Sanly ykdysadyýet — döwrebap ösüşleriň şuglasy

Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyz Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ykdysady taýdan bedew bady bilen ösýän, dünýäniň ykdysady giňişligine ynamly goşulan ýurtlaryň hatarynda ornuny berkitdi. Hemmämize mälim bolşy ýaly, ykdysady ösüşiň esasy netijeleri, talaplary anyk teklipler, ylmy oý-pikirler, kämil hünärmenler bilen berk baglanyşyklydyr. Beýik ösüşleriň adamzat jemgyýetini näderejede özgerdenligi hakyndaky pikirler her birimiziň yhlasly işlemegimizi üpjün edýär. Şeýle özgerişlerde innowasiýanyň hemme döwürlerde-de esasy badalga bolandygy baradaky pikir bilen doly ylalaşýarsyň. Baý geçmişli milli taryhymyzyň täze ykdysady ösüş tapgyrynda sanly ulgama geçmekde ädilýän şowly ädimler döwrebap many-mazmun hem-de millilik öwüşgini bilen has-da baýlaşdyrylýar. Döwrümiziň häsiýetli aýratynlygy, döwrebap ylmyň üstünlikli netijesi bolan internet giňişliginiň kemala gelmegi we onuň gündelik durmuşymyzyň aýrylmaz bölegine öwrülmegi ykdysady ösüşiň hil taýdan täze tapgyryna — «sanly ykdysadyýete» ynamly geçişi şertlendirdi. Şeýle hem ata Watanymyzy mundan beýläk-de ösdürmek, täzeçil başlangyçlary öňe sürýän telekeçiligi höweslendirmek, öňdebaryjy tehnologiýalary ornaşdyrmak, bilelikdäki kärhanalary we paýdarlar jemgyýetlerini döretmek, ätiýaçlandyryşy, gazna biržasyny we gymmatly kagyzlar bazaryny döwrebaplaşdyrmak arkaly ähli pudaklarda düýpli özgertmeleri amala aşyrmakda uly üstünlikler gazanyldy.

Sanly ulgam ýurdumyza bütindünýä maglumat giňişligine goşulyşmaga giň ýol açdy. Türkmen taryhynda ilkinji gezek älem giňişligine çykarylan «TürkmenÄlem 520 E» maglumat kabul ediji, ýaýradyjy milli emeli hemra bu ösüşleriň guwandyryjy buşlukçysy boldy. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» milli aragatnaşyk-kommunikasiýa ulgamyny ösdürmäge aýratyn ähmiýet berilýär. Olaryň üstünlikli özleşdirilmegi bilen pudaklaryň işini awtomatlaşdyrylan usula geçirmäge giň mümkinçilikler açylar. «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2019 — 2025-nji ýyllar üçin Konsepsiýasynyň» kabul edilmegi bu ugurda durmuşa geçirilýän işlere oňat ýardam etdi.

Häzirki wagtda Türkmenistanda sanly ulgama geçmek boýunça döwrüň öňdebaryjy ylmy-tehniki gazananlary önümçilige giňden ornaşdyrylar. Milli ykdysadyýetiň döwlete dahylly hem dahylsyz önümçilikleri döwrebap elektron ulgama tapgyrlaýyn esasda birikdirilýär. Netijede, «sanly önümçilik» ugurly täze pudaklar döreýär. Önümçiliklerde öňdebaryjy kompýuterleşdirilen tehnologiýalaryň peýdalanylmagy bilen san ölçegli hasaplamalar geçirilýär, ygtybarly maglumatlar toplanylýar. Önümçilik pudaklarynyň ýokary ykdysady netijeliligini üpjün etmegiň çäklerinde bu ugra gönükdirilýän goşmaça maýa goýumlar edara-kärhanalaryň tehniki-tehnologik keşbini düýpli döwrebaplaşdyrmak maksatlaryna harçlanýar. Munuň özi ýerli önüm öndüriji ulgamlarda elektronlaşma geçmekde, täze önümlere alyjylary tapmakda, tejribe alyşmakda oňyn mümkinçilikleri açýar, sanlylaşmak ugrunyň getirjek bähbidiniň näderejede ýokary boljakdygyny aýdyň görkezýär.

Ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ähli ulgamlaryndaky durmuş ugurly ykdysady syýasata laýyklykda, milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynda amala aşyrylýan giň gerimli özgertmeleriň ählisi halkymyzyň ynamly öňe barýandygyna şaýatlyk edýär. Şeýlelikde, döwlet maksatnamalarynda bellenilen ähli çäreleriň üstünlikli durmuşa geçirilmegi ýakyn geljekde has-da ösen bazar amatlyklaryny kemala getirmäge, ählumumy ykdysady giňişlige has doly goşulyşmaga, daşary söwda dolanyşygyny yzygider artdyrmaga mümkinçilik berer.

Garaşsyz, hemişelik Bitarap döwletimiziň ykdysady kuwwatyny has-da pugtalandyrýan Gahryman Arkadagymyzyň janynyň sag, ömrüniň uzak bolmagyny, il-ýurt bähbitli, dünýä ähmiýetli beýik işleriniň hemişe rowaçlyklara beslenmegini arzuw edýäris.

Aýna ORAZOWA,

Halkara ynsanperwer ylymlary we ösüş uniwersitetiniň öwreniji mugallymy.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/44678