly, syýasy-diplomatik serişdeler we usullar arkaly düzgünleşdirilmegine hemişe ygrarlydygy bellenildi.

Pakistanyň daşary işler ministri Tokioda geçirilen XXXII tomusky Olimpiýa oýunlarynda zenanlaryň arasynda agyr atletika boýunça geçirilen bäsleşikde gazanylan kümüş medalyň Türkmenistanyň sport ulgamynda uly üstünliklere eýe bolýandygynyň subutnamasydygyny belläp, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Türkmenistanyň at gazanan tälimçisi Serdar Berdimuhamedowy bu ajaýyp üstünlik bilen gutlady.

Myhman paýtagtymyzyň özünde döreden täsirleri barada gürrüň bermek bilen, owadanlygy, gözelligi hem-de ýaşamak üçin amatlylygy bilen haýran galdyrýan ak mermerli Aşgabadyň şu ýyl döwlet Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyny belleýän Türkmenistanyň gazananlarynyň we üstünlikleriniň aýdyň nyşany bolup durýandygyny aýtdy.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow we Pakistan Yslam Respublikasynyň daşary işler ministri Şah Mahmud Kureşi netijeli döwletara gatnaşyklaryň täze anyk mazmun bilen baýlaşdyrylyp, ikitaraplaýyn hoşniýetli erkiň, özara düşünişmegiň hem-de ynanyşmagyň esasynda mundan beýläk-de üstünlikli ösdüriljekdigine ynam bildirdiler.

Milli Liderimiziň «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň 23-nji awgustynda Mary welaýatyna amala aşyran iş saparynyň dowamynda iri «Galkynyş» gaz käninde täze guýularyň gurluşygyna badalga bermegi ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň innowasion ösüşlere beslenen üstünliklerini dabaralandyrdy. Şeýle hem baky Bitarap Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk şanly toýuna mynasyp sowgat boldy.

Gahryman Arkadagymyzyň energetika diplomatiýasy dünýäde önümçiligiň artmagyna, sebitiň ösüşlerine, iş orunlarynyň köpelmegine, ekologiýa taýdan arassa önümleriň öndürilmegine, energiýanyň ähli halklar üçin elýeterli bolmagyna, hyzmatyň kämilleşmegine, ylmyň ähli ugurlardaky iň täze gazananlarynyň ornaşdyrylmagyna giň mümkinçilikleri açýar. Döwlet Baştutanymyzyň energiýa serişdelerimizi diwersifikasiýa ýoly bilen dünýä çykarmakda amala aşyrýan beýik işleri ykdysady kuwwaty bilen birlikde, parahatçylygyň berkemegine, halklaryň arasynda dost-doganlygyň ösmegine, döwletleriň arasynda köpugurly hyzmatdaşlygyň has-da ýokarlanmagyna giň şertleri döredýär.

Türkmenistanyň energetika diplomatiýasy BMG, Energetika Hartiýasy ýaly iri halkara guramalarda hem yzygiderli goldanylýar. Onuň netijesinde 2008-nji ýylyň 19-njy dekabrynda Türkmenistanyň başlangyjy esasynda BMG-niň Baş Assambleýasy «Energiýa serişdeleriniň ygtybarly we durnukly üstaşyr geçirilmegi hem-de durnukly ösüşi we halkara hyzmatdaşlygyny üpjün etmekde onuň hyzmaty» atly Rezolýusiýany kabul etdi.

2013-nji ýylyň 17-nji maýynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň «Energiýa serişdeleriniň ygtybarly we durnukly üstaşyr geçirilmegi hem-de durnukly ösüşi we halkara hyzmatdaşlygyny üpjün etmekde onuň hyzmaty» hakyndaky ikinji Rezolýusiýasynyň kabul edilmegi bolsa hormatly Prezidentimiziň ýangyç-energetika toplumynda giň halkara hyzmatdaşlygy ýola goýmak babatda BMG-niň Baş Assambleýasynyň ozalky maslahatlarynda beýan eden başlangyçlarynyň wajypdygyny hem-de uly ähmiýete eýedigini tassyklady.

Birnäçe ýagdaýlar, ilkinji nobatda, ýangyç serişdeleriniň ägirt uly gorlarynyň bardygy, şeýle hem ýurdumyzyň özüniň ägirt uly energetika kuwwatyny bütin adamzadyň hyzmatynda goýmak meýli ýangyç-energetika ulgamynda hyzmatdaşlyk etmek meselesini Türkmenistan üçin aýratyn ähmiýetli meselä öwürýär. Ýurdumyzyň ýangyç serişdeleriniň ägirt uly gorlaryna eýedigini garaşsyz halkara bilermenler hem tassykladylar. Hut şoňa görä-de, ýangyç serişdeleriniň eksport ugurlarynyň diwersifikasiýalaşdyrylmagy, şunuň netijesinde, ösen hem-de köpugurly turbageçiriji düzümiň döredilmegi Türkmenistanyň üstünlikli durmuşa geçirýän energetika strategiýasynyň ileri tutulýan ugry bolup durýar.

Türkmenistanyň 2017-nji ýylda Energetika Hartiýasyna başlyklyk etmegi, 2009-njy ýylda Türkmenistan — Özbegistan — Gazagystan — Hytaý gaz geçirijisiniň ulanylmaga berilmegi, gurluşygy üstünlikli alnyp barylýan Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisi ýaly ägirt uly taslamalar milli Liderimiziň Merkezi Aziýa ýurtlarynyň hem-de goňşy sebitleriň arasyndaky söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy hil taýdan täze derejä çykarmaga, olaryň energetika howpsuzlygyny üpjün etmäge hem-de daşky gurşawy goramak ulgamyndaky wezipeleri çözmäge, ekologiýa taýdan arassa energiýa ulanyşyna geçmäge gönükdirilen bimöçber uly aladalarynyň we çuň paýhasynyň miweleridir.

Energetika pudagyny senagat taýdan ösdürmek, onuň eksport mümkinçiliklerini artdyrmak boýunça tassyklanan maksatnamalary durmuşa geçirmegiň barşynda degişli düzümleri sanly ulgama geçirmek, daşky gurşawa zyýanly galyndylary çykarmaýan, energiýany tygşytlaýan innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmak boýunça uly üstünlikler gazanylýar.

«XXI asyryň ägirt uly inženerçilik-tehniki desgasy» diýlip atlandyrylýan, dünýäniň iň uzyn gaz geçiriji desgasy bolan Türkmenistan — Özbegistan — Gazagystan — Hytaý gaz geçirijisi Beýik Ýüpek ýolunyň döwrebap nusgasydyr. Milli Liderimiziň nygtaýşy ýaly, bu ulgam boýunça indi 11 ýyldan gowrak wagtyň dowamynda Hytaý Halk Respublikasyna 300 milliard kub metrden hem gowrak türkmen tebigy gazynyň eksport edilmegi munuň aýdyň beýanydyr.

50 trillion kub metr möçberde kesgitlenen tebigy gazyň baý gorlaryna eýe bolan Garaşsyz döwletimiz alym Arkadagymyzyň parasatly başlangyçlary esasynda Ýewropanyň we Aziýanyň energetika bazarlaryny bu gymmatly harytlyk çig mal bilen üpjün etmek baradaky syýasatyny yzygiderli ösdürýär.

Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň nobatdaky 76-njy mejlisinde Türkmenistanyň ileri tutýan garaýyşlarynyň hatarynda Durnukly ösüş maksatlarynyň biri bolan energiýa çeşmelerine ählumumy elýeterliligi üpjün etmek hakyndaky başlangyçlar hem bar. Dünýäde ilkinji bolup tebigy gazdan ekologiýa taýdan iň arassa benziniň önümçiligini ýola goýan ata Watanymyzyň Birleşen Milletler Guramasynyň «Hemmeler üçin durnukly energiýa» atly ýörelgesine laýyklykda, bu mesele boýunça halkara forumy guramak ýaly başlangyçlary bu ugurda durmuşa geçirýän netijeli işleriniň nobatdaky tapgyrydyr.

Alym Arkadagymyzyň ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň esasy pudaklarynyň biri bolan nebitgaz toplumyny diwersifikasiýalaşdyrmak, täze nebitgaz känlerini açmak we özleşdirmek, nebitidir gazy gaýtadan işlemäge ýöriteleşen döwrebap toplumlary gurmak, şol sanda «Galkynyş» gaz känini, Hazar deňziniň türkmen bölegini senagat taýdan özleşdirmegi güýçlendirmek, sanly tehnologiýalaryň gerimini, hususan-da, 3D-modelirlemek usullaryny ulanmak arkaly giňeltmek boýunça öňde goýýan wezipelerini durmuşa geçirmek bilen bagly zerur hünärmenleri taýýarlamak babatda toplumlaýyn işler alnyp barylýar. Halkara tejribelerden ugur alnyp, okatmagyň häzirki zaman usullary we nou-haular ornaşdyrylýar, bu işe daşary ýurtlaryň ýokary derejeli hünärmenleri hem çekilýär.

Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, dünýäniň iri energetika döwletleriniň hataryna girýän Garaşsyz Watanymyzyň baý uglewodorod serişdeleriniň netijeli ulanylmagy ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny berkitmäge, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini yzygiderli ýokarlandyrmaga hyzmat edýär. Şonuň bilen birlikde, pudakda amala aşyrylýan iri möçberli maýa goýum taslamalary özara bähbitli halkara hyzmatdaşlygy giňeltmäge-de ýardam berýär. Goý, Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun, il-ýurt bähbitli işleri, adamzat bähbidine gönükdirilen energetika diplomatiýasy uly rowaçlyklara beslensin!

Muhammetrahym ÖWEZOW,

Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň ylmy işler boýunça prorektory.

Öňňin hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda Kaka etrabynda täze iri dokma toplumynyň açylyş dabarasy boldy. Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk toýuna barýan günlerimizde ulanylmaga berlen iri senagat desgasy ajaýyp toý sowgady bolmak bilen, welaýatymyzyň ýaşaýjylarynda egsilmez şatlyk duýgusyny döretdi. Şonuň bilen baglylykda, ýörite habarçymyz ajaýyp waka mynasybetli ildeşlerimiz bilen söhbetdeş bolup, olaryň ýürek buýsanjyny ýazga geçirdi.

Hanmuhammet AMANGULYÝEW,
Türkmenistanyň Kärdeşler arkalaşyklarynyň Ahal welaýat birleşmesiniň başlygynyň wezipesini wagtlaýyn ýerine ýetiriji:

— Hormatly Prezidentimiziň dokma senagaty pudagynyň döwrebaplaşdyrylmagy, oňa ägirt uly maýa goýum serişdeleriniň gönükdirilmegi ugrundaky tagallalary netijesinde ýurdumyzyň ýeňil senagatynyň önümçilik kuwwaty barha ýokary depginlerde ösýär. Häzirki döwürde pudaga degişli onlarça kärhana hereket edip, olarda dünýä bazarynda bäsdeşlige ukyply önümler öndürilýär. “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” ýylynyň şu şatlykly günlerinde häzirki zaman dokma toplumynyň gurlup, ulanylmaga berilmegi, pudagyň önümçilik düzümleriniň pugtalanmagyna itergi boldy.

Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary netijesinde gurlan iri dokma toplumy bölümleriň birnäçesini öz içine almak bilen, olarda dünýä meşhur önüm öndürijileriň iň kämil tehnologiýalary oturdylypdyr. Bu bolsa, dünýä bazarynda bäsdeşlige ukyply ýokary görnüşli nah ýüplügini, egin-eşiklik matalary hem-de taýýar tikin önümlerini öndürmäge mümkinçilik berýär.

Gahryman Arkadagymyzyň milli ykdysadyýetimizi has-da kuwwatlandyrjak şeýle iri desgalary yzygiderli gurdurmagy bilen, ýurdumyzyň senagat pudagy belent derejelere çykýar, halkymyzyň durmuş-ýaşaýyş derejesi ýokarlanýar. Nobatdaky desganyň bu babatda ähmiýetiniň uly boljakdygyny uly buýsanç bilen bellemelidiris. Onda öndüriljek ýokary hilli önümler “Türkmenistanda öndürildi” diýen ýazgy bilen dünýä bazaryna çykarylar. Şol önümlere islegiň ýokary boljakdygyna ynanýarys.

Ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrjak şeýle dokma toplumlaryny gurdurýan hormatly Prezidentimiziň jany sag, belent başy aman bolsun, döwletli tutumlary has-da rowaçlansyn!

* * *

Tahyr NURYÝEW,
Türkmenistanyň Demokratik partiýasynyň Kaka etrap komitetiniň başlygy:

— Hormatly Prezidentimiz etrabymyza gelip, iri dokma toplumyny toý ruhunda açyp berdi. Bu desga döwlet Baştutanymyzyň ajaýyp baýramçylyk sowgadydyr. Muňa şatlygymyzyň we begenjimiziň çägi ýokdur. Çünki Gahryman Arkadagymyzyň sowgat eden iri dokma toplumynda dünýäde uly islege eýe boljak ýokary hilli dokma önümleriniň önümçiligine girişildi, ol ýerde ýaşlarymyzyň 1300-si üçin iş orunlary döredi. Bu zatlar döwrümiziň bagtyýarlygyndan alamatdyr.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwri beýik ösüşleriň we özgerişleriň zamanydyr. Watanymyzda amala aşyrylýan taryhy ähmiýetli işler, döwletli tutumlar şeýle diýmäge esas berýär. Soňky sanlyja ýylyň dowamynda diňe biziň etrabymyzyň özünde ençeme desgalar guruldy. Olaryň arasynda Duşak şäherçesinde gurlan etrap hassahanasynyň dogrum bölüminiň binasyny, keselleriň öňüni almak boýunça ýöriteleşdirilen lukmançylyk toplumyny, Artyk obasyndaky Saglyk öýüni, Garahan obasyndaky Saglyk öýüni, “Türkmenistan” daýhan birleşigindäki suw arassalaýjy desgany, şeýle-de etrabyň çägindäki birnäçe döwrebap ýyladyşhana toplumyny agzamak ýakymlydyr.

Hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda dabaraly ýagdaýda işe girizilen iri dokma toplumy şol döwrebap desgalaryň üstüni ýetirdi. Täze toplumda inçe süýümli pagtanyň ýylda 5 müň tonnasynyň gaýtadan işlenilip, ýokary hilli dokma önümleriniň öndüriljekdigi has-da guwançlydyr. Munuň üçin Gahryman Arkadagymyza çäksiz alkyş aýdýarys.

Ýazga geçiren Aýdo ŞEKEROW,

ýörite habarçymyz.

7. Parahatçylygy dörediji taslamalar

Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň geoykdysady esaslary dünýäniň ählumumylaşýan we özara baglanyşygynyň artýan şertlerinde aýratyn ähmiýete eýedir. Bu babatda hormatly Prezidentimiziň «Ykdysadyýet syýasata däl-de, syýasat ykdysadyýete hyzmat etmelidir» diýen ýörelgesiniň mazmunynyň Ýewraziýa yklymynyň dürli sebitleriniň ykdysady şertlerini birleşdirmegiň, ýurtlaryň we sebitleriň mümkinçilikleriniň üstüni ýetirmegiň hasabyna, bilelikdäki utgaşykly ösüşe ýol açýandygyny alamatlandyrýar.

Milli Liderimiziň teklibi boýunça öňe sürlen sebit, yklym ähmiýetli energetika, ulag-logistika babatdaky taslamalar Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk halkara hukuk ýagdaýynyň geoykdysady mümkinçiliklerinden peýdalanmak arkaly durmuşa geçirilýän parahatçylygy dörediji taslamalardyr. Türkmenistanyň Owganystanda amala aşyrýan energetika taslamalary bu ýurduň durmuş-ykdysady düzümleriniň dikeldilmegine ýardam berýän, syýasy asudalygy gazanmaga gönükdirilen ýagdaý bolup, ol geljekde Pakistanyň we Hindistanyň ykdysadyýetlerine-de täsirini ýetirer.

Ýurdumyz çärýek asyrdan hem gowrak wagt bäri Owganystana elektrik energiýasyny, gysylan gazy elýeterli bahalardan iberýär. Bu ýurduň maliýe-ykdysady kynçylyklary göz öňünde tutulyp, emele gelen bergiler Hökümetimiz tarapyndan ençeme gezek geçildi. Amala aşyrylan hem-de gurluşygy dowam edýän energetika taslamalary (TOPH gaz geçirijisi, TOP, Kerki — Hamýap — Garkyn elektrik geçirijileri) Owganystanyň durmuş-ykdysady düzüminiň dikeldilmegine Türkmenistanyň edýän ýardamydyr. Merkezi Aziýa, Orta Gündogar we Günorta Aziýa sebitleriniň arasynda parahatçylyk, dostluk, hoşniýetlilik köprüsine öwrüljek TOPH gaz geçirijisi türkmen Bitaraplygynyň ynsanperwer hem-de geoykdysady tebigatynyň özara aýrylmaz baglanyşyklydygyny subut edýän taslamadyr.

Bitaraplyk ykdysady taýdan döwletimiziň bazar gatnaşyklaryna geçmegine, dünýä hojalygyna aralaşmagyna ýardam edýär. Munuň özi ählumumy parahatçylygy berkitmäge mümkinçilik berýär. Sebäbi Gündogarda «Söwda kerweniniň jaňjagazlarynyň sesi gylyçlaryň sesinden çasly çykýar we duşmançylygyň hem-de urşuň öňüni alýar» diýlip, ýöne ýere aýdylmaýar. Şu pähimden ugur almak bilen, Türkmenistan üç derejede — döwletara, pudagara we aýry-aýry kärhanalaryň arasynda daşary ykdysady gatnaşyklary işjeň ösdürýär. Bitaraplyk milli ykdysady ösüşimiziň meselelerini üstünlikli çözmäge mümkinçilik berýär. Bitaraplyk Türkmenistana köp sanly wajyp ykdysady taslamalary amala aşyrmak üçin daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmekde-de uly ähmiýete eýedir.

Hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen gurulýan Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisi, «Lapis Lazuli» üstaşyr ulag geçelgesi, eýýäm hereket edýän Tejen — Sarahs — Maşat, Gazagystan — Türkmenistan — Eýran, Kerki — Ymamnazar — Akina, Serhetabat — Turgundy demir ýollary, Türkmenistan — Özbegistan — Gazagystan — Hytaý gaz geçirijisi türkmen Bitaraplygynyň geoykdysady mümkinçiliklerini görkezýän döwletara hem-de yklymara taslamalardyr. Olar Türkmenistanyň diňe Orta Gündogar ýurtlary bilen däl, eýsem, Merkezi Aziýany Orta Gündogaryň üsti bilen Günorta Aziýa, Pars aýlagy, Hazarýaka sebit, Kawkaz ýurtlary, Ýakyn Gündogar bilen baglanyşdyrýan energetika we ulag halkalaryny emele getirendiginiň aýdyň subutnamasydyr. Syýasylaşdyrylmadyk bu iri geoykdysady taslamalar birnäçe halkara guramalaryň we sebitara integrasiýalaryň — Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň, Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň, Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň ykdysady, energetika, ulag-logistika kuwwatyny artdyrmaga ýardam berdi.

Türkmen Bitaraplygynyň oňyn häsiýeti tutuş dünýäde energetika, ulag, suw, ekologiýa diplomatiýalarynyň BMG-niň Gün tertibinde Durnukly ösüş maksatlaryny durmuşa geçirmegiň çeýe hem-de täsirli gurallaryna öwrülmegine getirdi. Türkmenistanyň Prezidentiniň başlangyjy bilen BMG-de sanalan ugurlar boýunça kabul edilen Rezolýusiýalar Bitaraplygyň türkmen nusgasynyň hukuk tebigatynyň-da halkara giňişlikde kämilleşýändigini görkezýär.

Türkmenistan baky Bitaraplyk halkara hukuk ýagdaýyna daýanmak bilen, dünýä ykdysadyýetiniň oýlanyşykly, deňhukukly, bähbitlere hormat goýmak we dürli basyşlara ýol bermezlik esasynda alnyp barylmagyny ileri tutýar. Bu babatda Türkmenistanyň Orta Gündogar ýurtlary, hususan-da, Eýran bilen söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy nusgalyk häsiýete eýedir. Munuň özi türkmen Bitaraplygynyň özara bähbitli sebitara ykdysady galtaşyk nokatlaryny tapmagyň netijeli guralyna öwrülendigini görkezýär.

Türkmenistan oňyn Bitaraplyk ýörelgelerine berk eýermek bilen, amatly geosyýasy ýagdaýy, ykdysady we energetiki kuwwatlyklaryny ählumumy bähbitleriň hatyrasyna ýerlikli ulanýar. Hormatly Prezidentimiziň başlangyjy esasynda BMG-niň Baş Assambleýasynda 2008-nji we 2014-nji ýyllarda energiýa serişdeleriniň ygtybarly we durnukly üstaşyr geçirilmegi bilen baglanyşykly iki sany Rezolýusiýa kabul edildi. Bu resminamalar Türkmenistanyň Prezidentiniň BMG-niň garamagynda täze düzümi — Energetika geňeşini döretmek baradaky başlangyjynyň goldanylýandygynyň aýdyň subutnamasydyr. Ygtybarly energiýa serişdelerine ählumumy elýeterlilik baradaky teklibiň hut Türkmenistanyň energetika boýunça halkara başlangyçlarynyň dabaralanmasy hökmünde 2015-nji ýyldan soňky döwrüň Gün tertibine girizilendigini aýratyn nygtamalydyrys.

Baky Bitarap Türkmenistan durnukly ulag ulgamyny döretmek boýunça birnäçe halkara başlangyçlaryň awtorydyr. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tagallasy bilen Türkmenistan yklymara ähmiýetli möhüm ulag-logistik başlangyçlaryň öňe sürülýän syýasy merkezine öwrüldi. Türkmenistan Tejen — Sarahs — Maşat, Demirgazyk — Günorta ulag geçelgesiniň möhüm şahasy bolan Gazagystan — Türkmenistan — Eýran demir ýollary ýaly, tutuş adamzadyň bähbidine hyzmat etjek ençeme ulag-logistika taslamalaryny amala aşyrdy. Türkmenistanyň başlangyjy boýunça eýýäm bu ýoluň geografiýasyny Merkezi Aziýanyň we Orta Gündogaryň çygryndan çykarmak boýunça anyk işler edildi. Dörttaraplaýyn ulag diplomatiýasy babatdaky deslapky işlere badalga berildi.

Tejen — Sarahs — Maşat (1996), Gazagystan — Türkmenistan — Eýran (2014), Kerki — Ymamnazar — Akina (2016), Serhetabat — Turgundy (2018) demir ýollarynyň işe girizilmegi diňe üç ýurduň gatnaşyklarynyň has-da ilerlemegine ýardam etmän, eýsem, Aziýadyr Ýewropa döwletleriniň ençemesiniň ykdysady ösüşine oňyn täsirini ýetirýär. Türkmenistandan Owganystana tarap demir ýollaryň açylmagy türkmen-owgan söwda dolanyşygynyň artmagyna görnetin täsirini ýetirdi. Şunlukda, 2010-njy ýylda Owganystan haryt dolanyşygynyň möçberi boýunça Türkmenistanyň 8-nji ýerde duran hyzmatdaşy bolan bolsa, 2018-nji ýylda ol 3-nji ýere geçdi. Geljekde Serhetabat — Turgundy demir ýoluny Hyrada tarap dowam etdirmek meýilleşdirilýär. Orta Gündogary, Merkezi Aziýany, Kawkazy, Türkiýäni, Ýewropany guryýer hem-de Hazar, Gara, Mermer deňizleri arkaly baglanyşdyrýan «Lapis Lazuli» ulag geçelgesiniň Owganystanyň ykdysadyýetiniň dikeldilmegine ýardam etmekde ähmiýeti uludyr.

Hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen gurulýan Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisi, «Lapis Lazuli» üstaşyr ulag geçelgesi, ýokary tizlikli awtoulag ýollary, iri innowasion senagat-önümçilik toplumlary, amatly daşky gurşawy döretmek — bu işleriň ählisinde Türkmenistanda Birleşen Milletler Guramasynyň Durnukly ösüş maksatlarynyň yzygiderli hem-de ulgamlaýyn amala aşyrylýandygyny görmek bolýar. Bu taslamalar türkmen Bitaraplygynyň geoykdysady mümkinçilikleriniň barha artýandygyny görkezýän parahatçylygy dörediji transmilli hem-de yklymara taslamalardyr.

Jumamyrat GURBANGELDIÝEW,

Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynyň rektory, taryh ylymlarynyň kandidaty.

Garaşsyz Türkmenistan Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan dünýäde ilkinji ykrar edilen hemişelik Bitarap döwletdir. Munuň özi ýurdumyzyň parahatçylygy dünýä ýaýmagyna oňat mümkinçiligi döredýär. Eziz Diýarymyz hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna diýseň jogapkärli garamak bilen, bu syýasata uly ähmiýet berýär. Halkymyz hemişelik Bitaraplygymyza, parahatçylyk söýüjilik ýörelgämize buýsanýar. Çünki, baky Bitaraplygymyz mukaddes Garaşsyzlygymyz bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr. Baky Bitaraplyk ýurdumyza daşary syýasatyny alyp barmaga mümkinçilik berýär. Türkmenistanyň Garaşsyzlygy, häzirki zamandaky ähmiýetli orny we ýurduň güýji baky Bitaraplygymyz bilen ygtybarly berkidildi. Şeýlelikde, Garaşsyzlyk we Bitaraplyk – ýurdumyzyň beýik ösüşleriniň berk sütünlerine öwrüldi.

Hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýymyzyň bütin dünýäde ykrar edilmegi ýurdumyzyň alyp barýan syýasatynyň, ynsanperwerlikli ýol-ýörelgeleriniň çuňňur many-mazmuna eýedigini beýan edýär. Türkmenistanyň dünýäde parahatçylygyň, agzybirligiň berkarar bolmagy we durnukly ösüş ugrunda ynamly öňe gitmegi ýurdumyzyň ýagty geljegini kepillendirýär. Gahryman Arkadagymyzyň parasatly başlangyçlary hemişe goldanylýar. BMG-niň Baş Assambleýasynyň 73-nji mejlisinde biragyzdan kabul edilen «2021-nji ýyl — Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» atly Kararnama muňa aýdyň şaýatlyk edýär.

Türkmenistan parahatçylyk söýüjilik, ynsanperwerlik ýörelgelerini gyşarnyksyz dowam etdirýär. Şonuň üçin ýurdumyz oňyn başlangyçlar bilen çykyş edýär. Munuň özi hormatly Prezidentimiziň halkymyzyň we umumadamzadyň bähbitlerine gönükdirilen parasatly syýasatynyň aýdyň beýanydyr.

Ýurdumyzyň öňe sürýän ählumumy parahatçylygy, ýurtlaryň arasyndaky ynanyşmagy berkitmek syýasaty ykdysady we medeni ösüşiň bähbitlerini göz öňünde tutýar. Şeýle hem ösüş arkaly parahatçylygy ýaýbaňlandyrmaga gönükdirilendir. Ykdysady we medeni ösüşler, ikitaraplaýyn bähbitli gatnaşyklar türkmen halkyna we sebitiň beýleki halklaryna parahatçylykda hem-de asudalykda ýaşamaga, ertirki gününiň bagtyýar bolmagyna uly ynam döredýär. Parahatçylyk we ynanyşmak ýurdumyzyň uzakmöhletleýin bähbitlerine gabat gelmek bilen, hemmetaraplaýyn ösmegi üçin amatly daşary syýasy şertleri, durnukly ykdysady ösüşi döretmäge we şonuň bilen birlikde, raýatlaryň ýaşaýşynyň hiliniň ýokarlanmagyna ýardam edýär.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly başlangyjy boýunça «2021-nji ýyl — Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» atly Kararnamanyň kabul edilmegi ýurdumyzda alnyp barylýan daşary syýasatyň, öňe sürülýän parahatçylyk ýörelgesiniň doly ykrar edilýändiginiň subutnamasydyr. Türkmenistanyň parahatçylyk, ynsanperwerlik, halklaryň dostlugy we hyzmatdaşlygy ýörelgelerine wepaly döwlet hökmünde Ýer ýüzünde tanalmagy ýurdumyzyň daşary syýasatynyň gazanan ägirt uly üstünligidir.

Begençmuhammet MUHAMMETSÄHEDOW,

Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetiniň mugallymy.

Aşgabat, 25-nji awgust (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisini geçirdi. Onuň dowamynda Türkmenistanyň Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary toparynyň alyp barýan işleriniň netijelerine we bu ugurda öňde durýan ilkinji derejeli wezipelere garaldy. Mejlise hökümet agzalary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň agzalary, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylary, Aşgabat şäheriniň hem-de welaýatlaryň häkimleri, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri we beýleki ýolbaşçylar çagyryldy.

Döwlet Baştutanymyz Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisiniň gün tertibini yglan edip, häzirki döwürde ýurdumyzda bu ugurda alnyp barylýan işleriň netijeliligini ýokarlandyrmak bilen baglanyşykly meselelere ünsi çekdi. Mejlisiň dowamynda güýz paslynyň gelmegi netijesinde, ýokanç keselleriň ýaýramagynyň öňüni almak boýunça ugurdaş düzümler bilen bilelikde durmuşa geçirilýän çäreler baradaky hasabatlar diňlenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow mejlisiň barşynda käbir ýolbaşçylary wezipeden boşatmak we wezipä bellemek hakyndaky birnäçe resminama gol çekdi.

M.Geldinyýazow işde goýberen düýpli kemçilikleri üçin Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary wezipesinden boşadyldy. Bu wezipä S.Toýlyýew bellenildi. Ol şol bir wagtda Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň ýolbaşçysy wezipesini hem ýerine ýetirer.

Işde goýberen düýpli kemçilikleri üçin O.Gurbanow bilim ministri wezipesinden boşadyldy.

Bilim ministri wezipesine G.Ataýewa bellenildi.

Döwlet Baştutanymyzyň gol çeken resminamasyna laýyklykda, A.Gylyjow işde goýberen düýpli kemçilikleri üçin saglygy goraýyş we derman senagaty ministriniň orunbasary — Döwlet arassaçylyk we keselleriň ýaýramagyna garşy göreşmek gullugynyň başlygy wezipesinden boşadyldy. Bu wezipä M.Mämmedow bellenilip, ol Ýokanç keselleri merkezleri müdiriýetiniň baş müdiri wezipesinden boşadyldy.

A.Rejebow Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň Ýokanç keselleri merkezleri müdiriýetiniň baş müdiri wezipesine bellenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow işde goýberen düýpli kemçilikleri üçin Türkmenistanyň Döwlet migrasiýa gullugynyň başlygy B.Öwezowy eýeleýän wezipesinden boşadyp, bu wezipä N.Atagaraýewi belledi.

Milli Liderimiz Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisini dowam edip, häzirki döwürde ministrlikler hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralary bilen bilelikde ýurdumyza ýokanç keselleriň aralaşmagynyň öňüni almak boýunça maksatnamalaýyn işleriň alnyp barylýandygyny belledi.

Şunuň bilen baglylykda, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň üsti bilen hem-de maşgala lukmanlary tarapyndan sagdyn durmuş ýörelgelerini, öňüni alyş çäreleriniň we lukman maslahatlarynyň dogry we dürs ýerine ýetirilmegini düşündirmek boýunça zerur işler ýerine ýetirilmelidir.

“Saglyk” Döwlet maksatnamasyna laýyklykda, ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamy döwrüň talaplaryna laýyklykda ösdürilýär, dürli keselleriň öňüni almak, anyklamak we bejermek işleri hem toplumlaýyn esasda göz öňünde tutulýar.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň ähli künjeklerinde zerur arassaçylyk, degişli zyýansyzlandyryş işleriniň talaba laýyk alnyp barylmalydygyny belläp, bu ugurda bar bolan meseleleriň oňyn çözülmegine örän jogapkärçilikli hem-de toplumlaýyn esasda çemeleşilmelidigini nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow giňişleýin mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, koronawirus ýokanjynyň ýaýramagy bilen bagly ýagdaýlaryň täsirine garşy mundan beýläk-de alnyp barylmaly ilkinji nobatdaky işler bilen bagly meseleler barada aýtdy.

Häzirki döwürde ýurdumyzda köpçülikleýin çäreleriň geçirilmegini çäklendirmek babatda teklipleri taýýarlamagyň meselelerine ünsi çekip, milli Liderimiz bu ugurda ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň bilelikde we toplumlaýyn işlemeginiň möhümdigini belledi.

Şeýle hem milli Liderimiz ilata edilýän ulag hyzmatlaryny kämilleşdirmek meseleleriniň möhümdigi barada aýtdy. Hususan-da, Aşgabat şäheri boýunça ýolagçy gatnawlaryny amala aşyrýan jemgyýetçilik ulaglarynyň sany zerurlyga görä köpeldilmelidir hem-de toparyň kabul eden düzgünleriniň ýerine ýetirilişine gözegçilik güýçlendirilmelidir.

Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, dünýäde koronawirus ýokanjynyň bar döwründe onuň ýurdumyza aralaşmagynyň hem-de ýaýramagynyň öňüni almak bilen bagly çäreleri güýçlendirmek, ministrliklerde, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda hem-de eýeçiliginiň görnüşine garamazdan, beýleki edara-kärhanalarda alnyp barylýan göreş çärelerini talabalaýyk guramak, sanitariýa we epidemiologiýa kadalaryny berk berjaý etmek maksady bilen, halkara tejribäni öwrenmek esasynda degişli kanunçylyga seljerme işlerini geçirmek, üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmek boýunça teklipleri taýýarlamak zerur hasaplanylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow güýz we gyş pasyllarynda howanyň tebigy şertleriniň üýtgemegi bilen bagly, dem alyş ýollary ýiti sowuklama has çalt duçar bolýar, şonuň üçin köpçülikleýin sowuklamanyň ýaýramagynyň öňüni almak üçin edara-kärhanalarda, ýaşaýyş jaýlarynda bellenen ýylylyk derejesini saklamak üçin ýyladyş ulgamlarynyň üznüksiz, kadaly işlemegini üpjün etmek boýunça meýilnamalaýyn işleriň alnyp barylmalydygyny nygtady.

Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde döwlet durmuşyna degişli başga-da birnäçe meselelere garaldy we olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow mejlisi jemläp, oňa gatnaşanlara alyp barýan işlerinde üstünlikler arzuw etdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nobatdaky iri dokma toplumynyň açylyş dabarasyna gatnaşdy

Ahal welaýaty, 25-nji awgust (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Diýarymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň öňüsyrasynda Ahal welaýatyna iş saparyny amala aşyryp, täze dokma toplumynyň açylyş dabarasyna gatnaşdy.

Ir bilen döwlet Baştutanymyzyň dikuçary Ahal welaýatynyň Kaka etrabyna tarap ugur aldy. Şol ýerde eksport maksatly önümleri öndürmegiň möçberlerini artdyrmak boýunça dokma toplumynyň öňünde goýlan wezipelere laýyk gelýän häzirki zaman önümçilik toplumy guruldy.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe kemala gelen dokma pudagy ileri tutulýan milli bähbitleri hem-de dünýä ykdysady giňişligindäki umumy integrirlenmek meýillerini göz öňünde tutmak bilen, milli ykdysadyýetimiziň depginli ösüşiniň aýdyň mysalydyr. Diňe soňky birnäçe ýylda pudagyň düzümine dünýä bazarlarynda bu pudakdaky önümçiligiň öňdebaryjylarynyň hataryna çykmak bilen, tebigy çig maldan bäsdeşlige ukyply önümleri öndürýän täze kärhanalaryň onlarçasy goşuldy. Mundan başga-da ýüpegi gaýtadan işleýän hem-de aýakgap fabrikleri, gön işläp bejerýän kärhanalar bar.

Şeýle-de Dokma senagaty ministrligine degişli “Altyn asyr” söwda merkezinde we beýleki birnäçe ýöriteleşdirilen dükanlarda soňky döwürde uly meşhurlyga eýe bolan milli önümleri satyn almak bolýar. Şolaryň hatarynda Gökdepäniň dokma toplumynyň “Gala” tikin-örme, Aşgabat dokma toplumynyň “Goza”, Türkmenbaşy jinsi toplumynyň “Bedew” kysymly önümleri, Marynyň “Ýeňiş” tikin fabriginiň we beýlekileriň önümleri bar.

Kärhanalarda Ýaponiýanyň we Ýewropanyň öňdebaryjy kompaniýalarynyň, hususan-da, “Rieter”, “Benninger” (Şweýsariýa), “Trützschler”, “Schlafhorst”, “Zinser”, “Monforst”, “Küsters” (Germaniýa), “Marzoli”, “Mario Crosta”, “Reggiani”, “Arioli”, “Savio”, (Italiýa), “Picanol” (Belgiýa), “Tsudakoma”, “Juki”, “Muratec” (Ýaponiýa) kompaniýalarynyň enjamlarynyň oturdylmagy öňde goýlan maksatlary üstünlikli ýerine ýetirmäge ýardam edýär.

Dokma toplumlarynyň tehniki taýdan döwrebaplaşdyrylmagy hem-de olaryň öndürilýän çig mal serişdeleriniň golaýynda gurulmagy kärhanany ugurdaş önümleri öndürmäge gönükdirmäge hem mümkinçilik berýär. Bu bolsa, milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, kärhanalaryň düşewüntliligine hem-de harytlaryň ahyrky bahasyna täsir edýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow öndürilýän önümleriň halkara hil ölçeglerine hem-de ekologik howpsuzlyga kybap gelmegine uly üns berilmelidigini nygtaýar. Pudagyň kärhanalarynyň önümleri ISO 9001 “Önümçiligi dolandyrmak we hile gözegçilik ulgamy”, ISO 14001 “Daşky gurşawy goramak”, OHSAS 18001 “Zähmeti goramak we önümçilik howpsuzlygy” güwänamalary bilen bellenildi.

Daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek hem-de täze önümçilikleri döretmegi ýa-da hereket edýänleriniň ugruny üýtgetmegi göz öňünde tutýan eksporta niýetlenen önümleriň möçberini artdyrmak boýunça döwlet maksatnamalarynyň durmuşa geçirilmegi toplumyň ähli düzüm bölümleriniň sazlaşykly ösmegi üçin möhüm şertdir.

Bu meselä oýlanyşykly çemeleşilmegi, köp görnüşli ýokary hilli harytlaryň önümçiliginiň özümizde ýola goýulmagy hem-de olaryň bahalarynyň elýeterli bolmagy daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň düýpli azaldylmagyna mümkinçilik berdi. Türkmen dizaýnerleri içerki bazaryň hem-de ilatyň möwsümleýin isleglerini öwrenip, önümleriň dünýäde meşhur täze görnüşlerini, beýleki harytlary işläp taýýarlaýar we önümçilige ornaşdyrýar.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow öz çykyşlarynda ägirt uly çig mal serişdelerine eýe bolan dokma senagatynyň Türkmenistanyň ykdysadyýetiniň gaýtadan işleýän senagatynyň depginli ösüşiniň mysalyna öwrülendigini belleýär.

Ýurdumyzda tebigy-howa şertlerine laýyklykda, gowaçanyň orta we inçe süýümli görnüşleri ösdürilip ýetişdirilýär. Önümçiligiň innowasion tehnologiýalara esaslanýan döwrebap guralyşynda tebigy pagta süýümi gymmatly çig mal bolup, ol daşary ýurtlara iberilýän harytlaryň arasynda öňdäki orunlarda durýar.

Bu pudagyň kuwwatly gaýtadan işleýän binýadynyň döredilmegi netijesinde Türkmenistan dünýäniň dokma önümlerini öndürýän döwletleriniň arasynda mynasyp orny eýeledi. Öndürilýän önümleriň ýokary hilli bolmagy Diýarymyzyň şöhratyny we abraýyny artdyrdy.

...Ir bilen täze düzümleýin desganyň — dokma toplumynyň çäginde baýramçylyk dabarasy emele geldi. Bu ýerde dabara gatnaşyjylar ýygnandylar.

Hormatly Prezidentimiziň dikuçary täze kärhananyň ýanyndaky meýdança gonýar. Ýygnananlar döwlet Baştutanymyzy uly ruhubelentlik bilen garşyladylar.

Sungat ussatlarynyň joşgunly ýerine ýetiren aýdym-sazlary, tanslary bu ýerde guralan dabara özboluşly baýramçylyk öwüşginini çaýdy.

Döwlet Baştutanymyz dabara gatnaşyjylar bilen salamlaşyp, ýörite gurnalan münbere bardy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýygnananlara ýüzlenip, şu gün biz ykdysadyýetimiziň möhüm pudaklarynyň biri bolan dokma senagaty pudagynda ýene-de bir täze desganyň — Kaka etrabynda ýyllyk önümçilik kuwwaty 5 müň tonna inçe süýümli pagtany gaýtadan işleýän dokma toplumynyň açylyş dabarasyna gatnaşmak üçin bu ýere ýygnandyk diýip belledi.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe biz dokma senagaty pudagyny ösdürmäge uly üns berýäris. Ýurdumyzyň dürli sebitlerinde häzirki döwrüň ösen talaplaryna laýyk gelýän, kämil enjamlar bilen üpjün edilen dokma kärhanalaryny yzygiderli gurup, ulanmaga berýäris.

Häzirki döwürde bu pudagyň garamagynda 60-dan gowrak kärhana bolup, olarda 24 müňden gowrak adam zähmet çekýär. Ýokary hilli, ekologik taýdan arassa, giň görnüşli dokma önümlerimiz bu gün dünýäniň onlarça döwletine eksport edilýär.

Milli Liderimiziň nygtaýşy ýaly, berkarar Watanymyz “ak altyna” deňelýän pagta çig malyna örän baý döwletdir. Pagta çig malyny rejeli we netijeli ulanmak dokma pudagynyň esasy wezipeleriniň biri bolup durýar. Şoňa görä-de, biz täze gurulýan dokma kärhanalaryna dünýäniň öňdebaryjy kompaniýalarynyň iň täze ýokary öndürijilikli enjamlaryny we innowasion tehnologiýalaryny giňden ornaşdyrýarys. Bu bolsa bereketli türkmen topragynda ösdürilip ýetişdirilýän pagta hasylyny dolulygyna gaýtadan işläp, dürli görnüşli önümleri öndürmäge hem-de müňlerçe täze iş orunlaryny döretmäge mümkinçilik berýär.

Biz ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllyk baýramyny uly zähmet üstünlikleri bilen dabaraly garşy alýarys. Bu baýram mynasybetli ýurdumyzyň dürli künjeklerinde köp sanly iri önümçilik we durmuş maksatly binalary hem-de desgalary dabaraly açyp, ulanmaga berýäris diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.

Bu gün täze işe girizilýän Kaka dokma toplumy hem iri önümçilik kärhanasy bolup, onuň umumy bahasy 147 850 000 amerikan dollaryna barabardyr. Bu toplumyň önümçilik kuwwaty ýylda 3 650 tonna ýokary hilli ýüplükleri, 12 million inedördül metr dürli görnüşli matalary hem-de 1 million 200 müň sany taýýar tikin önümlerini öndürmäge ukyplydyr. Bu iri toplumyň işe girizilmegi bilen, onda 1 300 adam zähmet çeker.

Toplumyň tutýan meýdany 18 gektardan ybarat bolup, onda önümçilik binalaryndan başga-da 2 gatly edara binasy, önümçilik ammarlary, transformator bekedi, ussahana, ýangyn howpsuzlyk binalary, awtoulag duralgalary bar. Şeýle hem bu ýerde işgärlere amatly şertleri döretmek üçin 450 orunlyk naharhana, sport meýdançasy, 2 sany 16 orunlyk myhmanhana ýerleşýär.

Döwlet Baştutanymyz sözüni dowam edip, dokma toplumy dünýäniň öňdebaryjy kompaniýalarynyň enjamlary bilen enjamlaşdyryldy, ýagny bu toplumda Şweýsariýanyň we Ýaponiýanyň ýüplük egriji enjamlary, Belgiýanyň mata dokaýan, Italiýanyň we Germaniýanyň boýag enjamlary hem-de Ýaponiýanyň tikinçilik enjamlary ornaşdyryldy diýip belledi.

Kärhananyň ýokary tehnologiýaly enjamlarynda, esasan, inçe süýümli pagtadan ekologik taýdan arassa, ýokary hilli ýüplükler, olardan boýalan we boýalmadyk nah matalar, şeýle hem daşary ýurtdan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan, eksporta niýetlenen taýýar tikin önümleri öndüriler. Bu bolsa ýurdumyzyň içerki bazaryny dürli görnüşli dokma önümleri bilen elýeterli bahalardan üpjün etmäge mümkinçilik berer. Şonuň bilen birlikde önümleriň artýan bölegi “Türkmenistanda öndürildi” diýen ýazgy bilen daşary ýurtlara iberilip, pudagyň eksport mümkinçiligi artdyrylar.

Milli Liderimiz bulardan başga-da häzirki wagtda Ahal welaýatynyň Babadaýhan etrabynda umumy bahasy 151 800 000 amerikan dollaryna deň bolan, önümçilik kuwwaty bir ýylda 3 300 tonna inçe süýümli ýüplügi, 20 million inedördül metr dürli görnüşli matalary hem-de 3 million 500 müň sany taýýar tikin önümlerini öndürmäge ukyply dokma toplumynyň gurluşygynyň tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýandygyny nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow biz geljekde hem milli ykdysadyýetimiziň möhüm pudaklarynyň biri bolan dokma senagatyny ösdürmäge uly üns bereris. Pudagyň önümçilik kuwwatyny artdyrmaga, içerki we daşarky bazarlarda uly islegden peýdalanýan dokma önümleriniň önümçiligini köpeltmäge gönükdirilen maýa goýum taslamalaryny amala aşyrmak boýunça zerur işleri geçireris diýip belledi.

Biz bu maksatlary “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda”, şeýle hem importyň ornuny tutýan önümleri artdyrmak, eksport mümkinçiligini ýokarlandyrmak boýunça döwlet maksatnamalarynda göz öňünde tutduk. Bu maksatnamalaýyn wezipeleriň amala aşyrylmagy ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmaga, müňlerçe täze iş orunlaryny döretmäge we halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini mundan beýläk-de ýokarlandyrmaga uly itergi berer diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow çykyşynyň ahyrynda hemmeleri mukaddes Garaşsyzlyk baýramynyň öňüsyrasynda Kaka etrabynda gurlan täze, döwrebap dokma toplumynyň dabaraly açylyp, ulanmaga berilmegi bilen tüýs ýürekden ýene bir gezek gutlap, hemmelere berk jan saglyk, uzak ömür, egsilmez rysgal-döwlet, dokma senagaty pudagynyň işgärlerine bolsa alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Soňra hormatly Prezidentimiz täze toplumyň çägine geldi.

Tolgundyryjy pursat gelip ýetdi. Döwlet Baştutanymyz dabara gatnaşyjylaryň şowhunly el çarpyşmalary bilen milli dokma senagatynyň ösmeginde möhüm orun eýelejek täze toplumyň toý bagyny kesdi. Şeýlelikde, pudagyň täze kärhanasy açyldy.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Kararyna laýyklykda, täze senagat toplumynyň düzümine ýüplük, dokma, boýag, tikinçilik fabrikleri girýär. Bu çözgüt milli ykdysadyýetimiziň pudaklary köpugurly esasda ösdürmegi, sebitleriň senagat taýdan ösüşini we bar bolan çig maly çuňňur gaýtadan işlemegi nazarlaýan strategiýasyny üstünlikli durmuşa geçirmegiň ýolundaky möhüm ädime öwrüldi.

Toplumda ýörite barlaghana bölümi bolup, onda dünýäniň öňdebaryjy önüm öndürijileriniň enjamlary ornaşdyryldy. Olaryň kömegi bilen ýüplükleriň we beýleki önümleriň hil görkezijileriniň häzirki zaman talaplaryna, ekologik ýagdaýa laýyk gelýändigi kesgitlenilýär.

Toplumyň egirme-hil barlag bölüminde ýarym taýýar önümleriň belgisini kesgitlemek üçin ýörite saraýjy enjamlarda ýüplükler saralýar we taýýar önümler elektron terezisinde onuň belgisi kesgitlenilýär. Şeýle hem bu enjamyň kömegi arkaly ýüplükleriň çeýeligi, olaryň towunyň berkligi kesgitlenýär we degişli netijeler berilýär. Barlaghanada pagta süýüminiň berkligi, galyňlygy, uzynlygy we beýleki görkezijileri kesgitlenip, olar boýunça önümçilige degişli netijeler ugradylýar.

Taslamada çig maldan başlap, onuň taýýar önümlerine çenli ähli iş ulgamy göz öňünde tutuldy.

Täze dokma toplumynyň işe girizilmegi pagta süýüminiň önümçiligini artdyrmaga hem-de ýetişdirilen “ak altyn” hasylyny ýerinde gaýtadan işlemek netijesinde daşamak üçin çykdajylary azaltmaga, girdejileriň artmagyna mümkinçilik berer. Şeýlelikde, bu etrap senagat taýdan ösüp, onuň ykdysady kuwwaty artar. Bu önümçilik toplumynyň gurluşygyna 2018-nji ýylyň mart aýynda girişilendigini bellemek gerek.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýörite ulagda toplumyň ýüplük fabrigine tarap ugrady.

Fabrikde ylmyň iň soňky gazananlary we dokma önümçiliginde täzeçil tehnologiýalar ulanylyp, ekologik taýdan arassa önümler öndürilýär. Ykdysady taýdan bähbidi bolan enjamlaryň ulanylmagy bäsdeşlige ukyply önümleri öndürmäge niýetlenen kuwwatlyklaryň esasy şertidir.

Hünärmenleriň biri milli Liderimize bu ýerde ähli dolandyryş işleriniň awtomatik usulda ýerine ýetirilýändigi we ýörite monitorlar arkaly işiň gidişine gözegçilik edilýändigi barada gürrüň berdi.

Hormatly Prezidentimiz önümçilik ulgamynyň tehnologiýasy we onuň aýratynlyklary, bölümde ornaşdyrylan enjamlaryň ähmiýeti hem-de ýerine ýetirýän işleri bilen gyzyklandy.

Döwlet Baştutanymyz önümçilik tapgyry bilen tanyşdy. Maglumatda fabrikde ýurdumyzda öň öndürilmedik önümiň — “kompakt-penýe” kysymly nah ýüplügiň çykarylmagynyň ýola goýlandygyna, şonuň ýaly-da ýüplügiň garyşyk görnüşlerini çykarmak üçin mümkinçilikleriň döredilendigine üns berildi.

Täze görnüşli ýüplükler uly adamlaryň lybaslaryny, ýokary hilli örme önümleriň, ýorgan-düşek örtgüleriniň we jorap önümleriniň önümçiliginde ulanylýar.

Bu ýerde Şweýsariýanyň meşhur “Rieter” kompaniýasynyň ýokary öndürijilikli tüýdüji-sazlaýjy we arassalaýjy enjamlar toplumy ornaşdyryldy. Täze tehnikalar ýüplükleriň ýokary hilini we berkligini üpjün edýär. Mundan başga-da bu kysymdaky enjamlar sanly ulgam arkaly işläp, ýitginiň az bolmagyny, energiýanyň tygşytlanylmagyny we şol bir wagtyň özünde önümleriň ýokary hilli bolmagyny şertlendirýär.

Dokma toplumynyň egirme fabriginde bir ýylda 5 müň tonna inçe süýümli pagta gaýtadan işlenip, “kompakt-penýe” görnüşli ýokary hilli ýüplükleriň 3 müň 650 tonnasyny, şeýle hem garyşyk ýüplükleri öndürmek mümkinçiligi döredildi.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow toplumyň dokma fabrigine geldi. Bu ýerde taýýar ýüplükler hil barlagyndan geçirilýär, olaryň berkligi, çeýeligi kesgitlenilýär.

Toplumda täzeçil tehnologiýa esasynda işleýän innowasion enjamlar oturdyldy. Şolaryň kömegi arkaly süýümleriň, ýüplükleriň häsiýetli aýratynlyklary kesgitlenilýär. Bu ýerde öndürilýän önümler halkara ölçeglere doly laýyk gelýär. Bu bolsa matanyň berkligini, olaryň ekologik taýdan arassalygyny üpjün edýär.

Bu fabrikde Germaniýanyň innowasion tehnologiýaly “Karl maýer” kompaniýasynyň ýüwürdiji we petleýji enjamlary, Belgiýanyň “Piсanol” kompaniýasynyň kämil enjamlary oturdyldy, şeýlelikde, bu ýerde ýylda 12 million inedördül metr möçberdäki ýokary hilli mata öndürmek mümkinçiligi bar.

Bu ýerde öndürilýän matalar reňk aýratynlyklary, çeýeligi, ýakymlylygy, iň esasy bolsa ekologik taýdan arassalygy bilen tapawutlanýar. Toplumyň önümleriniň ýokary halkara görkezijilere laýyk gelmegi ýurdumyzyň dokma senagaty kärhanalarynyň önümçilik kuwwatlyklarynda häzirki zamanyň talaplarynyň berjaý edilýändigini görkezýär.

Şeýle hem bu ýerde taýýarlanýan matalar türkmen topragynda ösdürilip ýetişdirilýän inçe süýümli pagtanyň senagat taýdan gaýtadan işlenilmegi netijesinde alynýar. Şol bir wagtyň özünde toplumda dünýäniň öňdebaryjy önüm öndürijileriniň kämil enjamlarynyň ulanylmagy matalaryň ýokary hil görkezijilerine laýyk gelmegini şertlendirýär.

Mälim bolşy ýaly, soňky ýyllarda dünýä dokma işewürliginde garyşyk ýüplükler we matalar barha uly islege eýe bolýar, şunda önümiň nämä niýetlenilýändigine baglylykda, arassa we sintetiki süýümler dürli amallar arkaly garyşdyrylýar. Süýüminiň her bir görnüşi garyşyk ýagdaýda öz wezipesini ýerine ýetirýär. Pagta öz aýratynlyklaryna laýyklykda, yssy döwürde salkynlyk bermäge ukyplydyr. Poliester serişdesi önümleriň berkligini we olaryň ýygyrt atmazlygyny üpjün edýär hem-de taýýar önümleriň dürli öwüşginli, ýiti reňkli bolmagy üçin peýdalanylýar. Şeýlelikde, şeýle ýüplükden taýýarlanylýan matanyň berkligi, ýygyrt atmaýandygy, onuň has owadan daşky görnüşi möhüm hil häsiýetnamalary bolup durýar.

Ýokary hil derejeli dokma önümleriniň önümçiliginiň ýola goýulmagy ýurdumyzyň dokma senagatynyň tikinçilik pudagynyň ösüşine, içerki bazaryň öz ýurdumyzda öndürilýän nepis hem-de ýokary hilli taýýar dokma önümleri bilen üpjün edilmegine kuwwatly itergi berer, olar import harytlarynyň ýerini tutar, bu bolsa öz nobatynda eksport mümkinçiliklerini artdyrmaga giň ýol açar.

Soňra döwlet Baştutanymyz toplumyň boýag fabrigine geldi. Bu ýerde taýýar matalary boýamak üçin niýetlenen kämil enjamlar degişli tertipde oturdylypdyr. Fabrikde işleýän hünärmen milli Liderimize önümçiligiň tehnologiýa ýagdaýy barada gürrüň berdi. Bu ýerde matalar öz görnüşine görä, dürli taýýarlyk işlerinden geçirilip, halkara ölçeglere kybap gelýän görnüşde boýalýar.

Fabrikde ornaşdyrylan enjamlar boýag işleriniň ýokary hilli bolmagyny we Gün şöhlesine durumlylygyny üpjün edýär. Matalaryň hil derejesi olaryň uzak möhletleýin ulanylmagyny, şol bir wagtyň özünde bolsa adam üçin ýakymlylygyny şertlendirýär. Bu ýerde dürli görnüşli ýörite enjamlarda mata önümçiliginiň häzirki zaman ulgamy hereket edýär. Şolaryň hatarynda Germaniýanyň “Monforts” we “Jagenberg”, Türkiýäniň “Eliar” ýokary öndürijilikli boýag enjamlary önümçilik we hil babatda häzirki zaman talaplaryna doly laýyk gelýär. Şolaryň kömegi arkaly himiki we boýag serişdeleri zerur mukdarda awtomatik usulda alynýar, dürli boýaglar taýýarlanylýar.

Hünärmen bu ýerde netijeli işlemek ugrunda ýokary derejeli mümkinçilikleriň döredilendigi üçin, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa ähli dokmaçylaryň adyndan hoşallyk sözlerini aýtdy.

Milli Liderimiz toplumda işleýän hünärmenleriň aglaba böleginiň gyz-gelinlerdigini nazarda tutup, bu ýerde zenanlaryň ilkinji guramasynyň döredilmeginiň maksadalaýyk boljakdygyny, onuň gelin-gyzlaryň iş we dynç alyş şertleri, medeni çäreleri guramak bilen baglanyşykly meseleleri üns merkezinde saklamalydygyny belledi.

Şeýle hem döwlet Baştutanymyz toplumda işleýän zenanlaryň baýramçylyklar, şanly seneler mynasybetli medeni-köpçülikleýin çäreleri guramaga işjeň gatnaşmaklary üçin zerur şertleriň döredilmelidigini, bu ýerde taryhyň dowamynda zenanlaryň zehininden dörän hünäriň döwrebap derejede ösdürilmegi bilen baglanyşykly meseleleriň üns merkezinde saklanylmalydygyny belledi.

Boýag bölüminde taýýar matalar kesgitlenen möçberde toplanylýar we tikin bölümine ugradylýar. Milli Liderimiz matalaryň toplanylyşy, möçberleri bilen gyzyklanyp, taýýar önümleriň häzirki zamanyň ýokary hil tejribesine laýyk gelmeginiň möhüm talapdygyna ünsi çekdi.

Soňra döwlet Baştutanymyz toplumyň tikinçilik fabrigine geldi we bu ýerde ornaşdyrylan enjamlaryň häsiýetli aýratynlyklary, taýýarlanylan lybaslaryň görnüşleri bilen tanyşdy. Fabrikde Ýaponiýanyň “Juki”, Germaniýanyň “Veit”, Türkiýäniň “Astron”, “Özbilim” ýaly, dünýä belli kompaniýalarynyň enjamlaryndan ybarat bolan önümçilik toplumy ornaşdyryldy.

Tikin fabriginiň işiniň düzümine lybaslaryň görnüşlerini taýýarlamak hem-de reňk aýratynlyklaryny kesgitlemek we bezeg işleri ýaly ugurlar girýär. Şunda zehinli zenanlaryň döreden milli lybas taýýarlamak däplerine möhüm orun berilýär. Bu ýerde oturdylan enjamlar işi sanly ulgam arkaly alyp barmaga, matalaryň ölçegini, biçüwini we artyk galýan bölekleriniň möçberlerini kesgitlemäge mümkinçilik berýär.

Şeýle hem bu ýerde lybaslar üçin harçlanýan matanyň, sapaklaryň möçberleri, gaplamak we gaplaryň görnüşleri bilen baglanyşykly maglumatlar jemlenilýär. Synag önümhanasynda abzallaryň we enjamlaryň görnüşleri boýunça sarp edilýän sapaklaryň, şeýle hem önümleri öndürmek üçin zerur bolan wagtyň möçberi hasaplanylýar.

Fabrikde ornaşdyrylan köpugurly we ýöriteleşdirilen enjamlar tehnologik yzygiderlilik arkaly lybaslaryň aýratyn böleklerini, ýakalaryny, ýeňlerini taýýarlaýarlar we olar awtomatlaşdyrylan enjamlar bilen birleşdirilýär.

Soňra taýýar lybaslar ýörite hil barlagyndan geçirilip, söwda bölümlerine ugradylmak üçin gaplara salynýar.

Ýeri gelende aýtsak, fabrigiň ammary bolup, olarda lybaslar üçin zerur möçberdäki ilikler, syrmalar we lybaslaryň nyşanlary saklanylýar. Şeýle hem bu ýerde sarp edijileriň isleglerine laýyklykda, dürli bezegler ýerine ýetirilýär.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýörite taýýarlanan ýere geçip, ýurdumyzyň dokma senagatynyň kärhanalarynda öndürilýän çagalar we ýetginjekler üçin taýýarlanylýan lybaslaryň görkezilişini synlady.

Bu ýerde ulular we çagalar üçin niýetlenen gelşikli, ykjam we ýokary hilli lybaslaryň biçüwinde hem-de bezeginde milli ýörelgeler bilen häzirki zamanyň ösen tejribesi utgaşdyryldy. Zenan lybaslarynda ýerine ýetirilen bezegler, keşdeler olaryň göze gelüwliligini artdyrýar. Aýratyn nepisligi bilen tapawutlanýan milli şaý-sepler lybaslaryň bezegini has-da artdyrýar.

Çaga lybaslary, olaryň taýýarlanyş aýratynlyklary, pagta süýüminden öndürilen lybaslar toplumy, uly adamlar üçin köýnekler, penjekler we jalbarlar, aýdyň öwüşginli zenan lybaslary özboluşlylygy bilen tapawutlanýar. Milli lybaslary taýýarlamagyň gadymy ýörelgeleri bilen häzirki zaman meýilleriniň utgaşdyrylmagy türkmen dokma önümleriniň ýokary hilini beýan edýän mahabatdyr.

Soňra döwlet Baştutanymyz Germaniýanyň öňdebaryjy dokma enjamlaryny öndürýän kompaniýasynyň we Halkara standartlaşdyrma guramasynyň (ISO) sanly ulgam arkaly dabara gatnaşyjylara goşulan wekilleriniň çykyşlaryny diňledi.

Hususan-da, “Monforts” kompaniýasynyň dolandyryjy direktory Stefan Flýot Ahal welaýatynyň Kaka etrabynyň çäginde gurlan täze dokma toplumynyň açylyş dabarasyna gatnaşmak mümkinçiliginiň döredilmeginiň özi üçin uly hormatdygyny belläp hem-de pursatdan peýdalanyp, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy we tutuş türkmen halkyny Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy bilen tüýs ýürekden gutlady.

Garaşsyzlyk ýyllarynda ykdysady taýdan uly üstünliklere eýe bolan Türkmenistan ösüşinde ägirt uly öňegidişlik gazandy. Şunlukda, häzirki zaman tehnologiýalary bilen enjamlaşdyrylan döwrebap dokma senagaty emele geldi.

Dokma senagaty ministrliginiň täze dokma toplumy üçin “Monforts” enjamlarynyň saýlanyp alynmagy bizi has-da begendirýär. Kaka we Babadaýhan etraplary üçin enjamlar we soňky taslamalar bilen birlikde Türkmenistanda häzirki wagtda täzeçil enjamlarymyzyň 15-siniň ulanylýandygyna buýsanýarys, geljekde bu möçberiň artdyryljakdygyna ynanýarys diýip, işewür belledi.

Stefan Flýot çykyşynyň dowamynda «NeoTek» kompaniýasynyň Türkmenistandaky wekiline Kaka etrabynda gurlan dokma toplumynda Monteх iki sany stabilizirleýji çarçuw liniýasyny, “Thermeх” we “Monforteх” boýag liniýalaryny gurnamaga mümkinçilik döredendigi üçin hoşallyk bildirdi.

Dokma timarlaýyş enjamlaryny öndüriji hökmünde “Monforts” kompaniýasy açyk inli matalaryň dürli görnüşini boýamak we bezemek işleri bilen meşgullanýar, ýörite programmalar üçin çözgütler hödürleýär. Biz häzirki wagtda enjamlarymyzyň az energiýa sarp etmegi, zyňyndylaryň az mukdarda bolmagy we matalary ygtybarly gaýtadan işlemegi bilen bu pudagyň öňdebaryjysy hasaplanýarys. Biziň kompaniýamyz öz alyp barýan işlerinde Germaniýanyň Mýunhengladbah şäherindäki baş edaramyzyň işiniň hemişe takyk, çalt we ygtybarly bolmagyny baş ýörelgämiz hasaplaýar diýip, Stefan Flýot aýtdy.

Şunuň bilen baglylykda, Ahal welaýatynyň Kaka etrabyndaky täze dokma toplumyna “Monforized” kompaniýasynyň güwänamasynyň gowşurylandygyny bellemek gerek.

Soňra sanly ulgam arkaly “SGS” kompaniýasynyň daşary ýurtlarda güwälendiriş hyzmatlary boýunça dolandyryjysy Bora Şengül çykyş etdi. Ol Ahal welaýatynyň Kaka etrabyndaky täze dokma toplumynyň açylyş dabarasyna gatnaşmak mümkinçiligine şatdygyny belläp, hormatly Prezidentimizi we dabara gatnaşýanlaryň ählisini Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy bilen gutlady.

Garaşsyzlyk ýyllary içinde Türkmenistanyň ykdysadyýeti ösdürmekde ägirt uly üstünlikler gazanandygy bellenildi. Ýurtda häzirki zaman ýokary tehnologiýaly enjamlar bilen üpjün edilen köp sanly dokma toplumlary guruldy.

“SGS” topary önümler we dolandyryş ulgamlary üçin gözleg, synag, barlag we güwänama hyzmatlaryny ýerine ýetirýän dünýä belli kompaniýadyr. Dolandyryş ulgamlaryny ornaşdyrmak we ösdürmek strategiki çözgütdir, ol kärhanalara umumy öndürijilige ähli güýçleri jemlemäge, sarp edijileri ýokary hilli önümler we hyzmatlar bilen üpjün etmäge mümkinçilik berýär, munuň özi kärhanadan daşky gurşawy goramak boýunça iň ýokary hil görkezijisini hem-de ygtybarlylygy talap edýär diýip, Bora Şengül aýtdy.

Häzirki wagta çenli Türkmenistanyň dokma toplumy we Türkmenistanyň dokma senagaty ministrligine degişli pagta egriji fabrikleri halkara derejede ykrar edildi we olara ISO 9001, ISO 14001 we OHSAS 18001 güwänamalary gowşuryldy.

Kompaniýanyň wekili Kaka etrabynda gurlan täze dokma toplumyna ISO 9001 we SA 8000 güwänamalaryny gowşurmagyň özi üçin uly mertebedigini aýtdy hem-de toplumyň işlerinde üstünlikler arzuw etdi.

Jenap Bora Şengül çykyşynyň ahyrynda ýurdumyza ajaýyp geljek hem-de täze üstünlikler, Türkmenistanyň halkyna bolsa parahatçylyk, abadançylyk we ösüş arzuw etdi.

Şeýle hem täze dokma toplumyna önümçilik ulgamynyň ähli tapgyrlarynda zyýanly himiki serişdeleriň ýoklugyny we onuň howpsuzlygyny tassyklaýan OEKO-TEХ Standard 100 güwänamasy gowşuryldy. Munuň özi önümleriň hiliniň goşmaça görkezijä eýedigini ykrar edýär.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu ýerde ýaýbaňlandyrylan sergi bilen tanyşdy, onda täze dokma toplumynda öndürilen, ekologik taýdan arassa ýüplüklerden taýýarlanylan dürli görnüşli taýýar önümler — çagalar we ulular hem-de zenanlar üçin niýetlenen egin-eşikleriň köp görnüşleri görkezilýär. Munuň özi ýurdumyzyň dokma senagatynyň milli Liderimiziň tagallasy bilen ösüşiň täze derejesine çykýandygynyň aýdyň beýanyna öwrüldi.

Ýurdumyzyň Dokma senagaty ministrligine degişli kärhanalaryň önümçilik kuwwatlyklary, olarda ornaşdyrylan enjamlar we işiň täzeçil usullary milli dokma önümçiliginiň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrýar, “Türkmenistanda öndürildi” diýen nyşan bilen çykýan harytlaryň dünýä bazarlarynda eýeleýän ornuny pugtalandyrýar.

Döwlet Baştutanymyz sergide görkezilýän önümleri synlap, olaryň berkligi, ýakymlylyk derejesi we taýýarlanyş aýratynlyklary bilen gyzyklandy. Milli Liderimiz häzirki döwürde ýurdumyzda ekologik taýdan arassa çig maldan taýýarlanýan önümleriň öndürilýän mukdarynyň artdyrylmagyna, şol bir wagtyň özünde daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň önümçilik kuwwatlyklarynyň ýokarlandyrylmagyna möhüm ähmiýet berilmelidigini belledi.

Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz önümçiligiň ähli ugurlaryna häzirki zamanyň täzeçil tehnologiýalary, sanly ulgam işjeň ornaşdyrylmalydyr diýip belledi. Şu maksat bilen täze toplumda işleýän işgärleriň hünär derejesiniň ýokarlandyrylmagyna, ylmyň ýokary gazananlarynyň peýdalanylmagyna aýratyn üns berilmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we bu babatda degişli ýolbaşçylara anyk tabşyryklary berdi.

Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Hormatly myhmanlaryň kitabynda ýadygärlik ýazgy galdyrdy, şeýle hem täze dokma toplumyna 10 sany täze awtobusyň, ýeňil awtoulagyň we 2 sany ýük awtoulagynyň açarlaryny gowşurdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa pudagy ösdürmek, ýokary öndürijilikli zähmet çekmek, şeýle hem dokmaçylaryň amatly ýaşaýşy hem-de dynç almagy babatynda şertleri döretmek ugrunda edýän taýsyz tagallalary üçin çuňňur hoşallyk bildirildi.

Milli Liderimiz dabara gatnaşyjylar bilen hoşlaşyp, pudagyň işgärlerini täze desganyň açylmagy bilen ýene bir gezek gutlady hem-de olara berk jan saglyk, işlerinde üstünlik arzuw etdi, dokma pudagynyň hünärmenleriniň ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny, eksport mümkinçiliklerini artdyrmaga önjeýli goşant goşjakdyklaryna ynam bildirdi.

Soňra hormatly Prezidentimiz dokma toplumynyň çäginden çykyp, Ahal welaýatynyň saglygy goraýyş ulgamynyň işgärleriniň ýanyna geldi.

Bu ýerde döwlet Baştutanymyz ýaş nesil, onuň saglygy baradaky aladanyň Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugrudygyny belläp, Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasyndan welaýatyň şäher we etrap hassahanalarynyň çagalar bölümleri üçin täze “Tiz kömek” awtoulaglarynyň 10-syny bermek çözgüdi barada aýtdy.

Milli Liderimiz ýygnananlaryň el çarpyşmalary astynda saglygy goraýyş we derman senagaty ministrine täze, döwrebap ýörite awtoulaglaryň açarlaryny gowşurdy.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzda hereket edýän “Saglyk” Döwlet maksatnamasynyň esasy wezipesiniň keselleriň öňüni almakdan, olary anyklamakdan ybaratdygyny belläp, ýöriteleşdirilen “Tiz kömek” awtoulaglarynyň bu işde lukmanlaryň ýakyn ýardamçylaryna öwrüljekdigine ynam bildirdi.

Saglygy goraýyş ulgamynyň ähli işgärleriniň adyndan hormatly Prezidentimize ýaş nesil baradaky aladasy hem-de ýurdumyzyň lukmançylygynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny yzygiderli döwrebaplaşdyrýandygy üçin tüýs ýürekden hoşallyk sözleri beýan edildi.

Soňra döwlet Baştutanymyz ýygnananlar bilen hoşlaşyp, bu ýerden ugrady.

Eziz Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli ýaýbaňlandyrylan baýramçylyk dabaralary hem-de çäreleri barha giň gerime eýe bolýar. Ýurdumyzyň dürli künjeklerinde döwrebap baýramçylyk desgalary we binalary yzygiderli açylýar, täze desgalaryň gurluşygyna badalga berilýär.

Ine, düýn hem hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Ahal welaýatynyň Kaka etrabynda gurlan dokma toplumynyň açylyş dabarasy boldy. Däp bolşy ýaly, täze toplumy ulanmaga bermek dabarasy hakyky baýramçylyga öwrüldi.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» şygary astynda, uly tutumlaryň, dabaraly toýlaryň ýyly hökmünde 2021-nji ýyl täze taryhymyza altyn harplar bilen ýazylýar. Gahryman Arkadagymyzyň taýsyz tagallasy bilen gurlan we döwrebap enjamlar bilen enjamlaşdyrylan dokma toplumlarynda öndürilýän nah-mata we taýýar önümler diňe ýurdumyzda däl, eýsem, dünýäde iň islegli harytlara öwrüldi.

Sungat ussatlarynyň joşgunly çykyşlary dabara özboluşly baýramçylyk öwüşginini çaýdy. Bu ýerde aýdym-sazyň owazy belentden ýaňlandy, joşgunly tanslar ýerine ýetirildi. Köpöwüşginli çykyşlarda eziz Watanymyz, mähriban halkymyz, milli Liderimiziň amala aşyrýan beýik işleri wasp edildi.

Meşhur daşary ýurt önüm öndürijileriniň enjamlary bilen üpjün edilen täze, döwrebap dokma toplumy ýylda 3 müň 650 tonna ýüplük, 12 million inedördül metr dürli görnüşli matalary hem-de 1 million 200 müň sany taýýar tikin önümlerini öndürmäge niýetlenendir. Kärhananyň ulanylmaga berilmegi bilen, 1 müň 300 täze iş orny dörediler, öndürilýän ekologiýa taýdan arassa, ýokary hilli önümler bolsa, ýurdumyzyň içerki bazarynyň sarp edijiligini üpjün etmek bilen birlikde, eksport kuwwatlyklaryny artdyrmaga-da mümkinçilik berer.

Milli Liderimiziň nygtaýşy ýaly, ýurdumyzda halkymyzyň döredijilikli zähmet çekmegi we bagtyýar durmuşy üçin hemme zerur şertler döredilýär. Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmak maksady bilen, döwrebap enjamlar bilen üpjün edilen, häzirki döwrüň ýokary talaplaryna laýyk gelýän zawodlardyr fabrikler gurulýar hem-de ulanmaga berilýär. Şolarda dünýä bazarlarynda uly isleg bildirilýän önümler öndürilýär.

Daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürýän önümçilikleri döretmek, döwletimiziň ykdysady kuwwatyny, onuň eksport mümkinçiligini has-da ýokarlandyrmak babatda uly işler alnyp barylýar. Ahal welaýatynyň Kaka etrabynda açylan dokma toplumy munuň aýdyň mysallarynyň biridir.

Önümçilige netijeli innowasiýalary ornaşdyrmak işinde halkara hyzmatdaşlygynyň geriminiň giňeldilmegi, dünýä ylmynyň gazananlarynyň, iň kämil tehnologiýalaryň ulanylmagy aýratyn ähmiýete eýedir. Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, ýurdumyzda öndürilýän dokma önümleriniň halkara hil ölçegine we ekologiýa howpsuzlygyna kybap gelmegine aýratyn üns berilmelidir. Türkmen dizaýnerleri içerki bazaryň isleglerini öwrenip, ilatyň möwsümlere degişli isleglerinden ugur alyp, egin-eşikleriň we beýleki harytlaryň täze görnüşlerini işläp taýýarlamalydyrlar hem-de önümçilige girizmelidirler.

Milli ykdysadyýetimizi toplumlaýyn döwrebaplaşdyrmak we diwersifikasiýalaşdyrmak, bazar gatnaşyklarynyň hem-de döwlet dolandyrylyşynyň sazlaşygyny emele getirmek dünýä ykdysadyýetine goşulyşmagy ugur edinýän ýurdumyzyň senagat syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biridir. Şu jähetden soňky ýyllarda eksport ugruny nazarlaýan we dünýä bazarlarynda bäsdeşlige ukyply önümçiligi alyp barýan ýurdumyzyň dokma senagaty öz ösüşini depginli dowam edýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň yzygiderli üns bermegi netijesinde, bu pudagyň döwrebaplaşdyrylmagyna ägirt uly maýa goýumlary gönükdirilýär, dokma senagatynyň önümçilik kuwwaty yzygiderli artdyrylýar. Häzirki döwürde bu pudak döwrebap kärhanalaryň onlarçasyny özünde jemleýär.

Serişdeleri işläp taýýarlamakdan başlap, nah we ýüpek önümleriniň önümçiligini, serişde mümkinçilikleriniň doly peýdalanmagyny, dünýäniň öňdebaryjy tejribelerini giňden ulanmagy nazarlaýan, doly tehnologik we innowasion esasdaky senagaty döretmek strategiýasy milli Liderimiziň üstünlikli durmuşa geçirýän döwlet syýasatynyň özenini düzýär. Onuň çäklerinde ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň toplumlaýyn maksatnamasy, şol sanda Türkmenistanda dokma pudagyny we söwdany ösdürmek Maksatnamasy üstünlikli durmuşa geçirilýär.

Ýurdumyzyň dokmaçylarynyň öňünde has möhüm wezipeler goýuldy. Munuň özi ýurduň diňe bir içerki bazaryny importuň ornuny tutýan ýokary hilli harytlar bilen üpjün etmekden däl, eýsem, ýokary bäsdeşlige ukyply, dünýä bazarynda dokma önümlerine berilýän kepilliklere laýyk gelýän, halkara ülňülerine daýanýan eksport önümçiliginiň artdyrylmagyndan ybaratdyr.

Dokma pudagynyň kuwwatyny has-da artdyrmak maksady bilen yzygiderli gurulýan kärhanalardan başga-da, olarda öndürilen ýokary hilli önümleri ýerlemek üçin niýetlenen döwrebap dükanlar hem yzygiderli bina edilýär. Mysal üçin, geçen ýylyň 17-nji iýunynda Aşgabat şäheriniň A.Nyýazow köçesiniň ugrunda hem-de Balkan welaýatynyň Gumdag şäherinde Dokma senagaty ministrliginiň söwda dükanlarynyň täze toplumy açyldy. Täze dükanlarda ýurdumyzda öndürilýän ekologiýa taýdan arassa we ýokary hilli, içerki hem-de daşarky bazarlarda uly islege eýe bolan dokma önümleriniň dürli görnüşleri alyjylara hödürlenilýär.

Öwezmyrat RAHYMOW.

Düýn hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda Kaka etrabynyň çäginde nah ýüplügini we ýokary hilli egin-eşikleri öndürýän häzirki zaman dokma toplumy dabaraly ýagdaýda açylyp işe girizildi. Şeýle-de milli Liderimiz düýn Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasyndan welaýatyň hassahanalarynyň çagalar bölümlerine täze «Tiz kömek» awtoulaglaryny sowgat etdi. Bu buýsançly wakalar welaýatyň uludan-kiçä ähli ýaşaýjylarynda çuňňur hoşallyk duýgusyny döretdi.

Habarçymyz mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň giňden dabaralandyrylýan çagynda bolan bu ajaýyp wakalar mynasybetli bagtyýar ýaşaýjylaryň birnäçesiniň ýürek buýsanjyny ýazga geçirdi.

Mahym DURDYÝEWA,
Kaka dokma toplumynyň hünärmeni:

— Mundan sanlyja ýyl ozal etrabymyzyň çäginde häzirki zaman dokma toplumynyň guruljakdygy hakdaky hoş habary eşidip, göwün guşumyz ganatlanypdy. Ezber elli gurluşykçy hünärmenler bu iri toplumyň gurluşygyny gysga wagtyň içinde ýerine ýetirdiler. Ine, naýbaşy toýumyzyň uludan toýlanylýan şu ajap günlerde Gahryman Arkadagymyzyň gatnaşmagynda iri dokma toplumy dabaraly ýagdaýda açyldy. Bu pursat meniň durmuşymda aýratyn şatlykly wakadyr. Çünki men bu kuwwatly kärhanada zähmet çekmek bagtyna eýe boldum.

Arkadagly döwrümizde dürli maksatly desgalaryň yzygiderli gurlup, ulanylmaga berilmegi döwletlilikden, bagtyýarlykdan nyşandyr. Bu gün etrabymyzyň merkezinde «Serdar» pamyk egriji fabrigi, Duşak şäherçesinde tikin-trikotaž fabrigi, şeýle-de hususy pudagyň wekillerine degişli bolan önümçilik kärhanalarynyň birnäçesi bar we olar ýokary önümçilik görkezijilerine eýe bolýarlar. Bu ýurdumyzda önüm bolçulygynyň pugtalanmagyna, ýaşlarymyza iş orunlarynyň döremegine oňyn täsirini ýetirýär. Şu gün ulanylmaga berlen iri dokma toplumynyň hem bu babatda ähmiýeti örän uludyr, ýagny täze kärhanada etrabymyzyň ýaşaýjylarynyň 1300-si üçin ýokary amatly iş orunlary döredi. Bu ýerde netijeli zähmet çekmegimiz üçin ýokary derejedäki amatlyklar göz öňünde tutulypdyr.

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň ajaýyp toý günlerinde kuwwatly desgany sowgat edendigi üçin, Gahryman Arkadagymyza tüýs ýürekden alkyş aýdýarys. Goý, hormatly Prezidentimiziň döwletli tutumlarynda rowaçlyklar mundan beýläk-de ýaran bolsun!

Meýlismyrat MYRADOW,
Türkmenistanyň Kärdeşler arkalaşyklarynyň Kaka etrap birleşmesiniň başlygy:

— Etrabymyzda gurlup, ulanylmaga berilýän dürli maksatly desgalaryň sany barha artýar. Halkyň hyzmatyna berilýän şeýle desgalaryň sany barmak büküp sanardan köp. Gahryman Arkadagymyzyň gatnaşmagynda şu ýylyň ýazynda etrabymyzyň G.Atabaýew adyndaky daýhan birleşiginiň çäginde «Oguz ýol» hojalyk jemgyýetiniň döwrebap tehnologiýaly ýyladyşhana toplumy açylyp ulanylmaga berildi. Pomidor, hyýar, bulgar burçy ýaly, gök-bakja önümlerini ýetişdirmäge niýetlenen ýyladyşhananyň işe girizilmegi bilen etrabymyzyň ýaşlarynyň 100-e golaýyna iş orunlary döredildi. Bu gün bolsa etrabymyzyň gözel künjeginde ýurdumyz boýunça iň iri dokma toplumlarynyň biri toý ruhunda açylyp ulanylmaga berildi. Şeýlelikde, berkarar Watanymyzyň ykdysady kuwwatynyň artmagyna itergi berjek täze iri toplumda bagtyýar ildeşlerimiziň 1300-si üçin iş orunlary açyldy.

Hormatly Prezidentimiziň dokma pudagynyň önümçilik kuwwatyny has-da ýokarlandyrmak, daşary ýurtlardan getirilýän dokma önümleriniň ornuny tutýan hem-de daşarky bazarlarda bäsdeşlige ukyply, eksport ugurly önümleriň öndürilýän möçberlerini artdyrmak ugrundaky tagallalarynyň rowaçlanmagynda täze toplumyň orny uly bolar. Bu ýerde ekologik taýdan arassa çig maldan öndüriljek ýokary hilli dokma önümleriniň içerki we daşarky bazarda uly islege eýe boljakdygy buýsanjymyzy goşalandyrýar. Täze taryhy döwrümizde şeýle kuwwatly kärhanalary gurduryp, berkarar Watanymyzyň dokma toplumynyň ösüşiň belentliklerine çykmagy ugrunda bimöçber tagalla edýän hormatly Prezidentimize päk ýürekden çykýan alkyşlarymyzy aýdýarys.

Suraý HANOWA,
Türkmenistanyň Demokratik partiýasynyň Kaka etrap komitetiniň işgäri:

— Şu gün etrabymyzda uly toý, şatlyk-şagalaň. Gahryman Arkadagymyz etrabymyza gelip, iri dokma toplumynyň açylyş dabarasyna gatnaşdy, bagtdan paýly ildeşlerimize kuwwatly önümçilik desgasyny sowgat etdi. Muňa şatlygymyzyň, buýsanjymyzyň çägi ýok.

Egriji, dokma, boýag we tikinçilik bölümlerini öz içine alýan täze toplum ýurdumyzyň ýeňil senagatyna degişli kärhanalaryň üstüni ýetirdi. Bu ýerde inçe süýümli pagtanyň ýylda 5 müň tonnasyny gaýtadan işläp, 12 million inedördül metr dürli görnüşli matalary hem-de 1 million 200 müň sany taýýar tikin önümini öndürmäge giň mümkinçilikler bar. Aýratyn begendirýän ýagdaýlaryň biri-de täze toplumda esasy çig mal hökmünde welaýatymyzyň daýhanlarynyň azaby bilen ýetişdirilýän inçe süýümli pagtanyň ulanylmagydyr. Ondan öndüriljek, dünýä bazarynda bäsdeşlige ukyply, dürli görnüşli dokma önümleriniň «Türkmenistanda öndürildi» diýen ýazgy bilen daşary bazara çykaryljakdygy bizi has-da buýsandyrýar. Etrabymyzda şeýle iri desgany gurduryp, sowgat edendigi üçin, döwlet Baştutanymyza alkyşlarymyzyň çägi ýokdur.

Ýaýlym ÖWLÜÝÄGULYÝEW,
Kaka etrap hassahanasynyň baş lukmanynyň orunbasary:

— Eziz Diýarymyzda «Saglyk» Döwlet maksatnamasynyň üstünlikli durmuşa geçirilmeginiň netijesinde geçen sanlyja ýylyň içinde saglygy goraýyş ulgamy uly ösüşlere eýe boldy. Ýurdumyzyň beýleki ýerlerinde bolşy ýaly, Ahal welaýatynda hem häzirki zaman lukmançylyk enjamlary bilen enjamlaşdyrylan saglygy goraýyş maksatly desgalaryň, şypahanalaryň gurlup ulanylmaga berilmegi muňa şaýatlyk edýär.

Hormatly Prezidentimiziň ýaş nesliň beden hem-de ruhy taýdan sagdyn ösüp ýetişmegi, bilime, saglygy goraýşa bolan hukuklarynyň üpjün edilmegi hakdaky aladalary bu babatda has-da guwandyryjydyr. Döwlet Baştutanymyzyň etrabymyzda gurlan dokma toplumynyň açylyş dabarasynyň çäginde Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasyndan welaýatyň hassahanalarynyň çagalar bölümlerine täze «Tiz kömek» awtoulaglaryny sowgat etmegi nesilleriň saglygy baradaky aladanyň ýene-de bir aýdyň subutnamasy boldy. Dogrusy, bu waka berkarar Watanymyzda çagalaryň aýratyn üns-alada, mähir bilen gurşalandygy hakdaky hakykaty has-da dabaralandyrdy.

Biz — saglygy goraýyş işgärleri döwlet Baştutanymyzyň bu ulgamy dünýä derejesinde ösdürmek, ulgama dünýä lukmançylygynda gazanylan täzelikleri ornaşdyrmak, çagalaryň saglygyny goramak bilen bagly amala aşyrýan giň gerimli işlerine her bir ädimde göz ýetirip gelýäris. Şu şatlykly günlerde welaýatymyzyň hassahanalarynyň çagalar bölümlerine berlen «Tiz kömek» awtoulaglary saglygy goraýyş işgärlerine ýaş nesliň saglygy üçin ýokary derejedäki lukmançylyk hyzmatlaryny amala aşyrmaga ýardam eder. Ýurdumyzda saglygy goraýyş hyzmatlarynyň hiliniň ýokarlandyrylmagy, ýaş nesliň sagdyn ösmegi ugrunda edilýän aladalar üçin hormatly Prezidentimize köp sagbolsun aýdýarys. Gahryman Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak, tutumly işleri rowaç bolsun!

Ýazga geçiren Aýdo ŞEKEROW.

Düýn hormatly Prezidentimiz Ahal welaýatynyň Kaka etrabynda gurlan dokma toplumynyň açylyş dabarasyna gatnaşdy

Meşhur daşary ýurt önüm öndürijileriniň enjamlary bilen üpjün edilen täze, döwrebap dokma toplumy ýylda 3 müň 650 tonna ýüplük, 12 million inedördül metr dürli görnüşli matalary hem-de 1 million 200 müň sany taýýar tikin önümlerini öndürmäge niýetlenendir. Kärhananyň ulanylmaga tabşyrylmagy bilen, 1 müň 300 täze iş orny dörediler.

Milli Liderimiziň taýsyz tagallalary bilen ýurdumyzda dokma pudagy bedew bady bilen öňe barýar. Paýtagtymyzda, welaýatlarymyzda, etraplarymyzda we obalarymyzda döwrebap täze dokma toplumlarynyň, önüm öndürýän dürli kärhanalaryň gurulmagy hem-de olaryň dünýä ülňülerine laýyk gelýän täze enjamlar bilen üpjün edilmegi netijesinde ýokary hilli dokma önümleri öndürilýär. Şol toplumlarda we kärhanalarda ýaş hünärmenleriň işlemegi we tejribe toplamagy bolsa bu pudagyň has-da ösjekdigine aýdyň şaýatlyk edýär. Garaşsyzlyk ýyllarynyň içinde Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň dokma toplumynda görlüp-eşidilmedik derejede ýokary netijeler gazanyldy. Pederlerimiziň «Dokma darak — halal senet» diýip söýgülän dokmaçylyk käri «Arassa gözbaşly, nanly-aşly» ýaly gadymy aýtga mynasyp bolan hünärdir. Gapysy bedew atly, töri haly-ganatly halkymyz dokma-daragyň gudratyndan egsilmeýän mähir-muhabbete, tükeniksiz gujur-gaýrata, dünýä içre dolan şan-şöhrata eýe bolupdyr.

Pagta hasylynyň ýygnalyp, taýýar önüm hökmünde alyjylara ýetirilmeginde esasy araçy bolup hyzmat edýän dokma toplumyna degişli kärhanalaryň häzirki wagtda ähmiýeti örän ýokarlandy. Indi birnäçe ýyldan bäri ýurdumyzyň çäklerinde müşderilere hyzmat edýän, başga döwletlerde taýy bolmadyk Aşgabat dokma toplumynyň dükanlary halkymyzyň gyzgyn söýgüsini gazanmagy başardy. Soňky ýyllaryň dowamynda dokma önümleriniň hili we möçberi, görnüşleri has-da kämilleşdirildi. «ADT», «Goza», «Bedew», «Ýeňiş», «Gala» we başga-da birnäçe haryt nyşanlary bilen alyjylara hödürlenýän dokma önümleriniň söwda nokatlarynyň sany barha artýar. Şäherlerde we obalarda toplumlaýyn düzümleri düýpli döwrebaplaşdyrmak, halkymyzyň durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmak döwlet Baştutanymyzyň başlangyçlary bilen yzygiderli amala aşyrylýan giň gerimli şähergurluşyk maksatnamasynyň esasy wezipesidir. Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, ýurdumyzda halkymyzyň döredijilikli zähmet çekmegi we bagtyýar durmuşy üçin ähli zerur şertler döredilýär. Muny Ahal welaýatynyň Kaka etrabynda gurlup, ulanmaga berlen dokma toplumynyň mysalynda hem aýdyň görmek bolýar. Öndürilýän ekologiýa taýdan arassa, ýokary hilli önümler ýurdumyzyň içerki bazarynyň sarp edijiligini üpjün etmek bilen birlikde, eksport kuwwatyny artdyrmaga-da mümkinçilik berer. Arassa tebigy süýümden, dünýäniň öňdebaryjy önüm öndürijilerinden bolan ýokary öndürijilikli tehniki enjamlary, iň kämil tehnologiýalary peýdalanmak bilen taýýarlanyljak bu önümlere halkara bazarlarynda hem sarp edijilik islegleriniň ýokary boljakdygy ikuçsuzdyr. «Türkmenistanda öndürilen» haryt nyşanly bu önümleriň dünýä bazarlarynda öňdebaryjy brendli harytlaryň hatarynda mäkäm orun aljakdygyna ynamymyz örän uludyr.

Hormatly Prezidentimiziň milli ykdysadyýetimizi ösdürmekde amala aşyrýan bimöçber işleriniň netijesinde dokmaçylygyň gadymy mekany hasaplanýan Türkmenistan döwletimiziň halkara derejesindäki abraýy belende göterilýär. Diýarymyzyň ähli künjeginde gurlup, ulanylmaga berilýän döwrebap dokma kärhanalarymyzda pagta we ýüpek süýümlerinden öndürilýän, ynsan saglygy üçin juda peýdaly bolan dokma önümleri dünýä bazarlarynda uly islegden peýdalanýar. Munuň özi «Owal akan ýerden akarmyş aryk» diýlişi ýaly, ir döwürlerden bäri dokmaçylyk sungaty bilen adygan halkymyzyň rysgal-berekediniň barha artyp, ýaşaýyş-durmuş derejesiniň has-da gowulanýandygynyň aýdyň subutnamasydyr.

"Nesil".

Bazar ykdysady şertlerinde öz işlerini döwrüň talaplaryna laýyk ýola goýýan we Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy bolan Mary şäherindäki «Gerçek» haryt nyşanly aýakgap önümlerini öndürýän önümçilik kärhanasynyň önümleri hil taýdan özboluşlylygy bilen tapawutlanýar. Bu hususy kärhananyň agzybir işçileri kämil tehnologiýaly enjamlar arkaly dürli ölçegde öndürýän aýakgap önümlerini alyjylara yzygiderli hödürleýärler. Hususy kärhanada önümçilik bölümleriniň sekizisi bolup, olarda, esasan, ýaş hünärmenler zähmet çekýärler. Bu bölümler tutuşlygyna daşary ýurtlaryň aýakgap öndürýän kämil tehnologiýaly enjamlary bilen üpjün edilip, olar arkaly ýokary hilli aýakgabyň alty ýüzden gowrak görnüşi öndürilýär. Hususyýetçileriň tagallasy bilen bu kärhanada aýakgabyň üstki bölegini dokamak, onuň petegini taýynlamak we boýamak, nagyşlamak, gaş bezegleri bilen timarlamak, aýakgaplaryň aşaky böleklerini guýmak ýaly işler utgaşykly alnyp barylýar. Kärhanada lazer şöhleli enjamyň kömegi bilen aýakgap önümlerini bezemek we nagyşlamak işleri hem sazlaşykly ýola goýulýar. Döwrebap öwüşginli aýakgaplary öndürmekde emeli deri, dürli reňkli ýüpler, polýuretan, poliwinilhlorid serişdeleri çig mal hökmünde ulanylýar. Şeýle hem öz ýurdumyzyň çägindäki dokma toplumlarynda öndürilýän jinsi matasy we nah ýüplükler hem öndürilýän aýakgaplaryň esasy çig maly bolup durýar. Kärhananyň işçileri «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynyň her bir iş gününi zähmet üstünliklerine besleýärler. Önjeýli işleýän bölümleriň biri-de tikinçilik bölümidir. Eli çeper gelin-gyzlaryň ençemesiniň zähmeti netijesinde bu ýerde mekdebe çenli çagalar, mekdep okuwçylary we ýetginjekler, gelin-gyzlar, erkek adamlar üçin niýetlenen aýakgaplaryň bezeg işleri ýerine ýetirilýär. Şeýle hem bu kärhanada ähli pasyllara niýetlenen aýakgaplar taýýarlanylýar. Irginsiz gözlegler netijesinde göze gelüwli, döwrebap sport aýakgaplaryny, şeýle-de saglygy goraýyş ulgamynyň işgärleri üçin ýörite aýakgaplary öndürmek işlerem göwnejaý ýola goýlupdyr. Häzirki wagtda «Gerçek» haryt nyşanly aýakgap önümlerini öndürýän bu hususy kärhanada her aýda dürli ölçegli aýakgaplaryň 900 müň jübüti öndürilýär. Bu aýakgaplar içerki bazarda uly isleg bildirilýän harytlardyr. Kärhananyň işçileri öndürýän ýokary hilli aýakgaplarynyň belli bir bölegini daşary ýurtlaryň birnäçesine eksport edýärler.

Welmuhammet GALANDAROW.

(Öz habarçymyz).

Ahal welaýatynyň çäginde hususy pudagyň wekilleriniň alyp barýan işleri barha artýar. Bu gün maşgala suprasyna bereket goşýan, datly önümleriň dürli görnüşini öndürýän, Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy Meret Meredowa degişli kärhananyň «Datmeni» haryt nyşanly önümleri il arasynda uly islege we meşhurlyga eýedir.

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň toý ruhunyň belende göterilýän günlerinde gürrüňi edilýän kärhananyň iş depgini barha ýokarlanýar. Ak bugdaý etrabynyň çägindäki telekeçileriň Senagat zolagynda ýerleşýän önümçilik kärhanasynda alnyp barylýan işler bilen ýakyndan tanşanymyzda, bu hakykata anyk göz ýetirdik. Kärhananyň hünärmeni Maral Kakajanowa bizi işleriň ýola goýluşy we önümçilik depgini barada ýerinde tanyşdyrdy. Onuň gürrüň bermegine görä, iki gektar meýdanda gurlup, 2017-nji ýylda işe girizilen önümçilik kärhanasynda ilkibaşda nahar duzunyň önümçiligi ýola goýulýar. Ýurdumyzda duzuň iri tebigy ýatagy bolan Balkan welaýatyndaky Guwly kölüň tebigy käninden getirilen duz kärhanada ýokary talaplara laýyklykda gaýtadan işlenilýär: kämil tehnologiýalar arkaly ýuwulýar, arassalanýar we guradylýar. Göze gelüwli owadan gaplara gaplanan, ýodlaşdyrylan iýmit duzy, şeýle-de ýodlaşdyrylmadyk senagat duzy gysga wagtda islegli önüme öwrülýär. Soňabaka kärhananyň önümçiliginiň gerimi has-da giňeýär. Ýöriteleşdirilen sehlerde konditer önümleriniň önümçiligi ýaýbaňlandyrylýar. Häzirki wagtda ol ýerde kokosly we künjüli kökeler, marmelad, krem şanti, şeker tozy, kakao ýaly datly önümleriň dürli görnüşleri öndürilýär.

Kärhana bilen tanyşlygyň barşynda miwe şerbetleriniň we mürepbe önümleriniň öndürilýän bölüminde hem bolup gördük. Bu bölümde ýaşlaryň birnäçesi zähmet çekýär. Olar ugurdaş önümçiliklere niýetlenen döwrebap enjamlary ezberlik bilen dolandyrmagy başarýarlar. Hünärmeniň aýtmagyna görä, bölümdäki enjamlar dürli miweleridir bakja önümlerini gaýtadan işlemäge we datly önümleri taýýarlamaga mümkinçilik berýär. Häzirki günlerde böwürslen, garaly, injir, gawun, ülje, ýertudana mürepbeleriniň önümçiligi giň gerime eýe bolýar. Bu önümler 0,5 litrlik çüýşe gaplara gaplanýar. Mundan başga-da, gürrüňi edilýän bölümde miwe şerbetleriniň 20-ä golaý görnüşi taýýarlanýar.

Kärhanada däneli önümleri gaplaýan bölüm hem hereket edýär. Bölümde mäş, noýba, günebakar çigidi, mekgejöwen däneleri, tüwi, mele tüwi, merjimek ýaly önümler ýokary talaplara laýyklykda arassalanýar hem-de gaplara gaplanýar. Bölümde zähmet çekýänleriň ählisi diýen ýaly ýaşlar. Olar däneli önümleri gaplaýan enjamlary dolandyrmagyň abyny-tabyny birkemsiz ele alypdyr.

Duz önümçiligi boýunça bölümde alnyp barylýan işler has-da guwandyryjy. Bu ýerde iýmit üçin niýetlenen ýodlaşdyrylan ýokary hilli duzlar iri, ownuk hem-de has ownuk görnüşde taýýarlanyp, awtomatik usulda 0,5, 1,5 kilogramlyk ýörite polietilen gaplara, şeýle-de 1 kilogram 200 gramlyk plastik bedrejiklere gaplanýar. Bu sehde öndürilýän natriý-hlorly senagat duzy iri göwrümli haltalara gaplanyp, sarp edijilere ugradylýar. Duz önümçiligi boýunça sehdäki kämil enjamlar günde, ortaça, 20 tonna duzy gaýtadan işlemäge we gaplamaga mümkinçilik berýär.

Kärhananyň datly önümleri söwda nokatlarynyň üsti bilen elýeterli bahadan ilata ýetirilýär. «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» şygary astynda geçýän şanly ýylda kärhanada işiň gerimini has-da giňeltmek göz öňüne tutulýar. Häzirki günlerde kärhananyň degişli bölümine täze getirilen enjamlary oturtmak işleri alnyp barylýar. Şu ýylyň ahyryna çenli bölümiň işe girizilmegi bilen, ol ýerde nogul önümleriniň onlarça görnüşiniň önümçiligi ýola goýlar. Munuň özi içerki bazary daşary ýurtlardan getirilýän, bäsdeşlige ukyply önümler bilen üpjün etmek boýunça öňde duran wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmegiň ýolunda kärhananyň saldamly goşandy bolar.

Aýdo ŞEKEROW.

«Türkmenistan». Surata düşüren awtor.