Aşgabat, 18-nji oktýabr (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowanyň hem-de Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň Başlygy W.Matwiýenkonyň arasynda geçirilen telefon arkaly söhbetdeşligiň dowamynda parlamentara gatnaşyklary ösdürmegiň ileri tutulýan ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy.

Mejlisiň Başlygy Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň ýokarky palatasynyň ýolbaşçysyny Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Döwlet Dumasynyň deputatlarynyň saýlawlarynyň üstünlikli geçirilmegi bilen gutlady hem-de üçünji Ýewraziýa zenanlar forumynyň ýokary guramaçylyk derejesini belledi.

Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň Başlygy gutlaglary hem-de Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň wekiliýetiniň Döwlet Dumasynyň sekizinji çagyrylyşynyň deputatlarynyň saýlawlaryna synçylar hökmünde gatnaşandygy üçin öz kärdeşine hoşallyk bildirdi. Şonuň bilen birlikde, biziň ýurdumyzyň zenanlarynyň wekilleriniň Ýewraziýa zenanlar forumyna onlaýn tertipde gatnaşandyklary üçin hoşallyk beýan edildi.

Söhbetdeşligiň dowamynda geljegi nazarlaýan hyzmatdaşlygyň köptaraplaýyn görnüşdäki parlamentara gatnaşyklaryny mundan beýläk-de ösdürmegiň möhümdigi nygtaldy. Şeýle hem geljek ýylda Türkmenistanda ýokary derejeli parlamentara forumy geçirmegiň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Şeýle hem Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň Başlygy Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň wekiliýetini GDA-nyň Parlamentara Assambleýasynyň şu ýylyň noýabr aýynda Sankt-Peterburg şäherinde geçiriljek nobatdaky 53-nji mejlisine gatnaşmaga çagyrdy.

Söhbetdeşligiň dowamynda türkmen-rus gatnaşyklarynyň okgunly ösüşinde parlament diplomatiýasynyň möhüm orny bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, däp bolan parlamentara gatnaşyklaryň geljekde hem işjeňleşdiriljekdigine ynam bildirildi. Türkmenistanyň we Russiýa Federasiýasynyň gadymdan gelýän dostluk hem-de hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryna ygrarlydyklary bellenildi. Oňyn hyzmatdaşlygyň ösdürilmegi iki ýurduň Liderleriniň daşary syýasat strategiýasynyň möhüm ugurlarynyň biridir we şeýle bolmagynda galýar.

Telefon söhbetdeşliginiň ahyrynda taraplar Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedowyň hem-de Wladimir Putiniň iki döwletiň we halklaryň arasynda netijeli hyzmatdaşlygy giňeltmäge goşýan uly goşantlaryny aýratyn nygtap, Türkmenistanyň hem-de Russiýanyň döwlet Baştutanlaryna iň gowy arzuwlaryny beýan etdiler.

Aşgabat, 18-nji oktýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň hem-de Aşgabat şäheriniň we welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi.

Iş maslahatynda ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň ileri tutulýan wezipeleri, geçirilen işleriň netijeleri, möwsümleýin oba hojalyk işleri, gyşky möwsüme we öňde boljak baýramçylyk dabaralaryna görülýän taýýarlyk hem-de beýleki möhüm meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Döwlet Baştutanymyz iş maslahatynyň gün tertibine geçip, ilki bilen, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň paýtagtymyza gözegçilik edýän orunbasary Ç.Purçekowy we Aşgabat şäheriniň häkimi R.Gandymowy göni aragatnaşyga çagyrdy.

Häkim paýtagtymyzda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, şäheri abadanlaşdyrmak we baýramçylyk dabaralaryna taýýarlyk görmek boýunça ýerine ýetirilýän işler barada hasabat berdi. Hormatly Prezidentimiziň tabşyrygyna laýyklykda, şäheriň jemagat hojalygy gulluklarynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak, Aşgabatda arassaçylygy saklamak hem-de abadanlaşdyryş işlerini geçirmek maksady bilen, ýörite tehnikalar satyn alynýar. Şeýle ulaglaryň täze tapgyry ýakynda ýurdumyza gelip başlady.

Şu ýylda ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky işleriň ýagdaýy barada aýdyp, häkim häzir “Garagum” myhmanhanasynyň hem-de “Erkin” seýilgähiniň, Magtymguly Pyragynyň Köpetdagyň eteginde bina edilýän heýkeliniň gurluşyklarynda alnyp barylýan işleriň tamamlaýjy tapgyra gadam goýandygyny nygtady.

Halkara Bitaraplyk güni we Täze ýyl baýramy mynasybetli meýilleşdirilýän baýramçylyk çärelerine taýýarlyk hem-de gyş möwsüminiň gelip ýetmegi bilen, mekdepleriň, çagalar baglarynyň we ýaşaýyş jaýlarynyň ýyladyş ulgamyny bökdençsiz işletmek boýunça durmuşa geçirilýän işler barada-da hasabat berildi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, şu ýyl açylmagy meýilleşdirilýän desgalardaky gurluşyk işleriniň öz wagtynda tamamlanmagy we olarda ýokary hil derejesiniň üpjün edilmegi bilen baglanyşykly meseleleriň möhümdigine ünsi çekdi.

Hormatly Prezidentimiz Aşgabadyň sazlaşykly ösüş ýoluna düşen şäher hökmünde ykrar edilendigini belledi. Bu ýerde alnyp barylýan işler şäher ilatynyň abadançylygyna gönükdirilip, binagärligiň häzirki zaman gazananlary, inženerçilik-tehniki çözgütler we bu ugurdaky asyrlar aşyp gelýän milli tejribeler utgaşdyrylýar. Hut şonuň üçin paýtagtymyzda gurluşygy alnyp barylýan desgalardaky işleriň ýagdaýyna yzygiderli gözegçilik ýola goýulmalydyr diýip, döwlet Baştutanymyz wise-premýere hem-de häkime birnäçe tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz Halkara Bitaraplyk gününiň hormatyna meýilleşdirilen dabaralara görülýän taýýarlyk işleri barada aýdyp, olaryň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilmelidigini, ýurdumyz üçin ähmiýetli bu baýramyň ruhuna laýyk derejede guralmalydygyny belledi. Ähli meýilleşdirilen çärelerde Garaşsyz, hemişelik Bitarap döwletimiziň ýeten derejesi, öňe sürülýän halkara başlangyçlaryň ähmiýeti öz beýanyny tapmalydyr diýip, milli Liderimiz nygtady hem-de bu babatda häkime birnäçe anyk görkezmeleri berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow gözegçilik edýän düzümlerinde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, gyşky möwsümde elektrik energiýasynyň we ýylylyk ulgamynyň bökdençsiz işini üpjün etmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, paýtagtymyzyň we ýurdumyzyň beýleki şäherleriniň, obalarynyň durmuş üpjünçiligi bilen baglanyşykly meseleleriň oňyn çözülmegini berk gözegçilikde saklamagyň wajypdygyny belledi we bu babatda wise-premýere degişli tabşyryklary berdi.

Soňra sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary E.Orazgeldiýewiň we welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda dowam etdi.

Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanow sebitdäki işleriň ýagdaýy hem-de öňde goýlan wezipeler bilen baglylykda, alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Milli Liderimize möwsümleýin oba hojalyk işleriniň depginini güýçlendirmek, hususan-da, güýzlük bugdaý ekişini ýokary derejede we pugta bellenen agrotehniki möhletde geçirmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berildi.

Welaýatyň häkimi ekiş döwründe tehnikalaryň we gurallaryň giňden ulanylyşy, olara öz wagtynda tehniki taýdan hyzmat edilişi, gögeriş alnan bugdaý meýdanlaryna ideg etmek, ösüş suwuny üpjün etmek boýunça alnyp barylýan işler barada hem aýtdy.

Pagtaçylar ýetişdirilen hasyly doly möçberde hem-de ýitgisiz ýygnamak üçin yhlasly zähmet çekýärler. Şu maksat bilen, pagta ýygyjy kombaýnlaryň, ulaglaryňdyr tehnikalaryň, ýygnalan “ak altyny” harmanhanalarda we pagta arassalaýjy kärhanalarda bökdençsiz kabul edilmegi üpjün edilýär. Şeýle hem ýeralmanyň we beýleki oba hojalyk ekinleriniň bereketli hasylyny almak hem-de ilaty isleg bildirilýän bu önüm bilen üpjün etmek üçin hemme çäreler görülýär.

Şunuň bilen bir hatarda, “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna” hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl üçin meýilleşdirilen işleri öz wagtynda we ýokary hilli ýerine ýetirmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berildi. Hususan-da, welaýatyň gurluşyk meýdançalaryndaky işleriň ýagdaýy hem-de ýerlerde durmuş-ykdysady düzümi kämilleşdirmek boýunça amala aşyrylýan çäreler barada aýdyldy.

Sebitde gyşky möwsüme taýýarlyk işleri we Halkara Bitaraplyk güni mynasybetli meýilleşdirilen baýramçylyk çärelerine taýýarlyk barada hasabat berildi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, azyk bolçulygyny üpjün etmek we ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny yzygiderli pugtalandyrmak boýunça möhüm wezipeler bilen baglylykda, ýurdumyzyň obasenagat toplumyny ösdürmäge möhüm ähmiýet berilýändigini belledi.

Şunuň bilen baglylykda, häkime pagta ýygymy möwsümini üstünlikli tamamlamak üçin hemme tagallalary etmek tabşyryldy.

Döwlet Baştutanymyz güýzlük bugdaý ekişiniň depginini güýçlendirmek hem-de beýleki oba hojalyk ekinleriniň bereketli hasylyny ösdürip ýetişdirmek üçin agrotehniki çäreleriň öz wagtynda geçirilmegi bilen baglanyşykly meseleleri berk gözegçilikde saklamagyň zerurdygyny aýdyp, bu babatda häkime we wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.

Häkime welaýatda durmuş-medeni we önümçilik maksatly desgalaryň gurluşygynyň barşyny berk gözegçilikde saklamak, ýyladyş möwsümi döwründe ilatyň durmuş üpjünçiligini bökdençsiz ýola goýmak tabşyryldy.

Milli Liderimiz Halkara Bitaraplyk güni mynasybetli meýilleşdirilen dabaralaryň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmek babatda birnäçe görkezmeleri berdi.

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew günbatar sebitde geçirilýän işler, ilkinji nobatda, möhüm oba hojalyk möwsümlerini — geljek ýylyň hasyly üçin bugdaý ekişini, pagta ýygymyny guramaçylykly geçirmek, beýleki oba hojalyk ekinlerini, hususan-da, ýeralmany hem-de gant şugundyryny ösdürip ýetişdirmek we olara ideg etmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Şu günler welaýatda ýetişdirilen “ak altyny” gysga möhletde we ýitgisiz ýygnap almak üçin hemme zerur çäreler görüldi. Şunda pagta ýygyjy tehnikalaryň netijeli işledilmegini üpjün etmek, hasyly harmanhanalara hem-de pagta arassalaýjy kärhanalara bökdençsiz daşamak üçin tagallalar edilýär.

Sebitiň täze gurluşyklaryndaky işleriň ýagdaýy, döwlet maksatnamalarynda göz öňünde tutulan, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak boýunça durmuşa geçirilýän çäreler barada hasabat berildi, gyşky möwsüme taýýarlyk boýunça durmuşa geçirilýän çäreler barada aýdyldy. Şeýle hem häkim Halkara Bitaraplyk güni mynasybetli meýilleşdirilen çärelere görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, bugdaý ekişi hem-de pagta ýygymy möwsümleriniň depginini artdyrmagyň, bu jogapkärli möwsümlerde ulanylýan döwrebap oba hojalyk tehnikalaryny netijeli peýdalanmagyň möhümdigine häkimiň ünsüni çekdi.

Milli Liderimiz ýetişdirilen pagtany öz wagtynda we doly ýygnap almagyň, ýygym möwsüminde zähmet öndürijiligini ýokarlandyrmak üçin mümkinçilikleri döretmegiň wajypdygyny nygtap, häkime we wise-premýere anyk görkezmeleri berdi.

Döwlet Baştutanymyz güýzlük bugdaýyň ekişi bilen bir hatarda, beýleki oba hojalyk ekinleriniň hasylyny ýeterlik möçberde öndürmek üçin zerur agrotehniki çäreleri bellenen möhletde ýerine ýetirmelidigini nygtady.

Hormatly Prezidentimiz döwlet maksatnamalaryny amala aşyrmagyň çäklerinde welaýaty durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň ileri tutulýan ugurlarynyň üstünde durup geçip, gurluşygy bildirilýän ähli talaplara laýyklykda alnyp barylmaly dürli maksatly desgalary öz wagtynda ulanmaga tabşyrmak, gyşky möwsümde ähli degişli gulluklaryň bökdençsiz işini üpjün etmek boýunça anyk görkezmeleri berdi.

Halkara Bitaraplyk güni mynasybetli guraljak baýramçylyk çärelerine degişli derejede taýýarlyk görmek babatda birnäçe tabşyryklar berildi.

Soňra sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatynda Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradow sebitdäki işleriň ýagdaýy, baýramçylyk çärelerine görülýän taýýarlyk, «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 —2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň» we Oba milli maksatnamasynyň wezipelerini ýerine ýetirmek ugrunda alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Häkim welaýatyň ekerançylyk meýdanlarynda amala aşyrylýan möwsümleýin agrotehniki çäreler barada hasabat berip, güýz günlerinde pagta hasylyny ýygnamagyň depginini güýçlendirmek, güýzlük bugdaýyň ekişini öz wagtynda hem-de guramaçylykly geçirmek bilen baglanyşykly meseleleriň üns merkezinde durýandygyny habar berdi.

Agrotehniki kadalara laýyklykda, şalynyň, beýleki oba hojalyk ekinleriniň bereketli hasylyny almak maksady bilen işler alnyp barylýar.

Daşoguz welaýatynda gurulýan dürli maksatly desgalaryň gurluşygy, gyşky ýyladyş möwsümine taýýarlyk hem-de ilatyň durmuş derejesini yzygiderli ýokarlandyrmak bilen baglanyşykly meseleler hemişe gözegçilikde saklanylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň öz wagtynda geçirilmegine aýratyn ähmiýet berilmelidigini nygtady. Şunuň bilen baglylykda, bugdaý ekişini ýokary hilli geçirmek hem-de pagta ýygymy möwsümini has amatly möhletlerde tamamlamak maksady bilen, anyk çäreleri görmek boýunça häkime hem-de wise-premýere birnäçe görkezmeler berildi.

Bu ugurda welaýatda pudagyň tehniki binýadyny doly güýjünde ulanmak bilen birlikde, öňde goýlan wezipeleri çözmäge toplumlaýyn çemeleşmegi, agrotehniki kadalaryň berk berjaý edilmegini, ekerançylaryň we mehanizatorlaryň öndürijilikli zähmet çekmegi üçin hemme şertleri döretmegi üpjün etmek zerurdyr.

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň ähli künjeklerinde ýaýbaňlandyrylan giň gerimli özgertmeleriň esasy ileri tutulýan ugurlarynyň özeninde halkymyzyň abadançylygy hakyndaky aladanyň durandygyny belläp, ýerlerde ýaşaýyş-durmuş düzümlerini kämilleşdirmek hem-de welaýatyň durmuş üpjünçiligine degişli ulgamlary gyş möwsümine öz wagtynda taýýarlamak baradaky meseleleri hemişe üns merkezinde saklamagy tabşyrdy.

Şol bir wagtyň özünde Halkara Bitaraplyk güni mynasybetli meýilleşdirilen çäreleriň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmek boýunça anyk görkezmeler berildi.

Soňra Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew sebitdäki işleriň ýagdaýy, güýzlük bugdaýyň ekişini hem-de “ak altyn” möwsümini ýokary hilli we guramaçylykly geçirmek, baş maksady adamlaryň mynasyp durmuşyny üpjün etmekden ybarat bolan «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyny» hem-de Oba milli maksatnamasyny durmuşa geçirmek boýunça görülýän toplumlaýyn çäreler baradaky hasabat bilen çykyş etdi.

Döwlet Baştutanymyza sebitiň ekerançylyk meýdanlarynda ýaýbaňlandyrylan möwsümleýin meýdan işleri, hususan-da, güýzlük bugdaý ekişiniň hem-de dowam edýän “ak altyn” hasylynyň ýygymynyň barşy barada, beýleki oba hojalyk ekinlerini ýetişdirmek, hususan-da, şaly ekilen meýdanlara agrotehniki kadalara laýyklykda ideg etmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berildi.

Şunuň bilen bir hatarda, welaýatda gurluşyklary bildirilýän ähli talaplaryň berjaý edilmegi bilen alnyp barylýan desgalardaky işleriň ýagdaýy, gyşky ýyladyş möwsümine degişli gulluklary taýýarlamak hem-de Halkara Bitaraplyk güni mynasybetli meýilleşdirilen baýramçylyk çäreleri barada habar berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, bugdaý ekişini ýokary hilli geçirmegiň zerurdygyny belledi.

Şeýle hem milli Liderimiz kärendeçi daýhanlaryň yhlasly zähmeti bilen ýetişdirilen pagtany meýdanlardan gysga möhletde we ýitgisiz ýygnap almak hem-de Watanymyzyň uly harmanyna goşmak maksady bilen, bar bolan hemme serişdeleri gönükdirmegiň döwrüň talabydygyna ünsi çekip, bu babatda häkime we wise-premýere degişli tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz oba hojalyk ekinleriniň hasyllylygyny artdyrmak baradaky meselä degip geçip, ilaty ýokumly, ter önümler bilen üznüksiz üpjün etmek üçin, güýzlük gök önümler, şol sanda ýeralma ösdürilip ýetişdirilende, agrotehniki kadalary berk berjaý etmegiň, şeýle hem welaýatda ösdürilip ýetişdirilen şaly hasylyny gysga möhletlerde we ýitgisiz ýygnap almagyň zerurdygyny nygtady.

Şeýle hem durmuş we önümçilik maksatly desgalarda alnyp barylýan gurluşyk işleriniň hilini ýokarlandyrmak, ýyladyş ulgamlaryny gyş möwsümine öz wagtynda taýýarlamak, şeýle hem öňde boljak baýramçylyk dabaralaryna taýýarlyk görmek boýunça anyk tabşyryklar berildi.

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň ähli künjeklerinde amala aşyrylýan iri möçberli özgertmeleriň ileri tutulýan ugurlarynyň halkymyzyň abadan durmuşyny üpjün etmäge gönükdirilendigini belläp, häkimden bu meseleleri hemişe üns merkezinde saklamagy talap etdi.

Soňra Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça Maksatnamasynda, Oba milli maksatnamasynda kesgitlenilen wezipeleri durmuşa geçirmek boýunça amala aşyrylýan işler barada hasabat berdi.

Häkim möhüm oba hojalyk möwsümlerini geçirmek, 2022-nji ýylyň bugdaý hasylynyň düýbüni tutmak we kärendeçi-ekerançylaryň yhlasly zähmeti bilen ösdürilip ýetişdirilen gowaça hasylyny öz wagtynda ýygnamak boýunça alnyp barylýan işleriň barşy barada hasabat berdi.

Gant şugundyry, güýzlük gök ekinler ekilen meýdanlarda degişli idegiň geçirilýändigi bellenildi.

Mary welaýatynyň häkimi möhüm durmuş-medeni hem-de önümçilik maksatly gurulýan desgalardaky alnyp barylýan gurluşyklaryň barşy, gyşky ýyladyş möwsümine degişli ulgamlary taýýarlamak boýunça ýerine ýetirilýän işler barada hem habar berdi. Şeýle hem häzirki döwürde Halkara Bitaraplyk gününe taýýarlyk işleri ýaýbaňlandyryldy.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň — güýzlük bugdaý ekişiniň hem-de pagta ýygymy möwsüminiň üstünliginiň daýhanlaryň zähmetiniň guramaçylykly guralyşyna we pudaklaýyn düzümleriň utgaşykly özara hereket etmegine gönüden-göni baglydygyny nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bular barada aýdyp, ulanylýan oba hojalyk tehnikalarynyň we gurallarynyň bökdençsiz işledilişine, meýdanlarda zähmet çekýän adamlar üçin oňaýly iş şertleriniň döredilişine degişli gözegçiligi üpjün etmek barada häkime we wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz azyk bolçulygyny pugtalandyrmak maksady bilen, gök önümleriň bereketli hasylyny almak, dürli görnüşli oba hojalyk önümleriniň öndürilişini artdyrmak boýunça anyk çäreleriň görülmelidigini belläp, ýerleriň suwaryş ýagdaýyny gowulandyrmagyň, ýer we suw serişdelerini rejeli peýdalanmagyň, hasyllylygy artdyrmagyň we häzirki zamanyň obasenagat ylmynyň gazananlaryny iş ýüzünde giňden ornaşdyrmagyň zerurdygyny aýtdy.

Milli Liderimiz alnyp barylýan gurluşyklara degip geçip, sebitde bina edilýän ähli desgalaryň hemme ölçegler boýunça ýokary hil ülňülerine kybap gelmelidigini hem-de meýilleşdirilen möhletinde ulanylmaga tabşyrylmalydygyny nygtady.

Döwlet Baştutanymyz gyşky ýyladyş möwsümine taýýarlyk işleriniň öz wagtynda we ýokary hilli geçirilmegi, baýramçylyk çäreleriniň guramaçylyk derejesi bilen baglanyşykly meseleleriň yzygiderli üns merkezinde saklanylmalydygyny belledi.

Soňra iş maslahaty Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýewiň hasabaty bilen dowam etdi. Wise-premýer ýurdumyzyň oba hojalyk toplumyndaky işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi. Azyk bolçulygynyň esaslaryny berkitmek maksady bilen, häzirki wagtda güýzlük bugdaý ekişi we pagta ýygymy möwsümleri güýçli depginler bilen dowam edýär. Oba hojalyk tehnikalaryny we beýleki enjamlary doly ulanmak, daýhanlary ýokary hilli bugdaý tohumlary bilen üpjün etmek meselelerine ýokary derejede üns berilýär.

Pagta çig malyny gysga möhletde we ýitgisiz ýygnap almaga gönükdirilen “ak altyn” möwsüminde kombaýnlar, hasyly daşamak üçin tehnikalar, pagta arassalaýjy kärhanalar we harmanhanalar bökdençsiz işledilýär.

Ilatyň dürli görnüşli oba hojalyk önümlerine isleglerini kanagatlandyrmak boýunça işler yzygiderli alnyp barylýar. Şunuň bilen baglylykda, Daşoguz, Lebap welaýatlarynda şalynyň hem-de Balkan, Mary welaýatlarynda güýzlük gant şugundyrynyň bereketli hasylyny ösdürip ýetişdirmek üçin hemme zerur çäreler görülýär.

Ýurdumyzyň meýdanlarynda güýzlük ýeralma, gök hem-de beýleki oba hojalyk ekinlerine degişli idegler üpjün edildi. Şol ideg işleri tassyklanylan agrotehniki kadalara laýyklykda alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow milli ykdysadyýetimizi pugtalandyrmak we ýurdumyzyň eksport kuwwatyny giňeltmek işinde obasenagat toplumyna aýratyn orun berilýändigini belläp, şunuň bilen baglylykda, pudaga oba hojalyk ylmynyň soňky gazananlaryny giňden ornaşdyrmak üçin şertleri üpjün etmelidigini nygtady.

Milli Liderimiz häzirki döwrüň biziň öňümizde çözülmegi düýpli täzeçil çemeleşmeleri talap edýän möhüm wezipeleri goýýandygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, Diýarymyzyň obasenagat toplumyny hem-de onuň gaýtadan işleýän ulgamyny has-da döwrebaplaşdyrmak, oba hojalyk önümçiliginiň mukdaryny artdyrmak boýunça anyk çäreler görülmelidir.

Şunuň bilen baglylykda, degişli ýolbaşçylara anyk tabşyryklar berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow iş maslahatyny tamamlap, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny hem-de Watanymyzy mundan beýläk-de gülledip ösdürmegiň we mähriban halkymyzyň bagtyýarlygynyň, abadan durmuşynyň bähbidine alyp barýan işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.

Milli Liderimiziň başlangyjy esasynda dünýäde «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilen 2021-nji ýylyň 6-njy awgustynda Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçirilen 3-nji konsultatiw duşuşygy gazanylan netijeler babatda alanyňda, juda ähmiýetli boldy. Şol gün birbada 6 sany halkara derejeli çäräniň geçirilmegi sebitiň ýurtlarynyň ykdysady mümkinçiliklerine, ösüşlerine göz ýetirmäge, halklaryň milli däp-dessurlary, aşhana sungaty bilen tanyşmaga, doganlyk döwletleriň hususy pudaklarynyň wekilleri bilen özara tejribe we pikir alyşmaga mümkinçilik berdi. Biziň hem Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynyň çäklerinde geçirilen milli önümleriň halkara sergisinde Gyrgyz Respublikasynyň Söwda-senagat palatasynyň uly wise-prezidenti Roman Kasymow bilen eden söhbetdeşligimiz soňra internet arkaly dowam etdi.

— Roman Pazylowiç, Türkmenistanyň hormatly Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň 3-nji konsultatiw duşuşygynda sebitiň ykdysady we telekeçilik işjeňligine ýardam bermek boýunça Işewürler geňeşini döretmek baradaky teklibi öňe sürdi. Şeýle geňeşiň döredilmegi sebitiň söwda dolanyşygyny artdyrmakda neneňsi orun eýelär diýip pikir edýärsiňiz?!

— Türkmenistanyň hormatly Prezidentiniň öňe süren bu teklibi sebitiň işewürleriniň arasynda uly goldaw tapdy we biz muny juda derwaýys hasaplaýarys. Merkezi Aziýa döwletleriniň telekeçilerini özünde birleşdirýän Işewürler geňeşiniň döredilmegi söwda, ykdysady, energetika, ulag-logistika we innowasiýa ugurlarynda sebitleýin hyzmatdaşlygy ösdürmekde, bäş döwletiň arasyndaky söwda dolanyşygyny ýokarlandyrmakda ähmiýetli orun eýelär diýip pikir edýärin. Şeýle geňeş işewürlerimiziň maksadaokgunly hereket etmegine, täze ugurly senagat önümçilikleriniň döremegine we sebitiň bazarlarynyň özüne çekijiligini artdyrmaga oňyn täsir eder. Men gürrüňi edilýän geňeşiň beýleki sebitleriň we yklymlaryň işewür toparlary bilen hyzmatdaşlygy güýçlendirmäge-de itergi berjekdigine ynanýaryn.

Şeýle Işewürler geňeşi Merkezi Aziýa ýurtlarynyň telekeçilerine gyzyklanmalaryň ähli ugurlarynda özara hyzmatdaşlygy ýola goýmaga mümkinçilik berer. Ol sebit döwletleriniň Hökümetlerine söwda dolanyşygyny ýönekeýleşdirmek we bar bolan hem-de ýüze çykyp biläýjek päsgelçilikleri aradan aýyrmak üçin anyk teklipleri hödürlemekde-de möhüm orun eýeläp biler.

— Türkmenistanyň üstaşyr ulag geçelgeleri babatdaky ornunyň Merkezi Aziýa sebiti üçin ähmiýeti barada-da gürrüň beräýseňiz!

— Türkmenistanyň amatly geografik ýerleşişi Ýewraziýada möhüm ulag-logistik merkez hökmündäki ornuny berkitmäge şert döredýär. Şonuň bilen birlikde-de, Türkmenistanda üstaşyr ulag geçelgeleriniň dürli ugurlarynyň döredilmegi we olaryň binýadynyň berkidilmegi ýurda daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmekde aýratyn ähmiýete eýedir. Bu şertlerde Gündogar — Günbatar we Demirgazyk — Günorta ugurlary boýunça geçýän ulag geçelgelerini özünde birleşdirýän Merkezi Aziýanyň umumy halkara ulag geçelgesini ösdürmek aýratyn möhümdir. Çünki Merkezi Aziýa ýurtlary içerki we daşarky söwdanyň ägirt uly mümkinçiliklerine eýe bolup, bu babatda entek edilmeli işler juda köp. Şeýle bolansoň, sebitiň ýurtlarynyň arasynda içerki ulag aragatnaşygyny gowulandyrmak üçin toplumlaýyn çemeleşmeleri herekete girizmek zerur diýip hasaplaýaryn. Bu ýagdaý gürrüňi edilýän döwletleriň jemi içerki önüminiň öndürilişiniň ýokarlanmagyna şert döredip biler.

Türkmenbaşy şäherindäki Halkara deňiz porty, häzirki zaman deňiz ulaglary arkaly ýük daşaýyş ulgamyny emele getirmekde, Ýewropa, Ýakyn Gündogar we Günorta Aziýa ýurtlaryna çykmakda iň amatly şertleri özünde jemleýär. Bilşiňiz ýaly, Gyrgyz Respublikasy deňze çykalgasy bolmadyk ýurtlaryň sanawyna girýär. Türkmenistanyň Halkara deňiz porty uly möçberli ýük akymlaryny üstünden geçirmek, täze hyzmatdaşlary çekmek, maýa goýumlaryny artdyrmak üçin giň mümkinçiliklere eýe.

Türkmenabat — Farap aralygynda gurlan demir ýol we awtoulag köprüleri Türkmenistanyň üstaşyr ulag geçirijilik mümkinçiligini ýokarlandyrmakda möhüm orun eýeledi. Şeýlelikde, Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Oman üstaşyr ulag geçelgesiniň emele gelmegine şert döredi. Bu halkara ulag geçelgesi Gazagystanyň we Hindistanyň goşulmagy bilen has-da giňedi we sebitdäki ýurtlara Hindi ummanyna çykmaga mümkinçilik berdi. Gürrüňi edilýän geçelge Merkezi Aziýany Eýranyň Pars aýlagyndaky portlary we Oman aýlagyndaky portlar bilen birleşdirmek üçin niýetlenendir.

Gyrgyz tarapyndan Hytaý — Gyrgyzystan — Özbegistan demir ýol taslamasynyň gurluşygy durmuşa geçirilýär, bu Ýewraziýa demir ýol ulgamynyň Merkezi Aziýadaky şahalarynyň işjeň we möhüm halkalarynyň birine öwrüler. Taslama doly durmuşa geçirilenden soňra, sebitiň ýol-ulag düzümleriniň, logistik hereketleriň mümkinçilikleri has-da artyp, sebit, sebitara hem-de yklymara ykdysady hyzmatdaşlygyň, söwda dolanyşygynyň ösmegine mümkinçilik berer.

— Sebitiň işewürleriniň bilelikdäki taslamalary ýerine ýetirmek babatda mümkinçiliklerine nähili garaýarsyňyz?

— Merkezi Aziýa döwletleri birek-birege ýakynlaşmak, goňşy döwletler bilen hoşniýetli, dostlukly we özara peýdaly gatnaşyklary pugtalandyrmak, söwda, ykdysady hem-de maýa goýum hyzmatdaşlygyny giňeltmek üçin berk binýat döredýärler. Şonuň netijesinde, soňky ýyllarda sebitdäki döwletleriň ykdysadyýetiň dürli pudaklaryna maýa goýmaga isleg bildirýän, ýokary mümkinçiliklere eýe maýadarlar döräp ugrady. Merkezi Aziýa döwletleriniň ykdysadyýeti güýçli depginde ösýär. Şeýle bolansoň, sebit geljekde halkara maýasy üçin täze merkeze öwrülip biler. Munuň üçin sebitde döwletara hyzmatdaşlygy has-da ösdürmek we agza ýurtlaryň umumy maksatlaryna ýetmek üçin tagallalary birleşdirmek strategik taýdan möhümdir. Maýa goýumlaryny çekmek üçin oba hojalygy, maldarçylyk we syýahatçylyk pudaklary ileri tutulýan ugurlar hasaplanýar. COVID-19 pandemiýasy ählumumy ykdysady we beýleki çökgünlikleri emele getirdi. Bu, isleseň-islemeseň, Merkezi Aziýa döwletlerine-de öz täsirini ýetirdi. Şonuň üçin, ilkinji nobatda, sebitde söwda, ykdysady we işewür gatnaşyklaryň häzirki ýagdaýy bilen kanagatlanman, agzalan ugurlary täze derejelere çykarmak gerek. Çünki Merkezi Aziýa ýurtlarynyň özara hyzmatdaşlygy üçin ägirt uly mümkinçilikler, şertler, esaslar we binýatlar bar.

— Awazada geçirilen Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynyň, bu ýurtlaryň ykdysady forumynyň we milli önümleriň halkara sergisiniň sebite etjek ykdysady täsirleri baradaky garaýyşlaryňyz biziň üçin gyzykly!

— Bu forum Merkezi Aziýa ýurtlaryna söwda-ykdysady gatnaşyklary artdyrmaga, ileri tutulýan ugurlardaky hyzmatdaşlygy berkitmäge, sebitiň döwletlerini has-da jebisleşdirmäge, ykdysady nukdaýnazardan bitewi hereket etmäge we döwletleriň her biriniň mümkinçiliklerini göz öňünde tutup, bähbitleriň deňligini saklamaga kömek eder. Döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynyň çäginde Merkezi Aziýa ýurtlarynyň Prezidentleriniň syýasy, söwda, ykdysady, medeni we ynsanperwer gatnaşyklary ösdürmegiň möhüm taraplaryny ara alyp maslahatlaşandygy bize şeýle netijä gelmäge mümkinçilik berýär. Duşuşykda, hususan-da, Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparow energetika pudagynda hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin amatly şertleriň döredilmegine aýratyn ünsi çekdi. Mundan başga-da, özara gatnaşyklaryň dürli ugurlarynda 85 şertnamany öz içine alýan ikitaraplaýyn resminamalaryň ençemesine gol çekildi. Bu zatlaryň ählisi sebitde ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ösmegine, şeýle-de ykdysady mümkinçilikleriň artmagyna şert döreder.

— Roman Pazylowiç, söhbetdeşligimizi Awazanyň sizde galdyran täsirleri bilen jemläýsek?!

— Men Türkmenistanda ilkinji sapar boldum. «Awaza» milli syýahatçylyk zolagy, Halkara deňiz porty mende gaty uly täsir galdyrdy. Şu zatlaryň we sergide görkezilen önümleriň üsti bilen Türkmenistanyň Garaşsyzlyk ýyllarynda uly üstünlikler gazanandygyny görmek bolýar. Türkmenbaşy şäheriniň binagärlik gurluşy diýseň özüne çekiji. «Awaza» milli syýahatçylyk zolagyndaky myhmanhanalar hem juda ajaýyp mümkinçiliklere we görnüşe eýe. Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynyň çäklerinde halkara sergini guramak pikiri diýseň ýerine düşüpdir. Onuň ýokary derejede guralmagy, göz öňünde tutulan mümkinçilikler hem şertler mende ýakymly duýgulardyr ýatlamalary galdyrdy. Mümkinçilikden peýdalanyp, türkmen halkyny Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy bilen gutlaýaryn. Goý, ýurtlarymyzyň we halklarymyzyň arasyndaky dostluk asyrlara uzasyn! Döwletlerimiz parahatçylygy, asudalygy, abadançylygy, agzybirligi hemra edinip, hemişe gülläp össün!

— Roman Pazylowiç, ýakymly söhbediňiz, hoşniýetli arzuwlaryňyz üçin hoşallygymy bildirýärin. Işiňizde üstünlik hemraňyz bolsun!

Söhbetdeş bolan Ysmaýyl TAGAN.

«Türkmenistan».

Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň uly baýlygy bolan tebigy gazy dünýäde abadan we eşretli ýaşaýşyň hyzmatynda goýmaga gönükdirilen syýasaty üstünliklere beslenýär. Bu babatda alysdaky Hytaý döwleti bilen netijeli hyzmatdaşlyk ýola goýulýar. Dostana ýurda türkmen tebigy gazyny ibermek işine «Türkmengaz» döwlet konserniniň «Lebapgazçykaryş» müdirliginiň agzybir işgärleri hem netijeli gatnaşýarlar.

Müdirligiň gaz känlerinde zähmet çekýän baýlyk çykaryjylar şanly ýylda has ruhubelentlik bilen zähmet çekýärler. Olar tarapyndan ýylyň geçen dokuz aýynda tebigy gazyň 9 milliard 128 million kub metrden gowragy öndürilip, bu baradaky meýilnama 134 göterim berjaý edildi. Baýlyk çykaryjylar gaz kondensatyny öndürmekde hem guwandyryjy netijeleri gazanýarlar. Hasabat döwründe gymmatly çig malyň 34,3 müň tonnadan gowragy öndürilip, degişli meýilnama 110 göterim ýerine ýetirildi.

Gazanylýan ýokary görkezijiler «mawy ýangyjyň» eksport edilýän möçberlerini barha artdyrmaga mümkinçilik berýär. Geçen döwürde daşary ýurtly hyzmatdaşlara ugradylan tebigy gaz 5,9 milliard kub metrden gowrak boldy. Has takygy, işleri ýokary sazlaşykly guramagyň hasabyna 2,2 milliard kub metrden hem gowrak önümiň meýilnama goşmaça ugradylmagy üpjün edildi. Baýlyk çykaryjylar ýyly üstünlikli jemlemek, ýetip gelýän hünär baýramlaryny sowgatly garşylamak ugrunda yhlasly zähmet çekýärler.

Baýram MÄMMEDOW.

Geçen hepdäniň anna güni hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet durmuşyna degişli möhüm meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy, resminamalaryň taýýarlanan taslamalaryna seredildi.

Mejlisiň dowamynda milli Liderimiz degişli ýolbaşçylaryň hasabatlaryny diňläp, hususan-da, türkmen jemgyýetiniň hukuk esaslaryny has-da kämilleşdirmek, onda hakyky demokratik däpleri pugtalandyrmak boýunça Halk Maslahatynyň işiniň ähmiýetini belledi.

Mejlisde döwlet Baştutanymyzyň görkezmelerine laýyklykda işlenip taýýarlanylan 2022-nji ýyl üçin Döwlet býujetiniň taslamasy, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň esasy ugurlary hem-de 2022-nji ýyl üçin Maýa goýum maksatnamasy barada hasabat berildi.

Bellenilişi ýaly, resminamalaryň taslamasy «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» bellenen gaýragoýulmasyz wezipeleri nazara almak arkaly taýýarlanyldy. Geljek ýyl üçin esasy maliýe meýilnamasynyň taslamasyna laýyklykda durmuş ulgamyny ösdürmäge ýeterlik möçberdäki serişdeler gönükdiriler. Hormatly Prezidentimiziň degişli Permanyna laýyklykda, geljek ýylda zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň, talyp we diňleýji haklarynyň möçberi 10 göterim köpeldiler.

Düýpli maýa goýumlarynyň belli bir möçberini önümçilik we durmuş-medeni maksatly binalaryň hem-de desgalaryň gurluşygyna gönükdirmek meýilleşdirilýär. 2022-nji ýylda maýa goýumlaryny, esasan, ykdysadyýeti diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmäge, innowasion esasda önümçilikleri ýola goýmaga, ýokary goşmaça bahaly pudaklary ösdürmäge gönükdirmek göz öňünde tutulýar.

Hormatly Prezidentimiz Döwlet býujetiniň, ilkinji nobatda, milli ykdysadyýetiň durnukly ösüş depginini saklamaga, senagatlaşdyrmaga, iri maýa goýum taslamalaryny durmuşa geçirmäge, ähli ulgamlara innowasion tehnologiýalary, ylmyň we tehnikanyň iň soňky gazananlaryny giňden ornaşdyrmaga gönükdirilmelidigini belledi.

Milli Liderimiz ýurdumyzyň baş maliýe meýilnamasynda zähmet serişdelerini netijeli dolandyrmaga mümkinçilik döretmek, ilatyň iş bilen üpjünçilik meselelerini çözmek, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmak boýunça çäreleriň görülmeginiň göz öňünde tutulmagynyň zerurdygyny nygtady. Önümçilik we durmuş-medeni maksatly desgalaryň gurluşygyny mundan beýläk-de dowam etdirmek, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň, eksport ugurly harytlaryň mukdaryny artdyrmak, elektron senagatyny döretmek boýunça maksatnamalary üstünlikli amala aşyrmak üçin maliýe serişdeleriniň ýeterlik möçberde göz öňünde tutulmagynyň wajypdygyna aýratyn üns berildi.

Mejlisiň barşynda döwlet Baştutanymyzyň garamagyna «Edebiýat, medeniýet we sungat işgärleriniň, höwesjeň aýdymçy ýaşlaryň hem-de zehinli çagalaryň arasynda Türkmenistanyň Prezidentiniň «Türkmeniň Altyn asyry» atly baýragyny almak ugrundaky bäsleşigi yglan etmek hakyndaky» Kararyň taslamasy hödürlenildi. Onuň çäklerinde höwesjeň aýdymçy ýaşlaryň arasynda «Ýaňlan, Diýarym!» telebäsleşigini hem-de zehinli çagalaryň arasynda «Garaşsyzlygyň merjen däneleri» bäsleşigini geçirmek meýilleşdirilýär. Türkmenistanyň Prezidentiniň «Türkmeniň Altyn asyry» atly baýragyny almak ugrundaky bäsleşigi Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllyk baýramy mynasybetli, 2022-nji ýylyň sentýabr aýynda jemlemek göz öňünde tutulýar.

Hormatly Prezidentimiz döwrüň wezipelerine hem-de talaplaryna laýyklykda, medeniýet ulgamynyň edaralarynyň we köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmäge, döredijilik ulgamynyň wekilleriniň hünär derejesini ýokarlandyrmak, täze zehinleri ýüze çykarmak boýunça işleri işjeňleşdirmäge ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz her ýyl geçirilýän «Türkmeniň Altyn asyry» bäsleşiginiň hem-de beýleki döredijilik gözden geçirilişleriň ähmiýetini nygtady.

Ministrler Kabinetiniň mejlisiniň barşynda şu günler ýurdumyzyň welaýatlarynda möwsümleýin işleriň barşy, energetika ulgamynda bar bolan kuwwatlyklardan netijeli peýdalanmak boýunça alnyp barylýan işler, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň işini onuň düzümini has-da kämilleşdirmek boýunça görülýän çäreler bilen baglanyşykly, beýleki möhüm meselelere hem garaldy, olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.

«Aşgabat».

Döwlet Baştutanymyzyň taýsyz tagallasy bilen berkarar döwletimiz ykdysady taýdan uly ösüşleri başdan geçirýär. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasy» we «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy» ösüşiň we döredijiligiň belentliklerine çykmagyň iki ugruny — bagtyýarlyk döwrümizde ägirt uly gazananlarymyzy we halkymyzyň öz geljegine ynamly garamaga mümkinçilik berýän ykdysady we ruhy goldawy birleşdirýär.

Düýpli özgertmeleriň netijesinde amala aşyrylýan işler milli ykdysadyýetimiziň has-da ösmegine we ynamly öňe gitmegine ýardam berýär. Ykdysadyýeti diwersifikasiýalaşdyrmagyň we döwrebaplaşdyrmagyň, önümçiligi ösdürmegiň ileri tutulmagynyň, oýlanyşykly maýa goýum syýasatynyň netijesinde içerki önümiň ösüş depgini has-da ýokarlanýar. Gurluşyk işleriniň giň gerime eýe bolmagy bilen, şäherlerimiziň, şäherçelerimiziň, obalarymyzyň keşbi düýpgöter özgerdi. Halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesi has-da gowulanýar. Döwlet tarapyndan ilata uly durmuş ýeňillikleri berilýär, zähmet haklary, pensiýalar, döwlet kömek pullary, talyp we diňleýji haklary yzygiderli ýokarlandyrylýar. Şeýle hem salgyt ulgamy kämilleşdirildi, telekeçilik işini bellige almagyň we ygtyýarlandyrmagyň tertibi ýönekeýleşdirildi. Oba hojalygy, ulag, aragatnaşyk, informasion tehnologiýalary, dürli innowasiýalary ornaşdyrmak we ulanmak, köp görnüşli hyzmatlary ösdürmek ýaly ulgamlarda kiçi we orta telekeçilige ýeňillikli esasda karz berilmegi ýurdumyzda işewürligiň ösmeginde möhüm orun eýeleýär. Bularyň hemmesi Diýarymyzy gülledip ösdürmäge, adam hakyndaky alada gönükdirilendir.

Oguljahan ARNADURDYÝEWA,

Serdar etrap salgyt bölüminiň barlaglar bölümçesiniň başlygy.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe merdana halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesi täze belentliklere göterilýär. Munuň özi Gahryman Arkadagymyzyň pähim-paýhasy, taýsyz tagallalary netijesinde ähli ulgamlarda rowaçlyk tapýan «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgäniň miwesidir.

Hormatly Prezidentimiziň il-ýurt bähbitli, dünýä ähmiýetli tutumlarynyň üstünlikli durmuşa geçirilmeginde Türkmenistanyň Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginiň Balkan Kän müdirliginiň hünärmenleriniň hem mynasyp paýy bar. Diňe bir şu ýylyň geçen dokuz aýynda magdan däl materiallary öndürmegiň meýilnamasyna 102 göterime golaý amal edildi. Şunda bitirilen işleriň pul hasabyndaky möçberi 12 million manatlyga barabar boldy. Gürrüňi edilýän döwürde 3 million 170 müň manatlyk gurluşyk materiallaryny taýýarlamagyň tabşyrygyna 120 göterime barabar amal edendigimizi hem aýratyn nygtasym gelýär.

Ýeri gelende aýtsak, Gahryman Arkadagymyzyň öňe sürýän we üstünlikli amala aşyrylýan taryhy çözgütlerinde Watanymyzyň günbatar sebitini ösdürmeklige hem uly üns berilýär. Bu sebitiň amatly geografik ýerleşişi, howa we tebigy aýratynlyklary, gazylyp alynýan dürli tebigy baýlyklaradyr magdanlara baý ýataklary Balkan welaýatynyň ykdysady ösüşine, ilatynyň maddy hal-ýagdaýyny we iş orunlary bilen üpjünçiligini ýokarlandyrmaga, netijeli önümçilik kuwwatlyklaryny döretmäge giň mümkinçilik berýär. Häzirki wagtda welaýatda alnyp barylýan gurluşyk işleriniň depgini barha artýar. Welaýatyň etrap-şäherlerinde, oba-şäherçelerinde alnyp barylýan dürli maksatly binalary ýokary hilli senagat önümleri, gurluşyk serişdeleridir magdan däl materiallar bilen bökdençsiz üpjün etmekde hem müdirligimiziň hünärmenleri saldamly işleri bitirýär. Has takygy, kärhanamyzyň önümçilik düzümlerinde şu ýylyň başyndan bäri 1,2 million kub metre golaý magdan däl materiallar, 272 müň kub metre barabar çäge-çagyl garyndysy öndürildi. Gürrüňi edilýän hasabat döwründe diwara örtülýän materiallaryň 258 müň manatlygyny taýýarlap, meýilnamany 113 göterim amal etdik. Häzirki zamanyň kämil önümçilik tehnikalary bilen ygtybarly üpjün edilen müdirligimizde we onuň günbatar sebitiň çäklerindäki önümçilik düzümlerinde öndürilýän önümleri diňe bir Balkan welaýatyna däl, eýsem, eziz Diýarymyzyň ähli künjeklerinde alnyp barylýan gurluşyklara hem polat ýollar arkaly yzygiderli ugradýarys.

Ýurdumyzda il-ýurt bähbitli, döwlet ähmiýetli yzygiderli gurulýan dürli maksatly desgalardyr ymaratlary ýokary hilli gurluşyk serişdeleri hem-de magdan däl materiallar bilen ygtybarly üpjün etmegi baş wezipä öwren kärhanamyzyň hünärmenleri «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylyny ýokary önümçilik görkezijilerine beslemek üçin şu günler has-da gaýratly zähmet çekýärler. Olar Watanymyzyň ykdysady kuwwatynyň has-da artmagyna önjeýli goşant goşmaga döredip berýän giň mümkinçilikleri üçin Gahryman Arkadagymyza alkyş aýdýarlar.

Allamyrat GURBANDURDYÝEW,

Türkmenistanyň Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginiň Balkan Kän müdirliginiň önümçilik-tehniki bölüminiň müdiri.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýokary derejeli halkara forumlarda tutuş dünýäde parahatçylygy, howpsuzlygy we durnuklylygy üpjün etmekde tagallalary birleşdirmek, netijeli köpugurly hyzmatdaşlygy giňeltmek, ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmak, mähriban halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini yzygiderli ýokarlandyrmak boýunça öňe süren möhüm başlangyçlary geçen hepdäniň wakalarynda öz beýanyny tapdy.

12-nji oktýabrda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow “ARETI” halkara kompaniýalar toparynyň ýolbaşçysy Igor Makarowy kabul etdi. Ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüşini, ilkinji nobatda bolsa, ýangyç-energetika toplumynda, gurluşyk hem-de ulag ulgamlarynda ileri tutulýan ugurlar babatda bar bolan kuwwaty we ondan netijeli peýdalanmagyň meýilnamalaryny nazara almak bilen, hyzmatdaşlygyň geljegi uly ugurlary ara alyp maslahatlaşylan esasy mesele boldy.

Işewür baglaşylan şertnamalaryň çäklerinde alnyp barylýan işler, şol sanda “ARETI” halkara kompaniýalar toparyna ynanylan taslamalaryň durmuşa geçirilişi barada hasabat berdi hem-de hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň garamagyna Hazaryň türkmen bölegindäki ýataklary işläp geçmek boýunça täze teklipleri hödürledi.

Döwlet Baştutanymyz holdingiň özara bähbitli işewür gatnaşyklary pugtalandyrmak meselelerine oňyn çemeleşmesini belläp, islendik taslamany durmuşa geçirmekde iň täze tehnologik çözgütleri we öňdebaryjy ylmy işläp taýýarlamalary ulanmagyň hem-de ekologiýa howpsuzlygynyň kadalaryny berk berjaý etmegiň potratçy kompaniýalara bildirilýän esasy talapdygyny nygtady. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz işewüre bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmek bilen bagly birnäçe tabşyryklary berdi.

14-nji oktýabrda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Hytaý Halk Respublikasynyň Başlygy Si Szinpiniň çakylygy boýunça Birleşen Milletler Guramasynyň “Durnukly ulag, durnukly ösüş” atly ikinji ählumumy maslahatyna onlaýn tertipde gatnaşdy. Bu maslahat HHR-iň paýtagty Pekin şäherinde geçirildi.

Milli Liderimiz forumda çykyş edip, Türkmenistanyň ulag ulgamynda ysnyşykly halkara hyzmatdaşlyga berk ygrarlydygyny belledi. Hut biziň ýurdumyzyň başlangyjy boýunça BMG-niň we beýleki köp sanly hyzmatdaşlaryň goldaw bermeginde 2016-njy ýylyň noýabrynda Aşgabatda durnukly ulag boýunça birinji ählumumy maslahat geçirildi. Döwlet-hususy hyzmatdaşlyk ýörelgelerinde ulag ulgamynda köptaraplaýyn gatnaşyklary ösdürmek üçin giň mümkinçilikleri açýan Aşgabat çäresine badalga berilmegi birinji ählumumy maslahatyň möhüm ähmiýetli netijeleriniň biri boldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow BMG-niň ulagy ösdürmek boýunça Ýörite sebitara maksatnamasyny işläp taýýarlamak barada ozal öňe sürlen başlangyja gaýdyp gelmegi teklip etdi. Döwlet Baştutanymyzyň pikirine görä, şeýle maksatnamanyň maksatlary we wezipeleri Baş Assambleýanyň ulag ulgamynda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek hakynda yzygiderli kabul edilen dört Kararnamasyndan, 2016-njy ýylda geçirilen Durnukly ulag boýunça birinji ählumumy maslahatyň Jemleýji resminamasyndan, dünýä derejesinde ulag babatda özara arabaglanyşygy pugtalandyrmak boýunça beýleki köptaraplaýyn resminamalardan ugur alnyp beýan edilmelidir.

Döwlet Baştutanymyz pandemiýa şertlerinde ösüp gelýän ýurtlaryň, ilkinji nobatda, dünýä ummanyna göni çykalgasy bolmadyk döwletleriň aýratyn goragsyzdygyna ünsi çekdi. Ulag gatnawlaryndaky mejbury çäklendirmeler hut şolara has güýçli täsir etdi. Hut şol sebäpli-de, olara çökgünlikden soňky derejä çykmak beýlekilerden kyn boldy.

Häzirki wagtda dünýä bileleşigine BMG, halkara edaralar arkaly şu ýagdaýdaky döwletlere kömek we goldaw bermek, şol sanda dünýäniň ulag ulgamyna sazlaşykly goşulyşmagyň pese düşmegini ýeňip geçmekde goldaw bermek wajypdyr diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň ulag boýunça netijeli we maksadalaýyk ählumumy gatnaşyklary saklamaga jogapkärli hem-de başlangyçly goşandyny goşmagyny dowam edip, Birleşen Milletler Guramasy bilen bilelikde 2022-nji ýylyň aprel aýynda özünde deňze çykalgasy bolmadyk ösüp gelýän ýurtlaryň ministrleriniň halkara maslahatyny geçirmegi guramagy meýilleşdirýändigini belledi we gyzyklanma bildirýän ýurtlaryň ählisini, halkara edaralary bu möhüm foruma gatnaşmaga çagyrdy.

Şeýle hem BMG-niň derejesinde ulag ulgamynda özara gatnaşyklaryň ählumumy strategik meýilnamalary bilen birlikde, kadalary hem-de düzgünleri sazlaşdyrmak, gümrük we migrasiýa işlerini aňsatlaşdyrmak, ulag ulgamynda halkara hyzmatdaşlyga degişli beýleki wajyp meseleleri ara alyp maslahatlaşmak teklibi beýan edildi.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň ulag ulgamyndaky özara gatnaşyklaryň maksatlaryna we ýörelgelerine berk ygrarlydygyny tassyklap, ýakyndan netijeli hyzmatdaşlyga taýýardygyny aýtdy.

13-nji oktýabrda Türkmenistanyň Prezidenti, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow bu düzümiň mejlisini geçirdi, mejlis düzümiň öňünde goýlan ileri tutulýan wezipelere bagyşlanyp, onda degişli guramaçylyk meselelerine hem garaldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan mundan beýläk-de ösdürmek, jemgyýetimizi yzygiderli demokratiýalaşdyrmak boýunça kabul edilen maksatnamalaryň üstünlikli amala aşyrylmagy, ilatyň gündelik zerurlyklaryny we isleglerini kanagatlandyrmak boýunça netijeli işleri alyp barmagyň esasy wezipeleriň biridigini belledi.

Ýurdumyzyň sebitlerini geljekde hem ösdürmek, bu işlere telekeçileri çekmek, maýa goýumlaryny gönükdirmek, öňdebaryjy tehnikalary we tehnologiýalary ornaşdyrmak, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürýän kärhanalary we hyzmatlar ulgamyny ösdürmek, goşmaça iş orunlaryny döretmek hem möhüm wezipeleriň hatarynda durýar. Ilat üçin elýeterli bolan ýaşaýyş jaýlaryny gurmagy dowam etdirmek hem örän möhümdir.

Dürli ugurlarda kanunçylygy kämilleşdirmek boýunça hem teklipleriň üstünde işlenilmelidir. Sebäbi biziň esasy maksadymyz oba bilen şäherde her bir adam üçin amatly ýaşaýyş gurşawyny döretmekden ybaratdyr diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.

Şunda kanun çykaryjy we ýerine ýetiriji häkimiýetleriň şahalarynyň şu esaslarda alyp barýan syýasatynyň demokratik, hukuk, dünýewi döwletde ösen bazar ykdysadyýetini, ynsanperwer, adalatly jemgyýetiň döredilmegini üpjün etmäge borçlandyrýandygy nygtaldy.

Milli Geňeşiň Mejlisiniň we Halk Maslahatynyň döwletimiziň kanunçylyk-hukuk binýadyny mundan beýläk-de kämilleşdirmek boýunça alyp barýan işlerine hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň 15-nji oktýabrda sanly ulgam arkaly geçiren Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisinde hem garaldy.

Ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan okgunly ösdürmäge ýardam edýän täze kanunlar işlenip taýýarlanylýar, hereket edýän kadalaşdyryjy hukuk namalary seljerilip, olara döwrüň talaplaryna laýyklykda hem-de milli we halkara tejribäni nazara almak bilen, degişli üýtgetmeler we goşmaçalar girizilýär.

Şeýle hem mejlisde 2022-nji ýyl üçin Döwlet býujetiniň taslamasyna, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň esasy ugurlaryna hem-de 2022-nji ýyl üçin Maýa goýum maksatnamasyna garaldy. Resminamalaryň taslamalary “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda” bellenen gaýragoýulmasyz wezipeleri nazara almak arkaly taýýarlanyldy.

Durmuş ulgamyny ösdürmäge ýeterlik möçberdäki serişdeler gönükdiriler. Hormatly Prezidentimiziň degişli Permanyna laýyklykda, geljek ýylda zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň, talyp we diňleýji haklarynyň möçberi 10 göterim köpeldiler.

Düýpli maýa goýumlarynyň belli bir möçberini önümçilik we durmuş-medeni maksatly binalaryň hem-de desgalaryň gurluşygyna gönükdirmek meýilleşdirilýär. 2022-nji ýylda maýa goýumlaryny, esasan, ykdysadyýeti diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmäge, innowasion esasda önümçilikleri ýola goýmaga, ýokary goşmaça bahaly pudaklary ilerletmäge gönükdirmek göz öňünde tutulýar.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň baş maliýe meýilnamasynda zähmet serişdelerini netijeli dolandyrmaga mümkinçilik döretmek, ilatyň iş bilen üpjünçilik meselelerini çözmek, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmak boýunça çäreleriň görülmeginiň göz öňünde tutulmagynyň zerurdygyny nygtady.

Önümçilik we durmuş-medeni maksatly desgalaryň gurluşygyny mundan beýläk-de dowam etdirmek, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň, eksport ugurly harytlaryň mukdaryny artdyrmak, elektron senagaty döretmek boýunça maksatnamalary üstünlikli amala aşyrmak üçin maliýe serişdeleriniň ýeterlik möçberde göz öňünde tutulmagynyň wajypdygyna aýratyn üns berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Döwlet býujetiniň hödürlenen taslamasyny, umuman, makullap, 2022-nji ýyl üçin ýurdumyzyň baş maliýe meýilnamasyny Milli Geňeşiň Mejlisiniň garamagyna ibermek hakyndaky resminama gol çekdi hem-de wise-premýerlere 2022-nji ýyl üçin ýurdumyzyň Döwlet býujetiniň esasy maddalary boýunça içgin seljermeleri geçirmegi hem-de häzirki we deňeşdirme bahalarda jemi içerki önümiň ösüş depgininiň çaklamalaryny kesgitlemegi tabşyrdy.

Hökümet mejlisinde garalan meseleleriň hatarynda ýangyç-energetika toplumynda hem-de energetika pudagynda işleriň ýagdaýy, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň işini we düzümini kämilleşdirmek, ýaş hünärmenleriň taýýarlyk derejesini ýokarlandyrmak, ýurdumyzyň welaýatlarynda täze 8 sany ýangyn howpsuzlyk nokatlarynyň gurulmagy bar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň energetika ulgamynyň kuwwatlyklaryny artdyrmak boýunça işleri yzygiderli geçirmegiň möhümdigini belledi. Bu işler ýurdumyzyň içinde elektrik energiýasynyň ygtybarly we durnukly berilmegini üpjün etmek bilen çäklenmän, eýsem, onuň daşary ýurtlara eksportyny artdyrmaga-da ýardam eder.

Şunuň bilen birlikde, içerki sarp edijilere berilýän elektrik energiýanyň netijeli we tygşytly ulanylmagy üçin ähli çäreleriň görülmegine uly üns berilmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz belledi. Şu maksatlar üçin iň gowy dünýä tejribesini, şol sanda elektrik energiýasy üçin hasaplaşyklar babatda dünýä tejribesini düýpli öwrenmek we işjeň ornaşdyrmak möhümdir.

Şeýle hem mejlisde şu ýylyň 11-12-nji oktýabrynda Aziýada özara hyzmatdaşlyk we ynamy berkitmek çäreleri boýunça Geňeşine gatnaşyjy döwletleriň daşary işler ministrleriniň altynjy maslahatynyň işine gatnaşmak üçin Türkmenistanyň wekiliýetiniň Gazagystan Respublikasynyň Nur-Sultan şäherine amala aşyran gulluk iş saparynyň netijelerine garaldy.

Saparyň çäklerinde Türkmenistanyň wekiliýeti Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti tarapyndan kabul edildi. Duşuşygyň barşynda syýasy-diplomatik we söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de berkitmek hem-de sebitiň gün tertibiniň möhüm meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

12-nji oktýabrda Türkmenistanyň wekiliýeti Aziýada özara hyzmatdaşlyk we ynamy berkitmek çäreleri boýunça Geňeşe gatnaşyjy döwletleriň daşary işler ministrleriniň altynjy maslahatynyň işine ilkinji gezek synçy hökmünde gatnaşdy. Mälim bolşy ýaly, Türkmenistan bu köptaraplaýyn Geňeşe synçy hökmünde 2021-nji ýylyň 23-nji iýunynda kabul edildi. Forumyň çäklerinde Türkmenistanyň daşary syýasatynyň howpsuzlyk, ykdysadyýet we ekologiýa ulgamlarynda ileri tutulýan ugurlary hem-de hyzmatdaşlyk boýunça anyk başlangyçlary beýan edildi.

Hususan-da, türkmen tarapy Aziýada özara hyzmatdaşlyk we ynamy berkitmek çäreleri boýunça Geňeşiň abraýly halkara guramalar bilen gatnaşyklaryny ösdürmegiň zerurdygyny aýratyn nygtady. Bu babatda Birleşen Milletler Guramasy bilen bu Geňeşiň hyzmatdaşlygyny Baş Assambleýanyň ýörite Kararnamasy bilen berkitmek teklip edildi. Döwletimiziň şu ýylda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynda başlyklyk etmegini nazara alyp, agzalan Geňeşiň YHG bilen gatnaşyklaryny giňeltmek mümkinçilikleriniň bardygy bellenildi. Bu ugurda Aşgabat şäherinde geçiriljek YHG-nyň sammitiniň çäklerinde anyk teklipleri durmuşa geçirmek üçin türkmen tarapynyň taýýardygy beýan edildi.

Nur-Sultan şäherine amala aşyrylan gulluk iş saparynyň dowamynda daşary döwletleriň resmi wekilleri bilen birnäçe duşuşyklar hem-de gepleşikler geçirildi. Hususan-da, Merkezi Aziýa döwletleriniň daşary işler ministrleriniň Pars aýlagyndaky arap döwletleriniň hyzmatdaşlyk Geňeşiniň baş sekretary bilen iş duşuşygy geçirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Aziýa ýurtlary bilen netijeli hyzmatdaşlygyň ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşde ösdürilmeginiň Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biridigini belledi. Biziň ýurdumyz dünýäniň bu iri sebitinde özara bähbitli hyzmatdaşlygy giňeltmäge, sebitiň ýurtlarynyň hem-de halklarynyň arasyndaky dostlukly gatnaşyklaryň berkidilmegine uly ähmiýet berýär, munuň özi ählumumy abadançylygyň we ösüşiň maksatlaryna kybap gelýär.

Şeýle hem Hökümetiň mejlisinde “Balkan” gämigurluşyk we abatlaýyş zawody” açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetinde gury ýük daşaýjy gämini gurmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berildi.

Ýük göterijiligi 5300 — 8100 tonna aralygynda bolan gämini gurmagy halkara ýük daşamalara işjeň gatnaşýan Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy “Hazar logistik” hususy kärhanasy göz öňünde tutýar.

Gämi gurlanda täze iş orunlary emele geler hem-de ýurdumyzyň hünärmenleriniň bu ulgamda daşary ýurtlaryň önümçilik tejribesini öwrenmeklerine mümkinçilik dörär.

Mejlisde Türkmenistanyň Prezidenti Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň hasabyndaky sürüm we bejergi traktorlary hem-de kombaýnlary üçin ätiýaçlyk şaýlaryny, tigirleri, çalgy ýaglaryny hem-de sarp ediş serişdelerini satyn almak hakynda Karara gol çekdi.

Döwlet Baştutanymyz «Edebiýat, medeniýet we sungat işgärleriniň, höwesjeň aýdymçy ýaşlaryň hem-de zehinli çagalaryň arasynda Türkmenistanyň Prezidentiniň «Türkmeniň Altyn asyry» atly baýragyny almak ugrundaky bäsleşigi yglan etmek hakynda» Karara hem gol çekdi. Resminamada bäsleşige daşary ýurt raýatlarynyň gatnaşmak mümkinçiligi hem göz öňünde tutulýar. Bäsleşigiň çäklerinde höwesjeň aýdymçy ýaşlaryň arasynda “Ýaňlan, Diýarym!” telebäsleşigini hem-de zehinli çagalaryň arasynda “Garaşsyzlygyň merjen däneleri” bäsleşigini geçirmek meýilleşdirilýär.

15-nji oktýabrda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň onlaýn tertipde geçirilen mejlisine gatnaşdy. GDA-nyň döredilmeginiň 30 ýyllygy bellenilýän ýylda geçirilen sammitde bilelikdäki alnyp barylýan işleriň jemleri jemlenildi, ösüşiň geljekki ugurlary bellenildi, birnäçe resminamalaryň taslamalary ara alnyp maslahatlaşyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow öz çykyşynda ykdysady gatnaşyklary ösdürmegi, ählumumy işlerde durnukly orny gazanmak maksady bilen, GDA-nyň umumy senagat, serişdeler, tehnologik kuwwatyndan peýdalanmagy geljekki ýyllaryň möhüm wezipeleriniň hatarynda görkezdi. GDA-nyň ykdysady ösüşiniň 2030-njy ýyla çenli kabul edilen Strategiýasy hyzmatdaşlygyň ugurlaryny anyk kesgitleýär.

Döwlet Baştutanymyz GDA-nyň ykdysady ugurlaryny we bähbitlerini Arkalaşygyň çäklerinden daşarda ilerletmegiň, serhetdeş ýurtlaryň, goňşy sebitleriň biziň taslamalarymyza goşulyşmagynyň wajypdygyny nygtady. Ilkinji nobatda, munuň özi üstaşyr ulag düzümini döretmäge, energiýa serişdeleriniň iberilişini ösdürmäge we giňeltmäge, täze aragatnaşyk we kommunikasiýalar ulgamlaryny çekmäge degişlidir. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz Arkalaşygyň ýurtlarynyň Demirgazyk — Günorta hem-de Gündogar — Günbatar ugurlary boýunça durnukly üstaşyr ulag geçelgelerini döretmäge işjeň gatnaşmagynyň üstünlikli hyzmatdaşlygyň möhüm şerti bolup durýandygyny belledi.

Türkmenistan ählumumy howpsuzlygyň emele gelen binýadyny bilelikde goramagy, halkara hukugyň we BMG-niň Tertipnamasynyň kadalarynyň berk berjaý edilmegini özara gatnaşyklaryň möhüm ugurlarynyň hatarynda belledi.

Häzirki şertlerde koronawirus pandemiýasyna garşy durmagyň hem-de onuň durmuş-ykdysady täsirini azaltmagyň Arkalaşygyň ýurtlarynyň bilelikdäki işiniň möhüm ugurlarynyň biri bolup durýandygy öz-özünden düşnüklidir. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz GDA-nyň döwletleriniň arasynda ylmy diplomatiýa, lukmançylyk bileleşikleri ugry boýunça umumy çemeleşmeleri we usullary işläp taýýarlamak üçin özara gatnaşyklaryň has netijeli gurallaryny ýola goýmagyň zerurdygyny nygtady.

Sammitiň jemleri boýunça ynsanperwer, migrasiýa we özara gatnaşyklaryň beýleki ulgamlary boýunça hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak babatda çözgütleriň birnäçesi kabul edildi.

Türkmen tarapy GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň “2022-nji ýylda Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynda başlyklyk etmek hakynda”, “GDA-nyň 30 ýyllygy mynasybetli GDA gatnaşyjy döwletleriň Baştutanlarynyň Beýannamasy hakynda”, “Biologik howpsuzlygy üpjün etmek babatda hyzmatdaşlyk etmek barada GDA gatnaşyjy döwletleriň Baştutanlarynyň Beýannamasy hakynda”, “Moldowa Respublikasynyň Komrat şäheriniň 2023-nji ýylda Arkalaşygyň medeni paýtagty hökmünde yglan edilmegi hakynda” çözgütlerine gol çekdi.

Geçen hepdäniň beýleki ähmiýetli wakalarynyň hatarynda Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginde hem-de dürli edaralarda we jemgyýetçilik guramalarynda Türkmenistanyň Prezidenti, Ylymlar akademiýasynyň akademigi, lukmançylyk ylymlarynyň doktory, professor Gurbanguly Berdimuhamedowyň “Türkmenistanyň dermanlyk ösümlikleri” atly kitabynyň XIII jildiniň tanyşdyrylyş dabaralarynyň geçirilendigini bellemek gerek.

Çykyş edenler milli Liderimiziň 2009-njy ýylda başyny başlan ylmy işiniň dowamy bolan täze kitabyň aýratyn ähmiýetini nygtadylar. Many-mazmuny boýunça özboluşly ensiklopediýa türkmen topragynda ösýän, asyrlaryň dowamynda dürli keselleri bejermek üçin netijeli ulanylyp gelinýän ösümlikleriň melhemlik häsiýetleri barada bilimleriň hazynasy bolup durýar.

Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň “Ak şäherim Aşgabat” atly kitabynyň türk dilindäki neşiriniň tanyşdyrylyş dabarasy boldy. Türkiýe Respublikasynyň paýtagty Ankara şäheriniň ylmy merkezleriniň we ýokary okuw mekdepleriniň ýolbaşçylary tanyşdyrylyş çäresine onlaýn tertipde goşuldylar.

Türkiýe Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Togan Oral dabarada çykyş etmek bilen, «Türkmen Lideriniň “Ak şäherim Aşgabat” atly kitabynyň türk dilindäki neşiri ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň ýokary derejä çykarylandygyny görkezýär hem-de hakyky dost-doganlyk we özara bähbitlilik häsiýetine eýe bolan türkmen-türk gatnaşyklarynyň mundan beýläk-de pugtalandyrylmagyna uly goşant bolar» diýip belledi.

“Ak şäherim Aşgabat” atly kitabyň türk diline terjime edilmegi netijesinde, dostlukly ýurduň giň jemgyýetçiliginiň milli Liderimiziň baştutanlygynda amala aşyrylýan, türkmenistanlylaryň abadan ýaşaýşynyň üpjün edilmegine gönükdirilen durmuş ugurly şähergurluşyk strategiýasynyň gerimine baha bermäge mümkinçilik alandygy bellenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tabşyrygy boýunça Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabynda 600 baş ahalteke atlaryny saklamaga niýetlenen döwrebap athananyň düýbüni tutmak dabarasy boldy.

Täze taryhy eýýamda behişdi bedewleriň çyn janköýeri we olara sarpa goýýan, at çapmagyň ussady hem-de atçylyk sportuny yzygiderli wagyz edýän milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan giň gerimli işleri netijesinde, eziz Diýarymyzyň täsin atşynaslyk däplerini saklamak we dowam etdirmek, bu gadymy sungaty has-da ösdürmek boýunça maksatnamalaýyn işler alnyp barylýar.

Dagy etekläp oturan we türkmen atşynaslarynyň ýokary derejeli ýaşaýşy üçin ähli zerur şertleri özünde jemleýän Aba Annaýew obasy hem-de Halkara ahalteke atçylyk sport toplumy bilen täze athana bir bitewi sazlaşygy emele getirer.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gol çeken Kararyna laýyklykda, bu desgany gurmak we ulanmaga doly taýýar edip tabşyrmak “Nur bina gurluşyk” hususy kärhanasyna ynanyldy. “Türkmen atlary” döwlet birleşigi ony buýrujy bolup çykyş edýär.

Geçen hepde Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygynyň ýolbaşçylygyndaky türkmen wekiliýeti Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň we GDA gatnaşyjy döwletleriň Parlamentara Assambleýasynyň guramagynda geçirilen III Ýewraziýa Zenanlar forumynyň işine gatnaşdy. Utgaşykly görnüşde geçirilen duşuşygyň esasy mowzugy “Zenanlar: täze döwürdäki ählumumy wezipe” diýlip atlandyryldy.

Milli parlamentimiziň wekilleri foruma gatnaşyjylary dürli ulgamlarda, şol sanda parlamentara gatnaşyklarda netijeli hyzmatdaşlygy çuňlaşdyrmaga, şeýle hem integrasiýa işlerini giňeltmäge gönükdirilen netijeli başlangyçlary bilen tanyşdyrdylar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Türkmenistanda durmuşa geçirilýän gender syýasaty barada hem aýdyldy. Şunuň bilen baglylykda, milli kanunçylykda döwleti dolandyrmaga erkekleriň we zenanlaryň deňhukukly gatnaşmagyny, zenanlaryň ykdysady taýdan özygtyýarlylygy üçin deň mümkinçilikleri döretmek hem-de olaryň iş şertlerini gowulandyrmak üçin hukuk gurallarynyň hem-de kepillendirmeleriniň göz öňünde tutulandygy bellenildi.

17-nji oktýabrda milli ykdysadyýetimizi kämilleşdirmäge hem-de eziz Diýarymyzy senagat taýdan ösen döwletleriň hataryna çykarmaga öz mynasyp goşantlaryny goşýan senagat işgärleriniň güni bellenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Gutlagynda bellenilişi ýaly, häzirki döwürde berkarar döwletimizde milli senagaty ösdürmek, bu pudaga maýa goýumlaryny gönükdirmek esasynda täze, döwrebap önümçilik kärhanalaryny gurmak we ozal hereket edýän kärhanalary döwrebaplaşdyrmak, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçilik kuwwatlyklaryny döretmek hem-de pudagyň eksport mümkinçiliklerini ýokarlandyrmak, sanly ykdysadyýeti pudaga ornaşdyrmak, sanly innowasion tehnologiýaly önümleriň önümçiligini ýola goýmak wezipeleri üstünlikli amala aşyrylýar.

Geçen hepdäniň wakalary many-mazmuna baý bolup, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň strategik maksatlara ýetmäge – ata Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmaga, halkymyzyň rowaçlygyny ýokarlandyrmaga, türkmen döwletiniň halkara abraýyny has-da belende galdyrmaga gönükdirilen açyklyk, parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk, özgertmeler syýasatynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň aýdyň güwäsine öwrüldi.

(TDH)

Ýurdumyzda ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesini yzygiderli ýokarlandyrmaga gönükdirilen giň göwrümli işler durmuşa geçirilýär. Hormatly Prezidentimiziň şu ýylyň 8-nji oktýabrynda geçiren Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly giňişleýin mejlisiniň barşynda bu ugra aýratyn ähmiýet berildi. Onda Prezident Maksatnamasynyň, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamalarynyň ýerine ýetirilişiniň ara alnyp maslahatlaşylmagy, ýakyn geljek üçin ileri tutulýan wezipeleriň kesgitlenmegi şeýle diýmäge esas berýär.

Hormatly Prezidentimiz geljek ýylyň Döwlet býujeti boýunça maslahat geçirmegi we onuň ähli maddalaryna seretmegi öňde duran wezipeleriň hatarynda görkezdi.

Türkmenistanyň Döwlet býujeti kanun derejesinde kabul edilýär we hökmany amal edilmeli wezipe bolup durýar. Döwlet býujetinde Türkmenistanyň indiki ýyl üçin ýurduň durmuş-ykdysady ösüşiniň esasy ugurlary kesgitlenilýär. Şeýlelikde, Döwlet býujeti ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüşiniň ýyllyk maksatnamasyna öwrülýär. Ýyllyk maksatnama we onuň esasynda utgaşdyrylyp taýýarlanan pudaklaýyn hem-de sebitleýin maksatnamalaryň durmuşa geçirilmegi Türkmenistanyň mundan beýläk hem depginli ösüşini saklamaga, maýa goýum işjeňligini yzygiderli üpjün etmäge, täze iş orunlaryny döretmäge, durmuş taýdan goraglylygy berkitmäge we ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmaga mümkinçilik berýär. Bu möhüm resminama düzülende, milli Liderimiziň ykdysady strategiýasynda kesgitlenen ilkinji nobatdaky wezipeler, milli özgertmeler maksatnamalary, «Türkmenistanyň durmuş-ykdysady ösüşiniň 2011 — 2030-njy ýyllar üçin Milli maksatnamasy», şeýle hem beýleki milli, döwlet, sebit we pudak maksatnamalary nazara alynýar.

Häzirki döwürde ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň okgunly ösmegi iri möçberli durmuş maksatnamalary üstünlikli amala aşyrmak üçin giň mümkinçilikleri döredýär. Halkyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmak şol maksatnamalaryň esasy ugry bolup durýar. Milli Liderimiziň oýlanyşykly ykdysady strategiýasy ýurdumyzyň durmuş-ykdysady taýdan durnukly ösmegini üpjün edýär, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň ýokarlanmagyna ýardam berýär.

Durmuş ulgamynda zähmet haklarynyň we ilatyň beýleki girdejileriniň ýokarlandyrylmagy, adamlaryň saglygynyň pugtalandyrylmagy we ömrüniň dowamlylygynyň artdyrylmagy babatda yzygiderli işler amala aşyrylýar. Hormatly Prezidentimiziň 2022-nji ýylyň 1-nji ýanwaryndan zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň, talyp we diňleýji haklarynyň möçberlerini 10 göterim ýokarlandyrmak hakyndaky Permana gol çekmegi ähli halkymyzy begendirdi. Milli Liderimiz ýurdumyz boýunça iň pes aýlyk zähmet hakynyň möçberine gaýtadan seretmegiň wagtynyň gelendigini, munuň bir tarapdan, örän möhüm makrogörkezijidigine, beýleki tarapdan bolsa, biziň her birimize düşnükli bolan görkezijidigine ünsi çekmek bilen, esasy syýasatymyzyň “Döwlet adam üçindir!” diýen şygardygyny belledi.

Durmuş ulgamy we ulgam emele getiriji pudaklar býujetden maliýeleşdirmegiň ileri tutulýan ugurlary bolmagynda galýar. Şunuň bilen baglylykda, durmuş ulgamyny maliýeleşdirmegiň möçberi ýurduň Döwlet býujetiniň umumy çykdajylarynyň ep-esli bölegini düzýär. Ilatyň girdejileriniň artmagyny üpjün etmek we ýaşaýyş jaý-durmuş şertlerini gowulandyrmak, zähmet serişdelerini netijeli dolandyrmak boýunça çäreleri maliýeleşdirmek möhüm orun tutýar.

Maksatnamalaýyn ösüş ýoly milli ykdysadyýetimiziň pudaklaryny, şeýle hem sebitleri has-da batly depginler bilen sazlaşykly ösdürmegi, ilatymyzyň durmuş hal-ýagdaýynyň has-da gowulanmagyny göz öňünde tutýar hem-de ol döwletiň golaýdaky we geljekdäki maksatlaryna hyzmat edýär, Türkmenistanyň ykdysady ösüşi, halkymyzyň abadançylygynyň ýokarlanmagy üçin ygtybarly binýady döredýär. Bu bolsa ýurdumyzda hormatly Prezidentimiziň adam hakyndaky aladalaryna ýugrulan «Döwlet adam üçindir!» diýen ynsanperwer syýasatynyň has-da dabaralanmagyna oňyn şertleri döredýär.

Selbi ANNAORAZOWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.

Türkmenabadyň S.A.Nyýazow adyndaky Himiýa kärhanasy öz işini döwrüň talabyna görä guramak bilen, iň bir öndürijilikli işleýän önümçilik kärhanalarynyň birine öwrüldi. Kärhananyň hünärmenleri Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Himiýa instituty bilen ýakyn aragatnaşyk saklap, döredijilik gözleglerini yzygiderli alyp barýarlar. Netijede, kärhanada önümçiligiň täze görnüşleri ýola goýuldy. Kärhananyň öňdebaryjy tejribä daýanyp, täzeçillige ýykgyn etmegi bilen, bu ýerde ýurdumyz üçin zerur önümleriň 10-a golaýy öndürilýär.

Himiýa kärhanasy indi iki ýyl bäri «Çelek» hususy kärhanasy bilen hyzmatdaşlyk saklaýar. Ylmy gözlegler esasynda möhüm önümçiligi ýola goýmaga çalyşýan «Çelek» hususy kärhanasy, ilki bilen, Himiýa kärhanasyndan önümçilik üçin zerur bolan desgany kärendesine aldy. Soňra bu ýerde Hytaý Halk Respublikasyndan satyn alnan önümçilik enjamlaryny gurnady. Awtomatik ulgam boýunça işleýän önümçilik enjamlary gurnalanda, «Çelek» hususy kärhanasynyň ýolbaşçysy Geldimyrat Gurbanow kärhananyň öz düzen tehnologiýasynyň ornaşdyrylmagyny gazandy. Sebäbi hytaý tehnologiýasy çylşyrymly bolup, biziň şertlerimize laýyk gelmeýärdi. Hut şoňa görä-de, göz öňünde tutulýan önümi almak üçin, ýerli tehniki şertlere laýyk gelýän usul saýlanyp alyndy. Senagat garyndy suwuklygy almak üçin oňa goşulýan goşundylaryň käbiri daşary ýurtlardan satyn alynsa, öz ýurdumyzda bar bolan önümleriň birnäçe görnüşini, suw we elektrik togunyň bökdençsiz bolmagyny Himiýa kärhanasy üpjün edýär.

Täze önümi synagdan geçirmek üçin Hytaý döwleti saýlanyp alyndy. Hytaýly hünärmenlere onuň 200 tonnasy ugradyldy. Olar bu önümi birnäçe usullar arkaly barlagdan geçirip, onuň ýokary netije berjekdigini habar berdiler.

Şu ýerde bir zady bellemek gerek, Hytaýda dag jynslary burawlananda, gytaklaýyn, gapdallaýyn burawlanýar we bu usul çylşyrymly hasaplanýar. Şeýle usul bilen burawlananda, buraw enjamlarynyň ujundaky almaz aşa gyzýar we ony öz wagtynda sowatmak, ýaglamak gerek bolýar. Senagat garyndyly suwuklyk bolsa bu wezipäni ýerine ýetirýär. Ol hem-ä burawyň gyzan guralyny sowadýar, ýaglaýar hem-de gaty dag, daş gatlagynyň çalt pytramagyna ýardam berýär. Şeýlelikde, bu täze önüm ähli talaplary ödäp, synagdan şowly geçýär. Hytaý tarapy indi bu önüme — senagat garyndyly suwuklyga yzygiderli isleg bildirýär. Malaýziýa hem bu önüme isleg bildirýän ýurtlaryň hataryna goşuldy. Geljekde isleg bildirýän döwletleriň sanynyň ýene-de artmagyna garaşylýar.

Eýsem, şeýle uly islege eýe bolan täze önümiň peýdasy nämelerden ybarat? «Senagat garyndyly suwuklyk» diýlip atlandyrylýan bu önüm senagatda çalgy we burawlamak şertlerinde ulanylýar. Dagda köp magdanlar, minerallar we elementler bar. Olary tapmak, özleşdirmek we senagatda peýdalanmak şu günüň derwaýys wezipesi bolup durýar. Ýöne dagyň gaty gatlagyny burawlamak örän kyn düşýär. Diňe senagat garyndyly suwuklygy ulanmak arkaly şol gaty gatlagy burawlap bolýar. Senagatda iň zerur hasaplanylýan tantal önümi bolsa şol gaty gatlagyň düzüminde bar. Şol gaty gatlakda kremniý elementiniň-de 97 göterim arassa görnüşi bolup, olary diňe burawlamak arkaly ýüze çykaryp bolýar. Tantal önüminden kompýuterleriň we telewizorlaryň integral shemalaryny, prosessorlary ýasap bolýar. Bu enjamlar kompýuteriň beýnisi hasaplanýar. Kremniý elementi bolsa Gün batareýalaryny we elektronika senagatynyň birnäçe önümlerini ýasamakda ulanylýar. Şonuň üçin-de dünýä bazarynda bu önümleriň bahasy mydama ýokary.

Senagat garyndyly suwuklygy almak üçin, «Çelek» hususy kärhanasynyň tehnology Soltan Ýagmurow, Türkmenabadyň S.A.Nyýazow adyndaky Himiýa kärhanasynyň direktory Rahmet Çaryýew, kükürt kislotasy önümçiliginiň başlygy Begenç Hudaýberdiýew we beýleki birnäçe hünärmenler tagalla baryny etdiler. Bir maksada gönükdirilen tagallalar öz netijesini hem berdi. Tehniki ylymlaryň kandidaty Geldimyrat Gurbanowyň ýolbaşçylyk edýän «Çelek» hususy kärhanasynyň öndüren bu täze önümini hemmetaraplaýyn öwrenmek bilen «Türkmenhimiýa» döwlet konserni onuň önümçiligini ýola goýmaga ygtyýarnama berdi. «Türkmenstandartlary» döwlet gullugynyň beren «Tehniki şerti» we bu gullugyň Lebap welaýat bölüminiň beren «Laýyklyk sertifikaty» täze önümi uly möçberde öndürmäge ýol açdy. Indi «Türkmenistanda öndürildi» diýen ýazgy bilen, ýurdumyzyň daşarky bazara çykarjak önümleriniň sany ýene-de artýar. Bu bolsa hormatly Prezidentimiziň 2015-nji ýylyň 15-nji maýynda Türkmenistanda daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçilikleri döretmek, olaryň düzümini kämilleşdirmek, ylmy taýdan esaslandyrylan ugurlary kesgitlemek, ýurdumyzyň tölege ukyplylygyny berkitmek, daşary söwda dolanyşygyny artdyrmak, täze iş orunlaryny döretmek, ilatyň pul girdejilerini ýokarlandyrmak we ykdysadyýetiň hususy böleginiň paýyny yzygiderli artdyrmak maksady bilen gol çeken Kararyna hakyky iş bilen jogap berildigi bolar. Sebäbi hut şu möhüm Karar esasynda, ýurdumyzda daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek boýunça Döwlet maksatnamasy tassyklanyldy. Onuň esasy maksatlary bolsa ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny has-da berkitmekden, gaýtadan işleýän senagat önümçiliklerini innowasion esasda ýola goýmakdan, tebigy we mineral-çig mal serişdelerini toplumlaýyn ulanmak arkaly, ýurdumyzyň eksport kuwwatyny hem-de mümkinçiliklerini artdyrmakdan, eksportyň düzümini kämilleşdirmek bilen, hususy eýeçilikdäki kärhanalaryň paýyny ýokarlandyrmakdan, şeýle-de daşary ýurtlar bilen uzak möhletleýin hyzmatdaşlygy ösdürmekden ybaratdyr.

Hudaýberen ABRAÝEW.

(Öz habarçymyz).

Aşgabat, 15-nji oktýabr (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet durmuşyna degişli möhüm meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy, resminamalaryň taýýarlanan taslamalaryna seredildi.

Ilki bilen, Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa döwletimiziň kanunçylyk-hukuk binýadyny has-da kämilleşdirmek boýunça Mejlisiň alyp barýan işleriniň netijeleri barada maglumat berdi.

Habar berlişi ýaly, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan okgunly ösdürmäge ýardam edýän täze kanunlar işlenip taýýarlanylýar, hereket edýän kadalaşdyryjy hukuk namalary seljerilip, olara döwrüň talaplaryna laýyklykda hem-de milli we halkara tejribäni nazara almak bilen, degişli üýtgetmelerdir goşmaçalar girizilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow demokratik özgertmeleri çuňlaşdyrmak, halkara giňişlikde ýurdumyzyň başlangyçlaryny ilerletmek boýunça Milli Geňeşiň Mejlisiniň alyp barýan işiniň möhümdigini belledi.

Soňra Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary K.Babaýew geçirilen işler barada maglumat berdi. Türkmen jemgyýetini demokratiýalaşdyrmak, amala aşyrylýan durmuş ugurly döwlet maksatnamalaryny, ýurdumyzyň içeri we daşary syýasatyny hukuk taýdan goldamak boýunça Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň agzalary hem-de Milli Geňeşiň Mejlisiniň deputatlary ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň hünärmenleri bilen bilelikde hereket edýän kanunçylygy seljermek we ony kämilleşdirmek, täze kanun taslamalaryny taýýarlamak babatda işleri alyp barýarlar.

Hormatly Prezidentimiziň şu ýylyň 13-nji oktýabrynda geçiren Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň ikinji mejlisi möhüm syýasy-jemgyýetçilik ähmiýetli waka bolup, ýurdumyzda demokratiýanyň dabaralanýandygyny nobatdaky gezek görkezdi hem-de döwlet syýasatynyň durmuş ugurlydygyny ýüze çykardy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow türkmen jemgyýetiniň hukuk esaslaryny has-da kämilleşdirmek, onda hakyky demokratik däpleri pugtalandyrmak boýunça Halk Maslahatynyň işiniň ähmiýetini belledi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Berdimuhamedow gözegçilik edýän ulgamlaryndaky işleriň ýagdaýy, şeýle hem döwlet Baştutanymyzyň görkezmelerine laýyklykda işlenip taýýarlanylan 2022-nji ýyl üçin Döwlet býujetiniň taslamasy, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň esasy ugurlary hem-de 2022-nji ýyl üçin Maýa goýum maksatnamasy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, resminamalaryň taslamasy “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda” bellenen gaýragoýulmasyz wezipeleri nazara almak arkaly taýýarlanyldy.

Hökümetiň Baştutanynyň orunbasary geljek ýyl üçin esasy maliýe meýilnamasynyň taslamasynyň esasy maddalary boýunça göz öňünde tutulan çykdajylar barada hasabat berip, durmuş ulgamyny ösdürmäge ýeterlik möçberdäki serişdeleriň gönükdiriljekdigini habar berdi. Hormatly Prezidentimiziň degişli Permanyna laýyklykda, geljek ýylda zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň, talyp we diňleýji haklarynyň möçberi 10 göterim köpeldiler.

Düýpli maýa goýumlarynyň belli bir möçberini önümçilik we durmuş-medeni maksatly binalaryň hem-de desgalaryň gurluşygyna gönükdirmek meýilleşdirilýär. 2022-nji ýylda maýa goýumlaryny, esasan, ykdysadyýeti diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmäge, innowasion esasda önümçilikleri ýola goýmaga, ýokary goşmaça bahaly pudaklary ösdürmäge gönükdirmek göz öňünde tutulýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Döwlet býujetiniň, ilkinji nobatda, milli ykdysadyýetiň durnukly ösüş depginini saklamaga, senagatlaşdyrmaga, iri maýa goýum taslamalaryny durmuşa geçirmäge, ähli ulgamlara innowasion tehnologiýalary, ylmyň we tehnikanyň iň soňky gazananlaryny giňden ornaşdyrmaga gönükdirilmelidigini belledi.

Milli Liderimiz ýurdumyzyň baş maliýe meýilnamasynda zähmet serişdelerini netijeli dolandyrmaga mümkinçilik döretmek, ilatyň iş bilen üpjünçilik meselelerini çözmek, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmak boýunça çäreleriň görülmeginiň göz öňünde tutulmagynyň zerurdygyny nygtady. Önümçilik we durmuş-medeni maksatly desgalaryň gurluşygyny mundan beýläk-de dowam etdirmek, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň, eksport ugurly harytlaryň mukdaryny artdyrmak, elektron senagaty döretmek boýunça maksatnamalary üstünlikli amala aşyrmak üçin maliýe serişdeleriniň ýeterlik möçberde göz öňünde tutulmagynyň wajypdygyna aýratyn üns berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Döwlet býujetiniň hödürlenen taslamasyny, umuman, makullap, 2022-nji ýyl üçin ýurdumyzyň baş maliýe meýilnamasyny Milli Geňeşiň Mejlisiniň garamagyna ibermek hakyndaky resminama gol çekdi.

Döwlet Baştutanymyz resminamany sanly ulgam arkaly Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygyna iberip, geljek ýyl üçin Döwlet býujetine hem-de 2020-nji ýyl üçin Döwlet býujetiniň ýerine ýetirilişine milli parlamentiň ýakyn wagtda geçiriljek mejlisinde garamagyň zerurdygyny belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow wise-premýerlere ýüzlenip, 2022-nji ýyl üçin ýurdumyzyň Döwlet býujetiniň esasy maddalary boýunça içgin seljermeleri geçirmegi hem-de häzirki we deňeşdirme bahalarda jemi içerki önümiň ösüş depgininiň çaklamalaryny kesgitlemegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow ýangyç-energetika toplumynyň kärhanalarynyň hem-de edaralarynyň ýerine ýetirýän işleri, nebitiň we gazyň çykarylyşyny artdyrmak boýunça görülýän maksatnamalaýyn çäreler barada hasabat berdi. Şeýle hem “Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Maksatnamasynda” bellenilen wezipeleriň ýerine ýetirilişi barada habar berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, nebitgaz toplumynyň önümçilik görkezijilerini ýokarlandyrmak boýunça çäreleriň görülmeginiň zerurdygyna ünsi çekip, ýangyç-energetika toplumynyň kärhanalaryny düýpli döwrebaplaşdyrmak boýunça amala aşyrylýan işleriň netijeliligini ýokarlandyrmagyň wajypdygyny nygtady. Döwlet Baştutanymyz energetika syýasatyny üstünlikli durmuşa geçirmegiň, bu ulgamda iň täze tehnologiýalary ulanmagyň we öňdebaryjy tejribäni ornaşdyrmagyň ähmiýetini belläp, wise-premýere bu babatda birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew gözegçilik edýän toplumyndaky işleriň ýagdaýy hem-de şu günler ýurdumyzyň welaýatlarynda möwsümleýin işleriň alnyp barlyşy barada hasabat berdi.

Wise-premýer obasenagat toplumynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak boýunça görülýän çäreler barada hasabat berip, agrotehniki çäreleri bellenen möhletinde geçirmek, geljek ýyl oba hojalyk ekinleriniň bereketli hasylyny ösdürip ýetişdirmek maksady bilen, zerur taýýarlyk işleriniň amala aşyrylýandygyny habar berdi. Şunuň bilen baglylykda, Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň hasabyndaky “John Deere” hem-de “Claas” kysymly sürüm we bejergi traktorlary, şeýle hem “John Deere” kombaýnlary üçin ätiýaçlyk şaýlary, tigirleri, çalgy ýaglaryny hem-de sarp ediş serişdelerini satyn almak baradaky Kararyň taslamasy hormatly Prezidentimiziň garamagyna hödürlenildi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzyň obasenagat toplumynyň düzümini kämilleşdirmegiň hem-de tehniki taýdan gaýtadan enjamlaşdyrmagyň oba hojalyk pudagynda tapgyrlaýyn amala aşyrylýan giň gerimli meýilnamalaryň aýrylmaz bölegidigini belledi. Häzir bu pudagyň degişli maddy-enjamlaýyn binýady döredildi, bu bolsa oba hojalygynda zähmet öndürijiliginiň ýokarlandyrylmagyna, pudagyň durnukly ösüşini üpjün etmäge ýardam berýär diýip, milli Liderimiz sözüni dowam etdi.

Döwlet Baştutanymyz bu pudagyň ösdürilmegine döwletimiziň mundan beýläk-de hemmetaraplaýyn ýardam etjekdigini nygtap, hödürlenilen Karary makullady hem-de oňa gol çekdi. Hormatly Prezidentimiz resminamany sanly ulgam arkaly wise-premýere iberip, bellenen işleriň öz wagtynda ýerine ýetirilişini hem-de möwsümleýin işler geçirilende, tehnikalaryň we enjamlaryň netijeli ulanylyşyny berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Purçekow ýurdumyzyň energetika ulgamynda bar bolan kuwwatlyklardan netijeli peýdalanmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe milli Liderimiziň taýsyz tagallalary netijesinde, Türkmenistanda energetika pudagy ýokary depginlerde ösüp, hususan-da, ýurdumyzyň sarp edijilerini elektrik energiýasy bilen ygtybarly üpjün etmek üçin zerur kuwwatlyklar döredildi.

Sarp edijileriň elektrik energiýasy bilen ygtybarly üpjün edilmeginde, onuň artykmaç möçberiniň daşary ýurtlara iberilişine, elektrik energiýasyndan howpsuz we tygşytly peýdalanylyşyna, sarp edilen elektrik energiýasy üçin hasaplaşyklaryň sanly ulgam arkaly dünýä tejribesine laýyklykda amala aşyrylyşyna gözegçilik etmek häzir Energetika ministrliginiň öňünde durýan möhüm wezipeleriň biri bolup durýar.

Wise-premýer türkmen energiýa ulgamynda bar bolan kuwwatlyklardan netijeli peýdalanmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat bermek bilen, ministrligiň hünärmenleriniň geçiren seljermelerine görä, geljekki ýyllarda elektrik energiýasyna bolan zerurlygyň artjakdygyny, munuň bolsa, öz nobatynda, goşmaça energetika kuwwatlyklaryny gurmagy hem-de energiýanyň netijeli sarp edilmegini üpjün etmek boýunça çäreleri görmegi talap edýändigini habar berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzyň energetika ulgamynyň kuwwatlyklaryny artdyrmak boýunça işleri yzygiderli geçirmegiň möhümdigini belledi. Bu işler ýurdumyzyň içinde elektrik energiýasynyň ygtybarly we durnukly berilmegini üpjün etmek bilen çäklenmän, eýsem, onuň daşary ýurtlara eksportyny artdyrmaga-da ýardam eder.

Şunuň bilen birlikde, içerki sarp edijilere berilýän elektrik energiýasynyň netijeli we tygşytly ulanylmagy üçin ähli çäreleriň görülmegine uly üns berilmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz belledi. Şu maksatlar üçin iň gowy dünýä tejribesini, şol sanda elektrik energiýasy üçin hasaplaşyklar babatda dünýä tejribesini düýpli öwrenmek we işjeň ornaşdyrmak möhümdir. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýere bu möhüm ugurda işleri güýçlendirmek tabşyryldy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow ýurdumyzyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň işini we düzümini has-da kämilleşdirmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi.

Türkmenistanda kiçi we orta işewürligiň wekilleriniň işlemegi üçin zerur şertler üpjün edilýär, döwlet derejesinde hususy ulgamy ösdürmek boýunça maksatnamalar durmuşa geçirilýär, bu bolsa iň täze tehnologiýalary hem-de öňdebaryjy tejribäni ornaşdyrmak arkaly döwrebap önümçilikleri döretmäge mümkinçilik berýär. Şeýle kärhanalarda çykarylýan ýokary hilli önümler içerki bazarlarda bolşy ýaly, daşary ýurtlarda-da uly islegden peýdalanýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ykdysadyýetimizde döwlete degişli bolmadyk ulgamyň eýeleýän ornunyň ýokarlandyrylmagynyň Türkmenistany 2020 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasynyň möhüm ugurlarynyň biri hökmünde kesgitlenilendigini nygtady.

Häzir ýurdumyzda kiçi we orta işewürligi, hususyýetçilik başlangyçlaryny sazlaşykly hem-de netijeli ösdürmek üçin örän amatly hukuk, ykdysady, maliýe we durmuş şertleri döredildi. Telekeçiler ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň artmagyna uly goşant goşýarlar, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan we eksport ugurly önümleriň öndürilişiniň mukdaryny artdyrýarlar diýip, milli Liderimiz belledi. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow wise-premýere göz öňünde tutulan çäreleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi hem-de öňde goýlan wezipeleriň çözülmegi bilen baglylykda birnäçe tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa gözegçilik edýän ulgamlaryndaky işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi hem-de döwlet Baştutanymyzyň garamagyna «Edebiýat, medeniýet we sungat işgärleriniň, höwesjeň aýdymçy ýaşlaryň hem-de zehinli çagalaryň arasynda Türkmenistanyň Prezidentiniň «Türkmeniň Altyn asyry» atly baýragyny almak ugrundaky bäsleşigi yglan etmek hakyndaky» Kararyň taslamasyny hödürledi.

Onuň çäklerinde höwesjeň aýdymçy ýaşlaryň arasynda “Ýaňlan, Diýarym!” telebäsleşigini hem-de zehinli çagalaryň arasynda “Garaşsyzlygyň merjen däneleri” bäsleşigini geçirmek meýilleşdirilýär. Türkmenistanyň Prezidentiniň “Türkmeniň Altyn asyry” atly baýragyny almak ugrundaky bäsleşigi Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 31 ýyllyk baýramy mynasybetli, 2022-nji ýylyň sentýabr aýynda jemlemek göz öňünde tutulýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, döwrüň wezipelerine hem-de talaplaryna laýyklykda, medeniýet ulgamynyň edaralarynyň we köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmäge, döredijilik ulgamynyň wekilleriniň hünär derejesini ýokarlandyrmak, täze zehinleri ýüze çykarmak boýunça işleri işjeňleşdirmäge ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz her ýyl geçirilýän “Türkmeniň Altyn asyry” bäsleşiginiň hem-de beýleki döredijilik gözden geçirilişleriniň ähmiýetini nygtady. Döwlet Baştutanymyz degişli Karara gol çekip, ony Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasaryna sanly ulgam arkaly iberdi hem-de şol resminamadan gelip çykýan wezipeleri ýerine ýetirmek barada birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary S.Toýlyýew bilim ulgamyny kämilleşdirmek hem-de ýaş hünärmenleri taýýarlamak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ylmy taýdan esaslandyrylan syýasaty alyp barmagy netijesinde, häzir degişli ugurda düýpli özgertmeler amala aşyrylýar, döwrebap ýokary okuw mekdepleriň binalary gurulýar, işgärleri taýýarlaýyş ulgamy yzygiderli kämilleşdirilýär, iň gowy dünýä tejribesine laýyklykda, bilim bermegiň öňdebaryjy usullary ornaşdyrylýar.

Döwlet maksatnamalarynda kesgitlenen wezipelere laýyklykda, has zerur ugurlar boýunça milli ykdysadyýetimiziň dürli pudaklary üçin hünärmenler tapgyrma-tapgyr, toplumlaýyn esasda taýýarlanylýar. Şunuň bilen baglylykda, ýaş hukukçylara bilim bermek üçin Adalat ministrliginiň teklibi esasynda, Bilim ministrligi hem-de Daşary işler ministrligi bilen bilelikde halkara maýa goýum arbitražy boýunça ýörite okuwlaryň maksatnamasynyň we meýilnamasynyň taslamalary taýýarlanyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ähli ugurlarda, hususan-da, hukuk ulgamy boýunça ýokary hünär derejeli ýaş hünärmenleri taýýarlamaga berilýän ähmiýetiň möhümdigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz bu ugurda işleri dowam etmegiň möhümdigini belläp, ýaş hukukçylary taýýarlamagyň ýokary derejesiniň, olara halkara hukuk biliminiň berilmeginiň daşary ýurtly maýadarlar bilen ýüze çykýan jedelli meseleleri döwletiň bähbidine çözmäge ýardam etjekdigini nygtady.

Milli Liderimiz ýaşlara hemmetaraplaýyn goldaw bermek, olaryň doly derejeli bilim almagy üçin şertleri hem-de mümkinçilikleri döretmek, döredijilik we ylmy kuwwaty amala aşyrmak, şahsyýeti kemala getirmek boýunça alnyp barylýan işleri geljekde hem dowam etmegiň möhümdigine ünsi çekip, bu babatda wise-premýere degişli tabşyryklary berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow milli Liderimiziň tabşyrygy esasynda, şu ýylyň 11-12-nji oktýabrynda Aziýada özara hyzmatdaşlyk we ynamy berkitmek çäreleri boýunça Geňeşine gatnaşyjy döwletleriň daşary işler ministrleriniň altynjy maslahatynyň işine gatnaşmak üçin Türkmenistanyň wekiliýetiniň Gazagystan Respublikasynyň Nur-Sultan şäherine amala aşyran gulluk iş saparynyň netijeleri barada hasabat berdi. Saparyň çäklerinde Türkmenistanyň wekiliýeti Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti tarapyndan kabul edildi. Duşuşygyň barşynda syýasy-diplomatik we söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de berkitmek hem-de sebitiň gün tertibiniň möhüm meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

12-nji oktýabrda Türkmenistanyň wekiliýeti Aziýada özara hyzmatdaşlyk we ynamy berkitmek çäreleri boýunça Geňeşe gatnaşyjy döwletleriň daşary işler ministrleriniň altynjy maslahatynyň işine ilkinji gezek synçy hökmünde gatnaşdy. Mälim bolşy ýaly, Türkmenistan bu köptaraplaýyn Geňeşe synçy hökmünde 2021-nji ýylyň 23-nji iýunynda kabul edildi.

Geçirilen maslahatyň çäklerinde döwletimiziň hemişelik Bitaraplyk derejesinden ugur alýan, ýurdumyzyň parahatçylyk söýüjilik we hoşniýetli goňşuçylyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlary hem-de halkara başlangyçlary boýunça howpsuzlyk, ykdysadyýet we ekologiýa babatynda Türkmenistanyň milli nukdaýnazarlary beýan edildi hem-de halkara ähmiýetli teklipler öňe sürüldi.

Hususan-da, türkmen tarapy Aziýada özara hyzmatdaşlyk we ynamy berkitmek çäreleri boýunça Geňeşiň abraýly halkara guramalar bilen gatnaşyklaryny ösdürmegiň zerurdygyny aýratyn nygtady. Bu babatda Birleşen Milletler Guramasy bilen bu Geňeşiň hyzmatdaşlygyny Baş Assambleýanyň ýörite Kararnamasy bilen berkitmek teklip edildi. Döwletimiziň şu ýylda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynda başlyklyk etmegini nazara alyp, agzalan Geňeşiň YHG bilen gatnaşyklaryny giňeltmek mümkinçilikleriniň bardygy bellenildi. Bu ugurda Aşgabat şäherinde geçiriljek YHG sammitiniň çäklerinde anyk teklipleri durmuşa geçirmek üçin türkmen tarapynyň taýýarlygy beýan edildi.

Nur-Sultan şäherine amala aşyrylan gulluk iş saparynyň dowamynda daşary döwletleriň resmi wekilleri bilen birnäçe duşuşyklar hem-de gepleşikler geçirildi. Hususan-da, Merkezi Aziýa döwletleriniň daşary işler ministrleriniň Pars aýlagyndaky arap döwletleriniň hyzmatdaşlyk Geňeşiniň baş sekretary bilen iş duşuşygy geçirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Aziýa ýurtlary bilen netijeli hyzmatdaşlygyň ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşde ösdürilmeginiň Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biridigini belledi. Biziň ýurdumyz dünýäniň bu iri sebitinde özara bähbitli hyzmatdaşlygy giňeltmäge, sebitiň ýurtlarynyň hem-de halklarynyň arasyndaky dostlukly gatnaşyklaryň berkidilmegine uly ähmiýet berýär, munuň özi ählumumy abadançylygyň we ösüşiň maksatlaryna kybap gelýär.

Biziň ýurdumyz sebit hem-de halkara gatnaşyklarynda parahatçylygyň we ynanyşmagyň medeniýetini kemala getirmek meselelerinde işjeň orny eýeleýär, çünki häzirki ýagdaýlarda bu iki düşünje hyzmatdaşlygyň we ösüşiň esasy şertleri bolup durýar.

Türkmenistan diňe öz sebitinde däl-de, eýsem, dünýä ýüzünde parahatçylyk söýüjilik we hoşniýetli goňşuçylyk syýasatyny yzygiderli durmuşa geçirmek bilen, dürli ugurlarda netijeli gatnaşyklary giňeltmäge gönükdirilen anyk başlangyçlary öňe sürýär diýip, milli Liderimiz belledi. Ýurdumyzyň teklipleri dünýä bileleşiginiň goldawyna eýe bolýar, munuň şeýledigine BMG-niň Baş Assambleýasynyň 2021-nji ýyly “Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýip yglan etmek hakynda kabul eden Kararnamasy hem şaýatlyk edýär.

Aziýada özara hyzmatdaşlyk we ynamy berkitmek çäreleri boýunça Geňeşde synçy ýurduň derejesi berlen Bitarap Türkmenistan bu forumyň işiniň esasynda goýlan ýörelgeleri hem-de wezipeleri, has takygy, Aziýa yklymynda syýasy gepleşikler we hyzmatdaşlyk, umumy sebit hem-de halkara howpsuzlygyny pugtalandyrmak arkaly parahatçylygy we howpsuzlygy gazanmak babatda ýörelgeleri hem-de wezipeleri goldaýar.

Döwlet Baştutanymyz türkmen-gazak gatnaşyklary barada durup geçmek bilen, şol gatnaşyklaryň dostlukly, hoşniýetli goňşuçylyk we okgunly häsiýetini kanagatlanma bilen belledi. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň nygtaýşy ýaly, biziň ýurtlarymyz netijeli hyzmatdaşlygyň ähli ugurlary boýunça gatnaşyklary has-da giňeltmek mümkinçiligine eýedir. Şol mümkinçilikleriň iş ýüzünde amala aşyrylmagy iki doganlyk halkyň, şeýle hem tutuş sebitiň bähbidine hyzmat eder.

Milli Liderimiz wise-premýere, DIM-niň ýolbaşçysyna daşary ýurtly hyzmatdaşlar, şol sanda sebitleýin we halkara guramalar bilen netijeli hyzmatdaşlygy has-da ösdürmek, umuman, Türkmenistanyň daşary syýasy strategiýasyny durmuşa geçirmek boýunça degişli işleri dowam etmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanow gözegçilik edýän düzümlerinde işleriň ýagdaýy, şeýle hem ýurdumyzyň welaýatlarynda täze ýangyn howpsuzlyk nokatlarynyň 8-sini açmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzyň edaralary we kärhanalary, şeýle hem raýatlary tarapyndan ýangyn howpsuzlyk düzgünleriniň berjaý edilmeginiň möhümdigini belledi. Döwlet Baştutanymyz Içeri işler ministrliginiň degişli bölüminiň ýangynlaryň döremeginiň öňüni almaga gönükdirilen çäreleri yzygiderli geçirmelidigini belläp, wise-premýere, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretaryna birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň baş direktory M.Çakyýew “Balkan” gämigurluşyk we abatlaýyş zawody» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetinde gury ýük daşaýjy gämini gurmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Ýurdumyzda halkara ýük daşamalaryna işjeň gatnaşýan Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy “Hazar logistik” hususy kärhanasynyň “Balkan” gämigurluşyk we abatlaýyş zawodynda ýük göterijiligi 5300 — 8100 tonna aralygynda bolan gury ýük daşaýjy gämini gurmagy göz öňünde tutulýar.

Gämi gurlanda, täze iş orunlary dörär hem-de ýurdumyzyň hünärmenleriniň bu ulgamda daşary ýurtlaryň önümçilik tejribesini öwrenmegine mümkinçilik dörär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyz üçin düýbünden täze bolan bu önümçiligiň Diýarymyzyň gämigurluşygyny ösdürmäge esas bolandygyny nygtady. Zawodyň tehnologik ulgamy häzirki zaman tehnologiýalarynyň hem-de awtomatlaşdyrylan ulgamlarynyň ulanylmagy bilen, deňiz gämilerine hyzmat etmek we olary abatlamak boýunça işleri geçirmäge mümkinçilik berýär.

Döwlet Baştutanymyz zawodyň mümkinçiliklerini netijeli peýdalanmak, dünýäniň iň oňat tejribesini düýpli öwrenmek hem-de iş ýüzünde peýdalanmak boýunça zerur işleriň seljerilmelidigini nygtap, agentligiň ýolbaşçysyna dürli gämileriň çykarylmagyny ýola goýmak baradaky meseläni öwrenmegi, göz öňünde tutulan meýilnamalary durmuşa geçirmek üçin ähli tagallalary etmegi tabşyrdy.

Mejlisiň dowamynda döwlet durmuşynyň başga-da birnäçe meselelerine garaldy, olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçiren Ministrler Kabinetiniň mejlisini tamamlap, oňa gatnaşanlara berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny hem-de berkarar Watanymyzy mundan beýläk-de ösdürmegiň bähbidine alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Ine, indi birnäçe ýyldan bäri oktýabr aýynyň üçünji ýekşenbesinde ýurdumyzda Senagat işgärleriniň güni giňden bellenilýär. Döwlet derejesinde bellenilýän bu hünär baýramçylygy milli ykdysadyýeti ösdürmekde, dünýä bazarlarynda uly isleg bildirilýän dürli görnüşli önümleri öndürmekde Garaşsyz Türkmenistanyň senagat toplumynyň ykrarnamasyny alamatlandyrýar. Häzirki wagtda ýurdumyzyň senagat pudagy okgunly ösüp, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň senagaty mundan beýläk-de diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmäge gönükdirilen strategik ugrunyň netijeli häsiýete eýedigini tassyklaýar. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda, ýokary tehnologiýaly önümçilikleri, şol sanda maşyngurluşyk, gurluşyk we himiýa senagaty, elektrik energetikasy we elektron senagaty boýunça netijeli işler alnyp barylýar.

Mundan başga-da, nebiti gaýtadan işleýän senagat, dokma pudagy hem-de beýleki ulgamlar innowasion esasda döwrebaplaşdyrylýar. Hut şol pudaklarda ýokary hilli we bäsdeşlige ukyply senagat önümleri öndürilýär. Galyberse-de, biz häzir ýurdumyzda ilatyň sarp edýän harytlarynyň ähli görnüşleriniň diýen ýaly öndürilýändigini ynamly aýdyp bileris.

Eziz Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň öňüsyrasynda Aşgabatda geçirilen ýurdumyzyň halk hojalygynyň gazananlarynyň sergisi hem-de golaýda Birleşen Arap Emirlikleriniň Dubaý şäherinde açylan «EKSPO — 2020» Bütindünýä sergisine Türkmenistanyň giňden gatnaşmagy munuň şeýledigine şaýatlyk edýär.

Mälim bolşy ýaly, senagat pudaklarynyň durnukly ösüşi maşyngurluşygynyň ýagdaýyna gönüden-göni baglydyr. Olaryň önümleriniň aglaba bölegi nebiti gaýtadan işleýän senagata hyzmat etmekde, gurluşykda, beýleki senagat, hojalyk we durmuş isleglerini kanagatlandyrmakda ulanylýar.

Ýurdumyzyň maşyngurluşyk zawodlary nebit nasoslaryny, nebit önümlerini gaplara we tankerlere guýmak üçin niýetlenen enjamlary, elektrik kabellerini, ýeňil azyk senagaty hem-de oba hojalygy üçin yşyklandyryş enjamlaryny we beýleki önümleri öndürýärler. Owadandepede gurlan Türkmenistandaky ilkinji «Türkmendemirönümleri» döwlet kärhanasy gurluşykda ulanylýan metal önümlerini çykarýar. Munuň özi daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň möçberini ep-esli azaltmaga mümkinçilik berýär.

Häzirki wagtda ýylda armatur önümleriniň 30 müň tonnasyny çykarmaga niýetlenen täze metallurgiýa zawody gurulýar. Kärhanada alýumin önümleri we beýlekiler öndüriler.

Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda işlenip taýýarlanylan daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek baradaky maksatnama üstünlikli durmuşa geçirilýär. Ýerli çig maldan gurluşyk serişdelerini öndürýän tehnologik kärhanalaryň sany yzygiderli artdyrylýar. Döwrebap tehnologik enjamlar bilen üpjün edilen täze senagat kärhanalary gurulýar, hereket edýänleriniň bolsa durky täzelenýär hem-de döwrebaplaşdyrylýar. Bu işleri utgaşdyrmak we çaltlandyrmak maksady bilen, 2020-nji ýylyň 7-nji fewralynda Türkmenistanyň Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligi döredildi. Onuň işi ýurdumyzyň gurluşyk meýdançalaryny zerur bolan serişdeler bilen üpjün etmäge gönükdirilendir.

Bu pudagyň kärhanalarynda öndürilýän sement, magdan däl we örtük serişdeleri, metal önümleri, aýna, gurnama demirbeton önümleri, keramzit, kaolin, gips ýaly zerur bolan gurluşyk serişdeleri, maşyngurluşyk önümleri diňe bir içerki bazarlara iberilmän, eýsem, daşary ýurtlara hem eksport edilýär.

Şunda sement önümçiligi senagat kärhanalarynyň işiniň möhüm ugurlarynyň biri bolup durýar. Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzda Bäherden zawody we onuň Keletedäki önümhanasy, Balkan we Lebap sement zawodlary gurlup ulanmaga berildi. Ýokary hilli türkmen sementine bolan islegler dünýä bazarlarynda barha artýar.

Aýna we aýna önümlerine hem islegler yzygiderli ýokarlanýar. Şu babatda Merkezi Aziýada iri kärhanalaryň biri bolan «Türkmen aýna önümleri» kärhanasy daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň önümçiligini giňeltmek hem-de eksportyň möçberini artdyrmak boýunça wezipeleriň üstünlikli durmuşa geçirilmegine saldamly goşandyny goşýar. Bu ýerde her ýyl garaldylan aýnanyň 1 million inedördül metri, laminirlenen aýnanyň 100 müň inedördül metri, taplanan aýnanyň 300 müň inedördül metri, aýna paketleriniň 400 müň inedördül metri öndürilýär. Kärhana, şeýle hem aýna gap-gaçlarynyň 35 görnüşiniň önümçiligini ýola goýdy.

Soňky ýyllarda ýurdumyzyň sebitlerinde gurluşyk senagatynyň beýleki kärhanalaryň hem ençemesi peýda boldy. Mysal üçin, Balkan welaýatynda gips kartonyny hem-de gurluşyk we timarlaýyş işleri üçin niýetlenen gury garyndylary çykarmak bilen meşgullanýan kärhanalar işläp başlady. Lebap we Ahal welaýatlarynda keramiki önümleri öndürýän zawodlar ulanmaga berildi. Aşgabatda bolsa timarlaýyş işlerini ýerine ýetirmek üçin niýetlenen metal önümlerini öndürýän kärhana işläp başlady.

Mineral dökünleri, natriý sulfatyny, ýod, brom we brom önümlerini, tehniki uglerody hem-de beýlekileri öndürýän himiýa senagaty milli ykdysadyýetimiziň geljegi uly, okgunly ösýän pudaklarynyň biridir. Öndürilýän mineral dökünleriň möçberleriniň we görnüşleriniň artdyrylmagy ýurdumyzyň oba hojalygynyň bu önümlere bolan isleglerini doly kanagatlandyrmaga hem-de olaryň eksportyny ýola goýmaga mümkinçilik berdi. Türkmenistan azyklyk duzuna bolan islegleri doly üpjün edýär. «Guwlyduz» kärhanasynda öndürilýän ýodlaşdyrylan azyklyk duzy ÝUNISEF-iň Güwänamasyna mynasyp boldy.

Ýurdumyzyň gazhimiýa senagatynyň döredilmegi hem Türkmenistanda tebigy gazyň ägirt uly gorlarynyň bolmagy bilen şertlendirilendir. Möhüm ähmiýetli desgalaryň hatarynda karbamid we ammiak öndürýän iri toplumlary görkezmek bolar. Granulirlenen polietileni we polipropileni öndürýän gazhimiýa toplumynyň, tebigy gazdan benzin öndürýän zawodyň işe girizilmegi bu pudagyň okgunly ösýändiginiň aýdyň subutnamasydyr.

Önümleriň köp görnüşlerini, şol sanda dürli plastik önümleri hem-de dürli diametrdäki turbalary öndürýän kärhanalaryň önümleri tebigy gazy ulanmak arkaly iň täze tehnologiýalaryň özleşdirilýändigine şaýatlyk edýär. «Türkmenturba» zawody munuň aýdyň mysaly bolup biler. Bu zawod plastmas we aýna süýümli turba önümlerini öndürýär.

Türkmenistanda elektron enjamlary öndürýän senagat hem çalt depginler bilen ösdürilýär. Türkmen önüm öndürijileri täze enjamlaryň we abzallaryň, hojalykda ulanylýan önümlerden başlap, kompýuterlere çenli önümleriň çykarylyşyny ýola goýdular. Mysal üçin, ýokarda agzalan «EKSPO — 2020» Bütindünýä sergisinde ýurdumyzyň kiçi we orta işewürleriniň wekili — «Aýdyň gijeler» hojalyk jemgyýeti öz elektron önümlerini üstünlikli hödürleýär. Bu kärhana smart-telewizorlaryň dürli görnüşlerini öndürýär we daşary ýurtlara iberýär. Mundan başga-da, kompaniýa LED lampalary çykarýar, kompýuterleri, planşetleri, telefonlary ýygnamak, öndürmek bilen meşgullanýar.

Bütindünýä sergisine gatnaşyjylar, şeýle hem öndürilýän pagta süýümini, dürli ýüpek önümleriň we matalaryň, tikin hem-de dokma önümleriniň ýurdumyzyň eksport harytlarynyň esasy bölegini tutýandygyna göz ýetirmäge mümkinçilik aldylar. Munuň özi bolsa, ýurdumyzyň kuwwatly dokma senagaty bolan döwletleriň birine öwrülýändigine şaýatlyk edýär. Ýokary tehnologiýaly enjamlar bilen üpjün edilen pudagyň kärhanalary daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň görnüşlerini hem-de ýokary hilli dokma önümleriniň möçberlerini yzygiderli artdyrýar.

Türkmenistanyň senagat pudaklarynyň işgärleri milli ykdysadyýetimizi pugtalandyrmak işine, ýurdumyzyň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň has-da gowulandyrylmagyna, Türkmenistanyň dünýäniň senagat taýdan ösen döwletleriniň hataryna çykarylmagyna saldamly goşant goşýarlar.

Jumanazar GARAJAÝEW,

«Aşgabat» gazetiniň syýasy synçysy.